T UNIVERSITETI I PRISHTINËS

E F FIEK Bazat e elektroteknikës

Forcat dhe energjia në fushën elektrostatike

Forcat në fushën elektrostatike
+
+ s 1  s 2  konst.
+ d S1
s1 + v
r12
+
+
+
- - -
+ d S2
+ -
- s2 -
- v
- - d E1

Forcat në fushën elektrostatike 1

 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës
O

v 1 s 1d S1 r 0
E1 =  4πe r122 r12
S 0
1
r v v
d F = E1dQ2 = E1 d S 2s 2
• Forca logaritet mbi bazë të intenzitetit të fushës të vetëm
një trupi në vendin e trupit të dytë (në përputhje me ligjin
e Coulomb-it)

• Forca e tërë në mes dy trupave të ngarkuar:

v r v
F =  dF =  E1 s 2d S2
S2 S 2 2
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës
O

Forcat në kondenzatorin e rrafshët

d S1 = S 2 = S
dendësia sipër. e ngarkesës
+ - Q
+Q -
- Q s=
+ S
+ ε0 εr - Intenz. i fushës elektrike
+ (i njerës pllakë)
S1 - S2 σ
+
v v E1 =
+ - 2 ε0 ε r
E = 2E1
+ - Intenz. i fushës elektrike në mes dy
pllakave (fusha e dy pllakave me
ngarkesa të kundërta)
3
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës
O

σ d Q2 = σ d S 2 = σ d S
+ -
E1 = + -
2ε0 εr + -
+ -
+ -
d F = E1dQ2 + -
+ -
σ σ2
F =  dF =  σ d S2 =  dS =
S S
2 ε0 ε r 2 ε0 ε r 2
2 2 S2
σ2 Q2
= S =
2ε0 εr 2ε0 ε S
r

Forca është terheqëse ngase ngarkesat në pllaka

janë me parashenjë të kundërta (Ligji I Coulomb-it)
4
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës
O

+ -
+Q - -Q
+ F
+ -
+ -
+ -
+ -
+ - Forca në dielektrikun lëvizës në
ε0εr mes pllakave të ngarkuara

• Forcat në fushën elektrike- tentojnë të rrisin kapacitetin

në mes pllakave të ngarkuara me ngarkesa të kundërta
5
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës

Energjia në kondenzatorin e ngarkuar

d Forca terheqëse në mes të pllakave:
- Q2
+Q +
-Q F=
+ - 2e 0 S
+ e0 - Puna mekanike e nëvojshme për
+ - zhvendosjen e pllakave për dx:
+ - d A = F dx
F + - F Puna mekanike e nevojshme për
- S zhvendosjen e pllakave
+
prej x=0 deri x=d:
0 x Q2
A = Fd = d
2e 0 S
6
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës
O

• Kjo punë (energji) ndodhet (ku tjetër perveq)në kondenzator:

Q Se 0
2 Q2
= d = = C = =
WC 2ε 0S d 2C
QU
=
2 CU 2
=
2
• Kjo është energjia e përqendruar në fushën
elektrostatike në mes elektrodave të kondenzatorit.
7
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës

• e kondenzatori I rrafshët fusha brenda pllakave të

kondenzatorit është homogjene.
• Dendësia e energjisë së fushës elektrostatike është
e barabartë me energjinë në raport me vëllimin e
dielektrikut të kondenzatorit:
S 2
e U
e
2
WC 1 CU d U 2
We' = = = =
VC VC 2 Sd 2 2 d 2

U
e E 2
DE D 2 =E
d
We ' = = =
2 2 2e D= e E
8
 T UNIVERSITETI I PRISHTINËS
E F FIEK Bazat e elektroteknikës

• Për fushën johomogjene vlejnë raporte të njejta.

• Në fushën e tillë dendësia e energjisë ndryshon nga
pika në pikë. Në këtë rast nuk mund të llogarisim
me madhësi të fundme. Në rastin e tillë llogaritja
bëhët përmes madhësive të vogla elementare –
infinitizimale:
dW e E 2
We '= = DE
dV 2 = D2
2 =
2e
9