40

DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE

 MÜZIK
ENDÜSTRISI

MÜZİĞİ
ÖLÜMSÜZLEŞTİRMEK
EMIR KORKUT ÜNAL

İLHAM PERINIZ
KULAĞINIZA FISILDADI
VE AKLINIZA HARIKA
BIR MELODI GELDI.
BIRAZ UĞRAŞIP, MELODIYI
BIR ŞARKIYA
DÖNÜŞTÜRMEYI
BAŞARDINIZ.
SIRA ŞARKIYI KOPYALANIP
SATILABILIR HALE
GETIRMEKTE. İŞTE,
BU ADIMDA DEVREYE
GIREREK, MÜZIK KAYDI
TEKNOLOJISI HAKKINDA
BAZI TEMEL BILGILERI
SIZE SUNUYORUZ.
BIR SONRAKI ALBÜMÜNÜZDE
BIZE TEŞEKKÜR EDERSENIZ,
SEVINIRIZ.

41
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
42
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
 MÜZIK
ENDÜSTRISI

Dinlediğiniz herhangi bir müzik kaydı, çoğu zaman

görmezden gelinen oldukça detaylı bir çalışmanın ardından
ortaya çıkar.
Her bir kayıt, farklı işleri yapan kişilerin ortak emeğinin
ürünüdür. Bu kişiler, teknolojisi sürekli gelişen
ekipmanların da yardımıyla, müziği istenilen şekilde
kayıt altına alırlar; bu sayede bir şarkı hiçbir değişikliğe
uğramaksızın, milyonlarca kişi tarafından dinlenebilir.
İşte karşınızda, müzik dünyasının daha az bilinen
arka planında olup bitenler:
Karanlık kontrol odasındaki koltukta; Bu durum,aslında insan doğasının bir ‘tonmeister’ (Almanca “ses uzmanı”)
biri uyuyan, diğerleri uyumak üzere olan parçası; kayıt altına alınan ve yıllar sonra deniyor. Tonmeister mikser masasının
grup elemanları, saatlerdir bilgisayar bile adımız anıldığında hatırlanacak şeylerin başında duruyor, mikrofonları ayarlıyor,
ekranına bakmaktan gözleri kanlanmış bir güzel olmalarını istiyoruz. Bunun için kaydı başlatıp bitiriyor; yani kaydın
tonmeister, eli çenesinde kara kara düşünen gerekirse aylarımızı bir kayıt stüdyosunun sorumluluğunu taşıyor. Tonmeisterin
bir prodüktör ve kayıt odasında, aynı parçayı odalarında geçirebiliyoruz. İnsan yaptığı görevleri arasında kayıt sırasında yapılan
6. kez söylemek üzere hazırlanan bir şeylerden,öncelikle kendisi tatmin olmalı. hataları bulmak da yer alıyor; ufak ritm
vokalist. Bir kayıt stüdyosuna gittiğinizde aksaklıkları ve seslerdeki küçük kaymalar
karşılaşacağınız manzara,hemen hemen İŞ BÖLÜMÜ bilgisayardan düzeltilebiliyor, daha
bu şekilde olacaktır. Bu işlem sırasında; Bir müzik parçasını ideal haliyle dinleyiciye büyük hatalar ise kaydın tekrarlanmasını
oldukça büyük emek, zaman ve kahve ulaştırmak; parçanın trafiğinden tutun da gerektiriyor. Tonmeisterler alışkın oldukları
harcanıyor. Sonuç herkesi tatmin edene partisyonların uzunluğuna, enstrümanların hoparlörlerde çalışmayı seçiyorlar, bu
kadar defalarca kayıt alınıyor, efektler tonlamasından efekt kullanımına kadar bir sayede ses frekansları arasındaki dengeyi
ekleniyor, çıkarılıyor, değiştiriliyor ve çok konuda en doğru seçimleri yapmakla daha rahat oluşturabiliyor ve kayıt üzerinde
en sonunda şarkının bitmiş hali ortaya mümkün. Bu işin sorumluluğu prodüktöre daha fazla kontrol sahibi oluyorlar.
çıktığında, müzisyenler aynı şarkıyı o kadar ait. İş müziği kaydetmeye geldiğinde, Müzisyenler ise kayıt sırasında
çok dinlemiş oluyorlar ki, kendi şarkılarını her konuda son sözü söyleyen kişi olmak kendi performanslarına odaklanıyor,
uzunca bir süre duymak istemiyorlar. Peki durumunda olan prodüktör, isterse parçanın performanslarının ‘yeterince iyi’ olmasına
süreci bu kadar zahmetli yapan nedir? gidişatına uymadığını düşündüğü kısımları, özen gösteriyorlar. Beğenilmeyen kısımlar
Haftalar, hatta aylar sürebilen parçadan tamamen çıkartılabiliyor. Hatta tekrar kaydediliyor; bazen bir enstrümanın
bu çalışmanın esas nedeni, bir tür bazı durumlarda tıpkı ‘Pearl Jam’in ‘Yellow farklı zamanlarda yaptığı kayıtlardan
‘mükemmelliği yakalama’ arzusu. Bir Ledbetter’ adlı parçasının başına geldiği alınan parçalar birleştirilerek, en iyi
FOTOĞRAFLAR: CORBIS

müzik parçasının kaydı, o kayda ait her gibi, albümde yer alması planlanan şarkıları partisyona ulaşılıyor. Müzisyenler kayıt
şey belirli bir kalite standardının üstüne bile atabiliyor. sırasında çoğunlukla önceden planlanmış
çıkana dek bitmiyor; gerekirse önceden Stüdyoda neyin nasıl yapılacağını bilen partisyonları çalsalar da, bazen stüdyo
kaydedilmiş işler çöpe atılıp baştan yapılıyor. ve prodüktörün isteklerini uygulayan kişiye ortamında doğaçlama olarak ya da

43
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
yanlışlıkla ortaya çıkan melodiler,
orijinal plandakinden daha iyi
olabiliyor. Bu durumda şarkının
bazı bölümleri, ‘yeni versiyonları’ ile
değiştirilebiliyor.
Bazı durumlarda bir kişi,
bu işlerden birkaçını aynı anda
yapabiliyor. Bu duruma örnek
olarak ‘Prince’i gösterebiliriz.
Gerçek adı ‘Prince Rogers Nelson’
olan sanatçı, yukarıda saydığımız
işlerin tamamını,üstelik de büyük
bir başarı ile yapabiliyor.
İDEAL ORTAM: STÜDYO
Ses, iletildiği her maddeden
etkileniyor; bazı maddeler sesi
diğerlerinden daha hızlı iletiyor, bazı
maddeler ise sesi iletirken, belirli
frekansları neredeyse ‘yutuyor’.
Profesyonel kayıt ekipmanlarını
sıradan ekipmanlardan ayıran
en önemli farklardan biri de,
profesyonel ekipmanların sesi
mümkün olduğunca az değiştirerek
iletiyor olmaları. Bu sayede
enstrümanın normalde verdiği sesin
oldukça iyi bir kopyası, kontrollü bir
ortama aktarılıyor.
Özel olarak müzik kaydetmek
için yapılmış ve profesyonel
ekipmanlar barındıran bir stüdyo
kullanmanız, kaydınızın kalitesini
oldukça pozitif etkileyecektir. Bir
müzik kayıt stüdyosu; standart
olarak bir kayıt odası ve bir kontrol
odası barındırır. Müzik kayıt
odasında icra edilirken, kontrol
odasında da kaydedilir.
Araları cam bölmeyle ayrılmış
bu iki odadan kayıt odasının
duvarları, hem dışarıdan gelen
sesin kayda girmemesi hem de
enstrümanların yüksek sesinin
etraftakileri rahatsız etmemesi
için, sesi yalıtan malzemelerle
kaplanıyor. Ses yalıtım o kadar
ciddiye alınan bir konu ki, piyasada
sesi yalıtan perde ve hatta
yapışkan bile bulmak mümkün.
Ses yalıtımı genellikle; ahşap
panel, sünger ve mineral yün gibi
malzemelerden imal edilen birkaç
katmanın, birlikte kullanılmasıyla
sağlanıyor. Bu katmanların hepsinin
üzerinde, kayıt sırasında sesin
yankılanmasını engelleyen son bir
katman bulunuyor. Çoğunlukla
kayıt odalarının hem tavanı hem
de tabanı, yalıtım malzemesiyle
kaplandığı ve pencereleri olmadığı
için, klostrofobisi olanların
buralardan uzak durmasını
öneriyoruz.
Kontrol odasında kayıt cihazları,
hoparlörler, gerekli kablolar ve
mikser bulunuyor. Mikser, kayıt
44
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
odasından gelen ses ile kayıt
cihazları arasındaki köprüyü
oluşturuyor; bu sayede tonmeister
oturduğu yerden sese müdahale
edebiliyor. Mikserin kanal sayısı,
bir kayıt sırasında aynı anda farklı
kanallar aracılığıyla yönetilebilecek
maksimum partisyon sayısını
belirliyor. Mikserler ses yüksekliği
ve eşitleyici (equaliser) gibi bazı
ayarları, her kanal için ayrı ayrı
kontrol edebiliyorlar.
KENDI
ŞARKILARINIZI
KENDINIZ
KAYDETMEK
ISTIYOR VE
BAŞLAMAK IÇIN
UYGUN BIR YER
ARIYORSANIZ,
BIRKAÇ EKIPMAN
EDINIP EVINIZDE
YAPACAĞINIZ
KAYITLARLA,
DENEYIM
KAZANABILIRSINIZ
Kayıt odası, ses yalıtımı
yapılmış bir yer olduğu için
kontrol odasından tamamen
ayrılması gerekiyor. Bu yüzden
kayıt odasındaki mikrofonlara ve
amplifikatörlere bağlı olan kablolar,
“stage snake” adını taşıyan ve iki
oda arasında bir kablo köprüsü
görevi gören cihaz sayesinde,
kontrol odasına ulaşıyor. Kayıt
odasında bulunanlar ile kontrol
odasında bulunanların iletişim
kurabilmeleri için mikrofonlar
kullanılıyor. Kayıt odasında,
genellikle kontrol odasına ulaşan
bir mikrofon hazırda tutuluyor.
Kontrol odasındakiler ise, seslerini
kayıt odasına ulaştırabilmek
için mikserin üzerinde yer alan
mikrofon ile kayıt odasında bulunan
monitörleri kullanıyorlar.
Kendi şarkılarınızı kendiniz
kaydetmek istiyor ve başlamak
için de uygun bir yer arıyorsanız,
birkaç ekipman edinip evinizde
yapacağınız kayıtlarla, deneyim
kazanabilirsiniz. İhtiyacınız olan
şeyler stüdyodakilerle aynı:
mikrofon, kablolar, bilgisayar,
yazılım ve bunlara ilave olarak
neyi nasıl kullanacağınıza dair
‘bilgi’. Standart bir evin odalarında,

mümkün olan şarkıların kaydı sırasında,
gelirlerken, orkestra kayıtlarında, stüdyo
şekilde mikrofonlar yerleştiriliyor. Sesin
enstrümanların sesi, farklı mikrofonlara
ÜSTTE: STÜDYOYA
GIRMEDEN ÖNCE GRUBUN
KENDISINI BASKI ALTINDA
HISSETMEYECEĞI BIR ORTAMDA
YAPACAKLARI VARDIR:
PROVA. PROVA. PROVA VE
TEKRAR PROVA!
ALTTA: DEFALARCA PROVAYA
RAĞMEN PROFESYONELLERIN
BILE STUDYODA KALAKALDIĞI
ANLAR, SAATLER OLABILIR.
FOTOĞRAFTA, STING VE GRUBU
POLICE, YILGINLIKLARINI
AŞMAYA ÇALIŞIYORLAR.
ses yalıtımı olmaması ihtimali
oldukça yüksektir. Bu yüzden ilk
kaydınızı gerçekleştirirken cep
telefonunuzun sesini kapatmayı ve
evdekilerden ‘odaya girmemelerini’
rica etmeyi unutmayın. Kayıt
konusunda kendinizi geliştirdikçe,
komşularınızın sessiz oldukları
saatleri takip etmeye bile
başlayabilirsiniz.
KAYIT PSİKOLOJİSİ
Müzik kaydının, kendine has bir
psikolojisi var. Bir çok kişinin
beklentisini aynı anda karşılaması
gereken bir işi haftalarca
süren bir çalışma periyodunda
gerçekleştirmek, insanın
sinirlerini yıpratabiliyor. Ayrıca
kayıt çalışmalarının yapısı gereği,
müzisyenler bir süreliğine de olsa
gerçek hayattan ‘izole’ durumda
çalışmak zorundalar. Çoğunlukla
güneş görmeyen odalarda sosyal
hayattan uzak geçirilen ve işitme
duyusunun normal hayattakinden
fazla ve farklı kullanıldığı bir
ortamda çalışmanın getirdiklerine
katlanmak; sabır, neşe ve yaptığınız
işe inanç duyuyor olmanızı
gerektiriyor.
Bir müzik kaydını, mümkün
olduğunca ‘hasarsız’ atlatmanın
birkaç yolu var. Bu yollardan biri
“büyük resme odaklanmak”.
Böylelikle, çalışmanın verdiği anlık
yorgunluk ve motivasyon kayıplarını
en aza indirmek mümkün. Ayrıca
stüdyo ortamındaki kişilerin
birbirlerine yardımcı olmaları, işleri
hızlandırarak, ortamdaki stresi
azaltabiliyor. Kişilerin isteklerini
tam olarak ifade edip, ortak
noktalarda buluşmaları çok önemli.
ORKESTRA
KAYDI
İcrası ancak bir orkestra sayesinde
işler biraz daha farklı yürüyor. Standart
bir kayıtta müzisyenler stüdyoya
müzisyenlere gidiyor. Orkestranın yer
aldığı mekana, tüm sesleri alabilecek
havadaki yayılma hızından dolayı bazı
farklı anlarda ulaşıyor. Bu durumun
yarattığı istenmeyen unsurları kayıttan
çıkarmak için, özel yazılımlar
kullanılıyor.
MÜZIK
ENDÜSTRISI
Herkesin aynı dili konuşmadığı
bir stüdyo ortamı, hem verimsiz
oluyor hem de ortaya çıkan ürün,
herkesi memnun etmekten uzak
kalıyor. Kayıt esnasında kimi
zaman küçük aralar vermek, dışarı
çıkıp yenilendikten sonra tekrar
işin başına dönmek, insana iyi
gelebiliyor.
BIR MÜZIK
KAYDINI, MÜMKÜN
OLDUĞUNCA
‘HASARSIZ’
ATLATMANIN
BIRKAÇ YOLU VAR.
BIRISİ “BÜYÜK
RESME
ODAKLANMAK”.
BÖYLELIKLE,
ÇALIŞMANIN
VERDIĞI ANLIK
YORGUNLUK VE
MOTIVASYON
KAYIPLARINI
EN AZA INDIRMEK
MÜMKÜN.
TEKNİK DETAYLAR
Özel olarak müzik kaydetmek
için tasarlanmış kayıt araçları
bulunduğu gibi, görüntü ve diğer
verilerin kaydedilebildiği kayıt
araçları da müzik kaydetmek
için kullanılabiliyor. Bu araçlar;
Edison’un ‘fonograf’ının 2 ila
4 dakika kadar kayıt alabilen
silindirlerinden, her bir tarafı 15-25
dakika kayıt tutabilen uzunçalar
plaklara (LP), CD’lerden, Blu-ray
Disc’lere kadar bir çok farklı analog
ve dijital formatta bulunabiliyorlar.
Enstrümanların birbirlerine
karışmayacak şekilde farklı
zamanlarda kaydedilmesine “kanal
kayıt” adı veriliyor. Dinlediğiniz
bir çok müzik kaydı, aslında farklı
zamanlarda yapılmış enstrüman
ve vokal kayıtlarının birleşiminden
oluşuyor. Bu sayede, bütün
partisyonlar üzerinde ayrı ayrı
kontrol sahibi olunabiliyor. Kanal
kayıt sırasında her bir parçada
yer alan enstrümanlar, ardı ardına
kayda alınıp o parçanın kaydını
bitirebiliyor, ya da her bir müzisyen
bütün albüm boyunca çalması
gereken tüm parçalar için tek
seferde kayda girip işin kendine
düşen kısmını halledebiliyor.
45
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
Enstrümanların aynı anda çaldığı ve
kayıt odasında bulunan fakat herhangi
bir enstrümana konsantre olmadan
bütün enstrümanları kaydeden
mikrofonlarla yapılan kayda “hücum
kayıt” deniyor. Hücum kayıtların
kalitesi genellikle piyasaya sürmek
için yetersiz kalıyor. Bu yüzden hücum
kayıtlar, kanal kayıtlar sırasında
şarkının trafiğini takip edebilmek için
müzisyenlerin kulaklıklarına verilen
ve “pilot kayıt” denilen ön kaydı
oluşturmak için kullanılıyorlar.
Mikrofonlar oldukça özelleştirilmiş
cihazlar. Farklı işlerde kullanılmalarını
sağlamak amacıyla; dinamik,
kapasitif ve şeritli gibi değişik tiplerde
üretiliyorlar. Bununla beraber
her mikrofonun; frekans cevabı,
KAYDIN ANALOG
VEYA DIJITAL
OLARAK
YAPILMASINA
GÖRE FARKLILIK
GÖSTERSE DE,
IKI YÖNTEMDE DE
TEMELDE AYNI
IŞLEMLER
YAPILIYOR. KAYITTA
DUYULAN DIP
GÜRÜLTÜSÜ VE
PENA SESI GIBI
BAZI ISTENMEYEN
SESLER SILINIYOR,
BU SAYEDE DAHA
TEMIZ BIR SES ELDE
EDILIYOR.
empedans, yönlülük ve hassasiyet gibi
karakteristik özellikleri var. Bir kanal
kayıttan önce bütün enstrümanların
kendi ses çıkışlarına uygun karakterli
mikrofonlar ile eşleştirilmeleri ve bu
mikrofonların, ses çıkışlarına belirli
birer açı ve mesafeyle yerleştirilmeleri
gerekiyor. ‘Mikrofonlama’ adı verilen
bu işlem bateri için yapılırken
harcanan süre, diğer enstrümanlar
için harcanandan daha uzun oluyor.
Bunun nedeni ise birçok enstrümanın
aksine baterilerde sesin toplanarak
iletildiği bir bölümün olmaması ve
baterinin çıkardığı tüm seslerin
düzgün şekilde kaydedilebilmesi için,
en az 4-5 mikrofon kullanılmasının
gerekiyor olması . Gitar gibi
amplifikatör aracılığıyla ses çıkaran
enstrümanları kaydetmek için
iki seçenek var; ya mikrofon
amplifikatörün önüne yerleştiriliyor,
ya da amplifikatörün arkasındaki
46
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE
‘line out çıkışı’ kullanılıyor. (Gitarınızı
direkt olarak miksere bağlamanızı
önermiyoruz, sonuçtan memnun MÜZİK KAYITLARINA DAİR
kalmama ihtimaliniz çok yüksek) Ses,
Line out kullanıldığı durumlarda,
BİRKAÇ NOT DAHA:
hoparlöre gitmeksizin direkt olarak
kayıt masasına ulaşıyor. Miksere
gelen ses, buradan kayıt ortamına
aktarılıyor.
Kanal kayıt sırasında genellikle
şu adımlar izleniyor: Önce şarkının
metronomu, yani temposu belirleniyor.
Mikser masasındaki bilgisayardan,
metronom sesi oluşturuluyor. Daha
sonra bu ses, kayıtta yer alacak
vurmalı çalgıları çalan müzisyenlerin
kulaklığına veriliyor. Grup, şarkıyı
pilot kayıt için istenen metronomda
kaydediyor. Daha sonra elemanlar
kanal kayda giriyorlar. Grup
elemanları kayıt sırasında kulaklıktan;
pilot kayıt, metronom ve kendilerinden
önce kaydedilmiş enstrümanlardan
istediklerini duyarak çalabiliyorlar, bu BACKMASKING
BU TERIM, ISTENILEN BIR KONUŞMANIN YA DA SESIN, KAYDIN
yüzden genellikle ilk kaydedilenler,
vurmalı çalgılar oluyor. ÜZERINE TERS ŞEKILDE KONMASI ANLAMINA GELIYOR. BU
Buradan sonrası kaydın analog veya
ŞEKILDE VERILMIŞ BIR MESAJI, ŞARKIYI SADECE TERSTEN
DINLEDIĞINIZDE TAM OLARAK ANLAYABILIYORSUNUZ.
dijital olarak yapılmasına göre farklılık
gösterse de, iki yöntemde de temelde
BU YÖNTEMI KULLANANLAR ARASINDA; DEEP PURPLE,
aynı işlemler yapılıyor. Kayıtta duyulan
SOUNDGARDEN, MOTÖRHEAD VE IRON
MAIDEN GIBI ÇOK ÜNLÜ ISIMLERE
dip gürültüsü ve pena sesi gibi bazı
istenmeyen sesler siliniyor, bu sayede
RASTLAMAK MÜMKÜN. ÖZELLIKLE
daha temiz bir ses elde ediliyor.
PINK FLOYD’UN ‘EMPTY SPACES’
ŞARKISINDA YER ALAN MESAJ, OLDUKÇA
Müzisyenlerin kayıt sırasında yaptıkları
küçük hatalar da,bu aşamada
ILGINÇ: BU MESAJDA ROGER WATERS,
MESAJI BULAN KIŞIYI TEBRIK EDIYOR.
kapatılıyor. Bütün kanallardaki
seslerin yüksekliği ayarlanıyor ve
birbirlerine uyumlu hale getiriliyor. KAYIT SESI YÜKSEKLIĞI
Seslerin dinamik aralığı değiştirilerek, GÜNÜMÜZ MÜZIK KAYITLARININ BAZILARINDA SESI
enstrümanların seslerinin çok yüksek
veya çok alçak çıktığı bölümlerin
YÜKSELTMEK AMACIYLA, DINAMIK ARALIĞIN BIR KISMI FEDA
EDILIYOR. BU DURUMDA GENEL OLARAK MÜZIĞIN SESI
ses yükseklikleri, birbirlerine ARTARKEN, ÖZELLIKLE VURUŞLARIN YARATTIĞI VE PARÇANIN
yaklaştırılıyor. Bazı efektler, kayıt GERI KALANINA GÖRE DAHA YÜKSEK OLAN SESLER, KAYDIN
DIŞINDA KALIYOR VE BU DURUM PARÇAYI, BOB DYLAN’IN
sırasında enstrümanlara ekli halde
kaydediliyorlar. Diğer efektler ise,
DEYIŞIYLE “STATIK” BIR HALE DÖNÜŞTÜRÜYOR. HANGI
ALBÜMLERDE DINAMIK ARALIĞIN NE DERECE FEDA EDILDIĞINE
kayıt sonrasında ekleniyor. Böylelikle ILIŞKIN DETAYLI BILGIYI, ‘HTTP://WWW.DR.LOUDNESS-WAR.
herhangi bir kaydın, sadece efekti INFO/’ ADRESINDE BULABILIRSINIZ..
değiştirilmek istendiği için tekrar
yapılmasının önüne geçiliyor. Son
olarak farklı kanallardaki sesler
birleştiriliyor ve tek bir ortamda aynı
anda dinlenebilecek hale geliyor.
Kaydedilmiş bir parça, son durak
olarak ‘mastering’ aşamasından
geçiyor. Aslında Mastering sırasında
da, yukarıdaki işlemlerin benzerleri
uygulanıyor. Daha önce farklı
kanallardaki farklı enstrümanlar için
yapılan değişiklikler, bu kez müziğin
tamamının birleştirildiği tek bir ses
kanalında yapılıyor. Dolayısıyla aynı
anda müziğin tamamı, bu işlemlerden 13M $’LIK ALBÜM
GUNS N’ ROSES, SON OLARAK KENDI ŞARKILARININ YER ALDIĞI
etkileniyor. Nihayet ‘ürün’,piyasaya
VE 1991’DE PIYASAYA ÇIKAN ‘USE YOUR ILLUSION II’
sunulmaya hazır hale getirilmiş oluyor. ALBÜMÜNDEN SONRA, UZUN SÜRE KENDILERINE AIT
ŞARKILARDAN OLUŞAN BIR ALBÜM YAPMADI; TA KI 2008’E
KADAR. ‘CHINESE DEMOCRACY’ ADINI TAŞIYAN ALBÜM 13
MILYON DOLARI AŞAN MALIYETIYLE, ÜRETIMI IÇIN EN FAZLA
PARA HARCANAN ALBÜM OLDU. BU REKORA ULAŞILMASINDA,
KIRALANAN ANCAK HIÇ KULLANILMAYAN ‘1959 GIBSON LES
PAUL’ GIBI EKIPMANLARIN YARATTIĞI MALIYETIN DE KATKISI VAR.
 DENIZLERIN
GÖKDELENI

BUTCH VIG’İN
ÇÖZÜMÜ
Nirvana’nın ‘Nevermind’ albümünün
kayıtları esnasında sıra, ‘Something in the Way’
şarkısına gelir. Şarkının kaydına başlanır, ancak
prodüktör Butch Vig, kayıt odasında duyduğu
performanstan memnun kalmaz. Hüsrana uğramış
şekilde kontrol odasına gelen Kurt Cobain, odadaki
koltuğa yaslanır ve bir yandan şarkıyı gitarla
çalarken diğer yandan da mırıldanarak söylemeye
başlar. Bunu duyan Vig, Cobain’i durdurur ve
hemen birkaç mikrofon ayarladıktan sonra ortamı
sessizleştirerek kayda girer. Kayıt sırasında
kendisi de kontrol odasındadır ve sessizliği
bozmamak için nefesini tutar. Bu kayıt,
prodüktörlerin iş sırasında yaratıcı da
olabileceklerine dair
mükemmel bir örnektir.

47
DISCOVERY CHANNEL MAGAZINE TÜRKİYE