www.ncerthelp.

com

केन्द्रीय विद्यालय संगठन, है दराबाद संभाग – 15

सामान्द्य संकललत मूलयांकन -2
सत्र- 2013-14
कक्षा : साति ं पर्
ू ाांक : 60
विषय : हहन्द्दी समय : 2-30 घण्टे
ZÉhQû – ‘Mü’

1. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ aɱÉÇशz MüÉå mÉÄRûMüU xÉWûÏ ÌuÉMüsmÉ cÉÑlÉMüU ÍsÉÎZÉL :- 1x5=5

eÉoÉ xÉå qÉÑfÉå rÉÉS Wæû, qÉæÇ SåZÉ UWûÉ हूँ û, rÉWû lÉÏqÉ MüÉ पेड़û CxÉÏ iÉUWû खड़ा Wæû | qÉÉåOûÉ iÉjÉÉ
ZÉÑUSUÉ iÉlÉÉ, SÉå qÉÉåOûÏ eÉड़ेåÇû eÉqÉÏlÉ xÉå FmÉU EPûMüU lÉÏcÉå aÉWûUÏ cÉsÉÏ aÉDÇ WæÇû | rÉå eÉड़ेåÇû WûqÉ xÉpÉÏ MüÐ
कुर्सियाूँ हैंû | WûqÉ cÉÉUÉåÇ ClÉ mÉU oÉæPûMüU aÉmmÉåÇ sÉड़ाiÉå WæÇû | lÉÏqÉ MüÉ mÉåड़û bÉU Måü oÉÑeÉÑaÉï MüÐ iÉUWû
SåZÉpÉÉsÉ MüUiÉÉ Wæû | पेड़û SÉदÉ MüpÉÏ-MüpÉÏ WûqÉÉUÏ pÉÉåsÉÏ oÉÉiÉÉåÇ mÉU हूँûxÉMüU qÉÏPûÏ- mÉMüÐ ÌlÉoÉÉåËUयाूँ
WûqÉåÇ SåiÉå WæÇû | MüpÉÏ-MüpÉÏ NûÉåOûÏ- NûÉåOûÏ OûWû ÌlÉrÉÉåÇ xÉå WûqÉåÇ डाूँटतेå WÒûL MüWûiÉå WæÇû - oÉæPåû UWûÉåaÉå, mÉढ़ोaÉå
lÉWûÏÇ ? aÉÍqÉïrÉÉåÇ qÉåÇ AmÉlÉÏ bÉlÉÏ mĘ́ÉrÉÉåÇ xÉå WûqÉÉUå FmÉU NûÉrÉÉ MüUiÉå WæÇû | SÕU iÉMü TæüsÉÏ WÒûD zशÉZÉÉAÉåÇ
AÉæU OûWûÌlÉrÉÉåÇ MüÉ NûÉiÉÉ iÉÉlÉå ÌSlÉ-UÉiÉ खड़ेåû UWûiÉå WæÇû | xÉÑoÉWû- xÉÑoÉWû mÉͤÉrÉÉåÇ MüÐ cÉWûcÉWûÉWûOû xÉå WûqÉåÇ
eÉaÉÉiÉå WæÇû | जाड़ों qÉåÇ पेड़ SÉSÉ eÉoÉ WûqÉåÇ AmÉlÉÏ NûÉrÉÉ xÉå SÕU kÉÔmÉ qÉåÇ ZÉåsÉiÉÉ SåZÉiÉå WæÇû iÉÉå SÒZÉÏ WûÉå
eÉÉiÉå WæÇû ÌMü qÉåUå mrÉÉUå बच्चे मेरे mÉÉxÉ lÉWûÏÇ ZÉåsÉ UWåû WæÇû | uÉå WûuÉÉ Måü xÉÉjÉ AmÉlÉÏ पत्ततयाूँ WûqÉÉUå
mÉÉxÉ pÉåeÉ SåiÉå WæÇû ÌMü eÉÉAÉå qÉåUå बच्चों Måü xÉÉjÉ ZÉåsÉÉå | ÌMüiÉlÉå AcNåû WæÇû पेड़ SÉSÉ |

i) mÉåड़û SÉSÉ NûÉåOûÏ- NûÉåOûÏ OûWû ÌlÉrÉÉåÇ xÉå बच्चों MüÉå YrÉÉåÇ डाूँटतेå WæÇû?
क) बच्चों MüÉå xÉÉålÉå Måü ÍsÉL MüWûiÉå WæÇû |
ख) बच्चों MüÉå mÉढ़ûlÉå Måü ÍsÉL MüWûiÉå WæÇû |
ग) बच्चोंÇ MüÉå cÉÑmÉ UWûlÉå Måü ÍsÉL MüWûiÉå WæÇû |
घ) बच्चों MüÉå bÉU eÉÉlÉå Måü ÍsÉL MüWûiÉå WæÇû |
ii) बच्चों MüÉå qÉÏPûÏ निबोररयाूँ MüoÉ ÍqÉsÉiÉÏ WæÇû ?
क) eÉoÉ mÉåड़û SÉSÉ ElÉMüÐ cÉÉsÉÉMüÐ pÉUÏ oÉÉiÉåÇ xÉÑlÉiÉå WæÇû |
ख) eÉoÉ mÉåड़û SÉSÉ ElÉMüÐ zशUÉUiÉåÇ SåZÉiÉå WæÇû |
ग) eÉoÉ mÉåड़û SÉSÉ ElÉMüÐ mrÉÉUÏ oÉÉiÉåÇ xÉÑlÉiÉå WæÇû |
घ) eÉoÉ mÉåड़û SÉSÉ ElÉMüÐ pÉÉåsÉÏ oÉÉiÉÉåÇ mÉU हँ सते WæÇû |

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

iii) lÉÏqÉ Måü mÉåड़û MüÉå mÉåड़û SÉSÉ MüÉ lÉÉqÉ YrÉÉåÇ ÌSrÉÉ ?

क) lÉÏqÉ MüÉ mÉåड़û bÉU Måü LMü xÉSxrÉ MüÐ iÉUWû Wæû |
ख) lÉÏqÉ MüÉ mÉåड़û bÉU Måü oÉÑeÉÑaÉï MüÐ iÉUWû SåZÉpÉÉsÉ MüUiÉÉ Wæû |
ग) lÉÏqÉ MüÉ mÉåड़û bÉU Måü AÉÆaÉlÉ qÉåÇ Wæû |
घ) lÉÏqÉ MüÉ mÉåड़û oÉWÒûiÉ mÉÑUÉlÉÉ mÉåड़û û Wæû |

iv) zशoS rÉÑaqÉ के SÉå ESÉWûUhÉ ढूँ ढ MüU ÍsÉÎZÉL, जैसे : MüpÉÏ-MüpÉÏ
क) NûÉåOûÏ-NûÉåOÏ, xÉÑoÉWû-xÉÑoÉWûû ख) eÉQåÇû -eÉqÉÏlÉ
ग) cÉWûcÉWûÉWûOû घ)zशÉZÉÉAÉåÇ AÉæU OûWûÌlÉrÉÉåÇ
v) ÌMüiÉlÉå AcNåû WæÇû mÉåड़û SÉSÉ , CxÉ MüjÉlÉ xÉå बच्चों MüÉ MüÉælÉ xÉÉ pÉÉuÉ urÉ£ü WÒûAÉ Wæû ?

क) घर्
ृ ाû MüÉ ख ) xlÉåWû, AÉSU AÉæU ´É®É MüÉ
ग) xuÉÉjÉï MüÉ घ) ClÉqÉåÇ xÉå MüÉåD lÉWûÏÇ

2. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ पदयाांश MüÉå mÉÄRûMüU xÉWûÏ ÌuÉMüsmÉ cÉÑlÉMüU ÍsÉÎZÉL :- 1x5=5

bÉU-bÉU qÉåÇ लशक्षा MüÉ SÏmÉ eÉsÉÉlÉÉ Wæû |

xÉoÉMåü ÌSsÉ xÉå pÉåSpÉÉuÉ ÌWÇûxÉÉ MüÉå ÍqÉOûÉlÉÉ Wæû |
bÉU-bÉU qÉåÇ लशक्षा MüÉ SÏmÉ eÉsÉÉlÉÉ Wæû |
AmÉlÉÏ qÉÇÎeÉsÉ LMü Wæû, AmÉlÉÉ UÉxiÉÉ LMü Wæû |
xÉÑZÉ-SÒZÉ Måü xÉÉjÉÏ WæÇû WûqÉ xÉoÉ, AmÉlÉÉ CUÉSÉ lÉåMü Wæû |
MÇükÉå xÉå MÇükÉÉ ÍqÉsÉÉMüU , MüSqÉ MüSqÉ xÉå ÍqÉsÉÉlÉÉ Wæû |
bÉU-bÉU qÉåÇ लशक्षा MüÉ SÏmÉ eÉsÉÉlÉÉ Wæû |

i) bÉU-bÉU qÉåÇ ÌMüxÉMüÉ SÏmÉ eÉsÉÉlÉÉ Wæû?

(Mü) लशक्षा MüÉ (ZÉ) ¥ÉÉlÉ MüÉ
(aÉ) ÌWÇûxÉÉ MüÉ (bÉ) mrÉÉU MüÉ
ii) WûqÉ xÉoÉMüÉ YrÉÉ LMü Wæû ?
(Mü) qÉÇÎeÉsÉ AÉæU UÉxiÉÉ (ZÉ) EPûlÉÉ AÉæU oÉæPûlÉÉ
(aÉ) xÉÑoÉWû AÉæU zशÉम (bÉ) bÉU-oÉÉU

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

iii) WûqÉåÇ xÉoÉMåü ÌSsÉ xÉå YrÉÉ ÍqÉOûÉlÉÉ Wæû?

(Mü) mÉËU´ÉqÉ Måü pÉÉuÉ MüÉå (ZÉ) pÉåS-pÉÉuÉ ÌWÇûxÉÉ MüÉå
(aÉ) AÌWÇûxÉÉ MüÉå (bÉ) FÆcÉ lÉÏcÉ MüÉå
iv) WûqÉ xÉoÉ MüÉ YrÉÉ CUÉSÉ Wæû?
(Mü) oÉÑUÉ (ZÉ) ÌWÇûxÉÉ
(aÉ) lÉåMü (bÉ) lÉÄTüUiÉ
v) WûqÉåÇ ----------------- MüSqÉ-xÉå-MüSqÉ ÍqÉsÉÉlÉÉ Wæû? (सही शब्द चुनकर
ररक्त स्थान की पूर्ति कीजिए) :
(Mü) MÇükÉå-xÉå-MÇükÉÉ (ZÉ) bÉU-xÉå-bÉU
(aÉ) WûÉjÉ-xÉå-WûÉjÉ (bÉ) erÉÉåÌiÉ-xÉå erÉÉåÌiÉ

ZÉhQû – ‘ZÉ’

3. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ शoSÉåÇ Måü mÉëcÉÍsÉiÉ ÌWÇûlSÏ ÃmÉ ÍsÉÎZÉL – ½x4=2

ESÉWûUhÉ : mÉUå => mÉÄQåû

Mü) ÌoÉmÉÌiÉ ZÉ) oÉÉSU aÉ) qÉNûUÏ bÉ) xÉÏiÉ

4. EÍcÉiÉ zशoS cÉÑlÉMüU uÉÉYrÉÉåÇ Måü ZÉÉsÉÏ xjÉÉlÉ pÉËUL – ½x4=2

टmÉ-xÉå, NûmÉ-xÉå, jÉUï-xÉå, TÑüUï-xÉå,

Mü) qÉåÇÄRûMü mÉÉlÉÏ qÉåÇ ------- MÔüS aÉrÉÉ |
ZÉ) lÉsÉ oÉÇS WûÉålÉå Måü oÉÉS mÉÉlÉÏ MüÐ LM बंSू -------- cÉÔ aÉD |
aÉ) शोर WûÉåiÉå WûÏ ÍcÉÌÄQûrÉÉ ---------- EÄQûÏ |
bÉ) PÇûQûÏ WûuÉÉ सन से aÉÑÄeÉUÏ , qÉæÇ PÇûQû qÉåÇ -----ðकाँmÉ aÉrÉÉ | ½*4=2
5. ÌlÉqlÉ र्िखखतzशoSÉåÇ MüÉ uÉÉYrÉ qÉåÇ mÉërÉÉåaÉ MüÐÎeÉL |
Mü) xÉÏlÉÉ-ÌmÉUÉålÉÉ ZÉ) pÉsÉÉ-oÉÑUÉ
aÉ) cÉsÉlÉÉ-ÌTüUlÉÉ bÉ) sÉÇoÉÉ-cÉÉæÄQûÉ

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

6. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ शoSÉåÇ xÉå AlrÉ शब्द बिाइए - ½x4=2

ESÉWûUhÉ :- ÃmÉ => कुरूप, xuÉÃmÉ
Mü) aÉÇkÉ ZÉ) UÇaÉ
aÉ) TüsÉ bÉ) ¥ÉÉlÉ
7. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ zशoSÉåÇ Måü xÉÇÍkÉ AÉæU xÉÇÍkÉ-ÌuÉcNåûS MüÐÎeÉL - ½x4=2
Mü) lÉÏsÉ + AÉpÉ ZÉ) lÉuÉ + AÉaÉÇiÉÑMü
aÉ) ÍxÉÇWûÉxÉlÉ bÉ) qÉåbÉÉcd³É

8. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ aɱÉÇश MüÉå mÉÄRûMüU xÉWûÏ ÌuÉMüsmÉ cÉÑlÉMüU ÍsÉÎZÉL :- 1x5=5

mÉÔUå eÉÉU qÉåÇ MÇücÉå WæÇû | WûUÏ sÉMüÐUuÉÉsÉå oÉÌÄRûrÉÉ xÉÄTåüS aÉÉåsÉ MÇücÉå | oÉÄQåû AÉÆuÉsÉå eÉæxÉå | ÌMüiÉlÉå
ZÉÔoÉxÉÔUiÉ WæÇû ! AoÉ iÉMü rÉå कहाँð jÉå ? शाrÉS SÒMüÉlÉ Måü AÇSU | AoÉ SÒMüÉlÉSÉU lÉå ÌSZÉÉlÉå
Måü ÍsÉL oÉÉWûU UZÉÉ WûÉåaÉÉ |
ExÉMåü SåZÉiÉå-SåZÉiÉå eÉÉU oÉÄQûÉ WûÉålÉå sÉaÉÉ | uÉWû AÉxÉqÉÉlÉ-xÉÉ oÉÄQûÉ WûÉå aÉrÉÉ iÉÉå uÉWû pÉÏ ExÉMåü
pÉÏiÉU AÉ aÉrÉÉ | ðिहाँ AÉæU MüÉåD sÉÄQûMüÉ iÉÉå lÉWûÏÇ jÉÉ | ÌTüU pÉÏ ExÉå uÉWûÏ mÉxÉÇS jÉÉ | NûÉåOûÏ
oÉWûlÉ Måü WûqÉåशा Måü ÍsÉL cÉsÉå eÉÉlÉå Måü oÉÉS uÉWû AMåüsÉå WûÏ ZÉåsÉiÉÉ jÉÉ |
i) eÉÉU qÉåÇ mÉÄQåû MÇücÉÉåÇ MüÉå MüÉælÉ SåZÉ UWûÉ jÉÉ ?
Mü) AmmÉÔ ZÉ) AmmÉÔ MüÐ oÉWûlÉ
aÉ) eÉÉeÉï bÉ) AmmÉÔ MüÉ ÍqɧÉ
ii) eÉÉU qÉåÇ MæüxÉå MÇücÉå jÉå ?
Mü) sÉÉsÉ sÉMüÐU uÉÉsÉå oÉÄQåû xÉÄTåüS MÇücÉå
ZÉ) WûUÏ sÉMüÐU uÉÉsÉå oÉÄQåû xÉÄTåüS MÇücÉå
aÉ) WûUÏ sÉMüÐU uÉÉsÉå oÉÌÄRûrÉÉ xÉÄTåüS aÉÉåsÉ MÇücÉå
bÉ) sÉÉsÉ sÉMüÐU uÉÉsÉå NûÉåOåû xÉÄTåüS MÇücÉå

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

iii) AmmÉÔ ÌMüxÉ xÉÉåcÉ qÉåÇ ZÉÉå aÉrÉÉ ?

Mü) MÇücÉå sÉålÉå Måü oÉÉUå qÉåÇ
ZÉ) MÇücÉå CiÉlÉå xÉÑÇSU WæÇû
aÉ) AoÉ iÉMü rÉå MÇücÉå कहाँ jÉå
bÉ) MüÉश ! rÉå xÉÉUå MÇücÉå qÉÑfÉå ÍqÉsÉ eÉÉLÆ
iv) ExÉMåü SåZÉiÉå-SåZÉiÉå YrÉÉ WÒûAÉ ?
Mü) MÇücÉå ÌoÉMü aÉL |
ZÉ) eÉÉU oÉÄQûÉ WûÉålÉå sÉaÉÉ |
aÉ) MÇücÉå eÉÉU xÉå ÌaÉU aÉL |
bÉ) ClÉqÉåÇ xÉå MüÉåD lÉWûÏÇ |
v) AmmÉÔ AMåüsÉÉ YrÉÉåÇ ZÉåsÉiÉÉ jÉÉ ?
Mü) ExÉMüÉ MüÉåD ÍqÉ§É lÉWûÏÇ jÉÉ |
ZÉ) ExÉMüÐ माँ SÕxÉUå बच्चों Måü xÉÉjÉ ZÉåsÉlÉå lÉWûÏÇ SåiÉÏ jÉÏ
aÉ) ExÉMüÐ oÉWûlÉ हमेशा के ललए चली गई थ ।
bÉ) ExÉå MüÉåD AcNûÉ lÉWûÏÇ sÉaÉiÉÉ jÉÉ |

9. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ mÉëश्िों Måü E¨ÉU ÍsÉÎZÉL :- 2x5=10

A) qÉÉåU qÉÉåUlÉÏ Måü lÉÉqÉ ÌMüxÉ AÉkÉÉU mÉU UZÉå aÉL ?
AÉ) uÉÏU कँु üuÉU ÍxÉÇWû Måü urÉÌ£üiuÉ MüÐ MüÉælÉ-MüÉælÉ xÉÏ ÌuÉशेåwÉiÉÉAÉåÇ lÉå AÉmÉMüÉå mÉëpÉÉÌuÉiÉ
ÌMürÉÉ ?
C) ‘qÉåUÏ माँð lÉå qÉÑfÉå AmÉlÉÏ mÉëÍxÉή MüÉå ÌuÉlÉqÉëiÉÉ xÉå सँpÉÉsÉlÉå MüÐ xÉÏZÉ SÏ Wæû’ –
kÉlÉUÉeÉ ÌmÉssÉæ MüÐ CxÉ oÉÉiÉ MüÉ YrÉÉ AjÉï Wæû ?
D) WûqÉÉUå ðयहाँ oÉWÒûiÉ xÉå MüÉqÉ sÉÉåaÉ ZÉÑS lÉWûÏ MüUMåü ÌMüxÉÏ mÉåशåे uÉU MüÉUÏaÉU
xÉå MüUuÉÉiÉå WæÇû | aÉÉÇkÉÏ eÉÏ NåûlÉÏ, WûjÉÉæÄQåû, uÉxÉÔsÉå YrÉÉåÇ ZÉUÏSlÉÉ cÉÉWûiÉå WûÉåÇaÉå ?
E) ZÉÉlÉ-mÉÉlÉ Måü qÉÉqÉsÉå qÉåÇ xjÉÉlÉÏrÉiÉÉ MüÉ YrÉÉ AjÉï Wæû ?

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

10. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ mɱÉÇश MüÉå mÉÄRûMüU xÉWûÏ ÌuÉMüsmÉ cÉÑlÉMüU ÍsÉÎZÉL :- 1x5=5
qÉæÇ bÉqÉÇQûÉåÇ qÉåÇ pÉUÉ LåÇPûÉ WÒûAÉ,
LMü ÌSlÉ eÉoÉ jÉÉ qÉÑÇQåûUå mÉU ZÉÄQûÉ |
AÉ AcÉÉlÉMü SÕU xÉå EÄQûiÉÉ WÒûAÉ,
LMü ÌiÉlÉMüÉ AÉÆZÉ qÉåÇ qÉåUÏ mÉÄQûÉ |
mÉë i) mɱÉÇश qÉåÇ ‘qÉæÇ’ÌMüxÉMüÉ mÉëiÉÏMü Wæû ?
Mü) sÉÉåaÉÉåÇ MüÉ ZÉ) MüÌuÉ MüÉ
aÉ) LMü urÉÌ£ü MüÉ bÉ) ClÉqÉåÇ xÉå MüÉåD lÉWûÏÇ
mÉë.ii) MüÌuÉ कहाूँð ZÉÄQûÉ jÉÉ ?
Mü) मंडु रे े पर ZÉ) AÉÆaÉlÉ qÉåÇ
aÉ) NûiÉ Måü oÉÏcÉÉåÇoÉÏcÉ bÉ) oÉaÉÏcÉå qÉåÇ
mÉë.iii) MüÌuÉ MæüxÉå ZÉÄQûÉ jÉÉ?
Mü) ZÉÑश xÉå ZÉ) bÉqÉÇQû qÉåÇ cÉÔU
aÉ) ESÉxÉ WûÉåMüU bÉ) lÉiÉqÉxiÉMü WûÉåMüU
mÉë. Iv)AcÉÉlÉMü YrÉÉ WÒûAÉ ?
Mü) LMü oÉÄQûÉ mɤÉÏ NûiÉ mÉU AÉ aÉrÉÉ |
ZÉ) ÍqÉOûOûÏ MüÉ MühÉ AÉÆZÉ qÉåÇ AÉ ÌaÉUÉ |
aÉ) iÉåeÉ AÉÆkÉÏ AÉ aÉD |
bÉ) LMü ÌiÉlÉMüÉ MüÌuÉ MüÐ AÉÆZÉ qÉåÇ AÉ ÌaÉUÉ |
mÉë. V) MüÌuÉ qÉlÉ WûÏ qÉlÉ AmÉlÉå oÉÉUå qÉåÇ YrÉÉ xÉÉåcÉiÉÉ jÉÉ ?
Mü) uÉWû ÌMüxÉÏ MüÉå MÑüNû pÉÏ MüWû xÉMüiÉÉ Wæû |
ZÉ) ExÉMüÉ MüÉåD MÑüNû lÉWûÏÇ ÌoÉaÉÉÄQû xÉMüiÉÉ |
aÉ) uÉWû AirÉÍkÉMü kÉlÉuÉÉlÉ Wæû |
bÉ) ClÉqÉåÇ xÉå MüÉåD lÉWûÏÇ |
11. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ mÉëश्िोंÇ Måü E¨ÉU ÍsÉÎZÉL :- 1+2+2 =5
A) qÉÏUÉ MüÉå xÉÉuÉlÉ qÉlÉpÉÉuÉlÉ YrÉÉåÇ sÉaÉlÉå sÉaÉÉ ?
AÉ) AÉÆZÉ qÉåÇ ÌiÉlÉMüÉ पड़ने Måü oÉÉS bÉqÉÇQûÏ MüÐ YrÉÉ Sशा WÒûD ?
D) ‘oÉÇxÉÏuÉÉUå sÉsÉlÉÉ’, ‘qÉÉåUå mrÉÉUå’, ‘sÉÉsÉ eÉÏ’, MüWûiÉå WÒûL rÉशोदा ÌMüxÉå eÉaÉÉlÉå MüÉ mÉërÉÉxÉ
MüUiÉÏ Wæû ?

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...
 www.ncerthelp.com

12. mÉÔUMü mÉÑxiÉMü ‘oÉÉsÉ qÉWûÉpÉÉUiÉ MüjÉÉ’ Måü AÉkÉÉU mÉU ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ mÉëश्िों Måü E¨ÉU SÏÎeÉL
1x5=5
A) MüÐcÉMü MüÉ uÉkÉ ÌMüxÉlÉå ÌMürÉÉ ?
B) UÉeÉ ÌuÉUÉOû Måü यहाँð rÉÑÍkÉ̹U ÌMüxÉ lÉÉqÉ xÉå UWûlÉå sÉaÉå jÉå ?
C) AeÉÑïlÉ MüÐ शÇZÉ-kuÉÌlÉ MüÐ हुँûMüÉU xÉå AÉcÉÉrÉï SìÉåhÉ lÉå YrÉÉ zशÇMüÉ urÉ£ü MüÐ ?
D) तेरहिाँð uÉwÉï mÉÔUÉ WûÉålÉå mÉU पांडि कहाँð eÉÉMüU UWûlÉå sÉaÉå ?
E) MüÉæUuÉÉåÇ Måü mÉWûsÉå सेनापर्तü MüÉælÉ jÉå ?

ZÉhQû-‘bÉ’
13. AmÉlÉÏ NûÉåOûÏ oÉWûlÉ MüÉå Mü¤ÉÉ qÉåÇ mÉëjÉqÉ AÉlÉå mÉU oÉkÉÉD mÉ§É ÍsÉÎZÉL | 5
AjÉuÉÉ
AmÉlÉå mÉëÉcÉÉrÉï MüÉå SÉå ÌSlÉ Måü AuÉMüÉश Måü ÍsÉL mÉ§É ÍsÉÎZÉL |

14. ÌlÉqlÉÍsÉÎZÉiÉ qÉåÇ xÉå LMü ÌuÉwÉrÉ mÉU AlÉÑcNåûS ÍsÉÎZÉL - 5

A) qÉåUÉ ÌmÉërÉ ZÉåsÉ AÉ) qÉåUÉ ÌuɱÉsÉrÉ
C) qÉåUÏ माँ ई) प्रदष
ू र्

Visit www.ncerthelp.com for Ncert Solutions in Text and Video , CBSE Sample papers, Exam tips,
NCERT BOOKS, Motivational Videos, Notes for All Classes and Many More...