အဘိဓမၼာ ေဟာေျပာခ်က္

(ဒုတိယဥကၠဌ ရဲေဘာ္ခင္ေမာင္ႀကီးမွ ရွမ္းျပည္တိုးတက္ေရးပါတီ၊ အဆင့္ျမင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား

ေဆြးေႏြးေဟာေျပာခ်က္ ။ ၁၉၈၂ ေအာက္တိုဘာ (၈) ရက္ )

ဒီေန႕က်ေနာ္တို႕ အဘိဓမၼာေလ့လာေရးလုပ္ၾကေတာ့မယ္။ အဘိဓမၼာေလ့လာေရးဆိုတာ မာ့ က္စ္၀ါဒ

အဘိဓမၼာေလ့လာေရးကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ဒီဘာသာရပ္ဟာ အေတာ္က်ယ္ျပန္႕တဲ႕ ဘာသာရပ္တရပ္ျဖစ္
တယ္။ ဒီဘာသာရပ္ကို နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္းေလ့လာမယ္ဆိုရင္ လ, အခ်ိဳ႕မက၊ ႏွစ္အခ်ိဳ႕ခ်ီၿပီး အခ်ိန္ယူေလ့လာရမွာ
ျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္အခုေျပာခ်င္တာကေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနအရ ရက္အခ်ိဳ႕ဘဲအခ်ိန္ရမယ္။ ဒီအႀကိမ္ေလ့
လာေရးကို ေနာင္အခြင့္ရတဲ့အခါ မာ့က္စ္၀ါဒ အဘိဓမၼာကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ေလ့လာႏိုင္ဘို႕အတြက္ နိဒါန္းသ
ေဘာမ်ိဳး ထားေစခ်င္တယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႕ အႀကိမ္ (၄) ႀကိမ္ေလာက္ ေဟာေျပာဘို႕ စဥ္းစားထားတယ္။ ဒီမွာမ
ရွင္းတာေတြ ထပ္ေလ့လာတာလုပ္ရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္အခ်ိနတ
္ ပတ္ေလာက္လိုတယ္။ ဒီမွာက်ေနာ့္ဘက္က အခ်ိန္
အခက္အခဲရွိတာက အခ်ိန္မွန္မွန္သတ္မွတ္ဘို႕ဆိုရင္ က်ေနာ့္မွာ အစည္းအေ၀းဆက္တိုက္ရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္
နံနက္ပိုင္းအစည္းအေ၀းရွိရင္ ညေနထမင္းစားၿပီးခ်ိန္မွာ က်ေနာ္လာမယ္။ ဒါ့ေပမဲ့လုပ္ငန္းမပ်က္ရေအာင္ ေန႕စဥ္
တေန႕ (၂) နာရီ (၃) နာရီေလာက္ ေဆြးေႏြးမယ္လို႕ ခန္႕မွန္းပါတယ္။

ပထမျပႆနာ ။ ။ မာက့္စ၀
္ ါဒ အဘိဓမၼာနည္းနာ

မာက့္စ္၀ါဒ အဘိဓမၼာနည္းနာကို မေဆြးေႏြးမွီ က်ေနာ္တို႕ ႀကိဳတင္သိသင့္တာက

အဘိဓမၼာဟာ ၎ရဲ႕ စနစ္အေနနဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာတဲ့ သမိုင္းကို ၾကည့္ရင္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္သြားၿပီ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက အဘိဓမၼာမွာ အျမင္ႏွစ္မ်ိဳးရွိခဲ့တယ္။႐ုပ္ ၀ါဒအျမင္နဲ႕စိတ္၀ါဒအျမင္
ပါပဲ။ဒီအျမင္ ႏွစ္မ်ိဳးဟာ တေလွ်ာက္လုံးရွိခဲ့တယ္။ ဒီမတူတဲ့အျမင္ ႏွစ္ရပ္ဟာ အစဥ္တစိုက္ဘဲ တိုက္ပြဲေတြရွိခဲ့
တယ္။႐ုပ္၀ါဒအျမင္ကို ကိုင္စြဲသူေတြအေနနဲ႕ေတာ့ ရုပ္ဟာအရင္ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဟာ ေနာက္ပါျဖစ္တယ္။ ႐ုပ္ဟာ
ပထမအရာ၊ စိတ္ဟာ ဒုတိယအရာ ျဖစ္တယ္လို႕ ျမင္ၾကတယ္။

႐ုပ္ စိတ္

ပထမအရာ ဒုတိယအရာ
အရင္ျဖစ္ ေနာက္ျဖစ္ တယ္လို႕ ....

႐ုပ၀
္ ါဒသမားက ဒီလိုျမင္တယ္။ ႐ုပ္ဆိုတာဟာ မိမိတို႕ရဲ႕စိတ္အျပင္အပမွာ မိမိတို႕ရဲ႕ စိတ္နဲ႕ အမွီအခို ကင္းစြာ
တည္ရွိေနတဲ့ ပကတိဘာ၀ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ တနည္းဆိုရရင္ မိမိတို႕ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵနဲ႕ အမွီ
အခို ကင္းစြာတည္ရွိေနတဲ့ သဘာ၀ေလာက၊ ရုပ္ကမၻာေလာကကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ပထမျဖစ္ တယ္။

1
အရင္ျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ စိတ္ခံစားမူ အသိ ၊ အျမင္အယူအဆေတြဟာ ေနာက္မွျဖစ္လာတယ္။ ဒါဟာ ရုပ္၀ါဒ
အျမင္ျဖစ္တယ္။ စိတ္၀ါဒ သမားေတြကေတာ့ ဒါနဲ႕ေျပာင္းျပန္ပဲ ။ စိတ္ဟာ ပထမျဖစ္ၿပီး၊ ရုပ္ဟာ ဒုတိယျဖစ္
တယ္။ စိတ္ဟာ အရင္ျဖစ္ေပၚၿပီး ရုပ္ကေနာက္မွ ျဖစ္ေပၚတယ္လုိ႕ ခံယူၾကတယ္။ စိတ္ဝါဒရဲ႕ အျမင္အရဆိုရင္
အရင္ဆုံးျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ဝိဥာဥ္ႀကီးက သဘာဝေလာက၊ ကမၻာေလာကႀကီးႏွင့္ အစစအရာရာကို ဖန္တီး
တယ္ လုိ႕ယူဆတယ္။ဒါမွမဟုတ္လူရဲ႕စဥ္းစားေတြးေတာမႈက က်န္တဲ့အရာမွန္သမွ်ကို ဖန္တီးတာျဖစ္တယ္လို႔ယူ
ဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္စိတ္ဝါဒအျမင္မွာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ တခုက ပကတိဘာဝ စိတ္၀ါဒအျမင္ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တခုက
အတၱဘာ၀စိတ္၀ါဒ ျဖစ္တယ္။ စိတ္၀ိဥာဥ္က အရင္ျဖစ္ေပၚၿပီး ၎က သဘာ၀ေလာကနဲ႕ ရွိရွိသမွ် အရာမွန္သမွ်
ကို ဖန္တီးတာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္၀ါဒအျမင္ကို ပကတိဘာ၀ စိတ္၀ါဒလို႕ေခၚတယ္။ ေနာက္အျမင္တခု ျဖစ္တ့ဲ
လူရဲ႕ စဥ္းစားေတြးေတာမႈက က်န္တဲ့အရာမွန္သမွ်ကို ဖန္တီးတာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္၀ါဒအျမင္ကို အတၱဘာ၀
စိတ၀
္ ါဒလို႕ေခၚတယ္။ဘယ္စိတ၀
္ ါဒ အျမင္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ကအရင္ ပထမ၊ ႐ုပ္က ဒုတိယျဖစ္တယ္။ ေနာက္မွ
ျဖစ္တယ္လို႕ယူဆ ၾကတာပါပဲ။ အဘိ္ဓမၼာမွာ - ျပႆနာေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာရွိေပမဲ့ အဓိကကေတာ့ ျပႆနာ
ႏွစ္ခုပါပဲ။ ပထမ ျပႆနာက ႐ုပ္နဲ႕ စိတ္ အၾကားဆက္ဆံမႈ ၊ ဒီအခ်က္ကို အထက္မွာေျပာခဲ့ၿ့ပီးျဖစ္တယ္။ ဒုတိယ
ျပႆနာကေတာ့ သဘာ၀ေလာက၊ ကမၻာေလာကမွာရွိတဲ့ အခ်င္းအရာေတြကို လူေတြနားလည္ နိုင္သလား။ နား
မလည္ႏိုင္ဘူးလား ဆိုတာျဖစ္တယ္။ ႐ုပ္ဝါဒက သဘာ၀ေလာက၊ ကမၻာေလာကမွာရွိတဲ့ အခ်င္းအရာေတြကို လူ
ေတြနားလည္နိုင္တယ္။ ဒီအခ်င္းအရာေတြရဲ႕ လႈပ္႐ွားမႈတရားကို သိနားလည္ၿပီးေနာက္၊ ဒီတရားေတြကို လူေတြ
ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အသုံးခ်ႏိုင္တယ္လို႕ ယူဆၾကတယ္။ သဘာ၀ေလာက၊ ကမၻာေလာကရွိ အခ်င္းအရာ
ေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ လူေတြရဲ႕ သိနားလည္မႈဟာ လက္ေတြ႕ နဲ႕ သက္ေသထူျပႏိုင္တဲ့၊ မွန္ကန္တဲ့ နားလည္မႈ
ေတြ ျဖစ္တယ္လို႕ယူဆတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာ မသိေသးတဲ့ အရာေတြျဖစ္ေနေစကာမူ ေလာကဓါတ္ သိပၸံပညာနဲ႕
လူမႈေရးလက္ေတြ႕ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြအရ သိရွိနားလည္မဲ့ အရာေတြခ်ည္းျဖစ္တယ္။ ဒါနဲ႕ ေျပာင္းျပန္ပဲ စိတ္ဝါဒ
က ကမၻာေလာက၌ အခ်င္းအရာေတြကို နားမလည္ႏိုင္ဘူး။ မစဥ္းစားသင့္တာေတြ သြားမစဥ္းစားနဲ႕ လူထက္ႀကီး
ျမတ္တဲ့ ဣထိပတ္ တန္ခိုးရွင္ေတြကသာ အရာရာ နားလည္ႏိုင္တယ္။ ခက္ခဲနက္နတ
ဲ ဲ့ အရာေတြကို နားလည္
ဖို႕ဆိုတာေတြဟာ နတ္ဘုရားေတြ႕ရဲ႕ အလုပ္ပဲလို႕ ယူဆၾကတယ္။ ဒါဟာ အဘိဓမၼာနယ္ပယ္္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္
၂၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကစၿပီး တေလွ်ာက္လုံး အျမင္မတူခဲ့တဲ့ အဓိကျပႆနာၾကီး ႏွစ္ရပ္ပါဘဲ ။
လူတန္းစားရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ လူတန္စားအသီးသီးဟာ အျမင္ေတြမတူၾကဘူး။ မိမိတို႕ရဲ႕
လူတန္းစားအက်ိဳးစီးပြား ရပ္တည္ခ်က္ကေနၿပီး ျပႆနာေတြကို ၾကည့္ၾကတာျဖစ္တယ္။ မိိမိလူတန္းစားရဲ႕ ႏိုင္ငံ
ေရးအာဏာနဲ႕ ဥစၥာဓနေတြကို တည္ၿမဲေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႕ အုပ္စိုးသူလူတန္းစားဟာ စိတ္ဝါဒလက္နက္ကို ကိုင္
စြဲၾကတယ္။
ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမားလူတန္းစားက်ေတာ့ မိမိလူတန္းစားရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ကမၻာေလာ
ကႀကီးကို အမွန္အတိုင္းနားလည္ဖို႕ စိတ္ဝါဒ လက္နက္ကိုစြဲကိုင္လို႕မရပါ။ ႐ုပ္ဝါဒလက္နက္ကို စြဲကိုင္မွသာလွ်င္
ျဖစ္္ႏိုင္မယ္။အဘိဓမၼာနယ္ပယ္မွာလည္း မတူတဲ့လူတန္းစားေတြဟာ မိမိတို႕လူတန္းစား အက်ိဳးစီးပြားဖက္္က
ျပႆနာေတြကို ၾကည့္ၾကတဲ့အေလ်ာက္ ဆိုခဲ့ၾကတဲ့အတိုင္း ရပ္တည္ခ်က္ေတြကို မတူၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဘိ
ဓမၼာဟာ လူတန္းစားတိုက္ပြဲအတြက္ ကိုင္စြဲတဲ့ အလြန္ထက္ျမက္တဲ့ လက္နက္ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတန္း
စား လူအဖြဲ႕အစည္းမွာ အဘိဓမၼာဟာ လူတန္းစားလကၡဏာပါလာတယ္။ ဘယ္လူတန္းစားပဲျဖစ္ျဖစ္ အသိ ရွိ
သည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ မလႊဲမေရွာင္သာ အဘိဓမၼာ အျမင္တခုကို ကုိင္စြဲထားတာခ်ည္းပါပဲ။ ေက်းကၽြန္
စနစ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာလည္း ေက်းပိုင္ရွင္လူတန္းစားက သူ႕လူတန္းစား အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ စိတ္ဝါဒလက္
နက္ကိုကိုင္စြဲၿပီး အဖိႏွိပ္ခံ ေက်းကၽြန္လူတန္းစားကို ဖိႏွိပ္ေသြးစုတ္တယ္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ
လည္း အုပ္စိုးသူ ပေဒသရာဇ္လူတန္းစားက စိတ္ဝါဒကို ကိုင္စြဲၿပီး အဖိႏွိပ္ခံ ေျမကၽြန္လူတန္းစားကို ဖိႏွိပ္
ေသြးစုတ္တယ္။ အရင္းရွင္ေခတ္မွာလည္း အရင္းရွင္လူတန္းစားဟာ ဒီစိတ၀
္ ါဒလက္နက္ကက
ို ိုင္စြဲၿပီး အလုပ္
သမားလူတန္းစားကို ဖိႏွိပ္ေသြးစုတ္တယ္။ ဒါဟာ လူတန္းစားတရပ္က အျခားလူတန္းစားတရပ္ကို တိုက္ပြဲဆင္

2
ဖို႕ မိမိလူတန္းစား အကိ်ဳးစီးပြားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ အဘိ္ဓမၼာလက္နက္ကို ကိုင္စြဲၾကတာျဖစ္တယ္။
ဒါေပမဲ့ လက္နက္္ဟာ အင္မတန္ထက္ျမက္ၿပီး အေရးႀကီးတဲဲ႕လက္နက္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာထင္ရွားပါတယ္။ ဒီေန႕
ေလ့လာမယ့္ မာက္စ္ဝါဒ အဘိဓမၼာဆိုတာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားအတြက္ အင္မတန္္ထက္ျမက္တဲ့ လက္နက္ျဖစ္
တယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားနဲ႕ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားပါတီက ကိုင္စြဲတဲ့ မာက့္စ္ဝါဒအဘိ္ဓမၼာကို အနုပဋိေလာမ ႐ုပ္
ဝါဒလိ႕ု ေခၚတယ္။ ဒါကို မာက့္စ္ နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္လ္တို႕က ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့လို႕ မာက့္စ္ဝါဒအဘိဓမၼာလို႕ေခၚၾကတယ္။
အနုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒမွာ အပိုင္း(၂) ပိုင္းပါတယ္။ တခုကအနုပဋိေလာမ၊ တခုက႐ုပ္ဝါဒ ျဖစ္တယ္။
အႏုပဋိေလာမရုပ္ဝါဒကို ဒီအပိုင္း(၂) ပိုင္းေပါင္းစပ္ထားတယ္။
အႏုပဋိေလာမဆိုတာ နည္းနာျဖစ္တယ္။
႐ုပ္ဝါဒ ဆိုတာ အျမင္ျဖစ္တယ္။
ဒီမွာ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာတခုရွိတယ္။လူတန္းစား လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အဘိဓမၼာဟာ လူတန္းစား
လကၡဏာရွိတယ္ဆိုတာဟာ လူတန္းစားတရပ္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အလုပ္အေကၽြးျပဳေနတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ အႏု
ပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒဟာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္စားရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို အလုပ္အေကၽြးျပဳတဲ့ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ အဘိဓ
မၼာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒ
အျမင္၊ နည္းနာတို႕နဲ႕ တညီတၫြတ္တည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။ တနည္းဆိုရင္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား ရပ္တည္မႈ၊
အျမင္၊ နည္းနာ - ဒီ (၃)ခု ကိုခြဲခြာပစ္လို႕မျဖစ္ဘူး။ တေပါင္းတစည္းတည္းလည္းရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္
မာက့္စ္၀ါဒ အဘိဓမၼာကို ေလ့လာရာမွာ က်ေနာ္တို႕ဟာ ရပ္တည္မႈ၊ အျမင္၊ နည္းနာ ဆိုတဲ့ ကြင္းဆက္ (၃)ခုကို
အၿမဲပဲဆက္စပ္ၿပီး ၾကည့္ျမင္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒဆိုတာဘာလဲ ။

အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒဆိုတာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားနဲ႕ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားပါတီက ကိုင္စြဲတဲ့ ကမၻာ့

အျမင္္ျဖစ္တယ္။
အႏုပဋိေလာမနည္းနာ ဆိုတာဟာ သဘာဝေလာက အခ်င္းအရာေတြကို ၾကည့္ျမင္ရာမွာ၊ ေလ့လာ
ရာမွာ၊ နားလည္ရာမွာ အႏုပဋိေလာမနည္းအရ ခ်ဥ္းကပ္တာ၊ ၾကည့္ျမင္တာျဖစ္တယ္။ သဘာဝေလာကရဲ႕ အ
ခ်င္းအရာေတြကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုတဲ့အခါ ရုပ္ဝါဒအျမင္ကေန အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုတာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၎ကို
အနုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒလို႕ေခၚပါတယ္။
သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒဆိုတာ အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒမူေတြကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ဘဝအခ်င္းအရာေတြကို
ေလ့လာရာမွာ တိုးခ်ဲ႕လိုက္တာ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဘဝအခ်င္းအရာေတြ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႕ ၎ရဲ႕သမိုင္းကို ေလ့
လာရာမွာ အနုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒမူေတြနဲ႕ ေပါင္းစပ္လိုက္တာျဖစ္တယ္။ အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္၀ါဒနဲ႕သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒကို
မာက့္စ္နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္လ္တို႕က ၎တို႔ အရင္ေပၚေေပါက္ခဲ့တဲ့ အဘိဓမၼာနယ္ပယ္မွာရွိတဲ့ အယူအဆေတြ၊ သိရွိနား
လည္ခ်က္ေတြကိုေလ့လာ၊ ေကာင္းတာကိုယူ၊ မေကာင္းတာကိုပယ္။ အႏွစ္ကိုယူ၊ အကာကိုပယ္ၿပီးမွ ရလာတာ
ျဖစ္တယ္။ အႏုပဋိေလာမနည္းနာနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေဖာ္ျပရာမွာ မာက့္စ္ - အိ္န္ဂ်ယ္တို႕ဟာ ဂ်ာမန္အဘိဓမၼာ
ဆရာ ဟီဂဲလ္ အားကိုးကားေျပာဆိုေလ့ရွိတယ္။ ဟီးဂယ္လ္ဟာ အႏုပဋိေလာမနည္းနာရဲ႕ အဓိကအဂၤ ါရပ္ေတြကို
ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ သို႕ေသာ္ ဟီးဂဲလ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာနဲ႕ မာက့္စ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာဟာ
တထပ္တည္းမဟုတဘ
္ ူး။ မာက့္စ္ဟာ ဟီးဂဲလ္ အႏုပဋိေလာမနည္းနာရဲ႕ အဆီအႏွစ္ကိုယူလိုက္တယ္။ စိတ္ဝါဒ
အကာကို ပယ္ပစ္လိုက္တယ္။ အႏုပဋိေလာမနည္းနာကို ေခတ္မွီၿပီး သိပၸံနည္းက် သ႑ာန္ျဖစ္ေအာင္ တဆင့္ျဖစ္
ေပၚတိုးပြားေစလိုက္တယ္။ မာက့္စ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာဟာ ဟီးဂဲလ္ရဲ႕ နည္းနာနဲ႕ သာမဟုတ္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္
ႀကီးဆန္႕က်င္လွ်က္ရွိတယ္။ ဟီးဂဲလ္ဟာ ပကတိဘာဝ စိတ္ဝါဒသမားျဖစ္တယ္။ ဟီးဂဲလ္ရဲ႕ အျမင္အရ ပထမဆုံး
ေပၚေပါက္လာတဲ့ အႄကြင္းမဲ့အယူအဆဟာ ကမၻာေလာကႀကီးကို ဖန္ဆင္းလိုက္တာျဖစ္တယ္။ တကယ့္ကမၻာ

3
ေလာကႀကီးဟာ အႄကြင္းမဲ့အယူအဆနဲ႕ အျပင္ပိုင္းအခ်င္းအရာ သ႑ာန္သာလွ်င္ျဖစ္တယ္လို႕ သူက ယူဆ
တယ္။ မာက့္စ္က ဒါနဲ႕ေျပာင္းျပန္ဘဲ အယူအဆဆိုတာဟာ လူရဲ႕ စိတ္က ႐ုပ္ကမၻာေလာကကို ေရာင္ျပန္ဟပ္
ျပျခင္းသာျဖစ္တယ္။ သိျမင္မႈသ႑ာန္မ်ားအျဖစ္သို႕ ေျပာင္းလဲလိုက္ျခင္း သာလွ်င္္ျဖစ္တယ္လို႕ယူဆတယ္။
မာက့္စ္နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္လ္ တို႕အျမင္အရ သဘာဝေလာကႀကီးက အရင္ရွိလာၿပီး ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာၾကာၿပီးေနာက္
လူ ဆိုတာျဖစ္လာတယ္။ ပထမ သဘာဝေလာက ေပၚလာတယ္။ အဲဒီေနာက္ သက္ရွိသတၱဝါေတြက တစတစ
ေပၚလာတယ္။ ပထမ သက္ရွိသတၱ၀ါေတြထဲမွာ ကလပ္စည္းတခုတည္းရွိတဲ့ အမီးဘား ဆိုတာကစ, ျဖစ္တယ္။ ဒီ
ေနာက္မွာသက္ရွိ သတၱဝါေတြထဲမွာ အဆင့္အသီးအသီး ျဖတ္သန္းၿပီးေနာက္မွာမွ လူျဖစ္လာတယ္။ လူရဲ႕
ဦးေႏွာက္မွ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။
႐ုပ္ဝါဒအျမင္မွာလည္း မာက့္စ္နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္တို႕ဟာ သမိုင္းမွာေပၚခဲ့တဲ့ အဘိဓမၼာ အေမြအႏွစ္
ေတြကို ေလ့လာ၊ အဆီအႏွစ္ေတြကိုထုတ္ယူ၊ အကာကို ပစ္ပယ္လိုက္ၿပီးမွ သိပၸံနည္းက်တဲ့ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ကို တင္
ျပလိုက္ တာျဖစ္တယ္။ ႐ုပ္ဝါဒနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ မာ့က့္စ္နဲ႕အိန္ဂ်ယ္လ္တို႕ဟာ ဂ်ာမန္ အဘိဓမၼာဆရာ ျဖဴးဝါး
ဘတ္ကိုကိုးကား ေလ့ရွိတယ္။ဒါေပမယ့္မာ့က္စ္န႔ဲအိန္ဂ်ယ္ရဲ႕ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ဟာ ျဖဴးဝါးဘတ္ရဲ႕ရုပ္ဝါဒအျမင္နဲ႔ တ
ထပ္တည္းမဟုတ္။ မာက္စ္နဲ႔ အိန္ဂ်ယ္လ္တို႔ဟာ ျဖဴးဝါးဘက္ရဲ႕ ရုပ္ဝါဒအျမင္ရဲ႕ အတြင္းပိုင္း အဆီအႏွစ္ကိုယူ၊
အကာကို ပစ္လုိက္ပီး သိပၸံနည္းက်တဲ့ ႐ုပ္ဝါဒအဘိဓမၼာဆိုင္ရာ သေဘာတရားတရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားေစလိုက္တာျဖစ္တယ္။ ျဖဴးဝါးဘတ္ရဲ႕ စိတ္ဝါဒက်တဲ့ ဘာသာေရးဆန္တာေတြ၊ ကိုယ္က်င့္တရားဆန္
တာေတြပယ္ လိုက္တာျဖစ္တယ္။
အနုပဋိေလာမဆိုတဲ့ အေခၚအေဝၚဟာ ဂရိဘာသာစကား (DIALEGO) ကလာတယ္။ သူရဲ႕ အဓိ
ပၸါယ္က အျပန္အလွန္ ျငင္းခုန္ျခင္းျဖစ္တယ္။ လူေတြ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုန္ၾကတဲ့ အခါမွာ တေယာက္ေျပာေနတဲ့
စကားေတြထဲက ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့အရာကို ကိုင္ၿပီး၊ဆြဲထုတ္ၿပီး အမွန္ကိုရွာတဲ့ နည္းနာကိုရလာတယ္။ ေရွးအဘိ
ဓမၼာဆရာေတြရဲ႕ အျမင္အရ လူေတြရဲ႕ စဥ္းစားခ်က္မွာ ပဋိပကၡေတြရွိေနၿပီး ၊ ဆန္႕က်င္ဖက္ အျမင္ေတြ၊ အတိုက္
အခံျဖစ္မႈဟာ အမွန္တရားကိုရွာေဖြေနတဲ့ အေကာင္းဆုံးနည္းဘဲလို႕ ယူဆၾကတယ္။လူေတြရဲ႕ စဥ္းစားေတြးေတာ
မႈနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အႏုပဋိေလာမနည္းနာကို အသုံးခ်ၿပီး သဘာဝေလာကရဲ႕ အခ်င္းအရာေတြကို ၾကည့္လိုက္တဲ့
အခါမွာ သဘာဝေလာကကို္ သိျမင္တဲ့ အႏုပဋိေလာမအျဖစ္သို႕ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာခဲ့တယ္။ အဲဒီ နည္းနာအရ
ၾကည့္ရင္ သဘာဝေလာကရွိ အခ်င္းအရာေတြဟာ ပဋိပကၡေတြနဲ႕ ႃပြန္းတီးေနတယ္။ အဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွား
ေနတယ္။ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတယ္။ အဲဒီလုိျဖစ္တာဟာ သဘာဝေလာကအတြင္းရွိ ပဋိပကၡ
ေတြ႕ရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ သဘာဝေလာက အတြင္းရွိ ဆန္႕က်င္ဖက္ အင္အားစုမ်ားရဲ႕ အျပန္
အလွန္ျပဳမူ သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။
အႏုပဋိေလာမ နည္းနာမ်ားနဲ႕ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀံကီး ဆန္႕ွက်င္ေနတဲ့နည္းနာ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီနည္း
ကိုေတာ့ တကၠေဗဒလို႔ေခၚတယ္။
တကၠေဗဒနည္းနာမွာ အရာဝတၳဳေတြမွာ ပဋိပကၡေတြရွိေနတာကို အသိအမွတ္မျပဳ။ အခ်င္းအရာ
ေတြရဲ႕ ဘက္တဘက္တည္းကိုဘဲ အေလးထားေျပာဆိုေလ့ရွိၾကတယ္။ အရာဝတၳဳအခ်င္းအရာေတြဟာ ေျပာင္း
လဲေနတာမဟုတ္ဘူး။ စက္ဝိုင္းႀကီးလိုျဖစ္ၿပီး အျပန္ျပန္ ျဖစ္ေနတယ္လို႕ယူဆတယ္။ အႏွစ္သာရအရ ေျပာရင္
အႏုပဋိေလာမနည္းနာနဲ႕ တကၠေဗဒနည္းနာတို႕ဟာ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႕က်င္ေနတယ္။ အႏုပဋိေလာမရဲ႕ အဓိ
က အဂၤ ါရပ္ ေတြကို ရဲေဘာ္စတာလင္ ရဲ႕ ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ (၄)ခုရွိတယ္။

၁။ ပထမ အဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - သဘာဝေလာကရဲ႕ အခ်င္းအရာေတြဟာ တသီးတျခားရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး။

ေအာ္ဂဲနစ္စနစ္အရ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္ေနတယ္။ အျပန္အလွန္မွီခိုေနတယ္။ အျပန္အလွန္ ဆုံးျဖတ္ ျပဌာန္း
ေနတယ္လို႕ ယူဆတယ္။

4
 တကၠေဗဒကေတာ႕ သဘာဝေလာကရဲ႕ အခ်င္းအရာေတြဟာ ေရွာင္တခင္ စုစည္းေနတာျဖစ္
တယ္။ တခုနဲ႕တခု မဆက္စပ္၊တသီးတျခားစီျဖစ္တယ္။ အမွီအခုိကင္းတယ္လို႕ယူဆတယ္။ အႏုပဋိေလာမနည္း
နဲ႕ ၾကည့္တဲ့အခါ သဘာဝေလာက အခ်င္းအရာမ်ားကို တသီးတျခားစီ နားလည္လို႕မျဖစ္။ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႕ ဆက္
စပ္နားလည္ရမယ္လို႕ယူဆတယ္။

၂။ ဒုတိယ အဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - သဘာ၀အခ်င္းအရာေတြဟာ အဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲေနတယ္။ အသစ္

သစ္ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ဟာ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေနတယ္။
ဒီ ဒုတိယအခ်က္အရ ေျပာရရင္ သဘာဝေလာက အခ်င္းအရာေတြဟာ အႏုပဋိေလာမနည္းနာ က
အဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားေနတယ္။ ေျပာင္းလဲေနတယ္လို႕ ယူဆတယ္။
တကၠေဗဒကေတာ့ သဘာဝေလာကရဲ႕ အခ်င္းအရာေတြဟာ ၿငိမ္သက္ေနတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈမရွိ
ဘူးလို႕ ယူဆတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အႏုပဋိေလာမ ႐ႈ႕ေဒါင့္ကၾကည့္ရင္ ကာလရွည္ၾကာစြာ တည္ၿမဲေနတယ္ ထင္ရ
ေပမဲ့ ၿပိဳကြဲပ်က္စီးေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ အခ်င္းအရာနဲ႕ အခ်ိန္တခ်ိန္မွာ ၾကာရွည္တည္ၿမဲမယ္ မထင္ရေပမဲ့ စတင္ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားေနၿပီျဖစ္တဲ့ အခ်င္းအရာဆိုၿပီး အခ်င္းအရာ(၂)ခုရွိတဲ့ အနက္ အႏုပဋိေလာမ က ေနာက္အခ်င္းအရာ ကို
အေလးထားတယ္။ ဥပမာ - အရင္းရွင္လူတန္းစားနဲ႕ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား ။
အရင္းရွင္လူတန္းစားဟာ အာဏာလည္းရွိတယ္။ ဥစၥာဓနေတြလည္းရွိတယ္။ အစစအရာရာျပည့္စုံ
ၿပီး ဒီလူတန္းစားဟာ ၾကာရွည္တည္ၿမဲမယ္ ထင္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလူတန္းစားဟာ ၿပိဳကြဲေနတဲ့၊ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္
ျပားေနတဲ့ လူတန္းစားျဖစ္တယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားဟာ ႏိုင္ငံအေျမာက္အျမားမွာ အာဏာမရွိ၊ ေနထိုင္မႈဘဝ
အဆင့္အတန္းဟာလည္း အင္မတန္မွ နိမ့္က်တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕မွာ စည္း႐ုံးမႈ အင္အား အလြန္ႀကီးမားတယ္။ ဒီ
အားကို စုစည္းတိုက္ပြဲဝင္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားဟာ ေအာင္ပြဲရလာလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လက္ရွိအခိ်န္
ကာလမွာ ၾကာရွည္မတည္ၿမဲႏိုင္ဘူးလို႕ ထင္ရေသာ္လည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတဲ့ အရာဝတၳဳေတြ၊ အင္အားေတြကို
အႏုပဋိေလာမတရားက အခ်ိန္တခ်ိန္မွာ ေအာင္ပြဲခံမဲ့ အရာဝတၳဳေတြရဲ႕ အင္အားအျဖစ္ ႀကည့္ျမင္ပါတယ္။
အိန္ဂ်ယ္လ္က သဘာဝေလာကမွာရွိတဲ့ အခ်င္းအရာအားလုံး အေသးဆုံးကေန အႀကီးဆုံးအထိ
သဲမႈန္ကေလးကေန -ေနအထိ။ ကာလလ ေရၾကည္ကေန - လူအထိ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတယ္။
အဆက္မျပတ္ ပ်က္စီးေနတယ္။ အဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲေနတယ္ လို႕ ၫႊန္ျပခဲ့ပါတယ္။

၃။ တတိယအဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - သဘာဝေလာကမွာရွိတဲ့ အခ်င္းအရာေတြ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားတာဟာ အရည္အတြက္

ေျပာင္းလဲမႈမွ အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈသို႕ ကူးေျပာင္းေနတာျဖစ္တယ္။ အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈသို႕ ကူး
ေျပာင္းတာက သာမန္ေျပာင္းလဲတာမဟုတ္၊ ခုန္ကူးေျပာင္းလဲတာလို႕ေခၚတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကၠေဗဒနည္းနာ က
ေတာ့ အေရအတြက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈသို႕ ျဖစ္ေပၚမလာေစဘူးတဲ့။ အႏုပဋိ ေလာမ
နည္းနာအရ အေရအတြက္ ေျပာင္းလဲမႈအဆင့္မွာ ေျပာင္းလဲမႈဟာ မသိသာ၊ မထင္ရွားေသးဘူး။ တေျဖးေျဖး
ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုေျပာင္းလဲရင္း ဆက္ထုံးတခုကို ေရာက္တဲ့အခါ အင္မတန္ လ်င္ျမန္စြာ
႐ုတ္ခ်ည္း ခုန္ကူးေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့ သ႑ာန္မိ်ဳး ျဖစ္လာတယ္။အဲဒီလို အႏုပဋိေလာမနည္းနာက ယူဆတယ္။
အဆက္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနတယ္ ဆိုရာမွာ အႏုပဋိေလာမနည္းနာက စက္ဝိုင္းလို အျပန္ျပန္လည္ေနတာ
မ်ိုးမဟုတ္၊ တကၠေဗဒစက္ဝိုင္းလို ျပန္လည္ၿပီး ျဖစ္ၿပီးတာ၊ ျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ႐ိုး႐ိုးေျပာင္းလဲေနတယ္လို႕ ယူဆ
တယ္။
အႏုပဋိေလာမနည္းနာက ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈဟာ ေရွ႕သို႕ျဖစ္ေပၚတိုးပြားတယ္။ အျမင့္သို႕ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားတယ္လို႕ယူဆတယ္။ အရည္အခ်င္းအေဟာင္းကေန အရည္အခ်င္းအသစ္သို႕ ေျပာင္းလဲတယ္။ ႐ိုး႐ိုး
အရာ ကေန ႐ႈပ္ေထြးတဲ့အရာသို႕ ေျပာင္းလဲတယ္လို႔ယူဆတယ္္။ အဲဒီေတာ့ သဘာဝေလာကမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊
အသက္ရွိ သတၱဝါ ေလာကမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူသတၱဝါအထိ ဒီနည္းနဲ႕ေျပာင္းလဲလာတာျဖစ္တယ္။ အပင္ေလာကမွာ

5
လည္း အနိမ့္အဆင့္ ကေန အျမင့္အဆင့္ သို႕ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ေရၫႇိကေန၊ အပင္ႀကီးမ်ား ေပါက္ဖြားလာတဲ့
အထိ အဆင့္ဆင့္္ ေျပာင္းလဲလာတယ္(႐ုကၡေဗဒ)။ သက္ရွိသတၱဝါမ်ားေျပာင္းလဲမႈ(ဇီဝေဗဒ)မွာ အမီးဘားလို
ကလပ္စည္းတခုကေန အဆင့္ျမင့္မားတဲ့ တိရိစၦာန္အထိ တစတစ ေျပာင္းလဲၿပီး ေနာက္ဆုံးလူ အထိျဖစ္လာ
တယ္။ ဒါေတြဟာ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းလာၿပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။ ႐ူပေဗဒမွာ - ေရ ကေန
ေရခိုးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတာ၊ ေရကေန ေရခဲအျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားတာဆိုရင္ ခဲသြားေစတဲ့အမွတ္ ၊
ဆူပြက္ေစတဲ့ အမွတ္ ဆိုတာရွိေနတယ္။ ေရကေန ေရခဲမေျပာင္းခင္ အစက အေရအတြက္ေျပာင္းလဲ
ေနတာျဖစ္တယ္။ တေျဖးတေျဖး ဆက္ထုံး ၃၂ ံ C မွာ ခုန္ကူးေျပာင္းလဲၿပီး အရည္အခ်င္းအရ ေျပာင္းလဲသြား
တယ္။ ေရခဲျဖစ္သြားတယ္။ အလားတူ ေရကို အပူဓါတ္ေပးရန္ ဆက္ထုံးျဖစ္တဲ့ ၁၀၀ံ C ေရာက္ရင္ အရည္အခ်င္း
ေဟာင္းမွ အရည္အခ်င္းသစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ ဓာတုေဗဒ လႈပ္ရွားမႈနယ္ပယ္ႏွင့္ က်န္တဲ့လႈပ္ရွားမႈ
နယ္ပယ္မွာလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။

၄။ စတုတၳ အဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - အရာဝတၳဳေတြ၊ သဘာဝေလာကမွာရွိတဲ့ အခ်င္းအရာေတြမွာ အတြင္းပိုင္း ပဋိပကၡ

ဆိုတာေတြဟာ ရွိစၿမဲပဲျဖစ္တယ္။ အရာအားလုံးဟာ ဘက္(၂)ဘက္ဆိုတာဟာ ရွိစၿမဲျဖစ္တယ္။ အျပဳသေဘာနဲ႕
အဖ်က္သေဘာ၊ အတိတ္နဲ႕ အနာဂါတ္၊ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေနတာနဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတာ၊ ဒီဘက္ (၂)ဘက္ရဲ႕တိုက္ပြဲ။
အေဟာင္းနဲ႕အသစ္ရဲ႕တိုက္ပြဲ ၊ ခ်ုဳပ္ၿငိမ္းေနတာနဲ႕ေပါက္ဖြားေနတာရဲ႕တိုက္ပြဲ၊ ကြယ္ေပ်ာက္ေနတာနဲ႕ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားေနတာအၾကားတိုက္ပြဲ စသည္တို႕ဟာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အတြင္းပိုင္းဆိုင္ရာ အတြင္းသေဘာ
ျဖစ္တယ္။အေရအတြက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားမွ အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈမ်ားသို႕ ကူးေျပာင္းေစတာရဲ႕ အတြင္းပိုင္း
ဆိုင္ရာ အတြင္းသေဘာျဖစ္တယ္။ အရာဝတၳဳတခု အရည္အခ်င္းအရ ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုတာ အနိမ့္အဆင့္မွ
အျမင့္အဆင့္သို႕ ေျပာင္းလဲတဲ့ျဖစ္စဥ္မွာ ျပင္ပအေၾကာင္းလဲပါတယ္။ဒါေပမဲ့ အဓိကအတြင္းပိုင္း အေၾကာင္း
အရင္းျဖစ္တယ္။ အရာဝတၳဳတခုအတြင္းရွိ ဆန္႕က်င္ဖက္ေတြရဲ႕ တိုက္ပြဲေတြကေန အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈေတြ
ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အႏုပဋိေလာမနည္းနာအရ ျပႆနာကိုၾကည့္တဲ့အခါ အရာ၀တၳဳမ်ားအတြင္းရွိ
ပဋိပကၡေတြကို ၾကည့္ရမယ္။ လီနင္ က ေလ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္တဲ့ အဓိပၸါယ္အရ ဆိုရင္- အႏုပဋိေလာမနည္းနာဟာ
အရာဝတၳဳေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရပင္ကိုယ္အတြင္းရွိ ပဋိပကၡေတြကို ေလ့လာတာပဲ။ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဆိုတာ ဆန္႕က်င္
ဘက္ေတြရဲ႕တိုက္ပြဲပါပဲ ... လို႕ေျပာခဲ႕ပါတယ္။ တကၠေဗဒကေတာ့ အရာ၀တၳဳေတြ ေျပာင္းလဲတာဟာ အတြင္း
ပိုင္း အေၾကာင္းေၾကာင့္မဟုတ္၊ ျပင္ပအေၾကာင္းေၾကာင့္လုိ႕ဆိုတယ္။
ရဲေဘာ္စတာလင္က ဒီအဂၤ ါရပ္ (၄)ခုဟာ မာက့္စ္၀ါဒ အႏုပဋိေလာမနည္းနာရဲ႕ အဓိကအဂၤ ါရပ္
မ်ား ျဖစ္တယ္လို႕ သင္ၾကားခဲ့တယ္။ အျခားအဂၤ ါရပ္ေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ ဟီးဂဲလ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းကို
ရဲေဘာ္လီနင္က အခ်က္(၁၆)ခ်က္ခြဲၿပီးေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ လီနင္က သူေရးတဲ့က်မ္းထဲမွာ အႏုပဋိေလာမရဲ႕အဂၤ ါ
ရပ္(၅)ခ်က္ကို တင္ျပခဲ့တာလဲရွိတယ္။ဒါေၾကာင့္ အဂၤ ါရပ္(၄)ခုကို မွတ္သားထားၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ဆက္
ေလ့လာသြားဘို႕လိုပါတယ္။ အႏုပဋိေလာမနည္းနာဟာ လက္ေတြ႕မွာ ဘယ္လိုအဓိပၸါယ္ရွိပါသလဲ။ လက္ေတြ႕
မွာဘယ္လန
ို ားလည္ရမလဲ။

ပထမအဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - သဘာဝေလာကမွာ ရွိတဲ့အခ်င္းအရာေတြဟာ တခုနဲ႕တခုဆက္စပ္ေနတယ္။ အျပန္

အလွန္မွီခိုေနတယ္လို႔ သင္ၾကားခဲ့တယ္္။ ဒါကို လ႔ူအဖြဲအစည္းအေနနဲ႕ ဟပ္ၾကည့္ရေအာင္။ သမိုင္းမွာရွိတဲ့ လူ႕
အဖြဲ႕အစည္း စနစ္မွန္သမွ် (ဘယ္စနစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္)လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာရွိတဲ့ လႈပ္ရွားမႈမွန္သမွ်ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ၊ အေတြး
အေခၚ၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊း ယဥ္ေက်းမႈစတဲဲ့ - နယ္ပယ္ေတြမွာ ဘယ္ဟာကိုပဲၾကည့္ၾကည့္ သူ႕အေၾကာင္းအရင္း
ေတြနဲ႕ဆက္စပ္ၾကည့္ရမယ္။ သူဘာသာ သီးျခားၾကည့္လို႕ နားမလည္ႏိုင္ဘူး။
ဥပမာ- အရင္းရွင္ေလာက စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းဆိုက္ေနတာဟာဆိုရင္ ၊ စီးပြားေရး ကိစၥသက္သက္မ
ဟုတ္ဘဲ ၎နဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အရင္းရွင္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း ဘက္ေပါင္းစုံနဲ႕

6
ဆက္စပ္ၾကည့္မွ ျပႆနာကိုနားလည္ႏိုင္မယ္။ ဘယ္အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ အခ်ိန္၊ ကာလ၊ ေဒသ အေၾကာင္းအခ်က္
ေတြ အေပၚမွာ အမွီျပဳေနတယ္။ ေနဝင္း - စန္းယု စစ္အစိုးရရဲ႕ အေျခအေနကို တည္ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္ကာလ
၊ေဒသအေၾကာင္း အခ်က္ေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေလ့လာမွ မွန္ကန္စြာနားလည္ႏိုင္မယ္။
ဥပမာ- က်ေနာ္တို႔ ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေနဆိုရင္လည္း အခ်ိန္ကာလ၊ ေဒသအေၾကာင္းအခ်က္ ေပါင္းစံုကို
ၾကည့္မွ ျပည့္စံုစြာ နားလည္ႏိုင္လိမ့္မယ္။ (SSPP) ျဖစ္ေပၚလာတာကိုလည္း အတူတူဘဲ အခ်ိန္ ကာလ ေဒသ
အေၾကာင္းအခ်က္တို႔ကိုၾကည့္မွျပည့္စံုတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအခ်င္းအရာေတြကို ၾကည့္ ရာမွာ သမိုင္းအရခ်ဥ္း
ကပ္္ၾကည့္ရမယ္။ အဲဒီလိုခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳးမရွိရင္ သမိုင္းဝိဇၨာတည္ရွိမႈ၊ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဆိုတာဟာ ျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္
မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ျပႆနာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္အခ်ိန္မွာျဖစ္တယ္၊ ဘယ္ေဒသမွာျဖစ္တယ္၊ ဘယ္အေၾကာင္းအခ်က္
ေပၚမွာ ျဖစ္ေပၚလာတယ္ ဆိုတာၾကည့္ရမယ္။ ဒါမွျပႆနာကို ၾကည့္ရာမွာမွန္ကန္မယ္။ လက္ဝဲလက္ယာ တိမ္း
ေဆာင္းမႈကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္။ ဒါက ပထမအဂၤါရပ္က သင္ေပးလိုက္တဲ့ လက္ေတြ႔အဓိပၸါယ္ပါပဲ။
ဥပမာ - -ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလအျမင္နဲ႕ ၾကည့္ရင္ အဓိပၸါယ္မရွိသလို ျဖစ္လိမ့္
မယ္။ သဘာဝမက်ဘူးလို႔ ထင္ရလိမ့္မယ္။လူေတြကို သံႀကိဳးခတ္ထားတာ၊ လူေတြကို ဝယ္နိုင္ေရာင္းႏိုင္၊ သတ္
နိုငတ
္ ာေတြၾကည့္ရင္ အေတာ္ပဲ႐ိုင္းစိုင္းပါကလားလို႕ ျမင္လိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့သမိုင္းအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္္ ၿပိဳကြဲ
ပ်က္စီးေနတဲ့ ေရွးဘုံလူအဖြဲ႕အစည္းစနစ္နဲ႕ ႏႈိင္းယွဥရ
္ င္ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု တဆင့္ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္လာ
တာကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္ဟာ ယခုအခါမွာ အရင္ေက်းကြ်န္စနစ္နဲ႕ ႏႈိင္းစာရင္ တိုးတက္လာတာ
ျဖစ္တယ္။ အရင္းရွင္စနစ္ဟာလည္း ပေဒသရာဇ္စနစ္နဲ႕ ႏႈိင္းစာရင္ တဆင့္တက္လာတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိ
မ်က္ေမွာက္ျပဳေနတဲ့ အခ်ိန္၊ ေနရာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အခ်က္အလက္ေတြအရ ျပႆနာေတြကိုၾကည့္မွ မွန္မွန္ကန္
ကန္ျမင္ႏိုင္တယ္။

ဒုတိယ အဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - အရာဝတၳဳေတြဟာ လႈပ္ရွားေနတယ္။ အဆက္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနတယ္လို႕သင္ၾကား

ခဲတ
့ ယ္။ ဒါကို လူအဖြဲ႕အစည္းနဲ႕ဟပ္ၾကည့္ရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာဆိုရင္လဲ မလႈပ္ရွား၊ မေျပာင္းလဲတဲ့အရာမရွိ။
မေျပာင္းလဲတဲ့ လူအဖြဲ႕အစည္းစနစ္ဆိုတာ မရွိဘူးဆိုတာကိုျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈစနစ္
ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာင္းလဲဘူးး။ ေသြးစုတ္မႈစနစ္ဆိုတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ရွိေနတာ
ပဲ။ မေျပာင္းလဲႏိုင္ပါဘူးလို႕ ေျပာၾကတယ္။ ဒါဟာမမွန္ပါဘူး။အေဟာင္းေဟာင္းေတြ ခ်ုဳပ္ၿငိမ္းၿပီး၊ အသစ္သစ္ေတြ
ေပၚေပါက္လ်ွ က္ရွိတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းစနစ္ေဟာင္း ေနရာမွာ စနစ္သစ္က ေျပာင္းလဲအစားထိုးမွာပဲ။ ဒါကို
ဘယ္သူမွ ဘယ္အင္အားကမွ တားလို႕မရဘူး။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားဟာ ဗမာျပည္မွာရွိတဲ့ ပေဒသရာဇ္စနစ္နဲ႕
၎ရဲ႕ ကိုယစ
္ ားလွယ္မ်ားဟာ ရွင္ဘုရင္ကို စစ္ပြဲ (၃) ႀကိမ္နဲ႕ ဖ်က္သိ္မ္းလိုက္ၿပီး ကိုလိုနီစနစ္ ထူေထာင္ခဲ့တယ္။
ဗမာျပည္သူေတြရဲ႕ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားဟာ မေရွာင္လြဲသာဘဲ
ႏိုင္ငံေရးအရ လြတလ
္ ပ္တဲ့ တိုင္းျပည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တယ္။ ဗမာျပည္ဟာ ကိုလိုနီႏိုင္ငံဘဝက ကိုလိုနီ
တပိုင္း၊ ပေဒသရာဇ္တပိုင္းႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့တယ္။ လက္ရွိကိုလိုနီတပိုင္း၊ ပေဒသရာဇ္တပိုင္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ဗမာျပည္
ဟာ ဒီအတိုင္း မေျပာင္းလဲပဲ ေနမွာမဟုတ္ဘူး။ ဗမာျပည္မွာရွိတဲ့ ကိုလိုနီတပိုင္း၊ ပေဒသရာဇတပိုင္း္စနစ္ကို
တည္တံ့ေအာင္ဘယ္ေလာက္ပဲ ကာကြယ္ကာကြယ္၊ ကာကြယ္သူေတြသာလွ်င္ မုခ်က်ဆုံးရမွာဘဲ၊ လႈပ္ရွား
ေျပာင္းလဲမႈတရားကို ဘယ္သူကမွ လြန္ဆန္လို႕မရ။ လူပုဂၢိဳလ္တေယာက္ျဖစ္ေစ၊ ပါတီတရပ္ျဖစ္ေစ၊ လူ႕အဖြဲ႕
အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈတရားနဲ႕ ကိုက္ညီစြာလုပ္ရင္၊ အဲသလိုဆိုရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ အဲဒီပါတီဟာ တိုးတက္တဲ့
အခန္းက ပါ၀င္မွာပဲ။ လ႕ူအဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ တရားကို ဆန္႕က်င္ၿပီး လုပ္ရင္ေတာ့ မုခ်အ
ေရးနိမ့္မႈနဲ႕ ႀကဳံေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေပၚလစီအရအမွားမျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ လူတေယာက္ဟာ ေရွ႕ကိုၾကည့္ရ
မယ္။ ေနာက္သို႕မၾကည့္ရဘူး။ ဒါကေတာ့ဦးတည္ခ်က္ကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ အဆက္မျပတ္ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို
ၾကည့္ဘို႕ ေျပာတာျဖစ္တယ္။ ဒီမွာသတိျပဳဘို႕ကေတာ့ ဒီလိုဆိုျခင္းေၾကာင့္ အတိတ္ကဟာေတြကို ျပန္မသုံး
သပ္ရဘူး။ အေတြ႕အႀကဳံ သင္ခန္းစာေတြကို မထုတ္ရဘူးလုိ႕ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာပါပဲ။

7
တတိယ အဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - - သဘာ၀ေလာကမွာရွိတဲ့ အရာဝတၳဳေတြဟာ အဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားေျပာင္းလဲရာ
မွာ အရည္အတြက္ ေျပာင္းလဲမႈကေန အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈသို႕ ကူးေျပာင္းေနတယ္။ အရည္အခ်င္းေဟာင္း
မွ အရည္အခ်င္းအသစ္သို႕ ေျပာင္းလဲေနတယ္လို႕သင္ၾကားခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ခုန္ကူးေျပာင္းလဲတာျဖစ္တယ္။ ဒါ
ဟာ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲတာျဖစ္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာဒီမူကိုဟပ္ၾကည့္႕ရင္ အဖိႏွိပ္ခံလူတန္းစားေတြ ေတာ္
လွန္ေရးလုပ္တာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမူတရားအရ သဘာဝက်တယ္။
ေရွာင္လြဲလို႕မရတဲ့ အရာဝတၳဳေတြရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဟာ အေရအတြက္ ေျပာင္းလဲမႈကေန အရည္
အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈသို႕ ကူးေျပာင္းေနတာေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ အလားတူဘဲ ေတာ္လွန္ေရးေတြကို
တားလို႕မရဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဟာ မေရွာင္လႊဲသာတဲ့ တရားျဖစ္တယ္။ သဘာဝက်တဲ့ အခ်င္းအ
ရာျဖစ္တယ္။ ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေက်းကၽြန္ေတြကို သံႀကိဳးခတ္ၿပီးထားၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်းကၽြန္
ေတြရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို တားလို႕မရဘူး။ ပေဒသရာဇ္ ေခတ္တုံးကလည္း - ဥပမာ - တ႐ုတ္ျပည္မွာ ပေဒသ
ရာဇ္ေတြက တံတိုင္းႀကီးေတြ အထပ္ထပ္ကာၿပီး ပေဒသရာဇ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို လုံၿခံဳေအာင္လုပ္ထား ၾကတာ
ပဲ။ ဒါေပမဲ့ လယ္သမားေတြရဲ႕ ပုန္ကန္မႈေတြကို တားလို႕မရပါဘူး။ ဟစ္တလာတို႕ မူဆိုလိုနီတို႕ဟာ ဖက္ဆစ္
စနစ္နဲ႕ လုပ္သားျပည္သူေတြရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ၫႇင္းဆဲခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖက္
ဆစ္ဆန္႕က်င္ေရး၊ ျပည္သူ႕လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြက ဒီဖက္ဆစ္စနစ္ကို ေျမျမဳပ္သၿဂၤဳ ိလ္ပစ္ခဲ့တာပါပဲ။
ဗမာျပည္မွာလဲ ေတာ္လွန္တဲ့ အင္အားစုေတြကို အဆက္ဆက္ေသာ အုပ္စိုးသူလူတန္းစား ကိုယ္
စားလွယ္ အစိုးရေတြက ေဖာက္ျပန္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ဆင္ၿပီး သတ္ျဖတ္ႏွိမ္နင္းခဲ့ၾကတယ္။ ဒီ ကိုယ္စားလွယ္
ေတြထဲက ဦးနု၊ ဗေဆြ၊ ေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ဟာ ျပဳတ္သြားၾကၿပီး အခု ေန၀င္းတို႔ကလည္း အ႐ူးအမူး ႏွိမ္နင္းေနၾက
တယ္။ဒါေပမဲ့ အရင္႕အရင္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလိုပဲ ေနဝင္း တို႕လဲ မုခ်ျပဳတ္သာြ းမွာပါ။ အမ်ိဳးသားအသီးသီး
ဟာ ကေန႕ တန္းတူေရး၊ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားေဒသႏၱရဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြက္ အုံ
ႄကြတိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတယ္။ အမ်ိဳးသားအသီးသီးရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့ ဒီတိုက္ပြဲကို တားဆီး ဆန္႕က်င္သူေတြသာလွ်င္
မုခ်က်ဆုံးရလိမ့္မယ္။ ဗမာျပည္ရွိ လူမ်ဳိးစုံျပည္သူေတြဟာ ဧကန္မုခ်ေအာင္ပြဲရပါလိမ့္မယ္။ လူမႈ ေတာ္လွန္ေရး
ေတြဟာ သဘာဝက်တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕ဟာ အားေပးတဲ့ဘက္က ပါမလား။ ဆန္႕က်င္တဲ့ဘက္က ပါမလား။
လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ မိမိ ဖာသာဆုံးျဖတ္ၾကရလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တို႕ဟာ မွန္ကန္တဲ့ဘက္ကရပ္ၿပီး ေတာ္လွန္ေရး
လုပ္ၾကရတယ္။ လူတေယာက္ဟာ ေပၚလစီအရ အမွားမျပဳလုပ္လိုရင္ ေရွ႕သို႕ ၾကည့္ရမယ္။ ေနာက္သို႕မၾကည့္
ရဘူး။ ေပၚလစီအမွားမျဖစ္ဖို႕ ျပဳျပင္ေရးသမား မျဖစ္ရဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးသမားလုပ္ရမယ္။ ျပဳျပင္ေရးသမားက
ျပဳျပင္ေရးလုပ္တာကိုေတာ ့လက္ခံတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းကိုေတာ့ မႀကိဳက္ဘူး။ သူတို႕
ဟာ အေရအတြက္ေျပာင္းလဲမႈကိုပဲ အသိအမွတ္ျပဳၾကတယ္။ အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈ သို႕မဟုတ္ ခုန္ကူး
ေျပာင္းလဲမႈကို လက္မခံႏိုင္ၾကဘူး ။ က်ေနာ္တို႕ဟာ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုံးဝျပစ္ပယ္ ေနတာမဟုတ္။
ေတာ္လွန္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳတဲဲ့ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းကို က်ေနာ္တို႕မျပစ္ပယ္ဘူး။သို႕ေသာ္ ေပၚလစီအရ
လူတန္းစားတိုက္ပြဲကို အစားထိုးတဲ့ ျပဳျပင္ေရးေပၚလစီ မက်င့္သုံးရဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးေပၚလစီ(ဝါ) လူတန္းစား
ေပၚလစီကိုသာ က်င့္သုံးရမယ္။

စတုတၳအဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - အရာဝတၳဳေတြမွာ အတြင္းပိုင္း ပဋိပကၡေတြ ရွိေနတယ္။ အရာဝတၳဳတခုအတြင္းရွိ ဆန္႕

က်င္ဘက္ေတြရဲ႕တိုက္ပြဲက အရည္အခ်င္းေျပာင္းလဲမႈကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔သင္ၾကားခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတန္းစား
တိုက္ပြဲေတြက ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားနဲ႕ အရင္းရွင္လူတန္းစားတိုက္ပြဲဟာ သဘာဝက်တယ္။ မေရွာင္လႊဲႏိုင္တဲ့ အ
ခ်င္းအရာျဖစ္တယ္။ လူတန္းစားတိုက္ပြဲမွာ အေျခခံသ႑ာန္ (၃)မ်ိဳးရွိတယ္။ အေတြးအေခၚတိုက္ပြဲ၊ စီးပြားေရး
တိုက္ပြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲ(လူတန္စားတိုက္ပြဲရဲ႕ အျမင့္ဆုံးသ႑ာန္မွာ စစ္ေရးတိုက္ပြဲ) ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႕ဟာ
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းစနစ္ေဟာင္းရဲ႕ ပဋိပကၡေတြကို မဖုံးကြယ္ပဲ ေဖာ္ထုတ္ရမယ္။ လူတန္းစားတိုက္ပြဲကို တားဆီးမ
ထားပဲ မွန္ကန္တဲ့နည္းနဲ႕ အဆုံးတိုင္ဆင္ႏြဲသြားရမယ္။ ကေန႕ ဗမာျပည္မွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ ျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီ

8
ေတာ္လွန္ေရးဟာ သဘာဝက်တဲ့ ေရွာင္လႊဲလို႕မရတဲ့ အခ်င္းအရာျဖစ္တယ္။ ဒီလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို
ေအာင္ပြဲရတဲ့အထိ အဆုံးတိုင္ဆင္ႏြဲသြားရမယ္။ ေပၚလစီအရ အမွားမျဖစ္လိုဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕ဟာ မေစ့စပ္
တဲ့ လူတန္းစားေပၚလစီကို က်င့္သုံးရမယ္။ ရန္သူရဲ႕မိႈင္းတိုက္မႈကို အၿမဲသတိရွိရမယ္။ ရန္သူအေပၚ စိတ္ကူးယဥ္
တာမ်ဳိး နဲနဲမွမျဖစ္ေစရ။
က်ေနာ္တို႕ဟာ အလုပ္သမားလူတန္းစား ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္မွာ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား
၊မဟာမိတ္ဖြဲမႈ အေပၚမွာ အေျခခံတဲ့၊ ေတာ္လွန္တဲ့ လူတန္းစားအသီးသီး၊ လူ႕အလႊာအသီးသီးနဲ႕ ေသြးစည္းညီ
ၫြတ္ကာ ရန္သူကို အဆုံးတိုင္ တိုက္ပြဲဆင္ႏြဲသြားမယ္။ က်ေနာ္တို႕ပါတီဟာ လူတန္းစားေပၚလစီကို ကိုင္စြဲၿပီး
ေနဝင္း - စန္းယု စစ္အစိုးရနဲ႕ ေဆြးေႏြတာ (၂) ႀကိမ္လုပ္ခဲ့တယ္။ စစ္အစိုးရဟာ က်ေနာ္တို႕ ပါတီကို ဖ်က္ဖို႕၊
တပ္မေတာ္ကိုဖ်က္ဖို႕၊ အေျခခံေဒသေတြကိုဖ်က္ဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ရန္သူရဲ႕ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို ဘယ္
နည္းနဲ႕မွ လက္မခံရဘူး။ ရန္သူလူတန္းစားအေပၚမွာ ေတြေဝယိမ္းယိုင္တာ၊ စိတ္ကူးယဥ္တာ နဲနဲမွမရွိပဲ ေတာ္
လွန္ေရးကို ေအာင္ပြဲရတဲ့အထိ အဆုံးတိုင္ဆင္ႏႊဲသြားၾကရမယ္။

ဒုတိယျပႆနာ ။ ။ မာက့္စ္ဝါဒ အဘိဓမၼာအျမင္

မာက့္စ္ဝါဒရဲ႕ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ဟာ အရင္းခံအားျဖင့္ စိတ္ဝါဒအျမင္နဲ႕ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီးဆန္႕က်င္ေနတယ္။ မာက့္စ္

ဝါဒ ရုပ္ဝါဒအျမင္ရဲ႕ အဓိကအဂၤ ါရပ္ေတြက ဘာေတြလဲ? အဓိက အဂၤ ါရပ္(၃)ခုရွိတယ္။ ဒီအဂၤ ါ ရပ္(၃) ရပ္ကို
ဆုပ္ကိုင္နားလည္ထားဖို႕လိုပါတယ္။

၁။ ပထမ အဂၤ ါရပ္ ။ ။ ကမၻာေလာကႀကီးဟာ လကၡဏာအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ႐ုပ္ဝတၳဳလကၡဏာ ေဆာင္

တယ္။ ကမၻာေလာကရဲ႕ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ အခ်င္းရာေတြဟာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ ႐ုပ္ဝတၳဳရဲ႕ ျခားနားတဲ့ သ႑ာန္
ေတြသာျဖစ္တယ္။ ဒါေတြဟာ ႐ူပေဗဒ၊ ဓါတုေဗဒ၊ ဇီဝေဗဒ ဘာသာရပ္တို႕က သက္ေသျပေနတယ္။
႐ူပေဗဒ နယ္ပယ္ရွိ ရုပ္ဝတၳဳေတြဟာ ႐ူပေဗဒရုပ္ဝတၳဳ လႈပ္ရွားမႈသ႑ာန္နဲ႕ ေဖာ္ျပတယ္။ ဥပမာ- -
အလင္းေရာင္နဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဟာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အီသာရဲ႕သ႑ာန္မ်ားျဖစ္တယ္။ ႐ုပ္ဝတၳဳျဖစ္တဲ့ အီသာ(Ether)
လိႈင္းေတြကေန က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ အာ႐ုံခံအဂၤ ါျဖစ္တဲ့ မ်က္ေစ့မွာ လာထိေတြ႔ၿပီး အလင္းေရာင္ကိုေတြ႕ ျမင္ရျခင္း
ျဖစ္တယ္။ အီသာဆိုတဲ့ ႐ုပ္ဝတၳဳရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈမရွိပဲ အလင္းေရာင္ကိုမေတြ႕နုိင္ဘူး။
ဥပမာ- - အနီေရာင္ တခုကိုျမင္ရဘို႕ဆိုရင္ အီသာလႈိင္းဟာ တစကၠန္႕မွာ ၄၅၀ ထရီလီေယာင္ ဖရင္ကြင္စီႏႈန္းနဲ႕
လႈပ္ရွားပီး အာ႐ုံခံအဂၤ ါကိုလာထိေတြ႕တယ္။ ဒီေတာ့မွ က်ေနာ္တို႕ဟာ အနီေရာင္ကိုျမင္ရတယ္။ အျပာေရာင္ကို
ျမင္ရဘို႕ အီသာလိႈင္းဟာ တစကၠန္႕မွာ ၆၂၀ ထရီလီေယာင္ ဖရီကြင္စီႏႈန္းနဲ႕ လႈပ္ရွားၿပီး အာ႐ုံခံအဂၤ ါကို ထိေတြ႕
မွ အျပာေရာင္ကို ျမင္ရတာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ လွ်ပ္စစ္သံလိုက္ဓါတ္ သေဘာတရားအရ သက္ေသထူျပခဲ့တာျဖစ္
တယ္။ ဒါ့အျပင္ ႐ူပေဗဒဆိုင္ရာ ႐ုပ္ဝတၳဳေတြဟာ တိက်တဲ့ အပူဓါတ္ အေအးဓါတ္ရရွိတဲ့ အခါမွာ တစုံတခုေသာ
ဖိအားေအာက္မွာ ႐ုပ္ဝတၳဳ အေျခအေနဟာ ေျပာင္းလဲသြားေလ့ရွိတယ္။ဥပမာ - -အရည္မွ အခိုးအေငြ႕သို႕ ၊ အ
ရည္မွ အစိုင္အခဲအျဖစ္သို႕ ၊ ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္မွာလည္း ႐ုပ္ဝတၳဳေတြဟာ လႈပ္ရွားေနတဲ့ အႏုျမဴေတြရဲ႕ ေပါင္း
စည္းေနတဲ့ သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဖာ္ျပေနတာျဖစ္တယ္။
ဥပမာ- ေအာက္ဆီဂ်င္မွာ အက္တမ္၂ ခုရွိတယ္။ အက္တမ္တခုတိုးလာရင္ O3 အိုဇုန္းျဖစ္သြားတယ္။
ေရဆိုရင္ H2O ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္အက္တမ္၂ ခုနဲ႕ ေအာက္ဆီဂ်င္အက္တမ္ ၁ ခု ေပါင္းထားတာျဖစ္တယ္။
ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္မွာ ေအာ္ဂဲနစ္ မဟုတ္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းမႈသ႑ာန္နဲ႕ ေအာ္ဂဲနစ္ ဖြဲ႕စည္းမႈသ႑ာန္ဆိုၿပီးရွိတယ္။
ေအာ္ဂဲနစ္ဖြဲ႕စည္းမႈမွာ ကာဗြန္ဓါတ္တိုးလာတယ္။ ဒီထက္ အဆင့္ျမင့္လာေတာ့ ကာဗြန္၊ ဟိုက္ၿဒိဳဂ်င္၊ ေအာက္ဆီ
ဂ်င္၊ ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္၊ဆာလဖာ၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္ (C,H,O,N,S,P ) စသည္ျဖင့္ ေပါင္းလာတဲ့အခါ သာမန္ၾသဂဲနစ္ ဖြဲ႕စည္းမႈ

9
မဟုတ္ေတာ့ဘဲ၊ သက္ရွိအရာျဖစ္တဲ့ ကာလလ ေရၾကည္ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႕ ႐ုပ္ဝတၳဳလႈပ္ ရွားမႈ သ႑ာန္
ေတြဟာ အဆင့္နိမ့္မွ အဆင့္ျမင့္သို႕ တက္လာတာျဖစ္တယ္။ မကၠနစ္နယ္ပယ္ကေန ႐ူပေဗဒနယ္ပယ္ သို႕
တိုးတက္လာတယ္။႐ူပေဗဒနယ္ပယ္ကေနဓာတုေဗဒနယ္ပယ္သို႔တိုးတက္လာတာျဖစ္တယ္။ ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္
ကေန ဇီဝေဗဒနယ္ပယ္သို႕ တဆင့္တက္လာတယ္။ ဇီဝေဗဒနယ္ပယ္မွာ အႏုျမဳေပါင္းစပ္မႈ မဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ က
လပ္စည္းေတြရဲ႕ ေပါင္းစပ္မူျဖစ္လာတယ္။ ကလပ္စည္းေတြရဲ႕ေပါင္းစပ္မႈနဲ႕ ကလပ္စည္းေတြရဲ႕ပ်က္စီးမႈ ဆိုတဲ့
လႈပ္ရွားမႈျဖစ္လာတယ္။ စျဖစ္စဥ္က ကလပ္စည္းတခုတည္းဘဲရွိတဲ့ သက္ရွိအရာ(အမီးဘား) ကစတင္တယ္။
ကလပ္စည္းတခုအတြင္းရွိ အျမဳေတက ႏွစ္ခု ကြဲသြားၿပီး ကလပ္စည္း ၁ ခုက ၂ ခု ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီလိုနည္းနဲ႕
ကလပ္စည္းအမ်ားအျပားရွိတဲ့ သက္ရွိအရာေတြ တစတစေပါက္ပြားလာတယ္။ သက္ရွိအရာဟာ အမီးဘားကေန
လူ အဆင့္အထိ တျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလဲလာတယ္။ ဇီဝေဗဒ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္စဥ္မွာ အဆင့္(၈)ခုရွိတယ္။ ဖိုင္လမ္
(Phylum) အဲဒီ အဆင့္အသီးသီးကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ႏို႕တိုက္သတၱဝါ ၊ ေမ်ာက္ကေန လူဝံ၊ လူဝံကေန လူ အဲဒီ လို
တစတစ တက္လာတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာက်ေတာ့ လူတန္းစားေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းမႈ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါဟာ
ဘာကိုေဖာ္ျပသလဲ။ ကမၻာေလာကရဲ႕ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ ႐ုပ္ဝတၳဳေတြဟာ သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ လႈပ္
ရွားေနတဲ့ ရုပ္ဝတၱဳေတြရဲ႕ အခ်င္းအရာေတြသာလွ်င္ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်င္းအရာေတြဟာ အျပန္အလွန္မွီခိုအျပန္
အလွန္ ဆက္သြယ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ တရားအရ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီျဖစ္စဥ္ထဲမွာ စိတ္ဝါဒ
အျမင္က တင္ျပသလို အလြန္တန္ခိုးထက္တဲ့ တေလာကလုံးဆိုင္ရာဝိဥာဥ္ ကမၻာေလာကႀကီးကို ဖန္တီးေနတာ
မဟုတ္ပါ။ ဝိဥာဥ္ ဝင္ေရာက္လာစရာ ေနရာလဲ မရွိဘူးဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။

၂။ ဒုတိယအဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - ႐ုပ္သဘာဝေလာက၊ ကမၻာေလာကတို႕ဟာ က်ေနာ္တို႕အသိရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာ

အမွီအခိုကင္းစြာ တည္ရွိေနတဲ့ ပကတိဘာဝ တကယ့္ျဖစ္ရပ္ျဖစ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္အရ ႐ုပ္ဟာ ပထမ
၊ စိတ္က ဒုတိယ ။ ရုပ္ဟာအရင္၊ စိတ္ကေနာက္ပါျဖစ္တယ္လို႕ ယူဆတာျဖစ္တယ္။ စဥ္းစားေတြးေခၚမူဟာ အ
ဆင့္ျမင့္စြာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတဲ့ ဦးေဏွာက္႐ုပ္ဝတၳဳ အထြက္ပစၥည္းျဖစ္တယ္။
သတၱဝါစျဖစ္ခါစက ဦးေဏွာက္မရွိ၊ အာ႐ုံခံစားနိုင္တဲ့ အဂၤ ါေတြေတာင္မရွိဘူး။ တေျဖးေျဖးနဲ႕ အာ႐ုံ
ခံ အဂၤ ါေလးေတြ ေပၚလာၿပီး ေခါင္းမွာအာ႐ုံကို တစုံတရာ ခံစားမႈရွိတဲ့ အေဆာက္အအုံေလးေတြ ျဖစ္လာတယ္။
ဒီကေန တဆင့္တက္လာၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ဦးေဏွာက္နဲ႕ အာ႐ုံေၾကာစနစ္ ျဖစ္လာတယ္။ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ
ဟာ အဆင့္ျမင့္မားစြာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာတဲ့၊ ႐ုပ္ဝတၳဳျဖစ္တဲ့ ဦးေဏွာက္ရဲ႕ အထြက္ပစၥည္းျဖစ္တယ္။ ဦး
ေဏွာက္ဟာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ႐ုပ္ဝတၳဳအေဆာက္အအုံျဖစ္တယ္။

၃.။တတိယအဂၤ ါရပ္ကေတာ့ - ကမၻာေလာကနဲ႕ ၎ရဲ႕တရားေတြကို က်ေနာ္တို႕ နားလည္ႏိုင္တယ္။ ကမၻာေလာ

ကႀကီးရွိ အရာဝတၴဳေတြကို မသိႏိုင္တာမရွိ၊ မသိေသးတာပဲရွိတယ္။ အိန္ဂ်ယ္လ္က လူေတြရဲ႕ သိႏိုင္ စြမ္းအား
ဟာ အကန္႕အသတ္မရွိပါဘူး။ သို႕ေသာ္လူေတြက တကယ္တန္းသိတာက်ေတာ့ အကန္႕အသတ္ ရွိတယ္လို႕
ေျပာခဲ့ဘူးတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ကာလ ၊ ေဒသ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြအရပဲ အခိုင္အမာ သိႏိုင္တာသာ ျဖစ္တယ္။
က်ေနာ္တို႕ ကမၻာေလာကမွာရွိေနတဲ့ အခ်င္းအရာေတြကို သိပၸံပညာနဲ႕လက္ေတြ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ
အရ သိႏိုင္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း လက္ေတြ႕အရ သိႏိုင္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးတိုက္ပြဲ၊ လူတန္းစားတိုက္ပြဲ၊ သိပၸံ
ပညာတိုက္ပြဲ ဆိုတဲ့ လူမႈေရးလက္ေတြ႕ေတြလုပ္ရင္း ကမၻာေလာကရဲ႕ အခ်င္းအရာမ်ားနဲ႕ ၎ရဲ႕ တရားေတြ
ကိုနားလည္ လာတယ္။ အဲဒီနားလည္ခ်က္ဟာ မွန္သလား၊ မွားသလားဆိုတာကို သိဖို႕ဆိုရင္ လူမႈေရး
လက္ေတြ႕နဲ႕ပဲ ျပနၿ္ပီး စမ္းသပ္ရမယ္။ ဒီျပႆနာကို မာက့္စ္ဝါဒ သိျမင္မႈသေဘာတရားလို႕ေခၚတယ္။ ဒီသေဘာ
တရားအရ လက္ေတြ႕ဟာ အမွန္တရားရဲ႕ စံထားခ်က္ျဖစ္တယ္။ လူေတြျငင္းခုန္ၾကတဲ့ စဥ္းစားေတြးေတာခ်က္
ေတြရဲ႕ အမွန္အမွားကို လက္ေတြ႕နဲ႕ပဲ သက္ေသထူျပတယ္။ ပကတိဘာဝ လက္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္နဲ႕ ကိုက္ညီမွ မွန္
ကန္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမွန္တရားဆိုတာ (ပကတိဘာဝအမွန္တရား) ျဖစ္တယ္။ အမွန္တရားဆိုတာ စစ္ေဆး

10
လို႔ရတယ္။ အမွန္တရားဟာ ပကတိဘာဝ တကယ့္လက္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္နဲ႕ ကိုက္ညီရမယ္။ က်ေနာ္တို႕ စိတ္ဆႏၵနဲ႕
အစားထိုးလို႕မရဘူး။ လက္ေတြ႕နဲ႕ ခ်ိန္ထိုးရမယ္။
ရဲေဘာ္လီနင္က မွန္သလား - မွားသလားဆိုတာ ပကတိဘာဝလက္ေတြ႕နဲ႕ ခ်ိန္ထိုးရမယ္တဲ့။ အ
မွန္တရားကို (၂) မ်ိဳးခြဲျခားႏိုင္တယ္။
၁။ ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္ အမွန္တရား။
၂။ အႄကြင္းမဲ့ အမွန္တရား - - - ဆိုၿပီး ခြဲျခားၾကည့္လို႕႕ရတယ္။
အမွန္တရားကို ကာလ၊ ေဒသ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနနဲ႕ ဆက္စပ္ၾကည့္ရမယ္။ အေျခအေန အ
ေၾကာင္းအခ်က္ဟာ အဆက္မျပတ္ေျပာင္းလဲေနတဲ့အတြက္ စဥ္းစားခ်က္တရပ္၊ မူတရပ္ဟာ တခိ်န္မွာမွန္ေနေပ
မဲ့ ေနာက္တခ်ိန္မွာ မွန္ခ်င္မွမွန္မယ္။ ဒါကို ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အမွန္တရားလို႕ေခၚတယ္။ မာက့္စ္ဝါဒအဘိဓမၼာက်ေတာ့
အားလုံးငုံမိေအာင္ ၿခဳံၿပီးေပါင္းခ်ဳပ္လိုက္တာမို႕ တေလာကလုံးဆိုင္ရာ အမွန္တရားျဖစ္လာတယ္။ သူဟာ ကာလ
ပိုင္းတခုအတြက္သာ မွန္တာမဟုတ္ဘူး။ အခ်ိန္ကာလမေ႐ြး မွန္ကန္တာျဖစ္တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္မတိုင္မွီ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားေနတဲ့၊ အရင္း႐ွင္စနစ္္တည္ရွိေနတဲ့ အေျခအေနေအာက္မွာ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လူတန္းစားပဋိ
ပကၡ၊ လူမႈေရးပဋိပကၡေတြဟာ ႀကီးထြားလာၿပီး အထြဋ္အထိပ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ေတာ္လွန္ေရးေတြ ျဖစ္လာေစ
လိမ့္မယ္။ အရင္းရွင္လူတန္းစားအေပၚမွာ ေအာင္ပြဲခံဘို႕ဆိုရင္ ေရွ႔တန္းေရာက္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္အားလုံး သို႕မ
ဟုတ္ တိုင္းျပည္အမ်ားစုအတြင္းရွိ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ စုေပါင္းလႈပ္ရွားမႈဟာ လိုအပ္တယ္လို႕ ယူဆခဲ့ၾက
တယ္။ သို႕ေသာ္ နယ္ခ်ဲ႕စနစျ္ဖစ္ေပၚလာေတာ့ လီနင္က နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ရဲ႕ အေျခအေနကို အခိုင္အမာက်စြာ ခြဲ
ျခမ္းစိတ္ျဖာ ၿပီးေနာက္ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကြင္းဆက္ အားနည္းရာေဒသကေန ေတာ္လွန္ေရးေတြ ေပၚထြက္လာမယ္။
တိုင္းျပည္တျပည္မွာ ဆိုရွယ္လစ္ေတာ္လွန္ေရးဟာ ေအာင္ပြဲခံႏိုင္တယ္လို႕ သုံးသပ္ခဲ့တယ္။
ဒါက အယူအဆတခုဟာ ေခတ္ကာလ အခိုင္အမာ အေျခအေနတရပ္ေအာက္မွာ မွန္ကန္ၿပီး အ
ျခားအခ်ိန္ကာလမွာ မမွန္ေတာ့ဘူးဆိုတာ ေဖာ္ျပတယ္။ ဒီယူဆခ်က္ကို ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္္အမွန္တရားလို႕ေခၚတယ္။
ႏိႈင္းယွဥခ
္ ်က္အမွန္တရားေတြ စုစည္းၿပီးေပါင္းခ်ဳပ္လိုက္ႏိုင္ရင္ အႄကြင္းမဲ့အမွန္တရားျဖစ္လာတယ္။ ကာလအား
လုံးအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ တေလာကလုံးဆိုင္ရာ အမွန္တရားျဖစ္လာတယ္။
စိတ္ဝါဒကို - ပကတိစိတ္ဝါဒနဲ႕ အတၱဘာဝစိတ္ဝါဒအျဖစ္ ခြဲျခားေဖာ္ျပႏိုင္သလို ႐ုပ္ဝါဒမွာလည္း
အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒနဲ႕ မတူျခားနားတဲ့ စက္ယႏၱရား ႐ုပ္ဝါဒဆိုတာလည္းရွိတယ္။ စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒက ႐ုပ္ဟာ
ပထမ၊ စိတ္ဟာ ဒုတိယ ဆိုတာကိုလက္ခံတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႕နည္းနာက အႏုပဋိေလာမ နည္းနာမဟုတ္ဘူး။ စက္
ယႏၱရားဆန္တဲ့၊ တကၠေဗဒက်တ့ဲ နည္းနာျဖစ္တယ္။ အရာဝတၳဳေတြကို ၾကည့္ရာမွာ တခုခ်င္းသီးျခားျဖစ္ေနတဲ့ အ
ရာအျဖစ္ တခုနဲ႕တခု ဆက္စပ္မႈမရွိတဲ့အရာအျဖစ္ ၾကည့္ျမင္တယ္။ အရာဝတၳဳေတြဟာ မလႈပ္မရွားၿငိမ္သက္ေန
တယ္လို႕ျမင္တယ္။ အရာဝတၳဳေတြရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈဟာ အတြင္းပိုင္းအေၾကာင္းအရင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘူး
ျပင္ပ အေၾကာင္းအရင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႕ယူဆတယ္။
၁၈ ရာစု ျပင္သစ္ျပည္မွာျဖစ္ေပၚ ခဲ့တဲ့ စက္ယႏၳရား႐ုပ္ဝါဒဟာ စိတ္ဝါဒကိုဆန္႕က်င္ရာမွာ တစုံတ
ရာ ေကာင္းမႈျပဳ ခဲ့တယ္။ စက္ယႏၳယား ႐ုပ္ဝါဒမွာ အဂၤ ါ(၃)ခုရွိတယ္။
၁။ စက္ယႏၱရားဆန္တယ္။
၂။ တကၠေဗဒက်တယ္။
၃။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ၾကည့္တဲ့အခါ သမိုင္းရုပ္ဝါဒအျမင္နဲ႕မၾကည့္ဘဲ စိတ္ဝါဒအျမင္နဲ႕ ၾကည့္
တယ္။ ၁၉၅၇-ခုနွစ္က ရန္ကုန္မွာ (ဖဆပလ)ညီလာခံလုပ္တယ္။ ဒီညီလာခံမွာ ဦးႏု က မိန္႕ခြန္းေျပာရာမွာ ရုပ္
ဝါဒကို အႀကီးအက်ယ္႐ႈပ္ခ်ခဲ့တယ္။ တကယ္ကေတာ့ သူ႐ႈပ္ခ်ေနတဲ့ ႐ုပ္ဝါဒဟာ အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒမဟုတ္၊
စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒသာလွ်င္ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလိမ္လည္လွည့္ဖ်ားၿပီး ရုပ္ဝါဒကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ေနတာဟာ ဦးႏု
က သူ႕လူတန္းစားအက်ိဳးကို အေသအလဲကာကြယ္ၿပီး ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားပါတီနဲ႕ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစား အဘိ

11
ဓမၼာကို ႐ုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႕ႀကိဳးစားတဲ့ စေကာေလာက္မွ ေစာက္မနက္တဲ့ အႀကံယုတ္သာ
လွ်င္ျဖစ္တယ္။
က်ေနာ္တို႕ ကိုင္စြဲရမယ့္႐ုပ္ဝါဒဟာ အႏုပဋိေလာမ ရုပ္ဝါဒျဖစ္တယ္။ စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒကို ပယ္ရ
မယ္။ စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒမွာ သမိုင္းဆိုင္ရာ ကန္႕သတ္ခ်က္ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မကၠနစ္ သိပၸံပညာထြန္းကား
ေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ အရာဝတၳဳတခုျခင္းစီကို တခုနဲ႕တခုဆက္စပ္မႈမရွိပဲ ေလ့လာသုံးသပ္တဲ့နည္းနာက လႊမ္း
မိုးေနခ်ိန္လဲျဖစ္တယ္။ ဒီသမိုင္းဆိုင္ရာ အကန္႕အသတ္ေၾကာင့္ အရာဝတၳဳေတြဟာ သူ႕ဖာသာသီးျခား ကင္းကြာ
ေနတဲ့ အရာအျဖစ္၊ မလႈပ္မရွားၿငိမ္သက္ေနတဲ့ အရာအျဖစ္ျမင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္တခုက လူတန္းစားဆိုင္ရာ
ကန္႕သတ္မႈ စက္ယႏၱရား ရုပ္ဝါဒီေတြဟာ အရင္းရွင္လူတန္းစားကို အလုပ္ေကၽြးျပဳသူေတြျဖစ္တယ္။

ယုတ္ညံ့တဲ့ ႐ုပ္ဝါဒ

အခ်ိဳ႕ပညာရွင္ေတြက သည္းေျခကေန ခါးတဲ့အရည္ကိုညွစ္ထုတ္တယ္။ အလားတူပဲ ဦးေဏွာက္

ကေန အယူအဆေတြကို ၫႇစ္ထုတ္တယ္လို႕ တင္ျပၾကတာေတြရွိတယ္။ ဒီလိုတင္ျပသူေတြကို လီနင္က ႐ုပ္ညံ့
တဲ့ ႐ုပ္ဝါဒသမားလို႕ ေခၚတယ္။ မာက့္စ္ဝါဒ အႏုပဋိေလာမနည္းနာဟာ ႐ုပ္ဝါဒက်တဲ့ အႏုပဋိေလာမ နည္းနာျဖစ္
တယ္။ ႐ုပ္ဝါဒက်တဲ့ အႏုပဋိေလာမနည္းနာလို႔ ေျပာရတာက ရုပ္ဝါဒမက်ဘဲ စိတ္ဝါဒက်တဲ့ အႏုပဋိေလာမနည္း
နာလည္းရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပဲ။ ဥပမာ - ဟီဂဲလ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာ။ သူ႕အႏုပဋိေလာမနည္းနာကို
မာက့္စ္နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္လ္ တို႕က အေတာ္ကို အေလးထားခဲ့တယ္။
လီနင္က ဟီဂဲလ္ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာကို အခ်က္(၁၆)ခ်က္ ခြဲၿပီးတင္ျပခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့
သူ.အႏုပဋိေလာမဟာ စိတ္ဝါဒက်တဲ့ အႏုပဋိေလာမနည္းနာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ မာက့္စ္နဲ႕ အိန္ဂ်ယ္လ္ တို႕
က ဟီးဂဲလ္ ရဲ႕ အႏုပဋိေလာမနည္းနာထဲမွ အႏွစ္ကို ထုတ္ယူၿပီး စိတ္ဝါဒအကာကို ပယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။
၁၉ ရာစုႏွစ္အကုန္ ၂၀ ရာစုအစပိုင္းမွာ သိပၸံပညာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာတာနဲ႕အတူ တကၠေဗဒက်တဲ့
စက္ယႏၱရားဆန္တဲ့ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ေၾကာင့္ ႐ူပေဗဒ သိပၸံပညာရွင္ေတြအတြင္းမွာ အၾကပ္အတည္းဆိုက္မႈ ေပၚခဲ့
တယ္။ အရင္က ဓာတုေဗဒနယ္ပယ္မွာ အေသးဆုံး႐ုပ္ဝတၳဳ အစိတ္အပိုင္းဟာ အႏုျမဴ (Atoms) လို႕ယူဆခဲ့ၾက
တယ္။ အႏုျမဴကို ထပ္ၿပီးခြဲလုိ႕မရေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ခံယူက်င့္သုံးခဲ့တဲ့ အယူအ
ဆျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေျခဖ်က္လို႔မရဘူးလို႕ နားလည္ထားတဲ့ အႏုျမဴဟာ ထပ္မံေျခဖ်က္လို႕ရၿပီး အီလက္ထ႐ြန္
(ပရာမာအႏု)ဆိုတာကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ ဒါ့အျပင္ ပ႐ိုတြန္၊ ႏ်ဳထ႐ြန္ တို႕ကိုလည္းေတြ႕ရွိရတယ္။ ၎တို႔ဟာ
အီသာထဲမွာ လႈပ္ရွားေနတယ္ဆိုတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ အဲသလို အက္တမ္ဟာ အီလက္ထ႐ြန္၊ ပရိုတြန္အျဖစ္
ခြဲထုတ္ႏိုင္တာျဖစ္ေတာ့ ေလာကဓါတ္ဆရာေတြက မင္းတို႕ေျပာေနတဲ့ ႐ုပ္ဝတၳဳဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ ကြယ္
ေပ်ာက္သြားၿပီ။ ဒါေၾကာင့္႐ုပ္ဝါဒဟာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားၿပီဆိုၿပီး၊ လူစိတ္က အရာရာကို ဖန္တီးတာပါလုိ႕ ေကာက္ခ်က္
ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ အဘိဓမၼာအျမင္ဟာ အတၱဘာဝ စိတ္ဝါဒအျမင္ျဖစ္တယ္။ သူတို႕ေလာကမွာရွိေနတဲ့
အရာဝတၳဳေတြဟာ ေလာကဓါတ္ပညာရွင္ေတြ ဖန္တီးထားတာပါ။ လူေတြရဲ႕ ဦးေဏွာက္က အရာရာဖန္တီး
တာပါလို႕ေျပာၾကတယ္။ သူတို႕က အေတြ႕ြအႀကဳံေဝဖန္ေရးဝါဒဆိုၿပီး ႐ုပ္ဝါဒကို ထိုးႏွက္လာတယ္ ။ အုပ္စိုးသူ
အရင္းရွင္ေတြကလည္း ဒီလူေတြကိုအသုံးခ်ၿပီး ႐ုပ္ဝါဒကမၻာ့အျမင္ကို ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ရဲေဘာ္
လီနင္က အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒ၊ သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒအျမင္အရ သိပၸံပညာရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္ အသစ္မ်ားကို ခြဲျခမ္း
စိတ္ျဖာၿပီး ႐ုပ္ဝါဒနဲ႕ အေတြ႕အႀကဳံေဝဖန္ေရးဆိုတဲ့ စာအုပ္ကိုေရးကာ ၎တို႕ကိုတိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္။ မင္းတို႕
ေျပာေနတဲ့ အႏုျမဴကို ေခ်ဖ်က္လို႕မရဘူးဆိုတာ စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒီေတြရဲ႕ အယူအဆျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အႏု
ပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒက အက်ပ္အတည္းဆိုက္ေနတာမဟုတ္ဘဲ စက္ယႏၱရား႐ုပ္ဝါဒကသာလွ်င္ အက်ပ္အတည္း
ဆိုက္တာျဖစ္တယ္။ မင္းတို႕ေခ်ပေနတာေတြက အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ကို ေခ်ပေနတာမဟုတ္၊ စက္ယႏၱ
ရား႐ုပ္ဝါဒကို ေခ်ပေနတာသာ ျဖစ္တယ္။ သိပၸံပညာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈအသစ္ေတြက အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒမွန္

12
ကန္ေၾကာင္း ထပ္မံသက္ေသျပတာ ျဖစ္တယ္။ စက္ယႏၲယားရုပ္၀ါဒမွားေၾကာင္း သက္ေသျပေနတာသာျဖစ္
တယ္။ ႐ုပ္ဝတၳဳအေဆာက္္အအုံသ႑ာန္ဟာ အဆက္မျပတ္ ေျပာင္းလဲေနမွာပဲ။ အဲဒီလို ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္
ရုပဝ
္ တၳဳဟာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမွာမဟုတ္ စသျဖင့္ ၎တို႕ရဲ႕ မွားယြင္းေဖာက္ျပန္ေနတဲ့ အယူအဆမ်ားကိို
ထက္ျမက္စြာေခ်ပၿပီး အႏုပဋိေလာမ႐ုပ္ဝါဒ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားအဘိဓမၼာကို ျပတ္သားစြာ ကာကြယ္ခဲ့တယ္။

မာက့္စ္ဝါဒ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ဆိုင္ရာ မူေတြရဲ႕ လက္ေတြ႕အဓိပၸါယ္

႐ုပ္ဝါဒအျမင္ဆိုင္ရာမူေတြကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဘဝ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း သမိုင္းေလ့လာေရးမွာ တိုးခ်ဲ႕

လိုက္တာဟာ အင္မတန္အေရးပါတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဘဝ အခ်င္းအရာေတြဟာ အျပန္အလွန္
ဆက္သြယ္ေနတယ္။ အျပန္အလွန္ မွီခိုေနတယ္။ ဒါဟာလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဆိုင္ရာ တရားမ်ားျဖစ္
တယ္။ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသမိုင္း ေလ့လာရာမွာ တိုးခ်ဲ႕လိုက္တာေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသမိုင္း
ေလ့လာေရးဟာ သိပၸံပညာတရပ္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားပါတီရဲ႕ လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းေတြဟာ၊ လူ႕
အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈတရားမ်ားအေပၚမွာ အေျခစိုက္ထားရမယ္။ ဒီတရားေတြကို ေလ့လာၿပီး လမ္းၫႊန္
အျဖစ္ အသုံးခ်ရမယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အခ်င္းအရာေတြကို နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ နားမလည္ေသးတာပဲရွိတယ္။
ဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈတရားေတြကို လက္ေတြ႕မွာအသံုးခ်ႏိုင္တယ္။ လက္ေတြ႕နဲ႕ ေပါင္းစပ္ႏိုင္
တယ္။ ဒါေၾကာင္႕ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒဟာ စိတ္ကူးယဥ္ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ ျဖစ္ရာကေန အခုသိပၸံနည္းက် ဆိုရွယ္လစ္
ဝါဒျဖစ္လာတယ္။
သေဘာတရားနဲ႕လက္ေတြ႕ ေပါင္းစပ္ရမယ္။ ဒါဟာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားပါတီရဲ႕ အေရးႀကီးတ့ဲ
လမ္းၫႊန္ျဖစ္လာတယ္။ ႐ုပ္ဝါဒအျမင္ျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္နဲ႕စိတ္အၾကား ဆက္ဆံမႈဟာ ႐ုပ္ဟာ ပထမ - စိတ္ဟာ ဒုတိယ
ဆိုတဲ့မူကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းနဲ႕ ဟပ္ၾကည့္တဲ့အခါ (လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၊ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝ)လူမႈေရးဘာဝက ပထမ။
(လူအဖြဲ႕အစည္း စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝ) လူမႈေရးအသိက ဒုတိယ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာ ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။

႐ုပ္ - ပထမ စိတ္ - ဒုတိယ

အရင္ ေနာက္
လူမႈေရးဘာဝ - ပထမ လူမႈေရးအသိ- ဒုတိယ
အရင္ ေနာက္ပါ

လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝက လူ႕အဖြဲ႕အစည္း စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝကို ျပဌာန္း

တယ္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို အျပန္အလွန္ၾသဇာသက္ေရာက္တယ္။ လူမႈေရးဘဝက
လူမႈေရး အသိကိုျပဌာန္းတယ္။ လူမႈေရးအသိက လူမႈေရးဘဝကို ျပန္လွန္ၾသဇာသက္ေရာက္တယ္။
လူမႈေရးဘာဝဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝျဖစ္တယ္။
လူမူေ႐းအသိက လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝျဖစ္တယ္။
လူမႈေရးဘာဝဟာ လူေတြရဲ႕ စိတ္ဆႏၵနဲ႕ အမွီခိုကင္းစြာ တည္ရွိေနတဲ့ ပကတိဘာဝ တကယ့္ျဖစ္
ရပ္ျဖစ္တယ္။ လူမႈေရးအသိဟာ လူမႈေရးဘဝရဲ႕ ေရာင္ျပန္ဟပ္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အယူအဆေတြ၊
သေဘာတရားေတြဟာ၊ လူမႈေရးဘဝရဲ႕ အယူအဆေတြ၊ သေဘာတရားေတြဟာ အဲဒီအခိ်န္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ
ရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝအခ်က္အလက္မ်ားက ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းတာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ - ေက်း
ကၽြန္ေခတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာရွိတဲ့ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝအခ်က္အလက္ေတြက ေက်းကၽြန္ေခတ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ
ဘဝ အခ်က္အလက္ေတြကို ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းတာျဖစ္တယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္တို႕၊ အရင္းရွင္ေခတ္တို႕မွာလဲ

13
ဒီလိုပါပဲ။ တဖန္စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ၿပီးၾသဇာ
သက္ေရာက္တယ္။

ေပၚလစီအရ အမွားမျဖစ္ေစလိုပါက က်ေနာ္တို႕ဟာ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြကို လူအဖြဲ႕အ

စည္း ႐ုပ္ပိုငး္ ဆိုင္ရာဘဝ အခိုင္အမာ အခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ အေျခစိုက္ထားရမယ္။ ဆိုလိုတာက လူ႕
အဖြဲ႕အစည္း တကယ့္လက္ေတြ႕နဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ မကင္းကြာရ။ မိမိတို႕စိတ္ဆႏၵအေပၚမွာ အေျခစိုက္မထား
ရဘူး။ မိမိတို႕ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵအေပၚမွာ အေျခစိုက္ၿပီး လမ္းစဥ္ေပၚလစီကိုခ်လို႕မရဘူး။ မိမိတို႕ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵ
အရဆိုရင္ ကေန႕မနက္ျဖန္ဆိုသလို ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ခ်င္တာပါပဲ။ ဆႏၵအေပၚမွၿီပီး အလုပ္လုပ္လို႕မရဘူး။
တကယ့္အေျခအေနျဖစ္တဲ့၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး စသည္တို႕အေပၚမွီၿပီး လမ္းစဥ္ေပၚလစီေတြကို ခ်မွတ္
မွ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ေပၚလစီအရ အမွားမျဖစ္လိုလွ်င္ လူအဖြဲ႕အစည္း လက္ေတြ႕ဘဝနဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ

မကင္းကြာရဘူး - လို႕ ရဲေဘာ္စတာလင္က ေျပာခဲ့တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝ အခ်က္ေတြအ
ေပၚ အေျခစိုက္ဖို႕လိုတယ္လို႕ ဆိုတာေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာရွိ တဲ့ အယူအဆသေဘာတရား ႏိုင္ငံေရး အ
ေဆာက္အအုံမ်ားနဲ႕ သမိုင္းမွာ ၎တို႕ပါဝင္တဲ့အခန္းကို မျငင္းပယ္ရုံသာမက ၎တို႕ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အခန္းကို
လည္း အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ အေလးထားတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အယူအဆေတြ ၊ သေဘာတရားေတြ
အမ်ိဳးမ်ိဳးဘဲရွိတယ္။ အယူအဆေဟာင္း၊ သေဘာတရားေဟာင္းေတြဟာ ေၾကျပဳန္းေတာ့မယ့္ အင္အားစုေတြကို
အလုပ္ေကၽြးျပဳတယ္။ အယူအဆသစ္ေတြဟာ ေရွ႕တန္းေရာက္တဲ့၊ တိုးတက္တဲ့ အင္အားစုေတြကို အလုပ္
ေကၽြးျပဳတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈက တာဝန္သစ္ေတြကို ျပဌာန္းလိုက္
တယ္။ ဒီတာဝန္ေတြ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ဘို႕ အယူအဆသစ္ေတြ၊ သေဘာတရားအသစ္ေတြေပၚလာတယ္။ ဒီ သ
ေဘာတရားအသစ္ေတြဟာ လူထုကို ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္တာနဲ႕ အင္မတန္စြမ္းအားႀကီးမားတဲ့ ႐ုပ္အင္အားႀကီး ျဖစ္လာ
တယ္။ လူထုဟာတိုးတက္တဲ့ အယူအဆကို ကိုင္စြဲလိုက္ႏိုင္တာနဲ႕ ေဖာက္ျပန္တဲ့အင္အားစုကို ၿဖိဳဖ်က္ပစ္ဖို႕ အ
ခြင့္သာလာတယ္။ က်ေနာ္တို႕ဟာ ဒီသေဘာတရားေတြကို မွီခိုဆုပ္ကိုင္က်င့္သုံးရမယ္။ ၎ရဲ႕ စည္း႐ုံးလႈံေဆာ္
ေျပာင္းလဲျပစ္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းအားကို အသုံးခ်ၾကရမယ္။

တတိယျပႆနာ။ ။ သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒ

အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒမူေတြကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသို႕ တိုးခ်ဲ႕လိုက္ၿပီး သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒအျမင္ ျဖစ္ေပၚ

လာတယ္။ သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒ အျမင္အရ လူမႈေရးဘဝဟာ လူမႈေရးအသိကို ဆံုးျဖတ္ျပဌာန္းတယ္။ တနည္းအားျဖင့္
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝအေၾကာင္းအခ်က္ေတြက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝအေၾကာင္း
အခ်က္ေတြကို ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ပုံပန္းသ႑ာန္၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အယူအဆမ်ား၊
ႏိုင္ငံေရး အေဆာက္အအုံမ်ားကို ဆုံးျဖတ္ျပဌာန္းတယ္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ လူမႈေရးအသိကလဲ လူမႈေရး
ဘဝကိုျပဌာန္းၿပီး ၾသဇာသက္ေရာက္ေစတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို လ်င္ျမန္ေစႏိုင္တယ္။ ဒါမွ
မဟုတ္ ေႏွးေကြးေစႏိုင္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြဟာ ဘာေတြလဲ ?
၎ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့အဂၤ ါ ရပ္ေတြဟာ ဘာေတြလဲ?

14
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝရဲ႕ အခ်က္အလက္

၁။ ပထဝီပတ္ဝန္းက်င္ - ပထဝီပတ္ဝန္းက်င္ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အၿမဲတမ္း

လိအ
ု ပ္တဲ့ အခ်က္အလက္တရပ္ျဖစ္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို ၎က ၾသဇာသက္ေရာက္
တယ္။
ပထ၀ီပတ္ဝန္းက်င္ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈမွာ ဘယ္အခန္းကပါသလဲ ? လူ႕အဖြဲ႕
အစည္းရဲ႕ ပုံပန္းသ႑ာန္၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လကၡဏာ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း စနစ္တခုမွ တခုသို႕ကူးေျပာင္းတဲ့ ေန
ရာမွာ ၎ဟာ အဓိက အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ အခန္းက ပါ, ပါသလား ?
သမိုင္းရုပ္ဝါဒက ၎ဟာ အဓိကအဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ အခန္းကမပါဘူးလုိ႕ ယူဆတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕
အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈအတြက္ ၎ဟာ လ်င္ျမန္ေစတယ္။ သို႕မဟုတ္ ေႏွးေကြးေစတယ္။ ဒီအခန္းကပါ
တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္(၃၀၀၀)ေက်ာ္အတြင္းက ဥေရာပမွာ လူမႈေရးစနစ္(၃)ခုကိုေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့တယ္။ ေက်းကၽြန္စ
နစ္၊ ပေဒသရာဇ္စနစ္၊ အရင္းရွင္စနစ္တို႕ပဲ။ ဥေရာပအေရွ႕ပိုင္းမွာ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ဆို
ရင္ စနစ္(၄)ခုေတာင္ ျဖတ္ခဲ့တယ္။ ေက်းကၽြန္စနစ္၊ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္စနစ္၊ အရင္းရွင္စနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္
စတဲ့ ဒီစနစ္(၄)ခုကိုျဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အႏွစ္(၃၀၀၀) ေက်ာ္အတြင္းမွာ ဥေရာပရဲ႕ ပထဝီပတ္ဝန္းက်င္က ဘယ္
ေလာက္ေျပာင္းလဲသြားသလဲ? ထူးထူးျခားျခား မေျပာင္းလဲခဲ့ဘူး။ သို႕ေသာ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက်ေတာ့ အဆင့္
အခ်ိဳ႕ ေျပာင္းသြားၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈမွာ ပထဝီပတ္ဝန္းက်င္ဟာ မရွိရင္မျဖစ္ေပမဲ့
အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့အခန္းက မပါဘူး။
ပထဝီပတ္ဝန္းက်င္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ ႏွစ္သန္းေပါင္းခ်ီၿပီး လိုအပ္တယ္။ ဒါ့
ေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတိုးတက္မႈအတြက္ ၎ဟာ အဓိကအခန္းကမပါႏိုင္။

၂။ လူဦးေရ တိုးတက္မႈ၊ သိပ္သည္းမႈ - ဒါဟာလည္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း တိုးတက္မႈအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အ

လက္တရပ္ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႕အားလုံး သိတဲ့အတိုင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြထဲ
မွာ လူဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။ ဒါ႕ေၾကာင့္ လူအေရအတြက္ တစုံတရာမပါပဲ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း
ရဲ့ ႐ုပပ
္ ိုင္းဆိုင္ရာ ဘဝဆိုတာမရွိနိုင္။ လူဦးေရတိုးတက္မႈ- သိပ္သည္းမႈဟာ လူအဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို
ၾသဇာသက္ႏိုင္တယ္။ လွ်င္ျမန္ေစႏိုင္တယ္။ သို႔မဟုတ္ ေႏွးေကြးေစႏိုငတ
္ ယ္။ ဒါေပမဲ႕ အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့
အခန္းက ပါပါသလား? ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒက လူဦးေရတိုးတက္မႈ - သိပ္သည္းမႈဟာ အဆုံးအျဖတ္
အခန္းက မပါဘူးလို႕ယူဆတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းစနစ္တခုကို အျခားလူ႕အဖြဲ႕အစည္း စနစ္တခုက အစားထိုး
တာဟာ လူဦးေရ တိုးတက္မႈ - သိပ္သည္းမႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ- ေ႐ွးဘုံစနစ္ကို ဘာ
ေၾကာင့္ေက်းကၽြန္စနစ္နဲ႕ အစားထိုးႏိုင္သလဲ? ေက်းကၽြန္စနစ္ကို ပေဒသရာဇ္စနစ္နဲ႕ ဘာ့ေၾကာင့္ အစားထိုးႏိုင္
သလဲ? အရင္းရွင္စနစ္ကို ဆိုရွယ္လစ္စနစ္နဲ႕ ဘာ့ေၾကာင့္ အစားထိုးႏိုင္သလဲ ?
ဒါကို လူဦးေရတိုးတက္မႈက အေျဖမေပးႏိုင္ဘူး။ လူဦးေရတိုးတက္မႈကသာ အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့
အခန္းကပါရင္ လူဦးေရ တိုးတက္သိပ္သည္းတဲ့ ႏိုင္ငံက လူမႈစနစ္ဟာ လူဦးေရနည္းတဲ့ႏိုင္ငံထက္ ေရွ႕တန္း
ေရာက္ေနမွာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ဒီလိုျဖစ္မလာဘူး။ ဥပမာ- ဘယ္လ္ဂ်ီယံမွာ လူဦးေရသိပ္သည္းမႈဟာ အေမရိ
ကန္ လူဦးေရသိပ္သည္းမႈထက္ (၁၉) ဆ မ်ားတယ္။ (ဒါ စတာလင္လက္ထက္က အခ်က္အလက္ပါ)။ ဒါေပမဲ့
ဘယ္လ္ဂ်ီယံရဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းစနစ္က အေမရိကန္ထက္ မျမင့္ဘူး။ အိႏၵိယဟာ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း၊
ဗမာျပည္တို႕ထက္ လူဦးေရတိုးတက္မႈ- သိပ္သည္းမႈ ပိုမ်ားတယ္။ အိႏၵိယ လူဦးေရသိပ္သည္းမႈဟာ ထိုင္းတို႕
ထက္ အဆပိုမ်ားတယ္။ (ဒါ စစ္မျဖစ္ခင္က အခ်က္အလက္ပါပဲ)။ ဒါေပမဲ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းစနစ္ အရေတာ့

15
ဒီတိုင္းျပည္ေတြဟာ အတူတူပါပဲ။ လူဦးေရတိုးတက္မႈ - သိပ္သည္းမႈေၾကာင့္ လူအဖြဲ႕အစည္းစနစ္ ပိုျမင့္တာ မ
ဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လူဦးေရတိုးတက္မႈ - သိပ္သည္းမႈဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အတြက္ အဓိ ကက်တဲ့

အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ အခန္းကမပါဘူး။

ဒီလိုဆိုရင္ အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ အခန္းကပါတာ ဘယ္အင္အားလ ဲ?

ရုပ္ဝတၳဳတန္ဘိ္ုးမ်ားကို ထုတ္လုပ္ေရး (ဝါ) ထုတ္လုပ္နည္း

လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို အဆုံးအျဖတ္ေပးတဲ့ အင္အားဟာ လူေတြရဲ႕ဘဝတည္ၿမဲမႈအ

တြက္ လိုအပ္တဲ့ ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းေတြကို၊ ရုပ္ဝတၳဳတန္ဖိုးမ်ားကို ထုတ္လုပ္တဲ့နည္းျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရး
ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ - အစားအစာ၊ အဝတ္အထည္၊ အေဆာက္အဦး၊ ေလာင္စာ၊ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာမ်ား အစရွိ
တဲ့ ရုပ္ဝတၳဳတန္ဖိုးမ်ားျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္အလက္ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ အတြက္
အဆုံးအျဖတ္ ေပးတဲ့အခန္းကပါတယ္။

ထုတ္လုပ္နည္း
(Mode of Production)

ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ား ထုတ္လပ
ု ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ား
(Foeces of Production) (Relation of Production)

ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ား - ထုတလ
္ ုပ္တဲ့လူ ၁။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းပိုင္ဆုင
ိ ္မႈအေျခအေန
- ထုတ္လုပ္ေရးအေတြ႔ ၂။ ထုတလ
္ ုပ္ေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းဆက္ဆေ
ံ ရး
အႀကံဳနဲ႔အလုပ္ကၽြမ္းက်င္မႈ အေျခအေန
တစံုတရာရွိသူ ။ ၃။ အထြက္ပစၥည္းမ်ားကိုခြဲေ၀သည့္အေျခ
အေန။

ေတာေတာင္၊ ေရေျမ၊ ဓာတ္သတၱဳ၊

သယံဇာတပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊
ထုတ္လုပ္ေရးအေဆာက္အဦးမ်ား၊ ထုတ္
လုပ္ေရးကရိယာမ်ား၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကရိယာမ်ား၊
ဆက္သြယေ
္ ရးကရိယာမ်ား ။

ထုတ္လုပ္ေရးမွာ အပိုင္း(၂)ပိုင္း ပါ၀င္ပါတယ္။

16
- တခုက ထုတလ
္ ပ
ု ္ေရးအင္အားစုမ်ား ၊
- တခုက ထုတလ
္ ပ
ု ္ေရး ဆက္ဆံမႈမ်ား ျဖစ္တယ္။

ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုထဲမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ပစၥည္းမ်ားနဲ႕ ထုတ္လုပ္တဲ့လူတို႕ပါဝင္ပါတယ္။

ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားထဲမွာ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ သတၱဳရိုင္းမ်ား၊ ထုတ္လုပ္ေရး အေဆာက္အဦးမ်ား၊ ထုတ္လုပ္ေရး

ကရိယာမ်ား၊ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရး ကရိယာမ်ား၊ ဆက္သြယ္ေရးကရိယာမ်ား စသည္တို႕ပါ၀င္ပါ တယ္။

ထုတ္လုပ္တဲ့လူဆိုတာ ထုတ္လုပ္တဲ့ အေတြ႕ႀကဳံနဲ႕ အလုပ္ကၽြမ္းက်င္မႈ တစုံတရာရွိၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာ

ေတြကို ကိုင္တြယ္အသုံးခ်ကာ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္တဲ့လက
ူ ို ေျပာတာျဖစ္တယ္။
ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုဟာ ရုပ္ဝတၳဳတန္ဘိုးမ်ားကို ထုတ္လုပ္ရာမွာ လူနဲ႕သဘာဝအင္အားစုမ်ား အ
ၾကား ဆက္ဆံမႈကိုေဖာ္ျပတယ္။ လူေတြဟာ မိမိတို႕ဘဝတည္ၿမဲေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ႐ုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ားရရွိဘို႕
ရန္အတြက္ သဘာဝအင္အားစုမ်ားနဲ႕ ရင္ဆိုင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ၾကရတယ္။ သဘာဝအင္အားစုမ်ားကို အသုံးခ်ၾကရ
တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာမ်ားကို ကိုင္ဆြဲၿပီး သဘာဝအင္အားစုမ်ားကို အလုပ္ရဲ႕ပစ္ကြင္းအျဖစ္ထားကာ
ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ၾကရတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားဟာ ထုတ္လုပ္ေရးေရခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆို
တာကို ေဖာ္ျပတယ္။

ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ လူမ်ားအၾကားရွိ ဆက္ဆံမႈျဖစ္တယ္။

ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈမ်ားထဲမွာ အတြင္းသေဘာ(၃)ခု ပါရွိတယ္။

၁။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြကို ပိုင္ဆိုင္မႈ အေျခအေန။

ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြကို ဘယ္သူပိုင္သလဲ ? လူတဦးတေယာက္လား၊ လူတစုလား၊ လူတန္းစားလား၊ လူ႕
အဖြဲ႕အစည္း တခုလုံးကပိုင္တာလား ? တနည္းေျပာရရင္ ပိုင္ဆိုင္မႈဆက္ဆံေရးဟာ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ
မ်ားရဲ႕ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ ေဖာ္ျပခ်က္ျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္မႈ သို႕မဟုတ္ ပိုင္ဆိုင္မႈ
ဆက္ဆံေရးဟာ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမူမ်ားထဲမွ အေျခခံအက်ဆုံး အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။

၂။ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ပါဝင္တဲ့ လူေတြရဲ႕ အဆင့္ေနရာ။

ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္မႈအေပၚ အေျခခံထားၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ပါဝင္္ၾက

တဲလ
့ ူမ်ားရဲ႕ အဆင့္ေနရာဟာ မတူၾကေတာ့ဘူး။ ဥပမာ - အရင္းရွင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အရင္းရွင္နဲ႕ အလုပ္သ
မားဟာ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါဝင္ေနၾကတယ္။ အရင္းရွင္က ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြကို ပိုင္ဆိုင္တဲ့အ
တြက္ ထုတ္လုပ္ေရးကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္သူျဖစ္ၿပီး၊ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္မွာ သူက ေသြးစုတ္သူ အခန္းကပါဝင္တယ္။
အလုပ္သမားေတြၾကေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကင္းမဲ့ၿပီး လုပ္အားေရာင္းစားရသူ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္ေရး
ျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ ေသြးစုတ္ခံရသူ အခန္းကပါဝင္ပါတယ္။ အလားတူ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္နဲ႕ ေျမကၽြန္ (သို႕မဟုတ)္
လယ္သမားအၾကားဆက္ဆံမႈဟာ အဓိကထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္တဲ့ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈ အေျခခံေပၚမွာ၊ ထုတ္လုပ္ေရး
ျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာ သူတို႕႔ရဲ႕ဆက္ဆံေရးဟာ မတူၾကေတာ့ဘူး။ ေသြးစုတ္သူနဲ႕ ေသြးစုတ္ခံရသူတို႕ရဲ႕ ဆက္ဆံမႈ
အျဖစ္ေဖာ္ျပတယ္။

၃။ ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အထြက္ပစၥည္းေတြကို ခြဲေဝမႈအေျခအေန။

17
 ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္မႈအေပၚအေျခခံၿပီး ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အထြက္ပစၥည္းေတြကို
ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းပိုင္ဆိုင္သူက ရရွိခဲ့တယ္။ ဥပမာ - အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အလုပ္သမားက ထုတ္လုပ္
သူူျဖစ္ပါလွ်က္နဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို ပိုင္ဆိုင္သူ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အထြက္ပစၥည္းကို သူမရဘူး။ အထြက္
ပစၥည္းေ၀ခြဲမႈမွာ အလုပ္သမားဟာ မေသ႐ုံလုပ္ခ အနည္းငယ္သာရတယ္။ က်န္တာအားလုံးကို အရင္းရွင္ေတြက
အပိုင္စီးသြားတယ္။
ဒီ (၃)ပိုင္းစလုံးရဲ႕ စုစုေပါင္းကို ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားလို႕ေခၚတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ စီးပြားေရး
ဆက္ဆံမႈလို႕ ေခၚတယ္။ ဒီထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ (စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ)မ်ားဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စီးပြားေရး
အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္။
သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒအရေျပာရင္ လူအဖြဲ႕အစည္းမွာ လူမႈဆက္ဆံေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ စီးပြားေရး၊ တရားဥပ
ေဒ၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ အႏုပညာ၊ ကိုယ္က်င့္တရားစသည္႕ ၎ဆက္ဆံမႈမ်ားအနက္ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ
ဟာ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္တယ္။ ဒီစီးပြားေရး အေျခခံအုတ္ျမစ္ေပၚမွာ တရားဥပေဒဆိုင္ရာနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အ
ထက္အေဆာက္အအုံ ေပၚထြက္လာတယ္။ ၎အထက္အေဆာက္အအံုနဲ႕ ေလ်ာ္ညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ တရားဥပေဒ
ေရးဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား၊ ကိုယ္က်င့္တရား၊ အႏုပညာ၊ ၀ိဇၹာပညာ၊ အဘိဓမၼာ၊ ဘာသာေရးဆိုတဲ့ လူမႈေရးအ
သိသ႑ာန္မ်ားဟာ ေပၚထြက္လာတယ္။ သမိုင္းရုပ္၀ါဒအျမင္က ထုတ္လုပ္ေရးဆိုတာ လူတေယာက္ထဲ တသီး
တျခား ထုတ္လုပ္ေနတယ္ထင္ရေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္ကာလ၊ ဘယ္အေၾကာင္းအခ်က္ ေအာက္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္
လုပ္ေရးဟာ လူအဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္တယ္။ ဥပမာ- လယ္သမားတေယာက္ဆိုရင္ သူ႕ထုတ္
လုပ္ေရးက ရတာတခုထဲနဲ႕ သူ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အကုန္မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူး။ သူထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ စပါးထဲ က
ဝမ္းစာစပါးနဲ႕ မိ်ဳးစပါးခ်န္ရတယ္။ ေနာက္ သူလိုအပ္တဲ့ စားေရးဝတ္ေရးအတြက္၊ အိမ္ယာေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႕
အိမ္သုံးပရိေဘာဂမ်ားအတြက္၊ ေဆးဘိုးဝါးခနဲ႕ သာေရးနာေရးအတြက္ ေငြရဘို႕လိုအပ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္
က်န္တဲ့စပါးကို ေစ်းမွာထုတ္ေရာင္းရတယ္။ သူပစၥည္းကို အျခားလူမ်ားက လကၡံမွ ဝယ္ပါမွ သူေငြရမယ္။ သူေငြရ
မွ သူ႕ စား၀တ္ေနေရးကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္။ ဆိုလိုတာက လူတိုင္းက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အထြက္ပစၥည္းေတြဟာ
ေစ်းကြက္မွာ အျပန္အလွန္ဖလွယ္ႏိုင္မွ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက အသိအမွတ္ျပဳမွ စားဝတ္ေနေရး ျပႆနာကို ေျပာင္း
နိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းရုပ္၀ါဒအျမင္အရ ထုတ္လုပ္ေရးဟာ ဘယ္အခ်ိန္ကာလ၊ ဘယ္အေၾကာင္း အ
ခ်က္ေအာက္္မွာျဖစ္ျဖစ္ လူအဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ ထုတ္လုပ္ေရးပဲျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ရာမွာ လူေတြ
အၾကားတနည္းနည္းနဲ႕ ဆက္ဆံမႈရွိရမယ္။ အဲဒီဆက္ဆံေရးဟာ ေသြးစုတ္မႈလြတ္ကင္းတဲ့ လူမ်ားအၾကား အျပန္
အလွန္ပူးေပါင္းေရး၊ အျပန္အလွန္ကူညီေရးလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးစုတ္မႈနဲ႕ ေသြးစုတ္ခံရမႈ၊ စိုးမိုးခ်ယ္
လွယ္မႈနဲ႕ အခ်ယ္အလွယ္ခံရမႈလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးစုတ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးမွ ေသြးစုတ္မႈလြတ္ကင္းတဲ့
ဆက္ဆံေရးသို႕ ကူးေျပာင္းတဲ့ သ႑ာန္လဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

စတုတၳျပႆနာ။ ။ ထုတ္လုပ္နည္းရဲ႕ အဂၤ ါရပ္မ်ား

အဂၤ ါရပ္ (၃)ခုရွိတယ္။

၁။ ပထမအဂၤ ါရပ္ - ထုတ္လုပ္နည္းဟာ အၿမဲတမ္းေျပာင္းလဲေနတယ္။ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားေနတယ္။ ထုတ္လုပ္နည္း

မွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ မလႊဲမေ႐ွာင္သာလူ႕အဖြဲ႕အစည္း စနစ္တခုလုံးကို ေျပာင္းလဲေစတယ္။ လူအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕
အယူအဆမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအေဆာက္အအုံမ်ားကို ေျပာင္းလဲေစတယ္။ လူအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕
ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခုလုံး ျပန္လည္တည္ေဆာက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈရဲ႕ မတူတဲ့
အဆင့္ေတြမွာ လူေတြဟာ မတူတဲ့ ထုတ္လုပ္နည္းမ်ားကို အသုံးၿပဳခဲ့ၾကတယ္။ မတူတဲ့ ဘဝအေနအထားေတြ

18
ရွိခဲ့ၾကတယ္။ ေရွးဘုံလူ႕အဖြဲအစည္းမွာ ထုတ္လုပ္နည္းတခု ၊ ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အျခားထုတ္လုပ္
နည္းတခု၊ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္နည္းတခု၊ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အျခား
ထုတ္လုပ္နည္းတခု၊ ဆိုရွယ္လစ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာလဲ ေနာက္အျခားထုတ္လုပ္နည္းတခု စသျဖင့္ မတူတဲ့ လူ႕
အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈ အဆင့္ေတြမွာ မတူတဲ့ထုတ္လုပ္နည္းေတြ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလိုထုတ္လုပ္နည္း မတူ
သလို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာစနစ္၊ လူေတြရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဘဝ၊ လူေတြရဲ႕အျမင္ေတြ၊ လူေတြရဲ႕ႏိုင္ငံေရး အ
ေဆာက္အအုံေတြဟာလဲ ကြဲျပားျခားနားခဲ့ၾကပါတယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္မွာ ထုတ္လုပ္နည္း ဘယ္လိုရွိသ
လဲ? ဒါနဲ႕ေလ်ာ္ညီစြာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အယူအဆမ်ား၊ သေဘာတရားမ်ား၊ နိုင္ငံေရးအျမင္၊ ႏိုင္ငံေရး အ
ေဆာက္အအုံမ်ားဟာ ျဖစ္ေပၚလာတာပဲ။ အ ၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ လူေတြရဲ႕ ဘဝအေနအထား မတူသလိုဘဲ လူ
ေတြရဲ႕ ေတြးေခၚမႈ အေနအထားလဲ မတူၾကပါဘူး။
ဒါ႕ေၾကာင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈသမိုင္းဟာ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈ သမိုင္းျဖစ္
တယ္။ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း ထုတ္လုပ္နည္းတခုက အျခားတခုသို႕ ေျပာင္းလဲတဲ့သမိုင္းလဲျဖစ္တယ္။ တ
နည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈသမိုင္းဟာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားနဲ႕ ထု တ္လုပ္
ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈသမိုင္းလဲျဖစ္တယ္။ ထိုနည္းအတူ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈ
သမိုင္းဟာ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္မွာ အဓိကအင္အားျဖစ္တဲ့ လုပ္သားျပည္သူေတြရဲ႕ သမိုင္းျဖစ္တယ္။ လူ႕အဖြဲ႕
အစည္းသမိုင္းဟာ ရွင္ဘုရင္ေတြရဲ႕ သမိုင္းမဟုတ္ဘူး။ သူရဲေကာင္းေတြရဲ႕ သမိုင္းလဲမဟုတ္၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ သ
မိုင္းသာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းဝိဇၹာပညာဟာ တကယ္တန္း ဝိဇၹာပညာျဖစ္ဖို႕ဆိုရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသမိုင္း
ကို ရွင္ဘုရင္ေတြရဲ႕ သမိုင္း၊ သူရဲေကာင္းေတြရဲ႕သမိုင္းအျဖစ္ မၾကည့္ရဘူး။ မျဖစ္ေစရဘူး။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္
အားစုနဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈသမိုင္း၊ လုပ္သားျပည္သူေတြရဲ႕သမိုင္းအျဖစ္ ၾကည့္ရမယ္။
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသမိုင္းရဲ႕ တရားေတြကိုေလ့လာဘို႕ လမ္းစရွာတဲ့အခါ၊ က်ေနာ္တိုဟာဘယ္္မွာရွာမလဲ?
လူေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာသြားမရွာရ။ လူေတြရဲ႕ အျမင္၊ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြထဲမွာ သြားမရွာရ။ လူ႕အဖြဲ႕
အစည္း ရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးထဲမွာ သြားရွာရမယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စီးပြားေရးဘဝမွာ သြားရွာရမယ္။
ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႕ဟာ ထုတ္လုပ္ေရးတရားမ်ားကို နားလည္ရမယ္။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေပၚတိုးပြား
မႈ တရားေတြကို နားလည္ရမယ္။ ေပၚလစီအရ အမွားမျဖစ္လိုရင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေပၚလစီမ်ားေရးဆြဲရာမွာ
ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ုား ေရးဆြဲရာမွာ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ေသာ္
လည္းေကာင္း၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈတရားေတြက အစခ်ီရမယ္။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ အိန္ဂ်ယ္လ္က
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေျပာင္းလဲမႈအားလုံးနဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ ေတာ္လွန္ေရးေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံး အေၾကာင္းအရင္းေတြကို လူ
ေတြရဲ႕ ဦးေဏွာက္ထဲမွာ မရွာပါနဲ႕ ။ ထာဝရအမွန္တရားနဲ႕ တရားမွ်တမႈအေပၚ သိျမင္နားလည္မႈထဲမွာ မရွာပါ
နဲ႕။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထုတ္လုပ္နည္းနဲ႕ အထြက္ပစၥည္း ဖလွယ္တဲ့နည္းထဲမွာရွာပါ။ ေခတ္တိုင္းေခတ္တိုင္းရဲ႕ အဘိ
ဓမၼာထဲမွာ မရွာပါနဲ႕။ ေခတ္တိုင္းေခတ္တိုင္းရဲ႕ ေဘာဂေဗဒထဲမွာ ရွာပါလို႕ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါ႕ေၾကာင့္ လမ္းစဥ္တခု၊
ေပၚလစီတခု ခ်ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးဘ၀ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္
ကြန္ျမဳနစ္ပါတီက လမ္းစဥ္ခ်မွတ္ရာမွာ ပထမဦးဆုံး ဗမာျပည္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို စူးစမ္းေလ့လာတယ္။ ဗမာျပည္
လူအဖြဲ႕အစည္းဟာ ဘယ္လိုလူအဖြဲ႕အစည္းလဲ? ၎ရဲ႕ စီးပြားေရးဆက္ဆံမႈ၊ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ၊ ဘယ္လို
ရွိသလဲ? အဲဒါကို ၾကည့္တဲ့အခါ ကိုလိုနီတပိုင္း၊ ပေဒရာဇ္တပိုင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္တယ္လို႕ေတြ႕ရတယ္။
အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမား လက္ေအာက္မွာ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားတဦးတည္းက လက္ဝါးႀကီးအုပ္ေသြးစုတ္တဲ့ ကို
လိုနီတပိုင္းတိုင္းျပည္ျဖစ္တယ္။ ဖဆပလ ထဲက အမ်ိဳးသားအရင္းရွင္ လက္်ာဂိုဏ္းကို အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားက
အာဏာေပးၿပီးေနာက္မွာ နိုင္ငံေရးအရ လြတ္လပ္ေပမဲ့ စီးပြားေရးအရ မလြတ္လပ္တဲ့ နယ္ခ်ဲ႕ေပါင္းစုံ အေပၚ
မွခ
ီ ိုလာတဲ့ ကိုလိုနီတပိုင္း၊ ပေဒသရာဇ္တပိုင္း ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႕ဆင္ႏႊဲရမဲ့ ေတာ္လွန္

19
ေရးဟာ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႕က်င္တဲ့၊ ပေဒသရာဇ္ဆန္႕က်င္တဲ့ ဗ်ဳ႐ိုကရက္အရင္းရွင္ဆန္႕က်င္တဲ့ ျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီ
ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တယ္။
ဒါ႕ေၾကာင့္ေဒသတခုကို ေရာက္တဲ့အခါ ပထမဦးဆုံးေဒသရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈကို အ
ေလးထားၿပီးေလ့လာရမယ္။ အဲဒီအေျခခံေပၚမွာ လူတန္းစားအသီးသီးရဲ႕ အေနအထားဘယ္လိုရွိသလဲဆိုတာ ရွာ
ရမယ္။ ဒီအေပၚကေနတည္ရွိတဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႕ ဒီျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုနည္းနာေတြနဲ႕ ေျဖရွင္းမလဲဆိုတာ
စဥ္းစားရမယ္။
လုပ္ငန္းလမ္းစဥ္ ေပၚလစီေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈဘယ္လိုရွိသလဲ ? စီးပြားေရးဆက္
ဆံမႈဘယ္လိုရွိသလဲ? ဒါေတြကို အေလးထားဖို႕ေတာင္းဆိုတယ္။ ဒီအေျခခံေပၚက လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၊ လူတန္းစား
အလႊာေတြ ဘယ္လိုရွိသလဲ ဆိုတာကိုေလ့လာရမယ္။ အဲဒီကေန ျပႆနာေတြ ဘယ္လိုတည္ရွိေနသလဲဆိုတာ
ရွာေဖြၿပီး ေျဖရွင္းရမယ့္နည္းနာေတြကိုလဲ ခ်မွတ္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားရမယ္။

၂။ ဒုတိယအဂၤ ါရပ္ - ထုတ္လုပ္ေရး ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈဟာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈ

မ်ားကစတင္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရး အင္အားစုေတြရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈကလဲ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာ ေျပာင္း
လဲ မႈ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကေန စတင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုေတြဟာ ထုတ္လုပ္ေရးမွာ
အလႈပ္ရွားဆုံးနဲ႕ အေတာ္လွန္ဆုံး အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈမွာ အဆုံးအျဖတ္ေပး
တဲ့ အစိတ္အပိုင္းလဲျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ပထမဆုံး ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚတိုးတက္ၿပီးေနာက္ ဒီေျပာင္း
လဲမႈကို အမွီျပဳၿပီး ဒီေျပာင္းလဲမႈနဲ႕ ေလ်ာ္ညီစြာ လူမ်ားရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာလဲ ေျပာင္းလဲလာ
တယ္။
ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈမ်ားက တဖန္ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈအေပၚ ျပန္ၿပီးၾသဇာ
သက္ေရာက္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈကို လ်င္ျမန္ေစတယ္။ (သို႕မဟုတ္)
ေႏွးေကြးေစတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ား ေျပာင္းလဲရင္ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈလဲ လိုက္ေျပာင္းလဲတယ္။
အၾကာႀကီးေနာက္က်ေနလို႕မရဘူး။ ေနာက္က်န္ေနရင္ ျပႆနာျဖစ္လာတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ
ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕လကၡဏာ၊ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈမ်ားရဲ႕ ေရခ်ိန္နဲ႕ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိရမယ္။ ဒီလို
လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိမွ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုဟာလည္း ပိုၿပီးျဖစ္ေပၚတိုးပြားနိုင္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္
အားစုျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈေရခ်ိန္နဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈဟာ မကိုက္ညီဘဲ ေနာက္က်ေနရင္ ပဋိပကၡျပင္းထန္
လာၿပီး အက်ပ္အတည္းဆိုက္လာေတာ့တာပဲ။ ဥပမာ - အရင္းရွင္စနစ္မွာ ဒီလိုျပႆနာျဖစ္လာတယ္။ အရင္းရွင္
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရး အင္အားစုေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလကၡဏာေဆာင္လာတယ္။ ဆိုလိုတာက
ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို ကိုင္တြယ္အသုံးခ်ရာမွာျဖစ္ေစ၊ အထြက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရာမွာျဖစ္ေစ၊ လူတဦးတည္း
လုပ္လို႕မရ။ စုေပါင္းၿပီး လူအမ်ားႀကီးနဲ႕လုပ္မွသာ အထြက္ပစၥည္းေတြ ျဖစ္လာတာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အရင္း
ရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလကၡဏာေဆာင္လာတယ္။ ဒီမွာ ပေဒသ
ရာဇ္စနစ္နဲ႔မတူဘူး။ ပေဒသရာဇ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ လယ္ယာလုပ္ငန္းျဖစ္ေစ၊ လက္မႈလုပ္ငန္းျဖစ္ေစ၊
လယ္သမားနဲ႕ လက္မႈပညာရွင္ေတြဟာ အထြက္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ရာမွာ တေယာက္တည္း အစအဆုံးၿပီးေအာင္
လုပ္ၾကတယ္။ အရင္းရွင္လူအဖြဲ႕အစည္းမွာေတာ့ အေျခအေနေျပာင္းလဲလာတယ္။ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း
ဟာ (၁၅) ရာစုမွာ စျဖစ္လာတယ္။ ၎ဟာ ထုတ္လုပ္ေရးသမိုင္း႐ႈ႕ေဒါင့္က ၾကည့္ရင္ အဆင့္ (၃) ဆင့္ျဖတ္ခဲ့ရ
တယ္။ ပထမအဆင့္ က ႐ိုး႐ိုးပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး၊ ဒုတိယအဆင့္ က လက္မႈလုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၊ တတိယအဆင့္
က စက္မႈလုပ္ငန္းျဖစ္တယ္။ ႐ိုး႐ိုးပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး အဆင့္မွာတုန္းက ထုတ္လုပ္သူေတြက အထြက္
ပစၥည္းကို အစအဆုံးလုပ္တယ္။ လက္မႈလုပ္ငန္းႀကီးေတြျဖစ္လာေတာ့ တဆင့္တက္လာတယ္။ အလုပ္႐ုံႀကီးေတြ
ျဖစ္လာၿပီး လုပ္သားမ်ားကို အလုပ္႐ုံတခုတည္းမွာ အမ်ားႀကီးစုၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ အလုပ္ခြဲေဝမႈမွာ အ

20
ထြက္ပစၥည္းတခုျဖစ္ေအာင္ တေယာက္ခ်င္း အစအဆုံးလုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ တပိုင္းစီလုပ္ၿပီး စုယူတာ၊ ေပါင္း
စပ္ယူတာျဖစ္တယ္။ စက္မႈအပိုင္း နဲနဲပါလာတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာကေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ လက္မႈ
ကရိယာပဲျဖစ္ေသးတယ္။ ေနာက္ဆုံး ေရေႏြးေငြ႕အင္ဂ်င္စက္ေတြေပၚလာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးကရိ
ယာေတြဟာ စက္နဲ႕ျပဳလုပ္တဲ့ကရိယာ ျဖစ္တဲ့အခါ (အဂၤလိပ္မွာ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးလို႕ေခၚတယ္။) လက္မႈလုပ္
ငန္းေတြဟာ စက္မႈလုပ္ငန္းအျဖစ္သို႕ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလကၡဏာပို
ေဆာင္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို အရင္းရွင္က ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈေၾကာင့္ အထြက္ပစၥည္းက်
ေတာ့လည္း အရင္းရွင္က ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္လာၿပီး အပိုင္စီးႏိုင္ခဲ့တယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕စည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းလကၡဏာေဆာင္မႈနဲ႕
ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို အရင္းရွင္ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႕ အထြက္ပစၥည္းကို အရင္းရွင္ပုဂၢလိက အပိုင္စီးမႈတရ
ို႔ ဲ႕ ပဋိ
ပကၡျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ဒါဟာ အရင္းခံပဋိပကၡအျဖစ္ ေဖာ္ျပလာတယ္။ ဒီအရင္းခံပဋိပကၡဟာ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္
မွာ အရင္းရွင္လူတန္းစားနဲ႔ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ က႑ကပဋိပကၡအျဖစ္ ေဖၚျပလာတယ္။
အျခားပဋိပကၡတခုကေတာ့ တခုျခင္းစက္႐ုံေတြမွာ ထုတ္လုပ္ေရးစည္း႐ုံးမႈရွိၿပီး၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခု
လုံးမွာ ထုတ္လုပ္ေရးမင္းမဲ့မႈအၾကားရွိ က႑ကပဋိပကၡျဖစ္တယ္။ အရင္းရွင္စက္ရုံေတြမွာ အရင္းရွင္ေတြအေနနဲ႕
ဘယ္ေလာက္ထုတ္လုပ္မယ္ဆိုတာ စီမံကိန္းရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခုလုံးအေနနဲ႕ စီမံကိန္းမရွိ
ဘူး။ ဒါဟာ လူအဖြဲ႕အစည္း အတိုင္းအတာအရ ထုတ္လုပ္ေရးမင္းမဲ့ျဖစ္တယ္။ အရင္းရွင္ေတြက ၎တို႕ရဲ႕စက္႐ုံ
ေတြ မပ်က္စီးရေအာင္၊ အသာစီးရေအာင္၊ ေစ်းကြက္ၿပိဳင္ဆိုင္ႏိုင္ေအာင္၊ အထြက္ပစၥည္းကို ေစ်းခ်ိဳနိုင္ေအာင္၊
သူမ်ား ထက္သာေအာင္၊ အဆက္မျပတ္ စက္ကရိယာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ၾကတယ္။ ထုတ္လုပ္
ေရးနည္းသစ္ေတြကို တီထြင္ၾကတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ လိုက္တာေၾကာင့္ စက္
႐ုံေတြမွာ အလုပ္သမားမ်ားမ်ား မလိုေတာ့ဘူး။ အလုပ္သမားေတြေလွ်ာ့ပစ္တယ္။ အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္တယ္။ အလုပ္
သမားေတြ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ကုန္တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အရင္းရွင္လက္ေအာက္မွာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြမ်ားလာတယ္။
မာက့္စ္ က ဒီ အလုပ္လက္မဲ့ေတြကို စက္မႈအရန္တပ္မေတာ္လို႕ေခၚတယ္။ တနည္းအားျဖင့္- ႏိႈင္းယွဥ္ခ်က္အရ
လူဦးေရပိုလွ်ံမႈ ဟုလည္းေခၚတယ္။ ဒီႏွစ္ခုဟာ အဓိပၸါယ္အတူတူပါပဲ။ ဘာလို႕အရန္တပ္မေတာ္လို႕ ေခၚရသလဲ
ဆိုရင္ အလုပ္လက္မဲ့ေတြက အရန္သင့္ရွိေနေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနရသူကလဲ ငါဘယ္ေတာ့ အလုပ္ထုတ္ခံရမလဲ
ဆိုၿပီး ပူပန္ေနရတယ္။ ဒါ႕ေၾကာင့္ အရင္းရွင္ေတြအလိုက် အလုပ္ပိုလုပ္ရေတာ့တယ္။ လူပိုလွ်ံတာဟာ အရင္းရွင္
စနစ္ရဲ႕ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ပိုလွ်ံတာျဖစ္တယ္။
အ ရင္းရွင္က သူအျမတ္ရေရး ရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္လို႕သာျဖစ္တယ္။ အက်ိဳးဆက္
ကေတာ့ အထြက္ပစၥည္းေတြ၊ လူသုံးပစၥည္းေတြမ်ားလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြ တေန႕တျခား ဆင္းရဲမြဲ
ျပာက်လာတာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္မွာဝယ္ယူႏိုင္တဲ့ ဝယ္အားဟာ အဆက္မျပတ္က်ဆင္းလာတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္
ေနာက္ပဋိပကၡတခု တိုးလာတယ္။ ဒါက ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႕ သုံးစြဲမႈအၾကားက ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။
ေနာက္ဆုံးအထြက္ပစၥည္းေတြဟာ ေရာင္းမထြက္ပဲ ေစ်းကြက္မွာပုံလာၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးပိုလွ်ံတဲ့ စီးပြား
ေရးၾကပ္တည္းမႈ ကပ္ဆိုက္လာတယ္။ ဒါဘာကိုေဖာ္ျပသလဲဆိုေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ျဖစ္ေပၚတိုးပြား
မႈနဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈတို႕ မကိုက္ညီလို႕ရွိရင္ ေနာက္ဆုံးၾကပ္တည္းမႈကပ္နဲ႕ လာဆိုက္ေတာ့ တာပဲျဖစ္
တယ္ဆတ
ို ာကို ေဖာ္ျပလာတယ္။ ဒီက်ပ္တည္းမႈေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ(၁၈၂၅)ခုႏစ
ွ ္က စျဖစ္တယ္။ အဲဒါ
ျဖစ္ၿပီးေနာက္ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အခိ်န္မွန္မွန္ (၁၀)ႏွစ္ တခါေလာက္ က်ပ္တည္းမႈကပ္ဆိုက္တယ္။
ပထမကမၻာစစ္ႀကီးနဲ႕ ေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရး ျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ အေထြေထြ
ၾကပ္တည္းမႈကာလ ထဲေရာက္ရွိလာတယ္။ အရင္းရွင္က်ပ္တည္းမႈဟာ ပိုဆိုးလာတယ္။ ပထမကမၻာစစ္ႀကီး
ေနာက္ပိုင္း အရင္းရွင္က်ပ္တည္းမႈကပ္ဟာ (၇ )ႏွစ္ တခါျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၂၉-၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာ အေထြေထြ က်ပ္
တည္းမႈကပ္ႀကီးဆိုက္လာတယ္။ အေထြေထြစီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈကပ္လို႕ဆိုရာမွာ စက္မႈ၊ လယ္ယာ၊ ကုန္
သြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ ဘက္စုံမွာ ကပ္ဆိုက္တာပဲ။ အရင္းရွင္တိုင္းျပည္တိုင္း ဒီကပ္ႀကီးထဲမွာ အလူးအလဲခံခဲ့ၾက

21
ရတယ္။ လယ္ယာနဲ႕ လယ္ယာတပိုင္းတိုင္းျပည္ေတြလဲ ထိိခိုက္နစ္နာေစခဲ့တယ္။ ပဋိပကၡေတြဟာ ပိုမိုသဲသန္
ျပင္းထန္လာၿပီး အရင္းရွင္တိုင္းျပည္တခ်ိဳ႕မွာ ဖက္ဆစ္စနစ္ေတြေပၚလာတယ္။ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီနဲ႕ ဂ်ပန္တို႕ဟာ
ဖက္ဆစ္စနစ္ ထူေထာင္ၿပီးေနာက္ စီးပြားေရးကို စစ္စီးပြားေရးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့တယ္။ ဒီအေထြေထြ
စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈကပ္ဒါဏ္က နလံမထူေသးခင္ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ရဲ႕ ဒုတိယႏွစ္ဝက္ပိုင္းမွာ စီးပြားေရးက်ပ္တည္း
မႈကပ္က ေပၚလာျပန္တယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႕ နယ္ခ်ဲ႕အရင္းရွင္တိုင္းျပည္ေတြအၾကား ပဋိပကၡေတြဟာ အထြဋ္အ
ထိပ္ ေရာက္လာပီး ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးျဖစ္လာတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးတဲ့ေနာက္ အရင္းရွင္စနစ္ အေထြ
ေထြက်ပ္တည္းမႈဟာ ပိုမိုနက္႐ိႈင္းျပင္းထံလာတဲ့ ကာလသို႕ ဆိုက္ေရာက္လာတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ စီးပြားေရး
က်ပ္တည္းမႈကပ္ကို ေရွာင္ဖို႕ႀကိဳးစားႀကိဳးစား ဒီအက်ပ္အတည္းက ေက်ာ္နင္းဘို႕ မရႏိုင္ဘူး။ ၁၉၇၃ ကစပီး
ဒီေန႕အထိ သူတို႕ေခၚတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရး ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းမႈ ကပ္ႀကီးဆိုက္ေရာက္လာတယ္။ ဒါ ကေန႕
အထိဘဲ။ ဒါဟာ နယ္ခ်ဲ႕အရင္းရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈလကၡဏာနဲ႕ ထုတ္
လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈက ေလ်ာ္ညီျခင္းမရွိတာဟာ တေန႕တျခား နက္႐ိႈင္းျပင္းထန္လာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ အရင္း
ရွင္လူတန္းစားဟာ လူမႈေရးပဋိပကၡမ်ားကို ေျပလည္ေအာင္ ဘယ္နည္းနဲ႕မွ မေျဖရွင္းနိုင္ဘူး။ အရင္းရွင္ လူအဖြဲ႕
အစည္း အတြင္းမွာရွိေနတဲ့ လူမႈေရးပဋိပကၡကို ေေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ လူမႈေတာ္လွန္ေရး နည္းနာန႕ဲသာ ေျဖရွင္း
လို႕ ရနိုင္တယ္။ အျခားနည္းလမ္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ လူမႈေတာ္လွန္ေရးနည္းနဲ႕ ေျပာင္းျပစ္မွ လူ႕အဖြဲအစည္းဟာ
ေရွ႕သို႕တိုးတက္ႏိုင္လိမ့္မည္။
သမိုင္းကိုျပန္ၾကည့္ရင္ အရင္းရွင္လူတန္းစားဟာ ၎ရဲ႕ အက်ပ္အတည္းေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕ နည္းအမ်ိဳး
မ်ိဳးရွာခဲ့တာေတြ႕ရတယ္။ အစုုရွယ္ယာကုမၸဏီေတြ လုပ္ခ့ဲတယ္။ အရင္းရွင္လူတန္းစားရဲ႕ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ အဖြဲ႕
အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ ကာတယ္၊ ဆင္ဒီကိတ္၊ ထရပ္စ္၊ ကြန္ဘိုင္း စတာေတြဖြဲ႕ခဲ့တယ္။ ဒီအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ျဖစ္ေပၚတိုး
ပြားမႈသမိုင္းကိုၾကည့္ရင္ ဒီလိုေတြ႕ရတယ္။ လြတ္လပ္စြာၿပိဳင္ဆိုင္တဲ့ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ၁၈၆၀- ၁၈၇၀ ခုႏွစ္အ
တြင္းမွာ အထြဋအ
္ ထိပ္ေရာက္ရွိခဲ့တယ္။ အရင္းရွင္လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ၁၈၇၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ
ကူးေျပာင္းေရးသ႑ာန္အျဖစ္နဲ႕ တစတစေပၚေပါက္လာၿပီး ၂၀ ရာစုႏွစ္အစပိုင္းမွာ အထြဋ္အထိပ္သို႕ ေရာက္ရွိခဲ့
တယ္။ ဥပမာ- ေက်ာက္မီးေသြး၊ သံ၊ သံမဏိ၊ ကာတယ္လ္ႀကီးေတြ၊ ဓါတုေဗဒကာတယ္လ္ႀကီး၊ သြပ္ ဆင္ဒီကိတ္
စသျဖင့္ေပၚေပါက္လာတယ္။ လီနင္က ဒီအေျခအေနကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီး အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ႐ိုး႐ိုးအရင္းရွင္စ
နစ္၊ လြတ္လပ္စြာၿပိဳင္ဆိုင္တဲ့ အရင္းရွင္စနစ္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေသပန္းပြင့္ေနတဲ့ အရင္းရွင္စနစ္၊ ပုတ္သိုးေဆြး
ေျမ႕ေနတဲ့ အရင္းရွင္စနစ္၊ မႊားလိုေသြးစုတ္ေနတဲ့ အရင္းရွင္စနစ္၊ ဘက္ေပါင္းစုံက ေဖာက္ျပန္တဲ့ လက္ဝါးႀကီး
အုပ္ အရင္းရွင္စနစ္ ျဖစ္လာတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕အရင္းရွင္စနစ္ ျဖစ္လာၿပီလို႕သုံးသပ္ခဲ့တယ္။ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္း
ရွင္စနစ္ မတိုင္မွီက စက္မႈအရင္းရွင္က အဓိကပဲ။ နယ္ခ်ဲ႔အရင္းရွင္စနစ္ ေရာက္တဲ့အခါ ဘဏ္ႀကီးေတြက အကုန္
လက္ဝါးႀကီးအုပ္ၿပီး ဘ႑ာအရင္းဟာ အဓိကျဖစ္လာတယ္။
နယ္ခ်ဲ႕အရင္းရွင္ေတြဟာ တခ်ိဳ႕စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ နိုင္ငံေတာ္ပိုင္ဆိုၿပီး လုပ္လာတယ္။ အခု က်
ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္မွာ စစ္အစိုးရက နိုင္ငံပိုင္လုပ္တာဟာ ဘာမွမဆန္းဘူး။ အရင္းရွင္ေတြရဲ႕ လုပ္နည္းကိုင္နည္း
တခုသာျဖစ္တယ္။ အုပ္စိုးသူ အရင္းရွင္လူတန္းစားက ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို အရင္းရွင္ ပုဂၢ
လိက ပိုင္ဆိုင္မႈစနစ္ ပ်က္သြားသလား။ ဒီျပႆနာနဲ႕ပတ္သက္လို႕ အိန္ဂ်ယ္လ္က (မာက္႕စ္ မရွိေတာ့တဲ့အခ်ိန္)
အရင္းရွင္အစိုးရေတြက ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္တာဟာ အရင္းရွင္ေတြရဲ႕ ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈစနစ္ ေျပာင္းသြားတာမဟုတ္။
ႏိုငင
္ ံေတာ္ဆိုတာ ဘယ္လူတန္းစားက အာဏာရေနတဲ့ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္သလဲ? အရင္းရွင္လူတန္းစားရဲ႕ နုိင္ငံ
ေတာ္က နိုင္ငံပိုင္လုပ္တာဟာ ျပည္သူေတြပိုင္တာမဟုတ္။ အရင္းရွင္ႏိုင္ငံေတာ္က တကယ္တမ္း စုစုေပါင္း
အရင္းရွင္ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အရင္းရွင္ႏိုင္ငံေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္လုပ္တာဟာ လုပ္သားျပည္သူတို႕ရဲ႕ အက်ိဳးအ
တြက္ လုပ္တာမဟုတ္။ အရင္းရွင္ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈေျပာင္းသြားတာမဟုတ္ဘူး။ ၎ရဲ႕ လူတန္းစားအ
က်ိိဳးစီးပြားကို က်ားကန္ေပးတာသာျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေပးတာသာျဖစ္တယ္လို႕ ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ လက္ဝါး
ႀကီးအုပ္အရင္းရွင္စနစ္ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာတာဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္းရွင္စနစ္ကို မလႊဲ မေသြေပၚ

22
ေပါက္ေစတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္းရွင္စနစ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားနဲ႕ ေပါင္းစပ္ေန
တဲ႕ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္းရွင္စနစ္ျဖစ္တယ္။
ေနာက္ပိုင္းကာလ - ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းကာလမွာ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အရင္းရွင္ေတြရဲ႕
(ထရန္စ္ေနရွင္နယ္ ေကာ္ပိုေရးရွင္း) ေတြက ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ခ်ယ္လွယ္ေသြးစုတ္လာၾကတယ္။ အရင္းရွင္
နိုင္ငံေတာ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ဒီ(ထရန္စ္ေနရွင္နယ္္ေကာ္ပိုေရးရွင္း နဲ႕ ) ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ နိုင္ငံေတာ္လက္ဝါးႀကီး
အုပ္ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ကမၻာ့စီးပြားေရးကို ခ်ယ္လွယ္ေသြးစုတ္ေနတယ္ဆိုတာ ကမၻာတဝွမ္း အင္မတန္ထင္ရွား
ေနတဲအ
့ ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒီလို အေျခအေနေအာက္မွာ လူမႈပဋိပကၡေတြ တေန႕တျခား သဲသန္ျပင္းထန္လာတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ေနာက္ အခုအခ်ိန္ထိကာလအတြင္းမွာ ေဒသဆိုင္ရာစစ္ပြဲေတြဟာ (၁၄၀) ေက်ာ္သြား
ၿပီး ဒီေဒသစစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ လူသန္းေပါင္း၄၀ ေက်ာ္ ေသေၾကခဲ့႕ရပီလို႕ သုေတသနဌာနမ်ားက သုံးသပ္
ခဲ့တယ္။ လူမႈပဋိပကၡေတြ ၾကာေလနက္႐ိႈင္းလာေလ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေအာက္မွာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္
ေရးဟာ ေခတ္ကုန္သြားၿပီလို႕ တခ်ိဳ႕လူေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ဟာ ယုတၱိကင္းမဲ့ၿပီး အေျခအျမစ္မရွိဘူးဆိုတာ
ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ သဲသန္ျပင္းထန္လာေနတဲ့ လူမႈပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းဘို႕အတြက္ လူမႈေတာ္လွန္ေရးနည္းမွအပ
အျခားမရွိပါ။ လူမႈေတာ္လွန္ေရးေတြလည္း တားဆီးလို႕မရႏိုင္ပါ။ ဒါကိုတားမယ္ဆိုရင္ ေနမင္းႀကီး ထြက္ေပၚလာ
တာကို ထန္းလက္ နဲ႕ကာဘို႕ ႀကိဳးစားေနသလို အခ်ီးအႏွီးႀကိဳးစားတာပဲျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ လူ႕သမိုင္းတေလွ်ာက္မွာ
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုေတြက တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာခဲ့တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားလာတာကို အၾကမ္းဖ်င္း ပုံၾကမ္းတစ္ခုဆြဲၾကည့္ၾကရေအာင္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ေျပာင္းလဲတယ္
ဆိုရာမွာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာေျပာင္းလဲမႈက စတင္တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္။ ေရွးဘံုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ လူေတြ ဟာ
ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ေက်ာက္ကရိယာေတြကို အသုံးျပဳရာကေန ေလး၊ ျမႇားကုိ အသုံးခ်တာသို႕ ကူးေျပာင္းလာတယ္။
တဆက္တည္း မုဆိုးဘဝကေန တိရိစၦာန္မ်ားကို ေမြးျမဴျခင္း၊ ေရွးေဟာင္းစားက်က္ေတြ လုပ္ျခင္းသို႕ ကူးေျပာင္း
လာတယ္။ ေက်းကၽြန္ ေခတ္က်ေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရး ကရိယာဟာ ေက်ာက္ကရိယာမ်ားမွ သတၱဳကရိယာမ်ားသို႕
ကူးေျပာင္းသြားတယ္။ ဥပမာ - သံပုဆိန္၊ သံထည္၊ ၎နဲ႕ေလ်ာ္ညီစြာ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးတာ၊ လယ္ယာလုပ္
တာသို႕ ကူးေျပာင္းသြားတယ္။
ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွာ လူေတြဟာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာအတြက္ သတၱဳကရိယာေတြကို တိုးတက္
ေကာင္းမြန္ေအာင္လုပ္လာတယ္။ ပန္းဘဲဖိုမ်ားေပၚလာတယ္။ အိုးလုပ္တာေတြေပၚလာတယ္။ တဆက္တည္း
၎နဲ႕ေလ်ာ္ညီစြာ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာတယ္။ လယ္ယာလုပ္ငန္းကေန လက္မႈလုပ္ငန္း ခြဲ
ထြက္လာတယ္။ အမွီအခိုကင္းတဲ့ လက္မႈလုပ္ငန္း ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာတယ္။ လက္မႈအလုပ္ရံုႀကီးေတြ ေပၚလ
ာတယ္။ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကိုေရာက္လာေတာ့ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာေတြဟာ လက္မႈကရိယာမ်ားမွ
စက္မႈကရိယာမ်ားသို႕ ကူးေျပာင္းလာတယ္။ လက္မႈလုပ္ငန္း၊ စက္မူလုပ္ငန္းမ်ားသို႕ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ဒီ
ေနာက္စက္ ကရိယာစနစ္သို႕ ကူးေျပာင္းလာတယ္။ ေခတ္မွီၿပီး အတိုင္းအတာႀကီးမားတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ ေပၚ
လာတယ္။ ဒါ က အၾကမ္းဖ်င္း ပုံကားခ်ပ္ဘဲ။ လူေတြဟာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာတာနဲ႕အမွ်
ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ အေရးအႀကီးဆုံး အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တဲ့ လူေတြကို ကိုယ္တိုင္လဲ ေျပာင္းလဲတိုး
တက္လာတယ္။ သူတို႕မွာ ထုတ္လုပ္ေရးအေတြ႕အႀကဳံရွိလာတယ္။ အလုပ္ကၽြမ္းက်င္လာတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရး
ကရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္အသုံးခ်တဲ့ အတတ္ပညာလဲ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတယ္။
ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႕ေလ်ာ္ညီစြာ လူေတြရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ၊ စီးပြားေရး
ဆက္ဆံမႈေတြဟာလဲ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာတယ္။ လူ႕သမိုင္းမွာ အဓိက ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ ပုံစံ (၅) မ်ိဳးရွိ
တယ္။
၁။ ေရွးဘုံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ။
၂။ ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ။
၃။ ပေဒသရာဇ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ။

23
၄။ အရင္းရွင္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ။
၅။ဆိုရွယ္လစ္လူ႕အဖြဲအစည္းရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ။

၁။ ေရွးဘုံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေအာက္မွာဆိုရင္ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားရဲ႕ အေျခခံဟာ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ား

ကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ပိုင္ဆိုင္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကာလမွာရွိေနတဲ့
ထုတ္ လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ လကၡဏာနဲ႕ အဓိကအားျဖင့္ေလ်ာ္ညီတယ္။ ေရွးဘုံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အသုံးျပဳ
တဲ့ ေက်ာက္ကရိယာ၊ အဲဒီေနာက္ ေလးနဲ႕ ျမႇားေတြဟာ သဘာဝအႏၱရာယ္ကို ရင္ဆိုင္ဘို႕နဲ႕ သားရဲတိရိစၦာန္
ေတြကို တဦးခ်င္းတိုက္ခိုက္ဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္သူတို႕ဟာ စုေပါင္းၿပီးလႈပ္ရွားတယ္။ သစ္ဥ၊သစ္ဖုေတြကို ရွာ
ေဖြတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သား၊ ငါး ရွာေဖြတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနစရာ အေဆာက္အဦးေဆာက္ဖို႕ ျဖစ္ေစ၊ သူတို႕ငတ္မေသ
ေအာင္၊ သူတို႕ဟာ သားရဲတိရိစၦာန္ေတြရဲ႕ သားေကာင္မျဖစ္ရေအာင္၊ အနီးအနားအုပ္စုေတြရဲ႕ အသတ္မခံရ
ေအာင္ စုေပါင္းအလုပ္လုပ္ၾကရတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြကိုလည္း စုေပါင္းပိုင္ဆိုင္ၾကတယ္။ အထြက္
ပစၥည္းေတြကိုလည္း စုေပါင္္းပိုင္ၾကတယ္။ ေရွးဘုံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြကို ပုဂၢလိက ပိုင္
ဆိုင္မႈဆိုတဲ့ အယူအဆက မတည္ရွိႏိုင္ေသးဘူး။ တစုံတရာေသာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာကို တဦးခ်င္းပိုင္ဆိုင္
တာေတာ့ရွိတယ္။ အဲဒီ ကရိယာဟာ သားရဲတိရိစၦာန္ကို ကာကြယ္ဖို႕အတြက္လဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက ေသြးစုတ္
မႈလဲ မရွိေသးဘူးး။ လူတန္းစားဆိုတာလဲ မရွိေသးဘူး။

၂။ ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေအာက္မွာ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားရဲ႕ အေျခခံဟာ ေက်းကၽြန္ပိုင္ရွင္က ထုတ္

လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္တာျဖစ္တယ္။ ဒါတင္မက သူက ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္သူျဖစ္တဲ့ ေက်းကၽြန္ကိုလဲ ပိုင္
ဆိုင္တယ္။ ဒီေက်းကၽြန္ကို သူကေရာင္းနိုင္တယ္။ ဝယ္ႏိုင္တယ္။ တိရိစၦာန္လိုလဲ သတ္ႏိုင္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရး
ဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ အဲဒီအခ်ိန္ီကာလရွိ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု အေျခအေနနဲ႕ အဓိကအားျဖင့္ ဆီေလ်ာ္တယ္။
ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာဟာ ေက်ာက္ကရိယာမဟုတ္ေတာ႕ပဲ သတၱုဳကရိယာေတြ
ျဖစ္လာၿပီး မုဆိုးလုပ္သူရဲ႕ ေရွးက်တဲ့ တိရိစၦာန္ေမြးျမဴေရးအစား စားက်က္လုပၿ္ပီး တိရိစၦာန္ေမြးျမဴတာ၊ ထြန္
ယက္စိုက္ပ်ိဳးတာနဲ႕ လက္မႈလုပ္ငန္းေတြလဲေပၚလာၿပီ။ ဒီထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြဲေတြအၾကားမွာ အလုပ္ခြဲေဝ
မႈေပၚလာၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ လူတေယာက္နဲ႕ တေယာက္အၾကား အုပ္စုတခုနဲ႕ တခုအၾကားတြင္ ပစၥည္းေတြ ဖလွယ္
ဖို႕ ျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိလာတယ္။ လူနဲစုလက္ထဲမွာ ဓနဥစၥာစုပုံႏိုင္ဘို႕ အလားအလာ လူနဲစုလက္ထဲမွာ ထုတ္လုပ္
ေရး ပစၥည္းမ်ားတကယ္တမ္း စုပုံႏိုင္ဘို႕အလားအလာ၊ လူနဲစုက လူအမ်ားစုကို ဖိႏွိပ္ႏိုင္ဖို႕၊ အမ်ားစုႀကီးကို ေက်း
ကၽြနမ
္ ်ားအျဖစ္သို႕ ေျပာင္းပစ္ႏိုင္ဘို႕ အလားအလာရွိလာၿပီ။ ဒါ႕ေၾကာင့္ ေက်းကၽြန္စနစ္ လူ႕အဖြဲအစည္းမွာ
ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္အတြင္း၌ လူ႕အဖြ႕ဲအစည္းဝင္အားလုံးရဲ႕ အလုပ္ဟာ အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္တဲ့
လြတ္လပ္တဲ့ အလုပ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ေက်းကၽြန္ေတြကို အလုပ္မလုပ္တဲ့ ေက်းကၽြန္ပိုင္ရွင္
ေတြက အၾကမ္းဖက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ခိုင္းတာ၊ ေသြးစုတ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို
အမ်ားပိုင္ဆိုင္မႈ ဆိုတာလဲ မရွိေတာ့ဘူး။ အထြက္ပစၥည္းကို အမ်ားပိုင္ဆိုင္မႈလဲ မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒီအစား ပုဂၢလိ
ကပိုင္ဆိုင္မႈက အစားထိုးလိုက္တယ္။ ေက်းကၽြန္လူအဖြဲ႕အစည္းမွာ ေက်းပိုင္ကၽြန္ပိုင္ေတြက ဥစၥာဓန မူလ
နဲ႕အဓိက ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားျဖစ္လာတယ္။ ေက်းကၽြန္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ လူတန္းစားမ်ားကြဲျပားလာတဲ့ အေလ်ာက္၊
ခ်မ္းသာသူနဲ႕ ဆင္းရဲသူ၊ ေသြးစုတ္သူနဲ႕ ေသြးစုတ္ခံရသူ၊ အခြင့္အေရးရွိသူနဲ႕ မရွိသူတို႕ ကြဲျပားလာၿပီး သူတို႕
အၾကားမွာ ျပင္းထန္တဲ့ လူတန္းစားပဋိ ပကၡေတြဟာလဲ ေပၚလာၿပီျဖစ္တယ္။

၃။ ပေဒသရာဇ္စနစ္ေအာက္မွာရွိတဲ ့ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈရဲ႕ အေျခခံဟာ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္က ထုတ္လုပ္ေရး

ပစၥည္းကို ပိုင္ဆိုင္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးမွာ လုပ္ကိုင္တဲ့ ေျမကၽြန္ကိုေတာ့ သူဟာလုံးဝဥႆုံ ပိုင္
တာမဟုတ္။ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္က ေျမကၽြန္ကိုမသတ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရာင္းႏိုင္ဝယ္နိုင္တယ္။ ပေဒသရာဇ္ေျမ

24
ရွင္ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈရွိေနတာနဲ႔ တခ်ိန္တည္းမွာ လယ္သမားနဲ႕ လက္မူပညာသည္ေတြရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာေတြ
ကို တဦးခ်င္းပိုင္ဆိုင္မႈလဲရွိတယ္။ ပုဂၢလိကအလုပ္အေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ ပုဂၢလိကလုပ္ခင္းကေလးေတြလဲ ရွိ
တယ္။ ဒီေခတ္ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံေရးမႈမ်ားဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကာလမွာရွိတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားရဲ႕ အ
ေျခအေနနဲ႕ အဓိကအားျဖင့္ ဆီေလ်ာ္တယ္။ အဲဒီကာလမွာ သံရည္ႀကိဳတာဟာ တဆင့္တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ
တယ္။ သံထည္နဲ႕ ယကၠန္းေတြဟာ ျပန္႕ပြားလာတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး၊ သစ္သီးဝလံစိုက္ပ်ိုဳးေရး၊ တိရိ စၦာန္
ေမြးျမဴေရးဟာလဲ တဆင့္တိုးျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာတယ္။ လက္မႈလုပ္ငန္း၊ လုပ္ခင္းကိုင္ခင္းကေလးေတြနဲ႕ အတူ
လက္မူအလုပ္႐ုံႀကီးေတြလဲ ေပၚလာတယ္။ ဒီထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု အသစ္ျဖစ္ေပၚလာတာဟာ အလုပ္သမား
မ်ားအား ထုတ္လုပ္ရာမွာ တစုံတရာတက္ႄကြမႈရွိလာေအာင္ အလုပ္လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိလာေအာင္္ ေတာင္းဆိုလာ
တယ္။ ဒါ႕ေၾကာင့္ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္ဟာ ထုတ္လုပ္ေရးမွာ စိတ္မဝင္စားတဲ့ ေက်းကၽြန္ကို အလုပ္သမားအျဖစ္မွ
ေဘးဖယ္ၿပီး ေျမကၽြန္ကိုအသုံးခ်ဖို႕လိုလာတယ္။ ေျမကၽြန္မွာ ကိုယ္ပိုင္ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာႏွင့္ တိိရိစၦာန္ေမြးျမဴ
ေရးလုပ္ငန္းရွိတယ္။
ေျမယာကို ထြန္ယက္လုပ္ကိုင္ၿပီး သီးႏွံထြကတစိတ္တပိုင္းကို သီးစားခအျဖစ္ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္ကိုေပး
ဖို႕ သူဟာတစုံတရာ စိတ္ဝင္စားမႈရွိတယ္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္ေအာက္မွာ ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈဟာ တဆင့္တိုးၿပီး ျဖစ္
ေပၚတိုးပြားလာတယ္။ ေက်းကၽြန္စနစ္ရဲ႕ ေသြးစုတ္မႈျပင္းထန္တာ နီးပါးေလာက္ ပေဒသရာဇ္စနစ္ေအာက္မွာလဲ
ေသြးစုတ္မႈဟာ ျပင္းထန္တယ္။ ေသြးစုတ္သူနဲ႕ ေသြးစုတ္ခံသူအၾကားရွိ လူတန္းစားတိုက္ပြဲဟာ ပေဒသရာဇ္စနစ္
ရဲ႕ အဓိကအဂၤ ါရပ္ျဖစ္တယ္။

၄။ အရင္းရွင္စနစ္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈ အေျခခံဟာ အရင္းရွင္လူတန္းစားက ထုတ္လုပ္ေရး

ပစၥည္းကို ပိုင္ဆိုင္တာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမားေတြျဖစ္တဲ့ အလုပ္သမားေတြကိုေတာ့ သူတို႕မပိုင္ဆိုင္ဘူး။
အရင္းရွင္ေတြဟာ အလုပ္သမားေတြကို မသတ္ႏိုင္ဘူး။ မေရာင္းႏိုင္ဘူး။ အလုပ္သမားေတြဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ
လြတ္လပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာ လက္လြတ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ငတ္မေသေအာင္ အရင္းရွင္ထံမွာ
မေရွာင္သာမလႊဲသာ လုပ္အားကို ေရာင္းစားရတယ္။ အရင္းရွင္မ်ားရဲ႕ ေသြးစုတ္မႈဒါဏ္ကို သူခံရတယ္။ အရင္းရွင္
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို အရင္းရွင္ေတြရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လယ္သမားေတြနဲ႕
လက္မႈပညာသည္ေတြရဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းပိုင္ဆိုင္မႈအျဖစ္ လည္းေကာင္း ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈ က်ယ္ျပန္႕စြာ
တည္ရွိတယ္။ ဒီလယ္သမားေတြနဲ႕ လက္မႈပညာသည္ေတြဟာ ေျမကၽြန္မဟုတ္ဘူး။
သူတို႕ရဲ႕ ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္မႈဟာ ပုဂၢလိကအလုပ္အေပၚ အေျခခံထားတာျဖစ္တယ္။ လက္မႈလုပ္ငန္း
ေတြနဲ႕ လက္မႈအလုပ္႐ုံႀကီးေတြေနရာမွာ စက္ကရိယာတတ္ဆင္ထားတဲ့ စက္႐ုံေတြေပၚလာတယ္။ လယ္သမား
ေတြရဲ႕ ေရွးက်တဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာေတြနဲ႕ လုပ္ေနတဲ့ ပေဒသရာဇ္လယ္ယာ ေျမကြက္ႀကီးေတြအစား သိပၸံ
နည္းက် လယ္ယာစက္ကရိယာနဲ႕လုပ္တဲ့ အရင္းရွင္လယ္ယာလုပ္ခင္းႀကီးေတြ ေပၚလာတယ္။ အရင္းရွင္ေခတ္
မွာေပၚေပါက္လာတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာေတြကို ကိုင္တြယ္ၿပီး အလုပ္လုပ္တတ္ဖို႕အတြက္ အလုပ္သမားေတြ
ဟာ ပညာတတ္ဖို႕၊ အတတ္ပညာ တစုံတရာရွိဘို႕ ေတာင္းဆိုလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရင္းရွင္ေတြဟာ ေျမရွင္
စနစ္ အေႏွာင္အဖြဲ႕မွ လြတ္လပ္လာတဲ့၊ စက္ကရိယာကို ကိုင္တြယ္တတ္တဲ့ အခစား အလုပ္သမားေတြကို အသုံး
ခ်ဖို႕ လိုလာတယ္။
အရင္းရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုနဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားအတြင္းရွိ က႑က ပ
ဋိပကၡ(အဓိကပဋိပကၡ) နဲ႕ ၎ကျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အျခားပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လူမႈေတာ္လွန္ေရးဟာ မုခ်ျဖစ္လာ
မယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းကို အရင္းရွင္ပိုင္ဆိုင္မႈအစား ဆိုရွယ္လစ္ပိုင္ဆိုင္မႈက မုခ်အစားထိုးမယ္ဆိုတာ က်ယ္
ျပန္႕စြာ ရွင္းျပခဲ႕ၿပီးျဖစ္တယ္။

25
၅။ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ေအာက္မွာရွိတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမူမ်ားရဲ႕ အေျခခံဟာ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းက ပိုင္ဆိုင္မႈျဖစ္တယ္။ ဒီစနစ္ေအာက္မွာ ေသြးစုတ္သူနဲ႕ ေသြးစုတ္ခံရသူဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။
ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အထြက္ပစၥည္းေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ အလုပ္အရ ခြဲေဝတာျဖစ္တယ္။ ခြဲေဝေရးမူကေတာ့
(စြမ္းအားရွိသေလာက္လုပ္၊ လုပ္သေလာက္ယူ) တနည္းအားျဖင့္ေျပာရရင္ အလုပ္မလုပ္သူ မစားရဆိုတဲ့ မူပဲျဖစ္
တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္ အတြင္းမွာရွိတဲ့ လူမ်ားရဲ႕ အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ဆက္ဆံမႈဟာ ရဲေဘာ္သဖြယ္
ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈနဲ႕ ေသြးစုတ္မႈမွလြတ္ကင္းတဲ့ အလုပ္သမားမ်ားရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ အျပန္္အလွန္ကူညီမႈမွာ
ထင္ရွားစြာ ေဖာ္ျပတယ္။
ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ေအာက္မွာ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ား ျဖစ္ေပၚတိုး
ပြားမႈ အေျခအေနနဲ႕ ကိုက္ညီတယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ လူအဖြဲ႕အစည္း လကၡဏာကို၊ ထုတ္လုပ္ေရးပစၥည္း
မ်ားကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းပိုင္ဆိုင္မႈက အားျဖည့္ထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဒီအေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္
ေအာက္မွာ ထုတ္လုပ္ေရးပိုလွ်ံတဲ့ အခ်ိန္မွန္မွန္စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမူကပ္ဆိုတာလဲ မရွိေတာ့ဘူး။ အရင္းရွင္လူ႕
အဖြဲ႕အစည္းမွာလို ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ားကို ဖ်က္စီးပစ္တာမ်ိဳးမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါနဲ႕ေျပာင္းျပန္ပဲ ထုတ္လုပ္
ေရး အင္အားစုမ်ားဟာ အရွိန္လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္ေပၚတိုးပြားဘို႕ အခြင္ ႕အလန္းရရွိလာတယ္။
အထက္မွာေျပာခဲ့တာေတြကေတာ့ လူ႕သမိုင္းရွိ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလာတဲ့ ပုံ
ကားခ်ပ္ပဲျဖစ္တယ္။

၃။ တတိယအဂၤ ါရပ္ - ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုအသစ္နဲ႕ ေလ်ာ္ညီတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားဟာ စနစ္

ေဟာင္းအတြင္းမွ ေပၚေပါက္လာတာျဖစ္တယ္။ ေပၚေပါက္လာပုံ၊ ေပၚေပါက္လာတဲ့နည္းကေတာ့ အလိုအ
ေလ်ာက္ မသိမသာ လူေတြရဲ႕ဆႏၵနဲ႕ကင္းကြာၿပီး ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။ လူေတြရဲ႕ဆႏၵနဲ႕ အမွီခိုကင္းစြာ အလိုအ
ေလ်ာက္ေပၚ ေပါက္လာရတဲ႕ အေၾကာင္း(၂)ခုရွိတယ္။

ပထမအေၾကာင္းအခ်က္ ကေတာ့ လူေတြဟာ သူတို႕ ေမြးလာတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးနည္းတခု

သို႕မဟုတ္ အျခားတခုကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ လူေတြဟာ ေမြးလာတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး
အရင္ကတည္ရွိေနတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု၊ တည္ရွိေနတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးနဲ႕ ဆက္ဆံမႈေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရ
တယ္။ လိုက္ေလ်ာညီေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ႀကိဳးစားထိန္းၫႇိရ တယ္။ ဒါဟာ ပထမ အခ်က္ျဖစ္တယ္။

ေနာက္တခ်က္ က လူေတြဟာ ထုတ္လုပ္ေရးကရိယာတမ်ိဳး ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္တမိ်ဳးကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊

ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတရပ္ သို႕မဟုတ္ အျခားတရပ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေကာင္းမြန္ တိုး
တက္ေအာင္လုပ္ရာမွ ဒီလိုလုပ္လိုက္တဲ့အတြက္ လူမႈအက်ိဳးဆက္ ဘယ္လိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ စဥ္းစားႏုိင္ခဲ့တာ
မဟုတ္ဘူး။ သူတို႕ေန႕စဥ္ အက်ိဳးစီးပြားကိုသာ စဥ္းစားတာျဖစ္တယ္။ အလုပ္သက္သာေပါ့ပါးဖို႕သာ စဥ္းစား
တာျဖစ္တယ္။ တိုက္႐ိုက္ခံစားႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကိုသာ စဥ္းစားတာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ - ေရွးဘုံအဖြဲ႕
မွာရွိတဲ့ လူတခ်ိဳ႕ဟာ ေက်ာက္ကရိယာကေန သတၱဳကရိယာ ျဖစ္လာေအာင္လုပ္တယ္။ ဒီလိုလုပ္ရင္ လူ႕အဖြဲ႕
အစည္းဟာ ဘာျဖစ္မယ္ဆိုတာ စဥ္းစားမိလို႕မဟုတ္ဘူး။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစု ေျပာင္းလဲလာရင္ ထုတ္လုပ္
ေရးဆက္ဆံမႈ ေျပာင္းလဲလာလိမ့္မယ္လို႕ စဥ္းစားမိလို႕မဟုတ္ဘူး။ သူတို႕ေနစဥ္ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရး
အခက္အခဲကို ေက်ာ္လႊားဘို႕ တီထြင္တာပဲျဖစ္တယ္။ အလားတူပဲ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ဥေရာပရွိ
အရင္းရွင္လူတန္းစားက လက္မူအလုပ္႐ုံႀကီးေတြ တည္ေထာင္္လိုက္တယ္။ ဒီလိုတည္ေထာင္လိုက္တာဟာ လူ
မႈအင္အားစုေတြ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းမႈျဖစ္ေစၿပီး ပေဒသရာဇ္ဘုရင္ေတြကို ဆန္႕က်င္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြ ျဖစ္ေပၚ
တိုးတက္လာလိမ့္မယ္လို႕ စဥ္းစားမိမွာမဟုတဘ
္ းူ ။ လတ္တေလာ သူ႕အက်ိဳးစီးပြား ေဒါင့္ကေနလုပ္ခဲ့တာျဖစ္
တယ္။ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္ေရး စရိတ္သက္သာလာေအာင္၊ အာရွေစ်းကြက္ေတြမွာ ကုန္စည္မ်ားမ်ားပို႕ႏိုင္ေအာင္၊

26
အျမတ္မ်ားမ်ားရေအာင္ဆိုတဲ့ လက္ေတြ႕ရည္႐ြယ္ခ်က္ အထေျမာက္ဘို႕ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုဆိုျခင္း
ေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားဟာ ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈ အေဟာင္းမွ ထုတ္လုပ္
ေရး အသစ္သို႕ ကူးေျပာင္းတာဟာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ အုံႄကြတိုက္ခိုက္မႈမ်ားမပါပဲ ေပၚေပါက္တယ္လို႕ ဆိုလိုတာ
မဟုတ္ပါ။ ထုတ္လုပ္ေရးမ်ားရဲ႕ ဆက္ဆံမႈဟာ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈကို အေဟာင္းကို ေတာ္လွန္တဲ့နည္းနဲ႕
ၿဖိဳဖ်က္ၿပီး ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈအသစ္ကို ထူေထာင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုမ်ား၊ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားမႈမ်ားနဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈနယ္ပယ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ားဟာ အခ်ိန္တခ်ိန္အထိ အလိုအ
ေေလ်ာက္ လူ႕ဆႏၵနဲ႕ အမွီအခိုကင္းစြာ ေပၚေပါက္တယ္။ ဒါဟာ ဘယ္အခ်ိန္ထိလဲဆိုရင္ သစ္လြင္တဲ့ ျဖစ္ေပၚ
တိုးပြားေနတဲ့ ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုေတြဟာ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မရင့္မွည့္ေသးမီွ အခ်ိန္ထိပဲျဖစ္တယ္။
ထုတ္လုပ္ေရးအင္အားစုအသစ္ ရင့္မွည့္လာၿပီးတဲ႕ေနာက္မွာ တည္ရွိေနတဲ့ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈမ်ားနဲ႕ ၎ကို
ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ အုပ္စိုးသူလူတန္းစားမ်ားဟာ အတားအဆီးႀကီးျဖစ္လာၿပီး လူတန္းစားအသစ္မ်ားရဲ႕ အသိရွိတ့ဲ
လႈပ္ရွားမႈ၊ အၾကမ္းဖက္တဲ႕လႈပ္ရွားမႈျဖင့္သာ လွ်င္၊ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲျခင္းျဖင့္သာလွ်င္ ၎တို႕ကိုဖယ္ရွား
ပစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီအခါမွာသစ္လြင္တဲ့ လူမႈအယူအဆမ်ားရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့အခန္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အသစ္မ်ားရ႕ဲ
အခန္း၊ သစ္လြင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအာဏာမ်ားရဲ႕အခန္းဟာ ထင္ထင္ရွားရွားႀကီး ေပၚထြက္လာတယ္။ ထုတ္လုပ္
ေရးအင္အားစုအသစ္နဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈအေဟာင္းတို႕ အတိုက္အခံျဖစ္မႈကေနၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း
သစ္ရဲ႕ သစ္လြင္တဲ့ စီးပြားေရးေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကေနၿပီး သစ္လြင္တဲ့လူမႈအယူအဆမ်ား ေပၚထြက္လာတယ္။
သစ္လြင္တဲ့ အယူအဆေတြက လူထုႀကီးကို စည္းရုံးေပးတယ္။ လႈံေဆာ္ေပးတယ္။ လူတန္းစားတိုက္ပြဲေတြ၊
လူထုတိုက္ပြဲေတြရဲ႕ အရွိန္အဟုန္ေအာက္မွာ လူတန္းစားရဲ႕ နုိင္ငံေရးပါတီအသစ္ေတြ ေပၚထြက္ လာတယ္။
လူထုႀကီးဟာ ဒီႏိုင္ငံေရးပါတီသစ္ေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္ မွာ ေတာ္လွန္ေရးကိုဆင္ႏႊဲၿပီး ေတာ္လွန္ေရး
အာဏာသစ္ကိုထူေထာင္လိုကၾ္ ကတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႕ ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈအေဟာင္းကို အၾကမ္းဖက္
နည္းျဖင့္ ႏွိမ္ႏွင္းဖ်က္သိမ္းလိုက္ၿပီး ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈအသစ္ကို ထူေထာင္လိုက္တယ္။ ျဖစ္ေပၚတိုးပြား
လာမႈရဲ႕ အလိုအေလ်ာက္ျဖစ္စဥ္ဟာ လူေတြရဲ႕ႏိုးၾကားမႈရွိတဲ့ လူပ္ရွားမႈအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္း
စြာျဖစ္ေပၚတိုးပြားမႈဟာ အၾကမ္းဖက္တဲ့ အုံႄကြမႈအျဖစ္သို႕ ေျပာင္းသြားတယ္။ တေျဖးေျဖးေျပာင္းလဲမႈဟာ ေတာ္
လွန္ေျပာင္းလဲမႈသို႕ ကူးေျပာင္းသြားတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလမွာ တိုင္းျပည္အားလုံးရွိ ပစၥည္းမဲ့
လူတန္းစားရဲ႕ပါတီျဖစ္တဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈရွိမွ သာလွ်င္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သမိုင္း
ေပးတာဝန္ျဖစ္တဲ့ အရင္းရွင္စနစ္ကိုၿဖိဳဖ်က္ၿပီး လူလူခ်င္းေသြးစုတ္မႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈကင္းတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္
စနစ္ကို ထူေထာင္ဘို႕အတြက္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႕ ပါတီျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဳနစ္ပါတီနဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕
ေခါင္းေဆာင္မႈရွိဘို႕ အင္မတန္လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီပါတီဟာ တိုက္တိုင္းေအာင္တဲ့ မာက့္စ္- လီနင္ ဝါဒ သေဘာ
တရားနဲ႕ လက္နက္တတ္ဆင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲရမယ္။ ပစၥည္းမဲ့အာဏာရွင္စနစ္ကို ထူေထာင္
ရမယ္။ အရင္းရွင္ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈအေဟာင္းကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ထုတ္လုပ္ေရး ဆက္ဆံမႈ
အသစ္ကို ခိုင္ၿမဲစြာထူေထာင္ရမယ္။ ဒါကေတာ့ အႏုပဋိေလာမ ႐ုပ္ဝါဒနဲ႕ သမိုင္း႐ုပ္ဝါဒမူေတြက က်ေနာ္တို႕ကို
ၫႊန္ျပလိုက္တဲ့ လက္ေတြ႕ အဓိပၸါယ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ။

27