GLAVNE KARAKTERISTIKE KIČMENJAKA

Osnovne odlike:
-imaju unutrašnji skeletni organ –kičmu
Sastavljen je od tri komponente: vezivne, hrskavičave i koštane. Kao i niži hordati, kičmenjaci imaju
hordu, ona kod njih ne dopire do prednjeg dijela glave već samo do zadnjeg dijela mozga. Kod većine
horda se javlja samo u toku embrionalnog razvoja, kasnije se zamjenjuje kičmom. Skelet se dijeli na
skelet: glave, trupa i udova. Kod evolutivno najnižih predstavnika cjelokupan skelet je hrskavičav dok
je kod ostalih pretežno koštan.
-koža im je višeslojna
Ima veoma složenu građu i funkciju. Pored zaštite kod nekih služi i za zaštitu. Ispod spoljašnog dijela
nalazi se znatno deblji sloj-krzno. U koži se formiraju mnoge tvorevine sa različitim funkcijama:
krljušti, žlijzde, zubi, peraje, različite rožne tvorevine, dlake itd.
-sistem za varenje čini usna duplja i crevni kanal koja se završava kloakom ili analnim otvorom i
žlijezda čiji sekreti učestvuju u varenju hrane
-krvni sistem zatvoren, grade ga krvni sudovi ( arterije i vene) i srce
Dobro razvijen, naročito srce, nalazi se na trbušnoj strani, ispod organa za varenje.
Limfni sistem je u vezi sa krvnim sistemom, a sastoji se iz limfnih žlijezda i limfnih suadova.
-dišu preko pluća ili škrga
-nervni sistem cevast i čine ga mozak, kičmena moždina i nervi
Kičmena moždina je dobro razvijena i nalazi se na leđnoj strani iznad horde. Na prednjem kraju
proširena je u nekoliko moždanih mjehurova.
Mozak je zaštićen hrskavičavom ili koštanom čahurom ( lobanjom).
Nervni sistem sastavljen je od centralnog, perifernog i simpatičkog nervnog sistema.
-izlučivanje preko bubrega i mokraćovoda ili mokraćnih cijevi
-čulni organi
Odlikuje se veoma razvijenom sposobnošću primanja spoljašnjih draži. Čulo vida najrazvijeni organski
aparat. Svi imaju veoma dobro razvijene organe čula ukusa, mirisa.
-razmnožavanje polno
Kod vodenih predstavnika oplodnja je spoljašnja dok je kod ostalih unutrašnja.
-oplodnja je unutrašnja ili spoljašnja
Podjela:
KIČMENJACI BEZ VILICE
-Kolouste (Cyclostomata)
KIČMENJACI SA VILICOM
-Ribe ( Pisces)
-Vodozemci ( Amphibia)
-Gmizavci ( Reptilia)
-Ptice ( Aves)
-Sisari ( Mammalia).
Kičmenjaci su najmnogobrojnija i najraznovrsnija grupa hordata koja je ostvarila najviši i najsloženiji
stupanj morfološko-anatomske organizacije u živom svijetu. Kičmenjaci su vremenom, kao ni jedna
druga grupa, osim insekata, osvojili i vodenu i vazdušnu sredinu i sva područja naše planete. Tako su
postali dominantna grupa organizama na zemlji. Taj uspon kičmenjaka omogućila je njihova
specifična tjelesna organizacija po kojoj se bitno razlikuju od ostalih hordata i drugih organizacionih
tipova životinja.
Svi kičmenjaci su bilateralno simetrične životinje, sa dobro izraženom unutrašnjom segmentacijom
koja je naročito izražena kod nižih grupa. Unutrašnji skelet im je dobro razvijen i građen od
hrskavičavih ili koštanih elemenata, čiju osnovu čini kičma, sastavljena od većeg broja pršljenova.
Svi kičmenjaci osim kolousta imaju po dva para udova za kretanje. Parni udovi su kod nekih nestali, a
kod vodenih oblika, pored parnih ( grudnih i trbušnih) postoje i neparna ( leđna, repna i podrepna)
peraja.
Oblik tijela je veoma različit. Kod nižih grupa, što žive u vodi, tijelo je izduženo i na njeu se razlikuju tri
dijela: glava, trup i rep. Kod kopnenih vrsta razvio se i četvrti tjelesni region-vrat, pa je glava dobro
pokretljiva.

Klouste ( kružnouste) Cyclostomata

Ova klasa obuhvata najprimitivnije savremene kičmenjake. Kolouste nemaju vilice po čemu se
razlikuju od svih ostalih kičmenjaka. Usni otvor ima kružni oblik, po čemu su i dobile ime. Elementi
kičme su slabo razvijeni a horda kao osovinski skelet, funkcionira cijelog života.
Ovoj klasi pripadaju dvije grupe:
-zmijuljice ili paklare
-sljepulje.