Scholarly Research Journal for Humanity Science & English Language,

Online ISSN 2348-3083, SJ IMPACT FACTOR 2017: 5.068, www.srjis.com

PEER REVIEWED JOURNAL, JUNE-JULY 2018, VOL- 6/28

tmaaSaa …… maharaYT/acaI laaokklaa

Tak rivaSaa Qanaraja

P`aacaaya-, ga`amaaonnatI maMDLacao iSaxaNaSaas~ mahaivad\yaalaya, narayaNagaava. ta. jaunnar, ija. puNao.

Scholarly Research Journal's is licensed Based on a work at www.srjis.com

laaokaMsaazI inamaa-Na kolaolaI klaa mhNajao laaokklaa haoya.tmaaSaa hI maharaYT/acaI laaokklaa

Aaho.laaokSaahI yaa Sabdacyaa ]dyaanaMtr laaokgaIt, laaokklaa, laaoknaaTya Asao Anaok Sabd $Z Jaalao.pNa
laaoksaaih%yaatIla tmaaSaa yaa p`mauK klaap`karakDo janamaaNasaaMcaa maaozyaa p`maaNaat kla Aaho.maharaYT/acao
vaOBava mhNaUna tmaaSaacaa ]llaoK kolaa jaatao.pUvaI-cyaa kaLI manaaorjM anaacaI saaQanao kmaI haotI .%yaamauLo hI
‘raMgaDI’ gaMmat pahNyaasaazI t%kalaIna pu$Ya maMDLIcyaa ]Dyaa pDt Asat.ASaa yaa tmaaSaacaI jaDNaGaDNa
gaaoMQaL, jaagarNa yaaMsaar#yaa ‘ivaQaI’ klpnaa vajaa k$na ‘naaTya’ tovaZo saadr kolao jaa} laagalao.yaaca
naaTyaalaa laaok tmaaSaa mhNaU laagalao.Aqaa-t manaaorjM anaabaraobarca tmaaSaa samaajap`baaoQana krtao.saamaaijak p`Sna
hataLtao.]da.laok vaacavaa, ,laok iSakvaa, huMDabaLI, saamaaijak isqatI, Aqa-karNa, rajakarNa, SaotkrI
Aa%mah%yaa [%yaadI Asao Anaok p`Sna tmaaSaacyaa maaQyamaatUna samaajaasamaaor maaMDlao jaatat.
tmaaSaa ha mauL ArbaI Sabd Aaho va %yaacaa Aqa- p`oxaiNaya dRSya Asaa Aaho.tmaaSaa ha Sabd ArbaI
AsalyaamauLo mausalamaanaaMcyaa p`BaavaatUna ]gama pavalaa Asaavaa Asaa kahI ivadvaanaaMcaa kyaasa Aaho.tr naamadova
vhTkr mhNatat, ‘tmaaSaa ha mauL pSaI-yana Sabd Aaho’.toqaUna tao ]du- BaaYaot Aalaa va %yaanaMtr marazI BaaYaot
Aalaa.yaat %yaaMnaI tmaaSaacaa Aqa- maaOjaocaa AanaMd doNaaro ikMvaa AaScaya-kark dRSya Asaa saaMigatlaa
Aaho.tsaoca tmaaSaa ha poSavaa[-cyaa kaLat ]dyaalaa Aalaa Asao kahI ivaWanaaMcao mhNaNao Aaho. yaacabaraobar
1898 pya-Mt ha ‘gaMmat' naavaanao AaoLKlaa jaat haota.%yaanaMtr ANNaaBaa} saazo yaaMnaI tmaaSaalaa ‘laaoknaaTya'
Asao naava idlao.
gaayana ,vaadna ,naR%ya va naaTya yaaMnaI yau@t Asaa laaoknaaTyaacaa AivaYkar mhNajao tmaaSaa
haoya.SaotatIla va [tr kYTacaI kamao krt Asatanaa kama hlako vaaTavao mhNaUna svat:SaIca mhTlaolaI gaaNaI
saNaasaudIcyaa vaoLI AanaMdanao sava-jaNa ek~ jamalyaavar ]%saahanao KoLlaolao KoL yaatUna laaokklaocaa janma Jaalaa
AaiNa puZo yaa laaokklaa eka ipZIkDUna dusa-yaa ipZIkDo ]%saija-t Jaalyaa Asao kahI AByaasakaMnaa vaaTto
Copyright © 2017, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies
 Tak Ravisha Dhanraj
(Pg. 7887-7889) 7888

.ASaa laaokklaa maharaYT/at ]gama pavalyaa yaacao Anaok puravao saapDtat.maharaYT/at Asalaolyaa ivaivaQa
laaokklaa p`karatUna tmaaSaa ha ]dyaalaa Aalaolaa klaap`kar Aaho.%yaat tmaaSaanao Anaok klaap`karaMtUna
pòrNaa GaotlaI va svatM~ir%yaa ]gama pavalaa Asao jaaNavato .yaaca tmaaSaacaa p`%yaya maharaYT/atIla
kanaakaop-yaat BarNaaro baajaar ,yaa~a ,]%sava yaatUna yaotao.tmaaSaa ha klaap`kar kQaI ]dyaalaa Aalaa ho
saaMgaNao AvaGaD Aaho maa~ tmaaSaa hI dilat ]poixat laaokaMcaI klaa Aaho.
tmaaSaacaa janma haoNyaapuvaI- marazI laaokjaIvanaat laaokrMjanaacaI AnaokivaQa maaQyamao p`cailat
haotI.naMdIvaalao ,maakDvaalao ,DaoMbaarI ,gaa$DI ,bahu$pI ,kLsau~I baahulyaaMcaa KoLvaalao ,kaolhaTNaI
ÊkLvaaitNaI AaiNa Bagat va Qamaao-pasak yaaMcao klaaivaYkar va yaMasaarKyaa kahI saadrIkrNaacao gauNa Gao}na
tmaaSaa Aakaralaa Aalaolaa idsatao.tmaaSaacyaa jaDNaGaDNaIt gaaoMQaLI , vaaGyaa-maurLI, Baa$D, jaagarNa ,
ikt-na, yaaMcaI saudQaa klaa AalaolaI idsato. tsaoca maharaYT/atIla klaap`kar AsalaolaI laoJaIma ,iJammaa,
daMDpTyaacao KoL, vaasaudova yaatUna tmaaSaa klaap`karacaa ]gama Jaalaolaa idsatao.
tmaaSaa ha manaaorjM anaacaa hukmaI e@ka ivaSaoYat: ga`amaINa BaagaatIla krmaNaukIcao saaQana mhNaUna
tmaaSaakDo pahIlao jaato.yaa tmaaSaacyaa maMcaalaa tmaaSaacyaa BaaYaot ‚baaoD-‛- mhNatat. tmaaSaacyaa eka
KoLamaQyao gaNa -gaaOLNa, laavaNaI, vaga , C@kD, fasa-, maujara hI tmaaSaacaI AMgao Aahot.to puZIlap`maaNao -
1. gaNa : gaNa mhNajao gaNaptIlaa kolaolao Aavaahna tmaaSaacaa KoL inaiva-Gna par paDavaa mhNaUna tmaaSaacaa
maalak Aavaahna krtao va saaqaIdar caZyaa maaozyaa Aavaajaat Qaùpd AaLvatat va saur%yao
Qa`updacaa AMtIma saur maaozyaanao mhNatat.
2.gaaOLNa : gaNaanaMtr gaaOLNaIcaa saurvaat haoto.gaaOLNa mhNajao gaaopI AaiNa kRYNa yaaMcyaa laIlaaMivaYayaIcaI
gaIto. tmaaSaat gaaOLNaIMcao gaayana haot naahI tr yaat inarinaraLyaa $patIla raQaa va kRYNa , gaaOLNaI, %yaaMcaa
maOi~NaI ,poMdyaa ,maavaSaIbaa[- yaa pa~aMcyaa AiBayaanaalaa vaava Asatao.
3.laavaNaI : gaNa gaaOLNaInaMtr laavaNaIcaa k`ma Asatao.laavaNaI ha tmaaSaatIla A%yaMt vaOiYTyapuNa- Asaa
p`kar
Aaho.tsaoca laavaNaI ho tmaaSaacao AakYa-Na Aaho. laavaNaImaQyao savaalajavaaba, rMgabaajaI, batavaNaI
DaOlatjyaada, klagaItura, saMgaItbaarI yaaMcaa samaavaoSa Asatao.

Copyright © 2017, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies

 Tak Ravisha Dhanraj
(Pg. 7887-7889) 7889

4.vaga : vaga mhNajao gaaoYT ikMvaa kqaanak Asato.vaga ha naaTkasaarKa p`%yaxa rMgamaMcaavar pa~aMkDUna
GaDvaUna daKvaayacaa Asatao.%yaasaazI pa~aMnaa klpkbaudQaI vaap$na Anau$p Asao saMvaad svayaMsfutI-nao baaolaayacao
Asatat. vagaat saaMgaaDyaacaI mah%vaacaI BaUimaka Asato.kqaanakat KoLkr vaatavarNa zovaayacao kama
saaoMgaaDyaa krt Asatao.
5.C@kD : C@kD hI SaRMgaarp`Qaana tsaoca ]pdoSapr Asato. pdyamaya saMvaadacyaa saadrIkrNaalaa C@kD
Asao mhNatat.%yaacaI pirNaamakarkta AiBanayaavar va mhNaNyaacyaa SaOlaIvar AvalaMbaUna Asato .
tmaaSaatIla ha ek laaokip`ya p`kar Aaho.
6.fasa- : fasa- mhNajao gaMmat ikMvaa krmaNaUk ikMvaa ivanaaod .tsaoca fasa- maQyao ivanaaodacyaa maaQyamaatUna
saamaaijak vyaMgadSa-na saadr kolao jaato va %yaatUna &ana p`aPt haoto.
7.maujara : tmaaSaacyaa p`ayaaoigak AMgaacaa maujara ha mah%vapuNa- Baaga Aaho.yaat sava- klaakaraMcaI naavao
GaoNyaacaI P`aqaa Aaho.tsaoca %yaat kaya-k`maalaa hjar Asalaolyaa sava- risak Eaao%yaaMcao AaBaar
maanaNyaacaI p`qaa Aaho.saaQaarNat: maujara ha tmaaSaacyaa SaovaTI saadr kolaa jaatao.
ASaI hI maharaYT/acaI laaokklaa laavaNaIcyaa zsa@yaavar AaiNa GauMgaraMcyaa baoQauMd krNaayaa talaavar
p`%yaok marazI
manaalaa gaolaI caar Satko Daolaayalaa laavato AaiNa rMjana krto.%yaasaazI SaahIr naamajaaoSaI , SaahIr p{obaapUrava
,d%taobaa taMbao ,ivazabaa[- to AgadI saurK
o a puNaokr yaaMcyaapya-Mt Anaok tmaaSaa klaavaMtaMnaI Aapaplyaa kaLat
yaa laaokklaolaa yaaogadana idlao.
saMdBa- :
doSamauKÊbaI. ,³2012´ ‘tmaaSaa pMZrI ' maO~I p`kaSana.
jaaQava esa. ,³1994´ ‘tmaaSaacao AMtrMga’ , saulabaa p`kaSana.
ksabao ,ema. ,³ 2007 ´ ‘tmaaSaa klaa AaiNa klaavaMt ' ,saugaavaa p`kaSana .
vhTkr naamadova . ,³1975´ ‘marazIcao laaoknaaTya tmaaSaa klaa AaiNa saahI%ya’ , yaSaEaI p`kaSana
www.Google.com / maharaYT/atIla tmaaSaa .

Copyright © 2017, Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies