Вы находитесь на странице: 1из 46

‫) ﻛﺎﻧﺎل ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ در ﺗﻠﮕﺮام (‬

‫ﻟﻴﻨﻚ ﻋﻀﻮﻳﺖ ‪:‬‬

‫‪https://telegram.me/Mechanical_Eng‬‬
‫عيب يابي منطقي در يك سيستم ھيدروليك‬

‫مقدمه‬
‫واقعا غير ممكن است كه كه بتوان نوع عيب و شيوه رفع آنرا را در اسناد فني مربوط به يك تجھيز جستجو‬

‫كرد ‪ .‬لذا نياز ميباشد كه خود را با يك روش منطقي منطبق كنيم تا بتوانيم سريعتر و دقيق تر به رفع اشكال‬

‫ماشين بپردازيم ‪ .‬ار آنجاييكه بطور اجتناب ناپذيري سيستمھاي ھيدروليك و كنترل ماشينھا روز به روز‬

‫پيچيده تر ميشوند توقف توليد در ماشينھاي مدرن امروزي ھزينه زيادي را در بر دارد از اين رو كاھش در‬

‫زمان توقف توليد و يا به عبارتي سرعت در عيب يابي ميتواند ھزينه قابل نوجھي را صرفه جويي كند ‪.‬‬

‫روش سعي و خطا‬

‫تنھا روش جايگزين روش عيب يابي منطقي روش سعي و خطا است ‪ .‬و ان زماني است كه اجزائ مدار‬

‫ھيدروليك بطور تصادفي تعويض ميشوند تا به قطعه معيوب دست يافته شود ‪ .‬ھر چند در نھايت محل اشكال‬

‫پيدا خواھد شد اما بسادگي مشخص است كه اين روش بسيار وقت گير و پر ھزينه است ‪ .‬زيرا در چنين‬

‫مواقعي فرد مجبور است كه تعداد زيادي قطعه را قبل از يافتن قطعه معيوب تعويض كند ‪ .‬در تمام شيوه ھاي‬

‫عيب يابي آگاھي داشتن از از اجزائ ھيدروليك و و شيوه عملكردشان بسيار مھم ميباشد ‪ .‬تقريبا ميتوان گفت‬

‫كليه اجزائ ھيدروليك شناخته شده ھستند و اگر شخصي چگونگي عملكرد آنھا را بداند و نيز با عمكرد‬

‫سيستم آشنا باشد ميتوان گفت ‪ %51‬راه را طي كرده است ‪.‬‬

‫ماشين را خاموش كنيد‬

‫به لحاظ ايمني بسيار مھم ميباشد كه قبل از انجام ھر كار تعميراتي بر روي ماشين آنرا خاموش كنيد و پرسنل‬

‫تعميراتي در حين كار بر روي يك سيستم ھيدروليك بايد از نظم كافي برخوردار باشند تا در حين انجام كار‬

‫نه به خود و نه به ھمكار خود و يا به اپراتور حادثه ايي را تحميل نكنند ‪ .‬از آنجاييكه سيال ھيدروليك در‬

‫مقايسه با گاز از قابليت فشردگي كمتري برخوردار است در صورت آزاد شدن ميتواند انرژي استاتيكي‬

‫زيادي را آزاد كند ‪ .‬در رابطه با گازھاي تحت فشار بايد توجه داشت چه در حالت تخليه و چه در حالت‬

‫شارژ عمل تخليه و شارژ به آرامي صورت گيرد‪.‬‬


‫رويه ايمني براي يك ماشين خاموش شده ‪:‬‬

‫‪ -١‬تمام بارھاي مكانيكي معلق را بدقت و به آرامي پايين بياوريد‬

‫‪ -٢‬ھر گونه فشار حبس شده در سيستم را تخليه كنيد‬

‫‪ -٣‬فشار ذخيره شده در تمام آكوموالتورھا را تخليه كنيد‬

‫‪ -۴‬فشار ھر دو سمت تشدديد كننده ھاي فشار را تخليه كنيد‬

‫‪ -۵‬سيستم برق ماشين را بطور كامل قطع كنيد‬

‫‪ -۶‬سيستم برق تجھيز مورد تعمير را قطع كنيد‬

‫بررسي عيوب‬
‫روش عيب يلبي كه شرح داده خواھد شد سعي دارد تا به سواالت زير پاسخ دھد ‪:‬‬

‫‪-١‬چه چيزي را بايد بررسي كنيم‬

‫‪-٢‬كجا را بايد مرد برسي قرار دھيم‬

‫‪ -٣‬با چه ابزاري بايد عيب را بررسي كنيم‬

‫‪ -۴‬چه چيزي را انتظار داريم از ابزار اندازه گيري بخوانيم‬

‫چه چيزي را بايد بررسي كنيم‬


‫با بررسي بعضي پرامترھاي فيزيكي ميتوان منشا مشكل را بررسي و تعيين كرد ‪ .‬يك پزشك اغلب ضربان‬

‫قلب و دماي بدن يك بيمار را چك ميكند تا بتواند مشكل را تشخيص دھد وراھي براي معالجه پيدا كند در‬

‫سيستم ھيدروليك روش عمل تقريبا بدينگونه است زيرا مھندس ھيدروليك با استفاده از بعضي ازواكنشھاي‬

‫فيزيكي كه سيستم از خود نشان ميدھد ميتواند شرايط نادرست را تشخيص داده و راه حلي براي رفع آن عيب‬

‫ارائه دھد ‪ .‬يك سيستم ھيدروليك يك سيستم تبديل و كنترل توان است ‪ .‬در اين سيستم توان ھيدروليك به‬

‫مكانيكي تبديل ميشود و پارامترھاي موثر در اين رابطه فشار و سرعت ھستند كه در توليد و يا تبديل توان‬

‫دخالت دارند‪.‬‬
‫كجا را بايد بررسي كرد‬

‫چه نقطه ايي از سيستم ھيدروليك نياز است كه اول چك شود و چه كاري را بايد اول انجام داد‪ .‬ھمانگونه كه‬

‫قبال ذكر شد يك پزشك اغلب ضربان قلب بيمار را چك ميكند كه در واقع بعنوان پمپ در بدن انسان كار‬

‫ميكند در يك سيستم ھيدروليك نيز ابتدا بايد پمپ را مورد بررسي قرار داد ‪.‬‬

‫با چه چيزي عيب را بررسي كنيم‬

‫دانستن اينكه چه پارامتر فيزيكي را ميخواھيم چك كنيم ما را راھنمايي ميكند بسوي ابزارھاي نظير مانو متر‬

‫ترمومتر دبي سنج و غيره ‪.‬‬

‫چه چيزي را انتظار داريم از ابزار اندازه گيري بخوانيم‬

‫وقتي كميتي را از يك نقطه از مدار ھيدروليك ميخوانيم آشكار است كه نياز داريم بدانيم كه مقدار صحيح آن‬

‫كدام است تا بتوان راجع به كميت خوانده شده نتيجه گيري كرد ‪.‬يك پزشك ميداند كه دماي بدن انسان ‪37 C‬‬

‫است حال اگر پزشك اختالفي در اين دما مشاھده كند ميتواند درمان مناسبي براي آن ارائه دھد ‪.‬‬
‫چه چيزي انتظار داريم از ابزار اندازه گيري بخوانيم‬

‫وقتي پارامتري را از يك قسمت از مدار ھيدروليك ميخوانيم آشكار است كه نياز داريم بدانيم كه مقدار صحيح‬

‫كدام است تا بتوان راجع به آن نتيجه گيري كرد ‪ .‬يك پزشك ميداند كه دماي بدن انسان ‪ 37C‬است حال اگر‬

‫اختالفي در اين دما مشاھده كند ميتواند درمان مناسبي براي آن ارائه دھد ‪.‬‬

‫فاكتورھايي كه در انتقال و كنترل قدرت در يك سيستم ھيدروليك نقش دارند ‪:‬‬

‫ميزان جريان‬ ‫‪-‬‬

‫ميزان فشار‬ ‫‪-‬‬

‫جھت جريان‬ ‫‪-‬‬

‫جھت بررسي و ارزيابي كار آيي يك سيستم ھيدروليك يك و يا چند مورد از فاكتورھاي فوق بايد چك شوند ‪.‬‬

‫از اين جھت كه كداميك ميتواند منشا بروز مشكل باشد ‪ .‬اغلب وقتي مشكلي در رابطه با ماشين گزارش‬

‫ميشود معموال به شكل مبھمي بيان ميشود ‪.‬مثال كمبود توان وجود دارد ‪ .‬توان مكانيكي تابعي از نيرو و‬

‫سرعت است و نياز است كه مشخص شود كه مشكل نا شي از كداميك از پارامترھاي فوق است ‪ .‬در عمل‬

‫سواالتي در رابطه با مسئله بايد مطرح شودكه مشكل واقعي چه ميتواند باشد براي مثال وقتي گزارش‬

‫ميشود كه كمبود توان وجود دارد آيا مقصود اين است كه عملگر خيلي آھسته حركت ميكند يا از نيرو و‬

‫گشتاور كافي برخودار نيست ‪.‬‬


‫بايد مشخص شود كه منشا اشكال كداميك ميتواند باشد‪ .‬سرعت ‪.‬نيرو )گشتاور ( يا جھت جريان‪ .‬در اين‬

‫حالت است كه ميتوان مشكل را تعيين و جھت رفع آن اقدام كرد ‪ .‬گرچه در شيوه عيب يابي فوق بنا را به‬

‫استفاده از پارامترھاي فشار‪ .‬جريان و جھت جريان قرار داده ايم ولي موارد ديگري نيز وجود دارد كه با‬

‫اندازه گيري آنھا ميتوان به محل اشكال ‪.‬قطعه معيوب ويا دليل بروز اشكال را پيدا كرد اين موارد بشرح ذيل‬

‫ميباشند ‪.‬‬

‫فشار منفي ‪ :‬كه عمدتا در منطقه مكش پمپ رخ ميدھد و در اينگونه شرايط مسائل مربوط به خط‬ ‫‪-‬‬

‫مكش بايد مورد بررسي قرارگيرد ‪.‬‬

‫حرارت ‪ :‬معموال وقتي يك قطعه ويا يك قسمت از سيستم ھيدروليك نسبت به قسمتھاي ديگر گرمتر‬ ‫‪-‬‬

‫باشد نشانه خوبي از وجود جريان در آن نقطه است ‪.‬‬

‫صداي غير معمول ‪ :‬پارامتر صدا موقعي كه بطور دوره ايي و مرتبا چك شود ميتواند نشانه خوبي‬ ‫‪-‬‬

‫از چگونگي شرايط كاركرد پمپ باشد ‪.‬‬

‫‪ -‬ميزان آلودگيھا ‪ :‬وقتيكه اشكاالت تكراري رخ ميدھد تميزي روغن بايد مورد توجه باشد وچك شود تا‬

‫بتوان علت بروز اشكال را مشخص كرد ‪.‬‬

‫با چه وسيله ايي بايد بررسي صورت گيرد ؟‬

‫موقعيكه يك مھندس برق يك مدار الكتريكي را چك مي كند او معموال از يك ابزار اندازه گيري جھت بررسي‬

‫مقدار ولتاژ و يا شدت جريان استفاده ميكند ‪ .‬در يك سيستم ھيدروليك ولتاژ معادل فشار است و معموال توسط‬

‫مانوتر اندازه گيري ميشود و شدت جريان معادل ميزان سيال عبوري از يك قسمت از مدار است و توسط‬

‫دبي سنج اندازه گيري ميشود ‪ .‬اگر يك مھندس ھيدروليك بري مثال قصد داشته باشد فشار منفي را اندازه‬

‫گيري نمايد ابزاري نيز بنام خالئ سنج وجود دارد كه ميزان خالئ را اندازه گيري ميكند به غير از مانومتر‬

‫خالي سنج و دبي سنج چند ابزار ديگر نيز وجود دارد كه يك مھندس ھيدروليك ميتواند از آنھا استفاده كند ‪.‬‬

‫ترانسديوسر فشار و ثبت كننده فشار‪:‬اگر نيازباشد فشار با دقت باالتري نسبت به مانومتراندازه گيري‬

‫شود و يا قرار است افزايش فشار ناگھاني يك سيستم مورد ارزيا بي و اندازه گيري قرار گيرد در اين‬

‫صورت ميتوان از يك ترانسد يوسر فشار استفاده كرد اين ابزار تغييرات فشار را به تغييرات ولتاژ تبديل‬

‫كرده و ميتواند آنرا ضبط و ثبت كند‪.‬‬


‫ظرف اندازه گيري ‪ :‬براي اندازه گيري جريانھاي خيلي كم مثل نشتي يك ظرف مدرج و شفاف كه ميزان‬

‫سيال در درون آن قابل تشخيص باشد را ميتوان استفاده كرد ‪ .‬اين ابزار اغلب خيلي دقيقتر از دبي سنج عمل‬

‫ميكند‪.‬‬

‫ترمومتر و دما سنج ‪:‬براي اندازه گيري دماي عمومي يك سيستم ميتوان يك دماسنج را در مخزن نصب‬

‫كرد و گاھي اين دماسنج با سطح سنج مخزن روغن بطور تركيبي ساخته و نصب ميشوند ‪ .‬در بيشتر موارد‬

‫ترمومتر حاوي يك كليد است جھت اعالم اخطار براي شرايطي كه دما خيلي باال و يا دما خيلي پايين باشد‬

‫نيز ميباشد‪.‬‬

‫ترمو كوپل ‪ :‬دماي نقطه ايي ھر نقطه از سيستم توسط ترمو كوپل اندازه گيري ميشود اگر يك نقطه از‬

‫سيستم گرمتر از بقيه نقاط باشد ميتواند عالمت خوبي باشد براي اينكه نشان دھد كه در آن نقطه اتالف توان‬

‫در حال صورت گرفتن است ) براي مثال در نقاطي كه نشتي وجود دارد (‬

‫دستگاه اندازه گيري صدا ‪ :‬صداي اضافه وغير معمول عالمت خوبي براي نشان دادن وجود اشكال در‬

‫سيستم و بخصوص پمپ ميباشد ‪ .‬در وسط يك كارخانه پر سروصدا خيلي مشكل است كه راجع به اينكه آيا‬

‫پمپ صداي بيش از حد دارد يا نه قضاوت كرد لذا دستگاه اندازه گيري شدت صدا قادر خواھد بود كه صداي‬

‫يك پمپ نو را با صداي يك پمپ كه مشكوك به صداي زياد است را مقايسه كند ‪.‬‬

‫وضعيت سيال ‪ :‬از لحاظ ميزان آلودگي فاكتور مھمي در تشخيص عمر و كارآيي يك سيستم است در‬

‫شرايطي كه سعي بر اين است كه دليل معيوب شدن يك تجھيز مشخص شود ممكن است كه نياز باشد سطح‬

‫تمييزي سيال سنجيده شود ‪ .‬در شرايطي كه ابزار منھسب جھت تعيين سطح تمييزي روغن در اختيار نيست ‪.‬‬
‫ميتوان از آزمايشگاھھاي روغن تامين كنندگان روغن استفاده كرد ‪.‬‬

‫اندازه گيري دبي در شرايط ‪online‬‬


‫شكل )‪ (A‬يك دبي سنج را نشان ميدھد كه در خط فشار پمپ نصب شده ھمانطور كه در شكل مشاھده ميشود‬

‫توسط يك شير سه راھه دبي سنج ميتواند در مدار قرار گيرد ويا از مدار خارج شود ‪.‬‬

‫دبي سنجي كه بدينگونه در سيستم نصب شده بايد توانايي تحمل فشار و جريان خروجي پمپ را داشته باشد ‪.‬‬

‫آنچه كه از دبي سنج خوانده ميشود دبي را نشان ميدھد كه در دسترس سيستم است ‪ .‬اما اگر دبي كه خوانده‬

‫ميشود كمتر از مقدار الزم تشخيص داده شود نميتوان سريعا قضاوت كرد كه پمپ دبي كمتر از مقدار مورد‬

‫نياز توليد ميكند و يا اينكه مقداري از جريان توليدي توسط پمپ از طريق شير اطمينان به تانك نشت ميكند لذا‬

‫با چك كردن لوله برگشت روغن از شير اطمينان به تانك ميتوان مشخص كرد كه كداميك از دو تجھيز فوق‬

‫دچار مشكل شده اند ‪.‬‬

‫در رابطه با يك پمپ دبي متغير بايد توجه داشت كه جريان خروجي پمپ توسط سيستم تعيين ميشود و نه‬

‫توسط خود پمپ ‪ .‬در چنين حالتي جھت بررسي چگونگي عملكرد پمپ بايد ميزان نشتي داخلي پمپ را اندازه‬

‫گيري كرد‪ .‬براي مثال ميتوان ميزان نشتي كه درون پوسته پمپ حاصل ميشود را اندازه گرفت ‪ .‬مطابق آنچه‬

‫در شكل )‪ (B‬نشان داده شده است ‪.‬‬

‫بعلت وجود لقي بين قطعات متحرك و نيز جھت روانكاري آنھا ھميشه مقداري نشتي داخلي در يك پمپ نو‬
‫وجود دارد و اين مقدار توسط كارخانه سازنده اعالم ميشود و در صورت در اختيار نبودن اسناد فني مربوط‬

‫به پمپ ميتوان انرا اندازه گيري و جھت استفاده بعدي ثبت كرد ‪ .‬در ھر صورت ميزان نشتي واقعي يك پمپ‬

‫مستعمل را ميتوان با مقداري كه براي پمپ نو اعالم شده مقايسه و نتيجه گيري كرد كه آيا پمپ در شرايط‬

‫مطلوبي ھست يا خير ‪ .‬بايد توجه داشت وقتي نشتي پمپ را اندازه گيري ميكنيد پمپ در حال كار در شرايط‬

‫يكنواختي باشد مثال در شرايطي كه پمپ دبي خروجي ثابتي را ارائه ميدھد ‪ .‬دبي سنج در چنين كاربردي‬

‫فقط نياز دارد كه فشار تخليه از مسير نشتي پمپ )معموال حدود ‪ (0/3 bar‬و ھمچنين دبي عبوري خيلي‬

‫كمي را تحمل كند بنابراين در چنين مواردي بھتر است جھت اندازه گيري دبي نشتي از يك ظرف مدرج و‬

‫يك كرونومتر استفاده كرد ‪.‬‬

‫اندازه گيري دبي در شرايط ‪OFF LINE‬‬

‫شكل )‪ (C‬يك نمونه از نصب ‪ OFF LINE‬دبي سنج را نشان ميدھد ‪ .‬دو شير قطع و وصلي كه به سيستم‬

‫اضافه شده اين اجازه را ميدھد كه سيستم از تجھيز اندازه گيري جدا شده و در صورت لزوم وصل و دبي‬

‫خروجي پمپ اندازه گرفته شود ‪ .‬وقتي فشار خروجي پمپ كم باشد ميتوان از يك دبي سنج با فشار پايين‬

‫استفاده كرد ‪ .‬گرچه آنچه كه دبي سنج نشان ميدھد نميتواند بيانگر دبي خروجي واقعي پمپ باشد و ھمانطور‬

‫كه قبال گفته شد كم بودن دبي خروجي پمپ ميتواند بعلت زياد بودن نشتي داخلي پمپ و يا نشت از طريق‬

‫شير اطمينان باش از اين رو بايد بررسي بيشتري صورت گيرد ‪ .‬ودر صورتيكه ثابت شود كه خروجي پمپ‬

‫رضايتبخش است در آنصورت الزم است كه دبي سنج در نقاط ديگر سيستم نصب شود تا منشا نشت روغن‬

‫يافت شود ‪).‬براي مثال مطابق شكل ‪. (D‬‬


‫توجه** ھر موقع يك دبي سنج را به سيستم وصل ميكنيد الزم است كه اطمينان حاصل شود كه پمپ ميتواند‬

‫از طريق شير اطمينان به مخزن راه پيدا كند و ھرگز نبايد مسير تخليه شير اطمينان به تانك مسدود و يا بيش‬

‫از حد كاھش قطر داشته باشد ‪.‬‬

‫كجا را بايد بررسي كنيم و چه چيزي انظار داريم كه بخوانيم ؟‬

‫موقعيكه عيبي در سيستم مورد توجه قرار ميگيرد براي شروع دو انتخاب وجود دارد ‪:‬‬

‫نقص ماشين ‪ :‬در چنين شرايطي سيستم ھيدروليك داراي مشكل نيست و وجود عيوب مكانيكي و يا الكتريكي‬

‫در واقع منشا بروز اشكال در سيستم ھيدروليك ھستند ‪ .‬لذا قبل از اقدام به انجام عمليات تعميراتي در ابتدا‬

‫اين امر بايد مورد بررسي واثبات قرار گيرد ‪.‬‬

‫نقص سيستم ھيدروليك ‪ :‬اينگونه عيوب شامل دو گروه عيوب ميباشند يكي اندسته از عيوب كه بسرعت‬

‫تاثير خود را بر سيستم ھيدروليك گذاشته و عملكرد يك عملگر را مختل ميكنند و ديگر عيوبي كه در كوتاه‬

‫مدت اثري بر كاركرد عملگر نداشته در در دراز مدت اثر تخريبي خود نمايان ميكنند مثل نشتي و يا حرارت‬

‫بيش از حد ‪.‬‬

‫البته در بعضي مواقع ھر دو عيب فوق ميتوانند تواما رخ دھند براي مثال خرابي يك پمپ ميتواند منجر به‬

‫عدم كاركرد صحيح ماشين شود ‪ .‬و اين عيب ممكن است ناشي از سيستم انتقال قدرت به پمپ باشد و يا‬

‫وجود عيب در خود پمپ و در چنين مواردي به احتمال قوي ھمراه با افزايش صداو حرات نيز ميباشد ‪.‬‬

‫تجربه نشان داده است كه بھتر است ماشين تحت عيب روشن شود و پيرو آن به نشانه ھاي موجود نظير صدا‬

‫حرات و نشتي بعنوان سرنخ جھت پيدا كردن منشاعيب توجه شود ‪.‬‬

‫اين اعتقاد و اعتماد بايد وجود داشته باشد كه در صورتيكه يك رويه منطقي و بر اساس نشانه ھاي موجود‬

‫ناشي از عيب مورد توجه قرار گيرد شما را به محل اشكال خواھد رساند ‪ .‬براي مثال فوران روغن از يك‬

‫شير شما را فورا به محل اشكال ھدايت خواھد كرد اما بعضي از نشانه ھاي موجود ممكن است محل اشكال‬
‫را به روشني و مشخص نشان ندھند ‪ .‬مثال وقتيكه در يك نقطه نشتي جريان از منطقه پرفشار به منطقه كم‬

‫فشار وجود دارد معموال توليد حرارت در آن نقطه ميكند كه احتماال بسرعت قابل تشخيص نباشد ‪ .‬از ھر‬

‫نقطه ايي كه شروع به عيب يابي ميكنيد بايد قبل از ھر اقدامي سواالت معيني را پاسخ دھيد ‪ .‬ھرگاه يك‬

‫مسئله ايي گزارش ميشود بسيار مھم است كه حقايقي را راجع به آن جمع آوري كنيد ‪.‬‬

‫مشكل بوجود امده ممكن است مشكلي باشد كه حدودشش ماه پيش ھم رخ داده است و احتماال مطالبي راجع به‬

‫آن در جايي ثبت شده باشد كه بتواند در حل مشكل بوجود امده به شما كمك كند و زمان زيادي را براي شما‬

‫صرفه جويي كند ‪ .‬بعالوه معلوم كنيد كه آيا اخيرا تعمير و يا تنظيمي بر روي سيستم انجام شده و بطور كلي‬

‫ماھيت اصلي عيب بايد تعيين و مشخص شود كه آيا آن اشكالي بوده كه ناگھاني رخ داده و يا تدريجي بوجود‬

‫آمده ‪ .‬كداميك از قطعات ماشين تحت تاثير اين مسئله قرار گرفته و كداميك خير ؟ ممكن است ھميشه سخت‬

‫باشد كه يك ديد كلي نسبت به مسئله پيدا كرد با اينحال بايد كوشش شود كه تا جايي كه ممكن است اطالعات‬

‫بيشتري جمع اوري شود ‪.‬‬

‫فلسفه اساسي در روند عيب يابي اين است كه از يك نشانه شروع كنيد و در نھايت مشخص كنيد كه كدام‬

‫جنبه سيستم ھيدروليك دچار اشكال شده است فشار –جريان و يا جھت جريان با بررسي نقشه ميتوانيدليستي‬

‫از علل احتمالي را ايجاد كنيد ‪.‬‬

‫د ر مرحله بعدي بايد بدنبال چيزھاي بديھي گشت ‪ .‬انسان بطور طبيعي موقعيكه با يك مسئله چالش برانگيز‬

‫مواجه ميشود در فرايند پيدا كردن راه حل عميقا و بسرعت راجع به آن شروع به تحقيق ميكند‪ .‬در حاليكه‬

‫آنچه رخ داده ممكن است راه حل بسيار ساده و بديھي داشته باشد ‪ .‬لذا توسط استفاده از حس ھاي بينايي‬

‫شنوايي و المسه چند بررسي معين را ميتوان انجام داد و اين كاري است كه خيلي سريع كاربر را ميتواند‬

‫در رسيدن به محل اشكال راھنمايي و ھدايت كند ‪ .‬در صورتيكه در اين مرحله با روشي كه ذكر شد نتيجه‬

‫ايي حاصل نشد ميتوان از ابزارھاي دقيق اندازه گيري مثل مانومتر دبي سنج و غيره استفاده كرد و روند‬

‫منطقي كه ذكر خواھد شد را بكار گرفت ‪.‬‬

‫نقص ماشين‬

‫گام اول‬
‫يك عملگر مطابق با يكي از شرايط ذيل قادر به كاركرد صحيح نيست ‪:‬‬

‫سرعت نامناسب‬ ‫‪-‬‬


‫حركت نادرست‬ ‫‪-‬‬

‫فقدان حركت‬ ‫‪-‬‬

‫حركت در جھت نادرست‬ ‫‪-‬‬

‫حركت متزلزل و نامنظم‬ ‫‪-‬‬

‫توالي حركت نادرست‬ ‫‪-‬‬

‫خزش‬ ‫‪-‬‬

‫ھر كدام از عيوب باال رخ دھند پارامترھاي اساسي نظير ميزان جريان ميزان فشار و جھت جريان بايد‬

‫كنترل و تعين شوند ‪.‬‬

‫گام دوم‬

‫با استفاده از نقشه مدار ھيدروليك ھر كدام از اجزائ مدار بايد شناسايي و عملكرد ھر كدام مشخص شود‬
‫‪.‬‬
‫گام سوم‬
‫يك ليست از عواملي كه ممكن است باعث بروز مشكل بوجود آمده باشد را ايجاد كنيد ‪ .‬براي مثال‬

‫سرعت كم يك عملگر ميتواند ناشي از كمبود جريان )و يا حتي ناشي از فشار ( ھم باشد ‪ .‬يك ليستي از‬

‫عواملي كه ممكن است بر روي جريان تاثير گذار باشند را ايجاد كنيد ‪ .‬براي مثال وجود نشتي و يا‬

‫تنظيم نادرست شير اطمينان و يا شير كنترل فشار ميتوانند بر روي جرياني كه براي عملگر ارسال‬

‫ميكند تاثير گذار باشد ‪.‬‬

‫گام چھارم‬

‫اين ليست كه تھيه شده را ميتوان بر اساس تجارب قبلي و يا سھولت انجام ھركدام از موارد اولويت بندي‬

‫و دسته بندي كرد ‪.‬‬

‫گام پنجم‬

‫يك بررسي مقدماتي بر روي ھر كدام از موارد ثبت شده در ليست بايد صورت گيرد ‪.‬نظير چگونگي‬

‫نصب تنظيم و سيگنال ھا و غيره ‪ .‬ھمچنين بررسي شود كه آيا نشانه غير معمولي نظير حرارت صدا و‬

‫لرزش وجود دارد يا خير ؟‬

‫گام ششم‬
‫اگر بررسي ھاي مقدماتي انجام شده محل عيب را مشخص نكرد الزم است با استفاده از ابزار ھاي دقيق‬
‫يك تست كلي بر روي سيستم صورت گيرد ‪.‬‬
‫گام ھفتم‬

‫در اين محله با چك كردن سيتم با ابزارھاي دقيق مشكل مشخص خواھد شد حاال بايد تصميم گرفت كه آيا‬

‫قطعه بايد تعمير و يا تعويض شود ‪.‬‬

‫گام ھشتم‬

‫قبل از اينكه ماشين را روشن كنيد راجع به علت بروز عيب و نيز نتايج حاصل از اين عيب فكر كنيد ‪.‬‬

‫اگر عيب بوجود آمده ناشي از وجود آلودگيھا در سيستم و ياگرم شدن بيش از حد سيال ھيدروليك باشد‬

‫تخريبھاي بيشتري را بايد انتظار داشت و راه حلي براي آن بايد در نظر گرفت ‪.‬‬

‫اگر يك پمپ در سيستم خرد شده اين احتمال وجود دارد كه ذرات فلز وارد سيستم شده باشند لذا سيستم‬

‫ھيدروليك قبل از اينكه پمپ نو نصب شود بايد كامال شسته و تمييز شود ‪.‬‬

‫)توجه *** راجع به علت بروز عيب و پيامدھاي آن فكر كنيد (‬


‫نقص سيستم ھيدروليك‬

‫يك سيستم ھيدروليك ممكن است نشانه ھايي از حرارت – صدا – لرزش و يا نشتي را نشان دھد بدون‬

‫اينكه اثري بر كارآيي ماشين در كوتاه مدت داشته باشد ‪.‬‬

‫براي ھر كدام از عيوب يك بررسي مقدماتي ميتوان انجام داد و سعي كرد با استفاده از حواس بينايي‬

‫المسه و شنوايي محدوده ايي را كه دچار مشكل است شناسايي كرد ‪.‬‬

‫يك قسمت از سيستم ھيدروليك ممكن است نشانه ھايي از عيب را نشان دھد كه عمال منشا عيب در‬

‫قسمت ديگري از سيستم ميباشد ‪ .‬مثل كاويتاسيون يا نفوذ ھوا در مكش پمپ ‪ .‬در چنين مواردي‬

‫فلوچارت ) ‪ (F.C.R‬قابل استفاده است و توسط آن عيب – علت و راه حل رفع مشكل و محدوده مشكل‬

‫را ميتوان تعيين كرد ‪.‬‬

‫اگر عيب توسط بررسي ھاي مقدماتي شناسايي نشد يك بررسي ھمه جانبه بر روي قطعات مشكوك به‬

‫داشتن اشكال بايد صورت گيرد ‪ .‬مشابه آنچه براي بررسي عيب ماشين عمل شد ‪.‬‬
‫ماشين برش اسلب‪ -‬تمرين رفع اشكال‬

‫مقدمه‬
‫براي نشان دادن رويه شرح داده شده يك مثال ھمراه با جزئيات عملي بر روي يك نمونه ماشين مطابق آنچه‬

‫در شكل صفحه قبل آمده ارائه ميشود ‪.‬‬

‫يك ماشين برش اسلب شامل يك گاري كه توسط يك ھيدروموتور ميتواند به جلو و عقب حركت كند ويك‬

‫سيلندر كه بر روي اين گاري نصب شده و ميتواند مشعل برش را در عرض بيلت حركت دھد ‪ .‬دو سيلندر‬

‫نگھدارنده كه بيلت را در محل خود نگه ميدارند و نيز يك اكچويتور نيمه دوراني كه بيلت را بر روي ميز‬

‫روله ھا فشار ميدھد ميباشد ‪.‬‬

‫فرض كنيد اخيرا اپراتور مشكالتي را در رابطه با ماشين گزارش كرده كه ھمگي بطور ھمزمان رخ داده اند‬

‫و فبل از آن ماشين در شرايط رضايتبخشي در حال كار بوده است ‪.‬‬

‫نشانه ھاي حاصل از عيب‬

‫موتور حركت دھنده گاري در ھر دو جھت سرعتش كند است‬ ‫‪‬‬

‫سلندر حركت مشعل در حركت بسمت بيرون سرعتش كند است‬ ‫‪‬‬

‫سيستم گرمت از حد معمول است‬ ‫‪‬‬

‫نقطه شروع‬

‫از مسئله اصلي شروع كنيد براي مثال حركت كند موتور گاري و سيلندر مربوط به مشعل برش ‪ ,‬از مسئله‬

‫حرارت بعنوان سر نخ استفاده كنيد ‪ .‬چون دو اشكال در ماشين رخ داده است غير ممكن است كه دو اشكال‬

‫ھمزمان در سيستم ھيدروليك رخ داده باشد‪ .‬احتمال بيشتري وجود دارد كه اشكالي كه در سيستم ھيدروليك‬

‫رخ داده است باعث ھر دو اشكال بوجود آمده باشد ‪.‬رويه منطقي اين است كه به نوبت ھر كدام از مشكالت‬

‫ماشين را بررسي كنيد و ليستي تھيه كنيد ازكليه المانھايي كه ممكن است مسئول و منشا ھر كدام از نشانه‬

‫ھاي حاصل از اشكال باشد ‪.‬و بعد از بين المانھاي ثبت شده الماني را كه ميتواند ھر دو اشكال را حاصل كند‬

‫را جستجو كنيد ‪.‬‬

‫نقص ماشين ‪1‬‬

‫كند بودن سرعت موتور محرك گاري‬


‫گام اول‬
‫يكي از نشانه ھاي عيب سرعت است بنابراين مسئله ميتواند ناشي از جريان باشد ‪.‬‬
‫گام دوم‬

‫نقشه مدار ھيدروليك را بررسي كنيد و المانھاي موجود در ان و نيز عملكرد شان را شناسايي كنيد ‪.‬‬

‫گام سوم‬

‫ليستي از المانھايي كه ميتوانند بر جريان مربوط به موتور محرك گاري تاثير گذار باشند تھيه كنيد ‪.‬‬

‫با رجوع به مدار ھيدروليك دستگاه برش اسلب المانھاي ذيل ممكن است عامل بروز اشكال باشند ‪.‬‬

‫شماره المان‬
‫بسته بودن شير ورودي در حد جزئي ميتواند از رسيدن جريان كافي به پمپ پيشگيري كند‬ ‫‪9‬‬ ‫‪‬‬

‫از اينرو پمپ تحت چنين شرايطي احتماال دچار كاويتاسيون شده و صداي پمپ افزايش‬

‫مييابد راجع به اين مرحله قضاوت زيادي نداشته باشيد ‪.‬‬

‫گرفتگي فيلتر مكش ميتواند عاملي باشد كه تاثيراتي مشابه مرحله قبل را ايجاد كند ‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪‬‬

‫كم بودن خروجي پمپ ميتواند بر موتور محرك گاري اثر گذار باشد ضمن اينكه ھيچ شير‬ ‫‪11‬‬ ‫‪‬‬

‫گلويي نيز جھت تنظيم جريان سر راه آن نميباشد ‪.‬‬

‫بسته بودن جزيي شير قطع و وصل ميتواند اثر مشابھي داشته باشد و خروجي پمپ را‬ ‫‪13‬‬ ‫‪‬‬

‫كاھش دھد ‪.‬‬

‫بسته بودن جزيي شير يكطرفه نيز اثر مشابه مرحله قبل را دارد ‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪‬‬

‫وجود نشتي در شير اطمينان بر خروجي پمپ اثر گذار است ‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪‬‬

‫يك فيلتر برگشت مسدود شده جريان برگشتي از موتور را ميتواند محدود كند ھرچند كه‬ ‫‪18‬‬ ‫‪‬‬

‫ممكن است شير باي پاس بر روي فيلتر نصب شده باشد ولي خود فيلتر درست نصب نشده‬

‫است ‪.‬‬

‫ميتوان فرض كرد كه ھدف از نصب آكوموالتور در سيستم كمك به جريان خروجي پمپ‬ ‫‪20‬‬ ‫‪‬‬

‫باشد بنابراين ميزان فشار ناصحيح گاز درون آكوموالتور ميتواند بر مقدار جريان خروجي‬

‫از آكوموالتور تاثير گذار باشد ‪.‬‬

‫بسته بودن جزيي شير ورودي جريان به آكوموالتور تمايل دارد كه جريان خروجي از‬ ‫‪21‬‬ ‫‪‬‬

‫آكوموالتورو به تبع آن جريان ورودي به موتور را محدود كند ‪.‬‬

‫در صورتيكه شير تخليه آكوموالتور باز گذاشته شود ميتواند خروجي موثر پمپ و آكوموالتور‬ ‫‪22‬‬ ‫‪‬‬
‫را كاھش دھد ‪.‬‬

‫در صورتيكه در يك شير كنترل مسير نشتي جريان از ‪ P‬به ‪ T‬وجود داشته باشد ميتواند جريان‬ ‫‪30‬‬ ‫‪‬‬

‫ورودي به موتور محرك را كاھش دھد ‪.‬‬

‫مشابه مرحله قبل‬ ‫‪31‬‬ ‫‪‬‬

‫نشتي اضافي از مسير تخليه شير كاھش فشار ميتواند ميزان جريان ورودي به موتور را‬ ‫‪34‬‬ ‫‪‬‬

‫كاھش دھد ‪.‬‬

‫‪36‬و‪ 37‬ھر چند كه نشتي از شير اطمينان ميتواند بر جريان موتور تاثير گذار باشد ولي در چنين‬ ‫‪‬‬

‫شرايطي دو اشكال بايد رخ دھد تا بر سرعت در ھر دو جھت تاثير گذار باشد براي مثال‬

‫نشتي از ھر دو المان ‪ 36‬و ‪ 37‬و يا ‪37‬و ‪ 39‬و يا ‪ 36‬و ‪ . 38‬ھر چند اين امر غير‬

‫ممكن نيست ولي احتمال آن خيلي كم است ‪.‬‬

‫مشابه ‪ 30‬و ‪31‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪‬‬

‫مشابه فوق‬ ‫‪42‬‬ ‫‪‬‬

‫يك موتور معيوب و يا فرسوده داراي نشتي اضافي از مسيرتخليه ميباشد كه ميتواند بر‬ ‫‪48‬‬ ‫‪‬‬

‫بر جريان موتور اثر بگذارد ‪.‬‬

‫‪ 49‬و ‪ 50‬با توجه به چگونگي توالي برقدار شدن سلونوئيد ھا ميتوان ديد كه نه سيلندر مشعل برش و‬ ‫‪‬‬

‫و نه ھيدروموتور خطي )اكچويتور ( ھر دو در زمانيكه ھيدرو موتور گاري در حال كار‬

‫است در حال كار نميباشند لذا وجود نشتي در ھر كدام از اين دو تجھيز نميتواند بر روي‬

‫جريان موتور تاثير گذار باشد ‪.‬‬

‫بعلت اينكه سيلندرھاي نگھدارنده موقع تثبيت بيلت در محل خود از قسمت زير سيلندر تحت‬ ‫‪51‬‬ ‫‪‬‬

‫فشار ھيدروليك ميباشند لذا موقعيكه موتور محرك در حال كار است ) به چارت برق دار‬

‫شدن سلونوئيدھا مراجعه كنيد ( وجود نشتي در آب بند پيستون ميتواند بر جريان موتور‬

‫محرك اثر بگذارد ‪.‬‬

‫مطابق فوق‬ ‫‪52‬‬ ‫‪‬‬


‫نقص ماشين ‪2‬‬

‫سرعت كم حركت سيلندر مشعل به ھنگام خروج‬

‫گام اول‬
‫مجددا نشانه عيب سرعت است بنابر اين مسئله در رابطه با مقدار جريان است ‪.‬‬

‫گام دوم‬

‫به نقشه مدار ھيدروليك مراجعه كنيد و المانھا و عملكردشان را بررسي و شناسايي كنيد‬

‫گام سوم‬

‫ليستي از المانھايي كه ميتوانند بر جريان سيلندر به ھنگام بيرون آمدن تاثير گذار باشند تھيه كنيد ‪.‬‬

‫شماره المان‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪9‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 10‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪11‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪13‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪16‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪17‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪18‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪20‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪21‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪22‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪30‬‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪31‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 34‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪35‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 40‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬


‫‪ 42‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬

‫‪ 44‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬

‫معيوب شدن شير يكطرفه مربوط به تنظيم ضربه گير انتھاي سيلندر‪ ,‬براي مثال گير كردن و‬ ‫‪49‬‬ ‫‪‬‬

‫بسته شدن آن ميتواند جريان را محدود كندو حركت سيلندر بطرف بيرون را تحت تاثير قرار‬

‫دھد ‪.‬‬

‫عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪51‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ 52‬عيب ماشين ‪ 1‬را ببينيد‬ ‫‪‬‬

‫المانھايي كه در ھر دو ليست ھستند براي مثال المانھايي كه ميتوانند ھر دو اشكال را در ماشين ايجاد كنند بشرح‬

‫ذيل ھستند ‪.‬‬

‫‪9, 10, 11, 13, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 30, 31, 34, 35, 40, 42, 51, 52‬‬

‫بنابر اين از مجموع ‪ 52‬الماني كه در سيستم وجود دارد ليستي كه تھيه كرده ايم به ‪ 18‬المان كاھش يافت بدون‬

‫اينكه كاري بيشتر از بررسي نقشه مدار ھيدروليك انجام دھيم اين امر اھميت توانايي و شناسايي و فھميدن نقشه‬

‫مدار ھيدروليك را نمايان ميكند ‪.‬‬

‫گام چھارم‬

‫ترتيب بررسي المانھا كامال به دلخواه و بر اساس تجارب قبلي و چگونگي محل نصب المانھا و موقعيت‬

‫مانومترھا مييباشد ھر چند كه بعضي از المانھا يطور اجتناب ناپذيري در دسترس تر مييباشند ‪.‬‬

‫براي اينكه متوجه شويم كه شير قطع و وصل در موقعيت صحيح قرار دارد براحتي قابل چك وبررسي‬ ‫‪‬‬

‫است لذا اينگونه موارد در ابتداي ليستي قرارمي گيرد كه تھيه كرده ايم ‪22 – 21 -13 -9‬‬

‫نشان دھنده ھايي كه روي فيلتر نصب شده اند نيز براحتي قابل بررسي ھستند لذا اين موارد ھم در‬ ‫‪‬‬

‫ابتداي ليست قرار ميگيرند ‪18 -10‬‬

‫مانومتري كه در خروجي پمپ نصب شده اين امكان را فراھم ميسازد تا تنظيم پمپ و نيز شير اطمينان‬ ‫‪‬‬

‫را با ديدن آن بررسي كنيم ‪17-11‬‬

‫مانومتري كه بر روي شير كاھش فشار نصب شده ‪ 34‬ميتواند چگونگي تنظيم شير را نشات دھد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫سيلندر نگھدارنده از لحاظ داشتن نشانه ھاي وجود عيب به سرعت قابل بررسي است ‪52-51‬‬ ‫‪‬‬
‫و حاال شير كنترل مسيررا از نظر داشتن ھرگونه نشانه غيرمعمولميتوان بررسي كرد ‪-35 -31-30‬‬ ‫‪‬‬

‫‪42-40‬‬

‫در نھايت شير يكطرف ‪ 16‬را از اين نظر كه داراي نشانه ايي از عيب است را ميتواند چك كرد‪ .‬و‬ ‫‪‬‬

‫در انتھا ليستي كه تھيه ميكنيد بدين ترتيب خواھد بود ‪.‬‬

‫‪9- 13- 21- 22- 10- 18- 11- 17- 34- 51- 52- 30- 31- 35- 40- 42- 16‬‬

‫گام پنجم‬

‫بررسي ھاي مقدماتي‬


‫قبل از اينكه وارد مشكالت مربوط به نصب اتصاالت مربوط به مانومتر و دبي سنج و غيره شويد مواردي‬

‫ھستند كه ميتوانيد توسط ابزارھاي دقيقي كه ھم اكنون نصب ھستند و يا با استفاده از حواس انساني نظير‬

‫المسه ‪,‬شنوايي و بينايي بررسي كنيد ‪ .‬و نيز سعي كنيد كه نشانه ھاي آشكار حاصل از عيب را پيدا كنيد ‪.‬‬

‫براي ھر كدام از المانھاي موجود در ليست تھيه شده سوالھاي زير بايد پاسخ گفته شوند ‪.‬‬
‫‪ .١‬آيا المان درست است )از نظر شماره مدل ( ؟‬
‫‪ .٢‬آيا المان بدرستي نصب شده ؟‬
‫‪ .٣‬آيا المان بدرستي تنظيم شده؟‬
‫‪ .۴‬آيا سيگنالھاي خارجي درست ھستند ؟‬
‫‪ .۵‬آيا المان به سيگنال درست پاسخ ميدھد ؟‬
‫‪ .۶‬آيا نشانه ھاي غير معمول نظير )حرارت ‪ ,‬صدا و غيره ( وجود دارد ؟‬

‫بررسي ھاي اوليه را براي تمام المانھا انجام دھيد تا به سيلندر ‪ 52‬كه بطور غير معمول گرم است برسيد ‪.‬‬

‫گام ششم‬
‫الماني را كه نشانه غير معمول ) مثال حرارت ( را از خود نشان ميدھد راپيدا كنيد ‪ .‬براي مثال اگر سيلندر‬

‫حرارت غير معمول نشان ميدھد به فلوچارت ‪ ALOG .1‬رجوع كنيد ‪.‬‬

‫اتصال ھيدروليك مربوط به قسمت جلوي سيلندر را جدا كرده و قسمت پشت سيلندر را با سيال تحت قشار‬

‫پر كنيد و بررسي كنيد كه آيا جرياني از قسمت جلوي سيلندر تخليه ميشود يا خير اين عمل جھت بررسي‬

‫وجود نشتي ناشي آب بندھاي سيلندر ميباشد ‪.‬‬

‫گام ھفتم‬

‫حاال المان معيوب پيدا شده و حال بايد تصميم گرفت كه آيا قطعه معيوب در ھمان وضعيت‬

‫تعمير شود و يا بطور كلي از سيستم جدا شده و جھت تعمير ارسال شود ‪.‬‬
‫گام ھشتم ‪ :‬فكر كردن‬

‫سيلندر را تعمير و يا تعويض كرده ايد ‪ .‬در رابطه با علت و نتايج حاصل از مشكل بوجود آمده بايد تفكر‬
‫شود ‪ .‬فرض كنيد كه آب بند ھاي پيستون صدمه ديده بودند در چنين حالتي قبل از راه اندازي ماشين به‬
‫سواالت زير بايد پاسخ گفته شود‪.‬‬

‫چه علتي باعث صدمه ديدن آب بندھا شده است ؟‬ ‫‪‬‬

‫آلودگيھا ؟‬ ‫‪-‬‬

‫حرارت ؟‬ ‫‪-‬‬

‫نصب اشتباه ؟‬ ‫‪-‬‬

‫آب بند اشتباه و غيره ؟‬ ‫‪-‬‬

‫ايا اين تخريب تاثيري بر قسمتھاي ديگر سيستم داشته ؟‬

‫اگر آب بند تكه تكه شده باشد ذرات آن آيا وارد سيستم شده اند ؟‬ ‫‪-‬‬

‫آيا روغن در اثر افزايش حرارت دچار اكسيداسيون شده ؟‬ ‫‪-‬‬

‫آيا تنظيم شير ھايي كه براي جبران نشتي تغيير داده شده اند و حال كه المان معيوب تعمير شده نياز‬ ‫‪-‬‬

‫است كه تنظيم دوباره به حالت اول برگردد ؟‬ ‫‪-‬‬

‫با فكر كردن راجع به علت و نتيجه اشكال بوجود آمده از بروز اشكال مشابه ميتوان پيشگيري كرد ‪.‬‬

Вам также может понравиться