lll.i '.

Li
 PATRUM
NOVA BIBLIOTHECA.
 l

-^^.f.. yi', In
iy pf^ Hi^^

i
 Ti I

TOMUS SEXTUS
rCONTINENS IN^PARTE]!.

EPISTOLAS FESTALES SYRIACE ET LATINE

CU M

CHRONICO ET FRAGMENTIS ALIIS.

LEONIS ALLATII
TRES GRANDES DISSERTATIONES

DE NICETIS DE PHILOMBUS ET DE THEODORIS CUM IPSIUS ALLATU VITA

ET PLURIMIS ALIORUM OPUSCULIS AC TABULIS XI.

/V)^€ ^

^^^

ROMAE
TYPIS SACRI CONSILII PROPAGANDO CHRISTIANO NOMINI.

M.DCCC.LIII.
'•^iv]
 Ecclesiae alexandrinae officium fuit paschatis designatio.

I. I. ostquam a nicaeno decreto 1) finis imposilus fuit gravissimae de die pa-r

scliali inter asianos ceterosque chrislianos populos conlroversiae, uno eodem-
ila ut
que die dominico a cunctis deinceps per orbem Cliristianis , contra ludaeorum con-
suetudinem , ea sollemnitas celebraretur mos ille invaluit quem compendii causa
; ,

Cassiani verbis referam (collat. X, cap, 2.) « Inlra Ae^ypti regionem mos isle an-
» liqua traditione servatur , ut peracto epiphaniorum die , epislolae pontificis a!e-
)) xandrini per universas dirigantur Aegypti ecclesias, quibus initium quadragesimae,
» et dies paschae , non solum per civitates omnes , sed etiam per universa mona-
» steria designentur. y> Lea vero PP. in epistola 121. edit. Ballerin. ad Marcianum
imper. sic loquitur. « Sancti patres omnem hanc curam alexandrino episcopo dele-
» gantes (quoniam apud Aegyplios huius supputationis antiquitus tradita esse vide-
» batur peritia) per quem quotannis dies praedictae sollemnitatis Sedi apostolicae
» indicaretur, cuius scriptis ad longinquiores ecclesias indicium generale percurre-
» Romanis reapse se pascha indicassc
ret. » ( ait nunc apud nos Athanasius ipse he-
ortast. Exin Leo verba facit de errore
18. ) in Theophili alexandrini episcopi cy-
clum illapso (ut etiam in ep. 88.) Idcmque in ep. 122. vult per principem admo-
neri Aegyptios , ne in summae festivitatis die , dissensione aliqua aut transgressione
quidem de computo aegyptio diu loquitur etiam Paschasinus lilybeta-
peccetur. Et
nus cum Leone in ep. 3. Rei confirmandae causa, placet verba quoque Bedae de ral.
tempor. cap. 4-2. adscribere. « Fertur antiquitus alexandrinae ecclesiae antisliti de-
» legatum , ut officiose operam curamque investigationi computi paschalis impende-
» ret ,
quatenus pontifici apostolicae Sedis adnuncians , per eum paschae diem sol-
» lemnem ceteros ecclesiarum principes agnoscere faceret. » Mox idem Beda de Theo-
philimemorato cyclo loquens (cuius rationem cognoscimus in ipsius Theophili pro-
logo apud Gallandium Bibl. T. VII. p. 614.) « huius inquit Proterius alexan- , ,

» drinae urbis antistes , ad inquisitionem papae Leonis, luculentissimam reddidit

» rationem. Oportebat enim , pergit dicere , ut ab alexandrinae ecclesiae praesule
)) talia scripta ad Sedem apostolicam milterentur , quae ostenderent, magisterio
» beatissimi Petri apostoli hoc ab initio per bealum Marcum eius discipulum didi-
» cisse Aegyptios , quod constat credidisse Romanos. » Nempe Aegyptii hac in re non
asianis, (id est Syriae , Ciliciae, et Mesopotamiae populis, ut ait Athanasius de syn-
odis Arimini et Seleuciae n. 5. ) sed aliis consenliebant Ghristianis.
1) Decretum extat apud Gelasii historiam concilii nicaeni lib. If. cap. 33. in patrum nicaenorum epistola
ad Aegyptios. EJayysXj^o/xsSa y/Aaj xai irsft rng arjii.((mi»i; tou sty/ou ird.<T'/^ci , ctj xaTapSwSTj xa« tooto to ft£-

po? , utjTS ffavTaj to;.; £v Tij suot, d5e\(fo6i; , tovj fxsra' twv 'louSa/uv to ffgOTSgov jrojoCyTaj , (Tuii.(fi)'Wi 'PujA.*i

ojf xui u/Aiv xui jraffiv *j/xrv toTj «| agjjajou psS' tS/xwv (puXoia-Tou^Tt to irUvyjx , sx. Toa Sjygo aysi» ttjv «otijv
ayvoTaTjjy sogTyjv tou ttcii-^cc. Idcm rcpctit Constantinus augustus in epistoia ad episcopos qui concliio non
interfuerant. Denique etiam S. Athanasius rem eandem narrat in epistola ad episcopos africanos. Con-
feratur autem Eusebius hist, eccl. lib. V. 23-2.5, necnon de vit. Const. lib. III. 5. 14. in. Atque ea occasione
idem Eusebius tractatum illum depaschate scripsit cuius nos partem ex vat. codice dedimusT. IV. part. I. ,

p. 20!). seq., quod scriptum utpote doctissimi omniuni episcopi et qui in illa synodo sedit, recolendum est. ,
VI EDITORIS

Extra Aegyptum pascha indicebatur a romano Poniifice.

II. Igitur inveniendi quidem diei paschalis calculus Aegypliorum erat ; ceterum hi
intra Aegyptum tantummodo pascha publice indicebant ; in toto autem occidente ro-
mani Ecce enim vel ante nicaenum concih*um (ope ut puto cyclorum v. gr.
Pontifices.

S. Hippolyti, vel ahorum, de quibus vide Aegidium

Bucherium) canon primus conci-
» hi I. arelatensis anni 314. sic ait ad Silvestrum papam. «
Primo in loco de obser-
)) vatione paschae dominicae ut uno die et uno tempore per,
omnem orbem a nobis ,

observetur et iuxta consuetudinem litteras ad omnes tu dirigas. » Hinc Leo ep. 96.
,

ad arelatensem episcopum. « Quia hoc divina inslitutio et paterna traditio ad nostram

» solHcitudinem voluit pertinere , fraternitatem tuam sollemniter admonemus, ut
» pascha Domini celebrandum nobis die -X- kal. aprilium recognoscas etc. cuius
» notitiam per dilectionem quoque tuam omnibus voluimus declarari. » Attamen
» ep. 142. ipse per se ait Leo « diem venerabilis festi omnibus occidentalium par-
:

« tium sacerdotibus intimasse , quem alexandrini episcopi declaraverat instructio. »

Fiebat autem ea denunciatio in epistolis formatis ( ep. 131.) cuiusmodi illa erat
Sancli de-
( 138. ) de eadem re ad universos Galliarum atque Hispaniarum episcopos.
nique Ambrosii. luculenta est de computo paschah epistola 23. (anni 386.) in qua rei
huius marte proprio et peritia regulam tradit. Ait enim. «Necesse fuit, quia etiam post
» Aegyptiorum supputationes , et alexandrinae ecclesiae defmitiones , episcopi quoque
» romanae ecclesiae per litteras plerique meam adhuc expectant sententiam, quid

» existimem scribere de die paschatis. » Denique Innocentius I. PP. ep. 14. ad Au-

relium carthaginiensem , doctrin^ videtur propri^ paschalis diei statuendi normam

praescribere.

Quaenam fuerint epistolae heortasticae.

III. lam vero epistolae, praesertim ecclesiae alexandrinae , quae pascha indicebant,
heortasticae . id est festales^ dici solebant ,
quia pascha summum est xar l^oxh
Christianorumfestum,sciiicetgopT>5. Dionysii qui ab anno 247. ad 265. fuit episco- ,

pus alexandrinus, heortasticas epislolas cum canone paschali legebat Eusebius hist.
in Damasceni
VII. 20, quarum tamen nonnisi tenue ex quarla fragmentum superfuil
parallelis (opp. T. II. p. 753.) Post nicaenum concilium, in syriaco chronico athana-

siano de quo nos postea dicemus) memoratur heortastica Alexandri, qui Athanasio
(

praecessit, extremo vitae suae tempore, anno 328, per Aegyptum dimissa, quae
cete-

roqui nusquam apparet. Secutae sunt magni Athanasii heortasticae de

quibus mox ,

peculiariter disseremus. Posthinc tres Theophili habemus heortaslicas quas honoris ,

ipsoque rogante Theophilo in latinam linguam transtulit noster Hierony-

causa , ,

mus 1) quae sola interprelalio aetatem tulit, graeco deperdito textu. Quintae item et
sextae, atque aliarum, ut videtur, minuta fragmenta sunt apud
Gallandium Biblioth.
to\j iopTadTtKOU TOfxou.
T. VII. p. 642. et 643. Etenim p. 641. diserte dicitur: e>c
Quintae aliud fragmentum ineditum comperimus nos in codice vat. 1455. f. 171.

his verbis. Gio(piXou l^iano^njov 'AXggav^pe/a? 8)c ttIz i gopTacT/w- E^arg/-

^Yi^tsi^ Y[ Twv avoiLoim (pvaitc dvofxoiovg tx^uat Taq higyziaz' ya^ ^mou
oij

uiav ilvat (puatmv TViV hi^yitav ^caaofAiV. Theophili episcopi alexandrini ex

Unius ex liis fragmeatum graecum, latino Hieronymi

Tlieophiii heortasticis feliciter respondens, nos
t)

«xhibuimus T. IV. p. 62, ul)i tamen legendum est Trgdj toJtov loco jrfo? tgoto.
 , ,

PRAEFATIO. VH
<juinta heortastica. Quoniam dissimilium naturae , dissimiles exserunt operationes
profecto unicam essenaturalem operationem non concedemus. Alium multo pro-
lixiorem Tiieophili tractum ex decima sexta heortastica recitavimus item nos in Script.
vet T. VII. p. 50, in quo contra Origenem disputalur. Sed en postea Cjrillus heor-
tasticarum diserlissimus scriptor, quarum 'XXIX* temporis edacitatem fugerunl^ hae-
que in codicibus promiscuo vocabulo appellantur "koyoi yiroi liriGToXai. Postremo
sancti Ambrosii epistola 23, praecipueque grandis illa Proterii episcopi alex. (apud
Bucherium p. 82.) ad Leonem PP., heortasticae insignes sunt.

De hmrtasticis S. Athanasii epistolis.

IV. Veniendum nunc est ad Athanasii heortasticas seu festales epistolas, quarum
causa totus hic prologus a nobis institutus est. Athanasium more officioque alexan-
drinorum episcoporum scripsisse heortasticas , nemo profecto dubitare poteral: prae-
sertim quia testis aderat nominatim Hieronymus, qui de vir. ill. cap. 87. inter
cetera sanctissimi viri scripta heorlasticas ponit epistolas. Tum deinde in opere ,
quod Montfauconius edidit Cosmae indicopleuslae , minulae aliquot praedictarum
heortasticarum laciniae apparuerant ex 2. 5. 6. 22. 24. 28. 29. 40. 45. Mihi
vero
ipsitenue ex tertia decima fragmentum graecum , syriaco consonum , in vaticano
codice casu conspiciendum se obtulit quod inferius p. 119. in scholio recitavi.
,

Atque heic sponte oboritur quaedam de Athanasii heortasticarum numero quaestio.

Etenim ex chronico (de quo mox dicemus ) constat episcopalem sedem inscendisse
Athanasium ante dimidium anni 328, rebusque humanis excessisse sub exitu anni
373, qui sunt anni 46. Verumtamen ab his subtrahendus primus est quo non
,

Athanasius, sed Alexander decessor scripserat. Ergo annis episcopatus 45. respondet
adamussim nunierus heortasticarum apud Cosmam memoratus. (Attamen in vita Alha-
nasii arabice scripta circa finem dicuntur eius heortasticae
47,) Quin adeo in chro-
nico syriaco dicitur conf^sctus ab Athanasio anno 367. canon sacrarum scripturarum
qui reapse conservatus est, ex epistola 39. sumptus; isque item numerus plane
re-
spondet athanasiani episcopatus anno 39. Recte hactenus. Sed quid eidem chronico re-
spondeas, quod annis 336. 337. 341. 342. 357. 358. 359. 360. 361, id est novem*
annis praetermissam ab Athanasio heortasticam fuisse narrat ? Mihi
quidem cogitanti
nil aliud interim menti occurrit, quam ut illa chronici verba non scripsit , vel non
misit. de publica tantum et libera heortasticae
diffusione intelligere liceal ; quia
nimirum ab Athanasio vel in fuga et exilio, vel in abstrusis locis
latente, sollemnis
epistola ad populum deferri palam nequiverit: cuius
rei indicia, furtivae scilicet
epislolii alicuius submissionis
in ipso chronico sunt. (Et quidem nos
,
hanc ambigui-
latem innuimus in scholio p. 116.) Certe quia dies
paschalis ab episcopo alexan-
dnno denunciandus quotannis necessario erat lum Aegyptiis suis,
tum etiam romano
i>ontifici, pronum creditu est, Athanasium singulis omnino annis, per privatam sal-
tem heortasticam ,
vel heortasticae simulacrum, eo perfungendo muneri non defuisse.
Nec vero latinum illud fragmentum filiis suis inscriptum apud Montf. ed. ven.
T. I.
part. 2. p. 772, heortasticum se demonstrat. Neque item novae illae
Athanasii epi-
stolae in veronensi codice a Scipione Maffeio latine inventae
, ad heortasticum ge-
nus ullatenus pertinent.
 ,,

VIII EDITORIS

Be chronico temporum et heortasticarum S. Athanasii.

V. Non semel iam memoravimus syriacum chronicon athanasianis heortasticis prae-

claro consiho praepositum, quod universum episcopatus eius tempus complectitur;
quo certe documento incommode caruit is qui de ratione temporum athanasianorum
disseruit Mamachius; item Fontaninius de anno emortuali S. Athanasii aliique anna- ,

lium auctores. Pretiosissimum hercle scriptum ubi praeter diem paschalem qui esl ,
,

chronici primarius scopus, aera Diocletiani, id est tempus suscepti ab eo imperii 1),
consules Romanorum, Aegypti praefecti, singuli lunae id est mensium dies (namque
ut ait Ambrosius in cit. ep. 23, naturalis usus nationum lunam pro diebus appellat)
hebdomadae quoque sub consuetis Deorum nominibus dies indictiones epactae , ,

et aegyptiaci mensis ad romanum reductio perquam accurate adnotantur immo , ;

praecipui etiam Athanasii actus , et scriptarum heortasticarum mentio admiscetur.

Hoc ergo chronicon quicumque in illorum temporum rebus versari
, volent, sine
dubio consulent. Quod ut videatur utilius heortasticanim calci nos , aliud suble-
xuiraus latinum chronicon aeque athanasianum , sub Theophilo episcopo scriptum>
et a Scipione Maffeio ex pervetusto Veronae codice excitatum.^

Heortasticarum S. Athmasii imaga.

lam ut aliquid de natura quoque et merito epistolarum harum dicamus pri-

VI. ,

ma et maxima ipsarum commendatio est, auctoris nomen; namque Alhanasius, vi

etiam etymologica, casurum nullo tempore nomen habet. Hunc, inquam, tota antiqui-
tas ceu firmissimum recti dogmatis columen veritatisque regulam suspexit ac praedi-

1) Aera Diocletiani dicitur etiam Martyrum quamquam persectitio nonnisi anno ipsius imperantiS XIX-
,

(Christi 303.) commota fuerit. Coeperat autem imperare anno Christi 284, quod est usitatum «t dixi ,

illius aerae initium. Mihi in codice latino vat. 1195. f. 206. satis prisco et magnae molis , (unde etiam
poematium de SS. Constantia et Gallicano sumpsi ) in prologo martyrii S. Georgii occurrebat Diocletiani
edictum quoddam contra Christianos, ab eo diversum quod Pasicrates reeitat in actis eiusdcm S. Georgii
apud Surium T. II. p. Neutrum fortasse satis genuinum est (etsi tria saltem Diocletiani edicta de ea
905.
persecutione extitisse scimus ) hoc autem nostrum parum se locutione sua , aliisque criticis notis commen-
;

dat, et de graeco certe derivatum videtur. Nihil tamen vetat qiiominus lieic obiter recitetur. Diocletianus
et Maximianus divina providentia Caesares , omnibus magnatibus , consulibus , praefecfis , atque tribu-
nis , omnibusque popidis nostrae dicioni faventibus , vota salutis. —Sagacissimo vestro ingenio , ac
paene toti mundo iam notum quod divinae clementiae altithroni lovis, ac saeris JSuminibus com-
est, ^

placuisset, in toto orbe terrarum romanum imperium peculiariter habere cultorem. Ilac pro re , de
parva gente ad culmen tantae dignitatis illud exaltare dignati sunt , ut monarchiam retineret , om-
nibusque regnis subiugatis , pacifice cum sicis gauderet , et gtoriose viveret. Proinde , quia nemo eis

sine praemio suademus , monemus, ut quanto magis eos propitiatos habere con-
servit , praecipimus ,

cupitis, tanto magis una nobiscum omni nisu, omnique conamine mentis pro illorum honorificejitia
vigiletis : maximeque nefandorum Christicotarum cutturam sagaciter extirpando , qui et patam eos
infamare non metuunt , et alium quendam crucifixum ut Deum venerari nituntur. Ideirco per hoc
imperiale edictum sancimus, ut ubicumque reperti fuerint , remota omni occasione, sine aliqua mi-
seratione, sacrificare compellantur : alioquin atrocissimis tradantur poenis , et filamniarum combustio-

nibus exurantur. Hactenus edictum. Ceterum quam tumida , quam verbosa atque involuta et plusquam
asiatica Diocletiani scriniorum locutio fuerit , quanta eius de romana fortuna imperioque proprio magnilo-
quentia , quanta demum hypocrisi suam erga Deos pietatem impius hic iactare soleret , licet apprime cog-
noscere in eius magno
et indubip de pretiis venalium rerum edicto vel apud nos Script. vet. T. V. part. L
,

p. 296. seq., vel apud alios editores. Ubi etiam observes velim Diocletianum, quamquam augustum , dici
illic nihilominus caesarem , ut in hoc vaticano edicto. Ibidem tamen in quatuor imperatorum titulis ante

jllud ARMEN. vel ARMENic. addeudum est carpic. max., ut postea didicimus.
 ,

PRAEFATIO. IX

cavit. Elenim aleXandrinae ecclesiae, post Marci apostolatum, sex ferme fuerunt splen-
didiora lumina : Dionysius confessione, laboribus, et scriptis celeber 1): Petrus inclylus
martyr 2): Alexander Arii primus debellator et in nicacno concilio prope coryphaeus;
Athanasius noster: Theophilus, atque Cyrillus 3). Inter hos tamen aposlolicis certe
\irtulibus , invieta patientia et constantia, praeter adamantinam doctrinae catholi-

cae firmilatem ,
princeps propemodum Alhanasius emicans implevit meritis solis
utramque dvmum. Hae ceteroquin epistolae non tam iheologicae pleraeque sunt
quam morales ac populares. Quamquam enim non desunt Arianorum Manichaeo- ,

rum aliorumque
, haereticorum , seu diversarum sectarum , graves reprehensiones
maior tamenadhorlationum pars in sanandis vitiis suadendis vir-
ac refutationes , ,

tutibus moribusque formandis consumitur quae res loquenti scribentive ad po-

,
:

pulum praecipue curanda erat. Ergo passim ab Athanasio inculcatur calholicae fidei
tefiacitassacrarum scripturarum meditatio orationis ad Deum studium agenda-
, , ,

rum ei gratiarum perpetuum officium, alque ut vult Origenes de oratione ed. Ruaei
T. I. p. 271, €7r/ Tracjt i ryiv itJX^v il^ ^o^oXoftav ^iov ^ta Xptarou iv dfiM
TTv^vfjLoft KdfaTTavaat: animae insuper per confessionem purgatio, corporis et san-
guinis Domini digna parlicipatio , mutua caritas, carnalium desideriorum extinctio,
Toluptatum fuga ne videlicet mundi huius tabe animus computrescat sed ad cae-
, ,

lestium rerum appetitum assurgat namque animae causa non corporis tota reli- : , ,

gio constituta est. Re sane vera qui de futuro saeculo non cogitat , vix christianus
est : quippe, ut ait Tertullianus de resurr. carnis cap. 1: nihil esse post mortem ,

Epicuri schola est. In primis vero propriam mansuetudinem Athanasius miramque

patientiam demonstrat , dum in omni vita sua tantopere malis exercitus , et furia-

libus odiis exagitatus , atque ad necem tolies quaesitus ab ea pessimorum hominum

permixlione , ethnicorum , iudaeorum , totque sectarum sub christiano vocabulo er-
rantium , et ab illo praesertim magno diaboli laqueo Ario eiusque scelestis adseclis ;

ipse tamen pie semper sedateque in his epistolis loquitur. Sed quia longum mihi
esset ire per singula , rem per se lectoribus cognoscendam permitto.

1) Huius Dionysii hahes nova fragroenta apnd nos Script. vet. T. VII. pp. 96. 98. 99. 102. 107. Proli-

xiora alia in hoc volumine pp. 165. 166.

2) Petri vitam , seu potius genuina marlyrii acta, interprete Anastasio bibliothecario , edidimus nos
in Spicilegii roniani tomo
Frogmenta autem egregia in Script. vet. T. "VII. pp. 85. 90. 134. 306.
III.
307. Kunc e syriaco vat. codice addimus , videlicet ex Severi antiocheui opere iuscripto 'tiXa^ifiSTjc, haud
procul initio , haec. « Sancti Petri archiepiscopi et martyris ex sermone (vel libro) de theologia. In-
» terim evangelista firmiter ait verbum caro factum est , et habitavit in nobis. Ex hoc cognoscimus
:

1» angelum cum virginera salutavit dicens: gaude , gaudio plena , Dominus tecum; significare voluisse:
>• Deus Verbum tecum est:itemque denotare, illud de sinu eius oriturum, et camem factum iri prout ,

» scriptum" est Spiritus sanctus super^^eniet in te , et virtus Altissimi in te descendet

: ideoque et quod ;

» nascetur ex te sanctum vocabitur fllius Dei. » Laudat Petruin Alexander item alexandrinus episcopus
in codice qucdam coptico, quem nos sermonem postea vulgabinius. Imago eiusdem Petri alex. eburnea
visitur in miiseo sacro bibliothecae vaticanae.
S) Alexandri , .Athanasii , Theophili ,
praeciptieque Cyrilli , nova scripta sunt in hac nostra patrum bi-
bliotheca. Duorum autem Dioscori labe aspersorum Timothei II, ac Theodosii , dedimus in Spi-
scripta
cilegii rom. tomo tertio. Sed et aliorum Alexandriae patriarcharum scripta inedita habemus in codicibus
copticis atque arabicis vat. (
praesertim in iiio inscripto fides pairvm ) scilicet : Beniamini , Cabiiae , Chri-
stoduli , Cosmae, Cyrilli laclaki , Dioscori, Gregorii , loacimi lohannis, IVIacarii, Marci II,
Christophori , ,

Mennae, Micbahelis, Petri Mongi, Philothei, Senuthii , Timothei I. (catholici), Zacbariae. Patriarcharum
autem omnium alex. series a divo Marco usque ad Gabrihelem an. 1378, extat in codice arab. vat. 152.
Alii breviores coruindem catalogi in codicibus item arabicis vat. 92. 159. Atque hi utililer cum Lequinii
in or. ch. serie conferentur.
 .,

X ^ EDITORIS

Heortasticarum S. Athanasii nupera inventio.

VII. Superesl ad extremum ut inventarum Athanasii heortasticarum notitiam ^

cum debita inclytorum Anglorum laude exponamus. Namque his annis vir doctus et ,

copticae praesertim linguae scienlia clarus D. Henricus Tatamus ad Scetense in Aegy-

pto S. Mariae deiparae, quod est in deserto Nitriae, monasterium 1), profectus, ibi
apud syriacae originis ritusque monachos pretiosissimos aramaeae linguae codices ex
Mesopotamia olim translatos comperit, pretioque redemplos in Angliam contulit. Est
autem idem hoc.monasterium, quod Elias primum Simonius maronita, anno 1707.
Roma missus adiit ex eoque 'XL* syriacos codices reportavit, qui in bibliothecam vati-
,

canam sunt illati. Deinde an. 1717. maiore incensus cupiditate losephus Simonius As-
semanus ob reliquos conquirendos illuc progressus , ita de suo parum laeto successu
loquitur Bibl. orient. T. I. praef. fol. 6: repertos codices recensui, selectos circiter
centum petii , sed nullis precibus , praeter paucos quosdam , persoluto pretio, a mo-
nachis ohtinere licuit. Porro nitrienses hos codices, quotquot e Nilo, quo devehe-
bantur, naufragos expiscari licuit, idem Assemanus enumerat in praedicto tomo circa
finem. Ergo elapsis centum fere et triginta post Assemanum annis, D. Tatamus resi-
duos illic invisit codices (
quorum nonnullos viderat paulo ante etiam nobilis alter
anglus Robertus Curzonus) hique interdum signa gerebant manu Assemani impressa
propterea quod illos sibi tradendos frustra speraverat : atque his feliciore auspicio,
seu maiore pretio, impetratis, merito laetabundus discessit. Ecce autem paulo post,
cl. Tatami exuvias valde auxit, id est cunctos omnino codices cx eo monasterio co-
emptos deduxit vir strenuus aegyptius Augustus Pakus. His omnibus in britannico
museo collocatis, primus Eusebii caesareensis theophaniam integram in antiquissimo
miroque exemplari observavit vir doctissimus D. Samuel Leus, quam mox impigre
sermone anglico interpretatus edidit et deinde etiam syriace. De hac Eusebii theo-
,

phania nos quarto in volumine locuti sumus, ubi eam graecis inventis reliquiis, lautis
sane ac genuinis, locupletavimus. Alter mox accessit paris meriti parique cum honore
appellandus D. Willelmus Curetonus , qui in praedictis codicibus, praeter alia multa,
heortasticarum feancti Athanasii epistolarum grandem partem detexit, et syriace anno
1848. venustis typis Londini evulgavit. Hoc ei tamen incommodum accidit quod ,

iam curata editione partis eius

'
,qua6 prima ad ipsius manus devenerat detnde pars ,

alia earumdem epistolarum in Angliam subsequente anno delata est: quo felici casu
quidem saepe intermedias,
imposita editori necessitas fuit, partes has reliquas, et
et hiantibus lacunis congruas , seorsum Quae cum ita
in eodem libro adiungendi.
se habeant, sedulitatem quidem ,benemerentissimi Curetoni laudamus, et tamen no-
vae conlinuaeque et ordinatae faciendae editionis, quis tempestivitatem non videt?
Nam seriem (ab ipso Curetono indicatam) redigendus erat, et notiore
et textus in

aliquo sermone ad vulgi notitiam deferendus. Etenim anglus editor festinantibus ,

typis, nuUam syriaci textus translationem neque vernaculam neque latinam libro

addidit; testatus immo in praefatione , se hanc sponle praetermittere ; iucundum-

que sibi fore , si quis eam syrophilus communi utilitati quantocius suppeditaverit

1) De hoc monasterio Moyses nionachus scetensis ita loquitur in adnotatione subscripta

codici syriaco

apud Assemanum catalog. codd. vat. T. III. p. 440. Monasterii dominae nostrae , quod iti deserto Sce-
tensi situm est, Syrorumque coenobium appellatur. Item T. II. p. 221.
 ! ,,
. ,

PRAEFATIO. XI

De nostra heoriasticarum interpretatione atque editione.

VIII. Equidem sero nimis ad me cl. Curetoni s^riacus liber ex Angliaadvenit;

quo tamen demum acceplo , nullam prope moram interponendam pulavi , quominus
his pretiosis Athanasii epistolis volumen hoc meum syriace simul latineque exorna-

rem. Converti me itaque ad peritissimum patriae linguae maronitam syrum , Mat-

thaeum Sciahuanum , in urbano propagandae fidei collegio linguarum syriacae et ara-
bicae laudatissimum antecessorem qui mei causa alhanasianum textum in vernaculam
,

Ilalorum linguam fidelissime transtulit. Ordinato igitur explanatoque syriaco textu ,

latinitalem ego simplici sed veraci admodum stilo adieci, gestiens scilicet tanti eccle-

siae palris luculentum et perulile dictatum romanae urbi , ubi et partim exaratum
fuerat, quasi gp]aa/ov iucundissimum exhibere. Etenim nullam hactenus , ne extra
Angliam quidem, athanasiani libri factam translationem existimo , vel ea certe mihi

conspccta non est Verumtamen ad cl. Sciahuani vernaculam interpretationem quod

attinet diserte is declarat
, se omnino , peraccurate in sua lucubralione versatum
id estverbum paene de verbo transtulisse , omni sibi paraphraseos lieentia praecisa.
Simul tamen monet, quoniam olim liber syriacus rudi minerva de graeco derivatus
fuit, voluisse totam huius transformati textus insuavem licet locutioncm exprimere
in qua syrus monachus hellenismos saepe adscivit, usum particularum graecarum gen-
tilibus suis insuetarum admiscuit , interpunctionem arbitrariam fecit aramaeam syn- ,

taxim ad graecam improprie et quasi vi accommodavit , ideoque barbarus idemti-

dem , obscurus , confususque evasit , et syriacis vocabulis insolitum non semel sup-
posuit significatum. Vocalium quoque et diacriticorum punctorum , ut fil in anliquis

mss. , defectus ambiguam aliquando, in nominibus praesertim propriis insolitisve ,

reddebat leclionem. Menda insuper in londinensi libro apparebant, quae Sciahuanus

codice carens , undenam irrepserint definire non poterat
, quorum tamen evidenr ;

tiora necessario corr,exit. Certe donec ipse aut codicem nitriensem inspiciat, aut alium
qui alicubi casu appareat , anxius interdum haesit nisi forte nos tam benigne for-
:

tuna respexerit Deus beneficio cumulaverit

, vel potius tanto , ut graecum ipsum
aliquando heortasticarum harum exemplar nanciscamur

Ex Severi antiocheni homilia de S. Athanasio.

IX. Severi anliocheni saeculo sexto Acephalorum antesignani

, laudationem in ,

S. Athanasium ex syriaco codice vat. CXLII. f, 82, viro cl. Fr. Mehasebo interprete,
,

edituri eramus nisi nimia praesentis voluminis moles nos ab incepto delerruisset.
,

Itaque specimen tantummodo seu delectos locos in hoc praefationis angulo subi-
, ,

ciemus. Sic autem incipit homilia. Jn lege illa per Moysem lata mandavit omniiim
Deus Num. XX. 26. j ut cum summus sacerdos praesentis
( vitae tempus comples-
set , atque ad alterius optatae beatam metam transisset is , qui statim ad supre-
mum sac erdotium appellaretur quae mortuo detracta fuisset in-
, eadem veste , ,

dueretur etc. Sic autem diserte mandatum fuit ut ita nos doceremur oportere , ,

eum qui succedit , mores sibi omnino et verba ipsa sui praecessoris adsciscere ,

sibique eiusdem virtutem unice contexere; ut unum credat populus esse sacerdo-
tium , non multiplex. Et paulo post. Quae vis verborum vel exiguam athana-
sianae historiae partem attingatl Uic ille est summus sacerdos, pastor doctor ,

ct veritatis athleta etc. Hic ab incunabulis mystica quadam ratione sacerdotio se

XH EDITORIS PRAEFATIO.

initiavit. Sequitur no^ illa narratio de baptizatis pueris ab Athanasio puero ; quo
facto, cuncli cij^ Athanasio pueri ab Alexandro episcopo in ecclesiae aedibus
illi
ad
levilicam vitam et icientiam educari coeperunt. Tunc Arii coorta haeresi , indictoque
Nicaeae concilio , Athanasius iam in ordine diaconorum primus , Alexandrum comita -
tus, in eo coelu fortissime decertasse dicitur. Sancta autem synodus inquit Severus ,

unanimi voce decrevit consubstantialem esse Patri ipsum illum Filium, qui exple- ,

tis temporibus , propter nostram salutem incarnatus est

totamque dispensationem ,

peregit. Item Spiritum sanclum Patri ac Filio connumeravit docuitque cojicorditer ,

in hunc etiam esse credendum: atque hoc salutare decretum sanamque professio-
nem universo legitime orbi tradidit paucisque verbis id omne definivit in quo ba-
,

ptizamur.MoTL narrat Severus quomodo mortuo Alexandro Marci sedem occupaverit

Athanasius. Hinc Arianorum apud Constantinum imp. calumniae , exihum Athanasii
usque Treviros, et deinde reditus Alexandriam , Roma non semel salutata. Item ahi
sub variis imperatoribus labores eiusdem, ac fugae, et latebrae, et interfecti Arsenii

fabula , ita ut de XLVI. episcopatus annis, sex tantum quieverit. Profligatos item ab
Athanasio dicit duos arianismi gigantes , impurum eunuchum Leontium , et Hosium
qui ambitiose sedem mutavit. Facit tamen Severus calumniam Hosio , quem quanto-
pere amaverit laudaveritque Athanasius, patet ex eius operibus. Et arianismo quidem
strenue purgavit Hosium vir cl. Maceda grandi edito libro Hosius vere hosius, Quod
vero idem sedem episcopalem mutaverit, id plane falsum videtur: nam contra hanc
potius nonnullorum episcoporum ambitionem condidit primum canonem sardicensem
ipse Hosius. Pergit autem Severus dicere: Arii infamem sententiam Athanasius op-
pugnans , tamquam ex haeresibus adi-
bellicae artis bene peritus , nulli simul alii

tum vel occasionem praebuit; secus ac Diodorus illi in fide reprobi se gesserunt
atque Iheodorus qui uno oculo utentes , in altero caecutierunt quia Verbum Dei , ,

incarnatum Jactumque hominem obtentu Arium refutandi in duo diviserunt. Non

, ,

ita tamen noster hic magnus qui genumis accuratisque verbis usus est. Is enim
,

constituit non duas esse dicendas post unionem in Christo naturas sed unam
, ,

Verbi incarnatam naluram conservata tamen divina humanatione immutabili

,
,

inconfusa inseparabili. Quod eius effatum non ferentes Nestorius aliique discipuli
,

Diodori ac Theodori illius ad Epictetum epistolam falsaverunt. Sed enim itlam

,

ad veritatem exigens germanus Athanasii discipulus sapiens Cyrillus misit ad ,

sanctas orientis ecclesias ludaeorum favitoribus os occludens. Vides lector Seve-

, , ,

rum numquam suae de unica in Christo natura haereseos immemorem. lam Athana-
sium unam dixisse Dei Verbi incarnatam naturam alii veteres adfirmant alii ne- , ,

gant, apud Petavium de incarnat. lib. IV. cap. 6. n. 5. seq., qui hanc quaestionem
doclissime evolvit. Porro et nos scimus aliud esse unam Christi naturam dicere ,

aliud unam Verbi incarnatam naturam. Sed quod pluris est verba haec in Athanasii ,

ad Epictelum epistola non leguntur totus immo illius contextus duas in Christo
;

naturas adstruit et nonnisi in spurio quodam opusculo

; de quo Petavius loc. cit., ,

ea locutio superfuit. Quamobrem nisi vana prorsus narrat Severus illa unius na-
, ,

turae dictio a Monophysitis potius alicui exemplari epistolae athanasianae obtrusa

fuisse videtur , quam indidem a Nestorianis subtracta. Cyrilli quidem adversus Dio-
dorum ac Theodorura complures nos reliquias, ex ipsius Severi ac lohannis caesa-
reensis scriptis ineditis haustas, in secundo huius bibliothecae volumine edidimus.
 , ,

DOMINI SANCTI ATHANASII

(CUM CHRONICO PRAEVIO.)

J_M otitia mensis per unumquemque annum ,dierum , indictionum , consula-

tuum , praesidum Alexandriae , epactarum omnium , et cunctorum illorum
qui dicuntur Deorum dies i); ob quam non
nec non causae , fuerit missa

(epistola), et ab exilio responsum. (Haec omnia) secundum festales epi-

stolas papae Athanasii.

Hae sunt festales epistolae ,
quas Athanasius Alexandriae episcopus mit-
tebat quotannis ad singulas civitates atque praefecturas iurisdictioni suae
subiectas ; id est a Pentapoli Ammoniacam Oasim
, et deinceps ad Libyam , ,

parvam et magnam, Aegyptum 2), Augustamnicam, atque Heptanomum, et

provincias Thebarum superiorem ac mediam capto initio ab anno •XLIV* ; chrisuannosi».

aerae Diocletiani , quo anno paschatis festum erat die -XVI* pharmuthi
•XVIir kal. maii , lunae 3) •XVIII- Quum enim vita excessisset praeces-

. uacuEQji? v*;iD Jj^fD? INaJjK U»^?

lk^)0 JL^oOfO ^^)L^f}*»i>)o jJ^cLo jLiiiL ^ )fM )fA> ^\d^ 1L»m9 Jt^^oojL

. ^QAfiob)!.? \s\b^ \1^^W )Z»^? ^ • JLim^? ^9 JLjoBo : JSaj\i^^ D^ i^6f9

^\sO 9f*,9 ^Of . JL^fjjimdOf!^^ »^Q300ff>oO)Of u£0CU£&Jb)i)9 )i^VJL^ ("^t^^?

^ ^f >^df . %AOfoicu»i^ ^JLdf^oi ^Of\£\ : )i^'f:^ ^ )fM )f^ ^^ JLjl

• )i^io )U^ . fr>*rr>)o)Jo i^ u^JLjcl^U . «*)oOfZu^ . i^l^o «.m^Q^li^OfS

. )i^sA^^o )i^^A^ >fy>Jlb]H^ . JlcoQ^ JbiEut ^ 3il . ^AO*iV)Ji^>ioQ^)o ^9*^
IL-x» <S^ )^Jl^ OfZ)^ QJOf . ^QjJL^J^DoJL^^ ^OfQJb/^ "^yh x^yl i^^UL ^
. )iof rt>-) ^.m^i^u^i^ N^UJLs ^^tJJJJb ;m^i^a:^i )OfD : iAJtoiaoiJbL::) ^m^i^^jo

. ^iQ^tJi^ ^>lo ^ymN^ . \J1 ^ y^^h^Jl ^OfQ^^D ^f OOf u£009fjjima0f^ fd

1) Apud Aegyptios, aeque ac apud Romanos, et cant: tertia sabbati, tertia feria , quem diemilli

nos usque in hodiernum diem, hebdomadae perio-
dus fuit, cuius singuli dies totidem Deorum , seu
planetarum nominibus distinguebantur , id est Lu-
nae, Martis, Mercurii etc. Ergo , chronici athana-
siani auctor hac quoque sedulitate utitur designan-
di, cuinam diei Deorum, id est Lunae, Martis etc.
ceterae paschalis sollemnitatis denotationes respon-
deant. Reprehendit tamen hunc morem S. Augu-
stinus enarr. in ps. XCIIL 3. Una sabbati ( id est
hftbdomadae) dies dominicus est: secunda sabbati
secunda /eria, quem saeculares diem Lunae vo-
K 1
Martis vocant : guarta sabbati, quarta feria , qui
Mercurii diesdicitur a paganis , et a multis chri-
stianis ; sed nollemus : atque utinam corrigant, et
non dicant sic ! Habent enim linguam suam , qua
utantur. Non enim et in omnibus gentibus ista di-
cuntur. Multae gentes aliae atque aliae aliter at-
que aliter vocant. Melius ergo de ore christiano
ritm loguendi ecclesiasticus procedit. Conferatur
eiusdem Augustini sermo vaticanus XCIV. 4.
2)Aegyptus propria erat Delta.
3)IdestmeQsisdiel8.S. AmbrosIusep.XXIII.lS:
 2 CHRONICON

sor eius Alexander die •XXII* pharmuthi i), successit ei (Athanasius) post
pascha, die -XIV* payni, indictione *r, consuHbus lanuario et lusto, gu-
bernante Zeneo italo Aegypti praefecto epacta -XXV*, Deorum autem 1- ,

ch. 329. Hoc anno dominica paschatis erat pharmuthi die 'XI*, -Vlir idus apri-
Hs, lunae die -XXI', in octavo consulatu Constahtini augusti et quarto
Constantini caesaris gubernante eodem Zeneo Aegypti praefecto indictio-
, ,

ne -ir, epacta -VI', Deorum -11* Hanc primam epistolam misit (Athanasius)
anno Diocletiani -XLV-; nam quia consecratus fuit praecedente anno post
sollemnitatem (paschalem), ut supra dictum est Alexander iam miserat ,

consuetam epistolam ante quam vita excederet.

ch. 330. Hoc anno dominica paschatis erat die 'XXIV- pharmuthi 'XIII* kal. ,

maii lunae 'XV-, in consulatu GaUicani et Symmachi, gubernante Mag-

,

niniano 2) cappadoce Aegypti praefecto indictione •III*, epacta -XVII-, ,

Deorum -Iir Hoc anno Thebas visitavit (Athanasius) 3). -

ch. 331. Hoc anno dominica paschatis erat die -XVI- pharmuthi , lunae •XVIII-,
•III- idus apriUs , consuhbus Annio Basso et Ablavio , gubernante Hygino

italo Aegypti praefecto , epacta •XXVIII-, indictione -IV* Hanc epistolam

ex itinere misit , cum reverteretur de comitatu etenim hoc anno perrexit :

T:*^r^^ tjcooaflsof^ c£0oJLjOf| Jbi^f^^ .;^Q^ocoa>^o

• «jcoc^ji^^ . ^aJUfjajJLlt
Of-ZS^ . Offi^J «Op ^j, M» joJSS. ^;^JiCOJ ^Of9 . Jkl^li^O ^tC^ Of^JiSOf

^ tymN*^ .^JL^^f^^ ^^M? JLi^Z p^ . ^a^o^Ji^ Ua^fAO U*^J Jb^iO m*

Vi^ —^>)jo : —
U 1^0 ^oli fc^. )Ji^smjaD^ Jb; -^jy JLa^oo*:^ : )fo^s fx»o

. ^tr^^ iXoaatJiBof iXooJLtOf/ oo^ ^ oof Jb;^^^^ . ^JimofD cioaL^l^smjajO^

. vjusXjl ji^iDfD ^j )jOfibs . ^il )ofSs.j . ]t^ Of^Jisof . ^ijii? >5JL^sa*fuJb

c£009fjJimA0f!!^9 Jof\ . i^Mllj h^l . u^fmU? )?Ji^ ti^ )jOf p^ U^ \h>iK:^

Ji_A^ajs*0 ^--^^j»)^
^^J ioOf 6t kJ^l . ) — ^ il* )fi^sJUJ )OfD . ^fJLO ^ij?

.v*ia^fjia3 Jbc>>)o ^^m^ U*^J Jbuo m* o^sj Offi^j s^oiz^ ^t^ umojJL^sA^DjLj^

i^QjJLoslWji^j JL^JboofZi . )f Ofm3 i>m^i^sA^AO ^JL)Ji>c >$fjUJb ;.m:isi^i p^

. ]L_*DjaaD umo 3)j»a^Jbo xr-^^i ^? ^as^Jisofj jb^^f^.umoaJLooo^o
^^i^U )?Of-j:) . )i^s—\i )o^_^9 ;
UcaiiwiVojL o^^Jbof . i^ij ^^JL^-AOkfjJb

: s*iaiOfJL2LS ;_m^i^Jb5 JL^^ Jbxii m* 6iZ)j . Of^i^j s*6p >* JsuJbiAJ^

cmoJL^oJLj)j JL-A^JboofO .^$IL\*;^? s$M? ]k\l )OfD .)fOfmz> ^sm^i^aiDi^
,^c\Ji^? x^^f^} oaaa^JLsofj umai*^ oof Jb;^f:^j . ^oJLsJbjjo .-mamji^

lunam vocat Graeci ; unde iJi-^nvaq graece di-

[jLvvvv 1) Consonat adamussim chronicon orientale.
cunt menses ; et naturalis usus nationum extera- 2) Syrus Magninenos. Magnus quidem comes lar-
rum lunam pro diebus appellat. Erant autem Ag- gitionum in Aegypto apud Theodoretum liist. IV. 22.
yptiorura menses lunares. 3) Videmus episcopalis visitationis morem.
 — ;,

ATHANASIANUM. 3
in comitatum ad imperatorem Constantinum , a quo accersitus fuerat
cum eum inimici accusassent ,
quod aetate admodum iuvenili factus fuisset
episcopus. Sed postquam ( Constantino ) se obtulit, ab eo laudari atque
lionorari meruit. Circa veroquadragesimam mediam regressus est.
Hoc anno dominica pascbatis erat die 'XVJr pharmuthi, lunae 'XX*, ch.332.

•IV- nonas aprihs epacta "IX*, Deorum 'Vr, consuHbus Pacatiano et Hi-
,

lariano gubernante Hygino Aegypti praefecto , indictione 'V- Hoc anno vi-
,

PentapoHm et Ammoniacam.
sitavit ,

Hoc anno dominica paschatis erat die 'XX* pharmuthi lunae 'XV*, , ch. 333.

•XVir kal. maii epacta 'XX-, Deorum -VII*, consuhbus Dalmatio et Ze-
,

nophilo gubernante Paterno Aegypti praefecto indictione VI-

,
, *

Hoc anno dominica paschatis erat -Xir pharmuthi, lunae -XVII-, -VII- ch.as*.

idus aprihs indictione Vir, epacta -r, Deorum -r, consuhbus Optato
,

et Pauhnogubernante Paterno Aegypti praefecto. Hoc anno visitavit

,

( Athanasius
)
partes inferiores quo tempore vocatus fuit Caesaream Pa- :

laestinae ad synodum ubi eius inimici fraudulentas machinas struebant

,

verum ipse insidias praesentiens , excusatione usus est, quominus illuc

profisceretur.
Hoc anno dominica paschatis erat die 'XIV- pharmuthi , lunae XX*, ch. 3:35.

v£OQ L^) ^m^QD Z^ ^)i^>^*£\ cOjU> vs^ J^Op • ^l^NA^CaD ^ «^Of

:
jft--D »*Ofoft* — k? ILX^ sA^o ^j ^ . Off &0 ^t^Of wu\J^it)9 . Jbt ln^>o

fA . )i? Us . ^fOfcUo )li:)Ci£\ ^oi^)o ^JU*i? ^j fd . Jb^piib ^o^a^;^

;XQ>>^iS^UO .
U*^J InjO fA* OpJ . df^^Oj **dp «j. IbaDO. )00f ^JiO OfA ^
. ) \%l Of^jlsof C$JL\a;sJ ^^oj Ji^j? p^Q . )f Of£co ^;,fn\^ : s^iasoijiao

oof f-a oof ) );ot^^ • ^a~)]Lf)L)^o aDai^JbJiB^ jL^l^oof^ . )i^ )6)^9

^;^—AJ,^ Uoi — 12 . vic-..v^A»^ ^^JL,A^nt»]tJb5 . ^--^9 >£^ ^os^^Of :

^aiA^oot
. l^jSij Inivo M> Oi^j : Of^i^^ ^op ^* vApJLjaNDN^Jb )oOfO : .mAasJi^Ofa^
. >^JL)JL^ >^v)UJb ;.m2)^i^ojc )OfD . )»<>m^ ;m>ki^s^^s . ^a^fji^ ^ffr>\3

. v£0C\a2aLkf^0 w£OoJL.A^Jb£L^9^ JL^IboOfl^ : JbbdJC )6iu^9 • ^«£0^ Of^^Of

«oi-o ,, i^. %.j v^JL^^^uJb .
x:^^^:^^ ^oij^Jboof ucoojb^of^ls )— iv^jioj

)90f —£02 v-£Q^i^ojo : ^ioio^JiBz:) ^.mb^^i^ • IL»^^ Jbso ^- 6^j .ot^l^j

. M> )of!!^9 . w vA^Jisof : >&.ruL^ s^JL^j^Ati^Jb • ^^|L\.;^? >^M? )i^>=^ p^
. ^ojl —sfOf^JLs oof f3 oof Ib^JDf^o^ . w£oaL\a^9o ucoa^Ji^o)^ JL^Ji^oof^

^ . u£oo^ajoof£Q\ va^jdU 0^0 JLi^Z UDa nVaU )^o^ •

^^^^ ^a^fJi^Of

^-^9^ f^O . sxlA^N£D0f)L£9 jLfJbDOfOI^ Jb^fXSb^ JJUSJ )00f 0\V> OfS ^

• ]La*^9 JI njo f.^ o^, Dj : Offi^^ ^op . .ftOiv\» ^ ^)i^? Jiaio^^
 ;

4 CHRONICON

•Iir kal. aprilis , indictione •Vlir , epacta •Xir, Deoriim 'II', eonsuli-
J.syr- cmstan- bus Constantio * et Albino gubernante eodem Paterno Aegypti praefecto,
,

ch. 336. Hoc anno dominica paschatis erat die •XXJII* pharmuthi, lunae 'XX-,
•XIV* kal. maii , indictione *IX', epacta XXIII., Deorum -IV-, consuhbus
Nepotiano et Facundo gubernante Philagrio cappadoce Aegypti praefecto.
,

Hoc anno profectus est (Athanasius) adsynodum, quam eius inimici coe-
gerunt Tyri. Discessit hinc (i. e. ex Aegypto) die 'XVII- epiphi sed eompertis :

adversus se machinationibus , Tyro se subduxit , et maritimo itinere Con-

stantinopohm profugit; quo quum die '11' athyr perTcnisset, octavo die post
adiit imperatorem Constantinum , eiusque gratiam adeptus est. Sed enim
iidem eius hostes variis calumniis imperatorem ipsi infensum effecerunt
quamobrem subitum ei exihum decretum fuit , et die 'X- athyr abiit in Gal-
Has ad Constanteiii caesarem Augusti filium. Propterea festalem epistolam
ch. 337. non scripsit.
Hoc anno dominica paschatis erat die 'Vlir pharmuthi, lunae •XVI*,
•IV^nonas aprihs, indictione •X^, epacta -IV*, Deorum •V^, consuhbus Feh-
ciano et Titiano gubernante Philagrio cappadoce Aegypti praefeeto. Quura
,

versaretur (Athanasius) adhuc Treviris in Galhis, epistolam festalem scri-

bere non potuit.

Jl—^^JLsoof-ZJ . ^-fcjl )6J-JSi^j . ;, rasjil o^-_^Jbo< . IbM—ioij ^^JL^^fUjb

«jcooAfJL^Of «^ojjfOf^Jis oof f.^ oof JU^u^f^of : >fflouS^^o jcoaL^l^^mJODt
w.ia>ofJbiZ) )i^io ^;.m^ • JL>^^ Jbuo f** 6iZ:iy : 6<fj^j v*6p ^ xf'r^?
^-jtij ^^)
—^jj-kJL-Z5 . s^JLk^Jbo ^$fj|JJb ^iabwJ^f? )0fO . )^o*m3 ^;^^
.wioofjaDjbjo wmojJL^ciSopj JL^Jboop : Jbcs^? )o^j . )J^io ^t^^ Of^Jlso»

oDo^QJoofm^ «j^ )90f2 . ^tr^^ bmOA ^Ji^Of JLd^o^ uma.»;^)L3 Jbv^f^of

. wJ^aBo^ ^^m^j^ojo Uiof ^ ^^ >^ju> . 90 p i^sjaai)^ ^Oi ^Ofari3f^^2^

wo;; —iwO > s>i ^ ^_^m . v^OfCi \^» 00« jjio ^ — Oi »0** JL*X^ f-ao

^-—fciii^ ^ f a va;:^ Uof^ - waju*i? Jbo^ ^ , asL\asaiA^Ji^smJQdS.

JL-Am^fls fso , umaiA^Ji^.mjaD JLi\bci^ «JU*i? ^AX>a> JLiioi fi^ . ^oOfiJb)

)oof sx—l^^joioo : Jb\2£\ K^OiOX^il IsL^ilacc^ JL^oi^^m^ Jbir>j\io >$JOf . cimj

cm) ^rrtjap ia-\ . dcojl ^WJL^ f oofijb );m^ v-Oju*o . OfUiism^iamaOf

^ci_z> .. )iis--^jjbi^
'i^s,? '^^ V h'^ "^^^ :
^ci^a^s^)? Of^O ^lmofO

. )iof-mr> ;m^ii^Jb . ^ia>cfjbz> JLiioi^ : JL*j£>j Jbxz) %** 6i^j . Of^i^j

)of-2^^ . b^il o^Jbof . ;mb^j ^L^^o^Ji::» . >$Ux*;^? s^joj Jbojj? )OfD

aooL-*k555,U-*S Ji — Jf^fioj . cmajJL^sA^jo wmajLoA^ASj L^Jboop . Jkab**

)j0f "^^ , )oof ^ofoi^? JL^Jl^j ^fOfZu;^ '.K^^f^J

d^aa^Jbof L^Ofaa
 ATHANASIANUM. 5

Hoc anno dominica pascbatis erat die 'XXX* pharmuthi •VII* kal. , ch. 338.

aprihs, lunae -XIX*, indictione 'XL, epacta 'XV-, Deorum 'VI-, consuHbus
Urso et Polemio ,
gubernante Theodoro heUopoUtano Aegypti praefecto.
Hoc anno quum die -XXVII* pachon mortuus esset Constantinus, dimissus
fuit (Athanasius), et die •XXVII* athyr de GaUiis cum gloria reversus est.
Eodem hoc anno muUa acciderunt. Magnus iUe hegumenus Antonius Ale-
xandriam venit, biduoque tantum iUic moratus, et multis patratis miracu-
Us i), mukisque valetudini ledditis, die -111' mensis mesuri discessit.
Hoc anno dominica paschatis erat die 'XX' pharmuthi, lunae 'XX*, cb. 339.

•XVII* kal. maii, epacta •XXVI*, Deorum 'Vir, indictione 'Xir, consuU-
bus Constantio '11 et Constante 2), gubernante Philagrio cappadoce Aegypti
*

praefecto. Hoc anno multis concitatis tumultibus, quaesitus fuit (Athana-

sius ) 'XXir phamenoth sed crastina die fugit ck
a persecutoribus iioctu ;

Theonae ecclesia postquam mukos ibi baptizaverat. Exin quarta die Gre-
,

gorius cappadox ingressus est urbem tamquam episcopus 3).

Hoc anno dominica paschatis erat die •XIV^ pharmuthi, lunae * 'XV*, * syr. mensis.

•III. kal. apriUs, epacta -VII-, Deorum 11-, indictione *XIII', consuUbus ch.340,

.J90MQ2 i^m^JSjcJ^ : ^^JLX^;^^ N^fjjJlb JbjUL p^ . IdiOi^lsi^ ^k\h^

1—*^ILsoof2> : )J^wic )of!^^ . ;m\ ]^.k^a» o^^lsof . \\£Q^ ^j ^jL^^fuJb
1. mNlliC i^s —Uf-^ ^9 OOf c£DO^O^o)i Jb^^f^^^ wCOoJL^Of^O^^O
: : «J^DQIoio)^

: >^JL:2 JlbcuLo ^;^m^ b£oaju^Ji^.cijaD fi^ ^ )^0f2 ^fr^^

> . cfoosfJi^Of

)?o*-3 . ^oiJb Jbcijco ^*fmbo : i^Ji*xnjCD JLiixVjl;^ ^ \ll Usi : ^n^i^? >3
fso . jL^fjJLcQao^U ^ ]b;L^»:^o Jbf oof bXDoJLja^f . ^oo» ^U^^^ ^ ^ol
]ksJ\lj oci-i5 . )JL^a\ ^x£o)o opoU? )U.^az>o . fZi^ ^OmJ^ ^J^o* ^ji
y >,Tr>\ 2> JL**-Sj ) ^lkS fA* Of^J . Of^iiOJ «6f3 ^j, ]L*U ^^QfiOOfiCZJ uOSU
Of—^JLsof . ^^) — fc)Jbo v^fjUJiis ^m^i^jc )0fO )tOfmz> ^tfnN'^ : ^ioiofiai)

)ii^iDji5 Jl
—^JLsoop : );.mi>wiU? ^^Ji^N^fuJb . Jbojc )ofSivj . )i^o ^;mi^
]LaD9Q —ao ijaoji —fc^^lLs Jb;Of^j .
^Ulj ^Ji^^mjOisjo ^moJL^Ji^^jaj^j

^—fcjiio
^ *; ff>\^ : OOOf )JL^^ JLjlQ^^ fS C>oi )jOfZ) .
x^ir^J ^OSfJiaOf
)U;«^2\ ^ Jbo)oiij )if^ ^ ^;^ v^A^f JbocL\o . sS^i? JLWzi iojopojiazs

LjoaS oom o OiOf ^j»? JLd^o^ oof ^moL» a^;^ . ^a^o^ JLo^? fi^ o^^j , »v}.^7

: ^a>ofJbzi ;.m:>^i^ijb JL-Sj Jbjo ^j^ 6t^j . Offiioj ^oir> ^^ ]fsL^^i£^ "^
)cfJ^^ : JLSjl Of^Jbof : ^^JLX*;^? >5jjUJb )i^\i )0f£> . U*'^ ;m\.i^jc^a
1) Synis imperite multa admiratus. 3) Narrat haec Athanasius ipse ia encyclica ad
2) Vice versa syrus mendose Constantio Let Con- episcopos n. 3.
stante iterum.
 6 CHRONICON

Fast. Procuio. Acindyno et Proclo *, gubernante eodem Philagrio Aegypti praefecto. Cum
Gregorius oppressionis suae actus augeret , ideo non fuit scripta festalis epi-
stola. Quamobrem cum Ariani (pascha) in diem •XXVII* phamenoth in-
dixissent multo risui ob hunc errorem fuerunt
, qui tamen media in ;

quadragesima mutata sententia pascha nobiscum egerunt die -XIV* phar- ,

muthi ut supra dictum est quem sollemnitatis diem significavit Athana-

,
;

sius presbyteris Alexandriae per brevem epistolam quia non potuit con- ;

sueti moris mittere epistolam propter fugam et proditionem.

ch. 341.
jIqc anno dominica paschatis erat die 'XXIV* pharmuthi, lunae •XVJ*,
•Xlir kal. maii, epacta 'XVIir, Deorum •III*, indictione .XIV^, consu-
libus MarcelUno et Probino gubernante Longino nicaeno Aegypti praefe-
,

cto. Schisma fuit in Augustamnica propter morantem in urbe Gregorium

quam opprimebat , donec conflictari morbo coepit ;
proptereaque papa fe-

stalem epistolam non scripsit.

ch. 342.
anuQ dominica paschatis erat die. 'XVI* pharmuthi lunae 'XVI-,
jIqc ,

•XXIX., Deorum 'IV-, indictione 'XV^, consuhbus

•Iir idus aprilis, epacta
Constantio •III*, et Constante •II^, gubernante eodem Longino nicaeno Ae-
,
gypti praefecto. Cum graviter aegrotaret in urbe Gregorius, idcirco papa
mittere (epistolam) non potuit.

: c£OQ ^DOf^^O bCQCUJOOfflAo)^ JLa^IBOOP . ^JC^i^U ^^jL^Jl^fUjL:) .

^)(
iXDoJLfCl^^^ )00f fAA>^ w£DCldiJiS00f u£Do|L^^XaB OOf fS OOf Jbl^Zifl^f
;
Xf^r^?
^ : oofjJLij? Jbof^ . )i^jjk )ik:^? oi^a U )?0f "^^^ . )iJL^^az> ' pci. p
. Jl 10« )^CL-S vaS? ^ ocuici? vj.^00 . *^0f0j;^? ioJOfioJiazs JL.njco ^t^iO
JLn*? : vAia:£)^Iia3 ^vca^i^^Jlzs .
^i^i^ v*Ofopiw Q2.\*>i^? fS to<^/? o^^oi->
. )i»Q:bc) )iVsAJoi;^? jjO JLf jjJLDaaofS^j JkAi£\ ^j o^jojc . i;io)i? J^fDf
%*ci—.s .... |l_ajo JLaDo;^ ^\-^^ )fA^ ^—*J )^^^? vAA^xiC^ ^f^ll )Jp

;....EQ,\ii^Jb ; v^jo >p»Jlar> JL^j)o ^;ff>\^ l**r^? Jiax=> ^ 6pj . Offi^j

.. )J^i )ofS^j :
;£a^iiu:ci Of^Jbof .. >$U)JLd ^^fjjJJL) ;£Qi^i^i )OfD . )^o^£az5

JLj;z5>ioj . ^qIaZSOivSjo vXOOAWofTfJbiO» JL^JboOfii : );m^^)j ^^jL^safcjXfcJbj

. v*aAiiDji^v£0Q^O? i^s^^Si? : ^tr^? LTOOa^JiSOf ^OfCUJ ^^ OOf . u£DQ1a^c\

; 00f;ai^CjC\ vaM^ j.aO . )00f pxb^ ^ ^hl^i^iC^ )oOf Mf^ u£DQ^ia^;^^ ^^^^^
o^—Dj . dffi^s—3j w.6f2> .j. JLjcof lls? )i^Ajj]L. )i;^? 3i^ vxojbjb oof Jls?

^^M? )i^i )0fO . )»0f.m'5 ;£abcii^^Jb . v.»ia:oiJi2iZ5 ^sai^ii^lz) JL*J2j JbjOf**

: );- £Q\KiQA>^ >$]L^va*fjuJbj . JLju^? )o^)j . JLjcio ^;£a:^ o^Jbof >^JL\^;£i?

^Q1a^C\ :Jb;^f^J . aoJi^s£OJQDJ ^ijijO : cIOoJL^Ji^v£QJQDJ i^ij JL^jiSoOfZi

vJ»Q —kfO—^;_^ )00f v*OfOi^)j ^^».^0£> : ^^r^? vXOQSfJiSOf )0fQAJ ^J OOf

o^Ziy : Offi^j v*6p ,. >>Ai»s:\ vxasjb v*j^i? )J .• i^JLj^ o^\Si p )i^jico

 —

ATHANASIANUM. 7
Hoc anno dominica paschatis erat die •!* pharmuthi , lunae -XV-, ch. »43.

•VI* kal. aprihs, epacta -XI*, Deorum 'V*, indictione •!•, consuUbus Pla-
cido et Romulo, gubernante eodem Longino nicaeno Aegypti praefecto.
Hoc anno habita fuit synodus Sardicae i): qua re cognita, Ariani Philip-
popolim Philagrius eis auctor esset ut in hac urbe
se contulerunt. Cumque
synodum cogerent, quoHbet in loco vituperabantur, excommunicati-
ipsi

que fuerunt etiam ab ecclesia romana. Et cum de sua paenitentia ad papam

Athanasium scripsissent puduit Arsacium atque Valentem Sardicae de con-
,

ventione circa pascha facta et decretum ad annos quinquaginta duraturum ;

ediderunt quemadmodum ubique Romani atque Alexandrini proponere

,

solebant. Athanasius quoque festalem epistolam scripsit.

Hoc anno dominica paschatis erat die -XX* pharmuthi, hinae XIX. -XVir ,
ch. 344.

kal. maii, epacta -XXr, Deorum •VI-, indictione •It*, consuUbus Leontio et
Sallustio, gubernante Palladio 2) italo Aegypti praefecto. Quum rediisset
(Athanasius) a synodo Naissi habita, ubi et pascha celebraverat, significavit ac-
curate Alexandriae presbyteris diem paschatis; ceteris tamen locis non potuit.
Hoc anno dominica paschatis erat die •XII. pharmuthi , lunae 'XVIII-, ch. 345.

•Vir idus aprilis, epacta •II*, Deorum -r, indictione •III-, consulibus

. Io^JIIaJ ^^ OOt w£OaLs^C\ OOf f3 OOf Jb;^f^^ :

k£OC\oOf::fiO^^O k£OOMD)Jl£t

Q-sM? f—30 w^ suj^^s^j ^Oi aaojQJoo^ Nof^ ioof .

^9r^^ uroas^Jisof

. ^i )jOf yoj? »^\iD ;^^ ucooii>;^)Ls . cuuc vjaL\a^a^A^A2\ . oopJL^?

QS&O jAO . O-iDv^U? JLiCOiJ^ )i,tX ^ >s)o . sjOJ \n^ J^ OOOf ^t^S^i^
^\^ wjacLkMOffias w£jl\)o)o cfiooJLisJi^D^o? oi,OfZ> ; jcoaA£oJb)i.? Jbjisi^ liozui
^loA^o )m^ y^U ooj^ ; ^aJL ^AjCiCb^^ JbciS Qi£i\jL)o . ioOf )ia:£i\jc JL>^
: di^^Z)^ ^oiri ^^ )j^jjk )i;^ oj^ aol . JLjjjJLcaaofllSivo JiAiooj* y^oj ^\n3
;£a^^^iA, )OfD . )^0fiaz5 Uab.iI^jLi^ : .*iQ>cjJb:z> ^;m\-^ l^^J JLnjo %j^ o^i^t

.^oIa^o)©;^^ lA^lisoofZi : ]h^ \o^}j . ^o ^;£q:s. Of^jbof : ^$JL)|bo ^^fjUJb

. ^Q-Xl^? ^_^^>o$ vxooa^jboi^ : LXOoJLjJbi\Jb Jb^^fioj . .^oJL^c^JLdjo

j — si-iw ^io . dcoa£a^)JLzi )oo< U~2> vXoojQjoofO ^ fS ^^»^? ^^)L^.a^tJuJb

t ^.mh\ Of-:i.jQjc )i^__aAmai5^
^
— ^l . JLa*j2) ''^v^j JLoa^ Jbo\ . U*^
L-**rS? H^ fA* OfZiJ : Oi^t^J v*6f.^ ^j, v*jioi? U ^? )UU . JL^fjJLoaOfS^J

s^L-AXki^? ^^j — k? Ji v-^» )OfD .. )fOf£azi ;£a^i^2DJ^ . w.iQ>ofJia^ ;m\.fJ^o

1) En annus synodi catholicae sardicensis, nempe multoque magis Mamachius derat. temp. athan. qui
343: en item annus synodi arianae , vulgo pariter di- trahit in aanum 347.
ctae sardicensis , sed potius philippopolitanae. Errat 2) Palladius Aegypti praefectus apud Theodoretum
ergo Mansius, qui ponit hanc synodum in anno 344, hist. lib. IV. 22.
 8 CHRONICON

Amantio et Albino , gubernante Nestorio gazaeo Aegypti praefecto. Quum

(Athanasius) Aquileiam profectiis esset pascha illic exegit significavitque
, ,

accurate diem paschatis presbyteris Alexandriae; ceteris vero locis non potuit.
ch. a46. Hoc anno dominica paschatis erat die 'IV* pharmuthi, lunae XXIV-,
•III* kal. aprihs, epacta 'XIV*, consulibus Deorum 'ir, indictione -IV-,
^°^*°'^'
Constantio Constante 'Iir augustis, gubernante eodem Nestorio Ae-
* -IV* et
mo''
gypti praefecto. Quumque obiisset Gregorius die -II* epihi, reversus est
Roma ex Itaha (Athanasius) et in civitatem ecclesiamque ingressus. MirabiU
^utem occursu dignus fuit etenim die 'XXIV* paophi populus cunctique ;
,

magistratus ei obviam iverunt usque ad centesimum lapidem atque ita ;

honoratus quievit. Festalem vero epistolam huius anni iam breviter ad pre-
sbyteros miserat.
ch. 347. Hoc anno dominica paschatis erat die •XVII- pharmuthi, lunae -XV*,
pridie idus aprihs, epacta -XXV-, Deorum -111*, indictione 'V*, consuh-
bus Rutino et Eusebio gubernante eodem Nestorio gazaeo Aegypti prae-
,

fecto. Residens Alexandriae (Athanasius) consuetam significationis /?a.$"c/i«-

lis epistolam misit quam antea non potuerat.
,

ch 348.
Hoc anno dominica paschatis erat die •VIII* pharmuthi, lunae •XVIII',
•III* nonas aprihs epacta •VI-, Deorum •IV*, indictione •VI*, consuhbus
,

cOoJLA^toj JL-A^lsoop : ^ij ^)L.^A^fi>]b . f** lojS^lj : ^>i o^Jbo»

; ^--.fc». ^» hXDQ^fi^Of IjIL^ ^9 oo( aioolLfa^^op Jb;^f>o^ :
^oK-\)^o
k^l 1L>*S9 Jbcak Jbo^o . |L>^ Jboj^ o^fn^ 6p ; JLJL\oopU )oof w0ju>
^
opj ; Of^i^j s*6i:2i j>^ l) ^j )UU JLf jimaof^Jbj ]kl!k£\ oAwJqjl )j^ n » ff>oi ^»

)j^\i ;of-D : )^OfiaD jLziiJ^o ^;.m:bo . ^oio^jbzs JbotJb JLkjSj )bjo ^

. K^^iU ^^JL^sOkfi^Jb : ^>i )6J^)j :
;jai^i^^? o^^Jisof . .^JLXk^JS? ^oUb
Jijpf^j :o)of^a^o? wCoJi^jauQDj ^\ijo .wrooL^Ji^sCajafij ^^'i]j JL^Jboop
jasoJLf a^;^JivA:ro fS : ^f ^j troofl^lisof )))i^^? ooj cJcooJL^o^^OfJ .. oof p oof
)L^\ vs)o . )ij>\o Jj^fids. ^o . JL\^)o »*>oof ^ )i? JLs . u>aA2)0 7^
f.
^>J^
i ^y^b.. «Ofo:^^? : u^o)J[20 Jbo>)o ^;£0^ ^ JLab )JbD )OfD . »*oJ^? ^o^Aioi

)j^9jb)^ l^ ^ )iK:5^ ^ ' *^^ t^ )°^ ^J^..nio . Ibi^a^j ^Of ^$Of\so

IL-Sj IbjOfA* ofZij : OftJ^j »*6p *> )J^>a^/ ^ ItuJkS^ uu\.*. p^ . )jOf )J^siA.t

:
^|LA\.k;j2>? >^f_-k? fA> )oj£> . )»of,fo^ ;ja^Jv^jcacuo ; ^Qio^Jbri ;ja:b^^cix3

]L-A^Jboof-z> . vjti£i*>j >^JL^Ji*jj-kJb )J^i )o&)j . Uicwo ^;^:^:^ Of^lsof

^j oof . •j:ooJL.k9a-^^£0Ofj oof jA oof Jb;^^:^^^ . ^oJLsofJooofjo vI»qia3o99

f» ;::>1^ jLtfjJLcoAo^lb )oof U^ l^^o* ^^ U<^ .-^^r^? dOQafJsof )j1^

)L**jSj IL^jo M* 6pj . Of^J^j v*Ofb «j» «jioi? Ux?^ P^y x^^J ^JQA.
. ^) »,V;JS>? ,^QJ )j^s-\i )0fO . )f OfCCO ;.£a^J^I^ . **iQ»f ISO UiO^Zi
 ATHANASIANUM. 9

Piiilippo et Salia, eodem Nestorio gazaeo Aegypti praefecto. Hanc quoque

epistolam Alexaiidriae residens scripsit.
Hoc anno dominica 'XXX- phamenoth, hinae •XIX-,
paschatis erat die ci». W9.

•VII- kal. aprilis, epacta -XVII-, Deorum Vl-, indictione VII- Sed cum
renuissent Romani dicentes oh traditionem a Petro apostolo acceptam
, se
haud progredi ultra diem -XXVI- pharmuthi neque citra -XXX* phame- ,

noth, lunae -XXI- . . [heic lacuna brevis in codice ,

qui postea prosequi-
tur sic:^ *y\\' kal. aprihs, consulibus Limenio et Catulino , gubernante
eodem Nestorio gazaeo Aegypti praefecto. Hanc quoque epistolam misit
Alexandriae residens.
Hoc anno dominica paschatis «rat die •XIII- pharmuthi, lunae •XlX-hora se- ch. soo.

cunda, •VPidus apriUs, epacta'XXVIII',Deorum •Vir,indictione-VIII-,con-

suUbus Sergio et Nigriano, gubernante eodem Nestorio gazaeo Aegypti prae-
fecto. Hoc anno interfectus fuit a Magnentio Constarts, tenuitque imperium
Constantius solus; qui tunc ad papam ( Athanasium) scripsit ne quid time-
ret ob Constantis obitum sed sibi haud secus quam iUi viventi confideret.
,

Hoc anno dominica paschatis erat die V- pharmuthi lunae •XVIII', , ch 3oi.

^tjioj cfioaa^Jbof )jJL:>^^^ ooiaooiLfQ^OfJ oof ^a oof Jb;^f>oj : JL\JUofo

Imo fA> opj : Of^&oj «oiz> ,, w^Ajl )oof f^jio JLf ficcLaof^Jb ^a )$o^ sH
^^jUJLd Jl , \^ ., fc ,
pf —D . )f0^mi5 ;£abw^JL^3 : J^OOOpoJLaZ) ^i^i^ i^r^?
U) . ^\-_ruLj ^JLA^^fjuJb : \%.^ )o^)j ; ;cQ:i.i^<njt o^JLsof .
yoJLX*;^i*

I «A>\lk cCOO^^OfS ^^ )iaiia\x>0^ U^ O^JjO? : C\)j^J JLlDOyf J^SAi> ^^

^J^i^ oof_\ )L_S? ; ^a>ofJb^ )j^o ^;£n^^ JLdq^ ^^.iii. U :
x^^\
^o^D . j^o^coz!) jjao ^»fr>\^ . iojopojb^
LifrjfiD^ . w£OQjL\a^Jb$o c£ooJLjo*ia\j jL^lboo^ : yoJL\^;s? yOjjUJb JLcut
t»i«imaOf:b.b ^ :
^^jiD^ u£aaa^JiSOf )jjl^ ^J OO» c£OoJL^Q^.£0OfJ OOf jA OOf

t fns J^^J^o . JiA*rSj JLuo fA> 6*3^ . Of^J^j w.6^ ^. smJI^jl )jo^ 3>l joof Ucd
:
yolA\>;S? ^t^? )J^ ^jD : ^ijli? )J^JO : )tO^£Q3 ;m!^JVsJLJ^ ; w^ioiDfJias

La^Isoop» : JLxi^Di^ ^IL^Ji>tJ-kb ; JLojc )o3^^ . JLdL^io ^;£a:i. Of^Jbof

^j —fcfo^^^op oof ^a oof
oof ^ojl Jb;i2f>o^ : ^ajJL;^j^o ^oJL^iofOj
»JO0^J0*l^l>D ^ e£oJi^jaD "^^i? )fOf )jiaJO .
^^j2DJ LXDOajJbof ))JL;v^^

Uj . Jisjia\ 3J^ ^MOfO : wXDoJL^Ji^.£ajaD ^Of0^aA*\3 )iaAjc;\ Joof f**Jo

oof ^j yH . w»Ofa\^ ^j ^\siJ^ . ^J[^<£QL)aD^ Ofia>D ^^^^od AidJ^sj 10^:50

. ^a—iOfJiaZi Ji ,X>D k* "^ L"r^? JLjO f** OpJ ; Offi^J v»ci2> ,, JoOf wu»* fA

: ^ Jo^JV: Jbjti O^Jbof . ypJL\.*;S? yOfjUJb f** ;OfD . )fO>£aZi fm^ Nt>oV*>
 10 CIIROMCON

pridie kal. aprilis, epacta 'IX*, Deorum 1', indictione -IX* post consula-
tiini Sergii et Nigriani, gubernante eodem Nestorio gazaeo Aegypti praefecto.
ch. 352 Hoc anno dominica paschatis erat die -XXIV- pharmuthi,lunae •XVIH*,
, •XIII- kal. maii , epacta -XX-, Deorum •III-, indictione 'X*, in consulatu
(quinto) Constantii augusti et primo Constantii caesaris , gubernante eodem
Nestorio gazaeo Aegypti praefecto. Gallus proclamatus fuit caesar, muta-
tumque nomen eius in Constantium.
ch. 353. Hoc amio dominica paschatis erat die -XVI^ pharmuthi , hinae •XXI*,
•III* idus aprihs, epacta -I*, Deorum -IV^, indictione 'XI-, in consulatu sexto
Constantii augusti et secundo Constantii caesaris, gubernante Sebastiano thra-
ce Aegypti praefecto. Hoc anno Serapion episcopus Thmueos Triadelphus ,

Nicii, et presbyteri Petrus atque Astrucius i) cum ahis ad imperatorem Con-

stantium missi fuerunt, quia timor imminebat malorum ab Arianis; attamen
re infecta revertebantur. Hoc anno Montanus palatii silentiarius , introiit

tamquam episcopus (Alexandriam); sed enim coorto tumultu, frustratus abiit.

Hoc anno dominica paschatis erat die -IV* pharmuthi , lunae -XVII',
ch. 354. 'VI* kal. aprihs, epacta •XII^, Deorum 'V^, indictione •XII , in consulatu

. uioaj)L;^j$o cXooJL>;^fOf£Dj «^o^ ^h^j ^6i IL^lsoofZ} .• ^^U ypl^^^^t^l^

^j, ^^p^9 uTOaS^lSO» )ll^ ^$ OOf vXDoJL^O^^OfJ Ooi, OOf fi» 001 Ui^fiOJ

;£ai>^Iia>Di^ ; «loio^lazj l^>)o ^;ff>v^ )L>-Sj lcixzi f*> opj .• oi^^j ^OfZi

. )J^Oivl )oS)? : -^Ua^ Of^lsoi :

yoUJbo yOtjUJb foa^ i^i )0fO : )^0f£a3

. ocoa^coa^o? ucoojL^l^mjoD^ ( \^ia**^ y l>^)lsoofZ) . ;.m^^ yolA^^tJ-»l:s

oaaa^lsof oiDol^ta^jcoofJ oo< ^ oof Jbi^t^? • ^JiroofO dDolL^ll^sDaoj )^*iOfDo

«j» aool_A^_j)l^.»caja£\ opojt ^X^i)^ o6« .- ilcoofO }'^U ^aWl,^ .^^,>c^

-**o ^.k^Lfio^ : v*ia>Dila3 ;£Q^ii^)bi U*^j Injo ^ o^j -. Oi^k^j ^ot^

^^IL^..ji^b : l^il )6;\)? : f** Of^)isof : <^o)L\^;^? v?t-^? '^i P^ '

'^®*^=^

^--i,Ujo ; JS>a^^a^oJ u£oojLA^]i^£QjaD^ : J^— ici )LA^lsoof3 :

);xai.M*j

^a-a^)l2ot w^)U ^^ oof us>o|L^^)bof£o )b;^t:5D^ .• i)l£00fO ^oIa^I^cQJod^

.• yot . aCIaJ^ u£oa2\of^)L;^o cXQj)aioU ^aSoaciSof ^$£))f)LD )^Ofri .• ^nic^
. JDo]L^)l^^aD )Li^:^ I.ciS. o^^i^? . )b>A*)o )Luko ^o)Lq>;^)o ^o^^OfSo
c£oa jl-^aiD )^0f—z> . )io^a^ Uj oi,? ois .- oofj)L$)* luoJ t$o Qi\**j fS

Ur ^SOf jt-^J^Jc? ^o j»a2>aa£aASot ^ ^]L^U)l2» ^ >iaoUfA^JOf\A£o

;j3i^J^nso .. v*ia:^f)la2> )bo^)b U^^J )bjo ^ Oi^j :

Of^i^^ ^OfZi .j.
)i.ofaiK£o

;)Ljiku* )dLS^? :
yfn^.»!. Of^sOSot :\o)L^.*;^? NOfjU)b \k^ y^^ . )^0f£a2>

ufioo]LA^-j)i^ £0)00^ J ^)Lsoot$ >^w3Jt^ Ji^^-Jjo : );.£a^UU ^01^^.0*0*13

J) Chron. veron. modo Astericus , modo A$tericius.

 ATHANASIANUM. 1 I

septimo Constantii augusti et tertio Constantii caesarls guhernante eodem ,

Sebastiano thrace Aegypti praefecto.

Hoc anno dominica paschatis erat die •XXI' pharmuthi, lunae •XVJII-, ch. 35!>.

•XVI* kal maii , epacta •XXIIh, Deorum -VI-, indictione •XIII^, consuU-
bus Arbetione et Lolliano, gubernante sene illo Maximo nicaeno Aegypti
praeiecto. Hoc anno Diogenes ,
qui erat imperatoris notarius i), conatus
episcopum (Athanasium) comprehendere casso effectu fuit. ,

Hoc anno dominica paschatis erat die 'XII^ pharmuthi lunae •XVII-, , ch.sos.

•Vir idus aprilis, epacta •IV^, Deorum 'I*, indictione •XIV*, iu consulatu
octavo Constantii augusti et primo luliani caesaris, gubernante eodem sene
Maximo nicaeno Aegypti praefecto cui successit Cataphronius biblius. Hoc ,

anno cum Syriamis dux tumultum magnum die •XIII- mensis mechir in ec-
clesia concitavisset die -XIV- ingressus est cum militibus suis nocturno
,

tempore in basihcani Theonae : haud tamen comprehendere (episcopum)

potuit ,
qui non sine prodigio evasit.
Hoc anno dominica paschatis erat die •XXVII- phamenoth, lunae XVir, ch. 357.

•X^ kal. aprilis , epacta -XV*, Deorum -II-, indictione -XV', consulibus Con-
stantio augusto novies et luliano caesare iterum ,
gubernante eodem Cata-

. 001 —s oof )— s^JZifioj . ^jLoop ccoolA^]i^.xajaDi J^i^o ; «-coo^^a^o?

o^j . Offi^j ^dfii . . . ^9*^^ aoaa^lsof ^^ oof ^O-jJL^^idJL^o^
w»DfU

;m:^i.i^jc^ p^ : IfOfsnZ) ;.m:b^i^a>oi^ . ^a^^Ji^ fA>o ^^^m^ ^t^J Injo ^

yoLx^^Q^a^ll =5 . \i^ tL ]0i^J . ]h\l0 y-*iSQ:^ Of^JiSOf :
yoQjbo yOfj)JJb

uXoo-iaAcaaJL^ Jb^^t^^ . ^ojJLWoWjo ^JIa^o^^Ij JlA^jiSoop) : );j:a^i^ir

JL»a\iDJ JLioi^ aSLJOf^oJLf )jO^ : ^tr^^ cfiOaaUSOf I^aJ ^^ OOf Jbl£D

)La^ Ujl i^Jb^^Lio fA Jbof ^l (){ . u£oa£)aamA£)OfS. ^Ofa^vjj^ )z^ *

^ ^
;.m:i.i^^njo : w^iaio^SLZ) ;.mbcfi^o JL^^Sj )njo ^m OfZij .. Offi^j w.dp ... ^)?
^^JL^^fi>)^ . t-K* )diSs.^ .
]^il Of^^Of ; ^^Ia\*;^? ^5^f )^cuc )OfD : )f o^mz)

)i^^-AiDjJ5o . LXoa-^^a_cs^o? vxooJL^)^.xsijaDj . JLscij JlA^lsoo^Zi ; )ua^f)»

^OfOAj ^^ oof )_nm umaiiaAma)iD oof %& oof )j;^f>o^ : f)mop wmaj^A^a^)^
« —.^0 —s )^op ; wmoL^nATs wmoLjo;^!^)^ Of^i^^ :
x^^f^} dmasf)sof
Uab.i^9)^ oop fd : v^Of:^:^ ;jm^i^i^ wmao^ wioajJLfoo^ )if^ "^^^
;.-A<^ J^)of-.A>Di . Off-A*)ic\ s* >oi? )) . Ofia\L^ ja^ Jbo)ofi^\ "^ JLWr^
ia-JOfiolso )-i.njco ^; ra>K7> JL^-S» Jbjo u^ oizi^ ; dffiVoj ^oi=) ... ^;^
: > m\ i^.,Kv:><» o^^Jbof : ^^JLX*;^? s^jj)))o ]'^sq^ p^ . j^o^mrj tfnvi^ojo
L-x^JLsoof^ >6^—Jtij ]h> ttv *> : );, , ft>\j^v\ »y yoJLA^O^JLo : ^^i )d^^9

i) Ita ipse Athanasius in apol. ad Const. n. 22. ncc non clironlcon veronense.
 —

12 CHROmCON
phronio biblio Aegypti praefecto, cui successit Parnasius. Tunc Georgius
ingressus est die -XXX* niechir multosque violenter comprehendit. Verum- ,

tamen Athanasius episcopus in fiiga erat seduloque in civitate quaereba- ,

tur , cuius rei causa pericUtantibus multis , scripta non fuit festahs epistola.
«ch 3,8.
Hoc anno dominica paschatis erat die -XVJI- ph^rmuthi, pridie idus
aprihs, lunae •XVII-, epacta *XXVI', Deorum -Iir, indictione -I*, consu-
libus Tatiano et Cereali gubernante Pario corinthio Aegypti praefecto. Epi-
,

scopus quidem Athanasius latebat in urbe Alexandria Georgius autem re- ;

cessit die -V* paophi, a populo expulsus. Propterea ne hoc quideixi anno
potuit papa (Athanasius) festalem epistolam mittere.
ch. 3w.
anno dominica paschatis erat die -XIX* pharmuthi, pridie nonas
jjoc
aprilis, lunae XX*, epacta -Vir, Deorum -IV-, indictione •11*, consulibus
Eusebio et Hypatio, gubernante eodem Pario i), cui successit Italicianus
italus; huic autem post tres menses Faustianus chalcedonensis. Ne hoc
quidem anno papa ( Athanasius epistolam ) scripsit.
ch. 360. Hoc anno dominica paschatis erat die •XXVIII- pharmuthi -IX- kal. ,

maii, lunae -XXl* , epacta *XVIII., Deorum -VI-, indictione -III-, in de-
cimo consulatu Constantii augusti et tertio luliani caesaris, gubernante Fau-

. jmolLiolbtlLs 019^3^ :
^^r^^ ^ODfisof a33oJL\zui:> u£0oJLjOtBji^iD ooi
^
, y^A^s:ci )ooi ;rsr J^^Jb^ofo . v^o^i^iZi ^i^)^ ^ uiooJL^foJl^ x^^^
)i^»sa:^ )oof Jbol^o . )oOf ^Ofoi^? JLdo;^z> ucoosaamA^Of ^^ ^ai^Jb)U
JJ ^^^f-ri . Ov-rii^ OfmAJOOftiAD )jOf ^\^oD )JU^b fS . ^JU^oJbXo? ^ab^

;m^i^njo lx*-2^ )bjo ^ cizjj Offj^t ^op ... JJ^aJjI^ ^i''^? JS^i^i?
^^^m^ Of^Jisof : )fo^mZ5 ;mb^j^^»^ : ^$JL\*;^? ^^f^? y^ p^ : v*iaio^Jlazi

^Q iJLa^JL-^^ JL-A^jLSOOp :
)J^v_A>DjD v^JL^a>fUlb : \h\l ]o^j . )i^0
; ^^f ^^ cxa-_3^J[ 90f ufiDoJLfcJ^ioD <^o)L.»^Ji^ )Lj;.r5f>o^ : ^;\)of^OpJO
. wA^siD fS )oof ^OfoJ^-kJ )J^fiD lAi#jmso\)bi . ».maAmJb)i? ^ cmaSoamASOf
; ^jU? JLJaa ^ t-_3 . sA-Soof)bn ) i^^ QaaZ? )oof ^ju* ^^ wXOoJL^f o)okj^

. . . )i^^—aJ^JL )iK5>^? oJ^Ji^ umaSjLs s* jsoi? )jOf \hJ.SL=:> )ls? )?0f "^^
^^joj f*> p^ .
s*iaiDfJlaz) ;.m:isi^J^ l**r^? JLjo m* oiis^ ; Ofii^j s*6fZ>

yo)L^sQ^fd^)b .
k^il )6iS^f :
JLi»:^*, o^QSOf ; )»0fmi5 ^;m>o ; >$JiA\.k;s?

oof f-a oof Jl^ j;-z>f.-iD^ . umoJL-A^JLsoof^o iXooJi-AZimoof^ JL^lsoOf^ : ^l^lf

Offi^s«Dj ^-AA*t^ )i^i^ . «jaa-\)L^? umaj)LaA\)i^J OfiJ^^ :
Js>aAmUf)b

fA* opij . Of^J^j w»o>r> . . . ucosjis oJ^jj )^0f )ls? ; umoJLjOfA£\Jb> umojJLmols

v^o ^;m:^; yoJL)JbD ypfjDILs JLici )0tD . s*ia:DtJia3 JLiiDio ^;mb^ ^p? Inxn
1) Syrus lioc loco Pariesio.
 ,

*
ATHANASIANUM. 13

fitiano chalcedonensi Aegypti praefecto. Hic praefectiis iina cum Artemio

duce ingressi domunculam cellulamque, ut ibi Atlianasium episcopum con-
quirerent, acriter torserunt Eudaemonem virginem monialem. Quamobrem
ne hoc quidem anno epistolam scripsit (Athanasius).
Hoc anno dominica paschatis erat die -Xlir pharmuthi, -Vr idus apri- ch. 3«i.

hs, lunae .XVII*, epacta -XXIX*, Deorum 'Vir, indictione 'IV*, consulibus
Tauro et Florentio, gubernante Photino Aegypti praefecto cui successit ,

Gerontius armenius. Ne nunc quidem mittere potuit (epistolam Athanasius.)

Hoc anno mortuus est Constantius; cumque solus potentatnm obtinuisset
luhanus, persecutio adversus orthodoxos deferbuit: etenim imperator luha-
nus mandavit ut ubique terrarum orthodoxi ecelesiastici dimitterentur
,

qiii Constantii tempore persecutionem passi erant.

Hoc anno dominica paschatis erat dle "XV* pharmuthi pridie kal. apri- ,
ch. 362.

]is, hmae -XXV-, epacta -X-, Deorum I', indictione •V*, consuhbus Ma-

mertino et Nevitta gubernante Gerontio armenio cui successit Olympius

, ,

tarsensis. Hoc anno episcopus Athanasius rediit ab exiho mense mechir, et

ecclesiam suam recepit luhani augusti iussu ,
qui hbertate donavit cunctos

; ^DJOfO -ioaj)L\cu|^ ^\i$o ; u£OQ^.£oaN^o? jcooJL^l^jiajQoj JL^lsoofj t^^t

*ioa—atJLsof LjOf ; ^^pso? uioaaUsof ^olAjo^AS^la .xoajJL^^cools Jbt^fioi

OfJ^^Z) ia-\ aa\£o llk^i IkJSsOo JL^zuajjc )J^*r\ ^ . oa^oj u£Oo)Lico^i)o
i^* —k)i^;^ :
^)i^.n3 i^oJ^ aa^Qi^oofjoOfS». : u:oaSao,rn^^Of c£OoJL£o)ofb)i)^

1**^^ Jbi^Z) f.A* oizjj . 6j^\25j ^dfZj ^^ ^, 3i^3 Uoi JIb? )jOf ^^ . aauc
. Uo i cn -^ ;.—£o^iS ^iv*^ ^JL\.*;3j ^^f^? ]h^ p^ . .*i,a:^^JLa3 ;cQs.i^i^
1—A^l_soofZ> .
vs^silj ^^)L^ji^a.*.Jb . Ji^cuL )oi^f . bjtio ^;^^ o^^Jbjof
^^^^—::i* : w£oa_-iA^aS oof ^-a oof jLjsZsjioj : ^oJLA^Of^aXsjo w£oofoj[^j

)jOfZi . saaXa:^ ^rioi? )jOfS. )ls? : \^^>^^ cEoaafJisof JLi>C9? tXooJL^ofOf^

: w£DA_jL\a^^ )ia !».;\ Ofjj^i^ ^Of0^a*j.\r5 fSO . aOoJL^lA^s£QJQD fj.^ ^^
la^OiD L£oajJL\aJ^ ^j JbfOds . ^pof oo^ao^io^of ^-^oc^^ JLsom? JLjmJ

^t, uCDoJL^Ji^jojaiD^ 04Zi)Li5 aSMi)i lAjijil oof^as^oiojo? ^^ozii^ju? : ^oj "^nZ)

^^tjjJL) M* )0f^ ; vAiaiC^Jbo ;£Q^i^vJCiiAjJ5 JL*JB^JblXli fA* OfZi^ ; Of^JN^ZJ^ ^OfZS

voJL^a*fu)3 . fA* )of!^^ :

[^isi^ Of^Jbof )>Of£QZi )jcsDa*o ^^ff>vr> . ^oJL\^;2?
O^ a OOf )—j;3f>D» ; ) ^ ^OfA^Op^O u£0aiA^jOf:o)>O^ JL^^JiSOOp ; vA.i£iA*^

wCoa_A£o)j)iJ );~ASOf:jQ^ )^0fi5 . ]*aii^ ^a2>D00f^0? Offi^^ u£ooJL^^oo^

A . ^a^<£aa^o? wXoajJL^o^^f Ofj^oaSLii )iA. )aDo;^ ^ ^ cxoaSaa£QASOf

^j )jo;S. . i;>D)i? i^::Dfi5j jjsi^l . JLdo;^j aa*;\oo oo»^anmA.9>Of yOOf\£\ <D-^it

 14 CUHOXICON

episcopos et exulantem clermii , uti supra dictuni est. Tunc autem scripsit
epistolani ( Athanasius. ).

ch.363. Hoc anno dominica paschatis erat die 'XXV-pharmuthi -Xir , kal. maii
lunae -XX*, epacta -XXI', Deorumll., indictione 'Vr, in quarto consulatu
luliani augusti cum Sallustio, gubernante eodem Olympio Aegypti praefecto.
Pythiodorus thebanus, Philippi servus, attulit luliani edictum die -XXVir
paophi et episcopo coram exhibuit quo in edicto multae minae fiebant i).
, ,

Tunc sine mora exiit urbe (Athanasius) perrexitque Thebas 2). Octo autem
post menses interiit lulianus cuius morte vulgata rediit clam Alexan- ; ,

driam noctu. Deinde octavo die mensis thoth, conscensa navi apud Hiera-
pohm orientalem obvius ivit imperatori Joviano a quo honorifice dimis-
, ,

sus fuit. Hanc festalem epistolam misit quaqueversus more solito ex urbe
Memphi, dum Thebas fugeret.
ch. 364. Hoc anno dominica paschatis erat die TX* pharmuthi, pridie nonas
aprihs , lunae -XVl-, epacta TII*, Deorum TV-, indictione -VIT, consu-
libus loviano augusto et gubernante Hyrieo damasceno prae- Varroniano ,

fecto cui successit Maximus rhacotensis 3); huic autem Flavianus illyricus.
,

Hoc anno papa (Athanasius) ingressus est Alexandriam atque ecclesiam die

«io — isDflsirs Jk^^Hj^o ^;mNZi IL>^^ Ibuo ^ dp^ . oj^ftoj ^6^2) ^^ ,, 3J^
; f-A*0 y >;ff>^ Of—^lSOf .
)f 0f£a2> ^VfflN"^ . s^UlJbo yOslUlb iSQI^^yl )0fO

^g 4~*\q^N )
—^L-Soofj ^2i'iU )Mjo . J^j v^JL^^Okji^Jb ^il jo^j
w£oa.A^Jb^Of hXoo^i^oo^o^ oof %& oof Jbv^^^^ • JiXA£oa\JLD^o LXsaXfDQ^o?
Oi ifDaS t 2> : ^a£a£oc\A£ ^^^ l£oq:£i^o^I a:oofo^ojl.»l.oo^ .
^t^t
^\__nDa\ Of__i£i£o pf 00 : u.-3o)Ji2o Jbc^jLO ^t^^CLbo s*l^l u£oajJiA\a.*)^

wC\£oo )i^f^ ^ ^QOi.i i^ Ofi^v^ ;z> . )oot )0|i>^ )ilU^oo . ^a:9aQ££LJ^0t

. Ofja-so ;, ^J^^xa^o b£oaj]L\a>^ J^^a^ ^^t-» JLjl^I 9)^=) ^ao . cfa^Jiz^JL)^

Jl aXlbs ci—af : ioi^s z> JLisDJ^ fso . JL^fjJi^aao^XlJ ^ JL^\Z5 JLjcO^

)0fO i^);nAiD OfiiD S>U . Ji^^ w£oajJiAiia^Jb ^^^ . ILxjjiDj ^A^a^to^l^
6fAx\jt . uEaA^iDo^iD ^ c£a>)|izi^i^ ^^ji^ j.a )i^^|b^ li^^^i* Uo^ . iji^?
Ji^iJLi^o JL*-Sj IzjLii fA* 6i2ij:6i^k^j «6p «j, ^, i^^o^i? )fA^ ^^? p JU? OfS.n\
: )^.\i Of.|j5li20f . )f0f£az) ^ci^iJ^sJtlb . s$L\-k;s? ^^joj f** )0j.o . ^iaio^lsizi

>ff>a,.^a^o? ^aj|Lz5a>)j IL^lsoof^ : >&Jhjc^ ^^]L^.AQ^a>lb : ho)fl }o^y

d^DOi^^Aaialb^ Of^i^^ JiQaA^Ji^Of : JL^a^9^ w^oolLfOf^? Jb;^^^^^ .«jcoojlLjofop^o

)i^fia\ \iX ^lsJLs \jOi2i . ^oJL^oOfSX^? w^oajlAi^lls Offi^^ ; umA^o)ofS)f

1) Sive de restituendis idolorum bonis , sive de ex- veronensis, n. 7. dequo corrupto vocabulo tot vana
pellendo Atlianasio, ut est in chronico veronensi. verbafecerunt Maffeius, Mansius, atque Mamachlus.
2) Hinc demum corrigitur illud Thereu chronici 3) Syr. rhaphotensis.
 ATIIANASIAISCM. l5

•XXV- mechir. Epistoliun vero festalem misit consueto more Antiochia ad

cunctos singularum praelecturarum episcopos.
Hoc anno dominica paschatis erat die primo pharmuthi , -V- kal. apri- ch. 385.

lis , hinae -XIX*, epacta -XIV-, Deorum •V*, indictione •VJII-, in consula-
tu primo Valentiniani et Valentis augustorum ,
gubernante eodem Fla\ iano
illyrico. Nos occupavimus caesareum i). At mox multarum accusationum
causa patiebatur persecutionem papa ( Athanasius), ideoque contuht se
in hortum fluvii novi. Sed enim paucis diebus post ,
quum ad eum ve-
nisset cum Baraside secretario praefectus , tuht ei openi ut in ecclesiam in-
greretur. Tunc terrae motus contigit die •XXVII* epiphi, mare in orientaU
plaga retro cessit , multi perierunt, multaeque res pessum datae.
Hoc anno dominica paschatis erat die •XXI- pharmuthi, -XVl- kal. maii, ch. 3G6.

lunae -XX -, epacta -XXV*, Deorum -VI-, indictione 'IX-, in primo consu-
latu Gratiani fihi Augusti et Daglaiphi ,
gubernante eodem Flaviano prae-
fecto. Die /XXVir epiphi impetum fecerunt ethnici, et caesareum inceiisum
fuit, multique cives immania detrimeiita passi sunt. Rei auctores damnati
fuerunt et extorres facti. Deinde Prochanus macedo dux creatus fuit.

^ ffjc )i^jK ^J Uf<>^U . v^ofisco Jki£iA*o ^;.m^ ll^o . JLffjJlmao^

6fZ)j .oiii^j u.6p .;. JLa^JLsof^^^aiij oofSa£i£aA2>o^^^Of,\n\ .\y^ ^^l .loolx^?

; fc>\i^i^ . ^^)L\.k;^? >$tj!JJL> lxiiL> p^ ; s^iaio^lsLZ) vjO U*r2)j Ini^ ^
]!^ ixci . Ibc^U v^lL^^fi-kJb . U^i^ )6^^ : fca^b^i^j? o^^j[so< ; )f0f£co

oof JLj;^jio^ . oof^^a^sjj^of u£Qa\o)^o ciDajJLiA^oi\)o)^ JL^JlsoOf^ )i^^A:^fD

f-_AZ5 f-a ^ol U? . s^U^JLdo^ ^Cicaj . ^oJLfoOfS\.fc? ^ojJLrsJLs oo^ jjs

fi^_3 U? . )oOf SA-UL )W Uo^J Ih^i^ : ^?fl? t-S cXoJisJb OOf .l^t^^OD

Of—\ niiw . ucaoailsof jo^ OficiS. \ll Jboi^ ^£0^*10);^ fS : li^t )i^cu
^ I vi> -—Sof . vA_aASOf^ Jiiiijco ^;.£a^Z) JLcOj )oOf fso . )lf^ ^o^j
JLnJO fA» 6p>^ : 6f^iSzi^ vA^fZJ ,j, ,t. JS.zij^ll )ilL;J^o :
po? JL^^aSvO . JLjfJsO

^;xab.3 . yoJL^JbsD ^^tjUJLs ;.£Qi^ii^? p^ . vj.ia::o»Jiai5 fA*o ^;.£Ct:s2) i^r^J

:
>& — *.i^ vo) —A^.kvLfcl^ . \hA, \oi^j . Jk^iA*© ^ycn\ Of^Jisof : )^0f£a3

. ^ci2u)l^)^^o wcaa^a^o)^ Of;^ u£QajJiA^);c^^^ JiA^Jisoofj )iisAiOfO )i^sUO

l^i^jLo ^;^^o Ji^iA> a^£D o : wToao^Jisof ufioajJL^JLs oof f^ oof Jb;j:^t^9

Jb.\oJb^ . oofJOfiDooof^w\saS ^ fL^^^ ^^t-^ • vpf-^^J^o*^ i^^ . v-^aA^SofD

)jOf ^i^s—:^ . ) — fciamaofZto )— D.>aAAZ> ooof )i^x ooofj ^-k)o . ooof JLjld

Ji— zuo f-^ 6p>j : Of^i^j ^o^ .... Jk.ki )oof JLjOf^A^o oof u£oajJL^Do;3

I) Una erat ex ecclesiis Alexandriae sic appel- sv ru Kxiaa^slu) et ab his atque ab ethnicis pol-
lata. Hanc magnam dicit ipse Athanasius in histo- iutam fuisse Llaspheniiis in Christura atque sacri-
ria Arianorum cap. 74. ( h t^ iJ^sydXy iy.xXvTia. T-n ficiis.
 16 CHRONICON

ch, 367. Hoc anno dominica paschatis erat die 'XVl' pharmuthi , kalendis apri-
lis , lunae XVI-, epacta VI*, Deorum -Vir, indictione 'X- i), consulibus
Lupicino gubernante eodem Procliano cui Tatianus Lucius suc-
et lovino, ,

cessit. Hoc anno quum Lucius ingredi conatus esset die XXVI. thoth no- ,

ctu deUtuit in domo quae erat prope ecclesiae praesidium; cumque Tatianus
praefectus et Traianus dux foras ipsum egredi curassent, is mirabiliter ex
urbe evasit incolumis, quia Hoc quoque annoeum turba interficere avebat.
» epistolam scripsit (Athanasius) nec non divinorum Ubrorum canonem edidit.
eh. 383. Hoc anno paschatis dominica erat die 'XXV- pharmuthi, •XII* kal.
maii, hmae 'XVI*, epacta -XVir, Deorum •IL, indictione 'XI*, Valentinirfno
et Valente augustis secundo consuHbus, gubernante eodem Tatiano praefecto.
Caesareum coeptum est reaedificari die VI. mensis pachon quia gratiose ,

impetratum fuit imperiale decretum per Traianum ducem. Comperti sunt

incendii auctores et remotis statim incensae moHs maceriis eodem mense
, ,

pachon initium instaurandi aedificii factum est.

ch. 8«9. Hoc anno paschatis dominica erat die •XXVII- pharmuthi, pridie idus
aprihs, lunae 'XV-, epacta •XXVIIL, Deorum -IIL, indictione -XIL, con-

) k^|isoof3 . ; rr>\f yoJL-A^^fuJb . ) \"m^. )6J-JS^j . )j^s — ic o^-^isof

. a:oa_j]L\Do;^ oof fwS oot J »;^f_>oj . txaoLOol—.*)jo u£0 ^^LSij^^jSi zi\j

)Nico ^;ffl\.:^ "^^s^V c£ooJLoc\ ^Amf ^ )$op . w£ooJLdciS. ^DoJlA^Ji^ 0ffi^z>9

jaojJL^Ji^ o^)o .
)if^j yoUf o^aS^ );l^^ ^j o6i )i^Aro Ji^Vo vaj^)o .. io)^
fS .
^iok^l J^)ofAioi,o . )i^co ^ ^SiSLi : cax^oj ujcoajJL));^o uCoostJLso»

«j» fn^ JLof!!^ Jbi^ ^^^ Jboio fS . :i>i^ )jop) . o^^c^sr\ Jkis ooof ^a2o

;£QiwU p^ ^o^^JbiZ) JLc£a*o ^vrft\*^ IL*jSj Jbuo fA* p^j Of^i^» »^6fZ>

.
^>>i ^OfLJS^j :
;£Qici^c:uc Of^Jbof . )f 0f£Q2> ;ia:i.ii^Jb .. vpJL)l>D v°hUI^
^a-jJLiA^u_jof.\)o)j JL^Lsoof^ ^-—ki>l? )i^s_i*z5 . );.£Qicf**^ yoJL^ji*a^Jb

v^V-A- : iXOOSfJiSOf uEDQjJiA^ji^ OOf fS OOf JLf^ODJ . 00f^s£Da<;j^0? u£Q^)o)jO

_-aZ) JL2\:^ JbfOQ£\ fS . JL>U >$aJiaz> )i^3 ^^^JLoofnX jtf Oio lx> ^^\
);.2i^ ^ )iis^jo QAAnjt? OfCo)j s^Jof^ w9)j odf . w»oiSA.J ucqaoj uOQjU));^

j.»„AA^ JL*;uk ^^ajiso Ofii

^j ^fi^ .
)oOf JLjfio Jbfa.»o )i^\aaio ^j oof

) V^ito ^vco^^ l**r^? )bx3vs> dpj : Of^i^j v*6f3 .... Ua1i:\ ^2? Of\

^t^CL^ Of^Jbof . )fo^£QZi ;m>>>i^sjcaOA»i^ :

yoJLs,*;^? yOf-»? f*> )OfD : ^ioio^ia^

]La^JLj2)oo»j )i^s_AiOfD )i^uJO : );£Q2>.ijU vpJL^^fuJb : )i^i ^o^'!^^ :

JiAirscio

I) Quae sequuntur continentur in folio, quod in cl. editor Curetonus recte adnotavit;
est, ut ipse
perturbatis membranis nitriensibus, itemque in lon- nos autem nunc iusta in sede folium hoc natiroque
;
4inensi editioae (syr. p. /.) extra proprium locuni ordine, ut par est, collocaraus.
 athAnasianum. 17

sule primum Valentiniano iVugusti filio cum Victore ,

gubernante eodeni
Tatiano praefecto. Coepit papa (Athanasius) ecclesiam aedificare in Mende-
sio quae postea de nomine eius appellata est die •XXV- niensis thoth ,
,
,

initio anni •LXXX.V- Dioclctiani .

Hoc anno paschatis dominica erat die "ir pharmutlii, "JV- kal. aprilis, ch. 370

hmae •XV-, epacta -IX-, Deorum -IV-, indictione •XIII-, consulibus tertio
Valentiniano et Valente augustis gubernante eodem Tatiano cui successit , ,

Olympius Palladius samosatensis. Absolvit papa (Athanasius) ecclesiam ,

quae de nomine eius dicta est, desinente anno LXXXVI. aerae Diocletiani;
quo anno die -XIV' mensis mesori anniversaria quoque peregit.
,

Hoc anno paschatis dominica erat die -XXII- pharmuthi, X V- kal. maii , ch. 371.

lunae 'XVI- epacta -XX-, Deorum -V-, indictione XIV-, in secundo consu-
latu Gratiani augusti cum Probo, gubernante eodem Palladio, cui successit
in Aegypti praefectura Aelius Palladius palaestinus, qui dictus est Cyrus.
Hoc anno paschatis dominica erat die -XIII- pharmuthi , -VI- idus apri- ch. 372.

lis , lunae -XIX-, epacta -I-, Deorum Vl- i), indictione -XV-, consulibus
Modesto et Arintheo ,
gubernante eodem Aelio Palladio, qui dictus est Cy-
rus, Aegypti praefecto.

;
aDQjlA^l^ oof fS oof Jb;zSf>D^ io^iO^o ^xoo^a^ojj o<v2> lxoqjJL^o^\)o)j

,», crDa_jlA^JS.DoUj ^j loi^ vA—5Qa*o ^Uioi^ )i^ix JkkfA, '^ ; i,oi ^

^^Ia^^jJuI::! : h^il ]o^j . Jbjci o^Jbof . )^o*£ai5 Unb.i^fl^i^:ii^ . ^l^^;^/
:
oof^a^^o? .£Qa\)o^o ucaojJiAiA^o^jo)^ JL^Jboof^ iS.\l? Ihia^ -. j'^:^l!i^lj

. U^JkiAA. -£ooJl.k^)l\Jis LXflojL2i::ooof\o? Of^i^D^ ^QjJiA^Ji^ oof i^ oof Jbi^f^^)^

hSfj h^Q> ^jlioij ll^iA, is^^U ^ . o^i^ciA. i;^ wlof ]i^\ uscJLsJb dfAii^
^, »*ia__£DOfia:^ Ua^ici^^Jb . «.ViCiA. l^JOfajOf ^? o^^y ctoojIa^^ooJL^ ^^^
;^i^^>CA* p^ . ^iasD^la:^) ^5lio ^^ia^ U*rS$ JiziJLD ^ OfC)^ . Offi^^ v*dp)
: )— KisQA* )ci_!^^ : ^ *ffr>v Of^lsof . )^Of£a25 ;m:^ii^Jb .
^JiJJiio ^^fj)JJb

w£oa^a^jj^o? ^ojIa^);^^ lA^Jbooft ^iiii? )i^3 . );£ci:b^^)9 ^oJL^^o^Jb

u£oo) — fc^)l\Is ucooJL^Of Of^i^^» . c£DoJLfJl\is oof fA oOf Jb;^j.:£>^ : u3DaZ5o;s)^o

0f2>^ ; Off^^ «oir> ^j, ^.k^psoj cxoas^jisof .- iXooofioD ^;^i)^ oof )jdAX£d^B

;xab^^«^^Zi . ^JiA.k;LS? ^om? )i^ p^ : vAiasofJbiii mi^iVs\i^ ^t^J Jinjo y^

Ia^oo^ ; )usiiAisaA*f ,^JL^cuo-»Jio .
^ llo )o;^)^ : fA* o^JjSOf ; )iof£azi

oof ccdoU^IIXIb kiooJL\of oof f^ oof Jb;L:3f>o9 : «-£ooof]^i.fc^)^o wSooXooffa^*

A—^:^*^ t—** Cpf : Of^iS^J «Of^i ,, ^-«fctr^? vJSJaa^JiSOf . ufiOOOffOD ^lQlh
1) Syrus mendoseiet non /• (die) Postulavit autem temporis «eries ut nos scriberemus VI-
3
 ) ,,

!8 CHRONICON ATHANASIANUM.

th n7.j. Hoc anno pascbatis dominica erat die 'V- pharmuthi, pridie kal. apri-
Jis, liinae -XXT-, epacta -XII-, Deorum •!•, indictione !•, in quarto i)

consnlatu Valentiniani et Valentis augustorum , gubernante eodem Aelio

Palladio Aegypti praefecto. In huius anni exitu , die •VII* pachon ,
pro-
digiose vita excessit ( Athanasius.
ch 372. Finis capitulorum epistolarum festalium sancti Athanasii Alexandriae
episcopi.

E P I S T L A I.

Ch. anno .123. Kpistola prima festalis papae Athanasii , iuxta quam dominica paschatls
erat die -XI pbarimjtbi , •VIII^ idus aprilis , anno •XLV* Diocletiani
in octavo consulatu Gonstantini augusti et quarto Constantini caesa-
ris, praefecto Septimio a) Zeneo , indictione secunda.

De ieiunio , tuba , et festis.

.V.enite , dilecti mei , ad celebrandum festum, quandoquidem nos

tempus invitat. Sol ille iustitiae divinos suos nobis radios ostendens, sol-

lemnitatis tempus nobis praedicit quo cognito festum agere debenujs ; ,

ne sinuil cum tempore avolet a nobis laetitia. Quippe est apprime neces-

. ItOfmz) fA>o ^tC^^ vpl^-^i^? yOfjjJJLD <.A* )OfD . v^^asofH^ )a.:^1jwO JL>^^

joolL^JLWls u£DoJL\of oo» fO oof Jb;i^t^^ : cxa-\o)^o ^a-_j|LL^Of^)o)^

. JLIlX );JL i^.*)ofA:oi ^^ajbari Ibsnjo . )^0f J^XioJ^? ^ : ^trioi cfiooafjisof

JLsoamASj i^a—Acaj)i,f JLjCk»i5^ )l^*;iJi^ )i»^l? l*-> ft^of ))l2b a::^^*.

, JL^fima^^
;ca:i.fAjL^ i^r^} injo ^ o^j uCoaACoJbJiJ i2>\2>j ]t^jhs. j^^^D )U>;>^?

. LXoojJL^s^isolLj^ sjti*ik»o ^a!o>? i^suo ^^^.k^JB? ^^fA? JLiibi p^ . ^laiofjia::^

U-ooflb cXoaiA^jJl^.xajaD$ >&^f)jo )fA^o -fioaiA^^cuaD oof^Jisooif Uiclj

. ^i^l? volA^.fca^Jb5 Jija^c^Of ^Oiok^l aaoJLjOf) uCooJLsQA^OfEo ^a

. )^Jbilo )>aaAjLo Jboo . ^^ic^^

>a ;
)iaaa>fH JijesajL oo^ 3oi, . loi ^ )i^ t^^bwj^ A*6f i,c\ . o.ziAi:iA> oi

f.— 3 O^^J o6< . >^^aJCiD )0f£) )»^t^? jLzijLJS. ; ^ ^aaJCsO JLof^ s*Ofa^;^JLA

]^ .
^ ;zii.i )iofA* ; ;.n:bj loj ^ )Ji JLiruJ : OfbwA^-V ^v Ofii. ^iA^i^^Aio

. IjL-ZiJ ^f-iC^ )iofi^sAiOJ )io^ai.£0^0 ; ^-^^ '''^^^? ^A^Of ^ 6f>I^? fA^

l)Huc usque folium tralaticium quod nos iii pro- ,

2) Vocabulum Septlniio deerat in ohronico.
prium locum,uude incommode excideratj^estituimus.
 —

SANCTI ATIIANASU EPISTOLA FESTALIS I. 19

saiiuin , ut tenipiis exercendae virtutis eognoscamus. Sic etiam beatus Pau-

lus (iiscipulum suum ad temporis agnitionem adliortabatur , docebatque
eum dicens tempore et extra tempus. » Nempe ut utrumque
*: « insta in ,

sciret et res dignastempore agere et cavere quominus reprehendatur extra ,

tempus i). Similiter et omnium Deus, iuxta sapientem Salomonem li) unius-
cuiusque rei tempus atque momentum distinguebat ut omnino definiretur ,

tempore proprio hominum salvatio. Sic etiam Dei sapientia dominus ac

salvator noster Jesus Christus , cum haud extra teinpus , sed idoneo tem-
pore, ad sanctorum animas se confert , Dei amatores atque prophetas apte
disponit. Atque ita plurimi eum precabantur dicentes*: « quis dabit ex , •?«. Lvn.7.

» Sion salutare Dei ? » Sponsa vero ut in cantico scriptum est, orabat ,

dicens * : «quis det te fihvun sororismeae, sugentem ubera matrismeae?» -cant. vui. i

Nempe ut hominibus fias simihs , et humanos dolores pro nobis subeas.

a. Sed ille omnium Deus , factor temporum ac momentorum qui res ,

nostras ,
plus quam nos ipsi , novit , dum ,
periti medici instar , solamen
per tempus iis concedit, qui sanari consentiunt, id ipsum haud extra tem-
pus , sed idoneo tempore suppeditat , dicens : a tempore accepto exaudivi
» te , et in die sahitis adiuvi te. > Ideo beatissuTius quoque Pauhis *, ad ^"es^lix''!
huiusmodi tempus nos adhortans scribebat dicens : « eqce nunc tempus

U=)jL\ ^ls^ ^ ^A.\of . ^fj ^Of.*li»i ^j Un^? . U25) \ijo U^j^ )oaD ..
'^l
i.Ci-_50p . ^—a^ lofSS. ^J M^ U^Of . fiaj Ul5) \ij
^J UaJL^ ^ . fOiXQJ

Of^ s^Qj ^a ^^ ^Oi ic\ . vjcfaio Ut^o Uzijirj p^ "^m . ^o^^Aic Iv^^nj^*

loo;^o U;^ )ofSs,j Ofj^o^m** ^Ofo i^ liAOf . UIaiz)^ U^^oj^ ^;^)^ . U^jis

: );.aiw )JSJiaA* )JSjcaj i.c\ fS . U^jo UJ Uisf )Li c\ . Uxaa^ >^cia> ^^j
o»^^ ooof ^X >o ^ )U^^ Ci^ f» >5^po . )^\2i^ UiiiJo jofS^^ h£^'i

cuf^j Uiu? ^^ )j^a )ofl^^ UofoS >$^Of ^ "^J^ ^j ooof ^;^)o . . .

wQ uj J^^j \is^ '^ ^\J^ oiioj );^)o ioof IaXjsO )i^AJ>-^fc.i J^AidJcftO ;

)o<^ oof )J? . ,^^A* UsL)? U^ ^\^i^o . )oOfi Uulizi\ )ojc^ . w^)^ U^i
—^ .- ^V^? ^A^Of^ ^ft^f^ y »v> o. ^^0 . U^i^^o U^iV )fQ2^:^. oof ^\aj

:
^A^^J^jc^o^ ^a£o)J^^ ^a\o*\ \u* OfTij odf . U^ijo ucaasD In^ Uo? ^^?
tf ^c^v> U—=5jo . v-io? f-a f jjcso U-ZJJLZ) \ii . U—^) jL-rs a^ Uof\ 3oi
. ^a_\as l—jl^a^ S>1 U-JOf "^^o . ^k^^ UcfaSj Jbccuiio . v^J^^^^^fuL

)of . UzxOiD Ibo) U-Of )of . ;^)o )oof Cil^o .

^ )oof »^*a:c [y^n Uof io^ ^
^);jBi*? vun\ )oof \'^ . Ujof» )fK ia\ ^f J^a U^JO UoiaSj . JbsDcu JijLOf

1) II. TJm. IV. 2. gr. tTntTTTiSi fJxaj^i),-, dKai^c. terpretatio Atlianasii. JMiilologi sacri iudicent.
Est autem propemodum insperata litiius loci in- ^^KrcW.UlJ.Tempustacendi^eftempusloguendu
 — )
,

20 SANCTI ATHANASII

» acceptabile , ecce nunc dies salutis. » Item antiquitus invitans ( Deus

"^E»«d.xxiii 14. per Moysen Israhelis ad festum sacerdotale, sic aiebat*: « tribus vici-
filios

» bus per singulos annos mihi festum celebrabitis.» Sacerdotales tubae clan-

gebant, dilecti mei atque ad tria celebranda festa hortabantur, quorum

,

•Ps. LXXX.4. unum hodiernum est. Ita sanctus psalmista mandavit dicens *: «vociferate ,

yx neomenia tuba in die sollemnitatis vestrae. » Dictum hoc iubet nos

in ,

vociferare utroque tempore nempe in mensium initio et praescriptis , ,

diebus quorum in medio plenilunium fiebat. Diem praescriptum fecit il-

,

lum quo tubae modo ad festum ut olim scriptum fuit modo ad ieiu-
,
, ,

uium modo ad belhim invitabant. Haec nimirum haud inscienter fiebant

,

id est casu sed tubarum vox exaudiebatur

; ut unusquisque ad indica- ,

tum opus conveniret. Nec vero ex me, sed ex divinis libris, haec discenda
sunt. Sic cum Deus Moysi apparuit vehit in Numerorum libro scriptum ,

• Num.x. 2. est ait,

*: « Dominus locutus est ad Moysen fac tibi duas tubas; argen- :

» teas facies eas quae tibi usui erunt ad midtitudinem c<jnvocandam. »

;

Est autem hoc pulcherrimum apud Dei amatores nempe ut sciamns id , ,

omne iam inde a Moysis aetate consuetum fuisse, id est ab umbrae tempore.
T. 9. Eaque praescriptio directionis quoque causa fiebat. Etenim dixit (Deus)*:
« si exieritis ad bellum in territorio vestro contra hostes vestros, qui in con-

» spectu vestro sunt i), scihcet intra territorii limites , non extra illud, tunc

. tii^^ ^^^aAAioo ^AfC JLjOfd )i;Q2.AA. Of^oXj . plo Ulchj U^ ^? :

«^^^ii**

. fZii» 1:^^%^ hco^ . )f Of£o^ OffOfQJ ^Jimaz) ll^oi^ .» o^Oij oof . JbLf.* )j^QOo
. 000» ^;x) Uh^h^ ia\ ^ ^]0 . )>aaAJtf Jbof ^>)j^ JlcaSQ^ x^!^^? Q^^i^

a iOi . )i^t^ Jl^ a\o . Jb;^o Jboo. iaX ^j ^H^ : if^)l? i^j^? U^*?
ll_jD U—^ ^ot . ioo« 6f.ki^? )i^^M U? :
^Aof ^oo» ^ooi . UIU ^*l Uo ^$
^p i*i:^ a\ ^oto . )iJb K^oi^^jco^ ^o» ic\ • ^ju? ^aj U^l . )i>Q2uA.j

. )oof U-^)o Jljcai£\ )oof Jl^i^ lojS^ ^ . Jbo^? JiSi^ ^ Uf ;

^t£i\
^ .>»i vA-«\ f—^^ • i^l ^ JijtaiD icJb. JL;::^ ^^iDo . s2i.kiS3 JiuiiQZ)^ Usi^l

. i^wfcJU^ ^'^^^'^ • )i^*-oid:^ );asr\ J^ >$oofJo ^^J? ^::^l JboJbaD» . )ijaaAA.

JL->Of^ ^? . ^AOf JLca^\ JLDfb.> . ^»^^»-»? U^? . Of\ ^^i^20 Ut^OiJ v5J0f\

l__5Df:iw^ . ^-*\Of^ )iWK** ioOf Ci.ki^? Jbof OfSvS fS ^00« ypili^ )i^vA^
^. .-^.oc^ .
^^—Q^flb JLiDfi:^ >$a£)i ;^? ^^.^ ^? . ioo* l^^^AiD ) .^oi^ loj^
. ^^of Y^jj ^Of Jb^fU fA^ JLsDf^ . ^n\-i,f>c\ ^Ai^o» >$j6f ^^aZ20j\io

1) Sic iuterpretatur Athanasius graecum «ySso-TrjxoTa;.

 —

EPISTOLA FESTALIS I. 2t
y>' signum apud Dominum, atque ab
edetis tubis, et erit recordatio vestri
5) hostibus tantum causa clangebant sed
vestris salvi eritis. » Nec belli ,

etiam festorum, ut in lege scriptum est. Audi enim quae addit dicens: «et in
» diebus laetitiae vestrae, vestrisque sollemnitatibus vestrorumque men- ,

» sium kalendis tubis clangite. w Nemo credat nihil lioc

, esse aliud, quam
verbum aut nauci faciendum. Si lex tubarum usum mandat mirum ac
, ,

tremendum hoc edictum est etenim tuba vim excitandi habet et prae : ,

quahbet voce aut organo terribilis est ideoque imperata fuit ut eam : ,

audiens Israhel qui tunc adhuc puer erat haud humanum

,
esse nuncium ,

crederet sed pkis quam humanum. Jlle ex norma sonituum obtemperabat;

,

quos ab iis audiens qui in monte consistebant legis recordabatur quae

j
,
,

tunc sibi fuit imposita , eamque observabat.

3. Mirabilis erat lex , et speciosa figura ; secus enim haud metum in-

gessisset , neque ad obedientiam flexisset eos qui audiebant, immo tunc

etiani videbant. Verum hae res tunc erant figuratae et umbratiles. Nos
vero cogitationem nostram transfeientes atque ab umbra nunc digredien- ,

tes ad veritatem veniamus, tubasque sacerdotales Salvatoris nostri specte-

,

mus clamantes atque invitantes modo ad proelium ut ait beatus Pau- , ,

lus*: non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem sed ad-
cc , «Eph. vi. 12.

. J ^;^ )0j£> s^tOfi^Uo :

IjI^aJO ^^bc^oxi ^skOfO . o^a ^a ^0 ^j inX
w»OfoJis k? U( . ooot ^nziA^ 9Cbj\i^ |L=);nz) ^^ c\ . J[^zif\Sc5 ^ >^;^Uo
IJ^qoo . ;:£))o ^^£00:^0^ 3oi ^o^a^s^^^ . JLj^Jb^ l^a^Ajc SiJ . Jboo^^^i=) )ooi

JJO . )»0 gJAlO ^ ^"^tl y^ aAA>t> VA.^;20 ^^ atA-COO . ^^^-k^ )lOfA>9

>^.j^^ )»o<=^»k "^^^^^? oo^? . )iS^^AA. ol :

;nmj )j^io Of^J^? )JS^saJlS^ cO?
^ ; fcJ^% <^^ ^^"^^ • )i^***?o )i^:so o^J^? )i,OfA:^i . ^s^j Udos^liX

"^—^^io . JLk*^ Ci^o )»a£?iAjt s^Oioks^i JLjmI^ >^JL;^fo? "^so JLd i;^
*^
. )oof N^^^oii^-j^.:^ ^Of ^^Uj fAZ> . ^mOi )oof v^OfoJ^i* )fZuc% ^^;jxl\ . Uoi

. J^LLdb ^ fZlJ^ U^ . iSwk)uJ^ v^OfOJ^)^ ;^JSXQJ IaJU^ Jb^^OQJt U^ ^9 Uo^?

v^ot ^ ooof ^J^no^ JIjcu fd . ^oof ^oo( JLB J^sibvoof yj^l |oof v^^^j^vjcso

. ^^;^0 Of_\ ^^^^Of^ici^ .

x^^Oj yOOfii. 30f.*i)j OOf J[£OC}.V:H.. \ . )^ci^^
)i^^_\A*^ oA . U ^*» v)o . );a^jc )i^vAj\^ S>i , Jifioa^ )oo< s*Ofoi^? )o^i
. i^^ t^Mi^* ^^ '"'^^ : x^^^^i^^? x^Of^ )oOf )i^vA:c )iQOini\o . )oOf ^=1^
^oofj . ^A-\of ^ xf !^^ ^^ • ^!"*^ °°^ ^^ ^^ X?^ 7"*'? ^^Of? N^Of^
yi^A>>^iV\ f-a ^-_A» ^ U? . )JW^^? ^^? Kf ^**^ y^mJSJo i^UmSQ^ .

JLjop )»oO|>W\ )jUxJo . )f;jL ic\ )ijb . ^1aDJU> ^*nv> )J^a^^ ^o . ^LdJiao

U . i^t ^c\a^ ^^ ^ • l^f^ ici\ ^ xp^ •

Tf ^^
^An^jL^^ ^o;39
^f sZl iQ«\ . JbL-^J^iL ia\ . ^j^il ici^ U? . y^ssLOio JbsD^ iQ\ )tf ^ Ja^l
 22 SANCTI ATHANASII

)) versus priiicipes, adversiis potestates-, et inundi luiius tenebrosi rectores,

)) contra malignos spiritus aeris. » Modo ad virginitatem abstinentiani, et ,

i.cot.vii.si. irreprebensibile coniugium , clamando atque dicendo *: virgo (cogitet) ea

quae virginitatis sunt : qui abstinentem vitam praeoptant , de abstinentia
cogitent qui denique cum uxore sunt
: de bonorabili coniugio indicens , ;

singubs propria officia, praemiumque decorum. Quandoque etiam ad ieiu-

• i.cor. V. 7. nium invitando et sollemnitatem. Audi adhuc vociferantem clamantemque *:
«etenim pasclia nostrum immolatus est Christus; ut festum agamus non fer-
» mento vetere, neque fermento malitiae et nequitiae. » Sin autem tubam

audire mavis tubarum omnium magnificentissimam aurem praebe Salvatori ,

• ioh.vi.37. nostro dicenti *: « in novissimo magno die stabat lesus et clamabat di- , ,

)) cens : si quis sitit ,

, veniat ad me et bibat. » Profecto decebat ut Sal-
vator non ad festum simpliciter , sed ad sollemnitatem magnam nos invi-

taret qua voce audita parati essemus et convehiremus ad cuiuslibet tu-

; ,

bae signum ut paulo ante dixi sunt quippe diversae denunciationes.

, :

4- Audi quomodo propheta sub figura vociferabat deinde ad veri- ;

• lohei. II. 15. tatem te transfer, et tubae denunciationi esto paratus. Ipse ait * : « canite
» tuba in Sion , sanctificate ieiunium. » Definitum erat hoc tubae signum ,

praeciseque omnino imperabat, ut nos ieiunantes sanctificemus ieiunium.

Neque enim omnes Deum invocantes Deum sanctificant sed quidam po- , ;

tius eum contaminant quamquam non ipsum contaminant absit sed suas
;
; ;

)i.a-\oJ^ J.0 \ ^^ ^)Lr5 :

)Li£uo Hojuz^i )Lo^ ia\ . laQju> Jboi^ l^sli^

. jJ^o^Sj ^o^ ^ )j^\oi^^ . 1^:^)0 ^ja^ibo . 1^00)^ )i,Qi£\jLO )i,a»ai^o

l^ooi^ ,-*u\of . 1^5x^00)? >$JOf\o . )i,OMM? ^*^0f :

,^An*A>c )mM jfiiojj ^^Uo
«aJ^^-:^^ !^l . [^l ^ioSo
)oot odf^ . Jl^i^Jb )l)i^A>0 \fci\n\ ^a . IfSi,^

. os :^jL^o o n^^^ o^ %A o^ aol >^'^^o . );o ^^L^o l>oo. i,aJ^^

^^
); .*s:^u>Ci lcui^ )u^^M^ <^ t^!^?
(1^)0 . U^l • sM^^l? ILaaI^ ^9 U>3
^ ^*^^? ^^ )^aa/^J^ ^? >iwsrn^s5-\ i^? : |li>.
^j >J
. )i^sJuZi»o )|aju3^

. )t ^f^^ l^io Uu»? ooi {i>oao . *^U ^o^L^^ >&.^^ . o^ )»noi>» ^^o^a

^^ )oo< <Siv . )i^sJUo ^a.\ )i,|b . )of . vaj? y? . ^^0)0 h^o >^ajL^ )oo» pio

jzJ\^ . ^-X )f-aj Ib^ )j)k ia\ Uf . )jb. i,a\ );aj \.k)l^.Aj^ c\j . Ido;^.\

• JfOSujL ^3j Imoojc i.a-\ ^aAjJii.i^j^o .^aZxa^J^ >6^iiixjj ^o» i,c\j oo^?

^-*? "^::^^ . )\yoajc ^^o^i^? )o\m»^ fS : l^? i^fDj Jiru? u^ Uaof

ia-\ Ci_A^iJ . i^f U*^ UiK, ia-\ ^ "^xOiDO . n^>>o^ JLnL\ JimSo^j
. )
—^00« o-^fD 4i.„.>Of-z:> )^o, o>i>ic o'^ . —k<^ f—^/
i • )^a^AjL9 )^^oajL

^ t.,>fl.i«
^j s«6t ia\ . ^02 )ioi^i^ 6\d ^o . Ibof )»a^.,» oot )U-^Of)

. ^^fiitso )of.\U . ^;iD )o^U^ ^^Xk? s^Of\d )oOf )}y ^Of ^l . Jboo . «jc^
 ,,

EPISTOLA FESTALIS I. 23
de ipso cogitationes sanctus enim ille est, et in sanctis quiescit. Sic bea-
:

tus Paulus definit *, quomodo aliqui contumeliam faciunt Deo; nempe \io- *Hebr.x. m.

lando praecepta in Deum (iunt contuineliosi. Ob admonitionem vero eo-

,

rum ,
qui ieiunium vitiant , aitnunc « sanctificate ieiunium.» Etenim multi
:

dum de ieiunio satagunt , animas tamen suas coirumpunt proprii cordis

cogitatiqnibus male facientes fratribus suis, quos opprimere audent et
, :

ne quid praeterea dicamus adversus proximos suos multi superbiunt ,

iisque detrimejita maiora moliuntur. JNihil sane pharisaeo illi profuit ie-
iunii iactantia coram publicano gloriaretur bis in
,
qui tantununodo ut ,

hebdomada ieiunabat. Sic item (Deus) ob eiuscemodi ieiunium Jsralielitas

reprehendebat perque Esaiam prophetam hortabatur dicens*: JNum hoc
,
» k Lvm. 5.

est ieiunium quod elegi et dies quo humiliet homo animam suam ? quo ,

contorqueas quasi circulum coHum tuum et saccum ac cinerem tibi sub- ,

sternas ? Num eiusmodi appellabitis ieiunium acceptabile 1)? Atque ut pa-

teat debere nosmet ita gerere dum ieiunanuis et cuiusmodi oporteat esse
, ,

ieiunium, audi Deum Moysi his verbis mandantem prout in levitico scri- ,

ptum est * « locutusque est Deus ad Moysem dicens decima mensi.s se-
: : » Lev.rxxiiL3c.

3> ptimi die , expiationis dies erit : celel)ris vobis et saucta haec erit dies
vestrasque animas humiliabitis , et holocausta offeretis perfecta Domino. »

yOOf-_\^^ )i^_A^^i^ 11? . umj» ^^ o^JS. Q^», . OfJ^ ^lL^a^j ^^? ^} U?

U—riQ.^ ^^;v^fZ50 . vAAAjii^ Jk^fO:^^ . s*OioI^? ij^t^ U^ OOf , Oi]^\^0^^

. ^f^r^ )oAU Ut^aSj Ufan^ . oof.* )JS^ )of\U ^^^rso^ ^^U :

cedqXqS
)JLs^s> . lioo. OJL^ la^Of ;>b? .|LsDO-\ ^AZiAEa^o^ ^>)^ "^.kaof Ijc^clS i,Q\

^ ^-^)L3 tA s^opiXi U^^ y^OikJik^ ^AZuEaic ^.ziA* too. iQ\ ^ U^ .

pf — >o U^ U-n.k)o . ^£0 3\iiQ\ ^^ TT^ ^f:i.co sOOflX»? ^ZiDQ\ Uq^ :

Ua^j. Q£0 )jOf ^ f.3 . .^OJ^JC^ yOOfAZU^ ^^^ ^OOf^i^? JIU^^ •

'^l ^V^?
. Udo .^ ^ioOQA- OfUo? pfic Uo . Ul*;^ odf\ ^^;^!^ o^
^LA^s^ ^l . ^-5^?
06f\i )00f JQ^U)^^ ^^^^ ?CU>\Z5 .)00f )0). )i^sZlJO ^a1£) ^Ui ^ f^O

.aJm )bi5o . Jb^ "^ )i^:^ Joof ^^Tiw ^^Uiu Jizi\ ^o i^ U^Of . . lcmisD

. JLioaAO i^*-'^^^^^ 1:^0. Ibof q\ , iiof ^ )oOf . m^oiy^ )>~^t JL^? ^ . Jbof

Jbil^O JLl£DO . i|\.k^ Ho. Uo;^ »**? s2QsI y? )lS? . 0^\.k^ \A2Li J^AJfCi ^yos:^ t^

; Q — >a<.A^\ jjioi^j^ ^^ hsL^i . )izi£i^ 1^0. s^;^i Usoi lis? . ^|^iQA*i ]ojlI

. JL-ioo. oof )oo^\ >Siy} llu? ^*^)??© . ^iAiQA^ ^ )oo0i\ ^Sij} ^^l f^hj
)Q\^^iDo . «rui^ Uc\3^ [yn^l . ;^)o ^ns JbcQ^\ ^a )of\U «^oi >io£Jc
)jut.Do U;^ . JL£dqa>^ JLdq^ JloNAdx, Uof 1a>vo )ua^D . ;^)o Ijlq:^^ ic\ U;^
^^ ^U ^^i^ . U»sr\ l^jc )fii> v^Z)*fcio ^i^'i>,o) \ ^n^vio ^9n\ )oOfJ
1) Ita sonat textus Atlianasii .syriacus, consonan- vulgatusque lat. Bibliorum textiis paulo aliter; quam-
ter ad syriacum biblicum et liebraicum. At graecus quam noa magua seuteutiae discrepaiitia est.
 —

2'l SANCTI ATHANASII

v .j). Mox (ie liac iege sic decernebat*: « quaecuinque aninia non se humilia-
verit , de populo delel:>itur. » - '

5. mei quantum valeat ieiunium

Gernitis , et quoinodo lex
fratres , ,

ieiunare nos iubeat. Vult scilicet, nos haud corpore tantum, sed etiani
anima ieiunare. Humiliatur aiitem anima cum a pravis doctrinis recedit, ,

et idoneis virtutibus alitur. Porro virtutes aeque ac vitia alimenta cibique ,

animae sunt , ut alterutris illis vescatur et pro suo placito in utrumlibet

;

latus declinet. Utroqueversum scilicet pergere potest. Si ad virtutem de-

flectit , virtute alitur, id est iustitia, castitate, abstinentia, fortitudine ;

I. Tim. IV. 6. veluti Paulus aiebat *: « se verbo veritatis pasci. •» Sicuti etiam Dominus
• loh. IV. 3i. noster *: « meus est ut faciam vohmtatem
cibus , patris mei ,
qui in caelis
» est. » Quod si non ad haec, sed ad inferiora illa se inclinaverit anima,
nulla alia re pascetur quam peccato. Ita Spiritus quoque sanctus de pec-
ps.Lxxiu. 14. catoribus loquens deque diabolum designat dicendo*: » dedi- eorum cibo ,

» sti eum escam populis Aethiopum. » Hi sunt peccantium cibi. Et quem-

admodum dominus noster ac salvator lesus Christus panis est caelestis,

• loh. VI. 5i. litque sanctorum alimonia, ut ipse ait*: « nisi manducaveritis meam car-
» nem et biberitis meum sanguinem;» sic diabolus fit cibus impurorum
,

atque eorum qui non lucis, sed tenebrarum opera faciunt.* Propterea man-
dabat illis ut virtutis cibis se alerent, quo nimirum saperent atque a
, ,

vitiis resipiscerent. Cibi virtutum sunt, demissio animi , iactantiae omissio „

);^^s ;*<^ q\ . )Or^:i\ lcocmj ^ f£s Un*)jo . Iboo. |-20 t^iaj >jJ^l oji*>

J
— j^jLa^Nj^opj s..J^? . Ixaj ^j Innioi^ . 1x211^0 U) .
Pr^^ i^ jQjj\2i

^--»^ )li»i^wA>C . JIa£dUJ^N0 ^^Qmw\9 ^9 )i.09\A^Q3 . l«j^\jCO U ^loJUZ)^ ^

JLiuU U.ifo . )j^\i>Jbo ^Of^Jtyi^ ^oa^i^o . ^Of^i^^ Jk^^ JLiD^oi ^JSiLoo

. )iofiS^ iQ\ ins^i^ ;u.>;5j^

^ y? . JL->D ^o^isii ^ )^A* ^\a ioX . JLs-j

J^» ka Uo^l . )io;zii^j . )iaAi^ . )iaani^ . Jioii^^jLzs . iAfioUi^ )iojii^*iQZ5

;jjO? )00^ ^\0f25 3^1 ^*y U'^ ^U Uf^l )00l lloUi^ UlA.J )LciZ5. ;^?u£OC\oJb^
. ^OfvD a\ ^^ y? . JlAraOJO^ so)^ 04aZ) . f:2i^)j : Of^h^^l ^-^j )i^\a3ji^ .. )oof

luaof . JLcofii^ )iS.*^sxAZ> t^? U? : ^U*( )Ofio Uo . Ij^ i\^^ ^^iS.\ U?

U\ — c\aU : ^$o\*^ )i^\asJi^o )^i^«A>o U^^ji* ^^^ ^ U^^ : JL»OfO U^
^Of^i^? ^^ ^^^ * i"*^^^ Ji^:^^\ )i^\adJbo w»0f^i^0f.A . l^l ^ ^^ojc
Jbu^ojL JL^:iM\ p . Iaaajc^ '^OJi.A ^>9 Ido^^o lh\.-iOj IjlqJo . Ji^^^ )i^i>Jbo
IjiaOf . vAiDj ^^i^io s*Uar5 >$\a)i U)? ^'^ h-*? : )oof JiA^fi^^ JLrofoi . «o*oi^?
).;.a\a? :
^;^£o JLaoju^^ )f£^ U? .• )?o<aj»
p^ ^^^ Ut ^^JOfio JbsIcQio^

)i^dJiiQ3^ . )i^JLc5 ^^ )i<aiaSofi^o Ijj^ta^ ia\ hoi ^^^>^^^ . )i^\aaj2D )ooJ

 ;

EPISTOLA FESTALIS I. >

25
humiliatlonum patientia , et cognitio Dei- Huiusmodi ieiunium" nonanimae
tantummodo \'eniam conciliat , sed cum id reapse sanctificatur, sanctos di-
sponit et tellure extollit.
G. 3Iirum fortasse videbitur ,
quod dicturus sum immo vero prae om- :

nibus ante dictis mirabilius est , neque tamen a veritate alienum prout ,

vos ipsi ex sacerdotalibus libris potestis condiscere. Magnus Moyses ieiunii

merito cum Deo collocutus est , et legem recepit. Magnus item ille san-
ctusque Elias ,
peracto ieiunio, ipse pariter dignus fuit divina visione,
postremoque tamquam ille qui in caelum ascendit ita elevatus est. Da- ,

nihel denique ieiunio indulgens quamquam adhuc adolescens dignus ae- , ,

que fuit intellectu mysterii solusque regis arcana cognovit et visiones , ,

videre divinas meruit. Neque vero ob stupendum ieiunii ab his tolerati

spatium , et ob dierum proHxitatem , increduhjs quisquam continuo sit

immo potius certior fiat credatque , unicum erga Deum respectum , at-
que unicum huius verbum , alendis obedientibus satis esse , et cuiush-
bet nutrimenti instar fieri. Sic etiam angeh nulla re aha ahmtur , nisi
quod semper vident faciem Patris ac Salvatoris, qui in caehs est. Qua-
quotiescumque Moyses cum Deo cohoquebatur, toties corpore ie-
l^ropter
iunabat divinisque verbis alebatur. Quum autem ad homines descen-
,

deret ab eoque Deus recederet

, tunc famem sicut ceteri experiebatur. ,

(J . j^A^s^U iaruniD .^\o4 ^^ ^Of^I^.fcJ ^^Of^ )oof fds ^^Ui^ )l,of J^asoj
I^jSQ^*^ j^ kk \3 f*;^ Q^ \oi^U lloii^johjc^) )J^n"nN> ^ij>.^\ jio^njcc
. .

^ JLiDO : vJtfDi^ fS ^J^^^ UlfD ^)o U? . liOi ^^Uj iiOO. fCiic )j^«.Akl\

u.—.^^ ^A^Of ^o ;._>ol:^ |b? t^J^? . w»df . o^t^l )iofA>Di '^o^o . Kf?
ti^ia ^ ^|LiCl\ yO^U >^i^? ^U U^l : j^M^ ^ )LnAA>f U )0;JS . yOi^l
061 U^ .^\njD JLoOiCJO sxl^i? )o3v p:^^ . )00f p). ^ Ib^ 00* IjtQiO . JaJO^S

jM }lU^\o . wkOJ^? JLofS? ).^o]u*\ OOf s2)o )oOf )o). fS : Jijc*f^ 061 : JLd»

«Ofo\.fcJ tciA\:s, ci^ 00 : p. fs oof ^? ^JaJ^o . vAiwi? vj:iS.£o ]L^ajL\^ oot

t»oilA\ 3)0 . >\.vfc JLi\iD^ )j^saA.^o^\ w.Of0^aAx\3 oofo s*oi^? )jiU vS? : )00f

;
y \ 0f^
* JLiOO .$ I N*iV^_iD K^OfOf^^t joi^lj ^^^ ^\ VI . «^oJ^? JLof^J
^_iCL»OfJ ^^:d U? . JV^Jl^l^D ^j? ^;Jb Jioii^Of U ia\ . )J^cu$ )icin.kf)o

; ^b.i£jL^ >^o^^ QA£oiJ^\ ^«.ap)fo ; Ofi:^^ )i^:Do )of^ lo\j )ow? ; '^tJO

U? : ^;^.kJ^m>o j^.»JLj;u.>? q\ JU>J1>o sS? \x^Oi .^oi\ ^oof )i;.zu£D ^\s sSi^o
: L.a,q:d 3)1 v^N^^po . JlAJ^t^^^ o6f Jbo;^o . Jb)j o^o.;^ ^W ^jC^nzij

^j )oOf JbmUJ^oD . );s;^^ ^ )oof p). . )oof "^ViCSD )o3^ ^j ^ Jbcia ^\a
. o^ )oOf )i:^i^:^ joiS^o .. )oof iWi Jkuiz> io^j ^^ ^J^f . )i^o3bv U>dd

^^^o» ^A^ii? ^ ^i^ U^ o\ . JljLaa )oof jlJIa!» JkJb sj^} . ^aH^ ^!^^
 ,

^26 - '
SANCTI ATHANASII

Haiid ultra qiiadraglnta dies ieiunasse dicitur quibus cum Deo sermoci- ,

natus est. Generatim denique quilibet sanctus huiuscemodi virtutibus pa-

sci meruit.

7. lam vero et nos, dilecti mei, nostram divinis escis nutrientes animam,
et verbo ac voluntate Dei ,grandem
atque exterius corpore ieiunantes ,

lianc et salutarem sollemnitatem prout decet celebremus. Stolidi quoque

ludaei divinae huius ahmoniae usurpantes figuram , agnum paschali tem-
pore comedebant neque tamen ipsam figuram intelhgebant et ad prae-
, :

sens usque tempus, agnum contra fas comedunt, quandoquidem extra

urbem ac veritatem versantur. Nam figura agnus et umbra, intra hmites , ,

gerebantur ludaeae et ilhus urbis ; sic iubente lege , ne haec in aha urbe
fierent , sed in regione iudaica ; nequaquam vero ahbi. Una cum his man-
dabat lex ut liolocausta offerrentur ab iis ac victimae ,
quia nuhum ahud
erat akare ,
praeter quam Hierosolymis. Idcirco sacra huiusmodi haud h-
cebat in aha quahbet urbe peragi , nisi in illa , ubi erat akare ac tem-
plum quod Deus aedificatum stare vohierat donec urbs finem suum nan-'
,
,

cisceretur quo demum teiiipore finem liabiturae erant ihae quoque res
:

adumbratae.
8. En nuncpost nostri Salvatoris adventum flnem ex-
civitas iha , ,

perta est ludaeorum regio vastata. Quod ut comprobemus

, et universa
nuho egemus extraneo argumento namque ipsis ocuhs rei transactae ve- ;

y^ 1» s£)l
^—^!-^ • '^^^ ^oi^Aio lijJ^^A^i ^*\of ^^U UtoioJ^ . |[x.*3

l— ;Z)^ Jbof Ui\\ ^^ • x:iAi^>» i^.*|b;.^^ ^il ;zi\ ^^ ^j ,^\0|2i )of^^ .

ImSQ^ fS jinio JLVoof-i. vS? . Uo^S^ lAfio^oi ^^^ ^ Uo^\ ^jh ^l IaDo;^o .

JLiOf^ >2{ . Ica3a^\ a\ai^£oi' )J

^j ^a . JL*^^^ ooo* ^isf );^? . ancoj
JLd«^ . ooof U},tLO \^^^ ^ '^\ f-> )^Ofiio . ^a:^ ^ y^W Of\ T^^? Jiii.o^\

1* — SOf fS . )i^\^0 );^)o JilOSQ^ )oOf ^OfOi^S.*? . ^Oi )i^fiDO ^OOfA^ ^a^
^* ;n\ . ^00*^9 JU^Jb )JJ . )i,U»? )M.fcf:^iii ^\of ^oop \}j . IfiDOiCU )ooi fGS
Jl-^a^ >oo^_JS. loof dS) IaaS^o JL:i^jc \}SL ;
^^ ^\o} ^i^ . h^oO |Jo

f—A^ )^0f "^^«^ . p\A.9oJl3^ 061 l)? . Jbu»? Ji*A:^fiD )ooi i^/\. fS . f.z:iia\

^A\of o\v \ o ^ : Ho^ iln.*0f0 )oOf ^Ofoi^? Lof>o ^? : ^cuAz: )i^.fcf.iD ^6p>
JL^\ajc )i^cDj ^i^)^ JLcu? ^Of.\ )oOf . mrgc^i^ )iu>? ji^t^ \^*j^ \}o

. JU,Of i^ )of . JL:i\asc JLq^\ ^poi^j )i^AjL\^^ ^*\of 3)1 ^^Oi . Of\ )oop

JLkioof^j oj^a JLci)o . d\ )oof Jbsc^ojc . ^o;^^ Ofl^iliD ^i^rj s*6f )i^fic

;
^«.JiAHo ;^\j ^\0f ^ p^ ^ Uo . ^OfJ )io$Ofio ^^^? l/^? . hsi'^
 — — ,,,

EPJSTOLA FESTALIS I. 27
vitflteni comperiinus. JNecesse erat umbram termijium suum nanclsci : neqne
id a me discenduiu est, scd a sacerdotali voce proplietae , fjrH exclamans
praedixit *: «ecce super montes pedes evangelizantis et annuntiantis paceni.» »
Kaum i. 15,

Quid significat verbuin annuntiat.^ nisi quod addit , eis dicendo : « celebra ,

» o luda , festivitntes tuas , et redde Doinino vota tua. » Ac ne postmodum

ad res veteres reditus fieret , ait ": «desiit , ablatus est , ascendit ille qui insnf- * idem 11. i.

» flabat in faciem , teque angustiis expediebat. » Quis iUe est qui ascendit
dicet abquis ludaeis, propter quem umbrae iactantia desiit.*^ Haud frustra-
neum est audire verba, desiit , asceudit ille qui insufflabat : quippe nonduni
ulla res desiverat, ante quam ille ascenderet qui insufflabat ; verumtamen
post eius ascensum , statim desiit. Quis ei«o ille, o ludaei , de quo supra
locutus sum mendacium profecto id esset quia tunc nondum
? Si IMoyses ;
,

populus ingressus erat regionem in qna sola iussus fuerat sacra peragere. ,

Sin vero Samuhel aut alius propheta id quoque falsum foret, quia illa- ;

tenus fiebant baec in ludaea et urbs adhuc manebat ac necesse erat , ;

quamdiu haec maner^t tamdiu sacra illa frequentari. Igitur, dilecti mei,

praedictoruin ex numero non erat is qui ascendit. lam si tu verax ver-

bum audire aves , atque a iudaicis exemplis recedere , videsis Salvatorem
nostrum qui ascendit , et insufflavit in faciem , suisque discipuUs dixit*: * loh. xx. 22.

cc accipite Spiritum sanctum. » Quae ubi acta sunt , finis onmium rerum

. ^^OiD^ w»o» K^ciJCsD ^^ Ij^ . Uajl >\^a^o ;n£a:iDi o6ij ^OfCi\csj^j J^q^ ^
. ^'3^ |L^^\ "^o;^ . ^-^jjbil )joof.k !^^^ N00f\ ;ib)o s^zi^^j ^\of yi* jJJ

oU-^j^ oof uC\eo . ^.kUl? . ;:^;s^ )iciQ^I^>>\ )i.Ii:a\ csoi. ^^asDCU U^ ^^^^^ '

ia\ vA — jj ;_iD? ; > Q \ £o^ dof ^^ oi:^ . Ij^o? ^ Jib. ^^a^oo . Iso.;^^-)

vojciKic\ 6f*\^( \.kjlx^ Usi' . )\^\^i )fOf3ajL ;^;:^ ^h U^l ; Ujooi^

OOf w£\£D^ p%D ; ^iii;^ pj.Da\ ;a;nj^ p^ jjo . vju^JI o6i sj±>,£0 ; ^^^^? ^Of

l'^l J^fDj iin.fc? v*Ofo\^? ^\^Of aiio . ;^>:^ S>1 w£\£0^ \f^iD ]}i . uu^j^
)oof ^ "^-Aaj.b. JJ . )^0f 6f.^\^? )ic\;sj^^ . U-o^iD ;x:nj^
^ y^ . JL^ooJ^ 0?

o? ^\^)a^ajL ^jJ? . a/\^A^£\ ooof ^j.a^ 6f-»^CAj\z5 o^j ^Of . KfjJ K^^
y^Of w^oof ypiL\iD M^ ^\Aaf.i>. . v^Of )\i^A\) )^0f 3il . iJLy ^ ^i^l vjkJ?

^_-A\Of S)l ; ioOf J ^IaD )^0f . s*CuJL)? . J\l.*f^ ioOf JsIaDO JOOpSi
^J ;

• «i-\£0? OOf ^ZUHJ,!» sj.OiOh>^l ^Of ^ ^^A^Of ^ VAJ? JJo : s*o6f ^'iD\j^
v*ju* . JLyoof* JJ\iD ^ a\a\ic\o ; JiUM^ Ji^iD N&^^a»si\ \j? Jbj . ^uj
l_**oi g ^'•^o . s*OfOMici\i iaJ^ ^^dJo ;
Jisjb vjusSljo >j\£0^ ; A.*^ )bo;2.\

,^ l—aa:5odo . ; —ia>s^ po£\a ^? ; v*6'of ^\of ^j-kOfj m;:^^^ \^*^ • i»^^^

 ,
,

S8 SANOTI ATIIANASII

fait, altare dissilait, et frons ianuae templi diffissa est. Et quamvis non'
dum urbs est destructa , interior tamen templi abominatio mansura est
et ipsi urbi cunctisque illis priscis finis aderit caerimoniis.
Nos vero extra umbrae tempus sumus neque secundum lianc iam
9. ,

operamur sed conversi ad Dominum sumus qui spiritus est ubi autem
;
,
:

Mi.cor.ni. 17. spiritus Domini est, ibi libertas *, ceu ad aures nostras intonat tuba sacerdo-
talis. Etenim nuiic haud materialem immolamus agnum sed verum ilhim ,
,

qui immolatus fuit, dominum nostrum lesum Christum ,

qui ductus est
•lEs. Liii. 7. tamquam qui quasi agnus coram lanio mutus erat ;
ovis ad lanienam *
;

pretioso suo nos purificans sanguine qui multo magis loquitur quam ille ,

^Hebr. XII. 24. Abchs *. Calciaiites pedes nostros in praeparatione evangeUi i), capientes-
que manibus nostris Domini virgam et baculum quibus recreatus sanctus ;

•Ps. XXII. 4. ille dicebat * « virga tua et baculus tuus

: ipsa me consolata sunt. » Sum- ,

Phii. IV. 6. matimque aiebat beatus Paulus * « ad omnia parati, nihil soUiciti simus :
;

• Matth. XXIV. » Dominus prope est. » Ipse denique Salvator noster dicit *: qua nos hora

» non putamus, adveniet Dominus. »

•I. cor. V.8. 10. Festum itaque celebremus * non fermento vetere, neque fermento
cc

mahtiae ac nequitiae sed azymo puritatis ac veritatis » exuentes veterem

, :

hominem cum omnibus operibus suis et induentes novum hominem qui ,

propter Deum creatus fuit : cum animi humilitate et conscientia pura , in

lege meditantes diu noctuque. Nam si personarum acceptionem vitabimus

\ iv^OfiDO . )i^f>o Ci£oi Jb^oJLO . llruOfZ) ^U ^<;^? )Iom^-> ioof ^^i^

00^3 ^..Anvt IJo . )i^Af^^ oof loj^ ^Ia* ^;.ni^ /"^ASOf ^ . lo^i^iL ^Of
. **OfOi^? |L»Ot UfiO M^j. ^ OOf . ^UISU U;^ lo\^ ^ ^Jl ]\l ;
^1^:£IK>0

^»n>r> U fS . yJA^^iL JLjop )^oaAx\^ Ua.»J . )io^JL* W^^ \^^'^^ ^^J \^l
. )L*AXiD "^ax^ ^.*j Ufio :
uEonji,)^ oof JUfJt ji^? ]ll ; ILs;^ );io? ^Aficmj

. )oo» ^Ofoi^? Ib Uj Ho^:^ Pt^ )i^? 7*)® : <^^?i? )i^s£Qm\ )b;^ ^)i oof

f a .^—AZsof^ ^ ci^ "^VbaiD i^h*^j ; (^^j j^i^ t^O ^J»

^^l^io ^
I
ji^fOiOO ^fllzj ^>fAA>? )<^^ ^ :
>$U\c>f^)oOf^ Of^Ci^ ^<N^»3 ^Ai^Jio

-.i^^iQ:^o L^^^ic . )oof ;^? Jijc»fO oofo )oof )JLi^i^ o 64^0^ ^Of . Ji^;^^

.^-Ajf )J )Ot-iCZio . JbiA^»^ ^oof )0f:sc\a2> o : ;^J i^JtxAia^o • sxJoJLzj ^jOf

^o;^ oofj lliLn^)o : »*Ofoi^? JLsfQQS JL;^ c£Da!:^oJis loQ^ ^)f ^^^^^ :
^i**

tl 9? : Jb>l^ ^M^jiiAAZ) d^ t^f^ . Ji*;j!D )i?

^ ^tnfnvr jj^ )i^siJO ; ;^?

JLi^i^ ^ lkj;j±b^ f» . )tMtjo )iaAafj )»A^.a3 jJ? . )NjuZi^o )iajuzii j^i^^

. «;.--Z5i? )0fSvJbj OOf )ijj^ ]i*j;^ ^^ ^Ia* ^J^2\ . Ofioi>a\CD JQi. ^LoAj^
1) Sic acJamussim scribit etiam sanctus Augusti- CXIX. 7: calcientur pedes vestri in praeparatio^
nus(exEplies. VI. 16. )in sermone nostro vaticano ne evangelii pacis.
 ,

EPISTOLA FESTALIS I. 29
et superbiam dolumque abiiciemus , tunc caritatem erga Deum et liomines^

consequemur renovatique et novo vino poti cum Spiritu sancto men-

; ,

sem quoque rerum harum novarum digne celebrabimus sanctum ieiunium ,

exordientes die -V- pharmuthi et huic consequenter adiungentes sex illos ;

dies sanctos atque magnificos, qui creationis mundi huius symbola sunt,
finem ieiunii faciemus die decimo eiusdem pharmuthi in sancto hebdoma-
dae sabbato atque ilhicescet nobis sancta dominica
: undecimo eiusdem ,

mensis die ex quo gradatim septem rehquas hebdomadas numerantes

:

sanctum pentecostes diem celebrabimus qui ohm apud ludaeos figuraba- ;

tur sub festi hebdomadarum nomine quo tempore fiebant amnestiae ac :

debitorum remissiones, eratque is demum omnimodae hbertatis dies. lam

quum nobis id tempus sit futuri mundi symbolum magnam dominicam ce- ,

lebrabimus arrham heic futurae ilhus capientes aelernae vitae. Cum au-
,

tem hinc demigrabimus , plenam cuiri Christo peragemus sollemnitatem

et cum sanctis ita exclamabimus *: « transibo in locum tabernacuh admira- -ps.xli. 3.

» bihs usque ad domum Dei cum voce exultationis et cum laudis prae-
, ; ,

)) conio, tamquam illorum qui laetantur: )) ubi scihcet fuga doloris , tri-

stitiae et anxietatis : atque ad summum gaudium et exultationem provecti,

cum ilhs peragere digni erimus.

fso . )^vi >)bo JLW^ JLcoQi^LJ^ U^oop . IftsASj )U)i^o ji^A^j^U ionAniC^

^A^njc : ^ax>j Jlnjo ^^ lioiof ;

^^f*- )iQZidS.i.o \s\^ Cimio ^ OfS,n\

)i,fA» );i^*>0 ; ^.fcOOf )i,jil

^J Uo^? . h^^^Si Iql^O ]o^J Ofic\j OOf Iz)CUn\

^ uu^ f-s . )Uv^ ^Aoti |L*v\ vS?

r^!^ i^^)L\o . ^\ ^o U>fi5 lA*Of\

|jl.a1>c\ :
^^J^2> ^i.c\^ fS 045C$ oof . «i.a>o^la3 1*^*^ . lA>t^ Jboojs

sA* sjlh^J . ) ^ii^ IjOf^ Uoof^ l^^ocijL . |b)fo>o IjCfctiJ )i^:i>a.». \ksK, ^oi^
^\ ^^— ^ ^ • l^*-? Ij^f£> )i^o*\ «i,aiOflaz) OiZi fS OfZj )»£a20 J^nxjo

f_S ^oi. OflSO^ OOf JL*^0 OfZi fS Op t^X. VjJi Ijk-fcfO JLn*Z5 v^ ^ wmJJO

o6\ w»^coaQ>.Xjo^^ IjCfcfO lioaAV f^^^f^ . \Sjl >^:iii ^o^r\ JmJ^ y i *i v>

Of3j oof ; >$o\ )oof ^Ofoi^? lbi.acuc^ NK .- ^M^f i^^UmSa^ ^ UVoof.*^

)oOf »*Ofoi^*J p<j^\a^ liio^aSo : ooof x^^f^^ )i^aA>^ lamSo JjJiiidA, ^i

Jblft.2> t^A ^b^f^J : f^i^^^ Jl^\bw^ sAOfOi^? Ji^^OOJC ^ ^^ ^U* . tsDCU OOf

. ^f.»Nsb.^ ^^jof p\ix\^ JIaL^ "^-ziaj^ ,^caj Jbcoof^ Jiaio« ^ OiZ>j . 1:^^

. ^A\:£Uk.>o lL\^jc2^ l^l^ lLxi.*::i5^ Ofiai^ ; ^;^^!*^ IsfOf ^ OfSO ^j xf !^^

ILnjco^ li^aoo f»::!^? . ^*f:b)o ^Of ^^]j ^Of ^ua^jLio i^^^ ia>DO p
. ^M>^ >^Ofj )iS.a^)^ ]h ^oi.^o )io^* Jlnzi . )of!!^j Ofi^r\ JbjOi^ )ofAioi ,

)oi^sJu .
^ ^^tJ lio^o l^rifioco ^i '^o . )i^ijjio )i^sa^o Jisjia uo;^.^ In^?

i^^A>f\ ^A^ ]}o . ^jOf^i^ |Lnmic\ jA . faismj ^Of ^j ^Of ^)?

 30 SANCTI ATIIANASII

^ ,
II. Pauperum metninerimus , et peregrinorum ne obliviscamur. Iii pri-
mis Deum diligamus tota anima , facultate, ac viribus ;deinde proximum
nostrum tamquam nos ipsos. Sic illa consequemur ,
quae oculus non vi-
dit neque auris audivit neque in cor liominis pervenerunt quae nempe
, ,
,

praeparavit Deus diligentibus ipsum per unigenitum filium eius dominum ;

nostrum, nostrumque salvatorem lesum Christum; per quem sit gloria et ,

imperium i) soli Patri, per Spiritum sanctum in saecula saeculorum. Amen. ,

Salutate omnes cum osculo sancto. Salutant vos cuncti, qui mecum sunt,^
fratres.
Prima epistola festalis sancti Athanasii explicit,

EPISTOLA II.

ch. anDo33o. Epistola secunda festalis papae Athanasii, iuxta quam dominica paschatis
erat die -XXIV- pharmuthi, .XIII. kal. maii anno -XLVI- Dioole- ,

tiani, consuHbus GalUcano et AureUo Symmacho , praefecto Magni-

niano , indictione •III*

I Xiursus pascha et laetitia fratres mei denuo Dominus ad hoc nos

. , ;

tempus perduxit ut more sohto verbis eius nutriti festum prout oportet
, ,

agamus. Cum sanctis illis caeleste hoc gaudium celebremus; quoniam et ipsi

)iau->ci^>oo UiSn bf^^fl ^^ )oNU ^i*> ^a^jj^ ^^ ^fio ^s p^ . JLimaf

)J 1 — )^|o . U-A> )J ^Of ^\nn:i^

ik*:^j • ^x2j ^l ^j ^^;.n\o . )1aa>o

. Of^ ^aZua:^^ ^\>U )ofSiv ^^j ^Of wa\£D ; U IjuvIsj Izx^ ^o : J^C).2^:uL

l —^U ^o^Of-^l^^ . |L>A*:^ ^Qx^ ^o;^o ^.»^ U;^ : Of\.kt l'^ Umm^ ^
<i\ltL «^ ^A^^o^ ^^!^ ^\^ |bv^o)o ji^anjci ; iak.*^ U*o\^ **OiOjOM.\zi

, wk^ii^^ h^l >^iC\jL ^^U, . j^^ULQO )^f*l> tc\AZS

. ufiOoJLloJbi,? ljL*fDt li^jK li^w^fD )i^^? i^siiCl\jC

^ > vms .z> )bjo fA* ^Ofoi^? opf cmcu£Qj)i? JLslSf ^ljii^ )i^^K Ui-^:;^?

J^*.o ^_A^3^? i^v-u^rs : s^IDJI^ >$fjUlo ;xai^i^i p^ ^iaioUa^ |i:i^»)o

• uioaajbia^oo^ ^JLf 0^0)^0 05301^0^^)^^ JL^lSoof^ uiaajlA^JliKDjLj^

,j» i^i^ ^^x^^O^Jb ^QjJiAlAi^JLD JboiiQc^Of f»

o^ Un^? .
^ ^i^^? Jbof JL^jC^ JL;^ M^ >^oi • ^? )iof**o JL>-S 3oi
v^,^^ t^t^ • )?l^ v*OfaA\iiaju i^Jb^ij . ^AoUi^ o^j JLjqo \^ ^l
^-^Uj JL^i\ o;.Zim a>Ot.o ^]j ^ot . JLi^JO^ ^*6f )iovA ^? :
Jk.^D
^
1) Imperium sccibo exeniplo Hieronymi interpre- serm. vat. CXXXVI; pariterque ego legebam ia
tantis epistolam Theophili. Sic etiam Augustinus clausula priscae homiliae in cod. vat. 264. f. 118.
 j
EPISTOLA FESTALIS 11. 31
sollemnitatem liiiiusmodi praenunciaverunt , nobisque exemplo praeiverunt
per suam in Christo conversationem. Haud illis tantummodo curae erat
evangelium praedicare; sed si attente intuemur, utique scriptum cernimus,
Cliristi virtutem in ipsis fuisse manifestatam. Ad Corinthios enim ita (Pau-
his) scribebat * : « imitatores mei estote. » lam quod sinj^uhs perscripsity * i. cor, iv. i«.

simul omnibus atque ubique imperabat, quia omnium gentium doctor erat
in fide ac veritate. Prorsus hortatorium hoc iussum sanctorum omnium est.
lam et Salomon in parabohs aiebat * : «audite, filii, disciplinam patris, et *Prov. iv. r.

» attendite ut intelhgatis. Donum bonum do vobis, verba mea ne dere-

» Ego quoque fdius obediens patri fui et dilectus coram matre
linquatis. ,

mea. » Sic optimam institutionem perficeret iustus pater, cum horum du-
ctu exemplorum erudiendis ahis operam daret. Quod si aliter se gereret,
ignominiam experiretur a dicentibus sibi tu qui ahos erudis te ipsum : ,

non erudis. Igitur frugi illum servum potius imitando et ipse sibi debe- ,

ret consulere et ahis prodesse ut gratiam sibi adtributam duphcans ita ; ,

se compellari audiret « euge serve bone et fidehs quia super pauca fuisti
: , !

» fidehs, super multa te constituam intra in gaudium domini tui *.» , •Mauh.xxv.2r.

2. «A nobis quoque danda opera est, ut semper quidem, sed diebus

» praecipue festalilius, non auditores tantum sed factores praeceptorum ,

» Salvatoris nostri sinuis, ut sanctorum vitam imitantes, in caeleste ihud Do-

1Q^\3 Ui^ ^DSi. Ijo) U:^ a\ . JLa*.s^,^Z5^ )»:soo IsaSa^ ^ ooo<o ; |bo«

^U : Ci*i^a^ h^^l ^aJlJ ^.^ari]^!^ ^a U? n^)L\o^cs^)ooi o)»a::£i\ ooo» ^aID

. |L]^9a£\ CiJ^s 0001 »^\.»^ U^ ^ Ua^».^ ^Of^ )ooi jcu*i^ Uoi^ Of\AA>
. «.* —^\jL t_A* fA* ^a ic\^ ^a;n^ ^*\oi :
)iS^kAju\,A. )i^\50 i^l'^ y^J „\d^
JLiCi^A ^^o^\3^ Ua\io^ «^Ofii :
o^N^ )f*x3? ^oj ^£Oj V ^ i\n^ ^? ^o»
U—^.a.sx>o |j*^aS Uk^^ s^oi^j 4? i^ljQv^o )^;joo )l,aii^-^Of3 . «OjO\^?
a-J^bCA. . '^l O vAAAjoi^ )Ji^:^ s^a\a. SiU Un>? ; 'o.OiQk^M U-f ^-^hj
, y^p\ Jb? ^o^* )\::i^ U^ )i!ioofa::»3 . ilaaio ^fic\ oio.o )bji iio^^io i^
)LziAnx*o . jLjj JLioi^vAiD U? vS? i^o6< v^ h^ . >$imA.i 11 u.\^^ ji^iO
oot^ ^^Of ^^ ^lkioi' . bU Ib? Izi'^ Ibiaof i^ V'^ v<njL . yjjn^U Iso.;^
^_A£oiiV^j li^^lLiaaio ^a U^ Un^? . )b»A>U >^-J? ^^Sla*!^ . ;zi^i!s^ J^j>l^'^l

U? . i^J? ^\iD U w^A.£H\ ; )btA*U ^l >2i\iOj ^ASOf isjl : ^^».:^ fS io^zu

—a^ U—n.»? . Ub )Lj»j^Uo ; ;^ o^.9n\o . jLzij^ oof )^.n:b^ ioio^Zi v^\J[io

""^ . U—icuo^o ILn^ Jviiiw 0.^1 : >&ci!aju o\ iS^Of-ki)^ v*6f ^ic^^^^^ ^2ii>.ii

— k^ )oOfi .
^^? 0li0Mj\ ^aiw . .A^D? ws^» ^^ i^OOi ^^O^iD "^A^D
a_\ .
ULj^J ]h-.i£>QuZi
^J i!s.*)ui^ ^JL'\nZ)J ^ OOfJ? ; : i^UJls ^jliO ^?
Jk>f^^ )bjL:i f.3 3)U U^l ^o;^^ .*0iajijsas^ )Vazii^ 3?
. U? • )oofJ )Laiiiit
 — ,

32 SANCTI ATHANASII

mini nostri gaudium simul intremus, liaud transitorium , sed firmiter per-
» manens gaudium, inquam, illud quo exclusi ii qui nequiter agunty
i): » ,

nihil de actibus suis reliquum habebunt praeter dolorem afflictionem , , ,

et cruciatuum molestiam. Hi simiUtudinem hominis retinentes, minime ta-

men formam vitae sanctorum prae se ferunt, atque eius recti intellectus ,,

quicum ab initio creatus homo rationahs fuit ad imaginem Dei ^ed se be- ;

stiae potius irrationah comparant atque adsimilant voluptati contra legis= ,

normam dediti lascivorum instar equorum nec non caUiditati dohsque

, ,

peccato mortifero demum

ut aiebat lohannes qui eos genirnina vipera- ,
,

*Luc. III. 7. rum Hi enim sic procumbentes seque humi ceu serpens volutan-
dixit *. ,

tes haud cogitant aha esse mehora quam haec visibiha in quibus ipsi
, ,

constitutam fehcitatem arbitrantur; dumque his, fruuntur, non Deo famu-

lantur , sed concupiscentiis suis.
At enim Verbum ihud tantopere hominum amans quum hanc ob
3. ,

causam advenerit ut rem perditam quaerat atque inveniat deterrebat

, ,

•PS.XXXI.9. eos ab huiusmodi insania, exclamansque aiebat *: « nohte fieri sicut equus

J^_jMf—Jt^O Ivfiiw Jjj . HaSIX.-^^ ^Of yiO^ 0<i0f*j\ ^Q^ )mj^? : ^lAiC^i^

>^0f^ k^^i ; '^i^^ i^Jko^ ^^-k? >^OfA^ ^^^-^^ !^ ojj^o^ ^Of • JLoniso

. i Q»! 'kj ^j v*6f )iWjio :

)i^»Ji:s^o JbU .- >$Of\.kj \Sf ^ s^Oj^ ^fi^^^iio^

); ZiOJJ Cl\ ^i^A>0 JjLDOfcJO . kJtJ? ^£0f^ )jul >^0f ^? iuw^ ^ ^aI^^J^^

^ )ofJS^j Ji^po ; )L\^ Jkjf3 opj oof Jp^U Jlaoroj ^^ )JL£i? .. JklfOj

0^3 ^A^o^iV^o , ^-^^i,»^]^ i^J^Anjc . Jboof ]ij \u^'^J U) • )oof JL^cul

^j )iab^v>A^ ^l ^Ofioi^sJoo )$0f^ Jka^ ioiop JifiOQiCJ ;.n^j ^ )ioJLjOfZio

. ^;.Qi^ Jbfi»)^ )f\^ . fio? ^Q-kj hsL^l : )iaio i^xb^ )ii^A^o . )iatAi>^o

U^ p*^ JJo fs . ,^,5^;ji>.Iioo JLoa* iaiop )k^f ic\o ; d^aj fS ^j JUaOf

^Of3 fso . ]h>£^ ^o+^i^? X^^? ^fnrosa . ^i^ ^jLA>i^9 ^Of ^

JUsOf ^? U? . ^aJ^^^:uc£) >$0f.\^$ ^^ )iiy;^^V^ .
^AAx\s ^ )o^U c\ . ^mI»

^^U oof—\ i^j JL-a—k? : )i? Uo^j Oiis^^J oof . Jkj? )cu*^ )i^\io oof

^
. ;^)o )oof ]isi fS : ]jOj y^]jj Jboof iofAm** ^ ^ ^^o^V )oof Jli» . wa^xj JLcu

JL-i£iAaZ)0 )i^Q..^^o ; Jlaoro s^op i^f JLjjoa ^^]o JLfioao ^>? >$oofi U

1) A Cosma indicopleuste , qui sub

lustiniano raag- respondet. En igitnr graeca Athanasii apud Cosmam
no vixit, recitatos fuisse nonnullos festalium Atlia- verba. 'A9«va(7/ou sx ti?? is-jrspai; io^r»aTty.Yii. Tevono
nasii epistolarum locos, constabat ex ipsius Cosmae S' av xai irocQ ni/.uv ^psTrovriK; iKaa-roTs ij.iv , ixdXio-Toi

curata a Montfauconio editione ex mediceo codice. Si iv toTh; oixi^a.iq riff lo^Tjjf , fx-n i^ovov dy.^o»Tx,i , «^-
lam quoque habemus mira-
eius operis vaticanum Ka, %a.i irotvrai tuv toH a-uT-npoi; 7rfoo-T«y^ar&)v ysvoifjt.s-

Lilem codicem 699, auctori contemporalem, gran- S»- ha y.ai twv ay/wv T^on-ov iJLt[j.'ria-diMvoi , auvsta-iK-
dibus litteris scriptum, etdecoris pariter imaginibus Sw/aev sI; rrjv too xt>p/oo diraucrTov ts y.ai SvTuq p.s-
exornatum. Ibi f. 122. b. primus hic apparet Atha- vooo-av iv oi^avo~tq xae»'"- Videmus autem heic Atha-
nasii locus, qui nihil ab illo edito differt, nisi verbo nasium dixisse optativo modo, quod syrus interpres
ysvoii/.sBa pro ytvd^E^a ( ut est in Moutf.). Et qui- vel minus recte vel libere absoluto et quasi impe-
dem melior est vaticana lectio ,
quia priori ysvono rativo protulit.
 — ,

EPISTOLA FESTALIS II. 33

» et nmlus ,
quibus non est intellectus : in camo et fieno maxillas illorum

» constringunt » tamquam
desperatorum et improbis similium. Ideni scilicet

propheta in spiritu orabat dicens « fuistis mihi tamquam Phoenices nego- :

» tiatores*. » Uhor vero spiritus his, qui eiusmodi sunt, adversatus ita * is. xxiir. ?,

est Domine in civitate tiia imaginem eorum abominaberis *. » Ipsi au-

: « , -Ps.Lxxii.ia,

tem tamquam insani semet transformantes, proprium fallunt ratiocinium et ;

quasi magnopere praediti Dei sapientiam suae adsimilant ta-

vi logica , ;

lem sciUcet reputantes quaha sunt propria opificia. Hinc de sapientia

,

sua praesumentes * tUment gloriamque Dei incorruptibihs immutant ad ,

* Rom i. 23.

simihtudinem imaginum hominis corruptibihs, volatihum, quadrupedum

atque reptihum. Propterea contuht iUos Deus in mentem reprobam ut ,

absurditates iUas perpetrarent. Isti scihcet haud audierunt propheticam vo-

cem ipsos reprehendentem *: « cui assimilastis Dominum et cuinam adae- ,
' i» xl. 25,

» quastis ? » Nec Davidem psalmistam audierunt imprecantem hisce homi-

» nibus «similes sint eis opifices eorum et omnes qui confidunt in eis*.»
: , Pscxxxivi».

lam vero ad veritatem caeci lapidem ceu Deum respiciunt i); sensuque ,

carentes, in tenebris ambulant, ut propheta clamat * : a audientes audiunt, *is vi, 9.

» et non intehigunt videntes vident et non agnoscunt. Incrassatum est cor

:

» eorum, et auribus graviter audierunt*.» 'Act.xxy1u.27.

4. Qui igitur festi huius hactenus participes non fuerunt", exhibent

lL*o;2> jj^ JLnj ^ ocf . ^A^^J^ Ijuibo ^^opo ^3 ^0^.^0:2 ^*mai

^^U ^Of ^ Jkcoi ^j JLot . o.aAjoofS^ '^^li 7*? ^"^ v^i^oo» . ;<ol

)Ln£o ioiop f.a ^^ 3? . «^ajLi ^^o^iCi^. ^\^^ Ij^^iaz) JL^io .\soiD ^Of
. liLs^o ^^Ofia^A\iD ^^ Un.»? . ^^Ofi^s^^i^ ^\2u Jbof Of.\r> : ^\a>JSj^
; ^; ^m>r> Of^J^? )jOf ^^)io v$o^3 >^JOf ^j^j^o )ofSs.
^^J )^s^n>*\ s9?

^Of —»J^J ) v^'>'a i»» ^;^? tA ^5^ p s^o^Xk^ h^l s^Of^J^v^)^ ^A-^? U^)f
Jbl\llA*&00 JLciS..^ JioSDO ^^Oa*]^ IJ^ )o3v? OfJWorULi Q2l\x>0 . oXWi?
hoo^ joi^ >^jf p\jc? Jbof ^^^io , Jk**^io (l^> J^s^))^o )j^w;s^o .
Uu'^j
i fnnv>» )J^iu JLo i;2\ . q:^!^k m^ U ^o . IJ^ ^Of »n>^^<::i\ . JLXmio

11 2 i£>j
t^^f^ (^^ ; ^o^oh^t-*3 Oi^coo .* |L;.^:\ ^OfAjoJ^A^o^ cll>c\ . ^oOf\

^o^ao .
^^Of^jdnbw >^Of\s ^^oOfj >$o^ t^?? : i^i^o ^o* ^U >$JOf ^
)0fJS^ »^—^? —Sjb\
Jl . )^;.-JL ic\ i-*^ ^AiQO fS . ^^OfA^A. ^A^i? ^a\^?

: j^jL^o JLnJt lL2u)o . ^ji Jlaojujjri . )iaJA;s^*50 U io^co ^>n>Do . ^w

U-A.^ Of—\ s^s^^i? . >$^»«J Uo v$lL*J^ )|L*AiOO . ^^\aJVs£QJ IJO y^NSMiJ J[\S^it

JLcof\ JLof^ yS? . J^ Jb».i>cfioo U . o^^^:^ J^)ua* y^Oi^jkno . ^o^^j Jb\

^\S.):!0 . )^li^^ )ofi^QJc ^>3o ^ s^Of^ ^>vinmv> p . ^Of ^}j ^Of ^fJ^nv>

1) Hinc Lucretius lib. Y. II97: nec pietas tilla est vertier ad lapidem.
 34 . SANCTI ATHANASII

sibi stulteque excogitant alios festorum titulos; qui tamen gaudiine dies
" is. xLViii. 22. revera surit, an potius pax impiis, dicit Dominus*. »
tristitiae ? « Non est

Item iit Sapientia loquitur i): «ablatum est ab ore eoruin gaudium et exul-
)> tatio. » Talia sunt improborum festa. At vero servi illi qui sensum Domini

intelligunt,quique liominem illum vere sibi induunt propter Deum creatum,

lii verba evangelica admittunt, reputantque generale esse praeceptum, quod

•i. Tim. IV. ij. Timotheo his verbis traditum fuit *: « exemplum esto fidehum in verbo in ,

» conversatione in caritate, in fide in castitate.» Sic videhcet festum bene

, ,

agunt; ita ut ethnici quoque rectum illorum ordinem spectarites dicturi ,

'
sint: vere Deus cum ipsis est. Sicut autem qui missum recipit, mittentem
recipit; ita sanctorum imitator, Domini notam impressam habet. Idem Pau-
•
I. cor. IV. 16. lus, quia imitationi studebat, addit dipens*: «sicut et ego Christi. » Sed an-
te Paulum verba nostri Salvatoris extabant, qui ex propriae divinitatis subh-
»Matth. XI. 29. mitate discipulos suos alloquens *: « discite , inquit, a me quia mitis sum et
y> humihs corde , et invenietis requiem animabus vestris. » Sic etiam cum
in pelvim aquam immisit , seque hnteo praecinxit ,
pedesque lavit discipu-
•loh. XIII. 12. lorum, dixit eis *: « scitote ,
quid fecerim vobis. Vos me vocatis, magister et
» domine ; et bene dicitis , sum etenim. Si ergo ego dominus et magister ]avi
» pedes vestros , et vos debetis alter alterius lavare pedes : exemplum enim
» dedi vobis, ut quemadmodum ego feci , ita et vos faciatis. ».

^ )$)LJL . )loj — **o l-iiicisoa-js s^OfbooS ^ ^dJ^a.? . );^? jJ^ciCmA*^ Ua-k)o

: ooof )J^. —^<«^3o? Jlibf ijiXnnio ^Of . )ofS.lb> ^l^lU oo< Jiju;z\ ^juZi^
Jl —mSo^ VJ.001 . ^icU . cCDo)oii,a:^x^ ic\j oof Jb^oa2\ Of^ ^nju* JLja^s. o

^f^t.^ JLAaOf . ^iaASfZJ . )i,aiii^.k0^2) . JLzia^jO . JLnSoOfi^ :

)^\iii^ : Jl;.i£uOfic\

^^;.—>oJLj ;
—^W s^o^^^^ )iamn^si£\ p .. lljD^lof:^ )J ^}^ Uo^l . i^);Aajw

o6i —\ ^\-im:iD JLxa\a\ ^miio^ o6<^ M^ lli.aj.J . '^0^:^ k^^l \o^ i^^)^;*^

r •
00» JIjuj : Of.^ sB} iSQO^Si \a ^ . Jij^fD^ )o6f 'Jju:£)f:o^ odf JUaOf . Oj9fJt?

_a S) COO?
, . v*0l0i^.kf Jlj.AiOCC> clDC^oJis s2)? fS9 OOi^ ; o^ J^^? JL;.io ic^^
v*Of UoiO : Of^i^? x^po;^^ JLi^^D ^A^ Of\.*^ . JL^AJi:^^ Ul ^U U^l ' \^l
Qa\^ j )oof '^l )oof ^\sn>o MOfOfA^Q^i^ ^a Ofii^ ^Oi • OfioofS^^ )iaA\:iiD

JI,-a:c fS ;^^ S)l . ^^ai^kg) i\ Uj^ ^^AAnjtio : Jb\3 Jio>nN>o ^tis^l U^a^j sjJ^o

. ifTi^ U^ Ciic^ s^O^ i^l v*OfOfiki^ij )^>^> ^*-? : >£0? JbOf£DO JLa\Zi sAi09?

y? . fA^ s^hs^l vpi^j? ^;^:^? i^Jb^^o . i^i^o ILaXso vA ^^i^j? .^u^ ^^i^?
qi^^bbV yoi^? ^a=1aa> s^i^? vS? : s^Oa^^^» i^s^Jt? Jij.£\ioo JL;^ Jb? ^asoi

4) Confer Isaiara XVI. 10, Hieremiam XLVIII. 33, Baruchum II. 23.
 EPISTOLA FESTALTS II. - 35

5. O quantoi^ere admirari deberemus , fratres niei , Salvatoris nostri

erga honiines caritatem ! quantaque vi ,
qualique tuba exclamare , atque
haec eius beneficia exaltare! sumus, sed Non solum ad eius imaginem facti

ab eodem formam exemplumque caelestis vitae accipimus idque debemus :

discere cui ipse factis praeivit. Quare cum aliquid patimur haud est ex-
, ,

candescendum neque ulciscendae iniuriae sed benedicendum est maledi-

, ,

centihus, atque omnia Deo iuste iudicanti permittenda *. Qui ita se gerunt, *EKi.peir.n.2?

seque evangelio conformant, participes Christi erunt et exemplorum apo- ,

stoH imitatores a quo laudis praemium consequentur

, prout ipse Corin- ,

thios laudabat dicens quod per omnia mei memores estis. »

*: « laudo vos ,
*i.cor.xi.2.

Deinde quia nonnulli verbis eius abutebantur, horum sensum ad sua de-
sideria trahentes audebantque ea immutare, sicuti in Hymenaei atque Ale-
,

xandri negotio contigit , et ante hos cum Sadducaeis *, qui ut ipse * ait ,
-l t?»>'Y".^'
naufragium fidei passi mysterium deridebant, propterea sta-
, resurrectionis
tim subdidit «et sicut tradidi vobis, traditiones meas tenetis*. » Quod rea-
: 'i cor.xi. 2.

pse propterea dixit, ne aliter opinemur quam doctor tradidit.

. 6. Multifariam simulant improbi qui sibi ut Dominus ait*, agni ve- , ,
xxfn^^T^"''
stimenta induunt et quasi dealbata sepulcra videntur: hi riempe divina
,

JLa* liaa ^ . SJ.ZI ^ol2j OfioxJ? Ji^^ajavS ssul ;^^i^ Usi^l ol . ^fZi^i

^
— fc)j yXOf Of\^^ Uii^c:^ . pf^OiuiD fA V.AJ? ^ai^U )fQ2j<A. [ul ^j^U )Q^0

lU-.A:aciiL )f::ioM )J^ciA>ij JiiaSa^ ^? U? .• ^oof o>ia\p ^a*j^2> al\^ . ^ot

)J
^ ^IaXj^ o^ . ^jAha. ^u» ^t U^Oi : w^^jl oot^ U^j^ . o^ix) ^xZimj
J^IL^CVSO . ^;^ X^"^^? ^^-*U W . t»^ v^OSOfJ U .
^^ ^^Iaaa-^ iO fS . )OOJL<^

^^)L\^)oOf ^Jo : Cii£lA£DU? Jj^Of^ M^ N^Of . ^\aJ J^blr> v|f? OOf )0f^U

OtJ^^oc^ . |Lm.;^a, );3o^j UAi^cbo . yooofj JLusS^^ JLsiax . vOC^fTi^ n$J^ ema^
)oof ^\n^D Ji—*.J^j;a£i^ ^? o^^ . yOoJ^^Aj J^Jb^) OfiiOf oci )m\Qi±^. «S?

""^^^ l^? . w\ yoJ^? ^?®^ pc^ns^ .

^» s^£i>. bl w^Aio . ;ic? t.a

^ o '.

v?^^-^^» io^\ va o^*^ ti^az) ^ ^AiJwA»]^:^^ ^*aj(^ J^)^

^-—k» :

i^» — o^ y i\of ooof^ y \.>( t—^^ v****^^ v5^ ^^\*xJU^o >\n:>a>c\ •*

:

;._>d)j U^J? >$JOf : JLBo^j JS-^ yOOfAiDj.00 : ^o^^lm^jo^^o uEOoJofJopoooi

)jOf
^J^ . JJSjs^iAD^ ););3 ooof ^f^yi^ : ooc>f ^cj^ojJ^ Jioiia^Of ici\ o
; —»1^ J^Of . o^Q_*>f : Jiois^\ifcV> ^^i^ iS:sa\x)j ILiLa^Jo . '^]o sSicio? jf^xio

. JL^fJ^ )a\jLf JLl^iD OOf^ JjLO^? U? : J^JLj;**? c\j ii^^l . J^Jv^U- o^i^?
J— fc^io ;«ioj^ iisi^i ^aXaz\ o : JIxaS ^^Of ^A^^J^ $^\:i JbjiZ) U^ <^
JLJaD ,-_J^o^ ^l i^^ U? ;
^JU*i^ ]lxS,nNO JtZiD ioiopo : U^U Ji*.az\

i^ Ji0*D0 .
,;^ J^^SAAt )i^sAiwU : Q^i ^ «.3 :
^AiigiJ yOOfioaa^ )i^ciS^
 3S SANCTI ATIIANASII

<etiam verba ore effantur , et nihilominus pravam intus sententiam fovent,

Hac quippe olim ratione is qui primus malitiam invenit , serpens inquam
ille , hostis ille cum Eva colloquens simulatorem se gessit atque
, , ita ipsam
decepit» Post hunc immo cum hoc ipso cuncti haeresum praeter
, , fas inven-

tores , lectis Hbris, non tamen prout sancti tradiderunt, opinantur; sed eos
secundum hominum traditiones inteUigentes errore labuntur quia vim il- , ,

lorum ignorant. Merito igitur laudabat beatus Paulus Corinthios qui se- ,

cundum ipsius traditionem sententiam tenebant. Dominus item iustius ad-

» Mauh. XV. 3. huc reprehendebat ludaeos ita *: « quare vos transgredimini mandata Dei
» propter vestras traditiones ? » Etenim hi accepta a Deo mandata muta-

bant proprium sensum sequentes atque ad haminum potius traditiones

,
,

accedentes ob quas Galatis paulo post molesti fuerunt. Cuius rei causa
;

•r,ai. 1.9, beatus Paulus missa ad hos epistola, sic scribebat *: «si quis vobis annun-
» tiaverit praeter id quod annuntiavimus anathema sit. »
,
,

7. Nulla est communio inter sanctorum verba et humanorum inven- ,

torum phantasias nam cum viri sancti veritatis ministri sint caelorum reg-
: ,

num annuntiant : secus iUi , qui in parte contraria sunt , nihil nisi epu-
las cogitant et quasi iam nihil sint;aiunt comedamus et bibamus , cras , :

•I». XXII. 13, enim moriemur *. Idcirco beatus Lucas hominum adinventiones improbat, et
sanctorum potius tradit, dum initio evangeiii ita scribit « quoniam multi :

.).;^a? o6f :
jLcu* o6f Uoslo^ ifAKnjco J^^jl;^ ^^ oot : ^jutU Uoi ^hy
yOOf^A opa^o ^* Of^i^ . 6^\^l ^^ADioo . )oOf vaaJ^^iasD ;^? i^ )cui\j 00«

Ijsl^I ^^^J^^ ^^ |J :
Jb)i^vn2 ^ ^.^B^ ^^Jci . w£Da>£D ]}j cmAioof^Of^ llwiij^

uucuv^ ^aVols ^ oof i^|L\o ^f:^ : >^o^^^ (LiA (Is^ . ^^Of^ ^^» i^JUfA,
)oof ifnnvi J^Id^) 0^0 ^^ )L;>o . ^^J^^ Of,\^^ )iaiici\j^ ^Jj . UJ^)Q2\
JiaiiQ^JCso^^^^ )o3^^ JbfOO^ ^ ^»^v >$J^? «S? U:c ^^^^^ .* i^? t^ U^oOfA.
io-J^ ^__a2.\*xsi>o ^j-J^o^ ; )ofSs. ^ a\nD^ ^\^? fA.>>^ Jbf^QS\ . >$n\.*^

fJ^ ^OfJ^J\^s>o^ . JkiAjLD^ )iai^\jci:i\ ^^JS::o fO ^);^J^jkO . ^oof^^^ )lAa£a

• «X0c\oJL9 U=iQL^ OOf 3oi .fJ^ . OOOf ^f^^ OfCOAJOjlAD^ JL^JL^ yS? ''^^.D

)f—A* jJo . )oo*J JboM> >^\\^r>^ ji^ ^ ;u:\ s$^ f^zicaso vaj? y? . ^J^a ^
"^^ . )\aju? )JWuc ^j ^JL£oJi^Jl2\o Jk^fJbf Jli\ h^l )laSiajL ^u^^^s^

^j ^$jc>f . ^;nEa>o jUfnjw^ )iaa\:^ : s^Of^J^? )ffJtj IUjk^^o ^ ^ Wl^y

]LiC\ajco . >^0f\ h^l >$\sjbt ^Of ^ ^*i^ pcso l)o :
^aI^J^ )lz5a£\$9

V*iO . )J^«AJ0 ^aaU ^iwiO? fd . yOOf-fcJ^? yOOOfJ Uj ^Of . ^^JUU> yOOf\^^

• ^^^^
lU^D? ""^^^
laixibj ^ )j^vjlaj^ . Jbc\ U^o^ ^$^po .
^ ^J^o^ v^
• v°JLs.Of^)oofj Utojo ;ibj jA : )a\jeo [k^^qj ^j ^Of\
 — —

EPISTOLA FESTALIS II. 37

>» ausi sunt i) narrationem scribere rerum quas nos edocti fuimus 2), si-

» cut ii nobis tradiderunt ,

qui ab initio viderunt , et ministri fuerunt ser-
» monis ; visum est et mihi , asseciito omnia a principio , diligenter ex or-
» dine tibi scribere , illustris 3) Theophile , ut cognoscas eorum verborum ,
» de quibus eruditus es, veritatem. » Nam quod unusquisque sanctorum
accepit, id ipsum immutabihter tradit, propler doctrinae circa mysteria soli-
ditatem. liorum mandat verbum (s. scriptura) ut simus discipuli hosque ,

decet nobis esse magistros ad hos tantummodo nos accedere oportet quia , ,

sohs ipsis concreditum verbum fuit verbum inquam omni laude ornan- ,

dum. Hi sunt discipuli, non quia ab aliis audiverint, sed quia quum ipsi

viderint ministrique sermonis fuerint , res a Christo auditas tradiderunt. Hi

magna narraverunt miracula a Salvatore nostro patrata, aeternam eius di-
vinitatem annuntiaverunt, carnalem eiusdem de virgine nativitatem descri-
pserimt , et sancti paschatis sollemnitatem praedicarunt dicentes *: « pascha I. Cor. V- 7.

» nostrum immolatus nempe ut nos singuli inmio et simul

est Christus : » ,

universi et cunctae orbis ecclesiae, memores simul scriptum esse de Christo,

,

quod a mortui^ surrexerit, quodque de Davidis stirpe fuerit, ut est in evan-

geho nequaquam obhviscamur, quod Paulus Corinthiis * significans tradidit,
, » i. cor. xv. 4>

resurrectionem eius, inquam qua destruxit ihum qui habebat mortis impe- ,

: Of^^ojofi ]^l s^ ooi^o? )t-kjb )j-*|b i^ji^i^A*^ yOOf\r\ ^siJi». ^ i^^Sidjj .

^\-a ^^ziD^ ;^^ Jbo oof ^o;^ iji£\U)? x:A.*? ]1^ \)^j )^Mt ^?l? Un^?
.

)ioiis—^i^s — A* icu\ : ^A^Of.* i^lsiXMJCO 11 sQJOf >S? )bof . )aI^D ^ fx» fx»

yooopj v-Dj) ^^jofo . )tu^*i )ooM^ )i^\5D 1x1^. ^o^ . )l)> "^^? )iciia\iD$

;
^Of-.k^a**\z5 ;^Nsj^ ^Of» . lj?i^ ^50f.k^aA^3 ^^Of^j «Jij)b)o . Ua\x> ^
JU»A*? ^ .» c\^ ^^Of . ILajc JlzjOD Of^d^^o ; )i^\:>3 o^^i^? )i^siiQ.kOpo S>1

a^iliCLtLj ^X*? . )i^\iD^ OOOf UA^A.iDO JLjL^ o U? : ]f::£^l ^o^^l Q^^,IV

0;,I1£00 : QAi^i^JL? ^O;^ ^ s*0Of> \lolU )jiO^0t\j ^«^vs^ ^$JOf . Q^^JL? OfiSD

oi;-a)o :
QZii^a? )i^oi^Zi ^9 Unns^ OflofA^o ^Of . JLiDoi^ Ofioof^ll

JjL_a*i* . wu« ^jll ) aaaJod ^»-\.*1 JL_*>^ . x^^^uio? o Jlj^.fe^D U*r2)j l^\
. Ji^ fcj;.iQici^»:£lZ)J )l%^ ,-_-kOf\sO . )mjO? ^S i^ljQ^O :
^liD ^ "^J
^.k? f^OM Ofiwfl ^ . Ji^io iisAZ)
^ piS^ JaaaX^ . Cl^iiss^ hsi^l yA^Ji^J^
u£OC\oJ[S JLi^.»jiQ^ >A^^QJCD fSJ i^AS JOi .
^ t^ JoOfi J)o . ^lA\of^)oOf
J — Jv-»0? O^ JoOf h^U ^ odf^ OfZ)1 : OfXk^ )i^An\ ^^ Jj? ;^? :
)C\JCD

JliiiA JU. ^ :Ofi£lic ^aD? j^l ^J ^ :

^^^ j.;£l\i>jj ^^ OJOf ; J^QI^J
i) F.xpolysemo s7nxstQsui,aggredi07' velausus sitm. lat. legebat 7i;T!r'Anquy.i-/j;y.

2) Ex 7r£7rAvjeo(pog>?,u£v&)v , ul est in gr. At vulgatus 3) Ita texlus syr. [)skittus. Sed heic praefecte.
 —

38 ,
SANCTI ATHANASIl EPIST. FEST. II.

•Hebr. 11. 14. bcbat , adversariuni scilicet *; fecitque omnes nos secum resurgere, mortis
vinculis resolutis: contulitque nobis benedictionem pro maledictione , gau-
dium pro tristitia ,
pro maerore festivitatem. Hac sancta pascbatis exulta-
tione, quam semper omni tempore laeti eri-
nostris in cordibus retinemus ,

* piiiiip. IV. 4. mus * ut Paulus iubet sine intermissione orantes, et de omnibus gratias
, :

* I. Thess. II. 13. agentes*: ac ne omittemus quidem tempus eiusdem denuntiare sicut a pa- ,

tribuS traditum accepimus. His superaddimus : neinpe , ut apostolicis atten-

dentes traditionibus, simus invicem memores in precum conventibus : et
cum simul omnes festum celebrabimus , Domino gratias uno ore semper aga-
mus. Sic eius gratia accepta, sanctos imitando, in Domino laudabimur quo-
*p«. xLin. 0. tidie i), ut ait psalmista*: nimirum si prout decet sollemnitatem exegeri-
mus , caelesti gaudio digni erimus.
8. Nunc quoque quadragesimale tempus exordiemur die •XIII- mensis
phamenoth. Deinde ex ordine ieiunii abstinentiam prosequentes , sanctam
paschatis hebdomadam incipiemus
•XVIH* mensis pharmuthi et die die :

•XXIII- ieiunia finientes, celebrataque dominica, die -XXIV-, adiungemus

his septem rehquas magnae pentecostes hebdomadas gaudentes omnes at- ;

que exultantes in Christo lesu domino nostro per quem gloria sit et im- ;

. perium Patri per Spiritum sanctum in saecula saeculorum. Amen.

Salutant vos, quimecum sunt, fratres. Salutate omnes cum osculo sancto.
Exphcit secunda epistola sancti Athanasii Alexandriae episcopi.

. ^_-\ i^^_»J yiazi\£ ^ J^^ ^[u£)U oof : l*>r2)^ IjCkfD )jof Jbojis . )jK ^j

\16^1 ^J 1>D i|>? .

Of\>J hS)J l^JOda^ JisJ ^J yl Ap ^l», U : ^9020 p^
JLAjtdiaZ) . ^-U^l IhjSL^ii, ]It)\^\%'^ fS 3oi . ^1aZ)J^ 3oi ,t. ^\no
.9? JLioaS fA* ^. . i^Jja55j^ ^jXf^io )j>o? jao UZS^ ^^OA^J^ )^^r?
.

Jtx^fS^ JbLANDjjioo . )laziA^ o^ii^ ^A\.ari.>o p ^a^ Jb^Of JL;^c» ^^oio ^a^o? .

J^.*Jb^)
^^ ^ . '^l Jb^j^jL:^^ hsLt,l . Jboa.» Of.\a )^;^:^i=) ^xn\i:J^ . ^oof
1^00 p JijLOf ^l ^.k^J^ ^ . JL^^^JOf oof Jir^roazi^ ^l ^q^^a^ :
^^^Aiso
)j-*Ji-^ )j-~fcjl3 f_a ^^ ^a^^ . JL»U ^ojopoji^ ;.m^J^J^ .
^^5;)^ ^
»*iai0fjia^ ;,ro\ J^siasJ^^ . Wj^ JL>^j jj^ruo ^;j^
^^J^
. JLDop ^ ^ai^J^
. Jb^ojc ^Of^ ia\j . lbCi;i)o ^;xQi.3 liijo f<A ^f:iwj.^o . 1a*U
>\a.jc^ Iaaajw^^o^ . ^.fcjofo ^j>^ J^UVoa ^ . )J^^ o.^s£oaaA^o^j KazjL
^t, ^a:^J ^so^ p!i\\ lA..»fO 1a*o;z> ljfx»o)o Li^ajL l^U ^OfOjIt^ .
^^j Ufio
. )J^Njt.*fO )j^A,ai2> .
U'%**J li£i\jO q\1jc . u.ici^^ i^l ^$aic\jc ^W
^ U^a£a^)j IsaosaASJ jK)aAj»lj)i? ^;^ U^^J ^i>i? )i^?l:iw ^iv^v^? I^s5a\*.

1) Ita Syrus, nou tota die.

 39
E P I S T L A Iir.

Epistola tertia festalis papae Athanasii , iuxta quam dominica pascliatis erat ch. anao 331.

die *XVr pliarmutlii , 'lir idus aprilis, anno -XLVir Diocletiani, con-
sulibus Annio Basso et Ablavio, praefecto Florentio 1), indictione •IV-

i.JTkursus, fratres mei dilecti , appropinquat nobis dies ille festalis ,

in quo prae dignum est. Hunc lex celebrari iubet et quam-

ceteris orare :

quam nos a noxiis hominibus impedimur, nihilominus haud sanctum no-

bis foret sllentio hunc diem premere
, neque vobis illorum causa an- , , ,

nunciare. Sed Deo gratias qui consolatur humiles Nos haudquaquam ut

,
! ,

accusatorum calumnias vitemus silentium tenebimus sed audito veritatis , ;

verbo vobiscum in festaU die exclamamus universahs Deus praecipit di-

, :

cens*: celebrent filii IsraheUs pascha.» Spiritus item in psalmo praedicat*:

cc
;
exoci, xiii. 5.

cccanite tuba in mensis kalendis, in msigni die sollemnitatis vestrae.» Pro-

pheta autem exclamat*: «celebra, luda festivitates tuas. Hanc ego vobis , Nahum i, 15.

epistolam mitto , non quasi de re ignota , sed bene gnaris significo : ut ni-

mirum sciatis, Deum nos vobis adstringere, etiamsi homines separaverint.

Ipsa nos soUemnitas copulat , eundemque Dominum quahbet hora adora-
mus. Nos haud ideo festum aginuis, quia dierum simus observatores ; ete-
nim novimus ab apostolo eos reprehendi ,
qui sunt huiusmodi , dicente*: -Gai. iv. m,

uCoaj)L^A\^oU^j v>^:nA.o ^xibOj? Mjo ^^)L^^;^f ^^v»? )i^l)Oj£> w^ioio^lsi^

^OjOi^? cTOoJL^O^^CL^S p . uEoJLolLsjf ^QfioJLlS uCOoJLjQjJL? 1x^00^2^

. ^ cu;^ )lc\X ]qlsl ^^3 ^ lu^f^j oo» Uh^J h^o^ : JliiuZi^ w^J 3oi
1—dN—xz5^ .
6i.^*!^*l )Jiv_A£aA> c\ ^A^ ^ . fO^ ^Lij^i^caj^ ^ jicoaiiij^ oo^
^o<i^\^io^ lj.a^J .

^ ^Q^^ ^Of ^ ^aA.xZi*^ v^;;^ ^S? . JbofS, ^oiO-kfCi^

^ ^--iAS^jf f_3 c\^ . Jb.*nsr\ JLn:^^ oof . )of^)J oHa^ 11? . Jbo< ^^Moju U

)f_AAd^ .
U\A.J Jlo VfZlS, ^Ia^^JC fS )}l : ^xOi^JL ^^^;.^iD^ ^^? )i^Ju3
'i>.-i£il . i.—ioj »aoiv> f3 ^\i>^ v^^sw ^ )o>!^ . )^lb^? JboeA^ ^^'^^ ,-iA^jLio:^

)^Q_-a^.jo Q nzu . )i,f-^ )»Q:^)i^.'::> ,-^^ U*o^ . JL*-S '^.k);^.^ wJlz> >^*.ziXjo

\jOiO . ^^ll^ IjOO^ fj^f^ . JSD IaZiJO . ^a\.k^ Ul^J h-^%* JLsDQa^ . JL>V* <A-**fZ>

IL-n-»? . Ul ^jols^ K^t^J x^Oi^ VI . Ui ou.\a. ^\ l^j ^. ^*l c\

^i^VA^iD Uhi. OOf t.3 OOi . i,Q\:^ 3ol )0f5^ : ^ QLSU^fl JklAiZ) ^U s^^jlj

^-JL» ^f^ )i^iOQ>^ ^ ^^l )oo» Uo . ^f^-QD >^a.\n3 Jl.*;.ic\ o\ ^a o^o

1) In chronico Ilygino. Ergo vel Florentius eodera anno syxQC^siil Hygino , vel menduiii est.
 ^
40 SAIfCTI ATHANASII

« dies observatis menses et tempora, et aiinos.» Sed festum hoc nun-

, et ,

. ciamus ceu satis notum diem , in quo omnes Deo ubique famulemur ,
,

eumque orationibus placemus. Beatus quippe Paulus dum huius gaudii ^ro-
pinquitatem significaret , haud dies denotavit , sed Dominum illum cuius
•1. cor. V. 7. causa festum agimus, aitque*: «pascha nostrum immolatus est Christus: »
ut nos omnes Verbi aeternitatem contemplantes , ad famulatum eius acce-
damus.
2. Quid est soUemnitas , nisi servitium ab anima exhibitum? Quid por-
ro est hoc servitium, nisi iugis ad Deum oratio, et debita eidem gratiarum
actio Qui gratias non agunt, quoniam ab eo recesserunt, hi merito ab ii-
.'^

Hus quoque laetitia exchiduntur: ablatum est ex ipsorum ore gaudium et

•u. xLvni.22. exultatio. Idcirco illud oraculum pacem ipsis esse non sinit *: «non est enim
pax impiis dicit Dominus » atque ita opera faciunt tristitiae et doloris.
, :

Propterea ne ille quidem duodecim i) talentorum debitor, cui in evangeho

facta fuit remissio gratias domino egit et qui grandis debiti remissionem
,
;

obtinuerat, levis debiti gratiam facere obHtus est; ideoque iustam retuht
poenam prioris debiti persolvendi. Oportuerat enim, quemadmodum gratiam
impetraverat , ita et ipsum conservi sui misereri. Ille item ,
qui acceptum
talentum in sindone alhgavit , atque humi obruit , aequum fuit ut tamquam

l..v>Q k\ >2l . I^ILb^ ^^ ^^^lbiO U? • UiJLo Ibo/o . IL^o ^i^? Xf

)ic\p )fx*a? . ^i>x\5?> )o^)J ^oj \.c^j ^\oo« ^sj Un^? ytfc^-^fflv» h^^ .

Uoi yy ^ijj ]lo%**j )lamA*9i^ |K fd : ^c^qB j^ Jbj^o^ K^J )of^)) .

fd ^f^A^ Of)^s\^^ >b]j oof IL;^^ \il . ^^QA. )i^cu c\ . )00f ^^Qj^
;
^jU> )i^\:^9 ^loA^oi^.^ fS ^^^ Un^? ^j^jU ILuJ^ ^^^ U*^ '^l . .•

: j^K uOfoi^^ jbv^? ;^^ ^ U^ Ua> otic\^ )i^.AbCuci^ Sil J^UoMti^

. (1

iaJ^9 )i^^..ij^i^ ]lc\* jJ? : )i^vJC^^l Oj^h^i y^J il^ . Usu^ )i^sJi::CUti (J?

)la=u^ ^\iki:c U ^Of dfi^^ oot . o^ c\)i^ik^c\ i^sA\^ )i^^O;lo . )o3^

^ ja-\ v^^s^ )CuUi? . O^J )ioM^ ^ ^? : ^JL\^i^ i^lL\o : 00»^? p

^Ot-.\ ]00i i} )i^^ UmjL U )bOf ^^».^ . )iOf**0 laMDQZi ^$Of\>J l^OB
.
^ .tfNro jL^U^^o )i^Qx^ )f=i>)w . U;^ ;^^ l\Ajt^\ JbA\jL ^^^^ i^ . I^jc
^\no ,nmj UaoQjc ^)L\of^o? )»aa QZ5>j Jbu** )oo»j o6\ ^ )ls? ^^O
. )iaoA^ o^ )i^>a:bc)LZ) . Uoi^Qa. ^\ajt )i)L;^j fS U^ obi ^ . JL;^
)oof )L- b.a\>o . l^ i^)b^)o . ^o;^ )i^^fD ^Of^ jjLf^ pm^ ^]j ]j^t
n ffll»
^J OOf sS? . Ofi^ ^ uCDCUiJ^ :
)ia2lA^ ^^^OJ^? ^J ^.ac^ o\
. ]jk<tc£> )ia2u^ ^ncv U
Y^ ^l^oj . M)b Of;:^o )Mam2> 6f;j»)o );^ ;

1) Matth. XVIII. 24. /xt/g/«, decem millia.

 EPI8T0LA PESTALIS IIl. 41

ingratus reiiceretur, slbique dictum audiret *: «serve maie etpiger, sciebas »«8^11. xxv.sj.

» quia ego meto ubi non seminavi, et congrego iibi non sparsi? Oportuit
f> te committere pecuniam meam nummariis , ut veniens ego quod meum
» est reciperem. Auferte igitur ab eo talentum, et date ei qui habet decem
» talenta.» Aequum itaque fuerat, ut redditurus rem suam domino, benefi-
cium simul eius qui dederat, reique collatae vim agnosceret. Nam qui dede-
rat durus non erat secus enim ab initio non dedisset. Ne id quidem ,
, ; ,

quod datum fuerat inutile erat aut sterile, neque vituperabile sed et qui :

dedit bonus erat; et quod datum fuit, non erat fructu cariturum. Igitur si-
cut iHe qui serendi tempore triticum supprimit maledictus est ut divinum , ,

proverbium ait *; sic ille etiam qui gratiam negligit et sine cultura abdit, , Prov.xi.ae.

iure meritoque ceu nequam et ingratus abigendus erit. Contra autem lau-
dat dominus illos qui lucrati fuerant, dicens*: «euge serve bone et fidelis: , *Maith.xxv.25.

» quia super pauca fuisti fidelis super multa te constituam intra in gau- , ,

» dium domini tui. »

3. Recte sapienterque actum est, ut illi cuncta ad lucrandum contule-
rint quae acceperant, ut ait scriptura. Oportet itaque ut nos quoque, di-
,

Jecti mei cum Dei gratia curramus neque desistamus ne dum otiari vo-
, , ;

lumus gratia accepta se subducere incipiat et ne hostis vacuos nos nu-

, ;

dosque deprehendens, subingrediatur velut in illum de quo evangelium lo-

>>nv>o :
J^9J ]ij In^? Ui J^J l^oof ^f.* . Uii^o ]ko Ip:^ ^\^^^ ^
)U fso . Us»^^ vA^.*^ Jacai» l^fU H^ )oof JL\o ;i.9p 1)? h^l ^ W
f^^U oofS. coofo . );n3 Ofiio ^ao* CLmo . %»X»J J^oof .:i£aj : ILi? J^oo«
. Of^Xk^ s*.6f Of;^\ ^ii^aju^ )oof Jbs^ ^j ;a^ ioof Jbnj . ^t^ fO^ Of^
OO^J OOf v^^ U . i^Z50f^i)j s*6ij )Laa\o ; OOfukJ OOfJ )ia2iA^ ^joJ^^ju^
. iioOf^il^ ^Of Jls)o ; )oOf 30f-i.* JL^QJO )lS? l) ;a^ y)o : )00f «OfOJ^? JLjUD

L-n^ 30^.*% . oofo U? . )oof ^f^s. U^ U . )J^^n^;£Oo ioof df^J^? )JS\a^

Is — 2>f^j ooij ^ASOf iiSL^l . ]ilB ioof Jlz^;^:^ i^Of*i)f -OfO . )oof oOfoJ^?
J[_iDOfiDf oof 3)1 jU-aOf . JL^OfS^ UJ^ ^l %*OfoJ^J i^^ i^ .• ?**? J^^^?

)ia:iA^ ^\on5o Uo . IlKj^ ^^? J^.»JL:^o . ijbAa^ Uf oj^ JL^^o ; )ian*,^o

. Jbao^opoo JLzi^ )fOx OfcJ . ;:b? fA >m\o>o ofio)j >9Jd\ >5<^ p . j;^J^
J^)U2UC v*^a .
^\^J OfiofiA^^Q^ . .AiQAO? sx^O^ J^OOf ^^Of^^A^D^
JLio ^J ; QZi£aj% Jb^ "^a (
o^J^ L^i**i \ of J^ JUm*? Jbof Of\a^ . J^)JL\2O0

Uo ^OiU ^iO. ^? : )ofSiv

^J )ianA^ ^J :
mOOj^» m^ ^V . Jk^OJCiO )JiCiiC!OJ

);_jci ^ i^of^i)^ s*df U^^ ^^ JU^ ^^ ^ .• D? U^? . ^pJ^

OOf VJi M^ ^i : ^Q^ JbOf\^ ^ KAxnJLS JL\^V^O iQ^qcO fSO : Qa1A^£\

; Ub Uf )i^0CJ ^ ^iaU ^ ; )?lijt OfiiD waajt odf ; ;:jd)J^ ^^|L\of^)oofr>^

 ,

42 SANCTI ATHANASII

• M«tti). XII. «. quitur*: « cum daemoriium ab eo exivisset, postquam per inaquosa loca ex-
» erravit , assumpsit secum alios septem spiritus ipso peiores ; reversusque
» invenit domum vacantem , ibique habitavit ; et fuerunt novissima hominis
» illms peiora prioribus. Quippe a » virtute recessus ingressum impuro
spiritui praebet. Quapropter ne forte gratia sit nobis inutiUs , apostolus
discipulo suo scripsit peculiare praeceptum tamen ut nos simul ad- , ita

M. Tira. IV. H. hortetur dicens *: « noU negUgere gratiam quae in te est. Qui suam ope- ,

^" ^' * ratur terram satiatur pane viae autem otiosorum spinis occupantur *. »
, :
xv"i9
•Hier.iv. 3. Atque ut nemo in iUas incurrat Spiritus nos praemonet dicens*: « novate ,

» vobis novale et noUte serere super spinas. » Qui spreta quam accepit
,

gratia , in mundanas se curas ingurgitat , hic semet cupiditatibus tradit ;

atque ita scandalum patitur, et infructuosos

superveniente persecutione ,

fiet. Quinam vero est huiusmodi pigritiae exitus ? Propheta hunc signifi-

cat dicens*: « maledictus homo, qui facit opera Domini negUgenter. » Quod
» in obsequium Domini fit id attente est peragendum, absque pigritia, ,

immo ferventer ut consumpto omni per spiritus fervorem materiali peccato

:

ad Deum iUum propinquare possimus, qui est ignis devorans, ut sancto-'

rum verba aiunt.
Quippe universaUs ille Deus qui fecit angelos suos spiritus et che-
4- , ,

rubinos suos flammam ignis, in egressu ex Aegypto vetuit quominus hu-

^Exod. XIX. 12. iusmodi hominum multitudo monti propinquaret , ubi eis legem laturus erat.

)\ o^^N Of-AAnjcjo «|30t OO : ^^cOJt O^ ^JU3 '^f^J Ih^^l JL>0) >&^ajw

^ot . JbjiJoS v*o<oi^? |Laa\jc ; UaiiA^ ^ Oi^hs^l )oofi )i^\A^ )J$ Un^?
. ;aD? fo )1,;^ ^ ^l o6i fO ^Of 3i^ ; OfX»^ )fA::c\i^ i^|b\.»99 i^^
. |b£Uj\ >i)^n£OJ Of\^^ 1^9? ^\B^ M^ ^ OOf .
^J odi Jj^OJO l>00fi. U
fOf)L5o )0fO . ^.kOfZj VA.J? ^\2lj Dj Uoa)? . ^oico IbjCLCO U-^^? ^? )i^joJ
VA.J? Imcuj ;^^ ^i^? . Jbos ^ >$^^ll l)o . bt» >$£^ a25o;j5 . ;jso)o )Lo^

)j^^;^^ ; ^-_aj 1 , >o\^^ JUj^ fS "^An-^oo ; oi^ i^oof^i)^ v*6f )iazu^2>

^ oof Ixioo . )o6f ]i\2> Vj Of\30 .^\jL3i^ USOM? lo)0 UaOfO . o^s^ p.\j^
y.. "^N)» ); —n>^ oof A^ . ^^ojcsD IaHJ oof )^Of ^Jjj )iaiA:^O03^ Jb^^ojL
JL^Of^Jc^o i^ ^ D? ; Jb^Aioof:^ Do v^^ )i^*2j^ . )LiJtbQ3 U'^j v*OfOfirii^

)i^*A^ ci\:i^ )i^Ai^aA* l**oUi fS^ Uo^? . )L;^\^ fn^i^^ oof )oopc\ ^yf

;—io)i^ )i^^Aia\^ )fQj^ oof : )ot\D co;^i^.icX )-ioi^ . ^riAJvJ ^iW^oOf

: v*Ofoi^v kj Jl ^»of v*OfO .n)!^ »-^\f :^^f )of!!^ oof ^^;;*^»^ • Jij^fOj |JisD ^^l

: ^ ))Ls,^a^ . ^i>^ ^? Ua3:^iii )fOf ^^»^^ • )wf )i^^A:iOf\jc v*OfQjjcsGJLiDo

 ,

tPISTOLA FESTALIS III. 48

At beatum illum Moysem cuiiis ai dens erat spiritus et gratia inextiiiguibi-

,

lis, ad se vocabat dicens: unus accedat Moyses. Idcirco ille in caliginem

ingrediebatur et fumante monte nullum detrimentum capiebat immo iU

, ;

linc probatior descendebat, propter Domini eloquia, quae sunt argentum

ele(;tum et probatum terrae. Interea beatus Pavilns, datam nobis Spiritus gra-
tiam nolens frigescere, nosmet adhortans scripsit*: « Spiritum nolite extin- m. The»s. v. n.

)) guere.» Sic videlicet participes permanebimus si in Spiritus ini- Cliristi ,

tiatione usque ad finem consistemus. Dixit autem nolite extinguere non : ;

quod Spiritus in hominum potestate sit, aut ahquid ab eis pati possit; sed
quia improbi atque increduli videntur in animo suo illum extinguere et :

cum sint in impuris operibus inveterati, Spiritum persequuntur. Spiritus ve-

ro sanctus, qui dicitur correptionis, fraudem defugit, neque moratur in cor-
pore culpae addicto, sed a mentibus intellectu carentibus recedit; quae cum
iam non intelhgant, fraudulentaeque sint et peccati studiosae quasi in te- ,
,

nebris ambulant, luce illa carentes, quae illuminat omnem hominem venien-
tem hunc mundum. Par ignis prophetam quoque Hieremiam continge-
in
bat, cum
in eo verbum instar ignis fieret, aiebatque *: ego undique angu- *mer. iv. 3i?

stior nec ferre queo. Noster autem dominus lesus Christus, quia magnopere
,

homines dihgit, ut hunc ignem in terram iniiceret, venit, aitque * « quid? : * luc. xil 4«.

» utinam iam arderet!» Ipse vult, teste Ezechiele*, paenitentiam hominis po- * Ezedi. xviu.

JLa.*? ; IfQ-^ azj;^]^^^ )ocH lli . ^Of *^^U ooof ^^Of^J^? U? i^^ v*6f.:i

t^l liariA^o :
)oof o^U U»0f3^ ^j och\ . JlfiDQ:^ jo^S^ >^o*^ )ooi pUaj
JljLa:£» ^;dj^o . ;^f ^ Ofld^ loot);^^ , jijccso liLZia^ Ini^j 11 ^ 0^:^ o^S, )oo«

OOi . )oOf ^ii^ )fQ^ fSO . )oOf ^bw U^^N2> ^l JjOf ^^«^^ . ^OfOJCU^Zi
Jl*n;>^ liolo ^^Of^J^)^ ^Of : Ui:^J Uib ^ ^^Wl^D JJ? . )oOf ^^J^^iaiD )J

U^ Izi. .3 . ^c\qS Jbi^a^ ^^'^f^ • )°^ ^^^*^ ]u*j^ Ui^ :

K^Jb ^a**:^^

Uaof .;^nb.il, U JL>o^ . 3J^ i.a ]l'^ .

^ J^o^i)^ «6f JLof^ ^icm*^ MODii
^s — k*]b J>;a>o ; JL*o^^ JL^aji\^ JS-^ oop? : ^»J^nv> lAXAjLio^ IsicijLO U;s^

\) £uSQ sa^Zij JjL^ojc^i^^^^oiD d^

I . ,;^n^ji U? )oof v^ >^i • t^CLj»\ 1^*.^^

— *ak>J!S:iO Jju^d>o Uo JL»Iz>j ^^<^50 U? • l-»r^ )0f^ s^o^io v.^ >j.s:i\o . J**of

JiofC. Ncn'^ . cojxs^ >$JOf ioiiso >$JOf 3)^ 1^0^? . >n\ »>o^ >^df ^oo^aZs.^

; v^v Uo . JLiJ ^ ^;:^^ Jioj^ioj Jk^fO v<5>j^ l**oi • l^oi^ r^J^ JJ^Jra** U
U ^^ fd . U . UJ^da£o U Jb^^ ^ Jj^j^ VI • JJ^A^oA ciAAA^o^ )^'^^
fd :
^n\o»^ JLaojujOv ^-^^ ^^aO^o . JJ^^a^^^ J^iMilo )Ln \o . ooof JjJ^oiirs

JjOf J^; JfOJ . JLq\^\ Ji)j Jkj;o ^\r\ ^OfUoj odf JfOfOJ >^o^ Jio\
«i-»!?
. Joof f—spjo J^Qj Kj^l CH^s ioof Ji.*oof JJ^«^^ ^ U^ : JLsof J^ .S? ioof J^^J^
:JLi^:so ^ox^ ^^^ ^^ J>;^ . Ov=um^ Ul Jr^ Uo . ^o^ ^\a ^ Ul ^;j^
 »,

44 SANCTI ATHANASII

tius qnam eius mortem ; adeo ut hominum maKtia exuratur, atque anima
puiificata fructus iustitiae satum ab eo verbum, possit offerre; atque ita

fructum ferat tricesimum sexagesimum atque centesimum. Sic Cleophas , ,

quum initio ambigeret, gratiam referre non est visus mox tamen propter ;

Lnc. 1I1Y.32. Domini verba exardescens * grati animi sui fructum obtuht. Beatus item ,

Paulus postquam hoc igne inflammatus fuit carnis et sanguinis rationem

,
,

non habuit; sed gratia agnita, exultavit in verbo. Secus vero, dissimiles
his , leprosi illi novem, lepra mundati, grati erga sanatorem suum Domi-
num non fuerunt. Ule pariter ludas, qui dignus apostohca sorte habitus
fuerat, etDomini discipulus appellatus, postremo qumn panem cum Do-
mino nostro comedisset calcaneum contra hunc levavit, et factus est pro-
,

ditor, Horum similes vecordiae suae praemium capiunt nempe expectatio

, :

eorumdem ingratum animum quia nulla ingrato

illorum vana erit propter ,

homini spes superest. Eos vero qui divinum ignem neglexerint, alter potius
ignis manebit; ignis inquani ille, qui est paratus diabolo et angelis eius.
Huic igni par erit illorum exitus, qui adversus gratiam ingratos se praebent.
5. At enim fideles verique servi Domini probe gnari quod Dominus ,

gratos gratiae diligit nullum praetermittunt tempus quo Domino gratias

,
,

laudesque non referant. Et sive tempora serena sint sive molesta ipsi qui- ,

. UiDo . 'f<ol ^ K^jb koU ]jot% U? . ^Ofo)^.*? IxLJb» jo**io icx^j i^ ^op
UoiAoii^oco lOfcaiD ^^.^JUoiUxrij Ua^? .
i^^ ja» . i^o** o^ ^ dS^ JLs? t
. jio —su:^ c^\a ^\l HjuIlz» ^^Of^a ^9 Udo« . Ot^o^^ o^ i^luJ^ JLiUibZ}^

OfilSO Jbjf^jL^^ ^Oi )i^^^^ : U\b 0"^;DS^\ l^ll • Ik^ JLoOf )J^^ ^J Usl^I

!^^--jJ2i% ^ *\o» J^^..aa ^ jliiaof . )lb^^o ^J^^joo ^)^1 JLj^^^j v.^ )oOfi

^oia^ib ^ qjl;:x3;1? ^9 )lvAo : )i^f.k )J ootiJiU ^ ks»:£)^ ^ .* Ji^o)of\£)

^a : u£Dc\o]b ^^ U^^ ^l • Ofi^s\^^9 )i^f^ h\^ ooot y^->;ci>o . ^o*^y

)jOK-^ . Jlon^ ^^jaiVjt? jja 1)? . Jb^jo )^Ettriii. Jl^ 1) "^/a^jj^W )jo» iioi^

Do . ^Of2>K^5^ ^ CU3jl,)j Jb»^ Ji^i ^^6» : ^Of y.U c\ ]il . )oO| )i^>0^

; l..A*ju>\it )fr><^\ iAoi^)f odt )900f^ \l^l . «^OM-Acoji:^ IL;;^ Jtc\ 0001 )juVa>o

JbiQ^ MOtQ^ fu^l . ^o;^ ^ )>fii»\ ^\a^ ^ UvA : sAial? l*'^} 0)M^lo
' ^CN \ii» )JlQ\riiDj U^9a3 ^oi s^U ^$.JoJ^ ^? >oo^ !^f . )oof li^aXA^o

)f^ ;^«^ lu^o:^ \L\ . ^Ofiou^OiD )l ^^»^^ i^o^ )ooM ibu^m JLaofio^ ^oi

>$> WJbo )U—«^? Uoj . J«*oiS^ )»Ofao a/j!6t>f1^ U^ ^*X»)J . ^ Uo )Uic>

Uf ^^^-<^o« ^ Jl_^ciA. . v^ofoaj^ac^o ) .^uiXall IbiA^j v*6f . ^o^ JLa^aso

: JL^;^^ )m*xo IL^^Iof^o ^v)fi^ . w^Ofoi^? Uaof y^U -. JlcxnA^ vA,DaiD

. ^^c>-:3jii, lioj f.M^ Do Ok^o:^ . llcLni^ ^cu;:i^9 ILii.U IL;:iO ciMjsDt ^^^^p
>$jOf . Iboi «ofoi^*? ILXo)» y)o JLyUM >^^ oofifo . ^oof lutcbo JL;^ ic\o
 EPISTOLA FE5TALIS III. 45

<dem gratias laudationesque Deo extollunt i); nullaque temporalium vicissitu-

dinum ratione habita, Deum temporum dominum adorant. Primus quidera

ille lobus omnium constantlssimus, qui in rerum abnndantia versatus fuerat»
itacensebat; dum angeretur, tolerabat; dum cruciaretur, gratias agebat. Sic
etiam humilis David ipso tribulationis tempore psallebat dicens*: «bene-
ille •p».xxxiii. t.

dico Dominum omni tempore.» Beatus denique Paulus,^^ nuUa propemodum

iii epistola a gratiis agendis desinebat nec requiei indulgebat, immo vero ;

gloriabatur in tribulationibus*: sciebat enim quod tribulatio patientiam ope- ,

* Rom. v. 3.

ratur, patientia autem probationem, probatio vero spem, spes autem non
confunditur. Si nos itaque huiusmodi homines imitabimur nullum nobis ,

elabetur tempus, quo gratias non agamus. Et nunc quidem potissime cum
tempus tribulationum est, qiias haieretici adversus nos concitarunt, gratias
agere Domino debemus, verba sanctorum usurpantes *: «haec omnia vene- *ps!xliii. m.

» runt super nos nec obhti sumus te. ludaeorum autem exempla sectan-
, )>

tes, qui nihil de animi vigore remittebant, cum Idumaeorum audaci impetu
pulsarentur et abs Hierusalem hostibus detrimenta paterentur sed tunc
, ,

impensius Deo canebant ita et nos, fratres mei dilecti cum a verbo Dei
; ,

dicendo impedimur tunc id vehementius praedicare debemus; et canere,

,

cuin tribulamur; ut digni simus contemptum atque aerumnam pio veritate

U?

—^^
. Ibo/t ^Of ^iu> (J ^a . )o^)J jJ^oziJLi ^QCQiD lioriA^ ''^ZiaD
^
l ^i\d ^ mN^^ o^ oo»? ^ JL^OfDo . ^f<^^ li^jj jofSs. JL;.^
. )oo« f^^i^m^o ^Of )oo« XJ^jsD fao . )oof ^op ^ )oof Jbc^i^ ^Of . )oof

IjL^ll^ Of2 • )n»n>f) oof ^oj ^U U^l . )i.<^^^ )oOf ^\zin2o )oOf ^jL» 00
sy^l , ^oVoJb ^j U^ci^ • ^JtXnzi JL;:^ ^'^l . ^io? ^ )oof ;^jLio b^o)^
Jbfi^ U ^ JLJbo . )ijL U )of^U )?QJ? «6f ^ .
)iK>jj^? ^^ ;:cjb^^

. i^io^ )j.Qj;r^>>ro>o ^ JbXo)^ )oOf "^v^p • )oof ^OfZsi^^Aio JbXbJbo U? . )oof

J^ )v"^^^ . Zopi>o U ^^ );o£o . );oo ^^ jLoar) . JLdqz) ^^ )iaj;^»mN5

. )la-n/^ ''\:iQo U? ^ii^ lo) ^ U© ; ^oof ILibf:^ >a ^o ; ^Of v*^)*

^*!S\ Of\ ^j^iQAa>o» oof .

^U ^hc^l ^JbcOf i^);^iis^ U?
^Ofo)^? JbXo)j lo;

Uo ^J^ w»i? ^Of.\a ^Of Jb^KO^ ]L5 k^ ^;^? j^ IL;.:£\ )jQj oOfOA^OftOf
. .

: ooof ^jlJL* isJL* JLio6>)^ JLoAio ^ ^ ;(^f^Of)^MQf JLjoof^j ^u.^^ bjLa?. vaIa^

i^J;^]^ U? :
^^OfJ^^J^ OOOf ^Mi. U )0\jtfo)j Jbl3f\Sb ^
; OOOf ^AnjJ^o
U-:ioji^ ^ }>\*>i^ v-a . JbLCw ^l ^u* s2l (jLsOf ; ooof ^;^jL20 )of\U

)fU. >2i\^j ^oi^vA^oi ; ;^JLI ^\)i^9 Jiioo . ;omj ^JUi^ l^l^J \h\i£>
. Jboo^ JLa\ic m^ ^l . Hci=i*^ ^\nQj ^^tAOji^ jjjo >$^p . )J1jo .^^ii^
I) Ita loh. Chrysostomus; (ut est in eius nova vita Bri^a. ru SeaJ 7ra'vr«v IvfXEv , gloria Deo propter om-
apud nos, auctore Theodoro Trimithuntis lepiscopo) nia; quibus in verbis vir divus et usquequaque mi-
niorti proximus ia exilio, aiebat more sibi solito : rabil^ expiravit.
 46 SANCTI ATHANASII

pati. Oninino qiium damnis adficimur, tunc gratiae a nobis agendae sunt.
Sic etiam beatus Paulus omni tempore gratias agebat atque ut pari secum ;

*piiii. IV. 6. studio ad Deum accedamus, hortabatur dicens *: « petitiones vestrae cum
» gratiarum actione innotescant apud Deum. » Vult autem ne umquam a
^i.Tiicss.v. 17. tali desiderio desinamus omni tempore gratias agite, sine in-
, duni ait *: «

» termissione orate. » Sciebat enim, quod dum fideles gratias agunt po- ,

tentes sunt: et quod dum exultant moenia inimicorum pervadunt. Velut ,

etxvS"' ^ ^^^^ sancti, qui aiebant*: « tecum inimicos nostros expugnabimus; cum Deo
» meo transgrediar murum. » Sic firmi semper perstantes, nunc praecipue,

*
etsi multae tribulationes sunt, multique adversus nos furentes haeretici ; ni-
hilominus , fratres mei dilecti , cum gratiarum actione ,
quod nobis modo
appropinquat sanctum pascha peragemus , succincti lumbos conscientiae
nostrae, quemadmodum salvator noster lesus Christus, de quo scriptum est*:
*is. XI. 5. cingulum lumborum eius, et fides
cciustitia erit cinctorium i) renum eius. »
Manu unusquisque tenen-tes virgam quae de stirpe lessae exiit nostrosque , ,

•i.cor. V. 8. pedes evangelico apparatu calciantes, festumque agentes, ut ait Paulus *,

non fermento vetere , sed azymo puritatis ac veritatis : promittentes insuper
nosmet reconciliare in timore bono per Christum a fide erga eum num- ;

quam desciscentes nec cum haereticis nos polluentes, aut cum illis qui ex-
,

tra veritatem versantur quorum desideria ac mores abiecti sunt nec non
,
:

Q2>;£)j^csc^ )oof >^aja. so |i.Q:^fZ) : op ^o . IZozia^ )oof ^^ny> oof ^ji\np %^

Jbd jA . )oiSs. ic\ ^Jl*i^ )iazu^ "^zjQD ^ ^^oJ^liL . )oof ;>o? . )o^|J

. C\. )q\jc \\j . OJO? ^JL\n3 . 1.50? bof ^^Uj UaZJ. ^ vJtOaj )00J^ Uj
)»o \\ ^i^ri^ ^fA* fso .
^ >oJ^ U^£uo^ x:*?^^ t^? .• ^'^ )°^ "^^*

«^OfSwJb)0 .^^^zOf^^^Ni^^ ^LDfj i^2 ; ooO( ^;.:^)^ ^^Of ItL^^ loi^^d . Jbo^^Sot
^)o . j^)ui^ ^^ IjtOf . ^a^QaD liaof. ^\^0f ^ ^^Xn^ fd . UoLtL fOJL^

k ^_-\^a£\ ^JU)i, v^oop )Ls^^ oofO^Of^Of ^)o . ^^axa^ju )|L,«J^ U\'6l

'^^—OQO ^ii^ ILcju ; ^ ^U^U Ulojj IjUfcfC) Ui^o \ Inln** w.1^?
^ p;::)

OfJ^^s:^)^ . JLxajcsd ^qaa ^o;^ ioiDt::) . yJ^^AiwU?

)f*
^f*o? o . )Iqzia^

f—*> "Vii^ f3 . Ofi^asfj Jbju* )iQi:i£uofO ; s*OfO*I*> ^sqI )iaakj; )oofi ; cuJ^
.^\>^tZi ^lj^ILdo . wJv-k)j Of^^Diw ^ ^naj^ oof . );^Qa» Ofj-k]b> o^ h^l ^s>
]sxj,h^ );a^*aD c\ : \.^l <^c\oJL2t \a^\ ^fb^f^^o . ^JL^Of^o)^ o^o^
^ lAji^ )i^\A*j iov^ajLis li^Ofj ^iA^^i^fli fs . )^;jtjo JioAsjj )M^.az> ]il

^ : )fM^r ^iA=ui^^£mo \i2il : o^Zij )iQi^:LkOf ^ ^JaDa>;>o )Jo .JLaJco ^^^

_.»^ ^-^Vn* fA ^^OflA^.O <00f;20$ iW^? >^JOf : y^fJLj JLvdQJO OOfnA^OffOf

. Jb^cifiDo |]Laa>^ oof ^^ |b^^ . ^tOJL JiaQJu>o jJ);^^ oof ^ IboiU . JbXoJb>

1) Syrus erat )-opu sagitta, levi scripturae mendo quod correximus.

 —

EPISTOLA FESTALIS III. 47

\n tribulatlonlbus laetitia gestientes ferream illam tenebrosamque praeter-
,

grediemur fornacem , ac sine detrimento tremendum illud rubrum mare tra-

iiabimus. Atque ita suffusos pudore baereticos spectantes, magnam illam
cum beato Moyse laudem canemus dicentes *: « laudemus IJominum, glo- , *Exod. xv. r.

» riose enim magnificatus est. » Sic cantantes et peccatum nostrum sub- ,

mersum videntes, desertum quoque pertransibimus. Denique praevia nostra

intra quadragesimam purificatione per preces ieiunia, bonosqvie mores et ,

opera, sanctum quoque intra Hierusalera pascba comcdere nobis bcebit.

6. Quadragesimae initium est die quinto mensis phamenoth. Et postquam
liis diebus purificati fuerimus, ut iam dixi , ac bcne comparati , sanctae
hebdomadae magni paschatis initium faciemus die pharmuthi decimo quo :

tempore fratres mei exercere nosmet debemus assiduis oratlonibus ieiuniis

, , ,

atque vigiliis ut postes nostros pretioso sanguine posslmus inungere et

, ,

exterminatorem vitare. Finiemus autem ieiunia die -XV- pharmuthi. Et cum

in vespere sabbati audiemus dicentes angelos*: « cur quacritis viventem inter luc xxiv. f>.

» mortuos surrexit » statim nobis magna dominica illucescet, die inquam

.^

•XVr eiusdem mensis pharmuthi, quo Dominus noster resurrexit, qui no-
bis pacem cum proximis nostris donavit i). Sic festum agentes iuxta eius
vohintatem et huic sanctae dominicae hebdomadas septem adiungentes
,
,

videhcet illius pentecostes in qua Spiritus gratiam recipiemus semper Do- , ,

)j^A>aiuci^\ . oofOA^o^fOf^ )Uofz\ ^ju» p ^ ^U Un^? . ^1^^:^^ ^^oca jjj

J^> —^JL^ZlXiO . )L^;5CL^ wu.mU .

^*;:^? ^ oj.:^SU lA.QiD loCl^ p^i^ Ik^^ v*6f

. ) \-^^ i^^ ^^^? )i^A^s*j\ ^jU»0 . ^;^JL1D U^Of fA^ ^ . w^ATiaiO v^^
t-*^ : ^—lOJ^CJO ^_L0£)fO ^^>)^ JUoop ^AVsj^
^^ . );3ci^ vS? ^^Llibc

^\_sJb:CiS. jL.A-bfD ) — fc*^ 3>U ^jioj^ . l£^ )ti^o ^^iiojo Jboo.o )ic^*^

U^ o . iojo^iojbizi Ji^iajj^ ^Aric^ijj)^ 1^®;? JL^qjc ^^ w.OfoJ^f . )Q,\jL^oJlzi

'\—aOsd . \ nA ib ^—i^oofo
^ ^io^i^ ^^AiDfD : i;::^)^ h^l \k^'<i^ ^o^
sjSll h^ OfZJV: s*ia>o^Jlai5 U^^i^ hi^ l**r^? )i^>fO )i^rix:s ^? : ^M^
SiU Ua>J .Ojju^iV^ sSiji )^o^o JLdo.o :
)i^^i^ v^i^ )ia^V3 .- JbiAnJ

. Ji \zuk>D ^ ^;—^.^0 :
^\-»J )fi^0t2\ vj.j.lK^V^ )jioi^ : )v^ Ji^O
^ ^A^A, )iS^A.^ ]l3co;z> o . JL*;^ ^iasof).^ ^sa^J^ae^iAAZj ^^>w^Of wuu^ii^
ju* \b]o h^ I^Aj^ . ;x^ o*ii. ^ . ]h^ )a^ JLa* v^i^? ^:o U^ . JiiJ)!:^)

w.iaio^Jl2L2) OfZ5 fs Of3 ;£ab.i2sjL|b ^i Jb;:D? . ^fi^o ^ "^no:^ h^ JLnjo

U — 2>Of ^^ fS .
^ ^jpjc JLruv^ ic\i oof JLci\ju ; yfio yiQ ^ o^j .
JLu
KciriA. bciji^ ^? . Is^^D Jbuo %*jSi OfiiD ia\j . adf^ OfiAZ). ^>J ^^.^
iUi^^ Joofj lujdiD .
^m -^ s JLo^^ li^^^ fso oipj . «.^aa^o^ oof^

1) Nempe ante sacrani synaxim hiahdatur ia liturgiis fraterna condonatio.

 ,
;

48 SANCTI ATHANASII

mino gratias agemus per quem gloria sit et imperium Patri per Spiritum
;

sanctum in saecula saeculorum. Amen.

Salutate omnes cum osculo sancto. Salutant vos, qui mecum sunt, fratres.
Oro fratres mei dilecti ut sitis incolumes et nostri in Domino memores.
, , ,

Explicit epistola tertia festalis sancti Athanasii.

E P I S T LA IV.

Epistola quarta festalis papae Athanasii de dominica paschatis, quae erat

die •XVIf- pharmuthi, 'IV* nonas aprihs, anno •XLVIII* Diocletiani,
consuhbus Papinio Pacatiano et Maeciho Hilariano praefecto Hygino ,

indictione "V^ Hanc epistolam misit de comitatu per officialem.

chr. anno 332. k5ero quidcm et consuetum extra tempus, scribo vobis, dilecti mei
I- ,

sperans tamen vos mihi lianc tarditatem condonaturos, habita magnae longin-
quitatis ratione nec non eius quae me male habuit infirmitatis. Utroque
,

hoc videhcet impedimento retentus fui nec non et hiemis asperitate, quomi- ,

nus htteras ad vos darem. Sed tamen etsi longe absum, et adhuc morbo con-
flictor , non ideo sum oblitus festale tempus vobis significare gnarus quippe ;

consuetudinis , officio meo defungor. Quamquam epistola ultra sohtos sig-

nificandi hmites exarata sit , nihilo tamen minus hoc idoneum tempus esse

<. ^?
. I^Qamjo H^Aq» sJlJ . ]b? Ur^ • ]L;^^:o A. ^^^o^Uo ]i^»\»ll >^oo^U

;jcDk^&^mo )L>jSj ]buwo fA» dpj . cXDCu£o]b)i? Isls^j ^^^'iU Ih^jh. )i^^?
d»aj]L^.A\D]L^9 iii^lo ^A^)? j^suo s^]L\^;^f ^^oj hotit )0tJD s^ila^oili^

Jbo^Q^pf fd cfDQj^L^lL^ ^o]L\aOo^^o ^Qj]L^]b]i2 a:Dai^]b^ ]L^]i2oop^

^^ Uj^B fO ffJL ^^ji^wC^QO ^ Uo^ • «^^^(^9 ^^U^sa»fL»]b) . ^OIa^^^OO»

]L)? ^^^£00 . vAalbj» ^^c\ jb? w^\jL :
)fA^ Iboi ^ ;r\o ^ i^)u>oA>o

^—^0 . ); s^ ]iADOJLA* ^^>^^ ; )iv«*0i^ s^^? ^.ftl^». >^i^? *S)j ^f

^_Ai^^ ooof )oi^s-^o : J^nSSl? ^Of ^Of>l)i ^ o . k^aSSjU ]bo(>QaZ)^

. )oof sAOfoi^? )v^ ILoojU* y^ ^^ 0? . ^^r:\ oi^o^ iv^oi^? . ^Uf^

^^oi^sA>o 1)? . iS^^ jJ ^$aic\j iKijh^ ]kjoQji\ i^ )o^D . Ibof^aa foof J!S^o

)t-.icsD loj^ );ciiL ; )iio*ftoo ;^ ^? . JbLAA*iJ^j vAOf Ul ^;3o . )fAi\ Ul

oiof^C) ) •^'^Av^ fOf ; OfAi^)^ )^i>i^v£Q^ lioj iov^^ ooi U? •IL^^oaji.f
 EPISTOLA FESTALIS IV. 49 ,

videtur festalem hymnum canendi , cum hostes ignominia affecti sunt , at-

que ab ecclesia reprehensi, propter actani adversus nos gratuitam perse-

cutionem. Tempus ,inquam est repetendi illud contra Pharaonem canti-
,

cum dicendo ,
*: «cantemus Domino gloriose enim magnificatus est equum ,
: - ixod. xv. r.

)) et ascensorem deiecit in mare. »

2. Bene est, dilecti mei, tamen, ut nos de festo ad festum pervenire; ita

festales conventus ac vigiHae pacificae mentem nostiam excitent nostrum- ,

que intellectum impellant ad bonarum rerum contemplationem. Ne, quaeso,

his diebus utamur ad fovendam tristitiam, sed ad nutriendam solatio ani-
mam atque orandum ut corporis concupiscentia sedetur. Hisce actibus ho-
,

stes quoque superare poteiimus aeque ac beata luditha quae ieiuniis pre- ,
,

cibusque exercita, hostes devicit, et Holophernem interemit. Ita se gessit beata

quoque Esther proximo iam totius gentis suae exterminio et israheiitici po-
, ,

puH imminente excidio, quum aHter tyranni ira compesci nequiret nisi ieiunio
ac precibus ad Deum fusis atque ita popuH salutem cum eiusdem internecione ;

commutavit. lam ut huiusmodi dies, festorum loco ab Israhele haberentur, di-

serte festa antiquitus appellata sunt ; cum videHcethostis destruebatur , popuH
periculum expediebatur , Israhel denique salvabatur. Propterea ut festum hu-
iusmodi celebraretur , beatus Moyses niagnum paschatis festum j^raefigura-
vit ,
quia Pharaone pariter interempto subductus fuit servituti populus. Sed

^*^. r^ j u .• ^-TftV^^ ^$__^;^ ^\^c\^ ^df ji^aiuci ^ . )J^^b- )J^o^t^l

. >» „•> Olm 3oi M^ ^l^ • l^^ )U^ 0^=1:3^0 JijUsi ; v»0lk>0 IS^ILxZiJCiO jL»^
^^ >»*^ JLjOf*i> )j>o^ 3oi . tjVK ILjcQia M^ 3oi . ^i*^ )y|b\ JVJL ^
:
^o» ;a^ jJ^ioQ^ . ]kJL^j JL^o)ofi ic\ yl^fjvcii. ^2S^ fo^jc^o . ^oo;^

t-^"^A\z:\ bjbc\ ^? U;^ N^op . ^Kfy>.o)>o ^o<^sS\ )i^v<^ )J^^^^o

•'^^^~^° 1^0 P J^oiici? J^fD fS . i^$oof> )j^^..iisa^i Uo.*? .-.^poJ^
Joou? )oof M^ jbo? jA . Ui^cD? )J^Ai2iQ^o . i^^ ]b;£\)Jo Jbz5f\^ii\ h^)

^«\^ JbU»? pi^ici^ Vo )oOf : f^J^^:». JL\;.CLk? JW^s^^^^imJ^ojo : 6*£ai^ o^d\

U—OfOao JL^^ oppjjo )o^ . ic\j )ic\po Jb^op 1)? :JL}0^^^ Ofi^saaiA

,$0 3)1 v^ Uaof ."V^^^ffuU ^iJZiiSxcD )yjb. )i^:£)cL ^Of ^U hsul . J^^\a*
^l Wq^ . joOf ^\^i^ ^ Jbllit^^Oj ^J^? . OOOf ^OflSOJ^sJCiD )*<JK VlkfD

U01 \^^^i!D . )oOf 3J0J^s—JCO ^\--fc);.£a^O : )00f ^\^JS^ Jisfii^ ^\ziDd\^ OOf

V-^ . .xaa^ )oof p^ JkosD lUzjQ^ .

f^^-AJf «6;ii.o i^^j h^ h\^o
^ ^.^f^Of VI . )iopi- ^ Jb^ )oOf iM>i)o . )oOf ^^c^i? ^;s ^U ft^A»

UiS. ooof ^A^ci^A^ic . Is^ ^\zii2c\j Jbot^ ooof ^x\^J^j Jbio . J^)J^
 SO SANCTI ATUANASII

enim haec nonnisi idenitidem olim fiebant: qnando scilicet noxii populo ty-
ranni destruebantur tunc festa pro tempore ac soUemnitates celebrabantur.
,

Nunc vero postquam inimicus universi orbis tyrannus interemptus

3.
fuit, nequaquam dilecti mei, temporaneo festo intersumus, sed aeterno
,

illi ac caelesti quod nos liguris haud portendimus, sed re vera peragimus.
;

Tunc carnis agni irrationahs esu festum diem celebrabant, unctisque illius
cruore stipitibus exterminatorem fugabant. Nunc autem cum Patris Verbum
comedimus i), cordiumque nostrorum labia novi sanguine testamenti signa-
• Luc. X. 19. mus, datam nobis a Salvatore gratiam agnoscimus, qui ait*: «ecce dedi vobis
» calcare supra serpentes ac viperas, et supra omnem inimici potestatem.»
Haud ulterius mors dominabitur , sed morti vita succedit , quia idem Domi-
nus ait : «ego sum Omnia scilicet nunc laetitia redundant ac gestiunt,
vita.»
pj. xcvi. I. sicut iam scriptum «Dominus regnavit, exultet terra*.» Tunc mors reg-
fuit:
nabat, cum in Babylonis fluminum ripis sedentes flebamus, et in captivitatis
amaritudine tristabamur. Nunc vero morte regnoque adversarii destructis,
copiosa laetitia gaudioque cumulata sunt omnia. Neque in ludaea tantum
notus est Deus sed in omnem terram exivit vox eorum et scientia Domini
, ,

universus orbis plenus est. Geteroquin exploratum est, dilecti mei, oportere
nos, qui huiusmodi festo intersumus, conscientias nostras induere haud sor-
didatis vestibus , sed puris omnino indumentis ornare in hoc domini nostri

)i^j;^^i^ '\nog\^ oo) Uoi^ \il£i\sl t3 ; ^j U.Of . J^>U:5| joo^ ^^^

U . U_A^jLO ^\i\^ oof U? vx:::^-^ ^NAio )Li2>| )^lk ^^ c\ . ''^^i,?

^ ^t^^ •
X^*i? L»^ iciS, )t;jO U? ; x^** ^JOJOD Uoi^ ))^^j\^ fS )oOf

f-ao : ooof ^\::£uil:^ ^ )^|bj\ • ooof ^a:^£o )L\^ U )f5o)j ]fssi^ ^ i^^
f —a ^j l—JtOf . U\ct».»v\\ ooof ^Aaxal^ . Ibisp )^i^OtSi^ ooo* ^am.»^

. yia_z\j t g^ro\ —JUioJ^ \l^ u^IUm topo . ^\a? hiU Oih\^

vitf^ s$r\ J^Of^ )of ; 'iSoh bp;»S ^ ^ i^ZiOf*!)^ )l.Q.nA^ ^iA^^oi^K^

. «^\i^ )iQiO v^^^j^ Cioi U . Ibzif^oo^ |1laa> Of\a ^o ; )bva^o )ioQA** ^

^ ^l . IaH K*ks—^l J_j)^ ; '^l U;^ OOf^ v*Op> : Ui^ "^ATiiD JioiD s^a» U?

. L-^f? lOji v|\io? Ui^iOJ . In^fto? «6f ^*l )|ofo )iof^ sAioi? )0fiO ^^
: ^oof ^i^ ^oci» )ioio^J "^ fd . )oof ^\iCiiO )iaiD f» v^^ ^ ^t"**^

x:*? UtOf . Uojt^ )ioU;sa"^ ^oof ^^ijp ^oof ^\ri)i^o ^oof :

^aOZ)

. vA^i? )|oto )iow i^Ji^.AA£i ;0f5C "^ i^\^i? )jUi\al? Ofiaa\iDO

:
)ia>D?

s^OfX^j Jb i;o i^s^iSLi .

Kt? cH\n3 W . \o^ ^*t-* $a**\zi joofA^ ^^AOio Uo

i^la^Lt ^ >£)\j . sAnASA» )Li*U.? K*M^ • h^^l ^^ i^Xioi? Of\*1 )^mo

Ji^^-A>^^i^ ^aSI^S^ lop U? :
))'» \h^ ^A C\ . )iU Uof v^)^^ )?U ic\

i) Observemus heic et iwstea Atl»anasii testimonium do sacrosancta Kucharistia.

 FPISTOLA FESTALIS IV. 5t

fesii (die), ut cum eo reapse festum agitare possiinus. UtiqQe sic indui- "

mur, cum virtutem diligimiis , et vitium aversamur : cum castitatem ser-

vamus et lasciviam omittimus
, : cum iniquitati iustitiam praeferimus cum :

necessariis contenti , animum potius nostrum corroboramus cum paupe-

:

rum non obliviscimur , sed unicuique fores nostras patere volumus cum :

nostrum animum studemus demittere ac superbiam detestari. ,

4- Israhel quoque ritum hunc sedulo oUm tamquam in figura exercebat,

et festis intererat: attamen hae res tunc velut umbra ac repraesentatio quae-
dam erant. Nos vero, dilecti mei, pulsa umbra consumptisque figuris, haud ,

iam hoc festum ceu figurativum reputare debemus, nec velut in terrestri
Hierusalem ad paschale altare conscendere, iuxta indeterminatum ludaeo-
rum pervigihum timentes ne decurrente tempore videamur extra tempus
, ,

operari; sed omittendae a nobis figurae sunt, apostolorum exemplo, et illud

canticum novum cantandum. Quam rem cum iidem apostoU futuram prae-
sensissent, seque sodales veritatis fecissent, ad Salvatorem nostrum acce-
dentes dixerunt * ubinam vis pascha tibi paremus ? Quippe ea res terrenae
: luc. xxk. 9.

Hierusalem gratia iam non fiebat neque festi iilic tantummodo celebrandi ,

voluntas erat, sed ubicumque Deo placeret : ipse autem ubique id fieri

volebat , atque omni loco tus sibi et sacrificium offerri. OUm quidem , ut
historia tradit, paschatis festum nusquam extra Hierusalem transferre U-

)—io&o Of-JsQi. S>U Uo^? :

vAJZi^j >^ax* y^^ Ibopj •
^^ ^^aAo ^^ .

in25f\>o ^j )iaKAi:\ .. ^L^aciMf ^ )i,of j^^as^^^ «J^? ^^ . yj>»-S\ . Of^»\v\

\jo:L )0jj5 ^
^ociio ^^ )J.a*A^;KV ^i*^ ^ai>>cJ^ ^ )laaai2io ^06«
.
: .

f—a y K yio ^oof )tZii^o )J.QCiO)fn\ ^ >;c^A^ fA ^lcuj^^c )ian^ijC^ ^j

. . .

:^9t>^ )^»A^U i c>n nv\ p ^U ^Ia**)^ ^\nS. jJJ ^a^ D Uofiai^il . : .

^y^i ^ :
ja—kfD ^ ^\—a)^^^? 3?
^^ X*^©f«=^ •
^ ^"0 )ia\a»sg\o
: )^>^\^? ^? ^ ^f^Of UJ . )jK i,c\ )oOf )l? sJcJ^\>o )oOf p^ )JW\^J
^ ^^ ^
:

^szimj lic^axj ^ ^? o . s . ^ot ^U ^Of ^taa^i^ ^jjij

)a\A.fol) Jls? . )jl>.\ ^OfaAOJUxj JLimSQ^ Voio )J : 0*^:01.? Itasd^o . )^a1^
loi ^ \lj U^l . JLjoof^j Jjoj Vj )Ua^ ^? : )L-S uuOf^ Jimj J^J^^
;ii^ ^ ^f . Ua^^ Imo^ ^l JJJ . <^f2ibL^ ;z)J^smj lio/ ^ ;z\ .
U;j
»^—*)o . oua* fs ^^Of ^l vs^ Uoi . smOxj )ifA> **6f )J^A>anjcio . Jmpia^
ci-A^j h^l B. \^l . ^o;2i\ ooof ^;:^? ars^DU ^ . qjoaU );*. ^t
^l JLs? : «oof v^pii^ J^J^^ )a\jL^oJ)j ^Of v^^:^'^*^^ J) . U*^ s^
)oOf Lo. . )oof ^aj ]of^j Jn.*? J)J . J$K ciA\:£n^i£\ Joof ojo^J^ . ^cuAzi
tias "^a . o^S, o;cJ^ JLo^o JiomZ) UU ;
\^ 3>]j Ua*? . v^o^ "^oz) ^j
]**^J )?U cuJ^A^ ..rooiv ^op
y? JJ? : )oof )Jo : )JS.a>>jlJS3 ^)j ,.
m<^ ^
 ,,

^'i SANCTI ATUANASII

cebat : sed enim postea , temporaneis rebus diiapsis , iigurisque conclusis

quia praedicatio evangelii quaqueversus dilatanda erat ideoque hoc etiam
,

festum nullo non loco a discipulis propagandum ;

propterea Salvatorem ro-
garunt : ubinam
paremus ? Ipse vero Salvator noster a figurato pariter
vis
ad spiritale transiliens promisit eis fore ut non agni carnem deinceps co-
,

mederent, sed sui ipsius dicentis accipite, comedite, et bibite hoc est : ;

corpus meum et sanguis meus.

5: Quum nos his parfter, dilecti mei, vescemur, tunc enimvero pascha-
tis sollemnitatem complebinius ; capto initio a die pharmuthi primo , et in
sexto eiusdem mensis ieiunia finiemus autem do- , sabbati vespere. Sanctus
minicae dies illucescet nobis die eiusdem pharmuthi septimo Deinde certis
f:volutis diebus, sanctae pentecostes sollemnia agemus quorum dierum pe- ;

riodo futurum mundum innuimus, in quo cum Christo semper versantes ,

universalem Deum laudabimus per Ghristum lesum; perque hunc cum san-
ctis dicemus Domino: amen.

Salutate omnes cum osculo sancto salutant vos cuncti, qui mecum :

sunt, fratres. Hanc epistolam misimus vobis ex comitatu per officialem no-
bis ab eo concessum, qui vere Deum timet, id est ab Ablavio praetorii
praefeclo. Kgo porro in comitatu versor, quia ad imperatoris Constantini
conspectum vocatus fui. Sed enim qui heic degunt Meletiani pugnant

^J ^oj ^_aZ5 f^ us*i^ioU >$^o*^)oojj )io)o;^ sjQj ^\n:s^ ioof )j-kJ^b.o

>9? . ci^j J^f lii. l-n^? :

^o;^ ooof ^lk:^ ^m^^I . ooof xj>^<^ Uh^
. )oof ^:<b N^OfSs )oof Ua^ jiAiA>09 oof ic\ JLjxoBa^ oof ^ ^a :
^0f3 oof

. oJ^)o G\as? QZi£0^ . 1^1 fS Of.\^j oo^ VI . ^^^aU );^)? lissx:^ ^AOiD Uj
. vA-n^j^ ^l** vSj ^IaToUJV^ i^A» ^Of^ tA . w^JO w^;^^^ ^OfOl^? tlOf

. «io—>dU—2— f—m::» i — i-*;A5D j—3 . ^0»Qa\^XJ J^» k^Uf*» l**r^? l.^^

^j |ix.*fO l^oa^o . ji^«.zjc9 JIa:^;^ U*U^ Of3 Vd Of3 )J^hJO ^i» ^m^I^:^o
^dtJ^^ )j^cL\ 3)i Ofl^t s^Oioflbo Oi2i ^dop l^nj^zs ^ vmJ9 inx^ :

jL^\^^ |L!b^^oa«\ ^^Of^fljb ^J^i^ fd . ^^^i^ )J^S^^D sA^^QQA^OfSj

)of^U ^iAM.nj^ f.a :
^oof ^)i\£i::5 JaxaJcc^ o^sc^ ^An>oj |bLa.fc? 1)? . -*ft^$

JL;:^ ^i** ^;^^ . U^^D y^Oi\» f^^

^OfOflkso ;
>\CLJiA {LxaA^Z) ^a ^t
Ul? v$Of\a >$aiCi\jL ^Ijc . )JisJt*fO )J^.ilo,?.=) Uf*y tsoXAJS c\)ijc ^, ^?
30f>i)^ OOf ^ojLXAiiAaSoJ ilaZJ . ^ifA- ^S^l^'^^ ^ '^''W h^ ^*^"^} '>

. ^^IL^cx^Of;.^» jcooailsof ^oJLdIIz)? . )o3^^A*f J^JMf*-? oo» ^ ^ o\ (^

)

. v*Ofa»)U>)^ hsul ^QiA^J[^<£QjaD \^\io ^ J^^oi)o . «J^? i*^ ^l^^Aioaao

OOOf ^-^9i^.-£0 : OOOf ^ *>Cirfl»> f3 . OOOf ^;^ ^l? >^0f OOpU^AOf^ Ui
 >,

KPISTOLA FEStALlS IV. 53

mvident , adversantur nobis apud imperatorem ; attamen ignoniinia notati

pulsique hinc fuerunt, ceu calumniatores, et multis de rebus obiurgati.
nominatim fuerunt Callinicus Ision, Eudaemon, et Geloeus i)
Pulsi vero ,

Hieracammon, qui nominis sui pudens^ Eulogium se appellandum curavit.

Sancti Athanasii quarta epistola festalis explicit.

E P I S T O L A V.

Haec est Athanasii quinta epistola , in consulatu Dahiiatii et Zenophili , Ch. ar>Do a:J3.

Paterno praefecto , indictione -Vr, cum esset dominica paschatis -XVir

kal. maii, nempe -XX* pharmuthi , lunae -XV-, epacta XX-, Deorum
septimo, Diocletiani anno -XLIX-

I. ir mei ab uno ad ahud festum pervenire

raeclarum est , fratres ,

^b una ad aham transire orationem ab uno ad ahud ieiunium , ab una ,

denique ad aham sollemnitatem. Adest videhcet rursus ilhid tempus, quod

nobis novum initium adfert beati nempe notitiam paschatis in quo Do-, ,

minus fuit immolatus. Nos utique vescimur tamquam vitae cibo animam- , ,

que nostram pretioso ihius sanguine semper oblectamus, ceu fonte quodam;
et nihilominus semper sitimus semperque ardemus. Ipse vero sitientibus ,

adest , et ob suam benignitatem diei festah admovet iilos qui sitientia vi-

UlJ^!^D v^o fS . Jbos^ ^.k? ^i ^ Q_S^U)o oiofZio' . |Lri\iO

p^ ^
^ >00f^00f ^)LaEU( u£oa_QAL\lD Q 3^1)^ ^aVo^ ^j ^Of^J^? . ommai,?

);^ uC00jL-A^c\00f Of_i!CUCj \li0iZ) ^^^? OOf ^^ii^)iOf-k? u£Oo)oOf\Of^O

. dcoaA£oJb)i.? U^fOj )i^AJiK "^=^'9]} lli^i h^^SL

sA_>oao wToaXASQjuHo ccocu^l>c\)j^ lA^lsoof;:^ Of\^^ )i^vAju^iA* bf^i^f )$o«

p^ 1^x3 fA* «OfOJ^? Of^j . j^jc^ ^oU^afcfj^lii wsaasflsof jaoU^Of^

)f Of£az> ;.£0i>.i^vji^>jO ^iaioflazi ^^cob^ ^Ofoi^J^ s^Dlio s^tjUl^ ;L£ab.iS^:uc

.j» u£QajlA^^ooU^j >^jcio ^:s>? Mjc ^^ o^^i^? . licuc )6iS^j

too. ioiiiO . )idii;'X )ic\* ^ ^i^;^ : ^**? ^M>o )^E\ )^K ^ i^l^
U^ojt^ 061 : U^) 3oi i^a ;a^ sa^oo . ^ia\:^ l^^j\ l^'^^ •
x^^^ h^^t ^
yj^l ^j ^ . vAxZiji? U;^ ^ oof OfZjf : U^a^ l^p? K^oajc .
^ lib^ )ij.A*

i^liA>o)^ «6fZ5 . Of\^t )v«a* top Ua:»^ ^^ ^jo : ^\aj Ia*!^^ )i^QAU:\i
)o1d . ^i** ^o^Of^ ^A^ ^ ^jL\n3 . yj*sr^rf>^>o ^ji2l£^ >^x\n3 . ^Ia» ^Of
JisiQA*;Oj ^Of . ^o;.Sj Of\o Ifll^J Of^ ^^r? ^Of^O .
x^OltJ ^Of ^ ^f
1) Nempe rfXojoj, ridiculus.
 ;

54 SANCTI ATHANASII

*ioh. \H r37. scerahabent, iuxta eiusdem Salvatoris nostri effatum*: si quis sitit , ve-
niat ad me et bibat. Non nunc tantummodo cum quisque accedit , sitin»

suam extinguit ; sed quotiescumque etiam aliquis petit , libenter ei conce-

ditur ,ut ad Salvatorem accedat i). Gratia festi haud iino tempore coarcta-
tur, neque splendidus eius radius occasum patitur , sed semper in prom-
ptu est illorum menti illuminandae qui cupiunt. Pollet autem continua
virtute erga illos ,
qui illuminatam mentem gerunt , et divinis libris atten-

dunt diu noctuque; velut homo ille qui beatus appellatur, prout in sancto
•
ps. 1. 1. psalmo scriptum est * « beatus vir qui non abiit in consilium impiorum
:
, ,

» et in via peccatorum non stetit et in cathedra pestilentium non sedit ,

)>sed in lege Domini voluntas eius est, et in lege eius meditatur die ac no-
» cte. » Non hunc sol illuminat vel luna vel aUorum siderum turba ve- , , ;

rum is excelsis Dei universahs radiis resplendet.

2. Porro ille Deus, dilecti mei qui initio festum hoc nobis instituit, ut ,

id quotannis peragatur concedit. Jpse qui filium suum morti tradidit, pro-
pter ( nostram ) sahitem , eadem de causa sanctum festum largitur, quod
in anni cursu notatur hoc tempus semper nunciatur. Festum hoc
, et circa

regit nos per occurrentes nobis in hoc mundo aerumnas et nunc laetitiam :

nobis salutis confert Deus ex hoc fesfo emicantem dum nos ad unum ,

consessum adducit cunctos spiritahter ubique copulans nobisque com-

, ,

^MOf^ )oot U . )h^o »*lc\ )i|b . )of. ^j? y? . Uh^j 1>dQa:^ ^^s^ diQJU?
U— r)j ^ nr^» Un>? U? : Of^OfX )oof 1£d1>d vaj? )oOf 3;^i^ fs ;
9cua\z)

lo; fijcs M4>^ c\ . JLdo;s ic\j jioizi;^)^ o^ JLoo* J^JLzuzi^ > »jlj? Ib^t

^*fO U? . UoiJ )L^-J l;^) w^OfOJ^? UaSo^o cijvo . Uh.j OfiOTu^ liCl**ftCSO

sQI ^j Oi^ h^l . o^ ^aH^JLJ^j X^^<=^?

)i^^^J^ ^OfiiD fa :
>ft^jc\ns ^?

1 kOf^ \ si^Jio IaWzjo JL:i:^|bo ; jboofZ) ofo^i)* ^Of ic^ Ua>d? JLa*

)»a>Dji.sgir>$ sj^l : Izio^ Of^ oof^j^j oof );^^i^ ^OfoJ^)^ iul »a^? .
^^OfJ^
IL^oJbo . Jb^jj )i^^^i^ ^l? ]}j oof );^<^ oof Jbi^a^^ . Ci^i^ JLic^Vo

U*^, JL;>DJ 0*£OQiiaiZ) VI : Cji^ U JLlixkiD» JbioSD^^O (

)0O U JL^? )
)0O \^}
Uo ftLklMi^^ o^ vxAiD-:^ Jl^ajt fA^ d^ JL^o . Jbsa^>? Jl^Ofi^ OfioQiCiZJO . OfX»t

^\—a "^^ )of_Siv^ JL\:iCaD ^v^^OfJO U? . JL»**? JLnsQa ^OfJ )?^^o .-

)^0f££>

: ]j\j^ ^-\ ^QaQ? U^QJO^ OOf ; )o^ vAaA3A> »*OfOi^? ;la<>^ )0fS^ . ^^.niD

; » -^\? JjLDfOS ic\ Of^^j ]i^j )iVsff>nt\o Jbof . ^nj^ ILjjc ^\n2) )i>Di^vJUt

^^ U^j "^a . )i^jjc "^a ^ ]jOiSQj oo\ .

^ do^ Jk>fD )^Im )i^ )jo^o
. A )iOfiD ^^£\ JLa^ Jbof fA<=> JLn^ . ^o Jbof .^joi^vJkSD Jbof ^^]j U^
tAJcQinV O^S. fA 0\ ; JLlCOf Si} ]o^ fTli^ OMiO^ ()mOP) )UOf» lnOfQSj JbsDOQ2>0

l) Animadverte morem eoncedendi omni tempore , etiam extra pascha , eucharistiam petentibus.
 ,,

EPISTOLA FESTALIS V. 55

muniter orare concedens communesque gratiarum

, actiones persolvere
prout in festo factitare opus est. Hoc est benij^nitatis eius miraculum: ipse
scilicetad hoc festum longinquos congregat: et eos qui forte corpore re-
moti sunt fidei unitate proximos facit.
,

2. Agesis itaque dilecti mei, quid ni gratiam festi huius, utparest,

,

agnoscinuisPQuid ni rerum adeo pulcrarum auctorem remuneramur? Deum

sane pro merito remunerari impossibile est verum enimvero acceptum , ;

donum non grate agnoscere ea demum iniquitas est. Natura quidem im- ,

possibilitatem prodit sed libera nostra voluntas ingratum animum arguit.

,

Ideo etiam beatus Paulus divini magnitudinem doni admirans aiebat : et ad

haec quis idoneus *? Is terrarum orbem Salvatoris nostri sanguine redemit, ii.cor. ii. i<

inferos item Salvatoris nostri morte conculcandos curavit , caeli ianuas pa-
tefecit, perque Dominum nostrum
absque ullo impedimento ascen- viani
dentibus munivit i). Interim sanctorum quidam de hoc beneficio cogitans
nec Dominum remunerari valens, aiebat * « quid retribuam Domino pro : ps. cxv. 14.

» omnibus quae retribuit mihi ? » Pro niorte vitam pro servitio Uber-
, ,

tatem ,
pro inferis caeU regnum contuht. Antea regnabat mors al) Adam
usque ad Moysen *; nunc divina vox insonuit : « liodie mecum eris in -Rom. v n.

jio 2u^o )j^.u— Ajd^ )ia-\*J f» . U*o\Zi ia\iD ^Of\nz> ^£:\o :

^ )J^^AiD

. o^^ )icuuf i^siCA*^ )i^a:i5ji v<^ ^Of )$0f .

^ ^o^ )jb- ^j «6f .
)]^q<^
. )^^^^ ^aOaj^^^ ^jiA>i^:^9 >^OfS.o . vjcin^ df\ fd Of^ :
JLia>o^2)^ >^o^ ^h
)^)i^ )ajc^ ^l c\ . ujilri** ^\xftOi Jjsi^ . )i^^Ab^U io^ojo f^^ Uii**^]^ U
\oi^W "^oof ^ >&c;^sS\ . lliASLtL ;.^i2:\ ^iA^i-fS U Ui£\ . ^iaziA^ ^L^^oi^Jcc
. v*Of )i^s,^^9 . ^\nD^ ^^6f ^ju* . )jiiiaji\ ^^ ^fj U^ 'Uf^ U Ucucj ^?
. >rf>nv> [kKZit
^j )iai.fc^a>o JlJ^ . ]qlkk^ h^ oof v^>^ ^ )iau->DiS^ J1.X

. fiol )oOf ;:^^i^ )o3^^ )i^250iaiO ia^^fT^ t-a : ^a\ols loa^o )jOf ^^^^oc

^^ ^OaJi^ . fU* ^o;^^ opOfZ) Ut^ ^ lba\i\ . vO^ro ai:^ ^^Of ic^b^o

.aZ) ;^a^ U? fS : sA>i^ UtfUL^ Kjio . oof* vA-fc^ii^ ^o;^^ Ofia:^iZ> . ooi
—a —iL*t£ ^ . ) vaj? >$^?'- • ^^£0^ ^Of^ lA*foU Of^ ^Oi^ :
^o;s
^o;^? Uio . )oof '^l )oof ..nacD U ^? "^;^ . )oof >\^oi^vJCiD ^ )iaziA^
. )oOf ,n fr>^ IaJ^ U^ ^ )iaiD .aX** . s*!^.;^^^ ^Of ^Of\a "^«^^ : 1^;^^
U;>^^ ^!^ ^ • l-^^^sCUL? )ion\y "^OaJl v^\a*o . Jio^U» ^J )iofZi^ >a\A>

. )i^^ — kOfSs^ JLd ll2i i^Lio^iJ ^^ JjtOf . JjcoiDS, liDC». p^l ^ . )ia2D vA::d(

1) Laudavit Olim hunc locum Indicopleustes ed. rdv aSvv s-oAiv ru rotJ o-a^T-^goj SavaVa; n-aTsitrSaj 5f'-

p. 316, etcod. vat. f. 122. b. Too «otou ('ASavacxiou ) Jwxsv , zai «if Ta? otJfayi'ovj nvXa^ ays^n-oSiCrToy Tci;
ex T19; c' £'o5T«(7Tiy.57{. K«i TTQOi rcttJTx ri; lna.-j6(; ; tov dvsq^o[y.i'yoti rr.v o'5o'v iTxou.ay(^m, ( TextUS hic Opud
/Asv yap xviiLVj tm a."[j.'XTt to>j a-urioo; i7\5-j.?sci,'(7-v Montfaucoiuum non differt a codice vaticano).
 ,,

56 SANCTI ATHANASir

*
p>: xciu.' 17.
'^ "^ paradiso *. » Revera et sancti illi , rem experti aiebant *: ft nisi quia
» Doininus adiuvit me
paulo minus habitasset in inferno aiiima mea. » Et ,

nihilominus cum se (David) ineptum retribuendo sensit, gratiam agnovit

•Ps. cxv. is. sibique diffidens dixit*: « caHcem salutaris accipiam et nomen Domini in- ,

V. 15. >' vocabo. Pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum eius*.» Ad calicem
-Vattii. XX. 22. quidem quod attinet , ipse etiam Dominus aiebat*: «potestis bibere caUcem ,

» quem bibiturus sum?» Et cum discipuli adfirmarent , Dominus ait*:

« calicem quidem meum bibetis ; sed sedere ad dexteram meam vel sini-
» stram meam , non est meum dare , nisi illis quibus id paratum est. »

Ergo tenero erga gratiam animo simus dilecti mei et quamquam

3. , ;

retribuendo impares sumus pro viribus ad id connitamur. Etsi autem ,

natura res tantas digne verbis remunerari nequit, attamen dum in timore
bono versamur gratias agamus. Quandonam autem in timore bono ver-
,

samur nisi cum gratiores erga illum Deum sumus qui benignitate sua
,
,

taha nobis contulit Sic morigeri legem observare debemus, atque eius .^

mandata custodire praecipue ne ingrati extra legein nosmet esse putemus;

et nefanda perpetremus. Deus gratum aninium diligit et cum nobis omnino :

diffidimus, tunc utique nostras animas Domino offerimus, more sanctorum :

quia non nobis vivimus sed Domino qui pro nobis mortuus est prout se ,
;

• Gai. ![. 19. gessit etiam beatus Paulus dicens * « Christo confixus sum cruci. Vivo :

)j ego, sed non ego, vivit vero in me Christus. »

^o .^OaJO w»x2lj ioof l^ia^ ^\a^o f^ • vAJtt^j JL;^ U qS^ : 000« ^;ib?

o^ oof . lianA^V ^^ ^^oJ^sj^ : Uibcias i,c\ ^ U^ji^ fa ; ^Oi\d ^o*

OOf UA^ . \iSiJ jL;:^^ O^IOO . ^£0^ UofQS^ UnSi . ;^f fd i^U\d oi^d
^^ . )oof ;^^ IL;^ oof y^l . }s2iAj Oih\^^ . o^^^ JLml»^ llcL:^ «^OfdlA^

Jl*;^ oof . a:^\jL IfA^i t^o . li^^jcsci^ Jb? f^i^ bU oof Jboa .. )i^*j^\ ^^)^?

)J . SA \>f)ro ^ ol wwIa!^.» ^ >^U^ ^^ ^Of . >^i^jci sa\.»^ ^ )m.r> . '^l

• sAiLciA* )iariA^ ^ '^^^ t:f ^^ • ^^^^^*^*^? >^®^ VI :
^i^^i^ sa\*^ o^i^?
^J . >^ot]b )Ia>* ^ !^U Ur»? : ^iAAAsi^j^ UiSiso )J ^l ^j )jL^»aS ic\
. ^of i*>)^ ^o\ >^;La^\ )i^ic\ ^aJL \ij ^Oi^j : sAAn^io IJ Uaa ;^c^
io^.A2AZi ^.kOOf i^);cAi^* ^j llAn-k? . )^aj ^*6of )i^\A>9 io^ajo ^ )o;^

J^sJ^W^lZ} ^ ^OfOO^fc ^^Uj OOf . )o\)J ^lA^^oiV^iOJ .Ai^? l)? . |iS.\**t

Of_\*j Ji —jfijaaoo . Jboa:£^i\ ;^ ^JiEQASi^i? o ^f ^ ;^^ JbiflOf . Ofiaju?

^OfO ; JifiDaiCiJj Ji.k^an\o ^cZtiSxQj .- )iaOA^ sA\nQ>o ^^^ )Jf i^>)ui^ . fOfju

^aZ>;o\:> yi^sj^^ sAi^)o . )o3^ cuai^ ;^^ Jbu^a:^ . ta^^foj )iljLi:c\ ^^?
^-AOio JJ *3 . i^U\aa 3oiicaj
^ ^1a*j **i^? . Ij^*»^ ^)% inn.*? • JL;.^
 :
,

EPISTOLA FESTALIS V. 57

4. Vere exploratum est , dilecti mei , debere nos corporis rel)us abre-
iiunciare , atque in tantummodo quae sunt Salvatoris nostri exerceri.
iis

lam et tempus a nobis postulat ut non eiuscemodi verba tantum dicamus ,

,

sed etiam operibus sanctos homines imitemur. Imitamur autem , cum eum
qui mortuus est recognoscimus, nec nobis vivimus, sed ipse vivit in nobis
Christus ; et cum Dominum omni vi nostra remuneramur. Si autem retri-

buemus , nihil nostrum conferemus, sed quod ab eo accepimus ;

quae quum
eius gratia gratiam suam reposcit
sit , av, propterea dicit
ipse a nobis ;

oblationes mihi exhibitae munera mea sunt id est quod mihi tribuitis , ;

id a me antea acceperatis. Dona autem Dei sunt quaeUbet virtus verusque ,

ac bonus timor ipsius. Haec offeramus Domino et cum in timore bono ;

comperti fuerimus una cuni iis rebus quas ipse nostri causa sanctifica-
, ,

vit i), festum ei celebrabimus. Ita nos in ieiuniis sanctis gerere debemus ,.

prout sunt ab eo instituta quorum ope viam ad Deum inveniemus non ,

:

tamen velut ethnici aut contumaces ludaei/aut hodierni haeretici, vel se-
ctarum ahimni. Ethnici quidem scopum festi in epularum copia positiim
aestimant ludaei figura et umbra decepti idem opinantur sectarum vero
: , :

alumni separatis locis vanisque sententiis (aberrant. ) Nos autem, fratres

,

u£Dd\oJls ioQ^o fZibc^ ^aX»? ^^} : J^^A^ ^\a>9 oof JL;::c\ Wl :

^Laaa> ^^l\

. )i^.^t^ ^Of^ ^ fonnj^ ^Of ; sjJll i^luU' Of^i^? ^^ 1^^ • JLjuA>o

. JLjtOf v>^_:ii ^ ^l ^\oof loi . ^l^j ^Of-fc^Ojj^rj ^o;.s^ ^^ ^Aop

^L^ii^ . U^fC\ hojiisj )o\r^o U? ;^Jb ^o« ^^)^ |1B J^ozj ^a>j.\r> c\j

oof Wl :
y i>JL> ^-\ ^Lk> "^^nvi )Jo : J^^a:^^ ob\ ^Ia^^oISj^^ oopf ^j
^u^;^ fdo . )La> of\s ^ JL;.2£\ JL-^job ^ia:^;^^ sa)^^ .
^ sm^^^ao^o JLsaa>o

^U U^l . OfiiO ^pcu ^i^t^? ^Of U? : ^AZiOf^ ^^^ ^ ptiD Uo :

;sA^

.^—25)^ ^j yI o^\^j )j^Ofa^^ : J^JmJ^ Of^J^? Of\^j )i^^=^? h^

J^^—aS ^Of ^j QJOf va\.*^ jJ^Ofoib va\^j Jbo^OD ;^? ^OfO )?o\o
. . fja

)ofJ!^9 ^^ )J^OfQ>b .,^::\ J^? ^^J^^noj s^i^ fS ^Of sA ^$J^? t^®i*? .

^;^ ^Of op^ s*6f )i,U;jc )i^A>^ iov^njco )i,09JSj^ df\a ^Of^J^^
. . ;

. ^OOf )J^^ \»9 Wf K^IO j.—A y >0f"^. •

^ sJLfD 00f$ ^Ofl^O . JL;.^
^^Of^flJbo : oma^i^ Ofi^Dj ^ s*^? . ;js^i^ Jk^jib Jb^op JbLsOf . o\ t^j^
^^l ol .
Uri U JL^oof^ sjj^l ol Ji2iL> s^^l a\ U^ . )o3< i.c\^ |L>^oU ^iAAxajLso

^J^oaJLd ioJL^:o ; Ul^J JLc\ajc U:^ ^ Jisi** . Jbotioo JLcOfj oOfOs^Ofiof

«OfoJ^J JLjOf sy^Uj : x^ ]ksjj\^o JiciSa^r> %a ^j JL^oo^^ . ^;^m>o

1) loteilige euchnristiam in paschate a fjdelibue sumendam.

58^ SANCTI ATHANASII

inei, ethnicos superamus, festum agendo cum animae puritate corporisque

munditia: ludaeos item ,
quia iam figuram aut umbram non admittimus ,

sed vera luce splendemus, solemque iustitiae aspicimus: sectarum denique

alumnos ,
quia Christi tunicam non discindimus, sed una in domo , in eC'-

clesia nempe cathohca, pasclia Domini ilhus comedimus ,

qui sanctarum
legum suarum constitutione nos ad virtutem dirigit, atque abstinentiam sol-
lemnitati debitam suadet. Vere pascha est a malo abstinentia, virtutis exer-
citium, et a morte ad vitam transitio. Hoc homo ab antiqua discit hgura:
tunc enim ex Aegypto Hierosolymam transire studebant; nunc nos de
morte ad vitam transimus: tunc a Pharaone ad Moysen uunc a diabolo ;

ad Salvatorem. Et quemadmodum tunc praestiti auxilii typus quotannis re-

praesentabatur ita nunc quoque sahitem nostram commemoramus. leiu-
,

nannis quia de morte cogitamus

,
ut postea vivere possimus. Vigilamus ,

haud moesti, sed vehiti dominum de convivio redeuntem expectantes, ut

invicem videamus, et victoriae signum adversus mortem quantocius nun-
ciemus.
Utinam, dilecti mei, prout sacra doctrina requirit, sic omni tempore,
5.

et nunc maxime, ita nos geramus vivamusque, ne umquam pulcrorum Dei

operum obliviscanuu^ neque a virtutis e.Kercitio desinamus, ceu apostolica
,

; yj^l ^J ^-1*> . la^^CO Hft.dij.30 )i^^b,a:0 li^AdOO ^^ iDOfCD . ^i^£D

JL^oofA . )f<^? )i.aAapo .
^^t.^:^ ixSiJj ^io^^pj i*OfC> . ILaju ^ Izik\

VI . JL.m.aA^^ 0fi^i.a2\ ^JAOfg) jj^ . ^i Jbofio^ . )i,aa^^j^ |ijt:^^ji\ ^jU»o

Jljilfcfi5 JirDai^ jiAm^ij 061 .- JL;>dj JL> ®\ ^^3? w.Q^oJ^ )if^:5 . \f:s^ ^*j^

U^ y^Oioh^l . v|\iD )pJL. . \joij )i.a^aii\o :

^ \yk )i.o^\Aio i.c\ ;
o^^^j

. JLaI1\ )i.a2k> ^$ JLjajLo . Jio^J^A^ )i.aj^o ^^ )i.a^Qiy : JL»-S i^);^;^,

^jcfoj ic\ . ^^-io ^ m:s^ ^ xc^^Of . ^Ji sa\j JLofi: JLaSa^ ^ )^OfO

^ ^ ^.kMOfO . ^jLaIjcsd i*lk ia\ )iaiD ^ ^i Jijco» . v^^^ ooo» ^a^Sx>

. ^aq\£o JLso;.^ ic\ )-;n\3? ^ ^^ Ijcot . 0001 ^fZii^ IjcaiD ic\ :
^$^;s

Jj s^l JLaoi )oOf ^Ofi^miD "^riZ) b^^ai^^ JifiaSa^ bjia)o

:
JIjlo* . Jjjl
^f ^-»^?
)-:i3i^^ ikCL^l . i^>Qs:\ ^A^oiiJsiDp ^;i>^^^ ;
^\^iC) ^,-»^ Uoias^ b^oiai».

w»i^)J^ ; ^T^CnxS^ ^ ^.fc? U? ; .^\o|i^^ ^

^? )0Ol ^^OfA.0 l*J^iC\ l) .

^ K^O<;m^ ^ . )ijLAAZ3 )?ui*\ ^^tJ? Ib^? Ui^ )iJij ^OBOiJ )ioi^A>D ^

:

)i^^ vxZur^»» ; o? "^ASOf ^ sSoi^? . )iaiD "^^c^j \l^ij i^ o^ -^rovN ;

JL_aoio : ^--\ ^A* ^oof xc^^^f^ Ji^-oi \^(j\aao ^jL\n3^ ; JLi)i )^oi ^a^
^ jLoaj Jls? . )o^^ Ofio^ai^ io;^j»\ JL^J poi^ \}j ikn^l , ^ooi ^Ia*
'^a-juijv o;^^if : JLi;^ )i^^AAXA\jt )1d i;^ 3\j Ua>? : )io^\AiQ2>^ )ia>aib.
 ,

EPISTOLA FESTALIS V. 59
verba nos monent mementote fesn Chiisti, qui a mortuis resurrexit. »
*: « • u. Tim. n. «.

Sane (Jefinitmn tempus non statuit(apostolus) liuius recordationis; nos tamen

nostris cogitationihus semper lianc versare dehemus et cle multorum socor- ,

dia quotidie dolere. Ilis ergo diebus rei initium faciamus, quandoquidem
commemorationis tempus adest quod sanctis liominibus vocationis prae- ,

mium ostendit, negligentes autem non sine reprehensione adhortatur. Cete-

ris vero diehus virtutis cursum teneamus patratorum flagitiorum paeniten- ,

tes, uti par est, quaecumque ea fuerint: nemo enini mundus est a sordibus,
tametsi unius horae vita eius in terra fuerit , ut omni virtute praeditus
testatur lobus Deinde ad res futuras animum
*. oremus ne convertentes , '.ob.gr.xiv.i.

indigne pascha comedanuis et ne pericuhs irretiamur. Pascha quidem

,

esca caelestis erit pure festum agentibus; impuris autem et aspernantibus

periculum atque ignominia. Scriptum est enim * qui manducat et bibit in- :
• i. cor. xi. 27.

digne, reus erit mortis Domini nostri. Igitur ne simpliciter ad festahs ritus
celebrationem venianuis; sed ut idonei simus ad divinum agnum accedere, et
caelestes escas attingere , manus nostras purificemus, corpus mundemus, et
omni fraude expertem conscientiam teneamus. Ne quaeso ad ebrietatem , ,

laxemur neque ad concupi.scentias sed cum Domino nostro et cum divinis ,

doctrinis confabulemur; ut usquequaque puri, possimus fieri Verbi participes.

6. Die autem •XIV- pharmuthi, vespere sabbati, sanctum ieiunium inci-
jiientibus et eiusdem mensis pharmuthi die XIX- finientibus ilhicescet no-
, ,

t —^^ )?^ ^"^^^ • f^ )i^^ x^o^ «S?

^^^P • x^^^^ P^ ^ )ccu

^j ^o^^ . )aAxi3 \k^'^y );c>^? ^ioS ^ U^fQib.j :

>fr>0)ffl ljjOfQ:>\ lo/
);j^oo . Wu^j ^^Of )J^cu ^^AOf ^^Of^nzi . .fr>*Oiv^ jjifftnv s^l ^^OiiC>j

^l ^*mSil^ ^Of sjS>1 ^ ^ ^oi^ JLojc^ sy^l fA . ^)J^ )iotJisA:cj

. Ki? ^ Ofi^o^ )oop )J^^^ )m* ^? . )i) t ^ U^jj ;^^ J^ . )oofi ^Oij )j^?

^Of ic\ s9?

^^ ^^oJ^jco fO jOiSD 30*? )i^i:^ ^^ ^ i^k^ oofj Ucu?
.oofjoofOAC^ JbiAAliio )oofj ]}j hsL^l .J^JLciJL U JL^^^asJb Uv-^jAj^c yj>*J^?

^^ ^o^ . ]L*jS )oOf JLrsOJcy )j^cia)L3 . ^t^^\:o J^JLam U^ ^ >$JOf\

U fS )J^o ^\a)j [u\j . ;a^ ^h^J^ . )l^ .0 ^xajoOfOAD . J^Ji^sAjco J^)b. .^

: » ^^^ )»Of ici^ J^Ji^wAS Jls? ^^;^ p . yf^^ Ofio^ )oOfj In^j^^? . )aA.

:
js;^ —oJ^ JLof!^ );ioU? ^f^J^^ ^ »**? U? . Uh^y )iota^ sAioajL ic\

^ )j^^_Ai.fi df\:iiis .)k;^^^j JLfl? . Jlau . ^cut^ )j^*L>ctk, )J^^ii|Laio

^\s fs U? . ^Aaj ^ia\a,;^ '^^^^^ D° )i^oi^ jA c\ : ;^ )Ls)j Of\a

:
^--L*oOf JLiij <jOj ^\a ^ ^j i)Si^l JLc^ lns^dAiso . yj>o ^ ^j^.^:^
 ,

60 SANCTI ATHANASII

bis sancta doniinica, die eiusdem pharmuthi 'XX' : cui adiiingentes septem
illas pentecostes hebdomadas , in orationibus , communione cum proximo ^

et voluntate omnino pacifica, regni quoque caelestis heredes fiemus, per

dominum nostrum lesum Christum, per quem gloria sit et imperium Patri
in saecula saeculorum, amen. Salutant vos cuncti ,
qui mecum sunt, fra-
tres. Salutate invicem omnes cum osculo sancto.
Explicit quinta epistola sancti Athanasii.

EP I S T L A VK

thr. anno n.?4. Haec papac Athanasii epistola iuxta quam (paschatis) dominica
cst scxta ,

erat die •XII* pharmuthi, 'Yll' idus aprihs, hinae -XVII-, Diocletiani
anno 'L-, consulibus Optato Patricio et Anicio Paulino ,
praefecto Phi-
lagrio i) cappadoce, indictione 'YJl'

JL/eus nunc etiam dilecti mtii ad sollemnitatis tempus nos dedu-

1 . , ,

xit, suaque benignitate ad hunc consessum pervenire providit. Deus ille

qui Israhelem ex Aegypto eduxit, idem nos ad sollemnitatem nunc invi-
* Deut, XVI. I. tat.' Is ore Moysis dixit * «observa mensem novarum frugum 2), ut fa- :

wkioiO^Jiaz) ;.mbci^^lzi IjCkfD 1^0 p ^M^ f» . )i^i£i^ vSioi^uuj )»2oJ^

^ vjuJ^ : ^Za^iOfJi^ U»fAZ) o^ fd OfZ^ ;m^i^i^ ^iAMwAji.i^^oo :

)i^=iJL9 JijcoiO

^--i>I.q\>o Oi^j . JIa^m w»i,a:^U^ o^ ffi 0^2 ^;rf>Nr> . ]a.^^ JL^ljo ^

. JLzu^lD i,c\j )iQSi,ajLo )ic\ r ^^ : sA^oacu^o^j Jbs^aruL b>£jL ^Of^
)ian\io^ \U^o U:^ UsiOi . ^aa>o "^a ^ '^t^^j o6< Jbuzi to : \j^ ioii.^ Jb>aA»o

)i^s—A*anj^i Ji-^U ^o<ot!lJiz5^ . JiAjw^jLio "^ajt.^

xr^"*?
^^ !^-^ •
xj"*°^
l*:sajt^

JbfiXjo NA^oibc^ iJ^l ^^0f\a ^^o^^jc ^\U, . . .^a:^? ^^::^\ ^o\^ . Jbfx»o)o

. . )Isa>^d )i^ajcai^ )jtl»j

^j, cIOaA£0jb)if Jk.kfD^ va^Ca>^ )i^^Jbic )iK5^? iW^j^.

)Ofa i*iai0fjbz5 ^coriwfi^ Jbuo ^ ^Ojoh^l 6^:^j o^^j )i^i^i^ Oj^f^l )jOf

oDajJL^^DoU^r ^j>Li^I» i^ujo . )f OfCi^ ;fiai>.^zuo ^^JL^-^fS? ^^t-*? Jir^iiuL

w._>oaAZ> js)a_L\o]is w£ooJi—aClaJ^^o aooi —^a^^^Jis uroa^jiso)^ Jix^jJ^lsoofZi

,t» Vs^iijcj ^^IL^a^fuJb . ^aaiJisof JLo^oaD croa>;^JL2

. o»^.»9 )iajuf iissciA*;^o .

^ ^h^l )?Jbi.$ U^j\ ; u.nAiiN> Jko< 3)} )of^

v2? oof : x^k^jio '^ vjasj ^J;£a.fc)j^ oof :

^a,^^ jofSs. . ,^:i.i:^ Jbof^ JiAA-aid^

»--n>».io . )i?f-^? JL*M ;^ . ;*:b? ^ JbLoso M^ f» .

^ );o \jks. ic\ . Ixof

. i|>>U U;^ "^OfS . >|*$liL )^00f,^ fiwf^ ^^ JiATiJ ^aZ) . U»3 ^Of!^ U;::^

>
iy In cUroniCo erat Paterno nou PhUagrio. — 2) Syrus tahtum novarum, ut graecus vjwv ,
sed
 o
,,

EPISTOLA FESTALIS VI. 61

» cias pascha domino Deo tuo.» Idem etiam per prophetam ait*: celebra, (f • Nahumi. i>

» luda festivitates tuas , et persolve Domino vota tua. » Si Deus ipse festo
,

oblectatur , atque ad id invitat , haud oportet , fratres mei , demorari

neque neghgere , sed hilariter seduloque ad hoc convenire; ut hinc solhcite
incipientes , festi ilUus caelestis arrham capiamus. Si dihgenter festum heic
agemus sine dubio gaudium illud perfectum in caelo adsequemur velut
, ,

ipse Dominus dixit *: « desiderio desideravi hoc pascha manducare vobis- 'Lue xxii. k.

» cum ante quam patiar. Dico enim vobis, quia ex hoc non manducabo
,

illud donec impleatur in regno Dei. » Comedemus autem hoc, si mente

,

causam festi comprehendemus si auxihi auctorem agnoscemus atque ut , ,

decet in eius gratia vivemus ; celebrantes, ut ait Pauhis *, non fermento »1. cor. v. s.

vetere neque fermento mahtiae sed azymis puritatis et veritatis. Mortims

, ,

est his diebus Dominus ne ulterius opera mortis ageremus animam suam , :

tradidit, ut nostram incolumem ab inimici machinationibus conservaremus.

Quodque mirum est, Verbum fuit in carne, ne nos ulterius essemus iii

carne ; atque ut in spiritu constituti , Deum qui spiritus est adoremus. Si

quis autem non ita se comparat , sed his diebus abutitur , hic non agit fe-
stum , sed quasi incredulus gratiam incusat mavultque honorare dies ;

quam Domino illi supphcare ,

qui salutem per hos dies largitus est. Homo

. OOOOf^ )1SJ . yjSil 0'^j>*0hjki£^

^J) )J . Ui^ id^ );D0 dw^ Joj!!^ OOf ^jJ?

^ u;»v> i-a^oi ^ fsj hsuj , Ijof f-fc . )i,Jb Us^ \^isL p:b.o J^JL^o»^ UJ

la^Off oof )jjb\ v<^ >^ . UaI^jc oof hl^J :

^LCicaj JbaziOtf jsf . )ia>j^cuO

^%D Jbof JL>j£> ^^Oi^L^ ^at^ ^^::^^ <::^^ :

^^^ ^^ ^^? ^"^^^ -
^^^^
. )ofJlS^^ )i,a^\i!^z> ^ai^N,. JliDJ^^ jbofic . ^ojOA^iy? \ij f*^ Jb;^? . ^j^)^
]Ljft^ii:\o . ^Jazicqj ^oo^ h^J )i^^i\ ^J oopf . Jbof!^ ^^ OfS. ^XsJ
.; — ib? ^di^ojls^ sy^l ; oof^ OfionA^ UoA.^ ^^? ^u;^^J^ . ^^^o^>x^
jiojs^^ )t*^^::5 li? ; )iaAj^^ )v^a^ Jlsi* ; Jb^J^ );A^ii^3 c\ f^AJ^ h^l
)iaioj )fii^ "^AOio U ,-1**^ Uol^I ; ^Of )J^cuZi Ji.*;.^ oof ^^ J^^Aio . jf^Jcf

&vAa ^OfO . ) ,;n\^)j OfJ^oo .

^ ; ;^ ^^Of ^ii^^ hsi^l : o^xaj oo^ . to^mj
lij . ^i^? )oop );jano "^Anio li ^Ia*^ U^? . )oof );^nzi )i^\:^^ ; )o^A::oii

. p^so Jjiaof c\^ ^us^ oof . wkOfoJ^f JLof^ odf )o^)J 9a.;^aj ; ^oof ]L>o;zi f^

. jio-zu^ ^v-^.Q^o lu^a:i3 (J ^*l l)? :

i^t^io )lsj ; saaAa>J^ )J^cuZ5 Di

. .axai^ U ySi'^ )J^q^ ^Of^j oof ^^ Jb;:ac\ .

p^ ^ )i^a\o
;.QAio

. Of—^ )JU^ )i^A*AA\jc llo i;^ : f^f^? t^fn>f^ ^J ^o'^ ^a ^ >d^^£lJt

iS^.kU i^ fc)o>>£0 |s:i\^ b? "^**? . JbiiLo JUSjo . JLv.»o >^J^f ^^-^ )j^o*
subintelligitur frugum. Sic dicendum fuit etiam in epistola I. p. 29. v. a.
 62 SANCTI ATHANASH

liuiusuiodi siiie dubio ,

quamquam agere festum putat , apostolicis verbls
•Gai. IV. 10. se reprehensum audiret *: « vos dies observatis, et iiienses, et tempora ,
» et aiinos. Timeo ne lorte apud vos frustra laboraverim. :»

2. Festum Uoc non dierum gratia fit, sed Domini illius causa soUem-

_ nes sumus, qui in Iiis passus est « pascba nostrum immoJatus est Chri- :

))stus.» Sic Moyses Israhelem increpans quominus festum fieri crederet ,

'Exod. xii. II. dierum gratia sed propter Dominum, aiebat *: « pascha Domini est. Et
, )>

Judaei quidem celebrare se pascha credebant sed quia Domino adversa- ;

bantv»r , inutile ipsis festum erat. Et quamquam nomen Domini non erant
obliti , sed confitebantur , attameri pascha Domini non erat , sed Judaeo-
rum. A Judaeis , fratres mei , diceljatur pascha ; sed quia negabant pa-
schatis Dominum, ideo idem Dominus ab hac illorum credulitate vultum
• I» I. li. averteliat , aiebatque *: «anima mea mensium vestrorum Italendas et Iieb-
» domadas odit. »
3. Nunc quoque idem Dominus illos increpat qui pascha ludaeorum ,

more celebrant ut ex illorum leprosorum casu cognoscitur qui mundati

;
,

fuerunt quia nimirum Dominus ex liis unum ob eius gratum animum

;

adamavit ahos autem acerbe tulit, qui ob suam vecordiam beneficii au-
;

ctorem non agnoverant sed sanitatem a lepra suam sananti praetulerunt. , ,

Quippe ex his unus, cognita propria sanitate, regressus est magna Deum vo-
ce collaudans ; et ad lesu pedes abiectus ,
gratias ei egit autem liic ; erat
Luc. XVII. 17. samaritanus. lesus vero respondit dicens*: « nonne decem mundati sunt .^

^\**^ oot >$Of::ij oo» JL;>o ^^^^^ W NK • oot )J^cu ^^^^^ ^-^^ ci^ . >$a3

JL^;^^ ) — N>jS . ;^? Ui^^ U? Uh^ ^o<oJ^? ^j^cLm ;ii£aj ]}j .^^mA
^jf |L;.^::i\^ ^^^^^ .•
xf!'-^ ^r^? °°^ ^v^ f^ J^ UVoof^ . «OfoJ^?

JJf . ) ^f^J UtHc ^^ ^^nv \}%^ . )jK s$Of\ )oOi v*0»oi^J [2u\£0 : OOOf

.lLV6of^% oof U? . Ui^io^ oof a\ JL»^ v^ )oof ^OfoJ^J . )oOf ^Ofi^sm^ v^o^:^^

'^^j^O . OOOf ^;^ ^T^} i^'f^C^J ^^"^^ • l-^r^ ^? I"^^ UaJ^OD U^OOm^ ^
at.»C^ . ;^? ^^Of\>i )^Of ^Jj )|aj;-^fn^ ^ w*OfaS? ^Ofio o . U^wso oof )jOf

)i,a—iOfO ojzj^ ^o\ .

^^ itLOi s9? . «.\>^ \sl2j Uico . >$nA£jto ^^n*»»»^

fS . 0*»^)^ lii^ ^o\.^ Unjkf . >ff>nv Uf2D oof c>oi . U>,S xf^^^ ^-^^?
U
^
—? — : ) >**? ^J ^Of^ ; ^^l )/.ri^*^ ^ziQ:^ ^? ^^Ofiio fA> ^ o6\
Q:^^0 : Usf;^^? )iaA£oU U? :
U»»NV\ Obw^oJ^? U? ^ : )oOf .XimiwJ^ UfcVdiD

jft^ ^ ^Of . «^)i)^ ))U* fs ^^04:0 ^ ;ui.^ ^ fA* . UaCoJLs ^ UJ^ ^"^
^ojc»^ ^Ofa\^> ic\ .>OfaS? ^^\ajo . )ofi.U }<^^ uu^=i.i^sc )J^f \lo iis^

[^SQ^ ^ )oof U . 1^1 "^ajc» v^ ^^ o . U;:^^ )oOf ^Ofoi^)o . o\ )^a^ ^

 ,,

EPISTOLA FESTALIS VI. 63

V novem autem illi ubinam? iNon inventi sunt qui redirent, et darent glo-
» riani Deo nisi hic alienigena ? » Ille vero qui mundatus lepra fuerat
,

audiit prae ceteris a Domino: « surge vade fides tua salvum te fecit *. , ; j> t. i».

lam qui gratias agit, et qui laudat, fratres veluti sunt qui invicem conspi- ,

rant ad l)enedicendum auxilii auctori ob ea quae feliciter experti sunt. Si- ,

cuti ad hoc apostolus unumquemque adhortatur dicens *: «glorificate Deum i. cor.-vi. 20

» corpore vestro. » Et propheta id inculcat dicens * « date laudem Deo. » : • ps. lxv. 2.

Etsi autem testimonium a Caipha dictum fuit adversus Salvatorem nostrum

idemque a ludaeis contumeham passus, et a Pilato his diebus damnatus,

subhmior tamen potentiorque est illa Patris vox ad eum demissa *: « cla- •ioi1.x11.2p.

rificavi, et iferum clarificabo. »

4.. Numquae pro nobis passus est (lesus) transitoria sunt? Im-
v.8ro
mo vero Salvatoris nostri res in aeternum manebunt. Propterea, fratres
mei , harum rerum memores ne nosmet epuhs addicamus sed Domino , ,

laudes dicamus. Sponte nosmet aspernemur propter eum qui pro nobis mor-
tuus est, sicut ait Paulus *: sive enim mente excedimus Deo: sive so- <c
,
•
11. cor. v. 13.

» brii sumus, vobis. Quoniam si unus pro omnibus mortuus est ergo ,

» omnes mortui sunt et pro omnibus ipse mortuus est ut et nos qui
, :

» vivimus iam non nobis vivanuis sed ei qui pro omnibus mortuus est
, ,

» et resurrexit. » Non nostri gratia sed ut servi vivere Domino debemus. ,

Ne ,
quaeso , in cassum gratiam recipiamus ;
praesertim cum sit tempus ac-

yj )ofS.)J JLzjojt "^.i^i^ enSo<^ ; OM^i^^? U IsL^l bili ^^ ^of . OasU?

)b;^^ ^?lf fS? . bof Ofii. )oof bt*>? ^Of ^ v*^o . Uaicj^ ^Jf**? Jbof

. uujnxio^ oofO )^aioj ^^ oof . v*.i^;s\*iai:^o< ^j p^} . Ui^ ^ v^i^iic

. ^«JkZi^ OJU* UaJL^ ^^^-»? vxS? ^ Jb9f^>^^ ^Ofli ^o^ji ^^J^ )i,cu*?

. '^^sk*^^ )of\)J QijCiJL : '^l fS vAwiXri^ A2l>j.:^ Uoj ic\ ^ )Lxa\j^.^ Uo^?
'^ lOfJ^J IsuD ^ U^ x^l . lo/^U Ji^QZuci, a:20f . ^^ y^j JL:^
'^jo

Cl^ U? . )i^:aDQ-k ^O^ ^:^^ll JCOQ^IUS ^ s2? .

f^»? UlOoi^ ^O ^O^S ;

30i0 i^-M*^lk.^ ; OfiO-X ioOf^ ^d» hiU Of\D iiLli ; IaJJ^^aa* oii^O JIa^^

p_\^ ^O;^^ ^^ ^A\Of . yAZlb^ ^A* *yl^\,^^ V^>^ ^ ^Of . Ul VJuJ^JCO

VI ]s-:^h^ \k^\sh£^ U ;
^?o»:b.i^iD ^o^^ tjs .
^l )^opo U? . yi^^^:^

U-a;5^ y? . ;^J sSQ^oiSiJ Un>? ; iJSA^O ^Aa^>*1 OC^ Jl^JU . U;.^ vAxIUU

. i^vA>o ^i\a .a^A> %j^j . )^0f ^Of ^5 o .^aSw ^Ia* ^oi y)o . )of^U .
x^^^^^
U ; ^—iAAA>j . „ )Kkj U ^-fc? . i^v-^ oof vjLi\a .2i\a*o . Of\ JS.Aic vjLi^a ^t^
U? : v»^l\ v^<^ "^AOiD U . )0DO J^SAiD ^a2l\a>^ 00*;^. U? :
^JLaaa* ^A^i\ ^ '•^v^

i^)ui^? . )iazu^ OfA ^ zinj )iaQ^;££\ Uo . U*v\ ^aZua* U;^ )o\ ^?

i^\^^ ;a:^ ^? ^oi^j . OfioiD saaJ^ li^Dios^ Ji:ca^o : «Ofoi^J Jlzjn^ Jbo;
 64 SANCTI ATHANASn ^

ceptabile ,
quo mors Salvatoris iiostri tamquam dies salutis apparuit. Gura
Verbum nostri causa descenderit ; et incorruptibile cum esset , corruptibile
sibi corpus induerit propter nostriim omnium salutem , ideo Paulus con-
*i. co*. XV.53. fidenter dixit*: « oportet hoc corruptibile, sibi induere incorruptionem. »
Et interfectus fuit Doniinus, ut sanguine suo mortem extingueret. Merito
itaque quodam in loco reprehendit eos, qui frustra participant sanguinis
ps. XXIX. 10. eius effusionem neque Verbi carne delectantur*: « quae utihtas in sanguine
,

•» meo , dum descendo in eorruptionem ? » Certe utihtate non earuit Do-

mini descensio , immo orbi universo utihtatem peperit. lam cum ipse ita
sit passus ; ii qui peccant , malint ne amittere an hicrari ? Utilitatem ac
pecuhare lucrum ipse nostram salutem reputat secus vero, nostram dam- ;

nationem.
5. Idem in evangeho ceu lucrificos ac fructuosos eos commendat qui ,

gratiam duphcaverunt, ceu fuit ihe qui de quinque talentis, decem; et ahus
qui de duobus, quatuor effecit. At illum qui talentum oceuluit, tamquam
' Matth. XXV. perditorem obiurgat dicens *: « serve male nonne oportuit te peeuniam
, ,

» meam eommittere nummulariis, et veniens ego recepissem utique quod

» meum est cum eiusdem usura ? Tolhte itaque ab eo talentum , et date ei
» qui decem talenta habet. Nam qui habet, datur ei, et cumulatur: ab
» eo autem qui non habet, etiam ihud quod habet, aufertur. Et ducite

I )0J^ ^VJ : i.-Ji£>l fd : ^c\oJi£\ jLoOf lAm^tl^ ^l op9 : ^^^ Uo^o^

Uc:^ Of\^^ l^^J U^l : JL»;^ w^^Do :
Uai\zix»i^ U vfc^Nj^ ^\nx»J^r
lofAJcjb) ^ASi,oi^sA^ i^la^;^^ ^A\'kU :
"t^t^ ^f^ OfA ^ i^JL\o : ^^'^«^

u^^Z) k^l JbUcu U:o . 'i:k>l ^ \h*\i^j );fn^-^ ^si^roz^i^ Uo : OfX»^ Jbso^

;u-A<«^ 6f\2\ : JL;^j Ofii^^ij^ ioot ^jicu Um ^^^-^^ )<^^ D • U^*^^ i^)t
^o. >^;rf>»»^ .
^^>^^ ^^Of ; oof vAuh* Jb^Of ^j ^^^^^ W : Uio? )i^;i0^i^
)i o>? : ^^j lADiQaX cuu* Ui\^j JbUcuo v^ JLaJO» . ^iilbj o? i^)ui^
^^Ofl^ . i^ ^|L\o^)oo^ ^^j . )bp? ^Ofoi^)^ ;ri£D )b;£OQA* . JbiSopt

>&^si;? ^ifi ^j ^^ ocH^ :

;£aic va^^^a*
^^ ^ ocj^o .. ^ionA^ dfoaa^^
Off—io^j ^j o6f-_\ . *m \r»r> Ci_AJOfi)o oUo)j ^;*\^U? ^? : f'^^ )*^
JboUi J^ )oOf wfi^i U ; Jbur:) )p\ . '^J fd sJi^^ ;m»^ ik^Vj ^*l • )fn::\

. ^i^Aii^ ^ vx\^j i\fcOOf Jissu : Jb? i^oof )i? tAO . JL£i» \y)\ sA^j Jiasaa

;a^ ^ ^\£\ . ^t^ mi^ o\ h^U o6\ OfO^OfO . );na ^^A^Of 04^ ono
k^U QOt S)l ; o\ i^j ^$ oof ^ . o\ ^i^i\io c\ 3o^i^ o\ h^W
.

JL-An^ )oOf_j ^i . JLus JUojuA OQS? JLju* U )p^o . O02C \£>k%9L^ o\

"^-ajoj U? :
^pcaj» UoriA^ )o0fi )i^\A^i :
JLS ;a>;^ U . 1^*1^ sJ5^cu*o
 KPISTOLA FESTALIS VI. G5
» servum iniitilem ad tenebras exteriores: ibi erit fletus et stridor dentium.»
Haud vult esse iniitilemquam accepimus gratiam sed sedulo a nobis fru- ,

ctum eius proprium retribui, quem Paulus beatus dixit * fructus Spiri- : «^ cai. v. 22.

tiis est caritas gaudium, atqne pax. » Propter hanc ergo l)onam volunta-
,

tem neminem fraudabat, sed imicuique suum tribuebat; cuiiis lionestatis

,

magistrum se fecit, dicens *: « reddite omnibus debita. » Similis nimirum • Rom. xin 7.

illis erat, quos dominus misitad exigendos ab operariis vineae fructus

;

ideoque unumquemque ad satisfaciendum cohortabatur. Sed enim Israhel

satisfacere contempsit ,
quia iionestus non erat ; immo iilos interfecit qui
missi fuerant ; sicuti ne vineae quidem dominum reveritus est ,
qui ab illis

fuit interemptus. Quamobrem cum ipse venit, nec fructus apud i])sos repe-
maledixit dicens*: «numquam ex te fructus nascatur. »
rit, in ficulnea (eis) 'Matui. xxi. 19.

Et continuo infructuosa atque mortua evasit ficulnea ceu reapse mirati ;

sunt discipuli, postquam exaruit.

6.Tunc prophetae dictum completum est *: « perdamque ex eis vo- Miior xxv. 10.

y> cem gaudii et vocem laetitiae vocem sponsi , et vocem sponsae odo- ,
'

)j rem opobalsami i) et lumen lucernae, et erit universa terra in solitu-

» dinem. » Abolitum abhinc usque in ae-
est ipsis legis ministerium , et
ternnm sine festo erunt patriaque carentes, et quaqueversus errantes pa- :
,

scha non faciunt et contra legis fas comedunt azymum, cjuia iam eis non
,

licet agnum sacrificio offerre, prout etiam de azymo comedendo constitutum

. ^Oiok^l )L>0M ^? Hls .

'^l u£a(±>vo!Ls loa^i oof ..
Of\^^ 'HIb "^0'^^ U^
c^U^ )Jo : oof v*Ofoi^? iu^i fA^A, .ao J^Of ^'^^i^^o^ . liiiiXjLO ; Jiof^ . Jbscu*

JV-A^U i,0U2JCj U2l\iO . ^CV p^ ^^ vAJ^nS, ]}l VAjJJ

JoOf .
p^ JoOf

^^o^ Joof ^Ofoi^? i:i6jj , J^ocu> v^\n^ oi^o;^ ;^f ^ Joof )oof . JjOf ^-^Uj

wau_i\r\ oof sSjo . LaaVs ^ hoUiJ hl2> Jicas^ :

Ji^Als Jfio ^ o^iJISa.J9

. Jj.A^, v^Sa. Joof |J . ^;^ U ;m=5 ^a ^o "^^J^ca^^ Jj? . JoOf .^..a«^ ^^^q^dX
oof S>1 U? . (iof3) i^Zio^J Uo'^j Of*^ ^ llsj^ Uru? . •ot^ISa.J? ^O^^V^ sS? \}i

Jii m3 (v?-'?) '^ • hl^i ^Zi^ vAj.riSJ.f Uo \ll J.S ^^ p'^ ."^^i? s^Ofiio ^^^ ^
^J^ hsL^l . klB U?o Jii^io Jii ioofo . Jfjb sAniiO JoOfJ ^:i>iD U . fio?
^
^ — i; ioJiJ^ ^61 .2? ioof Ia^^as^ m^ ^^.^of . is^zi.* t.s s^;^^iVo Iviiibsi

JLa^^ . Ji^\a^ JIdo U^j )Io . Jiojjw»^ JIdo liaiDazi^ JLd ^o^io ^ol . L^i
OfXa s^OfiiO vs:^^ i^^A^i? . JlnjA K^f d^\s Joofio . 1<^;a.^ J^OfOJo ^^ioofio^

^ul . ^fi^ U )L>jSo . ^OQiO Uhs. U? )a\i\o ^A^iioo . JlroQ^jf Ji^^A^ijci

. ^-aXs? i^trOQiOJ U Jt-^O . ^2i>^ ^O^ ^nZ5 U? >$0f^ i^^ )i!S£0^ . v^

^\nD U? . ItA^ N$\sJb? ooof ^K^? Un^? : l\^i >$>^«j ^^jiu ^ >d ]}^:i

J) Ita syrus,ex graeco vulgato Qtjuriv u-Jp-.-j , cui cousonal interpres arabiciis in Polyglottis.
 66 SANCTI AXnANASII

illss fiiit. At ipsi ubique legem violant Deique iudiciis sic est decretum, ut ;

pro gaudii diebus, dies moestitiae transigant. Causa autem ipsis horum fuit,
Domini occisio et quia Unigenitum non sunt reveriti. Ideo patiuntur haec.
,

Scelesti autem haeretici , et temerarii sectarum alumni, quidem Verbum

illi

interficientes autem tunicam illius scindentes ipsi

; hi , quoque a sollemni-
tate qiiia sine bono timore vivunt ac sine intellectu
excludentur, sed la- ;

tronem aemulantur Barabbam, quem ludaei loco Salvatoris condonari sibi

postularunt. Ideo ipse Dominus haud secus quam ficulneae illis male-
dixit i); ita tamen ob suam clementiam misertus eorum est, ut radicitus
perire noluerit. Radici enim non maledixit, sed ne quisquam ex eius dein-
ceps fructu comederet curavit. Hoc acto umbraque arescere iussa, hanc
, ,

utique abolevit sed radicem retinuit, donec huic nos insereremur illi au-
, :

Rom. XI. 23. tem nisi forte in incredulitate permanserint in olivam suam inserentur *.
, ,

Interim illis Dominus propter pigritiam maledixit.

7. Transactae sunt kalendae verusque agnus qui vere pascha est ad , ,

nos venit. Dies sollemnis adest, quo festum tuba proclamandum est, quo
nos ad Deum gratiarum agendarum causa convertamur atque ipsum pascha- ,

tis nostri loco habeamus. Festum Domino non nobis, celebrare debemus , ;

neque nobis exultare sed Domino, qui afflictiones nostras pertulit, dixitque:

. U^^ ^ (olofii) io^ jj^ i*6fO .

U'<£)J )1^ >$o^ ioof ^j )i^^ . .^J^^^ )ioKK*^

^5JCH . i^ji U IdoVedo . ^\n:i saJSaA.); oo^aA^Of^Of . ^aJcJL» Ulo^ ^)o j^^aa )$o«

^^Of ^)o J^ )j.>»^ ^fC) . Ibuianlp ^^ ^Of .

^^^ )j^\ic\^ ^op ^
iLS^ IblO W x^U* Ih^^o: )J^^J Wi,*£LtL ^ d^^ ^ . ^ii^^niD )jK ^
K^oojo -IL^iD oof ^? ^$^p • Woof^ c\Ijc 1do;s v^»^ och^ : ^»i^ 1^^^*«^ l^?

y^Sl^J OfiCi^ Cl^^ ^0/.A\bc c£Q» OfioJU? J^vSa^v^ : i^ ^ JiaOf s9)o . ^$J? ^ )ii?

. pbc fs U^:^ )?0f . Ofi^ ^J? ^eab )^Jb ^^^^20 ]ij |Jf . );.Qi\ o»^ ^^ U ^ol .-

j^.j^hj ^ v9? \lj h^l :

;^ ^? );ji:b\ ."^^ ^^ol t^ ^ )J^^aiX^
.C$Of.,\*y )i^.*)0 ^$i£iiK^i^^ >$jX>i^ . )iQj:sQ^Of Jbi ^^oiu U V? ^^OfO ;
op>

j U*f^j [sLi ^ >$J? o;zi\ . )iaiA^Of^ "^^^^ l*^ «^ !^ ^^^Of ^ ^o^

op^ b^t-^ )b:ca.fcO
^^ \U . )i? xc^? vl^ ^r^ k^\Wi^J • oofO . \WfA, ll^l

; )ia—oa^ "^zjoo jab. ^^ jL;^ aLo;^5o )»aaAjo . )jl^ );.ascii>.o ^^i

^^ c\ . ^iAnAA> fAC^ ^ Oficfii^iS, . ^X»^ l;^ y^OfO^)^ wZiO^AAj Of^jo

; ^-:^)o ^-.^ )\£b. ^? 00» |L;.baz) )]? .

,^ ^ c\ )o;«ic\o . U;^ U?

^ V-2\^ ) iktoS s^Of\ao . U;v^ ^ Isi** . )iaiCiS. tofi. uAai^ 0^:^ Li^

1) Abhincingens lacuna est in editione londinen- post libro positum fuit, nempe in pagina
in eo

si;supplementum auteminperturbatiscodicismem- tertiaadditamentorum. Kos vero omuia iusto ordi-

branis ab editore postea repertum nonuisi muJto , ne, ut oportebat, pouimus.
 ,
:

EPISTOLA FESTALIS VI. 67

tristis est anima mea iisque ad mortein*. Etlinici quidem, cunctique fide no- •M.il!h.\\VI.;:*,

stra alieni , cum festa celehrare suscipiunt, pace carent, quia peccant adver-
sus Deum : secus vero sancti ,
quandoquidem Domino vivunt, festum revera
eidem celebrant dicentes: « ego exultabo in salutari tuo *. Exultabit anima * Ps.
XXXIV.
IX.
9.
1-..
'

» mea in Domino.» Commune videlicet ipsis mandatum illud est*: «exultate, P«. XXXII. 1.

)» iusti, in Domino *. » Quamobrem in conventibus suis commune illud festale

canticum canent: venite , exultemus *, haud sane in nobis , sed in Domino. Ps. XCIV. I.

8. Abraham quoque, ille patriarcharum princeps, non quia diem suum

sed quia diem Domini vidit , exultavit. Atque ita cum expectasset, vidit
atque exultavit. Et cum fidei eins experimentum captum fuit, Isaaciun
perduxit in montem, obtuUtque unigenitum, cui factae erant promissiones
et dum proprium offerret fihum, Dei filium adorabat et dum a caede :

Lsaaci prohiberetur, Ghristum in illo agno contemplabatur qui Deo immohi-

tus fuit. Princeps patriarcharum probatus in Isaaco fuit, qui haud ipse
ille

quidem sacrificabatur, sed ille de quo apud Esaiam praedicatur *, fore ut Is. Llil. 7.

tamquam agnus ad lanienam duceretur et coram lanio obmutesceret mun- , ;

di autem jieccatum auferret. Idcirco Abraham ab inferendis puero manibus

prohibitus fuit, ne forte ludaei in Isaaci immolatione sistentes ,
propheti-
cas voces de Salvatore nostro prolatas frustrarentur , cunctas praesertim
illas, quas praedicavit psalmista *: « sacrificium et oblationem noluisti, cor- Pi. XXXIX. 7.

» pus autem aptasti mihi » parisque sensus ceteras omnes.

^_.^.:^;j2op . )—iisXic v^oflsv J^\o , ^f.b^t.:i^ ^^;? ^^^^^ : ^-^? )i.cr>Q.>Of

o;of . JbfDoS vS? N^OfA ^oioj^? '^^^ • J^^^^^ v*ft£u ;oUo . «.lOfoazs ;o^J

. )J^^Ko )iVvAjQ>^ lli^) : o;^jbc\ ^^o< s^aojsJ^o 3)U U=^l . U;^^ JL^-Vi

Q_\ . ;of )iof5? Jt> oof ^AijOf poi'^l . |L;.iiiZi |J? ..

.^ ^ c\ . ;oU oi.

)jL__** ; uJico ^ J^ lUsOfO . JL;^^ Qo^j ii^? ]}l \m Of\^^ odf JLdqA^
. )oOf 3;.A>o JLfAiJL>\o . V a*j.,mj>|J )oof »orftv> )i,ai:^o^Z) •. ^jS^LiH ^o . %*%i^o

»
^^ )o^^ );^ :
)oof ci;.n2D Of.\.*^ );jz\ ^o .- )oof ^\nD JjLr\Qs:\^ o6t

oof : )oof ))LiJ l^f^? oof JLi^AjCiC\ . )oof )iaJ^ ^Axca^lJ vjuj::}»s±>, ^ao . )oof

. >.n.«.»m>) ^ )i.6i_^? *A"kf oof ;u.;^ ^ sjsn^ll . ^OflbvlJ )J^.*a:2^ ^i^oQ 3lXj>*j

)oOf mJ^^ : )oof ^ioi^v_sco JLliJtlbj oof |J? . oof ^^Anio U ^^ )oOf uuJiijJ^

^f "^cla. . loofj Jks Dj )^oJ^^ P^ y^l ^1° : i^?^-> )i^TOnt\ Jb;:>w sjjj

f-a Vj Uq.*? .
JL\^ '^ Ofj-kJ JLdU? sAaJ,? )^0f "^^^0 . JLi\:s.j OfJ^^A^^
''^.
—^j )i^JAru )]£ J^tS^^ s^i^AJ . wQAxm-»)^ )]V.cQni\ ^^zxmj )j^»^ JLjoo^
)J^N^^9 . ^^oi^>b JL;^)L:o %a^j ^o^ ^^ J^UJ^ ^ .
^Of\£\o . ^o;^
^ . ^Of »^)j ^\of ^ot\ao . J^ k^l ^j )^^ • ^^^^ U IbofQDo ^
 ,

68 SANCTI ATUANASII

9. Sane quod ad Abrahami filium attinet, sacrificium quidem liaud

ab Isaaci sed ab Abrahami offerentis proposito fiebat, qui ea in re tenta-
batur etenim Deus voluntatem offerentis excepit obstitit tamen quomi-
: ,

nus oblatus ille immolaretur. Nempe Isaaci mors mundum non erat hbe-
ratura , sed illa tantum Salvatoris nostri, qui nos omnes vulneribus suis
sanavit , lapsos erexit inhrmis medelam contuht famehcos saturavit egen-
, , ,

tibus consuluit; quodque est mirabihus , nos omnes a mortuis suscitavit,

morte destructa ad requiem et huius
; atque ex angustiis et afflictione ,

festi laetitiam quae in caelum usque pervenit. Neque enim nos

transtuht ,

soh hanc experimur sed huius causa caeh quoque nobiscum exukant ; ,

simulque universa laetatur primogenitorum ecclesia, qui in caelo sunt scri-

^^^''^ pti veluti propheta depraedicat dicens*: laetamini caeh, quoniam Deus mi-
Im ;

sertus est Israhehs canite terrae fundamenta clamate montes cum gaudio
: , ,

et vos colles et omnia hgna quae in vobis sunt, quia Deus salvavit lacob,
et Israhel gloriabitur. Item, exuhate, caeh, et laetamini: gaudium germinent
montes, quoniam Deus populi sui misertus est, et humiles populi recreavit.
.10. Creatura omnis, fratres mei, festum agit et omnis spiritus, iuxta ;

*
Ps. CL, G. psalmistam*, Domino laudem propter deletos hostes extohit. Nostra , in-
quam , salus peracta est. Enimvero aequum apprime est: nam si pro uno
peccatore paenitentiam agente, gaudium in caelo est ,
quanta futura est lae-

"^riD 3;^j ooi^ ^' Uo^ >$^p . )oo»JlcajJ^ opo . )oOf Jii^iiiC S)U ooi

JJ . vJijj.£Cu)j v^^ Oflo^ . ouO^i^J )00f Jli : )oOf ^;^]^^ ^^ OOf^ . )0fS^

y \«^ Ofi;.nij.zj^ odf ; ^0f09aiJ.X3 ^o;jSj oof )J? . )j^;.iCib^i^o£\ )oOf tf*Aio

>^6f!^0 . sjSqI ^Oi^^^J ^J >^0f\ . S^U^l OOOf ^a\^^ fA^ ^ >^<^ . ^^)U'
y\n\ . )ofjc«oi i^h^^j ksxSi ^OfO . w.\:>o ^^s^ix»^ ^^ ^^Of^ .>^^£0 ^ ^r^i'^^

ia_\ . )j^_n^o |b Xo? ^ ^^AniDo . )ia:^\ ^^ t^ • )=^? \h^ h^ ^

;.A^ c:\ .
^ vjaS? bof )jK? :
liCuU]^ JLsQA^ Ib^t^i^ >2)U ^Of :
)io«j^o ^IWaJ

. ^-:^ ^va l*i£LtL S>1 : )^Of sxS? ^ IJ? . )?0fZ5 ^asv.^;^ ^ja*jJ\3 ^Ia*.

. ;^? ;,nmv> .» JLnj^ Un.»? . Ui^iJO ^aZuj^s^ )»sa^^ )ic>w 6f.\3 )jof ]^*j^]o

[io^ ooijwj? . M)j l£o)i!SJc (u.ri£u) anru .^^);.£cu? "^ )ofS^ joa^U)? .lAiOA, Of**
^\-^);.£a^)o . oan^X )of!S^ ^iS)j \^:£> x^^J 1«=^ >$Of\oo )i^> )lo^ .

yi-^^lU ^^"^^ . l:^:i£Daz) )>a^ ^^aju . ojo^o JLbOJc o^» ooio . v^M^^Aio

^^0 . sjSil )i.i>cf^ )i^^=5

. .
6f\!> . lUzi h£i\^ w»OfOO»,OV\.0 . Of^sC^ ^ )0f^
^
\

^^\^» . lMf\ioj ^ JLcca^o) W.S? ; jL;^ JLknjoD Ij;^^ s^^l hsi%j

Jiof** . o)ij IL^ f** o^f ^j v^.^ oOfjf tSj^hv hsj^Si «n^o . Ui^^aS ^^
lul ^U s>l , \h^j )i^siQAOo )i^^A^j V-i^^ ^ )®^i IJ
't^? • Ui''^^^ L»o6i
 1

EPISTOLA FESTALIS VI. 69

titia ob peccad destructionem, atqiie a mortuis resurrectionem? O quae sol-

lemnitas, quantaque laetitia in caelo quantoque opere exultabunt ac
fiet,

laetabuntur virtutes omnes (caelestes), cum conventus nostros spectabunt

laetos semperque viji^iles praesertim in sollemnibus paschatis concionibus !

Cum resipiscere peccatores cernentur; et qui vultum averterant denuo

,

converti ; et qui antea cupiditatibus indulserant et ebrietatibus , nunc ieiu-

niis et abstinentia semet comprimere cum denique hostem aspicient debi- :

litatum atque iacentem manibus pedibusque hi^atis et exanimem ita ut , , ;

ei insultare possimus dicendo * « ubi est victoria tua o mors ? ubi stimu- : , m. cor. xv. a.-,.

» lus tuus o inferne ? » ,

1 Cantemus Domino victoriae canticum. Quis ad hanc veluti angelo-

.

rum turbam perveniet ? Ille nimirum, qui ad caeleste festuni et angehcam

sollemnitatem convenire ambit, qui cum propheta dicat *: « quoniam transi- 'Ps. xllg.

» bo in locum tabernacuh admirabihs usque ad domum Dei. In voce exulta-

» tionis et confessionis , soiius epulantis. » Sancti pariter ad id nos hortan-
tur dicendo *: «venite ascendamus ad montem Dei, ad domum Dei lacob.» Mg. 11.3.

Non tamen ut
ita huiusmodi sollemnitas impura sit, neque tamquam pec-
catores ad eam ascendamus sed quasi seduh illorum
, virtute ornati ac ,

instar, qui ex norma sanctorum vivunt *. « Quis ascendet ad montem Do- ps. xxm. .x

» mini , aut in sanctuario eius consistet? Innocens manibus et mundus

» corde, qui non accepit in vanum animam suam , qui non iuravit dolose

. lioXAi!» sO^-^^ ^r*?° ^vl» tsQa . JL^iDJc^ liojj^ ^Of l^aso . |o6f I^^
JL*-a3i ^Of ^j J^l^i^ .>ics»\nziy ^ ^A\of . I^ofjco 1)0^ ^\.*^ JLA.ciJj:o

^o^—Ds? cunsofU ^^ >^oi^ . ^*^lj v^'^? ^ >5J^ ^W ^oo^ ^*<>sj .

JijCOjJ . ^fD ^ OOOf ^jAlAiD? UcuOk>Z>0 I^^^^V^^^? ^ >^6^0 ^lSi^9 .

""^-AniDo . JLsot lof.»;^^ Jb^t.\:b,d^ ^^ UvAo ^ni^JSj^o Uciaaiiio J^op .

. OfZi ^ s^jLnjj Un-fc? : UsdI ^OfoX^^o ^oi6VkJb> o ^OfOJ^.»? |ils.^su \}j :

)J^anA.i, JL;.:£\ ^^ ^AAnju . "^cujl sxncQDo^ on-fc? : Uq::^ ^Ioa) v*Of Isl^U

ic\ jA9 QliO . JliiJLoj Uoi y^Uj U^^ : ^ ^^QJ ^aof Oi:^ . Uqsj "^^
i:y^U : JLziJ ^^ ;^Jb Ua:^o 6^ . U? JLsJLo Ji^^o luiCA. KJb^^ |J^osa>*9

)j^bw)j : |i^.fc^oi^o Ijoi^ li^ . lof!^^ OfJivAz\ Jbof^ : loi^l JUns^^ iJJsaovi;

• ^;i6? «A
^ ^^.aAAiD JiaJfD 3)1 . jbof ^Uj M<^ oof ic\ . ^Xf.^iD^ t^Aof^
Ji.^^ oof InAm^oj c\ UJ . oon^^ o«Of^j |j^wsr\o . U'<^j Of^o^ vQtoj oi

^X*Ko . Ji^w.aj^^o IjIS-s:^? U? . Oficiis^ |J^ aff>v> ci.*J^? i*^? U^? • ^^ *t*)??

Q iv> oi . L>;:iD^ OffQ^ OicQJ ;a>s^ j^ Qiio . ^;ri^JVoD Jbcktijj JkxJ ^^\j'

. 0fn\Z5 JLsjO : sAOfoilklzj IaEIa* sAOfOl^U OOf U? .

Oi\^J IJ^sA-kfD |j^0fJ3 JOOSli

H-*? v^ ^ Lof . 0f2i.»;Q\ ILio JLfl^ Uo : OfJiaj liaatfcn^ ocaj U? 00%

 70 SANCTI ATHANASII

>» proximo suo. Hic, ut propheta subdit, cum ascendet, benedictionem a

»

V. 5. » Domino accipiet*. Exploratum vero est, Dominum hanc impertiturum esse

iis qui in dextera erunt, atque dicturum venite benedicti possidete para- :
,

tum vobis regiium. Dolosus autem homo, et qui mundo corde minime est,
' proy.xiv. 1'. nihil purum habebit , ut ait proverbium *: « fiHo proditori nihil inest boni.»
Sine dubio quia hic factus extraneus , ahenam a sanctis stirpem
et in inser-
» Kxod. xn. «. tus , indignus erit paschah epulo. « Ahenigena non comedet ex eo *
» Sic
ludas pascha sese celebrare putabat, sed.quia proditionem adversus Sal-
vatorem praeconceperat , factus est supernae vocationi et apostolorum so-
dalitio extraneus. Lex quidem pascha festinanter comedere iubebat; ve-
rumtamen ipse dum comederet a daemone correptus fuit, qui in eius ani-
,

mam introivit.
12. Nos interim festum agamus non tamquam in terra versantes , sed
cum angehs Laudemus Dominum cum castitate
quasi in caelo degentes.
atque innocentia ceterisque virtutibus. Non in nobis sed in Domino exul-
temus ut , sanctorum simus coheredes. Feriemur cum Moyse vigilemus ,

cum Davide ,
qui septies consurgens, nocte niedia, iudicia iustitiae Dei
•pj.xcn.2. cohaudabat. « Praeocupemus mane adstabo tibi conspicies
, ut ipse ait *: :

^ps. V. 4. » me in matutinis , et vocem meam exaudies. *» leiunemus tamquam Da-

nihel: oremus assidue, ut Paulus iubet, cum orandi tempus nobis annun-

JL^A^j %*0f )iQn\>o olU : ln^vz> oi . '^]o )L;>o dOfl iumi^ ^j ^o^^
. ;>o? \}k^j JjLo-kJ . Uo )Laj )Otio JJo . |bi\z5 Uf )Jj ocio ^j ]Lsii ^^^ .

JifiQi^ ujW)o JLimd^ foo ; ^j ucoo;s ^\a^ . ci^j p^ j^? U . JIaOJ );z\

. OfJiO^afllj J) v^^ ^ J^^ ^U*? • JL*j^ ^^aJLc^ ]ohjLi J) . Joof Jk^j^t

"^^zi;^ )bo;s ^ Jlojj J^ ^^»^^ .-

t^ l**r^? )°^ i'^ !^ : )?00f* JjAOf

. Joof f-ds vs^ ^ JLooiQj . 1aaa\jc^ I?o^o ^^ac\^ Ji^;^ ^ «i^i? . JoOf

oof Ji;a\d? ^ ^^jll . Joof ^»? fS ^^ oof . JL-S ^Ji^ jb:^^ ^ojc ^t
^ .*_-*? JJ( . ;_z5jJ^ ^t^c^ Jbcf? ^ c\j ^ ^^? ^S^P ^*^^ • ^?
, Xo»—1^ . Jia_ak^jLZio Jioaniri |>-.t;s:\\ vaxHju . ^^^a:^) Jii>Jbo p^ JL^cjof

. Joop Jk^fi) )fa^^ Jit^ vSjj \}SL^l . JL;:^^^) J)?

^^ c\ ;oUo . )i^^J )ij»i^^A:o

Of^J:xa:^o ^iz» "«^Sjc )oof ^oji» ^j - ^oj ^*? f o^ju . JijcOio »*>? ^^Aaof f^fXJ

);_-
Sp : ;iof oof^ Jj^? ^«^ . JofS^j Jiaa*i;j Jbi> ^ Joof Jja^o . JL^f
Ja\jC Wj .^J.*JJ ^f )00jJ . v*I^*^ Jk) ^^^iiUti );S-Zi ; sxJUJU*io »|A20fO poD?
.
^ ^\fl ^-Ia* ^Ai^joi^io )ic\.j Jj^J^^ fS . ^nS w£Dc\oIsj Jin^? : JJj

^jOfi^? ^op ^f lUn>? . \$0f^ i^l J;ii*ic 1«^°°^? x*^^ ^? i^wfcjMi^o

Un.»? JJ? . jAifijtj JiaaVsft:^ ,^j OfiovA "^iCiS, J^ioi^ ; ^t^i^ ^o^^o
—

EPISTOLA FESTALIS VI. 7i

tiabitur,ii piaesertim qui lionorabili coniugio iuncti sunt; ut in praedictis

rebus feriantes, intrare in gaudiuni Domini nostri, in regnuni scilicet caelo-

rum ,
possimus i). Sed quemadmodum Israhel dum Hierosolymam versus
tenderet, antea semet in deserto mundabat erudiebatque Aegypti con- , iit

suetudinum oblivisceretur ita aecpium est ; ut in sancta quadragesima , quae

a nobis suscepta est purgationem nostram et emundationem prosequamur;
,

ut liinc profecti, et ieiunii memores, ad caenaculum cum Domino possimus

ascendere et cum eo caenare
, gaudiumque in caelo participare. Secus ,

enim neque Hierosolymam ascendere neque pascha comedere nisi ob- , ,

servata quadragesima, nobis liceret.

i3. Quadragesimam igitur exordiemur die primo mensis phamenoth ,

qua decurrente usque ad diem -V- pharmuthi cum dominicarum et prae- ,

cedentium sabbatorum vacatione die mox pharmuthi sexto sanctos pascha- ,

Hs temporis dies incipiemus et undecimo eiusdem mensis ieiunium iinie- ;

mus, sabbato tenebris vespertinis; post quas illucescet nobis die •XII*
pharmuthi sancta dominica quae radium suum immensa cum gratia ad ;

onnies rehquas sanctae pentecostes hebdomadas protendet quo demum :

tempore quiescentes paschalem sollemnitatem semper absolvemus in Chri- ,

sto lesu domino nostro per quem gloria sit et imperium Patri eius in
,

saecula saeculorum. Amen.

f-a );-3»s:^:s )ooi U^J^ )oOf p^ -, )oo» ^:i\£b ^qXjl^o? ic\ ^ ^^}'^ssu\j

x^i^J l*^t^ JbasoX S)U \h\:£> i^* ^ .i^ifi^ \^\ 1^^^«^ )ooj \j^h^

Q—iiaju^\ . ) .;.iD ^ vJlfiQJ )iC\:i^? :

)j^J^ Jj^Oi :
^^OjilSiO pOr-5$o

p^Jc^oU > :^ff)sn\ U^ li v<5s^ J^JLjv^i . )oop JLsfijo t^socoj lsi'aA.0 . o^iCi^

^Abo^)» jboo. 3*^001 ^;joD . ^A^>)? ILiOoX ^fDi^ Y? W : l^p» '^sl:^^©

OfZ5 ^ \^\j . «ioio^laii tjc:^AA JboCi- ^^LuaJ^ fso . ioJOfr^cJiS) JL*U? o^;3
) t^^ j^wioolzs ooi ^j ^;jw>o ^o< P^J i:^o Jbijo ^j . . ^JSjIaJ

JU>o^2 . JL>;aZ5 o^ ^a Of3 ;m\M>^ ^dAAAAjiN^o «ioio^lazi Jii^JO . . JL*jSf

^ . »*io:^fJiaz5 ff>s»J^o ;
Ia^^d JLzuOvk* ^l ^ vaaJ^ ooioi . J^niA.^ )c*s:^^,

l-^druL Jbidjc ^of v^o^ ic^ . LsQiD \ij )iaiiA^ o^\^^ l<^l\ va>^oo

.JL^^ ^«5^^ )1^:ju ^jL\nz5 . ^^AAjii^ fa 6p)j . )i^j^ii: w..^aii^0fS?

^ *^qV p\:i\ . JLjfA>o)o )i^azijti «Ofai:>)J .-OfOflJbj .

y^ "^ojc» JIajv ax^ ^ .

1) Cosinas lor. eit. in cd. et in COd. vat. hoc ada- to;? /ogTaVavT-; 8-.«V7;Si;u5y elaeX^sh cl; rrlv ToO x'J'

niussim fragmentum ex sexla Athanasii festali episto- ^/oo 2) xa^dv *y t-j ^aaiXslx riv ov^avuv.
la laudabat. To-J «uTot; fx t»,- r ioQTarTtKni. Kai oC- 2) Ita cod. vat. cum syro. Ated. Montfauc. Xpjo-Teu.
 72 SANCTI ATHANASII

Salutant vos cuncti ,

qui mecum sunt , fiatres. Salutate omnes cum
osculo sancto.
Explicit sexta epistola festalis sancti ac deiferi Athanasii.

EP I S T L A Vil. 1

cii. aiino 335. Hacc cst scptima Athanasii epistola, iuxta quam (paschatis) dominica erat
die 'XIV- pharmuthi, 'lll' kal. aprihs , hmae 'XX*, anno 'lA' Diocle-
tiani, consuUbus luho Constantio, fratre ilhus adorabihs 2), et Rufino
Albino , eodem Philagrio 3) praefecto , indictione •VIII*

I . JU^eatus Paulus semper mortificationem lesu in corpore suo circumfe-

II. Cor. IV. 10. rebat, prout ipse ad Corinthios scribebat *; non ut gloriaretur tantummodo,
fratresmei, sed utihi, et nos pariter, hac in re imitatores eius essemus.
Gloriatio haec ubique occurrit; David hac utebatur in psahnis, namque et
* Ps. XLIII. 22. dicens « propter te quotidie mortihcamur et tamquam agni ad macellum
*:
,

» aestimati sumus. » Hoc idem oportet a nobis quoque fieri praesertim ,

diebus eius festi , in quo commemoratio peragitur mortis a Salvatore no-

stro obitae. X3»ui mortem eius imitatus fuerit, et virtutis operibus studium
impenderit, membra in hac terra mortificans, et carnem cum passionibus
concupiscentiisque crucifigens, hic spiritu vivet, et spiritui se conformabit,

^, ^cu£olj)i,? )oJ^U \AAr: \o K^fDj Of!\*$ J^jlj )i^jbw )i;^? J^o^jc

)OfD . ^ioio^laz) i:ic>>)b JLnjL^fja «OfOJ^? opj . o^^9 )i^*iuCUL c^JS^? Uot

^qjJL^^dJL^^ )fx*o ^j^^icw )J^iJO J^o^mZ) ^^m^ ^^JL\a;^^ «^fjUJb )J^i

c£oa-j^o^9o .)fA^D oof^ «AOfOx»^ ^mojLAjl^janjaiS ccooJL\cLk)^ JlA^JLsoofZ^

. h^lj ,^U^si^^[zi dcoaaUsof ^oU;,5^JL£) oof ^ oof vjibcuri ^aiAn^

^i^N a : fcXDCiS.as ioa^ 0f;,^ii )oof ^aDjc . ^QA-k^ OfioJ^sAio ^jL^nrsj

\jOiZiO . ^u* yS)o ^^JOf S)U U? : ^aAxX^ ^Of^i^Njuj Jbm^? c\ . JLi^j;a£\ ?oof

Sil op^ . 5;\aj ^^^.i^Xn*^ oof )f.A^ . )iof^ajt JbofO . sjJll )oOfj Of\jk^ luiOfio

v^-.k? ^ju*ij . ^i^sAio paA^a ^i^^^oc^ . fib? fS lijaiojbco vA>XA>i^ ^oj

. Ui^J \h. :£^Oa2) J^.*);.*i^^ . )oofi )jOf ^ >£iU x^J U\b . )i^ cr>nt\ )>©?

. JL^ji^ OfXkj lioiczjj v^ oof . )l^i^sA>o ^o^S^ jioioj Jb^OfOic^ «i^?

)a-J!>w );mz\ ^ sS^) . Jk^Jbj JLo*jo^ J^iof ^ . ;^Ofj )io^J^wCsDj jioj^aixozso

Uo )ofS.U ;Aji^ '^Jt ^\ao . p\jL JL*o;Vo JLa* ^^ JL»o;25 .. )i^^<^i>o W^

1) Haec quoque epistola Donnisi in supplementis nus Constantinus augustus o-slsao-To'?.

p. 7. syriace apparet editionis londinensis. 3) Ita syrus heic et in praecedente epistola. Ve-
2) Ita heic et alibi syrus. InteJligltur autem mag- rumtamen in cljroniGO utrubique legebatur Paterno.
 EPISTOLA FESTALIS VII. 73 '

S€mper Dei memor, nullaque oblivione captiis , nec mortis opera iimquam
peHiciet. Propterea , ut mortificationem lesu in corpore nostro circumfe-
ramus, statim pergit demonstrare liuiusce abstinentiae viam, dicens *: «Ha- ** ".

* bentes no^ eundem spiritum fidei sicut scriptum est credidi propter , :
,

)»quod locutus sum et nos credimus, propter quod et loquimur. » Addidit

:

etiam illam quae est a scientia gratiam dicens *: « scientes quoniam qui
, , ,
v. u.

))suscitavit lesum, et nos cum lesu suscitabit et constituet vobiscum co- ,

» ram eo. ».

2. Age vero cum sanctiveram hanc vitam tali cum fide scientiaque
amplexi fuerint, sine dubio gaudium illud caelorum consequentur im- :

probi autem vitam eiusmodi cum neglexei int , iure meritoque felicitate il-

linc manante carebunt. « Kxtolletur autem impius, ne videat gloiiam Do-

mini *. » Et quamquam communem promissionis praedicationem audituri -i». xxvi.io.gr.

» sint, id est «expergiscere qui dormis atque a mortuis resurge » ipsi ,

*
-Eph. v. u.

utique surgent , et in caelum usque pervenient pulsabuntque dicentes * ,

: iuc. xm. k.
« aperi nobis ; » verumtamen Dominus nullius rei indigus cum ipsi ab ,

eius notitia recesserint, increpabit eos dicens: « nescio vos. » Spiritus vero
sanctus eisdem inclamabit* : « convertantur impii in infernum, omnes gen- ?&. ix. is.

» tes quae oblitae sunt Dei.» Nos quidem impios mortuis connumerabimus,
quia non opponunt peccato abstinentiam , iieque in corpore suo mortifi-
cationem circumferunt more sanctorum ; sed animam peccatis atque insa-

OfloJ^-.*:!ft\y Ua^? J^ Nof ^^^^ . ;^ RosD^ ^Of )co\iD llsf . o^ h^

f '^l Uoi *^Jm licuoiicj IL^oU s^J fS . >a£Dof Ifij^ : vK^:^ "^oaju >^c^^
Ijo« ^^^^^ J^a:£uOf^ . Jbi^i^^ s*6f y^l )i,ai5iuo<j )L*of ^Of o ^o« ^ is*l ^a

lionA^O .^£Qol . ^W^^ ^l Uof ^^^ ^lAliQ^Of^ ^u* ^l . iSX^:^ J^l

[j^ JLj^fB (c^QOi\) oaiw .)jOf *|a)j )j^Mrio )iajia*Of25 ^s^ p. ^OfOiOfJS ^^a^ii^

) \t>%ij v^Of^ . ^\^Q^:> JL^cjo^ wkOf )io^Aj\ <£ii ^olB ^\d ^ .

]w^ ^^Of

^ U5^)ia^U^ . ^jiX^i^iS^ o^j )i.aji^Q^ ^ 3)1 J^|L\o . oSp^ U fS

U2\q::£)^ )i^a^ )io)o;jiS. ^ U^^ ^)o . Uii^? o«i^A*anjLi )juxJ U? . l^-Jc^

1 *sat>\ >$0f^ Jbcfis^o \^anj . ]k^ J^waZs

^ pooo JLiso^ v^ii)^ ; ^^\>rf^j

^^ ^ y^l : JL;:^ oof ^p p%i^ U U? .-

^ vx»i^ ^^)o ^aA^ ^ .• >$^s:^

wiib^lL^ Jk^jJS ^j JL*o^ . >$2\ Jb? ^M U? : ^? f^ ^xa:iJ aiix*W Of\>j )i^f^

^ ^i^w:^^ . )o\U o^^ )snv^\ >$0f\3 . '^QaJi^ J^Ajtj» ^^nSOfJ . ^Of\riDc\

;-A^ IL.O)? . )i^^A^ ^^^ —=ioc\j )icuQii^ )oOf U . Jl^-Jt^ sS? ^;:>dJ v^>^

)0f ^.^ : ) »g>t\ d\ U? • ^^AdJt )ioi^<Ai!C\ lju!i.D 3]j [xo^l . ^Of^^Z)

Jl ..Ag>»oi ''^^ ^ 6\ ^\-^TOV>o . ^o;^\^ I\a:^ fj» .. ^;nD )ia\nro*>o
 :

li SANCTI ATHANASII

niis quasi sepulcro obruiiiit eamque quolibet esca- , mortuis propinquantes ;

rum mortuarum genere alunt aquilinorum instar pullorum qui de caelo in ;

,

• Lev. XI. 13. cadavera involant; quorum avium esum lex vetabat figurate praecipiens ,
*

a neque aquilam neque auimal quodvis quod cadavere pasgitur.» Jmmo

,

quidquid morticino vescitur reiiciebat. Hi suam animam propriis passioni-

bus enecarunt, nec aliud aiunt nisi « comedamus et bibamus, cras enim ,

Ms. XXII. 13, moriemur *. » Talem porro relerunt fructum. De his inquam qui ita de- ,
,

*
V. H. licias sectantur, statim dicere pergit « atque haec manifesta sunt auril)Us :

» Domini sabaoth quod nempe minime vobis condonabitur hoc peccatum

, ,

donec moriamini. » Sed et adhuc viventes in ignominia erunt quia veii- ,

,

trem suum Dominum obitum cruciabuntur , quia

existimaverinit : et post
'
I. cor. V!. 13. huiusmodi morte gloriati sunt. Quamobrenl contestatur Pauhis dicens *:
« esca ventri, et venter escis Deus autem et ilhun et has destruet. » :

'ps.xxxiii.s^. » Divina vero vox de ilhs praenuntiat* mors peccatorum pessima *. Et :

qui iustum odio habent peccabunt. Molestus erit vermis ille ,

duraeque ,

tenebrae quas impii hereditabunt. »

3. Secus autem viri sancti, et virtutis causa vere abstinentes qui mem- ,

bra sua in terra mortificaverunt scihcet fornicationem immunditiam pas- , , ,

sionem pravam concupiscentiam ideoque mundi ac sine macula effecti;

,
;

Mauh. V. 8. promissioni insuper Salvatoris nostri fidentes qui ait*: «beati mundi corde,
y> quoniam ipsi Deuin videbunt;» hi mundo mortui, et a mundi communione
aheni ,
pretiosa morte fruentur quatenus scihcet « pretiosa , est coram ocuhs

^Of^ llh^ K\jI ^fS ^ fcoo,; ^^ ^^0( .

kj^j l*^®»^ Uci>Df3 ; ji^^Aio

pc^ IJo Ihda U? i^UcaSa^ . .aa^D fS )oo< Jls ^ Jboa^ ^^o^j . ^i^A:^)^

Ijuo j.a
^^ ^jof . )ooi JlciiD )i^^Aio ^3 "^Vi^j odfisvO )J? . )f\*. '^s)^ Jbf**?

. - .^i^x:^ ;a^ ;jj^ ; )i^juo ^osb? Wl ; ^i^? )L3^k>? pfio )Jo C^ofjisu oi^sA^o?

. ^C^l kO ^^£00? )j.xAiD . )i,QAAJO« w.i£l**) UaOf^ ^Of^ • >$Ofi>. h^l )flS lu? H.*)??0

^hoi )iS.A^ ^^ris, oiiii^i, Vj . io|b .

U\^J vAOfOJjt ^Of ^^Of^i^.*? )i^^<^o
fso . aruu* U;io ^0^;^^^$ slof^ . ^^lofzu ^|L> t.ao ^a^ sS? . C^ioioU JbsOfJS^

*xod\o|[s i^AS N$^0 . o^Of^i^? IjOf ^^Uj \io::£i^% ^ ^.k? ^^oji^j ^i^A^o
)jOf-\o ^ ^^ )ofS^ )i^*i>l:o^ ^ Jl£o;30 Jixs;^^ )i^Vi>]bo . ;>o? ^ lo^EQio ^
)i-A^j \Iql^ : ^^OfA^ );nm:D JbofO )i^OfS^ ^j )iS.\io ."^^io ^ojS.o
Odf . |[AaA.A> jkoo Ji^\ol v^;v^ );Ai^ .
^^ JlOklJ^ x^l^? ^a\Jo . OOf JLkaZJ

A$6f_AiD*;»o\ oi^._A:o? o :
)i,o^i^»w<>oj )t-*fJ^ JLai>L*o ^j W*^ . Jb.AjC3i ^lUj
JI*\q^ Vjo Uij \jOij o^i^^o . )i^ju:i )^^^^ : l*^ : UoJ^^ .• )iaAj) . K^Jbj
A^Ofj s50fZi\:i ^?? ^\.*l) s^OfAZiO^ : *^\j ^o'^j JLjoQJc ^ ^a\aaI,o :
ooof

^ \lo ^ , QonjL JL:^^ )i,t^)i^o . JLa\i\ oi^s^ f» >$j6f . )o\)J ^^jlwJ

 ,

EPISTOLA FESTALIS VII. 75

}> Doniini mors iustorum eius*.»Hi praeterea poterunt, capientes tle apostolo - v>. cxr. r.

exemplum, clicere *: « Christo confixus siim cruci. Vivo ego , iam non ego ; -Gai. 11.19.

» vivit vero in me Cliristus. m Si vivamus in Christo , haec vera vita est

quamquam de rebus supernis cogitantes, ita
nunitlo mortui simus. Tum
afficiemur quasi iam caehim incoleremus
,
aeque ac ille videlicet tahs ;

habitaculi amator qui ait *: aambulantes in terra, habitamus in caelo *. »

,
• pwii,). ni. j ..

Qui ita vivunt, et huiusmodi virtutem participant, soli Deum laudare vale-
bunt. Sibi igitur unusquisque suadeat ,
propriam festi ac soUemnitatis vim,
haud epularum amplificatione confieri , neque vestium splendore neque fe- ,

riis agendis , sed ingenuo erga Deum affectu ,

gratiarum actione , et laudis

retributione. Haec autem nonnisi a sanctis fiunt in Christo viventibus; ete-

nim scriptum est *: « mortui non laudabiint te , Domine neque omnes illi
; * Ps. cxiii. n.

» qui ad inferna descendunt. » Sed nos qui vivimus , benedicemus Domino

» nunc et in aeternum.» Velut etiam Ezechias, qui morte liberatus, pro-
pterea Deum laudabat dicens *: « Non illi qui sunt inferno laudabunt te , i». xxxviil

»»neque mortui tibi benedicent sed viventes aeque ac ego tibi benedi- ; , ,

» cunt. » Viventium tantummodo in Christo propria laus est, atque erga

Deum benedictio cuius rei causa ad festum conveniunt. Etenim non est
:

ethnicorum pascha, neque eorum qui adhuc carne ludaei sunt; sed illorum

. Jb? .n^. ILulk:^ ^j . ;^J[^ JLaAjl Ui2a\ ^^Qjco ^ ^l x^f^ ' ^-^?
. 1—>*Jb JLxAjLi^i^^ M<^ ^Of . JLujcc sO ^^ ouN» Jb? ^^AOio U ^^ Jbf . ^A*

t_a . ^f^f^ JLciAJO^ .*-? U? :

^i^sA^O ):^\^ v<>^ ^? Of^^i lUvA- • JL>

Ki? ^ fA ; 'f^i Jbof ^Ji^ )i^o?? Ji^a.a^ ooi^ hsi^l . ^Mi^ "^ii^? ^oi
)iof^.AiDJ jSioJLO ; ^Jij^ UsiOiJ ^^ ^^6f . JLsajQ ^ k^l )UOJ ;
.^^lA^OpO

^OaEqj )i^\^jj j^ v*6f ;)of^)J Q*j.iuvsn\ ^jjd ^^Of^icuArj ; ^oof )jOf ^J^
. UoziS,^ JLlDjl^JiS JlS? . ^iVs^^ivsJi^llS^ U^ u^ ^ . J^^?o )?J^? O^^U ^J?
U:siaoo . )ofSs. id^^ )i,ajL:b.^oJ^vA>D U? . Uh^ ^OfoJ^^f JijOf ; ^i^oDQ^j IU\^ l)o

. >$Of^jaAA\:i Jbckjib ^ )^Of JLoof . Oficii>.^ )J^wQ^Jti y^j . )iQ.2iA^ ^^iiaiD^

^aX»( s$Of\a )l2? ; JL;>D v^jQAAnju )iS^ U v^ .n-ki^ . ^*aa* JLaaA^co^ ^Of
.^\:i\ JbDOicO Jijcof ^ . JL*fic\ .A^ru ^^aaa*^ ^\^? ^^ U? : ^Oajw^ ^IWj^
)of-\U )oof v*>.-:ii^ )$0f ^XiDo ; )oof sSi'^11 )iaiD ^j oof JLdjl** SiU U^l
x^Oi . yoa;^ oi^sAiDj ^Of Jls? . vIjQaaZiju ^QaA^^ ^Of )oOf U • i^)o
O^t^l . ^Of^^OAA^Ii ^AAA* JLAAJViCOJ X*^^? • ^^ ^)? IJ^? • yOS;^ X^?
^^w_^ . ^^\£o )jJL. ic\ Sil ^Oi^^hj . )iSAicoo )o^ iQ\j )i^anjti
U? . (s^O^t^l^ s*OfOi^? JLjOOf^ ;cn-^^ "^ASt^i^J >$JOf^ U ^? U? : JLciiQb.^ c\ Ji**rS>f

LlOf y,\j jjjLc OJtnSlX ijiSjc)j 00f> U^l ; ^Joi^sJ^ |iAA.k^5ClS )^;^? >$JOfJ
 ,

7C SANCTI ATHANASII

potius qui verltateni in Christo iioverunt, prout ille exclamat, qui ad festum
l.Cor. V. 7. hoc promulgandum missus pascha nostrum immolatus est Christus*.»
fuit : «

4. Quamobrem etiamsi impii sollemnes esse nituntur et Deum quasi ,

in festo laudare, ad iustorum ecclesiam confluentes , Deus tamen relucta-

' r»s. xLix. 16. bitur ,
pecciitori dicens * : « quare tu enarras iustitiam meam ?» Benignus au-
•Fccii.xv. 9. tem spiritus id vetat dicens*: « non est speciosa laus in ore peccatoris. »

Neque sane consistit cum Dei laude peccatum. Peccatoris os perversitatem

•piov.xv.28. loquitur, ut in Proverbiis dicitur impiorum redundat malis. » Qui * : « os
enim fieri potest ut impius impuro ore Deum laudet ? Res contrariae consi-
stere nequeunt. « Quaenam communio iustitiae cum iniquitate ? Vel quae
» commixtio tenebrarum cum luce?» Haec videlicet ait Pauhis evangehi mi-

•II cor. VI. 14. nister Propterea peccatores, cunctique cathohcae ecclesiae extranei, haere-
*.

tici, et sectarum alumni i), quum a iustorum laudatione sint alieni , merito
sollemnes non erunt. lustus autem , etiamsi mundo mortuus existimetur
^P^^t:xvii. 17. fiducialiter agit, dicens et narrabo omnia mi-
*
: « non moriar, sed vivam ,

)) rabilia Simulque ipse I^eus noii renuet invocari Deus ab ilhs,

tua. »
qui membra sua in terra mortificaverint et tamen in Christo vivunt. Porro ,

Deus, vivorum Deus est non raortuorum; immo per suum vivum Verbum
,

omnem hominem vivificat quod nimirum cibi vitaeque causa sanctis lar-
;

"loh. VI 51. gitur ut Dominus ipse clamat *

,
« ego sum panis vitae. » Cui rei ludaei, :

^^ ^ °^ •
xf t^
hssi^j \l%^ *^0i^ s^OiO :
^Afc"^»v> )ofS.)J l^lb»2)^ *^Jo

. xx\.*^ Jb^i J^l ibcJSj^ t^i Uici\ . JL^oA f:iol fA JL»o;^ o^^ f£^ jof^
JS^? fA;^^ Jls? .
U^J Ofi^aazs )l^anjLi JLJb l) . ;^? ^ Jla Isnom'^ ^j JL*o»

^J^sr^ax^^^W:^^:^^ IboCiS ^^ JL^ . )o3^j )i^a:uci ^ ; )j^va^oj\ )fU oj^

Jbioasoj JLj^ U^l .)j^JuZ5 JLa:^ JL^i>i JbooB . ;io? )JJ^^ ILa*? ,• OfS. Ji^?

jc\ U:£> . ^ai^JiLj dp t.a df^ )j^\oaa£D^ ;a^JL->d ]} . )of^)J wu.nju Jbw.

^_Ao( . JL^aju» ic\ )^Ofa£b. JL^aA> Jb^ oj . )i,c^a^o )laQ>^j\ )ia9iajL

l^VAaj ^^Of\do ^ JL^^ Ji^tOf ^ . o^^jL^ ^^|L\of^)oof^ IjLJCsaAjiO asa\a3

\h> fc*anjci ^ ^^Of-kJ^*?
)t-*»^?
^Of^r» . iDOfOo oofOA^OftOf : vKO^oilb )if^^
. Ji^\^\ iJLsoj ;^JW^ ^J ^^ Isuj) . ^^J^<n^ ]b«^f\:i> JlsJ J^Jbjj . l^^}
^? . ^iikjji ^Of\a KJ^*.)o JL>? VI . loicl )) . ;i>f tA vmJu>J^^ JLEa^tlar)

.^OfAiDjo\ ^l^^A^:!^ ^ JV^)u;a.? ^^*'? y^^ )of^i • iofZi U . )of!^ oot ^55^

. )J^sA:ib^ )oof Uo . ^OfoJ^? M^ )ofS^ ^j

JLi^j . JLuJCagir^ ^aa** .- JLc^? ^*^^ ^0«
hsL*l . Jk^»!£\ JL^o )j^adJbo ^Of^ o\o :
JL^JLs v^i\n\ JLl OfJ^s\:£i3 ooto

ooof ^Of^^a^ ^ JL^odf^ w»oiClS\^ . U^j )>n>>\ ^J^? Ul : ^'^f^ JL«>o oof ^U
i) S. Axx^mt.ady. Cresc.U. 9. Schisma estrecens dissensio; haeresis autetn , schisma inveteratum.
rongregafionis ex aliqua sententiarum diversitate Certe schismati vetaTascenti ebrepit haeresis.
 ;,

EPISTOLA FESTALIS VII. 77

gustu infiimo, et animi sensibus ad virtutem minime exercitis, neque ser-
monem de hoc pane probe intelligentes , obtrectabant ,
quia dixerat : « ego
» sum panis qui de caelo descendit, et vitam hominibus dat*. » • loh. vf. aa.

Sed enim peccatum quoque peculiaris quidam panis est mortem

5. ,

continens et quando dehciarum amatores et vecordes invitat , ait illis *

; : • rrov. ix. r.

« contrectate suaviter panes absconditos dulcesque furtivas aquas. » Verum- ,

tamen ille qui eos contrectabit, ignorat perituros ibi esse terrigenas *. Exi- ^ '«•

stimabit peccator se voluptatem inde capturum, sed haud iucundus finis

huius panis erit ,

quemadmodum Dei quoque sapientia dicit *: « dulcis fuit • piov. xx. i-

» peccatori panis mendacii , sed postea implebitur os eius calculo. Mel de-
» stillat de ore muheris fornicariae, et os tuum parumper mulcet postre- ;

» mo tamen amarius absynthio experieris, et ancipiti gladio exacutius » *

. -Prov. v. 3.

Ideo comedens brevi tempore gaudet ; sed retro deiiide procul abscedet
quia non noverat infeUx , eos qui a Deo se elongant fore perituros. Et
nihilominus propheticum monitum id vetabat dicens*: « quid tibi vis in •Hier.iirH,

via Aegypti , ut bibas aquam Gehon ? Et quid tibi cum via x\ssyriorum
ut bibas aquam fluminis ? » lam et Dei erga homines benigni sapientia hoc
ipsum vetabat clamans : « sed cito praeteri, neque oculum tuum in illa de-
figas. Sic ahenas aquas praetergradieris , et extranea flumina .saltu trans-
mittes. » Atque hos ad se invitat dicens*: «sapientia aedificavit sibi domum, • prov. ix. 1.

ooo< ^i^ Uo : 0001 ^aIO lio^i^^Aio ic\ itLi^ U ]a2jj )^*<^>° : l^^^^*^^^

^j oof JbiCuj^ v*)^? UU . *^U "^ ooof ^;*i^f^ • IjOf ^^U^ yiJS^j Ijt^o^
I — Qij\
?!
:
)J^wA^oj\ ^? v<>s, ^ o^ ^l • liM»>^\ JLil C)df.fcO . i^vjjj JL^cjt

. );>o? Ux^i ^^AmA*o )^^^^*> w^A*^ |L;d ^^OfidS, f^t . OfXk^ )ia:^? )LdX»?
OO) vS? ^50<__Ii^ . )i^Cll;^t |L\j^ JLio^O . aSOX^ i^JLjOf IaX^OO ]i^»l\Z)

IjOf^ooj sBU U^ ^i^? .

^p? oiic^ Jkf? ^v^*? .• "^t-* U ?cua\z> ^*-^?
3oi );^^ [isi^l . )j^cisJLsD ^ )1Ljo< jbf^ojL Ofi>. )ooM U U? . '^fftv^ JL^
O^ClS Iboi^ ^^i^O . )iQ\^M Is^l^ JUu;r\ wJOli? . )o^^ )i^si£inA* W.0*

Jln*i\ JL\*x>D ^ Iboj )l:^j ^oi .

]t^f ll^U \Iq2isq ^ Si^ jkisjo . JbjLZ)

. i^.ft)ui^ vjlx^^o . vAxojci )i;^ ^ ;^;l^ uiS^^ : i^^ ^i )ivA . ^\^9

f-a »^^ ^^AOio . )fj^ ^\a\do ^^3? i^ ^j Jjjaof . ^OfO^as ^yU \BjSq o?

^ ^o^ s^Of ^aQa>;^^ x^^)? : J^""^ ^^ ^^ \^^ • OM^ tO^ JLia>oC^

v^ liD • ];>6l o JL\a )iiN.AAnj ^ )iai*i;viD . ^Of p^ ooio .

^p? )ofSs.

JL*ib )i^ K^c \ : foi)j JL>foUj »^ jboo . ^$*AA^j JLib )i^»v\ .

^9t^^ JL*foUo

v^ \ oi
«
^^ ioof )La\^ . J^IajS i^.iiQ*>^ »*6f )of!S^j ^j )i^iDnA* . )io>opj

f —=^i v^^ Uaof . djp vaIa^jw jtl Jls? . )i^op v^oi U fOJL U? • Ji^)i:^o

^ v*0f . ^Of\ v^0\ JL^vO ^9 OfJ^ ic\ . fOJti JL;^QJ )^0M0 ; JL^OJ JL>o
 7g SANCTI ATHANASII

y> eanique septem fulcivit columnis. Immolavit victlmas suas, miscuit in

» hydriis vinum suum , et mensam suam apparavit. Misit servos suos , ut
» elatavoce vocarent ad hydrias dicendo si quis est stultus : , decHnet ad
» me. Et insipientibus ait venite comedite panem meum : , , et bibite vi-
V. 6. » num quod miscui vobis. » Quaenam igitur his supersit spes ? «Derehn-
» quite stultitiam , ut vivatis ;
quaerite prudentiam , ut sitis longaevi. » Nam
• loh. VI. 51. sapientiae panis , vitae fructus est, ut ait ipse ego sum panis Dominus *: «

» vivus qui de caelo descendit: si quis de hoc pane comederit, vivet in ae-''
» ternum. » Fuit enimvero dehcatus cibus atque mirabihs manna durn ,

illud Israhel comederet ;

qni nihilominus mortuus est : quia nequaquam
ille cibus manducanti erat ad vitam aeternam. Revera enim omnis illa mul-
• loh. Yi. 59. titudo in deserto extincta est. Dominus autem docet dicendo *
: « ego sum
» panis vitae : patres vestri manducaverunt manna in deserto , et mortui
» sunt. Hic est panis qui de caelo descendit, ut qui de eo comederit,
» non moriatur. »

6. Impii interim et animae indifferentes i) panis huius famem patiimtur;

'Ps. XVI. 15. dum vir sanctus huic idoneus saturatur et dicit *: « ego autem cum iustitia

faciem tuam videbo; et cum mihi apparuerit gloria tua, satiabor.» Qui divi-
num panem participat, perpetuam desiderii famem experietur: et qui ita
'Prov. X 3. esurit, gratiam sine fine habebit, ut promittit sapientia dicens *
: « non in-

.- c^X»^ JLlo^ J^mn.i . I^o:^ iNni^'^ Ofj^nv^mo .

6f\>^ ]J^»^ i^o:^ li^snn»» U^
^ V ^m iAo . ^ic\ JL^^caj IL^ .*OfoJ^)j o6i . );^)o U^? ici\ )i^t jiojo;^^

:^$r:\ J^^_^jl:i5j oof );.scu> oJ^)o • sx\.k^ )>ct»j\ ^ qXqs? oi .

i;^? Jju^»
)iQiCu;^ QbOO i$A*ij Ua^? )iaA^ )2\ QDOnjC . ^Of ^\**J );Z1C0 OOf UiOO

JL;^ ooij JLn^? .. ^OfoJ^.fc? [Jl ]i\2> vS? )J^oon**> f*^ Jb^ijAj • >$Uji? h^l
JLj Jbof JLsjA ^ ^oajb vjuj y? . iiWj Ui£)M, ^j JLk* JLa*^ jb? Ul •
l^l
^^y^ssu \^l fS . )o^io oof JLucl2^ J^^MiJtt oof v^^ ^ JLx:£\ • )Q\i\

);-3f5£0 ^j J^saI^j . jo\i\ JLjj . o6f ^^s)^ o6\ )0Of «Ofoi^? )Jo . iisA>0

>^n^6fi:? . ) S*j lsriJ\ s^t^l Jb? .

;^? o >^\5D JL;^ • )Ji^<a£o oof o^\a

U —o*? • J^» wJ JLajl ^^ J[i^aij\ i*Ofoi^? Jbof . oJ^^Aioo );3f5G25 IL120 Q.\s?

.
^ k)^^ Jbof ^^U )^x*\ ^ "^ASOf ^ Jjcis^ . ioiCLj )Jo OM^ ^^l ^oajbt
f3 >^ii£o ja>j»\^ '^^*^^ t^ ^? ^? Jb^kfD . ^iaiij i^;:^ uwiuj v^>^ )i^Ji^

, oof . J\^j JLzsQjt w\ )ju*i^ jA >6^ri£D? . ^aS? )ju*? )ioQ.*^jo ^j Jb? . \:kii

);ia>^ Vj :
^aa h^Oij |bu)o . )i^s,i^ x?^ >*^\a JSioJ^^JCso Uo^ Jbcu*\^j v^
Jl —^;^ ^^^ )) • y^l t^ UjoJ^jCiD ^ )J^sVin^>^ li^? . )J^.:iOfQi{£^ o\ J^^?

1) S. Augustinus serm, LXXI. 17. Multivelcor- bunt; vet cum manducaverint et biberint , apostatae
de fixo carnem illam manducant et sanguinem bi- fiunt. Conferetiam serm. CCXXVII. circa fiQ«n).
 ,

EPISTOLA FESTALIS VII. 79

» terficiet Dominus fame animam innocuam. » Inpsalmis quoque promisit
dicens *
: « venationibus i) eius benedicens benedicam, pauperes eius satura- Ps. cxxxi. i

» bo pane. » Audiamus nostrum quoque Salvatorem dicentem *: « beati qui •Matth. v. .;.

» esuriunt et sitiunt iustitiam ,

quia saturabuntur. » Oportet itaque ut sancti
vitaeque iu Christo amatores , ad huius cibi desiderium se extollant , oran-
tesque dicant *
: « anima mea
sicut desiderat cervus fontes aquarum , ita • in. xi.[. j.

» te Deus, desiderat. x\nima mea Deum vivum sitit; quandonam veniam

,

» et faciem Dei videbo? Item *: Deus meus Deus meus ad te anticipo; , , mv lxh. j.

» te sitit anima mea nudtiphciter caro mea. In terra deserta et invia et

,

» inaquosa sic in sanctuario apparui tibi ut viderem potentiam tuam et

, ,

» gloriam tuam. »

7, Quae cum
ita se habeant nos quoque fratres mei membra in , , ,

terra mortificare debemus et pane vivo vesci cum fide et caritate erga , ,

Deum quandoquidem scimus sine fide impossil)ile esse hunc panem par-
;
,

ticipare. Noster ipse Salvator, quo tempore ad se omnes vocabat, ait*: « si -loh. vji. a-.

» quis sitit, veniat ad me et bibat.» Moxque intulit de fide mentionem sine ,

qua nemo huiusmodi alimoniam deberet suscipere aitque « qui credit in ,

*
: v. as.

» me, sicut dicit scriptura, flumina de ventre eius fluent aquae vivae. »

Quamobrem ipse discipulos semper alebat verbis suis, credentes scilicet,

vitamque ipsis propinquitate divinitatis suae conferebat. At vero mulierem

^^OfAZiO^ ; ;io)j ^o;2^ o^ ^? v5>ciax^\ ^j k^l . liaiA >i>^zi£o? . o»>tnfns^\

il.-x>fD >$-JOf ]^JL\o ^tio ^Nnmj >$JOjj . )i,aak^ji\ ^o^^o ^^^? x^^-*U

^ oofo . ^-^i )fOf ^^U )^\aa]bjoj '^^^^ "^noc^ .. JLaJ^zj^ Ulj l^o^jo
vxXkj Jkaj JbJL^OsD )jiaoi . JL>D> )jA^^\ JL? ^JLJ^j bn^ . i^l fS vSjoJ^
^? od> )oiS^^ ^OfQsf )ju>)o \ll s^h^U JL* )oiS^ id^
. . vA^? Jksu JLoi . . )o3^ ^ic\

J^j k-^ti ^;ciii 4*^^ <^^ «^*^ h"^ v*Of JLof

. : • . . hl )0»QX> ^lc\ «^Of^ ^o^
)J^anA.io ^\a** )jLAAiCi\ . ^\ J^.*ju*if Jijcjanzs JLaof . JIa:^ U^o )i^*in\ofi^>D )Jo

^J JLiOJO^ J^^AisQJ ^ ^? ; vJl? ^O^^ i^? JLsOf t^ "^AAOf ^Of . ^\-fcJ

^ f^? r:?^^'* ^ • l^ts? JiziOMO )iQi^0f.=5 . JirofiJ^ JLa> liD*A\zio . Jk^?

Ofic\ fS ^o;.s u^ oof . JL->D U bof ^hj JLaAA\z> osioJ^^jL^ ^iojbakOf

)io>sntOf\o . .aroo? ]^:£> . )J^^o .*iQ\ ()iJb) )of . jtj? ^? ; ;^)o vjj.\d\ )oof );o

Ijsl^I «aZ> ^^Of^iS^ oof . ;>D^ fd Jbof s^U JLfOfoi ^ cikJ? «nmj )J : o^jx» ;^^9
^ )»....lki \ J^ : —
) sfOf ^ . o^£o;a ^ ^^^s» JLI» JLsD^ )ioiop . JiziJ^ ;::^)j

**0f\ . Ofioof!!^^ )ia^;QZ5 JL^iDo . Of\.*^ )Liio JLo^J^vri) >^»\n"^ . ^i^^o^asy

JLi;^J^ sAja2\ )lsj . ioof o^f^l "^^fi^ )j^a2^o^ \}j ; )J^a1Ma )ii^? ^»
I) Yulgatus viduam. Constat enim legisse x^>i'^'^ V^^ ^n^cty. Syrus ceteris textiLus consonal.
 »

80 SANCTI ATHANASII

• I illam quae nondum ad fidem accessei at ne responso quidem

chananaeam ,
,

dignatus est quamquam ab ipso ali valde indigebat. Ita porro se gessit
, ,

non contemptim, absit; quia benignus bonusque est Dominus, propterque

illam ad partes Tyri ac Sidonis perrexerat sed quia ipsa nondum crediderat, ;

et quia stirpis suae causa nullo iure potiebatur. Merito id egit, fratres mei ,

"
quia nihil proderat, quod ante fidem susceptam preces obtulisset nam fidei ,

'
conformandae erant ab ea preces suae. Qiiapropter qui ad Deum accedit,
ante omnia credat in eum necesse est, qui rem petitam tunc retribuet. Ete-
* nci.r.xi. 6. nini impossibile est sine fide placere, ut Paulus docet*. Cum igitur illa adhuc
fide careret , atque insuper esset alienigena, sic magistraU ore effatus est:
Mauh. XV. 2.1. « non est * bonum sumere panem fihorum^ et proiicere canibus. » Sed
mox illam verborum vi obiurgatam et omissa iam gentihtate sua fidem ade- ,

V. is. ptam , non quasi canem sed ut hominem allocutus est dicens *: « magna est
; fides tua. « Quumque illa credidisset, statim ipse fructum eidem contulit
fidei suae , aitque : « fiat tibi sicut vis ; et sanata est filia eius ex illa hora.
8. autem fide se nutriens, et scientia, et divinorum verbomm
lustus
obsequio, anima semper utetur incolumi. Ideo (Paulus) mandabat, ut in-
firmum in fide ad nos reciperemus, eumque aleremus, si pani nondum co-
medendo sit idoneus saltem oleribus. a Qui autem infirmus est olus man-
, ,

•Rom. XIV. 2 » ducet. *» Ne Corinthii quidem panem hunc participare valebant, cum ad-

Q-\ . IjOf ^_-»j )oot » ,^N . ioof InAim Ofiioj ILco^oi ^ a^ fao . )qx>o

;
)\_Ii2\ U^j othJ\^o .
U;^ l£^o v^^ oof Uj? joa*^ ^*> :
)lajU£aziiQC>

. )^\>D JJj o^S, )oof J^? UiJ "^o v*6fj )icuicu0f U "^^^ U? W
.. .
\^)J'^ ^o;?
)iQ-i^.>Of pf—T)? vJ^Of . ioOf JfiOiO ^A^ U ; «J^? )jOf )oOf .n\: J^ J^JbjlO

^ji . loiHK]} ^;^J^j fA^oof •

^Mti )i^fD*0|\ ^? )iQi:£LkOpj 1)? • )^^aAS ^;^i

JL..k .iO UjO . JL^o;^ )o6f O^ ^*^? ^O^O . ^OfOJ^)j ^iCUOpJ pfOCi^ o^
)iQm^Of U^ fd >$^!^ * '^^^^ ^c\o|Ls oot . VA.J? ;.£UU )iai^cuOf ^ i^^^^

JLd£» )ia»A\ '^mNr\ )v^^ U . '^i f» v2.\ic JLjj^ ^^OfiiO .^^ASfiiw ioof oj-fcJ^.»?

Jbj\ J^°i\«.»tko . )J^\>o^ 6f\AA* ^ J^msnsi? %^ ^j s*Of . JL:i\rL\ Qa>o;.^o

^a—i.^ ^.k? U? . JL=i\i j^j VA^? ^uv^^^AO^is U . ifJ^ ^ioi^Of .9)0 .

6f\>^
jbuiu? . «.aiQiiQ.*Of v*Of )b^ )iJ^? o? . liol ^a JL;^ 6*5^ )oOf ^\iD Jkj;.s

sj^l vx2\ )00fJ . ;^)o )fAA50 ^6f^ ^ioi^Of^ \^\B ^? ^^AnaS . J^UiQ.*OfJ ^6\9
; )J^mo )iaisakOp> f» : m;;:^ Jio^Jl . )i^o>jL vxOf ^ 6fi;^ JS^)i)o . v*J^? JLz> .>

^V-^ . ^^\n2> o\ h^l )JiocA\A* Jkaj •

IoUJ^ )J^6iSs. )l>bj )iota:iix)o

^aSj^ U vjo . v*0faA£0f J^o yic\ ,ncQj )iai:^op ^aaa>d^ o6f\j : » fi<^N> )$0f

JLi^^ao Uo U^ Jls? ."^.aajb Jb;^ "^AAAioj ^ Mc;^ o6f . JLo;^ U? . Jb£iio\

\^
; OOOf ^^Of^J^? )vZJt ^A^f^iw ^ , ^^ioJ^»^ JbOf ^U JbaMw\=)^ ; OOOf ^r^
 EPISTOLA FESTALIS VII. 8!

huc parvuli essent , et ceu parvuli lac biberent : « omnis enini , qui la-
j» ctis est particeps , expers est sermonis iustitiae *
» iuxta viri divini verba. Hebr. v. \r.
•

Dilecto autem Timotheo praecipiebat apostolus in prima epistola *, ut

filio i. Tjm. iv, e,

verbis fidei se nutriret et bonae doctrinae quam assecutus inquit es:.

,
, , ,

In secunda vero *: « formam habe sanorum verl)orum, quae a me audisti , n. Tim. i. n.

in fide et in dilectione, in Christo lesu. » Panis hic, fraties mei, non heic
))

tantummodo iustorum ahmonia est nec soh sancti in terra tah pane ve- ,

scuntur et sanguine sed eum in caelo quoque nos comedemus namque ; :

omnium supernorum spirituum atque angelorum Dominus aeque nutrimen-

tum est ac caelestium omnium potestatum voluptas eritque omnia omni-
, ,

bus atque omnium ob benignitatem suam miserebitur. Dominus primo de-

,

dit nobis panem angelorum nunc vero pollicetur iis qui una secum ten- ;

tationes tolerant dicens *: « ego autem promitto vobis sicut promisit mihi
, ,
' luc. xxii. 29.

» pater meus regnum ut edatis et bibatis super mensam meam in regno

,

» meo et sedeatis super duodecim thronos

, iudicantes duodecim tribus ,

» Israhel. » Pro illius nimirum caenae dignitate, fratres mei quanta erit ,

concordia et exultatio eorum, qui in caelesti illa mensa vescentur Utique !

epulis vescentur haud illis tamen^ quae sint evacuandae sed iis quae vitam
, ,

aeternam efficiunt. Quis erit illo coetu digiius ? Quis ita felix , ut ad cae-
nam illam divinam vocari mereatur? Beatus vero ille, qui panem in regno

. u£oo)ofi,aiQA^ I^aZu* ^^ Ivii^ . Uo^ )^<:;^? o#\^j JIB ftsizs ^? . Hon^jjj

Uaia\tsQZ5o . )i,ai:sG^Ofj )i^\:£0 JLpUi^j . |La\jl fOaio )i^A^fD ^ ^U^nj^I^

^oi ^JioiiA^A* Jboj IfioSQ^ s^ )oo^ ; ^lilj ^j vaO^zj . (»^^?) ^s^j «6f \ks^
: wu^? ^o*x\i5 IsfOf c\o . "^QJL* JLu^jca^j Jb)Qu>o )iam^o*3 .. wO^ J^\>o»^
, ^Of^jOAA^D Kif ^? ^Of UL^ Jls? . \£uvj )j^aa|[iD Jbof Jb^iA^ ^Oiok^l

^pf.\s^o U^ Sil . Oi^ ^iAa^ jLiOJOo ]}l , ^aTdUJ^ hcjo Jbof ^Jm l:ii>j.\r5

. \s*i£itL JLa* Of\A^ v*OfoJ^? JLiioazio . JLof oi oof JL;:sd JLJJ^^^o )J^sA\i.ib JL*oj

^—A^ ^ OfA ^ . pfioju? J^ocu»;ld cXpJL^ ^\a ^o : )o6f ppD "^ ^^^^0
JbaAsajo Ofi^ii»^ ^;zum^^ ^o^o ^$ )joJisj^ . JL;^ ^ ^o^ \^]l^} Isa^A

^5\a)i^ . )ian\50 ^l J^ w»joJ^)j ILru? . i^n^ Jb? )foJ^JOD Jb? .9? . ^ibj ^a

>5_^oU? N^jaa ;m\»i ^ >$3iio . «ian\:£0 vAXkj )toJ^ ^ >^i^io

)i o^\jc ^bi JL^ . ^Ll )J^suC^^Ju> ^Of o^i^? \^l s^\j .^^iSQ^j Ji^inii. ;ff>\ jiJ^\

c\ • JLojoi^ v»^ ^AiiimzjJ^ . IjlaS^ijl obf )^oJ^s2\ ^\r>)^

x^^-*)?
•' )ioH^o

)oof_j ^A^Of ai>D . y>,\"i\\ ja\i\ JL^ o\>o^ oofZi \il . ;ri^ JLDfJS^j 06^
)Jis«^Ofl!^ **6f )&^a:£uoj\^ [}SL^l :
oof bJ^a^ ii-^oij ai>o . )?Q;^ ^6\ )ajtj

. v^\>^ )ian\iazi JLiiA ^asb? o6f .

^^ )c\ oof IjJ^o^ . )oJ^juo );dJ^
11
 ! ;

82 SANCTI ATIIAltASn

' lbc. XIV. j5. tuo comedet*! qui caelestem vocationem meritiis
ille scilicet est, et ob haiic
ipsam vocationem sanctus evasit
^
9. At qui haec negligit, et dum abluitur, contaminatur , reputans quasi
simplicem sanguinem iUum testamenti quo sanctificatus fuit
(i. e. xotvov) ,

spernensque spiritum gi atiae sibi dictum audiet: o sodes quomodo huc ,

,

intrasti non habens vestem convivalem?» Etenim pura est et immaculata

sanctorum caena multi sunt vocati pauci vero electi. ludas ad caenam
; ,

venit, sed ea contempta de conspectu Domini exiit 1); et quoniam vitam ,

suam dereliquerat laqueo sibi gulam fregit. At vero qui cum Salvatore maii-
,

serunt discipuli , caenae dehcias participarunt. Adolescens ille, qui peregre

-Luc. XV. 13. profectus , dissipat substantiam suam vivendo Inxuriose *, si eum caperet di-

vinae caenae cupiditas , atque in se reversus diceret : quot patris mei fa-
.|e im »*
muYi pane abundant, ego autem heic fame pereo! atque ilhnc surgens, ad
patrem suum veniret, confitensque diceret peccavi in caelum, et coram te: :

iam non sum dignus vocari filius tuus ; fac me sicut unum de mercenariis
tuis ; si ita , inquam , confiteretur , tunc foret plane dignus qui a patre re-
ciperetur, nec quasi mercenarius , aut tamquam extraneus haberetur, sed
osculo ut fihus exciperetur, et quasi mortuus ab eo vitae restitueretur, ad

001 ^ . )ooj lij^fD J^Of )i^.k;.ar5 opo ; jJ^AiAisQft. )i^;^ s*oJ^)j M^ ^ 061

)L_S£lA*xJL JLt oU OfliJ o6j w^iU^^ liD^ fA ; )|i^,J l*xmJ fSO . JLsOOp Of3

^lU^o . )k>*i:^ )j^sAi£uu> o^^i^i )l^^o fA^ l*^ci^ U? • hV iJs^ )i,oi^^j^^

^ . )],? )i^A:^A.A*^ 0>i,c\ fSO i^A» ^ UoOi* . IaZI^ ^9 x^^ci^) . UvD ^

)Jl5CiS,i . o^aj uiiiA> ^njc u.ojaAjlV ^.ao . )L;^^ OfSo/^s p^ ^ ^aj fca^^

^^ )L\^ od(0 . ji^vAiiQJu^^ jbsafiDorkZ) a2)ioi!SJcf 3)( . [qq'^ ^ o^i^^ ^^

^^^^? OO» yj . J^JL^QfioJ )[aa> O vil\.^ OfX*^ )Ia£OoU^ 00« . ^)U> )b**Ofii.JO

^h^ ^\^J l^U )»*^? i'^^ :

i^L» )ilj OM^ ic\ fflO : snmj )i^OfS^ )i^No^JLA>^

^OfOi? ic\ )ib )oanj ^ l^l Ul O? . lnanzi U^oi ^^ U? .- JbsCbA v^Ofiio

'
sxUfZxb^ .
lu^U ^'^j Ul )<iJk. l)o . ^AiOfDo IaSsQjlZ) i^A^ .
;^f f» o^ )faJo

c\ . )oJ^sAJ ji^sfiaxS ^ Ui^o ^f-kOf . )w Uao»^ w»iV^io? :

^A^AS^? ^ fA* ^i
^^l 1)? . Of-_^ ^)L* )L;jaao^ ^^l |lsj . Ib? o^S. ^\na>o )v^ll? ^*? f*;:^

Jl^)o . )ajesD )i^>Of^ )i^A:^juj\ .s)o . ILa:^ ^^ )i^sAiQ\^ ^j^l . ^iiju ^ );^?
)i^,AriZ5 )oofj Jiofj^o y^i . Uoi saS? "^^ Usi^l . Of\ ^Oi* )i;.aA>oo )i^sA>Ofb

l) Videtur existimare Athanasius , ut et alii qui- et CXLII. 16, itemque apud nos in hoc voluniine
dam veteres, Indam recessisse de caenaculo ante Tlieodoriis andidensis p. 571, nec non ibi laudat}

ss. eucharistiae institutionem , ve! eius sumptionem. a nobis in adnolationibus Petnis Damiani , et Pe-
Sed i'ontradicit S. Augustiuus enarr. in ps. X- 6, trus laodicenus.
 ,

EPISTOLA FESTALIS VII. gSf

divinam caenam dignanter admissus, stola prima pretiosa donatus, gandio

ob id et canticis in pateina domo sonantihus
Hic est benignitatis bonitatisque paternae actus
lo. non vitam tan^ ,

tununodo mortuis reddendi sed gratiae quoque medelam per Spiritum sup- ,

peditandi. Idcirco pro corruptela, induit hominem incorruptione ; famis

loco , vituhjm immolat : et ne ille peregre abscedat , curam gerit reditus
ipsius ,
pedes eiusdem calceans : quodque mirum divinum anulum ma-
est ,

nui inserit ;
per haec illum regenerans , ut sit forma gloriae Christi. Sunt
haec patris dona ,
quibus Dominus eos exornat et aht ,
qui cum ipso perse-
verabunt ; nec non et illos qui paenitentia tacti ad eum revertentur ;
qui-
bus poUicetur dicens *
: « ego sum panis vitae. Qui venit ad me , non esu- * loh. vi. 35,

» riet ; et qui credit in me , non sitiet in aeternum. » His utique bonis

nos quoque digni essemus, si Salvatorem nostrum semper sectaremur et ;

si non tantum sex paschatis diebus mundaremur sed totam nostram sol-
his ,

lemnitatis instar vitam reputaremus semperque adhaerentes et numquam ; ,

recedentes diceremus ei *: «verba vitae habes; quo ibimus.'^» Quod si forte

, *ioh vi. go.

nos elongavimus cum nostrarum confessione transgressionum i) reverta-

,

mur, nuUa adversus quempiam simultate retenta, sed actus corporis spi-
ritu mortificemus. Certe si rebus his nutrire animam heic praevertemus

ja**\z> d^j . Ibof )fii^ «OfOJ^? )b)$ Ofian^^o ^^ )lciju? i^ocwtj . )Lop?
^\*> Uoi ^^^^ . U»o^ v^ )iaiiA^ o^^O^ )i.Uo«/ S>U VI :
ILj )iSlk5
^
)foi ^--k^ Ua» sS-^i^ 1jo*\ v^=i\^ )iai\2u»j^>D U^ U^qz^ . ^ /^) l\zi**

JLaJo^ ^Of^jL-20 . In^^Of^ ^ou>J ^aOso Dj ^j ^\*^ wu^^ )^^^^?

s*6ij .

io \v Ofi^U ^)^ . )o^i^ i^sjwa ^oio . -.o«a\^^ oo^ liojsD ^ Of\^9 -.

. ^fo:^ o\ f\.k JLxax>o^ o^mOojc^ )ia>o^ ;^ ^Of\a fO ^a jLof!^ jboiWz» .

^AoSOf^ ^\>U s9)o . OfiOb^ ^an>o^ ^o\ >$OfZ>j , ^o^^J^? ]bs)f Uaoajc ^oi
^ks-^l )L»)^ • ;L>b)o )^oiVAiD fA . IL;^ jbo^iS^o ;.aAio . ^*n*io Ofic\ ^^1!

^o^ ^\^\ U ^ ^Q.*opoj oofo ^aoj U »*ic\

. oof iJ^j )of-i . \i\j )Lja*j\

^o^ fa*A3 c\o ^o;^ sSnj >6^x\nz>j oopf ^oi^>A>o ^? . . ^Ja>

^^
^ )oOf «liajuxJ ^^j );^o^ o^^^ U? la^J JL»^^ )i^a^
jo : )^|L. . }k<K,

.^)b )LuUo ^ i^? ^^^^^? ^J J^? : ®^ ^*^? p owU Uo )bfaa3

^^oc\o . ^>^ )i^vA£Dai^ JLs ^jaio ^ U^k^ ^odf )b*>o;L:D^ ^i ^Of
;

; ^ (j.—aof . ^_i^i^^*ki2D )k;^? )ioj;aix£\

%O \
)Lo;^ U? .-
^%^l U p^ v^?
Iji o£UL oof )^oi^. ars S>1 "^onvt . \ i jia^Of ^IaoU ^f^t^ ^OfZ> f^

^Of io^oo :
^^;^i^o ^ i^ c^J ^ c\ . ^ioi^>^ )id)l2b^ ^^OfViv • Ib^ofo

1} Rursus Athanasii testiinonium pro confessione. — 2) Syrus habebat |.:i.:x« cum vitiosa metathesi.
 )

^i SANCTI ATHANASII EPISTOLA FESTALIS VII.

mensae illlius caelestis ac spiritalis participes fiemus cuni angelis neque :

excludemur, cum pulsabimus, quinque illarum fatuarum virginum more;

sed cum Domino ingrediemur, prout illae prudentes sponsi amicae mor- ;

tem lesu in corporibus nostris ostentantes, et ab eo vitam regnumque ob-

tinentes.
Itaque quadragesimae initium faciemus die •XXIII* mensis mechir ; san-
ctum vero beatae sollemnitatis ieiunium die •XXVIII* phamenoth. Tum
transigentes sex quoque subsequentes dies cum ieiuniis atque vigiUis, pro
suis quisque viribus die •III* mensis pharmuthi finem ieiunio imponemus
,

vespere sabbati. Moxque illa dies i) sancta ac beatissima, Christi onomasti-

<ca , dominica nobis illucescet. Post quam sancta pentecoste cele-
id est ,

brata Patrem
, semj^er adorabimus per Christum per quem et cum quo ,

sit ei gloria et imperium per Spiritum sanctum in saecula saeculorum, amen.

Salutant vos cuncti qui mecum sunt, fratres. Sahitate invicem cum
osculo sancto.
(Octavam ac nonam (epistolas) praedictam ob causam 2) non misit.
ExpUcit septima epistola festahs sancti Athanasii patriarchae.

)J^, v^*ni>> ^l\K W^ )^ fd U? li^^nsb )j^oN5 vfc,^j>»

^oi ;^a>Of.2 . •

)i,aa\:^o ^^ JLI» yi>o.>»v> ^t^^^ ^ajc»^ ^ Ofi.oi^sj^^o

^
Jbi^^ li^^^^^o .

Mao^:::A2 )i^\i.o ^tmb>D ^a^))^ boop ^^aaoi ^ yj m»>o ^\:^a>o 0fi>c

. .

f so . J,a-J0f:io|l^2) JLd±)io ^yfrtN*^ . JLsJS^o^ h^J W-^^ ^j ):^op JL*m

.
)^ vjLi\a^ l>o ^^l :)»OfJLO Jboop . ^^i^^ )i^a^ \h^iL ^o^ ^ia\>o
. oof JL-ioOk ^U ^? :
)iS =iA.? Uio»:^ IL*u ^ioio^JLaz) )^i^o ^xoj.Ajii^

. ^J^ uu._j^ JiAj;L>o

^^ aj6< :
JL^ajco^ Jb^iJL ^\:^ o6f ;
^io yNzso^o Jij^fO

Ji— ^U $a—^^J >&^_j^\n2) :

^t^^b.^ li^J^t^ vx^ocDaaA^Of2\ ^o Of^i^^

^a ^\^ JijCk^o . JL»o;o JbfMo)o li^azuci. o^^i^o o^ ^otOtljL^^ . ImwJ^::^

U^J i ^\jo a \JijL . >j>-^b^^ U^l ^^Of\d ^f)nv^\jL ^Jbt . ^A>of ^s;^^\

)l^ ^^"^ : vA»^ fA^^ U . i^ )i^s^jLi.o ji^A^oi. . . . )i^^JL»fa )i^ai^ai2>

. i,;^)i.? i^>D^
. JU^IL;^ ^aAmjJb)i? Jk>fD^ Ni^ruw^ )i^Aj^l^ )i^«!^? i^s5o\jc

1) Quae prosequitur huius epistolae clausula , le- vero eam iusta iu sede lieic atteximus.
gitur extra proprium locum ( quia posterius invea- 2) Nempe causa superius cognoscitur in clironi-
ta) in pagiua syriaca 45. editionis londiuensis. Nos co ad aunos 336. et 337.
 85
EPISTOLA X.

Haec est decima ( Athanasii epistola ) , consulibus Urso et Polemio , gu- ch. anoo m.
bernante Theodoro hehopohtano cathohco praefecto ; cui post bieu-
nium successit Philagrius ; indictione 'Xr, cum esset dominica pascha-
tis 'Vir kal. aprihs, die -XXX* pharmuthi lunae •XVIII- , ac dimidio,.
Diocletiani anno LIV-

i.Llon quia a vobis absum, fratres mei, idcirco meae erga vos con-
suetudinis obhtus sum ,
quam a patrum traditione accepi ita ut silen- ;

dum mihi sit, nec annui sancti festi tempus cum ipso sollemnitatis die

annunciandum. Et quamquam iis tribulationibus teneor quas vos sine ,

dubio fando audistis; et quamvis graves tentationes nobis incumbunt ho- ,

stesque veritatis iamdiu nos vestigant insidioseque dant operam inve^ ,

niendo ahcui scripto nostro , ut inde accusationem instruant , et nostro-

rum vulnerum dolorem augeant ; nihilominus quia Dominus vires sug-
gerit , et consolatur nos in angustiis nostris , haud metuimus proclamatio-
uem hanc facere : et hcet molestiis fraudibusque obsessi , vobis niliilominus
ab extremis terrae partibus salutare pascha nostrum significamus. lam
quo tempore ad Alexandriae scribebam presbyteros in mandatis dedi ut ,

litterae vobis manu ipsorum traderentur idque agebam quia impendere :

,

ihis ab inimicis timorem sciebam. Contestabar insuper , apostohcae fidu-

oof va^dOaZ) . uColL^oo^a^^o uCoqsd^oI^ JL^ll^oof:^ Of^^^ )J^;*m\ o^j^^ j^Of

Ofti^o^ ^OA^JiBof oofn^oi.|b ^o • ]ijc^;ijc i^J^i^ ^^ oof kxoo^o^ojoii, oof f^

^—« ^Ofoi^J Oi^j . );mi^ fA*j v^Ia^^jJ^ILzj aDOfcf^llAS . ^lilj )ii^i*\

lxai.iiaioi^ iojo^i^Jlaii ^i^Vi w.Ofoi^)j ^1^;^? >$fjU)b k^o^ p^ l^jo

^j oof >$_-Aic\j )fA^\ ^^^*^ : ^? >$nix> i^jL** Ibof OfXa fS ^ JLs?

, Ibjc^\a3j Jk^fD )jK? JjOjCii. ^jojc? Uo ^oi^)^ Un^l .

^ )ai>.i^? )iop?
^i^^^.::ajL ^o;^ ^\a ^j ^*Xfc? JbXoJLio v>^ ^? . bof^ Jbu^Aio ]i^a\o

. )oof ^Aaa*9 ^*^^ ^ Jj^i^s^o • sa!S&w ooof y*^OACP JLxD Jijd\rr>,)o . i^oof ^^^l
li^oui^ o>»n,»s:\ ooof ^AJboa ^ -, ^a^ ooof . >*^a\>n ]kiJLj ^% Ji^^f^io
|L;>D f3 U? : v^^oljlj Jbjia ^ ^^aooj
^ ^^;.^<a:o ^ S)U hsul . ^iio^

JL A.nj ii^Jij^j^i:^
^ Jls? ^i\A>$ U :
^XoJb) A JLn^o )oof ^aaa>d ^^A^Of

JLjS ^^oii^jQJo )oajLvJ l^^U ^'i=^ ^? :

^oof ^m**? ^Of ^Jj Uic^o
^Of ^ y»9i^^JU^ . i^oof ^i^d fA U^fJmAo^Jb)^ Jijux^ ^? . ^X»^ JLdo;^
ioOf Ji^^ACD^ )i^\A>f\ i^OOf ^^ t.d i^OOf AaAA^O ^^ic\ ^^Of.*tIJb )i^o^i^'
 ,

86 SANCTI ATHANASII

' Ron» \ui. 35. ^iduciae meinor , dicens *

: « nihil nos separabit a caritate Chhristi , nec tri-

» bulatio , nec angustiae, nec persecutio , nec fames , nec nuditas , nec
» periculum, neque gladius. » lam cuni ego sic festum agam , opto ut vos
(juoque, fratres mei ,
pari modo celebretis. Cumque me faciendae huius-
modi proclamationis debitorem sciam nihil moror ofHcium exsequi; secus ,

enim ab apostolico monito me damnatum iri timerem, quod ait « reddite

• R»m. xHi. 7. » omnibus debita *. »

2. Quum igitur res meas cunctas Domino commendaverim dedi operam ,

ut vobiscum festum peragerem quia non arbitror me a vobis abesse nam ,

:

etsi locus nos separat attamen festorum donator Dominus immo qiii fe-
, ,

stum nostrum est, quique Spiritum concedit, congregat nos spiritaliter per
concordiam pacisque vinculum. Dum autem sic affecti animo sumus, eas-
demque preces extolHmus nullus nos dividit locus sed adunat nos Domi- , ,

nus atque copulat etenim ubi duo vel tres in nomine eius conveniunt
:

•^Matth. xvm. ipsg yj promisit in medio eorum erit. Porro iis notissimum est qui quo-
*
,

hbet in loco congregabuntur , Dominum in ipsorum societate fore cun- ,

ctorum recepturum orationem, tamquam si proximi essent atque omnes ,

exauditurum cum clamaverint amen i). Profecto angustias atque oinnes :

tribulationes quas suih perpessus, tunc subindicavi cum alias Htteras ad

,
,

.)j^s^uj^\jc JLm^fJi2\ o^o^JV:^ )o;3 ^^ i^oof 11,;^ . |bof\bS ^ ^^OfJ^ v^?

JL^oM U • 1x2)09) U • b^o^ U • ILjbAj^^ op)cu» ^ ^ vjt;^ p^ U • ^^l^o

f^s^fb^ Ul vS? Uaof ;*^ jA . la^g) U . ^xoojooffiAD U . HqaX^;^ U . Ib^ U
jcii»*j : w\ Ij? Ul ^f^ t^o • J^.kOOf 15. w>_n/>'ho* >$1^? s2? o»^t>b.s':\ . 1j?

;
)oOf? IriAAX^^ J^OOf »^^0 • "^^^ai^^ iWoi^? U . bof ^U b^?OQJl\ «J^?
w^Xk^ iSuwd ^Of\a fA • OfiS^Qx» vikiXnS, O^o;^ •
'^U oof Um^^A' l::i\:ac\

^$m>D l£u*o;o c\ fA . U^ "^QJc ipL^ >^s:>\ aA^>s^\ . )o^U i^\is5^?

.
UWj Izioo^ oof U;^ U? : ^ U.fS )i^aojo ^ac^ ^? . v>\ Ul Ul CiJu>
)iQ^i\jLZi A \.h.\st IksAii^^h::! .
U*Q>^j oof iuajL^ vS)^ oof : )oOf ^^? )jK?o
%a ^OfO : ^Aruu>i^o ^Aic^i^ ^o» ^a ^oj^ ^^ v*i^? • iuK.} );^li5o

vA lliiO U;^ U? : ^ U.IS \hAOJ )oOf U :

^aOTOV* U^ >£i\^ )ic\V ^JOf

v*Ofoi^f ^^OfiS.lAZ5^ : OfiCi*.Zi ^xAiai^ )i^i o? ^>i %si^ U:vs^ oofj? . ia\i00
«Ofoi^? ^^Ofi^oo o Uof oof :
^Ajoai^ ^o^ ^^n:^^ ^\>U? K-»».* • )joiSAiD

>$o»-.\a\o "^nii^is ^^Of^i^? Isfoazjj ^ ^^l . ^^Of^a ^j )ic\Xo ;

iQ\:iO

^$Of\aO ^SOf ^*U : ^ASOf ^ b\0? »» ^AiO? «Of tA v*Of ^Q^JL^iO fS : >&^^A.

>$,-n\ i^-LkOOf 3i^a .» . ^t»»Of 3? i?Of^? ^\-k? ; if=ixC> IjaACCD ^*\0f

I) lloc sollemm voeabuloi/teSpoiidebat populus li- sti corpore ; de qua re nos diximus in raissae graecae
turgicis precibus , praecipueque in sumendo Chri- descriptione p. 692.
 EPISTOLA FESTALIS X. 87
vos dedi , fratres mei. Sed ne quid vos angat, niinc etiam paucas ex his
vobis memorabo . . i).

3. Non enini expedit homini , ut cpiietis tempore dolorem in angustiis

toleratorum obliviscatur , ne extra divinum sodalitium
liat. Sed ne laudes

quidem canere deberet, postquam ex angustiis emerserit

nisi nec gra- ;

tias agere , nisi post quietem a tentationum labore Ezechiae more qui ;
,

peremptis Assyriis , laudabat Domiuum, gratiasque agens dicebat*: salva

me , Domine
neque desinam tibi benedicere cithara cunctis diebus vitae
;

meae, coram domo Domini 2). lUi pariter beati viri qui Babylone tentati ,

fuerunt id est Ananias, Misahel

, et Azarias, media in quiete dum flam- , ,

ma esset ipsis roris instar , cum canticis gratias agebant , et laudes Deo attol-
lebant. Ita ut
isti sic ego quoque opinor fratres mei atque haec scribo.
, , ,

Quae non sunt temporilius nostris apud homines possibiha ea Deus facit ,

possibiha quodque homines minime poterunt id Deus facile factu demon-

: ,

strabit nos videhcet ad vos revocando non autem praedam iis tradendo
, ,

qui nos puisare contendunt. Haec vero omnia non tam in nos intorquen-
tur quam in ecclesiam et rectam tidem quam isti iniquitate sua obruere ,

niohebantur.
4- Attamen bonus Deus, benignitatem suam erga nos prodigebat, non
. . . >^jOf:^J ^—A^Of ^ Ihs ^io^) UlOj S)i . >$naA^ p^ \}j Ua^)o , wJl?

Ua*? . JbAoJb^ ]Sl:\ h^ JLudoj j^li^kj^^ .. ^_j)J o^^ ^ji U? "^^^

M<>^ Jls? . )oofj )i^OfSs. )?a^ ^ id\ ; IbjOfa^ )J^o i^ lluja>o U ^f Uj

i^JLjv^J c\o • U\'6\i ;zi^j s*i^c^J ]il . smjI )ia>D i^JLi^ Jbu»? Iojlz)

^U h-^l . ou^iSwio . IbcucQjo i^ )lsa\ ^^ v*i^f Di . )iarix^ ^^cZia>D

JL^iD ^ibj o . )ia2iA^ )oof "^^g^oo JL;s:i\ )oof )^aio . Ljoi? oXsl» tA ^ JL^ju*

oii^^-AD )o^o . sju^^j )i^cu ^^Of^a ^a;^? )Ua^l JbJ JIjc Uo . (wJaIjo;^) sxiDfaS

^JbuiD JLlu* : OAfiajif "^zizo^ ^Of JbiSSa^ '^>^ '^^ ^? X*^^ : L»^?
000» ^\ "^a>0 ^IQiD O : N^Of^ ioOf U^ ^^? )taJO ; OOOf JL^ O fS ; LtJL^

ciiu>i^ O ; Jb? S>1 ^Of vA^)^ . ^o^^Ss. ic\ )i^azuci ooof ^'fiD)© . )ia=iA^

. ^^r^D U JLaIaJlS ic\^ ^-Aof ^jLJDo vs«>>^ vS? : v*I»? JbJ oii^i ^Of Jb?

i^^-^AxS ; ^Of-ki^^f JUosl^ U? Ii^aiS ic\^ ^OfO . )o^ ji^ )i^vAi^->bi^

^^Of\ )f^X ^ oof* ^? U . C^^ic^ ^ ^ )i^vAiDp . Uf^ ^Oa* Unasd:^

)i^\A*^ i^SLJc )ioisn>OfS,o : )ii.i\^ JLia ^ Jbof ot\a di^ : n5>.\iisc\ ^*^?
. vAOfoi^? l£^ o ^^ )ofS^ . ooof ^Amu^i^ >$j6f ^^a^ ^ ^«\of ^^ a» \ Jbjco;:^

I) Heic est lacuna iii loudinensi editione ; sed is illic est in supplenientis p. ov. (15.)
quem nos subiungimus longum tractum usque ad 2) Ita in graeco textu Isaiae XXXVIII. 20, quo
verba centenarium numeruni procreat ( sive conti- utebatur Athauasius. Aliter autem latinus vulgatus
nua sit texttis series , quodnon videtur, sive seeus) ex hebTaico.
 —

88 SANCTI ATHANASir '

tunc tantummodo cum universalem salutem per Verbum suum procura-

bat, sed nunc etiam cuni nos inimici persequebantur, et occupare nite-
bantur, ceu alicubi narrat beatus Paulus de incomprehensibilibus divitiis
* Epheg. II. 4. Christi , Deus autem cum sit dives in misericordia propter ni-
dicens *':
« ,

» miam suam qua dilexit nos et cum essemus mortui pro-

caritatem , ;

I
» pter peccatorum insaniam, convivificavit nos in Christo. » Etenim vires
hominum et creaturarum debiles miseraeque sunt : at vis illa , hominibus al-

tior et increata, dives est et incomprehensibilis, caret dissohitione , ac sem-

piterna est. non uno tantum modo sanitatem operata est sed cum
Itaque ;

dives sit, mukimodis salutem nostram per Verbum suum perfecit: quod
neque coactum neque a nobis attractum fuit sed quia dives est et multi- ,

plex ipsummet quoque variat pro cuiusque aniniae habitu. Verbum autem
,

' sap. X. 12. est potentia ac sapientia Dei prout de sapientia testatur Salomon * quae ,

cum una sit, omnia potest; et in se manens omnia renovat et cum ad , :

sanctas animas accedit tunc Dei amatores et prophetas efficit. lis autem
,

qui nondum perfectum iter insistunt, quasi ovis lactans fiet: qua simihtu-
I. cor. m. 2. dine utitur Paulus*: « lac vobis potum dedi, non escam. » Porro iis qui
puerih statu excesserunt, cum adhuc imperfectione laborent, fiet esca illo-
•Rom.xiv. 2. rum gustui idonea qua locutione utitur Paulus*: « qui autem infirmus est,
;

^J% Jbiif\fi25 fS : IjLOt ^l U? . )oof ^^uco OfXk^ )l^io fAZJ :

^Xaj U>ci^
(1 )Uq^ fS . «XDCxS^oJis Iboo^o ^OfZ)^ Un^? . ooot ^2) Qa9pc\o ; ^ ooor

^^^.^ : ^ojoi^? t£iA*vz> ^i^ f» ^j )o^^ . '^l )oOf Ki^j^ 1LaaJC£>^ jUafjJ^
vAA>^ . )of^^Zio )i,a\nm3 ^oo* ^i^w^ fso : ^p^^)^ oo) Of\^9 il^'^^ jbsoLi^

. Unm^oo ^OfOJ^^ ]L*jj^ . U*^ >^Of\a^o )k.iAi5» U^ ^ (tuw» . )ij>»<ibQr^

^
\ll vaU- Uo . s^Oioh^l UamJ^ Uo )u^^ • U;^ Uo iaOAiS ^ "^S^^j ^j )Lm
);-^iS^ f3 U? . )iaA£oU Of\ Uo |b) )^^aM\ c\ s^^^^^p • w»oioi^( JLiooJioD

vAOfoi^^ ^l )}j oof : Ofi^\:!0 ^ ;^ i^)Lai^<^v> ^>^ UcfO^ ^l . ^Ofoi^?

ia_\ oof ^l . |Ljy ^.;^o «Ofoi^^/ ^Mi^ .» U? \i.o\ .m ^oj.? JlsJ : )r^
(L^A>o . vAOfoi^? )i^:£> v^^ oof . s^^A^i^sJ^ fj^ ^^^ Ikaj^ )iQAiD^ )iaiDj

^\_s 6f>i^? )fA* fS^ . )i^aA* ^'^^^OiO iOf£o ^^^\jL^ Ud^I . )of!S^^ )i^^nA*o

)i^sl£Qx» )i^Ji^ ia\ fdo . )ifAAiD pi^ ^\ci\ . Of3 v*Of )^i^n^ fso . U^ )OfiD

U>ioJL=) aa^^ ^^AAfbw U? :

^a^ ^ ^$JOf\ . )jiisi^ U^jo )o3v? h^^i • UiJ^
J d\a* . vA.iDi^sJCD iXoa\a£) .AflUs JbofO . )oof Jbi\A>^ l'^} ^^? . )ivosa;^

)i;—^U- )i^s-iDac ^^ a^jLoi^)^ ^i >$j6f\ . )i^\aAUD q\ • .^iivAnjt?

. )i^asUD |Uoof) )oof s$Of\.»^ )iaAiD ia2i\ . ^ioUi^;^ ia\ ^t ^AaaaSD :

^i^^njL.

^.kj )f*AiD ."^aaU l^M o^^sj v^^ \q\ oof . U^i^^*^ «^oi ^a\oJ[s ^ fA
 '

IPISTOLA FESTALIS X. 89

olus mandiicet. » Simul ac vero perfectam viam terere coeperimus, haud

diutius praedictis rebus homo se alet, panem rationalem comedet et ci-
bum enim*: «perfectorum autem est solidus cibus;
carneum. Scriptum est Hebr.V. lA.

» eorum scilicet qui exercitatos coiisuetudine sensus habent. » Propte-

,

rea cum verbum seritur , haud simplicem mortahtatis fructum in humana

vita germinat sed flavescens atque maturascens centenarium nwmerum
,

procreat ....
5. . . vanam auda-
lugebat. Si quae in psalmis scripta sunt intellexissent ,

ciam adversus Salvatorem non exprompsissent quoniam Spiritus dixerat*: ; * Ps. II. 1.

« quare fremuerunt gentes et populi meditati sunt inania ? » Si Moysis ,

vaticiniuni haud suam vitam de medio abstuUssent. Et si

*
considerassent , * Deut. xxvm
C6.

mente sua revoivissent scripta oracula haud trej^idanter de prophetiis ,

loquerentur quae contra ipsos sunt verbi gratia

,
quod eorum urbs de-' :
,

struenda foret quod eripienda iis gratia quod legis bono spohandi quod
, , ,

fihorum nomen amissuri ;

prout in psalmis exclamatur his verbis *: « fihi ps. xvii. 46.

» aheni mentiti sunt mihi. » Atque ut Esaias ait » fihos peperi et enu- *:
«is. l2.

» trivi, ipsi autem oppresserunt me. » Et quod posthinc ne populus qui-

dem vocandi forent , nedum populus Dei atque gens sancta , sed principes
potius Sodomorum, et Gomorrhae natio : quoniam ipsi hoc pacto Sodomi-
tarum nequitiam superaverunt ut ait propheta « iustificata sunt Sodoma ,
*
: »Ezech.xvL48.

» prae te. » Sodomitae quidem adversus angelos peccaverunt; at ludaei oc-

;.—>D)i? >3j—^? ^A\of2> 3oi |J . liv^^sj^ JLfoJb qm^o^isoX );x>d$ .. ^An^^D

)ft^_\cialio i,a\o . )J^\iC Of\ )o6fj jsriAA^ ^j o<\ i^? . )kjv:> oo< Irofi,]^

. llojdD ^^J >^0f . )UiA>o )^\ai>JLo o^h^l U*^^JJ : U^ cui^ . );m^

)^^axS l'i\B ioi^^AiO di>. . )JS^:^ Ki^jLio ^(^ JU>^Of ^ . ^aIO ^^f.iDi Jixc;;^^»

. J^ jhoj luiio v^^ Ui^»^ . )i,Mi^Q )i^^n>i^ D? . JlJcjf ^Of JLls ; JLiD

)oof U ; ^p^i^ )i^s^!ibuL^^ . ^*\of^ ooof ^«XAi^sm^o m;>s, '^ • )°^ J^

o;..^ U ?tf\ ; )oof 'i^iol U*of fd . Jbo;^ ^\pDc\ ooof ^AA>;.^£i^ ^Jb.k;£D

U . JijtQioj )J.ooi\ ooof ^cuu>i^ oS^o , )iaftA;n> ^A^sj^Ofi,? ^iaib)© . l''^'^^

^l^i^*^^O^ ^^OfJOO^ OOOf ^aOZsI^ qS^O OOOf ^i s^OfX*^ . )LJ1\ )oOf

)i^f:^ ^ h^l y^o^\^J )icu£i\ ooof ^W^oap Jbi^ ^\ajo

: Jljcofj U : )QOf

^ ;ii^ ^Of ^)o

jUooisa) ^j "^i^i )\z)v^ >$o^j . )i«i^A;^ s^OfJio : )oofi

pf-p ^ )»o ; M^ >£);Ai^ JLvaoj U? 3oi Uo ^^oop

vjLaoz) ii^Of , • JLoib ;

II—aS : JLkZu JL^f ^^ fA^ • ^ ^^^^^? JLtdCu JLib) , ;k)^ ^ a^)i>o )oof

|Jo . )of_^^ l^\ Uq i-^ '^u.niD U . sxJqjjq\^

^j ^Of . i^;^io if\.i

)j0f-ri oai jj5 . )iQ^a:>w^ |bsD:>.q po^J JU^J^jL U? . ^*4ai^ )i^^JUfcfD )i^oJ
^ JLoOfJ» '
• ^i^ pOfSD k^fflU
I ', '
: f^i JL=U ^U •
h>^l U^OiSQ^
^ • •
)i^sJlUZ\ S\o
n
 ,
:

^O SANCTI ATHANASir

cidere ausi sunt dominum Deum, regem universalem, dominum angeloruni

nescii profecto , Cbristum ab ipsis occisum vivere. Mortui sunt ludaei qui ,

contra Dominum conspiraverunt ; et breviter temporalibus rebus gavisi

ab aeternarum possessu exciderunt. Magnopere in hoc errarunt etenim im- :

mortalis promissio est non deliciarum brevi periturarum, sed aeternarum

quae sperantur. Per angustias multas aerumnas atque dolores introibit , ,

vir sanctus in regnum caelorum ; illucque perveniet , unde dolor et moe-

- stitia exulabunt atque anxietas. Quiescet tunc , velut apte vaticinatus est
lob qui postquam heic tentatus fuerat confabulatus postea cum )3omino
,
,

est. At Vero dehciarum amator, brevi gaudebit sed postea tristem vitam ,

exiget quemadmodum Esau, qui brevis momenti esca potitus, postea ob

;

hanc ipsam damnatus fuit.

6. Figura autem, ut ahquis dicet quae utramque conditioneni discer- ,

nit, illa est Israhehtarum Aegypto egredientium et ipsorum Aegyptiorum. ,

Hi quidem postquam brevi tempore adversus Israhelem inique exultave-

,

rant, ad extremnm in exitu submersi abysso sunt. Contra autem Dei po- , ,

puhis brevi ut diximus, tempore afflictus atque detritus persecutorum ope-

,

ra, mox in exitu ab Aegypto mare incolumis tranavit, atque in deserto non ,

secus ac in exculta regione iter fecit : et si loca iHa a frequentia hominum

deserta erant , non tamen a legis benehcio deserebantur , neque ab angelo-

>$0|—^K-fc^ );.:^o ^^^a^ Jin\ioo )oj!!S^o JL^:::^ ^^ ^Of . a\n£D? ]l^)L£i2)

^^
«.A* ^^Ofi^ ^^i,)^ oo» ^ JLaasc:^)^ . ooot ^A^f»» l)o ;
''^w^c^viX o^ Ila)i:!0^

Of** ^\a^D )1>0 fA : U*OD ^^ OOOf ^i^i^>0^

\^^ jL?Oci-fc ^J oi^^A^iD OOf .

q\^ : Uoi S>t ^A^ >$Ofi^ ioof Ui»^ a\aj ^\ii\j ^Of ^o )i^^AiSj ,^OfZ>
. :

fA3 . )laAio ]J )j,£S.QiD i^^t :

J^\^J ^OiJ y^i^ U? lo) JLdj )i.OAJo*\ :

)i^«i£ij fs . JLi^uLv )i,an\^ Jis^^D ^JbL . Jbsjlao (['^b^o )JL<;^ ;^^ ^ I^jXo?

oj ^o^U JLjjLi»? .^aiD sAAAji,!^ . )\AAji,o )j^ci:i^o JbJUi )ooi ^*t^j Jb^jJ
^j
^ vA*.-3i^ .
^l )i,oJlAJOf JQ*I>9 .^aO^ )0Of Ji^;^^ IaaI^ ;Z5 . sA£aji,J Mof
ILiOj )i^\aaJbD tJ5 Qmi.^ hsi^l . Ud U*^^^ \*^ : ^J ^\oi ^i^z» . lo) "^^a^d
JLjLOfS^ 6f.fci^A)j «JCJ? ;:^? ^^ JiAiDOJ . . ^i vTiAA^if ^^i^ ; O*^ ioOf lo)
• ^.^n—io ^ Ji k^^^o ^—^;^.k SA—i=\ ioof^ sj.Oi ]h — aSiiO . IjOf ^U
^ *n>o : ^V__>);m* ^.ziDdS,^ )Ja:o OfA> lo) "^a^d p •
v.>^ ^ Ujr^o
wus-aoi,? '^_a\o ^ . )oi^^ ^^ JLi^ . v^0f\3 ooof Ji^ooofl I^AA^i, : aaaj fr>

^^^ao ]}j ^ JLciaZs ; vCion

x:^^r^ ^? ^ • )^^ "^?» ^ )3^^ ; ^^^i.)o

)f— A^i.^ Ji_nSoof ^o fA^ ^f . JlivOf )i^;iab.ISi^^ ^^t ^? )f=ic^ . ;n^

JQ^^
iui^ v£>)o . JLao^^ )i,anA^ ]}l . )i^o^ i,oof Of^i^? )^?; . JkLdZ>j

. )^.Aj;.iQ>>ci^oo ^ Ui^^o >$\\Ji^ \]l : JU? )oof ^Ofoi^? JL^. "^Anso U . )ls)bo
 —

EPISTOLA FESTALIS X. 91

riim colloquio , immo qualibet bene habitata regione potiora erant. Veliiti
etiam Elisaeus dum se putabat solum esse in deserto reapse in angelorum ,

turba versabatur '. Similiter quamquam initio populus in deserto molestiis

,
*iv.R«g.vLn.

conflictatus est, ii qui nihilominus permansere fideles, promissam in terram

ingressi suntv Similiter ,
qui brevi nunc tempore afflicti, constantem patien-
tiam retinuerint , ad solatium pervenient : qui autem heic persecutorum vice
fiinguntur , corripientur demum , et malum exitum experientur. Dives ille,

ut evangelium demonstrat, postquam heic voluptati brevi tempore indulse- •

rat, illic esuriit vehementer sitivit. Secus ve-

: et heic ebrietati deditus , illic

ro Lazarus mundanarum rerum angustias passus requiem in caelo ade- ,

ptus est: et esuriem panis qui de tritico moHtur perpessus, esca illic sa-
tiatus fuit mehore quam manna id est Domino ipso qui de caelo descen- ,

dit, dixitque*: a ego sum panis, qui de caelo descendit, et vitam homi- moIi. vl 33.

nibus dat. »

7. O diiecti atque carissimi ex angustiis ad solatium, si ex labore

, si

ad requiem , si ex infirmitate ad sanitatem si ex morte ad immortahtatem ,

fit haud est

transitus; nobis tristanduni ob ea quae hominibus parumper ac-
cidunt,neque vicissitudinum causa dolendum est. Non est expavescendum,
si mundus i) Christo repugnat, et contra timorem bonum conspirat quin :

potius Deo placere in rebus huiusmodi studeamus quas loco experimenti ,

yi v :
);^»s:^7^ )oOf ^oioi^)^ )oOf ;zi)^^£aio ^OfOja*j\z) fS Ni»wx^ ^)j Un^?

. )oo( );Of^a2)0 jb^i^ )oOf \\ll J^<A>OfD fS . i^^ Uaof . )oOf ^o^ot^l Jii>)l^^ Ixia

^Of ^l . Ui Uof^ OfS . Ij^q:^^ KtU q!S\, . li^Of::^ ^qlDj ^Of ^>n>o

^ «\OfO .
^ M^^} Jijtliaj i,Q\ : o;.ZU£DJ 1>0 )ivA ^X)J^ loj Jbo
;
Ui^OiJ

^A? . )Ui^ OOfO U^ ^? . ^$0*^ i^ hi^ JLsd^QJLO ^^^i^ x^?^ . h^OiJ

. ^i )oof ^aa . la^Of >\^*^ll "^aXd ^ loj tja .. ^^L^o^^oofj )ioJ^«wfci^

^-^op> -_\)J.? f-3 ^i ^Jii\ . i^Jb^o^ ^i )of . . )oOf )of «.^0 JiafOf ^o
i^? . )oOf ^aa ^*A^i^ Ji^ ^? OOf JLqjA ^ t^O . s*j^lU JL^2JO . ls^\^.^

^ks^l JL)? . ;>o)o iWJ» oof JL;>o . JbLi>o ^ 9i^^A>o^ pco .. o\*^fn\ ^i o^ )oOf

^^ OOfJ? . Ji^2AA>)0 )"^V"^i>» O? . )i^1»i'~\ JL^ 30^0 . Im-^K ^ i^s^9 \^r \

U )iQ-:o ^ y? ; Iwi^a** JbofijQa ^ y? :
)i^Aj jJboi.
^ ^J . JLicJiaj b V6?
1)6 U . 1 t^KJS ^ ^JJ^ Iboi Ibosj ^Of^ :
oaiiwii^^^ ^j) U . )ioiQA:^

)iQ M oofJ? . "^-^t-sr^ wDii U . ^f^:^? Ijoiaj «S? ^ . qjl^w i^sjc^

>^\^l:o ^o^^ U? : ^i^ii )ii^\**? io;.AajL "^zidq:^ . 1aaaji>d ^ i^i^i^s^

iiSul . ^QJUxJ )i0fiisA5D3J IZj U-^OJO IaDQS . ^Of ^U ^OfO .
)of^U t°l»»

I) Syrus habitaculum, pro mundus. Nimirum in ce item fuit (rxvvoi, pariter habitaculum , id est
Rraeco fortasse fuit o.'xov/xfyrj , vmndi pars habi- corpus animae iiabitaculum ut loquitur Paulus. ,

tata , quod Syrus legit tamquam oTxof. Vel grae- Corpus autem saepe Christo repugnat.
 ,,

92 SANCTI ATHANASII

^tque exercitii virtutum habere debemus. Quomodo enim patientiam quis-

quam exerceat, nisi ex adverso sint labores atque aerumnae? Quomodo
fortitudinem cognoscat , si nullus inimicorum impetus fiat ? Quomodo mag-
nanimitas appareat nisi iniuria et offensio praecedat ? Quis longanimitatis
,

notionem habeat nisi antichristorum iniquitas antevertat ? Atque ut sum-

,

matim dicam quis virtutem prae ocuhs habeat nisi mahjm in antecessum
,
,

existat ? Dominus quoque et salvator noster lesus Christus peiora his mala
*
sustinuit, ut suam hominibus patientiam demonstraret cum percuteretur :

tolerabat : cum iniuria adficeretur, non referebat iniuriam: cum pateretur,

'
I. petr. II. 23. non irascebatur *: sed dorsum suum flagelhs, genas alapis concedebat, fa-
* is. L. 6. ciem a sputis non avertebat * : denique prout voluit , ad necem ductus est
,

ut nos in ipso virtutum omnium imaginem, una cum immortahtate , teneamus.

unusquisque nostrum ad haec exempla se conformaverit sine
8. Si ,

dubio serpentes ac viperas cunctasque inimici vires calcabimus. Sic etiam ,

'^
I. cor. IV. 16. Paulus ex norma Domini nos hortabatur dicens*: « estote mei imitatores ,

)> sicut et ego Christi. »Hac nimirum ille ratione turbae universae adversarii
*Rom. \iii 38. diaboh praevaluit; nam
sum, quia neque mors, scriptum rehquit*: « certus
» neque vita neque angeh neque dominationes neque instantia neque
, , , ,

» futura neque potestas neque akitudo neque profundum neque crea-

, , , ,

» tura alia, poterit me separare a caritate Dei quae est in Ciiristo lesu.»

U— TLfc? 0? . )OfDa\ J^s fc? JJ JLfilao JLiib^ fS . )I,aj;riACCiio va.j? )ju» m^ ^

jcJ? Inzii^ ^j U^l ol ooof q>»dj£> U jJaijcO : );:i.. o . )i,o;.zd^ jlj? )jl1*

—^|j\aAO
J^^ .
i,00f J^fD U QOi^S£U*^Slj^l ^J )i,QZia!^ fS ; JL*o^ i,o;LA.5^3

^.J^Of ^ :
ioOf J^-.iOj.-D U )i^viU3 fd ;
^OfOillbJZi )i.O»J^AS:^\ v-BlJ? )w U^l
}o)t p :^nD JLaaA.>o ^QJCk ^^J iDo^kSo JL^iD sSj fA^ JUaOf . ^*a.aZ5 ^.^^?
jLk^^ fdo . )oof fn»rf>N> )oof JLooJ^s^o oo . ijlm^\ JijLUjifiS. a.>aAj>,^\ )oof

)oof CiOf.fc Of-A* U? • )oof )o|.;s. U )oof ijcJLl fso . )oof JL*-io )oof ^SOf U • )oof

J S- )i.U<\o . JiDof ^ )oOf ^SOfio U OfSo .;so . Ji^dA\ »^OfdaSo .

)f<i^
. JfijJ Oi^ . )ioiaAiD Uo )i,otJ^AiD 6^\aj I^X ^±k*j Jj.n^? . J^s:^:!:^ i^jllo

Jioa** ^ ^Ofj J^J;^fjc j

;3jJV»50 ^io ^jj^ ^3 fS : )j^ai^i ^^Of ia^Ofrso

I—^f^o ia_>OfZ5 fS LTod^oJiso JiaOf . lnz5f\bC5? Of\AA> OfXa "^^o . Jbsv^^o

Ji — J? SiU Jj^-n^? : ooof w^^j Jjuibf^o . ;>D? fS ^^Saj^ ^ ^? . Joof ;:ijJS^

uca-aio . ^J^ fa J.^n^ajj U^^ 6f\a "^nDciS. . J1aa> ^.ioi? Jj^Of . JLx-A^cf

. yf^J^? Uo ^iclDj Uo . JiaAjc^ Uo JiiiJliD Uo • JLII Uo Jia:c U? : i^>5^ Ui

^ ^--\ Jco;si^ vAAOJci Ji;**? Jj^^is U ^? . Jin:^cib. Uo Jboo9 Uo .)!*** Uo

Ci*fDj^iD )li£i:oo JijaAmizio v^,:;^^ ^ JbXoJb . JiAAAjtio >^aA.AZ)j Jof^i o^a**
 :,

EPISTOLA FESTALIS X. 93

Etenim inimicus tentationibus aerumnisque pugnat, omni ope nitens ad

exterminium. At homo qui adversus haec per Ghristum se comparat ,

dum irae opponit longanimitatem contumeliae humiUtatem malo virtu- , ,

tem, victor evadet, dicetque: « omnia possum per Christum, qui me con-
» fortat *. » Sic vincemus per Christum, qui nos dilexit. Haec est gratia • Phiiip. iv. 13.

Domini haec est doctrina Domini ad homines. Ipse passus est, ut im-
:

mortalitatem homini adquireret qui pro eo foret passurus descendit ut ,

: ,

nos extolleret : nativitatem experiri consensit , ut nos eura diligeremus qui

nativitati non ad corruptibihtatem se depressit ut quod
est obnoxius : ,

est corruptibile indueret incorruptibihtatem pro nobis infirmatus est, ut :

nos fortes exsurgeremus ad mortem venit ut immortahtatem nobis con- : ,

cederet et mortuos vita donaret. Ut compendio dicam hominem se fe-

, ,

cit ut nos mortales homines vitam habeamus, neque mors nobis domi-
,

netur. Mors inquam , nobis non dominabitur sic enim apostoh locutio
, ;

praedicat *. • aom. vi. 9.

9. At vero Arius,
et Manes, atque haeretici, his quas diximusrebus non
consideratis Christum oppugnant salvatorem hngua sua pulsant hberato-
, , ,

rem blasphemant atque omnia contraria opinantur de salutis auctore. Nam

,

quia descendit propter homines ipsi divinitatem eius naturalem negarunt ,

quia natum de virgine viderunt quominus Dei sit fihus suspicantur et ,

:

dum factum hominem animadvertunt aeternitatem eius negant et dum eius , :

^—kj Jiju;3 . liX^ ^QJL Of^ hsj^l S>OmS!U^O . 0\ )OfiD ^Vs fS : Jboj.^^
;
^olrb JL»Of iov^^ )j^C^iA* ^Z1DC\0 . f ^JSjCQSO IIZSOOX» ^O^ ^ . JLxaJC:CZ5^

^^j . *^l fA f;i:i.o ls>i . Uo)J^va:o RojuZi ^iiDdlivO J;^i "^noc^ UonAnioo

. UjJ naiS^j U'^j ) .jloi ^^? ^Of . JL;^^ Ofiazu^ Oi^hs^l ]jOi . ^pA*)j 061

^^ iiSL^l ^vaaj ^j^ )i,ajLajLK*

. . JJ . o^ \m^j oof Jkj;^» hsL^l : v^ vA-k>

.Hm\ ^axJ )fAXk U 00\ pA*s>

| . ^A*? hsL^l . )iOfA\>? iuSSU ^nD . ai£CU

^-JLa* pOSUJ JUru*? .

y^^ ^^W^oi.? . )i.0iQA>O )J VA^\J )jl\zi*>\>0? iiSul

JivA . )\Ik\ JLxJo . )ioiaA>o JJ

^ ^*^? Iirur . Jioio io^ JWj . JLaaZ)

"^ * ^V> JJtO . JL*1j ^OOf ^\a^ I^uI-^ vaJj ^Of ^i**j h^l . )oOf JIjUv^s

)\AAAA\jt )i^iD . ^i^sAio JJ ^A^ vs^ llo:^ .

^ k^l )oofJ ^\:^i>oj )ia>o

p^ vjjc\a\^o Of^^Jl^o JL^? . Ji^^o» ^o^ ^? oju* Uj v^ ^^^^^ • ^y^'^^

^30 ^aS^^D ^U»? OOi ^^0

. . ^0^\Z5 ^AAA ^ |jnNV\ . OO^OAJof^OfO JLaaJL^D

OfiQjJk^AjJ^iD ^\^.>D0 . Jbo;^ ^\nDC\ ^^J^5D )j^tA*J . )i^V^J v^a* O^d

^J 0^_\ ^— fcJLA* f^O . )JWAi> OfioO^jLli OfSlA . ioOf jkt^lS ^^«^^? ^Oi ^
o^ ^fAA* f^o , v*OfoJ^? Jojl^f liOi J^^MfJ^ v|? ^*nA^J^:D . ^aj )JV\oJ^
 ,

94 '
SANCTI ATHANASII

pro nobis passionem considerant , non credunt esse filium incorruptibilein

ex patre incorruptibili. Generatim denique quia is pro nobis passus est ^ ,

naturalem eius immortalitatem inficiantur; ingrateque se gerentes, benefa-

ctoremque aspernantes nedum gratias agunt sed contumeliam retribuunt. , ,

His merito dicendum foret: o incredule Christi oppugnator, scelestissime

Domini tui interfector mente iudaee si , caecum animae oculum gerens , ;

^s.cxviu. m. libros intelligeres , tuam

si sanctis auscultares dicentibus*: « illumina faciem
* ps. xLiL 3. » et salvi erimus vel *, emitte lucem tuam et veritatem tuam ;» tunc utique
;

agnosceres, Dominum haud sui gratia descendisse sed nostri magisque , ;

eius benignitatem admirareris. Si ,

quid sit pater, et quidfihus, conside-
rares ,
non blasphemares quasi tihus ab illo diversus sit et si
j^rofecto ,
:

benignitatis eius operam nobis impensam inteUigeres, fiHum a patre non

abahenares, neque extraneum reputares ihum qui patrem nobis reconci-
liavit.

lo. Novi equidem , haec non solum Christo contradicentibus disphcere,

verum etiam sectarum alumnis, qui eadem fere opinantur , atque inter se
conspirant ;
quia didicerunt indivisibilem Dei tunicam dividere ; neque
absurdum se facere iudicant , a patre filium separando. Scio , dum haec di-
cuntur, ipsos contra nos dentibus stridere aeque ac illum, qui eos concitat,

y2^w\^^^ Of.^ ^aIoJ^ t^o . Of^.k^ lloAicoi^ofo ^;^ : vaj;^!.? jbojot

. )ji N'^»»^^ V) U Jbf ^9 . ^otoi^? |jX=ix»J^ U I;^ yl^ ^^±£uOf::o U :

vjla»

f s . ]h ^1*3 Oficu:^oIS^j ^op ^;^ .^\zi£D y!Si\^s:^? ^ i^li^Qao

«aOi >^ \*^o : ^^Ai>^ IbtW^*^^ >^0( . ^aJlIL!» lloiL^ vx\£n>o U^ |b;^Q£o

U o? : sjc »? i-J^U i^JblL» >2? >$Ofic\j . o^ ^;£i20 1;^. . liazu^ >$?^?

U i^ ),A^,ff>^o : Oi'^ ^^0 :^\az) ^^w^90 : )axaA^ ^ ^i^i^ )j..»^0^

>&^^JL )A^t!c\o . )i2i^si^ i^oof ""^ai^fov^ o!!^ : Ofi^sAb^^i^ JL^oof^o . o»a^>$

^OfO I ^f—Jt ^? ^Of wi^i^i^o

: . JIbI ^OfJ? X^®<?
: ^;^? ^ :
^©Ot
i^JUi^o . yis\^ U? U;^ i^^*xj . Ofj^aj ""^^^ c\t i^oof ^s* . ^^U-o
sAOfOi^f jbl^O i^OOf .ZUU^i^ Cu^O . OfioJU? i^s^Q»;^ i^OOf >^^i^ )^o^ ^l .

. i^oof ^K^:» )p> o^ )oof Jl^\A>ajL ^^ )oof U • ]i^ «^Ofoi^? Ib^o : Jb?

i^oof );nt>p U : vic\ )oOfj oof OfloJiJ? i^*i^aA*^ )fiii^ :

i^oof ^\ai^J5iiD cS^o

Jb? ^j-k . Of\^j )r>U ^ «^H obf^ j

JLKaa? i^oof ciju* Uo . );r^ Jb? ^
-.us^^. Anv) . )ao»rf>\o U? • JLkxaJco ^ wJ^ ^Om!^ c\ . ^a^^o» ^\ :£v
y

|bui.Qn\ a5»fnv\ U^ nO)\>p . oldS.lll ]j^ J^ ^^kco )icul)j ^ ^.*?

.JLz)? ^ ^^^vaj^ ^df^ .2)1 : OfOzuu» )i^;daj c\ . )of^^ )i^s^^i^^£^ U

^ . v^OfUJL ^a!^ ^H^a^ v^)i^ ^Of fS^ :

|b? ^f^ . )jL^3i^ U );^
]lUf^ ^i^Qiuti iaWvyo sj£)l ^AttA^ii^ ^ o :
^^o^ >^jL5o^ oof ) •;Q\aJ
 1

EPISTOLA FESTALIS X.

adversarium diaboiuni ,
quia verani Salvatoris laudem aegre fert. Sed Domi-
nus, qui adversarium illum semper ridet , et cum eo etiam hos neotericos,
dixit *: « ego sum in patre meo, et pdter meus in me est. » Id est Dominus • loh. xiv. lo.

ille, qui in patre conspicitur, et in quo conspicitur pater ,

quum verus
patris filius esset , homo postremo pro nobis factus est, ut semet pro nobis
patri offerret, et per sui oblationeni ac sacrificium nos salvaret. Hic est qui

oUm populum Aegypto eduxit et qui denique nos imnio universum liomi- : ,

num genus, morte Hberavit, atque ex inferis eripuit. Hic est qui antiquitus
tamquam agnus immolabatur, quia sub agni figura agnoscebatur. Postremo
sehominem fecit pro nobis. « Pascha nostrum immolatus est Christus*. » -i. cor. v.?.

Hic est qui de laqueo venantium nos expedivit, sectaiiorum inquam et Chri-
sti oppugnatorum nosque ecclesiam suam videhcet salvavit.
, , ,

1 Quid vero nunc agere decet fratres mei praedictarum rerum cau-
. ,
,

sa nisi laudes extollere

, regique omniiim Deo gratias agere praeoccupan-
, ,

t-es psalmis, exclamantesque *: « benedictus Dominus, qui non dedit nos ps. cxxm.e
« in captionem dentibus eorum » Celebremus viam quam ipse nobis in- !
,

stauravit ad sahitem, diem inquani pascbatis ut iUam postea caelestem sol- ,

lemnitatem cum angehs exigamus. Sic enim iudaicus ohm popuhis, ex au-
gustiis ad solatium egrediens, festiim celebrabat , triumphalem ilhim reci-
tans hymnum. Sic idem popuhis Estheris aetate, festum Domino persolve-

^--Aof3 ^)o oof .).;n\albi .aax^d >A^JL\a^ oof ; IL;^ U? . loo;^ ''^^•^?
Ooi JL-fc^iO ^OjOh^l \ JOi . o^2> « 2))o . wojb Ul : i^l ^ oof )^ l^^Oi

. JLs)j -^Oioh^l li^ )^)UfA-

^J oof . )ju>J^iD Ib? vS? OfSo .. )ju*i^ Jbjb^

^ ^o ; )bU 3;^ ^A^\x> Of^ oof^ Uru? .

y\\^ ^y^U ^l ^? llu^
^j ooj )n:^\\ ^ x^^^J ^^ : ^Oiohs^l |bof . ^o;aj Of\-k^ )i^vijO^0 bu^fOD
l—sai^ Of_\d\ ^^ ^^-WJLd . .^ni». ^^ )ivA .- 5^^ r^ ^ ^^? )^t^
^ p-*»^ ^? oof . v*oioi^? Jboi .^^OaJc ^ ua£o)o .- v-OfS llo::^ ^ .. Jij^*J^?

ooi^^AOio ^^ )i,v^ ; )oof ^^^oiJ^sJOD Jb;.^ vS? fs ; )oot «uOji^ Jb;^ sj^l

JLxS ^ ^^ . v^Ofoi^? JijOf . wuJ^^J JLujkX> ^^^ v^<:5^ JL* .J9 . ^\** woO?i?

^_\ 3IQJL 3oio . »-aS? JbofEoo Ji*AAAio vibc vxjci^i^ ^^ Jb? '^l : \^]j
Of-J^ vv^ ^j JbcOf ; ^oof ^J\nji^>o ^ xf !~^^ ^?^
^^^^"^^ • ^**? \l>^
^
^

JionA^ a\^dsS\o a.»^o:^\ )jj ; ^Of sxS? vjJl? ^j) "^ASOf Uio . 3)Cjt

IL;^ oof ^^'^ ; ;^Jbo ^jibcju joo^ \!^kt>^%k>^j ^ojo . )ofS^ "^ar JI q\v\
iQ\ ^J^ if-A*y ^o« JL»9o|J v*Of lA>fo|J ^^ Of^ ^^^ . ^^o»a1j>\ )m> ^o < * t)?

. JlJdlLo pic !^!^ • JLj^riJO» oof )*Jbb\j ]La>? . JL»^^ Jb^^D JLdcu . jLcfO^

: )oof ..aSLJ JbcJ[o)i\ )b.\o? ^ ^ . l^^oof^^

P^t^ ^? °^° ^'^
Jir^i^ ^^
06» )::i:ib.o UaOf . )ooi vaaZuco )ia3j ^i «6f )i^anjwi fa )ijb\ )oOf i^f^ :
96 SANCTI ATHANASII

bat, propterea quod denunciatae morti fuisset ereptus; pensi hanc cele-
britatem habens gratias Domino agens ,
ipsumque oh commutatam rerum ,

vicissitudinem laudans. Igitur nos quoque reddentes Domino vota nostra et ,

peccata nostra confitentes, Dominum bonis moribus honoremus dignaque ,

ratione eum celebremus qui etsi ahquantisper corripit attamen non de-
: ,

stituit neque derehnquit usque in finem neque tantummodo in causa no-

, :

stra non tacet, sed ex perfida intellectuah nos abstraxit Aegypto illorum qui
Christo contradicunt ; et per multas tribulationes angustiasque traductos y

tamquam per desertum ad sanctam ecclesiam suam deduxit : ut hinc more

sohto ad vos mittere , vicissimque recipere , htteras possemus. Quamobrem
ego gratias Deo agens , oro vos ut magis magisque gratias mecum agatis, et
pro me quia cum sit haec apostohca consuetudo ipsam quoque Christi
: ,

oppugnatores et sectarum alumni, antiquare atque abolere moliti sunt. At-

,

tamen Deus non annuit, sed renovavit potius et custodivit, quod ipse per
apostolos praeformaverat ut festum simul agamus ooniunctimque celebre- ; ,

mus iuxta patrum traditionem atque praecepta.

5

12. Ergo initium quadragesimae faciemus die 'XIX* mensis mechir san- :

ctum autem paschatis ieiunium die -XXIV mensis phamenoth ieiuniumque ;

finiemus die 'XXIX* mensis eiusdem phamenoth in tenebris vesperarum

sabhati: atque ita dominicam celebrabimus, quae die •XXX* eiusdem pha-

. IL;^ uw\:!£ijL fjK : wo;3i? liaioj tojL^ ^j i^ "^^^ -^)? :

oA^i^?
)oOf )ja>oo : \oOi ^;^ )ia£u^ ^\z)aD |L;:d^ fS : )oof cut** )jh^ jjofii. o^ fS

^-U^O^OO ^iifJ JL;^::^^^ ^Ia^;^ fd . ^lx» Sil ^OC • wJJL ^AXkU ^A^? ^9
y KM^i^y —a . JLA^J^aa^o J Jjoo );oop : J ^;.:^ t^t^ : ^*^*^^^
^\-3 l)o : V c^. .
^? U )m ^ J^t*.^Q:i^;j oof y^ic\
.nx jLSii ^Sf? i^JA^ • .

^.k Ij ^^Of^ )i^vAl^Mi^o )i^AnJ ^ ^^r^ ^^ ^^

.
^ -^ Odi^ Of.^ :
-

:);u5f;^j ^j^l ljp^o)o ))L^^* ))ba^ v^ ^j ;.nbw? uos? s? JLxxso ^o^ .

^
^)o ^^2\ waO^XJ )m^ ^l ^ol JiatOt ^^ h^i
: )i^sJC»fD 0^.k9 )if^ Jlc\ •

3? . JLj? Ij? )fQiD )oJ^)J fS . i^);^i^^ )^Of ^^<^<io . )i^^j^ "^naj ^$^JiD

^Ofoi^^ JLmju^a. )fA^ fd^ ^op . Jb^ irno^v^ ^^?^^ u^\j»o . va^ci^
^J^h ^^^
a:mA. U • Jbof£0O JLkAJk^ p^ vxi*-5 ^^Of w>0»AJ0fiff>Oi 10 ^OfAJOfJU^ QZ).0 : MOf

. f^AJ )f*Aa)jo hsul . >rr>o|ffl ILa\jc fA»:^ Ofiicj od\ ;^o : if**o U7 • l^l^

^ "^xsof ^U^ . )io3)j JbfOQSO )icilad\jliO ^4 . JL^^iJ )jfil )Q^ )mas)o

^ JL^^9 JbufD
.
^^ JLdo .z^ « jLu v>ao<,s^^ ;i^i^l ^ . ^^b^fjt l^ioop

Cj \^j JL:>jtio ^tca:o JLdoX ^;jt ^ . U*U ioJOfSDjbz) JLzsjiJo ^;^m^

oof JLjo fiA ^fbwf^ Uaof fAQ • )iS:njt^ JlQAi^v Jbco;:^ . JL^» iojOfisoJbi

>^iiA. ^Of\d v^^^oa^O^ 9i^J • JlQJO^Jb JLm^ Of^ ^l^i^ : yj^\1>

 ,

EPISTOLA FESTALIS X. 97
nienoth illucescet. Ex. qiio gjradatim septem hebdomadas supputantes, pen-
tecostem celebrabimus et debitum studium his diebHS impendentes, digni
:

fieri poterimus futurarum rerum per lesum Christum dominura nostrum

,

per quem sit gloria et imperium Patri in saecula saeculorum. Amen.

Sahitate invicem cum osculo sancto , nostrique in sanctis orationibus ve-
stris remiiiiscamini. Sahitant vos cuncti ,
qui mecum sunt, fratres, qui sem-
per memores vestri sunt. Equidem oro ut in Domino nostro incolume& sitis ,

carissimi fratres quos prae omnibus dilexi.

,

Exphcit decima epistola sancti Athanasii.

EPISTOLA XI.

Undecima Athanasii epistola, in consulatu secundo Constantii augusti et ch. anno 339.

primo Constantis, gubernante iterum Philagrio cappadoce, indictione

•XII-, cum dominica paschatis die -XVII* kal. maii, pharmuthi
esset
•XX-, Diocletiani anno -LV^

Xjeatus ille Paulus in omni virtute exercitus et Domini appellatus

I . , ,

fidehs *, nihil tamen pensi habebat nisi quod virtus et vera commendatio
, *i.Tiin. L12.

est , et caritati ac bono timori congruum. Hae in eo erant pecuhares dotes ,

donec ad caelestes illas res se extuht , et in paradisum pervenit praetergres- :

ILoox Jby ^OfOjHDj . yfio ^ojck JLAAico ; p\i\j ^OfVo Joi^jcj^ l^i^
f-a . li^^j^fD )j^^ajtai3 )jfili JLoXjkZ) <;±>.Jk, . . ^Aio? ^A^ii^ )a\^ . JbfA*o)o

Acuzu* JLf o? ^t^^j^

Jb? ]}jio \^:£i2i ^a^£u\a> ^^oofio . ^^r^ ^jL\nZ5 ^

^oi u£oa^J[^.iajaoj o^^o^o)^ JtA^lsoofT) . o^\^^ ji^m:^^ ^j «6f Oj^J^l )jOf

Jl ^DjOSjb Jia^Jbof ^CU^^ILS vxiOaO )i^.-^fD sj,6i dCDji^.£QJQD^O ^ijil

uOfoi^J 6f\^j JL:uk.,ri ^j ^Of ^fcobwiiiij ^^JL^.n^jjJbi . Of\^^ ^i>i? ^^
^ v^ioiOfJLaz) ttmN*^ v*oioi^)j oof ^^a)JI^j txaofjjjjb )»££Lxnjc ^OfO

^j» ^ltiC**0 ^aX^^ )iiUJO ^J cfiOOjJL^^DoJL^

^ «ivoi? JIa:^opoo . ^ju* )io9i^A>o 6f\n3 fja .

^ ucoc\oJL2>
Jbi^o^ o6<

vAOfoi^sA? Jbc\QDo )io^i^sAioy jbsD o6» y? 1)? : )oOf vjcaXa* o^ och v^ )ooo JL;^ J) ;

o\ 00« )oof >a,fly ^Of : )oOf )0*j\ )i^A*j iov^ajto ic\^ p^ 0?JLzjo** . )oOf

Un^? .^\3oii( JLiu^;2\o : vA:i.i? )i^AjLA5Qjt ^o\ ^o\ >$\\JLo Ii^f:i.o -.

 :

98 SANCTI ATHANASII

sus videlicet humanani conversationeni , superior evasit hominibus : et cum

et 12
i.Gjr. XIII 9. «ex parte enim cognoscimus, et ex
Uiinc rediit, praedicavit cuihbet dicens*:
^-
Ex gr. fi parte prophetamus. Nunc cognosco ex parte tunc autem cognoscar *, si- ;

» cut et cognitus fui.» Et reapse a sanctis ilhs caelestibus cognitus fuit tam-
quam ipsorum civis in omni re futura et perfecta. Quod dicit, ex parte,
ihud erat quod in praesenti ab eo cognoseebatur verumtamen propter illa :

*
subhmia ipsi a Domino communicata, perfectus evasit, aitque*: «quicumque
Pha. iti. 15.

» ergo perfecti sumus , hoc sentiamus. » Et quoniam Christi evangehum ab-

solutio est atque finis ilhus ministerii , quod per legem traditum fuit Isra-
heh ita res futurae finis erunt praesentium postea quam completa fuerint
, ;

evangeha et fideles homines iUa acceperint, quae nunc etsi non visa ex-
,

pectant, sicut idem Pauhis ait*: « nam quod videt quis, cur expectat Si .^
•
Rom. VIII. 2i.

» autem quae non videmus speramus , per patientiam expectamus. » Sic ,

ihe vir beatus cui apostolatus gratia commissa fuit scribebat volens om-
, , ,

nes homines similes ei esse. Porro erga homines caritas, ea demum virtus
est. Regni caelestis turba infinita est: miha mihum et decies centena miha

sunt ibi in Domini obsequium. lUuc homo ingredietur per angustam ar-
ctamque viam ingressus autem immensum spatium conspiciet et locum
: , ,

omnium maximum, ut ii narrant ,

qui spectatores atque heredes tahum re-,

rum fuerunt. Posuisti ante nos angustias. Deinde post angustias aiebant

/;.—a? J^ — pjj t^o . )oofJ JkiAib ^ ^^Js\ . IjOaIZ^^ );^0f\ ;n^j ^Of ^^^.^<^?

^MOf . Ul ^fi )i^;:^:^ l^^Of . ^LCDJ^ )Ms::no . ^^a^m )i^a^:o . v > t\n\

^o^i^^J )j^a:^z> . )Mi^:w o )j-ki^j v*6f ^ ci\a id^o . >^0f\>^ )M^fio is:>

. JL;^ ^ Of\ ^Ali^OfiJo ^*^l)^ ^^ ^Of ic\ ^f-fci.? OfliO isLOiJ ^Of s*00i .

. b^fi^j IjOi ;
^i^>? )tAiCi^^ ^a\>? ^aof ^a ;^? o )oof ^OfoJ^? )v^<^ .

lioQiQj ^j s*6» )j^jiiiijcii Jb^QA.0 l^o:^ . lAAAJk^o^ ^^)L\o*^)oofj v^ JLjjls?

^ . ^odp JijtOfj ^Of^ Jb^ojc : yj-*J^S ^Of jbiaof . ioof J^Of^i? ^.^^^ccu)^

H ^aca><:> Jk.Of
^j ^o^ U^oinc ^*\naioo ; JL\of^)oOf ^t-kOf ^*\5oJS:sd

Ib^ ^^»^ ; ^-•^? Im ;^a<^^ Jbo oof ; f:^l ^c\oJis oof^ Un^? ; ^Of\ ^jbl»

f^ . ^JAarnv* )iaj;zi^m>o ^ > ^;oin:£ X^^J'^? ^;^0f\ ^) yi • nrft>o sB(

i^^^i? )J^waa\jc )iari*^o :

JbJ^Q»^ )^^^^ °^ )°^ ^OfoJ^J ^^ IjOf ^U
^Of ILju? J^i^iN»^ . ^oofj Ofiojs? JijaAiZ) ^^Of\av )oOf Jb.o . )oof izii^ : o^
v-A^ ^jaSS^ .aS^ . JLsajtj )iQn\:^j «6f jjo^^ ^Of )i^^*j^oto . Jio^J^^ASO m<^
\L —^ Jl K>tO? fAli . VJU? ^ O^ "^.Ji^O . Ji>;^ ^i ^Ai^AiO ^^> QZijO
Ijiu? : 0>^ "^ ^^ OOf )ti)o . )JWqJL^ Dj )iQAA.*0^ )W ^)\ ^^ ^ )i^JLA^O .

fj^o ^ ^fJ^ . ^AiOfD jbXo? ftc£i£o . -^Ofj )iot*o JLw ooof^ ^$j6f ^^sojf
 ,

EPISTOLA FESTALIS XI. '99

eduxisti in latitadinem. Iteni : in tribnlatione dilatasti nobis Revera fra-
*.
'^S^^xy''^'^^^'
tres sanctorum heic angustia est quia ipsi
mei , vita ,
aerumnose laborant,
rerum futurarum desiderio ut ille dicit*: «heu mihi, quia peregrinatio mea , • ps. cxix :->.

» prolongata est!» Vel quia anguntur atque laborant ob aliorum salutem^

ut ad Corinthios Pauhis scribit *: « fortasse cum venero, humilialnt me •ii.cor.xu. 2^

» Deus; et moerebo propter multos ex iis qui ante peccaveruiit et non ,

» egerunt paenitentiam super immunditia et fornicatione et impudicitia

» quas gesserunt. » Quemadmodum etiam moerebat Samuhel de Sauhs j)er-

ditione : et popuh captivitatem deflebat Hieremias. Verumtamen post hanc

afflictionem , dolorem, atque tristitiam , cum de hoc mundo abibunt, exci-
piet eos divina hilaritas, gaudium atque laetitia , unde exulabunt miseria,
moeror ac gemitus.
2. Quae cum ita se habeant, fratres mei, ne quaeso umquam a terenda
virtutis via desinamus, sed eius consiUum sequamur, qui ait * « imitatores : m. cor. iv. u.

» mei estote, sicut ego Christi. »Consihum autem huiusmodi haud sohs Co-

rinthiis dat quia non horum tantummodo erat apostolus sed quia doctor
, ;

erat gentium in fide ac veritate, nos pariter cum praedictis commonet; gene-
ratimque omnibus haec universaha praecepta scribebat. Propterea dum scri-
beret quosdam exorabat ut in epistolis ad Romanos, ad Ephesios, et
,
,

ad Philemonem : ahos vero reprehendebat cum ira, veluti Corinthios et

. ^-Jik i^**o^? IbXolb ooi.0 )i^o^^ ^ i^^ns? .. .^;^? ^^ !^ U\ol

y%^hS.j ^Ofj )J^^;^;^ U:sv^ o? . i^l^j y^oj ^l oof )-ASivj wl»? U^ )^;jo
Jb^)^ UiifQS ^^^-^^ °? .' i^^ ^coiob «^ v*o :'^U ooi s^^l ^Oj .«,\^\

)U f—3 ,1 v\y ; ;ib)o )Li^i>Q£\ ^I^ c£oc\olsj U^u? . ^Uo ^X)j^oo

; Q-rsi Uo Q-^ OiDfDj ^$j6f ^ )ts^ ^ ^^)i)o )oi^ sAinnv^j >^ic\
OppU )00f "^r»)]^ ^^\^)QaCUC^ Uojk? . OV^? s*0j )iQl**.0 ^iOAJjO )io^t^
)JW»io )J^«^i^o JLs? ^f ^i^ ^ . ):^\» OfJ^AZui\ )oOf jEo JL>Of)o ."^oljtj

^ "^C^V>
}^J0 h^iSQQLZiO \l^0^ )OfiD )iOfA* . bof Jb^l!^ ^ ^QOl) fa ; )^0f

)00i^ U ; VAJ^? ^lAi£lA£0 JjAOf fO , )Jiv-wjio )JSjlbsO JUoOJ aS^^b^ Ofl^O^ ; >$0^
lbu>bf.>o . ;>©? fs )oOf s|\>6 )oofJ ^Of va.»)mo U? • )io^J^s-si^iZ)^ »*Of 1**^©? ^ sjLoaj

. M \>6 )jOf ^oiA JLJ^)a£\ vk^ c\ . JLaajcsoj Jb? ^\j ikD^l . ooof wk^.»^

) V^VW^ )a 0)\>0 fSO U? : l^iA )00f s*OfOJi^? ^$0f\.fc1 JLjsa\jc Jl£))^ ^^^^^
i^]U\ao . ^Of y^ sA^ y\r\ ^ ^? . )oOf s^Ofoi^? )f;joo )Zois^iOf^

^\^ . » > l\n\ ^^Of-ki^? l^^^ IbfDQS ^Of . )00f CiJ^ fA* ^\r\j ^Of
v*6f )iv-<s^L:i? ;a^ Jbjia? : . rr> * <^v> ^ >^o^ . )oOf oJ^ Jb»A*? i,Q\ p )^Of

—
J JJLs? ; v-ASiJ^o )Ja ;a<^ ^ >^6f2 . ^^^cia^aSo jAiDOfSOfO JaSCOO»» ic\j

l>mAaA\2\o jA£iAjQ\£b)io Ja£c\qc\^ JjJLa? s^\iD ^Ofi^s . I^Ul^o J^iSj->»afi"^y

 ,

100 SANCTI ATIIANASII

Galatas : aliis promittebat , ceu Colossensibus ac Thessalonicensibus : Phi-

hppenses autem hilariter excipiebat : Hebraeos edocebat , legem apud eos
tamquam umbram fuisse. Suos autem electos filios Timotheum ac Titum
ceu proximos erudiebat. Longinquos. denique commonefaciebat. Prorsus ip-
se fiebat omnia omnibus. Nam cum hic homo perfectus evasisset , dabat
operam ut sua doctrina singulorum usibus esset idonea ut omnimode ex ,

his ahquos salvaret. Neque effectu doctrina illius caruit sed ea ubique ;

disseminata, ad hunc usque diem fructum praebet.

3. Quam ob rem, dilecti mei, apostoUcam mentem debemus agnoscere.
Is precibus et exhortationibus usus est non initio suarum epistolarum tan-

j) tummodo, sed in earum conclusione ac medio. Spero itaque 'mihi pro-

pter vestras orationes concessum iri ut nullo modo sancti viri mentem de- ,

fraudem. Is in divinis rebus eruditus doctrinaeque vim probe sciens, ne- ,

cessarium putavit dilatare ab initio orationem circa Christum eiusque my-

sterium deinde vero morum integritatem ostendere ita ut cognito Do-
: ; ,

mino ac satis res eius edocti quidquid ipse iussisset sedulo exsequi vel-
, i, ,

lent. Etenim nisi legislator innotuerit nemo mandata eius dihgenter exse- ,

qui poterit. Ita se gessit fidehs ille Moyses Dei minister, qui ante quam
divinae legis verba promulgaret Dei notitiam praedicavit * : « audi Israhel,
Deut. vr. 4. ,

» dominus Deus tuus , dominus unus est. » Mox initiato populo , et cre-

.)oof ^\^ ooof^^ATu^D i^* . ^o^sA^o «jcoo)ofi,a^iA^ . lAzi^ Of\.*j ^^ \ik\^\

fSO . )oOf )o6f pfHD ^a v..^ sJLi\nS. . )oOf lO^:^ OOOf ^xOaa*^ fSO t^oj^

6f_\ )oof » "Sn f—a> ^\aj UojQCD i,a\ . )i^^ oof )oof ^Ofoi^? jAXsiaAio

""^AaOf M2) ]}j Q^ . s:>io.»j ^^Ofiic ^Jul) ^o\3) ^\a ^^ Issl^I . Ofiaia\i£\

. «.TiAZu* Jj^ ^^sioo . Uioa^ |l:£)fb^ JLf2i:£)0 Jbu j ^oj ^\nz> U? . OfWio ioof

L:^aA. oJsU )J? ; )lt::vjj^)? JL^oa- ^ c\ . lasSo JIaaaa^a. Jboop^ ;a,>s^ ^v

)oOfi : ^-ASOf ^ Jbs^icoio . )i,ai.fcit^o )i^.ml£iz> wuJLh>i? ^OfJ^j^sorio^Of^

,^0^ U^ fso . Jis^fD^ Ofi^juAio ^^ ^<:>^?? Pt^ 1)? • <s^i^r f*^ ^? «>^

>^jajj ^ l.kf axzi . )i^o3^ )iai2i\iDj J1a>j\ )oof '^^mo .. )oof .*Ofoi^? )i^6f!!^

— fcj ^-a^i^o . Ofruo»* )iVsAmjJ . **OfQ\:b<j )))^o JLsaA^o ^^^^^? v*6f )i^\iic\

i^JLA.kaA*^ o6f 1L;A ^\.kO ^m fo? U^l )m^ • ^^^^^? o6f ) Jfoi^ \qujjj

Jl£>)o . Jicsaiicuj ^^OfLkjOfio ^m\^ 1) v^ ^ • i^:>J2a>^\ ^$3-J ^£l2)J ^a\o^o

OfiAAAiioo ; wuJu*i^iD IraSa^ JbofS . i^JLx^Oi^ vitjj fnb^ ; ^Of^ jiojia^ ic\
^^q:sd )i^Of!!^ s*6f JLflOiCJ ia:^aA£DV )1n^\ v^^ ^ • lwi^Of>o oof Jbwa>o )ofSs.j

) ^;^ .^a;^> ^ >^icuL . ji^l )ofS^j )i^^M ^^? x^^ pt^c\ . )oof

^ij Of-iij o6\ Of2L^o . JLa:>\ OfTO^^ )0fO fS ^fi^ . oof fx* JL;^ ^Of^
 EPISTOLA FESTALIS XI. iOI

ilendarum renim tenorem edocto , memoria de vero Deo legem

et refricata ,

tulit earum rerum quibus homo , gratificari Deo

posset dicens non adul- , :

terabis , non furaberis ; cum alio quolibet praecepto. Item secundum apo-
stolicam doctrinam *, oportet accedentem ad Deum credere illum esse, et 'Beht.xi.G.

inquirentibus se fore remuneratorem. Quaeritur vero Deus per virtutis

opera, ut ait propheta *: « quaerite Dominum ; et cum inveneritis, invocate '»« lv. e.

» eum et cum ad vos propinquaveiit, dereUnquat impius viam suam

: , et
» homo ex lex cogitationem suam. »
4. Quod si quis testimonio Pastoris non offenditur, melius ei erit si

ante omnia discat , quae ille scripto tradidit : « in primis crede unum esse
» Deum qui creavit disposuitque res omnes quas ex nihilo ad existen-
, ,

» dum produxit. i) » Hinc beati evangelistae memores verborum Domini,

sub evangeliorum initiis de Salvatore nostro locuti sunt ; ut agnito primum
domino illo creatore, ea deinceps promulgare possent, quae credenda sunt.
Secus enim quomodo creditum foret scriptis de illo a ventre matris suae
caeco et de aUis qui visum recuperarunt caecis
, et de mortuis ad vitam ,

revocatis et de aqua in vinum mutata

, et de mundatis leprosis nisi de , ,

creatore adfirmavissent scribentes: « in principio erat Verbum. » Et secun-

^ «nN^ : «_j)^ )oiS^i s*CHo]^? l^iJO^ oof i,c^ ^^Of.^^1 Jbooi^o . ^$i":i:i.kOp^

.^QJL>v^i )J . ^c^^i )J . ;^? f-a lcoa:^ pjirb . vaj? oJ^ ^Sljc ^o^j.l*)b^ ^o^o
3;_dJ^^ oof^ sSiji .)i^»A**A\jt )i,Qia!^ ^J ;,^ s>l .• hs^l Jbf**? UfOoS y)o

>6^-3i.Iis_>0 . )00i );^? ^;JS OfS. ^A^? ^A^.kl)o . v*0f0i^)j ^CLkOpJ . \oi^\i

^-£>o . ) ^;^ o N^ . . J —OJ ;:b)j UsL^l . )i.oi\Aioj )i,0)a:b«£o ^o U^

);^^0 : 0<\a*3;oJ Ib^AJtt wDQIlAJ . >5^ ^^Di^ ^^ ^ . v*Ofo);D yj,O^Ot,^n%X ^^

; »^fc . i-j^h o<i,o^Ofm:s ^? "^^i,]^ U vjcj?

^j y? . o^^jzuulio JLioaiCLJ U

v*Ofoi^? ^j ^cuot p^ \^ p^ . \:^1 fS oof^ op^^ fJL^o^ >S? : ^l )oop

^Of^ft^? ^oofj^ v*o^ . 6f^)^? ]}j v*6f ^o ; ^io y^ ^Oi\^j o6i JofS^

Q-kJ^J JL;^^ v*OfO\v\^ ^aX»? :

Jbi^a^ Of^s££L\Of^)oOfO Jia^Of ^ ^? . fZii^

f sj U-n*? . .^iisa ^o;3 "^^^? x^^^ • JL\of<^)ootj JLfojo . Jbjo<aN\

. ^^jLiCuOii^ ^oSjj ^Of^ ^A^^i^sASD fS :

^Ab^^oJCiO ^iOjD )^ari^ o6» JL;^
Ia^^cpo . Oj^t uiD;a ^j ooj ^^<-^^ :
^oi^ fA ooof ^^*oii^ v^^ JLiLa^?

. ); v^»,>\ ) ^j
vib oof la\x>ajco . OisDOj ^aX»? )J^vJioo OM U^l . >5j6t

i^s s3l'^j ; .^i^ f3 a^\jc? )janic oof^j l) ciSs. . QAaji)^ ^*\-k? )^t^o
s*oioi^? Jbof :
f.\^i^ t-*®?? ^^^ ^J °^ "^^ f )?° : )i^\iO )oOf v*oioi^?

1) Citat liunc ipsum ex opere Pastoris locum Atha- apr/o-a?, z«j n-oino-a? ez Toi; [xrj ovtoj s!? t6 sjvai.
Dasius noster de incam. Verbi cap. 3, nec non de Quae verba adamussim pertinent ad praedicti Pasto-
decretis nic. synodi cap. 18: srgMTov vdvTuv oto-tso- ris librum II. mand. 1 Vide Cotelerium Patr. . apost.
<To> , oTj eI; IfiTTjv 6 Seoj, 0' Tof TTavTa xriaccg xai xaT- T. I. p. 80.
 , ,

102 SANCTI ATHANASII

duni Malthaeum : « et qui nascetur de semine Davidis,

Emmanu^hel liic est
fiHus Dei vivi » a quo ludaei pariter atque Ariani faciem avertunt sed nos ;

eum cognitum adoramus. Sic apostohis merito quibusdam scripsit, praeci-

pueque fiho suo commonefaciens illum quominus id aspernaretur quod a
,

Mi. Tim. II. 8. se didicerat. Quam rem commendans ait*: « memento lesu Christi, qui sur-
» rexit a mortuis, qui est de semine Davidis, secundum evangehum meum.»

Atque ut haec memoriae ilhus semper occurrerent, ilico haec verba scri-
psit: «haec meditare et in his esto. » Sane studium perpetuum, et divi-
,

norum verborum memoria, bonum Dei timorem roborant. Apostolo qui-

dem inerat caritas inseparabihs et inexpugnabihs erga Deum prout de se ,

ipse testatur, dum cum suorum consiliorum sociis fiduciahter sic dissere-
Rom. vni. 35. bat dicens * : « quis nos separabit a caritate Dei Ahos autem i ) devincie-
? »

•Pcov, V. 22. bat, veluti in proverbiis scriptum est*: « peccatorum suorum funibus im-
» pius ilhgatur. »
5. Quuin haec ludaei mohti fuerint , et Domino iniuriam intulerint
* Ps. II. I. errarunt ut sibimet iram attraherent. Ideo Scriptura cum moerore aiebat*r
cc quare gloriatae sunt a) gentes , et popuh meditati sunt inania Vana erat
? »

ludaeorum molitio, qui mortem machinabantur vitae, et contra Verbum

patris absurda struebant. Quis nunc ihorum dispersionem , urbisque ipso-

;
s^^o^l U^oo^ >*n<^o»>o ^ <^JLk)? p^ Oii^j oof . |La> jofS^^ Of^^o ^\^)abci:^

ou.\lt U^l ^ s^Of^ JLxa\jc s9^ xf t>^

i^jL\0 • •
x^^!*^^ ^L^^oi^sJ^ o ^^ x:^*
: ^£\aU o^j ^ot Kmnj |J^ )oOf ^Of^x^o ^ . Of\^9 ^i^ ^^ J^Jk^iiS : )oot

Y^i ^ojj ^j Of^f) ^ . \ts^ ^ poj JLaaJL^ ^ajL\ i^jlU ^ o^ ^fiO|s>o-

: o»\ ^;oJ^j >&.jw\no JbjOforbw^ ^Of sBJj ^j Uru? . «.X*^ s^]L\of^)oof

JL^oof . ^oof ^Of::^ . JL^Ofi? ^\of . ;io? jjj Of\ ^i^ OfiisiJCfS . ;:b? fS

jj . )of_\Jb^^ )i^s_\A>i ^ov^^j^ ^ ^\ajj^ • )i^Of!!^ )l:ao^ JbfOfOr^o . Iju:^^

jbiaof fd oof^ hcuj . Ofic\9 oof JI^OjA JUld ^iumj^i^) Jii»rfix»iS:so |Jo
^^ Ujt^Si^
uu.JU*i^ JL&UtJi^ : ^Ab^fiS^ ^Of ^Uj >^0» ^\^^0 : OfJ^^^OD JLb^fiSiO

f —^,^ U;s^ >$JOf . )of!^9 opciA* ^ ^_\ »jto;aj QJ2D . i^ioj

p
. ILjoofA cu^Ofi? ^Of fS Jko . -AA*1^ »*OfOOf^j ^Ofv^caZ) . DiS^ ^^? Ui^sD
)1 — :i)i^^_:D Uoi \^o . )ji<.5j^o» ^iisA:^ ^^Of*!»^? o^ ^objj osi JLi^iaso

. )iis£U,IO ^^Ofi? )iaib)o . JLoabbw OA^i^Jk.? )liC\ . );iD? JA )j^iO s^OfA^

:
JLu^ ^ lioio ooof ^fi^f : jLojci^j ^^i^sliJUAio ioOf Of^f^J fA^ ^i^sOk;»

^Offjco IjUjsJ ja» ;a<;w aiio ^ Jb)j Ofiis\:!D^\nDc\ ^iS^A^sc )J ooof

^ njo>»i^o
1) Ileic fit lacuna \n editioiie londineusi p. ')f$. 2) Verbum est polysemum (p^oaVo-itv ,
gloriari
Sed epistolae deindeconlinuatio u.sque adfinem sup- \c\ fremcre. Variat_autem Imius loci verbum apud
pletur illie in additamentis p. ^ (17). priscos interpretes.
 EPISTOLA FESTALIS XI. , 103

Tuni exterminium spectans, haud iure meritoque dicat: vae iliis, qui male
contra se meditantur dicentes *
: « circumveniamus iustum ,
quia nobis mini- •
sap. ii. i/.^

» me placet.» Merito, fratres mei, duiu per libros vagi discurrerent, nequa-
-cjuam tamen illud agnoscebant: «qui foveam proximo suo fodit, in eandem
» incidet *. Item : qui sepem disslpat mordet eum colnber. » Et nisi faciem , 'eccU:.x.s.

suam a Domino avertissent , haud ea formidarent quae in divinis laudibus

praedicuntur *: « captae fuerunt gentes fune quem ipsae struxerunt; in la- ps. ix. ig.

queo quem absconderunt, comprehensus est pes eorum. Cognoscetur Do-

»

» minus iudicia faciens in operibus manum suarum comprehensus est pec- ;

» cator. » Hoc item animadvertite *: « venient eis insidiae quas non cogno- * ps. xxxrv. s.
,

scebant; laqueus quem occultaverunt capiet eos. » Haec videlicet non in- ,

tellexerunt; secus, Dominum gloriae non crucifixissent*. "i. cor. ii. s.

6. Quamobrem iusti atque fideles Domini famuli, disciplinam propter

regnum caelorum amplexi, hinc nova et vetera hauriunt, atque in verbis
Domini meditantur domi sedentes dormientes, vigilantes, et in viis am-
, ,

bulantes bona spe praediti, propter Spiritus promissionem qui dicit *:

,

« beatus vir qui non abiit in consilium impiorum et in via peccato- , • ps. 1. 1.

rum non stetit et in cathedra pestilentium non sedit sed voluntas

)i , ;

» eius in lege Domini et in ipsius lege meditatur die ac nocte. » Firma ,

autem fide laeti spe quieti spiritu,, fidueiahter dicent *: « os meum lo-
,
, *ps. xlviii. 4.

» quetur sapientiam , et meditatio cordis mei prudentiam. Item*: medita- • ps. lxxvi. is.

. ^ojoi^? ^ ). v\ A ff> zi \}j ^^^-^^ : li^j)^ v*Of.*UoJb , ^;l>o? fja ^oofX2J "^noaV
oof^ : 000« ^A^f-k U • l^hJ^ ^)v» ooof ^o^ v.^ ^ ^l h^ . k^hctJ^o
Jj qS^o . JLo^» ^oia*Jisnj Jl^£o fi^jo ; ^^^aj o^ o^;d^ )j^a^ i-^y
wOOf ^Aioibj ^*\.k? ^ OOOf ^ja\**J (-1)^ .)-fc;^ ^ ^^O^? QOJSOf)^ OOOf v$Of^i^?

oof UjSl^ : OfZii^j oof )lrux3 )s:\wa^. o%^Mj v*6f •. ji^oi!!^ )i^i>oW.i^ ^pli^
©\^$ LCU )fi^ : Ul? t^ ^ L'^ ^Mi^ . ^Of^^j Jl^^ if*>U? Ci**^?

Qa»^$ odf )t^.o . ^M Uj o6i Uj>2) ^o^ JlUj JoiO . Uoi o;^ :
)a^ fj^U?

• OOOf ^_aZ\ i )iV^_A*aZUti$ d^;.:^ C\ . Q\jDi^£D? U ^j ^o^ ^? JOj^U

: IjiiHLj )iaa\^\ Of:£\U? jA : Uf^J ^OiO^S:^ U^Oj^qo IsLjj . Uoi ""^^^^

Ofci^ f-A : JL;:!0^ v*0fa\icii5 ^^Ofi^o :

y>:^^s> )iS^i^o )i*^ o^ioo

>^Of>i^? )»ri£0 v^tA^jc ^a . )i^)olz) ^A2\opc fS :

^A>£uD %^o y»r^ a fc fS : ji^^An^

lh> —^fiio "^j? ))j oof )f^;;^ oof )ji^a^ . '^U oof lA*ofj JLjoax ^^^^
Joof «Ofoi^? J)? : ^i^ J) JLnjI>o^ Izsio:^ ^o . p£> J) U^j Ja^^oJ^o .
h^ij
^^lhs TO\> t-D : Ja\^o )v^,s^ t? i^Ofi^ Of£oaicii250 . OfiAZj. U'^j o»£oosni-^

Jboos^ : ;:^J:^ JaSu^J^ ^89^^ ^? :^^i9 l**oli:i ^ 'x^^ U^^^ o :

^iais^op
 104 SANCTI ATUANASII

» tas sum in omnibus operibus tuis ; et opera manuum tuarum considera-

» bam. Si memineram tui super stratum meum in matutinis medita-
,

Ps. LXII. 7. » bar de te. «meditatio cordis mei

» Deinde adhuc confidentius dicent *:

» in conspectu tuo semper. » Quis porro huiusmodi hominis finis ? Hic

^ ps. XVIII. 13. statim in verba erumpet
*
(cDominus adiutor meus ac Uberator. » Cum his :

ergo qui apud semet ipsos contemplabuntur et in corde suo Domini me-
,
,

mores erunt , nuUus poterit hostis proehari ;

quia cor illorum ob suam erga
*
*ps. cxxiv. I. Dominum fiduciam , ita se habebit ut scriptum est : « qui confidunt in Do-
» mino sicut mons Sion ;non commovebitur in aeternum qui habitat in
» Hierusalem^ » Quod si aUquando calhdus ille praesumat ausitque aciem ,

praesertim sanctorum perrumpere , et discidium inter fratres efficere , ipsis

quidem hoc etiam aderit; qui non solum eos ulciscetur, sed interim
in
etiam dum flagellantur divina illa promissio eosdem hberabit: «Dominus
,

* Exod. XIV.I4. » pugnabit pro vobis * ». Propterea etiamsi angustiae ac tentationes exterius
invadant, hi nihilominus, verba apostoU considerantes angustiarum pa- ,

tientes in precibus perseverantes

, et ingruentibus casibus meditationem ,

legis opponentes Deum placaturi sunt recitatis iis quae scripta sunt ver-
, ,

*ps.cxviiL 143. bis: « tribulatio et angustiae invenerunt me *: Et mandata tua, meditatio

» mea est *.»

7. Verumtamen quia haec haud externis tantum actibus peragenda

i^oo* jo^^j^ qSs.0 . i^oo^ IL^o^]^ ^^-^? ^^h )^^^^° : 't-*!'^ v^o^Nn^
I-aCIa^;^ ^? f_a ^fj^ . v|2> i^oo* IL^o^i^ )fSp . vxi^^QA.i, ^ »A
i^<:>j^ v^Of ^ . vaL>.?),>oo s^iiy^^ jb^f^ Ufio . \:kil ^ )i^AiO Ofi^JL ;^ . )bo<

lL\2Qn£o )0f:>o U . U;s^ ^o^:^^ >^0f\^^ jbil^o . i^OfA^ii^ ^^i^ Uao^^

. cui^^ ^jM l^i^ l^J |b\aoi^ X!^^? U:^ :

yffl>i>^o vv^ ^jio • <^«^
;— iab: >.$ 00* . p-^i^ ^jL^i-jU U >$*o^>? )f^ h-^1 • l^i^ "^ ^aXasU ^*Xfc?

i^^^i^-^ : t^<^ ^ h^U* oof ^OfX^iDc^ sx»;:£iJo ^)^ ^fJ? • • )p\*..^o|b)

c\ . JL;^ )jo^2> s9? >$0f^ i^? j ^3l\2l^ l^l k^^Q . Ix^ibj )^f£c\ asojxajj

JL^OQJL i^OfS. ).^\> ^f^i^ Ot-S ^ )o^ fSO U? • )Onji^ ^0fA2\*** jq*a\s
^ Ijcumjo U^o? ^? :
la^Of ^ . a*^ y^fu2\** U\^ JLof )o3^ v^^^ oo»

)I,Qj^po . ^orn-^^v^ JbXoJbo . )i^^AjlA\jc JLiizs am*i? o '>$jf >$sfjj ;z\

)o^\U : ^k;::^^? ^Of ^^oc\ Q::£i£0 ; JbsQiOJj c>oi )L^oo\o . ^».':^ rr»o*,

^>j Jbt^QSo ; ww-jQjj>niti JLso^jo HjXo? . ^rui^j ^Of ^;l>o?

^ ^\^
JLzutOw^ sS)o Uf ; )i^»^i^fi^S:^^ JQjj\3 C\j ^^^^^ r^fH? • v*\*J JU^OOf
'
. iio? fS *^i^f s2l£do? ^ii^ . )io^iV^j )io>QNff>V ^^i^ )\A:bwfi^j ^Of
 ,

EPISTOLA FESTALIS XI. 105

sunt , sed mentis qiioque cogitatione considerancla ,

qao rtrtutem exercea-
nnis; idcirco ille subdidit: «praevenerunt oculi mei ad te diluculo, ut me-
» ditarer eloquia tua*». Oportet enim animi cogitationes in hominibns v. ns.

puris ,
praeire actibus qui corpore fiunt , et non vice versa. Noster quo
que Salvator hanc doctrinam traditiirus ab animi cogitationibus coepit ,

dicens « qui spectat mulierem ad concupiscendum eam

*
: iam moechatus ,
• Matih. v. 2».

» est. Et qui fratri suo irascetur, reus homicidii est*.» Quippe ira non prae- i.iou. m.15.

cedente, homicidium excluditur: exclusa pariter cupiditate, crimen adulte-

rii aberit. Necessaria est igitur dilecti mei legis meditatio et continuum , , ,

virtutis exercitium quo nulla in re vir sanctus claudicet sed in omni opere
,
,

bono perfectus sit etenim his vitae aeternae promissio adnexa est ut Pau-
: ,

lus Timotheo scribebat quo loco meditationem vocabulo exercitationis in-

,

digitabat, dicens *: « exerce te ipsum ad pietatem nam corporalis exercita- : •i.Tim.iv.7.

» tio ad modicum utilis est pietas autem ad omnia utilis est , promissio- ,

» nem habens vitae quae nunc est, et futurae. »

8. Mirabilis est viri huius virtus, fratres mei; qui dum monet Timo-
theum mandat omnibus ut rei cuilibet exercitium pietatis anteferant; sed
,

prae ceteris omnibus fidem erga Deum pensi habeant. Nam quae hominis
esset bonitas, qui dum inique peccat, nihilominus iiraecepti observantiam
simularet ? Immo vero nullam legis partem observare posset ,
qui iniquus
est: namque animi sententiae, opera quoque consentire necesse est, prout

Ib*. fS Uoi sS)o c\ 0? . );^ fOj «df )|o^Q\fn\ ^fOJ ;

^^:^\a>^ ^^)?
)|L—*xJj ^? oof ; Vio? j.a ^;jc )i^^Aicf i^oj ^Of )i^XiI>o ^ . ^o;^ s2\jj

)00M )bu*xiD s^OfOA*? ^ Jk^^? ^o ;

l^^ ^!^ ^ ^**"^^? ^*^ ^^ )i^^
l.^fD fS )i^«5^» ^)o . V-^ y^i-^ }^^^^ : ^? D '^°^ ^'^ !^ • )^^^
JL-A^Of V* —2U2U* ^\-_A30f oof JLnu^ . )f a^ ^J UaJL^ J^? U . IL^UJ^
;a£Qx> )oofj )Ojic:i \}j Uiu? . )io^JVvA:iiZ)^ )J^^Aa*J^oo U ^iOkOii^o . jbcoo^»^»

)bL-nii.Q>o ^Of U^ M^ Nx^siixio )oOfj lii^ \^=^ "^a ic\

S>1 IjCkfO . jJJ .

lu5D? JL^oo^o oi^ wroo)ofiQ5CA^ u£oc\a2 00f$ hsul i^? ^\^j L^}
; .

^^^ Jijcioj . )i^A>j ioUajc ic^ vA i^l sJCt^ ; '^l ^ o»i^J^ JU,^oj
ys» vi\n ic\ ; ^j )J^A*j io^ajL . JbUciiD .*Ofoi^? "^^Afi) '^J2> )k^?
s*Of )ofAiDi . ^\^^o JijcOfj iJlj o^ ^k^i |Ur\o:^^ slo^ ; ji^Uo^ Oi^h^l
J>V )OjiD )Jj ; fdS ^^0f\::\0 uXflo)ofi,QiDA^ ;a^ fAT) , wJl? )f^^? Ofiofi^iO

^$—»00 ^^«-iDfaj .
p^ ^\—3 ^ ;^i^ JJ? . )i^.\A*j ioMSJc pfD ^^fi^t
jft-aiWjD ^? "^;^^ 60^ ; 11^^=^ M<^ «Of }^l . )o^]bj s*6f ^ioivitOf^

^? .>^;^^ odf ;^>:£\ )jso ; JioQiCLJj )i^oiiD |ls? ^j ^^Vjbso . Jbjjsos ;^$
14
 — ,
,

106 SANCTI ATIIANASH

•ips. xiij. 1. Spiritus hos repreheiulit dicens *: « dixit insipiens in corde suo , non est
» Deus. )) Mox eadeni scriptura , nt opera demonstret cogitationuni pedi-
sequa , ait : « corrupti sunt , et in studiis suis inquinati. )) Homo er^o
iniquus, corpore quoque corrumpitur, cum furatur, moechatur, maledi-
cit, ebriatur , atque his similia committit. Quemadmodum propheta quoque
^Hier. IX. 2. Hiercmias , dum de his cum Israhele expostularet, clamabat dicens *
: « quis
)) mihi ahud donet in deserto diversorium, nt popuhnn menm derehnquam,
)) et recedam ? Quia omnes adulteri sunt coetus praevaricatorum
ab eis ,

)) arcum hnguam suam tetenderunt. Mendacium et incredulitas

et quasi
))invahierunt super terram de malo ad malum progressi sunt et me ; ,

;)non cognoverunt, Igitur iniquitatis mendaciique vocabulis, opera il-

))

lorum vituperabat et sub imagine illorum qui increduli Deum ignorabant

:
,

populi scelera accusabat.

9. Fides ac pietas conexae sunt atque sorores : qui Deo credit ,
pietate
non caret ; et qui pietatem habet , valde credit. Igitur qui in iniquitate ver-
satur, sine dubio et in fide errat : et qui a pietate excidit, a vera pariter fide
excidit quam suum ^^raemonens
possidebat. Paulus quideni discipulum ,

II. Tim. II. 16. hoc ei consilium praebet*: impura verba devita, multum enim proficiunt «

(cad impietatem et sermo eorum ut cancer serpit ex quiljus est Hyme-

, ;

))naeus et Philetus quorum patratam iniquitatem narrat dicens qui a

)) :

. )i.Oi>Q:^£0 3)1 ^Of ^^Uj ^jSluUl ^ Ofi^U Of^i^)? fx^ )f^?

Oi^ i^^f )00fJ :

. )of_S^ i^->\^ o^riXzi U^^ fiof . fio? fS ^Of^ >rans^ ^of vS)$ U^? :

Q.\::iA*if . '^l lh.::xs^^\ ^aj^ )i,05jai>£Q\ )i^\>o oo^ ^Ofii. )a>x>c p ^ti^
.^Haj^ Off.5^2> JSJo uCDo^S "^a ^ n&^jl;^^ ooio ^fX) . ^o^iblz) oaiJilo

U^l • ;i.£D ^\ofbv ^ion ^^of t^o . )6i o . l*>po t.a . ^IL^ ^ .
^^ ^
\.h » ai:^ ; ^iolo hyO ^ ^oi ^^»^sic ^^);^^!^ ^fi^i^ . JLzu 1*^0^? SiU

"V-^^iC . ^oo^liD "^i^o w»-\>^ Jbi^:^ «OtOAilzuLJo .

);^25t::^^ )i^v^? )U? vA
)Jo )ia\^j . )i^«^ ^*l ^o^Lt^ Q**i^o . Jiiba\^^ |iAA.ai3 . ^f^^J ^^0^.^^^

. a_i.f^ U JS,o ; aaaj jtnsii^ i,a\ )i^Ju3 ^o .

K^? "^ i^\A>^i,? )i,ai^j.Of

. )i^Ju:2 i,c\ )i^o ^^ ^Of^ )i,ofa:i^£oo . )i,a\<v. ^o ^001 ^ )i,ai^.A:i luo

r ooo< Ixia^OfiD )Jo . U;^i:\ ooo» ^A^t^ ]]j ^oj ^j ^aZs l^OfAiioi) )ooi uma^
^Of^i^^f )i^^2iAaj . )i^\**9 iov^JLO v^vj^ )i,ai>cuOf . ^;.^snio >oo\^^ Jl^o^^
v-ki^ ^A*^ fA2,A,^ 06) 3)0 . ^>!»^ fASA, ^^HjkOfiO OfZi^ v.;s^ oofO . )i,ai^)o

.
j\—S )i,aii!a.fcOf ^ ^)o uCoOfS ^\a ^ . )oof JI:^a.o;z5^ ^ASOf ooj . ^^o^
t —s? i^a v*6f . )i,MfJc Jiat^Of ^o ^aj .^aj )i^\A*^ iov^ajc ^^ oofo

}] o JSJo ^ . ;^)o 0ffA:^i^\ ^\io ^Ofca:^ ^ uCoa\oJ[s ; o\ i^^J JUaof

^0f\^^ )i^\ioo . 1^0;^ ^^oi^Joo >A<sj^ i^)vki^ . Ii^sca>o \-»oof ]l)^£^

 —

EPISTOLA FESTALIS XI. 107

» veritate declinaverunt, dicentes resurrectionein esse iam factain.» Deinde

ideni apostolus, nt denionstret sociain esse fidei pietatein, ait*: « et om- * u.riH» m. li.

» nes qui pie vivere volent , propter lesum Christiiin persecutionein pa-
» tientur. » Quamobrem ne quis in persecutionibus pietati nuncium remit-
tat, fidem conservandam suadet, subdens*: « tu vero permane in iis quae v. a.

» didicisti , et in quibns es confirmatus. » Nam quemadmodum si frater a

fratre adiuvetur, ambo invicem loco moenium fiunt ; ita ildes ac pietas,
eodem stipite ortae , inter se coliaerent : et qui in una exercetur , ne-
cessario corroboratur in altera. Ideo cum vellet Paulus discipulum suum
ad pietatem exerceri , et denique pro fide certare , suadebat ei dicens *: i rim. vMa.

« certa bonum apprehende vitam aeternam. » Ceteruin

certamen fidei , et

ante omnia ab idolorum impietate recedendum homini est firmeque cre- ,

dendum esse Deum. Tum adversariis depugnet. deinde fide nixus cum
lo. Una est ambarum spes, id est fidei atque pietatis sciHcet vita ae- ,

terna. Certa inquam bonum fidei certamen et apprehende vitam aeter-

, , ,

nam exerce te ad pietatem quoniam haec habet praesentis vitae atque

: ,

futurae promissionem. Propterea Arius et Manes ,

qui nunc ab ecclesia
exiverunt, dum oppugnant Christum
foveam foderunt, in qua
, infidelitatis

sunt confracti : et impietate provecti, fidem simpHcium pervertunt in Dei ,

SJJ.U . • oaci^^ASo o)ofJOfiooo( i*Ofoi^f ^^Ofiioo . jQ>*)i. wccoj )i^t.\ja ^^l

. ^-—k^^ib? %^ Oa^? )i,aiicuof ^^ >5j6« . ;^f ^ Jki^^J^ o^f? ^j hsul

)o —wJj JLiii )i,am^oi^ ^5,°^ i^ !^ :
Tf? *^°^ • ^ ^®^ °!^ ^ )i^i£uc^

)J^_\a*^ iov^KZi^ >$Of\ao '^l JLaa\jl ooi )i^\**i J.o;AaiL\

r^;? XT"^"*^
.

i,o;u.aAZi *jcj? ^aSLu JLso^o»z> ]}j U^l ^^h^ i^s^^i^o JLxaj^ ^ojuzs ^U
i^^^\>j ^^^lb )aD ^j J^l . v*i^? ,.£l£oo? .» ^iom^Of ^»^^ ^^^ . )i^**^
U-aOf . ^^OfS, ^JOf ^oof )^ajc . v*OfaA>? ^ fj.^i^j JL)j bjis)o . U^i^x)o
ooio • ^^i. )?vj^ v^Of-fci^? )iawufcajc i^ajc ^ . )i^A*^ iovs^jto )iai:£i.kOf

OOf A^ji^J IZS^ l-a^^sj^O .^^wu^i^ )i,v>*? v*6f30 v*ajb? ^ . ^Ql^U Jf^AxZJ^

. ;:!C? t^ o^. v^>oi> )i,ai:jcu0f3 l^^W P^?° \li^ :

)i^A>? i,oU£uo jf.^\l

ooM? ; U:^ )Oj.Dc\ .

^n\j U^ ja**)o . )i,ai:^Of^ )m2ul JLjo^ ^Jti^i,?

. )jaj M^ )o*^ v*Ofoi^? i^^vk^Jt^ odfZ50 . )»ai^i jb^o^ ^ ^su^U <^U

y^ >0|>i,j»|y . fcjti^<»_ai^ ^o;n>o J^)]3aiicD^ ^*X»? ic\ )i,ai^^op)o "^ao^
) J^ . ); — =i£0 v*Ofoi^? fA* . )i^A*j io^j^ajc^o )iaiicu0fj ^j ly^l : U^
. n
)f \^ » JLaIIzs ^oa*? . )iai:^Ofy ^v^ajc Jba^? ;^f ;a^ vjci^i.i' . p\i\j
I —Jijo L-JLOf^ JLjoajL v<;^ 6\ i^? . )i^A*f ioUajc i,c\ s^\ i^o? .jc^io

)a-:b. N-J_» . ]l^ ^ oiiaj )jcofj ^\*J o^^^dioo jL^J )jOf "^^ . ^j^i^»
^A^oi^^K>o fso . aaoJ^? OiZij oof . )iaiia.»Of ]ij
if^^^ o;.£u* ^? JLaajc^»
 lO^ SANCTI ATHANASII

filiaiM blasplieftiantes, quem creaturam

non extantibus esse dicunt, atque ex
Ikctum. Sed quomodo tunc adversus Philetum atque Hymenaeum, ita nunc
> II. Tim. n. I». contra parem illis impietatem, cavet unicuique apostolus dicens *: nunc au-
» tem fidei fundamentum elevatumest, habens signaculum hoc: cognovit

» Dominus qui sunt eius et discedat ab iniquitate omnis qui invocat ;

» nomen Domini. » Bonum est ab impietate discedere, atque ab iniquitatis

operibus, ut recte unusquisque festum agere queat. Qui autem impiorum
sordescit impuritate pascha domini nostri Dei immolare non poterit. Quare
,

»Exo(i. VIII.26. ille etiam tunc in Aegypto degens populus aiebat *: nobis non licet in Ae-

gypto pascha doniini nostri Dei immolare. Idem quin immo omnium Deus,
recedere Israhelitas a Pharaone volebat , et a iugo ferreo , ut qualibet im-
probitate liberi , et omni extranea opinione spohati , Dei notitiam suscipere
possent , cuni virtutis operibus. Idcirco aiebat: recedite ab eis, egredimini
de medio illorum : nolite tangere impuros ; secus nemo peccato emerget,
nemo virtutis opera sectabitur ; nisi cum operum studio et pietatis exer-
citio, fidei pro qua Paulus proehatus coro-
simul confessionem teneat ,
,

nam iustitiae adeptus est, quam dabit ille iustus iudex nec huic tantum- ;

modo sed et omnibus eidem simihbus.

,

II. Huiusmodi meditatio ac pietatis exercitium sanctis perpetuo fami-

, ^;>o)o )ofS^^ OffZj "^ ^j.^^ j.» . I^axS^ )iaJiCi.fcOf ^aSOfio . JI^xok:)

^z^odi^ . ^vfcOfj JbW U? . )oof ^Of^J^>? ]}j ^Of ^jo . w^OfoJ^^? )i^;3t

) iojj JLb^jcot ^ . IjLOf y£>t JjLaof . ^ojopo^oofO «jioa^^A^ iS^j >$JOi

)i,H—J^ ^\_ASOf ^ )^xo)j^jc . fk>l fs ^i\n^ JLwAjl iOfjLio pfD . ^6ff\

. o^_\^j v^o^.»i^^)j ^^Jo^ Jl.^;^ ^j-fc . Jbof Jisoj^ 6^ h^l >.a . i^iOD )of!^^

;_A^ oof . )$Jbb\ JLiJu ^jSlscj : VA.J? )^i^j UsL^l . )Jab.j )f£b. ^o JbA.oi

^ . <^\^? )of3v J[^;^\ U^ vAxOfJj )r^ U : Ji^^j? )loJi:i^ "^SiXsiVooj

uu.-^jj^ ^,io U . )oOf *^l ^^r^ '°^ ^Ofoi^? Xft^*^? °^ Jb^^o . ii>fOf

^5iiA*K>? )oof Jbi ."^a "^j )of^ ^? oof sS? . ,^^j )ofS^ JL;:sciiv ^^.^^ U»jS
"^O . ^^^K*i^ )i.aJVA3 ^ ^J hsL^l . VilSlJ )fCLD ^O >$^;^? v*OfOf£^ ^
^Of )i,o^a^£ojo . jofS^^ )i^f*j s^oop )j.\Snio ; ^?rSO ^^Ofiio U^aOJ )laQ£o

. ^aA..^;^]. U ))liii^3o ^^OfJ^oo ^ aoaS ^o^iio ao»^)^ v^ f^? . )i,o^^^Aia3t

JL^oo^ y? UJ .
^l ]lQ^^*:i£)j )jii^o .. )i^A^ ^ wa2L5 vaj? U ^j ^U»;*»?
; )iaiiiLkOfj )i^<>joi^ ?aA*Jb ; w.aib.i,? )i^\A>? i,ovvax3j oof U-^op ^o )pil? .-

o*\ o^j oof . jLsQj )i,a£u^H JIaX^» o^Sv h^ ; ^h^ll ^ ds^d^olB b]j ^6i

JLs^oOf . Jbjia oof U^j v^OfQ^i^ . (Of^) ^o^ X^?? ^^>? v^Of\nS.o l)( ; jQij\

JbtOf ^l . Jbc.*ti\ ciAi^o fs ^jL\n3 . )i^\*>j ;a2uc U-^oio . JjOf ^}jj v^

 ,,

EPISTOLA. FESTALIS \(. J09

linre, nunc quoque enim scriptura ut quum fuerimus ita affecti
instat ; vult ,

cmn illis festum celebremus. Quid enim aliud festum est nisi ad Deum ora- ,

tio continua ,
pietatis scientia , et preces non vaga quadam ratione sed con-
coi^i cordium consensu actae Quapropter volens Paulus nos hoc modo ?

semper esse dispositos, mandat dicens *: « semper gaudete sine intermis- , ' LThess. V. 16.

» sione orate, in omnibus gratias agite. » Ne igitur seorsum sed coniunctim

atque concorditer cuncti simul festum agamus ceu hortatur propheta di- ,

cens * « venite exultemus Doniino laudemus Deum salvatorem nostrum. »

: , Ps. XCIV. 1.

Quis ita piger est , quis inquam audita divina voce quodUbet haud omittit ,

negotium , ut ad communem concionem festalemque conventum accurrat

qui non uno in loco celebratur ? Non enim unius loci sollemnitas « sed
» omnem terram exivit sonus eorum et in fines orbis terrae verba eo-
in ,

» rum *. » Non uno in loco sacrificium offertur sed in omni populo tus ,
Ps.XVIlI.5.
offertur mundumque sacrificium Deo. Cum sic unanimiter extolletur laus
et oratio ab iis qui ubique sunt ad |>atrem illum clementem ac bonum
, ,
;

cum universa catholica ecclesia, ubique diffusa , coniunctim et cum exul-

tante laetitia Deum cum unusquisque generatim laudem extol-
adorabit ;

let, dicetque amen ;

quam bene nobis erit, fratres mei? Quis non gaudebit,
cum recte orabit ? Tunc ipsa hostilis artificii moenia tamquam Hierichun- ,

tis, subito cadent : tunc purum Spiritus sancti donum in singulos copiose ef-

. lios^Jt ^^ ^Of Jb\ Of\a ^j ; )\J\)j^ji^ U )id^*,*o ;

)J^\a*j iouajtj

^JL^nzi . '^l fs fii3 ;

^>.s:iaCo ^oof^ ^a\QS Jbil Uaof ^^aof ^^\nZ5 ^
U) ; J^JL^2>o ^ASOf J) . JiciZL^ a\ziO p^ ^nzi . c\, )a\jt \ij . Of**

fOf — > oi . ;^J o »^*j^ JLnj^ Un^? . f^t^ Ivj^? ^\a J^JkAiao J^)^
O-Jio o? . Uxr^Of^o v*OfoJ^? Jjiaof ^xsof qj>d . ^o;^ )of^)J .^1::^^^ jLfiiflr^

^otU : vJiiut pf^ ^\ja fS Vj U^? : )J^OfSs. JId liZij oof Ka^:uL |J Uaofj

)fA* )J^o^ ;^<sj^ c\ :

)J^30^ )v^ c\ o^^ . )fK^ Ujq^o IaI^s JLjcaia ic\

llio )j^sAj;y)\J^^ Jisd£az50 .^^Of,\>^ )i^^ J^QSu h-^l bf\aii U? ;

jom^ )iXf:^
JLjj^^o );^ . )s:is. ^n:^ U? ;
jJW^i Jb^oJ^ )J^o^ \^Zi c^o . I^o^j
: i*.o^^\n^^ ^^6f : ^$Of\a ^ J^Uojc liAOf^ ^j ^J^? . )o^U o^oJ^oo JLaj

^j^Xoilo )if^ 6f\3j K*^o^? , Jbi^o Uia* U^l oof ic\ : sSisol )ia\ .0 )JWaZiJLi

: )ofii.U )i^^o U\sije£) Of^ f^ 6f30 \^*j^l . )|o^o )iof>* p^ ; ^o^ \si2>j **0f

. sjS^I )oOfi U l^^^ i^l : x^? i^)o )J^a2Jci >Jim:D J^v^Jja^ sjci\d jA

jio — ifCi^iio 6f—\a^ jjiajto ;a^ ^J . Upo i^)pfcU tA ^f-kOf JL^J^ U oi^D

• . 1%^^ JL^of^ 3oi jjksajLO : ^\^ J^);>JS^ aAx.ftU)^ h^-^o^ . )j^sA\=)an£D

 ,
,

110 SANCTI ATHANASir

^ps.Lxxxix.i4. fuiidetur , ita ut onmes agnito Spiritus adventu dicturi sint *

: « repleti su-
» mus mane misericordia tua, et laetati sumus atque exultavimus in die-
» bus nostris. )>

12. Quae cum nemoque nostrum

ita se habeant, cantemus cum sanctis,
haec officia quoUbet angustiarum respectu habito aut tentationum
neghgat , ,

praecipueque illarum, quas nunc per invidiam nobis suscitant Eusebiani

nobisque crimini et accusationi vertunt usque ad necein rectum nostrum
cultum qui tamen in Dei tutela est: sed tamquam fideles Dei famulos
,

nosmet geramus, quandoquidem scitis salutem nostram ipso angustiarum

"Matth. V. II. tempore confieri. Dominus quoque iampridem promisit dicens*: beati estis cc

» cum maledixerint vobis, et persequuti vos fuerint, et mahim adversus vos

» dixerint mentientes propter me. Gaudete et exultate quoniam merces ,

» vestra copiosa est in caehs. » Item Salvatoris effatum est haud onnies ,

•loh. XV. 19. in mundo angustiis corripi Quapropter quoties

, sed qui Deum timent *.

nos inimici gravius adfligunt quamvis ilh iniu- , nos solamine utimur : et
riam inferant nos concordiae vincula adstringimus quoties denique im-
, :

pedire nos a recta religione satagunt nos eam cum fiducia praedicamus ,

* ps. xLiii. 18. dicentes*: omnia haec nobis supervenerunt quia tui non sumus obliti , ,

neque impietatem commisimus cum Ario ac Manete qui dicunt te ex non ,

extantibus factum , cum tamen Verbum semper cum patre fiierit ex eo> ,

que sit.

^-Aof jA . ^i^j Ij^QaZs ^m*o . ^iofo i|iija y^i^ ^ ^^ioi? : ;5dJLj

; x^Of^ )i^J^o ^ jcoaj ^iio vjuJ? JJo : IjCkfD

JQ^
c^riAj . ^Of^ i^? UaOf
J^JL^imx» . Ijcoi ^bI k^y^f^j ^6i . jbQ^roiX ol . Up^olJ ^JaTu^x» p^ ^ )J

^*^;^^aioo . ^o,* ^ >$^? 1*-^ ^t :

^olx^ofoooi J^s^^ ^^Of ^ ^ ooof
k^^l 11? . ^OfoJ^«^? W^ 6fi\*rf>\^» ^Of )i^\A*^ J,OfA£UL
^^<J>^ ; )i,a^ JbsOfb^
^
. sAOfOi^? ljXo)V)b^jo ^^j Ud^oSj s^i^? V^^-* ^-^ : )^^? ll^OpD ^pil
s5.d\ ^fia*j^J v*i^? N^i^? Jbi^So^ . '^l fS »*J0i^? )OfD vv^ Ui^ <S?

ojOK OfA* . ^jA^<^j2C fS v*i^\^^ )i^vju3 ^a ^^Oa^ ^;io)o :

>$nS. ^MO
]LjXo)j :
)i^\iO o^i^? Jbo;^j Of\.*j 3oi S>1 . JL^iA^rs oOf )JL<;^ >^f^)j
^s : Uoi ^^^^ :
^'^*^? mSJL OfliOJ N^JO^ U? :
jb£i\:s^ ja**Jb vjj\^ c^
. vjl—lai^ ^ >$fm*Aj ^? . o^o^i^ ^i» .
^3^ JLnzjjXib J^j^i^? hc^
fa oU)i^ JLccLfc^Jb
^^ . )i^A*j ioMajt ^ ^ ^ .'
N^;.a:iJj jbaa ^\ao

• Of-^Jbsoo jLi? ^ ^A.^? )Jo . hI^ Uo ^^ Xf ®^-^^ **i? <^^ •

x^*^^
(^sj.Oiok^l^ ^of^i^^? i^UAiojj oof )i^\>o ; vA^i^^)^ ^;^? ^of^i^? Vj ^of ^^
U—£)] 0? )i^^£ii\ )ajc^ )0f^ U o ; w^? ^ sS? "Vaof fi^t^iJ . Ofiio ^? b? ^fa^i^
 EPISTOLA lESTAMS XI. ItT

i3. Ergo nos quoqiie, fratres iiiei, sollemnes sinuis; non eniin reni
o.eiehramus tristifieam vel molestam. JNeque miseeamnr haeretieis, propter
tentationes, tempore accidunt; verum ita nos gera-
quae pietatis cansa hrevi

mns tamquam gandio elati ac laetantes ne sit cor nostrum moerore pulsa- ;

tnm, «en Caini sed tamquam servi fideles honique dictum nohis audiamns:
;

intra in gaudinm domini tui. Neque omnino paschalia haec quasi tristitiae
atque angoris loco haheamus , nt forte quis arl)itrahitnr, sed hilaritate re-
dundantes et gandio, festales simns; neglecta ludaeorum fraude, et Ariano-
rum praedicatione filio eripit, eumque in creaturis connu-
,
quae deitatem
merat sed iustitiam illam a
; Domino patratam consideremus. Certe dohis
ludaeornm, et effrenis Arianornm improhitas nihil aliud quam tristitiam me-
ditantur: etenim primo ilh Dominum interfecernnt hi autem triumphum ;

eius de morte aholent, quam ipse a ludaeis depulerat, dum aiunt haud
creatorem esse sed creaturani. Atqni si creatura fuisset , mors euin deti-
nuisset ; verumtamen cum ipsum , scriptui a teste *
non detinuerit sequitur , -Act. 11.21.

ut non creatura , sed creaturarnm sit dominus ;

quod festi hnius immor-
taleargumentum est.
Mortis dominus mortem vohiit destruere quodque Dominus vohiit
14. ;

omnino peractum est. Omnes nos de morte ad vitam transihimns. ludaeo-

rum consihnm nec non eorum qui his assimilantnr vannm evasit neque
, , ;

. ^i^.kii^ )i^\»j Io'^j.2jk ^^^^? >$JOf . U:^t Uio^ balmj ^ Jls? . ^^:x>d
—
1 JOf l^iD Jkaj^ Uov>*o )lcux*-B ic^j )Ojx> yf UJ . ^A*J^ oaA^oi^Of
^
ff£b.o Jjjsciiopo sy^l Uf . ^i^^ Jb\ )oofJ lii:b>io ^b ^^l \}j Un^? . iai.mj

)i^o^^ oi* )l2>)^ )i^a-k v<^ oS, . ^'^j OfiovA "^ai^ : ^^ju U'^j l£^
t snroQzso )i,Of *> ^ «.3 UJ ••U*t^J ^o^ ^^i v^m>o^ 1:^ ^^f . ^i^sKOO

Jls)o ^ Ka^i^ l^^oo^fc^ llniii f^ d^ :

^^ ^^f!i^t:i.io . .^fbciw^bcic ^\:d
\}l : Of\ lAiio J^t^ p^o :
);z\ l^i^;jso ^ioo^^Ss. ^^ ^Of . ojU^)^ )i,ojo;.n::i

U 1 NftOfo : L*^o6f*^ ^^*^^ J^ •

x^^ 1-*^^ ^ )o*^? °^ Iffoi^ fd

JLfOJc ^ ^ >$JOf fS . l^Ofi^ JLif yf UJ Jbv^J p^ Uo . ajUil^ Ufx^ii^

JL^VoOf-.* ^^ oof )ia:^ ^o^jj c.6f )i^aovi>. 3)1 ^j ^Of U;isc\ ; a\^
;_A<sj^ yj . \k^'^ U? Uo*fZ5 ^OfOi^)^ O^ ^^20? U? ^Op ^^^;>D . ^'^ll
. I ^i^a c^— .*f fA*iif U ^f-J? : )i^^ ^ )aaf wii^>£) . )oOf ^Ofoi^J \k^'i^

v^ );^ . )iac!C U Uof \jWj onAfioofiaSoofO , )i^»3^ );^ U? \^'i^ ^Ofoi^sA

. vx\:ci^)o )oof t.^ 1:^ oof U;^ ^ oofo . )iai^\ s*0faA^^<n3j Izi. )ia>oj

^_-a\^)^o U?oo^^ U;^ ^? )i^jUAio ^;j:i^ UL ic\ )ia>D ^u.^ ^a . ^

i^Jl^aniD U? )oaf ciajU)^ Uo ^^l 'i^:>>^ c\ )i^^n^;^ 6»^ ioof ^Of^
.
x^?? .

. i^op wQa^^ U;^o H-^^ Ui^jo oi^^ oof ^o^iii^o . U;^a£D >^0f^ ^sisu
•
 ,

112 ^ SANCTl ATHANASII

prout vohierant contigit , sed res in contrarium cessit. Utrosque irridet quf
»ps.ii. 4. in caelis residet, et eos Dominus ludibrio habet *. Huius rei ^ausa Domi--
nus cum ad necem duceretur subsequentes feminas flentesque obiurgabat
* Luc. xxiiL 28. dicens noHte me deflere *; volens his verbis significare mortem suam
: ,

haud tristificam esse sed laetificam ; et quod etiamsi pro nobis morere-
tur , quod nequaquam ex nihilo extitit sed ex patre. Res
ipse vivit ; et
enim vero gaudio digna triumphahs nempe victoria adversus mortem ! ,,

nostraque simul imputribiUtas per dominicum illud corpus etenim eo^ , :

resuscitato futura pariter nostra resurrectio est cumque eius corpus cor-
, :

ruptionis immune fuerit, sine dubio id nostrae incorruptibihtatis causa fit.

» Rom. V. 12. Sicut autem propter unum hominem ut veraciter Paulus ait *, ad omnes ,

homines peccatam ob domini nostri lesu Christi resurrectionem

transiit , sic

omnes resurgemus oportetque ait, corruptibile hoc induere incorruptio-

: ,

•I. cor. XV. 53. nem, et mortale hoc induere immortahtatem *. Id tempore passionis accidit
qua Dominus noster pro nobis obiit et pascha nostrum immolatus est Chri- ,

stus. Propterea igitur quia immolatus fuit, unusquisque eo vescetur, et

hilariter seduloque ahmoniam hanc participabit. Ipse vero sine invidia uni-
cuique semet communicabit et in singulis commorans fiet fons aquarum ; ,

* loh. IV. 14. decurrentium in vitam aeternam *.

i5. Exordiemur itaque quadragesimam die -IX- mensis phamenoth ,
Deoque per hos die$ servientes cum continentia , nosque in antecessum

Jtc\ )oo( v^^i^ ^ . v^oof y»n^o o^ ^oof ^Vr).t» ^a^^JLd ^o;^o JiA^Of ^
U? )Ls)j <£^^ . )q**jj Jb. )jOf jA . w^ ^lasi D . ;io? tA )oof )JL> . \l^
^Of ^ U^ c\ . JL*i i.a^ yi^\^»io 3)^0 .
W^J Ofi,a>D ^OfOJ^? )i,oj-fc*^

^ h ^J ^Of . JLqJC )lOfM\ .^^ )^fJO . JL=)? ^ )]{ . «^OfOi^? ^Of^)^^ Ut

. jLj^Jbc oof );^ ^ y\^j ^j )iQi\zu*)^ JL\ . Jiasjj JUuj )ioio ^\nDc\
OOfJ Ofv-^ jAO . )oOfij )t-ki^ X^^? I^^CaDJ h^^ : v^ajL )QD OOf m^ >»

Jbjia? .
^^J )iQi\n*>)^ ]} "^^^? w.Of : o^K^l JLuLoS Uj . )liw )Jj «oo
ImSr) yOo»\na . )iUiA, Of^j^jo cX!oc\o)is fioU Jbi^? .-
Jiju;o %** ^j v^
sJiji ,
^ Kv^>o ^\a JLxajc^ ^ojLk y^j OfJ^^^^SAO fAZ> Jjiaof :
)i^tajL i;nbw

U vjlTlSj )iacc JbofO . )icii\riA>i^ jj vjlo\j )bi\n**^iD Jbofj . ;ib? v.^

. yp|\i.,> J^^a!^ ^X^j JL;:© .S? opj . ibof JLu*^ IbojLTi ^^ )jOf . . ^ioicuio

Of liO fA>^\a : VAx25ji)j ^^A^Of ^j'^^ . VAOji? JLAAJViO ^.kj U^ 1**3

M^ jaciA* ]ij . Jbof j JLiDf oJ^ ^ioi^AJ )iaJ.A2iA>o JioAA^Oia jo^o . lofifto

,
• »*Ofoi^? JLa^o^ Iju:^ .
^ ^\ns )oof ^o . «ju\^ 30*.*^^ fS v*Ofoi^?
ia—JOfioJia^ hJtil ^ . ^*^^)j Jboop ^^A^Of ^M^ . )q\^? t^ ^?f»
^W ^UAf^ ^u^ctjso ; JL;^ ^a*a\£ )iaaaj ^ Jbof^ ^J^Oa^ fso . U*'^
 '

EPISTOLA FESTALIS XI. 113

purificantes ,
'XIV* mensis pharmuthi.
initiuiu sancti paschatis faciemus die
Dein ieiunia nectentes usque ad sabbatum, nempe ad •XIX* mensis diem,
fineni illorum faciemus ol)scuro serotino post quod orietur nobis lux do- ,

minicahs, sancta inquam dominica nobis splendescet, qua Dominus noster

surrexit. Decet autem nos laetari et illo gaudio exultare, quod ex operibus
bonis provenit ,
per illas reliquas septem hebdomadas , quae est penteco-
ste ;
gloriam Patii dantes dicentesque : haec dies quam fecit Dominus ,

laetemur et exultemus in ea ,
per dominum ac salvatorem nostrum lesum
Christum ,
per quem eidem et eius Patri ,
gloria sit atque imperium in sae-
cula sceculorum. Amen.
Salutate invicem cum osculo sancto. Salutant vos cuncti qui mecum
sunt fratres. Oio ut valeatis in Domino , dilecti fratres.
Sancti Athanasii epistola undecima explicit.

EIUSDEM SANCTI ATHAiNASII EPISTOLA AD SERAPIONOI THUMEOS EPISCOPUM.

Dilecto fratri, nostroque in ministerio collegae, Serapioni i).

Gratiae sint providentiae divinae ,

propter ea quae singuhs horis tribuit chr. anno su
Tel 341.
nobis beneficia , et quia nunc quoque ad lioc
tempus pervenire conces- festi

sit. Interim misi tibi, dilecte noster, epistolam quam more sohto de praesenti

festo lucubravi , ut per te fratres pariter omnes laetitiae diem cognoscant.

;
^iAijujii^io JLiAiiQ:^. Ij^f2> JLv^ (|;ca^J^o) );^ij:ijo )J^oiJi\ Ji^f:*. : JbooX
• yiO JID O^^ .
^ ^Op Jk^fO Jb^ fA*0 . U^^liD )fOjQJ ;OfDC\ ^ ouJJ tA

J—:^ ^\-nj»\ JiiOf.i. . Ji£^ )p^ ^j ^Of )iof** . ]oUo \^j ^j) ^j ^
;^;^)o JbU )j^anjci, ^Loof.* ^ vx^QO^OfS
. 6f-ki^)j v*6f ..
Wij^j ^o»
^ox.» ^.fc^ Jbo^^o JL;iD ^ . o^o jo^jo )fjjj . JL;^ ^n^j oof |b!oa.k ojof

y ^
'^ ^^ )P —^^ —
I ifx*o)o JLjviiajc v*Ofao)Jo o^ii. fs oj^ v*OfOfIJLs^ . JImuvJv^

i^l ^^OfXs ^^or^jc ^JU. . )Ji^fD )J^^ajtais U^j JL^a^ ^JU. . . ^*io?

Uf—^? JW\jC .j. JbAzL* JL? 0? . Jb? U-iO JL;.i£0 ^A^^ v^OOfi^ . vAi^^

^j. u£OaA£Djb)i? Jij^fA^ ]isQ^ >**$

^Of vxS? ^ )i^Of!^ )i,aa^-^ a:iA^ >$aS^JLco ^^^vjc^i. ;jso J^a.^ JDJ
^ )i^^? . )iJLj Uh-j JbojCbvj Jkof 3? v^^ ^ J^^mjL . ,^ Uoji^o ^\nr5^
—o^? »^—\
Jj : Ut—J^ ypo » o? t^Jl )fAb. s^>? fS ; )?JLw ^^^^? v^Of^^^ASOf

CjJL^J^OfiD^ ^^ ^^^^^ • )i.Of**? Jiioa\ ^fi£\ ^^ji^J^ ; IZl ^^o»\a ^? n-fcj^Jbj

: ^9 h^^i : C^Of^ i^J^^ JLs oof onmj^ ooof ^90pi^:^ : JL^oco ^ oll fS

1) Huius Serapionis epistolas graecas duas nos an- AA. T. V. p. 362; alteram libelli instar prolixam in
te hos annos vulgavimus; priorem brevem in class. Spicil. roni. T. IV. p. 45-67.

15
 ,

! 14 SANCTI ATHANASII

Quoniam vero Meletiani, cum de Syria venerunt, gloriati sunt id obtinuisse,

quod minime ad eos spectabat, id est se quoque catholicae ecclesiae ad-
scriptos fuisse, idcirco misi tibi exemplar unius epistolae illorum ministerii
nostri collegarum, qui sunt de Palaestina, ut tu hac lecta cognoscas hypro-
citarum illorum circa id fraudem. Nam quia, ut supra dixi, semet iactabant,
necesse fuit ut ad Syriae episcopos scriberem nobisque ihco Palaestini ;

responderunt iudicium de ilhs editum confirmantes ceu tu ex rei exposi-

, ,

tione cognosces. Ne tu enim cunctorum episcoporum epistolas continuatim

legeres , misi tibi ceterarum unum conforme exemplum , ut hinc omnium
voluntatem rescias. Et sane inteUigo , quod ex hoc convicti , summum om-
nium hominum odium incurrent. Sic itaque propter hos hypocritas appri-
me necessarium impenseque urgens existimavi ,rem hanc modestiae vestrae
significare. Scripsi autem singuhs , fore ut tu quadragesimam indiceres fra-
tribus , eisque ieiunium suaderes , ne dum universus orbis ieiunat , nos
Aegyptii risui essemus, quia non ieiunemus, atque hos dies in hilaritate
transigamus Ac ne hac excusatione quisquam utatur, quod epistola (non)
i).

sit lecta quominus ieiunii debitum agnoscamus hunc oportet obtentum

, ,

de medio auferre, dareque operam ut ante quadragesimam omnino lega-

tur ne ahqua ansa capta ieiunium omittatur. Profecto ex huius lectione
, ,

)fA*j JLaa*. vA if jA. Uoi "^^ :

vAn^oib )iA3 cuiioi? ^$JOf S>U 00« ^^?

^f OfZsI^jtio i;^? i^iDfDj Jbo ^U M^ ^^^^ • Ijopj ^Of : bi^sr^nff» )^ JioAi^

.
^ )jis ^jo . JL*^^££Oj >$Jo< JlsanciAsU ooi^)j . «\ ioof «jujb? . ooot

)UaO« ^Of*\i^J OOf Uk^ Q^\jL fd . JaJQS ^ OjZlbw vxlA^JKL\JiS ^^ ^^Of

)j^^JL3 ]L-SQa£QAsJ ^of^aj )it>^U U? i^^ Uo^? • ^ji ha*j^ ^y hcul

jljL.n»? . )i^Aj»*>? xf^Ofj JLcaSQ^ i^QJt df-ki^jj : ^\ ifjjt \^ . 3ldI l^joi

:
^fbwi^ o )jOp ^)j ^J Ul "^M . . . "^jl s^O^^J JjLaIsX 3ll )jOf ^^
o_nu? : JLji^viiLno? ^^^^ ^ ^OfO . ^^ioj vaj? "^a ic\ )^.A\bQXio \lhss>

"^o^ . >cyn\.>^ ^ioaniS, ^jojlJj ll=^l : Jbof;.mio «s^jo ^j )i^wvnij?

\jOi .2?

Of-mAS ^$_J? Obwio ; JUiU if^i ^A^>)? J^o^? U^-»? : )?Of i^i^ v<^ f**
^—fctjiozjj s^oi ^^Qaa\ ^ . Jb^i )i^;jaQ^I^ 6f\a fS U? ^Oi ioV '>^o-jj
v*6f ^^^ U^ \? . ^Of )i^5oao ^ov^m^i^» U? - ^Iascu. U? ^i^Aioi^

.p_.kU \}0i \h\:^ S>\j sSiJ) .^lAi£i.^i\^\jOi\^ .]L;^i^ (^U)^MOf)iK;^)f

Si\j v*i^? . ^Ojj U? ^Of >5.\\b.i^ U? Jb^? )ffiii .

v:^>)? ^^j P^^
^O llL^Of V? ^ „-^AriA» O? p;.-Z> JboO.'^^ >$2\Jbj . ^jiD .v*6f U;vD^^

I) Hoc videlicet contingebat, siquando diverso die nasius paschalis diei indictionem ,
quo ex debita
a ciiristianis pascha celebraretur , quod ante nicae- uorma cognito , concorditer christiaui aegyptii sol-
num decretum reapse usuvenerat. Urget itaque Atha- lemnitatem celebrarent.
 :

EPISTOLA AD SERAPIONEM. 1|5

ieiunii officium discent ; sed et tu nihilominus , dilecte , sive hoc sive alio
modo , suade ilHs atque eos edoce ut quadragesimale ieiunium obeant
pessimum quippe foret, si cum orbis universus ita se gerit, soli Aegyptii

ieiunii loco voluptati indulgerent. Equidem aegre ferens quod nonnuUi

hanc nos ob causam irrideant, ad sum. Porro his acccr te scribere coactus
ptis lectisque htteris, mihi, dilecte noster, rescribes, ut hac notitia exhi-
larer.
Necessarium insuper iudicavi vos certiores facere substitutos fuisse
2. ,

defunctis episcopos Tanis Theodorum loco EUae , Arsinoite Silvanum :

pro Calosyrio Parali : Nemesianum pro Nonno: BicheU

i) Herachum: Ten-

tyris Andronicum pro Saprione parente ipsius Thebis Philonem pro Phi- :

lone: MaximianopoH Herminium pro Atraa): Apollone inferiore Serapionem

pro Polotione Aphroditi Serenum pro Theodoro Rhinocorurae 3) Salo-
: :

monem. Setatmae Arabionem. Itemque in Marmarica, Geruatis 5) oiien-

/j.)

tahbus Andragathum pro Hierace Geruatis austrahbus Ghenitum pro :

,

Nicone 6). Haec aio, ut his scribatis, mutuoque canonicas epistolas reci-
piatis.

.a_\x* ^Of^icuj\ ^^jsaz)^ >^0f ; )o:^ )jOf )J^;ici.J^c^ 6f\3 ^j . o^J^?

J^ — j? );do . JJ^dIJ^ J^? jimj ^\*aOf p .

^ 3jVs,as:\ i,X)iJ Uaof ..

^
. )jja? Ui Sl\^ ^ Ul SiU lUn^? . ^^puiiA* s^ JiioJ^ i^QSOf . JVo? LiaAa^oo

^\^? isdamAS? Qicioj ^o^ . ^ia^joAid^ )jOf ^U Unco? ^t )N-<^«»? *

:
^--k^ uiaA^JQJO^fJb . ^o^ojo)ofi •^JLXk? v£i\a> ; ^ ^mAjJi^ . annjL^
. ^xoojoj .^A> v^JLcoo^OfJ ;
^^ aoc\)fJiaz> . .^.kv^c\|b «^A> ^QjJL:i\*£0
^U;^l£0 ^\^ wtOaQAJOf jj? .
^J jfO^Of^ . ^Qa\d)m? ^? )L\QDQnZi
. ^— ^oSQjlAiCucaaJLQrs .^$_\aS da-\** >$\aJS ^j .m^lb^J^ . w.0fQ2>?

;^_^c\qS .sXa» ^^jfJLco : J^J^CS^ ^j >^QSjiz> . lXd);^? >2iXK> dOOJUiOfOf

. i^^c\l£0 ^^ ^^90fQDQLkO • b£00fO^OOfi v^\a> u£0Ql.ft90f£0 ; ^9 ^^^^O^^Jb)

. JL-Axjfio ^j w»Of ^ .m ti)o»Ji^p : w._a*;.^>JiiQ3o ,^aZ>H? :
^j JboiJi^^s

000^)00 . JbLiQ^i ^j «6f ^^ u£a*i,)o^JL^ . cfiaajfOf*? .S^a» . u£OoJ^^)ffj?

• . JJ^QID )j^olJ^ ^V^^OJ v^OfJiOO . ;$Z)J^| ^Of^t Ibm^? s^QaJ ^\a*

1) Stephanus byz. de urb. MsVrjXif jroXn alyvz- 4) Syrum vocabulum legi potest etiam Statemae.
ricc, nXr](Tiov 'AX£|avJps/«f , 17 vSv Bi^xuf XeysToci. Er- Num Semnudae aut Semmenut, id est Sebennyti ?
go Bichelis eadem videtur quae Metelis, urbs cog- 5) Gereatis ia itin. Ant. ed. Wess. p. 71. At
nita episcopalis. Theopbilus in paschali an. 404. scribit Geras.
2) Aq Hermion et Atla et mox Politiano? 6) De Iiis urbibus episcopalibus Or. ch. T. II.

3) Syr. Dinocoruri. Sed patet raendumfpro». col, 534. 535. 582. ."»70. 517. 611. 603. 586.
 ,

i 16 '
SANCTI ATHANASII

Salutate invicem cum osculo saricto. Salutant vos cuncti qui mecum
sunt fratres.

Hanc epistolam ex urbe Roma scripsit i). Deest autem duodecima.

EPISTOLA XIII.

Haec est Athanasii •XIII- epistola 2), in consulatu Marcellini et Probini 3),
cum esset praefectus Longinus, indictione -XIV-, •XIII- kal. maii
die •XXIV* pbarmuthi , Diocleliani anno 'LVir

ch. anno 35i. I . i.ll unc quoquc , fratres mei dilectissimi , haud demoror vobis indicare
Salvatoris 4) iuxta annuam consuetudinem solleranitatem. Si hostes Christi
vos una nobiscum molestiis et cruciatibus oppresserunt , Deus tamen nos
per fidem mutuam consolatur. En ex urbe Roma ad vos scribo 5), in qua
cum fratribus festum exigens, vobiscum etiam spiritu ac voluntate id cele-
brabo ;
preces pariter Deo ilU attollens ,
qui nobis concessit non solum in

wj^dAZ) ^ojlooi^o ^oLWo^fJi^^ IL^lboofZ) Of\>9 )tm^i^i,^ o^k^l Uot

. ^Ofoi^.»? 6f\.*^ l^jo ^j ^ot );xa:0))^ volL^a»fL»|b . JiA^liBOf iJCoaiA^ci^

• ^la^o^Ji^o jboy^o ^t.fi>N^ Of^i^)^ ^Of . ^^JJbo^ «jDvjUJb )«£a:^i^i p^o

^^ ^^JLO ^i^iil»^ )i^OJO ^^ ^OjJL^^DoJL^ ^
)v^ *aJj oof : JLoo;^ Uh^ ^^a^jCJL)^ Jb? yls^a^ )J . JizunA> sjJ^? JU,Of vS?

^>-i ^5jdf OjSs. ^N ^$::\ »S? . JiSji^o JbXoJbo ^u^ y? . )o6f ILjl ^\roj

^ y^l ]ot , U^Jl^y )j.aiv^*0f fO ^ )JLr^ )o3^ ^ k^ U? : JLaJi:^

^
Jb? t^A^ Ji^? ^l l^l J^ li^^Of ^ Jb{ f.^f^ ^ . Jb^ oiSo yOo^ woooi

l) Scilicet Athanasius Romam profugerat sub lu- divus pater , non oranino definio. Etenim Cosmas
lio pontifice , ut aiunt scriptor anonymus vitae illius certe indicopleustes tot lieortasticas numerat, quot
n. 13, aliique historici. Nam verba deest duodecimd athanasiani episcopatus annos , videlicet 45. Et-
syrus interpres posuit vel amanuensis. Atqui linde- si enim .innis 46. praefuit alexandrinae sedi Atha-
cima data fuit an. 339. coss. Constantio II, et Con- nasius primo tamen non scripsisse narratur in chro-
stante I. Quae autem mox sequitur decima,
tertia nico.
* anniest341, coss. Marcellino et Probino. Ergo duo- 2) In chronico ad an. 341. coss. Marcellino et

decima scribi debuerat anno intermedio , coss. Acin- Probino dicitur Athanasius non scripsisse; mendose
dyno et Proclo. lam vero in chronico dictum fult tamen dicitur, ut ex hac apparet.
non potuisse illo anno 340. mitti ab Athanasio wo- 3) Syr. heic Probiani , sed in chronico recte
re solito (id est publico) epistolam festalem. Mo- Probini.
re solito , inquam , ideo fortasse dixit ,
quia clan- 4) Syr. salutarem. Sed sine dubio graece fuit

culum et serius raiserit. Et tamen in epistola ad <7WT>j'gioy sogTrjv , quod pro linguae genio transferen-
Serapionem ait Athanasius se includere consuetam dum erat, ut fecimus.
festalem , ab illo in Aegypto diribendam. Haec ve- 5) Indidem 'scripserat ad Serapionem anno prae-
ro inclusa utrum duodecima fuerit an tertia de- cedente , vel iioc ipso ,
prout criticis definire pla-
eima ,
quam aeque se ex urbe Roma scribere ait cuerit.
 EPISTOLA FESTALIS XIII. 117

ipsum credere sed etiam pro ipso nunc pati. Quamquam vero abesse a vobis
,

(lolemus Deus nihilominus nos ad scribendum vobis exstimulat ut epi-

, ,

stolarum saltem commercio recreemur cunctique ad bonam frugem ex- ,

citentur. Multae sane oppressiones et persecutiones acerrimae contra ec-

clesiam et contra nos peractae fuerunt. Quidam enim haeretici homines ,

corruptam mentem gerentes nec in fide probati bello adversus virtutem , ,

suscepto , violenter ecclesiam insectantur , ita ut fratres nonnulli seduci se

patiantur , aUi vero propter cruciatus fiant desertores : quodque acerbius
est , illorum contumeliae ad episcopos usque pertingunt. Haud idcirco ta-
men festi oblivio nos capiat , immo magis recordemur , atque eius idem-
tidem commemorationem mente versemus. Profecto quae huic festali tem-
pori congruunt ea increduli homines minime curant , quorum universa
,

vita ebrietate ac vitiis consumitur: quae vero ipsi festa agunt , ea tristi-

tiam potius quam gaudium pariunt. Ceterum

magnopere nobis ob- haud hi
sint, qui vitam heic transitoriam degimus. Adhuc tempus superest haec :

vero eveniunt exercitii experimentique nostri causa ; ut comperti stabiles

probatique servi Christi, sanctorum hereditalis filii simus. Namque ut ait
lobus * «mundus universus tentationis stadium est terricohs. » Probantur
:
'lob. vn. r.

autem (homines) in hoc mundo gravibus molestisque anxietatibus ut unus- ,

quisque dignam a Deo accipiat mercedem. Sic enim per prophetam dixit *: ^mer. xvn.io.

^pjc^ oo) : lo^U Uc\r y^ucff>v> v'^ J^lba^ . |Lao;^o Uop ^c^nsivo
^^
^l • MO<Qa.\A> itLOi s2^ vjujj^ ^oio \il : o^ ^^0^^ ^Of ^^xjJ^^ c\ A.

. oo^*_njj ^ ,^.a*x:o ^i^? ^^niio jLliaOt\« «di ^^^^s^ . ^-"S^ ^a ^s^

^ Ji-J*Xo? v^is^ )i^^ )?v-\o . ici^ . ))Lru
^ ^ )U^? ^j Un^?
—KLdS ^2)a£\ ooof lit^ ^j )t*;^
J . 11^0^)0 . )jf*^j ^l )1U^^ v^«^
^\2lDc\ ^,S^,»D fd : li.OtV^fcOj'^ ^t^oj^ |J ; ^^OpOOp ^a^Hm^I QOA^OffOf V^^
lioilico ^^ ^-^Of . ^f^j^ ^Of ^ i^l ^o . )i,fi\ ^M );A^<a::i : )^Mc

Vl . ^^o^ k^« ^iw^^ l^anciiLSlJ l^t^^ . Iaj^ f^k^j k^ ^OfO . ^Aam.21^

: **0(CuiOf^J^ J^Im^^o U? , Ul^ h^ y±^ vS)j >Sij} . ^Oi ^^c^ ciii.
^j
Uiolo^ )i\ .
M^ ^Of . 0(i^.\^9 ^; x?^? JbjOfOb^ .. Ib^ s^ Us?
lio —kOi^ ^^Ofxil* s^Of^a^ «Of ^^^.^ : >$Of^ftsA? UWj liO/j :
yZ>i^smiD U ^
Q_\o >^liO ^^Of^J^? ]hiU )i^^ ; v$Ofi,c\j >^6« )jKo . ^Q^>o )iQ^^.a^^o

oof Sil . i^);uki^ ;aa:sc U? ^Of^i^? )i;-^\\> UtOf ^aax*^ >$JOf ^j ^ . \lo^y
. ^oof ILdcoo Jijt^o^ >.<^,\a> . ^Of ^Uj i^A^ ^Of .
^ ^Ofoi^? Iboj i^^J^

ILjUfD^ lloli^

^
yjl:^ :
^ ^Wi^ JLkaJI^^ )tAijO0 )i^i^ )f£^ fS^ Uru?
. Kt? )»»iS\ ^Ofoi^? IboAmj iV^o ILo^ ^ o«\a ^^ «^cu? ^i • )oofJ

^^^ >q]j iisi^l . Ibj^iao )l>v^\ IbXoib : jboi l^ii^v?) )o^z> ^9 ^v^i^
 —

118 SANCTI ATIIANASII

« Ego Dominus scrutans corda , et vestigans renes , ut dem unicuique iuxta

*>
vias suas. »
2. Homo dum
experimento probatur, quid sibi eventurum sit noii
sane
praenoscit; sed generatim tantum ante sententiam latam agnoscet. Verumta-
men bonus atque amator hominum (Deus) singulos pro operum meritis re-
munerabitur quo fit ut passim quisque dicere soleat iustum est Dei iudi-
;
:

^ps. vn. 10. cium! sicut etiam propheta ait *: « Dominus quod iustum est inquirit, et
» scrutatur renes.» Propterea singillatim nos vestigat, vel ut iis qui non in-

tenigunt manifestetur virtus ab ilhs quorum fit experimentum , prout lobo

,

- i(4.xxxiii.3'2? dictum fuit*: «credisne memet tibi denique manifestasse ut tu iustus appa- ,

» reas.'^» Vel quod ubi propria opera inspexerint, cuiusmodi fuerint agni-
turi sint ideoque a mahtia sua resipiscent , aut in vera fide manebunt.
;

Interim beatissimus Paulus dum angustiis premeretur persecutionem , fa- ,

" mem , sitimque pateretur , omnibus superior erat per lesum Christum qui
dilexit nos. Patiebatur in infirmo corpore, credebat, sperabat, atque ita

spiiitu roborabatur , virtusque eius in infirmitate perficiebatur.

3. Ceteri quoque sancti homines , Deo pariter confidentes ,
probatio-
* lob. 1. 21. nem hanc cum gaudio excipiebant, ut lobus aiebat *: «sit nomen Domini
*ps. XXV. 2. » benedictum. » Psahnista item *: « proba me, Domine, et tenta me; scru-
» tare cor meum et renes meos. » Reapse virtutis probatio ignavos coar-

«J^? —
) jj . JLnj fO '^U b^? . )o<Siv ^ cicu )ajc o<\j o6i h^l f** :

c\ . o^.*j )i^>o? vA.fc?

^ \s\\.h^^ : )i^aa laz)o )i,a£\ i^j ,U'^
f —s^ ^f-l :
^o<a!^j ^«\of ^fJ )0fOc\ ; vJtJ? vjoJ^j v*J^? t:'!'^^ ^?

h^j s*o<oi^? Jblaj .Ji^U vjtL^j Uo^? . Ofio^a:i«£o ^^^ ^fS JLajt^ «ch

^^ ji^aa ^jVsfftVO )i^*Jia v»^ IL;^ ; ^ol JLliJ ;k))j Un^? ; )0f!S^^

ytjj^i^J ^Of ^ : ^A^f^ li? >$JOfS. o)^ U^i . V-^ ^iiO fJ^ ^^»^ aol Uot
.
^ i^l:^,^!,? J^JLjva)j J^? '^fn^o : li^jll ^zul ld:^j bjLs? : )iofi^^ l^s,U
^->ci^ . ^U s^OfiojCi^ioj )iaiA.^;^ ic\ fsj JLn^? o? » Isuv iwU? y? W?

)iaiifi^op 0? . sOOfiaj^o ^ sooii^ o? jjOi \.^o : ^Of^J^? x^^"^'?

^fic^
)Lof .0 )jL2Lso . JLso^jo JbXoJb j3 : ^Q\oJis^30f ^ JbJ^Q^ , i^aOJ )>;jLiD

\ooi ^JL t^ .
^ cu>)j oof JLxaj^ ^ojla fO Uf ^Ofio ^\ns , )oOf ^^^iS^
. sj>*o\ — li ^\_AA*i^ : ;^£aioo )oOf ^^opc ^j ^ Off^^rs , )oOf o^i^a ^
fS : ) — »**? ^^ — ^j jof JklfD ^? , ioof );.ia^J^ )ia\Ajjcsaz) OfiojiisXu^o

)iof_A* p__^ JLjOf ^Jj JLoazs , jofSs. ^ >$0f^ )oOf h^l Jbof »aJj JLj\aol

odf .
^; ri>o
,
) ^lioj Of-^ajL )oo^ ; \^l ^ ^o^lj JLs **>? ; ooof
^\ n aNo
fSi fg^ ^^*^^ • w^^o v*J^^da va£0 ; wdmjo JL;:^ wwUfOijO .
^9 Jb;^jL:i0
 —

EPISTOLxi FESTALIS XIII. 119

guit. Quamobrem gnari ipsi quanta fieret purgatio ct utilitas ab igne di-
vino, in eiusmodi tentationibus animum non despondebant , immo et for-
tius perstabant, detrimenta patientes , nullis casibus territi , et tamquam au-
rum ex. igne splendidiores prodibant. Sic ille, qui in pari palaestra exer-
citus fuit, aiebat *: «probasti cor meum, et visitasti nocte; vestigasti , et ni- » ps. xvi. -.i.

)) liil in me iniquum reperisti ; ut non loquatur os meum opera bominum.»

At illi qui illegitimis moiibus sunt comedere potare ac ,
quia nihil nisi , ,

mori, cogitant, tentationes praecipitii instar reputant. Hi nimirum facile in

huiusmodi casibus corruent et quia in fide non sunt probati reprobo sen- : ,

sui se tradent et flagitiis semet iiiquinabunt. Ideo beatissimus Paulus ad

,

eiusmodi exercitia nos excitat, seque apprime in exemplum praebet, di-

cens *: «propterea angustias opto (gr. iv^oy.^) et infirmitates. Additque *: .*"-^9'"X'iio

« exeiTe te in timore Uomini. » Sciebat enim quas fuissent tentationes per-

pessi ii qui in timore Domini vivere constituerant. Atque ut sui discipuli
,

in his exercerentur optabat ipse labores propter timorem Domini ut ten-

,
,
;

tationibus supervenientibus, et angustiis ingruentibus , tamquam experti ho-

mine^ eas facile tolerarent. Nam qui animum suum in his occupat , consue-
tudine ipsa fit interius peritus i). Hinc beatissimi martyres, quum se ab initio
aerumnis assuefecissent , repente extiterunt perfecti in Christo , et ignomi-

ooi ILjUcLfcO . JLao^ ooo^

X^t^ t^ ^?^ ^^^i^ • J^*^^ ucanio JLx» loisJiN^

J^j;*^* 11? ; ^Of sM^lj JbolmiZ) s^o^ ioof Jb^i^ U , JJ^o^ Ifoj ^ )odfj

^$ UJ^ .«00» ^f^$ ^Oi ^ ^£D IJO .^ ^Aa^iW^O fS OOOf ^^-^N^ >$0*^ .

j^]j JijLto^ i^sO ^ ^jshjU ^J odf ^? I^oj ^ ooo( ^ju>j^ Jbot^ ^l JLl»^ . :

: U^ V*— ^ ^ — kknjc? Uo —
v> jJ^sAnzs JLWz) sajZ;.^ .- uJiiii. iv»*^ : f^^l JLjOf

.• ^^Oflojiosm^ JLjadi^ U ^J >$iof . JLboIjl^j Ijii^ sxiooS "^^ioj \ij hs^^J

>^\j^ ^ JL)QAmi\ i^iairfijo ^^JisJuo ^^Xabj ^df ^ ^J^ t^t^ P^ ^J ^^^?

^odf JtAAA^ U N^Of ^j ik^l . ^A^^JLJ^)L\d ^^ N^op) ^;nm^ cmjOfiAD .

)^0f ^_^oso . ^o ^Of U? v^o\jo )Ams> Jboo^ s^::^J^sJU )iai:£uo#r5 :

Of_\ oof JLciOfOo ; ^Of s*Ji Ucioj ic\ ^ Aaw^ fS JbJ^iia^ u£oc\oJL2

; ^oio . )J.q!^aaa.^ . JbXoJLs Jb? Ibt )jOf ^^OlO . )00f ;^? ^O^ )00f sjoA^

>^0f ^ . OOOf^ JLSO^V^ ^mI v^^ fS . )J^A>« iovsSLJt io^ vA JVO? JLM
Jl 2i\ s*OfOf-AiQ\i s^^^OfJ^ ^^fOJ^ , )j^s\ja9 iov^^::^ ^^AjJf *^^^^^ QiOfD^

)oJL^o JtjOAmj ^ll ^j JLn^? . )^sXi^9 io;.A2jL ^^^^oo^ ^^df )1:^V^ ; )oof

^;—zusaj J^ Jo»i^c^» >^*^J^ . QJL^i? ^op» oof sM^l fA ^^df . U\oJ

l)Mirura!Nos inhuius collectionistoraoll.p. 493. reapse ad divi viri heortasticas , quod nunc felici-
fragraentum edideramus ex codice quodam vaticano ter ita se habere comperimus. En itaque graecum
SUraptum, CUra titulo roO dyiou 'ABa.vua-iou ix Wj fragraentum. Olj «v Ti; rrjv Sidvoiav da-x-n^n , sv roC-
ty' ini(TTo\yi; , Sancti Athanasii ex XIII. epistola ron; A«y3avoc/<r«v tijv }rgoSu//i'«y n-goj Tiiv a-uvrjSeiav
ibique in adnotatione suspicati ftieramus pertinere «x^'-
 ,

120 SANCTI ATHANASII

niam corporis teruntii fecerunt, quia speratam requiem intentis oculis pro-
spiciebant.
•
i's. xLviii. 12. 4» Cuncti autem qui promulgarunt nomina sua super terram*, et quo-
rum cura ad ligna et stipulas herbasque , et (idola) his similia, conversa
^rat , hi aerumnarum inexperti, a caelorum regno se abahenarunt. Quod
si ab angustiis patientiam perfici a patientia fieri pro-
contra scivissent , ,

bationem ex probatione spem oriri , spem denique non pudefacere hi , ;

M.cor.ix.27. sane exercitationes illas adamassent, Paulum imitantes qui ait * subiugo :

» corpus meum et in servitutem redigo ne cum ahis praedicaverim ipse

, ; ,

» reprobus forte fiam. » Porro facihus molestias illas sibi idemtidem inci-

- Thrcn. III. 27. deiites pertuhssent, si prophetae monitis paruissent dicentis *: « beatus ho-
mo ,
tuum ab adolescentia sua!» Sedebit humi sohta-
qui portaverit iugum
rius, quia iugum tuum tuht maxiUam percutienti se tradet, satiabitur con- :

tumehis quia Dominus non repeUet in perpetuum

;
sed dum humihat ;

clemens est, secundum multitudinem misericordiarum suarum. Quicquid

inimici agunt flageha, ignominiae contumehae sunt, quae tamen nume-
, ,

rum misericordiarum Dei superare non poterunt. Harum molestiarum non-

nuhae adhuc manent, nihilo tamen minus temporaneae sunt; sed Deus om-
ni tempore miseretur, abundanter tribuens misericordias suas volentibus.
Ideo fratres dilectissimi , haud temporanea haec spectare debemus sed ae-
, ,

^^l . )Lji^? )i.aAj^Q** ^op ; ©Na^^^o ijtj? loirb.)^

xf ^? ^^*^ ^^
.
Q^01\.U OiOfD )l>ii^ ^ : Jb^OO^ ^ Uoi^ Uoi "^^^ ; Ofi>. ^? )^*^?

00* ILaaJ i,c\ fS .

1;^^? )f^^ OfZifiD? p^ U fS . JLxJ^ri aA\>oi^A.? ^<:^^
: v$o^\>^ )ofi!QJc o\^ )i^>? ^? ^;*X*? ^^ >^Of\a . 000* ^fAA> )oOf la^caio?

000* f_3 _30i >$-JOf wa*)m >^6f ^OfAJtZJ ^^Of^i^J Jbimij^o )ftsZwo lciiADo

^ |LjXo)j : Q..,.\m v^cS^ . lAiCJL^ )J.on\>o ^ 0**^0^1,? : lbcb\ Ui£Qa(

. iopio )J
^j );nffl . );.2iso ^i IaDqzj : JLdozs ^^ )l,aj;j:iAmiD ; ;^^ )iaj;.riAEiiD
v*U-C^ l-J? VA-^OV^ : )00* ;^)j :
^dSvOSO Cui^jll fS ^ OOOf ^^^J^
^j JS-.klaAj^ . )oof? )i>\fn>o Jb? . Ir^l Jb»A*U Ul f» lijc\^ : L»? fCi:b>x>oo

qSs. . JLDazs id^ ooof ^i^iJ^ ^) ^ioj >$JOf JbXoUo : ooof ^^riAmio

);:l-^vJ? «i^^—^? );_ =ij^ Ol^ : \U-J^\j ^o^^ )oOf "^a^jc )ii^AA^ )iaui;jj^

^i^j : v^v^ ^OfQ^ j:u^U "^h^ ^oi^o :

s^OfOjaJ^ ^i^ .. o*iaA\^ ^vJ
«oiii . JL^LiD ^a*>j )a\^ U? ^^ : )^^ ^ ^^cqj . o^i». JLioj oo*!^ OfnS

^ ^^oofj yl^ .^\^? M^ ^Of\a ^o*aicu*3;^ . )Jl^am ^*l yUi s^niOio ^}

^OfOiOMiii )Jl<^am id^ .
^ >oi^ )ociD Uo U? • ^•sa** : );^j : )icuAiD . IzOf^iO

^J )o3^ . ^Of^i^? )iW5H «dp :

^AAA* ^^^^>^ vs;^ ^ Xf ®^ • )®*^?

^Of=) d:^ )jof ^^^^ .

^>? N^df "^ «Ofas^i; ^aj^ ^ . jo*»;^ ^^\n -:
. i
 ,

EPISTOLA FESTALIS XIII. 121

terna. Et si angustiae instant, liarum finis erit : et si ignominiae persecu-

tionesque non desunt, nihil tamen liae sunt prae illa quaesita spe. Prae-
omnia ineptiae sunt prae f uturi* illis. Non sunt aequales passiones
sentia haec ,

*. Quid reapse exaequaverit regnum Dei? Vel

huius teinporis spei futurae * Rom. vin. is

quid aeternae vitae comparabitur ? Quanti demum est quod heic contri- ,

buimus, ut hereditatem illic consequamur? Nos quippe erimus Dei here-

des, et fiUi hereditatis Christi.
5. Itaque , dilecti mei ne quaeso intueamur angustias et persecutiones
,

sed spem potius ,

quae persecutionum causa nobis proposita est. Qua in re
prodest nobis patriarchae Issacharis exemplum, prout in bibhis dicitur *: .cen.xLix. u.

« Issachar pulchritudinem concupivit , requiescens inter possessiones , vi-

» densque lequiem quod esset bona, et terram quod pinguis, supposuit
» humerum suum labori , fuitque vir agricola. » Divino amore vulneratus
fuit , ut illa cantici sponsa : atque utihtatem de sacris hbris percepit : ne-
que ex vetere testamento tantum , verum ad possessionem utramque co-
gitationes suas intendit. Interim vehit ille , cui natae sunt alae , caelestem
requiem spectabat nam terrena quidem requies in operibus bonis habe-
:

tur verum enimvero genuina illa et caelestis

; nova semper est nec vete- ,

rescit. Terrena requies transitoria est teste Domino sed futura, quae , ;

sanctos complectetur , immortahs. His itaque consideratis patriarcha Issa-

char libenter gloriabatur m.olestiis et aerumnis, atque humerum suppone-

);-^ro ic\ :
)Of>D Uo U? . JLso^^o );^. ^? L^ajL o^S. !^l )oo^j b\ol
. .

^ojL Uo ^ll^^ ^Of i,c\ ^')a^j ; <^:i.fctSj ^ot M^ ^Of\a j:uSQj o6< .

. )j.an\id\ )ajt^ ^;:^ U^ . m^? oo* );^£o i,Q\ ; IjLOf^ Uof Ijojj ^otax**

!_:£> ^^l ; .^o6f> la^Of Uoi 0f\sy oof Ui£> o? . )a\^? U^ )ajtj U>so o?

. ]Lm.aJ^^ ^? )loi;^ sxib ;

^ ^oof )ojSs.j v^ ^ )i.»* . ^iU ^o^j
^^^^ ^oi )ofn^ U? :^nJL^ QaQ3J^s:\ cCjj,)Lsoj^o JbXoJb c\ ^f>o
)i,6i3? s3L^^ ;.n£a.fc)j )i^cu*i, ^? : ^ )rf> >?i>o v<^^ )^oi . .
^ ^a^QaTO JLso^
oo . )i.oi,t^ J^IaZj vxAAji,]^ fo : ^)i );^ajc ;4cu? . Jbi^ f>6)j JLjd
^?
);^n^ )oOfO : ^\_:^aiJj OfSJ^ ^^? . UAbQJc^ l^^Uo . ]}.*Sl%,j ]is*j.jj\ otju*

. )J^sJlnjLi, i^sAxnjti^^ vAOf )i^\i> ^^? :

>i^!\z> )i^.k0fSiv )i^^;^ v^ f» . U*\s
U? : 6f ^^Oa^ )i^—Ofci^ ^ v^ c\ . ja^ Jk^fD Jbi^ ^j o6f JbUa^o
)i^Aiso . wi^oj )^<>^? oof ^*? ^AOioo ; Ofi^sA^fi, ioof )jju^? )ioi»* ^Of*ij;i^

^? >$^Jbc o^t^l : ]U*2i^ jiojo^iioj . v*Of Jk^)j v*6p> : )oOf ^JL JU^^jo^ »*6f

vs^^ )iOf . Jbi^s^ U?o Of^i^? ]l^ J^]j^]j ^j ojof . jiisALccjco )^;joj

)ioicL^ U lbLk*ii\'^.^i? )f^i^? ^? «of : JL;^ *^]j Jbo iA>? );Ln^ Jk^?

16
 122 SANCTI ATHANASIl

bat labori : sine querela erat cum percutientibus se : neque animum deniit-
tebat in ignominiis , sed quasi vir fortis de omnibus triumphabat, et maiore
cum alacritate terram suam excolebat. Verbum quidem serebat , ipse au-
tem vigil agricolabat , donec maturescens fructus paene centuplex factus est.
6. Quid est lioc , dilecti mei , nisi quod cum inimicos patienter feri-
mus , tunc de angustiis gloriamur ? Et cum persecutionem patimur con- ,

cidere animis nequaquam oportet , sed potius erga coronam decurrere su-
pernae vocationis in Christo lesu domino nostro. Et cum iniuria adfici-
mur ne quaeso commoveamur , sed maxillam nostram percutientibus prae-
,

beamus simul liumerum nostrum inclinantes. Deliciarum quidem et iur-

,

• lac. 1. 14. giorum amatores tentantur , ut beatus lacobus apostolus ait *, abstracti et
illecti a concupiscentia sua ; nos tamen scimus pro veritate nos pati, nec
nisi a negatoribus Dei percuti et infestari speramusque plenum gaudium
:

obtinere , iuxta lacobi dictum : « cum in varias probationum tentationes

» inciderimus , scimus quod probatio fidei nostrae patientiam operatur. »
Et dum festum agimus , fratres mei , laeto animo simus ,
probe scientes
salutem nostram in angustiarum tempore esse repositam. Neque enim Sal-
vator noster requiescendo nos salvavit ; sed pro nobis patiendo , mortem
*ioh. XVI. 33. destruxit. Propterea praedixit *: «pressuram in mundo habebitis. » Neque
hoc de omnibus dixit, sed de ilHs qui cum fide constante ei deservient:
praevidit , inquam , fore ut ii qui Deum metuent, persecutionem patiantur.

. J^JlAjOf oof »S? ^t-fcOf . )iof^? ^iufcf fom^? )ju* ^^>^0f ^ ^o< fs . o^J^?
);a>JVoc Uo .^Wi^jjj v*Of id^ ^f? OiSik^ fs . )ooi ^Of^iii^jcsD )l^o Jb^ot
.^l jj? . )v-i>.p Of^ looi IsL^h^ )ls? , ooof ^^Aij^^ ^nDoi )00f
^^6<

)oOf v>JOf )ooi ;aJbso o^^^^ KfD i^^^i^o :

)oof Ui ;^J^ ^o^^ f» )f^^ :

)fl-ja\j IatuJ . )oOf ^al^ )oo< jofjt f3 ^i oof ;

)oOf >&cf j ^ )i^^ : o^
j.—O . U» ^lj hsi^l D? :
vxnxSj^ Uoi y^Oi UiD . )J^ )1^ ^.k? odf . 1a\^^^J^

.
^\ Vi^^U D ^i*Bj^h^ jAo IjXoI:^ ^opj^^ju . lnz5j\ib ^A^ ^A^^^Afio

^;^^ fso .y^ ^oj^ lAAAJk^T^ ^\^j )i^;Dj )L\a ti^ >£)OjiJ ^^^to D?

^ )U*JOf NAiQA*j . .^U Isj^ vSj l^j oo^S, InS "^J^ D? .

^ ^^ii D

fd . ^oo:^ Iaxa^jco bJ^o^ i^)^ l^ ^l ^^mjJ^ : )ianzif\:sz) w^A>i»o ^v^

)iot »a 6f_\A fS .
^ ^MO ^ ^AAX>0 UiiQZi XC^I^^ >$JOt ^)jO ^LJcU»
• ^\^ Ijcilmj >*1a^^ IJtA^on^^ v^i^? : oon^^ )1d J^z:) ^*^ ul»? ^.^vnm^o

fd . fJbwf:^ sj^l «JUfA> fA ^^ •

f£^ )iQj;=i^m>o vioiDCuof^ IaDoz^^ v^^^ ^
fA D? • ^Oi^ ^ ^rS l*xAAii v^^s, ^ .)ftAm Ij.^o)^ lojo ^fOS^ x^^^^
h^ol . '^l O >\90Jt )0fO ^ ^? )jOf ^^ . )iQi<^ ©^^ ^\** ^li>
 EPISTOLA FESTALIS XIII. 123

7. Homines scelesti ac nebulones eo deveniunt, ut prave agendo fallant

et fallantur ; velut ii ,
qui somnia explanant , aut falsi prophetae qui mi-
racula a se patratum spondent lii videlicet insipientes non vino ebrii
iri : ,

sed nequitia sua stabilitatem promittunt et comminationes iactant. Cavete

, ,

quominus his credatis sed cum tentationes ingruunt mansuetudinem te- ; ,

nere discamus nec ab his irretiamur. Sic enim , populum ore israheliticum
Moysis Deus admonebat «si surrexerit in medio tui propheta, aut som- *
:
* Deut. xiii. i.

» niorum somniator edideritque signa aut portenta et evenerint ea sig-

, ,

» na ac portenta quae praedixerat dixeritque eamus ad serviendum diis ; ,

» ahenis quos vos ignoratis cavete ne audiatis verba prophetae ilhus aut ;

» somniatoris quia tentat vos dominus Deus vester ut dignoscat utrum

,
, ,

» toto corde vestro dominum Deum vestrum dihgatis.» Quamobrem si in

hisce rebus tentati fuerimus, a caritate Dei separari non debemus. Sed nunc
quoque festum agamus , dilecti mei ; ad idque accedamus non tamquam
ad diem moeroris, sed laetitiae potius in Christo, quoquotidie vescimur i).

Tum memores eius (agni) qui diebus paschahbus occidebatur pascha ce- , ,

lebremus in quo Christus fuit occisus. Ille(agnus) populum ex Aegypto

eduxit; Ciiristus mortem destruxit, simulque eum qui imperium mortis ha-
bebat id est diabolum
, quem nunc pudefacere possumus opemque iis , ;

conferre ,
qui in angustiis sunt , atque ad Deum noctu diuque clamant.

^ A^ fS ; Ijuzjj «6f io^ ^^^oJi^ju 1jl»a*o IjiLo ^^ JkLdb .. ^^^i^

^^oi^^A^o^ )l;^j JLiijo l:jCLX.!i ^t-AS >$j6fj Jbna)? ^\a30« oop? . . ^^Jb^ii^ooo

) N» o» ^ U? );i£iN* ^ c\ ^ot o . JLj^ \i ^Of 3)1 IwjOf .

)ioU ^Oh?
VI C$ — 5? ^5-ju^Ofi, U . ^^opi^vjco JbojL^io )iaibaAD ^^oiSjt^ . ^^o^^j
« K^J 1>—*^ JLW >$0M;2D ^US;^i^^ U f3 . jlAk^ ^JuXaji^J v*6f ^^^^siC

; ) Nn\A> J0\x» O? IsU ^Zi )OaaJJ OOpf : '^l liQb^ )0fSS. ^OfJLiO fJS JLtQ20

"^jJLj : '^l fS .^ic\ '^^ioj oof Jkjoojt 0? W )i)|o . JkjoQJto ]U \.k^o

0? :
OOf JLzUJ JLb ^^biOJLi U :
>$i^? X^^^* U? >$JOf : JL^QJ )of^*U w^q\2J0
^.^j:ux>o^ oop? ^jj^ . ^^Of^ IL;>o ^^d^ )miv>» "^^^ : oof )s^\il )^^?
^Of fO ^ >;>» ^ i^y ^^ASOf ^ *^? . ^^n-^\ o^\a ^ ^Of^ JL^^iaV >$i^j?

JLOCU^ OOf >^^l d^ . vxnACU> JLcOf y^l !^AJ W • )0f!SS.9 OpQx» ^ iJL^^i^ U

^J jbo^ . ^jAloUi^ )0Qa\9 OfliJ 061 ; )*j>> IV V\ )iOfA>J U? ; ^i^^A^ JAj^J

sj^ —^jll —^^J \ ^^-^^^ ^^ !^!^ : ^**^?i? ^^J )i^QAZiJ . ^joA-iS:^ ^

:
""^—^ )iQ^O ^J JLtOf ; ^ir^ ^ Ji^ai\ ^dS? ^ ^!-^Oft OOf : JL^JCO

1) Videsis eucharisticae commuDionis, Tel certe sacerdotalis liturgiae seu raissae, usum quotidianum.
 124 SANCTI ATIIANASII

Ergo quadragesimale ieiunium incipiemus die •XIII' phamenoth

8. ;

sancta vero paschatis hebdomada ordietur die -XVIir pharmuthi. Finiemus

demum ieiunia sabbato, die •XXIII- Denique magna dominica erit dicXXlV-
eiusdem mensis pharmuthi. Ex quo supputabimus tempus usque ad pente-
costem. Porro in cunctis Christum laudemus qui nos vocavit atque ita ex ,
;

hostibus liberabimur, per lesum Christum dominum nostrum per quem ;

gloria sit et imperium Patri ipsius in saecula saeculorum. Amen.

Salutate omnes cum osculo sancto. Salutant vos, qui mecum heic sunt,
cuncti. Oro fratres atque dilecti
, ut per Dominum nostrum valeatis. ,

Hanc quoque (epistolam Athanasius) Roma scripsit.

ExpUcit decima tertia epistola.

EPISTOLA XIV.

Haec est •XIV- Athanasii epistola in consulatu tertio Constantii, et secundo

Constantis, gubernante eodem Longino, indictione -XV^, iuxta quam
paschatis dominica erat •III* idus aprilis , id est die 'XVL pliarmuthi,
anno Diocletiani •LVIIL.

I . C3ollemnitatis nostrae laetitia , fratres mei , semper instat , neque

ch. anno 342. umquam recedit ab illis qui festum agere avent. Proximum nobis est Verbum

^OfO »nP)0»J JLjCOt vS? . ) ifi2^)J ^J QJOf lioiOJ |L}fx»0? Of^ h^]j OOf* oo^o

. OfZ5 ;£ab.i^i^ iojofiojis ^ . ^AiJSj;)^ ^ Isoop^^oof ^M^ :

t^^^cul^o

^_1a* ^A*xAjil^o . ;^bcJSJioi^ v*iQ:£)^]is ^ . JL*jS^ )&^Jc»fD ^^ )i^c:iJO

) \^»)o ^..tvrnN'^ JLri^ Izixzi ^** Of^ f» . )i^io ^ ^vmN^ )i^njtj l^ao
^_-*.\a3o . vA_^soaaA^0f2\ ^i** ^Aiio fS Ofiioj . ^ioiotJls" )L*m$ Of\^^

^OJ^A 1LaaA^2) . .^LOioi^JL^O ^-k^ JbOt\So ^O . ^fD JLaaJC^ ^JamCUI^

jl^\jC C\JLl «t« ^A>0? ^^A^Q^ p^^ Jijfx»o)o )aaI5QJL ^OfCo)] ^OfOtllJb^ . y^O
^Of^i^? v> N0\1 ^aX».? ^^Of\s >£>nsn\jC ^JLL . )i^^A^fD )i^£lJLQl^
ht^J
.^j, JLnIhA> i^l Jbf )J.io ^^3 ^^Oa^ x» ^^oofi^ . JLsfOf

^j» );.£a:i.i^ii )i;<^? i^\jt . . Of^i^ vAioof ^ )jOf vS?

i^ij ^Of w£OolL^Ji^.mJQ£) Q^a^o)^ JL^lSOOfZi 0^\^J )»£Q^3t)? O^h^l )tOf

^JL^f) M J,.tlb Jla^Ji^Of u£OQjJL^C\^ 0«^-»9 fA Of\.A^ x^Uij ^Ot .^Ji.^JCQJQD90

Cfki^)^ s^Of >^JL\.k;s? ^t-^? i^i )OfA ^Ofoi^? Ofnjo fA>^ vxOf )»ff>Mkv^A>^

^, JL^io ^x aQA»^ : )i^aJO ^^ i^QjJL^^A^DoJi^^ ^ v^io^oU^ f^Ql^ii^JcJiz)

^— »6f ^ .. Ji*-.S )ooi^io Uo hn^io >^^Jk\n.r> . v*j^? ^*j )jK? ^ )iot-**

JL;^ .)00f*yZS\^ pfiO ^J OOf . )I^^ ^^*^^ »^1^ . s^jXjXJJ x^J?

 ,

EPISTOLA FESTALIS XIV. 125

illiid, quo pro
nobis omnia factum est, dominus inquam noster lesus Chri-
stus, qui apud nos indesinenter spondet se esse mansurum. Quamobrem cla-
mat dicens: «ecce ego vobiscum sum omnibus diebus saeculi *.» Quemadmo- *Matth.xxYni.

dum autem ipse pastor est summus sacerdos via et ianua , , , , simulque om-
nia pro nobis factus est , ita etiam festum atque sollemnitas nobis apparuit
ceu beatus ait apostolus : « pascha nostrum immolatus est Christus , » qui
expectabatur. Sed ad psalmistae quoque preces ilhixit dicentis*: «exulta- 'Ps. xxxlv.
» mea erue me a circumdantibus me. » Haec est vera exultatio haec
tio , ,

est germana sollemnitas malorum nempe depulsio ad quam ut unusquis- , ;

que perveniat, rectis omnino moribus sit, suaque mente meditetur in quiete
timoris Dei. Sic etiam sancti dum viverent omni aetate sua laetabantur ,

tamquam in festo quorum unus, nempe beatus David*, noctu surgebat

; et^ef
^^"'" "'^"

haud semel sed septies, et Deum precibus propitiabat. Alter, magnus vi-
delicet Moyses, hymnis exultabat laudesque canebat * ob victoriam de , 'Exod.xv. i.

Pharaone relatam et de iis qui laboribus (Hebraeos) oppresserant. Po-

,

stremo ahi assidua cum hilaritate sacro cultu perfungebantur , veluti mag-
nus Samuhel et beatus ille Ehas qui morum suorum merito hbertatem
, ;

sunt adepti , et nunc festum agunt in caelo et de sua in umbra ohm ,

peregrinatione laetantur et iam veritatem a figura discernunt. ,

'

2. Nos autem nunc sollemnitatem agentes, quas vias corripimus .*^

Et festo

JLb.^ ^<^ ^^^ • ko^? )i^Q* s^Of^a »*i^? ^^nic^ Ui )of . ;^)o ^a^ji^
UIj^ 3)1 . 3oi, UstOj .
^ )oof )fjj^? )Otio ^o . KUo JL>^o)o . JbofS VA^tO
. JLuAio uucs^i,? ^X»j JLjS . Jbj^o^ JLAjt y^lj ;u^ ^ot .
^ »*cu*i? J^^o
. s*\^^ )|0^ . '^U Jj;^)L>OJ Ofic\ . ^O ^J yj^il . )00f JLsJ^TO^Q ^ ^)j oOf
jb;oaA. .\Wi^ l^ Qjoi . ))0f )f;joj *^>? ^a^ ojOf . wJo^j**j ^*? ^ wJ-9
o>j> » fc»^00 )-fcU );^0fZ5 J^)j\3 fA s*0tCU^.iCLJ «JlJ? yU OOf )i^Ju2
. ; .
^J
>9? : v-A^ U--30f . JLiZjJ^ opoop» )o3^ ic\j :
)J^x»^ ivajt liaujujicoo

)ia_\p ^ odto . ooof ^v» )?to? o^' 7-*? .• ^$©f^i Of^oz) ooof ^**** ^ JLc»fB
)oof pJLb )f—1^ c\ U? ^aS) >6^niiL^ . JbJ^Q^ ^oj ^? .
joi^V )ooj vaaaI^

^ )j^Qnjti^ : JtjLO^ Jl^t H*? )oOf ^m^J^ )J^>/-S» J^ ^j oof . JLWs

)iQ*x*CUxZi .
^J Jj^? . )f£li3 ^ri ^$JOfO ^^;3 "^cZIDqS, : )00f v>i>,^,tk>0 llcLSf

>^6f : JbJS..:^a^ oof JLS^o Jb^ ^^q^ajl ^*l . )if.^ )oOf ^a\^cuc£) JL^ jjj

i ov^ >» a7^ ^v»o ^f^f^ ;

JLiQjo JbtOfO ;
cuok^ ^OfX*? (
)^2opj \ IfZio^y
>a JbtOf ^? ^^ ^ . .^^oi^oK>o jLaSQ^ ^ )f;ji\o .. )Ji^Ai\^> ^^OffkiC^oi

lu^opc JLaOf ^oi ^^ lul . uuJu*J^ ( Jkjt» ^

hnsDf ^oi ^ ^^Jb .
^^^^
^)? oof >^ U? ; sxzufiu* Uaof vAJ? U .
^ ^Ofiaaio Jbof JL^ ic\ ^ :
^ )oqm
 ,
:,

126 SANCTI ATHANASII

huic propinquantes , quem ducem habebimus? Neminem profecto dilecti ,

mei , nisi quem vos ipsi mecum dicetis dominum nostrum lesum Christum
Moh^Ki qui ait*: « ego sum via. » Ipse est, qui ut beatus inquit lohannes *, tolHt

peccatum mundi : ipse animas nostras purificat , ceu dicit aUcubi Hieremias
•Hier.vi 16. propheta*: «state super vias, et videte, et dispicite quaenam sit via bona,
« et in ea invenietis animarum vestrarum emendationem. » Ohm vero hir-
corum sanguis, et cinis vituU super immundos aspersus, purificando tantum
corpori aptus erat : nunc per Verbi Dei gratiam unusquisque abunde mun-
datur : quod si mox sectabimur, Ucebit nobis heic tamquam in vestibuUs cae-
lestis Hierusalem festum iUud aeternum praemeditari : sicut etiam beati apo-
stoU, qui ducem suum Salvatorem sequebantur, et tunc erant, et adhuc in
•Maith. xix.a?. praesenti sunt huiusmodi gratiae magistri
, namque aiebant *: « ecce nos ;

» reUquimus omnia, et secuti sumus te.» VideUcet nos sequimur Dominum;

et festum Domini non verbis tantum sed operibus adimplemus. lam quae-
,

Ubet mandatique exsequutio dupUci actu (i. e. re verboque) constat

legis

atque ita magnus iUe Moyses cum hieraticas leges ferebat sponderi sibi , ,

a populo exsequutionem volebat; ne postquam obedientiam spopondissent

mendacii criminationem veUent incurrere , si forte verba in rem minime con-
tuUssent. Sic ergo festi et paschatis peractio quae sit , extra quaestionem
est , nec uUo responso eget ; sed facti cum dicto copula efficitur , dicente

^^ oof . JL>^o? v^i^? Jb^ . ;^)^ oof JLAAjCiO>&cajCk ^^9 U^^ :

>^f^)i. v^^^ci^ >^^2
^l x^j jbsf^ • )Cuf^ jbf^^ ^ oti^vA^oj\ ; Ibi^a^ ^o» sj^U oof v^otoJ^^

. ojL^o )j^)o|b Q^ooD^ .

'^l i|Op lL=u lLs>c9? >2U Un^? ;
^X^^ )JSa^^

^ .i^\^^ )i^<?Ii\ ILaoj 6p ^^jjvojcio :

}h^ JU*to? 6f*i^? )m? oju>o Qioo
•
^5— ^ .m fn»i^^
JOf )oOf . )Ji^— \,^j Ji^i^o UUlj JLsoj ; U;>j^ ^ )0^fO
'
o«i,aziA^3 :
^j Jljcof . )oof jiaAj\ jojA );m7>^ JLaoj ic\ : ooof ^xii^i^vm^ct

. ]j^hsi ^IaSloj fs Jkof s£)l ^j Jbo^ . JU^i^ i^v>Ji^.AjkS vAi\d . )i^io )of!!^t

• )p\>\9 oof )jjb\ Jbtof ^ Ji^i^ )ooj^ ; ''\i\j v*6f jo\jcjojb Jiaccoj JbjLs)j

Joof )^o^..^9 oof JLdo;£\ ooof y^oihi )vjLd^ fS .Jbi^ba^ JLaa\jl ^U U^?
.. ^ )0f ; ^;^)t3 ; )jOf sj^U )ialiA^J JL^\V^ ; JbtOf yS)0 OOOf ^OOf . <00fb.

c^ .
U'^} 00) )jJbwo : JL;^ rsiom ^£iajt ;^c5^v*6f . i*\ ^ianjo ^Ofio^ ^KinA.
. JbfDOSo Ifiooi^ ia>oaA£0 ;uv<;^'^ . r (Liaju )
)l>ci^.j^ )fib3 l)? jaAAii JLsozi

]L)6fd Ji£oaiflj\ jA . Jb^ o6f Jbcaioj v^^ JLo^? . Of^ J^l Jk^;^j )j.aj»n \y>

fd^ hsul ; )i^»bwi^smio Jl^Of ^\^ )^^. ^ )oof >&ol JLjoojc . )oof ^s£ix>d

Sil Ib^-aof ;^f.zi:iw oJ^ f3 ^$^;^i^ )L:^j ^*l <±^ . ^^::>:Lj ^joA^^
> U? . >i^—iii Jb^&^ «jos )ls? ."^jbD Ulojt c\ . UrSjo Uh^j JL\ioaA,

^)Ua*)j JUb ^^p:iJo .

v^ i^l . OfS. k^l )iajfj:i^ >S>1 . )i^\iD^ Jbfanrs
 ,

EPISTOLA FESSTALl XIV. i27

n Moyse *: et peragant filii Israhelis pascha : » nimirum ad j:>raeceptum quod • Num. ix. 2.

attinet , actus a dicto non absit ; namque ipsa exsequutio operam levat.
3. De his rebus prudenter me facere arbitror , si vos erudiero. Sane
haud semel et in aliis epistohs spartam hanc adornavimus ; nunc vero
praecipue necessarium est , ut vobiscum ego meminerim , scripturam sa-
cram nolle nos simphciter ad paschatis festum accedere , sed non sine alle-
goriis, traditionibus , legisque observantia ,
quemadmodum ex historia di-
dicimus *: « alienigena autem , et empticius, aut incircumcisus, pascha non *exo(I. xn. «.

comedat. » Nec vero id omni in domo comedendum erat ; sed festinanter

iubebatur fieri : quia antiquitus afflicti fuimus et contristati sub Pharao-
nis servitio , atque eorum iussibus qui ad labores compellebant. Ita se an-
tiquitus gesserunt Israhehs fihi hanc habendi figuram digni habiti sunt. , et
Atqui ifla propter haec nostra fuerunt, et ad hoc nos festum per illud
priscum adducimur. Sicut etiam I)ei Verbum cum hoc ipsum optaret, ,

aiebat discipuhs*: «desiderio desideravi hoc pascha manducare vobiscum.» «luo. xxii. 15.

Atque illa quidem historia est admirabihs etenim cum id opus fieret, :

unumquemque vidisses quasi ad pompam choreamque pergentem quippe ;

^calceati prodibant cum bacuhs atque azymo quae omnia cum in umbra ;

praecederent non sine allegoria sunt. Proxima nunc nobis est veritas
,

imago illa Dei invisibihs, dominus noster lesus Christus, lux vera. Ipse-

)1^ ^^ tAO . ))^^ ]^^ ci.fc;o )oo^ : JbfDQ^ ^ Jbjia)^ • Jb*. ^ . JL-S
JbL^o^ iio^f vS? . |LaaA*$ Jb? ^icuo^ ^ ^Of ^^>^^ VI . )fSi\ ^OiD
.
^j JijLOf . ^Of y^U ^ Mio? )i^t^? )it^Jbo vUj^ ^j ^u5/ .
>s^^9
, ^.n^^s J^ sS? Ui Jbl ^^$0^)^ ; o^i^? ^J^aOjJLj? )ooc ^\a ^ ^L^ki^j **o«

^W .t^r^? )?K ic\ \lUj )i^^ JLZ)* .J^U^MOf) D )b? J^I ^ a^aX d^J
.
^ toiVfc )i^s^^^i. ^^ Jbo ^? . )i^vJ[SQ:^ )i.05;a^o . )io!v^\<vN^o ^ioj/^Jl^

o^\n*^ Jls? . jL* O) "^QaJb )j . ^UJk^s^ H o? Jbtazj ^; o? ..

^ W^ «^v^?
. ^\z))i.)o ^ImjU? Jf^^ ^J ^op f^ Jbof • (Lci^^ju .»\i^i>o» ]il ^^)&j )j^wO

U^ Usof . IfTib^ sjS>ri ^j >$Jc>f JbfDoso . ^^;^ ic\j »*6f )iofZiiw ^^^^00

U^ odf . JifioSa^ s^nmj^ o^oi^? .. Of=i:s. ^^A^^jca^)^ JLd5 »S?

f^^ ^ f»

oof ^)j jUn^? . JljtOf ^i^.»^ oof ^^^^ Jbof )jjb^ (Ici^o) c^o . Jbof ^*^^^ )oOf

)Ji*^-^^ : v*OfOMi\i^ )oOf ;:£il )^^^ )®^ ^? J^^ i^ t^ .• )®*^ )i^»^

. liofA^i )i^^A^i ^ ^Of ioof Of^i^? U? . sCiosr>\ jbof JL^ ^\sjb£\ ^^^t
JimSto JLoi i,c\j oof »^? : ^j? ^;^ s$o*^ h^ ()w) \u* • ioof JLoOf loof fS ^?
^—*\j ^-A\of . );^-A^o JLjoJUdo Ji^^jL ^ ooof ^Aoajjo . ooof ^ju*iS:so

)o^^ Jbc\ . oof . )t;jL 00« JijtOf ^ ci^lD . ^ma^i^^ . ^oof ^^o )i^^Ai\^y

ji^CrjC .0|\»»^» OOf . JmM^ OOf JfOfOJ ; JLyJCiO ^QJU ^^^ Jb;^ ; JLjU^i^ |J
 ,,

i28 SANCTI ATHANASIf

loco baculi , sceptrum nobis est : pro azynio ,

panis qui de caelo descen'
dit pro calceamentis
: apparatum instruit atque ut summatim
, evangelii ;

dicam ipse omni in re ad patrem suum nos dirigit. Quod si nos inimici
,

persecutionibus premerent, is Moyse melius eiusque verbis nobis animos ,

loh. XVI. 33. adderet dicendo*: « confidite, ego vici malignum. » Et si rubro mari trans-
misso aestus fervor nos opprimeret et aliqua aquae amaritudo occurreret
, ,

illic Dominus appareret suamque nobis dulcedinem impertiretur cum suo , ,

•loh. vii. 37. vivifico fonte dicens *: « si quis sitit

, veniat ad me et bibat. » ,

4. Cur ergo differimus aut demoramur quominus ad sollemnitatem cum ,

omni hilaritate ac sedulitate veniamus ? lesu fidentes qui invitat nos; qui
pro nobis omnia factus est salutis nostrae curam modis plurimis gerens. ,

Qui nostri causa esuriit atque sitivit, is alit potatque per sua salutaria
dona. Haec est eius gloria hoc eius divinitatis miraculum qui dolorum , ,

nostrorum naturam sua bonitate immutavit. Quumque ipse vita esset, iit
nos vivificaret est mortuus et Verbum cum esset in carne extitit ut : , ,

Verbum carnem erudiret: et vitae fons cum esset sitim nostram adoptavit, ,

ut no& idcirco ad festum cohortaretur dicens « si quis sitit veniat ad : ,

• Exod. XII. 2. me, et bibat. » Moyses olim festi initium intimavit dicendo *: « mensis iste
vobis principium mensium erit. » Dominus autem, qui in fine t»aeculorum
descendit ahum diem proclamat
, non ut legem destruat absit sed ut , , ,

ooi, oof . ^-AS9f fs ^ >$^Lj Ji5o*\:oj ^A^ ^ oofj)o . ^o^coj id^

^
Ofi^-A3i Jb? aridS.i? . ;^? fs ^ ocil^j 1jo<j Jlsb ^ v*)^ : liA.aiD .2\a*

. JL-iOQ** Ooi ^A wDCUaXJ :

JLiiOQIO liCLfc ^tfnVl f J^ ^O ^fJ? . IaaZ^
^sioxio p .
JLf^ )wi^ ^i ^ vS? Cioi .
.^ ^<^i l^? )°t^ )ioM;^o
• )J^JUo ^ic\ )ilj . )o». sjtjj >^ . ;io? fs )i^^AiA*x:D OfiA^i^^co Of\.»^ ^ioA^AxZs
^
)ia-.jj^cu> 6i ^\aii jJo . LLkvaoi^sjc^ Jj^ ^\^^o :
^oiii^ ^ao» liiie^

^^j odf . y^Sij oof sxOioi^? ^oju^ ^^Asi fa .

^i? Uh^ idS, )iQ^a**o
^IA ^ ylis\^j oof :
^^02^ ^^i^ JlifljQSj )ia2it:io :
)oOf yis\^ p^
)ia—axaZul f—a«5s, ^®< h^ )i^o*S Ofi^OfQiCO Jbx>oo ^j JLco^i^ • : )oi .0

f^ . y^Jw 0(i^*-n^0 ^^J lx**J ^6i^ OfioOf^J )i^a>D^ s*Of )jO» . : Of\>^

)^jcaro s*Ofoi^-.k? )iS\:^ fso . JLj ^j JUo^? i^^*:© :

)oof v*Ofoi^? JL^ lus^

^XkJ JLof . : s*OfOi^A? JLi^J JjLA^i^ ^^ fS . ))fi^ )i^\iCO )f£aLZ\j hsL^l . )oOf

s*ic\ )ilb )of . vjcj? V? • i^? !^ ^ »^.ajjj )jjk ic\o )jOf ^^s^j Jbn.k? . )of.

)Ljti JLjOf JLa*m : i^? fS JbcQ^c ii^l )jjkj JL9QJi\ : v^^ ^ ^^*^ • )^^^o
• i;.n^ li\-**l JboQ^ . iWj )i!a!^9 JL:\qjo9 oof ^^ JL;.:iO .C^^ ^^Ofoi^? ^i*}
 EPISTOLA FESTALIS XIV. 129

lex statuatur, atque ut culmen legi imponatur. «Finis enim legis Gliristus

» est, ad iustitiam omni credenti , ut beatus Paulus ait*. Num legem fide de- Rom. x. ».

w struimus.'^ Absit, sed legem statuimus*.» Haec nimirum stupore uffecerunt Rom. m. .3r.

ministros illos abs ludaeis missos ,

qui demirantes Pharisaeis dixerunt*: Moh. vii. 4g.

« numquam sic Quid porro stupori ministris fuit

locutus est homo. » .^

Vel quid sic homines miraculo interesse impuHt ? Nihil profecto aUud ni-
si fiducia illa et auctoritas Salvatoris iiostri. OUm vero quotiescumque
propheta aut legisperiti sacras scripturas legerent , cavebant prorsus ne
quid ad se traherent sed potius ad ahos referendum curabant , quod
,

legebant. Nam Moyses propheta *: « Dominus inquit constituet vobis , , *Deat. xvin. 15.

» prophetam ex fratribiis vestris; ipsi auscultate in omnibus, quae prae-

cipiet vobis. » Esaias autem * « ecce virgo concipiet in utero suo , et pa- : * is. vii. u.

» riet fiUum et vocabitis nomen eius Emmanuhel. » Alius aUa de Domi-

,

no vaticinabatur. Secus tamen Dominus, qui non ad alium verba referebat,

sed de se ipso omnia recitabat , dicens*: « si quis sitit, veniat ad me:» non *^oh. vn.a?.

ad aUum inquam sed ad me. NonnuUos quidem ex iis de meo adventu

, ,

narrantes audiet ex me tamen non ex aUis bibat.

; ,

5. Igitur etiam nos cum ad festum veniemus haud tamquam ad pri- ,

scas umbras (veniamus); hae quippe finem nactae sunt neque veluti ;

ad simplex festum sed ad Dominum , qui ipsemet festum est, festine-

;

lisul . llaOfcjjLr) ^iOfcOfioj ^^ JLjuAio . loo^^j v^<^lsc\cijc . )oop Irpo^j

JJ? . )oOfi, )J \l c\ )^ ^Oi f_A2) ^«lA^Ci:^ IroQSiii^ . JLjl^a^ u£oc\oJls '^U
^ OMiS-A.)? N$-J6f U-AiiaXis0\ ^? : ^O^i? ^J ^Of . ^*5£lAa>0 llOQ^^
. Uj;ji'\,\io Uaof ^ois^c Dj . U^v2\ >^;:oJb ^;^jjvoo ^j JLi^? . JL^oci^

OOf
xr--*?
^^^ ^ °? • U-Xi£lAiC\ ^^? Oi^lU OOf . M )00f ^OfOJ^.*? ^ Jlxio

**0f y? Uf . l—J^k*? p^ U . )U^?l i^ v^ib? ; JiiiKiz>\ ^^? p^ JUaOfj

IaJL) Izj^^iizj ooof x^^s^ f» ^^^ J^^ ^ •

xP°i^? |L^Ofio)o . JLcu^^Jis

^^.D Jb»A*? ic\ U? . ^O^JVaj id^ C\j OOOf (^M^) ^V^ . JirOQiCJ wilf-»0 (JL£j)

; U'^ s^nS. ^qj

^iaa? >$all>? ^ jLzu^ ^ Jijca:^ .
^^^^ s^JOf^ ooof

^-_>^i )j^^oJ^ )ofj ^i JL^Uo ; . '>$n^ fns^ ^Of ^>Of.\nz> a^xiCJL o^^

JL-rui^ i^JLjvk*)^ JLjU»Uo ."^Jat-^v Of:scuc\ >^;.Dio .- \'^ t\)io dfm^ro

j—zjj^ JLjv^? ^*^ c\j ; Of\^j ^j JL;^ . J^Jla\A*j^o . Jl*;:^ ^ )oof

»*ic\ )iJb )of . vAJ? y|j . '^l fA ^Of\£^ .prov> Ofjcaj ^j U? . )lic\ ^o^
. ww\*j )iis—^iJLo ^Of ^ K^l U^ ^ ^\:^uu . w»ic\ U? . Jbv^? ic\ c\
)^Jk ic\ jA ^ 3)1 )L>fOf ^ . v.iaiD ^^AOio U? . U^l ^ ^? )\^
«^oi U
)>K' io\? ^? lls? :
;^ ^^\jcj . )J^J^oL )iV^\^ ^? ^\^ U ; ^i?
17
 ,,

130 ( SANCTI ATHANASII /

inus neque arbitremur festum esse voluptatem quamdam et ventris oble-
:

ctamentum sed virtutis potius ostensionem. At vero ethnicorum sollemni^

,

tates ingluvie et omni pigritia scatent. Hi soUemniter agere putant, si iner-

tes sint ; et dum festum agunt, perditionis opera patrant. At festa nostra
virtutis exercitationes sunt, abstinentiae , castitatisque ; ceu prophetica quo-
'Xacai. vni. 19. que dictio testatur alicubi dicens * : « ieiunium quarti, et ieiunium quinti
» et ieiunium septimi , et ieiunium decimi , erunt domui luda in gaudium
» et laetitiam, et in sollemnitates praeclaras.» Quum id ergo veluti quaedam
schola nobis propositum sit diesque huiusmodi instet et propheticum , ,

dictum festum agere iubeat conveniamus sane omnes ad hanc egregiam ,

praedicationem et more illorum qui in palaestra aemulantur

: in unum ,

congregemur cum puritate , ieiunio precum vigihis et hbrorum lectio- ,

,

nibus cum largitione ad pauperes pace cum inimicis nostris discor-

, , ,

des conciHando, superbiam omittendo, humihtatem recuperando, pacifici

ad omnes fratresque nostros ad caritatem hortando. Sic etiam beatus
,

Pauhis in ieiuniis saepe vigiliisque erat et anathema pro fratribus esse ,

volebat. Beatus quoque David ieiuniis semet humiHans versabatur in fi- ,

^ps. VII. ^. ducia dicens *: « domine Deus meus si feci istud, si est iniquitas in mani- ,

» bus meis si reddidi retribuentibus mihi mala, decidam merito ab ini- :

» micis meis inanis. » Haec si egerimus, mortemque superaverimus regni ,

caelorum arrham recipiemus.

fjs c\ : oo^^j^j . )^K (oof ^OfoJ^lj) ^Of oJ^^i)^ . IL;^^ Ofic\j ^^? Ui^ . Jb^wjt

^^^ )?|bil . )io^J^*ioj )iQi^aA*i^>D UJ . )j)b\ ^;zi£a>o lio;^^ )ioJLjOfO jii^cnQr^

^ >;n.co^o i^*>^ ^mo» . )i,aulio dfXao )i,azi^ ^ ^^o^J^-kJ JL\ib . Jiail*»

jjJiiJI . ^fj^f^^o^ ^i^:50? ; Jbp)j ^Of ^;:^ ^f^OfO . ^aJ^^ «i^? ^f^t.^^
)i^io S)\y Un^? . )iaaajj )ia>Qi2i.p :
)i,^i^^Aio» ^$0^.»^^^? Jijtojj i^^o ; ^^j ^j
ji \^%.y Jiioo.o . JLki^v Jboo .0 Ji^))j Jboo. .- )fio? o hOO )jo*mio Ji^A^j

JLjOf f.a . Ji^ )^]iii\o ])o'^<2 )iof*A . )joo^j )i^AZiS. s^oop ; \^s^^ JLoo.o
)i^_AAnj )1_D U-250 : >^i:o Jbof y^^\y ]i:^a^o . ^OaED ^a^o^ JiA.io^ i^AZj ^A^Of
^^—JOfj ) JjLa)o .Ji sji** ci—mj ^\a :)^^^^ )?^ )i,ojo;^ i.c\ ; tJicfib^i.^ V^"^
UjS^ . )i.c\pj oof )^0fXi5 . JLdo, y JiaAsp \j^ ^A^ . ^;^i^ ^^^.^^JLiij

o^Of\si,)j ^^ s$JOf\ . ^i^ju ^nzij.\iij:i^o jljLnm:^ i,CiS.$ )i,aSiajo ;

Jbi^aj

f —3 . Ci ciJ i|a2op ^j li^f ian^o^o ;

^ojajj ^ )i,a\Qji^o ; facDlb

^ Jbi^a^o Usof . ^D ^^M^ JbaA* ic\o . v^^s ic\ ^a* ^.kiSj^

^ ILsi JLdv^ : IZl .S,\a*o . )oof )o6f )>0fjoo Jboop vt^o ^^; :
-cocixojbs

. o^.-ji^ )oof vA..„n^o^o Jbsoop fS :

^oj cioi ,-»1 )ji^a^ vS? . )oofidii. )oof

jJo.^ i^w*? >^ . )jof ijii^ic y? v^of^ JL;^ . ^sb^ fs )oof w^ju*J^ jLfio^^Jiaz)
 ,

EPISTOLA FESTALIS XIV. 131

5. Exordiemur sanctum pascbatis festum die -X- pharmuthi, et ie-

itaqiie

iuiiia sancta finiemus die 'XV- eiusdem mensis pharmuthi , vespere sahljati

sanctamque celebrahimus sollenniitatem die -XVr mensls(eiusdem) pharnm-

thi; atque hinc nectentes ex ordine sanctam pentecosten qnam vebit aliud ,

ex aho festum indicimus, Spiritus sollemnitatem celebrabimus qui iam proxi-

mus nobis est , per Christum lesum ,
per quem et cum quo sit gloria et im-
perium (Patri) in saecula saeculorum. Amen.
Decima quinta et decima sexta desiderantur.

E P I S T LA XVII.

Haec est •XVII- Athanasii epistola , consulibus Amantio et Albino , chr. anno ms,

praefecto Nestorio gazaeo, indictione 'Iir, cum paschatis dominica es-

set 'VII* idus aprihs, id est die -Xir* pharmuthi, hinae •XVIIII-, Dio-
cletiani anno 'hXl'

Athanasius presbyteris, diaconis, fratribusque dilectis in Christo ,

gaudium.

More soUto vobis pascha annuntio , dilecti mei , ut vos pariter longin-
quis provinciis iuxta consuetudinem nuncietis ; nempe quod praesens sol-
lemnitas fiet die •XX* mensis pharmuthi , •VII- idus aprihs , id est secun-
'

dum Alexandrinos die •XII- pharmuthi. Hoc itaque provinciis ilhs significate,

. w.nr5t\>o ^"^s? \s\ la^;^ . I^jLazs sA ^;^^ ^^^U i^;^ v? .• ^vTJb

.j.
y^
t<>\-^n^ |-_jaz50ff JLiiUL^ )ian\>cjo . ^a* )i,aid^o ^f.^^^ ^Of ^
^--JuUV' —A . ^ioiO^JLs ^ )tCi^2> :
)L*jSj Jk.kfD )^Jbji ^^AdOf ^ ^fJ^
^tXf^o . )i^s^iJLj Jk^;^ ^ioio^lLs JL>U? Of\>j );rf>\ftS^»o U-kjiJ Jb^oX
sa^^clCu^o^S^ )t-kjb) \i^\^ ^ , s*i,ci:50^l2 )Lk*;o OfZ) ^m^iJ^JO . \%^^ )ijl^

yX U>Ot\ ^fb.^:y>0 ; ^^fX^O )^JiS\ \^\iL

^J y.\ 6fiQ\j . ^loXiD )^JCkfO

l—M^OA. w^o«a_3)J Of^^ii^o sAOfOflJb»^ "^ajck / u>»,iw:£i3 ^ _\ cu;^ OfA ^^

j» )Ua^ii^j s*oio )ffnMks:^i»^ s^df JL^z>i^ .j» ^a^? ^a^^ ^a\^ Jbv^o)o
SA—2!OCLaZ5 ^XOQJ^^S^JO ^oJL^jJLjo)^ JL^lSOOfli 0^^.»^ )»£a^jcj i^hJl )^0t

oi —=1X3 v^j s*d» i^i^ ^^A^Ji.*fL*Jb> )ijl^ ^f oof JUfJisof uCooJL^o^sfioofJ

. —
**iQ iofjiazi Ucaic,]^ o^i^^)^ w»6f ^^JLX^sS? ^jukj >i^£jc pfD s*Ofoi^?

. )fA>o x:»i^^ )iSJA2) ^^ cXOQjJL^saXooIL^ ^ )f0fmz) fcnvi^i^

\ M.»>Q.-:> . I -^>S»» 1 i!l)o JL^fimnof^v^ JLmc^ii^o li^otlhX : u£OQA£Djij)U

>$i^f 3i\y \y^\ . saIIaZlis» \^S) ^^^^ v^\ JbJ ^^ajc:^ )fAi»sZ)j
^? .• )fi.*sa\

bOf )jJL ^\oOf tiS^ ^ , )j^ ^A ^^JQJti ^AnAA*tt >$J6)J ^i^N-AAAAil ^OfD
oof JL*jS^ Jlzuo M* . ^ia^fjb JLk*U3 ^ymN^ )o6f^ JijOf ^j JbJ ^^\ .- )oJL:j

^ ^y JL—*iii
ifjJic^Of!^ s^^\ . ^^JLaX»;^? >5J-»?
>^JijL p^ ; V*0f0i^i' ^^J^J
 ,

132 SANCTI ATHANASII

nempe paschatis domiiiicam incidere in diem 'Vir idus aprilis, nempe se-
cundum Alexandrinos die •XII- pharmutlii.
Oro fratres mei dilecti ut valeatis in Ghristo.
, ,

EPISTOLA XVIH.

ch. anno 346. Hacc cst 'XVIir Athanasii epistola in quarto consulatu Constantii augu-
sti , et tertio Constantis, Nestorio eodem praefecto , indictione •IIII*,
cum paschatis dominica esset •Iir kal. apriUs , die -Ilir pharmuthi ^
* In chronico est
XXIV. lunae -XXr *, anno Diocletiani 'LXII*

Athanasius presbyteris et diaconis Alexandriae

fratribus et dilectis in Oomino, gaudium.

:.Recte egistis. a.abi.es et dilecti fratres, ,..™ .ore soiito sancta...

paschatis dominicam provinciis ilUs nunciastis , cuius rei certam iam noti-
tiam accepi. Ahis vero litteris vobis significavi ,
quomodo praesenti exacto
anno sequentem quoque cognosceretis. Nunc necessarium putavi eadem
,

ad vos scribere ut de his certiores facti nuUa mora interposita scribere

, ,

possitis, instantem sollemnitatem fore die ;XII* mensis pharmuthi, -Iir kal.
aprihs. Itaque paschatis dominica agetur -Iir kal. aprihs, die secundum Ale-
xandrinos •IIII* pharmuthi.

. U*^J Jbjo v^ . |i^«^uJljc ^op a^^ojL ^^AdOf UaOf . ^o^o^Ji^ tTO\»J^

>$00fij . «ioiCfJlSlZ) ^COL^jlJ^ri ^J U)fi£ClAOJ^ s^l ^^>;^? v$vfc? >^ZlJC )0^

«oi cxool-A^)L^.£ajaDj Q^£oa^o)j JL^lsoofZs Of\^^ )»mM^ob o^^i^? )jot

^.xooJL^a^coop^ Of\^^ fS o^\^^ ^0(a>odAZ) iV^i,^ ^o^ u£oJi^s£ajQO^o . ^^2)»)^

u£o)j-j)JjiD J^i, )OfD v*OfoJ^? cizijo ^j ^of >6w^))j yU^cufi^Jb JiaiJbo*

^ )>Of_£aZi f—**o ^_^v-££^^ ^aiofjiais Jiiojjb sxOioi^)^ oo^ ^^]L\^;j2)j

, ^ljlio x:^i^^ )iSJ.«o ^^ ^QjJL^^oJLj

. . )v>A^d^ . JL;>£0 )-i»£^»o IZl . J^tficin^^ JijLj^i^jcco JijuAjri^ . b£ooJu£oJb)Z?

]La>^^ Ji:uo fM\ ; )m^ <^l ^^i^^QjL^ . JbiJijao ).:^am') \^l ^ifi:^ ^a^
^ \h> =Lki^wi> fuO . )ioi^i^VM\ i^\llDO v^ i^^W ; )i^sAilAJt ^0^2) Jbv^fO

csoi, ^^i^zij v*Of^ . JLitOfj IhstL U^^h^f^ ^J U^-^l >$si^^ajc )i^»A*? ^aSO»
i^)i^i^ ^j ]lAn>? . i,;^£oJ )i^^^^b? • ^iSnsnX ^o» tA ^Of ^^ JbcofO ^^joiV^jci

]U.Ofj oof )jJL. ]i>oi^^o^ '^ASOf ^i^ ^ i^i^aio )i,Qa^pk jo^ ^$r\ i^? )o6f

. ^^JLa^^;^^ ^^m? )OfD ^OfOi^)j o6f : ^QiOfJLB ]i**fAZ5 f^Q^iwjiiVo ; ^.^i^i^

]L<»s)Ji£CL90f!^ ^? . ^$AXkfS)j js>)jj)JJLd i^\i )0fO )o6f JL*jSj Jbuo fA*^Aaio
 — ,,

EPISTOLA FESTALIS XVIII. 133

2. Significate igitur , iis provinciis iuxta veterem consuetudineni , fore

paschatis dominicam 'III* kal. aprilis, id est secundum Alexandrinos die
•IIII- pharmuthi. Nemo de die ambigat, neque contendat dicendo, pascha
lieri debere die •
XX VII- mensis j)hamenoth. Etenim in sancta synodo qiiae-
stio ventilata cunctique definierunt festum esse agendum -III* kal.
fuit ,

aprihs, videUcet die -Ilir mensis pharmuthi. Propterea (kalendae) valde in-
fra sunt, usque ad praecedens sabbatum. Nemo igitur pertinaciter agat
sed bona cum voluntate. Idem hoc ad Romanos quoque scriptum fuit. Quod
-ergo vobis significavi, ad pubhcam transferte notitiam, pascha videhcet fore
tertio idus aprilis, id est secundum Alexandrinos die •IIII- pharmuthi.
Oro, fratres amabiles ac dilecti , ut valeatis in Domino.

EP I S T OLA XIX.

Haec -XIX* epistola, in consulatu Rufini atque Eusebii, Ne-

est Athanasii ^h. anuo347.

storio eodem praefecto, indictione •¥-, iuxta quam paschaHs dominica

eratpridie idus aprihs, nempe die -XVII- pharmuthi, lunae -XV-, anno
Diocletiani LXIir

I J3enedictus Deus pater domini nostri lesu Christi. Pulchrum est hu-
.

iusmodi initium epistolae , praesertim quia veluti nunc , apostoh verbis fit ,

w£Dj )\IId k\l JOfD JL*jS^ JbiA^fA* . UflOf JLcOj^ JfA^ sj^l jh^JLtL v^op

l_^iixo ^vEO^ JL*jS )ooMj

P*-^? ; f^l t^ v^? ]u*f^ Jls? . Jb:ca^ ^^
ocjs. ; (^'^^ j^ vAiSao )^^ ioof )i^sJCfcfD
. v^ uEOOfJom-^ . JLu iojopojiso

: ^ioiDfls U*'^ h^iU ooi^ : ^i bl ;^? >^|L\^;^)j dco)jjUJb i^«\i p^j

. lufx» )oop ^ASOf U . Jbof p^j vAOf jksZUL k^h\ o^i^? ^^°? "^^ ^^^
^Of ^\_Ar>Of a-b.^QjL . ftoJ^i? JL>iDo^ ^? ^*^ hoi . )oofJ ^^;^^? ^? VI
i-^n tcnn^ ^f . ^JL^^;^)^ ^)tj)JJ[D J^i p^j oo^\ ^j ajof ^J^:icjoJ^)j

,t, Uqaa>)0 JL:ia£a* JLli? o? ;JbJ U jic JL;.2£0 ^a^£1a\x» ^oofi^ **iaio^Jlar5 Ji^jjb»
. .
^j
-OfQ>caA3 ^oJL^OfOoOf^o wEoaiASof^ JL^JLsoOfZ) o^.kj )^Ea^ij 6^*1^? )?0f

Of^A.:2fA*^ ^Of vjLicwj ^^JlA^^fjuJb , JLs^Jisof i^oJL^a^^iDOfj^ Of.\.fcj ^ oi^^j

^ v*ia-_io^Jiaz> U TO\n io 6f*J^>)^ «6f ^^JLX*;^? >$-? \^ p^ s*OfoJ^?

. jfOfEQis )» m\ x ^AA3 i^io ^i^?

s )J^ajo ^j ^ajJL^^DoJLj
)if^)? U^OA. fA^ )Ji2) . JLaJ^^ "^OX^ yfiOJ ^OfOTi? )0fSS. ^OfOJ^? JL>;OiD

^ ; U;:50 id\ )o6f )iazu^ "^sao ^ ^ . ili^^Mi^ ^oi JLtOfO • Jbof ^^jj
 134 SANCTI ATHANASII

cum gratiarum actione ad Dominum, propterea quod nos de longinquis re-

gionibus reduxerit, et fiducia instruxerit ut paschales de more ad litteras

vos mitteremus. Festale tempus fratres mei , , est , et quidem proximum.

Nec vero tubis nuntiatur, prout in historicis libris scribitury sed a Salva-
tore patefit, qui pro nobis passus resurrexit; et iam prope est , ut Pauhis
» I. Cor. V. 7. proclamat dicens pascha nostrum immolatus est Christus. Nostra porro est,
*:

et nulhus praeterea extranei , ac ne ludaeorum quidem paschahs sollem- ,

nitas. Umbrarum tempus desiit , res veteres interdictae , novarumque fru-

gum quo unusquisque sollemnitatem agere debet cum
mensis advenit ,
,

Deut. XVI. I. audit dicentem*: « observa menseni novarum frugum, ut facias pascha do-
» mino Deo tuo. » Ethnici quoque festum sibi mente confingunt [udaei ;

vero cum hypocrisi simulant i). Attamen (Deus) ethnicorum festa tamquam
epuhs inhiantium obiurgat a ludaeis autem ceu iam legi extraneis faciem<
, ,

• is. I. iL avertit dicens * « odit anima mea vestrorum mensium kalendas

: et vestra ,

» sabbata. »

2. Quidquid extra legis pietatisque normam fit, quamvis credatur actum,

nihilominus futile est ; immo magis aperteque reprehenduntur ii ,
qui ita se
gerere audent ideoque huiusmodi homines etiamsi sacrificia offerre simu-
: ,

V- 14.
lant ,
patrem audient sibi dicentem * « holocausta vestra non sunt accepta :

p—^ ooi^ ^—\ 30f—kO .

^ ^i^? ]bA>o9 ^j vAOfZi . Ji^^Ajj^jL JId to

iDQ\S) ^ fS )J? . )iisAiJci, ^^l "^johjdo 3oi )»oO|>j^

^ fd d^b^ . Jbo< ci*;do

; f:^l t^ ;^ff>v> ^q^oJIb^ Ucl^I . c^i^i^o "^Mi^ :

^o ^a2\a> ^a>^ oOf-

JL^oofjk^ ll£))o ]}l . JL;^aj jtj)$ c\o v^^ ^^^ ^j^U ^^?
. Uk^»^ JL*jS

)iisiLi^ ^OfO ; ^I^sJl^^^ l/O) ;^^ wJ^ai? . U*r2>J JL^ ^aO^ v*OfOi^v^? ; ^ol,

^ X^^^^^*^ •
t®**^
U^iiCiIiii U*r2) p^io : )UfA*? JL*U i^ . ;^)? o6f\

. IsiLkj ^ )jjk l)? . ^A^^iai^^ Jisjb nfns;>„2> ^^ JLioof^ JiaL* *s? ^tXf>o£>f ,

;r:\^ ^ ^l :JLjoo^j ^j ^^Of ^ .*fnn>o (^a^i^) ^\:s)i^^ uCoo^jlU? ^ ^^?

JLa1£o ^^_run*\o ^^^aa*^^ vA^f^ . ^io? p «ojos/ -.So^ . ^^o^i^? Ji^OA^i ^
. ^oof )i^»\A>j io^ASix ^o i^Jiioa^ c\j ^-^-^? : ^^ )lo3;a:ixo . w^j hkSij

:^£Qn>D Islzs cimio (Uj) i^JUi^o . ^Of*i^? )i^ji,a:jo \1 :

^oo^f yZii^io ^?
^OfO::©^ ^Of sy^Uj s^JOf ^Aiiiai^^^n^ ^? : )jo< "^^^^ . ^a^i^ ^OfA^^ N^JOfS.

jj ^ ^kkl^jo . ll^o^ U s^Of^i^? JL^jc ^^ol^fO^^ . Jb)? ^ ,»vhic . UjSj

1) Quomodo hodierni ludaei pascha agnumque guido et Jluxo et luxurioso celebrant ludaei: va-
paschalem simulent, uarrat Buxtorfius synag. iud. cant enim adnugas. Idem tomo V. serm. IX. 3. ait
cap. 18. Sanctus vero Augustinus in ps. XCI. 2. re- similiter eos prave otiari , et viros in theatro sedi-
prehendebat sui temporis ludaeos |male pariter sab- tiose se gerere , feminas autem toto die iu menia-'
])atizmtes sabbatu7notio quodamcorporaliter laH'
: nis suis impudice saltare.
 ,,

EPISTOLA FESTALIS XIX. 135

"» minime mihi iucunda fuerunt si offeratis similam cassa
sacrificia vestra : ,

» res est tus mihi abominabile. » Deus nulla re eget cumque nihil im-
; ;

purum habeat, horum satietate tenetur, sicut apud Esaiam testatur dicens*: Is. I, II.

« plenus sum. » Porro lex liorum rituum lata fuit ob popuU eruditionem
vet futurarum rerum figurationem. Ait Galatis Paulus*: «prius quam veniret *Gai. 111.23.

» fides sub lege custodiebamur

, conclusi in eam fidem quae in nobis ,

» manifestanda erat. Itaque lex paedagogus noster fuit in Christo , ut ex

» Verumtamen ludaei non agnoverunt hoc neque
fide iustificaremur. » ,

intellexerunt quamobrem in die tamquam in tenebris ambulabant pal-

:
;

pabant sed veritatem nostram non contingebant quae in lege est scri-
,
,
:

pturae figuram sectabantur sed spiritui non propinquabant Moysem dum , :

esset absconsus expectabant, comparentem aversabantur quae legebant :

nesciebant, sensuque perverso commentabantur. Igitur propheta inclamat

ilHs dicens *: « mendacium et incredulitas praevaluerunt in eis. » Tunc au- * os. iv. 2.

tem Dominus sic de iis loquebatur*: « filii extianei mentiti sunt mihi filii , ps. xvn. 46.

« alieni inveterati sunt. » Nunc vero pacifice reprehendit dicens * : cc si loh. v. 46.

» Moysi crederetis, utique et mihi crederetis; de me enim ille scripsit, »

Quum increduli fuerint, legem nunc eierant dum pro libito blaterant, ,

nihil eorum intelligentes quae scripta sunt. Ideo dum hypocrisim in nuda
scriptura simulant , et in hae credulitate versantur Deus illis irascens per ,

jj . ^ OOf UoMt-) ^^ If^ • OOf iQ.^\SD )fA^£0 s^i^? ^i^A^O ^O . yjJO^Oii

ic\ i*o<oi^( JL\io . n»ms^» p^ Oj^ J^l )J t-so . lo^Ss. v.;^ ^ oo* \2uisQ

JLoorjaj
^j J2jSQ , ^J^? |L\:^o ; ^ib? fS ^OfJ^miO lAiJLjLzj^ lio ^^? ^Of
..

U-A^ f—2^? yt>-.fc)^? r*^*^? )i,aima^o^ i,dS,o Ji^bcj

. )lof)i, idS. . ^o^d
fS ^oof ^*f^J^ JiioQ^^Lj h^l )i,oiiii*o*
.
p^j : )i,)i,^ . jL^DJl^ a»dS.oJb

^ )oof ))U jlfiDOiiiJ ^tio .

^ U-^iit f^-*^^? ^^ )i,ai^o^^ ^oof ^JunA>

. CL_\aiS^J JlS? . UjOoJ.* Obcj-fc l) JjJ . ^^JJU )i,OtSntO<

^J JUn^? . JLxAXiCLS

^—fcj ^2jC^ IJ ;
^ ^AjtJbo ; ^di>.Ofio JiAajuO^ ^^l liiCiS^iA^ ^ Uoi ^^^^00

fso . JiA*Of\
^j ^^i^ )J . Jbii^z» ^ ^A>Ci.ai^cQiOO . JiroasiiJ.^^ ooi y^^JO

^^ U . ^o^? Ofi^o yn^opiO ^^ )l^i^ ^a . o^Z) ^v^ JLitaib ^ u^ij^

^^JLiO^AaOf ^ JlAnJ . ^vZS )i^tJ^? ^\a* )i^^? )J? ; ^I^J Ji^ OOOf ^a^i^

^ Xft^^ : ^? ^**^ • ^^ i^^Ajai,? )i,aii£uO( )Jo )i,a\^j . '^l ^ ^Oi^

^j ]k,Of . a\^^ JLtdOJ JLiS .^Ofi^^.^ )oof ^^cl
oisi^J JL^aaj JLiS . ^25

,]i-.jLa^ s^i^^^oof y *t^>o»:iO a^ ;io? j-s >$o\ .ff>nv> i^JL\jc U^l . .

ooof JLn-aciAOpo
.
^j fS :^i^d? ^j^^^ v^csj^ oof «\, ^? ^^i^^oof ^Am.*o^
)J . .

^j ^^ai^^m:^ D ^^ »? ^Of ^ ^;^? fS Jbs>a:^ ^o ^AOio ^A\<^t:>o

. .
 — ,

136 SANCTI ATHANASII

,
is 1. 12. Esaiam ait *: « quis haec de manibus vestris exquisivit ? » Et iam audacio-
Hier. VII 21. ^^^ factos ,
pcr Hieremiam increpat *: « vestras utique victimas cum liolo-
» caustis vestris coacervate , carnes comedite : neque enim ego talia patri-
» bus vestris indixi neque; eo die ,
quo de Aegypto eduxi de holoeaustis ,

» aut victimis mandata tuli.» Nequaquam hi prout fas erat agebant , ne-
que legis observantia rite fiebat ; sed iis potius diebus ,
prout eis impro-
is.Lviii.3.seq. pcrat prophcta voluntatibus suis satis facere studebant, servos suos op-
*,

primebant , iudicia exercebant et rixas humiles pugnis verberabant , et ,

omnia "ad voluptates referebant. Ideo in sempiternum sollemnes non erunt

quamquam id modo prae se ferunt carnem enim extra locum tempusque :

comedunt, et pro legali agno sacrificare Baali didicerunt. «Et qui verum ,

» azymum conficere debuissent, nunc [filii eorum] ligna colligunt, eorum-

» que patres ignem suscitant feminae eorum farinam subigunt ut offas mi- ,

» litiae caeli conficiant atque libationes diis extraneis immolant ut me

, ,

*Hier. vii. 18.

'^ ^^ iram concitent dicit Dominus*. » Sed tahum operum mercedem re-
,

ferent quamvis enim pascha agere simulant , attamen ablatum est ab ore
:

eorum gaudium et exultatio prout Hieremias ait « Desiit in ludae civita- ,

:

7) tibus, et in viis Hierusalem vox laetantium, et vox iubilantium, vox

sponsi et vox sponsae. Nunc igitur quisquis eorum immolat vitulum , ,

idem facit hominem percutienti et qui de grege sacrificat instar ilUus est : ,

)LJq\jl ^^lfOfc . pji^ ^»Nn, ^ o^ jAO ^i JLiOf ? fO . ^$n>fl7 ^ ^Of Ibo

Uo i^ruofS? id^ i^\iD \}j ^^ . )fCiz> c^,as)o *>$^^? Uoj piw ajaa

L^\x, )^JL ^^^ •

K:f^r^? 1^^? ^ >$^? i^^)j oof liDQAD >5^?. it^
)j^y>£aQ^j ^^o<iQ^o.ax» Jls? : ooof ^;^^ )oo# sSiJjJ JbsD ^j,l ^A^ c\ . |Lx5jO

^AM^JcsD . ILnj >$0f^ •-conioj JLd v*.*? . ^Of ^^U ]h^o^ ^$X\)b^ )JJ . ioo^

^«Aisi^::^ )io-:iSo \uj \^^o .. oooi ^;.Df:^ ^^o»^oMvv\ ^ ^OfAiO. ooo«

^-..^;^£o )iol_AJOf ici\j ^Of ^o+\ao . ),n^!os:^>, )jojlz> ooo^ ^am^o . ooof

. ILjtOf ^Qa*^ ^? . )i;*j\ Jbofb^ ^oaiD JLjf^f:^ Uo ; )jOf ^^n^ . ooof

. ]L.a£DQ::£U oof Ib;^ M<:^^ ^\** . );JM ^a? Iboj ^ ;^o )fi? ^ ;^^
^^Of— .»of5)o . ) cqId ^^^^ . lUit^ )»*^ ^? s2\*> . ^$>jOfjj Qa\^ Ih^
O—aQJO JLsiUtl ^iQxAs^ )fi0J '^*^ ^?*^ ^OOfAJUO )^QJ ^v.*QND
V^^^? • .

);<^? ^4q2 >^oj:s. k^l . IL^;^ ;^? wjjojl^^^u? Jbm^? . IL*vaQj jo^]] ILdqj

^Of,^^^ I^dqS ^ p'^ 1)? . JL* ®) x:*jO^? ^Ai^^xQiD <^]j . ^Of ^^j^]jj Uib)»

^i_\jtfo)j )i^^0 )jOO*^^ )i^XpD ^ yj\all . ILiOf? ;^)j ILqs? )iOf**0 JLQfiOOZJ

. JijLOf >$^p . )i^\a^ JLso JLi^j )1d : ^mj >^6fj Jbo ^f**j >^6fj )Iq

, )i^A^;^ ^ wuOfiDJ OOfO . );0;^ JLa^J Odf ^? . JjOf? >^Ofic\ ^^J} ©Of
 ,

EPISTOLA FESTALIS XIX. 137

qiii caiiem victlniet : et qiii siniilain offert, perinde est ac si suillum san-
giiinem offerat : Deo commendet, par blasphemo
et qui tus exhibet, ut se
habetur, Haec numquam Deo placuerunt, neque eius mandatum talia exe-
git, verum ipsimet vias suas elegerunt et eam quam anima ipsornm ada- ,

niavit abominationem.
3. Verumtamen quid est Iioc , fratres mei ? Sane oportet prophetae
verba a nobis perpendi ,
praecipueque quasnam isti haereses adversus le-
gem Deus per Moysen sacrificia imperavit; nam Hber levi-
meditati sint.
ticus mandatis
hniusmodi redundat ut ( cognoscatur ) quomodo gratus :

fiat qui offert, vicissimque contumaciae reus agatur qui haec contemnit.

Atqui is ore prophetarum dicit: haec de manibus vestris non exquisivi

neque de sacrificiis verba ad patres vestros feci neque ilhs holocausta ,

imperavi. Videtur itaque siquidem scriptura sibi non consonat, Deus men-
, ^

tiri qui praecipit quandoquidem dictorum concordia nuUa est. Absit ta-
,

men ; nam veritatisparens non mentitur, quia impossibile est, ut Paulus

adfirmat *, mentiri Deum. Quippe haec omnia aequa sunt recte consideran- Heb.-. vi.is.

tibus , et cum Credo itaque Deum per

fide scripturas legis suscipientibus.
vestras orationes concessurum ut quae ego dicam, a veritatis tramite ne- ,

quaquam devient. Mandatum ac lex de sacrificiis, antiqua non fuerunt,

neque holocausta erant ex mente Dei qui legem statuit sed eius potius rei ;

. )ooi^ ^OfiO )oJS.)J Uo .

^j ^Of . JUsk^ ^*^? )b;aoj\ )J^qz\ c^o^j
. ^^Of-XkJ )i^wA>3iO? Qn<>j^ ; ;^7 >$JOf )J? . ^OfliO )J^^ ylil hSZi )jLSO< )ls?

JLqJL . VAJ^? Uoi »*0f JiiOO . s^Of^ i^ •

>^0^^J i»^J ^oi s^Of\^J )i0MjJ0
. ccaAfioOf^Of
^j ^\^? ^^^^^ J^JiukJ^^o . )i^s^2u )Ld i^:^ 6^*210^0^ ;a<>^ s*Of

^\^.iO )0fS^ »0^>0 : ^ASOf ^ IjcQSC ^ . OA^Ofi? IrOQ^ ^IIOC^J ^^Of

jUn^? . JliD ^Of^ Imao^ Of\a ^ . |L*c\j );^J^j oo) JbJ^ Of\ao . JLoj
JbfDOE^ >\^iijL \}j ^ ^^l : ^\oi^ Jifianioj ^j oofZi . ^noio C);^:^^ oo^j
J^—^\>b Jls? \}i >^m7 ^ i^25i. ^Of ]\o . '^l ^r )L£j ^ J\^h^
^u^ );^JS^iD . JLa\ic )fiL
^^^J^ n$j? i^ns o? . JLoj ^^^^^ ^^n^Of^? ic\
U Uo U? .^-^CD QSj oof )ofS^ o? . JiSJ^ ^^OfJ^i^ ^a::£i\jl U Q^?
^Of )j^.wALk*-iDj!NiD U : ^^t^ U'^J OOf JLs? Jls? . lXOa* !^^l p^ Jio^^Jt
^^o;^ .Tipkji ^Of^J^? U? . JoiSs. "^.^^fJj u£Dc\o]b ^;k>oj Jbo ^^l U^
)ju>i^ . Jroo^^ )i^d^i^* ^\nQv ^iai^Q^Of ^^ >^j6f!^o . ^oi^ ^AaJtf

OOf )oOfJ )f M^ ^ JLlMOfSi C\^ . >^ic\'i fAZ) )of!^ ^^ X?^ ^^^^ • ^ ^

^\_^>>D^ Jl-2? . JcDQaaJo UjjSj ^^*^^? °^ JjfOOS ^Ofoi^? )^^ Vj • l*^
^j ^Of ^^^JcsD U? . Jma^^iX Of^aiDj oof )of!S^^ o^i*^^ v*Ofoi^? JL:i\jc l'^
18
 —

138 SANCTI ATIIANASII

gratia extiterunt quae in antem bona illa adiim-

figuris antecedebat : lex
brabat ,
quae depositi loco erant usque ad tempora reparationis.
4. Non ergo lex universa propter sacrificia erat , sed in lege praeceptuni
continebatur sacrificiorum quorum ope Deus Hebraeos praemuniebat, at-
,

que ab idolorum cultu arcebat et ad se traliebat, praesentia simul tempora ,

portendens. Propterea Deus ne initio quidem cum popuhmi Aegypto edu-

xit sacrificia huic indixit aut holocausta neque tum quidem cum ad Sinai
, ,

montem pervenerunt. Non est Deus homini simihs', ut harum rerum curam
in antecessum gerat; sed utique praeceptum eius erat ut se verum Deuin ,

agnoscerent idque ob eum finem ut falsos deos contemnerent qui nihil

;

sunt. Sic rem ilhs innotescere voluit, et ipsorum phantasiam imbuit, per
eductionem ex Aegypto et transitum maris rubri. Postquam vero socium
,

Deo creare voluerunt , et iis sacrificare sunt ausi qui nuhi sunt , mira-
culorum in Aegypto propter eos patratorum immemores , et ihuc reverti
machinati sunt; tunc demum lex latafuit, et imperata fuere sacrificia, ut
ilh mentem suam avocarent a priore vanorum idolorum cogitatione, seque
verum Deum agnoscerent ; et nedum sacrificia coram offerre, sed faciem
ab idolis avertere discerent , atque ad ihud accederent, quod Deus impera-
•
Hicr. vii. 22. l>at diccus * : tf niliil de sacrificiis effatus sum , holocausta non imperavi. »

)oof i^^? f-A^ ))^-Ai^^ . > ff>oi^i^ **oo» ^fDo . ^ooi ^-^^0^>O ^0«

^^Oioh^^l lioa^iizj )J? . JLu3j ^^^ s*oioi^^? Iedo:^ Of\a o^ ^t^ •

^^
)oOf ua-A**f^o :
)oof )U^ )oof )OfD ^^o^^fljbi^ . 1*j.Sj \^^j oof JbfDOS )oOf

^\^.^ .
pi^J OOf lojC^O )oOf ^^QiO fS . )0f\)J ^^ )oOf 3;.£liD . Jt^i^S ^^
^—^OD ^^? fHS ; ^-^^^:^ ^ liOi\ )ofS^ o^Si^U ^k^l U^OJO )i2? • )jOf

s^ kf ^*"^ ^ :
^^^^^^ ^jSjSoj )^^^^? JbsD^ Jlsf \]l . JL^iXiL )t.iLfc of ]Jl^j

»*OfOi^-^? )J? . Ofb. "^^U )0fOc\ ^Of '^'^^^ ^)? U^l :

)ojSS. OOf JUj^lZJ

• Jbo^J Ofi^\iD S>t .

)0fS^ s*OfOi^? i^A);>;jL^ ^ s*OfAJQ^tJJ jUru? ; OfJfDQS )00f

JLEoJi^JisiV JbsOfb. l)? . ^^Of^i^? )Jj ^^JOf : hcA, ^\^J \o{kl ^ ^^? ^Uaru
. ^^^~_iO ^ ^ nOO^-X )00f 'f|Ql>0 ^0*3 ^Of^ ^j-fc]^^ l^i. JjAOf .
^^^^
OwOfi^O ;lLzi 0\V\ QZ5.J ^^ s*i^? .^Of^ )oOf ;ni>iD JllliOaCO ^J JL^QaS

^OOf ^^Ofi^\^CJOJ ^Of )i,»iDji^ ^ "^^® .' °°^ ^*i»£0 ^OOf^i^^? \ij N^OfSv

. Ji—£OQiQJ ih =i ^ ^^ASOf ^MOf ; QnjU*i? ^i^ :i)0j, ^^iajJO ; ^9^2£0

^) )f**j s*6f ^^Ofi^w.:i.^iVCb<^ UsL^l . Jl£OQ:^j )Qa£oU? UjSj ^^? °^ JbfDOSo
%*Ofoi^? i^*)^;*.? oof i,c\ . '>$nSop )^0f^ ; .^Of^i^>f \lj y^o^ i^^Ofi?

^ ^^Of sBI ^ >5-aS0fJj ^Oi 11? . )Of.Dd^ ^$>jOtJj v*6f c\ ^$2\)jo . )of!!^

^\^ i^\:D )Jj ; ;:£>? v<;^ o . fQS )ofS^ oofj ^\of\ ^j >$Jji^j ; )»ai^
 ,»

'

EPISTOLA FESTALIS XIX. 139

Statimque addidit: verumtaiiien lioc verbum eis intimavi : « audite voceiu y.-n.

)) meam , et ero vobis Deus, vosque populus meus eritis ; atque iii cunctis
i> viis meis ambulate , quas vobis maudavero. 5) Nempe ut sic imbuti et edo^
cti, nemini praeter quam Domiuo obsequium exbibere condiscerent , et
quamdiu duratura umbra loret scirent, neque fallerentur circa tempus iam
adventans, quo Deo amplius non immolaretur vitubis taurorum, neque aries
ovium, neque bircus caprarum sed haec omnia spiritabter exsequenda fo- ;

rent, per assiduam orationem, rectam morum regulam, cum verbis pietatis,
veluti psallitDavid «iucunda sit ei Jaudatio mea. Dirigatur oratio mea si-
* :
cx^l.2 xux.if.
• • • IV r
)) cut incensum in conspectu tuo. Elevatio manuum mearum ceu sacrifi- ,

<c cium vespertinum. » Spiritus autein per os eius praecipit dicens: « sa-
)) crificate Deo Redde Domino vota tua. Sacrificate sa-
sacrificium laudis.
» crificium iustitiae et spcrate in Domino. » lUe pariter magnus Samuhel
,

haud, perfunctorie sed districte Saulem increpabat dicens *: « nonne ver- * i. Reg. xv. iii.

bum meUus dono est.^» His a^endis rebus homo legem exsequitur, Deoque
placet dicenti *: sacrificium laudis honorificabit me. Unusquisque autem ps. xlix. -j.

qualeidsit, compertum liabebit videlicet*: « misericordiam volo, et non ,

'Mauh. xii.
-

sacrificium *.» Neque Deus contrariis delectatur.

5. At hi nihilominus intelligere liaud sategerunt; « si enim cogiiovis-

sent, numquam dominum gloriae crucifixissent *. » Et cuiusmodi horum m. comi. s.

ifds )i^\>D )iOf U? . ^h^l o^hsjc ;^ . ifns |lii\jL )£> ^^ Jl^? : l^=^j

J\ >^ooii >^i^)o . )ofS^ ^^nS. )oof)o . u.\^^ Jk\ o^icjc . Jb? f^? f^ s^o^
Q^fO fA ^^ Uaoi . ^$i\ Ul t.aa>o^ ^Of ; v*J^io? ^o^^nz) ^^jjio :
lici:^^

; )..M>c\ )J? ^iofiii. ^^\aj )J ^w? »^jU? ^? Qa\^ . o)Ui)o omSi^if ^

U ^-^;J5^ o6f U::ijLS.o . )i^i\^ iooi bf^i^? w^i^iDU l^j^? ^fisci^ oooi
^^
Uo . jb^ ^ );sj Uo ; )of^U UjS:^ )oo» ^ijoi ^ Jbof? ^ao:^ U o»^? : C^^»^-
)iSJj^? \l^t fOo . ,^>oi^^Jcb JVv^lwo^ ^Of\s i^l^sAjiS Wl : )K ^ U;^
o^ Ibofii : ;iOjL>o ^ t-kOM l^ ^^? :
)i^A*j ioMSUtj )l>b joi. Jr^U J^^o^o
Utl)^ ^i )iQi:^;^ . ^AiOfD );^ ^^f o^^^ )ic\, ,Uio . sA^^ )ia>>.U ^
) wO^ )ofJ^U o*j^^ : 1^1 ^ f.aaio Of^^ oof ^^ Ia^o^ . lAJwiD^ jL.::^^ sx\^^

*S? . U^L^r) o;.zi£Do )iQQ^jjj l*x£j OaaZs^ . H.fcjitJ U^vicii^ >^o;so :

)i^anjti^
ci^ . ;^? va ^oU^ . nr>ns> )iai^CL>ASO Yai>.o Ur^ pco U 1-^t ^^ ^-^jciiiA.
. )of^U ;^o )l:^:i:£) Uoo:^ ^? ; ^jcjf v^;^ ^o^^ • )i^o«oio ^ lii^ fi^\io

h^u^iy s*6io %*oi )jio^ . ouj? ^^ ^fJ . saL^ziju Uoqjc^ Uj^j . ;io? ooi^ U^^f
o^^ U %$0f^ i^lbis VI . ji^^nrN,^ n^o>^ f.ziAx>a j ciAij^ Uo . )i^^*j^^ Uo U? K2>
oo» U io^o . ooof ^a2ldi )i^aziJLl,^ Of^^c^ c\ a:bst..k ;a;s. q^ ^VsiSjaaj^

an».**i)^ ^ . ^^OfS.^^ )ij».ai\ v*o . ;i>? o un:i.|L>o Unj p^ . y^oij l>Q\ai»K

 140 SANCTI ATHANASII

exitus futurus esset ,

j^ropheta \ aticinabatur clamans : vae illoruni anima-
' sap. II. 12. bus qui perversa cogitatione machinati sunt dicentes
,
« circumveniamus * :

» iustum quia non est nobis iucundus. » Exitiosus huiusmodi exitus ni-
,

Mauh.xxii.j9. hil aUud quam error est, teste Domino qui eos reprehendit dicens * : « er-

ratis , nescientes scripturas. » Quamobrem hac increpatione commoti , ma-

Moh. IX. 28. iore adhuc audacia dicebant*: « nos Moysis discipuli sumus nos scimus :

» quia Moysi locutus est Deus » : sic (Christi) verl^is vehementius contradi-
centes , ac semet , accusantes ; nam si his quae audierant fidem adhibuis-
sent, Dominum non negassent, qui praesentiahter cum Moyse collocutus
vActvui. 30. est, At non ita se gessit credensille, quem apostolorum actus memorant*;
audiens enim sibi dictum «putasne intelhgis quae legis ? » non puduit eum :

'confiteri ignorantiam suam, seque edoceri rogavit. Ideo Spiritus gratia da-
tur iis qui se doceri curant at ii qui permanent inemendati mortem in- : ,

prov. XXIV. 9. currunt ut ait proverbium ;

* morietur stultus in peccatis suis. :

6. Ita se habent qui sectantur haereses namque a vera intelhgentia ex- ;

cidentes , calhde sibi impietatem adscisceie audent , et cc dicit insipiens in

» ps. XIII. I. » corde suo, non est Deus. Corrupti sunt atque inquinati in operibus suis*.»
Quorum mens insanit , eorum sunt opera quoque pessima quemadmodum ,

Matth. XII. 34. ipse (Christus) aiebat*: «num bona loqui possetis cum sitis mah.»^» Perversi ,

sunt, quia impie cogitant. Quomodo autem iuste agant, qui studium oppri-

. ^ «Ofoi^^? Jb^iAia^ )Jj ^^^ : lii-kJJ^ fQoJb . ^fib? ^ )i^AZ5 )i^x*Aio

\ysJl : JiaA^ y? U? .. ^o^Qh^Jl UuA J^i^ JJo • bof s^j^U bo)? ^? I^qjc
. i^h^ ^h^A x^^ ^l ^^^ vci^? ^^ . \^l sOOf^ umnio ja L;>o oot^

^j ^^jo^ ,^i,b )iaia^>;^;io i,c\ A^ ^^mflj^ fSj . ^o^ )oOf uD^)p ^fi^
^^A>o . ^-.J» IjLa:^^ ^o^Ofl^Vl, ^i**^ . ^-^iio^ ^ ooof ^f^A^o i^>)^ki^

)J D l\„
"^^ Of—rs ^l ii^y^h^ ^\^fio fS .^\>D )o3^ U.ai£i\j ^Aiblf.».

OOOf ^.k^^A 11 : Qi>bQJCj odj^ OOOf ^AmAOfiO ^a;^. Q^ . ^OfXSU ^a^^^^I^O

)oOf o.OfOi^. hl Uoi ^j^U C\ 1)? . )oOf Cl^'^ O IjCQiillZ) ^V\>0J OOf ; JL^L^lZi

li . iS J? li^-Oj ^i\of h^l '^s^ UU :

'^^A- fA«:x^ p . . rf>*ff>a;20^ oof U^^Of^
^ ^? ^ OOfS. Uoi "^^iO . jaVlidS, ^.»J saA.3J^ . )i^t..k U UOJJ ^ iofZJ

l^ ^^? . o^i^a Ujj U? v*6fZ) ^j ^^Of . JL*oi^ )Iq^*^ Jbof^i^io : )oOf ^X^^
^? ^Of ^^U . ^OfOOf^silo U^ x^J li^ . *>$0p) ^\^ )iQio . Ui^ i^U
)i,00f-S^ U . llWl^ )i^SA^U ^ oXajJ ^^^^viOJ ^\^? . uTQAlDOfjlOf
^J ^OfO
aai^i)o a\nA*i,f . )ofS^ i^j . Ofn\z» U^ f*<>sj^ i^? >$0f^ i^fSi^^ ^*^
JjL-n^? . ^aJ^aZ) ^OOfAiiO? vSj ^^*^? • 1*^ sOOfi^JUxiDJ fA^v^^^Of . ^OfAililzi

^^Of^i^? ius:>^ 1ju5 .^^^i^? IjuS fS )i^^ ^^Wioi,^ N$i^J? ^rio ; ;iD? u<^
^9i^V>^6f ; ^i:^ ]hsi\}^ ^ hsL^l ol . Ibjco) ooof ^Aiuu>i!s::09 ^Of:^ ooot
 ,

EPISTOLA FESTALIS XIX. 14!

mendi foventPQui fieri potest ut diligat, qui se antea odio imbuit? Quae sit

m eo caritas ,
qui pecuniae amore tenetur? Quomodo castimoniam secte-

tur, qui ad mulierem oculos cupiditatis iniicit? De corde enim prodeunt pra-
v^e cogitationes , fornitationes , adulteria , homicidia ;
quibus pertiirbatio-
nibus stultus tamquam 'fluctibus agitatur, carnis suae deliciis abstractus et
illectus. De hoc pariter scriptum est*: « valde agitatur omnis caro stulto- ^xvl
^/^;?^

» rum. » Nempe cum se insania impUcuerit, tunc tempestate iactabitur at-

que peribit , ut inquit in proverbiis Salomon : « simul insipiens et stultus pe-

ribunt, et reUnquent ahenis divitias suas*.» Male isti habebunt, quia sanae ps.xlviii.ii.

mentis ducatu carebunt: at ubi sapientia est, ilhc animarum dux Verbum
ratem gubernabit. Homo intelhgens recto regimine utetur sed qui tah , ;

regimine carent , ceu frondes decident. Nonne hic prorsus corruit , ut Hy-
menaeus et Philetus corruerunt ,
quia male de resurrectione senserunt,
atque hac omnino opinione semet imbuerunt? Nonne et ludas proditor a
cum
ducis sui latere excidit, et At vero cordati discipuli, ludaeis disperiit?
Domino mare hcet intumesceret
suo adhaerentes ac navis fluctibus iam , ,

mergeretur, et procella simul ventusque contrarius flarent, animo non con-

ciderunt sed Verbum secum navigans somno excitaverunt moxque mare
, ;

Domino suo iubente deferbuit ; ipsique incohmies facti sunt praedicatores

immo et doctores , miraculorum scihcet Salvatoris nostri narratores ; nos

oof : ^a-*>U ^ Un^? o? . cu^i? p^£> UmJj oo* . cujJ ^j Un^? ^Zi\bjj
;,A^ irii^ ^ . Rj^Jb f)L )iis^;^j o6f .. .anjiisj ^^ JUn^? . U^h^ lama )^i^}
s^Cui^ l^^^? 7-*? ^OfliO : U^ :
)>a<5^ • )icujj )iSju5 )i^OJuliD ^^ISU

, jbLki^a 3)1 U:^ Uot . );mzij ^o^ OfioJLjOf ^ ^^i^xioo fii^i^ fS . 1^^%.

: lib^f iofAmijCi ^\jai^ ^^ fA . U^^J h^r^ \a ^jjj^Qji^ ^A^ ^-^^

Jl —joof v^A*o U^Jl . )i,)laz5 ;^? ^^^\jL^ U^l . >^)o ^Jkjjw^^i^ ''^o.n:^»

j^^$ ^Ofii . ^Of ^j ^ju> . |^Of\.fcj )Uq^ JLtaaiS. ^^nzuuo ^jZjJb )f**a?

^Ji^ ^i, ; i^? )iQiQjk;^^ vs^ h^l . P>j>^? oof Jboo^S, )Oa\a*? >$o^ ^oo;^

JJj ^j v$j6f . JUoj )i,aj;^f^ ^ JUjoofi^iD . )i^xajj LKAio oof )i^>o ^?

Jbo sj^l : ^aj Of\i> (Ijiaofj) Jbofj ^^^ ai>o . Jis^^ »^^J ,^' ^2lj )iaj;::if.^ ^^oj^ f^l
JioL^Of ic^o . )i^viCAD^^cc aAJti? i^.kjbu2^ ^op uma^s\ASo : uEooJbofSooof^

Jl^joof-fc ^o . JL^>o ^ ^aj . |jl::^jco )oof ^a ^ )^oof^o . a^ojij Udj

3)0 : ooof ^^Of^i^? JL;^ ^ fS )jOf ^\^C£)0 : Jluoofi^ ^j )>AS^\i .
p?
)oof ^Ofoi^? v^^ Jba^ibj» ; JiaSs. ioof Jb^i^ Jl\^o )oof ^Ab^iftoo Jbtu

^^Ofioric^ oof )^;^ ^j oU^? . ^ a\^ )J p'^ . ioof )i^sA\z>Qn£o JLofo

: —D^^lt ^_-kj ^Of ^U Of^^j IbfOaazi ^ Ofi^^^ 'i^ ^ Jbcuo . )oof ^t^
^^
*
P)\^0 ; ^OfBj OfiofA^^oi ^ OOOf ^i^ fd : OOOf JbL^\:^0 ]^*jJ!>1 )jo^o
 :

142 SANCTI ATHANASII

,
pariteradmonentes, ut ipsorum exempla imitemur. Quae quidem propter
nos nostraeque eruditionis causa scripta fuerunt, ut ex miraculis Dominus-
illorum auctor innotescat.
Porro nos
7. cum magistro per discipulorum fidem conversamur. Ete-
*ps. cui. 25. nim, fratres mei mundus hic nobis est veluti mare, de quo scriptnm est*:
,

V. 26. « hoc mare magnum et spatiosum iliic naves pertransibont. Draco hic :

» quem creasti ad illudendum ei. » Hoc in mari pro venti oppoitiinitate

navigamus unusquisqiie auteni pro arbitrio suo quo mavult tendit et
:
, ;

in- requiem ingreditur si modo Verbum sit ei dux secus autem naufra-
, ;

gium patitur si voluptas praevaleat. Periculum quidem a tempestate est

,

et quomodo in mari concitantur procellae et fluctus, sic in mundo angu-

stiae multae ac pericula sunt. Homo interim incredulus, superveniente
•Matth.x111.21. pressura vel persecutione , scandahun, ut ait Dominus * , patitur quia fir-

mus in fide non est : siquidem temporaha spectans , laborem de pressuris

scatentem non "perferet : vique ventorum domus illa corruet „ quam stultus
in arena aedificavit. Ita cum
hic sit vecors , tentationum impetu victus
procumbet. Secus vero sancti cum
sensus suos consuetudine bona exercitos
habeant, atque in fide sohdati sint, Verbique vim cognoscant, quamvis
tentationum commotio idemtidem adversus eos vahdior consurgat, nihilo-
minus fideles persistent , Dominum itineris comitem suscitabunt, et salutem

^\_^0 yl^^^ ^J ^J^i? . . s^Of^J )bjO liO^&O^ :

^ *^?
Xf ? °^^

I Jjla? liQ^ NAJ^?

^ ^? ;u^<;^ ^ «.OfoiS^? . . IfA^ij )i,Qi:^o^ .. wo.Jwl^J

i^nic IbuasD ^i (IL^o^o) : Ua^o^o Jbt Jbsc* aJOf . cui^a otJ^^j oof . jLr^u^

)J^ ia^A^isXZi . )L*o;z)j JbjLs? UoiZi

^j x:^*^ • 'o^ oriMs^j^d:^ J^fOj Ijo» Uui
os*.\:^iO )iS.\io fS 0)0 Uo. Of^ hsj^U JrLkjJ ^ ^ ^a^ )j^iJ^oo • ^Xk?
^_>D f_n^ Of-fiOOOpOOADO . v^OjJ^ )m*? )ioJLjOf f» 0? . )J^ojwA ^K
J 1X0? . l-ifi^^ )L*—aoi . J^*? U\>^° bo:^ Jb^SAii^ v^;;^JbjLs? . JJaiux^

''\xaJ^ jJLsoj^ o? )if JbXo? ffl . ^aof ^ JbiiLkO^iD U . )IU^b JboAmjo

U . )jL-i* )iV*-Ai5) ^OfO . )iQJieuof^ oof )KxiD U M^ f» . Jb;^ '^}j Ijlo^?

pAEoii? )1a* ^? oof )J^j hsi.^1 U? .JbXo? ^^ ^ot JL^ ^\iiDc\ . )jL:b^

1—sJL* ^ . Ji«**o> ^^ Jijjia? . )oof Ujoofi^ U fs Jbof vSj lijsof . JL^x ^

)iam*OfZio ^Of^ h^l Jbcjjio Ji*^^> JioAiD ^'^^^^ ^ .
^j U^^ .\SLi Jbolmjt

^) ^jL25 ^J U? . JbaAcais ^$0^ Jb^i^ U :

^\aJ^s£aiD )J^\isc\o ^fU^
. U*^-^^ >$JOf ^ ^QQ^ . ^OfA!^ )OQDi Ji^f Uks^J IjQaCQJ^ ^ioliClAoiJ^

-ItQ JO JLAib t^Dj ^^f 00 ;

^^ ^A^joJ^JOD . ^OfJS^ OOf Jtj^;.:^ ^^ ^fAl^
. ^AOmiD )iQ-iiA^ "^.-ZsQDj )ic\V fS . ^c>^f^ J^Jb^^ Whu ic\ ^;iib.
 ,

f
EPISTOLA FESTALIS XIX. •
H3
consequentur ;
peiqiie ignem et aquam transeuntes , recreati simul festuiu

agent ,
gratiarum actionem extollentes liberatori Deo. Hi si forte tentaren-
tur, seinet instar Abrahami praeberent: si malis vexarentur, lobum re-
praesentarent : si oppressi et proditione divenditi , tamquam loseph ille

patienter ferrent : peisecutione instante , haud se praeoccupari sinerent

sed veluti scriptum est *, Deo freti transgredientur iniquitatis murum : qui •Ps.xvii.aij.

fratres separat, atque arcet a veritate. Ita etiam beatus Paulus, gaudebat
infirmitatibus suis , delectabatur ignominia propter Christum , nec non ten-
tationibus, j^ersecutionibus , atque carceribus, nosque omnes laetari vole-

bat, dicens*: « semper gaudete omnibus gratias agite. » Quid autem

, in M.The8s.v.i6.

iiuic festo aptius ,

quam conversio a malo morum rectitudo precum sine ,
,

intermissione oblatio ad Deum cum gratiarum actione.»^

8. Jgitur, fratres mei, duni gaudium illud sempiternum celebrare in caelo

praestolamur nunc quoque laeti id frequentemus, sine intermissione oran-
,

tes in omnibus gratias agentes Domino. Ego pariter Deo gratias ago ob
,

haec nova miracula atque adiumenta nobis suppeditata quamvis enim nos :

castigavit neci tamen non tradidit sed a remotissimis terrae finibus nos
, ,

revocavit vobisque festi causa celebrandi copulavit. Quare et curae mihi

,

fuit magnum j^aschatis festum vobis nunciare ut ad Hierusalem ascenden- ,

tes non divisim sed tamquam una in domo pascha manducemus non
,
, ;

^ of . poiU^i *4—^? ^:i^Mi^^ ^mjJ^>o fa v^o?.<$J? ^i^J ©Of )o^)J

^^l ^Atfr>s^»i>v^ ; .^A^ojJ^o ^X|i^ vs o? . 2CU? «^.»? ^OiaJ^ ^^l»i»

Jof-Ajb ^^OJL Jbui^j ^Of y^l U? • ^ASOfDJ^ |J ^j^i^ fS 0? . Slcq<:u

, )^^-jL
^ ^^ l^^miD . JLl? J^sxo sjt;.a>oo ^ v^\aio$ o6f .• )i,axA3i )^aA,

Jf— ^p )oof J_zi^>o )J.Q\Aj!I^n

: fs . Jbi^Q^ oof aod^aSo Jbof v<^ b^
)l_Z5^ ^a ^Ia* )fAxJjo JoOf ]u^ : JLjuA^ ^^^ JLr>o^jo JLsojvrjo :
wmajlj)o

>_A<^ cuib . )i.aziA^ o\no p^ "^nn . Ofx» ^Jl^n^i . )oOf fib? ^ . )oOf

\ijj )icL-\ .0 . JLaj );^ojo . )i.aj^3 ^j )iaiAiSi^ **^? :

)jjb^ jOiA UsOf»

yi^nrov^ ^ wJi? ^Ia* ^? ^oc )J.QI1a^ ^ZiOD

: )ofS^ i.c\ Jizj^Di^ Ja!^a, : ^ .

>o ^v^ ^JlXozs fS JbcOf ^l t^f^ Ji*5^s?

. )i^AX>s^\^ ot^»^iia \. • s*6f )i.OfA>

JLj? Jjq:^ ^ u^ Jb? ^9Q^ ^oj^^^azi ^ \^r^ )qXa. U? ȣ)? . JL;.5CiS.

^
;

ooof JLjtOf ^)^ ^Of Jb)jQi>^o .

\:^j Ji^t**? x*^c>f ]U^}1 saS? :
)oib.lJ

^ «i^?o : )i.ai^
^ ^aXit? ^j U :
^ Jjf ^ ]j;:£> f»? w.6f ^^ : vi<=^

^ 1 J?
^^f^ !^ <i^\ ^oi ^ iciS^o : h<^]j ciASofiD ^j VA^? Jia**o^ ^ ,$o

o;^* oof ^^? . lUaOf fS ^]j ]dn^l . i^s£iA:»i? )a*.S^ h^ )^l:i. ^^ «S? V^'?
iA c\ i**jS "^QsJb )i^Z5 f>A^ ^^ i^^l^a^o q\ ^a\g> p\A.foU
. :

Y^ .

isof sj^i fs )Is? . )oiS^^ )i^:£\ oiS, ^t^ )i^sAiA^ A : JLicoj ^? ''^^*^
 ;
,

14i SANCTI ATHANASII

tamquam aqua elixatum i), quo molle fiat verbum Dei; neque ossa fran-
gentes ,
quasi praecepta evangelica dissolventes ; sed igne tostum cum felle
spiritu ac fervore optantes ieiunia persolvere atque vigilias cum chaume-
niis ,
paenitente animo , et confessione 2).

9, die -VI- phamenoth

Quadragesimam ergo incipiemus atque hanc ,

ad diem sanctum pervenire hcebit. At

ieiuniis et orationibus transigentes ,

vero qui quadragesimae observantiam aspernabitur is pascha non celebra- ,

bit; more eius, qui incaute impureque res sanctas pedibus calcat. Quare
invicem memores simus a negligentia caveamus , sed apprime his diebus
,

ieiunemus , donec ieiuniis continuatis , sollemnitatis celebrationi feliciter

occurramus.
10. Initium itaque, ut supra diximus, quadragesimae faciemus die 'Vl-
phamenoth ; et deinde magnam passionis hebdomadam die -XI* pharmuthi;
ac ieiunio finem imponemus die -XVI* eiusdem mensis, sabbati tenebris
vespertinis: sollemnes denique erimus exoriente dominica , mensis pharmu-
thi die -XVir Additis posthinc septem continuatim pentecostes sanctis heb-
domadis, iubilabimus Deumque laudabimus, qui per haec nobis in ante-
cessum denotavit gaudium illud requiemque aeternam, paratam in caelo
nobis et iis qui vere credunt per lesum Christum dominum nostrum ;

ja^ j
jfoizi vaQ^j oof ^? ffl U? . JL\of^1oof JbfDoS );aj . l^v^i l^Of^?
Uo, n^to . l-^f? ^J Innfc^ p^ )>o^o IbooX .. ^h^l^ )L*o;^ f» 1'^^

^j jbo^ icDOfrsoJiai^ )J^>JO ^^:^))^ JLoop ^ ^M^ t^ )i::£uu )lai.»^o:£)0

. •

.^^i^^o >^i^j Jbk^fD Jb^sOk ic\o )iQ^yo Jbsoo. joi^ J^Jb^OM^ ^fiibc f» .

J^^llj IJO J^^MOf/ Vj ^ ^^l ^AiCJJj)^ to<^;? )Ua»^ "^ JimTiiDJ fA^ OOf .

. Jbcop ]}j ^^*j^o ^jo^^kio )'iv»\ Jla^Of ^ . JL-S jXfb>>o )J . JbLjoEz) ^^j

. ^-_\ ^5—\vriiu JLjoo. haot ^j JUn.*? • )oo.j )J!S^Q.k ^Of^o J^)ui^.fc U?

J^.-^^^fp^ JL_ifi ^.*? .^^i^i)^ Jb^o.^ASOf ^ );jcao . . U]s\ JLixj ^);.Aajco

. v*iciio^Jiaz) ;ff>\ va ^ : Uo^j Ihsi^ ^} )J^».njL .»li,QjOfioJ[azi )J^ ^ .
l^^W
^f^ 1^:20 JLiAi^^ Jk^i^;^ )J^2ul:> : o^ ;^m^^J^^jo ;
Jb:oo .
^^ ^iAAAAjiJ^o

i^l^ )t-fcjbi . **iaiofJ[s JL*;*:^ o^r) );£aiojo . 1^%^ ^^ woJ^ ^ ^j ^^

^IaajsZIJ^O ^fx> fS .• ^iQ^:^ sa^nXDQO^O^^ )j^vJ^fB ).£*- N&^ii*\o ^J .

.^Of . ^_J^>>\j ]k W.AJO )iOj.A* ; ^ ^JQJC^ p^ ^Of mZ> y2>]j

"^ . jojS.U

. yfiO ^QJ^ JLkAJ^25 Ofli ; .^iCl-fcO^ )i;jOJ >$JOf^ ^ »^ ^ ; JIa )oOfij )t-ki^?

ja\^ . jijCfcffi OfN>oi V^ Jbf.^o)o ^OfQliU JLkZjQJC : O^iQb^O ^OfOjllziJ ^^^^^

s^ ,nv^\jL ^IIjc . )J^sjUfO )J^sajtQi3 )$|l»j JbiAjo c^Jbt . . ^Aio? ^^^^

1) Quippe ludaei partem agni paschalis 'elixabant; 2) Animadvertanius Athanasii testimonium de pec-
de quo ritu scribit inter alios Bartoloccius biblioth. catorui^ confessione paschali.
rabb. T. I. p. 736. n. 41.
 ,

EPISTOLA FESTALIS XIX. 1^5

per qiiem et cum quo gloria sit et imperium Patri eius et eiwsdem Spiritui
sancto per saecula saeculorum. Amen. Salutate invicem cum osculo sancto..
Salutant vos quimecum sunt fratres.
Necessarium putavi vobis quoque significare factam episcoporum pro~
niotionem, beatorum loco nostrorum ministerii collegarum ut ad quos scri- ;

bendae, et a quibus accipiendae sint epistolae, probe sciatis. Ergo Syene i)

pro Nilammone alter pari nomine Nilammon. Latopoli a) Masis pro Ammo-
,

pro Theodoro b). Panopoli 4), qiiia Artemidorus

nio. Copti a) Psenosiris 3)
ipsemet senii sui corporisque infirmi causa, preces obtulit, factus est ei
coepiscopus Arius. Hypselae datus est Arsenius 5) qui iri concordiam cunt ,

autem Eudaemon pro Plusiano cl). Antinoi Orion

ecclesia rediit. Ijycopoli c)
pro Ammonio 6) et Tyranno. Oxyrynchi Theodorus pro Pelagio. Niiopoli
Amatas et Isaacus, qui ad concordiam inter se redierunt, pro Theone.
Arsinoite Andreas pro Silvano. Prosopi 7) Tarnadelphus 8) pro Serapammo-
ne. Diosphaci e) ad mare Theodorus pro Serapammone. Saite Paphnutius

.S—^A* ^ vA-ij)a_£QZ5 ^^^ — ^SOf h<^l . )l^^i^ ^$\nDi ^A.fc? ^o ,^i^i

, ^^*£QjbsD cEOoJLAja:^a>D? ^\a* :
^^ ^$^)A^ • o^^^jc^icj ^^s^x^)1a,) ^^r^iiolLj

k*oi ^^<-^^ ; ^? •xoQjJiao . u£Q^v^Qjo^fr>.o> ^oio^jofi s£l\a> .

^^ >$^anz3
. wXOQa^? 0<>c^\ jqd .OfK^^ )iQ\AA*ioo OfionAO^^^^ w£ootOfA:co^t? .ajcai)j

^a_\A> . ^-—^? ^5—PQX-25 , )if^ ^JSjC? t._3 -£OQAJOf£0^? ^^ ^\A£aS00fZi

•^Q—i^)^Q-^0 w£OQAJO^r>D? .^\*» .

^^ c£Oo)QlAXj]b) . i^:^0f^00f u£OQJJL£0q\2

cxa^oSQ^AiZ) . w£oo^ojo)ofi u£Oo)L^)JofS v2l\a> :

^j ^^njoiamaolzi ^U»?

uEaA^QJOfO^Jb) )Vma QLfcJ^? fA wQAx£aJo c£0JL^)Ld? >$)0fi .£i\a*

.
P^ .
^^ ;

^^^^Ji3)90f£0 .^\a> : ^9 u£aA^aSQ£po;a"') ^ v£a)of9fLj^ aaajJin^Ag) >a\» ^^

^^ ^^^]i^)90f£0 v2\a> . hcij^ \2^ ^^$ w»Of ^i «rao^moJLo . ^a£\of9ij;.J
iffi i)orr>n'^ ; umoJL^aisJiB ^^JLeoo^o^ .?t\» :
^^ ^$^))fn^ . k£0o^o9o)ofi
a) S}T. Chipton. — 6) Syr. corrupte Terodos. Theodorum ordinavcrat Melctius. — Syr. Leuchon. — d) Ita heic co-
c)

dex. In pagina autem nostra 115. v. n. corrigatur Plutione prout scribit

, ipse Athaaasius apol. coiitr. A.rian. n. io. et ~\.
e) Syr. Diosphacos.

1} Syr. corrupte Sirani , vel potius ex Asoivani autein Athanasii contra Arian. n. 8: 'Aga-fxo,- _u-3'

yt pronunciant Arabes. >j/^«» sup^srai o-ovayso-Sai.

2' Syr. Laton. Reapse Strabo simpliciter AaTov 6) In praedicta Arsenii epistola dicitur Ammo-
et in Meletii breviario ArjTw. nianus. Ibidein uoniinatur etiain Tyrannu$. At in
3) Psenosiris episcopusmomoratur in AthanasU breviario Meletii (quod est in apol. contr. Arian.
historia Arianorum n. 72, n. 71.) e.\ his nostris nominantur Ammo/tm*, T/ieo-
4) Syr. Panos , id est Panis civitas. dortts , Pelagius , Theon, Jmos (idem qui apud nos
5) Homohicsatis estceleberin rebus athanasianis. Amaias), Endaemon, Tyramws , Isaacus, qui ple-
Kxtat (in collect. Conc. ed. florent. T. II. col. 1137.) rique fuerant meletiani.
iiuius Arsenii epistola ad patriarcham Athanasium, 7) Syrus Prosopoute ; sed /'/•050j9is fuit urbs Ae-
qua suum a nieletiano schismate ad eius concor- gypti , teste Stephano byzantino.
diam ac subiectioneni reditum denunciat. In apologia 8) Supra p. 10. Triadelphxis.
19
 ,

146 SANCTI ATHANASII

pro Nemesio. Chusis i) Theodprus pio Anubione 2); cum eo etiam Isido-
rus qui ad ecclesiae concordiam rediit. Sethroite a) Arius pro Potammone.
Clysmate Titus pro facobo cum eoque Paulus qui item ad pacem eccle- ,

siae rediit 3).

EPIStOL A XX.

Haec est Athanasii epistola •XX* in consulatu Phihppi et Sahae , eodem

Nestorio priiefecto, indictione -Vl*, iuxta quam paschatis dominica erat
•III* nonas aprilis, pharmuthi die •VIII*, Diocletiani anno LXIV^*,
lunae *XVni*

Cli. aijno 34«. i.Liunc quoque, fratres mei, sollemnes sumus. Quomodo autem tunc
Dominus noster dist^ipuHs suis significavit , sic nobis pariter nunc praedi-
cit post dies ahquantos pascha fore, quo tempore ludaei Dominum pro-
diderunt. Nos ilhus mortem cum gaudio celebramus quia postea tristari ,

desinemus. Nunc sedulo congregamur ,

quia dispersi atque errantes antea
demum convenimus : remoti , invicem propinquamus : extranei pridem

^_*i^jt? f^ k£DofOfAm.k? 3)1 o^:^^ ^^ h^^l . u£oo^9o)l ^oJL^OJ? .^j^ .

^^
^a-^A* ^^ Jb^^a\az) . CoU>o( . ^^I^qS ^\a> ^j •.mA^lo^Ofi^Z) . )i,ji\

. )i.tX i.c\ ^i^A.? fS ccoci^ol^o Of^:^ ^^ IsA . ccaj)oi^»^ oqjQ^

vAO^a^^odAZ) ij:D)._Aji£o^o ^q^^a\aB^ JL^ljSoo^ii o^.»^ ^t^c^^ o^i^.»? )90f

bf_njO f_A*^ ^O» h^J sOlA^.fct.J? JLofJiSOl u£DoJl.k^a^£0OfJJ Of\^9 fS OfX^J

LAiibJ^Z) Of_.ki^>)^ ^Of ^^1_a\^;s)j u£oJLjaj J^i ^fJ3 . ^OfOJ^( bf\.kj

)» m\}>oi^ .v>^_ii^)o ^--ki^j )i^ajo ^j ucoqjJL^J^^dJL^ ^ K*ia>ofjl2o

\t, )fOfmr>

^ 3)1 JLaOf ;
i^OfOv^i^ ^;^ ^t-^^? i^*^ 1-*^? • ^? !^^^ ^^ ^?
JL-fcjoof-k ^ Of li» JI-aaJS )oof^ t-ki^ )i^a* hhc^j
:
^jaxio ;0fD JijLOf :

^MOf^ «OfZ> . ^f>>> fS oofj Ofia:^ ^j^A^ ^» ^i** . JL^^ioX ^a:sq\a^

^oof ^^f=i>o fSj ^Of^ ;

^iAj^ifii^ )ia^^A2u* ja^o : ^fiuiwii^j ^ ^AAAAjii^

fso .
^^;^ . ^oof ^i^.*? JLiA*OfS. fso :
^iAxsi^Jt^ ^oof ^fAZ>)jo . ja^fC ^
^-«kOf^^ oof . ^oof Jbi^ . ^ ^ji)o ^2l\m «JtA*j oofj ;
^oof lAXmA^
a) Syr. Sithruanli. r

1) Syr. Chesuanes. Sed Chmas vel Cusas scimus praeter indices athanasianos , consulatur Oriens chr.
urbem episcopalem fuisse Aegypti , dictam etiam T. II. col. 613. 609. 607. 601. 599.577. 588.583.
Cais, Keis, aut A'is. Curetonus ponit Xois, quaefuit 505. 519. 621. 587. Videmus autem tum ex hoc ca-

item episcopalis. talogo,tum etiam ex superiore in epistola ad Se-

,2) Anubion episcopus apud Athanasium apol. rapionem, non parum lucis affundi Aegypti episco-

contr. Arian. n. 79. et 87. enim opus posthumum Or. ch.

pologio. Lequinii val-

3) De harum urbium et episcoporum nominibus, de esse imperfectum alibi docuimus^,

 ,
:

EPISTOLA FESTALIS XX. 147

minc illius familiares facti sumus, qui pro nobis passus est et crucifixus

et peccata nostra portavit, ut ait propheta *; et nostri causa moestus fuit, ms. Lm. «.

ut nostrum omnium finem imponeret afflictioni , miseriae atque doloii. Si ,

nos sitis vexabit, ipse nostrae occurret necessitati exclamans in die festo ,

« si quis sitit , veniat ad me et bibat*. Est hic semper saiictorum affectus, Moh. vilst.

nempe quadam assi-

ut nullo temporis intervallo subsistant , sed necessaria
duitate ad Dominum tendant eum semper sitiant ab eoque potum exqui- , ,

rant quemadmodum David psallit

,
« Deus Deus meus ad te anticipo te *
: , , , -ps. lxil 2.

» sitivit anima mea, tibi multoties caro mea. In terra deserta et invia et
» inaquosa, sic in sancto apparui tibi. » Propheta vero Esaias ait *: « nocte
» anticipat in matutino ad te spiritus meus, quia lux sunt mandata tua. » • is. xxvi. n. gr.

» Alius vero anima mea desiderare iudicia tua semper. » Et

ait *: «dilexit •ps.cx\iii2o.

» idem quoque tuam semper

inquit*: « in iudiciis tuis speravi, et legem v. 43.

» custodiam *. » Idem adhuc cum fiducia clamabat dicens *: «oculus meus »p8.xxiv. is.

semper ad Dominum. Idem ait *: meditatio cordis mei coram te semper. » • ps. xviilis.

Item Paulus hortatur*: «semper agite gratiasDeo, sine iiitermissione orate.» *i. xhess. v.n.

Hi qui ita semet semper exercent, sine dubio Dominum expectabunt di-
centes * sequemur ut cognoscamus Dominum et tamquam paratam auro-
: , : os. vi. j.

ram eum inveniemus, et ad nos veniet tamquam imber autumnalis et vernus ^

telhiri. Neque in matutino tantummodo tribuet eis sufficienter : ifeque pro

postulatis solum potabit, sed copiose largietur pro magna benignitate sua ,

)j^s q:^. ^«\s ^ ouuJLJj Un^? : cO^U? yi^s^^o . )Lnj ;>o)j Jbc s^.^? ^jb^

y^ .. Kbo plb f» )jbo op ^ ^"^m:^ rt^^i t^?

«J^? . )iVo^i,o Jboojo

fj^ U? . U-*fDj )iiojQ**^ ^Oi )^o» U^ >\»\nz5 . )JSjuo ^io^ \IU \oi* vjlJ?

>^o«-j ft^liA>o)o ; IL;^ io^j )i,ciiA^)J N^p^ )JWs.)^jL^ U U? >$A.ciaj ixzn

)Of.i^ ^ICI^ va03^> ^o3^ ; I0O4 ;>OjL>£> ^ ^^J} UlU? . )i^*^^ ^^Uj 0fi>C0

Uo )i^^—k?» IL^fls : ^ vA^? );mri yU^ ^xl£; .- vaX^^ ijtaj ^lof. . JLi?

;^? JLcu ^^ JL^? sA ; i^ju>|? U-?^ i^vxZiZ) Uao< . JL>b U^o )i^^xid\ofi^

^ Jbu»)o ; s^AjfDo^ >$j? JioiOJj ^^^^^ .' )®*^ Hic\ vx**of Jb^f.a>o JL^ ^
v^-aLj ^ .
U-^? 3oi oofo . ^3jL\nr> sjA^j v^il^ci^i, uA^j i^Ui? ; '^l
w> K\. : ;-^)o ^Q^jL:^ JLm^^Ji^ ^^ Jbu>? :
^jL\nZ) '^l ^^£00^0 . i;zi£3

v*Ofoi^^_-k? v^AiOfD vx\.*^ Jb^j JL<^ooi . '^\j oof OfiQ^o . U^^o lc\ ^JL\nZi

. clS. . )a\jc U? : )i^^^ Q\no ^-^jiXn^ : v*\:o ^oi «xoc\a2o . ^jL\n*^

f a I »;^ .^P(\>o .^o;^ "^a ^ . ^Qi^N^ i^|jus>£? (jLAOf^

^^ ^A^wk?

^
— ^ »? )iUo . v*OfQA*Aaju Ji^iiA^ \'^f ^l Ui^^ "^fic^ ^ojU . ^i^?
i^S U^? . ^O^ .c^Opftv^ fQuA : );^JO v^^ C\ • Ji^^U JLju£\0 UMnZi ^'^^^

fd . )iJL,^ )iaju? i^s^iM^id ^oU i^l^Aajt U? : oof^ )i^Ji^ 9Qm\ ^U'^

 148 ^ SANCTI ATnAXASII

Spiritus gratiam semper concedens. Quem vero denotet vocabulum illud

sitient , ipse statim dicere pergit : qui in me credit. Sicut autem frigidae
piov. XXV. 25. aquae sitienti gratae sunt , ut ait proverbium *, ita erit Spiritus sancti ad-

ventus credentibus Oomino , omni requie gaudioque potior»

2. Nos quoque oportet his pascliatis diebus cum sanctis vigilare, at-
que ad Dominum accedere cum omnimoda animae corporisque munditie,
cum gratiarum actione et cum reKgiosa erga eum fide ut heic primo
, ,

bibentes , divinisque illius aquis perfusi , sedere in caelo possimus cum

sanctis , ibique fieri j^articipes cantici eiusdem et gaudii , a quo merito
peccatores excludentur ,
quia tantam rem neglexerunt , sibique dictum
audient : amice ,
quomodo huc intrasti , non habens vestem convivalem ?

Peccatores sitient ,
gratiae sciHcet spiritahs penuriam patientur , cum sint
•
prbv. XXI. 26. nequitia inflammati , et voluptatibus prorsus exusti , ut est in proverbiis*:
« tota die desiderat -desideria improba. » Propheta vero contra eos excla-
•is. V. n'. mat dicens *: « vae ilhs qui consurgunt mane ad ebrietatem sectandam in ,

» eaque se conterunt usque ad vesperam, et vino aestuant: » atque ita

crapulati circumeuntes aliis quoque sitim commovere audent ad perni-
,

ciem. Priores ilU mendacii et increduhtatis aquas bibunt ; hique a pro-

>Hier.xv.r8. phcta denotantur dicente*: « plaga mea dura est; quomodo sanabor.^ Fa-
» cta est mihi quasi mendaces aquae infideles. » Alteri vero cum soda-
hbus potitantes seducent mentem sanam atque pervertent, a qua stulti

odi!^ ^UjOf It^fD jL^o^ fA>^ jbji.o? :

va2 ^:Lk0^9 oof . ;>c^ fS ji^sA^ .^tdo:^

JL^^o^o JLaaJ 0f\;9 Ui^ ^ :

JL;^:^:iZ) ^isriAOf^o^ ^a!^-»U JUdOf . jJj^ ^^l jof.t

)0v_nj :U*r2)j )j^ao vOOfZi SiU i^ ^l xfJ IF^ • 1**°^? li^lJLs JLooJ

Ki ^ . ) k;.::£\ o^uJSJ^ f^'^^? Il^a^ v^ \%^\ df.\d ^o Jlx.kfB ip^ ]^*j^I

. ^i^ ^l^fO JLd^Of ^ fS9 Usi^l : OjZiJ ^Of |i^\x»^ i\.*2UL UoJbCUOfO )i^9oi

p.^ L. , s^i^mj JIa2£jo ^U ) r^i^ :

^\::ci^:£> OiT^cj >^0f JLdf^ JL^ ^o
i^JLio f^ dpj ^df : vSioi^JU ^i^ ^df )i,ot-«o JLs i;jD iOfcQxZio : 1%^'^

. JLdioi\ i^v!^ h^l .^v^ ^\!^tL f3 (^oiiic) ^ ;.ri^ ^^i^^x^D i^JL\o . JL^^1j\ ^^oj^

. JLofj )iaziA^ d^ UJ . JL^ sS? ^ ^df « . )ioi^Aioj JijtQz\ v^\ i^ ^

^ oofj U^^l . ^fOkiS^^D )iojLjdizi i^>|j.'\3 :
^OfS^i^vXio )ic}x>n^ ^j fS

>a ^bwjL:^ >^OfA!!i\-

^^ JLzu :
)i^zj )i^^^> v;^^)^ )i^Q* o^ . ^ib? jJi^oD

);iQ*> : JIj^;\ ^xnm:^^ ^5J0f .

x^J^ )f^*\o );^p5 ^a^GaDJ >$Jd^ ^o : f^?
JLioib fS . v$Of-J^ ^A^ Jbt**)^ JbpU )ici^Q£Djb ^OfS fSO sOOfS, fOQiO v^
.
)i? ^^OfA^ CiOf^i^ JLru ^J >$JOf :
)jliCudf.iD Uo Jl.^1 JLio ^i^ N^Of ^
jLjib ^? w\ ioof )oof:20 . JiiD^i^ JL»^ ^ . %*0i JLjud ;do^ v^^ o^^ )iQM^
 EPISTOLA FESTALIS XX. 149

JSecedeiit,prout Habacuc exclamat*: «vae qui potum dat proximo suo » Hab. ii 15.

» vappam turbidam, et inebriat ut aspiciat nuditatem eius » Hi vero cum !

simulant et veritatem sutrurantur, conscientia sua excidunt, rebus iam

huiusmodi ebrii, et illius proverbiorum fornicariae verba usurpant *: « sua- •
prov. ix. 17.

» viter attingite panem absconditum. » Et in dulcedine furtivarum aquarum

delitescunt; quia virtutis libertate carent, et fiducia sapientiae quae publica
luce gloriatur , et in plateis confidenter versatur , et in moenium sublimi-
tate praedicatur. Propterea monentur ut suaviter attingant quia in secu- ,

ritate atque deliciis emohimentum habent, veritatis dulcedinem suffuran-

tes atque in amaris aquis suis simulate versantes , ut propriae nequitiae
,

criminationem vitent, quae eis facile aperteque posset inferri. Ideo lupus
agninam pellem sibi induit, et dealbata mortuorum sepulcra exteriore facie
fallunt. Diabolus autem . . . Reliqua desiderantur.

Tov auTOu l'/, rriq x(3' gopTaaT/Jc^S i).

*'Iv' ytv^to^ Yiiim 'lyjaoijz^ 6 2) Xp/5"05 tov virii^ TravTwv 3) dvct^i^dfjLivoQ -

Bdvarov i ovk Iv frlJivt xaVw , aXX' Iv avrw 7m dipt Idz '^({i^az '/inXwaiv ^ %a
^dvrm Twv TravJaxov lo ^ia lov aJavpov acaf^^iov ilvai ^ux^^ 4)5 '^^'^ j^^v ev

Eiusdem ex vigesima secunda festali.

Ut dominus noster lesus Christus qui mortem pro omnibus ,
suscepit,
non in quodam infimo terrae loco , sed in ipso aere manus expandit ;
quo
hinc demonstretur , illud per crucem salutare omnibus ubique prodesse : ut

^-A^.^ : ^^Ofi£i:>wJ s^Oi Jft^i. ^l^ fS \wii vS? • lioi^Of ^^Oflb. J^J U^J
injLk)^ ooi o? . JbyD ^ Uioo . JIa^J»\ Ofiio ^^nSo^o . \h\A,^ JboofV ^am\^o

>a ^^ ^^Of . Of^^^ \i>,s£x'^ ^^mJ^ \i^\ : o^ )o;^o ]Lju\^ JLaoBOf Ofn.k;£^

^
^i^A, X^t^'
T^^ t^ * s^Ofi,QZ:\ ^ ^Of^O IfU^ ^^1^0 ^A^^i^^D
;

J^«. fcLjot JLax^c^ \ •^m\2> :

)i)lazj );io? \h^} vS)j ^Of ^;50? ^Aaioaioo

^iofJL» >$0f\ J^s^^ ^op ; ^l^.'^ J^JLx^siO ))^ai^^ JLSx» JiAr^o ;

qSOjk^
^j Jio^Jlais ; JL^J^sJL>o ^ JLn^s^o^ «6f )J^ocnx»^ JLcumIs Jls? . )io^i^sAicj

^fCisj^ J^JLjOfo )jof ^^^^^ . )j;s)^ )>cij^'?

^? JL»N*f ^ ; JL)^.a:c JLficu^JLs

)iaA\*j\ x:^^^^^ t^ .' )^*^^ v^oi^ ^? )ioJLjoio )iaiic^Of:r>j ^op . ,^aj^j

OOf . ^Ofio^O^ JL^t^ ^ • ^AlsfiaJ^sm^ \\^^ s^Of\^^ JLaOZ^ ^ )^OfO . \h\9^j

^j )»=iD . vjLTiib^ Jb;bw9 jbj^ ^ Jb)j Jbof ^^^^ . )oof J^^JL^^ ^)La\d^
. . . . • . ^ ^^ )C\ JU^ .
x^^>^ i^ ^? Jbl\Qn25 \h^%
1) Hoc et sequens graecum fragmentum epistola- qur' complures emendationes nobis suppeditavit.
pum XXII. et XXIV. a Cosma indicopleuste sumi- 2) Deest d in editione.
<mus, collato tameu codice antiquissimo vatic. 699, 3) £d. aitmtm. — 4) £d. Mo^^^
 .

150 SANCTI ATHANASII EPISTOLARUM FESTALiUM >

T&) a/p/ ivipfouvra ^id^oXov zaQgXwv , 7«v ^i e/s owpavov >fftrv olvo^av g/5ca/-
v/<7>7 , ;{a« IXgy<&g'pav yLaTaar^<jyi.

Tou avrov Ijc t>ic x^' iopraartxyig.

Ka) TOTg jUJ7v i^tovrm xai 7ngmro>v i) aurSv r^v A^fyu^rot^ oi ly^po)
QaXdrryiz Itivovro S^uX}j(j.fjia' 2) a^rt ^l Yi^im aTro !^^ i}q ougavov itiQ^mrm ^

Luc. X. 18. auroz (TaTava? wc dar^anyi 3) "Koiirov dn oupavou naraTriTrrtt *.

siceo qui in aere operabatur diabolo sublato adscensum nobis m cae-

, , ,

lum novum pararet, ac liberum constitueret.

Eiusdem ex vigesima quarta festali.
Et tunc quidem illis exeuntibus ex Aegypto inimici eorum maris lu- ,

dibrium fuerunt nunc vero nobis a terra in caelum traiicientibus ipse de-
; ,

inde Satanas sicut fulgur de caelo cadit.

Ex epistola vigesima septima 4) festali Athanasii Alexandriae episcopi et

confessoris, quae incipit: « Denuo dies paschatis adest. »

Quae est dominus noster atque sal-

exultatio nostra et gloria , nisi

vator noster lesus Christus qui pro nobis est passus patremque nobis , ,

revelavit ? Ipse ille idem est qui olim per prophetas locutus est et nunc ,

unicuique dicit ego sum qui loquebar, ego adsum. Optime id scriptura
:

declarat etenim non is est qui modo loquatur , niodo sileat

; sed semper ;

et omni tempore (loquitur). Ab initio unumquemque confirmat sine in-

termissione, et singulorum corda affatur.

. IbufQ^o JL^acQ^^t Ji^aQmA^? uCOQACQjtJt

. |La> U*^J Jb^cuj oof

06« ILjjuJod ^ojCk ^o;lSo y^io 1)? ^opoJLo yiofA*
. v*Ofoi^? m^ Qi:^

"W^yoj oof Jl >? ; ^ji? » h i\n\ JtjLOfO . JLfL» fO ^WiD p^fO ^ ^)t oot
.- ^ \>^v> ^ y ^jo v^^ c\ . )i^N\^ 6f\ k^l ^J^ ^*^^ • ^^ '^^i^
. jttAa^ V fc t\n\ )q\jl 1) j LiojL ^ . ^)L\nr5o J^liUiD? )J? . oiii^ ^ ^Ji^ -

. Jbi\r5 ^\>r^o «ju\r^o

1) Ita cbd. At editio heic et infra ns^uui^/ruv. alex. fragmenta decerpta dediinus in huius bibliothe-
2) Ed. melius &foU>7/>ia. Sed miror Montfauconium cae tomo II. p. 445. seqq. Contraria itaque opera expi-
qui liberius inlerpretatur : mari absorpti fuerunt. lavimus , Curetonus Severi , nos Grammatici ; ex illo
3) Verba wj «(rTgan-»? desunt in editione Montf Athanasius , ex altero Cyrillus incrementum acce-
4) Syriaeum hoc fragmentum sumpslt D. Cureto- perunt. Opus vero praedfctum (cui titulus fuit etiam
nus ex opere Severi antiocheni adversus lohannem <^i\aX-n^r,<; ) scrlpsit Severus ante episcopatum , cum
grammaticum caesariensem , seu contra apologiam esset hegumenus \n palaestino monasterio , ut in
huius pro concilio chalcedonensi ex qua quidem lo- ; codice syriaco vaticano legitur , cuius nos alibi ra-

haonis apologia nos muUa inedita, illic citata ^ Cyrilli tionem habebimus
 .

XXII. XXIV. xxvn. XXXVIII. fragmenta. 151

Tou auTOtj iK T^fc icyi'. lopTaar/x^c-

'^Iv' i) ayTOS juev virl^ Tcdvrm ^uata yivyjrai' yifxil^ ^l iVT^itp6[xivoi to7<;

T^cyoK; T>ig aX^j-^g/a? , xa< ^wotj^ avrou ^i^aaxaXtag 2) jUgTaXaju/JavovTg^ ,

Suvyi^c^fMiv fMtra rcav ayicav xa) t«v iTrovpdvtov 3) d7roXa(2z7v ;)^apav' sxeT fap

yifj^dq^ u>q liti ro dvafaiov tou<; fLa^yird^ ^ i7r\ ty\v ^iiav x.at d<p^a^TOv ovTwq
lafiactv 4) "Kotoz xaXg? /ugT awTwV IvJauQa fJilv TraSm uttI^ yifJt.0Jv , exs? ^g
Tct^ ou^aviovg (j'/,yivdq irotfia^av 7o7q fidXt^a 7rpo^Ufi.WQ UTranouGaat ^^og r:^v

'/.Xyiaiv 5), 'Koi dviv^oroog xal 'A,dld (jzottov dy.o\ou^YiaaGtv ilc 7o ^pa(2i7ov r^g
dvct) y,XraiCi)<;, ivSa toT^ 27ri ro ^i^irvov ipxof^ivot^ rl xa) 7rpo<; roug Ifi^ro^i-

^ovrag dymt^ofLivot^ y d7r6'/,itrat xa/ dlicpavoz xa) yi dp^a^roq iup^oauv/i' ii

ya^ 'Aa\ ^roXu^ wq Trpog rouc dv^gw^rouQ 6 '/dfiarog 7>i<; 7otaur'/ic ioJlv o^oij y

aXX' aurog 6 acor^^ Ka) rauryjv IXa^ppdv n za) p^p?j(7T;iv :cariay.iuaai.

Tou aurou gx ryiq aurn<;.

^Y\.fj.i7z Oi , a^gX^o) , o\ lov dfi7nX(ava na^d 7ou acal^pOQ 7rapaXafi(2dvovlic

xa) iig ryiv oupdvtov iucti^/Jiav 'jCK'A^ivric, ., wc 'A^'a rviC, iopry[<; iyft^ouayic, Xd-
(BcafLiv ra (Sata twv <potvt\c/)v , xa/ v/x;jTai ryic dfLapriaq yivofAivot 6), cix; o\

aoavryiaaVTit; rca acaryi^t r6ri , oj^itw xa) '/}fiLi7<; irotfLOt ftvcapiiQa 7) Ta?c Trpa-
^iatv^ \va yta) aTravT^Vw/xsv ipx^fJ^^vct) ^ y.a\ auvitaiXQ6v7i<; aurd) ryiq dQavdrov
fLir aXa ^cafxiv r^opyic , za/ di^icaq XotTTOv ^/lacafiiv Iv ro7z oupavo7<;.

Eiusdem ex vigesima octava epistola festali.

Ut ipse quidem pro omnibus hostia lieret; nos autem veritatis innu-
triti cum sanctis caele-
sermonibus, viventisque eius doctrinae participes,
stem quoque laetitiam adipisci valeamus. Illuc quippe nos, tamquam disci-
pulos ad caenaculum, ad divinum atque incorruptibile convivium cum iis-
dem Verbura invitat heic quidem passum pro nobis illic vero caelestia ta-
: ;

bernacula praeparans iis ,

qui prompte et non remisse vocationi obediverint,
atque desinenter ac secundum scopum sequuti fuerint ad bravium super-
nae vocationis ubi ilhs qui ad eaenam accesserint et adversus cohibentes
; ,

«e certaverint reposita est eorona, et incorruptibihs laetitia. Etiamsi enim

,

multus apud homines tahs viae labor sit; at ipse Servator expeditam eam
'«t commodiorem effecit.

Eiusdem ex eadem epistola.

Nos autem , fratres ,
qui vineam a Servatore accepimus et ad caeleste ,

•convivium invitamur , utpote iam imminente die festo ramos palmarum ,

accipiamus ; ac peccati victores effecti ,

quemadmodum ihi qui tunc Salva-
tori obviam iverunt ita et nos operibus ipsis parati simus ut venienti
; ,

occurramus, ut cum iho ingressi immortahs cibi participes simus ac de- , ,

Jiique immortahter vivamus in caelis.

1) Ed. Iva , et mOX «7r«'yT«y. 3) Ed. sv otJga»orf. — 4) Ed. tcr^ix(Tiv

2) Ed. xai T^? a,\y)^siVYti; xxi ^w/j^af 5«5«(Tz«X/aj 5) Deest in ed. ir^oi ttjv xko(Tiv.

uxtJToG. 6) Ed. ftv6[Kivoi. — 1) £d. .y£vw'/xc3a.

 ,

152 SANCTI ATHANASII EPISTOLARUM FESTALIUAT

ToC aurov Ix, ryic >tQ' io^rafjrtityi^.

Kal Tct [jlIv twv dvQpcoTrcov Travirai' vi ^t rou Qiov dfa^oryi^ ou TravCfar

oSiv za) aTroBavovfaQ yifidc xa) d(jQiv>jaaGyig ryig ISia^ yifio^v (pvaittx; dviUi^ii r

ycal iK.yyit; yiyovoraz uz ov^avovg avayii.

Eiusdem ex vigesima nona festali.

Et ea quidiem quae hominum sunt, finem habent; quae autem bonitatis
Dei sunt numquam desinunt. Quamobrem nos mortuos, et ex natura no-
,

stra infirmos suscitat, atque ex terra plasmatos deducit in caelum.

i ) Ex vigesima nona epistola , quae incipit : « Satis huic tempori erant

quae antea scripta a nobis fuerunt.»

Ipse Dominus experimentum capiebat de quo tempore suis discipulis ,

Marc. IV. 28. pulvinari innixus dormiebat et cum id patravit miraculum quod etiam *
,
,

improbos pudore potest afficere. Cum is surrexit et mare increpuit tempe- ,

statemque sedavit, duo apprime demonstravit nimirum illam maris a ventis ,

tempestatem non fuisse sed a Domini sui potius terrore qui mare decurre-
,
,

bat; et quod Dominus, a quo fuit increpitum, haud res creata erat, sed il-
lius creator neque enim creatura alii obtemperat creaturae. Et quamvis
:

oUm Moyses rubrum mare divisit non tamen ipse Moyses id patravit nec , ;

quia is iussit illud effectum est sed quia Dei mandatum erat. Rursus quam-
, ;

vis sol in Ghibeon substitit , et luna in valle Ilon haud ea res fiUo jN un ,

tribuenda est sed Domino qui ilUus precibus annuit. Hic nimirum mare
,

increpuit: idem liic in cruce pendens solem obscurari praecepit.

lU^^U ^N v^i^? . IfQiZ) ^ ^AA>o9 f^ jL;:^ oof )oof IbS ^ )fjc^i^\o

Uqi^>>v\,o :
IL^iiaZ:) )lao pz) v^^ fS . Zo^i. Ji^^v^ ^)^ JL^ i^)ui^^ ^ot . i^oot

'

^^.^ )oof ^Ofoi^^? |i . 1^^^ ^ Of^ojUA^^ . ^Of^iiiJ, «^ax» v^sut . ^i^

oof IL^;:^ s^Ofoi^? U UkI^^o . s^Ofo!^ ^H^ oof ^y:^^ \ti^^^> ^ U? • U»oi»

^? . )i^;^ loof liioi^jii^ U fA^ )i^;^ . o^o;2> i^)vki^ U? . o*^ Ibt

00« )oof v*Ofoi^^ k? Jk.a>o c\ U? • laioam l^a^ v^ijsl,? ]1*.q^ pfOo U^

iiCaQJt jaco ^tJ? . )of!Siv fOSj "^^-^ D? • io^ ®^ f^)? ^^*^ ^"^^:^ ^ •
P^?
- i^» 0«;^ Odfj C\ . ioOf 6{J^\ S^p^ )jOf U? ^$^)? %J^ )^0^0 . ^^iCi.;^

)ks£iJi\o . )la IbQAii 3)j oof . )bof ^j ^Ofoi^N^? • otlc\« >^:£ijc^ odf U;^ U?

. JbA\«^ pb. ^juu^

1) Alterum hoc quoque sumpsit syriacum frag- Utrum vero sit praevertendum graeco., an seeus ,

mcutum D. Curetonus ex praedicto Severi ojxere. hactenus latet.

 ,

XXIX. XX XIX IRAGMENTA. 153

Quot et qiiinam sint liljri quos ecclesia recipit i).

Ex epistola trigesima nona sancti Athanasii Alexandriae episcopi de pasclia-

tis festo, in qua definit canonice ,
quinam sint libri quos ecclesia recipit.

Quoniam nonnulli ausi sunt libros sibi conficere, qui occulti diciintar,
et a Graecis appellantur apocryphi , eosque permiscere dictatis a Spiritu san-
cto hbris, de quibus a patribus edocti fuimus, quomodo traditi fuerint, at-
que ab iis provenerint ,
qui ab initio spectatores ac ministri verbi fuerunt
visum est et mihi (rogantibus qui veritatem dihgunt fratribus , et me ipso
huius rei sponsore, prout anterius cognovi ) canonice definire quinam sint
divini hbri sanctae ecclesiae commissi ac traditi ; ut nimirum quicumque
errarunt iam reprehendant erroris sui auctores et qui
, ; in sua puritate per-
manserunt, hbrorum horum mentione laetentur.
Veteris ergo testamenti hbri sunt -XXir Ita traditum est , ut audio, tot
fuisse Hebraeorum Horum autem ordo et titulus huiuscemodi est.
htteras.
In primis Genesis deinde Exodus, mox levitarum liber, postea Nume-
,

ri , exin Deuteronomium. Post hos losue filius Nun tum ludices postea ,
,

)a-**J^ Oi —2j . l**rS? )?1^ ^? >i>^JciQ ^i^i? Uk:^? ^ JL^jicanS^i

|Lj*d> ^ . JLx^^ )b>i^ ^;^J^j ^of ^^Of^ ^^f.^r^N )j o^ \*^)? ^^'"^^

s5 i6» ;
|L-k*o;zi «*t —^? I^i^o^ ^^Ofi.a^\i>*Nr\o . Jiso»DaS? ^;^)]^ ^^
^^ ^^o< ^ a\zui,)o s^Of^ q^i\jlJ Uo^)^ :
^^Ofi^A^^ ^c*^? ^ y^yoA<^^<^l)V

^ i^»^<aA*i)j fxZi w\ 3? v*wi? . )i^:oj )b.t^s^»s^o JLw ooof ^^Of^i^?

f^^
^\^U Jboin:^ y^ll . i^9i\i ^^^ ^j ^^U . s^ i^DDo ^i^ad\^ ; JL»?

. ^:!—
^? ^a\^? ^^? . )i^^K^^ )if^ QjLaeuOfi)o a^i^)j JLo^ jb^i^ >$j?

,, ^Of^ Ij?OfQ:iw fj^ ooi )f*Aj . ^i^ Oficuaoj ]bu)o . s^OfAu:).^<:£iS. s^f^
]L-AOf . ^—fcfio ^;m^ lLA)s:^r> jbii^ )i^ii>i^ ^ Jbi^^^ ^ASOf ^oof^i^?

JLcan^ . ^Of^i^? ^oofjj ^i^? JLtZibw^ )i^s::i^i^ S)l bl ^^:^j ^? v^c^^^

,. .lLr)0)s:> ^^iio ^ .)i^v:i JL^o^^^ ,t. .ILaOf v^Ofi>o ^ "^a ^Ofoi^? Jbscuoo
^^
fi^ ^ ^. . Jloe:^;!) ^i ^xnio ,. . JLaI:^ Jbof ^i^ ^ ^. . Jbolp 12lsq ooio
I 30f fi^..__3o ,j, . ) ,^^» ^^i^ ^o ^, . >$J ;:i "^oj^ ^Ofoi^? ^^ ^Of
)bL~*Uo —k^ JL^fX) ., . Jbo^? Jbi^ Jb\>o ;2L£0 Jbof ^i^r^ ::>oio ,, . iob.^?

1) Sequenteni ss. librorum canonem , scriptum an- p. 636, et Maurini in Athanasii editionem non siue
no 367, ut ex chronico syriaco agnoscimus, et epi- variis lectionibus receperunt (T. I. part. 2. ed. ven.

stolae festali 39. subiunctum conservarunt nonnulli , p. Quamobrem graecum textum mox subtexe-
767.)
codices graeci iaudaveratque iampridem Theodorus
, mus. Nunc syriacum ponimus, quem D. Curetonus ex
Balsamon in suis ad canones scholiis, ed. paris. anonymo quodam iu ss. biblia commentario sumpsit.
20
 ,;

154 SANCTI ATIIANASII

Ruth , deliinc regum

quatuor toinos distributus prinnis quidem
liber in ;

ac secundus tamquani liber unus habentur tertius quartusque paiiter quasi ,

unus. Sequitur Parahpomenon liber, nainque horum primus ac secundus

instar unius habentur. Hinc Esdrae primus ac secundus, quasi pariter H-
ber unus. Post h^s psalmorum liber unus. Exin Salomonis proverbiorum
Hber unus. Mox Ecclesiastae liber unus. Tum cantici canticorum hber
unus. Sequitur item lobi liber unus. Deinde duodecim prophetae qui ,

instar libri unius reputantur. Tum Esaiae liber unus: et mox Hieremias
et Barucli cum lamentationibus et epistola *, simihter Uber unus. Sequitur
* sjT. epistoiae. Ezcchielis unus itemque Danihehs liber unus. Hactenus Testamentum vetus.
,

Sed neque novi neghgenda mentio est. Sunt autem evangeha quatuor
Matthaei, Marci Lucae, et lohannis. Exin Actus apostolorum. Tum septem
,

Epistolae quae suiit huiusmodi lacobi una, Petri duae, lohannis tres.
,
:

Post has ludae una. Sequuntur PauU quatuordecim hoc ordine positae
prima ad Romanos, tum ad Corinthios duae ad Galatas una, ad Ephesios ,

una ad Phihppenses una , ad Colossenses una, ad Thessalonicenses duae,

,

posttea ad Hebraeos una deinde ad Timotheum duae, ad Titum una et : ,

ad Philemonem alia. Denique Apocalypsis lohannis.

Hi sunt salutis fontes unde satiantur ii qui viventium verborum ibi ,

C)0^o «f« %** Jb>i^ i.^Of 00* JLi^^io Oiol y^j JLi^^i,o «^ fA> Jb^i^ ^aZuu^J^^

JL.A^>^ )^| bw 3oio «j,

,t, . fA* Jbii^3 ^AZlJU*i^>0 JbuUo JLiOfD ^A^.*;^^ fOlfO

^o v»' ,f, Ij^iCJLioj Ji^I^s ^Of fJ^25 ^o ,t» f** l^hss Ofioioo o^ JluUo
—*jJULi ^amOio
i^»
^, jjs» i^OfOD Jioio . fA* Jb>i^ ^^^Ca^jc^ ]}isi£i ^fi^
;_-m:i^iji Ji-.AZiJ ooio ^t, ^M 3c^? S^l ^\of ^i^ ^o ,* ^ i^h^ )i^xJijci

^i>c I-Aio^? ^t-fcOfO ,, fA* jbjJ^a JL^? ^^i^s ^ ^t, V»* Jbi^ai^ ^Air^i^^^oo

^^ILjj 3oio ^, fA* ^JaDJLa> ^^iVo ^o ,. ww» Ji^i^A )i»^)o )i^^o)o \^o'^
);j:cli£\ 3oi ^$ )iU»jo ^j, )i^i^ loks^j JbiiAD ^o^ Jbofi>c ^, fA* Jlsi^a

.. ^ciis;^^ ^, «i^^j .j» j Jl^caX^oJ ^, . ^Of ^j ^^Of^i^? ^« . Qjjbfiis^ JV^

s$Of*i^>)j ^t, ^^JL )i»>:^)o ^, JLaaXjL^ ucoAma^fS ^fi^o ^« ^^? *> Ji£>c\^

^ *> ^^ ^A^OfcJ Ooio ,. ^ij^i ^J ^o;^J ,j. )fA* ^ ^Qil^J ,. JLsOf

)»m^2ifj )i»C5^? ^Of^i^? uCoc\aSj ^^i^25 ^ ooi ,. ^a* )joOf^j ^Of ^I^o

U^iiClD iCiSv ^f-kOfO ,. JLiOOOf) icii>.J )i^AiDf£) ,, . JllAOf Jblil^ri ^i^i^iOJ

.j, )fA* JiAcaS? ic\ ^^i^zi ^o ^^. . )fAA Ji*^^«i^ io^ x*^Of ^i^ ^o ^^ ^lyl
^fi^s ^ ^t-kOfO ,. )v>* JiA£a\QD ic\ ooio ,« )j>A* JLcQAaA^AS idS. ^oio
*-coo)J^-.bciA^ ic\ 3oio ,, )fAA Ji^t^ii. ic\ ^f.AOfO ^^ ^iji JLaAja\£oi ic\
OfiA^^ Cioio ^ ^^i^iA^AS ic\^ v*6f )J^fA*)o ,. )fA* -jcoci^ ic\r ,j. ^i>i
^ ^^..^m^ ^^/? ^\-fcD? Jl/LDfOSj JIju^ ^O^I^? ^Of . . . ^. ,» ^LaQ^^
 ;

EX EPlSrOLA FI.STAL1 XXXIX, 155

conteiitonini sitim prae se ferunt. Per lios tantumniodo pietatis niagiste-

riuin traditiir; nemo eos augeat, nemo deminuat. De his Dominus noster
Sadducaeis praedicans aiehat *; « erratis ,
quia hliros nescitis. » Tum et lu- •Maiiii.xxii.

daeos increpahat dicens*: «scrutamiui lihros, quoniam ipsi de me testantur.» moi.. v. 30.

Sed tamen maioris accurationis gratia, hoc etiam addam festinanti scripto
quod cum alii praeter hos Hhri extent, hequaquam canonice definiti, pa-
trum sententia ab iis qui eruditionem quaerunt et
est, ut lii legi possint
pietatis doctrinam. Sunt autem Sapientia Salomonis, Sapientia fihi Sirach i)» ,

Esther, ludith Tobias Apostolorum dicta didascaha, et liber Pastoris.

, ,

Verumtamen, dilecti mei, cum priores ilh canonice sint definiti, et hi etiam
legantur nusquam tamen Hbrorum occultorum mentio est
; quos Graeci ,

vocant apocryphos 2). Hoc enim haereticorum commentum est, qui Hbros
illos pro Hbito scribunt, eisdemque gratiam tribuunt, dum remotam ipsis

aetatem appingimt, nec secus ac priscis Hbris utuntur, ut fallendi simplices

an^m habeant.

^_jj U . lofJ^ i^A*^^ lbL2\a.fc /fsN:^ ^Qij^X^ ^Ofi) .

xf^? ]^^^ Uio
. '^l )oOf H^^ JLooVi^ fS v^ yfiO . ^Oi ^ f -nj )ls)o .^Of ^ .aoQj
OpCi . f>D)o )oo< «fgnv^ ^j U^oo^ • |LsiSi)S N^i^J? ^a^i^ U? >$^^? ^*^
. Uoi ^l 1j? .2i£oaiD . )iui^ )ioi^J^ ^^^^^ y? • ^*^ ^Vo^co ^^OiJ iSi^^
^A^**i^ U? .• x^of ^ ;j:i^ Uwl h>h^ ^l ti^]j ^ ^M . W ^^ k^]ps. ^
Q —2;^i^::c\ Kr"^}J ^_*\^U ; Q k;^i^oc\ ]l^]^ ^? ^^.»tS . i^lbaio ^
^j. . ^^^A^jt^ Ofi^sy-^^» . ^\oj ^^Ofjki^)^ . )of^ i^**$j )*^oi^o )iaui;.ic\

l_>;Lr»J^OD^ «OfO , JLzjQ^O ^j. . i^JOOf^O ,, . ^*i^)o ^, . )mC) *^J Ofi^OA^O

. i^boiD ^Ai£u>i^ ^^6f ^ «.zuzij^ _*j p'}^ ,» . Umo ; |L^\iL^ )iQia\>D

^ ^;^]^^ 1^-k? :
Lii.^^ Jbii^? bjoiQ:^^ h^J 7°^^ !^° • i^i^oi^ ^Of
^i^OO? ^ nOO\ ^Oi^^ .
l^QAlD^OfJ )^Of Of^i^? )iW2Jt U? . ISvOQS? JLJ*CU

• Qa^.^o£\ >^q\ )oo«i )iVs^ JlA^Of ^ . ^Axiu*]^ Jb^i^oo^ ^? x^^-^ ^J

^j, . JLiiA^iii^

1) S. Augiislimis tJe cloctr. cli. II. 13. de liis duo- nasius in iliorum numero est qui liljros ut nos , ,

bus sic: Sapicntia et J^cclesiasticus , quoniam in loquimur, detiterocanonicus distiuguunt onniiao ab

auctoritatem rccipi tneruerunt, inter propheticos apocryphis. Quare iam prorsus nolim (quiquidali-
numerandi simt. Sed et alios agnoscit canon Damasi qui veteres lil)ere secureque interdum fecerintjduo
in paraphrasi (apud Sedul. ed. Arevali p. 431.) To- haec vocabula proniiscuo sensu usurpari ;
praeser-
/;/f/madmiltit Ben-Assali, cap.2. cod. vat. arab. lol. tim si id heterodoxo animi sensu liat, ut in externis
Denique Pastorcm memorat antiquissimus omnium saepe editionibus videre est. Ceterum haud nunc va-
IN.T.canon apudMurator.antiq.M.Ae.T.UI.col.854. cat, gravissimum biblici eanonis argumentum at-
2) Animadverramus sedulo , distingui ab Athana- tingere, de quo iamdiu docti catholici sive in singu-
sio libros Sapientiae, i)sther, ludith etc. ab oc- loruin librorum praefationibus , sive in separatis tra-
ci/lfis seu apocryphis ; et hog quidem, vitandos dici ctatibus plenisslme disputarunt ;
post tridentinum
utpote haerelicorum commenta;autem legen- illos praesertim decretum, quod libros omnes re«royac S-:u'-

dos pietatis ergo ex patrum sententia. Ergo Atha- rsgov canonicos in auctoritatis arce pariter collocavit.
 ,,,

156 SANCTI ATIIANASII

Tou atJTOU Iv. TT^s y^^' io^raamnz i7rt(JToX>iQ.

/jlXX' gVg/^JI TTi^l fxlv TWV al^iTfKOiV i[Jl.V7i<J^yi[J!.iV ^ dW? Vl%pm' TTl^l ^g yifJLOJVf

ws ixovfm TT^OQ tjcSJn^lav la^ 9a/ac tga<paq i)' y.ai (pojSotjifjiai [j.'a ttooq, cag gfpa-

4g JLopiv^iotg JlaitXo(; , oXiyoi tmv dx,ipatu)v aTTO Tviz aitXoTyiToz y-a) tji^ af-
voTJiTog TcXavyi^watv ., ano tjiq Travovpyia^ twv av^S^pw^rwv, zal Xotirov ivrvy-

yavitv iTi^otc oi^^eavTat to/$ "Kiyoixivotz a7roypv(poti; , diraTWfnvot t^ ofxw-

vuiJi.ia Twv akYi^tvo)V (Stl2Xi(/)v' fra^azaXo) dviyjo^at ^ il in^l (av iTrifaaBi, ni-

p) TOUTOov xdyca fxvTjiJLOViuojv fpd<pQ) , otd Tg t;?v avafjtjjv ^ai to xpYiaifiov Jylg
i'A.'/tXyia/ac. MiXXm ^l louTm fiv/jfJLOViUitv , ^pjfcro/xa/ Trpoc auafaatv 7>5'c ifjt.au-

Tou ToXfiJig TM Tonsjo) Tou iuayyiXtaTou Aouzd ^ Xiym '/.ai auroi;' iTnt^ri-

^gp T/vgc g-tcgxg/p^jcav dvaTa^aa^at iauTolq rd Xiyofiiva d^o^/^ucpa , '/,a)

iTrtfjii^at TauTa t^ QiOTrviuaTO) fpa<p'/i , Tnpl yic i7rX'/i^o(pop'/iByift.iv , -/.aQM^ Trap-

i^oaav To7g TraTpaatv oi aiv a^yyic, auToirTat Jtai unyipiTat fivofiivot tou Xo^-
you' i^o^i }tdfjt.o] f
TrpoT^aiTiVTt Trapa fv/iaio)v d^iX(pwv , ytai fia^ovrt dvojQiv
i^^Z i^K^i^OLt Ta xavovt^ofxiva '/a\ Trapa^obivra ., TTtaTiu^ivTa Tg -^gTa ilvat
/3/jSX/a' l'va gxacTO^ , g/ fxlv 7i7raT'/iQ'/i , xaTarvw twv TrXav/iadvTm' o ^g xa9a-
po5 Stafi.iivag , xa/p?? irdXtv u7rofxtfivyia'/6fLivo(;.
"EaT/ Toivuv Tyjg filv maXatdc, ^ta^Yi'/Yiq, (St/SXia tm d^i^fiw Ta ^dvTa g/-

'/oat^uo' ToaauTa ydp , w^ -/izouaa , Jta/ Ta <7T0/p(^gTa Ta «zzrap' .^E(3paiotg ilvai

TTapa^i^oTaf tyi ^g Ta^it jca/ tw ovofi^ari i^tv gjcarov , outox;. IIpwTov fiviat^

g/Ta i^o^og , g/Ta Xgc/T/Jiov , Jta/ ^ugTa touto dpt^fj.oi , Jta/ Xo/zrov to ^iunpo'
vofitov' i^Yic, ^i TOUTOig 2) g?"/ V 'Ij^CTOU^ ^01^ Nauj^ , Jta/ '/piTai' Jta/ jagTa toj7-
^'
To 'Poi;^' jta/ TraXtv i^YjQ [SaatXitwvliaaa^a (3i(2Xia' xa) IoutwvIo fxlv tt^m-

Tov '/ai ^iUTipov ,ih Iv (2t(2Xiov d^tQfxiTrat' to ^g Tp/Vov Jta/ TgVapTov OfjLoiox;

ilg iv' [JLiJa Si lauTa 7rapaXit7rof/.ivm Jta/ /3', cjl ofioioyt; g/^ tv (3t(3Xiov d^tS-

pLOupLiva' g/Ta 'Eff^^^pac a' Jta/ (S\ ofioioog ilq tv' f/LiTa ^i TauTa (2i(2Xog -^aXfjLMVt

/ta/ g^^fc Trapotfiiat' g/Va imXYiataalYi^., zai aafxa dafidToov' 7rpo<; JouTotc ial)
Jta/ 'Iw/3 , jca/ Xotrrov ^r^ocpyiTai' o/ /xgv (5'(W^g;ta g/'c gv (2t^Xiov dptSfxouf/.ivoi'

g/Ta *Haai'ac , 'Igpg/>t/ac , Jta/ (7j;v at^Tw Bapoj)p^, -^p^vo/ , i^riToXYi, Jta/ jUgT

awTov 'Ig^gJt/j?;?\. Jta/ Aav/JiX' ap^p/ toutoov rd Tyig TraiXatdc, ^ta^'/i'/'/i(; /WaTa/.
Ta oi TYig ycatv'/i(; TrdXiv oua o/,v/iTiov iWilv' itJTt yd^ Taura' iuayfiXta
Tiaaapa, JtaTa MaT9a?ov , JtaTct MapJtov, JtaTa Aoi/Jtav, JtaTct 'Iwavv>?v' g/Ta
fxiTa Tat^Ta , Trpa^g/^ d^roaroXwv , Jta/ g'7r/(7ToXa/ Jta^&oX/Jta/ KaXoufxivat twv
a7roaToXo)v i^rra' outox; fLiv , 'IaJt&)/3oy a' , IlgVpoL; ^g (2\ g/Va 'Iwavvoj; ^'
Jta/ fiiTa TawTa^ 'loJoa a'* ;rpoc toutoiq IlaJXoy d7roaT()Xou g/a/v iTrtaroXal
oi-/aTiaaapiq ..Inld^ii f^a(p6fxivat outoo^' Tr^wTYi , tt^oq ^Poofxaiouq' ilra Trpot;
Ko^tv^ioug cuo' '/al fxird TauTa 'nrpoc FaXaTa^' Jta/ i^YiQ *nj^oz ^E(piaiovq'

iiTa Trpoz ^tXt^rTTYiaiou^ , koi Trpog KoXaaaailg' /a) fxifdlauTaq Trgoq Qiaaa-
1) Codex alius: S«/aj ypa^af ;^g*J muTsvsir xai ydp (fio|2ot7//ai. 2) CodeX aliuS ToyTi;y.
 , ,,

EX EPISTOLIS FESTALIBUS XXXIX. XL. 157

Xov/JfcgTc ^vo' xai )7 'B^pog *E^paiou^' xa/ iu^vg ^^o^ /xev TifJLO^zov ^uo'
TT^og Sl T/tov /»/a* xa) nhiurata yi Trpos $/X«/xova* xa) TraXtv 'Iwavvou aTro-

;ca'Xw4'5*

Tawra 'STTj^a) tow awryipiou , w<m tov ^i^wvTa twv ev rouroig Ifxcpo-

piia^ai X^QyioJv' sv rourotg fjLOVOt^ ro t>?c itjfji^iiaq ^t^acAaXiiov luayyiKi-

^irat' fMTi^iig rourotg itTi^aWird) , ^^ M roureav d<patpii(jQca ri' nip) ^i rou-
^^
rtav 6 xupioc Xa^^oux,aiou<; fxlv i^uccaTnt ^ Xifcav' TrXavda^i fxyi il^origld^
,, ypa(pd^^ rolz h\ ^lou^aioiq i) itapYiVii' l^iuvdri lat; y^a(pdg, ori aurai il-

,, Gtv a\ fiapru^ouaat inpt ipLOU' ,, 'AW' eve^ia Tg TtXiiovoQ d'/,^i(2iia(; Trpoari-

QyifjLt 81 rouro Tpdcpcav avar>ta/a)C, cag 2) ort iGrl xa< 'in^a ^t(2Xia rouro)v i^ca-

•^ev, ou Kavovt^ofiiva jtxgv , nruTTcafiiva 81 ^apd rcuv 'zsaripcav dvaytvcaayii-

a^at rolz dpri twpoai^ypfJiivoK; ycai (SouXofLivoK; 'Aarnyii^^^^ '^ov i'^? ium-
^iia^ Xofov' (jo<pia ^oXofimror; ^ 'Aa) ao(pia 2/pa%, ;«a/ 'Ea-^^p , '/,ai ^\ou8l^
y.at Tw/3/ac > >ta/ 8t8ax^ zaXoufxivyi lcav d^oaroXcav 3) , xai JloifXYiv' '/,ai

oficaq^ dfaTryirot i itdziivcav xavovi^Ofji.ivcav , xa) rourcav dvafivcaa'/,oft,ivcav , ou^a-

fjLOU loov d7ro'/.^u(pcav fJLViift.yi' dXXd al^iri'/,cav laliv iTcivoia, Tpa^povrcav fjLiv on
^iXouaiv aurd' ^a^i^^of/Jvcav 81 '/a\ ^^oari^ivrcav auro7(; ^povout; , /'v' cag

TTaXaia wpo^pipovnq , iT^o^paaiv lyjMaiv dirarav l'/ rourou roug d'/,i^aiouq.

Tou aurou Iz ryi^ fjL io^raart^tylQ.

*'*Yjotg7c 8\ icffi 01 8tafxifiivr.x6riz fiir Ifxou Ivlolq Tritpaafxolif; fxou 4) xa-

,, Tca otariQifLat ufxiv HaQw^ 8tiQir6 fxot 6 Trafiif fxou ^aatXiiav , /va iaQi'/in

,, xa/ Trivyin Itti ryl^ rpaTri^yiQ ft,ou Iv 5) r^ (SaatXiia fxou. ,, 'Ett/ ^gTTrvov roi-

vuv ro fxita '/a\ oupdviov 8td rou iualTiXiou xXyiQivni; ilg rb dvdfaiov inilvo
ro aiaa^ojfiLivov , '/aQapiacapLiv iauToug , ca^ ^a^"/iyyitXiv 6 d7r6aJoXo<; *, aTro 'u. tor. vii. 1.

TravTo^ f/LoXuapLOu aapxoc >iai fusviuixaroq , l^inXouvrK; dytcaauvyiv iv (p6(2ca

ugou" /v' iacaQiv Jtaz i^ca 6) daTriXxtt ruf^dvovfiQ, i^ojSiv fxlv 7:ipt^i(2X'/ifiLivot

Eiusdem ex quadragesima festali.

« Vos autem estis qui permausistis mecum in tentationibus meis; et ego

» dispono vobis, sicut disposuit mihi Pater, regnum; ut edatis et bibatis
)) super mensam meam in regno meo. » Ad magnam itaque et caelestem
caenam per evangelium ad caenaculum illud scopis mundatum
invitati ,

nosmet mundemus , ut praecepit apostolus ab omni inquinamento carnis ,

» et spiritus perficientes sanctificationem in timore Dei ut intrinsecus et

,
;

extrinsecus immaculati ; extrinsecus quidem induti temperantia et iustitia

1) Duo codices toJ? 5« 'Iot<Saj'ouj. doctrinam vocant apostolorum , constitutiones apo-

2) Deest «j in tribus codd. stolorum a Clemente scriptas: quaslegi, ea quae
3) Codex colbertJDUs boc babet in margine scho- dicitur sexta synodus, non concedit.
lion. Ai5a;(5jy rut diroaroXuv Xsyouaiv slvoct T«f Si» 4) Verba sv ^0?? Trsigacr^oi? /^ou deSUnt in ed.

Tou KX*)'/x£VToj «yfa^f s('<raj SiaTa^si; twv aroffToXwv 5) Ed. «Vi.

•«5 13 r Xs.yofAsvn yJyoSoj ^'yayiyWo-x-o-Sai o« cuyp^wfsr: 6} Ed. "v' e^u^sv y.-xi lcw^iv.
 '
158 SANCTI ATIIAXASir

aci)(ppo(juvyiv )ca/ ^iitaioauvyiv ^ ia(t)^iv ^g tw TrviUfiari o^SorofjLovvri^; rov Ko-

» Maith. XXV. yQ^ j^e^ dX'/jSgiag , d)LOuacafjt.iv' iHaiX^^ ilv ryiv p^ajoav rou y,uotou aou *.

Tou aurou ix, rijg (j.^' iopraarimZ'

Kix.X7^lMiBa fap , dhXcpo) , xa] vuv auvKaXoufjLivot i) utfo t«c ao(pta<; aa]
xard rriv luayyiXfHYiv ^apa^oXnv ,> liri ro oil^vov Ixilvo ro fJLiya ro J-nrgp-

y.6apLiov Ttai irda?i rri xriait 2) ^/apxotJv, iTr) 7o itdax'^ ^^ Xgfw , tov ruSivfa
'I. cor.v. 7. Xp/o"Tov to ydp Ttaaya Yifxwv iru^yi Xp/OPTOC *• Ka/ pLi^^ in^a. O/ jusv ouv
ourca xixoaiiyifiivot dxouaovrat' i\ai\Qi itg r^v %apav tow ku^iou aou.
Tou aurou ly, ryj^; [jt.y io^raartnyiq.

'HfjLcav ^g , cav iar) xat ro 7ra(j%a, yi xXyiatg dvcoQiv iariv , xa) ro iroXi-

• Hebr. xm. 14. nufJLa yifjLMV iv ou^avolq lartv 3), ^gTa VLauXou Xiyovfo^ '
*'
ou ydp i^OfJ^iv

,, w^g y.ivouaav <sr6Xtv , dXXa ryjv fj.iXXouaav i'mt^ouf/,iv ^ iv^a xai dito-

(SXiTTOvnc ) ioprd^ofiiv xaXcag. Ra/ mdXiv 4) jWg'^' tnpa. 'Y^jjXoc fJ-i^ o^-

^avog dXyi Q oj (;
, xa/ dni^avrov ro rourou ^idaryifJLa rrpo^ Afidt;' 6 fd^ ou^av6gy
*
Ps. cxiii. ui. ^ojo^/v *, Toy oupavou rw ycu^ica' aXX' ou ^td rouro dTtoxvnriov ^ ou^l (po(2yi-

Tgov , coi; d^uvarov ouaav rm 'Ztrpo^ Ixitvov 6^6v' dXXd xal fj^dXXov Trpo^Ufxyi-
riov' ou fap , chq 0/ aTro dvaroXcav ron xtv^aavng xa/ iup6vnq Tnoiov Iv f/i

2gvaap i^i^/^ii^yiaav , %pg^'ct xai yifiiv o^wrriaat *mXiv^ov Iv 'Zjjwp/, Jta) ^^nHv
•
dacpaXrov dvr\ TtyiXou' auvi-xy^yiaav ydp Ixiivcov al yXwaaat , v.a) xanXv^yi
To ipyov' y\fuv ^l 6, xuptoq r^v 6^6v ivixa.ivtai ^td rou i^iou a^fiarog , xal
mtrinsecus autem spiritu intelligentes recte doctrinam veritatis 5), audiamus:
intra in gaudium domini tui.
Eiusdem ex quadragesima secunda festali.
Vocati enim sumus fratres et nunc convocati a Sapientia nec non se-, , ,

cundum evangelicam parabolam, ad caenam illam magnam et caelestem om-

nique creaturae sufficientem ad pascha videlicet sive immolatum Cliri- ; ,

'
stum « nam pascha nostrum immolatus est Christus. » Et paucis interiectis.
:

llli quidem sic ornati, ingredientes audient «intra in gaudium Domini tui.» :

Eiusdem ex quadragesima tertia festali.

Nostrum autem quorum est pascha vocatio item superiia est, et con-
,
,

versatio nostra in caeHs, cum Paulo dicente « non enim habemus liic ma- :

» nentem civitatem sed futuram inquirimus « quo respicientes

;
probe : ,

festum celebramus. Et quibusdam interpositis. Excelsum sane caelum est ,

infmitoque a nobis spatio distant: nam «caelum caeli Domino» ait. Verumta-
men haud idcirco ad torporem et metum declinandum est quasi nempe via ,

ad caelum traiici nequeat immo potius alacriter agendum. Non enim ut illi ;

ohm ab oricnte profecti, reperto campo in terraSenaar, (turrim) adgressi

sunt, opus est et nos lateres igne coquere, ac bitumen pro caemento quaerere.
Eorum quippe linguae confusae fuerunt, opusque dissolutum. Nobis vero
1) Ita cod. l. m. cTuyy. pro o-uyx. qui est notus ar- 4) Deest TraXiv iii editione.
chaismus., — 2) Editio addit to. 5) Discessimus lioc loco ab interpunctione siinul
3) Desunt praecedentia septem verba in editione. et ab iuterpretatione Montfauconii.
 ,,

KX EPISTOLIS FESTALlBrS XL. XLII. XLIII. 159

^uxr)\ov awT^v xcifitjxnja^i. Kai ndXiv. Ov fa^ fiovov Iv 7w ^iaoJ-Aixafi y.a)

Tra^aitXyiaii TTa^ifxuQj^aaro , aXX' oV/ xa) KiKXiKjfJLiviiv lauTnv TroJi t^v ttuXtiv
iX^cav Yivoi^i' xixXitarai fap ovrcag g^ orou rov ^A^afM i^i(2aXiv ix. rou Tra-

pa^ihou r^g r^tjcpylq , xai ira^i Id ;>(^gpoo/?e//x i) xa/ T^v <p\oUvy\v pOfjL(pa7av7yiv

fjrpi<pofXiV)iv (puXddanv rrv o^ov tou ^vXov l^q ^cayi^' vvv (5'e i^r ira ftiv>]v' '/.at

irXiiovi ^dpiJt xai (ptXavQ^coKia ift.(pavi)g avroq 6 xaQ>lfJt.ivoQ Im Twv 2) ^ipov-

(2i)fjLi ilayitahv iig fjLivJov ira^d^iiaov fJLiB' lavlovlov ofJLoXof^aavla Xyi<ff)iv' g/c
oi rov ovpavov 6 3) aj;Toc Trpo^pofjLOi; L/Trep yificov ilaiXScov , Trdatv dviTtiraai rdq
^v^aq. Ka/ TrdXiv. 'O ^i UavXo^ x,ard ay.07rov ^tcaacav ilg ro (2^a(2i7ov ryt^
avct) xXraiCtjQ .f
yi^TrdaQy) ^/' avryig icaq r^trov ou^avov , lcopaxcoi; rd n 4) dvoj
XotiTov '/.anpxopLivoQ j Y.aryiyit 5) za/ vifxdc, ivaffiXt^ofji.ivoq rd 7rpo$ ^EfSpatov^

fpa^pivra*' "oJ Tap TrpoaiXyjXvSan ^ Xifcov ^ -^yjXa^pcofiivcf} ops/ , za) Kizavftivct) 'Hebrxu. is.

,, nvp) , /ca/ fv6(pc/) , xa) ay.orco , x.a) QviXXyi , >ta/ adXirtfyoz ^'%w , Jta/ ^wv»?

,, pyifxdro)v' dXXd Tr^oaiXy^XvBan 2/a)v opg/ xai iroXit Qiov ^cavfoq ^ ^li^ovaa-

,, A«/!x iTTOV^avIw , xa/ fiv^taatv dyyiXcav iravriyv^it , Jta/ g/txX>j(7/a Trpcaroro'

,, )£&)v aTroht^afXfj.ivuiV Iv ovpavo7(;. ,^ T/^ owx av iv^atro fnrd rovxcav ix^tv

ryiv dvo) avvo^ov; riq ovz dyairyiait fxird rovro)v dTroy^d(pia^at\ %a aa) fjnr
*'
avrcov dzovayj ^ivn 01 ivXoyrifjLivot rov ^ar^oz pLOv , y,ara'A.X'/ipovofiyiaari »Mattti.xxy.34.

T>iv '/irotfxaafjLivyjv Vfi7v ^aaiXiiav diro xara(2oXr.z '/.6afj.ov.

Dominus novam per propriiim sanguinem viam munivit, ipsamque facilem

et expeditam paravit. Et iterum. Neque solum circa caeli distantiam conso-
latus nos est, sed etiam quiaportam hanc olim clausam ipse veniens ape- ,

ruit. Vere etenim clausa fuit, exquo Adamum expulit ex paradiso volu-
ptatis atque Cherubim et flammeum gladium versatilem deputavit ad viam
,

hgni vitae custodiendam quae quidem nunc aperta est. Ac maiore gratia
;

clementiaque usus, adveniens ipse qui sedet super Cherubim in paradisum ,

quidem latronem, qui ipsum confessus fuerat , introduxit; in caelum vero

ipsemet praecursor pro nobis ingressus portas omnibus aperuit. Ac rur- ,

sum. Paulus vero secundum scopum persequens ad bravium supernae

vocationis per lianc raptus est usque ad tertiuni caehim: postquam autem
,

superna vidisset, deinde descendens, nos quoque edocet annuntians ea ,

quae ad Hebraeos scripta sunt dicensque « non enim accessistis ad tracta- , :

>jbilem montem et accensum ignem et turbinem et tenebras et pro-

, , , ,

» cellqm , et tubae sonum , et vocem verborum ; sed accessistis ad Sion

» montem , et civitatem Dei viventis , Hierusalem caelestem , et multorum
» milhum aiigelorum frequentiam et ecclesiam primitivorvmi qui descri- , ,

i) pti sunt in caehs. » Quis non optaverit superno horum consortio frui

et cum ihis describi , ut simul audiat : « venite benedicti patris mei ,

possi-
dete paratum vobis regnum a conslitutione mundi ?

1) Ed. x«eof^'/*. —
2) Ed. Ta. 3) Deest in ed. — hoc loco valde est evanidus codex vat.

4) Ed. Ts Ta. Plures fortasse erant varietates sed , 5) Male Montf. gr. v.atiyji , et lat. contineL
 ,:

160 SANCTI ATHANASn

Item ex epistola -XLIV- quae incipit : a Cuncta haec quae idem domi-
nus noster ac salvator Christus lesus nostri causa et propter nos fecit. »

Cum ergo pontificum ministri nec non scribae haec animadverterunt

et lesum audierunt dicentem « qui sitit , ad me veniat et bibat » satis cog-
:

noverunt non esse hunc parem ipsis simphciter hominem sed illum potius ,

qui aquas sanctis suppeditavit quique ab Esaia propheta praedicatur. Hic

,

est revera quasi splendor lucis , et verbum Dei quasi fluvius de fonte qui ,

tunc paradisum irrigabat nunc autem Spiritum unicuique donat , aitque

;

si quis sitit veniat ad me et bibat. Qui in me credit ut inquit scriptura „

, ,

flumina viventium aquarum de ventre eius fluent. Haec de homine dicr :>>

nequeunt, sed de vivente Deo qui vere vitam tribuit, qui Spiritum san- ,

ctum donat.

^«^Of-\a . 6i — kfOJL «OfoJ^lj ^Of ^ . >&o>)o ^^>l? )U<^? ^ ^olo (i)

. fiibw yZs^^^o ^aSi\a> 1*a^a:^ ^OJCk ^o;3o yf^ oof^ ^^Of ^

^^l tsrt*»!.!^ Wi'^ jbof ^Ofoi^? U^ . Q^ioi^? • )i^«JUo ^ldSi \lb )0f i> Cll^CJ

)i-,*^iL?
^l OOt v^OfOJ^? UofO . JLib ^Of* J^Lkfi^ »s)j OOf QJOfJ U? . ^^6f

OfftN^^Do ^fOfOJj ILxiD- ^? ; ^Ofol^? i^^Mfik' f*<^ oof . )oof ^foiS^io ILnj

<^0f ^^ IjcOfO ; jbo^^;^ ^f^OfO . )oof Jbji>09 JbiA^oo ^ )^OfJ JUsOfO . )o3^^

. )ii^o NAic^ )ilj )of« vAJ? ^ :

;ip)o vfci\n\ oo»i JL*OM )i^OfQiO ^Of o
^j )jOf . OiSQ\Si ^ ^jU JL*1 JLibj )io>OfJ ; Jbi^ '^U ^l ^ ^io^ofsoj pof

JLa*0^0 JLajI ^pjcb i^^Mf*-^ ; JLa> )0f!^9 U? ^^Jbfl^ JijU;r)9 J,0Of Of^i^? U

Tov aurov l'/, t^$ fjLz' ioprcL(jrr/.}i(;.

'^ApojfjLiv Travres ras Quaiaq gawTwv, rnv tv^o^ rou^ zrrw^oys xoivmiav Itti-

Tiv(aaKov%iz ^ za) ilano^ivofJLi^a iig ra af/a, w? fifpaTTrai ^ ^vQaKai TrpoS^Ofxog

urrlp yifjLo^v uayiXQiv ^lyiaoug 2), almiav "kurpwaiv iu^dfiivoq. 'E^ r>iz auriiq 3)

d ..Touro Sl ftifa mfii^piov ro ^ivouq Yifiaz ovrac dxouGai oixiiouQ %ai dKko-
r^iouq norl ovraq ^ fiviaQat GUfxiroXira^; rm dficov , x,al rexva %p>j/AaT/<7a/ 7«^

Eiusdem ex quadragesima quinta festaU.

omnes sacrificia nostra communionem cum pauperibus ag-
Adferan^iis ,

noscentes et ingrediamur in sancta

: ut scriptum est quo praecursor ,
,

pro nobis ingressiis est lesus aeterna redemptione inventa. Ex eadem ,

. .

Magnum id argumentum est, quod nos qui extranei eramus, famiUares di-
camur et qui aUeni ert^mus cpncives sanctorum efficiamur atque fiUi
; , ,

1) Hoc item tertium fragmentum ex praedicto Se- 2) Ed. XgKJToV.

veri opere sumpsit D. Curetonus. 3) Ed. zai iroiXiv.
 . ,

XLIV. et XLV. FRAGMENTA. 16!

avw ^li^oudaXyifjL^ yig IvTrog -/iv ^v ca}to^o{xyi<ji lioXofxo^v' il Tap JtoTaTov ^tiyfiiv-

ra Iv Tw opg/ Travra 7n7roi>jx,iv Mwcr^c i) •>

tJtto^ jiv oyjXovoTi- '/i Iv Ty\ (jzyiv/i

Xarpe/a twv iv cupavol^ [jLuaTyjpicav , £ic a QiXcov y.ai yiixaq ilaiXQilv 6 zu^toi;

(o^OTToiyiGiv yifjuv Tyiv o^ov npoacpaTOV Y.a\ fj.ivouaav' wq ^i TravTcr tuttoz yiv to,

rsaka 2) twv vewv, owtw TU^TSoq tviz avw x^^P^^ ^) ^'^^ ^ ^^^ eaT/v gopT;i , il^

yiv gp%o'^gvo; jUETa 'vj/aX^wv Ka) w^&Jv irviUfiaTiY.wv dp^wfM^a twv v;i(7T£/cav.

supernae Hierosolymae , cuius figura erat illa, quam Salomon aedificavit.

Nam Moyses omnia secundum exemplar, quod sibi in monte monstra-
si

tum fuerat effecit , sane exploratum est cultum in tabernaculo exliibi-

,

tum , mysteriorum caelestium figuram fuisse ad quae mysteria cum nos. ;

ingredi vellet Dominus viam paravit nobis novam et permanentem. Quem-

,

admodum auteni omnia vetera novorum figura erant sic haec sollemnitas ,

superni gaudii typus est, ad quod pergentes cum psalmis et canticis spi-
ritalibus ieiuniorum initium faciamus.

Maurini edifores in parte secunda tomi I. operum Athanasii (ed. ven. p. 772. J posuerunt lati-
num quqddam epistolae athanasianue fragmentum incipiens Deus quidera etc. idque in monito diserte
aiunt , prout sihi sponte persuaserunt , ex aliqua eius heortastica epistola sumptum. Verumtamen
qumn nullo id argumento suffulciant, nullumque ipsi fragmento insit heortastici generis indicium,
rws minime illud admisimus, ne res ccrtas cum incertis, vel potiusomtiino arbitrariis, confunderemus.

DE CHRONICO QUODAM LATINO RERUM S. ATHANASII.

a cl, Scipione Maffeio ex codicibus veronensibu^ eruta, illud valdepi-e-

Inter opuscula ecclesiastica
tiosum est quod inscripsit: fragmenturn insigne liistoriae ecclesiasticae quarti saeculi fquod a 7wbis le-
,

gitur in editione tridentina anni 1742. jtost eiusdem Maffeii vernaculo sermone historiam qnaestionum
de divina gratia etc, quamquam etiam Gatlandius in suam bibliothecam intulit T. V., nec operum
^thanasii venetiis editor omisit.J Ibiinter praeclara oppidomulta, duae quoque /Ithanasii nostri epi-
stolae novae sunt , prior ad ecclesias mareoticas , altera ad presbyteros et diacojios ecclesiae alexan-
drinae ; quae cum de genere heortasticarum non sint , illic a nobis relictae sunt. Non tamen omitten-
dum iudicavimus chronicon acephalum rerum Jfhanasii sub Theophilo episcopo fqui post annos duo-
decim successit AthanasioJ scriptum graece , ut putamus , sed latine ta^itum in antiquissimis /feronae
membranis servatum , manu Theodosii diaconi exaratis. Nam chronicon hoc latinum tantam chronico
nostro syriaco lucem aspergit, tantamque vicissim ab eo accipit, ita se invicem emendant aut augent
ut separari omnino non debeant. Ceteroqui quidquiderat in latino chronico ad res Athanasii non per-
tinens, praetermisimus

I.ijcripsit autem et imperator Constautius de phum niciotanum^ Apollinem cynopolitanum supe-

reditu Atlianasii, et inter imperatoris epistolas liaec rioris, Ammonium pacliemmonensem et presbyteros

quoque liabetur. Alexandriae III, Petrum medicum, Astericium, et

2. Et factum est post Gregorii mortem Athanasius, PRileam 4). Post quorum navigatiouem de Alexan-
reversus est ex Urbe , et partibus Italiae , et in- dria , consulibus Constantio VI. aug. et Constante
gressus est Alexandriam paophi XXIV, consulibus Caesare If, pachon XXIV. die : mox post IV. dies
Constantio IV, et Constante III, hoc est post an- Montanus palatinus ingressus Alexandriam pachon
nos VI, et remansit quietus apud Alexandrmm an- XXVIII, eiusdem Augusti litteras Constantis dedit
nis XVI, et mensibus VI. episcopo Athanasio, per quas vetabat eos occurrere
3. Post hoc tempus Atlianasius audiens adversiim ad comitatum; ex qua re uimis vastatus est episco-
An. .353. se turbam futuram , imperatore Constante in Medio- pus, et omnis popuius fatigatus est valde: ita Mon-
lano constituto , direxit ad comitatum navigium cum tanus nihil ageus profectus est, reliuquens episeopum
episcopis quinque, Serapionem thmuitanum, Triadel- Alexaudriae.

1) Ed. "^lviicnc. — 2) Ed. naKc-.ii. — 3) Cod. x«eaj — 4) Apollo, Ammonius, et Phileas desunt inchron. syr.
21
 t62 CHRONICON LATINUM
An. 355. 4.Postmodum autem Diogenes, imperialis notarlus, nis Greorgii de Alexandria , Paulus notarius advenit
venit Alexandriam mense mesuri 1), consulatu Arbi- payni XXIX, consulante Eusebio et Hypatio, et
tionis , et Lolliani : iioc est post anuos 11, et men- proposuit imperiale praeceptum pro Georgio , et do-
ses V, cx profectione Montani de Alexandria : et muit inultos ob eius vindictam. Et post menses V.
incubuit omnibus Diogenes , expeliens egredi epi- Georgius venit Alexandriam , athyrXXX. die, con-
scopum civitate, et omnes satis adflixit. VI. autem sulatu Tauri et Florentii , de comitatu ; hoc est post
*<3ie totli mensis acriter in(!umbens expugnabat ec- anuos III, et menses duos quam fugerat.
clesiam ; menses TV, hoc est men-
et fecit insistens 8. Ingressus autem, sicut praedictum est, Geor- An. aer.
se mesuri sive ex die intercalariorum
, usque cho- , gius Alexandriam, athyr die XXX, degit in civi-
iac 2) XXV. diem. Populo vero resistente Diogeni hoc est die III. choiac, nam
tate securus dies III,
vehementer, et iudicibus, reversus est Diogenes sine IV. die mensis eiusdem praefectus Gerontius nun-
effectu praedicti mensis cho>acdie XXVI, consulatu ciavit mortem Constantii imperatoris, et quod solus
Arbitionis et Lolliani post menses IV, sicut dictum lulianus tenuit universum imperium. Quo audito
est. cives alexandrini, et omnes contra Georgium cla-
An. 35G. 5. Itaquedux Syrianus, et notarius Hilarius de maverunt ; eodemque momento sub custodia illum
Aegypto Alexandriam venerunt, tybi decimo die , constiluerunt ; et fuit in carcere ferro vinctus ex
post consulatum Arbitionis et Lolliani ac praemit- , praedicto die choiac IV, usque ad XXVII. eiusdem
tentes omnes per Aegyptum ac Libyam militum le- mensis diebus XXIV. Nam XXVIII. die eiusdem
giones, ingressi sunt dux et uotarius per noctem mensis mane pene omnis populus illius civitatis per-
cum omni manu militari ecclesiam Theonae me- , duxit de carcere Georgium , nec non etiam comi-
ciiir 3) XIII. die per noctem supervenientem XIV; et tem cum ipso erat insistentem fabricae do-
, qui ,

;
frangentes ostia ecclesiae Theonae , ingressi suut minicae quae dicitur Caesareum , et occiderunt
,

cum manu mijitari. Episcopus autem Atha-

infinita ambos, et eorum corpora circumduxerunt per me-
nasius effugitmanus eorum et salvatus est die prae- , diam civitatem, Georgii quidem super camelum ,
dicto mechir XIV. Hoc tamen factum est post an. Dracontii vero homines funibus trahentes ; et sic
nos IX, et menses III,'ac dies XIX, quam Italiare- iniuriis adfectos circa horam VII. diei, utriusque
versusest episcopus. Lib^^rato autem episcopo, pres- corpora combusserunt.
byteri ipsius , et populus remanserunt obtinentes 9. Proximo autem die mechir, X. die mensis, An. mi.
ecdesias, et colligentes mensibus IV, donec ingre- post consulatum Tauri et Florentii , luliani impe-
deretur Alexandriam Cataphronius praefectus, et ratoris praeceptum propositum est, quo iubebatur
Heraclius comes mense payni, XVI- die , iconsulatu reddi idolis et neocoris et publicae rationi ,
quae
-Constantis VIII, et luliani Caesaris primo. praeteritis temporibus illis sublata sunt.
6. Et post dies IV, quam sunt ingressi , Athana- 10. Post dies autem III, mechir XIV, datum est
siani eiecti sunt ecclesiis , et traditae sunt ad Geor- praeceptum Gerontio praefecto eiusdem luliani im-
gium 4) pertinentibus , et episcopum exspectantibus. peratoris, nec non etiam vicariiModesti, praecipiens
Susceperunt autem ii ecclesiasdie XXI. meuse pay-, episcopos omnes factionibus antehac cii*cumventos,
ni. Advenit etiam Georgius Alexandriani consulatu . .et exiliatos reverti ad suas civitates , et provincias.
An. 357. Constantii IX, et luliani Caesaris II, mechir XXX. Uae autem literae sequenti die mechir XV. propo-
die , hoc est post menses octo , et dies XI, quando sitae..sunt: postmodum autem et praefecti Gerontii An. sc-i,

susceperunt ecclesias ad eum pertinentes. Ingressus edictum propositUm est, per quod vocabatur epi-
itaque Georgius Alexandriam , tenuit ecdesias men- scopus Athanasius ad suam reverti ecclesiam. Et post
sibus XVIII. integris; ettunc plebs adgressa est il- dies XII. huius edicti propositionis , Athanasius vi-

lum in dominico Dionysii , et vix cum periculo et sus est apudxAJexandriam, ingressusque est eccle-
rnagno certamine liberatus est , die primo mensis siam eodem mense mechir die XXVII: ut sit ex eius
thoth,consuIatu Tatiani, et Cerealis. Eiectus est au- fuga, Syriani et Hilarii temporibus facta, usque ad
tem Georgius de Alexandria die X.factae seditionis, reditum eius, luliano mechir XXVII. Remansit . . .

hoc est paophi die V, Ad Athanasium vero episcopum in ecclesia usque paophi XXVI, consulatu Mamer-
An. 35S: pertinentes, post dies IX. profectionis Georgii, hoc tini et Nevittae , mensibus VIII. integris.
est XIV. die mensis choiac, eiicientes Georgii homi- 11. Praedicto auteni die paophi XXVII. proposuit
nes , tenuerunt ecclesias mensibus duobus, et die- luliani imperatoris edictum, ut Athanasius episco-
bus XIV, donec advenit dux Scbastianus de Aegy- pus recederet de Alexaodria et eodem momento ,

pto , et eiecit eos, et iterum ad Georgium pertinen- quo propositum est edictum episcopus egi;essus est ,

tibus ecclesias cousignavit mense choiac die XXVIII. civitatem , et commoratus est circa Tliereu 5). Quo
An. 359. 7. Post menses autera IX. integros profectio- mox egresso , Olympus praefectus obtemperans ei-

I) Ed. mensore. Sic et infra. — 2) Ed. cyac. Sic et iufra. — 3) Ed. methir. Sic infra. — 4) Ed. Gregorium. Notum est
aatem , Georgium cappadoeem successisse Gregorio item cappadoci qui iam bbierat Alexandriae.
5) Attianasium tunc temporis fugam capessivisse Ttiebas versus , dicitur in clironico syriaco , nec non in vita eiusdem
Atlianasii apud Maurinos ad liunc annum(ed. \en. T. I. p. 82. ) Cetcroqui ne Thereu, de quo ambigunt Maffeius in adn.
et Mamachius in ratione temporum athanasianorum p. 8, vanum esse vocabulum existimemus , docet nos ipse Alhanasius in
vita S. Autonii n. 86, ubi Chereu (quod idem putamus ac Thereu ) dicitur prima statio ab Alexandria : T>iy Tr^uTVjv /xovrjv '.AXi-
 ,
,

KERUM S. ATIIANASII. 163

dem Pythiodoro , et his qui cuni ipso erant , ho- te episcopum Athanasium non esse subiectum huic
ininibus difnciliimis , misit ad exilium Paulum et definitioui et praecepto imperiali , quod nec Con-

Astericium presbyteros Alexandriae , et direxit eos stantius eum persecutus est, sed et restituit. Simi-
habitare andropolitanom civitatem I). liter et luliauus persecutus est; universos revocavit,
An. 30». 12. Olympus autem idem mense me- praefectus, et eum propter idololatriam 4) denuo eiecit ; at lo-
suri, XXVI. Augusto IV,
die, consulibus luliano vianus reduxit. Remansit haec contradictio, et tur-
et Sallustio, nunciavit lulianum imperatorem esse ba usque ad sequentem mensem payni XIV; hoc
mortuum , et lovianum christianum imperare; et enim die praefectus Flavianus relatione facta, de-
sequente mense toth XVIII, imperatoris loviani lit- claravit consuluisse principes de hoc ipso, quod apud
terae advenerunt ad Olympum praefectum ut tan- , Alexandriam motum est. Et ita omnes exiguo tem-
tum Deus excelsus colatur et Christus , ut in ec- , pore quieverunt.
clesiis coUigentes se populi celebrent religionem. 16. Post menses IV, et dies XXIV, hoc est pao- An. 36.>.

Paulus vero , et Astericius praedicti presbyteri , re- phi VIII, episcopus Athanasius noctu latenter egres-
versi sunt de exilio andropolitanae civitatis, et in- sus ecclesia , recessit in villara iuxta fluvium no-
gressi sunt Alexandriam toth X. die, post menses X. vum. Praefectus autem Flavianus, et dux Victori-
13. Episcopus autem Athanasius moratus, sicut nus, ignari recessisse eum, eadem nocte ad eccle-
praedictum est, apud Thereon, ascendit ad superio- siam pervenerunt Dionysii cum manu militari, ac
res partes Aegypti , usque ad Hermopolim superio- fractis posterulis ingressi atrium , et partes supe-
rem Thebaidos usque Antinoum quo in liis locis
, et : riores domus, hospitium episcopi quaerentes, non
degente, cognitum est lulianum imperatorem. mor- , invenerunt eum. Nam paulo ante recesserat , et re-
tuum , et lovianum christianum imperatorem. In- mansit degens in praedicta possessione a memorato
gressus igilur Alexandriam latenter episcopus , ad- die paophi VIII, usque mechir VI, hoc est men- An. 3cg.
ventu eius non pluribus cognito , occurrit navigio sibus IV. integris. Post haec notarius imperialis Bre-
ad imperatorem lovianum : et post , ecclesiasticis sidas, eodem mechir mense, venit Alexaudriam cum
rebus composilis , accipiens litteras, venit Alexan- litteris imperialibus iubentibus eundem episcopum
driam , et intravit in ecclesiam , athyr XIX- die Athanasium reverti ad civitatem , et consuete te-
An. 3Gt. consulatu loviani et Varroniani : ex quo exiit Ale- nere ecclesias; et VII. die mechir mensis ,
post con-
xandria secuudum praeceptum luliani, usque dum sulatum Valentiniani et Valentis, hoc est in con-
advenit praedicto die athyr XIX, post annum unum, sulatu Gratiani et Dagalaifi , idem notarius Bre-
et menses III, dies XXII. sidas cum duce Victorino et praefecto Flaviano
14. Cum
autem episcopus Atlianasius veniret de convenientes in palatio nuntiaverunt praesentibus
Antiochia Alexandriam coniilium fecerunt ariani , curialibus et populo ,
quod praeceperant imperato-
Eudoxius , Theodorus , Sophronius Euzoius , et con- , res episcopum reverti ad civitatem. Et eodem mo-
stituerunt Lucium presbyterum Georgii, interpel- meoto idem Bresidas notarius egressus cum curia-
lare imperatorem lovianum in palatio, et dicere quae libus, et rauititudine ex populo christianorum ad
in exemplaribus habentur. praedictam villara,et adsumens episcopum Athana-
autem mlnus necessaria intermisimus 2).
Ilic sium , cum praecepto iniperiali induxit in eccle-
lovianum autem citius ad imperium vo-
15. Post siam quae dicitur Dionysii , mensis mechir die VII.
,

catis Valentiniano et Valente, ipsorum praeceptum 17. Consulatu Gratiani et Dagalaifi , usque ad
ubique mauavit, quod etiam redditum est Alexan- sequentem Lupicini et loviui consulatum, et' Va-
driae,pachon die X,consuIatu Valentiniani etValen- lentis secundo, payni XIV. in consulatu finiuntur
tis, continens ut episcopi sub Constantio depositi athanasiani XL. Ex quibus mansit Treveris in Gal- An. 367.
et eiecti ab ecclesiis, luliani autem. iinperii tem- liis 5) menses XC, et dies III. Apud Alexandriam in
pore sibi vindicaverant et receperant episcopatum incertis locis latens ,
quando ab Hilario notario, et
nunc denuo eiiciantur ecclesiis , iuterminatione po- duce fatigabatur, mensesLXXII, et dies XIV. Apud
sita curiis mulctae auri librarum CCC, nisi scilicet Aegyptum et Antiochiam in itineribus, mensibus
,

ecclesiis et civitatibus episcopos minaverint3). Ex qua XV, et diebus XXII. In possessione iuxta novura
re apud Alexandriam magna est confusio et turba fluvium menses IV. Fient pariter menses VI, et anni
exorta, ut ecclesia universa fatigaretur, cum etiam XVII, et dies XX. Remansit autem quietus apud
principales essent numero exigui , cum praefecto Alexandriam annos XXII, et menses V, dies X. Sed
Flaviano, et eius officio, et ob imperiale praece- et bis cessavit modicum tempus extra Alexaudriam
ptum , et auri mulctam, inminebant egredi episco- in novissiraa profectione , et Tyri 6), et Constantino-
pos civitate, multitudine christiana resistente et poli. Fiunt ergo episcopatus Athanasii , ut praedi-
contradicente principalibus etiudici; et adfirman- xi, usque ad consulatum Valentiniani et Valentis,

|av5g£»a? T/jy X-yo^svnv XxipioD. Hlac ergo primum fugit divus vir; tleinde, urgente periculo, longius secessit Thebas.
Etenim pcssimus lulinnus imp., praeter publicum de Atbanasii exilio edictum, in mandatis dedcrat ut clam si tieri posset
occideretar.
1) Andropolis urbs Aegypti episcopalls. Or. ch. T. II. 523. — 2) Sic adnotatum est autiquitus in codice veroneusi. At nos
partem hanc etiam historiae non levi desiderio desideramus. — 3) Ita ed. et cod. pro exterminaverint. — 4) Ed. idolatriam.
— 5) Ed. Ganias. — 6) Ed. Tyro.
 m fJIRONICON LATINDM RERUM S. ATHANASII.

payni IV, anni XL. Et sequenti consulatu Valen- ipsi iudices, dux Traianus , et praefectus Tatianus
tiniani et Victoris ,
payni XIV, annus I. Et sequenti ad locum cum multis militibus ingressi domum,
consulatu Valentiniani , et Valentis III, payni XIV. produxerunt per semetipsos Lucium, hora diei VII,
Et sequenti consulatu Gratiani , et Probi , €t alio toth dieXXVII. Lucius autem cum sequeretur iu-
consulatu Valentiniani, et Valentiis IV, pachon yill, -dices , omnis populus civitatis post eum cliri-
et
dormiit. 5tianorum ac paganorum , ac diversarum religio-
,

A^n. .367. 18. Praedicto autem consulatu Lupiciui et lovini, •num , cuncti pariter uno spiritu , et ex una sen-
Lucius Arianorum specialiter sibi volens vindicare tentia , et eodem decreto non cessaverunt ex domo
episcopatum , post profectionem de Alexandria mul^ qua ductus est , per mediam civitatem usque ad ,

to tempore advenit consulatu praedicto , et ingres- domum ducis vociferantes , ac turpia et scelerata
sus est civitatem latenter per noctem XXVI diei eidem ingerentes , et clamantes : extra civitatem
toth mensis; et sicut dictum est, mansit in qua- ducatur. Tamen dux introduxit eum in domum
dam domuncula , latens diem illum. Postero autem suam , et apud eum mansit et custodiebatur reli- ,

die intravit domum , ubi mater eius conmanebat; quis horis diei , ac tota nocte , et sequenti die
cognitoque statim eius adventu per civitatem , uni- XXVIII. mensis dux manicans et habens
praedicti, ,

versus populus collectus incusabant eius ingressum. eum usque Nicopolim tradidit militibus Aegypto de-
Et Trnianus dux, et praefectus nimis moleste tu- ducendum.
lerunt inrationabilem eius et audacem adventum^, 19. Defuncto autem Athanasio VIII. 1) pachon An. 373.

et miserunt principales ut eum eiicerent de civi- mensis ante diem V. dormitionis suae ordinavit Pe-
,

tate. Advenientes itaque principales ad Lucium , et trum episcopum de antiquispresbyteris, qui in om-
considerantes omnem populum iratum «t valde tu- , nibus eum secutus gessit episcopatum. Post quem
mentem adversus illum timuerunt eum per se pro- , Timotheus frater suus 2) suscepit episcopatum an-
ducere de domo, ne a multitudine occideretur et : nis IV. Post hunc Theophilus ex diacono est episco- Ad. 3S5.
hoc ipsum nunciaverunt iudicibus : et paulo post pus ordinatus. Explicit.

I) Syr. VII. lam quod syriacum chronicon dicit Atlianasium prodigiose (seu cum prodigio) vita excessisse, nullam di-
cti eius causam hactenus inveniebam nisi quod in calce vitae arabicae athanasianae dicitur is moriens praedixlsse idoli
,

cuiusdam destructionem ,
quae reapse septimo post eius obitum die contigit.

•2) Id est Petri decessoris frater.

Desinit ergo chronicon in Iheophih. lam vero eiusdem Theophili fragmenta duo ex deperdito eius
opere inveniebam nuper inter varias patrum auctoritates in codice vat. 1455./. 171. {Jliadedimus
T. Vn. Script. vet. p. 27. 39. 50. Et in hac B. N. T. IIL pp, 447. et 451. )

0£D(ji/\oo sjnoTcoffot; 'AXsfavSgs/aj Theophili episcopi alexandrini ex serraone

sy. ToO flrsgi TT^ovo/a? Xayou. de providentia.
^Clv to d^ioTTtcrTOv s^y)yov[J!.svoi 6 •^y.X[xuS6g «S;»* o» Quarum rerum credibilitatem exponens psalmista

dvriyysiKav s^yov o si^yacu sv ran; canit : patres nostri annuntiaverunt nobis opus quod
TTarsqsi; ijftwv WjW.7y

iv r!ixs'^aii oi^^aiaii;' jxsvuv yx^ o ogo? operatus es in diebus eorum , in diebus antiquis.
yjaspaj? arjTuv , ,

T*jv Tuv TrfayixaTuv oux. dSiy.si <pijaiv ysvr/.ri Siatpoga Manens enim definitio , rerum non laedit naturam ,
,

avn(TTd[ji.ivoi;' uv r />i/|i? aS»a/gsT'oj T*jgoti//£'v>7 , sx tuv quia generis differentia constat: rerumque illarum
conservari inseparabilem mixtionem patet ex propriis
oiXciuv svs^ysiuv sfJL^pavi^sTat. st Ss t»; tov ogov jj.y}
,

operationibus. Quod si quis definitionera inconve-

xaSvjxooct Tisqi^dXXoiTo , ovru^ SiaXvsi.
nientibus apponat, profecto dissolvit.

'Ex Too arjToO Xoyov.

Ex eodera sermone.
"Ogo? [xsv yd^ dv^quTTU 'iva y.ai touto rd vuv a^i/w
Definitio hominis €st , ut hoc etiam nunc attin-
,

jxai To slvat ^uov Xoyixdv SvvjtoV" si Ss tij ra; tuv

gam , animal rationale mortale. Quod si quis
ut sit
,

^ciuv
animalium permixtas differentias dissolverit, aliud
[/.S[jiiy[isva; SiK(pogaj SiaXuVsiJv , sTSgdv ti [ivi-
quiddam innuit quod animal a sua definitione ex-
,
vosi, TOtJ ti'500 To ^«ov sy.To; rroiuv' si Ss Tov ogov
cludit. Si vero aiiquis ab hominis definitione abscin-
T15 svaTtOTsiJ.01 Tov avSgwVoii , n to Sv^tov, 1? 76 Xo-
dat aut mortalitatem, aut rationalitjrtem , autquod
yixov , vj To" xaTa tjjt ouciav slvai ^wov , avaipst too
substantialiter sit homo, is hominis omnino sub-
avSgwTToo xaSdXoo Trjv vira^^iv' sx ydp tovtuv 'ny.uv
sistentiam perimit. Namque ex his natura nostra
f) ^offij xard t6v ita^ovTa ^/ov ~Tai<; s^ 6vo[JLoiuv avv-
conficitur in praesenti vita ; nempe ex dissimilium
laraTat [A,i^satv' si Ss xai tu Xoyta[/i.u ri; So/*j [/.o-
permixtione consistit. Quod si quis mente sua hoc
vov Tov avS^WTTOV ^wov sjvai Svrjrdv, wvj' (jovaTrxoi ts
solum homini attribuat quod aniraal mortale sit,
TOOTW y.at to Xoyixov , anors[j,vuv to svTiaoTsPOV , 00-
neque simul rationalitatera largiatur , hac subtracta
Ssv aoTdv Sioiasiv S'/)gioo ^s^sisv.
honorabiliore parte , nihil eum a belua differre ad-
firmabit.
 ,

165
AIONTVEOT AAEHANAPEIA2 nP02 fiPirENHN.

Fraginentum Dioi^ii alexandrini multo longius et plenius quam est graece in Gallandii Libliotlieca
T. XIV. append. p. M5, et latine apud Corderium Cat. in Luc. cap. XXII. 42. seq. nec non apud Cate-
nam latin. divi Thomae loc. cit. In illis enim per excerpta , in nostro autem codice integer est Dionvsius,
Ex codice vat. 1611. fol. 291, 'oLi magna Nicetae Catena in Lucam.

xXAXaTatJTa/xiy fijg>3<rSft; nsqi tou ^sX'n[Ji.a70i' to ys [/.sv Trdvrct SuvaTa ero»' xcci Tovto Tzcivruq to £»xto'v xai Tajrst-
iraqsK^STU ro jtotij^iov , oJx s<7Tt [X-^ Ss tt^ocsMstu rl sy- votpqov 6 MurBato^; Stocyqd:fst , sl Suvccrov sart XsyuV st

ytaccTu fiot' to ydiq not.psq^6[j.syov , iroivTuq xa,T sxshov yi- yd^ [/.•n oSrug dq[j!.6(7at[/,sv tijv Sidvoiav , Taya rivsg ix-
ysrat Trqorsqov, xai 7rq6<Tsiatv ]auru onsp Traqs^^srai' sj Ss^oivro «(Ts^wf to, sl Suvarov strrtv' ug rivog ovtoj dSu-
yaQ [i-n 7r\y](Ttai<rot , otJS' «v irocf s\^oi' cJf yoijv nSv) Tta^v- varou ru Ssu iioiii^Tat , nhnv [lovou ou [*>} ^ouXsrai' oJx
TOf al(T^6[A.svog , riq^aro XuTTslaBat xai dSri[jiovsh xai sx- wjBsxuarov otJv , ouSs auru [jcovu Soxou(TciV /} dvrtY.siui-
Sa[i^sl(T5ai xai dyuvi^sa^at' xai «j iyyug ov, xai Ttpo- >''jv x^ ^ouXrj rou Ttar^og sTTotsiro rrjv d^iuatv , oAAa xai
xsi[isvov, ot;';)^ ajrXwj (f-n^ri ro irorn^iov, dXKd Ssixvu<Ti rou- ru Bsu auvSoxoij<Tav. Kai [j,-/]v (fyjo-c* ri<; , 6rt dvayxdts-
To' wj oiiv To 7ra^spy6[isvov, ours d7rf6(Ttr6v s(Trtv ours xa- roti xcu [J.sravosH , xai srsqov su^tli; ou ro 7rp6rspov al-
ra[j.svov , ouru v.ai o aur-n^ rips[Aa xai s^ sTriTroX-n'; iTQoa- fsl, ouxsri ro aurou xQaruvsi' ro Ss too ffaTpo; 'i<Trv)<rt

sXSovTa TOf 7rsi^a(T[j.6v , xai xot/^wj ^r^o^To^jtX-naavrai pouXri^J-a.' vai' aXX' ot3x dvB' srsqou 7rdvrri 7r^dy[j.aroq srs-

7raqu<T^r)vai t-jjv TTgwTijv os|»oT* xaj toOto tt^utOv slSoq got^ [j.sraXa^j.pdvst' Tiijj Ss aur^ni d[j,(forspotq dpsaxou<Tr)g

iari rou /<mj siq 7rsipaa[j.6v s[j.7ts<Tsh' 07rsq au[J.^ouXsusi irpa^sui; , oS6v sri^av xai dXKotorsqov rg^Trov daTrd^srui'

xai To7? aaSsvsars^otg 7rpoasu^sa5ai' t(>, tov [j.sv 7rst- «yi"' TotJ [Jty.poTs^ou xai dTraqscxstv xturu Soxouvrog , rov
qaafiov ^rgoo-^XSstv* SsX yd^ iXBsh rd axdvSocXa, aurou; [jsi^ova xai jau^Maitarsqov s7rt[j.sT^ou[i£vov U7r6 rou Ttcfr

Ss [xr] £ig t4v 7rsiQaa[J.QV Trsash' 6 Ss TsXst6raro; rou ^fOf' ffagsXSsiv [/.iv <yag Ttdvrug alrsl ro Ttorriqtov' TtX-nv,

[j.-n s]q 7tsi^aa[j.6v iartv siasX^sh rp6Tto<; , ovTtsq airsl auy^ (a; syco (^riai SsXw , aXX' wj au' uSivsi yJv sxars-
Ssurs^ov ouy^ aTtXu;' oCy wj syu 5sXu, aXX' cJ; au' 6 ydq g«J jragsXSsTv , a[/.stvov Ss «i>5 6 ffaTvjg ^ouXsrat' o'J yap
Ssds dffs/gacTToV sart xaxuV 5sXsi Si rd dyaSa SiSovut ro [J.r) 7ra^sX^sh dvri •rou jra^sXSsiv [J.sr^nr^nasv , aXXa
»?/xjy U7rs^ ix7tsqtaaou uv ulrou[J.s5a ij voou[xsv' ro [J.sv 7tqoxsi[j.svou roS TtapsX^sh , uq 6 Tturinq ^ouXsrat rouro
ouv 5sXr)[j.u orjTOU ro rsXstov , uursg ayarr^jToj Tn^tiaruro' ysvsaBui [j.sraXa[j.^dvst' Sittij yd^ »j too 7tuqspyo[jtsyou

xui Touro iX^jXoS/vai ffoXXaV.jj <p>jc-i 7tofr,auv , ou t6 uu- Suyu[j.i<; sartv' >] 7ta^a(^aviv r) 7tpoau^d[isvov su5ui; Stuy-
Tou , rouTsari ro ruv dv^pcoTtuv' oixstouTut ydp t6 jrgo- vsv, r) 7taQuSpa[xcy , olysa^ui' uaTtsp oi 7tapu^sovrsq uX-
au7tay twv dv^qco^tuv , cc; ysv6fj.svoq avSg«7rof StoTrsg xa.' XvjXwj Sqo[j.s1;' t) au[i^tuauv xul StuT^i^^uv xai 7rqoaxot-
t6ts , 'ro [J.SV iaUTOU , to IXaTTO», jragaiTslTai iroisT»' Sio^av xa^uTtsQ X-narpixov ») arqar^TtsSov' slru ijtttjSsv
aiTsi Ss To' TotJ TtuT^oi; ro [Jsll^ov ysvsadut ro SstXGV Os'- xai Xa^tJv [j,6Xt<; Mtpaxrov dTtsXBsh' si y.iv ydp sXojsv

Xvj^a, 07tsq Ttdvruq xuru rr)v SsoTvjTa, sv ^sXt)[jm iari ou ydp TtocqsX-nXvBuatv , dXXu auvaTfnyayoy suurdig oof
To otvTotJ xai Toy TtuT^6;' ro ydq 7turqtx6y BsX'n[J.u, to -s^sigswavTo* siSs xgaTijo^ai pij St^vijSsTsv, xuruiayuy-
Std "Ttstqua^JoO Tiavroq s3ri<rxij'v{/avT0f SisXSsTv , Sidyovroq Bsvrs; 7tuQspyovrui' i^ouXsro ft£'v ydq xurd rov TrgoVsgov

^jhJtov 5uu[Juaiu; uuroij rou Tturqo;, [Jri ['sygi rou Ttst- rUTtov sXBsh sij yjl^ag auroij , xui sv rdysi ttoSsv, pa-

^uafMoiJ ,
[j-nSs sl; uurov sio"eXSsTv , aXX' UTrspdvu rou <Tru xai rdyiara TragsXSsTv a7r atJTotT to' Tror-npiov' dXX*
7rst^ua[j.ou xui [j.st uut6v ysvsa^ui' oXw? Ss' otJSs uSuvu- d[i.u rs si7ts , xui 7raquyq^[tu s7rsppuaBsii; xard ngv dv-

Tov otJSs djrgaxTov otJS' u^rsvuvriov ru ^ouXrjfiurt TotJ ^ra- Bqu7r6rriru Crro rrjq Trar^ixriq Sso't>jtoj, d(7(paXsoTs'gav

rpo; Tov aur^n^u ahrsh' s-art Ss Suyurov , wj o Mag- Troislrui tijv aiTijciv* xjxi ouxsri ouru ^ouXsrut , dXX' wj

xo? d7rs[j.yn[J^6vsuas Xsyovnq auroij' d^^d 6 7rar-np, jrdv- d^saxst ru irarpi svS6^ug xai xu^rsqoiq xai ffXrfgsj jro-

Ta o^oi SuvaTd" xat St;vaTd si (SouXoito wj Aouxdj <p»j- Ssv' tooto ydg nxouasv 'Iwdvvijj uurou XsyovTOf , o ra
«riv atSTOv st^-nxivut' Trdrsp , sl ^ouXst , Truqsvsyxs ro jro- [JsyuXst^rura xui Sst^rara ruv roC auvn^og Xoyuv xal
Tojftov toJto d^r s[j.oi)' to otlv 7rysuy.u uytov sl<; roug sJ- t^yuv u7ro[j.yri[j.artad[JLsvoi' ro jroTTjgiov o SsSwxs j^oi o

ccyysXtard; xuTsvs[j.n%sv , Tvjv Ttuauv rou aur-n^o<; h[J.uv Ttur-/]^ /^o" ? o^ /^'' ^^'^ aur6 ; 7tish Ss rjv ro 7roTvj'giov

SidSsoiv sx T^5 iy.darou (puvrji cuvriBr,aty' ours lyd^ ti TtXvpuaut r-hv Siuxoviav xai Ttiaxv rov 7tstqua[j.oij oixo-

ai'TsTTai Ttuqd rou sraTgtJj o [i-n 6 Ttar-nq ^ouXsrut' t() vo[jiay dvS^siug , iy6[j.syov rou iturqo; iXo[j.svou Siuvuaat

ydq sl ^ouXsi , u7toruyn<; xui i7tttixsiu<; iaiiv, oux dy- xai UTts^^rivut rd Sstvd' ixsho<; ydq 6i' uv uurog -n^iou

voj'a; oJSs d[J.<pi^oXia<; vjv S-nXu[j.u' ua7ts^ y.ui n[J.s~i<; slu- ruijru xaraXi[J.7tdvuy' itaqsqysaBut ydg Xsysrut sxdrspov
Stffisv jrafd itar^o; ri ugyjovrog n SiSaaxdXou v riVQ<; uv d(f ixars^ou' xui tq [tsvov , tou djrio^vTO?* xui ro dTtiov,

SsgajrsJo/xsv d|iot>VTs'? rtvuv ixsivu o'.UTu%[J.iuv Xsystv, toS [jtivoyro<;.'0 Si MaTSaToj au^psarura sSriXuasv, ort

iiaoi (fiXov, ooy Jj u[j.({!tyvoouvTSi' ourug xui 6 aur-n^ 7tu^sX%sh [tsy to rroTrjgiov ijtsi , [j.-n [J.-nv u<; uuroq, dXX
sXsysv si (3ot>'Xsr oi-y srspov ti ^ouX6[J.svoy slScc;, siru wj 6 jraTij'g i^ouXsro roijro ysvsVSaj -n^iou. 'AgftoffTSOv

toiTto 7ruvBav6[J.svoi , dXX' dxpi^wf siSwf oti ^otJXsTai dxoXouBu<; xai Td Sid Mdgxoo xai Aooxd pri[juTa' 6 /xsv

jro^svsyxsTv dTr auroij to Trorripiov , VTriararo Sixaiug o ydj Mdgxoj , dXX' otJ tj' sys) Ss'X« (fvjaiv , dXXd rt axi,

^ouXsrat Suvuroy auru' Sid roijro »j sri^a yqufri (friai' SsXsij" 6 Si Aooxds* irX-nv uvn rd StXrtfui fWtf, dXXd «d
 ,, ,

166 DIONYSII ALEX. FRAGMENTA.

crdv ytvia^cci' eXsyt fj.sv yd^ aUToj, xa« -^^eXs Ta^sui; to ,

yrj s\ , xai si; ynv dirsXiua-n' Si ijv , xai 7roixiXuq af
Xw^ijcra» yai TSTauor^aj to TraSo?" riSsXs 8e aJTOv o jra- SsTai ygafpai to 7rspt7raBs; tou ^iou Sstxvuaai , xotXdSa

T'/?f Ajrragwj xa» Stxp)iui rov dyuvx irhiQuaran' Ttavta, xXat^S/AWVoj atJTov xaXotJciv' [j.dXtara Si tolq dyiot; siraX-

oZv td, TrgotjTiiTttovxd ica^aysto' x.ai uffirs^ (TiSio^olq xa» ynq 6 x6a[J.o<;' jrgdj ouq oSs/xitov atJTW -^suSea^ai Xi-

dppyjxtotq oTrXoig 7rso<rpx(T<r6^sva jSfXvj, ixuXKov di u^ aito yovtt' sv TW x6a[j.u toutu ^Xi^tv e^ste' xai 6[xoiu; Std

ctsppdi TTsrqa^ , Ta ^iv sB^aijsto , td Si avsx^oosTO. rou 7rpo(^'nrou' TroXXai ai ^Xi^sn; riv Stxaiuv' dXXd ro
pxirl(7jJi.xta , s[jt,irttj<TiJi.ata, ^datiysq , SavaToj, xa» Toy [ji.r)^si; 7rsipaa[J.6v slaeX^elv Xiysiv aurov viroXapc^dvu
Savdtou to ovl/w/Aa' xai touruv ndvtuv smTsXouiJ.svuv , ro pua^^vat [lev xatd tov irQOipr)rr)v ruv SXi'\}/e«v* ex

icrtuTTa xai Stsxcnqtspst , ucncs^ ovSiv i:d<Ty(uv r) wf '^$7] TraaiSv ydg at;T«v , (p7jo"i ,
puastat atJTOtJs' o xtJgiof* wf Si

TsSvscJj" juijxuvo/jtfVoo 5« Too Bavdtou, xai JTTSg Stjva[A,iv To' atlTOtJ pr)[J,a UTrtayysltai xparr^aai twv SXi'\}/£«v xai
atjtiv tJSvj Safidl^ovtoi , dvsx^ays Trgdj tov irats^a' tt ixs r^f vixriq rtq urri^ ri[j.<av svixvas ,
[J.etaay(s1v' [tetd ydp

'-iyxatsXnrsg ; ro Si , rtv aqa oTf irq^o-n^iucTsv dxoXouhov' To EiVeTv , £V Tw x6a[Ji.u 3X/i|/iv s^sts , eirnyaysv' dXXA
t/ ^oj jJf^ix^' "''" ° SavaToj avvs^svxtai, xat oon^w to" Sa^aslrs , syu evix^naa tov x6a[j.Qv' xai Trgoo^Et/p^scSai Si
irotrjptov Tta^acfsqsii; ; st Ss ovx sniov aiito riSv) xai avrj- irdXtv sSiSaaxs [fn s[j.rcsas'tv s'vq 7rsipaa[j.6v' xai Stj xai

XucTa' dXXd Sso^ fjc-o uti autoij nX-nqriq smxsfpt.svou xata- [jtr) siasviyxriq ri[J.dq siq 7rstpaa[j.6v' routeatt [j.-n eda'nq

aroSs/yjv" o yivott dv st ii.s syxataXtiroti;' to //.sv araga- n[*,dq s[j.7rsas'iv eiq irsipaa[j.6v' Srt Se roSro r)V ou ro fj.'n

fjievel 7rejrXriqu[j:.svov , iyu Si ojpjijVo/Aat xsxsvufAsvoq' iJSij Trsi^aa^rivat ,

pua^^vai Se diro tou iTovr)pou, ir^oaiSrjxsv,

ffOTe TeTsXso-So) to' ^aTrttapt.a, uq xai ir^o TroXXou cruvst- dXXd puaat ri[j.dq diro tou 7rovv)qou' xai tt Sisvr)voxev

X0[*vv , su; otou tsXscT^^n' tautrjv tou crutrj^og t-nv Sta- Hauq e^sTq, to Ttei^aa^rivai , xai ro siq 7tsi^aa[j.6v s/xjrs-

Voiav sv r-o cruvtojXM C^uvn rsxjji,at^ofJ.at ysyovivat' xai crsTv rfTOi EiVeXSsTv ; d fJ.sv ydg yjTTvjSeif tjffd tou jtovtj-

dXr]5r} ys sXsys , xai oux syxataXsXsnrtat , dXXd £uOtjj pot/, ^TTijS>j'o"£Tai Ss elirs /atj dryuvi^oito uirsQaa7rtQot Si

i^emsv uq ri^iucTs , xai ira^sX-nXu^a' xai toutou [jt.oi So- ojijTOU xai 6 Sedj, siq iret^aa[j.6v outoq eviirsae , xai
xslt To TT^ocrsvs^Biv o^og aUTW ysyovivat cru[J.^oXov' 6 yag elq 7rst^aa[j.6v eio-jjXSe , xai eo-Tiv ev auru, xai uir aw
fvt^QTrta; olvoj Sisar)[j.atvsv \cruq tjjv o^siav autoO tpo- tov uairs^ dy^eiq ai^/tdXwTOf' o Se avtta-yuv xai uiro-

Jnjv xai [JLstapoXriv rjv xatsSi^ato , dvti tou Trd^ouq t>jv fj.sivaq , irsirsipaatat y.sv outoq, ou [j.riv eiq irsiqaa[J.6v

ajra^Seiav , xai dvTi SavaToo ttjv d%avc/.cTiav , xai dvti eiarjX^sv ojtoi sviirsasv' dvn'/^'n youv 6 'Ynaouq viro tou

trji cpdoQd; TiQV dif^apcriav , xai aiti tou xQivscr^at ro irvsu[xaroq, oux stq irsiqaa[j,6v stasX^sh , dXXd irsi^aaO^n-

xpivstv , xai dvti tou TOgavvaTcrSai to (SaffiXsusiv [j.eta- vat U7r6 rou Sta^6Xou' xai 6 'A|3fad/* otJx eif areiga<r/*dv

Xa^tuv' rs ydp crnoyyoq uq ot[/.ai ttjv cAijv Si oXou rou eiarjX^sv , dXX' ouSe siq 7rsi^aa[J.6v riysv autov 6 3eo'j
dyiou irvsu[J.aroq sv auru ysvo[J.ivrtv dvdxpacrtv avs^f-pvs' dXXd e.re/ga^ev , ot/x evi^aXsv autov eiq jreigaa/xov* xai
xai 6 xdXa[j.oq ro ^aaiXsiov axrJTrrpov xai rov SsTov vo'- at/TOff Se xt>gioj iirsi^a^e rouq [/.aBnrdq' 6 [lev ydg
[J.QV U7re(fr)vsv' 6 Ss uaauTToq ttjv ^wTixijv xai autrigtov irovripoq irsi^d^uv, siq rouq 7rstpaapt.ouq xaSeXxei , oia
eyeqatv autou, Si rjq xai ij/>c«j uyiaasv , sSst^sv' aXXd 7rstpaarnq xaxwv* 6 Se Bsoq ireigd^uv , rouq irst^aapcouq

jrsgi [J.iv toutuv ixavwf xai sv tu MaTSaiw xai iv ru irapafipst <oq dirsiqaaroq xaxuv' 6 ydq Ssoq , Cpriatv, dirsi-

'ludvvr) SiTjXSoftsv' T« Ss xai ru Magxw SiSovroq SsotJ paat6q sati xaxuv' 6 /*sv ydg Sid^oXoq sir oXs^^ov sXxuv
«gotJftsv' viJv Si TftJy i^r)q sji^w'/*s9a. ^idl^etat , 6 Ss Sedj siri aut-n^iav yuji^tvdi^wy p^eigaywysT.

Sequens qiioque fragmentum , quod satis connectitur cum Tidimus in 011« primi fragmenti a Dionysio scriptum fuiss&
praecedente de Cliristo orante in Gethsemani Luc. XXII. 40. etiam in evangelium lohannis. Reapse in cod. vat. I9yc. f. 78.
post textum Tr^oasuxsaSs 'iva [cr) siaiXinrs siq irst-
: pervetusto , saec. (erme X. olim Monasterii Cryptoferratae ,. ia
Qxa[i6v , nonnisi mutilatum et I)revius extat apud praedl- Cat. inedita ad loh. cap. Vlll. I2. legitur ut nos infra ponimus.
ctum Gallandium loc. cit. p. 117. En autem integrum ut ab ,

Atovuaiou 'AXe^avS^eiaq. Td Ss si[/t.i , to d'tStov rriq

auctore provenit , iu praedicto vat. cod. lOil. f. 29i. b.
uiroardasuq ari^naivst' dirauyaa[cx ydg wv cpuroq aiStou
Liovuaiou 'AXs^avSQsiaq. "OTrsg xai aurog 7rqoar)uxe- irdvrue xai auroq atSi6q eattv' ovtoq ydg aei toJ <pw-
To, 5roXX«'xi? TrtTrtuv iiri Tr^oawrrov' xai Si d[t,cforspuv r6q, S-rjXov <aq eartv dsi xai r6 dirauyaa[J.a' rouro ydg
To /LM7 slasXBsrj stq Trsi^aafj.ov airuv' rou rs , ei Suvatov rt (buq eart ru xarauyd^eiv voslrat , xai <pioq ou Su-

iraqsX^iru to Trorriptov' xai rou , oJp^ uq iyu SiXu , dAX' varai fj.-n
Cburil^ov slvou' itdXtv ydg r)X%0[j.sv siri rd ira-
uq au' ro yd^ /atj siasXBsHv siq irstpaa[/.6v sXays , xai qaSsiy[j.ara' ei sartv npt.epa, sativ auyn' ei roiourov [j.n-
TOUTO 3JTSI , ov To [j.-n Ss oXug Trsipa^-nvat Trs^iatdasuq , Sev eo^Ti , iroXu ye SsT Traptlvat vjXiov" ei [/.sv ouv at-

»j ev Suaxs^ia ttvi [j.ri ysvea^at xa^dira^' xai ydq dSu- Stoq 'hv 6 nXtoq, drrauaroq dv nv xai nfj.ipa' vuv Se c.6

vatov [^dXiata [isv iffwj xai Travri dv^puTru ro TravrsXiiJi ydf lo-Tiv , dp%a[j.ivou re o^^ato ,
xai itauo[j.svou Ttaus-
ctysuarov xaXsTrou tivoj Stai^tuvat' SXo<; ydq, (^riaiv, 6 x6- Tai' d Se' ys Ssoq aiw'yio'y scti <t>uq , ours d^^6tA.svov oHrs
<T[ioq ev ra rrovri^u xs~irai' xai to ttXsov tiv npi.spuv tou X^ij^ov Ttori' xai auvsartv autu t6 aiTauyaapi.a dva^^ov
dv5q^n-ou, x6Tro; xai 7r6vo; wj xai autoi XiyouaiV 6Xi- xai dstysviq' ovtoq ouv aiuvtou toxj Trar^oq, aiiiivioq 6
yof eo-Ti' xai XuTrv^o; 6 ^io; 'nfji.iov' dXX ouSi sixoq -nv tiioq eart, cpHq ex (pWToj wv* i^ur6q [liv ouv ovtoq TOtT
autov xsXsusiv suxsa^ai , /*^ TrXvQoSaBat t-nv dodv ttjv Seou, d XpiffTOf eattv djrat/yair/ta* 7rvsu[j.atoq Se ovtoj ,

XiyouaaV sVixaTopaToj rt yri ev toij sgyoif crou* ev Xu- ?rvet//xa ydg c^vcriv d Sedj , dvaXoywj TrdXtv 6 XgitrToj
Veug (fiay^ aut-nv Ttdaaq rd; ij/xspaj rrj; ^urj; crou' rt drpciq XeXexrat.
 ) ) ,

167.

INDEX AD EPISTOLAS FESTALES S. ATHANASII

ET AD CHRONICA DUO.

Antonius magnus mlracula patrat Alexandriae p. 5.

Aegypti praefecti. Arius et Manes arguuntur p. 93. 107. 110,
Aelius Olympius Palladius samosatensis annis 371. Ariani falluntur in computo paschali p. 6. Excom-
372. municantur ab ecclesia romana p. 7.

Aelius Palladius palaestinus, dictus Cyrus, anais Arsacii et Valentis arianorum ignominia p. 7.
371. 372. 373. Athanasius admodum iuvenis adsumitur ad episco-
Cataphronius biblius an. 356. S57. et p. 162. patum an. Christi 328. post pascha p. 2. et 3.
Faustinus chalcedonensis an. 359. 360. Eius ad comitatum i. e.aulam Constantini M.
navianus iUyricus an. 364. 365. 366, et p. 163. iter p. 2. et 52. Visitat Thebas p. 2. Pentapolim et
Florentius an. 331. et p. 39. partes inferiores p. 3. Superiores p. 163. Renuit
•Oerontius armenius an. 362, et p. 162. pergere ad synodum caesareensem p. 3. Accedit
Hyginus italus an. 331. 332. ad tyriam , sed ab ea mox profugit p. 4. In exi-
Hyrieus damascenus an. 364. lium mittitur Treviros a Constantiuo p. 4. Pergit
Italicianus italus an. 359. Constantinopoh*m p. 4. Aquileiam p. 8. Eius pri-
Longinus nicaenus an. 341. 342. 343. ma fuga ex urbe Alexandria p. 5; secunda p. 12.
Magninianus an. 330. tertia p. 14. Scribit ex urbe Roma p. 116. Mag-
Maximus nicaenus an. 356. no cum honore et plausu revertitur ex Italia
Maximus rhacotensis an. 364. €t Roma Alexandriam p. 8. et p. 161. Alius redi-
Nestorius gazaeus an. 345. 346. 347. 348. 349. 350, tus p. 13. Tertius p. 14. Occurrit loviano imp.
351. 352. p. 14. et 163. Aedificat in Mendesio ecclesiam,
Olympius an. 362. 363, et p. 162. quae postea de nomine eius dicta fiiit p. 17. Mo-
Palladius italus an. 344. ritur prodigiose an. 173. p. 18. et p. 164. Atha-
Parius corinthius an. 358. 359. (Vel Pariesius p. 12.) nasii biblicae duae interpretationes insolitae p. 19.
Parnassius an. 357. 20. Heortasticarum eius fragmenta recitaverunt
Paternus an. 334. 335. 336. Cosmas indicopleustes, et Severus antiochenus.
Philagrius cappadox an, 337. 339. 340. (Conf. tamcn ( Vide in propriis locis. ) Item codices vaticani
adu. p. 60. et 72. p. 119. et praef. p. 6. et7. Athanasio patriarchae
Photinus an. 361. subiectaeAegypti provinciae numerantur p. 1.
Proclianus an. 366. 367. vulgabimus postea nos Abraham Isaac, et lacob, ,

Sebastianns thrax an. S53. 354. (Athanasii sermonem de ex codice coptico.)

Tatianus Lucius an. 367. 368. 369. 370, et p. 164. B
Septimius Zeneus an. 328. 329. Bresidas (vel Barasides) notarius vel secretarius p. 15.
Theodorus heliopolitanus an. 338. etp. 163.
Zenophilus an. 333. C
Gaudeo me hunc Aegypti praefectorum non me- Caesareum ,^basilica alexandrina , occupatur a catho-
diocrem numerum addere potuisse illis, quos ab Au- licis p. 15. Incenditur, ibidem.
gusto ad Caracallam sedulo coUegit vir doctissimus Canon utriusque testamenti anno 367. ab Athanasio
lohannes Labusius egregio libello edito Mediolani conficitur, seu proponitur, p. 16. et 153. (Utile
anno 1826. Sine dubio autem hic numerus augeri erit conferre [similes canones apud S. Cyrillum
adhuc facile potest, vel ex operibus Athanasii, vel hierosoL catech. IV. 35, et 36, et S. Augustinum
ex historicis rerum eius temporis , puta Theodoreto, de doctr. chr. lib. II. 13.)

Socrate , Sozomeno , aliisque. Ecce Allatius in dia- Communio eucharistiea etiam extra pascha p. 54.
triba de Theodoris n. 25. nominat Theodorum sa- Confessionem peccatoruin faciendam docet Athana-
mium Alexandriae praefectum. Ecce item in vita sius p. 83.

Chr}'sostomi a nobis edita in hoc volumine part. U. Constanlinus magmis moritur an. 338. p. 5.

p. 267. Theodorus alius iunior Aegjpti praefectus Constantius imperator moritur an. 361. p. 13.

( ubi uf^uy vel sTtaQy^uv vel sn»qx°? dicendus fuisset D

a nobis latine sollemniore vocabulo praefectus. Didascalia apostolorum , id est constitutiones apo-

Praefectorum autem, seu Bassarum, mahumetanorum stolorum a Clemente scriptae p. 157.

Aegypti series chronologica estin cod. arab. vat. 734. Dies Deorum , id est dies hebdomadae, Lunae , Mar-
tis, Mercurii etc. p. 1.
Abrahami sacrificium sapienter ventilatur p. 68.
Diocletiani edictum ex cod. vat. praef. adn. p. 8.
Alexander Athanasii praecessor moritur post scriptam Diogenes notarius imperatoris p. 11. 162.

pasclialem epistolam an. 328. p. 2. Dominicum (i. e. ecclesia)S. Dionysii Alexandria«

Amen. soUemne populi orantis responsorium p. 86. p. 162. 163.

 '

168 INDEX AD S. ATHANASIUM.

E Missio vana cathoncorum ad Cbnstantium imperatO'
Epistolae episcoporum canonicae mutuae p. 115. rem p. 10. 161.
Episcoporum promotiones ab Athanasio factae p. 115, Modestus vicarius p. 162.
etp. 145. Montanus palatinus silentiarius conatur occupare se-
Eucharistiae veritas p. 28. 50. 53. 57. 78. 81. 123. dem Athanasii p. 10. Adfert Constantis acerbas
Eudaemon virgo monialis torquetur Athanasii causa litteras p. 161.
p. 13. N
F Nicaenum decretum de paschate p. 1 . et 133.
Festa ethnicorum , iudaeorum, improborum , repre- O
henduntur p. 34. 57. 134. Oratio mutua commendatur p. 38..
Fides religiosa ante omnia p. 107.

Paschatis certi termini apud* Romanos ex traditione

Georgius occupat sedem alexandrinam p. 12. 162. S. Petri apostoli p. 9. Paschale festum fiituri
Occiditur, ibidem. mundi symbolum p. 29. Vel superni gaudii ima-
Gregorius cappadox obtruditur Alexandriae episcopus go p. 161. Accurata de paschate doctrina p. 127.
p. 5. Eius tyrannis p. 6. Moritur anno 346. p. 8. Pastoris liber citatur al> Athanasio p. lOi.
H Patriarcharum alexandrinorum scripta inedita et ca-
Heraclius comes p. 162. talogi praef. adn. p. 9.
Hilarius notarius p. 162. 16a. Paulus notarius p. 162.
I Pauperum et peregriuorum cura commendatur tem-
leiunii salutaris vera ratio , eiusque laudes p. 23. pore paschali p. 30. 51.
25. 49. Periodus quinquagenaria paschalis p. 7.
Interpretatio spuria s. scripturae reprehenditur ab Petri alex. fragmentum ex Severo praef. adn. p. 8.
Athanasio p. 36. Proclianus macedo dux p. 15.
lovianus imperator p. 14. Pythiodorus thebanus fert luliani edictum ad Atha-
ludaeorum recentiorum paschalis ritus vituperatur nasium p. 14. 163.
p. 26. 65. 134. 136. 144.
lulianus imp. sistit persecutionem p. 13. Instaurat
p. 14. 162. Eius epistola seu minax edictum , il)i et Schisma in Augustamnica p. 6.

p. anno 363, ibi. ( Invehitur lulia-

162. Moritur Sebastianus dux p. 162.
nus contra Athanasium etiam in epistolis suis 6. Serapioni Thmueos episcopo scribit Athanasius,p.l 15.

et 260 (Eiusdem Serapionis sermonem de S. Macario pro-

L feremus nos aliquando ex codice coptico.)
Lectio biblica quaedam rara apud Athanasium p. 65; Severi antiocheni laudatio iu S. Athanasium praef.
Alia bona p. 79. Alia p. 102. p. 11. 12.

Lucius presbyter nititur iuvadere episcopatum ale- Synodus caesareensis p. 3. Naissensis p. 7. Sardicen-
xandrinum p. 16. 164. Mittitur ab Arianis ad sis p. 7. Tyria p. 4.

lovianum imp. p. 163. Non sine gravi discrimine Syrianus dux p. 11. 162.
evadit p. 164.
M
Magnentius interficit Constantem imp. p. 9. (Ibi v. 1. Terrae motus in Aegypto et maris retrocessio p. 15.
adde gubernante ante eodem.) Tlieonae ecclesia Alexandriae p. 5. 11. 162.

Meletiani contra Athanasiura p. 52. 53, quorum no- Traianus dux. p. 16. 164.
mina sunt Callinicus , Ision , Eudaemon ( hi fue- Thereu (seu Chereu) prima mansio ab Alexandria
runt Athanasii accusatores ut constat ex aliis Atha- p. 162. 163.
, nasii scriptis) Geloeus, Hieraoammon, q^ui se V
dicebat Eulogium. Valentiniani et Valentis impp. edictum contra ep^i-

Meletianorum mendacium p. 114. scopos reduces p. 163.

Hissae usus quotidiauus p. 123. Victorinus dux p. 163.
NOVAE PATRUM BIBLIO THECAE
VOLUMINIS SEXTI
 EDITORIS PRAEFATIO.

I. JLeonis Allalii Ires ineditas dialribas, de Nicetis, de Philombits . et de Theo"

doris. magno desiderio requirebanl eruditi homines iam inde a Labbei et Fabricii
temporibus; alii eliam tamquam deperditas complorabant. Equidem et ipse non se-
mel eas commemoraveram, atque a me inspectas in aucloris schedis vanicellianis»
coeplasque adeo describi dixeram. Res tamen abrupta diu iacuit, donec vir doctis-
simus, mihique amicissimus, el de calhohca rehgione ac romana ecclesia maxime
meritus, P. Augustinus Theinerus, philippini in Urbe Oratorii presbyter ac bibho-
thecarius, pretiosas illas mihi schedas Ailalii divulgandas concessit : quo statim mu-
nere laelus, sextum hoc bibhothecae meae volumen exornandum pulavi. Sunt hae
diatribae manu ipsius Allalii scriptae, minulis admodum litteris: et quamquam exem-
plar aliud quoque a recentiore manu confeclum aderat attamen absque autographo
,

Allalii vix bonam edilionem sperare licuisset. Neque vero quisquam existimet, sine
uilo meo labore hoc edilionis pensum fuisse absolutum: etenim in Nicetis praeser-

tim alque Philonibus, permulti mihi libri pervolutandi fuerunt , ut memoratas ab

Allatio auctoritales , ad veritatis ut par erat normam exigerem. Gumque Allatius pri-

scis libris usus fuisset , nulla saepe lypographi aut loci adiecla designalione , qui
neque capitulis essent distincti, neque aliis criticae arlis adiumentis inslructi, mul-
tam ea res molestiam mihi creavit, ncc paucorum mendorum purgationis necessi-
tatem imposuit. Ilaque non sine palienle mora dedi operam, ut citatos prope innu-
meros elhnicorum aut christianorum locos , in ipsis fontibus recognoscerem ;
quos
quidem textus non raro distorlos vel mutilos vel mendosos esse deprehendi. Et male
profecto de lectoribus meis merilurus eram, si hanc perpetuae recognitionis seduli-
tatem praetermisissem. Tum vero conligit ut pro veluslis saepe et obsolelis aucto-

rum editionibus, novas melioresque laudarem post Allalii curalas obitum ;

quod id-

circo moneo, ne quis forte aviaTo^yialav aliquando mirelur.

II. Tres itaque amplissimas in lucem, quas diximus , dialiibas, et plurimum
desideratas emittimus, quibus idemtidem scholia nostra appingimus. Cogitaveral , et

fortasse coeperat conscribere Allatius 1. de Melodis quoque Graecorum. 2. de libris

apocryphis. 3. de academiis orbis. 4. de Graecis qui latine scripserunt: tum et alias

diatribas de homonymis, id est de Constanlinis , et de Leonibus; quarum alteram
sine dubio ccnclusisset suo cum nomine et scriptis noster Leo, S. Hieronymi exem-
plo, qui se poslremum in Scriptorum ecclesiaslicorum catalogo posuif. Sed ego certe
nihil fere magis requiro, quam eius deperditam quandam lucubrationem, cuius le-
norem ita descrihit lanus Nicius in epistola ad Naudaeum, prout in schedis valii-
cellianis legitur. « Allalius ostendit miiii librum pro calholicis graecis, te poslulanle
)) inchoatum , et prope ad absolutionem perfeclionemque perduclum: magnum est

» opus, et multis quaternionibus constans; speratque le inde posse sine alia alterius
» ope mutuare omnia quae tibi usui sint ad geographiam quandam conficiendam.
» Ibi enim cuiuscumque patriarchalis ecclesiae in oriente fines describuntur , quos
» inlra, qui patriarchatus munere fungebatur, iurisdiclionem suam exercerel. » Vide-
tur itaque Allalius instituisse opus, cuiusmodi postea Lequinius sub orientis christiani
lilulo adornavit, posthumumque reliquit. Sed ad Ires Travt; diatribas ut regrediar.
 , ,

IV GDITORIS PRAEFATIO.

iion exiguus editionis illarum fructus est, quod mihi commodam ansam oblulerunt
\estigandi postea in vaticanis praesertim codicibus, edendique nonnullorum Niceta-
rum scripta, et multorum Theodororum. Namque Philonibus nihil a me fuit adden-
dum, praeter notitiam editorum nuper Venetiis a RR. Mechitarislis, et Mediolani ac
Romae a nobis, Philonis iudaei novorurn aHquot librorum, ut proprio loco nar-
rabimus. ^

lU. lam quia ad hoc nostrum volumen lantus redundat a Leone Allalio honor
atque incrementum, aequum est ut benemerenlissimi viri memoriam atque praeco-
nium pro viribus augeamus. Etenim vilae eius quidem atque scriptorum notilia in

plurimis libris extat ,

puta in Calogera T. XXX. , Niceronio T. VIII. , Morrofio po-
lyhist. , Zacharia hist. lilt. , praeter illos eruditos a Fabricio B. G. T. X. p. 405.
nominatos. Verumtamen qui plenum et uberem commentarium de nostri Leonis vita
scripserat Slephanus Gradius ragusinus, contemporaneus eiusdem ac familiaris, in

ms. adhuc codice latitabat inter schedas ipsius x\IIalii vallicellianas; in quo licet ma-
nuscripto nomen Gradii non legatur , satis tamen constat ex Appendinio in historia

lilteraria urbis Ragusae lib. I. cap. 3, et ex Caietani Marinii historia archivi ponti-
ficii
(
p. 32 ) a me ante hos annos edita, hunc esse allatianae biographiae auclorem.
(Item ex tomo XX. p. 413. ephemeridum doctorum virorum Italiae, ubi fit adhor-
tatio ad edendam AUatii conscriptam a Gradio vitam. Ceteroqui falli videtur Ap- )

pendinius , dum e duabus a Gradio conscriplis vitis , Allatii scilicet et Petri Messae
hanc Messae imperfectam dicit; quod contra est; etenim illa potius Allatii mutila
est, ut proprio in loco agnoscemus; mutila, inquam, in schedis certe vallicellianis:

nam si forte alibi perfecta latet, ea meam certe notitiam hactenus fugit. lam vero
haec a Gradio scripta historia, praeter latinam elegantiam atque facundiam, maximae
auctoritatis est summamque meretur fidem fuit enim Gradius annis aliquot sub ipsius
:

Allatii aucloritate in bibliotheca vaticana, ac deinde anno 1682. muneris successor,

postquam eius fuerat quotidianus convictor ac sodalis. Nam et duo Gradii epigram-
mala in schedis legebam.
Ad Leonem Allatium de ostreis muneri missis.
Postquam haec adriacae gustabis fercula testae
Bic tua quid melius Smyrna Chiosque feruntl
Item aliud de eodem munere ostreorum.
Adde merum, festoque volens explere Lyaeo,
ISos etenim siccis noxia turba sumus.
Porro hanc vilam Gradius anno doclissimi viri septuagesimo sexto scribebat, id est

septennio ante eius obitum, ut infra n. 12. Utrum vero eam conlinuaverit nec ne,

alio fortasse lempore constabit: interim grandis defectus quem teslantur

est, in ms.

vallicelliano Augustini Mariotti verba inscribentis : Fragmenta quaedam de Allatii

vita. Reapse, praeter Gradii lucubrationem , magna est illic farrago elogiorum in
Allatium tam vincta quam soluta oratione, diplomalum, epistolarum, testimonio-
rum etc. cum supremis tabulis. Et quidem aliud doleo, quod nempe
ipsius Leonis
Pompeii Compagnonii, doctissimi episcopi, opus cum \\i\x\o Allatiana in vallicellia- ,

nis schedis appellatum, nusquam apparet: in quo Allatii dicta , gesta, et memoranda
quaeque, cum librorum censura extitisse puto. Nunc, omni per lot monumenta et
reliquias vagatione omissa, quae mei otii non est, ad Gradii scriptum veniamus,
quod eompluribus magnisque , ipsius Allatii manu , additamentis referlum conspicilur.
 ,
)

AUCTORE STEPHAIVO GRADIO. J^p-^

1 . \_>ihium insulam , urbemque insulae cognominem , satis constat celebrem olimet magni
nominis fuisse inter ceteras Graeciae civitates. constantior fama est Quippe Homeri ( ut
Theopompi, Theocriti, multorumque praeterea clarorum virorum natalibus inchta,
lonis,
egregie respondentem ceterae nobilitati originem ipsa suam a Neptuno ductam praefert.
Hunc etenim feruut in desertas etiamnum eas terras delatum nymphaeque indigenae amore ,

captum, prolem ex ea stirpis virihs suscepisse, quae ob effusam forte caehtus quo die ,

cdita est, magnam niyium copiam, Chii voeabulum ex re acceptum conditae ibi a se ci- s"

vitati reliquerit. Haec atque talia famae placuisse de Chiorum primordiis, quamquam fabu-
losa ea quidem, atque inania sunt, non leve neque dubium antiquae eorum claritudinis ar-
gumentuni est. Ingejitia deinde populum undecuraque profectum jncrementa sunt conse-
quuta, et insignis in utramque partem fortuna; propagata siquidem in immensum soboles,
magno fuit civitati et in cultu pacis ornamento et ad bella obeunda praesidio gravibus , :

namque bellis et sua tuendo proferendoque et communi Graecorum saluti serviendo sese
, , ,

continenter exercuit. Faraa tenet in classe lonum, quae sese Medis mare primum ingredien-
tibus opposuerat , centum amplius Chiorum naves militasse , dilabentibusque metu sociis
pugnae locum ad exitium usque retinuisse *. Conveniens tantae constantiae fuit navata hoc a *^^''"^" ^^^'
populo ad superandos ad Salaminam hostes et raari exigendos opera nec ; aliis raagis adiu-
toribus orta ex ea victoria maritiraa Atheniensium potentia stetit, aut alias raaiore in di-
scriraine versari eadem visa est ,
quam cum maxiraa civitas ( ita Chios gravissiraus auctor
Thucydides appeliat ) intutam existimans Atheniensium ,
post sicilienses clades, societatem,
recedendura ab ea sibi iudicaverat; quo loco idem scriptor raagnam Chiis moderationis , et
secundae fortunae teraperanter habitae, laudem tribuit *. Perfuncta illa pridem variis casibus Thuc. vin. 24.

deinde est , et inter praevalentes Atheniensium et Spartanorum vicissim opes , cum dignitate
versata. Mox Macedonura , ac deinde Eoraanorura , impetus coramuni reliquae Graeciae fato
experta, aut propriis aut romanis, qui raox in longura valuerunt, legibus paruit; donec
perdoraito italicis classibus et Francorum arrais iraperio Orientis et raagna deinde ex parte,

amisso ,
primo in Venetorura , mox in Genuensium ditionem conversa et quasi propria lu- ,

stinianae clarissimae eius civitatis familiae provincia facta est; in cuius noraen ultro vene-
runt reliquae etiam eiusdem civitatis familiae, quibus a republica id ius tributum est, pro-
pterea quod omnis sumptus earum pecunia factus fuerat. Atque hinc sur-
eius expeditionis
gentes in Asia vicinaque Europa Ottomanorum opes mature sibi concihandas rati, annuo
tributo sponte oblato securitatem a barbaris perque eorum terras mercaturae cauti libere
, ,

coraraeandi facultatem redemere, superstite etiaranum Graecorum iraperio: idque consilium

civitati tum ad rerum copiam tum ad frequentiara hominum summo adiuraento fuit. Et
,

quamquam extremis Solimani principis annis, fraude Piali maris praefecti occupata, Turca-
rum praesidium ac praetorem qui ius ,
non contemnendam tamen ut cum
diceret accepit , ,

barbaris, speciem libertatis adhuc retinet, quod cives in coramune contulere, ut coetus rei
publicae gratia celebrari, contra Turcarum erga devictas gentes morem, permittantur le- :

gumque suarum usu adhuc superstite, et publico christianae rehgionis cultu in illo Graeciae
tractu emineant.
2. Haec fuit patria Leonis AUatii, cuius ego vitara scribere aggredior. Patrem habuit
??icolaum Leone genitum, qui primus suae gentis Allatius est appellatus, cum forte de sale
nescio quid inter amicos rideretur in celebri quodam, cui ipse intererat , convivio ; nam
 ,: ,,
:

TI LEONIS ALLATII

germanum eius familiae Bistarcliae nomen est, vetusqne et inelyta in civitate nobilitas (!)

Nec enim inusitata est apud Chios huiusmodi cognominum fortuita mutatio; quo fit, ut
inagna inde originis civium , magna antiquitatis ignoratio sit consequuta. Matri Sehastae
noraen fuit e gente Neuridarum, suramae item nobilitatis vetustatisque ;
quippe etiam Hip-
pocratem illum Coum artis medicinae principem, Keuridam vocatura auctor est Tzetzes (2).

Vicinitas autem Chiorum, Coorumque eadem , et a coloniis lonum demissa propago, vetus-
que et nuraquam interraissa duorum populorum societas, non alienam coniecturam praebent
referendae ad eandera stirpem originis. Accedit quod Chii, diverso prorsus a ceteris Graecis
usi fato, iutacti evasere a cladibus Gothorura, Sclavorumque, ac Saracenorum, quibus ever-
sum prope universum Graecorum est nomen ; a Turcis vero (
quorum iugura non vi subacti
sed dolo circumventi patienter accepere ) clementi adraodum et leni semper imperio haben-
tur, ut civibus nulla vexatis iniuria, uulloque graviore tributo pressis^ avitas retinere sedes,
sobolemque propagare , et antiqua tueri nomina prorsus liceat , et liberum solutumque sit.

Haec tamen argumenta quam gravis sint momenti in tanta antiquitatis caligine, indubitau-
ter affirmaienon ausim. Itaque tantae persuasionis veniam virtuti doctrinisque Allatii a po-
steris impetrandam relinquo. Ceterum non desunt vetusta item monumenta, sed vicinioris
nostris temporibus aevi, quae utriusque stirpis claritudinem prolixe testantur, et praecipue
(quod raagnum non modo nobilitatis, verum etiam pietatis argumentum est) fundata eorum
liberalitate , magna ex parte , religiosa monachorum domus , cui v£a ^cvn vocabulura est
ingenio loci, et edificii elegantia, ad haec splendore opibusque in illa Graeciae parte multo
clarissima. Accedit splendor a Nilo Neurida Colossensi praesule , cuius ob religionis chri-
stianae constantiam a Turcis interfecti summa est apud Graecos veneratio. Eius etiam inge-
nii non vulgaria monumeuta a doctis piisque viris laudantur, interque celera scriptae lucu-
lenter ab eo res gestae raatronae chiae ob mortem pro Christi fide constanter obitam no-
bilis feminae (3).

3. Hoc raaxime genere prognatus Allatius, ubi primum aetatem institutionis patientem
babuit , magno impetu ad studia litterarum effusus nullum legendi meditandique finem fa- ,

ciebat, plurimaque illustrium scriptoruni dicta et poetarum carraina memoriter ediscebat

id autem quod prae ceteris optime faceret, sumraa de eo orania prudentissimus quisque
augurabatur , virumque sapientem et egregie doctum futurum affirmabat quippe nullum^ :

certius in puero excellentis ingenii argumentuni est, quam memoriae felicitas. Verum «ut

vitaiis esset, nemo non magnopere dubitabat , ob valetudinis infirmitatem gracilemque et ,

supra modum tenuem corporis habitum, unde fiebat ut asparagus ab aequalibus per iocum
appellaretur. Accessit avunculi discipbna paulo quam res poscebat severior, qui delectatus

indole pueri , summoque eius ob sanguinis necessitudinem amore captus ,

plus ilH oneris
quam imponendo pensuraque ab eo quotidianura dure ad-
tenera adhuc aetas ferre posset ,

modum exigendo confusum illura animo sibique diftidentera et prope hebetem effecerat
,

cui tamen incomraodo satis mature obviam itura est, praesenti matris prudentissimae fe-
minae consiho. Haec, ubi quadam die languentem puerura offendit, propter aeceptas ab
avunculo levem ob causam graves plagas, lividumque et cruentum hac de causa eius cor-
pus animadvertit ,* evocatum fratrem , et graviter nou lingua modo , sed prope etiam ma-
nibus increpitum castigavit, edocuitque ut in posterum minus rigida erga puerum eiusque
aetati atque ingenio aptiore erudiendi ratione uteretur.

(1) Allatium furtunae bonis non caniisse, cognosco ex eiiis syngrapha ins. qua anno 1656, idest decimo tertio
ante obitiim anno, patrimonium suum chiensc donat patriae urbi; patornos quidem lares, ut ibi fieret erudiendis pue-
risgymnasium; praedia autem, quasi dotale eiusdem gymnasii subsidium. At vero quicquid bonorum vel pecuniae Ho-
mae adeplus est, collegio athanasiano Graecorum in Urbe legavit, ut alumnorum ex patria sua deligendorum ceitus
numerus ibi aleretur. A. M.
(2) Deest in scheda hoc nomen, quod supplevi, spectans Tzetzem chil. VII. hist. 153.

Ou NsjSgoj , ou ryaxr/SiXO^ , s; outts^ 'l7:ixoy.qa.rn<;. A. M.

(:j) Superest haec Nili de hac forti matroua chiensi lucubratio iu codice aliatiano 74. A. M.
 viTA. vir

4. Is fuit Michael Neurida \ir, aetate accedentc, sunmii consilii summaeque in rcbus
gerendis industriae ac dexteritatis , cuius beneficium est receptum in urbe Constantinopoli
lesuitarum collegium, res antea a raultis cum magno labore magnoque negotio, ita nuUo suc-
cessu saepe tentata, ubi ille complures annos, cum non vulgari rei christianae commodo ver-
satus est: verum haec multo postea fuere. Ceterum tunc a summo pontifice Clemente VIII.
cum de condendo in urbe Chio eius societatis collegio agitaretur, admodum iuvenis evo-
catus est ex athanasiauo Graecorum in Urbe coUegio, ubi philosophiae operam dabat, so-
ciusque proficiscentibus in eam civitatem Vincentio Castagnolae siculo , et Georgio Tusti-
niano chio datus est, tit quo ille in munere trien-
iuventutem graecis litteris institueret:
nium exegit sumraa cum ingenii ac <liHgentiae laude quae quidem ut in novi coUegii : ,

dignitatem redundaret, rem primis coeptis validissimam lesuitarum per omne id tcmpus ,

habitu, vitaeque instituto in eodem coUegio usus cst, quamquara nullo se voto religionis
obstrinxerat , nec ullura, ut moris est, inter tirones constantiae sui propositi periculum fe-

cerat. Cura autera postea ad pcrficiendura studiorum suorum curriculum Eoraara est revo-
catus, habuit loco praemii, ut quem vellet secura e popularibus suis duceret, inter aUiranos

<;ollegii quod dixiraus, instituendura. Nec ille dubitavit quin sororis filium eo beneficio af-
ficiendum putaret ; qui ,
quamquam admodum puer erat , eaque de causa , ac praeterea ob
crebras corporis iufirmitates , longinqui itineris iactationi minime se parem putaret , avun-
cuhque severitatera vehementer aversaretur, studio tamen litterarura, quo irapotenter arde-
bat, et quia in Urbe propter medentiura copiara, praesenteraque ibi in sanctorum hominum
vestigiis rehquiisque divinam openi , ahquod levamen suis aegrotationibus inventurum se
sperabat, hbenter omnino illi se itiueri acciuxit, non aeque laetis in eo abs sese dimittendo
parentibus.
5. Rehcta Chio, secunda navigatione Messanara advectus est , avunculo et Castaguola
sociis. Ac primo statira appulsu sumraura vitae discrimeu adiit, cum per obscurum noctis
e navi ad hospitium, avunculum sequendo , se conferret; in obiectara siquidem foveara ira-

prudens decidit, ubi pluriraum aquae tum maxime densis imbribus a caelo ruentis, pluri-
busque illuc viarum divortiis aggregatis confluxerat ; suffocassetque sine dubio , aegre iam
resistentem , ni <;resceutibus magis magisque gurgitibus avuncuh et reliqui comitatus auxilio
,

ereptus esset : uamque puerum una cum reliquis non apparentem vestigare aggressi voce ,

quiritantis adraoniti, adfoveam se contulerunl, in quam praevalens quidam yiribus et prae-

sensanimo iuvenis insiluit, extraxitque seraianimum ac intercluso propemodura spiritu. Post
ahquos dies recreaudae pueri valetudini Messanae actos, Paulara, nobile instituto sodalitatis
Miuimorura in Calabria oppidura, est ventum, ubi Marius Spinellus reguh eius loci frater, ,

uua cum sorore, quae nomen suum dederat familiae, quam

clericali ipse militiae adscriptus,

tertii ordinis appellant, haud vulgari pietatis ceterarumque christianarum virtutum laude

florebant. Hi, quod Castagnolara non vulgari sibi necessitudine coniunctura habebaut, facile
a Neurida obtinuere, ut Allatiura, cuius indole rairifice delectati erant, apud se quoad ado-
lesceret retinerent in filii loco habitura, cum alias nondum satis matura aetate ad obtinen-
dum in athauasiano collegio locum videretur esse.

6. Relictus igitur Paulae est, inque Marii domo liberaliter non htteris raodo, sed pie-
tate ac raoribus institutus, duos prope annos exegit, donec eundera Mariuni Neapohm pro-
fectum sequutus est ; ubi ,
quamquam ad litterarum latinarura eruditionera satis et otii et
raagistrorura habebat, quod taraen haud ullam ad proficiendum graece facultatem videret,
impetravit ut institutum sibi pridem Urbis adeundae propositum exequi perraitteretur ; qu6
tandem, acceptis idoneis viae comitibus, anno a Christo nato MDCXVIIII. kal. novembris
advectus est: atque in collegium athanasianura ceteros inter scholasticos receptus, prae-
ceptores habuit graecarum quidera litterarum, Marcura Savarura anconitanura, lasonera So-
zomenum cypriura, et Nicolauni Alemannum, eiusdem collegii alumnos: latinarum vero Can-
terum , in grammaticis Epiphanium Laelium , iu humauioribus Herreram , lesuitarum familiae
VIH LEONIS ALLATII

praecipuos, quibus indolem suam ad omnera \irtutem studiumque ac diligentiam mirifice

probavit: namque stata meditandi scribendique munia, coleudis ingeniis a magistro imponi
solita , tam facile ac celeriler obibat , adeoque solutus a molestiis ,
quibus adolescentum vul-
gus obrui solet, otium quod abunde sibi supererat, felicioribus musis impartiebat, ut iam
tum agitare auimo coeperit rationem qua publico utiles esse possent labores sui ad cogno-
,
:

scendos enim praeclaros utriusque linguae scriptores se contulit, TCtustatemque scrutandam,

studio quidera adeo perseveranti atque intento , ut vix quicquara spatii curando corpori ani-
moque relaxando relinqueret: cumque ceteri garrirent, luderent , somno indulgerent, ille

aut legere quippiam, aut lecta in adversaria referre, aut scriptitare et meditari gauderet.
Integra quin etiam persaepe graecorum auctorum volumina ob raritatem exemplarium insi-
gnia , sua manu exarare ; duplici sane cum operae fructu ,
quod et animura ipse suura prae-
claris cogitationibus irrigabat , bonisque implebat seminibus , et siraul egregiorura operum
aeternitati pro virili parte consulebat. Inde postea thesaurura quantivis pretii confectura ab
illo est, quo non ipse modo beatus esset, verura etiara ceteri abunde ditarentur. Eius autem
insigniora cimelia sunt, Macarii Chysocephali orationes disertissimae , Origenis pbilocalia,
Constantini Manassis, Georgii AcropoUtae, et Theodori cappadocis bistoriae (l), Himerii de-
clamationibus (2) , Eumathii macrombolitae historia amatoria ,
quorum taraen pleraque alio-
rura doctorura virorum operA typis edita sunt.
7. Memoria, ut dictum est, fuit adrairabiU non modo rerum, qualem a Cicerone Lucul-
lum fuisse accipimus, sed etiara verborura, quaUs ab eodera celebratur Hortensius, quarum
altera sapientes homines et calUdos temporura facit, altera disertos. INemo itaque erat, qui
tam multa tamque celeriter cum prosae orationis tum carrainura animo defigeret ,
quiquc
ita defixa aut retinuit diutius aut expeditius pronunciavit. Saepe iUe a doctoribus ante trien-

nium accepta memoriaeque, ut fieri solet, mandata, ex tempore appeUatus integre ad ver-
bum et castigate repetiit, cum ad haec ipsa suis temporibus per» intervaUa recitanda satis
haberet aUum recitantem vel semel audisse ; iussusque aUquando ,
post semestrem a ludo
cessationem (
quia forte gravi valetudine tentatus fuerat ) ex duobus paene intcgris Xeno-
phontis et Horaeri Ubris pronuiiciare memoriter in crastinum et sequentcm dies, id quod
reUqui toto iUo spatio vix effecerant , non minus feUciter exequutus cst ,
quam intrepide et
magnaeque iUi res haec laudi magnaeque gratulationi fuit; nara multi ad
fidenter receperit,
audiendum convenerant a praeceptore invitati qui delectatus adolescentis virtute ne a la-
,
,

crymis quidera in eo coUaudando temperasse dicitur.

8. Eximio tamen studio ad poeticam ferri instinctu quodara naturae visus est cui ,

primo iUo ad Utteras impetu, ita obsequutus est, ut cetera oranis eruditio taraquara hu- ,

miUs atque ingloria adolescenti omnino sordesceret. Nec solum versus optiraos iu graeca
Ungua, cura ac raeditatione adhibita, edebat, sed etiara in coUoqmis farailiaribus iocisque
pueriUbus de improviso vincta numeris oratione, nec inepte et summa cum faciUtate ute-

batur; opusque doctoril)us erat non calcaribus, ut erga ceteros adolescentes , sed freno,
quo ingenii alacritatem plus iusto effervescentem intra modura coercerent; qui tamen fervor
aetate postea accedente, monitisque instituentium , sed maxime oraniura eius ipsius iudustria
paulatim remisit eoque poetices studium spiritum dumtaxat illum vigorcmque in scri-
, iri

bendo, et excitantem lectorura animos, ut ita dicara, laetitiam reliquit (3). Egregiam deinde

(1) Est hic Theodorns lector, qiiem tamen Allatiiis in diatriba n. 87. (listinguit a
Cappatloce n. 80. ^^am Lector
paphlago potius fuisse videtur. Profecto Lectoris liistoriam in duos libros distinctam iiabuit in domestico penu Alfa-
tius, ex ea,que varias olim lectiones ad Yalesium misit. JJunc inter sciiedas Allatii non extat is codex, diuque deside-
ratus videtnr, quoiiiam in sdiedarum catalogo non numeratur. De liac re nos alibi loc. cit. locuti sumus. A. M.
(2) Extat Himerii exemplar in Vallicelliana, quod cst Alialii apographum ex vaticano codice, qiii iamdiu alio, id

est Brixiam, fato suo quodain migravit, ut ex Wernsdorlii editoris praefatione cognoscitup. A. M.
(3) Mulla sane extant minora Allat|i graeca poemata, sed plura latent. Et quidem ipse
in supremis, quas legebam,

tabulis mandabat, ut suorum graecorum libcr carminum posthunms ederetur; cui negotio curando particulam lieredi-
tatis legabat. Ad Oppianum pootam memini me videre in codice haud exiguo vat, glossas perpetuas el scholia studio
Allatii coUccta. Quod autem vulgarem quoque italorum poesim adamaverit, demonstrat poiilarum npstrorura vcterum,
 VITA. IS

philosophiae operam Francisco Magdalonio , theologiac vero Andreae lastiniano ,

qui postea
Insulensis episcopus lactus est, dominicanae familiae doctoribus, navavit (translata interim
coUegii procuratio a lesuitis ad familiam Dominicanam fuerat) tantumque in utraque facultatc

profecit, ut post absoluta discendi curricula, sollemui ritu philosophus et theologus, accepto
pubhce eas artes docendi iure, sit appellatus; qui honos nisi iis, qui ingeniura et industriam
suam dihgenti experimento probaverint, ex iUius coUegii instituto haberi nemini solet.

9. Verum haec Allatio cum ahis multis, quorum virtus a vulgo parum eminet, com-
munia sunt ; quandoquidem saecuh vitio praeseverae ihius lcgis de hoc honore cum delectu ,

impartiendo faciUs est venia. Hlud praecipuum, nec ita passim usitatum quod in hau-
, ,

rienda divinarum rerura intelhgentia ,

propitiura sibi manifesto praesensque divinum nuraen
expertus est. Gura enim initio cognoscendae theologiae parum omnino se proficere senti-

ret, sibique graviter irasceretur,quod iUam mentis celeritatem, qua ceteris in rebus adeo
fehx esset habitus, cum
maxime opus erat, tardatam hebetemque ceruebat, visus est per
ea
qoietem divum Thomam aquinatem coram audire de parte christianae pbilosophiae maxime
difficiU atque ohscura disputantem, qua ratione Christus dorainus pro humanis criminibus

satisfecisset ubi tunc iUe potissimura haerebat, omnesque difficuUatum nodos, omnia mo-
,

menta rationum fuse ac dUucide exequentem: cumque mox evigilasset, summa cum admi-
ratione inteUexit prona sibi iUa omnia captuque faeiUa esse facta in quibus antea tanto
, ,

laboraverat opere seque tam misere nuUo cum successu

, cruciaverat. Sed muUo maiori
, ,

admirationi magistro et condiscipuhs fuit, cum praeter expectationem de toto iUo genere
prorapte ac subtiUter dissereutem audivere, unde homini tanta doctrina, tamque magna in
ea exphcanda sententiarum verborumque copia quaerentes: quae iUum in huiusmodi rebus
hnguae ingeniique fehcitas per omnera vitam est postea comitata.

10. Haec nos iUum sacpenumero suraraa cum animi voluptate commemorantera audi-
,

vimus, verentemque sinml ne se quispiam arrogantiae vel iueptiarura argueret, quasi scien-
tiae divinitus acceptae inanem gloriam aucupari veht. Hanc promiscuara humanarum men-
tium indolem aiebat esse , ut quamvis labore atque industria ad omnes discipUnas omnesque
artes opus raaxirae sit, nequaquam tamen in ipso seraper nisu conatuque discendi quae veUs
obtiueas^ quin usu saepe venire, ut postquara ingenium frustra diu versaveris, inanemque
surapseris, tamquara ad enitendura foetum, operam, eius taraen operae addito raox spatio
fructura longe uberrimum feras, sponte deinde, et quasi quodam cura impetu, quaesitis antea
rebus ad animum affluentibus non semel a muUorum auctorum accurata ad intelligendum
:

lectione irritum se propositi discessisse, quorum tamen sensus quaraUbet abditos, et obscu-
ros , ubi hbrum post ahquot annos resurapsisset hquidos et , perspicuos expertus sit : nus-
quam vero id frequentius quam in versibus faciendis accidere
,
, ex quo ortam persuasionem
vulgo esse, instinctu divino versari in suo artificio poetas; nec immerito cecinisse Ovidium (1):

cx vat. codice sumptorum series ab eo Neapoli, quamquam non

muKis mendis, divulgata. Item ingens eius col-
sine
lectio italicorum dramaturgorum ,
quorum autem dramatum «ft-iginalia voin-
spissus catalogus typis cusus cxtat: ipsa
mina vaticanum quendam pluteum onerant. Ceteroquin ob bauc iiieptorum saepe dramalum congeriem, quum a non-
nuliis derideretur Allatius, quandam scripsit lepidam a me in ms. lectam apologiam; uec lepidam solum, sed erudifaiu,
prolatis ex antiquitate doctorura Iiominum exemplis, qui Indicris argumentis semet oblectaverunt. Non modica item in
scliedis farrago cst carminnm de ipsius Allatii laudibus, ab admiratoribus alque amicis missorum, quae ipse sludio,se

conser^abat. Haec inter, laudes quoque domestici conspiciebam alJaliani catelli, qui ei Iiicubranti adsidebat aut bian-
diebatur, et cuius obitum tulit aegerrime dominus: quare et ipse cafellus dabat ex inferis epistoliuni: Leoni hero quon^
dam suo Amai-ynthus catellus.
Has tibl littcrulas orcino mittit ab orbe
Ille tuus quondam, sinerent dum fata, Amarynthus.
Cum mihi fregissei vitalia stamina Parca,
Quas non fudisti moesto sermone querclas?
Queis non implcsfi lacrymis, tua regna, cubile?
Tota ubi saepe soles yiocte impallescere chartis,
Pulcraqtie mansurae committere dicta papyro etc. A. M.
(1) Lacana postea est in schedis, sed videbantur nobis ibi supplendi versiculi, quos inferseruimus ex Art. III. 549.
ubi de poetis.

B
 ,

X LEONIS ALLATII

Est Deus in nobis, et sunt commercia caeli,

Sedibus aethereis spiriius ille venit.

Ceterum al) ea, quam dixi, humanae mentis natura id proficisci, quae ad suos edendos par-
tus maturitate quadam indigeat, ut quasi semen quoddam studio ac labore coniectum diu
foveat, et intra sese in optatam frugem paulatim educat atque conformet: nec esse mirum,
ut somnia sese ad species animo pridem comprehensas accommodent, ac huius ipsius ma-
turitatis iam perfectae absolutaeque indicia sint ab ipsa natura comparata.
11. Insignia philosophiae ac theologiae doctoris secutus est honorificus ex collegio com-
meatus, cum "viatico et^vestibus ad iter adornandum necessariis, quo genere munificentiae
affici mos erat adolescentes qui mores industriamque suam moderatoribus probassent: nec
,

erat onus impensa, cui tunc ferendae, facultates collegii satis adessent, quae deinde paula-
tim detrimentis et aere alieno adeo imminutae dicuntur, ut hoc tempore, nec ad usurpan-
dum uUum huiusmodi erga discedentes officium, nec ad alimenta ipsa expedienda sufficiant
scholasticorum ,
quos propterea ad summa paucitatem redactos videmus, non sine gravi rei
htterariae , ac ipsius etiam religionis incommodo magna siquidem pars graecae iuventutis
:

vel otii domestici situ marcescunt, vel operam aliis per Europam academiis aliisque docto-
ribus navando, animum quidem litteris artibusque utcumque excolunt, studia vero erga ec-
clesiam catholicam, et opiniones sacris de rebus, quales domo attulerunt, domum repor-
tant (I). animo repetendae patriae, Messanam usque provectum Ber-
Egressum collegio, et

nardus lustinianus chius Anglonensis episcopus ad sese in Lucaniam evocavit, ut eo adiutore

in suo exequendo munere uteretur , niansitque ibi triennium iuri dicendo , exponendis sacris
scripturis, ordinandisque ad pietatem et religionis cultum cleri et populi moribus praefectus,
magna cum ingenii, dexteritatis , et prudentiae laude, quam ille ab omnibus eorum nomi-
nuni ordinibus cum saepe ahas consequutus est, tum praecipue tempore quo per absentiam
lustiniani res omnes, quae episcopalem desiderant curam, unius AUatii sponte geri et ad-
ministrari necesse fuit.
12. Commodum agebat ille in ipso flore iuventutis, quam quidem, ut semper, opti-
mis artibus, temperantia ,
gravitate, et studio litterarum habebat excercitam, nec temere
quisquam cessantem eius animum ab ahqua praeclara meditatione offendisset, Non tamen
effugit humanae infirmitatis incommodum, quin ad voluptates, quas illa aetas ferebat, abri-
peretur, matronae primariae amore aliquamdiu captus. Saepe ego audivisse me memini iu-
cundissimum senem, cum se huic adhaesisse scopulo simpliciter et ingenue fateretur, nec
morari se diceret ne occultum id esset, immo non recusare quin opera eius qui res suas
gestas scripturus quandoque esset, etiam ad posteros innotesceret ; non quod sibi lapsus

tam foedi recordatio molestiae ruborique non quod mirificam voluptatem caperet
sit, sed
divinam gratiam recolendo quae sibi ad assurgendum illo ex coeno praesto fuit. Nullum
,

alioquin fructum aiebat futurum cognoscendis maiorum rebus gestis, ubi collecta dumtaxat
praeclare et sapienter ab iis facta tradantur, dissimulalis aiiibitiose vitiis, ad quae fato nos-
trae mortalitatis universi et singuli ferimur. Hoc enim praeceptionura , quibus instituuntur
humani mores officium esse, ut integrae ab omni vitio pravitatis ad legentium animos ac-
cedant; per quas tamen, ut sapientibus placet, tardum et operosum ad virtutem est iter.
Ceterum exempla quae compendiariam ad recte vivendum promittunt cum fide tradenda
,
,

esse ad rigidam illam historiae regulam, ne quid falsi dicere audeas, ne quid veri non au-
deas; quo leg^ntes, naturae ingenium, cui suam quisquam indolem re ipsa accommodare
possit, ex vero dispiciant. IUud etiam mirum sibi fuisse praedicabat, quod qui intemperans
fuisset in iis ,
quae ad arcessendos graves corporis morbos nata sunt , nec ulla tunc incom-

(1) Id est schismatici veniunt, et scliismatici redeunt. Non ita Allatius, qui in testamento suo adfirmat se ab insti-
Siitione athanasiani Graecorum collegii veram religionem didicisse, quara semper retinuerit, et ipso sanguinis pretio
iuiturus fuerit; et lianc nominatim ait esse fidena apostolicam romauam. A. M.
 viTA. xr
moda valetudine tentatus sit, et hunc sepluaginta et sex amplius annos natus (1) nalura fir-

missima utatur, viresque in adolescentia vexatas, integras tamen habeat, nec ullis senectutis

vitiis interpellatum se scntiat, quo miuus obsequi studiis suis possit, et improbo illi assidue
scribendi meditandique labori sufliciat.
13. Quod quidem mibi reputanti, venit in mentem veteris illius terrae graecae foe-
cunditatis ,
quae gignendis robuslis animis robuslioribus in corporibus satis esset , ut in
Platoue, in Isocrate, leontino Gorgia, et plurimis aliis; nec, ut apud nos, quasi consum-
ptis in alterutro \iribus, animi plerumque bona vitiis corporis mutata ferat; ut non im-
merito gloriata videatur ea gens soles apud se melius nitere, ceterisque beniguiorem faciem
esse caeli.Quid quod ceteras apud gentes quasi peregrinatas accipimus litteras, et bonas
artes? quando ipso in Latio, si demas tempora, quae a Ciccronis aetate, aut paulo supra
ad Traianum usque principem fluxere, quis oro aut philosophus aut orator insignis fuit?
Quis ad historiam scribendam accessit cum stili, aut ordinis , aut diligentiae laude? Grae-
ciam vero perpetuam Musarum sedem comperimus nec antea florendi
et stabiiem fuisse :

omni doctrinarnm genere finem fecit, quam esse desierit, accepto Turcarum imperii iugo,
cuius immauitate perdita funditus et eversa est. Ceterum ab Homero omnis doctrinae om- ,

nisque humanitatis principe, demissa per eius posteros oplimorum studiorum veluti succes-
sio, numquam in Graecia intermissa est. Litteras inde una cum legibus in Latium illatas

accipimus, quarum laude certe numquam adeo clari fuisse memorantur romani homines,
quin simul Graecia abundaret proventu virorum, cum quibus his ipsis de eloquentiae, de
philosophiae , de poetices gloria ambiguum certamen esset : et postquara latina eruditio do-
ctrinaque , ut dictum est, consenuit, exolevitque, perrexerunt nihilominus graecae litterae
valentes esse et vegetae suaeque pristinae dignitatis retinentes.
14. Neque vero per eas stetit, quominus omnis memoria romanae quoque claritudinis

posteritati tradita superstes esset, quae quidem post aetatem Taciti (2) vernacuhs ab inge-
niis aut omnino prodita, aut leviter ex parte tractata, sumrao cum cultu elegantiaque ad
posteros pervenerat opera Dionis, Herodiani, atheniensis Dioxippi, Prisci rethoris; quique
hos consecuti sunt, Zosimi, Procopii, Agathiae, aliique, qui nunc byzantinae historiae scri-

ptores audiunt (3), quorum plerosque quasi tabulas naufragii, iniuria temporum fractas, a
Constantino porphyrogenito collectas haberaus, item a Photio homine graeco, de quo tamen
merito ambigas plus ne eruditionis ad rem illustrandam litterariam, an superbiae et vanitatis
ad conturbandam ecclesiam attulerit, Quid ipsa ecclesia, et res christiaua universa, nonne

quod una, quod florens, quod erroribus imraunis, quod victrix haeresum est, plurimum
secundum Deum graecis patribus debet Dionysio, Athauasio, Basilio, alexandrino Cyrillo,
Chrysostomo, Nazianzeno? quorum ingenii adeo Graeciam illam posteriorem non paenituit,
ut donec superstites fuere, nihil haberet quod priscos suos Demosthenes et Lysias et Iso-
crates desideraret, quo tamen tempore tuliianae facundiae nec vestigium ullum erat in Latio.
Perseveravit porro ad finem usque sui haec natio in instituto sibi cultu htterarum; magna-

(I) En quo anno aetatis Allatii scribebat eius vitam Gradius, id est ante illius obitum fere septcnnio. Obilt enim
Allatins, ut passim aiunt historici, annos natus 83, Cliristi anno 1C69, ianuarii die 18. Quamobrem mendosus est As-

semanus in praefatione ad Catalogum codicum or. T. I. p. 71, qui ait eum obiisse die praedicto ianuarii anno 1668.
Legebam autem ego in sciiedis supreraas quoque Allatii tabulas, seu lestamentum, die 28. febniarii an. 1668. publica forma
conditum, in quo is dicitur samis menfe, visu, auditii, et iutellectu, licct corpore injirmus. Noa igitur siiperiore
mense extinctus fuerat, sed toto illo anno cum senio morbisqne luctatus, initio demum soqucntis, ut diximus, reii-
giosissimam animam efllavit. Quid plura? Praefatio indiculi Symmictorum Allalii ( apud Fabricium T. XIV.) scripta est
kalendis aprilis anno 1668, in eaque magnum adhuc illum virum in vivis agere adfirmatur. A. M.
(a) Obiter heic adnotabo, extare in schedis Allatii vallicellianis varias Taciti lectiones ab eo collectas, quas ab
eruditis inspici velim. Item ibi Philonis hebraei coacervantur varietafes, cum nonnuHis eiusdem Aliatii circa Thucydi-
dem curis et prolegomenis. A. M.
(3) Exploratum est, quantam operani contulerit Allatius ad liistoricos byzantinos illustrandos typisque parandos,
puta ad Cedrenum, Logotlietam, Cinnamum, Pacbymerem, Const. Manassen , atque ad origincs consfanllnopolitanas.
Georgium vero Hamartolum ( adhuc inedituni) fecerat latinum. Itemque Nicepliori opcra theologica, quas ego tamen
interpretationes non vidi. A. M.
 ,

ICII LEONIS ALLATII

que doctissimorum hominum gloria floruit (

quamvis iure raulta reprehendantur , quae ob
susceptas infeliciter cum romana contentiones
ecclesia ,
plerique Graecorum temere et arro-
ganter facere ausi sint. ) Deraum cum supremo fato se admotam sensit, evasere a patria
clade ,
plerique doctrina et eruditione praestantes \iri ,
qui magna ex parte languentes
iam in orbe terrarura et fastiditas litteras rursus in pretio esse fecere , rursusque Latio ve-
teres artes invenisse visi sunt, et multis a saeculis intermissam sermonis eliani latini elegan-
tiam. Nisi vero quod nemini dubium est, inficiari velimus apertos per omnem Italiam lu-
dos a Gaza, et Argyropulo, quique hos antecessere (Leontio et) Chrysolora Emmanuele,
magno in primis raomento fuisse ad hanc brevi postea consecutara lucem htterarum. Haec
mihi de gentium vetustissimA iusto fortasse hcentius exequenti, nerao iure succenseat; nara-
que vetus ilhus gloria orationera nostrara mendacio eripit; afflicta vero, in qua nunc agit,
fortuna etiam invidia hberat. Sed ad incepta redeamus.
15. Post triennalem in Lucania morara, coepit Leonera patriae desiderium, et longo
tandem intervallo suos visendi. Dimissus itaque ab episcopoadmodura invito, ilhque itineri
vehementer adversato, Bariura urbem Apuhae principera primo petiit, ubi dum facultatem
opperitur navigandi Venetias delectatus est plurimura loci pulchritudine rerumque oranium
, ,

in summa hominum frequentia ubertate. In primis autem admirationi fuit magnificura sancti
IVicolai myrensis episcopi templum cultusque et veneratio , qua celebratur non solum ab
,

indigenis, verura etiara magua omnis generis mortahura copia, illuc rehgionis causa con-
fluentiura. Sed cxplere aniraura satis non potuit, cum se ad iuteriorera contuht aedis partem

iu primis visendam oh hquorem illum inexhaustae perennitatis, quem sancti Nicolai raanna
,

vocant. Urna marmorea est, rehquiarura sancti episcopi custos, clausa undequaque, mar-
moreis coluranis insistens, qua sacer huraor includitur, in cuius superticie natanlia quasi
Immanorum ossium minuta frustula cernuntur; spatiura autera quod inde ad sumraitatera
vasis extenditur, quasi nebula quacdara infuscat, ut inde suffici putes perpetuura supple-
raentura roris mirifici ,
quod haustura assiduo horainura pietate hquorera exhauriri non sinit.

Huic abundantiae aliquando diffidentera quendam civitatis antistitera , cura parce nimis ege-
stionibus uti iussisset, offendisse non raediocriter faraa est; idque confestim patuisse, cura
non solura de parsimonia nihil ad sohtam aquae mensurara accedere animadversura est, sed
potius minui ; eaque re quasi raodicae suae fidei admonitus nimis cautus episcopus permisit
renovari morem consuetura, quo sacerdos huic ministerio praepositus accedeniis quotidie ad
ecclesiara paene totius popuh frontfes leviter hoc hquore huraectat, et charactere crucis in-

signit, raagnamque eius copiam inde extrahit, atque in vitreos vasculos coniicit, in quibus
rehgio summa est propter rairificara vira ilhs insitara depellendi raorbos, fugandi daeraones,
sedandi terapestates; id quod Allatius usu sibi non multo postea venisse narrabat, cum
deinde profectus Venetiis per sinura Adriaticura navigavit in Graeciara : oranis enim saevis-
simae tempestatis irapetus ,
qui navim submersurus videbatur , demisso in fluctus eo hquore
dicto citius resedit.
16. Defunctus eo periculo , cita prosperaque navigatione Smyrnam usque pervenit, ubi
tristem de parentis raorte nuntium invenit; mox Chium, et recentem a luctu domura in-

gressus est. Ex lege athanasiani coUegU recens lata, non suscipiendum AUatio raodo hoc
iter statira ab ipso digressu, sed etiara ad finera usque persequendura erat; cui tamen legi

neque ille subiicere sese unquam sustinuit, utque ne ahi quidera subiicerentur , incredibili
studio perfecit, adversus obnoxiam Card. lustiniani, collegii protectoris, voluntatem, ct acri-
ter intentam ad constringendos iu id iureiurando collegii alumnos, qui deinde raultis ratio-

nibus, ah Allatio eara in rera propositis, coactus est solos eo vinculo obligandos putare,
qui post dictara eam legera in quod sane certamen adeo nihil
collegium admittercntur ;

Allatio gratiae apud protectorera virum gravissimura iraminuit,, ut summae commendationi

potius ad opinionem constantiae et magnitudinis animi fuerit. Delatum in patriam, et rei
familiari constituendae intentura varia excepere pericula, propter vira pestilentiae ,
quae brevi
 ,

VITA. Xlll

post eius adventum civitatem corripuit : contempto siqnidera in agros secedendi consilio
quo plerique civium declinandae contagionis causa usi sunt; saepe accidit imprudenti, ut
cum affectis graviter eo morbo incustodite versaretur: deinde ob suspiciones a Turcis ur-
bem tenentibus, ne, ut eius nationis hominibus familiare est, occasionem quispiam sui cri-
minandi, extorquendaeque inde pecuniae a longa absentia captandam putaret, quasi explo*
randi gratia, resque novas moliendi, sese tanto post intervallo domum receperit.
17. Auxit vehemenler eam curam, eundemque mox anirao etiam in futurum disiecit,
non indigna cognitu res, quae per eos dics in ea cogitatione defixo coutigit. Media aestas
fervebat , uec a meridie multum intercesserat spatii , cum praefectum civilatis , Bassam Tur-
cae vocant , simulque ahquot e primoribus inambulantes videt , qui admoniti puteum ibi esse

aquae ob liquoris rigorem toto oppido maxime laudatae, ad hmen substiterant, utque oble-
ctari tempestiva potione sinerentur poposcerant. Nec mora fuit ia Allatio atque amicis, qui
forte una frequentes aderant , expediendi pocula , hauriendi aquam quaque maxime potuere
,

significatione humanitatis hospitum voluntati obsequendi. Cum autem delectatos vehementer

ea potus amoenitate Turcas vicinus quidam animadvertisset , accurrit illico craterem optimi
vini plenum ferens: magnam sc quippe illa benignitate gratiara apud aestuantes et sudore
madidos initurum speraverat; ad quod tamen muniis, ne respexere quidem Turcae, statim
inde ab aquae gustatione digressi. Postridie bene mane, ecce viator a praetore cui Cadi ,

vocabulum est, qui Aliatium adesse confestim ad tribunal pro imperio edicit. Ille gravari,
et moleste ferre, omnes autem indignari et ne quid asperius pateretur a gente avida, et
,

suspicionum ansas studiose captante, vereri. Parendum tamen fuit, seque iudicis potestati
sine tergiversatione permittendum. Exccptus minaci vultu, iamque rigidis interrogationibus

fatigari coeptus , interventu unius ex hesternis aquae potoribus dimittitur. Simul ille ,
qui
vinum praefecto obtulerat adest, humanitatis inconsultae reus, quasi ad conteraptura reli-
gionis cuius praescripto Turcae a vini potione arcentur suramum in civitate virnm homo
( )

christianus publice solhcitasset : cuius quidem veluti gravissimi criminis statim convictus
damnatusque, non ante dimissus cst, quam tergo et pecunia affectatae intemperanter Tur-
carum gratiae poenas exsolvit.
18. INuIIum crimen apud Turcas invidiosius est, nec aho nomine Christianos, qui cum
iUis versautur, maiora pericula adire constat, quam ^ quid vcl levissime contra statum re-
ligionis , non modo in universum , sed etiam in singulis hominibus tentasse dicantur : omnis
in ea re lenitatis oblivisci , omnem abiicere misericordiam ius fasque putaut. Celcrum erga
Chios, ut iara dictura est, facili adraodum et leni imperio utuntur, regum indulgentiara
erga illos qui eam insulam suos suburbanos hortos honorifice appellant. Eius fa-
aemulati ,

cilitatis monumenta plurima sunt sed maxime omnium immota et inooncussa chri-
illustria ,

stiani cultus securitas. Nam etsi Turcae neminem invitum ad eorum sacra suscipienda com-

pellunt, exceptis pueris, quorum statos solemnesque per provincias delectus habent, ad pe-
tenda inde regiae domus rainisteria, et praetorianae militiae supplementa, si cui tamen
quamvis fortuito et per iocum excidisse dicatur, quod ad capessendara mahomctanam reli-
gionem adiiecerit animum caclitus immissam eam mentem affirmant neque divinis imperiis
, ,

'
humana consilia reluctari fas esse idque auctoritate publica providendum existimant. Quod
,

autem iudiciorum corruptela non alias apud gentes foedior, nec usquam frequentior falso-
rum testium aut usus aut quaestus est passim hoc geijere calumniae Christiani apud Turcas
,

agentes inquietantur , nec omnibus aut res famiUaris ad redimenda pericula, aut animus cor-
pusve ad perf^renda tormenta sufficiunt. Huiusmodi calamitate Chios expertes esse memo-
rant beneficio principis, cuius amplissimis decretis cautum inter cetera extat, ne delectus
quos diximus puerorum, neve quemquam eorum religionis causa in discrimen vocare, qui
nomen suum ex animi sententia apud iudicem inter Mahometi cultores professus non sit.
19. Ingens in civitate sacrarum virginura multitudo, ac prorsus immodica, mirus tamen
illis honos et inconcussa, media in barbarie sumraaque gcntis fibidiue, pudicitia; quamvis
 XIV LEONIS AELATII

minus arcta ad prohibendos -virorum accessus custodia habeantur, quara christianae disci-
phnae severitas postulat. Nam cum frequens in Chiorum porlum ottomanicarum classium sit
appulsus, atque omnium gentium gratissima statio ,
propter summam rerum venalium co-
piam ,
quae inde ingenti civium commodo a mihtibus et sociis navahbus peti solent ,
puel-
lae quoque Deo dicatae in ea frequentia, laborum quibus ad vitam tolerandam, et fallen-

dum otium non mediocrem fructum capiunt; nec indecorum putant in aditus
exercentur,
coenobiorum Turcas admittere, atque ad illos merces quamque suas vendendas corara af-
ferre, sudaria, baitheos, loculos: nec nisi semel accidisse memoria proditum est, quamobrem
illas simphcitatis huiusmodi paeniteret, cum quidam ex advenis laudata virginis, cum qua

colloquebatur , specie, genas eius leviter attrectavit, nemine, praeter coenobii magistram,
animadvertente ; quae continuo , dissiraulata repentini consihi causa , virgines iUinc facessere
iussas, coenobio universas educit, rectdque ad praefecti civitatis tribunal, instructo in lon^
gum agraine, pergit, omni effusa ad novitatem spectaculi civitate; ibique gravi oratione
iniuriam expostulat, indignum facinus exclamans, puellarum, quae fidem caelesti sponso
obhgassent, sollicitatam ab homine impuro pudicitiam, nullo praesentis numinis, nuUo cir-
cumfusae frequentiae respectu: captarum recens urbium has esse calamitates, a quibus fide-
hssimum ottomanico imperio populum media pace , et incolumi principe defensum velit,
nec maiestatem Christi domini Turcis quoque venerabilem et sacrosanctam ,
profanis homi-
nibus ludibrio esse sinat.
20. Commoto maiorem in raodo praefecto; cum auctorem sceleris edere iuberetur ac-

casatrix , religione se prohiberi respondit ; cuiquam exitio contumehas suas esse noUe ; nec
saepius ac enixe interrogata induci se passa est, ut hominem indicaret: nec vero facile fuit
uUis vestigiis ad sacrilegum illum pervenire, quamvis plurimi accensis studiis ad indagan-
dum effunderentur , manibus continuo discerpturi ante quam ad pendendum, cili ab irato
iudice destinatus iam erat , supplicium perveniret. Nam qiiid ego de libertate dicara ,
qua
utuutur illi horaines in observandis religionis chrjstianae caerimoniis, quae publicum con-
spectum populi cultumque desiderant, cum sanctissimura Christi domini corpus sanctorum-
que reliquias sollemui pompa per urbem circumferunt , cum Deiparae imaginem agmine
composito per universam civitatem omnis populi multitudo prosequitur? Quin ultro barbari
ad usurpandum hunc ritum Christianos urgent, si quando ingruente siccitate, caelestis aquae
beneficio telluri segetibusque opus est; cum persuasum habeant, numquam populura id ge-
nus precationis caelo admoventem irritum sui voti discedere. Quid plura? publicas gratu-
lationes ob fusos apud Echinadas a Christianis Turcas XL. per annos usurpatas impune
tulere, quum festum eius victoriae diem quotannis agerent, quum religiosis per urbem agmi-
nibus cum cantu, cum laetitia celebrarent: neque offensos ea re impotentium dominorum
animos constat,'sive illa supina quaedam securitas incuriosae nostrorum rituum gentis fuit,
sive occultura divinae providentiae consilium illa simphcitate fiduciae gaudentis: donec AI-
latio, cum vicarii potestatera { ut mox dicetur) ab episcopo accepit, modum ponere visum
est periculosae pietati, et ni provisum foret in exitium civitatis erupturae, si quandoque
delator existeret, vel ipsos Turcas indagandae rei, quae gerebatur, cupido incessisset. Sed
ad propositum redeamus.
21. Ingenium Allatii et industria usu maximo per ea tempora fuit Marco lustiniano
civitatis episcopo latini ritus, propter angustias ac difficultates quibus premebatur inter
studia civium iu partes distracta , occasione nobilis in urbe sodalitatis antiquitus institutae
ad exercenda pietatis officia, certis cum legibus, quarum praescripto inter cetera caveba-

tur de honore familiarum mahonensiura (hoc vocabulo veteres advenae Geuua profecti,
quibus ohm Chios frequentata est, appellantur, quod quinqueremibus , quas mahonas vo-
camus in eas oras advecti sunt, cum antiquiores cives burgenses dicantur) ut qui prognati
ex illis essent , sine ullis suffragiis , ubi primura per aetatem liceret , suo iure in album so-
dalium adscriberentur; adiecturaque nuper fuerat ob recentia eorum in rem communem me-
 VITA. XV
rita , ne quis alius praefecturam collegii , et proximum praefeclo locum , nisi mahonensis , in
posterum obtineret. Confirmaverat lias leges luslinianus, cum statum sodalitatis pro pote-
state, qua praediti sunt civitatum antislitcs, inspexit; el quamvis.nemo in praesentia neque
statuentibus neque statuta confirraanti sit refragatus, propter dignitatem eorum, ad quos
,

pertinebat bonos; quia tamen plena invidiae res, mature eam reputantibus visa deinde cst,
et in reliquos contumeliosa cives , inventi sunt qui primo occultis querimoniis , deinde omni
omissa dissimulatione , ultimum boc legis caput oppugnandum aggredereutur. Hos episco-
pus, quia falso publicum sodalitatis nomen induerant, suis muneribus mulctandos curavit;
secutaque est ingens auin^orum dissensio. aliis burgensi, aliis mahonensi parti studeqtibus;
ut nisi metus a Turcis civitatem tenentibus obstitisset, eruptura in seditionem, ac bellum
civile videretur. Accessere quibus turbata ccclesia opus erat, propter imbutas ex
commer-
cioAnglorum Batavorumque pravis de rdigioue opinionibus mentes, cui pesti propagan-
dae satis intclligebant quantum in populi turbis ac imminuta erga antistitem revereutia ines-
set momenti.
22. Itaque ut iniuriae faciendae iuris observatio honestum obtentum praeberet, adver-
sus episcopi decretum Romam provocatur, indeque mandata propere afferuntur, quibus
( ut prima specie apparebat ) rescindi iubebantur quae ab episcopo erant gesta , inque pri-
stinum statum cuncta restitui, severis additis denunciationibus ac poenis ni protinus parea-
tur, quin etiam exactoribus praecepti pontificii caelestis gladii usus tribui dicebatur, inter-
dicendique potestas a consorlio fidelium, et usurpatione sacrorum. Ita abrupte ac rigide
interpretari placuerat vulgarem formulam, qua inchoare saepc iudicia solet camerae apo-
stolicae, ut vocant, auditor, cuius latissime patet per omnem catholicam ecclesiam aucto-
ritas. Receptus namque in eo tribunali mos est statim pronunciandi secundum actorem quam
amplissime, et veluti causam egregie iudici iam probasset, cuncta illi iuris auxilia, ad ob-
tinendum qnpd veht, accommodandi soUemni formula, quam inhibitionem appellant. Verum
haec ostentandae potius maiestatis, et obsequii a recusantibus exprimendi gratia, factitari ma-
nifestum est, quam quod indicta causa quemquam condemnari placeaL lllud.quippe adiici
scripturac, quam diximus, sollemue est, ut si nimis rigide secum actum existimet reus, pri-
mo quoque tempore ad dicendam causam Romam se conferat; neque agi quicquam inte-
rim ex illa formula possc, quamquam amphssimis conccpta Tcrbis, haud dubium est. Hac

tamen conceptione, aut inconsulte praeterita, aut inverecunde contempta, qui Romam pro-
vocaverant, recta iudicium contra adornant; abrupte et confidenter decreta, quae diximus,
rescindenda curant; in recusantes parere, prirao minis ac denunciationibus , inde mulctis,
tandem exclusione a consortio fidelium grassantur, ac nec episcopo quidem ipsi parcunt,
quem mulctatum sua potestate deiectum gradu atque a tractandis divinis prohibitum prae-
,
,

dicant , strepitu clamore turbis omnia misccnt , tantumque audacia ac temeritate processmn
est, ut episcopo optimum factu visum sit ,
postquam nullum videt in maiestate personae
quam gerebat praesidium, cedere terapori, et ad vitandos vulgi oculos in suburbauam vil-
lam concedere.
23. Hic illum Allatius commodum ab Italia rediens cum «ffendisset animi dubiura,
rebusque suis diffidentem, motus, ut par erat, indignitatc rei, opportuna oratione iacentem
sublevat, ac bono animo esse iubet, studium illi suum, operam, diligentiam, prolixe pol-
licciur. Inde enixe petenti, ut totam illam causam susciperet, sibique ad retiuendam tam
difficili tempore dignitatem, et ulciscendos advcrsarios adiumento esse vellet, facile assen-

sus est, reccpto etiam Itonore vicarii gencFalis (1), quo per episcopum auctus est, nihil
territus discrimine ac laboribus, quae sibi in illo administrando munere proposita cernebat
esse. Ac primum omnium exactores ilios praecepti pontificii ,
qui in iudicum nomen et po-
testatem invaserant, tamquam auctoritate sua impudenter abusos, ct antistitis sui dignita-
tem pessimo exemplo violare ausos, in ius vocandos curat: mox adesse recusautes, quia
(1) Eius collati maneris extat diploina in scliedis Allatii rallicellianis. A. M.
 ,

XVI LEOxMS ALLATII

neque mulctis, neque pignoribus, nec alia ratione, in obnoxia Turcarum potestati civitate
coercere poterat, a coctu fidelium segregat, atque segregatos edicto proposito cunctis ita

declinandos denunciat. Idem episcopis civitatum proximarum, ad quas hi sese receperaut,

epistolis erudite et copiose conscriptis significat. De provocationis romanae ratione , deque

eo toto genere apud viros graves pacis studiosos subtiliter et facunde disserit, nec ambi-
gue causam episcopi omnibus probat: quae supra diximus de mente auditoris camerae, eius-
que formularum vi , distincte et perspicue exequeudo omnemque denique invidiam proxi-
,

marum turbarum , et secutae indebonorum offensionis in temerarios iiios inhibitionis ro-

,

mauae interpretes transfert ,

quorum audacia factum esset ut scissa in partes illius civitatis
,

ecclesia, et vibrata inconsulte atque impotenter salutaria christiauae severitatis tela, foedum
spectaculum praeberent ; id quod- nonnulli huius motus auctores perniciosis , ut diximus
opinionibus imbuti maxirae spectaverant , contemptum inde potestatis ecclesiae, et reveren-
tiae erga romanum Pontificem non leve detrimentum oriturum sperantes.
24. Post haec Allatius, ne suspicionem aliquam contumacis adversus ecclesiam romanam
animi, quae acta erant praebere possent, vehementer hortari cepit lustiuianum quam pri-
mum Eoiiiam se conferat, ibique cum de hac, tum de ceteris, quibus tunc exercebatur
controversiis , corara disceptaret , simulque provideret in posterum ne ab audacibus homini-
bus et rerum ignaris ad tanta dignitatis et existimationis discrimina vocaretur. Facile sibi
persuaderi id quod nemini dubium erat, episcopus passus est, ita tamen, ut auctor susci-
piendi consilii exequendi quoque socius esse vellet ac omnium quae Romae gerenda crant
, ,
,

interprcs atque rainister. Nec ille admodum repugnavit, quippe neque susceptam actionem
salva fide ac officio deserere poterat, et revisendae Urbis desiderio non mediocriter com-
movebatur quod ibi maiorem quam usquam gentium obsequendi suis studiis facultatem
, ,
,

sibi futuram intelligebat. Itaque ubi primum per anni tempus licuit, ac navigii copia fuit,

una cum episcopo in iter se dedit, ac Messanam primo delatus est, mox Neapolim, unde
facilis in Urbem brevisque transitus fuit. Hic ubi ventum, adversarios calumniis effuse gras-
santes offendit, nec episcopo modo verum etiam sibi graviter infestos esse: quippe inter
plurima falsa et inania , illo etiam quasi crimine se petitum accepit ,
quod homo graeci ritus
quo non aliud visum absurdius indigniusque quasi
sectator, latini antistitis vicarium ageret; ,

iurisdictio episcoporum, cuius usum vicarii communicant, ullis caerimoniis addicta sit, aut
ratio coleudi Deum qua Graeci utuntur antiquissima omnium atque sanctissima, profanos ho-
mines atque impuros efficiat; quam qiiidem imperitorum persuasionem , ut vulgo tolleret,
enixe per omnem vitam laboravit Allatius; eoque spectant plurima eius opuscula, sed in
primis luculentus tractatus de consensione orientalis et occidentalis ecclesiae ;
qua de re
sermo babiebitur suo loco.
25. Inter coetus delectorum ex amplissimo ordine, qui in Urbe summo Pontifici prae-
sto sunt ad expedienda consilia de gravioribus quibusque ecclesiae negotiis , splendore atque
auctoritate praecipuus habetur congregatio, quam appellaut cognoscendis episcoporum et
regularium causis ,
quae prudentia potius ac aequitate , consiliisque tempori ac praesenti
usui accommodatis ,
quam subtilitate iuris , in exequendo suo munere uti cousuevit. Huic ille

omnes episcopi controversias disceptandas , posthabito auditore camerae, committi curavit,

obtinuitque non magno negotio, ut quaecumque decreverat gesseratque, a sapientissimis
illis patribus, rite atque ordine decreta et gesta esse pronunciaretur finisque componere- ,

tur omnium episcopi certaminum, qualem ipse voluerat; guod certe industriae non medio-
cris fuit, cum lustiniani nomen summa flagraret invidia; non quod vir sanctus et innocens

non fuisset sed quia difficili ingenio nimis propositi tenax immodicus irae magisque rei
, , , ,

familiaris quam publicae suae ecclesiae diligens habebatur; nec homines persuadere sibi

poterant, nulla eius culpa factum esse, quod illo antistite erepta Christianis esset episco-
pahs ecclesia, et in usus mahometanae superstitionis conversa, postquara quinquaginta am-
plius annos perseverasset incolumis. Disputatum nonnihil est in crimine diluendo ,
quo de-
 , .

VITA. xviy

latus fuerat qnasi modicae fidei ,

quod dubitasse de pro\ identia divina sit visus , inhibitis

quas supra diximus supplicationibus ob navalem de Turcis victoriam. An expectandum erat

( respondit ille) dum
domini, animadversa precationum causa, verterentur in ra-
civitatis

biem, et illum impetum pietatis pro contumacia, pro defectione, pro exuto principis ob-
sequio inlerpretarentur? Quid tunc urbi futurum, quid civibus, quid ipsi religioni, cuius
palam exercendae precariam libertatem haberent? Caelestem quidem opem, qua in hebe-
tandis Turcarum animis usi tamdiu essent non ea lege tot annos adfuisse ut semper ades-
, ,

set. Quid porro incoiisultius quam ita te comparare, ut si Deus rerum naturae vim infe-
,

rendo praesto tibi non sit (nec enim aliud esse praesentiam illam opis divinae, quam mi-
raculum appellamus) salvus esse non possis? Maximura sine dubio caelestium in nobis do^*
norum esse mentem, rationem, consilium; quibus repudiatis, extraordinaria Dei auxilia per
socordiam et negligentiam expectare, superbum et ipsi divinae providentiae iniurium esse.
Haec itaque se reputantem, inutili illi pietatis ostensioni temperandum existimasse; gratiam
caelestium beneficioram acceptissimam superis futuram sperans, quam illis intra animum
quisque suum caute et sapienter habuerit.
suam probavit, oranemque a se criminatio-
26. Facile his rationibus AUatius causam
nem adversariorum haud dubie discussit. Multa ego omnibus his de rebus ab eo scripta
perlegi, acta iudiciorum, commentaria, libellos, epistolas diligenter, copiose, et summo
cum ordine et perspicuitate ,
prorsus ut ingenio feraci atque robusto ac mente ingenti lit-

terarum flumine inundata , foetus iiios editos agnoscas ;

quamvis nihil in illis esset ad osten-

tationem doctrinae compositum , nihil putidum , nihil quod lucernam oleret , ut plerumque
usuvenit, cum homines a studiis litterarum, et librorum tractatione ad res gerendas tra-
ducuntur : ubi enim et verbis .et sententiis et toto genere dictionis ab usu communi minime
abhorrentibus utendum est, nullum fmem faciunt proferendae eruditionis alieno et loco et
tempore, horatianam * illara cupressum obtrudentes. Hoc autem Allatius dicere solitus est, ab * Poet. v. 19.

inopia et mediocritate proficisci huius ipsius doctrinae, qua tantopere sibi placent; in an-
gusto siquidem versantes, exiguas merces suas iusto amplius aestimant, et explicare prope-
rant sine delectu, cui locus in rerum paucitate nullus est; contra qui vere docti sunt, a
copia rerum pulcherrimarum quas animo comprehendunt, inter cetera hoc habent, ut quasi
in specula positi, ex qua late prospectus est in magnam variamque segetem, nonilli quidem

multa, sed e multis optima, adeoque materiae, quam tractant , accommodata proferant;
quae sane pauca solent esse, interdum etiam nulla; ut saepe dicere simpliciter, nec uUis
doctrinae ornamentis in scribendo uti, genus sit orationis longe doctissimum. Sed praecipue
ia scriptis,quae dixi, delectatus sum comraentariolo quem Eomam profecturus sibi ipse ,

confecerat, earumque rerum, quas erat gcsturus, et rationis, quae sibi in his gerendis erat
sequenda quomodo alloquendi essent civitatis principes qualiter eorum animi tractandi
, ,

quo incessu, quo vultu, quo genere orationis adeundi, ut scribendi libelli supplices, ut
respondendum criminibus, ut defensionibus uteudum, ex medio rerum usu cuncta probata
ac plena prudentiae consummatique iudicii.
27. Inter hasce occupationes ,
quamquam paucae illaequidem nec leves essent, satis
tamen otii seposuit, quod animi culturae impenderet. Et quando partem pbilosophiae nobi-
lissimam, quae medendis humanis corporibus occupatur minus attigerat, eius etiam cogno-
scendae studio non mediocriter exarsit, deditque ea gratia operam lulio Caesari Lagallae,
praestantissimo eius scientiae magistro in roraana academia ,
quam Sapientiam appellant ,

quocum sene iuvenis coniunctissime vixit, cum ingenio viri atque doctrina, tura morum sua-
vitate mirifice delectatus. Nam et vitam eius breviter conceptam typis dedit, adductus gra-
vitate rumoris, qui de illo invidorum ope percrebuerat ,
quasi rerum naturalium perse-
quendis causis nimis curiose intentus, parum religiose de providentia divina sensisset; ma-
xime cum imbutum ea persuasione virum gravissimum Scipionem Cardinalem Cobellutium
ex eius fortuito sermone cognovit: et falso prorsus taUa de viro doctissimo iactari osten-
c
XVIU LEONIS ALLATII
dit, pr(rftatis in raedium factis dictisque et tota ratione vitae, quam ille ad perfectam chri-
stianae institutionis (normam) exegerat, mortemque obiierat pio ac prudente Tiro dignam,
inter expiationes atque mysteria ,
per quae excedentibus ab hac luce fidelium anirais pax et
optatus ad caelestium ^des transitus statuto ecclesiae ritu propitiatur: quo scripto non so-
lum famae immerito laceratae consulere studuit, sed etiam communi litteratorum cau-
araici

sac servire, qui fati cutusdam malignitate rerum divinarum securi, et religionum negligentes
\ulgo putantur. Verura haec aliquot annis postea fuere. Ceterum auctoritate Lagallae indo-
lem eius ad omnes disciplinas mirifice factam admirantis, adductus Allatius post paucos
in medicinae studiis exactos menses, soUemnem doctoris ea in arte titulum accepit (1); nec
ultra in eo curriculo sibi perseverandum existimavit , contentus cognitione scriptorum qui ,

in ea clari habentur, ad animi dumtaxat ornamentum, ingeniique cultum , et ne in regenda

propria valetudine, ac vitandis corpori noxiis, alieni consilii magnopere indigeret: quamquam
dubitare nonnihil etiam visus est de profitenda illa arte, illectus admirabili facihtate cius
adyta penetrandi, et quotidianis magistri adhortationibus fatigatus; sed cohibuit impetum
studio novitatis ferventius incitati , ne contra officium viri prudentis facere videretur, si tri-
tam a primis annis vitae semitam, matura iam aetate, per vanitatem et consilii inconstan-
tiam , deserere diceretur.
28. His ille studiis intendit iiihil remissa cura negotii, cuius gratia se in urbera contu-
lerat, quo quidera ex sententia confecto, episcopoque ad ecclesiae suae procurationera re-
verso, Komae L,abstitit in domo Pauli Regii, viri cura prirais docti et singulari ob diuti-
num rerum usura prudentia: quippe scribendis epistolis Gregorii XV. pontifici maximi mox
adhibitus, multisque praeterea rebus gerendis exercitus, senex exactae iam aetatis, et oculis
captus, litterato iii otio couquieverat. Huius consuetudine sermonibusque maxime omnium
se profecisse praedicat AUatius. Cum enim acerrimo iudicio praeditum animadvertisset
eam- ,

que de apud doctissimuin quemque opinionem incedere, ut nemo putaretur exaclioris

illo

neque felicioris esse trutinae, qua quid in hbris cum laude, quid vitiose positum esset ex-
penditur a senis latere non discedere ab ore hominis pendere dicta sententiasque me-
, , ,

moria comraendare: qua ille dihgentia illustratara sibi rairifice mentem, atque iis, quae ha-
ctenus legendo meditandoque sibi paraverat ordinem methodura quodque usuvenit ad-
,
(

sperso sale cibis quendam veluti saporem accessisse sentiebat

)
eademque opera benivolen-
(
)
;

tiam viri effusissimam sibi concihavit, ut nemo plane ilii neque carior esset, neque iucun-
dior , nec oirinino ahum heredem fortunarum suaruin ( inter quas erat instructissiraa bibho-
theca) instituere in animo habuerat, si Allatius reUcto avito cognoraine in eius, ut volebat,
familiani transire sustinuisset. Celebrabatur eo tempore Regii domus a viris doctis (2) et piin-

cipibus civitatis inter quos eminebat Franciscus Sfortia Cardinahs, cuius tuuc magnae erant
in ecclesia romana opes, et singularis auctoritas. Hic inter cetera cum illo deliberabat de
ratione edendae vitae Sfortiae a Cotignola, primi suae gentis auctoris, quara Paulus Bom-
binus prae ceteris, quae extant accuratius conscripserat , hmam tamen huius viri magno
operi usui , magno iani ornamento futuram arbitrabatur. Sed hbri editio, ob mortemRegii,
brevi postea consequutara, itemque Cardinahs, qui neque ipse diu iUi superstes fuit, hactenus
est; codice, in quo manu erat exarata, iuter cetera Sfortianae in Urbe bibUothecae reposito.
29. U&us etiara admodura famiUariter est Alexandro Magio bononiensi , viro gravissi-

mo, romanae proceres, quos praelatos appeUant, fama doctrinae et

et inter ceteros aulae

multa morum elegantia, in primis florente, cuius ille sermonibus, quoru^jii una cum ple-
risque aUis praestantibus eruditioue viris assiduain in eius domo copiam habebat plurimum ,

capiebatur, nec minimum ad ordinanda sua studia ex eius oratione praeceptisque hauriebat.

(1) Superest in schedis ms. perhonorificum coliegii medici diploma, quo Allatius hippocratica laurea donatur ver-
bis ampiissimis anno 1616. Aliud denique aeque laudativnm diploma legebam, quo idem civitate romana donatus fuit
anno M.
1636. A.
(7) Virorum per ea tempora Romae doctorum habemus ab Allatio catalogum in iibro inscripto opes urbanae. A. M,
 ,:

VI TA. XIX
Non omittara referre, quod in eo genere multos post annos ab ilio memorari audivi de su-
perandis difficultatibus , quae in cognoscendis illustrium auctorum scriptis plerumque legeu-
tes offendunt. Cum enim mentio aliquando incidisset do commentario poetices Arislotelis,
et plerisque res admodum abstrusa et ardua intellectu videretur, interrogavit Magium Alla-
tius, quem ille ex interpretibus eo in opere optimum iudicaret? ipsum Aristotelem , re-
spondit; nec ad penetranda sensuum illius arcana lectionem utiliorem, si itenim ac sae-
pius attente et diligenter usurpetur; nimirum in diem luctando cum difficultate intelligendi

si quae primo rem aggredienti occurrere solet; relicta enim tum illa atque transmissa, post
repetitam deinde iterum iterumque universi operis ( lectionem ) spoute sua dilabetur , alia

aliam explicante sententiam. Tuque, ait, si me audies, posthabitis ceteris omnitKis, quan-
doquidem poeticae elegantiae magnopere studiosum te esse animadverto, ut in arte tam
praeclara cum laude ac diguitate verseris, iilum unura assidue in manibus, in ore, inque
animo et cogitatione tantisper habeto, delectationemque eius lectionis tibi ipsi quam seve-
rissirae potes imperato; mox sponte accedentem libenter usurpato. Nec ille consilium est
aspernatuSj ac brevi ut planissimum sibi esse factum expertus est, quod nulla ratione as-
sequi se posse speraverat. Cumque mox ipse, Magio auctore, sese ad interpretes consulen-
dos contulit, pauca admodum in eorum commentariis nova, quaeque sibi etiam in menteni
non venerint invenit; eoque ipse tenacius hausit, memoriaque firmius ac solidius amplexus
est. Quam ille raeditandi rationem omnium optimam deinde statuit, ut ad ea quae discere
cuperet tenaciter haurienda, anxio priraum desiderio ingenium praepararet, id animo demura
fideliter insidere intelligens, de quo raultum antea laboraveris. Nam quomodo parta ludo
pecunia, sic nullo quaesita labore doctrina, nec perinde solet aestimari, et facillime dela-
hitur. Solebatque vehementer damnare illum morera Yulgi doctorum, qui philosophiae prae-
cepta, ab huius ipsius auctoris fontibus ducta tradentes, ipsumque cum maxime interpretari
se profitentes, non solura eius lectionera suis auditoribus minime usurpandara suadent, sed
plerumque ne ipsi quidem attingunt: quippe se theologos ferunt, nulla cum sacrarura lit-

terarura ac veterum patrum cognitione, solis freti recentiorum interpretum libris.

30. Priraus inter viros illustres, et principes civitatis, quorura litteris doctrinaque per
ea terapora florebat urbs Eoma , clarissimus habebatur Scipio Cardinalis Cobellutius modicis
ab initiis ad illum gradum dignitatis evectus per industriam laboremque ac diligentiara ,
qui-
bus ille artibus causas in Urbe actitando famam atque existiraationera hominura adeptus
est: deinde reipublicae adraotus, et scribendis pontificiis brevibus, ut appellant, praefectus,
haud facile dictu est quantum sibi benivolentiae fideique paraverit in animo Pauli V. pon-
tificis maximi , cuius naturae mirifice congruebat , austerus ingenio ,
priscis moribus , adver-
sus gratiam iuxta ac sordes imraotus , et corruptelarum illius saeculi praecipuus aspernator
qua quidem severitate, inhibita plerique putant increraenta eius dignitatis ne ad summum
fastigiura procederet, verentibus horainibus superciliura daranantis nimium saepe collapsos
populi mores, et veteris disciplinae revocationem alternis serraonibus usurpantis. Cum au-
tem pluriraum ingenio valeret, et versaretur cum libris assidue, musarura cultus et huraa-
nioris litteraturae studia inter inamoena iurisprudentiae spineta facile retinuit, ut non ele-

gantius minus, quara docte, quae opus erant, scriberet, ac legendis bonis auctoribus, et
antiquitati cognoscendae , pluriraum operae industriaeque tribueret. Quo factum est ut nemo
potior sit visus, cui crederetur vaticanae bibliothecae praefectura, in qua ille administranda
expectationi de se motae respondit egregie, adiectis diligenti inquisitione plurimis egregiis-
que codicibus (1), et cetera eius dignitate plurimum ac mirifice aucta et propagata. Cobel-
lutio primura ab ore faraae , deinde coramendatione Michaehs Ghislerii sapientis viri et summi
theologi traditus Allatius est, continuoque in fidem et clientelam receptus. Huius clientelae
splendorem muneris iUe loco acceperat a Ghislerio, cum eius rogatu latinitate non ita pri-

dem donasset graecum coraraentariura in Hiereraiam, collectum ex diversis antiquis patri-

(i) Testantur id Cardinalis Cobellutii stemmata, quae ego saepe vaticauis codicibus impressa vidi. A. .M.
 ,

TX LEONIS ALLATII
bus ,
queni catenam appellant qua Ghislerio opus erat ad exornandam nobilem lucubratio-
,

nem, quam in hunc ipsum prophetam adornabat, quae postea impressa typis est, una cum
commentario, quem diximus, eiusque versione, quibus praefixa legitur communi Ghislerii
nomine epistola ad Cobellutium data.
Allatiique
31. Erat inter scriptores, qui largo cum stipendio operam suara navare solent exor-
nandae bibliothecae vaticanae, eiusque scriptis ordinandis augendisque Acacius episcopus,
qui Eomae athanasiano in collegio exercendis graeco ritu clericorum ordinationibus, aliis-

que ex iila disciplina mysteriis celebrandis operabatur. Huius exactae iam aetatis (
quippe
«enex centenario maior erat) adiutorem in scriptoris munere Allatium dare Cobellutius iu-
dicavit , eidemque quandoque decedenti successurum , facileque id Paulo pontifici persuasit
cum summam eius graecae linguae peritiam , et ceteram eruditionem testatus est ; adiecitque
consilium demerwidi eo beneficio praestantem ingenio iuvenem, praeclaros illius ad omnem
litterariam laudem impetus adiuvandi ; non enim abs re futurum ecclesiae, si esset qui scru-
tandae in profundisillius latebris, et illustrandae antiquitati integram aetatem et ingenium

Nec mora fuit in sapientissimo principe quin annueret, solitumque eam in

illustre afferret.

rem diploma concedendum iuberet; quo Allatius accepto, admissus ad grates agendas, ado-
randumque de more Pontificem, pergere alacriter ab eo iussus in instituto sibi optimarum
artium cursu, nec €xhaustam erga se subsidio, quod acceperat, pontificiam munificentiam
existimaret. Sex non amplius menses in praestanda gratuita bibliothecae usibus opera tran-
segit , cum , defuncto Acacio , fructibus quoque et emolumeutis muneri adiectis potitus est.

Sed fructus illi praecipuus pontificii muneris fuit, quod bibliothecae custodem (
quo exa-
ctore officii sui atque arbitro uti deberet ) sortitus est veterem amicum suum , cuius olim
in collegio athanasiano eloquentiae praecepta tradentis auditor fuisset. Is fuit Nicolaus Ale-
mannus, Graecorum (1) longe doctissimus, cuius diligentiae debemus arcanam Procopii hi-
storiam ex vetusto codice vaticano iuris publici factam , item opusculum aureum de parieti-
nis lateranensibus , reconditis antiquitatis ecclesiasticae mysteriis refertum. Et erat vir ille

multarum litterarum , summeque versatus in omni genere artium optimarum ; idem scriptor
copiosus et elegans, verum anxio nimis et suspenso ad *omnia verba omnesque sententias
iudicio, quemque limae in scribendo nec labor offenderet, nec mora non delectaret; quo
factum est ut minus multa eius ingenii monumenta habeamus, quam pro viri doctrina et
lucubrandi assiduitate (2).

32. Post acceptum scriploris officium, cum expetitus esset a Cardinali Benedicto lusti-
niano ad profitendam graecam eloquentiam in collegio athanasiano , ne eam conditionem,
ut plerique suadebant , aspernaretur, auctoritate Alemanni adductus est, qui neque tam
honorificum gravissimi viri iudicium negligendum iudicabat, neque dimittendara praeclaram
occasionem maioris in iis litteris profectus faciendi, et illis ipsis praeceptis, quae audi-
toribus erat traditurus, suum quoque ingenium excolendi: nihil autem inde oriturum im-
pedimenti ,
quominus operae eius fructum bibliotheca integrum ferret. Contulit itaque se in
collegium, ibique sub lustiniani senis tutela biennium praefuit; non ille subtilibas gram-
malicorum regulis curiose nimis a discentibus exigendis tempus operamque consumens sed ,

delectis a praestantissimo quoque Graecorum eius artis magistro quae emendatam quae su- , ,

bhmem ornatamque orationem faciunt, quaeque ad docendos, delectandos, commovendos-

que animos hominum valent cum dignitate ac audientium delectatione pertractans, ut ipse,
(1) Recte dicLt Grrflecomm; nam per eam aetatem Graeci plures, praeter Aiemannum, docti Romae fuere, qul sua
nomina commendaverunt, v. gr. Arcudius, Caryophilus, Rhodinus. A. M.
posteritati

(2) Memorat liunc locum ex ms. a Gradio Allatii vita Marinius hlst. arch. vat. p. 32. Ineditus autera
mihi in ma-
nibus est Nicolai Alemanni doctissimus quidam ad sacras ephemerides commentarius , qui in huius novae bibliotliecae
voluminibus apparebit. Item in schedis Ailatii vidi titulum aiterius libri Nicolai Alemanni de manu dextera vel sinistra
SS. Petri et Pauli. Petro et Paulo aposlolorum principibus, pro dignitate eorum, sedibus more maiorum resti-
tutis, librum vigiliasque pro sua in eosdem reverentia Nicclaus Alemannus D. D. D. Videtur nimirum Alemannus
tractasse quaestionem, cur in priscis monumentis modo dexter modo siniater Paulo sit Petrus. Eiusdera autem argu-
nieuti extat dissertatio Francisci Muscantii. A. M.
 VITA. XXI
cum haec traderet, non vulgare praeccptorum suorum exemplum esset; nec minus quani
veteres illi, quos inter praecipiendum laudabat auctores, iraitandus; severe illud observans,

ne cum ipse, tum ceteri, in schola alio quam vetere graeco sermone uterentur.
33. lustiniano vita functo, excepit collegii curam e Cardinalium numero Maphaeus Bar-
berinus, vir magui per ea tempora nominis , suique ordinis auctoritate, gratia atque con-
silio facile princeps, eoqne non multo postea summum pontificatum adeptus. Spectata in
eo ceteris anteponendo maxime cst singularis viri doctrina, ct mirificum erga omne genus
litterarum studium ac voluntas , cum inter occupationcs gravissimorum raunerum ,
quae ge-
rebat, elegantes lusus, ipsamque carminum suavitatem admittere, gravi et sapiente.viro non
alienum putaret: eratque frequens illi et familiaris consuetudo cum illustribus sui temporis
poetis, et cetera dicendi laude praestantibus. Sed praecipue Grecorum eloquentiae admi-
rator fuit; quod quidem ingenii ornamentum, quia adolescens in academiis latinis, ubi ea
res non magno in pretio est, secure neglexerat ; cum deinde Parisios iussu Clementis VIII.
accessit, notavitque neHiinem ibi satis eruditum putari, qui graecas litteras non attigisset,
magno ausu cognoscendae eius linguae animum adiecit, nihil absterritus immani mole ac
difficultatibus, quas homini confirmatae iam aetatis, et maximarum rerum tractatione di-
stracto devorandas cernebat, in tam aspcra tamque late patente disciplina, quae primos im-
petus ingenii ct vacuam molestis a curis mentem desiderat. Sed nihil tam arduum , quo
,

non ardens studium et laboris improbitas evadat. Namque Earberinas assidue meditando
scribendoque , ac ceteris exercitationibus , quibus horas subcisivas summa cum animi volu-
ptate tribuebat, non solum assecutus est ut scriptores graecos solutae orationis probe et
expedite perciperet, sed etiam quod tuUianus ille Antonius ingenue fassus est assequi se
non potuisse, poetas optime teneret, eorumque suavitate maxime caperetur, ac etiam graece
ipse carmina non incommode expediret; ne illud quidem elegantiae genus ingenii sui monu-
mentis editis invidendum existimans.
34. Summus Barberino ab his studiis usus fuit cum Matthaeo Caryophilo, viro magni
ingenii, et magnae in scribendo venustatis ac elegantiae, quem audire graece loquentem,
quicom meditationes in ea lingua suas communicare, et de toto illo genere litterarum di-
sputare frequenter adraodum et iucunde solebat. Is Allatio paulo iniquior putabatur propter
obtrectandi studium, quod existere facile solet adversus recentem eo longe progressuram
laudem in horainibus, qui sibi eadera in laude priraas deferunt, faraaeque suae iam sene-
scenti ab ahenae incrementis anxie timent; fuitque in causa, ne Aliatius non solum occa-
sione huius muneris nullum sibi pararet aditum ad gratiam futuri paucos post menses Prin-
cipis, sedapud eura non mediocriter offenderet. Cum enim diserte pactus esset cum lusti-

niano, ne cuiusquam censurae aut arbitrio essent obnoxiae res in eo genere suae, Caryo-
philus sive obtrectatione , ut diximus , virtutis Allatii , sive studio ostentandae in animo
Protectoris potentiae, orationes quas forte in collegio publice scribendas Allatius dederat,
recognoscere et emendare aggressus est, non improbante Barberino, quamvis egregie ille

rationem a se dictorum reddidisset, et locupletissimorum ex antiquitate auctorum fide, quae

sibi Caryophilus obiecerat diluisset. Fato autem nescio quo eius incrementis adverso fa-
ctum est, ut rem levissimam, ac dissimulatione vel ioco potius transmittendam , iusto ira-

patientius tulerit. Itaque praepropero et infehci suis rebus usus consilio, veniam sui muneris
a Cardinali petiit: mox ne expectato quidem eius assensu, e collegio discessit, relicta Ca-
ryophilo provincia erudiendae in collegio iuventutis; quam ille studio eius contentionis cu-
pide quidem temptatam brevi dimisit, propter insolentiam vitae minime ingenio suo accom-
modatae, quod ad scribendum potius quam ad docendum factus a natura videretur, non
sinemagna Barberini querela qui post adeptum etiam pontificatum auditus est saepe cura
,

non stetisse per Allatium quin graecae litterae in Graecorum collegio interissent.
diceret,
Quamquam ego AUatium non eruditum modo doctum, sed etiam gravem et sapientem vi-
rum esse statuo , tamen inficiari non possum hac in re cauti in eo et moderati hominis of-
 ,,,

XXII LEONIS ALLATII

ficium magnopere desideratum ,

qui florentissimi in civitate viri gratiam tam levi de causa
effudisset. Sed nimirum communem illi magnorum ingeniorum sortem subire necesse fuit^
ut virtute involutus, in mediocritate fortunae subsisteret; famamque ad posteros non per
opes et vitae splendorem, sed per ingenii atque industriae decora assequeretur: ita partiente
liberalitatem suam erga mortales divina providentia , ut quos animi bonis ,
quae omnium
maxima sunt extollit, externis opibus carere facile patiatur.

35. Bellum atrox ea tempestate inquietam habebat Germaniam, initjo a Boemis orto,
qui constantem in catholica rehgione austriacorum Principum animum, ob corruptum hus-
sitana rabie ingenium aegre tolerantes, exuerant obsequium. Quippe impunitas non exiguam
spem praebebat senescens Matthiae caesaris auctoritas , necdum adulta Ferdinandi secundi y

recens in regnum assumpti, potentia; cuius legatos ad componendas, quae forte tunc inci-
derant sacrorum turbas praemissos, contra fas trucidaverant ; eoque facinore tamquam om-

nis esset sublata veniae spes, contempta religione sacramenti, quo fidem novo principi nuper
obligaverant , adscivere sibi Federicum Palatinum cui praeter ) eximias domus claritudinem
(

opesque apud Germanos amphssimas, animos faciebat magnificum cum Ehsabetha britanna
lacobi regis fiha matrimonium quae carentes regio titulo penates quasi suae nobihlati im-
, ,

pares , feminea aspernabatur impotentia : concusseratque ea res universam Europam remque ,

omnem christianam in partes distraxerat, nemine fere non alterutri causae aut armis aut
pecunia aut consiliis animisque favente. Sed praecipuum robur adversus rebelles in foedere
Cathohcorum, cui nomiua dederant intactae a novis opinionibus Germaniae civitates et re-
guH, summaeque rei praefecerant 3Iaximihanum ducem Bavariae, sub cuius imperio Uhicus
comes Tihius beUum administrabat. Magnum autem momentum ad victoriae spem addide-
rant primo Paulus, deinde Gregorius, romanus pontifex, qui non auctoritate sohim et hor-
tationibus ad continendos in fide et alacritate socios rem gerebat, sed etiam praesenti pe-
cuniae ope, quae in singuhs mensibus prompte et opportune afferebatur. Occupaverant qui-
dem imparatum etiamnum Ferdinandum aggredi coniurati, intentumque accipiendis ob ade-
ptum imperium gratulationibus iamque Viennae unius moenibus fidentem, in summam rerum
,

omnium difficultatem adduxerant; quibus ab angustiis affluentium undique auxihorum copia

expeditus, rursus in Boemiam, et ad ipsam rerum caput Pragam tuendam, cunctos hostes^
ingentio proeho ceciderat; continuatisque per ahas super ahis victorias, profugum suisque re-
bus diffidentem Palatinum avitis etiam ditionibus, ipsaque regia urbe Heidelberga deiecit.
36. Erat in ea urbe bibhotheca omnis generis, omniumque artium, et hnguarum paene
omnium, quibus htterae in honore sunt, codicibus instructa ,
praesertim vero graecis vetu-
state et raritate insignibus. Huius bibhothecae pulchritudine , ac magnificentia gloriantem Pa-
latinum non semel inter suos iactasse ferunt, Vaticanam se ihi quandoque iuncturum, unam-
que ex duabus toto orbe instructissimam effecturum : tantum fiduciae , animorumque homini
elato , et insipienti fortunae nimium tribuenti ,
prospera defectionis boemicae initia fecerant

ut iam cathohcarum ruinam partium, Itahaeque et Urbis direptionem spe immodica atque
opinione praeciperet. Sed vanus omnino vates non fuit; namque Gregorius romanus ponti-
fex,quod victores cathohcos non vano praesagio futuros praeviderat, quo tempore auxiha
quae diximus in Germaniam expediebat, ab Imperatore ac Duce bavaro obtinuerat utri eo-
rum Heidelberga potiri contingeret, bibhothecam palatinam ecclesiae romanae spohum esse
vellet, apud Vaticanam inter ceteras eius generis cohocandam. Nec mora Duce fuit, cui
in

pars illa victoriae evenerat hberandae quam obstrinxerat fidei, nunciumque ad Gregorium
summa cum celeritate expedivit, qui captam Heidelbergam significaret, simulque sepositam
suo iussu bibhothecam esse , certumque hominem Roma opperiri ,
qui hbros recipiendos , et
'
in Itaham transportandos curaret. Multi ei provinciae, quod splendida et plena dignitatis

erat futura , viri docti et apud Pontificem gratiosi inhiabant , interque ceteros Gaspar Sciop-
pius et Guillelams Setonius ,
quorum ob eruditionem , et in cathohcam causam studium
magna erat Romae apud omnes existimatio. Sed Gregorius, communicato consiho cum Sci-
 VITA. XXIII

pione Col)ellutio CatxJ. tituli sanelae Susannae, hibliothccae vaticanae praefeclo, Allatium
potissimum elegit ,
propter spectatam viri non eruditionem solum , sed etiam fidem et in-

dustriam ac singularem in rehus gerendis dexteritatem ; datisque mandatis, quae diligenter

a Ludovico Aguchio, secretorum omnium tunc arhitro, et summo consiliorum ministro con-
scripta erant, itemque Pontificis litteris ad Ducem et ceteros, ut res poscebat, in Germa-
niam misit, addito ut proficisci intra biduum maturaret, nemine appellato, et dissimulata

quam fieri maxime posset itineris causa.

37. iNihil moratus AUatius viae se dedit: primo quideni Yenetias advectus est ut
et ,

rera cum Ludovico Zachia Pontificis in ea civitate nuncio communicaret eiusque consihis ,

in guhernanda itineris ratione uteretur, ne quas in insidias incideret hominum Germanorum

illud Italiae et urhi Romae decus invidentium Caesarisque et Bavari liheralitatem importu-
,

nam, degenerem, et communi patriae indecoram appellantium. Paucos Venetiis moratus

dies, cum omnibus officiis a Zachia viro humanissimo atque gravissimo cultus esset, per-
rexit in Germaniam, hrevique superatis Alpium rhaeticarum iugis, transmissoque Norico, et
Augusta Vindelicorum adita, urbeni 3Ionaehium Bavariae principein advehitur. Incredihile
dictu est quam comiter quamque hheraliter exceptus a Duce sit, quantaque cum animi vo-
luptate princeps ille egregie fortis ac pius allatas sihi ab Allatio Pontificis litteras, gratulan-
temque sihi partas auctore Deo victorias, faustosque reliqui helli successus augurantem, et
cetera ex litterarum sententia exequentem audierit: sed praecipue cum pietatem et magnifi-
centiam, ob egregium, cui accipiendo advenerat, nmnus extoUeret, gratiamque et memo-
riam, quae tantam ob liberalitatem apud sedem apostolicam perpetua maneret poUiceretur.
Atque ille graviter et modeste respondit ampliora se multo romanae ecclesiae et sanctissimo
Pontifici debere : maiora omniuo ,
pro referenda gratia , animo agitarequam ut hactenus
,

ulla ex parte, aut rei dignitati, aut ipse sibi satisfecerit. Pergeret modo D. 0. M. conatibus
suis successus prosperos dare , intellecturum profecto Pontificem ,
quam memori beneficiorum
animo ,
quamque prohxi erga scdem apostolicam obsequii pleno ,
pubhca rehgionis in Ger-
mania causa credita sit.

38. Secundum haec in aedes principalis domus praefecti deductus est, lauteque ab eo
et hospitaliter exceptus , et quoad 31onachii substitit habitus , Heidelbergam perrexit , itinere

usus periculoso in prirais atque aspero ,

propter anni tempus media hieme saevum , et in-

festa latrociniis omnia, licentiamque militum privatis quoque viatoribus, ne dum tam invi-

dioso cum negotio incedentibus, formidolosara ;

praesertim cum per fines hRereticorum in-
grediendum erat; ad quorum suspicionem vitandam, nocturno plerumque itinere usus erat.

In infestos etiara equites, et iam arma ad se suosque invadendos expedientes, incidit; sed
simulata ad terapus audacia, taraquam raaiore septus esset, quam qui apparehat, comitatu,
velut ultro in adversarios incursurus, discrimini se subduxit, extrerao taraen cum metu, quod
iacentia passim spoliatorum cadavera incedentis in oculos identidem incurrebant. Ac ne ci-
baria quidem per vastatos crebris direption^bus agros usquequaque suppetehant nec iumen- ,

torum ac vehiculorum necessaria copia: ut tandem diu multuraque cum frigore, cum ine-
dia, praesentibusque vitae discriminibus luctatus, Heidelbergam pervenerit; uhi ad res suas
expediendas summam adhihuit celeritatem. Quippe maturato sihi opus esse inteUigebat, pro^
pterea quod ab ipso Maximiliano monitus in digressu opportune fuerat, agitari tunc potis-
simura, Isabellae Belgarum principis opera, de reconcihanda inter Caesarem et rridericum
gratia, adeoque de restiluenda Heidelberga, cuius quidem actionis exilus, si forte adhuc
haerentem in Palatinatu bibliothecam offendisset, omnem eius exportandae rationem discuti
et impediri necesse erat. Colligit itaque dihgenter omnes, qui manu exarati erant codices,
et ordine ,
quantum illae temporis angustiae patiebantur dispositos et collocatos exportandos
curavit , summa adhibita cura , ne quid eius generis vel minimum praetermitteretur. Ex im-
pressorum vero copia, quae inimanis et propemodum infinita erat, solum delegit si quid
raritate aut praestantia insigne iudicavit , sectatus in primis antiquitatem exemplarium , et
 ,,

XXIV LEONIS ALLATII

si quae erant auctorum signata chirographis, ut fieri solet, cum viri docti monumenta in-
genii sui viris principibus dono mittunt, quale est quod inter alia vaticanae bibliothecae
visenda servat , Henrici VITI. regis Anglorum volumen de sacramentis contra Lutherum
Leoni X. missum eleganticum epigraphe « Anglorum rex Henricus Leoni X. mittit hoc opus

et fidei prgnus et amicitiae. Nec paucos invenit huiusmodi notae codices scriptorum prae-
»

cipue haereticorum magno usui quandoque futuros arbitratus ad coarguendam inconstan-

,

tiam hominum illorum, placita et opiniones summa cum levitate mutantium, cumque novis
et sibi contrariis sententiis in ahis atque aliis eorumdem operum editionibus prodeuntium.
39. Substitit Heidelbergae diutius namque spatio opus erat , dum materiam fabricandis
;

pluteis , dum currus , dum iumenta aliaque transportationi administrandae laboriosissime

compararentur. Nihil enim erat eorum, quae suos ad usus humana vita desiderat, quin
rarum per eas oras paratuque difficillimum factum esset, propter sublata commercia, mag-
nam hominum raultitudinem proeliis et latrociniis absumptam. Ceterum in illa commora-
tione Allatium, praeter laborem assiduum conquirendi, cognoscendi, ordinandi magnam li-

brorum omnis generis copiam, sollicitum vehementer et inquietum habebant insidiae, qui-
bus peti caput suum intellexerat non ferri modo , sed etiam veneni , cuius vim expertus erat
in famulo ,
quem habebat ad vitae ministeria ; is namque hausta , nescio quo propinante
illita quadam noxio medicamine potione , furere statim et alienata mente iactari , nec ullo
remedio vis mali ,
quae miserum corripuerat sisti valuit. Sed curae tam molestae maximum
levamen capiebat ob effusa erga se Germanorum procerum humanitatem, cultumque et ho-

norem, quo habitus est ab omiiibus in occursu, congressibus, conviviis. Horum praecipui
fuere comes Metternichius Heidelbergae praefectus, Poppenheimius et Aldringerus (1), quo- ,

rum e sermonibus summa cum animi voluptate cognoscebat res eo bello gestas casusque, ,

summorum virorura varios atque mirabiles. Memorabile vero in primis fuit, quod acceptum
a Poppenheimio narrare solitus est, concisam in quodam certamine omnem equitum alam,
cui ipse Poppenheimius praefuerat eumque in turba ceterorum vulneribus confectum et in-
, ,

ter ccisorum cadavera iacentem ab hoste spoliari coeptum, ac novo vulnere quo a prope-
rante spohatore ictus fuerat vitae admonitum, orasse hominem ne maiori sibi emolumento
spolia captivi quam vitam futuram putaret. Conservaret itaque si qua ratione posset sau- ,

cium , ac non vulgaria praemia expectaret. Acceptum itaque ab illo per pedes et in hume- ,

ros pecudis modo impositum, avectumque in quodam tugurio delituisse, ubi mox adhibiti»
agrestibus medicamentis convaluisset et optima fide qnod erat hosti pollicitus representa-
,

verit. Receptum eo casu spiritum vir ille fortissimus maiore deinde cum gloria deinde ef-
fudit in illo memorabili proelio, quo cecidit Gustavus Adolfus Svecorum rex, multis interea
editis spectatae virtutis exempUs, et re publica fortiter et egregie gesta.

40. Sed quantum Allatio tribuerant illi homines, quantoque omnibus esset in pretio
illud maxime declaravit. Tres milites ex quadam cohorte, quae propter actas ex pacato
praedas meruerant ir^m ducis , sorte ( ut est mos militiae ) ducti ad supphcium tradebantur
iamque patibulo admoveri coeperant, cum forte miserantibus qui aderant amicis, venit in
mentem experiri ecquid illos miseros legati Pontificis gratia ( sic Allatius a Germanis passim
audiebat) sublevare posset ad vitam impetrandam. Circumsistunt Allatium frequentes pro-
miscua omnis generis hominum turba, orantque et obtestantur, ne homines acerbitate for-
tunae ad extremum calamitatis adductos, facih sibique minimum constitura ope fraudatos
vellet: adiret Aldringerum, seque causae damnatorum deprecatorem profiteretur, operam-
que suam non saluti modo eorum, verum etiam gloriae sibi futuram cogitaret. Hle primo
pudore modestiaque cunctatus, ne audax neve importunus, suique nimius existimator iudi-
dicaretur, si auctoritatem suam tantis rebus interponeret tandem reputato disciplinae potius ,

retinendae gratia, quam quod capitali noxa dignum quicquam esset admissum, illam seve-

(1) De liis ducibus per ea tempora claris, multoque magis de subsequente Tillio, loquuntur belli illiiis tricennalis,

quod tuDC gerebatur, scriptores Sctiillerus, Binerus, aliique. A, M

 VITA. XXT
ritatem comparatam, audendum sibi duxit, perrexitque ad Aldringerum, cuius imperio il-
lud suppliciura parabatur: nec multis Terbis opus fuit, ut exoraret facilem ad lenitatem,
avidumque occasionis, qua splendido aliquo facto dictove testatum faceret prolixum suum
erga romanam ecclesiam obsequium. Properi itaque nuncii ad inhibendum supplicium missi,
exanimatos metu infelices illos inter plausus et acclamationes excitae rei novitate multitudi-
nis perduxere ad Allatium, incredibili perlusum laetitia, gratesque sine fioe agentem auctori
tanti beneficii, et quae sequuta beneficium est magnae suae apud omnes existimationis et

famae. Ad epulas ct vina, quibus illa gens effuse indulget, sane quam invitus acccdebat:

si quando tamen usuveniebat , ut invitantibus deesse non posset , iiberaliter et benigne ver-
sabatur, dabatque operam ne parum ingenue sibique et arcanis animi sui consiliis per in-
tempestivam abstinentiam videretur parcere, neve non indigena, et homo multae urbanita-
tis, multorumquc salium, et bonus in primis conviva putaretur.
41. Optabat vehementer alloqui Tillium praecipuum, ut diximus, foederatarum copia-
rum ducem sed verebatur ne copiam eius habere non posset
; ,
propterea quod curis maxi-
marum rerura occupatura sciebat, et assiduis per omnem circa regionera itineribus disten-
tum: utque tandem Heidelbergam quam ut praesen-
redisse cognovit, nihil illi longius fuit
mandata, quae ad illum habebat exponeret. Ttaque traditis pontificiis litteris
tera adiret, et
multo cum honore verborum ad eum datis addidit munera picturam auro gemmisque in- ,
,

signem, cum icone virginis Deiparae, egregie perfectara arte: gemmeara coronara, quara ap-
pellant, numerandas ad preces: cereas agni caelestis imagines sollemni caerimonia consecra-
tas, aureaque numismata effigiem Pontificis a quo mittebantur praeferentia et haec inquit ;

paternae suae erga te dilectionis monumenta vult esse Gregorius XV. romanus poutifex, de-
bita pietatf, quara in te supra ceteras virtutes tuas maxime omniura admiratur; debita bel-
licae laudi ,
qua rem in Germania christianara fortiter nostra aetate prospereque gessisti;
Deum optimum maximura precatus, ut felicitatera qua usus hactenus es in profligandis reli-
gionis hostibus, propriara tibi, et ad finem usque perseverantem , dignetur esse. Ad quae
Tillius modeste et verecunde respondit : honestatum se Pontificis cum litteris tum muneri-
bus magnificentius multo ampliusque quam pro merito suo : daturum autem operara ne tanti

erga se beneficii sanctissimum principem unquam paeniteat, neve rubori sibi sint tam hono-
rifica de se sapientissimi et surami viri iudicia; non labori, non pericuhs, non ipsi denique
sanguini ac vitae parcendo, in propugnanda, ut instituit, communi ecclesiae cathohcae causa.
Usus autera est eius benignitate Allalius non solum in honore verborum, et cetero exteriore

cultu salutandi , deducendi , epulisque et compotationibus familiariter adhibendi , sed large

et hospitaliter omnibus quae ad expediendam librorura exportationera tutamque etiam per
infestas Germaniae nationes praestandara opus erant.
42. Namque eius auctoritate adiutus recuperavit nonnullos codiccs haud parvi momenti,
quos ex bibliotheca exportatos debitorura arguebant syngraphae, et praesidium satis firmum
equitum peditumque secum eduxit eiusque beneficio ab omni hostium praedonumque iniu-
,

ria intactus evasit per oppida agrosque gentium, quae erant palam infestae, aut occulte ini-

quae catholicis et romano Pontifici putabantur; praecipua adhibita diligentia ne quid offen-
deret in transmittendo agri Vitembergensis tractu ,
quod eam patriam sciebat esse lano Gru-
tero, nupero huius bibliothecae custodi, tum Tubingae commoranti, cui propterea omnium
maxime eius asportationem molestam esse compererat. iVon antea immune ab hostium pe-
riculis iter suum arbitratus est quam Bavariam pervenit. Ibi a duce Maximiliano
, qui forte ,

per eos dies Ingolstadii procul a via militari iu Italiam ferente agebat, ea quae sibi ad
cursum suum peragendum opus erant, per litteras impetravit, perrexitque per agrum No-
ricum , Alpesque rhaeticas Helvetiorum , ac Mediolanensium fines , Bouoniam usque. Inde ius-
sis subsequi iumentis cum hbris, ipse expedito itinere Romam pcrrexit, perfecti a se de bi-
bliotheca Palatina mandati praesens nuncius futurus. Pervenit autem quo tempore molestis-
simi solenfin Urbe calores esse, pridie diei divo Petro apostolorum principi sacrae; collau'

D
XXVI LEONIS ALLATII

datusque plurimum est a Cardinalibus Ludovisio Pontificis fratris filio, et Cobellutio biblio-

thecario. Sed ue quid morae negotio confecto prope absolutoque interveniret, rursus obviam
missus est venieiitibus a Bononia libris quae res illura toto suscepti laboris fructu privavit.
,

Namque Gregorius pontifex, contracto pridem gravi morbo, quo fuerat aliquamdiu ab omni
publico munere procul habitus, paucis post Allatii profectionem diebus est mortuus. Cum-
que iterum Romam est advectus, accepit a Ludovisio destinatum sibi a patruo eius in col-
legio Canonicorum divi Petri locum , Yacuum non ita pridem unius obtinentium obitu , cuius
honorem et fructus egregie fideliterque navatae huius operae praemium ferret ; nec sine animi
molestia tam laudabilis munificentiae facultatem novi Pontificis creatione ademptam sibi
, ( )

oernere. Hunc postea honorem Urbanus VIIL Gregorii successor Virginio Caesarinio eubi- ,

culi pontificii praefecto, contuht,

43. Ceterum ad Allatium non magna rediit suscepti pro alio principe laboris et operae

gratia. Nec deerant qui novum Pontificem non salis illi aequum existimarent ,
quod olim,
cura Cardinalem ageret, essctque collegii graeci protector, eius voluntati non cessisset, ut
in erudiendis ad eloqueatiam eiusdera collegii alumnis, ut coeperat, perseveraret; immo id
ipsum ea potissimum gratia fecisse videretur, quod Cardinali molestum esse cernebat. Ac-
cedebat ,
quod de graeca Cardinalis poesi ,
quasinon satis culta neque elegans esset , in-
terapestiva cum libertate locutus dicebatur. Hinc acriorem quam pro rei tenuitate coniectati

in animo Pontificis offensionem Scioppius et Setonius, quibus in asportandae bibliothecae

Palatinae cura Allatium praelatum supra memoravimus elevare primo librorum qui advecti
,
,

erant numerum, et pretium, laboremque ac pericula eam ob rem ab Allatio suscepta; ac-
cusare Cobellutii vanitatem, quod auctor fuisset Gregorio eius aggrediendae rei maximi di-
spendii, nec perinde usui futurae. Nec fidei Leonis parcebant, quasi intercipiendos meliores
quoque codices minime simplici diligentia passus esset interque cetera Thuani historiae ; ,

apographum requirebant, quod olim sibi visum in Palatina bibliotheca ferebant; pronasque
ad haec omnia Urbani pontificis aures, veteris offensae non iramemoris, habere credebant.
Nec deerant qui tantis criminibus oppugnatum, specie benivolentiae hortarentur, flagranti
illi invidiae , ac poenis quas haud dubie subiturus videbatur , matura ab Urbe declinatione
se subduceret, tutius et feUcius e longinquo causam dicturus. Quo nihil indignius visum
ex conscientia sua praeclare fidenti sibi, nec ullo pacto induci passus est, ut illud tantum
in se dedecus admitteret, famamque et nomen suum ultro ipse proderet inconsulta vanissi-
morum criminum confessione, quam homines in illa fuga merito interpretaturos cernebat.
44. Itaque de Pontificis aequitate securus, nec suae innocentiae dubius, impigre ag-
gressus est obiecta refellere. Quid enim tam absurdum ac minus ferendum, aiebat, quam
quod illud Gregorii pontificis consilium, spleudoris ac magnificentiae plenum, utiUtatis modo
et quaestus rationibus metirentur? quasi vero degeneris lucri causa, et animo mercatorio
tam illustre spolium affectasset, non potius decorandae principi gentium (urbi), proferen-
dae ecclesiae romanae dignitati, ac testandae ad posteros Catholicorum de contumaci hae-
resi victoriae? Ac ne pretium quidem sane eius operae, etiamsi pecunia aestimanda tanta

res esset, non egregie constare, si quis raritatem et antiquitatem codicum, et maxime grae-
corum, intueatur, vel unum bibliae sacrae volumen antiquissimo hebraico charactere con-
scriptum dignum omnis operae omnisque dispendii praemium esse quod eximie conserva-
, ,

tum et ferreae arcae commissum reperisset. Sed utrumlibet sit nullas in eo negotio delibe- ,

randi partes suas fuisse, neque suum de bibhothecae bonitate iudicium interponere debuisse.
Verum quidquid id esset quod ecclesiae romanae a duce Bavaro offerebatur cum diligentia
,
,

et fide ad Urbem usque deducere. Sane impressorum librorum non admodum plausibili sar-
cina abstinuisse, quemadraodum ex mandati formula, quod Roma discedens acceperat, ex-
ceptis quae rariora aut alias operae pretium futura iudicaverat nec esse quod iudicii ea
, :

de re sui , vaticanam bibliothecam paeniteat. Manuscriptos autem codices ,

qui negaret iute-
gre et cum fide curatos , ad indices typis editos se conferret , surama cum fide ac diligentia
 VltA. xxvir

a Sylhurgio et Grutero custodibus descriptos; inventurum profecto cum suo indice exiinie
congruentes, praetcr quara unum aut alterura codicem utendi gratia exportatos. cum eorum
syngrapha qni exportassent , ob id ipsum a se diligentcr allata, qui in eo turbido rerum
statu recuperari uequissent. Quod vero de Thuani apographo iactarant Scioppius et Seto-

nius, auctoris testamento , cuius tahulas typis impressas forte secum attulerat, irapudentiae

ac temeritatis coargui, ubi legatum id scriptum constaret fratribus Puteauis, et apud Pari-
sios extare. Hac autem postreraa defensionis suae parte consulto Allatius uti distulerat quoad ,

accusatores iugulaturos eo criraine reum existimanlcs, non dubitarunt coram Cobellutio au-
dacter et saepius urgere de industria tergiversantem, et comraoveri se obiecti gravitate simu-
lantem; cum repente legendum obtuht Cardinali testamentura, revinctosque manifeslo men-
dacio adversarios , irritos ac prae pudore mutos et exsangues dimisit , ita ut mentionem eius
rei cane peius et angue sihi vitandam in posterum iudicarint. Facile inde probavit causam
suam, quamvis aversae rebus suis illius temporis aures, cum rationes accepti expensique
integre ac diiigenter exhibuisset apud praefectos aerarii, quos cameram apostohcam appel-
lant, nec inventus fuisset quisquam, qui non omnia recte atque ordine ab eo gesta et ad-
ministrata fuisse iudicavisset.
45. Defunctus hoc tanto existimationis suae (discrimine) Allatius, dehtescendura sibi in
posterura, et erudito in otio quiescendum statuit, procul orani arabitionis inquieto et bo-
narum artium studiis infesto strepitu. lUustrium tanien virorum amicitias,^ut pridera issti-
luerat diligentei^ colere perseveravit ,
praecipueque per ea tcmpora consuetudine usus est

Laehi Bisciae praestantis inter romanos proceres viri, ex numero eorum quos apostohcae
camerae clericos appellamus (l): iunxerat quippe iam pridem admodum arcte eorum volun-
tates studiorum simihtudo ;
quamquam Biscia ob assiduas munerum suorura occupationes mi-
uimum habebat spatii, quod musis amoenioribus impertiret; atque a parente Bernardino,
summo suae aetatis iurisconsulto , inter strepitus civihum causarum et fori clamores institu-
tus erat; inerat tamen vigor ingenii , et antiquitatis notitia, et exquisitior, quam pro iuris

periti modo ,
gustus htterarum ; ut quam in administratione creditarum pulihce rerum pro-
fundam solidamque prudentiam prae se fercbat, in eruditis quoque sermonibus, et philoso-

phiae tractatione testaretur^ comis praeterea raultaeque urbanitatis et salium, quibus seria
negotiorura, cum opus esset, admodum tempestive condiebat.
46. Huic Allatius difficili tempore gregoriani pontificatus , magno solatio fuit gravis-
simo in discrimiue versanti propter iniquorum calunmias ,
quasi rem frumentariam, cui erat
praepositus, minus diligenter administrassct ; ut iam de subtrahendo se negotiis, et Nea-
polira recedendo cogitaret. Verum afflicto propria temeritate adversario , cuius operd occultis
illis criminationibus petebatur, incolumi gratia famaque mansit, et a successore Gregorii in
collcgium Cardinalium adscitus est. Quo statim honore accepto , Allatium iuris familiaris ha-
bere voluit, inque domura accepit, nulla taraen ccrta mercede attributa, nisi quod honoris
causa vinum illi quotidie , et aiiquid exquisitioris cibi propria e mensa mittebat , carissiraum-
que ea re , non vulgaribus benivolentiae significationibus declarabat. Hic nullura
aliisque
faciebat fmem eius virtutem doctrinamque et praeclara in sedem apostolicam merita Ur-
,

bano pontifici et Cardinali Barberino comraendandi nullo successu quamvis a Barberino , ;

bonorifica de eo testimonia indiciaque non levia expresserit. Sed ille, ut diximus, aequis-
simo animo fortunae suae angustias ferebat, toto animo ad litterarum studia converso, ex
recta officii sui administralione praecipua solatia petens.
47. Primum omnium, graecos bibliothecae vaticanae codices (
quorum plurimi, et quia
characteribus omnis aetatis, omnisque generis, et propter scribendi compendia, situmque
vetustate contractum lectu difficillimi suut) omnes ad unum recognovit, ac magna ex parte
etiam dihgenter perlegit recensuitque , omnesque eorum materias, argumenta, auctores, sin-
gulaque auctorum opera, et sicuhi res ita posccret ipsa etiam operum capita admirabih cum
(1) Edidit tunc lihellnin Allafius de aedificiis Panli V. siib praefectura Laelii Bisciae cxcitatis A. M.
 ,,

XXVIII LEONIS ALLATII VITA.

ordine perscripsit, rcdegitque in ordinem omnium pulclierrimum et absolutissimura ;

yui
postea a librariis elegantibus characteribus exarati , septem magnae molis volumina occupa-
runt : quibus duo praeterea adiecit de codicibus bibliothecae Palatinae , et mox Urbinatis
quae et propter earuni dignitatem , ct propter loci unde advectae sunt memoriam , separatis
m pluteis asservantur. Cumque antea omnia haec admodum confusa atque indigesta essent,
plurimumque negotii Hbros consulentibus exhiberent, eius opera distincta, ordinata, tracta-
taque, et in usum facilia et expedita facta sunt. Quae res magnae fuit non modo curae et

<3iligentiae, sed etiam eruditionis. Non enim nisi viro in primis docto, et iu oinni litterarum

genereadmodum versato ex carie situque profundae vetustatis tot res eruere

, , ac in ordi-
nem tam elegantem redigere licuisset: maxime quod saepe nomina auctoruni aut nulla exta-
rent , aut aliena et suppositia in librorum inscriptionibus legerentur. Tulitque dignum laboris
et operae suae fructum, primo ex conscientia vitae, et cum fide administratae quam acce-
perat provinciae: deinde quod magnam paravit omnis cruditionis omnisque doctrinae supel-
lectilem, qua deinde usus est in adornandis ingenii sui monumentis, quae nunc publice ex-
tant , et tenentur avidissirae summa cum auctoris laude et admiratione
manibus eruditorum ,

cum propter ceteram eorura •utihtatem et pulchritudinem tum etiam propter scriptorum, ,

quorum testimonio utitur, praestantiam et raritalem, maxime in iis quae ad controversias

de rehgione pertinent, quae longe firmius et expeditius fide rcrum gcstarum, et auctoritate
clarorum scriptorum, quam rationibus dirimuntur. Huius ille laboris omnem rationem ac
methodum cum Alemanno communicavit, eiusque consilio et auctoritate ad suscipiendum
urgendumquc opus plurimum usus est.
48. Nec minus diligentiam in ea re suani probavit Felici Contelorio, qui in admini- -

stranda bibliotheca Alemanno successit. Hoc de homine pauca memoriae tradere, non ad-
modum ahenum a proposito meo iudicaverim; neque minus operae pretium me facturum,
si paulo etiam digredi ab argumento videbor. Acerrimi ingenii vir fuit, et non vulgaris

doctrinae, quam tamen haud ita multa Utterarum humanarum suavitas condiret. Quippe uni
intcntus iurisprudentiae , et antiquitati nostro aevo viciniori cognoscendae , cetera litterarum

adiumenta ,
quasi minus ad res gerendas utiha , secure contempserat. Enituerat eius industria
in ordinanda nobili bibliotheca lohannis Baptistae Cuevae , Rotae auditoris {
quae nunc vi-
situr in donio professa lesuitarum , domini testamento illuc translata ) cum fuit in eius fa-

mulatu adiuvandis in causarum cognitione laboribus adsumptus (

quam conditionem avide so-
Imt affectare iurisprudentiae tirones ad acuendam industriam, ct fori iudiciorumque peri-
tiam comparandam ) : eaque res illi maxime suffragata est apud Cardinalem Barberinum qui ,

Urbano pontifice patruo suo munus acce-

Cobellutio vita functo, supremi bibliothecarii ab
perat; effecitque ut idoneus putaretur, qui ab ) Alemanno relictum locum obtineret. INec (

multo postea etiam procurationem publici apud Vaticanam tabularii adcptus est quod ar- ,

chivum vaticanum vocamus. Hac. ille posteriore provincia, ingenio studiisque suis magis
conveniente, raulto impensius est ddectatus; neque enim illam sibi quoad vixit auferri passus
cst; multumque temporis ac industriae collocavit ad scripturas, quae ilHc asservantur cogno-
scendas et ordinandas, ablatis auctoritate publica ab hereditatc Petri Francisci Rubei, qui
proxime munus illud administraverat ,
pulcherrimis adversariis, quorum ope admirabilem in

eo genere per|tiam est consecutus, assiduoque et improbo labore adhibito, ad expeditam

ilhus thesauri tractationem plurimum contulit. Nec vulgarem dihgentiae laborisque sui fru-

clum tulit , relicta bibliothecae praefectura , locum adeptus in coetu Cardinalium exercendis
per omnem ecclesiasticam ditionera iudiciis impositorum; in quo . . . (1).

(1) Ileic ahnimpitur lucubratio in ms. valliceliiano , et quidem in media pagina. Et Contelorii sane coeptam notitiani
^snpplcre aJiquatenus licebit ex lacobillo de Scriptoribus Umbriae, et Marinio hist. arcii. pont. circa linem; verumtamen
Allatii vitam sic decurtatam me liabuisse, magnopere doleo, nisi fortc alicubi continuatio cius iatet, nondum milii com-
perta. Prosequcbatur cnim necessario narratio piiicherrima laborum Allatii in bibliodioca valicana ( cnius ctiam prae-
fectus fuit postrcmis vitac annis) cum operum eius historia et oensura-. qHamquam oporuni certe catalogus satis ac-
curatns apud illos auctores pro.stat, quos in praefatione laudavi. In primis tanien Allatii vitae cumnlandae profuturas puto
plurimas eiusdem et doctorum amicorum mutuas epistolas, qaas in quatuor mss. voluminibus contineri scio. A. M.
 ,

XXIX
In superiore Allatii viia mentio fuit honorifica Nicolai Alemanni, tamquam Graecorum per
iUud tempus doclissimi, qui et ipsum Allatium in athanasiano XJrbis collegio instituit. Nunc ab

Allatio conservatum comperi in propriis schedis pereriiditum Alemanni sacrum opusculum, quod
ego, efsi paulo prolixius, nolo in tenebris diutius delitescere. Habeant itaque lectores in hoc nostro

volumine trium illustrium bibliolhecae vaticanae ptaefcctorum scripta, Alemanni videlicet, AUatii,
atgue Gradii, qui me minorem in iUo spectatissimQ munere praecesserunt.

LIBELLUS AIVIVALIS
.•J^"

SIVE KALENDARIUM PUGILLARE J»^

COMMENTARIO ILLUSTRATUM A NICOLAO ALEMANNO.

iVlonumentum lioc antiqukatis pugillare buxeum appellare liceret , cum quid verius ,
quidve
aptius id appellemus, uon liqueat, quaradiu arcana nos lateant, quae in eo contineri viden-
tur. Kulius in fronte titulus, nullum nomen, insigne nullum certum apparet, ex quo vel
rudera aliquam de eo notitiam liaurire possimus. Apices illi, ac notae, quae id loqui for-

tasse videutur, mutae omniuo sunt, cum adeo sint ab usu nostro, consuetudineque remo-
tae, ut ne gentem quidem, vel populum, qui eas usurpct, facile divines. Tabellae dispar-
titae fortuito tantum vinculo
, eoque recente connexae de integro illarum numero conve-
, ,

nienti ordine aptaque distributione vebementer suspicionem movent nura integrara omnes :

perpetuamque bistoriam contineant, an singulae suam, discernere minime potes. Tmagines

ipsae, quae notior clariorque buiusce pugilfaris pars esse videntur, inelegantes obscurae
ineptaeque ita sunt, ut omnia bic in tenebris iacere, merito dicas. Quamobrem de bac tota

antiquitate notarum et imaginum, aliorum citius audire suo sententiam praestat, quam de
facile pronunciare. En illas adamussim debneatas, suis quod aiunt, coloribus expressas,

suoque in lumine collocatas, quo commodius antiquitatis studiosi eas contemplari, et quae
in iis latent aperire , vel saltem ,
quae a nobis disseruntur approbarc , et quod erit optatius

limatiori iudicio corrigere queant.

Heie inserendae erant imagines, quae tamen ad manus meas minime pervenerunt. Ceter^m
ex Alemanni quae sequitur accuratissima descriptione , satis eae propemodum cognoscuntur.

Cuivis qui hasce tabcUas oculis perlustraverit, illud primum occurrit, quod exploratis-
simum esse arbitror, monumentum hoc ad gentiles minime pertinere, sed omnibus partibus
sobde christianum esse. Cruces passim ac singulis fere in tabelbs designatae , sanctorum vi-

rorum effigies, vestes et habitus ad nostrum ritum compositi, antistitum nostrorum peda,
infulae, palba, omnia denique non temere nostra sacra rebgionesque patefaciunt. Quae licet
ita sint, non ea suut tamen, quae statim omuem eximere dubietatem possint, certoque sta-

tuere quid quaeque illarum imaginum notarumque significent, quas hoc in pugillari auctor

incidit. Fieri enim potest, ut ritus hic expressi cbristiani quidem illi sint, sed vel tempo-
rum diuturnitate aboliti , vel certis tantummodo christianorum populis consueti, vel occul-

tis et hieroglyphicis notis obducti; quae omnia, ut aliis solent, ita etiam huic antiquitatis

monumento tenebras offundant. Tribus hisce difficuitatum capitibus submotis, quid in hoc
pugillari contineatur, nullo negotio patebit, el hinc exordiar.
His in tabelhs, ut mea fert sententia, sanctorum compluriuui festa cousignantur ,
qui-

bns coU ritibus debeant praescribitur , certis mensibus ac diebus certis recensentur; quot
quisque mensis diebus constet, notis proditur latinis: dierura series arcanis uotis ahis in-
dicatur. Menses unaquaque tabella duo dcscribuntur quarum una cum interciderit duos
in ; ,

menses iuUum augustum desiderari contingit. Litteras hic deprehendere cst, quas domi-
et
nicales dicimus, aureos numeros, aDnos bissextiles, lunae soHsque con^cursus, paschatis pu-
 ;

XXX NICOLAI ALEMANNI

tandi ratioues , idque genus alia ,

quae omnia singillatim probare in me recipio , cum sin-
gulas expendere tabellas coepero. Interim si haec ita ut quidem sunt esse concedamus, aptius

veriusque nomen huic buxeo pugillari imponere licebit; nam si kalendas et fastos ac nefa-
stos dies complectitur , kalendarium pugillare dicere nemo prohibet: si annuos ac menstruales
lunae solisque motus, annos intercalares , et paschatis rationcs, annalem libellura cum Beda
par est appfellare. Alterutro vel utroque hoc siutamur vocabulo, et ea quasi faces in his
tenebris praeferamus, statim mensium series, dierum distributio ac numerus occurrent, ima-
gines quae cuique sanctorum tribuendae sint, liquido apparebit. Sed de his statim uberius.
Nunc vero nemini haec forma kalendariorum nova videatur, cura et ca, et huiuscemodi
aliae, ut apprime necessariae, ita semper fuerint maioribus consuetae. Primo quidem eccle-
siae temporc rarum fuit album kalendariorum id enim ohm implebat Christi nativitas, ie-
,

iuniorum sollemnitas, TraS^c? quae est redemptionis nostrae dies, pascha, pentecoste, para-
sceve, sabbata, dominici dies, et praeter haec alia nonnuUa
At secunda statim aetate festa.

apostolorum discipuli et qui hos audierunt, non solum exemplo et praescripto illorum aha
kalendariis festa addiderunt, sed etiam orta inter asianos et europaeos antistites de paschate
controversia , diversas eius diei statuendi tradiderunt rationes, et kalendariis inscripserunt
quae ut omnibus notae essent, et summa religione observarentur, eas modo in episcoporura
sellis, modo in breviculis, modo in anulis, modo in parietibus, modo in libris, modo in

pugillaribus describebant. Inde tot genera kalendariorum ,

quae suis nominibus liceat vo-
care sellaria , brevicularia , anularia ,
parietaria , domestica , et haec ipsa quae ad manura
sunt pugillaria.
Sellares ergo fasti sunt quos in episcoporum sellis aut cathedHs incidebant, ut vel ab-
sente sacrorum antistite , ex eius sede quicumque vellet festorum notitiara repeteret. Huius
generis fastos videmus in Hippolyti episcopi Portuensis statua sessili, utrimque graecis lit-
teris inscripta; quara peculiari commentario explicamus (1). In ea non solum Christi nati-
vitas passio , et resurrectio tamquam aliorum festorum regulae ae normae proponuntur , sed
etiaih lcctiones quas ex sacris libris pro festorum varietate olira in christianorum ecclesiis

pro ambone lectores et diaconi in audientia fidelium pronunciabant. Breviculares vero dicti
sunt festi, quod post illara de pascbate controversiam universi ecclesiarum episcopi omnem

curam diligentiamque navarunt, ut ea sollemnitas, a qua praecipuarum celebritatum ac totius

anni ritus religionesque penderent, quam certissime ab omnibus teneretur, et in breviculis
(erant hae parvae membranae, quas ob id tomos dixerunt consignata ad omnes christiani )

orbis populos mitteretur, quod publico decreto primi sanxerunt nicaenae synodi patres, eam-
que curam Alexandriae episcopis demandarunt, quod in ea urbe florentissima semper fuerit
christianorum academia , eaque gens longe optime calleret orbinm caelestium motus et ar- ,

tem numerandi. Idem summo studio curarunt autistites africani concilii cui Aurelius Augu- ,

stinus , quinquagesimo primo canone constat. Et ne prisca haec disciplina exo-

interfuit ut ex

leret, secundi braccarensis concilii patres ita iusserunt, ut superventuri ipsius anni pascha,
quo kalendarum die, vel quota luna debeat sascipi, a metropohtano episcopo intimetur;
quod ceteri episcopi vel reliquus clerus breviculo subnotantes, unusquisque in sua ecclesia,
adveniente natalis Domini die, post evangelicam lectionera populo annuncient: quod olim
sanctissime observatum videmus in iis Theophili et Cyrilli , alexandrinorum antistitura quae
adhuc extant epistohs et homiliis, quas eopTaffTtxag, festales, nuncupamus (2).

Anulares fasti sunt, quos sibi quisque in anuhs incidebat: nam post eam, quara dixi,

de paschate controversiam , complures excogitatae fuerunt a viris doctis latinis et graecis

coraputandi paschatis rationes, quemadmodum Christianus ait, qui imperatore lustino (3)

(1)Animadverte Alemanni aiteram hanc lucubrationem. A. M.

(2)Adde sis nunc etiam Atlianasium, cuius nos festales epistolas in hoc volumen inlulimus. A. M.
(3) Alemannus noster in opere de laler. pariet. p. 85, scribit aeque
Christianum vcl Christinum. Fallitur tamen,
confundens titulum x?'° *'«'•'"'•'! TOTo<yp«(fi/a, topographia christima, cum imaginario nomine Christiani vel Chri'
 .

DE KALENDARIO PCGILLARI. XXXI

floruit, Ttcicv etc. Quae enim natio, inquit, vcl ad orientem et occidentem, vel ad septenlriones
€t austrum Christi jidem stiscepit, quae certa ratione diversisque numerandi modis ante multos
annos paschalem festivitatem certo non praedicatj ita ut iuxta diversas illas computationes , el me-
ihodos omnes uhicumque terrarum uniformiter eadem die festum agant? Legimus in codice Ta-
ticano 525. hunc paschatis inveniendi modum insculptum anulo electrino, qui dum Byzantii
platea sterneretur inventus fuit: xp^ etiJevat ort iii e7ttzT,pe7v tw oxTwiSpiw pyivt ttqv i^ atk-h-
vyjs, Y.oi.1 iq exeivyis rtiq xfjtepas t:u (jxT6i(3pt£u pyivo^ ccuB^^fiv pTi^ r,fxec,«s* y.on. euf.yicrets to TiOTe

fie/Aet eaea^ui zo T^ci.aya. ev xuptaxyi. Scxto observandam esse decimam quartam diem mensis octO'

bris; ah eaque numeraridos esse cmtum octoginta duos dies; qua ratione dominicam invenies, in
quam paschatis festum incurret.

lANUARIUS. Desunt menses iulius et augustus.

13. Felicis in Pincis.
15. Mauri abbatis. SEPTEMBER.
17. Antonii abbatis. 8. Nativitas B. M.
20. Sebastiani martyris. 21. Matthaei apostoli.
22. Viucentii levitae martyris. 25. Lupi archiepiscopi lugdunensis.
25. Conversio S. PauU apostoli. 29. Dedicatio S. Michaehs.
FEBRUARILS. OCTOBER.
2. Purificatio B. Mariae virginis. 1. Remigii episcopi.
5. Agathae V. M. 9. Dionysii.
22. Cathedra S. Petri in Antiochia. 18. Lucae evangehstae.
25. Matthiae apostoh. 21. Ursulae.
MARTIUS. 28. Simonis et ludae apost.
1. Albinus episcopus andegavensis. 31. ( Quidam cum clavis.)
12. Gregorius papa. INOVEMBER.
17. Gertruda virgo. 1. Omnium sanctorum.
21. Benedictus abbas. 2. Commemoratio defunctorum.
25. Annunciatio B. M. V. 6. Leonardi confessoris.
APRILIS. . 11. Martini episcopi.
1. Hugo episcopus gratianopoUlanus. 23. Clementis PP. martyris.
.10. Quirinus mart. Translatio eius ad Nuscien- 25. Catherinae cum rota.
sem urbem supra Rhenum. 30. Andreae apostoh.
MAIUS. DECEMBER.
1. Phihppi et lacobi apostolorum. 1. ( Episcopus cum securi. )
.3. S. Crucis inventio. 4. Barbarae martyris.

9. Macarius antiochenus. 6. Nicolai episcopi.

16. Peregrinus antisidor. mart. episcopus. 8. Conceptio B. M.
20. Baudelius martyr. 1 1 Victorinus et Fuscianus.
21. Beda presbyter. 15. ( Fortasse Eusebius vercellensis ,- sed esl

lUNIUS. imago addita postea.)

1. Caprasius abbas. 21. Thoraae apostoli.
11. Barnabas apostolus. 25. Nativitalis D. N.
19. Gervasius et Protasius. 26. Stephani.
24. lohannes baptista. 27. lohannis apostoh.
29, Petrus apostolus. 28. ( Duae cruces.)

stinx auctoris, pro Tcro Cosma indicopieuste. Meque sub lustino scripsit, sed sub lustiniano circa annura 535, ut statuit
Montfauconius operis illius editor ex codice florentino, qui tamen nostrum quoque vaticanum uominat, id est 699,

quem ego ipse manu tractavi. A. M.

 ,

XXXII NICOLAI ALEMANM

PRIMAE TABELLAE FACIES CONTINEWS MENSEM lANUARIUM.

Imago prima. /

Siguum, quod in hoc kalendario primum occurrit, hieroglyphicum plane est. Orbicu-
laris circukis , corona videtur ; siquidem illud nominare hene non possumus , nisi prius quid
prae se ferat, intelligamus. Ergo kalendis ianuariis festum diem maiores egerunt, quem
modo circumcisionem Domini, modo octavam Domini ( ut est in antiquis martyrologiis , ka-
lendariis, et ordine romano ) vocaverunt. Utramque festi nomenclaturam , si animadvertamus
illod signum apposite denotat: nam in divinis litteris, cum de circumcisione sermo est,
identidem vox illa praeputium usurpatur, quod praeputare, id est praecidere suis infantibus
Hebraei iubebantur. Quare non aheno sed sacro plane symbolo et ex verbo Dei desumpto, ,

Domini designasse, merito videri potest, non secus ac

pictor in hac tabella circumcisionem
romani ordinis auctor, qui rem eamdem verbis expUcuit. Haec Christi circumcisio, inquit,
nihil aliud est nisi abscisio in carne praeputii. Quod item graeci patres innuere volunt, cum
non absolute Christi Ttt^ixoy.w circumcisionem, sed Jtara aix^Y.a secundum carnem appellare eam
consueverint , et Beda in carmine:
Quod veteres coluere patres, umhramque futuri,
Exposuit sancta Christi de virgine nati
Circumcisa caro, iam sacrat ecce kalendas.
Quemadmodum vero hi voce, sic pictor signo praeputium, quod huius est festi mysterium

expresserunt. Altera eiusdem festi denominatio, quae est octava Domini, non minus apte ea-
dera illa orbiculari figura significatur , nam cum septem tantum dierum nominibus univer-
sam temporis durationem distinguere ac numerare soleamus, octava illa temporis pars, quae
septimam diem consequitur, innomiuata prorsus abiret, nisi rursum rediret in orbem pri-
maeque partis seu diei a qua numerando orsi sumus nomen mutuaretur quare cum octava
, ,
;

dies sit, quae recurrentis temporis orbem claudit, commodo cum primis symbolo diem notat,
quem temporis circulum coronam David vocare solet; corona vero anni maior quaedam est,
quae ex brevioribus hisce octavarum corolhs connectitur. Hoc ahi patres ad ahud proposi-
tum retulerunt, Damascenus ad praesentem rem sic accommodavit: vnv zcZ /i/eXXcvrc; aXXyix.rcv
t,mv ri oydcixi; E^eixovt^ei, ev ri o Ss.(ji:oz-rig TiepterpflS-yi Xpiaroq. Interminatam. futuri saeculi vi-
tam octava illa repraesentat , in qua Christus dominus circumcisus est. Utrum vero huius festi

nomen, naturam, et titulum , orbiculo iho magis exprimere pictor voluerit, divinent alii.

Antiquitatem festi circumcisionis ex hoc loco cognoscere Isaaco Casaubono liceat ,

qui exer-
cit. 2. in Bar. cap. 9. certum esse affirmat non ante multa saecula mentionem ilhus coeptam
fieri; nam qui anie hos, ait, quingentos annos, festos anni totius dies descripserunt , circumcisionis
non meminerunt. En illam in kalendario longe ante annos quingentos descripto; hcet ex va-
ticana bibliotheca eiusdem et superioris aetatis proferre possemus beneventanum num. 4928,
longobardicum num. 5949. et aha. Ante septingentos , si quaeris, cst illud Basihi porphyro-
genneti, in quo sic habet huius diei titulus: -n avapyi^tc r^s (xyia.q T.£pnciJ.ri<; rcu y.vpicv xal
B^eov xat owrvipos -rifjStv Inacv Xpiazcv. Memoria sanctae circumcisionis domini et Dei nostri lesu
Chrisii. Ante octingentos Damascenus eiusdem festivitatis cantica, quae rpor.apict vocant, con-
cinnavit. Ante mille annos Gregorius magnus eam a maioribus praefationem acceperat , cuius
( Christi ) hodie circumcisionis diem, et nativitatis octavam celebramus. Ad quingentos annos,
quinque insuper alias aelates numeravi. Proinde antiquiores patres Leonem magnum, Pe-
trum chrysologum Maximura taurinensera lohannem chrysostomum quorum de hac festi-
, , ,

vitate sermones extant, norainare supersedeo. Quare nihil interest, si in antiquis uonnullis^
libris ritualibus quod iugenue fatetur Baronius dies kalendarura ianuariarum simphcem
,
,

prae se fert titulum octavae nativitatis nam cura aliquid pluribus vocare nominibus sole-
, :

mus, altero usurpato, tolli vel negari, alterura non recte dixeris. Graccorum ecclesia, in qua
antiquissimus est hic dies festus, altero tantum circumcisionis r.£pircij.r,; vocabulo eum uomi-
 DE KALENDARIO PDGILLARI. XXXIIT

iiare solet. Quod hisce kalendis nullum pictor ieiunii (ut infra solet) hicroglyphicum signum
appinxerit, nihil de antiquitate huius kalendarii detrahit: quamquam enim, ut est apud Am-
brosium et Augustinum, christiani oHm hac die effrenem gentilium laetitiam sua ahstinentia
condemnarent ac detestarentur , tamen longe ante Gregorii magni tempora illud ieiuniunj

suhlatum fuisse constat , cum iam gentilium illae superstitiones abohtae omnino essent ,
quod
ex ordine romano Albinus Flaccus confirmat lib. de div. off. cap. 3.
Imago secunda.
Praecipua tantummodo festa, ut supra monui , hoc in pugillari describuntur ;
quare post
diem circumcisionis pictor Epiphaniam coUocavit. Eam vero triformi seu tricorpori, ut vi-
des, magorum signo repraesentandam curavit, quoniam prisca est patrum traditio, quam
Leo magnus probat serm. 1. de Epiphania, et imaginum /antiquarum auctoritas confirmat,
tres fuisse magos, qui ad Christum infantem adorandum perrexerint, quidquid Lulherus bla-

teret, et Casaubonus exerc. 2. in Baron. 'Cap. 10. Eorumdem capitibus coronam insigne re-
gum pictor imposuit, quod illos dynasta;» sive regulos nostri maiores crediderint. Illud ex
hac, vel etiam antiquioribus , Casaubono demonstrare non hcet, Persae ne an Arabes illi

magi fuerint. Chrysostomo potius assentiri se Casaubonus dicit, qui sine ulla dubitatione
Lucae verba interpretatur de magis Persarum; quam lustino et Epiphanio, et nonnullis ahis^
qui illos ex Arabia deducunt. At non vidit Casaubonus, etiam Chaldaeos a Chrysostomo
Persarum nomine compellari in comm. ad psalmum IV. et in act. apost. cap. 7. Chaldaei
vero magi cum ab aliis patribus, et a Maximo taurinensi, Chrysostomi aequah, serm, 1. de
Epiphania , Neque vero patres discrepare inter se dicat qui noverit Persas ab
vocati sunt. ,

illis nuncupari eos onmes populos, qui Persarum imperio parerent, vel tandem aliquando
paruerint. Nam accolas Abrahae , cum Geraris habitaret , Persas appellat Chrysostomus locis
citatis, qui multa post saecula in Persarum ditionem devenerunt. Procopins, Agathias, Eva-
grius, lohannes epiphaneus, qui Persarum bella descripserunt , eos modo suo, modo Me-
dorum nomine recensent. Theophylactus Simocatta eosdem etiam Babylonios, Parthos, et As-
syrios nuncupat. Quid ergo mirum Casaubono videtur magos, qui vere Chaldaei fuerunt, hac
ratione Persas, Chaldaeos, Arabes, vocitatos a patribus fuisse? Veterem ecclesiam anniver-
sario cultu celebrasse diem adventus magorum, affirmat Baronius. At si prima ecclesiae na-
scentis tempora respiciamus, sollemnitatis huius nullura ait Casaubonus vestigium inveniri,
atque Baronium pertinaciter urget, ut primum eius instituti festi tempus aperiat. Epiphanio-
rum antiquitatem norunt, qui patrum de ea soUemnitate sermones legerunt. Hic eos patres
intelligo qui Constantini tempore floruerunt. Ante id lemporis si quacras ahos, extat de
Theophaniis oratio Gregorii thaumaturgi, qui secunda ecclesiae claruit aetate. De prima si

urgeas , est Clemens romanus , vel quisquis ille fuit apostolorum discipulus ,
qui constitutio-
nes apostolicas edidit. Earum pars in vaticana bibhotheca titulum praefert Hippolyti, Poly-
carpi aequaUs, qui Ub. 5. cap. 12. sic ait: -caq Top£f.a; twv lcpxoM cpy^ctdcyeTe, adelr^c]., y.ai

xspoiTfiV ye r/iv ysveS-Xuv, ^irig up^v ecjaeXcKT^w el/a^Jt t3£ut3Tr) t:u kyia.vrcv [xrrjcg' y.e^' rrj r,

eTTtcpavjoc ufMV eaTw riy.ioirotzn., xaS'" yiv o liv^jicg ava^et^iv nuiv tyi; cW.eiaq B^tornzcc, ir.cinaaro'

ytveaS-o) dt xat auf/i ezT/) rcv 3exaTcu p.T;V5?. Dies festos observate, fratres; et primo qiddeni diem
natalitiurh, qui celehretur vigesima quinta noni mensis. Post quam diem, summo sit apud vos in
honore dies Epiphaniae , in qua Dominus suae nobis divinitutis ostensioncm fecit. Haec porro aga-
tur die septima mensis decimi. Scriptor sane ahtiquissimus est, qui sic menses distribuit, cuius
distributionis usum in proximorum saeculorum ecclesia prorsus obsolevisse videmus. Deni-
que pictor magorum tantummodo adventum sexta ianuarii die proposuit; ex quo primo hoc
pugillaris loco lieet colligere, romanos ritus hoc contineri kalendario, non graecos, cum hac
die Christibaptismum magorum vero adorationem vigesima quinta decembris Graeci cele-
, ,

brent. Verum Graeci Latinique festum, quod pro suo quisque ritu hac die agunt, uno eo-
demque vocabulo eTrtcpaveja Epiphania, sive Epiphaniam vocant. Usum eius vocabuli in utra-
que ecclesia repraehendit Casaubonus, contenditque Christi dumtaxat natali eam vocem qua^
 :,

•XXXIV NICOLAI ALEMANM

^rare. QuoDiara vero sancli patres modo natalitium Chrisli diem , modo duas illas eiusdem
manifestationesEpiphaniorum vocabulo notarunt, tesfimonia quae a^ primam illam nomen-
«laturam faciunt, studiose aggerat; quae posteriorem comprobare poterant, callide dissi-
mulat. Quod si patribus et Epiphaniam hanc celebritatem vocare libuit , et nos
Theophaniam
ah iis ita sumus edocti, novus iste nomenclator haec nos vocabula dedocere se posse putat?
Eam nominum traditionem retinere deberemas , etiam si rei nomen nihil omnino responde-
ret; nunc vero quomodo respondeat, nos patres docent, Hieronymus, Chrysostomus
ipsi

Isidorus, quos etiam Casaubonus Clemens, sive Hippolytus, in constitutionibus loco

\'idit,

sapra citato diem nativitatis Christi vocat yzveBhcv. Hanc vero de qua loquimur eTttcpavtcv,
atque rationem subdit va-S"* "flv o zupos iop7y ava^ec^iv zriq cutiocg Beornrog l-nci-rKjarc , in qna
suae nobis divinitatis ostensiomm fecit, Ergo patres duas festivitates uno vocabulo denotarunt,
quod in utraque multipliciter Christi facta manifestatio sit. Graeci, quod hac die sollemnem
baptismi diem agunt, eam ideo cpwra nuncupaverunt ; nara cpwrtCea^at illuminari est, scih-
cet baptizari. .

Imago teriHa.

Licet in hac imagine nuUa insignis sit nota ,

qua discerni ab ahis queat , illara tamen
S, Fehcis nolani presbyt^ri esse nemo dubitare potest, qui noverit in vetustis kalendariis,
in sacramentaU S. Gregorii, in pervctusto lectionario romauo cod. vat 5729. ab Epiphanio-
rum sollemnitate statira occurrere sanctura FeUcom in Pincis. Nam S. Hilarium pictaviensera
cuius festura in eundera hunc diem incidit, infulatum ut alios hic solet episcopos pictor
dedisset. Accedit quod S. Hilarii episcopi festam apud maiores, neque ita ut Felicis natalis
«elebre fuit neque ita vetus. Inde ab aetate S. Paulini nolani praesulis tanta frequentia
S. Fehcis sollemnitas actitabatur, ut tota fere Halia Nolam conflueret, et stipatam multis
unam iuvat urbihus urbem. - Cernere, totque uno compulsa examina voto. Populos autem Italiae

eo properantes nominatim recenset Paulinus in natal. III. S. Felicis. Romae, ut Baronius

refert, idem feslum S. Damasus carminibus, sanctus vero Gregorius homiliis ad populum
celebravit. Quamobrera S. Fehcis raemoria ita Romae percrebuit, ut pecuharis quidara ro-
mancrura martyrum hic visiis sit: qnare in martyrologio longobardico cod. vat. 5949. post
nolani Felicis meraoriara, ita legitur: Romae natalis sancti Felicis in Pincis. Et in kalendario
bene^entano num. 4928. sancti Felicis presbyteri et martyris, et sancti Felicis in Pincis, quasi

duo hac die Felices colerentur: sed uiendum est, nam Pincae
Nolam, ubi locus est prope
sancti Felicis presbyteri Bene habet vetus rom. martyrologium
nolani ecclesia sita est.
ISolae Felicis presbijteri in Pincis sepulti. Et Ado viennensis sepultusque est iuxta urbem No- :

lam in loco qui dicitur Pincis. In reliquis omnibus martyrologiis sancti Felicis festum nota-
tura habetur die decima quarta ianuarii; in hoc autem pugillari decima tertia, qua dies Epi-
phaniorum octava peragitur. Vel lapsus incisoris est, vel ita illorHm ferebat mos, quibus
in usu hoc pugillare fuit.
Imago quarta.
Neque hunc sciremus quis esset, nisi pilus ille, sive fiosculus, qui e caraelaucio surgit,
monachum proderet. Ita reliquos solet monachos huius incisor pugillaris notare; sic statim
S. Antonium, et infra S. Benedictum monachorum patres. Verum hac eadem die, quae ia-

nuarii quinta decima est, tres habent antiqua martyrologia eiusdem instituti viros sanctos,

Paulum, qui primuseremi cultor appellatur; Macarium S. Antonii discipulum; et Maurum

S. Benedicti aluranura, vita et miracuhs illostres. Ex his,quinam potissimum hic descriptus
sit, haud difficile est coniicere; cum de duobus illis Thebaidos.et Aegypti soUtudinum cul-
tamen extet in kalendariis,
toribus, licet in romanis martyrologiis aliqua mentio sit, nulla
utpote quorum minime celebraretur. Mauri vero memoria in fastis bene-
festura in Italia
ventanae ac nonnullarum Itahae ecclesiarura reperitur in kalendariis autem Gallorum pas-
, :

sim habetur; quamquara Vesontii hac die S. lohauucra Calybitam venerantur, qui sub Theo-
dosio floruit.
 DE KALENDABIO PUGILLARI. XXXV
Imago quinta.
El hunc esse monachum floccus in vertice, de quo modo dixi, palani ostendit. Dies
decima septima ianuarii, ad quam imaguncula pertinet, S. Antonium esse oranino declarat.
Accedit insigue in altera manu, quam flammulam esse coniicio: in tam ohscura pingendi
arte elucere, discernique ea vix potest. Si flamma est, S. Antonii insigne antiquius hoc esse
\ide8, quara quidam existimant. De quo tamen nihil vetustius occurrit, quam quod S. Tho-
mas aquinas in 4. dist. 49. exposuit.
Imago sexta.

Nulla notior imago est, quam S. Sebastiani martyris, cum is iaculis confossus pingitur.
Aliam ex musivo eiusdem effigiem vidimus in titulo Eudociae militari. Ut haec habitu ornata,
in illa utpote coloratis tessellis concinnata clarius apparet. Aetas martyris gravior atque
provectior, secus quam a pictoribus hodie depingi solet. In vetere martyrologio romano de
eo sic legitur: Sebastiani in vestigiis apostolorum sepulti, hoc est ad catacumbas; nam ibi tum
Petri Paulique corpora condita erant.
Imago seplima.
Vigesima secunda die ianuarii, in romano kalendario notatum habetur festum sancto-
rum Anastasii monachi et Vincentii levitae. Heic illorum alter tantum proponitur ; isque
,

Vincentius esse credendus est, cuius in ecclesia latina praecipua semper extitit memoria,
eiusque unius agebatur inter raissarum soUemnia, ut videre est in duobus antiquissimis mis-
salibus vat. mss. n. 3548, et n. 4772. Quae hodie regio (inquit Augustinus serm. 22. de di-
versis) quaeve provincia, quousque christianorum noinen extenditur, non gaudet celebrare nata-'
lem Vincentii diaconi?
Imago octava.
Ex apostolorum ordine hic est; nam quotquot hoc in pugillari apostolos pictor deli-
neavit, iispetasum illum quem vides, capitibus imposuit. Hoc fortasse iudicio investigare
licebit, cuius nationis hoc pugillare sit, nam Graecos et Romanos nusquam petasatos apo-
stolos , sed nudo capite pinxisse , iis qui antiquas imagines observarunt , notissimum est.

Exertum e pallio brachium , volumen in dextra , sapientum est et doctorum insigne. Doctor
autem gentium Paulus apostolus hoc denotatur signo , cuius hac die ,
quae est vigesima quinta
ianuarii, convereio celebratur.

ALTERA TABELLAE I. FAGIES COHTIIfET MEIiSEM FEBRUAJ^IUM.

Imago prima.
Secunda die februarii purificatio beatae Mariae celebratur. Quod quidem festum bifor-
mi hac effigie pictor expressit, nam singulas beatae Mariae fcstivitates eodem signo infra
notavit. Dexterior ille, sponsus est losephus sinisterior, sponsa Maria. Soliemnem proces-
sionem, quae eodem purificationis die agitur, candela denotat, quae admodum funalis ad-
picta est. In ea processione Gregorius magnus duas antiphonas
Graecorum modulationibus
e
desumptas cani iussit, quae in eiusdem antiphonario nonnihil tamen depravatae leguntur.
Earum altera ,
quae incipit ave gratia plena, quod Romae caneretur in limine templi S. Ma-
riae maioris , ad quam ordine ducto clerus populusque pergebat , ideo ab aliis praetermissa
est , et a missaUbus omnino sublata ; idque ordo romanus innuit. Secundum Romanos autem
cum appropinquaverint atrio S. Mariae, faciendae sunt litaniae, quarum illud quod modo .

dixi erat exordium , ave gratia plena. Altera vero , cuius initium est , adoma thalamum tuum
Sion, hodieque canitur, tantaque olim religione, et gestientis populi concentu in hac pro-
cessione pronunciabatur, ut Beda sive Wandelbertus (qui anno 839. claruit) in ephemeride
inde secundae diei februarii indicium petat. Quartum nonarum templo illatus dicat agnus, - qm
lusirante Deo in unum plebs credula templum - mente pia locat acceptum strenitque tribunal. Nam
locat stemitque tribunal, ad illud alludit: adorna ihalamum tuum Sion.
 ,

XXXVI NICOLAl ALEMANNI

-^
ImagQ secunda.
Mnliebris est hic habitus. Imago S. Agatham virginem, et martyrem refert, cuius fe-
stum celebrare est nonis februarii ,
quas et in martyrologiis et hic notatas vides.

Irnago tertia.
Hic non efligicm nam loci angustia prohibuit, sed lusignia dentem scihcet molarem
,

pictor apposuit, ut S. ApoUoniam raartyrem indicaret. Apposuit autem non priraus huius
pugillaris incisor sed manus recentior quae nec incidendi raoduni imitata Tidetur nec in-
,
, ,

cisUrae cinnabarim vel minium vel rubricam adhibuit.

Imago qiiarta.
'

Sanctus Valeatinus hic est presbyter et martyr , cuius in antiquissimis cum romanis tum
gallicanis kalendariis hac decima quarta die februarii habetur meraoria. Signura quod ad
ilaevam imminet, neque discerni facile potest, neque \ideri an ad Valentinum pertineat.
Imago quinta.
Hic qui petasum in capite gerit , ut supra monui , apostolus omnino est : ex ea vero
quam dextra praefert clavem, Petrum apostolum principem agnoscimus, cuius hac vigesima
secunda die cathedrae festum agitur. Clavis syrabolum est caelestis auctoritatis ,
quam om-
nibus quidem apostoUs impartitus est Christus, in Petro autem tamquam omnium facile prin-

cipe ,
quia peculiari hoc nomine potestas ea resedit , hac de causa uni Petro clavem in dex-
tera nostri maiores.pouere consueverunt. Hoc pugillare docet multis ante nostram aetatera
annorura centuriis id Petro insigne fuisse. Idem docent infinitae musivo et coloribus expres-

sae veteres imagines. Tuni in cod. vat. 699, et Ticini in antiquissimo opere verraiculato,
Eavennae in ccclesia sancti Vitahs, Romae in templo sancti Theodori, in basihcae vaticanae
signo acneo, in numismate sancti Leonis magni quod Baronius in lucem protuht, ex quibus
huiusce consuetudinis constans mille ac trecentorum annorum antiquitas colhgitur. Haec ipsa
cathedrae festivitas pecuharem illam Petri dignitatem ostendit; neque enim alterius cuius-
quam apostolorum cathedram celebravit antiquitas, cum illorum sit proprium sibi locum eh- .

gere, quo potissimum domicihum sedemque figanl, qui nationis gentis popuhque ahcuius
principes sunt, quod fuse probapius hbro de ecclesiastica loci praerogativa secundo (1). Post
editam Pauh IV. sanctionem, duas Petri cathedras celebraraus; antiqui unara , hanc scilicet

quam hoc in pugillari notatam videmus. Nam deciraa quarta ianuarii nuUa Petri cathedra
ponitur, neque in hoc kalendario, neque in ordine romano, neque in sacramentah vel an-
tiphonario sancti Gregorii magni, neque in breviario beneventano, neque in antiquo codice
vaticano 4772. , ac (ut uno verbo dicam) in nullo penitus manu descripto kalendario (sunt
autera eiusmodi quam plurimi in vaticana bibhotheca ) immo neque in impressis aute illud

Pauli IV. decretum , in quibus taraen omnibus haec habetur vigesima secunda februarii die
consignata. Quae tamen cur in onmium antiquissimis missali et lectionario romano non extet,

dicam infra cura de festo sancti Matthiae disseram. Legi vaticanum orationale tempore Con-
I stantini monomonachi , id est ante hos quingentos sexaginta annos calamo exaratum in quo ,

ex antiquis primo duas Petri distinctas vidi cathedras iis videlicetnominibus, quibus eas
hodie celebramus; quod ut factum sit, satis non video ;
praesertim cum ex iis, quos nu-
meravi manuscriptis hbris, in quibus unica nominatur cathedra, duo palam diserteque et
cubitalibus, ut aiunt, litteris roraanam cathedrara notatam habeant hac die februarii vige-
sima secunda , nempe sacramentale Gregorii raagni hoc titulo : VIII. kal. martii cathedra sancti
Petri in Roma. Et vaticanus codex 4772, in quibus oratio conceptis verbis sic habet. Omni-
potens sempiterne Dens qui ineffabili sacramento apostoli tui Petri principatum, in romani nominis
arce posuisti, praesta ut quod in orbe terrarum eius praedicatione inchoavit, christianae devotionis
sequatur universitas. Ex hac sancti Gregorii magni oratione et praefatione rautuati sunt, qui
Petri cathedram romanam mense ianuario celebrare coeperunt ut ex missali sub Constan- ,

(1) Adnolemus terliuin lioc Alemanni nostri opus.

 ,

DE KALENDARIO PDGILLARI. XXXVII

trao moiiomaclio descripto patct. Omnium antiquissimus ,
qui duas Petri cathedras distin-
lerit, et hanc vocarit antiocbenara, illara \ero, quae raense ianuario celebratur, romanam
dixerit, Beda fuit, ex quo posteri omnes acceperunt. Sed beic baud magnum babere mo-
mentum videtur; prirao quia in Bedae martyrologio multa a posteris (ut fit) addita sunt,
ut Molanus et abi senserunt. Deinde quia saiictus Gregorius papa, Beda longe antiquior,
unam Petri catbedrara celebrat eamque romanam, et bac ipsa februarii 22. die. Ubi nemo
depravatum eius officii titulum dicat, qui eiusdem officii preces legat. Praeterea quis audeat
romanos pontifices tantae incuriae accusare, ut quam in Urbe fixerit Petrus catbedram adeo
neglexerint, una quam agnoscunt ac celebrant, ea antiocbena sit? Denique buius antio-
si

cbenae cedo priscam aliquam memoriam apud Antiocbenos \el orientales iu occidente baec :

tantum agitur, ac Bomae. Bene igitur est si Eomani ita postbabuerunt domesticam, externam
fero, quam ne exteri quidera colunt, ita excoluerunt? Haec a rae dicta ea raodestia sint,
qua suraraorura pontificum decreta, et ecclesiae consuetudines venerari soleo ac debeo (1).

Imago sexta.
Festura, quod uno durataxat interiecto die catbedram sancti Petri consequitur, est san-

cti Mattbiae apostoli, quera ad huius pictoris, vel suae gentis consuetudinera petasatum vi-
des , ac praeterea aiaupscpcpsv , uti nullura ex apostobs alium hic observare licet. Pridie bu-
iusce festi nullam cernis ieiunii indictionera ,
quod in eiusraodi pugillaribus kalendariis cu-
riose in primis observandum est , cum nonnisi ad fastos , nefastos , et ieiuniorum dies uotan-

dos eorura usus esset. Neque vero eura antiquarii lapsura esse credas; nara nullo in kalen-
dario , nullove in raartyrologio , siquidera de antiquis agitur , Matthiae apostoli pervigilium
reperias, non non in vetustissimis vaticanis codicibus, non de-
in sacraraentali gregoriano,

uique in veteri romauo martyrologio nec apud Usuardura vel Adonem. Micrologus tantum
,

cap. 47. Mattbiae vigibam nominat, et Beda indicat in martyrologio. Verum vigiliae noraine,
duo apud cbristianos significari, nerao nescit, ieiunium scilicet et uocturnas excubationes.
Has Beda et Micrologus innuunt ad illud vero denotandura rebqui omnes nihil vigibae voce
;

opus esse existimarunt quod ieiuniura vulgo passira observaretur nam si in antiquo kalen-
,
;

dario decera illos dies esse sinaraus, quos in gregoriana sustuUmus eraendatione, iara pla-

nura est quadragesiraae ieiuniura ante Matlhiae apostoU pervigibura obra inchoatum fuisse:
quare quod agebatur ieiuniura quadragesimale pubbcum, privato eius festi nomine rursus
iteratoque indicere, opus non erat, In vetustis kaleudariis iudictio ieiunii quadragesiraabs
ita notata habebatur : VIII. idus februarii init. XL. Hac quidera ratione in codice vaticano
3806. in codice vero 3101. hoc raodo: VII. idus fehruarii primus term. XL. Beda autera in
epberaeride: a septimo idus fehruarii ubicumque secunda luna-^evenerit, in proxima dominica die
post eam habes quadragesimam. Priraus porro bic quadragesiraae ac solleranium ieiuniorum
terminus quindecira ferrae totos dies pervigiliura sancti Mattbiae apostob antecedit. Non hoc
quidera sed illud abquam raovere adrairationem potest, quod in raissab et lectionab roraano,
neque pervigibi, neque festi sancti Matthiae apostoU ullura apparet vestigiura. Hos vero
duos praesertira nomino vaticanos codices, quod in iis non solum primae antiquitatis ritus
ac rebgiones contineantur , sed etiara raanus ipsa bbrarii octingentorura annorum aetatem
exaequet. Verum mirum non sit; ubi enim soUemni quadragesimae ieiunio, eiusque celebri-
tatibus officiisque obm operara raaiores dabant , abi a festis teraperabant , abi in abud tera-

pus transferebant ,
pro suae quisque ecclesiae consuetudine. Nara obra priraus quadragesiraae
terrainus VIII. idus februarii; ultiraus vero idibus fuit. Ea de causa in vetustissirais missali
et lectionaU romanis , sancti Petri catbedra quae vigesima secunda die februarii celebratur

non extat; et sancti Gregorii raagni soUeranitas, ut scribit Bodulphus de obser. can. cap. 16,
iu diera qua idera pontifex ordinatus fuerat reiiciebatur : queraadraodura ad aliara opportu-
nilatem reiectum vides in kaleudario ambrosiano hoc ipsum sancti Matthiae festum, et ca-

(1) De festo cathedrae romanae S. Petri extat editus Romae aetate nostra tractatus copiosus posthumus, italica
IJngua scriplus, Benedicti XIV. PP. ,
quera utiliter sacri philologi legcnt. A. M.
 ,,

XXX VIII NICOLAI ALEMANNI

thedrae sollemnitatem , et quotquot occurrunt ab idibus februarii usque ad idus aprilis. Iii

inissali autem vaticano ras. \etustissimo sancti Matthiae sollemnitatem translatam observa-
vimus in II. nonas niaii, ubi et sancti lohannis evangelistae memoria extat, cum scilicet in

ferventis olei dolium illc immissus est ante portam latinam:

PRIMA SECUNDAE TABELLAE PARS CONTINET MENSEM MARTIUM.

Imago prima.
Kalendis martii nuUum in romano kalendario festum occurrit, in his tamen tabulis ka-
lendae episcopi nomine celebrantur , nam infulatum caput , fastigium phrygium seu lorum
incurvus in dextra bacillus ,
quem pastoralem appellare soleraus , episcopum indicant. Quis
ille sit, haud difficile est coniectare, nam praeter martyrologia duo kalendaria va-
prisca,
ticana n. 3101, et n. 4756, et antiquum breviarium monasticum, Albini episcopi et con-
fessoris festum consignatum habent: orationale vero raanu descriptum n. 4772. preces eodem
festo die inter missarum sollemnia raore raaiorura recitari soUtas continet Breviariuni ver-

cellense, trecense, vesontianum, aptense, Gallorum denique omnia, in kalendario etiam ro-
mano quod Genebrardus edidit, hic Albinus iisdera kalendis recensetur; sed perperam eius
aetatem ad Caroli raagni terapora refert Genebrardus , nam alius ille ; hic est Albinus ande-
gavensiura antistes, ut Beda et alii in martyrologiis affirmant, cuius meminit Gregorius tu-
ronensis cap. 96. de glor. confess., et Fortunatus, ut idem affirmat, res gestas conscripsit.
Plura de eodem vide apud Baronium.
Imago secunda.
Hic etiam est ex ordine praesulum , sed geminae crucis vexillum in dextra , ut in eo-
dem antistitum gradu principem aliquem , hoc est certum roraanum pontifi.cem intelligaraus
admonet: nam pontifices joraani pastorali non innituntur baculo, ut alibi dixisse me, et eius
rei causara attulisse meraini. Porro Gregorii magni sanctissimi viri haec est effigies cuius fe-

stum duodecima hac die raartii notatur, licet olim cum tempore quadragesimae sanctorum
natalitia rainime celebrarentur , translata haec fuerit Gregorii soUemnitas in ordinationis eius-
dem anniversarium diem, ut supra ex Radulpho notavi.
Imago tertia.

iVeque hac decima septima die martii festum Romani ullura agunt, ex quo loco et ex
kalendis huiusce raensis eUci posse praefatus sum , cuius gentis hoc sit kalendariura , et qui-
bus maxime populie fuerit in usu iis scihcet, apud quos in veneratione sunt Albinus ande-
gavensis, et haec modo pictor proponit virginem. £a vero Gertrudis est femina,
quam nobis
ob vitae sanctimoniam summo in honore a Gallis, Germanis, Belgis, finitiraisque gentibus
habita. Eodem die consignatum Gertrudis virginis nomen habent vaticana kalendaria manu
descripta n. 3101, et n. 3806, et Genebrardi kalendarium roraanura, et Bedae sive Wan-
delberti epheraeris.
Bis octona tuo Patrici nomine pollet.
Hac quoque Gertrudae redduntur vota heatae.
Praeterea rausculus ille, quera levorsum huic imagini adpictum vides, Gertrudem virginem
prodit: nam quae gentes eius virginis beneficio segetes frugesque depascentes raures ex agris
suis depelU saepenuraero viderint, accepti beneficn raonuraentura easdem illas mustelas esse
volueruut. Yide lohannera Molanura de hist. imag. imag. lib. 3. cap. \ U
Imago quarta.
Benedictus abbas hic est, die vigesima prima martii notatus. Hunc pictor, ut vides,
dupUciter insignivit eminente flocco in vertice, ut reUquos solet raonachorum patres, et

aspergiUo (1) in dextera. Ex eo autem quod ad benedicendum utimur instrumento, Benedi-

V (1) Fallitur, ut suspicor, Alemannus; etenim ligneum potius cnj^avTrjgjov intelligendum videtur; prout aliae inia-
gines docent^ et etiaiA in Cryptoferratae monasterio, sancti abbatis imago laeva tenet lib^i regulam, altera
quidem
o-Tj/x«vT7jftov ob horas officiorum regulae indicendas. De hoc ligneo instrnmento confer constitutiones Studitarum «
 ,: ;

DE KALENDARIO PUGILLARI. XXXIX

ctum sacerdotali ordine initiatum alii fortasse colligent, quibus ad id graviora non suppe-
tunt argumenta, levissima enim sunt quae ad lianc rem a viris doctis in medium afferuntur.
Locus ille concilii romani, quem primi observavimus , tam illustris est, ut ei contra nihil
<lici possit. Bonifacius II. sancti Benedicti aequalis illud concilium Bomae coegit: interfue-
runt episcopi, presbyteri, diaconi. Horum omnium nomina initio statim cuiusque sessionis.
pro ecclesiasticorum ordinum gradu rite recensentur: Benedictus presbyteris connumeratur
nec simplici nudoque ut alii sacerdotes nomine describitur, sed instituti monastici indicio,
ut monachus miuime illis quidem monachis distingueretur: Benedi-
ipse a reliquis presbytcris
ctus servus Dei. Hac nomenclatura monachos olim designatos, tam clarum est ut probare
opus non sit. Ille locus modo sit satis: Sixtus episcopus congregavit preshijteros urbis HomaCj
•et clenwi, nec non et monasteria servorum Dei ( in conciUo Sixti III. ) In ahis antiquis tabuHs
Benedictus dextera scuticam (I) gerit, quasi virgulam censoriam, cum ipse monasticae sit
'
censor disciplinae, unde disciplina dicta a monachis fuit ipsa scutica.
Imago quinta.

Tribus hisce imaginibus unicam nobis

soUemuitatem repraesentat qua incarnati
incisor ,

yerbi mysterium die vigesima quinta martii veneramur. JNam more suo Mariae virginis festa
duobus illis, monui sponsi sponsaeque signis exhibct, Tertio loco Gabrielem archangelum
ut
coUocavit, quem hominumritu vides indutum, sed ahs hinc inde ab humeris extantibus, ad

quem Gabrielis habitum alludit Chrysostomus orat. 3. de incompr. Dei natura: c Ta^cvnk
Tktxou.ivcq ypa^erat, cux ttsti^-n vsrtpix iitpi rcv ayyilcv, alX Iva pa^ris wg tz rwv v^-fiXcr ipct^v

;^&)piwv T.pog rtiv av5pw7U vyiv a(fr/.zai (^vgiv. Gabriel volans depingitur, non quia alatus sit ange-
lusj sed nt intelligas e siipernis partibus ad homines eum descendisse. Duae lineoiae, quae ab
extremis imaginibus in unam earademque notam utrimque incidunt, ad diem pcrtinere fe-
stum tres eas imagines denotat. Quoniam vero Christus dominus, Augustino teste lib. 4. de
Trinit. cap. maioribus traditum, suscipiens ecclesiae custodit auctoritas, octavo
5.' sicut a

kalendas apriUs conceptus creditur, quo et passus; ideo in vetustis kalendariis hoc de quo
agimus festum ita notatum habetur: Annunciat, concept. et passio Domini, cod. vat. 3806. et
Beda sive Wandelbertus in ephemeride.
Angelus octava i^enturum, nunciat agnum,
Agnus et ipse cruce mimdi pro morte levatur.

Quamobrem in eodem kalendario vaticano postridie consignatur resurrectio domini nostri

lesu Christi, ubi illarum ordo festivitatum describitur, non tempus praefigitur celebritatis
nuraquam enim fixum maioribus pascha fuit, ut inde perperam quidam sunt arbitrati. Ad
quam numeri ratiouem iu veteribus kalendariis tertio nonas maias notatur asceusio DoQiini
idibus vero pentecoste.

ALTERA SECUKDAE TABELLAE FACIES CONTIIVET MENSEM APRILEM.

Imago prima.
In vetustis romanis kalendariis nullius ponitur sancti festus dies kalendis aprilis. Beda
io ephemeride Quintianum habet, Wandelberlus in kalendario raetrico Agapem et Chioniam
virgines ; sed nihil cura illis haec imago ,
quae antistitem repraesentat. Belgicum kalendarium
a lohannCsMolano editum, et quod Gilbertus Genebrardus romanum (haud scio quam bene)
nuncupat , kalendis aprihs proponunt sanctum Ugonem episcopum gratianopohtanum quem ,

Innocentius II. ante quingeutos annos retulit iuter sanctos. In martyrologiis recensetur
hac die Veuantius episcopus et martyr, cuius in baptisterio constantiniano meraoria extat.
Nisi maluraus hunc esse Walericum abbatem, sancti Columbani discipulum, qui ante mille

nobis in quinto voiuinine editas. Eiusmodi ligneo cr fnj-a.i>t'n^iu ex crepitantibus tal)eilis constante, adhuc utuntur etiam
,

apud nos Fratrum monasteria aliquot, nominatim Capnccinorum , A. M.

(l) Fortasse idem est cr,ixoivri^iov perperam intellectum. Ceteroqni obstare videtur, quod quibusdam in nummis

nieuiiai me videre S. Ambrosium episcopum raedioianensem scuticani gerere. A. M.

 ,

XL NICOLAI ALEMANNI

annofl floruit, eiusque nomen in antiquo kalendario manu exarato legitur, cod. vat. 4757,
Vestis haec vero , et infulae y et baculus abbatem non dedecent. Id tamen non probo ; illud
enim pallium, quod ab humero dependet, ampliorem quam abbatis dignitatem ostendit.
Imago secunda.
Hic habitus quemadmodum supra semer atque iterum vidimus monachum , seu rehgiosi
instituti quempiam prae se fert. Sed hac die kalendaria quidem neminem eius vitae virum
proferunt; martyrologia vero Zosimum habent anachoretam, qui funus sanctae Mariae ae-
gyptiacae curavit. Si hoc pugillare belgicum est, Zosimum ab iis coli non est incredibile,
cum et Mariae aegyptiacae paenitentis festum celebre apud illos sit secunda huiusce mensis die.
Imago iertia.

Quem hac imagine intelhgere potissimum debeamus, milii quidem compertum non est.

In martyrologiis permulti hac undecima die aprihs sancti recitantur, quibus hic locus con-
venire posse videatur; Antipas, cuius in apocalypsi meminit sanctus lohannes, Eustorgius
presbyter; Isaac monachus de quo sanctus Gregorius in dialogis; et Barsanuphius anacho-
reta. Sed in kalendariis unum invenio Zenonem martyrem, cod. vat. 3806, cui haec aptari
effigies queat.

Imago quarta.
Tria illa superiora signa ,
quanto visa sint obscuriora , tanto clarius hoc est , omnibus-
que notius: nam equestris imago et vigesima tertia dies apriUs sanctum Georgium marty-
rem in memoriam revocant.
Imago quinta.

Una eademque hac die, quae est vigesima quinta aprilis, tria proponuntur signa, imago
habitu apostolico, crucis vexillum, et pisciculus. Triplici huic symbolo lucem affert titulus
eidem diei in belgico kalendario appositus Marci evangelistae, abstinentia a caraibus, et
usque ad prandium ieiunium propter litaniam. Scihcet imago, Marcum evangelistam et apo-
stoluni; piscis, abstinentiam ; crux litaniam significat: crux enim stationalis in processioni-
bus praeferebatur. In hanc diem convenit litania, quae a veteribus maior est appellata; a
Beda in ephemeride, et a Micrologo cap. 57. romana dicitur, et in martyrologio ei statione
romana ab eodem indigitatur litania maior ad sanctum Petrum. Quare Romanorum propriam
hanc fuisse litaniam non dubito ,
quam deinde reliquus in occidente christianus populus fre-
quentarit. Maiorem dictam fuisse nonnuIU existimarunt , quod a magno Gregorio sit insti-
tuta; id vero si ita est, a posteris inditum illud esse vocabulum dicant necesse est, ne mo-
destiam sanctissimi viri laedere videantur, quandoquidem Gregorius ipse maiorem hanc li-

taniam non solum in sacramentali , sed etiam registri libro 2. nominavit. Non bene alii se-
ptiformem sive septenam ab hac maiore litania distinguunt, quos ille, quem in antiquo
missali legimus versiculus arguit : septenis maior mundo litania claret. Maior enim ideo voca-
tur, quia septena est. Siquidem maior, hoc est uberior pleniorque, Ule precandi ritus est,
apud christianos ,
qui septemgeminus est. A patribus Uli statuti sunt gradus orationum sim-
plex , trinus ,
quintus , septenus , omnes impares , hic omnium maximus. Quare maior ea lita-

nia iure vocatur, quae septena est, id est, quae vel septem orandi modulos complectitur
vel septies in principio eam vocem kyrie eleison ingeminat, vel septena ex quocumquo cae-
litum ordine sanctorum aomina invocat; quemadmodum quinque vel tria tantum, quinta
vel terna litania sanctorum nomina continebat ut antiquus ritualis liber vaticanus prae- , . . .

scribit. Addidit Gregorius magnus ad has omnes septenarii rationes suam, illas pecuUares

scilicet stationum septem totidemque ordinum personarum quae in maioribus litaniis con-
,

venienti distributione procedere iubebantur, cleri, monachorum, moniaUum, puerorum ac

puellarum , laicorum , viduarum , coniugatarum muUerum. Quorum ordinum tres primi ec-

clesiastici, ultimi tres mere saeculares, medius vero inter utrosque consistebat, isque pu&-
rorura ac puellarum erat monasteriis et ecclesiis ad peculiarem quandam educationem obla-
torum, Nam reliquos extra hunc ordinem pueros puellasque famiUarum processisse, dubium
 ,

DE KALtNDARIO PUGILLARI. XLI

non est. Altera litania, quam non graeco sed latino vocabulo ,
quod idem valet, rogatio-

nes antiquitas appcUavit, acqne romanae atque occidentalibus ecclesiis omnibus communes
fuere: quare scriptores neque romanas eas dixerunt, neque ex romanis stationibus discer-
nendas censuerunt; licet hae quoque certis in stationibus Romae peragerentur , rainores has

litanias dixere: quamobrcni in sacramentali sancti Gregorii cum niaiorcs appellatas vides,

vel librariorum lapsum esse credas , vel potiorem titulum adscriptum fuisse ei officio , quod
maioribus miuoribusque Utaniis esset commune. De proccssione quam crux in hac tabella
denotat, haec satis. Pisculus ille, ut ex kalendario belgico notavi, abstinentiam indicat, quam
transalpinae fere omnes ecclesiae summa rehgioue observant. Ecclesiae Italiae, Africae, Orien-
lis, cum laetitia, lohanem, quinquagesimam post pa-
ut Augustinus loquitur tract. 17. in
scha, hoc est quinquaginta perpetuos ante peutecostem dies, celebrarunt; idemque Ambro-
sius et alii patres affirmant. Apud Gallos et Hispanos, aliasque trans alpes et pyrenaeos
christianas gcntes haec minus vabiit consuetudo , ut de GalHs quidera hoc pugillare confir-
mat, de Hispanis sanctus Isidorus lib. 1. de eccl. off, cap. 42. Post pascha usque ad pen-
tecostem , licet traditio ecclesiarum abstinentiae rigorem prandiis relaxaverit , tamen si qui
monachorum vel clericorum ieiunare cupiunt, non sunl prohibendi.
Imago sexta.

Iraplet ordinem festorum aprilis sanctus Quirinus tribunus romanus, sauctae Balbinae
illustrissimae virginis parens romano quo nunc utimur martyrologio descriptus
,
qui licet in
non sit hac die, in antiquo tamen habetur, hic pridie kalendas aprilis quando martyrium
Christo dedisse in utroque romano martyrologio narratur. Huius etiam cum illustri elogio
Beda meminit. In kalendario autem belgico hac die eius festum indicitur, idemque Coloniae
atque Moguntiae observari scribit Cornelius Scultingius. jVotatum etiam est Quirini nomen
in kalendario vaticano n. 3806, et in ephemeride quae Bedae et Wandelberto adscribitur,
licet utrubique perperam episcopus appelletur. Quid vero rei est, quod martyris romani

tam celebris memoriam dumtaxat romana proponunt martyrologia passionis eius dico, exteri ,

vero etiam festura, dieque martyrii plane alieno indicant? Quia ( ut est in Usuardi appen-
dice ) huius Deo dilecti et pretiosi martyris passio , licet tertio kalendas aprilis facta sit

hic tamen festive recolitur quando sacrae reliquiae corporis eius ab urbe Roma ad civitatera
INusciensem supra Rhenum Hinc videmus quorum populorum hoc pugillare
translatae sunt.
fastos contineat. Hac eadem die Eutropium martyrem Trecenses venerantur.

rHIMA TERTIAE TABELLAE PARS CONTINET MENSEM MAIUM.

Imago prima.
Monet petasus ille apostolos esse quos videmus. Ipsis autem kalendis maii, Philippus
et lacobus in ecclesiasticis fastis occurrunt. Licet vero Micrologus cap. 55. in sacramenta-
riis et martyrologiis invenisse se dicat sollemnitatem non solum Philippi et lacobi , sed etiam
omniura simul apostolorum, id tamen sic accipiendum videtur, ut inter horum sollemnita-
tera aliqua ceterorum usurparetur apostolorum commemoratio , idque Romae praesertira ubi
Phihppi et lacobi corpora in celeberrima duodecim apostolorum ecclesia, magua populorum
frequentia coluntur. Nam alioqui in ecclesia romana numquara duodecira siraul apostolorum
festura actitatum fuisse constat. Accedit vero quod in vaticanis inanu descriptis sacramen-
tariis , martyrologiis , et kalendariis nusquam ille titulus apparet, quamquara et membranae
vetustissimae sint , longeque Micrologi aetatera superent ,
qui ante hos quingentos annos vi-
xit ; et lohannes abbas , ut eius aequahs Donizo memorat , est appellatus. Pridie harum ka-
lendarum mdla hic indicitur vigiha; sed in Bedae martyrologio , in aliquot vaticanis n. 3101
et n.4772, in vetusto romano, ac denique in sacramentali sancti Gregorii. Verum hae post
paschalem sollemnitatera vigiliae, ieiuniorum omnino fuerunt immunes. Hoc tempore pa-
schali , inquit Micrologus loco citato , nuUius festi vigiliam ieiunare vel observare iubemMr.
Dicere Micrologus voUiit, ieiunio observare iubemnr, nam observabautur olim vigiliae hoc
XLII NICOLAI ALEMANNI

etiam tempore, cum pervigiles in ecclesiis fideles pernoctabant. In han.c sententiam rescribit
Innocentius lib. 3. decret. tit. 46. cap. 2.
Imago secunda.
Inventae ab Helena augusta crucis sollemnitatem vexillo eiusdem crucis pictor indicat.
In vetustissimo lectionario romano ea desideratur, quemadmodum et in graecis menologiis:
raense autem septembri tam a Graecis quam Latinis haec festivitas agitur, et in eodem illo

lectionario romano habetur sub nomine ac titulo exaKationis sanctae crucis; siquidem inventa
crux ab Helena et Macario episcopo hierosolymitano , ut ibi in sjnaxario narratur, statim ab
eodem flagitante populo ostensa est , et in ambone exaltata , unde et occasio nominjs. Nam
longe ante Herachi imperatoris tempora illud f uisse festo nomen ostendunt antiquiorum patrum
,

monumenta, ac testimonia quorum Barouius meminit, et qui de cruce scripserunt auctores.

Imago tertia.

Pridie nonas raaias non solura in romanis kalendariis sed etiam in belgico extat festum
sancti lohannis evangelistae ante portam latinam quod in Germania
,
et adiacentibus provin-
ciis celebrari Cornehus Scultingius affirmat. In tam angusta tabella vix locus imagini reJin-
quebatur, qua clarius haec exprimi festivilas pbsset.
Imago quarla.
Hic haereo; quem enim potissimum hacc imagine pictor exprimat, edicere non ausim.
Nam ex iis, quos ad septimum idus maii celebramus, Gregorius nazianzenus paucis ante an-
nis in latinis Jialendariis receptus est. Gerontius episcopus ficodensis, an huc pertineat, vi-
deant aUi. Illud mihi verosimile visum aliquando est, cum hoc pugillare nationum transal-
pinarum permultis probetur argumentis , hoc signo notari ycI ]\racarium patriarcham antio-
chenum ,
quem Belgae in suis ecciesiasticis fastis conscriptum habent , et rehgiosissime co-
lunt, ut Molanus refert iu indiculo sanctorum Belgii ,
quem obiisse anno miUesimo duode-
cimo affirmat: vcl Nicolaum Myrae antistitem^ cuius translatio hoc die signatur in breviario

anicensi , trecensi , et vesontiano ; et ex kalendario galhcano notat hoc festuni intei* prae-
cipua Avianus. Pallium quod post humeros pendere videmus utique convenit. Porro Nicolai ,

translationem factam fuisse anno Domini millesimo octogesimo septimo auctor est Sigeber-
tus in chronico.
Imago quinta.
Sexta decima die mensis maii in martyrologiis rculti censentur episcopi, ex iis nuUus
martyr, praeter unum Peregrinum Antisiodori primum antistitem. Quare huic non pastora-
lem baculum sed insignia martyrii pictor in manibus dedit. Nec mera haec est de Pere-
grino coniectura; nam kalendaria descriptum eius hac die nomen habent, scihcet vaticana
duo n. 4756, et 4757, et quod Genebrardus romauum appellat, verius galhcanum appellasset.
Imago sexta.
Cum semel depraehenderimus kalendarium hoc transalpinis ecclesiis in usu fuisse, inde
petenda sanctorum notitia videtur, et ex earum tabuhs atque monumentis hoc in pugillari
descriptorum nomina depromenda. Num fortasse hic est BaudeUus martyr, qui Nemausi in
GaUiis, mortem oppetiit; ibidemque, «t Gregorius turpnensis de glor. mart. cap. 78. scribit,
rehgiose cohtur? Becenset huuc in suo kalendario metrico WandaU)ertus. An vero Austasius
est in kalendariis vaticanis num. 3101 , et 4363. conscriptus; qui, ut ex flocculo in verticc
coniectari hcet, monastici vir instituti fuit? Idque confirmat breviarium beneventanum , in
quo ita legimus: sancti Eustasii inartyris, et servi Dei. In re tam incerta nihil prouuntio.
Imago septima.
Hic autem quis est? Num Beda venerabihs? cuius certe nomen iion solum in marty-
rologio roraano hac die notatur, sed etiam in kalendario vaticano num. 3101? An vero Ra-
nulphus martyr, qui in pago Atrebatensi honoratnr? At eius memoria hcet hac vigesima se-
ptima die maii in roraano martyrologio referatur, quinto taraen idus novembris agitur, ut
habet kalendarium belgicum, et breviarium atrebatense, auctore lohanne Molauo.
 DE KALENDARIO PCGILLARI. XLIII
/

Imago oclava.
Quis eliam hic sit, qui aspergilluu» gestat, neque ex martyrologiis, neque ex kalen-
dariis, quae dum haec scribo milii suppetunt, coUigere licet.

ALTERA TERTIAE TABELLAE FACIES COISTIISET METVSEM lUWIUM.

Imago prima.
Licct kalendis iunii alioruin festa concuvrant, quibus haec posset icon aptari , ea tamen
sanctus Caprasius Lirinensis abbas exprimi mihi videtur, qui tamquam raonasticae Yitae cen-
sor in manu virgulam censoriam, seu scuticam gerit, in capite floccum. In kalendariis ta-
raen hi notati habeulur: Nicomedes presbyter ac martyr, quem licet Eomae celebrari ohm
hac die consuevisse, credere quis posset, quod eius sive basilica, ut habet Usuardus, sive
altare dedicatum sit, ut ex veteri romano martyrologio constat; nam ilhus natahtius decimo
septimo kalendas octobris agitur; tamen in GalUis colitur idem martyr hac ipsa die a Tre-
censibus, Vesontinis, Aptensibus, Vercellensibus , ut eorum breviaria testantur. Ab ahis san-

clus Verianus, ut ex cod. vat. 4772. hquet. Ab aliis sanctus Pamphihis cod. 3806. Is fuit
Eusebii caesariensis praeceptor ,
quera in nonnuUis kalendariis conscriptum reperi , et de eo
\Vandelbertus in suo raetrico : iunn origo iuum sustollit in astra nitorem, - Pamphile martyrio
doctor venerande beato. Et in raartyrologio Usuardi plures sunt qui apposite hic nominari
possent, lovinus abbas, Simeon trevirensis, Gislenus, Medulphus, alii. Sed cuius ecclesiae
hoc sit pugillare citius inquiramus. Hoc ubi nacti fuerimus, haesitare desineraus.
Imago secunda.
INunum fere est ex galhcanis ac transalpinus kalendariis, quae ego vidi, vidi autem
coraplura, in quo .sexto idus iunii notata non sit memoria sancti Medardi; sed ille apud No-
viomenses episcopum gessit, haec autem imago nuUius gradus antistitem refert. Quem hic
ex paartyrologiis vel ex kalendariis reponam, satis nou video.
Imago tertia.

Merito Barnabam cum petaso hic pictor delineavit, cum in oranibus fastorum tabulis
apostoU nomen sortiatur: in sacramentaU grcgoriano , et in antiquo orationaU vaticano n. 3548.
et lectionaU romano num. 5729. nullam cius nominis memoriam vel festi celebritatera no-
tari rairatus sura. Securi percussum mortem oppetivisse Barnabam , haec probat imago.
AUter aUi scripserunt.
Imago quarta.
Decimo tertio kalendas iuUas in fastis ecclesiasticis extant nomina duorum fratrum
Gcrvasii et Protasii, quos hic vides.
Imago quinta.
Ut lohannem pictor exprimeret, qui inter muUerura natos est maior, clarissirais orna-
vit insignibns , caput quidera petaso ,
qui apostoUcae est dignitatis ornamentum ; dextram ge-
raina cruce, quod a vetustioribus etiam iraaginura auctoribus factura observaviraus, et lo-
hannes quartus ad baptisterium coustantinianura in musivo opere ex prisca raaiorura con-
suetudine iUud insigne retinuit. Certe lohannis baptistae iraagines graecae vetustissimae ef-
formatae ita sunt, quamquam iu graecis iconibus voiumen ut plurimum gestat lohannes ba-
ptista in quo noraen inscriptura cst, quod sibi ipse imposuit: ego vox clamantis in deserto.
Pisciculus, pridie huius diei ieiunium indicat.
Imago sexta.
Quis iste sit ,
quaeramus oportet ; ego quidem in quamplurirais kalendariis transalpi-
nis, quae mihi in manibus sunt, nullum huius festi vestigium invenio. Ante Petri apostoU
celebritatera , de qua proxime dicendura est, saucti Leonis festivitas hic non extat, Ucet in
GaUorum, Belgarum, et Germanorum kalendariis habeatur. Id quidera mirum nou est, cum
hoc in pugiUari praecipui quidera festi dies alque unius dioecesis, vel etiam ecclesiae de-
scripti sint. Sed iUud animadversione dignum : Leonisprimi, quem raagnuni iure appeUamus,
 ,,

^LIV NICOLAI ALEMANNI

festum olim agi consue\isse pridie celebritatis principis apostolorum, non autem Leonis se-
cundi, ut in romano nunc breviario praescribitur , et in aliis quae ad romani consuetudi-
nem ante aliquot annos conformata sunt. Kam illud,quod supra etiam monui, plane extra
controversiam est, sanctorum sollemnitates magis illustrium, quae intra soUemnium quadra-
gesimae ieiuniorum tempus, vel dies paschales incidunt, in aliam reiici opportunitatem a
-maioribus consuevisseidque contigisse supra diximus festis sancti Matthiae , cathedrae san-
;

cti Petri , sancti Gregorii magni , Hoc ipsum et festo sancti Leonis magni
et sancti Benedicti.

accidit propter paschalium dierum sollemnitatem quos saepissime convenit, ob i<lque trans-
, in

latum illud est in pridie festi principis apostolorum , quod ex antiquissimis rituahbus libris

patet. Nam sancti Leonis papae nomen die aprilis undecima neque in \eteri martyrologio
romano, neque apud Adonem, neque in antiquo orationali vaticano n. 4772, neque in mis-
sali vetustissimo num. 4770, neque in sacramentali gregoriano usquam apparet. Immo non

Mantuani, non Vercellenses non Aptenses non Trecenses, non Anicienses, non denique chri-
, ,

stianae gentes quotquot trans montes sunt, ea aprilis die Leonis raemoriam agunt, ut ex
illorum priscis breviariis liquet: agunt autem omnes die vigesima octava iunii, et
omnes illi
rituales libri ,
quos modo
eadem die notatum habent Leonis nomen. Hic vero, quis
percensui,
pertinaciter contendat illud nomen non primi Leonis esse, sed secundi? nam praeter quam
quod nos id credere, magnum et ex omni antiquitate venerabile primi Leonis nomen non
permittit non potuit sane Gregorius magnus in suo sacraraentali secuudi Lecmis meminisse
;

qui centum annis aetatem iliius vetustate superat; neque in vetustissimo illo missali vaticano
eius festum potuit quod eiusdem Leonis aetatem exaequat, riisi etiam superat.
consignari;
Auctor appendicis ad martyrologium Adonis male cautus, qui haec non vidit, utriusque
Leonis historiam confudit, et ex duobus unum conflavit. Haec hactenus.
Imago septima.
Petasus apostolum, clavis Petrum hunc esse iudicat; de utroque insigni supra diximus.
Cur autem solus Petrus pingitur, ubi cum Petro Pauli quoque festum celebratur? Serva-
vit pictor veterem consuetudinem et priscorum kalendariorum titulos
, in quibus vigilia ,

quidem utriusque apostoli nomine, coniunctim notatur, dies vero festi seorsum hac ratione:
IV. kal. iulii vigilia aposiolorum Petri et Pauli. Hos titulos legimus in lectionali romano
u. 5729, in missali antiquissimo n. 4770, in orationali n. 4772, et in sacramentali sancti
Gregorii ,
quamquam sacrameutalis et antiphonarii tituli committendi sunt, et ex his illi

nonnihil emendandi. Sed quemadmodum III. kalendas iulias Petri festum agitur, interiecta
Pauli memoria, ita II. kal. iulias Pauli soHemnitas celebratur, Petri nomine cumulata. Sic
duos apostolorum primates, licet auctoritate dispares, honoribus tamen, et cultu aequales
fecit antiquitas; et a principio quidem diem apostolorum Petri et Pauli bis festum (ut Pru-

dentius loquitur ) colebat semel in vaticano; iterum via Ostiensi, ubi Pauli templum est:

'transtiherinu prius solvit sacra pervigil sacerdos, mox hic rccurrit duplicatque vota. Id fortasse
una eademque die perincommodum fuit; quare posterioresj^ontiflces, ita ut modo dixi, festa

diviserunt. Graeci veterem morem retinent, una cademque die Petrum et Paulum comraunibus
«elebrant honoribus; consequenti vero, quae est pridie kalendas iuiias, omnium siraul apo-
stotorum festum peragunt. Cur vero huius pugillaris auctor ii. fialendas iulias Pauli festun)

quam hodie Pauli coramemorationem vocamus, hic non apposuerit ea est ratio, quod nefasti
tantumraodo hic dics notantur, ille vero Pauli commemorationis fastus olim fuit, «t hodieque.
Tabella quae coutinebat menses iulium et augustum intercidit.

QUARTAE TABELLAE PRIMA FACIES COWTINET MEWSEM SEPTEMBREM.

Imago prima.
In vetustissimD missali vaticano ante octingentos fere annos iu membranis descripto
kalendis septembris extat festivitas duodecim fratrum ,
quorum numerosam manum in angu-
sto codicillo dupUci tantum imagine indicare satis esse pictor existimavit. Extat eadem festi-
 : :

DE KALENDARIO PUGILLARI. XLV

Vitas el inaliis vaticanis kalendariis, sed Tereor ut hoc festum transalpinis celebre sit. Ex

eorum igitur kalendariis bos licet proferre Priscura episcopum et martyrem et Lupum epi-
, ,

scopum et confessorem quos una kalendis septembribus colunt Aniciences atque Trecenses.
,

Yerum Aptensas celebrant Aegidium et Lupum Vercellenses autera Priscum et Aegidium, ,

ilenique Remenses bac die yenerantur Sixtum et Synnicium episcopos. Posuimus bosce ex
vaticano codice n. 3806; illos vero ex earumdem gentium breviariis collegimus, donec illud
tandem emergat, quo hae coniecturae vel comprobentur vel corrigantur.
Imago secunda.
Consueta pictor imagine qua Dei genitricis Mariac festa signare solet, eius hic natali-
tium diem, qui in sextum idus septembris cadit, consignavit.
Imago tertia.
Exaltationem sanctae crucis bic pictor denotat. Hoc festum longe ante celebrari coeptura
^ttisse quam ab HeracHo crucis bgnum recuperaretur, supra dixi ad quintum nonas maias.
Imago guarta.
Pridie festi sancti Matthaei ieiunium indicitur, ipse autem consueto apostolorum habitu
pingitur ; manu vero num calamum an , lanceae cuspidem praeferat , satis dispicere non est
faaec martyrii , ille officii fuerit insigne.

Imago quinla.
Hic Lupus arcbiepiscopus lugdunensis. Ecclesiarum transalpiuarum tabulae omnes,
est

quae mibi suppetunt, illum eadem die notatum babent. Ex hoc vero loco facile probatur
cuius ecclesiae boc fuerit pugillare si apud quem populum tam soUemni ritu boc est ie-
, ,

iunio, quod hic pisciculus indicat, eius memoriam bouorari constiterit.

Imago sexla.
Dedicatio ecclesiae sancti Michaelis apud Sipontinos. De habitu Arcbangeli, ex Chryso-
stomo quaedam notavi ad octavuni kalendas aprilis.

SECUNDA QUARTAE TABELLAE FACIES CONTINET MENSEM OCTOBREM.

Imago prima.
Hic est episcopus , ut infula praesefert ; cur autem non pastoralem baculum , ut reliquis
praesulibus solet, sed geminatam crucem pictor in manum dederit, quam uni Gregorio magno.
et lohanni baptistae in hoc pugillari concessit, ea causa est, quia franco artifici Francorum
apostolorum Remigium ita decorare Hbuit. Wandelbertus
Francos qui primus docuit, domuitque feroces
Remigius proprio octohrem praesignat honore.
In concilio moguntino , Caroli magni tempore celebrato , inter festa ecclesiae solleniniora
hoc sancti Remigii recensetur.
Imago secunda.
Sanctae Fidei virginis et martyris sollemnitatem ,
quam nullo non in breviario gallicana-
rum ecclesiarum leges licet bieroglyphico plaue signo pictor notavit
, nam dextra qua ex ;

more fidem damus, Fidem virginem expressara inteUigi voluit. Eius exemplo beatus Caprasius
ad martyrium aniraatus, agonem suum feliciter consummavit, ut est in romano martyrologio,
Imogo secundn. .

Primum Gallorura apostolum Dionysium areopagitam quem hic vides, omnes galli- ,

canarum ecclesiarum tabulae descriptum habent hac die nona octobris. Ille vero tertia die
notatus in veteri romano martyrologio ab hoc diversus nostro est. Graeci ea die Diony-
,

sium celebrant. Ex Graecorum menologiis in vetus romanum martyrologium ea festivitas ,

manavit, quam in sua Beda, Usuardus, et alii derivarunt. Ex iis, quos videndi mibi copia
fuit , Aptenses in GaUia narbonensi Dionysium celebrant quinto nonas et septimo idus octo-
itt'is, eurademque arcopagitam Dionysium appellant et agnoscunt.
XLVI NICOLAI ALEMANNI

Imago quarta.
Callistuni etiam romaimm pontificem, quem hoc signum repraesentat , in omnibus Gal-r

lorum fastis notatum legimus. ^

Imago quinta.

Lucas apostolus et evangelista. -h

Imago sexta.

Pictor hoc signo coloniense coemeterium ob oculos proponit, in quo TJrsulae eiusque
sodalium virginum corpora condita sunt; quarum celebritas a Coloniensibus finitimisque po-
pulis primo agi coepit, in ahas deinde provincias pervasit. In Itaha longissimo post tem-
pore usurpata quod non solum romana kalendaria, sed etiam beneventana, et man-
fuit,

tuana testantur. Eomanisfastis quando hoc festum inscribi primum coeperit, dicere q uidem

expedite non possum sed iu breviariis PauU II. tempore exaratis uulla eius festi mentio
,

habetur. Nam de sacramentali gregoriano nihil attinet dicere, neque de antiquioribus vali- ,

canis kalendariis n. 3548. 3806. 475G, 4770. 4772, in quibus nuUum sollemnitatis eiusdem

vestigium apparet. In romauo veteri martyrologio a P. Rosweido vulgato non extat. In eo

autem, quo nunc utimur, et romanum appellamus, extat quidem, sed illud ex Bedae et

Usuardi, hoc esthominum transalpinorum martyrologiis conflatum est. Ergo Ursula nume- ,

rosissimam virginum classem Romam appuht, Eoma vero Coloniam solvit, una cum romano
pontifice (1), ct nuUa eius rei memoria in romanis tabulis.
Imago septimai.

Vigilia et festum sanctorum Simonis et ludae apostolorum ,

quorum altcr cultrum manu
gestat, ut hodieque pingi solet.
Imago octava.
Quinctinus martyr quem hic videmus, romanus civis fuit, et vir ordinis senatorii, sed
in Galliis apud Augustam Veromanduorum Christo martyrium fecit, et ut Gregorius turonen-
sis ait de glor. martyr. cap. 72. et 73. insignibus miracuhs claruit, quibus omnium transal-
pinarum ecclesiarum pietatem in se excitavit, ut illarum sacrae tabulae confirmant. A Belgis
et GalUs diaconum depingi Quinctinum, auctor est lohannes Molanus hb. III. de hist. imag.

Hic eum chavis tantum confixum videmus; habitus communis est.

PRIMA QUINTAE TABELLAE FACIES CONTINET MENSEM NOVEMBREM.

Imago prima.
Quod tituU veterum kalendariorum vocibus sonant, id Uneamentis nititur hic pictor
repraesentare. Hoc eum fecisse tertio kalendas iuUas supra demonstravi. Idem curavit hic
etiam , omnium dehibrum sacris ritibus a sancto Boni-
ubi Pantheon Cybelae deorumque
facioromano pontifice consecratum, Deique genitricis titulo et omnium sanctorum Christo
domino dedicatum utcumque delineavit. Nam omnium sanctorum festum quod kalendis no-
,

vembris celebramus, ita in vetusto kalendario vaticano n. 3806. notatum habetur: kal, nov.
ex Paniheo dedicatum in honorem omnium sanctorum. Et alibi
est templum kal. nov. Romae de- :

omnium sanctorum; huiusque diem dedicationis recoli iisdem kalendis in san-

dicatio basilicae

ctorum omnium memoriam, Beda, Usuardus, et Ado pluribus testantur: et olim quidem Ro-
mae tantum id festam actitatum fuisse narrant; in Galhas vero pcrvasisse Gregorio IV. pon-
tifice; deinde in universum romani.ritus orbem christianum. Nam Graecis omnium sancto-
rum celebritas antiquissima quidem est, et Gregorio atque Bonifacio pontificibus longe ve-
tustior, ut Chrysostomi et aliorum patrum de eodem festo sermones declarant; at non fixa
sed mobilis apud iilos habetur ea sollemnitas : octava scilicet dominica in tertium idus maii
tum incurrit cum Pantheon a Bonifacio IV. pontifice dedicatum fuit (2) ,
quam dedicationem
(1) Nempe cum imagiiiario pontifice rom. Cyriaco, de quo nos in Spicilegio rom. T. VI, ubi edidimus Bernardi
Guidonis vitas Ponfificum. Confer ibi praefationem nostram p. IX. A. M.
(2) Legatur Petri Lazeri S. I. pereruditus libellus, cui titulus: an et quo rilu Bonifachis IV. Paniheon conse-
craverit. A. M.
 DE KALENDARIO PCGILLARI. XLVII

ad banc usque diem sollerani maiorum ritu, eiusdemque basilicae canonici Romae lertio idus

maii recolimus (I), et in aliis provinciis omnes passim ecclesiae celebrant, ut ex earum l)re-
viariis liquet, et ex vetustissimo missali vaticano n. 4770, orationali n. 4772, in quibus non
communibus dcdicationis aliarum ecclesiarum precibus sed peculiaribus bisce agitur: III. idus
maii dedicatio basilicae Salvatoris, et sanctae Mariae ad martyres. Concede quaesmmis omnipolens
Deus ad eorum nos gaudia aeterna pertingere, de quoriim nos virtute tribuis annua soUemnitate
gaiidere. Haec porro festivitas, licet in hanc translata diem, alioque titulo insignita, boc est
omnium sanctorum tamen Panthei , dedicati nomen cuius occasione longe celebrior facta est,
,

seiliper retinuit in kalendariorum titulis, quod ex boc pugillari comprobatur. At pictor cuius-
libet potius ecclesiae formam, quam Panthei structuram figuramque acdificii delineavit, tur-
resque campanarias apposuit, ipsasque appinxit campanas ad aliarum ecclesiarum usum atque
consuetudinem : nam longe post editum boc pugillare Pantheo impositae suut nolae et no-
larium , ut est in hoc eiusdem basilicae lapide.

I^ N. DM. AM. ANKO IVATIMTATIS EIVSDEM M*CC'LXX'

I^DICTIONE •XIII" MEKSE IVIVII. DIE SECDA APOSTOLICA SEDE VACAKTE.
TPR. DM FAKDVLPHI DE SEBVRA ARCHIPBRI ECCLESIAE SCE MARIAE ROTVKDE
ET PBRI PETRI. PBRI DEODATI. PETRI BARSELLONE ROMAIM
PETRI CORRADI. l'AVLIIOKIS *. PETRI. ET TEBALDI DE ALPIIVIS EIVSDEM ECCLIE CLICIS » it;i cod.

FACTE FVERVNT INOLE ET NOLARIVM.

Imago secunda, tertia, quarta.

Tres consequentes festivitates notis bieroglypbicis pictor subindicat, nam aliter eas ex-

primere tabeliae angusliae prohibuerunt. Primo loco omnium fideiium defunctorum com-
raemorationem calva notavit. Tertio loco compedibus fcstum Sancti Leonardi quem vincti
patronum invocare solent. Nam signum quod secundo loco posuit, disccruere aut nominare
ego quidem nescio, nedura explicare quid maxime denotet.
Imago quinia.
Notior est quam ut referri a nobis debeat, historia sancti Martini episcopi turouensis,
quem Ambianis ita depingi a civibus consuevisse, auctor est Molanus lib. III. hist. imag.
cap. 47, qnod Martinus nempe apud illos, cum adhuc in castris versaretur pauperem di-
midiata cblamyde contexerit. Alibi similes imagines passim haberi idera affirmat.
Imago sexta.
Notior item cst quam ut referri hic debeat sancti Clementis romaui historia qui apud ,

Chersonam, suspensa ad collum ancora, in mare demersus est. Navalis baec imago loquitur.
Imago septima.
Regia in capite corona , rota in dextera , insiguia sunt quibus Catberina \irgo et martyr
fit omnibus nota; praeter quam quod dies hic notatus is est in quera eius festum incurrit:
quod festum quamquam apud Graecos antiquissimura est, non itera apud Latinos, a qui-
,

bus, si Molano in notis ad Usardum credimus, post expeditionera in Palaestinara ob accepta ,

eius precibus a Deo bencficia, in honore coepit baberi. Hoc tani veruni csse arbitror, ut

non multa indigeat probatione. In veteribus romaais sive latinis kalendariis aliisque ritua-

nusquam hoc festum apparet. ftlitto sacramcntale grcgorianum,

libus lihris, lectionale ro-

raanum vat. n. 5729 missale n. 4770 , medium afferre raodo videamur.

, ne vetustissima in
Milto etiam orationale n. 3548. quod imperatore Constantino monomacho descriptum fuit,
hoc est quadraginta ferrae annos antequam duces ab Urbano secundo cruce signati, in Pa-
laestinae barbaros arma sumerent. Mitto denique kalendarium n. 3101. a Benedicto acolytho
exaratum in merabranis anno Domini millesirao septuagesirao septirao , idest decimo octavo
ante quam iidera cruce signati duces in Palaestinam transraitterent. In his omnibus hbris

(1) Hinc apparere videtur Nic. Aleniannum fuisse eius basiiicae canonicuni. In schedis Ivaliceilianis Icgebam Leo-
nem quoquc Aliatium optavisse altciius ecclesiac, id est S. Mariae in via lata, canonicatum, sed non impetrasse A. M.
 )

XLVIIl NICOLAI ALEMANNr

non solum feslivi ritus, sed eliam noraen Catherinae desideratur. Quoto autem anno posi
illam €xpeditiouem ecclesiasticis Latinorum fastis inscriptum sit, certo affirmare quidem non
ausim ; sed qui id factum ante quingentos annos dixerit , non longe a \eritale fortassis aber-
raverit; nam scripta paulo ante id temporis kalendaria vaticana n. 3806. 4756. et 4772.
Catherinae nomen non admiserunt. Haec, et ad festi sanctae Catharinae primordia, et ad
pugillaris huiusce' antiquitatem dumtaxat indicandam dicta sint; nam totam de Catherina
martyre historiam in dubium revocare, haereticorum tenaeritatis est.

Imago octava.

Hunc esse Audream apostolum, et habitus indicat, et dies ante kalendas decembres,
et crucis illa forma ,
quam eidem apostolo posterior aetas attribuit. Nam Andreae crucem
a Christi dojnini notissima crucis figura nihil differre, Molanus ostendit lib. 3. hist. imag.
cap. 51, qui eam apud Massilenses hodie asservari probat.

SECUNDA QUINTAE TABELLAE FACIES CONTINET MENSEM DECEMBREM.

Imago prima.
Qui malleum dextra praefert sanctus Eligius est episcopus noviomensis, olim faber au-
rarius; non enira martyrii sed artis ac studii illud est insigne. Omnia fere transalpinorum
breviaria kalendis decembribus eius festum proponunt. Avianus inter soUeraniores Galliae
celebritates hanc numerat.
Imago secunda.
Hieroglyphicum hoc ( num palma ? ) omnibus est commune martyribus quod tamen hic,

Barbarae virgini ac martyris pictor aptasse videtur; nam Gallorum, Belgarum, Germano-
rum, finitimarumque nationum fasti ecclesiastici eius memoriam secundo nonas decembres
proferunl. In kalendario aviciensi ita legimus: hic fit de heala Barbara virgine et martyre. Du-
plex in ecclesia caihedrali, in aliis autem ecclesiis est tantum novem lectionum.
Imago iertia.

Nicolaus est Myrae episcopus toto christiano orbe conspicuus.

Imago quarla.
Conceptionem Dei genitricis consueta imagine pictor exprimit. Ex hoc pugiilari eos
confutari vides qui a Sixti IV. tempore primam in huius festivitatis inslitulionem repetunt.
Ceterum si vera sunt, ut ego quidem esse reor, qua de huiusce festi primordiis vir eximius
Baronius disserit , inde pugillaris huius antiquitatem coUigi posse censeo ;
quam , ut supra
etiam disputavi , iufra annum Christi domini millesimura septuagesiraura eoque araplius com-
puteraus oportet.
Imago quinia.
En alterum quo quis indagAre potest ecclesiam ad cuius potissi-
certissimura indicium ,

mum consuetudines ritusque hoc conformatum kalendarium sit; scilicet ad eius, quae ieiu-
nium observat pridianum feslivitatis sanctorum Fusciaui, Victorici, et Gentiani martyrum:
hos enim triformis haec imago refert, quos Belgium colit, utpote Ambianensiura et Mori-
norum aposlolos , et nonnullae gallicanae ecclesiae , inter quas est Trecensis , ut ex breviariis
videre licet, et ex chronico sanctoruni Belgii lohannis Molani.
Imago sexta.
Sanctus Thomas apostolus, ut et petasus declarat, et norma fabribs. Alii fabrum ligna-
rium Thomam fuisse narrant, Abdias babylonicus architectum.
Imago septima.
Hac eadera imagine , Christi domini cunabula in Caroli magni ( nisi me memoria fallit

Tel Lotharii . . . expressa vidi. De Christi domini die natali orientalium ecclesiarum ea super
re discrepantia , ut huius sollemnitatis romanus usus ad Graecos transierit, deque muUipIici
losephi Scaligeri, et Isaaci Casauboni allucinatione dicerem: sed quoniara tam amplae di-
sputationi angustus hic locus esse videtur, in aliam reiicimus opportunitatem.
 . ,

DE KALENDARIO PUGILLARI. ]ILIX

Imago octava.

Etiam si Stephanum hunc esse, festorum series certo probet, babitus tamen hic levi-
tim non satis indicat ; quandoquidem huius pictoris usus reiigiose
et ille in vertice floccus (

observandus est) monachum potius, ut supra saepe vidimus, quam diaconum decet. Quam-
obrem ab auctore hic nonnuUa pro arbitrio usurpata non dubito, quae mutas imagines,
omnique nominum inscriptione destitutas reddunt obscuriores.
Imago nona.
Extremae tabellae margo quia lohannis evangelistae non capit imaginem eius hiero- ,

glyphicum pictor apponit. Apponit autem aquilam quam latini patres ex sacris quatuor ,

animahbus lohanni potissimum tribuerunt; nam Irenaeus libro tertio eapite undecimo lo-
hanni Leonem Marco aquilam adscribit, quem passim Graeci sequuti suut; romana tamen
,

ccclesia, cum in vetuslis ex musivo iconibus, tum in baptizandomm catechesi, quam scru-
tinium appellamus, ita quatuor illa animalia recenset, et evangehstis accoramodat , ut in
his carminibus Sedulius hb. I. mirabilium exponit.
Hoc Matthaeus ait, qui hominem generaliter implet.
Marcus ut alta fremit vox per deserfa leonis.

lure sacerdotii Lucas tenet ore luvenci.

More volans aquilae verbo petif astra lohannes.

De utroque huius pugiilaris operculo.

In extrema operculorum parte vides anaglypha Cbristi domini cruci suffixi, et marlyris
levitarum raore dahnaticati. Haec fortasse signa sunt tuteiarium eius ecclesiae, ad cuius
usum atque consuetudinem hoc kalendarium concinnatum fuit. Certe levitam illum marty-
rera tutelarem esse declarat ea, quam dextera gestat ecclesiam (I).

Notae huius kalendarii praeponuntur et deelarantur

Circulus ille vel rota, quam primi opercuU interior pars habet, monet ut de uotis
huius pugillaris ahquid disseramus. Ceterum cum ilie circulus totius anni ecclesiastici (
quod
praefati sumus) cursum , vicissitudinera , varietatemque coraplectatnr , iure pictor hinc inde
cum illos tempornm praesides esse atque iUorum mi-
imagines angelorum appinxisse videtur ,

nisterioorbium caelestium motus ac temporum rationes rautationesque temperari sciaraus.

,

Notae quas in hoc pugiUari videmus sive illarum formam spectes sive significationem di-
, ,

versae quidem sunt sed quemadmodum earura vim assequi haud difficile fuit postea quam
;
,

lioc antiquitatis monumento sanctorum maxirae festos dies contineri coraperimus, ita plane
nobis incomperta reUnquitur forma ingeniuraque aUquot notarum , neque a qua potissiraum
gente usurpatae iUae sint certo affirmare possumus. Harum porro notarum quatuor ferme
sunt genera primum clarum atque perspicuum ,• quia romanorum sunt notae nunierorum
quae cuique mensi hoc est singularum lateribus anguUsque tabeUarura incisae sunt, dierum-
que numerum referunt, quos quisque raensis habet. Totidera vero sunt mensium singulorura
dies, si ab ianuario nuraerum auspiceris, duosque illos iunium et augustum praetereas, quos
in hoc pugiUari desiderari saepe monui. Secundi generis notae septem tantummodo sunt,
quae pari numero litteris quas dominicales appellamus, respondent; et quae subinde in or-
bem rcdeunles , toties in singularum marginibus tabellarum repetuntur ,
quot cuiusque men-
sis dies munerantur. Quare praeter dominicaUura potestatera litterarum, induunt etiam vim
significationemque numerorum, ut ex raensium serie quas et mox proponam constabit. Hic

(1) Aninaadverto hoc Aleinanni iudicium. Namque ct alii divi in romanis musivis (pnta in S. Agar« oxtra urbem
ecciesia) tisuntur, qui templa maaibus gestant. A. M.
G
 ,,

L NICOLAI ALEMANNI DE KALENDARIO PUGILLARJ.

septem illas quas dixi notas dominicales ab aliis distinguo. Tertiura notarum genus est, quo
aureus numerus significatur. Praeponebatur autcm olim mensium diebus aureus numerus ad
coniunctiones solis, ac lunae investigandas, ad pa.^chatis diem rite statuendura, et ad reli-
qua quae mobilia dicimus pro annorum Tarietate certas in sedes distribuenda. Quam-
festa ,

obrem omnibus antiquis kalendariis aureum numerum praenotatum videmus, cuius loco epa-
ctae in gregoriano substitutae sunt, postea quam deprehenderunt astronomi illam aurei nu-
meri ad ea, quae diximus festa indicanda , minirae certam esse rationem. Notae Ycro istius-
modi in novemdecim computantur, quot scilicet in kalendariis aurei putantur
hoc pugiliari

numeri. Quartum genus notarura licet a iam dictis forma non differat, pluriraum taraen dif-
fert vi et significatione quae mihi est prorsus otecura. Nam id aliquando venit in raentera
,

his notis, vel dies aegyptiacos denotari, vel regulares solis ac lunae, vel utruraquej nara in
priscis kalendariis haec eadera diligentissirae notata coraperimus. Quod si aegyptiacis die-
bus has notas aptare incipiaraus, ipso quidera primo niense ianuario in suas sedes illi bene
cadunt; nam cum duo in singulis mensibus aegyptiaci dies a veteribus observati sint, pri-

rausque in kalendis ipsis, secundus Tero in septimo a fine die mensis ianuarii constituatur
haec aptissime convenire hic quisque videt, sed in consequentibus deinde mensibus non
perinde constat haec ratio dierumque distributio ; quod argumento esse potest , huius kalen-
darii auctorem dies aegyptiacos minime illis notis describere nobis voluisse. Notabantur porro

iii kalendariis dies aegyptiaci tamquara infausti et exitiales, quos atros dies dixit antiquitas,
ut queraadraodura freti marisque , ita quasdara temporura Scyllas euriposque esse sciremus
utque iis diebus cavere sibi quisque, et pericula vitaeque discriraina vitare commoneretur.
Hi vero dies ab Aegyptiis observatoribus noraen traxerunt. Aegyptiacos dies arcana hac
nota consignatos in antiquis raanu descriptis codicibus deprehendi, quae perperam a h-
brariis, sic in aliis eiformatur D. G; nam semiclausus ille seeundi characteris orbiculus
claudi penitus debet, et lineola mediussic intersecari 0.
Quippe Graecum ^nrcc Hlud est
quartae roraanae litterae adiunctura, denotatqueD. ©• At diem ^ocvuz-fK^opov mortiferura, nam
ea graeca littera quae prinia est in voce ^avar:»?, apud antiquos raentem exitiumque decla-
rasse , satis illud Persii coraprobat. Et potis et vitionigrum 'praefigere €). Quare Martialis
lib. 7. ad Castrinum, hoc ipsnm © appellat mortiferum signum, et lethalem iuguli notam,
et olim in albo militari nominibus occisorum militum ea nota praefigebatur ; ut suramis pon-
tifioibus, regibus, aliisqoe prijicipibus demorluis in chronico beneventano cod. vat. n. 4928.
HaCG de aegyptiacis dieibus in kalendariis Christianorum reeeptis (I).

(1") HaCteiius doctum hanc Alcmaiini protliscenduHi censuimiis comnientaiiuni; partes eniin eius aliquot lum retro

tum tn hae clau&iila praetennisinius, quia rel sc»(ptarutn tabellaruin defectu, vel aiias ob causas vix inteliigi poterant,
nec .piihliGO fructuosas visum iri putavimus. Interim fcelgicis Boliandianis novum lioc et fortasse patrium non ingratuni
forc kaiendarium speramus; quod certe addcndum est tot illis, quae Fridericus Altlianus anno 1753. impressit Veneliis.
Nos vero Alemanni 'famam tertio Itoc «insdem scripto llbenter auxinius; hacteniis enim nonnisi ipsins dissertatio histo-
rica e!<!tstt>at de lateranensibus parietiBiB., et illae prae cunclis doctissiinae ad arcanam Procopii historiam curae, quae
inter by«antmo« scriptores iasigniter elucent. A. M.
 . . .

LI

H M N YM ft U M
IIV TRIBrS DIATRIBIS ALLATII MEMORATORUM
NOMINA.
WICETAE. 9. Philo coelaeus p. 42»
10. Philo atheniensis p. 42.

1. Nicetas syracusanus p. I. 11. Philo aegyptius p. 42.

*2. Nicetas rhetor p. 1. 12. Philo alius p. 42.

3. Nicetas Sacerdos smyrnaeus p. I. •13. Philo adhuc alius p. 42.

4. Nicetas paphlago p. 3. 14. Philo pater Canippiam p. 43.

5. Nicetas byzantinus p. 8. 15. Philo M. Caelii libertus p. 43.

6. Nicetas Smyrnae metropolita p. 9. 16. Philo Sex. Pompeii libertus p, 43.

7. Nicetas nicaenus p. 9. 17. Philo servus Germanici p. 43.

8. Nicetas Stethatus p. 10. 18. Philo Phricodemi tyranni fihns p. 43.

9. Nicetas diaconus p. 12. 19. Philo Agathochs affinis p. 44.

10. Nicetas Maroniae p. 12. 20. Philo parasitus p. 44,

1 1. Nicetas Seidus p. 14. 21. Philo P. Curiatius p. 44.
12. Nicetas Serron p. 14. 22. Philo Publius p. 44.
13 Nicetas chartophylax p. 23. 23. Philo Veturios p. 4ii.

14. Nicetas amasenus p. 23. 24. Philo alter Veturius p. 45.

15. Nicetas anthypatus p. 23. 25. Philo L. Cessenius p. 46.
16. Nicetas iatrosophista p. 23. 26. Philo thasius p. 46.
17. Nicetas myrsiniota p. 23. 27. Philo Aristotelis servus p. 46.
18. Nicetas Paneuphemus p. 24. 28. Philo pater Batonis p. 46.
19. Nicctas Daudatius p. 24. 29. Philo pater Diophontis p. 46.
20. Nicetas Medicius p. 24. 30. Philo alius p. 46.
21. Nicetas melodus p. 24. 31. Philo vespillo p. 46.
22. Nicetas scutariota p. 25. 32. Philo burdigalensis p. 47.
23. Nicetas choniata p. 25. 33. Philo statuarius p. 47.
24. Nicetas Eugenus p. 35. 34. Philones alii p. 47.
25. Nicetas syncellus p. 35. 35. Philo pythagoreus p. 48.
26. Nicetas de septem mundi miraculis p. 35. 36. Philo navigationis in AeUiiopiMB scriptor
27. Nicetas Naupacti p. 35. a nobis additus. p. 51.
28. Nicetas scevophylax dicitur scripsisse de 37. Philo Aristotelis familiaris p. 51,
vita Chrysostomi ab Anonymo savihano 38. Philo thebanus p. 52.
apud Fabricium Bib. Gr. ed. vet. T. YII. 39. Philo metapontinus p. 52.
p. 556. 40. Philo auctor Metallici p. 52,
41. Philo comicus p. 52.
PHILONES. 42. Kiilo dialecticus p. 52.
43. Philo heracleota p. 53.
1 Philo Mercurii pater p. 40. 44. Philo tarsensis medicus p. S4.
2. Philo corcyraeus p. 40. 45. Philo byzantinus p. 56.
3. Philo corcyraeus alter p^. 41. 46. Philo gadarensis p. 63.
4. Philo cnossius p. 41. 47. Philo tyaaaeus p. 64.
5. Philo aenian p. 41. 48. Philo academjcus p. 64
6. Philo chalcidensis p. 41. 49. Philo bybiiiis p. 65.
7. Philo thebanus p. 41. 50. Philo medicus p. 67.
8. Pbilo inter successores Alexandri M. p. 4 1 51. Philo iudaeu9 p. 67.
 )

Ul
61. Philo tarsensis diacoDUS p. 68. 38. Theodorus \ir pius p. 87.
53. Philo libycus p. 68. 39. Theodorus Pepagomenus p. 87.
54. Philo aegyptius p. 69. 40. Theodorus scriptor de atticis lectionibus
55. Philo carpathius p. 69. p. 88.
56. Philo confessor p. 70. 41. Theodorus comicus p. 88.
57. Philo philosophus historicus p. 70. 42. Theodorus scriptor de sectis p. 88.
58. Philo chemicus addendus p. 71 ,
qui me- 43. Theodorus scriptor in Epicurum p. 88.
moratur a Labbeo Bibl. N. mss. p. 218. 44. Tbeodorus scHptor de transformationibus
p. 88.
THEODORI. 45. Tbeodorus Muscienus p. 88.
46. Theodorus Priscianus p. 88.
1. Theodorus samius p. 72. 47. Tbeodorus samothrax p. 88.
^
2. Theodorus geometra p. 74. 48. Theodorus pbocensis p. 89.
3. Theodorus atheus p. 74. 49. Tbeodorus bierapolita p, 89.
4. Theodorus scriptor pbonascici p. 77. 50. Tbeodorus iUensis p. 89.
5. Theodorus scriptor de legumlatoribus 51. Theodorus Panages p. 89.
p. 79. 52. Tbeodorus colophonius p. 89.
'
6. Theodorus stoicus p. 79. 53. Theodorus gadarensis p. 91.
7. Theodorus scriptor de rebus gestis Ro- 54. Theodorus solensis p. 92.
manorum p. 79. 55. Theodorus asinaeus p. 92.
8. TheodorQs syracusanus p. 79. • '
56. Theodorus poeta p, 93.
9. Theodorus byzantinus p. 79. 57. Tbeodorus alius rbetor p. 93.
10. Theodorus rbetor p. 81. 58. Tbeodorus cynopolita p. 93.
11. Theodorus statuarius p. 81. 59. Tbeodorus poeta alter p. 93.
12. Theodorus pictor p. 81. 60. Theodorus Magistrianus p. 94.
13. Theodorus pictor atheniensis p. 81. 61. Tbeodorus helladicus p. 94.
14. Theodorus pictor ephesius p. 81. 62. Theodorus olim sic dictus, qui postea
15. Theodorus poeta p. 81. Gregorius tbaumaturgus p. 95.
16. Theodorus qui de poetis scripsit p. 82. 63. Tbeodorus coriarius p. 115.
17. Theodorus medicus p. 82. 64. Theodorus heracleensis p. 115.
18. Tbeodorus chius p. 83. 65. Tbeodorus mopsuestenus p. 116.
19. Theodorns milesius p. 83. 66. Tbeodorus tarsensis. ( Abas Diodorus
20. Theodorus tragicus p. 83. p. 137.
21 . Theodorus Heropbiles sibyllae pater p.83. 67. Theodorus persa p. 142.
22. Theodorus Isocratis pater p. 83. 68. Theodorus romanus diaconus p. 142.
23. Tbeodorus frater Herodoti p. 84. 69 Tbeodorus byzautinus p. 143.
24. Tbeodorus samius pictor p. 84. 70. Theodorus Manlius p. 143.
25. Theodorus Alexandriae praefectus p. 84. 71. Theodorus alexandrinus diacouus p. 143.
26. Tbeodorus architectus p. 84. 72. Theodorus decurio p. 143.
27. Tbeodorus cantor p. 84. 73. Theodorus episcopus p. 144.
28. Theodorus auleta p. 84. 74. Theodorus pentapoUtanus p. 145.
29. Theodorus auleta alius p. 85. 75. Theodorus aegaeensis p. 145.
30. Tbeodorus histrio p. 85. 76. Theodorus alexandrinus monachus p. 145.
31. Theodorus praestigiator p. 85. 77. Theodorus asceta edessenus p. 148.
32. Tbeodorus tarentinus p. 86. 78. Theodorus amasenus p. 148.
33. Theodorus larissaeus p. 86. 79. Theodorus ancyranus p. 148.
34. Theodorus Cynulcus p. 86. 80. Theodorus medicus p. 149.
35. Theodorus rbetor cbius p. 86. 81. Theodorus Petreorum episcopus p. 149.
36. Tbeodorus cinaedus p. 86. 82. Theodorus syceota p. 149.
37. Tbeodorus abus p. 86. 83. Theodorus hagiopolitanus p. 149.
 ) ,

LIII

84. Theodorus lijaithrnsis p. 149. 127. Theodorus Metochila p. 186

85. Theodorus pharanitanus p. 151.
86. Theodorus cappadox p. 151.
87. Theodorus anagnosta p. 152.
88. Theodorus pi*esbyter p. 155.
89. Theodorus presbyter alter p. 156.
90. Theodorus ilem presbyter alius p. 156.
91. Theodorus abbas p, 156.
92. Theodorus scythopohta p. 156.
93. Theodorus decapolita p. 156.
94. Theodorus monachus tarsensis p. 156.
95. Theodorus episcopus p. 157.
96. Theodorus rhodius p. 157.
128. Theodorus nomicus p. 189.
129. Theodorus Cailisti Xanthopuli p. 189.
1.30.Theodorus Chrysopulus p. 189.
131. Theodorus Balsamon p. 189.
132. Theodorus Ducas Lascaris p. 190.
133. Theodorus meliteniota p. 191.
134. Theodorus Gaza p. 193.
135. Theodorus Sophianus p. 201.
136. Theodorus Scipus p. 201.
137. Thcodorus \el potius Tiieodoridas poeta
p. 202.
138. Theodorus hyrtacenus addendus est

97. Theodorus andidensis p. 158. cuius multa proferuntur a cl. Boissonado

98. Theodorus studita p. 158. in Anecdotis graecis , et in Tomo V. excer-
99. Theodorus novus theologus p. 168. ptorum ex mss. regiis parisiensibus.
100. Theodorus diaconus byzantinns p. 168. 130. Theodorus papa addatur, cuius episto-
101. Theodorus thebanus p. 168. ]a ad Constantinum imp. edita est a no-
102. Theodorus patriarcha hierosol. p. 168. bis ex codice syr. vat. CXXXI. ( Hic est
103. Theodorus hermopolita p. 168. Tlieodorus PP. quem ferunt scripsisse Chri-
104. Theodorus syrus p. 169. sti sanguine damnationem Pyrrhi haere-
105. Theodorus Abucara p. 169» tici.

106. Theodorus trimithuutinus p. 171.
107. Theodorus quaestor p. 172.
108. Theodorus cyzicenus p. 172.
109. Theodorus nicaenus p. 172.
110. Theodorus paphius p. 172.
111. Theodorus magister p. 173.
112. Theodorus daphnopata p. 173.
113. Theodorus sidensis p. 173.
114. Theodorus sebastenus p. 173.
115. Theodorus alauiensis p. 174.
140. Theodorus iconiensis (saec. VI.) Eius
epistolam , sive acta sincera sanctorum mar-
tyrum Ciryci et lulittae pleniora nos de-
diraus ex codice vaticano.
141. Theodorus presbyter addatur, cuius ex-
tat isagoge in quinque sermones dogmati-
cos Anastasii antiocheni.
142. Theodorus Palaeologus porphyrogeni-
tus despota item addatur , cuius in fine co-
dicum gr. vidi olim graecum di-
vatic.

116. Theodorus Prodromus p. 175. ploma scu privilegium authenticura cura si-
117. Theodorus styppiota p. 184. gillo pro Georgio Gemisto rw tiocw.

118. Theodorus chartophylax p. 184. 143. Theodorus cyprius K-ifirivta^ apud Rho-
119. Theodorus Scutariota p. 184. dinum de illustribus cypriis p. 80. Scripsit
120. Theodorus coetonita p. 184. adversus Dioscorum et Eutychetem.
121. Theodorus amanueusis p. 184. 144. Theodori patriarchae epistola ad Pho-
122. Theodorus hagiopetrita p. 185. tium, si recte memini, in eodice vallicel-
123. Theodorus siculus p. 185. liano C. 31. 1".
199.
124. Theodorus syncellus p. 185. 145. Theodori abbatis didascalia ad cellari-
125. Theodorus smyrnaeus p. 185. ten in cod. vat. 730. f. 234. et 1274. f. 103.
126. Theodorus Pediasimus p. 186. Vide nos p. 156.
 ;

UV
OPUSCULA VABIA

A IVOBIS ALLATII DIATRIBIS ADDITA.

I. Vila Allalii aiictore Stephano Gradio, post praef. p. V.

II. Nicolai Alemanni de kalendario pugillari, item post praef. p. XXIX.
III. Theodori Gazae laudatio canis p. 203.
IV. Theodori heracleotae ex eius commentariis in Esaiam p. 214.
V. Variorum in eumdem Esaiam fragmenta p. 239.
VI. Theodori vel Diodori tarsensis ex commentariis in psalmos p. 240.
VII. Theodori Ducae imp. de di\inis nominibus vel potius epithetis p. 259.
A^III. Theodori episcopi Trimithuntis vita S. loh. chrysostomi p. 265.
IX. Procli archiepiscopi constantinopohtani laudatio in S. Andream apostolum p. 291.
X. Theodori Studitae vita a Michaele monacho, diversa ab illa edita p. 293.
XI. Supplementum sermonis Theodori Studitae de S. Bartholoraaeo apostolo p. 315.
XII. Theodori Studitae laudatio in matrem suam Theoctisten p. 364.
XIII. Theodori episcopi Alaniae sermo qui inscribitur alanicus p. 379.
XIV. Theodori Prodrorai poemata varia et una prosa p. 399.
XV. Theodori iconiensis acta sincera SS. MM. Ciryci et lulittae p. 417.
XVI. Theodori Xantopuli epistolae duae et in eundem laudatio funebris p. 418. ct seqq[.
XVII. Theodori nomici laudatio funebris in Andronicum Tarchaniotam p. 422.
XVIII. Historia obsidionis constantinopolitanae sub Heraclio imp. p. 423.
XIX. Thomae raagistri de incursione Italorum et Turcarum in Thessaliam p. 437.
XX. Nicetae Paneuphemi epistolae p. 439. Item p. 24.) (

XXI. Nicetae raaroniensis prooemiura dialogorura eius de Spiritus sancti processione p. 445.
XXII. INicetae nicaeni de schismatibus variis Graecorura p. 446. ( Huius Nicetae epistolae
apud Allatiura fuere ,
quas nos tamen nondura reperimus.
XXIII. Theodori meliteniotae sermones et ethica ad tetraevangeliura p. 451.
XXIV. Nicetae Seidi ex eius tractatu de paschate p. 492.
XXV. Theodori papae epistola ad Constantinum , vel potius Constantem II. imp. p. 510.
XXVI. Constantini Heraclio geniti imp. epistola ad romanum Pontificem p. 511.
XXVII. S. Bartholomaei Cryptoferratensis vita p. 514.
XXVIII. Anonymi laudatio in S. Bartholomaeum praedictum p. 530.
XXIX. animarum post vitara p. 534.
Michaelis Glycae epistolae duae de statu
XXX. Catalogus codicura graecorum monasterii in insula Patmo p. 537.
XXXI. Basilii neopatrensis prologus coramentarii in XII. prophetas p. 540.
XXXII. Leonis magistri ex eius epitorae commentariorum in librum geneseos p. 541.
XXXIII. lohannis diaconi ex eius historia hominis p. 542.
XXXIV^ Petri laodiceni ex eius commentario in IV. evangelia p. 543.
XXXV. Theodori episcopi Andidorura commentatio de sacra liturgia , id est mi«sa, cum no-
titia paris operis Stephani Aldoensis patriarchae Maronitarum , itemque Nersetis lampru-
nensis Armeniorum episcopi. Denique testiraonium Abu-Isaacii ben-Assali copto-iacobitae
pro roraano primatu p. 545.
XXXVI. S. Basilii monita ad sacerdotes missam celebraturos p. 584.
XXXVII. Missa Graecorum picturis expressa, cum praeviis declarationibus p. 585.
 ,

/^

BIATRIBA I.

DE NICETARUM SCRIPTIS.

I. JL rimum locum occupet Nicetas syracusanus, de quo non aliud dicam, quam
quod de eo Cicero academic. quaest. lib. II. 39. Nicetas syracusanus . ut ait Theo-
phrastus , caelum , solem, lunam, stellas , supera denique omnia , stare cemet: ne-
que praeter terram, rem ullam in mundo moveri; quae cum circum axem se summa
celeritate convertat et torqueat , eadem effici omnia quasi stante terra caelum mo-
,

veretur. Atque hoc etiam Platonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur sed ,

paulo obscurius.

\\. Nicetas Hybreae et Theodoro aequalis, sub Octaviano Caesare ante Christum
natum annis 29 , qui fuerit Octaviani undecimus. Eius mentio habetur apud Eusebium
in chronico olymp. 187. Nicetas , et Hybreas, et Theodorus , etPlutio, nobilissimi
artis rhetoricae graeci praeceptores habentur. Et frequentissime apud Senecam in
controv. et potissimum lib. IX. controv. ullima. Nicetas egregie dixit in eodem loco
Et controv. 2. Nec lulio, nec alii contigisse suo, ( ahi scribunt : nec Vibio, nec alii
contigisse scio ) quam apud Graecos Nicetae, apud Romanos Latroni, ut a disci^
pulis non audiri desiderarent. Quem notat Nicolaus Faber non esse Sacerdotem Ni-
cetam smyrnaeum, et vere notat in bb. I. controv. 4. ad illa verba Senecae: Nice-
tas illam sententiam etc. Non ille Sacerdos , quem Smyrnae docere, cum scriberet
dialogum de oratoribus ait Tacitus ; aetas enim non patitur; sed is
, quem supra ex
Eusebio aequalem Hybreae, et Theodoro diximus quos constat initio principatus ,

Juigusti celebres fuisse. lustus Lipsius in notis ad dialogum Taciti unum cum aHo ,

confundit, cum ea quae Senecae sunt, ad hunc iuniorem Nicelam et Sacerdotem, et

de quo Tacitus sermonem habet, referat. Et plane aetas utriusque id prohibet ex-
presse. Qui enim fieri potest, ut qui initio dominatus Augusti magna sui nominis
fama inter declamatores praecellebat audiretur a Plinio et Tacito? Quare necessario
,

erit alius.

III. quo Quintilianus, sive Tacitus in dialogo de

Nicetas Sacerdos smyrnaeus, de
oraloribus cap. 15. Et quod quibusdam solatio est mihi auget quaestionem, quia ,

video etiam Graiis accidisse ut longius absit Aeschine et Demosthene Sacerdos iste
, ,

Nicetas , et si quis alius Ephesum , vel Mytilenas , contentus scholasticorum, clamo-

ribus quatit, quam Afer, aut Africanus aut vos , ipsi a Cicerone aut Asinio reces-
sistis. In quem locum Lipsius: ita emendavi, vere, et luaxoywc, , cum in libris esset:
Sacerdos iste enitet. Nicetas Sacerdos declamator nobilis eo quo. Plinius libro VI. 6.
epistolarum , audisse eum Erat non studiorum tantum sed studiosorum eiiam
fatetur.
amantissimus , ac prope quotidie ad audiendos quos tunc ego frequentabam Quin- ,

tHianum, et Sacerdoten^ Nicetam , ventitabat. Extat Philostrali lemnii de hoc Niceta

in vitis sophistarum elogiura , de quo Pilhaeus nos monuit , ipse monilus a Nauclero.
1
 ,,,

'2 Quare satis ipse de eo dixerira ,

LEONIS ALLATII

si quae Philostratus in vitis sophislarum narrat

lib. I. 19. hic adiunxero. ^Yirz^^dvric, 'A^i^a^^dvyiv tov aiKDta, xa) %iv6(ppQva-

rov atxiXtwryiv i
zai Uu^ayopav rov g^ KupyivJi(; ^ oi fjLJiri yvwvat Ixxtvo] i^o-
^av ipfxyiviuaat ra yvcoa^ivra^ aXX anopia yivvaiwv aocptarwv latsou-
,
/wJj-S"

^da^yjaav ro7c e?»' zaurwv 'EXXjict/v, ov muou rpo^uiov rol<i airou aTropouaiv ol
o^o^oi^ ZTTi N/XHT>7V ;w/xgv Tov afjLU^vaiov. OyTO^ ya^ TrapaXa/Swv t;iv iTctarYi-

[xyiv ilz anvov d7ritX)ifX(jt.ivyiv^ 'i^wazv aur^ Tca^o^ouq ttoXX^ XafiTr^orzpag , eav >

auroq ryj 'Lfiu^vyi l^zifLaro ^ auvd-^aq rnv iroXtv TaTc zttI t>5v "Eipgo-ov TruXatg ^

zai ^td fLzyz^oq dvrz^d^aq Xoyoig zpya. *0 Sz dvyip ourog rolz pgv ^/kav//o?c
dfMiivm iSonzt rd ^tzavtxa, ro7t; ^l ao(ptart7,olq rd aocptartxd ^ utto rou irzpt-
^z^ictx; ri , xa/ Trpo^ dfitXXav 8$ dfL(po) yi^fj.6a^at. To fj.iv ydg Stzavtzov aocpt-
ariY.^ rtvi 7rzpt^oX'/i gJtoa^^jo-g , to ^l aoptarfnov KivrpM ^/jtav/Jtw lirippwaiv' yi

o6 l^ia rwv X6yct)v , tou fi.iv d^^aiou xa/ 'SJoXtrty.ou dTco^i^yjytzv' un^^a^^yoe,
yd^ yiOA ^l Ivvoiaz l^ia; rz yta) ^apa^6^ou<; iz^i^caatv
S't^u^afL(2M^yiQ' rdt;
wainp 0/ (2axxz7ot uupaot ro fiiXt xa) rouq lafiouz rou ydXazro^' fx^ydXwv ^'
a^/ou^gvo^, Kal ryi<; Lft,upvyi<; ri ouz iir aurM (SocoaJiq d>Q iir dv^^i ^aufiaaio) ,

xa/ pjiro^t, ouK i^dfii^iv zlg rov ^yifLOv dX}C airiav irapd ro7<; ttoXXoI^ lyjxiv , .^

(po(2oufj.at zpyi ^nfLov iiraipovra fidXXov , yj Xot^o^oufiivov' riXcavou (i) ^g' ;roT8

^paauvofxzvou ^poi; aurov iv ^/JtacTJjp/w , xa/ g/VovTO^, ^auaat uXazrwv /w.g

fidXa danicjog 6 'Ntzjiryit; 'icpyj , ^v Jta/ atj <tsauayi ^dy.vcov' ti ^l uirlp "kXTiziz n
xa) 'P^j^vov dTTO^yifxia rou dv^po^ iyivzro fjilv ix, ^aaiXziou Tr^oardl^fMarog , alria
^i auryiQ Yi^i' dvvip unaroc;, ca ovofta 'Poy<^oc, rouc Lfiu^vaiouc; iXoyianuz Tct'

xpw^* rourca ri 7r^ox,pouaa<; 6 N/x»it;jc » zppcoao ziin' xa) ouzirt Tr^oa^n ^txd^
^ovrt' rov jugv xp6vov ov />t/ac 7r6XiO)g ^p^iv, outtoo ^itvd imcov^ivai wgTO*
^yi ,

iictr^aTtzlq ^l rd zzXrtxd arparoTTZ^a, opyy{(; dvifivyia^yi' a\ ^ap iUTT^ayiai rd.

Tg dXXa roijz dv^gcoTTOUc, ircaipouat' xai ro fLyixirt xaptgpg?v, a ;rp/v iu Tc^dr-

ritv dvBpcoTrivco XoyiafiM izaffzpouv' y^dpit Tt^oq rov aurozpdro^a "Ni^ouav ytai

TToXXa iiTi rov 6 auroxparca^ auroq zlTnv' dxoodayi

'^ixyiryiv nai axzrXta' zai
dTToXoyoufiivou xav d^txouvra zupyi/;, liriBiQ ^ixyjv' raur) ^' g-ypa^gv, ou rov
,

"NtXTiryiv ix^t^ouq aXXa rov 'Voupov i^) auyyvcafxnv irotfid^ojv' ou yd^ dv

, .

/ TTon dv^^a roiourov ip^ iaurco yiyov6ra our dv d7roxri7vat 6 'Voupog, our ,

av gTgpov ^npLtooaat ouolv 6j<; fiyi cpaviiyi (Sapui; tw xaQtardvrt aurov ^txaaryiv
,

iy^^ou' ^td fiiv ^'/i Tat^Ta gTr/ 'P?jvov Tg xal KgXTOu^ -^X^i' 7ra^iXBcov ^' g7r/
ryiv d^roXoyiav ouro) rt xamrXyi^i rov 'Voupov cxiq TrXiiw ft,iv dpi7vat g7r/ tw
, ,

N(x>3't>] ^dx^ua, ou ^iifiirpyiaiv aurw u^afoz' diroTrifx-^at ^\ ouz drpoJTov fi6'

vov , dXXd xa) 7rigi(2XiTrJov iv ro7g ^yjXooro^g lifLupvaiojv' rov ^g dv^pa rourov
Xpovotg uanpov 'ilpaxXii^yiQ 6 Xuxtog aocptaryiq ^to^^oufiivog , iisiypa-^i Ni-
-
V Tuyiryiv rov xixa^a^fLivov' yiyv6yiai ^e dn^o^ivta 7ruyfia7a xoXoaaco i(pa^fj.6^cav.
Nos Aribarzane Xenophrone siculo et Pythagora cyrenaeo praetermis^is
cilice , et ,

qui neque recte excogitare neque ea quae excogitaverant scite eloqui posse visi
, ,

sunt; sed nobilium sophistarum inopia sub eis Graeci studere adigebantur quomodo ,

saepe fame laborantibus erva sunt usui, ad Nicetam smyrnaeum accedamus. Hic
enim cum scientiam in angustum redactam accepisset ei aditus longe clariores de- ,

dit, quam illi erani , quibus ipsam Smyrnam aedificaverat connexa urbe portis ,

(1) Allatius scribit in ms. TsXwvoo, idemque latine ponit Telonus. Sed enim satis apparet nomen heic
proprium t)ominis non esse. A. M.
 ;
,
,

DE NICETIS, 3
^uae ad Ephesum ducebant; verborumque ma-gnitudine facta adaequarat Hic au- .

tem orator forensia tractantibus melior videbatur in forensibus sophistica vero :

profitentibus in sophisticis; propterea quod mira dexteritate et certatim ad utra-

, ,

que se compararat iudiciale namque genus sophistico quodam amictu exornavit

:

contra vero sophisticum iudiciali aculeo corroboravit Eius autem dicendi genus
, .

ab antiquo civilique recessit et ad bacchicum et dithyrambicum acc^ssit. Scnten-

,

tias autem proprias et admirabiles non secus atque bacchantium thyrsi mel et exa-
mina lactis edit. Cum honoribus magnis decoraretur, ac Smyrna de ipso nihil non
,

praedicaret , ut de viro admirabili rhetoreque praestante , populares tamen coetus

non frequentabat. llinc cum apud plerosque non recte audirel; timeo , inquit . ma-
gis populum extollentem quam conviciantem. Cum publicanus adversus cum
, in iu-
dicio aliquid quandoque auderet , et subinde diceret , ut oblatrare desineret; urbane
et salse admodum respondit: tu quoque mordere desine. Imperatorio iiissu ultra
s Alpes et Rhenum peregrinatus est cuius quidem peregrinationis haec , causa fuit.
Consul, cui nomen Rufus erat , a Smyrnaeis aspere moroseque rationes exigebat (I).
Huic Nicetas quandoque adversatus Valeas, inquit, neque amplius , ius dicentem
adivit. llleautem eo tempore quo uni civitati praefuit nullo modo , , se gravia et

iniqua perpessum putavit. Sed Celticis exercitibus praefectus , pristinae iracundiae

recordatus quando successus et res prosperae tum homines efferunt tum effi-
est , ,

ciunt ut ea non amplius tolerent

, quae ante felicitatem humana ratiocinatione ,

perferebant Ergo ad Ncrvam imperatorem multa graviler et perniciose de Niceta

.

scribit. Cui imperalor respondit reum se defendentem audi: quod si nocentem in- ,

veneris supplicio qfficito. Haec Nerva scribebat

, non ut Nicetam hosti traderet ,

sed ut Rufum ad dandam veniam pararet. Enim vero Rufus talem virum potestati
suae subditum, neque interficere , neque ullam ei multam imponere ausus esset , ne
imperatori , a quo inimici iudex constitutus fuerat , importunus viderelur. Propterea
igitur ad Rhenum et Celtas Nicetas profectus Ubi vero ad se defendendum pro-
est.

cessit , tanto stupore Rufum affecit , ut plus super Nicetam lacrymarum ejfuderit
quam aquae illi ad dicendum concesserat. Quare eum non modo illaesum , sed et
inter illustresSmyrnaeos conspicuum dimisit. Heraclides Lycius sophista nonnullis
post temporibus hunc oratorem emendans Nicetam perpurgatum inscripsit. Sed se .

pygmaea spolia colosso imposuisse nescivit. Ad hunc referebal genus suum Evodia-
nus smyrnaeus inter sophislas non incelebris ab eodem Philostrato commemoralus
lib. II. 16. EJoa/avov ^l rov Gpv^va7ov ro fj.lv yivoc, lc, 'Nr/,7^T?]V rov aocpicrriv ,

dvyiyiv. Evodianum smyrnaeum quod attinei is genus suum ad Nicetam sophi- ,

stam referebat.

IV. Nunc vero inter varia co^nomina, et dignilalum titulos imnm Nicelam lati-

tantem, sed propter eadem incommode in plures variosque atque immaniler divisum,
si fieri polest , suis partibus integrum in medium adducamus. Fuil is b^zantinus ei
paphlago dictus. lohannes Scylitza in prooemio suae 'O •yao ^ctcpvo-ndxYiC,
historiae.
&2oSw^oq y N/Jc»Va^ o Tra^pXayojv ^ '']o)fjyi(p Vivicioz, zoi MavovriX oi (Sv^olvTici ^

Nr/,7i(popo^ S'tci,x,ovo(; ^pt)§, y.ai rd i^riz. Namque Theodorus daphnopaies , Nicetas

paphlago . losephus Genesius, et Manuel byzantini, Nicephorus diaconus phryx etc,

(1) AUatius dicit: Smyrneos regebat, quod latinuru verbum uon satig graeeo JAo-j/o-Tr»? respond^r*
Tfisum A. M.
est.
 ,

LEONIS ALLATII

Ex Scylitza sua hausit Cedrenus. Consentit hisce Nicephorus CalHstus hist. eccL
lib. XIV. 28. Sed paphlago, cognomen ne fuerit, an episcopalus titulus, quis ex-

tricet? Plane in multis manuscriptis legilur 'NtTtyira^ Iia.(pXciyovia<; , Nicetas Pa-

phlagoniae, ut in codice \aticano 1246, et ante "vitam Ignatii patriarchae. Et potuit
quoque esse ex Paphlagonia, sed byzantina civitate donatus: neque id probatione
eget: sunt enim omnes omnium scriplorum chartae de alienis in cives proprios ad-
scitis a civitalibus plenae. Et episcopatus Paphlagoniae nullus apparet. Fuit is quoque
binominis: namque et Davidis appellalione insignitur. Hinc saepius N/;t;?Ta Toy Y.ai
Aaul^, Nicetae qui et David; et absolule a nonnullis Nicetas David appellatur.
Et videant qui David hoc cognomentum fuisse tradunt, quo se fulciant fundamento.
In aliquibus codicibus adneclitur loco Davidis et paphlagonis j\a^u(3^u)v Dady- . ,

brorum, qui erat episcopatus sub Gangrensi Paphlagoniae. Hinc arguo non male da-
dybrensem episcopum, dictum etiam paphlagonem, qui nempe possideret in Paphla-
gonia episcopatum. Huic addilur quoque nomen phiiosophi 'NiZTiTa rou xa) Aau)^ ,

rou (piXodGcpou. Nicetae, qui et David, philosophi , ut clare \idetur in codicibus

manuscriplis vaticanis 344. 365. et 679. Et in ahis, nullo alio addito, N/zjfra rou
(ptXoao<pou , Nicetae philosophi , non quod tantum institutum monachorum profes-
sus, sed quod inter alia potissimum sibi philosophiae munus ascriberet, quales ple-
rique eo aevo fuere, et primus inter eos uirarou roov cpiXoaocpwv litulo cohonesta-
batur. Quare hic fuerit Nicetas, qui et alio nomine David vocabatur, byzantinus,
dignitate philosophus , Dadybrorum in Paphlagonia sub Gangrensi episcopus : et om-
nia, quae sub Nicetae nomine diversis hisce titulis ad varios referuntur, huic soli
vindicantur (1).

Floruit circa Leonis et Constantini tempora, ut colligitur ex prooemio vitae sancti

Ignatii patriarchae, quam ille neque indocte neque ineleganter concinnavit. Ei ^g
y,ai TcpoQ rolz la^xaroK; , itai to?^ na^^ '/ipaQ rouroi^ lyyi^ovriQ ruyoiiv aat-
^olg, ttoKXm paKKov a^Hop.vyip^oviurcraroi av ihv dnavrm 'A,a\ d^iOTraiviroi ^ ,

u)Z TToXu TrXiov o]'/,o^opi7v rp lyyurnrt ^uvdpivot r^v 1%'A.Xyioiav' ro ydp dp-
yaiov xa/ 7:ap.'noXu -/.ard x^ovov ^tiarcat; , zl '/.a) Tnariuirat T"/f d^tOTTiaria rrig
ypa<p^c, , dXXd >ta) -^aTTOv dv rolz ttoXXoIq 7rpo(; r'/iv fiip.'/iaiv dTToytvcoaxotro
Xoyi^ofxivotg ^aTa ryiv Tra^ouaav
(tiq '/.pnrrov , '/i , rcov Trpza^uri^wv l'A.iiv(av ^uv-
apivo)v Ttaro^^ouv yividv' oaa o dv rolc, ^ca-S"' 7\p.dz '/.aro^^ouaSat Trtanuoiro
xa/po?c, pdXXov dv oipat TawTa 7tapa'/,vi^iiv rouq luai^^ari^ouz, '/ai Trpog rov
'laov rriq dpiT'/ig ^tipi^i^itv ^XoV ^td raura fxot rourov Ivarnaaa^at vuv rw
Xoyct) rov dyoova' '/ai p.oi acpo^poc; 'Ujo^oq aara/.dp^ioz dXvi^tvolz ^tyiyyifxaat
'/,ai Trdayiq TrpoXyj^ew^ drryiXXayfMZVotg ^g J^owg ) tov [/.iyav Upd^yyiv , xa/ ttoi-

piva T^5 (SaaiXi^og ''lyvoirtov u^sjo yi ^ica 'usviuixart ryig dX'/}^iia<; u^pT^yyiryi y

aai auXXyiiUTopi to^q dyvoouat , o^usoloq rtg yiv , Ix, rviq ^aT aurov ^oXtniaz
diTOoil^at' ^lyvdrtov '(pyifi) rourov rov uanpov p.lv tm x^ovo) Y,a\ Trpo r'/ig xa-S''

'/ipdg rauryjQ dva^ity^^ivra yividc,, ou^ivoq ^l tmv tt^o aurou rtfxiojv li^a^^/^wv

ryiv Tciariv zat r'/iv opoXoyiav dTraXnTrofxzvov. Quod si autem eosdem ad extre-
mam et nostram aetatem propius accedere contingat , tum vero multo maxime
prae cunctis memorandi , omnique laude praedicandi sunt, ut qui propter tempo-
rum vicinitatem multo magis ecclesiae prodesse possint. Quod enim pervetustum
(1) Hactenus notitiam de hoc Niceta nos ex AUatio edideramus in Script. vet. T. IX. praef. p. XIX.;
quem taraen diversum esse a Niceta Serrarura episcopo
, iQfra constabit. A. M.
 ,
,

DE NICETIS.

est, longisqiie temporum intervallis remotum, etsi fidem propter scribentis auctori-
tatem mereatur , desperatur tamen a plerisque studium imitandi , ut qui putent
illismaiorum nostrorhm saeculis multo promptius fuisse, quam nostris cum virtute
vivere. Quae vero nostra memoria recte facta creduntur ; illa multo acrius opinor,
piorum mentes ad virtutis decus aemulandum injlammant. Quapropter ingens me
desiderium animi impuHt ad causam hanc sive csrtamen oratione persequendum
duceque et adiutore Deo spiritu veritatis ostendendum nescientibus qui vir Igna-, ,

tius qualisque et quantus /lic antistes , et regiae pastor urbis , in vitae suae ratione
fuerit.Ignatium, inquam, esse qui aevo quidem posterior et ante hanc nostram
, ,

generationem Jloruit, prioribus tamen illis venerandis pontificibus nihil vel de fide
vel confessione concessit. Quid sit yivia^ vel aetas, ante quam vixisse fertur Igna-
tius, docent laudalissimi quique grammalici. Quare nulli dubium fiieril, sub iam di-
clis imperatoribus Nicetam hunc floruisse.
Scripsit historiam, ut Scylilza, alque Cedrenus tradunt, el Nicephorus Callislus
quod divus Cyrillus per visionem divinam nomen lohannis susceperit con-
loco dicto, ,

ceptumque antea odium in Chrysostomum Dei genitricis horlatu deposuerit. 'Ev ano'
,

npvcpw l(jfopia iupojv N/z^fra (piXoa6<pou tou y,a) Aav)^^ Kal aXXwr, za) avrog
og7v zfvcov iv Tri Trapovay} laro^ia Ivrd^ai , ux; av pvi rivt dp.(pi^aKKiiv yivoilo ^

Tcmz 01 rouovrot (paaryipii; ^t^ tyP^^^ dKkriXott; lovnq dytoavvyiz >ta< dfj.(pfj) zlg
az^ov '/ixov ^ xai ryiz iKzXyiaiaQ ^iasXtot l-x^pyifxdriaav ^ p.yi^aiJ.co(; ro ryl^ l^^^jag
fjLiya r'/iv y.parovaav ^o^av Xvp,>^vaa^at ^vvyi^iiayi^. In arcana Nicetae philoso-
phi, qui et David dictus est , historia , et apud alios item cum invenerim , operi
huic meo inserendum esse quoque duxi, ne cui ambigue in mentem veniat, quo-
modo tanta luminaria, inimicitias mutuas exercentia, ambo ad summam sancti-
tatem pervenerint , et ecclesiae fundamenta extiterint inimicitiis huiusmodi nullum ,

illorum gloriae dctrimentum afferentibus.

Vitam sancti Ignatii, Michaelis trauli ( balbi ) imperatoris constantinopolilani
quo exacto Photius ex senatore et laico factus
F. et patriarchae constantinopolitani,
est patriarcha. Eam in latinum a se versam edidit graece et latine Matlhaeus Raderus
ante concilium octayum generale, in 4. Ingolstadii. Postmodum in nova conciliorum
generalium , et particularium editione Romae , Coloniae , et Parisiis publicata est.

Eam quoque e graeco vertisse Federicum Metium scribit Possevinus in apparatu.

Legitur etiam nunc manuscripta in bibliotheca vaticana cod. 1452, collegii Graeco-
rum, regia sancti Laurentii, et alibi.
Orationes varias in laudes sanctorum. Quas ipse legi sunt.
1. In sanctum lohannem evangelistam. P. *0 rov //e-yav t^c (Spovryjg yovov
TTporpiTTopivoQ iTTatvi^v. Sub Nicctae rhetoris et sancti viri servatur in bibliotheca
barberina.
2. In sanctos martyres Cerycum (sic) et lulittam. P. Q.aTnp ovx. lari avv-
i^Ofxivov rca Ttv^io) lov^aiov.
3. In sanctum Pantaleemonem. P. ^avpaajoq 6 Ssoc sv rolz dUotQ avrov ,

(pyjatv fiiyaq.
4. In sanctum liartholomaeum apostolum. P. QipfMOc; 6 tto^Oi; , aXX' aopa-
v«c vovg^ C,i(av o epojg.
5. In sanctum Marcum evangelistam. P. 'Xlatsrep oy% op.oiat twv ac*)u.ar(t}v

Trdvrojv al fjLOp(pai.
 ,

6 LEONIS ALLATII

6. In sanctum lacobum Zehedaei filium. P. IIpcJ^jv jusv ^^/uac Ji (^wffa r«c

7. //i Petrum et Paulum apostolorum principes. P. T/? o" Tgp-njvo^ ovtqq

viX^^-> '^''^ ° '^'^^ io^Ta^ovroJV.
8. //i sanctos duodecim apostolos. P. T/ /taX>j t^c ex/cX>?<T/ac ji Toi^iq ; t/
TigTcvYi TMV Itt avTriZ. Hae omnes sub eodeni rhetoris titulo leguntur in barberina.
9. De certamine , et inventione ^ et translatione reliquiarum sancti protomar-
lyris et archidiaconi Stephani. P. *0 y.6piO(; ripwv ^h/jaouQ XpiCTOC o <>WT«p Trav-
Twv ToTv iXTTt^ovTwv STT auTOv. Sub eodem lilulo in barberina, et sub Nicetae phi-
losophi in \aticanis codicibus 679. et 819. Possevinus in apparalu pulat Nicetae by-
zantini esse, qui in vaticana bibliotheca sub nomine Nicetae philosophi asservatur
graece manuscriptus sermo, de martyrio , imentione , et translatione venerandarum
reliquiarum protomartyris sancti Stephani. AHi codices tribuunt MichaeH Psello
notantque ex improviso diclum.
Sub Nicetae Paphlagoniae habetur laudatio in s. martyrem Theodorum.
10.
P. T/ Xapirpa -/.a) ^iavyyiq t«c yipipaq %ctp/c- In vaticana, cod. 1246. In bar-
y\

berina expressius: N/)tj^Ta iTrtanoTrou YlacpXafoviag^ Nicetae episcopi Paphlagoniae.

Cod. 247.
11. Chii etiam legeram : lSt'ji'/iTa pyiTopog tou nacpXayovoQ iyxct)[itov g/c '^ov
^iiyav N/^oXaov tov ixu^o(3Xut'/]v xa/ ^aupaToupyov dp')(^tg77iax,07rov Mi/pwv t>js
AuniaQ Nicetae rhetoris paphlagonis laudatio in s. Nicolaum myroblytam et mi"
: ,

randorum effectorem archiepiscopum Myrorum Lyciae. P. iiiv BiOTraTcvp ^auio

TO dit^aXlg ;ca) fjLZTapaiov.

12. Laudatio in sanctos anargyros Cosmam et Bamianum. P. il$ ayaiTYiTa
Ta azyivuiiiaTd aou aupii rwv ^uvdpioiv. Sub Nicetae philosophi nomine in vat.
cod. 808. Eademque habetur in meo manuscripto, nullo praefixo auctoris nomine.
Eam cum nonnullis ahis Monachium misi doctissimo Simoni Wagnereckio, qui nunc
de sanctissimis his Anargyris commentationem meditatur, quam iam bene inchoatam
melius conficiet. Quid enim est quod ille calamus amplissime non perfecerit?
,

Scripsit praeterea expositionem in aliqua carmina Gregorii nazianzeni.

1. In sepulchralia , quae ille in defunctum Basilium composuit. Conservatur in
bibliotheca valicana cod. 496. et 949. sub nomine l:^i'mTa (piXoaocpou tou TracpXa-
yovo^ , Nicetae philosophi paphlagonis.
2. In gnomas seu sententias eiusdem , quas ille acrostichide illa complexus est.

Fvcjp^at Vg'/iyopiou ^iaTt^o^ iUiTTi'/] , la^Xov d^u^p.a vlotg elc. Sub nomine N/-
xjjra Tou '/.a) Aau)^' tov (ptXoao(pouBavid, philosophi. Cod. 344.
, Nicetae , qui et

et 365, Et in augustana inter theologicos cod. 44. In altempsiana sub nomine N/-
xjjra <ptXoao(pou i7rta'/.07rou Aa^u/Spwv Nicetae philosophi Dadybrorum episcopi. ,

Et absque episcopi dictione inter rheloricos augustanae cod. 17. Quae Veneliis edita
sunt in 4. anno 1563. *Ep//;jvg/a g/s Ta TiT^danx^^ tou pzydXou TrarpoQ T^'/iyo-
piou rou va'^tav^yivou ug rd fjLovoaTix<^i 2/c '^d liny^appLaTa ra u<; rov fJLSyav
BaaiXitov 7Taod(p^aatQ. Vindicantur Nicetae, qui et David, editae quoque paraphra-
ses carminum Gregorii nazianzeni de principiis, ex bibliolheca reipublicae augusla-
nae, Lugduni Baiavorum in officina plantiniana anno 1591. in 8. quam etiam ar-
bitratur David Hoeschelius esse Nicetae. Verumtamen cum ipse rem penitius exami-
narem , reperi paraphrases has , sive exposiliones edilas lum Venetiis lum Lugduni
,
 ..

DE NICETIS.

Balavorum , nullo modo Nicelae esse ; idque ex codice satis antiquo bibliolhecae
s. Andreae vallensis, codicibus vaticanis , lutelianis, et aliis. Et ut \eram in carmina
nazianzeni exposilionem Nicetae habeas , non gravabor ex eodem santandreano codice
titulos carminum , et paraphraseon principia , ut ibi sunt , digerere.

Tou (ptXo(jo(pou ^a^u^^m l^iiyyiGtq twv i^wv

zu^ou N/xjfra l^niiav.o^ou
rou. fxiydXou T^yiyo^iou rou ^zoXoyou (i). Philosophi domini Nicetae Dadybro-
rum episcopi expositio carminum magni Gregorii theologi. Prooemii principiura.
O/ /xgv TTap "EXX^jff/ <pi\oao(p(t)rafot ihai ^o^avTgc- Alterius prooemii P- 0/ t^^
xoafjLtzyig <jo(plaz ry]v dnpQTaryiv zaraXafSuv.
liip) d^^xwv KofoQ a. De principiis oratio prima. P. Oloa [j.\v^ (pjiGiv >i ^io-
Xnirro^ rou Xoyou (pcavyi.

Ilgp/ uiou X()yog (2\ De Jilio oratio secunda. V. 'E^-S-g/xgvoc 'J'?^' dgyjav ^ 77

dpyyiz' raurov ^\ i\mlv.

rigp) rou dyiou TrviUfjLaJog Xoto^ y . De Spiritu sancto oratio tertia. P. 0go-
Xoyy\Qac, 6 ^ioXzTrroraroq irz^i irar^o^ xai uiou.
Ilgpi TioapLOU "koyoq ^' De mundo oratio quarta. P. 'Jjcavws oia
. rwv rrpoit-

Kyicporcov iTtm.
Ilepi irpovoiac, Xofoc, g'. De providentia oratio quinta. P. ^tXoaocpyiaa^ Trgpt

Twv huo y,6aa(i)v npcarou (pyjpi.

Jlgp) vogpwv oijaiwv Xoyoz <r . De intellectualibus substantiis oratio sexta.

P. A/g/X^j^xwc TCip) ^irrou x.()afMOU , voyirou Xiyco x.oli ala^yirou.
Ilgp/ 4^/C^^ XofoQ
'(^'.
De anima oratio septima. P. 'ETrofzivcag pffd ryiv rwv
oupavioov y.at Xoyty.cav.
Ilgp/ ^ta^yi-awv i >ca/ iTtKpaviiaz H^tarou X6yo(; >?'. De testamentis et appa- ,

ritione Christi , oratio octava. P. ^uvriXiaat; rouq Soypartzoug X6youg Inrd.

Ilgp/ dpirylg dvBpct)7Tivy!<; X6yo(; ^'. De virtute humana oratio nona. P. 0go-
Xoyfnoorarov Xoyov xat (ptXoao(pct)rarov.
Tlipl (puaio)q dvQpooTrivyiQ Xoyoq i. De natura humana oratio decima. P. ^t^
Xoao(pyiaaz ^ioao^pcararog Trgp/ tjj^s dv^pcoTrivyiQ dpiryit;.
Ilipi iunXiiaQ rou gJtTo^ dv^^ooTTOU ^ xa) ryiz ro)v 'srapovTwv parat6ryiroq
Xoyog /a . De contemptione exterioris hominis , et rerum praesentium vanitate ora-
tio undecima. P. Hgp' rr.c; dv^po)7rivyi<; (puaiO)g.
Ilgp/ Tcov cp^aaavroov fiazaptafjioi x.a\ o^ot 'njviUfjiariicou (2iou Xoyog t^
De beatitudinibus et finitionibus vitae spiritualis oratio duodecima. P. TaXav/Vac
•/.a) y.araaf^faguvaq rd dv^po)7rtva, xa) rd rou aicovog rourou.
Vvo)fioXoyia ^/(TT/%oc, yi<; yi dx^oart^lQ auryj. Sententiae distichis expositae

quarum haec est acrostichis. Fvw/xa/ Tpyiyo^iou etc.

VvcopoXoyia riTpdart^ot;. Sententiae tetrastichis expressne. Vpyi^opiou 7r6vo(;

ilfjLt etc. P. ''E(2ouX6fiyiv fiax^ori^aq X6yo)v TrpayfjLaniag. Et hanc suam exposi-

tionem non ultra Nicetam extendisse, colligitur ex fine huius postremae expositio-
nis, ubi haec habet. ''V.(2ouX6fiyjv paycporipai; Xoyojv ir^affianiaq ytararitv6fiivoQ
twv g/>t|UgTpwv g^rwv tow «S^goXo^ow t>7V d^pL^^ouaav l^yi-
Trpoq ix.daryiv U7r6^iaiv
yyiatv dvard^aa^ai ^ opou plv Ifiaurw 'xapt^ofnvoc; lyx,aXXct)^tZppivca roTz ^

riiz^iKiivou fnyaXovoia^ ^iO)^yip.aai xa/ ^ioXoynpaatv' ofiou ^g >ca/ to?^ OTtt-

(1) Huius iDterpretationis specimeD nos ex cod. vat. edidlnius in Spicil. rom. T. V. p. 397-401. A. M.
 ,,

LEONIS ALLATII

G^iv louaif coipiXiiav Taiz Trsp/ rovrm a^oXso-x/a/c Trpofxyj^oufjLivOQ' aKKyit; 51

(SaGtXixyiQ u^Ofxvyia^iig nal TrarptzyiQ svtoX^c, oU [xou cpuXa^at rou irotYiaai
(2t(2Xia TToXXa , fcsapayyiWouayiz <, xa/ ro a\rtov i^niayayouanz ^ rou [jlji iJvat
^sji^aafJLOv h auvriXitav rwv auvrayfiarm ryig dmn^ou ao(piag rou -S-gow , za]
ytOTTuaiv {mIv Xiyouayig '^u^^g ytai aa^xog rnv dfxir^iav uird^yiiv ry\z fJnXiryjg
ryiv drr aurylg Si M(piXiiav , zai ^aayig ^io^viuarou ypa(pyig ^uvapLtv ilg rov
rou ^iou (po^ov t Jta/ t^s hroXriZ ryipyiaiv auyxi^paXaioufiivouz l^ilvat Xa^i7v'
roitapouv ryiq Tca^ayUXiaq rauryic dngoaaafxivoz ^ i(puXa^afiyiv im 7r\i7aJov rylc
i^yiyyiaiojq fxira ryiv rcav diroppyircav iniaya^^fiv hvat' nXiuraiav ^i rwv Tgrpa-
ariywv rouro)v ryiv ofxoXoyiav drcoyjpmrox^ yifid^ olyio^ofxouayiz Trpog n ^ioi^iav
Koi TT^d^iv i^yiy>iaafJLivoQ y.aJanauaoi. Mihi in animo erat diffusiore sermonis am-
bitu ad argumenta singula carminum theologi condecentem expositionem apponere,
tum mihi morem gerens qui gravium et amplissimarum sententiarum spe-
, illius

culationihus et acuminibus theologicis mihi complaceo tum posteris emolumentum

, ,

circa ea magis comparans. Verum alterius consilii memoriam recolens et regii ac ,

paterni praecepti , fili mi , cave ne multos libros conscripseris sedulo admonentis , et ,

causam proferentis quod nullus , sit finis aut terminus compositionum infinitae nu~
minis sapientiae , et lahorem asserentis animae et corporis immoderatam rei medi-
tationem esse; utilitatem vero, quae inde consequitur , et totius divinitus inspiratae

scripturae facultatem in Dei timorem, et praecepti observantiam , veluti in unum

caput referentes , usurpare licere. Quapropter monitum hoc audiens , cavi ne ultra
expositionem post ineffabilium considerationem protraherem. Postremum vero tetra-
stichorum horum sententiis , quae satis ahundeque tum ad speculationem , tum ad
actionem aedificant, enarratis , dicendi finem faciam. Has inlerpretationes maxima
ex parte Billius in suam Nazianzeni editionem latine parum cautus sub Cyri nomine
transfudit. Et in epistola ad cardinalem Sirletum: reliqua etiam opuscula, quae Cy-
rus explanavit, versibusitem reddidi. Sed cyrus ( i. e. dominus) ante nomina po-
situm quid sit, fusius in aliis diximus.

V. Habetur praeterea: l^i-Kyira ^u^avJiou (piXoa6(pou iKQiaiQ y,aJaa'A,iuaariy,Yi

fjLir dTTO^ii^iCtx; rou y^^tartavtjiou ^oyparozt i^t Kotvojv ivvotciv , aa] ^taXiv.ri'
ii7]q fjLi^o^ou ., ytai (puafA,o)v iTTtxi^^^p-drcav ^ xat auXXoftaJtKyit; iToXuliXfioLt; rrpo-
ayop.ivy]' zal dvrippyiaig ryi^ araXiiayic, liriaroX^c; gx twv 'A-yapjjvwv irpoz M/-
XOLnX ^aatXia ulov Qio(piXou , g^zzr/ ^ta(3oXyi ryi^ twv Xp/dT/avwv ^ajiariojg.
Nicetae byzantini philosophi expositio confirmans cum demonstratione christianum
dogma ex communibus notionibus , et dialectica methodo , et naturalibus argumen-
tis , et artificio syllogistico producta. Et confutatio epistolae ab Agarenis ad Mi-
chaeiem imperatorem Theophili , ( non Theophylacti ut Possevinus, et Epitomatores
,

gesneriani y^vXxxnX.) filium missae , qua christianam fidem calumniabantur. P. Awff-

^yjparov t/ p^^p^^/xa aXjf-S^g/a, xa) roug yi Xiav o^uooTTouvrag.
AHus eiusdem tractatus: dvrippyiatg^ xal dvarpoiryi rriz ^iunpag iirtaro-
est

Xyig r^g araXiiang irapd rwv "'Afapyivcjov tt^oq M/%a«X ^aaiXia ulov Qio(piXou
im ^ta(2oXyi ryi<; ro)v 'Kptajtavwv Trianiog. Confutatio et eversio secundae episto-
lae ab Agarenis ad Michaelem imperatorem Theophili F. missae qua fidem chri- ,

stianam calumniabantur. P. ^E^ouXofJLyjv w (piXoQ rov Tn^i irianwq yifJLcav rou ^ ,

X^tartaviKOU Xiya> ^oyparo^ Xoyov.

 ,,

DE NICETFS. V

Teriius est, dvar^OTr:^ rtjQ Trapa. rov a^a(3o^ Mwa/zg-^ y^a(piiG'/iz (Si'(2Xo'j iv

xiCpoKaloiq X Refutatio lihri ab

. arabe Mohame*o conscripti, capitibus triginta.
P. Mg^aXwv y.ai twv U7rlp-^fjt,a<; d^icov uiia^yovrwv Hos Iractatus contra Aga-
.

renos dicunt asservari in bibliotheca vaticana Possevinus, et Epilomatores (1).

Est praeterea pro synodo chalcedonensi adversus epistolam Armeniae regis, qua
illediclam synodum haereseos incusare veritus non fuerat. N/x>jTa (SuQavriou (pt-
XoGQ<pou , Jta< ot^aax,dXou iXiyx^^ ^ct/ dvar^oirn rrig GraXiiayiQ iTriaToXj^^ iz
rou ap%ovT05 rij^ ^Kpp.iviaz » stt/ ^ia(2oXji rviz o^^o^o^ou rfJiwv Trianojc , x.a\

T«c dyiaz, ycai oly.oup.iviv.Yiz rirdprnt; auvo^ou ^ l^ iT^tr^oiryig rou (piXoxpiarcu

xai iuai(2iardrou (SaatXiw^ vipwv' lypd(pyi S& Trpog rov dpxovra Ik Tr^oawTrou
rou TToI^iapxp^- Nicetae byzantini philosophi et doctoris refutatio epistolae ab Ar-
meniae principe missae qua invidiose fidem nostram orthodoxam et sanctam atque
, ,

oecumenicam quartam synodum criminatur iussu Christi amantis et piissimi no- ,

stri imperatoris. Scripta est ad principem, et patriarcham inducit loquentem. Epi-

stolam hanc doctissirnam tum argumenlorum copia et vi tum sententiarum gravi- ,

tate et sanctorum patrum auctoritatibus refertissimam

, et vere auream non passus , ,

inter meae literariae supellectilis latebras diulius immorari, latinitate donatam , edi
curavi in primo tomo scriptorum Graeciae orthodoxae hic Romae typis sacrae Con-
gregationis de fide propagandaanno 1652. in 4. graece et latine.
Eiusdem etiam sunt. W^oXiyofiiva, zat i^nyyjatg rm irivn ^wvwv. Prole-
gomena et expositio quinque vocum. P. yiiXXovrzz auv ^ito d^xj^a^at. In biblio-
thecis italicis.

VJ. His iisdem fere temporibus vivebat Nicetas Smyrnae metropolita , cuius ele-
mirum in modum laudat Symeon metaphrastes
gantissimas epistolas epist. 2. et 3. (2).

Nondum mihi compertum est an extent. Quaerant posteri.

VII. Hunc Nicetara byzantinum non longe post sequitur Nicelas nicaenus char-
tophylax. Legitur ipsius brevis tractatus: KaTa TToaouq xa/^ot)c, y-.a\ ^id iTolla al-
rtdfiara iaxi^^>i d(p fip.(av vi jOWjotaixjj i-/t}iXy]aia. Quibus temporibus , et quas ob
causas scissa est a nobis romana ecclesia. Ut rcgius codex parisiensis legit, seu ut
valicanus: TroadxK; x,at rroVg , )ta/ ^/a t/ axi(^p-cira yiyoviv fxira^u rcCiv ixxXyj-

(1) magnum Ailatium loqui nunc ei aliena potius notitia, quam ex propria. Atqui codei
Mirari licet,
vaticanus DCLXXXI, qui illa Nicetae byzantini adversus Moliametum Agarenosque opera continet, iamdiu
extabat ante Allatium in bibliotheca vaticana, ut nos diximus in hac nova Patrum bibl. T. IV. part. t.

p. 321, ubi tamen nostra aliqua secundum hanc Allatii dissertationem reformanda videntur. Neque enim
Iiic byzautinus Nlcetas idem est ac Nicetas David; quod quum in calce toini I. Graeciae orthodoxae affir-

niasset Allatius, nosque eum sectati fuerimus, nunc idem aliter sentit, eique nos ipsi obsequenter rursus
consentimus. — Idem Allatius ignoravit codicem latinum CCCXIV, qui pariter in bibliotheca vaticana iam-
diu extabat ; ideoque neque Nicetae aquileiensis episcopi ,neque nobilium eiusdem scriptorum meminit
quae nos, Deo laboribus nostris favente, illinc deprompsimus, scilicetf?e ratione fidei, de Spiritits sancti
potentia, e.t de diversis Christo domino convenientibus appellationibus. Denique AUatius nullam facit—
mentiouem Nicetae epicopi Naupacti, quem pariter omnino iguorat Lequinius in Or. ch. T. II. col. 198.
seq. ubi scribit illius urbis episcopos. Atqui ego in bihliotheca vaticana manibus non semel contrectavi
ms. ad 4. evangelia et ad apostolorum actus copiosum graecum Nicetae episcopi Naupacti commentarium
quod egregium opus accurate postea describam, eiusque aliquem saltem fructum cum ecclesia publice com-
municabo. A. M.
(2) Ediditnovem Synieonis nielaphrastae epistolas Allatius in diatriba de Syraeonum scriptis p, 254-261^

Harum secunda et tertia mittuntur ad Nicetam Smyrnae metropolltani. A. M.

2
 , ,

10 LEONIS ALLATII

aiaiv TpoLiitwv n xa/ 'Pw/za/wv. Quoties, el quando . et quibus de causis dissiditt

graecam et latinam. P. IlpwTov lin TpaTta.vou rou /3a-
orta sunt inter ecclesias
GtXicoQ ^ia liavXlvov rov twv Y.uara^iavMV app^^ovTa. Traclatum in mei gratiam
e codice ms. bibliothecae regis christianissimi descriptum sua manu ad me misit
humanissimus Claudius Saravius. In codice regio escurialensi manuscripto habetur
eiusdem auctoris Trgp/ (7%/o-/zaTOC Ttai tviz pct)fj.a'ix.7iQ IxyiXyiaiaq. De schismate et
, ,

romana ecclesia. Idem ne cum superiori, an diversum? Vel diversa, unum de schis-

mate, alterum de romana ecclesiat non mihi liquet. Ulud sane liquet, Graecos im-
probe dissidium cum romana ecclesia fovere; cum contentio inter ecclesias nata, non
e dogmatum varietate , et rationabili de causa , sed propter ambitionem et fastum
exorla sit.

VIII. Nicetae monachi scribit Possevinus in bibliotheca sfortiana haberi cod. 106.
De anima librum unum. De paradiso contemplationem. Epistolas aliquot. De hic-
rarchiis. Hunc pprro Nicetam esse monachum et presbyterum Sludii, cognomento
Stethatum, colligo ex indice ms. graeco bibhothecae Escuriahs, in qua inter aHa Ste-
thati et haec recensentur. lii^) 4^%^^' '^jgp/ 'UJapa^iiaow gi$ t^v ou^aviav nat
iKKX/KJtaaJiKyiv lipagx^av. De anima. De paradiso. In caelestem et ecclesiasticam

hierarchiam. Quare de hoc Stethato, quae libro II. de consensione utriusque eccle-
siae scripsimus, in medium proferamus. Hoc nefario Cerularii exemplo, alii quoque
in Graecia, qui se eo usque tacitos ac reverentes continuerant , rubore excusso, pa-
lam non ore sed scriptis editis in romanam ecclesiam oblatrare coeperunt; eaque
ipsa aetate Cerularii Nicetas quidam ex monasterio Studii, cognomento Stethatus
quem latine dixerunt Pectoratum , multa Latinorum, et praecipue de Spiritu san~
cto , de azymis, de sabbato , et nuptiis sacerdotum criminatus est. Syntagmatis
principium est: JtaX^ ttooq rov irXyiatov aydiTVi ^ (h Trdvroiv IQvwv ao^pwraroi 'Poj-
liaioi xai ivyiviararot. Scriptum in eadem urbe condemnatum, approbanle quo-
que imperatore flammis exarsit. Ut videlur tamen, vel Gerularii vel ipsius auctoris, ,

studio renatum adhuc in bibHothecis perdurat ut uno eodemque tempore et malo

, ; ,

auctoris animo, et argumenlorum ac rationum futililate perpensa, illum detestemur,

haec vero proposita diluamus, et eorum simul amenliam, qui isla tanti faciunt, de-
ploremus. Nec alium hunc esse puto quam quem incogitanter nimis anonymus
, ,

de dissidio Graecorum et Latinorum Basilium nuncupat. 'O ri XlgTpo^ TTaf^tdpxyiZ

''Avlio^iiag NijcoXao? o Mg0wv>7C? ^-ai Bacr/Xg/o^ o UpOfxovaxoQ dno ryig IiTou-
,

^iou fjLOvr^i oariz )ia\ XartvoXzzryi^; (lego XartVeXifKryiz) g^>\.«9>? ^td ro yix,pi-
^(t)lJ.ivo)(; Jtai aa(pMQ uz TrXdrog IXiy^at ^a\ ira^aaryiaat auro7g ^id irXiiovm

Tiapa^ityfj^drm aai fxapru^twv ort rd t^y\ raura divz^ x^arouatv hyouv rd

, ,

d^Ufxa, ryipyiatq rwv ca/SjSaVwv

y} d^tacpo^ia rwv ttv/jctwv a\ dvaza^a^aitq
, yi ,

xat 01 pavrtafxo) al xaraXuait<; rojv nrpa^OTra^aayciucav xai ryjQ dyiaq Jta;

, ,

fXiyaXyjg rzaaa^axoaryiQ ^a) rd Xotird dTcip oTrta^iv Xiitrofj.i^wt; y^a^pouatv

^

raura irdvra Ixiy^aq 5ca/ TrapaarT^aa^ auroTt; ori 'i^o) Jta/ ^eva ryl<; o^^oS'6- ,

^ou ^iariwq., 'i^ca rn^ ^tSax^Q, Jta/ 'nja^a^oazcag rwv dyicav d^ojoaroXcov
'/.a.)

iiai' Jca/ Ta l^iiq. Petrus patriarcha antiochenus Nicolaus methonensis et Basi- , ,

lius hieromonachus ex monasterio Studii, qui ab arguendis reprehendendisque La~

tin,is ^ lalinelenctae nomen habuit. Namque ille plane, accurateque et prolixioribus
scriptis redarguit, et multis argumentis atque testimoniis comprobavit ritus, quos:
 ,,

DE NICETIS. 1 1

illi ohservant, azyma nempe sahbatorum ieiunium

, , sujfjfocatorum indifferentiam
cxpurgationes et aspersiones, feriarum quartae et sextae solutiones . et sancti ma-
gnique quadragesimalis ieiunii et reliqua, quae retro singulariter recensentur , ex-
tra esse et aliena a fide orthodoxa -, et doctrina , et sanctorum apostolorum tradi^
iione. Ila, inquam, senlio, donec mihi aliquid de Basilio isto, si quis fuerit , codices
manuscripti suggerent. Nicetae, quemadmodum et Michaeli constantinopolitano , et

Leoni archidiacono respondit Humberlus cardinalis episcopus Silvae candidae qui

, , ;

extat ad calcem tom. XI. Baronii, et tomo VI. anliquarum lect. Canisii qui haec ,

Humberti monumenta ex bavarica bibliotheca deprompsit, et vulgavil. Tractatus, qui

in Graecia exarsit , conservalus est in plerisque Italiae bibHothecis , mediolanensi
cryptoferratensi , et barberina. Illius meminisse Sigebertum tradit Possevinus, posuis-
seque in apparatu non ut legatur , sed ut ablegetur , cum de comugio sacerdotum
deque aliis eiusmodi, in quibus Graeci et Latini dissentiunt , agat. Quamquam quod
crrores Armeniorum oppugnat aliquid fortasse ad rem , dixerii . Verum, fateor, tra-
ctatus iste est adeo tenuis enervisque et rationibus adeo incomptis conslabililur, ut
sine animorum ofifendiculo, manibus omnium leri possit , et polissimum Humberti
Silvae candidae responsione docta et accurala convulsus et refutatus. Tractatum eius-
dem de azymo refutavit Hilario monachus, oratione de pane Graecorum mystico, et

Latinorum azymo, edita a me graece et latine in primo tomo Graeciae orthodoxae,

quae incipit; ev tw juev oiaKi^ia^cLi [li Tnpi olffou fjLuafiKov twv *EXX>fvwv , zai
u^uixov Twv AaT/v&JV, gog/p^'3'>j ^o; "Koyoq Yitoi i^yifyiat^ rivoi; ISizt^tov, irarpoi;

gv ToTc 'EXX>jc7/ ao^pojrdrov ^ Iv m i^lv TroXXa ^tp) rcov d^vpLcov iv rw ^iiirvM

rou Xp/CTTOW raura ilg rouQ Karivouz d<pnyyirai. Cum de mystico Graecorum
pane, et Latinorum azymo dissererem oratio mihi quaedam, sive expositio Nicetae ,

cuiusdam patris inter Graecos doctissimi, ostensa est inqua ille pleraque de azv-
, ,

mis in coena Domini sed haec adversus Latinos discurrit. Et infra eum vocat
, ,

dv^pa TnTTatSiVfXivov virum eruditum et doctum. ,

Scripsit etiam , ut advertit Possevinus nempe , adversus errores Armeniorum ,

\oyov arnXtrivrtzov >caTa ryi^ rojv Ap^gv/wv al^iaicog. Orationem confutantem

Armeniorum haeresim. P. T>5V avfyul tKYiv rwv hvo (pvaicov. In vaticana, cod. 1205.
TLifi Tou §id p^g/pwv da^aafjiov. De salulatione per manus. P. 'AXX' ov^l
6 ^id '/itptav da7raap.6g (i).

KoTa Acifivcov ^ dytov Xirovn^ ly.

iv oli; (SXaacpyifxovatv it^ ro TrviVfxa ro ^

rov vtov rovro iZTro^iVia^at. Adversus Latinorum blasphemias in Spiritum san-

ctum, asserentium ex Filio illum procedere, P. To Trgpi roZ dyiov "KViVfjLa^oz Xe-
yitv TTipt ^iov Xiyitv iariv. Et hinc videntur desumpli syllogismi contra Latinos,
^

qui dicunlur extare in bibliolheca bavarica, sub Nicetae byzanlini nomine cod. 120.
Huius item Hugo Aetherianus menlionem facit in suo opere contra Graecos pro La-
linis, nisi alius sil. Et verisimile est, Nicelae cognomines in illa civitate , et tanta
blaterantium procacitate et copia, mullos fuisse, qui nunc obscuri atque illaudabiles
sub pulvere delitescunt.
Vidi praeterea, cum essem Chii: N/x>jTa fxova-^^^ov
^rov- -/.ai 7r^ia(2v7ipov rov
oiov ^ rov ^ryi^arov (non bene recordor modo ) >taTa nivatv xa) aTro'-
iizixXYiv

y,^tatv. Nicetae monachi, et presbyteri Studii, cognomento Stethati secundum in- ,

(1) Scriptum lioc Nicetae Stethati salis l)reve,sed curiosum, edidimus nos cum operibus S. Theodori
Studitae in Bibl. nov. PP. T. V. part. 2. p. 118. A. M.
 ,

12 LEONIS ALLATII

tejrogationem et responsionem. Index manuscriptus escorialensis explicat: xa/ ak-

Xot Xoyoi KctTa intjaiv xal aTroK^idif. Et sermones alii secundum interrogatio-
nem et responsionem.
Item Slethato tribuuntur yvwatrjiwv i^KpaXaim l^iarovlaq a' ;rpax7/zwv Ixa-
Tovrac /S' <puar/,wv ixarovrag y' ytai STgpa xi(pdXata t . Gnosticorum capitum
centuria prima practicorum centuria secunda, physicorum centuria tertia, et alia
,

capita decem. Quae servantur etiam in Escuriali. Ita index illius manuscriptus.
Concinnavit et prooemium in lihrum divinarum laudum Simeonis abbatis Xe-
rocerci. P. To Xiav dvarartx,0Y n x,a] ^iyi^/jLivov , avro r& ro v-sjgp alla^natv.

Quin eliam oratione scripta , opposita eidem Simeoni crimina abluere conatus est.

Oppugnatores non alio quam Hagiocategororum nomine nuncupans , quasi qui Si-
meonem incusarent, sanctitatem ipsam criminarenlur. In eodem prooemio: TriTirrerci)

cp^ovo^ 6 ro7g naXoTg vifJLiacov , Hal vfJLViia^ca , xat lucpytiiiia^w o vfj!,vcov nal
iyKCt)fjt,iot}v navroicdv d^ioq Hupiwv ^ JcaSd y,ai Iv rca dytaKOLftjyopcov Xoyca fxird
X^vif^if^v hpcav TrXoLfun^ov l^i^ipz^a. Abeat imidentia, quae semper bonos odit.
Laudetur , et satis faustis vocibus extollatur , qui laudibus et omnigenis encomiis
dignus est Simeon, quemadmodum in oratione adversus Hagiocategoros , sanctorum
auctoritatibus adductis , fusius explicavimus.
In palatina bibliolheca est. N/x»Ta Zr^QaVoy zavwv eis 7ov fiitav te^dpx>JV
N/JtoXaov. Nicetae Stethati canon in magnum hierarcham Nicolaum. Achrostichis
est. ^rztpci) ai N/xo'Xa? N/x^iTac ufjLyoi^. P. Iinfj^ipov 6 XJ^voc-

IX. Nicetae diaconi magnae ecclesiae leguntur carmina in dictum Simeonem ab-
batem Xerocerci et illius scripta. Illa exscripsimus in diatriba de Simeonibus cum de
Simone Xerocerci egimus cum aliis. P. 'H? dXXov iloonq ai ^ziov Mwcrga.

X. De Niceta Maroniae , thessalonicensi episcopo , repetenda hic sunt , quae

lib. II. de consensione utriusque ecclesiae scripsimus cap. 13. Nicetas Maroniae, po-
stea archiepiscopus thessalonicensis libris sex Hugonis Aetheriani argumentis satisfa-
,

cere conatus est. Bessarion in epistola ad Alexium philanthropenum. Touto & lyco

o.v XocrtviZMc l^cav povov vpiv i^ujayyiXXct) ^ dXXd %dv rfi ILciivaravrtvoviroXii-
iXXjivtKwc yif^afjLpivov ovk avrov (St[3Xtov rov Ovfcovog^ dXXd 'NtzT^ra rtvoc
,

<wc olfjLat ,QiaaaXovizm; tt^o ^iaxoalcav f!Uivryi'/.ovra xp^vcov yiyiv>i-

i7rta'A,07T0v

fjLivov dvrtXoyiKov ir^oq Ovyojva^ Iv ca (paiviTat rovrco tw pnrw 6 Ovycav X9^'

,

aapivoQy g/c 2/^dc eX-S^ov x'^'^^^^^ dviyvcav' zairot 6 (diaaaXovixnQ ovroz tw Aa-
rivcav ^^oaixitro ^oyfxart' ro yd^ avfx^i^aafna dXn^l<; uvat iac^^acjv' ifia-

Xiro ^g rovro ^n ro XiyofLivov vin^ ovov ayitdq' fxvi ^iiv Xiycov fj,yio\ rdXyi^yi
, ,

Tw avfi^oXct) TTpoa^yivar Tr^dyfia fjiiydXyic; ivXa^iiaq ts jca/ aopiaq opotov w^ ,

g/ T/c iXiyi^ fi'A ^iiv TTappyiatd^ia^ai rviv dXyi^itav. Quod sane ego non solum
latine inspexi, vobisque refero , verum etiam Constantinopoli cum in meas manus
incidisset graece scriptum legi. Legi vero non quidem librum ipsius Hugonis. sed
,

Nicetae cuiusdam contra Hugonem librum antilogicum, ut ego arbitror . episcopi

thessalonicensis , qui fuit ante ducentos quinquaginta annos , inquo videtur Hugo
hac sententia usus fuisse. Atqui iste thessalonicensis Latinorum adhaerebat dog-
mati: conclusionem enim veram esse opinabatur; contendebat vero id quod est ,

m proverbio de umbra asini, non oportere inquiens nec ipsa quidem vera sym-
, ,

bolo addere. Res scilicet magnae religionis , scrupuli et sapientiae! non secus ac^
 DE NICETIS. 13

si aliquis dicerel, non oporlere veritatem lihere profiteri. lohannes Veccus in apo^
Jogetico. N/x>fTa$ ^i ti<; rriv nXyictv iv l^ioiq xai^oig rouQ ap;!(;/gpaT/xoy$ t«c
QiaaaXwv fM}ff^o7ToXz(t)i; o'iaKag iry.i^xii^iapivoq^ ^idXi^tv rtva auvJiQffat , fpai-
xou ^y.^iv x,ai iraXou ^ za) ro xpoiroc tw IraXw d^niovefJLit y iu^puooQ ^wq ryiv

auryiv fxirtovra Ivdym 'Ujpoq ro iXapwg r>i Ivwazt ^tari^rivat' yjaav yd^ d>g

dX>}^oi(; oux. oXiyoi rwv irpo yiiJLWv ^ dtso^i^ofjLivot fxiv ry\v svcoatv rauryjy , pn
iy/it^Tiaat o\ op.ci)c dTroroXfioovm; aurvi. Quidam, Nicetas nomine, suo tempore
nrchieraticas Thessalonicensium habenas dirigens, colloquium graeci latinique com-
posuit . et potiores partes Italo trihuit , non inconcinne graecum, qui eam peropta-
bat unionem hilariter receptandam, inducens. Erant siquidem non pauci ante nos
unionem hanc planissime acceptantes licet non auderent illam proponere. Pachy- ,

meres lib. VI. de Vecco. ^EpniTrnt xai dXXn rou r^<; Ma^o)v?.iag N/x>?Ta ov , yi

fi\v fXiydXtj iKKXyiaia Iv rtfxiotg g/p^g xa; yaprocpuXaxa uan^ov ^l fiiya- , ^ yi

XoTToXtg QiaaaXovizy] dpxn^za InXouryiaiv Iv oXotq TrivJi X6tot<; rd rwv ^iioov •>

yoa^ojv uirlp ryig u^yivyig rwv ImXyiatwv dviXirfouaa^ nai rauratq oiovi) <S"£-
fiiXiotq xp}iaafjt.ivot; auvupi ra TrXuara. Incidit porro et in alium librum Nice-
tae Maroniae , viri in magna ecclesia laudatissimi illiusque chartophylacis ,. postea
in urbe magna Thessalonicensi non sihe maximo illius civitatis lucro antistitis, et
integris quinque orationihus divinarum scripturarum eloquia pro unione ecclesiarum
exponentis , omnia concludebat. Et lib. VII. Ei;p&jv
quibus veluti fundamentis usus ,

ouv rov Mapwvg/ac N/^y/Tav, Jca/ yaqropuXaxa xa) uaripov ^l xa/ 0g(j-
rvic, ^

aaXovixnQ rc^oiS^ov za) i'^\ rourw %ai rov BXipfJii^yiv l^tx,y](p6^ov y§a(palq auf-
,

X^yiaapivoug iig ryiv u^nilp twv 'iTaXwv w^ ^Ti^iv diToXoyiav. Inveniens itaque
Maroniae Nicetam et chartophylacem postea thessalonicensem episcopum et prae-
, , ,

ter hunc Blemmidem Nicephorum, scripturas usurpantes ac si pro Latinis respon- ,

derent. In hunc eliam respexit Bleramida ad lacobum Bulgariae archiepiscopum.

^KXXoc, ^i rtc, rcjv sxjep/Twv ^yi xa) aurog ro7g ia 'Fcofiyjg ^iaXiT6pivoz,^ iirit^yi

tDpoiiXiro ^gT^a/ fxyi^^ o^ujwaouv dXXiiXotg ivavria ovra zard yi ro dXyi^i^

,

rd Ttapd twv dyim Xiy^piva^ g/ %ai oo'A.Ct ro^ic, dTngiaxiTTroK;. Alius etiam vir
cximius et praestans , cum Latinis sermonem conferens , sibique proponens demon-
strare , nullo modo , si veritas attendenda est , sibi invicem quae a sanctis dicuntur
adversari , licet id videatur imperitis etc. Scripsit orationes sex sub hoc titulo. Tow
fiazaptcSfdrou fiyilgoiToXirQU QiaaaXoviyiyit; N/x^jVa roij Ma^oJViiag X6fot ^tdcpo-
pot Ttpoq S^idXofov iax''if^dJtafJi.ivot Tnpl ryig ix,7Topiuaio)t; rou dyiou TrviUfcdlot;.

Beatissimi metropolitae thessalonicensis Nicetae Maroniae orationes variae in for-

ma dialogi , de processione Spiritus sancti. Interlocutores sunt graecus et latinus»
Earum vero principia sunt.
1. Og^pg ^yi j w XaT^vg , TO i^tarfKov Ka) (ptXovifnov.
2. ^ATTyiyyiiXo) /xgv gvay^o^, w yoatyA TToXXd droTra^ ^

3. 'E;r/ rauryiv ryiv dpx'^iV xa/ au^ig rt^ipivoq'

,

4. ^g'pg ^yi vuv 'i^ojfiiv^ (h Xarhi ^ v.a) g/ rtvi<;

5. Ao/TTov X6yog tnpozy d> XdTiviy rou o6yfji,d^0Q^ rpdvooaov.

g/ aot
6. TawTa ^yi <p-/ifi) za) auToc» aXXa rivi<;.

Eiusdem quoque habentur in bibliotheca regia escurialensi. Tit; 6 axoTrog r^Q

rou Tcupiou ivav^poj^niyiaio)^. Quis sit scopus dominicae incarnationis Nec non .

ort Ivvia rayfjt,ara i^ii imXT^aia irr tayiq rwv oupaviojv ^uvdpiojv' 3ca/ dX-
yi
 . ,,
,

14 LEONIS ALLATII

Xa/ i^wroano^^laiiz. Novem ordines habere ecclesiam ad similitudinem caelestium

virtutum. Et aliae interrogationes ac responsiones

XI. Nicetas Seidus sub imperatore Alexio Comneno, cum videret a Lalinis pro-
poni opinionibus ecclesiae romanae tamquam antiquioris inhaerendum esse vene-
, ,

rabilioraque esse novis antiquiora, scripsit adversus eosdem opusculum, ot/ oojc
al^iGtfxoonpoL y.a^a,na^ ruv viwv ra TtaXaia, oy^'g TraXata XotTTov 'Vcop,'/] rvic, ri

Nga^, Y.aA OpovoQ rou ^^ovou. Non esse simpliciter antiqua novis venerabiliora
ideoque neque novd vetus Roma, nec sedes sede. P. IloXXa p^iv yipAV w avopiq pw- ,

{/.aliot, ra ^iiaTcovra uy.ag a(f ^i/xwi'. Multa illius perperam dictam, a nobis in libris

de consensione, prout ferebat occasio, prolata et refutata sunt.

Scripsit eliam tractatum de paschate. liip) rou Y\.da'xa. V. 'Et2'p^9;j ii\v 6 xu-
Qioz ''XyiaouQ X^taro^ iv irit d<U5o ^riaiwz xoapiou ^i(p<r , w^ i\^yirai p.oi y,a\

irpoa^iv. Malthaeus hieromonachus , qui in canones scripsit, in tractatu suo de pa-

schate. Ourct) v,a\ 6 ^aufjiaaroQ nupti; N//t>}Tac o y.aXoup.ivoq 'Lii^OQ (pyialv Iv
rw uijs aurou lv.ri^ivrt mip\ rourou auvrdy[/.ari. Sic et admirabilis dominus
Nicetas , cognomento Seidus , ait in commejitario suo de hac eadem re edito.

male a Possevino in duos discerpilur in apparatu, in Nice-

XII. Nicelas Serron
tam nimirum Heracleae episcopum, et Nicetam Serron. Sed pessime ab Epitomato-
ribus gesnerianis in Nicetam Heradium, Nicetam Serronium, Nicetam rou ^tppwv
et Nicetam metropohtanum Heracleae. Namque unus et idem est auclor, qui omnia

praedictis adscripta composuit. In diatriba mea de Psellis, cum de aetate Michaelis

Pselli adversus haereticos disceptarem, ut eos refellerem, multa de Niceta Davide,
et Niceta Serrone ,
quae et illi concedere debebant , ex codicibus manuscriptis attuli

el postmodum conclusi Nicetam Serronem, et Nicetam Davidem alium atque ahum

fuisse; in eamque ivi sententiam, Theophylacti Bulgariae archiepiscopi aetate floruis-
se ad quem nona Theophylacti epistola inter impressas a Meursio legitur. De diver-
,

sitate Nicetarum mecum habeo doctissimum Vossium in nova da scriptoribus graecis

editione. Diversos tamen esse hos Nicetas , Leonis Allatii sententia est , in diatriha
de Psellis , cui hac in parte potius subscribo. Fuit is primo magnae ecclesiae dia-
conus et magister seu doctor, postea Serrarum metropolita , inde translatus Hera-
cleam. Vir oppido doctus et pius. Scripsil plura et varia. Sed praecipui illius neque
inglorii conatus fuere in exponenda biblia ex mente sanctorum patrum.
Quae ad manus nostras pervenere sunt; canones illius y^afM[xafixoi ytala fxou-
aiyov Yiyov '\a'KKo[Kivot. llegulae grammaticae quae ad cantum musicum con- ,

cinuntur, itemque troparia. Titulus operi praefixus: roij rcav Hzppcav rrovTifxa ISt-

KTirou ro^i , Serronis labor Nicetae hic est. P. 'E;r/0g7a Aio^ , ^w^maloq , loaloi; ,

ip^g?o$, jojvaToc, [JLitXixiog. Eiusdem xavcav ih v^avovac, ypafxf/artitouQ. Canon

in regulas grammatices. P. E/c or Ta o^yTOva.
Eiusdem Iri^oq xavwv g/? ^td<po^a y^a[X[idt^iv.a. Alius canon in varia grarr^-
matica. P. To a nard dpxdz daird^irai. Et alia in bibHolhecis vaticana, valli-
celliana, regia Parisiis, altempsiana.
Carmina iambica in idem opus. P. He^ov t/9>}vov dypi^ou 7n(pt\[iivoi. Ibid.
Carmina iambica alia. P. Ka/poc [f^h uttvov >ca/ xa^nu^itv yiv hiov. Regia
,

'Parisiis.
 DE NICETIS. 15-

Addunt alii. Eiusdem Imperatores constantinopolitani haeretici, ac christiani.

Ipse quid sit, nondum \idi.
commentaria nempe
In Gregorii nazianzeni oraliones sexdecim enarrationes . et ,

in sanctum pascha, et in tarditatem. In aliam orationem in sanctum pascha. In

nnvam dominicam. In pentecostem. In Christi diem natalem. In epitaphium divi
Basilii. In sancta lumina. In sanctum baptisma, De amore pauperum. In patrem
reticentem propter plagam grandinis. In Macchabaeos. In s. Cyprianum marty-
rem. In lulianum tributorum exactorem. In praesentiam CL. episcoporum. In Gre-
gorium nyssenum magni Basilii fratrem. In s. Athanasium: quae latine interprele
lohanne Leunclavio excusa sunt cum operibus Gregorii nazianzeni Basileae anno 1571.
Ex his commentariis lacobus Billius partim in aHquas orationes Nazianzeni , partim
ex illis in alias collegit, ediditque in sua editione. Graeca manuscripta passim inve-
niunlur in itahcis bibliothecis , et regia Parisiis cod. 429. et 1353.
Eiusdem commentarii in Nyssenum index ms. Ambrosianus. Nicetas absque ,

dubio erit qui et in Nazianzeno elaboravit. Utinam tamen index, vel titulus non
,

fallat! Et suspicor ea esse, quae ipse Nicetas scripserat in orationem Nazianzeni , quam
ille habuit in GreGrorium nvssenum Basilii fratrem.
Industriam quoque suam posuit in exponendis sacrae scripturae libris; non ex
propriis, sed ex sanctorum, ahorumque praeslantissimorum virorum imo etiam ex ,

haereticorum , si modo non disiungunlur de-

a catholicorum intelligentia et sensu
cerpens, et ordine disponens, et aplissime collocans, ut non videantur disiuncta ac
separata, optimorum pannorum frustis consarcinata sed uno continuo textu ab uno ,

auctore ordita. Eas Graeci cii^ac, dixere, Latini catenas: quemadmodum enim di-
versi disiunctique annuli alter alteri implicitus in unum coarctantur, et continuatum
unum efficiunt , ita et sententiae illae in scriptis patrum dispersae , recollectae ac de-
bito ordine congestae, veluti una serie continuantur. Sic sub illius nomine in variis
bibHothecis latent in hexameron Moysis explicationes collectae. In psalterium Da-
vidis, Possevinus scribit exlitisse in bibliotheca imperatoris Vindobonae. In altempsia-
na legilur: N/zjjVa ^ippwv l^YiyyiaiQ g/$ roii<; -vj/aX/xoj)^ , xa) atjWoyri olxP' '^ou
pz -^akfiou' TTOL^ifiTrpoaSiv ^l ^X9^ '^^^ ^'' '^^^ "'Afafj.yivov. Nicetae Serronis ex-
positio in psalmos et sylloge usque ad XLV. Quae vero sequuntur usque ad LXXX,
sunt Agameni. Franciscus etiam Palrilius in notis ad Clementis primam epistolam ad
Corinthios refert apud se extare calenam in psalmos, collectore Niceta, quam saepius
vocat suam, ex eaque teslimonia patrum non uno in loco profert. Ex hac patrum
expositione pius nescio quis varias precum formulas concinnavit varii argumenti, quas
ipse legi sub hoc titulo. EtJp^a/ ^icl^popot npo^ tov nv^tov yipicijv ^Ijigouv Xpi<jJov^
V fxvoXoy/iT tTca) , i^oy.oXoyy!rt'/.ai n , xa] ivyapKiryi^toi , Trpo^ oi y.a\ otnyyifjLa-

Tix,ai , 'A.a\ TrapaKXyjTtaat i

otaGY.iuaaQiiaat /tara irapd^p^aatv Iv OfiotOTyirt rwv
'\a\f/.wv Tou Aaul^ dno twv l^T^yyiaafLivwv g/c to -^aTClYipiov aurou ^nofaTcav
TTUTi^cav Y^fiwv Ka) dytoov ytai ao<pa)v ^toaaxdXm' auviri^naav o\ drro rou (2t-

^Xiou Tou *HpaycXg/ac. P. ^ia^mora y.upti 6 ^ioz rm d^ujdvrm rouq y.araXa-

(SovTag /xe ^td Ttayi^wv ^ '^ai tyiv -^uxjiv fiou ramtvwaavTaq. Sunt num. 39. Nec
non et illae. 'Eripa auv^'^'/.yi -^aXfjLMv d^njo r^z ipfiYiviiaz rou Zuya(2Yivou ilq
Toug -^aXfJLOUQ oXoug '/,d^d 7ra^d(p^aatv iU'/!Jt'/.ct)g ^ ^o^oKoff/w^; , iu^xa^talyi^if/Jf; ^

•/,a\ ^tYiyYipaTt}iW(; , za^wi; yiyovi Jca) Tr^oyiy^aTrrat , '/at dito tyi^ auXXoyYi<;
Tou 'Hpa^Xg/as iIq to oXov -^aXTYiptov. P. Kyp/s o ^ioq ttoXXo) twv xaTe^av-
taTafiivm {jlou Tra^a^appovvTig dXXYiXov^; Xiyouaty. Preces sunt num. 146.
 ,,

16 LEONIS ALLAtll

Subdil Possevinus: in ecclesiastem , canticum canticorum , in duodecim prophe-

tas , in quatuor evangelia, in acta apostolorum, in epistolas Pauli, lohannis , la-
cobi et Petri. Sed cum eiusdem extet explicatio in lob vereor quin ei sit ut for- , ,

tassis aliae falso ascriptae. Nam et in decem manuscriptis graecis codicibus, quos
Paulus Comitolus noster e variis bibliothecis conquisivit ob catenam patrum grae-
corum in lob a se versam nullus extat in illis Nicetas praeter quam in codice
, ,

qui erat lohannis a s. Andrea canonici parisietisis. Quin etiam cum ei fuisset in
Galliis a quodam attributa idem Comitolus in disputatione quam de eius catenac
, ,

auctore suae versioni praefixit, solidis evincit argumentis , eam nullam esse, sed
Olympiodoro tribuendam . qui e quatuor et viginti Graeciae doctorum explanatio-
nibus illam contexuit. In Bavariae ducis bibliolhecae catalogo adnolatur cod. 12.
et 13. Catena Nicetae Serrarum episcopi in Matthaeum. Catena eiusdem Nicetae
in evangelium S. lohannis. Et in bibliotheca augustana habentur: variorum patrum
enarrationes in evangelium S. Lucae, Niceta collectore.
Visitur in vaticana bibliotheca codex in membrana minutissime et elegantissime
scriptus cum hac epigraphe. '^ma.yw^yi i^YiyY^aim ilc, ro y.ara Aovzav ay tov
iua.yyiXtov bk ^ia^po^cov i^pi.yivivroJV ^niapa N/xjfra ^taytovou riig rov ^iov fii-

yakyiZ l^it^XfJcrictZ iv ^t[3Xiot(; y (1). Collectio explicationum in sanctum evange-

lium secundum Lucam, ex variis interpretibus per Nicetam diaconum magnae Dei
ecclesiae, libris quatuor. P- 'E^ ap%>fc /xsv o ^io<; ^i iavrov roTg av^^wfmotz
^tiXiyiro. In qua sylloge illud singulare cernitur, quod cum in aliis catenis sen-
tenliae patrum verbis decurtatae, et compendio efferantur, heic ipsissimis verbis uti
iacent textus, nullis suis partibus imminuli digeruntur, ut non frusla interpretatio-
num, sed integrae ipsae interpretationes, et tantum non orationes describantur. In-
lerpretes sunt, ne te quoque id lateat, Africanus, Alexander monachus, Ambrosius,
Amphilochius, Anastasius, Antipater bostrensis, Apollinaris, Aslerius, Athanasius,
Basilius, Clemens, Cosmas monachus, Cyprianus, Gyrillus alexandrinus, Cyrillus hie-
rosolymitanus , Dionysius alexandrinus, Dionysius areopagita, Dorotheus, Ephraem,
Epiphanius cyprius, Eusebius, Eutychius patriarcha, Evagrius, Flavianus, Gregorius
nyssenus, Gregorius theologus, Hippolytus, Hypatius, Ignalius, lohannes cassianus,
lohannes chrysostomus , lohannes climax , lohannes damascenus , lohannes geometra
losephus, Irenaeus, Isaac monachus, Isidorus pelusiota, lustinus, Macarius, Marcus
monachus, Maximus, Methodius patarensis, Nicelas qui et David, Nilus, Origenes,
Paulus emesenus, Philo, Photius patriarcha, Proclus, Severus anliochenus, Silvester,
Simeon raetaphrastes , Synesius, Theodoretus, Theodorus mopsuestenus , Theophanes,
Titus bostrensis, Victor presbyler (2). Ex his prolixis admodum expositionibus col-
lectae sunt expositiones magis succinctae a studioso quodani in idem evangelium, ne
leclionetam longa leclores abslerrerentur quae in bibliothecis ilalicis leguntur.
,

Relatum etiam mihi est, extare sub nomine eiusdem e diversis item patribus
in Matthaei evangelium expositionem patresque esse, Apollinarem ,Athanasium, ,

Basilium, Cyrillum alexandrinum Epiphanium, Eusebium caesariensem Gregorium

, ,

nazianzenum Gregorium nyssenum Gregorium thaumaturgum lohanhem chrysosto-

, , ,

(1) Ex hoc ipso codice plurimas egregiasque S. Cyrilli alex. partes nos protulimus in Bibl. nov. PP.
T. II. Item allas aliorum Patrum in Script, vet. T. IX. A. M.
(2) Paulo numerosiorem nominura iudicem , adscriptis etiam codicis locis , nos dedimus T. IX. cit.

p. 723. 724. A. M.
 ,

DE NICETIS. 17

inum, Irenaeum, Isidorum pelusiolam, Origenem, Pliotium, Severum antiochenum,

Theodoretum Theodorum heracleensem Theodorum mopsuestenum Theophilum
, , ,

Titum.
Catenam in lob non esse Nicetae, sed Olympiodori contendit Comitolus; soli-

disque eum id evincere argumentis, tradit Possevinus. Verum solidas ipsas Comitoli
ratiocinationes consideremus. Ait scriplo admonitum eum qui non Olympiodorum
, ,

alexandrinae ecclesiae diaconum , sed Nicelam Heracleae episcopum catenae huius

auctorem existimabat, sensisse se capliosa probabilitate deceptum, ideoque semel et
iterum datis htteris errati sui veniam deprecatum , et in sententiam suam manibus
pedibusque venisse, erratum professum. Licetenim, ut ille asserebat, a lohanne pa-
risiensis ecclesiae canonico didicisset, tum in suo, tum in regis Gallorum (et Caesaris,
et in ottob. ) exemplaribus et non paucis quae Constantinopoli visuntur, summo cum
consensu, Nicetae nomen praefixum habeatur, et stilus una cum reliquis Nicetae ope-
ribus plane consentiat , suo tamen iudicio Comitolus, et aliofum eximiorum virorum,
diversorum exemplarium diversos esse auctores censet, et Nicetae nominis huiusmodi
libris affixi repellit antiquitatem : tum demum quia graecae nationi, quo praesertim
tempore ab romana ecclesia secessit, sollemne fuit, adulterinis notis libros adsper-
gere: et varios esse auclores suadent, vel omnibus in libris non eundem esse expla-
natorum numerum vel explanationum auctorum non esse eandem dispositionem et
,

ordinem vel ad eosdem locos sacrae scripturae non eorundem doctorum explicatio-
,

nes adhiberi, vel eorundem doctorum explicaliones in nonnullis libris concisas, in

aliis magis diffusas esse vel nullam praefixi nominis Nicetae notam vetustioribus co-
,

dicibus videri. Adde in ipsa inscriptione quae Nicetam praefert, niliil recinere pu-
,

rum, nihil veteris linguae graecae resonare domesticum. "J^^^r.yyiGtg zlq tov fxci'Ad'
^iov 'IwjS, avyf^a(pilaa Trapa rov hpwTaTou ^'/iTpoT^oXirov 'Hpay.Xiiag ^ y.vgiou
N/x^fra. N/x>jToy enim, si regulis grammaticorum insistere voluisset, dicendum erat.

Graecos porro non suorum sed alienorum nomina assuesse libris praefigere , probant
commentarii in lohannem, qui Cyrilli nomen praeferebant (1), cum essent Chryso-
stomi; commentarii Ofigenis in lob, qui prorsus Origenis non sunt (2). Nec potest
dissimulari, multa Hieronymo non Hieronymi, Augustino multa adscripta esse non
Augustini (3). quoque Nicetae praeter rem esse videtur, cum nullum in hoc
De stilo

toto commentario Nicetae verbum reperiatur sed omnia aiiorum verbis exposila. Et ,

licet omnes aliae catenae, quae cum Nicetae nomine coniunguntur, Nicelae sint; quam

est interpretatus Comitolus, nullo modo Nicetae tribuendam esse. El haec quidem

sunt Comitoli argumenta adversus eos qui huiusce catenae in lobum auctorem Ni-
,

cetam existimant.
Olympiodorum vero diaconum huius opificii esse auctorem necessario probat,

(1) Memini reapse nie videre in Libliotheca vaticana codicem magnum insignem, litteris venustis exa-

ratum cum praefixo titulo Cyrilli in lohannem , quum tamen nihil Cyrilli proprium inesset ; sed com-
,

pendium potius Chrysostomi illud, quod Patavii observavit Comitolus. A. M.

(2) Recte haec dicuntur. Etenim ego commentarii adhuc graece inediti in lobum, falsum Origenis no-

men in codicibus gerentis, verum auctorem (priscum scilicet et famae nobilis hominem) cum ipso opere
vulgaturus aliquando sum, De Comitoli autem nonnullis halucinationLbus verba feci in tomo X. p. 201. seq.
Spicilegii rom. A. M.

(3) Augustino scripta aliquot falso utique inscripta fuerunt; sed alia vicissim erepta eidem constat

philologorum audaci iudicio, reclamantibus valde codicibus antiquissimis et ingenuae famae primis edi-
toribus. Sic ex. gr. nostra fere aetate Mita Chrysologum Brunus Maximum taur. dum studiose illorum
, ,

tomos amplificare volunt, alieuis non semel plumis exornaverunt. A. M.

3
 ,

18 LEONIS ALLATII

quod calenae auclor m extrema praefatione, cum Chrysostorai oratione suam con-
nectens, nunc ad ipsam verborum, inquit, interpretationem veniendum est; quae-
cumque vero historiae congruunt atque allegoriae etc. Alqui verba haec prorsus
,

Gonsequitur nomen Olympiodori, eiusque protheoria. Si superior oralio est catenae

auctoris, tum historiam, tum iheoriam cum res feret, in singula capita pollicentis;
,

cum in utriusque sensus et historici et theorici pervesligatione fuerit Olympiodorus

perdiligenter versatus; cum ilHus dumtaxat sint omnes illae protheoriae; quis vocabit
in dubium, quin idem sit interpres? Olympiodori interpretatio cum reliquorum do-
ctorum explanalionibus ita cohaeret, ut non multorum expositio, sed unius tantum-
modo videatur esse conlinualio. Sententiae ilHus ex aliorum sentenliis efflorescunt
et pleraeque ilHus commentaliones in aHena iunclione verborum saepe considunt,
aHorum verba et sententiae Olympiodori comprehensionibus adstringuntur: aHorum
inlerprelum infracta ab Olympiodoro sanantur, et vitiosa quaeque complenlur: quae
variis ex eadem calena adduclis exempHs Comitolus confirmat. Tandemque cardinaiis
Gulielmi Sirleti, Francisci Turriani, et Petri Galesini protonotarii apostoHci sententias,
suae comites allegat, et Vincentii Pinelli codicem pervetustum, in cuius primis pagi-
nis est Olympiodori , tamquam legitimi auctoris, litteris latinis nomen adscriptum.
Tandemque parisiensium palrum et sodalium suorum patrocinium adnectit, qui cum
sua causa regis reginaequ6 bibliothecas acri studio perlustrassent , singulosque libros
ac librorum indices diligentius inspexissent , responderunt. Non est autem quod rev.

patrem Comitolum pigeat coniecturae , catenam istam Olympiodoro tribuentis. Nam

et in epitome bibliothecae Gesneri, et in catalogo librorum edito a Simlero anno
1586. catena in lob Olympiodoro tribuitur quaedam quae, dicitur in bibliotheca
Sambuci servari: itemque eiusdem Olympiodori diaconi hypotheses in lob. His con-
cludit esse vero quam simillimum huius catenae scriptorem Olympiodorum alexandri- ,

nae ecclesiae diaconum, extitisse. Pro qua sententia defendenda, ingenles Comitoli
conatus, et concitatum animi ardorem conspexeris. Ad Comitoli quoque sententiam
accedit Possevinus in apparatu, in Olympiodoro. Accedo enim lubens ad sententiam
Pauli Comitoli , qui eandem catenam, ut alibi diximus e graeca latinam fecit ele-
,

ganter. Qui item solidis rationibus in editione veneta , quae prodiit apud lolitos an-
no 1587, evincit eam esse non Nicetae heracleensis episcopi, sed ipsius Olympiodori.
Quid interim nos? In tanta coniecturarum copia, et eximiorum hominum con-
sensu adquiescemus? Etiam si producta sententia quam longissime abesset a vero ,

tanta dicendi copia praestructa, nos quoque etiam invitos ad se pellexisset. Sed ve-
ritatis studiumquo semper incontinenfier exarsimus compellit ut dictas coniecturas
, ,

coniecturis (quae enim in rebus huiusmodi demonstratio fuerit?) ponderatas,

aliis

sapientiorum examini committamus. Qxn semel oppositum sentiebat rationibus Co- ,

mitoli persuasus, in sententiam Comitoli venit. Optime factum, laudo ingenium, id

quoque suasus ipse faciam; et si peccatum est, talibus in rebus diversa ab aliis sen-
lire, veniam deprecabor; et rem agam. lohannis parisiensis canomci codex Nicetam
praeferebat auctorem huius catenae, et regis Galliae exemplar, et non pauca alia,
quae Constantinopoli visuntur, quamvis Comitolus nullam extare in bibliotheca re-
gia catenam affirmet. Sed Constantinopoli extitisse tradit grammaticus in catalogo ex-
hibito in bibliotheca patriarchae constantinopolitani , ut ex Antonii Verderii supple-
mento colligo. duo bodleiani codices, ex quibus suam eruit, ediditque Pa-
In Anglia
tricius lunius. Olympiodorum unus solummodo qui fuit Sambuci. Quibus fides adhi-
 ,

DE NICETIS. 19
benda est? uni ne lantummodo Sambuci, relalo ab epitomatoribus Gesneri, an tot
aliis, qui nobis Nicetam praefigunt? Et si altenlius verba epilomatoruhi consideren-

tur , non nobis Olympiodorum auclorem catenae dant, sed unum ex iis, ex quibus
interpretaliones illae collectae sunt. En verba. OlyTnpiodori et aliorum piissima ca-
tena in loh , in hibliotheca Samhuci. Ni alios quoque auctores catenae auclores sub-
stituere velimus. Et cum Comitolus dicat, diversorum exemplarium auctores esse di-
versos, unde nam ille habuit in sambuciano illo codice calenam a se versam, et quam
Olympiodoro ipse vindicat, et non aliam alque diversam, conlineri? Quare in huius-
modi conieclura, rei dubiae niaiorem fidem faciunt plurcs codices, pluresque testes
firmioris auctoritatis reputanlur. Quid si Olympiodorum nullus alius lestis nullus ,

huiusce commentationis foetus alius, Nicetam autem hae et in alios sacrae scripturae
libros, perplures collectiones accusanl? At Nicetae slilus cum aliis operibus Nicetae
non consentit. Cum nullus hic cernatur, verum est sunt enim aliorum scriptorum
;

sententiae eorumdem verbis expositae, vel quandoque eliam decurtatae in quo nulia ,

certa stili ratio formari poJest. Quamvis in aliis suis scriptis, in quibus "Koyoii^lc;
dicendi genus sectalur, non inelegans sit, sed gravis, facundus, et plenus sentenliis.
At hic in inscriptione nihil purum retinet, nihil graecae linguae domesticum resonat.
Quis id ait? Res ipsa, si Comitolo credimus viro in graecis literis versalissimo. jS/-

z?jTa enim illud pro N/;t>)ToJ non videtur e grammaticorum schola. Et tamen pu-
rum hellenismum sonat. Nomen enim illud fere in omnibus etiam antiquioribus ita
enunciatur. Hinc legitur; ama,tu)yY\ i^yiy/Krecov il<; to naTa Kovxav Tra^a N/x?i-
Ta ^'lazovov. lSiz'^ra ^ippav i}<; T^i^yopiov rov ^ioXoyov. 'Niz^ra fxovd^ovrc^
Tou ^iTnSdrov ilq ro (2i(3Xiov ruv Qiicov VfMVCiov. N/>t>j'Ta rov (Sv^avr iov. l^izTira
rov (ptXoGocpov. Et in editis conciliis romanis, de vita sancli Ignalii: Gvvifpd<p?^ Sl
TTaod N//C/iTa oovXov ^lyjaov Hpicirov. Sic etiam vulgatum est, N/^«Ta rov Xw-
viarov. Et in expositione graeca carminum Gregorii Nazianzeni, N/H>iTa cpiXouo-
(pov ^ rov '/,a] ^avl^ gp/x>jv2/'a. Possem etiam infinita alia ex historicis referre, qui

Nicetae nomen in secundo casu ita eflferunt , neque propterea praeter puritatem graeci
sermonis locutos eos fuisse aliquis criminatus est. An ergo tot auctores ob unius
syllabae male scriptae in ipso titulo, suis commentariis spoliandi sunt? De Niceta he-
racleensi, et de hac catena tantummodo id decernere, de aliis non item, Xyipog piane
esset, aoLi ovoiv vyiic;. Quod si Nicetas ideo ex hac calena exterminandus est, quod
in exscribendo in declinatione peccatum est, fortasse eliam Olympiodorus eiiciendus
ex hoc eodem opere est , cuius nomen in euiendatissimo exemplari ,
quod asserit Pa-

tricius lunius, constanter et per omnia ita scriptum reperitur, lege compositionis ut
videtur, aliter postulante, per o) in antepenullima exprimitur ^OXvfXTricooco^ov. Sed
nimius ipse sum in simiiibus referendis.
Reliqua Comitoli videanlur. Sollemne fuit graecae nationi adulterinis nolis libros
aspergere. Sit certum atque indubilatum, neque enim nunc ego graecae nationis cau-
sam ago. Quid ergo inde sequilur? Ergo et hoc quoque nomen, eraso vero auctore,
catenae praefixerunt. Hoc vero probandum est, ut in exemplis allatis de Cyrillo, et

Origene probatur. Neque propterea licelit Comitolo, pulso Nicela, alium substiluere.
Tum enim et in libris quoquc latinis id facere pro libidine uniuscuiusque concede-
retur; cum, ut ille ait , dissimulari non possit , multa Hieronymo non Hieronymi
Augustino multa adscripta esse non Augustini. Hinc concludet nescio quis plane non
dissimih argumento: ergo catena quae prostal sub nomine divi Thomae aquinatis.
 ,

SO LEONIS ALLATII

divi Thomae non est; ciim Lalini sueverint nonnullis libris ac voluminibus non suo-
rum auctorum , sed alienorum nomina , titulosque adfigere. Immo permulta in li-

bris suae Societatis, si Iiunc eundem ratiocinandi modum sequemur, decerni possint.
Audiatur Comitolus. Jlaereamus in nostris. In hac ipsa catena, quae superiore anno
est impressa Lugduni, an non extat epistola ad Antonium Carajffam cardinalem
amplissimuml quam cum temporis angustiae eorumque preces qui editionem ur- ,

gehant ab universi nostri ordinis moderatore acrius extorquerent videretque eo-

, ,

rum cupiditati satisfieri non posse si a me expectanda Romam erat epistola; eius
,

scribendae diserto sodali datum est negotium neque ea re mentitur epistola quod : ,

non sit auctorem Paulum nacta; prodiit enim ipsa meae quoque testis locuples vo-
luntatis, illamque quasi prolem meam agnovi. Quasi vero integerrimi, sanclissimi-
que patres, et praecipue tanti ordinis moderator, scriptiones iussu suo ab hoc vel
illo sodali factas, nutu suo aliis ex suis distribuat, et alienos labores, cui ipsi libue-

rit supponat. Sed vim argumenti inspiciamus. Graeci item atque Latini multa auctori
non suo falsis inscriptionibus donant , et aliquando moderator Societatis epistolam ab
alio scriptam , perinde atque si Paulus Comitolus eam scripsisset , publicavit. Ergo ca-
tena in lobum a Comilolo versa , licet Nicetae nomen praeferat , Nicetae non est.

An non solidius conclusisset catenam ipsam , quae sub Comitoli nomine cusa est
Comitoli non esse? Et qua in posterum certitudine suis auctoribus tractatus et li-

bros vindicabimus, si pondus aliquod argumentum hoc in se contineret? Certe nulla.

Par enim atque unum omnium iudicium erit.

Quid porro pro Olympiodoro suo argutatur? Quae superius breviter expressi-
mus. Et diceret forlassis aliquid si Olympiodori verba illa essent. At cum auctoris
,

catenae sint, frustra lot aggerit exempla. Solent scilicet huiuscemodi tractationum au-
ctores , ne sententiae allatae elumbes atque dissolutae , orationis seriem infringere vi-
deantur, aliquid de suo addentes, apposito veluli vinculo, anlecedentia cum subse-
quentibus colligere. Id facile deprehenderit , qui catenas antiquas, et huiusce Nicetae
potissimum examinel. Namque, verbi gratia, cum duae vel tres alicuius expositionis

causac non ab eodem auctore , sed a diversis redduntur, ille de suo solet addere:
duplex est huius loci expositio , aut enim hoc dicit , et postea nomen auctoris appin-
git; eaque sententiafinita, ponit verba illa: aut id potius significare voluit; et tum

alterius nomen subdit. Multiplex est his verbis suhiecta sententia aut enim hoc ,

dicit; tum profertur sententia ex aliquo auctore. Postmbdum subiicitur, aut vero hoc
aliud, et similia. Et cum ista sententiarum cbnnexio de substantia rerum nihil mutet
iion opus erat in hisce verbulis auctorem catenae suum nomen apponere. Unde nam
id habeam! dicet Comitolus. Ex ipsa catenarum natura. Non placet? Audiat: poluit
id ita fieri. Contemnet haec Comitolus ; contemnat ergo et illa sua , dum Nicetam op-
pugnat , toties inculcata. Potuit Olympiodorus a primo integras ahsolutasque inter-
pretationes singulis historiae sacrae partibus adhibuisse etc. Potuit primo separato
commentario etc. Potuit suarum senlentiarum ac verborum selectione utens etc. Si
ille quia potuit, fecit^-quare non et Nicetas, qui non minus Olympiodoro potuit?
Ut vero de formulis ab Olympiodoro usurpatis aliquid exactius habeatur , dici-

mus Olympiodorum hunc diaconum alexandrinum a lohanne archiepiscopo alexan-

, drino, cognomento Niciola, promotum, varios sacrae scripturae libros suis expositio-
nibus elucidasse sic, ut antesingula capita suas protheorias scriberet, quibus succinct»
et breviter argumentum et sensa proponeret, postea suas expositiones , easque brevis-
 DE NICETIS. 2f
simas subiungeret ut videre quisque poterit in exposilionibus ab eodem concinnatis
,

in Hieremiae prophetias, lamentationes, et epistolas, nec non in valicinia Baruch,

quae in anliquissimo optinio et vere aureo codice bibliothecae barberinae asservan-
, ,

tur. Ut vero suas prolheorias et explicationes connecteret, formulis ilhs,

quas colligit
Comitolus utitur. Atque in his caput primum situm est: nunc ad secundi capitis pro-
iheoriam aggrediendum. Sed de secundo capite tractemus. Igitur capitis tertii pro-
theOriam imtituentes dicimus. Atque huiusmodi est superiorum versuum sententia;
operae pretium tamen est. singulos versus seorsum exponere. Aut ex priore inter-
pretatione dehemus intelligere ; aut vero ad illa ipsa verba hanc sententiam accom-
modahis. Atque haec est verhis lohi suhiecta sententia, deinceps singula videamus.
Nunc ad reliquam interpretationem pergamus, Et quod illi validissimum vi-
igitur
detur. Ergo historiae lohi prima atque extrema sunt huiusmodi. Atque ita est no-
his huius ipsius lihri explanatio ad exitum adducta. Quod si nonnulla coniectura
potius, quam certa comprehensione ducti interpretati sumus , sane certe id nec a
primis nohis , nec a solis est cum iis omnihus fuit nohis
factitatum. Sed hoc ipsum
commune , qui huius lihri interpretes et explanatores fuerunt. Has itaque formu-
las, quas Olympiodorus, si tamen Olympiodori sunt, in sua interpretatione lobi usur-
paverat, auctor catenae cum ad sententias exposilorum colhgandas iudicasset aptis-
simas, ne de suo minus aptiora apponeret, in contextu catenae immiscuit, ut con-
nexionem etiam ex alienis, quemadmodum et reliqua alia, ingeniosissime comparasse
demonstraret. Et rem ita se habere perspicue intelliget, qui hasce allatas a Comi-
tolo cum reliquis Olympiodori , quarum supra meminimus in Hieremiam et Baruch
exposilionibus conferet. Et hae nostrae coniecturae pro Niceta adversus Olympiodo-
rum sunt. Commiltantur itaque coniecturae cum coniecluris, et vero similioribus at-
tendalur. Neque enim id mihi arrogo certum huiusce catenae parentem , e tenebris
erutum curiosorum oculos ponere, et latentem in apertum educere.
antiquitatis ante
Et ut ingenue fatear, pro Olympiodoro argumenlum efficacissimum fuerit, patres in
hac catena laudatos, omnes anle annum sexcentesimum circa quae tempora Olym- ,

piodorum quoque floruisse vero simillimum est scripsisse, nullumque qui post id
tempus floruerit adduci. Quod utique non facit Nicetas, qui quum illo longe recentior
sit, multa ex Simeone melaphraste, Niceta Davide, lohanne damasceno, lohanne geo-

melra, Cosma monacho et ahis, qui post ea tempora vixerunt, in suis catenis mutua-
tur. Id si momenti alicuius non est nescio quid aliud fuerit: non evincit famen,
,

Olympiodorum huiusce catenae auctorem fuisse cum forsan ex his vel aliis scri- :

ptoribus recenlioribus quod ad propositum faceret, vel non invenerit, vel inven-
,

tum, proiixitatem efFugiens, neglexerit, praecipuis tantummodo patribus in hac ex-

positione contentus. Neque enim omnia adnotare omnes cogimur; sed genium quis-
que sequitur suum.
Ante quam finiam, illud etiam subiungam, in sermones Gregorii .nazianzeni extare
tum Nicetae heracleensis , tum Eliae crelensis commentaria, ea distinclione, ut Nice-
tae sint: e/c tow^ \q^ouz toj)^ dvcifivciOGZofiivoug , in sermones qui leguntur. Eliae,
in sermones touc fJ^yi avoLytvwGyiofxivout; , in eos qui non leguntur. Primos sexde-
cim, secundos vigintiquinque numerant. Quaeritur a nonnullis vocabula haec quid
sint? In promptu responsio est: avayiv(t)oyio(Mvot sunt, qui in ecclesiis legi, quem-
admodum et aliorum patrum scripta inter divina officia ibidem sueverant. M>7 ava-
ytv(afj)i.o[j.ivot qui silebant in ecclesiis, licet singulis momenlis eruditorum mani-
^
 ,

22 LEONIS ALLATII

bus tererentur, et sua lectione oplima quaeque legentium animis ingererent. Quod
etiam ante me indicaverat lohannes Zonaras comm. ad can. 4. concilii I. conslanli-
nopolitani: toutou [tou Ma^iy.ou rou }tuvi'/,ou) xai 6 ^ioXoyog Iv rtvt rojv fiyi

STT izy,X'/iat'at(; dvaytvoxjzofAivcav Xoyo) auTou [Xi[jLV?iTat. Huius (Maximi cynici)

Theologus quoque in uno cx iis , qui in ecclesiis non recitantur , sermone mentio-
nem facit. Indigne equidem factum , lali vocabulo sermones luce dignissimos de-
nolari. Id quoque indignatus loliannes Euchaitarum episcopus, acriter in eos, qui eo
nomine dictos sermones praenolarunt , carmine iambico inveclus est. Et ut quoque
ostendam ipse, me taha aegre pali, carmen illud adversus eosdem, latens atque ob-
scurum in publicam lucem proferam.
,

T/c 6 ^a^aauv^iiQ TrpcoTO^ ilinliv tou^ Xoyouc,

''Hjt/aTa TOUTouq dvayivcoGKOiJiivoug;
TiQ xoGfMoXafiTrlg (paig ytaXuTmi ywvia\
T/^ daTi^ag Xd[M7:ovTa<; iyKpuTTTZt vi<pii ;

T/c [AapydpouQ GTiX(2ovTa<; il^ yylv yjjivvuit ;

Oeu yiXy\ai{j)c, fxlv jSauzavoc» -^iu^oJvupLOU.

E; (5"'
i^yov gi%g ^yifxiag 7:ayzoa[xiou ,

NtJv ^' ou ydp laTtv ipyov, aXX' dXXax; Xoyo^Q.

To (pcog o^da^co cpalvov Iv t>? Xuyyia^
Ilaa/v ir^oxzta^ct) , Trdat KOtvyi XapLTriTco
"Oaot ^Xiiniv gxoyff/ twv dXXo)v TrXeov.
'XlC il^i TtdvTiC, llyOV il^ivat TCt^g.
Ef-S-g Trpoo-arp^ov ToT^^g 7ra'vTgc T0T5 Xoyotq.
OuTCf) yap dv Trpop^g/po? yi cwTJjp/a
Ilap^v dnaatv i'A fMiaQ TauTyit; (Si^Xou.
'Ew ydp iliriiv cag ao(pouq irotu fMOvn
,

^Apxouaa Trpoc nai^iuatv dv^pcjTrotq oXyiv'

JiXyipyiz ff-iv laTi ^oyfxdTcav d'iro'/,^u(p(i)v ,

IlXyip'j^Q ^\ ^ii(/)v '/,ai ao(pm fLuaTyiptcov ,,

IlX>^^y]<; ^l x§'/iaTO)v yi^incav ^t^ayfiaTcav ,,

'

HXyi^yiZ ^g 'AOfi-^wv Tg%v/>twv fjt,a^yifxdTO)v ,

Moyo-gTov auToy^^yifxa yvwatv IfJLTviwv.

TauT'/i<; dfxifinTov Tyjv y^a(p'/iv "^aTapTiaat; ,

rioXXoTc Tpo(pyiv Trpou^yiza fLy\ '/.ivoufjiivyiv.

Quis primus fuit adeo temerarius ut hos sermones nullo modo legi affirma"
rett Quis lumen per totum terrarum orbem splendens in .angulo occulitl Quis lu-
cida sidera nube tegit ? Quis margaritas splendidas sub terra sepelit? Ileu com-
pellationem invidam et falsaml quae si in opus adduceretur , detrimentum mundo
universo afferat. At enim nullo modo
rumor tantum ina- id opere praestatur , sed
nis est. Lumen as^iciatur illuminans in candelabro omnibus coram ponatur om- , ,

nibus communiter lumen exhibeat illisque praecipue, qui plus aliis vident. Utinam
,

omnes haec tenerentl Utinam omnes his sermonibus animum adverterent! Sic enim
in promptu salus adesset omnibus ex hoc unico volumine. Namque praetereo, ut
ipsum solum sapientes efficiat cum ipsum satis sit hominibus ad universas disci-
,

plinas comparandas. Plenum siquidem est dogmatum reconditorum plenum divi- :

norum et doctorum mysteriorum: plenum optimorum moralium praeceptorum; ple-

 ,

DE NICETIS. 23

niim elegantiiim artificialium doctrinarum. Musaeum revera scientiam inspirans.

Huius inculpabilem scriptionem expediens plerisque cibum proposui numquam de~
.

jlcientem.
Leguntur eliam sive eiusdem, sive alterius (sed certe Nicetae heracleensis melro-
polilae sunt) responsa ad interrogationes cuiusdam episcopi. Meminerunt epitomato-
res gesneriani, et Possevinus; dicuntque extare apud Zonaram in canonibus conci-
liorum. Edidit ea graece et laline lohannes Leunclavius in iure graeco-romano p. 3t0.

XIIL Nicetae chartophylacis, postmodum metropolitae ihessalonicensis, respon-

sum ad suggestionem Basilii monachi cappadocis de servis ut sacrae preces nuptiis ,

eorum adhibeantur. Item responsiones variae ad diversas diversorum antistitum

:

interrogationes de variis rebus ccclesiasticis. Has quoque interrogationes et respon-

siones graece et latine edidit Leunclavius ibidem p. 344. et 346. et lib. VI. p. 409.
Eandem Basilii de servis interrogalionem , ^t Nicelae responsionem nescio qua de
causa repetiit. Et forte non alterius Nicetae est quod notant epitomatores gesne- ,

riani, quam Nicetae protosyncelli et chartophylacis magnae ecclesiae, iripi rou p.yi
yiviG^ai ydfJLOv i(3^op,ou (SaQfiLOV de non contrahendis nuptiis in septimo gradu;
,

in magno volumine canonum lohannis Zonarae. Possevinus scribit: de non contra-

hendo connubio in hebdomada sacra; ridicule. ,

XIV. Nicetae metropolitae Amasiae legilur: TTSp) t«c 2V tw irarpia^x^^^ ^''

Xovir/.iat; ^id raq '^>^(poui;. De dissidio exorlo in patriarchio propter suffragia.

P. KaXoufjLai Iv ralq /^Yi^poi^. Habebatur in palatina, exlatque in altempsiana, (in

cod. vat. 1455. f. 325.) et alibi.

XV. Nicetae anthypali patricii et magistri UTro^iaiiz ih rouq ^aX^aoJc- Argu-

menta in psalmos. P. T??'^ ^iiac, rou iravaUou iTViUfiaroQ x^^troQ. In bibliotheca
barberina.

XVI. Nicetae iatrosophistae /xg-yaX^? A.a) iraXaid (juvayo)yyi ryi<; ^itpou^-

: '/i

yiTLYit; Tg%v>3C, (JuWiyiliaa Trapa ^r/,7^ra ln ^ia<p6^wv TraKatcov iar'^MV. Magna

et antiqua collectio artis chirurgicae ex variis antiquis medicis. Ex Amynta scilicet
Anthyllo, Apelle, Apollonio citiaeo, Archigene, Asclepiade Diocle, Galeno, Helic- ,

doro, Hippocrate, Nymphodoro, Oribasio, Palladio, Paulo aegineta, Rufo, Sorano.

Graece manuscripta habetur in bibliotheca regis Gallorum. Epitome gesneriana, Israel
Spachius in nomenclalore medicorum, Paschalis Gallus, et lohannes Georgius Schen-
kius in bibliotheca medica. Principium operis ex cod. 404. regiae lutelianae indicavit
mihi , de sanctis patribus graecis oplime meritus , Franciscus de Combefis, et est.

*H op.oia vi dvopLOia l^ d^x^^ ^'^^ "^^^ fMiyiarojv , dito roiv itavryi TravrcoQ yivoo-

av.iiivm. Sunt ex Hippocratis libro de officina medici , seu de officio medici. Codex
est figuris plenus , et quidem elegantissimis. Et fortasse non alia sunt , quae habentur
in eadem bibliotheca, cod. 504.

XVII. Nicetae sacerdotis myrsiniotae '/ard Aarivcav Tripi ryiQ lyiitooiuaio)^ rou
dyiou 7rviUfiaro(; , xai Xuaii<; rcov Tr^ordaiav , ori /car £5c rou ulou iZTTopiUirai.
Adversus Latinos de Spiritus sancti processione. et solutiones argumentorum qui- .

bus adstruitur. ex filio quoque procedere. P. Ag/vov 7\ (piT^auria iryipwcai 4^?C^'v-

Romae. Epitome gesneriana, et Possevinus in apparatu.
 :

^4 LEONIS ALLATII

XVIII. Nicetae Paneuphemi (1) magistri epistolae graecae. Romae. Sunt etiam
penes me. P. rp^jfop/w Tr^cSfaamp^Ti^. AiroD^^paLvh^yiixiv "^
^ wc so/Jtg , (piXot; o^ifMOi:

Fuit paterno genere laco ex Sparta, materno atheniensis. Sunt epistolae non inele-
gantes, neque indisertae, et historiarum ac fabularum antiquarum plenae, ni eas ali-
quando huiusmodi rerum affectata sedulitas, quemadmodum
et metaphorarum impor-
tunus aggestus, Yiliaret. Epistola ad lohamiem palricium. Kai '/ifjLilt;, co (piXoTTig,
(T7rapT/aTa/ /xev <nj^og ^ar^ot; ^ d^Jivaiot 02 irpoq fjLyiT^o^ yiyovoTii; ^ xa) oidyi-

^ov otj ^pvaov y,iXTyifMivoi i

nat Ta uuvaXXayfiaTa toj/tw TTOiovfii^a. Et nos . o
amicum caput spartani quidem paterno, athenienses materno genere et ferrum
, ,

non aurum possidentes commercia illo adhibito exercemus (2). Laconem quoque se
,

ipsum alibi vocat, ad hunc eundem lohannem scribens: irav^a fi.lv Iml y,a) Xa- ^

jtct)V yz^^acpwc,. Pauca equidem, cum laco sit qui scripsit. Et: dfiiXii TOifa^ovv , ,

ola Ttvi Twv ^TrdpTyjt; ^ ovx, 0/^'' yifiiv vi TL/p^jj (2aG'/,aivov(ja , xa) yivovq ^ za^
Twv <piXct)v GTZ^yiaaaa ^ ^go^ yji^iov i(JT?tXiv ^ ai^Vipov (2o)Xaza(; ojq 'x^pvGOv
l^zfxii' ippit fLiv yd^ TTOTi Av^o7(; 6 Ilay,T(i)XoQ tov p^pwco^v* pi7 ^l Tov aiByi^ov
"EpfjLO^ yifj,7v , oia XdKOjatv , (haTVi^ e/^a>c iijvofiiiv. Profecto itaque adversus nos
tamquam unum ex Spartanis , nescio qua ratione fortuna indignata , et ajfmihus
ad agellum transmisit qui ferri glebas eructat. Et fluebat
atque amicis spolians , ,

quidem aliquando apud Lydos Pactolus auro, et nunc apud nos veluti laconas Her-
mus ferrum profundit tamquam qui aequitatem servare novit.
,

XIX. Nicetae Daudatii, nisi cognomen corruptum esl, philosophi commentarius

de mirahili Christi resurrectione , adiuncta Scipionis disputatione , de octonarii nu-
meri perfectione , in 4. ms. in bibliotheca imperatoris Vindobonae , epitomatores
gesneriani, et Possevinus in apparatu.

XX. Nicetae Medicii homologetae ly,Xoyyi mfi T^t; twv dyiojv ilnovm Trpoa-
x.vv7^aicjoi; ts , xa) dXXoov ^ta(p()^o)v t^q imXyiaiag op^o^o^cav ^oyfidTcov. Ecloge
de sanctarum imaginum adoratione deque aliis variis ecclesiae orthodoxis dog- ,

matihus. P. 'H ^wv« tow dyiov dnocsloXov IlgTpoj;. In vaticana (cod. 511. f. 66.)

XXI. Addalur his N/5t>fTa TTivyiTOQ zavwv zh tovq dyiov<; inTd 7ra?^ac Jta/ ,

rnv fiyiTipa avTOJV ^aXcofiyjv. T^ Tr^ooTyi tov avyovaTOV fjt.yivo(;. Nicetae paupe-

(1) Graecus codex vat. quem prae oculis habeo, (et unde olim plus centum quoque Procopii gazaei
,

«plstolas edidi hunc praesefert titutura swjo-ToXai N«*?roo tou jraysoip»j/Aoo /^tay/o-Tgoo. Allatius quidem illud
) :

7rtx.vsu<frj[jLo-j pro nomine proprio habet, ideoque peculiarem hominem in hoc Niceta Paneuphemo agnoscit.

Ego adiectivura suspicabar, ut sit: Nicetae laudatissimi magistri. Sed meam tamen sententiara Allatio,
ut par est, submittam. Interim quartam ex his epistolis (quae suut 33). speciminis ergo, heic integram
recitabo.
'Iwayy»? TrocTfixiu x.at [^utTTixu.

Tdv Xscr^iov oTSaj, u (pjXoVrjj , 'Ag/oy«, xa-i r^j ixsivvi Xoga? ra jj.iXv /:x£jMc'Srxaf' jrXrjv tva. i/.-n
rrpoa-xoq^g rl

IIcpjav5g« Tw Kv^sXXoi), <n)vs^uq xivuv ra.ijTr)q ta, x£orj(/.aTa. irqog "'IraXiav sarsXXsro' xal "/j^ovu tto^sivo^ siy.r)^a-

va,TO Kogjy3/ojj o.pSijVso^Oaj' aJ3»j oJy jraXivvocruv , rrii vvoi; ansp^iirrsro .,

xal '6sX<^ivi rrqoi T»)y rjTTstqov £?rogS^f!>STo.

''AjA.sXei xaoTo.;, i'va imj (fogTjxdf <j\jyya yqdi^uv yevrjaujjLai, xai T»jy ^(«'pa xsxuXuxa , xat rrjq ir^onsrnaq rrjv uvo-
•^iav oivetTrsiXa' cro^yr^ Ss , xai yg«|[>iji/caT>9<po'goj maroi;, 'nSri xal itaXiv ij/xaj Trgo^ Tavrriv sxivr)<Ts rijy -ygaipijv* wf
«j ys f^jj
avTi-y^aipwv Trjv v7ro<rroXriv sxrivd^sti; , cct; VTrs<7y^ov to Trpiv , ra.ya «v, tL; 'Aqiovo; 6 TlsQiavSpo; , jtoStjo"*»?

Vl^t.uv rv; Xv^a; rd x^ov^^ara. Tatjra jratjga fJ-sv , snsi xai Xdxuv 6 ysy^»<fui; , ovx oiS% S« el xai Xvyaiuc' (COd
Xvysuq ) ovSi yd^ aWTOf d TvvSa^suvT)/; syei ys jrdcrif, xav ov 7roXv[J,vSo<;. "Efputro. A. M.
(2) Allatius heic scribit foedera hoc icimus , quod mihi prorsus mutandum esse visum est. Namque
et aliud simile p. 3. adn. 1. emendavi; quod cum tanti viri reverentia dictum volo. A. M.
 i ,

DE NICETIS. 25

ris canon in sanctos septem pueros, et ipsorum matrem Salomen. Primo die men-
sis augusti.

XXH. Nec non Nicetas scutariota, cuius rhetorica legilur Parisiis in bibliolheca
regis Gallorum. P. "Ot/ ^il toIz twv d^x^^'^^ IvTuyx^vziv avyypafxfxaai. Pusil-^
lum admodum opus; quas vero \ires habeat, dicent quibus illud evolvere contigerit.

XXIII. De Nicelae clioniatae (l) vila ex professo egit Petrus Morellus in epistola
ad lohannem Sanctandreanum carcasnensis ecclesiae diaconum, quam ille ex Michaelis

chonialae monodia in Nicetam fratrem, et ex thesauro orthodoxae fidei collegerat, et

ipsithesauro subiunxit. Nos vero nonnulla alia ex eiusdem Nicetae historia aliisque
trademus. Fuit hic Nicetas gentili nomine Acominatus, e Chonis Phrygiae urbe, ex
qua oriundum se glorialur. In Balduino , agens de pace inila per Theodorum Lascarirn
cum Iconii sultano, et de urbibus illius socero Manueli Maurozomae concessis, inter
alias, Chonas quoque numerans scribit: fJ-ipog airiviiiii TYiZ «p%^C tw wiaT^
,

izitvov MavovyiX tm Mavpo^Mfj,-/!' To^i y\v Ip^ov tov uvyf^acpiojq N/z^ra TraTpiQ
al Xwva/. Partem imperii Manueli Maurozomae illius socero concessit. Ea pars
erant Chonae . mei scriptoris Nicetae patria. Et lib. VI. in Manuele de eodem. ATra-

pac, ovv TY\c, (SaaiXi^og tmv TroXgwv, ^pvfiav tz y.a) Kao^Uiiav SnXuoJv ^ a(pr/.vti-

Tai l^ Xwva^ TcoXiv iv^ai^ova v,a\ piiydXyiv , iraXai tolz IlaXaaaa^ ,

[Palassas
vitiose legi pro Colossas animadverlunt Abrahamus Ilorlelius
, in thesauro geographico
etIlieronymus Wolfius in notis ad hunc locum) ttiv ifjLOv tov avyf^a^picoQ Tcafpi^a.
Vrbe digressus per Phrygiam et Laodiceam Chonas olim Palassas, urhem magnam , ,

ct heatam patriam meam, pervenit. Et Chonashasce, asianam illam

y^ esse civilatem,
quam data epislola Paulus aposlolus, cum scriberet Colossas dicSam, nobilitavit, col-
ligitur ex eiusdem thesauri libro IV. cap. 22. in quo locum ex epistola illius ad Co-
lossenses adducens, scribit: wc o WavXoq Iv tt] irpoQ Tovg t: aT p wt ag ixoi KoXoo'-
Giiq iTTKjToXy] ^ioXoyii. Ut Paulus in epistola ad conterraneos meos Colossenses
his verhis theologice philosophatur. Et Colossas olim postea mutato nomine Chonas
diclam probat Morellus ex lexico manuscriplo Vascosani eoque veluslissimo mani-
, ,

bus cuiusdam ex Michaelis Pselli audiloribus descripto (2) in quo legebatur, KoXoa- ,

aa\ TToXtg ^^vyia^, al vvv Xiyofiivat Xwva/' o-S^sv '/.ai KoXaaaai7i; (3). Colos-
sae urhs Phrygiae, quae nunc Chonae dicitur unde et Colossenses. El probari prae- ,

terea potest ex Constantino porphyrogenito in themate Thrausiorum. ILoXoaaai ai

vvv Xiyofjiivai X&7va/ ov laTi vao^ ^iafSoyiTOQ tov d^x'^^y^'^'^^ MtxayiX. Colos-
,

sae quae nunc Chonae uhi yisitur celeherrimum templum Michaelis archangeli.
, ,

Neque dissentit Theophylactus comment. in dictam epislolam Pauli. IloA/c ^^vyiat;

ai KoXoaaa) a\ vvv XifopLivat Xwva/ x.a/ SyjXov Ix. tov tyiv Aaoo/xg/av £/va/
, ,

iTXyiaiov. Phrygiae urhs est Colossae, quae nunc dicitur Chonae quod inde perspi- ,

cuum est quod Laodicea huic sit {icina. Et ex recentioribus AVolfius in notis ad
,

lib. VI. .Choniatae. Unde suspicor Choniatas post appellatos qui olim Colossenses ,

dicti fuere, ad quos epistola divi Pauli extat.

Possent nihilominus huic rei diflficultates opponi. Namque populos ex hac Phry-
""^^*
gum urbe vocat Strabo *
Colossenos. Y^.oXoaaailc, vero Colossenses , multorum sufFra- linVm.
^""

(1) In primo casu Aliatius plerumque clioniates scribit, sed interdurn etiam choniata A. M.
(2) Immo ipsius Pselli lexicon graecuni me in codicibus ol)servare probe memini. A. M.
(3) KoXoacctsli; et KcXucfTasi; variat in ipsis toI:^ iravj bibliis vaticanis. Ibid. etiam Jy KoAo<ro-arj. A.. M.
4
 :

26 LEONIS ALLATII

gio Rliodii ipsi nuncupanlur ex vaslo colosso in honorem solis extructo. Suidas
KoXa(7aag7c ol 'PoSioi , olnvic dviaTnaav iv ryi vYioca "xaKxouv dv^pidvrcc rou
riXtou ^ ov ^id ro fMByi^og UdXiaav KoXoaaov,
Colossenses Rhodti sunt , qui ere-
xerunt in insula aeream statuam soli quam ob
vastitatem colossum appellarunt.,

Et voce 'Vo^oq. 'Vo^oq ^ v/iGog, yiriz v.a\ Kiv^oz xaXilrai Kal KoXaaaasTc ol ,

oiKyiropii; oid rov xoXoaaov. Rhodus insula, Lindus quoque nuncupata et illius .

hahitatores propter colossum Colossenses dicti. Eustathius in Periegetem ^id ^i rov :

avutrspov pyi^ivra fiiyav KO.Xouaov , xa/ KoXoaaag?^ i ^^ iz p.iydXou TrapaaTi-

[xou , zycaXouvro ol 'Fooioi. Propter iam supra assertum colossum, etiam Colossen-
ses , veluti ex magno insigni, Rhodii nuncupahantur Eadem habent Georgius Ce-
.

drenus , lohannes Zonaras , Michael Glycas , lohannes antiochenus in archaeologia , et

aHi. Hinc non dignoscitur , quare potius ad Choniatas , quam ad Rhodios , inscriplio
*
* coioss. IV. 13. illa epistoJae referri debeat. Attamen cum in ea Paulus Laodiceae, et Hierapoleos
quoque, vicinarum urbium , raeminerit, longe similius vero est Colossenses, non ahos
esse, quam eos ipsos, qui in Choniatas decesserunt; et Colossas esse, quae mutala
^ / postea nomine, Chonae diclae sunt; quod acute perspexerat Theophylactus, cum scri-
beret: /ta; oy[Xov Iv. rou r'/iv AaoSixnav iivai *mX'/iaiov. Quod inde perspicuum
est quod Laodicea huic sit vicina. Neque obstat ex his Colossis Strabonem Colos-
,

senos nuncupare. Namque id in ahis quoque videmus varia efTerri formatione. Et ne

in exemplis adducendis nimius sim , pauca tradam. Chios ex Chio insula oriundos
communi scriplorum usu vocamus: non defuere tamen, qui et Chiotas dixerunt, ut
Memnonis excerptis apud Photium. Ex Byzantio, alii Byzantios, ahi By-
videre est in
zantinos, alii Byzantianos, seu Byzantinianos , et tandem Vitruvius Byzanteas hb. VII.
Ex Gadira Gadireus, et Gadirites, et Gadiraeus, et Gadirenus, et innumera fere simi-
lia. Non est ergo mirum Colossenos Strabonis in Colossenses abiisse.

Sed qua de causa Colossae, quam TtoXiv [XifdXyiv ^^uyiyig, magnam Phrygiae
urbem \oca.\\t Herodolus in Polymnia, nomen in Chonas immutaverint? Menaea
, .

Graecorum natum illi nomen ex ?»Iichaelis archangeli in eadem urbe palrato mira-
culo narrant. Dum enim genliles, odio christianae religionis , fluviorum ibi praeter-
. fluentium aquas in unum corrivant, ut earum impetu et copia locum et templum
sub nomine Michaelis erectum demergant , Michael baculo saxum pulsans, hialum
aperuit, qui molem illam aquarum absorpsit, et lemplum, et deservienlem illi homi-
nem ab illuvie illa servavit incolumem. Et cum per hiatum illum inslar infundibuli,
! quod Graecis %wv>j est, et urbi Xwva/ Chonae nomen
aquae transmitterentur, loco
> inditum est. O-^o^vw ^apa^o^oot;
r'/i'/,6[iivoiyivoinvoiz h ro) vaw rou
Im rol^;

dpxicrrpar^you M/;)(^a;iX, av^psc iXX^/ivi^ovnc rov Trapappiovra iyyu^sv irora-

fjiov l(2ouXiuaavro '/ard rou vaou CTrps-vf-a/, wcrre xai rov vaov v,araiO\uaai /ta/ ,

Tov «z3"poa/xgvovTa auTw dv^qa ri[kiov rov ^' KpyjLTi^mov d<moXiaai' (pavnc oi nai
p,6voQ 6 Qg/oc 'App^/(77paV;?ro$, xa/ Qappilv l^y,iXiuaa[xivo(; rw Ap%/Ww , ;rX>5a-

aii pd^Sci) rnv TrgVpav Ka) Trd^oBov h aurvi itoiYiaat; rou Trorafxou g§
, , 2x.iivou

rou vuv Tcapo^iuwv opdrat p^wvswojwgvo^. Imidentia contabescentes pro-

ixi^x^^t v.a\

pter mira, quae fiehant in templo militiarum principis Michaelis , viri gentilium
religioni addicti proxime fiuentem fluvium in templum ipsum convertere sihi pro-
,

posuerunt , ut populum suhmergerent et virum in eo commorantem venerandum

et ,

Archippum perderent. Verum tantummodo apparens divinus hic militiarum dux ^

et ut bona esset animo Archippo imperans pulsat baculo saxum, et transitum in ,
 ,

BE XICETIS. 27
ipo a-periens Jluvii fecit , iit exinde ad hoc usqiic tempus Jluvius veluti per infundi- ,

bulum infusus praetergrederetur. Et legitur de hac re prolixa narralio die quinla

septembris apud Lipomanum, quam in manuscriplis codicibus ab Arcliippo etiam ipso
scriptam invenies. Sed eleganlior alque accuralior est omnibus Sisinnii palriarchae con-
stantinopoHtani, qui et fluminum nomina, et singularia reliqua commemorat, oratio (l).

Quare referam illius verba adhuc inedila. Postquam enim Archippi mores, et viclum
admodum tenuem, ahasque virlutes, nec non gentilium minas el machinas, quibus
eundem loco pellere conabantur, ne idolorum cultus, ob tot archangeli Michaelis erga
genus humanum, atque eiusdem necessitates subsidia, minueretur, Christi accresceret,
tandemque fluminis Chrysae in templum corrivationem , et illius divisionem, et inla-
ctum ab illuvie sanctuarium recensuisset , subdit: avixpo^lav yap ol t>jctwv g/^w-
Xcav Q^'/]'7x.iia(; waii 7rev7ay,tG)(^tXio)y dv^oMv avvatyio^xpriz ^ ev rg Aao^iziia yivo-
fxivot f
avpl^ovXiov itci oXi^pw ryii; lavrcov v.ay.on^xyov -^vyjit^ ri^ivrat^ hnwg
roijz 2^ ewa^ iripou^ ovo 'Korafj.oix; y.ariovrat; y.a) ov ttoXv rov ivzryi^iov Si- ^

iyovra.z^ cav rov filv Kovcpov ^ rov Sl Kvy.6y,aiTpov irpoayiyogivov ^ dXXiiXoug n

y.ara rriv rov o^ovi; •A.opv<py\v avvita^aXXovrai , y.ai fJiixot rojv ryiQ A.vy.iag opcov
St^-Kovrag , y.ara rov ^iiou nfxivovQ ly.iivov v.a) dytdafiaroq i<u!a(pyiao)ai , fj.yi

TToXXov TTOvov oiyiaitv avrolg Xiyovnc ilg rriv rov roirov y.ardy.Xvaiv ^ ro)v rco-

rap.(jjv v-^c)^iv y.an^x^^fjt.ivcav , y.ai '/.ard tt^o/vov^; cpi^ofLivcav' otjy, iarat ydp oy-
^iv ro ryiv cpopdv i^pi^ov avroiv , ir^oq ro fJL'/i Trdvra pa^ioic, iisi'/.XvG^y\vat rca
v^art' y.ai o'/i drro r'/ig d^Kpoopiiat; dp^dfiivot , iv^a ol TTorafxo) avvipoiov , (2a-
^i7av otodpvya TriTTOf/iJtaatv, \v Iv ravr'/i ro v^ojp '/.a^iXy.vaojat ^ '/.ai ovro) ro
dyiaafi.a rov ^iov i7rt'/.Xvact)atv' dvaaroft.o)advro)v ol rdg ro)v o^cov 3ti^dSouq
ro J($wp ort fjLaXtara TrXilov avppivaav rdg rwv opwv 7:i7:X'/ipo)'/i (pdoayyaq' ,

•/a) l^ov ro ij^o)^ .,

/Sa/2a/ tolJ* ^avftarog , 7ngiarpi(p6fxiv6v n '/.a) ^XtaaofJHvov
yi^ra n 'ZuoXXo) '/ai pay^aiux; (pipofLivov , ro) ro^ca oO ilar-zr/it 6 ''Apyjarod-
r>iyoi; TrpoaiTriXaai ft.iv > rw ^i avrov vivfiart (2) i7:trtfji'/}^lv , ^arrov '/i X6yoz
ave^a/T/j-S"?? , y.a\ Itti ttoXu fj.irica^ta^iv .,
rp6p.Cf) olovii ttojq Si^\trJ6ft.ivov ., cog

d(f ij-^^ovg rivoQ d^'/ica^'/iro' '/ai r'/ivt'/.avra 6 "" A^yiarpdr'/iyoq ro ^a^dSo^ov

i'/i7vo '/a) X6you '/^i7rTov Ivioii^aro ^avfLa' pd(2Sov yd^ ^X'/iy'/i , '/.a) fi6vo)
7rpoa(pQiyfiart r'/]V rcav 7:orafiio)v uodroov 7rX>j/x/xJpav , '/ard ry.q yi^yi dTTOppayii-
ang Trgrpac, '/ou oi'/'/iv ovayjQ p(^wve/ac 7rpourpi-<laro ilg di) fXiracpipia^ai' au-
riaa o'/] rwv voarcav Iv r^ 7:dXat ywviia '/arappa.yivro)v .,
y.a) 7:day,(; ivnv^iv
rfig ^i^tyja^ov '/araaita^iia'/iQ , '/ai o); ir/o<; ^njavrcav '/ara^Xayivrojv ro)v Iv
avryi .,
6 \\py^iar^ar'/,yoi; a^p^ayiSa rca ydafxart i7:t^i)q., xa) Ta i^ri<;.

Verba tamen altius consideranda sun! , eoque potissimum cum dical: tmv u^d-
Twv iv r^ 7:dXai ;)^<wv2/a -/arappayivrcav. Aquis in antiquo infundibulo immersis
atque delapsis. An in novam et a se factam terrae scissuram , vel potius veterem,
copiam illam aquarum exonera^erit? Et scissuras veteres fuisse, habeo ex Herodoto
in Polymnia VII. 30. ) qui refert Lycum ( Sisinnio Lycocaprum ) apud Colossas flu-
(

vium in hiatum lerrae immersum postmodum exilienlem in Maeandrum demergi. ,

Xerxes aTr/zgro g^ KoXoacac, ttoX/v fLiyaXyiv ^puyi'/i<; , iv ryi Au'/og iq ydafia

yvit; ia(idXXo)v d(pavi(^irat' imtra ^id ara^icav cag fjdXtard y.'/i nivn' dva(patv6-
fxivozi i'/St3o7 y.ai ouroi; ilg tov Maiav^pov. Pervenit Colossas magnam Phrygiae
(I) Sisinnii patriarchae scripta multa mihi occurrebant in codicibus vat. A. M.
. (2) Allatius scribit ffvy.»Tt. Verumtanien vtwptan aut prjua7i seribendum putabam. A. M.
 ,, ,

28 LEONIS ALLATII

urhem , ubi Lycus amnis hiatum terrae' suhiens occulitur . deinde fere quinque post
stadia emergens , illahitur et ipse in Maeandrum. Maximus Tyrius diss. VIU. 8.) (

Maeandrum quoque et Marsyam ante quam Celaenas perveniant, terrae hiatibus oc-
cultari rursusque emergere, oculatus ipse teslis enunciat. ^pvyzq ol mp) rdt; Kg-

Xatvac vipLOfxzvoi TifXMat ^OTafxovq ^uo M.d^avav zai M.aiav^pov' tlSov rovc ,

TTora^ovc,' a^piyiaiv avrovz Trnyyi /x/a, mpoa^X^ovaa in) ro hgot; d^pavi^irai yi

xard vciorov ryjg TroXiMg zolv^k; iy,oi^o7 h/, rou danog ^iikovaa rolq iioraiko^c,
,

Y.ai ro ra ovofxara o /^gv iin AvotaQ pn o matavo^oc, o og avrou

vooi)^ yiai ^

TTip) rd Tn^ia dvaXiaxirat' ^vovat ^^vyzq rol^ Troraixoltz o\ fjLBv dfi^poripoi^ •>

ol ^i Tw Ma/av^pw oi ^s tm ISlapava' xa) Ifx^dXKovat rd fin^ia elg rd^ tt'/!-

,

ydg l7ri(pyip.iaavrii; rovvofxa rou TrorapLOV oTTonpM t^vaav' dmiviy^ivra ^\

, ,

STT/ ro opoc,^ %at vnoovvra rw voart ovr av b^i rov ma^avav izoo^uity} ra ^

rov M.atdv^^ov ovo iTrl rov M-aJav^^ov rd rov 'MapavoV il ^^ dfxcpolv ir/i
,

otat^ovvrai ro ooo^ov. Qui Celaenas accolunt Phryges Jluvios duos Marsyam CO" ,

lunt Maeandrumque quorum ipse spectator fui. Duo hi flmii e fonte oriuntur uno
,

qui cum ad montem processit usque ad posteriorem urhis partem, se suhducit;. ,

rursusque ex urhe oritur , simulque aquam distinguit fluviis et nomen. Atque ex iis

quidem Lydiam Maeander petit alter ihidem in campis finitur ac consumitur. , ,

His fluviis rem divinam Phryges faciunt alii utrique simul seorsum vero alii : ,

Maeandro Marsyaeve. Femora victimae quae mactatur in fontes addito alteru-

, , ,

trius cui mactatur fluvii nomine, proiiciuntur Quae a ftuvio ad montem deferun- .

tur usque uhi suh aquam demerguntur: nec unquam fit ut quae Maeandro ma-
, ,

ctata sunt Marsyam petant aut quae Marsyae Meandrum. Nam si utriusque sint
, ,

dividunt victimam. Et Marsyam in Lycum postmodum degenerare, habeo ex Q. Cur-

lii libro IIF. 1. Ceterum quamdiu intra muros fluit nomen suum retinet. At cum ,

extra munimenta se volvit maiore vi ac mole agentem undas Lycum appellant.

, ,

Hinc colligo Lycum qui et Marsyas, saepius in lerrae viscera penetrare, rursusque
inde exortum per aperlos campos expatiari ,
quod mirum haud videbitur , si soH il-

lius nalura consideretur. Quare de alio flumine Cadmo , iisdem alque Lycus fonlibus
exiHenle, scribit Strabo X. (p. 578.) 'YTri^ytitJat ^l rvic, Aaohmiai; opog Kd^-
lib.

fxog , i^ ov Tiai 6 Kvxo<; pil y.al dXXoz ofioovvfjLOg rw opii' ro TrKiov oi-ovro^
^

VTTO yyic, pviiQ^ ilr dvaKv-^ai; avviTtiaiv ih ravro ro7^ dXXoi^ 7rorafto7g^ ifi-
(paivcav dfxa ro TToXvr^yjrov ryiv %wpa^ '/,a] ro ivanarov' il yap rtz aXXyi zai
,

n Aaooizita ivanaroz , Ka) ryig itXyiatoyw^ov. Ka) fxir oXiya.) ^')(ioov oi ri

(

"V'~r'
ivaitaroc, lart zai Trdaa
vdart ]Wg;)^p/ ryiQ fiiaoiaiaq.
y\ Trio) rov M.aiavS^gov ycooa
Supra Laodiceam
J^i>
situs est
5ta) VTrovofnog ttvoi
mons Cadmus e quo Ly- ,
n zai

cus defluit , itemque alius monti cognominis , qui cum haud exiguo spatio terram
suhiens , rursusque emergens , reliquis misceatur fluminihus , simul et multis fora-
minihus perviam demonstrat esse regionem, et ohnoxiam terrae motihus , et viciniam
ilem. Et mox. Fere autem tota ad Maeandrum regio facile terraemotihus concuti-
tur, et cuniculos hahet igne et aqua plenos usque ad mediterranea Sed quidquid .

sit de hoc, ante quam ali6 oratio procedat, invisamus veneremurque templum ipsum

MichaeHs munificentissimum quod Nicetas nobis conterraneus lib. VI, in quo de Ma-
,

nuele imperatore, paucis repraesentat : )tai rov dpxayyiXfnov vaov iiaiojv fxiyi-
Bit fxiftarov za) xdXXit zdXXtarov ovra, Kal Bavpaaia<; yjtpoz diravra l^yov.
,

Et aedem archangeli magnitudine maximam pulchritudine pulcherrimam et ad-- ,

,

mirahilis omnino artificii opus, ingressus.

 ,, '

DE NICETIS. 29
Ex his itaque Chonis natus choniates Nicelas novennis a patre ad Michaelem natu ,

maiorem Byzantium mittilur, htteris aliisque disciplinis instruendus quod tanta cura ,

studio et labore a fratre perfectum est , ut quemadmodum successu temporis Mi-

chael in Athenarum praesidem, ita Nicetas inter primariae auctoritatis viros in aulam
exceplus, in scribarum imperialium numerum sub Manuele Comneno allectus sit,
el virtutum ac doctrinarum fama inter primos ilHus aevi inclaruerit. Postmodum An-
dronici tyrannidem fugiens, iuris civilis studio sese dedit, atque adeo profecit , ut
quadriennio post , Andronico misere eneclo , sub Isaacio Angelo Byzantium reversus
ad maiores honorum gradus evectus sit : quibus ad excisum a Francis Byzantium in-
tegre perfungitur. Namque in Thraciam mittitur, ut ibi arcibus reficiendis, civitati-
busque communiendis praeesset, atque adeo militarium ordinum delectus haberet.
Sic eliam in provincias, et municipia ab aliis atque aliis imperatoribus missus, re-
rum summae Quos honores et magistratus, ut Michael choniates illius frater
praefuit.
scribit, conlinua impcratorum successio integros illibatosque, nec unquam interru-
ptos conservavit: immo vero qui subsequebantur , praecedenlibus ergaMIIum benivo-
lentia anteire quasi contendentes , ad pristinos illius honores aliquid insuper adii-
ciebant, viri nimirum virtute obslupentes, taniumque ex. imperio suo imminui exi-
stimantes, quantum de honoribus illius imminuerelur. Uxorem habuit ex illuslri Be-
lissariotarum progenie, cuius nomen, quemadmodum et patris, et an ex ea susceperit
iiberos Choniates, incommode tacuit Michael Choniales, cum Michaelis et lohannis Be-
lissariotarum fratrum laudes adeo ampliler commemoraverit. Yerum Byzantii clade
afflictis Graecorum rebus , et illius aedibus pulcherrimis atque amplissimis in Spora-
cio sitis incendio absumptis, licet ad illius habitaculum porlicibus obsitum, ideoque
obscurum et aditu difficile, ex quo tamen opportunus erat ad proximum templum
maximum accessus, confluerent; cum ab aggressione militum, qui nihil investigatum
relinquebant , sese defendere non valerent, ope cuiusdam veneti, cui victum tutum-
que receptum ipse suppeditabat , armis et militari habitu pro mercatorio suniptis,
praedatores qliquamdiu fortiter aedium ingressu depulsi sunt , dum se c^mmilitonem
eorum, et aedes illas praeoccupasse simulat, colloquilurque cum illis patria lingua,
quae res postulabat. Sed cum, illis catervatim irruentibus, et inhumanis atque effe-
ratis ingeniis, resistere non posset, tandem Nicetae auctor fuit inde discedendi, ne
capti in vincula ipsi coniicerentur , mulieres ad stupra , et libidines raperentur. Ve-
neto itaque duce, et ut praedam suam comilanle, trisles et male vestiti ad aedes,
ubi noli illis veneli habilabant, ducebantur. Verum ubi ad partem urbis Francis ad-
signatam pervenere , a famulis inhumaniter deserti, liberis qui nondum progredi po-
terant humeris impositis, per medios vicos incedere coguntur, tandemque postquam
dies quinque inurbe coramorati fuerant, discessere. Calamitalem augebat dies aspera
€t uxor Nicetae partui vicina: et ut omnia perquirentium militum crudelitatem atque
libidinem effugerent quicumque tum in unum convenerant mulieres in medium
, ,

agmen recipiunt et adolescentulas faciem coeno illinere atque ita genarum ruborem
, ,

extinguere iubent. Ut ad inclyti martyris Mocii templum venere insolens ac nefarius ,

quidam miles puellam formosam, iudicis cuiusdam filiam, e medio eorum tamquam
lupus agnam abripuit. Conslernatis spectaculo ceteris, puellae pater senio et morbo
afflictus, et in coenum prolapsus, crebro Nicetam orare, ut pro virili ad puellam re-

cuperandam sibi esset adiumento. llle vestigia raptoris persequens, vim factam non
sine lacrymis proclamans, et gestibus opem praetereuntium militum implorans, quos-
 ,

30 LEONIS ALLATII

dam etiam manibus praehendens , eorum animos ita flexit, ut impudentis illius do-
mum perduci passi sint: quo cum \entum esset, licet raptor reluctaretur , et in fo-
ribus stans vim facturos repelleret, verbis tamen Nicelae persuasi, puellam minis ab
impudico illo extorquent, et patri reslituunt. Sic urbe excedunt Nicetas una et co-
mites, praeeunte patriarcha sine baculo, sine calceis, una tunicula induto. Urbe egres-
si, Selybriamque profecti, pedem sistunt familia inviolata. Sed cum horrido oblecta-
ret pane vitam, et pannis et inopia nimis miser, qui copia rerum antea et splendore
dignitalum celebris fuerat, ad Ascanium lacum et Bithyniae melropolim Nicaeam,
tamquam captivus cum reliquis inquilinum egit, sibi vivens et saluti animae provi-
dens. Voluerunt itaqiic Graeci illi, qui tum Nicaeae habitabant, et eorum imperator,
in alios adeo effusi, tantum virum suarum opum esse indigentem, ut ipse existimo,
quod suspicarentur eundem, et reliquos patres conscriptos urbis excidii causam fuis-

se, de quorum sane iniquis iudiciis extat apud eundem in fine historiae querela
gravissima. Sic ille sibi redditus, et publicis curis exemptus, scriptioni animum pa-
catum , ut ut tamen poterat , addixit. Puellae servatae facinus Michael eius frater

ut fratri gr^tificaretur , magnificentiorem et generosiorem in modum extulit ;

qui non
supplicationibus et lacrymis et aliorum auxiliis, sed propria Nicetae virtute et ro-

bore rem peractam fuisse narral. Scribit enim, quod cum iarn puellae stuprum illa-

turus esset barbarus, ille sine ulla mora in hostem irruens armatus, et uxorem le-

gilimam esse clamitans, atque adeo acerbissimis afflictari modis quiritans, et adulterii
crimine avertens, ambarum tenacitate manuum prehensam, pancratice cum hoste col-
luctatus, cuius animum amore ebrium libido efferaverat, ad se retraxerit; nec prius
conquieverit , quam a violenti hostis manibus ereptam virginem et illaesam sine ul-
,

lius caede, patri restitueril. Quae tamen in Michaele tolerari, oratorem agenle, po-
Athenarum praeside
terant : at in , et viro ecclesiastico quis ferat , Nicetam in eo fa-

cinore Abrahamo, Isaaco, Davidi, Danieli, Levi et Simeoni praeferri, et quod peius
est, Christo ipsi comparem fieri?

Plurima scripsit. Ad nos pervenere dogmatica illius Panoplia, Opus equidem

singulare , eruditione, doctrina, fide, pietateque, et rebus aliis instructissimum , si

quae ille ex schismate immiscuit alque concinnavit demas. Illis siquidem pulcherri-
mum ali^s opus veluti maculis et naevis contaminat: cum multa ibi ex Photii, Ni-
colai methonensis, Nicetae Stehtati, lohannis hierosolymitani , lohannis Phurnes, Eu-
ihymii Zygabeni, Theodori smyrnaei, et aliorum coenoso penu, de processione Spi-
tamen libri tali luto minime obducti,
ritus sancti, azymis, et aliis congerat. Priores

et ob gravitatem materiae, et solidam haeresum refutalionem nec non earum au- ,

ctorum non adeo cognitas historias, et sanctorum patrum testimonia, digni sunt qui
a catholico homine volvantur revolvanturque. Exemplar a Nicela descriptum, post
Nicetae obitum, ut narrat Petrus Morellus, ad Michaelem choniatam Atheniensium
praesulem hereditario iure transiit: quo item mortuo, in manus Theodori scutario-
tae levitae cyziceni venit: Cyzicoque a Turcis vastata, in frequentissima montis Atho-
tandem Luletiam advectum, venaleque exposi-
nis monasteria deportatur, atque inde
tum, cum propter sui deformitatem emptores non nancisceretur lohannes a sancto ,

Andrea redemptum a se, Morello evolvendum mittit, a quo epigraphe deprehensa,

et non carbonibus, sed thesauro in paginis illis situ et squalore ita obductis, ut
nisi post multas vigilias legi potuerit reperto , non universa operis moles sed quin- ,

que tantum libri priores in linguam latinam versi, latine solummodo eduntur, Pa-
 DE NICETIS. 31
anno 1580. Reliqui in suo squalore relicti, ubinam modo laleant, scripse-
risiis in 8.

rint Addit Morellus. Mox se index quoque aperit, seu elenchus quo summam
alii (I). ,

librorum tliesauri capita notantur a JSiceta ipso et compositus et scriptus quem-

, ,

admodum et libri omnes huius operis exceptis duobus ultimis , qui a Theodoro ,

scutariota scripti sunt , monodiam quoque

qui Michaelis scripsisse videtur. Theodori
auToy^acpov esse, ex appendice ad indicem libri XXV . colligo. Et: ut ex verbis
pauculis Scutariotae , indici Nicetae additis , videre est qui appendicem illam, quae ,

antea desiderabatujr , in fine vigesimi quinti libri alicubi repertam se attexuisse

affirmat. In codice valicano litulus ita se Iiabet. N/xjjVa rou p^^wv/arow , toC xai
yiyovoTo^ irrl toov xpiGiwv zal <p6^ov ^ iTrnTa ^i xai Xoyo^iTOU tcov aixpTiTcov
^oyfxaTiz'^ TravoTrXta , >Itoi auXXoyyi Tcav oXcav (ip^gcS^ov ^o^cov , xaz /cTop/a twv
aTrore^co^vTwv TauTag dv^pwv' iti ^\ dvTippyiiziq lit IvlaiQ toutcov , nal fxdXiaTa
Tcov TraXaioTipcav , 'A,a\ gVgpa Tivd. P. 0ew y.a\ ^io^piXiaiv dv^gdiji tiq dv d^ia
"rrpodafcoyyi yivotTo; In bibliolheca bavarica ex eodem opere asservantur, cod. 119.
Nicetae choniatae de Armeniorum haeresi tomus decimus septimus. Eiusdem de-
cimus octavus contra Paulicianos , et decimus nonus contra Bogomilos , et vigesimus
contra Saracenos. Modus recipiendi illos , qui a Saracenis ad christiana sacra
transeunt.
Neque hoc ihesauro minus illustris est eiusdem historia, quam auspicatus, ut
ipse tradit in principio ab iis rebus , quae post Alexii , primi ex Comnena familia im-
peratoris, obitum acciderunt, ultra quae superioris aelalis historici non sunt progressi
lohannes Zonaras, Constantinus Manasses, Georgius Cedrenus, lohannis imperatoris
vitam, qui Alexio successit breviter perstringit: nec earum rerum commemorationi
diutius immoratur, quas ille non viderat; sed ab eum- iis accepit, qui ^eas viderunt,
que in expeditionibus comitali sunt: subsecuta vero reliqua uberius tractat. Ev Jte-
cpaXatca^itjt ^' linTopaiz ra xara tov auToxpaTopa ^lcadvv/iv to laTopuv ^f/i-
yyiaifat , oq W.Xi^tcp ^td^o^/oq yiyivyilat t^c d^x^^' °^^' lix^^a^uvil Tal<; JiaT
auTov d<pi^yy,(jiatv wainp Iv Tolg i<pi^yig IpydaiTai Xoyoit;, ola za') yipwv py\
,

Ta To7^ o(p^aXp,o7^ Itt] TW(5'g ^a^itXyi(j.iMiva auyypacpofxivcav' zdvTiu^iv pyi^^

d^oTd^yiv lx6vTCt)v Ta^ra ^ti^tivat aXX' aTrgp gi^ azo^v caTiou ilXyi^papiv g'^ ,

Twv oaot Toov xa^'' yifxdg tov (SaatXza toutov) l^zaaavTO y.ai auvcopLapTouv ,

i'Kiivcj) TT^og ivavltou^ 'xw^ouvTi zaj Ta^ fiax'^^ auviJoXuTnuov. Ac lohannis im-
,

peratoris vitam, qui successit Alexio breviter perstringemus; neque earum rerum,

commemorationi diutius immorabimur quas ipsi non vidimus, sed ab aliis acce- ,

pimus qui eum viderunt et in expeditiones comitati sunt. In ceteris autem ube-
, ,

rius tractabimus omnia. Idem inslitutum secutus est et lohannes Cinnamus, qui res
gestas lohannis et Emmanuelis histori^ prosecutus est. ^i^'^affat oi pot Ta p\v tou
^lcadvvou xaT liriTopyiv ^ Jca/ waTri^ Iv Tti (p aXa ici) oTt fXTio Iv to?^ >taT l'/,itvov ,

oTTi^ Tj^yj i(py]v yiyova yj^ovotc,' Ta' yi fL7\v tou fxiT h/.iivov TrpaypaTa oux, oioa ,

i\ Ttq Ifiou '/AXXtov l^taTogyiaat g%g/* gTrg) 7.a) outtco fiitpaxicf} ovTt fiot TrXii-

aTaz auvi'/.&iSyifJLyi'/.ivat ol 'Ujojg il<; i^Wg/pov JjtaTgpav auvi(2atviv h/.aT^aTitcay.

(1) De Nicetae panoplia eiusgue codicibus, plene nos locuti sunms in Spicilegio rom. T. IV. p. :J)8.

rursusque 498; in eoque tomo capitula novem praecipua graece edidimus ex illis quae Morellius luce
p.
non donaverat. Rursus in hac Patrum bibliotheca T. IV. capitula de Manichaeis et de Mobamedanis
graece latineque exposuimus. Porro etiam duas synodos, et secundam Theoriani cum Armeniis disputatio-
nem, etsi panoplia Kicetae 6ontinerentur , nos item, sed melioribus aliis usi codicibus, ante hos anuos ia
quarto sextoque Scriptorum vet. tomo, et in decimo Spicilegii graece ac latiue extare voluimus. A. M-
^ t LEONIS ALLATlt

Commemorabuntur vero mihi lohannis quidem res gestae compendio et veluti capi' ,

tum summae digerentur quod illius temporibus ut antea innueram, nullus fui.
, ,

Res autem gestas illius qui subsecutus est, nescio an quispiam alius me accuratius
scripto tradere poterit: cum nondum adhuc ex ephebis excedens multis illius ex- ,

peditionibus in utramque continentem praesens adfuerim. Finit ilaque Nicetas histo-

riam suam in Henrico Balduini fratre, res memoratu dignas quae in byzantino im-
perio annorum circiter LXXXVI. spatio, in magnis praesertim evenluum varietatibus,
et subitis fortunae commutationibus -quae plurimae eaeque mirabiles
, , ac polius mi-
serabiles et praeter expectationem Graecos oppressere, crescente in dies Persarum et
Turcarum in orienle Bulgarorum et aliorum finitimorum in occidente polentia et ubi-
, ;

que christianorum principum dissidiis et perversilate acciderunt; complexus libris XXI.

usque ad annum Chrisli CI9CCIII.

Non eum a veritate tum externorum facinora non sine promerita

descivisse ,

laude, tum suorum gentihum scelera ingenue et cum doloris acerbitale deplorata, et
aequa rerum narratio, indicio sunt. Ex eo siquidem habes occidenlahum in recupe-
randa Syria et terra sancla pietatem ac fortitudinem ; Conradi et Friderici non sine
nobilissimis exemplis clarissimas laudes. Quis Balduini virlules aptius expresserit?
Contra vero quis in Graecorum vitia , quae suis lemporibus tanta adeoque immania
fuere, acrius insultaverit? Hoc plane ingenui animi fuerit, rem uti acta est, narrantis.
Modum dicendi seculus est amplum, profusum sed horridum complicalum, , ,

immodica insolenlis elegantiae atque eruditionis aflfectalione vanum, ne dicam pueri-

lem , et poeticarum fabularum et dictionum immixlione subasperum, et compositio-
nis male implexa constructione obscurum , qui proprius huiusce scriptoris est prae-
cipueque ab ipso pro suo genio intentus et procuratus; non Metaphrastae, et aemuli
alicuius, assumentum, ut videtur Hieronymo Wolfio. De stilo illius idem Wolfius.
Ex affectatione nescio cuius insolentis elegantiae , et poeticae dictionis aemulatione,
in salebras saepe incidit , et duris ac ineptis utitur metaphoris . in prooemio prae-
sertim , ubi cum primis disertus videri cupit. Quod si totam historiam simili ora-
tione involvisset , in latomias ire, quam molestiis conversionis conflictari malaissem.
Sed quia tolerabiliter loqui incipit cum ad rem ipsam ventum est hanc quoque ,

operam studiosis historiarum dare volui, ut Zonarae opus hac appendice plenius
redderetur. Neque lohannes Vossius discordat de historicis graecis lib. II. cap. 2^.
Diligens fuit Jlomeri lector et imitator, adeo ut ob poeticam atque insolentem di-
ctionem quandoque durior fiat , cum
quae sane salebrosa.
primis in praefatione ,

In ceteris mollior fluit, quod et de se in praefatione promittit, Ut mihi quidem vi-

deatur praefatione ea ostentare voluisse quantus logodaedalus foret quod simiii- , :

ter in historia si fecisset, nae ille multo eliam minus laudis quam nunc habet, ,

mereretur. Ipse nihilominus perspicuitatem se sequi in prooemio historiae, prout hi-

sloricum addecet, summopere iaclat, in ipsa sua iactatione obscurus et confragosus.
'E;r6/ wq )ta) aXXot rg ^L/jw/3aXs7v tyovai y.at,\ auToq ^l auvopwv ovx ^'>t*-
^g ^ ^

ara ra rou laropilv ro r'/l<; ^r/iyyiaiwz aaa<plq^ xa/ 7n^t(2oXa7g za) tti-
HfJLi ,

^toooig iiSiar^afjLiJ!>ivov wg p,^ auva^ov aurolt; ou *nipoaiivrat (ptXouai ^i ro

, ,

aacpzz wc ou fxovov xara rov UTrovra aophv , dXXa x,a) aufM^aHvov a(piat fxa*
->

Xtara, oud\ rourou Trdfnrav i^w^iv rou '/.aXou ^usinrovr av iu^p rt(; rd ypa-
(pofjizva, oia Jta/ yifiwv fiy\ ro TtOfMTryipov Jta) $'ua(p^a^lg , x,a) xpyifivwhiatv diro-
^titXyififAivov Xi^iaiv wc liriTrav dairaaap.ivm , s< >ca) 'xaivovric, itatv iic, rouro
 . ,,

DE NICETIS. •• 33

;roXXoi , 6<t ouv dXn^iGTipov ilmlv iy.Xiinovri^ ra rwv 'tcaXa/ xai (jyi/xipov ,

y^arood rt xa) l^irri^ivpLa ^^ou^ylairarov l^yiayLmori^ ota /xaxpoy ix rou ,

TrXiiovoQ ^i ytav rovrca ^pav rri laro^ia Trpo^ifiivcav rd irpoacpo^a ^n o ump- ^

(3d^utov TTG^a niviiv yi y a^r yi y,o r wv , '/i o\wqd^ovaQ avrn<; umgdKkia^af

rouc,

uTTip yd^ drrav Inpov ro ixyi ryiv cppdatv ditKouv mq ix^ iiiniv '/.ai ir^oyiipov
^

giC '^ardXyi-^tv ^ auryi Sial2i(2X'/irat' za) '/iya7rJi^'/i iwc, acpoopa ro azo//'\|-ov , zat
co^ typv (puaicoQ ^f/iyoufxivov , '/.al ^aty.ovi(a<; ro iuXyinrov Tn^tTrruaairat' nXo^
ydp axoTTtfxojrarov rrv aXjj-^g/av i^x^ouaa^ Y,ai rviQ n p'/iro^tY,yiq oitvor'/iroz xai
ryic motyiriyiriq Xoyonotfaz d^piarwaa v.ard ^tdixir^ov etc. An dici poluit e tri-
pode perplexibilius aut a Lycophrone in linguae graecae amoenitate horridius ?
,

Hinc ille cum haec legisset, sive Alexander chartophylax diaconus constantinopoH-
tanus, sive quis alius, non illepide adnotavit:
OuY, ol^a ri (pyic, Iv^d^i Hmndra'
2o^ov ro aa<p\<; auyypa<pitv iivai Xiyitq'
Elra yoi<p 0)^-/1 ^a) (Sa^a^^ooo'/] ygdcpitq. Nempe:
Quid heic dicas o Choniata nescio, , ,

Orationis lucidum probas decus

Tenebricosus instar ipse tartari.
Non ita tamen semper insanit, ut aliquando non in nientem redeat, cum saepe se-

pius et araoenitate dictionum, et figurarum suavitate, sententiarumque ingeniosa uber-

tate valeat, et sine strepilu, et concitatione leniter fluat.

Hanc historiam latine reddidit Hieronymus Wolfius, fusum illiiis ac prolixum

dicendi genus vitans, et in contractiores terminos contrahens; et potissinumi in rebus
illis , quarum sententiam non usquequaque assequitur , expressioque non ila facilis

erat , sententias auctoris appendere, verbaque annumerare necesse non habuit. Ve-
rum id, ut ille facit, in fido interprete laudandum non videtur, qui licet non de-
beat mensurare verba, attamen modum dictionis, et nofam aliquo etiam modo, et
ubi commotle fieri potest, dum transfert repraesentare , atque ut ita dicam' prae ocu-
lis ponere debet. Wolfius duobus codicibus usus est, quorum alterum Antonii Fug-
geri, allerum herilis bibliotheca suppedilavit , quibus tandem accessit lerlius augu-
stanae bibiiolhecae , velustus admodum sed principio et fine mutilus, nec reliquis
partibus ubique incolumis. Obscuriora loca , et varias lectiones subiuhxit. Edita est
historia Nicetae, curante Antonio Fuggero graece et latine^cum interprelatione Wolfii
Basileae apud Oporinum in folio anno 1557, et recusa in 4. apud heredes Eustathii
Vignonii anno 1593. Possevinus in apparalu scribit: Wolfius non satis graece sciens
illius interpres non facile admitlendus est (1). Legitur et manusciipta in bibliothecis
vaticana , regia lutetiana, regia sancli Laurentii, et ahbi. Scias praeterea, lector, quem-
admodum historias Annae Comnenae, et Georgii Acropolitae, ut minus laboriosis ho-
minibusmorem gereret quicuinque ille fuit decurtavit et
, , in angustiores limites ,

quae illi videbantur prolixiora, et minus necessaria subtrahens conclusil , ila eliam
historiam Choniatae perfractasse, ne dicam mutilasse, quam cum aliis duobus uno
volumine complexus est. Confer a nobis editam Acropolilae cum illias compendio

(1) WoIGi curtam graecitatis supellectilem nos quogue coarguimus in adnotationibus nostris ad Ephrae-
mium chronographum Script. vet. T. III. part. I. pp. 116. et 171. Quamquam quod attinet ad tJffo\J/i!<p«ov

male a Wolfio intellectum, id iam fuisse emendatum ab Allatio pcstea cognovimus in praef. ad excerpta
rhetorura. A. M. '
 34 LEONIS ALLATII

nec non Annae editam Augustae ab Hoeschelio cum alia eiusdem quam promitlutit
typographi regii parisienses, et videbis quid inter editam Nicetae, et eam quae in
compendium redacta est, intersit; ab uno enim genio trium horum historicorum
rompendium perfectum est, et eadem ascia dedolatum.
Attamen non hac tantum historia contentum fuisse Choniatam, sed aham quoque
scripsisse, quae adhuc non comparuit, arguo ex eiusdem fragmento, quod penes me
est , de statuis factis tabuUs igni traditis a Latinis post captam Con-
aHisque ex aere
stantinopoHm , quod
iam vulgata non legitur, et exscriptor ait se ex hi-
in historia
«toria Nicetae exscripsisse. Tou avrov fiaKapirov xv^iov lSr/.7ira rov y^covitarov
amo ry,g avrov laro^iag ^ip) KcovaravrivovujoXiw^;. Eiusdem beatae memoriae
domini ISicetae choniatae ex illius historia de Constantinopoli. Et incipit. Tjis ^^
.

yifxiri^aq (SaaiXziaQ aprt otaTriTrrzv^iiayic ilg ^^ayyianovt;.

Dignum tandem esl lusti Lipsii iudicium de Niceta quod ex notis ad Hb. L ,

politicorum huc referatur. Nicetas choniates qui res graecanici imperii scripsit, ,

orsus abs lohanne Comneno Alexii F. ad urbem captam sive ad Balduinum Jlan- ,

drum. Is parum adhuc vuigo notus fateor sed dignissimus notitia: purum recturn-
, ,

que ingenium, si alio illud aevo. Stilus etiam operosus , poetas et Homerum saepe
resipiens: at res et narratio ipsa distincte composita , sine vanitate, sine ineptiis,
brevis quod satis sit et fida. Crebra apud eum et opportuna monita: iudicia non
libera solum sed sana. Ad summam legite vos , politici ; gratiam mihi aliquis pro
iudicio habebit . certe debebit. Angelus Politianus satis illi tribuisse sibi visus est,
si dictum Nicetam inter non aspernabiles omnino graecos auctores collocaret, Mi-
scell. cap. 28.
Leguntur praeteiea ipsius alia. Ilg/s/ rov ^oyfxaro^ rov ^iov rov M.o)oifAi^.
De dogmate Dei mohametici (I). P. "Efzitlai tw xaT>j%;?7/)tw 7ruJtT/w /xe^' in^cav
a(popiafi(fiv. Quaestionem promovit Manuel imperator. Quibus vero arlibus et technis

praesulum animos occupare lentaverit, et in suam sententiam traxerit, fuse egit Ni-
cetas in annalibus, et nos alibi dicemus.
Hip\ rov <piXoao(pov ^lraXov. De philosopho Italo. P. 'AXX' lc, ro^i fjXv ro
TTi^i ro)v d^VfjLOJv Xyi^dro)aav.

Contra Latinos de azymis , duobus tractalibus, quorum alterius principium est.

Ei iolt avviatQ ^ (py^ai ^oXofXMV ^ aTronpiQffft tw TrXnaiov ^ xa) pi.yi zo)Xvayi<; XofoVi
Alterius vero principium est. To in^i rm d^VfjLO)v xaTa harivo)v alria/j.a.
Item }card Aarivo)v in^l rov dyiov nviVfiaroc;. Adversus Latinos de Spiritu
' sancto. P. ^ivyj riQ lari Kat dXXojtoro^ ^ yiv ol ^Vo^fialot Iv rw dyiw avfx(3oXo)
TTotovvrat 7r^oa^yi'/,7iv. Nisi dogmaticae illius Panopliae et thesauri haec etiam fru-
sta partesque sunt. Id si fuerit , immerito plane de eo Petrus Morellus pronunciavit.
Quod quidem quanta diligentia laboreque praestiterit , testantur aeternumque testa-
buntur divinae lucubrationes , quas in hoc opus vere aureum congessit tantoque ,

artificio ab ipsis Adami primordiis ad sua usque tempora deduxit, ut haereseon

quae- ante Christum natum, et a Christo nato quasi hypotyposim quaiidam conse-
craverit; qua consulta, si quod aliquando dubium de rebus divinis suboriatur pos- ,

(1) Rem video tangi a Niceta choniata hist. lib. VII. edit. paris. p. 142. Et quidem breve scriptum
graecum de Deo Mohamedis niemini me videre in codd. vat. Sed certe Nicetas alius, id est byzantinus,
in opere a nobis edito B. N. T. IV. part. 2. p. 361, et pag. 399-406, diserte ostendit Deum Abrahami,
id est Deum verum , diversum esse a Mohamedis Deo. A. M.
 :

DE NICETIS. Jj
,v// statim videri, utram in partem Jlectendum sit. Praeter enim errores de proces-
sione Spiritus sancti et de azymis, quos adversus Latinos ex professo luetur, lalenler
etiam alia in eosdem inspergit. Neque tandem cmnia, quae ille ibidem affirmat, sine
verae, catliolicae scilicet, trutinae examine accipienda sunl.
Finiam de Choniala oralionem verbis Wossii de scriptoribus graecis , quibus
ille Gulielmi Xylandri suspicionem de Nice!a Davide , et Niceta choniata refellit
Ctulielmi Xylandri suspicio eundem esse hunc Nicetam Davidem, qui et Nicetas
est ,

paphlago , ac illum cui Acominati cognomentum fuit. Sed tempora videntur dis-
convenire. In quibusdam codd. mss. Nicetae Davidi, philosopho paphlagoni tri- ,

huuntur , quae alii ascribant Nicetae Serroni, prius ecclesiae Constantinopolitanae

diacono , postea autem Heracliensi archiepiscopo : ut in catena patrum et scripto-

rum Matthaeum et Lucam evangelistas: item expo-

ecclesiasticorum , excerpta in
sitio multorum nazianzeni carminum et orationum. Diversos tamen esse hos Nice-
tas Leonis Allatii senientia est in diatriba de Psellis cui hac in parte potius sub~
, , ,

scribo. Sed in quibusdam maiiuscriplis Nicelae Davidi tribui quae alii ascribunt Ni- ,

cetae Serroni fides sit penes ipsum. Quos ego evolvi codices manuscriptos omnes
, ,

uno consensu expositionem in orationes Nazianzeni, quas supra recensuimus, Nice-

tae Serroni vindicant: expositionem vero in carmina, Nicetae Davidi. Et de hoc nulli
nnquam dubium fuit. Quare firmum certumque manet, Nicetac Davidis exposilionem
in carmina ; Nicetae Serronis, expositionem in orationes Nazianzeni esse.

XXIV. Nicetae Eugeni legitur epistola unica in cod. regio parisiensi 594. P. Swv
zat^oj rojv l^ aymm yi(xwv vim auXKofi ^i^ai Xofov. De quo nihil r.abeo ultra

quod dicam.

XXV. Quemadmodum nec de altero Niceta sacerdote ac syncelJo, scriploie equi-

dem eiegantissimo ac polilissimo, cuius manu exaratae sunt eclogae de virtutibus et
Theodoro magislro ex operibus lohannis chrysoslomi collectae, et in biblio-
vitiis, a

iheca vaticana conservatae,num. 58G. cuius in fine legitur: inXito)^» ro ^agov

(St^Xiov ^ia yitpoq N;>c>(Ta iutzXovz hpicog xa) auy/.iXkou fjLy,vt (xaptiw t
/'
.,

ivof/.rtcovt /2'" Tou ^rp(^A/3'* irout;. Absolutus est hic liber manu Nicetae contemni-
fici sacerdotis et SynceUi , mensis martii die 16. indict. 2. a/z/z/ 6632. (
Qui fueril
Christi WIX.)

XXVI. His addi poiest adhuc alius Nicetas, cuius ra gTrra ndXat tov zoafjiou
^aufj.ara, septem mundi antiqua miracula , edidil David Hoeschelius, cum Philo-
nis iudaei de septenario numero libelio, Augustae vindeiicorum an. 1614. in 4. Nisi
quis ad Choniatam referat.

Appendix de Niceta Naupacti episcopo eiusque scriptis-

XXVII. Diximus p. 9. ignolum fuisse Allatio Nicelam Naupacti ( nunc Lepanto )

episcopum ; eiusque accuratam, quantum licuerit notitiam, nos postea tradituros. Igi-

tur in vaticano magnae molis codice, in fol., spissa diligenlique scriplura exarato,
f. 1. et 2. has operis laudes poeticas legebam. IloXXwv •novm s^avoq '^zpifSojfM&vo^.
- Ouoiv m^trlov otj^l Xzittov hBd^i. - la ndvfa ^' wt;
^P'^ '^^ou zaXwg iaKipt,-

fxiva.- Xa'p/^ ^i Trdaa rw aocpM XpuaoarofAO). - A^toXoyojrarov (Si^Xiov y.ai "^

auaiu^zrov. - Multo labore exacte lihcr elaboratus Nihil supervacuum nihil defe- .
 ;,,

36 DE NICETA NADPACTI.

ctivum heic est; sed omnia prout oportet ac bene considerata. Gratia autem omnis
sapienti Chrysostomo. Liber plurimi faciendus nec facile obvius. In inferiore autem
raargine nominatur libri dominus. O gXap^^/aroc sv hpofjLovctx^tc "^lyvdriot;. Et
rursus. '0 ramivcK; fX'/}rp07roXiryiQ 2>7^y/3p/'ac 'lyvartot;. Unde cognoscimus Igna-
tium hunc possessorem ,
professione fuisse monachum , et deinde Sel ybriae raelropo-
lilam. De hoc homine sic Lequinius Or. ch. T. I. col. 1139. « In codice 19. ex iis

» qui de bibliotheca Pii PP. II. in vaticanam transierunt, extat vita Constantini M. el
» Helenae per Ignatium raetropolitam Selybriae; quem saeculo proinde XIV. vel XV.
» adulto sedisse oporlet. » Deinde in operis fronte f. 2. ''E^yiy7i(jt<; ^aufjiaGtwrar'/}
/.atTrXouaia xa/ z^iirrcov h xara ryiv rou BouXya^iaQ' lart ^l (3t(3Xiov Travu
op^ojrarov. Explanatio apprime admirabilis et copiosa, meliorque illa Theophy-
lacli Bulgariae. Est vero opus omnino rectissimum. Sequilur principalior inscriptio.
^^fny.ra iTTtazoisou r^^ fjLyir^OTToXicag 'Nau'njdzrou auvrayiia lic, ro Jtara Mar-
^atov aytov iuayyzXtov fMdXtara /xev lit
^
rojv z^nyyiazwv rou dyiou 'Iwavvoy
rou x^uaoarofjLOU ilra xa/ a;ro Iripatv ^ta^po^oov: Nicetae episcopi metropoleos
^

Naupacti compositio in sanctum evangelium secundum Matthaeum praecipue qui- ,

dem ex explanationibus sancti lohannis chrysostomi . sed tamen etiam ex diversis

lamvero ibidem in margine, e regione nominis Nicetae, scribitiir scholion hoc:
aliis.

rou lAouvravy\. Obroc, ^g xa/ ro -^aXrYiptov i^yiyjiaaro aa] rdg iTriaroXdf; rou ,

dyiou WauXou , aai rdg Ka^oXix.dg' e/ ^i v.ai

%a\ rdg 7rpa'^g/c rwv aTroaroXoov ,

T/va gTgpa, ou y/vwajco)" raura yd^ aai {j.6va y)X^ov uq y/igaQ ipLag. Nicetae
scilicet Muntani. Ilic autem psalterium quoque explanavit nec non epistola^ sancti ,

Pauli, et acta apostolorum et catholicas. Num vero et alia quaedam, non novi
,

etenim haec tantummodo in manus meas devenerunt Dixi iam supra p. 9. deside- .

rari hunc Nicetam inter paucorum Naupacti episcoporum nomina, quae Lequinius

nobis exhibuit. Nunc vero cognomen eius Muntanum seu Muntanem agnoscimus.
Sane Nicetas Muntanus sub Isaacio Angelo imp. triennio fuit patriarcha constantino-
politanus, extremo senio, ab anno 1186. ad 1189. ut videre est apud Cuperum in
patriarcharum const. catalogo p. 143. Rem narrat etiam Nicelas choniata histor.
lib. II. 4. p.259. Item Ephraeraius chronographus a nobis editus Script. vet. T. III.
,

^' hnXyiaiag - KXyiatv N/zjjrav Mouvldvyjv ^i rou-

p. '240. 2axgX?\.ap/ov, Xiuiryjv
'miicXyiv - YlaXain^ov yi T/^wvoy y.a\ (douzpirou - 'A^p^^/^Jtjiv ^itKvuat t^c

Kwvo-TavT/vou. - MgTa fxtx^ov ^s rou ^^dvou Y.araa^ndaac, - wc d^piXvi ri xai

XP^vo) Tra^itfjLivov. Quorum versiculorum sensus esl, ut iam dictum fuit, Muntanum
hunc Nicetam ex sacellario factum patriarcham , sed paulo post ob efFoetam sene-
ctutem depositum. Idem narrat etiam Methodius monachus in opusculo a nobis aeque
edito de vitando schismate n. 16. tom. cit. p. 260.
Habemus igitur Nicetam Muntanum Naupacli episcopum, et Nicetam item Mun-
tanum patriarcham constantinopolitanum. Idem ne homo, an potius duo? Cerle au-
ctor scholii, Nicetam Naupacti adfirmat ( vere ne an secus?) esse Muntanum; sed ta-
men Choniata, Ephraemius, ac Methodius, aiunt hunc non ex sede Naupacti, sed ex
officio sacellarii ad thronum patriarchalem evectum, nulla prioris episcopatus facta

mentione. Addit Ephraemius etiam tilulum levitae, qui de episcopo non diceretur.
Namque ut observat Suicerus in ihesaur. eccl. ex Synesio, canon. afr. et Zonara ,

levita dicebatur diaconus., Atlamen Nicetam, horum ad sacros libros commentatorem

revera fuisse Naupacti episcopum, conOrmatur a codice veneto apud MorelUum catal.
 ,

DE NICETA NAUPACTI. 37
n. 26, et iii praefalione ad venetam editionem Theophylacli p. 27, ubi describilur
codex marcianus, valicano nostro similis, solo tamen commenlario ad Mallhaeum ibi
memorato; isque codex aeque auctorem prae se fert Nicelam Naupacti episcopum.
lam ut codicis vaticani conlinenliam perseqnar; f. 2-75. legitur commentarius
in Matthaeum ab il!o Theophylacti diversus, ita tamen ut quaedam eliam Theophy-
,

lacli idemtidem insint. In prologo sic. IlpoawTrov [xlv dv^pwTTov to zara Mar- ,

B^aiov. 'AsTOU ol ro ^caTa M.dp'KOV. Mojjp^ou ^s to xaToi Aoux,dv. Kiovri ^\ to ,

xoTa 'lwavv>jv ivayfiXtov Trapa^aXXiJat. In margine autem. 0/ 'iTaXo) '/.ai v.aJd

TOVTOJV yifiiv ^ia<pi^ovrat Xiovri rc '^ard Mapy.ov ira^a^dXkovriz ivayyiXiov.
,

Dicit nimir.um, Marcum designari a Graecis aquila, lohannem leone. Tum venetorum
signorum exemplum citat, de qua re in inferiore scholio. Celerum si fortasse scho-
liasta graecus recentiorem putaret hanc Latinorum de his animalibus a Graecis dis-
sensionem, adest contrarius antiquus testis Hieronymus, qui in prologo commentarii
ad Malthaeum, Marco leonem, lohanni aquilam tribuit. De his agit si bene memini
eliam Claudius taurinensis in suis ineditis commentariis.
Marcum, idem qui legitur Theophylacti. Ibi f. 75. b.
F. 75-93. Commentarius in
in margine sic. Oaot fjnv rot rwv IraXwv to ;taTa 'Mapv.ov "kiovrcnj^oawwov
i^ovatv' i<p (h '/.ai n rtav Bivirt'/,wv ^vXn rov dyiov Mapxov iavro7<; lirtypd-
(povriq i]q uyifMitcoGtv "Kiovroirpoaw^ov dviaropovaiv avrov' wq TnpiXii^ujia^ai
.,

dilw rra^if/id^saBat ira^ avro7g ro adJd 'Iwa'vv;jv ivayriXiov wq '/al ;faT ajC- ,

•)(d<; '/ifJi7v r-ziq Tra^ovaJit; {3i(2Xov ^t^yiXcarat.

F. 94-134. Commentarius in Lucam, idem pariter qui Theophylacti.
F. 134-182. Commentarius in lohannem, idem rursus qui Theophylacti.
F. 185-205. Commentarius ad apostolorum ac!a, ab illo Theophylacti diversus.
Sed tamen f. 189. b. ad illa verba cap. II. 14. ara^t\<; ^l IlgTpoc, incipit minuta
Patrum calena, nempe Ammonii, Anonymi, Athanasii, Cyrilli, Didymi, Gregorii nys-
seni, loh. chrysostomi, Nicolai presbyteri, Origenis, Severi antiocheni. Cessat tamen
ipsa catena in capitulo actorum VII. 59, neque ab editis diflfert.
208-336, nempe usque ad codicis finem, commentarius in omnes Pauli epi-
F.
stolas, partim cerle idem qui Theophylacti. Reapse f. 208. ante commentarii initium,
haec habentur. Ev gTgpa ^i^Xw e/'c ovofxa rov BovXya^iag iTTiyiyoaafiivm iv-
pov ryiv Trapovaav i^Tiynaiv .> rov '/v^ov ^'/jXovort Qio(pvXd'/rov' vw ^l '/ai yi Iv

i'/,iiv'/i rv I3i(2Xm aTrapaXXaxrcaQ \-)(Ovaa Ivrav^a, '/a) fxdXXov xaTa

tt^oc, ryiv

Ta^ dpx<^Z' 7r^o(2aivovaa <5*g ^f^XXamv' obiv TriTTHafxat tw 'Navirdytrov ravryiv

7r^oa'/,i'/XyipMa^ai ^aviiaafxivf*) rd TrXiica Trapd rov BovXyapiag .Tirot rov Xpw-
,

aoarofioV i^ujit xat van^ov rw p^povw tow BovXyaoiaQ 6 l^av7Td'/.rou- In alio

rodice comperi nomine archiepiscopi Bulgariae inscriptam hanc explanationem.
Quippe et quae in illo codice erat ab hac nostra non differebat praesertim circa
, ,

initia. Verumtamen in progressu, deviabat. Quamobrem mihi persuasi hanc Nau- ,

pacti episcopo esse adtribuendam qui tamen pleraque sumpserit a Bulgariae ar-
,

chiepiscopo seu potius a Chrysostomo. Quandoquidem archiepiscopo Bulgariae po-

sterior tempore est Naupacti episcopus ( nempe hic illo recentior ferme saeculo est. )'

Addam el alias codicis inscriptiones. Nempe f. 205. b. To rra^ov ^t^Xiov vttyi^-

yiv Trpcarov fxiv rov dytcararov dpx^ipicag ^yiXv^giaq xv^ov ^lyvoiJiov rov \op-
raafxivov avrog ^l d(py)X,6v avro TrpoQ rov iavrov vnovpyov xdotv ivx^Z ^v^ov
Maxap/ov xa/ na^jyiyovfiivov t^c dyiag Majo/y^j^, t»$ ova'/iq Iv ryl avryi noXtt'
 38 DE NICETA NAUPACTI.

odroi; ^g a7r?;)(^ap/(7aTo gjWg ^'/i/xtit^iov rov AiovTapiov' iy^d(p'/j <5'g zai iraf ifxou
olano^ii^coq (5'/'
h^ufxyiGiv ^ h fxyivl lovXtco •/,'7', IvSiTtT. •3"'
iToug '^'^v^', otolv

iipuyiv ^iainoTHt; Kupot; %z6^wpo<; zai

d^yiyiv ilq ^y]Xu(2^iav zal moKiv ^

27rav^X^iv w^i. Liber hic antea fuit sanctissimi praesulis Selyhriae domini lo-
hannis Chortasmeni. Ipse vero eum legavit ministro suo precum gratia Macario , ,

hegumeno sanctae Marinae quae in eadem

autem mihi donavit
. civitate est. Jlic

Demetrio Leontaris. Porro manu propria heic scripsi memorandi causa mensis ,

iulii die 26, indictione nona, anno 6954 ( 1446) quando despota dominus Theo-

dorus fugit abiitque Selybriam et denuo huc est reversus. Theodorum despotam
, ,

(
Conslantini ultimi imperatoris fratrem ) Selybriae sepultum anno 14i8. narrat Geor-
gius Phranza in parvo chronico, a nobis edito in AA. CJ. T. IX.
Denique in cod. f. 206. sic latine scribilur: iste liber est domini Demetrii Leon-
tarii. Et litterae sunt Demetrii Biscontis et Viterbi scriptae autem in civitate no- ,

minata Metres. ( sic. )

Postremo legitur acclamatio: tw ayicSfaTw zai OGKtyJdTca 7rap0g'vw d^x^ipil

zupoj ^lyvaJtc/) tm X.ofTaafMvro aicavia [xvyifin. Sanctissimo et honestissimo virgini
praesuli domino Ignatio memoria aeterna !
Haec habui quae de Niceta Naupacli episcopo eiusque scriplis dicerem. Superest
ut specimen eius heic sublexam, sumptum ex codicis folio 186., nempe explana-
tionis frustum ad act. apost. I. 6; ut lectores \idelicet cognoscant , Nicetam hoc loco
muita ex Chrysostomo sumere, pauciora habere ex Theophylacto , minima ex Oecu-
menii catena ; denique aliquid etiam habere commune cum catena , quam nuper vul-
gatam ex Anglia accepimus. Sic igitur praedicto in loco Nicetas.
" 0/ fJiiv ouv auviX^ovTiz l^yi^coTyiaav auTOv XiyovTii;' zupn , , il iv Tca

,, %pov« TouTCt) dTTOza^taTdviK; t^v [SaaiXiiav tm ^\a^ay\\ ; ,,

''OTa'v Ti fXiXXcoaiv l^coTav ol fjLa^yirai , ofiou iT^oai^^xpvTai , \va tco TrXyi-

^it ^uaconr.acioatv outcoc, ouv zdvTau^a Trpoaiaatv' chovTO ydp auTiita fXiTa ryiv
dvdaTaaiv aurov (SaatXiuaat twv ^louSaicf)v zuTa Ta^ ypa^pd; ^ravTwc ala^yj- , ,

Tyiv voouvTig Tyiv ^aatXiiav auTow h yiai *sii^i ry.z fiiXXouayi^ yi^coTyiaav' 'ui^o
fjLiv ouv Ty\c, dvaaTaaicoq iXiyi 'cs^oc, atjTOug' ^i^i Tyic; yifj.ipaq iziivyic, o)paz yi

ou^i)(; ol^iv , ouoi 01 dyyiXof l^taTOfj.iCcj)V otd toutou , coaTi fj.yioi (^yiT>iaat

fxa^iiv .,
oiTip iKilvot oux 'laaaf fjHTa Si Tyiv dvdaTaaiv iTntoyi niptipyoTi^ouQ
. gT(^s yivofiivou^ ^
fLit^ovct)^ iTTtaTOfJii^it' TOTi fiiv ydp xa/ Tiycfjyipta iig7]y,i ttoX-

Xd , zal Td aufi(iy,<76fLiva ifiT^vuai' vuv ^l i7ritS'yi rrdXtv n^oaipxovTai za\ l^o)-

Twc/v , iiTtTtfid auToHc, Cj)c, iocoTCJoatv ouz dvayytata' " ouziTt yap in^iTn aa^-
,, ztxojg aijTov dTTOKpiviaSat oupavou^, dXXd Xotrrov Qn- ^ dvipx^f^^vov il<; TOijt;

,, zwQ ^t^d^ai OTt otjx uf/,C))v laTi yvwvat xp^'^^^'^ ^ zat^ou^ (i)" ,, ilTa tva
,

fAy) Xiyooatv oTt yntopyifxi^a ^tiTTTua^yifxiv ou^l toutou a^tot iafjiv, (pyiatv ., ^ .,

ouz 6 iraTyip i^iTO iv tji l^ia i'^ouaia' TOUTiaTtv cav ttiV yvwatv cov Ty,v iXiu- .,

atv izilvo^ ixit ydp acpo^pa ifjzXXiv auTO) tou Tifiav au-
, izi^voi; oiSi' zai
Tout; xat fXi^Siv d^oz^u^nsTia^at' ^td tquto tm ^aTpl Tyiv yvwatv avaTi^yiat'
,

zai fjyiv (pyiat Ta ttoXXco pii^ova ifia^ov h Tiva TauTa, oTt uioc, iaTt tou '^iow
oTi dvdaTaatq iaTat' oTt dviX^cov Izd^iaiv iv ^i^ta tou 'UjaTpoq' t/ toutou
(p^izwh^idlipov , oTt ad^^ dvoo xdSyjTat za) rrpoazuvilTai utto tojv dfyiXo^v ', if/La-

(1) Haec sunt Athanasii, ut demonstrat catena graeca Crameri anglicana. Quamobreni vere dictum fuit

initio, Nicetam excerpsisse praecipue quidem ex Clirysostomo , sed tamen ex aliis quoque patribus.
 ,; .

DE NICETA NACPACTI. 39

^ov oaa iv t^ apiaii (xiXKii yhia^cii' ort vi^ii' ori ^lou^a7oi s^et) jSaXXovra/
01 Sl g^ g-^vwv ilai^yovrai' rtva ouv xa/3/v otj^) /tai rouro auroiq aTro/taXJ-
Trrit ; Tn^irryiIruyyaviv n lpoi)ryi<Jtq y.a) aufJL^pi^ovrojg irapKjiwTTyici' xyi^umiv ^

aurouQ d^iantXe rnv jSacx/Xg/av rwv oypavwv , ou rvw ^oaor»ra rcov %po'v«v
y.araa»u.aiviiv' oiainp (i\ dvwri^u) ^aTrrta^Yiaia^i iiTnv ou fMrd TroXXdg rauraq
ouz l^YiXwai (pavipo)^ (SouXofxivog aurouQ dypuimvuv ourco zal
yifxigag^ Jta/ ,
,

ivrau^a rouro ii^i' nai ou-a. dyvowv aurc<; rcav y^povm ro au^<uji^aafxa r-^v ,

il^Yiatv 7rapi7ripi.-^i rw irarpi' it ydp Iv rvi l^ouaia rouro y.ilrai rou Trarpo?,
fxia oii^ouaia rou irarpoq xa) rou uiou ttw^ ouy, oi^i y.a\ 6 uloq; ori ^l fiia ,

i^ouaia d[JL(po7v dx,ouaov' wa^zsi^ yap 6 rraryip lyiigit tou^ viitpouq xat ^coo-
,

notii ouro) y.a\ o uioq ouq ^iXit ^wonotil' il iv^a l^ydaaa^at <5"g7, jOigTa rviq
^

auryig aurw TrpdrJit i^ouaiaq' ivSa iloivat p^p:^ ou fjnrd rvic, auryiQ aurw ol^iv
i^ouaiaq' y,a)ryjv A(.iipav, TroXXw (xi7^ov ro viy^poug lyii^nv'
fxyiv rou pLa^i7v
ii ro fxii^ov ttoXXw fxaXXov ro inpov' wam^ ouv crav l^oofxiv
fJLir i^ouaiaq ,

Trat^iov dvay,Xat6fi.ivov auviyj^z, xa) (SouXofiivov ri Xa^i7v ira^ rifxwv ouy. dvay-
y,a7ov aur^ xpu-^avnz , ro i^riroufiivov , yufnvdQ aurw rd(; yii^ac, ^iiy.vufxiv Xi-
yovriz •> t^ou ouic i^ofjnv , ourco zai aurot; ro7<; d^oaroXoic; ^iisoirixiv' aXX'
waiTi^ i'tti7vo ro Trat^iov zai ^itzvuvrcov yifi,0JV iTrizitrai zXainv , il^wg ort i^yi-
TTaryirat , itra dcpivnq dirifjiiv Xiyovnq, y.aXi7 fii 6 Siitva, >ca/ ETgpov dvrl rou
(^yiroufiivou ^t^oafiLiV , ^ouXofKivot dirayayi^v t«c Tr^oat^iaico^; , xa) ^aufxci^o-
fxiv rouro d,vr i-^iivou' ouro) 'A.ai 6 X^iaroQ i-zuoiyiaiV i^t^rouv ixi^vot Xa^i7v'
icpyj fLn iyiiv' y,a\ nowrov i^po^naiv' iira vuv TrdXtv iC^nrouv auro Xa(2i7v' i<pyi

fXYi 1%2/v* ouy. icpoQyiai vuv , dXXd fnrd ro ^i7^at rouro ^iiroiyiiii' y,ai Xiyn
iU7rpoaot)7ro)i; ryiv d(popfi,yiv , ort 6 inaryi^ i^iro Iv rn i^ia i^ouaia' ri ouv ',
au
.ouy, ol^at; rd rou Trarpo^ (pyiatv ; aXX' aurov ytvooa'A,iiq rd ^i aurou
, oijy.irt

auroQ il^ac, , oi)^i\c, yivo)a'/.it rov 'zcargpa, il fiyi 6 uioq' xai ro fxiv 'UTviUft.a

TTavra gpwra /Ca/ Ta jSci^yi rou ^iou , au Sl rouro ou'a ol^ag; aXX' i(po^yi^rr
aav ipo)ryiaat TrdXtv , 'iva fxyi d'/.ouao)at , /ca) Ufxi7z dauvirot iari ',
ttoXXw ydp
fxaXXov i(po(2oijvro aurov vijv ri Trpon^ov' raura il^Toov , iva fxyi ^OKooatv u(2^t-
a^yivat , na) 7T^6(pot,atv iivat raura , ax.ouaov ri (praiv' iu^ioix; aijro7c, ^i^ooatv
W ^ «xp^i-rav i7T'^yayi ydp' dXXd Xyi^\ia^i ^uvafxiv elc. A. M.
 DIATltlBA II.

D E P H I L O N I B U S.

Tr^riO^»o<

ilomen unicuique personae datum est, ut eo lamquam proprio, certoque vo-

cabulo appellata, ab aliis seiungi discernique possit. Id est secunda eius figura for-
maque, qua diversam ab aliis sine ulla fallacia deprehendimus. Sint licet plures ho-
mines animo'et moribus similes, nullo ordine, nullo numero interstincti , solo nomi-
ne, quemadmodum et figura, taniquam nota quadam dignosces: ev g<;cocr/ 7ra<ji ij.d-
'd-/jq viv. Si nomen de medio lollas, idem quod si figuram tolleres eveniet, tamquam

plures soni in unum confusi coalescent: ignem igne commixtum, et aquam aqua,
nusquam descripte electeve diiudicabis. Quod saepius usu venisse experimento didi-
cimus, pessimaque antiquitatis iaclura accidisse dolemus, tempus vorax, aetates non
lanlum ccler^arum rerum, sed etiam nominum edaces. Transiere una cum ipso tem-
pore auctores non contemnendi obiere cum aetalibus ipsis illustrium virorum no-
,

mina, quae" si revocare velles, idem esset ac rerum ipsarum seriem retroactam denuo
invisere, et recognoscere. Sed quod semper in humani generis perniciem nimis in-
''cumbit, deletis hominibus, operibusque oblitteratis , nominibus etiam ipsis rnortem
tempus invenit. Quippe nominum penuria, at nimium sibi per-
sive in semet amore,
nicioso, idem pluribus personis nomen imponit: posterior aelas subdividere nescia,
omnia confundit, nec unde personas dislinguere possimus habemus. Quare scimus plu-
res fuisse personas eodem nomine vbcitatas; ^ed quaenam illae fuerint, quid una-
,

quaeque egerit, quid scripserit, non habemus sed perpe!uis tenebris ignoranliae cir-
,

cumagimur et nutamus. Nihilo in hoc celeris feliciores Phiiones: nam plurimos fuisse
post hominum memoriam, qui rebus oplime geslis, scriplisque sui posleris memo-
riam reliquerunt, quoriim nomina curiosis obvia esse possunt, multoque plures quo-
«
rum ne nonrini quidem tempus pepercit , certo certius est. De primis, quod, sedula
leclione collegimus libi , lector optime, benigne impertimur. Recensentur injter Phi-
lones, qui nihil scripsere, quod historia tradat, propler tamen rei alicuius bene ge-
slae dignilatem, vel male ignominiam raemorabiles.
I. Qui ex Proserpina filia, quam in balneis compresseral , sustulissecreditur
Mercurium quem cum vellet exponere, consulto mathemalico, hoc accepil respon-
:

sum^ puerum futurum maximum rerum divinarum interprelem obtenturumque inter ,

homincs magnam auctorilalem et potentiam idque illi ex astris promitti evenlu cer-
:

tissimo. Quo nomine Philo scrvalum diligenter educavit , curavitque bonis litteris et

liberalibus disciplinis instrui. Hic autem Mercurius alter a lovis Maiaeque filio, ,

Hermes ille fuit qui Trismegistus appellatur. Ex Palaephati iibro II. refert Carolus
Stephanus in lexico historico poeUco, et lacobus Boissardus de divinat. et mag. et
praeslig. in Mercurio Trismegisto.
II. Corcyraeus Glauci filius pugil, bis victor, cuius statua Olympiis erecta prope
currum Gelonis, Glauciae aeginetae opus, cum inscriptione Simonidis Leoprepis filii.
 DE PUILONIBUS. M
Pausan. Eliac. lib. II. (ed. Xylandri p. 361.) Ilapa ^^ rou TiXmo^ ro apfxa dvd-
x,ttra.i 0/Awv , Tg;)^y>7 rov alyivTirou TXavziou' rovrM rto ^iXcovi ^iixwvi^yiz 6
A.iOJ7rpi7:ou^ IXzyzlov oi^ioirarov Inoiyiaiv.
Yiarp\(; fxiv Kojox Jpa , 0/Xwv (5"'
ovofx ^ g/^) (5e FXavnou
Y/oc, 7ca] viyi'^ ttv^ ^J' oXvfXTTid^ag.
III. Corcyraeus alter puer in cursu \ictor, cuius item statua erat ibidem prope
Meneptolemum apolloniatem , et Hieronymum andrium. Pausan. ibid. Kilvrat $1
y.ai Iv 7Taia\v ilX7i<porig ^pofiov viy.aq ^liviTrroXifiOQ g^ W^TToXXwviag ryiz Iv tw
^lot)viu}j /ca) Kspzu^alot; 0/Xwv" g7r< ^i auTolg 'li^wvupiog dv^piog. An idem cum
superiore? haereo.
IV. Cnossius bellica experientia celebris inter Ptolemaei Philopaloris duces, mille
Neocretarum praefectus, tunc cum ipse Philopalor et Anliochus magnus de Coele-
syriae imperio ad arma conversi pugna ad Raphiam insigni decertarunt Ptolemaeo ,

discedente victore. Polybius hist. lib. V. (ed. Gronov. T. 1. p. 570.) ou^ivog ^l nr-
rov icniu^i 'usipl rouz utt avrov rarfofjt.ivoug , KvwTr/ac dXwpiryiq., tywv rovq
fxiv ^dvfaq Kpy^Tac il<; Tp/a%/X/oj;c , av<xo)v ^i rovrm '/jXiovc, 'Nio/.pyirat; , l(p

aiv iTcira^xii 0/Xwva rov '/.voxjGtov.

V. Aenian graecarum copiarum ductor. Graeci quippe ad extremos regni fines
in superioribus satrapiis reiecti, extincto Alexandro magno, desiderio victus morum-
que graecorum , a Perdicca defecere , et coniunctis animis hunc Philonem ducem ele-
gerunt , qui postea cum Pythone Perdiccae duce pugna inita , licet multitudine copia-
rum virorumque virlulis eximiae expertorumque fretus, certamen non detrectasset,
proditione Lipodori victus est a Pythone necatusque una cum aliis Graecis a Mace-
,

donibus, qui posthabita iuris iurandi religione, fidem datam violarunt. Diod. sic.

bibl. lib. XVIII. 7.

VI. Chalcidensis , quem in foedere cum Romanis dedere, ex decem legatorum

sententia promiserat Antiochus in excerpt. de legat. ex Polybio (T. II. p. 1136.)
2,vv ^g rovroK;'' Kvvi^av h/.^ovvai rov, Ttapx^^ovtov y-a] Qoavra rov alro)Xov ^
,

xa/ MvaaiXoxov dx.apvdva, za/ ^iXoJva za/ Ev(2ovXi^yiv rov<; ^aXy,t^iag. Et Li-
vius lib. XXXVIII. 38. De Jlannibale poeno, et aetolo Thoante et Mnasilocho acar- ,

nane, et chalcidensibus Eubulide ac Philone dedendis , in lioc quoque foedere ad-

scriptum est,

VII. Thebanus una cum aliis a suis civibus ad Philippun\ legalus missus, cum
Deraosthene aliisque ab Atheniensibus , animo grandi, moribus integer, donis cor-
rumpi nescius, patriae commodis sua poslponens. Illius eleganlissimam itemque mag-
nanimam ad Philippum adlocutionem Demoslhenes oratione tt?^/ 'na^aTv^ia^iiac, ex-
posuit, ut legali optimique civis exemplar esse posset; quod ulique xaXov xa/ ag^-
vov i\z dpiryit; Xoyov '/.al ^o^yiq. Huius Philonis virtutem egregiam, et praecipue
d^o}po^o'/,iav admiratus est ipse Macedonum rex Philippus, et quasi suae gloriae
nescio quid detrahenlem apud Plutarchum in apophtheg. in Philippo. Hpo^ ^iXma
^l rov ^yi^alov ivi^yirj^v aurou yivofxivov .> xa/ ^g^vov oVp^v/^ca ^f/iyev g'v 0??-
(Sati; ofjLHpiuojv . ucripov o\ fxyi^ifiiav Trap avrov ^ojpidv Trpoa^ty^ofnivov ., fi'/i fxs
g/TTg a<paipov ro aviz>irov ivi^yiaiag xa/ '^a^iroc, '/jrTo)ft.ivov.

VHI. Unus e successoribus Alexandri magni, si Cedreno credimus. Scribit nam-

que (ed. paris. T. I. p. 155.) MgTa ^l ryiv 'AXi^dv^pov nXivryiv g/c 'usoXXdc,
dpxdg yi (SaatXiia avrov ^tyi^iQyj' '/.a) Ui^^iy.y.ag fxh rh rriq May,g($ov/a$ ItlXvi--
 ,,

42 LEONIS ALLATII

gtj}ac£Jo (SaaiXitav ^ llroXifji.a7o(; ^l 6 Kdtou ^ A.iyu7ffou 'A,ai ^ kXz^av^piiaQ. 2g'-

Xivzo^ 6 Tcai ^iyidvoyp^ ^id ro dva(2^vai i\<; Ba/SwXwva, xal •A^aT^iddi (3ap^d-
pwv, Hv^laz y-ou Ba^vXMvoQ. 'Avr/Tovoc, tjt^c TrpoQ rw TaJpw KiXiytiag. 0/X«v
M.'/j^iiag. Uu^ojv ^^uyiag YyOi Ku^iat;. MiXiaypo<;, Ua^pXayovia^; elc. In Phi-.
,

lonis nomine errorem non esse, antiqua exemplaria, in quibus ^iXcov scribilur, ma-
nifeslum faciunt; et lusliniiih. XIII. 4. teslimonio comprobatur: con/inem huic pro-
vinciae Syriam Laumedon mitylenaeus Ciliciam Philotas, Philo , Illyrios, accipiunt.
Ubi Hcet in enumeratione provinciarum auctores dissentiant , certum tamen est inter
Alexandri successores Philonem hunc, quisquis ille fuerit, fuisse.
IX. Coelaeus; is post tyrannos a Thrasybulo in ordinem coaclos, legemque la-

tam de oblivione iniuriarum quae superioribus temporibus ultro citroque factae es-
sent, delatus falsae legationis, cum se ipsum defendere non posset, hac una lege et

foedere, nuJlo iudicio de eo facto, dimissus est. Isocrates in exceptione adversus Cal-
' limachum ( ed. Basil. 1594. T. II. p. 896.) IN^v ^i ou [xovov Iv ^ian twv tyi v6-
[JLWV iTTi^ii^aaQi TTgpi '!ToXXou TTOtovfJLivoi Tct^ GUvQma<; dXXd za] O/Xwva
, tov
gjt KoiXyiQ iv^iix^ivra TragaK^ia^iuia^at , Jta/ TTip) p.\v rou Tr^dyfxarog ou^iv
iyovra dnoXoy/iaaa^ai .^ rdz ^l auv^yiitai; TrapixofJ-ivov ^ i^o^iv vfji.iv a^gTva/
Kal fj^yi^i xpiatv Tn^i aurou TTOtJiaaaQai. Eodem tempore Lysias orator oralionem
/ habuit contra Philonem ne sciHcet admitteretur ad magistratum eius pessimis mo-
, ,

_ ribus acriler exagitatis,quod privata commodis publicis praetulerit, quod in raaxi-

mis calamitatibus rempublicam deseruerit, quod quaestus causa iura divina atque hu-
'mana violaturus esset, adeo ut ne mater quidem ilH fidem in raaxime necessariis prae-
stiterit. Utrum idem cum Coelaeo, an diversus sit, dicent alii praestantiora nacti ve-

terum monumenta.
X. Atheniensis, Aeschinis oratoris affinis, Philodemi filius, frater Epicratis, uxo-
risque Aeschinis. Hunc acerrime defendit a calumniis Demosthenis Aeschines ipse ora-
tione TTi^i TTapairpia^iiaz ^ in quem invehitur tamquam adversus benefactores in-
gratum , meiidaciorumque conflandorum calhdissimum artificera.

XI. Philo, aquo pagus quidam aegyptius nomen sumpsit. Strabo Hb. XVII. (ed.
,
Arast. p. 805.) 'H ^l dp^xri ryiQ ^tdpuyoq rri<; ix^t^ouanQ ilg t«v 'EpL»0pav, aTro
•awfiy^Z dpxirai ^axyLOuayic, auviX^Z
., yi ^<^'^i ''«' ^ ^iXmoq y.(t)fir,. Fuit et aHus
Pliilonis vicus in Libya, et ahus in PentapoH, ut refert Ptolemaeus geograph. lib. IV.

• cap. 4. et 5. Utrum ab eodem Philone, an ab alio nomen acceperint, sicut et quis

fuerit aegyplii pagi auclor, prorsus ignoro.
XII. Philo, uxoris pudicitia amore cateque dicto celebratus, cui prae orani auro
gerameoque ornamento raariti virtus fuit. Stobaeus in praeceptis nuptialibus: >i ^i-
Xwvoc, yuv')\ ipot)r'/j^i7aa, ^id ri fiovyi twv dXXm
Iv auvo^M ou (popn ^pwaouv
KoapLov , i(p'/i ^ou dvogot; d^ffn. Ex Stobaeo ha-
ori aurd^Y.yit; v^oafioz fjioi laDv y\

buit Anlonius raonachus in MeHssa ex utroque Ludovicus Vives de feraina christiana

;

Hb. IL cap, de ornaraentis: Philonis , sapientiae sectatoris uxor cum sine aurea ,

corona processisset in publicum, et aliae gestarent , rogata cur non et ipsa ferret;
uxori , respondit . satis ojmatus esse viri virtutem et laudes.
XIII. Philo, a quo natum adagium: unyi^^i stai <^iXcavt ouyJrt auitivyi (2aM-
pta: cuius qui raeminerit, praeter Alciphronera (Hb. L epist. 39. ) Megarae ad Bac-
chidem, novi neminem. Nec diversa ilHus est sententia ab altera illa: iyiviro itat
cent. V. 49. Ma'v^pwv/ auTiivyj vawc , quam exponit Erasmus in adagiis *: omne vile ac contem-
 ,

DE PIULOMBUS. -43

nendum Jiculnum ,
dici apud Graecos in usu est. Quare qui rei fulili nulliusque mo-
menli nec solidae innixus , quasi ad immensas opes evectus, alios insolentius contem-
nit , ficulno fulcro inniti dicitur, quod ex ipsis Alciphronis verbis colligitur. Nam
cum Bacchis a Glycera ceterisque mulieribus usurariis advocata ut in convivio ac la-
sciviis adesset, delicias oblatas parvipendens, amasio suo solo veluli thesaoro cor-
tenta, cetera fastidiebat, noluisset adesse, Megara illius proposilum deridet, et quam
inaniter propter suos araores insolesceret , elegantibus verbis exponit. 2o/ ^ov>? IpoL-

(ffyiQ yifoviv^ oy (ptXilg ovrcac wo-re to //J7^s a^^i^^z avTOU ^ia^iw/^^yivai ^uv-
aa^ai' rriz dyioia<;' ^iuTcoiva ''K(ppo^ir'/i yiK'/i^iiaa v^o VXv/,{^ag ilg roaovrov
X^ovov' dito rwv Hikiovvaiwv yap vfji^v d7T'/iyUi\iv' ov^ ^y^iK;, g' />t?5 o/' iziivyiv ^

ouSi rd^ <piXaq l^i7v yvvalxai; avep^o/xsv;?' uoo(p^m yiyovac, au , Y,ai (ptXilQ rov
IpafjrriV (xay.apia ryjg iv<p^fxia(;' ^(xiiq ol '/.ai ijso^vat '/,a) dxoXaarot' v^'/i^^i
'Kal (^iXcf)vt GV'/.iv>i ^aKmpia' o^yi^ofjiat yap vn ryiv fMtydXrjV «^goV. Summa ser-

monis est. Magna scilicet res tibi contigit, nimis fortunata es , ac prodige delicia-
ris. Semper ante hos tuos novos amores miserrima tandem haculo, quo sustentari ,

valeas nacta es. At quantum accessit ad fortunas tuas, adverte animum: Philo ba-
culus ficulnus est. Si ficulnis superbis etc. Apparet Philonem hunc horrido semper vi-
tam in pannis atque inopia pane oblectasse, ex eaque mendicitate numquam emersisse.
XIV. Philo pater Callippiani. Vetus inscriptio in ruinis Licti civilatis Cretae.

KAflNAKA SOTnPOMEMllTQ rXNAIKI MNHMH5 XAPIN.

KAAAinniANGS $IAfiNI TQ. HATPI MNHMM2 XAPIN.

Putant legendum KXwvanas Zooriipa dfXipiTcrcf).

XV. Philo M. CaeHi libertus, quem una cum Diogene graeco Ciceroni commen-
dat ipse Caelius lib. VIII. 8. Libertum Philonem isthuc misi, et Diogenem gi^aecum,
quibus mandata et litteras ad te dedi. Eos tibi, et rem. de qua misi velim curae ,

habeas. Nam quam vehementer ad me pertineant , in iis , quas tibi illi reddent
litteris descripsi.

XVI. Item libertus Sex. Pompeii. Cicero ad Atticum lib. XVI. epist. 4. Libo in-
tervenit. Is Philonem Pompeii libertum , et Hiiarum suum, venisse a Sexto cum
litteris ad nomine sunt. Fuit siculus tyndaritanus ex servi-
consules, sive quo alio
tute ad civitatem romanam
Pompeio perductus, ideoque nomen bene merili
a Cn.
patroni, ut tum fieri solebat, sumpsit, Cicero hb. IV. 22. in Verrem. Cn. Pompeius
est Philo qui fuit tyndaritanus. Is coenam isti dabat apud villam in Tyndaritano.
,

Fecit quod Siculi non audebant; ille civis romanus quod erat impunius id se fa- ,

cturum putavit: apposuit patellam, in qua sigilla erant egregia. Iste continuo ut
vidit non dubiiavit illud insigne penatium hospitaliumque deorum ex hospitali
,

mensa tollere. Sed tamen, quod antea de istius abstinentia dixeram, sigillis avul-
sis, reliquum argentum sine ulla avaritia reddidit. Vide quae adnotarunt in hunc

locum Paulus Manutius, lohannes Bealus Hehus, et Hadrianus Turnebus adversar.

lib. Vin. cap. 10.
XVII. Servus Germanici. Inscriptio vetus in domo Lucii Muralae.

FAVSTVS PISTOR TI. GERMANICI SER. PHILO ET MENOPHILVS COiNSERVI MERENTI P.

XVIII. Phricodemi tyranni fiHus, a Crithonis oianthii fiha Themislone per vim
ac parentum cladem in matrimonium summo scelere abrepta, dormiens in thalamo
trucidatus, ut ne vox quidem occisi audita sit. Verba sunt Polyaeni, qui id narrat
 ;

4^4 LEONIS ALLATII

lib. VIII. 46; et libentius hic exscribo, iit deploratum locum ope manuscripti co-
dicis restitutum philopoJyaenis indicem. llHus ergo narrationis principium ita legi
debet. 0e^/(7rw KpZ-dwvoc olav^iou ^uyoLrnf rauTyi^; ^pa ^pi'/,o^Yi[xou rou ru-
pavvou 7Ta7g $/Awv' ru^avvoc i^y\rii rr^og ya/xov r'h z6p-/jv' 6 narriQ dvriXeyiv'
6 ru^avvog rovg uloug rou K^i^wvot; a^OGTraaag Iv o-^ii rou ^aroog aa) ryi^
[r/irpoq Trapg/SaXg ^yi^loiQ Triivcodi , rriv Sl yy6p'/iv divoQi^dtsac, liririXii irpog yd-
(jLOv. QifAialo) ^td r'/iv dfafy.yiv UTroic^tvafJLZvyi ^i<poc, ilGHt^fjLtaiy etc. Tanti sceleris
poenas, et Tiolalae religionis supplicia narrat idemmet Polyaenus ibidem.
XIX. Agathoclis syracusani tyranni affinis, sive servus sive adulalor, qui in tu-
multu alexandrino adversus Agalhoclem dum plenus crapulae Agathochs parles ,

tuerelur ab hoslibus
, admotis mucronibus configitur. In excerptis ex Polybio
, ,

hist. ^V. (ed. Gronov. T. 997.) Kal TrapaXa^m 'A^a-B-oxXj^c toJc cuyfi-
11. p.
viic, Trdvrat; ^ irXyiv ^iXonoc,^ mi tc^oz rov ^aatXia. Et p. 1001: roov ydp^^Aya-
^OKXioug U7r'/!^2rwv ovo^a 0/Awv
'^at xoXdico^v rit; , i^yiX^i 3cpa/7raXwv iiQ ro
(jrd^iov' ouroq ^eojpcov ry,v oppLyivrwv oyXoJV iiTn ^ Trpog roug za^iarwrad ori
ivdXtv auro7<; xaQaVgp ;ca/ Trpc^yiv Idv ^Aya^oxXyiQ , g^gX-S"??, [xiraixiXYiaii' ro)v
($' d'KOvadvro)v ol [xlv l^iXoi^6pouv aurov
, ol ^z , tt^ooo^ouv' list^aXXofiivou
(5''
dfiuvia^at , rax^oji; ol [xiv r-ziv 'xXa^iu^a isipiippyj^av .^ ol ^l rd(; Xoyyac,
fus^oai^iiaavric, t^i'Kivr'/iaav' d[ia ^l ro) rourov tlt; ro [liaov iXzu^yivat fjn^''

ufSpzojg krt airai^ovra^ v.ua yiuaaa^at rd <GjXyi^yi cpovou , irdvric, iKa^a^ozouv

ryiv Twv dXXo)v Trapouaiav. Et Alhenaeus lib. VI. (ed. Casaub. T. I. p. 251.) di-
pnosophist. ex Polybii libro decimo quarto refert, qui hodie decimus quintus inscri-
bitut, forlasse [Jivyi[iovtzo) d[ia^'/i[xaff Iv ^l ryi riaaa^ia'/.at^iKdr'/i,''AfaBoKXiouQ
rou Olvdv^yiQ ulou , iraipou ^l rou ^tXoTrdro^oz (SaatXiooC 0/Xwva. Quae ita

Dalecampius. Idem libro XIV. scribit Agathoclis filio assentatorem fuisse

vertit
Oenam regi Philopatori Philonem intcr amicos adscriptum. Nihil minus. Quis iste
filius in historia? Quis Oenas, qui regi Philopatori amicus? Auctoris haec est sentenlia.
Idem libro decimo quarlo scribit Agathocli Oenanthes filio, sodali vero Philopatoris
regis Philonem fuisse scilicet adulalorem Agathoclis non Philopatoris. Porro Oe-
, ,

nanthem matrem fuisse Agathoclis ex historia certum est. Nec abnuit Polybius
,

eodem loco.
XX. Adulatori Philoni Gnatona miserum addam, convivia aliorum aucupantem,
et quotiescumque non vocaretur, ieiunantem Philonem, in quem non illepide lusit

Martialis epigram. lib. V. 47.

Nunquam se coenasse domi Philo iurat: et hoc est

Non coenat quoties nemo vocavit eum.

,

XXI. In sumus romana. Ne egrediamur,

civitate ni prius ex ea quoque Philo-
nes in medium afFeramus. Aeque namque bene cedet, utramqud tivitatem a Phi- si

lonibus decoratam ostendemus. Sit ergo P. Curiatius Philo cum M. Genucio Augurino
consul anno V.C. CCCX. Horum annus tribuniciis contentionibus tu rbulentus fuit,
creatique sunt tum primum tribuni mil. consulari potestate, habente comitia C. Cur-
tio. Livius lib. IV. principio. Scio Onuphrium et Sigonium adnotasse ex auctoritate ,

Varronis et siculorum fastorum mendose in Livio legi Curiatius pro Curtio. Sed in
,

tanta varietate consulum huius anni, quis verum divinabit? Cerle in illis recensen-
dis diversi sunt Dionysius, Diodorus, Ca$siodorus, et alii.

XXII. Q. Publius Q. F. Q. N. Philo anno V.C. CCCCXV. consul cum T. Aemi-

 ,

DE PIIILONIBUS. 45

lio Mamercino. Memoralur a Livio, Cassiodoro, cbronico alexandrino fastis siculis, ,

ut quidam legerunt; hodie excusi habent MafJLipfivov xa) I,iKmoQ. De Lalinis do- ,

mitis triumphavit. Tres leges plebi gratissimas, nobililati adversas, lulit. L Plebiscila
omnes Quiriles teneant. IL Legum quae centuriatis comitiis feruntur ante initum
,

sufTragium patres auctores fiant. 111. Alter ex plebeconsul creetur. Decretus illi etiam
triumphus domitis obsidione Palaepolitanis. Et anno CCCCXXVII. Livius et Cassio-
,

dorus L. Cornelium Lentulum, et Q. Publilium Philonem commemorant. Alii id idem

fastos siculos affirmare aulumant. Et anno CCCCXXXIV. eundem cum L. Papirio
Cursore consulem produnt, sicut et anno CCCCXXXIX. legitur apud Cassiodorum,
et in tabulis capitohnis, et in libro Cuspiniani. Ita ut Publilium hunc Philonem quarto
consulem fuisse, ex superioribus consulatibus certum sit. De quarto consulatu fasti si-
culi ne verbum quidem, sicutnec chronicon alexandrinum habent quippe Kovpaca^og ;

ro ^' '/,a\ A&vdrov ro /3'. In secundo et tertio consulatu ambo, ut in editis legitur,
^iXcovog non ^iXoovoq , etsi a nonnullis scribatur O/Xwvo^ haberi. Tolies repetitus
consulatus maximam hominis inter Romanos excellentiam arguit. Livius lib. IX. 7.
Is consules creavit Q. Publilium Philonem , et L, Papirium Cursorem iterum, haud
dubio consensu civitatis , quod nulli ea tempestate duces clariores essent. Quo creati

sunt die, eo enim placuerat patribus) jnagistratum inierunt sollemnibusque

( sic ,

senatus consultis perfectis de pace caudina retulerunt. Vide apud eundem ut Pu-
,

blius hic Philo Samnites hostes fuderit, maxima in acie castrisque cruenta caede pa-
trata; populosque aliquot Apuliae aut vi subegerit, aut conditionibus in societatem
acceperit.Tandemque inter eos principes Philonem numerat, quibuscum fuisset Ale-
xandro magno bellandum (lib. IX. 17.) De hoc Philone notavit Sabellicus ennead. IV.
lib. 4. duos illi novos honores contigisse, et quod ei consulatu defuncto imperium

est prorogatum, et quod iam acto honore triumphavit, nulli Romanorum ad id tem-

pus concessos. Liceat nunc cum illo exclamare: o virtutis comes invidia, quae bonos
insequeris plerumque atque adeo insectaris l Labes etenim haec et macula non
,

unius , sed omniura saeculorum ; virtuti invidia dignitatis ex virtute florem conatur
infringere. Publilius etiam Philo , scribit Livius hb. IX. 26. multiplicatis summis
honoribus , post res tot domi belloque gestas , ceterum invisus nobilitati , causam
dixit absolutusque est.
XXIII. L. Velurius L. F. Philo anno DXXXIV. consul cum C. Lutatio, ut Gas-
siodorus et Zonaras scribunt ; cum Catulo , ut fasti siculi ; cum Scaevola ut liber Cu-
,

spiniani. Triennio post, qui fuit belli punici secundi annus secundus, diclator crea-
tus est comitiorum causa. Censor cum P. Licinio Crasso in eodem honore decessit

anno V.C. DXLIIL Livius lib. XXII. et XXVII.

XXIV. L. Veturius L. F. L. N. Philo aedilis cur. anno V.C. DXLIII. ut lohan-
nes Glandorpius colligit, praelor peregrinus, Galliam obtinuit , in qua provincia pro-
rogatum illi imperium est. Legatus missus a M. Lucio, et C. Claudio coss. in urbem,
patribus populoque partam de Hasdrubale victoriam nunciavit. Consul creatus a M.
Lucio dictalore belli punici secundi anno XIII , contra Hannibalem in Bruliis rem ges~
sit cum collega Q. Metello, cui post diclatori creato comitiorum gratia, ipse magister
equitum fuit. Leclus est et flamen marlialis. Postremo cum Scipione in Africam pro-
feclus est quo remissus domum pugnatam cum Hannibale pugnam supremara
, a ,

finemque tandem lugubri belio impositum, ingenti patrum laetitia exposuit; ex Livio.
De illo Cassiodorus , fasti capitolini , fasti siculi , Cicero , Valerius , Plutarchus in Afri-
 ) ,

4-6 LEONIS ALLATII

cano, Appianus in Ibericis. An idem cum L. Veturio Philone, quem anno DXXXIV.
consulem edunt fasti siculi, et liber Cuspiniani? Philonis nomen sublicent Cassiodo-
rus et Zonaras; L. Veturii fasti siculi, et liber Cuspiniani.

XXV. L. Cessenius Philo accusavit Sexlum Clodium, Pompeio III. cons. , dam-
navitque. Ex Asconio Pediano Glandorpius in onomast. hist. rom.
XXVI. Philo thasius , cuius filia post largum e naribus fluxum sanguinis in Tha-
so, quia intempestivius caenavit, die septima mortua est. Hippocrat. de morb. popul.
lib. I. sect. 2. yta) ov^ifx/av oi^cc oLiroWufiivyiv yiGi rovTcov rt xaXwc fhoffo' O/-
Xctivoi; yap tyi ^vyar^i Ix ptvojv Xaupov ippv'/i' i(2S'ofjLai)i ^g ovaa l^ii^usvyiaiv
dzaipOTi^caq , za] aTci^avzv.
XXVII. Philo Aristotelis servus, quem in testamento liberum esse vult, apud
Diogenem Laertium lib. V. Tap^wva ^g gX?J9gpov glva/, oTav iralq iz^oB^ za) '/i ,

^^iXcova , '/tai 'OXy//7r/ov, '/.a) to -nai^iov avTOV.

XXVIII. Paler Batonis aliplae. Balonis vero praeclara commendatio extat in col-
leclaneis hist. ex olympiadum descriplione (ed. Scal. 1658. p. 343.) Barwv <I>/X<w-

voc Tcav aXiKpofjLivcjJV <m^OQTaTV\aac,^ ^pvdM GTZ^pavw iGTZ^pavw^'/^ v,a7:iTCt)\iioi<;

IV P&)/z>7 , XovaTpca 3t>j . Et in antiquo marmore, aliptarum consensu posito , his

verbis: ioo^i to7q dXncpofjLivoK; , iTm^yi Barwv O/Xwvo? tt^ots^ov [jlIv l<f iTyi

^vo TT^oxiipia^iK; yvfivaaiapy^oc, ^^oiaTaTyiaiv Iv^o^ca^^ Tia) ytara^ictx; avTou

T6 y.ai T^c Twv dXit(pofjiivo)v TTpoaipiaicog tov yvfj.vaaiov' dv^^ cav t6 notvov iv-
^ovAfjLTiaavTa laTipavcoaiv avTOv Im Ta itgoitgyifjLiva iTyi ^vo ^aXXov aTKpdvca ^

xa\ T^v TTipl T0VTCt)v dvaypapYiv etc. Et inferius: Traaav iT^o^Vfxiav 5ta) anov^yiv
lv^itY,VVfliVOV aVTOV VTTip TOV ToVoW , aTiCpdvOVq Ti ^^VaOVg Tri^tTi^itZiV , Jta»

y^aTTTn TiTifiyiXiv ilnovt , BaTwva ^iXcavoq yvfLvaaia^yyiaavTa to tjo/tov etc.

'Florebat sub M. Aurelio Antonino, 'E7r/3tT>?Toy avyxpovog. Ideoque locum Arriani

in Epicleto lib. I. cap. 2. ubi legitur: av«p ^' ^OXvfxma '/.iytyi^vyfiivoz^ >ca/ yiyo)'

vtafiivo^^ iv TotavTyj Ttvi %wpa dviaT^afj.ff.ivo(; ovy) Trapa tm BaVw dXitcpofjn-

voq , corrigunt Trapa tm BaVwv/.
XXIX. Alter, Diophonlis pentathlii victoris, pater. Simonides in epigram. lib. I.

cap. 1 . ( ed. H. Stephani p. 2.

'la^fjita zai IIj^-^oT Ato(pcov 6 ^iXojvoQ gv/xa

'AXjwa, 7rooo)'/tiiyiv i
^ianov , axovTa, 7rdX'/iv.

XXX. Philo cuius lembum sive navigium irridet Antipater thessalus; navis et-
enim illa, licet Soterichos diceretur, omnibus tamen navigantibus erat exitio. Epigrara.
lib. n.^cap. 41. (ed. H. Steph. p. 166. )
,

E/p^g 0/Xwv Xifj.(2ov 2wT>fp/p^ov , aXX' gv iKzivca

2t0t}^ylv ov^i ZiiVQ avTO^ 'iaox; ^vvaTat.
Ovvoff.a ydp fxovov iiv ^WTyiptyoc; ^ o\ ^' iTct^dvTiq
ETrXgov h rra^a yviv ^ vt irapa Wipaipov/iv.
XXXI. Philo item vespillo, qui cum efferret loculo mortuum, lapsus sub pon-
dere occubuit. Anliphilus epigram. Hb. III. cap. 11. ( ed. H. Steph. p. 223.)
NgJcpo(^oxov ytXtvTTipa 0/Xwv o Tr^ia^vg dii^o)v
Evao-S^gv, oppa Xd(3ot fxta^ov iP'/ifj^i^tov
Ji(paXfj.aTO(; gj oXiyoio Tnaoov ^dviV ylv yd^ iToTfxoQ
E!/c ai^>jv, ixdXit ^' yi TroXiyi Tr^opaatv.
 ,

DE PHILONIBUS. M
*0v ^' aXkoiz lcpo^ii vgxwodToXov , aitToq l(p^ clvxw
'A(TxavTJ7v yi^m
dx^o(popwv IXa-^gv.
XXXII. Philo Ausonii burdegalensis procurator, cuius causam ipse Paulino com-
mittit, ut apud Hebromagum more habitandi ad commodum suum utatur, navique
praebita frugis aliquantulum ad Lucaniacum advehat quem cum ipse adamussim ,

pinxerit, non dedignabimur et nos eius hic verba exscribere ex epistola XXII.
Philon meus qui villicatus praediis,
Ut ipse vult epilropos;
Nam gloriosum graeculus nomen putat
Quod sermo fucat doricus,
Suis querelis asserit nostras preces:
Quas ipse lentus prosequor.
Videbis istum, qualis astet comminus,
"*
Imago forlunae suae.
Canus, comosus, hispidus, trux, attubus,
Terentianus Phormio,
Horrens capillis ut marinus asperis
Echinus, aut versus mei.
Hic saepe falsus messibus vegrandibus,
Nomen perosus villici,

Semente sera, sive mullum praecoqua,

Et siderali inscitia,
•
Caelum lacessens, seque culpae sublrahens,
Reos peregit caelites. <*

Non cultor inslans, non arator gnaruris,

Promusque quam condus magis,
Terram infidelem nec feracem criminans,
Negotiari maluit etc.
XXXUI. Philo statuarius, cuius meminit Plinius lib. XXXIV. 19. Periclymenus
Philon, Simenus, Timotheus etc. Huius opus fuit Hephaestion, ut refert Tatianus in
oratione contra Graecos cap. 34. ^ta t/ t«v ''lA.^patafimoi; ovx. al^i7aSi Tro^Vtiav,
xai il itavu 0/XftJV aijrov * Ivriyycoc, TTOtili *cod. «'Jrrjy.

XXXIV. Legitur et apud Lucianum in dialogo Myrtii , Pamphili , et Doridis,

Philo quidam alopecensis *. Et in Charidemo dialogo, sive de pulchritudine, si Luciani
* III.
mox
'^''as^^^pt^,
^-"
tamen ille dialogus est, Philo alius Diniae filius, qui primus inter convivas pulchri- ^

tudinis laudes oratione habita exsecutus est; quemadmodum et apud Aristophanem

in nubibus Philo auriga v. 25: 0/Xwv, d^tKilg' zXauvi rov aauJou ^poiiov. Et alius
apud Menandrum in Hippocomo, ut nonnulli codices etiam manuscripti in Diogenis
Laertii Monimo lib. VI. 83. legunl: Movi/>io'^ rtq yiv av^pcairoq , co ^iXm , aopog.
Qui cum incertum sit, an extiterint in rerum natura, an vero
omnia com- licentia
ponendi dramatica non immerito eos ex hoc Philonum albo excludi-
efficti fuerint,
• mus. Sicut et Philonem commentilium Thomae Aldobrandini qui in vita Theophrasti ,

apud Diogenem Laertium Philonem nescio quem corrumpendo textum graecum inler
theophrasteos discipulos numerat. Quippe Philion ille fuit alopecensis, non Philo.
His igitur omissis, qui scriptis, quod ego sciam, nihil mandarunt, ad eos converta-
mus orationem, qui monumentis famam apud posteros consecuti sunt.
 , ,

48 LEONIS ALLATII

XXXV. Philo pylhagoreus, Clemenli lib. I. 15. et 21. stromal. senior, losepho
contra Appionem lib. I. 23, et Eusebio de praeparat. evangeJica lib. IX. 20. 24.
'0 [jAv Toi (poKyipzuz /^'/i.fj.yirpioq zai ^iXojv 6 7r^tG(2uriooc xa/ EufmoKifMO^
^ ^

ov TToXv T>fc aXyi^iiaq ^i-^fxaprov. Sozomenus hist. ecclesiasticae lib. I. cap. 12.
0/Xwv c TTvSayo^ioi; h
avrov xp°voiQ lalo^ii. Sed diversum hunc esse
ro^ic, >taT

a Philone pythagoreo, cuius Clemens, losephus, ac Eusebius meminere, dicemus cum

de Philone alexandrino verba faciemus. Hunc de regibus ludaeorum rebusque hie- ,

rosolymitanis scripsisse, manifestum est. ludaeorum namque gentem ceteris aliis mul-
to anliquiorem fuisse demonstravit, ut ait Clemens lib. I. 15. stromat. ToJtojv airdv-
ro)v ^pia^vrarov (Jiaz^o) ro lov^aHov yivog na] r-/iv ^af avro7<; (piXoGO(piav ,

lyfpanrov yivofjivnv mpo^arag^ai r>i^ itap "EXXtigi (piXoaocpia<; ^id ttoXXojv ,

6 TTV^ayoptoQ VTTo^iizvvGi ^iXoov' ov fXYiv dXXd Y.a) ''K^i-ar6^ovXo<; 6 Tri^tTraryj-

,
rizog y,a) dXXot ^Xiiovg. El: ^iXoov ^i.ytal avrog dviy^a-^i rovg ^aatXitc;
^

rwv 'lov^aim ^ia<pcovo)t; tw A>ifX7i7pio}. Poterat enim nec immerito aliter quam De-
metrius res iudaicas tradere, tamquam earum peritior, quasi ipsum Demetrium cor-
rigendo. Illius carmina nonnulla ex primo, et decimo quarlo libro de regibus hie-
rosolymitanis recitat Eusebius ex Alexandro Polyhistore.
'
Inter ea eleganlissima haec
^
sunt (lib. IX. 24.)
Tolatv ioot; (xav,aptarov oXng fxiya^ ly.rtaiv aWwp
'Y-^iaro; ^ y,a) irpoa^iv d<^ ' K^padfLoto ^ za) 'laa^,
laJtwjS ivriy.voio roy,o<; ''looayi^p ^ b^ oviipojv
BiaTTtaryi; , ay.yi7:rovxo<; Iv Alyvirroto ^povotai
Atvzvaa^ Xa^paia ^pdvov TrXyifLfivpihi fLoi^yig.
'
Hinc maxime fallilur Simlerus, qui putat a Clemente Philonem byblium designari,
quippe qui iunior fuerit losepho. Et verisimile est Philonem seniorem , cum de re-
bus hierosolymitanis pertractaret, egisse etiam de regibus ludaeorum non inconve-
nienle argumento. Fallitur itenl Georgius Hervastus in nova sua chronologia ad cal-
culum aslronomicum cap. 264, qui Philonem annianum cum Philone isto, de quo
loquilur Clemens alexandiinus et qui de regibus ludaeorum scripsit, confundit.
,

An hic Philo senior auctor libri sacri Sapicnliae? Dubium sane est pluribus de
causis. Nonnuili sancti palres, ^liique non contemnendae auctoritatis, librum qui Sa-
pienliae nomine inter sacrae scripturae volumina circumfertur, Salomoni dant, ex-
cerptasque ex eo sentenlias sub Salomonis nomine laudant. Alii aliis auctoribus tri-

buunt : eos ut hic recitem supervacaneum duco; passim ubique obvios, leclor, adi.
Ilieronymus in praefalione ad libros Saloraonis refert, a multis illius libri compo-
sitorem Philonem fuisse existimatum. lohannes saresberiensis epist. 172. comiti Ilen-
rico.Librum Sapientiae composuit Philo, diciturque pseudographus non quia male ,

scripserit sed quia male inscripsit. Inscriptus enim cst Sapientia Salomonis, cum
,

a Salomone non sit editus. Sed propter stilum, quem induit et elegantiam morum,
quam ei informat dicitur Salomonis. Hugo de S. Charo Cardinalis prolog. com-
,

ment. in Sapient. Quod attendens Vhilo tractare ^olens de Sapientia, primo exhor-
,

tatur ad amorem sapientiae dicens diligite iustitiam etc. Fuit autem iste Philo
:

iudaeus quidam Jlebraeorum doctissimus lingua graeca disertissimus qui tempore , ,

apostolorum Jloruit , et imperatoris Caii cognomento Caligulae, ut dicit llierony-

mus; qui librum istum composuit qui Sapientia Salomonis ,
inscribitur , ct pseudo-
epigraphus appellatur . id est falso inscriptus . quia non a Salomone , sed a Phi-
 DE PHILONIBCS. . 49
hunc librum non esse
lone scriptus est. Et inferius. Et llieronymus expresse dicit
Salomonis sed Philonis. Et Dionysius cartusianus ibid.
, dicunt a Phi- Hunc Judaei
lone compositum. Sed quod aliqui patres hunc librum Salomoni attribuunt potuit ,

evenire quoniam auctor libri istius infra in persona loquitur Salomonis. Et item
quia ex sententiis Salomonis creditur compilatus. llinc Rabanus narrat: hunc li-
brum asserit Hieronymus non a Salomone conscriptum, sed a Philone doctissimo
et disertissimo ludaeorum quem pseudoepigraphum nuncupat quoniam nomen
, ,

alienum sibi usurpat. quicumque fuit convertit ex hebraeo sed

Neque auclor , , ,

graeco stilo scripsit, graecam, ut ait Hieronymus, eloquentiam redolente.

Sed quinam hic Philo fuerit, maior apud auctores concertatio est. Supradicti,
et praeter hos Abulensis in expositione prologi galeati ad hbros reg. quaest. 28, et
in libro hispanico de responsione ad quatuor quaestiones cap. 28, dicit Hierony-
mum in Hbro de viris illustribus, et Isidorum de ortu atque obitu patrum, de hoc
libro et eius auctore Philone agere ; cum tamen ibi de hoc ne verbum quidem pro-
ferant. Et ex haereticis Anabaptistae nonnulH , et Luterani , Philonem illum fuisse

contendunt, qui vixit aetate apostolorum, virum doctissimum, el de quo proverbium

illud salis celebre decantatur: yi ^iXwv TrXarwv/^g/, yj HXaTwv (ptXmi^n : alexan-
drinum genere; et occasionem fuisse ei scribendi, ut populum suum hebraeum, pro
quo legationem susceperat ad Caium, consolaretur colligendo ex Salomonis sententiis
quae conferebant ad iniqui monarchae, ac iniquissimorum
et aliis scripturis sacris,
delatorum reprehensionem. Et inter alios Philippus Camerarius oper. subcisiv. cent. II.

cap. 9. Scribitur in libro Sapientiae Salomonis , cuius libri tamen auctorem faciunt
Philonem iudaeum, hominem doctum, qui cum aliis legatis missus fuit ad Caium
Caligulam ut eius statua in templo hierosolymitano posita amoveretur. Inde eo-
,

rum coniectura est , contra tyrannidem Romanorum eum librum scriptum esse. Non
placet hoc Sixto senensi, et multis aliis. Quippe liber post Chrislum scriptus, noii
inter veteris testamenti sed inter novi volumina collocandus Nec futura, quod foret.
vates faciunt, sed praeterita ut fabulosi auctores, denunciaret; quod esset ridiculo-
sissimum. Nec poterat fieri ut Philo, qui tam impense Hebraeos amabat, et quorum
laudes, sicubi occasio se se ofFerebat, veluti bucinator mirifice extollit, tam acriler
in eos inveheretur,eorumque impietatem, qua et ipse tenebatur, refelleret. Adde, et
Dionysium areopagitam virum prudentissimum et antiquiiatis sacrae mire scientissi- ,

mum, ex hoc tamquam libro pervetusto, nec tunc primum nato, testimonia sum-
psisse et Hieronymum
: et Eusebium qui eius librorum catalogum exquisitissime
, ,

conquisiverunt de hoc volumine nullam fecisse mentionem eoque praecipue quod

, ;

Philonis stilum minime sapiat. Ineplus omnino est Paulus Minerva lib. I. de neom.
Salom. cap. 15., qui unum tantum vult esse Philonem, divo Pelro (7J>7%povov, nec
praeter eum alium agnoscit. Et Christophorus Castrius ocaniensis in isagoge ad Sa-
pientiam Salomonis scribit haec verba. Hi si velint sacri libriauctorem facere by-
blium Philonem, hominem phoenicem , et a lege Dei extraneum qui historiam ,

Phoenicum Sanchoniathonis graece traduxit ut meminere losephus lib. I. contra ,

Apionem, et Eusebius lib. I. de praep. evang. cap. 9. et IV. 16., aut Philonem
academicum Ciceronis praeceptorem alius enim ante Christum nullus agnoscitur.
,

Non magis ad rem. Etenim ex hac nostra diatriba plures alios fuisse Philones anle
Christum natum manifestum fit. Et Philo byblius, ut inferius dicemus, non ante sed
post Christum nalum floruit. Alii Philoni cuidam vetustiori cuius meminit losephus ,

7
50 LEONIS ALLATII

contra Apionem donant, qui vixerit ante Christum natum annis circiter
lib. I. 23.

CCXL. temporibus Oniae pontificis, sub Ptolemaeo Philadelpho. Hic Salomonis senten-
lias vagas , et in schedis adhuc latitantes graeco expressas sermone publicas fecit. Ita
videntur sentire inter alios Bellarminus controv. tom. I.de verbo Dei lib. I. cap. 13.
et libro de script. ecclesiasticis ( ubi de Salomone ) ; Becanus analog. vet. et novi te-
stamenti cap. 1. n. de dogmatibus; Michael Medina lib. VI. de re-
3; Driedus lib. I.

cta in Deum fide cap. 12; PameHus adnot.

in librum Cypriani de mortalit. num. 43.

Lorinus praefatione in Sapient. cap. 2. Genebrardus autem in chron. ante Christum

natum anno CCLXIIL dubitat an hic Philo libri concinnator fuerit unus e septuaginta
duobus interpretibus. Philo, inquit, iudaeus , fortasse et ipse e septuaginta inter-
pretibus , quem aliqui faciunt Sapientiae Salomonis concinnatorem ; nam alter iu~
nior vixit Caii imperatoris temporibus. Quare Genebrardo falso imponunt Lorinus
et Castrius, qui scripsereGenebrardum affirmare Philonem hunc fuisse unum e se-
ptuaginta interprelibus. Quippe ait hoc ex aliorum sententia sicut etiam superius ,

ex aliorum sententia Philonem fuisse Sapientiae auctorem. Eodem tempore nomine

Salomonis prodiisse videtur Sapientiae liber. Sed auctore anonymo et incerto nisi ,

quod nonnulli scriptorum veterum affirmarunt illum esse iudaei cuiusdam Philonis.
Et inferius.' Si quis contendat eius auctorem fuisse iudaeum Philonem, quod ex divo
Hieronymo nonnulli scriptorum veterum hoc affirmarunt; non is erit Philo. qui tem-
pore Caii, et Claudii Caesarum pro ludaeis legationem obiit sed alius. Verum ta- ,

men est in catalogo septuaginla interpretum quem ex Aristea habemus nullum

, , ,

inter illos, qui Philo vocaretur, extitisse. Hadrianus Finus VL flagel. cap. 13. con-
tendit familiarem Salomonis fuisse, illiusque ab se creditas sententias litteris mandasse.
Consalvus Cervantes comment. in lib. Sapientiae Salomonis isag. quaest. 1. multis ra-
lionibus impugnare nititur, et ante alia hanc quoque de Philone seniore opinionem.
Ego quidem in hac re nihil certum statuo etsi omnino primam de Philone ale- ,

xandrino sententiam semper damnavi. Potuit tamen esse inter tot Philones, qui Chri-
sli tempora praecesserunt et unus quispiam licet ethnicus, et a lege Dei extraneus,
,

ritibus tamen ludaeorum addictus tamquam qui inter eos longo temporis intervallo
,

commoratus et instructus, non tantum de ludaeorum historia, verum et de moribus

illorum et ex proprio et ex aliorum penu multa conquisita fecerit publica. Quem
, ,

verisimilius est fuisse Philonem, qui losepho senior est, et Clementi pylhagoreus,
et de ludaeorum regibus aliter , atque Demetrius , conscripsit. Dictum probabilius
reddit Clementis alexandrini auctoritas lib. II. 19. stromat. AI fap p.i^aK(ii (pJo-g/s,
Y.cLi yvfivai Tra^cov euaToxooai ttoj^ TTZpl ryiv aX>(3g/av, u>g (pyia^v 6 TruQccyo^ioc
^/XwvjTa McoiJaict)^ i^nfouiJLivoc ^ i^in jca) zrapa r/vwv toVs Xoyioov dvaotoa-
X^i^iQi a T£ iia^yiGicaz di\ ^i-^wv. Ergo Philo hic pythagoreus novae disciplinae

semper avidus, in scriplis mosaicis, aliorum etiam doctrina, versatissimus , ideoque

cum ludaeis de veritate decertans ut disceret, potuit et sententias has Sapientiae inter
illos hinc inde dispersas in unum
graecoque quo pollebat idiomate posteris
colligere ,

Iradere. Ethnicum illum fuisse impedimento non est, quin liber isle sanctus sit, ap-
probatusque ab ecclesia tamquam canonicus, quod vidimus in Symmachi, Theodo-
tionis, et aliorum impiissimorum hominum sacrae scripturae versionibus: neque enim
propterea ab ecclesia biblia damnata sunt. Sic fieri potuit, licet ethnicus fueril Philo
qui Sapientiam composuit, ut illae sententiae Salomonis a Spiritu sancto dictatae san-

ctaeque per se , propter collectoris vel metaphrastae impietatem minime ab ecclesia ,

abdicarentur , sed ut canonicae haberentur et colerentur.

 ,

DE PUILONIBUS. 51

De breviario temporum, quod Philonis nomine circumfertur, quid sentiam? Audi

lohannem Goropium in Croniis. Vtinam Philonis supputationem haberemus, quem
dicit aliter quam Demetrium, de regibus ludaeorum scripsisse, Nam breviarium
,

illud, quod eius nomine circumfertur nihil spirat philonium; et si germanus eius
,

partus esset, causam in eo reddidisset ob quam a septuaginta interpretibus qui

, ,

tum in manibus erant Graecorum, recessisset; alioquin in maximam erroris opi-

nionem apud omnes incursurus quod a bibliis illis quae sola Graeci legebant di-
, , ,

scordaret maximo numerorum intervallo. Audi item Dionysium Petavium de doctr.

tempor. lib. IX. cap. 21. Auctor libri de stirpe lobi ac genealogia . in quo patien-
tissimi patriarchae natalis fusissime disseritur, Hebraeos ait , et hos inter , anti-
quissimum Philonem , magis audiendos esse suis de rebus et historiis asserentes

quam peregrinos et nostros , praesertim cum subscriptor illis accedat Hieronymus.

Itaque paene omnibus paginis speciosum illud Philonis nomen obtenditur. Atqui
Philonem istum nescio quem supposititium, cum annianis mercibus valere pridem
,

docti homines iusserunt , quarum deliciae vix ad plebeium palatum faciunt. Nam
quae portenta istis in quisquiliis? Quis sine stomacho lobi filiorum nomina legat
ab otioso nugatore confictaf Et: sane haec putida sunt neque digna, quae patro-
num hoc tam erudito saeculo reperiant. Et tamen de stramentitio isto Philone du-
bitat scriptor ille an et unus ex LXX. interpretibus fuerit et idem cum Philone ,

illo iudaeo et alexandrino longe disertissimo , qui Caii tempore vixit ut amplius ,

CCC. annorum aetatem duxerit. Ilaec scilicet digna sunt de quibus ambigat chro- ,

nologus quaeque temporum inter quaestiones locum habeant. Sed de breviarii, si-
,

cut de biblicarum antiquitatum auctore (1) , fusius iam egimus.

XXXVI. Philo navigationis in Aethiopiam scriptor, Eratosthene antiquior. Strabo
libro II. p. 130. To jotsv ovv xaTa M.ipoyiv xXifxoi,, 6 ' litirapx^'^ (pyics] ^iXwvat. rov
auyyp 0.-^01.77 01. tov uq Ai^iOTriav ttXouv Ioto^uv , oTt ^po ttivtz xa; Tiaaa^a-
zovTa -/i[xip(av T7]z Qi^iv/ig T^oTTyiq Jtara '/,opu<pr.v yiviTai 6 'aXio^' Xifnv ^l y.ai

Touq Koyoui; tou yvcofMOvog ^^ot; ti Ta$ T^oiriy.az crjt/a^ , y.a) Ta<; l(7'/i(JLipiva^'

auTov Tg ''EpaToa^ivyi aufjL^pwvilv lyyioTa tw ^iXmi. Antigonus caryslius hunc

eundem notat in collect. hist. mirabilis cap. 160, ubi cum ex Ctesia retulisset esse
in Aethiopia fontem cuius aqua instar cinnabaris rubeat , et pota vecordes faciat , ad-
dit: TOUTO o loTopil zai 0/Xwv 6 rd al^iOTTiy.d (juyy^a''\'d/jiivoq.
XXXVII. Philo Aristotelis familiaris, qui oratione scripla contra Sophoclis cuius-
dam decretum, quo omnes philosophi ex Attica discedere iubebantur, invectus est.

Pro Sophocle autem apologiam scripserat Demochares Demoslhenis consobrinus. Athe-'

naeus dipnosoph. lib. XIV. (ed. Cas. p. 610.) Ka) Zo^poxXyiq Si Tiq -^-/icpiafJLaTi

i^YiXaai Trdvlaq (ptXoaocpouQ T^f^ 'AtT/jc^c » Jta-^"' ou Xoyov iy^a-^i O/Xwv 'Ap/-
(ffoTiXoug rvoopifio^' diroXoyiav VTnp rou HiOcpoicXiouf; Ayifioxdpou^ nnTOtyiXOTOz
Tou ^nfjLoa^ivovf; dvi-^^^iou. Et Hb, XI. p. 508. in fine: eV/ ^l xa/ A,iifjt.oxdp>ig o

p>tTCt)p iv Tw O/Xwva. Ex Athenaeo sua transcripsit Coelius

UTrlp JiO<poy,Xiouz Tr^og
rhodiginus antiq. lect. lib, XXII. cap. 21. Philonis huius meminit Franciscus Patri-
tius, discuss. peripat. lom. 1. lib. X. Hunc eundem esse pulo Philonem atheniensem

Pyrrhonis amicum, ex quo nonnulla refert de Pyrrhone Laertius lib. IX. 67: dXXa
y-OLt O/^Xwv dByiva7o(;^ yv(^ptfioQ auTOu yi^ovcaq zXifiv cog ifxifxvyiTO fxdXtcffa ,,

(1) Alter liic libellus non scmel latine editus, extat latine item , in codice vat. 488, eiusque titulus
in calce f. 129. scribitur sic. Explicit historia Philonis ab initio mundi usque ad David regem. A. M.
52 LEONIS ALLATII

fMiv AyjixoK^iTov y iha ^l '0//?f^ow, Qctvixd^wv avrov aat avviy\z XsTwv. - 0?)?
TTgp (pvWwv feve^, roi^^z yta) dv^pcov. - Ka/ ot/ , (p'/i(j) , yial (xviatz ^a; ogviot^
SAxa^g Toy^ dv-^pwTrowc' Trpoacpipia^ai ^l za) ravra' - dWd (piXo^ ^dvi xai
GV ri ^7\ oXocpv^iat avrag; - KarQavg >ta/ IlaVpoHXo^, oTrsp ag^o ttoXXov aag/-
vm. - Ka/ ocra avvJiivzi ii<; ro a/3g/Sa/ov xa/ liivoafrov^ov d^ia xa) Trat^apico-
oiQ rwv dv^pWTTWV.
XXXVIII. Philo thebanus inler eos scriplores numeratur, qui commentum asse-
runt fuisse amazonem ad Alexandrum venisse. Ex Plutarcho in Alexandro cap. 46.
'Ap/(7TO/3oL;Xo^ ^l y jta/ Xap;?^ o ilaayTiXzvg ^ xa) UroXipi,a7o(; , zat 'AvT/xXe/-
^>j<; , /ta/ ^iXojv 6 Qji(3a7o<;, y.at ^iXtTiiTOQ 6 ilaayfiXiVQ' Tvpoc, ^g rovrotg 'Exa-
Ta?oc ipirpiivg, >ca) ^iKtTTTTog 6 '/aKy.i^ivZ', ^a) Lovptq 6 adfxtoq , 7rXda(jLa
(paai yiyovivat rovro. An ad hunc referenda sunt, quae scribit Theodoretus ser-
mone VII. graec. afFect. (ed. Paris. T. IV. p. 589 )? Ka/ <I>/Xwv M yi 6 laloptor^d-
(poQ cpyjatv , A^taJofjLivyi rov fxiaanvtov rw IQcofxTiryi ^t'i rptaxoaiovg d7roa(pd^at.
XXXIX. Philo metaponlinus avXT^viq v.a) iroiT^yiQ laudalus ab epitomatore Sle-
phani de urbibus voc. MgTa7rovT/ov , d(^ ov ^iXcav 6 avX)iryi(; Jta/ Trotyir^g. For-
tasse huius Philonis est epigramma in anlhologiae libro I. ( ed. Steph. p. 21. ) in se-
neclutem , elegans illud quidem et senlentiosum,
A/ TToXtai avv vw, yipa^can^af ttl yap dn^ vov
MaXXov Twv TToXXwv i\a)v ovitoog Irwv.
A/ r^i^xiQ yiv aiydz, iiai cp^ivi^' ^i XaXyiayiq m ^

*12c ct/ rT^c; 7i(3yig, ov (p^ivii; dXXa rpi^/i^'

Henricus Stephanus sic Yertebat:

Sunt cani, cum mente decus: sine mente sed iidem
Annorum potius dedecus esse solenl.
Cani, si taceas sunt mens. Libet esse loquacem
Ut iuvenem? haud mentem, sed vocilabo pilos.
XL. Philo, cuius ex Metallico narrat Athenaeus lib. VII. (ed. Cas. p. 322.) in
rubro mari esse piscem salpae similem, quem stromateum vocant, toto corpore lineis

distractis virgatum, auri colorem nonnihil aemulantibus: yivffat ^' ofxotoi; laxQvQ
{ryi adXTTp) Iv tj? 'EpwQpa QaXdaayi 6 irpoaa^opivofxivoq arpcafncniv^; , , pd(2^ov^
iywv ^t oXov rov ac^fxaroq nrafLivaz %py<T/^o Jtrac, wc /cTopsT O/Xwv Iv tw
fiiraXXfnw.
XLl. Philo comicus, cuius scripta citari in Arati commentariis refert epilomator
bibliolhecae gesnerianae. Nescio an de eo Germanicus, qui in principio arateorum
carminum dixit. lovem dictum coelum, invocatum vero merito quia
Sed Crates , ait,
in aere et aethere sunt sidera et Homerum dixisse lovem in aliqua parte coelum.
,

Mt ipse Aratus, quod dicit Herodotus lovem dictum aera. Et Crates quidem eius-
modi est opinionis testemque esse Philonem comicum dicit. Hoc autem constat et
,

ipsum dicere. Eiusdem puto esse, quae habet Etymologus: ;ta/ ^iXcav ^g fxvyjfio-
vivit rov TTopKov ^drfov TrXixitv ziXiVi rcov TTO^y.cay 7rvy.v<^ipovQ
, nisi mendum ,

irrepsit. Nam Hesychius, et Suidas Diphilo tribuunt: fxvnf/.oviVit ^i za) ^i^ptXoq

rov TvopKov , ^drlov 7rXix.itv x-iXiVi rd)v Ttopy.cov TTvytvori^ov^.

i^ rov mXi7ara ^taXiyia^ai ita dictus. Laertius

XLII. Philo dialeclicus
,

lib. IX. 69. in Pyrrhone. '0 ^g 0/Xwv Ta TrXi^cffa ^tiXifilo, oBiv xa) TTifi rov-
rov (py}a)v 6 Tipcav.
 , , ,

DE PHILONIBUS. 53

H Tov dTrctv^pooTrov xa) a^roV^^^oXov avToXaXyiTov

Ov^ ifjLTTa^ofiivov ^o^^k; Ipi^wv ri ^lXma.
Cum hoc continue se exercebat Zeno cytieus. Idem Laertius in Zenone lib. VH. 16.
'ETr/jUgXw^ o\ ycai Tr^og ^iXwva tov BiaXiv.Tt'/>ov ^/gxp/vsro, Ka\ (7wvgap^o'Xa^gv
auTO)' o^iv xai ^aufxaa^yivai vtto Zivivwvof; tov vewTg^pow ovx JItTov AioS^ca^ov ,

Tov SioaazdXov avTov. Eius Menexenum laudat Clemens alexandrinus lib. IV. 19.
strom. AJ ydp Aio^co^ov rov K^ovov It/xXjjQsvto^, ^vyaTipn; Traaai ^iaXi-
^

y,Tix,a\ yiyovaaiv wc, (pyial ^tXcov 6 ^taXiiifi'A,oq Iv tw Mgvg^sv&j

, wv Ta 6v6- ,

fxaTa TrapaTiQffat Ta<5*g , Mgve^g'v>7 , 'Ap^g/a, Qiofvtg ,^ApTifJLiaia, HavTajcXg/a.

Ludovicus Vives de femina christiana lib. I. cap. de doctrina puellarum. Quinque
filias Biodorus dialecticus habuil illustres artibus et pudicitia, quarum historiam
Philo Carneadis magister persecutus est. Sed quanam ratione potuerit esse hic Philo
Carneadis magister , Ludovici Vivis qui id asserit. Dictum jUud satis
erit demonstrare ,

nobile de geometria quod refert Plutarchus symposiac. hb. VIII. quaest. 2, geome-
triam scihcet esse aharum scientiarum metropohm, ad hunc puto referendum: [laXi-
ula ^l yioopLfTpia, Ttcifd tov O/Xwva, dpx^ii >ta/ ixT^poiroXiz ovaa twv dXXwv
iTravdfit Ttai afgi(pii tviv ^tdvoiav , oiov l'tiy,aQatpoiJ.ivr,v '/,a) dTroXvopiivyiv dr^i-
fjLa TyiQ aia^YiaiOjq. Sicut et illud quod referlur a Laerlio de Platonis pediculis, et
eius morte, in Platone lib. III. 40. ^v^mtavoq ^\ Iv ofjLoioK; (pyia) O/Awva Tra^ot-
twv nXotTwvo^ cpSitpMV, w^ ouTcoq avTov TiXivfT^aavTog.
fxiaq fjLvyifJLOvivitv Tnp)
Incompertum mihi est an ad hunc Philonem vel ahum referri debeant physica quo-
,
,

rum meminit Stobaeus in eclogis physicis lib. I. cap. 28. fin. de tonitruis, fulguri-
bus, fulminibus etc. ^iXwvog (pvatxwv sic enim legit codex oplimae notae, et muUo ,

editis auctior vaticanus, licet in editis legatur M/Xwvo^, quod falsum puto, Ihius

verba sunt: daT^avrat iiai ^tTfa) y\ fjLiv yifJLi^tvyi yi ^l vViCfiptvi^' yiviTai Sl yi

, ,

fiiv yifJLi^ivn V7T0 Tov yiXiov orav pay/l to v^oop v7ro(patvofiLivov avTov' Xafnrpd
,

^i (A>g (paiviTat , ojaTTip yi vvKTyj^tvyi , cti Iv (pdit yiviTat' yi Si vv'/,T'/iptvyi viso

Twv daT^oov yiviTat , oTav payyl to v^oj^ vno(patvof/,iv(t)V avTwv' XafLTC^d ^l yi-
ViTat OTi iv ^6(pra yiviTai.
XLIII. Philo heracleota, cuius Trgp/ ^avfj.aai(t)v librum laudat Porphyrius libro
TTi^i l!,Tvyo(;apud Stobaeum in eclogis physicis hb. I. 40. 'E7rg/(5>3 iTip) tov ^tv-
yoq XoTo^ iar) ^yiXojaai ^ovXofiat xa/ BTi^av l(Ffopiav Tn^i tov au-
vooifot; 6 ,

Tov. O/Xojv yap o yi^a'^XiOt)Tyjg iv tw 7Tpo(; vvfA(pyiv TTip) ^avfiaaio)V Iv ^'AV^ia ,

(pyiaiv ovovg yiyvia^at aipaTa i^xovTar;' TavTa ^\ Ta KipaTa Svvaa^at tovto

t6 VOCOp Ota(pigitV' Xa/ AXi^dv^^OJ flLaKiSoVt iViX^'^Vat V7T0 ^OJTTdT^OV x,ipag

^

TOiovTOV, 'jtai dvaTi^ilvat Iv AiX(po7<;, i(^ ov •A.a) i7riyiy^d(p^at.

2o/ To^i^*' ^AXi^av^^poQ fLa'K,i^(av y,i^aq dv^iTo Xlaiav
Kav-^wvo^ azv^tzotj y^pylpLa t/ Satfi6vtov'
''O ^Tvyo(; dx^dvTOV Xovayit^og ouv. i^apLda^yj
'ViUfiaTt (2daTa^iv ^^ u^arog ^vogiyiv.
^

Nec ahum existimo librum Philonis Trgp/ ^aufxaaio)v fuisse, quam quem mutato no-
raine ^apa^6^ov laTopiaQ vocavit Suidas voce naXa/<^aToc. IiaXai(paTog d(2v-
oyivoQ laTopf^oQ nvTTptaxd , ^yjXtaxd, dTffiid, d^a^i'/.d' yifoviv
Itt) ''AXi^dv^^ov

Tov fLazi^6vo;' TTat^tza ^i ^AptaToXiXovg tov (ptXoa6(pov caq 0/Xwv gv to) ii ,

(jfofxiiri) Tov TTip) TOtj 7Tapa$6^ov Irffo^iaq (St^Xiov lego ^tfSXiov a. Ka/ 0go'- ,

oo}pog 6 iXtivg iv ^ivfipca Tpw/;cwv. In cod. ms. legitur iv tm h' aTotyjio); male
 ^

54 LEONIS ALLATII

omnino, Graeci quippe dum monumenta dividunt, secantque in partes, non ex nu-
mero elementorum, sed elemenlis ipsis sectiones appellant, quare nusquam dixisset in
decimo quinto elemento ( /g') sed in o littera. Ideoque existimo traclatum hunc Phi-
lonis Trapa^o^ou lcJopiaz ordine alphabetico digestum, in plures libros postea fuisse

subdivisum, et hoc quod ait de Palaephato iuxta litterarum seriem in ii' posuisse.

XLIV. Philo tarsensis medicus non ignobilis. Ulius non levis est apud medicos
auctoritas. Est antidoti genus in collyriis philonium nuncupatum satis celebre. Eius
medicamenta ob divinam quandam in illis vim et facultatem, qua morbos pellerent,
•&gwv '/lipac, appellare non dubitavit Hieronymus Montius select. lect. Sed qua id
fecerit ratione, vide Rhodiginum lib. XXVIII. cap. 11. Antidoti compositionem pri-
mus ipse omnium elegantissima etsi obscura elegia executus est, quam cum Galenus
,
lib. IX. de composit. medicament. ( ed. Charterii T. XIII. p. 608. ) insertam sua
locupletaverit explanalione , non gravabor hic adtexere.
Tapceo^ r/]r^o7o [xiya ^v^irolai ^iXcavoc
Eu^ifj(,a TTpog TroXXctQ ilfJLi ira^wv o^uvaq.
ElVg y.6Xov 'KaQyjii ric, aira^ ^o^lv , e/TS t/c yiTra^ ^

E)'t£ ^vaov^iri 'iax^^^oii, i\r^ Xi^ct).

^IcofjLat zai o-TrX^fva, xa) op^onvoiav avyi^Yiv ^

Ka/ (p^iaiv loopLat airaaixov ivtarafjnvov.

Ka/ a(pa\ipy\v TrXiupiriv' anoTrrum ^i riQ a/jwa
*H Ifxim ^ \^ii fjH avrinaXov ^avarou.
na'vTa ^' oaa aTrXdyxyoiatv Iviararat aXyia TTaud)^
B^;^a Tg Jca/ 7rvtyfjt,6v , Xuyya ri za/ xardpouv.
Tiypaix[ji.at ^g ao(po7ai ^e t/; ou (B^ax^
, fjia^cov f^ sjs'
^wpov , l<; oua ino^yiaa Tnpav.
d^uvirouQ <5''

'aolv^^v [Jt,lv T^ixa (SdXXi [jLupiiTVOOv tao^zoto,

Ou Xu^^'oq ipfxiiatq Xdfimrat iv (Sordvati;.
Kpo;toc; ^l ara^[j(,6v (p^iva^ dvi^ot;, ou yd^ dSnXov
BaXXg ^g Tcat Saxf^yiv vauTtXiou iu^ozwz'
Ka) r^irov Iv rpdiaai Mivoirtd^ao (^ovjfoc,

^paxf^yiv ryiv [jltiXcov yaaripi aoi^o[/.ivyiv.

'OXjta^ ^' d^yivvolo ttu^w^ioq UTtoat (3aXXi ,

E/'zoo"/ zai y,ud[xou ^yip6c, div ^ A.pxaoiyic,.

Apa%^?iv xa/ pi^/iz '\iu^(t}vu[j.ou ,^ r,v dvi^^i-^i

Xw^o^, Tov Triaa'/] Zyiva Xox^^oafiivoq.
nTov ^l ypd'\a(;., d^^^ov (^dXi TT^wrov Itt' aj;To\
'Appev Iv/ ^^axfi^dq Trivn Slg iX'M[jLivov.
Na^ua ^i ^uyari^wv raupcov , xa) Kac^oTri^iaat ,

^uyyivit; i ol T^tiCKyig cog ivirrouatv i[iOi.

Quae ila vertebat lanus Cornarius.
£n me tarsensis medici praegrande Philonis
Invenlum, mala quod muita dolore levo.
Sive colum doleas, seu tu iecur, auxiliabor;
Seu lapis infestet, difficile aut lotium.
Et medeor spleni hinc, orthop*noeaeque molestae;
Convulsa , alque tabem protinus exsupero.
 DE PniLONIBUS. 55
Pleurilimque malam, et spulum, vomitumque cruoris
Evinco, mortis terror et hostis ego.
Viscera tentantes omnes ego sedo dolores,
Interna et quicquid membra dolore quatit.
Tussim , singultum, deslillanlesque fluores
Sisto, eliam si quid strangulet excipio.
Me dedit ille auctor sapienti munera magna
Discipulo, stupidos nil ego curo viros.
Fragrantem fulvumque pilum pueri cape, cuius
Fulget adhuc campis Mercurii ille cruor.
Pondus ad humanos sensus perpendito prudens,
Dein drachmae pondo nauplion euboicum.
Inde Menoetiadae occisoris ponito drachmam,
Qui pecoris densis ventribus excipitur.
Viginti et drachmas candentis coniice flammae,
Et totidem fabae post suis arcadicae.
Et drachmam dictae falso radicis, ab ipsa
Terra, pissaeo quae love clara manet.
Cumque pion scribes, voci caput amplius addas,
Masculum Achivorum nominis articulum.
Indeque post drachmas expensae sumito lancis
Quinque bis. Atque isthaec providus excipito.
Natarum tauri textura Cecropidarum.
Sic mecum Triccae progeniesque facit.

Verum de philonio antidoto quomodo conficiatur, et qua ratione infirmis propinan-

dum sit, praeter Galenum, abunde explicant Paulus aegineta de re medica lib. VII.

cap. 11. de antidolis; Oribasius synops. lib. III. ad Eustathium filium, et medicin.
collect. hb. IV; Aelius tetrab. II. serm. 4. cap. 28, et III. serm. 1. cap. 32, et
serm. 2. cap. 1; et IV. serm. \. cap. 107; Actuarius de method. medend. lib. V.
cap. 6; Marcellus de medicam. cap. 20. et 22; Nicolaus Myrepsus de composit. me-
dicamentorum sect. I. cap. 243. 244, et omnium exquisitissime 383. (1). Ex quibus
locus Cornelii Celsi de re med. lib. VI. cap. 6. (editionis Targae sect. 3. quam vide)
mancus et mutilus ad menlem auctoris reslitui poterit. Cardanus item in arle parva
curandi. Quod si dolor non sedatur , ante quam letalium malorum aliquid progi-
gnalur , philonio romano, quod a morte liberans ob id appellatur; aut si calidior
sit materia, theriaca utemur; somnifera enim sunt. Valescus de Taranta Monspelii
cum magna cum laude et multorum fructu
in medicinae schola per annos triginta sex ,

continuasset quaecumque et lectione et quotidianis experimentis didicerat in unum

, ,

volumen congessit, quod Philonii nomine ab hoc Philone circumfertur (2). Nec di-
versum ab hoc puto, qui de viribus herbarum scripsisse colligitur ex Epiphanio cy-
prio lib. I. 3. contra haereses. Kai N/zav^poc jwsv, 6 avytpa^piu^ Qyi^wv ri x.al
ipiriJwv iTTor/iaoLjo twv (pvaim tvw yvcoaiv' aKXoi ^l auytpa(pii<; pi^wv re Ttai
•>

/SoTavwv rac uXac, wc A.ioax,ou^iSng fxlv 6 vXoJofjLog, HctfKpiXoQ re xa) M/Qp/-

(1) Hae medicorum auctoritates commode legentur in praestante et rara H. Stephani editione , cui
titulus: medicae artis principes post Hippocratem et Galemm, tomi tres in fol. Parisiis 1567. A. M,
(2) Adi Lipenii bibliotiiecam medicam p. 131. b. et p. 309. a. A. M.
 56 LEONIS ALLATII

^dryiQ (SaatXiv^ , KaWtCF^iV'/i<; ri , xa/ ^Ckm , 'loXao^ rg 6 (2i^uvo<; , na)

'Hpa/cXg/^;?C o ra^avrivoQ KpaTsJa? o pt^orofjLOi; ^Av^piag ri xa) Baaaoj
, , o
TuX/o$, lN/>c>7'paT0^ , xa? IlgTpwv/os N/^gp, Jta/ A/o^^otoc, Jca^ aXXot rtvi(;.
XLV. Philo byzantius genere, rebus optime gestis Atheniensium munificenlia,
atheniensis architectus, suae arlis et actor et disputator optimus in conficiendo Athe-
nis armamentario mille navium , quod fuit opus sane elegans multumque laudatum in
ipsa universa antiquitate. Cicero de oratore lib. I. 14. Neque enim si Philonem illum
architectum, qui Atheniensibus armamentarium fecit , constat perdiserte populo ra-
tionem operis sui reddidisse existimandum est architecti potius artificio disertum,
,

quam oratoris fuisse. Valerius Maximus hb. VIII. cap. 12. Gloriantur Athenae ar~
mamentario suo nec sine causa ; est enim illud opus et impensa et elegantia visen-'
,

dum cuius architectum Philonem ita facunde rationem institutionis suae in thea-
:

tro reddidisse constat ut disertissimus populus non minorem laudem eloquentiae

,

eius quam arti tribuerit. Meminit et Plinius lib. VII. cap. 38. Laudatus est Philon
.

Athenis armamentario mille navium. At Strabo lib. VIII. ( ed. Amst. p. 395.) qua-
dringentas tantum scribit: to [mIv ovv TraXaiov gTgTg/^/cTTO , Kai uvvwztaro ri Mou-
wxja 7ra^a7rX'/iaict)Q , wamp y\ rwv 'I^o^icov ^oXtq 7T.poa2tXyig)v7a rw 7npt(BoXa)
cod. ttXe/ou?. <i-ov Ilg/pa/a, xa/ Toy^ XtfxzvaQ TrXyipitg * vicopicav, Iv o\q x,ai y\ OTrXo^Tiity! ^i-
XmoQ i^yov ^ a^tov ri yiv vavara^fxov rirpanoatat^ vavatv , cav ovz IXdrJovt;
\ariXXov ^A^yiva7ot. Id a Sylla captis Athenis, et Piraeo, una cum aliis ornamentis
operibusque inclytis, exuslum fuisse refert Plutarchus in Sylla cap. 14. Elp^g ^g jca/
Tov Ilg/pa/a fjLir ov ttoXvv y^povov 6 2JXXa$, xa/ Ta TrXilara nariaavaiv wv ^

yiv xa/ yi ^iXmoz o^Xo^yjKyj ^au/xa^o^gvov gp^-ov. Philonis huius meminit inter
veteres, qui architecturae laude floruerunt, Ausonius in Mosella v. 303.
Non Philo cecropius . non qui laudatus ab hoste
Clara syracosii traxit certamina belli.

Non sunt ingrata aut inhumana Graecorum ingenia. Tanti beneficii Athenienses me-
mores, praeter multa commoda quae ex illa republica suscepisse verisimile est, de-
cretis et honoribus ornatur, et qivitate donatur Alheniensium. Huius rei auctor nul-
lus est, quod sciam. Unde id in tanta rerura obscuritate coniectura, eaque non levi
asseculus sum? Donec dii meliora, paucis habe. Hero iunior, alter ab Herone illo
alexandrino C!esibii discipulo, libello quem non incurioso studio, neque musis invi-
tis de bellicis machinis composuit, huiusce rei non levia ministrat argumenta. lunio-

rem hunc esse Heronem illis, scimus. AwvaTov ^l gCT/v, Jta/ dviv ytXtfidxc/JV Itt/
ri7^oq avg^jO^gcQa/ , cog 6 dait^yivog Kry]ai(2toQ, 6 rov dXi^av^picoq^llpcavoc Ka-
^yiyyjryK; , gv ro7g iavrov l^y\Xcaaiv vtnofxvyifKaatv , ^td fkyiyavnfJ^aroc; rotovrov
y.a^d (pyiaiv^^A^yiva^oq. Et: o-^gv xa/ "Hpwv o fjLa^yifiLart'/.0(; avviit; ro SiX^ptzov
iKtlvo irapdyyiXfxa ro V7rofMtfji.vyia7i.ov x^°^°^ (pii^ia^at za) ort Ta rov
yifidq ,

v.at^ov fiirpa ^g? il^ivat , dx; vimd^yj^jvroc, dcapov ro fiiytarov zat avayy.ato-

rarov f/.ipo(; ryig Iv 'cpiXoao<pia ^iarpt^yiz l^^XP^ "^^^ ^^^ rrapd TtoXXwv Qi-
> >ta'

rovfjLivov, TTip) drapa^iaQ VTrd^yitv cairo' xa/ ^>3og TroTg ota rojv Xoycav nXoz
g^g/v gXgfgv' fiyix^vtxyi ^l rnv Iv Xofotg ^t' gp-ywv V7rip(2daav otoaax,aXiav Trav-
Tas dvQpcj07:ovQ i^i^a^iv , dra^dx^g ^viv iTriaraaSai oi gvo^ atjr^Q fnpovg rov
,

Kard ryiv (2iXo7Totfav zaXovfxivov .^ cag fiyin Iv il^yivtzyi aaraaraait ra^arTiaoai

TTorl g%9pwv /a/ TtoXifiim i^po^ovg , finri TroXifiLoa ivcflavrog etc. Leguntur haec
in prooemio Heronis senioris libelli de Telifactivis , a Bernardino Baldo urbinate in-
 DE PHILONIBCS. 57

terprelati, illuslrati, editique Augustae Vindelicorum,quem adi. Scripsit sub chrislia-

nis principibus, christianus et ipse. Tayra roiwv ta tt^oc, dvciy^a<pyiv fxyixc^vY^lJ-cL-
ra, o\ TMV aTpaLTivtxciTm l^dgyovTic, aiTa Xoyov y.ai auvixovc, iLiKiTyic, i%i-
fxiXcog itari^yaQo[j.ivot ^ ryiv -ag/av ota iiavTOc, ivoTrrptCpiMvoi otx,y]v , itti otxato-
avv'/i yLa\ ivaifSiia xizoafJLyifiivot , -/.a) ry\ xpara/a %£/p' avvzpyia ri v.ai avfi-

uav/a Twv <ptXoypialm dvdiyJwv

QiocffiTrrcav y.a) ^VwfxyiQ 2vovva[/,ovfMZvot n Kai
(PQOVDOVfiivoi ivxi^wd Ta^ ryiz A-yap fiahiara A?j-vfovTa/ TTOAit^ ^ avroi /zjjogv

dvyiKidlov VTTO rm ^ioXiafm gp^Qpwv Traa^^ovTSC- Infra Plotini et Porphyrii tem-

pora, quorum ipse meminit. El^g? ^g ot/ jca)nXwTn'05 fi^iyac, ly^a^iv d>q ^

(pyjaiv 6 7roXv(; Iv aocpicL Uo^cpvptog ovri , ug xdXXo^ dzdfvTrovfjLivoq Ta y^afi-

fiara etc. Et tunc cum x\gareni non amplius fines suos ab excursionibus tutaren-
tur, sed propagalo imperio alios polius a propriis finibus expellerent.
DiHgentissimus itaque hic auctor philonianis eliam praeceptis dum librum in-
spergit, prima quidem vice Philonem alheniensem appellal. Tov <5g (SovXofiivov iv-

y.6iT(a(; Trop^ilv rdc ndXiiz itdJd 0/Xwva rov dSyiva7ov , ^ii fidXtdla r^vyyjrov
ovfoq^ yi ioffyl^ , g^« ryl^ ^roXgwc dtofiivT^z ->
ctQpoav iTri^zatv TrotelaQai' irXiidfovz
ydp ipoj rdri p(^g/poJ^gvov , ivdXcSlov r, virocpopov ^ zai ryiv ttoX/v auTwv Xoittcov

o\y,yifd^o)v avrovQ dfo^yyiv ^ avyfivztav dvraXkarfofiivov g^g/v.

^ ^td ryiv Trpoi;

Haec aulem desumpta sunt ex hbro V. mechanicorum Philonis. H^o^ fxiv oyv, scribit,
^oXto^xiav ovrca ^ii ^apaaytivd^ia^ai rov fiiXXovra Xyi-^ia^at ra<; ^oXitc; ^

Idv TrpoiXyiJaf §i7 fidXtdfa fiAv ioffyig ovayiz '^v dfovaiv t^co rcov ttvXwv' g/ og
fjLyi ^ dfjLa rov r^viyyiTOV ovrog ryiv liri^iatv 7TOti7a^at' TrXiiarovQ yap i^co ryj g

TToXiCiog d^ojoXafSoJv dv^pcaTov^ pa^tiarara Xd(2otg ro darV il oa fj.yi vvxrog^

X^ifLMvog dv7o<; fLi^vdvfm rdiv TroXifiicov iv rtvt ^yift.dfiXi7 iopfyi yXifLaxaz
i ri ,

i^roifiac, gp^ovTac, Xd^pa TrXyiatdaavraq ra nix^t rd)v irv^ym rtvaq >taTaXa- ^

^ iaSai' Idv ^2 za) dirdfvx^^Q rovrov .,

Idv ff}ev iirtQaXdaatog viv 'a iroXtq^ yi Tnpt-
XOt)^yiaai .,
coari iz ^aXdaanQ g/C ^dXaaaav' %a) Idv g%>?C av.apac, joca/tpa^ g7r«

rov Xtfiivog i<popfii7v Iva ila7rXi7 fiyi^iv' Idv ^g jUj/^' ovrco^ yi ttoXiq p izri-
^

afiivyi (2aXX()fjLivoQ ro arparoTn^ov t^ca (SiXovg lisl tovq da(paXiararovz ro-

,

ftvovz etc. idem Hero dum inferius eiusdem Philonis mentionem repeteret, byzan-
tium appellat. 0/ ^l ^ip\ (^iXcova rov (Sv^dvrtov ^^oq rdg rotavra^ ra(p^ovQ
X^XcJjvac, TTpo^ifJLivot p(^W(TT|o/^ac Trpoc a^Ta^ ax^^iaQ lin^ivyvvovat' zai Trpog
,

dv ^ovXcavfat rov nix^^^Q rovq arpoCftcaraQ Tr^oadfovat atoyjpovg Tr^oa-

f/.ipoz ,

yiXovvTiQ TraaaaXovg 0) ^aropLOJ^ivriQ za) o^vv^ivnz g/c raq avfifSoXag

,
zat ^

avfjL(pvaiig X/^^/vwv Tg y.a] TrXtv^ivcav v^itaipxovraz Tg/%&jv at^y]pa7g apv^atq

V7to rcav dva(2atvovfcav rv7rrofiivot xai dyyJdT^otg aTrgp g7r/ axovicav avv roig ^ ^

S^iJifvoi^ dfia TT^og rdg i^rdX^itQ iTrtpptTffovvrm iTrt^paaaofjiivoti; ^ ddfi fiyi %a-
XiTrainiv ^npog ryiv dvd(2aatv rovq il^ia^ivra^ fidXtara arpartcaraz' rotavryi
ydp fLi^o^ci) AJyv^rioi ^j^^pw/xgvo/ Ta^ d^a^aazivovg , Ka) dvtax^povQ ^njoXitc,

y.ai ra^ujitvdc 'ujpog v-^og ^oXtopKi7v pa^icag ilca^aaiv' xa/ Ta ayyif/ara v--mo-

xitvrat. Haec aulem ex eodem Philonis libro, in qup et praecedentia habebantur,

sumpta sunt. Scribit namque: g'av fJLiv ovv V7rofjL(2^oc Vi 6 roTTOt; ^ yj ^i^gXwva^ xa-
raaKivaadftivog x^dJpi^aQ rovQ rd(ppovQ , ;)(^<wvvj;g , t;iv p^^wpav f(.yi (pQiipcav' vcdfi-

pov ydo Idv avfi(pipyi rovro icffat aot 7rotyiaat' gav og pLyi ovvyi %wTa/ , ota ro
iv^iiag, za) (Sa^iiag ilvat ^gXwva? , ^i7 Trpoa^ifJLivov ;)^(waTp/^a ax^^ioLV ^iv-
yvvovra 7r^oaayayi7v ov (SovXirat rovg ar^artcarai;' 7rotov ^l xa) Kr.^vyfiara
 ,,

l5li LEONIS ALLATII

T«v 7roXifjLtct)v dxouovlojv rotaura, oircaz zlg ts at^Yigm VTTopviCftiiwv xal i^^yiX'^'

vyifxdrMv oTdiaiig^ x,a) rd rourotg d}toXovSa etc. Et multis inleriectis: yi rd^ gkv-
rivaQ zXifJLayta^; Tr^oBivJag , at paTrJovrat xaSaTTip oi ddzol ^ aa) uiraXot^pyi yiaJd
rdq pacpdg UTroafiyvcoQuaai (puaawvrai e'iri TrpoaJtQivrat ^ g;r) ra7g aruTrJivatQ
iihifia^tv^ a/ xdJaaxiud^ovrat ota TrXoKyig Kal pacpriz' yiol TTpog rd Ttipata au-
rwv dyKtcfTpa Tr^oaarrrovrat , tva i7:tppnrroufiivo)v rwv d-apcav ^ littXafx^dvyjrai
rcov Trpojaap^wvwv' '^ ro7g ai^yjpoig TraaadXotQ, o/ arotJioo^ivric xa) o^vv^ivrtg
za) ilz rd<; ^ir^az nard rdg ^tacpvattq ^ za) ilq rovg Xt^ivovt; roixovc, v,ard
rdc, aviJ.^oXac,^ y.a\ ilg rov(; TrXtvBivovQ iayiOTfJovrat ai^yipa7<; acpvpatc; vtto
rwv
dva(2aivovlot)v roiz dyy.i(ff^otg ro7^ at^j^po7g, xaXw^/wv iTTipptTffouvrai din^ btt)

dfXfJiara lyovrcjjv caari fLn '/aXimcac; xai aard raura tyitv dva^aivnv rouq ^

arpdfftoorag ih^taSivlag y^aBdin^ AlTuTpfiot Troiouaiv auro. Habes ergo eundem

,

scriptorem modo atheniensem modo byzantium ab eodem auctore in eodem libro

,

non multis interiectis vocilatum. Hero diligenlissimus auctor, qui in aliis rerum ha-
rum scriptoribus optime vidil non poluit in Philone nutare. At illum memoriae
,

lapsu scripsisse, musae ipsae adversantur. Si dicas, nonne varietate tractatuum, lon-
gaque rerum serie memoria divexata potuit vacillare? parvum spatium unum ab al-
tero separat. Et eundem Philonis tractalum primo laudalum, paulo inferius dum il-

lum denuo laudandi se offerret occasio verisimile est habuisse prae oculis. Nec du-
bito in fronle libri utrumque fuisse descriptum. Genere byzantium non atheniensem
fuisse, inde colligo quod omnes potioribus excellentioribusque civitatibus nomina
,

dant, et illa aetate Athenarum fortunae, qua mari qua lerra florentissimae omnium ,

animos ad se converlebant. Graeci item eos ,

qui aliquo honesto sludio excellebant
elsi prorsusalienos, civitate donare solebant. Isocrates ad Mitylenaeorum magistratus:
v.airouz fJ^iv dXXouq iXX'/iva<; .rou^ ^tapi^ovrag i^m) rco rcav %aXo)v i7Ttr'/]^iv-
//aVwv, Hai fj.'/ih^iv TcpoaTiXovfaz 7:oii7aSat TroXiraQ. Sic Polygnotus thasius, ne re-
^

liquos recenseam, qui gratis porticum Pisianaclion vocatam (cuius partem mercede
Micon pinxerat) praeler hospitia illi graluita ab Amphictyonibus decreta, civitate
atheniensi_ donatus est.
Magis dubium est tempus, quo floruerit. Nam si communem aliorum opinionem
sequi voluerimus, post Ctesibium et Heronem, vel saltem cum ipso Herone, vixisse
falendum omnino est quod , ita adstrui potest. Inter viros mechanica, aliisque arti-
bus celebres quos Philo in
, reliquis duobus
mechanicorum laudat hi sunt.
libris ,

Dionysius alexandrinus : ^iovvatog ^i rtg dXi^av^piv^; xdJaaxivdaa^ po^oTov xa-

Xovfxivov ^oXv(2oXov Y.ara^usdXryiv .^ l^iav rivd Ka) (osdvv ^otyiiX'/]V tx'^'^ >caTa-
avivyw ., ^ipi '/!<; aot y^a-^Ofi^iv Ifxcpavi^ovriQ rd vard fxi^oc, fjLird rviq iv^ixo-
fiivyic aK^i^iiac,. Polyidus mechanicus: m
WoXvit^ov <paa)v ivpi7v rov fjL-zixoi^vo-
<moiov. Et ante omnes Ctesibius: >tai ^td rov a(pyivoz ivntvQfiivov o^v^iXlg 6p-
yavov Xiyitv ro iv^npLivov ft,iv vcp^ yifj.o)v ^ v,^i7aaov ^i ^ozovv rcav vnapxovrcav
'usgonpov' ror.i p(^aX;t2vTovov to vttq Kryiat^iov ^apa^itx^^v ^ ov fiovov ^iv>iv
iX^v otd^iatv dXXd va) Iv ro7<; vard T^iv
) ;^jOg/av Suvdfjnvov iv^ovtfxiHv. Et:
rov Oi x^^^^orovov nsa§itXy\(pafj.iV iv^irviv fiiv ws xa) dvwTspov aoi ^i^nXo)-
^

xa/zev, Kt>?(7//S/ov tov ev 'AXg§av<^pe/a yivofjLivov. Et: ro fxh ovv vcp' yifidiv Sta-
GKivaa^iv p^aX;«OTOvov o^yavov tviv il^yifAiv/iv gp^e/ ^id^iatv' van^ov ^i yifjL^v
avYiyfitXov rtviQ twv TrepigpyoTgpov to rotj Kryiat^iov nSiafxivcav v.al icpaaav ^

nXiioat XiTriai auyHitfxivotti Hard av^vyiav ffpof dXXiiXuc fxoyXivia^at rovz

 ,:
,

/ DE PHILONIBUS. 50
a-yxwvac' i^oKit ouv Yifiiv Y^^vyial^ioz gv t6 TOVTea elc. Polyidum anle Alexandri
lempora floruisse, fuisseque ihessalum, notavit liero iunior lib. VI. A/a^??^ [xlv ouv
xai XaipiOLt;, ol lloXvii^ou rov BirraXov fxaByiral , ol aVGrpanv^ivrit; 'AXg-

'^dv^^ca Tw fxay.i^ovi .,
fJLyi^aviKo) npwroi rd n TpuTrava, xa) Ta^ Sia^d^pa^
x,a) rov^ (pipofiivovi; ^id r^ox^^v ^vXivovq, Trv^yovg l^iv^ov. Et Athenaeus me-
chanicus de arielum conslructione ex eodem Diade, eiusque tractatu mechanico de
bellicorum arietum constructione verba faciens: Inl^oaiv ol iXa(2iv 7i roiavryi fxyi-

yavoT^oiia aTraaa nard t«v Aiovvaiov rov ar/.iXi(orov rvpavvi^a , Kard ri ryiv
(^tXiTrTTov rov ^AfJiVvfov (SaatXitav , on iTroXto^zn Bvl^avriovg ^iXtitiToz' ivyi-

fjLipn UoXvn^ot; 6 ^iaaaXo^ ov ol fj^a^yiral avviar^a-

^i ryi rotavryi Tg%v>j ,

nvovro 'AXs^av^^pw, ^td^ysz^ ^oCi Xaipiaq. Aid^yi^ fj.iv ovv avroc, (pyiatv Iv rw
fiyi^Xav ivM avrov avytpdfifi.d^t iv^yiiiivai rovg n (po^yilovq Trv^yov^, xa/ ro Xi-

yofiivov Tfi Jxavov , x,ai rov y.6paY,a.> xa/ t^v l^ujt^d^^av ly^pyiaaro ^g xa) tw
VTr^Slpoyw ytptw' y^a^pn yovv ryiv y.afaa'/.ivyiv avrov ovrcog. Haec ita vertebat Vi-
truvius lib. X. cap. 19. Id autein quod tardos conatus hahuerat , testudinem arie-
tariam appellare coepit. His tum primis gradibus positis ad id genus machinationis;
postea cum Philippus Amyntae filius Byzantium oppugnaret Polyidus thessalus plu- ,

ribus generibus et facilioribus explicavil; a quo receperunt doctrinam Diades et

Chaereas , qui cum Alexandro militarunt. Itaque Diades scriptis suis ostendit , se
invenisse turres ambulatorias , quas etiam dissolutas in exercitu circumferre solebat.
Praeterea terebram, et ascendentem machinam, qua ad murum plano pede tran-
situs esse posset ; et etiam corvum demolitorem , quem nonnulli gruem appellant.
Tion minus utebatur ariete subrotato , cuius rationes scriptas reliquit. Ctesibium
lempore vixisse Ptolemaei Evergetae secundi Bernardinus Baldus ex Herone, Vitru-
\io, Athenaeo videtur sibi demonstrare in vita Herojiis. Palam siquidem est , iuniore
Herone, et ipso quoque mechanico auctore , nostrum hunc , Ctesibii ascraei, tonsoris
in Aspendia, vel certe alexandrini cuiuspiam tonsoris filii , ut Yitruvio placet disci-
pulum fuisse: qui quidcm Ctesibius , si eidem Athenaeo scriptori gravissimo fides
Ptolemaeo supradicto regnante inter vivos fuit ; vir ingenio subtili peracri; et pri- ,

mus eodemmet Vitruvio teste spiritalium, quae pnevmatica a Graecis dicuntur

, ,

rhirabiliumque machinarum , repertor. Quare Philonem hunc non ila anliquum au-
ctorem, sed iuniorem fuisse, nec plus cenlum annis annum salulis praecessisse di-
cendum est. Et opus illud tam celebre armamentarii nondum nalum, suo fato ante
parenlis obitum syllana rabie conflagrasse. Verum ahius Ctesibii aetas consideranda
ex ea quippe et Philonis aetas comperietur, cum de Ctesibio ita loquatur, ac de ae-
mulo lunc vivente: v^Hi^ov ol y,fx7v dvyiyynXov rtvig rojv TCi^iipyon^ov ro rov
Kryiat(3iov nSiapivcov , yta) i(paaav zXiioat Xiziatv elc. Quod
non placet, con- si

cedant necesse est Philonem paulo post Ctesibii tempora Heroni avfx^ovov floruisse.
Sicut superius de Heronibus, ila et hic de Ctesibiis dicimus, duos scilicet fuisse
Ctesibios, seniorem alterum circa Alexandri magni tempota , iuniorem alterum aelale
Plolemaei Evergetae secundi. lunior patria alexandrinus tonsor, sive patre tonsore,
propter hydrauleos organi invenlum clarus. Alhenaeus dipnosoph. lib. IV. (p. 174.
ed. Cas. )
Ka/ 'AXxg/(^»^ i<pyi' dXXd fiyiv xat ro opyavov rovro v^pavXi^ il'n
Twv gvTttTwv ayTO ^iXiig iin Twv ifxTTVivarwv , dXi^av^piWQ iariv yifxi^aTTOV
iv^yip.a, '/.ovpiooQ ryiv ri^xyyiv .,
Kryiai(2toq ^' aijrto rovvofxa' lafopil ^i rovro 'Ap/-
aroK.Xyi(; ev rw mp) x^pdJv , ovrcoai ttcoq Xifcov' (^7i7i7rat non^ov rwv ifXTTVivdJcav
 .
,,

60 . ' LEONIS ALLATII

i(ff)v opfavctiv ^ {jS^^avXig^ yi rojv ivrtxTcov. ^k^iafo^ivoz fJ^lv ouv rovro ouy. oJ^i'
"Xiyffai ^l HXdrcova fifnpdv riva ivvoiav ^ovvai rotj Tidlaayiiu da[xar o z •,
vu:ifigi-
vov TTOtTiaavla capoXoftov ^ ioizog rw vo^avXiy,a) , oiov itXB-^v^pav fxifdXyiv Xiav.
Et inferius: eo/xg ^g ro opyavov argoyyvXM' xa/ (paa) rovro ivpvia^ai
(ScafjiM

vfuso Krfjai^tov xov^ict?g ivravQa oJxovvrog Iv rjj ^Aamv^ia' lirt rov ^ivripov
'Evipyirov ^tarrpi-^at r& (paat fJnyaXca^' rovrov^ ovv za) r^v avrov ^t^a^ai
,

fvva7'/,aSaf^a. Vides hunc Ptolemaei secundi Evergetae saeculo excelluisse. De hoc

eodem et de eius invenlis Vitruvius libro IX. cap. 9. liem sunt ex aqua conquisi-
,

tae ab eisdem scriptoribus horologiorum rationes primumque a Ctesibio alexan- ,

drino, qui etiam spiritus naturales pnevmaticasque res invenit. Sed uii fuerant ,

ea exquisita, dignum studiosis est agnoscere. Ctesibius enim fuerat Alexandriae

natus patre tonsore. Is ingenio
, et magna praeter reliquos excellens dictus
industria ,

est artificiosis rebus se delectare. Namque cum voluisset in taberna sui patris spe-
culum ita pendere , ut cum
sursumque reduceretur linea latens pondus
educeretur , ,

deduceret , machinationem. Canalem ligneum sub tigno fixit etc. Et

ita collocavit
lib. X. cap. 12. Post expositam ctesibicam machinam, quae altissime extollit aquam,

subdit. Nec tamen haec sola ratio Ctesibii fertur exquisita sed etiam plures et ,

variis generibus aliae quae ab eo liquore pressionibus coacto spiritu, efferre a na-
,

tura mutuatos effectus ostenduntur : uti merularum , quae aquae motu voces edunt
atque engibata, quae bibentia tandem movent sigilla, ceteraque quae delectationi-
bus oculorum et aurium sensus blandiuntur; e quibus quae maxime utilia, et ne-
cessaria iudicavi , selegi; et in priori volumine de horologiis . in hoc autem de ex-
pressionibus aquae dicendum putavi. Reliqua quae non sunt ad necessitatem , sed
ad deliciarum voluptatem qui , cupidiores erunt , eius subtilitates ex ipsius Ctesibii
commentariis poterunt invenire. Et Plinius lib. VII. cap. 38. Laudatus est Ctesibius
pnevmatica ratione et hydraulicis organis repertis. Senior diversus ab alexandrino
praeceptor Heronis senioris qui mechanicus ut ab alexandrino distingueretur et , ,

propter varia in mechanicis monumenta, cognominabatur. Meminit Vitruvius lib. VII.

in prooemio ex eoque se profecisse fatetur. Non minus de machinationibus con-
,

scripserunt , uti Cliades , Architas , Archimedes , Ctesibius , Nymphodorus etc. Quo-

rum ex commentariis quae utilia esse in his rebus animadverti , collecta in unum
coegi corpus. Hoc manifestum fit ex Athenaei diclo loco ubi Tryphonem reprehen-,

dit , qui hydrauleos inventum , quod ad alexandrinum referendum erat ad mechani- ,

cum retulerit, ideoque scribit hallucinalum in nomine. Tpt/<pwv o iv r^trct) mi^t

ovo[j.aatcav [ioft Sl ro avyt^afXfia Tnp) aijXwv aai o^ydvcav) avyH^^d-^at (pjjal

TTig] rnz v^pavXiO)^ ILryiai^tov rov ju;7;^ay/)tov* lyci) §e ovic oloa i^iinp ro ovofia

aipdXXffat vel ut alii legunt, d Tnp) ro 6vo[j,a a(paXX{fai. Idest: Tryphon libro
^

tertio de rerum appellationibus autem id opus de tibiis et instrumentis musi-

( est

corum -compositum ) narrat Ctesibium mechanicum de hydraulis quaedam scriptis

mandasse. Mihi vero compertum non est an de ipso nomine hallucinatus sit. Obiicit ,

Tryphoni quod mechanicum appellaverit Ctesibium hydrauleos inventorem cum de-

, ,

buisset appellare alexandrinum. Et haec est sentenlia Alhenaei, non quam somniat
Casaubonus animad. lib. IV. cap. 23. Nec obstat dicere, Heronem seniorem de hy-
draulicis machinis nonnulla libro spiritalium inseruisse ,
quae nonnisi ad Ctesibium
mechanicum referri possunt , cum alexandrinus multo illo inferior sit. Namque Athe-
naeus aliique non omnes hydraulicorum ratiocinaliones alexandrino dant sed non-
 ,

DB PHILONIBDS. 61

nullas, quia in arte hydraulica nolissima mechanicis Ctesibius alexandrinus quaedam

adiecit , vel multa ab aliis inventa perfecit ; ideo nil mirum Heronem seniorem multa
suo Hbro inseruisse. Mechanicus fuit patria ascraeus , Hesiodo concivis. Athenaeus
mechanicus libro iiyixavyi}xdTm ad Marcellum. 'K.r'/i<Jt(2iog ^s 6 dazpyivoQ , o iv

A\i'^av ^piioL iiYtxa.viY.oc, Iv rolc, VTcoiLVYiiicjLQi zaTg%wp>jcrgv wcrTe ziri riixpc, aviu
^ ,

dva^alvziV ^td fiyixot-v^fxoifog rotovrou (pyjc] ^g? Y.a!aG^ivdaai dfia-

zXifjLayco^ , ,

^av etc. Et Hero iunior. J\uvarov ^s goT/ za) dviu 'K\tfj.d-/.o)v li:] rilyoc, dvi^-
X^a^at , ws daxpyivcx; lLryiai(Btoc, 6 rov dXz^av^^iOjg "E.pcovog y.a^yiy'/iryi(; Iv

ro7g iaurou l^^Xcaaiv uitoiuvnfJ^aaiv. Etsi Alexandriae arti mechanicae operam dfe-

disse, ibique magnam gloriam consequutum, certum sit, ex iam dicto loco Athenaei,
et Philonis: rou hi '/^'KyLoJovou ira^itXyi^pafXiv lu^iryiV /jiav, w? y-a] dvconpov aot
^iSyiXwKafj.iv i
Kry}ai(2iov rov Iv 'AXgJav^pg/a yivofiivov. Vixit circa Plolemaei
Philadelphi tempora, aut Alexandri, ut colligere possumus ex Hedyli epigrammale,
quod Athenaeus lib. XI. ( p. 497. ) dipnosoph. laudat dum de rhyto poculi genere ,

inter bibendum fluxu vini vel aquae strepitum edentis, quod fuerat inventum Ctesi-
bii mechanici: '^^uXo^ Iv linJ^^dfifxaat TTi^) rou xdJaamuaaSivroQ uno K.r-/]-
(5"'

at(2iou rou fi>jx^vQ7roiou purou fivyifiovium <pyiai' - ^w^oTrorai za) rouro (piXov
<!^i(pugou '/.ard vyiov - etc. concludit:
'AXXa KryjatlSiou ao(pov iupifia riin rouro.
- Aiun vioi vyiw roj^i 7:ap ^A^atvoyji;.

Nota, lector, rhytum fuisse inventum Ctesibii. lllius meminit Theophrastus; Ctesibius
ergo Theophrasto antiquior; et si placet, esto aequalis. Athenaei verba ibidem. 020-
(ppaaroz ^' ^v tw Tn^) fii^yiq ro purov <pyiah ovofia^ofxivov rolg yipcoai fiovotc,
diro^i^oa^at. Errat igitur Baldus, qui Ctesibium ascraeum cum alexandrino confun-
dit , tonsorem facit , et vult temporibus Evergetae secundi miro anachronismo vixisse.

Aliique simul complures, quia non videiint duos hosce Ctesibios, pluribus avt(ffo^yi-
aiag involucris involvuntur. Sane ego Heroni seniori, Ctesibii ascraei discipulo, ae-
qualem existimo circa Philadelphi tempora; illumque fuisse, qui cum Demetrius pha-
lereus rerum potiretur, anle templum, cellam Cereris et Proserpinae, in fronle co-
lumnis constitutis, prostylon fecit, ut narrat Vitruvius lib. VH. in prooemio (1).
cum domi non posse proficere, nec illu-
Acri vir ingenio, ac industria fervens
stris rerumque mechanicarum non obscurarum et sordida-
esse iudicaret, doctrinae
rum sed celebrium sili, iler ingreditur, mare transmittit, et prpximorum tamquam
vilium incuriosus longinqua sectatur et licet occasio non admodum facilis esset
, ;

Rhodum accedit, Alexandriaeque limites penetrat, ut quae ibi in pretio essent rima-
retur atque addisceret; in florentissimis Graeciae urbibus, studio et sollertia eos pro-
fectus in mechanicis habuit , ut eum vel de itinere suscepto , vel de laboribus exan-

tlatis nusquam poenituerit. Quin et posteris suam peregrinationem libro IV. testatam

reliquit. 'laro^Tiaofxiv ouv aot '/ca^ort za) auro) ^agitXyi(pafXiv h n AXi^av-

^Qiia auaraBivn^ irr) 7r\i7ov rolq TTip) rd rotaura '/.araUv Ofiivotq nyyiratc,.^

y.a< iv 'Po'^cu yvtjja^ivnc, oua oXiyotg app,^/Tg'^TOcr/v , xa) fssapa rourot^ Kara-
voyiaavnc, rd fioKtara twv opydvcav iu^oztfj^ouvra auviyyu^ ni^rovra ry\ fiiX-
Xouay, fxi^o^ca Xiyia^ai ourux;.
Scripsit multa in scientiis mathematicis magna cum laude. Ex iis nonnulla ex-

(t) Scilicet Yitruvius loco cit. dicit Philonem auctorem illius prostyli. A. M.
 ,

62 '
LEONIS ALLATII

cerpsit Proclus libro III. in primum Euclidis elementum pag. 72; Theon alexandrinus
ad Ptolemaei magnam constructionem lib. I. pag. 11etEutocius ascalonita comment.
;

in Archimedis de sphaera et cvlindro , notalque demonstralionem Philonis eandem

esse cum heroniana. Ex Eutocio postea hauserunt Maurolycus in indice suorum li-

brorum epistola ad Petrum Bembum ante dialogos, et Georgius Valla lib. XIII. cap. 2.
De machinis item plura edidit et ex eo Vitruvius multa collegit libro VII. in prooe-
,

mio. Non minus de machinationibus uti Cliades Architas Archimedes Ctesibios, , , , .

Nymphodorus Philo byzantius Diphilos Charidas Polyidos Phyros Agesistra-^

, , , , , .

tos quorum ex commentariis quae ulilia esse in his rebus animadverti collecta in
, , ,

unum coegi corpus. Hinc iJ.y)X'^voy^a<pog dictus fuit apud lohannem Tzetzem chi-
liad. II. histor. 35.
Ka) Guv avro7(; ^l p.iiJLV'/ivrat ttoWo) rou ^Apxiy^^^oug
^Av^ifjLio^ filv TT^ojriuroQ 6 Trapa^o^oypd^og
'HjOwv, xai ^iXcav , HaWo^ ts , za) iraz ixyiX<^voypd(po<;.
Sic enim omnino legendus est hic locus. Videlicet Anthemium, Heronem Philonem, ,

Pappum, ceterosque machinarum scriptores meminisse Archimedis, non ut ridicule

verlit Paulus Lacisius (l), Heron et Philon, avusque et filius machinarum scriptor.
Avus sane Heron, et Philon Heronis filius: sed qui avus est, esse non
sit Philonis
polest filius, et mihi incompertum est in historia. Intelligendus hic omnino est re-
rum mathematicarum scriptor satis celeber Pappus, cuius ad hunc diem plura, eaque
non contemnenda leguntur opuscula in mathematicis scientiis. Sic non ^aif; , nec
TraTc, sed Tra^, hoc est quicumque, scribit debet. Philonis librorum generalis tilulus
ille fuit TTi^) /^tJ^^av/y.JT^c auvJa^zwq^ ut ex eiusdem Philonis libris colligo, quos dedit
ad Aristonem, qui adhuc supersunt, etsi non integri. Scribit namque: itpmorzz ovv
aoi aai rriv ^n^) rwv dzpoTrogo^v opydvcov UTra^^x^ouaav otd^iaiv ^ y,a) rouro m-
TTOty^zorig, )va [xyi^iv dvtafo^yirov UTrdpxziv ^o^yi , xaXwc g%g/v V7nXd(3ofjLiv , rd
[JLZV inp) roov ^ikoiTOiixwv Xoycav TiaraTrauaat ,
fxira^Tivat oi Iw dXXo fJCi^OQ

ryiq iKayavtXTic,. Operis vero singulae parles inscriptiones sibi proprias habuerunt vi-
delicet, ut vidimus: T^ip) rwv dipOTTopav opydvm .,
rnpt rwv (SiXoTTciizwv , Tnpt
7roX/op/t>j7/)twv , Tngt TTU^yoTrotYaQ' ro fiiv dvconpov arroaraXiv 7rpo<; az (StfSKiov
'miptiiyzv TifJAV ra XtfxzvoTTOtizd' vuv §1 x,a^7^y.it "Kzyitv yta^ort rnv l^ dpyyi^;
hidra^tv liiotyiadixi^a TT^og al Tnpi rMv (SzXoTTOtiyMV utto qz rtvcav o^favoTTOti-
^

xwv •KaXoufjLiVMV Tra^aaKiuaarticd' rivd S^l rauTa lariv Iv ro7g 7ra^aa-/.iuaart-^

JcoT? yifuv ^i^yiXwrat. Jlip) iTrtdJoXcov roSv y.^u(piwQ iTrtaliXXofXivwv' ttoXXo) ^l

za) dXXct r^oTTOt ita)v rcav '/.^u(palcaQ iTTt(jliXXofXivct)V ypufJLfxdrojv , wq ^yfXcaao-

fxiv iv Tw it^it roov Tnpi iTTtafoXoov roov y.pu<paiot)<; i7TialiXXofiivo)v. Primum to-
tius operis librum vocavit ilaato^yyiv' ryi ^' auTpf fjnQcioa) aai Itt dXXo)v TTXito- ,

vwv fi 'XpyiaofLi^a xaQoT/ ^iSyiXoozapLiv Iv rw iTi^) rTiq iiaaiooyyig ^i^Xca irgcarct)

, ^

<5''
UTTdpxovrt riic fjiyix^^vtxyig auvrd^io)c,: aliaeque his similes, ut rerum usus, et

materia traclanda se obtulit. Non dissipnili ratione Aeneas dum slrategica componeret,
librorum omnium ille fuerat titulus o-TpaT^j-y/^wWV u^ofxvyifxara; proprium postea
unicuique adscripsit, Ilunc vocando ttoXio^^a.t^iy.cv ., illum 7Tapaa'/.iuaa7txov ^ alterum
(7TpaT07r£(5^/;tov , et sic de aliis. Et Pausanias luculentissimo operi, quo Graeciam de-
scribit, ryiq"EXXaS'OQ TTi^iTifyiatg^ nomen dedit. Ceterum singulos libros ex materia

. (I) Nimirura in editione poetarum gr. vet. Coloniae Allobrogum T. IV. p. 292. A. M.
 .

DE PHILONIBUS. 63

polissimum traclala vario 'ArT/xa, KopivBiaza^ Aa;twvi)ta, MiGGJi-

tilulo ornavit:

vixoiy 'HX/axa, 'A;5^aVxa WpKa^txoi, Bo/wT/Jca, OwJCixa'. Et in ipso opere dum

,

illa laudat, saepius nomen immutat. In quodam indice ms. graecorum librorum me-

mini me legisse: O/Xwvo? (2iXo7rot'Ucov "kotoi $'' Kat 6 iz aTiKriq ^ hoc tamen iz
scriploris puto incuria irrepsisse, scribique debuisse ^iXcvvoQ ^zXo^niotizwv Xoyo^
^'- y.a) 6 i dnXy.g. Sub quo lilulo, et in bibliolheca valicana hodie asservanlur
charactere antiquissimo, itemque elegantissimo. Byzantii vero esse, certa alque indu-
bitata Vitruvii el Heronis auctorilate confirmalur. Principium hbri IV. est. <^iK(ov

''Apiafcavt ^ai^itv. dvwTi^ov dnoaTaXlv T^og az ^t(2Xiov Tnptifx^iv rifAiv

To fjLiv

ra Xi(jLivo[jLOti'x,a. Finit: ra /xgv Tnpt twv ^iXonotixwv Xofoov y.alanauaat fxiJa- ^

jSyivat ^l In aXXo fjii^ot; rylz fiyix^vf/,"^^. Lib. V. ^iXo)v ^kpialmt %a/pg/v" irpw-

Tov fih ^g? Toijz oix.o^ofjt.ouvTaq TTU^yovQ opu^avTag /xgp^^p/ -aiSTpac h uoaTog. ,

Finit: toutov av rtg tov t^ottov TToXtopytoov Ta^ TroXit^ av XafifSavot fxaXtciTa ,

ff/i^iv auTcg dvAXioTOv Tra-dwv.

Scripsit praeterea Hbellum cullissimum et eleganlissimum de septem orbis spe-

ctacuhs, quem nosloquentem primi omnium, notisque nostris illustratum pu-

latine
bhcamus. Nec ad alium referendus est liber de sacrarum aedium symmelriis, et de
armamentario, quod fuerat in Piraei portu, quem laudat Vitruvius dicto loco. Fuit
enim ut superius diximus , non minus architecli artificio diserlus ,
quam oratoris.

Et de opere a se constructo non minore ingenii acumine ad populum atheniensem

disseruit, rationemque consihi sui exposuit. Ad byzantium item pertinet ,
quod ex
tempH fabrica refert PoHux lib. X. cap. 51. 'Ev hl t'/I tou vioj iror/iQit, viv o $/-
Awv, yi "'A.noXXo^wgo^ auviByixi., yifgaTffaf xuv^dXou^ fd^ ix^'^^ ^ufov Izaolov.
Quod non inteHexit Rodulfus Guallerus, cum sed in templi poesi (1), quam aut Phi-
lon, aut Apoliodorus composuit , converlit. Philo item byzantius fuit auctor, ni fal-
lor, Jibri Vastor dicli de ingeniis in ductu aquarum, quem sedulo se legisse non sine

lectionis fruclu mihi retuht vir ob muUipIicem erudilionem mihi summopere carus
Lucas Holstenius hamburgensis, qui et principium tale communicavil. Incipit iiber
Vastor de ingeniis Philonis in ductu aquarum. In nomine Domini misericordis et

pii^ Incipit liber Philonis de ingeniis spiritualibus. Diocit : quia tuum , amice mi
Archaleni, iam novi desiderium ad sciendum ingenia subtilia; voiuntati tuae ob-
noxius , interrogationi tuae respondeo , petitioni de hoc libro componendo libens ,

acquiesco etc. (2).

XLVI. Philo gadarensis Pori nicaeni , celebris mathematici , praeceplor , cuius

meminit Eutocius ascalonila comment. in Archimedis de cirpuH mensuralione.lib.

(ed. Basil. p. 55.) oyaii ou^i Wopoz., inquit, o vfA.aiuc, luxat^ov iu^iS^affat fxifj.-

'vj./v litdym A^xifi,'/^^it d>Q fiYi dxpi^wq lu^ovTt itoia lu^iia \a'/i laTiv
^ , tou '/i

'/.u'tiXou TTi^t^pi^ita, l^ (hv aijToq Iv toHz xngiotz (py^aiv , tov lauJou S^todazaXov
^iXojva XgT&JV, Tov aTro Ta^d^cav ^ ilz dx^t^iaTi^ouQ d^tQfJLOug dydfitv toov 'ott

W.^XtfJi'/^3oUC, ilpyif/.iVO)V , TOU Tg <^' (P'/lfJi) '/.a) tcov i^

(1) Miror Iiunc errorem ,

poesi pvofabrica, raanere adhuc in splendida hemsterliusiana Pollucis edi-
tione; ibique lungermannum de poeta coraico carminis auctore, et non potius de aedficii architecto, co-
gitare. Sed tamen melius in adnot. ipse Hemsterhusius. A. M.
(2) De Philone mechanico et Heronibus atque Ctesibio, de quibus multa dixit hactenus Allatius, con-

sulendus est etiam Fabricius, cum Harlesio, B. G. lib. HI. cap. 24, qui multa pariter super his agglo-
nierant. A. M.
 ,,,

6i LEONIS ALLATII

XLVII. Philonem tyanaeum de lineis genitis ex implicatione 7rXfjy,roii$av , et

aliarum varii generis superficierum scripsisse , Pappum referre nonnulli asserunt. Ego
Pappi locum nondum \idi (1).
XLVIII. Philo academicus Clitomacho operam multos annos dedit. Sylla et Pom-
peio coss. academiae princeps mithridatico bello domo profugit, Romamque venit,
ubi in perpetua peregrinatione aetatem suam philosophus nobilissimus consumpsit.
Semel quippe egressus , numquam domi reversus est , quemadmodum Xenocrates
Crantor, Arfcesilas, Lacydes, Aristoteles, Theophrastus, Zeno, Cleanlhes, Chrysippus,
Antipater, Carneades, Panaetius, Clitomachus, Antiochus, Possidonius, innuraerabi-
lesquealii. Romae eum TuIIius frequenter audiit, totum illi se tradens, admirabili
quodam ad philosophiam studio concitatus, a quo non minus, quam a Diodoro, An-
tiocho, Possidonioque institutus fuit. Maxime in academia floruit, cui Philone vivo
minime defuit patrocinium , insectatusque est magnopere Epicureos. Ferre enim non
poterat Epicureos, molles ac delicalas voluptates aspernari. Quippe qui summa me-
mOria pronunciabat plurimas Epicuri sententias his ipsis verbis, quibus erant scri-

,ptae: etiMetrodori Epicuri sapienliae collegae multa impudentiora recilabat. Eius in-

stitulum erat, alio tempore rhetorum praecepta tradere, alio philosophorum : ad

quam consuetudinem etiam Cicero a familiaribus adductus, in Tusculano quod da-
batur temporis consumebat. Multos versus admiscebat orationi, proprium numerum,
et lecta poemata, et loco adiungens, aliter ac Dionysius stoicus, qui nullo delectu,
nullaque eleganlia dictabat. Contra eum Antiochus discipulus, aliter de academia sen-
tiens , multa scribere libris editis non veritus est. Cicero in Bruto 89 , de oralore
lib. III. 28, academ. quaest. lib. II. 6. et IV. 4, de natura deorum lib.J. 3, Tuscul.
quaest. lib. II. 10. et V. 37. De eius doctrina vide Sextum empiricum pyrrhon. hy-
potyp. lib. I. cap. 33, lib. II. cap. 11, adversus logicos lib. II. 113. seq. Hunc Phi-
lonem Romani supra ceteros Clitomachi alumnos et ob dicendi facultatem admirati ,

sunt, et dilexerunt ob morum suavitatem. Plutarchus in Cicerone cap. 3: dTraXXa-

yi](; ^l TiMV Iv iratu) ^iarpi^MV ^iXmoz y^xovai rou l^ ay.a^yi^iaz •, ov fAaXi-

ara ^Pcofxaiot toov KKnr ofid^^^ov avvi^^cov , '/.al ^ia rov Xoyov iQavfxaaav , y.a)

^ia rov rgoTTOV rtyaTniaav. Vide paulo inferius Antiochi cum Philone contenlionem.
Augustinus lib. III. 41. contra academicos. Igitur Antiochus , ut institueram dicere
auditis Philone academico , et Mnesarcho stoico, in academiam veterem quasi va-
cuam defensoribus , et quasi nullo hoste securam , veluti adiutor civis irrepserat
nescio quid inferens mali de Stoicorum cineribus , quod Platonis adyta violaret.
Sed huic arreptis iterum illis armis et Philon restitit donec moreretur, et omnes
eius reliquias Tullius noster oppressit, se vivo impatiens labefactari vel contaminari
quidquid amavisset. lulius Castellanus disput. adversus Ciceronis academicas quae-
sliones cap. 1. de academiis. Quintae auctores animadverto; tamen a Carneade si

Clitomachum eius collegam, et a Philone Charmidam separare volueris. Quas qui-

dem scholas miror a Cicerone fuisse praetermissas cum harum saepe nominaverit ,

(1) Ante quani ab his mechanicis mathematicisque ab Allatio nominatis discedam, philologos orabo,
ut duorum palimpsestorum meminerint, mediolanensis graeci ubi anonymus mechanicus, et veronensis
latiui ubi anonymus mathematicus quorum prioris specimen ego vulgavi cum Ulphilae partibus Medio-
;

lani an. 1819; posterioris autem notitiam cum levi gustu in praefatione ad Cic. de rep. Utinam, inquam,
philologi his palimpsestis oculos intendant, et maiores illinc partes extundant, atque auctorum denique,
si fieri potest, nomina patefaciant! A. M.

'
/
 DE PHILONIBUS. 65

conditores. Hadrianus Turriebus in I. quaest. academ. adnolavil, Philonem duos li-

bros scripsisse, quibus unam lantum academiam esse eonlendebat, et Anliochum in
magistrum librum edidisse nomine Sosum. Fuisse palria larissaeum et Clitomachi di-

scipulum, inler alios narrat lohannes Stobaeus in eclogis ethicis lib. II. cap. 2. de
morum scientia; et illius moralis philosophiae divisionem fuse prosequitur. ^/Xwv
iyivffo 'Ka^iaaauoz <pi\6(JO<poq dy.a^yifxrA.oz •>
oiy,ou(jf-^(; KXiiJofiiaxou -, tou r/,avyiv

itaiViyKafjiivov TT^oycoTryiv Iv Tolg XoiTrolt;' 0/Xwv ra n oKKa inn^ay-

outoq 6

fidnvTai ^i^iojq^ xa) ^taipiatv rou xara cptXoaoplav Xoyov nv iya> ;rpc;i^g/- ^

^ovfxat , TTip) yiQ 6 "Koyoq.

XLIX. Philo byblius grammaticus floruit sub Vespasiano, Tito, Domiliano, Ner-
va, Traiano, et Hadriano, teste Suida. Cognoscebalur consulatum gerente Severo He-
rennio. Colleclanea histor. 0/Xwv /3u/3X/o? y^afifJLafiy.oq Itwv oyl iyvcopi^ifo IttI
ixusaTov ^iv^^QV Tov 'Epevv/oy yj^yifi.aTiaavToc,. Suidas voc. 'Epgvv/o^. O/Xwv o

l2v(2Xto^, 'Epivvt0(; 'x^^yifxafiaaq., cjq avro^; (pyiaiv. Et: 0/Xwv (2v(3Xiog ypafx-
fj.(£ftz6g' ovTO^ yifoviv iTr) Tcov x^6v(i)v Twv iyfvi; Ngpwvo^, za/ Trapgrg/vgv g/c
fxan^ov' viraTOV yovv tov ^ivyipov '/^pyif/.aTiaavTa avTo<; ilvat (p>ia)v .,
oTav yiyiv
oy^oov za/ i^^ofi7izo(ffov gTOg, oXvfLnidht ^i y! y.al Stay.oato^ffyi. Et: Tnp) Tyji;

^aaiXiiaq 'A^p/avoc7 l^f) ov v.al yiv ^iXm' xa/ dXXa' VTraTog yiyoviv 6 $/Xwv
'E^ivvtOQ ^^yifjidJiaai; , dx; avTog (pyiaiv. Sub Hadriano imperatore, Herennio Severo
commendavit Hermippum berytium suum discipulum , eodem referente in E^fit^-
TTO^. 'E^fjLtTTTTOi; ^yi^VTtOQ diTO KcafjLyj^ fxiaofaiov fxaSyiTyiQ ^iXojvoq tov (Sv^Xiov y

v(^ ov (py.iic^Byi ^Epivvict) ^iVT^pct) iTTi ^A^^iavov Tov (SaatXicog .,

iTtl^QvXoq wv yi-
vo^, XqUoz ap6opa^ za\ ITpa^s TroXXd. Scripsit de vila Hadriani, de comparandis et
eligendis libris lib. XII, de urbibus et quos quaeque claros genuerit viros libros XXX.
Suidas. VifpaTrTat^i avTca 7np\ xTi^aicjjt; za\ izXoy^<; /2//5X/a //S'' 7n^\ 7ro'Xgwv,
xa/ oiji; iTtdaTyi avTcov iv^6^Qv^ >ivifziv /3//?X/a X'" Trsp/ Tyl<; ^aatXiiaq 'A^p/a-
vou , i(p ov '/.ai -hv ^iXoJv. Librorum*7r?p/ iroXiajv saepissime meminit Stephanus
byzantius, in WfxiaoQ., et 'Av<^av/a, et alibi sine titulo libri in 'A^av/a, Boj/pa,
Io7r>7 , Aao(5/xg/a, Ma'pcrj;a, MgyaX>?'7roX/s , MgX/rg/a. Eorum epitomem confecit
Aelius Serenus atheniensis. Suidas : 2gp^voc d^yivaloz o v.a\ A/X/o^, x^nfiaTi-
•,

aac, ypafifxaTiv.oi; iTViTQfxyiv Tvit; ^iXoJvoc, Tr^affxdJiiai; 7n^\ 7r6XiMV , xa/ t/vsc 2(p'

inatffyiq iv^Q^Qi, /2//SX/a y (X'.) Et Etymologici auclor in 'kpatv^yi. Ovtoj 2g-

p/vo^ gv T^ i7rt7Qfxyl Twv O/Xwvos. Et in (2ovvJpai;. Ovtoj v.ai 2gp?vos g'v Tyi iTtt-

TOfxyi Tcav O/Xwvo^ Trgp/TroXwv, scribo 7np\ 7r6XiO)v. Hinc corrigendus est Vossius
de histor. graecis lib. II. cap. 10. qui nobis pro Serino, vel Sereno, Severum ob-
trudit. Scripsit praeterea pyifiaTiKa^ sive eliam pyifxaTiv.cv. Etymologus in a^oXvi-
TWjO , agvTgc, a/cTTOC , aTfxyiTOQ. Item p}ffo^iV.6v. Etymologus in Mfxa. Item Trgp/

PcofjLaio)v otdXi^iv ., nonnullis placet ^ip\ *Vcofxaio)V ^/aXg/.TOU , sive 'Uiip\ Tyig
'Pcu^a/wv ^taXiZTov ., Etymologus in dXT>fp. Qualis fuit et Philoxeni liber, in ho-
pwv>7 , aTvyvoq. Ad haec referri possunt, quae sub Philonis nomine lantum laudat
idem auctor in dypoTipyi dx.pQv dX/gt)c, ^AfxpiJ^vov dvd pwfag, (2dT0<; (2d-
•> , ^ ,

'^yiZ^ ^i^iTi^oQ, i^yiTV^. Et Suidas in dyaXfxaTOpopovfxivo<; et alia quae Varinus .,

in cornucopia recitat; sunt quippe grammatica. Herennii Philonis el ipsius laTptv.wv

meminit Stephanus de urbibus in Avppax^ov et KvffoQ. Scripsit item librum 7np\
Xp>i(ffofxa^iiag. Etymologus voc. ^g^pavo^. 'Epivvio^ 0/Xwv g'v tw Trgp/ p^p^jcTO-
fia^iia^. Nam, ut superius adnotavimus, Philo byblius, Herennius quoque dictus
9
66 LEONIS ALLATII

est. Quidam Herennio Philoni libellum Ammonii de similibus et dijjerentihus vo- ,

culis optimum illum quidem et eruditum, attribuunt. lohannes Nunnesius in notis-

.

ad Phrynichum: Ammonius aut Philo Herennius ut alii volunt. Paulus Leopardus ,

emendat. lib. XI. cap. 10. Bonus in primis est auctor Herennius Philo, quem ml-
gus Ammonium vocat ; sed dolendum est in multis esse illum prodigiose mendosum,
quemadmodum in verbis hic adscriptis. In quodam indice librorum graeco manu-
seripto 'Epivviou ^iXcovot; 7np\ ^ia(po^aq ayiy.aaiaQ Tcara akcpd^i^ov. Sed de He-
rennio , cuius meminit Porphyrius in vita Plotini , et ad hunc usque diem liber irip)

rcav [xiToira (puaiza legilur, alibi dicemus (1).

Labor byblii praecipuus, atque ceteris aliis notior et illustrior fuit Sanchoniatho-
ms antiquissimi historici ex lingua phoenicia in graecam versio. Porphyrius lib. IV.
adversus Chrislianos apud Eusebium de praeparat. evang. lib. I. 9. 'loTopg? Sl Tau-
ra 2ar%0L>v/a9(WV , dvrip TraXa/VaToc , Jtat ro)V rpojiXMV %po'vwv , ux; <pa(j) Trpiu-
jSunpoQ , ov Jca/ in a)tp//3g/a zai dXyiSiia rviz (poivixix,'/!^ lafopiai; dTTO^i^Qyivat
[xaplu^ouai. ^iXcjJV Sl rourou Tracrav r'/iv (juyf^apyiv , 6 (Su^Xioq.^ ou^ o IjSpaTo^,
lxira(2aXMV diro ryji; ^oiviytciov yXcaaayiq Im ryiv iXXd^a (pcovyiv l^i^caynv' [j.iii-

VTiJat rourcav 6 xa^ '/ifJidQ ryiv za^^ >5/>twv %inoiyip.ivoq auamuyiv Iv rffdprct) ryi<;

TT^og yipidg UTToSiaicog , ch^i rw dv^pl (JiapJupMV tt^oq Xi^iv' laTopg? ^l rd ^rgp/

^lou^aiciov dXyiQioJara, ori ;ta/ rolt; totto/^ , xa) rolc ovofxaaiv aurwv rd aup,-
<pct)v6rara 2aJ%oyv/a0wv , o (Syi^urtoQ^ ilXyi^pcag rd U7rop.v'/ip>ara %apd 'Igpo^/3a-
Xou rou li^icoq Siou ^liuca' oq ''Al2t(2dXct) ro) (SaatXzl Byi^uJicov ryiv lcffo^iav dva-

^e/C, ixiivou nai rcav /car awTov g^STacrTwv rnz dXyj^iiag 7rapiS'i^^'/i' ot
UTT

^i rourct)v p(;po'vo/ «arpo twv rpct)'ixcov ^iTrrouat p^^po^vwv, ^al ax^^ov ro7g Mwi/-
aiojQ 'UiXyiatd^ouatv , ca^ a/ t<wv ^otviayig (3aaiXict)v fjLyjvuouat ^ta^oxoi-i' ^ay-
^ouvtd^oov ^l Kard ryiv Oo/v/)cwv htdXinrov (ptXaXyi^osq ryiv TraXatav lalo^iav
ix, Twv JcaTa TvoXtv U7:o[jLV'/i[xarct}v twv Iv roli; h^o7g dvay§a(pc^v auvaya-
, za)
ycav yicLi auyJ^pd-^af; .> In) 2g^/pa'//gws yiyovi ryiz ^Aaau^io)v (SaaiXi^og Trpo , '/}

rcav /X/a)cwv, ^ JtaT at^ToJ^ yi roug yj^ovouc, yivia^at dvayiyga^rat' rd oi

rou llayxouvtd^o)vot; iIq iXXd^a yXwaaav yi^[iyiviuaiv 0/Xwv o ^u(2Xtog. Et
idem Porphyrius lib. II. 56. 'srgp/ dTroyyic, lix-^uywv. Oo/v/Jcec ^^ ^v raic, [i^iyd-

Xatc, aufipopaic,., yj 7roXi[xct)v ^ '/i auxfJ-oov , ^ Xotpwv IQuovJo rwv (piXraroov rtvd,
l^Tt-^-Api^ovric, Kpc)vct)' xa) 7rX'/ip'/ig ^l '/i (potvtxyi laropia ro)v BuadvJcov , yiv 2a^-
p^owv/a9wv [iiv r'/i ^otvizoov yXoorr'/] auviy^a^^sv , <I>/Awv ^g o (2u(2XtO(; g/c t>jv
iXXdSa yXwaaav , ^t oy.ro) (2t(2Xio)v yi^[/t.Jiviuaiv. Eusebius in novem libros divi-

sisse tradit Hb. I. 9. de praep. '0 ^l ^iXojv ilg ivvia (2i^Xou(; r"/iv ^daav rotj
Hayxouvtd^oovoQ (ss^ay^iariiav ^tiXoov etc. Et Theodoretus lib. II. graec. affect.
serm. II. 2ar;)(^OL/v/a9wv plv ouv 6 (2}j^urto<; t>;v ^oiviaojv SioXoyiav auvif^a-^iv'
fjLzr^viy'/.e ^l raur'/iv '^'^v iXXd^a
^iXoov oux o i(2^a7og, dXX' o (2u-
ih (pojvyiv

(2XtO(;' rov ^l ^ayx(^^vtd^ci)va Xiav ri^au[j.ay,iv 6 Uoppupiot;. Haec Phoenicum

historia ila Graecis philonaeo nomine innoluit, ut Sanchoniathonis oblitlerato, sub
Philonis solo nomine laudaretur. Stephanus de urbibus in lSiai(2t<;. 0/^wv gv (pot'

(1) Hunc Herennii libruni s^ ra /L/.iT» ipvcnxoi nos ipsi edidimus ex codice vat. inter classicos nostros

Auctores T. IX, deque eo locuti sunius iu praef. ,

praecipue vero quod non Herennius Philo sed philoso-
phus dicendus videatur, ex auctoritate epigraphes codicis vat. Ceteroqui Philo appellatur non solum a Fa-
bricio et aliis, sed etiam ab Holstenio, qui de eo loquitur in epist. 38. p. 228. et 236, aitque sumptum
opusculum fere ad verbum ex opere ms. Damascii ns^l d^x^^v. A. M.*
 ,

DE PIIILONIBCS. 67
v/)t/x.o7?. Gerardus Vossius de histor. graecis lib. II. cap. 10. dupliciler labilur. Primo
namque cum Philone byblio Philonem Aethiopicorum scriplorem confundit, cum
longe alter ab altero diversus sil. Philo namque hic byblius temporibus Nervae et
Hadriani vixit ut ex historia comperlum est. At Aelhiopicorum scriptor longe ante
,

Strabonis, et Hipparchi tempora floruit. Secundo, ex lib. X. cap. 51. Pollucis ad

hunc Philonem refert, ad byzanlinum referenda, qui Vossium omnino fugit. Adde
Philonis <potviy,ixa a Sanchcmiathonis historia phoenicia veluti diversa distinguere;
et locum Pollucis ex gualteriana versione, incompta illa quidem et falsa, exponere.
Scripsit praelerea libros III. Trsp) Trapah^o^ou laro^ia<;. Meminit ipse in prooemio
historiae Sanchoniathonis apud Eusebium de praep. lib. I. 9. OurcjQ e%s/v Trg- n
TTilaSai yifjuv Trapicryi oog imlvog yifpacpi, ryiv ^iacpwvlav opcaci ryiv Trap EX-
^

Xyiaiv TTip) yiz fjiot rp/a 7n(ptXori[Ayirat /2//SX/a ryiv iirtf^acpyiv tyovra Trapaoo-
i

^ou /CTop/ac.
Ad byblium puto referendum ,
quod de pincerna Nicomedis Bithyniae regis a
gallinaceo adamato ex Philone Iradit Aelianus de histor. animal. lib. XII. cap. 37.

Olvoyoou paaiXiY.ov ^ xai t,v o (SaatXidg 'Ntxofjij^^yig 6 B/9yvwv, akixf^vm yi§a-

a^yi ^ Kivravpot; ovofjia' zai Xiyit ^iXcav rovro. Et illud de Moyse, quod voca-
retur alpha, quia corpus haberet aXt^oTc , idest vitiligine maculatum, ut refert Hel-
ladius Besantinous. Photius in bibliotheca (cod. 279. p. 1577.) ort cpXvapil yju
ovroQ rov MojiJayiv aX<pa v.aXzla^at ^tort aXpolq ro awfxa xaraart/.roz yiv , ,

x.a/'KaXii rov -^iv^ovt; rov ^iXma fxdprv^a. Hoc, inquam, ad byblium Philo-
nem, non ad alexandrinum referendum est, secus ac lemere existimavit David Hoe-
schelius in nolis ad Photium. Verum quippe est apud hunc, neque in tribus de vita
Moysis libris, neque alibi, horum quicquam legi. An hic idem est, quem Plularchus
in convivio Sostrati tamquam interlocutorem interserit? Non obstat nec rei argumen-
tum, nec ralio lemporis.
L. Philo medicus, qui Plutarchum Hyampolim venientem, quam operoso appa-
ralu convivio excepit, et quaestionem illam, multiplex ne cibus an vero simplex ,

concoctu sit facilior . enucleate disputavit. Vide Plutarchum symposiac. lib. IV.
quaest. 1. Idem inter convivas Soclari ponit Philonem, qui Cratoni respondet, quid-
nam causae sit, cur oleosae slirpes permixtionem non admitlant? quia scilicet oleum
est plantis inimicum. ( Sympos. II. quaest. 6. )

LI. Philo iudaeus alexandrinus , de quo eiusque libris iudicium ferre peculiari
tractatu reservamus (1).

(1) Merito Allatius de Philone iudaeo eiusque scriptis notitiam , propter rei praestantiam atque am-

plitudinem, peculiari tractatui reservabat; quem cum postea non scripserit, vel certe non ediderit , neces-
sirio philologi respicient ad loh. A. Fabricii graecam bibliothecam ed. nov. T. IV. p. 721-754, qui de hoc
sjpiente et elegantissimo iudaeo eiusque operibus tum editis tum ineditis seu deperditis , cum codicum
etiam mss. indicio, et variorum Philonum nominibus, copiose scribit. Verumtamen post Fabricium eius-
qut ampliatorem Harlesium, nova nec sane contemnenda Philonis scripta reperta sunt ac divulgata. Etenim
a nobis quidem Mediolani an^ . i818. editi fuerunt Pliilonis iudaei breves tractatus gr. lat. 1. de cophini
festo. 2. de honorandis parentibus, quos ambos sumpsimus ex prisco codice florentino, quem Philelphus
ohm ex Graecia deportavit. 3. propheta ex armeniaco codice Venetiis conservato.
theoria brevis de lona
Roraae autem edidimus gr. lat. 1. exodum de cherubinis ex cod. vat.
Philonis quaestiones septem in
gr. 379. ( T. IV. AA. cl. ) 2. Fragmenta multa minora gr. ex quaestionibus in pentateuchum etc. libello ,

inserta, quem nos edidimus, Leontii et lohannis sacrarum rerum (Script. vet. T. VII. part. 1.) Et qui-
dem quaestiones 102. in Genesim latina tantam lingua nec elegante in Germania olim vulgatae et Venetiis
repetitae occurrunt etiara in codice lat. vat. 488
, quem his diebus quum obiter conferrem non parum
;
,

huius ope emendari posse editionem videbam. Memini etiam me observare scripta Philonis varia graece
 :

68 LEONIS ALLATII

Ab elhnicis ad sacros, chrislianosque Philones convertamus orationem ,- non mi-'

nus namque eo nomine gentilitas, quam christiana pietas gloriatur. Quare ratione or-
dinis, et rerum disputatarum conservata, erit
Lir. Philo tarsensis cilix diaconus una cum Gaio et Agathopode comes sancli
Ignatii marlyris in itinere ut ipse scribit in fine epist. ad Tarsenses daTrd^ffai Vfj.0LZ
:

0/Xwv ^id-aovoz vfxcov ^ ca zal iyca iv^xa^^Gloi ^ (jTrou^aictx; vnyipCfovvri fxoi Iv

T^daiV dcjTrd^iTai vfxd(; ^AyaQoirouc 6 ^tdx.ovoc 6 2yp/a?, og daoXovBzl fioi ix.

Iv Xpi^Tw. Et epist. ad Phihidelphienses n. II. Ilgpi ^g O/Xwvo? tov ^taxovou

dv^poq d<mo KtXtxiag fi^ZfLapTupyifxivou o^ xa) vvv Iv Xoyct) [^zov) VfOiT^pzTit ^

fiot dfia Taiw xai ''Aya^o^o^i dv^^i 2>tXgJCTw, og d^o liU^iag fKOt dxoXou-
,

•3"g?, dTroJa^afiivoc rca (2tca^ o) xai fx.aplvpovatv vpuv' 'A.dyct) rco Qim gJp^^ap/aTw

VTTi^ ioi^aa^i avrovz' TTooa^i^irat Y,a) Vfidc, 6 xvptog' ol ^l

vfxojv^ TTgp/ cav
drtfxaaavTig avrovQ Xvr^c/j^iiJiaav Iv r^ yd^trt ''lyiaov Xptarov rou firi ^ou- ^

Kofiivou rov ^avcHov rov dfMaffcaXov dXXd r'/iv fiddvotav elc. Et epist. ad An- ^

liochenos n. damd^ovrai Vfidz ^iXo)v xat W.ya^o^njQV^

13 : , ol Sid'/tovoi , ol
GvvaxoXov^oi fjLOt. Hi namque Ignatium e Syria Romam comitati sunt, eiusque re-
liquias Antiochiam retulerunt , ut adnotat Caesar Baronius ex aclis ipsius martyris in
martyrologio ( 1. febr. et 17. dec. ) Meminit martyrologium romanum Vll. kal. maii
Antiochiae sanctorum Philonis , et Agathopodis diaconorum (1).
LIII. Philo episcopus libycus ab Arianis propter fidei confessionem in fugam
exihumque compulsus Babylonem , ut scribit Athanasius apolog. de fuga sua n. 7.
Ka) ydp ivQvq diro r^Q A/^JttTow, xa) At(3vo)v i^o)^taav filv iTrta^A.oirouc; 'AjU-

fMO)vtov, MoJ/ov , ra/ov , O/Xwva, 'Ep|U>?v , IlX^vtov , "^ivoaiptv etc. xa) ovro)
7rt'A,pMQ TiXaaav avrouc, .^
oiig rtvag filv avro)v .Iv ralq 6^o7g , rtvdg ^l Iv avrco
Tw l^optafiw d7roQavi7v' i(pvfdSivdav S'l iirtaxoTTOVz TrXiiovQ rptdxovra' anov- ri

^y) ydp y\v avroHq xard rov Ax^d^ i^d^ai ryiv dX'/i^iiav- Et in epistola ad so-
^

litariam vitam agenles n. 72. A/a rovro xa) A^azo'vT/ov fmv imia'/.o^ov HQ ra
ipyifjia '57gp/ To KXvaua i^o)ptaav ^iXo)va ^i i\z Ba/?t;Xwva A^iX<ptov ih ^ , ^

"^ival^Xa rylg Q)'/i^ai^0Q /\ipa'/.d zai Atc)a'/,o^ov etc. Similia ex Athanasio ha- n
bent Socrates histor. eccles. lib. II. cap. 28 Theodoretus histor. eccles. lib. II. ,

cap. 14. Incertus, et Simeon metaphrasles in vita Athanasii. Narrat Hieronymus, Hi-
in vetere bonae litterae palimpsesto, quorum tamen tituli, quantum oculo festinante vidi, cum editis con-

gruebant; puta ^lXuvo; tts^I toO ^Iov Muasu^. Et: Trs^i ruv Ssxa Xoyuv ot y.s(^u\anx voixuv slclv. qui titulus
repetitur more prisco in alia pagina ubi opusculura desinit. Et: jrs^i tuv sv p.£g=t SioiTay^.y,ruv. Et: tuv sv

siSei vo/xav To s. Denique opus irs^l enim in

tuv ^hovtuv brevius in palimpsesto deprehendebam ; desinit
verbis ttoi^s^uv iy. Tuv (xo^dTuv itnyuv ogara (^syyvi ru ^Xstto^svu: quae legas in editione mangeiana T. II.
p. 254. V. 28. Atqui ibi prosequitur opusculum apud Mangeium , quem satis constat audaciore libertate
editoris utentem scripta Philonis marte proprio interdum consarcinasse. Certe ibi , in eadem palimpsesti
,

pagina sequitur opusculum aliud cum titulo: ttsqi tou fj.i(Thui/.x no^vv; sig t6 is^s7ov ^^-^ x.oixi^siv. Hactenus
de modicis nostris circa Philonem studiis. Ecce enim perampla demum novorum Philonis scriptorum pro-
diit his aunis copia ex armeniacis codicibus arm. et lat. edente, interpretante atque illustraute perdocto
monacho mechitarista I. (Nam Philo in haicanam linguam olim traas-
B. Auchero, Venetiis 1822. et 26.
latus, apud Graecos partim deinde periit, apud Armenios sospes mansit. ) Sunt itaque libri duo de pro-
videntia. Liber unus de animalihus , ut videbatur cuidam, ratione utentibus. ( Conferatur Plutarchu? de
animalium sollertia. ) Libri quatuor quaestionum in Genesim. Libri duo quaestionum in Exodum. Libel-
lus de Sampsone. Libellus de lona. Libellus de visione angelorum ad Abrahamum. Atque aliquam ho-
rum notitiam nosmet ipsi anticipavimus ex eodem tamen Venetiarum fonte acceptam , in dissertatione
,

de scriptis Philonis ineditis, Mediolani 1815. A. M.

(1) Baronius loc. cit. 25. apr. Fuit Philo tarsensis ecclesiae, Agathopus antiochenae diaconus. Acta

quoque martyrii S. Ignatii ab his duobus fuere conscripta. Usser. praef. ad raartyr. S. Iguatii. A. M.
 ) , ,

DE PIIILONIBUS. 69
larionem Babylonem usque progressum hunc Philonem inviseret consolareturque , ut
in vita S. Hilarionis. Quinto igitur die Hilarion venit Pelusium visitatisque fra- ,

tribus qui in vicina eremo erant et in loco qui dicitur Lychnos morahantur jocr-
. ,

rexit post triduum ad castrum Theaubatum ut videret Dracontium episcopum et ,

confessorem qui ibi exulabat; quo incredibiliter consolato tanti viri praesentia.
,

post triduum multo Babylonem labore pervenit ut videret Philonem episcopum et , ,

ipsum confessorem. Constantius enim rex Arianorum favens haeresi, utrumque in ,

ea loca deportaverat Philo hic semper detestatus fuit haereticos arianos, nec um-
.

quam se immiscuit eorum pravilati , cum Gregorio hispano episcopo. Hieronymus

in chronico ( ad an. Ch. 374. ) Lucifer episcopus calaritanus moritur, qui cum Gre-
gorio episcopo Hispaniarum, et Philone Lihyae numquam arianae se immiscuit
pravitati. synodo subscripsitque. Athanasius apol. H. contra
Interfuit sardicensi ,

Arianos: 'AttoXXwv/oc, Moyi'^, 2apa7ra/>t7rct)v 0/Xwv, O/X/Tr^zzroc- ,

LIV. Philo aher episcopus aegyptius, superiori aequalis, inter episcopos qui in
synodo sardicensi subscripserunt numeralur ab Athanasio apolog. II. contra Arianos.
Ko'i*vT05 , Aiojvi^yig , ^viJL^pcaviavo^ ^ <I>/Xwv , 'HpaHXs/^;?^ (edit. ven. S. Athan.
T. I. p. 133.
LV. Philo carpathius , ab Epiphanio episcopus factus , ut narrat Polybius in vita
Epiphanii cap. 4-9. 'Hv ^i aTro pi^opwv rovvopia O/Xwv dvyi^ oaiog'
ric, yXyipiytot; ^ ,

X^iioL oB i\v iiri rylg TroXicoi; rov Kap^raa/ou xaQiGat liTioY.OTrov liii rov Opovov.
'Hv ol ovroz oiaTLOvoc,' rovrov ovv diTO ctTrojcaXJ^ew^ ^iov p^g/poTove/' lirhyLO'
7T0V E;r/^av/oc g^zff/ tou ^^ovov r^q moXicaz ;ta/ r-^c, ly,yCKyiGiaz rov KapTra-
aiov on ovv ilx^v 'ETr/cpav/oi; l7noyip.^aat Itt) rr^z ^^capLyiQ^ fxzraTTifXTTirat rov
TTpoit^yjfXivov ^iXcova rov i7Tiax,07TOv ^ za] atJTw d^ujo^iScaat Tyiv av^ivrlav ryig
i^KXyjatac t«c KceJV(TTavT/ac, oTTcot; av %ps/'a yivyjrat ;cX>jp/Jcwv, auTo^ %g/poTo-
vyiGii. Et cap. 57. dum Epiphanius rursus ut regiam peteret, urgeretur a legatis im-
peratoris, qui paralysi vexabatur, advocato Philoni curam suae ecclesiae committit.
O yovv 'EjTKpavioz iJ.il aGritXcip.ivo<; rov Qio(ptXi(jfarov iTriay.OTTOv ^iXcova iTTi-

rpi-^iv avrc^ rviV (p^ovrl^a TTOti^aSai r^q imXyiataariKyig p^pg/a^. Meminit huius
Epiphanius idem in epistola ad lohannem episcopum hierosolymilanum inter episto- ,

las Hieronymi 51. ]\am multi ait, episcopi communionis nostrae et presbyteros in
,

nostra ordinarunt provincia quos nos comprehendere non potueramus et miserunt

, ,

ad nos diaconos et hypodiaconos quos suscepimus cum gratia. Et ipse cohortatus

,

sum beatae memoriae Philonem episcopum, et sanctum Theophohum ut in eccle- ,

siis Cypri, quae iuxta se erant ad meae autem parochiae videbantur ecclesiam
,

pertinere, eo quod grandis esset , et late patens provincia , ordinarent preshyteros

et Christi ecclesiae providerent. Adverte, lector, Philonem hunc fuisse episcopum
regionis, quae proxima erat parochiae Epiphanii, sciHcet ineadem insula Cypro in
Nec obstat cognomen Carpathii. Licet enim Carpathius a Carpatho
civitate Carpasii.

prope Chium insulam a Cypro longissime distante, si geographis credimus (a qua et

natum adagium o xaTra-^/o^ tov Xayowv et mare ipsum Carpathium cognomina- ,

tum) videatur deductum, et a Carpasio Cjpri, vel KapTrao-Za, vel KapTraag/a, vel
KapfSacna Carpaseotes sive etiam cum Theopompo Carpasseus dicalur, tamen scias
,

hoc Carpasium a nonnullis, et praecipue Xenagora Carpathum appellatum, a quo

sine dubio Carpathius fit. Stephanus Ka^^njacria ^ssoXiq Kv7t^ov ^ ^v Xlvyp,aXicov
i7iTt<jiv i cog 'EXXdvtJiog h xvTT^taHolc. Liovvcrioz ^i ^td ^KpSoyfov ILagTrdaitav
 70 LEONIS ALLATII

avryiv <pyi(TU h r^lrM (Safjaaptytwv - yi^^ oiroaot KtvvpitoVj j?<5' aiTntvyiv Kpcc-
irdaitav. - "E(tt/ za) vyiaog ILapiraaia "nard rm dzpav ryiv 2ap7r>7(5'ov/av. Ssva-
yopag Sg KdpTra^ov ai3T;iv JtaXsT. AyifXiirptOQ ^l 6 GaXafj^ivtOQ Kap/Sacj/av (pys-

aiv, ort TTpog rov zaXoufMvov '/,ap(2av dvifxov xila^at ^onil.

Scripsit succincta sed acutissima laudatissimaque commentaria in Cantica canti-
corum ad Eustathium presbyterum et Eusebium diaconum. Suidas: ^iXm )tap7ra-
^tog iypa-^iv uwofJLvyjfJLa ug to aafxa twv daiidrm. Commentarius qui hodie cir-
cumfertur brevis admodum est; atque nonnulli suspicati sunt, non omnia quae hic
habentur unius esse Philonis, sed plurium auctorum. Stephanus Salutatus in epistola'
nuncupatoria ad Nicolaum Bargilesium presbyterum bononiensem. Non unus mihi
Philo , qui hosce commentarios in Cantica Canticorum
sed plures fuisse videntur ,

confecerint. Nam quod Phiionis nomine circumfertur apud Graecos breve admo- ,

dum opusculum* est sed sunt qui velint ah Eustathio quoque et Eusebio. quorum
: ,

*retaimT''^'
^ogutu PhHo ipsc commentarium hunc confecerat, interpolatum * esse unumque ex ,

tribus esse coniunctum ; quod an ita sit, haud temere ausim afjirmare. Martinus Del-
rius isag. in Cant. Cantic. cap. 5. Philone carpathio in quo plurima inveniri, quae ,

totidem fere verbis occurrunt in beati Gregorii ponti/icis commentariis. Suspicor

graeculum aliquem recentiorem ea ex divo Gregorio philonianis immiscuisse po^
tius quam vetustum illum Carpathium ea scripsisse; nam cum reliquo commen-
,

* ^*^^- "'^ tario minus * cohaerent. Potest id esse eero

o certi nihil slatuo nondum enim com- , ,
'
m%nus, '

mentarium illum legere contigit; etsi in bibliotheca vallicelliana mutilum illum qui-
dem et principio et fine conservari, certum sit (1). Quare suspendo iudicium. Eius-
dem Philonis plura in catenis veteris ac novi testamenti eximiae illius doctrinae non
levia iudicia comperies.
LVI. Philo qui in persecutione a Moechianis haereticis adversus ecclesiam mota
una cum Philippo obiit. Illum summis laudibus ornavit Theodorus Studita in epistola
ad Naucratium, quae est ordine 49. inler eius epistolas, cuius principium: (p^syiyi
xa) ^iyiyyiaai fJLOt ixdaron. Scribit enim: zixoipLyirat ^g 'i^pyig 6 d^zKpog <!>/- , ,

X/TTTTOc ^ou ^iXojv' Jta) iiiyi ivyi ori d[x<p6ri^ot riXit dya^M' ovx o*^' "^ct
, ^ ,

TrpotiXita 'v|'g)CTa (ttwc ydp oi d7rit7rd[jt.ivot xoapLw adpxa za) a/^a, ivacpyi r'^v ,

ryiQ VTiorayy^c, ^ivyXyiv iavroHq VTro^ipLivot i) dxX ort rov dxgordrov fxayiapt-

afJLoij nrvx^xaai , ^id zv^tov ^i^icaypiivot , ^Xt^oixivot xa) anvo-x^wpovfxivot'

xal TT^oQ ravra ov^i]g 6 dvrtXiycov .,
^ ol ro ivayyiXtov yi^iryixont; , ovacavV'
fjLOt l^Aotyitavoi' y,a) rw fjLiv <^fXmi cplXov fj^ixp^ rov^z aryiait rov iiraivov' ra
Si rov xaXov ^iXiTTTTov TroXXd zarop^Mfi^ara, d avrog TTpoxariXi^ag' lyM oi
TT^oz rolq ilpyipLivoit; , xa) ro dnXaarov avrov , xa) dxipatov ^avfid^co.
LVII. Fuit et alter Philo philosophus , cuius historiam ecclesiasticam in annali-
bus suis laudat Glycas ( ed. paris. p. 282. ) et in excerptis manuscriplis ex patribus

(1) Ex codice valllcelliano aliisque edidit cum novis curis graece hunc commentarium Philonis epi-
scopi Carpasii Angelus lacomellius Romae 1772, deque opere et auctore docte disseruit in praefatione, ci-

tata etiam non semel Allatii nostri diatriba Eundem commentarium latine ex
manuscripta de Philonibus.
antiquitatis mirae codice vaticano, sed cum nomine S. Epiphanii, ediderat Romae an. 1750. P. Fr. Fog-
ginius qui item in praefatione disputavit utrum Epiphanio an Philoni sit tribuendus. Qui igitur horum
,

duumvirorum perdoctas diatribas legerit , nihil iam circa hanc controversiam desiderabit. Utiliter autem
conferentur quoque numerosa eiusdem auctoris fragmenta quae nos edidimus cum Procopii catena
illa

AA. cl. T. IX. Nam cette ad Cantic. cap. V. 2. in catena nostra p. 364. prolixior Philo est editione Phi-
lonis per lacomellium. Rursus ad cap. VII. p. 407. diffusior apud nos Philo est. A. M.
 DE PIIILONIBUS. 71

inter alia eliam ista legunlur. 'Ev ^l rri iy,KXyiaiaa'Ti)i>i loTo^ia ^iXoovoq rou go-
(pojroLTov roiourov^ ort ^zp Iv rw xa/pw rou oiwy^ou l^hnoTTo^
iy'/.iirai ri

riQ ri(p6piGi irpiG^un^ov iz t^c Xitloupyia^' il^ ire^av ^wpav ^toi rtvag xpe/a?
xara cuyKuptav gxpaTjj-S"?! gi^ fxa^ru^tov utto rtav gXX>jvwv, )ca/ TcoKha /Saaa-
vta^iiZ UTTZfJLitvi Jta) d7n'/.i<paXta^yi
, '/.a) yiyovi fxa^rui; rou Xptarou' 6 ouv ,

oipx^v rylq TtoXiwz 'x^ptartavoq m

Vi^uvA^yi ^ta ^pyi/Jidrcav TTt^tnotYiaaa^at ro
,

(;wfj.a rou fxdprupot;' TrapiXQovro^ ouv rou ^iwTfj.ou v.^Htaiv 6 d^xoiv lv.'/KYiatav
rw dyica fia^rupt '/ara^ifxivo^; ivrog Iv rco hparica ro awfxa rou fiagrugoz Iv
Xapva/cr auvyi^potazv ouv ryiv p^wpav ^daav ^ ytai rov i^ia'/,o<mov .^ (SouXofiivo^
Trotyiaai rd ly/aivia rou vaou' xa/ (hq fiovov ylp^aro ro XuxvtKov , ii^ojv to ,

il^yivyi TTaatv yip^aro

, Xapva^ TnptTran^v d(^ yi laurriQ , x.ai i^iX^iTv l'/. rou
vaou' rp6fi.o<; ouv y.a\ (po(2og IXa^tv diravrag ^ xaJ iviyx,avri<; (Tp^o/v/a hXoiaav
*njdXtv ryiv Xapvajta tw TOTrw auryiq' xat ^caaavrog ix, ^iuri^ou ryiv il-
taw Iv

pyivrtV rou iTrtaicoTrou Xdpva^ UTri^yjX^av rou vaou' yip^aro ouv 6 dp-
, iraXtv yi

p^cejv, '/a\ oXoz 6 ol'/.OQ aurou •^p^jvgTv laxdrojg Jta/ i^ofioXofilaQat tw '3-gw, ^

vofiiaavTi^ ori ^td rdz dfiaffiaQ aurcav ou yiara^ix,^^^^ olx.i^aat Iv rw vaoj au-
rcov 6 dyto(;' ycaraXa^ouayig ^g rylc vu'/ro^ iTTiaryj 6 f/.d§rut; tw iTciaxoiTca Xi-
yo}v' TToi'/iaov dfdiT^/iv., '/at '/.oiTiaaov il<; ryiv^i rviv ttoXiv Trpo^ tov iiTia'A,07T0v ftou ^

/ta/ 7Toi'/iaov aurov Xuaat fn h/. rou iTTiJifiiou ort yi(p6ptaiv fj.i ryig Xnroupfiiag ^

fjkou , xai ou Suvafiat auXXitroupyyiaai ufilv x.ai ydp rov fiiv ari(pavov rou
fiaprupiou g\a/3oy, to ^l 7Tp6aoi)7TOv .rou 'Kpiarou ou'/. i^iaadfx'/iv ^td ro ilvat
fjLi U7T0 d<poptafiov' '/ai fL'/i oo^yi aot Xuaai fii .,
zl fiyi 6 ^yiaaq fLi Xuayi ^as , oun
auXXiiJou^y/iaat upuv ^uvafiat , oun ro 7T^6aoo7TOV rou Xp/crToJ ^idaaaSat' ori
auToq ii7Ti rolc, tipiuatv' oTt oaa dv oyiayiri g-cj) yyif^t iarat ^i^ifiiva Iv roH^;
ou^avotQ, A.a(2oJV ouv 6 iTriaxoTTOt; fii^'' iaurou rov ap%ov7a, xai 'AXyipt'/.ou<; rt-
vac iTTopiu^yj TT^OQ Tov i7Tia'/o^ov rov ^i^oj'/,6ra ro i^njirifjLtov .,
/ta/ ^tyiyy^aaro
aurca Ta naTa tov aytov rou ^iou fidprupa '/.at Ta ryiq oiUTaaiaz' dvaardq .^

ouv opofiaioQ q i^ia^/otuog ^'/oXou^yiaiv aurolg, '/.a) iX^oov ^^oav/uv/iai tw

,

dyita fjt.ap7u^t , ytai iiTTiv' 6 'K^tarG^; 6 ^iafiyiaaz ai Std ryig ifJt-yic ra^Titvooaiojq,
Xuait ai otd ryig rou a'ifi.al6<; aou U7Ti^ aurou i'/.yjjaica<;' i\'aiXSi ouv , '/ai Xit-
rou^r/iaov auv yifi.7v' '/.a) iiaivifitdvloov ryiv Xd^va'/a Iv rw tipdiJicf} iriXiaiv r^v
Xitrou^yiav ^ yi Xdpva^ i'Kiva^n l'/. rou r67TOU auryiq. Eadem recilat
xa) oif/irt

sub eodem nomine, et titulo Anastasius patriarcha antiochenus «v tw, d^6^it^tc

ori fiiya ytai ayfiXf/ov ro app^/gpaT/Jcov d^iojfia' zai ort d^uvarov dvaxpivi-
a^at npia u^o Xa'r/.oij , aXX' u^sio fj.ii^ovoz app^^/gpgw^ (i). Hic diversus est a
Philone alio hislorico , cuius meminit chronicon alexandrinum olymp. CCJV. 'E-sr/
rourou rou Ta'iou O/Xwv lyvoi^i^iro 6 laro^toy^d^pog' ouro^ laropil rd )tard
Tatov aufj^dvTa toIq ^louSiaiotg. llle enim est Philo alexandrinus de quo idem ,

inferius Olymp. CCXV. in Vespasiano ioog rourou rou x^^^vou ^iyip'/iaav^iXo}V :

y,at ^looa'/i7T7Tog laro^^aavnq r'/iv dXoyatv. Et de Philonibus haec satis (2).

(1) Hoc Anastasii opusculum pro ecclesiastica iminunitate vidimus nos in codice vaticano, eiusque ti-
tulum pleniorem, at<]ue initium, exposuimus in Spicil. rom. T. VII. praef. p. XXIV. A. M.
(2) Apud Bellarminum de script. eccl. in Pliilone, dissert. hist. haec memorabilia dicuutur. Certiora
de his aliisque Philonibus expectanda iampridem niojiui ex singulari Leonis Allatii F. C. Disserta-
tione, vel ex gemina eiusde?n graecorum Juctorum Bihliotheca, si quando ex tenebris adversariorum
elus (schedarum scilicet) emergant in publicam lucem. Hanc sane graecam Ailatii bibliotliecam saltera ,

iinperfectam, in schedis vallicellianis memini me videre. A. M.

 ,,

BIATRIBA III.

DE THEODORIS ET EORUM SCRIPTIS.

Insitam et quasi consignatam in animis unius notionem ,

plurium id idem notantium
vocabulorum non quacumque, sed illustri et perpolita explicatione interpretari et ,

veram rei faciem, non vicem, atque imaginem repraesentare sola sibi prae nationi- ,

bus aliis Graecia vendicat. Non aliunde conquiram exempla , quae mihi praesens ma-
teria abunde suppeditat. Attendatur illud lacobi I. 17. Ilao-a ^oaiQ dya.^y, , xa/
Trav ^wgyi^a rzXiiov avwQev iari xa7a/?a7vov aTro rov Trafpoi; rwv (pcarm. Omne
datum bonum, et omne donum perfectum, desursum est, descendens a patre lumi-
num. Patrem luminum hic Deum esse, et viri docti sua exposilione confirmarunt
et frustra ipse tempus contererem, si plura congererem. Datum hoc a Deo, vel do-
num, hominibus exhibitum Graecia nostra non satis sibi fecisse existimavit, quod alii
nec uno tantummodo exprimere vocabulo potuissent , pluribus iisque aplissimis ac
decore concinneque compositis efformavit; fecilque AwpoQgov Borotheum, et Aodi-
^gov Dositheum et mutata complicalione syllabarum Qeooco^ov et Qtoooaiov et
,

GgoooTOv, Theodorum. Theodosium, Theodotum, quae unum idemque datum do-

numque ex Deo tinniunt. Nostrae nihilominus Diatribae argumentum unus ex his,
Theodorus scilicet, fuerit. Reliquos opportuniori tempore reservamus. Et ut aliquo
ordine nos ex innumeris prope difficultatibus extricemus, agemus primum de Theo-
doris a Laerlio Diogene in fine vitae Aristippi enumeratis, quos dicit viginti fuisse.
I. Primus Theodorus samius, de quo ille: 'zzrpwro^ Goi[MO(; viO(; 'VoUov
est
ovrog l(ff]v 6 av[j.l2ovXzu(jac avQpaxac VTToJiByivat roH^ ^ifxiXioi^ rov gv ^(piGO)
vioo' aa^vy^ov yag ovroe, rov toVow rov^ avQpaJta^ icpyi ro ^vXo)oig diro^a-
,

XovTac, avro ro anp^ov aTraSl^ g;^g/v v^art. Primus samius Rhoeci filius qui , ,

consuluit carbones fundamentis ephesini templi subiici : nam cum humidus esset

locus , carbones ait , reiecta ligni natura, soliditatem accipere humori imiolabilem.
Eadem ad verbum exscripsit Hesychius milesius de viris doctrina illustribus in Theo-
doro samio. Eum Plato in lone ( ed. Serr. T. I. p. 533. ) inter summos statuarum
-fabros recenset. 'Ev dv^ptavIoTrotta Vi^yi riv ii^ig, oafiz Tn^) [x\v AaioaXov rov

M>7t/wvoc, ^. ^ Qioh^w^ov rov aaf^iov h dXKov^rtvoz

^ETTitov rov IlavoTrswc , ,

dv^^tavroTTOtov ivoc Trgp/

, ^itvoq lartv l^yiyila^ai d iv TrtTToimiv. Vidisti ne
,

quemquam, qui de Daedali Metionis aut Epei Panopei filii, aut Theodori samii
,

aut alterius cuiuspiam statuarii, operibus iudicare posset, quaenam bene ab illis
facta fuerintl Plinius lib. XXXVI. cap. 21. addit vellera lanae: ne in lubrico atque
instabili fundamenta tantae molis locarentur , calcatis ea substravere carbonibus,
dein velleribus lanae. In libris de limitibus passim fit menlio carbonum sub termi-
nis positorum. Vide quae de carbonibus nullo humore corrumpi solitis scribit Au-
guslinus de civit. Dei lib. nos retulimus in nostris ad Philonem by-
XXI. cap. 4 , et
zanlium notis de septem orbis spectaculis, in Dianae ephesiae templo. Pausanias in
 )
.

DE TIIEODORIS. 73
Phocicis, circa finem, Telcclis, non Rhoeci , filium facit Theodorum samium slalua-
rium, et cum Rhoeco associat. Ilinc nonnemo opinari polerit duos Theodoros samios
fuisse; alterum hunc slatuarium , de quo supra diximus, Rhoeci filium; allerum Tele-
clis filium, qui primus cum Rhoecp aeris fundendi ralionem monslravit, et aes con-
flavit. Verba Pausaniae loc. cit. sunt : l^yiXwaa ^\ iv to7(; tt^otz^ok; rov Xoyou
QaLixlov^ *Po7zov O/Xa/ow , y,ai Qio^cv^ov Ty,XixXov<; ilvai rout; ivpovraz x^^~
Hov 8C To oi'A.^i(3sGJarov rYi^ai , xal fep^wvgwcxav ovroi n^taroi' QioocJpov fxiv on
ov^iv irt oi^a i^ivpwv oaa yi ^aXxov ^i^oiyifxiva. Docuimus in alia huius
,

historiae parte samios homines Rhoecum Philaei et Theodorum Teleclis Jilium

, ,

primos omnium aeris fundendi rationem quam exactissimam mcnstrasse iidem :

sane primi aes conflarunt. ISullum tamen Theodori opus quod fuerit ex aere re- , ,

perire hactenus pntui. Plinius lib. XXXV. cap. 12. Sunt qui in Samo primos om-
nium plasticen invenisse lihoecum et Theodorum tradunt multo ante Bacchiadas ,

(alii legunt Battiadas) Corintho pulsos. Diodorus siculus (lib. I. 98.) inter celebres
arlifices numerat: Tra^aTrXyiaiMQ Sl '/.a) rov .EJ^o^ov dalpoXofnaavJa ira^ avroig.,
'AOi TToXXa rojv p^p^^cZ/xwv ilq rovq"EXXy}va<; gJc^ovTa, rv^ilv d^ioXofcv So^yjq'
Twv Tg dyaXfxaroTTOiwv ^maXaiwv rovq pdXiura ^i(t)vop.aap,ivov(; oiarir^i<pivai

Ttap avro^ic, T-AXi'/Sxia '/.oa QioSoo^ov rov<; ^Voi-aov [jlIv vlov^. Similiter autem et
Eudoxum postquam , astrologiam apud eos didicisset , et multas res utiles Graecis
tradidisset , peperisse sibi iustam laudem. Ad haec inter veteres statuarios maxime
celehres apud cos versatos esse Teleclem et Theodorum , Bhoeci filios. Huius opus
inter alia fuit labvrinthus Sami, et sui ipsius statua. Plinius lib. XXXIV. cap. 8. Theo-
dorus qui labyrinthum fecit Sami
ex aere fudit, praeter similitudinem in-
, ipse se
credibilem fama magnae subtilitatis celebralus. Dextera limam tenet laeva tri-
, ,

bus digitis quadrigulam tenuit translatam Praeneste tantae parvitatis ut totam ,

eam currumque et aurigam integeret alis simul facta musca. lluius etiam Sciadem
fuisse idem Pausanias in Laconicis p. 183. ) refert: zri^a hl h/, rriq dyopdg iariv
(

i^ooog, /ta-S"' yiv TrgTro/jjra/ acpiaiv Y.aXovp.iv'/i 2x./a^, tv^a '/.a\ vvv 'irt ez^X^t'
'/i

aidcpvaiv' ravjyiv ryiv ^ztdSa Qio^oo^ov rov aapLiov (paa\v ilvat tiJoiyifjLa, o<;
TrpwTO^ ota^/iat ai^yipov iv^i xal dydXpLoCTa di: avrov TrXdaat. Alter est e foro
exitus circa quem locum aedificata est quae Scias vocatur in qua hac etiam ipsa
, ,

aetate conventus celcbrant. Jlanc Sciadem opus esse memorant Theodori samii, qui
et ferrum fundere primus docuit et ex eo signa fingere. Et in Arcadicis p. 479,
.
(

^tiyiav o\ yaXxov ^pojrot za/ dydXpLara i^ojvivaavro 'Po7)£Oc n ^taiov

,

( supra habes 0/Xa/oy,) '/a\ Qio^oopoq T^^Xg^cXgoy^ adpLtot' Qio^wpov ^i ipfov ,

yiv ,'/.ai iTTi rov Xi^ov ryic, apLa^dy^ov a(p^ay}<;., IioXv'/^dr>^g 6 ^dfjLOV rv- -/iv

^avvyiaag ipo^it n rd pdXtala^ xa/ g7r avr'/i TnptaaooQ <5W t/ ^ydXXiJo^ Primi
aes fuderunt . et statuas inde conflarunt Bhoecus Philaei, et Teleclis filius Theodo-
rus . ambo samii. Theodorus certe et smaragdum illum coelavit , quem frequentis-
sime gestabat , quoque maxime delectabatur Polycrates Samiorum tyrannus. Huius
quoque aureus crater tanti aestimalus fuit, ut in cubiculo rcgis Persarum inter alia
pretiosissima collocarelur, ut ex Charete mitylenaeo Alhenaeus dipnosophist. lib. XI.

(
514.) tradit
p. : oij ^axpav n ravryi<; dva'/.i7a^at '/.par'/{pa XP^^^^"^ ^^o^oo- •>

^ov rov aap.iov 7coi'/\p.a. Nec procul ab ea positum craterem aureum, opus Theo-

dori samii. Meminerunt praelerea eiusdem Theodori ex recenlioribus Hermolaus , et

Delecampius in Plinium, et P^ulus Leopardus emendat. lib, X, cap, 25.
10
 ,

74 '
LEONIS ALLATII

II. Secundus Laerlio est '/,up7iva7o(; yiwfxir^yiz^ ou

^it^-aouai IlXaTWv: cyre-
naeus geometra, cuius et Plato auditor fuit; quod et in vila Platonis innuerat ex
Hermodoro 27^170. ilg KvpTivyiv aTryiXQi tt^oq QzoSoj^ov rov ixa^yiixafixov. Deinde
:

Cyrenem profectus est ad Theodorum mathematicum. Apuleius { de hab. doctr. plat.

Jib. I. sub inilio. Ad Theodorum Cyrenas ut geometriam disceret est profectus; et
) ,

ad Italiam iterum venit ct pythagoreos Eurytum tarentinum, et seniorem Architam

,

sectatus. Plura de eo colliges ex Theaeleto Platonis, ex quo eliam coniicies, pleraque

de rebus malhematicis scripto tradidisse, inter cetera: 'Kipi BvvoifMioiv rt yipL^v Qio-
^cio^og 0^1 gTpa-^s ? ryiz n rpiTTOoo<; 7r/p; y.a) TTivfiTro^og ^ aTTO^pahwv ori [XTinit

ou ^vfxixiJpoi r'/i TTOotaia^ aa] ovro) xara (j.iav iKaafyiv ir^oaipovfLivoz ^

[^^X9*
r'/l<; Inraxai^ixdno^OQ ^ Iv ^l ravryi ttojq gvgcp^gro. Theodorus hic aliquid nohis
descripserat de potentiis sive facultatihus magnitudinis et tripedalis et quinquepe-
dalis nimirum colligens illas non esse pedali commensurahiles et ita sin-
: illud , ;

gularum magnitudinum seriem assumens usque ad eam magnitudinem quae est , ,

decem et septem pedum; in illa vero haesit (ed. Serrani T. I. p. 147.)

III. Tertius est alius cyrenaeus Theodorus a'3'go^ dictus. Audivit Annicesidem,
et Dionysium dialeclicos , ut tradit Laertius in Aristippo ex Antisthene in philoso-
phorum successionibus. maerorem, quorum alterum
Finem opinabatur gaudium et

constare prudentia, alterum imprudentia' asserebat; bonaque esse, prudentiam et iu-

stitiam; mala, his contrarios habitus: nvedia, vohiptatem et dolorem. SustuHt et ami-
citiam : namque sublalo usu, illam quoque evanescere sapienles,
in insipientibus, ;

cum non indigere. Dicebat praeterea non videri ralioni con-

sibi ipsis sufFiciant, illa

sonum, prudentem virum se ipsum pro patria periculis exponere: neque enim pro
insipientium commodis prudenliam amittendam esse. Furta, adulteria, et sacrilegia,
cum tempestive fiunt , sapienti licere. Rogatiunculas , quibus id videbatur probare
lege si lubet apud Laerlium, et quomodo delusus sit a Stilpone, cum ille se Deum
esse fassus fuisset. Quae supra de huius Theodori opinationibus diximus, referuntur
quoque ex Laertio ab Hesychio milesio. Dictus fuit primum a-S^go^, quod opiniones
de diis omnes evertisset. Cicero lib. I. 1. de natura deorum: plerique deos esse di-
ccerunt; duhitare se Protagoras; nullos esse omnino Diagoras melius et Theodorus ,

cyrenaicus putaverunt. Et infra: Diagoras a^iog qui diclus est posteaque Theo- ,

dorus nonne aperte deorum naturam sustulerunt? Nam abderites quidem Protago-
ras , cuius a te modo mentio facta cst , sophisles temporihus illis vel maximus cum ,

in principio libri sui sic posuisset : de diis neque ut sint , neque ut non sint , habeo
dicere , Atheniensium iussu urbe atque agro est exterminatus , librique eius in con-
cione combusti. Et cap. 42. nam superstitione , quod gloriari soletis , facile est libe-
rari , cum sustuleris omnem iram deorum: nisi forte Diagoram , aut Theodorum,
qui omnino deos esse negabant, censes superstitiosos esse potuisse. Ego ne Prota-
j
goram quidem cui neutrum liquerit nec esse deos nec non esse. Theodoretus de
, , ,

curatione graecarum affectionum serm. II. ( sub finem. )

Owtw -yap nc, '/.at ryig ira-

Xa/ac, yial ryiq via<; SioKofiaQ r'/iv ^vpL(po)viav o^wv Savpdaffai ryiv aX>jog/av,
,

ed. //.(X/5cr/ou. za) <piv^irat ixlv ^tayopou rov fxyiXiov *, za/ rov xvpyjvaiov ©god^wpoo xa/ ,

Yjif/ifMii^ov rov riTiarov ro dQiov' rovrovg yd^ 6 JlXovra^)(^og \(pyiui fx>,oiva vg-
vOjW/xgva/ 0go'v. Ita novae theologiae concordiam viderit ad-
enim qui et veteris et ,

mirahitur veritatem, fugietque Diagorae melii cyrenaeique Theodori, ac Evemeri ,

tegeatae impietatem. IJos enim Plutarchus ait opinatos nullum omnino Deum esse.
 .

DE TIIEODORIS. 7o
Kt serm. III. inilio. /OO^g iiovci yi aOiot Atdfo^ag o fj.YiXio<; *, zai o yiv^yiva^ioz • «i. p-iX/iVio,'.

Qio^o)^og , ya\ Eu^f^gpo^ o Tifioiryic ^ za) oi rovTOit; yixoXouQyiy.on^ , TravldTraat

(pdvri(; fJiyi iivai -^goi)?, coq 6 nXoJrapp^oc i<pyi. soH athci habendi
Jlaiid itaque
sunt Diagoras melius , cyrenaeus Theodorus , Evemerusquc tegeates, et quicumque
hos conscctati sunt . P/ufarcho teste, Deum esse penitus ahnegantes. Plularchus ad-
vorsus Sloicos de communibus noliliis (ed. Keiskii T. X. p. 431. Certe qui athei )

appellantur quod negarent esse deos Theodorus Diagoras Jlippo, non ausi sunt
, , , ,

dicere Deum esse interitui obnoxium sed non crediderunt aliquid esse ah interitu ,

immune. ac talem naturam aliquam esse posse negantes, notitiam de Deo relique-
runt in medio. Et de placitis pViilosophorum lib. I. cap. 7. Phi/osophorum quidam
ut Diagoras meiius. et Theodorus cyrenaeus et Evemerus tegeates omnino nega- ,

runt esse deos. Sextus Empiricus adversus physicos lib. IX. ( ed. Fabr. p. 560.)
Kai^ i\vai fjAv ^ 01 TrXiiouq rwv ooypariy.o)v ^ v.a\ y\ Kotvyi rou (3iou 'Uj^oX^i-^iz'
[xyi iivai (5g , 01 iTTiv.Xyi^ivnt; aOso/ , Ka^dm^ Y.uyi[xipoz - yipoiv dXa^MV dSi- ,

y.a /5//?X/a 4^'%^^, - v.ai Atayopag 6 fizXiog ^ v.ai l\^6h\y.oq 6 vaIoq^ zal Qio-
cct)^oq , v.at dXXot 7rap,7:XyiQi7g. Et deos quidern esse, p/ures ex dogmaticis, et com-
munis vitae anticipata ratio: non esse autem, qui appe/lati sunt atliei, ve/uti Eve-
jnerus , senex superhus , iniustos /ibros vomens et Diagoras me/ius et Prodicus
, ,

cius , et Theodorus , et permu/ti a/ii. Et lib. Jil. pyrrhon. hypolyp. cap. 24. ed. (

Fabr. p. 182. )
Qiouc, ^\ yd^ o\ p\v ttoXXoI <paG)v iivai rivig hl ouz livai , ,

(txjTti^ Aiayopav rov pj^Xiov v^a\ Qio^w^ov v.a) Kptrtav rov aQyivalov.
0' TTg^i ^ ^

Nam bona pars quidem cleos esse ait nec tamen desunt qui esse negent, ex quo- :

rum numero sunt Diagoras jne/ius et Theodorus et Critias atheniensis. Ule tamen , ,

cum inlerrogaretur, an deos esse crederel? Quomodo, inquil, non credo, qui le diis
inimicum pulo? Quod alii Diogeni cynico tribuunt. Laertius in Diogene (VI. 43.)
Auaiou rou (pa^fjiazoTrcoXou TTuQoixivou ii ^ioui; vofjLi(^it; ttwq ^\ iimv ou vo- , ,

fJ-i^oi) , OTTOU v.a] a\ ^io7t; gp^-S-pov U7ToXapGd.vo) \ ol h\ QioSojpov ilm^v rourc.

Lysia pharmacopo/a an esse deos cxistijnaretl Quajido inquit non exi-
j'ogajite, , ,

stimo qui te quoque diis inimicum putol A/ii Theodorum hoc dixisse aiunt. Quod
,

in Aristippo (II. 102.) de alio dixerat. yiu^^ou ^\ rou Stotzjirou rou Kuatfj^d-
Xou 7ragiufo)ro(; v.ai liiTOvJoc; iOfJiac, au fiyi povov Oiouq ari'0£?v dXXd (saai-
, ,

Xiaq' TTO)Q ii^iv dyvod) , ottou yi v.ai ai ^io^Q i^^^ov ovJa vofj.i^o). Aderat
, ;

Mythras dispensator Lysimachi. JJic cum diceret: videris non solum deos verum ,

et reges ignorare. Quo pacto, inquit {Mythras) illos ignoro; quandoquidem te quo-

que diis inimicum putol

Et sic primum Theodorus d^ioc, dictus esl : postmodum vero ^ioc, audivit,
quasi Deus, ob stultam suam consensionem in Slilponis verba. Nam cum Stilpo de
negata Minervae divinitale, causa dicta, ex Areopago exiret, et satis se excusasse vi-
derelur, cum asseruisset illam non esse Deum, sed Deam, Deos siquidem mares esse;
iurgio a Theodoro exceptus est: 7ro«dgv ^\ vi^it rouro 2t/At<wv; vi dvaau^aq au-
ryiz rov zyiTrov i^iaaaro Unde hoc noverat Stilpo? Num sublata veste, eius hor-
;

tmn, id est pudendum muliehre contemplatus fueratl ( Laert. II. 116.) Hinc ab ,

Euryclide d^ioryiroc, postulatus apud areopagitas, iudicio ereptus a Demetrio Pha-

lereo, ad Ptolemaeum Lagidem confugit, quemadmodum et ipse quoque Demetrius
non rnulto post Laertius in Aristippo l[. 101.), licet ex Amphicratis auctorilate
; (

scribat cicutam bibisse, iudicio condemnatum: ncque discors est Hcsychius milcsius.
 ,,

*
76 LEONIS ALLATII

Agnoscebalur, ut Eusebius tradit in chronico, anno ( Abrahami) CD 13 CGVIII. Fuit

praeterea audilor Zenonis citiensis, Brysonis, et Pyrrhonis. Suidas: ^io^wpoz 6 Ittl*

5tX>!V aSioi; , OQ yiz^oafjcifo Zjivcovoi; rov zifkcaz' ^iyiY.ovui hl xai Bpt/crwvoc, y-oi

Xivppwvor^ Tov i^pizrixov ^ doiacpopiav oo^d^odv y.a\ Tra^a^i^ovg , alpzGiv i^iav

iv^iv , mi(; ^tO^wpiiOQ inXT^^yj. Theodorus cognomento atlieus audivit ZeuQnem
citienseni, nec non Brysonem ac Pyrrhonem ambigentem; et indifferentiam tenens
,

tradensque :
propriam sectam excogitavit quae theodoria nuncupata est. Laerlius
,

Arislippum quoque addit, eum nempe qui a matre edoctus fuit, ideoque matrodi"
dactus diclus.
Inler alia eiusdem libere prudenterque dicta, iilud a plcrisque commemoratur,
quod nomme Plolemaei, legati munere fungens apud Lysimachum regem, propter
nimiam eiusdem libertalem loquendi ofFensum respondit. Praeler Laertium narrat , ,

Cicero lib. I. 43. tuscul. quaest. Quid? cyrenaeum Theodorum philosophum non igno-
bilem nonne miramurl cui cum Lysimachus rex crucem minaretur istis quaeso, ,

inquit ista horribilia minitare piirpuratis tuis

, Theodori quidem nihil interest :

humi ne an sublime putrescat. Kt libro V. 40. earundem: Theodorus Lysimacho

mortem minitdnti magnum vero, inquit effecisti si cantharidis vim assecutus es.
, , ,

Seneca de tranquiliilale animi cap. 14. Minabatur Theodoro philosopho tyrannus

mortem, et quidem insepultam. Ilabes, inquit, cur tibi placeas: hemina sanguinis
in tua potestate est. Nam quod ad sepulturam pertinet o te ineptum si putas in- , ,

teresse, supra terram, an infra putrescam. Valerius Maximus lib. VI. cap. 2. Inter
has et Theodorum cyrenaeum quasi animosi spiritus coniugium esse potuit virtute ,

par felicitate dissimile. Is enim Lysimacho regi mortem sibi minitanti enimvero
, ,

inquit magnifice res tibi contigit quia cantharidis vim assecutus es. Cumque hoc
, ,

dicto accensus , cruci eum suffigi iussisset , terribilis haec , ait, purpuratis sit tuis:

meci quidem nihil interest , humi ne an sublime putrescam. Vide praeterea Plular-
chum de exilio cap. 21. ( ed. Reiskii T. VIII. p. 391.)
Multa pro propaganda propria haeresi scripsisse verosimile est, traditque Suidas:
ovTot; ifpa-^i TToXXa avvnivovra g/c i^J^v olx.iiav a;'p£(T/v, '/.a) dXXa rivd. Ilic
multa scripsit , quae maxime ad propriam haeresim conducunt et nonnuUa alia. ,

Scd illius libri de diis inscripti meminit Laertius ( li. 97. ) Ka/ avrov 7nptffvxo{J.iv
(2i(3Kifjo i7Tifpa(pofj.2VM , inp) Qswv, otjvi ivy.aJa(p^ovyiru}' l^ ov cpaa]v ^Enizovpov
ra TrXiiara XajSovra iiiTiiv. In eius librum qui de diis inscriptus est incidimus , ,

hatid contemnendum ex quo aiunt^Epiciirum quae dixit pleraque accepisse. lu-

, ,

dicium hoc de isto libro Laertii, adnotat Casaubonus, mirum non debet \ideri. Nam
quid aliud pronunciaturum putes hominem epicureum de eo libro qui fuit velut ,

fons, unde scaturiil quidquid Epicurus de diis blaleravit? Quod et Diogenes ipse hic
fatelur, et Cicero, et Eusebius, aliique nos docent. Quid porro in eo contineretur in-
dicat Sextus Empiricus adversus mathemalicos lib. IX. (ed. Fabr. p. 564. ) 2j;^(^g-
piJai <5"£ dv^pdai zai Qzo^w^oq 6 dSio<; zai y.dJa rtvag IlpwTa-
rovrot; ro7<; ,

yopac, 6 d(33yipir>ig 6 fxlv ^td rov 7n^] •3'gwv avvTdffj.dJo; rd 'Ka.pd roic, 'FA-
^

Xy\at ^ioXoyovfiiva TTOfniXwq dvaaxivdaat;' 6 ^l li^wrayo^az pyircdz Ttov ypa-

'^az 7r?pt 06WV, ovri i] gicr)v, ov^^ oTToloi rivic 2'V/v, Svvapiat Xzfnv' TroXXd
^

yap lari ra zwXvovrd fxi. Cum his autem hominibus congruit Theodorus atheus
et ut nonnulli sentiunt etiam Protagoras abderita; cum ille quidem in opere quod ,

inscripsit de diis, quae apud Graecos in deos sunt relata, varie confutaverit, Pro-
 DE THliODORlS. 77

tagoras auiem disertis verbis scripseritde diis aulem, neque an sint, neque quales :

sim, possum multa cnim sunt

di<;ere;quae me prohibent. Opus hoc Theodori cilat ,

Arnobius lib. IV. (ed. Lugd. Batav. p. 147.) Possumus quidem hoc in loco omnes
istos nobis quos inducitis atque appeUatis deos homines fuisse monstrare vel
, , , ,

agrigcntino Evemero replicato, cuius libellos Ennius clarum ut fieret cunclis ser- . ,

monem in italum transtulil : vel JSicagora cyprio , vel pellaeo Leonte , vel cyrenensi

Theodoro . vel Hippone ac Diagora meliis, vel auctoribus aliis mille,

Scctarii eius, Theodorii dicli sunt, et eius seclam ^io^w^iiav vocavit Strabo,
quam etiam seclatum fuisse Bionem borysthenilem , narral Lacrlius in Bione (IV. 52.)
'Ett/ Tct ^io^oopiia {jiiT'/iXSi ^ ^iay.ovaag Qio'So)^ov rou d^iou ^ y,ald irdv ilhoq

Xoyoo GocpiGriVOvrog. Demum vero se ad theodoria transtulit , Theodori athei au-

ditorium Jrequentans . qui omni orationis genere uti solebat in dicendo. Sophisma
adversus eundem Hipparchiae apud Lysimachum, ct eiusdem et eorundcm mulua di-
cla , videsis apud Laerlium in llipparchia Suidam in vocabulis Hpa et iTr-arap- ,
'
,

yjcL-^ 6t laertiani loci examen atque emendationem apud Theodorum Canlerum var.

lect. hb. L cap. 6.

Quo neque nobis alius, neque Laertius ipse cerlum aliquid pro-
lelo perieril,
nunciavil (1), qui narrat (lib. IL 103.) eum demum Cyrenem profeclum, et apud
Marium \itam agentem, in summo prelio atque honore habitum fuisse; ex qua urbe
cum primum eiicerelur, rion illepide illud dixisse fertur: xaxw? 'aroigiTg, avopig
xvoy}valiot , Iz rvic, Ai(3v}ig Iq Tyiv 'Y.KKa^a fxi l^opicpvliZ' jSon recte facitis viri
Cyrenaei . qui me ex Libya in Graeciam . exulem agitis. Quod dictum Henricus Ste-

phanus in epistola, quam praefixit suae editioni ad Laertii studiosos, persuasum habel
esse depravatum , et graliam amitterc, et frigidum esse: ideoque yiazwq in contra-
rium ^taXwc mutandum esse arbitratur, et in eius interpretatione substiluit, recte

facitis: neque enim alioqui posset dici habere illud ya^iiv ut vocat Laertius. ,,
Am-
phicrates tamen in libro de >iris illustribus narrat, illum damnatum cicutam bibisse,

a quo non videtur dissentire Alhenaeus dipnosophist. XIIL cap. 9. ex Chamaeleonte.

El/JoVwc ovv TToXXa) twv 'uuoXiOJV ^ xa/ [j.dXiuTa yi Aazi^aifxovioov ^ d>Q Xa^a/-
Xswv <^yi<j\v IV Tw inp) ^tfAwviSov ^ ov Trpoaiivrat ovn pyi7opiy.yiv -> ovti cptXo-
co<piav ^ ^td rdc, Iv rolq Xoyotg Vfxwv (ptXortfLtaq v.a\ iptoag, y,ai rovQ dxai-
povg iXifxovi;, ^/'
ft^iv dni^aviv 6 tt^oi; rovq ilg rd otytaalyi^tc/.
ovq Hojy.pdrTiQ ^

S^taxXyi^ovfLivov^ ^taXif6fi.iV0Q Trgp) rov S'f/.aiov itXiTTrtcffdrovQ ovla<;' din^avi ^

^i ^td raijra Ka/ 0godwpoc o dSio^ '/.a) Atafopag i(pvfa^ivSyi on /lai 7rXiO)v , .,

vavayiM ixp^^^^^oLro. Non ergo abs re est quod civitates multae Lacedaemonio- , ,

rum praesertim . ut in opere de Simonide ait Chamaeleon, nec rhetoricen nec phi-
losophiam admittant , ob vestras in disceptando ambitiones et rixas . atque impor-
tunas reprehensiones , ob quas Socrales periit , cum apud iudices sorte datos fura-
cissimos homines de iusto disseruisset. Ob eandem causam e medio sublatus est
Theodorus atheus, exilioque damnatus ac proscriptus Diagoras. qui in fuga tentalo
mari naufragium passus est (2).

IV. Quartus est, qui (pmaaY.tKov composuit, riraplo^ ov ro (po^vaaKtzov (pi-

^irai (2t(2Xiov 7ro)fiaXov. Quartus est , cuius fertur libellus de vocis exercitatione.

(1) Atttamen Athenaeus lib. XIV. ed. Cas. p. 618. violenta morte obiisse hunc impiuni Theodoiura ait:

«ffeSavj 8s y.ai ixuto^ 6 QsoSuqo; t/CTTe^av ^mciu ia,voi.ru. A. M.

(2) In Schweigliaeuseri editione T. V. p. 212, variare aliquantuni video lat. iuterpvetem. A. .M.
 ,

78 LEONIS ALLATII

JlcjoixaXov quod habetur in edilione Henrici Stephani tamquam nullius sensus verbum
inlerpres reliquit: nec de eo quippiam animadverlit oculatissimus Casaubonus. Tho-
mas Aldobrandinus legit TrayxaXov ideoque vertit praeclarum. Phonascus est, qui ^

vocem exercet el regit, vocis pronunciationisque moderator. Quinlilianus lib. II. cap. 8.
de curanda voce, quae phonascis convenit, nonnulla edisserit. Svetonius de Augusto
cap. 8i. Pronunciabat dulci et proprio quodam oris sono, dabatque assidue pho-
nasco operam. Isenim vocem intorquere, remiltere, lenire, exasperare docebat. Sic
(^manyiiiv est vocem exercere. Demosthenes pro Ctesiphonte (ed. Dobsonii T. Vf.
p. 180. ) '!:i(^maayL'AV.(j}^ v.ai ^vviiXoyjac, ^'Apdla Y.aA XoyouQ.' Quantum vero va-
leat in oratione, et quas vires habeat in chcendo, fuse et Cicero in oratore, et Quin-
tilianus dicto loco prosequuntur. Idque etiam comprobavit ipse Demoslhenes, qui ul
apte verba pronunciaret, phonascis inanimatis quoque usus esl. De quo audiatur Zo-
simus gazaeus non inelegans auctor, nondum quod
sciam editus (1), ex laudalione in
Demosthenem. HoXXa ^l g;c (pvaiMg tyuiv IXd^floyaard xai vouYi(iata liTifxi- n ,

Xiia r'AV <pvaiv lvix'r]aiv' xa) ^ap to aloixa r^avXog 'Jiv , za) rysv djiO'/!v daOiv/ic
d)<;
fj.y]
ovvaa^aA <pipiiv y.^avydc, rivac, xrvTrovg Yt , '/.a) ro 'wvivp.a drovog , dq
{i'/iol \v iTTog aTTVivar} ii7n7v ^vvaa^ai v.a) t'/iv xiv/iaiv rov aoifxaroQ d77pi7T'/i<;
^

za/ /xaXa^WTg|00^ , oTrori h^ioi XiyitV 'aivojv ydp dil rovg (hp,ovg, TnpiippiTTn
Tov Tp//?wva ;ta7a r^g y '/!<;' iTc/iVMp^uiadJo c^l Ta(;Ta TrdvJa ^id rovrwv roov r^o-
TTOJV' rov fxiv yd^- rpavXiafxov ifi(2dXXct}v rtvag -^yj^povQ iv ro) aropdJt , zat rcov
^Op'/]^ov avviyoic, iixoc, rt Xiywv ^ ro - poy^n ydp
fiifa zvfxa Trori ^i^ov '/iini-
goio — ovrox; oi rovro aTr^jvwpQwcraTO darz ilaiXSovra ii7n7v roig ''AQyivaiotg
,

gxeTvo To Tnpicpipofiivov ., y]xo) cpipo^v vfiiv ro p '/.arapipyffopivoimvov' otd rovro

ol ii^uji ro p\ iiuit^y] d)g i^r) ro 77Xi7arov o\ r^avXo) Tnpi ro y^dfnpia rovro
acpdXXovlai ^ ro X' dvri rov p' Tr^o^pipovni;' 'jta) rovg Qo^v(3ov(; Sl cpi^iiv ipa-
Xiryiaiv , Itt] r'/iv QdXarfav '/.oiJio)v , xal Trpoq rov /7%ov twv '/.vfxdroyv XofoTTOtov-
fiiVOQ' >ta} TO TTViVfxa Sta^'/,iQ zdJia-/.ivaaiv ovro)Q' TrgoQ v-^yiXd riva yjM^ia Tpg-
yjav ,,
y.ai Ta i^nZ' Cum vero multis naturalibus vitiis
pyiani; Xiycov rivdi; , '/ai

ac defectibus implicaretur studio et diligentia naturam superavit: namque et lin-

,

gua balbutiebat auribusque laborabat ut clamores quosdam et strepitus tolerarc

; ,

non posset ; spirituque Jlaccescebat adeo ut ne unum quidem versum continuato ,

spiritu recitaret: motu corporis indecorus; et cum opus esset dicere , imbecillior:
semper enim humeros agitans, pallium in terram abiiciebat. Jlisce omnibus quo
dicetur modo medicinam fecit : balbutiei, lapiUos in os iniiciens , et homericum car-
men saepe saepius repetens nempe: poy^n yd^ pifa '/vpa TTori ^yipov yiTnipoto.,
Adeoque incommodo huic opem tulit , ut in urbem ingressus quod apud omnes ,
cir-

cumfertur, apud Athenienses libere recitaverit, (pipwv vp7v ro p '/ar api^yj-

y]'/o)

ro^ivofiivov. Vroptereaque R pronunciavit , quia balbi circa eam litteram plerum-

que errant L pronunciantes. Tumultus quoque ferre condidicit in mare de-
, loco 11,

scendens, et ad undarum strepitus orationem habens; et spiritum integre reparavit

ad eminentiora loca gressu properans et inter eundum sententias dictaque reci- ,

tans etc. Scripsit itaque hic Theodorus (pwvaazf/ov ^ in quo artem Iradebat, quo-
modo quis in dicendo vocem exercere atque dirigere possit , ut gralus auribus au-
dieniium accidat, dicendoque placeat.

(1) Edidit postea hanc laudationem seu vitam Demosthenis Reiskius, comparato etiam codiee vaticano,
in sua graecorum oratorum editione, repetiitque Dobsouius T. V. p. 352. A. M.
 .,

DE THEODORIS, 79

V. Q:iintus de legumlatoribus scripsit, 7rifJL7f!o(; ^s 6 mft twv vo/xo9gTai*v Tri-

7rpaf[J.cniU[j,ivo<;, oi^^dfJLivo^; «tto TiOTTCtv^^ou. Quintus, qui de legumlatoribus egit,

initium sumens a Jerpandro.
VI. Sextus stoicus philosophus, iy,ro<; ctm^ko^.
VII. Seplimus, qui de rebus geslis Romanorum scripsit, 6/S<5o//oc 6 ra, ^ip\
*V(i)fxai(t)v 7ri7r^ayf.<,ccriVfjiivo<;.

VIII. Octavus syracusanus, qui de dirigendis aciebus praecepta reliqcit, oyooog

(jUDav,ovaioz Tnp) ra'/.ri'/.Mv yiy^acp^jd^. Hic si coniectura me non fallit, ille Theo-
dorus syracusanus est, qni unus ex coniuratis adversus Hieronymum Syracusanorum
tyrannum, traditusque Andronodoro torqueodus, nihil omnino vulgavit, sed ab con-
sciis ad insontes indicium convertit. Audiamus Livium lib. XXIV. cap. 5. Tres ex

iis , quibus solis aditus in domum familiarior erat Andronodorus et Zoilus * ge-
, ,
* ed. zoippus.

neri Hieronis , et Thraso quidam , de aliis quidem rebus haud magnopere audie-
bantur: tendendo autem duo ad Carthaginenses , Thraso ad societatem romanam,
certamine ac studiis interdum in se convertebant animum adolescentis . Cum coniu-
* manu
ratio in tyranni caput facta indicatur per Calonem quendam, aequalem Hierony- * ms.
Talonem.
2.

mi, et iam inde a puero in omnia familiaria iura assuetum * Index unum ex coniU' .
* assumptum?

ratis Theodorum, a quo ipse appellatus erat nominare potuit qui comprehensus ex- , ,

templo traditusque Andronodoro torquendus de se ipse haud cunctanter fassus

, ,

conscios celahat. Postremo cum omnibus intolerandis patientiae humanae cruciatibus

lacerarelur victum malis se simulans avertit ab consciis in insontes indicium,
, ,

Thrasonem esse auctorem consilii mentitus nec nisi tam potenti duce confisos rem , ,

tantam ausuros: ab latere inde eos nominat tyranni, quorum capita vilissima fin-
genti inter dolores gemitusque occurrere. Maxime animo tyranni credibile indicium
Thraso nominatus fecit: itaque extemplo traditur ad supplicium , adiectique poenae
ceteri iuxta insontes. Consciorum nemo , cum diu socius consilii torqueretur , aut
latuit , aut fugit: tantum illis in virtute ac fide Theodori fiduciae fuit ; tantum-
que ipsi Theodoro virium ad arcana occultanda. Et Valerius Maximus lib. III. cap. 3.
Ln Theodoro quoque viro gravissimo Hieronymus tyrannus frustra tortorum manus
fatigavit. Rupit enim verbera fidiculas laxavit solvit eculeum, Inminas extinxit
, ,

prius , quam efficere poluit , ut tyrannicidii conscios indicaret. Quin etiam satelli-
tem, in quo totius dominationis summa , quasi quodam cardine versabatur , falsa
criminatione inquinando, fidum lateri eius custodem eripuit; beneficioque patien-
tiae non solum quae occulta fuerunt texit , sed etiam tormenta sua ultus est
,

quibus Hieronymus dum inimicum cupide lacerat, amicum temere perdidit.

.

IX. Nonus byzantius a civilibus orationibus. 'EvaTO^ (Sv^avriog d^ujo Xoycov

7roA/T/;cwv. Nonus byzantius in causis civilibus clarus. Huius frequens mentio est
apud scriplores veteres. Cicero in Bruto cap. 12. Nam Lysiam primum profiteri
solitum artem esse dicendi: deinde quod Theodorus esset in arte subtilior in ora-
, ,

tionibus autem ieiunior orationes eum scrihere aliis coepisse, artem removisse. Et
,

in oratore cap. 12. Thrasymachum chalcedonium et leontinum Gorgiam, ar-

Post
tem dicendi tractasse Theodorum byzantium multosque alios quos Xoyooaiod- ,

Xovq appellat in Phaedro Socrates quorum satis arguta multa sed ut modo pri- , ,

mumque nasccntia minuta quaedam nimiumque depicta.

, et versiculorum similia
Quo magis sunt Herodotus Thucididesque mirabiles quorum aetas cum in eorum
. ,

lempora, quos nominavi, incidisset , longissime tamen ipsi a talibus deliciis et ine-
 ,,,

80 LEOmS ALLATII
ptiis abfuerunt : alter enim sine uUis salebris quasi sedatus amnis Jluit ; alter in-
citatior fertur , et de bellicis rebus canit etiam quodammodo bellicuTri; primisque
ab his . ut ait Theophrastus , historia commota est , ut auderet uberius , quam su-
periores , et ornatius dicere, Plalo in Phaedro ( ed. Serr. T. III. p. 266.) in quem
respexit Cicero. 2w;tp. Kai TriaJo^aiv yi v.cii iTriTriarcoatv rov yi (SiXriafov Xoyo-
Sai^aXov j2u(^dv7iov av^pa. Oa/. Tov %|0?7(77cv XsTg/^ Szo^Mpov ; Zwjtp. 'Ti fxnv;
ytaV tXiyXov yi, xat iin^iXiyxov coq iroiyii-iov Iv ytarnfopia rg xa) aTToXoyia. ^

Socr. Probatio quoque et probationis confirmatio, quam TTiaJcaaiv et iTriTriafcaaiv

,

opinor appellat praestantissimus . orationum artifex byzantius. Phaedr. Bonumille

intelligis Theodorum^i Socr. Illum ipsum. II ic etiam invenit quid in accusatione et ,

defensione fieri debeat , et qui amplificari utrumque possit; quam orationis partem
iXiyypv ^t
ycai im^iXiyxpv vocavit. Eum quoque aliquid de suo conlulisse in rlie-
toricis tradit Dionysius halicarnassensis epist. I. 2. ad Ammaeum. Toyro ^yi TriTToiyi-

za, \va fjLyi rou^'' V7roXa(3(aatv ^ ort TrdvJa TTi^niXyi^piv y\ TTi^tTToCTyirt/tyi <piXoao(pia
ra pyiro^tna ^apayyiXpara .,
'Aai ouri o\ 'zuspt %i6h(t)^ov .> v.aA ^^aavfxaypv y

zai 'Av7/(pwvTa airouhyiZ ol^tov ou^lv iupov , ovri ''laov.pdryiq ^ /ca/ 'Ava^//;cgv>;s

Y.aL ^ AXKtodfiac, , ourz o/ rourotq aufif^tdaavriq ro7^ dv^^dat Tra^ayyiXfxdroov

T£p(^v/>i6t)v auytgacpziz ^ y.a) dfcavtaJal Xoyoov p'^lopiy.ct)v , o/ Trzp) Sio^iKryiv , xa/
^iXtaJov (i), Ka) 'IcraTov, xal KyicptaiSco^ov ,'Y7Tipl^'/iv Tg , xa) Au-/,oupfov , zat
Alaxiv/iv. Themislius in oralione (XXVI. ed. Petav. p. 328.) Ka/ raura Xiyou-
aa , ILopazoq xarayzXaQ '/.a) Qio^co^ov a^A.co^SJntg rcv ^ucav-
[jlIv za/ Ttaiou ,

rtov oog fifn^d drJa :A.a) oXifou d^ta g/c r'/iv rixv^iv TToptaafiivouZ' Atque haec
,

cum dicis, una et Coracem ac Tisiam et Theodorum byzantium derides quod ext- ,

gua quaedam ac levia ad hanc artem a se excogitata contulerint. Et verba Ari-

stotelis elench. cap. ullimo, magis ac magis confirmant. Namque cum illud pertra-

ctasset, omnia in prima sui invenlione exilia esse, postmodum a subsequentibus aug-
mentum accipere subdit o^zargp '/,ai ^ip) rouc, ^oXirfzouc, Xoyoug aufx^i^yr^i
, :

ax^^ov ^i Ka) TTip) rdj; dXXag dtndaaQ rixy^c; o/ fx\v ydp rdz dpx^^Z lupov-
ric, TTavliXwc, itt) fxiz^ov rt Trpo^Afayov' o/ h\ vuv iu^0'/AfL0uvric, , 7Ta^aXa(3oviig
TTa^a 7ToXXoov hta^ox^Q '^^^ zara fiipoz 7t poafay ovr u)V ourcac, yiu^yi-
, olav l'/, •> ,

'/.aat ,p.\v psrd roug TTgoorouq, QpaaupLaxo^ ^\ fxira Ttaiav, Sioooo^ot;

Ttaiag
fiiv fiira rourcv' >ta/ ttoXXo) TToXXa auvivyivo^x^^ai fxipvi. Quod quidem et in po~
liticis orationibus accidit et fere in omnibus aliis artibus. Etenim qui principia
.

imenerunt parum admodum sunt progressi. Qui vero nunc sunt celebres accepta
, .

quasi per successionem a multis per partes promoventibus sic auxere; Tisias quidem
post primos Thrasymachus vero post Tisiam Theodorus autem post hunc. et multi
. ,

alii multas partes contulerunt. Et forlasse idem est, de quo Aristoleles Hb. II, 23.

rhetor. scripsit: lart ^i o rofuioc, ouroc, xa/ rou Iv^Ufxyifiaroc; ro i\ooc,, oXn y\

TT^ori^a Qio^capou rixv/i- Est vero locus hic, et enthymematis species , tota prior
Theodori ars.
de arte dicendi, nec non orationes. Accedit quoque Suidas:
Scripsit itaque et
%i6^oopo<i (Su^dvrtog aocptcff^/ig oq u7t,o JlXdroovoi; Xoyo^ai^aXoq lyCXyi^yi lypa- , ,

'^i '/.ara &^aau(2ouXou xaTa ^Av^o'/.iS'ou ica/ dXXa rtva. Theodorus byzantius
, ,

sophista , quem Plato Xoyo^ai^aXov appe/lavit, scripsit adversus Tfirasybulum

(1) Mavult 'I'/X;o"-:ov Reiskius T. VI? p. 722, quia Philiscus orator fuit, Philistus autem historicus.
A. M.
 ,

DE THEODORIS. 81

adversus Andocidem , et quaedam alia. Quale vero seclalus fuerit genus dicendi Theo-
dorus, habemus ex Halicarnassensi { in iud. de Isaeo cap. 19.) Vo^ylav [xlv rov
XeovTTvov iHTriirrovra rov fxffpiou ^ xa) TravTay^otj Tratoa^twon ytfvofjLivov o^jWv .

''AXy.t^dfxavla ^i rov dyioucfjyiv aurou Tra^Jrgpov ov7a r'/iv Xi'^tv xa) xo/vo'Tg|0ov
©go^wpov ^i, rov ^u^dvrtov app(^a7c'v T/va, xa) oun Iv TaT^ Tg;)^va/c azp//S^,

o^Tg l^iraaiv \'/.avyiV Iv roHq ivaywvioig ^i^coKora Xoyott; , Kai ra i^^ig. Oui
ctiam iudicium Platonis de hoc Theodoro byzantio non usquequaque probat , tam-
quam ab aemulatione, et nimia alios proscindendi hbidine profeclum, epist. ad Cn.
Pompeium (ed. Reiskii T. VI. p. 756. in qua inler alia haec de Platone: ico -yap )

Tac oiKkaz aurou y^acpaq 7rapa<^/pg/v Iv alg xw^w^g? rou<; tt^.o aurou Ilap^g- ,

v/^>jv Tg , 3ta/ 'I;r7r/av, )ta/ IlpwTa-^/opav , xa/ I1|Do^/jiov, )ta/ Vo^yiav , za) flw-
Xov , Jta/ Sio^copov Gpaaufjiaxov Ka) dWouq avxyout;, oijx dito ^iKriolou
, y.a\ ,

ixdvlcL TTip) aurcov ygd(po)v dXhl g/ (SouXit Jta/ aTro (ptXo7t[j.ia(;' -/iv yap «v r'/i
, ^

TlXdrcovog (puait iroWai; dpiraq lyoua'/! ro (ptXortfxov.

Nec levis est coniectura alium hunc esse a decimo Theodoro, itidem oratore,
cuius ait Laerlius menlionem faclam abeodem cum Thrasymacho loco Aristotele

poni, cum quo etiam coniungit halicarnassensis. Quod si lua secus est sententia, le-
ctor, ego nihilominus nisi aliud validioribus ralionibus demonstres, ab hac mea non
dimovebor. Hinc supinus error deprehenditur Thomae Aldobrandini in notis ad Laer-
tium lib. II. n. 182. qui hunc oratorem Theodorum byzantium cum Theodoro cy-
renaeo atheo philosopho confundit: cum, quae Cicero de oralore enunciat, de phi-
losopho ipse proferat,
X. Decimus, cuius meminit Aristoteles, ^i'/.aIoc, opLoico^;, cu ''A^talcTiXrig [Jiv:i-
[loviuii ^ia ryiq i7Ttro[X'/i^ ro)v p'/iropo)V. Decimus similiter de quo Aristoteles in ,

epitome rhetorum mentionem facit. De aliis Theodoris ab Arislotele in aliis operi-

bus commemoratis infra dicemus. Hic tamen decimus, a nono diversus plane erit:

neque enim Laertius hos duos tamquam alium alque alium relulisset.
XI. Undecimus ihebanus slaluarius, ivSi'A,aro<; ^'/!(2a7oq dv^^tavroiroto^.
XII. Duodecimus piclor, de quo agit Polemon, ^w^iytaroq ^(joypdcpoi; , ou txi-

[xvyirai noXg/^twv.

XIII. Decimus tertius pictor atheniensis, de quo scribit Menodotus, rptaxatSi-

xaroz 'C(t)ypa(poz d^^/ivaioq , unlp ou y^d<pit yi'/iv6^oroq.
XIV. Quartus decimus ephesius pictor , de quo est apud Theophanem mentio in
libro de pictura, riaaa^ia'/,at^ix.arog i(piatoQ ^oofpdcpoq , ou [xipLvnrat Sio(pdv)j(;
iv TW TTi^) y^a(pty.'/iq.

XV. Quintus decimus poeta, qui epigrammala composuit, 7Civliy.atoi-/.aroz Ttoi-

yiryiz i7rty^apL[xaroov. Theodori epigrammata, eiusdem ne an alterius? edita sunt in

sylloge epigrammatum graecorum lib, IL cap. 13. (ed. Steph. p. 140.) alterum in
deformes.
'^p[jLOKpdr'/j(; ryiQ ptvoc, eTre/ r'/iv pHva Xiyovrt<;
^EppLOTtpdrouQ ,
[itK^OK; [ia'/.pa 'xcipi(^0[j.i^a.
Hermocrates nasi: nam nasum dicentes
Hermocratis . parvis magna largimur.
Alterum lib. HL cap. 7. ( p. 220. )

'^nXityiq di^yiz' iTTi (70/ <^''

lyiXaaai ^avovrt , ^

T/TKpg , y.ai viy,vo}v ^'/iKi ai [Atij^oXoyov.

 , , )

82 LEONIS ALLATII

Crudelis est Orciis ; sed tamen te moriente risit

Teque moriuorum mimum esse statuit.

^
Terlium adhuc ineditum est.

2o/ Tov TTitXyj^ivra ^/' tv^dv^ou r^txo^ d[j.voij

'Ep/xa, JLaXXtriXyiq gx^g//ao'g TTiraXov.

Kai' ^'i(3oXov TTipovav , za) Gnyyi^a, Jta) ro ravvG^lv
To^ov , yta) rptfSdityiv yXotoirortv yJXafJLV^a,
Kai (jp^^/^a^ , xai a^pal^av dzi^oXov' aXXd au Bi^at
Aojpa (ptXivrdxrov ^wpov lcpyifxoavvat;.

Nec praelereundum videlur secundo epigrammali edito praefigi Qio^oopov rov 'Av-
^ov. Anthi, an Theodori cognomen fuerit, an nomen patris, vel loci? An ideo po-
silum ut hic ab alio Theodoro scriptore epigrammatum distinguatur ? Res plane
incerta.
XVI. Sextus decimus, qui de poelis scripsit , i'/,y,at^i'/,aroQ yiy^a(p(aQ «crgpJ

^otyjrcav. In hunc leguntur adhuc in sylloge epigrammatum graecorum lib. III.

cap. 25, (
p. 281.) epigrammata incerti.
Kar-^avg fxlv Qio^oopog , doi^oiToXm ^\ TraXatwv
UXyj^v^; olyofxzvyi vvv •^aygv arpgxewc,
Ilacra ydp l[j.7rviiovrt Gvviirvii , ^raaa ^' diria^'/]

1t^ivvv[j,ivov' y,^v(p^yi ^' iiv ivl Trdvra rd(pw.

Ohiit equidem Theodorus , poetarum vero antiquorum multitudo decedens , nune
vere demortua est : universa siquidem cum te spirante spirabat , universaque extin-
cta est te extincto. Omniaque in uno sepulchro condita sunt. Et luliani (
p. 282.
Mv^^a aov, w Qio^capi, iravar^atilz-i ovh'' kv) rvp(2(a ^

'AXX' iv /S/jSX/axwv [xvptdai aiXiScav ^

Atatv dvi^cay^yiaai; dnoXXv[j,iv(av dno Xvi^yiZ

'A^Trd^aq vogpwv po^/^^ov doiSoTtoXcav.
Monumentum tuum, o Theodore omnino verum est, non in tumulo sed in pereun- ,

tium chartacearum paginarum millibus quas ab interitu vindicasti ab ohlivwne , ,

eripiens ingeniosorum laborem poetarum. De poetis scilicel anliquis scribens, et eo-

rum facta scripto commendans, eaque innumeris libris compleclens, et memoriae po-
sterorum ingerens, eorum labores ab oblivione vindicavit: ideoque illius monumen-
tum non in tumulo, sed in libris ipsis cerni poterit: nec male eo demortuo, extin-
cloque omnes hi poetae, qui eo vivente vivebant, demortui exlinctique sunt, unaque
€um eo uno omnes sepulchro conditi. Hinc non immerito eorum sententia reiicilur,
qiii haec de poetis ad Theodorum gadarensem Tiberii Caesaris praeceptorem refe-
runt: nec non eorum qui ad Theodorum poetam cuius Suidas meminit, quique com-
plura versibus scripsit et quidem eliam in Cleopatram
, cum hunc nostrum qui ; ,

de poetis scripsit, neque poetam fuisse, et multo fuisse diversum a gadarensi, certo
evinci possit. De quibus nos etiam infra suo loco scribemus.
XVII. Decimus seplimus , medicus , Alhenaei discipulus , i^ra'/,atdi-/.aroz la^

rpac, ' A^y^vaiov [La^yirYiq. Alhenaeum hoc loco

Notat Aldobrandinus ad Laertium ,

non eum dici, cuius libros habemus ^iiirvoao^ptarwv sed Alhenaeum Attalum me- ,

dicum insignem, de quo est apud Galenum lib. II. de causis symptom. et libro de
elementis, eo neminem inler recentiores medicos adeo medicinae rationem memoriae
prodidisse melius. Theodori meminit Plinius lib. XX. cap. 9. Theodorus et liche-
 .

DE THEODORIS. 83
nas ex aceto bulbis curat; et erumpentia in capite, cum vino austero aut ovo. Et
lib. XXIV. sub finem. Theodorus foeno graeco miscuit quartam partem purgati na-
sturtii acerrimo aceto ad lepras. Laudat eliam Theodorum medicum Aetius lib. XIII.
cap. 46. An hnnc Athenaei discipulum?
XVIH. Decimus oclavus, chi«is, philosophus stoicus oxTCoxaiSixaro^; "Xioq cpi- ,

Xoao<pog arcaizog.
XIX. Decimus nonus, milesius et ipse stoicus philosophus, svv2cc'/,aioizcno^ pit-
Xratog ytai aCro^ Grmx,o^ <ptXoao(po^. •

XX. Vigesimus, tragoediae scriptor, uy,0(f[o<; TTOtyiryig rpaTM^iaz. Gyraldus de

poetarum historia, dialogo VII. Post hos erat et Iheodorus qui tragoedias plcras- ,

que composuit ut auctor est Laertius. Tragoedias eum composuisse, auclor est Laer-
,

tius, at multas, unde id expiscatus est Gyraldus? Occasione huius Theodori tragici
corrigeudus est thesaurus linguae lalinae voce prosa, ubi perperam legitur ex Auli
Gellii libro X. cap. 18: extat nunc quoque Theodori tragoedia
quae inscribitur ,

Mausolus qua eum magis quam in prosa placuisse llyginus in exemplis refert.
, in
Subslituendumque: extat nunc quoque Theodectis tragoedia.
Et hi quidem a Laertio Theodori numerali sunt, quibus mullo plures addere
possemus, si ut ille quoscumque alicuius nominis reperit, recensere in animo esset.
Ne tamen in tanta Theodororum copia res nostrae pauperculae reputentur, nonnul-
los quos ex ipsa antiquitate excerpimus in medium afleremus.
XXI. Et inter eos primum locum occupet Theodorus pastor, sibyllae Herophiles
pater. Pausanias in Phocicis ( p. 631. ) ''Y.ou^paAOi <$^g
, d[ji(pia(3yiroijat yap ryl^
'\:lpo(ptX'/ig Tr^ouup^orcna ^EXXy^vcov ^ Km^uzov ri zaXovfjnvov opoq,^ jca/ Iv rw opii
aTVYiXaiov a7ro(paivouat ^ ny^^yivat ryiv ^lipopiXrjV Iv aurM Xiyovn; ,^ Sio^woou
oi iTtfxwpiov TroifjLivog Jta) vu[jL(p'/j(; Tfai^a iivat 'l^a/av ^i iiriitXyiatv yiviaQai^

ry\ vvfi<P'/j. Erythraei , de HeropJiile cnim hi acerrime Graecorum omnium certant

Corycum montem , et in eo antrum ostendunt , in quo natam Jlerophilcm dicunt,
Parentes eius fuisse Theodorum pastorem indigenam, ctnympham cui fuerat no-
men Idaeae. Idem astruit Suidas voc. 'lIpo(^/X», et voc. ^i^uXXa ex liermippo.
XXII. Theodorus quoque fuit Isocratis pater, tibiarum faber, erchiensis, et alius
eiusdem Lsocratis frater. Plutarchus in \ita Jsocratis. ''\aoy.pdr'/iC, QioS^o^^ov p.\v ViV
TTaig rov ipytiMi; (i) twv fJLirpioov jroXtrcov ^ipd.TTovraq auXo^otoijz •/.izr'/ifj[.i- ,

voy , '/.at iU7rop'/iaavloz airo rovrm Trai^ivaat roug vioui;'

^ d)z Jcai xop'/ifyiaat -/.a)
Tiaav ^l aijrw y,a\ dXXot
Qio^ojpoq (2), '/a) ^iofxvyiaroz' ^v ^l
TiXiatTr^ujoi; ,

Ttai Bufdr^tov oQiv zlq roug auXouz '/i'/.ct}ff.ci)§'/ffat utto KQtaJocpdvou; -aa) Xrpd- ^

rtoog. Isocratis pater fuit Theodorus erchiensis unus de mediocribus civibus qui . ,

cum scrvos tibiarum fabros haberet , tantas inde opes consecutus esl , ut et choro
sumptus suppeditaret . et filios liberaliter institueret. JSam alios quoque habuit 7V- ,

lesippum, Theodorum, Diomneslum. atque ctiam filiolam. Quapropter comici poe-

tae Aristophanes et Stratis eum tibiarum gratia traduxere, Similia habent Halicar-
nassensis in Isocralis vita, et Suidas voc. ^\aoY.^aryi(;. Quod ad nolam Isocrati a co-
micis datam perlinet, optime eum refellit Philostratus de vilis Sophistarum lib. I. in
Isocrate. 01 ^l yiyoufjnvoi ryiv '/MfJLW^iav '/a^d-nriaQat roi> ''\ao'/pdrou<; ^ w^ au-
XoTTOtou , dfxaprdvouat' Traryip fjiiv yap aurut %i6^u>qoc, y\v ^ ov h/dXouv aiiXo-

(1) Lectiones variae Eg^^ifw?, i^sx^iu;, d^y^ii^tut;, extant in editione Reiskii. A. M.

(2) Deest hic Theodorus Isocratis frater apud Reiskiuni ed. cit. A, M.
 .
,,

~
Si LEONIS ALLATII

Ttoiov 'A-S^j/vjjcr/v" auroz ^i ouri auXovg iyivMGHiv ^ ovri aXXo ritwv Iv ^avaij'
aoig' ov yap av ou^l ryig Iv ^OXvfXTTia g/>tovo^ gTf;)^gv , u ri twv zvtzXwv ilg-
yct^iro. Qui vero putant Isocratem perstringi in comoediis , ut tihiarum fahrum,
falluntur. Nam pater ei Theodorus /uit , quem fahrum tihiarum Athenis appella-
hant. Ipse vero neque tibias norat, neque aliud quicquam opificii sordidi. Nec enim
Olympiae statuam consecutus esset , si ullas viles operas fecisset.
XXIII. Herodotus item halicarnassensis fralrem habuit Theodorum. Suidas voc.
MIp o^oTo^. Sed haec minutiora.
XXIV. Theodorus samius inter non ignobiles pictores recensetur a Plinio lib. XXXV.
cap. 11 et ilhus picturas quoque refert. Simus pinxit iuvenem requiescentem in of-
.

ficina fuUonis quinquatrus celehrantemi idemque Nemesim egregiam. Theodorus

,

vero emungentem (1): idem ab Oreste matrem et Aegistum interfici: bellumque ilia-
cum phiribus tabulis quod est Romae in Philippi porticibus et Cassandram quae
, : ,

est in Concordiae delubro: Leontium Epicurl cogitantem: Demetrium regem. Notat

Delecampius ibidem alium fuisse Theo^orum samium inventorem fundendi aeris me-'
,

moratum a Pausania lib. III. VIII. et IX. De Leontio scorto Epicuri, et eius omnibus
sectatoribus prostituto , videri potest Athenaeus lib. XIII. Diogenes Laertius in Epi-
curo , et Cleomedes in meteoris. An idem est cum duodecimo supra memorato a
Laerlio ex Polemone? Quis divinet? ( De eodem Leontio Piinius loco nuper citato. )

XXV. Alius item est Theodorus samius Alexandriae praefectus, vir urbanus et
magnificus et philosophiae amans, Leonae sophistae amicus. Marinus in vita Procli.
"Et/ ^i (poiTMvra a,vrov KiMvaz 6 uocptarr.Q avvi'/.onfXi7v 2avro) ^a^aaKivd^n
ryiv Itti ro Bv^dvnov diTO^yifxlav ^ viv '/.a) avroq litoiziro (piXw x^^pi^^oixivo^ 0go-
^oj^M i Tw ryiq ^AXi^av^pziag rorz d^x^'^'^^ dvdp) ao"Tg/w , xa/ pifaXo7rp27Ti7 x-a)

cpiXoao^piaq ipaarvi. Dumque adhuc scholam frequentaret , sophista Leonas eum

sihi itineris comitem adiunxit profecturus Byzantium; quam ille profectionem su-
,

scipiebat , qui tum Alexandriae praefectus erat

ut gratificaretur amico Theodoro .

viro urbano et magnifico et philosophiae amanti.

. ,

XXVI. Theodorus lemnius architectus. De eo Plinius lib. XXXVI. cap. 13. I^em-
nius labyrinthus similis illis columnis tantum centum quadraginta mirabilior fuit
,

quorum in officina turhines ita lihrati propenderunt ut puero circumagente torna- ,

* c± K/ioius. renlur. Architecti illum fecere Zmilus, et Schohis *, et Theodorus indigena: ex-
tantque adhuc reliquiae eius; cum cretici , italicique nulla vestigia extent.

XXVII. Theodori cantoris optimi , quocum catellus suus humari voluit, meminit
Aelianus de nat. animal. lib. VII. cap. 40. %i6^oipov ^l dvh^^a -^dXryiv dya^ov
rov [kiv ig rnv aogov Ivi^iaav o/ 7rpoa7i'Aov7iQ .^ kvvi^iov Sl piXflalov zavrd zvi-
(2aXiv 6/c T^v ^yi'/.yiv rov vi'A.pov , za\ avvird(pyi. Ut vero Theodorum, psaltem pro-
hum . sui propinqui in sepulchrum imposuissent , eius melitensis catellus ultro se
ipsum in cadaveris thecam iniiciens , pariter cum domino humatione et sepultura
affici voluit.

XXyin. Theodorum auletam pluris se facere, quam Deraelrium regem, faletur

idem Aeliauiis var. histor. lib. Xll. cap. 17. quod hic frequentaret Lamiae aedes, ille

vocatus etiam acccdere renuebat. 'Ot/ A;j//?iTp/oc roaovrm g-^vwv yiyifxovivoov ^

icpoira iIq Kap.iac, r7]c, iralpaq avv to?c onXoiq^ '/.a) (popo)v ro ^idoyiixa' aiaxi-

(I) Harduinus corrigit: Theodorus et irmngentem. A. M.

 ,,,

de tucodoris. 85

rsrov fJih ouv yiv avTw >ta) o'iy,a^i uzraiTiix-^aa^ai rviv avopwTrov, o o\ ira^ zxzt'
v>]V lcpoira <pt\o<p^ovo)z' dX}C iyo)yi Qio^oj^ov rov auX'/}Tyiv Tr^orifxy^aatfjn rou
^y\li^piou' lin\ tov SioSojpov ixffiTTipLTnro 71 Aa///a, o ol UTTi^iloi ryiv xXyiaiv.
Dejnetrius tot ^entium dominus Lamiae meretricis aedes cum armis et diademate
frequentabat. Non exiguam sane turpitudinem sibi attulisset . si tantum eam in

suam domum accersivisset: at ille ipse studiose ad illam itabat. Ego sane pluris
fecerim Theodorum tibicinem. quam Bemetrium regem: siquidem ille vocatus a
Lamia , venire recusavit.
XXIX. Idem ne an Theodorus auleta boeolius a Lucio Anicio romani
alius fuerit

exercilus imperatore post debellatos illyricos et Gentium earum regem Romam cuni ,

aliis clarissimis artificibus accersitus, et in scenam productus, gratissimo ac laetissimo

omnium speclaculo? Athenaeus lib. XIV. (
p. 615.) ex libro XXX. Polybii. Msra-
TnyL-^dixivoq ydp rovq iz T?fc 'EXAa^o^ i^t(paviardroU(; n^virac, , '/,ai azyiV/tv

xaraaziudaa^; piyiaryjv iv rw xi^xm ^pwrouq , iiayiyzv auXyua^; a//a inavrac;

ouroi (5"'
yiaav Qio^oypot; 6 (SotMrto^ ^ QiOTrofXTTog ^' E^p.tTTTToq ^ xai o Auai[j,axoQ,
01 rtviQ iTTtcpaviararot yiaav. Nam accersitis e Graecia clarissimis artijicibus , ex-
tructaque in circo maxima scena, primos induxit tihicines simul omnes , Theodo-
rum boeotium, Theopompum, Hermippum Lysimachum, qui erant celeberrimi. ,

XXX. Theodori histrionis meminit Aristoteles lib. III. rhetoric. cap. 2. Ka/ o\ov
7^0io^o)^ou (pcovyi TTiTTOv^i 57^0^ r'^v rwv dXXoJV uiTO'/.^iroiV' fiiv yap rou Xi- '/i

yovroQ iof/.iv giva/, al ^' dXXorpiat. Et ut Theodori vox affecta fuit ad vocem
aliorum histrionum: haec enim dicentis videbatur , iilae vero alienae. Ideo prae-
clare ait Aristoteles, ut interpretatur Franciscus Robortellus in Aristotelis poetica
magnopere esse laudandum Theodorum histrionem ,
qui ita apte singulos hominum
loquentium affectus voce vultuque omnino exprimebat, ut eos ipsos loquentes audire
sibi aliquis \ideretur; quod in aliis histrionibus non aeque succedebat, quorum vo-

non eorum, qui representabanlur, sed aliorum et extraneae videbanlur.

ces et actio
Eundem suspicor esse, cuius dictum refert et laudat idem Aristoteles polit. lib. VII.
c^p. ullimo. "lowc ydp ou '/av.MC, iXiyi ro rotouro Qio^ojgog 6 r'/\q TpafoJoiaQ ^

UTTO'/^tT'AC,' yd^ TTWTTOn 7Tap'/f/.iV iauloU TTpOiiadyitV OlJOi r(t)V ilJTiXoJV

Ou9gv) ^

0^o'/ptTO)v coQ or/,itou[j.ivo)v ro)v ^iarwv ralt; ^^o)ratQ d'/,oaig. Fortasse enim
^

Theodorus tragoedus histrio non male tale quiddam dicebat: nullum enim unquam
ne contemptum quidem histrionem passus est ante se in scenam prodire: quod exi-
stimaret spectatorum aurcs quae prima audiunt captas occupari. Iluius Theo-
iis , ,

dori, ut exislimo, monumentnm erat prope Cephissum amnem. Pausanias in Atticis

( p.
69.) np)y ^i ^ia(S'/ivat tov E.y!<ptaaov
y\ QioSo)pou pvr,pa lar) T^aytooiav , .,

v^mo^/ptva^xivou tmv /ta3' aurov dptara. Priusquam Cephissum amnem transeas

Theodori monumentum est , qui in agendis tragoediis suo tempore praestantissimus
habitus est.

XXXI. Theodorum praestigiatorem, sive gladiatorem, commemorat Plinius lib.

XXXV. cap. 11. Calypso mulier pinxit senem, et praestigiatorem Theodorum. Alii

legunt : senem, et praeterea gladiatorem Theodorum. Nec alium fui»<se Theodorum

•\'/i(pQ'/.Xi^r'/jV , cui Histiaeenses et Oritae statuam in theatro dedicarunt , existima-
verit non absque ratione quispiam. Athenaeus lib. I. ( ed. Cas. p. 19.) 'io-T/a/g7c
aijv v.a\ ^Q,^ilTat , Qio^wpou rou '\'A(po'/.XiTTrou Iv ^idrpo) ')(aX'/y[V ilx.ova dvt-
3«xav, 4^9° V '/^arouaav. Jlistiaeenses quidem atque Oritae , Thcodori psephocle-
86 LEOXIS ALLATII

ptae in thcatro statuam aeneam dicarunt , quae manu calculum tenehat. Delecam-
pius contra manuscriptorum omnium consensum, qui ad et Euslathii auctoritatem ,

octavam odyss. rhapsodiam absquc dubio illam agnovit, supposuit -^Yi^poyku^miQtj

calculorum sculptoris non aeque recte. Et ^yi^poyiknrl^v esse praestigiatorem fuse
, ,

explical Casaubonus animadvers. in Athenaeum lib. I. cap. 16.

XXXII. Theodori tarentini philosophi pythagorici non obscuri meminit lambli-
chus de vita Pylhagorae libro I. in fme ,
quemadmodum et Theodori cyrenaei itidem
philosophi pythagorici.
XXXIII. Theodorum larissaeum abstemium, alieno semper animo fuisse ab An-
tigono ex Phylarcho scribit Alhenaeus lib. II. ( p. 44. ) dipnosophist. "Ot/ OJXap-
,

"XOQ (pyjdi Qi6oct)^ov Tov Xaptacalov uS'po7r6ryiv tivia^ai , rov dXXolpicag dii TtoJt
Trpo^ ''Kvlilovov i(JX>J'^ora rov ^aaiXia. Phylarchus narrat Theodorum larissaeum ,

abstemium alieno semper animo fuisse ab Antigono rege.

,

XXXIV. Theodori Cynulci philosophi cynici sophistae r^ix^^iiTTVou , coenarum

diligentis adsectatoris voracilas et X/%vg/a mullis in opere dipnosophistarum loci»
perstringitur ab Alhenaeo.
XXXV. Inter hos sit Theodorus rhetor chius, qui cum Photino, et Achilla ae-
gyptio, ne iratum haberent Caesarem, mortem Pompeio decreverunt. Appianus Theo-
dotum vocat non Theodorum , , et samium non chium , praeceptorem regis. Is caput
postea Caesari obtulit cum anulo. Percussores tandem Pompeii omnes interfecti sunt.
Theodorum M. Brutus in crucem sustulit.
XXXVI. Theodorus, qui male se prostiluebat, unde et itjpvirpuiyLrovQ Theodo-
ros vocabant. Hesychius voc. Qso^capoq. (dio^w^ouq iXiyov o\ xwju/xoi rov^; iv-
^VTTpcoiifoug dTTO Qio^copov rtvog^ ovtc iv rviz aurov wpac, 7rpo(ffyiaa[JLivov. Theo-
doros vocabant comici cinaedos , qui lato sunt podice , a Theodoro nescio quo , qui
non hene suam pulchritudinem prostituit. Qxxodi et antea insinuarat voc. ''A^talooyi-
poq. ''Apiaro^yifxov o\ zo)fJLtzo] rov Trpw/CTov, za) QioScapov y xa/ 'ri[j.tatoc.vayUa.

iXiyov Ta yvvaiicila a/oo7a, zai liaat-

aTro rojv yiraipyiv.6ro)v. ^oofxtaiovQ <5g

Xicac, Jta/ Kaxd^at;. Aristodemum comici nuncupabant podicem , et Theodorum,

et Timisianactam tamquam ab iis qui suam pudicitiam prostituerant. Phormisios
.

vero muliebria pudenda et Basilidas et Lacharas. Fortasse hic Theodorus fuerit dio-
,

miensis ille ex Aegide Iribu, cuiusmeminit Arislophanes iri Acharnensibus (act. II. 6.)
Tow^ iv Xaoff/ yi^fffoQio^cio^ou; ^tofxitaXa^ova^. Tum enim ipse Theodorus, tum
Geres, ut effoeminali accusabantur. Scholiastes : Xaovec ftsv i^vo<; yi^it^ct)'itxov'
7n7Tai)tTat ol Tra^d ro Iv \7r7riva1v' 6 Tr^ooy^o; lariv atjr^^x^^yipi! Iv ^doatv i7n\
y.at ili; ixaXaytiav ^ti^dXXiro Vigyiz zai Qio^oo^o; , xa) ort ix hovXoov y\aav.
Chaones gens epirotica. locatur vero ad illud quod dixerat in Equitihus : podex
est plane apud Chaones. Quia et tamquam effoeminati accusabantur Geres ac Theo-

dorus , et quod ex servis orti.'

XXXVII. In Theodorum etiam, slrenui viri fortisque patrem, extat adhuc epi-
gramma Anlipalri, nondum, quod sciam editura (1), iU '^'va v\ov Qio^capov ov, ,

rtvoQ iTTi rca raCbo) \araro XiO)v.

E/7rg AiO)v <p^tp.ivoto t/ tt^oc; rd(pov dp.(pi^il2yixa(;

Bovcpayii rig rdg ad(; d^toQ yiv apir{X<;i

(I) Igltur hoc et aliud p. 82. eplgrainina, AUatii beneficio, in anthologiam epigrammatum postea con-
ferentur. A. M,
 ,,

DE XnEODORIS. 87

YioQ Qio^copoto TiXiUTia^ oz ju/^a ;ravTwv

Ovxi (J-oLTnv g(7Taxa, cpipoi ^' iri (tuix(2oXov aX^tas

'Avg^pOC, «V yOLp <$">? SuOfJLiviidGl XSWV.
//i quendam Theodori filium in cuius sepulchro leo symholum extahat. Dic leo,
, ,

defuncti quam oh causam sepulchrum occupas edawt Quis tuae virtutis dignus est?
Filius Theodori mortem ohit qui multum inter alios omnes praestahat helluas inter
, ,

quantum ipse praestare iudicor. Aon frustra vero adsto. Namque adhuc rohoris
JUius viri insignia gero: quippe ille erat adversariis leo.
Quod si Theodoros alicuius nominis inler christianos recensere in animo esset,
nuUus esset eos, ut ila dicam, numerandi finis. Numerosissimum enim eorum agmen
inter confessores, et marlyres prorumpit, quos ecclesia graeca inler sanclos relatos
annua solemnitale celebrat. Vide in illius Menaeis ianuarii diem X. lsA\. XXX ; fe-

bruarii VIII. XVII. XXV; XV. XIX. XXII; maii XVI; iunii VIII; augusti I. IX;
aprilis
septembris IV. V. IX. XII; novembris III. XI. XIV; decembris VIII. XXIV. XXVII.

Et mirare illius ecclesiae in propaganda pielate chrisliana in Theodoris uberem se-

getem. Producant alii reliquos fama celebres etillustres, etsi sanctitatis nomen non
occuparunt.
XXXVIII. Ipse concludam orationem, unius aut alterius tantum inducta mentio-
ne, cuius pietatem non ineleganti epigrammate laudavit Paulus silenliarius (ed. Steph.
p. 193.) E/c Qio^ojpov iuoilSyj av^pa.
T^yju^ iXiu^z^r/iv iirnip.ivoz^ '/i^uq i^ia^ai,
Ev (Storo) TT^oXnrwv uUa y'/i^o'/.op.ov ^

Tu{x(2ov tx^i Qio^o}poQ^ iTT iXTTi^t '/.piiodovt fxoipyi^-i

OX^tOQ iv 'A.ap.dTotz , oK^toQ Iv ^avaTO).
XXXIX. Accedat alter Theodorus Pepagomenus, cuius adhuc inscriplio sepul-
chralis conservatur, quae est.

J^uitXcov fJLiyioTtOV 7]\l0U ^pOfJ.'/llxdTO}V

Eixada otTrXyiv auv fiovairX^ 'jnvTdoi
To TOU (3i0U TiTpOJpOV ITT^iUGaQ [XOVOV
Ejra-^Xov iupov tov ^^ayyv toutov Xi^ov j

Og TYiv ifxyiv ivTau^a xaXurrTit xovtv.

0\z liaiTyiTOV iOTt TOIVUV iV^d^e ^

}l.u^a(; SoTi ^UfiTTavTiz r/,iTyipioug

Tw Tyjv (puatv pt.iXXovTt tmv (S^otcov xp/va*
Iv tXiO)v iupotfit xa\ Trpo Tyiq ^iicyig,
Kai (2aadvo)v (puyotfit tyiv 'A.aTa^iy.yiv.

^YfiLilq Bi (piXot auv fnovaaTa^ic, TrotfiiViQ

OaTO)v fLZ T'/i^'/iaaTi tmv dXXoTp/wv,
O/Jcrpov ^iooT^pfjiTov gjc Oio^cagou
KX^j-d^evTa Xoia^ov T[i7rayo)ft,ivci)v yivoQ.
'O oi airapd^az ytdv ^payu fiou tov rdcpov
'ExTrTWTO? 1'aTa/ T'/lg ^E^ift. a'/,'/i7rT0uxiai;
Ka/ rdg dpaq oi^aiTO Totg twv 7raTi^o)v.
Ka/ %g//3 TToivtjxoQ auTOJv 7Tpo(p^daoi.
. . .
 ,

88 LEONIS ALLATIl

M'/iv) auyouGTea ^ yi^i^cl i h^. ^' ini ,^%^{<^'* qui eril Christi il86. (1).
XL. Sed iam ad se me vocant Theodori illi qui monimenlis edilis memoriam ,

sni posteritati commendarunt. Sit ergo Theodorus, quisquis ille fuerit, qui scripsit
yKwaacLc, drriytat; , atticas dictiones. Laudalur ab Athenaeo lib. XIV. p. 646.
( )

cum ex eo quid sit psothia explicat, et lib. XV. (

p. 677. )
quid sint hypoglottides
ex Pamphili libro in^i ovofxarwv irXoxylg de nominum plexu; et infra, eum Iradere
apud Platonem 2V A/i' y,axovixiVM in love male , affecto , hypoglottidem vocari co-
ronarum certum quendam contextum.
XL[. Theodorus poela comicus cognomento Pelethohaps. Hesychius lHiXi^O'
,

/3«^ Qio^oi^o^
1 awixr/.oq 6 v^ujoY.^irrtZ ouroog Insi-aaKi.lro' riv\q ^l >zsoty}ryi7
>

aorov (paai yiyovivai. Pelethobaps Theodorus comicus et histrio sic vocabatur.

, ,

Nonnulli vero eum poetam fuisse tradunt.

XLIL In Aristippo (sub initio) meminit Theodori libri, de sectis Tcipi ai^iaim
Laerlius, in quo Aristippum conviciis exagilabat. Ov py\v dXXd '/.ai Qio3o)pog ir

ro) TTgp/ aipimwv ixaKtaiv aurov. Sed et Theodorus in lihro de sectis eum pro-
hris vexavit.
XLIIL Idem quoque Laertius in Epicuro X. 5. citat librum quartum Theodori
in Epicurum, ytaSd (P'/iat &io^o)^0(; Iv rw nrd^ro) ro)v irpoz ^F^Triytov^ov. Ut ait
Theodorus quarto in Epicurum lihro. Et aldobrandiniana quidem editio ita legit
Stephani, et frobeniana, ( nec non wetsteniana ) Qio^ojog Theodotus insinuent.
licet

XLIV. Apud Plutarchum in parallelis (ed. Reiiskii T. VII. p. 235. ) laudatur

Theodorus in transformationibus. Ubi ex eo narralur fabella de Cynira etMyrrha,
quam ipsam ex Theodoro hoc se hausisse profitelur Slobaeus de vituperio Veneris.
XLV. Theodori muscieni medici compositiones quasdam recilat Alexander Tral-
lianus.
XLVL Theodori Prisciani archiatri ad Timolheum fralrem euporiston, sive fa-
eilium paratu medicaminum liber 1; logicus lib. II; gynaecia, idest muliebria
,

Uh. III. Opus editum Basileae apud Frobenium anno 1530. In aldina cditione hoc
ordine et inscriptione continetur. Liher logicus I. ad Timotheum. Ad eundem de
oxyoris , sive de acutis passionihus liher II. duas in partes divisus. Ad Victoriam
gynaecia sive muliebria liher III. Ad Eusehium filium de physica scientia liher IV.
1547. fol. cum medicis anliquis. In praefalione testalur auctor, se eliam graece quos-
dam libellos de re medica scripsisse. OUo Brunsfeldius hunc auctorem ab aliis Octa-
vium Horatianum dici testatur. Theodorus Priscianus libellos suos medicos primum
graece scripsit, deinde ipsemet lalinos fecit, ut testalur in praefatione iu^o^icrojf
ad Olympium collegam suum.
XLVII. Theodorus samolhrax memoratur a Ptolemaeo Hephaeslionis F. qui ex
eo refert, lovem natum risisse septem continuos dies, indeque coepisse seplenarium
haberi pro perfecto, Photius in bibholheca ed. Schotti p. 490. cod. CXG. Zoroa-
slrem item eodem quo genitus esset die risisse, pro valde insolilo adfert Plinius
lib. VII, cap. 16, Vossius de historicis graecis lib. III. suspicatur eundem esse Theo-
dorum , ex cuius libro XXI. quaedam de tempore quo luna eoepil , narrat Apollonii
scholiastes in libro IV. argonauticorum , quem esse Lucillum tarrhaeum, Sophoclem,
et Theonem, verba exscribens indicat scholiastes Aristophanis in nubibus. Touro oi

(1) Haec quidem poetica inscriptio, non tam in antbologia vet. epigr. collocanda foret, quam int«r
ehristianas inscriptiones, quas nos edere coepimus Script. vet. T. V. A. M.
 DE THEODORIS. 89
rovirog ol Tn^i rov AouniXXov rov rappaTov, na) 2o(^ozXea, za/ Qicova Ipfiyi-
vivaavng rdoi cpauiv. IIoc carmen Lucillus tarrhaeus et Sophocles et Theon inter- ,

pretantes haec inquiunt. Tum verba eorum exscribit, etsi non reete omnia, quae
,

corrigi possunt ex scholiaste Apollonii. Sed quid in hoc certi sfatues? Advertendum
est tamen, a scholiaste Aristophanis, Theodori librum allegari vigesimum secundum,
ab ApoJlonio vigesimum nonum , a Vossio vigesimum primum.
XLVIII. Theodorus phocensis volumen edidit de tholo, qui est Delphis. Vitru-

vius de architectura praef. Hb. VII. Item de aecle Minervae dorica , quae est Athenis
in arce, Ictinus et Carpion. Theodorus phoceus de tholo, qui est Delphis. Et fortasse
non Theodorus, de quo supra dixerat, tacito patriae nomine. Postea Silenus
alius est
de symmetriis doricorum edidit volumen. De aede lunonis quae est Sami dorica, ,

Theodorus: ionica Ephesi, quae est Dianae , Metagenes: de fano 3Ii-

Ctesiphon et

nervae, quod est Priene ionicum , Phileos. Nisi haec poslrema ad ahquem ex Theo-
doris samiis, de quibus iam diximus, referenda ahcui videantur. Namque ita inter-
stingui debent. Postea Silenus de symmetriis doricorum edidit volumen: deinde lu-
nonis , quae est Sami dorica, Theodorus. Ut Silenus tantum de symmetriis volumen
ediderit , Theodorus de aede lunonis quae est Sami ; de aede Dianae ionica , quae est
Ephesi, Ctesiphon et Metagenes etc.

XLIX. Apud Alhenaeum dipnosophist. hb. X. (ed. Cas. p. 412.) mentio fit
Theodori hierapoHtae 1:101 ayuivwv de certaminibus ex quo refert, ut Milo croto- .

niata viginli carnis libras, et totideni panis comederit, congios autem vini tres bibe-
rit, et apud Olympiam quadrimum taurum, quum humeris impositum per stadium

circumgestasset, et mactatum divisisset, uno die solus^comederil.

L. Suidas voc. Palaephatus ex Theodori iliensis libro II. troicorum, et Philonis
admirabili historia, tradit Palaephatum abydenum historicum, qui cypriaca, deliaca,
attica, et arabica conscripsit, floruitque aetate Alexandri macedonis, Aristoteli phi-
losopho in deliciis fuisse.

LI. Theodorus panages iv rw Tr^coro) Trgp/ Kti^uko^v y2vou<; ^ in primo libro de

genere Cerycum, citatur ab Etymologo in '/iixipozaXXig. Quinam sint isti Ceryces,
explicat Vossius lib. III. de histor. graecis in Theodoris.
Theodorus colophonius composuit cantica in oscillis cani sueta. Pollux lib. IV.
LII.

p. 55: 'Hv oi Ttai dXyirK; ac^a raT^ kca^aiq Tpoacj^^op.ivov Qio^co^ou 'moifjy.a

rou y.o\o<po)viou. Alii subslituunt aiwpa/^, quod idem est, ex eodem Polluce infra
n. 31. mendum primae editionis corrigentes wpa/^ Erat et aletis carmen, et recte.

in oscillorum suspendiis Theodori colophonii poema. Athenaeus de eodem Theodoro,

et Heora cantico lib. XIV. ( ed. Cas. p. 618.) dipnosophist. 'Hv ^\ zoci l^) raiQ
ica^aiQ ric, i^ Hp/'yov>7 hv '/.ai aXnriv Xiyouaiv oo^t^v' ^A^taroriXyi^ youv Iv
,

T>7 Ys.oXo(po)vlo)v TToXfTiia cpyiaiv' dni^avi ^i zai aurog 6 Qi6^'o)qo<; uafioov ^iato)

Qavdrci)' Xifirai al yiViaSat rpu(po)v r\z-> o)Q Iz ryjq Troiyiazo); ^yjXov laltv' irt
yd^ yta) vuv al fuvalzig a^ouaiv aurou fjiiX/i tts^) rdg ico^a<;. In Ileoris de Eri-
gone quaedam cantio canebatur , quam etiam dXyirtv , errabundam et mendicam,
appeUabant. Aristoteles itaque in Colophoniorum republica sic inquit: extinctus est
et ipse Theodorus postea violenta morte. Fuit is , ut aiunt , luxuriae deliciis perdi^
tus , quod ex vulgatis carminibus satis liquet. Mulieres enim versus illius etiamnum
cantant in Ileoris. Dum scilicet in pensili assere funibus laqueari alligatis sedentes
per inane iactanlur, canunt carmina de Erigone suspensa conscripla, quae Heore, vel
12
 ,,
,

90* LEONIS 4LLATII

Aeore, vel Aletis nuncupantur, a Theodoro colophonio scripta, qui postea violenta
morte interiit, fuitque dehciis et luxui deditus, quod cognoscere est ex iisdem car-
minibus , quae sua quoque aetate concini tradit Aristoteles in Colophoniorum repu-
blica. Hinc male illud ioopai vertitur a Gyraldo de poetis dialog. IV. ( op. T. II.

p. 227. ) in quatuor anni partibus. Et ab aho: erat et aliud carmen Iloris dicatum.
Quid vero iw^at islae sint, declarat inter alios Hyginus aslron. in Arctophylace.

Interim cum in finihus Atheniensium multae virgines sine causa suspendio sihi
mortem consciscerent , quod Erigone moriens erat precata, ut eodem leto filiae Athe-
niensium afficerentur , quo ipsa foret obitura , nisi Icarii mortem persecuti et eum ,

forent ulti. Itaque cum id evenisset, petentihus eis Apollo dedit responsum, si vel-
lent eventu liberari , satisfacerent Erigonae. Qui quod ea se suspenderat , institue-
runt uti tahula interposita pendente funihus se iactarent , ut qui pendens vento mo-
vetur ,quod sacrificium sollemne instituerunt Itaque et privatim et puhlice faciunt .

et id Aletidas appellant quod eam patrem persequentem cum cane, ut ignotam et

,

solitariam oportehat , mendicam appellabant quas Graeci dXTiriSaQ nominant

, (1).
Vide Paulum Leopardum emendat. lib. VI. cap. 14. Erant ergo Aeorae festum in ho-
norem Alei celebratum, vel , ut alii, Erigones aXyiTi^oz. In eo festo labula funibus
pendente se dimovebant. Alii quoque putant fuisse festum Athenis, quod a lautis
caenis vocabant zaXKioziTrvov ad quas etiam respexisse Theodorum lurconem, co-
,

medonem, popinonemque carminaque composuisse, mirum non est.

,

Scribit pfaelerea Gyraldus; eiusdem poetae et Trochilias poematis id nomen, ,

celehrat Plutarchus. Elsi Plutarchus nominet Theodori Trochilias, eas tamen ad co-
lophonium non refert: quare colophonii poema
mera Gyraldi suspicio illud fuisse,

est, nullo certo sufFuIta fundamento. Fuere enim praeter hunc Theodorum colopho-
nium, et alii Theodori poetae , qui varia conscripsere , ut ex hac diatriba constare
poterit. Illud autem quod ait Trochilias esse poema sic dictum, ne id quidem ex PIu-
larchi verbis elicitur. Nam cum Plularchus dixisset, mulla nobis non sine molestia
accidere, si vero ea quis commode imitetur, delectationem afferre, probat exemplo
grunnitus suum et trochlearum stridoris quae iniucundissima auribus sunl nihilo-
, , ;

rainus suum grunnitum, quem imitatus est Parmeno, et trochlearum stridorem, quem
Theodorus, quod ea apta et commoda imitatio est, non sine delectamento audimus.
Unde ergo habet Gyraldus Irochleas Theodori poema fuisse ita nuncupatum? Verba
Plularchi sunt de aud. poet. ed. Reiskii T. VI. p. 63.) "ila^zp -^^ap vlo^ (2onv
(

iia) '^o^pov rpo^x^iXiaz^ zai Trvivpdrojv pol^qv , zai ^aXdrJt^g zrvTTOv djtovovriQ
hoyXoviMi^a^ >ta) Svax^pc^i^vop.iv' dv ^i riq TtiQavM^ ravra fxifxrlrai y.aBdne^ ^

nap/xgvwv Tjjv vv , Jca) Qio^cjo^oi; rd^ T^o;)^/X/a^ ri^ofjLiQa. Quomodo enim porci
,

grunnitum, et trochleae stridorem et venti fremitum, et maris strepitum, non sine,

molestia audimus. Si quis vero ea commode imitetur, ut suem Parmeno, et trochleas

Theodorus delectamur. Quare potius ad Theodorum hislrionem hoc referendum exi-
,

stimo, non qui Trochleas poema confecerit, sed qui sua voce trochleae slrepitum scile
imitatus sit et repraesentaverit ;
quemadmodum etParmeno, qui suum grunnitum adeo
apte retulit, ut etiam proverbio locum dederil: ov^iv <sjpog rriv Yla^fxhwvo); vv
de quo Plutarchus symposiac. lib. V. quaest. 1. Alioquin enim quid passi aut qua
extrinsecus adfectipne accidente , Parmenonis suem ita admirati sunt homines , ut
in proverbium ahiretl Et quidem ferunt Parmenone oh hanc rem celehri quosdam
, ,

(1) Satis varie rem hanc narrat in Icaro Mythographus secundus vaticanus a nobis editus. A. M.
 ,, ,

DE TIIEODORIS. 91

idem aemulando certasse. Cumque homines praeiudicio occupati dicerent, bene hoc
sed nihil ad Parmenonis suem, quendam cum porcello sub axilla gestalo prodiis-
se et quum vero suis grunnitu, homines tamen dicerent et quid hoc ad Parmeno-
, ,

nis sue7n? eum emisso in medium porcello arguisse, non veritatem eos in ludicando
sed opinionem sequi. Quo maxime fit manifestum eandem sensus adfectionem non .

eodem modo animum adficere nisi accedat persuasio, id quod fit studiose ac cum
, ,

ratione confici.
LIII. Theodori gadarensis meminit Strabo lib. XVI. (ed. Amst. p. 759. in marg.)
recensens viros doctos, qui Gadaris nali sunt. 'Ejt ^l rwv Faoapwv ^iXooyifiog ri
IttJt^ioij^itot; yiyovwz^ xa< IslzXiay^oz xa/ Msv/Tr-aioc o GiTOU^oyiXoloi; .,
'jicli

Qio^co^oi; 6 xa^'' yifxaq prirw^. Gadarensis fuit Philodemus epicureus , et Melea-

ger, et Menippus seria iocose solitus exprimere , et Theodorus orator qui aetate

nostra floruit . Et luvenalis in satyra VII. 176.

Chrysogonus quanti doceat vel Pollio quanti ,

Lautorum pueros artem scindens Theodori. ,

Vivebat temporibus Tiberii , quibus et Strabonem vixisse didicimus. Hic licet gada-
rens diceretur a Gadaris civitate Syriae, de qua fuse disputat Casaubonus in adn. ad
Strabonem, rhodius tamen dici maluit. Quintilianus lib. III. ( 1. 17. ) Theodorus ga-
dareus , qui se dici maluit rhodium; quem studiose audisse, quum in eam insulam
secessisset , dicitur Tiberius Caesar. Item Svetonius in Tiberip ( cap. 57. ) Docuit ni-
mirum Rhodi praecepta rhelorices per id tempus, quo Tiberius Rhodum secessit, ubi

circa scholas et audiloria professorum assiduus fuit, et in primis Theodorum audivit.

Suidas : %i6^o)^oc, ya^apiv^ (jo^pKjJyic i ^iiro ^oJXwv, ^i^ddzaKog yifovwq T/|2s-

piou xaiaapoq' lin) ^l Guvi^/t^i^yi Tnpl Go^ptGTiK^Q dycioviadfjiivog Jlordpcovi xa)
^AvItTrdrpca Iv aur^ r^ 'Pw^>) In) ^A^^tavoij xa/ciapo^, 6 vlog avTov 'Av7&)v/o^
Gvy'/.Xyiri'/,OQ lyiviro' /S//3X/a tt^a-^i ^ 1:1^) ro)V Iv (poovalg ^yirovfiivoiv y' Tczpi

lalopiaq iv' Tnp) ^iaKi'^o)v 6(xoi6ryiloz •, y-a\ aTroS^ii^iojg ^vo' mp) v.oiXr,^ 2o-
piaz W TTgp/ pyiro^oz ovvdfjiiwz iv' xa/ dXka. Theodorus gadarensis sophista , ser-

vili ortus genere , magister Tiberii Cesaris , adiudicatus est sophistis , in ipsa urbe
cum Potamone et Antipatro certans. Sub Hadriano Caesare filius eius Antonius fa-
ctus est senator. Libros scripsit tres de iis quae inquiruntur. De historia unum. ,

De unum. De dialectorum similitudine et demonstratione duos. De republica

thesi
duos. De Coelesyria unum. De facultate oratoris unum, et alia. Ex eius libro de
thesi videtur excerpsisse sua Theon sophista in progymnasmatis de thesi ( cap. XII. )

0g'o"/s 2CTT/V Iziazi^^ic, Xo fi dpL(pia^'i^ryiatv 27nSiy^OfXiv>i

'/./! dviv iT^oac^nTOdv co^t-
^ ^

a/xivoov xa/ Trdayj^ mptardaictx; .,

o\ov ., g/ yafiyiriov , il 7ratSo7roiy,riov , il ^io)
ilaiv' ^ta^pipit oi rov roTrov , brt 6 fj^iv iartv 6fj.o\oyovfi,ivov ii^dyfj.aroc, av-
^yiat<;' 7\ ^i ^iatq, dfi(pial2yffovp.ivov' ^to xa/ 6 'Epfiayopa^ ft,iv avryiv , '/,ptv6-

fLivov 7:^oa'^f6^iV'/.iv , Qio^ca^oq Sl 6 yaSapivq , '/^(pdXatov Iv V7roQiait. Thesis

est oratio deliberatoria , admittens controversiam absque definitione personarum
omnique respectu alio , ut: ducenda ne uxor , suscipiendi ne liberi , sint ne dii.
Inter hanc et locum hoc interest , quod locus habet amplificationem rei confessae,
thesis vero controversae: quare et quod iudicatur , appellasnt Hermagoras, Theodo-
rus gadarensis caput in hypolhesi. Hic Tlieodorus ex typographorura incuria in edi-
tione altera Gerardi lohannis Vossii de historicis graecis non tanlum in textu, sed
in elencho eliam auctorum in Theodoretum abiit.
 ;

LEONIS ALLATII

Praetereo hic dialecticum Theodorum Cronum dialecticum memoratum a Stra- ,

bone lib. XVII. ( ed. Amst. p. 838. marg. ) quando iam Casaubonus lectionem hanc
in germanica editione perperam impressam expunxit, et ex veteribus codicibus \e-
ram lectionem restituens, in Diodorum immutavit.
LIV. Theodorus solensis mathematica Platonis interpretatus est , Qio^copog 6
(joXivi; 6 i^yifoufxivog Tct ixaQyifJLartyta tou UXdTwvog. Plutarchus de defectu ora-
culorum ( Conf. ed. Reiskii T. VII. p. 684. ) Eiusdem meminit de animae procrea-
cit. T. X. p. 240.) illiusque in lemma platonicum expositionem aflfert.
tione (ed.
(Theodorum platonicum memorat Nemesius de nat. hom. cap. II. EI^zsovtoq yap
,

nXarwvoc Tag [xlv Bv[jLr/.a^ za) ogWkovQ yioi d^nayCfixaQ '^uxdg Xuzcav ytal Xiov
TO)v aojfjLaTa ixiTa[i(piivvvu^ai' Taz ^l Tnp] Tyiv dzoXadiav T^GXo^^^fJLivag ovTwv,
aal T&v TotovTOJv dvaXafJL(2dvitv aoofxafa^ ol fjLiv xv^ioo^ yizouaav touq Xiovfa^
y.ai Xvzoug za\ Toug ovoug' ol ^g Tpo^ty.wq auTov il^rixivai diiyvo)aav
Tovt; ^

Ta t^yi ^ia twv ^wojv TrapzfxcpaivovTa. Kpovtog /xgv ydp Iv tw inpl TraXtyyzvi'
aiag^ outo) ^l zaXi^ ryiv fJi.Cfivao)fidTO)atv Xoftyidz 'ndaac, (SouXiJdLt' Ofxoiojz ^i ^

'A.a\ Qso^o)^oQ 6 7rXaTO)Vt'/.og Iv tw, bri ^^PC^ TrdvTa Ta il'^}] saTf xa; nop- yi

<pv^toQ ofLoio)^' ''ldfji(2Xixo<; ^s t;^v IvavTiav Tovrotq ^pafLm xaT il^oz iivai ,

Xiyit yiyovv il^yj ^idcpopa' yit^awTat yovv avTM fLOv6(2t^Xov lirtypacplv oti
, ^

ovz aTT dvB^W7T0)v ih ^wa ov^i djTO dXoym ilg dv^punrovc; a\ firfivao)fxaT(i)-
,

aitc yivovrat , dXXd d^o ^o)0)v ilq ^ooa, na) atco dv^po)<njo)v g/c dv^pojfSjovQ'
adpLo] ^ozi7 fidXXov ovtoq 'iviza tovtov zaXcoq zaTiaToxdaQat , fjL^ fLovov TJig
nXaVwvo^ yvoofxy^Q, dXXd xa/ Tyig dXyjQiia^ avTyjQ' wc, ioft fxiv xai h/ ttoXXcov
dXXo)v iTTt^il^at , fjidXtcFfa Si Ijc tovtoov z. t. X. (i). Cum enim Plato scripserit
'

furiosas et iracundas et rapaces animas in luporum et leonum corpora transferri

,

quae vero intemperdte vixissent asinorum et similium corpora assumere; alii pro-
,

prie intellexerunt leones et lupos et asinos ; alii mutatione verborum eum usum esse
iudicarunt ac mores per animalia designasse. Cronius enim in libro, quem de ite-
,

rato ortu scripsit {itaenim migrationem illam de uno corpore in aliud appellat)
omnes animas ratione praedilas esse vult. Similiter Theodorus platonicus in libro
qui inscribitur animam esse omnes species. Itemque Porphyrius. lamblichus vero
,

contrariam rationem sequitur , et perinde utcumque fuerit species animahum. ita

animae speciem esse dicit; quod hanc habet vim , species animarum esse differentes.
Nam librum edidit non fieri migrationes animarum
unum cum inscriptione hac:
ab hominibus ad bestias neque a bestiis ad homines; sfid ab animalibus ad ani-
,

malia, et ab hominibus ad homines. Jn quo mihi hic quidem videtur non modo
Platonis opinionem, sed etiam veritatem prae ceteris esse assecutus ut tum multis ,

tum his praecipue rationibus licet ostendere etc. )

aliis ,

LV. Theodorum asinaeum Proclus ad iheologiam Platonis lib. I. cap. 1. lib. V.

cap. 30. lib. IV. cap. 16. et lib. III. ad Timaeum: h/, T-zlg ^kaivr.q cptXoaocpov, asi-
naeum philosophum vocat: nec alium intelligere quam Theodorum, ex his quae sub-
dit, manifestum est. Illius quoque de nominibus librum laudat ibidem. /zev yap
i'/. TTig "'AaivyjQ cptXoaocpoi; tw J\Xo)TivCi) int^ofjLivoc; ^ to iv^oaix^^Z ^'^'^ '^o^ ctp-

(1) inclusi, reperi seorsum in scheda AUatii, quam erat huic ut puto loco
Hanc partem, quam uncis
diatribae suae additurus. Latinam vero interpretationem sumpsi ex plantiniana Nemesii editione. Obiter
lectoribus nunciabo, notatos mihi esse nonnullos veterum de anima mss. tractatus graecos, quos ut spero
deinde typis tradam. A. M.
 ,,,,

DE THEODORIS. 93
pj^Tov TTpoiX^ov i iTrovpavtov d-^l^a 7r^o<Jii^'/i>tiV , w$ iv rct) Tn^i ovofJLoircav <pi-

Xo(jo<pili 'UJi^i rovrcav. Namque ex Asine philosophus Plotinum secutus , id quod

proxime ab inejjahili prodit , suhsolertem fornicem appellavit: sicut in lihro de no-
minihus philosophatur de rehus istis. Et ad Timaeum Platonis nunquam fere sine elo-

gio hominem extulit lib. II. et V. ^avp.aarov admirahilem; lib. lil. yzvvaiov ge-
nerosum, fMifccv magnum. Et corrigendum mendum quod in librum III. irrepsit. Ibi
enim Jegitur; ovrct) yap 6 a^?jfa?Dc ^iya Qio^oo^^oq substituendumque est aai- ^

vaioq. Sic enim legit in suo codice eliam Laonicus. Vixit post Numenium, ex eodem
Proclo ibidem lib. III. QioSojpog Sl Iz rrli; 'xicr/v?7C (pi^koaocpo^ rwv ^ovfMvioJV
Xoicav Sfj.po^'/]Uii<;. Theodorus vero asinaeus philosophus Numenii sermonihus reple-
tus. Estquoque illius perhonorifica mentio in Darnascio, dum de Severiano sermo-
nem habet, apud Photium ( cod. CCXLII. p. 1058.) oij yap l<mi^i^6vai pa^/cix;
ovoi '/iv av^ia^ai '/,ara "nYiyvv .,
wainip Qio^copog 6 daivalog '/,ij'^'/i^'/] v^ujo tw
Y\o^(pvpicd' ctfffTg itj^tjQ g^ dpx>^C r-a dvay'/.aia fiova ^^oap^^nv rw ac^fxari
d(ppo^iaict)v S^l axpoi.vrov iJvai ^td ^lov iravroq. Non enim facile erat proficere
€t crescere in cuhitus , veluti Theodorus asinaeus crevit sub Porphyrio . ita ut statim
a principio necessaria tantum corpori conferret , verum etiam totam vitam Veneris
expertem traduceret. Vides hunc Theodorum praeceptorem Porphyrium habuisse.
LVL Theodorus poeta, quem recenset Suidas: SioSca^OQ 7ro/>?T>5C, oc i^pa-^i
Stdpo^a $i l7rct)v .,
'/.a) ilq KXiOTrdrpav ^i z^zumv. Theodorus poeta, qui scripsit
varia carmine, etcarmine etiam in Cleopatram. Gyraldus de poelic. histor. dial. IV.
(op. T. II. p. 227. ) huic tribuit etiam libros melamorphoseon, quas aliqua ex parte
aemulatus fuerit Ovidius, ut ex Cinyrae et Myrrhae fabula, ac item Phoci, ex PIu-
tarcho coUigit (in parallelis ed. cit. T. VII. p. 237. et 238. Sed ibi AwpO'&gos,
non Giodct)po<; , qui fortasse est substituendus. ) Huius etiam putat esse epigrammata.
Sed quis se ex his ambagibus extricet?
LVII. Theodorus rhetor celebris sub Octaviano Caesare Auguslo. Eusebius in
chronico anno (Abrahami) CI0I3CCCCLXXXVL Nicetas, et Jlyhreas, et Theodorus
et Plutio, nohilissimi artis rhetoricae graeci praeceptores hahentur. Notat Scaliger:
horum dicendi magistrorum omnium , qui hic memorantur , mentio extat apud
M. Senecam.
LVIII. Theodori cynopolilae prosopopaei, inquiunt epitomatores gesneriani, liher
graecus in hihliotheca Augustae Vindelicorum. Gesnerus ipse: Theodori cynopolitae
aut Procopii , prosopopoeiu liher graecus in hibliotheca Augustae Vindelicorum,
,

Illius tamen, ut alias in meis excerptis variis animadverti, neque in prima, neque in
postrema augustanae bibliolhecae indicis editione mentio apparet. Edidi ipse graecam
et latinam ipsius ethopoeiam (I): rivat; av elTrot XoTovg Alaxivyj^, '/ivtKa cpzvyov'
ra '/,araXa(3(t)v AyifJ-oa^iv/ig ^ '/,ai <piXop^ov'/iadfj.ivo<; , irapzyyva pi^itv ro avfjc-
^i(2'/]y,ct)(; iivvatct)(;. Quid fatus sit Aeschines , cum eum exilii causa solum vertentem
Demosthenes deprehendisset exhihitisque munerihus adhortaretur ut infortunium
, ,

fortiter ferret, Nec aliam ab hac prosopopoeia fuisse exislimo. Dixi tum auctorem ,

esse eleganlem, et ex ungue leonem coniici, habere nescio quid rov dpyaiov yvov.
LIX. Theodori poetae carmina, qui aetate Marlialis vixit, non arridebant Martiali
Jib. V. 73.

{!) Inter rhetonim excerpta varia, Romae 1641. p. 235. A. M.

 , ,

94 LEONIS ALLATII

Non donem tihi cur meos libellos

Oranti toties , et exigenti,

Miraris , Theodore'! magna causa esl;

Dones tu mihi ne tuos libellos.

Et lib. XI. 93. cum exuslos esse libellos Theodori dolere simulasset, deinde graviora
illi imprecatur.
Pierios vatis Theodori flamma Penates
Abstulit: hoc Musis, hoc tibi , Phoebe, placet?
scelus , o magnum facinus , crimenque deoruml
Non arsit pariter quod domus et dominus (1).
Non putat Raderus Theodorum , quem memorant a poeta
luvenalis et Priscianus ,

tangi, sedpoelam , cuius epigramma ( ed. Steph. p. 140. ); et verum est.

lib. II. est

Haereo lamen, an fuerit grammalicus, a quo Theodoreorum secta. Et certe et aetas

et dignitas Theodori, a quo secla nomen tibi vindicavit, id renuit, ut ex his quae
supra diximus apparet.
LX. Theodorum Magislrianum aliquid de rebus chymicis scripsisse, colligo ex
Stephani alexandrini philosophi epistola ad Theodorum. Ag7 ^g aoi i]<; rpta ^n-
Xi7v Tov dypov , rovg riaua^a^ d^iXcpovg tv f^zpog ^ xai rov fjLiyav Xi^ov tv
fjiipot;' ouTco^ -yap 'Siii^covrat oi ^a^Katoi rou aypov <usotiiv ^ oo<; ivpov' ovrooc
TTOiz^ 6 M.aftGrpiavo^ Qio^co^og , x,a) ^ldiico(2o(; 6 Ka[2tBdptog ^i^a(7x.aXzi (2).

Oportet te in tres partes agrum dispescere, quatuor fratres in unam, et magnum

lapidem in alteram, Sic enim conantur veteres de agro facere , ut comperi. Sic fecit
Magistrianus Theodorus, et lacobus Cabidarius commonet.
LXI. Theodorus ex Hellade vir in dicendo clarus, et virtute conspicuus inter
eos qui lamblichum audiebant, commemoratur ab Eunapio (in vit. soph.) wa7e TiKY[-

^ (1) quam nuoc in editione taur. ubi dominum. A. M.

Rectius Allatius legebat,
Hoc tantummodo fragmentnm in diatriba Allatius recitat. Ego vero compertam in codice vaticano
(2)

chymicis tractatibus referto, integram epistolam heic no^ incommode attexam: cuius prior pars in codice
est ab ipsius Allatii manu cum epigraphe ex codice Leonis Allatii posterior autem nempe a verbis
, : : ,

vj <7xo9»xv? xw'|y.«eK) antiquiore manu, ut reliquus codex scribitur. Et quidem Allatius alia quoque huic

codici lemmata manu sua interdum addidit: etenim ipsum de edenda Chymicorum graecorum sylloge co-
gitasse, constat ex conspectu Symmictorum eius lib. IX. apud Fabricium B. G. ed. vet. T. XIY. En igi-
tur Stephani epjstolara.
liT£(^a,vou dXs^ocvSpsui; oty.ou/xsv;xoCI (piXocr6(j:ou /.ai SiSccary.dXoii STTiaroX-o Trgdj OsoSwgov.

ITsp» rov oiypou yvuBi, wj ttoXXov; ysupyoui; a.ypricTQug s^st' y.a,\ s\ [i.'n rourou^ ixfiocXyi; sl^w, ou Suvaacct itqpcro-

Sov a.TTO rov dyqou Xx^slv' slat Ss ol TTS^i KXot.uSi(x.v6v v.ai roui; uXXoui; , 6^.ou noivrsi; aSsX(foi s^' st [j.-n Suo X^'^'

crtptoi f/.ovov oux tlcrtv' xui 73 Xst/xagysvoj ira.cot. uy^qrtaro;' ri ydq vj S^axovroi, s^st 6 aypo; , x«t Sicc rou (pi/ffTj^aToj

d;a|'/)ga/ys( tov tottov, ivSa xai arovoi VTrdq^QUaiv ; eyu Se aurov slSov,x.ai rd^ TTOixtXa; rou aujj.aroi; aurou (^o-

XiSai;' xai h jj.sv dqj^ri rrji; ouqcli; aurou Xsuy.r, ug ydXa' ij Ss y.otXia xai 6 vuro^ xgoxosiSyjj, xai v y.s<paXr] [xsXay-

yXuQ^oc. Ast os (701 si; Tgia SisXsTv tov dypov' roui; rscrcra^a; dSsX^ou; sv y.s^o; , xai rou; y.syav XiSov sv [/.s^o;'

oUTu; yd^ nsiQuvrat 01 TraXaioi rou dyqou 7:9ts7v, wj suqov' ouru; irotsl 6 MaYtCTgiavoj OsoSwgo?, y.at laxiwpo?

Ka(3tSaptoj SiSacrxaXsi' dXvjSitjj sVtiv at^dXr) Tt? uyqd , xat «iSdX'/j ^ijgd' xai ij' f^sv uyQa aiSdXvj avaa-narat otci

ruv (pavwv ruv i^ovruv roui i/.acrBou;' -/j Ss |>?gd ulBdXri , Std pjtiTgaj xat TrojxaTOf Xsvx-ou, u; arro xivvapagsw? ai-
SdX»j Xsux-n' sdv oJv rrtv qriqdv al^dXrjv TToricrnq Sid rri; Cygd; aiBdXrii;, Bslov s^yov dirorsXsl;. Fivwffxs Ss oti jrctr-

ffut at ouaiat, xai rd [/.sraXXa, xat atBdXat slaiv , i^dXXov Ss yivovrui' aurat ydq norta^slaat ytvovrai aiSaXai
uyqai' Tj' ay.uBtxrj •/.cifKagti;, rirtq auyy.^a^Bsiaa rrj vscc alBaXy Ttdvra uTiQrsXsl' xai dXXo iariv vj /xwSixrj ^up-ia, xai

dXXo Tj fj.uartx.ri xai y.qu-nrri' xai -n [xsv jxuSty.rj, TToXuTrXriBia, Xoyuv auyy(israt' "n Ss [^uarix-n Xoyu S-ny.tou^ytai; xo-

a[xov jj.sBoSsusrai' i'va 6 Sso'(pg_wv y.ai 6 Bsoysvr,; dvB^uTroi; Sid rni; suBsia; sqyaataq ya\ SsoXoyixwv x«i [xuarniuv
Xoyuv (Postremam huius epistolae pericopen habuit solam inter excerpta Fabricius B. G. ed. vet.
[xd^-n.

T. XII. Item apud eundem p. 770, Ko/xdgiof est philosophus chymicus; quod adnoto ob superio-
p. 769.
rem xwV-.agij.) A. M. ,V>- '--^A-
 DE TnEODORIS. 95

^05 fily yiGccv 01 ofjLtXouvng f Travraxo-^gv ^l g<po/Twv ol Trctioiiaz iTri^UfxoCv

tiz' «V ^5 «V aitroliz To itdXXiarov ^voy.pirov. ^witar^oz ^ap riv o i'/, 2yp/ac,
dvyi^ iItciIv Tg y.a) ypd-^ai ^nvoraroQ' Ai^'g(7/os Tg xai EuaTa-S^/o? gz RaTrTra-
^oziaQ' lyt 'hXXd^o^ QioScx^pog
^l ryjQ n za) Eu^ppaatoi;^ ol y.ar d^iJyiv vmp-
gp^ovTg^, dXKoi Tg 7rX>j0oc ow iroWou
, Xiinoix^voi )taTa t^v gv XoTo/^ ouvafxiv'
0)Gri BaufJLaarov «v, ot/ •ndaiv iTt^^zii. Itaque plurimos nactus est contuhernales
ac discipulos, qui undecunque gentium ad eum ajffluebant ad hauriendum animi ,

cultum quos inter difficile fuerit iudicium quis praecelluerit. In iis fuere Sopater
,

syrus eloquentiae in dicendo ac scrihendo summae Aedesiusque et Eustathius ex , ,

Cappadocia ex Ilellade Theodorus,

, et Euphrasius , virtute excellentes viri , aliique
multi haud multo dicendi Jacultate inferiores ; ut mirum videri possit , quomodo
unus omnihus suffecerit,
LXII. De Theodoro, qui postea Gregorius appellatus, ob signa atque miracula
thaumalurgi sibi cognomen \indicavit, Neocaesareae Ponti episcopo, quid ipse post
Basihum magnum lib. de Spiritu sancto cap. 29. et epistola 204. quae est ad Neo-
caesariensem ecclesiam, Eusebium caesariensem historiae ecclesiast. libro VI. cap. 30.
et ahbi , Ruffinum aquileiensem , Hieronymum in catalogo scriplorum ecclesiastico-
rum, et in epistola 70. ad Magnum oratorem, Gregorium papam lib. I. dialog. cap. 7,
Cedrenum, Suidam, Nicephorum CalHstum, menologia, et ahos (1)? Quid ipse post
nyssenum Gregorium, qui eius vitam, et res gestas accuratissime et facundia singu-
lari descripsit? Plane nihil. Actum enim agerem, et illustria ac nobilissima facta male

compta dicendi loquentia obscurarem. De eius nihilominus scriptis pro instituto meo
ahquid in medium proferam; quae, ut potuit, variis e lalebris eduxit, et latine versa,
notisque illustrata, publica fecit primus Gerardus Vossius Mogunliae in 4. anno 1604;
postmodum anno 1622. cum Macario aegyptio, et Basilio seleuciensi v-dita sunt Pa-
risiis in fol.
Inter illius opera habetur metaphrasis in Ecclesiastem , quae in Reginae codice,
lilteris capitalibus scripto, ut scribit BilHus, et Gregorii nanzianzeni antiquitatem ae-
quante, inler germana Nazianzeni opera numeratur, quod tanti apud Billium fuit, ut
quamquam reclamaret stilus , qui non usquequaque refert elaboratum illud , et aTrg-
^iafxivov dicendi genus, quod passim in Nazianzeni scriptis elucet, connexiones sen-
tentiarum ahquanto duriores, transitusque abruptiores. Quod si quaedam verba quan-
doque intertexta fuissent, multo molhor
fuisset tota contextus facies, minusque in-
vitae inter se coirent sententiae: int€r tamen pseudoepigrapha Nazianzeni hanc lu-
cubralionem numerare non dubitaverit. Dat tamen manus Hieronymo, qui omnem
dubilationis ansam eximit, atque hunc foetum vero parenli asserit. Namque exphcans
illud Ecclesiastae cap. IV. melior est puer pauper ex Gregorii Ponti episcopi, Ori-
,

genis audiloris, metaphrasi in Ecclesiastem expositionem assumit, verbatim digestam

in huius metaphrasi cap. IV. dubium in poslerum fuerit verum illius
Quare nulli ,

auctorem neocaesariensem €sse Gregorium. Quod autem Nazianzeno quoque adscripta

fuerit, commune nomen in causa fuit, quod frequenter in hbris ecclesiasticis accidit,
et ahorum exemplo probat. In codice item vaticano 479. antiquissimo et optime np-
tae in quo cum ahis Nazianzeni operibus haec quoque metaphrasis locum habet in
, ,

margine scribitur: Idliov ori y,ardrivaq o Xofo^ ourog dpcpi^dXXifai. Sciendum

(1) Praeraittuntur editioni parisiacae veterum de Gregorio testimonia ,

quae vide. A. M.
 ,

96 ,, LEONIS ALLATII

est apud nonnuUos hunc librum in dubium verti. Hoc idem etiam legilur in alio
nec minus velusto, nec minus elegante codice 14-46. Alii se satis probasse putant,
ac vindicasse Thaumaturgo, testimonio Rufini, Hieronymi, Suidae, qui scribunt Thau-
maturgum in Ecclesiastem metaphrasim edidisse. At quam sit parvum vanumque hoc
argumentum , salis norunt , qui diversos ac varios scriptores de eadem re eodem ti-
tulo lucubrasse videntur. Scripsit in Ecclesiastem metaphrasim Thaumaturgus ; nemo
id negat: ergo haec metaphrasis in Ecclesiastem Thaumaturgi est; illud vero pro- ,

bandum .estnullum alium metaphrasim in Ecclesiastem scripsisse. Sed quis id

prius,
probabit unquam? Et tamen aliquid in hac re est, scriptores tradere Thaumaturgum
metaphrasim in Ecclesiastem scripsisse, cum nullus de Nazianzeno, cuius scripla om-
nium fere examini subacta sunt, id asserat. Sunt itaque praeter Billium, et alii recen-
tiores, qui dictam metaphrasim parenti proprio reddunt, Sixtus senensis in biblio-
theca , Anlonius Possevinus in apparatu in Gregorio nazianzeno , et Gregorio thauma-
turgo, et in biblioth. selecta lib. H. cap. 15, Fronto Ducaeus in notis ad eandem
metaphrasim, Bellarminus de scriploribus ecclesiasticis, et omnium postremus Dani-
hel Heinsius in Aristarcho sacro cap. 11. Venerabile antiquitatis , inquit, monumen-
tum Gregorii neocaesariensis in Ecclesiastem extat paraphrasis . quam nunc meta-
phrasim inscribunt. Multa ibi terse ac polite explicantur neque aliud tam illi ,

curae fuit quam quod proprium est paraphrastae ut in scripto obscurissimo con-
, ,

nexionem seu rnv a^KXyiXou^iav demonstraret quod et feliciter plerumque asse-

,
,

cutus Itaque inoffenso pede per hellenistarum remoras , quod nostro vel in pri-
est.

mis deest et significanter graece aequor hoc decurrit: ita ut lubentius nonnulla
,

praetermittat ; pyiang enim , quod non probo , integrae desiderantur , quam ut non
connectat. Cum tamen alibi nonnihil , quamvis nusquam extra leges paraphraseos
insistat. Veram brevitatem enim, ut iam dixi , in hoc genere amabant veteres etc,

Huius metaphrasis tres vulgatae sunt lalinae editiones. Prima lohannis Oecolampadii
tum monachi brigittani, inter orlhodoxographa Basileae anno 1555. Secunda Wolf-
gangi Musculi cum orationibus Nazianzeni a Bilibaldo Pyrkeymero versis. Tertia Ja-
Gobii Billii, sancli Michaelis in erefno abbatis, quae Lutetiae prodiit anno 1583, et

quae, utpote fidelior et elegantior, a Gerardo Vossio antelata reliquis est.

Oralionem tertiam in Annunciationem , quae incipit, TrdXtv '/a^ac, ivayhXta^
sub Gregorii thaumaturgi nomine, ait Vossius, se invenisse post alias duas orationes
eiusdem auctoris de eadem Annuncialione beatae Mariae Virginis in anliquissimo grae-

co volumine ms. Cryptoferratehsis bibliothecae ; affirmatque, si contenta hic exami-

nentur, eandem cum praecedentibus oralionibus doctrinam referre, phrasim atque
sententiam , elogia plane similia , et res easdem. Hinc se mirari illam sub nomine
lohannis chrysostomi ab Aloysio Lipomano in vitis sanctorum evulgatam fuisse, ac
praesertim cum inleriecta illa Chrysostomo indigna asserlione, qua losephi virginitas

impugnalur et tollitur. Quidquid sit de doctrina quae catholica est, et aliis sanclis

Patribus plane communis; et de assertione illa, quam Vossius indignam ducit Chry-
sostomo, et quam nos alias in nostro Eustathio antiocheno impugnavimus , equidem
quod de phrasi , elogiis et senlentiis iisdem tradit, merae nugae sunt. Rudior est
Thaumaturgi dicendo numerus atque austerior, et compositio circumplexa ac fere
in

soluta, metaphoris reliquisque figuris oratoriis nuda, senlentiae severiores, modestio-

res, medilaliores: at in hac oratione, quemadmodum et in reliquis duabus, auctor
veluli pullus subsultans laxatis habenis, adscitilio ornalu nobilis, undique per cam-
 ,;

DE TIIEODORIS. 97
pos excurrens nugatur et ludit : quasi ex improviso diceret , sua enunciat homoeopto-
tis, el homoeoteleutis , et omnibus ahis, quibus diccndi genus panegyricum, Graecis
admodum famihare in rebus huiusmodi, scalet. Confer, lector, unam paginam gre-
goriani prosphonemalici cum diclis, el plane discrimen agnosces, ni caecus esse vo-
lueris. Et sane prosphonelica illa ad Origencm dicla, cum versaretur in laudatorio
genere, floribus huiusmodi inspergi quandoque debuerat; ad Origenem potissimum
habita, qui in similibus versatus, a talibus, cum se ofierret occasio, non abstinuit.
Sed respuit haec severum Thaumaturgi ingenium, et voluit magis esse, quam videri,
virtutis et simphcilatis amalor. Idque adeo verum est, ut Vincenlius Riccardus, vir
rebus his examinandis assiduus et perspicax, in commentario ad sextam sancti Proch
oralionem, teslimonium ex secunda, quaeincipit: loffaQ fiiv a.7rdaaz zai vfxvM^iac
adducens , asseruerit: quamvis summopere ambigo et haereo an revera Gregorii ,

thaumaturgi sit illa oralio. Dictio enim ipsa videtur potius sancti Procli et sen- ,

tentiae in ea plurimae insunt , qiiae conceptis verhis sunt in oratione prima Procli
et innumera alia , quae in aliis Procli orationibus ojjfenduntur ; et frequens adeo
iteratio vocis ^ioronou , videtur Nestorium impetere. Et infra : imitatus sanctus
Proclus sanctum Gregorium thaumaturgum in oratione secunda de Annunciatione
si modo eius est illa oratio. Nos in epislola ad Nihusium de hturgia sancti lacobi
apostoh, de vocis Qiolozou usu etiam ante Nestorium , nonnulla allulimus. Quidquid
tamen sit, tertiam unus tantum codex ms. hcet anliquissimus Thaumaturgo attribuit,
at Chrysostomo centum , nec minus antiqui ; ideoque sub Chrysostomi nomine et Au-
gustae ab Hoescheho graece, el ab aliis edita est. De sernionibus in Annunciationem,
et Theophaniam dominicam, ut etiam de hbello de anima ad Tatianum, nihil certi
se habere scribit Bellarminus: cum nec veteres horum operum meminerint; neque ta-
men convinci possit eos esse supposititios: et hoc pro his tribus vel qualuor ora-
. ,

tionibus coniectando polius quam decernendo. Namque non absone quis dixerit
,

argumenlum ex characlere, et dictionum foimuhs desumptum, leve admodum esse:

affectionibus saepius animi calamum agi regique aetate etiam immutari. Hinc non :

esse necesse omnia Thajumaturgi scripta eodem semper alque uno lenore peragi.
Sed Andreae Riveti (1) in critici sacri libro II. cap. 16. de his oralionibus dicta
consideremus. Guil. Perkinsius meminit homiliarum de Annunciatione etc. huic Gre-
gorio adscriptarum quas videre mihi non contigerat tum cum primum haec scripsi;
,

neque eae a Possevino in apparatu aut a Sixto memorantur. Ante quam causam ,

perspiciat, sententiam fert. Esto non vidit Rivetus, cum scriberet. Quid ergo inde se-
quitur? Vel Rivetus temerarius est, vel parum dihgens. De Gregorii scriptis agens,
ut vera enunciaret, sedulo inquirenda erant ipsius Gregorii scripta, consulendi amici, .

indices evolvendi, auctores ipsi conquirendi; ut diligentia non desit, nec temere de
quae non vidimus, pronunciemus. Neque a Possevino in apparalu, neque a Sixto
iis,

memorantur. Demus Riveto, non commemorari. Ergo non sunt. Slolida ista argu-
mentatio est. Quasi vero quae non commemoraverint scripta Possevinus et Sixtus,
nusquam alibi, aut nuUa
Sed postea editae fuerunt graece et latine Parisiis
sint.

cum notis Vossii tungrensis qui merces illas quantum potest commendat. Bene est.
,

Ergo sunt alia tandem scripla patrum non commemorata a Possevino et Sixto, quan-
do iam parisiensibus editionibus adornantur. Nec exhausti sunt sacrae anliquitatis
(IJ Andream Rivetum , contra queni diu pugnaturus est Allatius , doctum homineni , sed rigidum
acerbumque Calvini adseclam, fuisse scimus. A. M.
13
 ,

98 LEONIS ALLATII

Ihesauri, si de eis taceant Posse\inus et Sixtus. Ignorat plane Rivetus haec Gregorii
opera diu ante ab eodem Vossio notis iHustrafa prodiisse graece et laline , et ut post-
modum Parisiis, Moguntiae anno 1604. Qui merces
quantum potest commen- illas , ,

dat. Illaudabile est scilicet Riveto scripta patrum commendare et merces adeo pre-
, ,

tiosas et pulcherrimas, ut ut eae sunt, ambientibus propinare. Gommendat, quantum

potest, Thaumaturgi scripta, quae commenda\it antiquitas, et posterioris aevi illu-
slriores doctores ecclesiastici omnes; at exterminarunt haeretici, apud quos etiam in
ea aestimalione fuere, ut vel eorum solo testimonio sua constabilire crediderint. Hinc
tot iHis , malis artibus , annexa , et praeter morem atque legem proborum hominum
immutata: pleraque etiam orationes atque opuscula ex penu haerelicorum illi appicta.
Tanta erat in unius huiusce commentariis auclorilas! Gommendavit ilaque Vossius,
quae ante eum tot exscriptorum calami inler alia sanclorum patrum scripla scripto
commendaverant. Gommendant codices antiquissimi , et oplimae notae, qui dictas^Gre-
gorii oraliones praefixo nomine Gregorii exhibent.
Dubias esse probat Perkinsius ex eo, quod vitae sanctorum item et hymni eo- .

rum festis convenientes primum a Carolo magno constituti sunt circa annum 807.
, ,

Petrus Aemylius lib. II. de gestis Francorum, Sigebertus item anno 807, multis post
Thaumaturgum saeculis. Perkinsium ipse non \idi. Gredo tamen Rivetum Perkinsii
verba neque invertisse, neque mutilasse, sed ingenue numerasse. Videamus, ut sibi
constet Perkinsii ratio; namque si ea ceciderit, cadet eliam sententia Perkinsii, et
oraliones praedictas dubias esse. Gum istae orationes factae asseruntur, tum neque
vitae sanclorum, neque hymni eorum festis convenientes in ecclesia erant: nam pri-
mus Garolus multa post saecula constituit: ergo diclae orationes festis diebus et so-
lemnitatibus sanclorum convenientes , non potuerunt scribi a Gregorio thaumaturgo,
qui mullo Garolum praecesserat. Probat assumptum auctorilale Aemylii, et Sigeberti.
Tum ipse infero. At falsum est, primum Garolum id instituisse, quidquid Aemylius
et Sigebertus crocitent: ergo falsum quoque eril, has oraliones dubias esse. Immo
certas atque indubitatas esse evincitur , cum certe atque indubitate demonstretur
ante Garolum orationes et hymnos in sollemnitatibus sanctorum, et ab ipso nascentis
ecclesiae exordio in ecclesia frequentes fuisse. Et ludaeos ipsos ex vetere palrum in-

stitutione legitimis praefinitisque diebus ex lege et prophetis lectiones recitare con-

suevisse , tradit Isidorus Hb. I. de ecclesiasticis offic. Rabanus
cap. 10, probalque
Maurus lib. II. de institut. cleric. cap. 5. Lectionum meminit Origenes contra Gelsum
lib. III. 50. ''Opa ^n holi h Tovrotg r/va rpo^ov yifjLa^ auy,o<pavril ^ i^ofxoicov
ro7(; iv Ta7c dfopa7<; rd dnoppjHorara iTTi^nyLvvfxivotQ xa/ dfiipouai' iroia oz
duoppyir orara liri^ii-itvvy.i^a^ ^ ri rovroii; TrapaTrXi^atov TrpaTTO/xgv oi ; ytai ot

dvafvojGfidrciov ^at Std rwv ih ^a avrd ^tyiyyicjim Tr^oJpiTTOvng [Xiv

, iirt rnv
2ig rov Qiov rwv oXcav ivai(3itav ^ Y.a\'rd^ avvQpovovg ravryi dpiraQ. Vide quo-
modo quoque verbis calumnia nos afficiat quos cum circulatoribus turpia
in his , ,

et nefanda in foro proponentibus comparat. Quae vero nefanda proponimus? aut

quid facimus , quod ad huiusmodi hominum impudentiam accedat2 nos, inquam,

qui per lectiones et per earum interpretationes homines ad pietatem erga omnium
. ,

rerum Deum, virtutesque quae easdem, atque pietas , sedes habent , hortamur. Vide
eiusdem de engastrimytho commentarium (1) in principio. Sanctus Augustinus ( in

(0 Interpretatus est atque edidit hoc opuiculum ipse Allatius cum syntagmate doctissimo de enga-
strimytho. Lugduni 1629. A. M.
 ,,

DE TIIEODORIS. 99

prologo ad Iraclalus suos) in epistolarn primam lohannis ait. Sed quia interposita est
soUcjnnitas sanctorum dierum, quibus certas ex evange/io lectiones oportet in ecclesia
recitari,quae ita sunt annuae ut aliae esse non possint; ordo ille quem suscepe-
, ,

ramus, necessitate paululum intermissus est non omissus. Idem in sermone (V. 1.) ,

de luctalione lacobi. Jstae lectiones, quae vobis legunlur numquid modo primum ,

vobis leguntur, et non eaedem quolidie repetunturl Sicut autem lectiones Dei quo-
tidie opus est , mala et spinae nascantur in cordibus ve-
ut repetantur , ne saeculi
stris et effocent semen quod ibi seminatum est
, , sic oportet et sermonem Dei vobis ;

semper repeti, ne obliti dicatis vos non audisse quod dicimus nos dixisse. Et ser- .

mone lil. in die pentecostes. Adventum Spiritus sancti anniversaria festivitate ce-
lebramus. lluic sollemnis congregatio , sollemnis lectio , sollemnis sermo debetur.
Gregorius nyssenus orat. II. ( initio ) de resurrect. Chrisii. IlavTgc ^£v, a-yaTr^fToi ,

wc e<7re?v, dTroS^i^ovTat Tyiv ev zv^ia^yi vuar] Trap' yifjLCtJV i}a'/iyyi0i7aav dp(xooicot;

7WV lipoov ivayfiXtcov dvdyvwaiv Tti^i rriQ dvaaraaiox; rou (iiyaXov ^iov y.ai

act)T"/lpo<; yifxwv ^V/iaov 'K^tarov. Omnes quidem propemodum, dilecti , adprobant

lectionem sacrorum evangeliorum, quae a nobis nocte dominica commode fuit in-
troducta de resurrectione magni Dei et salvatoris nostri lesu Christi.
Scribit Philostorgius ( lib. III. 5. ) Theophilum indum legatum a Constantio mis-
sum, ad Divaeos, qui Indi erant, profeclum, mulla quae ante apud eos haud rite
fiebant emendasse, et inler alia, quod illi sedentes lectiones evangehcas audiebant.
Kai ya^ 'A.a^i'Cpixivoi rwv ivayfiXtzwv dvafvct)ay.arct)v iirotovvro ry.v azpoaaiv.
Namque sedentes evangelicis lectionibus aures pracbebant. Observat lacobus Golho-
fredus (in adn. ad loc. cit.): et cum evangelia legerentur , quorum statae etiam cer-
taeque lectiones dv ayv Cj) aitq ^ dy.ova[xara erant { cuius rei luculentum inter alia
testimonium extat in Hippolyti paschali, ubi lectiones huiusmodi in cellulis areae
latercuH statae designantur, de quo plene alibi } certo quoque corporis habitu Chri-
stiani in ecclesia fuere : nempe enim a stantibus evangeliorum lecliones audiri opor-
tuisse, hic Philostorgii locus indicat. Et ex Sozomeni libro VH. cap. 19. notat in
sola alexandrina ecclesia episcopum alexandrinum, dum evangelium recitarelur, non
ndsurrexisse: ^ivov ^l y.dy.iHvo iraQ ''AXi^av^pivai rovrotq' dvaftvooay.ofxivoov fdp
ro)v ivayyiXiwv i7riax,07rGg
^ ovy, 6 :rap' dXXotq ovr iyvojv
inaviararat cvr ^ ^

ay,y\v,oa. apud eosdem Alexandrinos est quod episcopus dum reci-

iSovum et illud , ,

tatur evangelium non assurgat quod apud alios unquam fieri equidem neque com-
,

peri neque audivi. Adde tu ex eodem Sozomeno loc. cit: Tavryiv oi ryiv npav ( )

(2i(2Xov dvaytvcj) ay.it Iv^d^i fxovoc; 6 app^/^ia'/iovo^' ;rapa ^l dXXotc,., otay.ovot'

iv TToXXaiQ hi iy,y.Xyiaiatc, ^ ol li^iic; [xgvoi' iv <5'g iTriaT^fxotg yifxi^ati;^ i^ia'/.o-

TTOt , c/)<; iv K.ci)vcjfavrivov7rc)Xit xciJd ryiv Tt^caryiv yifxigav ryic dvacffaaiixov ioffy}^.

llunc etiam sacrum codicem hic legit solus archidiaconus apud alios vero diaconi ,

in multis etiam ecclesiis soli sacerdotes diebus autem sollemnibus episcopi ut Con- , ,

stantinopoli primo die paschalis sollemnitatis. Leo pontifex in sermone VI. 1. in

epiphaniam. Quamvis ergo narratio evangelicae lectionis illos proprie recenseat dies
in quibus tres viri , quos nec prophetica praedicatio docuerat , nec testificatio legis
instruxerat , ad cognoscendum Deum a remotissima orientis parte venerunt; hoc
idem tamen et omnium vocatorum illumina-
manifestius nunc et copiosius fieri in
tione perspicimus. Maximus homiha IX. de epiphania. Audistis fra-
taurinensis in ,

tres , Icctionem evangelii salutaria praesentis diei sacramenta recitantem. Petrus

I
 ,,

iOO LEOMS ALLATII

chrysologus in sermone IX. Agit nobiscum Beus, agit in hoc saeculo. ne quid nobis
pereat in futuro , sicut ex ipso lucet principio lectionis. Et in sermone XVI. Ibat ad
eorum curam. quibus iam humana defecerat cura, sicut hodierna probatum est /e-
ctione. ( Item serm. XVIII. llodierna lectione didicit attentus auditor.) Lectionarius
vel Comes apud Pamelium lomo I. Iiturgic6n editus est, quo continenlur ex prophe-
tis et apostolo lecliones per lotum anni curiiculum legendae, per divum Hierony-
mum collectae, ut \'ult Micrologus de eccles. observat. cap. 25. et alibi saepius. Beno
augiensis de missa, et lohannes Belelhius ralion. divin. cap. 57, et non mullo post
Musaeus massiliensis ecclesiae presbyier , ut tradit Gennadius de scriploribus eccle-
siasticis ( cap. 79.) vir in divinis scripturis doctus , et in earum sensibus subtilis-
sima quadam exercitatione limatus , lingua quoque scholasticus , hortatu sancti Fe-
nerii episcopi , excerpsit de sanctis scripturis lectiones totius anni festivis diebus
aptas , responsoria etiam psalmorum capitula lemporibus et lectionibus congruen"
.

tia . quod opus tam necessarium a lectoribus in ecclesia probatur ut expetitum et ,

solicitudinem tollat et moram . plebique ingerat scientiam, celebritatique decorem.

Eadem repetit Honorius auguslodunensis de scriptoribus (
II. 78. ) in Musaeo mas-
siliensi. De scripturis legi solitis in ecclesia et eorum expositionibus , vide Socratem
iib. V. cap. 22, et Nicephorum Callistum lib. XII. cap. 34.
De hymnis quoque Nos qui singulis horis in gestis dictisque
dubitabit Rivetus?
Christi versamur, scimus Christum post sacram coenam hymnum dixisse: hortarique
Paulum, ut nos invicem doceamus atque commoneamus psalmis hymnis et can- , , .

ticis spiritualibus canere . ad Coloss. III. 16. Et ad Ephesios V. 19. implemini spi-
ritu, loquentes vobismetipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus cantan- ,

tes, et psallentes in cordibus vestris Domino. Chrysostomus ( in Matth. homil. 82.)

enarrans illa « et hymno dicto, exivit in montem oliveti » gratias , inquit, agit,
postquam dedisset; hymnum cecinit , ut nos quoque id ipsum faciamus. Et aposto-
los, et subsecutos christianos hymnos a se compositos, vel ab aliquo vatum veterum
desumptos cecinisse , exlilisseque ea aelate carmina prisca versu trimetro , et hymnos
cum suis accentibus inter sacra ante altaria canenda, probat testimoniis patrum lo-
hannes Stephanus Durantius de ritibus eccles. calhol. lib. III. cap. 14. Et ne nos in
adeo opima lautaque coena ieiuni esse videamur, adiiciemus nonnulla quae erunt,
si ratio temporis considerelur, anliquissima. Philo iudaeus lib^ de vita in contempla-

tione posila sermonem habens de Essenis , chrislianis scilicet in ipso exortu ecclesiae

ut doctissimi quique afFirmatissime asseverant, et Suidas, titulum praebuit de vita

christianorum , cuius verba referuntur ab Eusebio hist. eccl. lib. II. cap. 17, de eo-

acajjLarog ^onag avayy.aia^ aXKa vo[Jlovq xai AoJ/a 'UiGTncuivra cia 7rp<

(p^jrwv, yiai vijlvovq. In quo illi ab aliis separati seiunctique vitae piae mysteria
obeunt, nihilque eo vel cibi aliarum rerum. quae ad corporis
, vel potionis , vel

usum necessariae sunt omnino secum inferunt: sed leges et oracula a prophetis di-
.

vinitus edita. hymnosque. Et infra magis aperle: oij Qicapovat [xovov dXka wW ,

xa) TTOiovGiv aaiJ.aJa •A.a) vpvovQ ilc, rov Qgov ^ia iravloiwv ^st^wv >ta/ fXsXcav

pv^[j.oi<; (ji[j,voT2poi<; dvayyiaiox; ya^dcoovric,. Ita plane non contemplationi so-

lum se dedunt sed etiam cantiones et hymnos ad Dei laudem componunt omni me-
,

trorum ac modulaiionum genere. PHnius ( neque enim absurdum fuerit ad nostras

 ,

»K THEODORIS. 101

res comprobandas , ex inimicis ecclesiao teslimonia siimere ) in epistola ad Traianum

( lib, X. 97.) de Christianis: adfirmabant autem hanc fuisse summam vel culpae

suae vel erroris , quod essent soliti stato die ante lucem comenire , carrrienque Chri-
sto quasi Deq dicere secum invicem. Quid.isle canlus fuerit, habeat sibi Rivetus ex
Conrado Rilterhusio, et Francisco Balduino, quos uti proprios, magis etiam sibi pro-
pilios inhoc negotio habebit. Carmina illa Christianorum trifariam distincla sunt ab
apostolo, in psalmos, hymnos, et odas spirituales, quae carmina inter se ita differre
putant. Nisi dat ut psalmis significenlur quaecumque sacrae conciones, variis argu-
mentis scriptae; hymnis , laudes divini nominis \el sanctorum ; odis si^e canticis, pe-
culiares quaedam et magis arlificiosae cantiones, quae et ipsae quidem conlineant lau-
des, sed augustiore quadam et sublimiori forma compositae. Tum probat auctorilate
Chrysoslomi homil. IX. (ed. Montf. T. XI. p. 392.) in epist. ad Coloss. hymnos psal-
mis ipsis diviniorem rem esse atque sublimiorem. Verba Chrysoslomi sunt orav :

toutok; ly, Ttai^oq ivd^yig atjrov 'A,afa fj.r/,pov zai Ini ra v^yiXoTipa 'a^2t<;' ol
,

'^aXfjLo) TrdvJa g'p(^oca/v, ol ^g vfxvoi TrdXiv ov^lv dvS^ojTrivov' orav Iv rolq -^aK-
liolz fxd^'/} , ToVg xai vfivovc, ^'iaffat d n
yd^ dvw ^vv- QnoTipov iT^dtfia' a\
afxitq VfLvovatv , eum paulatim et ad
ov '\dKkovatv. Si a puero istis assuefeceris ,

sublimiora deduces. Psalmi complectuntur omnia. Bursus et hymni quoque nihil

habent humani. Quod si in psalmis instructus fuerit tum et hymnos intelliget ac ,

sciet utpote rem diviniorem. Etenim potestates superae hymnos concinunt non psal- ,

liuit. Haclenus Balduinus.

Tertuliianus in apolog. cap. 39. de convivio Christianorum. Vost aquam manua-
lem et lumina , ut quisquis de scripturis sanctis , vel de proprio ingenio potest , pro-
vocatur in medium Deo canere. Ilem lib. II. (in fine ) ad uxorem, Christianos sese

mutuo provocasse, quis melius Deo suo caneret: neque solum in ecclesia aut coetu,
sed in privatis Christianorum aedibus, psalmos concinuisse ait. Certe in iis, ut in ec-
clesia, preces sonuisse .scribit Cyprianus ad martyres. Sed et Clemens alexandrinus
lib. VII. stromatum indicat moris fuisse, ut cum cibum sumerent Christia-
(cap. 7. )

ni, psalmi, hymnique personarent elc. Erit ergo carmen canere, hymnos in laudes
divini nominis vel sanctorum conscriptos concinere. Auctor, qui sub Commodo scri-
bebal adversus Artemonis haeresim, ut ex Eusebii historia ecclesiast. lib. V. cap. 27.
discimus sub initio, canticorum et hymnorum in ipsum Christum a fidelibus edito-
rum meminit: -^aXfxoi ^g oaot yta) w^a\ a^gXcfwv dir dp^yig vtto irtaTMV yoa-
(piiaai Tov \oyov tov ^iov tov Xo/arov Vfxvovai ^ioXoyovvTZ^. Quotquot item
psalmd atque hymni ab initio nascentis nempe post Christum ecclesiae a fratribus

I conscripti hi omnes Christum verbum Dei concelebrant divinitatem ei tribuendo.

,

Et in concilio antiocheno sub Aureliano apud eundem lib. VII. cap. 30. inter alia
crimina Paulo samosateno obiecla, non postremum locum obtinuit, eum psalmos eL
,

cantus, qui ad sua tempora in Dominum noslrum recitari solebant, explosisse, et in

media ecclesia solemni paschatis die mulieres, quae canlilenas in ipsius laudes fun-
derent, introduxisse: -^aXfxovt; ^l tov<; fi\v ilg tov 'Avptov '/ifxwv 'I^o-ouv Xp/a7ov
TTavaaq , ox; oyi viWTipovi; , zai vioni^wv dv^^Sv avyy^dfJLfxdJa' ilg iavTov o\
ev fiBaJi ryi i'A,}tX>jata tyi fiiyaX'/i tov Ttda^/a Yifiiqa. , •^aXfiw^ilv yvvaiv.ac, Trapa-
a-AivaZwv' (hv d'/,ovaa^ dv TtQ (pgl^iiiv. Psalmos et cantus , qui ad domini
'/.a\

nostri Jesu Christi honorem decantari solebant tamquam recentiores et a viris re-
, ,

cenlioris memoriae editos explosit: et in media ecclesia sollemni paschatis die

,
 ,
,

102 LEONIS ALLATIl

mulieres , quae cantilenas , quas si quispiam audiret plane exhorresceret . , in ipsius

laudem funderent, compararit. S. Augustinus in epistola LV. 34. quae est ad lanua-
rium. Sine dubitatione faciendum est maxime id quod etiam de scripturis defendi ,

potest ; sicut de hymnis et psalmis canendis cum et ipsius Domini et apostolorum .

haheamus documenta et exempla et praecepta. Concilium toletanum IV. (ed. Card.

Aguirrii T. III. p. 368. ) cap. 13, quod Baronius vocat celeberrimum et generale (1)
Iradit: de hymnis etiam canendis et Salvatoris, et apostolorum habemus exemplum.
Operam ipse perderem,
quae ad hanc veritatem confirmandam faciunt, ex palrum
si

scriptis colligerem. Certum est ergo et ante Christum, et eodem adhuc superstite,
et statim atque in caelum ascendit, ante etiam ipsum Thaumalurgum , fideles in ec-
clesia hymnos, qui Dei laudes conlinerent, decantasse.
Non est tamen praetereunda auctoritas Socratis, licet prolixior, ut et hymnorum
in ecclesia usus antiquissimus, et eorum origo ab ipso christianae religionis exordio

dignoscatur, lib. VI. cap. 8. 01 apg/av/^ovrg^ g^w Tyic, TroXica^ rdc aiiva-ywya^
iTTOtovvTo' yiviaoL ovv iv.aaJ'/j(; i(B^Qfxd^oc, lopjaq ;faT?AajOt/2avov, (p'/iixi Sri ro rg
o-a/?/3a7ov '/.ai 7] •/.upiazyi , ev a/c ct/ Guvd^nc, rag iZ'/.X'/iaiag ucoBaai yivi-
-/.afa

c-^a/ , auroi zvtoq roov ryiq T^oXioog TrvXoJV , Tn^i rdq croac, d^^oiZpiLivoi '/,ai ^

(j)odc, dvli(pwvouq TT^oQ r^v d^navyiv Sd^av auvrtSivriQ '/.h^ov' '/a) rouro ittoiouv
•/ard TrXuarov fxipoq ryi<; vu-/fdc/ uno ^\ o^Qpov rd rotaura avT/f^wva XsTovTgS ,

<^^/a [xiajig r^q TrdXiox; i^'/iiaav rd)v TruXwv , xa/ roU(; roirouq zvQa auvyifov xar-
iXdfJL^avov' 27ntS'/i Si l^iQia^ouz y.ard rcov ro ofMOouatov cp^ovouvfwv Xiyovlig
ou'/. Inauovro' TToXXdztq ydp '/ai rotaur'/iv u>S'/iv sXifov , ttou g/V/v o/ XgTovTg^
Ta rpia fxiav ^uvafxtv; rdri ^yj •/a) ^loidvvyit; iuXa(2'/i^i](; .^ fxji rt<; rd)v d^mXou-
rwv rotourojv mSoov dcpiXxuG^yi ryig lxx.Xyiaiag, dvrtriQyjatv aurolt;
dli^ojv UTTo
rou^ rou l^iou Xaou ono)g dv '/.a) auro) raHg vu-/Ii^tva7<; V[xvo)oiatQ a-x^oXd^ov-
^

Tgc 5 dfxaupwat fxiv r'/\v ix,iivo)v inpl rourou airou^yiv ^

^i(2aiou(; oi roijQ olxiiouz
TT^og ryiv iavrwv 'usiariv Ipydaojvraf aXX' o fxiv a^/onof; ^loodvvov io6-/it ilvat
^^yidfot; ^ auv ra^ayr^ ^l xa/ •/iv^vvotc, to riXoc, i^i^ctfo' dx; ydg XafXTrponpoi
oirou ofioouaiov ufxvot iv ral^ vuKfi^tvaig v/xvoXoyiaig ioii'/.vuv7o' i7rtvivo'/ivfo
yd^ TTap aurou dlauoo) dpfu^oi (pi^ovfiQ cpwra Ix roov y.npivoov XapLTrdooov ryiz ^

(3aaiXi^oq ILv^o^ia^ Tra^ixo^f^yiQ r'/iv il^ avrd ^aTrdv/iv' 7rXyiQo(; ovlic, ol otpg/a-

vi^ovJig /ta/ ^fiXolvTria Xy\<pQivfig , dfivviaQai n <> xa/ avfX7:Xyiydoa<; iiriy^iipovv

TTOtilv' iri yd^ ix, ry,(; 7r^oXa(2ova'/]Q ^vvadliiaQ ivQi^fxoi n Tvpoc, fiax^/iv '/laav

xa/ '/.ancp^dvouv atjrwv' fiyi fHiXXyia avnt; ouv Iv fxtd roov vu)tro)v auy/pououai ,

'/.al (SdXXffat fxiv XiSo) •/ard fxffooiTOu Bpiaoov 6 r'/ig (SaatXiooi; iuvouyog avy- ^

n^ordiv rdn rovg vfxvM^ovg' diroXXvvfat ^i rov Xaov i^ dfx(pon^o)v

-/ai rtva;

rd)v fxi^wv' v(f) o\c, y,tv'/t^i)Q (^aatXiVQ ^tixd)Xvai roix; W^itavoug Ta^ vfxvo-
XoUag iv Tw ^yjfLoaio) 7roti7v' y.ai rd fxiv Xiyofniva rotaura '/iv. Aiyifiov oi yai
o^iv r'/iv dpy/iv iXafSiv '/i yard rovg dvrt(po)vov<; vfxvovg iv ryi i'/yX'/iata auv-
'/i^ita' ''Yyvdriot; ^, Kvrioyiiagrou aiuoaroXou Jiirpou ryiz liU^iac, rpiroc, diso
iTriayoTTog o^ xa/ to7c dTTodfoXotQ auro7g avv^tir^f^iv
^
onraaiav iloiv ayfi- ^

Xoov ^td rd)v dvrt(poovo)v tjfxvwv r'/iv dyiav r^td^a ufxvovvrojv yai rov r^o^ov ^

rou o^afxarog T>f ?v ^ Avrtoyjcia iz^/X^aia 7ra^i^o)-/iv' o^iv >ca/ gv Traaaic, rait;

(1) Baronius ad an. 633. non ipse generale boc conciliuni vocat, sed a patribus, qui ei interfuerunt
generale appellatum dicit. Neque sans ita appellari stricto sensu poterat synodus ad quam Hispaniae

tantum et Galliae narbonensis episcopi concurrerunt. A. M.

 )
,,

DE TIIEODORIS. 103

ixKXyiatoLtg auTyi 7t Trapd^OGn; l^o^yj' gvtoq fjLiv ovv 6 m^) rcov dvrt^pcavcov wa-
vci)v Koyot; idriv. Ariani extra urbem conventus agebant. Itaque cum festa cuius-
que hebdomadae occurrebant , videlicet sabbatum et dies dominicus , in quibus con-
ventus in ecclesiis Jieri solent , illi intra portas civitatis circa porticus in unum con-
gregati , cantus apte opinioni arianae respondentes , quos ipsi composuerant , alter-
natim canebant: idque per maiorem noctis partem faciebant. Primo diluculo tales
cantilenas alternis per mediam urbem recitantes e portis egrediebantur, et ad loca .

ubi agebantur conventus contendebant Verum quia adversus fidei consubstantialis

.

fautores verba contumeliosa quibus eorum animos irritarent dicere non desine-
, ,

bant , nam saepe hanc quasi cantilenam in eos cecinere : ubi sunt hi , quia tria
unam dicunt esse potentiamt lohannes veritus ne aliquis ex simplicioribus eiusmodi
cantibus ab ecclesia abduceretur , quosdam e suo populo illis opposendos curavit
qui nocturnis hymnis decantandis similiter operam darent Arianorumque in ea re ,

studium eo pacto reprimerent denique suos in ipsorum fide admodum confirma-

,

rent. At quamvis hoc lohannis institutum valde commodum videretur, tamen illius

eventus tumultu atque etiam periculo non caruit. Nam ubi hymni in consubstan-
tialis laudem decantati, propter concentum illum nocturnum multo plus dignitatis
sunt consecuti, erant enim cruces argenteae excogitatae , quibus cerei imponeban-
tur , Eudoxia augusta sumptum ad id suppeditante , turba Arianorum coacta, et

aemulationis ardore incensa, se ulcisci , et cum adversariis confligere instituit. Et-

enim principatu illo , quem iampridem obtinuerant elati , erant ad pugnam multo
Quare nulla
ardentiores , defensoresque fidei consubstantialis prorsus contemnebant .

interposita mora nocte quadam tumultum faciunt. Briso imperatricis eunuchus

,

qui partes canentium hymnos ad commendatiorem fidei consubstantialis tuebatur,

lapide in fronte percutitur. Interierunt etiam utriusque partis nonnulli de populo.
Quibus rebus imperator admodum commotus , Arianis interdixit , ne hymnos in pu-
blico cantarent. Atque haec quidem hoc modo gesta sunt. lam vero dicamus etiam,
unde consuetudo hymnorum, qui in ecclesia alternis decantantur , initium ceperit.
Tgnatius Antiochiae , quae est in Syria , a Petro apostolo episcopus, qui cum
tertius
apostolis ipsis multum versatus est , visionem vidit angelorum sanctam Trinitatem
hymnis alterna vice decantatis collaudantium et formam canendi in ea visione ,

expressam ecclesiae antiochenae tradidit. TJnde illa traditio in omnibus ecclesiis re-
cepta est. Et de hymnis alternae vice cantatis ista hactenus. Non alia narrant So-
zomenus lib. VIII. cap. 8, ac Nicephorus lib. XIII. cap. 8. Et ne dicas tum primum
huiusmodi hymnos, non anlea, in ecclesia excogitatos fuisse animadverte Socralis ,

verba capite superiore ( id est hb. VI. 7. fin. ) '/lu^yiai Sl ^pMro^ xa/ rac "^i^t
robt; vwzTgp/voyc Vfxvouq gwp^a^ , gj airiag rotdu^i. Primus etiam (loh. chrys.
precationes , quae in nocturnis hymnis fieri solent amplificavit , tali causa inductus.
Amplificantur ea quae usu recepta sunt: quae autem primo excogitantur, cum non-
dum ullam sui non
subsistentiam habeant, amphficari possunt. Quid ergo ex argw-
mento Perkinsii probe colHgat Rivetus, ipse viderit. Sed quid cum illis agas, qui ne-
que scripta patrum, neque consuetudines ecclesiae, neque instituta maiorum sciunt?
Et si unquam etiam inter legendum occurreril, quod eorum fictas atque vanas opi-
niones minuat, vel non animadvertunt, vel animadversum neghgunt; et quod peius
est, alio dislrahunt, et pervertunt?
lam audio Rivetum dicere, neque enim desipit semper, quod utinam essel! le-
 ,

lOi LEONIS ALLATII

ctiones et hymnos constitutos a Carolo ex patrum scriplis, et in laudem sanctornm

fecisse : non dubium \ero lectiones ex sncris litteris et in laudem Dei Christique ,

multo anliquiores fuisse, et ante etiam ipsum Chrislum natas. Sed neque hoc modo
probat, hasce Thaumaturgi orationes dubias esse. Et negabit ne ipse et Annunciatio-
nem virginis, et Theophania ad Christum pertinere? Negabit scilicet. Quid tum? Le-
cliones in sollemnitatibus sanctorum valde Carolo antiquiores sunt : et martyrum acla
in ecclesia ante eundem Carolum legebantur. Volens puto hoc ignoravit Rivetus:
neque enim adeo infans in rebus ecclesiasticis , et scriptis patrum , quae pro libidiue
deartuat, existimandus est. Quod si nolens id nesciverit, edoctus modo sciat et ob-
mutescat, et deponat aliquid ex fastu illo, et tanta illa quam sibi vindicat doctrina.

Acta martyrum probala ante Carolum iri ecclesia legebantur, consequenlerque festi
sancforum dies celebrabantur. Hadrianus papa in epistola ad eiusdem Caroli scriptum
de imaginibus cap. 17. Viiae patrum sine probabilihus auctoribus minime in eccle-
sia leguntur. Nam* ab orthodoxis litulatae et suscipiuntur et leguritur. Magis enim
passiones sanctorum martyrum sacri canones censuerunt, ut liceat eas etiam in ec-
clesia legi , cum anniversarii dies eorum celebrantur. Canon qui id censuit inter con-
cilia africana est num. 50. ''E^iaro) iri [xriv dvayiVMGJiiuSai ra Trci^yi twv juap-
rv^cov i rivi^a al Iryiuiai avrwv yjfxz^at iTtiTikovvrai. Liceat etiam legi passio-
nes martyrum cum , anniversarii dies eorum celebrantur Dixi vero probata , , ut quae
de sanctorum historiis ab haereticis vel aliis falso scripta sunt excluderem ( ut iubet
canon truJlanus 63.) Quo vel solo factum est, ut ea legendi in ecclesia \etus con-
suetudo a Gelasio anliquala sit. Gelasius papa in romano concilio ( ed. Labb. T. IV.
p. 1263. ) Gesta sanctorum martyrum secundum antiquam consuetudinem singu- ,

lari cautela in sancta romana ecclesia non leguntur quia eorum qui conscripsere , : ,

nomina penitus ignorantur , et ah infidelihus aut idiotis superfiua et minus apta,

quam rei ordo fuerit , cuiusdam Quirici et lulittae
scripta esse putantur , sicut
sicut Georgii aliorumque eiusmodi passiones quae ah haereticis perhibentur com- ,

positae: propter quod ut dictum est ne vel levis subsannandi oriretur occasio, in
, ,

sancta romana ecclesia non leguntur. Antiquam consuetudinem legendi gesta mar-
tyrum in ecclesia Gelasius multo ante Caroli tempora fatetur, et Hadrianus eidem
Carolo denunciat: et Rivetus et Perkinsius primum a Carolo constitutam esse tra-
dunt? Et ut magis teneas, quid essent, adeatur Basilius seleuciensis de vita et mi-
raculis sanctae Theclae lib. H. Is martyris Theclae die sollemni ad habendam ora-
tionem in eius laudem se comparans, die antecedente in aegritudinem perquam pra-
vam incidit, et martyre morbum dissolvente, in laudes eius efTunditur in ecclesia.
'Hv •yaq avriic yi Iry^aiog ioffyi' 7rapiay,iva(jd[x'/^v ^l xa-^w Trpoq \naivov [xnipov
ryiz lopryic,' (a(pByjv im rou ^ir/,ryi^iov' Xiyffai ^l ovrwg 6 roTTOC Iv wlTnoii-
'/-vvvrai 01 Xifovri^^ rovro iariv 6 a|UjSwv iiroi ro dxgoaryi^iov' ytai ilnov fiiv
arra. Conventus anniversarius eius agebatur , et ad orationem exiguam de laudi-
hus festihabendam me comparaveram. Jn dicteriq comparui, hoc est in loco, ubi
verba facturi se exhihent sive amhonem, sive suggestum sive auditorium appelles
, ,

et pauca quaedam dixi. Qui iam adduclis testimoniis fidem non adhibet, etiam si

sexcenta alia offerantur, pervicacius indurescet. Legebantur itaque in ecclesia tum

lalina tum graeca non scripturae sacrae solummodo, sed et acla marlyrum, et in

iisdem sollemnitatibus ab antiquioribus patribus habitae orationes ante Carolum ,

quamvis id nequiter negent et Rivetus et Perkinsius.

 ,

DE TIIEODORIS. 105

Dicenl, faciniis hoc non csse natum apud illos novum, sed culpam referendam
esse in Sigebertum, et Paulum Aemylium, qui antc so fraudem hanc conceperunl.
Dicent equidem , sed callido mendacio. Proponamus verba Sis^eberli tum ex chro-
nico, tum ex libro de scriptoribus ( cap. 8J, ) Carolus imperator per manum Pauli
diaconi sui decerpens optima quaeque de scriptis catJiolicorum patrum , lectiones
unicuique fcstivitati convenientes per circulum anni in ecclesia legendas compilari
fecit in duohus voluminibus. De vilis sanctorum, de hymnis in his, ne verbum qui-
dem. Qua fronte ergo dicitur, ex his Sigeberti verbis, et vitas sanctorum, et hymnos
festis convenientes a Carolo primum constilutos fuisse? Et quomodo primus consli-
tuit, qui ex cathoHcorum palrum scriplis, quae ante ipsum erant, decerpere Paulum
iussit? Erant crgo ante Carolum eiusmodi scripta in ecclesia , sed cum ab haereJicis
male habila, et addititiis doctrinis conspurcata mulla cerneret, iussit ut triticum ex
catholicorum scriptis, reiectis haereticis, eligerelur. Non itaque ipse primus consli-
tuit. Tjim demum, an unum et idem tibi Rivete, , videlur compilare facere, et con-
slituere? Compilare, est in unum cogere: primum cohstiluere, est primum slatuere,
proponere, decernere. Compilantur quae antea erant ; primum constiluuntur , quae
tum primum nascunlur. Si ergo erant antea, non potuit primus constiluere, potuit
tamen ipse compilare, vel facere ut Paulus compilaret. Male ergo legeras verba Si-

geberti, peius conceperas, pessime tua pro illius verbis divenditas, et lectorem fallis.

Et sic talis error in utroque vestrum fuit. Pauli vero Aemylii de gestis Francorum
in Carolo ( ed. Basil. p. 65. ) verba sunt: vetustissimis exemplaribus , sanctisque au-
ctoribus , imperio opeque Caroii undique conquisitis , martyrum vitas mortemque
ac ceterorum divorum , summa brevitate perstrinxit in templis legendas.. NuIIi hic
hymni memorantur. Lectiones quas summa brevitale perstrinxit Paulus , ex vetuslis-
simis exemplaribus, sanctisque aucloribus decerptae sunt. Laborem Pauli ope sua at-
que imperio Carolus promovit, exemplaria nempe conquirendo» et sumptus erogan-
do, ut promplius in ecclesia legerentur, quae nimia sua prolixitate lectores segnio-
res reddebant. Quomodo itaque primus Carolus lecliones festis sanctorum convenien-
tes consliluit?

Neque illud omittendum Verba Perkinsii quae ipse, ut supra dixi noB vidi,
est.

ex quibus tot errores consequuntur , Rivetus videtur non intellexisse. Argumentaba-

tur siquidem Pcrkinsius, si sanae mentis compos scribebat, lectiones, hymnos, et vi-
tas sanctorum diebus festis convenientes primum a Carolo conslilulas fuisse. Ergo hae
oraliones tot ante saecula scribentis Thaumaturgi esse non possunt. Et manifestum
est, quod in earum secunda, ipso statim initio, lalium mentio habeatur. ^Eoplag piv
oLTraaat; y.a) Vfxvojoiag q20v '/ifxaq ^waiwv StKnv
tm -D^gw, Trpwrov ^l irpoacpipiiv
7ravT(t)V Tov iuayfiXtaf/.ov Tr,z aylaz ^iOTOKOV. Sacras quidem festorum celebri-

tates atquc hymnos decet nos sacrificiorum inslar offerre Deo primum autem om- .

nium annunciationem sanctissimae Dei genitricis. Non ut argutatur Rivetus has

esse dubias, quia lectiones et hymni diebus festis convenientes primum a Carolo
magno constituti sint. Quamvis vero argumentum Perkinsii nullum sit, ut supra pro-
batum est, attamen illud maximum in Rivelo fuerit, critico rerum sacrarum impro-
bissimo pauca ista Perkinsii intellecta non fuisse. Et plane argumenUim Perkinsii
,

ita conceptum stultissimum esl. Etenim si quia hymnorum et festorum dierum me-

minit, ideo tres vel qualuor islae orationes reiiciendae sunt, reiicienda erunt et evan-
gelia, et epistolae Pauli, el tol alia sanclorum, qui ante Caroluui vixerunt, monu-
 :

106 LEOMS ALLATII

menla pulcherrima, et de quorum auctoribus dubilare nefas esset vel eo solo no- ,

mine quod in illis mentio habeatur, et dierum festorum, et hymnorum, quod isla
primum a Carolo constituta sint. ~ •

Et ut magis urgeara. Hac Thaumaturgi orationes quatuor sunt, tres in Annun-

ciationem, unica in Theophaniam, et ex his in una tantura, quae est secunda in An-
nunciationem, et dierum feslorum, et hymnorum
Quae poterit assignari fit raentio.
ratio, ut una simul cum hac rehquae reiiciantur? Etiamsi qnae de festis et hymnis
loquitur e scriptis Thaumaturgi esset exterminanda, ista non una secum tralieret
,

alias. Fac enim inter orationes seleucianas, \el chrysostomianas sit una, quae Seleu-

ciensem, vel Chrysostomum non agnoscat, ideo ne et reliquae aHae amandandae sunt?
zaKou y,opa-A,OQ xay.ov wov. Inter decem adolescentes unus spurius est^ neque indu-
bitate, ergo ceteri omnes spurii? Inter decem pecudes una nigra est, ergo el reliquae
novem? Et ut (iniam , inler criticos sacros Rivetus, ameni demensque est ergo et ,

quotquot critici sacri sunt? Demus ergo dubitalionem esse de secunda in Annuncia-
ijonem, quia et hymni, et dies festi in ea tinniunt; ergo propterea et aliae ibidem
annexae in dubium verlantur? Vertantur, fatebitur forsan Rivetus, cui omnia sacra
in dubium verlere in animo est. Et haec quidem ad rationes Riveti, gordianis, ut
ipsi videtur, nodis circumflexas, satis sint.

Scribunt ahi: verba, quae ad lordanis ripas, et in monte dicit pater de Christo,
ita coniungit atque interpretatur, ac si ipsa baptismi hora dicta fuissent, auctor ho-
miliae in Theophaniam: hic est filiiis meus dilectus , in quo mihi hene complacui.
Filius consubstantialis elc. perspicue significare auctorem ilhus homihae scripsisse

post Arii , et concihi nicaeni tempora , immo post ipsos Nestorium et Eutychetem
damnatos. Idem quoque iudicium faciendum de duodecim capitibus de fide, cum
anathemalismis quae quum Neslorianorum
Eutychianorum errores et blasphemias et

damnent, non possunt auclorem habere Gregorium thaumaturgum, qui mullis ante
harum haereseon ortum annis, diem suum obierat. Haec ratio non plane concludit.
Neque enim quia patrum sententiis haereses, quae ipsos subsecutae sunt, iugulantur,
ideo bene infertur dictas ^ntenlias vel commentaria, in quibus tales sentenliae di-
geruntur, non esse patrum qui haeresibus praeiverunt: cum Spiritus sanctus eorum
mentem et calamum dirigens, ante exortas ipsas haereses, eas profligaverit; ut ha-
berent fideles,cum illae nascerentur, ad veritatem ostendendam subsidia. Inde natis
haeresibus, qui tum vivebant fideles, ex antiquorum Patrum scriptis eclogas com-
miniscebantur, ut novum quidem haereticorum esse dogma, illud autem ecclesiae an-
tiquissimum et palrum commentariis insinuatum, ex quibus illud elicerent common- ,

strarent. De quo nos ahbi plura. Quare potuit et Thaumaturgus ante eutychiansm e
arianam haeresim , veritatem promere, et quod ecclesia ipsa post aliquot saecula ad-
versus haereticos in sui defensionem proponeret , praenunciare. Et istorum ratio non
usquequaque absona fuerit , ut illa Riveti : Bellarminus nihil se habere certum pro-
fitetur tam de homiliis in Annunciationem et Epiphaniam dominicam quam de , ,

libello de anima ad Tatianum quorum veteres non meminerunt. Ergo illa dubia
,

fuerint. Quasi vero quod incertum est Bellarmino id quoque in ecclesia dubium sit ,

et quorum operum veteres non meminere, ea incerta sint: et quasi veteres omnium
meminerint, et nos omnium veterum, quaecumque illa fuerint, prae manibus habea-
mus. Sed Riveti cum solidiora non habeat, hili nugamenta haec sunt.
,

Non minor difTicuItas est de expositione fidei, quam ille scripsit et publicavil,
 DE TUEODORIS. 107

vocavitque non quotl ex parle, quae sunt fidei Iradat et exponat, vei
'/.ccra fj.ipoz\

quod per partes inibi fides explicetur vel quod fidem non universam scd partini
,

tradat, vel quod parlicularis fides fuerit, sed quod singulas et speciales fidei partes
enucleat. Eam Vossius invenit, cdiditque latine solum, cum graeca non habuerit (i).
Subdit Bellarminus, forlasse falli Vossium. Nam expositio fidei, cuius meminit san-
ctus Basilius in epislola Thaumaturgo scripla adver-
CCX. ad Neocaeslarienses, vere a

sus Aelianum (2), multum differt a vossiana ista: in illa enim habehalur, Patrem et
Fihum hyposlasi esse unum, et sola animi cogitatione distingui, unde suspicio orta
erat a Gregorio foveri haeresim Sabellii: quamobrem eum Basilius a sabellianismi

suspicione defendere contendit: sed-vqssiana Sabellium nominatim refutal, neque un-

quam dicit Patrem et Filium hyposlasi esse unum, el sola rationis cogilatione dislin-

gui ; sed conlra dicit , Patrem et Filium natura divinitatis esse unum , et unamquam-
que personam per se subsistere, et aliam esse hyposlasim Patris , aliam Filii elc.

Praelerea vossiana videturomnino scripta contra Arianos, ac per hoc satis diu post
tempora Thaumalui^i; sic enim incipit: immicissimi et alieni a confessione aposto-
lica sunt qui dicunt esse Filium ex non extantibus etc. Et infra eos vero, qui
, , :

communicant cum lis qui reiiciunt homousion, tamquam alienos a scripturis; et

,

qui dicunt aliquid ex Trinitate creatum esse alienos existimamus. Constat aulem ,

Arianos dixisse, Filium esse ex non extanlibus, el reiecisse homousion. Quin etiam
ita dispulat Iiic auctor de incarnatione, ut videatur refellere Nestorianos et Eutychia-
nos. Et haec quidem sunt Bellarmini argumenla.
Posset addi auctorilas Leontii de sectis act. Vlif. 4. qui ait : oKKa. >ta< aWr.v
rifuv ;)(^pji(7/v TrapacpipouGiv , wg drro rou dyiou T^yjyopiov rov ^avfxarovpyov
ly. ryig zard pLipog TricFfiojg^ ov Svo Tr^OGwira^ ov Svo (pvaiK;' oi) oii -yap riG-
aa^a Trpoay.vviiv' •A.a\ rd l^pi^yiq' Xiyo{j.iv ^l za/ TTpoQ rovro , ori TTpwrov fjnv
aal avryi d(i(pi^X7i^n Trapd rolz TraXaioJi^oig dyiov V^yifooioV , ixyi ilvai rov
Iziira Vgyiyopioc, 6 vvaaazv^; ypdcpcov Izildcpiov zlt; rov Qavfiarovgyov XsA/,
liyio\v avyfpafJLfJLa (pi^za^ai avrov g/ fxyi fxdvyiv ryiv TriaJiv yjv xard oTrraaiav
, ,

lioiv. Proferunt nobis et aliam quandam auctoritatem sancti Gregorii thaumaturgi

ex illius confessione fidei rrig zara fLi^oc,. Non duas personas, inquit non duas ,

naturas: quia non adoranda sunt quatuor. Et alia quae scquuntur. Ad hoc quoque
respondemus primum de hac itidem dubitatum apud antiquiores an sit Gregorii.
, ,

Deinde Gregorius nyssenus orationem de Thaumaturgo funebrem scribens nullum ,

ait opus ipsius in manibus esse praeter solam fidem, quam. in visione conspexerit.
Nec aliud sensisse Eulogium patriarcham alexandrinum colligitur ex oratione illius
tertia adversus calumniantes sanclos patres, et concilium chalcedonense (3), cum dicit:

g/ ^i ric, 'Afxiv ^ K.^avdaiov Iv ro) 'Z«rep/ aapy.ccazux; ^pozofMi^ii Xo^w , '/,a] rov
lSiOY,aiaapiia(; V^yjydpiov iv ry Tnpl ryiq y.ard fxi^OQ TridJioog^ ovo Xifnv y.o)-

XvovJac 27r/ X^iarov rac; cpvaztg. Si vero quis nobis Athanasium proferat in libro

(1) Egregium lioc nec breve opusculum Thaumaturgi nos denique graece edidimus ex antiquo codice
vaticano in volumine septirao Scriptorum veterum part. 1. p. 170-176. A. M.
(2) quoque opusculi, quod Thaumaturgus scripsit de Trinitate, insigne nos fragmentum edidi-
Iluius
mus ex codice arabico vat. (in quam linguam olim conversum fuerat) Spicil. rom. T. III. p. 696-699. A. M.
(3) Sumit hoc et subsequens Eulogii testimonium AUatius «ffd <77o'|t/.aTo? «^wT/oy in bibliotheca cod. CCXXX.

p. 845. INeque enim illarum XI. Eulogii orationum quicquam superest, praeter Photii excerpta, Tsos ta-
men Script. vet. T. VII. part. 1. p. 177-178, ex alio Eulogii dogmatico opere non spernendum fragmen-
tum protulimus. A. M.
 ,,
^

108 '
LEOXIS ALLATII

de incarnatione ; Gregoriujn item thaumaturgum in libro de fide secundum partes

exposita, prohibentes duas in Christo asserere naturas etc. Et ne de alia eum loqui
suspicio oriretur, infra ex eadem fide verba illa profert, quae Apollinaris impietateni
redolere -videbanlur. *H oi rov ^avaoiloupyov T^yjyopiov VTrofSaXXofxzvyi x^yi(7t(;,
"hifirai [jlIv yap h/.iivov ^ tov ol ^ A.TToXKivd^iov iJaKOfxi^n , Y.aJd(popov 7rpo(3dX-
Xffat ryjv dronlav' Xifn yap' xa) icffi Qeo^ dXyiQtvo^ 6 daapzog Iv aapyCi (pa-
^g/a nKitorjiJt ov ^vo TrpocrwTra, ovSl (i)
V2pa)9g)s, riXito<; ryi dXyiQtvyi vMt ^

§vo (pvaag' ov^i fdp riaaapaz n^xiaxvvilv Xiyop.iv. Testimonium quod Gregorii
thaumaturgi nomine subiicitur, illius quidem esse dicitur sed Apollinaris esse, ab- ,

surditas illa manifeste declarat. Ilabet enim: et est verus Deus , qui cum esset sine
carne in carne apparuit , perfectus vera divinaque perfectione non duae personae ,

neque duae naturae, neque enim quaiuor adorare dicimus. Haec autem \erba leges
omnino in editione parisiensi Thaumaturgi pag. 101. (2). Monachi ilem Palaestinae in
Alcisonem apud Evagrium lib. 111. cap. 31. Ka) ov SavfAa' '/.ai fdp xa)
epislola ad
XofovQ nd^ipoov noXXdv.K; vivo9ivx.aai' ttoXXovq ^g ''ATroXXtvapiov Xofovg 'A9a-
vaalo) %a\ V^nyo^ict) ro) ^avfiarovpyo) ^ za) ^lcvXicf) ^ ^ta rwv i7Tty^a(pMv dva-
riBii-/.aatv ^ olq fxdXtafa roix; TroXXovg Tr^ot; rd^ JSiat; daifSiiag a(pi7ipi^ovrai.
Nec plane mirum. Etenim sanctorum Patrum libros saepe depravarunt , multosque
Apollinaris libros Athanasio , Gregorio cognomento thaumaturgo, et lulio, inscri-
ptionibus commutatis attribuerunt , quibus quidem libris plurimos in suum impium
errorem inducunt. Et auctor vitae sancti JVlaximi homologelae (ed. Combefis. T. I.
p. 11.) T/ ovv \ ov ^iyy^ pJav Ivipyitav ro)v iny,piro)v ^t^aaxdXo^v ; y.a) hfayi
0io^oatoz rdq -^iv^oovvp.o^g iraf avro)v iTi^t^pi^ofLiva^; co<; ^lovXiov ryi(;'Fo)fji.yi^
jta) rcv BavfJLoTovpfov Tpyifo^iov za) ^AQavaaiov rm dyio)v x^yiaitq' za) dvi'
,

yvo) avrdg. Ka/ il^i M.d^tfioc,' (po(3yi^oofjLiv ^yj rov ^iov Kat pyi ^iX^aa)piv ,

ira^o^yiaai avrov iTTi rji Trapafcoyyi ro)v ai^ift'/.o)v yjpy\ai(t)v' ovoitc, yd^ dfvoil

ravrat; iivat rov ^vaai^ovt; AiroXXtva^iov' it fLiv dXXat; iyit^.^ ^ii^ov. Quid
"^

igitur? Non admittes unam actionem, quam selecti patres professi sunt? Et ad-
duxit Theodosius , quae falso sub sanctorum nomiue circumferebantur testimonia ,

lulii romani , Gregorii thaumaturgi, et Athanasii , et legit ea. Tum Maximus di-
xit: timeamus Dominum, et non ad iracundiam illum provocemus inductione hae-
reticorum testimoniorum. Nemo siquidem ignorat ea esse impii Apollinaris. Si vero
aiia tenes , ostende. Hinc plane videtur professio ista fidei e Gregorii thaumalurgi
operibus, uti haereticorum foetus genuinus eliminanda, atque exterminanda. Sed con-
siderandum est id accuratius.

Bellarmini argumenta alicuius esse momenti iudicarentur, si ille antea probas-

set, v€l unam tantum fidei expositionem a Thaumaturgo conscriptam fuisse: aut eam
de qua agit fiasilius, non aliam esse quam illam, quam Vossius publicavit. Verum

Vides inslgnem inonophysitae alicuius hominis, qui ut mox drcemus, Thaumaturgi scripta corru-
(1)
pit, fraudem, dum qxHI «cripsit pro ak\i. (neque pro aedj , atqne ita ex orthodoxo Gregorium fecil mo-
nophysitam (noque hanc brevem interpolationem Eulogius ipse diserte agnovit. ) Rem ita se habere, de-
monstrat sincerum excerptum a Sirmoiido prolatum iu adn. ad Facundum hermianensem quod mox p. 112. ,

recitabit Allatius. lamvero de corniptis orthodoxorum libris fraude haereticorunv, diu nos locuti sumus in
dissertatione , quam iiabes in huius novae PP. bibliothecae tomo quarto. A. M.
(2) Graece apud lios Script. vet. T. VII. p. 174. tibi aeque est monophysitica corruptio otJSs'. Extat id
corruptum Thaumaturgi testimonium etiam in codice arabico vat. 101 , in quo sunt palrum excerpla ab
Jiomine monophysita cqllecta, ut diximus in Spicil. rom. T. III. p. 665. ubi aliquot illinc protulimus. A. M.
 I)E TUEODORIS. 109

cum oppositum magis paleat, vossiana fidei editio adhuc slat firmius; et nisi vali-

dioribus convellalur machinis, stabit. Consideremus verba Basiliiad Neocaesarienses

(ep. CCX. 5.) '/.a^yiyLav ^i T/va TrgTpav ^i iTriaroXTiz^ v.a\ ispoQ tov ofxo^uxov
7ijj,(Sv "Av^tfjLOV Twv Tuavwv e7r/c7X-07rov , cog apa Tpyiyopiou zlirovloz Iv IzQiaet

TTiariooQ' Traripa Jta) viov iTrtvota fjilv tivat ouo^ vnofflaaii oi iv' rouro oi brt
ov ^o^iJ.att'A.wz g'/p>5Ta/ , aXX' afwv/crT/xws Iv r^ tt^oq A/X/avov oiaXi^it ^ ov^
Yi^vvYi^yiaav avvt^ilv o/ Im Xi7fforr,rt twv cp^iVMv iavlovQ fia'^a^icpvliQ. Immi-
serunt autem tentamentum quoddam per epistolam etiam ad eiusdem nohiscum sen-
tentiae Anthimum Tyanorum episcopum. quasi Gregorius in expositione fidei dixe-
rit Patrem et Filium iuxta mentis quandam considerationem duos esse hypostasi
, ,

vero unum. IIoc autem non dogmatice sed decertandi causa in dialogo adversus
Aelianum dictum esse , intelligere nequiverunt , qui propter intelligendi suhtilitatem
beatos sese reputant. Ulud Iv In^iait Triariw^ indefinile, et aopiarwc, prolatum,
et nuHo articulo ad singulare quidpiam alligatum nullam nobis certam ac delermi-
,

natam fidei expositionem notal ; sed sonat , in una expositione a Thaumalurgo edita.
Quod si in una ita pronunciavit, absque dubio alias quoque confecisse indubitatum
relinquitur. Quae si una tantum fuisset, non ev £;tOgag/ Triaficoq , sed £V r'/i IzBiait
TTic ^iaricix; BasiHus pronunciasset, quemadmodum paulo post dixit, iv r-zi ^^o^
AlXtavov ^taXi^it solummodo fuerat ad Aelianum. Praeterea editio illa
, quia una
fidei per modum dialexeos ad Aelianum nempe disputando et altercando habita est,
,

cuius disputationis ne vestigium quidem apparet in vossiana. Quare concludendum

videtur omnino de alia expositione fidei in ea epislola verba fecisse Basilium et
, ,

aliam nobis Vossium Iradidisse.

At vossiana videtur esse scripta contra Arianos, multo Thaumaturgo recentiores.
Cum Arianos non nominet, parum refert si spiritu fretus divino, ante quam esset,

haeresim Arianam iugulat. Ut enim verilas in ecclesia haberi possit ex patribus, et

exortae haereses dictis antiquorum profligentur , divina providentia factum est , ut
veritalis semina in antiquorum scriptis offenderentur , et errores recens nati auctori-

tate maiorum refularentur. Et divinitatem Filii non primum Arium , sed afios etiam
ante ipsum ab ipso Christi adventu negasse: el Nestorianam haeresim, etilychianam-
que anle ipsum Nestorium et promulgatam, me-
Eutychetem ab quoque aliis fuisse

mini nie ahbi satis fuse non contemnendis au-

probasse. Vossianam vero semper
a

cloribus, et in discernendis sanctorum\scriptis accuralissimis agnitam veluti Thauma-

turgi et Thaumaturgo nostro vindicatam
, quifibet dummodo sit in Patrum monu- ,

mentis exercilus, fatebitur. Nec singulos recenseam.

Collector satis anliquus, quisquis ille fuerit, auctoritalum de duabus in Christo

iiaturis ex sanclis patribus ,

quam esse veterem collectionem et in pluribus reperiri
bibliolhecis tradit Vossius, ex hac secundum partes testimo-
eidem fidei exposilione
nium profert, quod edidit Vossius. Androhicus Camaterus non conlemnendus au-
ctor, et in leclione sanctorum palrum versatissimus inter alia sanclorum leslimonia ,

a se collecta de processione Spiritus sancti, ex hac quoque fidei exposilione unam

et alteram ac terliam auctoritatem collegit, et uti genuinas Thaumaturgi suis animad-
versionibus exponere conatur; cui respondens lohannes Veccus patriarcha constanti-
nopohtanus, non eas tamquam spurias reiicil, sed uli genuinas agnoscens, sua ex-
pHcalione ab absona Camaleri exposilione in rectam fideique consonam sentcntiam
traducit, et verum earundem sensum enucleat. Quod si -^iv^iiriy^a^pov rcpulasset,
 ,,

1 10 LEONIS ALLATII

extricasset se facilius, asserendo non esse illis attendendum, cum essenl suppositiliae.
Quin imo idem Veccus in oratione de unione ecclesiarum ex ea taraquam genuina
ad refellendos Graecos testimonium assumit. '0 /asJa^ jta; QaufMaroupyot; Tpyiyo-
pioq 'NiOTiaiaapeiag iTTiaxoTcoq Iv ro) Xofo), ou yi apyvi ^ g%9/cr7o/ y.a) dXXorpiot
ryiq d7roaIoXiZ'/l<; ofj.oXotia^ ^ ol tov ulov l^ ouz ovJmv Xifovlig, (pyiu/v. Magnus
et miraculorum effector Gregorius neocesariensis episcopus in oratione cuius prin-
cipium est: inimicissimi et alieni ah apostolica conjessione sunt qui filium ex iis ,

quae non extant asserunt inquit. Et in suis epigraphis non una vice o fxzfag zal
, :

^aupafouyot; T^yiyo^iot; Ngoxa/aapg/a^ i7ria>t07:o(; Iv rw Xofca ou dp'//! 2%- , y\ ,

9/crTo/ ta) dXXorpiot ryi<; drroafoXiz^t; OfxoXoyiaz. Magnus et thaumaturgus Gre-

gorius neocaesariensis episcopus in oratione , quae incipit , inimicissimi et alieni ab

apostolica confessione etc. Et ex ea testimonia profert. Georgius Metochila in ora-
tionc prima de pace inler duas ecclesias o ryiv zXylaiv d^fjLO^ovrco^; ro7(; i^yoiq :

Xax^v T^r.yopioQ 6 BaupLaroupyot; Iv ro) Xofo)^ ou yi d^x^ e%G/crTO/ xai dX- ^

Xorpioi , cpyiaiv' dfzvvvirou fxiv cvroi; rou ttolI^oi;' nal rd i^yiq. Qui nomen ope-

ribus conveniens nactus est Gregorius thaumaturgus , in oratione, cuius principium

inimicissimi et alieni , dicit: ingenitus Pater cum sit etc. Constanlinus meletiniota
orat. I. ^ii^Ofiiv ^l xa) to Trapov ^ il (^O/cg?, ;rapaXa/So'vTec 2/^ fiaflu^iav Tgyi-
yoptov rov Iv ^aupaat ^iaXdfL'\avra , nap wv aai ryiv l7to)vufiiav STrXouryiazv'
6 fAv ya^ KU^tog, ^td ^uo fLapfu^wv yi y^a) rpiMV irav g/Trs pyifja araBviaifat
ro dTTOx^wv auro)v s/g [3if3aio)aiv rdya Trpo^yiXoJV' yifj.ii(; ^\ rov roiourov d^i^-
fj.ov Y.afd TToXXyiv iUTro^iav ^t^rXaaidaavJit; , ivCfov yf^yi rourov Trapdfofiiv lyovfa
^oXi) TiJ^cx; rolg dXXotg ro d^toTriarov , og Iv tw xard fxi^oz 'UjiariO)^ auroif
Xoyo) raura <pyiaiv' 6ft.oXoyoup.iv 6u.oouatov rou ^ar^ot; ilvat' zai Ta i^yi^.

Iloc quoque ostendemus si placuerit in testimonium adducentes miraculis prae-

, ,

clarum Gregorium, ex quihus etiam cognomen adeptus est. Namque Bominus in ,

ore duorum vel trium testium omne verhurn stahit quod id satis esset ad rem ,

confirmandam asserit. At nos huiusmodi numerum cum abundantius suppete-

, ,

ret duplicantes sextum hunc in medium adducimus qui prae aliis fide dignissi-
, , ,

mus est. Jlic in oratione sua de fide secundum partes , haec habet. Confitemur con-
substantialem esse Patri etc. Et orat. H. Ka/ ^yi XiY.riov xard dpydc, rviv pyiaiv
rou Qaupaffoupyou T^yiyopiou , rou ro Trdv ^tafSojirou rolz TTipaatv , yi<; otjY. av
T)7 TT^OT/pa ryi<; vuv Tcpaypania yia^ 'iripov ipLVm^yiv ayiOTTOv' yi ^a pyjatt;, cot;

dv ytai rauryiv yiV/ffai fioi ^taXa(2i7v Ta'%/ov, iv ro) Xofo) ryit; atirou y.afd pi-
po<; Triariox; x,itf/.ivyj , cpyiaiv' 6fj,oXofoupiv opoouatov rco rcarpi iivat' zai rouro
fiiv 6 rwv ^g/wv diffozaXu-^io^v ourog ucpyiyyiryiq. Et vero proferendum cst hoc
principio dictum thaumaturgi Gregorii, cuius fama fines orbis pervasit, cuius non
alio scopo in praecedenti quoque tractatu mentionem induxi. Dictum vero, ne mo-
ras texendo tempus insumam , iacet in oratione illius de fide secundum partes et ,

est : confitemur consubstantialem esse Patri. Et hoc quidem divinarum reve- ille

lationum interpres. Et Demetiius Cydonius de processione Spiritus sancti cap. 10.

Ka/ rot za/ twv ^tdaayidXwv rtvlc, t^v rou dfiou -nviufj.aroc, iKTropiuatv iZTTifx-
-^iv iivai ^i^daxouatv ai^tov' rouro fLiv 6 ^auparou^foq Tpyifo^ioq , roiJro Oi
Tpy.yoptoq o ^ioXoyo<;' 6 p.iv iv Xoyo) ou ti doyyi , i^x^^iarot xai aXXor^toi ,

<paay.o)V' v.ai rd i^Yi;. Quamvis nonnulli doctorum processionem sancti Spiritus

emissioncm esse aeternam doceant partim quidem Gregorius thaumatur gus par-
, ,
 DE* TUEODORIS. 1 1 I

tim vero Gregorius theologus ,imtium, inimicissimi

ille quidem in oralione , cuius
atque alieni inquiens elc. Yin' plurcs? losephus Bryennius orat. XV. de Trinitate.
,

AJto roijro ^ouXirai nara TravTa, '/.ai ro rov ^aufiarou^yov V^Jiyoptov y.ai ^

ro rou Nt/(7a>jc ^ai ro rov \^i<7oa7ofJLOv rov fj.lv Xitovroq' aftvvJirov fjnv ov-
, ^

Toc rov TraTpo^, yivvyi^ivroq h\ rov ulou' za) Ta i^y}<;. IIoc idem sihi vult per
omnia tum thaumaturgi Gregorii, tum Nysseni, tum sapientis Chrysostomi dictum.
Primo quidem dicente ingenitus cum sit Pater genitus autem Filius etc. Et ne
, ,

antiquoribus destilui videamur, accersendus est Anastasius sinaita, qui ex hac Gre-
gorii fidei expositione, tamquam Thaumaturgi genuina, diclum laudat, et aflert. Vide
Euthymii Zygabeni dogmaticam panopliam titulo decimo quinto (1).

Inlerim consideranda sunt dicta Baronii ad annum Christi 233. n. 19. « Conslat
)) fidem susceptam a beata Virgine cum lohanne evangehsta , fuisse ab eodem ipso
)) Gregorio accuratissime expHcalam, apposito commenlario, de expositione fidei in-

)) scripto, qui citatus reperitur inler ahos a Basiho magno de Spirilu .sanclo -cap. 29.
)) (n. 74. ) et epistola ( CCX. ) ad Neocaesarienses , et a Leontio scholastico. » Sed
erroris iste arguitur dum ait dubitatum a patribus, an expositio fidei fuerit ab ipso
Gregorio scripta» Nam Basilius, qui omnia Gregorii accurate perspecta habuit, ut eius
opus citat, et ab eo editum fuisse non dubilat, hcet idem ibi de subsistentiis ahquid
minus proprie videretur esse locutus: sicul et accidere potuit ex eodem texlu ab hae-
reticrs, ut ait Evagrius lib. III. cap. 31 , depravalo, aut perperam exposito. Rem con-
sideremus. Uti verum est fidem revelatam a Virgine et lohanne evangehsta adnotasse,
sibique reservasse Gregorium , ita falsura eam commentario apposito accuratissime ex-
plicasse. Sic quoque oralionem sive expositionem fidei, quae incipit g^-^/cTTo/, non
esse explicalionem ilhus fidei revelatae, sed tractatum per se divisum, ab eaque di-
stinctum, ut planum fiet singula conferenti. Basihus de Spiritu sancto cap. 29. ne
verbum quidem facit de expositione fidei, sed tantummodo glorificationem a Gre-
gorio edilam, cum ahis ab ahis anliquioribus patribus faclis confert, et examinat.
Sic et in epistola( CCX. ) de alia ad Aehanum scripla sermonem habet, ut supra con-

tra Bellarminum probavimus. Et immerito Leontius scholasticus vapulat, qui non de

tradila a B. Virgine, quam et ipse et alii uti verbum divinum venerati sunt, et scripto
consignaverunt , sed de hac quam speciali titulo rou '/.ara fJLZpog ab aliis Gregorius
separavit, et de qua scribit dubitatum fuisse a patribus. Et licet etiam verum sit,

omnia dicti patris perspecta habuisse Basilium, nihilominus expositio fidei, quam ipse
sugillat, et excusare nitilur, non ^uit neque illa dictata a Virgine, neque haec ipsa,
de qua nobis^examen incumbit, sed alia tertia ad Aelianum, sive Gelianum, ceu scri-

hit Facundus hermianensis lib. X. qua de

(cap. 6.) scripta, ut supra diximus, in
subsistenliis non ita commode locutum fuisse tradit. Cum in hac^ de qua nunc du-
bitatur, nihil sit neque in myslerio Trinitatis, neque in mysterio incarnationis, non
aptissime traditum, et cathoiicae ecclesiae consonum. Et tres huiuscemodi exposilio-
nes ante me notaverat doclissimus lacobus Sirmondus in nolis ad Facundum her-
mianensem. ^

Dubitarunt ergo patres de hac, quod in ea reperirentur nonnulia, quae scho-

lam ApoIIinaris, et Eutychetis olerent. Cerlum est dubitasse. Verumtamen ut ex eo-

(t) Latine quidem in bibliotlieca lugdun. PP. T. XIX. p. 187. Graece dabit mox Allatius p. (12.

Zygabeni disputationem cum Saraceno habes in hac nostra PP. bibliotheca T. IV. Nova et.ampliora alia
eiusdem scripta prelo paramus. A. M.
 ,,

112 ' LEONIS ALLATII

rum diclis una simul collatis constat, non de tola hac oratione, sed solummodo de
dicto inserto, in quo videbatur tollere e persona Chrisli duas naturas, et unam lan-
tum constabilire. Sic Eulogius. 'H ^\ tov ^aufiarov^yov T^rjyopiov v^nrofSaXXo-
fxiv/i "x^^Ticiz Xiyirai fjilv yap imtvov rov ^l hiroXKivdpiov ilGv.ofxi^ii. Testi-
, ^

monium quod Gregorii thaumaturgi nomen prae se fert . dicitur quidem illius esse,

sed Apollinarem olet. Sic monachi Palaeslinae apud Evagrium , quamvis dicant haere-
ticos. Alhanasio, Gregorio, ac lulio, inscriptis eorum nominibus, multos Apollinaris
tractatus supposuisse , antea tamen dixerant , patrum libros saepe depravasse. Kai
Xofov^ 7;afipo)V TroXKaxiz vivoQivzaat. Sic auclor vitae sancti Maximi vocat %p>?(Tg/c
af/wr, Jia/ al^ffiZMV p^p??(7g/c (i)' pyl(^iZ^ sive
XP^^'^^ ^st dictio, effatum, senlen-
tia, pars orationis inlegra ; T2|aa%/ov , frustum ,fragmentum fia TjV^tini^^Tiq prlatv

T/va, cecinit Euripides sententiani quandam , pars orationis, non oratio integra.
Quare hic contendunt yj^Yiaiv illam vel pyiatv ^ quae ex ApolHnaris penu exorta esl,
Thaumaturgi non esse sed Apollinaris. Non ideo tamen abdicant reHquam oralionem
,

continuatam, quae Gregorio indigna non est. Et dum dicit Leonlius, apud antiquiores
dubitatum, non de fidei expositione id affirmat, sed tantum de dicto illo et sententia,
quara uti ipse, ita et alii verbatim expresserunt , dubitationem fuisse, intelligi debet.

Quod vero ultimo loco ponit ex sententia Gregorii nysseni, nullum esse opus Thau-
maturgi praeter solam fidem , quam in visione conspexerat , hoc non est hac fidei

expositione sola , sed reliquis etiam aliis operibus , quae indubilate Gregorii sunt
Gregorium spoliare, quod fuerit plane absonum , et vere inconsidcratum. Et licet id
Nyssenus assereret, Nyssenum ipse revereor, et illius dicta exosculor. Habeo tamen
quos illi opponam Basilium
Ilieronymum qui multa alia eiusdeni recensent. Erat
et ,

ergo ab haereticis diclum illud de duabus in Christo naturis depravatum, quod Ana-
stasius in ecloge sua ex puriore codicum fonte hauriens, ut illud edideral Thauma-
turgus exscripsit, recitatque Sirmondus dicto loco. Ejt t>ic yt-ara fxipot; 'UJiariwz
Tpyifopiov rov [MydXov za) ^avy.arovpfov' xa) lart ^io<; dXyjQtvog 6 daap- ,

v,o(; Iv aapyu (^avspwQg/^ riXitoc, r^ dXyiBtv/} /ta) os/a r^Kitoryilt

, ov ovo Ttpo- ^

ccaTTa^ dXkd (2) hvo <pvaitg, ov^l riaaapag 7rpoa'/,vvi7v Xitofiiv Qsov y.a\ t/lov,

•^gov xa/ dvQpcoTTOV i

;ca/ Trvivfia dftov. Ex fide secundum partes Gregorii magni
et thaumaturgi. Est Deus verus , qui absque carne cum esset , in carne apparuit

perfectus vera et divina perfectione , non duae personae , sed naturae duae; neque
quatuor adorare dicimus, Deum et filium, Deum et hominem, et Spiritum sanctum.
Et Euthymius Zygabenus in panopliae titulo 15. ea in parte ubi de duabus in Christo
naturis testimonia patrum colligit. ToJ fj.iydXov Tpyjyo^iov rou ^avfxarovgyov
zy. ryiq Ttdfd fxipog iridJzwz- K.a/' idlt 9go$ dX>?9/vo^, daa^y,og iv aapzi (pavi-
pw-^g/c , ov ^vo 'UJ^dacaira .f
dXXd Svo (pvaitg. Magni Gregorii thaumaturgi ex
professione fidei secundum partes. Et est Deus verus : qui sine carne est , in carne
apparuit , non duae personae , sed duae naturae. lure itaque dictum hoc, ut profe-
rebant haeretici, verterunt in dubium patres, an Gregorii esset. Et de hac exposi-
tione fidei >taTa fki^oc, , satis.

Dixi supra, fidem Gregorio revelatam a Virgine patres reveritos fuisse, et in sua
scripla retuHsse. Addo nunc, et ex illius dictis multa fidei mysteria, verbis et senten-

(1) Reapse in nostro volumine septimo Script. vet. part. 1. liabes p. 1G5. titulum x?'''^*'? ''^" i^«^»^'uv
xai 6q^oS6^_tuv TTxrsfuy. Et p. 68. ^Q-n(Tsi; ^ssaTjyuv aifsrc/twv. Denique p. 202. y^fn<TH(; «xg»jo-TOi «gsiavwv. A. IM.
(2) Viden' genuinum «XX», pro spurio o'j'?s? Recole nostram adnotationem 1. p.lOS. A. M.
 ,,

DE TIIEODORIS. 113

liis inde hauslis, comprobasse. Ne singulos reccnsoam , duo lanlummodo dicla diser-

tissimi palris, et cui a tlieologicis rebus optime et accuralissime perlracfalis, iheologi

cognomen universae eoclesiae consensu o!)YGnit, Gregorii inquam nazianzcni in me- ,

dium afleram, quibus affirmalio mea aperte conslabilietur. Primum eril ex oratione
de^bnplismale ( or. XL. 42.) Scribit Gregorius: ou^h rrig Tp/ac^oc, w ouroi ovrz ^

^ovXov ouri -KriGrov. Nihil iii Trinitale o amici, ncque seiriim neque crcatum.
, .

Et plane ita'esl. Et nolavit nescio quis in margine manuscripli codicis \alicani 1592.
pag. 59. rgwpf/ov {Tpyjfoptov \ult dicere ) rcrv SaufjLcrfoupfov £v ryj dTTOzaKu-^n :

Gregorium innuit thaumaturgum in revelatione. Aller est in oralione de Spiritu san-

cto ( or. XXXr. 28. ) 'Li^nv 0£ov tov Troifipa, Biov rov ulov , Qgov ro irviufia ro
izT/ov, rpzl^ l^ioryjraz , QiorTffa fiiav , ^o^'fi , /£a< rifx'/} , ytai ouaia, za] (2aat-
Xita [Jiyi fxi^t^ofiivytv , m^ rtQ rwv [xiz^oj TrpoaQiv Qio<p6po}V l^piXoao^py.aiv-. Colere
Deum patrem Deum , filium , Deum spiritum sanctu?7i , trcs proprietates , deitatcm
unam, ncque gloria, neque honorc . neque csscntia, neque rcgno subdivisam, ut qui-
dam paulo ante nos deifcr pJiHosophatus cst. !;n Jillerius codicis quoque valicani 456.
pagina 361. adnotatur: Vp'Ayoptov "kiyit rov ^aup.aroupyov h r'/i dTroy.aXu-^it.
Cesset etiam censura a Bellarmino facla de duodecim capitulis, quae tamen uli

gregoriana a colleclQre sentenliarum de duabus in Christo naluris agnoscuntur. Et

Suidas: T^Tiyopioi; , yta\ ^AQ'/iv6§oopo^ auvaip.oviz , akT^ 6 fxh rigafou^yof; 6 ^i ,

ao(dtqT'^(;' zypa-^z ^l mpi aapvMaiox; '/.a) TTlariost; X6yov. Gregorius ct Athcno-

dorus germani fratres , sdd illequidem miraculorum patrator hic sophista. Scripsit ,

vero ille de incarnatione et fide orationem.. Ilanc enim oralionem non esse aliud
quam duodecim capitula agnosco ex collectore sententiaium, qui dum ex ea
ipsa ,

verba profert, scribit ea se sumere ro-.u Trsp/ aa^KOJazojg zai TTiafiox; Xofov h i'/.

r'/l kpp,'/iviia rou ^zuri^ou dva^iptartapoO. Ex oratione de incarnatione et fide

in interpretatione anaihematismi secundi. Licet enim ex divisione operis in capitula,
capilulorum sibi nomen opus praetulerit, attamen illi 'UJipi aapy.o)aiO}g tiluluui ab
auctore praefixum fuisse , ex eodem operis argumento plane patet. Scribit scilicet

auctcr: Biou ya^tft ttw-c ^il Tttaftuiiv Tnpl r'/iQ aap'/.o)aio)Q ^a) h.av^^oiTr^.aiojg
rou uiou rou ^iou ^lfiaou ^^tcFfou. Quomodo cum Dei gratia oporteat crederc de
incarnatione et inhumanationc filii Dci lesu Christi. Et apposile haec duo coniunxit
aa^y.ojatv , '/.ai ivavQ^o)7r'/iatv , iacarnationem cl inhumanationcm , tamquam qui et
graecos calholicos sequeretur, qui de hoc mysterio libros suos inscribere solebant,
m^i heterodoxorum senlenliam refelleret, qui cum {otum homi-
ivavu^ojTryiaiooqi et
nem Verbo susceptum negarent, ivav^^oj^m^/iazojg titiflum refugiebant, et altero
a
^ipi crap"/iW(T£W5 utebanlur ut Eudoxius constanlinopolitanus et Apollinaris ipse*
, ,

feceranl. Alhanasius etiam Gregorium secutus utramque voccm una coniunxit contra
Apollinarera ( lib. I. 21.) Mav;p^a7o^ d7rtar'/]aag ryf aa§'/.ojau 'A,a\ hav^^oj-w/iait
rou '/.uplou daijSyjg v.ara Travfa yifovi. Manichaeus non credens incarnationi et
,

inhumanationi Domini , in omnibus impius factus est. lllud quoque interim obser-
vandum horum capitulorum cum exposilione in editis grcgorianis praefigi Gerar-
est,

dum Vossium inlerpretem, cum tamen Possevinus scribat, quoniam ea nunquam aut
graece aul laline prodierint in lucem, ideo versionem illorum factam a Francisco
Turriano, in apparatu suo adiecisse. Quae quum iisdem verbis, paucis immutatis
prae manibus omnium sit, quis ab altero acceperit, incertum mihi est.
In epistolam Thaurnaturgi canonicam commenlarii lohannis Zonarae, et Xheo-
. 15
 ,.

114 LEONIS ALLATII

dori Balsamonis editi suht Lulelrae; Balsamonis quidem simul cum aliis eiusdem ex-
posilionibus in sacros canones; Zonarae vero separalim, cum eodem Thaumaturgo,
Macario, et Basilio seleuciensi, Luletiae in fol. graece et latine.
Praeter haec, laudat epistolas Hieronymus. Et aliae huius vulgo
illius eliani

feruntur epislolae. Suidas: lfpa'<\.i xa) ciKKclz rg TroWd^ aai TroiziXa^ izifffoXd^.
Scripsit et alias multas varii generis epistolas.
Alia quoque scripsisse, nulli dubium fuerit : multa enim illius et satis prolixa
in catena graeca super Hieremiam , quae nos latina fecimus , et suis in Hieremiam
commentariis inseruit Michael Gislerius, leguntur quae in edilis non habentur.
Ad hunc neocaesariensem Gregorium Origenem scripsisse epislolam, quando
(juihusve philosophicae disciplinae utiles sint ad sacrarum scripturarum expositio-
neni, cum scripturae testimonio , decimo tertio capite Philocaliae insertam, nonnulli
nec immerito exislimarunt. P. XccTpg iv BiM •/.vpii fxou aiTou^aioTafi , xa/ alh^i-
(jiuojTofi vh T^'/]yopn ^ ira^a ''^LDifivouq. 'H gJ^ gvv2giv
x. r. X. In margine co-

dicis valicani 389. notatur: dXXd ov^lv in^ov iX'^ ^^' i^'^
to Trafov '/.zcpdXaiov , •>

[j.ov'/iv iTTiGloXyiv avTov Tov ''Q^ptTivow; ypacpilGav tt^oz Tp'/ifo^iov ov tivi^ tov ^

''^avudjou^yov XzyovGiv itvai. Praesens hoc capitulum nihil aliud continet nisi ,

tantum epistolam ipsius Origenis scriplam ad Gregorium quem quidam Thauma- ,

turgum esse contendunt. Epitomatores gesneriani. Eiusdem Thaumaturgi epistola.

seu canones 11. impressi sunt Basileae apud lohannem Frobenium anno 1518. cum
sancti Petri epistola et Gennadii etc. Item metaphrasis in Ecclesiastem et Ari-
, ,

steas de septuaginta duohus interpretihus legis hehraicae lohanne Oecolampadio ,

interprete, In Origenem panegyricus Romae in vaticana hihliotheca ms. servatur.

De anima liher ad Tatianum extat apud Didacum Hurtadum Venetiis.
Antequam finiam, non immerito hic nonnullorum Graecorum in propria sen-
tentia defendenda ardor obstinatus exagitandus est ,
qui tanti patris fidei expositio-
nem, divinitus habitam, ab ecclesia tum orientali lum occidenlali agnitam ac rece-
ptam, male sana inlerpretatione in aliam adversamque sententiam trahunt, et sensum
a menle s-ui scriptoris absonum distorquent. Ut reliquos praeleream , neque enim
talia examinandi locus hic opportunus esse videtur, unus prae aliis audiatnr lohan-
nes hierosolymitanus orat. de Spiritu sancto adversus Latinos. Ou yap dXXo ti g/-
7T'0v o\ dyioi ocJto/ , aXX' o ^^tGfoq g/^>jxg , TOvrzGft to Ix. fxovov tou ;ra7/3o^,
l'/. TOU TTofpOQ iZTTO^ivffai , '/,01 TO ix TOV BiOU '/,a) TTof^Og TriV U7Tap'^lV iy^OV ^

/ta-Swc TpyiyoptOQ 6 ^aufMaTOupyoz Iv tj7 d<moy,aXv'^zt auTou z(pyi , tv 'UJViUfxa

dyiov ^ To Iz ^iou tP;V u^ma^^iv £'%ov, xa) ^i ulou <isz(pyivo(; ^'/iXah''/, tqIq dv-
^gw^moK;. Neque enim aliud sancti dixerunt quam quod Christus pronunciavit ,

llic nimirum est exex Patre procedit et qui ex Beo et Patre exi-
solo Patre, qui ,

stentiam hahet uti Gregorius thaumaturgus in sua dixit revelatione. Unus Spiri-
,

tus sanctus, ex Deo existentiam hahens et qui per Filium apparuit scilicet homi- , ,

nihus. Quid hic eloqui potuit inconsultius? An non isto modo loquendi confundun-
tur omnia, et infima summis paria fient? Non aliud dixerunt sancti quam quod ,

Christus pronunciavit. Verum id est nemo inficias iverit. Ilic scilicet est ex solo
,

Patre. Hoc vero fiilsum est. Nunquam talia Christus pronunciavit; ideoque eum se-
quentes sancli, ab hiscedictandis scribendisque sese abstinent. Qui ex Patre proeedit..
Hoc Chrisli est, nemo nos fallit, dictum exosculamur. Sed in verbis Christi diclio illa

solo a lohanne hierosolymitano addila ,

qua oculorum acie perspicitur? Ego plane
 I)E THEODORIS. 11,")

non video. Uti Gregorius thaiunaturgus. lloc purum pulurn. mGndaciuin esl. Verba
Tiiaumaturgi non aliud quam vcrba Chrisli sonant, Spirilum sanclum ex Deo existen-
liam habere, ex Patre scilicet procedere. Ex his tu colligis Thaumaturgum et 'Chri-

slum ipsum decernere, Spirilum sanctum ex solo Palre procedere. Stullo ego stuhior
fuero, si his conclusionibus crederem. Audi, mi homo. Ex Patre procedit Spiritus;
crgo ex solo Palre; falsum id est. Polest siquidcm quod procedit ex Patrc, et ex alio
quoque procedere. Et ex Filio procedere iam apud catliolicos omnes, et scriplurae
et sanctorum palrum teslimoniis constabililum est. Aeque etiam hoc mecum scias.

Licet Christus, reliquique omnes patres dixissent, ex solo Palre Spiritum procedere,
adhuc Filium non excludi ab isla processione, quod clarissimis exemplis comproba-
lur a Basilio magno, et fuse exponitur a lohanne Vecco palriarcha constanlinopoii-
tano de processione Spiritus sancti cap. 12, et a Petro episcopo mediolanensi oral.
ad Alexium Comnenum, aliisque quamplurimis. Adde praeterea in divinis apparere
per FitiuTn, nihil aliud nolare, quam exislenliam; et fuse palrum testimoniis id pro-
bat Nicephorus Biemmyda orat. I. de processione Spirilus sancli: nec lantum proces-
sionis nomen , sed et alias dictiones apertissime et sine ullo velamine de ipsa essen-
tiali Spiritus existentia sumi , lohannes Veccus orat. de unionc ecclesiarum. Et ne
iniqua bte tempus teramus, adi Basilium magnum epist. (236) ad Amphilochium quae
incipit: i^iiTHfxhov yi^n Trapa iroXKolz. Fucum ilaque facit suis Graecis palriarcha
hierosolymilanus, cum ex hisce Thaumalurgi verbis, quac illi lohannes evangelista
commijnicavit, suam astrui de processione Spirilus ex solo Patre sentenliam conten-
dit, et sincerissimae ac candidissimae fidei professioni vulnus impingit inhonestum
atque intolerabile, quod non indicare lectori per transennam, piaculum duxi.
LXIII. Theodorum byzantium coriarium , multae eruditionis et doclrinae virum,
plurium haereseon auctorem et fautorem damnavit, et ab ecclesia proscripsit Victor
ponlifex romanus. Etsi synodicon ad Telesphorum papam id referat. Theodoretus
lib. II. 5. de nugis et fabulis haerelicorum Theodotum vocal. Ka/ (dio^oroq ^l 6
^uCpivfioq Gzvliu^ Tavla ro) ''ApJinovi 7n<ppovy;y,oji; , iri^a^; yiy>j<jafo (pafgta^'
Tovrov oi 6 rptGfJiay.dpiO(; B/;cTwp 6 ry\<; 'Voi^aiwv liriay.o^oq
w^ d^uTV/.yiQV^iv ,

napayapa^at *SJitpa^ivra ryi; rovrwv alpi-

lytKXyia iaq rd ^oyfxara xard ryic
diwq afxtv.^oq avvzypacpy, AajSupiv^oq ov rivi<; "D.^tyivovg v^oXafx^dvovai
^

TToiyifxa' d>X' 6 x"f>cty.T;ip ixiyxii roug Xiyovraq. Et Theodotus quoque byzan-

tius coriarius eadem atque Artemo sentiens ^ alterius sectae dux fuit. llunc beatis-
simus Victor romanae urbis episcopus condemnavit tamquam eum qui dogmata ,

h&rum haeresim parvus Labvrinthus con-

ecclesiasticd adulterare conarctur. Contra
scriptus fuit queni nonnulli Origenis esse opus existimant. Verumtamen id asse-
,

rentes character illius seu forma dicendi refellit. Vide reliqua apud eundem et ,

apud Epiphanium lib. II. contra haereses, adversus Theodotianos.

LXIV. Theodorus Heracleae, sive Perinlhi, in Tliracia, namque civitas binominis
est, episcopus. Hinc etiam Heracleotes, et Perinthius dictus, in synodo nicaena cum
multis adversus aposlolica dogmala pugnans, Arii senlenliam subdole tuebatur
aliis

( Gelasius cyzicenus in actis concilii Nicaeni lib. II. cap. 7. ) Postmodum in synodo
antiochena cum reliquis Arianis adversus nicaenam synodum consensit. Tandem a
catholicis in sardicensi, episcopalu motus, tamquam qui cum aliis filium Dei a pa-
terna substanlia separaret, reciperetque eos qui propter arianam haeresim reiecli fue-
rant , et ad ampliorem ministerii divini dignitatem eveheret, condemnatus est. Vir
 ,
,

1 IB LEOMS ALLATII
alias, si Nicephoro credimus lib. IX. 5. hisloriae ecclesiaslicae , iKKoyifxoc,. Si Hie-
roiiymo, eleganlis apertique sermonis, et magis historicae intelligentiae. Edidit sub
Constanlino principe commentarios in Matthaeum, et in lohannem (1), ct in psalte-
rium (2). Nicephorus scribit: rTiv twv ivayhXiwv i^fxyivzlav VTrafo^zuaat ^ evange-
"

liorum cxpositiones edidissc Iluius in psalmos commentarii manuscripti antiquissimi,

et optimae nolae habentur in bibliolheca barberina, Urbano VJII. a cardinali Ludo-
visio dono dati ut praefixa inscriptio indicat; codicem antiquitate inicgritate or-
, ,

jhographia , conspicuum ; cuius unicum exemplar hahet quidem bihiiolheca vatica-

na , sed mutilum, mancum lacnnarum plenum, nec ita , venustum, Urhano VI If.
pont. max. virtutum omnium et sacrae eruditionis asylo , Ludovicus Cardinalis Lu-
dovisius S. R. E. vicecancellarius , graecae vetustatis munusculum , deditissimi ani-
mi perpeiuum argumentum offert. ,

LXV. Theodorus mopsuestenus Diodorum Tarsi episcopum audiit et Flavianum ,

antiochenae ecclesiae anlislitem eorumque dogmatibus enutritus et clare alque for-

, ,

titer elaborare edoctus, ut ait Domnus antiochenus j^d Tiieodosium imperatorem, et

lohannes in sua ad conciiium orientahum epistola, haereticorum catervis immissus
est. Fuit lohannis constantinopohtani episcopi condiscipulus, erudiitque Neslorium,
ut praeter ahos habet Evagrius histor. eccles. lib. I. cap. 2, et antiochenae ecclesiae
lurii ipse Theodorus, tum Nestorius, extilere presbyteri. Sed Theodorum mopsueste-
num episcopum concionantem Antiochiae audiebat Nestorius adhuc jpresbyter, insi-

gnis et ipse in docendo ut Gennadius cap. 53. testatur, et ex lempore declamator.

Antequam episcopatui praeesset, in eremum secedens sohtariam vitam egit, scd mun-
di illecebris et luxuriae sordibus pelleclus, quam amplexalus fuerat vitae vaie chcens,
in mundum confugit, et desertor factus est: postmodum dictis Chrysostomi resipi-
scens, delictorum veniam impetrat, et desertum vitae institutum denuo exosculatus,
usqnequo licuit conlinuavit. Tandem episcopus factus, in pace calhoiicae communio-
nis non solum sine uila querela, sed etiam cum gloria magna defunctus, ut notat
,

Facundus hcrmianensis pro irium capitulorum defensione lib, VIII. cap. !. ex lohanne
tjntiocheno , agonibus adversus Arianos et Eunomianos , et alios haerelicos plurimis

per omnem suam vitam ubique decoratur, et a synodo chalcedonensi, a lohanne con-
slantinopolilano, atque Gregorio nazianzeno, superstes; et post obitum , a lohanne e
Domno antiochenis , et tota synodo orienlis , atque Cyrillo alexandrino , et Proclo
constantinopolitano contra adversariorum calumnias mulliplici ratione defenditur. Et
sane cum adhoc in vivis esset, ob dogmata neminis offensionem incorrisse, probat
cjuoque Leontius de sectis act. IV. 3. rigjOi h\ 'tovc, x^ovovc, iy,iivou<; lyivovJo ^vo
dvo^ZQ [xifdXoi ^ ^io^ojpo^; 6 Ta^aov iTriay.OTro^ ^ Ttai Qiodwpoq 6 Mo-vJ-oasoT/ac-,

o\ TiviQ dvTTiymiaavro fu^^oq 'xVpg/avoui^ , xa\ MaJtgoo'v/ov , Jta; ^ iV^zuoXtvdptov

v.a^t T^iv oX'/]V -ypa^pyjv V7npv/i[j.drtaav , zai Iv rifxyi ovJiQ fxifdXyi divi^avov , zai
ovo2tt; Iv Tvi ^w/i avrwv iTSiXd^iTO Ttvoq avTO)v aXX' lyy.U)[xta ly^a.-^av iIq ,

avTQV^ TToXXoi' za) BaaiXitoi; ydo avTovt; &yzci}[Ma^ii zai ^lcfjavv^g 6 "x^pvao- ^

GTop.oz' uGTi^ov Si xtvov[jt.ivov Tov viGToptavov ^oy^j.aTOQ , Yiviyy,aa^yi ¥^vpiX-

(t) Commentarius Heracleotae in lohannem ad gothicam olim ex graeca lingua translatus fuit, eius-

que non contemnenda tVagmenta apparuerunt in pretiosissimis gothici sermonis- palimpsestis codicibus
quos nos Mediolani et Romae, Deo favente, deteximus. A. M.
(2) Edidit iiunc Heradeotae iu psalterium commentarium Baltliassar Corderius, cuius videsis praefa-
tionem catenae in psalmos. Nos vero eiusdem Heracleotae schoh'a copiosa in Esaiam, Allatio in-
ton)i I.

«ognita, edidimus nunc ex pervetusta vat. ad eum prophetara catena. A. M.

 ,,
.

DE THEODORIS. 117

Xo^ 7rpa)'/iv rwv auyf^afjifjt.arcov aurcav ypd-^ai iTni^yi

avrov^ iTrciivcov ^ xarot ,

dn auroiv lax^^i^ffo ro ^oyfxa aurou 6 '^ialoptoz' uiro^vyiixariaavJiq yd^ ou-

roi rnv dyiav ypa^pyiv ou'/. lar-^aav d^x^^i fou ^iOvfoQ' dXXd (SouXyiBivrit; ^g-
,

o/o-a/ rd<; Iv ry\ dyia y^a(pyi (pci)vdt;\ rdq yAv ry{ ^zoryiri rd^ ol r^ dv^^ca- ,

^oryiri , lupi^r.aav ^uo Unoaldaiiq rou X.piarou '/.al ^iaipiaiv zladyovrzz' '/.ai

Si" auro ^viyy.da^y} 6 K Jp/XXoc '^<^t^ aurc>)v ypd-^ai , iTvnoyi dn aurwv la^^-
piQ.lo ro ooifjt.a aurou o iNgc/op/o^ d/a rouro oi iv ry\ Ccayi aurctiv ouosk; au-
rolg dvJi^TTiv' i7niS-/i ro fjLdx^aSai 7rpo<; rd^ fj.ii(^oug alpiait^, la'/.i7n rd roiau-
ra ^oyfLara' fji.ird ^l x^dvov oXiyov rou d7ro^avi7v Qio^copov , '/a\ ^io^S^ctjpov

dviaryi yi ai^iaiq Ngcrrop/oL'. Extiterunt iis temporihus magni quidam duo viri
Diodorus episcopus Tarsi et Theodorus Mopsuestiae qui et adversus Arianos et , , ,

Macedonium et Apollinarem pugnabant: universasque litteras sacras commenta-

,

riis illustrarunt et in pretio hahiti mortem oppetierunt nec ipsis vivis quisquam
'. ,

dictum aliquod eorum reprehendehat immo complures scriptis encomiis eos cele- ,

hrarunt. ISam et Basilius et lohannes chrysostomus eos praedicant. Verum postea ,

moto dogmate nestoriano coacius est Cyrillus qui et ipse pridem eos laudasset , ,

adversus eorum opera scrihere (1), quia dogma suum Nestorius ex iis confirmaret.
Namque editis ilii in sacras litteras commentariis intra fines nqn constiterant sed ,

cum distrihuere vellent sacrarum litterarum voces alias ad divinitatem, alias ad ,

7iaturam humanam relalas deprehensum est eos duas Chrisli hypostases et divi- , ,

sionem quandam introducere Quam oh causam Cyrillus adversus ipsos scrihere .

coactus fuit confirmante dogma suum ex iis Nesforio. Vivis quidem ipsis cur nemo
,

contradixerit , quod pugnandi contra sectas maiores necessitas eius-

factum ideo , ,

modi dogmata tegeret. At paulo postquam diem Theodorus ac Diodorus obiissent

suscitata Nestorii fuit haeresis. Post mortem etiam a multis laudatum, et licet id
a multis summopere postularetur ab eius damnatione abslinuisse patres narrat , ,

idem Leontius act. VI. 4. *0 «^a ''l(2a(; v.al aurog viaropiavog cJx; ^yiXoH yoa- ., yi

(pnaa Trap aurou i^tiaroXyi tt^oq Map/v rov 7npayiv iv dvct) '/ai '/.aro) STra/- , '/i

vu rov Qid^copov d(^ ou rd H^ia ^oyfLara lax^pi^^^^o 6 Ngcro^p/oc. Ibas au-

.,

tem et ipse nestorianus fuit quemadmodum ab eo perscripta ad Marim pc.rsam ,

epistola docet in qua sursum deorsum Theodorum laudat cuius auctoritate dog-
, ,

mata sua Nestorius confirmcibat. Et infra : aXXd. TrdXiv i7ra7ropotlatv .> ort v,al h^td
T/ d^os^/ir^/iaiv aitrov dva^ifxariaai Qio^copov
fJL'/i dXT^ iSi^aro r-/iv i^uJiaroXyiv ,

aurou ryiv ^rpog rov Map/v Iv 7ToXXd iar]v iTratvwv rov QioS^capov ort '/.ai , '/i ',

rouro ^vponpov f^aXXov ly/aXiaat ro) dyico Ku^iXXco d)<piiXov ynn^ r^ auvo- .,

^c^' aurot; ouv 6 Iv dyiotq Ku^iXXo^ l^yiryiadvrct)v rtvcov yi^'/i dva^ifxariaat rov

Qii6^o)pov .,
(paivirai ypd^poov TrpoQ I{p6'/Xov , 6rt ou ^il dva^ifiari^itv' ol ydp
dvafoXt'/o\ TravTg^» ^'Jio'/ , fiiyav i^ouat St^da'/aXov rov Qid^co^ov' '/a) Idv aC-
rov dva^ipariact)fiLiv , fxiya a^x^iafxa 7:otoufiiv Iv rvi i'/'/Xyiaia rojv dvaroXf/oov'
(hv ilq '/ai '
I/Sac (^'^ aurov dva^ifiariaat' o youv 6 dytot; Ku^iX-
dvaa^/pfxivoc;
Xog i'/o)Xui , TT&T^ rouro auvoSoq; Sed rursus ohiiciunt, cur ah eo
Trof/iaat ilyjv yi

non requisierit , ut Theodorum anathematizaret immo scriptam ad Marim episto- ,

Jam recepc^rit , in qua Theodorum frequenter Ihas praedicatl Nimirum et hoc potius

(1) Ex CyrJIIi libris, nunc deperditis , adversus Theodorum mopsuestenum et Diodorum tarsensem
fragmenta fios edidimus in nova Patrum bibliotheea T. IV. p. 451-455. deque ea re phira ibi diximus \u
-idnotationibus. A. M.
 ,

118 LEONIS ALLAXn

de sancto Cyrillo queri dehebant , quam de synodo. Nam sanctae memoriae Cyril-
lum , cum nonnulli hoc ipsum quaererent , ut Theodorus anathemati suhiiceretur
ad Proclum scripsisse constat minime Theodorum anathematizari dehere. Nam
,

orientales , inquit , universi Theodorum pro magno doctore hahent quem si anathe- ,

mati suhiecerimus , in orientalium ecclesia dissidium ingens excitahimus. Quorum

unus est Ihas , qui eum anathematizari non patietur. Quod ergo sanctus Cyriilu»
fieri prohihehat , quo pacto synodus faeere poterat? Nec aliud innuisse videlur Ea-
logius alexandrinus in oratione de unionev Theodosianorum et Gainitarum apud Pho-
tium cod. 227. Kup/XXoc <5g roij Iwav coaau-
yio-^oiizallaLZ Gio^ai^ov jcara ryiv

Tcog dvayiyipvTloixivov ryiz yiotvcovia^; otjz d^piGTaro' ioopa yd^ dxyj^droiz gw^o^
[j.iva SoffJLaai ra ryi^ iU(ji(2iiaQ xa/p/&>Ta7a. Cyrillus vero a Theodori Mopsuestiae

episcopi per orientem eodem anathemate percussi communione non ahstinuit. Vide-
hat enim sinceris dogmatihus servari praecipuos religionis articulos.
Quidquid tamen hi asserant, certum est, Theodori dicta quae nestorianae hae-
resi favebant , vel extra cathoHcae fidei normam, sive suis in scriplis, sive in aliorum
commentariis fuerant disseminata, numquam fuisse ab orlhodoxis patribus approbata,
quin immo a pluribus privatim, tum demum in conciHo V. generali una cum Theo-
doro ipso, ut haerelica et catholicis auribus noxia reiecta, et anathemati subiecta, et
*{^nc. Labb. Thcodori memoriam e diplychis protrusam, ut tradit lustinianus imperalor in edicto *,

zl.^oriz WZ ov^iv. ^io^capoq ^l rp olytiia IvTiXiijJyiaaQ daif^iia^ drco ndayiQ ly.-

"KkyialaQ l^i^Xyi^yi' dp,iXit rot /tce/ Trav ro 7iX^^ct)[xa ryiQ iv Mo-^ouicflia iy.zX^]-

ff/ac j iv- fi XiyiJat iTriaytOTroQ yitivyia^ai ^id rac (SXaacpnfxiaQ ,

^/' d<; Trsp "EX-
Xyiai Ti xa) ''lou^aiotq ^ y,ai ^o^Ofxiratg Tra^d Tcav dyiwv TrdJipcsov auvyipt^fxyi^yi ,,

di^yiXit-^av l^ iZiivou tcov /gpwv ttiq IxvSKyiaiaQ ^/;rTj/%wv ryiv toutou Trpoayiyo-
^/av, w$ ra m^) toutou auardvTa xard Tyiv auT'/iv TroKtv ira^d t^ auvooca ryiQ
iTTapxiOLQ UTTOixvyifJ^cna oiiKVuatv. Theodorus vero in sua impietate mortuus ab uni- ,

versa ecclesia proscriptus est. Quin et tota ecclesia mopsuestena , cuius episcopus
fuisse dicitur , propter eius hlasphemias , quarum gratia a sanciis patrihus, paga-
nis , et ludaeis , et Sodomitis adnumeratus est , ab illo tempore nomen eius ex sa-
cerdotum eiusdem ecclesiae catalogo seu diptychis expunxit, quemadmodum acta
seu monumenta ia illa civitate de hoc in episcoporum concilio illius provinciae te-
stantur. Et in illius locum Cyrilli alexandrini menlio, qui adversus eum, illiusque
dogmata certamen subierat, synodo mo-
suffecta fuit, quod plurimorum testimoniis in
psuestena probatur. Georgius Cedrenus in synopsi de V. generali synodo p. 376. Et/
Oi za\ ytcifd (dio^copov tou yio-^ouioliaz^ ^i^aavAXou yitovoToq tou 'Niofo^icv
Tou lou^atc)(ppovoQ dvaSi[j.dTiaay [XiTa ryic; Xifofxivyig ifSa iTrtaroXyig. Theodo-
^ '

rum quoque mopsuestenum episcopum praeeeptorem Nestorii eius , qui ludaicis erro-
rihus germana sensit „ et Ihae epistolam anathematizarunt . Photius in bibliotheca
cod. 18. ^ Kviyvcaa^yi Trpa}tTtx,d T'/ig TTifj.TTTyiQ auvoSou ^ iv olg ra Xiyo[xiva T^ia
xicpdXata iTpaxfata^n rd Tn^l ^Q,^tfivovg, xa/ dvi^t^icifia^yi auTot; zai ra auf-
y^d[j,[j,ctfa auTou' rd inp) Ato^co^ou 'Tapaou xa/ Qio^capou tou M.o'\oui(jfiaz, .,

xai auTOi opLoicjQ dvi^iftaTiaQyiaav. Lectae sunt actiones quintae synodi, quihus
tractc^tum de trihus ut vocant capitulis. De Origene, qui cum scriptis suis anathe-
mate damnatus. De Theodoro mopsuesteno, et Diodoro tarsensi qui et ipsi similiter ,

anathemate damnati sunt. Et Gregorius magnus lib. VII. epist. 34. Iradit sedem apo-
stolicam Sozomeni historiam suscipere recusarc, vel eo solo nomine, quod nimium
 DE TUEODORIS^ 119
profusus esl in lauditus Theodori mopsuesteni , et eum ecclesiae doclorem fuisse tra-
-dil.Sed ipsam quoque Sozomcni historiam sedes apostolica recipere recusat quo- .

Jiiam muUa mentitur et Theodorum Mopsuestiae nimium laudat atque usque ad

,

diem obitus sui magnw7i doctorem ecciesiae fuisse perhihct. Ubi nolat Vossius lib. II.
•de hist. graecis cap, 20. Quod de Theodoro Mopsuestiae ait, id hodie iii Sozomeno

non leges, sed in Theodorelo (hist. V. 40.) Qaare -videri possit [AV/iuovticov Gregorii
a[xapr-/i[xa. Sed vero sirailius esl scripsisse hoc Sozomenum in iis quae perierunt.
JVam ipse Sozomenus suam produxisse usque ad
refert in praefalione, se historiam
consulatum Theodosii iunioris septimum decimiim ila ut pacne viginti annorum hi- ,

storia desiderelur. Plura eliam de hoc ahbi leges, et quidem in chronico Victoris tu-
nunensis apud Canisium ed. Basnagii T. I.

Pravas Theodori opiniones recitat Theodorus presbyter rhaitenus in libro de in-

carnatione Domini. Mgra rovTov M rov ^ Air oXivd^ t ov ^ iv^icog dva(paivirai rit;

Sid^M^ot; r^z Mo-^ouiafiag TroXiox; ovrct) }\.i^0[xiv"/i<; Iv ry\ yyi rwv KtXizwv ryjv

zyifxoviav Xa^wv ^ o^ Iz ^tafj.ir^ou rw 'A-aroX/vap/w (pip6[izvo(; .^ u^gitq oij rac,

ruy^ouaaq ToX/x^pa 4^X?^ ^^'^ dcpdlSM ;ta^<57a y.aray^iit rou ^iairdrou l^^tarou^
av^pWTTOV Iva rwv Jta-^' «^a? y-oivov aTCOKaXwv yta) iz 7r^oyi07ryi<; Xa(2dvra r'/iv .,

ya^iv rou ^iou ^iov ovofxd^za^at v.at h/. rou Iv rw "'lop^dv/i (Sa^uiriafiaro^
, ,

d^tooSyivat iv npwroiz ry;^ rou dyiou 7rviUfj.aJo(; ^co^idc,., ilz ovoff.a Trar^og Ka)
ulou /tat dyiou 7rvtUfj.aroq (Sarrrta^svra' rov ^i ^iov Xdyov ^td ryiv UTTi^jSdX-
Xouaav aurou dpiryjv xar iu^oziav Iv aurct) y.arot'Ay\aavra., fxzra^ouvai aijrou
ryig ^i't'/.yi^ a^iag x,a) 7T^oa'AUvyiaiw(; ilz van^ov '/.ard r"/iv nXiiooaiv' raura rs

'/.a) gTSpa TToXXd ^ua(pyifi.'/\aa(; rotavra, h^uo (puaitq l^iom^to^iarovq (p'/ia\v s/-
oivai Itt) ^piarou ayiait rtv) '/.a) ixdvov dXXtiXatt; olzitwfxiva^' ^ivri^a ^at
,

avryi TrXav"/] rov fiiav (pvaiv, '/.ai ^uo (pvaztQ i^tOTnptopidJovg fx'/i ^taTa rov dp-
^ov Xoyov OfioXoyiHa^at Iv tw Xp/<7T(w. Post hunc Apollinarem repente extitit ,

Theodorus quidam Mopsuestiae urbis in rcgione Cilicum praesulatum nactus Apol- , ,

hnari plane contrarius qui contumelias non vulgares audaci animo, ct imperterrito
,

corde in Christum dominum effudit; homimim umwi, nostri similem et vulgarem ,

appellando qui ex progressu gratia Dei accepta Deus nominetur et a baptis-

, , ,

mate in lordane intcr primos donum sancti Spiritus sit consecutus in nomine Pa- ,

tris et Filii, et Spiritus sancti haptizatus. Deum vero Verhum oh excellentem vir-
,

tutem eius lihenter in eo habitasse eique divinam dignitatem impertisse et ado-

, , ,

rationem deinceps post consummationem, Ilis et aliis impie dictis duas naturas ,

inquit se novisse in Christo propriis suis finibus terminatas , solaque habitudine inter
se conciliatas . Altera et haec blasphemia est , unam naturam, et duas naturas suis
finihus circumscriptas in Christo non recte confiteri. Haec ipsa Suidas in lexicon
suum relulit voc. ©sot^^w^oc o M-O-A^ouiariaf;. Georgius Cedrenus in synopsi chro-
nica pag. 381, apud quem lustinianus imp. in epislohi ad synodum. ToJtwv oi twv
rriaaapojv auvd^cov ouro) yivofj.iV(t)v , y.a) ini(2i^ato)^ztao)v ., '/.a) '/.^dJovawv iv rri

rov ^iov i'/,'KX'/iaia , oi rd l^ifilo^iov '/.^arovvJiq laTTOV^aaav avQtq r'/iv aipiaiv

aijro)v '/.^aJvvai ^id riig Qio§o)pou rou ^lo-^ovidJiat; d(po^fj."/ig , ttoXXw yiipova
rov fj.a^'/^ov avrov l^idTopiov (2Xaa(P'/ifj.vaavloQ' oSiv roivvv xa» yifiil^; d'/.oXov-
^ovvnt; ro7q "/iixiripotq Trarpaat '/.ai ^ovXofxivot r',iv o^^yiv <miartv dXo)(2'/!rov
,

ota(pvXdrJia^ai 7T^dJpi7rofj.iv za) rourou rdg (2Xaa(p'/]fj.ia(; ^ti^iJdaavraq x.aT

,

uurou , '/.a) twv 6fj.o(p^dvo)v aurou d7Top'/ivaaSai' tt^cx; ydp rai(; dXXat^ dva^t9-
 ,,

t20 LEONIS ALEATU

fXYiTOic, aurou Sua^pnfJLiaic iiQ Xp/arov tov ^iov '/ifXMV yivofxivaez aXXov ilvap ^

rov ^iov Xoyov xa/ aXkov tov Xp/arov, viro to)v Tyig -^v^^^c ;ra6wv, za) rwv
,

rr.c, Qa^v.oq, Imi^ufiiwv ivoyXou.fhivov aai rwv x^t^ovcav •/.ara f/Lf/ipov dcpiora- ^

fxivov 'JT^oc, rd >tpi7rf:ova r^ 7r^ox,07ryi ro)v l^fo)v iXnXuBzvai za) r^ dot(fI'/i tto- ^

Xpfiia yivofiAvov dfio)fj.ov^ zat o)g -^tXov avopwTrov Iv ov6y.aJi Trar^ot; za) ulo-u
v,a\ dyiou ^vzufxaroz (2a<nrta^'/}vaf v.at ^id rou (^a^ujriofiaroq rviV %ap'v rotj
dtiou TrviVff.oiJog iiXr.cpivat , xai uloSiaiaq '/i^to)aQat , v.a) y.a^^ ofLoiooGiv (SaaiXt-
z'/ig ilxovoQ rou ^iou Xofou rov ^ptolovTrpoazuvi^aOat za) fnra
zlc, TT^oaojTTOv ,

ryjV dvdaraatv dr^iTcrov ralq Ivvoiaiq, v.at dvafj.d^r'/irov yiyivna^at' v.a\ tt^ck;
rourott; iiTTi rotauryiv yzfiVYia^at r'/iv kvo)atv rou ^iov Xoyou Trpog rov ji.pi-
,

'
QTov CTTciav 6 d<w6aroXoq \(pyi Tre^) rou dv^pcx; >ta/ rtig yuvatv.6c; laovrat o\
,

ouo ilc, aapza fxiav. Uis quatuor conciliis sic actis et confirmatis et auctorita- , ,

tem in ecclesia Dei ohtinentihus Nestorii scquaces denuo suam haeresim confir- ,

mare conati sunt opeid Theodori mopsuesteni, qui multo peiora quam Nestorius
, ,

eius discipulus hlasphemavit. Nos igitur sequentes sanctos patres noslros et volen- ,

tes rectam fidem sine ulla macula conservare hortamur vos, ut huius quoque hlas- ,

phemias examinantes de eo et sectatorihus eius sententiam feratis. Nam praeter,

,

innumera alia quae impie in Christum Deum nostrum maledicta evomuit id quo->
, ,

-<]ue protulit, alium esse Deum Yerhum, alium Christum qui ah cinimi perturhationi->

hus et carnis cupiditatihus moiestiam ipsi eschihentihus paulatim ut a deteriorihus

, , ,

desistens actuum profectu in melius evaserit inculpataque optimae vitae ratione

, ,

usus sit. Qui ut purus homo, in nomine Patris et Filii, et Spiritus sancti hapli- ,

zatus pcr haptismum gratiani Spiritus sancti consecutus adoptione sit dignatus
, ,

et ad simiUtudinem regiae imaginis Cliristus in persona Dei Verhi adoratus; et post

resurrectionem animo constanti et peccatorum vacuo fuerit. Praeterea pronuncia-. ,

vit eam Juisse Verhi cum Christo unionem quae est ah apostolo dicta vrri cum
, ,

muliere et crunt duo in una carne. Theodori ilem prava dogmala prosequilur He-
.

sychius presbyter hierosolymitanus in hisloria ecclesiastica, cuius verba recitantur iu

V. synodo collat. 5, et ahi.
Scripsit innumera prope volumina, in quibus cum aliorum haereses oppugnat,
lum ipse alias et fxii^ovt rw fhirpo) parLurit, et cum ApoIIinarem refellit, Nestorii
impii dogmata expromit. lohannes antiochenus, et synodus orientis ad Proclum con-
stantinopolitanum ut est apud Facundum lib. Vlll. cap. 1. Nimis animae nostrae
,

vulneratae sunt, quia non soium nos viventes tales calumnfas ah his qui coniur- ,

hare volunt , ecclesias , continue sustinemus ; sed etiam qui hene de vita profectus
est heatus Theodorus , qui quinque et quadraginta annis clare in doctrinn praeful-
sit, et omnem haeresim cxpugnavit , ct nuliam alicuhi detetractioneni ah orthodo-
xis in vita suscipiens , post longi temporis hinc discessum, et post multa certamina

et et postquam in conspectu
post decem milia lihrorum adversus haereses scripta,
sacerdotum etpopulorum prohatus esl periciitatur quae haeretico-
imperatorum et ,

rum sunt sustinere et illis proximus praedicari. Nos ex tot libris illos quos adno-
, ,

tare datum fuit, commeraorabimus. Primumque sibi locum habeat zpfxr.viia mg kH-
a&o)Q, interpretatio creationis. Legit eam Photius in bibliotheca cod. 38. Aviyvo)-
aB'/i Qiooo)^ou dvitcxio^c, ou 'a i77tfpa(p'/i , IpfiYiviia r'/i^ vTfiazox;' Iv rop.otQ iTna
.
'/1 <u;^o)r'/i (3i(2Xo^ ijnpaiviro' rviV ^l cppdatv ou3i Xafx^^oc; , cuoi Xiav aa(p'/ig ,

<piuyo)V ^i rov Suvarov aurco rpoVov rd^ dXX>}yopia<; , v.a) vard r'/,v laro^iav
 ,,

I)E TllEODORIS. i2l

rriv ipfjL>]Vitav Ttoiovfxivoz' TauJoXoyil Sl ra nXilara ^ '/.ai a^ap/? ^rco^ v.al a»-
^yi^ ilvai ^oxg?* aWa v.a) to "NicfJo^iou BoffjLa, g/ y.ai 'tt^o ^iafopiou VTr^^-^^^iv ,

uiripivyoixivoq' outoq ^g zarlv 6 Mo-^ouiariac- Lectus Theodori antiocheni liber

est cum hac inscriptione, interprelalio creationis. Libcr prirnus septcm tomis dbsol-
vebatur. Stilus illi neque illustris quantum
neque vdlde perspicuus. Fugiens vero ,

in ipso est allegorias, et historiarum dumtaxat cxpositionem tractans eadem iden- ,

tidem repetit , et ingratus atque molestus legenti aceidit. Quin et Nestorii senten-
tiam , quamvis illo prior fuerit . tacite vomit. II ic est Theodorus ille Mopsuestiae.
Mulla huiiisce yidere esl in calenis graecis in genesim. Huius expositiones non usque-
quaque probatae sunt a Pliilopono in hexaemeri exposilione. Photius ibidem. Ouroz
h'i lanv 6 Mo'\|.oyg(7T/a^ , ov v.a\ nXiiarat; lij^uvaf; ''Iwdvvyiz o (piXo^ujovoQ ^ cag

aurcx; roiaurnc ipixnviiaQ ev olv,ii(t) r^ ilg rriv Ttfiaiv novyiuaft g^g/%u;7

, (p'/ial ryig

anouoaiwz ilaTr^arJofiivoQ. Ilic est Theodorus ille Mopsvestiae a quo saepenumero ,

constat lohannem philoponum ut ipsemet fatetur rationem huiusmodi interpreta-

, ,

tionis bona fide ac serio exegisse in suo de univcrsi creatione opere. Et apertius
cod. 43. Ka<^ avfx^pMvwv 6 ^tXonovoQ ax^^^"^ ^v roiQ irXtiatotQ HaatXzico rw fxz-
-yaXw , dvriTriTTjcov ^s ^/'oXou tw Mo-^ouiofiaQ Qio^o)^(*) oq rviv auryiv urroQi- ^

atv ivar'/]acifjLivoQ , ipfxyiviiav t^s y,riaioo<; ro (ii^Xiov iTTiy^a-^iv' ou Tac ^o^aq

^tiXiyX(*>v 6 ^tXoTTOvog rnv ivavriav Ir^ainro. Atque ut Basilio magno Philo-
ponus plurimum fere consentit sic per,omnia Theodoro Mopsuestiae repugnat qui, ,

idem argumentum aggressus inlerpretationem crealionis librum inscripsit cuius

, ,

opiniones Philoponus reprehendens contra nisus est. Et quod magis est, in V. synodo
generali coUat. 4. ea tamquam haerelica, et piis auribus noxia condemnanlur. Unde
eliam coHigitur opus in plures libros fuisse divisum (1).
Psalmos quoque davidicos commentario et expositionibus adornavit. Ex hisce
expositionibus quaedam recitantur , quibus illius haeresis , et cum Nestorio consensus
convincitur, ex commentario sciHcet in psalmos VIH. XXI. et LXVIII. in V. synodo
generah collat. 4 et in psalmum XLVIIl. a Facundo hermianensi lib. IX. cap. 1
,

ut Theodorum ab haeresi defendat. Quod an recte praesliterit aliorum esto iudi- ,

cium. Nos aliter sentire cogimur, qui scimus has in psalmos exposiliones eliam ab
ipso Theodoro non fuisse usquequaque probatas. Multa enim sibi effugisse, ut inci-
pienli quae maturiore castigalione indigeant, scribit idem ipse ad Cerdonem lib. de
,

Origenem apud Facundum lib. III. cap. 6. et lib. X.

allegoria et hisloria adversus
cap. Ego quidem quod nostra sic laudes non alii cuipiam imputo quam ami-
1. , ,

citiae quam circa nos habes quam etiam in multis et magnis rebus semper osten-^
, ,

disti et maxime quoniam ea quae scripta sunt in psalmos miraris, quae etiam
:

prima ceterorum omnium scripsimus. Non autem quantam oportuerat habuimus

circa istam rem diligentiam, passi enim sumus quaecumque incipientes , ut evenit
in imperitia scribendi conslituti. Siquidem et multas immutationes illo tempore ,

quce nostra sunt susceperunt quas non est praesentis temporis enarrare ex qua
, :

causa magis negUgenter a nobis composita sunt plurima , et maxime illa quae ^

prima sunt. Neque negat id Facundus lib. X. cap. 5. Theodorus ultro semet ipsum
reprehendens in expositione psalmorum confessus est . quod negligenter a se com-

(1) Non in creationem tantummodo, id est in genesim, scripsit Theodorus, verum etiam in alios libros

V. T. milii occurrebaut in vaticanis codicibus sparsim eiusdem auctoris fragmenta, id est in exodum,in
numeros, in losue, in ludices, iu Esaiae Ezeciaeque preces, in odas. A. M.
16
 ,,

122 LEONIS ALLATII

posiia fuerint plurima, et maxime illa quae prima sunt , et perhibuit aliqua iii

suos libros ab Apdllinaristis immissa. Rem vero nobis , ut sese habuit , ingenue nar-
rat Hesychius presbyter hierosolymitanus in historia ecclesiastica: et iterum bene con-
versari , iterum in clericatu esse coepit , et Antiochia relicta in Tarsum transmi-
gravit , ex qua in Mopsuestiam transiit , ordinatus in ea episcopus nondum Deo ,

volente manifestam impietatis illius praedicationem fieri. Prima autem elementa

suae doctrinae ex iudaico vaniloquio incipiens , codicem in prophetiam psalmorum
conscripsit omnes de Domino praedictiones abnegantem. Culpatus vero et pericli-
,

tatus contraria sibi dixit non ex voluntate sed compulsus omnium querimoniis
, ,

et codicem ipsum delere pollicitus latenter conservabat iudaicae impietatis viati-

,

cum. Igni enim sua commentaria simulans tradere, malitiose abscondere illecebram
^onabatur. Tempus quidem plurimum, in exiguo loco prava loquens qui esset me- ,

,rito latebat. Extat nunc quoque Theodori antiocheni i^yiy/iGK; continuata ilg rov
-^aXTyipa ^ in psalterium expositio , in bibliotheca vaticana, in escuriali regia, et
alibi. Quam ipsi vidi , incipit in psalmo secundo, iv tyi fJLvyifxyi twv acs/Swv rov
TTpcorov aupTTi^avac -^aXpov (i).

Nec non ex eiusdem commentario in Canlica canticorum recitantur nonnulla in

V. synodo generali collat. 4. Quid vero ipse de eo libro senserit, ex eodem audia-
mus cum me piguisset Cantica canticorum perlegere quoniam neque secundum
: ,

propheticam speciem exposita sunt neque $ecundum histpriarum traditionem sicut

, ,

scriptura regnorum, neque demonstrativa admonitione studii utuntur nescio quo- ,

modo tuarum litterarum praeceptum de Cantico canticorum exigens a nobis irre- ,

cusabiliter causam, fecit me circa eam diligentiorem, violenter quidem. Et sic nec ,

enim cessavi et initio ipso lectionis quasi studiosa alacritate oscitans frequenter
, ,

et dormiens , sicut convivio codicis nuptialis , et hoc regali, percantatus elc. Reliqua
videri possunt in eodem concilio collat. 4.
Ex eiusdem etiam commentario in duodecim prophetas quaedam recitantur.in
eadem synodo collat. 4. Et extant ad hunc diem in Oseam. V. E/^ IXiyx^ov tmv
d(2aGaviarcog i7ri(2aXXitv raig 7rpo(pyiri}ia7(; l^miy^zi^ovvruyv (pojvalg'. fn lohelem.
V. Wooziirai yipiv rou fxaxa^iov lcoj^X rou 'm^opyjroo r^fc Gacpyivnag aTrap^a-
cr-3"a/ In Amos. P. IIpo^^^Xov ovv qri za) 6 [xaxdpiog 'A^w^ o TtpopT^ryiQ
vvv. ,

ov ippyiviviiv ^zov p^ap/T/. In Abdiam. P. 'ATre^-S^w^ dvw^iv ^l^ovfxaloi Tn^oq

rovc ''lapayiXiraz layov. In lonam. P. Ei^ ''ct^ avr oc, rylg rz iTaXaidc, y,ai viac,
VTTapyjjdv ^ioq. In Michaeam. P. JlapanXyiaia roli; mpi 'I2(7;?g /.al 'A/zw^ ;tai n , ,

In Naum. P. '^tvivt ttoXk; yiv piTdXyi ^ irXyi^it

rovt; XoiTTOvi; oTroaot. Jto^waa n ,

zaQwg yi Qiia hi^daxii f^a<pyi. In Abbacuc. P. ^'W^yi rov ^Aaav^iov plv rwv ^iyca.
(pvXcoy aiyjimXc^rovc, iic, ry[V olytiiav drtaTayovroc, ywpav. In Sophoniam. P. Ov
roppct) rov p.axa^iov 'A^/Sajcou/X tw xpovw ryiv TT^ocpy^iiav ravryiv. In Aggaeum.

(1) Vidit Allatius codicem vaticanum 617, ubi reapse, initio ducto a psalmo secundo, commentarius
dicitur Theodori anticheni. Sed tamen errorem non agnovit Allatius; est enim is commentarius Theodo-
reti, ut ego legens comperi, erroremque in ipso vaticano indice emendandum manu mea
non Theodori ,

curavi. Immo vero codicis mendum diligenter me iam coarguisse memini in praefatione ad priorem edi-
tionem tomi I. Script. vet. p. 22. Utique Mopsuesteni plurimae partes genuinae commentarii in psahnos
editae postea fuerunt in Corderii catena sed plurimae adhuc latent in codicibus tautoque numero
; ut , ,

id Mopsuesteni opus propemodum in integrum restitui posse videatur; quod me facturum, vita comite,
«oniunctis etiam partibus corderianis, spondere ausim. A. M.
 DE TUEODORIS. 123

P. 'X2(7*j6 /xgv, xa) 'Iw^^X, xa) 'Ajuwc, xa) M/xa^aC o^' fAaaoi^toi 7rpo(pyirai y,ot-

vov 7rpo(; aTravra (i).

In exponendis quoque novi testamenli voluminibus sedulam operam collocavil.

Ilinc ex eius m Matthaeum lib. I. et IV. quaedam recitantur in eadem
commentario
synodo collal. 4, et apud Facundum lib. III. cap. 2.
Ex commentario item in Lucam quaedam ipsius afferuntur in eodem concilio,
et complura in catenis graecis in Lucae evangelium.

Quemadmodum et ex commentario in lohannem lib. I. el lib. VI. pleraque, et

a Facundo lib. IX. cap. 3. quaedam.
Expositionis eiusdem in acta apostolorum meminit luslinianus imperator in edi-
cto de fide orthodoxa, cuius principium est, il^ong ux; ou^iv. To ol xugov ort
iv T>i Twv 7rpa'^g&)v Twv awoaroXwv yivofxivJi Trap aurou ^yj^iv ipfiviviia auy-
xp/vwv aijroc, Qio^wpog rov \pta7ov. Quod autem deterius est etiam in exposi- ,

tione quam in acta apostolorum composuit idem Theodorus comparat Christum etc.
, ,

Ex huius expositionis libro I. referuntur aliqua in eadem synodo coUat. dicla.

Illius etiam exposilionem in epistolam ad Romanos meminit Facundus lib. III.

cap. 6. Et ex iisdem quaedam adducit. Ex eadem inlerpretalione quaedam recilan-

tur in quinta synodo collat. dicta (2).

quoque librum seu commentarium in symbolum nicaenum, sententias

Scripsit
palrum ad suos errores comprobandos detorquens. lustinianus imperator in edicto
supra laudalo. 'AXX' ou^\ QioSoo^og 6 eXXjjvac ts ycal lou^aiouz aal TravJag a\-
^irty.ou^ r'/i daijSzia uin^^aXKop.ivoq' ourog ya^ tt^oq ra7(; dXXaiQ aurou /3Xa-
a(p'/iiJLiatg ouv. '/i^yJaByj rw Ttpoz t;iv l^lav TrXdv^.v 7rapip(j.yiviuaat aufx(2oXov twv
,

rptax,oaict)v ^Vjca xa) czro!) dyicov Traripwv^ dXXd y.a) .iripKp^ov/iaaz rourou y.a\ ,

rd i^"/iQ. Neque ipse Theodorusqui paganos, iudaeos, ac omnes haereticos impie-

,

tate superavit. lluic enim praeter alias blasphemias non satis fuit apte ad suum
crrorem perjidiose interpretari symholum CCC. decem et octo sanctorum patrum.
Sed contempto illo etc. Ex hac symboli nicaeni inlerpretatione quaedam referuntur

in V. synodo collat. saepe iam praedicta.

Eoque tandem contemplo, scripsit ipse marte proprio symbolum omni impie-
tate plenum, in synodo ephesina et chalcedonensi lectum et condemnalum. Idem lu-
stinianus ibidem. AXXa 7ripi(ppov'/,aag rourou kn^ov aufijSoXov l^i^iro 7taa'/iZ
,

dai[2iiag ^inXr,pwfiivov Iv o) dva^ipariaat rou<; iripcog (ppovouvraq ir6\fi.yi-

,

aiv' d)ari oaov zaTa rnv i'/,iivou fnaviav 'njdvraQ roug dyioug d^ujoaroXoug xat
'uijaripag y.aray.i'A.§ia^at' rouro <$'g ro dai(2i<; Sio^ojpou aup(3oXov )ta/ iv ryl
y.ar "'^Lcpiaov 7r^wr'/i auvoccp ., ya) Iv XaX>c;i^ov/ dvayv(i)a^iv .> u(^ izaripag auv-
o^ou fcira rou iX.^if^ivou twv ^i^afiivoov aijro '/.arixpi^yi. Sed contempto
y.a)

illo aliud procudit symbolum omni impietate refertum in quo etiam damnare
, ,

ausus est eos qui aliter ab ipso scntirent ut quantum in se situm erat damnave-
, ,

rit omnes sanctos apostolos et patres. JJoc autem impium Theodori symbolujn et in

(1) Nescio cur Allatius reticeat de Zacharia et Malachia. Utique Zacharias deest in codice vat. 618,
quem solum vidisse Allatium puto. Ibidem tamen Malachias non deerat. Nos vero tandem adepti colum-
nensem codicem pervetustum cum integerrimo commentario Mopsuesteni ad XII. prophetas (quem codi-
cem pretJo emptum in vaticanos pluteos intulimus) praeclarissinium hoc Mopsuesteni opus vulgavimus in
Script. vet. tomo VI; et nuper demum latinitate quoque totum donavimus. A. M.
(2) Partem exposittonis huius in ep. ad Rom. insignem graece nos edidimus in Spicil. rom. T. IV.
p. 4U9-573. A. M.
 ,,, ,

124 LEONIS ALLATII

synodo prima ephesina et in chalcedonensi leclum, ab utraque una cum auctore eius
et id recipientibus damnatum fuit. Cyrillus tamen alexandrinus, cui in hoc negotio
maior fides habenda symbolum lantum in ephesina condemnatum dicit nuUa
est, ,

facta de ilJius auctore mentione, quod iam in \ivis esse desiisset. Sic enim in epi-
stola ad Proclum constantinopolitanum palriarcham (ed. Aubert. T. V. part. 2. p. 200.)
MaTOJ ^l ^ GYi oaioTya; ori TrpOGivex^^^^'^'^ '^V «7^V <^^vo^w iK^iGicaq nag av-
rou auvTax^iicnt; ^ wq oi Trgoivifzovn^ e(pa(7'/,ov , ov^h lyovayiQ vytli; , zany.t-
(S^^XiUGi fjLiv auTriv yi dyia auvo^o;^ yifxoucav Ivvotoiv ^ za/
a>g ^tiarpafxixivcav

TTiV 'NeaTO^iov ^vaai(2iiav otovit fuswc, rcyiyd^ouaav' KaTazpivaaa Sl tou(; outco

(p^ovouvlaQ , o\yLOvofxty.C); otjK, IfxvyifLOViuai tou dv^oG;^ ou^l auTov UTriQy^ziv ovo-
fiaar] tm dva^ifxaTtafio) ^t olzovofxiav ^ Ivpi fX7i Ttvi; t^ U7:oXyi-^it tou dv^poq
TT^oaia-xyi^iOTic, d7r6(2dX(oatv iaurouQ rcov IxyJKy^aiodv' yi ^l Iv rouToti; o]y.ovofxia
dptaTOv Tt xp>ffta z:ai ao(p6v' il fxlv ydp y[V Iv toIc, 'Cfiatv iti ^ yat auvo<us\oz
y\v TOAc, '^iaTopiou ^ua^pvifiiatc, ^ yj avvayo^ivitv yjQiXiv ol<; iy^acpiv avTo^;, Tri-
TcovQiv dv ya) tov ilg 'l^iov iT^oaoiTTOv dvaSifxdJtafXov' iTnt^yi ^i din^yifLyidi Ttpcx;
^iov , dpy.il ya^a^nii^ ly wfiat ra hy.TO^oic, avro) yiypafXfxiva zyjSdXXia^aj
Trapd Twv o^Boj^ ixpvTO)v rdc, ^o^az , on tcCic, auTOv TnpiTvyxdvovai ^i(2Xot<;'
yai To TTipaiTi^o) p(^wpg?v, Qopv(2o)v ka^^ 6t& Tiyfit TT^o^pdaitg. Sciat vero sancti-
tas tua quod expositione quae nihil sani habebat ah eo composita uti dicebant
, , ,

II qui eam attulerant apud sanctam synodum prolata eam quidem reprobavit
, ,

sancta synodus , utpote perversis conceptibus refertam, et nestoriana impietate quasi

fluentem; autem qui ita sapiunt condemnatis dispensative nullam viri mentio-
eis ,

nem ipsum nominatim anathemati subiecit propter dispensationem: ne

fecit , nec
scilicet aliqui magnam viri opinionem spectantes se ipsos ab ecclesiis separarent. ,

In his vero dispensatione uti., optimum ac prudens est consilium. Si enim viveret
nunc et defensor esset blasphemiarum Nestorii, seu tueri suo patrocinio vellet ea
,

quae ipse scripserat utique etiam in propria persona anathemate feriretur: at

,

cum ad Deum migraverit sat est prout ego censeo, quae absurda et inepta ab eo
, ,

conscripta sunt expungi ab iis qui recte sentiunt, quando eius libri occurrant;
, ,

ulterius autem progredi. esset plane turbarum causas excitare. Falso itaque lusti-
nianus auctorem symboli damnatum esse asseverat. Facundus lib. III. cap. 2. negat
aperte symbolum illud fuisse compositum a Theodoro, et conscriptorem eius fuisse
a dictis synodis condemnalum: adhuc tamen aliud magnum ac duplex eorum men-
dacium publicemus : quod chalcedonense concilium, non ephesini tantum verum ,

etiam ipsius chalcedonensis iudicio videri notabile voluerunt dicentes : Theddori sym-
bolum , et in Epheso sub sancto Cyrillo synodus , et in Chalcedone condemnaverunt
atque anathemati subdiderunt cum conscriptore eius: cum in ephesina synodo re-
feratur quidam nomine Charisius presbyter , et oeconomus Philadelphiae nescio .

quos Antonium et lacobum presbyteros accusasse de societate Nestorii , et docuisse

quod non ecclesiae symbolum sed aliud, conversis Tessarescaedecatitis haereticis
,

qui non cum ecclesia, sed quartadecima luna pascha celebrabant tradiderunt: nec ,

ibi dicatur vel ab ipso Charisio vel a quoquam, illud symbolum Theodori fuisse.
, ,

Beatus Cyrillus scribens orientalibus dicit : prolata est in sancta synodo ephesina
definitio . veluti a Theodoro deposita, sicuti offerentes dicebant. Nec affirmat eam
Theodori fuisse: verum neque cum eius conscriptore , ut isti confingunt refert esse
damnatam: quia et nec iuste fieret. Lex enim nostra sicut in evangelio scriptum
 . , ,

DE TIIEODORIS. 125

€5t non iudicat hominem nisi audierit ab eo prius cl cognoveril quid faciat.
, , ,

Falsum ergo est et quod dixit apud synodum ephesinam Theodori symbolum cum
,

suo scriptore damnatum. In Chalcedone etiam non alibi mentio Theodori facta est
nisi ubi ex epistola venerabilis Ibae recitatum est nomen eius. Cognoscant itaque
se nihil suis subreptionibus profecisse , quibus obtinere conati sunt, ut chalcedonen-
sis synodus sibi contraria videretur , approbans epistolam laudantem Theodorum,
quem cum symbolo damnaverit suo. Lege eliam eiusdem libri capilulum 5, ubi pro-
batur adversatum fuisse Sabellio, ac tres in Trinilate personas agnovisse, et symbo-
lum istud, in quo negalam perhibent Trinitatem, priorum testimonio non esse Theo-
dori: nec negare eam potuisse, quem beatus C^rillus adversus Arianorum et Euno-
mianorum haereses, viginti forle et adhuc amplius libros, et alia tradit conscripsisse.
Quidquid lamen sit, hoc symbolum lecitatum est in V. synodo generali , unaque cum
illius auctore condemnatum collat. 4., Et postquam lectae sunt blasphemiae Theodori

mopsuesteni et impiumdus symbolum, sancta synodus excldmavit: hoc symbolum

,

Satanas composuit. Anathema ei qui hoc symbolum composuit IIoc symbolum

' , .

ephesina prima synodus una cum auctore eius anathematizavit Unum tantummodo .

fidei symbolum scimus, quod nicaeni sancti patres exposuerunt et tradiderunt

Scripsit praeterea contra Apollinarem, illiusque haereses , plures libros, quos
qui Theodori laudibus favenl , summopere praedicant. Theodoretus lib. V. histor.
cap. ultimo. Kar e^gTvov ^l rov xp^'^^^ ^ xa-S"' ov 6 ^slo^ QioooTO^; rnv 'Avr/o-
^icov 'iSuviv g;t)tX?jc7/av , Qioh^w^oq o Mo-^oygcr/a^ iTriaiLOZog 7ra<j'/ig p\v ix'/Xyi'

(jiat; ^ihotczaXoq , xaToi Trdayiq Si (pdXayfo^ ai^ftixyig' d^Kjnvaag , rov (Siou ro

riKog iSi^aro' ouroz '^^Z f^^v Aio^capou rou <ujdvu ^iSaazaXia^ dinyiXauaiv ,

'IwavvoL» Si rou Oitofdrou yifivyirai zotvo)vo<; n xa/ auvi^yoQ' zoiv/i -yap rcav
7rviUfxoLJizo)v ^to^oj^ou vafxdrojv diTyiXauov t^ ^i aa] r^idxovla iv ryi Tr^oiogta
^

otiriXiaiv iry} y adJd ryiz ^Apiiou za) ^uvofMiou Tra^ararfofjiiVQ^ (pdXayfoc , y-cii
rov XyidJ^titov ''A.TrcXtvaptou y.ar afo)vt^ofAivo<; Xox°^ '^^' "^^^ dpidlyiv iioav roig ^

Biiot^ Trpo^drotQ 7r^oa<Pipo)v. Per id tempus quo divinus Theodotus antibchenam ,

regebat ecclesiam, Theodorus episcopus Mopsuestiae , qui totam Chrisli ecclesiam sua
doctrina erudierat , et contra universas haereticorum phalanges victoriam reporta-
verat, rriortem obiit. Iste et Diodori viri excellentissimi , doctrinae particeps factus
est et sanctissimi lohannis socius et adiutor: etenim ambo coniunctim sapientiae
,

praecepta ex spiritalibus Diodori fluentis hauserunt. Triginta sex annis prae-

sulatum gessit Theodorus : neque unquam cessavit tum contra arianam et euno-
mianam sectam velut in acie dimicare , tum clandestinum ApoIIinaris manipulum
impugnare , tum optimam herbam sanctis Christi ovibus suppeditare. Meminit quo-
que Leontius byzantiuscontra Neslorium et Eutychetem. Ex tertio et quarto libro
eiusdem operis multa recitantur in V. synodo dicta collat. Profert etiam nonnulla ,

Facundus lib. IIL cap. 2. et lib. IX. cap. 4. et lib. X. cap. 1. An diversum ab hoc
fuerit aliud opus eiusdem contra Synusiastas et ApoIIinaristasl Synusiastae dicti sunt
ApoIIinaristae,quod Dei et hominis Christi unam docerent esse naturam auf/.parov
idest commixtam et compositam, humanain et divinam: ideoque progenitores Euty
chianorum, quod idem isti affirmarent, dicti sunt. Facundus lib. VIII. cap. 4. Agebat
enim Tfieodorus frequenter tam libris quam sermonibus in populum contra Synu-
siastas sive ut ab auctoris sui nomine sunt vocati, Apollinaristas progenitores eu-
, ,

tychianae dementiae, qui temporibus eius exorti unam Christi dicebant esse natu-
 ,

126 ,
LEONIS ALLATII

ram; quibus repugnans, si forte per humanam fragilitatem lapsus invenitur in

impium synodus fecit, quod eum tantis attestantibus credidit in sensu
verbo , quid
mansisse catholicof Sic qui contra Apollinarislas scribebanl, xoTa auvoutjiaafwv scri-

bere dicebantur. Sic Diodori larsensis xara auvouaiaarwv a Leontio lib. III. lau-
datur , et Cyrilli alexandrini et Theodoti antiocheni eodem titulo ab Anastasio in
ecloge %^>fcre&jv cap. 5. (1). Quaedam ex hoc opere recilantur in V. synodo, quae di-
cuntur proposita et refutata fuisse a beato Cyrillo collat. 4.
Adversus Arianorum et Eunomianorum haereses, \iginti forte et adhuc ampHus
libros, et alia praeter haec evangelica et apostolica dicla inlerpretatus est, de quibus
S. Cyrillus refert apud Facundum lib. III. cap. 3. Et hos quidem labores nullus au-
sus est increpare, sed dextro decreto honorare studium rectorum dogmatum, quod
in eis est; quae etiam recitantur in V. synodo, atque in his ilia quae Facundus com-
memorat, hoc titulo: ex secundo libro Cyrilli episcopi Alexandriae de eo quod unus
est Christus contra Theodorum. Sed longe diversa est lectio synodi , qua Theodorus
perstringitur non laudatur. Sic enim habet: quos quidem
, iibros nollet aliquis incre-
pare , magis autem lionoraret si inesset eis dogmatum , rectitudo. Laudari ait po-
tuisse libros Theodori , si nihil pravi docerent ; mox vero quaedam in illis impia
inesse demonstratur.
Item adversus Eunomium pro divo Basilio libros vigintiquinque. Legit Photius
in bibliolheca cod. 4. 'Avg^vwaQj? Qio^wpou avrioyiwQ uirlp BaatX^iou xar Ei3-

vo[Xiou Iv "koyott; az' iari hl rviv [xlv (p^daiv ou 7:dvu Xa/a.7rpoc, raT^ ^e ^ta-
voiaic, zai rolq iirix^ipYiaaai Xiav ttuzvoi;^ za) ra?^ ypa(ptxa7g d^taJa irXoulcov
pa^Tu^iatQ' Jtara Xi^tv ^l a)(_i^ov rtav Yiuvofxiou Xoyojv Tyiv dvaay.iuy\v ^otzi-
Ta/ , dfMaByi re Kiav rwv re ^upaSiv [jLa^yj[jidTO)v , Jta) ttoXXw fxdXXov ryi^ xa-S"

yi[jid^ Qioao(pia^ §td iroXXcav lirt^iiTtvuQ' 6 ^l ^lQ-^ouzaria^ yifovcai; iTTiay.onoz

ouToz laTtv oi[A,at. Lecti sunt Theodori antiocheni pro Basilio adversus Eunomium
libri vigintiquinque. Est illi tamen
phrasis non usquequaque conspicua : sensibus
et argumentis nimium quantum densus, sacrae scripturae testimoniis egregie abun-

dat. Ad verbum fere Eunomii rationes refellit imperilum eum valde externarum ,

disciplinarum multoque magis nostrae theologiae pluribus ostendens. Ilic yero

, ,

Mopsuestiae , ut puto , episcopus fuit. Libros infra cod. Vll. dicit fuisse viginti octo.
"Ear/ [lIv ourog 6 Qio^oj^oQ 6 nai Y,ax Euvo[jiiou Iv i\'/,oai ^tai oxroj Xoyotg
oua dyivvoit; dyojvtadpLivog ^ za) ryjv BaatXziou rou ^iamaiou ^
[idXXov ^l ryi^

dXyiBiiaQ^ z^aruvo)v ^o^av. Idem hic Theodorus ille est , qui adversus Eunomium
libris octo et viginti non segniter depugnavit , et sancti Basilii vel ipsiusmet veri-

tatis potius sententiam confirmavit, Et cod. 138. eiusdem operis meminit, de Eu-
notr.ii adversus Basihum scripto edisserens. OO 'Ki^tluyovric, Sioooypog x.at T^yi- ,

yopiog Nyr7(7>j?, '^al ^w(pp6vto(; .^ d)v l[j.vyia^yi[iiv dvojBiv ^ 7roXXa7g alziai^ Xofojv
Xo}(3yiad[i.ivot , ou^iv r.rlov rou ir^oJioqu vi'A.pov ^ Kal Trdayjg dnoCpvla dzaQa^aiaq
rw yifivvyi'/^6rt quod incidentes Theodorus et Gregorius nyssenus
drrippt-^av. In ,

atque Sophronius quorum supra est a nobis facta mentio multis sermonum plagis
, ,

non secus quam prius aliud conficientes iam prae impuritate olidum in auctorem ,

suum proiecerunt. An ex hoc vel superiori opere decerpta sunt ,

quae recilat Facun-
dus lib. IX. cap. 3, quis, cum neutrum extet, diiudicabit?

(1) Item Cyrillus contra Synusiastas apud nos Script. vet. T. VII. pp. 10. 15. 27. 290. 295. 302. Quod
idem est atque contra Synchyticos Bib. nov. PP. T. IV, p. 445. Atque huic scilicet Cyrilli scripto testi-
monium dabat praedicta quinta synodus coU. 4. A. M.
 ,
,

DE TIIEODORIS. 127

Adversus Origenem de allegoria et historia ad Cerdonem. Unde el Origeniano-

rum odium incurril. Facundus lib. III. cap. 6.
Adversus eos qui asserunt peccare hominem natura non vohintate, lihros quin-
,

que. Legil Pholius in bibliolheca cod. 177. 'Avg-yvwaO?? (2i(3Xtov ov 7i iTrtypacpyi

Qio^co^ou avT/op^gw^, Mo^^^^aT/ac <5~g sar/v, wc a^o rivoov iTncrroXwv ifjLoi-

QofAiv , TT^OQ rovQ XgTovrac (^van^ y.aLi oij yvo)(X'/i irraiiiv rovf; dvupo)7rovq' oia-
^ipaivirat fMiv avrw 6 tt^cx; avrovQ dyu>v Iv XoyotQ Tnvn' Trpoq Oi rovQ diro
rovro ro voayifxa vivoGnxorat; ypd<pii ro (3t(2Xiov o)v 'A,ai r>ic alpiaio^g
3v<ji(t)^ ,

d^X'^yov Xiyii yivic^at' izil^iv fJLiv 6pfjiO)iJ.ivov roig ol r'/iQ dvaroXyjg l^ujt- ,

')(0)ptd^ovra rowot^ , >ca) avvrdrrovra X6yov<; v^i^ rnc, xatvoTFOf/^^itayj^ avro)

al^iaiO)q , ^taTrifXTrilv ro^iq ro Trarpwov iSa(pot; o\'/,ovaiv' v(p'' (ov 'A.ai ^oXKovq ^

ly.iHai Tc^oq ro oh/,i7ov (ppov/fxa iXzvaat , o)g xa: ixzXyiaiaQ oXaq rov aro^my,-
fxaroQ ^Xyi^o)^>jvat. Lectum est opus Theodori antiocheni , qui mopsuestenus ille

cpiscopus est ex quibusdam epistolis cognovimus hoc titulo: contra asserentes

, ut ,

peccare homines natura , norp voluntate. Ea disputatio quinque lii)ris absolvitur

quos adversus occidentales hac lahe infectos scripsit. Inde enim oriundum haere-
sis huius auctorem in orientis modo regionihus versari lihrosque de recerts abs se ,

excogitata haeresi compositos ad populares suos in patriam transmittere narrant,

ut iam ibi multos per hanc artem in suam pertraxerit sententiam , integrasque
adeo ecclesias absurdis illis imbuerit opinionibus (t). Pele rehqua ab eodem. In hoc
eliam multa non sana inspersisse idem Photius adnotavit, et quahs nam fuit in eo
opere expressit.
Opus mysticum. Ex cuius libro terlio decimo recilat Facundus lib. III. eap. 1.
\erba contra Paulum samosatenum.
Quod Deus peccatum docuit et mortem introduxit. Ex eo nonnulla adducun-
,

tur in conciHo V. generali collatione 4. saepius laudata.

Librum item ad haptizandos. Ex quo nonnulia afferuntur in V. synodo coHat.
dicta, et aliqua recitat Facundus lib. IX. cap. 3. ex libro ad baptizatos. Idem ne
id fuerit , an diversum opus?
He incarnationc librosXV. Decimo quinto namque libroipsum totum opus de
incarnalione conclusit , ut refert Facundus lib. IX. cap. 3. Eorum argumenta recen-
set Gennadius de viris ill. cap. 12. Theodorus antiochenae ecclesiae preshyter , vir
scientia cautus , et lingua disertus , scripsit adversus Apollinaristas et Eunomianos
de incarnatione Domini libros quindecim, ad quindecim millia versuum continentes.
In quibus ratione purissima , et testimoniis scripturarum ostendit dominum lesum
sicut plenitudinem deitatis , ita plenitudinem humanitatis habuisse. Docet et homi-
nem duahus tantum anima et corpore ; sensumque et spi-
substantiis constare . idest
ritum non aJteram substantiam sed officia esse animae ingenita quihus spirat
, ,

quibus rationalis est quibus sensibile facit corpus. Quarlum decimum autem huius
,

operis librum proprie de increata et sola incorporea dominaque omnium sancta

Trinitatis natura , et de creaturarum ratione disserens , pio sensu cum auctoritate
sanctarum scripturarum explicuit. Qiiinto decimo vero volumine, totum operis sui
corpus citatis etiam patrum traditionibus confirmavit et communivit. Meminit lu-
, ,

stinianus in edicto de fide orthodoxa. 'AXXa Y.ai twv ^vo (pvaio)v fxiav ^vvapiv ,

(1) Hoc Tlieodorumlibro vulnerasse, si fieri potuisset, S. Hieronynium ob ea quae adversus Pelagia-
JQOS scribebat^ iamdiu philologi agnoverunt. A. M.
 ,,

128 LEOMS ALLATII

'/^roi ^uvaaliiav XgTwv, o T^d^^az tyiv iTTialoXyiv (pavipoq iafiv^ cac xa) zv tovtco
dxoXouSil To7c ii^yifxivotg ai^fliitoig Sio^copo) fxlv XifovJi Iv To7g 7Ti^\ Ivav-,

avTOU S'ta(popoi<; Xofot^ daiBwc, liifi^ilat '^ialo^ico Si Iv ttoWoI^

BpojTTT^ciOj^; ,

auyypafXfj.aatv. Quin et cum duarum naturarum unam virtutem sive potentiam

auctor epistolae asserit , plane se prodit haereticarum assertionum sectatorem , Theo-
dori quidem , qui idem diversis de incarnatione libris impie editis afjirmat : Nesto-
rii vero in variis scriptis etc.El CyrilJus alexandrinus (T. V. part. 2. p. 198. ) in
in epistola ad clericos el Lamponem presbyterum: viTtwvlo oi roug iTTtaY.oirouq TViQ
dvdloXyiq cog dTroatwTTYiaavfaQ fi\v SnBiv ro ^iafo^iou hvopa, xa) 7Tpoa7Totoup.i'
'

voug aiJTov d^moar^icpia^ai ^ p.iTa7Tyi^yiaavTa<; S\ l^\ Tct QzoS^co^ou (2i(2Xia tcc

TTZp) Tylg hav^p(j07Ty\aiO)c, , Iv o\q ttoXXm y^aXiTTOdTi^at to)V 'Niofo^iou ^ua^pyifxicov
ilal ziifLivai' TTcCfyip yd^ yifovz t^c '^iofopiou xaytoSo^iaq , yiat Tct auTou Xa-
X'Aaac, 6 S^uaaifSyig Iv TOUTOtQ yifoviv^ h o'iq vuv laTiv. Accusabant autem orien-
iales episcopos , quasi tacentes quidem Nestorii nomen , et dissimulantes eum aver-
sari, transilientes autem ad Theodori libros de incarnatione , in quibus multo peio-
res Nestorii blasphemiis positae sunt. Pater enim fuit Nestorii perfidiae , et illius

dogmata elocutus , irreligiosus in his factus est , in quibus modo e.y/. Multa impia ex
lib. I. II. VII. VIII. XII. XIII. et XIV. recitantur in V. synodo. Vide etiam Facundum
qui saepissime iilius operis testimoniis utitur. Ea tamen inserta esse ab haerelicis, et
ApoIIinaristis potissimum , testatur idemmet Tiieodorus, in principio operis, cui ti-

tulum fecerat: de Apollinari et eius haeresi. Verba eius referunlur a Facundo lib. X.
cap; 1. Ante trigintaenim iam hos ar^nos clc incarnatione Bomini codicem con-
scripsimus usquead quindecim milia versuum pertingentem. in quo Arii et Euno-
mii de hac re delicta nec non etiam Apollinarii vanam praesumptionem per to-
,

tum illud opus examinavimus ut nihil sicut mea fert opinio praeterirem ex his
, ,

quae ad firmitatem ecclesiasticae orthodoxiae pertinerent et ad convincendam eo- ,

rum impietatem. Sed hi qui omnia facillime praesumunt et praeterea rursum ab ,

Apollinario , qui princeps huius haeresis fuerat , instituti , omnibus quidem similiter
sentientibus opus nostrum manifestum^fecerunt si quo modo aliqua invenirent va- ,

lcntia ad convincendum ea quae in eo suntscripta. Quoniam vero nullus contra

,

certamen scriptis suscipere praesumebat, imitati sunt infirmos athletas et callidos

qui dum non possunt contra fortiores ccrtare insidiis eos et machinamentis qui- , ,

bus possunt conantur evertere. Scripserunt enim ipsi inter se procul dubio quaedam
unquam minime
inepta , quae a nobis medio no-
dicerentur. Denique haec ipsa in
strorum scriptorum in quadam parte interposuerunt et suis familiaribus demon-
,

straverunt aliquando autem et

; , nostris qui per facilitatcm suam omnia pronis
animis audiebant et hoc quasi documentum sicut putabant
, , nostrae impietatis , vi-

dentibus praebebant. Unum autem ex his scriptis erat , duos filios dicere. Sic enim
nos fecerunt in hoc opere dicentes , quod oporteat putare et dicere duos filios , ct

vehementer nos istum sermonem defendere, dum nos in illa scriptura ubique ma-
nifeste diceremus , quod non oporteat duos filios non solum dicere. Necesse erat ergo
inepta sed etiam infirma illa scripta audientibus apparere: quoniam neque firma
,

ratione neque convenienti hoc possibile erat ostendi; et ab illis idcirco infirmis erat
conscriptum quatenus ille qui scripserat facilius inde convinci potuisset. Unus
, ,

ergo ex nostris propter multam facilitatem haec nostra esse credidit scripta et ,

huiits rei gratia dignus fide ab illis creditus est qui ista perlegerat , et renunciavit
 ,,

DE THEODORIS. 129

nohis ea quae fuerant scripta. Cum ergo audissemus , cu/pavimus quiclem iUum,
quod contra nos dictis sermonibus credidisset de his rehus , quas saepius et in ec~

clesia et privatim dicentes nos audivit , cum fideliorem scriptis nostram vocem iu-
dicare debuerit ad documentum nostrae sententiae , quam in dogmatibus nostrum
votum est conservare. Hinc concludit Facundus accepisti, clementissime imperator :

quo livore semper et qua fallacia institutores Eutychianorum Synusiastae insidiati

,

fuerint dictis Theodori, et quomodo temptaverint levissimorum catholicorum mentes

a doctrina eius avertere ut non solum prave interpretarentur ea, quae ille recto
,

sensu docebat, obvius eorum stultitiae verum etiam libros eius interposita falsitate
,

corrumperent At ille hinc vel eorum malitiam, vel facilitatem catholicorum fidu-
.

cialiter arguehat quod palam praedicaret in ecclesia Christi quae sanae doctri-
, ,

nae congruerent et vox eius fidelior scriptis esset ad documentum suae sententiae,
,

Ahsentis enim scripta, quae corrumpi ab inimicis ecclesiae possunt vocis eius te- ,

stimonio praeferri non debuerant. Et lib. IX. cap. 3. isam cui bene sentienti non
sufficeret ad cognoscendam Theodori fidem ipse solus eiusdem operis titulus? Quis , .

enim eum audiens condidisse libros de incarnatione aut ut proprie hoc exprimam ,

minus quidem latino, sed necessario verbo, sicut a Graecis dicitur de inhumana- ,

tione filii Dei duos eum putet filios praedicasse? Nam qualiter filium Dei, idest
,

Deum Verbum, non hominem quoque diceret quem diceret inhumanatuml De ti- ,

tulo hoc GOLpxcaaicog xai ivav^pcoTTTiaicoQ et de eo inter orthodoxos atque hetero- ,

doxos discrimine, repete quae supra diximus. Advertendum interim est, cum Gen-
nadii verba ad Theodorum railhenum presbyterum Possevinus transfert, asseritque
hunc librum e graeco in latinum Godefridum Tilmannum vertisse, et Margarinum
Bignaeum in sanclorum patrum bibliothecam inseruisse lom. I. edilionis 2. parisien-
sis, eum non uno modo labi. Hic etenim antiochenus, qui de incarnatione Domini

libros XV. scripsit, longe diversus est a Theodoro raitheno: et liber Theodori rai-
theni de divina oeconomia, et modo carnis a Deo assumptae, in quo de Manete,
Paulo samosateno, ApoUinari, Theodoro mopsuesteno, Neslorio, et Eutychete agitur,
et versus aTilmanno longe aHus est ab hoc Theodori antiocheni in quindecim libros
,

diviso. Etantiochenum hunc Theodorum mopsuestenum esse, et non raithenum, plu-

ribus modis ex Photio aHisque probatur. Et plane Theodori mopsuesleni libri de
incarnatione, quod ipse sciam, non extant. { Immo prorsus perierunt. ) Vide quae
infra dicimus de Theodoro raitheno.
De Persarum magia libros tres. Legit Photius in bibliotheca cod. 81. 'Avgfvw-
a^yi (2i(BXtdaptov Qio^ca^ou Tnp) r'/l<; iv Tli^ai^i fxayimz^ 5ca/ ric, -/i ryig ivai-
/Sg/a^ d/a(popa, iv Xofoi^ T^tai' ir^oacpwvi^i ^l aijTouc, tt^oq ^laalov^iov g§ 'Ap-
fxiviaq opfMoyfiivov ^ %&)pg7r/o^o7rov ^l Tvyyavowa' zai Iv fxiv tw <nspu>TC*) Xoyco
izTiBffat To fiiapov toov Ilgpo-wv ^o^fia o Zaapci.^y)Q ilanyriaaJo ^ titoi in^l tov
Za^ovafx,, 6v a^^xTiyov TtciLvlcjJv iiaclyst , ov ytai tv-^^/iV xaXg?" xat ort aniv^cav ^

tva Ti'/,yi Tov 'O^f/LiaSav i eTiziv Izilvov xa; tov caravav* xa/ ini^l Tyjg avrcav
aifiofit^iai;' za] airXoyq to ^vaai^lq ytai VTTi^aiax^ov ^offia zoTa Xi^tv g)t9g<5
dvaa'/,iva^it iv tw TT^caTCt) Xoyc^' iv ^l To7q XotTtolq ^va) Xoyotg ra ^rsp) T'/iC

ivai^Qvq otip^^^iJai TriaTiox; ^ aiTo t^c ytoafioyovia<; ap^dfiivoq ^ y,ai in^) avryic
TTiz '/apijof; OfjLoio}^, >ta) iTrff^oxo^^yiv ^tiXQcov' ovto(; ^' o Qio^oogQc, 6 Mo-v|.OL*g-
aJiaq iivat ^o)Ci7' tjiv n ^ap 'Nicffopiov alpiatv^ x.ai fidXiafa iv t« t^/tw XoTw
iitiy.^afvvcav 7r^oaava<po)Vi7' aXXa Tta) tPiv twv a^apTwXwv an 0'/,(£faiaTaatv T£pa-
17
 ,

130 LEONIS ALLATII

T^UiTat. Lecti sunt Theodori de persica magia, et quid a pio cultu diferat, libelli
tres , quos Mastubio armeno , chorepiscopum agenti
inscribit. Ac primo quidem li- ,

hro exponit nefandum Persarum dogma, quod Zasrades induxit; sive de Zaruam.
quem principem omnium facit, et fortunam etiam appellat. llinc libatione oblata
ut llormisdam gigneret et illum et Satanam praeterea genuisse. De eorum insuper
,

sanguinis mixtione ( incestis nuptiis. ) Denique ubi simpliciter impium et perobsce-

num dogma ad verbum proposuit priore illud li-bro refeUit. Beliquis duobus de fidei
,

pia doctrina tractat ductoque a mundi creatione exordio ad ipsam legem gratiae
, ,

pari modo cursim dilabitur. Ilic Theodorus ille mopsuestenus esse creditur; Nestorii
enim haeresim maxime libro tertio confirmans proclamat. Quin et impiorum in
pristinum statum restitutionem confingit.
Adversus luliani apostatae calumnias in Christianos laudalur in calena graeca ,

ad Lucam (i): QiQowDOu Islo-^ouiaTiaz ^^ 1*^« Trpoz Tag y.ara ^^iGrtavoJV ycar-
'/lyopiac, \ouXiavou rou TrapafSarou. Ex commentariis Theodori mopsuesteni ad-

versus luliani desertoris criminationes in Christianos.

Epistolam ad Domnum laudat Anastasius in ecloge P(^p>fa£wv ^oyfxarDtwv his
verbis: Qio^copou Mo-J^ouzoTia^; Iz rvic, Trpoq Aopivov liTKjloXyiQ. Theodori mopsue-
steni ex epistola ad Domnum (2).

Epistolam ad Artemium alexandrinum presbyterum. Ex ea recital aliqua Fa-

cundus lib. III. cap. 3.
Epistolam ad lohannem chrysostomum , qiia chrysostomianae respondet post
lapsum. Quod cum non intellexissent epitomatores gesneriani verterunt: antigramma
contra lohannem chrysostomum. Invenilurque ms. passim in bibliothecis Italiae sub
hoc litulo: QioScopou rou ZK^uJidovrog avrty^aixfxa Tr^og rov Iv aytoiq fmaripa
yi[jt.O)v "lcodvvyiv rov x^^^^^cflofjLOv. Theodori lapsi responsio ad litteras S. P. N. lo-
hannis chrysostomi. P. IldvJorz ol Iv lu^ioiz XtpLiai v.oixi^Cpixivoi. Et sane incon-
siderate loquuntur qui Theodoro mopsuesteno distinguunt, cum unus
lapsum hunc a

idemque sit, et lapsus iste, et Theodorus mopsuestenus, necnon Theodorus antioche-

nus quod plerique cum non essent subodorati, diversum fecere. Et de his postremis
,

satis abundeque esse videtur coniectura et suspicio inter alios Photii. Epistolam Sa-

vilius in appendicem ad opera Chrysostomi relulit, namque ad illam pertinent duo

libelli chrysoslomiani ^^o<; rov Ix^usiuovra rou hapirou (Siou. Non potest esse ,

inquit rigidus ac tetricus censor, Theodori frigidum hoc ineplum et pene ridiculum
auvrayfxa^ quem Sozomenus iroXuiaropa fuisse, et liberalibus disciplinis excultum
tradit. At plane ridiculum non esse, fletus ipse et lacrymae quibus ubique inunda-
tur, non patitur. Potius ridiculus est Savilius, ut aiebat Nicolaus Alemannus, qui ri-

sum quaerit in lacrymis Theodori paenitentis, sibique fortasse permisit in viri docti
lugubri laraenlatione facundiae frigiditates et leporum ineplias. Verum sicuti Theodo-
rus lacrymans hoc opus profudit, neque frigidum est, neque ineptum: sed ut illud
Savilius politulum vellet atque limatutum , sic esset plane ridiculum.
At inquil, Sozomenus Theodorum 7roXu'ia7opa fuisse scribit, adde etiani ptjro-
po)v Izavwq liTiaryiiiova. Respondet Alemannus doctissime: verum TroXuiarw^ ap-
pellatur, non facundus et eloquens, sed is qui litteris raultis praeditus, rerumque

(1) Reapse ex catena in Lucani codieis pal. vat. XX. edidit aetate nostra sex quae ibi erant Ijuius
operJs fragmenta vir perdoctus Fed. Munterus praesul liafniensis. A. M.
(2) Duo uos fragmenta protulimus in Script. vet. tomo VII. p. 69. A. M.
 ,
,

DE TUEODORIS. 131

plurium ac varia scienlia sit, ut A. Gellius ait de Appione vocato TroXuiaropa (i).

Cyrillus aulem { contra lul.

X. p. 342.) ut Cleinentis alexandrini facullatem di-
lib.

cendi, et erudilionem suis nominibus exprimerel iXXoyifjLOv illum vocavit, et tto- ,

XvfaJopa, quas voces ipse expjical alibi ( lib. VII. p. 23!. KA>f/A>?c dvyip iKKoyi- )

fxog xai noXv^a^yiz Y.ai ava'yvwa//aT&;v iXkT^vr/.wv TsdXvTt^ayixovAaac, (Sa^o^.

,

^^eque vero etiam qui in oratoribiis versatus esl, et sumraos rhetores audivit, uti Theo-
dorus Libanium, slatim eloquens d-^iertusque evasit. Nec enim ille naturam ad id ac-
commodatam habuit , neque operae pretium duxit eam arte limare , ut in suis illis

monumentis, quae vidimus, plane declarat. Legimus vero quaedam diversorum eius
operum anoafmajiaria, aliquot psalmorum enarrationes et integros in prophetas ,

minores commentarios, quos nisi Savilius in promptu habeat, consulat in citalis locis
Photium, qui eiusdem aliquot opera legit atque ila censuit: r^v ^l cp^daiy ov^'2 ,

XafXTrpoq^ ovoi Xiav aa(p7ig' ravfoXoyzH ^l rd irXziara, za) d^apig ircat; zai ,

anoyig ilvai oozn. Stilus illi neque nobilis. neque admodum perspicuus est. Eadem
identidem repetit , et ingratus atque molestus legentibus accidit. Et alibi (cod. 177.)
daa(pyiQ oz iofi , y.ai roi Xi^ii ou ^ivi^ovavi ^pcofjnvoQ dXXd tw a^x^oivofiviai ,

X^yia^ai Iz tov stt) TrXgTcrTov Tn^to^otc y.a\ 7ra^i[x(SoXa7^ dXXiTcaXkyiXoiq ^t ,

(j)v aai itQ [xyiztalov vovq aTTofiiviTai twv ;r^o>t£///.sv&)v , tw n twv ovoadto)v
raHq likayiaic, x.ai ral<; [j.ifoy^tv.aliz Xi^iat TrXiovd^itv , Ta avrd n 7roXXdy,t<;
•/.ai fJLnoi avv zoafJLOJ i7ravax,vzXi7v , xa) rdq iTravaXy^-^iti; TrXiov rwv Styiy^aicov
OTTi^ dfii^ooov ^avnXt^c, raic, ^usi^iardaiai [Hfiiaroia^at , '.ta) ro7c, roiovroiz
ovz oXiyov ^ocpov roJv avrov avyfpafxp(.dro)v zaraaKi^d^it. Etsi autem dictioni-
bus utatur non inusitatis obscurus tamen est tum quia ut plurimum immodice
, :

prolixas habet periodos , et interpositiones crebras , per quas etiam sensus quam
/ongissime a re proposita recedit; tum etiam quia nominum obliquis ac participiis
redundat , et res easdem frequenter , neque id satis ornate , volvit ac revolvit. Tum
denique quia repetitiones illius pluribus , quam narrationes ipsae, quod omnino sine
methodo fit , rerum adiunctis refertae sunt , atque ob huiusmodi causas non parum
obscuritatis scriptis eius aspergit. Si hoc igitur esl Theodori dicendi genus, haec
de qua agimus epistola, ipsissirna Theodori est (2).
Pergit Savilius: neque cuiusquam, ut opinor illius aetalis esse potesl hoc avv-

(1) Gell. V. 14. Sequitur autera vulgarem lectionem Allatius, pro Plistonices , ut nunc legitur iu
Gellii contextu. A. M.
(2) Recusa fuit liaec Tlieodori lapsi epistola in maurina Chrjsostomi editione T. I. p. 801. seqq. lam
vero Montfauconius, qua libertate solet, incunctanter eam commentum damnat, atque
ut insulsi graeculi
in Savilii seutentiam pedibus it, tum propter stili ut ait genus, tum ob illos et chnjsostomi et patru
scrupulum non immerito iniecerunt. Nolo equidem apologiam huius scripti agere; sed
titulos, qui Savilio
certe Montfauconius si hanc ineditam Allatii diatribam vidisset, mitius fortasse ac temperatius iudicium
protulisset. Nam quod attinet ad chrysostomi vocabulum, probat Allatius sero id in codicibus epistolae
huic fuisse additum. Patris vero titulum morali latoque tantum sensu poni a Theodoro, patet ex eius
verbis circa finem , a^eXcps xa/ TTa.Tsp, frater ac pater. Nam Theodorus patrera simul fratremque dicit
Chrysostomum , quod de iuvene quoque benemerente et amante aptedici po.sse, nemo negabit. Ego vero
observo, etiam illud in epistola recitatum lonae exemplum, ubi dicit Theodorus: outc Se £X£?vo? 5ia /aio-«v-
Sgwjr/av sXvTTv^v , «AX' ixivSvviVs ,
pij T>jf (fiXa.v^pwTtiuq yJqoi , Siu^oXvv xara roo aVoo-xs/AavTOj Sf ^sua-roii
soyciavTCii : neque vero
quod odio homines haberet indoluit, sed periclitatus est ne clementiam viit-
ille

tentis se , in crimen mendacii verteret. Locus, inquam, hic non valde abludit ab illo Theodori in ge-
nuino ad lonam commentario, quera nos edidimus (lon. IV. 2.) oV» is s/tsJScv xini itsfisaiai z6 -ifisvciou
T«vof xat affaTiwvoj So'|av Xa(3siy : se fallacis hominis ac deceptoris famam adepturiim. Haec breviter
exercitii gratia disserere libuit, ita tamen ut litem sub iudice libeater relinquara. A. M.
132 LEONIS ALLATII

rayiicL , cum Chrysostomi cognomen ignotum fuisse

et tunc et aliquot post saeculis
videatur, ut ex Georgio alexandrino qui post ducentos minimum annos vixit, con-
stare potest. Qwd. aetate auditum nomen Chrysoslomi
sit , fusius alibi diximus , subdit
Alemannus, ut hic repetere opus non sit. Addimus ad illa modo haec. Licet Chry-
sostomus ante quam in solitudinem veniret, saepe suae eloquentiae specimen edide-
rit , ut in illa de Valenliniano imperatore eiusque liberis oralione , quam Libanius
est tamen propius ad veritalem acc»dit, ut postmodum illa i^ojcavvfxia
admiratus ,

data Chrysostorao sit. Et primo vel ab Antiochenis, ut Metaphrastes ait, vel a By-

zantinis eidem concionanli, tam honorifice sit acclamatum. Theodorus vero scripsit
ad Chrysostomum dum adhuc in solitudine versaretur. Codex vero vaticanus DLXVI,
ex quo Savilius descriptam habuit hanc Theodori epistolam perantiquus est sed no- , ,

men Chrysoslomi admisit ex margine: nam codices DLXIX, et MCCCCLV. eam Trapzv-
BjiKyiv non habent. Qui sicuti lohannis Inmuiila non officiunt, sic ille prior Savilio

nihil plane suffragatur ad Theodori epistolam impostura notandam.

Aliam imposturam observat. Circa finem, inquit, compellat Chrysostomum pa-
trem, cum tamen, nisi fallor, iuvenis Chrysostomus ad Theodorum sine dubio iuve-
nem , ut qui nondum attigerat annum aetalis suae vigesimum, scripserit. Sic enim
compellat Theodorus : QiocpiKiafari d^iX(pl ;ta< Trdrip' za) yd^ cag Tratipa lirt-

y^d-^ia^ai , xa/ wq dS^iXcpw rd Tcpia^iHa oovvai , ov^iTroTi df/.(pif2aXXov. Et de

sodali, et coaetaneo suo Libanius in libro Jrgp/ t>jc iavlov rvxJiQ sic habet: Kp/-
GTTivM ^aXa i^pooiJLyiv yipazXicor'/!wv ifJLog^ ^arioa fxi
vgav/crzw , o$ '/iXtzict)r-/]Q

o)iro 'srpocropav, ro7t; ipLol^; vo^oiq iv [xii^oai Tiai iXdrroat ^n^c^iJLivog. Quid
ergo mirum si Theodorus Chrysostomum non absolute patrem nominat sed etiam ,

fratrem appellat? Patrem non longo aetatis progressu, sed maturitate, prudentia, et
consilio: iieque enim semel partes egit patris apud Theodorum Chrysostomus et cum ,

ad vitae monasticae institutum suscipiendum allexit , ut narrant Socrates et Sozo-

menus, et cum ambo adhuc pueri Libanium Athenis audiebant, nvUa aoi iroXXd
Tra^yivovv ilc, fjLovcjua (potrcovrt. Cum. inquit, multa te admonebam in ludum lit-
terarium ventitantem, Huius \er() generis admonitores, qui vel ad meliorem frugem
alios revocarent, vel religionis doctrina erudirent, etiamsi laici ordinis essent, patres

vocatos nemo eruditus ignorat. Caesarius Gregorii nazianzeni frater, licet instituto
medicus, et officio quaestor, ab amicis quos in dialogo alloquitur saepe ^ar^^ (pt-

XoriKVOQ salutatur, quoniam ut Clemens alexandrinus in primo stromatum ait, av-

r/jca TrdJipag rovg MoJjix^Gavrag (papciv statim eos patres appellamus, a quibus ,

doctrina imbuti sumus. Et vlog 'wdg 6 'njat^ivop.ivog ^ ut idem subdit,^//w* est

quicumque instituitur , id est merito nuncupatur. Origenes Gregorio neocaesariensi
scribere consueverat, ut est in Philocalia cap. 13. X'^^^9'^ ^^ ^^^ ^^§^^ H-^^ cnov-
^aioran , za) al^iatfMcarari v\l T^yiyo^n jrapd ^Q^^tyivov^. Vocat quidem av-
^iov ob generis nobilitatem , vlov vero ob institutionem. Paulinus christianus (1)
Ausonio gentili ita scribit:
Ilanc cum tenere discimus possumus , tibi
*
Non exhibere, idest patri,
€ui cuncta sancta iure cara nomina
Debere me voluit Deus?

(1) In editione Muratorii poem. X. 97. lamvero ad hanc editionem notae mihi sunt Viti Invenatii viri
cl. mss. adnotationes doctae ac perquam severae, et luce dignae.
 ,,

DE THEODORIS. 133
T^ibi disciplinas , dignitatem, litteras,
Linguae, togae, famae decus,
Provectus, altus , institutus deheo
Patrone, praeceptor , pater.
Quemadmodum 7ra?^a Timotheum, ad quem Dionysius areopagita, vocat. Sed Chry-^
sostomus in exiHum proficiscens , singulari caritatis declaratione , quos etiam per
evangelium genuerat Christo fihos patres dicit. *Ev cwjtxa ea/xgv, ou aMfjLo. Jtg^a-
,

Kylg, ou v.i(paky\ aM^aTOt; 'xoopi^irai' ^iit^yofjnQa tw TOTrctj aXX' ivovfxiBa t>j ^

dyaTry}' ouol ^dvaTOi; ^iay.o-^ai ^vvAOirar )cav '^'ajO aTroQdv'/! (jlov ro crwjw.a' ^yi

yi
4^X^ 5 '''<^^ iiiixvYirai <rov ^yifxov Vfxili; IfjLol irdJi^ig' ttwq Vfiwv ^Jva^aa/ Ini-
Ka^iuQai vfjLi7^ Ifio) Trdlf^ig VfiiHz Ifxoi ^w/i vfxuf; IfJLol iv 007.1 ff.no iQ. Unum
i
, ^

corpus sumus neque caput a corpore neque corpus a capite separatur. Etiamsi
, ,

loco dividimur sed carilate coniungimur ; ego a vobis nec morte divellar. Nam
,

etsi corpus meum moriatur, anima mea vivit et memoriam vestri tenebit. Vos mihi ,

patres. Quomodo vestrum obliviscarl Vos mihi patres vos mihi vita vos mihi glo- , ,

riatio. Qu^ nola caritatis Chrysostomi erga suos, eliara homiliam tertiam in acta
apostolorum insignitam invenies.
Parum oppido Savilio erat, ut frigidulis hisce rationibus Theodori epistolam Cal-
vinianis Luteranisque adversam exsibilaret , nisi aliud eiusdem putidum munimen-
tum, suis favens sectariis, veluli ab ovo excitasset. Nam ait ex vaticana bibliotheca
depromptum Theodori dvTiypafJLfJi.a ^ si legitimum est, et non spurium, plane di-
versum esse, ab oratione a Sozomeno memorata, quam videtur Theodorus a Chry-
sostomo minime provocatus, vel ante reditum, vel in ipso reditu ab eremo in sui
excusationem adornasse. Quaenam isthaec Theodori oratio est, quam quaesito auctore
Sozomeno sibi fingit Savilius? Acutus sane homo! Ut audivit Theodorum monachum

excucullatum nescio quid in sui excusalionem attulisse, statim egregiam aliquam lu-
cubratiunculam subodoratus est, ita plane adornatam, ut decebat monachum deser-
torem Deo cui se devoverat renunciantem cqslitati et continentiae vale dicenti
, ,

«uptias et connubia quaeritanlem. Si Theodori orationem ea capita compleclentem

alicubi in bibliothecis Savilius reperisset, multo libentius in gratiam sectariorum edi-
disset, quam hanc epislolam, quae monasticam asserit disciplinam, castitatis obser-
vantiam, vota Deo a monachis nuncupanda, sancteque solvenda, peccatorum exho-
mologesim , paenitentiae lacrymas , et suffragiorum efficacitatem quam epistolam ila
,

stomachatur et nauseat, ut ob id frigidam, ineplam et ridiculam eam appellet. Sed

quaeso videamus quae fuerit Savilio causa somniandi illam Theodori orationem. Ne-
que enim Sozomenus, quem citat, hoc ait; sunt quippe haec eius verba (lib. VIII. 2.)
AXX ovTog fj.lv '/ivUa t'/iv apx^v IviTvx^ to?c ^iloi^ vofMOiQ xa) hpolg dv- ,

o^aaiv d)fii\y\Qiv , ItusviVioi TayT>jv t'av dyayyiv xa/ xaTS^vw twv dGTV'/.o)v' ov
oi'/]^Kt(jz 08 Triv diVT'/iv rs^o^vfilav tyjtjv' fi.iTafLik'/i^ii(; ^\ 'us^oc, tov (UspoTipov

^lov iiXxiTO , ola Sl iixog IvavTioK; Xoyoig '/.oafLYioaz to a<UJOvSa'Cpfiivov i'/.

,

TraXatoJv VTcooityfxaTwv .> tiv ydp TroXviaTO)^ ; il<; tyiv TroXtv iTrav/jXQiv. Ilic vero
Theodorus ab initio quidem cum in sacras leges incidisset , etcum sanctis viris
conversaretur , hoc vitae genus approbabat ac saeculare damnabat. Sed in eodem ,

hoc proposito non perstitit. Sed tamen paenitentia ductus . ad priorem viiae con-
suetudmem retractus fuit. Et quod est consentaneum contrariis argumentis pro- ,

positum suum ornans, ex veterum exemplis erat enim variae ac multae lectionis ,
 ,

13i LEONIS ALLATII

in urhem reversus est. NuUam

Sozomenus memorat a Theodoro com-
hic orationem
posilam, sed tantum innuit rationes aliquas ab eo inter consulendum deque suo di- ,

scessu cum monasterii praefeclo slaluendo forle adductas. Quae num etiam ab eo
adductae fuerint, cerlo se scire Sozomenus aperte negat, sed credibile id esse ait:
o\a iixog, alque probabile, et verosimile. En tibi Savilium plane pueriliter dece-
ptum. In Sozomeno nos alio ex capite fidem desideramus. Nam Theodoro p|us ae-
quo addictus, in eius lapsus narratione fucum veritati fecisse videtur. Id igitur ani-
madverlendum hic est, non solum lusliniani temporibus fuisse Theodori studiosos,
qui eius lapsum et haereses VTTOZO^iaai , et mitiorem in partem interpretari cona-
rentur, ut Facundus hermianensis episcopus in duodecim hbris de tribus capilulis,
Basilius cilix, Leontius, et alii; sed eius etiam aequales et synchronos hoc idem sum-
mo studio curasse. Nam Theodoretus in epistolis' (l) affirmat, scripsisse se /2//3Aov
VTTS^ Aioooo^ou 7,ai (^ioowpou , gv yi T51V zar auTcov yiyivyifxivyiv ypacpviv ^ii-
Xuiv , ou Oiiaa<; toov ^caTTiyo^wv t^v ^uvaaTiiav. Librum pro Diodoro et Theo-
doro , in quo illatas eis accusationes refellehat , nihil veritus accusatorum poten-
tiam. Hunc librum innuit lustinianus in suae fidei professione: Qio^wpyiTot; 6 ttoX-
Xou<; UTTip Sio^capou Xoyoug rg Ka) iiTaivoug ixTiivag. Theodoretus qui multos
lihros pro Theodoro scripsit laudesque eius copiose celehravit. In quibus quam prae-
,

clare deTheodoro senserit, coUigi potesl, cum ex eius epistolis, ubi ay lov sanctum
illum nominat, tum etiam ex ultimo historiae eius ecclesiasticse libro et capile, ubi
magnis illum laudibus extolht. Haec eadem nimirum de Theodoro sentiebat Sozo-
menus: quare vehementer fides historica vacillat, ubi Theodori lapsum ita prosequi-
tur, ut nullum inteiligas crimen in eo, quem Chrysostomus centies ejfZtrgTrrw^gva/
repetit. 'Ey-TTTwa/c autem ecclesiasticis scriptoribus est, ut ait Caesarius paulo anle
laudatus, yi l^ apiTViZ Im
y,a) ix, Tra^Qzviag Itt] Xa-
to yji^ov unovoaTyiuK; ., yi

yviiav opiLy\. Cum a virtute ad

a pudicitia ad luxuriam receditur ac
vitia , et

diffluitur. Neque vero Theodorus anle quam ab eremo discederet, ita erat omni volo
solutus, ut referre pedem, relroque respicere posset. In mentem ei Chrysostomus re-
vocat Tac 'ZtTpo^ XptaTov auv^yi^tac cum Christo spirituale coniugium. Ipse vero ^

Theodorus in hac epistola iu^aa^z Tifjitot ^aTi^ic, ^vyia^yivai pou t^<; xaXnQ
:

oiioXoyiac, hv w^oXoyyida Ivw^tov tou ^iou

, '/.ai ayyzXo)v Ttai dv^^ca^wv. ,

Orate , venerandi patres , ut illa mihi ante oculos versetur promissio , quam coram
Deo, et angelis , et hominihus spopondi. Quid ergo subdit Sozomenus de honesto
licitoque matrimonio, quod Theodorus meditarelur? Curnam etiam fapov Ulud no-
minat? Nam Chrysostomus ad Theodorum ila scribit: Tipno^; (pnaiv o ^a/xo? y.ai ,

yi TiOiTy] dfxiavTO^' ao) ^l oujiiTi ^uvaTov Ta ^inaia (puXd'^at tou ydfjiou' tov
ydp Inoupavio) auva<p^iVTa vufxcpio) , toutov [jlIv Idaat ,
yuvai)u ol auTOv auv-
a-vla/ , auTOv ydfJLOv TiaXyig. At, inquis
iLiotyiia to TrpaypLa laTi' ytav fxu^idzt^;
honorabile connubium et torus immaculatus. Tihi vero matrimonii iura nequa-
,

quam comenire possunt. Siquis enim caelesti se sponso coniungat deinde eo repu- ,

diato se mulieri copulet, adulterium committit , licet illud contentiose decies millies
matrimonium appelles. Igitur qui Theodori lapsum ad rationem verilatis revocare
velit,unum Chrysoslomum audiat, necesse est, ex quo rem sic habeat. Theodorus
non diu poslquam Christo nomen dederat (p^ovfi^itv 7r^afaaT0)V Trdjpo^ojv cogitur; ,

(1) In ^ditione Sirmondi, epist. XVI,quein Theodoreti pro Tlieodoro ac Diodoro librum non recenset
Carnerius dissert. II. cap. IX. inter opera Tlieodoreti deperdita. A. M.
 DE THEODORIS. / 135

et dum facla sibi tanlisper facultale a monasterii praefecto, in urbe versalur, in

transversum agitur, et carnis illecebris irretitus, Hermionem, quam ardentissime ada-
maverat, eliam matrimonio sibi coniungere parabal. Hic primus Tlieodori iam m(\- '

nachi lapsus in luxuriae coenum, ut Chrysoslomus ipse notat Tyic, 4^PC^'^ OT^g '^^

TTpoj^ov TTZGOVGyjQ ;rTw//a. Anle quam vero in eremum secederet, immerilo eiusdem
coeni et impudiciliae a Savilio insimulatur, qui perperam accepit in malam partcm
illud ilc, ijLOuaua (potrwvrt , putatque fiouGi^ia. fuisse Anliochiae loca voluptatibus

et lasciviae dicata, quae Theodorus adolescens frequentaret ; cum ibi Chrysostomus

usitato Graecis vocabulo ludum lilterarium nominet, qtiemadmodum in epistola prima
( edit. T. I. p. 28. ) ad eundem Theodorum de Urbani phoenicis filio idem nomen
ad rem litlerariam significandam sumit. Ovjot; to fxlv tt^wtov ippo)a^at ^oXKa
Ta?c 2V Tolq fiouditon; ^tar^ifialiq iIttwv. Hic primum quidem longum vale di-
cens scholasticis exercitamentis , suis deinde visus est inutilis, quoniam ut slalim
Chrysostomus addit , tt^o wgaq rcav Tnoi rouq Xofouc ttovoov airoTTyioYiGa^., fM'/iOiv

g/CgT^gv y.apTTWGaa^at l^uvA^y]. Praepropere litterariis laboribus se subduxil , ita

ut inde nihil utilitatis perceperit. Et in psalmum quartum: ouyt zic, pquanov airti-

vai ^ii ^ ou^\ Tra:^ayo)you<; y^ta^MGat , yta\ pyiTO^a^ y.ai ao^ptGraq. Neque opus
cst ludum adire litterarium , neque mercede paedagogos conducere , neque rhetoras,
neque sophistas. Sed eo minus errare Savilius eo in loco debuerat, quod voci p.ou-
Gila coniunxit auctor verbnm <potrav quod graeci scriptores ila ex usu ad studia
,

transtulerunt, ut inde discipulos (potr-^Taq appellarinl.

Dq/iique, ne hoc etiam dissimulemus , epistolae chrysostomianae CXH, male Sa-
vilius inscribit, Qio^oTco iirtGaoTrM. Nempe ignorat , quanta fuerit inter patres de
illa epistola controversia sub iustiniano imperalore , reponendumque omnino esse
Gio^copo) liTtG^oTTO) isquc est Mopsuestenus hic de quo agimus, ut affirmant Libe-
,

ratus carlhaginiensis diaconus et Facundus hermianensis lib. VII. 7. qui integram

,

eam epistolam lalinitale donatam suo scripto inseruit. Facundus vero eius epislolae
teslimonio urget adversarios Theodori mopsuesteni. Liberali, et Facundi anliquis codi-
cibus, bene respondent vaticani epistolarum Chrysostomi codices DCCXII. et MCXCIV.
lustinianus aulem imperator unicam videtur legisse Chry-
in libello confessionis fidei
sostomi ad Theodorum epistolam eam nimirum quam ad eum lapsum dederal; aliam
,

vero, quae eiusdem laudes contineret, non agnoscere. Palres autem constantinopo-
litani secundi concilii, licet cam Chrysostomo non abdicent, aliter tamen de illa iu-

dicant,quam fautores Theodori mopsuesteni. Nam inquiunt: sin autem cdiquis con- ,

cedat ad ipsum Theodorum scriptam eam fuisse certum est quod lohannes qui , ,

per totum suum pontificatum veritatis verbum recte tractavit, ignorans tales blas-
phemias conscripsisse Theodorum Iiuiusmodi ad eum litteras dederat. Alii duos
,

narrant Theodoros, ecclesiae mopsuestenae praepositos, et ad posteriorem fuisse da-

tam eam Chrysoslomi epistolam volunt. Theophanes in chronologia: y\ oi tou X^u-
GOGlofLou iTTtGloXyi '/} TTpog ou^] TT^OQ Tov TT^carov aXka
Qio^o)^ov M.o-^ouiGTiag , ,

TTpoq rov iGxarov yivofxivov igtiv. Chrysostomi epistola ad Theodorum mopsue-

stenum non ad seniorem eius ecclesiae episcopum, sed ad iuniorem data fuit. \e-
,

rum errat Theophanes. Nam Theodorus iunior, genere galata, supremum diem vitae
egit, ut perspicue declarant, et saepe repetunt acta concilii mopsuesleni anno lustl-

niani imperatoris vigesimo, scilicet centesimo quadragesimo et amplius ab obitu lo-

hannis chrysoslomi. Neque diptycha illius ecclesiae in eadem synodo recilata alium
136 LEONIS ALLATII

habent Theodorum post antiochenum illum lapsum. Sed esto fuerit alius cuius no- ,

men a tabuHs illis ecclesiasticis exciderit, is vero etiam vix erit statim a lapso, ita
ut inler eos nullus intercesserit alius ecclesiae mopsuestenae praesul , et de hoc
Theophanes intelligat; ne hac quidem ratione stabit illius sententia. Nam Chrysosto-
mus in exilio moritur etiam tum superstite Theodoro anliocheno lapso ,
qui longe
post sub Theodosio iuniore, exaclo ecclesiae praesulatus sexto atque trigesimo anno,
suum diem obiit , ut quinto histor. libro extremo narrat Theodoretus. Iramo vero
neque haec epislola, quia Chrysostomi est, et ad Theodorum mopsuestenum dala,
aHquid suffragari polest fautoribus ilHus, quod lustinianus timent ac Theophanes.
Nam ut patres, qui ob causam trium capitulorum Constantinopoli convenerant, atque
alios , latere potuit impietas Theodori sic aliquando Chrysostomum honorificentiori-
,

bus verbis de illo scribentem. Certe latuit summos eius tempestatis in oriente do-
ctores et ecclesiarum anlistites, Nectarium constantinopoHtanum, Theophilum alexan-
drinum, Flavianum antiochenum, Gregorium nyssenum, Amphilochium Iconii, Pal-
ladium caesariensemet alios quibuscum Theodorus consedit, ac sentenliam dixit in
,

cjonstantinopoHtano celebrato imperaloribus Arcadio terlium, et Honorio secundum

consuHbus ,,
scilicet paulo ante quam lohannes chrysoslomus ecclesiae constantinopo-
"'
Htanae administrationem capesseret. ^

Subiungamus hoc quoque. Roberto Balforeo in adnotationibus ad Theodorum

raithenum videtur alius esse Theodorus raopsueslenus, quem pleno ore Nicephorus
lib. XIV. eccles. histor. cap. 30, et Theodoretus Hb. V. extremo laudant. Hoc tamen

ex iis quae diximus falsum esse deprehenditur, et potissimum cum ad lempora quin-
tae generaHs synodi nuHus aHus fuerit mopsuestenus Theodorus praeter hunc, idque
abunde probatum sit in synodo mopsuestena id quod episcopi secundae CiHcum pro- ;

vinciae, et plures alii ex diptychis mopsuestenae ecclesiae, et probalissimorum ho-

minum testimoniis probant, Theodori veteris, ilHus sciHcet de quo nunc scribimus,
nullam esse mentionem; et alium Theodorum, qui in fine diptychorum scriptus erat,
ex Galalia oriundum , ante tres annos morluum
Ergo de hoc secundo non sunt fuisse.

verba Theodoreli. Qui enim tot ante annos defunctus, huius sub lustiniano viventis
meminisse potuil? Et cum usque ad huius recerilioris tempora nuHus aHus fuerit, cerla
sunt Theodoreti verba de vetere Theodoro raopsuesteno. Nicephorus verba Theodo-
reti et sentenliam exscribil , neque de aHo sermonem habet , quam de quo Theodo-
retus ipse locutus fuerat. Facessat igitur alius hic Theodorus recentior a Balforeo et
aliis excogilatus, et tantopere a Theodoreto laudatus.
Huius praeterea Theodori ( nam erit operae pretium hoc adnolare , sive ob ne-
storianam haeresim, sive ob aliam causam) apud Syros tanta fuit auctoritas, et cul-

tus, ut quam plurima ilHus in propriam linguam transtulerint. Quaenam vero illa

fuerint, Hebediesu episcopus Sobae et Armeniae in catalogo librorum ecclesiastico-

rum, quem ille hunc modum expressit. Verba illius ita
scripsit lingua syriaca , in
reddidit linguarum orientalium peritissimus Abrahamus Ecchellensis (1). Theodorus
commentator composuit quadragintaet unum tomum qui sunt prophetae centum ,

et quinquaginta (2) quorum singuli constant triginta capitihus. Itdm expositionem

,

(1) Recudit postea eniendatiorem hunc eatalogum , notisque plurimis illustravit los. Sim. Assemanus
in sua bibliotheca orientali T. III, a quo meliora aliquot sumenda iudicavi. A. M.
(2) Id est (ceu explicat Assemanus) quorum moles tanta est, ut centies et quinquagies libros prophe-
tarum omnium superet. A. M.
 ,,
,,

BE THEODORIS. 137

in quinque lihros Moysis , quam tribus complexus est tomis , mirum in modum elu-
cuhratam, ad magnum Alphaeum.
Psalmos quoque Davidis exposuit trihus lihris
ad Cerdonem fratrem Inetduodecim prophetas duohus tomis commentatus
eius.

est ad mar Tyrium (I). Jn Samuelem commentatus est uno tomo. ad Mamarianum.
,

In lohum quoque duohus tomis ad Cyrillum alexandrinum. In Ecclesiaslem unico

,

lihro commentatus est deprecante Porphyrio. Exposuit etiam Esaiam Ezechiclem

, ,

Ilieremiam Danielem, singulos singulis tomis complectens quihus finem im-

, et ,

posuit suis elucuhrationihus in vetus testamentum. Matthaeum uno exposuit tomo

ad lulium. Lucam vero et lohannem duohus tomis ad Eusehium. Acta apostolo- ,

rum uno complexus est tomo, ad Basilium. Epistolam ad llomanos exposuit item ,

ad Eusehium, Ambas vero epistolas ad Corinthios duohus tomis exposuit ac dilu-

cidavit , deprecante Theodora. Eustratius (2) postulavit expositionem quatuor epi-
stolarum quas commemoraturus sum, nempe epistolae ad Galatas, et ad Ephesios ,.

et ad Philippenses , et ad Colossenses. Binas autem ad Thessalonicenses , deprecante

lacoho exposuit. Item duas ad Timotheum supplicante Petro ; et deprecante Cy- ,

rino commentatus est in epistolas ad Titum , et Philemonem. Direxitque ad eundem

commentarios in epistolam ad Ilehraeos ; adeoque quinque tomis imposuit finem .

commentariis in epistolas Apostoli. Conscripsit praeterea Hhrum de sacramentis et ,.

de fide alium, unum tomum de sacerdotio, et duos de Spiritu sancto, unum de

incarnatione , duos contra Eunomium. Item duos contra asserentes in ipsa natura
positum esse peccatum: duos ( tres ) contra magiam, unum ad monachos unum ,

de ohscura locutione , unum de perfectione operum (3) , quinque adversus eos qui
scripturas figurate interpretantur , unum pro Basilio, et unum de assumente et as-

sumpto. Item lihrum unum quem margaritarum, et illum qui eius com-
inscripsit
plectitur epistolas. Demum tractatum de legislatione quo finem suis imposuit lu- ,

cuhrationihus (4).

LXVI. Theodorus tarsensis (qui aliis Diodorus est (5)) Photio cod. 223. cuius

(1) Eccliellensis Tiirim , Assemamis mar Tyrium. Ego suspicor legenduni, pro syriaco litulo mar,
Martyrium. Etenim Morfyrius, qui ftiit deinde patriarcha antiocheuus» coaevus fuit laudgtorque Chry-
sostomi, ideoque etiam Mopsuesteno contemporaneus. Consule nostrom npvam Liblioth. PP. T. IV. ubi
est pars panegyrici in Chrysostomum ab hoc Martyrio dicti. Sane Turhs monachus legitur apud praedi-
ctum Ecchellensem p. 73, sed omittit hunc Assemanus, qui eum scribere debuisset inter capp. 87. et 88.
Omisit autem, quia erroremi esse agnovit Ecchellensis, de cuius aliis mendis admonet nos tomo praedicto
p. 1. et 4. A. M.

(2) Estratea Allatius ex Echellensi p. 29, qui etiam in indice id mendum repetiverat, quo errore ex

maecenate Eustratio , fecit Estrateam auctorem. Menda Eccliellensis non agnovit Allatius, linguarum
orientalium, ut videtur, imperitus; cuius hortatu ceteroquin se hunc catalogum edidisse, narrat Ecchel-
^
lensis in praef. p. 27. A. M.
(3) Ecchellensis de perfeciione regiminis. A. M.
:

(4) De Mopsuesteni scriptis sedulo nos quoque diximus in praef. tomi I. prioris editionis Script. vet.
ex quo loco non memorata nonnulla cognosci possunt ab Allatio, et praecipue ex Fabr. cum Harl. B. G.
T. X. p. 346. sqq. ; id est liturgia, hymnus, quaestiones biblicae, commentariiis in Marciim , de mi-
raculis Christi. Jtem nos Script. vet. T. VII. p. 73. fragmentum protulimus OioSw/Joo tts^i vio-TCfiaywv
qui tamen raithenus fortasse , non mopsuestenus , intelligendus est. Tum vero in tomo VI. Script. vet.
post commentarios in XII. minores prophetas, alia Mopsuesteni copiosa fragmenta attexuimus, quae po-
stea plena manu cumulaturi sumus. Item tom. I. in cit. praef. diximus quam frustra multi dixerint (nunc
tamen Allatium excipio) Mopsuestenum scripsisse decem milia librorum. Quis enim iam nescit, myriadem
dici a Graecis pro plurimo numero, ut a Latinis sexcenia? A M.
(5) Hunc ipsemet vidi appellari modo Diodorum modo Theodorum , in mss. praesertim syriacis ex
graeco conversis; et quidem interdum in illis etiam lohannis caesariensis , quorum fragmenta protulimus
in nov. bibl. PP. T. IV. Itemque alibi. A. M.
18
 ,

138 LEONIS ALLATII

verba infra ponentur; Suidae in Auxentio mopsuesleno episcopo sub Constantino

magno cuius frater Theodorns crat. Tourou ol d^iX^po^ viwnpoq Qio^ojgoQ ^v,
,

dv/ip Twv ''A^rtv:i(Ji Trat^iu^zvrcav , oc ''cti auTcx; yjpovov uanpov, Itt Kjy.oiryiv ryig
'Fa^GOU i-K/iXnciiai; iTUX^' icX'/ipci)(ja[j.ivog. Iluius /rater erat iunior Theodorus. vir
qui inter alios Athenis studiis operam navavit , et post aliquod tempus tarsensis
ccclesiae cpiscopatum adeplus est. Seplima quoque synodus act. VI. appellat Theo-
dorum VH. col. 421.) dvaSifj.driGi ©goc^wpov rov '/.a^y^y yjryiv Ng-
(ed. Labb. T.
GTOpiou^ JtclSyipoVi zai ra i^yi<;. Anathemate feriit ( quinta synodus) Theodorum
praeceptorem Nestorii, Sevefum etc. licet ibi in margine reponatur Diodorus. An-
dreas Schotlus in Pholio Diodorum potius quam Theodorum appellare Toluit, tum
quod paulo post a Photio sic nominelur, tum quod Suidas tarsensi huic episcopo
•aald daf§ov6(xm y.a) dalpoXofcov '/,a\ eijxapfjLivrtQ opus attribuat. Ego tamen inde
colhgo eundem utroque hoc nomine vocilatum, sed Diodorum invaluisse. « Hic et
» riavianus (ut narraflt Theodoretus histor. lib. IV, cap. 25. et Nicephorus Callistus
» lib. XI. cap. 24.) generosi veritatis athlelae, Meletio in exilium pulso, lanquam
» rupes quaedam, fluctus irruentes fregerunt; et cura gregis suscepla lum lupis sua
» fortiludine et sapientia resliterunt, tum ovibus convenienlem curationem adhibue-
» runt. Atque ubi a radicibus montis, in quos se receperant deturbali fuere, oves
» ad ripas vicini fluminis paverunt. Verumcum nec isto quidem in loco Christi ho-
» stis conventum illum Deum laudantium cogi pateretur, duo illi paslores admira-
» biles, divinis ovibus velut in gymnasium bellicum coactis, spirilale pabulum de-
» monstrabanl. Atque Diodorus vir sapientissimus ac forlissimus perinde atque flu-
» vius praealtus et pellucidus, tum animos fortitudinis rivulis irrigabat, lum adver-
» sariorum blasphemias sincerae doctrinae undis penitus obruebat ; qui generis splen-
» dorem pro nihilo reputans, aerumnas pro fidei defensione lubens perpessus est.

» Flavianus vero , elsi patriciis ortus , tamen solam pietatem nobilitatis loco numerans
» et tanquam palaestrae magister , magnum Diodorum velut alhlelam in omni cer-
» taminis genere exercitalissimum perunxit. » Tandemque cum populus in sententia
coTicordasset , a Melelio Tarsi episcopus creatur curamque Cilicum in
, se suscepit.
Plura in eundem sanctorum patrum Athanasii, Petri, atque Timothei alexandrinorum
antistitum, Basilii caesariensis , lohannis conslantinopolitani, Epiphanii Cypri, episco-
porum Aegyptiorum, qui in exilium relegali a Valente imperatore fuerant, et con-
cilii CL. sacerdotum, qui cum ipso Diodoro Byzanlii conlra Macedonium convene-
rant , Facundus hermianensis lib. IV. cap. 2.
elogia coiigessit
scripsit. Sozomenus lib. VIII. cap. 2. de lohanne chryso-
Mulla in sacra biblia
stomo loquens: ravryiq -^g t^c <pt'\ocpo(pia<; ^i^aaxaXouQ 8(7%g rouc ron Trpoiulw-
rac Twv r^^i TTi^Kpavwv dayt'/\ryiplo)v ILa^ripiov '/.ai \io6o)pov rov riy/iua-
, n
fxivov r^Q iv Tapcrw iX'/.X'/jGia/; ^ ov iTruQofxyiv lo{o)v Guyfpa[JL[xaTO)v TroXXag '/a-

raXimlv ^l^Xouc,' Trgp) h\ ro pyjrov rwv hpo)v Xoyo)v rac, i^yiy/iGnq fmdtyiaa-
'aBai ^ rd-c ^iO)^iai; diro^piutovra. Atque huius quidem philosophiae magistros il-
los habuit,qui tum temporis ihi celebribus asceteriis praesidebant Carterium sci- .

Diodorum istum qui demum tarsensis ecclesiae antistes fuit quem equi-
licet, et ,

dem audivi propriarum commentationum multos reliquisse libros direxisse autem :

ad litteram sacrae scripturae interpretationes suas aversaium^ speculationes ( alle- .

gorias) universas. Socrales lib. Vi. cap. 3. TyivrKaura ouv ouroi GTTOu^aiot Tnp)
r'/iv dpir^v yiv6[j.ivoi [ja^'/iTiuouGiv g/c Tct dG'/.'/irf/.d Aicooopo) ^
y.ai Kaprep/w
 PE THEODORIS. f39

0? rivic '^OTi fJLiv daxyiryi^io) 7rpo'i(fIavro. AidoojpoQ ol atvTwv han^ov i7ri(jx.07T0^

'lapcov yivofxivoz 'UJoXXa. /3//3X/a ovviypa-^i ,

^/Xw tw y^apLfjiari rcov -S-g/wv
'KDOQiyjXiV y^a(po)v Ta^ ^ioypiaq awTwv gxTpgTrOjUJvoc- /^^/ igitur per id tempus
.>

permagno virtutis studio injlammati monasticam disciplinam didicerunt a Diodoro ,

ct Carterio, qui tum quidem monasterio praeerant: postea aller illorum, nernpe Dio-

dorus cpiscopus Tarsi constitutus multos libros conscripsit nudae sacrarum scri-
, ,

pturarum litterae dumtaxat attendens , et sensum et intelligentiam earum ahstru-

siorem ( allegoricum )
penitus /ugiens. Paria habent Tlieodoretus , et Nicephorus
Callistus. IUius expositiones passim ubique in eatenis ob expositionem bibliorum con-
lextis reperies.

Aliorum scriptorum catalogum ex Theodoro angnosta accuratissimum nobis Sui-

das conservavit: A.id3o)pog fxovd^oov Iv toV^ '/jpdvoK; ''\ov\iavovxat OijdXivroq ^

liTiay.oiTYiaaQ Tapawv tjj*? KiXizia^' ouroq l^pa-^iv ag (pyiai Qtd^ojpoq dvatvo)- ^

aryiz Iv ryj iy,'/,Xy]aiaafiy>.yl lafo^ia, otd(po^a' ilai oi rdoi' i^pywiiat ilq ryiv Tra-

Xaidv TTciaav yiviaiv i^o^ov y,a)

,
, ^ l<pi^y\z' xa/ ilc, -^aXfjiovq , y.a) ilq rdc, ria-

aa^aq ^aaiXiia^' il<; rd ^yirovfxiva ro)v ^apaXii<n!oij.ivo)v' ,i\(; Tac 'UJapoifxia<;'

rig ^iacpopd ^iO)piaq, y,a\ dXXyiyopiaq' g/c i^ov i'A,iiXyiaiaary\v' ilg ro aafxa twv
dafxdro^v i i]q rou(; iT^o^pyira^;. ^^ovi'/2v Sio^BoufjLivov ro a<paXfLa ¥.vai(3iou rov
Ilap(piXov TTip) Twv x^ovo)V. Ei^ T'» naaapa ivayyiXta' ii<; rdg TT^d^nQ ro)v
d7TO(jfoXo)v , ilt; ryiv i7Tt(ffoX'^v ^lo)avvov rov ivayfiXtafov. Wipi rov , ilg Sidg iv
Tptd^t. RoTa MeXp^^/agi^^gJi/Twv. lL(£fd ^lov^aio)v. Jlgpi vsjfpwv dva(jfdaio)g. lUoi
4''^X^^ 5ictTa ^ta(pdpo)v 7Tip] avryig a\piaiO)v. IIpo^ Vpartavov '/.i(pdXata. KaTa
darpovdfJiO)v Jta/ d(ff^oXdyo)v '/a) i\fxapfxivyi(;. Xli^t a(pai^az '/a\ ro)v i^ffd ^w-
, ,

vwv, xa/ ryi(; ivavfia/; ro)v dcffi^ojv TTO^iia/;. Jhpt ryig ^lTnra^ypv a(paipa;. IIsp/
TTpovoiaq xard HXaTwvoc. Ilgp/ ^iov , 5ca/ ^icav. Ilgp/ (pvaio)/; jca/ vXyic Iv w
t/ to oi'/atov lari. Ilgp/ ^iov , y,a\ vXi^g iXXyivt'/.yi<; 7Ti7TXavyifLivy,(; , ort a\ dd-
^arot (pvaitg cv'/. h/, rcov (ffof^^^iiojv ., dXTC l'/. fJLyi^ivog fLird ro)v fffotyiiojv l^yi-
fxtovpy/i^yiaav. IIpoc Ey(ppo'v/ov (ptXdao(pov '/.ard 'UJivatv sca/ KaTa
d^md^/^tatv.
^A^t(jrdTiXov; TTip) ac^paloq ov^aviov. Hooq Si^fioq 6 '^Xtog. KaTa twv Xiydvfo)v
^0)0v rov ov^avdv. Hip) rov , ircog di) fxiv 6 ^yifj.tov^^oQ , ov'/, di) ^l rd ^yjfjLtovp-

yr,fj.ara. IIwc to 0gXg/v, '/,a) rd fx'/i ^iXitv Itt) Siov di^iov ovtoc- KaTa IIop-
cpv^iov TTi^) Diodorus monachus temporibus luliani et Valen-
^o)0)V xa/ -S-yCT/wv.

tis. episcopus Tarsi Ciliciae scripsit varia, ut Theodorus anagnostes in ecclesiastica

.

historia meminit , quae sunt: interpretatio in totum vetus testamentum genesim, ,

exodum. et reliqua , in psalmos (1), in quatuor libros regum, in loca difficiliora

paralipomenorum (2), in proverbia. Quodnam sit discrimen contemplationis et al-
legoriae; in Ecclesiasten; in Canticum canticorum; in prophetas. Chronicon quo
erratum Eusebii Pamphili de temporibus corrigit (3) ; in quatuor evangelia ; in
acta apostolorum . in epistolam Johannis evangelistae , Deum unum esse in Trini-

(1) Diodori tarsensis commentariorum in psalmos -religuiae extant in Corderii cateua , sed nonnisi a
psalmo LXXXI. et deinceps. IVos vero in codice reginae svecae XL. copiosas alias invenimus eiusdem
operis reliquias, iam inde a psalrao XXXIV, quas typis commisimus. Plures alias coacervare ex aliis co-
dicibus licuisset; sed interim hae sufCciunt. A. M.
(2) graecum ^yjrou^eya interpretabatur in ea qiiae in paralipomenis desiderantur , quod pace
Allatius
non admitto. Ta ^v^ovusya, et ^v-v<J!t;, suut potius qxiaestiones quae fiunt de locis difOciliori-
tanti viri
bus. A. M.
(3) Citatur interdura hoc Diodori opus a Georgio Syncello in chronico.
 ; '

140 LEONIS ALLATII

tate; contra Melchisedecitas; contra ludaeos de resurrectione mortuorum; de anima

contra diversas de ea sectas; ad Gratianum capita; contra astronomos et astrolo-
gos et fatum de sphaera item ac de septem
; zonis , et de contrario astrorum cursu
de Hipparchi sphaera ; de providentia contra Platonem ; de Deo et diis ; de natura
et materia, uhi tractat quid iustum sit; de Deo, et falsa Graecorum materia. Quod
quae sub aspectu non cadunt, ea non ex elementis sed una cum elementis sint ,

facta €x nihilo ; ad Euphronium philosophum per interrogationem et responsionem

contra Aristoielem de corpore caelesti; quomodo calidus sit sol; coiUra eos qui ani-
mal dicunt esse caelum ; qiiomodo semper extiterit opifex opificium autem non,

semper; quomodo velle et nolle insit aeterno Deo ; contra Porphyrium de animali-
bus et victimis. Et partem eorum Hebediesu episcopus Sobae et Armeniae cap, 18. (1)
Diodorus Tarsensis composuit numero sexaginta, quos Ariani combusserunt;
libros
remanseruntque quos iam sum commemoraturus. Liber de dispensatione liber dis-
, ,

solutionis astrologiae. Item alius contra Eunomianos alius contra haereticos ; nec ;

non alter contra ludaeos ; et adversus Manichaeosi et adversus ApoUinarem. De-

mum expositio in partem Matthaei.
Legit ipsius adversus fatum libros VIII. tribus et quinquaginta capitibus dislin-
ctos Photius cod. 223, et ex iis digniora in suam bibliothecam copiosissime transtulit.

Audiamus quae de tanti viri studio atque ingenio in excerptorum principio Iradit.
'Avg'yvw(T'^>3 (SifBXiov Qio^wgov iTriaxoTrov Ta^aou xara ilp.a^ixiv'^<; h Xoyoig
plv o)CTw , xi(paXaiotQ ^l Tp/a/ ^a) 'miVTmovra' lari fxiv ouv h rouroiq iuai-
jS«v avA^ ^ 5ta) otj^l TTifi rnv ^o^av rou ulou rou ^iou , nv yi tou NecrTop/ou
"kuuaa ^iaairapdrfzi acpaXXofJLivo^' ro7g ^l g7r/%g/p>?/>ta(7/v , lart fxiv o\q op9w$;
Tg >ta/ iucpuMt; iTTt^dXKit ^ ^tiXifx^^ rou(; rriv iliia^f/.ivyiv So^d^ovJaC tafi ^i
"nou irpot; fj^ovov ro (paivofMivov rov dyma <pi^ii , zal fiyioi aa<pwz ro rcov gvav-
ri(t)v l^a)i^i(2(j)v ^offxa' aXX'
oBiv 7roXXd'Kt^ ouk iziivotg^ Trpo^ oiig 6 TroXifxog ,

hipotQ pdXXov ^o^itiv dv ^/a/>ta%so-0a/' TtXyiv o yz iufv(^ft.cov y,^iryii; oux uinp

Mv ouK iuarox^jQ Ivtaxou <pip&rat firapyiaairo dv ^ uirlp wv ^\ a-mouod^zi ryic
ilfj.apfLivyiZ 'nXdvnv x,ariv&yziiv '/.a) ojg ouz Iv oXiyot<; xaT auryiQ iuooxtfiil
^ y

rov dv^oa rifxyit; xa) xd^^Tog d^tov dvop.oXoyilv lari oixatov. Lectum est Dio-
dori episcopi tarsensis opus adverms fatum libris VIII. ac tribus supra quinqua-
libris pius quidem est hic scriptor neque in
ginta capitibus distinctum, quibus in ,

eam sectam de Dei filio quem impia Nestorii rabies dissecuit aberrando deflectit. ,

Verum in argumentis etsi quaedam recte satis dc dextere adhibet dum fati lau-
, ,

datores oppugnat; alids tamen neque satis clare neque satis accurate adversario- ,

rum dogma persecutus ea oppugnare aggreditur quae speciem dumtaxat dogma-

, ,

tis prae se ferunt; ut proinde saepenumero non cum illis quibuscum certamen su- ,

scepit sed cum aliis potius quibusdam pugnare videatur. Quamquam bene sentiens
,

arbiter, non ob id quod minus feliciter alicubi hanc rem agat reprehensum eum ,

velit; cuni ex eo saltem honor illi et gratia merito debeatur quod non sine sua in
, .

multis laude, noxium de fato errorem opprimere moliatur. Et in fine excerptorum.

"Ec7T/ xaBapog rs. xa/ iUKptv/is 6 dvyip toT^ ^s iv^Ufj.yifiaat xa/
^l ryiv cp^datv , ,

ryi Twv iTTtxitpyipdrojv ^tawXda^t o\ov aurov xaTa fxigo^ Iv r^ rwv Xofcav au-
^

rou UTTi^ii^apiV hXoyyi. Est autem in loquendo purus atque distinctus eiusmodi ,

(1) I-lunc quoque articulum Hebediesu de Diodoro, secuuduin Assemani meliorem

lectionem recita-

bimus, qui Ecchellensem correxit. A. M.

 DE THEODORIS. 141

entkymematis atque epichirematis efformandis, qualia ex parte iam in his ilHus

operis excerptis indicavimus.
Legit eliam eiusdem idem Pholius de Spiritu sancto mria argumenta. Cod, 102.
^Yjpm^iilx^TO ^g TJ? ^iXru) nai ^to^co^ou TapaoO ^ipl rou dyiou inviup.aro(;
3id(po^a lisixi^^yip-'^'^'^ 2v o\q xa/ ryiv 'Niaropiou voaov aurog i^nitOeizvurat
i

Tr^o/ippcaarJDicoq. Continebantur hoc eodem libello varia argumenta Diodori tarsen-

sis de Spiritu sancto iam inde contaminatum ostendit.

, quibus et JSestorii labe se

Meminit eiusdem librorum viginti quinque contra Manichaeos et argumentum ,

explicat cod. 85. Ka) rov Ato^copov Iv i^ixoai y.ai irzvri (2t(2Xioi(; rov xara Ma-
vtxaicov dycova dyci)vtadp,ivov' oc <^'a ^agv rcov ^^corcov (2i(2Xia)v i<isra ro rou
Mav;%a/oL/ ^mv iuayfiXtov dvar^iTnt' ou ruyxdvit Ki lynivou' aXXa amorpi-
«272/ TO ufUio h.^^a yiypapp.ivov o viaXiirat lAo^tov ^ta ol rav i(pi^'/]Q rviv
^' .,

rav ypacptTcoJV pyirwv a ot Wavtxa7oi e^otKHouvrai Trpo^ ro a<piai (2i(2ouXiu-

^

fxivov dvaKaQaipit xp^^^^ ^"^ ^taaapil' nai 6 plv Ato^co^oz ourca. Denique et
,

Diodorum illum, qui libris quinque et viginti cum Manichaeis certavit quorum se- ,

ptem prioribus putat quidem Manichaeorum evangelium vivum se refellere at non :

^issequitur; dum non illud sed quod ab Adda scriptum erat, et Modium appella-
,

tur, evertit: reliquis deinde libris ea sacrae scripturae loca pure explanat , atque
declarat quae Manichaei ad ea quae animo concepissent accommodare solebant,
, , ,

Et Diodori quidem iractalus ita se habet. Item Nicephorus Callislus histor. lib. VI.
cap. 32. KaTa ^l raurng r7\<; ai^iaioj; yivvaicjQ Trapird^avro XoyoiQ liroQ n
y,a] Ato^ojfog 6 plv rriv BoaJp'/ivcov
, AtoS^co^ot; ^l rriv KtXixwv luuva; p.yirpo- .>

TToXiv. Adversus hanc haeresim strcfkue libris compositis depugnarunt Titus Bostrae,

<it Diodorus metropoleos Ciliciae episcopi. ,

Leontius quoque byzantius eiusdem Jibri y,ard Ituvouaiaarcav adversus Synu- ,

^siastas. ApoUinaristas scilicet, mentionem facit. Horum trium nulla mentio est apud

Suldam operum catalogo.

in accurato illo huius viri
Quemadmodum commentariorum eiusdem in apQstolum, quae commemorat
et

Hieronymus de scriptoribus. Gmnium doctissime atque absolutissime \irum hunc no-

bis Basihus repraesentavit, quare audiendus est in epistola 135. ad eundem nondum
episcopum. Ato^o^oj ^^nj^Suripo) ''Avrioxiia;. 'EvgTw^ov toT^ dtsoaraXnai (2i-
(SXiotg Trapd ryiq rifj.i6r'Sfo<; aou' y.ai rw fxiv ^iuli^o) uni^-/ia^"/]V otj ^td rmv (2pa-
P(^JT»Ta fjLGvov ^ cog iiKOi; ^iv i rov dpyw^ Trpog rrdvJa ica) daSivco^ Xoittov oiaKii-
pivov ., dXyC ort TTUTcvov Tg a^aa icffl ra7<; ivvoiat^; , '/,ai iuyptvooq iv aurca ix°^'
atv cLt n dvfiSiait; rwv i;;rsvav7/wv , /ta/ al tt^oq aurd; d7rav7'/}ait; ^
'/.ai ro ry\(;

Xi^ioot; dTrXouv d'/.arda'/.iuov ^ ^piirov t^o^i pot npo^iait p^p/cT/avoy

'/.a) ou ,

TT^ot; iTriS^ii^tv fidXXov '/otvyiv ooipiXitav ypdpovloq' ro Sl Trponpov rnv

^ 7)
piv
Suvafxiv ix^'^ "^^^ auryiv iv ro7g 7t^dyp.aat .,
Xi^n Sl iroXunXicffipa ,
'/.ai ayyi-

fxaat TTOf/iXot;, '/a\ StaXoft)ta7; '/.^'/Qfx-^iupivov ttoXXou fiot ipav/i xat

x^P^^' ^ ,

Xpovou TT^cx; ro g^gXQgTv, auXXi^ai ra; ivvota;.,

x.a) ttovou Stavoia; Trpo; ro '/.a)

y.a) 7ra^ay,aTaaxi7v auraQ rn fj.vyip'/i Siopivov' ai ya^ Iv tw fcifa'^u 7Ta^ip>(2aX-

XofjLivat hta^oXa) roov u^ivavrioov '/cu auardaiiz ^wv yipin^cov n '/ai yXu- .^ ^

'/.uryjrdg rtvaq iTrnadyitv 3o'/ouat StaXi'/rtzd^ rca auyf^dfxpart , aXX ouv rca
axoXyiv '/a) StcHpt^yiv ifJL7roti7v ^ Staa^rcoat fiiv ro auvix^Q '^'/>Z ivvoia;^ '/ai rou
ivafcoviou ^: Xofou rov rovov UTTOXOi-uvouatv. Diodoro Antiochiae prcsbytero. Ac-
^epi libros, quos reverentia lua misit ; et secundo quidem summopere dehatatus sum^
 ,

1 42 LEONIS ALLATII

non sohim propter illius brevitatem , ut par erat usmenire ei qui iam ad omnia ,

segniter et aegre affectus est , sed et propterea quod densus cst simul et refertus
,

sentenliis , ac contrariorum obiectiones , et responsiones illis subiectas haud confu-

se, sed recto ordine digestas habet. Et praeterea dictionis inaffectata. et incompo-
sita simplicitas decora mihi videbatur et conveniens professioni christiani homi- ,

nis , cuius estnon ad ostentationem magis scribere quam ad publicam utilitatem.

Prius vero volumen eandem quidem in rebus facultatem habens dictione vero, in- ,

structione, et figuris dicendi variis ac dialogi festivitate ornatius multum mihi , ,

videbatur tum temporis ad perlegendum, tum laboris ad intelligendum poscere ad ,

hoc ut sensus et colligantur, et memoriae mandentur, Calumniae namque adver-

sariorum, et defensiones nostrorum intersertae , licet dialecticam quandam suavi-
tatem commentatio adferre videantur tamen quod tantum generant morarum, , eo
mentis intentionem confundunt ac convellunt et sermonis quoque strenui vigorem ,

remissum reddunt. Nec longe abit Hieronymus de \ir. ill. cap. 119. Diodorus tar-
sensis episcopus dum Antiochiae esset presbyter magis claruit. Extant eius in
, ,

apostolum commentaria et multa alia ad Eusebii magis emeseni (1) characterem

, ,

pertinentia, cuius cum sensum secutus sit, eloquentiam imitari non potuit, propter
ignorantiam saecularium litterarum. De eo plura leges apud Facundum. Adversus
liunc Diodorum scripsit plures tractatus Apollinaris laodicenus episcopus. In ecloga
siquidem orthodoxorum dogmalum laudanlur ipsius testimonia ex libro ttjOO^ A/o-
acfjpov (2) nec non ex allero ad Heraclium adversus Diodorum Trpog *HpaxXg/ov
:

Ha7a Aiooca^ou (3). Et alios quoque patres contra hunc scripsisse verosimilhmum est.
Hunc lamen condemnalum fuisse in quinta synodo tradit Pholius in bibl. cod. 18.
Ta TTgp/ Tapuou '/.a\ QioSw^ou tou M.o-^ouzrfliag za) auTo)
Aio^'o)^ou ^ , opoiojQ
dva^^g^ar/aojjaav. De Diodoro tarsensi et Theodoro mopsuesteno qui et , , ipsi si-

militer anathemate icti sunt. Et synodus septima act. VI. de quinla synodo (loc. cit.)
TTpoq fi Tauraiq '/1 h KoJvcffavTtvouTroXit auvzXSouGa twv iaa^Tov i^yixovfa TnvJi
dyiojv ^aTipwv l^) ^louQTtvtavou tou T'/iz •vg/a^ Xyi^iw<; ^ h Tt^ dva^i.p.aTtaiv
^il^iyiv/iv Tov zai "^ A^apdvJiov ^ EtJa-yp/ov , Ai^UfMOv fxiTa tcov iXX7ivt'/.wv auTOJV
auyf^apixdTOJv y Qid^o)^ov tov Mo-^ouiaTtaQ , xa) Sio^oo^ov tov xaSy}y}iTy,v Ng-
aTopiou , ra g^«c- Praeterea ca quae Constantinopo/i convenit cen-
2£/?>?pov, zai
tum sexaginta quinque sanctorum patrum sub lustiniano divae recordationis quae ,

anathematizavit Origenem, qui et Adamantius dictus est Evagrium Didymum , ,

cum paganis scriptis eorum atque Theodorum mopsuestenum et Theodorum prae-

, ,

ceptorem Nestorii, Severum, etc.

LXVII. Circa,haec eadem tempora scripsisse Theodorum persam nestorianum,
coHigilur ex ecloga %p>fag6i)v ^o^^aar/xwv in qua ciusdeni mentio habetur. Quis ,

fuerit, et quibus conatibus neslorianam haeresim propagaverit mihi non liquet (4).
LXVIII. Palladio galatae historiae Lausiacae scriptori Iribuitur a plerisque dia-
logus de vita Chrysostomi, in quo colioquuntur Palladius helenopolitanus episcopus
et Theodorus diaconus ecclesiae romanae. Sane (inquit, Vossius de historicis graecis

(1) Omittebat emeseni Allatius, quod tamen vocabulum etiam apud Facundum deesse adnotavit Fabri-
cius. Sed adest in Sophronii graeca translatlone. A. M.
(2) In editione nostra Iiarum eclogarum (quas mss. habebat AUatius) Script. vet. T. VII. p. 17. 20. A. M.

(3) Tom. cit. p. 16. A. M.

(4) Fortasse iutelligit AUatius Theodorum illum qui scripsit de Nestorianis, de quo nos loquimur
p. 137. adn. 4. Sed tamen in editione nostra eclogarum non dicitur pevsa. A. M.
 , , :

DE TIIEODORIS. '

143

lib. H. cap. 19.) Palladium episcopum auctorem facit Photius quoque. Sed ea in
Ivoc dialogo legas, quae nunquam de se ipso, saho pudore , scribere potuisset Pal-
hidius. Koque alii , polius censent esse Theodori di<iconi, qui cum Palladio hic lo-

quitur. Baronius autem arbitratur esse illius Palladii qui a beati Augustini tem-
papa missus fuit ad praedicandum evangelium.
poribus in Scotiam a Caelestino
Dialogum cum seu Palladii seu Theodori e graeco vertit Ambrosius monachus ca-
,

maldulensis graece autem nondum prodiit (1).

,

LXIX. Theodori byzanlii de Aili <ibbalis oratione adhortaloria. Tilulus est

,

%io^(J)^ov rov (2vl^avTi(t)q ^iTiy/iaiQ irdvu ca^piXifxoQ. Theodorii byzantei narratio

admodum proficua. P. AiyifiiaaTO yifMh 6 d(2(Sd<; Geo^wpos o ^u(^aylivt;. In bi-
bliothecis ilalicis (2).
LXX. Theodorus ManHus sub Arcadio, et Honorio cum Eutropio eunucho anno
Domini 399. consul, vaide eloqucns elcruditus, alque adeo, ut Augustinus de ord.
lib. L n. 31. inquil, menle praestanlissimus, quem €t ipse noverat, licet idem lib. L

retractat. cap. 2. cum librum de beata vita illi Theodoro scripsisset, displicet au-
tem, ait quod Manlio Theodoro, ad quem librum ipsum scripsi, quamvis docto et
,

christiano viro plus tribui quam deberem. Claudianus eliam qui panegyrim de eius
,

consulalu cecinit, virum omnibus scientiis eruditum, et omnium eloqu^ntissimum as-

serit qui et Theodori excultissimas fuisse elucubraliones fatetur, et inter alia de ge-
nesi et parfibus animae. Ita Possevinus in apparatu (3). Meminit eliani illius Suidas
voce EuTpcV/o^* ovTw fj.iv ovv 'EvTpoTTio^ ^izaQ Tyiq dp.affd^oz vnodldq^ '/.a\
l^ aijTou Tov y.dJaXofov twv VTrdTOJv yiXii^pSn pcvov tov avvvTTativaavToq Qio- ,

owpov yiTpauy,ivov. Ilac itaque ratione Eutropius sceleris poenas luit et ex albo ,

consulum deletus est cum tantummodo in eo remanserit scriptus Theodorus qui

, ,

cum eo consul fuerat. Haec Suidas exscripsil ex lohannis antiocheni historia. Vide
Henrici Valesii Constantinum porphyrogenilum de virtutibus et vitiis pag. 8i9.
LXXL Tlieodori diaconi alexandrini legilur libellus ad Leonem papam, et syno-
dum chalccdonensem adversus Dioscorum actione IIL eiusdem synodi, in qua se etiam
probaturum quidquid in eo conlineretur promittit. ,

LXXIL lustiniani imperatoris temporibus florebat Theodorus decurio, doctrina

et sapientia clarus, et ad promovendos litteratorum conalus promptissimus. Hinc Aga-
thias scholaslicus suam novorum epigrammatum syllogem huic Theodoro nuncupa-
vit, in septem sectiones, divisam: nam cum Mdeager phoenix, el Philippus thessalo-
nicensis anliquorum poetarum epigrammata sparsim hinc inde collecta, et in unum
Teluti fascem adunassent adornassentque coronae tilulo Agathias eorum laborem
, ,

excipiens , novorum syllogem , ne vaga nullaque sui mole conspicua abolirentur con-
fecit , et praepositis heroicis (4) significavit. Namque inter alia habet:

'^OVVl'A.iV OTTTTOTi TTaVTa CpiXr,^ TTiTrXTI^i yaXiiviiQ

' OiTTTOTi Jta) ^iivoio ^ za) iv^anioio xv^oipLOtj

^EXTri^^ig i^pava^yiaav v<^ yifJLiTipct) (SaaiXr.i
Aitj^o^ IJ.d'/cap ©goow^g, ao<pov aTyiaavTic, dytova

(1) Extat iamdiu in maurina Chrysostomi editioiie T. XIII. A. M.

(2) Adi sis AUatii diatribam de Nilis cap. V. A. M.
(C) His adde quae dicit Fabricius B. L. autiq. ed. veu. T. I. p. 353. A. M.
(4) Legesis in graec. anth. Lips. T. I. p. 55-56. In statuam ad Theodori illustris bis proconsiilis est
iteni Agatiilae epigramma tom. cit. p. II.
 , ,

iM LEONIS ALLATir

HoLiyvta )tiv^aei)[xzv doi^OTToXoio p^opg/^^c*

2o/ yot^ lyu> Tov az^Xov Ifxo^x^^iov'. zl<; cg ^\ [xv^eav
^E^yaaiTiv >iax>^aa fJLtyl
^' vtto au^vyt (3il2Xro
,

^Efji7ropi'/iv h^potaa TroKu^iivoto fiiXiaayi^'

Ka/ roaov l^ IXiyoio tto Xwo-Trep 2 ^ av^oc, ayii^ac,^
2r2^/^a aot ^ufjiu^oto yta^T^^fxoaa ILoKKtOTToiyic^ ^

'il^ (pnyov K^oviwvt zat oXxd^ai; ^Evvoatyaict), ,.

'il^^Ape/ ^ojaTT^pa, xa) ^ATroXXcovt (pa§irp7]v

*I2c %2X>?v 'Epfxdojvt , xa) 7ifLi^i^a<; Atovuaw.
Oi^a yd^ co^ dXX^/iTirov IfiTiQ l^pMrt fLzpiftv/ig
EuxoQ lirtara^ztiv iTrmufiiyi Qio^copou.
a. Jlpcora ^i aoi Xi^atfii TraXatyzviiaatv Igi^oov
'OaaaTTi^ iy^d-^avro viyig yiviryipiQ dot^y^g^
flc Trpon^oK; fnaxd^iaatv dvztfxiva' Y.a) ydp icozit
VpafLfiaroq d^yaioto aocpov fLifj.n\ka cpuXd^at.
(B . AXXa TraXtv fxir Iv.ilva 'KaXairi^ov luyoc, dyiipit (a)y
'
OaacL Tnp yj y^acpi^zaat yaqdaaojxiv yi rtv) ^capM^
Eire '/.a) lUTToiyirov Itt) /S^era?, e/Tg Jta/ cLXXt^c,

Ti^vyig l^yoTTovoto TToXuampiiaatv di^Xoig.

y . K.ai r^trdryiv /2aX/3?^a viviXu^OQ (b) iXXayi (2i(2Xou
' Oaaa ^ifjLtg rufi^otat , rd Tnp ^iog Iv fj>iv doi^yi
^ExnXiitv viuaitiv h drpixip ^l ^tcaxot (c).

Q. 'Oaaa ^i Ka) ^ioroto TroXuaTTi^iiaai TtiXiu^otQ

Tpa-^aftiv , daaa ^i()g (d) n ruxyi?^ acpaXipolat raXavrotq.
Aipzio fxot (2i(SXoto Tra^d yt^yiiit^a nrd^ryiv.
i . Na/ rdxot 5ca) TCifnrroio X^P^^ ^iX^itiv di^Xcav
'OTTTTO^t XiprOfliiovriQ iTTia^oXoV Vi^XOV dot^YiC,
% . Vpa-^afXiv' izraTov Sl fKiXot; xXinrouaa ILu^vi^yi
Elq od^ouq iXiyoto Tra^arpi-^in rro^iiyiv
^ . Ka) yXuytipoug Ig ipojrag' h i(2^ofxdryj §1 fXiXiaaK
EiUCp^oauvag Ba'jcp^o/o, (piXaxpyirouf; n yp^iiac,.,
Ka* fxi^u , }ta/ %^YirYipa, y.oa oX(2ta hil-jrva voyiaiiQ.
Huius suae sylloges meminit idem Agalhias histor. lib. I. ( in praefalione. ) 'Ed^o^g
fLOt TrpoVgpov :(,d}ti7va d^HTratvov rt ilvat Jtat oux, dya^^ i\ yi rcov lirty^afx- ,

fxdrojv rd d^rtyivyl xa) vio^npa ^taXav^dvovra , IV/ na) "XP^riV ourcaai ^a^
iviotg u^o-^u^upt^^ofxiva dyii^atfxi oog oiov n rauro n ilc, Tta) dvaypd-^aifi.i
ixaara Iv zoafxco dTroxixptfxivot' za) ouv ^yj xa) ro^i fnot ixnnXiarat. Visum
vero mihi fuit etiam hoc initio laudahile et non inelegans institutum si nova ,

quaedam recentiaque epigrammata latitantia adhuc sparsimque a nonnullis lusa ,

in unum quoad eius fieri posset recolligerem, singulaque in ordinem digesta con-
scriberem. Quod quidem etiam perfeci.
LXXIII, 'Theodori episcopi ( nomen urbis tempus erosit a codice) ng ro fxa^-
ru^iov rwv dyiojv >ta/ zaXXiviytcav fxaffu^cav K.yipuzou zai ^louXirJyiq. In marty-
rium sanctorum et victoriosorum MM. Ceryci et lulittae. P. Tw ayafmyirco y.at
dhiX<pw za/ auXXiiJoupyca xa) auviTrta^jtOTrca Zooaifxca Oio^oopog IXiit Biov liri-

(a) Ed. agi;y£(. — (b) Ed. y£T?'v»5oj. — (c) Cod. SiwVw ciim dubitante asterisco. — (d) Ed. «o-TaS/o.:.
 DE TUEODORIS. 145

av^pwniv/ic, (pu(7ict)q Ix^poq ra (^t^dvta. Iii bibliotheca Altempsiana. In bibliotheca

quoque regia Parisiis cod. 274. habetur Theodori episcopi Iconii: iTnafoXyi ^'/iXou-
aa TO fjLa^TV^tov tqv dyiov fJLoiprvpoq Kyi^ux.ov Kai "'lovXiTfyjg fxiiJpoz. Epistola
indicans martyrium sancti martyris Ceryci et lulittae matris. P. YiaucafiiVYiZ rr,^
GTig XoyioTT^ro^ ^id ^^oay.vvovfilvwv aov avXXa(io)v. De quo adnotat doctus et

de palribus benemeritus Franciscus de Combefis: pulchrum opus. editum ad apo-

crypha de martyrio horum sanctorum pro/liganda , male a Baronio hahitum pro
ipsis apocryphis.
LXXIV. Ex Theodoro pentapolitano episcopo testimonium quoddam laudat lo-
hannes damascenus orat. III. de imaginibus (I). A quo tamen nec litulum operis,
nec nomen martyris, de quo sermo est, expiscari ad hunc diem potui. Ahi me forte
fortunatiores invenient.
LXXV. Theodorus Aegaeorum urbis episcopus, luto infidehtatis absorptus, mor-
tuorura resurrecLionem sub Theodosio negans, multos cum suis sectariis eodem-er-
rore involvit ; sed miraculo septem dormientium , quod fuit clarum resurrectionis te-
stimonium, in omnem terram divulgato, ipse et reliqui illius asseclae parlim rubore
perfusi obmuluerunt , partim certam firmamque resurrectionis spem conceperunt.
Legitur in martyrio septem puerorum , sive seplem dormienlium, apud Photium in
bibliolh. cod. 253. *-

LXXVr. Theodori monachi alexandrini item haeretici adversus Themistium Calo-

nymum plures libros memorat Photius in biblioth. cod. 108. cuius verba hic prorsus
referenda sunt, ut plenior tum de Theodori, tum de Themistii scriplis cognitio ha-
beatur. WviyvctxjS}: Qio^o^^ov fiovd(^ovrog dXz^avcigio)^ y.ard Qi[j.tariov , ou y\

i7rty^a(p'/]' iXiyyoc, wc, iv auvrofica rvic; dvco^iv '/.a\ l^ dpyj^c; Qifxtariov Jtara
ro)v 7[dli^0)v TrpoTriJov^ v.ai dXofo)rar'/!<; IvafdaiojQ .,
iz 7rpo(pda20)i; vvv '/ifi7v tti-

TTOVAfLivoc; "tojv TT^o^ifSXyifiivojv VTT auTOV yicnd TY^z dXyjSiiai; ^/\J'/ifj.d.rct)v n /ta)

"Kporaaioov , x.a) aa(pyig ^iay.piv/iai^ r'/ig ir^oyAifxiv/tZ viro^iaiooc;' '/i fj.lv ovv lirt-

ypapyi roiaur'/i , ^t^Xiov p.dXXov -/i 27rtf^ap'/i (StjSXiou rufydvovaa' dfi(po) ^l o

ri (diooo)pog Jiai ^ifiicjftoz alpirtzo) , y,a] ryiz ro)v ^ioTraayJlMV fii^i^o^ vird^-
yovat .^ liifSyipci) dl 7:poaavay,iifLivot' 6 [Xivroi QifciariOQ^ -/i KaXwvy^o^, l^ovo-
//a<^gi ya^ y.a) oijrooc, avrot; iavlov ^ y.ai TYiZ twv dtvo'/iro)v ^rpocFfdrt-ig lcfflv a\-
^iaicog, '/,ai Xoyov VTnp riig roiavryiq voaov avviypa-^iv , ov l^ujiypa-^iv , Ka-
Xojvvfiov rov xai (difitcjfiov drroXoyia vttI^ rov Iv dyiotg QiopofSiov , Iv w y.ai

^ifSyipov , cjo '/ai 7r^oaavax,itrat , rotovrov ydp ro '^liiiSog , '/.a\ o\ n^aarat rov
'^ivaovQ, '/.aua^ffiraf ivSvvat; $i Iv roj^i tw XoTcx) Trapd Qio^oogov iia^rpdffi-
rai' ra yap rot rov Qipnariov i7rtyit^'/ifiara riaaa^a fjXv ovra, ryiv dyvotav
^l cdg o)iro iTr) "KpiaroC xcTfaa^/ivd^cvra , zar3'' tv 6 Qio^oj^o^ ra^dfiivog , gxa-
arov fLv^iatg droTriatg iyofi.ivov oiizvvatv' iira lijdXiv 6 (dif/.iartoq o^a^njip ryiv
'hrfav dvay.aXoufj.ivo<; '/.dJd Qio^o^pou fj.ov6(2i(3Xov gTpa^sV '/al 6 Qic^S^oj^og Trd-
Xtv IV r^tat rofiotQ roug xaf auroil iXiJyovg dTroazivaadfMvoQ ryiv or/iiav Iv
rovrca ^o^av dXn^yl Tra^ianiaaro' iari ^i rovrcov iKdn^oQ tqu avyfpdcpitv n
ov/ dniipo)^ lycav Tta) ro aacpig ndJd rov avvfovov '/ai rov '/aSicff'/}itc)roi; ^to)-
, ,

'/o)v iv XoyotQ. Lectus est Theodori alexandrini monachi adversus Themistium li-

her , cuius haec inscriptio: confutatio hrevis , qua superioris temporis denuo repe-
(1) In illa Daniasceni oratione III. 13. profertur etiam sermo abbatis Theodori aeliotae. A. M.
19
 , .

146 LEONIS ALLATII

tita illa Themistii contra patres
a nobis nunc elaborata
num, atque enunciationum
igitur libri titulus
dorus aeque ac Themistius haeretici ,
temeraria maximeqae absurda contentio refellitur;
, occasione obiectarum ab ipso contra veritatem quaestio-
, cum dilucida explicatione obiecli argumenti. Talis hic
, ut liber potius , quam titulus libri videatur, Uterque vero Theo-
partium studiosi fuerunt eorum qui divi-
et

nitatem passam esse asseverant Severo nimium addicti. Ceterum Themistius sive
, ,

Calonymus hoc enim sibi cognomentum quoque addidit etiam Agnoetarum sectae
. ,

caput fuit de qua et librum conscripsit affixo tilulo Themistii sive Calonymi apo^
, , ,

'
logia pro sancto Theophobio. Quo in libro ipsum quoque Severum cui tamen ad- ,

dictus erat tanta est vis falsitatis 1 talesque et mendacii amantes ! perstringens
,

dictorum a Theodoro rationes exigit. Themistii enim quatuor argumenta illa qui- ,

bus se inscitiam in Christo probasse arbitrabatur , Theodorus singillatim expendens

atque aestimans , singula sexcenta continere absurda ostendit. Hinc rursus Themi-
stius acceptam
cladem reparans singularem librum in Theodorum conscri-
veluti ,

psit. Theodorus autem tribus vicissim

libris et quae ille reprehenderat refutat , et ,

suam de hac re veram opinionem exponit. Uterque scribendi non imperitus perspi-
cuitatem solida cum vehementia in dicendo sectatus est. Scripserat itaque Themi-
stius prius apologiam pro Tlieophobio, qualuor capilibus comprehensam. Theodorus
adversus Themistium libro edito, singula ilHus argumenla continere absurda ostendit.
Hinc rureus Themistius Theodorum
in sui defensionem , adversus stilum exacuit. Tum
postmodum Theodorus tribus libris idem argumentum aggressus dicla Themistii refu-
tat, suamque de hac re opinionem veram esse ostendit.

Themistius hic alius est, a Themislio philosopho sub Valente; fuitque Cononis
atque Eugenii in oppugnando Philopono socius, cuius mentionem facit idem Photius
cod. 23,aquo Agnoetae haeretici primum Themisliani dicti sunt, uttradit lohannes
damascenus de haeresibus. Nicephorus tamen Callislus hist. eccl. hb. 'XVIII. cap. 50.
unum cum philosopho sub Valenle facit: dXX' o piv dXi'^av^^iu<;^lct)a.vvyi(; 6 0/-
XcmovoQ, ouTtix; Iq uan^ov t«c i'W'V rpt^iircov 'srpoaTaTjjc al^iuiojg iyiyovii'
;£.a0a ^vi za.t 6 irdXai Qip^iaTtog o (ptX6ao<poz Im OudXivloQ ^ ttIc, twv dyvoyi-
Twv TrpwTO^ alpidicai; zaByiyjiaaTO' '/i §-/i xal tm X^ovw plv a7rgo-/3>j Tyivtzaura ,

«5"'
g7r) TOJv ilgTiiiivm aifSyi^trojv dval^aaaa ^ rd ;rX;i9>? a^po^poTioov iTnvifJHTo.
lohannes ille Philoponus alexandrinus , sic deinde Tritheitarum haereseos antesi-
gnanus fuit perinde atque olim Themistius philosophus sub Valente (1) primum
,

Agnoetarum sectae praeivit , quae secta tempore quidem ipso extincta fuerat tum ,

autem sub eis qui dicti sunt Severiani reviviscens plebem maxime est dcpasta. , ,

Nicephori hallucinationem secutus est Franciscus Patrilius discuss, peripatet. tom. I.

lib. 10, aliique nonnulli, qui idem de Themistio scriptis prodideiunt. Eos refellit

Dionysius Petavius in vita Themistii , certum esse dicens; duos eiusdem nominis ex-
titisse Quorum qui Agnoetarum sectam condidit, alexandrinae ecclesiae
Themistios.
diaconus fuit vixitque imperante lustino circa annum IDXIX centum fere ac qua-
, ,

draginta annis quam Valens decesserat sub quo Themistius philosophus florebat. ,

(1) Petavianus calculus cognoscitur etiani ex Themistii oratione de praefectura constantinopolitana a

se suscepta, quam orationem nos edidimus Mediolani (et mox Roraae class. AA. T. IV.) Ibi enim ob-
servavimus Themistium sub Theodosio seniore tenuisse illam dignitatem anno Christi CCCLXXXIV. Porro
ex lioc auno ad annum DXIX, qui fuit lustini senioris secundus, excurrunt anni CXXXV. Atquia reapse
non Themistius orator ac philosophus, sed Themistius haereticus sub Heraclio vixit, sequitur ut Allatii
quoque diversus calculus verissimus sit. A. M.
 .,

DE THEODORIS. 147
Diversissimus igitur ah haeretico illo Themistius noster fuit, planeque gentilis, id
quod ex orationibus istis evidenter apparet , in quibus perpetuo gentilium more ac
consuetudine loquitur. Ipse vero , si vera sunt ea quae narrat Nicephorus , Themislius
hic haereticus si tempore-iam dicto a Nicephoro vivebat , annis petavianis centum
alios addiderim: quare recentior philosopho fuit annis ducentis fere ac quadraginta.
Ait Nicephorus hb. XVIII. cap. 46, lohannem alexandrinum cognomento Philoponum,
sub imperio Heraclii viguisse ; et cap. 47. qui adhortante Sergio patriarcha constan-

tinopolitano haeretico, ut haeresim eiusmodi constabiliret, scripsit librum ^iaflnryiq

inscriptum. Illius dogmata pravasque opiniones oppugnaverunt Leontius monachus,
et Georgius Pisides illius aequalis, qiiamvis aetate iunior. En Nicephori verba cap. 48.
aXXct TToXXol [Miv v.ai aXKoi toutok; avrgogvTO, p.dXiafa. ^g irdvrwv 6 fxova^og
Aiovrtog yivvaiwz Iv r^tdzovra x,i(paXaiotg ^ (2i(SXov oXrjv rovroie; dvriaryiaiv

d^3yiv fiiv rriv rotaumv al^iatv dvar^i^ovaav , a<p6^pa ^\ -/.ai ro jca-^' yi[xd^

iuai(Slg ^offjia v.paJuvouaav' lirl ol rouro) za) 6 Sauf/.dato<; ^tdy.ovog , y,ai pai-
cpipiv^d^tOQ Vidi^ytoq 6 n/ff/o?j5, wv l'/.iiv(t) il y,a\
yi\t'/,t(aryiq .,
roi '/jpovw X/av
vewTgpoc , Iv idfjt.(2o}v fizr^otg dpiafotg, (aamp i^Qtaro y^dcpnv .,
npoi; ryjv ilpyi-

fiivyjv a'i^iatv avT/jSa^, za< Trai^itdv airou^^ xgpavv^S, ouro) iroic, ^ti^^ffat a(p6-
opa otiXiy^^wv ro dmtarov. Et cum plerique alii scriptis suis ea oppugnarunt
tum Leontius monachus omnium maxime egregium librum triginta capitum con-
tra illum conscripsit (1), quo simul et haeresim eam prorsus evertit , et piam no-
stram sententiam valde confirmat. Post hunc et admirandus ille diaconus atque
referendarius Georgius Pisides. aequalis sive coaetaneus illius, quamvis aetate ali~
quanto iunior , iambis pulcherrimis (2), quos scribere consueverat , cum dicta hae-
resi congressus , rem seriam ludicro temperando ad hunc modum refert , absurdi-
tatem illius cum rebus eccle-
refutans. Vides itaque Nicephoro teste, sub Heraclio
siasticis praeesset Sergius, una cum Piside Georgio vitam egisse. Adde ex Photii bi-

bliotheca cod. 23. hunc Themistium de quo nobis modo sermo est cum Eugenio,
, ,

et Conone adversus lohannis Philoponi de carnis resurrectione deliramenta opus coni-

pilasse. Ergo hic Themistius fuit vel aequalis vel salleni Philopono posterior. Et

quomodo Themistius qui sub Valente vigebat, poterat esse hic Themistius, qui in
Philoponum invectus est? Et haec quidem ex Nicephoro adversus Nicephorum. Quam-^
vis non me fugit, ita referente Leontio de sectis act. V, Philoponum sub lustiniano
vixisse (3). 'Et< oi zaQi^ofiivou rou Sio^oatou Iv tw Bw^^avT/w i)ctv'^Syi ndXtv ,

I ro ^oyfia rm r^t^itrcov , ou aipiaia^y(0(; yifoviv o ^tX^novo^;. Adhuc degente

Byzantii Theodosio denuo commotum fuit dogma Tritheitarum cuius haereseos
, ,

princeps Philoponus extitit. Theodosius vero hic motus ab episcopatu Byzantium ,

deportatur, ibique eo commorapte, hoc Tritheitarum dogma a Philopono origineni

habuit.
Sirmondus in notis ad Facundum opinatur Theodorum hunc qui contra The-
mistium Agnoetarum principem scripsit , esse illum ipsum , de quo idem Facundus
lib. II. cap. 3. refert. Tum enim cum pro firmanda, vel amplius publicanda con-

(1) Extant graece haec triginta Leontii capitula in tomo nostro septimo Script. vet, p. AO-Ah. A. M.
(2) Extat hoc poeticum Pisidae opus in editione Fogginii. A. M.
(3) Adeo veruni est, Philoponum sub lustiniano imp. vixisse, ut nos in Spicil. rom. T. III. p. 739.
breviarium eius epistolae ex codice syriaco ediderimus , qua se lustiniano excusat quominus Constantinot
polim, ad quam urbem vocabatur, proficisceretur. A. M.
 -'
148 LEONIS ALLATII

demnatione Theodori alexandrini , aliorumque similium , beatissimo romano epi-

scopo scripsistis ,hoc etiam quod asserimus addidistis , ita dicentes: ceterum quod
generale dicitis fieri debere concilium quae huius rei causa sit, ignoramus etc.
,

Haecque deberi Facundo quia de Theodoro silent alii et Jusliniani aut pontificis
; , ,

romani de eo lilterae non extant. Attamen si sentenliam Callisli sequamur, qui sub
Heraclio Philoponum, adversus quem Themistius scripsit, contra quem Theodorus;
plane hic Theodorus alexandrinus longe diversissimus erit, cum iustinianea aetas ab
heracliana longe sit dissita; nec patietur unum eundemque hominem, qui sub lusti-
niano scribebat, ad Heraclii usque tempora vitam produxisse. Quod si Leontius by-
zantinus aliter de aetaie Philoponi narrat, nil impedit euridem esse, qui adversus
Themistium scripsit, et de quo loquitur Facundus.
LXXVII. Theodori ascetae et episcopi edesseni ascetica extare graece apud Di-
dacum Hurtadum Caesaris oratorem Veneliis in bibliotheca tradit Gesnerus. Extant ,

excerpta ex capitibus Theodori edesseni ms. in bibliotheca bavarica. Possevinus in

apparatu: ©goowpoi/ Ittiuv.ottov "'^^iaanz >ii(pa.Xat(x ^* dWa p' 7rpa;tT/xa /ti^pd-

Xaia p' Trpooifiiov oiarvirwGiwq. Theodori episcopi edesseni capita LX. Alia cen-
tum. Practica capita centum. Prooemium hypotyposeos. Index manuscriptus biblio-
©godwpoo» tov da^f/Tlou /ca/ iTnaKOTrou ^E^iaay]^; niCpuKaia
thecae regiae Scoriaci.
rov d^t^fxov p Theodori ascetae et edesseni episcopi capita animae
'\vx!^'P'iXy] .

proficua numero centum. Erant in LoIIiana. Eiusdem ya^paXata 7:paylfA,a p//, Ca- .

pita practica centum et quadraginta. P. ^ETTii^TiTnp Qiov tov dfaQov ')(^dpffi diro-

ra^dfjiivoi tw aafava za) ro7^ tgyoiz avrov , tw Xp/aTw avvffi^d[ji.iQa. Extant

in regia bibliotheca Parisiis. In bavarica: Theodori edesseni excerpta ex capitibus,
cod. 84. Et in barberina cod. 250. p. 111. (1). Meminit eiusdem Glycas epist. 47.
ad Esaiam monachum. ToJto/c ovv ditoXov^ctx; ^tiiXyipi Ka) 6 aopwraroz l^i-
^E^iaaTig Seo^oopog rdg lopJdg Xitm fx^ olvoTroaiatc IxriXilv hvoov
a}(,07Tog ,
^

dX}C dvaxatviait voo<; xa) -^vx^g '/ta^a^oryirf yaar^i^o(Mvog yd^ Tra^o^yiayi^;

pdXXov rov TT^Oi^apxovra ryig ^av/iyvgioj^;. His igitur consequentia tradidit et
sapientissimus Edessae episcopus Theodorus , sollemnitates , inquiens , ne vini poti-
bus pei^agere cogites , sed renovatione mentis , et animae puritate. Nam ventri in-
serviens , sollemnitatis principem potius ad iracundiam provocabis. Ex eiusdem vita

legilur: ^ttiyy^atg l^oopiXyic Iy, rov (3iov rov dyiov Qio^o)pov rov aa(2(2airov
rov 'x^pyiiiartaavroQ iTTtaKoirov ''E^iaay\z-> yiv ^tyiy/iaaro avro) 6 Iv ^E^iaayi arv-
XiryiQ ovofxart QioooaiOQ. Narratio perutilis ex vita sancti Theodori sabaitae , is

fuit Edessenus episcopus , quam illi narravit edessenus stylita Theodosius. P. Axoo-
aov ^t7iyYiaiO)c, -^v^^wcpiXovg ^ iva yvwg rylg dppnrov TTpovoiag rpv ^iov. In bi-
bliotheca regia Parisiis cod. 422.
LXXVill. Theodori Amaseae episcopi explicatio in ecclesiastem , et canticum Can-
ticorum. Eiusdem dogmatica panoplia contra ludaeos , Armenos , et Sarracenos (2).

Possevinus. Panopliae et reliquorum mentio habetur in catalogo Constantini Varini.

LXXIX. Theodorus ancyranus Galatiae episcopus scripsit adversus Nestorium
adhuc Ephesi positus librum redargutionis et confutationis dialectica quidem arte :

(1) Item in cod. vat. 1774. f. 89. Nec non in cod. vallicelliano 72.
(2) Haud an aliquod hinc lumen emergat ad divinandum auctorem eius graece panopliae quam
scio
nos nuper edidimus in secundo novae Patrum bibliothecae volumine. Sane illa nostra alias potius haereses
refutat; quia tamen haud integra est, sed maioris corporis pars, nihil ccrtum de auctore dicere licet. A. M,
 ,

DE THEODORIS. 149

ordinatum , sed auctoritate sacrarum scripturarum detexlum: multis enim assertio-

nibus usus est ante quam scripturarum testimonia poneret. Gennadius in calalogo.
Vixit anno 430. Trithcmius, nisi mendum sit in nomine, et Theodolus in Theodorum
abieril. Theodotus enim Ancyrae in Galatia episcopus inler ephesinos patres eximius
multa contra Neslorium erroresque illius composuit. In parte siquidem tertia illius

conciHi habentur homiliae in diem Christi natalem m eadem synodo leclae.

illius

Nec non alia ibidem contra Nestorium in die sancti lohannis evangelislae recitata.
LXXX.. Theodori medici sub Mauritio meminit Theophylactus Simocatta lib. VI.
cap. 11. Fuit is tjjv (pvaiv ^i^iog Tg xa/ iVi7T'^(3oXoq ^ x.a) r-/iv yXwTfav iXiuue-
poc , ingenio dexter ac sagax , et lingua liber ideoque orator ad , Chaganum a Prisco
missus, Chagani arrogantiam ob res prospere gestas temere insultahtis, veteri qua-
dam de Sesoslri Aegypti rege inducla historia eloquentissime castigavit, mutareque
sententiam coegit. An aliquid scripserit, non liquet.
t LXXXI. Theodorus Petreorum episcopus, Theodosii coenobiarchae auditor, et
virtulis aemulus scripsit vitam eiusdem sancti Theodosii. P. *H r^tGVTroalarog xa/
a^iaipiroz f^ia ouala. 3Ieminit illius Cyrillus scythopolitanus in vita sancti Theo-
dosii.'O jusv ouv 6io(p6pog ajS/Sa^ Qio^oaio^ 7rpo/2a/vwv ro7(; xafa ^iov TrXio-
Yinryifjcaat i ;ta) {Xiyag lyiviro , Tnpi ou ri %p?7 Xgfg/y TroKXa ; Izav/i ya^ iart
ras avroij apiraQ dvaic/ipvmtv ti , n xara ^iov ^iaycoy/i , za] '/i
^viv(iart'A,Y\

KaracfJaatQ rylg iavrov 2 v ay iar dr ^ '/i ^ yca] 7Tipt<paviaIdry)<; fiovijQ' TrXyiv ort '/.ai

6 rtfjLio)raToQ Qio^copoq 6 oaiwrdJoi; rviq Wirgiodv TroXiwc, iTriaKOTTOt; , (pot7-/',ryig

avrov yifovux; '/.ai ro7g pLOvayj'/.o7Q

^ , >ia) d^y^ti^arfito^z '/.aropOwfxaat otairpi-
TTO^v aa<po)g '/.a\ a^p//3wc ra xara rov QidoidJov avrov avviTga^^aJo (3iov y^ara

TtXaroQ. Deifer itaque abbas Theodosius gratiis et meritis apud Beum increscens
magnus effectus est. De quo muUa dicere haud opus fuerit , eius quippe virtutes
satis ^iperque depraedicant , secundum Beum constitutio tum spiritualis
tum vitae ,

candidissimi ac praeclarissimi monasterii status. Adde etiam honorandum ac san^

ctissimum Theodorum Petreorum urbis episcopum illius auditorem monasticis atque , ,

archieraticis facinoribus clarum, aperte et accurate vitam illius Deo complacitam

conscripsisse , singulas illius partes minutissime prosecutum.
LXXXII. Theodorus syceola episcopus Anastasiopolis in Galatia, vir sanclissimus
cuius vitam scripsit Georgius presbyter, qui et Eleusius dictus est eiusdem mona- ,

sterii praefeclus. Possevinus. Quid vero scripserit, ipse non commemorat. Theodori
syceotae troparia leguntur in menaeis Graecorum.
LXXXIII. Theodori hagiopolilani dispulaliones tres; primam de nomine Dei; ,

secundam, de Deo el deitaie; tertiam, cum Nestorio et Nesforiano ex graeco in la- ,

tinum vertit Franciscus Turrianus, et Ilenricus Canisius in IV. tomo (ed. Basnagii T. II.
part. 2. p. 4G3. ) anliquarum lectionum inserlas publicavit Ingolstadii anno 1C03.
Monuit tamen idem Canisius in earum calce: difficile intelleciu est , cum asserit au~
ctor ille quisquis fuerit , animam Petri non esse eiusdem substantiae cum anima-
bus aliorum hominum, et corpus Petri non esse homousion sive consubstantiale cor-
poribus reliquorum hominum cum omnes animae humanae et corpora humana
:

smt eiusdem speciei. Nec video qua ratione assertio ista aut explicari aut excu-
sari queat.
LXXXIV. Theodorus in coenobio Railha presbyter scripsit commentationem
praeparatoriam sive exercitationem ad eum qui doceri cupit -quis fuerit modus ,
 »,

150 LEONIS ALLATII

carnis a Deo assumptae atque dispensationis quove pacto peracta sit. Quae item
, ,

ab alumnis ecclesiae adstruantur adversus minus recte de ea sentientes. Hoc aulem

scripto opinionem Manelis, Pauli samosateni, Apollinaris, Theodori mopsuesteni, Ne-
storii, Eutychetis, et ahorum evertit. Titulus graece est: Gio^oipou ^^ia^oripou

rylg '^ai^ou <m^o<TsapaG)iiuy\ t/c '^oli yuixvaaia tw ^ouXofxivM jua^eTv Tig 6 ,

r^OTTog ryi^ ^iiaQ hav^pcoTryiciWQ xa) o/)covo/x/ac xa-^' ov ^rsVpaxTar xa) riva ,

Ta 'zcpo^ roug rauryiv piyj op^wg voouvrag Xiyofiiva 'UJa^a rcov ryjg inzXyiGiai;
rpo<pip,oJv. Libellum hunc (scribit nescio quis ex sectariis) Constantinopoli allatym
in vetustissimo manuscripto exemplari ante annum 1586. ediderat cum sua versione
latina Theodorus Beza , continereque opposila iis qui nostro tempore haereses Ne-
storii et Eutychetis renovarunt, quas auctor ille vetus, quamvis exiguo scripto so-
lide refelHt. Anno Christi 1599. Robertus Balforeus scotus, aquinatici coUegii Bur-
digalae gymnasiarcha , eundem tractatum emisit lypis Morelli , una cum Gelasii cyzi-
ceni historia concilii nicaeni, adiuncta eliam sua versione latina , addiditque notas, et
correcliones ex manuscripto exemplari Petri Stellae: nec non eundem libellum antea
in linguam latinam transtulerat Godefridus Tilmannus Carthusiae parisensis mona-
chus, cuius versionem tom. YIIF. bibliothecae sanctae Margarinus Bignaeus tanquam
praefationem libris Anastasii sinaitae patriarchae antiocheni praefixit. Ex hoc libro
nonnulla mutuatur Suidas in Manete, multoque plura de Paulo samosaleno, Apolli-
nari, Theodoro mopsuesteno, et aliis, Georgius Cedrenus in Aureliano.
Eidem etiam atlribuilur opusculum t/c (puuiz )ta/ oucia quae sit natura et ,

essentia. P. To ^iv rvic, ouaiaq ovo^a, aurviv ry\v y,\yi(jiv (pyifxi y.a) ryiv Tr^ocyi-
yo^iav. Nec non et aliud cui litulus: auvrofioz l^yiy^ai^ 3ta) ^r^yyjaig Tnpl rou
r^tfiipouQ ryiz ^u^x^^q. Compendiosa expositio vel enarratio de triplici facultate,

animae. P. 'Ori r^ia p>i^yi rylg 4^PC^^ XoytafJiOQ ^upLoq, liTt^Ufiia. Hoc vero ,

postremum in aliquibus codicibus munuscriptis vindicatur Stephano nicomediensi

in aliis lohanni damasceno. Possevinus existimat ad hunc Theodorum referenda esse,
quae Gennadius in catalogo de Theodoro antiocheno scribit. Sed plane mopsuestenum
cum raitheno confundit ut enim supra vidimus quae de anliocheno tradit Genna-
; ,

dius, ad mopsuestenum referunlur. Neque meliore lance gesneriani epitomatores hunc

Theodorum a Theodoro presbytero railheno dividunt. Theodori presbyteri raitheni
libellus adversus haereses, qui unionem hypostalicam duarum in Chrislo naturarum

oppugnarunt, primum graece editus, et latinus factus a Theodoro Beza 4. Genevae 1576.
Scripsit praeterea pleraque alia, quibus catholicum dogma confirmavit. Lauda-
tur illius ^oyixaJfiioc, Xofo^ dogmatica oratio, et ex ea aliqua aflferuntur a lohanne
Vecco patriarcha constantinopolilano in epigraphis. &io^ct)pog 6 r^c 'PaVQou Trpid-
(Sun^oq Iv Tw ^oypLarizw Xoyw aurou ou j5 a^x^ aroTTOV olfxat y,a\ xaXwc
^ ^

yi rouro vivopnza. Theodorus raithenus preshyter in dogmatica sua oratione

cuius principium etc. Ex eadem referuntur aliqua cap. 2. 4. 5. 6. et 7. Adnotalur
tameh in margine nescio a quo: ort ro aropLa rou ^ar^o^ 6 uloz' ^yini ev tw
ooyfj.ariiiu) "Koyca Sio^cjo^ou TT^ia^vri^ou r^z 'Pa/Gow, ou yi a^x^ ->
«'^^^ov ol-
fiaf \abt ^i ort %a\ 6 ryiv Tra^ouaav %p?7(7iv inptixctiV XdfoQ^ iv rtat ^t^Xiotc
rou dyiou ^Avaaraaiou iTrtyifgaTrrat. Os patris esse filium, quaerito in oratione
dogmatica Theodori presbyteri raitheni cuius est principium: aroirov olpat. Ve-
,

rumtamen scito , praesens hoc dictum continentcm orationem , in aliquibus codici^

hus sancto Anastasio adscribi.

 ,

DE THEODORIS. iSl
Eidem quoque asserilur opus 7r?p) roov za-^' rifJLU^; opQoJv ryl<; dXnQiia^; ^oy-
fiarcov. De secundum nos dogmatibus. lohannes Veccus in epigra-
rectis veritatis

phis cap. 1. 'Pai^ou TT^KJ^vripoq Tnp] rwv x,a^^ yifiaq op^ojv

QioocagoQ 6 rrit;

r^g dX>]Qitai; Boyiidrwv QioXoyojv (pyidi' rov ^l cra^aTos xa/ ra £^>?c- Theo- <, ,

dorus raithcnus presbyter de rectis veritatis dogmatibus edisserens secundum nos

ait: corporis vero elc. Hoc quoque in dubium verlitur an Theodori sit namque :

adnotatur in margine e,v riai (^ifSXioiq j5 gTr/fpa^iA rov ''AvaaTdatov e%2/. Jn qui-
busdam libris inscriplio tum hoc de dog-
Anastasio tribuit. Adverte tamen , lector,
matibus, tum superius, oralionem nempe dogmaticam, unum idemque opus fuisse,
neque diversum ab eo, quod a Balforeo graece et l^iline editum est, quod ex prin-
oipio operis colhgo. Et Veccus ipse in epigraphis cap. 7. ex tractatu de incarnatione
sentenliam affert. QioSoj^og 6 rvK; *Pa/0oi7 ir^ia^vrigot; Iv o\<; y^d^pii Trpoirapa-

a'A.ivnv ri za) yvixvaaiav rw ^ovXop.iv(p [Ji,a^i7v rig 6 rporrog r^Q -wg/a^ Ivav-
B^ojTTi^aiojg , ov ri dpx^ -> ciironov oifjLat y.al JtaXw? yi rovro viv6^tY,a. Theodorus
raithenus presbyter scribens praeparationem et exercitationem . cupienti addiscere
modum incarnatioms , cuius principium: aroirov cifjLat. Et verba ex hoc opere ad-
ducta eadem sunt quae supra adduxerat ex oratione illius dogmatica. Hinc primum
infero, edita a Balforeo, a nonnullis Anastasio quoque tribui: secundum, Iractatum
illum de dogmatibus et oralionem ipsam dogmalicam unum opus fuisse: terlium tra-
ctatum iilum muUas partes in se habuisse , et ex iis unam tantum promulgasse
Balforeum.
Laudatur ilem eiusdem oralio secunda de indescripto Tnpi df^aTffov. Veccus in
epigraphis cap. 7. Sio^oopog 6 riiq ^Vai^ov TT^ia^SvTi^oc Iv tw ^mifi dypd^ujrov
^evri^o) Xoyca , ov yi d^x^ ^ Trdvra roXfJLa yXcaaaa ^oXia. Theodorus raithenus
presbyter in secunda oratione de indescripto non audet (1) cuius principium , nihil
dolosa lingua. Et Hb. I. ad Sugdaeae Theodorum episcopum: o rvic, 'VaiBov 7T^ia(2v-
n^o^ Qio^ojpoi; 6 ^offji.arizojroi!oq^ Iv rro Trgp/ df^dtffov Xoyw avrov ^ivJipca
^

ovroi) (pnaiv' oH^apLiv oia Xiyitv na) rd i^yiz- Raithenus presbyter Theodorus in
,

secunda sua oratione de indescripto dicit : scimus qualia dicere etc. Neque aherius
esse puto, quae Trgpl t>5'c dUaq TptdSo^; de sancta Trinitate leguntur in cod. vat.620.
P. M/av iivai tojv oXm d^yriv >ta) iraXatd xa) '/.aivyi ^i^daait ypap^ (2).
., yi

LXXXV. Theodorus pharrmilanus episcopus inter haerelicos eutychianos nume-

ratur. Eius sermo ad Sergium episcopum arsenoitanum laudatur in sexta synodo
generaH act. XIII; ouemadmodum et ex aHo, quem ille scripsit in inlerpretationes
testimoniorum pairum; et ex his nonnulla recitantur.
LXXXVL Theodorus Caesareae Cappadociae episcopus , secretus Acephalorum
Origenisque defensor, Augustis famiHaris et carus, ingenti dolore damnali Origenis
incensus, et ut Pelagio apocrisiario vicem rependeret, damnalionem in Theodorum
mopsuestenum molitur, eo quod ille multa contra Origenem scripsisset: ideoque
opera Thodorae imperatricis Acephalis faventis, lusliniano imperatori fraudulenter
suggessit, omnes Acephalos synodum chalcedonensem facile suscepturos, dummodo

(1) Inscripto heic et mox scribit Allatius; sed tanien dicendu^p esse potius indescripto cognoscitur,
ut puto , ex edito a nohis anlirrhetico I. 25. patriarchae ISicephori adversus Copronymum ;
quo loco
etiam nominantur haeretici Agraptodocetae,
(2) Non in codice vat. tantummodo 620. f. 185, sed etiam in ottob. 414. f. 152. occurrit liic tractus
sub Theodori nomine. Sed verius in vat. 2026. f. 185. gerit Theodoreti nomen, ex cuius reapse libro V.
haeret. fab. excerptum esse, adeoque nihil novi conlinere, ego legens comperi. A. M.
 ,

152 LEONIS ALLATII

imperator damnationem Theodori mopsuesteni promulgasset. lustinianus, cum Pela-

gius apocrisiarius Romam remeasset, quod illo resistente minime peragere potuisset,
confestim impulsu Theodori archiepiscopi Caesareae edictum adversus tria capitula
promulgat. Scriptum illud composuerat Theodorus, dicit Baronius, idque tradere Li-
beratum in breviario cap. 24, et Vigilium papam in epistola damnationis Theodori
caesariensis postea prolata. Nec dubitat Facundus lib. II. cap. 1. Egerunt enim ccil-
lideper suos complices sicut solent adversarii veritatis ut.ea ipsa quae scrihi fe-
, ,

cerunt etiam titulo nominis tui praenotarentur; existimantes quod proposito ter-
, ,

rore tuae personae condemnationem, vel etiam convictionem suae temeritalis et

,

falsitatis effugerent . Verum nos illa scripta nolumus tua dici, quae scimus cogni-
tae nobis tuae fidei contraria. Notat Sirmondus. Non dubitat ergo Facundus , quin
huius lihri jauctor esset lustinianus , sed artificiose dissimulat : nam totus deinceps
in eius reprehensione versahitur . Itaque falluntur qui a Facundo impugnari pu-
tant edictum, seu epistolam lustiniani. Ut enim omittam epislolam multo post edi-
tam fuisse : in ea certe illa non sunt , quae Facundus passim adfert ex libro quem
refellit. Scriptum est valde prolixum, omni doctrinae genere refertum, omnique ex
parte constans esse Theodorus voluit, additis etiam adversus dissidentes quatuorde-
cim anathematismis. Notat insuper Baronius ad annum 546. illud sub mendaci ap-
posita a librario ad lohannem papam inscriptione hactenus leclum fuisse, cum ex iis
quae ipse narrat liquido constet, non ante diclum tempus potuisse esse conscriptum,
praecedentibus primum, quas vidimus Theodori cum Pelagio diacono controversiis,
quae sub papa non alio conligerunl.
Vigilio et
LXXXVII. Theodori anagnostae, id est lectoris, duo libri graeci collectaneorum
ex historiae ecclesiasticae antiquis auctoribus, Parisiis a Roberto Stephano, et Basi-

-leae in officina frobeniana latine Wolfgango Musculo interprete editi sunt. Addit Pos-
sevinus extare in tomo VII. bibliothecae veterum Patrum Bignaei edit. 2. Tum mo-
net: at quos Wolfgangus Musculus in prima classe in romano indice prohihitus
,

transtulit hi circumspecte legendi sunt oh ea quae diximus de illo in verho Socra-

, ,

tcs, et in verho Sozomenus. Editique praeterae sunt Coloniae Allobrogum anno 1612,

non sine eadem Musculi interpretatione in folio cum aliis ecclesiasticis historiis..
,

Vossius de historicis graecis lib. II. cap. 22. Reliquit duos libros collectaneorum hi-
autem a morte Theodosii iunioris ac desinit in tem-
storiae ecclesiasticae. Incipit ,

porihus lustini qui imperare coepit anno 518. Attamen collectanea haec historica
non concinnata sunt a Theodoro, sed a Nicephoro Callisto ex historia eeclesiastica
Theodori, dictataque aliis, ut praefixus titulus indicat: lyXoy/i airo TT^g izvSKyiGia-
(jT-i'A,7](; laTogiaQ Sso^co^ou dvayvMaTOU , aTTo (po)v-/ig l^rA.'/\<p6^ou KaXXiaTou tou
%avQ07:ou\ou. Selecta, scilicet , ex historia ecclesiastica Theodori iectoris . ex ore
dictantis Nicephori Callisti Xanthopuli. Quae postrema verba cum omisisset inter-
pres, factum est ut coHectanea ista historica Theodoro attribuerentur, quae tamen
sunt per Nicephorum Callistum ab eius historia excerpta. Quod ante nos monuit
quoque Baronius ad annum 485. Nam tradit Suidas, Theodorum ecclesiae constan-
tinopolitanae lectorem scripsisse historiam ecclesiaslicam a Conslanlini temporibus
usque ad lustiniani imperium: opus plane diversum a perbrevibus duobus illis col^-

lectaneorum libris, quae fragmenta potius esse videntur, quam ordinata rerum tra-

ctatio. Scripsit ilaque suam hic Theodorus historiam ecclesiasticam. Suidas: Gsoow-
po^ dno d,vay(j)aTO)v Tviq p.iydKyi(; izy.Xy!atci.^^oi)V(TTavrivou'Si6Xi(f)(; , lypa-^^iv
 DE TUEODORIS. 153

iGropiav twv yj^ovuiv KcavcflavTivou g«c t>jc ^aaiXilaz 'lou-

iiiy.XyiGia(jJrKyiv aTTo

GTiviavou. Theodorus lector magnae ecclesiae constantinopolitanae scripsit hista^

riam ecclesiasticam a temporihus Constantini, usque ad imperium lustiniani. Ex
Iiistoria ecclesiastica Thcodori lecloris recitantur nonnulla in synodo seplima gene-»

rali act. V; et ex quinto libro act. I; abs lohanne damasccno orat. III. pro imagi-
nibus; et a Suida voc. ^io^wpog p.ovd(!^u)v , et aiibi. Inquirendum \ero est, an hic
idem Theodorus anagnosta seu leclor, de quo agit Suidas voce y.uvnya^v.
sit ille

quam Theodorus lector constanlinopolitanus,

Et fortasse hic non alius fuerit,
natione paphlago, qui in sua ecclesiaslica historia ex Theodorelo, Sozomeno, et Sor?
crate, unam, integram, absolutamque narrationem continuat, eo scilicet modo, ut
quae tres isti narrant, ex eo sibi mutuetur, qui dilucidius et accuratius rem pertra-
clavit; exaggerel vero reliqua, quae ex iis unus tantum, silentibus aliis, in sua histo-

tamen ut tempus, quo gesta sunt, servet aplelque omnia commodis-

ria digessil; ita

sime. Quare qui illum legeril tres iam laudatos hisloricos uno eodemque tempore
,

sibi habebit. Ex hac hisloria duos nobis libros priores tempus reliquos fecit, qui e\-

ordiuntur ab imperio Constantini magni et finiunt in auguratione luliani imperatoris ,

sub consulatu Tauri et Florenlii. Quibus innumera prope loca in Theodoreto, So-
crale ,. et Sozomeno amanuensium incuria depravata restituunlur , et emendantur.
Servantur penes me ila parati , ut cum per typographos licuerit , lucem aspicere posr
sint (1). Et ut ex eodem tu quoque iiabeas, leclor, quid ille in historia egerit, ha-»
beto tibi operis prooemium.
'E>t TtvoQ -^i^^pou liTi^ivoijG^ai fxoi XayjovJi y.aJd ro rifj.iripov Yla^pXayovorf
goyo^, Iv p.7ffpo7r6Xit TOUvofjLa Tdyf^a, Iv auT'/i ti diroXauGavJt t'/iq ar,<; lipa^
ofMOU xai Ttp.ia<; p.ou y,i(paXyig, ^vaf-/.al^6ix'/iv vraf aur^q , i^ auTyiQ Tag uiroM"
aiiZ X'/i'\op.zvo<; cuvafaynv tojv iy.y.X'/]ata(jJtzwv laTO^iojv touq ly.^ivTaQ <cai
., ^

fxiav Ttvd l^ auTwv dp[x6aaaQat auvJa^tv' linthy) ^l naTpt'/.^ 'A.iXzuait dvJtXi-

yiiv ouy^ oatov .,
it '/.at (p^aaiwc, T'/ig 7Tpi7roua'/,<; lXit7:ofj.r,v , aXX Itti to toIou-
Tov i^yov apLiX'/]Tt '^X^ov UfLifipaiq luyatc, Ti^app'/,Y.(a<;. Euai(3iou tou Saufxa-
atoQTarou T'/iv i7Ti'iiX'/iv YlafJL^piXou y.%y.fiyi'A.OTOZ Tnpi T'/)v auXXoyyiv twv avgxa^sv

Ta^ TotauTaq l'/.'/.XyiaiaaJi'A.d(; U7roSiaitg Xcftco.v av^^wv auyfiy^a^p^TOJV ou pi6- ,

vov Xiyo) Twv TTapa x^tcfjtavolg cptXoao^pyiadvJoiv dXXa '/.a) 7ia.p l^paiotq., '/.at

TYiVoi T'/iv laToptzyiv auvTa^iv TTOtyiaafLivou dyjpt tou ih/.OGToij iTOUi; T'/ig <ptXo-
X^iOTOU y.at ojg aX'/i^M<; u<mo ^iou p^^^g/poTov^j-^^e/apJC (SaaiXiiag KoivaTavTivoq
,

Tou Traviucpyifxou '/.c^i fjLay.aptofJdTOU' «^g '/.aTaXuaavJog Itt) to TOtouTov tyiz utto- ,

BiGiox; ayyifi.a fxiJd iroXXyiq Trtt; dy.^tJSitag , wc, fi twv i'/,TiBivJo)v yi f^a<pr, fiap-

Tupyiait , T'/iv a7T0UO'/iv 7Ti7TOf/i'/iaav 0io(ptXi7g ofiou '/.al XoftwT<xJot dv^pir^, Xifo)
ori Qioowp'/iTog 6 TyiQ oaia<; fxvAfxyic, yiv6fLivoQ i^ia'/.0'SJoq KJpoy , 2w^o/>tgvoc ,

x,at ^o)'/,^dT'/i<; , twv i7TtXoi7TO)V x^6vo)V TTOioufXivoi Ti 7:^affxdiJiiav , ouy. dfxcpo) tov
(1) Kumquain edidit hos duos Theodori lectoris lihros Allatius, sed partem tantummodo aliquam va-
riarura lectionum misit Parisios ad II. Valesium ,
qui de codice allatiano plura dicit iu praefationibus
ad Socratem et ad Theodoretum. Codicem hunc Theodori omnino putaham) ia vallicel- me vidisse (ut
liana hibliotheca, cum iam in tomo X. Scriptorum veterum
reliqua litteraria Allatii supellectile , dixi
p. 37. Codicem certe eiusdem Theodori venetuni in divi Marci hihliotlieca egomet manu tractavi, honum
hercle et priscum, qui fuit Card. Bessarionis. De hoc pariter verha feci in uova Patrum hibliotheca T. III.
part. gr. p. 448. JVoverunt hunc venetum etiam Possevinus et Emericus Bigotius, deque eo item loquitur
Valesius in praef. ad Theodoretum; sed prae ceteris accurate lacohus Morellius in catalogo codicum gr.
hiblioth. S. Marci. Utinam aliquando Theodori hoc opus in lucem prodeat! Interim ab Allatio prooemium
saltem, magui muneris instar, accipiamus. A. M.

20
154 '
LEOMS ALLATII
rotovTOv ofxiXov ^iixivoi aX>i' l^ia gxaaroc (piXoao^pT^Ga/; zai Tovq Xoyovg
, ,

dvaypd-^ac. 'E^ttrgi ouv rtvd ixlv twv Jtara '/.at^oug inpax^ivTwv v<u;o r'/ig d'/,o-
XovBiag (oSoDfXivot v/.dn^oi aTn^iix^Jiaav (p^daavriq rtvd ^\ l^ta^ovTcaq iv- ^ ,

\oyov.u>y\^'/iv to. '/.otvwq auTo7(; avfxcpcavovfxtva ^td tov aa^piaJi^ov '/al dppah^i-

aTzpov S't'/iyovfiivou ryi ira^ouaifi jS//2X&) >caTaTa'^a/ , Iv T'/i Trapo-^n TTapaa'/]fxai-

vofiLiVOQ, u)<; dft.(po) aufi,7Ti(p(t)v'/ix.aat' rd ^l i'/,daTO) TrdXtv i^icot; i-/,TiBiVTa Trapa-
S'/i\wa(a' dp^ofxai oi rylg v^o^iaicog l'/ ryiq laroptat; tov fia'/Lapi(i)TdTov 2w-
^ofiivov. I[poa<p(av'/iTt'/.ov ilc, Qioh^oaiov rov ^aatXia 1tO)^OfjLivov. De Theodori
huiusce historia ecclesiastica nolanda equidem sunt, quae Vossius de historicis graecis
libri secundi capitulo 22. Iradit. Unde et lodocus Coccius in indice auctorum, quem
thesauro suo catholico praemisit , eum
anno ait IJXX. Quod biennio fuerit vixisse
post morlem Anastasii. Solum igitur tractat de Marciano Leone, Zenone, Basili- ,

sco, et Anastasio. Loquor autem de Theodoro qualem nunc habemus graece lati- ,

neque in corpore historiae ecclesiasticae ac latine solum in bibliotheca Patrum ,

tom. VII. edit. sec. Sed is, quo Suidas usus coepit a Constantino juagno. Num ,

dicemus eo tanto altius orsum dici quia extremo libro pauca subdat de annis ,

Constantini magni Constantii Theodosii magni, Arcadii, et Theodosii iunioris?

, ,

Sed enim tam ista sunt exilia /ut non mereantur in considerationem venire; prae-
sertim cum extremo addatur loco ut ab alio potius videantur assuta. Imo tam
,

exigui sunt duo libelli collectaneorum, ut vix digni sint appellatione i<ffopiag ix,-

quomodo vocat Suidas. Equidem metuo ne solum sint excerpta

'/h'/iataaTt'/,'/iq , ,

quaedam. Estque hoc eo verosimilius quod libH secundi inscriptio sit a^o tov , ,

oiVTi^ov (3t(3Xiov e libro secundo. Ac libro primo haec praemittantur i'/.Xoyai

, :

dTTo Tiic i'/zX>^aia<fft}tyjC lafo^iat; dTro (pojv/lc lSizi^(popou KaXXicflov tov 'EavQo-
TTOvXou. Excerpta historiae ecclesiasticae ah ore excepta Nicephori Callisti Xan-
thopuli. Credo. Nicephorus Callisti (qui anno vixit CIDCCCXX) non integram Theo-
dori historiam sed solum ea quae exceptu digniora pulavit suo dictavit ama-
, ,

nuensi. Et sane appendix Possevini ad apparatum sacrum testatur in veneta bi-

hliotheca Bessarionis extare epitomem historiarum ecclesiasticarum Theodori lecto-
ris , et Philostorgii. Item Theodori lectoris compositionem ecclesiasticam e variis
auctoribus. Ut historiam Theodori iustam et eiusdem epitomem alienam distin- ,

giiere conveniat. mihi quidem videtur. Nec tamen pugnabo si quis cum
Atque ita
longe doctissimo Labbaeo censeat, sic hunc nodum exsolvi quod vel plures historias ,

scripserit Theodorus lector vel plures fuerint Theodori lectores. Quod si quid post
,

duos hos viros praeclarissimos conieclare licet, dixero unum Theodorum hisloriam a
Constanlino magno ad tempora tamen ut duos hbros prio-
lustiniani continuasse, ita
res, cum ipse non haberet de suo meliora, ex Theodorelo, Socrale, et Sozomeno,
qui existimantur ea tempora inler alios accuratius pertractasse concinnaverit; reli- ,

quam historiam ad lusliniani imperium ex sese conscripserit cum praeler eosdem ,

haberet et ahos diligentiores ; el ex his posterioribus libris duos eclogarum Hbros

Nicephorum Calhxtum decerpsisse, non vero ex duobus prioribus, quod quidquid ibi
contineretur, ex fontibus ipsis sincerius hauriri poterat. Nuncupaturque Iiic paphlago
byzantinus, non quod esset patria byzantinus, sed quod Byzantii lectoris munus obi-
ret. Id nobis Suidas significavit Qi68o)pO(; 6 dird dvayvo^ar^v ryig piyaX'/tz i'/.-
:

'/Xyiaiaz ^o^varavJ ivov7c6Xi(a(;. Theodorus lector magnae ecclesiae constantinopoli-

tanae. Nec aliud voluit Nicephorus Calhxtus, quando in praefalione ait: '/at o jSv-'
 ,.

I>E THEODORIS. 155

(favT/oc dvafv(/)GT'/iz Qtooco^oi; , et hyzantinus lcctor T/ieodorus. Neqiie cnim id cst

Byzanlii natum esse, sed lectorem Byzanlii egisse. lohannes damascenus orat. III. de
imaginibus nlitur teslimonio Theodori historiographi constantinopolitani ex ecclesia-
slica historia de Gennadio patriarcha constantinopolitano. An ex hoc, vel alio Theo-
doro historico byzantino dcsumpserit, divinent aiii.

LXXXVIII. Tiieodorus presbyter scripsit: gcrmanum esse clivi Dionysii opus,

Legit Piiotius , illiusque praecipua capila recenset cod. 1. 'Avs^vwV'^;^ Qiodwpov

fSjpia(Buri^ov ^ ori yv/iaia yi rou ayiou ^tovuaiou (2il2Ko^' ^izXuovto <5"g iv r&i

Xofo) IvaraLGiiq TiGaaoiz. M/a fAv ori , il '/iv yvyiaia, Trw? otjx, ifAvnaQyiaav ro)v
iv auryj ojjtcov ts y.at 'xpyiairt)v rtvic, rojv ixiraiiviaripwv Trargpwv; isiurzga oi
ort Euai(2tOQ 6 HapL^piXou , dvaypa(py]v 7ro/>jcra//2voc '^^v auyUyga^ifMivcav rolq
[xay.apiotg Ttarpdatv yiixwv /2/,5X/wv, ou^i(Jt.iav rauryt^; fxviiav iTrotnaaro; T/a/r;?
Sl ori TTwz roov v.ard Tr^oxoTryiv Iv r^ ixxXyiaia xa) ^id fxazpou rou x^^v°u au-
^yi^ivrm Tra^aSoazm .> yi j2i(2Xo(; auryi XizJofj.ipyj ryiv 2^yify,atv TTOtiirai], 6 fj.lv

ydp fxiyai; ^ktovuaioq auy/^povo; /iv, wz oyjXov lzro)v Trpa^gwv toIq aTroaro- ,

Xoii;' d ^i 7] (2i(2Xo^ ingtiyit ^ rd 7rXi7dIa rwv ^ara Trpoy.OTryiv v.ai ii; uan^ov ,

iv ryj iKvSXyiaia atj^yi^ivro)v ^nia^a^oaiwv iariv dvay^a<pyj' diti^avov ouv <pyiai ,

fxdXXov ^l y.a^/.OTsXaarov rd fnrd ^oXuv y^^ovov ryiq riXiuryiq rou fnydXou

,

\tovuaiou Iv ry\ ixxXyiaia au^yiSivJa, ^tovuatov U7T:oXafx(2avitv avafpa^a/. Tg-

rdpryi ^l ttw^; fxifxvT^at ryi^ rou Siocpo^ou ''Ifvariou IntaJoXyiz yi (2i(2Xo(;', 6 fx^v

yd^ ^tovuatOQ ro7g rwv diroaJoXMv Ivyiv.fiaai '/^^ovott;., ''Ifvdrto; ^l eV) Tpaia-
vou rov Std fiLapJupiou '/iQX'/iaiv dyojva, oc, '/.a) tt^o (2^ax^ '^^IQ nXiuJyiz' raurviv

iTTtaroXyiv ., '/ig '/i (2i(2Xo<; {xvyifioviun ,

ypacpif rauraq ouv rdq naaapac, dnopiaq
^taXuaat i7:afo)vtadfxivo<; i7rt(2i(2a7oi ro yi Itt auTw, yvAaiav ilvat rou fxi-
, ,

yaXov Atovvaiou r'/iv (2i^Xov. Lectus est Theodori presbyteri liber quo docet ger- ,

manum esse sancti Dionysii opus. Solvuntur autem quatuor potissijnum obiecta
argumenta. Primum quidem: si genuinus est liher cur sanctorujn patrum nemo ,

qui post secuti sunt , ex eo sententias aut testimonia citaveritl Alterum vero , quo-
modo Eusehius Pamphili sanctorum patrum scripta enumerans huius nullam fe- .

cerit mentionem! Tertium quomodo traditionum earum quae in ecclesia per incre- ,

menta, et diuturni temporis spatio creverunt , liher hic singillatim texat narratio-
neml Magnus enim Dionysius ut ex actis patet apostolorum aequalis fuit hic
. , ;

vero liber earum maxime traditionum descriplionem continet quae postea sensim ,

in ecclesia invaluerunt. Non igitur verisimile videri ait immo inepte confictum ,

quae longo post tempore a morte magni Dionysii in ecclesia orta sint, atque excre-
verint ea Dioriysium descrihenda suscepisse. Quartum cur cpistolam heati Ignatii
, .

hic liher citatf Dionysius enim, ut diximus , apostolorum temporihus floruit ; Igna-
tius vero Traiano augusto imperante , martyrii certamen certavit paulo ante , et

mortem eam epistolam, quam hic liher citat , conscripsit. Quatuor haec igitur ar-
gumenta dissolvere studet Theodorus confirmatque pro virili legitimum illum esse ,

magni Dionysii partum. Poterat Photius, si sanus animus fuisset, quae pro veritate
responderat Theodorus breviter exponere. Id cum ipse non egerit, contra recentio-
res haereticos eadem iterantes, et veluti ab inferis revocanles, multi ex catholicis
perfecerunt (1).

(1) Legesis auctorum catholicorum enneadein pro vindicandis S. Dionysii operibus deceitantium in
editione Corderii T. II. p. 329. seqq. A. M.
 ,,

156 LEONIS ALLATII

LXXXIX. Theodorus aller presbyler, successor graliae et praepositurae abbatis

Pachumii , scripsit ad alia monasleria epistolas sacrarum scripturarum sermone dige-

stas, in quibus tamen frequenter meminit magislri et instituloris sui Pachumii, ac do-
clrinae eius, et vilae proponit exempla , quae ille ut doceret, angelo administranle
didicerat: simul el horlalur permanendum in proposito cordis, et ut redeant ad con-
cordiam et unitatem ii, qui post abbatis obitum, discessione facta a coetu semelipsos
absciderant unitatis. Sunt autem huius exhortationis epistoiae ires. Gennadius in ca-
talogo. Vivebat anno 420. Trithemius.
XC. Theodorus alter presbyter in Coelesyria composuit librutn adversus haere-
licos de consonantia veteris et novi testamenti. Claruit sub Zenone. Gennadius in
catalogo. Eisingranus eum vixisse ait anno 485.
XCI. Theodorus abbas et philosophus pleraque in haereticos dictavit, ex cuius
ore excepit Leontius byzantinus scholasticus scholia in Monothelitas decem sectioni-
bus distincta: Aiovriou Gy^oXacmov fSv^avTtou ayoXia a^o (pwvY^c, Qio^ca^ov
rov ^iotptXiGTarov d(2^a ^ xat (jo^pcjorarov (ptXo(j6(pov , rnv ri ^iiav za) iPca-
riKyiv (ptXoaopviaavroc, y^a(priV. Leontii byzantini scholastici scholia ex ore Theo-
dori religiosissimi abbatis, doctissimique philosophi, divinis pariter externisque lit-

teris eruditi , excepta. Edita sunt Basileae ex officina Petri Pernae anno 1578. in 8,
de graecis latina faciente lohanne Leunclavio. Discutiendum porro est, an hic Theo-
dorus sit qui sequitur
XCII. Theodorus scylhopohta, qui scripsit ^o^ag alpg<7/ap;5^wv, de haeresiar-
charum opinionibus, P. O ' Apito^ ov/^ oiioovatov. Extat in bibhotheca regia Pa-
risiis cod. 912. Et cod. 943. scribitur: (7%oX/a d;ro (pcavJi^; SioScopov rov ^io(pi-
Xiardrov d(2l2a, Jta/ GopoJTdrou za) (ptXoGopov ^ rviV n ^iiav '/,a\ i^ct}Jtxriv cag

Xpy} <ptXoGo<p'/]Gavrog y^apnv. P. *0 'Apg/oj rpgTc

VTToarciGitQ iXifi , zai rpi7c
(pvGitq i^ipuXovq. Index ms. regiae S. Laurenlii: Theodorus abbas contra diversas
haereses.
XCIII. In magislrum Theodorum decapolitam sermo quidam graecus extat. Eius-
dem in diversos sanctos , el dvaoivo^d^i<;\, epitomatores gesneriani. Vivebat lem-
pore Constanlini porphyrogennetae cuius novellam constitutionem de militaribus fun-
,

dis dictavit. '^Hv vnyiyo^iVGi Siooco^o^ TrarpiKtoq aa] ytotatGrcag 6 oi'/,a7:oXlryiz.

Qiiam dictavit Theodorus patricius et quaestor decapolita. Edita est a Carolo Lab-
baeo, et lohanne Meursio. Et fortasse etiam in alia eiusdem Constantini, de sportu-
lis, ioco Theodosii, Theodorus legendum est. Hv v^mTiyo^iVGi Qioooatot; irarpi'
yctOQ yiai '/otaiGlcap. Quam dictavit Theodosius patricius et quaestor. In bibliotheca
regia Parisiis cod. 396. legitur: vsapa vofxo^iGia 'Vct)(jt,avov (SaGtXioog rov v/oy
y^rot XvGig dvapo^ag ^ifjLartycov '/.^trov ^ y^v v^myiyopiVGi (dio^capo^ [xdytGr^OQ
oiKaTroXifyjQ. Novella constitutio Romani imperatoris iunioris , sive decisio relatio-
nis de thematico iudice , quam dictavit Theodorus magister decapolita.
XCIV. Theodorus monachus tarsensis, postmodum cantuariensis archiepiscopus
quamvis tamen graecus, suum eliam in hac nostra dissertatione
laline scripserit, quia
de Theodoris locum habeat. De quo satis dixero, si quae doctissimus lohannes Mo-
rinus de administratione sacramenli paenitentiae lib. VII. cap. 1. tradit, hic referam.
Theodorus graecus erat monachus Tarsi Ciliciae natus . quem episcopum ordinavit
Vitalianus papa anno Christi 668, et in Britanniam misit, ad quam pervenit anno
ordinationis suae secundo. Cantuariae sedit annos 21. menses tres, dies 26, ut scri-
 ,,
,

DE THEODORIS. 157

(nl Bcda in hisloriae Anglorurn libro IV. cap. \. et 2. Obiit autern anno G90. Ita-
(jue intra illud tempus Theodorus paenitentiale suum composuit , in quo singillatim
unicuique peccato paenitentias imposuil , confessionisque et absohitionis ritus descri-
psit. Omnium librorum paenitentialium apud Latinos primus ille laudatur , cuius
postea imitationc multi compositi sunt quos inter laudatissimi fuerunt romanus (1) . ,

^t qui Bedae nomen tulit. Theodorus autem graecus Graecorum morem magna ex
parte retulit , qui diu ante ipsius aetalem, ut libro praecedente demonslratum est,
mori de peccatis occultis publice paenitendi renunciaverant quotidianas jnanuiijn ,

impositioncs sustulerant , multaque alia immutaverant . Theodorus igitur graecus

Graecos imitatus, eadem in paenitentiali suo praeteriit , et poenas tantum, seu epi-
iimia singulis peccatis comenientia atiendit et definivit publice et sollemniler im- ,

ponenda , si -crimen erat publicum , privatim si privatum. Pontificale Damasi in

Vitaliano. Theodorus archiepiscopus peccanlium iudicia, quot scilicet annis pro uno
peccato quis paenitere debeat, mirabili et discreta consideratione descripsit. lisdem
verbis eum laudat Begino in chronicis , atque Beda in libro de temporibus , refe-
rente Ivone decreti parte 4. cap. 146. llinc ut ex variis capitulis , quae canonum
et regularum ecclesiasticarum posteriores collectores ex co citant , manifesturn est

quid potissimum in paenitentiali sibi Theodorus proposuerit. Itaque innovationis

quae in ecclesia latina facta est, quamque describere hoc libro nobis propositum
cst , origo et occasio prima fuit Theodori paenitentialis ille liber , Graecorum imi-
tatione compositus , et annis vigintiquinque aut paulo minus ante septingentesimum
in Anglia editus , et paulo post per universam ecclesiam latinam divulgatus et cc-

lebratus. Et in antiquos paenitentiales libros praefatione idem Morinus. Vaenitentia-

lis ille Theodori tantopere celebratus nondum est editus. Plurima ex eo referuntur
a Bucchardo Ivone, Gratiano, , et Beginonis collectione marmscripta. Neminem mihi
iegere contigit hactenus , qui Theodori paenitentialem se vidisse profiteretur prae- ,

ter Henricum Spelmannum conciliorum anglicanorum collectorem qui

, , testatur ma-
nuscriptum conservari in celebri bibliotheca sancti Benedicti cantabrigiensis , e quo
tantum exscripsit titulos capitulorum. Plurimi sane sunt tituli qui praeseferunt ,

materiam proposito nostro convenientissimam et utilissimam, et dignissimi tam pro-

pter materiam quam propter antiquitatem qui ab aliquo publici iuris fiant (2).
, ,

Opere pretium tamen esset seripturae characterem considerare an antiquus an re- , ,

centior: deinde quae ex eo ab antiquis referuntur comparare. Nam. ut saepe mo-

nuimus addi plerumque solent eiusmodi Ubris nonnulla usui temporis quo descri-
, ,

buntur accommodata.
,

XCV. Theodori episcopi pars homiliae dictae Chalcedone, cum episcopi essent
abituri.Eiusdem epistola ad Alexandrum hierapolitanum scripta Chalcedone. Ro-
bertus Winler excudit Basileae anno Domini 1542. cum aliis quibusdam synodicis
constitulionibus. Gesnerus in bibhotheca.
XCVI. Theodori Rhodiorum ducis commentariorum meminit Suidas voce iroLvr/.w
^itpari. TowTO yiviJai Trapa rou^ TroXiphug Qio^co^ov tou *Vo^ict)v (jT^aryjfou ,

iv vnopvyifiaai Xzyovroz^ ort xpar/aTov iariv Iv toIq roiouroi^ v.ai^olQ fxivnv

Itti rwv ottXcov , y.al r^v ri(jv^iav «%2/v* avrog n TnpiBicav gjSoa, y.ai ^ia rojv

(1) De paenitentiali romano copios.'»»ii eruditi hominis dissertationem habes ia nostro Scriptorum va-
terum tomo sexto. A. M.
(2) Nunc plures extant paenitentialis Theodori editiones. A. M.
 ,,

158 '
LEOMS ALLATII
virripiTcov TrapyiyfiiXi fiivnv Iv Toiz oxyivaiq xa^wzXiaiiivovq airavrac,. Hoc ac-
cidit in belloTheodoro Rhodiorurn duce in commentariis referente, eo tempore tu-
,

tissimum esse armatos consistere, et quieti deditos. Ipseque circumiens clamahat

admonehatque per suos administros armis amictos omnes in tahernaculis immorari.
,

XGVll. Theodori Andidorum episcopi adhuc extat passim in plerisque bibliolhc-

cis, TT^o^iwpla '/.iCpaXaiwoyiQ in^) twv Iv t^ 0g/a lipov^fia fivo[xivct)v aU|a/SoX&)v ,

y.a) pvaryj^ictjv noiyi^ziaa i^ d^iwazwc, rov ^io^piXtaraTov iTTiaytoiTov ^vriiac,

BaaiKiiov. Compendiosa praemeditatio eorum quae in sacro missae ministerio sym-

bola ac mysteria peraguntur ita posiulante religiosissimo episcopo Phytiae Basilio.
,

P. YJ^ivai Tac, 6(piiXii TTiaroq^ ooq yi ryiq ^iiag Upov^yiag airaaa nXiry^. In
codice vero vaticano G40. non Theodoro , sed Nicolao Andidorum episcopo traclalus
iste Iribuitur, qui nihilominus dicitur factus hortatu Phytiae episcopi Basilii, ut su-
pra, et incipit. IloXXoz twv UpaaBat yi^io)p.iv(t)V 'iaaai , y.al 6p.oXofovai Ta Iv t^
^zia h^ovpyia nXovpiva (i).-- .

XCVIII. Theodorus a Studio monasterio, cui ipse praefuit, Studita dictus, auctor
magni nominis. Mulla ipse tulit pro defensione sacrarum imaginum, et iiislitutorum
ecclesiaslicorum , adeo ut universa eius vila diis, ut vulgo aiunt, iratis genioque sini-

stro trahsacta fuerit. Illius nimias miserias, carceres, exilia, atque oppressiones , fuse
docleque proseculi sunt Micbael monachus, et alius incertus, qui eius vitam conscri-

pserunt. Micha^elis monachi incipit: ttoXKo) plv twv dfiwv zoiTd ^iapo^ovg ^co^ag.
Incerti, qui penes me nianuscriplus asservalur: za) TTuai p.\v yiSvg xa\ rov TTavJoc
d^iOQ 6 (j.iyag TTaryip yiucov zai 6aoXoyyiryi<; Qio^copog (2). Eam lohannis esse,
coniectura non levi diceret nescio quis, cum in fine vitae legatur, ^iotj ro ^copov,
yiat TTOvog 'Iwavvoa, Dei donum, et labor lohannis (3). Nisi labor ille non de com-
positione, sed de scriptione etiam intelligi posset. Verum cum in dicto codice alia

quoque eodem charactere, et similis scriptionis nota descripta sint, nec uspiam di-
clum laborem memoraveri.t , nisi post Theodori vitam, fortasse non incdnsiderate de
compositione inteliigendus est. Sed id alii iudicenl. Habeturque praeterea de illius

obitu epistola prolixa Naucratii monachi, tanti palris discipuli , ad fratres spirituales
et patres. P. ToHc, ^id rov zv^tov ^i^io)yp.ivot<; , 7ia\ iTavra^xpv ^tia<usa^p,ivoic,
•MVivpartzoHq d^iXcpoit; y.ai ^ar^aat , INawxpaT/o^ dpapro)Xo<;. 'Ew^ fJ-iv rov
.ira^ovJoz t
d^iXpoi pov rtpiwraJot xa) TTctli^iQ^ dvi^aXXofiyiv ro raintvov f^dp.-
/aa , yiai^av l^ yifjLipag h^i^ipypfiivoc; (4). Neque enim illius tantum discipuli, sed

alii quoque plerique in eo laudando, et in eius rebus gestis enarrandis ingenium ca-
lamumque exercuerunt, ut indicavit Michael monachus in eius vita. kXX oirwq piv
6 doi^tp.O(; iZilvoQ xa^yifyiryi<; y.a\ TToClri^ ryt^ Jta^^' yifxdc; i(3io} ^o)yit; ^ x,ard TTOoac;
ryig aijrov •/.otp.7iaio)i; ivtot twv avroij cpotryirojv M^txw^ VTTyivi^avro •/.i^paXatu)-
aav7i<; rd TToXvfxi^v] ryiz aard iTXdroc, avrov TToXtniag dv^^afa^yi para Iv oXi-

(1) Hoc nos opusculum, paulo tanien varians in codicibus, cum interpretatione nostra latina typis pa-

ratum habemus; non sine novem grandiorum comitatu iconum, quibus tota Graecorum missa speciose
vereque repraesentatur. A. M.
(2) Hoc initio extat in editione Sirmondi vita Stiiditae gerens nomen auctoris Michaelis monachi
,

quod secHS erat in codicibus allatianis. At illa ineipiens ttoWoi , tribuitur eidem Michaeli in duobus co-
dicibus vat. De hac rediligentius nos dicemus, cum alteram hanc Studltae vitam typis trademus. A. M.
(3) Ergone edita vita a Sirmondo, dicenda est habere auctorc#i lohannem? Inedita autem Michaelem

nionachum, cui reapse inscribitur in codd, vaticanis.' A. M.

(4) Edidit hoc Naucratii scriptum Combefisius T. II. Auctarii bibl.. PP. p. 855. A. M.
 ,

DE JIieODORIS. 159

yatc 27r/wv Xi^icf fjn^^ ovq y,a.i in^oi twv rrig i)i'/,X'/i(JiaQ iipoixval(av Iv auy-
Tpacpviz u^it '/.al ifACOfXioov a;(^»/zaT/(T/xct) yXa<pu^co(; afav Jtar im^iJd^yiV avviTa-
'^av V7:ofjLV'/i[j.aTa, g/C yyi^aq ^yiGav^laawiq Xji9>?$ (^ap//aJtov. Sed quomodo per-
celeher ille magister et pater i^itam humanam transegerit , statim atque e vita ex-
cessit nonnulli ex illius discipulis , brevihus carminum compositionibus canticisque
oslenderunt , varia atque multiplicia illius vitae facinora summatim, et veluti in

capita digerentes. Postmodum et alii ecetesiae sacri mystae oratione prosa et pa-
negyricis eleganter scitcque nec non et sermone prolixo commentarios absolverunt
,

senectuti suae ohliviosae medicinam reponentes. Nullus finis esset, si quae in illius
iaudes alii diclarunt, hoc in loco colligere conaremur. Apponam tantummodo Iro-
paria quaedam ex meo manuscriplo quibus quantus fuerit hic \ir in ecclesia Dei ,

aperte dignosces. Primum est. 'O da'/.yj7r/^0Q (^ioq aov Taiq roov apsrwv Tr^a^iat .,

ao(pl ca<; yiXtog dvaXdfi-^at; (p^V/Cfojpil

, '/.a) avI''/.aXil Trdvlag ivai^wz irpoQ aoj- .^

Tnpiac Triv T^i(2ov QioSojpi pi.a'/d^ii' tovq sv dyvoia ydp dfvojaiat; '/.ai Traowv,
,

xa) 7roXX(Jt}V iyzXyifjidTOJv '/.a^o^yiyz^i TrpoQ ^iiav yvojaiv raTc ^i^a^al^ twv ep-
yojv aov xaXoji;' dXXa '/.ai vvv (Jt.'/i 'Uiavayi v^lp t'/i<; ^oifxv/i^ aov tw X^/ctw
7T^ia(3ivo}V. II. '0 irpoi; tov ^iov ^fiXo^ aou t'/iv tov BaTrriaToij %ap/v aot aa-
<po}i; TT^oapiapTV^il , ^io(p6^i' tou<; ydp Trpa^g/ fjLOi^i'/.'/i (p^il^ovTaq aa^pw^ T'/ig

i'/,KX)iaia; to yidXXoq ^ Qio^oj^z ^t'/iXiy^a<;' Iv irappyjaia fap lfJL(pavM^ x,ai huva-

TOJt; ^a^ait ^ir/M , '/,ai w^ (2%Xiai TOig Xoyott; dTricpoa^at; Tyiv gvav3pwuT;icr/v
TOij '/.u^iou ypdcpitv. III. 2^) w^ yicapyo^; dptaToc, viav tm, ^ica dfjLTnXov .,
ao<pi^
(puTivaaz iv iuailSiia, , xa) 'noTiaa^ S^a-^tXcogXoyoj hi^ax>i<; twv />tova^ovTwv
ra 7rXyi^'/i , Geoawpg TravoX^ti' Tyiv (SaatXiSa yd^ wani^ ttoXiv tov ^iotj avi-
oit^ai; h rauTyi ^ Iv '/} av^^viaaaa ii(; xdXXog i^iTHVi Tot '/.XyifiaTa atJT'/i<; , op-
^oao'^iag TriaTtv xapTCQ(pop'/iaaaa '/.a\ ofAoXoyia^. IV. 'Hc ht(pvd ai 7r'/iy'/iv div-
vaa (S^vovaav vdfiaTa Iv '/,6afXco ^ujiaTwc, '/al oaiooq 'UjpoaT^ix^fJ-^v' ix.i7^iv oi
Xofov ^thafpLdTOJV aou ov h/, x^iXioJv fXiXtaJayfjJv TrXouaiox; i'/,xiit<; yifxlv' aXX'
w iigofjLuaTi iraTiq pi,'/i i7rtXdQ'/i T'/i<; Troifxv/;^ aou yjfxcav h/. Traa^/jQ dvdy'/.y}Q , '/.ai

^(pQopdg, y.a\ TraBoJV XuT^ojQiivai , yiytaafxivi TraVgp (di6hoi)^i. V. 'H t«c Tricffict)^

iTTavuouaa d^iJyi .,
'/.ai ro itaffipr/,ov ?v T'/i da'A,'/i,ait aou , 7rdvfa<; tXy.ii 7rpoq Vfx-
vctjoiav ToJv '/dlop^ojp.dTOJV aou , (diohco^i 7rav6X(2ti' oQiv to7<; ^iiot^ aov fxiXi-
aftaat , t>5V twv dvSojv 7tct'/.iXiav rpavcjig i7ra<P'/i'/a<; yifxlv' 3to avfyigoTOvai x^9^^^
TOJV aaojfxaTCiJv , '/at 7Tav'/iyupi^ii yi i}ty.X'/iaia '^yiv fxvyifxyiv aov fxvaTt)iO)<; ly'/,au-

•XPfxiv/i' 'Kptcjfov Tov Qiov pL'/i IXXiTTOtc; 7r^ia(2iUitv Tou aojSyivat Ta^ -^uxdt; '/ifxojv.

Non paliar interim lam insigniter iniuriam fieri anliquitati, si in eundem epi-
gramma concinnalum apud me solum delitescat (1). ^ETrif^afXfxa ilg tov oatov Tta-
Tgpa '/ifxwv ^ '/.a\ 6fxoXof'/iT'/iv Qi6Sajpov '/lyoufxivov tou ^TOuhiou. ^ETfXiio)B'/i Iv
'/vpioj 6 oato<;"/.a] fxifa<; TraJyip '/ip.oJv .,
6 KptcfJov OipdTcoJv '/.a) 6p.oXof'AT'/i<; 0go-
oo)poi;^ 6 zoXvupvXX'/fJoi; y]fovu.ivoq tojv ^TOvhiov , 6 '/.a) txv hpdv TavTyiv '/.ai

4t^XW<pgX« auyy^a-^dfxivo^; (2i^Xov Iv tw ho}S'i'/.dTO) iTH Tyic; u^lp dX'/i^iiaq

Xp/o-TOW TpiTyiz avToij e^op/a^ X§^^^^ ^^ "^V vyiaoj tov dyiov pLiyaXopapTvpo<;
Tpvcpojvo^ /!nX'/iaiov tov Ifx^o^iou tou Imovofxa^ofxivou 'Axp/Ta Tyi<; ^t^uvcav
,

mapxtac; , fx'/iv\ voifi(2pifo, iv^i'/.dTyi , '/ifxipa a\ a»pa r', xa) ivSr/T. e', iTit arro

(1) Elogium hoc, ex codice parisiaco in caice operum Theodori sumptum extat nunc graece et latine ,

jn Sirmoudi editione, inter testimonia veterum de eodem Theodoro. Attamen nos quoque conservandum
heic in Allatii scripto putavimus, ceu notitiam optimam ac breviatam tanti viri. A. IM.
 ,,

ICO LEONIS ALLATII

TiridiCtx; aoGfjLOU ^rrXg'. Oyrws

xara auTov tov ^iaitiaiov ^e w^ iv ZTrirofx^ ra
TTOiTi^a ^HTrpax^^' ^Jt vsapacdva^nx^^ih y-^i yiXiytioLQ TiXnog tm (p^ovT^fxaTi ,

Siiag x^^ptTO^ xcUa^tcaSi^g tw iizoaTC^ ^iUTi^M Tyi(;.auTou yiXiytiai; xpovw tov

.,

Tou xupiou dpdfjLivo^ GTavpov UTTO Tov auTou ^uyov Tov iaulou UTTira^iv au- ^

yiva^ iuayfiXtx(t)(; d7roTa^dft.ivoi;' oaiwz aai TrviUfiaTixwq TroXtTiuadfMvo^; t^»- ,

azai^iKa irn UfUSOTayitc, dptaTa >tai tov t^c d^X7]Ttv,7)(; u^moTayyi^; ^iywuytc^z ^

yivvaioic, ^pofiov , izXoy/i uioa^iTOj Tyiv-yifoufjnvf/.yiv Tt^oaraaiav StaSi^dfLivoq

zdv TauT'/] TptdaovTa '/.a) ouo oia^ziJ^i-^ag "x^^ovoug , dax.yiTtxo7^ Ti ^ovot; y,a\

inifxovM iyyt^aTiia viy-^waaQ dnoaToXtxo)/; ra fiiXy) rd Im Tr.c; y^z i r^daav Ti

dpiTm zaTO^Sooica)^ , dx; iTipog /tx/av , Sxi-^iai Ti TrXiioai , y,a) ivit^aafioiz rrot-
Jt/Xo/c 2>t T^Q ai(.pt^ou<; <puXa'/y]g twv tou '/.v^iou ivroXcov- xaJ rnQ rwv ^iicov
ypa(pot)v i^iuvyi^ 7:i^tiXSo)v .,
TrXilara n fLOvaafripta auafyiadfiivoi; .,
xai noXXouz
o^riyyiaaz Trpog ryiv iTviyvcoatv ryiQ dXyjBiiaq.) ttoXXmv n TTcHyi^ '/,ai §t^da'A,aXog
Xpyiff^oLTiaac .,
'/.ai ^ica rourouc, Trpoca^a^ , '/.a\ m; dx.pov ^noXtriia^ iXyiXa-AOjq'
ouTCjog UTTo TJiG X^9^°^ TrpojcX^iQst c , TTpo yiviaio)^ >ca; Trporvw&g/c, 'ccci Trpoo-
pia^iic, iTTi Tov TT^; OfioXoyiac; dvitai (Sa^fiov' v,av rovrcd iqoori ^ito) <s)v^7to-
Xoufiivot; , jta) ^yfXw ^go-jS/T/xw auvaf/LtXXo^fJnvoc ^ rou^ ttoXXou^ uTTi^a^/ovriaaz ^

^td ro UTTi^ TrdvraQ x,al TTappyiaidaaaQai ryiv dXnQnav ^ '/.a) Tiyjpu^ai , xa) ly-
y^a(po)(; ., aa) dfpd(pct)(; ., JtaQwc >ta/ at^Ta fxafJvpil ra irap aurou auy fpafx fj.cna'
cac; y,dvTiuSiv a^po^^onpov zaT aurou fiavyivat toj)c •^/wJtTac, Jtat 7ToXXa7i; au-
Tov TrXyitalt;., i^o^iaig rl xa) <puXa'/a7(; '/ala^fAdaat' Iv toutoiz ^tdliXoJV .,
xa)
^ti^ipyofxivoz dvoXtyoopojq ., '/.a) c/x; dv il^mot t/Cj dy.fLd'Coov ryw yiXf/iav 6 tto-

Xua^Xoi; Jta/ 7ToXu'/.a^Tipo)TaTOQ 7TaT')ip Iv tw i^yfAoaro) i(3^()fj.ca Tn^; TTa^ouartc;

auTO) ^o)yi(; %po'v« h/^'/ifL'Aaa<; g/t rou acafiaroq , ;ta/ iv^yifiT^aa^; ^^og '/u^iov ,

TT^oaliSi)^ T.o7c dyiotg aurou %ai fLa'/a^iot<; TTcif^aat , xa/ auv auro^Q roov aico-
vicov d^ToXauoov^ dyaScav i
'/a) 7T^ia(2uT>i(; /.ai 7TXyip'/iZ yiff-ipoov , ouroo^; w^ gv dfj.u-

^^a cpipi ii7Ti7v ily.ovt^ i'/. TTiXdyovQ |oav/<5a, cac; y.a) gJt fiu^td^oc, pLOvd^a roov
TToXux^ovicov dfcovcov Tou T^iaoX^iou tto^^ck; ra i^aipffa, Ka) raura rou 7T^oat-
^iJtKou fjLaplu^o; rd d^icjJiupLara., '/a) rou roov d^iJciov yiXiou ra d^TaufaapLocfa'
ou TaTc TT^iafSiiati; iXXafLp^ivnc; ro <pwq t^c iTTiyvcaaiooZy ;ta/ gJapsoTWc Xi-
XarpiWAonz rw y.u^ica , d<piaiv n dfj,apTto)v iu^yi'/,6nz » ruxoif-^v o/ ra^itvo)

(SaaiXiiag ou^avoov' dfxyiv. Epigramma in sanctum patrem nostrum et confessorem

Theodorum Studio praefectum. Mortem obiit in Domino sanctus et magnus pater
noster , Christi servus et confessor Theodorus , celebratissimus Studio praefectus, qui
sacrum hunc et valde proficuum animabus librum composuit , anno duodecimo tertii
sui propter Christi veritatem exilii in insula sancli magni martyris Tryphonis
prope forum Acritam nuncupatum provinciae Bithyniae, mensis novembris unde- ,

cimo die id est dominico, hora sexta, indictione quinta, anno ab orbe condito 6335.
,

(Ch. 827. j Res vero ab eodem divino patre gestae ita se habuere. Statim ab ipsa
pueritia mente perfecta compertus , et divina gratia ditatus vigesimo secundo suae ,

aetatis anno cruce JDomini sublata, illius iugo suum collum supposuit , ut evange-
lium praecipit . mundo renuntians , sanctum et spirituale vitae institutum sequens
annis tredecim obedientiae optime et fortiter cursum absolvens, divina electione ahos
gubernandi praefecturam assumens , in eaque percluos et triginta annos egregie
relucens , laboribus asceticis, et perseverante continentia mortificans , apostoli more„
membra quae sunt super terram, et virtutum omni genere praecellens , veluti alius
 1

DE THEODORIS. 16

quispiam uno et pluribus aerumnis ac variis tentationibus ob mandatorum Do-

, , ,

mini exquisitam observantiam nec non ob sacrarum scripturarum studium tolera-

.

tis , multis monasteriis exstructis . pluribus ad veritatis agnitwnem adductis . nec

non multorum pater atque magister ejjectus , et Deo eosdem concilians , in perfe-

ctissima vitae ratione constitutus , sic a gratia praeveniente vocatus , qui ante quam
generaretur erat praecognitus et praedestinatus , ad summum confessionis gradum
ascendit : in eoque amore divino succensus , zeloque thesbitico decertans , jnultis an-
tecelluit , quia prae cunctis veritatem libere enunciabat et praedicabat , et ore et

scripto , ut eiusdem commentaria fidem faciunt : ut hinc etiam persequentium ve-

sania magis ac magis accreverit , et muitis eum verberibus^ exiliis , et carceribus

multaverit: in quibus dum perseveranter inoffenso pede versatur , et ut ita dicam

repubescit , dolorum perquam tolerantissimus
multis certaminibus praenobilis , et

pater anno aetatis suae sexagesimo septimo ex hac vita egressus progressusque
, ,

ad Dominum appositus suis sanctis atque beatis patribus unaque cum illis sem-
, ,

pitemorum bonorum particeps et senex et plenus dierum. Sic debili ut ita dicam
,

effigie stillam ex pelago et ex myriade unitaiem

, certaminum quae per multos
, ,

annos perdurarunt ter beati patris praecipua

, attigimus et quidem sponte a mar- ,

tyre peracta facinora , et virtutum solis instar fulgores. Cuius precibus lumine scien-
tiae irradiati, et gratum Deo servitium exhibentes nec non remi^sionem peccato- ,

rum consecuti, nos humiles regni caelorum compotes fiamus.

Sed de eius scriptis agamus. Possevinus refert duo fragmenta eum reliquisse,
alterum epistolae ad Naucratium filiura, in qua agit de haeresibus et schismate; al-

terum autem fragmentum in quo agit de honore sanclis imaginibus deferendo, ex-
tareque in tomo tertio bibliothecae sanctorum patrum Bignaei, editionis secundae.
Opusculum vero antea prodiisse Antuerpiae apud lohannem Stelsium anno 1556,
adiunctum tribus libris lohannis damasceni adversus traducentes et criminanles san-
clorum imagines. Epistolam item catecheticam scripsisse ad eos, qui causa sacrarum
imaginum cultiis in carce^re essent, quos perstare in fide catholica hortatur, quam
legimus in nono tomo annalium cardir^alis Baronii sub anno 814; quemadmodum
alteram eiusdem Studitae catecheticam ad fratres sub anno 818; et aliam eiusdem
argumenti , aliam quoque de Eustratio lapsum occultante, quae est 16. in codice
columnensi, ex quo Baronius ipsam desumpsit. Disputationem quoque ipsius Studi-
tae adversus Constantinum Copronymum imperatorem anno 795. Sed haec minutiora
sunt , et longe illustrium scriptionum Tg^a;)^/a. Quare maiora illius scripta nume-
randa sunt; a quo nos labore facile liberasset Sirmondus, si hunc patrem quem a ,

tanto tempore parturit, emisisset in lucem aliquando: sed quando id huc usque non
egit (1), eorumdem operum catalogum, ut colligere potuimus, contexamus.
Scripsit alias alque alias orationes de laudibus variorum sanctorum, et de ec-
clesiae sollemnitatibus. Et librum hunc, in quo huiusmodi orationes conlinebantur,
vocavit TTuvyiyu^rAov. Auctor illius vitae ( cap. 36.): yca) Travnyu^iyi^v ^l {2il3Xov
auvira^iv 6 ^zoKyjTrTOQ, zv^a Tctc Tn^Kpavilg rov ^iiTrorou ^ii^itaiv io^rag^
Jtai^ Xoyoig luyiviGi xoapil' ov p.6vov ^l , dXXa y.a) t^c QiOfXTiropof; , xa) rou
Ylpo^pofxou waauroog 7,a\ (SaTffiGrou , ou xal ro rylg iroXniiag dvcoyttafxivov iTrt-

XapiiVTCjjg i^upvyiaiv. Composuit quoque librum panegyricum vir divinus , in quo

(1) Posthumus denique exiit Theodori Studitae operum tomus sirmondianus , in quo supra nominata
ab Allatio scripta videre licet. A. M.
21
 ,

162 LEONIS ALLATII

celebresDomini soUemnitates laudibus prosequitur praeclarisque orationibus exor- ,

nat. Neque eas tantum, sed et Deiparae et Praecursoris baptistae cuius et vitae in- , ,

stitutum a rebus hisce humanis longe dissitum venuste collaudat. Ex his unam in ado-
rationem pretiosae et vivificae crucis , quae incipit/ dfaKKiduzox; •aai iucppoavvyi^;
'/ipipa, edidit graece et laline Gretserus tomo II. p. 231.) de cruce. Alia eiusdem
(

in sanctum Platonem, cui ipse in eodem monasterio successit, et incipit, pviTo^ai

fxlv xa) G0(pi(jJa7^ y, Trdaa aivouoT] latine edita est apud Surium tomo VI, extatque
^

graece in bibliothecis vaticana, barberina, et aliis (l). Meminit quoque illius Michael
monachus in eius \ita: xa\ 6 ryiq 7rpoxdJovopaaBiia'/i^ doi^ip,ov QiOKfiaTyig opai-
pwv UXaTuiv 6 ai(2aafJi,icoTaroQ' 7rzp\ ou zai XafArr^wQ lanou^da^yi tm [jnydXct)
^io^ooptp iiraivoQ Tviv aurou iTCTiBipivo) d^ioirgnTwz iroXiTiiav. Et antea lauda-
tae celebris Theoctistes frater Plato quam maxime reverendus de quo praeclara ,

laudatio concinnata est a magno Theodoro illius vitae institutum pro dignitate
,

exponente. ( Scilicet in vita inedita vero Michaeli inscripta cod. p. 137. )

Ineditae sunt, quod ipse sciam, if)io)[JLiov 2/? t^v ycotfxyiaiv TyiQ dyiac, ^iaTToi-

vyi<; yifJLOJV QiOTOzou. Laudatio in dormitionem sanctae dominae nostrae Deiparae.

P. ^ojvyiv adXiTiyfoc, jcgpar/v^jc /SojJ^c aXaXd^ouaa yiyovo^Tigov (2).
^Y.yawp.iov ilg TO yiviaiov ^lojdvvou tou Trpo^^opou. Laudatio in diem na-
talem lohannis praecursoris. P. ''AyiSovi tiv) no\u(pwvo) (3).
'EntWjOt/ov iiz T^v dz61o[x'/iv TYiz zi(paXyig tou Trpo^^ofxou. Encomium in de-
collationem saricti lohannis praecursoris. P. ^aiivyi xa) Biox^^y\Z ^ auvafsipouaa
yipdg 'Z«7poc io^Taap,ov (4)' Epitomatores gesneriani: Theodori Studitae sermo de
inventione capitis sancti lohannis baptistae; encomium in sanctum patrem Epiphc-
nium. Ni mendum
primo et pro inventione capilis , abscissione capitis le^
sit in ,

gendum (5). Alteram in sanctum Epiphanium nondum \'idere contigit (6).

Gerardus Vossius in notis ad Thaumaturgum (ed. p. 109.) tradit in manuscri-
pto cardinalis Sirleli sub num. ta. haberi Theodori Studilae sermonem in annun-
ciationem beatae Mariae virginis (7).
Penes me est oratio ipsius calechetica in dominicam resurreclionis. P. T/ touto
dSzX(po) dyairyiTo) zai (piXio^TOi (8).

Relatum est mihi doctissimum Sirmondum edendi huiusce patris laborem inter-
misisse, quod plerasque iilius orationes in varios sanctos, quae nunciabantur ipsi
Scoriaci delitescere , nondum impetrare potuerat. Vereor ne fucus illi factus sit a
sciolo quopiam (9), qui cum eius catecheses percurrens vidisset, varias ibi praeponi
sollemnitates , et sanctorum nomina, veluti il<; to Udaxoi'- ^'h t^JV [xiTapoptpojaiv.

(1) Edita postea gr. et lat. apud Bollandianos T. I. april. append. p. 46. A. M.

(2) Edidimus nos in tomo V. bibliothecae novae Patrum part. II. p. 54. A. M.
(3) Apud nos tom. cit. p. 33. A. M.
(4) Item apud nos tom. cit. p. 43. A. M.
(5) Et de decollatione , et de inventione capitis S. Praecursoris extant orationes Studitae, ut diximus
in adn. tom. cit. p. 77. A. M.
Ne nobis quidem haec in Epiphanium oratio occurrit. Fortasse epitomatores gesneriani scripse-
f6)

r.unt mendose in Epiphaniuin pro Epitaphium. Etenim tres epitaphicas Studitae orationes nos memora-
vimus tom. cit. p. 77. A. M.
(7) Quaerenda est haec quoque oratio. A. M.

(8) Apud nos tom. cit. p. 24. A. M.

(9) Fucus Sirmondo non est factus constat enim ex Baunii praefatione ad tomum sirmondianum
;

nonnullas orationes ab Arcudio illi in GaUiam missas , idque confirmat Holstenii epistola 77 , ut diximus
tom. cit. p. 1. A. M.
 ,

DE THEODORIS. iC3

E/c T^iv fxvyifMYiv M/%a>iX rou dfi(t)7a.rov fJLTn^OTroXhov Ituva^cov. Eh ryjv [xv7ifj.7iv
'Iwavvoy fLyJpoiToXirou XctXH>?^ovoc. E;c t«v 7rapa/xov>5V tjj^c ytoifXYiaioiq ryif; 0go-
roxcv. E/^ T?jv dpx^v ^jfc Iv^Urov. Ei^ t^v fj.VYifj.'/\v rov fidprvpoq (da^^aiov.
Eic i"ov ayiov IlauXov tov ofioXoy/irYiV. E/? t>9V ft,vyift,yiv rou ayiou Bao^/Xg/ow
xa) TOJ; X^v(jo(j7ofJLOV , xai rov dfiov'E(ppaifiL. Ej^ '^ov ivayUXiafiov. In Pascha.
In transfigurationem. In memoriam Michaelis sanctissimi metrojwlitae Synadorum.
In memoriam lohannis metropolitae chalcedonensis. In vigiliam Deiparae dormi-
In principium indictionis. In memoriam martyris Thaddaei. In sanctum
tionis.

Paulum homologetam. In memoriam sancti Basilii Chrysostomi et sancti Ephraem. , ,

Tn annunciationem , et similia, opinatus est , eas diversas esse orationes de \ariis san-
ctis, ac sollemnitatibus ab eodem diclas, et dislinctas a calechesibus ibidem conservari;
quod quoque Possevino, qui post memoralas centum triginlaquinque caleche-
accidit
ses e graeco conversas, editasque Antuerpiae opera Andreae Scotti, mentionem indu-
cit sermonum centum triginta quatuor in anni tolius festa a lohanne Bellero ibidem

emissorum anno 1603, interprete lohanne Li\ineio, quas tamen Theodori esse catc-
cheses teslatur Gesnevus: prodierunt ante aliquot annos catecheses eiusdem Theo-
,

dori interprete ex graeco lohanne Livineio.

,

Catecheses ipsius latine edidere, ut diximus, Antuerpienses opera Andreae Scolti,

et graece passim in Itaha reperiuntur in valicana, altempsiana barberina, apud Ger- ,

manos in bavarica. Sciendum porro est, Theodorum duos catecheseon libros compo-
suisse, quorum alterum parvam catechesim nuncupavit, centtim triginla et quatuor
sermones continentem, quos proprio ore discipulis suis dictavit: alterum magnam
catechesim , \n qua proHxiore sermone institula monachorum explicat et doctrinam,
qua absolutam ilhus vitae rationem consequerentur. Fusius tradit auctor ilHus vitae
( cap. 35.) yivyifioviv(t)v hl dit rov fiazapiov TiavXov g/p^j^toVoc , ori ooo^idv ap-
Tov OVK gc^afov, aXX' al p/g7pg^ avrai lf/.o] y.ai rolt; avv Ifioi Siyi'/,ovyiaav Ip- , ,

fd^iaQai >ca) aurog '/^BiXi Trdvlorz rd(; yCi^az rol.(; '^iXroic, z/vwv, ;ca/ tov ^l^iov
'/.oTiov roic, Iqyoyii^oic, avviia(pi§(i)v rwv paQ>ffci)v' l^ wv yiai riva rcav (2i(2Xi(i}v

iri fX2vouat Trap yifj.7v rnz avroyii^ou f^a(py[c, '/.oKKiala ovja irovTifiLaJa' avvira^t

01 '/.al (2i(2Xov<; gTgpa^, d^ ol'/.ita yXo)aa'/] V7T'/iy6^ivai' /ta/ tov Iv aj^TaT^ vot7v
og/a^ g/va/ To TrXiov iS^n^i ydptlog. Ka/ 7rp(aryi fj.lv (2i(2Xog avrw '/i fj.i'/.^d Xi-
fofiivyi ytdlyiyyiaK; naadpci^v ovaa '/.ai r^td'/.ovla XoTwv Trpo^ ro^iq 2;taTov, h '/.ai

roltQ doiX<po7g iTrl ar6fjL(£fo(; (afj.iXY\^yi , xa/ Ta 7r^6a(popa i^d(jfyi Yipipa IvvoiaK;
V7np(pviat '/.ai pYifJaai Sito7i^ot(; , gJfT/CoVwc sv avr'/i hiayifjdvByi' rovro ftlv ^ dv-
ogiia -^vxfiq^ aai rcov ^itvcov v7rsp<p^6vyiatQ' rovro ^g , '/.apfi^ia tti^) ry,v da^yi-
aiv .)
'/.a\ ro)v fMiXoiv vin^o^atg' rovro ^g , g'v to?^ Jea-S"' "^fiipav dfooviafjaatv cffip-
poryjg vou , '/ai roov i7rt6v7o)V dvri(ffaai<;' raurni; r'/i(; (2i(2Xou rpsig X6fo)v Trsp/xo-
'Hjat '/ard fj,iav rofv i(2^ofj.d^o)v , aal 7rap Yifj.7v Im i'/.'/X'/iaiag dvaytvcoazovrat.
AiuJepa ^' i7T0v/i^yi (2i(2Xo(; auro) yi fxiydXyi '/off}ixyirt'/'/i , gv rptai rfj'^fj.aat ota-
TrXovfxivyi dvd pipoQ rd zaXd rov '/otvo(2iov htifjcpaivit TrapayfiXfiara,
, ^ '/a\

ryiv StSaa'/aXiavw$ ov'/ dvrtg g/Vo/ Sti^tovaa itg ro (f)<piXifLO)rdfov' oayiQ ^z

, ,

dfLcp6ripat p^ap/To^, xa) <ptXoao<piag ryig dvojraro) Travr) yvo)ptfj.ov rw fitxpov ,

i7Tt(jf'/iaavrt' -/ai fdp TroXXolz fj.lv dXXotg (2i(2Xot rroXXai n y.ai (ocpiXtfioi i^stp-

yaa^'/iaav '/aXXn ri xa/ cppaait v^2p<pipiig dXXa luii^opat fiYi roaovrov

, ,
,

aTT dXX'/i(; cpcortafxov ovro) 7rX'/ipova^at y.a) '/aravv^icoi; r'/iv '^vy/iv , oaoy d^ro
ro)v rotj Trarpoq zdff>ix7iaiO)v , ttoXu ro iTrafcoyov fjird rou '/i^io)(; ifL(paivouao)v
 ),

164 LEONIS ALLATII

Kai fJiiroL^u rou cocpiXifjiOu ro %ap/g<7TaTov. Quae vero modo catecfeeses prae ma-
nibus sunt, cum numerum parvae catecheseos exaequent, et brevioribus colloquiis
constent , jD^rcam catechesim esse manifesle apparet. De magna an alicubi lateat in-
dagandum curiosius est (1).
Scripsit item librum dogmalicum, in quo oppugnatores imaginum validissimis
ralionibus refellit, et principum mala facta animose sugillat. Auctor vitae ( cap. 41.
W^OQ Trdaaiz ^l , xa) (Si^Xog SoffjLOift'/,yi tw (piXoXofo) g^g/pfacrTa/ , Iv fi alippo)
Xofoi zal avripp'/iltyio) QaufjLaaiojg rouroov i^yia}tyi[Ji[/.iVoi , •/ca/ Ta rwv i}xovofj.d~

'Xjjjv ao(piafxaJa ^taXuovJiq' dfx^ovfiQ aurou^ , xal ou^l dvairviiv auvoXwq lcavfiq ,

aXXa Ta?^ dX-K^tvaiq rm ^oyfxdrm ir^ojdaiat ro -^iu^oq aurcov ^dJa^dXKov-

Tg^' tv^a >ta/ ;taTa rwv ^uaaz^w^ ^if3aatXiux>6rct)v ttoXu^ fojvii , ari^m ^d-aii-

vou(; Xofotq rolq TTpiirouat ^ xai oIq dv Sia iravfoq 6 (2iog aurwv aryiXifiuoiro.
Jnter has oraliones accenseri debent quae adhuc supersunt in barberina , et regia

Parisiis cod. 7091. (2). "^ Avr tppifftKot; iTpwroq •/.dfd zhovofjLdxo^v. Antirrheticus pri-
mus contra Iconomachos. P. Ka/po^ rou XaXiiv aXX' otj rou aiyav lar\ tw ,

onoaouv Suvafiivw. ^AvrtpptfftKog ^iunpog ytard rwv atjrcav. Antirrheticus secun-

dus contra eosdem. P. '0 fjXv rnz dXvi^iiac, XoyoQ fxovoit^^z riq (av. ^Avrtppn-
rty.0^ rpiro(; zard rojv aurwv. Antirrheticus tertius contra eosdem. P. t^auio fi\v
6 dafiaroypdcpog fiia (SoXi^i Xi^ou. Et hic quidem in quatuor capita dividitur.

Eiusdem. "EXs^^o^ Jta/ dvarpOTryi rcov daifScov Trotyifiarwv ^lojdvvou 'I^va- ,

T/OL» 2,ipfiou, >ta/ 2Tg^avoy twv vswv x^tafofiaxwv. Criminatio et refutatio im-
,

piorum poematum lohannis Ignatii, Sergii et Stephani novorum Christi oppu-

, ,

gnatorum. P. JlpofSXT^fJLard rtva ir^oz ilitovofidxo^Q Xiyovrag rov ytuptov yifxwv

^lyiaotjv Xp/aTOWv juJi lyy^d^pza^at Y.ara rov awfLartnov %apaT>5pa. Prohlemata

quaedam ad Iconomachos asserentes dominum nostrum lesum Christum non effi-

,

giari secundum corpoream formam, capitibus quindecim. P. E/ gx, ouo (puaiwv ^

Ha/ gv ^ua) (puaiat. Eiusdem. KaTa ilxovofidxc^v ix.i<paXata ^. Adversus oppu-
gnatores imaginum capita septem. P. 0go^o/g?v g'<T7/v, /'va g§ arjryiz ryJQ rou pyi-
fj^aro^ auv^iaicoq. Eiusdem. ''Y.iztaroXyi tt^oq XiXdroova rov iaurou irari^a Trgp/
Tc^oaVyUvyiaioz rwv anrrwv ilx.ovoJV. Epistola ad patrem suum Platonem de ado-
ratione venerandarum imaginum. P. 'Y.aurouz 'nia^afLu^otjpLiSa ^^oaXaXouvng
ryi lipa y,i<paXyi yifiMV (3).

Epistolarum libros V. in quibus fortem ac constantem animum , neque miseriis

neque cruciatibus, neque minis principum obnoxium cernere est. Plures numero ex-
tant in primo, et secundo, et tertio exilio scriptae in bibliothecis vaticana, barbe-
rina, vallicelliana Romae, ex quibus quae historiam continebant a Sirmondo iam olim
in latinum versae sunt, puto modo et reliquae quae iustum volumen eflicerent. De
illis auctor vitae (cap. 40.) A/ Sl roov iitidfoXwv aurou (2i(2Xoi TrgvTg, a/ Trap yifjt^iv
ouaai Tg^wc } ^v alg Tta) ro TriTrappyjaiaafiivov rou irar^oz ^iizvtJfat ^ Kai ro r^q

(1) Magna catecbesis non extat in codicibus vaticanis, sed non deest in parisiensibus aliisque , ut di-
ligenter adnotat Ilarlesius in Fabricii Libliotlieca gr. ed. nov. T. X. p. 449. seq., qui et unam ex his ho-
miliis graece edidit (tresautem ex minore coU. Mingarellius. ) Immo ibidem singillatim recensentur ca-
techeses CCXVII, quae illam maiorem coUectionem constituunt. A, M.
(2) Qui sequuntur tres antirrhetici immo et alia contra Iconomachos minora Theodori scripta viden-
, ,

tur mihi constituere illum ipsum librum dogmaticum, de quo supra. Ceteruoi et hi tres antirrhetici et ,

alia minora, quae mox appellantur, scripta contra Iconomachos, leguntur in sirmondiana editione. A. M.

(3) Leguntur haec orania in editione Sirmondi. A. M.

 1)E THEODORIS. 165

|aejtAgp/(Tjagvov xa/ CTTOU^aioraTov' xai 07T0)q '/,oiv ro7g TrdQiaiv dvdXwroQ

4^X^^
sfjLiivi y.al dvirlyiroi; fxyi^lv rcav ^\tvd)v r^iaaz^ fxyi ^l xaou(pg/c rou (p^oviifjLOifoQ

Iv roaavraiq liTaywtalq rd)v xa/pwv, xa/ De his omnibus Theodori

liTava(jlaai(jiv.

scriptis clare admodum perlractat Michael quoque monachus in eius \ila.

Capita ascetica '/.KpdXaia dayinrix,d. P. Oij^lv aKko lartv yi daii'/TTtx'/i ^w^f.

In bibhotheca barberina num, 250,

Varios Canones et Troparia (1), quae ad hunc diem in ecclesiis Graecorum con-
cinnuntur. Canonum potissimam partem ipse cum losepho fralre composuit, in tem-
plo sancti Romani, cum Leonis iconomachi minas subterfugiens ibi lateret. Origenes ,

constantinopohtanae nondum editae conf. imper. orient. T. I. ed. paris. p. 55. cum (

diversitate. ) Tov dUov^Vcafiavov dyia'EXivyi ^'/Jtaiv yta) TrXyiaiov aurou ryivr\ ^

dfiav acDOv i xa) ro Kii-^avov xaJiSiro Aav;;iX, Jca) rov [JiifaXo[j.affopo(; ISiy.yira

( ed. ^Vcofiavov) yta) Iri^m TrcXXwv 7rpo(P'/i7cov "kii-^ava^ aTTzp ^ fay ffo ano \i-

pouaakyjfjt. dTTiXSovaa ilg '^yjXd(pyiatv rov rtfxiou dlavpov' XifiJat ^l ort oi TTOiyi-

ra) rdov Kavdvwv Qso^wpog xa) ^lwayicp ol dJov^7rat ly.i7ai ^td rov (pd(2ov (pviov-
nz rov av^ofivovg KiovtoQ rov ir/,ovoXdd7ov gjtaQ/jvTo -/al iTToiovv rov; -/avovac' ,

7TivJaY,6ata ^i 'iry] ^i^XBov ^ vaog f^ix^^ '^^Z "^^v

d(f ov i:c[iaQyi 6 p'/jSiv7oov iTOiyi-

rwv '/Gifotyiaq. et prope ipsum

Sancti liomani templum aedificavit sancta Helena,
sanctam thecam, et corpus deposuit Danielis, et magni martyris Nicetae et alio- ,

rum multorum prophetarum quae Hierosolymis advexit cum illuc ad venerandam

, ,

pretiosam crucem accessit. Fama est canonum compositores Theodorum et lose- ,

phum studitas , ob metum Leonis iconoclastae in Syria nati , illuc confugisse , ibi-

que morantes , canones composuisse. Quingenti vero anni praeterierant , ex quo tem-
plum aedificatum fuerat, ad dictorum poetarum habitationem. Sed de iis agemus
in opere de melodis Graecorum. Non est tamen praelereunda le-vis et plane sobria
vindicta sumpta in Sardinia insula de hominibus, qui illius haec cantica flocci pen-
debant. Auctor illius vitae 2ap^o7, avy,p anptm
( cap. 113. )^Hv riq h ryf vyiaw

^td TravfoQ xai rtfxwv rd rov fXiydXov avyfpdfjLfxara g%wv TTpog ro7c aXXotq ^

^td TToXXov y.ai rd ryi dyia rovro) TTiTTOf/ifiiva riaaapa'AoaJ'/i d r^tcoota /ta-
^ ,

Xiiv avvyiBit;' rovrtp ovv '/.ard TTa^oSov i7Tt^ivc*)Siv7ig ttoJI juova^ot , i(p w rac
Twv v/iantcav yifii^ac nXiaat , o) v.ai Toyiyo^iov i'/,iivov rov 1iVpa'/ovayi(; <pot-

rytrai vjaav' d<ppovt ovrot ;)(^|o;70"a/jigvo/ rv(pov rdc v.ap^ta<; vmo-

Xoytafiw , x.ai

7TX'/iaSivfig i7Tt'/ip7ofjt,i7v Ta rov dyiov iTOt^fiara iTTix^t^ovv , adXoty.d rtva, nat

ov x.ard Xdyov avvn^iifji.iva d7TO'/,aXovvric,' o\z ^yi '/ai 6 l^Tt^ivcaaafxivoQ ov%
oi^' dmctic, avva^TayPiic; fjLira(2dXXirat ^drrov , x,ai r>ig ixiivojv yivirat yvca-

fiyjg ^ fxyin rtfidov caq ro iffplv , fxyi

(5*'
ca^ avrd) il^iafiivov Iv o^^^tvait; ravra
VTTO-^dXXcav ^o^oXoyiatz' co '/al ovrcog i^ovrt i(piararat vv/roc; 6 ^aryip fLa-
'/poq r'AV yiXiyJav (pavi)^ .> otoq n 'hv ^on ryjv o-^iv ca^pog ^ r'/\v '/i<paXyiv i^nii

rov dx^ov i-^tXcofjiivoi;' TTa^iiTTOvro ^l avrca Tcai rtvit; dXXot pdfS^out; iJTt yit-
pd)v ix^^vrit;' oi Ka) fidvov 6^a^y\vai ^iafJLa (pptxrov, '/al otj^i (pogyirov oXcat;'
ctg za) TTa^iiiiXiUiJo TT^drfitv , W5 rdyoc, ro iKiivct) ^o'/ouv , %a\ TTaiitv ro7<; pafS-

Sotg rov iVTLoXov ovrco xal t«v yvcafxyiv itjoXta^ov' ta )ca\ ^atofxivca irt ^rapg-
aruc; ifSda 6 7Tar'Ap' "tva rt d<istan rd Ifxd ^tcj^aca 'zco/^fjocara , v,a\ <uia^ ovoiv
iXoyiaca y '/.airoi 'uj^o fxfx,pov aripycav avrd , '/a\ rifxcav ',
oJ^' i\ fxy\ rt aXXo
(I) De Theodori tropariis diximiis nos in praefatione ad eundem. Et sane codicem nobilem prae nia-

nibus habemus, ex quo ipso S. Sophronii troparia iam edidimus in Spicilegii rom. tomo IV. A. M.
 ,

' *"
166 LEONIS ALLATII

rouTO yi 'KOL^ lavro) auvi^i7v g%wv, ori ovy. av al rou Siocs l)iyXyialai rauTa
l^i^avro ^ %a) aKkViXaiz ^ii^oaav ^ il fJin rriv 0.77 aurwv auvyiy,av w<piXiiav' ou
yap itofjL^mog pyjiidro)v '^nl Xi^icav ro^zla /.a^oiav ol^i auvrpi(3iiv , dXXd ra-
^iivog XoyO(; , y.ai l^ auvn^HfMvo^; v.ai ro ^dv uyiic,' og yi
co^piXiia ^ jca)

uttI^ Tvdaav Ijiol ^o^az Trai^iuaiv d^iog XiXofiarai rou Travlog -^al rou
^ ^ ^iyi-

^yjfxivou , Kai [xovyiv ryiv daoyiv n^TTOvJog , ttoXXm cpaivffat rifjAcangot;' dXT^ ixiT-
vov fiiv iTiavoji; ouro) rucp^ivra, xa\ rauryiv ^Uyiv rviz Inl rd %g/pw fxifa^oXyiq
Sovra , /tal yi yifii^a yioyi v,ariXa^iv , oq zai 'Ujovyipwg Iri vai dXynvMg tyo^^f

ryic, v!Xivyic, dviSopz' (po^M n iraXXofxivo^; ryiv v.a^^iav ^ val rb awf/La g%wv s^w-
raTc TrX^faTc, «c ^<^^^ TrapauJiza irdaiv l^iixvu v,a\ rb aufi^dv Itt aurw
^yiv,b(; ,

Tn^ina^w^; ^ti^in u^pzaiv ou rt fxir^iatq roix; (pSopiag (SdXXwv lv,iivouq Si

, ,

ou^g raur linmov^it , val ryj^; orAiiac, diviXauvm u)c, rap^^rcrTa' yi v.a\ lUfjn-
oc,

viaiiv (SouXofiivot; rbv irari^a, TrXi^iov h •n^oa^iv rb dnb rou^i r^v TTip) aurou
Triaftv ivgdruvi , afi^tcov IvfifLcoq rd rou fLiyaXou 7rotyifj.dfa, xal fxi^ bayic, dv
aTwv raura rtfxyl^, v.a) ^yp^^jj^ arg;)^vwc 7rotoupi,ivog Sipdiritav. Cum ^'ero huius-

modi canlica in Triodio (liber est Graecorum ecclesiasticus de quo nos alibi) multa ,

abundarent, vel etiam poliorem illius partem occuparent, quemadmodum et alia lo-
sephi, faclum est ut ille liber Theodori atque losephi nuncuparelur. In regia biblio-
theca Parisiis cod. 1351. Tptw^tov auv ^ew, dpxofJ^ivov d^b nXcovou va) cpa^t-
aaiou fJ^ixpi Aa^d^ou rou ^tvaiow TToiyifia ^lcoayicp '/.a) QioSco^ou rou afouSirou. ,

Triodion cum Deo incipiens a publicano et pharisaeo finiens in lustum Lazarum,

, ,

opus losephi et Theodori studitae. Id vero ut iam dixi asseritur, non quod totus
liber Theodori ac losephi sit, sunt enim eliam ahorum troparia et canones, sed quod
maior illius pars ad hos duos referalur (1).

Scripsit praeterea hypotyposim monasterii Studii. 'H UTTofunwaiz auv Biw ryig
'/.ar aardaiooz rviq fxov/ig roov Xrou^ioov. Hypotyposis Dei gratia vivendi rationis

monasterii Studii. P. IIoXXwv ovtoov za} ^ia(p6^o)v roov Iv ro7(; h^o7<; fxovaarr,-

^iotQ (2).
Item Typicon fnsi^tiywv rviv diraaav dvoXou^iav ryig ivv.Xyiataartvyic, Jtara-

ardaioog. In quo ordo recitandi officii ecclesiastici singulis diebus exponitur. Est
manuscriptum in bibholheca barberina (3). De Typicis, quemadmodum de Triodio
nos plura diximus in dissertatione de libris ecclesiasticis Graecorum.
Item epitimia, quibus poenae statuunlur illis, qui m suo munere deerraverint
vel deliquerint (4). P. 'O fjLyj iu^tavofiivoc, iig ryiv iiao^ov rou ^o^a ev u-^iafotg.

Horum etiam meminit auctor vitae (cap. 33.) Ka/ Tio-/v iirilifj.iotq , yi d<popiafLo7g
h yovuv,Xuaiatq roaaic, ^i , 6 roov ^iioov Ufnvoov v-a^uanpoov t^^ra^-S^JicrgTa/ , >j

av.iuo<; auv7pi(2oov , ^ ilvaioog piiffm, va) TrapafiiXoov' ^ rov doiX<pov \v rivi oia-
jTrXyivJi^aag , yj Xoyov Tnptrfov 7n^trfoo(; bfitXcav va) fiyi yXo^aaric, ztoiiyi xpa- ,

TgTv' rouroig Trdatv dvaXoyoog rolig Trparfofxivotc, va) rdg lirtrtfj.ia; TT^oan^n-
viv' ooan iyitv rouQ Trapa rou irarpog v.araaravrag apyjnyouc,, i^yov ort fxa-

Xiara rouro xai aiTOu^aafxa <mdvra ^taav.o^i7v rd roov d^iXcpm ^avra avi- ,

^iuvdv irdat ^iovroog TT^oacpi^ia^at (5).

,

(1) Triodium nis. vat. quod retro citavimus, septem alii melodi cum Ttieodoro componunt. A. M.
(2) Extat apud nos tom. cit. p. 111. seqq. A. M.
(3) Item in codice vat. ut diximus tom. cit. p. 102. A. M.
(4) Extant item apud nos tom. cit. p. 78. et 138. A. M.
(5) Multo prolixius et accuratius narrat liaec auctor vitae ineditae. ngo;/s«gi'^sTai [xh yag 5;«xovi«v xs-
 ,

DE THEODORIS. 167

Teslamentum quoque condidit antequam moreretur. P. Ay.oum rou Gsow Aa-

u)^ Xzyovroc rirotfjLda^Tiv (i).
Carmine vero iambico prosecutus est primi parentis orlus et praevaricationem
Caini invidcnliam, Enochi Noe, et aliorum patriarcharum res gestas, nec non lco-
,

noniachorum haeresim. Auctor vitae (cap. 39.) ^uviliQyi ^l auria xai (2i(3Xog ^ia
<7t/%wv ldfj.(2(t}v rviv ri TrXdaiv rou *yivd^you ^iaXafL^avouQa ;ca/ 7rapa'/Saaiv,
i ^

'A.a\ (p^ovov rou Ka/v, zai ^e^pa (piu xard rou dhWcpou iTravarsivofxhjiv na]
<p6vov i^ya^ofxiv/iv rov dSizcoraroV '/.a} fiiv roi TraXa/ xa/ rd rou 'Evwp^ tua-
piGfjiatv , za/ rou Nwg , xa/ rcov i^ aurou Sl (puvfcov yivvyiaiv ^
(2iou ^tafcoy^v.
"^ ATTJi^iBfjLJiaQLTo ^g gv auryl za/ Trduav r'/iv rcov luovofid-xoov a'/^gj/v, ouq na/ w^
xaxwv aTTOU^dp^a^ rw dva^ifLart xa^U7ri(3aXiv (2).

Eodem metri genere administris monasterii sua cuique munia exposuit , ab ipso
omnium praefeclo, usque ad poslremum et infimum. Ex quibus rehqui sunt, qui
habentur in bibhotheca vaticana, barberina, altempsiana Romae, et sancti lohannis in
Carbonaria Neapoh (3). Tractavit quoque alia varii argumenli. Auctor vitae (cap. 32.)
'E^gSeTo fJLiv rot -/.a) TrapayfiXiag 2yfpd<pouq ^id oliywv Idfx(2ci)v , 7ro;c ladaJo}
fj.iXXov iar\ rd uTronratfJLiva ttXji^ouv' fjdXXov ^l '/) rcov ctt/^wv viryjfopia d.it

aurou rou '/]youfiivou za) '/a^

'/ipy.rat , g^>?^S dnavrac, ^tiouaa fi^iyjpt 'Aa\ rou
Trdvrwv uardrou ^twpiaaro (4).
In Theodori Studitae troparion quod dicit: (2dSit twv '/ptfxdrcov aou 'KptdJl^
7ravao(po)^ Tr^ooj^iaa^ i'A,aarou nXoc '^o)'a<; rov roirov ^ Tta) rov rpoirov. Ato oin;

indXu-^i rdipoQ iraa'/! xcopa Iv r^ '/^iait aaaov ^avoty.ri^fJLO)v. Altitudine iudi-

ciorum tuorum Christe , sapientissiime praedeterminasti uniuscuiusque vitae finis lo-
cum et modum; propterea quos sepulchrum texit in omni regione, in tuo iudicio
salva, misericordiosissime ; extat apud me satis docta expositio Michaehs Glycae inter
eius epislolas manuscriptas.
Extare etiam Studitae nostri hbrum de futura restitutione (Possevinus interpre-

(^aXaj, TiSijcri Ss raj cvojj.acrlai; oiy.sia; tu s7nTrjSsiJ[ji.xri, fTrjertvj^aoVagj^aj, x«t ffa»5suTaj, xxi sTrtT-rjgrirci; roCrovq
«TroxoAsVaj* y.a.%l<Try)(Ti Sl y.al iv oAXojj TT^ocrriyoqiai^ rov^ d,ira,(T'fi<; rriq aSsAtf ottjto? [j.uKXov VTrsps^sy^ovraq' oiov,
Toy ra Ssurspa (fsgovTa Toy o/zovo/xoy, xai tooj wj aXkui; uvojji.aiTyJvoui;, sxavovicrs y.sv roi xai 7ia(n Totj nsTTKTrsv-
•j.svot<; rdi Suffoqovg Staxovia^ dvd jJ.s^oi; €tC. Aiu^tcraTO Ss <TUvsxSo)^ixui; xai toTj Sia/tAagTavouo-iy ttjj 6(fst\o[Ji.svnq

CTrovSrji; , zai xaSuo"T£got/(7iv x.aTci riva •yoiJy d7rsig-/][J.svriv aiuav , siri ralj ruv ^siuv V[j.vuv (Tvvd^scrtv' s.rt ys jkvjv

xa« TOif sTTi ira(Ti ruv aSsXfpwy VTTsqsa^toi. crvvTzTay[/.svri; uqa; atcorv^yjdvovcTiv riTot (Txsvo^ (TVVTpl^ovcrtv , 77 irapotviav

Tjva xai cpav\icr[/.6v irfoq rov irsXa; Trotov[jLsvQt; , dvdXoyov sTrtrt ixriciv teSejxwj' ttjv Ss ys ruv s^T^rijjidruv YPijo^jy,

ovx diroTsruyiJLSvriv , ot>8s xaTa to |3ooAi7Toy ixdvru TrgoxsTo-So* (rXjvTsraysv etC. d7rori5s;jLsvot rd SsSovXsvxora xaS'
sv (Ta^(3aTov TrsirXrj , avTs\a[j.^avov srsqu Std ;(S«g(3S twv si; tovto xaSnTroogysTv rsTay[j.svuv dSsXfuv. Quae Omnia
in epltimiis per nos editis inveniss. A. M.
(1) Extat in editione Sirmondi. A. M.
(2) Desideratur hoc poeticum Theodori opus, quod tamen accuratius describitur a vitae ineditae scri-

ptore his verbis. 2t«yT£Ta>^£y Si xai iTs^av s[X[ji.sTqcv (pi^Xov) iSta^ovTUi; ia[ji.^ix-/iv ^pr}ai[j.uTdTr]V irdvv, xaS' ^v

T7IV rs SttcrrXacnv y.ai riiv sxTtrucrtv virvyo^svcTsv rov ysvagpjou, irgoq Ss xui tjjv d^jLaqrtav, xctl t»}v ^Sog(»y «Jf Sf^ij
sTf;«y«'8soo-sv' siTa Strtfri[j.svui; rov K(zi'y toV xard rov "A^sX (fSovov xa» (povov xaTsx(U/*w'5ij<r£V xai |;*E'y toi xai tov
'Eviwpf, xa« Tov N(us, xai Totif s'| auToo (puvra; ^so^ftXscrruTOVi; fgsT; jraTp/agpjaf Sis^svyiJ.ivu; xui uxoXov^ug sxoi-

«TT^, xai rdi (Tifuv dQiSi[iovq (Tvvsvvovi xurd ro slxog dirs<Ti[av)(Tev' srt ys [/.lov xui Truccci cti^scriv' dTrvQi^^J.-ncaro;
xut T» «va9e/^aT« xa^vrri^otXsv aroi^oii wj s^rjv Tqt[j.iTqoti; xui xaSafoTf* TiViZj Si uvruv xui TrctvrsXui dvirps^sv.
A. M.
Extant hi iambi nunc in calce editionis Sirmondi. A. M.
(3)

Heic AUatius complura Studitae in scripto suo carmina subte.xebat, quae

(4) quum omnia in citata
editione nunc legantur, nos omittenda putavimus. A, M.
 ,

168 LEONIS ALLATII

tatur resurrectione . graece est xaTaa7a<Tgw$ ) scribit Gesnerus, sed locum non indi-
cat, neque apud quem invenialur (1).

XCIX. Theodorus no\us theologus confessor, de quo ait \ir doctissimus, et vere
(ptXoTrdp^ivog Hippolytus Marracius in bibliotheca mariana, alte admodum silent,
qui catalogos de scriptoribus ecclesiasticis texuerunt, vir doctus, et graeca facundia
disertus, pietatis suae erga Deiparam virginem luculentum testimonium dedit scri-
bendo. In annunciationem heatae Mariae virginis orat. I. quae graece manuscripla

extat in codd. vatic. num. 654. et 455, In nativitatem beatae virginis orat. I. quae
graece extat ibidem, et plura alia quae me latent. Verumtamen hic Theodorus novus
theologus et confessor, non alius est quam Studita, ut ex ipsis codicibus manuscri-
ptis facile coIHgitur, qui in indice ante codicem hoc modo loquuntur; in titulo vero^
orationibus praefixo Theodoro appingunt cognomen Studitae.
C. Ad Theodori diaconi byzantini rhetoris, ac syndicarii Pauli archiepiscopi con-
stantinopolilani , dubia duo pro Monothelitis proposita, quae incipiunt: tl xar atj-
rov Tw QiX7i[xaJi XoTov ^ xa) T^iv afvoiav y.afyiy6^yioav ol iraJi^iQ iTr) Xp/oToJ,
extantque etiam hodie in vaticana cod. 511 , respondit Maximus homologeta epistola
ad Marinum presbyterum, quae etiamnum extat, et incipit: al irapa tqw pnro^og
TTgt/crg/Cj aytMrarz y.al ^iorliiyiri Tran^.
CI. Theodorus thebanus philosophus aliquid de Byzantio et illius rebus patriis
scripto mandasse, colligo ex originibus constanlinopolitanis nondum editis (conf. imp.
orient, T. I. ed. paris. p. 44. ) To ^l zaXovpLivov Owxo^X/cQov Xsfovai rivl(;, ort
^o)xa rou rupdvvov l<^ ittttov [Sa^i^ovJo^ wXia^yiaiv o 'kouq rov akotov avrov , ^

%a\ iTnaz , ytai IxkyiQyi 6 roTroq oJtwc, xa9a Ilavo^wpoc (pyia^v 6 alfuTfftoq. 'O ^i
yi Qio^copoq 6 Qyi(3aiog (piXoaocpoq (pyia\v ort irpo rou [xzfdXov Koov^fTavrivov 6
^

r6iTQZ ovrot; g^wQgv ryiz iroXiw^; yiv rou Bv^avJioV xai XyiaJa\ ttoXXo) t; 7r>?p p^o v ,

ot iroXXovz rwv (Sv^avJio^v l<p6viuov. *0 ^g [xiyaq lL(avaravrlvo(; fjnrd ro x,pa-

rviaat , %ai %riaat ry\v ^oXiv , f^otyiad^Liv^oc, ipivvav , Jta/ v.^arYiaac, rtvdq twv
rotovrm Xy\arMv dviaycoXoTnaiv avrov<; hyouv l(povX'/.taiv' o^iv aa) o ro^usoc, ^

iyiXyi^yi ^ovX%oXy[aroc,' Quod vocatur Phocolesthum ut quidam tradunt nomen , ,

inde hahuit quod Vhocae tyranni equitantis equus pede lapsus cecidit unaque cum
, ,

eo tyrannus. Ilinc nomen loco. Sic narrat Panodorus aegyptius. Verum Theodorus
thehanus philosophus refert ante Constantini magni tempora locum hunc extra
,

Byzantium fuisse multosque ihi latrones versatos qui hyzantinos multos interjicie-
, ,

hant. Cum vero postmodum Constantinus imperio potitus, urhem aedificasset cura ,

adhihita nonnullos ex praedonibus illis captos suspendit ; inde etiam loco nomen
,

datum Phulcolestum , a (pouXxi^itv ^ quod est strangulare et in furcam agere, et a

Xyiaryiz^ latro, praedo, sicarius, grassator.

CII. Theodori patriarchae hierosolymitani exemplar synodicorum legitur in se-

ptima synodo act. III.

CIII. Theodori hermopolitae explicationes titulorum codicis, de dissolutione de ,

vi et metu, de causis quae apud iudicem aguntur , de dominio de lureiurando ,

(1) Praeter hactenus recensita ab Allatio scripta, habentur in nostra editione tom. cit haec. t. ludi-
cium de compendio regularum Explicatio liturgiae praesanctificatorum. 3. Supplementa
S. Basilii. 2.
brevia epistolarum. 4. Catechesis chronica. 5. De confessione et satisfactione. 6. Quaestiones aliquot.
Insuper Allatius nonnullarum ex orationibus mentionem omisit, quas habes in nostro libro vel impressas
vel commemoratas. A. M.
 ,

DE THEODORIS. 169

(le testibus , de lihertate , de parricidio, de sycophantiis in fol. manuscript. biblioth.

imper. Vindobonae. Epitomatores gesneriani. Index nis. bibliolh. regiae Scoriaci
Qeo^oj^ov ipfxoTToXtTOU l^yif/]aiq iIq Tot ^f/.a (StfBXia tov Trpoorov rtvxpvz twv
(3aGt\tx,cav. Theodori hermopolitae expositio in decem lihros primi voluminis hasi-
licorum 1. II. 19. Et in regia Parisiis. Qio^w^ov rov i^p.07:o\irov rov a-a^ov ^t-

3aG'/,dXov rcov Siiojv vofxwv Tripi vofxov xai ^txatoavvT^g ^aatXzwQ. Theodori her-
mopolitae , summi divinarum legum doctoris , de lege et iustitia imperatoris. P. Ba-
aiXivz lariv ivvofjLO(; l^taraaia., ytotvov dya^ov ro7g v^yjzooig (i). Cod. 549.
Meminit eliam eiusdem Marquardus Freerus in chronologia , in Constantino porphy-
rogenneta.
CIV. Theodorus syrus, frater Theophanis canonum scriptoris, in sancti Sabae
monasterio oplimis artibus excultus, Constantinopolim Theophilo iconomacho impe-
ranle proficiscitur , et cum sanctarum imaginum cuUum honoremque constantius tu-
taretur, acubus perfossus, atramentoque non secus ac fugilivus servus per ignomi-
niam in facie notalus, in exilium eiicitur. Qua in senlenlia ad extremum perseve-
rans, et celeros recte de sanctis colendis imagiaibus sentienles confirmans, in insula
Aphusia vitam obit. Suidas: ''A(povaia v/iaog t/^, gv '/i vm^opiot lyivovro 6 zv-

ptoq Sio(pdv/ig 6 TTOtyiryiQ^ xa/ 6 d^iX<poi; avrov Qioocopog 6 ypaTrroq, dfx(p6-

ri^oi ofiLoXofyirai. Aphusia insula quaedam, in quam relegati sunt dominus Theo-
phanes poeta, et frater illius Iheodorus Graptus amho confessores. Tum hic Theo-
dorus, tum Theophanes frater illius, a nolis seu iambis faciei inscriplis iussu Theo-
phili ,
y^airrot dicti sunt, id est scripti; non quod essent Graptorum episcopi , ut
somniat Xylander. Carmina inusta legunlur apud Cedrenum in Theophilo (ed. paris.
p. 521. ) et alios. Quis autem fuerit carminum iilorum scriptor, ne te id quoque la-

teat, lector, didici non multo post ea tempora

ego ex manuscripto antiquissimo, et

exarato, quod servatur in vaticana bibliolheca sub. num. 753; in quo carminibus hic
praefigitur titulus: ari^xpt QiocpiXov ypafj.fj,aJtv,ov dvBpomov yiXovoroc, rov 9go- ^

ajvyovg Qio(piXov rov ^aatXicog ol zai y^a.(pivlic, ilc, ro irpoaoJTrov rov oaiov ^

(dio^ca^ov rov ypanlov d^iXcpov yitovoroc, rov xv^ov Qio(pdvov; rov 7roi'/f!ov.
Carmina Theophili grammatici qui fuit familiaris Beo exosi Theophili imperato-
,

ris quae et scripta fuerunt in facie sancti Theodori Grapti, qui fuit frater domni
,

Theophanis poetae. Incipiunt^ mdvro)V 'mo^ovvro)v etc. ut in editis. Martyrologium

romanum tradit Theodorum in carcere expirasse ante quam pax ecclesiae redderetur;
Theophanem supervixisse , et factum nicaenum episcopum in Domino quievisse. Et
,

Michael Glycas annalium parte IV. (ed. paris. p. 290.) Cedrenus, et narratio de re-
stitulis imaginibus apud me manuscripta , supervixisse Theophilo tradunt, et in con-
vivarum numero apud Theodorum numerant. Si quis de eo plura desiderat, adeat
vitam illius manuscriptam , quae adhuc dicilur extare in valicana et sforliana. Dicitur
plura scripsisse pro imaginibus. Quae ipse vidi, incipiunt. 'Ho>? fxiv ovv. Et tropa-
riorum quoque aucloreni facit menologium basilianum in vaticana. Eiusdem ora-
tionem rapt twv 'A.i'/,oifxyifJLivm laudat Gregorius protosyncellus chius in dogmatum
synopsi.
CV. Theodorum Abucaram Carorum episcopum Turrianus aliquoties Damasceni
discipulum nominat, cui probabilitatem conciliat illud in titulo dissertationis decimae

(1) Animadverte praeclaram politicam definitionem : rex est legitima potestas, commune subditorum
bomim. A. M.
22
 .

i 70 LEONIS ALLATII " "^

'
i^

octavae ^ta (pmytz ^lojdvvov ^cifxaaxiivou. Significat enim ea, quae in dicla dispu-
talione adversus Saracenos disseruntur ex ore dictantis Damasceni excepissc. Tur-
,

riano non assentitur Gretserus, arbitraturque Theodorum Abucaram alium non fuisse,
quam illum qui cum photianas partes contra Ignatium secutus fuisset, atque adeo
una cum Zacharia chalcedonensi pro Photio ad Ludovicum secundum imperatorem
,

Francorumque regem legationem obiisset, ut in vita Ignalii testatur Nicetas, poslea

Photii fraudibus in apertum prolatis vela retrorsum vertit ut in octava synodo oe-
, ,

cumenica admissi piaculi veniam impetravit prout secunda et quarta eiusdem con-
,

cilii actio nos docent; pro quo etiam apud Adrianum summum pontificem intercessit

Ignatius, ut prislino honori ac muneri restituerelur: quod item fecerunt tres impe-
ratores Basiiius, Conslantinus, ac Leo in litteris ad eundem romanae ecclesiae antisli-
tem, qui Theodorum insigni encomio decorarunt, cum hominem ecclesiae valde uli-
lem appellare voluerunt, idque propter eximiam eruditionem, qua inslructus cum
haereticis, iudaeis et mahometanis animose congrediebatur, quorum ingens in Caria
,

tum mullitudo ut et Laodiceae quo Theodorum translatum Nicetas scribit. Cum

, ,

ergo Nicetas, et octava synodus Theodorum illum nominent Cariae episcopum, et me-
tropolitam, ut et Ignatius, et imperatores in epistolis ad Adrianum pontificem, et
hic Abucara Cariae praesul fuerit, neque ratio temporis obstet, in eam sententiam
devenit ut sibi persuadeat, alium dissertationum auctorem non fuisse, quam illum
Theodorum Cariae anlistitem, qui sub Basilio macedone, temporibus octavae synodi,
doctrina nominisque celebritale claruit. Et cum a secunda synodo nicaena anno Db-
mini 787. celebrata, usque ad octavam synodum, quae habila est anno 869, anni
octoginta duo interfluxerint lohannes vero damascenus, ut plerisque chronologiae
,

non imperitis placet, ante septimam synodum supremum diem obierit, alterutrum
necessario asserendum esset, aut Abucaram ferme adhuc puerum Damasceno operam
dedisse, aut oclogesimum aelatis annum longe transcendisse, quando Constantinopoli
oecumenica synodus octava coacta fuit nisi quis Damasceni vitam ullra septimam
;

synodum proferre velit. Et haec quidem Gretserus ad Antonium Velserum, quae non
tanti mihi videntur ut a sententia nos Turriani retrahant. Namque Theodorum hunc
,

Abucaram non omnes codices manuscripti faciunt Kapwv, Carorum. episcopum sive
Cariae, sed quidam ita efferunt, quidam immutalione non levi litterarum X.appav
exprimunt, ut praeter alios videre est in codice vaticano 492. p. 193, quae longe
est diversa a Caria. Et quamvis aetate Basilii macedonis et Photii, Cariae episcopus
variis disciplinis instructus, non erat ecclesiae inutilis, non inde tamen sequilur, eum
solum fuisse istiusmodi conditionis, alios nihil valuisse. Et quanam ralione iste vir
puer sapere potuisset, ut quae de rebus difllcillimis dictaret Damascenus, ipse scripto

exciperet? Studia illa tam seria stalum alijim , et solidiorem mentis firmitatem ex-
poscunl. Certum enim est apud sensatos viros, planeque ex concilio septimo constat,
Damascenum ante celebratum illud concilium mortem obiisse. Sed quoniam haec mi-
nutiora non nemini videri possunt, quis vel parum sanus negaverit, Abucaram hunc
Theodorum una simul floruisse cum Thoma hierosolymitano, qui paulo post septi-
mum concilium illi ecclesiae praefuil? Idque ex ipsis opusculis a Gretsero publicatis
addisco evidentissime. Quarti enim titulus ila se habet in codice meo: g-ar/c-ToX^^

'Ki^iiyouaa itw op^yiv '/.ai dfiwiJiinov Triariv , 7nfM<pSi7aa ira^a rou [/.ay.a^icJJa-
Tou Trdza QoJiid Trdlpidpx^^ 'lipOGoXuixm ir^o^ roug y.ara rnv A^fiiviav aipt-
ri^ov7a<;, dpa^KjJt fj.lv utto Oio^co^ou rou iirWKyiV W(3ouxa^d rou Kapwv iTTi'
 DE THEODORIS. 171

OTTOU
axo', u7rayo^ivSi7aoL, ^ia ^l M/;^a^\ g/xoJ rou IXa^^^^iajou TT^ia^uri^ou xai
fyJXXou Tou aTToaloXrAou Qpovou 'lipoaoXuixcov fxifa^p^aaQilGa,
aufx fjLi^'' ou xat
aTnaraXTai. Epistola continens fidem rectam atque inculpatam, missa a beatis-
simo Thoma patriarcha hierosolymitano ad haereticos in Armeniam arahice di- ,

ctata a Theodoro cognomento Abucara episcopo Carorum ct a me minimo preshy- ,

tero Michaele et syncello ecclesiae hierosolymitanae in graecum sermonem translata,

per quem et missa est. Si sub Tlioma iam perfeclus aetate, ut verosimile est, et

conspicui nominis doctor dogmata catholica haerelicis pandit, quae tanli aesliman-
lur, ut in alias quoque "\ersa linguas legenda aliis atque aliis transmiltantur, qua
ratione sub Constantino adhuc vegeta aetale florere dici poterit? Adde in meo ma-
nuscripto multa in margine adnotata esse scholia, quae auctorem praeseferunt Are-
tham, quem aequalem aliqui Photio faciunt. Hinc argumentari licet Abucaram esse
antiquiorem. Quare assentior Turriano, iisdem cum Damasceno temporibus hunc Abu-
caram vixisse, et ab eo multa sibi hausisse.
Huius opuscula contra varios infideles Arabas, Agarenos, Tritheitas, Theopa-
schitas, Nestorianos, lacobitas, Monophysitas , ludaeos, nec non Origenistas, inter-
pretibus Francisco Tuniano, et lacobo Gretsero, graece et laline Ingolstadii edita
sunt, ex typographia Adami Serlorii anno 1G06, el antea edita fuerant in bibliotheca
veterum Patrum secundae editionis lomo IV, lalinilate donata a Genebrardo, passim-
que manuscripta inveniuntur in bibliothecis italicis, ex quibus possent edi correctiora
atque auctiora, et polissimuin ex meo codice. In bibliotheca bavarica num. 16. no-
lantur: Theodori. episcopi Cariae cognomento Ahucarae dialogus , quo demonstrat
esse Deum. Eiusdem de variis capitihus quaestiones et responsiones. Epistola Tho-
mae pairiarchae hierosolymitani ad Armenos haercticos. CoIIectanea Theodori epi-
scopi Cariae de variis capitihus contra Severianos , et Acephalos , et contra Mani-
chaeos. Et cod. 175. Theodori episcopi Cariae cognomento Ahucarae opuscula, de
Dei nominibus. Patrem semper generare filium semper generari. Dialogus cum
,

ISestorianis. Dialogus cum lacohita. Quae sit maxime propria dijjferentia. De tem-
pore. Brevis doetrina de divinis nominihus , cum toti Trinitati communibus tum ,

proprus singularum' personarum. Quaestiones Origenistarum propositae earumque ,

solutiones. Et in bibliotheca regia Scoriaci, ut notat index ms. Theodori Abucarae

cariensis episcopi de nominihus Dei. Quod semper generat. Eiusdcm adversus ne-
,

storianum, et iacobitam. De dijjerentia. De tempore. De Trinitate et proprietati-

bus personarum. Explicatio numerorum dubiorum. Interrogatio Origenistae ad
fidelem. IXesponsio ad infidelem. Musices opus. De condensatione. De analogiis seu
proportionibus. Synopticum syntagma philosophiae. Epitomatores gesneriani , quod
unius est, in tres dividunt. Theodori episcopi contra Arahes , et contra Acephalos
disputationes religiosae , in 4. ms. \n bibliotheca imperatoris Vindobonae Theodori
episcopi Charran cognomento Abucarae cum infideli [fortasse colloquium) de ortho-
doxa fide. Interrogatio Arahum ad christianum , et aliorum ad eundem , graece
extant in Italia. Theodori philosophi dialexis cum nestoriano . et alia dialexis eius-
dem, extant in Italia.

CVI. Theodori Trimithuntis episcopi usque nunc extat etiam penes me: 'mi^i
rou ^iou Kat ryig i^o^iag y.ai rwv ^Xi-^ioiv "'loodvvou rou '^(^puaoaJofjLOU. De vita
et exilio et oppressionibus lohannis chrysostomi. P. "^ Kfairyiro) a'\iu^yi<; 6 Qiog 6
oia rou TT^o^pYirou i7rayfiiXap.ivog ^ TroXXa) al ^Xi-^^^ng rwv $r/,aict)v. Et adver-
 ,

'

172 LEONIS ALLATII

tendum est, male a Billio in adnot. 30. ad orat. III. Damasceni de imaginibus Theo-
dorum Trimithuntis episcopum Isidorum nuncupari, quemadmodum ibidem adn. 23,
Theodori nomen in Theodoreti commutari , ut hoc quoque obiter hic animadvertatur.
CVII. Theodori quaestoris lyitMfjLiov ug rov ayiov fxd^ru^cc tou X^kjtou
V^ojpyiov. Laudatio in sanctum Christi martyrem Georgium. P. JlpofpiTrouai fjLOU

TT^o^ iu(pyifxiav Tm yXMiffav. In bibliotheca vaticana, et aHbi.

CVIII. Theodori metropolitae Cyzici adhuc superest Itxwfiiov ilz tov aytov h-
^ofxaffu^a BXaaiov. Laudatio in sanctum martyrem Blasium. P. BXac7/ov tov fxi-
-^/av Iv hpdpx^^'^ ^^^ fiapJuGi ivcac, av d^iwz ^aufidawfxiv'^. In valicana. Nec ahus

fortasse fuerit hic Theodorus, quam ille qui Constantinum porphyrogennelam in Po-
lyeuctum extimulabat ad quem idem
Constantinus secessit de Polyeucto deiiciendo
, et
consiHum initurus. Cedrenus in eodem Constantino; l^uai KwvCTTavTTvoc 6 (Saai-
XiU^ iv TM <VOU ''OXUflTTOU Opit, T'? ^/SV ^OZzlv TaT^ TWV izilai ITaJipWV iU^^^Ol^
^o}^a'/,tau'/ivat za/ fizr aurwv '^ard ^aoa)i)ivcov iv 'Lupia lytaf^anuaat dXnSili
^ ^

06 Xofo) hojByjvat ©goocopct) rn^ lLu^i'/,ou Tr^oi^piuovli , l^ilai ron rd<; Star^t-
(Sdg TTOtoufiivcf} i
aa) fiir aurou Trsp/ tt^q '/.aQat^iaicog rou TioXutu'/lou (SouXiu-
aaa^at. Projectus est imperator Conslantinus ad Olympum montem. specie quidem
ut patrum qui , ibi vivehant comprecationibus armatus . in Syriam contra Saracenos
proficisceretur: re autem ipsa , ut cum Theodoro Cyzici episcopo , qui tum ibi de-

gebat , de Polyeucto deiiciendo consilia iniret.

CIX. Sub codem Constantino porphyrogenneta florebat Theodorus metropolita
nicaenus, vir neque indoctus, et scribendis epistolis non inelegans, cuius penes me
sunt octo reliquae, dignae plane quae lucem videant. P. Alviyp,ara ^u^ayopzta
yi^iQ yifjuv (pi^cav. Eiusdem de physica doclrina et principiis littJofiyi izBilaa rp'/}-
fxaat riaaapat , compendium quatuor sectionibus expositum. In bibhotheca impe-
ratoris Vindobonae. Epitomatores gesneriani.
CX. Extat ctiamnum Theodori episcopi Paphi: jS/o? tou dyiou ItTru^i^cavo^ ,

vita sancti Spyridonis . in bibliotheca vaticana cod. 803. Incipit: ev a^yyi y\v o Xo-

yoQ ^ (P'/iaiv 'Iwavv;^^ 6 iiiayfiXtaT/iz Jta/ ^ioXoyoq. Quae sub Triphyllii nomine
ferebantur carmine iambico conscripta , Theodorus paululum dilalata , prosa expressit
alia quoque de suo addidit, quae ab aliis audierat, et a Triphyllio silentio involuta
fuerant. Ipsum audiamus. Taura fx\v Iv r'/l (3i(2Xcf) rp ^/' Idfi^cav i'A,ri^iia'/i >}U-
pov' yiv rtva (Si(3Xov Xitouaiv utto rou dyiou rcafpoc, Yifk^v Tgt(puXXiou rou fia-
Q'/i7ou aurou rou yivofxivou litta^ioirou r/lg KaXXtvtzyiaascav TToXicoQ '/irot Aiu-
^ ,

jcwv ^icov dyiaq rou ^iou l'/i)tXyiaiaz dvayiy^d<p^at' lyca ol ou'/ oipLat rou
7r^op'/]SivJog dyiou TrdJpog 'T^t(puXXiou ilvat ro rotourov auvraff/.a^ aXXa rtvo^

fLiraa^/ovroz oXiy/i^ t/voc '^u^OTrai^iiat; 'i:oi-/ifia U7roXafx(2avct) ilvai' oin^ auy- ^

ypafLfLa g/Vg liii ^<w>j'c, e/Ve jugTa QdvoCJov ejt %oXX'az irpoz rov dytov T^KpuX- ,

Xtov rov liriav.onov dyav dydTT-/iz o Trot^aag ro^i ro auyf^afiifj.a o)c, g^ aurou , ,

yivofiivov , aitrca i^iypa-^zv' TawTa S'l lupYiait r)q g/c rov (2iov rou aotoifiou
Trar^og ^iTupiSwvoQ auyhypafifxiva St^ Idfx^wv , vouvix^^Z ^"' iirtfLiXo^c; dvaft-
vcaaaoov rd rou (2t(2Xiou '/.icpdXata' driva Xiyo) l^ oXifou nXcHuvac, avgrpa-vfa-
fXYiV Iv rourct) rca Trap' Ipou p.ira(2X'/iQivJi Xoyca' 'laox; ^g Jta/ T^fpuXXiot; g;tg-
'jcXyjro raura auyf^a-^dpzvog' xa/ raura filv ilp'^aQo) Tn^i rou (2t(3Xiou rou
^/' idfi^ojv Itc ovofLart rou dyiou T^t(puXXiou l7:tyiy^afip.ivou' dinp oi zyo)
TTa^d rivojv Siy]fyiaafji.ivo)v pot pLifxaQji'KU>g ^ 7r^oaiB'/iKa raur'/i fJLOU r^ auyf^a^pvi ^
 ,,

DE TUEODORIS. 173
jugTot T>jv Tou Xci)x.pcirou<; rou w^piXnav
a'xp'KaaTi'/.ou hiiyiKJtv t
laropT^ao) irpoq
Twv iVTvyyavovTOiv. llaec porro in volumine carmine iamhico conscripto reperi
quod tradunt a sancto patre nostro Triphyllio illius discipulo qui postmodum fuit ,

Callinicessiorum urhis sive Candidorum Deorum episcopus fuisse concinnatum.

, ,

Ego vero dicti sancti patris Triphyllii opus non esse sed alterius cuiusdam qui , ,

vel pueris tradi solitas d{sciplinas parum degusiaverat, suspicor; quod sive Triphyl-
/io vivente sive etiqm vita functo
, ex multo quo erga eum ferehatur amore li-
, ,

brum auctor illi inscripserit . Ilaec vero inveniet quilibet in vita celehris patris no-
stri Spyridonis , iamhis expressa, si modo attente ac diligenter illius capita per-
currerit: quae ego paululum dilatata exposui in hac mea immutata dictione. For-
tasse etiam qui ea composuerat Triphyllius nuncupabatur. Et haec quidem dicta
,

sint de libro carmine iamhico Triphyllii nomine inscripto. Quae vero ipse a qui-
busdam narrantihus didici , huic meae scriptioni apposui, eaque post Socratis scho-
lastici narralionem ad utilitatem legentium interseram.
CXI. Theodorus magisler in epitomen redegit opera divi lohannis chrysoslomi
quae epitome extabat in bibliotheca imperatoris Vindobonae Austriae scilissime graece
descripta, litterisque magna ex parte aureis. Epitomatores gesneriani, et Possevinus
in apparalu. Reperitur passim etiam in bibliothecis itaHcis. Opus in triginta tres ser-
mones distinctum. P. Ei jSooXga-^g , *nj^o^wp.iv yipAv g/c v^sjopovTit; 'wapaWKyiaiv
ayaTc/iToi.
CXII. Theodorum Daphnopatam inter aHos byzanlinos non bonae fidei historicos
commemoral lohannes Scylitza in prooemio, cuius verba infra adducemus; et ex quo
sua mutuatus est Cedrenus in synopsi. Quidquid de historia sit extant ad hunc diem ,

iy'/.wp.iov iig To yiviaiov tov Tifjiiou 7rpo^'^op.ou. Laudatio in diem natalem ve-

nerandi Praecursoris, V. El p.\v o tou Xoyou '/.y^^u^ '/.al ^ujpoS^pofxog rm naTOi

"Koym ioilro rrpog liraivov. Eiusdem in translationem manus sancti lohannis ba-
ptistae commentarii meminit typicon manuscriptum die 7. ianuarii. Ka; ro u<uso-
[xvyifxa Giooojpou rou Aacpvotndrou ug rviv dvay.opLi^Jiv rviq rip.iaz %2;poc rou
^QOo^Ofxou. Et commentarius Theodori Daphnopatae de translatione venerandae
manus UauXov rov diToaToXov diro
Praecursoris. ^Y.y/cofitov item zlg rov dytov
rou ^pwCTOCTTO^ow. Laudatio Pauli apostoli ex diversis
ota(popct)v 7{.6yo)v ^lcodvvou

orationihus lohannis chrysostomi collecta. P. T>f$ fLiv iirtypa^pylg rwv diToaroXi-

'/MV Trga^iMv. Cui cum addatur titulus pay idlpou ^ magistri, non inverisimiie fue-
rit , huiusce quoque esse eclogas triginla tres de virtulibus et vitiis, ex diversis ser-
monibus Chrysostomi , cum Theodorum magislrum non alius
praeseferant. Et forte
est a superiore, qui in epilomen redegit opera Chrysostomi. Meminit quoque Theo-
dori magistri Suidas voc. fi.ayiaTi^. Wpo^dKKirat >ta) (di6^o)^ov ryl fiaftan^ia
a^XV Trapa 'Pw^a/o/^ rtfj.wfizv6v rt x.a) y7j^aip6fj.eVOV. PromovH et Theodorum in
magisterii munus qui apud Romanos seu
, ( [X)lius Graecos) maximo in hono7'c erat
et auctoritate. Utrum sit unus ex dictis an alius lertius, quis divinet?
CXIII. Theodori sidensis antistitis historiae meminere Georgius Cedrenus et lo- ,

hannes Scyhtza, qui haud valde eam laudare videntur in prooemio.

CXIV. Theodorus sebastenus superioris Theodori sidensis nepos, scripsit pariter
historiam. Mentio ilhus habetur in prooemio lohannis ScyHtzae. *0 ya^ AapvoTra-
T«5 ©go^wpo^, 'Nf/^rag 6 ira^pXaywv ^ ^lwan^p ViviatoZi >ta) MavoLi^^X, o\ (2u-
Qivrioi ^ 'Ntx,tj(p6poQ ^tdycovog 6 (p^u^, 6 datavog AiO)v , Qs6^a)poc 6 ryiz ^idV/C
 ,.

174- LEONIS ALLATII

yivofxivot; TT^oi^^ot;^ 3ta} 6 rourov dvi^^iog xa; ofKavuy^og^ 6 r>i(; h Zg/SaaTg/ce

'jiaQyif/KjafiivoQ izzXyityiac , xa/ Itt/ rovrM A-/ifxjir^ioQ 6 rylg Ku^/xow , ku) 6 fio-
vayoc, 'Iwavv??^ o "Kv^oc,^ oiaiiav g^tacTOC vTroSictv TT^oaryiadfxivoi ^ 6 filv gVa/-
VOV (pipi ilTrilv ^adlXiWQ^ 6 o\ %|.oToV TroJ^td^^OV , dn^OZ ^i (piXoV it^WfltOV ^

y.a) iv lafo^iag cx^f-dJt rov iavjov gxaoToc diroTcXyi^ovvliQ azoTrov , Troppct) rTiQ

Twv i]^yifLivu)V Oio(po^u)v dvopoov dTTOTnnJwxaat ^tavoiaz' dTcofd^yw yd^ rd y.a!d

roix; avrtav x^^^^^^^ avvivix^ivra , xal fitx^ov dvojQiv taro^tzoji; avyfpa-^dfjn-
voi , '/.a) 6 fj.iv avfi.na^(az 'i
6 §i dvrtira^oiq , 6 ^l xa) '/,ard %a'p/v, dXXo)^ ^i
xa/ o)t; ^poairira'/,ro ryiv iavrov avv^i)<; laropiav , xa) Tr^oq dXXj^Xov^ Iv r-zi

Twv avrojv dpyiyytait ^tacpi^ofiivot , IXiyfov '/,ai rapax^Z rovq d'/,podJd(; Ifxm-
TrXyizaatv. Scripsit res gestas Basilii porphyrogennetae llomani Auclor de trans-
filii.

lationibus episcoporum e propriis in alias sedes. ^ Ayajr to^ ap;)^/e7r/c7X07roc SgXeu-

itg/a^ r'/ig Utipiag fnnriSyi ilq ro 7rar(0/ap%g7ov "'A.vJtox^i^Z i^r) ryi<; (SaatXiiaQ
'/.v^ov BaatXiiov rov 7Top(pv^ofivvyirov xard ryiv dnoalaaiav rov 'Z'/Xyi^oij d>^ ,^ ,

6 Iti^aania^; Xiyn Si6^o)po^ , 6. ypd-^aq ro p^pov/xov ^t^Xiov rov v.v^ov Ba-

atXiiov rov Tro^pv^oyivvyirov. Agapius Seleuciae pierianae archiepiscopus trans-
latus est ad patriarchatum antiochenum sub imperio domni Basilii porphyrogen-
netae , quo tempore defecerat Sclerus , ut sebastenus Theodorus tradit , qui scripsit
chronicon domni Basilii porphyrogennetae. Et alius edilus in iure -graeco-romano
Leynclavii de iisdem translalionibus. 'Ett/ ryiq ^aatXiiag l^aatXiiov rov irop^pvpo-
tw pyil^OTToXiryi Jlirpwv n Inta^oiTyi Kop/vOow (aq ypdpit 6 22-
yivv'/\rov iSoQyi ,

(Saaniag Qio^wgoq xa/ Aewv liVvd^m' l^) rvic, avryi^ (SaatXiia^ xara tjiv
., ^

^'/.Xyipoij d^^oaraaiav i
dx; y^dpn 6 atjro^; Si6^o)^0Q, ''Ayd^sitoi; 6 ^tiXiv/.iiaQ
ry.z Wti^ia^ a^^/gTr/cxoTTO^ , yiyovi 7rarptdpx>i<^ 'li^oaoXvff,o)v , bg ilaiX^uiv sv-
raiJ''3'a avviXitrovpyyiai rw ft.a'/a^to)Jdro) xa/ dftcordro) Tralptd^xP ^^p^ N/xo-
Xact) i
'/a) ryt tipa avv6^o). Imperante Basilio porphyrogenneta , datus est metro-

politano petrensi episcopatus corinthius , ut scribunt episcopus Sebastiae Theodorus

et Leo synadensis. Sub eiusdem imperio, tempore defectionis Scleri , sicut idem
Theodorus memoriae prodit Agapius episcopus Seleuciae pierianae factus est Uie-
,

rosolymorum patriarcha, qui hanc in urbem veniens ministerium sacrum obivit ,

una cum beatissimo sanctissimoque patriarcha domno Nicolao et sacra synodo, ,

Docet ex Labbaeo in apparatu hisloriae byzanlinae pag. 51. Vossius de hisloricis

graecis (lib. IH. p. 190. b. ) verba illa Cedreni, 0go^(wpoc o rvi^ Jii^yiQ yiv6fjLivo<;

7rpo£<5'po^, Jta/ rovrov dvi^^tog '/.ai oficdvvfioz ^ 6 ryiq Iv ItifSaaJiia '/aQ^/ifyiaa-

fxivog i'/'/.Xyiaia<; ., Xylandrum. Nam priorem putavit Suda oriun-

oscitanter \ertisse
dum; posteriorem vero Augustum nuncupat quia Augustus Graecis ai^a^Hoq. Atqui ,

clare dicitur Sidae in Pamphylia fuisse 'wp6i^po(; quod idem est ac ^^oiarox; .,
^

sive i7ria'/07ro<;. Alteium autem refertur praefuisse ecclesiae Sebastenae. Sermo enim
est quam latine Auguslam dixeris.
de Sebaste civitate ,

CXV. Theodori episcopi Alaniae (1) ethicorum libri X. graece in bibliotheca

quadam Italiae. Gesnerus. Sunt vero haec: Qio^oopov i7rtax,67rov'^AXaviai; yiutyta,

Nullam huius hominis notitiam scribit Allatius. Ego vero interim observo apud Lequinium or.
(1)

chr. T. 1. col. 1348, dici eum fuisse coaevum Germani II. patriarchae constantinopolitani ideoque sub ,

initio saeculi XIII. Observo insuper falli Cavaeum qui in dissert. 1. p. 19. scribit: Theodorus Alaniae
,

furbs est , ni fallor , non longe a Byzantio posita.J Atqui Alania provincia notissima est ultra Maeotim
A. M.
 : ,

DE THEODORIS. 175
iv rfjLTiixctat oixa. Theodori episcopi Alaniae ethicorum sectiones decem. I. Sectionis
P. Ka) rouro rov Xoyou ro Gvyf^afjLfxa
p.ot (TyiQ hixa x,7j^i[jLoviag iTctvivoyirai.

\\. 'Ev rovrot^ fjilv ^ri rriv 7i{xiripav a^ovSriv ^ ti riq *mori i]v. III. 'Apa co/ , o)

ovroq , ra vvv XzyofjLiva roli(; Trponpov dzova^ilGtv g'%s/ ri avytiviz. IV. 'A//a
//gv, w ^iXrtan , rw "koyto rovrcp g^aigjSaXo/x^jv. V. '"'^A pAv ^yi 6 ^ss^wroQ ii^i
BuoQ aiioiToq xa( tt^oq o rviz ^yiiMiov^yiaz. VI. 'Ev rovrot^ p.iv ^yi Tra^d rov <pv-
atxov vofxov T>?v rov (2iov ^ti^ayo^yyiv. VII. M/xpoT^ fj.\v ^taXoyotg r-ziv ^^og
a\ ofxiXiav ol^a -Ki^aivm. VIII. ^'Ottwc fxi^ ovv 6 (pvatytog v6fxo<; voi^o<; ro ir^o-
n^ov yiv. IX. 'Ag) //sv ava-H/vaTv rov Xotov iJg avrd ^yi TrdXtv rd TrpoXi^SivTa.
X. 'AX>y.' iTnt^yi ryiQ ivayfiXtzi^*; Tn^iooTryig tvrog iyivofLZ^a.
Eiusdem X()yoq IntaroXtfxaloq Trpot; rov KcovaravJtvovTroXiCix; '/.a) rovq iv- ^

oytfxovvraq rwv g7r; (t^oVw v il za) otd rd au[x(2dvra Tra^inrirarat '/,ai rot rd
, ^

TrXiici) av/.rifxvojv' iTrtyiy^aTrrat o\ ,

/^tgra ry\v yitporoviav '/i 'AXav//COc. Oratio
per modum epistolae ad patriarcham constantinopolitanum et alios advenas epi- ,

scopos quamquam propter rerum eventus longius protracta est etsi maiorem rerum
: ,

partem compendio decurtet, Inscribitur vero, post ordinationem , vel Alanicus (t).

P. IIwc yiff^iv dv 2%o/ rd ryig ooov , v/, ^oXXov 016'' ort za) Troongov fxa^i7v
l^yiriHri.
Eiusdem Xoyoq ayi^taa^i)^ ilg ryiv ra(pyiv rov acoryi^OQ X^tarov rov- ^iov
yifxcov.Oratio ex imparato dicta in sepulluram servatoris Christi Dei nostri. P. Ava-
jSaXXirat fxiv ^lyiaovg '/.a) cpcoQ (^g Ipdriov,'UJ'/iviita ro7<; (xa^yirali; dar^d- ,

Trrojv iTTi rov h^ov; 0a/Scop.

Eiusdem MarQaToc, J7 Xoto(;,^ Malthaeus sive oratio in septem secliones di- . ,

stincta. I. P. Ot/ fxot rd ryi^ Ti^tzTig fxiXiryi<; ilq rov ivayyiXt'/,ov '/aryivryiai
Xofov. II. *0 riXitog dXyiBivn av, ii npcx; rov fnovov o^cjyi riXitov. III. TawTa
fx\v Im rov o^ovi; 6 ^lyiaov^ ro7^ paS}iJa7g ^iaXihrat. IV. '0 fxird rov Xofov
avvayitv Ta otia'/ioaafxiva XafSwv. V. Ta^Ta /x8v Svi '/pvcptcan^a zai fLV(fff/oj-
npa' vvv ^i aXX' l^i^xirat 6 XoyoQ i'/, rovrcav. VI. 'O X6yo(; il ro7g 'uii^i
avrov i'/(pav^iiyi ov/. yiS^yj na) irdatv i'/<paiviaQai (SovXirat. VII. 'Ev Trdai fiiv
,

ovv ro7q 7rpoXa(2ovat Si^dffxaat i:pa'/rt'/,'^v n 6 X6yo(; ilyiv. Et haec Theodori

Alaniae indigna ratus, quae diu in tenebris delitescerent , doctissimus Vincenlius Ric-
cardius ex autographo exscripta latine reddidit, editurus in lucem aliquando, quod
exoptare debemus omnes, qui antiquitalis optima monumenta, ne pereant, totis vi-

ribus incumbimus. Ex hoc Riccardii exemplari exscripta, ne in uno tanluni exemplari

res tanli momenti periclitarelur, in munificentissimi principis Barberini bibliotheca
conservanlur (2).

CXVI. Theodorus Prodromus, sive Plochoprodromus, ita enim saepissime in ma-

nuscriptis exprimitur, christianis parenlibus ortus, bonis piisque disciplinis instruitur.
Ipse enim de se dicit
Og Traripwv fiiv i^icpvv '^io(p^6vo)v
Ka/ iriartv Ix, n n^aypdrcov Trtarovfiivc^v ^

Ka/ zXyjaiat fxaXtara "x^^tartavvfxiaz'

Hanc alanicam orationem, in manibus liabeo (cum ceteris Tlieodori scriptis) et iam latina vestc
(1)
a rae donatam editurus libenter sum propter historicam utilitatem. A. M.
(2) Vidi olim in bibliotheca barberina exemplar graecum Theodori Alaniae; sed latinam interpretatio-

nem Riccardii (si forte ea superest) non memini rae videre. A. M.

 ,

17G LEONIS ALLATII

JldTtTrou yag iU[j,oi^Jiy.a TrpoS^ofMcavufMOU

Kat ^i7ov BGXov Xp/c7Tov mofiaaixivov
Vyiz pooGiKyig ir^ot^pov ^ d(2^ov Iv Xoyott;,
^Ycp' OK dvax^i^i^ iU(Ti(2coQ dvir§d(py]V.
Quibusdam non placet illud iuai^wt; , quod errori Graecorum de Spiritu sancto
videatur addictissimus. Ipse ad Baream:
'•0 fj.iv "koyoi;, vou yivva rou Travairiou ^

TlavaytOQ tto^q 'nar^oq g>c iravayiou ,

To 7:viuy.a Si l'A,'rr6piUfxa ^ >tai 7rp o /3X>?jwa vou.

Alibique dicit de eodem, Trafpog ix. fiovou. Quin immo singulari opusculo hoc idem
contra Latinos defendit, ut infra videbimus. Praepositum nomini Theodoro adiunctum
rou Ttupou ,
qui eius epigrammata ediderunt, Cyri Theodori Prodromi, interprelali
sunt, nomen esse proprium arbilrati. Quos optime refellit Gilbertus Gaulminus in
adnoL ad eundem Prodromum cap. 1. Est enim Kupoi; nuperis Graeciae scriploribus
loco /luptoi;^ ut Latinis eodem saeculo domnus pro dominus: quod eliam potius
/tt)p vel y,uptg, corruptius extulerunt, probatque eandem vocem sic perperam acce-
,

ptam in omnibus linguis. Fuit variae erudilionis vir, scripsitque varia in omni genere
scieritiarum. lllius edila sunt epigrammata graeca cum aliis quibusdam, quae sunt:
argumenta , seu capita utriusque testamenti tetrastichis iambicis senariis , et heroi^

cis quae ubique iambicis eiusdem sententiae subnectuntur non quidem in omnes
, ,

libros sed in Pentateuchum, losue, ludices et Reges. Item in quatuor evangelia,

, ,
^

et acta apostolorum. Tetrasticha item iambica, et hcroica , in tres sanctos hierar-

chas Gregorium , Chrysostomum , et Basilium. Elegi , quibus alloquitur Paulum
apostolum. Pares ad Gregorium theologum, alii in magnum Basilium , alii in

Gregorium nyssenum alii in sanctum Nicolaum. Exilium amicitiae senariis scri-

,

ptum, In providentiam. Versus expostulatorii in Baream a quo temere nominatus ,

fnerat haereticus. In imaginem vitae. Basileae apud Bebelium anno 1536. Ilaec
eadem omnia in manuscriplis italicis habentur et correctiora et ampliora quibus , ,

non nemo suffullus novam editionem non inglorie moliri posset. Habentur quoque
manuscripta in bibliotheca regia Scoriaci. Illius epigrammala graeca lohannes Ribis-
sus in latinam linguam transtulit Genevae excudit Crispinus. Dialogus de amicitia
, et

iambids trimetris scriplus, graece et latine interprete Conrado Gesnero editus est
Basileae post lohannis Slobaei sentenlias in fol. In his tamen quemadmodura et in

reliquis aliis accuratior quantilatis syllabarum ratio desideratur.

Eiusdem dissertatio , qua veteris poetae versiculum , quo paupertati sapienliam at-

tribuebat, exagitat: nempe dvargoiiYi tou, aocpiyiv TTiviyi IXap^ev. Refutatio argu-
menti: pauperies sophiam nacta est, ex regia bibliotheca deprompta, edila est graece
et latine cum notis per Federicum Morellium Lutetiae in 8. An auctor huiusce dis-
sertatiunculae idem sit cum %upM Prodromo carminum iz- iTTCTroiM , cuius piorum
Xoyat de oraculis utriusque tastamenti extant, incertum sibi esse nec satis comper-
tum fatetur idem Morellius. Et eundem esse, fortasse aliquem collecturum, quod in
exordio fateatur se a pueris poelas amore ac reverenlia prosecutum exemplo Pla-
, ,

tonis. At cur pius poeta oratorem agens sola profanorum scriptorum auctoritate cre-
bro usus, sanctorum auctorum, quos digitis callebat et aure ne ypu quidem nomi-
nasset, hoc illi rem vertit in dubium. At sciat auctori contra profanos scriplores
agenli eosque exagitanti inopportunum visum fuisse ex sacris, quibus illi animum
,
 :

DE THEODORIS. '
177
non advertunt, refellere, et praecipue nuUa eum compellenle necessitate. Scripsit ut
libuit. Atlamen epopoeum et oratorem cundem esse probant plane, quae infra recen-

sebimus illius opera nec non omnes manuscripti codices, qui hanc dissertaliunculam
;

inter alia eiusdem monumenta accensent.

Eiusdem Rhodanthes et Dosiclis amorum lihri IX. graecc, et latine, Gilberto
Gaulmino interprete editi sunt Parisiis apud Fussanum de Bray 1625. in 8. Ita tamen
interpretatur Gaulminus, ut non ea quae Prodromi sunt, sed sua et suo modo di-
comptaque reddat addiditque in eundem adnotalionum librum. Adnexuit eius-
gesta ,

dem dialogum amarantum, sive senilem amorem soluta oralione scriptum graece, ,

et sua interpretalione lalinum. Graeca amorum habuit ex bibliotheca palatina descri-

pta manu Salmasii ; quae deerant , curante senalore Peirescio , ex valicano codice
septemque diebus , ut ipse tradit , latina fecit. Amarantum ex vaticana bibliolheca
descriptum communicavit idem Peirescius. Et haec quidem edifa sunt. Mullo plura
inedita sunt, quae suo ordinc ut possumus , digeremus potissimum ex bibliothecis
italicis. Et primum quidem soluta oratione complura scripsit. Quae ipse videre potui
sunt. 'Epw7;?/xaTa ypa^jUaT/xa ii^oc, ry}v Gi(3a(ffo'/.pa7opiaGav. Erotemata gram-
matica ad sebastocratorissam. P. KaSaVsp to avQpwTr/yov awjwa (pi^KoXoTwraTyi ,

(xoi (SaaiXiS^cav dno 3ta(p6po)V fjn^cov. Hinc expungitur error in indice manuscri-
,

plo bibliothecae regiae Scoriaci, ubi scribitur. QioSca^ou rou Upo^^ofjLOV i^^fy^atg
g/C T>jv y^afXfxaTtKyiv rou MoaxoTcovXov. Theodori Prodromi explicatio in gram-
maticam Moschopuli. Moschopulus enim multo recentior est. Nisi alius nobis recen-
tior Theodorus Prodromus enascatur, vel Moschopolus Moschopulo Manuele anti-

quior. Uapotfiiat ^tdcpopoi /taTa dX(pd(3>ffov fiird r^q l^fxmiiaq. Proverbia va-
ria alphabeti ordine digesta cum expositione. P. ^AfSp^yjvov i7rt(p6py;fiLa ro dyiSig.
ETrtaJoXai , epistolae I. Tco 'Ecpopw , Ephoro. P. 'HjtxaT^ /t-tgv, oX/2/a fLOt xat ao-
(pwfdrn. H. Tw XofoQiryi xypw ^ncpdvef) tw MiX^yi . Logothetae domno Stephano • Laz. m=x«t..

Mehiae. P. E/Va av (xot Xiyi rov 'Yfiyirf^v. HI. Tw o^<pavor^6<p(ti yiai vofxocpv-
Xazt it^ ryiv 'Aofaayovaav
Orphanotropho, et nomophylaci de vexante
KiifJica^tv.
eum canina fame. d^ov rovro S')i ro irpo<P'/ifiv6fiivov. IV. Eidem,
P. 'E)t 'JiotXiac,

P. HoTe h^ct) Savpdati ^iaTrola. V. Eidem. P. T^v %9£?, Sioit^iofan ^iavroJa.

VI. Tw fM'/]r^O'UJoXir'/i T^a^i^ovvroQ. Irapezuntis metropolitae. P. T/^ ilpu xa/
t/vwv , /gpg fiov y,a\ ^ii6rari. VII. Bio^copo) Theodoro. P. "il<}5gXov d^iX(ptx.ii
fiLOV '/,at (piXyi '^vx^- VIII. Eidem. P. Towt vjhIvo , (plXi Qi6^et)pi , xd^mi aot
TTi^tylXQi. IX. Lizici. P. Ot3x afaQo^v ai Tral^a. X. Eidem. P. 'Y7ri<piv ^ A/^/J, i^
oa'/}(; '/ifjLaQ. XI. Mytae. P. Oaa/v o/ TTiTntpafJLivot , yca) iyco TniQofjLat. XII. Eidem.
P. TouT hjnlvo yXwaaa irviovaa fxivo^ dQyivaiov 7rv^6c. XIII. Eidem. P. 2() fjLiv

yifjLiv rag rrapvTrdrag xa/ Ta? VTrdrat; (i).

Hpoc V^'/iT6piov fLOvaxov xa/ )iaS'/iTovfxivov ryiq ijn 'O^g/a vjfaw aifSaapLtac
fxovyii; rcav BovXya^cov , on viX^i 'Ztrpo^ ro vyiaiov 6 dyicararoq yipcav ^iain6ryiq
airo xa/ *njapatr'/jadfiivoQ. Ad Gregorium mona-
rov ^aTp/app^^/oy dppcaaryiaag ,

chum abhatem venerandi monasterii Bulgarorum, in Oxia insula siti cum ad

et ,

insulam venisset sanctissimus dominus noster ex patriarchio post morbum et abdi-

cationem. P. O\poi ^ianiati xa/ aocpi pLOV Trdnp.
(1) Petrus I-azarus S. I. Edidit has nonnullasque alias Prodromi epistolas in Miscellaneis ex bibl.
Coll. rom. T. I* p. 18-81, et T. II. p. 562-568. Idem in praef. docte di.sseruit de eodem Prodromo, et
alia eius scripta multa recensuit ,
quae cum his apud Allatium conspirant ;
quamquam Allatius longe
plura enumerat. A. M.
23
 ,

'
178 LEONIS ALLATII

Oraliones el alii Iractatus. I. ^iailyipioc, rw op(pavoTgo(pM ^ zat vofxo(p6Xay,i ^

*

xui.
Laz •S''?pro xa/ * th
Tou 6^(pavo7^6(pou d^iav Xafi^dvovJi. In orphanolrophi et nomophyla-
cis ingressu oralio , cum nomophylacis dignitatem acciperet. P. Y[6ripoq ^OT&pca
aoi Qeiorafi ^iairora tov ilailyipiov aaoixat. II. Ei? rov Kataapa >i virlp irpa-
civou. Ad Caesarem pro prasini coloris factione. P. ^^cafJidTcov Tript za) (puaicot;
auTcov i za) yiviaioog. III. IIpo^ touq ^td Tnviav (SXaa(p7ip.ouvTa(; t'/iv 7:p6votav.
Ad eos qui propter paupertatem adversus providentiam blasphemant. P. TtfjLoXzcav
6 Tifj.o^rifj.ou KopivQicov TroXiTyjQ. IV. ^AfJLaQrig, ^ 'nap iaulu> y^afXfj.o[Tiy,6g. Im-
peritus , aut apud se ipsum grammaticus. P. M.apauav ^\ g'/ Ti^ 'yipffo tov auX'/}-
TYiV. V. <l>/Xo7rXaTWV , j? a'AUTO^i'\'/iC,. Amicus Platonis, sive Coriarius. P. ETsv , w
^aH 'Ap/Wwvoc, >caXoc fih il. VI. i^YifxtOQ, tI iaT^6g. Carnifex sive medicus.
P. E/ 8v yiv dvSpooTTOQ oux dv yiXhiv. VII. B/wv irpdatq ttoX/T/jcwv )tai noiyiltyiwv.

Venditio vitarum hominum politicorum et poetarum. P. Tov pAv toVov , w 'Ep^-^,

•/.a\ Ta (2dQiia. VIII. E/^ tov TTofptd^x^^ KciovaTav7tvou7r6Xic»}Q 'lo)dvvyiv. In pa-
triarcham constantinopolitanum lohannem. P. IIwc '^oll UTCovoiac, txiiv Tn^) lfj.i.

. IX. Ao-yo^ iiz Tov 7rop(pupoyivvyiTOv v.upov ^laadytiov tov Kofj.v'/iv6v. In porphy-
rogennetam domnum Isaacium Comnenum. P. Ou (pQdvo) aot tou iyzoofxiou xap-
TTOipogoov To Trpooifitov. X. 'E7r/9aXa'|a/o^ toT^ tou iUTUy^icffdTOU Kaiaaoot; ulolc-
Epithalamium felicissimi Caesaris filiis. P. 'Eog^^ag xa/ Tpi^cjov a]fiio)y t^ TraXa/
an'/ivQ7ryiyi(i,. XI. Eyp^ap/aT^jp/oc Tca vofLO(puXazt , TtpooTix^izcx) za) 6p(pavoTp6<pco
KU^ifi) AXi^ici) Gratiarum actio nomophylaci, protecdico et orpha-
TCt) A^taf'/iVco. ,

notropho domino Alexio Aristeno. P. E/ra Tgayca^o) plv za) h^i^upafxSo<motoi.

XII. 'YTTgp TYit; yXooTfyig tou 6p(pav67p6(pou xa^ vof^o(puXa>tog ^AXi^iou tou 'Ap/- ^

aTYiVOU. De lingua orphanotrophi et nomophylacis Alexii Aristeni. P. Y^zirgp t'ac,

Tou vofxo(puXay,og yXo)aayjg 6 Xofot;. XIII. yiovco^ia e/'c tov ivogcpu^ofivv^ov v.ai

ai(2aaJo>tpdTopa 'Avopo'v//cov tov Ko^vjjvov. Monodia in porphyrogennetam et se-

bastocratorem Andronicum Comnenum. P. 2>c^va/ %a) f^acpal 7rivS'^^ii<;. XIV. Mo-

V(t)oia il(; ai^aafov Jta/ XofoSiT^/iv T^'/iy6^iov tov Ka//.aT>3po'v. Monodia in seba-
stum et logothetam Gregorium Camaterum. P. T/v/ , ch 7rap6vTiQ ^ i^taaaifiyiv tt^o-
Tipcp Tnv povcf)^iav. XV. yiovcoSia ilg tov dfioBio^oopiT'/]V KoovcffavTlvov. Mono-
dia in sanctum a Beo datum Constantinum. P. E/ toJ^ dfa^ouq i(pi7Tat Qp'/ivi7v
a7roX/7ro'v7ac. XVI. Movw^/a g/'c tov tipooToJov fiiff^OTroXiTYiv Tpa^n^ouvTot; xu^ov
^Ti(pavov Tov ^zuXitQiv. Monodia in sanctissimum metropolitam Trapezuntis dom-
num Stephanum Scylitzam. P. 'ApTt 7Tpo)Toog '/}a^ofjL'/jV (piXov a7To(3aXo)v.
ATTO^iac; aTTO toov TTiVTi (poovoov. %iv6^yifxo(; h (po)vai. Dubia ex quinque vo-
cibus. Xenodemus sive voces. P. E/gv, w 'ZzraT ^AptaTdvS^ou SiOKXiog ^i Ttvog
^

(P'/ifiysv.

liipi Tou fxifdXou , xa) Tou fj^tTi^ou ^ }ta) Tou TToXXou , y,a) tou 6Xifou , OTt
ou TO)v TTpoq T/ ilaiv i dXXd Tou 7Toaou. Magnum et parvum, multum et paucum
non pertinere ad relationem , sed ad quantitatem. P. T/v/ oe dXXcp h Xoyca Ta
Xoyt^6fiiva.
Jlapacp^aaic; ii<; Ta uaTipa toov uaTipoov dvaXuTt'/,o)v tou AptaTOTiXouq.
ParapJirasis in posteriora analytica Aristotelis. P. OuTi ty.z ^ApiaJoTiXout; fj.ifa-

Xovoiag^ ouTi T'/i<; '/ifUTi^aq ou^iviiaq. In bibliothecis regia Scoriaci , et impera-

toria Vindobonae. In eadem regia habetur eiusdem expositio in psalmos.
TIsp/ T'AC, iz^opiuaioog Tou dyiou 7TViUfJt,aT0t; ;caTa AaT/vwv. De processione
 ,

DE THEODORIS. 179

Spintus sancti adversus Latinos. P. ^avipov lariv ^ ori (acTnp o vioq, ovrct) '/.a)

ro 7rviU(JLa ro ayiov o\irai g\ rou irarpoQ fxovou i-xiiv.

E/5 To , x,a\ atjroq <wpoiKi6airai hcaniov avrou Iv 'ujvivfiari y.ai ^vvdfj.it

'HX/oy. In illud, et ille praecedet ante eum in spiritu , et virtute Eliae. P. T?iv
diroptav dp^yiv w (ptXor'/i^ iVTto^iaq.

''E^Tiy/jatg zIq rovg gv ralg hpalz ^iaiTorf/iai^ zo^ralg Ixri^ivrac, xavovac

<uia^d rwv dyim , %a\ GO<poiv 'njotyirwv KoGfjid y.a) ^ltadvvov rov I^afxaazjivov.
Tl^ooifjLtov iiQ rov O^(pavor^o(pov. Expositio in canones sanctorum et sapientium
poetarum Cosmae, et lohannis damasceni (
quos illi composuerunt in sacras Do-
jnini nostri solemnitates.) Prooemium ad Orphanotrophum. P. Eo/Jta^ av-B^/owsJg
rov Qiov Trpoc '^yiv rwv Iv ral^ ^gcr7roT;>ta?c >ia' ^'/ifxoJikiatv ioffa7g. Possevinus

in paucissimis Yerbis variis erroribus leclorem imbuit: Theodorus pauper explicuit

interpretationem libri lohannis damasceni qui octoechus dicitur. Theodorus iste pau-
per , non alius fuit a Prodromo. Nam iste pauperis etiam sibi veluti cognomen ad-
nexuit: indeque factum TTTwp^oTrpoopo^oc nempe /?aw/)er Prodromus. Et erat vere
,

condilione.miser ac pauper. Somnium merum est, interpretatio libri Damasceni.

Nullum enim ille titulo octoechi scripsit. Octoechus, quem Prodromus explicaverit,
quid monstrum sit, explicet Possevinus. Et ocloechum lohannis opus, octoechi no-
mrne, quod nuspiam est, misere foedavit. Quare sententia ita corrigenda est. Theo-
dorus Ptochoprodromus interpretatus est lohannis damasceni librum , qui octoechus
dicitur. Sed id Quamvis enim isle Prodromus scripserit inter-
quoque falsum erit.

. prelationem in canones Cosmae

et Damasceni (1), qucs illi in Domini noslri sollemnes

dies feslos concinnarunt, numquam tamen legi eundem Damtjsceni ocloechum inler-
pretalum, quem fusissimo commentario lohannes Zonaras explicavit. Cum reliqua
peregerit Prodromus potuit et hanc quoque interpretationem perficere sed eam ad
, ;

hunc usque diem nulla in bibliotheca signatam vidi. Utinam et haec quoque extaret!
Huius expositionis meminit Eustathius thessalonicensis in prooemio suae exposilionis
cano nis lohannis damasceni in Pentecosten (2). E/ nat o doioifj.oc, Iv ao(po7g 0go-
^ojpoc \{^o^'pofj.O(; atrtoXofi7 aifxvcat; avro Havo'va^ lipovc, l^'/'S'/iadfj.ivo<;. Etsi
,

inter sapientes clarissimi nominis Theodorus Prodromus huiusce gravem causam red-
dat , qui sacros canones exposuit. In eam quoque respexit Nicephorus Blemmida ora-
tione ad lacobum Bulgariae archiepiscopunr». 'Ev rovrotq 6 s^yjfovfjLivoi; 6 ttoXXoT^ ,

^avfia^ofMivoQ 6 -/.al rwv \i^wv y,av6vwv Tr^wrot; aa(p'/ivta7'/i^

, ro izXdfL-^avra ,

<p»}a) , T«v avw fivvnatv rov*v\ov dira^Yi 7:a§ial'/iatv. Ad haec interpres, qui multis
in admiratione est , et qui sacros canonec primus exposuit: eluxit, inquit , super-
nam filii absque passione generationem denotat. Ilabetur haec expositio manuscripta
Scoriaci in bibliotheca regia , Romae in vaticana, barberina, altempsiana.
Carmine etiam tum polilico, tum iambico, tum heroicb praeter iani edita plu-

rima lusit. Nos quae hic adnotamus legimus, et sunt.

Y.]q y^afLfxarfKOV Q^io^wpov rov lirv^Trtcarnv. In grammaticum Theodorum
Styppiotam. P. 'H (SiXrtan y^afifiartZMv.
Ei(; rov fjovaxov '/.v^ov 'Iwavv/>t/ov. In monachum domnum lohannicium.
P. Ou fid o^gocapa <piXov' as ya^.

(1) Huius interpretationis specimen habes in nostro Spicilegio rom. T. V. p. 390. seqq. A. M.
(2) Hanc Eustathii egregiam expositionem in Damasceni hymnum pentecostalem edidimus graece nos
in Spicil. rom. T. V. p. 101-383. Locus autem ab Allatio eitatus, legitur apud nos p. 174. A. M.
 180 LEONIS ALLATII

^ETnrufjilStOQ 2tg rov xu^tv Kci)V(jravr7vov rov ILa.iivr^yiv. Sepulchralis in do-

minum Constantinum Camytzem» P. rvnovz larwaq laropwv ^hi. T/ rov<;
KaTa fJLWji^ofivitou ^o'/.ouvfo^ iivai ^ta rouro aocpou. Contra longibarhum.
j

proptereaque sapientis speciem habentem. P. ^larlaraia^ riiz d^pag yivitd^oq.

^X^rXiaartTco) ^uipog rm 'usqovotav. Indignabundi in providentiam. P. Ou'a
dyvooufiiv ^'i^fitoupyi y.ou Xoyi.
Kara (p^ovouvrcov. Adversus invidos. P. Oua, lariv yipuiv Ivog '/p^vo? Iv (3ico.

2;)^gTX/aaT/>co/ Itt/ ryl artfxta. Indignabundi propter ignominiam. V.'"Eppir

Ifiou (Storoto.
Kara voaou npcaot. Contra morbum heroici. P. 'Hv ai fLzya ycpanTi.
E/c il}coviafjt.ivov (2iov. In vitam effi^iatam. P. 'E/as rov ^iov dv^poiiri ^i^ai
aou Tva^atviryiv.
A'ivtyp.a ilq ryiv vi^piXnv. Aenigma in nebulam. P. Y//05 yifiiri^ou fii (pt~

rvaaaro ^ia ^uyar^^p.

'YTToSfltKo) iTri rtvi iK^paaQivrt rnz ^aXdaayi^ a%e/p/ vi^pw. Monitorii de
quodam e mari eiecto sine manibus mortuo. P. Ss/^ve ri vuv pLZ oioogiiaq. ,

'24Uvra%ry\pioi ro7g Bu^avrtot^. Valedicentes Byzantinis. P. Xar^g •jroXt^ fii-

yaiTU^yz.
De ^Opaq ^iara rou <purSvog ryiv ya^iv.
horto. P. /

Aliud. P. 'Opwv ai '/Sini.

Aliud, P. "Av^gcam ^iupo xa\ rpuyyiaov.
Aliud. P. Ba[2ai Tcoaai^ 6 zytTTO^.

Aliud. P. Tyiv ycaXKov/iv dv^^coTn rou po^ou.

'E^zz;} TW ydfica rou ulou ku^ou 'Hty.yiCpo^ou rou (^o^(2y]VOU , y.upco 'AXg^/w.
In nuptias filii domni Nicephori Phorbeni, domno Alexio. P. ^c iuruyjnc, xa/ iu-
'liXiyi^ yi a'/i vufi.(paycayia.
In easdem. P. KaTa-S^ow aou rov «^wpaza.
In easdem. P. T/$ i\^i KyiTrov apsTwv.
In easdem. P. l^taiuru^/yK; ^ rgtaiu^atfxov. ^

In easdem. P. Tdp,ot , ;ta/ ydft.cav rzKiral.

Havaaviav aTroXt^caSivla ^td rov ^dvafov rou uiou aurou
'YTroQffiKo] ilz
Ilirpou. Monitorii in Pausaniam lapidem factum propter obitum Jilii sui Petri.
P. HgVpoc lca Trirgov.
De eodem argumento. P. ^Oq '^to(2yiv noXu^a'A.^tJV.
De eodem argumento. P. Hauaaviyjv XuTryi. yi

JLlg rd<pov ''A^avaaiou yiau^aarotj l<mtrtpLyiri'A,o] rufi(2copuxoi^' In sepultu-

ram Athanasii hesychastae , obiurgatorii adversus sepulchrorum effossores. P.
rufi(2opu'/,ryi<; ^ 6 aTtapditryiQ rcav rdcpcav.
Tw o^(pavolp6<pM i orphanotropho. P. T/ (pyi^ 6 XafiiTporaJoz op(pavo7po(po(;.
Tca aurca yipcaoi. Eidem heroici versus. P. MapTL*p£Ta/ yiiKoio (puaiz-
'EXg^gTo/. Elegiaci. P. E/Vep x^^"^^^^^ yivro ^2p.taro7roXoQ.
Iv/
Ava'/.pi6vrztot. Anacreontici. P. "Ayi fioi voo^ -^gvap^a.
Ett/ tw ul^ rou 7ravu7n^ai(2darou %ugou 'Nt'/.y]cp6pou rou ^o^(3yivou ku^co ,

AXi^ict). De filio panypersebasti domni Nicephori Phorbeni. domno Alexio. P. T/c

o/^g Y.yiT:ov apsTwv; IX^irc^ .^ vuv t^irct).

E/'c roug ;ra7^ac rou 7ro^<pupoUvvyirou ^ xa) ai(Ba(jJo}tparo^oc ^laaaaiou ^ cag

 DE THEODORIS. 181

aTrovroq rou (SactXitOQ. In filios porphyrogennetae et sebastocratoris Isaacii, tam-

qiiam si abesset imperator. P. "'H ^iijyo<; ulwv (piXrarm.
UpofpafJLiJLa ilg xovJdy.iov l'%ov ax^^>J rou Jtupou ^lcaavvr/ciou. Programma in
contacium habens schedas domni Johannicii. P/Hpwc 'I<wavv/^/g 'Iwavv/;t/g yipwq. ,

Tw XoyoBiTyi v.upw Hrt^pdvco rw MgXo>j, dTroKofyjriTcoi irr] t>? UTn^yifMpia

T^g ilq aurbv iXiUdiCtx;. Ad logothetarn domnum Stephanum Meldem, responsorii ob
dilationem ultra praestitutum diem ad ipsum adventus. P. 2wTgp e/^e anpavcapa.
E/^ T^v aocpojrdryiv ^OQ<pugoyivv9irov y,aiaapta(jav '/.upav Avvav t>jv Aow-
Twv iauTyiQ. In sapientissimam porphyrogennetam Caesarissam do/n-
jca/vav TTgp/
nam Annam Ducaenam de rebus suis. P. K.Xu^i rptaq fjny avaaaa.
Ei^ T>5V (SaaiXiaaav xu^dv E/pj7v;7V ttjv Aouxa/vav e;r/ tw SavaVw rou ai-
{3aaTo}tpdrogog uiou aurri^;. 'lipcaoi. In imperatricem domnam Irenem Ducaenam
in morte sebastocratoris Jilii. Ileroici. P. fi? o^gXov (BaaiXita.
^ETriJdcptoi ryi fjiaKapiri^t (SaaiXiaayj 'P&)|Ua/wv E/p>fv>j w^ , aTroTtitpiV/ig. Se-

pulchrales in bonae memoriae imperalricem Romanorum Irenem. Defuncta loquitur.

P. E/' T/^ vofJLog ^i^ojai Ka) vm^olg Kiyav.
E/c T>7y ari(py]<popiav ^AKi^tou rou ^dp.vyivou (i). In coronationem Alexii
Comneni. P.'HX/s 'FwpL^jg.
YfjLVOQ Tw (SaatXil '/,up(o 'Iwavv?? iirt ti ^ptarou yivvyian. Ilymnus impe-
ratori domno lohanni Comneno in die natali Christi. P. XlaXtv yzvi^Xtov ^pt-
arou ^ y.ai vi'/,yi (SaatXioog.
Aliud. P. YZya^iarw pou tw -^gw.
Aliud. P. 'A(^' oij ^ioc, aoi (SaaiXiu.
YfjLVO^ Tw (2aatXi7 nu^w ^lcodvvyi tw KopvyjVM itn) ryi (Sa^Ujriait Hpiarou.
Ilymnus imperatori domno lohanni Comneno in die baptismi Christi. P. 'looy ot-
rrXyi TravTiyu^tg.
Aliud. P. ^E^Sdirrtadc p,i (2aatXiu ryiv viav ^ouXyiv ^Fcvpyjv,
Aliud. P. ^cariCpu TroXtQ 'IPoofxaft;.^
E/^ Tov awTozpaTopa zupov ^lcadvvyiv afpafiuovfa xa/ TcdXtv >ca7a VLipacav (2)
iUTtraicijQ Xyip^ivng d^ujo twv ^popyircijv ^iyAarfxoi. In imperatorem domnum
lohannem rursus in Persas expeditionem parantem , ex prophetis sumpta decasti-
cha, quibus bona precatur. P. 'Opwv irapararrofi.ivov '/.ard Hgpawv /ta/ naXtv.
^ca^i'/.dart'xa iroXilf/.d itc; rov aijrox^dro^a aupbv ^lcodvvyiv rov Ko|UV>7Vov,
iri ovra iv r'/i Kaarapovt. Dodecasticha politica in imperatorem domnum lohan-
nem Comnenum adhuc Castamone commorantem. P. KaXa aou ra 7:000 ifiia rou
x^aroug povo'/,parwp.
E-/.ppaat<; ^td ari-xojv '/i§o)iy,wv ryig im ryi dXwait t>?c KaaTa|aovo^ ^poi-
'

Xiuaioiz Tou KU^ou 'Iwavvov Tow Ko/;tv>?voi5'. Ecphrasis carminibus heroicis de pro-
cessu domni lohannis Comneni post debellatam Castamonem. P. ^up\ p.dx'^^ M^^ ^'^-

EtQ ryiv iir) rri dXcaait tyiz KaaTa/zoVo^ iTriviziov tt^oo^ov tow '/u^ou 'Iwav-
vou rou KopvJivou ^i'/,dd7t^a 7roXtrty.d toT^ ^yifJLOiQ. In progressu domni lohan-
nisComneni post debellatam Castamonem decasticha politica populis. P. A;ro irpo-
opopou 7Tpc)^pofiLog or/img aTT oix,irou. ^

(1) Epliraemius chronographus a nobis editus v. 3491. deAlexio: 0,- x«i rsrx-jluro Trx^' i^x^^vrov. A. M.
(2) Huius imperatoris egregia facinora ac belia copiose enumerat supradictus Ephraemius chronogra-
plius. A. M.
182 LEONIS ALLATII

'Xlc oiT!:o TToXicoQ ^iTicx.aTiX'^ 7rapax.\'/iTrKa tm aitToy.goLTO^tIm tw '/.a^laat

l(^ apiiaTOZ' Veluti ab urbe decasticha exhortatoria ad imperatorem ut ascen- ,

deret currum. P. "Exao-Tov eroc (SaatXzv.

Aliud. P. EI v.aT' ZTog (SaatXiu tou ytpaTqvc aou.
Tm tw Ro^v>7Vw I^uji t^ dXwcit Tnz KaaTa/xovoc.
(SaatXi7 xvgM 'Iwavv/7
Imperatori domno iQhanni Comneno ob debellatam Castamonem. P. 'Hv ot ava^
fJLiya^VfJLi.
Kypw 'IwavvJ7 Tw Koixv/ivS i<mt t^ ^iVTiga KaaTafxovog dXooGit (i) ytal ,

Tayfpa^. Domno lohanni Comneno post secundam expugnationem Castamonis et

Gangrae. P. Kal Ta^i aov [jLiydXa^Xi.
Tw avTO'/,^dTO^t TM ix Ilgpdwv vtzyiTtKMQ ImavYi^iOVTt. Imperatori cum ex
Persis victor rediret. P. IlaX/v aywv to7c pYiTopaiv-
Ek ydfjLOV ^aaiXty.0'9 'tsatdviz tou ^Yifxov. In nuptias imperatoris paeanes
populi. P. 1i'/.ipTa xa) TrdXtv Bu^avT/c-
Ei^ gTSpov ydfjLOv (2aatXt'/,ov iratdviz To7g h-yifiot(;. In alias nuptias impera-
toris paeanes populis. V. Ka) TrdXtv fjiiv iiTioyificav rifjuv drro TYiq, fxd^x^ii;.

Tw avT0'K^aT0^t 'Iwavv/i tw Kofivyjvw. Imperatori lohanni Comneno. P. IIoX-

Xo) TWV XaTpiVOVTMV.
Tw avTO'K^dTopt i^ip^xofiiVM >taTa Ilgpawv to ^inaTQV. Imperatori decima
vice bellum Persis inferenti. P. Bdp(Bapot aytv^^coTcyiaaTi.
Alii. P. ^il (SaatXiv dnTfyiTi.
YlatTyi^tot gTtJ") e^ 'AXa/xavwv rw ^ogcpvDoyivvyiTw xvpta
Tn vvfi<piv^iiay\
yiavovYiX /ta/ ai^aalon^aTO^t (2). In ingressu sponsae ex Alamannorum gente ad
porphyrogennetam domnum Manuelem et sebastocratorem. P. Otj'K idltv ovoi yi- ^

yoviv dXXoc avTozpaTopcov.

'iXaaTTiptot iig Tov Xp/crTov c/)^ aOTo (SaatXicaq. Propitiatorii ad Christum.
Imperator loquitur. P. Ko/pavg 'Kafifii^icav.
Aliud. P. 'n^ ivyi toov acav ^capiwv ^avToxpaVop.
''ETTild^ptoi TM 7ro^<pv^ofivvyiT(a xa) (2aatXi7 /twpw 'Iwavv>7 tw Ko^oivjjvw , wc
aTTO Toy '/HtfLivov. Sepulchralcs in porphyrogennetam et imperatorem domnum lo-
hannem Comnenum. Befunctus loquitur. P. ^0<p^v<; jSpoTwv, xa/ TV(po<; dpx^^ov
X^dTOVQ.
U^ofga[jLfj.a iJ^ tov avTov , Td<pov yi^catytov. Programma in idem sepulchrum,
heroicum. P. T/ttte fii afjL(pa<paa(;.

lambicum. P. ZjjtsTc (^^ tov '/^v^ivTa %ot7v w^g ^Eve.

E/5 Tov Ta(pov Tov avTox,^dTopo<; 'Iwavvow too Kojav^jvoJ. //i sepulchrum im-
peratoris lohannis Comneni. P. 'O^a? -S-gaTa tjiv 7r^o'/.itpivyiv 7rXd'/a.
Nou-^gT/xo/. Admonitorii. P. "Exg ^po TcdvTcav tov ^iov cpo^ov ^ivi.
Ilpoa(pcav}i7yiptot ilg tov fxiyav dTToaToXov IlayXov. Allocutorii in magnum

apostolum Paulum. P. IlaJ^Xov dit^capia^a ^iov aTOfxa.

Pares in Gregorium theologum. P. OioXoyiyi<; fj^iya x^utoc diiaofxat.
Pares in sanctum Basilium. P. RaTTTra^ox.wv Baa/Xg/ov ditaofxat.

(1) Ephraemius v. 3887. et 3912. A. M.

(2) EphraemtUS in Manuele Comneno V. 412J. *05 xa» nWi^^hrt nfoi ya/xoy-xoivwy/ay. — 'E^ 'AXay.oiyuv stj-

ysvscTTUTV xogrj — TaK aQSTuv '/a.f\<Tit wfat(T(Jt.tV7i — OC^ ^ttov v cr«//aTOj wga xa» jrXaVsi. A. M.
 ,,

DE THeODORIS. 183
Pares in sanctum lohannem chrysostomum. P. XpyjoXo^ov /zgra roiai Xt-
ya.hop.ai.
Pares in Gregorium nyssenum. P. Vpyiyo^iov fjLirsmtra KacriyvyjTov.
Pares in sanctum Nicolaum. P. Oiy.Tov arap fxsr^Triira Xtyaivofjiat.
Eig: rov aytov Ylirpov araupovfj.tvov. De sancto Petro cruci affixo. P. Tw
oiaiTory] iilv yiaav ol tto^iq Karct).
E/c r>jv aotvcoviav. In communionem. P. 2?) r^ r^aTri^ri riav Siou fxuaJyi^im.
E/^ rrv afaupwaiv^ yi^wot. In crucifixionem heroici. P. Mj^ au U dfptoQu[j,i. .

M.ovoart')(^a ng ra nXyi rwv izaaryiq yifxi^ai; fLvy\fj.oviuofiivm Iv oXw rco

irit ayim ., auviii^pmoufiivou nai rou i-zucavufj.ou rou ^otyirou ro7g Iv inoiarco
fxyivi d^itfrAo7(; roov Tr^carcov arix^^v aJotxiiot;. Monoslicha in sanctos. qui singu-
lis diebus per totum annum commemorantur , expresso nomine et cognomine au-
ctoris in cuiuslibet mensis primorum versuum initialibus lilteris. P. Tov ^UfniC/}'
vr.v iK aruXou landem Theodori Ptochoprodromi carmina
'UJoXog (pzpit. Leguntur
polilica ad Emmanuelem Comnenum porphyrogennetam in mores monachorum sui
temporis non sine sale et acumine. P. ToXfxyiaa; dva^pipca aoi ro Kpdroq ^i-
,

aTTora fxou. In quibus se professione monachum fuisse fatetur.

Oftooq iziivot y^a<pouat ao(pwq y.a\ zara Xoyov .>

£lam^ ao(po) '/.a) pjirc^ig'

'
lyca ^' ODp^ ourco; y^dcpca.
Ka/ ya^ dy^afLft^aroc, UfLi /ta/ vioq pa-/.ivSury];
K.a/ fxovayoc, rcov iurtXwv rcov fxyi^lv y,izr7)fxivm.
Ni quis hunc diversum esse a superiore aulumaverit. Et haec quidem cum nonnul-
lis ahis poematibus minoris
momenti videre contigit. Extant etiam in bavarica Mona-
chii cod. 66. Theodori Prodromi versus aliquot. Et in regia sancli Laurentii. Theo-

dori Prodromi explanatio grammatices Moschopuli de qua nos supra. In canones ,

Cosmae, et lohannis. In libros posteriorum Aristotelis. In psalmos. Versus aliqui (i)

in novum, et vetus testamentum. In sacram missam et in Elcctram Euripidis. De ,

postremis duobus, qui legent,

verum iudicabunt. lohannes Meursius in notis ad Con-
slantinum porphyrogennetam de administrando imperio cap. 51. laudat Theodori Pro-
dromi lexicon; et librum de accentibus in glossario voc. Xiyvov. Sed ut verum fa-
.

tear, heroica ilHus inficetiss.ima sunt, oy^' i^uaav %ap/a';v. Multa etiam non sine
stomacho leges. Et fere syllabarum ratio nulla esl. Adeo invita Minerva illa scripsit!

lambica, et polilica non infeliciter producuntur; et si pauca excipias, inter poetarum

non infimi nominis carmina accenseri possent. Habent enim acumen, et orationem
ingrate non ferres. Idque ut plane diiudices apponam hic nonnulla illius adhuc
inedita,

V\q rauXav.
E/t Tra/o/a^ , aptan
ryj; ix, tmv y,u(2oJv
^

Hpoa^itg ivapylg ir/.oviafxa x,ai tuttov

Tou 7ravar^o(pou n zal TToXuar^ocpou (Siou
""HfLaXXov i]m7v ^ojy^a(py,aa<; rov (2iov
AvrwApug hvra Trai^idg pt.yj^lv TrXiov (2).
(1) In vaticana quidem bibliotheca non aliqui sed plurimi milii oecurrebant Prodromi versus de novo
ac vetere testamento. A. M.
(2) Exin Allatius ponit ex Prodromo 1. disticha aliquot £i; Sdy.TvXov sxoviu <7(pg«yi?a ipuvTui S-Jo etc.
Item longum carmen xccTd (^iXorro^-joj yqxoi, lycambeo odio plenum, quae nos omittenda censuimus. iVam
gravioris utiliorisque argumenti carmina Prodromi postea proferemus. A. M.
 , , ,

184 LEONIS ALLATII

CXVII. Aequalis Theodoro Prodromo fuit alter Theodorus Styppiota grammali-

cus.An aliquid scripserit, incertum mihi est. Leguntur tamen in eum carmina eius-
dem Prodromi.
CXVIII. Theodori chartophylacis et nomophylacis ecclesiae constantinopolitanae
admodum diroGTraafiariov tts^/ ryig rzaaa^ay.ov^yifj.i^oij 'vyjafitaq.
legitur pusillum
De quadragesimali ieiunio, P. 'H riaaa^ay^ovByifJLi^og vnaliia rou 'Kaaya TT^cora
fxiv Tra^i^o^n.
CXIX. Theodorus Scutariota levita cyzicenus, in cuius manus, post obitum Mi-
chaehs Choniatae Atheniensium praesuhs, Nicetae Choniatae thesaurus orthodoxiae
pervenerat, ahquam in eo exscribendo, cum dicti Michaelis in Nicetam fratrem mono-
dia operam impendit, namque duos ultimos libros, et Michaelis monodiam ipse tran-
scripsit , ut ex appendice ad indicem libri XXV. collegit Petrus Morellius in epistola

de vita Choniatae. Scripsit in quaedam loca Nicetae scholia , in quibus sui quoque exi-

lii in urbe Lampsaco meminit lib. IV. Quemadmodum tum perspexi, cum in ipse

horum librorum lectionem frequens incidissem, quo tempore apud hellespontiacam

Lampsacum exulabam, quia scilicet apostolorum patrumque iraditionibus primas
deferrem ex illarum praescripto res ecclesiasticas componendas et restituendas
, et

esse dicerem, potius quam pro haereticae ataxiae seu confusionis libidine. Iluius
putant ahqui scriptum esse: de vita saneti Pauli ih '^ov ^tov rou aytov Jlav7\.ou
,

rov aTroaJoXov. P. UavXog 6 dTToaJoXog i(2^a7og [mIv yiv ro yivog^ hcet codices
videantur praeseferre Qio^taptrov JlKovfapKarov ih tov /3/ov z. r. X. Theodoriti
Scutariotae de vita etc.
CXX. Theodorus coetonita (id est cubicularius) et imperiaHs notarius, nepos me-
tropoHtae Euchaitarum lohannis, scripsit officium in patruum lohannem. P. Edg/-
§ac Y[V ifJLiXi^. Canonis acrostichis: 6 'sraTc, o y ^ouXoq 6 ^poaj^am aot raos,
P. '0 TrXaarov^yT^aag lir igyoig. Habebatur in bibliotheca palatina.
CXXI. His iisdem temporibus vivebat Theodorus scriptor, qui inter alia Gregorii

quoque nazianzeni orationes exscripsit, quae sunt in vaticana num. 1592. Codici sub-
iunxit carmjna.

Giooptwv a(2vaaoQ ov xivovpLiVfi ,

Aoyojv dvi^dvrXyjrog h^icov p^^ap/c,

Ovg ypyiyopoq vov<; l^iro^ivai iraXat ,

'il^g TT^oyiitvrat Trdai rrtarolg iiitorcag.

Toivvv r^vydrca ravra Trdg t/$ ifnrovwd
'
'
^n^ dv yXvxav^yi vovv n
xai ryiv xa^oiav.
'

"AXXo.
0g/wv diToppw^ yitXiOiv Tpyiyopiov
*0? ycX^aiv mXovryiai rovg ^ilovg Xoyovc
''Evrav^ct ^Xv^it xa/ zard^^it rd(; cppivag.
JlpoaiX^i roivvv 7:dc, t/?, d<p^ovov %ap/v
Aa/3g7v liniyov , v,a\ xa^d^Byjrt <ppgvac»
Tov vovv i^ivvcov 3ta/ ^ioj^ieav (2d^og
,

Ka/ /XJ1 Trapipycix; rov^ Xoyovz 7rapar|0g%«v.

l^iirivBoJV yd^ ovroi xa) ypa(piV(; rov ^tjSXiov
Tiiovrt Jtai vw, Jta/ iro^o) ^iiovc, XoyovQ
Atjrov avvyi^^i Trpoa^pvwg , aXX' iv ytOTTfa
 , ,,

DE THEODORIS. 185

Tlovtov^ ^a^d^at; auro^ auro-xjci^ia.

'AXX' iyfpa(piiyi aov Xiralg ^iyiyo^i
Bi(2X(t) ^tytaiojv ao^ Qio^copog Xdrptg.

"AXXo.
MiXi yXvy,d(!^ov za/ (ppivag Ka) ^a^^iaq
^o(p)i<; fXiXiGdyiQ rov irv^nrvoov voov

Jl^ov^yixa rriv^i (piXrdryiv Trav^aiaiav

^Hg Trag iiiraaxwv •, yia) yXvxav^i^Q rviv (ppiva
"^VXnZ 70 XotTTOV i^i(JLil T^JV TTtit^iaV.
CXXII. Adneclatur cum scriptore hoc Theodoro aHus eiusdem nominis el pro-
fessionis Theodorus lector hagiopetrita qui sub Michaele Palaeologo exscripsit
,
in qua-

luor evangeHa expositionem Theophylacti, ut ipse in fine codicis 644. vaticani adno-
tavit. "EnXitwSyi ro ira^ov ^iHov Tta) li^ov ivayfiXtov [JLird za) ryiv i^yiyyjGtv

rov fxazaptcorarov ^ar^oi; yifxcov ^vpov Szo(pvXa}crov a^)(^ti^taK07rov hovXya-

piag ^td ^^^^g/po^ ifjLOV rov a/xaprwXou, rap^^a ,^^ xa) x^XKofpd(pou za) -/.ard
, ,

dvdf/.yig dvafvcoarov Qio^ojpov rov dfiOTCifpirou ^td avv^po(X7]q ^l '/ai tco^ov ,

TToXXov rov rtfitwrdrov Trarpoq yifjLWv zvpov KvpiXXov rov ILaraviy/yi' y.at ol

rovro dyaytvcaaKOvng ivyia^i vm^ rov tto^m ttoXXm zryiaa[jt,ivov ^ ttapLOi rco

y^d-^avrt Xvatv *inoXXwv d[xapryiixdro)v. ''Ey^d^pyi Int j^-^^myi'., Im) (SaatXiia^

y.vpov W-tyayiX rov ^aXatoXoyou. Absoliitum est hoc sacrum divinumque evan-
gelium , cui addita est expositio beatissimi patris nostri domni Theophylacti ar-
chiepiscopi Bulgariae , manu mei peccatoris et chalcographi , et compellente neces-
sitate lectoris , Theodori hagiopetritae , sumptu multa maxime hono-
et diligentia

randi patris nostri domni Cyrilli Catanengae. Qui hoc legitis orate pro eo qui , ,

id multo studio sibi comparavit et pro me qui exscripsi ut multorum peccatorum

, ,

absolutiojiem consequar. Scriptum est anno sexmillesimo septingentesimo octogesimo

octavo [Christi 1280) imperante domno Manuele Palaeologo.
CXXIII. Adde et lerlium , si placet, Theodorum clericum siculum, qui exscripsit
evangeHorura concordiam cum exposilionibus inter vaticanos codices, ut idemmet no-
tat in fine. 'Efpacf?? avryi yi ^iXfoq ^td y^itpoq Qio^co^ov yXyiptyou atyiXicarou
;iaT iTtil^onyiv ^ty,oXaou yrrtropoq rauryig , Iv int aTTO yJiaiCtx; yoafxou ^T(pft.i\
Iv^tyjtwvot; irifXTffyiq ^ xukXou aiX'Avyi(; ^' \ yuyXou yiXiou ya' y,a) iTrXyipcaQyi fj^yjv)

lavvoua^ica rov aurov 'xjpovov yifjLiga aa^^drou , 6)pa rpiryi. Scriptus est hic liber
manu Theodori clerici siculi monitu Nicolai , episcopi illius possessoris , anno a
mundo creato 6545. Christi 1037. indictione
(
) quinta, cyclo lunari nono, cyclo so-
lari vigesimo primo. Et absolutus est mense ianuario eiusdem anni, die sabbati
hora tertia.
CXXIV. Theodori presbyteri et syncelli magnae ecclesiae legitur adhuc in biblio-
thecis ilalicis, Xofoc, otaXafL^dvctJV rov yj^ovov ^ Ka^ ov yi r'^i; QiOfjL'^ro^o^ iaQ'/i(;

rri (SaatXi^t rcov iroXiwv i7rioyifiL'/iaiv. Oratio denotans tempus, quo Bei matris ve-
stis hanc regiam urbem commigravit. P. ^iia rtva^zat piyaXa fiuaryipia^
in
^iov (ptXav^^WTriag yvoopiafiara. Ait Possevinus in apparatu, eam quoque extare
in vaticana , et in bibliotheca serenissimi ducis Bavariae, et legitur in codice 63.

CXXV. Theodorus smyrnaeus curoj5aIates scripsit de processione Spiritus sancti,

et de azymo contra Latinos. Eius,argumenta de processione inseruit in suum thesau-

rum Nicetas choniata, Ik rou TTi^i d^ufiou xa< nviUfjLaroq Xoyou rou •/^oupoira- ^

24
 ,

186 LEONIS ALLATII

Xaroy &io^ct)pou tov afAUpvaiou. Ex oratione de azymis et Spiritu sancto curo' .

palatae Theodori smyrnaei. P. AXXa ya^ \ynftiov ^t^ rtva<; UTroQidHQ l(^ al^ ^

6fji,oXoyou(xhatg.
CXXVI. Theodori Pediasimi oratio encomiastica in sanctum losephum hymno-
rum scriptorem (1), dicilur extare in bibliotheca veneta scamno 18. num. 18.
CXXVII. Theodorus Metochita, magnus logotheta ab Andronico seniore factus.
Codinus cap. 2. Tov ouv GioSoj^ov rov Mffoxi^^^^v XofoSiryiv ovra rou yiviKou
6 (SaaiXiui; ^ A.vopovi}ioi; roov UaXa/oXoTwv o ir^wroz r/ju^jaac piyav "Koyo^iryiv
TnTroiyiniv , b<; xai 7\v ui^i^iywv rou fAiyaXou argafoTn^dp-xpu ^ uno rov n^coro-
argdro^a Theodorum igitur Metochitam aerarii publici logothetam, cum im-
oi.

perator Andronicus ex Palaeologis hoc nomine primus honorare constituisset mag- , ,

num logothetam fecit qui et superior magno stratopedarcha erat sed non proto-
, ,

stratore. Scripsit plurima. Gregoras: i^ioli ol yiai Trdai rolg (SouXopivot^ ratfjL»]-

^touaSat rriv rou av^poc iv ro7g Xoyoiq Suvaptv ., auvnrd^^t ttoXXwv rg

i^ cav

xa) TroXX'^^ zai Troi^tiXyiz uxpiXiiag (St^Xicov. Omnibus autem in promptu est, viri
illius vim in dicendo coniicere ex iis , quae ipse composuit voluminibus , multis equi-
dem , et multa ac varia utilitate refertis. Inter alia vero compendium historiae ro-
manae ab lulio Caesare ad Constantinum magnum. Editum est graece et latine cum
Lugduni Batavorum apud lustum Col-
interpretatione lohannis Meursii et notis, in 4,
sterum an. 1618. De quo auctore Meursius: et nunc etiam testem profero Theodorum
Metochitem, virum doctrina et dignitate apud imperatorem suum, cum fortuna be-
nignior esset pariter maximum Uistoria eius est quam exhibeo Caesares omnes
, . , ,

Romanorum a lulio ad Constantinum magnum repraesentans. Breviter tantum illos

perstringit, ut videatur introductionem potius istam esse voluisse ad alterum opus

valde egregium de constantinopolitanis imperatoribus , quod a Constantino magno
inchoatum ad lohannem Comnenum deduxit qui imperium suscepit anno Christi ,

CIJCXVIII. Verumtamen ut brevitatem compensaret theologica etiam multa per ,

digressionem inseruit de nato et passo Servatore quaeque circa rem utramque a ,

theologis antiquis graecis observata; ubi quantum etiam in theologia profecisset

sat ostendit. De ingenio ilhus, doctrina, memoria et aliis
, corporis dotibus Gregoras
multa hist. lib. VII. et VIII. quanlum in aslrologicis excelleret. Ka/ aar^ovop.iyLyiv

i7Ciary,iJ.yiv [jlovoq xard rou;^i roui; ;)^povowc il^wQ i\<; ro dz^orarov. Et astro-
nomicam scientiam solus hisce temporibus summe callebat. Quod nec tacuit lohan-
nes Canlacuzenus lib. I. cap. ii. Id ipsum et magnus logotheta Metochites praesti-
tit, qui tunc domum imperatoriam , sive aulam regebat;
, vir alioqui sollers et non

christianis modo , sed externis etiam lilteris politissimus. Etenim cum astronomiae
principia a quodam Bryennio minuta et imperfecta accepisset , ipse in eo studio

accuratissima diligentia sua tantos processus fecit, ut deinde quoque permulti in

eadem scientia ipso praeceptore progressus eximios adepti sint. De hac porro Theo-
dori historia audiendus est Vincentius Riccardius in notis ad comment. in cantica Can-
ticorum Matthaei Cantacuzeni (2) pag. 130. Verum cum haec ipsa scriberem reperi
ementitum Metochitae nomen, historiamque illam supposititium partum esse. Liber
iste non Theodori Metochitae est , sed liber tertius annalium Glycae, eisdem con-

(1) losepiii melodi partes sunt in codice vat. unde nos olim S. Sophronii triodium sumpsimus. A. M.
,

(2) Etiam ex eius commentario inedito in Sapientiae librum particulas nos protulimus in liac Bibl,
T, V. in adn. A. M.
 DE THEODORIS. 187
tantum immutato nomine. Nec potui non mirari virum eru-
ceptis verbis, scriptoris
ditissimum lohannem Meursium id non animadvertisse praesertim cum in notis ,

suis ad Theodorum Metochitam saepissime ipsum Glycam afferat. Glycas enim in

interpretatione Leunclavii part. 3. sic incipit. Res romanae a consulibus adminislra-
lae sunt CGCLXIV. annis usque ad lulium Caesarem etc. Methochita autem in versione
Meursii, Res romanae anlea per consules administrabantur annis CCCLXIV. ad tem-
pora usque lulii Caesaris etc. Claudit Glycas tertiam annalium partem hisce verbis:
Galerius Maximianus divino iudicio vulnus in genitalibus membris accepisse fertur
propter singularem lasciviam. Itaque pediculis scalens, foetidam animam exhalavit.
Metochita vero: at Galerius Maximianus iusto sane Dei iudicio acceplo in membris ge-
nitalibus propler summam illam libidinem, qua flagrabat, vulnere quodam, foetidam
animam pediculis scatens exhalavit. Eadem itaque historia eisdem verbis graecis est,
a diversis interpretibus latine reddita. Et fortasse reliqua quae apud eundem Meur-
sium sunt Metochitae hislorica, eiusdem Glycae fuerint , idque magis suspicor, quod
tradat Meursius in illis mulla theologica esse inserta , quod sollemne fuil Glycae. Sed
de his certius, qui viderint.
In bibliolheca Meursii extabant eiusdem historiae sacrae libri duo , et constan-
tinopolitanae historiae liber unus , qui ait in notis: historiam romanam ego nunc
edo, consecutus beneficio Andreae Schotti viri egregii: habeoque in bibliotheca adhuc
mea historiae sacrae libros duos , constantinopolitanae unum , quos omnes otium
maius nactus, aliquando publici quoque iuris faciam volente Deo.
Paraphrasim illius in physicos Arislotelis libros latine verlit Gentianus Herve-
tus, et excusa est latine Parisiis, et Basileae in 4. anno 1550.
Eiusdem centum et viginti capita philosophica et historica superesse in biblio-
theca quae est Augustae Vindelicorum ; alia quoque eaque philosophica delitescere
in bibliothecis Germaniae, tradit Vossius de hisloricis graecis lib. II. cap. 28. Legitur
praeterea in bibliotheca bavarica cod. 140. Theodori Metochitae magni logothetae
physica, idest commentarii in libros Aristotelis de physico auditu , de anima . de
caelo, de ortu et interitu,tomus primus. Cod. 142. Theodori Metochitae physices
tomus secundus complectens commentarios in tertium de anima, in parva natura-
,

lia in libros de incessu partibus et generatione animalium in meteora in librum

, , , ,

de sensu et sensibili. Et cod. 141. Theodori Metochitae mdgni logothetae de phi-

losophis et philosophia capita CXX. Et cod. 160. Theodori Metochitae astronomicae
introductionis epilome. Gesnerus. Metochitae physica graeca, sive commentarii in
ad librum de memoria, in uno
Aristotelis libros de auscultatione naturali, usque
volumine , a memoria usque ad librum de sensu, in bibliotheca Didaci
libro de
Hurtadi Caesaris oratoris apud Venetos. Gnomicae semeioses idest sententiosae ob- ,

servationes. Ibidem, Eiusdem mathematica et commentarii in magnam composi- ,

tionem. Ibidem. Eiusdem paraphrasis in quatuor libros Aristotelis de partibus ani-

malium nondum excusa. Theodori Metochitae paraphrasis quadraginta librorum
Aristotelis manuscripta , in Italia.
Scfipsit item epistolas ad diversos. Extabant in bibliotheca Antonii Augustini
cod. 9. pag. 69. De
ad se scriptis Gregoras lib. VIII. AiUvuat $1 rouTO
epistolis
aa(piaripov Iv ri raic Ttpoq Ifxl rourou iTriaroXa^g, ev T2 ro7g iTnaiv a 'Sjs- ,

TToimiv van^ov h l^o^ia aurou. Hoc vero clarius ostendit cum in epistolis
rri

ad me scriptis , tum in carminibus quae postea patria exterminatus confecit.

,
 LEONIS ALLATII

Erat quoque in Palatina eiusdem laudatio in Marinam martyrem. Item alibi

laudatio in sanctum Gregorium nazianzenum, P. ^apovTi Xoyo). Oaa [mv roi}

Item astronomica. Et in bibliolheca regia Scoriaci: &io^copou XoyoSerou rou Mg-

ro^x^irou ^o^oXoyia 2/'? fyiv SzoroKov ih •^gov g/c rov ixiyav ^A^avaatov
., ^ ,
,

ih Tov^ r^ug U^dpxci'^ , >tai ih aXXoug rivdg. Theodori Metochitae laudatio

in Deiparam , in Beum . in magnum Alhanasium , in tres hierarchas , et in alios.

Item, TTigt rou fJLa^'ji[jLartx,ou , za) [xdXtara rou d^[AOViy,ou sl^oug ^ y.a] dXXa.
De mathematico , et praecipue harmonico genere, et alia. Ilem dafoovo^LiXYiZ dloi-
X^tcaaicog xar eTrtJo^^yiv. Astronomica elementa compendio tradita. ^ETrtoToXat ^'/.y.
Epistolae CXXIV. Ma^'/^ [jt,ar f/,yi mathematica. ''Acrpovo[xia TlroXifiiaiou astro-
, ^

nomia Ptolernaei. Aoyiy.Yiq %a] cptXoao^plaQ xi<pdXata p'. Logices et philosophiae

capita C. Ilgp/ TcoXim xaX l^vwv Ki(pdXata z. De urbibus et gentibus capita XX.
E/c ^"Jiv W^iaroriXoui; (puafHYiv Iv ^uai r6[A0ig. In Aristotelis physicam tomis
duobus. Tvci)[jLtx,ai ayi[iitwaitq. Stmtentiosa notamenta. %pY[Voi \i:\ tw ffwv av9p<w-
^wv /2/w. Luctus de vita humana. Et Meursius : yvoofttxa] a'/i[JLitoja&t(; , ac mathe-
matica, et commentarii in Ptolemaei magnam syntaxim , asservari in Ilispania
commemorantur Paraphrasis . in quatuor libros de partibus animalium, in Italia.
Capita philosophica et historica CXX, in Germania apud Augustam Vindelicorum.
In vaticana etiani sunt (diohw^ou rou Mffoxtrou zicpdXata Btdcpo^a in^l ^ta<p6-
pwv uno^iaioov. Capita varia diversi argumenti. P. 'AXX' Tj^jiiv apa rol^ o-vj/g rwv
Xp6vot}v iivat 7ritpoo[Mivou^ rou (3tou. Et alia (1).

Scripsit etiam carmina in exilio , ut ex "verbis Gregorae supra adnotabatur. Ha-

bentur cod. 800. in bibliotheca regia Parisiis eiusdem poemata viginti satis spissa
carmine heroico. P. Movoyzvlt; n^artari Trdi^ [LiyaXoio ^iolo. Eiusdem de beata
virgine Maria carmina heroica graeca manuscripta in fonlis Bel^i sive Bellaei regia in
Gallia, non procul Parisiis, bibliotheca servantur, teste Possevino in apparatu sacro.
Decessit sumpto monastico habilu vigesimo die post Andronicum seniorem anno
Christi 1332, cum annos undecim honoribus omnibus opibusque spoliatus inter ae-
rumnas vitani tristem egisset sollemni stranguriae morbo doloreque animi ex conie-
, ,

ctis in carcerem filiis, et Andronici senioris obitu, unde illi de fortuna restituenda,

nulla amphus spes supererat, mortem accelerante. Gregoras lib. X. Hinc observanda
sunt permulta quae de eo parum inconsiderate Meursius tradit Theodorum nempe
, :

variis dignitatibus functum fuisse et per gradus quasi quosdam ad culmen ascen-
,

disse. Namque invexit inilio fuisse archidiaconum cleri regii, et cum Meleliniola, et
lohanne Vecco patriarcha imperatoris actiones omnes rexisse. Observat apud Grego-
ram lib. V. A/a ^yi xa/ g-ar) rov ^arptapx^^ov dvajSg/?>?z«c ^povov , *usavra yiv

auroc, rw (2aatXu zat yXoorfa xa/ %s//3 xa) ytdXa^xoz ypa[JL[LdJ&o}(; 6^ut^a(pm ,

jca) Xiyojv , v,ai y^d(po}v ^ v,al ^oy^Lari^wv ,> ixm auvipyouc, xat auXXvinro^ac,
rou dyoovo^ r6v re M&XtTYivtojr'/jv ^ xa) rov MgTpp^/T^jv dpx^^'OiKovoug ovrac rou
(SaatXizou xXn^ou. Inde cursus pubhci logotheta factus, ad Italiae regem legatus
mittitur, Gregoras lib. VI. Postea aerario generali logotheta est praefectus, Gregoras
lib. VII. Postremo magnus logotheta est electus, Codinus de officiis aulae constan-
tinopolitanae et Gregoras lib. VIII. Subdit Meursius: ut sunt autem res humanae
,

valde incertae, ita neque fortunae ipse ludibrium evadere potuit , et cum Vecco et

(1) Theodori Metochitae orationes aliquot de rerum publicarum conversionibus legebani ego in codi-
cibus vaticanis. A. M.
 DE THEODORIS. 189

Meliteniota in maritimum Bithyniae oppidum relegatus fuit , Gregoras lib. VI.

'O Bgx;toc a7rg?7r£v ava/tg/caXyjU/xg^vj? t»?' yKcarJyi Triv svwd/v, rauT apa xai VTnoo-
ptac av^ic, Iq r/ TcoXl^xyiov twv 'ZSJgjO/ B/^^wv/av TrapaXlm 7ri[ituiTai afjLa rolq
d{j.(p' ayrw, MiXiTyiviooTfiQ 5' ^aav owto/ y.a/ MgTop^/T^j?. Et: <//a7/ ^o; Gregora
relegatum in maritimum Bithyniae oppidum: illud vero esse Didymotichum , disco
ex Cantacuzeno lib. II. cap. \ . Magnum logothetam Metochitam Didymotichum (1)
abduci , et in aliquo monasterio vitam agitare iussit. Mox tamen ab eo exilio revo-
catus , reliquum vitae in urbe exegit. Meursium seculus est Vossius dicto loco. Hi
porro tempora confundunt. Namque Melochilae, qui cum Vecco, et Meliteniota in
exilium actus est, Gcorgio nomen fuit, huic Theodoro: ille archidiaconus magnae ec-
clesiae, hic dignilale logotheta numquam sacris initiatus enituit ille sub seniore
, :

Andronico, hic sub iuniore: ille ad arcem sancti Gregorii in Astaceno sinu dextra

naviganti silum, hic Didymotichum abducitur: ille propter aegritudinem ilHnc antea
domum, ita imperalore iubente, deductus, cum Graecis assenliri nollet, denuo cum
Meliteniota in magno palalio custodia constringitur, et \itae fmem facit; hic patriae
redditus, et monachum induens, prope Chonae monasterium a se cum feHciter age-
ret restauratum, mortem occumbit. Vide lib. II. cap. 15. de consensione utriusque
ecclesiae, ubi Gesneri el Meursii dictum examinavimus. Defunclum oralione funebri,
qui fuerat \ivo addictissimus Gregoras laudavit, et Theodulus rhetor thessalonicensis,
quae etiamnum extat in Palatina. Gregorae de eo iudicium est histor. Hb. VII. eum
quod de Longino Eunapius dicebat /2/jSX/o^;7X>jv
fuisse multiiugae eruditionis, et :

g^4^%°v, bibliothecam animatam. Sed ingenio suo, et naturaH facundia conten-

tum, veterum imilationem neglexisse: atque inde conlingere, quod dictio eius aures
radat, ac veluti pungat, quemadmodum
spinae solent eos qui rosas carpunt (2).
CXXVIII. Theodori nomici hypodiaconi adhuc superest monodia Im tm Tcicpoi
^AvSpovkov Tou Tapx^-vtcoTOU tou Ka^aXXa^iou. Monodia in sepiilturam Andro-
nici Tarchaniotae Caballarii. P. 'Eao/ uXv w TrapovTz^ x.a) utyav ouz lafi. xa)
7nipci)fj.ivca 01 Aiyitv iiq Touvavrtov aupLfdaivit.
CXXIX. Theodori CallistiXanthopuH leguntur epistolae , in manuscripto vati-
cano sex. In eum scripsit laudalionem funebrem Georgius Galesiota. vide diatribam
nostram de Georgiis.
CXXX. Theodori Chrysopuli metropolitae heracleensis Hbellus abdicationis sive ,

renunciatio sedis et dignitatis ac sacerdotii, edita est graece et laline, interprete lo-
hanne Leunclavio, in iuris graeco-romani librp VI. pag. 424. Legebalur manuscripta
in Palatina bibliotheca cod. 348.

CXXXI. Theodori Balsamonis, primum magnae ecclesiae diaconi, nomophylacis,

charlophylacis primi Blachernarum, poslmodum antiocheni patriarchae, in nomoca-
nonem Photii, et conciliorum tum localium, tum oecumenicorum et reliquorum san- ,

clorum patrum decreta, expositiones per Gentianum Hervetum, et Henricum Agy-

,

laeum latinae factae et separatim saepius editae, tandem simul omnes typis regiis
Parisiis auctiores, correctiores et concinniores publicatae sunt. Ne singulis impres-
,

(1) Didymotichum qiiidem non Bithynlae sed Thraciae fuit oppidum ad Hebrum flumen. Confer adn.
au Cautucuzenum T. III. p. 982.
(2) Tbeodori Metochitae quot sint edita usque ad nostram aetatem opsra , narrat in lexico Libliogr.

Hoffaiannus T. III. Lipsiae 1836. Nos quoque unum Metochitae capitulum dedimus iu Script. vet. T. II.
p. 684, iu quo non de sua aspera graecitate, quam ipse (ut fit) non sentiebat, sed de Hellenistarum
Aegypti duriore elocutione agit. A. M.
 ,

190 LEONIS ALLATII

sionibus recensendis fastidio lectori sim , adeat cui lubet bibliopolae parisiensis epi-
stolam ad lectorem, et si placet Possevinum, et epitomatores gesnerianos.
Hinc col-
ligere est male et Gesnerum
Possevinum, Theodorum diaconum a Balsamone di-
et

versum facere. Theodori diaconi liber graecus sacrorum canonum tum apostolo-
rum, tum synodorum et oecumenicarum et particularium aliorumque sanctorum ,

patrum elc. in quadam bibliotheca Italiae. Theodori diaconi canones synodales in

4. manuscripti , in bibliotheca imperatoris Vindobonae.
Habentur passim manuscripti.
Sed praeponuntur eiusdem carmina heroica LXXII. ob absolutam ab
in altempsiana
ipso nomocanonis expositionem Xol^iv tjj^ Trap avrov yivofizvyiQ l^yiyriaiwt; rotj
,

vofjLOxavoviou. P. AaTspg? ojq TToXucpwrot acpzytout; ofjLfxara. vvxrog.

Eiusdem meditata varia impressa sunt simul omnia in iure graeco-romano
lohanne Leunclavio interprete, graece et latine, Francofurli 1596. in fol. Quemad-
modum et alibi responsiones ad quorumdam monachorum extra urbem conslantino-
politanam interrogationes : et aliae responsiones ad interrogata Marci patriarchae an-
tiocheni, quae habentur graece manuscriptae in bibliotheca bavarica cod. 41 , in regia
Parisiis cod. 912, ut et exposilio in canones manuscripta in bibhotheca vaticana,
sfortiana, altempsiana. In illius vero lectione cautio adhibenda est, ut optime ani-
madvertit Baronius tomo XIX. anno Chrisli 1191. num'. 51. et alibi. Quandoquidem
ipsis quoque Graecis non usquequaque dicta illius arrident. De non communicando
cum Latinis, quos ille execrandos appellat, velut haereticos. Vide Demetrii Choma-
teni responsiones ad Constantinum Cabasilam lib. V. iuris graeco-rornani. Vide quae
de eo adnotant Bellarminus de scriploribus ecclesiaslicis , et Baronius anno Christi
1191. num. 49. et 62, denique Nicetas choniates lib. II. de geslis Isaaci Angeli, et

noster doctissimus lacobus Goar in euchologio pag. 523.

CXXXII. Theodori Ducae Lascaris imperatoris constantinopolitani non minima
laus est, quod in minime pacalis reipublicae rebus, sed plurimum turbulentis, tem-
pus quod illi supererat ex publicis negotiis excussum studiis et scriptioni tribuebal:
ideoque varia sui ingenii monumenta, quae doctissimis quibusque admirationi sunt,
posteris reliquit (1). Excusus est illius caiion paracleticus in sanctissimam virginem,
quo illius opem temporibus difficillimis et calamitosissimis implorat , elegantissime
scriptus post paraclelicem librum Graecorum ecclesiasticum. A Ludovico Maraccio
de graeco latine redditum dabit in suis caesaribus seu imperatoribus marianis ?>/-

Xoza^^zvwraro^ Hippolytus Marraccius dicti Ludovici frater. Eiusdem de commu-

nione naturali libros sex primus in linguam latinam vertit Claudius Aubertus tria-
curianus gallus, qui denique calviniana eiurata haeresi, Divione catholice obiit, Ba-
sileae apud Episcopium 1571. in 8. Exemplar graecum lohannes Sambucus lohanni
Leunclavio transmiserat. Habentur eliam manusCripti graece in bibliotheca regia Sco-
riaci, et in valicana. Incipiunt. 'E>c ^oXkCav [k\v i^^ayp.arm xa/ ahXm yvovnQ

01 av^pci)7rot.

Eiusdem habentur ibidem manuscripta iyTcojfita nc rov lavrov Tcaripa^ ne;

rov /Saff/Xea rwv 'AXajuavwy, xa) aXXa. Laudationes in pairem. in regem Ale-

(t) Theodori huius magister fuit magnus ille Nicephorus Blemmida, cuius monitoriam orationem
iiiip.

onoioy 8sT fTv:c( qualem oporteat esse rcgem (cum eiusdem paraphrasi) ad regium discipulum
tov ^aaiXia,
scriptam vulgavimus nos in secuudo volumine scriptorum veterum. Vitam autem resque gestas praeclari
huius imperatoris scribit luculenter Ephraemius chronographus. IM v. 9279, dicitur Theodorus U^ii co-
(fiui TravToSaWj x«i Xoyxv , omuimoda sapientia doctrinisque instructus.
 DE THEODOBIS. 191
manorum, et alia. Item canones ilz Triv SiofoKov eOp^^a; xcti aXXa 7r\i7afa. In ,

Deiparam preces et alia plurima. Nec non in^i '/^piGTiavrAyiz ^ioXoyiaz Xoyot-
.

iTTTa. De christiana theologia libri septem. Quos eosdem esse puto cum iis qui in

vaticana sunt num. 1113; etsi non sunt inlegri, deest etenim primus et pars secundi. ,

Tertius est, 6t/ to \v iqt^ T^/a, unum esse tria. P. "XlcJTrfep ^\ to ov gcrT/v gv,
oZtw Sri xa) to Iv iGr) Tp/a. Quarlus: 'srepi ^icavufJLtag , de divinis nominihus.
P. 'ETTgi h\ To ^ilov fJLira rwv aXXwv 7ToXv(t)vviJ.ct)(; xa) avo^vufxwz ovof/La^irai.
Quintus, Trep) ryi(; dfia^; T^ia^og de sancta Trinitate. I^."¥^a7i fxiv ouv ^ioq r^ia-
VTToararog , d^X'^ '^^•'^ ovtwv ts za) UTTip ro 6v. Sextus, ^taTa Aarivcov Tnp) ryig
2'/,7ropiv<jiCt)g rov dfiov 7rviVfjLo[Jog ^ adversus Latinos de processione Spiritus sancti.
P. Ag7 ^gv dii ry\v <pvatv twv ovtwv ev rolq l^ioiq l^Tiytriivia^ai 'tn^dyfiaaiv.
Septimas item: xa7a AdJivojv Trgpi ryj^ iKTTOpiVGiooc, rov dylov TTViVfLoloz^ contra
Latinos de processione Spiritus sancti. P. Ez rov irar^oc, -/.ai ^iov la^vg 1'/.7to-
^ivopivyi ryl<; ^yifxtovgyfityiq rov vlov ^iov oofiyiaiojg nXitwaaq. Eiusdem oJant-
(7T/;t>?C '^v^MV V7Torv7TOt)aiCt)g (Si^Xia r^ia fjn^' ipfxyiviiac; gubernatricis anima-
.>

rum hypotyposeos libri tres cum expositione. Pulo tamen titulum mendosum , et
quod Leonis imperaloris est, Theodoro Iribui. Eiusdem ifycojfxicv i\q rov dftov fLaq-
rvpa Tpv(poi)va laudatio in sanctum martyrem Tryphonem. \n vaticana. Eiusdem
^

ilq rov iv ay hXiafxov rriq ^ioroy.ov -/.ai ^i^) r^q ivav^pojTTTiaioog rou xvpiov ,

yifjLOov lyiaov \ptarov in annunciationem Deiparae et de incarnatione domini

, ,

nostri lesu Christi. P. Nou^ fxiv roi yi (Spoloov nai ^tdvota ro) v.a^ yifxaQ fit- ^

Tvvfiiva n '/a) ywpt^ofnva. Scoriaci et in vaticana. Eiusdem •xatpiftafxoz il<; ryiv

^iof6'/.ov Jtavwv -^oKKofJLivoz g/C t>?v ^avfLofovpyovaav ih/ova r-ziQ Sioroxov, Iv
^

(a^ait; yi. 'ETgpo? %avo3v '^aKKofXivoq ilt; rov dnd^tarov Vfxvov ryi^ ^ioroytov ^

salutatio in Deiparam canon qui concinitur in imaginem Deiparae miraculis con-

,

spicuam, odis octo. Canon qui canitur in acathisto. Eiusdem de processione Spi-
ritus sancti contra Latinos ^i^i ryig i'/^opivaioo(; rou dyiov <mviVfiLaro<; x,ard
,

Aartvojv , Scoriaci in regia. Legitur praeterea eiusdem in bibliothecis itahcis p^a/pg-

rtafjiog ng ryiv V7Ti^afiav 0go7o)cov, salutatio in sanctissimam Deiparam. P. Xa?-
pg IXaaryiptov -^vx^oov TTap^ivofxi^rop %apav j? ytvyiaaaa.
CXXXIII. Theodori meliteniolae graeca evangeliorum expositio extat Romae in
bibliotheca vaticana, Gesnerus. Theodorus meliteniotes graece evangelia interpreta-
tus, exlat ms. in bibliotheca valicana, Possevinus. Ego legi ipsius harum in evange-
lia enarralionum librum quartum, cuius titulus ita se habebat. IlOU fnydXou aa-
x.iXXa^iou ryig ^t^aazdXou rwv
dyiojraryig fiiyaXyi^; rou ^ioij h/xXnGiaZ', y-ol

otoaazdXoi)v y,a) d^^^^^^^^vou Qio^ca^ov rov fxiXilyivtwrou rd)v ii^ rptd^a rpt-
,

^ojXyiv i^yiyviaioiv rou ^id naad^o^v iuayyiXiou ro riraprov. Magni sacellarii

sanctissimae magnae Dei ecclesiae, et magistri magistrorum et archidiaconi Theo- ,

dori meliteniotae enarrationum in triplam triadem evangelii quod ex quatuor

, ,

unum factum est liber quartus. Eius introduclio haec est. Qiou rptawnioardrou
,

xai TTavfo^uvdfxou auvatpofxivou , TTipag fxlv ^ixifoLt auv rw irpcaroi (2i(2Xio) v.at
rca oivJi^cjj, }ca) ro r^irov rov TTapovfot; avvrdffxoCfo^ , Iv u> ^yi avvrdffxdJt av.o-
TTot; cvTog ifxot rw fxiyaXc») aaytiXXapio) ryig dyto)rdryiQ fxiydXyiz rov Qiov gx-
xX>iaiaQ , v,a) otoaa/dXct) rwv ^toaav,dXo)v , '/.a) app^/^/axovw Qio^oopo) rco fxi-
Xiryivtooryi , TTaaav '/ard fxipoc; ryiv h^dv rov ^iiov Kov/d (3i(3Xov iijayfiXt'/yjv
ipfxyiviuaat xaQ' oaov o\6v n , ravrvi n avv l^yifyiait 7T^oa^i7vat , v.afd fi rov rca
 ,,

i92 LEONIS ALLATII

Xofff) Kui^ov TT^oaYiitovla ^ '/,a\ cl toIq aXXot^ luayTikKjJaTK;, toutou TrapaXtTCov-

To$ e/^>jra/ , fxiav mam^z) Guyf^a(p-/]v ro oia naaa^cov aytov iuayyiXtov <isz-

TTOtyixort , xai rriv toov Biicav iuayfiKtOTm auix(po)viav Iv airaaiv 0,770 ^i^e txor i
;tai ira^ouaav ^iiXi7v TrpayfjcaTiiav g/c r^td^a t^ittXtiv (SifSXicov
a/xa ryiv , xa)
TOUTOJV ixaaTOv irdXtv i\c, T^td^a T^fnXYiv ^taXi^im xa/ to auyt^aixixa ^ ^dv
ouTOt) 7T0)e, iTTtypd-^at , ii^ rptd^a t^ittXjiv l^nyyiaitq tou ^td Tiaadpcov dyiou
luayUXiou' to TiTa^Tov ^l (it^Xiov tou Tra^ovroQ auvrdyfxdJog XafjL(2dvov dp~
X'^"^ rd i^iiQ Twv Tou le^ou MdJSaiou pyjpLdrcov 1%^^ 7:^o'/.iifxzva '/oUd tj7v Troca-
)

T'/iv auTOU ^tdXi^tv ouTCt) ^ii^tovTa. Deo qui est unus in tribus personis item-
^ . ,

que omnipotens cooperante finem accipit cum primo et secundo horum commen-
, ,

tariorum tertius liber mihi magno sacellario sanctissimae

, in quo propositum est

magnae Dei ecclesiae et magistro magistrorurn et archidiacono Theodoro melite-

, ,

niotae omne secundum partes sacrosanctum divi Lucae evangelium ut potero expo-
,

nere illique cum expositione apponere tempore secundum rationcm tamen oppor-
, ,

tuno , quae ab et ipse omiserit; veluti una compositione

aliis evangelistis dicta sunt ,

quod ex quatuor fuerit facto et divinorum evangelistarum concordia in

evangelio, , ,

omnibus demonstrata. Item in animo est praesens opus dividere in triadem tri- ,

plam librorum , rursusque librorum unumquemque in triadem triplam discepiatio-

num , et universo operi titulum hunc praefigere, in triadem triplam enarrationum
sancti evangelii quod ex qualuor unum factum est. Quartus vero liber operis in-
,

cipitab illis , quae sequuntur Matthaei verbis in prima sua disceptatione hoc modo.
Ex qualuor ilaqiie evangeliis unum Meliteniota fecit, et novem libris exposuit, quo-
rum singuli novem disceplationibus complebanlur. Opus est quod ipse \idi doclum , ,

divina doctrina refertum, et dignuni quod lucem videat (1). Deus faxit ut reliqui octo
libri gravi reipublicae chrislianae iactura non interciderint In eadem bibliotheca ha- !

bentur eiusdem aar^oXoyoup^iva , astrologica. Scoriaci vero iri regia, eiusdem Iy.

Tou 7rpo)Tou T7]Z daT^ovofxt'/,"/!^ (2i^Xou Tvgooiptov ilg tyiv daT^ovofxiav. T/ lartv

darpovoiJLia ^ y.ai 'zzrapa t/vwv eupe^ilaa yiX^zv i]<; 'EXX?7va$. Ex primo astro-
nomico libro prooemium in astronomiam. Quid est astronomia ,et a quibus inventa

ad Graecos pervenit? Eiusdem illic prope est acfJ^ovoptxyit; rpt^i^Xou 7r^oi)r>j ri

yi ,

astronomicorum trium librorum primus sive de calculandi

-^yj^p^^cpo^twv elaafot}r/iq , ,

ratione introductio. P. 020^ vSiiaBct) Travrcx; ipfou ri y,a\ Xofou <P'/ia) riq tojv ,

TvdXai ao(pwv. Agj^Tgpa, h -^Yi^pyipo^twv ipixyiviia '/,ai aup(po)via ,, secundus . sive

calculandi interpretatio et concordia. P. Qiou auvatpofxivou touto Trav Iv aopia
'VSiTTOtT^yiOToq ,, Tov Ti dv^pcoTTOv. Tpiry]xard Ilipaa^ ^idra^tg , yj -^y^^pyjcpopto^v y

tertius sive modi calculandi secundum Persas descriptio. P. T^/aoo^ ryiz ^^ta^ta-
,

p/a^ 'Ujavro^uvdfjLOu ts Ttal dyiac, xa/ ^ooa^^x^fityig. Argumentum horum librorum

idem auctor in prooemio libri tertii hunc in modum prosequitur. Ev ptv ro) TrpooTco
T^(; daTpovop.tmz TptjSifSXou ryiv -^'/i^pyi^poptojv ziaayojy/iv Stafpa-^avni;. 'Ev ^l
^iUTipa Tas T'/ig fxa^'/ip.aTt'A,y]c, >ta/ p,iydX-/iZ auvrd^iooQ -^yip-A^po^ia^ 01 d'K^i-
/5g/ac w^ ivyiv icpoSiuaavng dp^ auraiz ^ol^ rdg rwv mpox^ip^v ot UTroony-
,

fAdroov ix,Bip,ivot '/,ai r^v rouroov aup,po)viav aKptjSoog U7ro^ii^av7i<;' ivrauQa iv

rfi r^ir'/i onXa^n '/.a) XotTCYi ro)v U7roxitfj.ivo)v rdg roov 7ripaiy.o)V Trpo^ii^oov y^a-
vovoov '\'/ipyi(po^ia(; 7r^oji')(^Byip,iv dvard^aa^at , yi^'/i fxh dXXotg laTroudaapLiva; ^

(1) Reapse nos insignes huius praestantis operis partes aliquantas prelo mox subiicieinus. A. M.
 .,

DE TUEODORIS. 193
TrXiiovot; ^i ofxcac hioixivaz t>?c aa^pyiviia^i >ta) (xdXioJa tw //^ xoTa t>jv TT^oa-
yiy.ouaav avra7q gpjU>jvg/av ^a-^' "EXX>jva? iK^i^oaSai ^ a$ rifMilq^ ox; av oloi ts
&J/E*gv 6x9g?va/ aa<p(az 7nipaaofji.iOa, y,a\ Sri xat Ta? twv xavovwv inifpa^pag ini-
y^d^ofxiv d-/.oXouu(t)^ rolq yifxifi^oi^ (i). Cum astronomicorum trium librorum in
primo calculandi rationis introductionem descripserimus; in secundo vero mathe-
maticae magnae constructionis calculandi rationes accurate ut potuimus digesse- , ,

rimus una cum illis, qui ad manum sunt parati, canonibus expositis per exem-
,

pla et eorum concordia exquisite ostensa; hic in tertio nempe ct qui reliquus est
, ,

in ista tractatione persicorum facilium canonum calculationes digerere adducimur

,

ab aliis etiam olim cnucleatas, sed maiore tamen expositione indigentes ; coque
potissimum quod non uti decebat in graecam linguam translatae sunt quas nos ,

pro viribus clare exponcre conabimur et etiam canonum descriptiones nostros se-
, ,

quentes , perscribemus. Non defuere qui eum et comicio insectarenlur, et operi ma-
ledicerent , quibus respondit quisquis ille fuerit in ipso operis prospectu. '0 avy^p
curoz 6 ry,v Traootjaav j2i(2Xov auyfiy^a(pdc ^ Soxil (5g ytdfxo) fxri^iv) dnohilv rwv
iv ao(pta 7npt(3oy,r(i)v y Ko[Jd fi ro fxaSyifxccJtKov g/<5'ci$ tj^c <ptXoao(piaz t
2'' t/ y.dfca
ooKCt) duvaa^at y.aivetv Tnp) rd rotavra. ^ATriptfxioifivojt; ouv ^g? ^pylaSai roTg
ur: auTcu XifofiivotQ fxyiSiva "kofov 7:otoufxivou<; rojv iTrtyitpouvtwv aurov hta-
^

au^itv' iiai yd^ rivii; oXiyot KOfxt^yi twv eV ifiou Xiyofiivo)v ot <5'/a (pauXo- ^

ryffa yv(t)fxnc, dTryiptQpuaafxivot^ zal rouro ttoh^v ir6\fxy,aav. Yir iste, qui librum
hunc composuit videtur mihi inter eos qui nomen aliquod in sapicntia consecuti
, ,

sunt , in ea parte philosophiae quae mathematica tractal

ncmini esse secundus ,

si quid ego circa scripta huiusmodi iudicium ferre posse non ineplus existimor.
Absque examine itaque dictis illius assentiendum est illis neglectis qui in eum ,
,

dentem exacuunt. Sunt etenim nonnutli sed pauci admodum qui niente laesi in-, , ,

verecunde hoc ipsum patrare ausisunt. Scribebat anno Christi 1361. sub lohanne
Palaeologo. Leguntur eiusdem tractatus Tnp) auvo^07ravaiX>jvct)v. De pleniluniis et ,

alia plane innumera in astronomici?.

CXXXIV. Theodorus Gaza , urbe Macedoniae Thessalonica oriundus, instaurato

Ferrariae litterarum gvmnasio primus studiis praefectus et Rioderator creatus, lilte-
ras graecas publice professus est. Multa ipse de suo scripsit, mulla vertit e graeco
in latinum, et e latino in graecum. Scripsit de suo graece institutionis grammati-
cae libros quatuor, diversis locis impressos, Venetiis apud Aldum, Basileae apud Cu-

rionem, apud Wechelum; et plerumque cum versione lalina. Poslremo Ba-

Parisiis

sileae apud Xicolaum Brilingerum anno Domini 15'f0. Quanti Robortellus fecerit in
rebus grammaticis disponendis artificium Gazae, audiamus ex ipso in expositionibus
libri Arislotelis de poelica. Jiinc Thcodorus Gaza. vir doctissimus qui summo in- ,

genio methodum illam conscripsit , ait sub initium libri quarti: Xot^ov 31 ^i^)
auvla^iO)q twv rou Xofcu fxipt^v etc. Jlaec ego volui Gazae verba apponere , quia
tanto artificio vidi-ntur esse prolata, ut agnoscas ememlatissimi illius hominis mi-
ram quandam industriam in discernenda methodo hac ct distinguenda : sicuti solet
in reliquis artibus , et scientiis Aristoteles , cum opus est : tantique mehercle facio
Gazam hoc praesertim quarto libro, ut nulli veterum postponendum putem. Theo-
in
dori Gazae grammalicam aliam ab excusa habet lohannes Sambucus. Gcsnerus.
»

Huius operis exordium primumque capituhim

(!) gr. lat. legitur apud Fabricii bibliotliecam gr. ed.
uov. T. X. p. 401-412. A. M.

23
 , ,y

19'^ LEONIS ALLATII

De mensibus atticis iibcr graecus impressus Basileae apud Robertum Winler

cum latina versionc lohannis Perelli et nunc denuo in Uranologio Dion} sii
, Pelavii
Luletiae apud Sebastianum Cramoysinum 1630. in fol.
''AvrippyiriyuOv. JlVipyirai Vtyioaa^iwvt tw 'njar^ictpx'fi ^v toT^ vttI^ JlXarcovog
XotoiQ^ coQ iXTridiii fJiiv aXXa Tg ro)V onou^aiaJiQWV ^iMpyjfxdrwv ivTiu^2<jBat
Iv rw rou dvftXil^ovrcg liXdrcavt (Si^Xic»)' na) Tnp) il^oov^ il tvia y^ca^iard, gJ

Trdvra ap(^wp/(JTa' xa) ii x^ptardy Tronpov y.a^^ awTa u(p6ar7wTa , ff Kiifxiva iv

liTtioiatc,.Orationem antirrheticam. Dicta fuit Bessarioni patriarckae in iis quae
ille dixit in lihris pro Platone, quod speraverat quidem alia maioris studii theore-

mata invenire iji lihro illius qui Platoni contradicebat Et de speciehus utrum
, . ,

aliquae separahiles sint , an omnes inseparabiles : et si separahiles , ulrum per se

subsistant .an vero sola cogitatione discernantur. In quibus etiam habes argumen-
lum oralionis. V. Tls iXiriuiii [xlv dXXoov ri rwv.
'
rigp) daovaiou y.ai iKOUGiou. De voluntario et involuntario. P. 11?^) ^i dy,0V'
aiou 3ca< ixouaiov dtro^inaitiv dv t/c ii<i rd y,a^iy,aara:
' Ori yi Quod natura consilio res non gerit (1).
(puaic, ou (SovXiuirai.
Hip] app^a/oXo^/a$ rwv Tou^yicov. De origine et antiquitate Turcarum, ad
Franciscum Philelphum. P. Wipi Tou^xciov riviq ttot dv eiev, /ta< oQev rriv d^yviy
6^p.yi^ivri(; (2).

Epistolas varias. I. Fralribus Demetrio et Georgio. P. Atavoovfxivcf) fxot instT

ariHXai Demetrio Sguropulo. P. Ag/va irdXtv dyfiXXit^; tiirip ov^iv.
V(x7v. II. ^

Haec epistola legitur quoque in bibliotheca regia Parisiis. III. Andronico Callisti.
P. 'Ot/ ov avvanoh^yifj.yiaaic, ro7<; dXXotg av yi. IV. Eidem. P. ^ k.7tiy^tvafxyiv itpot;
Tov oiaiToryiv m§) chv yif^a^pag. V. Bessarioni cardinali. P. 'Hd?5 rviv lipav aov
zz(paXyiv' iv ¥^iXro7q elva/. VI. Eidem. P. 'Ex twv Trpog rovq ^iaTTorag dziolaX-
p.ivct)v. VII. Eidem. P. Eu)(^ofxai dyaBd irv^ia^at iripi aov. Vlll. Alexio. P. 'II
Tw ^iaTToryi avfx^daa voaoq. IX. Eidem. P. X.O'ec JtaTa tJ%>jv il^ov rov Xtxiv-
riarov. X. Philelpho. V. Ov itdvr ioiy.iv daOivi7 ro yyipag. XI. Alexio. P. 'A(p/-
zofxiQa ilc, Bi7i^(2tov ^ xa) rd avro(puyi Qipfxd v^cLla. XII. Eidem. P. "'^TTidJaXya
aot fxy,voq (piv^ovapiov X^fovJog. XIII. Eidem. P. A)^ dTridJitXa, rd fxh Ti^wra.
XIV. Eidem. P. ^Ezofxia^yi fxoi y\ iTTtaroXyi ^ yiv iTrrayaiSiydrp.
Index regius sancti Lt^urentii notat. Theodori Gazae Temmachia: de anima
de voluntario et involuntario definitiones et defensiones contra Plethonem.
,

carmina ideoque inter poetas sui temporis recenset eum Gy-

Scripsit praelerea ,

raldus dialogo I. Audienda sunt, quae Ludovicus Carbo in quadam de artibus libe-
ralibus oralione ad Leonellum Estensem Ferrariae principem scribit inler cetera.
Dicam equidem quanto dignus Theodorus honore quem plusquam dimidium ani- ,

mae meae semper diligam, cuius versiculos, quos de musis tuis elegantissime edi-
dit, in sacrario illo pulcherrimo incidi iubeas , etiam atque etiam rogo et obsecro.

Quid enim gravius Callimachus2 quid suavius Propertius? quid pulchrius Tibullus
dicere unquam potuisset? Nam et nomen et officium musarum concinne exprimunt
etearum laudem ad picturam alludentes brevius concinunt. Nobile hominis inge-
nium tantum philosophum in huiusmodi
, deliciis praestarel.

(1) Hinc Tidentur corrigenda quae ambigue de hoc Gazae opusculo dicuntur apud Fabriciuni ed. nov.
T. X. p. 394, et 39.5. A. M.
(2) Edidit ipse Allatius gr. et lat. in Symmictis libro posteriore p. 382. seqq. A. M.
 DE TnEODORIS. 195
Ex graeco ab eo in latimim sermonem versa sunt. Aeliani de instruendis acie-
hiis liher , Coloniae cum aliis quibusdam, et Veneliis in 4. Dionysii halicarnassei de
compositione orationis. Theophrasti de historia , et causis plantarum lib. XV. Ari-

stotelis de historia animalium libri IX. De partibus animalium, etearum causis

libri jy. De generatione animalium libri V. Problematum sectiones XXXI. Quae om-
nia cum ceteris Aristotelis operi!)us lalinilate donatis snepius impressa sunt. A/exan-
cum problematibus
dri problematum libros II. excudit Basileae Cratander anno 1537.
Aristolells ab eodem De hac versione Theodori Franciscus Patricius discuss.
versis.

peripatelic. bb. H. Leonardum Brunum secutus Theodorus Gaza circa annum 14-53.
Aristotelis libros omnes de animalibus et problemata: nec non Theophrasti libros
,

de planlis et Alexandri problemata latina fecit. Quem sccuti sunt in eo munere

,

tres alii doctissimi graeci, Georgius Trctpezuntius. Bessarion , et lohannes Agryro-

pulus , qui varios Aristotelis libros latinilate donarunt. Pctrus Panlinus in epislola ad
lectorem ,
quam praefixit Michaelis Apostobi paroemiis, inter alios Graecos qui cum
Bessarione in llaliam venerunt, recensens Theodorum Gazam , sciibit; Aristotelei vero

Theodorus Gaza, lohannes Argyropulus , et Georgius Trapezuntius rhetor, brevi om-

nes latinum scribendo sic exercitati , ut et Gaza romani sermonis pomeria in ani-
maiium Aristotelis historia sic protulerit , ut quem illi comparem vix habeam ,

praeferam vero neminem. Nec alienus est ab hac menle Franciscus Floridus leot.

succisivarum lib. IV. cap. 12, qui in graecis auctoribus laline reddendis Theodori
praestantiam inler summos ilHus ordinis proceres collocat, licet in levissimis vocibus
lapsus, maximas quandoque de lana caprina rixas Hnguae graecae imperitis reliquerit.
problematum Aristotelis, et libelli Ciceronis de se-
In interprelalionibus Gazae
nectute, invenit Angelus PoHlianus naevos quosdam, quos sua interpretatione abster-
geret, misccllan. cap. 90. et 91. Et insuper criminatur Theodorum, quod dissimula-
verit, per quem maxime profecerit, habuerilque paene contemptui el ludibrio, cuius
potiftsimum laboribus insidiabatur. Cui plane respondere poterat Theodorus, £e ho-
minem esse: non mirum ergo, si in aliquibus erraverit , qui in tot aliis mentem au-
cloris expressil : el aliud esse unum aut alium locum aucloris, aliud tolum opus ex-
culere, et examinare: stomacharique se lam parum sano iudicio Politiani , qui sua
vel graeca vel latina cum Trapezuntii conferat, quem vincere nullum nCgolium fuil,
etiamsi multum sibi placeat in eo opere Trapezuntius, et plane insolescat, qui credit
se eos Hbros non minus elegantius emendatosque dare, quam apud Graecos habean-
tur. Ita ne aureum illud eloquenliae flunien Aristotelis Politiano valuit, ut cum eo
quae Trapezuntii sunt, exaequentur? Polcral tulius liaec silentio dissimulare, quam
palam afiereudo, risu a legentibus expiodi. Quid si cum Maussaco in prolegomenis
ad Aristolelis historiam de animalibus diceret ante Theodorum Gazam neminem lii- , ,

sloriam hanc de animalibus verlisse, praeler velerem illum interpretem ignotum, qui
philosophi opera verbo ad verbum laline reddidit? Oiiid»'"" IJoelhio anliquam illam
versionem tribuunt, sed falso ut opinor: nam verbo lenus transtulit textum philo-
sophi, quisquis ille fuerit , qui primum operi admovit manum. At quae hodie ha-
bemus a Boethio, ou xara ;rooa, sed eleganter versa sunt.
Nec minor Theodoro Hs fuit cum lulio Scaligero, qui non tantum hisloriam de
animalibus Aristotelis, sed hisloriam et de causis planlarum Theophrasti nova inter-
pretatione et commentariis adornavit, in quibus ob non intelleclam linguam grae-
cam, neque lalinam, et non probe reddil.«m sentcnliam, saepissinr>e .et acriter Theo-
 ^,

196 LEONIS ALLATII

dorus vapulat, sic ul videatnr labor ille assumptas a Scaligero non alia de causa
quam ut deiecto Theodoro, palmam sibi in graecis alque lalinis gloriae adipisceretur.
Uno tamen verbo sciendum est, non esse minora, quae in Scaligeri interpretatione et
commentariis docti notant iis quae in Theodoro Scaliger notaverat immo eunclem
, :

non intelligenlia lantum verborum, sed in eorum sententia etiam laline exprimenda
saepissime labi. Peracre item est de interpretatione librorum Theophrasti, quam mo-
litus est Gaza, lohannis Crispini iudicium. Ceteriim quod maxime erat optandum,
Scaliger ille nimirum latine et pro-
eloquentissimo viro doctissimus obtigit interpres ,

prie explicans quae Theophrastus Graeciae quondam tradiderat. JIoc quidem per^
,

multi conati sunt perficere inter quos Theodorus Gaza vir erudilissimus et suae
, ,

id est graecae linguae peritissimus cuius sane laudandus est eonatus sed tamen , ,

hactenus ut agnoscamus illum sive graeci aut latini sermonis non ita distincta ,

cognitione , sivc rei quod verisimilius est ignoratione , infinitis propemodum in locis
fuisse alucinatum , ut lulio Scaligero appLoaryi et emendatore opus hahuerit. Quid-
quid sit de alucinationibus Gazae, anne Crispino eruditissimus est, itemque linguae
graecae peritissimus, qui graeci sermonis distinctionem nullam habet, et rerum igno-
ratione, infinitis propemodum in locis alucinatur? Scaligero, quo viro! apud Crispi-
num asserente , innumeris prope suorum commentariorum in Theophrastum locis

Theodorum imitatum suorum popularium negligentiam, ambiguis verbis uti nimis ,

rerum quas traclat ordinem pervertere, et pessime et semilatine transferre, de suo-

que addere contra fidem interpretum quae est ut ipse explicet non quid ipse sen- ,

tial, sed quid auctor quem suscipit interpretandum. Neque enini simile hcc est ne-

golium, atque jd quod de Sophocle atque Euripide circumfertur horum alter per- :

sonas quales fuissenl , alter quales esse debuissent sese effingere professus est. At
latinus qui graeca ignorarit, si ei aucloritate Theophrasti utendum sit, falso semper
imponit aliquid illi ex Theodoro, quod ipse de suo numquam prompserit. Et prae-
terea pingit orationem suam variis modis. Mulla ex Theophrasto subticet: neque ex
officio paraphraslae quod saepe profitetur, interpretatur verborum flexu, et verbis :

alterationem significantibus pro iis, quae habitura significant saepe abutitur, antece-
dens genus pro specie consequenti ponit : trila verba defugit, vilioque sibi peculiari

perplexissime docet, latinitatem non sustinet. Et quid non? Hic inquam Theodorus,
qui iuxta cum ignarissimis nescit, et eruditissimus el sapientissimus reputabitur Cri-
spino? Error eruditionem pellit, ignorantia sapientiam. Nisi id quoque cum tot aliis

innocenti appingatur, illum non ex ignoratione sed malilia deerrasse. Sed quis id
credet? Sed pellamus a Theodoro aemulum Scaligerum, quod possumus; et quam
honorifice de Theodoro locuti sint Theodori viri alias probi, et omni scientiarum ge-
nere instructissimi , audiamus. Nicolaus Secundinus in epistola ad Andronicum Cal-
listi.^Wx^^o^yiv fx\v ovv Qio^u)pcp ^ujpo^YiXaxi^Ofxivo) ^ )ca/ xaxwc ov ^uv ^Un
dzovovri Ta?c ^e y^ aalq vttI^ avrov y,ard TToSaQ ivrffvxyi^c^^ dvriXy^-^^iaiv
y

yia^y/V aa) Yia^yiv ^ia^pipovrMq , ttoXKcov yi ivixa' Sio^copov ya^ iyoyyz iravv
(ptXo), y.ai TTipi TrXiialov rov av^S^pa iroiovfiai' afafxai ri ov fioyov avrov rovc
"koyov^ ^ zai rriv 'UJipl <nidaav i^ztJtarjifjLJiv a^xsovh^nv ica) d^^i^itav ^ aXXa ttoXu
fxdXXov ro riQot; ^ r^v d^ffm ro aifivov ro aw<p^ov Iv ^ , /5/a) '<ca\ icoafiiov ^ ro yz
TTi^i 7rav3 Ofxcv rd y,aXd ivcpvlz ;ta) Xiav i7rr(2oXov ^ , coq ii riQ iraioiiag iviKos.

/ztravTodaTr^c , xa) rri; ^i^i ro ^^oq ^py,ar6rriroc, riav xa-S'' >\fxdc, ^YXXyivm rd
TT^wra rov av^pa Xiyot ^ p.ri dv dfJLaprriaat rriQ dXn^iiag. Graviter itaque tuli.
 .,,

DE TnKODORIS. 197
quod Thcodorus prohris atque ignominia nfficiatur maleque praeter fas omne au- ,

diat. Vrrum cum tuas pro illo rcsponsiones ad verbum perlegissem, gaudio a^e-
ctus sum eoque maximo. multas ob causas. Namque ego Theodorum insigniter
.

amo et maxijni facio. admirorque rion tanium illius sermones et cifca omne do-
. .

ctrinarum genus studium ac diligentiam sed magis mores virtutem, gravitatem , ,

vitae quoque castimoniam et decorem nec non circa bona omnia simul aptitudi- ,

nem et solertiam , adeo ut si quis eum propter omnimodam eruditionem , et morum

probitatem Graecis , qui hac aetate vivunt , anteponat et praeferat , a veritate non
aberraverit, Et cardinalis Bessarion in epistola ad eundem Theodoruin, quae ex inter-

prelationibus Theophrasti et Aristolelis commoda rei litterariae proventura sibi pro-

miserit, ingenue confessus est. Verba eleganti^sima exscribanlur. 2l» dg ra Tnp) (pu-

ro)v QiGtpDdofou ^ xa) ra W^icroIiXoug i^fiyivitjacK; 7:^o(3X^fjLOLla ,

p^ifav ^tyivu-
laq «QXov T.ai fxiya ^i^o)priaai ^wpov Aarivoig, rd fxlv oXox; ouz ovra iTap
,

aijrolc,, rd ^g /ta) itap Yipuiv aurol^ ouro) S^iyi/xaffiifjiiva, wc /jloXk; ilvat auvil-

vai Twv Xffojw/vwv, ipp.yiviUGaz y.ai TrdvJa ^io^Qcoaa^; yta\ h rov aurov votjv n , ^

rry aijrriv ^i. v.a\ Xi^tv yiyouv zai ina^aXKarlovra aXX' ApttjronXit ycai , '/i ^

ro) 7rpox.iifJiivo) ouyfpdfjLfjiart ^^iTTovra , w<; ro ilxoq aTTOooug' oto aot xai p.i-

yac, iiraivou fiia^cx; ira^d ralc; ro)v ^iTrai^iUfXivoJV -vJ.iyiJj^aTc dnnoY.iiGirat , twv
n vuv ovTwv , T«v n ii^ iitiila iaopavo^v. Mgfav p.iv ouv gp^gf ttovov to gpfcJv,
iiTiira ^i opax; auro) xa/ rifx'^ rtq cuz dyivvJii;' il ^i fJ.y\ Trapd ttoXXwv , ou^l
ydp TTcKkot q\ iTcaiovriz' rou^ OTrip iiri Traayig t^c dXXnQ apiryiq ^ Ttavrau^a
aufj.(2aivii' yiv ofio)q dajcyjriov , zav fLr,^i\c, 6 auvn^cov rv ^ fJLyioil^; 6 ^aufid^cov.

,E/ fiLiv ouv xal atjro<; ro) dpyjigil xptjyj jta» fj.df[upt fxovov dpicyi , ao(pM yi ovft
dv^p) , xa; i'i rivig Suo yj rpiHc; ol auvilvat xa) ^aufid^itv d^io)t; Suvdfxivot
g^p^ow rou iofou y v.ai iu iroiit yi '/.a\ d^iouc; dv^pac,' iTTi) p.yi
AciJivouq , oo<pou<;

iyitQ., oug ro)v ao)V iu rsctyioitc; i\ oi xa) t^v tou oyXou p.aprupiav ^otilt;
TTipi TrXitovoQ , '/.airot rou ^cozparouQ ivi fxovo) 7oij 7rpo<; bv o XoyoQ dpzoupLi-

vop , yi pLYi rouro' ou ydp aoi yi TrooayiiCit' dXX' dXXotq ypyiaifMCoJipoiq ayoXd-
^iiv ^ouXdfXivoc; , d7ro<ffaioi<; oXo)g rou ipfxyiviUiiV ou Si fx^ '/.ctlariivou (^jfTiwv,

oQev dv rpocp'/!^ itJTropolyK; , fxyiolv ipfxyivitjwv' rd ydp yifj.iripa^ '/.ai aol )to/va,

y.a\ oSiv '/ifiiic; y.a\ atjro<; dv rpa<pii'/i^, zal rouro otjy aTcXox; dXTC wc, rtc, rwv
rifuv 6porifio)v' '/ai ii fiira^'/ivat rcivuv So^iti , fiyi ^poc; dXXov , dXXa tspoQ
J7/zac fiira(2y:^i. Tu v.to Theophrasti de plantis , et Aristotelis problemata inter-
pretatus , magnoque dono Latinos donasti: quaedam
ingens negotium absolvisti ,

quae nullo modo apud illos erant quaedam etiam apud nos ipsos ita perverse ha- ,

bita ut vix intelligi possent sed correctis omnibus vel eandem sententiam vel ean-
. : ,

dem dictionem, licet immutata essent sed Aristoteli, et proposito operi ut par , ,

erat restituens. Proptereaque et eximia tibi laudis merces apud eruditorum tum
, ,

qui nunc vivunt tum qui futuris temporibus vivent animos fuc.rit. Opus itaque
, ,

magnum in se continet laborem. sed illud honos sublimis consequetur; etsi non a
multis neque enim multi sunt qui intelligtmt. lloc etenim quod et iri aliis om-
. .

nibus accidit exercendum nihilominus est licet nullus sit qui id calleat nullus
, , ,

sit qui id admiretur. Quare si tu quoque solo Pontificc, docto equidem viro, iu-

dice atque teste tantummodq conlentus es , etsi vel duo vel tres fuerint qui et in- ,

telligere et admirari possunt opus continua. deque Latinis scitis plane et quavis , ,

re dignis bene mereri ne cessa; cum tibi de tuis non suppetant de quibus bene
. ,
 ,

198 LEONIS ALLATII

merearis. Quod si plebis etiam testimonium

Socrates uno tan^ maximi facis , licet

tum, cum quo coUoquium iniverat, contentus esset, aut ne id quidem neque enim ,

tibi convenit. Sed aliis utilioribus attendere volens omnino ab interpretationibus ,

abstinebis. At tu vero ne cruciare quaerens unde tibi alimenta compares interpre-

, ,

tationibus neglectis. Nostra siquidem et tibi communia sunt: et unde nobis , inde
et tibi praestabuntur alimenta, non utcumque , sed quasi eddem qua et nos digni-
tate fulgeres. Et si tibi in animo fuerit sedem mutare , non ad alium quam ad
nos gressum dirigito.
Liceat mihi hic obiter iniquam, ac perpeluo comitantem hlleralos homines, af-
flictam ac miseram conditionem deplorare. Theodorus Gaza, qui vir! tot studiorum
laboribus apud Graecos et Latinos emerilus, tot.voluminibus compositis clarus et con-
spicuus, summo Pontifici notus, purpuratis patribus carus, in Italia sludiorum allri-

ce, spectantibus principibus viris et laudantibus, ila eget, ut nec sibi unde vivat domi
sit ; et ne ad mendicitatem se detruderet, animum a studiis abstrahere , et alieni
agelli glebas colere cogilur. Non crederem ipse hercle , ni idemmet Theodorus fale-
relur, et suam hanc egestatem exponeret in epistola ad Demetrium Sguropulum.
Ylapd^ztyfia ^' 'lacoq av i\'yi ow cpauXov y,a\ to yifjLinpov' yap aTTo^ouvliq
'^fj-ilQ

^on T^OTTQV TnavToc, hq tov (2iov, iTzpou Xa^ovTZQ yjMpiov iyzoj^youfxiv' zai
TauTy) Tce iTTiTYi^iia Tro^i^ofxivoi , ouoivl yzyovafxiv (po^TiTtoi Ti %a\ g^rap^-^gT^
aiTOUvJi^' Go] fjLiv TOi yi otj^ifxia dvdfityi yiwptiHv' ifxoi fxiv ydp 6 TOTi Trd-
XifXOq i7riX.Kil2. TYlV il^ Tat; TToXiK; O^OV' GU ^' iV ^Xcopivlio. il , TtoXil TTO^IgIi'
TtcoTdT'/} iiidGTO) i
diTi^ dv i^ilyi^iUitv TTpoiXT^at. Exemplur fucrint fortassc non
malum enim cum prorsus non suppeterent vitae necessaria nos-
res nostrae. Nobis ,

tram in alieno agro colendo operam collocavimus ; sicque necessaria comparantes

nemini sumus quaeritando neque molesti neque odiosi. Nulla vero cogit necessitas
te agros colere. Mihi enimvero bellum quod tum gerebatur ad urbes aditum inter- ,

cludebat. Tu vero Florentiae immbraris in urbe fructuosissima et perquam com- ,

moda omnibus qui animum ad aliquod exercitium applicuerint Et in epislola ad .

Andronicum Callisli. 2o/ hi •nivYiTt ovti diropiav twv TOtouTcav uirdpx^^^ dvay-
it>l i OIOV Tt Tldpo} GUp.(2aivit VOGOUvTt' Xat TOt 01 ^iGTTOTai 7]fX0)V ^iaTaTfdfXiVOt
'/ifxHv Toc iTTtJj^^ita, Tdvaf}ia7a fxovov tw uUaivovJt 6pi'(^ouGt , vogou Si '/.al GUfx-
7TT0)fxdT(i)v TOtouTcav TT^OfLYi^itav Yifx^v ou^ifxiav TTOtotJVTat ^ d>Q dpa ix, ^^uo(; yi

TTiT^at; dXXd ft,y\ l^ dvSpcaTTcov yifivyifxivoig. Tibi vero cum pauper sis necesse
, ,

est utrerum huiusmodi inopia premaris; quod mihi quoque male habenti contingit.
Domini siquidem nostri nobis necessaria suppeditantes necessaria solummodo sano .

ministrant ; aegritudinis vero et simiiium accidentium nullam curam suscipiunt ac .

si nos ex quercu vel saxo, et non ex hominibus prognati essemus. O manus prin- ,

cipum pumice ipso aridiores ! divilias luculentas egestale ipsa avariores ! Sed ad
scripta Theodori.
Praeter interprelationem suam divisionem quoque librorum Theodorus de suo
,

altulit. Franciscus Patricius discussionum peripatelicariim libro XI. Inter eos , qui
aristotelicos libros ex graeco latinos fecere , Theodorus Gaza suo quodam modo ab
averroico differente, libros in capita secuit quod item et Argyropulum et Bessa-
,

rionem, et alios existimo fecisse: ut variis modis Aristotelis libri pro cuiusque ar-
bitrio sint divisi cum ipse integros atque continuatos scripserit quaks ab Aldo
, ,

eiusque heredibus bis , Basileae autem semel expressi fuerunt. Maussacus dicto loco:
 ,,

T)E TlIEODOr.IS. 199

Thcodorus Gaza post Avcrrocm modo suo Aristotelis textuin vertendo , in capita se-

ruit , ct post cum jnulti alii interprctes . ut Argyropulus fiessarion. aliique pro
. li-

hidine quisque, Nam uno tenorc legehantur nec

Aristotelis lihri , ante interpretcs , ,

crant distincti aut in capita, aut in summas aut in alias sectiones, quas inter- ,

^
pretes primi induxere. Undc fit ut antiquae editiones operum Aristotelis Aldi sine ,

scctionihus et divisionihus ullis videantur: non cnim sccuerat philosophus hhros

suos , sed oratione continua scripserat , ut et Plinius. Quidquid sit de Aristolele, de
Piinio plane falsum cst, namque ille lotum historiae suae librum primum in eo con-
sumpsit ; el ad Vespasianum praefatus fuerat ; quia occupationihus tuis publico hono
parcendum erat , quid singulis contincatur lihris , huic epistolae suhiunxi , summa-
que cura, ne perlegendos eos haheres , operam dedi. Tu per hoc, et.aliis praestabis
ne perlegant. Sed ut quisque desideraverit aliquid , idtantum quaerat et sciat quo ,

loco imeniat.
Ex libris de animalibus unum exemil, et ordinem aliorum immutavit. Ipse"in
sua pracfalioue. Sed quamquam lihris novem interpretatio haec historiarum consu-
jnatur , tamen qui nonus in exemplari graeco continctur, hunc ego septimum col-

locavi , nec temere factum existimo. Agitur enim in eo de hominis generatione

quam rem Aristoteles continuo a generatione animalium pollicetur explicaturum.
Jtaque cum quinto et sexto ccterorum animalium generationem exposuisset nulli ,

duhium esse debet quin ille septimum hunc collocarit. Sed Apellicon Teius, de quo
,

Straho plura , ut alia permulta in exscrihendis Aristotelis lihris depravavit , sic

permutassc videtur , existimans ultimum esse totius historiae collocandum, quoniam
cum Aristoteles agere de generatione incipcrct , ultimo loco de homine dicturum
pollicitus est.Et sunt ctiam exemplaria tum graeca tum etiam latina, quae ha-
bent fragmentum quoddam historiis additum sed id causas quasdam materiales :

agentesque generationis humanae exponit non historiam complectitur. Itaque non ,

inter historiae libros hoc ego ponendum duxi. Sed si collocandum uspiam est li- ,

hris de generatione meo qaidem iudicio coniungendum.

, ,

Verlit item homiiias quinque lohannis chrysostomi de incomprehensihili Dei

natura , impressas cum celeris Chrysostomi latinis operibus. Scribit autem Theodorus
in praefalione super has homilias, eliam Mauritii imperatoris libros de re militari
vertisse. Paschalis Gallus, et lohannes Schenchius scribunt videndum esse an Thec-
dorus Gaza verterit aphorismos Ilippocratis.
Ex latino vero in graecum sermonem transtuHl Ciceronis de senectute lihrum
et somnium Scipionis quae aliquoties iam sunt excusa. Item lohannis Michaelis Sa-
,

vonarolac patavini de physiognomonia librum una cum lihro de halneis, lohan- ,

nes Georgius Sclienchius in biblioth. medica. Episfolam ad Lentulum primam Cice-

ronis , ut refert Andreas Schottus tulHan. quaest. lib. IV. cap. 12, quamvis id non
cerlo afrirmet. Quomodo item a Theodoro Gaza, sive quo alio, Nicolai V. romani
pontificis epistolam ad Conslantinum ullimum Graecorum imperatorem. Graece lati-

neque hanc edidit Arcudius inter opuscula aurea Romae 1630.

Inter Theodorum et Gemistum simultates fuisse, et variis se scriptis, dicta re-
fellendo, nec sine convicio proscidisse, cum nos in tractatu de mensura temporum
anliquorum fuse probavimus, tum scripta eorum apertissime reboant. Ilinc factum
est, ut alii Graeci ea ipsa aetate, licet minorum genlium dii, in varias scissi partes,
alius Gemistum, alius Theodorum, vulgatis scriplionibus oppugnaverint , vel defende-
200 LEONJS ALLATll

rinl. Theodorum insecUUus esl Michael ApostoHus, Gemistum defensans. Michaeiern

Andronicus CaUisli, Theodori causam suscipiens, oppugnavit. Ut sese in hac defen-
sione gesserit Andronicus late exphcat Nicolaus Secundinus in epislola ad eundem
Andronicum. Verum cgo iniquissime musis ipsis iniuriam facerem, si prudenlissimam
atque ingenuissimam cardinalis Bessarionis de hoc negotio epistolam ad Michaelem
Aposlohum, rarum scriptoribus documenlum, ex meis cimeliis hic primus non pro-
merem. Ea aulem esl. •

B}iaaapici}v v.apoivd.Xic, M/p(^aj(Xw tw anoaroXyi yoiipiiv.

'Acp//tg7o wc, 'Aixac, (S^aaunpov ^sv , n uutoq oiou ,
/xaXXov ^l lm^ii^taafj.iva,
a Y,aJa Qiooo)pou rou Ta^yi IlXyiBcovi cuvKjfdfJLivoq auvif^a-^a';. W.v^^6viy,o<; fap
KaXKiarou ^^on^ov aurd l^yirav.w^ n y,ai Stax(oSc/)V7iaaq , ourcor aurd ri
y,ai Ta iaurou yifjjiy TriTrofxcpi' Tyiv fxlv ouv o^fxyiv aou , x.a\ ori IlXaTwv/ t£ y,a)
roiQ TTi^i iy,sivov gyvo/>twc 2%g/c, yiyaaOyifj.iv' tov Sl ryig auvnfo^iat; t^ottov ouz
liTyiviaafxiv' ov ydp Xoioo^iaiQ tou dvTi^iy,ou ., aXX' diro^ii^iai xa; Xoyty,ai<;
dvafnaiQ tm Ti <piXa) auvySo^Sfiov ^ rov t gp^^Qpov dfxuvJiov' uxffi xai g'/ Tt IlXyi'
<ru)v A^taroTiXit Tr^oinyiXdy.iaiv ^ giVg Oio^oo^og nXjj-^cova , g/rg au Oio^utpov
y.ay.w; upyj/ta;.^ tndvTa yifjuv ^a^d to ^iov ti ytai ir/co; il^yifxiva oo>tii' ouTi
yap KpiaToliX'/]; olo; te XoiS'o^i7a()at ., yifxiv dfaSwv ToaouTOv u7rd^'^aQ , oun
nXjiowv ao(p6<; Tg Ka) fxiydXyi; tw ovt/ iu(pu'ia(; dv/ip' ii fxyi t^ou ti; ilnGt , tw
"KotoopiMV do^aa^at , za) toIq dfxuvofiivoi; auyyvcafiyiv isapaayilv. Qi6o(t)^6i;
Ti T0)V vuv ^EXXjivwv gv T0?$ TTDcoToit; wv , '/]y,td7a xay.coQ dxouitv napd aou d.^to<; ,

y,a\ Taj^Ta vg'oj; Tg ovtoc, ^ 'Ji^r, 7rpia(2uT-/iQ , ytal fj.'A7:o) XoyiXMv diro^ii^iodv v.at

i<ujiaT'/iixwv >taTa t^6isov yifxfxivou , ^td mday^Q yiVMv ao(pia; Tg y.ai i^wtaTyifxnQ
dvyip' liol fxdXtafa oti Tnpl TOtouTO)v iaf) Qico^yifxaTOJV yi ^yiTviatQ., dnip aTg oyi

fxa\taTa to)v Iv ^da'/i cpiXoao^pia ovTa, tjjv Tg twv ^oXXojv i^tv u^ujigfSaivnv
av ay y.yi zai fx'/i ilvat •jnp] touto)v
^ ilinlv '/iti youv d'/.pt(2o)<; ivvoyiaat fx'/> ^ y, ., ^

TtoXka TTgp) Tyiv aocpiav irovyiaavTa ^ v.a\ Tdq iTrtaT'/ifxa; d'/,ptl2o)aafXivov. Hpi^^-^g-

a^y,v fxiv ouv (di6^o)^ov utto aou dfxa^iaQ ly'A.i'AKr,fxivov' t6 ^g x,a) ''A^iafoTi-
Xyiv auTov, Tcda'/ic, yifx7v i7TtaT'/,fxy,; yLa^'/tyifx6va TauTO touto Tra-^gTv, dfxa^oy) ti
'/.ai x.a'A.o'/;^y: , '/a) X>?^ov, dyd.^taT^v Tg ui:6 aou 'KXyi^'/ivat ^
^i^ •> naaav um^-
(2aiviiv tSo^i fxoi ^paauT'/,Td Ti -/.a) T6Xfx'/iv. McX/c d'/,ouo) , fxdXXov o ou'/.

dzGUiiv dvixoff.oLt , auTOu WXyi^o)voc, dv^ooQ TOtouTou Totaura iiQ 'Ap/(/7oTg'X»v

dTroppiTffovTo; ., fxyi toi fg aou ., ix^/nrw fxyiolv Tn^) twv yi TOtouTOiV '/i'/.^i(3o)kotoq'
it T/ ouv Ifxoi Tni^yi , '/,a) TlXaVwva '/.a) ^A^taTOTiX'/iv ao^podTaTou; -/ifouf^ivoQ ^

'/.aT tyyoQ Ti tgutoiq i^6fxivo;^ i'/dTipov yiyifx6va Tg aaurou fuiotou ayoX'/! Tg

x.ai fiiXiT'/, oi^aa^/.dXot; Tg oIq d^tov xpwfi^ivoc,' Trpwra fxiv cuviivai tou /2a-
,

^ou; Td)vu<m auTwv ilpyifjt.ivo)v a^ou^aaov' ouh\ ydp ^dat to7c, ^ouXofxivoiQ
iuXynfJa Xifcuat to) dv^^i' iTnifa y.a) i'i ti S^ta^pipiaBov ^ ou-/. dfxaQia;, dirali ,

aXXa TT^; fxifdXyi; Tg auro^Q Tn^) X^fouQ ^uvdfxio); Tg xai i^ico;-., '/at tyiq to)v
'(yfyifxdTO)v ^ Sid To dS'/iX6v Tg auToov '/a) fxyi aacpl; In dfx<p,OTi§a pCTry; ayifxiiov
^oioufxivo; ^aufxaaov fxiv tyiv g^g/vwv ao(piav dfx(pc7v ol ya^tTa; OfioXoyit ^
., .>

<hv '/ifx7v dyaOd)v yifivyiVTO aiTiot^ outo) yd^ 7toio)v aaurd) Ta (SiXrio) (Sou- ^ n
Xiuait; Ifxci Tg x^^^V
^ ^*^^ ^dat to7q iu (p^ovouatv d>; vuv yt %a/3/gicr'&a^
> ,

vofxi'(^o)v a(p6^^a iXu7T'/iaa;' to fxiv ouv oti av^pa? dva^ioui; u(2^i^ia(jat ovtox;
,, ^

dijSi^f/.aXu^TO); iXot^6py,aa(; to <^' ot/ '/,a) aaurov iSii^aQ, fxyj «tzravu TOt Ta
,

i'/,iiyo)v '/laxyifJLfLiyov. Oio^'o)p6v Tg Ta (SiXrict) <wotd)v, Tifxa Te , /.ai otoaaKaXc*)

 ,

DE THEODORIS. 201

TTipi Trdvfa. XP^' '^^^ °'°^ '^"^ °"^ '^"^ ^roXXoj)^ iri^ouz wt^gXsTv ^vvacSat*
7^P
IfjLi ^l ha {XYi yta) av^iz 7rXav>j9s)c, ^o^yiQ fJ^oi TOiavra s/c roiovrouq yi Xifojv
av^pac ^ap/^Jga-^a/, (ptXouvra fxlv 'ia^t HXoLrojva cptXouvra ^' "'ApiaroriXyir ,

xa) ojg aocpwfdro) ai^6fj,ivov exaT/pW IlXjfQwva' ts rrlg- fXifaXovoiaQ Ka\ iu<putaz
dfdfxivov^ r>iQ roaauryiz tt^oz W^iGfori\yiV fJ-dx^r^ "^e y,ai ^uavoiat; fxyi iTraivilv'

(SouXoifiyiv fap av iKilvov n

WptalorsXn rouq n dWouq^ g/Vg roHv ^uolv fxi- ,

yiaroiv (piXoaocpotv rouroiv ifn auro) IlX^i^^oivi y.a) otcoioiz o'/i7rori dXXoi^
, ^

fxird roaauryiQ yi d^avrdv iuXa(2iia^ fJH^ oayig A^iaronXyiz avnfua rotq ^

•K^o aurou' oq Xofotq di) y.a\ oo^ gV) ro rroXu TrapatJoufxivog , rou<; n azouov-
Tac, ouQ n
iuBuvit diro^irtivuq ro TrpoKiifiivov riav Xot^opio^v drciaxi^^o' ori
^ ,

^i a^po^oonpov KaJa^pipirat xai ron (puXdrfn ro fxirptov' ra $i yioyi x^^^^' ,

Tw (pyiai' npifiafxara ydp ilai' xat ii iialv, ouSiv Trpog rov Xofov' x,a) auSt<;'
,

oux i^^^avfo ^taXi7ifty.7i<; ol dv^^iq , mpi rtvo)v dXXo)v Xifo)v' ouroq o rojv Xoi-
^ODicov aurou }ioXo(po)v' yipLi7^ ^g dv^po^^zsiaaot , h 7ri^'/)Zoi rtvn; Trpoi; iVAivouQ

^pwac VTg? , roXfiy\ao)fxiv aurou^ ^i^ afxa^iiq Xiynv x.ai ra g^ dfia^wv

, •> ,

UTiooTffiiv, pLaXXov ^ '/1 y.o)ftO)^ia rou^ Trgpt KXg^wva' Tg xa/ 'YiriplSoXov riviq ov- ,

nz', Ttoiav yvwatv'., iroiav rwv ovroov ix^^vfic i7riafy,fii>yiv '^ fio^pia TatJ^Ta xa/ fxa-
via Tw ovrt aa(py\(;' fiyi^i yd^ o'/oy , w (SiXrtcFfi , d)(; iin WXyi^mi aofpo) n y.ai

yivvaio) dv^pi <, iin IIXwt/vw , 'AtT/jcw ts , Jta/ Ilo/j^yp/w, g/Tg dXXo) tw twv
Ofioicov i
TlXdroova n xa/ 'AjO/(7TOTgX;jv '5rvg'oyo'/v i^iyiviro^, ^A^taroriXyiv aal
HXdrojva ivSuvat n , ytat iofiv ottou xa) ^Xaa(p'/ifxyiaat , >ta/ yifxlv l^iivat raulo'
ly.iivoK; ftiv ydp xai ro) h x.aT af^TOU^, h ou <ijSoXv yiviaBai rw
fkir iy.iivoug

X^ovo) ^ Tw Tg avvix^^ic, TOTg , )ta/ oijx yiTfov i^taftzd^ yiviaQat rdq ^VaXg^^g/^,
Tw Tg fLyiino) (p^gvov d^usofxapav^yivat , tw Tg '^aayi y.ixoafxy]a^at ao(pia, fxiya
TTpog 7TagaiT7^aiO)Q Xofov' '/ifx7v Si xa/ roaouro) XitTrofiivoiQ ix,iivo)v , xal roiou-
Tov Tg xa/ roaotjrov ^S'yi ro) n fxay,pca %po'v<w , ryi n y.otvyi ^dvro)v ^oy.tf/.aaia
xa/ -^-^(po) oij^ifxia' d n
ixovroov d^ioofxa, avyfvtafxyi Xii^irat ouv W.^tarori-
Xit n iWoq Xoth^og-Jiaa^; rca n WXyi^oovi fX'/ioaf/.'/i auvnTTMV ovoi
TTagd Trdv ro , ,

ydp rotourodv aurw ^goq awyiyopiav ^i7 X6yo)v (di6^o)g6v n dv^^a ao<pov .^
,

ou'/. iv ^iyyi xaJcw^ g/^srwv, yifx7v n ou ft.6vov ou ^poq p^ap/v oJ^gv, dXXd xa/

c(p6^ga dxdgtarov 7rgdyfxa ^njot^aat;, aaov «niaX/v&x^^/av ifio] aufxfSovXw x^'*^' ,

aafLivoq dv^gi (ptXovvli ai xa/ Ta ^iXfio) (SovXofiiVM n aot xa/ avviuxoft.i-

^ ,

yct)' Ka/ Ta^ d^i'/.ov(; Xot^opiaQ gxg/va^ Imaivotz n xa/ iv(pyifxiatc dTroy.Xuaov

AY^govizo) n rd^ ^goq Ta aa dvrippyiaiiQ auv vw Tg xa/ xa'3"go'T>?xoT/ (pgov>i-

fxari i^ujKav rYiV n twv X6ym aijrou dXyi^nav a]^ia^'/irt
, ya) xaT g'xg?vov ,

TTipi n ypafipLart'/.'/iv xa/ 6p^oyga(piav xa/ '/.ugioXoyiav rwv Xi^iO)v zigi n , ,

p>iTopty^v xa/ to iiSivai ogBwg xa/ fiifd xdXXou^; auvfiQivat 7rgo)ra axoXd-
, ,

^a^ /xavws* i7^^ ouro) xai rwv fiit^6vo)v iTrl^aivi xa) aocpia^ auryi<;' iu 7rgdr- ,

1*0'?, xai (ptXoijvroQ Tragaiviaiv rd i]g'/,fxiva tiy/iaafiivoz iiTOio rvi aufx^ou^Xyi, ,

CXXXV. Theodori Sophiani astronomica et musica commemorant Gesnerus in

bibliotheca, et lohannes Meursius in notis ad Aristoxenum.
CXXXVI. Theodorus Scipus spartanus scripsit: historiam de Constantinopoli a
Turcis expugnata. losephus Maria Suaresius, vir in expiscandis historicis graecis se-
dulus, vasionensisis episcopus, in diatriba de historiae universalis syntaxi ait: demum-'
que coronidis vice imposuissem Theodori Scipi spartani graecam historiam de Con-
stantinopoli a Turcis expugnata, quae Hydrunti apud Ladislaum Marci delitescebat.
26
202 LEONIS ALLATII DE THEODOMS.

CXXXVII. Dialribam nostram claudet Theodoridas syracusius *poela dithyrambi-

cus, ex quo etiam collegerat epigrammata Meleager in corona epigrammatum eum- ,

que inter ahos recensens ait:

Tav T2 <piXdit^>iTov GiO^M^i^iCi) vio-^aXXyi
'EpTTuXXov, Kvav(av r av^ia Oav/ew.
Ex eo plura in suis dipnosophislis attulit Alhenaeus. Libro VI. 14. probat ab eo ol-

lam vocatam T»^avov sartaginem scilicet. Libro VII. 64. instante canis exortu gla-
,

dium et thynnum pisces oestro concilari, eoque percitos Gades cursu petere. Tum
etiam prope utriusque pinnas veluti quendam vermiculum inhaerescere scorpio si- ,

milem, aranei magnitudine, qui morsu illos adeo stimulat, ut non minus quam del-
phines exiliant, et in naves haud raro decidant. Et nomine etiam poematis expresso,
libro XV. 57, ubi ex eius dilhyrambo, Centauri dicto, affert versiculum Triacja 5'

VTTO ypa^im iGTaC^iv. Et lib. XI. 50. illius in amorem carminis meminit, quod ex-
plicasseDionysium Gracilem tradit. ^iovvcioq ^^ 6 AiTTTog i^yjyovfjnvog ©go^dw-
pi^a To 2/ 5 Tov gpwTa (XiXoQ, t'/iv }tiXi(S'/iv (pyiai. Bionysius Gracilis interpretans
Theodoridae carmen, quod ille in amorem composuit celebam ait etc. Animadver- ,

litque Casaubonus, nec male. ISoli quaerere apud Graecos Theodoridem carminis
genus. Nulium unquam fuit , sed Theodoridas poeta syracusanus doctis non inco-
gnitus. Namque id praestiterat Delecampius , qui verba Alhenaei ita verterat ; Diony-
sius cognomine Gracilis explicans Theodoridem , quae carmen est in amorem etc.

De hoc locutus est PoIIux lib. X. cap. 50. "O^iv

Qio^MpiTa^ tov 'E<pataTov y,a)

i(p7i (pvaayffyi^at fjt.oXfivotQ ^pyfaQa/. Tu substitue Qio^M^i^aq. Theodoridas Vul-

,

canum bovillis uti follibus tradit. Pari ratione corrigendus est Suidas voce 2w7a-
^yiZ' 'Ep^p^idavTo ^i Tca i'i^it tovtw Jta/ ^KXi^av^^oq 6 afTwXos, yioi Evppoz 6
pLtXj^aiOQ, )ta/ ©go^wpac, xa/ T/jaop,^ap/^as, Jta/ Ssvapp^oc. Lege ytai 0go^wp/-
oag. Hoc poematis genere usi sunt et Aleocander aetolus , et Pyrrhus miiesius, et

Theodoridas , et Timocharidas , et Xenarchus. Meminit illius et Stephanus de urbibus

voce KapuffTOc, a quo urbem Carystum Chironiam dictam refert. Maximus Planu-
des in florilegio graecorum epigrammatum edidit quaedam Theodoridae epigrammata.
Ego hic nonnulla alia in gratiam lectoris addam; quae sane agnosco, propler a<paK-
p.aTa plane esse ovavov\Ta.
TiT^dp,iT^ov dpx^Xo^xiiov.
'E)6 ^oXt^ov To paa(pv^n\aTov ^ og Ta%g/ z^aTTiaaQ
IlaTc 'Ap/(jTO/xa;)^s/oc avsTXs tov %aX)cg/ov XejSjjTa (i).
EPIMETRUM.
Gazae quandam venustissimam de laude canis scriptiunculam neque Allatius com-
memoravit, neque Humphredus Hodius, qui copiose de illius lucubrationibus egit,
neque alii quantum scio bibliographi. Nobis vero haec gemmula comperta est in la-
lino Reginae svecae codice 983 cui bibliopegus casu eam inseruit. Alque haec causa
,

fuit, cur eadem Allatium ipsum latuerit: nam neque is codex, magno viro vivente,

in bibliotheca vaticana erat ; neque is fortasse graecum scriptum volumina

inter latina

quaerendum iudicasset. Igitur allatianae de Theodoris diatribae subiungendum hoc

Gazae opusculum, non sine nostra in latinam linguam translatione , putavimus. Occa-
sio scribendi fuit donum caniculae cuidam illustri viro oblatum ,
quod auctor iucunda
hac lucubratione comitatus est. A. M.
(() Alia quae sequebantur apud Allatium Theodoridae epigrammata , extant nunc emendatiora in

Brunkii editione T. II. p. 41. seq. IUa itaque onjisimus. A. M.

 GEOAaPOY TOY rAZH
KYNOS ErKflMION.
lB>BO«»^g—

a! . JLJyw [xlv ^ (h avgp XajtxTrpoTarg ,

^vvoi^a IfjLavlM ^ivov ii aa) 7rap>jX-

Xayi^ivov , 'laoix; ^l xai aronov 'ZSOiovvTt , ort twv aXXo)v ra v^oj avrwv to?c
<ptXoic 7ny.7T0ixiva ^Mpa ivnXi^^ovloJV ri Jtai aTrotjfjLfK^vvovJojv ^ lyo) rovvaffioy

av^itv 3tai v.oafj.ilv £7r/p^g/pw* o/xw$ og ol^ts 7rapa(5g/r^a7o^ d-nopw ^ ovn kvXo'
yov 7rpo(pdaio)Q' itapd^ity^a (xiv TTOtovfiivog, ov tov rvyovra dv^ptj^^usov .,
ovy^

iva Twv TToXXwv , ov Tov oKtfov d^iov ^ dXXd rov ra n TtpMra ro)v x.a-S'' iav-

Tov 7n7rat^iVfjiivo)V (i), d§yr,<; n ryi^ Traawv ixiyialfiq zai y.v^ioffdryiQ 2v dvS^oo-

TTOtz d^ico^ivra ^ rov avroz^aro^a Xiyo) iKHvov , rov roi^ u^ptartavolg ^UJoXi-
fjLiiaavra, xal /axa ovx. gXa;)(,/aTa Tia^aayovra .^ IfjLavro) '^l rotovrov ri iTrtn-

r'/i^ivy.6ra' TT^oax^lJ-^ *^^ '

'^^ '''"'' ^^* ^^X '^'^^'^ yi^ofnivo) iaia^at IXTri^itv ro
Trdpipfov rov ipTov ^ ftdXXov^l ro Trd^ipfov i^fov yiyyiaiaOai ^ y.a) Trip) TrXiio-

vog ryiv ^ra^iv^yiy.yiv avrov rov ^wpov TtoiTiaia^at' av ydp ^tXofiovaojruIo^ wv,
yai^itq (az ilyoz Trdat (xlv rolz xaXoHz .^ fxdXiara ^i to?c diTo rviz 7rat^iia<;' wv
iv^VfjLCVfizvog^ il^ rovro tt^ot^x^^^ rov7:t')(iigyifj.a.

>^

CANISLAUDATIO,

Liquidem, vir illustrissime, intelligo peregrinum quid et insolilum, forlasse

1.

eliam absurdum, me facere, quia dum alii missa a se ad amicos dona depretiant et
verbis extenuant, ego contra magnificare et exornare adgredior. Atqui nec exemplo
huius rei careo, nec probabili obtentu. Exemplo quidem mihi est, non quilibet ho-
mo, fton de multis unus, sed is qui primatum eruditionis inter contemporaneos suos
gerit, et imperium maximum atque inter hotnines potentissimum occupat, imperato-
rem illum dico, qui cum Christianis bellum gessit, nec levia mala intulit, et ipsi mihi
paria curavil. Obtentui autem mihi est, spes concepla, fore ut tibi haud minori vo-
luptati sit parergon hoc quam ipsum opus; immo vero polius hoc iudices parergon
esse opus, et adiectam dono mantissam pluris aestimes. Qiiippe ceu doctrinae aman-
tissimus, re omni bona ut par est deiectaris, et praeserlim iis quae a doctrina pro-
cedunt. Quae ego reputans, ad hoc scriptitandum opusculum adductus sum.

(1) Quod Mohamedes 11, is qui Constantinopolim occupavit (dequo nunc Gaza) exquisite litteris ex-
cultus fuerit, et doctis apprime liominibus faverit, satis constat ex Osmanorum historia cl. losephi Ham-
nieri. Quomodo autem reliqua Gazae verba ad rem canis laudemve doni pertineant, divinare non queo;
nisi forte Mohamedes, more principum turcicorum venationi quoque deditus fuit, adeoque et canibus de-
lectatus. Sed nihil properanter definio; alii videant. Utique lul. Scaliger in heroibus, de Graecia oppressa
loquens, ipsum Mohamedem dicit cauem: quae miseranda cani praeda futura /uit.
 204 TIIEODORI GAZAE

/S'. To filv ouv aoi ^a^ ifjLOu ^ifATrofxivov (S^wpov, Xoyco fxh Kucav iarlv,
igyw <5'g tv tSv iv av^pwmoiq TtfjLiMrdTcav zal ^XiidTou d^icav' rwv ulv ydo
dXKm ^wwv j«/av izdafcov To7g dvQ^WTTOt^ w^piXitoLV 7rapg';)^g/v ^ozouvImv ^ txiav
(5^6 Kat iPalpiTov dpzTYiV ex^'^' touto fxovov tmv ^)m w(piKiia(^ fiiv TravTo^a-

TTaz Tolq dv^pwTTOtq TT^o^ivil , d^ZTalg Sl Talq ^mXiiaTatQ Ttat fjLiyiaTaig zinc)-

dfiyiTat' Xiouat fxlv ouv to ^UfjLOit^lz iirav^iH ^

^oual Sl Stzatoauvyi za\ ^jsqoq

yica^yiav 27r/7;?^e/oV;3C > 'tmrot^ (ppovYifia zai y,ou(p6Ty,z •> ovotq ^g >ta/ yifj!,i6vot<; ^

W5 av g/Vo/ TTOtyiTyig (i), raXaipyol^ zapTi^ia^ xa) dXXotg ^l dXXa gvgdT/

^oiotz' TOUTCt) ^l fjLOvct) ouTt g(7T/v T/ ou 7rpoVg(TT/v , dXXd rd TMV dXXm g%g/
GuXXa(3ct)v diravfa' laft yap vi tou ^caou cpuatg Iv Tg Ta?c 7r6Xiatv , x,a] Iv ralg
yico^fiatQ, %at rd irpoz Bt^Tivyiv ^ ytat rd irpoq 7r6XsfJi0Vi dfjt,a ^l xa/ Trpog ca^pi-

Xg/av, ;ta/ Trpcx; Tg^p^^^ iirtjYi^itoz. ^Kndaaq fi\v ouv rdg tou 'QJjou dpirdc,^ x,a)

ToTc dvSpcoTTOtg Trapzxofxivaz %pg/ac, (5^/gX9g?v ou pdS^tov' g/ ^g o'X/Ta aVTa diro

TToXXcjv 7rpo%g/p/aa/^>jv za) ^ti^iotfit , apxg'o-g/v dfjL^pori^otQ yipuv , aoi ti Trpog

auaraatv i ifioi ti wpot; ini^it^tVi yiyoufiat.

y. AuTiaa fiiv ouv '/i rm TiTpam6^m ^cooov ^tipa, yi d^.6 rm x,uvcov r^v
iirmufiiav Xayouaa t\ aai Xa(Souaa x.uvyiyiaia, cog rifit^q iartv y,a) <ui^6a(po'

pog TM (2irj), t/c ouz oi^iv; rauryiv Bioi n iTTityi^iuaav ^ v.a) yipwiq, '/.al dvQ^ct)'

TTOt , xai iXXyivi<; apt,a aa) (2a^(3a^otj xa/ irdXat ^ x,at vJ7v, /ta/ iravTaxou' nai
Trpoaldrtq fiiv rounilT^^iUfxaro^ vi rou 'AttoXXwvoc d^iX<pyi "Affifttg, w >ca/ fid-
XtaJa Trapa to?c Qiotg rijjt,dTai' fiiJyiXQov ^l xai twv yipoom^^iipm ^ Ki(paXog^,

2. Igitur missum a me libi donum, vocabulo quidem canis est, reapse autem
una de pretiosissimis apud homines rebus atque aeslimatione dignissimis. Nam cum
cetera animalia unam aliquam hominibus videantur utilitatem praebere, unamque pe-
culiarem virtutem habere, hoc solum animal omnimodas utihtates hominibus exhi-
bet, et plurimis maximisque ornatur virtutibus. In leonibus quidem animositas pol-
let: in bobus iussui obedientia et agriculturae idoneitas: in equis intelligentia et ve-
locitas: in asinis ac mulis, ut ait poeta, laboriferis, patienlia : et aliae aliis insunt

animalibus dotes: soli huic nihil non inest, sed ceterorum cuncta complectitur bona.
Huius enim animalis natura sive in urbibus, sive rure, et in pace ac bello utilis si-
mul est ac delectabihs. Sed enim cunctas animalis huius virtutes, et suppeditata ho-
minibus adiumenta , haud facile est percensere : si pauca igitur e multis exposuero
ac patefecero, utrique nostrum satis fore iudico, tibi quidem ad persuasionem , mihi
autem ad demonstrationem. ,

3. quadrupedum animalium venatio nomen a canibus in Grae-

In primis igitur,
corum sermone sortita est ac retinet, JCj;v;7^go-/a (canum eductio); quam aestima-
bilem esse vitaeque humanae utilem quis nescit? Hanc dii exercuerunt, et heroes,
et homines, graeci pariter ac barbari, et olim et nunc, et ubique. Atque huius exer-
citio praesidet ApoIIinis soror Diana , quae hoc praecipue litulo inter deos honoratur.

(1) Odyss. IV. 636. XXI. 23. Et sic graphice quasi ex Horaero Ovidius noster: \
yispice ut auritus miserandae sortis asellus
Assiduo domitus verbere lentus eat.
 '

LAUDATIO CANIS. 205

'AcrjtXjj^ax/oc j MgXav/wv, NgtJTwp , xa) TiXoq togoijtoi ^ oaovg av riq ovofiaar)
$^ti^t(av d7rozoL[j!>ot (i)' otJ%/ ^l x,a) tov (Jo(pwTcnov twv W.y^atwv iladUi 6 "Oj«>j-

ooq (2) Sji^ivovJa Traf AvtoXvzo) , na) TpcoBivfa tov iTi^ov Twv fiyi^cav vtto arwos;

Ka) yd^ ^yi^ivovT iXaaiv avq "kivy.w o^ovti

Wa^vyiaaov^^ IX^ovTa avv vldatv AvToXvicoio.

''T.Troia^ivi ^i 7,a) yi liTrd^TH TroXifJLizcSfdTyi ovaa Tyiv y.vvyifiaiav (3) vofJLOt; yovv
Trap' avT^ Iv Tyi Tr,z ''Affifj^i^og (4) ioffyj , tov Tr^oaiovfa Im to ^i^TTVOv ov '/,vv-

yifiT'/iaav7a, t>?c Tra^avofjLiag ^Unv Si^ovat (5)" ;? ^l ^Uyi ^ vica [xlv xaX7r)c fJ^-ioJyi

v^aToq ;caTa Tyiq xi(paXylg '/.aTaxiO[ji.ivyi , <uj^ia(SvTi^ct) ^g naTa TotJ" T'/lt; p(^g/po5

SaKTvXov ^Wgp T'/i [Liv dXyyj^ovt ,

[jt,t'/,pd dv 'iacoQ Ttv) So^inv T/^wp/a, T'/i Si

drt^jiia, y\v nafifJLiydXyi. 'ETrpgV/Sgi/ov Jta) TavTyiv Mav.g^ovs^* tw yd^ dviv Xivo)v

vv y^iVTJ^aavTt , ov '/a^ylaSat ^itTTVovvri , dx^d '/oCfa'/,XiviaQai , avviyw^ovv (6)*

yLOU •naf avroiq 'av rtfiLKaripov. ''ETrpia^ivov Sl '/a) Ilipaat (7) TaJT?5V, '/a)

Traod rovTotq (SaatXiv^ ov^ yirjov ryi^ ^'/loaq yiynro , h -/ai tmv ^oXi[JLf/wv
ioywv , i^dyojv rovg viovc, iTTi rnv '/vv/iyiaiav , '/ai iztfciXofHvoq oTTOjq dv Qyi-

pwat' ovx, diTO rpoTTOv Sl rovr iiToiovv' [ji.iXir"/] ydp ilvat ^o'/i7 twv 7roXg///;twv

[/.iyiar^j '/i '/vvyiyiaia' '/a) ydp '/a) Trpwi' iyn^ia^at , '/a) o-^l ycotfLaaQat , '/ai

vvKli^iViiv iQ/^it, '/a) '/av^xcHoQ a^a , '/a) pifovQ, '/a) ^i-^ovz, yca) 7:iivyiQ dvi-

Venationi item dederunt operam Cliiron, Cephalus, Aesculapius, Melanion, Nestor,

postremo tantus heroum numerus, quantum nominatim appellare, labor sit. Nonne

et Achaeorum sapienlissimum introducit Homerus venanlem apud Autolycum, et in

altero femore ab apro vulneratum?
Namque venantem sauciavit aper albo denle
Ad Parnassum profeclum cum Autolyci fihis.
Coluit Sparta quoque bellicosissima venationem. Itaque lex ibi fuit in Dianae festo,
ut qui ad convivium haud peracta venalione veniret, poenas suae culpae darel. Poe-
na autem erat, iuveni quidem, aquae plena situla in caput; seniori autem, in unum
manus digilum eifusa: quae sane, si dolor spectetur, levis fortasse punitio alicui vi-
debitur; sed habita ignominiae ratione, maxima fuit. Coluerunt venationem etiam Ma-
cedone's: nam qui sine retibu^ aprum confixisset, huic caenare non sedenti sed re-
cumbenti concedebant : quod apud ipsos pariter honoratius erat. Postremo etiam
Persae venationi addicti fuerunt; atque apud hos rex, haud secus venationi, quam
bellicis operibus praeerat , educendo sciHcet ad venationem iuvenes, atque ut huic
operam darent curando. Neque id absurde faciebant: elenim meditatio praecipua vi-
detur bellicae rei venatio: nam et mane expergisci, et sero decumbere, et vigilare

noctes consuefacit, et ardorem simul et frigus, et sitim famemque tolerare, et iler

(1) Ex initio xenophontei elegantissimi de venatione tractatus.

(3) Odyss. XIX. 465.
(.3) Confer Cragium de rep. Laced. lib. III. tab. IX. 2.

(4) Dianae scilicet venatricis, cuius statuam sagittas tenentem non semel describit Pausanias.
(5) Propter Lycurgi legem adversus iguavos.
(6) Sedebant convivantes autiquitus, deinde coeperunt discumbere; sed postremum boc bonoratius.
De Romanis Val. Max. II. 3. et Isidor. XX. II. De Graecis Feithius antiq. liomer. lib. III. h.

(7) Imitatur heic Gaza Xenophontem Cyropaed. lib. 1. 10, ubi de Persarum venandi studio ac diseiplina.
206 TIIEODORI GAZAE

XeffSa/, y.a\ o^oiiro^ilv , xa) vti A/a g/ ^ioi rpixztv , Std ri Xiiac, za) ^i o/za-
X^C, Jta/ ^/a vaTTwv, ;ta/ ^Va zpjifj.voov ofioico^' irpoq ^l xa/ (SaXXitv xa) ril^o)-
azitv^ xa) ^aXKofxivov ovtc lUitv , xa) itdvxa fxiv 'Ujovov Trdvra ^s v.iv^vvov
, ,

TTaaav ^l ^uaxipnciv UTTOfxhitv' a <^;^ ^aufiaaiwq mq rovq TroXifiouvlaq ^(^iKii.

E/ U (2ouXit ilhivat oaov fM^o^ Trpo^ ra TroXifxtKa avfx^aKkit yi 0>j'pa, Trapa-
^aXXi zvv>jyov oiv^^a Ttfoq rov ^>fpa? ayivarov xa) aTniparov
rylg , xa/ o^g/
fiv^tov oaov Iv roHq xara rov noXifxov VTnp^pipovra.
^'. Totfapovv 6 llXdrm iv rvi vofxo^iaia Tva^aivii rolq, vioit; rovrov gp^g-
aSat rotJTTtryihvfxaroz, e/ fxiXXovai ryiv iavroov ytaXcog xa) Ifxmipwz olzriaitv.
BiXrtov <^' /Vwc drr avrwv rwv rov vofxoSirov nvpBiwv dnoXi^dfxivoz laJopiiv'
Xiytt ovv. (i) " Ktv^vviVii yd^ ov^ivog iXarlov ^i d^^tlSiiac
fidSyifxa ilvat ,

,, iTriaJaaSai irdvlat; ryiv avroSv x^P^V ov ^yi p(^ap/v y.vvyifiaiav y,a) tjjv dXXyiv
„ Byipav, ovx hlov iTriJ-^^ivitv M rov yi(2a)vra, yj ryiq dXXyiz yi^ovy,z dfxa >ta/

„ (i)(piXiiaz^ ryiq Trsp/ rd rotavra ytyvofxivyjQ Trdai. ,, Ka/ Tawra fxlv iy.i7voq.
'AXXa fx'/iv
(5^/' wv T>7V Syipav fx{laxiipi^OfJ.i^a\ ovz d^yjXov ori ^id twv jcwvwv*
jcJvg^ fdp ih ^yipav i^afofxivot , yj rov^ 9>fpa? 6(pBiv7a<; ^tcazovatv , yi twv /%vJv
Xa^Ofxivoi , atd rovrcav iir avroix; r^ixovfit; r^ixovJag oaov rdxoz vifxdc, dfov-
at , y.ai fxaxovfat fxi^ vifxm virlp ^fxwv' TroXXdv.iq Si y.a) 7rp/v rovg y.vvy.yov^
gTTgXogTv, To Byj^iov otiaTrditaai. Ka/ Trgp/ fxlv ryi^ twv x,vv^v Iv r^ ^npa wcpi-
Xiiat; roaavra' i^vvdlo fap av t/$, fxyi amv^itv capfxyifiivot;, ^il^at ytai Sti^ii-
va/ wc dviv ^yi^ac fxiara yiv airavra ^yi^icav rovQ dv^pcoTrovg Kay.ovgyo'vvrot)v ^

agere, et per lovem si opus sit, currere per plana et aequa, et per nemorosa loca
vel etiam confragosa. Insuper iaculari et ferire; et si forte aliquis pulselur, minime
cedere , et laborem quemlibet ac periculum et difficultalem suslinere. Quae omnia
mirabiliter, tamquam si bellum gereretur, iuvant. Quod si cognoscere aves quatenus
rei beliicae venatio prosit, fac compares virum venatorem cum illo qui venandi nul-
lum usum peritiamque habeat comperiesque omnino quantopere , prior ille hunc bel-
lica virtute superet.

4. Propterea Plato in suo de legibus opere hortatur iuvenes, ut huic exercitio

studium impendant, si modo velint patriam regionem bene periteque habitare. Sed
praeslat fortasse ex ipsis legislatoris tabulis verba sumpta exscribere. Ait igitur.
« Haud minoris momenli studium esse videtur, ut omnes exquisite omnia suae re-
» gionis loca pernoscant. Cuius rei gralia, non minus quam oblectamento aut alteri
» cuiquam utililati, adolescentes venationi, quae et canibus et alio quolibet modo fit,

» operam dare debent. » Haec ille. lam vero quibusnam inslrumentis venamur? Vi-
delicet canibus. Elenim canes in venationem educli, vel feras conspectas persequun-
tur; vel compertis vestigiis, per haec post eas currendo, currentes nos velociter de-
ducunt nobiscum pro nobis pugnant. Saepe etiam ante quam venatores superve-
, et
niant, feram iam dilacerarunt. Et de canum quidem in venando utilitate hactenus.
Nam posset aliquis feslinandi minime indigus demonstrare ac lalius exponere quo-
, , ,

(1) Plato de legibus lib. VI. ed. Serr. T. II. p. 763. Idem Plato copiosius de venatione scribit sub
fineni. libri VII. Conforatur etiam Plutarchus in lib. de animalium sollertia.
 ,

LADDATIO CANIS. 207

xai xa7ax65tX6/(7/>t/vou5 h raK TroXiai TToXiop^ovvloov ^ c5v aTravTwv ^/a twv xw-

vwv y.cti T7\<; auvnyiGia^ aiTyfKkayixi^ci.

i. T/ ^8 ^wov zuvJv (puXaiCftytooripoVt xai t«v -na^a^ala^vw.-AV ano^i^ovai

^iGTonpov ; ^td rouro ydp twv a^yeXwv ir^oiaraixiv auroug j xai Ta$ a-yeXas

awTO/ g/s vofiTiv i^dyouat , >ca/ 7rpo7r{[M7rouat , ir^o^UiZixcp^iiaaz 02 <puXar7ouat ,

(puXax^ztaaQ ^l OTTiaw o'lv.a^i dyouat' rolq fj.lv Tr^ofSdroK; ynrtoi , tok og Xo-.

x.o/^ <po(3i^o] i ro7q Si Ttoiixiat 'Kii^Yivtot' y.a\ 'Cwvlwv [xlv rourcov i

ouz av d-^atv-
ro XJjco/ dyiXyiz , d^o^avovrwv ^l rayitjiq ^iia<maaav' oto jca/ 0/ alacjj^mitot

iKi7vot XJ^o/ , aTTOv^dg xa/ iipiivyiv xa) aufifiaxtoLv ro7i; TTOifLviotz Tr^ouvJitvov ^

l<^ oi rou<; rpayuz VAiivouq xai a^/Kyipout; xa/ d7nx^^7<; zuvaq iK^6rou<; 7roti7v'

lit g/^oVe^, ort rourwv xpaTjjcravTg^, a7ro'vwc Ta ;rpo'|SaTa p^^g/pwaovTa/ (i). Ka/
t/ av o^o/ XifotfjLt rov KaV^rapov g^«7vov ;
juaXXov (5^5 t/ oj3^ av co/ XzfoifjLt rov

(puXaza rou vew too 'ACT;cX>j7r/otJ'; g7r2;(5'^ ^ap h^<iauX6i; rig XdS^a g/asXowv,
lauXa rd rtfitwrara^ auTo^ filv oaov (poivylq y\'/.i uXdxnt' ouz lyit^Ofiivcov o\

Twv ^a)to'pwv, aXX' d7:o^t^pday.iiv rw h^oauXo) d<po^fiyiv ^'i^w/,6ro)V ^ toio)Zi rov

U^oauXov 6 zucov , ou^i<usori dmoXit^t^fiivoq aurou' ^g-S"' yifxi^av fx%v rou<; an

gxa'crToTg d^tavJwvraq (ptXo(p^ovoufxivoq ^ aurw ^g tw li^oauXw uXa^rtav ^ vuy,ro<;

^i Ofioiooq i7r6fiivo<;' ap^p/C ou 01 g^a;/ ^tca^it *ssificp^ivriq ^ TTUV^avofiivot Ka^

o^ov Trgp/ Toy xwvo^, tov li^6auXov HaTg'Xa/?ov , za/ OTriao) ilq 'AQjj^va^ ^^yov*
^g xJwv g/VgTO fj^dXa (pat^^oQ^ cag dv il r^^Ttaiov dTro TToXifiiou dyojv , Qzafia
xdXXt^ffov xa) ro7Q opooatv yi^ttjjov Tra^iywv' g?)' w 0/ 'A0>jva7o/ tw hwv/ g4>i-

modo omissa venatione omnia fierent plena ferarum , quae hominibus male facerent
et in urbibus clausos obsiderent; a quibus cunctis incomraodis venaticorum canum
ope liberamur.
5. Quodnam porro animal est custodiendo aplius quam canis, reique commis-
sae servandae fidelius? Propterea enim et gregibus eos praeficimus, qui quidem illos

ad pascua educunt et praemittunt, praemissosque custodiunt, et custoditos ad caulas

reducunt; ovibus mansueti, lupis terribiles, pastoribus obedientes. Et vivis quidem
canibus, haud attingent greges lupi; morluis autem , iliico dilacerabunl. Quare et illi

aesopici lupi pacis societatisque foedus gregibus offerebant, dummodo asperos illos
ac saevos et invisos canes sibi dedilos traderent : probe gnari , si his potirentur , gre-
ges sine uUo labore in ipsorum potestalem redactum iri. lam cur tibi narrem de
illo Capparo, vel potius de illo dicam templi Aesculapii custode? Nam cum praedo
quidam sacrilegus clam ingressus pretiosissima quaeque auferret , canis quidem quam
validissima voce allatrabat: verum aedituis minime experrectis, sed praedoni spatium
fugiendi concedentibus est neque ab eo umquam destilit.
, ipse praedonem persecutus
Postridie autem occurrentes singulos blande excipiebat, praedonem vero allatrabat,
el noclu quoque insectabaturrdonec missi ad inquirendum reum homines, audita in
via de canis negotio relatione, praedonem ceperunt, et post se trahenles Athenas de-
duxerunt: quem canis valde hilaris sequebalur, trophaeum veluti de hoste agens,

(1) In editione cl. Furiae fab. CCX1.

 208 TnEODORI GAZAE
cpiaavro ^niiouiai, alirof ^ xa] 'mpoGira^av rolq ^ajcopo/^ ^on^c^oLt aurou iTri-

fxthsiav (i).

r .
TaJra Xoyi^ofMvog o Saifxoviot; ly^ilvoz IlXdrcav , ^y,rMv (5'g iTnrT^Sitov
rtva r^ zaXXiaryi iavrou xa/ QaufjLaotondr'/} iroXit ifzaStardvat (puXayta, oun
itxiv o^iv dXXoQiv iWova aurou Xd(^.ot , jj aTro rviq rwv zuvmv (puaiw^' Xiyii
ouv Iv r^ TToXiTiia (2) ^tat^dcpm rov g^uXaza. " Oht ouv ri ^tapipitv (puatv
,, yivvaiou GzuXanoi;, ilq * (puXaw ^ viavioTtou iufivoui;; ro nolov Xifitg; olov

,, o^uv n TTOu Oil aurolv izdn^ov ilvat ir^oq ain^yiatv, za) IXap^ov tt^oz ro ,

,, ala^avoiiivov ^to)^itv , zai laxupov au idv ^i'/i iXovra ^tafjLdxia^ai ; Kai

5, fMira fMtxpov' olaQa yd^ ttou rwv yivvaim xwvwv, oTt rouro (puan auro)v ro

,, yiQoq. Hpoz fiiv rouq auvtiQitQ Jtai yvoj^ifMOug dx; oiov iTpaoldrout; ilvat' Trpo^

„ oi rouq dfvwraz rouvavliov; ol^a fxiv rot. Touro fxiv apa, ^v <^'
67«, $uv
„ arov' zai ou <tsa^d (puaiv ^nroufLiv, rotourov ilvat rov (puXa'/.a' ouy, iotziv'

„ ap ouv aot aoml Irt rouoi Trpoa^ilaQat 6 (puXa'KtKog laofiivoQ , tc^o^ ro Su-

,, fioitoy} , irt TT^og yivia^at (ptXoao<po(; rviv (puatv; nwz ^yi •, i(P'^', ou ydp Iv-

„ voca' nat rouro , nv (5"'

iy(a, Iv roHz "^ua) ^dfo-^it , ;ta/ d^tov Qaufxdaat rou
,, Qyi^iow ro 7ro7ov; dv fi.lv l'^?7 afvwTa, yaXinaivit' ou^iv hv\ ita'A,ov Tr^omnov-
,, ow$* ov o dv yvcapifxov^ dand^ifat , Tiav fxyi^lv TrcaTTofi un aurou dfaBov m-
,, TTOv^ot' 7] 0U7T0) rouro i^aufiaaa^; ou ndvu , i^pn, fxix^^ rourou rc^oaiaxov
,, rov vouv' ort oi ^ou ^pa TatJra , ^iiXov' dXXd fi>yiv xofx-^ov yi (paivirat ro
,, TTauo^ aurou riig (puaioog^ aa] dx; dXyiBoS^; (ptXoaq(pov. ,, 'EvTaj^Qa y,aXo)t; gp^g/

spectaculum egregium ac videntibus iucundissimum exhibens. Quamobrem Athenien-

ses cani publica alimenla decre\erunt, aedituis ut eius curam gererent mandanles.
6. Haec reputans divinus ilJe Plato, dum idoneum aliquem pulcherrimae suae
stupendissimaeque civilati imponere custodem quaereret non habuit unde aliter ima- ,

ginem eius sumeret, quam a canum natura. Sic ait itaque in reipublicae dialogis, cu-
stodem describens. « Existimasne igitur generosi catuli et nobilis adolescentis natu-
w ram, ad vim custodiendi quod adtinet, differre? Quid ais? Consentaneumne sit vi-

» delicet naturam utriusque valere, et ad sensum esse sagacem, et velocem atque

» expeditam ad id quod sentitur persequendum , et tamen validam, si opus fuerit,

» ad dimicandum? » Et paulo post. « Erga nolos quidem et familiares sunt perquam
» mansueti (canes): erga ignolos, saevi. Novi enimvero. Hoc ergo, inquam huius- ,

» modi est, ut fieri possit commode; neque praeter naturam, talem custodem inve-
» stigamus. Non videtur. Nonne et insuper hoc videtur indigere is qui dignitatem
» consecuturus est, ut praeter quam quod iracundus esse debeat, natura quoque sa-
» gaci praeditus sit? Quomodo? inquit; non enim intelligo. Et hoc quoque, inquit,
» in canibus videre est, quod in animalis natura dignum admiralione est. Quale
» istud? In incognitum quidem excandescit, etsi nihil ab eo mali perpessus sit: co-
» gnito autemblanditur , eliamsi nihil ab eo umquam boni perceperit. Nondum tu
» hoc admiratus es? Non magnopere quidem, inquit, id hactenus animadverli: ita
» autem se habere , perspicuum est. Atqui hic eius naturae impetus scitus est vere-

(t) Ex Plutarcho de animaliura sollertia. — (2) Plato de rep. lib. II. ed. cit. p. 375.
 LAUDATIO CAXIS. 209
dvaTrauia^ai' t/ oiv rii; ra [xiytara ou [jlovov TTifi itvvMV ^ dXXa y.a) Trgpt dv-

^pwTTWv il7n7v TTpo^ufjLyiBiig, u^iv dv tiTnlv fxzl^ov h v.aKKiov \_oux iWw , ou

(So^H , ouz IXicpavri rov (puXaTta ^yinl ofioiov ^ dXKa ro) y.uvi. KJwv (puKa^ d^t-

afoQ rotourog, (pna) ^ ryi ifiYi TroXit fiViaBo) cpuXa^' xueav (ptXoaocpog rriv -^u^i^v'

yiVia^CD ^l y.al xa-ra rouro tw zuv) 7ra^a7rXr,(j to^ 6 ifioQ (puXa^.

^'. Oux. ouv ^aujj.aarov , il iv ro7g ^dXat x^ovotz dvo^i^ iTtt (piXoao(pia

[xiyiaryiv ^yj rojv xa-^' iaurouQ ^o^av g%0VTgc, rviv rcov nuvtav iTTcavufxov Tr^oa-

»yopiav ouy, drryi^iooaav , fxdXXov ^l y,ai cat; XafXTC^ov t/ /.ai ^aufiaaiov ia(pi-

ripiaav y.a) ]^io^oir,aavro .,

VLa) ouy, dv dXXotx; -/iviaxovro '/i Kuvty.oi Trpoaayo-

pivofxivot' yi y,a) rwv dt^oiy.m rtvoc, y.aA Tcayy^i^fXdiv Iv ovii^ouq fxi^it ro) ^io-

yivii 7rgoa(pioovroq , ori kucov iiyi .> dTTix^ivaro o AioyivyiQ fxaXa Trpaw^, a n
ouY, i^a^voq ytvofLivoz' oi zuviQ rout; ix^poug oaKVOuatv , iyco Oi rouq (piXouQ

tva aooaoj. Ou fxovov ^l ro)v dv^^o)tso)v oi a^iaroi y.uvic, o)vofxaa^r,aav .,

aXXa
xa/ T^v dcjfpwv iv ro XafXTTporaJov .,
ro iv dy.fj.yi Bipoug dy.fxd^ov. Ka/ 9go; ^i'
Bioq ydp 7:ao k]fu7f!iot(; kucov (i). "Ort fxlv ouv 6 v,uo)v (puXaAiy.oq (2) , y.al ryiv

4^X^^ (ptX6ao(po<; ^ ix, rourwv dTTO^i^ilx^^^ olfxai' ort oi (piXtzo^roiJot; 6 auro^

lari y,a) (p iXoaJooy oir ar oq ^ ri<; ouz iTriafarat', ovroq fxlv yd^ o\y,oi rou ^iaTcd-
rou , or/.ot fxivn' dTro^yifxouvJoQ ^g , auvaTro^yjpal , ya) ou fXi]-A.O(; o^ou ^ ou ^u-

ax(^pi<^i c^ ^i^^oCi ou p(^s//:xwv, ou BipoQ iipht , ro fxy\ ou 7:avlayy{ dzoXouBilv'

dy.oXou0i7 ^i vuv fxlv ^rpcH^ix^v , vuv ^i 77po^ Tov ^iaTToryiv iTravipxofJ-ivot; , vuv

8i 7rai^o)v v.a) ryiv oupdv aiio)V , v.ai oXo)r 7rpdyfxa TTOtoufxivoQ Trat^tdv rw oi-

» qiie sagax. » est. Nam quis maxima volens non

Heic aulem subsistere, praeclaruin
modo de verum etiam de hominibus dicere, maius aliquid aut pulchrius
canibus,
possit eloqui? Non equo non bovi non elephanto similem cuslodem quaerit, sed
, ,

cani. Canis, inquit, custos optimus meae civitatis sit canis animo sagax. Sit huic si- ;

mihs custos meus.

7. Nil ergo mirum , si lemporibus priscis, viri philosophi , magnaeque apud
aequales suos existimalionis, canis cognomen non respuerunt, immo ut splendidum
quid et mirabile sibi proprium imposuerunt , neque se aliter quam Cynicos dici \o-
juerunt. Ulique et rusticano quodam ac stupido convicii causa ingerente Diogeni,
quod canis essel : respondit Diogenes mansuete admodum, quin tamen rem negaret:
canes mordent inimicos; ego vero amicos, ut salvem. Neque egregii tantum homi-
nes, canes appellati sunt, sed et splendidissimum iilud sidus, quod summa aestate
emicat. Quin et ipsi dii : Age vero quod canis snapte
etenim canis Aegyptiis Deus est.

natura custos apprime, et animo sagax sit, ex dictis ut reor demonslratum est. Ouod
autem idem et peramans benivolusque sit, quis demum nescit? Nam domino domi
morante, domi manet: abeunte autem, simul abil nec viae longitudo aut asperitas, :

nec sitis, nec hiems, neque aestus cohibet, quominus quocumque sequatur. Comilatur
autem modo praecedens, modo ad dominum revertens, modo ludens caudamque agi-
(1) Videlicet latrator Anubis: Sunt autem passim dii cynocephali in Aegyptiorum monumentis pictis
fictisque.

(2) Eleganter de his canis virtutibus loquitur etiam S. AugustinuS in sermone quinto, inter illos a
nobis nuper editos, qui est dc muliere canauaea.

27
 ;

210 THEODORI GAZAE ^

aTTOT'/] xa) yi^ov/iv TTapi-xjciv' JcaXeT rovTOV o^iaiTOTyiz^ i^yffai' aTtziXil ^ fidXa
TaTTiivoc yivffai' TVTffii ^ oux> o^yi^iJat. *H/ Ttai p^ap/gvTw^ o A'iaot)7roz utto tou
SiairoTOV 'Edv^ou TizXivaBn^ , iTrtXiitfvvg Ttvdg xpiwv ixipi^az t^ ivvoovayi ^i-

3ovat , ov T^ yvvafKi , dXkd Tvi y,uv\ i^nji^coKiv' i^aviX^ovTog ^g o^iKaSi tov

'BidvQov , za) T)ig yvvaizot; iir awrw tovtw ^vafxivoj^ avT(o lyavayiz, zai ov tji"

Aiaconov Travov^yia, Tn ^l tov %av^ov i(pv(2piait tovto dvariSiixivyig, i(pyi 6

A'iaca7T0^' d^ ovk op^ca<; opojv , co oiaTTOTa, Tin %vv\ (j)c, ivvoovap 'mpovfSaXov
TavTyiv yap kclv Tv^ujTyif;, zav fJLaariycaayig , dfxvyjixovir yi ^yi yvvyi d^a^ 6(3pt-

a^Tivat ^oKovaa, dotaKKdKTOoz ix^^ (i)'

«'. yiv^ioov ^i T^c Twv Kvvwv TTpo^ TOVQ ^iaiTOTaq (ptXiag Ka\ ivvoiaz ovTojv
Twv isapaoityfiaTcav , oXiya^ diTO inoXkwv Ta imtayifioTara d^o[MvyifJi.ovivo)[Mv.

A.vatfxd'xjui fiiv ovv tm ^aatXil 6 xvoov 'Y^xavot; avvani^avi (2). liVvaTTiBavi ^i

yta) l^tooTyi T/v) Ilvppoo Tovvofia 6 nvcov' diro^avovloc, ydp tov ^iaiTOTOv , dTTO-

aTTaaSat tov vix^ov ovk yi^vvT^Qyi , nai Tyl Trv^a iTTtliQivTog Itt avTyiv yiXdlo ;ta/

avyKaryDtav^yi. Toov ^i *Fco[jLaioov Ttvog KatXlov Tovvo[i.a ivnaT^i^ov , 6 kvoov

VTTigaani^cav tov ^iaTTOTOV Ka) V7Tig[j.a'xo[JLivoz , ovK iiaai Tm KicpaXyiv diTOTi-

[Lilv , <u!p)v Ka) avTo^ v^o Toov (povioov avvaTTi^avi. Toov ^A^yivaioov ^av^yjfxi)

ii^ Tctc vauc ift^fSdvToov , iTTit^^ 6 *Eav^i7T7T0v Tov TLiptKXiov(; TTaTpcx; Kvoov ilc;

vavv i[JL(3yivat ovk T^^vvr^yi , il<; ^dXaaaav yiXaTo Ka) t^ v>?/' 'OJapavyix^f^ivoQ

dx^i %aXa[uvo(; iKapJi^yiaiv , yig iTTtfSa^ IXitTTO-^vxyiai. Uvppo^; 6 (SaaiXivq tto-

'tans, atque ila se oranino gerens ut oblectationi ac iucunditatidomino sit. Vocat hunc
dominus? dominus? fit admodum humilis. Verberat? non irascitur.
venit. Minatur
Festive certe Aesopus a domino Xantho iussus selecta quaedam carnis frustilla beni-
volae dare, ille haud uxori, sed caniculae dedit. Reverso autem domum domino, et
uxore ob id stomachante, neque Aesopi caUiditati rem tribuente, sed a Xantho con-
tumeliam sibi illatam credenle, ait Aesopus: nonne ego recte egi, o domine, qui car-
nem caniculae ut benivolae obieci? Haec enim etiamsi verberes, etiamsi flagelles,
tamen obliviscilur. At uxor si semel se iniuria affectam exislimet, implacabilis fit.

8. Cum innumera sint canum erga dominos amicitiae benivolentiaeque exempla,

pauca e multis insigniora memorabimus. Lysimacho canis nomine Hyrcanus fuit, qui
cum eo pariter obiit. Canis alius cum idiota homine, cui nomen Pyrrhus, commor-
tuus est: etenim extincto domino, ab eius cadavere abstrahi non potuit; et illo in

rogum imposito, canis insecumque combustus est. Caelio romano

eundem insiluit,

patricio canis ceu domino suo defensorem se praebuit pugnansque caput eius am- ,

putari non sivit donec et ipse ab interfectoribus ictus simul occubuit. Atheniensium
,

universo populo in naves conscendente quum Xantippi, qui pater fuit Periclis, canis ,

in navim inscendere haud potuisset, in mare se deiecit, et navi adnatans Salaminam

usque labore tolerato , statim in littore expiravit. Pyrrhus rex in itinere occurril cani

Sumitur liaec lepida narratiuncula ex vita Aesopi a Maximo Planude scripta.

(1)

(2).Hoc et sequentia pleraque exempla sumuntur ex Plutarclii libro de animalium soUertia, et ex Pli-
nio lib. VIII. 6t. Narrantur canum aliquot mirabilia facta etiam apud S. Augustinum in sermone de san-
. cto apostolo Thoma, quem nos iu vaticano codice observavimus.
 LAUDATIO CANIS. 211

pivofXivoQ IviTVXi ^taG' o^ov ^uvl rov rou ^iaTTorou ve>tpov ^opv(po^ovv7r Xa(2ciov

^g Tov xuva l(puXarJi ^ a%p/S ou to GrpaTi(t)rix,ov l^ird^oov , Trapovroq rw (Sa-

GiXiH rou ycuvoq, auroq i^zs) fjilv to7s aXXo/5 yiGu^iav yiyiv , opojv ol rou^ rou

Sia^sjorou (povia^ -/.a) au^ivra<; , It: aurouz i^^afMv /xera y.^auyyiq Y.a\ uXay'
fxou , ^oXXdy.K; tupoQ rov ^autXia [Xiraorpi(p6jMvoQ , wari u^mo-^iav ^a^i-xjiiv
To7c TrapouGi , TracT/ Jta* aur^ ^i rw (SaaiXil xar aurav' oto GuXXjicpBivriq 01

av^owmoi xa) (2aGavi(^()[Xivot^ (afxoXoynGav rov <p6vov mi^m^axivai ^ xa) SUyiv

i^oaav , x,uv6(; rov rou ^iaTvorou BdvoLlov rtfxwpyiaafiivou. XlaoaiiXyiaiov ol y,ai

rov rou ^HatoS^ou y,uva TriTrotyiKivat (paaiv, IXiy^avra roijQ rou Ttoiyjrou auro-
^iioa^. Tirou 2ajS/voL» utto ^Vo)fiai(i)v ilt; ilpx.ryiv Ifxinaovroz 6j<; '/.oXaaSy^aofjii'

vow , xuojv Qu^iTToJi dniXauviaBai ryiz il^yfyiq yt^uv/iBr,' i\<; ^i rout; Tif/LOJviouQ

3tX//xaxac Tow viz^ou pt^pBivfo^ ^ ou^iTToJi, aurou dTTiXiiTriJo ^ fidXa foipoi^; 6X0-
Xu^ojv iv 7roXXo7g ^iara7g, cav svo^ dgrov ^poaiviyKOvroq ^ y.uoi)v rta vixpca

Traoi^ooyi (pipoDV' riXoq ^g tow viy^oij gJ^ tov Ti(Si^tv if)L(2XyiQiv7og ,,

auvi^iniai
xa) yuoov rov viypov i7rtyou(pi^ojv , ya) ro il^ laurov yiyov /xspo^ alpwv ,
[Jiu-

Dtdv^pou TrXii^ouz ^i(afiivou yai U7rip^aufia^ovro<; (i).

•S-'. "Ot; yi fiYiV dv^^ilov ya) fLd^x^ifiov ro ^wov ^ ih'^'a^iv 6 rwv 'AX/3avwv

(SaaiXiut;, irifi.-^az Trpoq ^AXi^dv^^ov Kuva UTn^fnyi^y] , w^argp yia^i)^ 6 (2aat-

Xiu<; a^/CTov, EiTa ^i ydrrpov ^ iiQ fxdyyiv lyri^ityi' rourou <5' uinpopwvroz rd
Byjpia ya) oijy d^t6fMax<^ vofii^ovJoz <> 6^UaBi)q 6 ^AXi^av^po^ diroyJiivitv lyi-

Xfuai' 7TuB6fiivoc, ^i rouro 6 rojv ''AX^avwv (2aaiXiijg, iTTifi-^iv eVgpov, yiXiuoov

rov 'AXg^av^pov, rnlpav ouy Iv fiiypo7<; 7roti7a^at (^wo;^ , dXX' Iv Xi6vrt ya)

qui domini cadaveri in \ia adsistebal. Caplum ergo canem in custodia habuit, donec
exercitum recensens, adslante regi cane, hic erga alios quidem quietus fuit, sed mox
\isis domini interfectoribus , in eos irruit cum clamore et latratu,' saepe ad regem
semet convertens, tantum ut praesentibus ipsique regi suspicionem de illis inii-
in

ceret. Quamobrem capli homines et excruciati, caedem se fecisse confessi sunt, poe-
nasque luerunt cane domini necem ulciscente. Simile prorsus fecisse narrant Hesiodi
,

canem , qui poetae occisores indicavit. Titum Sabinum a Romanis coniectum in vin-
cula ceu supplicio addictum, canis eius a carcere abigi nullatenus potuit. Cumque
Sabini cadaver in Gemonias scalas fuisset proieclum, canis eum numquam deseruit,
lugubriter admodum ululans, coram mullis spectatoribus ; quorum unus cum ei pa-
nem obiecissel, ille ad defunctum detulit. Ad extremum cadavere in Tiberim abieclo,
deiecit se illuc etiam canis, cadaver sustentans, et pro- viribus attollens, innumero
spectanle summeque admirante populo.
9. Quod vero etiam animosum et pugnax animal canis sit, deiiionstravit Alba-

norum rex misso ad Alexandrum magnitudinis eximiae cane quo rex deleclatus ur-
, ;

sum illi et deinde aprum in certamen obiecit: qui quum eas beluas aspernaretur,
neque secum proeliari dignas iudicaret, iratus Alexander canem occidi iussit. Re in-
tellecta Albanorum rex, alium misit, Alexandrum monens, ne in parvis beluis ex-

(I) Legesis de Sabini cane Plinium lib. VHI. 61. Ego veterem quoque tabulam canis vidi domini ca-
daver protegentis ab avium voratu.
 212 THEODORI GAZAE LAUDATIO CANIS.

iXzcpavlt' roiTa^otJv 6 kvcov rov n XiovTa za\ fAira [MtKpcv rov sXi<pavla Kar-
i(2aXi, yi^ofxivou QaufAaalov oaov rou AXi^av^pov ^ xa) TravTwv rm GVfjLTraoov
rci)v (i). Maffv^ovai ^l rw Xoro) ol tmv Ta^afxavlm kvvh;' ytvviz ^a^ ^ianoaiot

rov rcjv TapafJLavfcov (SaatXia, ro7g dvBtaraat 7ToXi(jLOvvrz<; Im rnv (SaaiXnav

zarT^fayov' fjLapJv^ouat c>^2 xa)- ol KoXo^pcovtot %a) KaoTa/SaX/g?^ , o^iinp xuvcjv

(^dXayfac, iixov rdg Trpcorag f^dx^v auvaTffovaaz^ a? lax^porafot ri viaav avfx-

fxayoi , v.at fj.iyiarvw rov moXifJLOU poiTYiv iToiouv' fxagrupouat (5'g nai ol rcav
KtfifS^wv xvviQ , o) TTiaovlcov iv rw TToXifKt) rcov ^ianofwv , rdg oiziat; lc^ df/.a-

^cjv ovaag i(pvXa^av >ca) lacoaav jW.a%Ojagvo/' TroXXd ^' irt imilv ix^v ^ xotvvi

n VTTi^ avfi^sjavrog rov rwv zvvcav yivovq, jca) I^/a vin^ ravryjai t^c xap/e-
cffdryig Kvvog, ivJavQa zo[faXvaot) rov Xofov, rnq aiXi^og irXiico rovrcov ov p^w-
govayiq' l^ovXYi^m ^' avroax^^idaat rov Xoyov ^ y,vvi fxiv iyKCiofjLtov , i/Ji^o] $i
Traiyvtov , aoi S'^ d^v^fidrtov. ^'Tppcoao zai iuyifii^ii.

perimentum illius faceret, sed in leone vel elephanto. Igitur canis tum leonem, tum
paulo post etiam elephantum prostravit, cum mirabili Alexandri et adslantium om-
nium vohiptate. Testes nobis sunt etiam Garamantum canes etenim ducenti canes :

Garamantum regem, hostibus proeHo repulsis, in regnum reduxerunt. Testes sunt

eliam Colophonii et Castabahenses qui canum phalanges habebant, qui primi in acie
,

dimicabant, et fortissimi auxihares erant, pugnaeque eventum praecipue inclinabant.

Testes item sunt Cimbrorum canes, qui prostratis in pugna dominis, domos in cur-
ribus constitutas custodierunt pugnandoque servarunt. Cum muUa mihi superessent
dicenda tum generatim de toto canum genere tum de hac pecuhariler venusta cani- ,

cula, heic tamen sermonem concludam, quia pagina plura non capit. Volui nihilo-
minus hunc quasi tumultuarie dictare sermonem, qui cani sit laudi, mihi lusui, tibi
oblectationi. Vale , et ex animi sententia vive.

(1) De hoc et sequentibus scribunt Plinius et Plutarchus in libris praedictis.

, EMENDANDA ET ADDENDA.

Pag. 3. Smyrnaeos. P. 56. v. 15. corr. IX. P. 66. v. 19. corr. serm. //. p. 5«1. P. 84.
in adn. corr.
V. 19. corr.eadem, P. 103. v, 12. corr. opponendos. P. 122. in adn. corr. antiocheni. Ibidem adde.
Ununi et alterum spatiosum Mopsuesteni in psalmos locum dedimus nos in T. III. huius bibliothecae
PP. post S. Cyrillum. P. 152. v. ult. corr. «vayvwo-Twv. P. 188. in adn. adde. Mediolani olim in codice
ambrosiano D. 160. part. inf. legebam Theodori Meiochitae poema versuum ferme quingentorum in
divum Jthanasium i quod ipsum Romae jBst in allatiano codice, de quo dixi in tomo X. Script. vet.
praef. p. 18.
 ,,,

213

DIATRIBIS LEONIS ALLATIl SUBIUNGENDA.

ex supra impressis Allatii diatrihis ac praesertim

JLnter multas utilitates, quas ,

ex illa de Theodoris perceptum iri confidimus ea ferme praecipua est quod haud
, , ,

pauca inedita veterum scripta nobis demonstrantur ; quorum nonnulla in vaticanis

reapse codicibus comperta a nobis sunt. Et ea quidem omnia evulgare supra vires ,

foret: attamen nobiliora saltem aliquot ad publicum usum proferre. pretium ope-
rae sit. Itaque initium capiemus ab antiquissimo saeculi IV. auctore Theodoro,
llerdcleae in urbe patria apud Thracas ad Esaiam ine-
episcopo, cuius permulta
dita scholia in insigni vaticano codice invenimus ubi patrum catena ad prophe- .

tam est, Fuit is codex venuste in membranis saeculo circiter decimo scriptus. Idem
,

picturis etiam non inelegantibus exornatur nempe Esaiae totam codicis frontem
,

occupantis . additis iuxta protomis , non sine epigraphis , Basilii , Cyrilli , Theodo-
reti, ac Theodori heracleotae; unde intelligimus , Ileracleotam inter primarios agno-

sci Esaiae interpretes. In medio autem codice f 107. ad verba illa cap. XXVI. 9:
\igilabit de nocte spiritus meus ad te, Deus, ut graecus textus loquitur. grandis
est noctis figura, cum epigraphe yivu^, more prisco seu ethnico picta, colore sub-
nigro, adducto in caput velo stellato, facula inversa. Pone Esaias elatis manibus
,

orans , cum puero facem praeferente ( quia lumen sunt mandata tua super terram
ut est in graeco. ) Supra, divina manus db sphaera caelesti prominens ac benedi-
cens vel iubens (Domine excelsum bracliium tuum v. 11. ) Ilanc iconem Agincurtius
merito admiratus , in suam medii aevi picturarum tabulam
XLVI. intulit. Deni-
que in calce codicis supplicium Esaiae serra dissecti pingitur. Graecam nullam in
,

Esaiam patrum catenam adhuc editam legimus. In hac autem vaticana, praeter
illos quorum commentarii extant Eusebium caesariensem
, , Basilium, Chrysosto- ,

mum , ac Theodoretum , leguntur reliquiae , quamquam multo rariores , Irenaei

Ilippolyti , Origenis , Apollinaris , Athanasii, Eusebii emeseni, Greg. nysseni, Severi
antiocheni et libri gerontici; sed contra frequentes admodum Theodori heracleo-
,

tae , quas solas nunc indidem eruendas suscepimus: gestientes equidem ecclesiasti-
cum hiinc classicumque auctorem augere. Porro haec Ileracleotae scholia, quae ex
fusiore commentario supersunt , graece tantum temporis angustiis pressi ponemus;
praesertim quia scripta huiusmodi peritis potius graecorum bibliorum , quam aliis

exhiberi solent.
 ,

©EOAfiPOY HPAKAEfAS
EK TPI2 EI2 II2AIAN EEUTHIEQI.

cod. f. 10. a. Cap.I. 2. liL/cue. ©sc^wpcu 'Hpax^Etas 1). twv «aejSwv ffcye'jcp.a ^eyeaS^at, Trep wv avwrecM

2uvexa/ei ejri [xa^miv rwv uro tcu y.uptou Ae- eXeye , zo or7rep/xa 7rcV/}pov utoi avcy.ci.' TrpeTcej

J.eyf/evMV ra ffuvexTtxa /nepyi Teu ttovto; xco-pcu, (5e twv Trpc^/iTwv <7;repfjia aurcu; eTvai riyeT(70at.

flupavcv auTcv tcv Ta; ^etas ^uvapiets «TretXyj- y. 1 6. Ou XcuTpc7; tu? >ca5atpcucri tw CTrt- f. i3. b.

^oTa, xat yv)V tc t&Jv 5vy)Twv cty.yiTyiptcv mi (^aveixv xcv aoi[j.xTOi' cvdl yxp toutc ej3e(3XairT0

ovfavM fjLti^ axcuetv, yri (3e evwTt?e<75at •nocpa'- allx zvevuuziySig duvoctJi.evcii awixvicroci pev yvo-
xeXeueTat , di auTwv Ta? oKfocvtig dvvx[jeLg ev cpcv ociiocpzn^aTdiV , v.u^ocpai 5e «pu^c/ig y.axov

auTcTs avaxaXcup.evc5. Kat pieT oktya. ETret- cuvei^cs* xat TauTa 7rcte7v am eautwv. .

dfi xevTpov fJtvYi/jtyis r.apao-/t(7^ai auTcTs vi|3cu- y. 29. KaTaXiCTovTes yap tov euepyeTviv Te f. is- a.

XeTo T(wv Xeyc/xevwv o Trpc^fviTyis , avayvmcv xcv xat cjwT^pa , e^TryiXrrtffav T015 a(pu;(ots xat avai-

cvpavcv Y.ai yng [xapxvpiav 7rapaXap.|3avef tva tjS-yjTct;* dio yvif.voi iiacr.g dyaBn; 5o|y]s eTuy-

xav/Yi^rv TrctyiffWVTat twv Xe^^QevTwv 7rapa tcu yavcv^ (3txyiV crTtTrTrucu xaTaxau5y)crc//eV5t , yLai

'
crpocpyiTcu, ovpavog y.ai yn cpoy[itvot u7rop.tptvyi- ovv. taxat a^fjcoV Ttg yap i^tlta^ai dvva-

•ffxwffi Twv Tou ^tcv pyiptaTwv. xog , tou 3"ecu ttjv xaT* auTwv dzo<aa(jiv e|e-
'
V. 2. Ytwv pivyjptyiv Tre^rct/iTat , xat yeyevvyixe- vnvoypxoq:, xw ev t^ atp^paXwffia tc/vuv atff-

v«t ^ocffxet, ^etxvus w; cux aXXcTptcug etffeTrctyi- yyDinv «iviTTeTat Xcycs* 7ravTwv ex 7rc(3wy ye-

caTO, «XX' Crt5 auTcu oVTas T^otnpwxa, TraTpt- voptevwv twv e^rt^upyif/aTwv auTwv pcaTatwSet-

XYJs xy](3eptcvtas in^twffe* xat ut|<wxevat dt Xeyet, oyiq ds xat tiis eXcrttJcs auTwv TyJs ec:t tcTj

Ccycpttfjivviffxwv tHs «tr' AiyuCTTcu e^o^cu , xat et^wXots.

Twv ev piiacti 5aupt«TWV , xat xZv tr^t^ni «u- Cap. II. 1. Kav loycg y.av opaaii; Xey/iTat, f. 17. a.

Xoii doOivxoiV itap «utou* ccB^eTyifftv $t xuptwg ovdtv dtotatt' y.at yap kv h^tat xt (fatvtxaf cv-

xaXel T-nv auT(Sv a7roffT«fftav, xat Tr,v Trept t« tws n yvwfft; (Jta/Satvet ets 'l^up^nv , ot' dv 9toi

et^^wXa 7rXavyifftv. ^etxvuyi, ctiq ds^a^nvnq y.axa diavsiav xcvq tcutwv

f. ir.a. V. 8. 2yiptajvei TYiv TravTeX^ «utwv dv.apT:iav' Xoycus* xav 3ta Xcywv axcu/i , cutw; (3£|3atou-

ew5 pev yap xapjrwv dya9u,v 7re7rXy)pwTat «pt7re- T«t Tnv dtocjciav , ojs (i^pows (Jep^cptevns tyiv

Xoov , Tov (ppoupcuVT« x«t <puXaTTCVT« xexTviTat, TTOtvTwv yvwfftv. — ^"EvTauSa cu Itytt xaTa, dl^.a

oi ffxyiVYiv Trvilaptevos avwj^ev d<f v^nXov «(fcpa, Trept, dtiy.vvq wg exe7 ptev e^nXcu Tr.v xaT* auTwv

xat 7reptffxo7re7 x«t (fvlaxxtt xov apt7reX(av«* ei effoptevnv xat twv T07rwv epnptwfftv.

3e TouTcu xap7ros a^atpe^etn, TnvtxauTa ^u- v. 3. Noptov dt y.altt y.ai loycv xcZ ffWTn- f. 11. h.

Xa$ co; pin ets \j.dxatcv ydjj.voi., Xf\v ffX/ivnv epn- po? nptwv xat yap duo 'Itpcvaalw. ^avttg ,

jutov «7roXt7rcdV , dvayoipti Tns (^vlay.rn. nXey|e ptev t« e5vn 7rX«vwf/.eva' ov xaTaxpivwv

f. II. b. Y. 9. 'E7rei3n ydp ptev 'IffpanX auTov cvz oit.oXoynaavxai , aXX' e^reyvwxoTas euepyerwv.

eyvw , xai laoq dvxov ov ffuvnxe , to 5e e|- v. 18. Ta T(hv xaxwv atTta* ets ffuvatff^nfftv f. 20. b.

auTwv ff7reppta a^roffToXtxos X^^f"*

«jy^nxe Te zpyo^Ltvoi. oxt 5n ptaTnv xaT«XtTrovTCs tov 5eov,

«uTov xat eTreyvw, etxoTw? cctfcpt^eTai tcu 7rXn. «utcTs Trpcffexuvouv* «vaXoyiffovTat yap oTt (3n

S^ou;* aTOTrov ydp xo vcpit^etv tcu; aTrcffTcXcus pSXXcv vuxTeptfft opcffexuvcuv T«ts ev Touiots

1) Nomen hoc id singula fragmenfa in codice repetitur.

1
 THEODORI HERACLKOTAE IN ESAIAM. 215
eu^pauXeuci/ffat; cn<jB-/\(7iv xexTyipevats , yj toT; Tayf/arwv zov Oecu cpwn^eaGat tw 3tavct«v twv

T2UTMV xxzxyo)'/t:i; avaia^inrcts cuat* T^; ^ixyjs, euo-sjSwv , £u(5yiXcv* coffrep yocp ev Travri fiw.azi

cpnatv, UjOta, xaraXa|3;uT/is, xat ^.-/i ovrfl; rcu 5s;u Tpe^sTat vi ^l^u^-ri , out&); xat ev cjavrt

^s-nBraxvzoq , axcXcu^cv elg zocg Trerpas xara- "npodzocyuiKZi y.azocvycci^ezciL y.oci cpwrt^eTat.

xpu-reffSaf e| wv vrep , ^yi7t , y.oci zx et^wXa y. 10. ^zcvd-n rcivuv exaarwv eariv xat pte-

eXalsuffars" cu^e yap eveyy.oct dvvt]7taSt, (f/iat, Xer/i , zo (3txatcc7uvyiv f/a5e7v cu(5e yap w; ev

rriv.xa3' uptwv xtv/)367<7av -napa tcu 3"ecu op- rt rwv ev z-h (jpu^et xet/izevwv xat tcuto yifuv

y/r,v , aXJ^a zo ptev uy.erep;v aV^eve; oudcyn- tjupiTTecpuxev, iva av.eXer-flrw; auro ej^wuev, w(77rsp

S"norsrat* «pave^Tat 3e n psyaXetcTYis rcu ^ecu. cuv ro |3).e;rctv -n (SaiJt^stv c«:XX' Ixaurty Xptix

r. 27. a. Cap. IV. 4. To xa^' nptas awrnptcv |3a7TTt- aTrcutJyi? , Trpc; rc a;ro<7Tviaai pev rnv ^iccjciav

Gux c/iptatverat ^ta toutwv (5t' cu paXtjTa xa- ai^txta;, 7rpc<7Xa|3e7v (3e ^txatcouy/iv t^cu yap ct

^apci e'1 UTrapj^ris a^vatJetxvupie^a* ev ocaz^ua. ^vKjaVTes ex cjc(3wv yeyovxaiv cvoe

f. 28. a. Cap. V. I . To (3e ev xepart ev tottw Trtcvt, yap ciov re eartv ciXriS-eta; epyarnv eupeS-yivat,

rc e^atpercv xat xe;(^wpt!7_aevov tcu tcttou (5/iXc7" rov /m (5txatcauvr,v ^ilezmxvzx. — ^"ExXau-lSave-

opxy}/.ov oe xat y^otpxy.X!; v.a.i (jpursupta xat oixc- rat raura xa/ et; rcv otapcAcv , xat etg rcu; f. los. a.

o.uYiv /eyei, mv rs rcu yevcu; 7rept;rof/K7tv xat «yvwpici/a; icuoj;icu; , w; ttc/Awv euepysatwv ru-
TW aurcu cppcupav xat c)ta Trpocpnrwv e:rtiJieAetav. ^ovre?, er^ e7:e//evcv ro ou.fj.x r-/is c)iavcta? xe-

(5t' (wv Travrwv yewpyov^vjci cv/. a.yc(V^xg (fepeiv xaptptuxore^* rcu yap xuptcu nawv 'I/jacu Xot-
n(3uvavro, aXXa tcv e7ra|tov xat 7rpo(7Y]xovra T(wv arcu e7Tt(5/;uriaavTos, xat rwv eS-vwv Trtareuaocv-

TTOVwv xapcTov oTi ^e ov zoicvzci xcpttaSctg rwv, curct cu [j.ovcv 7rspt rov euipyerviv ayvw-
Trap aurwv y.ap-Koc, ^ ij.ocpzvp£i o tw awrnpt p^.cves yiyova.Qiv ^ akKa. y.ai QMu) r.cv-np(x> ey.yaio-

r.ucov e-treSeis axavS-tvos are^pavog, eyxaXuTrrwv juevct, Treplxaucct yevUOai i\^:vlcvzc, -/i^rep cpav

zcv a(j)av^ e'v ^vy^oug «xavGw(3-/i aurwv zponcv \ ). rc« eSv/] aw^cptsva.

f. 99. b. Cap.XXlII. 15. Tw e^rtaxe^l^tv rcu 6e:u rnv y. 12. 'EvrauS-a rrv ocvzxzodcaiv Xeyet, Tnv

p-era rnv 'KlT,yrv yevcy.evrw Xeyet , co; et? rnv xar' <z;tav r^wv ocuapz'nu.a.zo)V er.xypCiaav dlrnv^

dpy^aiav e-Kavniei do^av ^wpc^cpcuaa tw 0ew ex exetvwv yap 7ravr&)V, (jpnatv, r,pi7v diyaiog ccjz--'

zcv ecTtauvayoptevou aurn axncpov ex zra epicjo- aTrc^cSevrwv xat waTrep xpec; exrtaavrwv, aTrc-
ptac, a earat zolq ev rn 'lepcuaaXyiu xarcixoua' doq -hulv zov [j.cvoyevn utcv acv cvde yap aX-
T:poacdci' waTrep cuv xat ecjt rcu Xeipay. lazo- X05 rtg eartv 'tapi.a nuwv , n ^.cvcyfAc, acv

pTiZai T.apa zr\c, 3-eta? ypacpri^. v\og 'Kapayevop.evoq ecrt yr\c.

f. lOG. b. Cap. XXVI. 9. AxoXouScv ra; ourw ^taxet- y. 13. "Ort ptev n cravrwv (Jeacjorefa Trpca-

Msva; (|/u^a; , aKeu(5etv ev tc7s opS^pcts dr.chc- yjxe rw ^e^w , cravrt (JnXov , xat cux tzv rt; f. los. b.

^ovoci ra; eu^^aptanai eTrt twv 7rapeXnXuSorwv UTCOVoyiaetev exrog ryis ^eaTroreta; tcu ^ecv et-

ou(5e yap vvi r\ et; avacjauXav r^iiv aoiya-.o^v voci zivaq* zo cvv xryiaat ny.oci evrauSa XeXe-
(5c5e7aa, avaTrauaat ^uvnaerat rov ev aur/i U7r- xrat , ort dia zr\g zcv povoyevoug utcu acv roc-

vwTTcvra , ei iJ.ri usv ye ey.eivcv avvB-nua eiyj* pouatag Xurpwaocpievos huoig , oueioiae xat Trept-

dvayy.am; cvv n rctaurr, (j/uj^n xat rcu; opOpovg encinae vexpwSevras Ta7? aptaprtats.

r.pcy.atj^avei , t'va xat Trepi rwv ^rapeXnXuS-orwv v. 14. Oi yap vevey.po)tj^evct zoclg d[j.apziaii

evyxpiazna-ri .,
y.ai ripi rns pieXXcuan; aurov ^ta- ou unTrore S-eizacvrat ae* vexptav yocp ovrwv twv

oe^aaQat r\p.epaq tsapay.alian' uoo oe rcov Ttpca- xara (^vaiv yevcpevwv vexpwv xat vexciwv rwv

1) Seqiumtur ingeriles in Heracleota no.stro lacunae tura in hoc tum in altero, quem consului , catenae ad Esaiamms.
exemplari. Et quidem par est utriiisque codicis ratio, ita ut alter ex altero .exscriptus videatur. Cur autem tanta
omissio Heracleotam quidem integrum commentarium coufecisse iion dubito ; sed catcuae auctor codice aliquo niaiu
?

fortasse utebatur; neque enim tot commcntarii partes sponte praclermisisse videtur.
 ,

216 THEODORl HERACLEOTAE

vsxpMffaVTMV ra eavrwv ^el-n ev roag r^ovoui , \. 17. 'Ayacy/iTov evrauS-a ^.eyet tcv ffMTvi-

y.at Ta xam ^iavoyi^ara Ta xara J^eov vexpw- pa •/)//mv xat yap aip' cv xcczx rflv cjpccpyiTCtav

ffavTwv evTauJ^a tcov evaVTtcov pe/ivyjTat, tcov y) Trapryevo? /eyeTat reTcxeva:, ajraVTa^^cu eua--

a7ro|3aX^oVTCoy ^ev Tiajav ^wTtxris ^i/atCTrpaytas (fcpyMg juiv/ipcveuei tcu tjat^tcu* eCTei3-/i Tctvuv

^wriV vexpcoaavTCov ^e eavrcjg to) S^ew utto tcu Ta yi^ueTepa Tctaura »p«(7t ytycvev co; (Sta peya-
TrXnS-cus Twv ocy.(xpziuv v.a.1 v.ocy.OT:paiyiag czTrcjSe- Xcov Tt/xcaptwv to xpeoc exTtvvuva: ^*^ ^*^'"
, XP^''"

/SXyjxoTas T'/iy ?&)07:ctcv iJtxatOCTUwiv dio xat (pet- ttov tcu ciyaTryiTcu acu, ^''^ptTt fioiv J^ucvTcg zo.g

Coy.evoi S^ec^, y.oi.1 ayaSoTy]Tt xtvcup.evcs, eve- av^^0C)Cf.q.

Y,o^oic, cii^ocpzocvcvau V. 18. T^^v ex zriq amO^riq ccc^eXetav epcpat- ^- 'W- »•

f. 109. a. V. 14. 2-/;y,o(tvet oTt cpet^opievos o ^ecg zoZ vet* coffTrep yap ffTrspua 3t|a^.evos aya^cv zcv
XptffTou T'^; Cwvii; aurwv , VTreTeaero ,. 7va pyj ^o|3ov ocv ^ y,xi toutov '/.uc^rpy]ffavTes, ev xatptu

ets xp^'*^^^ it-OLY.pov zsocpxixtvovzeg oupttjapexTet- tw (3eovTt ffcoT/iptav exapTrcoffapteSa* ert yocp ov-

vcoVTat r/i xaxta, y.xi av^biaiv avzutv zw tto- tcov -fluuv e^rt yvi? , v.aipov pteTavctag e^aptaco,

v/jptav (Jta yap ayaBozma Sec? xat

XP''^^'^? F^ TrpoaveXcov T-Ji xaT (i|tav 3txyi, alX ev^e^w-

optljet ets zi.iJ.o)piav' zovzo ptev ,

pteTa exaTov xto; eTrtffTpe^|/avTa5 ow^yivat, — Aelapevct toivuv

etxcfft 'er/1, coffTrep cuv xat eTrt tou xaTaxXuffptcu ,

Ta ffTreppiaTa Ta ^cooTrota, xat tov (fo^cv xzn-

zcvzo di e|y)xovTa' xat $i avzov zcvzcy zcv Trpo- ffaptevct , 5ta(peu|opteSa Traffav zi^ciipiav' cl yap

^yjTou Kai -Kpif z-f\i vspo^say.iai i-naylt znv dt- Tioze vexpct ovTe? tc7s crapaTrTco/i/afft xat Ta7?

xyjv , exxocTTcov auTwv Tot? aptapr/iptaffi , xat eTrtQuptats , vuv eycp9y)ffow£0a co; aTro p(.vyjpietcov,

Traucov aurcu; Tyis Trapavcptta? , a'^zzavor\za vc- Tyj? Trapa ffou avTtXr.^l/ecoi; zvyovzec,' u(j) •/) av-

oouVTas* <5to ^yjotv o TreVTyjxooros TeTapTO? (j^aX- TtXynl/et ayaXXtaffoueSa, Topepcouvres (Ztto twv xa-

ptos* avbptc, a\u.azMV y.oa dohoznzoq cv pivi rpt- >«wv epycov* tzet yap To eXeos ffou outoo? exTrept-

oeuowfft Ta; yiuepa^' xat tsaXtv pc/i dvayayrig iieig ecf yjptas w; dpoacv iazpiYr,v,

^ pe ev ri^iGei r,aepw\>, Cap. XXVIII. 1 . Tou CTTcoptaTos avzcv zoZ f. ii3. h.

V. 15. 'EvraijS-a Y,aya Xeyet , cux' Ta e'v 'E^pa^tpc, xat Tvis. exTTTwoews ^avepa? Traot ye-

Tipa^eai Y.aY.a , dXka za xaxwTtxa* outw yap vcpiev/i? , wonrep ecrt cpcus u-j/yiXoraTcu , TauTa
xat ot' dv dy^cvarig o XTt^wv xocYdy e'xX(Xpi/3ave* utto TravTOS xat tc7; Traot xaTa^yjXou yevoptevcu.

Totvuv twv Xeyopievwv evsayop.evnv 3txatw; auTcls Ttftw- ih. a.

Tyjv uTTepyiipavtav e*v(3o'^wv y. 2. TriV f.

(3ta Twy xax&)Ttxwv xaS-atpe^yioeo^at oy)uatvet. piav , y)V cu^ ctot Te yeyovaai diadpMoct., a-n-

f. 109. b. V. 16. T:nv Tw; (ZTretX^s opyy)v Trapa tou 0ecu i^alvet' woTrep y(xp o yakc^-{\ uTroTreowv uTratQpo?,

e)<Yepcu6v/]v Trpo^ eTrtffTpc(j)^v twv r\\j.ez'ep(isv t|/u- ou 3ta(p£uyet Ta? ex Taur/)S (3oXa;, pyi^Jevcs ov-

Xwv, pcy) p(.£VTot eis Trpa|ty \j.r\he eis epyov "^^^ ^*^^ ffxeTra^ovTcg auTov , outw? xat cuTOt'
x*^^-

^
". pouffav oyjptaivet* ^tXav^pwTros ydp wv aTretXeT ^ecu eTrayovTos Tyiv zt^mptav .,
d^or\d-r\zot eopev,

tva T(i) (piJiSw ^'''^'^«'^y^ywas pLezocvo-naaat y.r\ (in^evoq ovzoq z:Z eTcauuvetv (5uvaptevcu.
,

tTcayayoi Tr,v Ttpici)ptav cvde yap /«'p' ETrt tw '

v. 3. Ty)V ex twv 7roXe//twv etjiy,pazetav ev-

r\[iezepM B^uvdzM cu(Je (ZCJc^taxetTat crpog Ta TauS"a o/iptatvet* xat OTt Trao'/!? aTtptias epiTtXect
,

eauTcu TrciiiptaTa , ou^e TTCtel tva 'iyri tous Tt- yevotvTO t^ af/^^ialciiatx vnoTzeaovzeg, (3/i/ct* xat

(xoi>poupteycu?' e^Trep ydp w TctouTog , evyiv au- yixp , <fr,aiv , cu^Je ol ex t-^s atXfiaXwotas oh-
zov oto)cyy) xat tviv Ttptojptav Icrayaye7v «XXiz yct rsocpaletc^^lvzeq "XaSrfiv 3uvr,ocvTat ,
aXX
TtavTa Xeyet, xat aTr(j TrotvTwv twv cpolSepiilv eau- outws Trapiz Travrwv zoiv Treptcixwv (jpwpaSyioov-

Tcv yvwpttJeoS-at oTreufJet , Iv Topte?? axcuovTe? a zai , xat xaraiJ/iXot eacvzat vrsc^aXkoiievct Trl

it^iaii.e^a a^o^eia^at , crpo Tyjs ^tx-/)? ecytcpe- rtptwpta , oo; cw. eveoTt XaS-s^v tov ecr aypov

^avxec, ow3-wp.ev. (cod« e7rtyp(3t(|;avT£s) cpcus ovza r\ upodpo^ov ouxou , o ex oavToov

 IN ESAIAM. 217

Twv ^llo^v M0V5V T.i-KSipcv tr.ior.oii:ut za.; o^tii s^yovvTCi axjxoli "^cv ^scv y.oct ocjocy.ovstcvzcq

Twv op&)V-o)V. auTwv rxq cd.cycvz opiiaq' tva tyJ |3ta tyi; «vt-

V. 5. Hpcs Tcu; xaTa (Jtavctav loyiaixovq xr- avax.Xacrso); CTai(3aycoyn5co(7tv otfe tJSTe , ei;

vyi:^£VTas auTcTs, oTt (5^ ei; e|aXet«f£V auTwv vifc? apavTe; rovq 0(j)5aXpcu; , eCTiyvwvat tcv

f. in. b. ecTt to ytvcq., (xn^evcc avrir.otcvixivcv auTwv, xai eauTwv d-n[J.tcv^y!,v rt v.o.t r.cinvnv.

roc -nocpcvroc ^eXcXTaf "tvoc yap ur\ elg avilvsi- v. 16. MeTa TriV twv cpc/Bepwv acjetXriv cJjV f. ne. b.

CTtav -avTeXyi xaTaTreo-wo-t, -poaycpeuet Tov p.e'X- a|/ot i-,vyyavcv ^ zjahv avay.alcv^evcq avrcvq

lcvra £771 ff6)r/5pta tcu yivovq i:apayevn(70{xzvcv^ o 5eos ptr, e\q aveXr.taxtav v.ara-Kzaeiv , rn ^e

TcuTeffTt Tov xuptov c\[f.m 'Inacvv rov X^iaxov avxov (ftXavi^pwcjta r:ipcGQpa(j.fiv ^ cjpcXeyet t.o

Tcv riy.irepcv o-wTYipa , og ore^avcg rnq ^ol-ni pteXXov ctxcvcpyiS-rjCrea^at et? ffcoT'/iptav auTwV
CffTat xsaat , cpavet; ev xoaptco zat ava).a|3wv aTTCCTe/w yap cpy]at tov ^j.cvcyevH vlov y-cv ev

xw -riixerecav aaoy.a. — Tviv tcu ^ecv e-cTrTeiav, crapxt diavnao^.evcV' cudev trepcv azsairriaav-a

Y.ai rriv (Jtxatav auTou xptotv (3/iXo7 , cog cux upiag yi TrtffTtv tyiv ets auTov, y.oit avr t^eyjaSai

«xptTwc TtavTes ct r.apado^evreq rin alyjxoclctiatix v^a^ (jwTnptav* to yap liOcv TrcXuTeX^, exXexTov,

atsc^avcvvrat , a)X eyceivct T:sepix3ctn^nacvrat , ay.pcyoivtalcv , eVTtucv , cu^ev ere&ov eoTiv n

ovi Tw 3ew do'^n ao^eaB^at , vipi.(>)V ptv) dvvaixe- ezsatvcq zsapa zsarpog e\q vlcv ytvcixevcg' rivi

vwv aviyvevztv r:vg "koycvg dt cvg cjeptcjct/}3")0- yap eTrpeTrc (xaprvpelv rS* (J.cvcyevei utw, yi cjarpt

ffovTat. TfT) auTcu; —To aypi^eg rng rcv 9ecv y:nde^.cvtag

V. 7. ^aafxa yap xai ey.n^^.n^tq rcvr ocv etn evrav^a 5viXc7* ot: dn ov vsavreq agioiBnacvrat

y.vpio)g , To TcuTcu; cutwc 7:ai(5aywyr;9evTa? Tra- Tcu eXeru? tcu 3-ecu ,

d/.K cl etg avrov rn eX-

f. 115. a. pa Tcu S"£:ij , xal tcacuTwv ausolavaavrag twv Tttdt a.vocy.etuevct.

ayot^m., eiq rcaavrnv napavoixtav yoipnaat. V. 17. 'ETr££(5r, yapfnatv., ido^axe dxiixcvotq

V. 10. QXrs^tv evTau.3-a leyet ra kv rn atyj- repavsevy.evai ropoq c/vscrpot5taa(j.cv rcav v.ay.Z^v

pLaloiaia detva* iipcaBny.rrJ (3e 3-Xn|/ewg Tmv avv- upttiv, xai e-t tyi y.arata xavrn el-ntSt e'7r£7:ci- f. m.a.

f, 115. b. a^iaBnatv twv aiTtwv* ^t aq y.oct ~a xax« av- S^etTe, ytvwo-xere oa; ou5ev twv eTrayoptevov ^ia-

t:1; eTrevrvexTat , nriq enw^peXifis xat cvnaiuoq eeu^eo^e, rn re y.axatytdi xat tw S"avaTw utto-

auTo7s eytVcTo. /3aXXc'f/evct.

Tinv ^txatav vrapa Tcu 0£cu avTarroi^offtv errev- v. 19. E*s auptTraSetav eTrtxaptfpS^et; o cjpo-

typ-naea^ai avrccq r.pcAeyet' yXwTTYi ptey (pau- <fnrnq , xat xara vcuv Xa|3wv Ta pteXXcvTa au-

XtactvTwv To Setcv, ev de rn yXwrr/i ^eycij.evonv rcvq y.aralr,'.^ia^at ., aupt|3cuXeu£tv ifpony^n., ort

rry rty.oaoiav' ucjo yap octyuaXci^a tav zsparrcv- xav vuv ycuv auveaet axcuoaTe, cude yap ctov re

Tes, cuxert rn avvnQet (JtaXexTw Ixiycr.vrc, aX- eartv elq rcacv-.ov |3uScv upta? xaxwv e[j.neaov-

Xa rr rwv xparcuvTwv (^o)vn XaXelv r.vayxa^cvrc. ra?, xat arevcyjjdpcvp.evcvq ra^q avij.ciicpouq , dv-

V. 12. Tov ex Twv TTCvwv auTcTs £7rty£v/i0£v- TfaraaSat Sew* CTrore cvde tayyaouev eavrcvq

TK y.apnov , cv eptaTtxw; auTc7s enjt(5etxvuatv c cvva^oct a.vev rrtq rov Secu pcTrTiS-

TrpocpriTns , ava-aavatv rnv Ttpiwptav xaXwv ou v. 21. Trv cjapa rcu Becv cpynv ^ ws ets

yap canaiv eauTc7s iSriaauptaaTe' tcutwv cos ev coos aa£i3wv xar' auT(Sy e7rayop.evwv (3-/;Xc7' Qv-

n^cvn ccTroXaueTe, auvTptj3optevct ev Ta7s Ttptw- ptou (Je axcuwv , y.at zsty.ptav cpynv , p.n xara
pixiq, '
rcv deazscrcv yvuvaanq [j.e[x^tv' ciide yap otq

V. 13. Triv ex tyis TratiJeias co^eXetav yevc- ev 0uptw TpaTrraeTat 0eos, ptevcvros aurcu arpen-

ptevnv Ta7s ^vyoTtq avrc^v leyet* Xa|3optevot yap xcv c^vaet re v.at yvwptr* aXX' cTt TTtxptas ov-

eauTwv, e<D cTs ^ierrpalavTO, tyiv e7rt>«ep(J-H Ta7s Tot aiaBnacvrat TrattJeuoptevct* dta (^eidon 6e y.ai

^vyoiiq auTwv odvvnv re y.at SXti^tv eaycv cvv- (jjtXavSpwcJtav tcu ^sju nrat^sucvTCs auTcus* tva
28
 ,,

218 THEODORI IIEBACLEOTAE

ffUffxe^evTe? xolg 3ctvc7s, 5ta /^eravctas eoivxoig Cap. XXX. 6. Qai^iv enocZBa. Xeyet x-n^ f. i2s. a.

'
ffwrflpiav Tipay/jtaTeuffwvraj. ^ efpo^cv tojv 'Affffuotwv , ev ri ffuvej^o/yievct rag
f. 117. b. V. 22. 'Appo^et Aoyos xat vspoi rous ex avyixeffrou; vzjiixvjcv ou/jicpcpa?' rouroug rctvuv

rcu 'Iffpa-flX* cv (j.nv (xlloc y,oii vs^oc, ra eS^v/)" (Jta rriV xax-cvitav rwv rpoTiwv, xat ^eovra^ xat
xac i-Ri fxev rwv 'Iffpa-/]X£rwv p.vj eTrtueveiv av- ay.vfj.vovq Xeovrojv exaXet xat e/yova affC7t(5wv

T5u; ffUf/|3ou).euet r^ ex rwv cr.uocpz-/iiJ.oizo)V fido- wffrrep ouv xat o pta/.aptog 'Iwavuyi? , o Trpo^pc-

vri , pi-/)3e eCTtfffftyyeiv e'aurous Ta7? aij.upziccic ,

jj.oq zov riij.ez&pov ffwrflpog, ocpet? xul yevv/lp.ara

ptyi(5fe 6cy£(56ffp£uetv , ocXkoc tspoq rnv a.y.cw zra i-/j.h(M eXeyev cu pf/iv aAXa xat 1717:01 3"yiXu-

xptffeoJS ffUffraXevras, e^rtpieXetav eaurwv cjctv]- ixocviig ky&vnBntjocv , x.ai rc7s aXkoiq ovo[j.ocoiv

cocaBocf zcig de kBviaiv , ort ov yjp-n X*^'p^'^

£y.oclei , ^et/vus rriV ey.etvwv y.ayfiocv cvzoig y.a\

upias eTTt Tvi rwv 'Iffpa^/iXtrwv rtpiwpta* ^jajSyiffe- vuv )^apaxr/ipi?o)V aurwv rcus rpocjcus , S"'/)pia

, rat yap y.ac eig vy.ag ra 7^; rtffews a^apza- eXeyev ol rtves ucro rwv (Jetvwv ffuvej^opievot

vovras. cux eTii rov Oeov xare^peuyov rcv rwv xaXiuv a't-

f. T20. a. Cap. XXIX. 14. Tyjv ets 'Affffupious at/pia- rtov , tyiv twv aya^m X3r\yr,v' akX Ixsi^ivzeg

Xwfftav aurwv 5/iXo7 ,

ptin ^eXyiffavrwv aurwv piev e^rt ovcu; x«t y.a.^rikovg zov eaurwv cjXcurcv

£p(pi67vat tc7s rcu 0eou npoazayp.aai^ p.£ra0epie- T.pia^iiav izpog AtyuTrrtous aTroffreXXcufftv.

vwv 8e etg et(3wXoXarp£av o^ev xat ptera^yiffstv v. 8. *^^avti ^tog xat Tipo zr,g rwv -npay-

avzovg ijeog at,ici , wg arco tottcu et; ro- parwv Tretpas oiaiiapzvpeaiJai zov vpoc^-fiznv , wg
yap Trcv xat rouro aya9ory)ros u7rep|3cXyi Trotwv ovdev ovnaei avzovg -/i eXrrtff^e^ffa Trap' aurwv
cvg y.ox^-npovg edetE,ev^ r\ yn , ayolov^ov zov- avBpco-Rivn (3ori3eta , or' ocv ane^nri rt zcv B^eoZ

zovg elg eiepav p.6rap^3yiva£ yflv , e£ cjou apa' poTCYi. —Kat evrau&a ttcXX-o -/i rcu 0eou ayaQoryis

r-/) pieraS^effet rwv tocjwv, , ay.e£(]/oufft xat rcus pi-/ivu£Taf eTret^yi yap , ipyifft , loycg cv zcaov-
'

zponcvg. - _ zov y.a^iv.veizai rwv vcuS-erouftevwv ws eyypa^pos

f, 120. b ' V. 17. To Xepp-eX opo^ yiv cypcoy.etpievov r/i cpwvri , eyypac^oig avzovg ^tapr.apruperat ypa^pwv

'lepcuffaXyijU , y.azfiy^ov cl vioi 'lapanX de ra ^peXXovra aurcus xaraXyi(|'eff.Sat elg cju^tov

Ai^avog cpcg riv, xar67;)^cv ra eOvn' dnkcl zci- xa£ el; jS^jSX^cv.

vuv TouTwv W5 yap xat ptera toutwv f. 122. b.

(5ta , 'IffpaviX aTrojSXyiros e^ye- v. 12. 'EcTet(3-/i rriv

yovii dia zocg cjXyiptpeXy]S"etffas aurtwv crapavo- zpoayopevacv zoig avzcig eTreptetvare , pt-/ir6 as)'

p.£as xat affe(3e£av tyiv elg ^eov avrtffeve^^Syi- eaurwv xaravoY)ffavres ra ffupt^pepovra, pt.nT6 Tra-

ff5Ta£ de dvzL zcvzov zov e^vovg -Kavza za eQvn ,

pa rwv Trpo^nr^uv S-eXn^ravres optptartaSnva^ e\g

'
y.ai avzideyPnaezac Trapa rcu Seou. Sewptav* xaretJpaptere (3e e\g A'iyvT:zcv wg e\g

v. 18. 'Avayec zov "koyov xa£ av^cg ecjt ro tff^^^upav |3oriSe£av , ^^a tcuto xa^.ra xar' At-

eamayi.aiJ.evov (StjSXtcv, di iv ar\u.aivei rnv rou yuTrrov axouffare* n yap eX7riff0e7ffa 7rap' uptwv

ffwrnpoi; Trapoufftav* axouffcvra£ yap xw(pc£ ko- auuvara re xat ^onOeia ytvnaeaBai v[jav, cvzoig

yovg (3£|3Xtou , Toureffrtv cl ptn 7rpoxot|/ovTes rw eoTaf ao-Qevns waTrep zeix^g TrcXew; ^rtTrrov 7ra-

XtSw rcu 7rpoffxoptpiaros* o\ zn e^ttxetptevn ff(j)pa- pay(jpnija,

yt(5t , og lazi Xpjffro?, tJ.n tipc^s^aataau.evoi Tti- v. 15. Ou^ ecrtcjoXatos azevay\j.og ^ xat n

ffreuffa£* ct yap ev ffxorc.) xa£ dyvoict. Biayovzeg, zov vspoattyKov, ocvsoazpoc^n ovivnaiv , aXX n rwv

avajSXe^pcufftv nv£xa av rnv rcu ffwrnpog Tiapa- rpocjwv |7.eTa|3oXn , yf.at n rwv aixapznfjazo^v

(3e|wvrat Trapoufftav* /.at ol 7rTw;^euovres ev rw dva^^jMpnaig aoaznpiav T:paynazevezai. —Tnv pe-

Xo'yw , TrXournffoufff did zov (oavevza XptffTOV ra rnv dvayo^pnaiv rwv a^jtaprnptarwv xaSapav

xat Travrei; euippoffuvn? ^rXnpwSnffOvrat ot e\g av-. avvaia^naiv (^aay.et' zoze yap ztg ecjtyvwuwv

Tov TrtffTeuffavreg. -
eaurou d-/.pi^ng eazai , or av wffTiep voffou rt-
 '

IN ESAIAM. 219
V5$ XTii 'fi^cvni re y.at et(5w).5/aTpta; ocTraXXa- auapTavovrcov 0^.«^ /.at Tst; £i(3coX:j; (SsuXeuov-

yet;, xac/apwTepcv Ta crpo zcvzcu avzo) 7ie7r/."/iu- tmv, Mixoq y.xt onravt? twv avayxat&}v etjexpa-
juieXyiva xai "«(jejSioiuieva xaTt(5«. T£t , cu tws exy.c^|/avTwv zx etowXa , y.ou cu3ev
r. ija. a. v. 15. Tr.y et? cu8ev c(psXcig avzci<; y.Xr]3"e7- ezelva T,yn7au.iv(i)V etvat, aXXa 5;u?.eycVTwv tw
cav |3cYi9£tav 7:pcay:pcu£i" dlX eV. tcu e^vaVTicu S^ew, ^iWet uf/7v xat uteTcv ayaS-cv , y.ca toc ^.

ecfsdicv avTolq xaxwy yevouevnv, w^Trep e';:' £>cet- yn? cravTa crpos acjcXauatv upteTepav* tsapiiu
vcv xaTacpeu^cuevct, zui t£ tTrTictg saurwv ;(prr ya^ vy?iv elq ycpov cu (j.ovcv dc v^iiv , otXXa

ooutvct £iq cpuy/iv , eptevov ocvev(3cTct ^ai avmcct xat tcT; XTYivecTtv upiwv Ta yap dt upa$ yevo-
njpo; Ta cjapa twv crpcfipnTwv /eyopteva* oJ^ev pteva , y.ai c^uvrtpioipsiTat xat ouvaTroAauet twv
yvw<7£(73"£ w; £X£7vct auTot ct i(f u^as e|tovTec, aya^wv Sciy.vvzai d& y.ai dta "rcvzov , co; o

TaTreivoTepci xat y.ov^oxtpct eaovTat , auv^/ipa ^ec^ tcov vravTwv ncvnz-ni v.a^zozmtv , cu p.o-

auy;)(^wpna£w; Trapa tcu twv oXwv ^zcv di^aae- vcv av5pco7rwv alla. y.a\ ^cowv 7ravTo3a7rcov.

voi' vixfiq de dztlta y.axaG-/tQ'tfJta^V zcl^a yap v. 26. 'EvTau3-a cu 7rpca3'r,x-/)v tcu (^oizog

y.ai dttha 7rap auTcu' xcp/iy/iS-riaeTai. Tiwv ozoty^ttoiv 5r*Xc7 , aXXa zviq xaTaXr'-^cp'.ev/)s

V. 18. Me-a Tctvuv, (]py,ai, Ta acy£tXcu/a£va, auTcu; ev exetvat? Totg -flptepat; eucppcauv/is* cutw f. i2i. b.

ty.dt^tzat up.as o 6£cs, xat ava^eve7 eU ctxTov, yap et? czyaXXiaatv e^rt^coacuaiv auTwv at ^v)(u\^

eav Trep pteTavcyioTiTe' et 6c eTrtpteve^Te zri eau- co; xat TrpcaSyixriV e^etv auTcu^ rc/iio^at za fx^Sita

Twv xaxtcc, aauyyvwaTwg ev r/i y.ptatt twv uy7v Tr,5 Touspa?, xai /euxcTepa? auTc7? xai (patopo-

eTCt^aa5evTwv iy.dt^T,cBt za au.ci^ala* xptxvis repac o^Syiaea^at zaq •hu.tpac,' laaiv yap ecyt-

yap Twv TiavTwv xa^tc^Tat o xuptos. (5e|cvTat xaTa <^vyTiV^ ^tpaiitvo^tvoi zovg i^iv-

t 123. b. V. 19. *Aytous xaX£7 tcuc i^ia ztii ^tzavctaq yj/.ovg ptwuou?, y.at azaWazzo[>.tvct zrii Bh^t-
Tov aytaaf/.cv e^peXxuaaptevous* xXatcuaav ^s tyiv pag odvvnz,

'lepcuaaXviu etaay£t o cjpcifyiT/;? , cjpcavaTucs(i>v v. 28. Tviv xaTa TravTwv Otor.Xiav y.av rcu- f. 125. a.

auTYiv TctauTriV xara vcuv £auTcu tc7c zr,q avti- t^) ^etxvuatv, cti cu;»^ ews tcutwv czmtzai za
r.a^ttaq aulayyyotc^ zr\c, Qpyri<; , (JtajSyiaeTat (3e xai £t; za t^vn r\

V. 20. "Iva xav y cvv Trpo; oliycv Bh^iiaa, Tipiwpta* Iva yap uyi t^r, zoiq 'lapanhzaiq ixc-

tvpctq tavzTiV alhzptav ^tcv 7r£7rctr,xu7av* ic^ vctq utio tcu r7£cu eXeyj^cptevctg Xeyeiv aUTcug
c\q ^izavor.aarnq twv TrXa-

vwvTWv ae.
— acu,, a^raXXayviaYi

'OujUaTc^ TYiV^IepouaaXrp. Trpo; xa-

ptovcv

a^at .,
tcv

cvy)
B^tov

dt
imt

y.al
tc7s

za e^vn
a\i.apzr\u.aat

, avayy.aiutq
ziu.Mpti-

xat

r. m. a. TavoYiatv TYis t^ia; aurfl; -Xavns* v-nttytv yap znv izt za t^vr. dtafi-natoBat iy.dty.iav (^aay.tt.,

eauTY)v TcT? pavreat ziateuouaa zotg v.ap exet- y.at xaTaXYi-j^eaSat auTcus Tr,v £x Trg crXavY;-
vwv hycY^ciq' xat c^ov act npcy.ttutv-ng i-nl zx otoc di?:nv Ttpcaysptvtt.

za dt^ta, £zv£xa^.7rT£Te £7rt za dpiaztpa., inti- v. !?9. Aia Tcurov Si^aay.outBa wg cu -^pri t.m.h.
vwv auftf3ctiX£uovTwv ocf eptct <5e oautriv cu^e- TravToTe raTi; dvtotot yaipttv* cv6i ydp ev Ta7s

vsoze dvt^cv , cvdt aupt^cuXov t^wv crcaxTewv lopzoug dy.ti^cvzt; aia^riva , y.at diayjdixtvct

eXajSci;. Tyiv ^vyrv ev eLKj-pcauvr; , oj; i/ta^ov -cfiv r.oc-

V. 22. Triv i^LeTa tyjv e^rtyvwatv auvaia^natv ^tvcvv ^.tza^i(iiicij.tv' aXX' et v.ai^i dvaixdoznzcv
OTiptatvet , ws cvxeTi, tfnaiv^ dvt^toBrt rn? pa- doy.ft tivat zo iv zcTti icpzouq tvoiyCia^at, dlX
TatoTYitcs twv ei^wXwv , dlla xazala^tzt y.at cvdt Ttcv to; piaSov outcu tcutcu In^oy.tvci ex-

auvTpt']<et£ , to aaS-eve; autwv ^etxvuvTes , y.at dt^o[xtBa' r.ozt ot(3£ TroXXocxt; y.a\ tcpzri dixi^

xcTrptwv aTtuotepa Yiyiupt£vct. Tpco? ei; rihvnv iy.yjBftaa y.a\ duapztav 7:pc|e-
V. 23. Ta 5t' d^xapztav e^rayopteva, 3t* e'Trt- vrioar dti cvv aaptivws )j.dlhv zdq yAi^ttg oi-

oTfc^Yis ,T6 5«at dtxaioawng Xvetaf waTrep ydp |aa5at , u; iij.uia^Gvq iosiJ.ivag.
 220 THEODORI HERACLEOTAE

V. 30. To k^cxnovcrzov t^; ixsllova-m ocvzovq \, 4. Tovg 'Aaavp^iovi ejit/.awevfiys els Tccle-

xaT«X-/n|/ea3'at (Jtx/js ^/jAst o loyoi' ovde yap cog ^cv, aKoXouS^cv -flv tous ttoos tpv 0eov TetvovTag

adiYMg tTici(.yQ-f\Goiitvov xpucpyj v.a.i ev ywvta •n^a.-j^ xo ofxixXf xaTacppcve7v juev tyis avB^pwKtvns ^ori-

Bmeroa , aXX' ex(Jy]Xos eaTat tci? Tiaat vi peTa ^eiocg^ Ityoi dn rrn twv AtyuTiTtwv eTi' auTov
^txatcu y,pi[j.azo(; opyn eTrayoptevn. ^e Tag eXnt^ag xex.TY)a3"at, xat auTw Trpoce^^etv

f. 12(3. b. Cap. XXXI. 2. TcuTo xaTa twv 'AaauptMV tcv vcuv tcus yocp nporepcv pyj ^uva/Jievcus tcv

oltB^pcv cjpcaycpeu^cVTCs , xoii zra xocz' acvzov rHs ^eooe^eiai dicf.pBpu)aai loyov , tots ev^v

du-fig dnlddOeta-riQ, biv.onozoLzoi. cl l(jpoLn\iXQi.i zoc- ideiv dvvocaBai Tpavyj Tvi yXwTTYi ouoXcyeiv zov

Xavit^ovzai' T:pog y.ev zovzcv £TrTcyi(zevot, Trapa de ztig elpnvni |3paj3euTy)V , xat cuxeTt atpe^aSat tov

AtyuTTTtMV ^on^riceaBai 7:pcadcY.covzeg , xat pivi tziyucjTtov auTwv oipyeiv , ov pr.wpca (5tx.atw5 r\

xaTaopeuyovTes ecjt tcv twv oXojv 6ecv Te xat aw- ypa(^n Mvouaaev.

r/ipa, ^v cu;^ y,youvTO Trpo? T"flv j3oyi0etav auTwv av- y. 9. Tcu zay[j.azoi; twv av^pwv avw-ciav vo- f. 129. a.

Tapxeaetv, aXXa TYi Twv i7t::wv zat appiaTwv 7rX-/]0ut aouvTCg, y.ezayei zov loycv T:pc(^nTni 'ent zaq

TieTiciQozeq nap' exetvwv aoiOnaeaQat Trpoae^cxwv. yvvouy.aq., y.at vcpicSeTetV a|tc7 TauTas* xat pta-

Inv accpwg Trapa tcu rjeou apiio^ovaav ije- Maza zag Y.oy.wag tcAcutw, ai tou ptev eauTwv

paTretav Ta7s (|/u;j(a7s auTwv r.poaa-^QnaeaQat an- y.oapLcv tsollnv ecrtpie/etav ecjctriaavTo , xa^w;
l^atvei' ozt xat auTa Taura xaxwTtxa , uiaxsep Y.at ev zoiq e^irjspoa^ev y.azeke^ev C7po(p-flT'/is*

ayociJov tazpov exxccjTOVTcs vcacv xat twpievou tcu oe aAn^ov; «pu^txcu xoaptou , cs awT/;piav

apiapzniJLatTa itpcaayef acipws tou 0ecu (3ta twv auTa7s 7rpce|evet, ^pteXcuv warcep ouv atpuTrvt^wv
(3oxouvTwv etvat XuTmpiMV aw^pcvt?cvTos,Tcus ciptap- aiizac, v.a\ diavtazStV tw Xoyw , «xcuaaTe e^a-
TavoVTas , Y.at y.aipcv pLezavctai y^aptl^oixevov, axe yuva^xeg cjXcuataf cvy. stg cjXoutcv auTa?

, V. 5. A/Aa xat ptCTavccuvTwv vvsepaavstet «TrcaxwTrTwv, og xat auTC? Trapa tou ^ecu eoe-

Yiptwv, xai avTtTrpt/iQyiaeTat znQ 'lepouaaXvipt , taa 6ozo , aXX' et^ Tponrov twv xaxws tw uIcvzm
xciq opveoig zotq ^onBcvai zclq eaurwv veoTTc7s* ^pwpievwv,

Y.at yap vqcY,etvx nap avzov dedey.zai zavza za y. 1.5. Tyiv xaTaXyitf/cptev/iv tcuj TOTrcu? epn- f. 12». b.

(puatxa auv^vjptaTa. pttav evTauS^a anptatvet* ^epuel yap 'opog eazt

f. 127. a. v. 6. Tous Iv Tc75 xaxc7s eptj3a0uvoVTas xat Tyig la^apetag.

Iv Tc7s xaTa Qeov eTitTroXatcus ewrpsfwv Xo- Cap. XXXIII. 2. EU anepavza Trapavcptcuv- f. lar. at

yos , Ta xaS"' eauTous auvcpav aupt(3cuXeuet, xa- zog zov Xaou , xat ptyj ts zn twv axu5pwcTwv

xt?wv auTwV Y.ai xnv TreTiot^yiatv, yjv Itt' AtyuTT- liiayyilia. xaptTiToptevwv Trpoj pieTavotav, ptyi Te

Ttcus exexT/iVT(7. - .
T^ Twv y^pnazotv ekTiidt ^teyetpcptevwv Trpcs 6eo-

f. 127. b. Cap. XXXII. 1. AXXa Taura ptev oacv yixev aejSetav , e'tq av[AT:aBeiav xaTeve;^3-et; Trpc^pyi-

e'tq znv lazcpLav , eiq zov 'E^extav Xe^^S^yjacv- xnq wg pin^evoq ezepov Xetcjcptevou n zipLMptaq
zat., Y.vatoaq de vcnOnaezai e'iq avzov zov awTyJ- ryii; eTra^i^^yiaeaS^at auTc7s pteXXoua/ig vaz' a^tav,

poc' tv' e;^otpiev vce^v , ozt zo aln^c^ (xaYapiov ev)(YiV vzep auTwv avanepiTret ^rpcg tov t^wv oXwv
eaTat tc7s 7Tpoxexw(j)cat xaTa 0ejOV xat xnv avcti 3"eoV touto ^yjXwv oTt Ta p.ev Trap' auTOu twv

2iwv otxcuat , xat |3aatXea ecjtypa^poptgvcts tov et^ xaxtav auptTieTTXyipwTai, vat ovdev tzepov xe-

xuptcv yi/^twv 'lyjocuv Xpiazov., e'tq ov Y.aza ynv '/^peooazriaezat avzoiq, ri (3tx/)*
XP^"" ^^
"^^^ ^^^
nit-ezepav , xat r\ <zxpa 6tv.aicavvn vcn^naezat. ctxzipixm y.at zcv aov eleov , ws e^rt act TceTrot-

f. 128. a. V. 2. Tov Tas evTcXas tcu 0ecu znpnaovza., B^otwv. /

Y.ai waTrep e'v eauTw Tcug Xoycus tou Oeov v.aza- v. 3. TauTa ^e 7rpc(pyiT«s eXeyev , cvy^ ws
vpv^avza ent ^txatcauvyi, toutcv xat -«7:0 cpyyis ayavaxTOuvTa tov ^ecv dtdaavoav .,
aXX utq tw
e7rayoptevy)5 axeTraa^yiaea^at 5/)Xc7. Xa(W7rpo(j)aaeis ;rape|wv twv apxouVTWv <zuto7s eis
 "
IIC ESAIAM. 221

cwT/iptav* « y«p exp^v rov X«cv uoep e*auT3u eis «utcu 5ta(Je|a//.cVou tyiv r.pcfmiiocv , to t3cu yi

(7uvat(75-/)atv epxo/^svcv cjfos tov S-eov Xi-yety isa^Blvcq ev yacjTp Xyn|<eTat xai Te^eTat uisv
,

Tau5' T:pc(f-nxnq eig ecy/ixoov auT&iv eu;(<jfxevofi TS/^jevTc? (3e toutou peTa tviv xrpc^^Tetav, efjtevj

idldaaxev auTcu; epavi^eaS-at tcv cuae|3ri vcuV tcut' e;(&>v xaTa ^tavciav scp' eauTcu, p-/i-£ -/a-

tva xat auTct xav ycuv wt/uiyiaapevct tcv 7rpc(fyj- fJicts o/^ttAwv xsft cjapS-evtav aaxwv* w? 5y) xat

Ty;v , uTrep* lauTwv Tipos tcv S^ecv (jpQey^wvTat. to (j-nyMcv rnq TiTwaews twv pTie ;^i?.taowv eye-

f. i3f. b. V. 5. ITpcxc7rr,v (ytavcia? , y.ou didayua ^v- yovei, tiqv. e*auTcu y:ndeiicviav eTct3etxvupevcu tcu

yyjs aya5cv ^/iAc7 -^ TTpcxetptevy) Trpcaeu^^Y!' cu;^ Secu , epteve tc acroXepyiTc?, Tpccycuuevcu tcu

(oq yuo Tcu QeoZ uq ayiaa^ov "npoxcTizovzoq., zo ^ecu tou? evavTicus , fxallcv zcc xiiq vmcvciocq

oiyioq eXeyeTo , alX avxov Tci) tspoavjy^oy.ivcv exupcu Tiap' eauTw, w; av iyMvoq wv o 7rpca(3c-

s\q a.yia.Q\xov 7rpcxexc(3pcroc, xat to [xeyalCicv zcv xwpevcg ©ec?' tcivuv e^ wv ei^et p.aXtaTa, eTrav-

^ecv Y.ai v^nlov xazeilfK^ozoq* zoze yap ^.ali- rryayev avzov e\q v-h^^^iv , v.pa zoiq zr^q (fuaew;

aTa aXyiS^w; a.yioq y.ai v^t\koq vcTi^eu\ eivai Qv^xTizfj^^aoiV exep^oyjTo xaT auiou eiq awsppovt-

3"c05, ot' av T.poyl^aaa ^vy[^c\ evi^ct. zov ovtwj qu.oV \xciXaY.iQ^r\vai yap avzcv avveyoipet , -/.ai

cvza B^eov (5txatws //eTtovTa Tag ypiaetq' zcvzo zov 7ro3a u7rop.eveiv ariditv v.ai Xw|3y]V auTcv ex-

wev ecr' auTyig znq 'IcpcuaaXvipr. , tcuto ds ez3i di)(^eG^ai' o zcivvv ixav.apicq eis voacv ztiV Trpc-

Twv xaS-oAcu* ecyat^JeucTO yap -n zsoliq cux et; Aey^^fiuav y.azaazpe^aq , e^£;,^£To ^ta tcu r.po-

cyavTeXyi e^olo^pevaiv , aXX' elq ^epatseiav y.ai (^TiZov *H.aaicv T.pcppr,aiV Trept tou xaTaXrit^caSat

e^rtaTpcffiyiv twv IvctxcuvTwv auTyjv. auTcv iJ.iXkovzoq Bavazov y.ai elq avv.aiaBmiv

f, 13-2. a. y. 9. Tcus TOTTCus avTt Twv otx/]Topo)V Trapa- eXSwv, y.ai $ia zuiv T:a^u>v eiq y.azavonaiv zrq

XapijSavet* y.a\ zoc avata^ma , ataxuvyjv twv eauTou (fvaewq evayQeiq, diaraiai Tiept tcu o'iy.ov

ataSyirwv Ta yap apu.oC,cvza en avSpwTCwv tyiv acv yjxouaev , ws p/j eycvzcq zcv hiahe\a\xevcv

eauTwv TrXyiyyiv 7rev3"ouvTwv , TauTa \xez(iyayev TriV jSaatXetav, £7:t to (papp.axcv zr\q \xezavciaq

Acyoq en avzovq zcvq zoTiovq ^ovovovyi aze- ezpe-nezo' TreptaTetAas yap Ta; eavzcv aiaartaeiq

val^cvzaq xat auvw^tvcvTa; xaTa tov ancazohyov zS>v TreptTTwv cpaVTaatwV, xat wakep eiaciy.iapLCV

"koycV wv Tyiv Ipyjuwatv ^avepav yat ex5-nXov eauTou xaTaxXetaa? , aTpet^as t£ to upcawCTcv

Tc7s Traat \x-(\vvei. STrt tov zclyj^v , y.aipov edidcv zr\ eauTcu ^vy^

f. M2. b. V. 13. 'EttI Tri ixellova-n Tiapa zcZ Oeov 7rXy]- eT.aVazpeyeiV eTi zov eavzr\q ^eanczriV, y.ai (^ta

yn Trapa twv 'Aaaupiwv e7:a;^0yia£a0at, ou \xo- T:pcaevyr\q yapTicZa^at zr,:v zcv a(t)\j.azcc 'laaiv

vcv 01 7rXy]atcv X^^pct exTrXayyiacvTat , aXXoc y.al zcvzo avzt dva(>mri\xazoq Trpoaaywv, crt ev a^e-

ci cTcpp'w3-ev cKy.ovaavzeq ., o\ zriq 'IspoyaaX-flpt /eta ^vynq xai aXri^tVfl xap(3ta 7re7Topeup.at evw-

aa£|3e75 alayvv^r^aovzat, Trtcv aou* Xeyitat xai ev Tots TOTiots xat ezepov

f. 139. b. Cap. XXXVI. 12. *0 *Pa'^ay.r\q keyezat ex Tt, oTt tcu ^oXcfxtoVTcc jSaatXewg ev azr\Xr\ ly-

Tyis ai%piaXwaias e\vat twv dey.a (puXwv , y.a\ ypa^avzcq zoc (^vatv.a twv S"£pacjet(i)V tcu awf^a-

TcuTO zey.\xrptcv eivai zo eVJevai avzcv lovdai^t. zoq , xat zavzr,v avaaznaavzcq , o \j.ayapioq E?e-

f. 143. b. Cap. XXXVIII. 1 . 2/ipietWTecv w; ev Tyi Trpo- y.iaq xa^eXcw , "va \xt\ o laoq aayoliav eyn

y.ei\xevn \azcplcx. ev zr\ jStiSXfu twv 7rapaXet7ropt£- tou a^ftazaaBai zov ^ecv , ev tw eauTcu ctxw

Mov 3e(3^XwTat . .
* apSevTCS y.a\ v<^r\Xavyeviav eiq zov zciycv evziB^nai' leyezai cvv ev tw aTTO-

i^oo-flaavTcs* yeypaTTTat yap' ezaiieivoi^-n 'E?£- azpe^ai avzov r.poq zov zciyov , avTt (JuawTrvi-

xtas aTro tcu v^cvq zr\q yapdiaq avzcZ . . v:Zv \j.azoz exetvnv 7:pc|3aXXeaSat z-nv azr\Kr\V' .ozt dn

la^ovzcq' ozi ^r\ ey.fivcq eazf y.ai e\q eavzov crscvdnv e5e\x-nv zavznv dveXeaSrat xspoq zo \xr\

za . . (xyyeXiaq izepiazmezat zaq e\q zov auiznpa e\vat eix^nadiov -w Xaw tou e\q znv B^eoae^etav

mu>v cTpoXex[5ctaas*l tov yoco "A.yai^ xsazpoq zovcv yai zcvzo $£ dvayy.cacv \xvmcvevetv , w;
 222 THEODORI HERACLEOTAE

'zc'f/oi vm axrikn , r^ aurri cpwvri t^; i^^ai^oq ov y.w xo loyioM xoZ ^icZ TrauXav uoxz Xy)(|/£-

'kiluToi.i' dio-nsp y.oddaxa. y.oli tlc, xoZxo £^eXy5!p9rj, lat , aXXa Trepa rgXel, aX-flS-eusVTa ryis eTiay-

yi ets rov xoiyfov uvxcv a;r:^pc!f/i* rw 5e Trpoa- yfiXtas ets atcova. ;

evy^nv i-Kcisixo cvz cf.viv dciy,pva)V , a?.Xa v.oci v. 12. Hpoq xocq ev dioi.vciix TraXtv ougets a/x- f. iw. a.

TToXXwv rovirMV. (pic;|3-/]ryi<7et? Trept rwv xpiaarwv /ai xrig Ttpovciocq

r. 144. b. Cap. XXXIX. iO.^^^cg -hu.zpm Ityu xtiV xr\i xov ^tov dix Travrwv (Jtyixcuans , y.oc^i y.ocB'

syyzvc[).zvTiV x-h dtavcioc ocvxov vflffi^^ocvy^tvtoiv , vcf tvoc exaurcv, y.oci w; cux ecrrt r(wv /av5avovrwv
vig Gvvf/o^tvoq., t^.tXkov rnv epaurou ^wriV urro- rov ^tov ocXkoc dioc Travrcov ^ioc^ocivovaa ri xcv

xtpLVtaS^ai' xavxa diavoovpitvoq , ovdt yap tv yt Beov yvw(7is, ra exaarou avtj^veuetv TrpouTravrwv

^wvrcov yi/Trt^cv o^to^at xo aoixriptcv xcv S^eou, o loyoq ty.dtdaay.ti , crt ex. xu>v cpca/jievwv , xat

tlty^^^Bttq irst xri ^caxala^cvan [j.t y.ay.c^cvlia' e/. r^wv rcu 0eou xaSoXtKoorepov axotyjiMV ex3t(5a-

alla v.at raur/i; ryi? ^ooyis (Tr£p-/;S'raeaS'at et; cxcu tou B^ecu hvva\xtv.

a~(,iktiav y.at avatptaiv [j.cv v.axaaxpt^avxa ^ y.a- v. 16. IlaXtv rrpos rcus ev dtavctatc, lcyi- t. i49. b.

ra rov 7:ri^a[j.tvcv [xtv axyiv/iv , auaretXavra de a[xcvg TrpcauTravra o "koyc;, oxi xcvxcv xov Btov

ocvxrw xa-/t(tiq' xo yap ^wrtxov tjveupta curws rov TrpoptnvuS^iVra dta rwv tipriiitvoyv 'tacoq lc-

ce^ripttxo xag dvva[ittc , cos tarcs yuvatxo? tr.- yttta^t ^vaiati tltltcva^at , [>.-(\ axorry.aavre?

xt[LV£a^ai [xtkhwv oijtv cv uavac^iai tv xctq cos cvy. tv y^s^ci. rcurcov xa&ear/ixev, cu rt;i /.o-

ptera raura xy]pu| ryi? ar\i ayaBoxnxcg iao[xt- yw ra Trocvra ytytvr.xat' i-napy.tatt cvv AtjSavc?

vcs , xara rou; opvt^ag xriJ xt ytktdova xat xa^t r\ iv rourM uXyi* ocpy.tatt dt t'tq oloy.apTKtyatv

"Ktptaxtpav , aTrauarwg ra aa [LiyalCia i^-r\ycv- zsavxa xoc xtxpatscda' w cjfxvra ra e^vn xara
pevos* av yap e: o xat rw ac.j{;.art rag odvvag xo U7ro|3?.yi0ev vT.oStiy[>.a os yixsv ttq yvwatv, ou-

Trauaat iroiyiaac , xat ryi ^vyr, 'laatv yaptaa[itvoq, 6tv ikoyta^n.

ujr£p|3e|3riXws ra TrXeptpeXyipiara p.cu, Cap. XLI. 1. ^pcq xaq [xr^ 'tayycvaaq o$v- f. ki. a,

f. 145. a. V. 18. Tcuro eXeyev cux IxxoTrrwv x-ng ocva- vatq xt -npaxxovaocq t^vy^aq, aupc(3cuXta ripcaocye-

axaatoiq xac tlTitdaq , aXka dtXoiV cog ttq ad-r\v xat' oxi xavxi] dvvaxov vy.aq xaq iyy^poviaaaaq

arMktiaq aTre/yiXuS^e , p.yi Trapa acv ocvay.lr\Beti iv xoiq TiaBtat y.at TraJ.atw^etaas ev ra7s yj^o-

y.a.t avyy(t\pr\atv cx[xapxi(iiiV dt^a[itvoq. va7s, ev re rcurcts xaraaupetaas ayaXafSe^v ras

f. 145. b. V. 19. "O0£v eyw auros twptevos ryiv a(jpaXe- eaurwv ^pu^^txas 8uvap.ets' xat warep ynpaq anc-
pav exetvnv 'tvvctav , aTreuaw xat ya[xotq c[xilr\- ^taBat xaq ev rcTs zoeB-tat cyaXatw3"eiaas xat

aat xat 7rat(3ocjoiyja«aS"at , Trpog ro xat rous e| (SaTrep vexpwS^etaas' as y.at vmcvq o \oycq v.a-

i[xcv ytvc[xtvovq, xyjouxas avaaryivat rvJs (Jtxatc- Xel , xaS"' opioiwatv Twv vyiawv rourwv , at ev

avvnq» pteaw rw creXotyei earyixaatv cjepixXu?of/.£vat (xn

f. 147. b. Cap. XL. 4. ^ocpayya exXyicjreov, cu;( tus [xivxot y.axar.cvxiKc[xtvat' curw xat at (l/u/at urro

pteXXovros r:u Qtov e;rtj3atvefy avxcaq, aXka iipoq rwv ev rw y.oa^idi Ttpayptarwv, ov [>.nv akka xat

ras y.axcpMpvy[xtvaq ^vy^aq, y.a\ xarw cjou eis awpiartxwv oa^wv , aXpiupwv cvrwv eratxXu^ov-

rcv adnv y.ttp.tvaq , reraTretvwptevas re roTs oc[xap- xat' acjex^uaaa^at rcivuv rauras rov cjaXatov
rtatg , Xeyet* rauras yctp arsaXkayttaaq twv avB^p^onov , xat ev^uaaa^at rov veov ,
xat o

cXeS-ptwv rourwv y.at inty.tvdvvoiv koyia^xuiv vntp ofnoaxokoq TrapaxeXeuerat,

ra opn xa-KttvcvaBat xatpos» v. 2. Ilepi Kupou Ityti^ ov (Jtxatws eTryjyetpe'

f. 148. a. V. 5. Aetxvus ws xat auTos o Trpotpyirns c vtiyi' Ba|3uXwVt.

— *T7rera|ev aurw ttoXXcus, tva xa- f. isi. b.

percu^evcs rw koyo) , u;ro ryfs aap-Mq eraavxa- 5eXyj Ba|3uXwva ^txatws.

^*^- *
^jptevcs Tov vovv yoapnaat ov dtdvvnxaf y.a\ yap y. 8. Tr\V aytatv xnv tavx(^ i:poq avxov la- ^-

xat Traaa u7roXy]i|^ts av0pw7rtvyi ra^^ews Trauaerat, payiX tov xarcc :rpoxo7rriV Xe^0evra evrau9a urro-
 IN ESAIAM. 223

[xilJLv/iaKet Biog , Ttat^a ocvxov a^cxaXwv, c\m Bicv x^^'-^

(xvpioig cw^riy.ocGi y.ocxuy.zy.cd^tvn

e| wv^s 'Az-nOsvxoc, cvd' aklozpicv TrepTTctriOevra, vKoy.tuvnayM avvovg' oB^vj y,cci. cos Tichv ye.rx

«XX* tos vlov vTio nocxpoq TrpccrXriCpGevTa, cv xai rriV e/. Tris aI;(;f/aXwaias i^nocvodov , twv «vtwv

'laxwjS y.aXet , eKetvoy ovTa diocdoy^cv , xai ev y^^£Cv<t<j' ov [xYiV a}.}>ac v.oci mi zcvxciq 7:poocyo-

xo) yltipco Twv exeivcu TeXcuvTa. peuej tyiv tcu aMxripog -rinwJ entiJyifnav exe^S^ev

f. i.-,3. a. V. 15. Tyiv Trapa tcu Qzcv pcnw ccvxol.g yi- dp^auevnv , y.oci cv-o)g zni txccvxoc xcc eBvn Tvi?

vcf/ev/]V, y.oci tyiv xaTa twv iyppoiv , auvvocv eauTcu y^ccoixcg diocf:ici(rrig'

ey.dcdoc(7y.MV , ocvxclg Oappilv T:apay.elzvtxac' eyw Cap. XLTI. 10. "OorTiep cuv y.ac vZv Trpccpv)- f, i.>s7. a,

yap, (p/iatv, eSepivjv ae cutw^ tap^uetv zaTa twv t/is zaTaXa(3wv Trv awTyiptwiJ/i zsapcvcjcav xcv

ep^S-pwv , 0)5 av xpoycvq atdnpcvg t5piaxT,pondrig GMxripcg •rt//wv ert zep(3e£ r,uex£pM yivnac^£vr,v ,

zaTaXai3-/35, y.ai TiavTa Ta e0vn aci vTCO^e^w.oyg y.at ecri awnpta. twv viMeTepci)V tpu/wv , aya\-
itg xo y.axaxsaxr,aat avxa' xa xotvvv alpo^.vja ItaaOeig tyiv '^vyr^ k-nt x-n xcaavxn xov Oecv cptX-

(fpvayijLaxa w; cpn y.at xovg v^.^avy^evag lcyt- avS^pwiiia, a-apjz~on twv uy.vwv y.ai xrig 5o-

a]i.ovg ^cvvoig napajSaXXoptevcus , cutci) craTYiaets ^cXcytas* to (5'

«uto y.at allcvg TTCtetv TrpcTpe-

y.at ilg ovdsv a7ro(5et|ei?,.o')g xovet ;rapaj3aXXe(70at* cjeTar cvds yap o (s^avnaoy.vjcg y.ac yvcdpia^ttg

o-n y.ac ytycvtv Itic xcv 'Aaavptcv' piyj^e yap -n^^tv ^tog., vuv tcu apytcv -hp^axo, aK\a npo-
Tio'kty.-naavxog xcv 'Iapa-/iX, pi/](5e avTtTrapaTa^a- ovang avxcv xr\g y.vpioxmog , y.ai tv tw ccvm

Htvcv TouTcu, w(fS-y) To Tre^iov vezpwv 7r£7rX/ipw- xpaTcuarjs , y.at rsap iy.tivcig (Jcla^cpevyi? , ets

(/.tvcv^ XptaTcii x^'p' x.pucpata , exaTov oy^o-ny.cv- xa a-Kavxaycv yr,g Titpaxa oavtccf^Onatxat tjpw-

Ta cyevT-fl p^tXta^Ja^ aveXcVTCs* wg tov 'lapanX tc>* TauTVi; xrig yvwaewg ar.apycixtvurj twv Tra-

ptcvcv eis S^eav exjSv^vat tcu cutw [t.tyakcv cja- Xatwv exetvojv twv epyov 'f/ovxd^v xnv Balaxxav

paooqcv , e7r£U(ppatvop(£vov £7:t tyi cutw Trapa tcu r.Aitiv , ec)'/iAcuTO T3 xayua twv arcaxokm).
^tcv (ZVTtXr,^|/et. v. 11. Ex twv TCTrwv tcu; cix-flTopas evTau9a f. 157. b.

V. 17. Ta y.axal-n^outva avxcvg xcvg iyj- a-nuaivtt , ct xat vspoixci r,utklcv trstyivoiay.tiv

6p:vg auTwv diaycptvtt "koycg, xov r,utxtpcv aoixrpa xov y.vcc:v -huorj '1-nacvv

\.VA.h. V. 25. Tw Tou 'Aaauptcu xat t^v twv At'- tov XptaTcv , xat ripcay.vvcvvxag dc^at,nv' epv)-

yuTTTtwv ecpc(3cv yvooptyi auTou ytytvria^ai vr.ayc- pcv ot vuv \tytt , <xva(pepwv tov \oycv ei; ta?

peuet* cu(5e yap cp/jatv ouTot tia-nttaav av, et pt-fl ^^xas , atTtves tpn^xiav txalainoipivv ^tcyvo)-

ys. avxog dvtdtdcv avxctg y.axa avyydipnaiv cos atag taxtpn^xtvai' dvayyaio)g Qt y.ac xng \i.r,ha.p

si/.ct Tctvuv ^iaxcvcuaevct , tayycvai y.a^' upiwv p(vy)ptcv£U£t' (5ta tcutcu ^tJaaxwv •npta; , ^Tt at

wj xaTa 7r-/i/.cu ov 7raT£tv ixtfJ.nacvaf r.aptaxo) arouayputvat -npcg xnv rapovatav xcv aoixnpog

xctvvv y.at twv e'5vwv Ttg Trpo at'wvwv oXo)V Ta ^uj^a' 1 vaxtpcv trtyvo)yv7at , opicXcyyiacuat to

pteXXcvTa eaeaS^at TrpcXelo^v y.ai dti'^dxo) co; u- aSag' y.at yap y.ai ri K/i^ap ;^wptcv riv Tcuyevcus,

ct Te tacvxac r.pcar.ayytiKat c^artp t^'ccvg opcvg tcu 'Haau, diixiktt dixo\>.ayo}xtvov xr^ 'Itpcvaa-

ets epycv pteXXcVTas rpcyjMpnaetv y.at ydp ct dac- X-/iv , y.at tvavxtcvutvcv tc7s xavxng vc[uixctg.

[xcvtg y.av rpclzyoiai xtva^ oux auTwv tpyarpc- v. 13. T-fiV tcu awr^po? tzst§n[>-iccv y.at tv-

li^cvaiv^ a'XX' dkTiCXptag Tipa^tig [invvovatv' cv rav^a Tpavw; uTrayopeuet, cg n[uv y.tv tipnvw
xcivvv cvzoi dnayytHcvat zi t^tov, ou^e t^cvatv |3pa(3£u£t , y.aB^tltl. dt vsaaav (Juvapttv Te xat

axpcaTas tcu? (^taxptvcvTas To ^tvdcg dno xcv dla^cvnav xcv tyPpov , eauTov xtVYiaas cjpo?

aXn^cvg. ty.diy.iav' cvdt yap o)? vsaOog unopievwv ^•/iXoru-

V. 26. Twv •J7t<3 Tc-j Otcv ti dpyng r.apaayt- rtag^ yoipnati y.axa ty^pcv y.at TicXewtcu yipuv

^evTwv xr, 'ItpcvaalntJi.oyg dvnr.xo -navxt tw xo- aXX' eXeuS"£pc; wv rravTos CTaS-cus avS^pwcjtvcu

apw ^ecyvwatas XaptTTT-^p' xat cog iy.ftat n zcv dxt ^tog tavzov y.ivnatt rpcg aptuvav xaS-o)^
 ,

224 THEODORI HERACLEOTAE

xai £V ccxpxi c^ocvzig T.tTiCvttV.v TM ycp hi^pi^vf rcv 6eov ocTocJtocy^cZ y.oci zcuxmv ep/ifzouvrwv evsp-
'

\ (70CZ0 Tw v:V£vy.oczi, a-/i[j.eicvvzoci cl evocyyeli7Zoci, yovvzoq y.oczoc twv evavTtcov elo^.£Vov yocp (jlcv

dnXovvzeq zo ey.cv(jtov ZT.g yvwy.vis* day.pvov yocp awzeliiv ae e\c, laov ey.ov, ocKpovonzcq cv /ie-

e^eyje , y.occ xoc^oczov vtsepLeve c()i[j.ocztxov , zocq (xevny.aq.

•KocSrn cvz axcuaiw; yTTO/^tevwv , ocll Itt' e^ov- y, 19. "Ozt ri epyi//.o§ voti^wv Beicov zvyya~ f. lei. b.

ffias TM aoiciazi eTiizazzaiV e-Kc yap yiuwv twv vouo-a ^"^y^n }

/:/6t« tw Tzapcvaiav zcv a(tizr\pci

avBpc^uOiV daypva pev iy.yeizai , ou;^ ot av Qe~ •rCkriij.^vpei Qevm didayixaz(>iv, og zov y.aO' exa-

IwpLev , aMixazcq de cvza (^vaiy.a vsocByi , y.ai azcv avdpa y.ai y.oivTi znv ey.y.lriatav 'laa izoza.'

«KOUCTiw? TauTa vv:oiJ.evo^.ev' o de B^eoq cvy cv [xoiq enapdevezo zoig ^etcii ^tdaynaaiv ououtig

Tw;, aXX' Itt' e^cvaiag -navza Trctwv, y.ai Y.aza de vonaetq y.at za e|v)5 , ap^oi^ov ey.aazcv twv

Twv eyPprdV zr\ avzr] dvvap.ei ypnaezat. "key^evzviV etc, zr\v ev "^vyatz ^ewptav.

f. 158. b. V. 17. Tvi; xaT' a\tav zm ay.apzn[J-aczoiv v. 22. Tnv avw^ev y.at ex nraXatwv ^^povwv f. is2. a.

alayyvm a^tcvg etvai avzcvg cpaff/er y.ai zctcv- yevojxevw auTwv cjpovctav uapa zov ^ecv vzso-

zovc, eaea^at , cta T.ep y.at za ae^aapi.aza ku- dety.vvatv' ov yap vuv np^cc^nv xspcvcCiv upiwv.

Twv , xara to yeypafj.^evcv cpictct avzcig ye- cvde nvixa znv ai: AtyuTTTcu «|o5cv eTrote^ta^e ,

votVTO TTOtcuvTes auTa' et 6e ujSpiv nyetaQe zo 6vaiai; v[j.a<; ocKnzriaa' ovde ^eza yay.az(t)V zcvg

e^o[j.ctcva^at zcig ae^aauaatv eauTwv , cjoXu evavTtoui; yeipcvaOat avvzy(>ypnaa' aWa y.at zav^

Tcpozepcv v.aza vcvv \a!^eze w; eauTcug azt\j.a- za Tipoac^epetv [xeza TauTa evedoY/.a , ancazriaai

?eTe, deanczaq avzovg y.at Qecvg ev:typa(^o[j.evoi, ^ovlo^jevog ei^wXwv , y.at viTiv Tipca^aaeiq dMpn^
'
V. 18- Totvuv Ta atffS-'/)TYipta xezTyipieyot [j.az(i)V xsapaayea^ai' ov yap ev ypeta toutwv

Tov ffxOTiov Tou y.alovvzoq v^iag tvvor,aaze' wg xaS-eaTWa.

ets cvpdvicv T.chzeiav y.ey.lnaBe , xat e\q ayye- Cap. XLIV. 2. 'TTropttpiv/iaxct &>; xat y.ctvvi f. icj. h.

7,cvg zeleiv Tiapeay.evaa^e' cv^ev Izepcv Tiap zcv yevcvq xat \dia eyat^ov Ttcmzng y.ocBeaznyzv

vpiwv ocTratTwv, n znv e| euvotas atveatv nvnep alla y.a\ dta xotXtac peptvyiiat ^tny.cvaav vspo-

TtapoXtTrovTe; , ey.Sed(tiy.aze eavzcvg Tw Trovyipw , vctav^ ^oi07:)^aazcvvzcg avzcv Tiavzag n[jag ev zn

y.ai yeyovaze eyeivcv aiy^jaloizct , Trayt^euovTeg vrjJut zng [^TtZpog , xat to e'tvat n[uv dtOcvzog.

avzovg ev cruvet^yio-et , y.at etSoilctsctcvvzeg ev y. 9. 'EvTauS^a to cux Yiaav ct TrXaTTCVTe;, f. ica. i>

zoig ciyctg uptwv aTro yap y.amv evvotwv e\g ep- cv iiapa zo [xn etvat zovg zavza epya^of/evcu?,
ycv Tpcyeyoipny.ev v[jxv za e-nirndev^jaza' ^toTiep akla Tiapd zo [j.n dwaaSrai, ^cnBelv zc^ig Qepa-

aiyyalfiiata zn ze y.aza awpia xat ^"^yr^ vr.c- -nevcvatv aura, wg [j.n ovzeg' y.ai yap nai riVtxa

^ln^ivzsg , cu;^ e|eTe tov oQizt'ka[j^avoy.ivcV -^ "^cts 'lapayiXtTat? exXyipo^eiTO , ctcXXwv

X^°'-
uy.wv Twv yap TroXeptwv eTreX3"cvTWv, ot vo[Jt- cvtwv crejSacTpiaTwv , cutw? avyipouvro xat efecuVTo

o-S-evTes Trap' upttv e'tvat ^eot ov [xn e^eloavzai twv tottwv Ta ebvn' w; znv f/ev exetvwv adu-

uptas, cu(3e ra Trapa twv TrcXe/xtwv diapnayevza va[x'tav y.a\ cv^evetav dety.vva^^at , cpavepouaS^ai

aTTOxaTaaTYiacuatv upttv. dl znv zov 6ecv deanozetay,

f. m. b, Cap. XLIII. 3. T^S el AtyunTcu eXeuS-g- y. 27. "AjSuaacv elpmaat znv ipvBpav 5a- f. les. h.

piag vzso[xi[j.vnay.ei' ^ety.vvg ws ola e^vn Ttpiw- Xaaaav epwpiwSe^taav TrapJOVTWV twv lapayjXtTwv

pnaa[xevog , uptwv avTixaTyiXXa|aptY;V , ex.etvoug TroTaptous dl ^npavBevzag , tov 'lop^avnv etprr

[xev xaxwaag xat «nwXeta tsapa^ous , upt7v de y.aaiv , dvayaiztaavza itsi zn avzatv xsapooo^

^cn^etav vei[xag. Tpoaza^et ^ecv.,

107. b.
f. 160. a. V. 4. IlocJav evTauSa uTTOf/tpYiaxet , oTt cvy Cap. XLV. 9. 'Attc twv [in iv^eyc[j.evm yi- f.

^ c5s cty.etctg novctg (3o|av eauTols TrepieTrofflaavTO, via^ai aw^pcvt^et auTOu? , Trai(3euwv ety.eiv zctg

ovds \dix dvva[j.ei twv £0vwv TrepteyevovTo, aXX« r.apd zov S^ecy eT» awtyjpta twv eQvwv peXXcuat
 ,

IN ESAIAM. 225

y^aoitrBriaict)(Xt' cvprep yap rporscv cure miloi aya^wv , xat (7W-r;pi«s rtv^cjzca' xai ycp to,

CTTi^taTaleTai tw tjXaffTYi , cute Texva xcoXu- di: Aiyvnrcv i-/.alt<jcx. tcv utov i/.ov, tcutov tcv

cct tsocxtpoc ffCj£u^cvTa xat eTepcov Texvwv yev- zpoTicv inlnpcvTo' Icu(5aiwv ^ev to^ uicu ovo(ji.oc,

i(jB»t TiaTepa , xui umipoi xuc^cpcuorav oclria- d^errKJavrodv , xat p/icJe tw riJ.yiS-et twv 7:ap«-

c3-at* cuTWg «cre|3cu5 ovto? , cu(3' u/xs^s , (j/rjc^t, o-)^c.^evTcov auTo7s ex^uownnSevTcov tcu (Je p.o-

T(>) S^ew ccyt(5taTa|£cS-e i\g upta? povcu; vsept- vcyvjcvg viov cixetcoaaptevcu xupico? pwvvu^cV/iv

ffT^vat Tct T^5 auTcu ^^aptTC^. (j;ii)vr,v oTe yap a;:' AiyuTiTcu pteTa tcv Hpco-

V. 11. 'Epici eTTtypcci^aTe tyIv upteTepav (fpcV' dcv ^avarcv eTiavrje/, xpucttro y.vpiMi ini avrcv

TtiJflt, xac oi) [x-ii ^tapiapr/ite o-wTr,pjas* cuTe yap ro Xe/Sev , e| AiyuTiTcu i-^a'Ltaa rcv vXov acv.

rti^ uptwv dtfiBmciJLai ucropiVYiaew? -n cyapaxXr,- v. 16. Aapt|3aveTat pcev to p/;Tcv xat ti; f. les. h.

ffews, (OC7T6 epia Trot^ptaTa d tv vioi<; xat Ovya- Kvpcv rov ^acilta , oTt ct tcutco |3cuXopcevct

arpdat xaTctXeypieva Tuy/avet, ecrt^.eXetas xat avTKjTaTsTv , cu(3£v £Tcpcv ovnacvaiv , vi aiayy-

c^pcvr'tdog d^icoBriVat' cvdt ydp cvpavov xat yriv vr]v a'nj£veyxcvTaf vce^Tat 6t xai £t's tov 'la-

xaTac7X£uaCwv co; epict ^fetav avvrtliacvra ktioi- panl , wg ciavTas wc/^£tpt:uc Vicvat. — IVriacuc

cuv, tva Y) piot Spcvos cufavos,y2 ^e u7:c7rc(5tov, evTauSa v.aXti v.at avrcvg rcvg rc-ncv: twv vn-

xat ev TouTcts Titptiyp^f.at , o-nort tw e'ptw Btln- ao^v vnaoq dt y.ai n 'Iepcu(7aXr,pc XeyeTat, avv~

fjtaTi TauT« cuv£;^STat, aXX' et^ v[j.trtpav yjpttav tyjpLtvn (J-tv r.avrayy^tv vno tcov cjcptxuvJ.cuv-

ucptoTwv cu p-flv dX^a yiat danpoiv dpoacvg xat twv aur-nv e^vwV cj£pixAu^cp.£v/j dt xat vao

ardaetg ro e.aov ^cvkniia \^vvtt' v.at yap ytvo- twv tcu Xacu auapTtwv cov nu.aprav:v , et; tcc

pevwv auTwv , dyyelot navydt^ttv cux nveayj.v- eBn T(yv eSvcov excjicjTcvTes , xai ttq £tc3w/o-

To, a/Xa Tov e7r' avrclq atvcv ctpeiXopcevcv ptct XaTptav cXtffSatvcvTe;* avaxatvt^ea^at Tctvuv

a'7:c3£(3coxa(7t* TtaVTWv Totvuv ut:* eptcu xujSepvw- cypcTpec7£Taf (j.aliara [i.tv vspMrcrvcstjnz, avrnv

pc£vwv , cu^e Ta ej:t rng yr,q exTreipeuycv dlO.a rnv 'lepcvaalntJ- , cv pcr,v c«X7a y.at r.avra ro-

xat Kupos^o j3ac7tX£u? evat^atv rcc r.pcg ty.t y.at xscv twv t^vuiv , y.at ava/api(3av£(V iav.cv;, tlc

euc7pa|cov ^'yvwcrTca* xat cucjcts Xr.aeTat tyiv S-ecyvwatav , y.at vspayixarevta^at tavrcig act^rn-

eunv yvcoatv y.ara ypovcv; t(5tcu{ yevvwuevcs ,

ptav aiwvtcv, 7Tpc<7Tp£)^ovTas t^ tcu 0ecu yocptri*

y.at cv/. ciy.tta vspcatpeaet ev |3tw!7wv , d)Ja tw v. 18. IIpo; Trjv cutw (xeydnv tnayytltav ^ f. m. a.

eptfT) VcuwaTt , x«i Tnv y.aBrcScv vuiv Trlv cxcjo xat Tnv e'yetpcpt£v/-,v to7s axcucuatv au(pta|3riT/i-

TriS ai;(piaXw(7ta? dncdoiati ., v.at rnv 'Itpcvaa- aiv.,.dr.o d^ioruaroiv twv tcu B^ecu epywv vcu-

Ir.u c'ty.cdc(inatt , cu ^prjaaTa 7rap' vpiwv xopit- ^trtiv ^ciy.tv o "/xyoq' cvrcc yao , onaiv , o

i^oiievcq , a'XX« tw e'ptw veupiaTt etxwv, TauT' e-^tayytHop.evci; ^tcg laTtv, o y.ai cvpavov

l. m. a. V. 14. IlaXtv Twv e'v AtyuKTw e7:cvei!3e7 Tr.v 7:ctraa,f , xat ynv ^tttac epycv ytvcutvnv rng

(i.vr\(inv , y.at twv e'xe7 SaupiaToupynS^evTwv utio eautou 7:pcXa|3cuanb evvctas* i^oci ravrry yjtiptaaq

rcv ^ecv nara twv At*yu7rTtwv e7:t Tn tcu lacv dvso twv u(5aTwv auva/^SevTwv ztg avvayc^yac;

e}.ev^ep'tcx. vrouvnati' oig iy.tivci ptev 7rXnTTopt£- o tcivuv ru)V cpuaewv tcutwv cjctnTn; , oucjctc

vci y.zy.(xny.aatv , upt£7s de d^xapravcvreg cvx ev- ravatrat cptXavQpwTreuoptevc^* cvdt yap dvOpo^r.cvq

dcSc/xart' dlT^d y.at xcui eauTwv i^xncptatg epa- ei^ to stvat napnyayev , tv ej^v) cvg rtycoipnan-

xxio-ncvCire. Ka) pter' oytya. 'Tptwv ^e txpieXcuv- Tat, y.at epnpcv tcutwv Tnv ynv «Trctpnvri, d/X
Twv, y.at rnv uapa rcv BecZ Kfide^xoviav anc- Ivx oixcuvTas euspyeTn , xat pteravocuvTas aw-

aTps^cptevoov , TrapeaTai o [xovoyevng viog 7rX«pw- ^n , v.at e7rtytvwaxcvT«s «utov ^t^ac;n.

acAv ro ifxov J^eXnpta i

y.oci roig tsdaiv lapanl y, 20. Ot TOtvuv ex twv eSvwv Qtov l^reyvwxo- f. iC9. b.

ytvcpievc?' oC fxnv «'XX« y.at 'IcutJas, ev w Trep t£S >'•«* awTnpias a^tci dvadtiy^^evrtg., av<^pe-

zpsatv^cvroct' dt cv y.ai twv e*pt(wv «TrcXauaouatv t^avres tavrovg^ y.at xara vouv auoxocjnaa/Jtsvct

29
 — ,,

226 THEODORI UERACLEOTAE

Tc a.xoncM o-uvi(3£Te , oxi oi m oi^MV cpspcvres zcxi ar.xvzx zov eavxwv ^icv' imyvodHQXti; (j.Iv xlv
xoc. sauTwv ai^XG(ic/.xot. , xat ^o-n^iiixv xovxoiq 'Kpiaxov , diy.aioffwnq dl Ipyixzoci xocxxox^vxzg ,

VEjuffVTes, cx) (jLtx' ov t:o\v rXiiv fjteXXcvres, xat xa: a).y)0tvov crTiefi/ua tou 'lapa-flX ^p-/;/;.aTi<7aVT£S.

lj.x-/.pixv cdov axello(xevoi , vsocp' ey.eivwv eTrava- Cap. XLVI. 1. 'EvTauS-a uTicpt^vrKTxet au- f. i7o. b.

(5ov e7r£?riTcu(7£ , xat a(tixr,piav avxoiq yopnyCt- tcus o ^ecg , w; tiz fzev auTou TroVTCt a^taXetTr-

cS-at inXTrtxaaf dzov xo ctxoTiov (jvvt^Civ, oxi o tw; xelcvy.evoc /jtevef toc $1 xm eiddikoiV cvy^

z^^v/cg Y.a.1 eauT(5 ejrajMuvetv ^uvaaevc?, Trapa cCtws , aXXa cjenyT&r/.cTa ocp3-/'a£Taf v.oi^l e/jici

t;u a,3c-nS-cu xat avata^viTcu cu(3ev twv xaXwv Iy.occxcc, avT/.czsnxcti co; cu •/cfjtnjc? Ta p-nuaTa ,

a7rwvaff5at (3uvaTai 1). aXXa "npcccycpevfjeic, yiyvo(/.tvon Trapa 3-eou a/c-

'

V. 21. To a/cctvwv/iTcv x7\i xcv ^tov (putrew; /cuS-cuvtwv zpay^jocxMV y.oci yap xov ^sov iixay-

y.ai aavyy.pixcv xav tcutw ff/iptatveTat* ptyi(3evos yeXXcwevcu tw 'AjSpaapt ^•^(jeiv auTcu to o"7:ep-

aXXou ouTw To etvat •/.ex.Tyip.evru , piovcu di ov- pta, xat xX/ipcvcpiYKjetv tyiv yyiv, xa/.etvcu eTiei-

Tcs ayivnxov, xai xo dtyaicv exaarw vep.cvTog, TrovTO? xaTa Tf yvwaopiat oTt TauTa e(7Tt; eyvw-

Inacvg de sixi aojTyjpta 3eou , xaT* auTc to xotc? tyI ay.c-n twv Xutjyipwv acti^^povioB^ai xov

ovojj.a' y.ai o awTvip ^toq ev auT^ii, y.ai avxoq •npor.axopa^ Trpoe^Tre xat t-/)V tcu yevou; (5cuXetav
ev S^ew* cu d-r\ xov eauTw ^ioq (Z(j)cpt^et lavxov y.ai tyiv pteToc xexpaxciria r.evxmovxa ixn eao-
y.ai xov etvat , akla xov e|w xat ev et epa dv- pev/;v eXeuS"eptav auTwv" a^rep xsavxa {j:r,^ivcg

va[j.£i (5txatcauv/)s xat cfwr/ipta;* ou yap eaTtv ovTog tou ex x-nq Trpcpp/Kjews aTratTouvTos ttov

ovd&v xoicvxcv aXXcTptov tou /utcvoyevcvs S^ecu e-x|3aatv twv Tipayp.axm) eTrXyjpcuTc.

Tvis f/ovy]g TiTiyni Twv ayaBo)V' ev yap to oya- v. 1. "ATrav upiwv atxpaXwaia 7rapa(3t{3cu£Vov

S^ov xat to e| auTou rauTov , w; etxwv aX^/iS^t- eaTat (popTta eXe(j)otvTwv x«t uTrc^uyiwv , ev tw
Vfi xt xat ^uatxY). - acrayea^at auTc7s ecjtTtS-epieva» ou pnv aXXoc

V. 22. *0 awTYiptas ycprnyoz xat ^wvig atTtcs xat auTot o\ avdpeg c\ TauTa y.o[j.l^cvxBq y.o-

aod11)taSiai r.avxac, •npoxptvstxat. , xat ev |3£(3atw 7rwS'-/iacvTaf y.av tcuT(j> tviv aa^tvtiav tcutwv

^tbty^^ai xa tyi; ets auTcug y^vopievyis eirayye- <5y.oXoycuVTes , oTt TauTa ^aaxa^ovxe<; xocjcuv-

Xtag* e7ret(3-/] yap /] xX-^atg -/.at 'Icvdaicti; awr/i- Tat , xat ^tov (^tpovxtg aaS^evcuatv , octou ye

pixv ty.vmxtvzxo^ xat e3vyi r/is aur^fls (3wpeas e(3£t ecjtxoucpi?ea5at twv cjovwv, et yt Brtoi xi-

•})'^iov , y.ai T.coixaq anavxayo^tv xt\ xcv ^tcv vzc, vTiripyov.

Tipo^Diyovxaq ^wpea aw^eaS^at eu/iyyeXt^eTc* et v. 3. 'ETravayet «utcus Trpo; auvaiaSyiatv twv f. i"i. a,

yap 'lapa-fik (itxa xo xoaavxa aii.apxriaat ya- ItyBiVXMV ^ xov -KpoTcaxopcq piv/)wov£uMV xat t^s

ptTos £(3£Yi3y) , TrcXXw (j.aklcv (j-iya ov to Xe- exeivcu 3o|/;s* xat oTt exejvou avycvvxeq ttvat

youtvov •/iTzi^Ctxo^ cos piovcv ew; p/ipiaTwv touto yevog , tov extivcv ?y)Xouv TpoTTCV ocpetXcuatv et

8eyS-/iai3pevcv , cvyi dt xai e\g tpyov vspoyu- yap Xe7pt/aa tou 'lapayiX xvyyavtxe , (3uo cjept- '

p^aav* Traaav totvuv api(jpta(3YiTY)atv to7s xaXou- ktKfB^eiaai ^uXat , twv aXXwv dey.a tig aiy^.a-

(j.tvctg eut acar/ipta Xuwv, ^pxov ecjoyet , xat Xwatav aTra^^S^etawv, ou ptYi Trepto^pc/^Aat u//a; pe- '

TCUT(>) auyxe;^py)Tat , co; av9pw7rots ^taXeyoptevos Tavo^/iaavTa?.

v. 5. Triv 7re7rXavy)ptevy)v auTwv do'^av

'
w piocXtaTa To av(j.Tj:ipaa(J.a 7raar,s ap.(pta|3-/)T-/i- tyi (3ta-

aeco; at^Ttov eiitXucTat tc7s avS-pw7rots. TptfBYi tcu Xoyou erudtiy.vvaiv cos .e^cVTeg yap ,

V. 24. Ot (j.ri iv (3tw tcutw peTavcY)aav- cpn atv , eptyiv ucjo|3£j3X«ptev/)V upuv etxcva , ecjt
f. 170. a. T(J)

T£5 pi£V e(p' oTs •/)f/.apTov , ayvwptovcuVTes (5e

,
xo Ttotttv tldoika TflXS-eTe , co; did tcutcov S-epa-

xat 7rpos T-flV Tcu XptaTcu o(j.oloyiav. iztvaovxtc,' iva tyiv ev 5tavotats tyytvo(j.evnv v^Tiv

-
V. 25. Ao^y)s ^£ xai eu^uptoauv/)? 7rXy)pw9Y)aov- cpavTaatav ev opoyfxtvctg eynxe xty.av.

1) Fragmentum hoc Heracleotae editum legitur etiam apud Montfauconium in graeca palaeographia p. 317.
 ,

IN KSAIAM. 227

t. i-r. b. V. G. "Iva 2-ecv ufi7v «vaTrXacrj ert ixia^cli Cap. XLVUI. 3. 'Ar.ocvTaycZ ra t^; cautcu f. 173. h.

yivouzvcv' tn:Z ptvi /i/ioScu; «zattcuvTcs , X'''^'^' XP^'*'^^'^'''^''*

ev^eiy.vuuevos 6eos, f;iYi creciWT:-/!-

(3e 7:av:a r.etpiyjvzcq xat «yaSsTyiTJ, x«i ey. tcu zevai (:^aoy.ii, jur)5e eVt Tct? tcutwv xaxcis a.6iTr

jUYj cvTC^ et5 To etvat TrovTa 3&)pcu/:zevcu. cpcpyixevat, ocXX' aet ap-afTavcvTas e'Xeyx^)v, xai

V. 8. Ajravtaxc^ev auyxpcTeT «utcu; et; v^- ta c{j)6t).c//eva Ta7c autwv ay.aprixii icsiuuix
^iv y,xi et; x.aTavcficrtv wv te autct p.eTri£(7av ,
7:ccXey&)v , cu/ 'iva TtpwpricnTaf ri yap «v xat
x«t 6)V 5cc; acjau(7Tw; «utcu; euepyeTel* Ivx ev crtMTTwv e'7:ri'/e zr.v o^ynv , aXX' tv« cpc|3r,(yas

cruvatffiS-noet ytvcaevct ecrt tc7; cjecjXnupie?.npte- xat crwspcv/aas tn a'cjct/n , e^it ptetavccuvTas

vctg «utclb, >««t (i)5 CTTt vexpw zcig liiciq epyctg xat Tiet^cpevcu; auT^i). — IlaXtv ;rpc7:aTcpwv ptvvi-

xaTaycvTes 3«xpua , cu ttpiwptas ajrcXauocucrt pn x«t dvctjx-cg cjpc/con; xata <|^i^X"^^»

, ^^'P
<7TcVa|avTes 3e ptcvcv , laaiv di^ov-ai. cu3ev <7-r,(jLaivn. 'lapxn)^' iv' ci au^cuvTe^ yevc^, xat
CTratTcuvTcs Tcu BecZ n cuvat(73v:fftv ptcvcv. Tpc7::v lauTcT; ctxetwuwot, x«t euvctav rr.v 6'xet-

V. 11. Tt yap epicu xaXcuvTo; cu 7:ape(7Tt, vwv ptt^n<7«wevot, iOtdMGiv lauTcu; et; to a'/cu-

TravTwv Tw epKu veup.aTi riVtcxoup.evwv ; xat yap etv tcu 5ecu.

x«t 7:Tnva ac-' layaxcv Tn5 yns xaXcupteva Trap- v. 3. Tctoutos e'Tuyxave; xat avwB-ev, ct7:a- f- i^i. a.

e(7Tf xat Kupcv 8e tcv jSaotXea n epin €|ouc7t« Izi^^aq pev tcu^ e*v Tri cpucret aoi. xaTajSXn^evTag
ayct, Tw epw veuuaTt etxcvTa* cu ptnv «XXa x«t voixovq , e'v TrXa^t (3e Xt^tVat; avayy.aaai yf,a-

r.avxa av0pw7rov Ta eaa (ppcvouv-a , epte e|et xat t^at tauTa, oj; xat Mwuan; uij^v covct^Jt^e, /«t

euS"uvcvTa «utw xac, c^cus* et (5e xai av5pw7rwv tc ctvatiJes uptwv a'7re(7xwi!/cv.

fjLT.deiq eupeSetn to epov J&eXnpa p.ettwv, to tn- v. 4. IlaXtv Tnv TrpciTTrctnTcv «utwv iliyywj

vtxauta Tov eptcv mov «jros-eXw, TCUTe^t tov 'K^i' o^cXoyiav , ir.avalaii^avu za Trap' e^xetvwv Xe-

Cov, Traaav tnv Tratptxnv jrXnpcuvta evvctav, xat yo^iva IzyctiV ij.i] e^Trn; , va\ ,
ytvcoaxw auta*
ev Tn l^ia av-cv avzovf,yia. dety.vvvza epta^ e'yvctac. xav yap co; et^^oTe; r.c^ca-.ouio^t , a'XXcc y cvv

!. i72. a. V. 11. At^TtaTat avzciq , cvy w; To i/cpicv eV auT^wv twv cjpa^cwv (pwpaS-nffeai-e , wnte
tcu aod!xaxcq «cjc(3ei3Xnxo(7t Tnv xap^tav , a'XX' ixsia-aucvci a'xcXcu2-wj tw yeypauiJ.ivoi iv tw
Oiz To xptTtxov «iff^nTnptcv IxcvTt eTTtxpu^^apte- tvayyz/.M' zo , cu 7:«; c Xeywv p.ct xu&te xupte

vct^* xat aiTtiV uuTv ytycvz a7:cp/t(75at* c5ev €taeXeu(7eT«t et"; Tnv |3a(7tXetav twv cupavwv
ecja^w tnv Jtxnv peT aXn^etas, (7WTnptav uptTv xaTa rpc^fcpav p.6V T(m Xc'y(M (S/jtoXcycuvtojv , ptn

pvnffTcucfjtevnv xat yap r.aaa y.olaati y.axa xov \J.r\v ^iaBeaeL y.al aya-m '^'^yr\i t«uta ^pcvcuvtwv.
tcu xcXa^ovTc; c7xc7:ov ovncrtv (jpepet tctj Y.c\aX^c- v. 10. Ilapa^ei^cVB-at oe cu ^mif.i cd? e/^ct f. i74. b.

ptevcts, 3t/nv tarpcu 7rpc(T«ycvto; <^vr$!-{\\ia y,a\x- e'xTtvyuwv yjXo;,^ cw3' w; apyipiov ptcu y.cixi^c^xi-

vcvTf xiv cjtxpov n TO 3t(33|jievov cjapa tcu la- vov er.iy^jdc^tiq (3e e'«UTw cauTov Tre^rpaxol;, avTt

Tpcu , «XX' c^xoii wyeias atttcv etjtat toi dsyo- apyvpicu t«; (7auTcu (zpt«ptf«5 cjpcepevcs* cu

pevo) «uTO* TcuTO) y«p tw c-xoTrw xa* n vciut/n yap eptris «o-^evetag y.azadpaufig twv ev A<yu7r-

KUTcls TToXts a(j>o)pt2IeTO, xat ta Trapa tou Otov zc^ pivn/Jtcveucrai; xai tns a'tyu7rttaxns ^cuXeiag
vo^xLua dc^av r>a^uyj.v avxoii znpovaiv avza. ixvra^eii' «XXa xat vuv di' efjtauTcv Tnv erctve-

Cap. XLVII. 1. IlaXtv Trpoj tcu; XaX(3atcu5 dov aci Tnv ex Tn; «txpt«Xo)(7t«; yapicvuai .,

f/.eTayct tcv "keyov, y.ai trjv >tataXn<foptevnv av- Iva ptri r.apadedo[xvjov acv dia zaq afxapxiaq .,

t.-u; 3txnv Trpcaycpeuet. o-ipeteptowvtat tnv eptnv 5o'|av tcc ettJwXa, ah-
•f. 172. b. V. 3. II pc{ Tcv lapar}. roieizai tcu; Xoycu;* vaptta; ptou y.axaopafxdvxa , co; ptn 5uvn5e'vTa
cTt TcocuTov «(pe^et; tcu tov 'Aaouptcv (po|3n9n- uptTv eXsuS^eptav yapiaaa^ai,

aea^ai iixct Tret^optevo; , oj; ptnte tcuTct; ptnTe v. 12. Ta ptev Aeyd[xiva r.pog xov lacv, [xex-
«XXct; Ttoi 7:«p«5cuv«t upta;. «yetat <Je xai ei; zotvta av3-pw7:cv tctvuv
 228 THEODORI HERACLEOTAE
• /
Bic; vsixpocii^u ziq cvvxtaBnoi^ twv XeycpeVMV roci' earw yoip ,
^rjcrtv, co 'Icpoc-fiX Trotouvra cu/

kpy^ea^oct zcv^ aKcvovrocg , x«j tyiv e| aurwv eyjvwo-Kes , d-npLiovpycvvzt xou tjXarrcvrt ae ou

w^eXetav >£«|37rcuff5"ai* o aizog yap cJ^t ro Yj9cs, Trap/jKcXcwets r/i yvcoaet, ^y](5e Xurpoufxevou ccu 1
w(77:ep ouv xaj tyiv cpua(V xat cos cux eveorjv e| AtyuTrrcu cux w^avou ; o rctvuv ro reXetcv

ev r/i (j)uaej r-nv rpcTiT,v de^ccaS^oct , ourcos oujJe euepyer-flaas e/pi o' aurog* pLTidevx y.ocipov rtocpu-'

Iv r-n yvoi[j.-n te xat rw ri^et, aXX (5 aurog etg lekotrsctig vcvB^saiocq twv ffuvreXouvTcov aci vypog

aet

y.xi
\\>\\'
cov

TTiV
, ocno

c/.py^c\v
ocyajormog
xoc
yv(xiptC,o^oci
>

zsavza erexr/ivauyiv
/
,

,
a(p
>f~
ev
vis

ut(y
acory)ptav

yr,aaanv
/
,

y.at
aAA
\\
za
avxtc,ovatov

r.pay.zza
/\\ y.at
ae z5etsoiTiY.(^

xa av^azpovxa
t
vm-
I

aci

xavxa det'^ag , xat di avxcv vtscax^naauevcg' vnedet^a' ytat raurav odevaavxa ae xnv xpi^ov, ex-
^etp yap y.at de^ia o [xovoyevTig vioq XeXexrat ,
yJXtvag ocno xrig Ivavnas -Kpc^evcvang aoi Qooiaxov.

20. Kat
Txl-nponx-ng

xuptcos
'

acc^tav xcv
wv
'
riwv
"•
cjarpixoov
(s "^
jecv xcv
y
evvctutv
~c\
p.cvcyevTi utov,
, wg elvai

aa.-
\.
/Ol'
avp.pcvAevei , rouro
~\
TOTrcv xat xpCTtcv aixet^etv

/aev p.exavt^cicp.evcvg
/
avxcvg
.~rns
ex
f. i76. a.

cpnvt^oucjav ras cjarpixas evvotas ev xcig vvs' BajSuX&ivos y.at y.axala[/.^avcvx ag rnv 'lepcuaa-

aurou ytvo^j.evcig e^yctg. Xn/^t, rcuro (3e p.yi(5ev eTrayecjS-at avxovg xcicvxo
f. 175. a. V. 13. ITaXiv rcu; p.eya (ppcvcuvrocs ev yvco- e^c? ;)(aX(3atxov o-uptjSouXeu&iV , tjpcaave/cvras
aet Twv eS"v&)v r.apfivat TrpcrpeTTera: , xat xara etdc/ilolaxptcx xat oictivtaucig y.at xocig aWatg
vcvv ey.la[x^aveiv , cog cu tjap' erepcu rauras '/^aldaty.atg rslavatg, Kat pter* oliya. O dn

zag itpoaycpevaeig e'^etXrj(peoav , ovde zig za pte- ap^ioaet v.at t-nt TiavTwv rwv eS^v^wv rwv a-Kav-

za TTcXXcus y^povovg yevnao[).eva -npovleyev .,

all' zayov y^g ovrcov, xat ra axpa xTig y-ng y.axet-

avzog -hv o rcov o^km Beog y.ai mpoleycKiv xa Xn^pcrcov , evayyeltil,o[xevcv avxotg xov awrrjptcu

xaraXyj^l^cpieva aurcug ^vay^epn , y.at Tialtv pte- loyov v.at rri; ^vyymg elevOepiag xriv Xurpwatv

rart^euevwv avaxaXcuptevcs. W iXurpwaaro avzovg o \iovcyevng vtog zcv Qecv

V. 11. 'TTrcptipvnaxet aurcus 'evzav9a otxetas ev atyjj.ocktiiata. i:paxzovxag., y.at vko xt\v xvpav-

aurwv e^cTtS^upttas eig epycv Tspoyoipnaaang' T(yv vtda xcv dia^okov ovxag.

yap XaXi^atwv ^XtjSovrwv aet rov 'lapayjX y.at Cap. XLIX. 4. Aeyet be oxt e't yac cvxci ou- f, 177, i)_

6CTtrt3-epevwv aurc7s ev 7:apara|eatv , 'ev:i9v[j.tx deutav w(feXetav 'eoe^avxo, akX cvv eyca xo ctxe7cv

Yiv Tcu 'IpaanX xcvxcvg napa xov ^eov dtac^^a- 'epyov T:eT:kT,pC/iy.a' v.ai zcvzo b-hkov eazi rw 0ew.

pwai* Tctvuv Oeog ocko aya^ovnxcg vat zovxo \. 16. IIpos ro Tiapa Tri; 'lepouaaXnp xaxw; f. 179. b.

e'ig epyov exjSnvat avyycinpTaag , unropitptvriaxet yv[jcvaa^ev vaza xcv ^ecv cwg eTrtXaS-optevcu rris

avxcvg w; ou ^txatCTrpayouvrwv aurwv «zvreXa- 'lepouaaXyia , xat tcuto appco^et , 3t(3aaxof/evy)s

'

|3ero, ockX ayocTiTi rn Tiept ro yevog, xovg XaX- wj cu Xn^vi dovkevet xo ^eicv , cvde paSuptta

^«lous Tcu TToXeptelv exwXuaev. r.poaaveyov aixpcvonxa y.axakt^j.Tiavet xa eavxov

V. 16. 'EvrauS^a rcu TtpocsTixcv 01 koyci 3e- notyi.uara' ei yap vjavaezat ^eog diavoov[xevog

•, aTTortxov 'e^og [).i[iov[ievct' kekeyPat yap zavza Trept npi,wv, v.ai aTcoi:eaci[xev zrig avzov [iVT\[mg^

kiyet Kpog zov kaov ov xar« ywvtag ovde ev 7:«- Trauaerat n/Jttwv v.ai xo etvat* ryis yap evvciag zrig

pa^vazcd , <zXXa Trpos TravToc? xat Iv rw cpave- icf inpcTv T:avaa[j.evng , acf -hg xai jrpcaeXyiXuS^a-

pci>' y.ai yap avxog eyw ockTipnzov eyoav xnv rcu- piev, ccKclov^ei avvavekfta^at T,[jatv yat xo eivat.

Twv yvwatv, Iftotouptyiv tous Trpos v[Jiag koyovg' Cap. L. 1. 'ATravraxcu avatrtov laurov Tvis f. isi. b.

ro d avxo v.xt vuv TTot^av cv 7:avo[iat Ttpog v[xe- Tourwv ocKoazaatag biiv.vvatv Becg , eXxovrwv

repav co^peXetav 9eog yap kaztv TrepiTrwv, vTcn- pc£V xat aTroaTrwvrwv eaurous x«t <iva|twv deiv.-

y^cvvxog xcv Tzvev^j.axog zov aytov. vuvrwv zng avxov vn^e[xovtag' ey. (3e rcu 'evav-

f. 175. b. V. 17. IlaXtv IvrpeTiwv aurcus (Sta zt\v 'Kpca- ztcv zov Beov aya^a en aya^oig^ v.at dc^peag

ovaav avzolg ayvcd[xoavvnv , Xurpwaews [xt[xvn- ent doipeoug 'Kpcozi^evzcc,

 ,,, —

IN ESAIAM. 229

V. 1. 'Eu:y fjtev dt zktyyjjiv le xai eTTtTif/-^- cu(Je yap ^rpoxptvet twv e'v UTiyixojts TeTaypevwv,

aecav , cv i^rw allx y.oct TrapaxX-flaewv erravaycv- ou(3e a7ro"/.Xet(72'weTat Tn; &)^£^eias o ev u;:y}pe-

Tcs Trjsog eawTiJV , :j/:xwv /ji-^ dl ws oy.cyis ecn- Tat^ TeJ.wv , xotvas (Je xexTriftevcs twv tLu;(uv

azpt<fC[j:vjw cv zocpa tc /Jt7i xexTwS^at «-/.cxij xag dvva^ztg, yj^ivoy dz tcv tpavov r/Js uTraxc-Jis

dlla r.apa ro e^eXcxw^iav vcae7v. vopi^cf e| t(7cu crapaxaXwy tjaVTas vspoaf/ztv

V. 2. 'A).X' a^uva//tas ucu xaTayv^wirec^e' tov vcuv. — Owrtel p.ev Travra Ta eS^vn , xaTau-

Q^T,atv , w^ /:/y] eTiapxcuvTcs ets tyiv u/7.wv |3c-/i- yacret (Je et? 5ccyvo)atav ravTa? Xacu^, w? etg

Qita.v , uY]9£ (3yvau£vcu eleXe^yOat vii.ai ty); twv auTcv xexTwS-at xag llnt^ag ovxa ^payj.cva

£7rtxpaT5Q(7avTwv Tupavvt^cs* akX cux av etwctTe /uicu* v/i(7cu; ^e evTauS^a xaXeT xat auTcus

TcuTo , Tcfipav avzol rrig epmg (Juva/uews lax^' Toug toctcus , cv (j.r,v aXla Y,at zag e/.y.lr^Gtag'

Y.czeg' zcvTO piev |y)patvcVTC?s 6a}.aaaav >iai u/u7v exXa|3cts 5e xat ets zag ipu;)(ac , (3txy]V ceXau-

jSaTriv auTriV 7:apa(7xeua^0VTC5 yeveaOai , y.at za pcZ ptvuazog tsepiy.lvtio^tvag vtso twv ridcv(t)V

TiapaTilriata zcvzcv. y.at twv ev tw /3t(f) tcutw t|/eu(5(»v (Jo^wv xu-

f. 182. a. v. 3. TauTa de y.at e^at tav TZtp ^cvlta^af uaivcvaag.

y.ai C7XCT0; ey.elvo zo ars^eyyeg eTTtjSaXw oupavw , y. 6. 'A|tcnjtcrTa 3u(7wnTy)piaTa cypcPaXXerat f. no. b.

TTjV Twv oXwv piyivuwv ouvTeXetav , ev yj y.at zo e\g T.tazoiatv z-ng avzcv 5uvaf/.ew; Tot? arrtirou-

Ttav a^avt(73-r!(7eTat , xat ci |3tct eu5uvS-yi7CVTat atv , ovpavov y.at ynv' Kat pieT' oXtya. Nuv y
\ y.at zo T.pog ct|tav exacTTcs aTroXyj^fS^yjaeTat. cvv r.cze zatg cty.ztaig twv ^vyjMV evepyeiatg

r. 132. b. y. 1 1 . 2^Ta evrauS^a t«s api.apziag leyei xpnaaaevct , ciTepwS^/iTe t-ziv dtavctav ,
/at cu-

Tas Trap' auTwv ytvcixevag' alztveg nap' avzm pavw \p:aeyytaavzeg , auTcv ey.Ctvcv xaTa//av-

kayriy.viat zo e\vat .,
cvy^ ezepovg adty.naov(jtv ,
Qocvtze w; ex xarcvcu cacv yixev etg oi^tv, axuyi-

aXX' auTcu; exeivcu; zcvg TauTa epyaaay.evcvg' zi avveazriaaanv y.ai yr\V zavznv tTjV tsaytcv

waTrep yap zo \^aztcv avzo zov axwXy]xa yevva, u/juv etvat ^cy.cvaav (j)5cpa 7:apa5w(7W , y.ai za

y.at Ticd.iv zpc(^'n avzcv ytvezat , cutws xat at ev xoa/Jtco TrapeXSe^v Trcf/iaw' y.ovco ey.aazM at-

aaapztat -Kap -niJMV yevo^tvat , yjt^iag p/a7iTcu- cJtcu (ita/iJtevcvTc? t:u awtyjptou ~i£a7ita/7.aTC5' c.)

atv (iXXot TauTa ciaap^cpiev (3t' avnv-ciav y.ai v.at avu.zsapatxevttv y.o.t auv3taiwvi?etv e.ixsv,

av£uXoc|35tav Tr,v Trpcs tcv Seov. OcjSyi^-yiTe (^e piaXXcv oav\ta\j.cv y.at ovitdiaucv

f. 183. b. Cap. LI. 1. 'H3"txwTepcv vuv Tyiv e^rtTt/nyiaty Tiapa S-ecu u/jl7v ytvcpievcV o yap Tzapa avBpa-

T.pog avzcvg "KCtCtzat , xat (ng /ucaxpav tcu ^t- ttwv ytvowevc?, ly.ttvctg avvar.cXtizat^ autwv u(p

xatcu ci^eaTyixoat v.ai zcv xuptcu czXXoTptwSElaiv lauTwv cpS^etpc/iJievwy ptov/] (Je uevet -h etg zcv

vynyftzai zcvg Xcycus, evaywv auTcu? Trpcs ttc- Xptazcv eXTris , auvi^tacwvt^ouaa tc7s zo cw-yi-

aTtv, Kat fj.ez' c^ktya. 'O tcivuv tw ysvet tw ptcv tcuto Trapa^e^a/uievctc.

uueTepw Tauta eviJetla/ucevcs, xat ex /uttxpa; yrpo- v. 9. *AvaXac/|3aveiv TyjV *IepouaaXy]V xsapa- i. iss. a.

oaaetag av^rtaag ^ y.at evkcytav 7rXy]pwaas , ttws xeXeueTat, ag ap.tktta zspcvSuine' r.poaeazi yap

cvyt vuv £U7rcpc; eacixat tw peTavccuvTc y.at £7rt- act layyg., xaS" y]V 3uvrja-/] aeavzw avvayayov-
ytvwaxovTt /7.£ ; aa, layypa ztg oa^^invat' zcvzo "kcytaautvn^ ozi

V. 3. Ovy^ u7:epj3;Xtxw; TauTa [etpriTaf] rw; cux (scXXyj Tt$ Trap* exeivnv Tuyp^avet? Trv *Iepcu-

yap cux etKfpcauvyis xat Trooyis X°^P^^ 7rX/ipo)9ri- aaXyi/ut, yi U7re74e Qakaaaa odov aci dvazey.vcvaa.,

aovzat exftvai a^t ^vyat , «t /uty) i;-aatal^cvaat r.pog Iv ci dn Aiyvvszcv eXeuS^epwS^evTes dta^atvetv

eauTac , ocXX' at ev zoTtg cXcytat tcu Otcv evOrr eyu^atv' yi edcpvrfcpet za azciyfta, y.at rtV dtt-

vov}tevat y.ai aurw avaxeic/evat ;

<5e;(eT0 rt ev ep-r)/7.w ovev^eyis ycpnyta' ^n zotvvv

{. 184. a.
Y_ 4_ Kat v^y Ta^^g -^^^(jt f^v eTTtxouptav xc- Ta; tavzrig dvvaaetg 7:po5ws, p./](3e xctt/taris Tas

pii^et
,
[xn ^uXoxpivcav op^^ovTa? twv dpyo^ivoiV ^vyn<ag tvtpytiag , cxXX' e^avacyi^t Ttpos cupa-
 '

230 THEODORI BERACLEOTAB

viovg eX7:i3«s* xat avocloc^ovax xo Bocppeiv, ayw dl pa.^ioc. taxui v.su ^ ano tciItmv «7iaX).«y-/i ,

5ats Tipoc^sacv locvzriv v.ux<xy.oaaf\acv, yvbxrea^i peTavsvorixoTes.

f. 185. b. Y. 13. El yocp Y.oc\ Tioczvip /m [ifiznp wyipe- \. 5. 'H yocp cx>y\ y.u] *Pa'|ax.yis aTCVwTSpcv
rcci zrig yeveffew; yeyovocacv, (oi cptXtas aoi xal pe twv Xeyo/Jtevwv iiocp ocvzcli 0ewv uvoct vtvouv/.z
. Qvyyivicuc, vspc^aauc, xscf.pijcvxcf.i ^ aXX oix(a<; Xeywv /utiQ vaocg avTaTaTM 'E^exias* [x-h o ^£og
cvz arovtoc vng dvvoc[xzui xovzo awzyo^-naoc' cv- vy.m pvatzca vyLOcc,
; p^ Ippvaocvzo o\ ^eoi twv
re yocp xw apyriV cjXaTTWv tcv 'A5a^ tcutwv i^vwv ticocazcg tnv iocvzcv y/Iipocv ; zocvzr,g zcl-

e(3evi5y;v , allx ^driaet u7i£aT5Qaa^/]v xai dvva- vvv rris {JjSpews xat Tris pXaa©ny.ta5 u/xeTs at-

f^et Tvi ly.^. Ttct ytytvnaQt., ixc/Bnpotg ri^tai xwXuaavie; ps

V. 14. Kat Twv Tzpcytycvozcov ttg ^vnu-riV ocv- tvtpytxnaoct v[xoig,

rcvg ocytt , y.oct ttg zc ocvBtg Bccpptiv ocvzcvg y. 6. T^v ev TCt^ pcTa TauTa eTriaxe']/tv Tiu
TrpoTpeTreTat* cure yap , onatv, ci «Tittlovvztg ^ Xacu ^nXo? 5ta twv 'ktyojj.ivm' -n ztg y.ou riocpcv-

y.cct y.cczoc acv [j.ociixccaacvztg , -n^vvnOnaocv ocvzi- aioc (3txatw;' ocv Ityeixo' cv xr)g cvaiocg ocvxcv

^nvxt act e^cu eTrafxuvovTo^' cu^eTepct layyacv- zoticv ex tottcu pieTiouayjs, oclloc xrig ivtpyttocg

ctv, tfxcv pccdtag xcvxovg tlg (fvyrv rpfnovzog. yocrocdnXcv yivcpctvni' rozt yocp ycaci -nocptivoct Yipitv

V. 15. At!3aaxoae3-a <3e e'x tcutcu , wj xat XeytTat o Btog , or ocv iocvzcvg Tcpog ro vr.c-
ci xccpccyci , y.ai at 'fnocvocazocattg twv e^vwv , dt^oca^oct avrov a\icvg a7ro(j)Y)vwpy tc7{ xaXc7-;
y.at xa Bvaytpri twv TipaypaTwv , xai ct r.tipa- yjS-eatV ^antp cvv dnCtvat, fjieTa|3aX>.op.evwv tlg

a^ict , xaTa avyyjjipnatv tcu ^toti ytvcvzaf wv to evavTtcv , [m eu<3oxt/jiouvTcs ecyavaT:auea3"at

evepycuvTwv, xpio rov v/lcpcVTa eTit Tr-v tcu 9ecu uu7v 3ta Ttx noyBnpa upwv ^3-/i.

xaTa^euyetv (3c'/53etav , xat ;rap' exetvcu atTe7- y. 7. *iis y«p xaTce^-flXov to^s Traatv -n wpa f. las.

a^ai rnv tcutwv ar.a^^Mynv. ttjs •nu.ipag , xa^* -«v exXaa^^^S "*
"^^'^^ xaTa-
f. 187. a. Cap. LII. 1. IlaXiV (3ia t-^; TrapcocXraewg tyiv Xapn^S' 7r«VT« t« opio , ouTwg (favtpa xat eTrt-

h.cvatcv avzng cfTwatv a/iftatvef- cux av yap 5c|os eaTai -n Trap' t[xov tig upias poTrn'*
x^f^*
^
cu(3e (3tav«aTyivat avxnv npctzptTttzo uti' «XAcu tc xat ayaXhdatoag cutw rslnpoi^mta^t' x«-
xaTe;^Ofjievyiv , «XX« T(» x«TexovTt e7reTtpt«* aTX ^ar.tp rw ano-nv tipnvty.riv zt xat -n^ftav dtyc-

tTitidn ty.cvatov T.zu>atv uTicpieptevyixet , ^tavaaTri- pievotj , cutw^ Te t^ay.cvarog sarat ri v[xtztpa

voct avznv napay.tltvtrat. XuTpwatj , x«t e«uTous «Trt^waeTe Tzpog dicp-

V. 2. "Qar.tp riva y^cvv ov auve/e|w «7ro tcu x«t «utov (3«atXea a|iw

cjTwpiaTCi; , exTetvov xat azscppi^ov xat Tcug

S-watv

xaXe7a3«t.
, u>g
— epte

'£v TcuTct; to Trveupta to

u/utwv

7ipc(j5n-

(3eaftcu;, ctg atavzriv y.aztdta[itvaag , },vacv di:c- Ttxov, twv xnpuxwv tcu euayyeXtcu touj vsodag
axzaaaaa eauTr.v tou ^uycu TYis a^txta^ , w a7:o3«upia?et, 5t' wv TrerrctirivTat ^poptcv exTrepteX-

excuaa tov aauT-Jis rpayn^cv u7re|3aXes* x«t a|t«v ^ovTe^ TriV et^ 7r«VT« Ta e^vyi Treptc^ov* u^patct

tavznv aTreoJr/vas at^^ptaXwaia^ , d^ ng pvaOn- Te auTwv naav ct r.odtg (3ta to y.txaOapOaiy cag

an [/.tzavccvaa' cvdt yap xnv dpyr,v zapt5o9ng «v tou awTvipo; auTou; «crovtt|/avT05* eTrt dt

VK t[j.cv w; dpyvptov eilnc^oxcg, dlla roug ct- opewv izptycv, dia ro ptSTewpcv xat ut^viXov tcu

xetatg lauT^^ a^apriatg tnpa^ng' ar.tp avyyoi- eu«yyeXtxou xnpuyptaTos* eipvivyiv dt varnyytXkcv

pYiaw acc [itzavocvan, y.at «v«xaXeaoptat rng a\y^- «vS^pwTrcti; , tvayyth^O[j.tvci rr\v 'npog S^tov ei-

ptaXwfft«s. pnvnv, nv roig pc«xp«y xat toTs eyyuj ev/iyyeXt-

f. 187. b. V. 4. To $t tig 'Aaavptovg axovzag dnayj' ^ovro , 5nXcuvTej tov XptaTov tcu ^tcv rov

5nv«t , e/jtrv e^^et auyj^&ipnatv , «tTiav 5e upte- 7:ctna«VT« t« d[i^ortpa ev , xat to [itaozoiycv

npav cux av ycp cv^t rcvzctg Tzapiiv^y.a , pin tcu <^pay[kCM Xua«VT«, Tnv ty^^pav iv rn aapv.t

T<wv d[Kaprn[i.azoiV uptwv 7:pc(3e(3wxoTwv Uja«s* oTt «vTov.

 .

irr ESAiAM. 231

V. 1 1 . Wvyimv avzsvq eTrtfxeXetav eautwv ttci- twv ciy.cvoixcvnzvuiv cr,ixatveroci' co; yap 7rpc/3«tcv

ela^at 7:«pa-/.£X£u£tai , >tat 7:po twv tOTrwv p.etav- a.yo[t.zvov el? S^yaiav, vj a/jivos evavticv tcD y.et-

tfftaff^-at twv ptcj^Snpwv ttSeTv y.at j(aX3«7)twv, pcvtc^ «utcv, avayy.Yi te ^a.ii.oi^c^.tva. c\>bi |3^-/i-

xat /uin pcXuveaS"at e'v eV.etvctj tots YjS^eotv, e'v c\^ yaaBoci xo ivdoaiiicv e;^et, cutws «utc^ exojv ev

eautcus e'v3e5wxcteg, a.Y.aBa^zci oaQrioovrai» tw iiadytiv ar.£(7ioir,a.

V. 15. Ot te ^aatlfii f/eS"' -navytaq xat v. 8. T/iV Tiapavcfiov xat a^t/cv xptatv ^YiXcT,

ctWTkTis TTpcffxuvcuvteg , tufpXwttcvtwv xai avr^- tn» aXriS^etag xpujSeta/is.

xcwv pievcvtwv twv xat vonov ^elapievwv xai Trpo- y. 8. TriV pteta tviv ava^aaiv yevcpevTjV 8o- f. i9i. a.

^Yltwv TTpcaycpeuaetg eTraxcuuavtwv , xat t«; Trept (;«v , x«t tw eyyev/i «utcu a4t«v , rjV n twv
Tcu ffwtnpcg 7rpc^YjTet«{ e'yvwxoTwv twv di iQ- ctxcvcpi/i^evtwv u;:e(3£t|e 7Tetp«, t(5 eorat ivavcg

vwv Twv (xndev ptrite ewp«xotwv pnte «xnxcotwv, Xoyw cppaaat ; autou ptev S^avatw u7rc|3aXXcpie-

IJLCvcv 3e Trtfftet 'npc(jdedf,aixr,xoru)V elq tnv 0ecy- vou, Travtwv 3e etg a(^9apaiav '/occtri avrcZ '(,',^0-

vwCTtav, xat et? tnv Trepi tcu povcyevcu; utcu tcu 7rctcupi£vwv , Y.at r.tQrii Xutpcupievwv.

^ecu Y.ara\v]iiv, AttTws vottraf rcvro p.ev, ott e^enoev avay-

Cap. Llll. 1. 'Avti tcu, ti5 TTtffteuaet Y.at xaiw; yev£c-9at tnv Trapouatav tcu owtnpcc, (3t«

ttvt cxTTCX^Xucp^niyet^t o ^rept tcu ^ovcytvoZq utcu ta nptetepa Trapavcp-.r.ptata* cux av yap ^w-
tcu OtcZ loyo^:; ol yap~ ntxtrtpct "koyct -npoq rov pan taytv n tcu cwtnpcg tvdr][iia. ^ rt[j.^v ^irt

avrov ytvcixtvct., waTrepEt iiatdtov tvrtlovq tty^sv., tv Trapavcpiats e^etaa^evtwv tcuto (Je, ctt utt

xat pt^n? cutw; arovcv, wi; ev acravet voridog «utwv twv avov.tm ttc, rov S-avato 'hyOri.

aTrcxetpteV/)?* «uto 3e to et^og auTcu cutw; eu- v. 9. "Oaov ptev nxsv ttg eautnv tnv ^wvnv

teXe; , w; vsolv vvso^t^ny.tvai tag twv Xotcrwv «veletaatws X«u|3avcpievrjV , xatapag y.xi cvk

o^tig., cl pnv aXXa xat tnv tvtpyttav tn; 3uv«- 6uXoyt«s eivat 8cxe7 ep^cpaats* nv dt rtz rov iva-

f/ews , di ns Toc aniitia trtXttro. Trcxetptevcv vcuv avt;i^veu£iv t^tlnan., tvpnatt rS-

V. 5. 'Axpaaa'an? tns twv avQpwKWV xaxta?, layoq cptXavSpwTrtas ivar.cy.tt [j.tvcv' tcu; yap 7rc-

xai 7rav etiJo; 7rapavcp'.npaTwv epyaaapievns , Tt- vnpcug xat ev 7rXcut(>) aCycZvrag xat xataiJe^t-

|:x&)pt« xat xo'X«ats e^rnptnto* nv tiva dtmv xptoii- xaautvtvg Oavaru , cacv nx£v , Ix twv auTc7s

aToufievnv npuv , o ptovcyevns tou QtoZ TiOyog e'X- elpyaafxevwv puaetat , tjtaTeucvTa; y.at xsapa-

wwv etg Tov xa0' npiag xoaf/.cv, x«t TravTa vc- dty:y.tvcvg tcv Savatcv tcu awtnpog, og tarai

fxov, vm r.aaav 3txatoauvnv 7rXnpojaas, a^apria avrctq avrty.arallayixa xapwcupievct; avtt ta-
te p.n urrOTreawv , excvTt 3c;^eTaf 1v npuv [xtra- (png xat .^avaTcu ^wnv atwvtov xat oK^^aprcV

|3aXn tnv yolaatv etg etpnvnv Te Y.ai tv[j.tvttav a^^avaaiav.

auTou piev Tvi Tretpa u7reX0ovTos T«s u/3pe£s x«t T«s v. 9. To a^ty.cv., tuT.apotviav roZ dta^clcv f. lai. b.

Y.claattq , npiwv de TrtffTet ctxetouptevwv Ta TraS^n, (5nXc7 , nv eot tcu awtnpog npiSv ecye5ei|ato'

Y.a\ o^vaTrcS-v/iaxcvtwv xapttt xae aw^cptevwv. p.n^tixiaq yap «ptaptta? eupeSetans ev tn xat«

V. 6. n«p«3e(3c'a5«t dt avrov «xcuwv , p.n aapxa autcu 7rcXtteta , aXX' a'vaptaptntcu ptet-

avdyy.nv xaSu7:07rt£ue , to 3e exouatcv votf v.at vaa-nq tns aapv.oq^ cutwj a); xata tvcyov apiap-

yap aTriJaToXcs tw hvoixari Toutw xe;(pnTat ,

ttag yevcptevns eTrnye tov SctvaTcv, ^ttv.vvq rnv

«uSevTetav xat jScuXnatv xsarpoq ptnvuwv outw eautou dpytv.aYcv v.aYtav dvB-' wv euXoyog Xu-

yap Otog nya^nffe tov xoffptcv, wate tov pLo- tpwats ytvetat tc7;u7ro «piapttav TrtTrtouat.

/</
vcyevn utov autcu 7rapa3cuvat UTrep nptwv excvti

Toivuv uTrcpteiva; Ta
\ /f.
^raS^n , atWTrnv
\l <^sptt ,
I

vo-
v. 10. "QoTrep ta npiiv ;(p£(i)aTcuu£V« TraSn-
.\J<VJ./
ptata autos avx^t^aatvoq wxetwaato, cutw; xat
>/ f/ \

eautov irapep^ouevcg. tnv Triatew; ytvcpievnv npuv vaB^apaiv avrov

piov nixtv

V. 7.
uTTcptcvn;

To excuatcv tou oxoTncos ev Tn 7:etpa

£'x

dtdty^at ^aaxei.
— 'EvtauSa doatv , ou Tnv ev
 232 - THEODORI HERACLEOTAE

^UGtats cpaffxei , aXXa tyiv auv ala5'/i(Jct xar (5e xat eU exaffryjv ^vyYiV owxekcvcocv etg tr

p.eTai/cta* w ev Ta7s a^apviaii Trotoufievci , 'laatv tmv r/i; aX/iS-eias xaXwv.

e(3e;)(;ovTO (^u^j^^tx-ziv , cy i^gvov tw eVTau^a ^w^v v. 3 . Aeyet (5e xat xaTa avaywy/iv 7:ept twv f. i93. a.

ea.vzc1<; 7ipocyi/.azevo[ievci. i^vow twv peXXovTwv ^ri elg ^avocrcv xXnpovo-

f. 192. a< V. 10. 'E7ret(3ir) eTt x£p(3o; civxiov o \j.cvoyevf\<; ^iCirj^ai «V auT(i)v , aXV etg cjecicyoinoty xat
VLo; xcv ^eov xiBexai xw r,uexepav aMxn^iav , acoTwptav xctVY) nt^euaavTwv twv l^viiiv.

5fC7rcp xat aiwpta avcXa|3e , y.ai xa viiep yip.&)V 'v. 7. To a[j.vn(Jiy.ay.cv xov Beov y.al ev xov~ f. I93. fo.

uTreaTYi T:a9n , avayy.aioyg xat ttcvcv auTcu ac^ai- tw (J/jXcuTaf outw yap ^-/lat , avyyup-riadi xa
peiaBai ^aayei o avxov naxm Xfiv vifteTepav la- TrXnfjtf/eXnpiaTa aot, ws pt/i^e ei? uj-optv/iatv au-
atv Te xat xciS-apatv xat <pws «utm tov ripie-e- twv croTe eX5o'vTa oveidiaaL- yaBanep crctcuatv

pov (jpcoTtaftcv , xa^ ov Y.axr\vya'C,o[i.eba tspeg ci yvvouy.aq a^apxovaaq xzpoq oliyov acjcppt-

B^ecyvoiaiav ya.i ecrtyvwatv , (»:pi£t|3optev&)V t^uv t|/avTes.

r5(i)v £Trt To |3eXTtcv, xat peTaTrXaTTcpevwv t^ v. 11. Tri? c«Trav5pwCTta? evTau3a v.axnyo- f. m. a,

Tcu ^ecv QVveaei, pelxat twv XaX(3atwv , Xa|3ovTwv piev oapa toG

V. II. Tou ptcvcyevou; utcu tcu ^ecv y.ax BeoZ xo ivdcaiixcv xcv TtptwpviaaaQat tous 'lapayi-

evToXnv craTptxyjv cyavTa nrpaTTcVTos , xat Tvi XtTas dia xa TrXrjptpieXn^evTa avzoig , tap^ut de

ucjaxcn crXyipouvTo; xsaaav evvoiav , oxoXcuS^cv i(5ta Xcytaaptevwv xat eTTtTetvovTWV avxoiq xa 6eiva,

v.ai xo cTepte^waS^at XevTtov tcv amripa ^ v.ai v. 17. Tnv cjapa twv cjcXe/:itwv e^s^chov Tyi? f. i94.b.

u^wp (3aXe7v eXc, xov vixsznpa , v.ai xfiV xzpo^ avxo^ pOTrns crapcuayjs auTo7; a^vvax-i\ae\.v Xe-

ravTa ^cuXetav ava^eiaa^ai' ci<; isaai yevc^e- yer ovde yap ttSv ayevoQ TrcXepttxov layyaei Y.aQ'

vciq ex TrpoS^upttas Trat^os ,

|3pwaiv (3e Xcyt^cpte- uptwv upietj 7reptyevviaea5ai uptwv.

vcv vnnp^xCiaBai xclg xcv naxpog S^el-niJiaaiv. Cap. LV. 2. "ETotpios wv Trpos Ta^ ^opioyta? r. f95. a

. V. 12. KXnpovcpita utcu XeycVTat rravTes ct o deanoxrii , xat (3puwv tc7? ayaBoig o (fikav-

Tti^ivovxei elg aiixov, utanep v.ai TxpoyeyevnaOat ^pwTros 06os* ou ptovov yap xa evxavB^a dya^a
cxuXa ^ixatw; av Tts ctrrot tcu dia^o}.cv' eneidn inayyeHexai dweiv , ccXXa y,ai twv pteTerretTa
Tctvuv ptovcyevyis utos tou ^eov xn B^auptaatvi atwvtwv ^wpewv tyiv a'cToXauatv cvdev ezepcv

\ cr/.ovo^ia Ttavxai wxetwaaTO etg tyiv Tcaxpog y.ai a-naixst , n evyvodi/.cva av.poaxnv , avvievxa ptev

Dtou yvwatv, acrcaTraaas xnc, xslavni v.ai xrii xa leyo^tva^ -Kpo^peyovxa be tw xaXouVTt pter'

xvpavvi^oq xcv dia^o/xv , ov ta;^upov YiycuVTo euvcta?«

i
etvat ct To TTptv 7r/avwttevot , avayxatw; toutcu^ v. 3. io tspcaey^eiv watv ws nxev eig xag

xexXr)poyoptna5at (paaxet (xepido: avxoZ ytyevri- xcZ awptaTos aiaB^naet(; , dvay.olovBov e\vai do-

a^at , axuXeu.&evTo's tou ^oxouvtos auTcuj vca- vM' c^cpS^aXpicTs yap cypoae;(cvTes , tc7<; auTO^^

T£7v dia^olov. xai axouetv ov ^uvapteSa* xat w'aiv a'xcuovTe5 ,

t. 192. b, Cap. LIV. 1 . Tavxa v.aza avayoiynv vat eii rcuTOts |3Xec7etv cv/^ o\ct xe e'aptev oixoioi; de

ey.aaxrtV ^vy^cv exXnTrreov , a^xeknaaaav eauTyis* >!at e^Trt rwv aXXwv twv xaTa to aw/:xa ata^r\-

cv ^TV aXka xat e\q xt,v xXriatv twv e0vwv av- aewv o>? e'x tcutcu ^etxvuaSat au//|3cuX£u£tv av-

InB^evTwv v.al njXnpwS-evTwv «tio t^s tou awT/i- to7s rrpoaep^etv vaxa xov; xm; Stavciag o(f^al-
pcs Trapouata?. ptouf , xaS-' cus xat «xouetv dvvazov ankrt yap

V. 2. Kai TauTa CTr' auTns Tvis 'IspouaaXnpi Ttj cvoa ri ^vx^ ^i"" piovoet(3yis Tr,v ^uatv, ptia

iy.lnxsxecv , au^opteV/is pteT« xw at/ptaXwatav ^uvapiet to te oiv.oveiv xat opav xexTnTat.

xuptwTEpcv 5e e7r' auTwv twv exxXnatwv oanixepat v. 6. 'AXX* laws axevcyoypel v^a; , xat xw-

TrXaTuvopr.evwv xat ecyt^catv lau^avcvao^v , (Jta Xuei aurw -Trpoaflpuye^v to TrXriSos twv a^iapxtoiv

Twv TrpcaTtS"ep'.evwv rri '^'^^ ^l^eou' voe^Tat xat to etg «utov nae^n'<^tvaC aXX cuiSeTtou pteya
x^^f^'^*
 ,

liN BSAIAM. 233

xw^uua uptv ^avelrat, ei tsv «utcu eXecv acpa- Xeiav Trctelff^e, xat ^it>) ocu/.eueiv CTTtuyere, xat

Tcv ovra evS-upyiS^^te* c\) ya^ rocauta catat cxt (puXcy.ptv/iw-naecrSe tcu yevcu; twv ^i/.atwv.

ujuwv ta xa/a , w; vjy.yiffat xai u7:ep|3aXe1v tw Cap. LVII. 1. '^r.ayci autcu; eig /atavcndtv f. igs. a.

autcu ^tXavSpwTTtav cjcXu; yap wv ev cly.xi^~ dix tcutcov twv tc7; (5t/atcts ccpetXc/^tevwv aw.ctj3wv.

fjtc7s , TTcXXyiv xat tnv a(^i7iv twv a^apttwv u/:/wv y. 3. HaXtv ev. Ttpcoaywyyis et; «juvataS-yio-tv f. i98. b-

TTCtr.ffetat' xai cutw^ upa^ zaSapcus aKct^etlet autcu^ twv t(3twv TT^.^/ifipeXyijUatwv ayayCiv |3cu-

&i; //iri^e tj^vcg c;w?eaSat t(i)V CTpctepwv u^wv Xetat, (pOcyycuEVcu? p.£v a^cws xata tcu Oi-

aixa^vnuairoiiv. xatou , aTTpcvcr.tw? (3c tcu j3tcu tcurcu vcut^cv-

T. II. Tyiv ini xaig evrclali tcu vcpicu eu- ta; aTraXXartecrSaf uirc(5eixvu5 avzcig w; rp-
c^tav 7:ape|etv autc7; ecyayyeXXetat -ecj, pic- v/iSnffav //cv rc G(iiiJaxt.Y.ov eidcc twv ayiuw tyj

vcv et eautcus epyata^ aurtyv (3c7|at eSeXriacu- dl twv tpcnwv y.cy^r,pia wxcto)(7ay iavzcvi ^.ot'

aiV , aiticv ;^cpy;ycuVTC5 ia;(uv Tipcs to CTitreXe- ^c7c te y.xt r.cpvaq' u-n avalcyiGautvci w^ au-

<7at tautias* cu (x-nv aXka v.ai tnv e'x tns af;^- tct ovtcg anjwXeta; aiici , za/t^etv iTseipa^r^aav

y.oik(iiOiaq avc^cv curw? e(5o|ev aurcu; rtus aoizv- tcu? rcu (3f/.at;u c-tucAcwcvcug xat 5cw Trpcaave-

ra? tc(7autnv avaXaj3e7v TcpcSupttav rn? r:urwv yovxa^' eiowXcts yap Trpca/uvcuvrc;, xai tcurcts
e/7rc^.7rns , w? picra (Jcpufjpoptag xat o^Jnyniretv r.pcfjayovxiq ra eaurwv rczva ct? c^aynv tr.i re

crrep ejrt Kupou tcu jSaaiXew; Ilcpcrwv eTtXnpcurc, twv cpewv v.aL twv Trctpwv, tnv .tcu Qicv 8t/nv
zpavcvi>.vj-ric tns rcu 0ecu pcr-hv ^.ai ir! auriSv (3ta(peuyctv UT:eAotpt|3avcv.

Twv opewv ev tn toutwv v.ivnau tnv ayaXkiatnv y. 15. Ata Tourwv c/.oov rwv cvcaaroyj r, rcu f. 200. a.

(3etxvuvrwv, ert pinv /at aXX&JV Qr\y.ZL(iiv r.apa- Gccu tvuivna (5/;/curat , crt re u-ltarcg eartv
xoXcuS^cuvtwv w(77icp y(xp 67rt rnv ep-nucv duov- cc xat oacv nxcv rc aurwv pfepc^, raTrctvcv ire-

twv u7:£X&''pet n epuSpa Balatjaa, cutw; e|tov- 7:ctn/a(7t cvyY.ptvcvzeq etiJwXcts te zat daiucaiv

twv aTTO rns ai;(uaXw(7ta?, t(7rcpe7rat zcv Ti- cu pnv a'XXa zat aytcq, tcutwv j3cj3nXcuvrwv ro
yptv riCTafiov ncot avz:vq dia^e^riY.evat , zaSa aurcu cvcpta zazal.; iv9v(xmiai xat Trpcclcctv cu

xat 'Icp(5avns" /at TC(7aurnv i>.tza^ckriV ra opn Y.akotiq' a'XX' cuo); auros aytcc wv /at (zytct?

Xa|3e7v , avrt rn^ zataXaj3ouT/;s ez twv cicXe- yaipOLrj , Y.(x.Yt'ivcvz aytatu^v , £7:tp'pwvvu5 auriuv

mwv epnpttac, w: zat ^e>(Jpo)v |cvwv cjapa ra tnv (3uva,u£V, zat cyctpwv autwv ta (ppcvnptata ,

_
cvta ez3cuvat |3Xa(7tnv Y.at tnv rcu Btcv tviii- \icvcv ei cpavetnaav cautcus rapiycvzeq ctlicvi,

veiav cz tn^ Twv cpewv pieta|3cXni; 6ciy^^r,vai* (w^ }ta\ zr.v eautwv Btlnaiv oetxvuvtcs auvtcrptp^pce-
Travta auvreXe7 et? tnv tcu ^ecv (Suvapitv, xat vnv Ka\ teraTretvwuevnv xat yao zat ^wnv atw-

tnv ey.uvcv pinvuatv. vtcv tc7; rctcurct; ycp-nyn(j(ti.

V. 13. Ou Tctvuv wvnta ta 7:apa 0£cu, ciXXa y. 16. 'Ez^tzta di za) xat' aXXcv zpcr.cv Xe-

7Tpc7/a te xou X^P"» ^py"->p<-°'^ taura Xn^peaSe* yerat, tc tov tzptapravcvra 7:apa(3c0nvat azuSpw-

cu5e yap otvcu yoeia ttq ar.cv^-nv., v.at ^carc; 7:c7; 7:^0? to aurcv ztva rap iavzcv rathtvB-n-

et{ Qvatav a Y.at zavza apyvptcv ddv&vuzvct., cv- vctt' zavza r.ctft deoc., (ctXavSpwcjta (^eidcuivcg

6iv rXecv acTC(j>£pea5e eU cvr.atv , n /»07:0^ , n tcu %ntziocv ytvcvu

{xoy^^ov , ixn ovzo)V tzavwv ^uawTrnpatwv. v. 17. Tnv ^tXavSpw^riav iavzov S-cc; zat f. 200. b.

Cap. LYI. 3. Tpte^s, (^miv., o] aXXcyeve^s, £v ta7? ttptwptat? e'v(3etxvurai, npt.wv ptev TrcXXa

ot tw Sew avaY.tt[xtvci , xat xata ta^ evTcXag auapzavovz(tiv , autcu (Je oliya ratdtvcvzog.
avzov |3tcuvt£? ,
ptn hytana^e eautcu; ptaza- Cap. LVIII. 1. Kav yap cl aat^iig tw dcxfiv f- 201. a.

ptotntos e7rtteu|ea0at Y.ai tcu vJcnpov ttiv aytwv (Jcxwat yatptiv ev ta^^ eauttSv ridcvoug tp£(j)cpte-

aXX ETTtataptevct w? tpoTros v/ji«s ouvacjtet tiw vct., alla y cvv tig aTrwXcias te'Xcs xataatpe-

A^paa[j. Y.at cv yevcvq ayyjazeiaj r,Swv Imui- ^cvte?, cu tnv akr,^ivr,v yapav yaipovai' ptcv/j

30
 234- THEODORI UERACLEOTAE

'

"^a^ y.vpiMg uv sj/i y,ocpu -h h aocaoczwJ re xai pooa/) twv dLy.aiOTipOiycvVzm zocc, ^vyjxq^ tiooc, zo

CXn|/ecov ^ootjV a.iufjicj 7ipay(j.oczivoy.zvn' oX\a v.o(.i paAXcv lytcQai Tvig Trcog tcv ^ecv e}.7ii(3cs' aXX'

X^^po^-^i T^S «XyiS^iVYig tjXnpfuVTat ci ^iv.aioxzpa- cC^e tiou zat avayY:nv ty}i ^to<; itXyjpcuv TauTa*

ycuvTe?- etg epycv auTc7? TrpcxwpcuVTcs tci) qy.o- 'h yap ^ezavcrf\aavzc>iv avvixc tcv Bvixov, vi //vi

Trcu, xat azapay^ov uiVcva-ng zrii ^vyrtq^ v.ai ya- ea/>ietvavT&)V tc7s xaXc^ig cv TeXeiwcet Ta eTray-
}.nvia}:i,cvG-ni ev eauT^* yel^evza xaXa, inp.wv tjape^j^cVTwv zug alziag
f. 202. dr.
v. 9, Kat TauTa pu0pit^ovTwv auTcue etg (3tcv tw 5ew tou Til-npovv za iTxayyel^ivza y.av.a.

ZQV kvapezcv , y.ai Tpccrwv evB^vz-nza vcf-nyfizai. v. 10. Kat TauTa dt x«5' nzcpiav i^-flTcuvTt

f. 20.3. b.
Cap. LIX. 5. Ta yap i:lfiGza twv e7itSup-/i- eveaTtv eupeTv tcuto ptev Kupou avcixc(3opicuvT05

parwv auTwv wv cuveXe^avTo waTrep wa aa7rt(5wv z-nv 'lepcuaaXvipi , xat pieT' auTov Aapetcu* cu ptriV

aTeXcaa'op-/)Ta, xat ws taTog apayyng etg cu(3cv c«XXa xat 'AXe^ov^pcu tov icpaTtxcv aToXcv ^za-
GvvzeXctiV ^.vjn, ^la^-nv avzclg ^.allcv %7iep U)Cfi- aa^ivcv ^ xat fxera^allofLtvcv zov ^vy.ov e\g

leiav (jJcpcvTa" et dz y.ai cvix^avn zavzag zag Trpcaxuvnatv.

evvota? waTtep diaBepy.avOeiaag elg -npa^eig T.po- y. 1 3 . "OTrep viv , xat erit ty); vuvi xaTaaTa- f. 207fb.

yo^ai^ cvy. eciy.ev ey.etvcig zo^ig yJkaaaai pi.ev ooov aew?. twv exxXriatwv (5riXcuTaf TravTeg yap c/.icav-

aarsihcg., ^aailiay.cv de ev avzclg eupouat; y.ai za^^^ev za-jzaig iipoaoiacvai zag aTcapyag.

avzo eazi tc|3oXov xat 5avaTr;Cpcpcv epTreTov. y. [7_. 'ETTiaxoTicus Xeyct Tcug CTrtaTaTcuvTa? f. 208. h.

f. 204. b. V. 10. Kat TcuTO he axccj-/iTeov, lizi. utavsep zcv laov., cvg xat ^txatcauvns epaaTas pteXXetv
o^^aXpwv ovTwv, et [xri Tiapem cf^Q' y.ai cpwTos eaeaBai i^pcvkiyev.
oVTOs, ei pY) waiv ha^^al^ot jSXcjrcvTC.;, abwazov Cdi^i. LXI. 10. "ES^os tcI; iTpc(j)r«Tatg Trpcava- f. 210. i»,

fiffii Ta uCTcxetpieva y.a^cpav cvzo^g avayy.n y.ai Bec^pcvai zo jueXXcv , ecjt pev twv axuSpwcjwv
Tov jScuXoptevov Tt diavoela^ai vcvv, ptr) e'x zm aviaa^ai xat t7CvS-e7v , ecjt de zrt twv ayaSwv
^eiwv ypacfc^v dpvopLevov accptav 3t«piapTc7v, ^ec^pia riv evayyeliil^ovzai tw Xa(«, xav dvaiaB^-n-

V. 11. TcacuTcs de eazai azevay]j.og y.ai n zc^atv c\ dy.cVcvzec auTcus, Tipcecpzat,eiv xat Trpo-

tsap' auTwv otpLwy/), canv dpyog dxso\eaaaa za eazidaBai y.azd ^vyriV , lieiay.a ^e^aicv v.iv.zr]-

eauTris Tcxva ct/jtw|cf cv jiriv dlla y.ai vsepi- nevovg z-hg twv ^et;(SevTwv Sewptas. — BXecjwv

azepa ddialeiv:zc>)g (puatxws ^pvyovaa. zoivvv TTpccfTiTy)? Trpos tov XptaTov oos ev^upia

f. 205. a.' V. 17. Tr)V ex zrtg ixezavoiag v,ai avveaectig avzcv eyeyovii' ndg ydp evdvaap.evog Xpiazov.,

tspc(yp!.azevo(xevnv awTriptav to^s Ttjuwpcuptevcts , tp.aTtov awTnptac evidvaazo' ycaQ' y.a.i zrv ayiav

c\y.eiova^ai zov ^eov cpaaxet, xat evdvea^at. wa- auTcu exxX/iaiav y.azay.oa{J.ii , xaxetvnv Trv dta-

tssp zi evdvixa znv tcutwv ^txaioauvyiv ou p.nv B^eaiv vsA-npuiV., nv dv tjXnpwar) veavtaxcs tjpog
dXKa v.ai ^axsep zi v.payog' vai ^ccpava zsepizi- TiapS^evov, txaipe xai eu'w;^e7T0 xaT« ^vyriv, <^g

^eaOai cpaaxet tov ^eov, zag twv avS^pwTiwv 5t- xa> Xpio:Tw auvwv, X(zxe7vcv ev3e(Juaevoe, v.ai
X'-
y.aiov.pay\xazeiag' z'a (3e CTrt S^cciJ etXnTiTat 7:«- Twva auTov ep^wv evcsjpoavvng,

pa\xv^iav (^epcvza zoig dy.poazaig' vai eneyeipet v. 11. Tcu; acjeppiaTtxcus loycvg awpiatvet,
auT(uv Ta (fpovn^xaza., cos (Juvapievwv auTwv x«t tcu? coa^rep ev vri zr\ ^vyn evanoy.eipLevcvg , v.ai

evdvfxa S^eov y&vea^ai., div.acoavvnv ^.eziovzm. oo? xriTTCv av^ovza za Iv avzu) a-Kspixaza, v.ai cv/.

f. 207. a.
Cap.LX. 8. IIpcet(3evat xp'^ ^^ "/i-^^S ^^ ^e- elw-^sv cuae «XXaxo^ev ejictatpepcVTa arApi^-aza.,

ocjoTtxov , oTt tjavTa Jt' dya^oznxa upcXeyet* aXX' coaTC ynv eyovaav loyov xat odor.cccvaav eig

o\g ozav dxsetkri ptev, Iva (pc|3-/i5evTa5 tcc ay.v- Xpiazov uiaixto ev ady^xazi ocpS-aXpict avyyeveiav

Bprjir.d., iTiiazpi^liavzeg v.ai \xezavor\aavzeg «TraX- eypvai icpog zo (jpws, v.ai avazeCkavzog nXtou eu-

layc^ai zr\g rseipag zuiv (Jetvwv n TrccXtv ecj«y- :^e&)s to auyycve? opwftev , ouTta tou awTnpos n/^wv

yeXXeTat Ta aya5«, lv« t«7s e7r«yyeXt«t5 eTrtp- e7rtX«pit|^«VT0S , zr\v xexpuupevnv ev n{;7v ejrtTn-
 , ,

IN ESAIAM. 235

^etcTTiTa rpij; ^txacaiyv/iv £/.).a/u(|;wu.£V , ro cy.O' gol^y.ci.' cut:? tcivuv o iJ.iyaq vj tfjyyi zat axjvy-

reivcv (xr.c^i^tvct zrn ^vyr,q yi3"c$* dyviy.iocatv y.ptxcq y.pi3'/)(7£Tat T.^cq «-jtcu; ^txata ^Viijpw, t-«v

(3£ ^eyet ivoivjov twv eS^voJv e|a7:Xoua£V55. xaT* auTous r.ctnootuivcg eKOixtav xat yap ^eog

Cap.LXII. l. Tcu Trpcar.Tou xaTa ^vx^iV l^ia- Trco; avS-pomcu; y.pivs-oci y.uku\v ri\^.a.q £iq y.^iatv^

S-evTcc 3ta Ta tw Xaw luayyeXS-evTa* cu ptw "tva ^tiJa^yi cTt axizov (xiv di/.otia •/] afivvoc, mfte^s

dHa xat TcuTwv ape/.cuvTwv tyjv ets Ta e3"VY) ^e auTwv atTtct x«9' eauTwv srtaTrwfxevct TriV dt-

'^^avcvQav yjfiv TrpcavaowvYiffavTCS, axcXcuSo)? y:nv avroi yap xat dty:r,v ercaywv , uxcep ow-yipia;

cu!3e Tvi; Itcov e7rtp.£X-/5!73"at (jjnortv, cuiJe tyiv 'le- viuwv cjavTa tsctel, ucrsp tcu y.at iiavlav r.ptag .

ccvaaXr,u. tay.zvat leytt, akXd y.ai zavTr,v y.a-av- "/.aCt-v.v zcv aaa^xavuv ^ r, [iixavcriaa.vxaq ow3yj--

yaa0rja£(75at u::* auTcu, (3ta T£ Tr^v r.^cq avxry vat, yj y.ovfiGBwai kv tyi y.^iaet xrig Tt^uwpiae.

avwSev a;^eatv, y.at dta -a dc^ivxa auTYJ aiuva' Kat uet' o/uya. 'AXvjSw; yap SauptaTC? eTreTrXr,-

xai yap twv (Z7rcaTo).wv ajr£u5cvT&JV e:§ Ta eSvir: pwvTO xat at vcriTat dvvauetq^ opS>aat twv eau-

awTYip TrpOTepcv auTcu? twv 5eov

Tc y.npvyiia e^ayayiiv,
~e,\f
r.ctiia^at xc xr.puyua
o
rf
TracexeAeveTc Trpo?
\\( Ta Trpo- pcvTa
6v a(ti[J.axt itq
\,f_r.r,
to ipv^riU.a xcv aiuaxoq
cvpavcvg d.vicvxa
*^'/2-l
y.ai xa avu.pc/.a
y.at cpe-

^axa xd dT.c\(i>kcxa ctv.cv 'IcpariX. tcu aTaupcu , xw xz v.axa xcv ^avaxcv vixtiv,

. a. V. ^.''Ovcpia xatvov XeyeTat TO rjptwv Twv Xpt- xat tyiv av3pw-ct; yapta^Ciaav yapiv y.ai a<it-

aTtavwv* TToXXay^w; ^e tcuto vce^Tat* xat yap o aiv duapxmv twv yap avSpwTiOJV uTico x(^)v cl-

^azsxtaS^itg ^atsxtaiJ.a awTrptiV , ovc[j.a txtpcv xetwv dpiapxr,y.a-(,)V Bavaxcv y^pz(^axcvvx(>)V ^ o

cvcpa^eTat to TrtaTO^, avaxaivtatv $iyc[iivoi xr,q aMxr,p n[j.M/ vrsri/.B-iv ctvrcc rcv Bv.-jaxcv vxstp

Z).r,q auTcu xaTaaTaaewc* aXX' o 'tcv^atcc, ^a.yi- ri[J.S)V., 1v rttJAV a^avaatav Tpayij.axivar.xai. Kat
Tat Trpc; tc y.atvcv xcvxo cvc[j.a' iiTaxo) xcivvv [j.ix' c'/uya. Et dt £7tt dyytloiv dy.cvciz ojc ir.a-

y.axd 'Haaicu TrpocpYiTetav, ovcpca y,atvov evrtTeSev TrcpcuvTOiV, yr, v/.zlvcl: ayvctav Tccay.yrz' r.Oit-

auTO)' a/A cux tytt Oii^ai' apa xoivvv xo Apt- axv yap xa cty.ovc[xcvu.tva v~o xcv aoixrpc:., aa»

(TTtavwv eaTxv, dxso xcv XptaTcu yvwptCcp.evcv cu iig y.cap.cv tT.tor,u.r,aaq aapy.a dvttlrzn^ dXf.a

c y.vptcq rtxiv Te^etxev, acro tcu otxetcu ovo- ar,v etvat cptu.aTwatv xat otoaay.a/.iav xc tspay-

ixaxcg atp.vvvorj xa t^vr,. p.a, v^a p.a3"r? oxi /.at dyytloi yaipcvat em aw-

v. 3. 'Ex dty.(^cporj av^wv TrXaxet?* zat 6ia~ xrpLa., y.at ytpaiccvai xov btar.oxnv , y.a.t S^aupa-

(3npta (BaotXeta? to xay^a twv aTrcoToXwv Tuy- tcvatv l-i o ^toc r,Viayixo xo y^pt(tiaxcvy.ivcv

ycciiit^ ci xat Twv £xxXriatwv T.pcrryBr,aav^ cvTes avSpwTTCt;, dta xag auTiwv cjapavcp.ta^ ucjcXS^gTv

y.axa ytvcq iapar,XtTat, ct; xat xpptcae Tc cvcpta ucjep auT^iov , tv' auTc7; awxripiav yjy.piar,xai ^

TC xatvcv, xctvwvtav tycvat Trpos to ytvcc, _ a^avaatav avxciq yapiaay.tvcq.

[. b. V. 4. ©eXrpa Tctvuv y.alcvvxai c\ xo Bt}:r,u.a y. 8. ITaXtv evTauSa To a^aTcv Tr; Tcu Btcv ^- 2ii. a.

auTou crecTctrjXOTt?, cvg /.ai dyazsav Xeyet, oj; cpiXavS^pojTrtac arptaiveTat* xaS' c (3ctxvuTat au-^

ouvctxwv veavtaxcig TrapSevor Tcuro dt cv (^Bcpav xoc r\u1v Tapiayrr/.uic xat to ttVai di dyaBoxr\-

ar,aaivti., aXX' dy.pai:l,cvaav aytatv y.at yap rr,- -a, xat to t/tiiaOat ^ia (silavSpoir.iac,., w; t(5iwy

p£7 ev Tw auvotxeoto) Tr,v TrapSevcv. TrctYi/jtaTwv dv~iT.cicviJ.tvcq' /at cvyt xza.p d\y.cv

"V. 6. Tyiv vvvt y.axaaxaaiv twv exxXratwv ept- r,u.di di^au.ivoq eXeyev , cu^ o laoq ixcv taxi
I

oatvet* pieS'
p,,<' \t
nuipav xt xat vuXTo/p ytktxttivxoq
1-' '

xty.va picu; TcuTeortv

i»\i'ovtes, ,/
Texva
gpia £15 picu

Tcu XacO raq ivzolaq xcv Secu* exiJt^aaxcvTwy "kcytaBriataOt' tucv rnv dta^tatv rfiv w? Texvci;
T£ tepewv Ta Trept Secu di olnq vuxtcs, aivcuv- c(fitlcij.ivr,v pt-fl <zS-eTCuvTC5, et xat up.£7; ^yvw-

Twv Tov xuptcv xat auTcu pvYiptcveucvTwv. iJ.cvtq Titpt xov eauTwv TraTcpa yeyeVYiOrJe' TauTa

f. 213. a. Cap. LXIII. l.Edoiu Mytt zcvq viovq'Haav. dt rip[ict,t nap auTwv "Xkyta^^at rooq xov Btov

Bcaop (5e Yjrct tiqv Bcarpav Xeyet xaS' 'EjSpatcuj otxetwSevTwv ttq rcv rwv rexvo^y y.aralcyov.
 ,

^
236 THEODORI HERACLEOTAE

V. 1 1. Utxhv TtpccpYirfls xrii axeaeMs t^s Trpos v. 4. Kav tcutw (5yiXwv o T:^o(:^m'f\<; ^ ovxi c^zi

zov laov xov S"£ci) yevc[ji.evni viioixiixvm^it-, pvn-' u7rc|3«XXeaS"«£ «utov (paa/st, cute wo-lv axcuaat,

poveuMV Twv ef ixpy^-iii, noci atamp vno^tv avxcig avyy.piaiv avxov Kspog aklovi leycuevovg B^eovg

ayei tw Xoyw, Ta elg xcvg -Kaxpiapyac, yevoy.eva. yeyovevai' alla xaxa tjavTwv eyo^v xo xupcg,

f. 214. b. V. 15. 'EvTauS-a o rspc(^-nxri<; e\g Xfiv evyw [j.ovcg eaxt xoiovxog, akX ov iipoq avxov -napa^

lxexaxiB'nai. xov "koyov^ jcat a-K ovpavov yv()ipi^eiv ^aXkea^at pv) 5uv«fJievou.

3eov a|ic7* cvy^ w; tcu 3"ecu ev ovpavoig atso- v. 5. Tctcurov Tiva vcuv eyei' (^g ox' av di-
•/.Xe£c/:/evcu, Y.ai eMg yng (^Baaai [i-n dvvauevov^ daa^aAcg o ayaBog ey(oi vscvnpov u.aBnxw t et

oOX ws eyeipcvxog (^pcvnpt.axa xaTaneTrTwxoT^ peTa(3«X£ffS«£ «utov |3ouXop.evos «tto XYig Tiovn-

y.ai elg yriv epTr^VTa, «v«ycV7o$ ets ovpavcvg^ v.ai piag auTou, vou06Te7 auTov y.peixxova lauTou yev-

£X(5t5a(7xcVTOs y.'ndev ynivcv [xndev xazeivov vcuv eaBai' o de fx-n y.ovov aT:a'k}.axxcixo twv xaxwv,
Tiept 5ecu' aTX £i(3£vat w; o ineyag vcus, o xa aXka v.ai wpoaB-nxnv ev cjov/ipta deiaixc aKO-
Ttavxa avveyoiV xai y.v^epv(ov, xaXka ctx£iw; yvw- kovBcv ar^caxpa^mvai avxov xcv bi^aav.aXov ^ v.a-

p^exa.i a-K cvpavcv. y.eivcv eyy.axa}.eiQ^Qivxa eig Ttletovag araliag eav-

V. 16. Ovde yap xov 'A|3pa«p!. eiTiotpi t« vuv tcv excJcuvaf cutw (fnai y.ac e(jp' riy.m, [j.-n ave-

TraTepa, om apvovpLevcg xov 71 axpiapyjtV., al7. ws yo[xev(>)v ^piwv [xexaOeaOat xcZ TTov/ipcu hp^MV xpo-

[xallcv Tw S^ew tcu Tra-pog ovc[).a ap[xot,cvxog, tscv^ avxog ^pyiaB-ng^ y,ai-hu.eig acv x-hg e-KO-

V. 17. 'O 7rpc(pYiT-/i; 7ravT« £7it tov Becv ava- T:xeiag omoxvyovxeg., v.axa pcvv twv a[xapx-n[xa-

cpepet, cu^ ws t^u Becu aiTicv nfU-i/ yivo[/.evov xcv twv YivevS^yiuev.

d[xapxdvetv , akX evdtdovxcg y.ai avyy(^pcvvxog y. G. Tct«uT« ^ptwv eoTat Ta xrig T.a.apTn- f- 216. a.

h.etva TTpaTTitv, a «v ti^ aXp-nxaf cog xr\V u.ev pnaeoyg twv evTo?>wv dtaBeatv izpog B-ecv ptyl <tw-

«tTt«v e/etv e^ -/iptwv /.«£ 7r«p inuwv , r/iv (5e «v«- i^cvang xrig diy.atcavvng , n nat ey.pevatv n[uv

f. 215. a. cpop«v eTit Tov Beov. — Qg eyxaT«Xet(p5evTwv «u- Tipoelev/io-ev, og (^vXkctg T.tnxcvatv 0.^0 xm Jev-

Twv, x«t piTi «'va^jreXXcptevwv hta vsknym xo)V (5pwv xat «tto tyis eauriwv ptCyis* oVep xhv eaya-
/wXucuawv pY) auapxavetv. xnv «utwv x«TY)ycptav ep^et.

V. 19. Twv yap 'Ajcruptwv «(jieXcptevwv Ta? v. 7. "Or' av ydp Breog e-Ki koXv vcvOexZv [xn

TroXetg «uTwv xat Treptxotj/avTwv Tas T^ketaxag tio- ayotn xovg tseiBc[xevcvg «utw [f.exaBeaBat twv

Xets, «VTctxyiaavTWV 5e tous roT.S«tou^, ct v.at xsapavo[xn[xax(ov avxutv, xoxe x«t auTos xekeov

2a[xapeixai e'xaXcuvTO, ex tou TOTrou tyiv Trpctrw- cpyta^^tg eyy.axakipLKOcvet avxovg w? ep-flucug au-
'
vv[xtav etAy;cDOTwV ptovcv de dvc n[xiav (puXwv Te- xovg ytvc[xevovg xng avxcv y:n^e[xcviag,

ptket(S)BetaSiV [xepog y.axtycvx(>yj [j.iy.pov^ Tpo(^n- Cap. LXV. 2. 'ExX/iTrTecv de y.at e\g aonxnpa f. 216. !>.

xng Yi^tcu, ware xat touto edoKovv xaxeyeiv xavxa., og vsaxpty.n dyaBoxnxt drsoaxaketg v.at

•KepCket(s^Bnvat avxotg Trpo? pivr,p.yiv t^s e^ dpyr\g cixeta (fiX^vS-pwTrta eXS^wv, ep.^«v/)s Kaaiv «v-

aov ets To yevog yevcptev/is ev^.evetag' [xnTn v.at Bp(tiTioig yeyovev a(iixnp^ avS^pwrrwv p.Yire xrpeo:-

TcuTcu dpOevxog yevot[xeOa cag [).n kaog acv^ [xtM ^e-vaa^xevoav Tpog avxov., ixnxe T.apay.akeaavxo)V,

ypn[xaxtaavxeg [/.epig acv. v. 5. *H TtptwpyirtXYi dnkadn dvva[j.ig.

f. 215. b. Cap. LXIV. 1. ITaXtv ew^patvwv vspo(fnxYig v. 6. To de yeypa-Kxai axouwv, voet wg Yipte- f. 217. a.

C05 cv dt daBevetav xcv Secu curc: eyx«TeXet(p6yi- xepav rsapa^xvBftxai ayvotav' etsetdn yap ntx^tv

<7«v Tciau-« u7rc<TT^v«t 7T«pa TYiv «urwv [J.oyBn- e| eyypa^jpwv n [xvn[xn avytcpoxetxat twv TrapeX-

pt«v aptaprovTwv y.at cjapapepyixoTwv ra^ evrc- J^ovrwv 'Kpaytxaxoiv etg VKO[xvnatv np.ag ayovaa^

Xag, einyeixat xnv '[xeyaketoxnxa xcZ S-eou, (^yg vai cotjTrep uV o^tv ayei xa -KapekOovxa Tipay^a-
y.ai ^cvkc[xevov avxov ol cvpavot dveoiyBnaoVxat .,
xa, cvxoig ev.dtdaayM' Tiavxa eyvoiaBn tw S^ew,

y.ai xa uTToxetpieva dixnv xyipou TaxYiacVTai. x«t Trptv yi yevyirat t« yevopteva eTrtffTarat.
 *
IN ESAIAM. 237

V. 8. 'EuTav^cn. "Kochv o ttXcutos rrn ot.ya^o-' xwa.q Iv exeiva; SGZoct^ cog TTpo wpas vicq aitak'

rmcg zcv Becv ^avEpMTara dr.lcvToct cixstw utto- Xa|a; tov3s tov ^icV o 5e cuTto? //eraXXaTTwv,

(3e/ypaTf waTiep yap ct' av eupe^Yi ev tw i^ox^vi ev xaTapas piepet xetaeTat ap.apTwXcj cruyxpevo-

c pw| TreTittpc^, ^t* exeivcv tcv eva Tra^ aw^e- /lAei/cs tw paxpw /Stw,

Tat , xai tjept nrcXXcu cycte^Tat, fjtvi^evos auTCu v. 22. Ta yap a^etS-aXvi cpuTa ev tw tjapa- f- 2isi. b.

acyTct/.evcu , cutw, xayw Ivc? eupe3"£VTCs (5ei(7w dziC^aicvq xaprcug (pepef cWtves ev ^xev tw
(J)-/50'(,

(JruXeucvTcs pici, ravTas T:ipir.cimcy.oct ^ y.oczoc xo eivoct zcv avwpwTrcv ev -(i) Trapa^etaw, aXXct eTi

ZM 'AjSpaapt XeXeyp-evcv , -«vt/a •« xaTa 2c8cptwv aXXct; yivo^i.vjci xaptoct, crapetjjcv Ttjo oiV;3pW7rw

^tx/j XKTeTreptTreTo, £W5 TrevTS t-/iv cpt).av3'p6)7:iav to a'et aVcXauetv oTe ^e e^£w5r) o av5pw7rc?, ct

ev{Jet|api.ev;u* to auTo Tctvuv xat vuv (^Ge.cs-Ait. v.a.z y.ccpT:oi pevjuatv et^ to ^invr/e^ aipS^apTCt.

tzya5oTr)To?. TauTa pev cuv o S"60$ tcu 'I(Tpar,X e7r- f- 220. a

€7rtTa<7tv v. 25.

f. 217. b. V. 10. TauTa Tctvuv r.ccpe-^oi ocvzclg di oli- ocyykWtzoci (j.ezocvocvvzr IrM^-n <3e a-stSets p.e-

ycvQ Tcu; dcvltvcvzocc !j.cr vu.ziq ds cl ocvzocl- iy.£vrr/.acrf ,

^ezocyei zocq evkcyiccg etg zoc e^vr' wg

Aoczocy.evct a.-jzt tucv zov zo etvoct v^xtv Trapccj^yi- xat eig tyiv exxAviatav TauTa xara a.k-[\^ei7.v ex-

xoTc?" y.oci ^ovXevnocvzec, doci^cvictq .,

v.oct ocd>vy^cic lccu^ocveaB^at.

TtapaTt^evTe? TpaTic^av y.al y.epciGy.oczoc., B-ocvoczm Cap. LXVI. 1. Twv 5uo rpttau cpuXwv eTt ev

u7T0C7eae7a3"£* 5avaTcv de ccvzmv dixocioiq xoczoc- zclc TOTrct; cvtwv , xat cicp,evo)V //•/) auayea^at
(|/-/i(j)i?£Tat, oTt yat [lezoc zriv ocae^eiav, y.at zo et? z-nv atytxalctiaiav dta zrtV r.pcq zov vaov aye-

eia^aozfiv avzovg etg tov 3eov, xaXcuvTt cu;^ c7tv tcu .S-ecu, cv^t de dia Tpccrwv apsTrtV xat

uTrrixcuaav, y.a\ zczcv ^zzavcca; avzciq dtdovzt., zr,v Trpo; tcv Beov eu>ctav, U7:c^£txvuatv S"eos,

cux eV^av atX er.ezeivaze xa3' eauT^wv Ta ttc- ws cu tcttcu X^piv yi vacZ pvfjBnaovzat zr,g aty^

vr,pa, y.a\ a ovy. -fipeaxe iJ.ci er.poczzeze. //aXwaiac Trpc-flycuptevws ct TauTa eycvzzq' tcutwv
f. -213. a.
V. 13. 'Ejietd-h yap r.zpt yacrzepa aay/kcviie- yap avze-/cvzeq Oiog Izyet' §ta znv t&)V otxcuVTwv

vct, etq TW z(M xapTTwv ar.clavcjiv zo r.ocv zrq r.ept za vo^i^.a cpuXaxr,v, cus xat vacv povXezat

eucppcauvyis CTt^evTO, xat eu3atptcvas evopit^cv TCU5 eyj.iv., y.ai a^tcvq e\vai zcv evctxetv ev auTctg.

TcuTwv aTTcXaucvTas , XuTr^aat auTcui; /BcuXc/jtevcs v. 6. IlavTa yap cyaVTa/c3"ev ^a zr,v ot- f. 221. a.

ev TYj axc-/i, Iv s,T:iazpe^avzeq aw3(ioat, t^av tc-j- xaiav y.ptcjtv zcv 3£cu, r.ckepnwv p.ev xaTaaTps-

Twv avzciq azepnatv r^pcaycpevzi. ^cfzevwv, 'E^extcu 5e ex tou vacv er.ccvtovzoq y.ai

L 218. h. V. 15. IIpcxaTaXsla? a Tieiacvzai ct u.r oc- y.npvzzovzoq znv y.eyaletozriza zov 3£cu.

|3:up.evct Tov xuptcv, f/r,(3£ eTTiaTpecpcvTei; ^rpo; au- v. 7. TiUTeaTt rspo zcv y.tv§vvcv ezey.zv^ ap-

zcv .,
erayet' czi ar.tvavztaq zcvzoav ci dcvlevcv- cev, £aTt xuyjpta yaXcv y.at zptxsoBr\zcv' xatq

ztq u.:i cv fxcvcv Teu^cVTat, ocXka y.ai ovcuaz(>)V yap zty.zcvaatq appevczcyia ^.aklcv 3aTepcu Trpo- .

xa3a7i£p ct r.azptapyat ., ct rcpoq zctq zpOTCtq y.at zezay.zai' ri zaya t^cv v.at apazv zo zey^ev' cv

cvouazcMYJ xatvwv ezvyyavcv tcutwv de [xn [j.eza- yap B-nkvvezat zspoq [iay.apcafxcvq ev XptaTw
vcouvTwv,' TcuTO To cvcpta 3c3r,a£Tat zciq e3v£- Xac?* (i>povY)ua yap eaTiv ev auTw veavf/cv. — Ex-
atv, To pev ets aet., citep eazt zo twv XpiaTta- didocay.et r.pcla^eiv zn [xezavcia zov xatpov twv

vwv ptrr/.eTt yap £i(3w}wwv {j.vnpcr,v 7rctcuu£vct, p-/] wfJivwv, xat waTiep r.atdta ocTSO-Avnaai znv eav-

d' (Aiq ztq Becvq 6[j.vvcvzeq, a'/X' e\q avzcv zcv twv awTrptaV 07r£p £aTtv ucj£p cjaaav ay3pw-
6scv xai ^/jpttcupyov auTwv Trap' «utcu e^cvat zw r^[vr,v auvYi3"etav, ev ay.apiat(ji dtaaznpiazt. waTtep

zoiV aya3wv dr.okavatv. eri ttcXuv ypcvcv y.aixvcvzeq, acoznpiav -/apTrwaa-

1. 219. a. v. 20. Maxpc/3twatv 3l auTc^ts e^rt ttcXu, a'w- o-3af T£X£a3ria£a3at ^e auTa e7rr,yyeX/eTo £7rt

pw5 ptev nndevoq ixezaklcsczTcvzoq, eiq ynpocq h- znq 'lepovaahnu., ev oXtyw a7roXaptj3avcuo'/is tcu?

Tiapov ^3avovTos* x«t yap exaTov Itwv zehv- cly.-fizcpaq Y.at ar^av zo e3voc.
 ,

\ / - ,

238 THEODORI IIERACLEOTAE *

f. 221. b. V. 8. Ov [}.ovo-\) yot.^ iav eTrtaTpacprire eTrt tov aoclnu It: cof^twv ^ocaxoc^ovzec o\ ocno twv eSvwv
5cov, Tap^tar/i eaxoci. upwv •n avTtX-flil/ts, oux. et^ cyavrei; TiavTap^^cS^ev oTreDOcuajv eTi' «yr/iv cruv-

)^|Oovwv tstpiodcv vtstpzi^eiJ.evov tcu 3ecu, aXX' a^^S-yivat;

eC5u xat T:ocpoc-/priU-a Travfcov a7ravTaj^o5ev £?«- v. 14. Tw i^jav iffj^nv a'vaXa/3cVTa xaTa txv
avvocyoiJ.evoiiV ecjt Tr^v *Iepcy(7aXv)^* cv cxivo/ui- ^ta-ROXcy.fW eTrayye/tav, xaS-ojg xat -^ taTopta tcu

pyi^yio-erat xoc rvls eoayyeXtas juin |3cuXc//.evwv ^ocy.ocpiov 'le^eHtviX cjepie^^et, ocvzyupc^ivm tcov

juyj^e uTrax-cuffavTwv rXr,pu-iBr,aixat di etg ra e5- |npwv oareMV, y.ai aTrc).ap.j3avovTcov ryjv avum-
vyj, TCUTwv pLtv a7r:|3aXXcf*eva)v r-^s cix.e:OT-/;Tcs, l«v y-oci ocpp^oviav.

ei(7cyctcu//£VMV 3e rwv e^vwv et? tviv er^cvpavicv v. 15. Taura rrapaXau|3avct , <3-/iXwv to raxu 1-222.

'lepcuaaXnu , ecreyvcoxoTwv rov eaurcov ^ecv re xrn; xptaew? , cu /pcvcu cv ^tarpt^Sng decy.evcv

Y.at acoTvipa, xat [j.exavcr,a&.vx(i)V ein ryi iipoxepoc Trpo; tcuto tcu 5recu* cure yap elwS^ev xaT/iyo-

. njXavYi* ^e 'lapanX ayvcoucov a.xsavxaycv^ v.ac pcvc, v:epipi.evei ^ emaxaixevcq Trpiv yj 3tat tyiv npa-
yap eXcjtf^as auTc7g ocya^aq %itscypa<^avro<; xcv |tv elg epyov ixap ep.;u T.poyjjnp-naai xara ro et-

5ecu, eptevcv avTtarpccpcf ptrire tcuto /ara vouv pri[j.ivov' xo ay.axepya.axov \).ov ei^cv o\ c(^Bal[j.oi

Xa|3ovTes, ort r> ptev xic, yvvn .TroXuTrat? ava(3et- acu* avayzatco? rctvuv e/xccyrcov rov Xoycv Tcii

x.vuTat , n 6e Tt; epnptos crai^CiJV tcu 3eacyoTcu aptapravetv, 7rapaXap.|3avet cjup v.at xaTatyi(3a,

Twv ^uaewv Trpog ro eaurcu veupia aycvTC^ e/.a- c auTcg a'va7rTet ev xouq avveidmeatv n^xcdv.

aT/iV cpuatv xat tTjV ptev, Ttva bionep yr\v evy.ap- \. 16. ^' tis eucpatvet ^iv/^cmv zcAaaiv^ y.at

cjcv acjccpatvcvToc , rrv ^e kyo-^ov xat axtipav. xpav}xaxiaq eaea^ai ttcXXcus Xeyef 'tva dia xrii

f. 222. a. v. 12. T(i)V eis auryiv 7raVTa;^c3-ev avppeov- oi.Y.cri<; rwv (5cxcuvtc»)V aurw (pc|3epcov eivat Tratoeu-

Tcov TYiv yap dot,av rwv e^vwv ^^apteTrai avxolq aag aurcus, ocvayaixiari xoiv oc^.apTnptaTCov.

ets aurriV aTreu^cvrcov , cog tcu$ utcu; aurn? y.a\ v. 17. Taura de vspoaxiB^natv e'v pteaw, cv

, ras S^uyarepas e^r' wptwv ^epetv et? xnv 'lepcu- ^axnycpiav auToov ptovcv evtara/7.evo? , aXXa xat
aaXyipt, xai e'cjt yovarwv (jpepetv aurcug, ptera- awT/jptav aurcT; 7rpo^evwv ^ta tcu iXey^^cu, eav

^twxovras rriv Trfo? auTou? xctvwviav* n yap et? eTriaryiawat rcv vcuv* xat yap tov ptuv r.apika-
'

auTOus p07Tyi tcu S"ecu Ttape^et aixot; acjavra, /3e, "tva xav y' cuv ourws aii^eaS-evTe; ro ptuaa-

^txriv ptriTpos yjpr\axr\i zsepi ro t^tov rexvcv Iv- fcv twv 7rpa|ewv, avaxw;^Yiv ^wawat to7s y.ay.olq.

^eixvuptevyjs ryiv eaurrig Y:n^eucv'iav, v. 18. Ou pio'vcv (5e twv (pavepwv Trpa|awv au- f. 223. ».

V. 13. Kat TauTa eupyiaet^ cutw; e;^cvTa eTri Twv eleyyov encifixo, aAy.a nat auTwv twv av-

Tvis laxcptai' cv ptrjv ccXXa Y.at ew^ rr^s ^eupo tcT^ xtVy:S-/iaoptevwv xaxwv Acyta[j.oiv' oi^ep avay-

ouTws eyovxa xeXetxat itap -huwv p-era ryjv Trap- xatws xat p^pnatptwg ETrt Tyis aurwv XuatreXeta;

cvatav Tou awrrpos yipt^Sv dto xa\ xnv a'X/jS-w5 e^rotet. — Ouxert xnv 6ia loym aTretXyiv Tiotov^ie-

'lepouaaXyipt ptera^twxcptev, xat tou^ aXy)5ws \cv- vo;, (xXXa xat "Eapcvatav cixetav eirayyeXXopte-

(3atous iSaara^optev ^epovres e'7r' dptwv y.at ycva- voq' i:avxayobiV yap rw ^eaitoxn av.cnoc, awaat

TWV oT'.av ^6 pteTa /elpas eyoiipi.ev xcvg ptaxa- Tov laov , xat aryiaai tov loycv xov lipog xcvg

ptcvg Tipccfnxag, xat eyruyp^avwptev Ta7s exetvwv cjarepa? yeyevnptevcv oSev xat (3ta axu5pwcjwy

j3i|3Xcts, xat eTrt rov B-eov xcv 'AjSpaapt. xat rtSv xat yjpnt^c^v o^ecav aMxnptav avxclg Ttpay^iaxeve-

xaS-e^ns cjarepwv eXcjtCoptev ert pcrv y.oi xcvg zat, Kat pier' oliyx. Tov ocvxov xponcv xat ev-

Ij.ay.apicvg dvscaxokcvg ptera tcv awTvipa mwv xavBa xnv e\g avxcvg ecjtax6t|<tv aurcu, i^tav

ecjt^epopievcui; ra; aurcov (3i(3Xous ep^cvres, xai Tiapcvaiav avxov v.axayyeXkei<, ^/iXwv wg eTrtauv-

Itt' coptwv aura; (Saara^ovTes, xai ev aura^s ra a^et avxcvg ex Travrwv twv e6vwv, ev ct? avei^pa-

avix^ola xng amnptag rptcov p.a0o'vTes, ttw; cvyl maav exe7 exptaS^ovTe? Y.ai xag ykoiaaag aurwv.

ixXyiStios Toug oclnBivovg vicvg xng dln^t^g 'lep^u- y. 19. *Exe7Sev de xat tous ptaxaptcus aTio-
 .

IN ESAIAM. 239
(TTcXjus aTreffTEt^e xnpuxas xaS-* 0^/15 ctxsu/i/ev/is v. 24. Twv e7«auva;(Sevrc«)V ei^vwv eTit 'E?e- f. 224. a.

yevioffo/jievflus^ a7r' axpwv ews axpwv. xt;u jSac-t^ewg oiu.o(. tw 2eva;(;//pei/:/. —Taura de
*
V. 20. "Intswv xat TOf/tovwv xat Xa^cytvwv Tiavta TpavwS-flCTerat ev Tvi iiapovaia. zoZ xuptcu

/ue/:xvyiTai, (?yiAwv tyiv twv e3vwv euSupiav, riTts rri (pcjSepa xat ev5o|w* oTe to oixcu/i/evtxcv 5ea-

TTfwTws e-XyjpcuTo 67rt tcu euvcup^cu zrii Kav(3a- Tpcv ouy/poTe7Taf oTe TravTe^ TravTaj^oSev cruv-

x/i; |3aat?.t(7(7/jg, og tcv #tXt7r7rcv e^epev e'7rt tcu aypmcvzc(.i' cre exacrTcs xcpLte^Tat Trpoi; a eTrpa-

af^uazog aurcu. lev oTe e^xaaTcu xXvipos cpavepcuTaf cTe 'c^cv-

f. 223. b. V. 23. OuxeTt yap elg tcutcv aTraTYiB^viffcv- Ta alr,6(ai twv TrapajBsjSyixctwv rw S^ew tov ctxw-

Tat, cu^s Tw xoff/xw TcuTw ^eAeacjSTOffCVTat, v.at "k-nv.a avxwj aTeXeur/iTcv , xat to cjup auTwv
w; 0ew jipcuxuv/io-cuCTtv, aX\a 7TpcffxcX).yi0ri(jcVTat afjiSeatcv TcuTeaTt tc xpiTXptcv Tyi; civ.eiag av-

xuptw to) .S^e&i, Tas evoeXe^eTs Suatas Ttpcaaycv- twv auvet(3raewc , 3i/y)V axwXv.xcg ateXeuTyi-

T£s, cuxeTt TpiTov Tcu eviav~cZ pi.cvcv , aXka Y.aO' tcu e'v auTc7s evetXe^Taf xat xaTa(i>Xe|£t autcu;

e^dcixada xat p^va auva0pct^optevct STrt twv aytwv Tiup Tr/ij^a^cv ev aurcts" y.at eocvxai (^avepoi Tiaai

exxAy.atwv cu pcvcv oe ew? tcutcu axr,Gcvxai, xcig erzeyv()yy.cat xcv eauTwv cJeanjcryiV re y.at

aAAa vuxTwp xat (/£-7 vipiepav cu TrauacvTat TrjV Trct/iTTiV.

TTpoaxuvyjaiv riCicvnevci e\g xcv alri^ivov Becv, TeXc^. ,

In vacuo paginae spatio placet coUocane pauca alia patrum fragmenta , quab
in eadem ms. ad Esaiam catena vaticana legimus.

f. ji. b. Cap.1.9. Euae/3tou 'Epea/]?. At' cov TraptsTnat Cap. VII. 3. Tcu a.yicv,'A.^avaaicv ev cm- f. 3». b.

Tcus a'7ro 'Icu8atwv e\q xov XptaTcv TreTrtaTeuxo- "kta ij.v(^ay(dyiy.rt. IltaTtv ej^e 7repi xrg ueyaliio-

xaq, evcts UTTvipxcv ct dr.caxc^ci y.at ct Trpwtct X'{\xcg xcv ^ar.xta]}axcg' ayei ae xctvvv crpe-

xr,puxes Tcu euayyeXiou, ct xa "kcytv.a y.ai er.ovpa- afivxepcg Irt tyiv xcXup(|3rwpav x-ng avo) cdcv xcv

via anepixaxa et? cjavta v.axaaiter.pavxeq e^vr\. yvacpewc, tcu yvacJTOVTOs Ta xr^g ^"vy^g ev5u-

- 3i. b. Cap. VI. 3. levnptavcv errtaxoTrcu ra|3aXwv. ^axa' ev t^ o^w yap xovxov xri cvari «vw, tiJpu-

Sevov ripayna' 3ecv TrpcateSevat ^o^av a7:o Tr,; Tat ri xc^.uptjS-flSpa 1).

(Jc^cXoytas* xat -h cvaa a'cjwXeTO' Tt cvv eaxt Cap. XXXVIII. 8. Tcu aytwtaTcu 'l7rcJo/u- f. 144. a.

tcuTc; Trpcri^et to Trveupia to aytov oxt xo ayicq xcv e-iaxc7rcu 'Pwpy^c. Eupiaxcpiev ev xciq vtcc-^

aytcg aytcg vippicatat xm Y.npvyixaxt twv aTrcaTo- (xvr,!j.axiaiJ.i'ii xctg u7ro twv TrpeajSuTepwv avayi-
^wv, xat cu ^ej^erat auTo y>aoq twv 'Iou3atwv ypa[xij.evciq, yeyemaQai xnv riuepav exetv/iv wpwv
Aeyet cvv oxi uexa xo y.-npvyua xcv evayyelicv^ /jS •
tou yap nXtou ^tadpotijcvxcq, y.at mi xry de-

ep-n[t.taq xat xaTrvcu TrXyipouTat yj avvay(>iyr]' krrrip- yaxr,v wpav ^5aaavT0s, xat xnq ayttaq xcvq deya .

^n (3e cu;^ vi S^upa, ctXka xo vr.epBvpcV Vkaaa dva^a^ucvq tcu otxcv xcv vaov Y.axe'k^cva'nq <,

3"upa cu^ev ucjcxetpevcv Ta7s xsapat^aatv tyei' dveaxpe^e TraXtv yjXtog tcu; ^exa a'vaj3aS"p(oug

ecjTnppevou ouv xriq avvay(tiyr\q xo avw ayr\ua^ e\q xa ontaui^ v.axa xo pr\[>a Yvptcv, v.ai eyevcvxc .

ecjyipSvi To ucjepB^upcv, e'yuptvw5yi xriq yapixoq* (opai x* y.at cjaXtv tov t^tov ^poptcv xaTa Ty,v

dvayy.r\ cvv y.at xaq zsapaaxa^aq v.at ucjo xr.q Idtav xa^iv xuxXwaag yiXto?, e-ncpev^n etq §v-

xvyjvai]q X^'?''? aaXeuea0af dta zcvxo ^aaa yetp a[j.aq' eytvovxo cvv dpai X|3

aakevei xa \cvdouy.a' y.ai 6ia zcvxo r.pcc^nx-nq xtq Cap. XXXIX. 7. 'Qptyevcvq. I.-nadcvxeq^ ev- f. iie. b.

eXeyev Yai Bnao» xnv 'lepcvaalnu w; xspcBvpa vcvy^ot etar leyexat xcvxo cjept twv Tptwv y.ai

aa.i
r.kevcjj.eva. aavmk* w; ex toutcu, ex tcu JlCextcu yjaav. .

1) Confer nostram bibliothecam PP. T. IV. p. 62. Nam neqiie hic neqiie ille Athanasii locus extat in homiliis eiiis

editis paschalibus (alioquin spuriis) ubi de baptismo.

 , ,

GEOAfiPOT H AIOAIiPOr
EniSKOnOY TAP20Y
EK TH2 EI2 T0T5 *AAM0T2 EEHrH2En2 1).

Cod. f. 115. b. Ps. LI. l.intitulo. iJLtc^wpcu. Kou cvve- pTg ^t«|Se|3W.«5, K«t els Bkvuzcv r\ya.yt<;' ht
aewc ^£ XTiq £K ^uv dfixoii ri twv e/:/(j>ep:fjievwv juiy]V xai to pt^co^a ocu ex yrs ^wvtmv i\ yotp

loyciiv diavcia' zivcc de edei tyiv tU TccrauTT,? y.oci {(3cup.a7c? ris, a^X« 7tpoarilvxtvoot.i t&» 'Io--

TpayM^ta; r.pc^faaiv T.apcf.Qyiiv ^ vi tov vo/aea tcov par]/ ^ia. Tyj; tcv vc(/cu xaTnx"'^'^^'^?? ^'^ ^^ ^''''^'

aXoyuv ^wwv, ay0.cf.pyr\q yap riv yi^tovwv* c vw/uaTi xai ty) twv ^wvtwv yri v:e^vzevzo' et yaj3
y
cvv Aa^id Gvveii; zriv tscHrw avxov v.ayuav , yi /jt-n ei;i(ev ai^ag ttjjcs tov tou 'lo-pa-flX 3-eov, cv6'

Tcv xivYKjavTa ev auTw tov cpS^cvoy dia^olcv , w; av ev tw lepw evop^Xou/jtevcs ripy^ezc za $s Trpj
zpoi "Kapovza zaq Iz^eii; ecp5ey|aTo tcu t|/aX/xou. tcutcv Xeycpeva, «ppocrei Trpos r.avzac, xov<; 0.7:0

f. 116. a. V. 4. To ovof/.a To To/Jtepa evTau5a r^avepmiv xri<; evae^eiag (j.ezav:'n:xovzag,

5/lXo7* -n olov zov xpovov xa3* ov avcpi.ei. v. 8. "Ot' av pceTaTttTTTCVTa^ zra apezra e\i

V. 6. KaTaTrovTiapicu (3e pnpcaTa eoTt Ta Tt- y.ay^av t^wct Ttvag, ffio|35V Xap.jSavoutjt , fi-n za'

/jiwptav (fepovTa* tou xaTaTrovTta/jiou ff/iptatvovTcs «uTa Ttajotev cvxoi ot xat eTrtxepTopcinffatev xaTa
xoXaoftv (^q y.ai zcv a^jpcvcq di x^''^^ y.azancv- zcv aXovTos, W5 eTT* auTw yeXav epcuvTes* cuto?

Ttoufftv auTov. Kat Aww. ovv t(3oupca7os aXy]S-&>; avBpoiT^og cux e3-eTo tov Beov ^cnBov avxov'
yriivcq eppf/jveuopcevo;, aet x).cvcuf/.evc$, zm ajSe- et yap av, cu 5te|3aXev tcu^ ^cuXcug y.ai Bepa-
'
/3atc5 etvaf el; oaXcv yap Aw/ix exXapcjSave- TTOVTai; auTou' aupt|3aXe75 TOUTot? to, upta? aOt-

zaij dta^clnv epyaaa^evoi y.aza OepazevzciiV deov' twv, epte oS-eTe^.

"hyocKnoe ylutaaav ^oXtav, y.ai avv avz^n pn[j.ax« v. 9. Aecv tov 3"eov ^on^ov enytxaXe7aS"at

xaTaccvTiScvTa aurcv 5y]Xo7 ^e to euayyeXtov ^httov toutou (ppovTtcras, n)^7:iaev tiiL tw 7rXn3"et

xaTaTTovTtcrpiov etvat tw xoAactv , /eycv tw oxav- ov tiyev tipoay.aipcv -Kf^ovxov nv yap twv er.ize-

3aXt?ovTf eva t^Sv pttxpwv twv ev zn exxXyiata zoiypLev(>)V |3aatXtxyiv uninpeatav eveiJuvajOcouTO youv
*"
xaTaTrcvTtaSwat tw 6a- ev r^ ixazaioxnzt avxov n ei^ev ayovwv
\\'
'
au/jtmepet e'v TteXayei zni ^ y^ai
-' » f...\ '
V '

oTetpwv ^wwv Tuyj^avwv nycvy.evcq' yai

I < ' \ t ^
Aaaani Trsptxetaopievov piuAcv ovuov T:epi xcv xpot- xaya Ttag

ynlov avzov, jtXout(»v ev xaxca t|/eu3wvuuw yvwoet ev xu) ^e-

f. 116. b. V. 7. Ata To inyaTrYixevai Ta ^la^epa eU te- yot}.o(^pcvfiv eTrt TouTct?, ejreXTTt^et CTitTw TrXyi-

X05, TcuT£OT£ T:avT£X(ws, xa5eXe7 ae* cu xaXwj 9ei xcv zvcflcv ttXcutou* aHa Kai ev3vvay.ova9ai

o'ixc5cpc/iSevTa, aXXa xaxwj cpuTeuSevTa exTetXai vcptt^et ocpyj!^v ayovciq, xat axetpaatv Tipoq iia.v

maaxwv* Tiaaa (^vzeta nv ova i(fvxevaiv Tra- dya^ov lyovam ^vyuiV' xat al xnq ^vynq (5e

TYip [I.OV cvpavtoq expt^wS'yiaeTaf aXka xat tou auToii ^vva^ttq axepdiB^eiaai Trpo? tyiv apeznv v.ai

\epov axnvwpaTos pteTavaaTeuaat Trotviast, ex|3aX- tyjv «Xyi5etav, y^pitovo^ eiev, «v ecptaTyixet tcu

Xwv y.at (fvyadevodv ex Tyi; oxyivyj;, vis tcu? te- Laov}. zcv Trovnpcu |3aatXews* yap 2,acv)^ zov

1) De Theodoro, vel potius Diodoro, Tarsi celebri episcopo, recolantur dicta ab Allatio in diatriba n. LXVI, chbb
nostris adnotationibus. Et promisimus scholia eius inedita a psalmo 34. usque ad 81. in lucem
quidem p. 139. adn. 1.
efferre. Nunc vero, coarctato consilio, a psalmo tantum 51. ad 74. scholia exscripsimus , ne alios atque alios codices

pervolutare cogeremur. Etenim in hoc certe spatio viginti qnatuor psalraorum, nlhil prorsus Tarsensis nostri apud Cor-
derii catenam legitur. Diodori nomen noa primo tantum fragmento praeponimus ; idem tamen nomen in codice ad sin-
gula fragmenta repetitur.
 DIODORI tARSENSIS IN PSALMOS. 241

Tscvnpcv vsvtviMTSi xvtscv (pepei* aplavros tou Irst yra' ic, cvftOcjsZ y ovv i<fcfav opsvcrTtxws

'Iffpar.X TCTE ei7rovTC$^owx e;^oaev ^aatlia' vxii t:u; vicvi tuv avSpcocjwy eipr.Tat, cuV. e|co3cV

yao 7raXa< laci t^cv^vjuiaai tcv 3ecv |3afft- jsaTa to cwpa /ytovcv ecji(3Ae'CTwv auTcuj, ei}loi

XeucvTa auTCu, YiTir.ce tov 2.acvX apycvxoe. auTw y.at xaTa to •/puTiTcv t^s xap3ia5* eTit/SXeret y

dc^Tivai, cvv ini x:vq uicu; twv av5pw7:wv, cVw^ t(5ct et

"V. 10. MeT« TO •/aT6t7re7v tcu ev y,xyAa xau- t<jxtv o dia xcvzo xaXcv 7:;te7v o-uviwv, */.ai (Jta

yjid^evcv Trept t^j i^ia; ^taOeaew^ epe7' tos eXata tcu e|eTa!^etv T'fiV aXrjS^etav, Ix^yitwv tov 5eov
xaTaxap7:o{ tv tw ctyju xcv 0ecu xap^rov fipcvoa^ a'v5pw7:ivw; oe xat a(j)' &)V lapev, etpriTat tc (3ia-

J.uTYiptov Trovwv, tiXe|tTtxcv vcffwv, Bar.xiy-cv xat xuTTTStv auTcv e| cupavcu, xai tou t(3e7v et «aTtv

au|r;Ttxov ^wtoj* e yap ev tw ctxw xr,q exzXn- ffuvtwv ueyv.ln yap^ "iv cv'oyg etcjw, CTpo(3cX-fl

otas Tcu ^ecu ^ta otffTew; cpuTtu^^tts , apixr,v ]3?.e'|ew5 tou TravTwv xpu^iTou yvwotv e^^etv.

(jpepct alt^cvaav xa<; ex Tca^^Sv x«i auaprr;pa- v. 4. Kai e'x xr\i i^pcy.etiJ.tvnq ).e;ew^ pav-
Twv voffcus, xai TCU5 ecj' avxoug Ivsvaav cso- S^avcptev xaTa uapa^aaiv vopicu ttiV aptapttav

vcu^, xai Tpe^cuffav to ^d)? 'yi; yvwffeo);' oTt ffuvtffTaff5at* w axcAiu^^ ptyi etvat Tiva c^vaei

cuTos eXerjpicffuvas y.apTic^^cpr^aaq ^ eX^it^et iTrt to cjcvYipav* TraVTes yap e^exXtvav* aZxn ^e r[ ex-

e?.ec; Tcu 3ecu, et(5w; cti ct eXer.ptcve? eXey;5rr vMatq^ a^apxta effttv, ar.cxvyia cvaa XT,i eu-

ffcvTaf e;(€t de xnv ekr.ida cCk ecp' eva aJ^wva, 5eta; o3ou' aua de y.at -nypei^raav ct exxXt-

a/.X' els Tov aiwva tcu alwjcq^ r.apa^aXko^iivoq vcvxtq., aypCtcv "ktyoiv ri Trv lcrf/paf/ifftv twv
ait^aWt xat TrcXuxapTrw ovx^ tv ctxw wecC Tre- ra^wv, ri tttiv ayvoiav xov p-fi vccuvtc$ ffuy;(;ec-

(jpureupievw. ptevcu xui [j.txttvxt tc, etepwv ttq txepa r.oay^X'

f. U7. a. V. 11. Eu;^aptffTtav (3ta tcu elcpicXcye^ff^at Ta* tw pc/i xexpar/ixevat tvog cv xnv tntaxniJ-nv

Tw 5ew 3r}Xo7 e7:i tw 7reT:cf/;x£vat auTcv iffw; a tyet' cyavTwv cuv exxXtvovTwv , eixoTw; dpT,xai

nxnaaxc , r, a tspoxt^ttxo' crpc^e^evcs yap riV to cux eort cjciwv ayaBov., xa5' v/.axepcv xm
Gvyftv xov 2acvl' a/.}.a ytat ert uzopievw, cpr,fft, rpcetpnptevwv to ew^ 6V05 rpcxetptevov ^r,Xc7 rjTct

Tc ovcpia ffcu effT* otv oivxcZ xvyu' oxt yjpnaxov ^ fxn 3t tvx ttvai xo aya^ov TictcuvTa, n xov piTj

/at aya^oxnxci taxi rXrifie? twv offtwv ffcu* ct $5 ev aya^ov rctcuvTa.

yap ocjtotriTa xaTcp5o)ffavT£;, Tr5; yjpnaxoxrixoq v. 5. 'Eret eti; yay.oxtyvov ^vynv cw. ttat- f. H8. a.

T.u ovoptaTo; acv aiaBnacvxat. Xevaexai ffcqpia,cu yvwffcvTat a ^£7 etdtvat y.axa
f. 117. b. ps. LXI. 2. "A(j)pcva ri'//iTecv Ityta^at xov Betav yviwfftv* cu yap xaTa reufftv, alla xaxa
(ppcvriffewc ijttag ffTepcupievov ^atvetat yap cvxo; atio^^aaiv aMayvfs^axtov . observa.

repi ov c t.oycq^ pirj ff&^wv xctvr.v (fpeva* etowj v. /. n 7«p auapxta taxtv n atyjiahttixt-

yap Tkaa-i) ^vyr, tvvciav 5eou |3£/3Xr.a£VriV, a^to- i^cvast. xovq rctcuvTac auTrjv ar^tatddq dt a^ap-

xr,xa aaza^cuivoq^ cu^evt aXXti) et ptn" T*/i tav- xr,^axm d(tipovy.tvni , tvapatvtxat 'Iffpor/iX, y.at

xsv y.apdta eicjev ptri ttvat ^ecv y.at cutw^ aya/.haxat 'Iaxcw|3, to^; yatpcvaiv ev cvpavclq

a(ppwv dta^cTiOQ cv xn aXXcTpta zavxcv napdiaf r.apaT:kr,ai(>ii er.t evt auapT(»Xw ptetavccuvTt.

auTr; 3' eoTtv n avay.eiutvn 0ew, aXXa Tri e| «u- l>s. LIII. 3. ITapaxaXei 5e (/n aXXcts xptTa7?, f- h». b.

Tou 3ta To duapxaveiv ytytvn(itvn etrev ptn etvat ak.ka xn (3uvap'.et tcu aya^cZ Btcv ei; e|eTafftv

5e;u. — ITavTWV otpiapTavovTwv , -ri xat avxt^v 3o- rsxpaicBnvat' ct^ev yap ffuyyvwftn? reu^cptevc?

xcuvTwv TO otyaBcv oote7v, ov xuptw; y.at a).n- e®' o'ti izapetdiv* exiJtxtav (3e yevnffopievnv x«Ta
S^wg rctcuvTwv* aXX' tva xav Turcv auTou Xa|3w- rwv auTov rcpwcuvrwv ptaTatw;.

fftv, di iaoTixpcv xat aivtypiaTOi auTo roiouvTwv. y. 4. AeeTat crwj (ptn) arpoffJexTcs r. rpcff-

V. 3. Trapwv ffTt;<o; TTpcvonTS^v tiaayti xov tvyn avxov yivnaixatf xat tva Xa|3ct Ta crept

^ecv cv twv xar' o;^avov piovov, aXXa Kott twv cov nvlaTO* «XXa xai co; eyyu$ S^ecu dta xaXwv
31

r
 ,

242 DIODORI TARSENSIS

epywv yzyzTfi^tVoq ^ hioiXKSt ecp'/i t« p-fty-axtx ;ccv uTrepyicptxva (fB^eyyo^zvcv xal S-Xt/SavTa tov af/ap-

axo^oczoq ixov' cxibiiq apyov 7tpo(^epopLevo<; pwpta, tmXov opwv, Tipos tov 5eov ^t* euj^yi^ a^oXeaj^oiv

Y) oc\<sy^pov^ Yi eTepov Tt y.axov tp^eyyopevos, 3"eXe£ eXuTryiS^yiv tcus opioouciovis xat opLoytviig ^101 o'pwv

Tov S^eov ev&)TtffaffS"a£ auTou Ta pyiptaTa, a).Xa elg /BaS-o^ xa/tag TreaoVTas* C05 xat xocpocyp-nvai

[j.ovoq '/.oci Tia.g ocln^-n y.oci euffejSy) XaXwv. ecji tw TpecjTw Tyis cpuaewc* piyj 7:005 apa xayco

V, 5. 'AXXoTptous (py/(Xf tous evavTiav Tipooci- xocvxnv xnv TpoTryiv woaTw* xoc/oc 5e xa) x/i(5e-

pzaiv xciq GT.ovdociciq ep^cvTa?, xpaTatous 3e tcus ^cviy.c>ixocxoc AvfiCixoci xa) xapocxxzxai^ cp^v xcvq

Kovnpcvq daiucvaq' v.ai (f/iatv* STret cu TrpoeSevTo (^avXcvg iiocpaiixatcvxaq , cLq ei' Tt; zax-np Xu7re7-

Tov Seov evavTtov auTwv, a7ro(7Tpa(]pevTes auTov, to ini pavevrt ut&i* xat yap tov ^alixov xcvxcv
vm vwTa auT(i) (3e^&)X0TeG, eTtave^jTyjaav tw (Jt- ex cypc(7cocyou tcu Xpt(7Tcu xaTa to (ZvS-pwcrivov

xaicp, xat e^-flTyicav tyiV ^vyrxV avxcv, ar^ayyikhcvQi xcvtq etpnauai^ w xat ocpy.c(,ei Tzepi

V. 6. Seov pcyiSov e;(^etv o[xc)iCyei' xaya xov twv (SXaTrTcpevwv XuTrel^jSat.

TraTspa xat xuptcv avTtXaptjSavopievcv xtiq ^vy^-nq y. 6. Tyjg ^ucrewg Tyi? ocvSpWTrtv/ig evuTrapj^ov f. 120. a.

auTOu, iva eicjyi tov u'iov* acicffTpetj/et Ta xaxa e^^ouffy^? To craS^/iTtxov Suutxov ecjtSupiyiTtxov

To7s e;(Spo7; picu' a yap ersayayfiv [ici |3e/3ou- Ttves xaXcuffi* xav xaT apexw xiq cjpcxocTTyi,

"knvxai xaxwTtxa, TauTa Trpog auTcug ccTrcrpecpet cux a^pavt^cptevcu tcu cyaSyiTtxou, ffuptj3atvei ev

tcu v.vpiov Y.pivavxoq curw* avvadei tcutw to ,

Tyi leyc^evri cypccraSeta yeveffSat* ciy.elei yovv

r.cifiaaxe avxM ov xpoiiov ercvnpevaaxo xsci-naai v.ac xo crpoxeipevov cypoffwcycv r30p^ovp.evov vvso

Tw TrXyifftov v.ai xovq de ^lievaxaq ovxaq dteley- (pwv(wv e^^Spou xat SXttpew? ay.apx(jilov avappi-

ypvaa yi tou SeoiJ aXyiSeta oXcSpeuet, et TotcuTot cyt^cptevcv, eff^^ev to evucyapj^ov cyaSyjTtxov, wg

eiaiv cv yap avaipe^rivai va^a.na\ auTous, aiX (pc(3rj9-flvat v.at xpoiJ.(>i vTiciteafiv v.ai vciXv(^^-hvai

ei xoicvxoi etfftv ayioq evyexai. ucyo tcu Tyis dzscpiaq av.oxovq' xw yap av.oxo-

f. 119. b. Ps. LT.V. 2. ITpoffeu^^yiv ava^pepwv S^ew, Tca- ^uvtafftv evTau0a any.aivet, r^ avoxoq cpwvyi* TroX-

pavalel avxov eyytaai avxv>, OTrws et? Ta i(5ta X^Sv (5e twv 7rcpteffTy;xoTwv auTOV S"Xj|3epwv Tuy-

wTa (5e|y]Tat yjv Trpoffyjyytaffev Trpoffeuj^Yiv* evwTt- ypcvovxoav^ evyexat do^rivai uvxm xaq xcv Trveu-

^fiTat yap eyyvq cov tou XeycvTcs elq xa wTa ptaTcs vonaetq pieTewpt^ouffas v.ai ei^atpcvaaq nxe-

^eyp^evcq xov "Koyov xat CTret deop.ai cov cux aX- puya? TreptffTepa^ , aXX'flycptxoTepcv ovo^at,oiJ.evaq'

XoSev Sappw Ta XeicjovTa ptot avacyXyipwSv^vat* aurat de ai zsxepvyeq zsexaa^rvat zsctovatv elq

/] ex aov pty) uTrept(5yis tyiv UTrep wv deo^ai cja- v^^oq , ws xaTacyauffaVTa e'xe7 tcv dvazsxavxa
payil-natv' ttpoayeq de p.01 i-Katpovxi oatovg
X^P'^'^
d^epiy.V(^q xcv Xotcyou ^tayetv, ffaj3j3aTt?cvTa Ta
j^wptg opyyjc xat dtaloyta[j.ov v.cay.i(tiq., v.ai eta- xpv(s^epa v.ai euXoyyip.eva aa^^axa xcv Becv.

avcvaov xStV loyoiv cov ex xaSapag ffuvet{5yiffews v. 10. 'H eTrt xaxw ffuptcpwvta deivov^ v.at ex

avaTreptTrw, tou evavTtcu pteya ayaijov n twv e^rt xax&i ffupi-

V. 4. Avvaxai iyPpoq avxoq etvat T(5 (pwvyiffavTwv ^taXufft^* xat ot op.ovcwavxeq y ovv

(ZptapTcoXw ayeaei iiov^ xriq dta(fcpdq ovanq' SXt- ezt Tiri TrupyoTrotVa T(S ej^etv (jpwvyiv pttav vjxt y^ei-

^cvxoq cvv xov duapx(>iXov^ di cov ^rpccTTet xa- loq ev r.dvxaq, evencdta^-riaav pteyts-ri (5uffffe|3eta

xwg, xat aSea (fQeyyo[j.evov xcv e;(Spcu T^is aXn- ffuff^^eSevTe^ , wg pt/ixeTt optc(j)wvtav e;^etv yap
B^etaq^ ilvTiriBnv ev ryi a(JoXeff;(ta ptou, xat eTa- ex ffupt^wvtag TrotcuVTei; dae^etv epteXXov, touto

payB^nv 'h dBoleayj.oc. e'vTauSa T^nv evyrw .

ar,- cux ecyciyiffav xu>v yXwffffwv auTWv v.axaoiatpe-
ptatvet, co; xat ev x-n 7rpcor/i .T(wv |3aff£Xet(i)V X'nq Setffwv* xat evTauSa y ovv evypij.evcq |3cuXe-

"Avvas Xeyouff/is* e'x cyXyfSou? dboleaypaq p.cv xai xaxadiaipe^-nvai xaq yXuiaaaq twv opcccpwvn-

exTeTaxa Iw? vuV 7rept yap x-hq rcpoaevyjhq eau- ffa'vTwv xaT' avxoZ' xaTaTTOVTt^cpievwv twv yXwff-

Tvis TouTo leyei' dytoq ovv opyifft, tov tyPpov ffwv, TouTeffTtv a'cpavwv ytvoptevwv xat Trpo tou-
 —

IN PSALMOS. 2i3
T:v 5e tipnrai y.clatjiv anuocivtiv ro y.xzar.cvu- r.pog ^zov ^cv: r.tpi l',d2[j.tim yeyfaTitat, covrj

l^eaOoct' y.oct nauXo; y cvv eldc^c aup(]pepe«y r.ctt 2o(3o^wv y.at raucppaj cj£t3Xr3bVTa{, cu zspo;

rrrJ nypc^ eaurcu; twv cpauXwv (Jta^wvtav , eot B^ecv •/.expaycTtuv.

T&iV avai3a5jU&)v acTcXcycuptevci; auvexpc*j<7e (pa- v. 18. 'Ecr.epoK; ct* av ouvet [xci ra. rr,; cy.iZc.,

piaeiicv; y.a.1 ca(3^ciixatcuc. Tcutc ocvx(fcpEG^xt y.oct ro (je(xvvvo[j.vjcv oxu; twv £ua£|3ojv ocvocrei-

Svvocrai e-ni tc , idcv euaxpuva ^uya(j£w»v, xal /££ de uoi o Tvi; (3tzatc(7uvy)s y)Xtcs, to; ei/ r.fontx

y;uXia3y;v ev t?) ep-nuw* ^ta ptdccu etpr.ptcvwv Twy /ue 7rctyi(7af* cu axuaaavTc^ ev tw p.eaept|3ptv&i ve-

ouc <yTt;^o)V, «'tto tcu rkpCGede^oixr,v rcv Becv rov vo^ievcz^ dfnyr\Gcu.oci rcf. vr\c, Tp:eioTiy.evr;; lor.i'

aw^cvTa pt£, fcw; t:u xataoteXe Ta? yloioasci pocc' y.cct T.pcxr.r,yye},[/.evcv irpwt xat rr,; cypcst-

auTwv 1v Y) ro "Xeyouevcv rotovrcv enei ev r-n pr,uevr,; pi£ay;p.(3pta?* ocr.ocyye).}iCvrc; de iJ.cv rocv-

vcptt^cptevY) ^ecv 7:olet r/i *I^pcuaaXrip( i^tdcv olvc- Ta, eiaaxcuaeTat o 5ec5 Trj; (fwvf,; pcu, xat Oc-
pttav xat a.vzt\cytocv CKVcucvvzoiV y.oct ocvrt/.iycv- pv^ziv ccvrrv £'5eXcvTwv«

Twv Tri oclr.^eioc ., eyoc/.pwoc (jiuyaiJeuwv oct:' av- \. 19. Ort 7:c/Act lyevcvrc rtpcc, iye' cv yocp f- '-i- a-

TYis* waTe yevcfievcv ev rri a.x3Q e^vwv exxX/i- i^p^^X^^* rtvez raav cuTci ct S^cpu/ScTv E^e^cvre;

cta epr\[i{i) y.alcv[itvi] ^ av),ta^r,vai ev avrr, ^ta- P-i^ -viv ^vyrtV w; c ^ec; TaTietVtoaet tvi; Itxr.q

vanavavotxevcv , y.oci Siavvxrepevcvra Iv rctc r.t- ypavyriq enay.cvaac* Taura p/iv civ o\; rcv r.pc-

arzvcvat. ^r,Tcu g^ ctxetcu TrpcawTrcu ra; r.p-.y.ety.eva; gw-

f. 120. b. V. 14. Tc yvwaT£ picu, ytvwaxcpiEVe vt: e[i.cv., va; 7:pcevryr,yuevcv' et (3*
e| aurcu tcu aojTvioc;

c; ezsi ro avro) eyAvy.avai; p.ci e3ea[xara^ a[j.a rxvra /eyitrj* eT:uor,r.ep x«t ti^ avrcv u.a^ero
rcl; 7.CIVSU; [Jia^nrou; tpe^wv pte Tc^t; y.alci; £'
^X^P? (^vetir.aev pte, unriveyxa av, y.ai -a
epyctc. £?^?» azcAcuj^w; xat -auta cpria£t£y c aGotrp.

V. 16. E).ey£ Tt? T(>lv cya?.atwv, ^wvra; et; v. 23. Tw ^txatw cu ^t^cv; aaUv o 5ec5,
aiJcu v.a.repyea^at p.cvcu; rcv; y.arr,yr,atv rwv tcu; |3£,3r;?.waavTac rr.v $tx^r,y.r.v avrcv yardcEu

2"etwv j:at5£up.aTwv e^cvTac* c yap ayzvarc; twv £'? (pp£ap (Jiacc^cpa;, Ivavttw; £/^cy tct; ccea- '

Tns ^wrj; /cywv , y£xpo;* ct cutw ^wvre? , e\; (^tv , a(p wv cjjveiv ?wr,y xat daBapatav tspoa-
5.6cv y.arepycvrai' cv y«p cicv re C,(t>vra; rc y.ct- rarret o \cycc.

vcv X-rcj et; a.^r,v y.arepyw^at., rw p.r, re^uxevat v. 21. 'E:r;t ev tw |3tw ct doi^et; dtxuevcv- i. 121. b.

ytvea^at awpta exe7, pte5' ou Ttg Tr.v xoivrv ?&)r,v te; ap.£ravcr,Tw tspcatpeaet tsclla y.akoc (Jpwat,

eyef er.ei cvv 'Icu^a; y.ai r.aq t twv 'Icu(3atwv oetfJcptevcig aurwv oTitt^; [ieaovariq rr; a!v5pw7Tt-
"i.ao; y.arr\yT,atv etycv tcu vciicv y.at rwv crpc- vr,; ^wvic aptsayo^at tcu /3tcu, Tva uocp c^.tywv

^yiTwv, ^avarcu 67:' avrcv; ep;^cptevcu, Tvi d[i.ao- d[j.aprr,[j.aro)v y.at ptYi ttcXXwv rtpiwpnStaatv rcu-

Tta ^wvre; ei; adT,v y.arepysvrat' a'xc).cu3w; (5£ To^y ^^ opr.atv cutw ^taxetptevwv , eyw rr,v r.pca-

y.oct ertcpepoy.evcg /eyerat art;^c;* crt r.cvrpia ocy.tav y.at e/.Titdx er.i ae eyca y.vpie»

ev ratc TrapctXfat; aurolv ev pieaco aurwv et ydp Ps. LV. 3. 'EzseiSn de y.at ev rn zsapa^clri

y.at r.eipav eaycv twv ^wcTrctwv ypa^pwv, ov xar- rwv X,iC,cf:Jto\v touTwv a7:cpeu; r.cvr.po^; dvBco\-

wxnaav, ot//a 7rapwxy;aav ev aurat;, roi :tcvr.- nicc dia^./.c; epptr.veuerat , ecytar/;acv et xat

pta; ex^*" ^'^ pieaw eaurwv, Tcureart tw r.yeLic- r.ept avrcZ pr,^ein rot Trpcxcipteva* rtveg ro drto

vtxw* iv ptiara ydp etvai "keyerai rcv o/.cv tdicv. vi^cv; n(J-ep-a; ouvanTOuaiv, xat outo); e|y;youVT«t.

V. 17. Twv xarii Tcu awrripo? Tc).piy).^racp.e- v. 8. T;u; et; xaxtav neocvTa; aw^et Beo; f- 122 a.

vwv Totcurwv ovT&)V, e'y&) rpo? tov 5eov e/.ey.pa- (joipeav, cuoev cjap aurwv ie-j(0[i.evo;' 'idcv yap

|a, xat tay^cv e\aav.cvou.evT,v uTrc xuptcu Tr,v (jp«- Tcct; atiapriatc upt&iv erpaSr^re, xat cu piera ap-

vnv picu* ucvoi yap elaaxcuerat ucro xuptcu yupt:u ?.uTp&)5y;aec^c- cux t'i epy&)v, dWa yjaptri

tspcq rov 5ecv Y.eypayu);' cv yap udg xp«?wv, coitoiV' -.0 ycZv vr.ep rcv [iti$ Ivoi cr,[j.atvei [in
 244 DIODORI TABSENSIS

vnsp TfJcg (Jt^cpievsu aurw tw awnpiav «utc7s Xev e| 5u|iavou, oux etpyixws n to «Trco-TaXsv e|

Trapex^'^* cypavou, vuv ep^nveust Tt To x«t «'XflS-eja egTtv

V. 9. IlappyifftaCofJtevou Tipog ^eov yi cp6)vyi* o touto puot/evcv*TV]V ^vyw avToZ yi.voii.tWiV pte-

^
yap ^wv ptYi r^ aaapTia ceHa tw ^ew, ^t' au- Ta|u e)^5pwv twv xaTaTrar/icavTwv* cuTot 3e et-

tmV twv epywv cpavepav tw S"ew Trotel t-/)V ^wviv ctv ^ta to aypiov v.ai opoQupiov oxuavct* cvy^ eTe-

eauTou, e'^ayyeXXwv auryiv dta^easi v.ot.i Tipoc^^ei, pcv ds, Kocr ovciocv zriq dln^eiocq zo eXeo^* apt-

V. 11. To eTrt tw 3ew xat ^ia 5eov Tipoapepo- cpoTepa yap o awTyip.

ptevcv pripta atveTov effTtV wcrauT&)s Y.ai o 'koyoq' v. 5. Et xat eTapa^i^^riV xaTaTraToupevos utto f. 123. b.

viTot (3e ex TrapaXJiYiXcu xaTa tcu auTcu to pr.^.a ej^^pwv Y.ai BapL^cvixevog., twv oxupvwv p.e /a-
xat Tov "kcycv xaT/iycpeT* vi eV aXkov xat aXXcu /BcvTwi', aXX' cv Trapepieivev vi zapayr' e'xctpyi- ^'

Tt3"eTat ras Tctauras y.atTiycpiac. Bw yap zezapayiievcc^ ypnycpuiV eij.eiva, a)X

f. 122. b. V. 14. Eppvaazo de zcvg ixodag dzo oXtcrS-/)- exctj7.y,3'r,v ar.c^aXoyj znv zapay^nv,

lj.azog, vtsod-n^yai avzovg vvso^ny.a, peTewpt^wv Ps. LVII. 4. Etcfctptev cuv yoci all-nv eivai. f. 124. b.

/.ai avw zriQ ym Trctouv eyw yap^ c^mtv S"eos, yevv/icrtv 01 zeyBevzeg yap 0.1:0 cpauXr]? 5t(3a(jxa-

vKn^fiaa ae uaxivS^ov 5e uaxtvS"c; pttptcuptevog Xtas, a'cj' auTy;? T'fls yaijzpog zrig avzcvq ze-

zo co)pLa zcv ovpavov, dn^cl zrv ^vynv cvpaviM xouayig, £cyov y.ai zo TreTrXavviaSat , Y,ai zo^evSri

ypctiixevnv uTroiJyip'. art, cux aXXw zvyyavcvzi zriq "k^^av.evai.

zcv vncdedeixevov dy.olov9el zo e| oliaB-npLazcq., V. 7. Tcuto <5e auToT^ Seos cyote7 euepye-

Tou Tiept Tviv uXy)v eppuaSat zovg rzodaq avzcv. TwV Iva p.-/i xareffQtcVTes Tcu? u;ro atjjwv aVaTw-
— ^*PueTat ztq di^o twv , Trpoetpnptev&jv e7rt(3Xa]3wv [levovq avSpwircug, u7rep|3aXXcu{7y] ziy.o^pia UTreu-

errt tw cuapeo"Tyi(7at tw jew tjwvra xat 7re(BWTt- ^vvci yevodvzai' v.ai zaq ptuAa? y cvv avzcuv

(jwevov yap evapeazutv Bew ev (j30)Tt ^wvtwv, (JuveSXa^rev flTrw; piyi (Saxvwcrtv pcy) (^e xaTeoSiw-
TouTc Trote7' ^y) ^e xat TrecpwTtcTat Tra^ y.ezey<jsv aiv StaTiep de zo diwncpevoy.evov dia ztvoq -nopov

Beov' avzoq yap K(>^n (av, cpiw^ kazt twv a'vSpw- utJwp cv Trapaptevov aXXa 3taaxe3avvuptevcv c|ou-
Trwv Y.aza to, vai n ^wy) ^nv to (pwg t(»v a'v- (JeveTrat, cutw xat outot e|euTeXtcrSr(CrovTat , cu-

SpwTTWV. 3ev ^e^atov xat Trapap-.ovcv ep^oVTSs, a'AX' ui5ap-fl

f. 123, a, Ps. LVI. 3. Ou piaTV)V 5e tcv u(|/i(jtov eiTrev xat uypov jStcv jrpoaxatpws uTro^ei^aptevct.

e'cT€t yap v) dvop.ia epzsnztvn v.ai ya^atvsezng Ps. LVIII. 2. *Evos tcu 2aouX (JtwxovTcc, ex f- 125. b.

ec7Ttv, TauT/JS a'cjaXXaxTt(wv, cipos tov v^pt- cjXeto^vwv eyBpZv i^atpeBnvai evyezat* imvsoz'
azov ^ca^ \v eiq v^oq aipopLevcq zn ^cny pta- ouv tcus ffupicyveovTas tw' 2aouX ^cpuiycpcu?, vj

Ypav ano zov j3Xaj3epou Svipos yevnzai. zovq evepycvvzaq e\q avzov dlnznpicvq datuovaq

V. 4. *0 aTTiiffTaXetg e| ovpavcv ini zo ffw- xaS' eauTou, :rXy)3"UVTtxws tyBpcvq tntc^iv ^

pv-
aat,o vvpioq eaTtv (pa(7xwv vaza^e^va dno zcv aBrwai e| auTwv euxeTat, v.ai XuTpwS-^vat e'x

oupavcu' TouTov yap ovza loyov avzcv elanye-, Tcurwv e7iavtazay.evuiV lit' avzcv TtapaY.alet' eu-

<7TetXev Seog, xat laaazo zovq TeTpwptevcu; yoit.evoq zaya yevecBat tm^nit.tav zcv elevaofj.e-

'nycvv ex twv (JtacpSopwv auTwv, wg cpmaiv eTS- vcu Xurpcv dovvai znv ^vyxtV avzov dvzt ttoXXiSv.

pwSt auTou Aa|3t(3. — Ot vjpo tcutou dta zcv v. 5. Eu de xai zo tdpapLov etTreV TeXecrav- i- 126. a.

e|euTeXi^etv xaTajraTouvrei; pte, elq ovetdoq edo- zoq yap zov dpopiov n (pwvvi* w^ yap cv zavzov
Onaav 6eov dnc^etXavzoq e^ ovpavcv OTrws (7W0w* to zspazzetv Y.at vsexspayevai^ ovzctxq cv zavzov

tcdpavozeq yap zov zov Qeov vtov ^povztaavza znq tc zpeyetv vat zo dedpapLnvevat. IlauXos api(j)o-

acoxnptaq (xcv, dayr\]x.cvc'vvzaq avzovq xat ovet- zepov di^aaY.aloq., oze ptev Xeywv cutw$ zpeyca^

^t^optevcug e\^ov^ vazanaznaavzaq ov Oeoq ecw- tos cux d^rikctiq' oze 3e tov Spoixcv TeTeXexa, tcu

aev
— 'Ev zoi Tcpcayovzi a^ctycti eiTrcov e^autazet- zov dpoptov zekeaavzoqy ovvtzi zpeysvzoq.
 .

IN PSALMOS. 245
V. 6. TmV TSposipmEVu>v eyBpoiv ejU/:/£Vc'vTwv n^^aveioc^ r.ctcZvxoi; auTo,Tcu vKtpocaniKcvxcg y.v

ttI x«t* tiicv CTTrcu^yi, t^eyepBtig ouvavTriffcv elg picv tcu tyiv denai)) av««pepcvTos.

TC ^onBriaai ^ci^ p/ixeTt paxpcS^yiuiwv Iti' auTo^j* Ps. LIX. 6. Tts « a/ipetwffis viv ^t^Matv o f. i27. b.

crapaxaXw de e'|eyep5evTa etj ffwavT«atv /uwu ^«os, "n o cpwTt^po? xa3"' ov 3uvaTcv ^taxptatv

ws cu xaT* epnv xai «'yaS^cu xat xcotou* Tau-

i^e^v 7rpo<paatv xat* e'/:/cu tpcvwatv
«X^'" irveu/xaTwv ,

auapTovro!; elq auTcu;* cuTe -n dvo^xtoc y-cv ovrt Tns yap rns yvwaew; vr.apioiarig (fevyo^e^f ccvso

•fi ocjjLocpztoi fxcv e'^e'/.aleaocxo auTcu; , dlT^u xo twv ^^etpcvwv, (xocypav y.a'ACv tpysv y.ai Trvsufxa-

(j)3"cvepov auTwv 7;a5cc 7^vtsnBevxccq tTit euxXeta tos r.ovnp'v ytvo{Mevcf dtdoxat de cv xcig xvy^cv-

fipLextpac. —T^ Trept ocvxcv evyri avnT:ocpoc'kau.^(x- <7tv, dD.a xoig xaxa ^eov euae^euat oT.petwats".

vet xriv r.ep\ TiavTwv twv e5vwv a'^twatv, ^tXav- v. 8. ©eo^ XaXe7 e'v TravTt peTexcvtt aytcTyi-

Bpodzsci aixa v.at crccffiYiryis vtsapyoiv' xspoyvovq xoc,* ouTwg y cuv xat ev IlauXw aytw ovTt eXa-
yap cjpccpriTtxws tyiv twv e^vwv Y.'k-i\atv ^ r.apa- Xet XptoTcs, xat e'v TravTt 7rpc(j)yiTyi* et $e r.ept

y.akfi yvptcv xov Becv twv S^etwv ^uvapewv, akla xcv zsaxpoq ey.T.au.^ocvexat yi (pwvy), ayccc ev w
y.xi xcv 'lapoL-fik Beov iipoaeycvxa iriay.i^aaBac XaXa, awTYip eln' oup.cpwvws tw, o 7raT'/ip o pe-

Ta efivy), o^rw? taayiTat auTa $iarycvxa xaxws ^ia vwv ev ejuot, 7rote7 Ttz epya* y.at, IvxclriV 3e3w-

et^wAcXaTpetav xat ^atpovwv S"epa7retav* ytveTat xev p.ot o r.axrtp zi e'ii:a> xai tt XaXyiow* apiicXiei

5e r\ eCTtoxocn) twv e'3"vwv, «'cycaTaJ.evTcs tcu rauTa zr\ cixcvcptta.

Beiov koyov iri tw TraVTas 'iccaaaBat y.at acoaat Ps. LX. 3. ITeTpav onixatveaBai ex(5e^wp.e3"a f. 129. a.

ex Twv xaTaXajScuowv 5ta^3cpwV laxpoq y ciiv pecvaav rsvev[xaxtyov uc/jta rov XptoTcv ev

Twv ^v/u)V xcvg auvTeTptpiptevcu5 t^ y.apdtac t'w- xavrn tyI tjeTpa yivouevcq xo [j.exeyjiv auT^s*

pevcs* 3uvapiewv dt Btov avxov avscy.aXft , xat vnapyet yap ao(j)ta xat dtKatoawn y.ch ayiaa\i.oq^

y.vptov Xcytxwv akoyctiV ^wwv v.at oTpaTeupiaTwv pieTewpt^eTat xata tov vcuv upivcupievos "^ro Becv.

cvpavtm' o*g 3e Tcurwv twv ^uvaptewv 0eos, cutw v. 7.

*0 tu^wv twv •flppyiveuop.evwv ^wpewv, f. 129. b.

xai Twv ^tcpaTtxwv ctv3-pw7:wv, 'lapayiX xaXcupte- ^aatlevg xtq laxtv, y.aB' annaivotxevcv e'ipnxat

vwv *E|3pa[wv ^wvyi, Becq eaztv. zsepi twv 3eoae|3wv w? r,aav ^xaikeicv lepazev-

V. 10. To xpaTcc pcu tjpoc ae ^uXa^w* cu pa, e3vos aytcv tw cutw yevcf/ev(f> |3aatXe7 eTn

ff(])eTeptaaa0at auTw 7:poatpcupievo$ , alV ty.deyo- uTro tou yvptov vspcaxtBexatj n(j.epag dycy.evnc,'

fxtvoq r.apa aov avxo "ka^ftv Bapac^ yap xri 7repi dei yap ex cypcXa^oua/jg owTetvyis xaTaoTaaews
TOUTCU (3e|3atwaet, yvovq Tretpiz ^rcXXazt;, oTt xat e'ig tzipav waauTwg eycvaav iiexa^aaiv ytveaOai.,

Becq dvzthmzxoip [xcv xvyyavet' xav yap py) e| 00$ ex tcutwv yiuepwv ovcp.a?cpievwv ou//7r?//2pcu-

'mezepag 3uvaj7.ew? a^tw^ XajBeTv to Paat)veu6tv, o3at Ta er/i Ta atwvta,

akka yt xo aov ektoq npot^Bafav pte dei^et pLCi y. 9. 'Etjet o)V rj|twaa aapa acv xexevya,
e'v To?^ Ix-^pc^g pcu, W5 auTot piev T5at5eu3-/i- eu^aptaTW? cutw yeycvws <|/a}.w T(j> ovopcaxi aov,

covxat yckaaet vr.cr^jeacvxeq, e'yw de zr\v ^xai- upvwv di epywv vcy]ptaTWV Te xat Xoywv ayaBuv

kelav k-n^ofxat -napa acv. ttiV e'cj' e'_uct ykr\Beiaav acv zspcarr/cftav xai

V. 12. npog lOTCptav TCU5 crpcxetptevcu^ ey- zspoq xovxo riptepav e| lopepac a -nv^aurtv </.vso-

Bpovq irtxitxnBrivat xcv Btcv' csckk' cw. ancBa- (3waw, Uiaiiep 'Iaxw;3 (^nacv lav (5w ptct Beoq

ve7v ot|tc7* ct(3a? yap oTt et ptev cvt£S ^auXct apTcv cfocyftv y.at xa. e|-^5.

dizoOavotev, knBnv e^cvai zov 3etxcu vofxov dia- Ps, LXI. 11. 'E«v dcxn peetv xat {xetovaBat s. m. a.

Tpacfto3evTe§ de xr\ xcv 3eou (3uvaptet ets at;^- 7rXcuTCS tcu p-/i apTrct^ovTo? y.at ptYi a^txouvTO?,

ptaXwotav cTapa(3c3£VTe? oTevalcuot cjpcc 3ecv cu (3e7 7rpcaTt3evat xn yapdta .,

"iva p^n do^et kv-

rSipav xaxwoews eaxyixoTes* |3ouXeTat 5e auTcu? TtftaBat twv ypnv.axm ii.eccv^evm

xat xaxayBnvai auso v^ovq riq tyovatv ucrep- Ps.LXII. 2. Eov Tts xa xnq vuxTog xat oxo-
 246 DIODORI TARSENSIS

zovg epyoc -npxzrtt, ttw; «v Itycizo euXoyws* op- \ovg ets zoc xarwraTa r^s y-fls, to oLTicax^uYfr

5p£?&), |y.y] evazavzct; avzoi zcv op^pov; y.oizop- zfnaocv ol a^ocpzo)lci e\q zcv udnv, t.ocvzx zoc. tQvn

^ovzoii yap zcvzo tw y£Vo//evw lv.zoq ayvciaq iioci xoc e7it^avS"avo^eva zcv Btov' tiazlB^ovzoc ^e v.o- v. ir,

xaK£«5* ws ^avat, /] vvE, Tpoiv.c^iv ^ n de -njxipoc 'kocaii •napoc^o^mcvzoci a-nuaivou.tvn cvou.oczi zr,i

viyyiy.cv* zcvzco avvadsL y.oci zo^ ey. vuktos cfiBpi- pcy.(^octoci' "^"^^ pci^icpatas TauTy;;, •nzci cv;

f. 131. b. K^t zo Tivevtj.oc {xcv Tipog at o ^eog.

— *0 ex zm
X^^P^'^

evspysi ttovcus xat mxpta iaziv -n c\ vKnpexcvv-

YocAocc v.oct a.yvotag 'ip-npioq i<^i rourwv* wv (5e xai reg aurri, av.ivn cpynq ev eztpctg ovciJ.at,oiMevct'

zrii Twv 7ia,^wv uypoTYiTos ezTOs, avvdpcg vixap- pLepideg aXwTiexwv eacvrat, rcurec'' TTOv/ipwv ^uv-

;^££, o'g a^azcg eivat vi^yi zoig yretpcatv ^ dia zo ape&)V, dioc zo r,avcvpycv y.ai xaxcyiS-es, aXwTve-

fjL-n evpiay.ea^ai ev aurw toticv ^tajSoXcu* £v z-n v.tg ovoiJ.a^opLevoi,

ey.azepoig epy.evevBeia'n ipr^iJLM y.at ajSarw xat v. 12. 'EcfatveTrat de y.ai o cuvuwv ecjt rw
avvdpM yyj zvyyavu^v ztg^ o'(pSyivat ev rw otytw, ^ew rw eucppatvavrt rov (SaatXea.

TioS-w ^tt^/a '^vy(r\ itpog zov ^eov, eTraxoXcuSouoYJS Ps. LXIII. 2. 'E|w ^e 7Tote7 (po(2cu S-eo^, cu

xat z'ng aapy.og y.aza zo emtxrcv, \^itv r/iv 5u- navrws CKvarp£7:wv y.ai xara/3aX).wv rov avrix£t-

vapttv xat rr^v ho\av aurcu* ^vva\j.tg he v.ai dc^a f^evcv, aXk' dvdpetav opeyav rw nypc(jeu;^cptevw.

rou Trarpo? o ij.cvcyevng vlog o Xptarog. v. 6. Aoj^wvres (pyiatv e^afjvng 'exstaatv^ cv f. 132, i>.

V. 4. 'Apa p.r\ zo leyopievov 'evzavBa elecg^ (Jetpiatvcvres rcv efpcpwvra 5eov Tilnv et xat cv
cvy^ ezepov eazc zov S"eou Xoycu; Trept ou yeypa- zoi r.ovnpcog eiai r^apaavevaa[j.evct , a)X evep-

tszat' 'e^atsiazeilev Be.og zo 'ekeog avzov v.at yevng Beog zoig (^c^;vy.evcig avzov d.i6ciiat an-
ZTiV oclnBetav avzcv. pieioaatv zcv (^vyCtv ocvjo cypcawcTcu ro|:u" ocrep

Y. 6. 'EpKj)cpYi3"ets Yi^yi zrig B^eiag eaziag^ v.at etpyirat zvyyacvet rpaypia TTixpov, rcuro di eaxi

y.ai ezt liJ.aop'nBr,aea9ai 7ipco3cx<i)V , curws e'tTrev ttov xaxia^ eidog v.at cxae^eg doyixa, zovzo ex-

ouaet ffrearos y.at ujtoz-nzcg epLr.kna^evn 'n ^vyr zeivavzeg cia zc^ov ar! avzcv ^allcvatv., dva-

IJ.OV* vat er.et ocu rauTyi; zrtg ^cyetag y.eza- loyiav eyjxYj za ^eln itpog za 7tenvpwp.eva zov
lau^avoiV cjetva, dta zo zrig opz^eoig zcv vov 'ey^pov |3eXyi.

dv.opeazcv^ 'eiJ.rk-naBevn etTrev, oux 'everXr,aBr, r\ v. 7. ExXetTrovrwv 'epevvav 'eiepevvraetg^ dta

^vyri ptcu* y.airep ndn da^tlwg pieretXyj^pwc z-ng zo aa^odpa e^epeuvyixevai tyjv tzvcp.iav, ws v-oct ).o'-

euffipcffuvns ,
j^aptaryjptws ayaWta^ rw ope^avrt y:v lavzoig y.pazatu>aat crcvxpcv, xat zsayidag

znv zpc(s-nv Xeywv* xat yetln ayaXXtaaew? atve- vpv^ai ev zcig dvnynuaaiv aurwv, 'eo cig avv

aei zo ovoy.a aov. cyoXXyj y.cp.^etoc 'eazscvdaauevctg aeptvuvcvrat , co?

f. 132. a. V. 9. To xoJiXyj^yjvat n ^'^yri ocu, ro yivw^n aXurcu? eyeiv loycvg., w; p.vi ^cpaaat rtva rriv

(^yiXcl n cpwvYi* ourw yap dvovazecv v.ai rou, a'7ro- araznv' riOoaelevaezat avzolg ocvBpamog ocln^i-

azvycvvzeg zo tscvnpcv, xoXXwwevot rw aya5w' vo^, aw?wv ro xar' eivova^ v.at zo eivat dtnp-

xa\ zo, xoXXwptevo? rw xupiw, ev cjveupta earf ^-pwpievos }.oyiog' y.ai ^aBeiav vapdiav, zovzeazi

c^o\cyit cvv vev.cHnaB^at ocjtaw rou Bccv znv vonaiv eyjuiv ^aBetav^ wc u<^w5yivat rov 5eo*,

^vynv aurcu, a'vrtXaptj3avcpievyis zng 3"6cu de- dpazzo[j.evov rwv ao(]pwv e'v ryi 7:avcupyta aurwv
$ta5* avzn ^e eartv n ncvoyevng B^ecv dvvamg^ curw y cvv xat 6ia IlauXcu rcu arc^okov 'EXu-

^S a*vrtXap!|3avopievyis y.a\ npazcvang a^a^aXw?, pav rcv |ix«ycv (pavepwaas avzcv zov dolov xai

iig ^aznv e^mnaav rriv ^vyr,v zov zavzoc Xtycv- tyiv TtavovpytaV Trwg yap ovy v^ovzat 5ec»s, 5t'

Tos, ct ecyixetp-evot opazo\ v.oct "dopazct 'ey^pol, otytwy «v^pwv, ryi; cyXav/is Xucf.evyis roov «cJo-

cu 3uv«pievct «p^raaat tov utto tyiv vpazaiav yei- r£wvc.jv;

pa rcu Becv (ppcpruptevcv. v. 8. "^ffcyep ra cyepfoopieva vyicrtwv |3iXyi, f. laa. i

T. 10. 2uu(pwvws rw eiaeXeuaea^at rous (fav- ovSe pte^fS apiu^^ris TrXrirret ztzpwv.cv.a^ curo)
 IN PSALMOS. 247
xoci ci Twv TrapaffXEuaafievwv a5(j)tfft&)V evretvav- rat* coo-re vaog «ytss, o ocvBpoitsct; iarw yi-
Twv rsparjff/M tjtxpov Ta jSeXvi' xat at yXwffoat ypaTTTat yap* cux ct^aTe oTt vaog ^ecv eaTe, xai

3e auTwv Toa^evyiffav j TcuTeaTtv ct ^cyct, utq ^lvi tc 7rveu/!Jia tcu Becv c'iyM ev u^7v;

^e xaTa rjcaov /3aXe7v ^uvaarS-at, tcv avalay.'- .y. 10. Ouxett yap ^ovcig xutv tviv uveu/ijta- f. m. a.

pavcvTa Tov Tvis cytaTeo)^ Bvptcv t:uto ct av- Ttxviv apdeiav -Kpcooecetq^ aXka vaoav elj y.opcv

5f>co7Tci SeWjOcuvte^, ct TiaXat deivoznra eavzuq apSeveii rr,v ciy.cvuevnv' eiil-rdvvai yap zcv ttXcu-

fj.xpxvpcwzeg, cmezi fxevcvzeq ev aiq eay^cv vito zicrat avzw viezcv T^vev^azty.cv 6t^cvq' 7:poit[Mcv

rwv ffc^taTwv r,7:aTy3/:ievats Sc^atq^ ^ojSov eaxn- pev dta zrtq 'nalataq^ ot|<t|!jtov de Sta xrlq xatvris

xoTe? ata zo zctcvzctq aoi^iat ^oy^aatv avyya- dtaBrr/.nqj dt wv pie^vaBftaa vi ak^^riycpcvpievn-

zaze^eta^af pta^ovzeq yap riaav xsap auTwv, yri ^vyr^q avBpwGcv, avzri etsT^cvzia^n vsavz\

6)s cvy. ein 'npovcta' co; ex zavzcp^azov (^epcvzat loyat ya\ "naari yvu^aet v.at epyciq aya^ctq, ttX/i-

Ta cjavTa, xat zspoq aT^loiV dx^azeoivm ezepct ^vvcvzoq avza zcv ^ecv.
avvaptsayevzeg , cpwet a^ya^-cu? xat xaxcu? a'v- v. 11. EucppaiveTai avaTeXXcuaa r] yrt ev zouq
^puiTiOvq TMpideqavzC nat zspcaezt uq et^apy.e-- ^ayoatv zouq en avzriq epy^cpLevaiq' eia\ de aitzat

vnq 1) TTpuTaveucuffyi?' tcutcov xXcvyi^etawv tcov al tcov SeoTrveujTcov ypa^wv }>e|etg xat vcruaza.
(^cuococ^twv ev Tw cyjsaTTecrS-at auTcus, olnBvi v. 14. 'O vvuc^icq ev tw aa^azt twv aap.a- f. 134. b.

oavepaatv eaxcv, (tiq e\n Beoq 7:ctnznq twv oAwv twv f/iat^ cvzoq de eaztv o aazno* lyco avBoq
y.at upcvcnznq' cKvnyyetlcv y cvv za znq zspo- zov 7re(5tcu, yp'tvcv twv xctXacJwv o de leyet, von-

votaq epya, xat Ta xzta^aza avzcv avvr.y.av, atv e-/et zctavznv eyco yeycva av^cq zcv tsepi
y.at zov T.povoovp.evcv eyvwaav, e'x tcu i>.eye^ovq ynv zo-ncv dia zo yQaualov T.e^tcv MVo^aa[j.evcv,

xai xaXXcus avzStV avaloyviq zov dnmovpyov 0ew- Iv apyriv y.apT:c(s^cptaq av^panct la^utat' yeyovx

pnaavzeq. (5e xai Ta^s yctlaat, zouq ev adcv tltvyouq, ytpt-

V. 11. Eleyycixevnq znq vsAavnq-, o dty.aicq vcv, vey.poznza avade^aixzvcq' o yeycvoiq twv xci-

ev(fpavBnaezat eat zcp Setw, 0|:wv tcu^ cyaXat XaiJwv y.ptvcv y,at y.oy.yoq eazi atzcv, cog auTog
TiXavw/uievcus avS"pw7rcus, avayyeXXcvTa? Ta epya etTisv a^nv dixnv "Xeyoi viTtv , eav de neaoiiv (xtco-

zov Becv, y.ai avveatv e/cvzaq twv t3Cf/)parwv S-avYi, TrXeicva xapiicv (pept* eze\ cvv Treawv o.

auTcu» xat tspoq tcutw ert ^aXkcv eAzstaet etst y.oy.y.oq dta zcZ azavpov e\q znv ynv, p^eypt znq

T(Jo xupiw ev w nvf^pavBn, ws XctTrcv er.aiveiaB^at y.apdtaq avznq ecpS^aaev, xapTrcv TrXetova TrctYjaas»

(xovcvq zovq ev^etav eycvzaq y.apdiav eru zspa- Travrwv cuv twv eu TraSovrcov /jisyaXctycovws (5c-

xrtxw xat SewpmTtxw [5tw, lcXcycuvrwv rov rwv dyaBuiv aiztcv.

Ps. LXIV. 5. 'O exXeyets ^i dytoznra, exv Vs.liW.Z.TcZ auizr,p:q eT.tdnpLr^aavzoq, zi- f. 135. a.

etst^evn zrt ey.lcyn , zspca\a^^avezat vxso zcv "kcq dtseiln^^^ev 'h zcv voiicv ayta' c^ev ovtscv
Becv, w; /^erctxtaS^evTa auTov rou ireot ynv zo- de^ezat ezt ev tw vaw tw ev 'lepoadvpLOtq ze-

tscv yazaay.nvcoaat ev zouq avlouq zcv exXe|a- IfiaBai n B^ecv tspcay.wnatq , ytvc^evn ndn ev

y.evcv Ttepi oiV e\pnzat , etaelBeze eiq zaq av- tsvevpiazt y.at dlnBeia , c^iq p.n xwXueaS^at tov
"kaq avzcv ev vy.vctq. —O vrtaTeuwv tyiv oyiv dt- ^ecv 7:p:ay.vvnzr,v ev vravrt tcuto Trciuv* Trpoa-

xotcauvTiV, xat epyoiV aya^aiv cjXyifwS^etg, eyet y.vvnacvai yap auTw ey.aazcq ex rcu tcttou auTcu
Tcv xuptcv e'v eauTw- eipnzat yap dtd znq vsi- /npayp.dzoiv yazdllnka tw irpcaxuvelv 5-ew" cB^ev

aTews xaTctxeTv tov XptaTov e\q zov eaw dvQpoa- aua etpriTat, r.pcay.vvnadzoiadv aci, xat ^ald- *

Trcv cuTwg y.vptoq.rpoq zov znpcvvza zov loycv zoiaav acf rotcvat de zcvzo apieuTTTw;, eVtxX/}-

auTcu ptera rcu zarpo; lpyj:p.evcq [xcvnv roifi- Beimq avzciq znq artq rpcanycctaq' cSev ovay-

1) Scripserat Diodoms adversus fatuna, EliJ.aQiA,iv7iv , teste Suida, sive potius Theodoro lectore, apud AilatiuHi no-
strum p. 140; quod magnum fuisse opus, id est libris octo constans, dicit Photius ibid.
 , ,

248 DIODORI TARSENSIS

xatwg eCTevyjvex.Tat , ro ^ala.x(tiaxv rri ovo[xaxi tva etcjot Ta cyeptffTaTtxa txava ovTa tjvpuiaat
aov v^iffxe, xat ^epptws xtVYjffat «f^^x-flv, pyi^etyi cjup* xaS-*

V. 6. reva/jtevo£ epyw xat (JtaSeaet ev5a to CTepav de ezsivciav xat u(3wp Xeyo'pteva, dia xa

B^xlccaaoc y.oci o Tiozocixog etg |r)pav /uereaTpacpyi /3u5t^etv xat a'7rc7rvtyetv tous p^ yevvatws auT«
ws cjo(3£ Xctcjo» ^tajSaivetv «x&jXutws o(5euovTas (jjepcvTas* (? TauTa 5t«XyiXu3cos avvepyeia Becv,,

acjo xaxias y.a( ocae^tixi; etg xpexw yoci euae- eiepyexai ets ovatl^up^yiv, eX^ri^wv Tas C7r' ocvxcii

jSetav, ev(^patvoy.eOoc ev tw TccffloravTt Ta ^uff^^epyi a^ci^aq. .

evpap'^, ^eou jSaatXtxws 3e(T7ro?cvT05 tou aiwvcs V. 13. HTCt Tas xaTa vopcv Sufftas Ttpo T^s
xat Twv ev auTw' cSj e$atpe~(7^at «cro tyis ev Tou ffWTyipos e^rt^/ipitas , y^ ^rveuptaTtxas* etffep;^o-

auTw TTOvnpta^ tcu, TitaTeuaavTas , xaT« to Xe^" {Aevcs et'5 Tcv oixcv tcu Bicv' outcs §" eaziv -n

5ev, ocyw^ e|e?.e~Tat viwa; ex. tou eveaTyixoTcs exxXy]ffta, ev oXoxauTwpiafft TeXetas xat okox/.fi-

atwvjs Txcvnpcv. pous apeTas e^ oXwv tepcupywv.

V. 7. Et (3e xat r.oiaav zriv evavTiav duva|:/tv V. 17. Aveu yXwTTris xat cypocpopas autvis».

TiocpocTziY.pocivoVTocg eir/js, oux av aptapTYis* -«Tret- Y.axa xo aioir.c/iutvcv ev oiavoicx. u(|/wffa.

lovv yap Tcig a(jptffTa^.evcts eBveatv Bapaoi zci- T. 18. Ei Tri y.apiia p.ou ccfJtxiav eSewpcuv,
vuv xat evBv(j.iav epi7:ctwv tc7s TrtcTeuoucrtv aTio ptyj etffaxcuffaTw xuptos* «is tcuto Xyn^et to Xs-

e5vwv, cpojScv oe To^tg aTietXouortv auTo^ts, o Xoyog yoptevov utto IlauXcu, cu(3ev epiauTw ffuvci3a, aXX'

^yiaiv* ct c^^a^iioi. xcv 5ecu errt Ta lBvi\ ir.i' cv'A ev TcuTw ^e^txatwptat , tw eyyoipCiv Oeov opav
^XeTsovaiv , c^povpcvvxec, auTCuj oi^la^Cig' oSev e'v eptot a(3tx(av, xav t\ epte xap^ia pty] 5ewpe7
ct cyapacjtxpaivcpievct ^:f\ v^cva^ai. ev eavxoK;., auTYiv, ets TouTO 7:apaXy)t|/et* xat to ^rapaTiTWpta

dg Svvai/.evci aTrcXeffat tous tw euayyeXK») Trpoo"- Tts ffuvYiffet; a7ro twv xpucptwv ptcu y.aijapiaov pte.

epj^o/ievcus. V. 19. 'TTT^pXTat (5e ^Cl TCUTO, CU TOffOUTCV

I. 136. a. Y. 9, Ou ^tiJcvTat etg aakcv cl Ttodei xov eaw dia xo dvaixapx-fixov ptou, oacv dia zo eXeos au-

ovSpwcyou, OT «V Tt? t^puv^yi ecjt tov appayyi Tou, ovy. orr^eaxriae fiov' ct^tffTaptevcu tou Sei-

xat layypoxaxcv xov Becv "koycv* ws j^apt^jTioptws xou eXsou «7ro tcu piyi eiffaxoucptevcu , 6ia xo ptyj

£i7re7v, effTrKjas eTrt TreTpav tous 7ro(3as ptcu. dya^a aizuaBai., «XXa Ta avS^pw^rots (^ikxaza

V. 12. ^^oc TToXXwv ^Xt^f/ewv (3e7 etffgX^eTv etj xai riSea.

TY3V |3afftXeiav twv oupavwv* oKk' et xat ecje/St- Ps. LXVI. 2. Oixrtpptwv xal euXcytwv cjXr.- f- i36. «.

^aaag avBpMTtovg CTrt Tas xe^paXas inptwv, a'XX' pcuvT«t ot «vS^pwTTCt, e7rt(fatvcvTos to TrpcffWTrcv

ouv S-appoupiev 5t ucjoptoVYis pteTewp^ffat auTag, Tcii 7ravTwv 5y)pitcupycu* ot' av eTritJyiptyiffet yx-
xaTaffTiwptevwv «Tr' «utwv twv e^rtxetptevwv TroXe- paxTrp T^s UTTCffTaffews «utou, av5pw7ros y&yo-

fttwv avS"pcocywv ffrjptatvet e^VTauS^a to t^s xe- vws, xai ept(favtffet eautov to7s d^icig' r, (faai

^aXyjs ovopta, cl); xat ev CTepats ypatpa^s, to -nye- 7rept Tou TyipouVTCs Tas evToXas «utcu eptyavrjaw

ixovoiov ws ev Tw, euXoyta xuptou ir^i xeiyaXyiv «uTiu epauTov tcutcu vTcdp^avzcq inei eixwv es"t

(Jtxatou* xat, tou ffc^ou ot ocf^akiiot ev xe^paXvi Toi3 S"eou Tcu dcpazcv zaZza Xeywv, avzc^

auTcu* Twv 3e eyOposv SXt/3etv pie SeXovTwv, 07rt- 7rpoff|3c«XXwv vw xaS^apw opa tcv naxepa* epte

ffw ptow auTOus eppt(|^a{, 7rapaffxeuaffas //e auv- yocp, (jjyjfftv, Ewpaxws, ewpaxe tcv cjaTepa* tw
Tcvws Tpe;^eiv* $io ycat acreu^cVTes xaTaXaf/.(3a- TpoTiw TcuTu tcu Setxou TrpcffWTiou e^rtyavevTos

vetv pte, oTTtffw pievoufftv aei, o^ews (lov xpeyQV~ otxTeipovTat c\ evepytxovpcevcc , xac euXoycuVTat
,

xcq avvepyeia art' oB^ev eizi xov vwrcu eyoi Tas Traffri evkoy^a :rveupiaTtv.yi ev jots eTrcupavtcts ev

SXtipets, cvd oXws t3e7v auras /3cu).cpt£vos* cv Xoffftw 'Iriffcu.

yap ffTpe(ycp.at crpos auTas, crovcu n o/.iycpiai 'E7rt(j>av£VTos ffcu to TtpcffWTrcv, ytvw- f. im.
T. 3.

eXxuffa VTcov ^trjXSoptev 3ta orupos xat utJarcs, ay.izai y) c3os Ti xspoq ae aycvaa zov rsazipa'
 IN PSALMOS. 2 49

r<? $e avzr,; v) o etrcov, eyo) uyi ri odogj y.oci zHi ocXyi5eia$ acr£/3cuvT«c ,
/^ztaciivTas (Se ^ecv

cvdeig epy^trai rtos tcv naTepa et piyi ^t' epcu' xai oeuycvTa; acjo cy[:ccrcocT:u auTcu, tcus ^ept

cju/a(fcovw5 (3e Tc yv(07^r,voct iv rn yyj Tr-v c(3cv TrpaxTtxYiv xax.tav e;(cvTas* et yap o ayaTiwv au-

Tcu 2"ecu y.ai tc ocoTYiptcV auTCU, cuj^ eTepcv cv tcv TVipe7 Ta; evTC^as auTCu, o ix-i) xriom aii-

rr,q c5cu, yvcdo-S-nceTat ev najt rciq 'i^vzatv' Ta^ oux ayaTta tcv 5ecv pmwviari TauTa ivyj,^

r.l-np(/iBev7cq tcu, ct^eTat 7T«(7a (7ap| to <7corn- Tpcjryiv Trpcg tcv TraTepa, oTe tcu XpiC7Tcu r.oc-

picv Tcu Becv' dvvxzcv odcv tcu ^ecv yvodpil^o- ^ov~cq '/.ai ext \v tw y.vniiei(i^ y.etptevcu tcu (jco-

pevy,v £v TYi yvi Ta; evTcJ.a; auTcu XajSeTv xaTa paTc^, auTcu TS cjuXeucVTC? tcv a(3/,v (yuv/iyc^vTo

Tc, o^ov evTcXcav (x:u edpuucv' acoTViptcv appc- ct 'Icu^alct a/xa ToTg TiXyipouatv auTcus aXtTyiptJi?-

vioos -aur/i Tyi c(3o) yvcoa^ev craat Ta^ eSveatv dotiucaiv., '/.cci TaTs aXXats CTcvyipa7g dvvccy.eaiv^

X acoTyipta eaTtv r^v eXnXu3"s r.apccayCiv. avaatriTOi o ^eoq o ei; ^avaTCV y.aTeXS'cov r) av-

V. 4. ITaXai evoq \acv tcu tcov 'EjSpaiwv e|c- ^pcoTTog yeyovev, ?va ^taaxcp7:ta&0)aiv ct y.at' au-
jucXcycupievcu tw XeycvTt ^ew" eyo) etptt (? e\a- tcu auvaj<SevT£s' tot£ yap v.at c\ p^tacuvTes au-
/et^6)V Tas aptaptta; acu* (3to Xeye Trpwtcs toc? tcv avTtjSXe^l^at auTw [it\ ^vva^evci ex. vexpwv ava-

a^apTtas acu, e^aycpeuoiv auTa? pietavctas Tpc- atavT<, ^eu^cvTat aTro TrpoawTrou auTcu.

CTW, tva (Jixat&)Sris* touto tcu Xacu tjpoaoiCTCv y. 5. '0(3c7roty]aaTe T(i) ep^^cptevco p(£Ta x.upia- f- i3"- i>.

C)£p&)v ayicg tw ^eoi ^yiaf r/iv avc^iav ptcu x^s Trpoarjycpjas, zaTa Mo)uayi xat tcu? Trpccpy)-

eyvojptaa, y.ai znv ay.aprtav (xcv cvk exalv^a- Taq e'cTt xm ecrt/Syivat ecjf (Juaptac, evS-a ezjSe'-

a(j/ .cu de r) etstdr,[xia xcv aa^x-hpcc,^ cyavTe? ct /3XyjTat e'jt tou '^axa «vaTcXas TreipuTeupievcu Tca-

aTTO xZiV T.taxevcvxttiV eSvwv av\x7i\r,pcvaevct \aot padetacv 'A^apt, errt T(W eiq (xvaxolaq TraXtv au-

e-t ^exavotav y.lr.pcZvxat er>i t(u e|cuoXoyy]aape- tcv £iaayay£7v 07t£p xat 7re7rctyix£V ei^rcov tw pte-

vcug S^EO), atpeaeoos c^pcapttcov Tuj^e7v ay]ptatvet TavcouvTt XyiaTri* anixepGV fxex' eptcu ea-/i ev tm
(3s Tc e^cp.cXcye^aSat xat to evyaptaxCtv, r.apocdeia(>).

y. 5. rvo^aS^cJayis Tyis oi^cu ev r^ yyi, xa? t. 6. EuS"uuc7Tctcov o Xoycs tcuc xata^rovcu-

tcu acdXTnpicv xcv Secu ev cjaat tc7s eSfveaiv, ptevcus utto tou aaxava, e\q ayaXi!taaiv avxcvq

Ckev^epbiQevxa r.aanc. 't>.a'/.taq xat TrcXuSecu aTra- TrpctpeTret ^ia ^et^ecos tcu TTpcaTaTcu Y.oct e-ntyxv-

tns, ta eSvn eutppatveTat xaTcpS^cuvra riSty.r/./ pcv avxcHv eacuevcv og i:axnp tcov opcpav^wv xat

apetYiv, y.at ayaXXtaTat Xaj^cvTa S^ecu yvcxiatv xpttns twv yrpZv eaxiv oBev arov6-n vpuv yeve-

ua^ovxa y.a.t tos ev euS"uTy,tt xptve7 Xacus* '/.at aSo) ayaXktaa^^at evo)7rt«v autou* ctav (xahaxa
cdr.ynaet eBvn ev tn yri o yvpicq. xataXetTrcvtes tcv Trpotspov tsaxepa yevvcaavxa

V. 6. n&)5 yap cvv. epeXXev zaaa n yn, tout- xaTa xaxtav, xat tov TrpwTov avdpa dvo^oaq auv-
eaTtv ct iTT autns av.vpo)7rct, aiv£a£o)s rrAnpcu- cvAcvvxa., cpa^avot acs e'/.etvov yevnaiJe' xzaxepa

a6at,-/.at '/.apr.cv evat^eiac (^epetv\ ev Tzavxt To^rw yap e|£Te tcv ^ecv. — Tccrcs aytcs auTcu tuy-
rpocaycuevcv Bvfxtauaxcq y.at ^vataq '/.aOapaq ev yocvet rixct n exxXyiffta n nytaa^evn vro Xpts-:u,
tc7s eSyeatv pteyaXuvetv tc tcu ovofxaxoq xcZ xu- n o xaSets TO)v 7re7rtaTeuxoTO)V oXnS-n yap <xy.-

ftcv., y.axa xo ^epc^evcv ev evt Toiv tj3 Trpccpnt^iov. ^oTEpa* tcctcs oe aytoq avxcv yjat o a'vetXncp£v

Ps. LXVII. 2. Wpcaevyr eaxtv avar.tyr.c\xevr\ epc^vycv aSiua xat loytxov.

pr,uaatv rpor^axxtySiq e|eve/S"£taa* acvTt yap xoZ y. 14. Tcuto)V Tcav ^vo xXnpo)V y,ctixaxat x'tq f. iss. a.

tzvaatatn, to tzvaatnTCo* y.ai dvxi tcu ^uyctev, avaueaov ivcq' Secu eivat autccs auyxataTtSe-

ouyeto)aav eypaon' avveye^^axa yap ev xociq ypa- wevcs, o)S (5iaat£XX£tv to Trveupta c«7:o tcu ypa^x-
r^suq evpiay.exat xcvxo xo et(3os, Xeyo) d-n dvxt paxoq, outo)s xctpinSets Tts fxexa^v xuiv xXn&o)v,

euxTtxo)s, TrpcaTaxTtxws leyoueva' dvvaxov et7re7v 7:TepcuTat xaTa to dyicv Trveupia vcwv xat £uct-

zy^pcvq ay.cpi:ia^naouivcvq xcvq iiepi xnv yvu>atv 5n Tas TrTcpuyag TauTns Tns cyeptatepas cvaaq
32
 '

250 DIODORI TARSENSIS

vor,7tig kuixipcvaixi rnv eTrT£|;w/7.evyiv <livy^-nv' x«i p^eTat dia pLtxavoiaq xcv ecycptevcu xri a^xapxia

ix Twv S^eiwv Xoytcov ^apxvpfiaB^oci a eipnzai, Bavaxcv.

upyvpicv T^eTLvpapLevcv v7:upy^iiv' r^tpinpyvpMixivcci V. 26. ^aXXcvTas, tcuj tcv TipaxTtxov xar-

£i(7£v, Twv ^uteTa^pevuv t^s ntpiisxtpcic, ^(opozrixi op^ouVTas |3tov XsxTecv Tu«7ravt<7Tptas , eTrcpte-

yjpvalcv cvvTip^ooiJitvoiV' KoXkaycv twv 0eiwv ypa.- vwg exX/i7rTecv Tas vexpwoaoa? Ta peXyj Ta ecri

cjwv xo ypvaic:)) im (xy.pai(^veaxocxov vov loc(x^a- T^S yriq, Y.ai tyiv vexpwotv tcu 'lyjocu ev tw ow-
vzxac i-/tt de y}^o)poxr]xa xo y^pvaicv^ ariuaivov- fxaxL eauTwv Trepifpepcuoas ^'U^j^as" tcutcus (iaX-

aav T^v ^WTiv auTOu* oupfSoXiV yap ?«vtwv (jpu- XcVTas 7rpo£(j)2"aoav cl Y.axa ^t^aoxaXtav apy^cv-

TWV XO XP^f^* TCUTO. res, Twxat auTous cctto TcpaxTixvis apeT^s r\pyQai'
f. 138. b V. 16. Kupw? opoq S-eou o aoixnp vzsapjti' akka y.ai tv pteow veavtowv ttatv twv oia xo ap-

xoivvv Beog "koyog crccpta te xat t,oi-n xat ayta- yjnv tyti.v xcv TupiTravt^etv , TcuTeoTt vexpcuv Ta

a[j.ci u7Tap;(&)V, t:7ov eijTtv, cux ei^w^-ev ^e^of/e- [itkn xo. eTTt x-hq yr\q , veavi5wv elpyijy.evwv apr-

vcv TTtor/iTa, aXXa Ttape^^v auTW Tots /uieT£;(cu- ;^tVTes cypc<j)5avcvTes tcus ^^aXXcvTag, tlaiv ci

atv auTcu. aTTOOToXct-

V. 19. At TTpcxetp.evat cpwvat Tiapa tcu x°P^^ V. 31. NcYioets .^inpia xaXay.ou tcu? xr,v (^£u- 1'. 139. b.

Twv oytwv etpnvTat, avajSavTt dia xov axavpcv ^wvuwcv 7rp£o|3£uovTas yvwotv 1)* <5uvaTat* Trept

ets v^oq, /axel^^ev at;)(piaXwTeuffavTt tcus xaTa-, TOUTwv etpYioS^at m crpccpyiTeta y) outw? tycvaa'-

5uva^euop.evous vno xcv aaxava^ xat eXeuQepcuvTi cvoci xclq ypacpcuot Trcvnptav* ypa(^cvxtq yap, tto-

auTcu? ajro tyi$ wptoryiTos auroi. Tins TupavvtXYig. VYipiav ypac^cvai.

f. 139, a. V. 20. TooouTWV euepyeatwv yevoptevwv ucjo V. 35. Eu;^aptoTCt yivoy.tVci, epyw y.ai Xoyta f. 140. a.

Tou -Hupfcu, w? ez Twv cjpoetpn/jtevwv 5«XcuTat, dc^aaaxt avxcv {Jptvct?, S^ecXcytat?, "iva xnv pe-

Ttws ,cux epeXXov euXoyelv tov xuptov; y.ai &vko- yakonpt-Ktiav avxcv yoipnaai ^vvn^nxv dknB^tvoq

yCiv y», cu TTOTe ptev, uoTe ^e cv, aXka y.axa 'lapank ytytvny.tvci, ^ioc y.aBapoxnxa yapdiaq^

Tiaaav -h^zpav xn zvloyia Y.axaixi^avx£g eu/rjV, B^tov opoivxtq' r yap VTitpa^vnq ^tov yvwots, ev

atTcuvTat y.aTeuo(5c.9'W£ffS'at ucjo tou ^ecu tou pi£yaXots Tc cypecTcv tyovaa, awtaxi [xovcd xo

Tczs <7WTy)ptas optycvxoc,' tvkoynxog 8e eo-Ttv, cu dyiaaixcv xai eipyivyiv i-)(ovxi.

Tw bzy^zaBai euXoytav, akka tw Sidovai xavxnv Ps. LXVIII. 5. 'AcTe(?wxev a y.n nprsaatv,^ f. 141. a.

0J5 yap ayaBog ecTtv, ou yivo^tvoi;, aXka Trotwv aXX* oiiv n^idq tkvxpoxjaxo^ TouTSOTtv aTroTtvvu-

<z)'aS'0U5* xat aytos, ayta^wv cvy^ ayia^o^zvcq. vat e'|aXetcpwv to xaS"' yjptwv yttpoypaf^cv .,
o ivn-

V. 21. Ei ptev oept tcu xotvcu ^avaTcu Xe- ytaaixt^a dxsoxtvvvvai £C7t(pepopt£Vcv xaS' riptwv

yeTat Ta Trpcxeiaeva, fivpiai etatv odoi yvaipi[j.ci e|yiX£tcyTat (3e touto, yai hpxai ex tcu paaov,

* cyaotv, ets tov yoivpv ayovaat B^avaxov* et dt «(peoews dtxapxniiaxoiV 5c2"eioyis.

Tiept Tou xaTa ^tov ?yiv , xat tcu evavTtouptevcu V. 8. Tautyiv utto tcu owTyipos etp'/ipevyiv e|et- f. 141. b.

TcuTw S-avaTou, ymi evTauB^a aniiocivtxai ^tcq Xyi(B£V tv XptoTw XaXwv a'cyooTcXcig ,
ypatpwv

•nptwv (uv (jwTYip, S-efJS tou ffw?eiv taxiii' yivt- w(j£' exaoTcs •;nf-wv Tw TiXyiotov dptay.txoi ttq xo

xai yap olixioq aoixnpiaq atwvtou* Xeyet y ouv dyaBov xat yap Xpiaxoq ovy^ eauTw -hptatv ,

TTept eauTou, cw^wv cu/ eoTtv Trapel t[j.sv' wa-ntp xaSaTrep yiypantai' ol ovttdiapiot twv ovttdt^ov-

cvv xcv tjoo^etv iaziv o ^eos, outw xat at 3ie- Twv e7reTr£oov ett epte.

|o3ot Tcu ^avaTou Tuy;(avouo"tv auTou Kvpiov hv- V. 12. 'ETretTrep o aoixnp ntpt nuoiv tc,c[xckc- f. 142.

xog zsapty^ovxoq aet <5t6|o'3ouc, <5t' wv Tt? e|sp- yttxat y.at y.ay.cvxa.i' atvtxxtxat os oia xcv aav.-

1) In huius Bibliothecae novae PP. T. I. dixi ad S. Auguslini serrnonem vat. CXVIII. 6. p. 250. adn. 5. videri
mihi ponendam esse inter eiusdem argutias, dicti huius feras calami expllcationem. Sed ecce nunc Diodorus quoque
tarsensis, Augustino antiquior, idem fere dicit.
 IN PSALMOS. 251

y.cj Tr,v c"/.X/ipav xat x.a/co-t/r,v oiattav cC yc/o Xnffsv aCto) e/iVTt triV 'h-oyw t(^c, Savatcu* cv^s

«ctCTSr.tw; TTCu D.ej^^/j (j«xy.:v ev^sfJi^ffQai tcv 'In- cjap£xa).e<7£v autov ouy/ata^epevcs ta^s uep
GzZv zivii (5e Gafft (JyiXcuff^at i/. zcZ lv6vu.azsq tcv ^•avaTcu autcu tspccpYitetat;* c^ev cps tc '

TcuTcu c aveXal^ev orwp.a. tauta ur. tsciftv ets ij.zi^:vx (xai^tixv 3ta|3av-

V. 14. 'Ev tw crXrS^et tcu eXecu? acu ecra- tes, x-^"'i^ ctutov 3tij!>9pst|/av , y.a: eTrcTiaav c|cc'

xcuffcv pcu, iva epcu ^wcrsctcupevcu, cuv e'i7.ct ttw; yap ou xo?»^ "/ai c^cq o v.a^T.oc auTwv eye-
?co;zctr.5&3C7tv ci (3t' auacrixq vexcci* tcutc p.u- ycvet pn ty;j:r,aavt&)v vnv e| «pX"^'' Oiutetav; tcu

atayojywv c aTTCCtcXcc, etTrev* o ^ec? TtXcuatcc yap JS"c:u aiJ.vjO.sv 'AX^ncc^cpcv nraaav a/r5tvr,v

6>v ev e?.6£t, ^ta trv ;rc)./rv autcu dyaTVfw^ r,v tr,v tcu5atx.riV crXriSuv (jputeuaavtc? , autn cpia\-

r,yoctsr,atv ruoiq v£"/jscu§ cvta^ dioc vsxccrcsroy^ot i^iot. (j-.pct^ii^ot. et; Trtxptav ytyovtv a^TreXcg «).-

r.oLi auocp-iocc^ t&) Xptatw auveiJwoTrcir.aev. /ctcta* etpritat y' cuv crep autwv typpwj >.oct

f. M2. b. V, 15. Kat tautrv vr.tp r.uiwv r.pccjsiyst tnv avcrjtcov yiyevr/jievtuv e^ aaTreXcu 2c(5e|/c«)V r, ccu-

dtr,aiv Ivoi (if, iuzayu>ixtv tw aco/jcatt ^ta Tra^wv TreXc? autwv, xat n xXr.uatt; autwv e/. Fcpcp-
tD/;?>6) cvc«a^c//ev&)* et «Je /at autai at a/jtap- pj:^' ata(pu/ri autwv, ata^u).n y^clra^ jSotpuc
ttat ac (?.veXaj3sv tt; ro e'autcu awpta, Tva aveXn Trt/ctas autrj?* S-uptcs (5pay.ovt&)V o ctvci autwv,
autas avapa; tzst tcv c.avpcv o X3r,hcz tartv y-oct ^vixoq aaTrtowv otvictTcs* TauTnv tnv tnc rot'

GvvtrAay.t^cit. cfvlric, y^o^krrJ, y.ai tns T.iy.piag xov j3ctpuv Ttpca-

V. 17. ETret ex 7:c/./ris aya^ozTiXcz yjpT,arov ryaycv avzM ucrcv' y.at rct (?npwvtt autw tr.v

eato» to eXeo; acu, o r.apay.alfo ytvtoBat €Trt <?:ut<>^v awtriptav ctvcu yap r.apa^aatq to c^Cig'

tcu; UTrep cov a|tw, 'j.vatt yxp auTwv tci:(; a^ap- rXr,v et /at ptn tvpt^r, tv zciq r.pcdorati Icv-

rtas, tt(7ay.cv<7cv ixcv biott scjtjSXetj/et; ecr' iu.t ^aict; auXXuTrcuaevc; /at 7rapa/a).wv, alX tv zr\

"nptc^tvo^tvcv uTrep zavtwv cu y.aB^ tva yi ^eu- K^riaet ti>)V e0vwv eupta"/.eT«t* r^arji y cvv ot cutw
tepcv, aHa y.axa to 7i/r3cc twv ct/rtpptwv acu yvwuri^ e;^cvte;' ei auvaTreS-avcuev, /at au^nao-
awSnacvtat y.at T.c)^:r,v u^^tKitav (syr,acvctv' tau- f-ev* y.at et autjt(putct tcu Savatcu autcu ytyova-

ra yap cty.cvoi).r,cai fj.t (3ov/.ca6VC5 a'cTeat£t).as* pev , alla y.at tn; avaaraatoig avrcv eaopteSa,
cu yap lcTt tw y.pivat aXX« awaat tov yocnov v. 26. To yevrSntw n enauXts autwv tpn* f. m. b.

ecyept(ipSnv ucro tiSv awv ctxttpawv ro)V ttg tcu; poi;, y.at rov eln; att;(ov Trept 'Lu(3a TreTrpc^n-

euepyetcupcvous, /at t(>) ^natw eXeet a;u' n dt teuc5at, Iletpc; c TTpoy.pixoq twv a7rcfo/wv e|et-

tspc<jBr,y:fi n tw j^pnatw tsapiarfict utg ptn crav Xncpev y.at trsu oXnSuvrtxw? e*|evnve/tat , CTcpt

V/.tcg ttvai TctcuTcv Itytt y ovv o ^tcg rstpt cravtwv twv 'Inacu CTpc^otwv e'xXncTTecv auto'*
twv xcXnwv TcT; (5t/a?cuatv* cv 'peianTat ccpSaX- epnptwSetan? Tns TrcXew;, xat eTrauXewc ytytvc-

ficg ccv tvs auTw, cu<5i pn tltr,cttg avrcv cv [^tvnc., dtx rcv xTnv&xJn «utwv rpoTrcv ev e:rau-

cjtSavcv 8e e/. rspcaoizscv rcv ptcvcytvcv: Tauta ^^tai yap ra Speptpata tnv xocTnv e^et* y.at al-
Ityta^ai yvuvcv ovrog tn; evotvSp&JTmaewc , x^v )&); dt pcn e/:uaa tov Seov ev eauTn* ctX/' cute

TTctc n Tral; TrocfTnycpta cTu.atvtt rov rtvcg vtcv ayytlcv; rcv; TraXat autnv eo.-p^ijvta;,

a/.la ravra dty^svort ytvo^aag eautov, xai ijcp- \. 27. Ta; «ptaprta; ri^oiv ava/apL|3avwv et; f. m. a.

«fnv (JcuXcu Xa|3&)V, y.at ouctO)9ttg np7v /ata Tr«v- to eaut:u awaa o 'Inacu; $i aq nptev rpavua-
ra yo^pig «ptapna^, /at ta nuetepa otxetwaape- Ttat crXnyevtc; ucfo Xnatwv «v tw xatajSatvctv
vcg r.a^n kltytv ta (puatxa (pnpct xat a(3t«jSXnT«. acjo 'lepcuoaXnu tig 'Itpiyo^* dto crctnactptevc;

r. 143. a. V. 20. npcg «XXnyoptav tcu Inacu tspsads- uTrep tcu taaac^at rcavptara eautcu etTtev «/-

xwvTCs avti$icuov xai raXatTrwptav , "tva irrtp rcv yn^ova dt tytt rauTa, et; caov errcpievcy.ev tw
y.oay.cv r.a^oiV apri tnv a[xaprtav «utcu* cu^et? czptapTovetV ' et (5e xspog zsvro y.ai (^twvpcv xar'

zctiv w.ra capy.a taponXtTwv auvaTrcS-aveliv n5e- autcu y.tvclutv, r.pcc^T,y.nv aKynti.azci itoicv{j.tv.
 ,

252 DIODORI TARSENSIS

TM y:ny.tzt vvsep «^apTwXwv acyXw^ , d^kTiCx. y.cxl crtv Tvi e^.yi 7:Tw;^ta* xat nlynaa zpocvp.azta^etg

dmy.ovzciiV ocvzov ocXydv vnBp -^pwv, uTrep Tpau^.aTtwv yevopevwv uno twv TreTrupwfxe-

f. i4'i. b, V. 28. ToTig aCzS)V etst^vpLiocig y.ai c\i; et- vwv ]3eXwv Tou r.ovnpcv' y.av cutw p.cv ovzcg dvat-
Q. ~ \ ~ < \ ?• / \ \
lavzo ey^eiv itaQiaiv nocpccdidouevci, ia.vzoiq elaiv a.^nzo)at ztveg twv UTiep wv yiycva tttw^c^ xat
aizioi zcv vTzopieveiv zavza, zcv ^ecv alziav ov/. aXywv, wg TTpcoTtS^evat dlyog 'erj. za zpavpiaza
\ >/ o » \ r V '''
.
^^cvzc;, ei o'iq eno^Yicjav Ttapadedovzai' e^ane- picv xat ciea^at pte xaTa cpuatv tttw^^cv etvat

ozeiAev ycvv avzovi y.aza za ev:Lznoev(j.aza av~ aXX cuv n acfiznpia ex TipoawTTw-u tcu ^eov dvz-
zuiv , TipCGB-wng yevcp.tvni; avoy.iac, It:i z-nv avo- e/apcTc picu- avaaTas yap ex vexpoiv y.ai ava-
^iav ayrwv evM zoivvv ovy^ eihavzo zw am- XncpS^etg acje/SaXev Ta zpavp.aza y.at tyiv cjtw- ,

' ^etav elBoZaav, oclX ev zri gmS. zcv vopcov -Ka- ytav nv etjev vnep dv^pomoiV y.azalv^evzoiV de

pavop.c>i(; dia^cotvai. -^S^eXy^aav, i^ctioQriaav xat zcv Twv e^S"pwv, xat ua}.t<;-a zov (3taj3oXcu, dy.clcv-

zovscv zriq zvxuuri; lazpeiaq, Iva iipoaBcocTi zri B^cv yiv &)(3nv eTrtvtxtcv ovaxpcua^wat utr' auTcu
I ~)' \'?''>^ >\5./
I
"Kpozepa avopLUJC y.ai aXknv, zo elw^ev zra 'Icv- vtKincravT0{ Tw ovop.azt' rept cv eircev, eyw eAyi-
^ » > ~ > r ~ / \ V
daiag |3cuXeaS"a£ TauTrjV (puXjXTTetV dto cvy. ela- /u.va ev Tw cvcpaTf Tcu cjaTpog wcu* y.at ezt

epipvzai iv diy.aioavvri tyi 5ta tsiazecti; 'Inocv

CO/
vtseppccvza
~f
>\
zn vcnaet avzcv , zov
\ 'T-

cv zo
\ il

ovcpia

Xpi^cv, Ttepi ng ypacfezar vvvt de ycaptq vopiov pLeyaXuvat ev alveaei [xeyala leycvzou ev zm a't-

dty,atoavvn ^ecv cjecpavepcoTa: {xapzvpcvpLevn vxso vCtv xat dc^oXoyftv avzov dXka y.at ^ewpcuVTa
Tou vo^ov y.ai twv cypo^yiTwv cjw; yap cicv ze ut^yjXw; Ta Trept auTcu* ou yap ct 'cvzeg eTepwg

rv, dai Trept Ta e|&) xai tyiv ay.iav e^^cVTag, e\a- Y) cuTws fj.eyalvveaQat zov Becv , tw ttSv aia^n-
\ f p> \ , > '^< ' > '
elOfiv 8v dMatoavvn nv nyvonaav Oecv ciiaav^lva Tov pteyejog p.ay.pav avzcv zvyyavttv aawptaTcu

i^nactiai' znv 'idtav ^-flTcuvTes o-Triffat, tyi $iy.atc- ovTos" y.at 'eret zo oiivCtv tcv ^eov, eaTiv Bvata^

awn zov ^ecv cvy^ vTcezocynaav zavzov zo vtco- y.aza t,o, Svata a'tveaeoig dc^uaet ae* atveaag to

zaynvai dfKatoawrt., vjxi zo etaeXS^elv ev auT^. ovc^.a tov Becv pi.ez' w^ns, xat p.tyalwag av-
^„C//-v
Un
\c>apeznv \/
yoLp ct
\ \ ~
zov ev aiveaet, B^appel w; dpeaet
V. 29. y.at r^t^iv y.ai yvcti- zol\ 3"ew uTrep

atv ^ecv e;^<jVTes ^watv, axoucTecv tcu, avzn n {xoaycv veov yepaza ex(pepcvTa y.at oTrXai;, Trpoa-

Xfiin acv y.at r\ \},ay.pozng t&iv n^J-epcuV acv, aya- ayopievcv etg Bvatav dto y.at zcig cutw Bvcvatv

TcSiv ae v.ai zcv ^eov aov £*| oln; y.apd tag xat dpeay.op.evcg cpyiatv eleog 5eXw n S^Uatav, exct-
'

el olng «f^^X^^ ^'^"' ^^^^ *'"''" ^^"

"^^^i ° 7:t(^evoiV yvwatv S^ecu h oXcxauTwptaTa* TauTa t^eTwaav
e'tg ep.e 'eytt ^wnv atwvtcv ]3t(3Xcs ev y) ci cvzwg cl tszoiyct Tw rsvevuazi a zazoip^o^aev 'Iinacus

^wvTes ypatpcVTat, n zcv Brecv yvoiatg eqTiv, yt- xaTa r.ccang rovnpoig cfalayycg' e^ezat yap tw

vdiayovzcg zcvg ovzag auTCu* w^ lcjeTat e|aXet- 'tdeiv avzovg znv zcaavznv dvdpayaBtav zo eu-
- ~ > / \ \ . f . /
cpe<73"a£ Tcus pv) uTtCTriTrToVTas tw pi.vnpi.cvevea^at (jipav^yivat aiwvtw? , xaTa to , evc^pcawn atoiviog

vno Becv' xai rauTa ^.ev cuTcf eiTrct d' av zig xaTaXrnl^eTat auTcug.

zcvg eletXyKpcTas tov i^aXuov ex TrpoffwTrcu EtxoTwe dvap.vnatv aw- hs. b.

Ttpog Ps. LXIX. 1. e'tg r.ept t.

ToJv ev BajSuXwvi 'lou^atwv elpriaB^at' ttws e|a- TYiDias ^ukp.cg adezat' TiavTwv twv pisTavoouv-

XeicpovTat o\ Ba|3uXwviot ex zrig |3t/3Xcu twv ?wv- Twv avauip.vnay.ciievctiV y.ai avayvoiptc,ovzoiv zo

Twv, py) d' oXwg eyypacpevTes ev aUTYi, dta znv dya^ov y.a\ znv aXrt^etav 'epypp.evnv ecj' aura,
ex Tipoyovwv y.at p-eypt zng iraVTeXous aTrwXeta^ yvwaS^YiaovTat yat 'exstazpac^naovzai tspog y.vpicv

auTwv ^tapeivavTes dae^eiav; yap 'lcvdatoiv tsocvza za zsepaza zng yng' etst TeXog zng

apfJiOTTei tcSto leyea^af CTrt

eTret

de twv Ba|3uXw-
> f

avapivYjaew; avaTtcknaat eaztv ey.etva

> .~ .^.f^A/
a
y.cct

iipozepov

viwv cu3' oXwi;. eTrtXeX-naTw cttg dypt^n yat zeletav yvSiatv eyetv
f. 145. a. V, 30, likcvatog xai e^xTog TpaupaTwv UTrap- axoXouSw? e\g zo reXcg etj avaptvyiatv eis ro aw-
;i(wv, nxoiyog yeyova, "iva ot i:zc>iyc\ irXourYio-w- aai [le y.vptcv efnev aoi^oy.evcv Txavzog xov znv
 IN PSALMOS. 253
Xyj^iTjV Twv xa).&)V anc^aklcvzcq^ coj ''•^' ^riffiv u|u.vwv «yaXXtaacvTat xai eutppavS^einaav
XP^''*^
yv&x7iv auTwv. e/^eiv TiavTes yap xaT er/cva xai ci v^iTCuvTes ce x.uptc* -Aav yap cuv tacvM /.at

cyLCiMdiv ^ecu, xat eu^eTg yeyev/ipievct , eo-Trap- tiJpwTt to ^/jTelv tcv xuptcv ytveTat, aXX ovv av-

pevas iy^cvGi za^ cyept 3e:u ivvciaq' xav TrcTe tcu €7ri<patvflptevcu aya^cTifjTt ttcXXyi ct; ttcS-cuo-jv

y' cuv e| apeXcta^ :o a^apzia Tiapeiaouctv Xa^Yi, t(5eiv ayaXXiaats S^eTa xat eu'^pocruvn ^ta(5e/eTat

eicep-lSatvet pteTa rr,v 7rpa|iv auTn? pteTavcvicat,' tcv ev 70) ^rizfiv t^cvov zavzT,c dt zrig ya^ixcc,

ava^(jLVT,aKirai tcZ aya^cv^ cl xaroe. ^uortv Tnv rvy^ovTci dianavxoq^ ^pyw •/.at /cyw, aX?.a y.al

ivvciav et/ev, Xcyt/.c; xai y.aT' eixcva 3ecu ye- (JtaSsast TrtaTTi epcucf pteyaXuv^etw /uptcs* aei

ycvw;. [xeye^oc vcricrew; auTcu eu^cf/evct ^e^^eaS^at, ua-

f. 146. a. V. 4. 'ETTEt rr/eixat xrii a^apxiaz dvatcBr,cia vcvat xavxa ct Tieipav. XajScVTeb tvJs Trap' auTcu

xat dyvcia T(uv xaXwv, wg 3ta xcvxc cvv r,dcv-n cwT/jptac, wg dya-nav avxw cwTYiptcv cvopia^c-

Y.at Trappntxta TrpaTTetv auTa* etpnTat y ovv r.epi uevnv r, ayarMct xo ao)Tr,ptcv tcuto eoTtV

Ttvwv w; (3c|av eyavQtv eo ctg atcyyjea^ai Idn' XptaTc^, c atTtc^ auTcT? atwvtcu awTnptaj wv
0)V yap onatv n (3c|<i: ev Tn atax^i^ avxoiv' Trpcg tcutc tc awTnptcv o^exai r.daa aap^.

cu; xat n 7:pc(pnTcta ^natv, ata^uvGnTs arc xau- v. 6* Mto et^ p-axpcus, (^r,at, yccvcv<; Ttcle-

y-i,ae(tiq uptwv (^cycv yap xat aTrwXetav cpepei* ci pr.cupevcv p(e xaTaXenl^y,?, 'iva ^.r, ixeyaAr,v aTre-^

CUTW5 avataS^nTws £c>t Tc y.ay.cv xpeyjvxeg, e\ veyyMiJ.ai ^la^rtV dXka ^or^Beiav ope^cv ^ tvoi

aia^iCtv y.at tvvciav auTcu XajSctr^, cjccxauae- Taur/i oxe7:cptevc§ (u; cttXw eu^cxta?, y.ri jSXrww

a^ai xcv rcieiv avxo ^elnaaiev w eTrerat ex- utt' uvxo!>v.

xXtvavTas avxovg dizo xcv xax;u To dyaOcv Trctri- Ps. LXX. I . 'O e;^wv Tnv exot S"ecv eXcrt^a f. m6. b.

cat' xcvxo ccvxo vtsotf,y^^rivai tc7; ec5txet|:/evci5 axaTata;(uvTcv, e;(et TeXcg pe;)<pt tcu TravTO? ai(w-

5ta(j5cpct£, ivyp[>.evcq cpnoc Trept auTwv, aiaj^uv- vc^, r.a^fr,atat,oiJ.evcg £(p' r, ea;(£V rpcadcy.ia Trav-

3r,Twaav yvcvTe^ ct xax(i)V etotv evTpacjetnaav xog xcv ecjt eTepov Tt Tr,v 7r£cjct5v)0tv ey^cvxcq'

dvano^^naavxeq a e7:pa|av xnv yap ^vynv ^cv xaTataxyi^^ptevou ptcu ot' av <3tapiapTin r/5c e'X-

et^ xw avxr,v auTcl; naTiiav dyayeiv e^yiTYiaav ri^cc; ^reTrct^w; yap, cpna/v, £7:t ttXcut», 'ov-
,l> ~
n oTOcxTetvat pte,
>\\
\m
ecjei covxpeyu
> >~>
auTcts eiq zoig
/v,

r.eaetxot.t' /.ai
\\>»'^
eATri^eTe,
piy)
\>>,/
e^: ap-
(j)ir)<7tv,

Tr,v tXTrcoTaatav , xa3' yiv exTcs 6ecv eiaiV xcvxo yovxotg ert vicvg (xv.&pw7rwv o'ig oux eaTt awTn-
auTo auy.(P£pcv aurc^S 7:pcaXt7:ape7 Xeywv c«7ro- pta* xat ecjtxaTapaTcg og xt,v eXxsida zyet ecj

aTpa(]petnaav et? xa. ontaw, ptyjxeTt £7rt to r.ay.ov dvBp^xicv o^ev or.cvdaaxecv xov xuptcv ey^eiv eX-

e^retyeaSat 7rc5cuVTe; , xat xaTaia;^uv3"etyiaav e(f xsida" IXXoytptcs yotp av^putscg hg tsetsot^ev

c'i~ edpaaav xaxw;, |3cuXcptevct ucjap^^S-^vat juct e^ri tw xupt(w* y.at e^ai v.vptcg ekxitg auTcu- Cwaa
Tct jSXacJTcvTa" a'cjcoTpeoeTat etg xd otstaoi yotp avzri n eXTrt?* dio yiypatszccf dvayeyevvn-

fj.excr.vcwv^ 7raXtv3popiwv e(^' xaTaXeXetTrev dya- fxevot e\g ektsida ^waav cBev etpnxat vtso xcv

5ov «eTa tcu aiayyv-a^cci S^eXetv xat zci r.po e;^cvTO$ auTrv, cu xaTata;^uv0£tyjV eig zov atwva*

TyJc ^Lexavctag aXa^cvtxwg xaTa tcu (3twxcjaev:u ev xr\ ^txatoouvyi acu puaat pe y.ai e^cXouuat.

Xeywv* evyt euye, TOUTeaTt y.paxr\ar$niiev acv (peu- v. 3. IIcXXwv rokey.etv p.e ^eXovTwv, U7repa-

ycvTO? aop yiawv e^rtaTaTecv tw, ct pcv/.ciJ.evot avstaxng (j.ov yevcu, axecjcv pe tvi ari aacjtcJt,

ptct y.ay.a ixey^pi xov |3cuXr,0nvat xax^aaat xat |3Xa- cjept ng eipnxai, ocjXw xuxXwaet' ae n dXn^eta
»|/at ey^cvat ^uvapv, a enayayeiv j3:uX:vTai xa- auTcu* y.ai e-KeiSn'ae ^eXw e\vai \j.ct -navxa^ xat

xa, cvy^ ctoi xe ovxeg^ et (in>^ecg napadcL (^povpicv dyaxap.ayr,xov v.at epvfxa dy.oc^aipexcv

V. 5. ITtaTeuaas crt ttovtwj evprtaei xov /Scn- yevcu (xof tv' e;^upwTaTcv TCTrcv ae e;^wv, Trav-

Bnaavxa auTw, Trept TravTwv tcov waauTw^ dta- xcg (fo^cv xcv dno eyppoiV exTos ptevw, aou xa-

xetuevwv , oTe TreptaTaaet? xat 3ta(j)cpct Ttapeiatv, Tatpuyyi; y.at axepeoifxaxog ucv cvxog, '
 ,

254 DIODORI TARSENSIS

V. 4. Xetp aaapT&)/cu, vi ap.apt/r, ean 7:fS- tw tvyyjx-jn^ cvtc; xat tcu yuv^u^svcu ev tw
|i; aip vis puff^^vat a|£:7, rja p-r, ^s xara ttj- Tj/j.v:{;vTt.

ccv Ivspyr xa-r' otxiX-f\v TipaTTov waauTws 7:apa- v. 7. Of ap€Tr,v euTsXt^cvTe?, -/.at (S^E/uypa

vcptjuvTc? xat a(3txcuvTcs, zpoi^ii<; ai (xr^oazslz- zw ^eoaifiiiav •hyov^ivci a.[/.oiL-:(j^'^c\ ^ tcv oticv-

czr/.oci evepyetai* cov xat autwv e|&) efvai •nc3'e7 doucv xat euTeXri i3(5e/uTTcpevct, Teoag acjcxa-

puffafievcu 0ecu* T.cxeocv di c auTos vi eTepcg xa9' • "kcZctv cpaaxcuat yap ev eauTc7;* dwwpiev to 3(-

ucycxctptevcv ap.apTwXo^ , tw cjapavcpcuvTt xat /octcv 2t£ (5ua/pr,^cg r'u7v eaTtv xat eTrel csauXct

^
a^ixcuvTt imcrzmtii; iJcxe? yap el; exaTepa pe- etciv ^opv ct Ta TctauTa (5tavccuptevct xat liycv-

Tieiv T,cf.vzo<i Tioipxvcixcvvzcq Y.ai aducvvrcc cfiJ.ocp- Te;, etxoTW? cu xa^aTra^ emev Tcpa?, ocklo'. tc7;

TwXcu cvTC?* eav dz o ^ia^^cXcz ri ex tcutwv twv ticXXoT? yeycvevat , tcutsiT' tc7; j^u^atcTepct; y.ot.\

cvcuoir(t)V cT,iJLaivou.ivcq ,
y^ilpa avtcv exXrjTiTecv (peuyouat Tnv aptx-ry.

y.at TYiv w(7£t arpaTtwTtxrv auTcu ^uvap-tv auv- v. 9. 'Eat aot e'),njt? acu ex vioznzoq ptcu*

TaTTO]uev/]v e/ cjavTos cjveupiaTO? tscvripcu /.ai TrapaxaXwv e'v Tri xaTaaTaaet xavx-o pte;(pt ynpwj
cixa3apTcu' o' pua^et; ex /etpo? T(i)V exx£t/jiev&)v dtauilvat^ cux av:cppir.zoy.ivci a~o ccv' Tavroq

UTio T-/1V xpaTatav ^^''P'^

^^^ ^^^^ yevop>evo;, utt' tcu (pauXa cTpa'aacvTcs xai dvc\j.cvvxo(; dxzcppi-

cv^ivoq apT^a^ixat ic, avxTiC. TTTcpievcu* ^e&^pyiS^etn 3e xat 7:poc diavctav enn
f. H7. a V. -5. iia-ep ac^ta xat ovvantq xcv ayicv o yripaq Ttpttcv, cu to 7:oAuj^pcvtov , TTC/tas cvcr.q

^ioq, cuTw xat UTrcptcvrj xat il-ic, VT.cunvavxoq xcv evScv a'v3p&)cjcu Trig S^eta^ (|!pcvrae&); , xat

iii a&)Tr]ptav, xat eXTit^cvTo; e'::' auTov. yripcvq xcv di dy.poxaxriV apeTriV cx/'/;Xii3wTcu |3tou*

V. i). ijt ouvaTOV Trepj 7:veu//aTt/-fl; yevvr.aew; erret axf/nv ev T(i) TrpcxoTTTetv et^ai, Trapaxa/w pn

exXa|3e7v tou; aTt;(cu;, ir.icxricov xcv ex 5t3a- acycppt(pnvat , aXXa auvepyelaS^at acjD Tns a'ya-

oxaXtas S^eta^ y.ai vdaxci y.ai zsvivij.axoi ycv- Ooxmoi aou, ew? (D^aco) errt tov yatpov xov d/:n-

v&)uevcu, xaTaA/nX&)5 Tn yivvnat TauTn, ya- Xt3wTcu ^tcv,

cxpoq y.at y.ctltaq vccufjievwv, a(j)' &')v o yevvnS-e^g v. 15. At ptev ypa(X(j.axiiat 'lovdaiotq y.ovoic t. 147. b.

voyiTw; 7rpce}.nXuS"ev. — Ilav To.xaXov xat euae- npp^cTTov , Tptb tcu e'vtauTcu cjapaxeXeuoptevat

|3e5 dvvixat cvv S^ew* c^ev ouo}.oyu>v xcv 'Inaouv aTravTav ei? Ta 'lepcaoXupa, TrcXXa Te aX/a dv-
eptTipoaS^ev twv avS-pwTrwv, ev auTw auTo Trctst* ^*-^' '^^^- dvayy.oua vjipifiycv iyw di iv
^X^P^
Iva axcXcu5w5 xat auTOj o [JOAoyn^ri dcso xov (3uvapiet xuptcu et? Taj eptauTcu exxXnaias etae-

dr
awTnpc; ovtcs ev tw optcXcycuvTt avxcv iTtt yap
txatcauvn xat
\ 'c
ac<^ta aytacu.oc,
/
xi
\v\\
xat ^&)n xat
Xeuacpiat xat pivnaSn(7cpat

vou*
^
(Stxatcauvn
' ^ \

yap xsaxpoq nv to cjavTa; av-

^iyatccvvnq ccv yc-
"i- \ / .
5

aXnS^eta o awTnp, o "Kpay^iaxty.Mg oucXoyuiV av- ^ptmovq eXXnva? Te y.at ^ap^apcvq xaTa|tw5nvat

xov w ecjeTat xat ota owvn? oy.cAcyia., ev tw Tn; auTcu yvwasw;* xat to ev TravTi Torc;), a//a
ciickcycvu.ivw xvyyavit wv ev oty.atccvvr) xat co- ().r\y.ixi ev €vt xpi^at kaxpivuv auTw* waTc aTro

otct ^iyatcq y.at ccc^og vvsapym' a'/Xa y.ai iv c<vaToXwv nXtou ixiypt '^vcp.u^v bc^a^tcBai xo ovc-

dyiacixo) y.ai ^wn xai alriB^ita d.yicq y.at ^wv pa auTou ev tc7; e^veatv.

xat dy.T^ni dxsc^ity^^itq' &)$ cuv auTc? ev tw v. 19. TauTa e&); u(|/t^&)V pteyaXe7a, v.at cvv f. 148. a.

[i.iXiyo[t.ivvi ^ cvxui Y.ai o pf.e3"exTcs ev tw peTe- auTO^? xa SravpLacta uTrnpxTat tcu cdixrtpoq av-

ycvxt' xa3-' o liyoixtv ev xSi cnovdatM xr,v dpt- BpuTicv yeyevnf^evcu* xiyOivxoq yap aurcu cx rn^

Tnv , xat ev auTn to*v czscvdalcv ttvat' Y.otxa crap^evou, cjXn^o; ovpavtov axpaxtdg^ do^a iv

TcuTo To anp.atvopieviJV , o dxsocxo}.cq av^pwcjos vK|;taTot? S-ew fkiycv., Y.at ezt yns etpnvn, ev dv-

•fiv ev XptOTw, xai iiyiv Xpicxcv ev eavxui' n B-pwTrcts eu<3oxia* , Tng yap yevcptevns eu^oxtai; ev

^natv* ?n 3e ev epiot XptaroV Taurns tns 3ew- <zv5pw7rct5, etpnvn TroXXn expaTnaev, twv eTrt yns
ptas xa^oXcu cvcnq* xat o uuvwv B^iov^ ev au- TravTwv 7rcXep.twv xaTaXu3evTwv alla y.at dc'S,a
 ,

IN PSALMOS. 255
iv v^iazoii yey;vev twv ow^c^evcov av^fcocwv o ayial^OiV avzoV c2acTep yap e'av Xeyc^ev we:u

pt^pt Tcov u^^jarwv r/jV ava^ocaiv e^ovrwv ttw; ayicus stvat, Traptfffwptev tcus Trpos aurcu ayia-

yocp cvx epe^Xcv ct yevcpevct reXetct utq 6 itxz-np ^cpevcug, cutws ocyicv avxcv XeycvTe;, zivcq zo
c cupavtcs TeXetoj ecTtv, ev avu7:ep/3X-/iTW ayic- ayia^o/x evcv oripiaivcp.ev* xat cTi tcu9' cutws e^^ei,

TyjTt ytvo^tvcij i-X^iv ev eauTci? tov 3"eov, jrav- ejrtc/iacv tw Tiept XptaTOu ?.eyo(Aevw, w? eyevriB"/!

Ta ev TTaatv yivoixzvcv; xat auTog di o y.vpicq ev -«puv cccptiX aTio ^ecu, §tY,aicGvvn^ v.a.L cfr^ia.c!\t.cq,.^

tvscyyiktsi; ecpyi rpo$ tcv eauTcu TraTepa* S^eXw, y.oci /uTpwats* yiyovz yap actpta Tc7g ac^zcc,^ ^i-

TraTep, tva cttcu etut eyw, if.a.(. cuTct watv p.eT v.a.icQvvc\ Tcig cltxatcuuivcts , ayiaiQu.cc, v.ai a.v.c-

eixcv, Iva 3-ewpwat TriV <5o|av Tnv e/jiyjv. XuTpwais tcT^ ayta^cfzevct; xai aTrcXuTpouuevcte*

V. 20. Eaet dya^oxr.ii. o ^toq cetpaSrivat cvy. evTauSa jucvcv ayio<; tcu 'laoariX o 3ec; e^-

5).ipepwv xat xa"/.&)~txwv TTpo? aup.cpcpcv ti auv- pyjTai, al).a yat ev tw Trapc^uvaTe tcv aytcv tcC

eyoipttQiv, xjaliv izsiQ-pe^ai T^poq lauTcv ^wc- 'lapa-flX, driXovoTi ci apapTavcvTe?.

TTCtcl, fxeTa^t(3cu5 J^w^s tc7s ioipay.CQt dta Tiiipac y. 23. AuTpcuTat « lcyiy.-o ^vy^ri, "kv-pcv di- f. i49. a.

^lt^itq y.ai y.av.a^ w? v.at e| auTwv twv a'|3ua- ^wxorcc tcu 'Inacu UTrep auT-JIs Tr.v lavxcv "^v-
a6)v, TCUTeaTi tcu |2a3cus twv 7rept(^aTtxwv , avt- X"^'^»
'^"' auTrv (JriXcvoTt \cyty:CiV cvaocv ovcjep

[imaa^at xov y.axtviypivxa' v.ai eTret^n Ta xaxa yocp xpoizcv Ivxpovpavog za actiuaxa twv avSpaU
xaTaXXnXa Tat? S^Xi^l^eat, ta e-tTrcva v.ai xaxw- crwv, aw^ua cpLccvaicv avxog unrep auTwv ^e^w-
Ttxa e^etXritpafxev , axcXcuSw; ri ^wcTrotnats xaxa xev, cutw? XuTpou/xevcs lcyiv.ag i|;uj^a;, lcytv.r^v

Tinv y.ctvnv Cwviv exXncpS^YiaeTat, xat vi tvis d^va- ^v-)(riv uTrep auTwv eS^xev.
acu avcdog' fTret yap Ta xaxwTtxa exTaSevTa Sa- Ps. LXXI. 1. Outos o ^ali^cg cv dtivdyyiit * * ita cod.

vaTcuv 8oxe7, xat xaTaiStjSa^etv eii; «(Jnv, ct' dv tw TraTpi tcu *Pc/3capi SoXopdivt, aXXa tw Trveu-

TcXc? Xa|3r] Ta atTta, ^wcTrotelTai xtg vno B^icZ, paTtxw cutw xaXcuf/evw, (3ia t-/iv tcu 6vo[xaxcg

y.ai ex Twv ajSuaawv xr,g y-ng avalStjSa^eTaf 'Tau- /:jteTaXy](|/£V* ep/uiioveueTat yap sXXriVwv cpwvvi iton-

xa (5e oux a'cTO i3tou cjpcawnjcu c dyicg Xeyet, vtycg' Tt; 5e cutc? vr.apyfii r, o Xeywv 'Ir^aous,
a}.?,a Tcu Twv ovGpwTTWv yivcvg TitipaQivxcg TrXei- eipriVy;v tyiv iimv 3t(5wfxt ufKv; Trept tcutou o Qto-

aTwv cawv xaxwv y.at SXt^l^ew; Trpo T^g tcu aw- 'kcycg ypa^tt' avxog yajp taxtv r\ eipnvy] -fluwv*

Tripcs ecyt(Jyip.ia?, pteS' nv xsttpav ecrtaTpe^l/a? o xat to, euyiyyeXtaaT<3 etp-/ivr,v uutv to7s /uaxpav,

xuptos cjpo s r,p.as eXviXuSev, v.ai e'^wccyciyiaev xat eipnvyiv xctg iyyvg^ Xuaas Tr^v 6;(Spav Trv

5;u5 av3-' inawv tyiv eautcij '^vy^cci Ivxpcv waTe Staipcvaav eXXyiva^ ccTro twv l|3paiwv, waTe ^xtav

-avxa xov xstQXtvcvxa ttg avxcv v.at hiyo^xtvov xsctpiVCiV, xat eva Xaov t^ eSvwv y.at 'icu(3atwv

Tr,v didaay.a.Atav auTcu, tyjtv ^wr,v alwvtcv avn- avaxrivat' ovxoig iipnvtv.cg ^etxvuf/evc? dta twv

yayev dt i/, twv d.^vQQO)v xric yng xcvxtaxt xcv epywv wv eTeXeaev, e'x tcu Aa^id iaxi xo v.axa

a(pcu, yevouevog exet peTa ar.odtaiv ov ttytv aw- aapxa, yevvyijets ex Tzap^tvcv ytypar.xat y cvv

ixaxcg' cux aXXcu evexa, vi tcu avayayttv xcvg Trept auTou Pi(3Xos yeveaews 'Inacu XptaTcu ut:u
£xe7 xaTa;^5evTa; (3t' d.\xapxta.g \htac. AajSi^.

V. 22. ,2xeucs '^oci.\xcv xo i^aXTViptov, (St' cv y. 8. TauTov T(y, 7rapapeve7 tw -flXtt»), tc Trpcc r i.n. b.

/eyet, ic,ofxcAcyna:u.at act., tvyjxptaxixctig 7rpc(pe- auTov etpyipevcv, ou et tepeus et? tov aima v.axa

cwv Tr,v a'X-/i3etav xat xa3' viv cu(3ets ctxctog xnv xd^tv M.t'kytat^iv.' v.at tw, Trpo Tvis aeXrwis ' '

Secu fxeTa Ta v.coia CwoTrotcuvTOs , xat Traaav Tr,v ytvtag ytvtuiv TauTov tw Trpc , tcu aiwvoc e5e-

£cjcuevr,v tvipytaiav TeXcvvTOs* crpcs to i^cfxc- y.tltctiaag fxe" XeyeTat to au/JTrajsafzevet tw nXtw
i.cynaaa^at txv a^.n^ttav tv av.vjti (^aXf/cu, y.at v.at crept tv5? aapxoi; ng vivwaev eauTw xng t\x-

iv xtSapa ^aXkitv vTitayyftxat tw ^iM vnapycvxt <|/u;)(wpievy]s

^^XV ^^7^^ "^^ vcepa* av\xr.apa-
'*'•''''

dyiui Tflu 'lapaviX* oytos dt xcv 'lapan^k ktytxat \xtvei yap tw loXtw xrn diy.aicavvng ^ioc xnv adta.t-
 ,

2o6 BIODORI TARSENSIS

fiTov evwffjv «XXoc Y.cci zspo t^s oeXyivyjs rriq xo (pwj twv aaePwv xat ^vvatt* «v ^it-ac-/rii).a'

aMotytinyiM iycvGn^; Tipog xov vcnxov rihov, vzo^p- Ti^cpevcv ets ayyekcv (pwro; (|/£y3ws xat f£Xf'
;)(e£ yevea yevewv T&i ^t* aiiTcu xat ev autw Id^v- tcu acyaTviasft rihcv ovza. "ApajSe? yap dvafxai

o^ai Tviv exxXy](7tay avyy.£i[j.ivrtv ex vravTwv twv xat laTispa eppyiveucvTar /ixeTa toutwv twv *Ajoa-

yeveav e^ovTwv dv^pc/ynoiv cvzci yap va yvjiaq |3wv xat eTefwv TrXetovwv fiizavcta' r.pcaoeptzai

y.ai yeveag xaTa diadcyjriV^ uTrap^tv ep^cuatv Tiap- 2a|3a* fxeTaXa/jt|3aveTat <3e to ovcpia ei^ zo mi-
iQxaxai eV. tcu aatJ.axoi twv aa[j.ax(i)V., ws (je- (7Tpo^Yi* (JuvaTcv ezXa|3e7v Trpccxuvcuvtas auTcv,

h/]vn 'h ky.y.y.naia y^pnixaxiK^i cuTwg* Tts aur/j ez- xat (5wpa TrpcccpepcVTas tcus ^idaayalo^ TtavTwv

xuTTTCucra aWet hpB^pcg^ xaln wg aeXyjV/i IxXexTvj; T(uv e5v(yv a'cT0(7TcXcu? xat pta^nTas xat. tous

V. 6. *^S piev TTOxos Tov IcrpayiX oTipiaivet, tcutwv diadoy^cv^' 7rpcacpepcu(7t yap tcu; xtpdai-

n de yri xa k^vn dr{Xci<, ejret Ttpoxtpov ir.i •noKOV vcpievouc utt' aurwv av^pwTrou^ ^wpa toj 5ew* ei

xaTYiX3"ev, etT* exet^ev CTrt tt/V yriv' dmi^-naav- (Je 'h.aaxoc, twv TrtoTwv ^wpa ipepet Trpa^etc eTrat-

xcq yap xcv 'laparik^ &>$ pvi de^aa^ai xov il-n- vexaq xat a'Xy]^es (^povnfia, uq jSaatXeT^ tjpca-

Xu^oTa, fjiexa^aaii er.t xriv yxiv xcv uieTcu ye- ayovatv xa ciy.ua dr2pa tw ptov(>) xat evt rrapt-

ycvtv w? tiiavTas tou^ e^cy' auT^s a'v5pwnjcus ^aatlft.

vypaiveaB^at pLoklcv (5e TroTt^eaS^at ex twv aTa- v. 15. Ma^ovTe? oi ayiot dvdpeq (oq ovde\q f. iso. b.

yovwv erct tw dyayftv xaprovq TrveuptaTixcus. twv yevv/iTwv XuTpwaetat tcu; dvBpoiTicvq ex xriq

f. i50.~ a. V. 9. Ncviaets cutw';* twv airo ej&vwv AtS^to- xaTexoutTVis xaxctrpaytas , tsavTwv e'xxXtvavTwv

CTwv xaXcuptevwv, dt nv eiycv l| dae^eiaq pe- y.at apia axpstw^evTwv, Trepi tcu dvvauivcv px>-

}.aviav, evwjttcv rou |3aatXe6)s 7rpcaTrt7;TcvTwv pie- aaa^at cx

x^^P°''
^vvaaxcv y.at aujxnpiaq atw-
'-

Tayvwaews TpoTrw* ct tcu jSaatXewg eyppct 'lou- vicu a\xtov eao^xevcv^ avveypjq xat ai^taaTotTws

hatot ycvv Xei|watv* eu (3e v.at xo (favat evwTrtov evynv xu naxpt avava7reu:rwv ots piev Xeycvres,

auTcu TrpcoTrtTrTetv tcu? AtS^toTras, yvnatav vro- dei^ov lopcTv xupte to eXe^j^ aou, y.at xa aonnptcv

xaynv 3yiXc7 to STrtTrpcaS^ev tcu Ta xpuTrra opwv- aov $(tsnq :npt7v oTe ^e, e'|a7rcaTetXcv to qws acv

xcq |3aatXews 7rpoa7Tt7iT€tV ^uvaTcv yat twv ey- xa: tyiv aXvi^eiav acu.

5pwv Tou S^ecu otta^natv (xexavctaq (^atvea^ai v. 16. Ovq yap eyapX3c(^o pnaiv 'Inacvq Sia

hia Tcu y^ovv TiZiyeiV yovuTreTouvTwv yap n evep- xnq eTTt^npttas cytaTcus avS"pw7rcu5, y.at uT.n^cq

yeta' \Kexaka}x^avexai. $e ^apaeiq e\q xc xaxa- xat [xeye^cq cypc«|ewv xat 3"ewp/ipiaTWV , eyovatv

ax.07ret yotpaq , xaTaaxc7rcuvTwv yapav twv ape- fxapxvptcv xo , (Jixatcq w; (fctvtt, ocv^naei , waet

TYi; xat euaejSeta; ^tXwV tv' dytovaat r,cxe ^uvflSyi y.edpoq n ev tw Atj3avw cyXyiS^uvS-naeTaf cutw

exaaTo; auTwv, etaelBe eiq xnv yapav xov xu- TrXn^uv^evTo; xat vnepapBevxoq xov xapuov xcv

ptov acv Twv ouTw ^ewpyjTtxwv 7rpos TrjV yapdv j?Tnpty(xaxoi twv oXwv, elavS-riacuatv ex rvis tto-

ro ^letxfxa eyovxoiv , ot xpaxovvxeq ^aaiT.eiq (3wpa ^ew; x-Aq 'lepcuaaXyipt ci dtotaxnaavxeq x(o ao^
olacvatv xcvq dpycpievcvq' nat vnaci 6e r.pcaaycv- xnpt lovdotici^ co; ex Ttis yri; ^cpTo;* dia xo eu-

Tat" (fu;)^ai 5e elatv avxat, edpaio^q xat dfxexd- ixapavxcv ytat xayy aTio^npaivea^at ^ cutw; wvc-
xtvrTw; e^cuaat, xav e^Tra^jppt^vi y.a\ Tptxuuia; n fxaa^evof y.at fxala dixatoiq' eret aap| xo) (fpc-

Balaaaa ereyetpn' ixpoq xavxaq o aoixnp Xeyef vn^xaxt ytyovaaiv^ aiziaxnaavxeq tw aoixnpt' xat

eyxatvt^eaOe vnaci rpoq pte, avavecuptevat Tvi yai- do^av -nap' aXXrXwv Xap^avovTes, alT.oc ^vj rr,v

voTnTt Tcu Trveuptarcs, cpepcuaat tov vecv avBpoi- r.apcc 3"ecu ptcvcu 5t5cptev«v ^yjTouvres, E|av5r,-

Trov, Tov xaTa ^eov xTta^evra* ^rpiJs TcuTct; Tct; aovatv^ dta. xr\q ynq yopxoq' izaaa yap aapl ycp-
|3aatXeuatv, y.at ct xotj 'ApajSwv xal la^d. r.poa- xoq., xat Traaa 3o^a av5pw7rou w; dvBoq yopxcv'

oiaovai d(opaj xcvq upoq xnv eauepav |3icv rou eu de xat to ex TrcXew;, xat [xn ev TieXet e|av-

cpauXcu epxoptevou;, w; axcTta,3vivat dts' avT(5v ^naai ctcc yopxcq, xcvq tsepi cov o loyoq' e|w
 IN PSALMOS. 257

yap xrti oveu/xaTtxyJ; crcXew; 'lepjuffaX^/x |3tw tc £:Tr£~v £p.«(jTt/S-/;v utto tcu t^s ivvtf^ucxi; Xo-

xal ^povTif/aTt ccreucavTej etvat 0^5 eufiapavTos ytapcu oXiriv Tnv n[xepav eAtyy^oy.zvcg xat eTitTt-

xat Inpatvop.evos Ta;^u yoprcq e^/ipav^inaav, tou uoiy.tvoq utc auTcu.

ev^cv ev tyi TrcXet w.evcvTCi;, cu(5ev TctcuTO tsti- \. 23. Et yocp y.oci -a fialii^ix cv avviCtv Tipiv f. is». \
ffcpevcu* ou (7aXeu.&r!(7£Tat yap et^ tcv aloivoe. (jxoTtd^yivat xa« '/vwvat Ta Tiept Tr? TroXews Xe-

xaTctxwv 'ItpcvaoclriiJ.. Ityfxtvoc^ /.ai roc Tiept Trig eixovc^ twv aaej3&)V

T. 17. Ai tvXcynBtiaRt iv auTw <puXat cu(7at xat et ^txyiv odoycv xtvjvcus ^teTeXeaa Trpotepov,

Tflt e-^vn ptaxapi?cu(7tv tov euXoyriaavTa, Xeyou- a'vcir]Tatvwv xat piy) ^uvaptevcj e:ttj3aXe7v tc7s TYi?

caf tvXoy/iToq d rov $iopcniY.cv yivovg ^toq, o? ong Tipovota?, op.w; cux «ZTreXtpiTravopir.v aov zcv

fxGVcq ^avixaaia cjecjot/ixev , eXeuS-epfuja; rpiaj ^ecu" avvnunv dt aci dtccnavzo;' v.ai xovro er.par-

«TTO etJwXoXaTpeta.-, xat daiixdvav aXtTyiptwv ^e- Tcv cvy. tl t^avxcv (3uvaptews, aXX' ex Tvis arii

casretaj. X'''-^"*^*
^'^
7^-P «w^o? ^-fl aauTcu cpt/av^pwTTta

V. 18. Savy.aaicv yap «Xyi^ws exaarcv twv Tvis eptvis X^tpi^? dt^iaq eTrtXa/Soptevcj , auvu/ej
«Trep T/i? xXwews twv eS-vwv yiycvdi;' vspoay.ti- "''•at 3texpaT£t;, upoq xo ptvi ^iayCia^ai i).cv xa
ptevcv 5e To iJ.dvoQ., p.-n TapaTTeTW* ou yap evav- otapny.axa' ^j.n $t xcvg uo^ag ^.cv aaAtvtaBat

Ttcutat Tw ou dvvaxott 7rcte7v utos cvdeVy iav xnq zsapa aci aTaaew;' /^''P^ ^^
fi"' ^t^iav
Hn |3Xeffet tov TraTepa TrotcuVTa* a yap av 7ra- eppwptevr^v TrpaxTJxrv, ra (3e|ta TtavTa xat Ta aot

TT,p 7rc££7, TauTa yat d viog optctwj Trcte^* to yap aptaxa r.paxxcvaav Sio e7riXa|3op£vo5 auT^j,
piovc;, y.ai oaa xctavxa tnl B^tdxYixo; lapL^avd- t^ ^cvln acv utdnyriaaq y.t' n y.axa xdv 2upt-
ptfva, ^Xc7 Tiaxtpa v.ai utcv, w; eV. tcu Tipoarr f-^X^^i ^^ ^^ auuj3cuXta acu (t)dnyr,adci pte tov

Tou TraptaTaTat , evS"a ei^pnTat Trpoc tov awTnpa* ^vyiTov diazscpBfxtvoiv (3tov, xat et{ tvdicv y.al

mi ot 2a(3aetpt dtv^ptg ut^yiXci em ae 5ta(3y]acv- aaffiaXyj }Ay.tva xng Trapa aot avarcauaews ytipa-

xai^ Y.at Trpcaxuvnacuat aoi ^ v.at iv aci lipcatv- ywywv pte, v.at ^txa So^ng T.pcatla^cv fj.t., ptyj^ev

^ovTaf oTt ev act ^tcg eft, vai ovy. eaTi S^eog creTrcv^oTa ucto twv ToacuTwv TAipaay.m' y.axa

TTXnv aou* au yap e't ^eoe, xat cux yi<Jetptev, (5e tcv Ivy.iJ.aycv .,
vaxtpov (^nat xiixn ^it^t^axc.

^tog xcv 'lapank aoixnp. t. 27. 'Ecjet f/.yi

ev toctw ^ecg, Tocrtxwj f- i53. b.

Ps. LXXII. 1. 'AvTt Tou, w; aya5o5 d Qtcg^ cvhtg avxcv diiaxaxat., dXka o-/tatt y.at $ta-

c 2uptpaxcs fTtatf TrXriV ovtwj aya^os tw *Ia- ^tatt xcv adivcv xat crovnpcu ij.ay.pctv voovixivcV

parj. ^tog xcig y.a^apcig xnv y.ap^tav' xcvxo Tcu ^txatcu v.ai ayaBcv y.at r.avxo)v alxtov' yoci

etTTwv, TiapeaTyiaev tts ttn 'lapayjX' auTci yap tr.tt xo e'yyi?£iv auTiw diptxrtg di.valn'^tt aw^et tov

etatv dtT^ri^tvoi 'lapanX* dto eXeye-o xat ucro cjXnaia^cVTa , to a^^tjTaaS^at auTcu tw y.ay.iav

xov cwTnpos, pcay.aptot cl xotBapct xn y.apdta, oxt Y.ai aat^ttav iayny.tvat dxsoikttav atptt' xavxov

avxoi xcv ^tov o^ovxat' xa» 'lapari). (3e, o*pwv tcu [j.aypwta^at xcv Btcv xo a^xapxavttv' ely.o-

xov 3"6cv epptnveueTaf dio xai voouvTes ov opw- twj ovv ttprxat oxt tdcv ct ptaxpuvcvTef rc^ ptn

atv, taaatv oxt ayaBog iaxiv y.av xi ycvv axv- xovg yiptapTnxoTag cicrcXXuaSat , tw apLapxdtvetv

^pwcTov Te y.ai dcn^tg xcig dv^poxsctg crapexet, TeXo; eui|3aXXcvTa; dta pteTavcta;* xavxn Y.al d

taaatv w; aupttpepcvTws y.ai Tpog awT/iptav 7rote7 Trotwv, aXX' cu/ c 7:ctnaag xnv apt«pTt«v, dcv-

TCUTO, Y.at cv aaXeucvTat toc dta^nuaxa a n<iav Xcg iaviv avxng.

Stx^t^nv.dxtg xai 7:poy.d^avxtg. V. 28. IIcXXwv xtvnaavTwv uav.pcvg y.ai TrXetc-

V. 14. AuvaTov exXa/3e7v to, y.at iytvn^nv vag y.oycvg iztpi Tn; tcu diyaOov cvatag^ (5ta |3pa-

pta^tywptevo; cX/iv Tnv ny.tpav' vonati TctauTiri et- yylcytag ac(fog r.aptaxriatv avxcv xnv vzap^iv
pnxw;, apa ptaTat&)5 e<Jtx«iwaa Tnv vapdtav ptcu, eiowv xuptwj ayaBov tivat xo cspoay.o'k'kaaBiat

y.at xa e|ns* yvcvg ws cvy. tdti xapay^tvxa tou- tw .^ew, xat e;r auTw Tt5ea6«t Tnv eXTrt^a* ei-

33
 , 258 DIODORI TARSENSIS IN PSALMOS.

pnzat de •fidn wg aperat y.a.i eU xw TeXetoTyita Tapaj(W twv TipayfAaTwv xat tyiv y.cLVAca* ^iovcv

eiffaycoyat, at ciuXat rrig lico-j elatv* ^uyar/ip (3e tcu ffwt^pog epyov ciiVTpt/3&<v twv il^[>.zvuyj

dt 2twv Tracra yivoi).ivn ti yevvflSe^ca xaT auTYiv ^paxovTwv za.c, xecpaXa^.

xat TTpos auTvi ^'"X^ ^pyiptaTtCouda. Ps. LX.X1V. 1. Et? to teXcs cp3-aaavTes tou f- «c. b.

f. 154. a. Ps. LXXHI. 1. 'A7io)9e7Tat o S-eo^ tov aptap- uy) ^ta^S^eip.at xaTwp3-wpiev/i? acp3apata?, euj^a-

TavovTa, iy.iivcM cjpoTepov auoffj^civiaaVTOs au- ptffTws e^optoXoywwpe^a aci ^ee co; atTt&i twv

Tov* Tov ya.D iDyo[>.iVov npoq pte cu piyi exjSaXXw urcap^avTwv xat xaTcp3cupievwv aya^wv* ouv aci

e|w, eluev o y.vpiog. yap xat ex ccu /3ej3atcuTat TauTa, xat eTTt xoii

i. 155. a. V. 13. ©aXaaCTa tcSs o twV ocv5pw7rwv jStog xaTop^wS-eWtv aya^clq cjpcaXajSe^v y.oct eTCpa

Xapi|3o(veTat* tcuto ev xri $vvaiJ.ei eauTOu o ^eoq jScuXopieS-a* cuttw yap eVuev TeXetcf i^oyiclcyn-

IxpaTa^twcev , co; ex TrXetovcs j^etpiwvos xat acf:- C7wpe3a p.ev nept twv uTrap^avTWV* e^cjtxaXeuw-

^poTCCTYis ^ccXy)? ets ixtdiocv v.ai yoCkwnv ci.yct.yziv* ^xeba. di tyiv npoonoycpiav C7cu, ucrep tcu akla
"iv c\ TraTcuVTes «utW co; dia inpaq (3a(5t^watv, Xa|3eiV eav 5e coatv TeXeiot c\ i'^oixoloyc\Jvxei

y.axa xa le-/piv-a' o pieTaaTpecpwv Tr.v S-aXaa- y'<x.L i-niy.alcvnivci , e;c_acXoycuvTat vnep o>v ttXvi-

aav elq ^npav. p^l etXviopaatv, ecrtxaXcuuevct ucjep cpuXax-fls au-

V. 14. nXetcvwv (JpaxovTWV ttoXXccs xecpaXa^, twv, octws ciapapteiv/] auro7s ptexpt TeXcug Ta

dlla xat ivoq TToXXa; xecpaXccs avve^laaev en\ dcBevxa rcapa xov ovpavtov Tiaxpog xoiq alxnaa-

Tcu xjdaxog voovij.evov xng xaxias, n twv aaTa- aiv avxov.

Twv xat TeTapayp.evwv cjpaypiaTwv tou |3icu* ev v. 4. To xarctxeTv tyiv yviv, C05 eTitTrav civTt f- is'- »•

Tw TCtcuTw yap vdaxt evepycvat |3XacTTixws ol <^oyov Xapt^aveTaf waTiep to 'napoiy.fiv , e7:t CTrat-

^pccxcVTeg, xat tcutwv uTrepej^wv ets, Trept ov vcv ovai yap^ (jiyiatv, ecjt cjavras tcus xaTot-

yiypa-Kxat 0^5 |3aatXeus etyi TravTwv twv Iv Tolg xcuvTas tyiV yriv* (^avlov xciyapcvv ovtc? tcu

u5aatv, y.at co; ev ^aXcxaavi 3tarpt|3ef avxn yap xaT0txe7v tyiv yviv, "KayyveaOat aupt|3atvet to ^po-

n Balaaaa -h [i.eyakn y^^i evpvywpoq^ detv.wi xnv v/ipca tyi? aapxos, ex^P'^^ ^*'S 3eov ovtos.

Hactenus pracstaniissimi Interpretis reliquias dedncere licuit. Etenim posthinc usque ad psalmum 81. nihil

est Diodori in codice nostro. Porro in psalmo 81. incipiunt Diodori excerpta apud Corderii catenam.

DE SEQUENTE OPUSCULO MONITUM.

Suprascriptis episcoporutn Heracleae et Tarsi commentariis y breve aliud regii auctoris longe

recentius proximc subteximus, hanc praecipue ob causam, quia eiusmodi scriptum est, ut nonnisi

graece exhibendum videatur; quia nominibus scilicet praesertim compositis totum constat, quae la-
tine expressa non elegantiam tantummodo verum etiam vim saepe suam viderentur amittere aut
infringere. Locutus est Allatius in praecedente disseriatione n. CXXXII. de inedito opere Theodori
iunioris Ducae Lascaris imp., id est de eius theologiae christianae libris septem; qui tamen reapse
octo sunt, ut idem Allatius in opere de consensu col. 722. correctius scripsit. Dixit etiam de co-

dice vaf. 1113, quem ego nuper observans, satis lacerum comperi et madore corruptum. Porro
huius regii theologi ( qui imperavit Nicaeae ab anno 1255. ad \2b9J unum saltem ex octo libris
edere constitui, qui prae ceteris conspicuus sanusque in codice est; et qui hanc certe utilitatem
praebet, ut Pollucis onomasticon ac Dionysium de divinis nominibus, et graeca generatim lexica,
permultis vocabulis locupletet , quae grammatici curiose adnotabunt. Titulus universi operis est.
Tou acffWTarcu (SaatXewg xupcu 0eo(3wpou Acvy.a xov Aaaxapt ^i^ptaTtavtxYi? ^ecloyiac. Quarti au-
iem libri ille est titulus, quem in nostra editiotie mox proferimus.
 T

TOY SO^fiTATOY BASIAEilS KYPOY

0EOA12POY AOYKA TOY AA2KAPI
AOrOi TETAPTOS HEPI OEfiNTMIAS.
—m»^ ' —

vat. 1113.
.iJjTret ds to ^Cict/ fjtera twv aXXwv ttoXuwvu- Ttaffy:; ypacftKYis Tnnyyi? tyi; evro? te /ai rris €x-

jutws xat avwvuuws ovoua^sTai* tcuto yxp zrig tss, yi v.oci roc TrXeiw e7rtO'Tin//Yi euaejSws auvTt-

exeivcu peyaXeioTnTos xai Tfi? UTrep^ucus xpucpio- ^epevog, Ta? pavi^ai; cnoyyod cjvcupaTOs 3etcu

pucjTtas xat xtiq ucrep^pepous ts XapnjporrjTos' ocvi^fKjaixevoi ^ xaTa^aXa|w (3ta yXwTT/is to yXu-

eTret^ri ^iziy^ei TiavTwv twv ovtwv, mi ou3ev twv /tcv xat ovopaToQ eT/icw tov aSewpyjTcv, tov zavf

ovTwv IffTtv, oivocyy.-n iia.QX xat Tiept twv auTcu Tn |evov av3pwTrtVw tw Xcytoptw, tov avi(3eov tyj

cvo^atoiv 3taXa|3e7v inpiag ccrcv ye 3uvaTov, cu aiaS^inffet , tov avevvonTcv cpuaet, tov vcjep(j)u-fl,

TTOcvT/i 61 TravTwv, TcuTo yap y.at a^uvaTcV cu- tov u7repS"eov xat tcuto cyavTwg ets tov auTcu f. 20.

^apiws 3e Twv ptyi(5evo?, touto yap oxvfipov (xHa. do^aaixov' evTeui^ev Tnv ptev toXy.av apPXuvai;
^
TO ptev, ws To (3'
ws, oh' v.axa Tr.v exetvou 7:po(7- ^ta tcu Sappcu^, to (3e S-appc? napaxivyiffas tyI

f. 18. Ta|tv Te y.ai SeXyiatv 610 v.ai xac, ex twv evep- vspcaipmsi crept 3-ewvupitas cutw |3ow* tov Trs
ynptaTWV exetvou S^eccyipiiwv evepyetas avaXa|3o- euac(3eia5 Y.apr.ov zcii eu(7c(3e(7tv O)? aptoTyiv Tiav-

uivoq' Trav yap to yivc^tvcv y.aza xcjfj.ov, ^eoQtv daiaiav r.pcB&ixtvoi' dia tcuto ptyi Tn Xe|ei pto-

eaTf xat Tiav to ^tcOiv^ B^avixa eaTi' xat Trav vov avaytvwaxwv tcu V005 dpymti Tr,v 3uvautv,

S-aupta 5ec(3o|a(7Tcv uTrap^^et Te xai <7e|3aapr.tcv aXX' cpcuvaro) to (3aS"os yj xat e|/iyetoSw to xa-

Tov pteyav Seov xat ffe|3aapitov ex Tns Twv Ivep- xa ^uvapttv e;(et (3e yj twv ovoixaxm <sT,(xaaix

ynpiaTwv tcutou ^eoanpttas ovcptaffc/xev waet 3uv- eTcpav Ttva ^etoTaTyiv* cu yap araXws y.at tu-

aptts* cv ^etxvuvTes ex xSiV cvcp.aTwv tyiv cpuatv yovxoiq xa ovofxaxa eyxctVTat, aXX' evepyetaj
ou;^t xnpuTTOVTes e'x tou cxvwvuptou tyiv (5uvapttv, UTrotJyiXouatv u7rc(5ctxTtxas Tyis B^eiaq picyaXetoTn-

aXX' etcjovTcs Ta ovcptaTa, e|w twv ovo[j.ax(>)V xoq' dia xcvxo (^ilivae^ua cjoXXyi to auvTaypta

xaTaXiptTravopiev xai auaTcXXcptev ev xoTk; Xe|e- 5eptevot, cjpog Tcug ecrtaTYipicvas xai (ftXoSecus

civ tdpav auvexTixyiv tcu TravTos auTcv, ws ctTro- tyiv xptatv e'cyavaTetvavTes xr,v xcv xzvev[j.axog

(faivo[xevoi iiocvxa ev iraat xata tov HauXcv ovTa X^^p'^ txeTtxws TrpcaxaXcuptevct ,
ptcTa Oappovq xai

xov xuptov, xat cu^ev twv ovtwv UTrap^cv. Trpo^uptta? cuTwat anapyjo^xe^a.

Aio IxaTCVTa^as T£ y.a\ yCkiovxa6ac,^ r\ xat *0 Qeoi' oixTtpptwv tcu? oly.XLpuovai; aya-

f. 19. ptuptaxtc ptupta8wv Treptouatag ovcpiacTixcvi evpn xii 7r(Sv* TraTmp twv otxTtpptwV (ptXoxaXos* ^t-

^iXopVYiptwv v.ai TreTrat^euptevog ^tXoacapta, etnreo laya^oq' (^ikoaiilayyvcq' y.aloc,' dyaBo<;' f. 21.

e^TTtaTaTixws Ta ev xoaptw e|epeuvyiaet lvepyn[xa- euaTrXayj^vos* eXewv* eXeOTroto?* eXectJc-

Ta* eyw he t\.xe [xev iptwnaaq eupyiaw, etTe de yev;' ycpnycc, xcZ tkecvQ' eXewv tcu? d^icvg'

/axa xrw excjvcu dvvauiv ev avoi^ti xcv axofxa- v.a^' ov eXeos* 5t' ov eXeos* (3t* cu eXeo;*

Tos ptou, xaTa tov IlauXcv Ta ws ti.Y.o<; epev^c- ev w eXeo^* 5txatc§* 3txatc(5c t/i?' <? ,5txa-

ptat euae(3ws, cu T(y aptSpw pteyaXuvw tyiv eu- ^wv 3txa5 aywv xaTa^txa? eTraywv ^w-
pcatv, cuTE piev tw eXXtcreT 5etXtaaw, Y.ai xov Teivo?' ^wTO(3oTyis' (foixonoioq' c opwTap^yig*

oy.vov a|w eptTTO^tov, c«XXa tyiv dyaBw y.ai pe- cp&)TauyaaT-ns* twv tpwTwv 7rapaywycu;' te-
aatTaTriV ij^cv |3a3taa5, co? (3c7, xaTa tyiv evcu- Xe^favYis" ^rpuTavtg* ^rpovcy-eus* Taptas twv
aav fict yapiv t^v c^ excivcu, waet (Juvapttg, ex ay«Swv 6(tior)[iax(tiV' dviy.r,xcq' vty.nxty.oi;'
 260 THEODOm II. IMP.

viv.oi:cioi' Mixot^yTti' o vixc^ecrTrflTos* o t^s do~ Iv (JuvaaTeta* o zpc7:uic<fopc<;' o rpcnocicvy^oq' o

|y]^ dsazoTni' 'Avpici Twv y.upteuovTwv* o /3a- dio(rniJ.iug t3oioJv. o Bavixaazoi' c Ttuwv rovg
Gtl&vg Twv |3aff(^£uovTwv B^sog Twv vcftj?c/uie- oc^icvg' o lurpog twv ^'^X^v xat twv cwactTwv
vwv 5ewv' ileyy^oq twv 3cxriO-£t* o auvtaTwp yjf/wv c ;raVTa;^cu Trapwv o toc TiavTa cy^rjowV

rrig a.)^y]^eiuq' o xptTYis o' dtspcaomoXnzsrcg' ro o Bnauvpog twv ayaSwv* 6 ^wvi^ yopmog' n ye- f. 2*.

]3yi^.a TO a^exaCTTCv o aXa3-/jT0s oip^aXwos* To vnoL<; twv tdewv o awaos* o aa/yipaTtaTOs* o

cyav(?epxe{ o^ii.u' o wv o uvupycg' o uvuirioq' uvidecq' o lyyvg Tvi ^vvu^ti' c zsoppo.) diu rnv

uBeoipnroi' o v^iarcg' o uy.uruXnnrog' o ur.e- cpuaiv o ^ovog uyvog' o «yvt^wv o p.ovoq y.uBu-

piypwnrog' o uyvoit^oq' o uaufm' o av.crcg e;^wv pog' o rcvg xuBupcvg TipcaiipLtvcg' ro ' xaS-apTtxcv

f. ii. Treptx-jxXw aurou* to rng ocyuBoyavvng ^uB^oq' •/> tsvp' n (^lo^ n aaTexTcs* to uJwp to xaS^oTpcv
Tinyn twv ^wpri^.aTwv n uv-ci^om' vi ^wn' di ov rcvg pcXuaptcus' to avporarov etpeTov* o Tiavrcvp-

al ^oixi' dt cv ai i^wat* elg ov ru Ttuvrw o oii/.e- yog' n pt^a Tiaayjs ovTOTyiTos* to aOioypnrov v^og*

rwKruroq c^vaei' o urper.rcq t^ cvaic/.' o uval- ro uy-erpnrcv jSa^o?* o tzvacpyis* o myuarfnog* o

XctwTcg cpuaef o aurapxyis* o TeXetc;' o TeXe- "koycv itupuirioc* o rcvq ac^cug ev aocpta dpuaac-

rupyriY.oq' vnepovatoq' o vnepBeog' o VTcepuyu- ixevog' ri up^n rriq ac(fiug' twv doypiurotv •/] zl-

3"0S' uTrepcpwTog' o TnXeTrpeTrvis* o ?wc(popos* o Tpa* o i:uvruvu^' o TravTonry)?* o T:uvrepyarng'

evTeXns* o TiXaaTyis* o ^«pttcupycs* o yXuxug de~ o :ravTc3uvaptos* yi twv a^Treyvwaptevwv eXTrts* "n

anozng' o CTcXcu(5c//yiTwp* o ut^tf^e^Jwv* o levtos* twv jreTrTwxoTwv oivaaruaig" o ^oruvug TrotxtXas

ly.uvcq' ixtyug' o layypog* o layypcnciog' o ypoipLuaiv o ru opn arnaug ^uBy.M' o nuvai-

aB-uvuroq- o rZv ovrwv Trapaywyeus* o rng vlng riog' o dpiti,nloi' o apt^Jetxerc,' o pteyaxXevis* o

y.ui Tcu e\dovi Ivcxsoiog' ro upyeycvov (^uoq' n dptaro^ovlcg' o davpL^cvlog' o Tcnyag exp^ewv o

rsnyn rng dyu^mwng' n TrXyjpipiupa twv doipn- 'kty.vug dvudidovg' o xupioxpaTwp* o tov «xTtaTcv

ptaTwv* T:oru[xog rng eixfpoavvng' o poZg o dev- e/wv }.oycv o xvK^eptwv o «oaptcpuaryis* o ^vyo-
vuog rng evepyeaiag' n dxng n ey,rog uvruvu- Tpo<po5* o .i^u;(CTep7rYis* o XoyoTepcjyjs* o (^tkoko-

xXyiaew? S^eXycuaa* yi aruym tyIs uyuXktuaettig' ycg' o (s^tkc\oytog' o ^tXaXyiS"yis* o uvro(s^vng' o f. 25.

To TreXaycs rng piuypoBvpiiug' y.uy.p6Bvp.og' T.uwKepaccoog' fj.o)pelenpt.oiV -novnpc^uvng'

npuiig' uve^ty.uyog' peTavcwv eTrt y.uy.iuig av- apxTOTroXtos* dvrupyrty.ono\oarpc(^og' ^ean^x-

f. 23. ^pwcjwv cjpwTatTtos" n laiM^Lg n daxtog' ^ptvoaytog' eoiuvurckevg' |3Xewptevc^w(5tcs*

TipsvoyiTyis* e(^cpog' yv^epvnrng' Xtp/iv twv p.yi opwptevc?w3tcaTpccpeus* vnvepLcuctog' rcvg

j^etpta^opievwv yi yaXyivy^ twv xXu(3wvt?opievwv n ua^evelg y.ui auvTeTptptptevcus ^puytovug dvuyu-

dvu^vyn T(wy o^uvoptevwv n ent^pocfn twv d^ap- Xcuptevos* cpuTeuaag nupudetaov dvdpeicvvy.rng'

ravcvTwv u^vrcg nktog' n Xaptnras yi aajSe- dty.ng e^iaonng'' n yevtxn -nnyn rSiV xaXwv yi

arog' otocvg (pws Tcts ev oxoTef to uvianepcv iQty.n TravTwv "npovcta y.ut xctvrj TravTwv npovcia'

aekug' yuXnvog' yuknvonciog' n Kuyypurng [xovog vnupyoiv ouaico(3w5 |3aatXeus* xura r.av-

csaXaptyi* crattJaywycs T(wv ata^yiaewv n |3«- Ta ttoXus* tc7s ucyep^ueat j3aatXtxos Bnaapog
xr/ipta TYis cJaS-evetas tyis cpuaews* rng dperng (3wpr,ptaatv appyirwj ^uvayaywv Ta croppw tw
3i3aaxaXo?* Tyi; xaxtas ekeyycg' vcptc5eTr,s* evavTtta* pit|as xatpcT? t^tcts Ta apitxTa* ra
0. vciJLc^orng' vcuo^vlu^' ae^uarog' ae^u- dn dpyng aypt TeXcus piTryi tou y.oa[xcv eidoig'

^wv* aejSfltapttcs* n odog rng ^wns* n dvey.ku- ruyztxog' ruyog' rng ^epea/3tou oiaxoaTpotjpcs*

XyjTCs 3"uptyi(5ta* twv xpUTCTwv yvoocyis* tyis dtu- TU(j)wvcxwXupttas* TptxuwtcS-pauaTyis* tcope-

voiag ikzyyog' daoircvg dvaxalovfxevcg' 6 vcg' entr/.enroy.evcg' tpefauyyis* atwvap^^yis* f- w.

7rat(3euwv xat y.n Buvxzmv 6 y.uzuyoiv e'tg udcv ypcvupyng' iJ.nvaQyng' yipepap^vis" (^ap-

'/.ai avaywv* 6 ^eapteuwv ev ctaS^eveia* «ttcXuwv yng' uyuBzpyurng' dyuBepyo^orng" v.atvep-

 DE DIVINIS NOMINIBUS. 261

yaT/ic* r.cipocdo^cr.ctoi' o ZEpcnTCVpyoi' o -nciwv «vi(5ec5* o idia^y^/iq' o itccvzniiQy.cr.oi' o aya^ap-

^avpLocaioc i>.ovoc,' o ^•ny.icvpyoi' o r.ci(j.w o xa- ^^i' o ^wcyovc?- o ^wcTpocpc?- o £u0u(3cXoyv&)fJiwv*

?>C5* 7:otpev£xo's' o (fvati ^ocadeijq' o ctzocvxi- in ^ocoig twv ovtmv* yi aTacts twv xtvcupevwv to

ffTc;' a7rc(fa>.Xn).oc* o (3u(7o'pyyiTC«* o aopYnzcq' dpyy\ twv «twvwv* to fxcTpov twv aiwvwv n ;^po-

am^cvos* o pc;(oXos* o ttoXvs ovtws* o «Treipcs* o vwv cvTOTns* o atwv twv ovtwv o
XP""*? fw^
iiJlwcrwv tcu? 5ai/jicvas* o piaaTi^wv Tcug a^po- ytyvoptevwv* -n yvJtotq twv ot:w(7Cuv ytvcjiievwv* o f. 2!

vas* rjXatjas xaTcc [xcvocg zuq Y.ocpdiccq nptwv* alwv twv atwvwv* o unapj^wv Trpo twv atwvwv o

era^wv xap3ta; y.ai vecppcus* o Tietpa^wv tcus Trpcm' o U7:epwv o p-n TO^e piev cov, rc^e oe ptn

e^xXexTouc* o ^cxt/za^wv tcu^ ayicu? auTcu* o e;^wv cov* o jt/.ti ttyi ptev wv, tt^ 3e pn wv o 7roXuc7;(y]-

^pcvcv zov cvpocvov uno7ro(5tcv xezTiOptevos tyiv ptcs* o cjcXuet^yiS* o' njavo)^-/ipics* o vsocvideoi' o

yyiv* o' do[Jicc<ji peyaXcTrpeTtvis* o Trao-tv cvcptaffTo; aptcpipcs* o axa).X-/i5' to TeXcs 7ravTwv to Trepag

eucfup.cya5yiT0c- o cyept zocg «'cjetXa; cpcjSepos* Travrwv -fi «Trapta* o a.rMpc^vva.\icq' o vrtp r.oc-

c r.tpl Tov ctXTCV doc^iX-f\g. o evtdpocig a5txT05* aocv ancipiccv' o e^rt 7:ccvTa Trpciwv x«t pievwv ecp

To ex^etpiaTCuv Trup* ri twv ev avy.c^cpccig riCcpa- eauTcu* o eaTwj* o xtvcupievcs* o ptYiTe effTws* o

(j.v^loc' c eTCtptos 3ecpte'vct5* o ty.ztivo)v zcv cv- [j.r,zt y.ivcvy.ivcg' o y.n oipy^r^v
«X"''* ° h"^ peoyiv

pavov ooffei dtppiv o crTeya^wv Iv u(Jac7t Ta u7re- 't)(Oiv' o p-fl TeXeuTviv e;^wv* o yvwCTTriS* o Traons

pwa «uTou* Tt^etg veopet tyiv vtsi^aatv «utcu* ataS-/ioews U7rept^puy.evcs" o «uToreXvis* o evtatcg

f. 27, rept^raTwv e^rt TrTepuywv avef/.c.jv* o naVTeTro- 7:cAAocr.AaaiocaiJ.og' o lacg' o 7rcAuwvup.cs* 7:afftv

cjTyis* yccivozo[j.(>iV zag cfvattg' oppiuctpyog' t-ntpocazog' 7ro/tos* vecs* •/] auToetpyivyi vcy]- r. 3(

t^cpS^tptos* ocaztponctnzr^g' rihcg zrig dty.citc-' att ocvztr.oiyytlzcg' aztyiiocpy(;i]g' zcv vuv «p-

cruvTOs" 7ravTwv TtpciJ.n^cvpitvog' 7ravTwv rn- yorv zcv zsapM^^^wozcg Stavsozrig' zcv eve-

Bd(J.tvoi' vrtptvdo'^cg' tvloynzcg' aBtvocpo- ^uzcg ^ocailevg' zov ixtXXcvzog xupics* cp3"cy-

y^ttp' ^piapc-/tip' zcig ytpcv^i^i aS^ewpyiTCs* yatztog' vtv:nz-ng cravTwi'* r\ azocaig acjavTwv

Tc7s atpoccft^/. ocTxpcaizcg' r\ dvvocy.cdwociJ.ig twv u7repu7:epc7rXos* tv aytoig (XVocT:ocvoy.tvog' Te-

^uvaptewv «cjeipaxts ccnttpog' TraXatcs vipe- xtwv cupavou xat yris* ^tocvtwv ^cptyiTwp* tyiv

pwv 71 eTctpiaatoc twv ^povm' -n v.vpiozng twv xu- xspcccznzoc daxsoc^oiitvcg , cruvTpt|3wv cjoXeptcu^

ptoTvjTwv ava| avaxTcav aptoXuvTos* opo- ev taxupw Ppa^ioVi* «uXos* «vt^eos* 7rpo-

(^cvpyog cvpotvtag oc^idog' xXetwv tcus yocaya.- vcnzty.og' a.ao)\j.azcg' aXaS^riTcs' avstptopf

Ttas' TreptTTWv waTas* 3tacrTeXXwv xXetaTas* aTcs* a'vc^£C/£uvy]Tcs* a^velt^vtaaTos* cf.yjpc~

^wvTWV cpcs ?wyis* ^wyis xat 2-avaTcu yvw- vcs* czpttyTos' r\ Ta^ur/is' to avzczccycg' urrep-

aTYJS ^teacws' yyaag zov «ptSptov etxcvt?o- ^uyjs* |3aatXeus twv ccyyeXwv tc7s daiixcai

ptevcs ev (j.ovadt' ^raVTWV «pptcvtxcs* ap^icvta ^ojScpos* cpptxTos vcyiS-Hvaf tepos' Se7cs"

f. 28. TravTos* aTiaXtvojiJyiTcs* euSu^txcs* euSu^t- tepcTeXeaTYis' <? r.cdnyog' ^yjpaywyos* tzvw* *• 3i

xctppwv p£f/(|/ipicpcs* p.yi ovet^t^wv rcpavg xarw* pteacs* cjept oXov (3c|a?optevcs"

eXey;(CS* (xa^ataaTcs" aveTrtjScuXeuToc* dcza- uptv:uptevcs* tcus u//vcus ^excptevcs" Xpnai/.c-

paycg' cc^rXcus* azvr.oncg' r\ ivag -n tvcKotog dozng' xaptJtcyvwaTYis' y.apdttzaazr\g' ypn-

dcnocang picva(3os* vcus avoyiTcs' Xoycs tzp- aptcT^Xes-yiS* t|;uj(oawaTy]s* SuptcxpaTwp* opt-

pyjTcs' xaTa pf/](3ev twv cvtwv wv cjavTwv cfcdc^ng' auctog' divaznycpnzog' ocTeXeuTYj-

elyipYiptevcs' dc^azcg' Btapyjty.og' dcva(j.opcf(t)- xcg' ptyi tywiV -npog zt ocvTiaTpccpyiv d ptyi Trpo?

T-/iS zu)V dcr.cltaOnaavzciiV zrig Oecttdttag' ri avvtzt- zt Xeyoptevos* dy.a(xazcg' aoptazcg' ccTXav-

XYi ayaS^ryis* dvtztpoMZcg' dyr,p(t)g' c dya- ztv.cg' U7repat5eptcs' oy.^pCKCtdg' ay.nnztp"

rrnzog' Iv avpa. XeTrTrr vr.tp(^avng' erepw- yaTYJS' c e;rt|3Xe7:wv ir.i zw yr\v y.ai 7:ctwv au-

vuptcs* Xa[j.zsz-np twv ^vyoiv accpo(3wpcs* Tr,v Tpeptetv aTcpewv /Bpcvr/iv* xrt^wv 7:veu-
 262 THEODORI II. IMP.

/uta" e^aTrXwv aepa* o yBove^paaxfii' o wpociq yeu?* o Xa/jt7:a3£ava7:r/i5* o Tftvo^oxtfJag* o j3o-

aaxiyy.pixcq' o ^povTKvciTVOi' o a.arpomoTiciog' o QMVoiioioi' o raOicdeUxTii' o xcvrpouvi/.Tyi?' o acpat-

xXw^ocpopOs" UTrep xw elfjiapp.evr(V Trctwv o tu- pepyaryis* o nXtoxtvyiTwp* o pflvauya^YiV <? 7i/a-

f. 32. j^yis avwTepos* o ve_y.e'(7£MS atTtc^* o Xa;^€(jtv Ttpu- vyit&iv ct^cTrctos* o ^olv o aet ^wv o ncinxrig twv
Taveuwv o wv •A.civoq Traatv o aXXci; ev Y.ocBt}ioii- dyyeloiV o ^oiv cacoocvolrtyorpoitevq' * o riAdocvo- * ita cod.

(JTCts* ytc^vpoi TMV avw xat xaTW o Jeaptog

X^"»* ° X'^^^^P^''^''^^f''-^'^P7'*'^"'l5* ° avcovupios* o

Twv ^t^a (ppoveovTcov o twv Troppw ffuvaxTtxos" 7ioXuwvup(.os* o TravTcovupios* * o 'iiicy^cq awcppc- ita cod.

X'^P'^^
^^^ cjapa cpuatv vi (3ta|3aats twv f/e- auvios* o oivo^cioq' o ^wvvuwv Tc7i (SaatXeuaiv
TaTt5e/:/evwv tw ^ioi' o yvw//wv zriq ahn^eiuq' lax^v* o uTrep/epauvog* o Btxiv xpivwv o dvdpo-

xavwv TYii; evBvx-nxoq' -n' (jxot.B^-n -n anrapey- pe5wv o oaicq' o t,nk(tixnq' o aa|3aw5* o dzoc-

xXtTo?' TO u(3wp Tcu eXeyacu* o Trotwv tcv? ocy- paloyiaxoq' o (in e;^&)V dvaloyiav o extpcioxnai

ytlcvq avxov TTveupaTa* o tcu^ XetToupyous au- TrctyiTtxos" o ets £'v xn cpuaef o' eti; ev Tyl ^aai-

xov zsvpoq <^'koya' o p-eS^eXtwv tyiv yriv eTrt xnv "keia' o e.'iq ev xn deaiicxeia.' o e\q Iv xn Y.vpio- f. 35.

aacpaXetav auT-^s* e'|avaTeXXwv x^P^"^^ '^^'^ "^yiTf e\q ev xn ^uvaptet* picvos TrXcuatcs"

xTYiveatv j^Xo-flV Tri dcvleia twv avS^pcaTrwv povos aya0o(3oTy:s* oXupiTrtos" (5 j^Sovics* u(j)y;-

«TrTOpievcs Tiwv o'pswv y.ai xaTrvt^cvTas* (5t(3cus yyiTV)s twv (3eovTwv xpaTatcs* TepTrtxepauvos*

Ttocari aapY.1 xpc^^nv' aixcdoxnq' vcncdcxnaaq vecpeXyiyepeTYis* u(|;t|3pe/JieTy)S* vnepxaxa don-

xov 'lapayiX* uTrepSeo?* (? xXripcis twv (pc|3oupie- /naTa vatwv aetatj^Swv (zaxXyiTrtappwyos*

» '
vwv auTov Yi atwvta ^wy)' aauXcs Syjaaupos* 5apac7rctos* pcetXt^^tos* TrpcayiVYis* Tcptcupcs*

e^rtaTYipiwv 7rpoTp67rwv •npcc^-nxaq' xeleta^v le- etpyivoTrotos* etpyivap^Yis* etpyivwvupog* yi au-

f. 33. pels* tepwauvy/V vcpio3"eTY)aas* Bvaiaq dva- xczsayn' d[j.^pcaicdoxnq' xcZ vev.xapoq xsap^

Xapt|3avci)V ytvwaxwv Ta TraVTa ws ov^eiq ev* c^eus* xcapiYiaaj tov cupavov* Y.axaym ute-

dvaym u^wp ev Tal^ vetpeXatg* Ta? CTrapaets tcu;* TaTretvcus u(|/wv auvTpt(3o)V tous ev:np-

xr\q tjcXucpXctaj^cu auvTpi|3&)v ev eauTw* t^ept- ptevcus* avu(j;wv xepa? twv ;(pyiaTwv auTou*

Teij<i?wv TYiv 'baXaaaav ^a\t\}.or Bv\xo^o\cq' ^aatlfiq xpaTuvwv to xaTavaXtaxcv Trup duap-

Bv^cdo'iaaxcq' Y.vdc^opcq' c«xeaTwp* awTYip Ttag* to a'vuaTaxTcv oixiioc' xnv Tacyetvwatv

Tcu Y.oa[xcv' (pw; otxwv* anpoaixcq' yewp- cypoateptevos* (zvTtTaaawv tc^s ucrep/icpavcts*

yoq Twv (jjpevwv didicq' avwXeSpcs* <x;Tpo- xaTappaoawv tcu^ aXa^ovag* craat x^^^''
'^"^

axcpYis* dvevdenq' dvvKep^lnxcq' davyv.pi- eXecv ecjt crcvyipous xat dya^ovq ^peym'
xoq' davvaxixoq' dY.axa}x.aynxoq' Trpovcpeu;. avaTeXXwv tov YiXtcv e^rt ^w.aicjq Y.ai ahiY.cvq'

xa XetTcupytxa xTt^wv aveupaTa* ddoipodo~ vsavxa cyctwv xai peTaaxeua^wv Tas cpuaet? f. 36.

xyiTcs' acjpcawcyoAyicjTos* AuTp&iTriS tou xo- aA/ctwv etclws xoc vsavxa v.ai vspo yeveaew;*

a/jtcu* /3u5cs T-^s ac(fiaq' zsavxa vspoq xo xo xnq eua7rXay;(_vta? (ive|t;(^vtaaTcv TreXaycs* yi

ouptcpepcv cmovciiSiV n el-niq itavxoiv xm iiepa- Bdlaaaa xm dya^uiv n i{kn[f.\>.vpa twv xaX^wv

Twv xnq ynq' //erpwv tcv ovpai/ov a^rtSa/jiYi' twv eaSXwv TrpuTavt?* ptovcs cpc(3epos* c e;(wv

(5paxt xaTe^wv T-nv ynv dpxoq xnq Cwns* Bpovcv xov cvpavcv vKCnodicv av/oiv xnv ynv
alpwv TYiv d^iapxlav xov Y.oaiicv cypopiyiS-eus *
^aXtvwv ^a//.piw tyiv Ba^kaaaav xnv aypio-

xaTaXa/jt7rTtcppwv dfiolvvxoq' aocstXos" xnxa xcZ TroVTcu ava;)(atTt?wv* }>eiOY.v[j.ova xav-

t. 34. aTraSyis* aY.e-naaxnq' ^cn^oq' evcnoioq' xnv dxsepya^o[ievoq' xo eucyXoetv Tat<; vauai

piovcq XuTpwTYis* U7repap;^i;5* dyavnxoq Ttpoq crapexopevcs* cyaVTa cjpo^ tc au/x(jpepcv ctxc-

xaxtav atveTos* vnepv^cvnevoq' Ivyyoq xov vopKiJv yi [xayaipa xnq Y.ay.iaq' n a^ivn xnq ddi-
(pwTos* TrXaaTcupyoi;* (Dpovpoq* npoaxaxnq' Y.iaq' n pc[i(faix xov aaxav n axsaBn xnq xso-

cpuXal* auvcuaiocuatwTYis* (^'i\icq' vtY.ayoi- VYiptas' yi tyis (JoXtoTyiTos Scauat?* ty,v dia-
 DE DIVINIS NOMINIBUS. 263
w j3o).riV /uitffwv izoiYiXni twv opaTwv o 7:Xa<7Ty); o ap.epj(7T6)5 7vavT« cpouV o j^apcTrcic;- o ^vy.rr

Twv vcyiTojV Trapaywyeu; tuv ataS^ifiTWV o (3«- (3£0(5o'Ty)5* o ac^f^AodcTYii' o "JiutpTni' c vKxroi' o

(xicvpyog twV pyi «patvopevMV o XTioTns toJv a'u- ciavTocpu)»a$' o oavTcS^pep.p.wv o ny«VTa cos ev

)&jV ffuvcj^eu; Twv evuA&jV o kaBloc' •h ocv- /SXecjcov o aJexaffTc;* o cvccxpaTwp' o uyet;- f. 3».

TcayocBo'Yii' o e*Xey)juwv o eXecupyos' o avzo- ^oTriS' o a(Jta|3Xy)TC5" o aTia^yjG" o «vetxa(7Tos ev

vvxrcq' otxTetpcov o' pe3"' Tn^ovyi; e'Xe&) xpo^v a.yaSroxYiXi' o avzcvcvi' -n a.vxcyvbiQiq' -n «uto-

r. 37. TCU5 (Jtxa^cvTa? (^txa^wv o Toug e}.ecuvT«? voy)(7ts' yi auTCTeXetOT/)?* o Ta aa0ev?i ev3uvap&)V

iXewv Tou; «'yaTTwvTas oiyaxswj' o twv f/eX- -^ pieyaXo[3puTcs ^uva^is* o |3pcT:upyos" to p-/5^a

XovTwv yvwffTyis" €^a:rXcoaa5 at5epa' o xo «p- to aXa5y)TCV o «jueye^yis* to jh-/) laoppsTiov fte-

X^yovcv 5taTpiv)'|«s (pws* o flpwTC£t(Jyis* (3 T(i)V ^co- yeBcq' }] ev«; yi evcTrctos twv eva^wv o ravTwv

Twv ^wrjV evTc;* xpvzayn 5ey.t(5;;* o

dox-lip'
X"f* xaTe;(wv i:ocaa.v o ro o vcccc^Bopci' -n xriq

eap y.oafxndocq' o xcZ ^epcv^ vsapayMyivq' o xo xicvc^lnxYii' o yiya.-JXcppaiQ-nc,' o aarsxcq' c

(pB^tvocjwpcv Texr/ivauevci;" o tw yii\).(Jivi «(pcpt- a7:pc(77:eX«(7To<;* o c«xrpaTc;* ev w Cwaf y) au-

ffas To "^v^^oc; yti[xappcvq «'vaTeXXwv o nrc- tcttvc-/)" (5t' ov «i Trvcat* (3t' ou «t Tzvoaf e| cu

xa.\j.ovc, ^YipaiVMV o xuzXc(popwv tcu; affTec«;' o cjvcaf o «cjXyiTC?' o wv et; tcu; aiwva; Twv

ocriTTyjTO?' anoXepyiTC?" o «(^/auffTos' o apepvii;' «twvcav.

DE SEQUENTE THEODORI TRIMITHUNTINI OPUSCULO

MONITUM.
A Theodoro Trimithuntis in Cypro insula episcopo scriptam divi Chrysostomi vitam apud se
habere, dixit Allatius in diatriba p. 171. n. CVI, idemque opusculum commemoraverat etiam
in alia diatriba de Simeonibus p. 81. lam et Lequinius Or. ch. T. II, ubi de Cypri episcopis
col. 1071 , hanc Theodori lucubrationem in codice regio parisiensi 1833. narrat extare. Montfau-
conius item biblioth. coislin. p. 195. vidit eandem in codice 121 , ut apparet ex initio, quod tamen
sine aiictoris nomine recilai. Bigotius denique in praefatione ad Palladii dialogum non eius solum
meminit, sed et aliquot versus refert, in Montfauconii operum Chrysostomi editione T. XIII. praef.
p. 9, ubi tamen mendose scribit xaTyi^tw^-yi pro xaTy)|tw3/), riTct pro outo;; sed tamen melius 05
pro W5, et tvdfnaixT,vt.oucv pro ivdey.aix-nvtcv. Vocabulum denique x«TaxXetffTC5 apud Bigotium de
cauta potius et spontanea Palladii, metus ergo, inclusione intelligitur quam de carcere.
Porro ad auctorem quod attinet, Theodorus hic Trimithuntis episcopus, apparet disseritque
in actione XIV. concilii sexti oecumenici anno Christi 680 , ubi etiam archiepiscopi sui Epipha-
nii II. locum tenuit (concil. ed. florent. Zattae T. XI. col. 583.^ Sine dubio autem anglus Savi-
lius inter varias quas edidit in tomo octavo Chrysostomi graecas vita^, hanc quoque a Theodoro
conscriptam collocavisset , nisi et codice et ipsd rei ut videtur notitid caruisset. Quodque magis mi-
randum est, ignotus fuit hic Theodorus graeco auctori catalogi biographorum Chrysostomi apud
eundem Savilium T. VIII. p. 293, nec non apud Lambecium lib. VIII. p. 635, ubi inter viginti
biographos noster hic non recensetur. Nos vero nuper hunc invenimus in maximae molis codice
vaticdno 866, saeculo circiter XIII. scripto, et fortasse apud nos unico, sed ab amanuensis im-
peritia passim mendis inquinato, quae pro viribus auferenda curavimus; textumque in articulos 32.
distinximus, eique translationem nostram latinam adiungendam curavimus.
Sane nos et alio tempore magni Chrysostomi sanctitatem facundiamque mirantes, nostram Ih-

benter symbolam ad eius laudes cumulandas contulimus; siquidem in hac ipsa Patrum nova biblio-
theca T. II. p. 546. seq. scriptum a Martyrio patriarcha antiocheno Chrysostomi encomiiim edidi-
 ,

264
mus, qugd ipsum extare ms. etiam Neapoli, ex catalogo codicum (jraeconm bibliothecae borba-
nicae p. 125. cognovim.us. Aique is est Martyrius, quem S. Petrus Damianus opusc. XfX. l. d^
abdic. episc. refert, propter dissidentis inobedientiam populi, cathedram dimisisse diccntem: « clero
nonsubdito, et populo dissidenti, et ecclesiae squalenti abrenuntio, servans mihimei sacerdotii dl-
gnitatem. » Denique etiam. in Spicilegii rom. t^mo altero fragmenium historicum ex palimpseslo
tusculano dedimiis, ubi, inter alia, Chrysostomi quoque expulsio yiarratur.
Quot ergo veteres ud scribetidam. Chrysostomi vitam incubuerint , ex catalogo citato cognosci-

mus, et ex editis a Palladio helenopolitano sancti viri contemporaneo ; Georgio alcxandri.no , sepiimi
saeculi homine; Anonymo q^iodam; Leone sapiente imp.; ac Metaphraste, nobilis huius argumenti
scriptis. Inter recentiores autem eminent Tillemontius , Savilius, ac praecipue Montfauconius. Nunc
per nos accedit vetcribus trimifhuntinus Theodorus, de cuius meritis ac naevis disputare diu non
vacat. Certe quam obiicit Photius cod. XCVI. Georgio stili yy^^^tozrtxa ct xo Kot.uGZc^th , in nostro
quoque Theodoro partim certe comperiri non nego. Verumtamen et illud cum eodem Pholio con-
cludi potest: cv6vj y.oilvei xcvi ocvocyiV(,iay.cvzai ty.Atyoaevovi xa j(prj<7t/ua, xa Xoihol r.oL^o^av. IJtique
nosler simplicior multo adstrictiorque est, neque tot reprehensionibus quot Georgius, ansam praebet.
,

Peccat tamen in aliquot episcoporum nominibus, et alia quaedam parum credibilia habet. Sed nos
prout iacet vulgamus; aliis artem criticam exercendam permittimus. Sed et alia dicenda superest
scripti huius utilitas , nempe ut iniquae illius ad Quercum { Chalcedonis suburbium) synodi
anno 403. adversus Chrysostomum habitae , Theodori nostri narratio , in conciliorum collectione
(ed. florent. Zattae T. III.) ponatur, ubi hactenus nonnisi ex Photio, et Palladio, ac libello
synodico, actus legebantur.
Postremo mihi paulo explicatius dicendum videtur de priscis illis epistolis, quas ad verbum
recitat Theodorus,
augustorum scilicet Arcadii et Honorii, Innocentii papae, Theophili, Synodi ro-
manae, cum minoribus aliis. Hae quidem, partim saltem, apud alios quoque biographos occur"
Tunt; guatuor autem recitanlur a Constantio in Ep. pontif. tomi appendice, sumptae ex Glyca,
Nicephoro Callixti, et Baronio, sed ubique cum plurimis varietatibus. Totus autem in eo Constan-
tius est, ut has spurias dicat, sicut etiam existimat Pagius apud Baronium. Concludit tamen Con^
stantius tantam eas sapere antiquitatem , ut haud serius fortasse saeculo sexto scriptae videantur.
Mitto ego et revereor Constantii argumenta adversus has litteras ; sed tamen illud me parum mo-
vet, quod cum eo alii critici, quos inter Tillemontius hist. eccl. T. X.p. 643, adstruant, nempe
haud credibile videri, quod Innocentius Arcadium et Eudoxiam ( adde et Honorium) ausus sit tam
subito excommunicare . Nam quae tanta, qmeso, moles est difficultatis , quod niminm Pontifex
iniquissima, et maximae offensionis in populo, Chrysostomi persecutione et exilio commotus, nec
non iania adversus ei devoios saevifia, et denique legatonm suorum contemptu et captivitate, quid
inquam mirum est, Pontificem prohibuisse publice Augustos a sacramentorum , quoruin erant in-
digni participatione? Nihil enim aliud continent Innocentii illae ad regios coniuges litterae. Quid?
nonne S. Ambrosius patrem Arcadii Theodosiim, tantae gloriae poteniiaeque principem. , templo
sanctisque mysteriis excluserat? Porro notissima erat liberorum Theodosii summa religiosiias, ita

ut Pontifex de remedii utilitate et successu, haud frustra speraret. Nonne et ipse nuperius Chry-
sostomus Eudoxiam augustam. ecclesiae aditu interdixerai? Attameji inier eas epistolas illa Eudo-
xiae ad Innocentium, praecipua sinceritatis signa prae se fert; iia ut nemo eam legens acerbum
pertinacemque praepotentis feminae animim non agnoscat, quae iraium stomachum levat, et adeo
culpas suas non fatetur, ut Chrysostomum etiam post inflictam ipsi calamitatem praegravet. Quod
autem nunc ea epistola nobis a Theodoro exhibeatur, omittentibus ut puto cunctis biographis, gra-
tulandum est. Postremo superest, ut pro romani Pontificis auctoritate hoc saltem dilemmaie utar:
nam vel hae litterae genuinae sunt, et illa auctoriias luculento exemplo firmatur : vel secus; et

vetustissima saltem Graeconm, nondum schismaticorum, opinio ostenditur de supremo romanae ca-
thedrae apice: quandoquidem non Latini Graecis, sed Graeci Latinis, has insignes epistolas in mo-
numentis suis conservatas suppeditant.
 GEOAaPOY EmiKOnOY TPIMHOOYNTaN
nEPI TOT BIOT KAI THS ESOPIAS KAI TftN 0AItEQN

mANNOY TOY MAKAPmiATOY APXIEniSKOnOY

KQNITANTINOT nOAEO^ TOY XPY202TOMOY.
—— «sii-S-O-l-ss—

THEODORI EPISCOPI TRIMITHUNTIS

DE VITA ET EXILIO ET AFFLICTIOIVIBUS

ARCHIEPISCOPI CONSTANTINOPOLITANL

1. l^ilecti. Non raentitur Deus, qui a! , ii.')^a'23«roi. 'A-v^^^G^jis o £205 5ia cod. vat. ssc.

ore prophelae dixit: multae tribulationes r ar^otpMT» As^wv* ixroKKctl al dhi-\,;ig t

iustorum. Et rursus. Observatpeccator iu- ^ix.Mcav, Rctt TraMv. KctTctyosl d^Jt^ct^TW-

stum. Itemque ait: insidiemur iusto, quia Koq t ^Uctiov. Kcfc< TraKiv (Pwa/v ovi^psC-
ingratus est nobis, et ipse eius intuitus Gcdi^o r BiKctiov, oti Bu^y\<rog ^^7v IriVj
molestus. Et denique: bealus, inquit, qui i^ /SapOs ^yioh v^ (^KsTrofj^Q^' fA,ctx.d^iog

tentalionem sustinebit. lohannes hic tene- ydp <py\(j]v.jOqv7rOjL&pii 7retoctau,ov'^ .'lcadv- "Ps. xxxui.

ra aetale, omni humana doclrina imbutus vh5 c^ fji^iicpog cov t>j yiKiscicl, iTrctioiv-dti ^-^}^-
lo- lac.

fuit; de parentibus ethnicis natus, et ipse 5ra<T>l (xocp/a av-^pcoTrcov )5v

q yovim IaAm-
quoque ethnicus. Verumlamen divina gra- vwv, t^ ctvTog q ^KkIuu (i)* >^ KctTctvvyiiq

tia compunctus ad ecclesiasticos conven- Ik •ductg ydeAToq^Tr^oa^^i^^^iiv Yip^otTO Tolq

tus coepit accedere, et divinarum scri- o«>cAMC7ia?-i>to<? ^ccA^Oi^,
^J;
to/s dvctyvi)-
'
pturarum lectionibus interesse: quas cum Gfjuaiai ayoKdQi^v r ^ucav '^ct^m' i^ rSiceg

Hbenter audiret, harum magistris adhae- -zsdvv aKOvcov avTcov , i%apTi^et Tolg thtcov
rebat, divina providentia illustratus. San- ^iJctarxaAois, iKKaiA.Tsoju^oq iic 9</ae -37^0-

cto autem suscepto in urbe Amida ba- voiag' Ka(icioy''^ to dfiov ^dTTTiuiAa iv 'Afjii-
ptismo a Baetano episcopo, statim lector Bvi rii ^oA« Ba/ravou ifhaKoisiH (2),
Ctto

ordinatus est Antiochiae a Poemenio eius ev^icog dvayvux^ng '37^o;;^e<^i^gTat iv 'Avrio-

urbis episcopo. ^s/a vtto Uoif^aiv^a r 'fhGKOTrn avTrig.
2. Et quia iam innuere coepimus de (^^ Ka< s-zs-mJm Toivvv rp^d(A-Y\v Kiynv
iusti huius insidialoribus , horum profecto 'rg^j t iVi^^^JddvTOOv t 5i;ca/ov rovrov av-

princeps fuit Eudoxia Arcadii uxor, dein- ^^a, oov tt^ootvi fih Et>5o^/a r\ 'ApKaBiov

I de post illam Theophilus Alexandriae epi-

scopus, tum similiter Severianus, et cum
yvvY\

cr;co;ro$
, iha f^iT'
'AKi^avdpiiag,
c/>ci'ivlu> @i6(piK(^
g/Q' '^TCog y^ 1iVY\-
6 iTri-

eo Acacius atque Porphyrius; hi quidem piavog, tlj 01 iziqi avTOv 'AicdKiog T^Uop-

(1) Alii quoque biographi , Georgius , Metaphrastes et Anonymus, dicunt natum de parentibus ethnicis
,

Chrysostomuin. Keque satis probabiliter contradicere videtur Montfauconius in nupera ab eo scripta vita.
(2) Alii biographi dicunt baptizatum Antiochiae a Meletio. Et sane neque Baetanus, ueque Poemenius

in catologis apparent.

34
 ;
,

266 TUEODORI TRIMITHUNTIS

tpv^iog' HTOi Wio-ycoTroi jCj ctAAot Tivk, yre^l episcopi ac nonnuUi alii , de quibus po-
ct)v sig v^spov Binyridoijccti. AictAiy^Tai Ss stea diclurus sum. Colloquitur aulem cir-

'zsspi 'lcaavva t^ r aufx^l^slSnKOTiav tovtcov ca lohannem et quae ei evenerunt omnia,

^aVTCOv, //^ Giodcopa SJ^^kovh t^ ixiya^ng cum Theodoro magnae Romae diacono,
'Pcofjtng^ dvn^ tU Tifjiiog Uct?i^.d^iQ^ tov- \ir quidam spectabilis, nomine Palladius; ,

vofJLcL (i)' G&Sf TrpcoTOV [^iv T iprif^ov 01- qui primum deserli multis annis incola,

Knactg iTri licctvovg p^ovag ^ zctTn^ic^-^n t^ deinceps episcopatu in Bilhynia ornatus

o^dKOTrng c* BiOf y/a- (^Sf avy^d(psTcti tCj fuit. Idem hic multorum quoque patrum
dpsTcLg 'SioKKodV TTctTiPcov (2), ct)g 7tj avTog virtutes descripsit; et quia lohanni fami-
icoivooviKogodv 'lcadvva^ icaTdic\n<^og yi^o- liaris fuit, carceris aerumnam mensibus
f. G9. b. ygy lv^iicaiA,nviov ^ovov Iv olKiaKCf) (^o(pepa). undecim passus est in tenebroso cubiculo.
BovAopicti ovv ^Kct^cog KctTctKcty.^dv(jo ^ Tn^] Volo igitur, quantum meae facultatis est,

'loodvva KctTd^nXct Troinacti vfuv. res lohannis vobis exponere.

y\ 'lcodvvng oZv ftri iTrctpKov fM^j og tvi 3. lohannes itaque duro \itae genere,
ly ttoXh aKKnpaycoyici, tcc 'srKnalov opn quo in urbe utebatur, non contentus, in
KOLTctKct^lov j To acofMct ioLVTOu idd[x,ct^iV' proximos .montes secedens , ibi corpori
TrKnyih q ra v-dsoydg-^ict vTro r ;c^t;8s, j^ edomando studium impendebat. Sed enim
^M ta)(^vcov iTi cJ^VTrnpiTilv ictVTco, TsdKiy in imo ventre percussus frigore, cum sibi
icctTit\ctft^dvc< T c/KKKnaict<pixov Kii/ivet, ministrare necessaria non posset, rursus
T^ Xd&<T^ T •diov ivOucog iig to ^nai- in ecclesiae portum se recepit , divina eum
{^ov ctvTOv fc^ctyovang' i^ 7rpoXii^'i(^iTai commode gratia ad id quod magis pro-
didKov^^ iig T 'AvT/o;;^», t ^opt^aTog av- deral perducente: fitque diaconus Antio-
ToD y{p T al^iaicov 'dav[A,ag-a)g dvoiyofti- chiae, iam ore eius mirabiliter contra hae-
v«* iTretTa iC, Trpia^vnpog Ka-dl^aTat' j^ reses resonanle. Mox et presbyter consti-
'srdKiv 6 KoyQ^ cUcilvQ^ ^ 6 dhaTi n^TV- liiitur. Denuoque sermo ille, sale condi-
yJcv(^, Kait/Q^ OTc tou i^of^aTog avTOv tus, tempestivus sane ex ore ipsius pro-
'TxrponpxiTO' TrpcoTOv ct.sv K^ T dKa^ovcov dibat, primo quidem contra superbos et
tCj [tiao-dicov iOj fjbiao^zsTco-xcov y jCj l^m tov- irreligiosos ac pauperum osores; atque in
TOig iftiyahavxilTO o dvnp' iCj iiv dKpoa- his argumenlis magnopere exultabat ora-
TVieAQv OKil Ka-d"' iKdc-lw 'v\[tipav ^ mjuua- tor: aderatqueei quotidianumauditorium,
yo[jt,irci)v cxKcov -3 o(piKiiag p^^ae^v., itj ^av- concurrente utilitatis suae causa populo
ng avTov n^icog ^Kaov , rCj Tidvng ot/ifti- cunctique eum libenter audiebant, eius-
vov To^ig 'Tra^" avTov Kiyo^HVOig. demque dictis morem gerebant.
^\ Xvvi^n 3 KaTSKilvo Kaipov [liTa- 4. Ecce autem illo tempore conligit
^nvai T CVTiV-^iV -ijOpvpcOV NiKTaSAOV T ut ab humanae vilae turbinibus N^ctarius
l7no">io;rov lLcov<rctVTivii TroKicog' y^ cvTiv- decederet, Constanlinopoleos episcopus;
^iv InTilv TroKKovg covil:^ T Upvoavvnv j ^ ac proinde multi sacerdotium illud pro-
^iXOTctaiag ^ScS^ ovk oKiyag. 'E^ftMVft;- pemodum mercarentur, neque modicum
•dji ^i Tco ^aaiKel 'ApKacPicp ii 'Iwavvow discidium fieret. Tunc Arcadio imperatori
^naifioTng' t^ Tayy tZo ^paTnyco t^ 'Av- relatum fuit de lohannis praestantia: qui
Tioxa ^d(pc^ d^zsog-ilKai d-^o^^nT] t 'Iwav- statim ad Antiochiae praefectum scripsit,
vU>, [A,n Tapa^avTa t avTOv av^pa, [lYiTi ut absque strepitu ullo lohannem ad se
^ 'KvTioxii' «o-av Q Tct laa t ^a^pevTCOv milteret, cavens ne vel ipsum hominem
TavTa' " Se/Sa^-oe h^o^Q^ 'ApKdcf[iQ^ vel antiochenam civitalem turbaret. Fuit

(t) Extat hic prolixus dialogus in tomo postremo editionis maur. opp. Chrysostomi.
(2) Scilicet historiam lausiacam ,
quam in libris habemus. ^
 :

DE VITA ET EXTLIO CHRYSOSTOMI. 267

'""^
autem exemplar epistolae hoc. « Arcadius Bixrw^t Trct^^iKia) }^ g-^ctTYiyco 'Opgyry (i^ epistou."

augustus ,
gloriosus , Victori patricio et raZrcL ^a(pco. 'E7rf<^« Tivk ci^pvfig avzTri-

praefecto Orienlis haec aio. Quia nonnulli Ty^^ovuq ^okovgi •zs^oo"?^;:^?^, p.M yM^oji/ ^

inepti, inscite videntur concurrere; et ne- jum (^q^ov^ fi^ iMy^ov Xoyi^o/udpoi^ ilj,

que dedecoris, neque melus, neque vitu- Upcdnuvlw Tr^ocJcoTroTroiiiv i-di?^H(jiv , vif^sHg

perationis rationem habentes , episcopa- Tct) t -uiov oopcd vivovrsg aii ^q^ toiov-
tum sibi concedi volunt; nos Dei limori Tng dTrpaKTtig ts-oiov/l^' cprsP^.hof^ai aoi
semper obsequentes , hos re non impe- BiccTovTCt>v yi/u^/S r •^stcav '^ctiA^ixarcov , cog'

trata aulem hac sacra

dimittimus. Tibi Mp "zsrdcjYig 'S^iKsictg a^osoTuKcti )ip7y ci-

epistola nostra praccipio, ut cum omni t •os-psafivTspov^ 'j^

rctv^ct 'lcodyvLv oic

tranquillitate mittas huc lohannem pres- Mc^aAox6Ae«5 [2) jtv\^'tvog voovvrcg ti cti-

byterum, quin rem quisquam Antiochiae a-^oy^ivov ro yivo/jS^ov ovrct>g y6 svtpvcog

suspicetur aut sentiat. Quod si tu man- ro roiovro i^ctvvcov cPlidrciy^ct^ f^sy't<p(jov

datum egregie perfeceris, summam a no- i^os-ctivcav 'uscl^ y][a>cov a^m^viGV,. „ 'O ^s

bis laudem referes. » His lectis praefectus Tpctrnyog ra ypctd^svrct ctvrco dvciyvovg^
lohannem invitat ut extra in suburbiis ad- ©^^^caA?/ t ''lcodvvltu 'i^co izip) rci 'zs^od-

esset ; quem mox in pubhcam rhedam Ttct ^ogcda/, k} 'fhfii^dactg avrov ^a^o-
impositum, data etiam lectica, Constanti- o"i« ptidicp, Scoactg avrw v^ KsKrict ^ 'zsifj(,7r<l

nopoHm mitlit. Statimque ordinatur epi- ryj Kcovg^ctvrivn 'znoKj' 7^ Br\ '^9tpOTOVilTct[

scopus, eratque facuhate docendi splen- sv-&vg s7ri(7K07rQ^ ., j^ riv (x.syig-Q.j cv ^i-

didissimus, immisericordes diviles Deo- ^auKctKict Sj^^Trps^^odV ^ s^^k^y^^^cov d<peicflcog

que ingratos hberrime arguens; quae om- ciir dvsKsslg TrKacjiovg ^ •A.a) csv* sig ^sov
nia dissolutioribus hominibus molestiam dyvu^^ovag- aAKa ravra Trdvra g^ dy.s-

creabant. Xs^i^ng ikvTs^.

5. Pcrro indesinens diaboli invidia, s\ O 3 t <^/SoA« aTiav^o^ (p^&oy©^
officio rursus proprio functa est. Etenim Trdhiv to 'i^ioy ttoisI' :nu>s(3v\ ^ stg 'AAe-
Alexandriae rem huiusmodi fieri contigit: ^dv^p^av roi^To n '^s^' Xa^Huav Qso-
nempe Theodotem Theodori praetoris so- ^orlw r a^^tpyw (dso^co^a t iTrdp^ovrQ^
rorem mille nummos dare Isidoro pres- ^t'-^'* vopio-parcfc divai 'lai^copcp Trpsa^v-
bytero et apfud eandem ecclesiam hospi- ts^co j^ ^svoBo^^co c^ avrvig otcKKyjfjiag slg

tum exceptori, ut pauperibus distribue- Sj!g!'VO[A.Yiv ttsviitcov' <^ q 6 'WiBco^og dvn^

ret. Hic vero Isidorus sanctus vir erat et ayiog riv j^ S^K^iriKog.j ov 'A-^avdmog
diicretus, quem beatus papa Alhanasius f^aKd^iog TrdTragTr^o^^^isi^ii^^STai slg tt^sc^I^v-

presbyterum fecerat. lam vero papaTheo- rspov 6 ovv Qsoc^iXog 'zsaTrag y^a-^vcv^ Ka-
philus re cognita , accersitum Isidorum Ksaag t 'IciBcopov, YipoorvKJsv •tts^] t ^v-
de auro sciscitatus est. Hic Hquido veri- (^in' y^ Ksyei avrco 6Ks1vog Tradav t dAn-
tatem confessus Theodotem quae de-
ait: •^etav, Ksycov ovrcog' on Qso^otyi Karcop-
derat, se adiurasse, quominus id tibi tra- JCYicjiv ^s, « ;ej '^maaa^ avra^ \tY\ dvaya-
derem , sed egentibus polius impertirer TgiK aoj , rtAAa rolg v<^s^H\tivoi<i ^lkvai avrd'
raehor est enim, ait, beneficentia , quam Jt-psio^m ydp, ^«(t<v, y\ svTroua, onv Trsp

illa quae ros extruitis aedificia. Hic vero Troislrs oiKoBofjim-' 6 q 6pyi<T^s]g yiv i^sftY]-

iracundia furebat, denlibus adversus Isi- yoo^ y^

(^^(^X^^ "^^ oScvrag kJ ''lai^oopn'

(1) Ita cod. 'OpsvTou ,

quod videbatur ex latlno Orientis. Pronius mihr erat scribere 'OpovTo;; id est
Orontis. Sed insolitum lioc videbatur. (Vulgo apud auctores <Tt^az-fiy6i t^q «v«toXi5? vel tv<; su). Ceteroqui
Palladius quoque dicit Arcadium scripsisse ad praefectum; sed alii Wographi ad Flavianura episcopuro.
(2) Cod. To/ SY. fAsyayiov quod cgo nou cxplico. Antiochiam quidem appellatam interdum fxeyaXQ-
,

ffoXiv Sflimus.
 - ,

268 THEODORI TRIMITHUNTIS

}^ OTCT i^ cvctvnctg y.ivoviuB^Joq 6 &io(^iXoq dorum infrendens. A communi ergo hoste

i^ix-^^^iv K^ T ct/3/3a 'laiBcopou aoBofjuiKYiv commotus Theophilus scripsit conlra ab-
KctTy]yopia.v' (^ wPOfJKctMaafJ^j^ clvtov batem Isidorum sodomitici flagilii crimi-
f. 70. a. Xiy^ oLVTCd' af^^ci 'WiBcaps t yapTlutj tov- nationem; eique ad se vocalo dixit: Isi-

Tov «5ft)K.2y /AOi T/e K^ aov' "^ <r^(njoiiiii^iVii dore abbas, chartulam hanc dedit mihi
ji48 TriiH -zsoAAa , Aw'&« zsctpiSpajL^- iCj vvv quidam adversus te ; verum ego per mulla
(^mnvTU ]«•« iTipQV ;;^ct^T/ov, T8T0 svpov, distractus, obhvioni tradideram: nunc ta-

-T^ i^Vfi^luu r^ 'iffip) (Ti KctTyiyopicti' TOTS mcu aHam quaerens chartulam, hanc de-
dwoKpi^i]<; d'iKct[oq c/nilv^ dvv\^ ?\!iyQi prehendi, quae mihi accusalionem tibi ir-

oLVTCd' Kvpi ^rct-zDct, Gv AgA«Qa5' o KctTYiyo- rogatam in mentem revocavit. Cui iustus
pchv TTOv ^ Q ^iyn^Wiv TOTi TT^oGKciKii- vir respondens, ait: domine papa, tu
illc

Tcti, Qio^piXoc, T l^ictv d^ypYw^iu diSaGKSi quidem obhtus es sed tamen accusator ubi
;

ctvTYiv Tct T^ (jUKo(^ctvTlctg' v\

Q Tro^^-dilGct cst? Ille , adcst inquit; vocatque Theophi-
TTPog Tivctx^^^V:> ^i^cfXTiv ctvTYi ^i^vais TTD- lus sororem suam, et de instructa syco-
(TOTYiTUL^ 'ivct TTiiGV} T vlov ctVT^g KctTctXoL- phanlia monet. llla ad viduam quandam
A«(7cfc{ Ttd d^&ct 'l(7i^ooPCd' ( M Q 'ididcd^^cd )
pcrgit, ciquc pecuniae certum numerum
TO 'srpoiy{tct KctTddviKov i^zsoitKiiv ^ iTTiBii- tradit, ut filium suum ad calumniandum
^ctcrct 70) cLTTiP Y\v Kct^ovGct dchpoL' 6 Q <i/3~ Isidoro subornet. Haec autem rem totam
/3a5 'lcriB.cop og apLipL^sirTog m j^ tf;c«A/5a)- Isidoro pandit, ostendens simul quae ac-
Tog^j^ dTTiKdiXo/^og r vtti^ t toiovth cepisset dona. Igitur abbas Isidorus inno-

Ts^pct^TfjLov jtfcicr-S^ov, T^ Qio^iAn dfAii"\,ct^ cens et immaculatus, hac, tentationis cau-

KpicTiv T -\.ivBiig lAvi pLiTctvoHVTOg Tv\ d^iKcp sa, capta mercede, dum Theophilus fal-

avKO(^oLVTi(ty Trhnycov d(popYiTcav i-n-m^iv- sum iudicium auferre negat, ab iniqua sy-
Tcov oLVTCd i^zsi T aictyovcov ^ ov [A>Yiv dWci cophantia recedendo, intolerandis impo-
t^ ctlftctKTCd^iVT^^ ctvTOv^ jCj i^' cLVTOv sltis in facicm verberibus, et cruentatus,

Sf^.P7r(X,yiVTCi>v :, T^ -T^ o^/cAMCT/as B ici)-)(^-^iv suis quoque rebus spoliatus, et ecclesia

T©si, j^ iTTifjLivovTQ^ 0go(p/A8 T^ KoLKKx,, cicctus ,
perseverantc in sua mahtia Theo-
"lcriBcopog tu t^ Hi^^ictg opY\ KctTcthctiA,- philo, ad Nitriae montes unde olim ad-
. fidvet , o-^iv J^ h i^hcov TO 57-poTg^oy. venerat perrexit.
<r\ Ka/ TOt^Ta T /3/a/8 ^0|«.gy8, dyri- 6. Atque hac violentia patrata, seiun-
.g-Yi(7ctv 01 T^ AlyvTTTii imaKOTTOi r ap/Spoy xerunt se a Theophilo Aegypli episcopi se-

gTTTa, 'lcddvvng Tipvov-diog, Zcoai^og 2g- ptem, lohannes Ternutheos, Zosimus Se-
^pov\Tii 5 'AAg^av5po5 'O^vpvyxn , Xa/^M- throiti Alexander Oxyrynchi Chaeremon
, ,

. pwv neA80-/8, ^ovvog 'kh^i^iog^ ^nKKVi- Pelusii, Nonnus Athribeos, Dulcetes Pa-
Tng UctpdXiog , lci^ctTrioiv ^ navo$' hi^vng raleos, Serapion Panis. Libyae auLem tres,

Q Zilg , A8x,/avo5 na^atTOv/« , KAm^t/vo? Lucianus Paraetonii , Clementinus Marma-

MctpfjLoLpiKyigy Mwvas Aapvng' y^ kKv^iko] ricae, Menas Darnae. Item clerici Alexan-
'AAgJav5p«ia5 T cip/'3'jt*ov g'/;co(T/, 5/a;covo/ driae numero viginti , diaconi scilicet ac

kJ Trpiu^vTipoi' (JWjcty^^iVTig ovv aTcctVTig presbyteri. Hi ergo congregati depositio-

Iot/ to cimo^ T^ 'siroinactvTig Kct^ctipiCiv nem Theophili criminis ergo fecerunt
0gO(p/Aof lyKhnpLctTiKYw ^ i^^ipLr^oLV ctvTYiv eamquc scriptam Innocentio papae Ro-
ilg 'VcofjLlw 'ivvoKiVTicp TO) TrdTccL^ /v' ctv- mam miserunt, ut eandem generali iudi-
TMV TTpd^ >ca9oA/;cS)s* wcrtypi^a^sv ^ 'l^ri- cio perficeret. Interim Isidorus in Nitriae
Zon^og a/ TU) '^ N/^^/as ops4, «v6a h d(jKY\- monte quiescebat ubi ab adolescentia sua
,

. Goig 6k vcotyitQ^ clutov^ cvTvy^^^dvcov Tcp ascetae more vixerat, Deum omnia cer-
TrdvTOL i(^opcovTi •dia>, 'O q 0so!p/Ao5 jwa- nentem orans. Theophilus autem factam
 DE VITA KT EXILIO CHRYSOSTOMI. 269
slbi a suis depositionem cognoscens, quid 6wy r T^OjM-gynv ctCrZ) vtto t avToZ Kct^ctU
sibi agendum foret ambigebat. peaiv, iTrvpnTO tC^ Jiwzaopc-t t'i Sf^7r^a^Y\Tcti.
7. At papa Innocentius accepla Theo- ^', f^i^afjS^oq "j ''IvvoKiVTiog 6 TtcwTrct^
phili depositione , commotus huiusmodi r >tj 06O(p<A« xaGa/pgo-jy , ;fj ;cjvmG?/5 , j^a-
epistolam scribil. « Innocenlius magnae (p« ctt^TS) gV<$-oA>iK 'S%^£;;^«<7av «rws.
" 'Iv- Innocentii PP.
epistbla.
Romae praesul fratri Theophilo. Audivi voKiVTioq '^poi^^og t^ (Mylg-ng 'Pa)jW.H5 0go-
quaedam a le indigne facta, teque dam- (p/A&) dd^ipo). "EKnaa Tivct '^oo/Mfjct Trctoa

no, utpote qui tyrannice et non legitime aov dvct^^icog 'zsfia.x^iVTct ^ t^ KctTiyvcav (t«,
le gesseris. Igitur canonice iuxta ecclesia- oti Tno TvpctvviKCdq, k} oC vo^'iia.oo^' h kol-

sticas regulas fac agere velis; et quae cru- voviKooq ^iayc^v Iv Tolg 6kKAy]<7ict<riKolg -di-
deliter gessisti, corrige. Desine iam ma- Awo-ov, k} ^io^-dcoactSzij tcc dTruv^^coTrceg
lorum, ne me synodum episcoporum con- ^apci aov yi^^n/uD^ct- Ikavovg^oo Trctvcice.-

vocanle, iudicio tamquam reus percella- a^^cti ds^hct pt^ri d-^ooiGaLVTog pa in-idKo-
ris. » llle vero vicissim ita rescribebat. 'osag .,
i\ K^iaig ai KctTa^iKaaet dSiKcog Tr^d-
« Theophilus episcopus Marci sedem te- ^cLVTct. „ 'O 3 dvTi^^^d^pn clutco }^ ctvTOg
nens Innocentio papae Romae. Ego non TctvTct. " Si6<pi\og iTriaKOTr^B^ r Ma^KH Theophm epi

desino eos qui ecclesiae negotium faces- diiTrcov &fi6vov 'IvvoKiVTicp Trd^sict 'Vu>^y\g.
sunt ulcisci. Quod si tu meorum inimi- '"Eylo ov 7ra.vo(/^cti gJu- t»} c/nKXyiaicx, im-
corum calumnias recipis, nonnisi temere ^nKivovTctg dfjt,vv6fj^jog' il q t If^ ly^-

de illorum querelis iudicare ^ideberis. ^^cov Tctg KctTnyooictg^ixy}:, y-y^^^f^coti x-pi-

Mihi quoque adest evangelicae sedis maie- voov tcl 'zs-ctp' avTCov, ctAA' dcl\QKi(id<^coq
stas, et per urbes innumeri episcopi; qui- dTroipaivv}' Kci(toi iWiv ivayy^iKov •^pova
bus congregatis, tibi resistam, et usurpa- 'ZZ^/SAg^ict , v^ xoA«$ dTZiipcov iTriaKOTrooy

lionem tuam condemnabo. Vale, et sen- tC^ autd^ag avTOvg^ dvTiTdosofA,ai aoi k}

lentiam immuta. Si minus; vale, sed in- KaTa-^YK^iaofx.ai ^ criig CFV-vapTrayiig. ''£p-

feliceTn exitum expectalo. » pcocpo fZiTavocov eP'^ [ji'ri.,ippcoaoBv(rv'x^v.,,

8. His acceptis litteris papa Innocen- n'. Ai^dfj^og q TavTa 6 'ssaTrag 'Ivvo-

tius, convocatis omnibus Italiae episcopis, KivTiog, y^ avjud^ag TrdvTag c^ 'fhiaKo-

Theophili depositionem fecit, quam du- 7riig'lTa\iag,i7r^a^iTKa-draipi(Tiv@io<pi- .,

dum aegyptii episcopi miserant: singuH ^a^hv -zsi^ol alyvTmoi dTrWnhaviKatrog

videlicet itali proprio suffragio illum de- r iTaKcov l^ici (^oovvi Ka^^^cov avTOv y\v Tiva f. -0. h.

posuerunt: quam senlentiam Innocentius '^ii(pov 'IvvoKiVTiog dTxrigsi^sv 'lu)dvvY\ tco

ad lohannem Conslantinopoleos archiepi- dpx^iTriaKOTrco Y^covg-avTivn TroXicog. 'O 3

scopummisit. Isautempropinquarumsibi ra J^cpg^ vrct ceuroS ^cAijttaTa * o-uvajctg, cod.KX/j^ara
regionum episcopos congregans, Theophi- v^^idn^iv r Ka^ai^icjiv Qio^pi^a , i^ yrdv-

li damnationem ostendit, qui omnes huic Tig ilg atjTriv visi^jj^a-^av yC^ fji^ tovto iTri-

subscripserunt ; eaque deinceps tradila Ar- ^6^v\ 'h^KoBico tco ^adiKi)' h q t^Ka^-
cadio imperatori fuit. Erat autem deposi- aipidicog to tfyr/^acpoy roDro. " 'H y^ t Synodi rom
seiitentia.
tionis exemplar hoc. « Convocata ex uni- 'IraA/av X^^^"^^ -diov o-uyap(^Ggi(Ttt Ht' ovv
versa Italia per Dei gratiam, et congre- (jvy^^^aa (JvvoBog, a(ta tco (tiydhco ttpo-
ga*a synodus, cum magno maximae Petri i^pca 7^ Ui"^ov (nyaKcoTdT-Ag Ka^i^pag^
cathedrae praesule, Arcadio imperatori, 'k^Ka^ico ^a^SiXil^iCj 'iwavvJl dpx^i^aiaKo-
et lohanni archiepiscopo , et suffraganeis ^(W, x^ to7$ vtt' avTov Tsaaiv. Ov BiKaiov
eius universis. Aequum non est, ut sub royro, 'iva iTr] ^ avig ivaiSovg (BaaiKiiag
religioso regno luo Pharao Moysi praeva- ^apaco to) Mcoa^ KaTiaxvc^^'-, ovdi ha
leat: neque ut gens Dei elecla conficiendo to i-drvog r -diov to okKcktov TrKiv-dca kJ
 , ,

270 THEODORI TRIMITHUNTIS

^/•^0/5 (^ApiGiv ^a,[A>al^\rcti' ovB' yi fjLctyiKYi lalere et saxorum oneribus alleratur ;'
nec
«zBActvn T?i BctKTvM^iaiei T 6eOt) civrin-^dT- denique magica fraus iubenli digito Dei
TYf iTTi) olv QiO(^'lXCd TCWTCL 'ZSaVTCt •23^0(7- decertet. Quandoquidem itaque haec om-
€5-<v, 'itj al^drcov d^oom i(pd7Tmcti j^ Bi- nia Theophilo insunt, et innocuum iustum-
Koticoy^ }t) T evctyy^iKYW rctvrlw Kct^idpctv que sanguinem fudit, atque evangelicam

d-dicog j^ d}cctvovi<rcog cvvjBpvasv , cvvct^- calhedram impie et praeler canones deho-

-divrig T^ icar' avrov Kpivctvrsg iTn^^eipri- neslavit ; nos congregati, et iudicantes de
fActrct^ a^^rep ol AlyvTrrov j^ AijSCtig IttU facinoribus eius, quae Aegypti et Libyae
GKO-^oi^Jt) T^ ' kKi^ctv^^iCdv iKKXY\(j'ictg ic\Y\- cpiscopi , ct alcxandrinae ecclesiae clerici

^iKo] 6Bv^d}ju^ot 5ia r Gifiyov dj3^a.v 'lai- deplorantes denuntiaverunt, quatenus ve-
dcopov T TT^idl^vTi^oy y OY Trctyroictig ri(jico- nerabilem abbatem Isidorum presbyte-
p'ictig cn^ovvai ov 'zs-ct^Y)TY\actro,^ dyi^'i^ct- rum, omnimodis excruciare non est veri-
*cod.Td»reo'cr- ^abV' TOVTOV KiAiiJ(J({ T^ 7r^og-dy[jiotTi * T tus ; hunc iubenle , Petri coryphaei aucto-
r»"y^a.
Kopv(pct'is Ui^^H:} T^ ^'^(^YifjLar^^ t^ ovofxct- rilatc , ornatu episcopali ac nomine Theo-
TogQi6(pi\ov i^YifJi^ov i^h(Tct/uS^ ctvrov -^dv- philum carere , omnes decrevimus. Vos
ng' w^og-d^ctri q rctvrct dYifJLOtrict Trqon- vero praecipite lit hoc decretum publice
G«V6ti- ^ dhir ^i^d^ctyrctg rcc Kctr' ctvrov^ proponatur: et utqui facta illius denun-

5/a Xi^ihXcov (7v<^Yivoci^ i^' ojg lB't§a'^oLV' ciant, libelHs firment, prout denunciave-
x} avrov dycoyiuov iTr' lyKXYifjt^acnv hx^' rant; atque ipsemet de criminibus convi-
Sztj' itj T i\g 'sapoacoTrov avrov rag d^ao- ctus se coram sistat: et ille etiam qui pro
Kptang TTOiovvra^ t^ TroKicog BicoKiSztj' c^ eo apocrisiarii munere fungitur, urbe ex-
^ ivP^oya K^iGicog aTrpocyKo^zscog ^^iyov- pellatur. Nam si hoc laudabile iudicium
<r«5, i^po^a-^Yiijirai itj i\g r tS ^iov vd- sine impedimento decurret, profecto ap-
fjcoy^ j^ ilg T T dv^pcois-cov Bj^ftaprYicsag parebit contra divinam humanamque le-
0«o(p/A©o. j, gem peccasse Theophilum. »
%' 'O
,
Q 'ApKaBiog di^d/u^og t t '^d- 9. Accepta Arcadius authentica papae
•Trct 'IvyoKivria av^^ivriKYiv r^ii^poy, Trpon- Innocentii sententia, primo quidem apo-
^ov T Tctg dTTOK^ta^g 'AXi^a\^^iiag ttoihv- crisiario Alexandriae presbytero accito
ra 7rpi(j(^vri^ov ovra.^ IvitKag BiScoKiV avrco exemplar tradidit depositionis Theophili
rct laa t^ Ka^ai^iaicog 0£O(|)iA8, J^ dTri^ret- illumque Alexandriam dimisit plane inho-
A«v avrov itg 'AM^dvBpetav cjv Trd^Jin dri- norum , ut omnia Theophilo significaret.
fttctj yvco^t'Qov rct 'Trdvrct Qeo(pi\ff). 'Odv- At hic dolore afFectus, nec quicquam ad-
VYi-S^ik ovv.) j^ ftii dvvd/u^og ri 'jrpog <7ff{r versus talia contra se ausos agere valens,
TToiYiaavrag ro roiiirov '^payfia iVg avrov j apocrisiarium in carcerem trusit, volens
T dTTOicpicPtd^iov a/ ^i^jftcorYi^ico ri-dYiuiv, magistratuum tradere tribunali. Quod fa-
^Yirav (iYiftari dpx^^vriKcd rovrov ^^(jar cere verilus, petiit ab Alexandriae praesi-
aAA' g(po/3>ii9-ji ro roaovrov TroiYiaat' jtj ^yi de militarem manum, qua uteretur adver-
airti t ^^'^(^ovra 'AXi^av^^iiag Xa^ilv ^oyi- sus seditiosos quosdam qui Aegypti mona-
^Ttav ^paricoriKYiv Kard rtvcov ^Yi-dref ^a- steria vastabant ;
quingentisque armatis ac-
(Jia'Q)yrtdv^ Tct ftovag-Yipia c^ AifvTrrs Sj^^- ceptis, noctu in montem se contulit, gra-
Tra^ovTCov jtj ?\.a^cov '^ivraKoa'tiig ivoTrKag^ viterque baculis pulsavit monachos qui
vvKTog e'zs-'ippi.^ev tu> op{ Jtj p>ctKhi^n ^e- abbatem Isidorum receperant septem Hie- ,

^eceg g?ju- ftovaxovg cfsir ^t^afAivag t «/3- racem, Dioscorum, Ammonium, Isaacum,
^av 'Ia'id(a^ov eTrra, 'lipaKa, /^^.loaKO^ov Inislhoron, Tithoem, et alium Isaacum;
'Afif^coviov ^ 'laaccK, 'Ivia-Qco^co ^ Ti-^oLv cumque multo labore abbatem Isidorum
tij ttAAov 'laaaK' v^ Ko^^tdaavrtg (^Yiravrig conquisissent non invenerunt. Ilunc quip
,
 DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI. 271
pe monachi in puleum siccum conieccrant. t d^^oiv 'laiBcepov, oCx ^vpov ^actv ^ cv
Tunc sarmentis sumplis Theophilus ccllas (pfictTi ^y]pci)pi-\>ctvTeg olutcv y^ ?^ct(Bot)V (ppv-

illorum cum omni supelleclile concrema- yctvct^ iKavuev Tctg KiXXaLq ctvTCdv avv ttoL-
vit. Atque ila poslquam insana eius ira aiv olq ily^ov ^ ovTCd ^ax^yKJstg 7^ d^oya
detonuit, Alexandriam reverlilur. opyyig, KctTctKct^lidv^ r 'AAs|av5^«av.
10. At praedicti monachi amisso pa- /'. O/ q 77-pos<p«|W«yo/ pova;^o<\ -7 t^ £>5ro-

tienliae suae more, Alexandriam venerunt jttovjig dTrooXiGOLV Zottov dvyih^ov iU AAr-
linteis praecincti, lugentesque totam pla- ^M^nctv^ XiVTict Sn^coGfjLivoi^ ?j} kXoliov-
team circumibant: quibus cives conspe- Tig TraaoLv r 7r\oLTsioLV ^c^yiyov iiBovTigh
clis, quia quinam essent homines nove- cLVTOvg ol Trokncti^ 'oi^ lyvoopi'(^ov G^ av-
rant, magnopere eorum causa doluerunt: B^sLg otzoIol v\Qctv ^ lKv7rY\%v\acLv 5i" ctvTOvg
concurritque universus cum igne popu- 'zadvv yC^ avvnx^w Troig o^^Xog /oi^ Trvpogy
lus et TheophiU habitaculum cremare
, y^ yi^^^clvto KoLisiv h-^oL KctTii^LiViv Qi6(pi-
coeperuiit. Ergo his cuncta in episcopio Xog' S^,p7:octGdvTcev ovv clvtoov TrdvToLTcc iv
depopulanlibus et iam ad cimclia ma-
, TCp loSiGKOTrica ^ y^ Koittov [^iAAovTCov "^io^
num intendenlibus, Nicolaus praetor pe- tu KsipLviAioL •^copilv , NucAaog ao^^cov r f. 71, a.

riculo territus, ad eos accurrit, ut turbis kiv^vvov (po/SwSg/s, noLTidpcLfj^ sV aiJT«$,

rem excusaret : non acquieve-
cui illae j^ il^riT<l dTroXoyyiGctSztf to) d^pco)' 01 ^^]
ov
runt, vociferantes et tumultmn concitan- KacTidi^oLVTo^KpdKovTig (t ^opv^ov ifil^ov-
tes adversus Theophilum, eique sine in- Tig y^ Sio^pixay daicoTri^pcog (pcov^^vTig kolt'

termissione inclamantes. Tunc praetor ctvTOV' 6 ^'^

a^X^JV c* rt^oJyU jM-g^aA>i cov ^ 1

magnopere consternatus cogitabat Theo- , l^oKi^oc^iv dJ^idacti x^^^^^ avToov (^

ilg

philum manibus illorum permittere. Ve- Qi6(pi?^ov iKPv^t\ QicxpiXog iv t^ ko\v[a.-

rum hic abditum se continuit in piscina (Bri-dpci iTro-^yw 6 q apx<^y cv^OaoLg cjy-
usque ad vesperam. Porro praetor indu- [tovaxovg l^dTioL, iTri^i^aoiv avT ovg rcd
tos vestimentis monachos, curruique im- oxJii^oLTi^ i^ avTog Tri^ivoov 7rpor\^ avTag
positos, pedeslris ipse duxit eos in prae- iig to Tr^aiTcoeiov KctKil 'ondXiv 01 BHftoi rct

torium. Ibi rursus turbae vestes suas in IftdTia lavToov iig r apavovVppi^^sTOv, i^o~
caelum iactabant, iurante per imperato- ftvvofxivn avTolg ^ apxovT(^ k^ t /3ac7/-

res praetore, quod Theophilus consilium A£a)V, qti ovk c^fi-z^siv ftoi r KaKnv avrov
suum minime sibi aperuisset, sed obtentu ^hXyw , aAAa Trpo^pdacj tivoov Aw5"S)y tcc jjlo-

quorumdam latronum monasteria vastan- va<rr\eAa i7ry\^ia^6vTcov ^ 'iXa^iv fxB' lavTa

tium, secum assumpsisset militare auxi- orir ^paTiooTag ilg
q (^ avfJLfJLaxiav il

lium. Quod si presbyterum Isidorum vul- Trpiaf^vTipov 'lai^copov ^iXiTi Troifiiva dvT)
tis pastorem loco TheophiH, voluntati ve- Qiophn^ 'zsoiriaoo dv to ^iXr^fta viioov v^
strae parebo, et Theophilo eiecto, fsido- Si6(pihov ftlv i^doaco ^'lai^copov 3 dvT^ av-
rum vobis praeficiam. Statimque idem Ni- tov KaTa^r\aoo vfuv t^ Ta^p NiKoAaog 6

colaus praetor tribunos militesque mittit, avTog apxcov Trifx^r^ ^il^avag^ ^^aTiooTagy
ut in equis Isidorum abbatem adduce- l^' "i7Z7roig ivilKair d^Qav lai^co^ov.&io-
rent. At vero Theophilus sumpto men- a^^l^a 'sarco');^ dvaXa^cnv^ilg r t
(^iKog^'^

dici habitu, in sacerdotum regionem mit- U^icov ^ihXiTai ^^&^^ay ,NwoAa« r apxov-

titur, dum Nicolaus praetor concitata om- rog a^ravTa tcl '^vofj^a GsAovtos Travaar
nia sedare studet: largitus ceteris vagan- ^ ^ot)? ^U X^^P*^ '^o'^ KoiTrolg 'zzKavmaig
tibus monachis dona , ut domum rever- f^ovaxoHg ^oopa^Tr^og to Ao/;rov (pddaav-
tentes pacifica apprime nuntiarent, dato Tag avrovg to ftmdTOv tcl r\fJLi^toTaTa^i-

eliam defensore, ^d^ai^ ixovTsg (/$' lavToov k} ^avo<p!w.

 ,

272 THEODORL TRIMITHUNTIS

ict'. 'O ouv d(5^aq 'IdiScapoq [Aci-^m t 11. Igitur cognita Isidorus abbas caa-
ctluav Bi' fiv ^r\riiTcn, ov^vGa/cSpo^ AtvSy sa ob quam quaerebatur, linea veste in-

Ifjt^aTiov ^apa tivQ^ Kcof/^a^x^y}^ ycct^ct- dulus, a quodam pagi praeside commo-
XctvKiov lctvrTd ^:^-&sUj >caT«A-3'gv gVi t data, sibique cucullo circumposito , venit
Mct,pia)Tm Ki-drct^il^cov ^i^^cov ^' iciVTOv j^ m Mareotem cilharizans, cane etiam se
Kvvct d>co?^ii^ovvTct' ijg Q T '^i(Bovvct>Y Kctv- subsequcnte. Quidam vero tribunus no-
•drcLPco^og TOvvofjuct^ VTrctVTYiaixg.cLv-clb ^iy<i mine Cantharodus obviam ei factus, dixit;
ctvTcj)' ovTCog (Jv 6 ^iyag' dvvocacti Kct^cav vere tu magnus vir: potesne accepturus ,

•;\^yi^ctTct j^ ^copeag TroKKag ^ ^si^cti ^^7^ pecuniam multaque munera, demonstrare

T djSj^av ^laiBcopov :,
o q ^-as 'i^^apoa^iv nobis abbatem Isidorum? At ille coram
oLVTOv a(Jici TO) KVvct^ict)^ Yip^ctTO 6^x^l(Sf(^ illo se sistens cum catulo, coepit ad ci-
ici^api^cov cJ^a-^svridctg q uvtov Kav-^d- tharae sonitum saltare: quem mox despi-
^coBog 6 '^ijSooy©-» , J^ f^YiKiTi pw^g Koya ciens Iribunus, nec iam ullo verbo digna-
avTov d^iuiactg^ dvix^^^^^^v' v^ ^w V7ri<r^i- tus, recessit. Sic illi reinfecta, ab Isidoro
•^av CAcilvoi dTHi 'iGidcopn cczspcDCTOi. ToTi rcversi sunt. Tunc Theophilus donis pla-
Q 0fO(p/A©^ ^co^oig OKpLnAi^dju^og rov cato praetore , rehquis etiam partibus con-
Ti ap^^^^ovTct y^ Tct P^oiTra pcipn poyivactg., giario dato , magnifice in urbem remeavit^
Aotf/^TT^cog iiuy\<l ng r ttoMV, avrcov t po- quamquam ipsi ab eo munerati detesta-
y<£i^iVTCov <ripicog avTOV (^iaovvrcov. bantur.
i^\ O/ Q i^ovaxo^i ol ^apiVTig VTroQiO- 12. Interim monachi illi a Theophilo
(p<A« 3 Ka^oVTig Tra^a ttoWcov 57-oAAa dva- pulsati , multa a multis viae subsidia nacti
Kcof^ara^ i7ro^iv^v\aav ilg 'U^oaoKviza yr^og profecti sunt Hierosolyma ad Silvanum ibi
'ZiXjiavov (i) T iTriaKQTsov ^ ojnlai^ jCj episcopum, ad cuius pedes accidentes rem.
Tr^ocnyiTrTaaiv avTCo^ ^ t izpa^iv ^etKvvn- quae sibi evenerat exponunt. Miratus ille,

aiv T yi-^nf^ivcov 6 q dTTOVico-^ng 7rifA,7r<l comitem luvenalem diaconum.

mittit viae
jtAgr' avTcov Tiva dvafvca^rviv 'ln^ivaKiov Af- Et tunc demum
ad regium comitatum ve-
yofj^ov /t^ ^afMfjLaTcov kJ Torg i(p-daaav nerunt homines, qui saepe cum daemo-
To TpaTO^^idov yol TToKKcLKig ^ Baif^ovcov nibus decertaverant , et cellularum sua-
TsoKifA^riaavTig^}^ fA.vidi7rco r K^Kicov avTcov rum foribus numquam prodierant. Itaque
Tag -dvpag cf^iMvTig. Ol f^ovd^ovTig ov- hi monachi Constantinopohm delali , et
TOi Toivvv 's:^^yivd/j^oi cv Kcav^ravuvH cum lohanne congressi, donis ab eo sunt
^^•oA^, jCi TCf) 'lcodvvi^ avvTVXovTig^ cJ^ivi- affecti. Hospitio autem recepit, et adfa-
a^naav Trap' avrii' i^iVoBoxy^aiv 3 avTiig^ tim necessaria suppeditavit Olympias dia-
}Cj Travv Ta 'zopog r ^ilav Trapia^iv y^ v\ conissa , tamquam sanctis hominibus quae ,

BiaKOvog 'OKVfz^nag., cog dfing av^^ag, mig facuUates suas omnes egentibus elargieba-
ra 'ss-^oaovTa at^T^ 'urdvra roi^ BiOfA^ivoig tur, et ascelico instituto, probisque mo-
'2za^iaxiv , ^ iv daKvia<l k} aifivvi '^oKmici ribus praeclare fulgebat , eralque lohanni
KaXwg ^iiTrpi^^iv ^ mig }^ h rya-zs-yif^ivy} admodum cara propter vitae sanctitatem
afay V7ro lcodvvs Bia t aifA,vov avryig ^iov, et secundum Deum conversationem : nam
j^ T ivdriov 7ro\iTiiav' oaia yd ilvai if^a^- sancta communi existimatione habebatur.
TV^ilro' 6 -Q 'liifiivd?^iog BiBcoKiv tcc y^dfJL- luvenalis autem litteras imperatori tradi-
para tco /3a(7/Ae7 , i-zsr^Ta v^ 'lcodvvv) ^ t^ dit , et alias lohanni ,
qui pariter a se ac-
zsaAiv TcadvvYig ctTri^ \Ka^iV ^df^ ftara ceptas imperatori reddidit. Territus vero
f. 71. b. BiBcaai TU) ^aaiKi]' k} rapax^ilg 6 (oaai- imperator, nihil quidem regahter facere

(1) Silvanus non apparet in catalogo episcoporum Hierosolymae. Verumtamen Georgius quoque Lio-
graphus (apud Savil. T. VIII. p. 211.) hunc memorat.
 ,

DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI. 273

voluit , altamen synodum fieri manda-
vit; Romamque ad Innocenlium papam (7fK, (jCvO^OV Q 'oS^Og-aTTei *^i^' y^ TTifJl^Tr^l

lilteras misit , quarum haec continenlia slq 'Pufxyiv 'ivvoicevTiCf) tS) TzaTrci j^aju.|M.a-

fuit. TCl 'Z«%tgp^0VT2t OVTCdt;.

13. a Viclor , gloriosus , felix, Arca- iy\ " l^iKYtTriq hdo^cq ixjTuy)]^ 'A^xa- Arcadli imp,
epistoLi.
dius Patri nostro salulem. Divinas sylla- Bioq TrabZ) r]fXiTipci> gppw^. Qiiag avKKa-
bas ad Paternilatem luam misimus per /3ae gVg^.-.da^o r^ <7^j '35ct'S^J0T«T< 5»a MaA
Mulpenlium devotum, magistrianum et ad- 7rgVT/8 T KCt^CaGlCOfCiVhi fA>Cifig-^lCtv'^ J^ CS/S-

iutorem, hortantes, ut coacta more solilo dia^a, ^ Tr^oZiTTOjuS^JOi cc^i di ct9poj<TaVTa

synodo, de istis calamitosis alexandrinis auvo^ov Sicc T ip i-d^nq c/rc T ^«Aa/wv aKi-
canonice iudices; ut depositio Theophili ^av^picdv KavovtKaq Kp'ivcti' "ivct iiv\ jC h

ab his iam facta, ab occidentalibus quo- Ka-dcti^iinq Y\ ih ctvTOv ShsIvov ^'JO^SVM 5

que episcopis generalius decernatur. Nos- CttO T ^VTIKOOV ol>CH/J^U(KCeTi^U)q ^i^i-S"^* J^

tro quoque fralri et Hono- conregnanli ru) v\fJi.iTipcjd Q d^^ipco i^ (jvv^aaiXCi 'Ovoo-
rio filio tuo
, scripsi ut te roget quo
, , p\oi> rcp TiKVCp 3"« iyPCLr^Ct T f^i^^KCLKiQCtl
libentius hoc nullaque inlerposita mora ai Trpo^vftoori^odq tovto TroiYiacti , }Cj ^m
perficias. Igilur eos qui Sanctitatem tuam , OKVviacti oKcog' g^ 7rPoa(pvy6vTctg ovv Tr^og

appellaverunt , Aegypti et Libyae episco- T a«v U^ooTViTct iTnaKQTrag AlyvTrm Jtj At-
pos , et alexandrini cleri reliquos ; trans- /3u«5, i^ Gfu' C^ T T dhi^CtV^^iOOV K\rip'j ^

mitli iussi ad hanc regiam urbem, et de- oirivig iyKAny^ctriKCog iTrKpipovrcii too ctl-

monstrent quae ipsi oretenus aiunt irra- yvTrTiOO r, TTfioairct^ct iKTrifJi^^cti iTri rctvTtjv

tionabiliter acta fuisse : nec non et ipsam T ^ctaiK\^ct TroMv ^ av^naoiA^ivag i(p' olcmi^
Theodotem , quae lotius rei originem no- Bi^daKnaiv ^ 'oog OHilvoi 'pcttcoaiv ^y
dKoyCf)g
vit. Nam si collecla secundura Deum syn- yi^^y^fjcivoig' /^ toj 0«o5otm5 ,, mig t^ Cttq-

odus per legatos tuos, evidenti demon- (jiascog oKng r pi^ctv ol^iv y^ -diov il ^)^ y\

stratione compererit Theophilum hoc er- , avvcLyo\tiVY[ avvo^og ^ta t to^otm^ovvtwv

rore esse prolapsum, is nullam defensio- aoi ^ ivipyi^drctig d7ro^i\'^iatv ivpooai (^
nem aut excusationem habilurus, de sa- 0tO(p<Aov Tat/Tai5 o^TO^TsacvTa r d^^drcttg^

cerdotio a vobis deiectus, cum poenis aliis, [^t^^cty^cog dTroAoytctv rivct Pi Tr^ocpaaiVi^oi^-

reliquum vitae suae tempus exiget ; di- rct 5 ^ li^ooavvng dTrito^avTig 5

(^sr' ahXoig
vinamque pariter ultionem postea expe- TriKP olg ^ T f:TiAo<^ov iavr'^ (^icoa^j p^cvov ^

rietur, propterea quod res decentes inde- T^ jttgTg-tcwTa T GeS BiKY]g J«^o/x^jc;o5 rct laoOj
center commaculaverit, Dignaberisitaque, ra TrpiTTcedn d^tj^yf^irpiTr oog ^oAt>va5' kult-

benedicte Pater , ad episcopos in singulis a^icoaet ovv y\ an ivhoyt^tct ypa-^cti rolg

urbibus de more degentes scribere , ut Kct^' iKd<^nv TroMv avvn^oog VTrctvrcoaiv iTri-

istuc conveniant, una cum illis, quos tu a KOTr otg ^ avvdUSf^ ivrav^d a[^ct ols 'zs^Oit-

depulaveris legatis tuis. Neque enim hanc Mro TOTrQrnpnrctlg' hk aaKOTrov y6 to TOia-
rem inconsideratara atque inexploratam ro n drnrnTOV dv avfy^oo^-nao/u^j, „ r^a(p«
esse paliemur. » Fratri quoque suo Ho- Q 'h^Ka^iog JU roo ^^'^(^'oo ctvrov 'Ovcopicp

norius scribit Arcadius haec. « Quando- rctvrct' " 'E^ZEft^M rdyji rrov ayjjXcLCpvroov Arcadii alia
epistola.
quidem nobis circa res imperii ut pulp n/Jf/^ 'Tripi '^ /3ao":A2/a?, A^mSotws 0£O(piAc5
occupatis, clam Theophilus papa honorem 6 TraTrctg g-^naai »!/«.«$ 7^ rtfAng KctTi7ri\U-

deterere conatus est, curet benivola tua rcti, (ppovTiadTca aa n ivSid-d-iTog d^iKcpd-

Fralernitas magnum Innocenlium rogare Tng T ftiyctv 'IvvoKivTtov airnacti^ avvoSov

ut convocata synodo fideles suos ofTiciales d-^Po\(^ovra cfsir sig Tr^oaooTrov avrov yvn-
laudabiliter deputel. » atoog S^.KQVhvr<tgr. ivhofvog TrPo^y^o^^Q^, ,,

35
 274 THEODORI TRIMITHUNTIS
Arcaflii alia
cpistola.
iS\ T^a(pH Q j^ iU 'A?^i^dvS^c4uv Ni- 14-. Scribit etiam Alexandriam Nico-
KoAdo) Shk} iCj ctvyiig-cix'ict) ^ diiTzovn Ikcl- lao duci et augustali , utramque dignita-
rUav clr/Jw. "Ot; XiKvi^iv TzdvTCoq ori 'zosp lem tenenti. « Non le prorsus latet, quod
'cod. TLigavv/a- T 7rp]v dpxi^p^i^v v] ru^ctvv]g * « Trctv- superiorum anlislitum tyrannis atque au-
>J^

ro?\.[^lct ro (T-divog oJAgcrgv, y^ uq vrdvrct rct dacia, vires imperii fregit , et in omnes
s-^KM Sismdpn' roiovro ri k^ vvv GY\y.ctivo- gentes propagata est. Huiusmodi aliquid

/j^ov /SAs-^do^^u* ov yap GicaTryKJo/iSp ra> nunc quoque evenisse cernimus. Neque
ovrco zspo^ctivQvri coi kclko) ^ yj rri (^cta-i- enim tacebimus coram adeo crescente apud
Ag/a (/.epb(^0fiivcp' 'srpoq ue rctvrct ypd(^o- te malo,'*et imperiom Haec dehonestiinle.
/-^o, ori TTi^ T slg tt^ogc^tzov v\/t^ '^X^^ '*'^ ^^ scribimus, quia istic nostro nomine

i^naictv T^^vvcti^iv ^ ovBa[^cog wpa^ jtt/^g;- potestatem viresque tenens, nos minime
>^ ^OKilq' d?\.\a ddipoii; Tr^ofJiX''-*'^ '>'^ ^/'^^ imitari videris sed donis inhians, man-
;

7rpog-d'^so)v Kara^^povslg ^y^ Traaav r\(Mv r da!a mea aspernaris, et noslram omnem
^s^^avYi ^vvacriiav sh ovBsv ri-dsig- o-d^sv illuslrem dignitatem flocci facis. Quam-
ovK 'i^oo r^ yifjf^srspag dyavaKrYiciscoq sgyi ,
obrcm indignalionem nostram non cffu-

Q)g Kara(ppovyi(jag t^ v^sprdrng 'y\/^ pi.s- gies, utpote qui sublimissimam nostram
yaK^ornrog' ^sxot^og ovv ra usTrra £) magnitudinem pensi non habueris. Statim
7r^o<jKVvy\ra y\/uJ^ y^d^t^ara '&h<ps^6/u^d ac igitur sacras ac venerabiles htteras nos-
(70i ^ict Bdosa T Ka-dcoGicouhs^ f^nBspciav tras, quas devotus Bassus Iradet, accepe-
civapiovyw 'Ziroiov/j^jQ^ « vTrspri-de/j^/jog^ ris, nulla mora interposita, omnino prout
oAcog v(^ y^a(^svra aoi , ^iX'^ Trdang cvdo- tibi scribitur , absque ulla indulgenlia ,

ascog^ cog KardKpirov r Qsca^ihov rolg ov- Thcophilum tamquam reum huc transmit-
-^dBs ^aodg-y\(TOV ^
pt,y\ds[/,iav avro) riftyiv ri tes, nullum ipsi honorem aut comitatus
•dspaTTsiav Bi^ovg' slBcog cog sl [ty\ ravra obsequium adhibens. Velimque scias, quod
Travr) ''^otto)^ (p6(Bcf> TroKXco TTOiYKJsig^ slg nisi haec perquam accurate multoque cum

avryiv r (^coyiv v^ t (JCjornpiav KivdvvsvGetg' metu peragas, de ipsa vita tua ac salute

G^ Q Kary\y6^Hg avr^ ^ oirivsg s^zsiGKOTZoi periclitaberis. Tum et Theophili accusato-

xcti KKn^iKol rvyy^dvovGiV ^ a|tta (dso^orV} res , sive episcopi sint sive clerici , cum
aTToV^Aov Trpog y\\^a^' y\ ^ '/^ -dsov v6(^ov Theodole, ad nos mitte. Nam iuxta Dei
f. 72. a. (Tujuay [j(>svy\cfvvoSQo ravra yrdvra yvf^- legem .coacta synodus, his omnibus ven-
ya^8(7flt, T TrpsTraaav savr^ K^icjkV ^iKaio)g lilatis, dignum se ipsa iudicium iusle pro-
OK(p(jovY\(J<l. „ 'A7rs<rdXy\ q ^s^ia KO[A,ovn- nunciabit. » Missa sunt etiam in provin-
r6pia slg Trdaag rag STrapx^tag rolg Karct cias omnes commoniloria ad regionum epi-

X^P°^v 'fhuKQ^zsoig -y VTTavrav iC^ K^iv^v ra scopos, ut ad iudicandum iuxia accusato-

kJJ Gsir Karnyopag Qso^iKa. rum exposlulationes convenirent.

is\ 'O Q T^ 'Avrioxei^g s^snKJKOTrog vok- autem episcopus resci-
15. Antiochiae
(jag ro ptJ^srcof^ov vtto t^ 'Ev^o^iag , ^iori vit quid moliretur Eudoxia, quae lohanni
Ci-e/^jy rtp 'lcodvvn sKsfyjifJifsvY] izap' avra.. infensa erat, proplerea quod reprehensa
Ka-dcog 'U^coSiccg vtso 'loidyva t (BaTrriTa fuerat velut olim Herodias a lohanne Ba-
,

vKsf^sro a[Aa 'Upco^y) ra> r avrvw yy\ [^avn ptista, una cum Herode qui illam inceste
My (TvviiGiav T dBsAipov avrov ^ Ka-dcog iv sibi desponsaverat quae cum fratre eius
svayysKioig Xsysrai' -j^s-^^ovgv '^ roiovro copulata fuerat, ut dicitur in evangeliis.
fiSTa^v 'lodvvH Kj T^ EvBo^iag- avvs^y\ y) Haec aulem fuit causa discidii inler lo-
^oSi&ny T /3a(7iAi5a. Trsp) t QaaiKiKov df/^- hannem et Eudoxiam. Contigit enim ut
'sysKcova^ sltjiK-^siv avrvw slg df^TxrsKma imperatrix in regia vinea diversans, in vi-
yvvaiKog x^S,'^^ ^Ky\(Jid^ovra rov lavrng neam feminae viduae ingrederetur suae
 DE VITA ET eXlLIO CIIRYSOSTOMI. 275
propriae proximam, sive hoc sponle fe- afj^TrsXoovog:, iin Uamag snf dKHdlcag ^ y^
ceril sive casu, et uvam inde praecideret. jco-^oli (pcLf^vXYW Trpoi^aKiro q civrn' Kctr'
Etipsa quidem aiebat: inscienter huc sum ayvoiciv uariA-dov ^ (pnah^ lu ov duvctrui
ingressa, sed taraen vinea dominae suae ovKiri aTro^o-dYivcLi rvi Kv^ict ctvroZ , d\?\a.
deinccps nequit restilui; sed aliam pro illa SiSuif^i dfjt>7reAmct dvr'' olvtov ttXuovcl v^

dabo ampliorem atque meliorem. Verum- KPiirrct)' m

q XH°^ ov Kctn^i^ctro^ diKAcc
tamfen vidua non admisit obJationem, scd TrpoGiTxnGiv rca ^icadvvyi^ otxtco^; dTro^o-dH
lohannem exoravit, ut sibi vinea sua red- ctvryj 6 d[L7ri?ioov avrrig' 'nJ^^^^d/jS^og q
deretur. Tunc lohannes imperatrici con- o 'lcodvvyjg Trpog r (3ctGiAiBct,j My{ ctvrvi'

venlae aiebat: miserere viduae, eique vi- oiKriipyiuov r -^-ipciv .^ v^ dTfcZi^ ctvrri -r

neam restitue. At illa: lex est, inquit, re- du.7rsXcovct' ji

q (pnc/v v6pt,(^ (^ctaiAiKog
gia ut qu6 nos intraverimus , a4que indi- ^v , oTxm iluiX-dcoiAsv ^ Kj 6k. r -KctpTz-ov

dem fructum carpserimus, locus ille haud cl^caf^s-^ct. fA.Y\ '^iSt^ iri^ct), ctAA' h rolg
alterius quam regum sit. Attamen pro illa ^ctdiKivdiv dvr' aCrov q dpcTr^^coyct ctAAov
vineam quamlibet sibi habeat. Denuo igi- ofov -S-gAv? Ka^irvo- TraMv ovv
X^P^ ^^- y\

lur vidua molesta lohanni erat, quasi ali- Traq TrciDux^v rcp ^loodvvn^ oog ^vvctyJcvco ri

quid ab imperatrice impetrare valenti. Trctpa t^ (BctaiKl^og- t^ IvoxKovvr og 'lcodv-

Gumque hic fatigaret Eudoxiam , nunc va rri EvBo^icc^Trore ^h ^s^^KctKovvrog
orans, nunc etiam cum parabola admo- ctvrriv ^•zsorP'^ toj ts^^l^oKiKchg va-dirovv-
nens, numquam mulieris vineam ab im- rog (^ij aCrnv^ ovk ^Buvr.^^n c/KcaidGcti r
peratrice valuit extorquere. Ergo die qua- dfxsoiKcovct '^ yvvctiKog dTr" ctvrYig' '<jt \it*(k

dam, adveniente ad eam huius rei causa oiiv n"p rfxspcov ^ss^ysvof^iVii r 'lcodvVn
lohanne, ipsa stipatoribus suis manda^it 'zspog avrnv Trspi rovra.) k^svh rolg Bopv-
lohannem occluderent,
ut fores adversus (pcpoig ctvrng KKiluai rag bv^ag ipi>7rpo<r^ev

quominus ad loquendum ingrederetur. 'Icodvva, oTrcog [a^y] slasK-^vi (q; KaKYia-yi av-
lohannes autem vicissim vocato ad se ec- ryi- o q 'Icodvvng 7:'^oc^Ka?<sGd[A,svog r a^-
clesiae praeposito mandavit dicens: cum X^^"^^ '^ c/KKKnaiag.^ 'os-apnyy^Ksv avru>
venerit Eudoxia , ul in ecclesiam ingredia- Ksycov' or' dv ^K^vi n YLV^o^ia slcjiK^iiv
tur, fac ianuas coram occludas dicendo: f'? r OKKKnuiav ^ kKsIgov ifA.Ts^oaQsv avriig

lohannes ita mandavit. Atque exinde au- Tctg Gu^as, jCj sIttov atJr^ , 'lcodvvng rovro
cti fuere magnopere inter lohannem et ^rpoGira^sv y^ dzco rors nv^n-d^n <rs^soog n

Eudoxiam rumusculi. ^agx^ pLsra^v 'Icodvva y^ Ev^o^iag.

16. Sciens ilaque Antiochiae valde se- ^r^ ElBcag ovv 6 KaKoyn^Q^ 6 'hvno-
nex episcopus Eudoxiae insidias et moli- X^^ STnGKOTrog rbL «vg^^av avrng GK<Lny
mina adversus lohannem, simulavit infir- 'proiHang /^' 'loodvvn^ Tr^onsTroinQaro ao-Qg-

mitatem, simulque senio semet excusavit v«ctv, hJ ro ynpag dppaxpsh avrov s^ dpt.-

quominus ad urbem veniret, sed cum le- <tori^oov .^

avrog fA,sv ^a^^irn^sig hk nK^sv .,

gato suo misit quinque episcopos, Dioge- *s;«|M,7rsi q roTrorn^avri avrov 'zcivrs stzigko-

nem Apameae Acacium Beroeae. Capto

, ^«e, ' k7ra[Ksiag Aioysvnv ^ Bspoiag 'Ay.d-
autem opporluno tempore Severianus Ga- ^^^v svKaipncravrog q :E(^npiavov r Ta-
balorum episcopus et in aula ulilis ob
,
^dKcav e^riGKO^ni k} ;:^yi^ovrog g<5 ro koo-

suam sapientiam, idem fa-

postulavit ut [^nrdrov cog Koyicordra, iireliro (2) Troiii-

cerentSamosatorumepiscopusGemmuIus, ^^' ^'^t^ laf^aaarcov Te[t{x'jKov^'E^'?(7ng

et EdessaeTheodosius. Venit etiam Leonas &so^Q<riov' nK-dsv j j^ Asovag i^ridKOTrog

(1) Cod. «^ot^SivooyTo,-. Porro lieic cogitanduni puto de Natljani parabola.

(2) Heic et alibi codex niendosus reformandusque videbatur, aut mihl certe obscurus erat.
 276 tUEODORI TRIMITHUNTIS

'Ayycvpa»! v^ ctvTog ^xm y^ 'lcoavvn' ov- Ancyrae episcopus ipse quoque lohanni in-
TOi TrdvTsg loc, aTro auvTahox; Ix^^ol 'lco- festus; hi nimirum omnes, tamquam ex

dvva' Ni^coActQ^ q o ap^^cov cviyKctg

(^ compecto, inimici erant lohannis. Nico-
©gojpiAov, ri7rs'i^.yi<jiv avTcb cog tcc IaXvwi- laus vero praefectus qui Theophilum ad-
xa ^Yif^ctTct S^pTrd^ovTO.^ Ksi^svct oLVTCo ducebat, interminalus ei est, quod genti-
(xjj T Ki\iv(7iv T /BafflAgws' Q 0go(pi- lium pccuniam diripuissct , quac ipsi iTian-

A(^ ^ia Teoopyiii r dSi\(pidovg olvtov t dato regio commissa fuerat. AtTheophilus
apxovTQ^y TrKYiacig tcc ^cLKXdvTicL d^Lq^o- perGeorgium praefecli ex sorore nepotem,
Ti^m ^ 20"?C^v dvoyvw ^ ct;^<5 ay tcl ;c?jAflt- impleta utrique crumena, dilationem ob-
piick AlyvTTTii^ joj Mg[xcctcc 'lvB'ictg covy]- linuit , donec Aegypti cellarienses species ,

cdf^ivQ^^ ih TrKolct oiii^dhiTOj (jvv iTTi- ct ludiac condituras coemeret quibus na- ,

(TKOTroig J^ Trpia^VTi^Oig t^ Sf^-Kovoig ncti ves oneravit, cum episcopis et presbyteris

rolg homolg cv o^^^Kcp mctvco' nct) ovrcog ac diaconis alque aliorum turba multa;
'iTrKdjdiv (^opTCf) TToKhw. atque ita gravi cum sarcina navigavit.
f. 72. b. i(^\ 'H ovv Eu^o^ict T KtfLiva, (ppapvi- 17. At Eudoxia portum custodiens per
«
aoLdct dicc MoL^iavov t ftst^^OTipn avTY\g^ t^ Marianum domus suae praefectum, Inno-
(p-dd(ravToe.g (j^ T07roTV]pYiTdg 'IvvoKivria centii legatos ad synodum venienlcs, post
Bict r crvYo^ov^ aTtionacsiV aTr' avrcov rd ereptas iis epislolas, carcere conclusit in
y^dpLfjLara^ Jtj ilg (ppn^dv KaraKAu^rag iv Thraciae partibus, in arce Athyrorum ma-
To7s ^pciKia\oig yfipiaiv iTroinaiv ci/ ea^c;.- ritima cum praesidio valido. Quo factum
^aKaosioo KaKnfLivct) 'A-Bvpcov U> ttoKKyi est, ut cunctis Constanlinopoli iam prae-
da(paKiicL' Trdvrcov (^^aadvroov r Ka)V5"av- sentibus , nusquam legati papae romani
r\vov. TroKiv ^ ovBauov ol TOTxrorYipyjrai t apparerent ; sed neque nisi valde sero

'P«f*«5* rtAA" ov^i 0go(pjA©^, iJ jtAM o^s Theophilus. lam Arcadius imperator Theo-
Trors' 6 ovv ^a^nKivg ' ApKd^iog ovk Y]Vi- philum sibi in conspectum venire prorsus
a^xiro oKoog avvTVx/iv QiO(^'iKct)' m q Lv^o- non est passus. Sed Eudoxia appellato ad
^ta fLiTa^etKafLiVYi @i6(piKov Jtj G^ ctAA^s se Theophilo ahisque, comperit omnes To'

i-zsiaKOTrvg ^ Yiv^iv Trdvrag Si^j-SJVTae t 'lca- hanni infensos: itaque et omnes donis sibi
dvva iTriChiKYiv j iCi Trdvr ag Yia^aK^aaro ^oo- devinxit. Porro lohannes »paene iuvenili-
poig. 'O ovv 'lcodvvYig vicoTi^iKcog Tr^drrcov ter se gerens, contra episcopos haec fere
i^Y\yv\aaro y^ T^p iTnaKoijrcov rivd ovrcog diclitabat: congregate ad me sacerdotes
1. reg. x-vui. ixovra'* avvaydfiri TT^og fL5 CQU' li^ilg '^ ignominiae, qui de lezabelis rneDsa ve-
a^xvVYig ia^iofvrag '^a^g^ctv 'hl^d^iK . ha scuntur. Quousqae claudicatis in duas par-
eiVw avTolg' icog Tion yj^KavilTi irr' df^- tes? Si est Deus, sequimini eum: sin ipsa
(poTipaig ? lyvvaig vfA,cov^ il Wiv 8205, tto- lezabeHs mensa Deus est, comedite et vo-
pivsa-^s OTsiaoo avrcv' il 3 m "^dTri^a U- mite. At vero episcopi exemplar concio-
^d^iK avrv\ -^iog ^ (pctyoVTig i^if^iaari' 0/ nis lohannis imperatori tradiderunl, qui

Q iTriaKOTrot Wi^coKav rco /SacTiAg? ra laa \^ magnopere propter Eudoxiam aegre

T^ l^YiyYiaicog 'lcodvvn^ Kai iKvzs-yi-dY] ^id tuHt. Mox lohannes adversus Theophilum
'duj Ev^o^tav fiiydKcog' ^ iv^vg j^J
0fo- concionem habebat, ita dicens: quis aegy-
(p/A« 'icodvvYig i^r,yYiaiv d^zsi^privaro ovrcog ptius Dei amator est ( theophilus ) ? Quis
Kiycov r'ig 'zxrori t atyvTrriCov ^i6(^iK@>> porro Dei amator ( theophilus ) detestabi-
lyiViTO q ; r'ig <;^J •&go(p/Awv ^p fLvaipdv lem eorum gloriam (eudoxiam) non abo-
ajJrwv su^o^av (1 ) otJ /S^gAt^oyeTai^ Eira minatur? Atque hanc etiam concionem
Ludebat Chrysostomus heic et postea in ambiguis vocabulis 3£o'(ptXoj et ©soipiXoj , £t38o|»a et
(1) , ,

EtJ8o|/a.
 :

DE VITA ET EXILIO CIIRYSOSTOMI. 277

imperalori tradiderunt; quo factum est, jca/ avTriv TFaKiv iwi^iBovaiv tS) jioLrjiKii'
ut indignalio a Theophilo in loliannem Kcti ji*£T?Tg-d« v\ 0?o(p/A« dyctvaKTncis elg

decideret. 'lcoavvtw.
Tunc lohannes duos de persecu-
18. /«'. ToTg Aa/3a)V 6 ''lcoavYt^g Bvo r Btco- .

tionem passis monachis, Dioscorum et Hic' x^iVTcov (lovcf^cov , Ai6(7}copqv t^ 'Jgaa^ta,

racem, eorum cursores periodeutas, vi- (
cmr^^oxoi^KHi ciCtcov .^
i-^eiPOTovyiGsv at>T85

sitatores) , ordinavit presbyteros, ut spon- '^peajSuTipng^ o^oscog oiv^ctiPiTuog tcc -^ Qio-

te propria synodum de Theophili geslis (p/A» ^/^«^««tivt (Tt^voJoy m q EO^o^/ct Act-
edocerent. At Eudoxia Theodotem, quae /SSffa 0«o5otmv, « tw ;;^/A/cfc vojtt/o-jU-ctTa^g-

milJe nummos abbati Isidoro dederat , Ira- ^coKiv too d^Cct 'laidcopco tu> tt PiG^UT^cp ,

didit in matrimonium Clementino urbis tavtIw KA«/>t5y;T/vce) t^co iTrdpy^co t^ 'u^oKicoq

praefecto: simulque episcopos Aegypti et ^i^coKiv ilg ydfjcov., y^ c^ l^suKJKOTnig Alfv-

Libyae, nec non dericos qui Isidoro fa- TTThi }tj AijSvng j^ T^q x,Ki)^i}Ciiqr fA,ipiig'lcri-

vebant , ad se accitos donis cumulavit ^co^niviyKa.fjct^voooigiwMGivy^c^^iJt^iv •

quotquot autem sibi parebant in palatio 7re\(J\^iVTag avTVi y^ to TcaKaTiov ^iScoKiv

habuit cum dignitale ; resistenles vero [^iTicop'i(^iSztj' d^ ^'^ [^y\ Tr&id^iVTag avTri,
Thessalonicam relegavit: multique episco- iv &iosaKov'tKVi i^do^Kjiv Ttj ttoKKo) iTritJKO-
pi, monachi , clerici , presbyteri , atque 'zoot tCj iA.oYaxoi }^ KKr^eocol •^PiG^VTipoiTi
diaconi, nec non et virgines ac matronae ^ SiaKovoij 8 pviv dKKa,}^ izaQ^ivoi y^ yvv-
honestissimae, quaecumque in partibus lo- a^Kig KOG[A,icoTaTai , ogyi av Y]vp'iaKiTO koi-
hannis essent, multa adflictionum certa- vcoviKog 'lcodvvis. 'zooKKyiv a-dKinTiv vTrifAet-

mina pertulerunt: miserumque erat cer- vav Tra^-AfJcdTcov yC^r.v (J^ivogl^ilv y^ dKisiv ^

nere et audire ac dolere de sic inique op- }Cj ^pnvvicrai v-7rlp t ovTCog dd'iKoog KaTaBv-
pressis lohannis amicis , episcopis , et pres- . va^<£>o[Jcivcov i^'^ dya-^oovTcov t 'lcodvvlw ^

byteris, cum diaconis, clericis, ac mona- iTrifjKo-saag (t Tr^ia^UTipag avv Sf^tKovoig J^

chis , quos in exihum crudeles homines JcAw^/^fO/s
^ [tovd^acJiY , cv cJ^op'iaig vtto

extrudebant. Quidam immo monachi ac dv^sn(/,6vcoy dv-dpcoTrcov dx^^avvofiivHg' ti-

virgines ascelico vilae genere illuslres ,

vig ''^t [Jcovai^ovTCov j^C^ Tra^^ivoi KctKcoglv
cruciatibus ac tormentis multabantur, lai- d(jKy\G{ Sftf-Tr^i^sniaai.) aiKiUftolg }C ^aad-
cis demum piisque feminis bonorum d<- voig Tra^iBidovvTO , KaiKcoy Tg q k} yvvai-
reptio denunliabatur. Haec omnia ab Eu- kcov ivaificov
^
^v^taTcov Sfap^^ocyyi ^tth-

doxia et satellitibus eius contra lohannem Kino- TovTa TzdvTa vtto "Ev^o^^ag y^ f^"

eiusque favitores fiebant. Atque ita eve- Sopv(p6^cov avTrig iyivovTO ih Iwavvwv xj

niebat , ut Theophilus absolveretur , lo- crzrir avTOv KOiVuOvovg' jCj ovTcog (nuiiQn t

hannes autem causa caderet. Hic tamen ^sv 0eo(p/Aov aTraAAa-j/wva/, t q 'loJavvJiv
interim a conviciis adversus Eudoxiam i[^7riaih' 6 q 'lcodvvng ovk iTraviTO r KaT^

non desinebat in ecclesia et publice lo- Ev^o^'iag vjS^icov jV c/KKKnaici }Cj dy)[A,oaicx.

quens: en rursus Herodias furit, rursus ihiyovfj^uog- * TrdKiv 'Hpoo^idg [A,aiviTai, T.viii.p. r.

lezabel Nabuthi vineam rapere vult. Et ^«Atv Naf^aSi r d[t7r%ova Sf^p-

'Is^afS?)

denuo: nonne odi gloriam (eudoxiam), Traffa/ /3o:^A«Ta/- ;j^

craAiv gA?;)^^ 8;:^/ gp-

amavi autem ignominiam ( adoxiam )? Et (JY\(Ja t iv^o^iav , MizYiaa q t d^o^iav * • * confer Esther

tamenhaec eratipsoimperatorepotentior. ^ yiv avTH r ^axiKicog ^vvaTCOTipa.

19. Episcopi autem Acacius, Severia- '^ •O/q iTriaKOTroi 'AKdKiog^^E^n&ta"
nus, atque Porphyrius, eiusque adseclae vog,}^ Uop(pveAog t^ ol Tre^} avTs auLc-n-Ka-

qui cumTheophilo conspirabant facta coi- , x^iVTig Qio^^iKcp

, ^ avva-^-diVTig TrpoanK- t. n. a.

tione imperatorem convenerunt , dicentes: ^ov Ta> ^aaiKsl KiyoYTsg' ^\mora , r 'zspo-
278 TUEODORl TRIMITHUNTIS

vofA^im (pv^a.TTO[^iV(jov T TT^oiB^ii (1)5 Ki- Domine , salvo summi praesulis privile-
xkjaov vifxoii Guvctx^'iVTcig IBfiv Trip] r c*g- gio, iube nos congregatos de hoc nego-
g-coTOi TZpay^oLTOt; ^ Ji^cctrSjy v\fMV (^iBofii- lio cognoscere, datis nobis iudicibus quos
veov^ m lav (7uy«/5»j o-g/SaoTjtfciov (T« KpccTo^' tua veneranda maiestas voluerit. Nam mo-
01
^ fjLOVcf^oi ovTOi 01 Tctq 'ss^oa^ivang k^ nachi hi, qui supplices adversus Theophi-
0gO(p/A8 TToiou/u^oi, T BuyfjLctTog elaiv r lum libellos obtulerunt, origenislae sunt,

'Cle^yhag, yCj "^y^ ctvTOvq IttI TraVTm Bo- atque eos coram omnibus oporlet exami-
ici[xa(7^hcir myicctg q avTOvg ^aLaiKivq nari. Tunc imperator seorsum duclis epi-

Aa-3-pa, iTTisiKcog hAy{' o'/5aTg , TrctTipiq^ scopis , satis clementer dixit: scitis, o pa-
OTi dviyvoov TO i!iip'iapyov 'H^i^gVBg , il^ tres , me legisse Origenis periarchon non
i^ctv[jt,ctGct',ol Q ovK. aTssKpl^naav avTCd Tr sine admiralione? At illi nihil responde-
;tj avTW^a dTfivdjGiv avTOvg^ fjt^iic^ov unav- runt : slatimque eos dimisit , parumper
5aAi<78f/$* (^ «Ttd avviCy] to oAov t Tr^dffJia- scandalum passus. Atque ila accicht , ut lo-

Tog "lcodvvhs ilg Gvaa^^iYiv T^iiav •)(^a)pyiaat' hannis negotium in manifeslam coniura-
TOTS ^aaiAivg Sf^-snopovju^Q^ iAvTriho tionem evaderet. Tunc imperator anxius,
Bicc Gsir TOTTOTYipYiTcig 'Vcafjt,y]gj fjLvi fta-&ct)v circa Romae legatos tristabatur, sane igna-
o/av fti^odov VTrifJLiivav tots iciXivii cm^ rus quas ipsi insidias passi essent. Mandat
yra^ovTag i-^iajcQ^zsng avvayoftivng yvftvd- ergo praesenlibus episcopis, ut congregati
/siv Ta iTnKii/u^a^ $01)5 avToHg KtATag^ rem propositam examinent , datis iudicibus

'Hct^^iov ^-zmapx^^ ^ Upoov TTPaiTCOpicov j ^ Hesychio sacrorum praetoriorum praefe-

G^ '^ TTpcoTcov -ss^aiai^dTng g-paTYiyovg cto, et primorum praesexatorum ducibus
Mct^gVTJov }^ Aio^copov^ /c/J' iOj 'kKvK'ivov 3Iaxentio ac Diodoro cum AquiHno quae- ,

icvWo^og, T^ Tra^^izim Tivm- 7^ avvdyov- store, et nonnulHs patriciis. Congregan-

Tai 'i^co T^ TToKioog cv fJLOva^Y^^icp A«po&g« tur itaque extra urbem in monaslerio Do-
Tivog dpxif^<^y^piTii ftiydKis ovTcog x.a^' rothei cuiusdam archimandritae magni
v7rip(3oKYiV' }tj TTpoZaTTiVTm 17^ ^Dcag-m vere et eximii: cumque tribunal ab archi-
Trapd r dpx^l^^v^pi'^^ '^a^iaai cv avTCo 71^ mandrita exoraretur , ut ibi sederet , lo-
^o^daai T TOTTOv ^ avTiKiyiTO avTch Trapd cumque honoraret, recusarunt iudices di-
T KpiTCov (paatcovTm , OTi al awoSoi Iv 6k- cenles, solere synodos in ecclesiis' et non
icKY\aiaig ic^OTHvxai v^ «%/ Iv ftovaTY]^'io\g. jn monasteriis congregari.
ic, "AicvKlvog iCVig-co^i<pYi' ftiaiTai dft- 20. Aquilinusquaestor dixit: editi fui-

(pifioKcov Tivoov TT^Oi^^dTTYi/j^ ^ogc&ct/' TTOv mus controvcrsiae cuiusdam arbitri ; sed
To ^tAm-^os t i^zsiaKo^ssm -^
ttov 01 t^ "i^^ea- ubinam episcoporum multiludo? ubinam
(^VTipag 'VcofA-Yjg T07roTY\pY\Tai'^ ovToog 'iBsL- seniorisRomae Iegati?Revera demonstrant
^av fJLYi icctvoviicoog y\ ov^iafcoog avvsK^ilv neque canonice neque legitime huc con-
avTOvg^ dKKct jt^ Tra^d^saiv tivoov. 'Aicd- mandato nescio quo. Aca-
venisse, sed ex
iciog 6 Bipoiag 'it^Yi' v\ •dnoTdTYi Avyov^pa cius Beroeae dixit: sacralissima Augusta
cociK<£iaiv t{w aK^oaaiv iVTav-^a '^iSTO^, praecepit heic fieri auditorium, propter
did Tccg S/p^offTctcTiae 'luodvvov 6 ^i icvi- discidium cum lohanne. Quaeslor exaspe-
aTcop Spvfti^x^-di^g Kiyii' t< ^sl^ai SKeAvag ratus dixil: cur dicere voluisti, Augustam
tIui Avyov<pav dvaicoKov^ov gVtp^gi^wVa- insolitum quid voluisse? Num solus lohan-
crav, fm 'lu>dvvY\g ftov©^ ^/S^i^si tIw Av- nes Augustae conviciatur? Cur vero huius-
^oucTTay • 'sscog Ao/ttov o/Tav-^a KaTYiyo- modi accusationem heic fieri opus est?
piav TOiavTYw iv<^Y\aaa^i-^ l^ov ai;T05 tt^o Ecce tu in primis contumeliae auctorem

(1) Scilicc* romani pontificis, cuius ius praesidendi conciliis n€C Theophilus nec alii episcopi nega-
bant. Videsis Thomassinum dissert. VII; in qua de hac ipsa synodo agit, quae fuit ad Quercum.
 ;

I)E VITA ET EXILIO CIIRYSOSTOMr. 279

te facis. Archimandrita ait: vere dixisti TravTog ZoTni ^po^ev©^ -t^ v(ipscog iyiYH'

ipsa autem hoc nihilominus postulavil. At o cTg dp-^i[j(,(x,vBplTi]i Ag^^ei* dAn-^ig UTrag-
Aquilinus tamquam nihil audisset , ait epi- avTY\ ds iiiTa toZto inndaTO' o q 'Akv-
scopis: oporlel huc adesse lohannem, ut XivQ^, ovx^ <A.^ <^5 aKOva-ag , Xiyu Tolg ^

eo praesente lola quaestio ventiietur. Mox i^n^KJKOTroig' ^iia 'zsapiivai (^ 'lcodvvyiv,

significant lohanni per duos clericos, qui avTOv to oXov yv^tvdaai' k^ ^m-
hg-s iTr)
ab ipso ecclesia fuerant eiecti, ut ad sy- hovai tw 'loodvvn ^ici J\Jjo xAhs^xwv av-
ncdrium accedat. At lohannes sic eis res- tov vtt' avTOV oTif^Xn-diVTtov tws c/kkKy]-
pondit non canonico tenore ulimini, qui
: aiag^ vis-avTviaai ilg to GvyiBeiov 6 Jls
me pcr inimicos homines appellatis, ut 'loodvvng dvTiByiP^ol avTolg TavTa- ov Ka-
inimici ad inimicos iudicandum deducant. vovikvi dKO><.^-dia ^ad-^i, ^ici r ^X"^^^^
Kenuerunt simihter qui stabant pro lohan- f^iTag-i\x6ji>^ooi /^g, ha i)i&^o] Its-' g;;^-

ne episcopi conlra Theophilum, dicenlcs: -dpovg dydyovcn Kt^-^rivai- dvTil^zirov cfls

extra morem est, ut ecclesia praeter ca- oi /^ ^lcodvvov imaKOTzoi KaTcc Qso^piXn-
nones dissolvatur, quam Dominus proprio i^co i-d^ovg toiovto to dKavovl^cog KaTa-
sanguine acquisivit. Oportuit ergo te po- P^vnv r OKKKnaiav , vwn-ip 6 KveA^ 'Zt%/-

tius venire ad nos in urbem iustis legibus TroiriaaTO t3) l^ico aifAarij TrpoGyJKiy ovv
administratam non autem evocare foras
, o"c arg^av Ts^og nf^ag ilg 'Au> ivvoy.ovy.ivr\v

Abelem, ut Cain fecit. Tu enim ex unica •aJoAiv., it^ ^y{ 'zs^OGKaMlStij t '^A./SsA, y^
regione, nos ex multis provenimus, et se- '^ Kaiv cv ')h i^ ivog Khti^aTog il , v\[A.iig

ptem supra quadrcginta metropolitae su- ^s (>k Sfs^^^oocov , Ka) iafiiv TSosapdKovTa
mus: aequumque est ut pauciores a plu- i-zsrcc fnn^^OTroKiTai [\)' '»^ ^sov <jytr lActT-

ribus et diversa patria ortis, iudicentur. Tovag vtto r TrKnovm v^ ^i^o^cov TOvTng
Quae si ignoras, nunc disce. Sin tyran- Kpi^nvar Kal li }xh dyvoilg^ i^dv-^ays-
nice agis, nihil libi proderit, aut tuae ty- slq TV^avvilg^^ovJliy o<^iKv\aii ui « c^
rannidis sociis , salanica violentia. Atta- avvTvpdvvovg aov aaTava v\ ^ia. 'O Jli
men Aquilinus sic lohanni inlimavit: nisi 'AkvkIvQ^ 5jiAo7 tco 'lcodvvYi TavTa- idv
huc ambarum partium verba au-
adsis, ut p« o^^^opsvov an yvco/^^j dfiooTi^cov
diamus tamquam iudicii desertorem te
,
tcc pr\i^aTa, cog (pvyoJliKOvvTa 6 v6fA>Q~j

lex condemnat. Quod si aderis, prorsus KaTaK^ivH' sl J^) v^zsaVTYia^Ag ^ 'srdvTCog r\ i.iz.b.

noslrum iudicium eos, qui male id pro- Kpia^g gK" y^ctKCog avTrj '^-poaspxof^ivovg
vocaverint, coarguet. iKsy^ei.
21. Ergo advenit lohannes multa cum ^*'. Kot/ Jlri •s^c/!>yiysTai 6 'lcadvvr.g

lurba. Tum iusserunt iudices ut Theophili p^'^' o;^A« ttoKKov' r^ c/KiK<<L>aay ol BiKa-
comiles extra pellerentur, et illi lohannis ?"ai jCj g^ 0go(piA« c/K^dKKi^] ^ j^ Gsir

non ingrederentur: ulerque autem quin- 'I«avv8 /^m iiaipyjc^/ d[x(poTipiig q iy^av

que episcopos secum haberet. Et sapien- A^' iavTcov tisvtc dvd i^ooiaKOTrm. Y^ai o
lissimus Aquilinus cum reliquo Iribunali «rocpwTctT^o 'AKvKhi^ avv Tolg dpx^if^iv

dixit: ingrediantur monachi, qui libellos «?w iloiiTcoaav ol jLtovafovTgg , oiTivsg Tug

supplices exhibere volunt. Hi vero ingres- Tr^^oa^ilaHg Troiriaa^ (^iiTtiaiy' jo, i}ar\K%v

si sunt cum duobus, quos lohannes pres- «^a ^o/e Bvo <srpia^VTipoig oh 'l(x>dvYr\g

byteros ordinaverat : quos Aquilinus aspi- sx^pOTOvr^aiv y^ dTiviaag slg avTbig 'Akv-

ciens, et sanctos homines esse sciens, ait A/vo^ KVS<rcop^ jCj i-Triyyovg t?js/«5 avTOvg
Theophilo: opraeclareepiscope,quaenam flva/, to) ®so(piKcp 'l(pw w ^uvct/e r sVi-

(1) Palladius in dialogo ed. maur. dicit XL. episcopos, quoruin VII. metropolitae.
 ,

280 THEODORI TRIMITIIUNTIS

fjTcoTrm^ Tig n alTict, m ti o ^ctpecKsvu- fuit causa, aut quae ralio tibi suasit ul
GiY (72 OTrAa. <r^ciritj)Ti)ca XaCoVTct (Ji i^zstp- sumplis militaribus armis contra hos mo-
pi^cti Tolg fA,ovd'^ii(7iv TOVTOig, £i aKvKiv- nachos impelum faceres, eosque spoliares,
Gdi 'iCj lBoi,>cxi(^nv ;i} ojcB^co^cti ai^cL 'la-i^oo- baculis verberares, et exterminares una
p(») TO) 7rpsG[3uTipcp TCf) ovTcog '5^/3o>ir&), cum Isidoro presb^^tero vere celebri, Dei
T T •diov (po^ov^zncipii^QVTct^ 7tj T ^icwo- timorcm et dominorum semper timendam
Ta)v T aTrctpo^ciTOV iKBiKT/\cnv ^ U^og tclvto, \indictam contemnens? Ad haecTheophi-
02o(pjAo5 scpM" cog alpiTDiolg joj J^rpscp»- lus:tamquamhaereticosetdioecesim meam
(Tiv tLixi ci/opiav (^a i^Y\GdiA,!w avTolg. 'O subvertentes , ita tractavi. Quaeslor dixit:
KvWoop scpw ii'A gAct/3g$ Iv vco^T alpiTiKOv non cogitasti illud: haereticum hominem
av-d^pcoTTOV yw^ [^'lav %^ ^djripav vn^ia^av post unam et alteram monitionem devi-
•zi^^iTov' * ov i^iv TOi TOiovTOig '3sip[^ahi non autem huiusmodi cladibus atque
^'
Tit. III. 10.
ta;

^
TTOvoig j^ TravToBaTrolg icaKoig' 6 q i^if^co- omnimodis mahs obrue? Theophilus ob-
mig i[A.iiviV. Lha jOj Tolg pcovdl^iicnv T^iyn- mutuit. Deinde monachis idem quaestor
TOGavTaig Tffnpa^iVTig ^aifA.ovoov rsrpoG- ait qui tot pugnas daemonum experti
:

/3oAai$, vvv (^ T^ Ka^Tipiag cJ^i?\.v<raTi estis, nunc palientiae vigorem amisislis?

Tovov^ 01 Q ilwov' t\ dvvTro^aTog jiia 6y.- llli responderunt : intoleranda vis a prio-
Khivai Yiaag t TrpoTipn '^oTra rvdy^cacfiv' re more dechnare nos compulit : iara enim
J^ "^^ TiosapaKog-ov iTog BiiTi?\,iaa/J^ iv a quadraginta annis in eo habitaculo ver-
;^ - ivi o!)CYif/,aTi' ov fA.v\v ctAAct ;«} oi doi^oif^oi sabamur. Insuper et inclyti patres Pelrus
Tranpig Ui^^og y^ Tipo-S-g©-' avvTV^^^ovTig ac Timotheus cum nos invisissent
, , et ali-
Y\fth ^ ^ jvci)VTig Tivag r a-vv Y\fMv OTroioi quot de nostris quam aestimabiles essent
ilaiv^i^BafA.oog Y^fATiv dvTco(^^d?\fji,Yi(jav^d^^^cc agnovissent , nullatenus nobis adversati
y^sv^ag ^aCovTig Tra^' v/a^ itj riftYiaav- sunt, sed et nostras preces ambiverunt,
TigtCj VTTO^ripi^QVTsg ^ Kar' o^iyov sViro- nosque honorantes et confirmantes, mox
Aa$ ixdpaTTOv Y\fMV axfi ftif^VYiaKi^ av- epistolis suis rogarunt, ut in precibus me-
Tm' <s^^Kahovf^ oOv, iiTi iTVTTTYia^Y^- inores illorum esse vellemus. Itaque sive
f^ 3 iiji ihcox^ii/jSf 5 Ggft) KaTahiiTTOju^ ,
quod verberati fuimus sive quod expulsi
fx,cvov ;j^a^/o-'&«vai Mju-7j/ r yrph KaTOiyJiav id omne Deo dimittimus; unum petimus,
v\/^ ^ ha iv avTij f^iTavoYicravTig dvaKTYi- ut nobis habitaculum nostrum reddatur,
act)fA,i-da icivTovg. O/ J^o;;i^WTaTO( ^paTY\- ut illic ad paenitentiam agendam nosmet
yot afAa 'AkvXivo) ilTrav KaXcbg Tronhi' recipiamus. Excelsi praetores una cum
yiy^a^arai yd^- tU Y\ftag X^^'^^i ^'^^ '^ Aquilino dixerunt: bene facitis; scriptum
Rom. viii.35. dydsiYig TXej^ov * :,
0-^sv ^iov (^^ovr.aav- est enim : quis nos separabit a caritate
Tig, TVi TrapoiKicL lavTm ivhcycog iTn^Yi-. Christi? Quamobrem recle sentientes, ad
aia3i' y^ iTrifj^-^av avTOvg Tr^og t Baai- stalionem vestrani laudabiliter revertemi-
A?a Bi^daKovTag TavTa' o 3 ^aaiXivg ooi- ni. Miseruntque eos ad imperatorem, fa-
^Yi-di]g., i^ r 'zs^h aKavBdXii aTraX^ayiig^ cta rei relatione : qui boni consulens ,

Ba)^a fxev •S-sAwo-avTos a.VTolg Bovvai^ qvk scandalumque iam omittens , dona iis tri-

s^s^avTo- sypa»\,iv q Ka^ to) dpxovTi tcc buere voluit, quae non admiserunt. Scri-
;cgAAia auTwv oi^Oc/lopMcrai , 7^ tcc 'zs-^og psit insuper Aegypti praefeclo , ut illorum
T ;^siav do^nvai avTolg^ j^ oiKih dh^- cellas aedificaret , necessaria suppeditaret
<^po(j^(3i)g' TavTa KOA 7^ /SadiA;^^ <ZD^- Idem Augusta quo-
I
et ut quieti habitarent.
•^^l^-^iVYig. que mandavit.
x^ 'AKvPuvcg Q KVi(^cop Tr^og 'lcadv-
. 22. Tum Aquilinus quaestor lohanni
vlw il^zsiv ovK Y\Kiiaag TOVTH KYi^vosof^iya^ dixit: non audisti hoc praedicari: Deum
1
 DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI. 281

limele, regem honorate? Quaenam igitur t •deov (pojSgierSg, r ^oLcnMci 7i(j(,ciTi * rlg ^^Prov. xxiv.
;

te causa impulit, ut in religiosam Augu- oZv *i ct/Via di' riv ovTCog KctTiTxraipov 't^

stam tantopere invehereris? Tunc surgen- •^eccp^ovog AvyovTVtg; j^ dns-rKjav o/ -^spt

tes Severianus ahique ciamaverunl: Augu- 2<^*je<cfcvov ajW-ct tc7? aXKoiq Kfta^ovTig- 7^

stae multos annos, et inimicis eius Pro- hvyovTyig '^zoXXa tcc iTY] ^ y^ 7^ iX^poiv
conesus! Aquilinus cum ceteris dixil: de- avTrigTri UpoKOviidCi). 'AicvXivog afA^ctTolg
cet ne vos, omisso more sacerdotah, lai- XoiTrolg el^soiv 7rpi7r{ vfjuv dut Upcaavvluu
cum assumere , eL»laicis exclamationibus rtTrg/Trac&o^ , y^ aTro^effJiVHc, ra U^ctTiKUj
uli? Tamen ne sic quidem quiescebant. Bt]fjiOTiKa dvctAei^uv-, k^ J^^^r^fiOTiKctlq Ki-

Theophilus dixit: supplex oro; quomodo ;^>i<^ (pcovctlg; y^ oCd' ovTCog ovk iwavov-
hic me deposuerit , scire velim, etcurini- to. 'O 3 Qio^iKog ilTnv t 'zxro^m vfjLcav

micosmeos, qui sunt haeretici, sacerdo- ^gOjWoti, 'zxrcog ^k Kct-dilXiv ui ^ uct^ilv

lio ornaverit? Quaestor dixil: nequaquam ^ihod' y^ g^ g;;^-^pot^e jtt» ctlpiriKovg ov-
hic te deposuit , sed apostolorum princeps rctg 'zccog ^'^(HOorovv^Giv :. O kvWco^ s(pw ovx
cum magno Innocentio. De ordinalis au- ^k ai KcthlMv .j aAA' Ko^v^pctlog t aTro-

tem cur quereris, cum tu ipse in accusa- roAedv afca ru> [ji^iyaKcd 'ivvoKivricii' Tsipl

lione verseris?DenuoTheophilusmetuob- q t ^^^^«lOOTOvnOsvTfWv, r'i ^iKiyKKr^iJt^ovilg^

mutuit. Deinde dicunt lohanni: decet te ctvrog crO :;Ta6^ ;caT«^o^<as h^ofjd^og:, Ka<
obiectis respondere ac demonstrare, quam -zsaAiv (po€«-d£i5 l^pijw-wBM. ElTa Ae-yaajv tS
obcausam tot tantaeque contra gloriosissi- 'Ift)ayv»i* 'ZBpoc^nxn crg toVs iTsctfoi^ivoig, aoi t 74. a.

mam Augustam ex ore tuo contumeliae dTroKoyriGa^ztj i^ dil^cti^ rivog "^deiv al

sonuerint. lohannes vero inquit: equidem rorctvran i^apa aov ^uG^r\pi.\cti v^ 7^ iv-

si adversus dominum meum Christum ma- KKii<^drr\g /SacriAf^os (Z^r^^^Yi^r.actv -^

q
le aliquid dixi, ipse semet vindicabit. Ve- 'lcodvvyjg ilTriv il [Miv ilg t dicmorfw fjta

rum si de homine, praecipueque si de fe- Xet^ov iBvat^YifjirjfJct^ iavrov oK^iKil' il

q
mina agilur, ego de hac re verba non fa- •zsg^i dv^^ooTrs sViv, fidKi^^ct q ;e^ "n-ip) yvv-
ciam. Consurgensque egressus est, nulla ctiKogyiycd Tn^i rovra Koyov ov 'Zioiovf^ai'

dicta defensione. Aquilinus quaestor di- y^ dvct^dg cJ^riK-diV dvcf^oKoynr^^ ( 1 ).

xil: ego canones non legi: vos videle quid AKvKhog KVig-cop Kiyet- iyco Kavovctg ovk
erga hunc agendum sit. Statimque con- dviyvKv CfJt^fig o'i^ctri^ri cx^iiKirctnlg av-

surgentes iudices exierunt. tov Tr^a^ar y^ iv^vg dva<^dvrig I^MA-dov.

23. Postea deliberans cum .suis Theo- Ky\ Kai avvi^aKivaavTO o\ -n-ip) 0go-
philus , formulam sentenliae composuit <piAov Ka) rvTrciXiiv * cog 6k ttoKKcov hSiri- *cod. TOjroiJa*».

tamquam a multis episcopis faclae, et im- (Jkottoov yi^^rjnpifivrw . Ka) cl\\^co(Jiv avrrw
peratori obtulit. Hic autem iudicium in il- rco ^afjiKi)' B? ro Kpif^a avrolg c^p-
losreiiciens ait: iudicii vestriresest, prout p<4*^ ilTxnv ro) Kpif^ari vficov:, cog tjvv-
censuistis : vos videbilis. Tum lohanni o'i<^arv vfAilg o^^ia-Qi- Kai JlnKovcji rep

significant per Marianum, qui erat apud 'lcodwri Bict Maeiavou rov f^c-i^orip-a rr,g

Augustam domus praefectus, et per illos ^aaiKiosng Ka) KKneiKMv <]?/[ Trao' avrov
a lohanne eiectos clericos, ut de ecclesia c^.|3Am-^2V7WV, tS ihK-^ih -t^ ofcKKnaiag-

(1) Cur Eudoxiam publice tamen nomine) non semd reprehenderit Clirysostonius, apparet ex
(tacito
cognita rapacissimae ac superbae reginae vita. Immo eiusdem ad Epiphanium respousio et minae, infra
recitandae, satis etiam irreligiosam demonstrant. Tum in Georgii et Metaplirastae biographiis apud Savi-
lium T. VIII. pp. 205. et404. defendit ipse se Chrysostomus ab obiecta sibi adversus Eudoxiam rtoL^fnaia.
(^uamobrem in hae latrocinali iuimicorum suorura synodo silendum sibi potius iudicavit: prout et domi-
nus lesus ooram Caipha ac Pilato egit; neque enira subornati vel regia auctpritate oppressi iudices apo-
logiam quamlibet facile admisissent.

36
 ,:

282 THEODORI TRIMITIIUNTJS

Bs dvTiByi^ol aLUTolg tclvtcl' iyco TroLpa decedat. At ille sic respondit: ego a Chri-
T (7coTyip(G^ "KpKTTOv i7s-iBi3eyi/^a.i t 6k- slo salvatore ecclesiam accepi , neque spon-
xAwcr/cty, }tj oCk «^«^X^i"'^' if^ctUToZ (i), te propria discedo, nisi me vi expelletis;

iav jM.ii /S/at fie l^u>aY\TS, hct Xyjjo aTtoKo- ut videlicet hac omnino defensione utar,
y'iCLV 'uaGciv -i
oTi mTxrs^ 6 -^eog aoLTeTs-i- quod quam ecclesiam mihi Christus com-
iTTdjaev y
yxjvii \ls TctVTYig icjTS^naiv' tots misit, eam raihi mulier eripuit. Tunc Ma-
6 McieAavog ^\ct iP^Kuactg avTOv g^s/SctAgy rianus vi correptum ecclesia expuHt: sta-
sv-&vq J\s yjnpoTOvovaiv clvt' avTOV limque loco eius Arsacium ordinant. Nec
(^
'A^aaKiov (o.)' aai ov pnTcc ttoXv Bia to multo post, propter iniuste patratum ad-
dvoaiovpynfLa to d^iKcog "u^ay^-dsv xara versus iustum hominem scelus, ignis cae-
Tov ^iKaioVj TTvp c/K Tov ovpavov TTsaov lo delapsus ecclesiam concremavit , ubi
KciTSKavaev liw onK^yjaiav h^a KaTif^s- antea episcopus lohannes manebat ; et mox
vsv i^srlaKO^^Q^ 'lcodvvng' itj S^^pafjiov dilatataflamma aedes multas ambussit.
TO 'uTvp 'n-oXhovg TO^uirovg cviixrv&casv Kal Statimque civitas Arsacium expuht et ,

gu-Q^t)? •zDoAie (^ 'A^aaKiov l^/to^gv, «^ imperatore annuente, lohannem reduxit.

(^ 'luodvvYW sladyot , vsCaavT^^ tov (Ba- Sed enim denuo conspirantes cum Theo-
aiAecog. Ka/ -zxraA/v avvayjdsnsg ol Txrspl philo episcopi lohannem criminali sunt
0so(p/AoK c*(^-/?aAAou(7<v t 'loodvvvw A«- dicentes : nos , o imperatOr , sententiam
yovTsg' ^aaihev' Ti\fLfig K^iaiv d7ri(^rivdus- protulimus ,
quam exequi necesse est
•9-aj Kai o(p?/As< ovTOig ^g^Saf ilw yctp namque et ecclesiam post depositionem
dfcKAy^aiav [a^stcc Ka-dai^eaiv avTog ivSTrv- ipse inflammavit. Concitaverunt ilaque Au-
eiaev j^ Trapco^vvav r ^aaiT^sa^ k^ aAAa gustum, multa quoque alia contra lohan-
5roAAa KaTa?\.aKy\(TavTeg Xy t 'lcodvvn' 6 nem obloquentes. Quare Augustus dixit:
Q ^aaiXevg Xsyet' iyco d-^coog f/ft/ r Kfti- ego iudicii huius immunis sum; vos vide-
fLDLTog TovTH' vfJLsHg o-i^sa-^s , vfjLm K^v to bitis : iudicium vestrum est iudicium quod :

Kpif^a' -debg to Kpifia avTov ^ooan eig de eo feretis, in capita vestra Deus con-
Tccg KS(paKag vfzoov k^ JliiXol 6 (^aa-iKevg verlet. Significavit autem lohanni impera-
T(Jo 'lcodwyi TaZTa" o
X^P^^ '^ Keyofiivcov tor sic: coetus dictorum sacerdotum iudi-
lepicov TO Tre^i as Kpifjua t^ eavTcov KS(pa- cium de te latum in caput suum sponsione
Ayj iTxrecmdaavTO' tol j^ aeavTOV ovv tco receperunt. Ergo res tuas Deo commen-
^eco dva-^ifj8fjog, VTzoyJjoi^^ <j^ c4cK\y\aiag. dans, de ecclesia digredere.
K^\ ^Hv Q cv avTalg rctig y\fJLipaig j^ 24. Per eos dies magnus quoque Epi-
fJLiy ag '"ETrK^dvi^^ o i^sriaKOTrQst Kwv- phanius Constantiae cypriae episcopus Con-
aTavTiag r^g KvTxrpov cv KcovaTavTivov stantinopoli versabatur: quem ad se vo-
issroKei' KaKjeaaaa avTOv "Evcfio^ia., Ksyei catum Eudoxia sic affala est: pater reve-
avTO)' TraTep TifJHi' 6 'lcodvvyig alpiTiKog rende, lohannes haereticus est, cunctique
iariv , Ka) '^irdvTeg v-aoypd^povaiv slg tji»' exiiio eius subscribunt: agesis, tu quoque
cJ^o^iav avTOV' dKK' vTroy^a-^ov xa/ av' subscribe. Ille ait: si lohannes est haere-
Q «cpH' el 'Icodvvy\g al^eTiKog chv,cL^i6g ticus, dignus exilio est; sin vero secus,
laTiv Q^opiag' sl Jls fjcvf ^s, dKKa Jii,ct sed ob convicia in tuam maiestatem dicta
v^eAV Tvig ang evKKiiag m c^opia-, avy- decernitur exilium , ignoscere oportet
yvd)fMi\g ;|^6«a, cog Kal vfielg df^Tdvov- quandoquidem vos quoque adversus cae-
Tsg slg (^ s-dsovpdviov (BaaiKia' m q e(py\' lestem regem peccastis. Ula autem dixit:

(1) Anonymus biographus p. 354. fin. expressius: iyu «JSxigsTw,- aJrrjv ( «xxXijcr/ay ) oJ SovaTwj fx"
xaTaXjJTETv.

(2) Cod. heic et infra NaxTagjov. Sed scribendum fuisse Jrsacium pro Nectario, quis dubitet?
 ,^ .

DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI. 283

Tiisi mihi oblemperaveris , et aeque ac ce- iav {ji>yi CixioLKOvG^g ftou, xa/ VTroypa-^Yiq^

teri subscripseris, egoecclesias occludam, >ccf^ct)q kci] ol hoiTZo] ^ K\uod rag c/kkKy^-
et idolorum templa reserabo, ut ibi om- (jjcte, x} avo^yod cb^ Vdovq ^ u^cdKcov ^

nes adorent. Respondil ille: siquid animae IV c^ii 'zspouKVVyjdcoGiv TravTig' o q j(pw
suae profuturum nosti, id age: sed ceite. u Ti oidctg
)1B 7* 4'
(ju{X(pipov 7? "^^X^^ ^^5 '^^ojyi

elsi omnes subscribant , Epiphanius non uov' u yb h^ 'aavTiq v7riy^a.-\cLv ^ 'ETriod-

subscribet. Interim nuntialum est lohanni vt05 ovk V7roy^a(p{' tcj aTrriyystKoLV tSx^Iw-

quod Epiphanius subscripsisset ; qui huic avvri oti x} "ETrKpaviog VTTiy^a-^sv y^ 5m-
ita significandum curavit : Epiphani , tu Ao7 roi) ''E7n(pav'ioo ovTcag. 'E-n-i^paviS' }^ cv
quoque exiHo meo subscripsisti? Scito igi- slg t vmypa-^aq; yivcoaKS oti
cJ^opiav f/^a

tur, te in sede tua amphus non sessurum. ov f^n hi ilg t -^povov (JH' o q
)ca-^i(jYig

Respondit ei Epiphanius : athleta Christi ayri^nXol avTCd ovroog- d-^Kyjra r X^/5-ou

lohanne, luclam patere et vince: namque 'lcddvvn ^ Bipa y^ viKa' t ro^ss-ov cv a> ^
ad locum tibi exilio tuo deslinatum non Trpoaira^dv aoi i^ i^o^iag ov fA,Yi (p-&d(TYig'

pervenies. Quemadmodum autem ab utro- Ka^oog q HpYirai Trapa t dfKporiHov ^ ov-

que dictum fuit, ita adamussim evenit. Toog i^ iyivero.

25. Tunc lohannes vale dicens cunctis Ki\ Tors 6 'lcfidvvng avx.ra^diu^jog rolg
sui amantibus episcopis , et presbyleris dyaTTYirolg avrov 7ra<Jiv '^(jKo-moig rl 7^

cum diaconis et monachis atque diaconis- Tr^iGfivri^Oig aua S^Kovoig y^ fiovd^acjiv

f. 74. b.

sis, adhortans ut doctrinae a se traditae y^ r ^Kovoig'^ c/>iK\Y\<j'iag ., t^ -ZB^^KaKi-

obtemperarent , discessit ab ecclesia et (Jctg 'ssdvrag tyi ^i^ay^vi avrn VTTYiKong ^g-
episcopio, lerlio resurrectionis dominicae «S^, i^riK^iv 7* c/KKKY\G'iag}tj ? 'fh(JK07r'iH

die. Fuit autem eo die luctus ingens aman- "^ri ^/t>i Y,fii^cL ^ dvaTdcjsoog r kv^'ih' lyi-

lium lohannis, qui ei valedicebant dere- vsro q rv\ Yif^i^a okuvyj KKavSfjLog fx.ifag sig

licti ab eo, tamquam a proprio pastore risg dfaTrYirsg r 'Jcodvva^dcwal^ofjiivcov av-

oves. Populus tamen urbanus exitum eius tov KaraKnfi-^avo/jSfOi vtt' avrov ^ lcg yiByi

ignoravit; qui si mnotuisset, sangumis ei- 7r^o(6ara v-n-o r loni 7roifAivog y\ y q Kaog
fusio inter cives ac milites futura erat. '^ TroKicog «>c ifvco 'zsoog c^^mAGjv il y6 ifvlo-

Idcirco lohannes clam populo egressus est. Knaav ^ alf^drcov SK^^^^vcjtg viv ^vafiivY) dva-
Tunc ei dati sunt thraces quidam invere- f^sra^v t 'zboMtoov t r^ctTS- 1^ Sicc raro
y^

cundi custodes, ut eum in exilium per- 'lcodvvYig Kd^a t Kaov 6^wA9sv tots $1-
traherent; qui de loco in locum trans- Bov(Jiv avroo ^pciKag rivdg dv aiSslg Kar-
ferre coeperunt. Cumque iam ad oppidum t i^o^iav jcj Yi^^avro
s^rsifovrag avrcj) tts^}

quod dicilur Cucusus esset perventurus, 0« ro^ra sig tottov l^(pipsiv avrov j^ fieK-
apparet ei in somnis sanctus Basiliscus Kovrog avralfh^^avai r^ Ksyofiivyii ^^aKn-
episcopus ac martyr dicens: frater lohan- aoo^(iiatvirai avra) Kar' ova^ 6 afiog Baa-
ne, macte animo, nobiscum enim quie- Ki(JKog i^ricjKo^zsog jCj fid^rvg ^ Ksfcov dS^-

sces in arca ubi meae aliorumque mar- ^s 'loodvvn , ^d^ai' /u8' i)/e^ y6 s<jv) axjxi-

lyrum reliquiae sunt, Eutropii, Rufini at- ctvaTravojL^og cn tyi G//Sji bV« siah ra Ksi-

que CoUuthi. Atque eadem pariler visio -^ctva sf/>a rs iCi dKKcov /^rv^covEC^OTria
ecclesiae mansionario oblata fuit, scilicet: 'P8(p<K8, jCj KoAAbGo)- 6fA,oioog 3 ;t} to) Tra-

frater lohannes, qui huc advenit, ad Do- ^ctf/.ova^ict) r avryi o^rracjia^ 6 dB^(pog 'lce-

minum migraturus est: tu vero corpuscu- dvvvig cvrav^a zis^^^d/^og f^iKK<j Tr^og

lum eius nobiscum ponere velis. Ventum Kvetov iK^yif/.slv dKKd <jvv Yif/.h to Ae/^a-

(1) Confer, si placet, fragraentum historicum a nobis editum in Spicilegii rom. tomo II. append. p. 12.
 ,

284 THEODORI TRIMITHUNTIS

vov ctvTH d^ao^i^ •d^i^naov x} wA-S^ov slg t ergo est ad locum ubi martyres iacebant:
TOTTOV sVBa ol oifioL icaTiK&tvTO [^a^TV^s^' j^ rogavitque lohannes custodes
ut se usque ,

'5)^^;caAgi c^ dv-dpcoynig cvBovvcti olvtco ad horam quintam subsistere sinerent ;

icag copctg 'zsif^TTTyigr jtj o [/.sv g/s w/3«Aw-&m ,

quorum quidem volebat, alter au-
aller

Q iTipog r T^ dctvActyxv^K^i '^X^^ Koyi- tem immilti animo ac more renuebat. Ipsis
(TjtAOK itj "^oTTOV ovK w/S»AkGw i^ o^djddvTcov igitur usque ad quendam locum iter pro-

avTm icog to-zsh nvog^ lyiviTO viTog tto- sequentibus, magna pluvia ingruit, ita ut
Kvg^ j^ ovK ^^vvri-^YKJctv Trpo^HvoLi^ aAA' progredi nequeuntes, ad slationem mar-
vTTi^^^i-^dv aKOVTig iv^ct 01 oiUoi Yiuctv /u^- tyrum inviti reverterentur. Statimque lo-
Tv^ig' KJ iv^vg 'lcddvvng Aa/Swv tci l[idTicL hannes sumplis sacrae liturgiae vestimen-
avTOv Tci -T^ dyictg AeiTnpyictg , hi^vactTO , tis , et divinis mysteriis communicans, lar-

j^ 5bS i\g ivKoy'iav d i(p6p<j Tolg ovaiv [Ht' gitusque benedictionis loco quidquid se-
aurSj v^ dcaTctadfjS^og ctVTHg , ilTriv r dn cum ferebat adslantibus, eisque valedi-
TTctp' ctvTov Myo/j^ov Koyov Zo^ct to) 6ga) cens, more sibi consueto dixit: gloriaDeo
TrdvTCov iviKiv v^ dvctKhivctg ictVTOY , d^zoi- proptcr omnia: seque reclinans, Chrislo
BcoiCiv TO 7rviVfA,oL Xe<r« T&) 8«ft) VI flf^ ( 1
], Dco Hostro spiritum tradidit, sanctis quo-
ffUjuTOL^djw^og K) Tolg dyioig , ^ Ga-zaTgraf que martyribus salutatis, cum iisque die
(jvv oLVTolg oLVT^ tSj M/^s^a, TToKhd KoLKOTzoL- cadcm scpelitur , multa ab inhumanis illis

BvKJcLg 'ssctpd T dvoLi^m dvQpooTscov 6%iivcov hominibus passus. Sic enim militibus ipsis
%TCog ^ h dTrafy^^iV oLvToHg Tolg g-poLTioo- denuntiatum fuerat, nempe quod si ille

TOLig j TO 5 il KoLKo^ctvoLTYi(j<l C4C T^ dfctv KOL- pcssimc ab iis aerumna mo-

adfectus ex
KOTTOLMagy TToKKcov Bcopicov Tvx^lv oLVTng. reretur, multa forent munera accepturi.
K<p\ Kcti ^M Tivk t'^ 'lcodvvov dTTiK- 26. Ecce autem quidam de lohannis
QovTcav cv 'PojjUJi, dTT^nyydiKoLV TrdvTOL 'Iv- amicis Romam profecti, cuncta haec In-
voKiVTicp Tco iffdTfOL' %^ TTAYKJ^ik •dv{/,ov noccntio papac nuutiavcrunt , qui ira pro-
5i' 'loooLvvIw, iC^ TY)v 'ivi^^ctv Y\v vssi^YicFctv picr lohanncm valde commotus, et pro-
Oi oLVTOv TOTTOTYipnToL}^ iv-dvg T 'Ovo&(ov pter circumventos insidiis legatos suos,

X^^'^^i l^^vctg "^fig 7^ Siicov iA.vg-Yipim , statim Honorio ad tres menses divinis my-
7ri[^7r<l Q 'ApKot,Btca yJj Evdo^ioL d(po&((T[Lov steriis interdicit. Tum et Arcadio atque
innocenui epi-
stoia
(jn^aiVovTa ovTCog. *'
' hpKOL^icd v^ "Ev^o- Eudoxiac excommunicationem his verbis
^icx. 'lvvo;csvTios. Oa)VJi cti^ictTog 'IwavvoL' mittit. « Arcadio et Eudoxiae Innocentius.
Tov dBiK^pov [lov jBooi ;t^05 (^ -S^eov, J^ Vox sanguinis lohannis fratris mei clamat
TrdvTcog to ctt^ioL olvtov OKcf[,iKiiT an' KoLi ad Deum, et omnino sanguis eius vindica-
v[Ailg ovv To 'cscLp'' icLVTolg oKcfiiKovVTig' bitur. Et nos ergo quantum in nobis est
,

ovpoLvicd d^zxTQtpdatl^ Koyco ^iov JliGf^ov- vindicantes, caelesti senlentia, verboque

/u^oi 01 ctjtti^pa) dhvTco BiCj[A,co, av Ti Kcti Dei ambos vos alligamus insolubili vincu-
ActAi^a^, Yi
kJ) [LiK^ov Tft)
^^ T«s "jrKd- lo: te nimirum ac Dalidam quae te pau-
V115 ^vplaada o"s, «^o) Wi Trdavig Tr^oa^iv- latira fraudis novacula erasit omni my- ,

GiUig pu<rwpi<»v , cru [tYivag g^, KOLKiivYi Bn- steriorum accessu prohibemus, te quidem
tH ^ovov il^OTig TOVTO^ cog il <Sh^c^Ko- sex mensibus, illam biennio. Atque hoc
yi(JY\a^i T l^ ovpoLvcjov KoLToLTArsfKp-dilaav scitote, quod si violaveritis missam a no-
^otp' ^yt^" a^o(pcKriv, M ^»1 'zxrpoaiK-d^ih bis caelitus sententiam , vel ad divina my-

Quis non pio sensu prosequatur liunc religiosissimum ac beatum sancti viri obitum prae illo tri-
(1) ,

stissimo persecutorum eius, quem historici narrant? Quis eius gloriam non miretur, quae totum orbem
implevit? Sane et magnus Augustinus op. imperf. contra lul. lib. VI. 7. sic de illo: lohannes constanti-
nopolitanus excellentis gloriae sacerdos.
 , ,

DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI. 285

sleria accedendum putaveritis, vestra qui- Bo^nn rolg -d-iioig ftt>9-«p/oi5, ug av^PoLKo.
dem viscera tamquam ignilo carbone con- Trvpog ^nct^hy\Qivrct ra h^ov Jp-wK Kct~
sumentur. Et si quis ea vobis impertiri rct^payiTcii' Kcti 6 toA/u^ Ss c-hBicPlovai
audeat, sive episcopus, sive presbyter, si CfMv ('Its iTriocoTrQ-j , 2ne 7rPS(7(2vTip(B->
prorsus inquam talc facinus temere allen- iJ oAojs ToAju.«a)i rU 'fhx^-^yj(Jon t -^io^iv
tet, nempeut decretam divinitusPetri apo- rov azso^o?^^ llirpov Kvpco-diHaav rlyjfpoy

\ stoli sententiam infringat, el rem quamli- ^ss^icovGaiQzti' x^ oAo)g dyiaQ^ov rivog f. 75. a.

bet sacram vobis largiatur; ille caelesti gra- ^o^i fyHraSiSovai vft^iv, Ka) ryiq ovpavlov
fia, et quoque dignitate privatus
terrena ;^a6<T0s jCj r^ iTr) ytig d^iag sVfpHfASv©^
habebitur. Depono item adulterum Arsa- Wcti' Ka^ai^ovf^ai '^) J^ t (^oixov (1) 'Ap-
cium, atque omnes qui cum eo communi- (jaKiov 7^ Travng 01 KOivcovviGavTeg avrci) ,

cant, cum eodem damnabunlur. Theophili gvv avrco KaraKeA^naovrai- '^po^i^ivrig

vero depositioni tres poenas adiicimus , Trj Ka^ai^ia^j Qio^piXaZilgcThrifA.iag^a^po-
excommunicationem, anathema, et omni- pi(jfA,ov ^ j^ dva-d-si/.ari<jftov^ j^ rWiav dX-
modam chrisliani nominis privalionem. » ho^^icdaiv t KahsleSnaj ^i^iavov. ,,

27. Scribcbat etiam Honorius fratri k^\ "E^a-^^sv 3 y^ 'Ovopiog to) dS^(pq>
Arcadio verbis his. « Arcadio fratri nos- avrs 'ApKaSicd ravra. '' 'APKa^ia> viuiTi- Honorii imp.
•
T» . 1 »T • >^p ^
/v X^/ '
V ,. ,
' epistola.
tro conregnanti Honorius salutem. Nescio pcp tio\^<p(f> Kj (mh^aaiMi Ovopiog ^aipetv.

quaeram adverSaria vis deceperit te , ut Ovk otBa Troia Ci/i^yeta dvriK^ftsvn i7rh(x-

feminae confisus mala patrares. Atque heic vnaiv as yvvaiK) ^appiiaayra Sj^^Trpdpa^
omnes imperii nostri episcopi clamant, KaKa- i^ Trdvng ol cvrav-Sa i^i(rK07soi 7^
quod legali ad tuam maiestatem missi y^/jtf^f^ (^ctai?\.siag'KaTa^oci)aiV^aig Ti^gTOTso-

atque ad coactam synodum confirman- rnpiirccg (Jgv^ slg anv TifA,Y]v g-aXsvrag, -A ^:^

dam, arcta custodia delenti, fame confi- cnjjjafo (^svng ^^ujuoBh rMs<J<v, sV (p^«pa ^sv'^
ciantur. Tum quod propria voluntate pro- ^i/^og Iv Kiftu) Twx-g^ sra^ag-
l^itx.
q /3a-
prioque iudicio pulsis episcopis, aliossub- •^^ ^ l^i^ Kpiftari 'fhaKo^n-ng oK^aKcovy
slitueris , apostolica auctoritate contem- ctXKag a/6^^ovictaag.y TraeA^hy r d-zso^^oKi-
pta quae quidem res periculum ab ho-
; ^^^ Tif^riv' d^sss^ ravra Trapd dv-dpd)7roig
minibus nobis creal: nam et ipsi mihi re- kivSuvov Y\[th ttoisI' on ovv Kctftl ^ ^siag
bus sacris interdictum fuit, et in his par- Trpoa^^svascog YihKo^^icaaiv .> tCj rd a/rav-d-a.
tibusnon modica turbatio est. Cito igitur Tr^vra \i ftiKpoog ra^drrovTai' cmsvaov ovv
non verbis sed faclis malo huic medere. /^" ?^oyoig ^s^aTrsvaai ravra^ «AA' spfoig'
Nam sacerdotum pro nobis preces regna 't
T^ Ispscov al VTrep K^jJtT 7rpoadj-)(^ai rdg
nostrd perpetuo firmant. » ^l^irs^ag ^aaihiiagdi-AVSKcogK^arvvHaiv. ,.,

28. Dum ergo in regia urbe Theo- ^^J • Ovrcov ovv cv rri ^aaihdjovavi t
philus innumeras calamitatcs efficeret, ad- ^^^' Qio(pi\ov dvapi^Ltag (rjuuTV^siag ttoi-
venerunt Byzantium Romani , praedictas ovvrcov^j iTng-aaav rri Bv(^avTiCf) 01 pcoftahi

litteras ferentes: quibus receptis, impcra- '^<p^^oti^oi rd TrpoKsx^svra '^dftftara.*

<or conturbatus est prorsusque animo dis- ^ os^df^og ravra 6 j^aaiKsvg , avvi-^v-dn
solutus. Theophilus itaque pro sua calli- oAcog y^ cJ^s^v-^n t6 'czvsvfA.a avrov' ovy
ditate intelligens hoc iam esse malorum Oio(pi?\,og Sid 7^ iBiag rs-^^jvng voviaag d^x^v
initium, fuga saluti suae solus consuluit. if-cty-^m shai .,
(pvyyj r acoryi^iav '-aopi^^srai

Auguslus autem quasi veterno evigilans f^ovog' '^ (Baai?.svgdvav^-\.ag 7rsfJi,7r<l ay^o-
praetorianos misit ad capiendum Theo- ^ctpingT dyafslv au^oftiViigOe6(pi?.ov,(j^

(1) Ita loquitur ipse Chrysostomus de Arsacio in epistola CXXV. ed. Montf. T. III. p. 670.
 , 286 THEODORI TRIMITHUNTIS

dve-^ioi^g olvtov Mnvav t^ QiorsKvov , yJj philum , qui sobrinos eiusMenam, Theo-
'iG^^^ypicova :,YivsyKoi.v (BctK^il^DiA,iViig- coaoLv- tecnum, et Ischyrionem, verberatos ad-
Tcog 7^ 'Akukiov Kiti 'ZiravTctg orypojttgy»?, duxerunt. Similiter et Acacium , cunclos-
dvv^^o^raTCt) ^ici oy^cthcov cv BsdfjocoTripict) que alios violenta vi pertractos in earce-

'ssdvTctg' ila^-d^cov q 6 ^aaiKivg -zspoq Ev^o- rem trudi iussit imperator: qui mox ad
^av, cog-s ctvTYW oo\i<7cx.i ^ 'i^iv ^zil G^ Eudoxiam ingressus ut eam pessumdaret,
c^GKOTT^g rhg Ky (S)i0(p'i\ii,j{^ Xif<l ctvTolg' vidit illic episcopos qui contra Theophi-
T/ iTOiilTi ctrcLvd^ct- 01 Q ilTTOv' G^[Xfpov lum fucrant ,
quibus ait: quid hic agitis?
r,fJi^ipcLi TToKKcti do' ov ivrctv^ct i(7[A,iv (^pn- Illi aulem: multis iam diebus heic custo-
povfMpoi^ hct [lii Q^ii-zico jiSf T dXv\^iiav. dimur, ne veritatem dicere liceat. A quo-
'T^sio Tiv(9^5 cpwCT/v, GvK?^Y\^^i)/Tiq:^ ol
Q
nam, inquit, vos comprehensi? A Maria-
ilTrov' vTToMcz.ejctvov' j^ iv^iooq OKi^^^^^iCiiv no, dixerunt. Slatim Augustus dari illis

^ctdiKivq ^o^nvcti ctvTolg oIkov y^ dvct- aedes iussit et impensas, dicens: securi in
KwpLoLTct-) il^n-cov TzappnGia^iCT-d^i y^ r tto- urbe versemini, donec ego reliqua omnia
Aiv, icog av yvcJo ssayroL ra fSts^KoAa-dyi- cognovero. Simulque iussit, ut lohannes
(ToLvrcL' KVivactg v^ t 'lcoavv^juu y^ G^ Ao<- ceterique ab exiho cito reportarentur : ve-
'Kovg Qm" oii cl^opicx, ra^^etoY iviX^^y<^^' ^ rumtamen lohannem vitae cursum consu-
ftavd-av^l TTf^/ T^ TiKHooaicog '{coavvn (i). masse intellexit.

K^\ '^al i7rr\^coTi/\GiV' 'zaov (^^alv ol av- 29. Deinde requisivit, ubinam legati

-.^^ooTToi ? 'Pa^jM-M^; o\ Q g/Vov T To;rov C¥ romani? dictumque est ei de loco ubi illi

w Y\actv KctraK?\.:<g-oi' t^ TiiiJL^^ctg riViyKiv conclusi detinebantur. Mittensque accer-

avrovg -^vxopayovvroLg aTro r hif^ov' yCj sivit eos iam animam prae fame agentes.
As-)/^ ctuTOis ^aaiKivg' Tidaov Wi lyKi- Aitque illis imperator: quanto iam tem-
KKna^ivoi ., j^ Bia rivog iviKheia-dY\ri •
ol pore, et cuius opera reclusi fuistis? Di-
Q sIttov Bia Mae<avou k} r vloov at/TOtJ, xerunt: a Mariano liberisqiie eius, exiguo
(^iKpco a^rcp }Cj vdari tyikojl/S^oi davvrv- .y pane et aqua macerati , omni colloquio
XOi, fjLYi ^aKavilov il^dng.^ y,Y\ Q^Tog Kav- prohibiti, sine balnei usu, sine ullo lu-
^Y\Kag a'\avrig aY\^ipov ri^^df^Ywov t q cernae lumine, quarto abhinc mense. Haec
« (6aai?\!icogW]ro'igKihyfivoigraajjKayxyot' dum illi dicerent , Augusti viscera tor-
srY\yav'i^0VT0' cAciKdjasv q rovTng 'zsdaY\g quebantur; iussitque eos omni solatio re-
dva-Traiiaioog dTToKav&iV y^sv^vgi:yLaeAa- creari. Statimque Marianum liberosque
vov v^ om' vlovg avrov iw b-vj../ t^ E'J^o- eius in conspectu Eudoxiae medios secari
0565 ^iX^rofiii^ SKihsvaiv ,rd^ag ra aco- mandavit, volens ut ipsorum corpora li-
ftara avrcov ^vKoig SKravvi<^ ( 2) g>cgA<$6- • gnis extenderentur. lussit insuper ut cun-
asv 3 }t^ Trdvrag G^
avy^jslg avriig odr cli Augustae familiares, qui in causa fuis-
alriag aipdl^sSuj' r q QioBdrLv afta ro) sent , aeque occiderentur : Theodotem au-
dv^pl avrrig ru> piv{AaTiVppi'>\,iV' ol q tto- tem cum virosuo fluclibus submergi. Tunc
Klrai S7xrava<rdvrsg^ t 'ApaaKiov K'i-&oig cives tumultu- facto: Arsacium lapidantes
f. 75. b, iB'ico^av^ }^ '3s^ox^p'i^ovrai 'Attikov. Kai eiecerunt, et Atticum elegerunt. Arcadius
Ka^cov 'A^KaBiog 'zsdvra t Koaitov t aco- posthinc universum Eudoxiae ornatum ab-
f^arog '^'Ev^o^iag, sviKK-naiv avTVW sv kh- stulit, ipsamque cubiculo conclusit, gra-
^HKK^ico^ ^iipag laxv^oog., '^eipco/L^og av- viter verberatam; quin et fame enecare
rt\v lOj KiftoKT^aai' Ka(3cov 3 d^zzdvra (^ volebat ; sed certe eius aurum omne fisco

(1) Breviore, quam par est, via festinat ad rei exitum noster Tiieodorus. Etenim aliunde constat
Chrysostomum in exilio triennio esse versatum.
'
(2) Georgius p. 249. fin. iv |t,'Xo«j xgj/xao-Sijvai lignis suspendi.
 ; ,

DE VITA ET EXILIO CIIRYSOSTOMI. 287

addixit: ipsa vero ex verberibus sangui- p^vaov ^ •diKJctvpovg Ka,7i^:-iKiv' cix^i oksU
nis profluvium experta cst. yLu -^^nyuactv a,lu,6pponf,v KoL^iiv (i).

Ergo Augustus Arsacium atque

30. hf. 'O qvv (^cta-iAsvi r 'Apcraxiov h.)
Acacium Beroeae, et eos qui dicto Theo- kol} 'AKaKiov i^ Bipo'icig, kcl) g^ (^
phili fuerant obnoxii, misit Romam ad Aoyov Qio(pi\ov 'z^roiovvTctg ^ 'sri^Ts-n slg

Innocentium papam , cum liuiusmodi epi- 'Voo^lw 'ivvoKivuui rcd Txra-zs-ct (zst' 'fki-

'^ 'Ap>ca^/(t^ viog vui-

stola. « Arcadius filius vester, Paternitati (ttoAms TOictvTVig. Arcadu imp.
c /
'
,
epistola.
/
vestrae in Christo sahitcm, Sciunl omnes TipQs,^ t'^ vfjLiTipa. 'zsctTpioTYiTi cn Xpi-
homines, ea quae per ignorantiam facla gto) ;^a/p.^y. UaVTsg av-dpco^ss-oi 'lactGtv
^

sunt, a legibus non puniri: sed neque al- oti tcc kcltcc ayvoictv ovrs -^iog o'vTe vo-

ter pro ahero poenam luet. Hoc aio, ul fMOi ok^ikovctiv ^ ctAA' ovBi ctAA(^ v-zirsp

Sanctitati vestrae fidem faciam, per Dei aAAoy BikLu TKJc-t' toIto Jii 'i<^tw "zs^Aw-

universalem potenliam iurans , me nihil ^o(!^ooa)v -dui arw odiOTmTct.. iTrojMYVo/u^og

eorum quae heic acta sunt cognovisse : xo •aravTg-aro^ov * ^iov xpar^o, oti ti » ita cod.

cognitis autem nuper, plena uUione in avvi^v] kJ) tcc cvTov^ct^ ovk olj[cf fza,-

reos animadvertisse. Elenim cum ego sa- -^m' Bs dpTiceg,, 'zsaictv c^BiKnaiv i7ro\v\-

cerdotibus iudicium commisi, nullam in a-a tco 'zs-pdyfjt.aTf Tolg yap lip-vaiv t6

eo mihi parlem vindicavi, sed ipsi prout Kpi^a «ziroc/iot)?, iyco ovcJ\apt,dog Ikoivco-

sibi visum est egerunt; me nullatenus, ut yjica tcj) KpipiaTi , aAA' cog av auvilJiov
dixi, illorum machinationibus communi- cflaiz-pd^avTO , log \^!w ^ iiv\cP^^aftcdg fxov
cante. Ecce autem reos quoque ad te mi- Tolg fhx^^yifx,aGiv auTCov KoivodvviaaVTog'
si, aquibus cognosces, num ego quicquam ]J[ov J\y\ Ka] cjtr aiTiovg dTrig-ciXd aoi'
sciverim eorum quae tam seditiose acta c§ avTUtv f^a-d^iiG'^ il \yvm ri «ip^ ovtu)
sunt. Postquam ergo perpenderis quae si- vsoTi&tKCog TTPO^dvTcav iTdaag ovv ra ov
iie me acta sunt, reique veritatem compe- cl\i' Iftov -zspa^^^iVTa-i Ka) ivpm -y
avig
reris, remitte spiritale Hgamen mihi tuae- riig 'urviVfjiaTiK^g fj^ov (^papoig Ifti rs Kai
que filiae, cuius errorem poenis expian- rriv awv -^vyaTi^ay rig to a^d^fta c# ko-

dum curavi. Miserere, ilaque ut soles, ne- 'zsoig d^wi^coKa' aAA' o'lKTei^ov cog 'i-dQ^
que bis rem eandem ulciscere, sed iu#)e croi* pii ovv c^JiiKa <Jlig Itxt] ro avro^
ut nos sanclificans et immaculatum domi- aAAa KiKdjaov v\ftag rov dyict<^iKOv Kai
ni nostri lesu Chrisli corpus participemus d^dvrov acofjLarQ-^ rov Kv^ia vi/i^ 'lv\-

neque diu nobis interdicas. Nam propter aov XetCToZ ftiraax^^iv- Ka) p^n ^'koo-
ipsius nomen, et erga te obsequium, et Kvav\g v\ftag' J\ia ya^ ro 'ovofta avrov ^
ob hanc adversus nos in animorum per- Kcii rv\v av\v O-fpa-ars/av ,
(xa/) rv\v cv

(1) Immo ex hac passione extinctam miserabiliter foedeque Eudoxiam, narrat apud praedictum Savi-
lium p. 368. anonymus biogiaphus, cuius verba saltem graece recitare iuvat. A![xoppoicc; to S-Jcrvvoi EuSo-
^ix nsfinsaoucrx 011^.^0^0. , y.xi TcctJTT] Sctvu^ ayciv jL,(.agaivo/xsv>3 , tvjv ts Xsyojxsvriv avptyyu sv toTj urrox^u^otg sx-

^QOiCcKTtt, , Su(TuSia,q Tg xai' (7x«Xr?x«i.» o\u tu auy.uTt irXy;^u5s7a-a j «j jraVaf fAsv /«Tgwv t?^v«5 , ncKTaq Ss agi-

lutrui £jr' «Jtij suuSia.i; a^y^(Ja,t, in aiiTaii say^dTat^ «'vaTrvoa??, xaS' aj ixctXi(rTa to avvstSoi (7(foSgoT«gov xara
Twv TTOvnpa (TUVstSoTuv subToi^ sTtaviaTaTut , ^sydXuq iaOT^j sni toTj £»f tov yisyav TSToX^ri^svotq v.aTaytvuGXOii(Tci ^

iXestvoiiq rs aUTOV xai o/xT^ar? ayav dvaKaXovfXsvi] fuvaiq , iiiToSsSuy.via tov (Z[X7tsXuva , x«i Ta d^iraysvTa toi?
vStKvixsvotq j fj.iT olfxuyni d(^a.TOU v.ui oSvvrig s^sSj/i/^j , [jlviS» rijf ffofoo twjtvv iraquSs^o[/,svvi f*ETa Trjv rsXsVTriv.

Eadem dicit Georgius Theodorus noster supervixisse aliquamdiu certe rv ai/xoppo/a exi-
p. 253. Ceteroqui
stimabat Eudoxiam, cuius infra refert expostulautem potius quam excusantem epistolam ad Innocentium
papam , scriptam sine dubio postquam ab Arcadio vapulaverat. Sed tamen Eudoxia intra eundem annum
quo Chrysostomus expulsus (an. 404) mortua est.
(2) Cod. heic quoque Nectarium habet. Incredibile tamen est, Arsacium decrepitac aetatis homiDem

itineri romano fuisse obiectura.

 ,;
, ,

288 THEODORI TRIMITHUNXIS

•
'sra-Bet KOLico^iKiictv '^ctfzivLv ih vif^oig , turbatione coortam oblrectationem , id

TOVTO \7ro[\\actfj%) ( ). „ consilii coepimus. »

i

^
Eiijoxiae aug. x^f ^ r^ctcp^ q avTW j^ EvBo^ict. Flap 31. lam vero Eudoxia quoque eidem
ifta> TTvdii^ctTiKCd a> av^Uf) x^'ip^v. " Aictv Innocentio scripsit. « Patri meo spiritali

iycd •:ri(j<paAitcti, oti t '^vct^tivcov eig IfjLS in Domino salulem. Erravi magnopere
dviaTCov icctl aAoyoov v^^scav 7ra-^cc 'lcoav- quia insanabilium et absurdarum contu-
*co6.i^oxv- vov ovK avy\yayov t?j av^ iui^ox^i^ * >^£- meliarum, quibus a lobanne affecta fui

(pctK^- -zsavTcog ya^ v-zss^ eftov ayctvctKT^- sublimi vertici tuo notitiam non attuli
acti ilx^'>' ^^^'^^ y^9 ctVTCd TiftYiv gi(T(pg- quod si egissem, profecto tu mei ergo in-
POVGttg jM-», "n-avv aTiftictv dvTiae(ps^iv por dignatus fuisses. Elenim cum ego lohanni
Kai TTOhhaiciq Tra^a TroKKm fn^^^iVi^ug nihil honoris non tribuerem, ille contra
'zs^ctvact^rtJi T^ KciT' Iftov Itt" coiKKncpiag mihi ignominiam prorsus retribuit. Quip-
v(3pea)v tP^J TroAKaKig kolt' Iftov Ky\pvTTO- pe saepe et a multis admonitus, ut desi-
[jLivcov^ ovK i7rav(JctT0 , aKK' o^i^Tgp^^j ^ neret a conviciis, quae saepe in ecclesia
iftitctvWspo(; 7r?p< ctvTctci iyivsTO (2)' Tig contra me praedicabat, minime destitit,
yd ctvTUi TOVTO fsP^^i^odKiv , TO jLi^ Tccg immo amarius ac furiosius in ilhs perse-

dyictg r ivayyiKitov ^ct<pag, v(3^ict)v aKO- veravit. Quis porro ei concedebat, ut post
^ig-cov Tctg aKoaq TravToov TTiff^KoLv-^dfvooov sanctas evangeliorum scripturas infinitis
OTi ovK Iv 6fto< TctvTct Trpocjii^ipiv , dXKci coulumeliis aurcs omnium implerct? igno-
r -diiaig ^i^ctcjKcLKictig alg «^^ 'ss-ap' av- rans videlicet, sic eum non mihi sed di-

Tov TOVTO Q yivcoaKOV(Jiv j^

i^ftywiVitSroj' vinis ipsis doctrinis, quas explanabat, no-
Oi bii^.^aKKovTig v\\tag rri a^ <z«%«(p»p6) cere. Alque hoc vel ii ipsi sciunt qui nos
«r0flf il Q ^'^r.arig Trdavi dKe^^iictTO toiov- apud illustrem dignitalem suam accusave-
TO ^t^TYiaai 5 'zs-apoL nroKKcov •roAMpo^pop»?- runt. Quod si volueris rem hanc accurate
^Y\av] QTi ovx iTipoog 'iypct^^a' 'l<J^s 'zxrpo- scrutari, multi tibi persuadebunt , me ve-
* ua cod. (pctvyi * /Ldprvp(jov 'zsrpog aTraaav tIw dKy\- raciler haec scripsisse. En testes totius ve-
•3-s<ctj', cLTiva ^iriKovyiaiV iKaripoig ra Tr^og ritatis ambobus pa-
coram habes, qui et

ilpvwlw' ^C cov j^ ^oopa yroKKa dTric^-^Ka cem conciHare studuerunt, per quos mul-
avTch, ariia il ilxiv 'zois-iv ^eov , co(psiKiv trt quoque dona ad illum misi, quae, si-

cLVTOv '^tpoftnaai tws KaT' Iftov dKcyov quidem fidem Dei habuisset, eum cohibe-
(pKvapiag' ilalv q ovroi, 'Upcodicov •zsa- re debuerant a petulante adversus me gar-
rpiKi©^ , cxpig 'zs-pog tov gov vlov , K//3fcf rulitale. Sunt autem hi Herodion patri-
J[i avv-dpovov, dTriardKn aftct 'loo^iavoo cius, qui a filio tuo et ihroni mecum par-
a-zsro (Tr^aTwAaTiwy , rC^ 1,vyKKr\TiKog' ov- ticipe missus fuit, cum loviano magistro
TOi 01 rpilg 'wapd aoi iWiv cvTav^a ^s militum, et denique Syncleticus. Hi tres
> 'laiJ^copQ^ KVi^^oop iCj acoftaTopvKa^ «i^' apud te sunt. Heic autem Isidorus quae-
Y\itiTipcov Koirmcov .,
Bv^ag , Kai 'P«|U.iA- stor et cubicuH nos tri cuslos, Byzas et
K^ 'Koi dTTQ vTrdpxoov <r^ 'zspaircopicov , Romillus praetorianorum praefeclus , et

}^ TYig avyKKyiTH Uavog (3)' dKK' ov^iv apud senatum idoneus. Verumtamen ille

(1) Fortasse corruptus locus; certe obscurior, nisi quod in p. 289. lucem jfccipit a verbis illis Inno-
Centii : Tvjv y.aTa' Ssov anovS-nv Ujxuv , -nvTrsp Sid to ovo[ji.a. aurou s7rotn(Toi<T^s.

Locos iam laudavimus p. 281. adn. I. in quibus Eudoxia pro se egerat apud Chrysostomum qui
(2) ,

tamen Augustae scandala dissimulanda non iudicavit. Nos omissa longiore in utroque loco responsione
Clirysostomi , liaec saltem verba ex p. 404. exscribemus. ^Eoto-xotto? «v x«i -^tjx^'^ Eyx^^e'""^^'? TCQ^^^Tra.aia.v

oJ &vva<xat T:a^a.voiJ.ouvTa.i;
f/.-/]
sXsyx^tv. Episcopus cum sim , cui animarum cura commissa est, peccantes

non reprehendere neqxieo.

(3) De i'xavo\-. aliisque officiorum vocabulis, legatur Cangius in lex. med. et infr. graec.
 DE VITA ET EXILIO CHBYSOSTOMI. 289

nil aliud sategit, nisi ut regium nostrum 'irspov gazr<j6(7sv, il i^n (§ «/u-STfpoy cvv-

coniugem scandalo adigeret, ut me regno -^pqvov (jKa.Vcf[,aX\(Jcti ^ ha. Ttig j2)Ct(nMia.g

Deus utrisque nobis esto

deiiceret. Utique f^i cf^coayi' o^caq 6 d-eog df/,<poTi^oig Bikol-
iudex! Nam certe regnum tyrannidem a (Tor Ttiv "^ii jScKnkuav « lepaxjvvfi Tvpctv-

sacerdotio patitur. Rogo igitur ut liaec vfr ts^haiKciXca ovv TcivTa (^mTyiGai P(^w^<$

Iranquille et sine praeiudicio examines, •^o^v(s)oy Kal t^vo/cts, Kal Kvpcoa-ai slg

nobisque caritatem luam, prout scriptum v\fjt,a,i dya-zs-Lcj . xctra to yeypafJifMivov * * ii. cor. ii. s.

est, confirmes : et quum sancta ecclesia t^ Ttit; dyiaq c/KK^maiai TrdvTag 'srpoc^i-
omnes excipiat, ne tu nos ab eius ample- J^o^gKKe, /w-w avTO<i r dyKaKm avTV\c, 5-«-

xibus prohibeas. Vale in Domino reve- /o«cr»i$ VifiLoic,. Ka< cv Kvp'ia> ippcoGo Tifjni

rende Pater. » TraTsp ( 1 )• sj

32. Acceplis Augustorum epistolis In- A/S''. As'^d/j^og q tcc y^dpt.fiaTa avTcov f- '«• a.

nocentius , videns pariter missas ad se reo- TrdTrag 'ivvoKiVTiog , sidcag 3 J«} Ta jt^ojw-
rum personas , cognita simul criminum ul- yra 5«Q«v a^iTia d^o<rct?^'iVTa avTU) , fta^m
tione, mitigatus Deo gralias egit; rogavit- y^ r •^af^ivyjv okBIkyiglv, iTASpavv-dy] kJ tiC-

que Honorium, ut super loto hoc nego- ;:^a|3iV«o"2>' "^V '^2^3 ^ Y\TV\Giv r (^aaihia
tio officiose ageret cum Arcadio et Eudo- 'Ovopiov 'Ss^.KaP^iiai Bia ^af^f^dTcav r
xia. lam missi ab Arcadio homines cum "Apycd^iov j^ EvBo^iav Tnp] TravTog izpdy-
trepidarent incerli de rei exitu, vocatis ad fiuaTog' r q '5'sp/ t k^Ka^iov
' BnKiiiVTcov to .
'

se Innocentius dixit : Deusvobis, o filii, ri a^a dTro^tidSTai^ ivifKag avrlig^IvvoKiV-

ignoscat peccatum hoc. Theophilo autem riog^slTrsv avrolig' -diog^ TiKva, avyxco-
dicite: tu quidem interdicti poena minime ^rKJVi vfjCiv to a(^dhfta tSto* siTraTs q Qio-
liber, compara te ad synodum tamquam t^iKcd' '^ dvti^a '6-hTifjuiag fjt,v\^aficog sKsv^s-
reus. Nam propter te unum illuc ventu- ^ov/u^og, sv^i7r't'(^ii sJg avvoBov cog Kard^i-
rus sum. Dimisitque omnes multis cum Kog' Bicc as yb f^ovov v^zsavTCo oksI' jlj aTrs-

muneribus. Denique Arcadio et Eudoxiae Kvasv Trdvrag /^ ^svicov 'aoKKoov y^ ')^oi(^i

ita scribit. « Innocentius papa filiis nos- 'ApKaZico tCj Et^^o^/a TOVTa' " 'IvvoKiVTiog innocentu

tris xVrcadio elEudoxiae: valere vos opto. Trd^rag Tolg YifA>STS^oig TiKvoig 'ApKaSicfi x}
Cognovi vestrum secundum Deum devo- EvBo^ici' sppci)^ Vfiag iv^^ofji^ai. 'ATrs^s^d-
tum sludium, quod propter nomen eius f^rjv r -/^ -^sov cajnBYiv Vf/Jcov ^ mvrsp ^ia to
exprompsislis. Quamobrem vos sacris vin- ovopi^a avrn STroiriaaa^e- o^iv Is^cov ^safjuov

cuhs resolutos, ad dominica accedere fi- dvs^svTsg^rolg SiouoTrKolgCf^ag avfj(,(26Koig

dente animo symbola sino. Hoc tamen vos •^poa^^sHv sppcofjt/ivag STri^^STrco' tSto 3 vwo-
commoneo , o fiHi , ut lohannis nomen f^ifivv\(rKOd vfiag^TiKva,lo<ps TOovofJi^a^lco-
sacris diptychis inscribatur , eiusdemque olvvh rolg ts^olg iVKa^vsso^dr^i^ai BiTrTVXo^i,

corpus ad propriam ecclesiam referatur. ^ to au)fA,a avrov fisraKOfii^s^ slg r 6x-

Hoc enim iuslum esse censemus. Scribite KKnaiav avr'^' BiKaiov)^ to TOiSTO avvoi-

(1) Germana haec Eudoxiae augustae epistola ad Innocentium PP. non extat, quantum vidi, apud
alios biographos aut historicos. Meminit tamen eius Georgius alex. apud praediclura Savilium T. VIII.
p. 2.50. hlS verbis. rcypatfs 8= x«i n pao-jXio-o-a rrgclf aJrdy ('Iv^oxsyriov ) a/roXoyoo/xsvrj TTigi twv sV iv.xXficiai^
iia^oqui; «VayojLisvwv aurri (i^peuv iraQci roC jxsydXov 'I«a'vvo'j , rd Soy.oCvTa arjTrj' fxsivoj £s 6 iJ.ay.ix^i6; rivy u.h
ovofMacTri ov^ u^^tcre TruiroTe , aXXd raj «ir/af ^jlovov r,\iyys ruv <T<paXXo[ji.svuV xai oi' raura^ ffgarToyTSf, siiBsu;
i7<r3avovTo twv Ksyoy.svuv ^ «5 8t* aUToOi; ratjrct slqr,a5ai, xai iSoy.ovv yvucrroi auru jTva» , OTav xai iXavSdvovro.
Scripsit etiam Aiignsta ad Innocentium, defendens se ah inflictis sibi in ecclesiis multifariam contu-
meliis a magno lohanne, prout ei certe videbatur. Attamen beatus vir nemini nominatim conviciatus
est umquam, sed culpas tantum coarguebaf peccantium; quibus qui erant obnoxii, statim dictis per-
ccllebantMr, quasi in se iacta fidssent , putahantque se el cognitos esse , etiamsi reapse latebant.
37
 ^

290 THEODORI TRIM. DE VITA ET EXILIO CHRYSOSTOMI.

aulem Theophilo , ut sit generali synodo

vai ih ^cct^ohunv auvodov .j
v\v tivcl •&i(m'i- paralus, quam indici in urbe Thcssalonica
GoLl cp ©cOjaAov/xM 'TJC^og-u^ctTS. „ Kct} Bs- velim iubeatis. » Quibus acceptis Innocen-
^a/u^oi Ti 'Apx-dhog itj v\ 'Ev^o^ict ra lii lilteris, valde laetali sunt Arcadius at-
'j^a^iJi^ciLTcL 'IvvoKiVTiH ^ 'sodvv i^^d^Yiactv' j^ Eudoxia, Theophiloque scripserunt ut se
^d(^ii(Jiv 0?Oi|)/Aft) Tax^ov «^D^^t^j^/jScSt, sk quantocius Thessalonicam conferret. Au-
T SeosctXoviif^nV' (^ dKHaag Qso^iAog r Kctr' diens vero Theophilus impendenlem sibi
avTOV Kiva^iVYW '\|/M(poj', ;£^ ttoKKyi ftspi^yri sententiam, sollicitudine multa compun-
iZ^TTct^sk , TTSi^Tri Tra^dKKrxjiv to']^ fiovct- ctus, mittit preces ad monachos, ut pro
yjiig^ 'iVCt T VTTS^ CLVTOV KoyOV 7r0lY\G0lVT0' ipso bona verba dicant. At illi responde-
iCjctvTo) dvTi^nKiiCiv avTcdTctvTct- YifjLelg k^ runt : nos contra te locuti , cjuomodo pro
aov KctKnGctvTig, 7roog SvvYiaof^i^ct VTrsp uh le loqui poterimus? Sed Dei vindicta quan-
KaKYiaai-y aKK' m t -dsov d'my} sv^oi ae Ta- tocius te corripiet. Ceterum de Innocentio
/J40V fir.^iV "Q [A.S^If^VCt TTS^] 'ivyO^CSKT/» , TTS- ne sis sollicitus , nam vilae eius tempora
TrKrificdVTcti yb al Yif^s^ai <^ ^ojms avT^ (i ]' complela fuerunt. Haec quidem audiens
y^ TOVTa (LKOvaag QsorpiKog cv di^eetf^v'ict Theophilus, secura mente iam erat. At Isi-

iysvsTO' ^\a'i^oo^(^ ^s r^ o/ avv avTO) cy dorus sodalesque eius in monte degentes,

TCd op<l BidyovTsg TiKnoi dvsJiS^ix^&n^JoLV eximia sanctitale ornati evaserunt, et cha-
Ka) p/ae<a"pa.T«y Y\hco^Y\aav' k^ ItsKcmi}- rismatibus etiam dignifuerunt. Denique
^naav Ka\ atyro/, Bo^d^ovreg Trarepa iC^ et ipsi vitani consummarunt , laudantes
viov k} to ayiov 'ss-yevfA^a' avTcp -yi ^o^a, Patrem et Filium et sanctum Spiritum.
rifiYi , j^ 'ss^oaKvvYiaig e]g chir aicbyag 7^' Ipsi gloria , honor , et adoratio per sae-
almcov. 'hfJLYiv. cula saeculorum. Amen.

(1) 'Av«(rTop)7(T/a liaec cst, quam sumit a Georgio p. 252. noster Theodorus. Etenim Theophilus anno
Christi CCCCXII. mortuus est, Innocentius autem anno CCCCXVII, ut fasti certissimi docent.

M O N I T U M.
Sequens de sancio Andrea apostolo homilia extat latine apud Surium, die novembris extremOf
inscripta Chrysostomo, Card. Sirleto interprete. Hepetitur item latine in bibliotheca concionatoria

T. VI. p. 36. inscripta Proclo, Combefisio interprete (puto quia hic graecam legerit in mss. pa-
risiensibus ) .
Leo quoque Allatius in diatriba de Simeonibus p. 97. laudat eius initium tamquam
.

Procli. Et mihi quoque omnino Procli potius quam Chrysostomi videtur ; quod dixi olim
stilus

etiam de alia homilia, quam cum Procli aliis quatuor ex codd. vat. erutis in Spicilegii rom.
tomum quartum inserui. Certe antithesibus plus nimio abundat, et alioqui etiam facundissimi viri
neque gravitatem neque to t^oq satis sapit. Sed utriuslibet auctoris haec homiiia sit, graece qui-

dem est inedita, eamque idcirco heic luce dono, cum Procli nomine, quamquam in codiee vati-

cano 866. /. 137. b. Chrysostomi nomen gerit. Porro Proclum successisse Chrysostomo post alios
aliquot in episcopatu, omnes scimus; cui adolescenti ham dignitatem ipse vir magnus praedixerat,
teste biographo anonymo apud Savilium T. VIII. p. 325. Denique ab eodem Proclo relatas per-
honorifice Constantinopolim fuisse de exilii loco reliquias Chrysostomi , aeque cxploratum est. Et
sane haec homilia inter Theodororum scripta sedem idoneam non habebat; nolui tamen occasio-
nem bonam omittere codicis, qui erai prae manibus, vaticani, ut ilUus nativum texium tandcm

aliquando in lucem efferrem.

 ^
,

291

IIPOKAOY APXlErillKOriOY KONnANTIINOYriOAEaS

E r K Q M I N
EI2 TON AnON ANAPEAN TON AnOSTOAON.

8«^'-
CL . l<7;;^t;poy 7? £i;roroAiJC»i$ aA{g/a$ ro ayiODX^iiacU' i^<v k'j(^cotov cv vavctyicf),

^isCTVOV doLVfA,{t<^OV T^ 'Av^piH [MrifZt^g TO K^ ^VGSMg OAS'3-^'OI'* 'iScV yipOVTCt ^iOC Tii.-

cip(D//3A}:o-|^ov dJ^iaKO-urQ^ r d^ci.vaTOi>v r/v 07rhi'CpiuS^ov y^ auKayxyf-^v :,

n^ •zz^oa-

viKPcoy ri aaynvYi- ov TrciKciiovTcti to) "^ovcjd <^ipOfjS^ov t jw-ji yeKpov/^jov 'iBsv KctXv-

ra ^riPctra^ aTTSP iTrMhv 6v ri^^vii, d^.Xa ^tw ovpctvov 'duKctrvrspctv ^ Ttj ^iov vsxo
yJiGJic,' o\ [th yv £tAig7$, sl jCj dTXTYiX-dctv (JKtjvYiv yjjd^ovVTct' 'l^iv x,Ao'23"jiv ivKoyim
dKk' ov TrctKctiOvrai ru) ^o\Ci) ru t Ao- fiYiripct .^.v^ TraMv Trhdg-a itj ^ouA^* 'ISsv

yiKvov uKiicav hycthilct j^ y\ cictyvivyi bj y\ (^%ovov cv dBsA^poh yjcpiiGctVTct^ v^ ^ov-

T KCGlcov ^YiPiviiCiV' ol 'sAKOVTiq ovy^ opwv- Mictv (Bcicrihiictg Tspo^ivOv iJliv oviiparct
rcti^ Y^ ra 5/XTua rxi-n-KYf^cdrai' ovk 6%r-fi- -dpovov iv^i^ziriGavrctj y^ Mftov Qjir ^-
«JctVTO KdKaiJi,ov ^ov Sf^(p-^itp<l ^ovo<;' ovk ^ovkac, iKKiaavrct' 'IBiv pd&Bov ^avfxdrcoif

syjaKaactv Xivov ^ o S^KOTrr^ TraKaiorYig' jU-HTg^ct, '/Jj '^Zp ^^oai^ov ^arov 'i^sv vo-

OVK syaKKdjQctv ayKig-pov., OTnp loc, dva- f^o^srluu <poiyioig ^Tct^avrct, k^ TTPoiyf^a

Ki(jK<^' ov (Z^s-^YjKav ^gAsa^ t t ly-^vcov (^pvov Kard^av 'i^sv KVfiara Trs^^ovfjSpa^

Trayida' ovk c^d-diCFav sn) 'Sus^av ^ YiVTnp v^ (^v^ov (pcjort^o/j^vov 'i^sv oBov aysSj^f-

rivdos<l rd KVf^ctra' ovk svavdfaaav aKa- ^Of/.iv}iv ^ iu <^vKov vi(^iAyi(; oBryovvTa 't^

(pQ^ ^ o^osip SJ3.Kvei ^dhYi- oCk s-^rip^aav ^tif^cav ro TrKyiOog' 'iBsv dvdj yvig /3Aa5"«-
ly^vaq., T dXoyiav t- <^v<JiCdc,.^ «AA' hcmsp aaaav pd^^ov^ jCj oC^avov dpTOTi-oiYKravra
K rsy^vii "zrctodBo^Q^ ^ ovrcog j^ rd 'spya (/'dvva' 'iBsv dv-^^co7rov yaKivcoaavra riKiov,

Xiav KaivoTSpa' dvri [tiv y^KaKdftii ^Kar- Kofo) ^ y^ ^nQ^ctq svyYiv KVOd^o^^Yiaa^rav 'zs^o-

ayysKKovaiV ro Kiipvyfxa' dvri q ayrap- (^Yitvw 'i^sv dKivpa ^^d^a Kmicov TrKnaico-
rin ^ yaKud(Tiv t ftviiiJi^lw dvri q dyKv^pii rspav ^ j^ Kafji-^dKYiv sKaiH Tniya^ovra d<p-^

Ka^ig-coaiV r Bvvctftiv dvri B^sarog, (^^j.- Sovconoov 'i^sv diJKov dof^^ct, y^ dvaKctfA>(2d-
ri3'iaaiv rd ^avf^ara- dvr) 'duirpa<;^ cJ^ vo/jXvov '^cpo^pYrlw lu o<^sct viKpou ^
^coHg

ovpctva)v dKicvaaiv dvri c7;ca(p«e, -d^vaia- (pdpftaKa' TroKKa y^ bavfA>ag-a 'idsv o (^iog^

^iis^ov KarsKct^ov dvr) iy^vcov^ ^aaiKsag dKK' sKiiva cog yKcYW Tra^MASgy, y^ cog Kv-
aYipsvaa-iv avri aayYtvvig^ ro svayysKiov yjog aTrSKOifxiaxjYi .,
avctrnKavrOLg r rKia.
cJ^iTnvav dvri riyjvAq., Ki^yivrai rri yd- y' . Ov^sv roiovrov -^ o\ov dTxroaroKoi'

i-jri' dvri •3'aAct7TK5, t ^iov rsKu)Vovaiv v^siyYipsrYKJav to) •5gw Koyco' s-\v\Kd(pviqav
dvr) ^iKTvcov .,
rco g-avpu) aayvwsvaaiv rig aapKco-d-ivra t dayYifJ^dn^ov Y\KoKov-dYi-

'iSsY 'czors viKpovg dKisvovrag^ i^ ^oovrag aav (^a^i^ovri ruJTravrayov Traoovn' aujj-

dKidjoftsvag^j co t^ ^vvdf^scog t <rctvPco-^sv- SKKi-d-yiaav ra d^i^jLy^dTrrcjO' 'viKHactv (pco-

70$' 0) T* •asiKYig a^iag- co <r- a7ro<roKiKr.g vng t ^oi^icavrog Koyco ra 'osavra' saa-
svspyiaiag- ov^h roiovrov o/ ^\cp,j o]ov y\ yiwdjaav ^id y?^corTY\g r KQaf/.ov (C^viK-
n-jsog-oKi-KY^ yd&ig. -dov ra) d^oftco ra Trsoara- i^spi(^coaav r
(B\ UoKKa yo 'iBsv 6 (^iog ^avfJi-a<rd iu TrKdvvw ^ cog 'Q.'Cdv\a' s-^setaj.v CT^ /3&),M.ts5,

•scapa^o^a' 'iBsv aTfJ^ct /Jy 'sKyvaiV K^d(^ov cog aKdv^ag' cpiKpcoaav ra iiJlcoKa^ cog
x} (^covYW ttv<<6 yKcorTY\g ^ocoaav .j t^ (livaiv Qnoia- Ipvydddjaav (^Br ^aifAovctg., cog Kv-
^id <p-d6vov ayja^siaav ) i^ dB^(poKr6vov 'Kysg- ouuji^yayov r (yKKKnaiav .,
cog 'ss-oifJt,-

r OfiofJiY.Ziov rco ^avdrco <sy^ci7rsfM7rovrct' nov saco^t^jactv cfyu- o^Oo^o^»?, cog airov
f. 133. a. y^ Ttw "ijvpav T \/aV:crii a^zuO (iaaKaviag aTiaaKv^aKiaav rag aipsa&ig, cog ayvpa'
 .

292 • PROCLI IN SANCTUM ANDREAM APOSTOLUM.

i^ripctyov T iiidctiG[^oy, cog ;^oprov jcolt- TroLT^ct. Ev^nKct^tSl^j t Msojictv , Sv Trpos^

i<pAs^ctv T gAAwyi(7jt*oy , cag v^yiv lipca^^ict- Kin^vi^oLv ol ^^ocpwrai, ov TTQOiaaKTriQiv 6
ccty TO) Tctv^ci) T (pvdiv KoLTicm-si^ctv r Ao- vo//-©^- iC^YucoLjiJ^ (g) T yojtA8 •3-«crai/tfoy.

^oj', W5 CiToy xctTnVpa^av wayTa, cog ^ivji Ui^i t t p^a/^ftctTOs A<ju.ok. EtJpij-
iUXK^O^Oi' ^ia TOVTO TTpOi OLVTOVq i(36oL 6 KOL/J^ T" MiOsioCV , OV TT^OidKlO^a^^YKroLV TCC
^icmoTr.g- vfA,ilg Ire ro cpws t KOGftn' dvct- ayifJLsla,, ov 'iBiv Mixaiag Itt] t ^pova ^
ToKvwiX^Ti T Tra^diViKVW ca^iva' o^-S-^ov, ^ojwf, ov 'Hdaiag l^iaaaTO t X^9^-
i-zsi

T T /3a.m/<T/AaT0$ f^ri^^ay hafiTTpoTviTa^ /S//*, oV 'E^iKiriK i^iv im t (TiPap^u,^ ov

T T ^avpco-diVTOg x^^V' aKTivag, «zz>^- Aav/wA l-S-sacaTO gVi t vi(^^ci)v ^ ov Na(3ii-
Bo^ag yKmTag- Jipgpav , t [A^iKKovTa ctlco- ;;^o5cKoar(i)§ iJgy Iv T?j Kafjcivca, ov 'AjS^aaw.
ya- /^go-gp/S^/av, 1^«; o^ t raupou a)|Oay IJs^aTO Iv Tpj ;caAt;/3*? , ov 'Ia;cw/3 ou;6 tfcpw-
^t;criy , T T Ta(p« o'/>cji(riy gOTrgpay^.r Tr^oo-- xgy «i /aw gt;A0'5/M'&») , oS Mcovavig 'i^iy tcc
Kat^ov •^avaTOV' gJcAajW.-vj^tv , t o« viKpcov QTriaSria iTri <^ TriT^ag- tovtov iupviKa/uS^iJ
ctyarcto'/v t/pg<s sg-i tO npoog t Koai^H' [iKs- ava^x^^ y^ovyi^^iVTa^ k^ stt sax^i-^^ody <pa-
zss Tct a<rf>oL^ i^ OKTTKayvi^i r (paiS^OTtiTa. viPca%VTa' w -dryiaav^og ^ ov vi svTTOpict aKt-
^\ /^icc TOVTO ayif^i^ov 6 'Av^psag xa9- vcoTog, tCj o TrKovrog oLuAo?, t^ m vTraphg
a^n-ip ^naav^QV (^ooTog iv^YiKOdgT Koivoy ds- oLvapx©-»', J^ « svpiaig Tr^oa^paTog. E.vpri-

emoTyiv^ gjSoa Trpog t Us^ov t gavT« a^sK- KafjS^ (^ Mgayiav, og ig-iv fJt-s^spfiYivdjo-
(pov, iv^YiKa/u^ T MgoTiav co ayTi(^^o(pyt' /u^og Xpi<r6g' ^roAAo/ ^ ^i^^ro»^ T/g^/ova-
^svTSoog T ng'^« g/5 T /3jov I^v>1'&ji 'Av- (Tiv, ttAAa •9-avaT&) •aravTgs iJ\fivK<^jaay.
5^ga5, ;£^ Tr^cdTog Ui^ov eig to svayyeKiov 'A^paccfjL p^iTOi, aAA' cv Ta(poig di^v-^y].

s^np^asv svPYiKaju^j t Msosiav c/k (C^- 'lcractK ^iTog, aAA' cv o^ioig ri fjLVYifJLYi.

Xct^poig K6yQ^' cpaidpcc -t^ svpiaecog tcc 'laKOolB p^iTog aAAa •9avaT8 'zs-aPipyov,
ivayysKia' ev^YiKaji^ ,(pyia] ,r S'Yiaav^6v Mcovaiig ^iaTOg, aAA' ovcfle 'srov gTa<p«
(pivyi Ue^i T T^ 'S%tT0jtt.M5 •argviav, aTro- 'iaiu8f. I\av]^ ^i^rog^ a\Ka TrdvTeg -^avd-
oucov TOL T VOJW.OU paKiA' ctTTcppj.vj.ov T T T« Ka^^vpa* yravTig ^ig-oi -, aKKa ^avaTH
^dfAfA>aTog ^vyov log fjLiK^d a^VKUOv Tau- alxf^dKcoTOi' slg cfie 6 X^iros o tOju (pvaiv

ra Trdvra- cog cvv-mvia , tcc 7raf)6vTa' t{juu -^iog ^ v^ iiicnsKayx^i^ av^POOTrog^ 6 ttci^-

Bw-^aaVJa, log ivriKsg x^P^^^^' to dfJL(pi- •&gy« •j^a^g^a to) to^cci) cr^^a^i0"a$, ;j} 7t«-

^KYi<ppov ^ cog TTiViag t^yaKilov to aKd(pog, ydg }af4,dTCoy (f^ aKieag ava^ii^ag. Avtco
oog vavayin •d'dKafjLov r TiXvyfVyCog /3^&)jw,8 to x.^aT(^ ;f} yi (^aaiKsia i^ yi Bo^ol y^ «
ita cod. fA>YiTe(ia' T y^v , cog &v(^ov * Tr^a^jiAaTday 'zspoaKvvDaig , avv tS) d^dvTco k^ oftonaicti
f. 138. b. ^ vaov, W5 A*)?*a)V cmYiKaiOV d^ ly^^vag ^ j^ 6fJL0^vydfict> olvtov TraTp]^ j^ tS Trav-
cog yag-pog IfJLizopiav to «0vo5, «5 Xy 6«!^^ ayico TrvivftaTi, vvv itj dsl j^ eig cf^ a/S)-

Kvosav TKaVa^pav, log TrovYipov (njULS^pin vag t aicovcoy. 'AfJLviv.

DE SEQUENTE S. THEODORI STUDITAE VITA

MONITUM.
Quam nos in sequentibus paginis mlgamus S. Theodori Studilae vitam, ea in dnohus biblio-
thecae vaticanae codicibus 608 , et 1256. diserte inscribitur Michaeli monacho, ut diximus p. 128.
'

in adnotatione, utque Allatius nos ibidem commode admonuit in cap. XCVIII. de Theodoro. Ergo illa

quae in Sirmondi volumine legitur vita, non Michaelem auctorem habet, sed vel Anonymum, vel
fortasse quendam lohannem, prout suspicatur Allatius loc. cit. Causam erroris (cui nos quoque
credidimus, cum Studitae nova scripta ederemus ) scrutari curiosius non vacat, quandoquidem testes
duo Michaeli vindicant, et AUatius id confirmat. Proemium quidem totum novum est: elocutio in
reliquis semper ab illa edita vita differt; sed tamen res narratae vix variant. Nos hanc luculentam
Studitae (quanti viri!) biographiam in codidbus diutius latere non patimur: atque ut ea utilior

fiat, latinam quoque eiusdem interpretationem , quamquam scripii satis prolixi, elaboravimus
 BI02 KAI nOAITEIA TOT 02I0r nATP02 HMQN

KAI OMOAOrHTOY OEOAaPOY

HrOTMENOT M0NH2 TnN 2T0TAI0T

2YrrPAOTI2 * nAPA MIXAHA MONAXOY. ' jta uterq. cod.

VITA ET CONVERSATIO SANCTI PATRIS NOSTRI

ABBATIS MONASTERII STUDII

A MICHAELE MONACHO CONSCRIPTA.

1 . i^ancti complures viri per diversaS ct JLXoAAo/ \iL>\v r dyicov y!^ ^i^ooh^ cod. vat.

regiones ac patrias superioribus splen- Xoo^ctq re y^ Tsaf^iaq Iv Tolg dvOTTiv Sfcf.Kdft-

dentes temporibus , solis instar , suarum '^civTit; ^ovoig , Bixlw y\\'ih t t oIkuoov doe-
\irtutum radiis obvios quosque illumina- TCt)V dsCTKJl GSir e^^^^TVyyJi^VOVTcK, KOLTKpcO-

runt, atque ad exquisitae virlutis studium, TICOLV j y^ TT^Oq ly]XOV C^-dSB TTOXiTUCLq G^
tum recti amatores, tum etiam illos qui i^ci<^ccg T KctXcov 5 « ^ T«5 a.X^caq i^ dTT^ocs-
incuriose se agebant , exstimularunt , et ^ictq i-^oVTag^ (suujri^ctGdv Ti (^ TrPOi to k^sHt-
ad melioris vitae propositum exacuerunt. TOV tipi\7iGctV. OVOSV Q t}TTOV V^ T 'jCO,-^

Enimvero haud secus, nostrae quoque nu- M/*a5 (TuAAo^y Trst^rivcog 7roifj%}d^yj\c,.^',L^ 7^

perae congregationis supremus pastor , et X^i?r« OjO-oAoJiias ;TUPO"oAct|M.'23>is ^v\ogQe6-

Christi confessionis luminosa columna ^w^os, cv To'ig Yii^BTi^oig dvctTiTdKKooq old
Theodorus , tamquam late relucens stel- Tig 7ro\v(pci>Tog dg-y\p TOTroig r^ ^ovoig^ r
la , exortus aetate ac regione nostra , mun- olKHiJLiViiv TTadctv iiiicpov duv T d(JKy\TiKciig

do paene universo asceticae vilae splen- AajM,^1,gai 5 k} to75 t^ d^Kr\TiK^g 6fA,o^.oy'ictg

doribus, et athleticae confessionis certa- (C^i^aXiV dfu)vi(T[^aui' itj TOd^TOg fe co(p%

minibus innotuit: ac lantopere visus est T Iv dy,<poTepoig ^^cf.Tz^i-^^dvTcov KctpTe^ici ti

et vitae constantia et virtutis robore ani- jSia x^ d^STtig dv^^sia. c/K^vfJuoTctTog ^mAoj-
mosissimus priorurri aemulalor , eorum- TJ15 ., }C) e]g ictVTOV tcc ti^tcov GvKKey^cog doi-
que in se ipso collecta praeclara gesta re- <pe{jf^aTcty cag f*^^ig lcoctg x} v6Tii.j saui^ag
praesentare , ut usque ad orientem et au- Te 1C1 T dpKTiKcov Sf^dpctfjcslv G^jtr 7^ Si^ct-

strum , occasum et terras arcticas , magi- GKciKictg ctvTii (p^oyfag fjcepcov ov ju.Jiy ciAAa
sterii eius vox perveneril : quin eliam sati }^ T^ VTzo GsS KctT(£iKoynM(jr\g avTH Trv^j-
ab eo et a Deo benedicti discipulorum vi- ftoi.TiKiigT fjLct^t\Tcov (pvTbPyictg "soepi ctvTOvg
ridarii propagines usque illuc proserpse- eKTa.^Y}vcti Tct KKYiftaTa' i^ <Q^^5ei(7«$ r^v-
rinl: ita ut uberrimus vere aniraarum hor- ylov tIo ovTi dft^piKa^ps^ig ^ j^ dpsTng cvrsv-
tus, et virtutis scholae confierfcnt. Prorsus Qgy (JvyK^OTY\^YiYai 7raiB<<0Tyi^ia' y^ ovk 'i^i

nullus est orbis angulus qu6 vitae ipsius TO Tra^dTrav yj^i^og ov to ovofia -t^ ;toAi-
fama et inslituti denominatio non perva- TSiag sfctJToD x^ to STroivvftov ovk dpiKeTO'
 294 S. THEODORI STUDITAE

f. m. b. a\\' oyrcog [Xiv o do'iBi[A,og CMiivoq Kct^nyyi- serit. Sed quomodo inclylus ille dux alque
rrig y^ '^tcitvip t^ xc^O' Yif^oig 2/5;&) ^cotig , ko,- paler vitam apud nos exegerit, slalim post
TCfsso^ctq T^ civt'^ KOi[A,n(TiCi)g, hioi r ctCrs eius obitum nonnuUi eius discipuli car-
a^oiTYiTCOv a)SiKCi)g v7ry]vs'^ctVT0 , KKpaXctiCb- mine panxerunt, multiplicem sublimium
(TctVTSg ra 7roAv[A,ipyi -t^ k^ TrKcjuTog Ja^mAo- eiusdem virtutum amplitudinem paucis
Tarng clCtov TroMTSiag dv^^ctyaiMnf^cLTci cv versiculorum dictionibus comprebenden-
ohiyciig s^^iuov ^'^sgiv /aG' 01)5 f^ STi^oi t tes. Post quos alii ecclesiae sacerdotes hi-

T^ c/nKXnaictg ii^o[A,v^oi)y cv avy^aapysg ii^bt storico more et panegyrica specie lucide

}u iyKCt)i^nov G-)(^i'[iccTiG(A,cj) yXct(pvpo)g afctv admodum et prolixe commentarium com-
koct' STrsKTaSLv aTjjuSTct'^ctv v^6fA,vn[/,ct., sig posuerunt , senescenti aetati parantes obli-
ynpag ^nuavpiciavTsg Xn^ng (papfAaKov. vionis remedium. Et sane pronum erat
Kai YiV ciKoKii^Qv ToTg <piAo7r6voig k} /-xm Aiav sludiosis , vel saltem menlem haud obru-
dva^zBSTTTCjOKocnv s^ df^a^iag r vovv .y Tolg tam inscilia gerenlibus , scripturas illas
Y\dn TTOvn^slTi KaTSVTvy^^Jiv^v ., KciySi^sv perlegere , atque illinc ediscere universam
OKOioacTKioTtij T airaaav t Travispn TraGog sacratissimi patris multisque praecellen-
v-7rspavs^r\Kvlav t 'zsoKhcov (BicoTnv,, y^ to tem vitae ralionem , utilitatemque ex ea
co(^s\il/.ov ^ps7ri<QzLj ^ eiVg^ s-^sKoisv *,
-dav- percipere, siquidem vellenf alfamque eius ,

l^aFav TS f^ GO(piag avTOV ro /Sa-S^og, 7^ t sapientiam admirari , et coenobiticae vitae

Z^TTOv -7^ KoivolBiaKng dvag-poi^ng, rdg ts inslitutum , nec iion accuratas eius tradi-
aKtAfislg avTOV <x^^^G(7Hg r^ •dtsoTrPs^zrslg tiones stupendasque leges, quas suis tulit
vo[A,o^s(Jiag^ag 6}ishog Tolg avTOv vOjm.o8?- servandasque commisit discipulis, quarum
rnaag y^ ^s^OiBi^caKcog [A^a^nTctig.^ aAAog causa tamquam alter Basilius aetale sua
Tig BacriAslog cp Toig k^t' clvtov s(pn[,tt(^iTO celebrabalur. Sed quia fratrum commu-
^QVoig. 'AAA' STTil to koivov t^ d^sK^^OTn- nitas, et multorum mens arcto plerum-
Tog , (^ M T 5rcAAa)V didvoia [MK^a ^Kiyraua que spatio constricta, pedestre polius at-

cog Tcc 7ro?^Ka^TO TriToy Hj d7rKo'iKcoTi^ov 7^ quc simplicius dictionis genus expetere
(ppdascog '^poTiftctv gVirctrai, cog dvv^a- solet, quod experrectam delineat ad di-
KTOV (JvvTnp^v T STTCTrTnv T Ksfo[A,svoov vav, cta attentionem, sitque ipsorum aniraabus
^^ y^ ovnGiv s[A,7roiOvv r o"^S)V cwTm vttso to utilius, quam difficiles et sublimi stilo
GKKnpov y^ (^a-^vyKcocj-ov r von[A,dTCov ^v- prolali sensuS; agesis vestris obtemperan-
%a;ej (psps r v[iSTspaig 'zzy^^apyJiaavTig c*- tes mandalis, reverendissimi palrcs, de
ToXa^ig .y
^aTSpoov al^satftcoraTOi.jCi^ Trifl divo hoc patriarcha nostro , ac magistro
T ^ifei TCVTH TrpOTraTopog n/I^ }tj 7rava6(^ii orbis sapientissimo, nos quoque humiles
diBaaKdXn ^ olKHftsrngj Koyag y^ n^Ji^sig 01 nullaque aestimatione digni , pro viribus
TaTreivo) y^ov^syog Aoyn ct^iof, cog olov Tg, verba faciamus ; longo equidem infra rei

KaTa-3(>)[A,s^a' TroKv fA,sv KaT07riv r 7rpbg merilum intervallo, sed quuntum nostra
f. 135. a. d^iay lovTag^ log o/ov q tw da^svs'tci n/^]iS infirmitas tulerit, faciiitalis alque perspi-
•ZTjpog TO svKnTrTOV Ti y^ KaTatpavsg [tSTa- cuitatis rationem habentes.
7zoiii[/sviig.

^\ 'H T [A,syav tovtov i^ dKaTaycovi- 2. Magni huius et invicti orthodoxae

Tov <7^ op-<70oo^H TTi^scog apigsa 5 ^ r |tAO- fidei herois, et monasticae familiae cele-
va^iKov Tdy[iat.Tog S^^onTOV KVJSs^vnTlu) berrimi rectorJs, Theodori inquam, pa-
ci'iyKa[A,svn ts ySj c/y.-^ps^^^aaa &s6doopov, Iria nutrixque fuit urbs in universo orbe
n T TravTa^i^ov yng '^oKsuov 7rpoKa^n[/svn praecellens, in qua tunc imperium tene-
TTScpvKS TroKig.^ Ka^' nv CAc^dTc-i 7^ dp^^ng bat impio patre scelestior filius Constan-
TnviKdBs y 6 s^ das^Qvg das(3s^ipog onpa- tinus Gopronymus, antichristianae haere-
 ^

VITA. 293
seos renovator anipliatorque, qui ceu il- ysUyovog^KcaVTitVTHvog 6 ¥.oz5f)dovufj(,og^}^

lud olim aegyptii Pharaonis ingenium lulo i^ ^Kro^JnzviK^q ctlpis-scog B/jTipcarrig dvct-

ac laleritio opere, novum Chrisli Israhe- (pavsU '^oiKcorctTog, c/K,^K'i^odv t vjok X^f-
lem affligebal , dum iconomachicam fabri- ^ov 'lapaLYiK^ icct^a^siip ttots o aJyvTrriog

cam pcr suos acerbos operis huius prae- vot/e ^a,pa,a) rco ttyiKu) v^ tyi "SiMv^uct^ -^

fectos urgeret, quem cernebat evangeli- slKovoi^a.-^iKyig Trvpyo^Trouctg ^icc t Trufioov

cae in lerris adhaerere vitae, et Domini ^:^ T0ict6rY\g olKO^o[A>'iagspyoBiCt}KTU)v ^Ka^'

sublimiter inslituta sectari. Parenles Theo- ori sjBKstssv ctvrov Tr^og r yriv STr^yofjS^jov

doro fuerunt pii ac nobiles, qui imposi- 'i^ svctyysKiKyig TroKirsictg ^jCj dvuTrs^-dsrcag
tam sibi a genitoribus appellationem , rolg SicaroriKolg l^ctKoXa^^^vrct Qs(J[a,o^st^-
actibus suispalam confirmarunt: ex qui- }jca.aiv. Toviig \ ctvrch sv(js(3slg rs xj svTrct-

bus pater quidem, lux vere, secundum "^'idcti ^^t^^ d7roKXv\pca^siGY\g cturolg Trpog
loquacium Atheniensium linguam a Deo r (puGavrcov 7rpo(7y\yo^'ictg^3ici Troctyi/Arcay

creatus, Photinus ( Lucidus ) moribus et rag Gni^aaiag 'fh^iiKag 'i^x^ovrsg- o)v 6 pt,lv

nomine extitit, vitam optimam sectatns, 'ixictrY\p,^ (^"cog dKn^cog y^ r KaKcov r 'ri-d^n-

et honestatis splendore egregie exornatus; vaic^v jKcorrav , zrapa ^sou '^uvYi^?)g, Oft)-

sicut eliam posthinc religiosae eius erga reivog rolg^^oTroig y^ t^ kKy\g{ ysysvnraiy
Deum et res divinas animae demonslravit KaKoKa,ya3'iag [/^sraTrOiou/w^vQ-^, r^ Gca-

affectus. Nam cum non vulgare apud im- (^^oauvng a'iyKY] d^icag KaraKoauou/j^og'
peralorem munus gereret, erat enim re- Kct^cag itj o /jI^ ravra ye yrpog r 6«ov '/j ra
giorum vectigaHum quaestor, hoc et aliud -dsla t^ Ss6(ppoy(^ avrou 4^/t"^5 '?5f«^£v

quodlibet mundi oblectamentum flocci fa- ha^g- r pS ov TroKKo^riy dTro (3aGiKscag Sis-
ciens, cum lota domo ad universalem re- 'zscov do^^^yw^ Ka%' ori raiA^isiag s^npi^drii^s
gem Deum se contulit, liberamque vitam t (^aaiKiKoov (po^cov ^ ravrLu rs jt^ t aKKnv
prae aulica adamavit : immo mundana a^zsaaav r (^'lii 'n-ao' ovBsv Kofiaa/j^og rs^-
haec fumi inslar somniique evanida sper- '^iv,7ravotK} rTa ^sca t^ Traft^aciKsl Trpoa-
nens, perpeluo mansura bona, firmum- "^'^X^i^^ ^ a^uya t^ cv ^aaiXsiOig auKng
que statum habentia sibi adquisivit, dum
, disaKKdrrsi (^'lov iiaKKov ^j rct Kcfz^vS "^o- f. 135. h.

se consecratorum Deo virorum catalogo 'zsoy v^ ovsipn ^Kuofj^ct 'n-a^i^<av ^rWco-

adiunxit. Et quidem iam quinquennio an- rcav y^ sJg dsl ro pcovipcov sxovroov dya^cav
tea a coniugis consorlio ob eximium re- t ixsraa^iav Tropi^srai' ^ y^ivsrai t Kara-
ligionis studium semet fortiter remove- Kojn t rco ^sca Ka^caGicofJcsvcov' 6 t^ tt^q
rat. Ipsa vero mater, spectatissima et il- Trsvrs Ircov t t^ guvsuvh yvu)(riv Bi' suKot-

lustris femina, egregiis menlis dotibus in- (^siag fu^nG^iotv dv^psicog n^trnKoog. Kcti au-
structa, suisque liberis et domui praeesse rn q « ftnrnp cag ^i;^^avng j^ gV/^o^o?,
gnara , utpote a Deo creata , et parem TruKvornriTruKa^^oiMvn ,i^ KaKoog slBula r
nam cum
actibus appellationem sortita: n iBlcov tskvcov y^ t oix» :T^o<Vcfco9^, a rs
commune nomen sibi
divinae creationi , v-zso Qsh KriGSsliGa^ }^t 6fto'iav Tr^oGnfo^iav
proprium haberet, propter rectam suam rolgs^foig Gtp^afiaBslGa' ro ydKOivov ^ ^so-

vitae rationem, Theoctiste et erat et no- KrtG^iag ovofxa l^ial^cov aur^ Tra^UTrdp^av
minabatur laudem utrimque ob morum
, Bia 7^ Kar' dpsrny ev^coiag, 0go;cT/V>i y^ r.v >

sanctimoniam nacta. Sed cuiusmodi vitae ^^ oovoiia^o , t g? dpt,(^o1v STraivov Bia 7^

cursum veneranda haec semper femina GSf^vng KSpdaiVHGa TroKirsiag' dKK' ottoIov
tenuerit ipsemet eius a Deo datus fru-
,
Q "^ '^'
/3/« ^pofj,OY n detGs(3ag-og avrn tts-

ctus, coram subiectis sibi fratribus cate- 'zsoinrai.^avTogolKshog o^soddan-nrog avrng

chesim perorans iam exposuit , facunda Kctp^^og^rolg vza avrov dBsK^polg cv Kar-
 296 S. THEODORI STUDITAE

Mp^M<TgW5 iiBei TmiiceuiTct V7ryiy6^<^<Tiv (^i)^ quippe lingua divinitus donatus. Quamob-
sut]yopictg yhcdTToLV •dso^sv TmffXaTV^Kooq' rem Theoctistae notitiarum cupidos illuc
o^iv cEir jS«Ao,asy«$ ra kolt' avTViv elSi- ablegamus ; dum nos interim de patre
veti^c/niiai <n^^7riiA.'7XiOVTiq j «jttsis t "Tripl nostro, prout par esl , sermonem prose-
T TTdZiiq ri/ui^ Aofcov o^^ethof^ivcoq i-^oi^i^cc, quemur.
y\ Tmv jM-gy «y ^^«TMK T^ «Ai;t<tt5 sVrct- 3. Primo itaque aetatis septennio in-

iTaipi^oL dpf^ot^oVTCog 7? (^vaioog BimvKloq ^

doli suae convenienter exacto, isagogicis
? iidacycofiKctiq it) g-OiX^w^so-i t j«.aG«jt*a- atque elementaribus disciplinarum artibus
Tccv ciictaxo^ii^ TT^oafiTcti Ti-^vctiq' oLi yti admovctur: nam pueriles inslitutiones cum
cyiczrciiSoov [JLct^riGeig avvctv^nGcLi t^ 4^X^3 anima auctae, ipsi cohaerent, firmiterque
iVovvToLi oLVTYi }tj TToL^afxQvoi Tci) x,iKTv\fjLiyct> m iustituto homiue manent. Tum crescen-
yivoYTai. 'E^rgi q 5r^o/3a{ kol-^' v\Km\ctv jcj tibus annis, grammaticae regulis imbutus
^oLfjLfjLoLTiKvig if^TTetpog ifiy6v<j Tgp(,v«55 giTO. fuit, et mox etiam dialecticae, quam phi-
T^ Sj!g^?\,iKTiKyig^'Yiv ^ri ^i^o(JO(p'iOLV KoLhih ol losophiam magislri appellant. Praeterea
TavTa Beivo) yivcoGKnaiV' Tr^og q Tolg il^n- rhetoricae quoque elocutionis venusta-
fjLivoig Kj 'i^ cif pYiTopGi (^^aGiong TO KaXKog^ lem, pro viribus, degustavit, naturaeque
f. 137. a. cog ofoj Ti wv, dTrnv-diaoLTO , (^vaicog Tdy^{ acumine et voluntario labore cunctis emi-

^ yvcofJLYig (piAo-zeoy^a TOis Traai TnpiaKi- nenlior apparebat: neque ob haec solum
TTTog (2) cov lyvco^i^iTO' ov fjLovov Q Bict coaetaneis immo et provectioribus vene-
TauTa oLldi<jifJLog h Tolg fiAi^i k^ TOi^ Yi^n randus erat, sed magis etiam ob morum
Tr^oj^iCyiKouiv ^ aAAa yb }^ 6k r '^otth t^ formam admiralione dignus illis videba-
dycoyng fjLcL?K^ov .)
ovK d-d ocvfjLOLg- og uvToHg lur ;
quippe virtutis sludiosus, et inno-
cvofjLil^iTO' dpiTvig aTi i^av i i^ T dyviioLV centiam comitem habens , improborum
(TvvoiKOv iTTOLyo/iS/jQ^^ T Te (pcLvhoov Tcig cousortia vitans, et cum probis semper
X (Jvv3uioLg d7roBi$^d<J>ccov .. }^ Tolg a<jO(ppO(Jiv conversans; sacris item oratoriis ac syna-
di} avv oL^T o) /u^ og' oog^^ j^Tolg o'i>coig r iv- xibus assiduus; et ad sanctorum ante se
X^v^ ovx Yi)ci<fd yi Iv r avvdiiai ^oASv, virorum lectitandas vitas, apis inslar la-
T^ Tolg ^ioig t Trpiv ^KoLfi^dvTOOv dyioov boriferae, intellectu incumbens; et modo
oog h TKriv ivoodig-aTOig KcAfiooai.^ Kct^dTri^ hoc, modo illud, immo cuncta simul de-
*
T15 (p<Ao5Toyo5 fiiKiTTA Too KofiafiU) i(pi^d' florans ad unius conferens operis confe-
vcov ^ ([^'iizTdfj^og' r^ tSto ts Kcttcilvo^ ctionem, laudatissimam inquam et vene-
TrdvTct Q fjLcLKKov avKKn^Bnv i^ctvil^ojL^og randam virtutem quae prae melle ac favo
,

yrpog ivog ^YiftcLTog KOLTaaK^nv^Kiyoo Bn animae sensum dulcissime adficit. Fuit

-7^ detfJLvn^H }Cj cTi^ctafiiciLg d^iTng VTii^ f^iKi enim hic a pueritia mirabihter prudens
T^ KnpioY Tct T^ 4^?C*'^5 yKvKonvovang ct\- et Christi discipulus, a consubstantiaH Dei
a^nTneAct' h^ ox. TroLi^og d^Ti(p^ct)V (^ ^i- patris sapientia ,
quae mentem omnem vo-
g-ofJLoL-dng 6 -doLVftdaiog ^-aj^os 7^ cvVTTO^-d- luntalemque imbuit, et ea quae non sunt
T8 T -diov k} Tra^^og ao(piag 7^ iraaav \y- facit subsistere ab hac inquam ceu exi-
,

voidvv^ (^nKnv 'fhiKcLXiacLftivng^nyHV c/k t mio dono praecipua omnium virtute do-
fAM oyToe vTro^dang^ ita^dTrip c^a/psToy natus, quam reliquae subsequi solent, in
T/ "^oopQv T Kv^iooTdTnv T '§^\k'oov d-^etKn- iis certe qui haud nudum habent christia-

(poog dpiToov ^ rnroL^im^J^TagKoiTrag 0]-

Yi norum nomen, sed huic consonos actus
I ?«y Kofog^ TO^ig fi pw '^iKnv 'i^^aiv ctvTng exserunt. Sic prorsus a religione eximius
T oyo/^atriay 5 rtAA" l|«.7rf5oi)(T{ ^iaT^iqfoov hic manuductus Theodorus, rectam re-

N (J) Extat haec inedita in Metaphrastae codice parisiaco, ut dixi T.,V. part. II. p. 77 in adn.
(2) Cod. 608. Ttse^inn-joq , cod. 1256. TrsgiVaToj , uterque mendose, ut puto. Substituo moiav.i-^ro^.
 VITA. 297
giamque viam tereb"at, et procul insipien- civTciv oVgp ovofJt-al^QVToLi -Trct^mv^voc,. 'T(p'

tiae vestigiis incedebat , quae seclalores «5 IvT^wq 8f7o5 c?2f l^uvofjdpoq &(c^ct)OQg

suos subverlere solet , et ad inferorim t gJQgicty xj |Sa(TiAi;cviy 5ia)^<s6<Tg '^//Sov, x^

perdilionem deducere. Talem videlicel se ^ctaoav lyiyovi t t^ a(ppo(Jvvv\t; ttqBcov^ «

ab inilio oplime ac prudenlissime con- g^ ^cof^ivng ctvTri C^^ocjK^ii^etv Tri^puKiv

^

formavit, vel polius a divina conforma- k^ slqu^nv aTrco^iiag KctTa(^iCa(^HV rtAAa

tus fuit gratia,.quae auxiliarem manum yb^iiTCOTcc Tr^coTct S^^zsAaaag iavTOv a^kfa,

iis, qui virlutis studium elegerunt, por- ;i} ^ctjiroipw?, /^-aAAov q t^.-zsAao^Sj/^ Jwo 7^

rigit , cum iisque operatur, ac vires ad Q?<a5 %apiro5,>i ;^E7^a /SowGjia? 0^«^« to7?
maiorem consequendum profectum sup- dya-^ov ctlp-d[u.ivoig, y^ (juvipyu iCj a-divoi
peditat. Bi3ct)ai Troog r t kp^ttovcoy 'fkiTV^iav.
4. Interim scelestus tyrannus, et Pha- d\ '07n/\viKa r Trovnpov Tvpavva y^ cpa-
raonis regis menlem gerens, haud rubro paoyvcojxovog avaKTog KaTaTrovTKj-diVTOg
mari demersus fuit, sed igne gehennae, ou tco ipv^paicc izovTCp^Tch q Tn^] 7^ yiiv-
cuius ille incendio, ligna nimirum et foe- vng^ ri J^ tcl u7nx,Kav{iaTa ^uAa ^nXa^n
num et calamum, impiae vitae fruclum, tCj
X°§^^*' ^ ^aAaftnv tol -t^ piox^y^^oig c/k-
toto aetalis suae tempore, tamquam ste- (popia ^tjong Trapa "zoavTa «r lavTOv jSiov,

rilis dumosa, pabulum attulerat.

terra ac coccji^ Tig yn Ki'^ip(jco[j,ivn }y uXQ[A.avov(ja
Subinde post hunc Leo iunior filius eius, f^nveyKiv. Lha [A.iT iKihov d[^i(Jcog r vfw-
naturalis heres, brevi tempore imperio Tipa Asovtos k^ vlou avTov cx. Tz^oyovcov
praefuit, et mox mortem obiit; quando- SJ^-^^X^-''^ -'^ oA/^ov t Kaipn tyi ^acjiKiict

quidem Davidis illud vaticinium intelli- i^^pKiaavTog y^ ^avaTtjo^iVTog^i-zii] [in^'

gere noluit:nempe ex Davide orlum esse i^ouKiTO Guviivai to ^ia r Aav]B 7r^o(^n-
cornu fortissimum, quod cornua contri- t^jo/jS^ov^ c/y. Aai;i3 «vaTgTaA;cgva/ \<^^i-
vit peccatorum ac daemonum hominum- [f^oTaTOv Kipag^o (jvvi^KacraiTCLKipaTaT
que impiorum. Nimirum pacis princeps a/i^TooKcov Bat[^6vcov tI y^ dv^^coTroov cva-
Christus , magnuis et solus aeternusque y^v a^^^v '^ si^rivng\^i<^og^6 f^ifag 1C1

rex, suscitavit cornu salutis simul ac pa- [^ovog diBiog (SacjiKivgn i^nyeips KS^ag Gce-
cis ecclesiae suae, illam dico nomini suo Tn^iag 6[^ov fd ilpnvng t« avTit OKKhnGict^
congruam, magisque operibus, quam ap- r <^ipcjovv[iov q Kiyco jC, ToHg ipfoig |M.aAAov
pellatione, vere Irenem. Tunc autem di- Elpnvnv r TrpocFnyopiav. Tots ^n tots x^
n

VU& quoque Theodorus omni se vanitate Gg7o$ SicBco^cg •pravTn BisB^ar Koc^[ciKnv
saeculi expedivit, etquasi domitus sponte [^araioTroviav , jcj olov rig avToyv^ivd^©^
pullus ad virtutis habenas decurrit, an- "^coXog vrpog r 7^ d^srng nvT0[A,6KnGS ;^aA<-
nos lunc natus viginli duos. Cum ergo re- ^0^5 rt^ro '^iirscog afcov ilKo<fOv y^ BiVTSPov

ligiosissima Irene, a Deo ad monarchiae STOg' 7^ ^ -diO^piKiTdTng Ll^nvng uiro ^iou

apicem sublimata , orthodoxiae qui su- ;Tpoa;^-ds<(7«5 f'5 'o 7^ [^ovoKpaTopietg kZ-

perfuerant ac monasticae vitae igniculos G^

fso^j J^ UTsoMK^^^^^svtig cnjivSri^ag 7^

ex longinquis exiliis aut etiam carceribus euGi^nag n tCj [tovtipag Sj3.(Bict)Gicog 6tc r
revocaret, quos tamquam sal terrae, mun- Itx^^tuov jCj uTrs^opicov n y^ Ka^sip^scov dva-
dique illuminatores , vilae doctrinam ge- KaKsaa[tivng ^ ots y^ aig aha 7^ yng iCj cog

rentes, observabat ac venerabatur,ceu qui (^co^npag kog^xh Koyov ^oong 6V«;;^^ovTa5,

artus ecclesiae diro morbo corruptos sa- 'S^elTn tCj d7ri(Ji[ivuvsY , cog aKil^eiV slBoTag
lire poterant, insuperque orthodoxae fi- Ta 7* SKKKnaiag ^isi^^o^QTa tv; TriK^a, voaco
dei luce mentium oculos illustrare; tunc '^ ctipiaicag [»!sKn .,7r^6g 3 «} 7^ op^o^o^n
in urbem reversus est, dereliclo suo ad TrWscag tSj (^coTi cvauyd^eiv auTCov ciir 7^ 1 137. a.

38
 ,' ,

298 S. THEODORI STUDITAE

Sf^vo'icig o^p^ctX^ovq^ i]a^y\hv^i rvwnccLv- Olympum nemore, praedictae inclylae fra-

Tcfc cv Tft) are<, '^ Vy T "OKv^TTOV d(^op- tcF Theoctistae Plalo venerabilis ( de cu-
jw-w&SK Aop(^jU.v)5, ^ T^ ^r^oKctToyOjttad-Q-gi- ius laudibus splendidam elabora\it ora-
Giig tfo/5/jtt» 0foxTiV«5 ouctifA^cov UXaTm 6 tionem magnusTheodorus, vitam eiuscon-
ai^cta^icdrctT0(i^7ri^i ov jtj KdiJi.Ta^oq icmn- digne exponens ) ut pro sua virili parle
^a(J^Y\ rco ^iyahcd &ioBci)pct) iTrctivog t clC- opem ferret et allaboraret cum celeris pa-

tS Ofcri^ifjLivca d^ioTrpiTTcag TToKiriictv ( i ) tribus , qui ob destruendam funditus hae-

GvvctycovKJo/j^og ro yi iig avrov ^kov j^ resim, et sacrarum imaginum cultum re-
(TVfA.-zsovyKTijOv ToHg aKXoig Tra^^aaiv^iig n stituendum, Nicaeae convenerant trecenli
T )^ T^ aioirjicdg dva^oTTYw (^ ica-d^aipiCfiv
y
ct quinquaginta : quorum congregatio me-
y^ ilg T T Mcov iiKovcav TrpoGKvvYKJiv , rolg rito appellata est septima synodus, quae
(TvviA-dovai r^ Niicaicov rpiaaoc^ioig j^ v' requiem prioribus mbtibus attuht, et or-

m ri a-dpoKTig TrpiTrovrcog i^^opcn avvoBog Ihodoxam fidem nostram poslremo obsi-

a)v6(^ag-ai ^ }card7ravaig r Trpo avriig "^- gnavit. Plato siquidem coniunctis viribus
0]U,svM y^ (T(ppay}g j^ ri\Q^ t^ 6p-&oB6^ii cum Tarasio reclae fidei defensore , et oe-
v\/j^ Tri^icog' }Cj dri Tapaaicti rco Tr^o^idxco cumenico luminari , qui convenienter suo
^ ivai^i'iag jCj olKn/uS^iKa) 'Z!ri(piiv6ri (pa- nomini totam impielatis procellam extur-
5-w^/,Tft) <pi^ovvi^u)g iKra^d^avri Traaav t^ bavit, et ecclesiae pacem Deo favente re-
d(79(3iiag r dh(Ay)iv
, ^ ya^rivyiv ryi c^xAm- stituit; huic inquam coniunctus Plato con-
oriez, (Tvv ^io) 7rpvravivaavTi,'iVu>^iig^ (TvfA,- siliarius ad omnia dexterque auxiliator
^nKog avru) rd Trdvra j^ avXKriTrrcop di- erat ;
quia reverentia vicissim omnique ho-
^iog x,a^'i^arai' ofcilva Si' alBtig 'zsdc^ng j^ nore prosequebatur Tarasius sanctissimum
Tif^yig 'ix^y^^i "^ Travoaiov Bid n ro ^i(^y\- virum, propter asceticae vitae soHditatem
xos T> a(7Ky](ritjog., v^ ro nr yivag v^ipnvig. et generis nobihtatem.
i'. Tctvryig ovv siviKa t^ Tr^o^pddicog rdg 5. Hanc igitur ob causam moras ad-
Sfd^^^if^dg 6 ^aviA^dGiogUXdrtov iv Kcov^av- mirabiHs Plalo ConstantinopoH trahens,
Tivo7r6hei TroiinS^jog^ vSj aXKag yAv 'izoKKiig cum aHos multos famiHares, ad praesen-
T Gvvy\^(jov Trpog Karaa^povn^Jiv dviTrnpcoai tium periturarum rerum contemptum in-
r Trapovrcov y^ (p-S-«pop«va)v, fxdKi^^d yi cendit, tum praecipue sororem suam, nec
/tAW V T lB'iav d^^(pyiy^ r^ t oo-focppova dB^(^i- non piae mentis Theodorum nepotem qui ,

Bovv QioBco^ov , TroKKco Tr^on^ov rZ) 7r6^a) ambo multo iam ante caelestis vitae desi-
-T^ spav'm (^coylg rd Ivrog ix^vrag Trv^TroKa- derio flagrabant, ad maius monasticae per-
fMpa 7r^g 'zsKiiova ^nKov t^ df^nvco ^iyi-
r, fectioris professionis studium concilavit.
yotpi T '[xovag-a)v TzoKiraag' Q<rig &icdco^og Qui Theodorus sancti viri monitis fiducia
f. 137. 1).
dd^ang 'fh[^ig-og r VTTo^^yiKaig r oaiH yi- replelus , malre secum conspiranle, per
fovcog^ avit^oiiKco rvif^v{^) ^yiadjLC^og ^B^ Jianc salutaria et uliHa consiha patri sug-
avriig rd acoryipia itj dvyiKovra rco Trarpi gerit; atque ita hunc capit cum tribus so-
dva(pip<l' T^ ravryi ^vipiv^ r^^rov avv r^iah roribus, utpar yirtutis studium sequatur,
dBiK^polg Trpog r 'hov -t^ dpirvig crujL-diS^ et postremus ad suorum numerum acce-
-ro^ov, i(pvg-ip'i(^ovr a r olg cJ^ avrti' cj^ •)i) dat. Nam iam antea Theodorus fralres
iavrov dvo avjjaifiov ag /^ t^ f^iag d^yprig Juos unamque sororem lucratus fuerat per
avTCov TrpoiCpo^^yiK^ r ;)^)i5"a75 t^ f^virpog pias matris adhortationes. Atque ita con-
'ns^KKyiaiai'(t «T(W au[j^(pcovYiadvrcov Trdv- senlicnles omnes ut mundanis rebus vale
twv i\g ro a7roraiaSrttj\ rotg t Koafia^ Kj dicerent , Deoque, sumpto apostoHco m-

(1) Hanc Theodori de Platonis avunculi ac magistri sui laudibus orationem extare apud BoUandianos
diximus iam in hac coUectione T. V. part. II. p. 77. in adn.
 VITA. 299
dumenlo , adhaerercnl , alacri animo cun- ^icj) TrpoGODCHMvoLi dia t tfTroroAi»» «j;;^»?-

cla divendunt mundanae vilae ornamen- jitaTOs, ctT«f<.7roAoi/(7/ czrraJ^ TravTct rcc c^
la, regiis muneribus gerendis idonea: in- )co(Jfii}crig (^carig^)^ cv (^ctaiKiKolq a^nui^a.-

super et ipsam domum el confeclam inde , aiv iTriTYiBsia-hi q y^ aurwv r oWiav' kj to

pecuniam pauperihus elargienles, dome- V^avTm GvyKO^ia^lv •^vuiov Trivnii ofB^-
sticos quoque famulos libertate donant, vii^avTi^^ dij>sai TO^i^ >caT' oIkov i'^V7rv\pi-

adiectis unicuique legalis. Tum vero iilinc THfJt-ivoig oWiTaa ^ i^^^-^i^in 'Qavic,^
fj[^
r
simul omnes digressi, ad praedeslinalam iTTi^aKxLvTm avro^K^Ki^aTm- (f^v^T av-
migrantSaccudionis stalionem, quod ipso- to%i o^o^vy.aTov dva<rdvTig dssai^^aiv ilg
rum praedium erat, et monachorum clau- t TrpocoQiaf/ivov avTolg t laKKovBicav©-'
stro et quieti prorsus accommodatum. ;^«pov , oJ)cg7oy OFra auTftJVjx} cravv g;riT«-
Est enim nemorosus locus , et in lunae Snov slg fjiova<rm (i^o^^fvw t^ dvdTravKav
figuram curvalus , atque una tanlum ex icdTaK.aov'ydpt^TO-<Tii[^a..fA,i]voetdci)qTs
parte aditum habens: intra vero campe- ^z^kvkKov/j^oy ^ KJ 5i' iyog dix^poSa t ii-
stris est, ubi diversi generis arbores fru- ao^ov avTs TnBid-
s;;^ov to
q [A^iaaiTaTOv
ctiferae pariter et infrucluosae. Ibi quo- (Jif^ov ^iv co^zm^pvKaaLdivd^aBid^popajKdp'
que pulcherrimum theologi ( lohannis ) w/^a n }^ aKa^-zsa- jtj 6 (dkAKaKXv\q t 6so-
templum, et aquae copia sufficiens; nul- KofHvaog.)V^ci)p Ti ttpoi; avrdpKetav r.f^yi^iv

lusque alius incolis delectabilis aspectus aAAo Trpog lo^aiaf^ov r /SAssijtv TOi$ oiKri-

patet , quam caelum et mare arclicum. ro^atv ifA>7raPiX0^ ^vi^ ovpavov }^ t dpKri-
Qui locus nunc eliam floret atque abun- kyiv SaAaojav OTig c^ cxiivn ru jw-^X' ^^-
dat multitudine qui illic versanlur fra- fA,ipov dv^i] )C, /S^IG^ rch ttKyi^^! t ih olvtov
trum ; celebrisque est , propterea quod a'^i(po[A,ivm d^^(pa)v r^ 'Z^l^onTog yi Ka^-
ibidem primum divinitus instincti et con- WnKiv Bid r pc,^^'^ ^ (iaKKovrcav ilg avTOV
fessores patres nostri angelicae vitae fun- dpx^v ^,
k^ ^ifjciMov dyyiKofiifjt.Y\Tii ^carig,
damenta iecerunt. -^io^po^cov t^ ofjcoKoyyirm Traripm r\jt^.
6. Ibi scilicet tirocinium agens mag- f ''.
KaQ' ov dv] ovavKi^CpjuS^jog Kar' dp-
nus Theodorus cum sociis suis, et san- %ae 6 fjcifag QicBcapog avv ro^ig tJiir' avrn, f. m. a.

ctissimi Platonis manibus totum se tra- xj ? r Travoa-ln IIAaTCovoe ;^^fp<T«v iavrov

dens, susceplaque ab eo sancti schemalis oAov cyiBi^ooKcog ^ yJ, Ctt' avrov r t dyia
armatura, nihil non ad eiusdem nulum ax^fjcarog dvaKa^m Trayri^yjav ^^ ovky.v
volebat aut agebat. Nam proprii libiti pe- to -zBa^a^Tay o f)LY\ t OKilvn ^nKalg i7roiJt.i-

riculum metuens, longe a sua voluntale vog^ Y\^i>jiv ts jC, iTrparTiv ^ ^ aJTapg-
recedendum putabat, apostolici eflati te- (TKiiag t Kiv^vvov v^popuju^og ^ fiaKpdv t
slimonio fretus: vivo ego iam non ego, <5i«y G?j}iuaTa)y €<Vai a)eTo ^g/v , r «^05-0-
vivit vero in me Christus. Sic igitur Pla- Kikyw piiirtv ilg /j^Tvpiov 'i%m t Ag^«aav
toni inclyto subiectus erat, morisque sui "(^S) q 8;c«Ti «To), ^»i q Iv ifJLo) 6 X^js"05* „
ac mentis modestiam non erga illum tan- ^io ovrcag vTriTdosiro rZ) doiBtfjccf) UKdrci)-

tummodo verum , etiam erga reliquos om- v , ffu^oAMV vt-dsg kj (^^ovYifAarog , ov fjcovov

nes maiores minoresve ostendebat , ceu ^U auTOV, ctAAa j^ yrpog c^- ii^i^iig fjciii^o-
homo voluntate omni carens vel inanimis ^«5 ri kj iKdrrovag iTndnKVv/u^og^ cag ov
statua, carnes simul habens timore Do- •diKyfrog Tig m y^ dliovKY\rog uv-^PcoTsog^ i\

mmi conhxas, cavensque semper quicquid avopiag a^^v^og, ru) oofiCf) t kv^iov rag
arrogantia aemulalio et invidia
, , , odium
et adpKag iX(*>v Ka^Y\Kccfjcivag , y^ ayrpaKrog
et ira, atque conlentio, in incautis men- ^u-ivm Trp^og Trdv TripTn^ia tC^ ^iiKog xj
tibus parere solet. Animi vero alacrila- (p^ovog i^ •^vfzog jC, o^yri iC, ipi(}iia, Bid 'i^
 300 S. THEODORI STUDITAE

T voog dTTpoas^ictv ol^sv rt-zso^yvav t ^i tem et sedulitatem, et impigrum studium

ys [A.s^^^ako^^vx^ioiv i^ aunSyiy }u aoKVov TcL- cum consuela sibi gralia in quolidianis
yJjTYixcL /ul^ T^ g6/pa svay^wi^ofJvvYiq izi t ev exerciliis expromebal , quae lanla diligen-
P*C^^^'
^^ovicLic,^ ovrco ^i' i^^ifx^sictg Kctr- tia obibat, ut propositum sibi opus omni
cop^i^ ^Mg sv(^sa)g fA,iv ro •zspoKsl/j^jov ctvTO) cum celeritate expleret. Discurrebat au-
spyct) slg TTspcig afetv (J^iJg« q co^i KctKslds tem hac illac ad singulos fratres, et in-

57-^05 %KcLi^ov T rt^?j(pS)v, }C^ rolg m ^/' da^i- firmos aut segnes adiuvans, defectus il-

VHctv yi }dj poSv{j^ia,v ra^sviiKoaiv STzctf^vveiv

,
lorum ope sua supplebat ita ut ne ligna ;

^ ra Tovrcov sWsifA[^aTa tvi Tzap' iavTov quidem portare, aut ligone uti, et hor-
dva7rAnp?:v CotiMatjOg ov^s ^v?\.o(pops'iv^ Yi tum colere, et congruam infirmilali ali-
(TKaTravJi Ks^ri<Sr(^^ }^ Kt^Tzsv^iv ^ T KaTa?^- moniam exhibere abnueret; sed sponte

I
A«Aoy Tvi daSsvsicx, '^ocpvw dTrnv^oKy.asv ttco* haec et simiHa faciens, stercora etiam iu-
d^;^' avQai(^STOg Tavra TS y^ Tcc "^a^opt^oia menlorum , dormienlibus fralribus, no-
Spm^}^ KOTrpov sKKO[A,i^(^u)v T fiodKvifidTcov clurnis aut meridianis horis, clam saepe
K^vQ^YW Ka^<£i^6vrcov T d^y^m ^ Cii vvKTS- exportare compertus est. Quibus rebus
piva^ig TS }^ ixsasfi(ipiv alg copaig scpcopd-dn dicitur sodales quoque monachos admi-
"TroKXaKig' stp' oo Xsysrai (t onir uvvacjKH- ratione perculisse; evidentem scilicet ma-
f. J33. b.
fMvag c/K7r\yiTTeiv ^CA^ap^^ii ^ [^sjd\yiv di- gnamque edens , per ea quae faciebat,
^ovg T aTro^Ti^iv §1' cov s^pa, -^ Tr^oaov- demonstrationem ardentis suae perfectae-
ung avTcp v^ t h^ov avSpooTrov S^Trvpa que erga Christum carilatis: « qui cum in
i tCj TiKsiag "zcpog Xpjg-ov dyd^mng^ " og cv forma Dei esset, non rapinam arbitratus
[^op^vi ^sov VTrdpyjiov ovy d^^zeayf^ov Yiyv!- est esse aequalem Deo, sed semet ipsum
^ aaro t6 slvai 'laa -dsca^dAK' savTOV cacs- exinaniens, forma servi assumpta, factus
vcoasv fio^^^YW^^ovKHXa^ldv^-^of^ogvTrn- est obediens usque ad mortem, mortem
Koog fxs^i '^avdrn i
^avaTii ^'^ <pav^ov. ,, aulem crucis. »

^\ TciDi-a jh 'it^ Tcc dx\a 'u^dvTa rd 7. Haec et alia omnia, quae de illo

TTs^] avTOv ys^af^fisva •Qsld t« k} «vSpw- scipta sunt, divina atque humana , vigili

TTiva^ vii(povTi dva^dscv^cov Xoyiaftci)^ s(^co- secum volvens consideratione illumina- ,

Ti^Qjo T r^vx'''^^ ^KarsvvossTO T Kap^iav ^ batur in anima compungebatur corde

, ,

STrvp-moKslTO t \ovv ..^.Travrog tv^ s(psG<l 7^ incendebalur in mente, ut omnino Christi

TTpog avTOv sva^sg-nascog .^
}ti y^ to syx<^- placita faceret, eumque imitando quan-
pHv c/KfMfA>Yi<JSC£>g, 'E^sScoftaTcods fj^iy TOi v^ tum licet exprimeret. Aedificavit etiam

,
svKTvietov 17!) ovofA^aTi T SsoKoyts 'lcodvvn oratorium sub theologi tonilruique fihi

yC) viov T^ ^^ovTYig^ r t fisydKn UXdrcovog lohannis nomine, morem quoque in hoc
7r:^9app(;,Sv o/ToKalg^ ovpavorVTrog cyjTf/^a gerens magno Platoni, caeh formam ha-
TrpolBsCKtif^svov ^ svav^ri TTOiKiKos^yiav ^ ov bens, cum pictura florida neque solum ;

f^ovov Y^TO ftSTScopov -iavTii TsyvviadfjS-pog^ partem eius sublimem elaboravit, ita ut
y^ TO/e o\kov<hv cnBidTYifjLa '^svov v^ KaK- esset stantibus in eo gratum aedificium
KoTrpsTrsg ^i^jLisoiYitTdfjSpog ^ dKKa y^ auro et undique ornatum, verum et pavimen-
TQv§a(pog T TroiKiKaig }^ S^^v(JOig syKa- tum ipsum variis auratisque calcuhs stra-
Ta<rpd^ag '-^YicpiGiv .,
cog dv }C^ ol 'zsoBsg av- vit, quoque calcanlium splen-
ut pedes
Tcbv T avyaig r Ki-^cov KaTa^^v^pcosv cv doribus lapillorum delectarentur: quo in
a)7rsp Tctg cnTSv^^g tco Kvpico yt^ t avvov- loco dum preces Deo cum sodahbus fa-
Tcov d^zo^i^ovgj f/idKKov (piKo^siag }tj Ka- ceret, magis tamen divini amoris compun-
Tavv^cogY\<r^a7rTsv d/^pvffjuaaiv "TT^o Trdv- clionisque fulgore radiabat, primus Dei
^
^ Toov slaicov cv TO) o'iKco T •&goi}, K^ v<rcLTog domum ingrediens, poslremus recedens;
 ,

VITA. 301

quamquam et nonnulli alii diligenlissimi c/nii^iv a7royivo,iA{jQc,' }cci'i tgl auiiBctiora-

essent, qui illic per Dei gratiam in sanclo tcov ovroov cvicav 'j^ -diov yjx^n avro-di
secessu degebant. ^qittov d^osora^aixivuov.
8. Sed praeter supradiclas, aliis quo- «''.
Upog q to7s ilpy^f^ivotg^ Kcti rivag

que privatim indulgebat precibus, semet lBix,a)T<!^ag iTroiuro 5?K<7fie, ictvrov aTzro-
clam sodalibus subducens, diebus prae- S^a^^iWcov r aA\cov y^ ro A^Ji-dos, y^ [^d-
sertim quibus officia vacabant, quo tem- Mg-d ys aa-^' a5 Y]fJi>i^ag riyov dpyiav, cv
pore lacrymai^um rivulis genas inundabat ajg }^ Ai0aG-i ^azpvcav rag Trapnaq Kar-
atque pavimentum cui insistebat. Etenim iKKv(^iv v^ rov^a(pog cv w^dsip irv^yaviv m' .

compunclionis donum abundanter a Deo ro y^ <^ Karavv^sceg p/ae<o"pct 'osKaaicog el- f. 139. a.

acceperat, a quo nimirum omne donum A>i(f)« '^rapa -diov^ Trap' ou Trav ^ODpnf^a

perfectum datur dignis eique semet com- riA^iOv BiSorai roHg d^ioig Ttj Trpog rovro
parantibus. Conlinenliam autem lanto im- no^^iTriGf^ivoig' iyKodmav ^j roriro juaA-
pensius colebat ,
quanto eam utiliorem Aok <i^_y](jy.n(Jiv ^ oaco -lU 7r>'iov avrnv avfA.-
comperiebat iis qui Christo pure et im- ^ctAhoyJivvw iVPiV ro^^g rchy^eA^u) y.a^apoog
maculate servire volunl. lam raliocinium n y^ dpvn-dpoog >,aro2veiV i-^iXnfjLv r '^
tamquam iudicem incorruptum inter spi- AoyLCJf^ov 'fmTy^aag lociui^ ^Ly.a^vLv oB^Ka-
ritum carnemque constituens, sic per il- tov 'urviVfx^arL y^ uapio]^ ovroo ^C avrov
lud utriusque officium explebat, ut ne- iTronlro iKari^a ro Biov^oog y.rirs Slcc t^

que nimio ieiunio patem sui visibilem ayav dcjtriag ro oparov aurov c/KXviSroj^

tantopere debilitaret ut Ghristi famulatui v^ Tr^og rag cv X^i«rft) ^Koviag aTrpaKTCTv

inepta praeter fas evaderet; neque item Trapa ro ilKog Ka^i<^a^m^ jw-kt' av ^ia
propter nimiam esculentorum ingurgita- t ko^ov t ilaKe^^ivroov rdg -^vyjKdg i^ng
tionem, animae facultatibus acediae passio dKyidsiag WiX^^^ izd^iatv ^ g^ Y\g /22%/?-

subreperet, ex qua generaliter monachis KriKog ru> po?a%ft) avvdyiraL ^dvar(^'

mors contingit. Profecto in his perseve- 'A(M-?A</ cv rovroLg iy^oviaag 6 y.aKapi-
rans bealus vir, archelypi locum in agen- tm?, dpyirvTrs rd^Lv i-Triiyiv ro\g Tv^dy-
<lis rebus tenebat; quamquam nondum f^aaiv ii y^ fxyi^iTroo aa(^dog rolg ovof^aaLv
manifeste singularum virtutum nominibus isdaiig aTzXoog d^iriig G^ dKtA(^clig IfjuTroucv
accuratos efficiebat in participantibus cha- roig fiirahafi&dvnai xapaKrr.pag-Tr^og ov
racteres. Ad quem spectantes ascetae con- ^n ^KiTrovng ot avva(TK\]rai . £j fxdht^^-a
discipuH , praecipueque mirabihs lose- ^avitdaLog Iwaii^p, v^rc^vaLv.avrooTCj
phus, qui et sanguine et vitae proposito t 'ss^oai^iaLV 7r^oa(pvcog o]Kr>ii,L^Jog jlfxo^-

proxime illum attingebat, animam suam (^ovro r 4^^*^^ rco OKiivs Kd\A<{ ^roiaro-

illius pulchritudine exornabat, parem ala- T-3'gyJi •zspo-S-upjav rri r 'zs-paKrioov c^/^h-

critatem ac forlitudinem similitudine mo- KvvfjSpog i^of^oiooT^- Bth v^ aKKog rtg slvai
rum ostendens: quare et alter quidam QsoBoop^B^ Trap' avrolg ilKd^iro ^ TroAvg
Theodorus apud monachos videbatur, in . dpirri k^ yvooa^ yiyovoog- og jtj -^iiex, 4«cp9)
eximiam virtutem ac scientiam provcctus: ^ h @iosa>.oviKVi dyiag r •diov oKKhn-
qui divino sufTragio sanclae Dei ecclesiae aiag cv KaL^ch izPiioo d^r o^aKag iyx^^~
thessalonicensis idoneo tempore guberna- a-dsig, Trhn^ag vTnpo^iag v^ (poapdg v-osip

culo praepositus, plurima exilia et custo- '^ o^^o^o^a c/Kapripy\ai 'zsig-stog' /^' ou
dias pro orthodoxa pertulit fide. Cum quo ^ 'Avra)vi(^, kj Tifzo-^iog^ 'A-^avdatog
et Antonius, et Timotheus, et Athanasius, n jtj NavKodn^^^ Koi ^As/V©-" aAA©-'
et Naucralius , et alii deinceps plurimi qui o^iAoe ecpsjji?, 0/ Jiot c^ daK'ArLKyig rvwt-

tunc quidem ascetico vitae genere, postea KdJli ^coiig tCj tws d-dKnriKrig v^spov iv- t m. b.
 302 S. TIIEODORI STUDITAE

Gra(jsu>g cvi}cpa)Tctv ra psAM ra eV; rrig vero conslanlia alhlelica , membra sua in
yyig^ J^ t dvTi-c^aAH Tra^Ja.v t{w Bvvct[Jt>iv terris morlificaverunt , et universam ad-
KctTiTraTYKJciy. versarii potentiam conculcaverunt.
•d\ 'Oynv TrctTYio rj(J^ Qic^co^ogTsav- 9. Igitur parens nosterTheodorus san-
rcdv fASv r •dsQ(^cpm 'osaripu^v |tAgr?/« c^ ctorum omnium palrum vitas atque ser-

(Siag rSj G^ Koyng iv avvTsrpiiA^ivy) xao5ia mones contrito in corde participabat et

}C} TTViviJi^ctri rct7r&ivod(Ticog^ ^'lav inid^yirm ilg in spiritu humihtatis, unicam hanc quae-
r TTPOKiifMpov avru) cr;co7rov KvairiX^av ^ rens in proposilo sibi scopo utilitatem,
To TTCidg dil ivapi<^Yi<Jcti ^ich G^ T iTTi TO quoiiiodo scilicet placere Deo oportcat il-

avro ^uoYW ihoyJcVHg' Sj^.^pi^ovroig^^^ipa^vig los qui huiusmodi vitam elegerint. Prae-
}^ [jui[/,Yir^g Xifirai yifovivair ovpavo(pav- cipue tamen amator fuisse dicitur atque
ropcg BaaiXiin' tovth ^
r aaicr\ri-iCcug vo- imitator delapsi iUius de caelo BasiHi: cu-
fjioBsaiaig (
i
), ^ r a^Kaig paAira t Ggoffo- ius asceticas constitutiones , ahasque theo-
cpMjy /S<^Aa)y ljU.(piAoo"o(p«y 5o^jM<aToG?<r<a/e, sophorum librorum doctrinas meditans,
,
'
K^ TO i^Xarog t^ Go<j)\ag rs k} <!^90vv\(Si(dg av- sapientiaeque ampHtudinem alque pruden-
rov iA,eya?\.ct)g dTro-^avfjiai^coY , ohov savrov tiam magnopere admirans, totum se ad
if^7rapil-)(^ev ilg dt^Of^oictXJiv r fisyaha,'^ illius magni similitudinem conformabat,

sir' dya^olg pct^vfjtfiag iv avrh AoczBoy yjd- nullusque iam pigriliae ad bonum locus
V pav ovic i-^ovdYig- TraQioapafisvvw ^ svpcav in eo reliquus fuit. Et cum eomperisset
Kar' c^slvo Kaipov r r damriicm avrov neglectum per id tempus ascelicorum eius
S^^^rvTssooaiv vtto t cv KOivo^loig Sj^AraSzti capitulorum praescriptum , ab iis qui in
dve'^ofji'Svci)v ^ rct) ^ot;A8$ (^vifM v^ ^oamfAa- coenobiis vilam degere elegerant, nempe
rcov vof/^a^ag , t^ ^viheia ^L^Trom^ icrv\- quia servi , et pecudum greges, ac feminini
y»,5rA«TT6Ta{ jtAjy Itcavcog t Kap^iav iTri r generis iument* adquirebantur, valde do-
roiavraigr vofjt^oiv vTTspo^^^aig* dv^^^ovrai luit legum harum violationes. Ausus est
Q av^ig TOj TTpocntGi (Jvvsrag rcj) Trpe^J^vrri igitur ad senem Platonem iusto cum con-
Uharcovi y
fJi^Yt Bsh (paGKcav TrapsatJai t roi- silio accedere, non oportere dicens hunc

avrltvr TroKKm d^ipa-n-svrov voGOV ^dKKa dissimulare insanabilem multorum mor-

rcd Ka^' eavrovg VTro^i^ffji^ariri^d-^iTictg bum , sed proprio exemplo hanc infide-
k} (piKoKoGfJLiag (jUjW./Sa/vaffctv TOi$ TroKKolg litatis et mundani amoris filiam apud mul-
dvasrslKai KaivorofJt/iav tCj yap dKaKKsg los cohibere novitatem. Nam sanctis in-

dyioig ro <zi^^Ksp^aiV&iV '(v\re1v ^arolg iv decorum esse lucra quaerere , quod fa-
KOGfjLcp TrpSTret, J^ TroKtrsiav o^rn^svaGty ciunt mundani, qui non prorsus sanctum
T ovK slg aTrav vifiaafjiivlw o Sm x} GarToy vitae genus susceperunt. Quae sane res
Yi Koyog iTxji^aivero , Xpi^ov (7vyg^^oi)yT05 citius verbo peracta fuit , Chrislo adiu-
T^ T TTayocTiB riAarwyo? iTriKVfiOvvrog ro 7^ vante, et sanctissiino Plalone salutare po-
f. 150. a. d^icoascog acoryipicoBsg' t psv yap icjf^ov r slulatum ratum habente. Et servorum qui-
olKiToov iKsv^ipiaig iy^dtpoig i(podid(Jav- dem turbam data missione instructamque
Tfs, avri^ii<r'iCf) "zoo^i TroKinvs^tiJf siaaav viatico, arbitralu sno vivere perraiserunt:
ra^' aKKcogs^^^^ovrar 'Trpaffiarcov roli iv- res ceteras egentibus largiti sunt: atque
^ssaiv iaKo^Triaav k^ rHrcd t« ^^07^00 xaG- ita semet constKuerunt manifestiores pa-
iT^coai a<pag avrovg iTn^nKorspag aKn^ag ternarum traditionum observatores et mo- ,

r Tra^^iKcov 'S)^^^6asci)Vy }^ fjt^ova^^tKYig sv- nastici ordinis bene composili sincerius

(1) Idcirco etiam de S. Basilii asceticis minoribus lucubratiunculam edidit Theodorus genuinum ,

bunc divi patris foetum esse defendens; quod nos brere Studitae scriptum ex codice vaticano edidimus
Jr. V. part. II. p. 91-93.
 VITA. 303
speculum, dum ubique hoc egregium me- KOfJfJuicLq dKefsstj^evTng '^a^^a^pHg^ fia^ny^n-
morandorum semper virorum facinus ce- •^iiui^g 7ra.yxar)(jAJ t^ dyd^Y^g roiavTyiq r
lebratur: quidem amatores ad
quod recli detuvyiTcav 7r^a^eu>i' w c^ [/.iv 7^ Kahm
parem virtutis zelum excitavit; illos autem ipa,irag,7rpog t of^oiov 7^ dpsTtig Biriyetpi
qui liaud veram asceseos terere viam con- ^HXov Gsir H "^ dAyi-dii t^ daKriaicog -zt^^-
sueverant ad Deo odibilem invidiam com-
, "^^^cipdTTHv auvi^t(J^'iVTag Z'i^ov , 77-^05 cp6o-

movit. Verum noslri neque priorum elali vov ippiTo-KJS t (^ido-diov «AA' ovTi Tolg
laudibus, quasi aliquid magnum fecissent, Ofciivcav *\B6/Lf^oi hoyoig^ a>g [^iyd ti kclt-

ad vanam gloriam delapsi sunt ; neque o^^lcoKOTig Tr^g KivoBo'0a.g i^iKvAa^vi oXi-

aliorum despectu victi, religiosum prae- a^dov, ovTi TOvTf^ TOi (^avKioiJi^ui viTTYi^iv-

ceptum omiserunt; sed intra recti iudicii Tig 7^ ^so^iXovg 'ix^^ Ka,TOhiyco^t]Gciv iv-

•claustra se continentes , imminens sibi ab TOhng , tfAA' laod r 7^ op^ng Kpiaecog lav-
ntrisque delrimentum prudenler declina- Tovg ^c^t^vhdojovTig KXii^^cav , t l^ Iko.-

\erunt. npcov (BAaCLi/ cppovipi^cdg i^iKKivav.

10. Rebus itaque sic in melius fluen- i'. 'Apc^iAH tLtoov ovTCd 7rpo(idvTcov ^ hJ
libus, et religiosa familia aucla, quae in- 7^ ko^t' avTOvg «^^«(porMToe civ'^y}-di'i<rr,g
^

star uberis fertilisque arvi, ab egregiorum Hj ^'ikIw XiTrapag tu svyiia y^copag^ tyi «/a-

•agricolarum peritia bene excolebatur, fru- Tretfnoc t iv^vav xaAAi£p^«-S-f;crH5 (puTOKo-

clumque mulliplicem domino ferebat, re- /^wv, k^ KapTrov d7ro3i^ovGY\g tco ^scnyoTri
cle iudicavit sapiens abbas Plalo, homi- 7roKv7rXaa'iovcL, ^vivai KaKcog v^rc^Krj^vog
nem qui iamdiu divinae Triadi per omni- UXdToov <7c^05 ^roipividpx^^i-) ^ "^oKKci)

modam membrorum mortificationem di- Tzpcoyiv cclvtov tvi 'Zid^i ^icc 7^ TravTsKovg

gne sacrificabat, et sanctitalis purissimum t f^^cov ViK^dxnoog d^icog Up-^yiiaavTa^ (^ , ,

templum erat, sacerdotem simul esse fa- 7^ dyviiag Ka^apooTaTOv ovTa Tif^jog ^

ciendum incruenti ac splendidissimi sacri- dTs-o^privai j^ -^vyitsioKov 7^ dvaiiidKTa v^

ificii; ideoque pergit cum ipso ad venera- 'sya^/.c^aovg^vaiag ^ iluiXavva avv avTw
bilem palriarcham Tarasium , valde qui- 7rpog t 3'SoA«7rrov ^raTpidpx^ Ta^daiov
dem moerente propter susceplum de se dx^of/ivct) fA,iv OTi pidKi<^a Bid r ug avTov
consiHum a sancto viro, cedente tamen yvcofilcv t oaiH ^ iUovTi ^' oKoog di' iv7rii-

obedientiae causa, atque ut ne videretur ^aav^ x} t jt*ii ^o^ai (ppovilv t TraTpog /3^- f, na.h.

melius sapere quam pater suus. Quos di- Tiova' ovg -dilog U^o-^iTng Ka-^d^ri^ ti-

vus pontifex tamquam exoptatos thesauros vag -dyiaavpovg iTri-^vfxyiTovg /u^ sroAA^e
libentissime excipiens, imposuit Theodoro Tr^oaynKa/u^og 7^ •drvfcn^iiag^ iwiTi^nai tTo
manum, et sacerdotali consecratione do- Qso^oopco t x^lpa, y^ T^iaihipfil i7r' auTm
navit , ab infimo subdiaconatu usque ad t 'i^ Upooavvy\g T^^iicocriv ^d^ro ^^ IxdTTOvog
ordinem presbyteralus. Cum vero actutum t vttoSJ^-kovcov dp'^dji/^og ,, y^ i""^,^' "^ ^
ad proprium monaslerium traiecto frelo ^rpia^vTi^^n Ta^icog ihyiAv-d^cog. ETrn q ra-
navigassent, haud existimavit divus Theo- X^^^ 'sapog to oiKilov l^i-osK^aav ftova^Yi-
dorus sibi in prioribus tanlum exercitiis fov ^ovKcoiTO^iiv ^ilog Qio^vopog Tolg
morandum, quia virtutem incessante mo- 'scpoTipoig Iti-t^iX^^ dycoviafiaai., ro 7^
tu cieri sciebat; sed veluti pugnacissimus dpiTvig daKivYiTov sv il^cog- «AA' ov TpoTrov
miles, qui multo ante hostes suos iam de- grpciTicoTyig fjt,axif^(^TaT(^ Trpcolu) -ztroAAo)

vicerit, et de ilhs victoriae gloriam retu- G^ dvTaycoYi^Ofiivag avTco xpo^urcoadfjvi-

lerit, maius deinde robur alque alacrita- vo», ^ '^ k^t' avTcov v'iKY\g ro K^iog dpd- ,

tem poslea prae se ferl; sic etiam Theo- j^og^ TzKiiova '^copiluj }tj 7rpo^ufA,'iav iig to

dorus , egregius virlutis athleta , sacrae sjws i7nBe'iKvvTai , ovtvo ^ii j^ QicBcopog 6
 304 S. THEODORI STUDITAE

•T^ d^iTYiq rt-&AtiTM5, T -^ ;;^;;,&i^0T0Victe /Scfc-d- ordinationis gradum, ceu praemium suae
fji^ov p>pciQiiov y;;cM5 -?"
kJ t 7roXi(ucov Tra- contra inimicas cupiditates victoriae retu-
%m apoL^zLj Ao^jca^os, kJ jttw^oTjpwv lissereputans; maiorumque certaminum*
a^wvwv O^To-dsaiK '.-^ 7rpoT'i[AY\(nv Kpivctg argumentum, hunc sibi honorem fore iu-
" bv>c i^iBa VTsvcv rolg o<p-S"aApo7e ov^s .,
dicans « non dabat somnum oculis, neque
TOi$ (BhKpdpoig avTOv vv<pct,y{A,bv ^ Ji dvd- palpebris suis dormitationem neque re- ,

TTctvaiv Tolg x.tfOTa(po/5 „'\|.aAjM.i>ta)5 jiVs/v, quiem temporibus » ut psalmi verbis uta-
cfAA' o^TWJcwv ictvTOv Tag udpKctq^ ttcjlv- mur, sed carnes suas nocturnis sacrarum
wyjoic, pt^shiTcLii T lipm '^^ctipcoY^ oK^UTSi scripturarum meditationibus macerans ,

r v^ T (pviiv
pt^iKpov J^ 6(p\Yi[^ctT(B-'^ £j ipsam prope naturam vincebat, nec nisi

T dvctyKcnmdTYW iKTKJiv T^ Gvaiug VTTi^- ci summumdebilum mirabihter persol-'

(pvcoq iBs'tKvv hBi^^Of^iVYWf coq ovB' cLVTiig vendum monslrabat ita ut ne integra qui-
,

oA«5 copctg Bia t Y^f^ispovvKrin f^eTctXcty- dem hora diu simul noctuque somnum
yJjLVodV T tyw»' rdct q Aoi-zoa^ t dyci%oit^- caperet: rehquas vero horas bonis operi-
yictig KctTctvctKiGKcev. bus insumeret.
ict\ Ovrco roivvv fjusye^vvojvS^JOV rcug 11. Age vero quum adeo virtutibus
dpiTctlg cog Y\fiipcti t Qio^co^ov ^hJsTTCov 6 auctum Theodorum cerneret sanclissimus
'^iaoaiog FIAaTwv, >?/3«AwG;i TroXXdKig^ cog Plalo, moHtus est non semel hominem,
YiBii tIuj ev(pva v^ dTToKiKTOv ^^Y\aKY\KOTct qui iam egregium et singulare vitae ge-
^^WMv, KcL-dY]yovfj^ov avTov dvaBsT^cti t^ nus agebat, abbatem declarare tendentis
f. 141. a. 7rpo5 otvpavov rpixovang vtt' avTOV d^e^- sub eius regimine ad caelum familiae ,
(porY]rog^ i]g aTTKYw iKarovrd^ct TY) t 'Kpi- quae ad centenarium numerum Christi
S^ov iTriKTa^siaYig ydetri' dKK' QVKiTra^e gratia pervenerat. Sed non persuasit ei,
T gV; Ts-aaiv aKKoig Ky^pov iiaXctKoonpov qui ceteroqui mollior cera erat ad obe-
^^^a^yovvra' el^ora aa<:pcog to iTZY^pTY]- diendum;sed tamen probe sciebat impen-
ittgvov Kpifta rolg rri roiavrYi dpx^ pi^^" dens illis iudicium qui temere ad huius-
Kiv^vvcog Tni^oal^aiViiaiV' m k} to dvaKaro^- modi praelationes accedunt; quarura dif-
•dcoTOV 6 'zsoKvg Iv ^eoKoyict (
i
) vTre^^a^^e ficultates magnus ille theologus descripsit
(pdaKCov xaXeTTOV ovt©-» t el^ivai d^X^- dicens: cum difficile sit scire parere, tum
<&a«/5 Kiv^vvev<l 'aoKKco yaKeTTmepov eivai multo difficilius videlur scire hominibus
, . to eidivai dpx^v «vSpwTrwv. nA«v ovk i^<j imperare. Verumtamen haud perpetuo ce-

f^i^i TTctvrog KpvTrreSrx^^ vo«tov Kvxvov larioportebat spiritalem hanc lucernam

vzso (^ T^ vpBpiiag ftodiov ^ aAA' e7r< t- sub humihs sellulaemodio, sed super can-
Kvxviav ri-diivai t^ TxroiftaVTiKYig dva^d- delabrum ponenda erat pastoralis apicis,
aicog, -sirpog to (paivsiv 'siaai rolg cv tw ut luceret omnibus qui domi erant splen- ,

olKict T?/ '^ (pcoTOTTOim avTOV «arpa^ewv didorum suorum actuum insigni fulgore.
iKTxrpe^siel KafJLTra^ayja' vcaea ^ Ancp-S"?*? Jgitur aliquando correplus morbo sanctus
o/ pia oaiQ^ riAaTWV, t^ xd^pco txtv- piato, vehementique febre ad plures dies
perci) ra h^ov n^Kaio/^Q^ iKavag W jnius exaestuans, ut mullis quoque vide-
Yiftipag^ cog Ka) Bo^ai TroAKolg '^ Tr^oa- retur hac temporali vita propediem abi-
Kai^cov d^pi^zra^^
c^elvov Tr^og-Yiao/jdfOv t«5
iTriiisn^ eiKog h @ turus; quia opus erat eum, qui post ipsum
communi fra-
fjter' TXJoiftVYig^ familiae praefuturus erat,
4w(p6) T^ ddeK<p6rYir(^ eig rovro rd^scog imm suflfragio ad huiusmodi gradum ac-
eA-^giV, <Jt;vo5ov 'zs-oisnai Txrdvrcov t^' cv cedere; concilium convocavit Plalo suo-

Consonat autem Gregorius PP. Reg. past. I. 1. ylrs est artium

Gregorms naz. in
(1) orat. II. Iff.

regimen animarum.
 ,

VITA. 305
rum omnium spiritalium filiorum , et cum 7rviv[A>a7i vlwv clCtov^ }^ TOvToiq ^pcf^^ioL
his breviter de suo praesente morbo lo- arrct 'srip} t^ opiO[ji,ivy]g avTOv Sie^s^^m
culus, rogavit ut deliberarent ac dicerent, vo^ni, a^m Bisv^vfju^^yivcti x} sIttsIv Tiva.

quemnam sibi eligerent constitui •

pasto- alpovvTcti KcLTct<r^vcti ayro/s g/$ •zsoijw.gva*

rem. Illis autem una veluti voce magnum t^ q wcmsp iaiol (pcovvi
(^ [nfiyciv Qso^uo-
Tlieodorum nominalim eligentibus accer- , pov ovoy^ctaTl 's«rpo;:^«pj(TajU.«Fa)v, [xSTctKct-

sivit eum in medium Plalo , verbisque et MHTcti olCtov slq to [tsaov gA-3-siK, x^ Bn
gestibus mortiferum esse morbum suum Ao^o<$ ts j^ (j^ii[toL(Jiv cog ^ctvctTV\(^op{^
adfirmans , tum et spiritalis fralrum in zrsA^ k vodog Trpog olvtov (^sCcLiaaa/j^oq,
Christo coetus decretum de eo editum shct j^ r 7s-v/j[/,octikov uvXKoyou q^' Lu
significans quod omnino opus esset
, et Xe^r^o d^sh^pcov t slg ot.VTOv c^svsyj^slaoLv
eum abbatem constitutum illorum curam 'Si^odn^Tzoov ^«^ov, v^ ag ds\yi[tcc oh fr^or,-

gerere, aegre ei persuasit ut rei demum yov/u^ov r olvtZ)v avoL^s^ctSztj (ppovTiBa^

adsensum accommodaret, cum iam tertio Trsi^^l [^oXig ttots slg tSto gAQfiv, tpigkoli- f. 141. b.

decimo anno sinceram in Christo obedien- B'sKa.TOv dvdyovToL STog 7^ dvo^svTn clvtov
tiam profiteretur, aetatis autem quinlum a/ Kv^ica VTroTctyvigy 7? d's ^s 7rd(rYig wAi-
supra triginta annum ageret. Sic ergo ad Kictg 'Sus^jltttov Koti TpioLKO^ov ovtco toi-
fratrum praefecturam accessit, melu sane yupovv 'ipx^ToLi slg r r dSsXipcov jrpora-
et tremore perculsus, ob periculum quod gi^zv ^ (pcficjo [/Av Kj Tp6[jLCt> dvvsxof^©^
subditorum animabus ex rectorum impru- ^^a r TroL^^STrofj^ov c^ dfinKictg r t woi-
dentia solet accidere. [tctivoftsvcov '^v^otlg oAs-dpov.
12. Nihilominus animum resumpsit, //S'. ''O[tcog ovv ^viTOLTcLij<^ '^ (piArig

et dilectam quietem deinceps omittens, d7rpoLf[j.o(Svvr}g to ^t^ov d^pei^yKJctg, svctyco-

fit actuosus, et ad gregis sui rectam con- viog yiyvsTcti^ j^ Ci^(^(JK(^dl^sTcti Trpog t
stitutionem accingitur : solique sapien- KctTOL^Ti(j[jL0v ^ 'aoi^tvrg' k} ^y\ tco [jlovco

tissimo ac potenti Deo , qui infirmis vi- -zBoLvcJo^pcp y^ ^vvolto) -^sZ) too c^ d^jQsvs']^
res suppeditat, et caecis ipsis dat sapien- f^i^covvvovTi ^vvoL[tiv •> y^ oLvTovg GO(povvTi
tiam , confidens , assumit arma lucis , scri- ceir Tv^Kovg TS^oLppriKcog , dvoLKa,[i^dv<( tcc
pturarum iriquam doclrinas, consistilque oVXa t (pcoTog^Tccg ^cL(piKag (f)»tp slGy]fri-
in medio illo sacro coetu tamquam ve- Grtg' j^ y^a^i^^aTon cv [tsaco 7^ Upoig oksi-
teranus ac forlis propugnator: magiste- vy\gGvyKKrtTa ofd Tig s^JL^urz-ipOTroXs^tog tu
riique arripiens vocaHssimam tubam, vo- KpaTaiog vTrspTiva^' * t^ '^ BiSacFKaKiag ita uterq.
codex.
cat concertatores suos ad bene composi- SfsL^^si^iad/j^og r Sj^a^TrpvGiov (sdKTriyya^
tam adversus intellectuales hostes aciem VTro^pcovs] Tolg awjacmi<ralg r Trpog Tsg vom-
arcus illis et lanceas, scuta et galeas, et Tovg Bva/j^slg c^g-y][toviKYiv TrapdTa^iv^
triumphantium clamores accurate submi- ro^a TOVTOig r^ ^o^aTa ^vpsoiig ts y^ K^d-
Atque ita horum ani-
nistrans et aptans. vyi j^ (pcovag ZoTraio^popcov dKaKaf[tcov Bis-

mos contra invisibiles Madianitas confir- G[jnKdj[tsvcog (U'ap[^o<rd/j^(^' 7^ GTspsol

mat; demonstratque illis qualia quali- ,

ovtco ys Tctg tovtoov '\v')(ag y^ t d<pavcov
bus, quae quibus quo modo et quan-, MaBiyivscov , 7^ BsiKvvGiv avTolg to -zsro/ct

do adliibenda sint, in cogitando sive de- '^oioig^ f^ Tiva Tiai ^ y^ Trcog t^ ttots ks^i-
Hberando vel loquendo vel agendo, ita Sztj Tr^oGTnK^^ r sv^v[tr][jLdTcov y^ Koyia^jLcov

ut, cum Dei ope , intellectualium Phili- ^ Koyoov ts y^ Trpd^icov, Bi' cov avv ^sco
staeorum insidias effugere possent , et vi- ^vvr.aovTai r voyiTOov dKKo(pvKcov c^ Ko-
ctoriae contra illos trophaea splendide pc^C ^Trex^papg/V, ;ij ra ;car' atJrwK 7^ f/-
erigere. Kng (rv[t^oKa <z^(pavag dva<priaatQztf.
39
 6 ;

306 S. THEODORI STUDITAE

iy\ Elx^v (JLh Qvv Upog TraTvip v)/ui^ 13. Habebat ergo sacer parens noster
y^ r oiicslov ^iov d?<n^oi)g (Jica7rco(7ci.v <z^^i- vitam propriam tacitae reapse instar ad-
vscFiv j^ To kcct' diA^(^o'iv Q KctTag-yif/^ct t horlationis, suorumque morum exactam
f. 142. a. r-dcov dPio-zBig-ov 7rpov(^a?^AsTO •^rpia^uv ^
conformationem , tamquam fide dignissi-
SuacoTzridoLi ctuTOug Buyd/u^ov Trpog dvd^n- mum oratorem prae se mittebat, qui il-
'vj.iv r UTTip dpiTrig Trovcav aAA' '(^^ Trpog los pudore veluli adigeret ad suscipien-
TO ayctv tU^adic^fscti Go(pictv &sictv ts Kctl dos virlutis ergo labores. Sed quia, prae-
dv-d^co^^ivlw , i^ t6 ^iBct(7Kct?\.iK6v d7ret?\.ri' ter quam quod in divina humanaque sa-

(p<l
Tra^a r dsvvdcov u^aTcoy r 'zsvsuf/>ctTog-y pientia exercitus, didascaHcam etiam fa-
o^^sv oiujsyjiog r Koyi\ci\v ctvgro/*» '^
$J^-
cultatem a perennibus Spiritus scatebris
voiag slpnvlw ^ jt) tcc psl-^pa t^ ^coti(p6pH hauserat, unde perpetuo ralionalem men-
<i^s(3?\.u^s di^aGKaXiag' y^ (^ tA,sv KaTa- tis pacem derivabat; fluenta quoque vivi-
7rifA,7r^atQzii f/sXKovTa tyj Tru&K^AsKTO) ^tji ficae doctrinae effundebat: ahumque ar-
Tra-^cov Kaf^ivca KaTsSpocn^s ts ju dTrSTS- dente cupiditatum flamma iam consumen-
(ppn (J^ T^ m^ovyig ^vpt^o/SAa^j/s av-dpa- dum rore veluli refrigerabat , et animae
Kag- (^ "Q voaouvTa y^ ^;?^ h^ov c/k tto- exitiosos voloptatis carbones in cinerem
VY\pcov Aoyi(jy,cov av-d^pcoTrov ^ jlj yrpog r t^ redigebat: alium pravis cogitationibus in-
d/J^Tiag Ctto toutcov s-a^aty /u&^jov -ddva- terne laborantem, atque ab his ad pec-
TOVy cocmsp Tig oupdvi©^ dKs^co^ o^gks- cati mortem impulsum , ceu quidam cae-
'SSTO^^I^ , K^ T dXs^tKaKov T (rcoTvtpicov leslis medicus invisens , et medicinalem
Aoycov '6^BiBoug tS) KdfJcvovTi KuKiKa^ t^ salutarium verborum laboranti caHcem
KaTSXoucJntg Aw/3we fss^^o^cog d7ry\KKaT- propinans , ab insidente peste mirabiliter
Tsv y^ ouTCog dfA.^poTspco-^sv Tsrpd^scag 5»i expediebat. Atque ita utrimque , opere
Ag^w }Cj -d^scopiag «(pgAijW.©-> ^v y OTi Tolg inquam et doctrina , utiHs fiebat ; dum
(poiTcoai QsoBcopQ^ ^ •ztrM [a,sv IBioL sKd<pco ad se venientibus Theodorus, modo sin-
-Trpog T d^ayy^v^TiKnv TroiOTriTa y^ Tag dv- guHs pro confessionis quaHtate antidota
'
TiBocpetg TTOioufApog Tolg KaKoctiTOig- Trri
q infirmitatum suppeditaret; modo commu-
K^ KOivou g-ar' (yKKKwaiag /^ r (JUfATrXvi- niter in ecclesia, post matutinos hymnos
pcodiv T soo-d ivm uf/^Ycov^ 'zsaGiv 6fA,ou Sf^- expletos, cunctis simul ulilem homiHam
?^syo/LS{jog Tct crufjLcpspovTct., tCj touto 'Si? t^ dicerel ; hancque ter in hebdomada spi-
s^Bofcd^og t6 TTvdjfJLciTiKov T Ao^a Gnn- ritalem aHmoniam , tamquam benivolus
psaiov cog suyvcoficov sTrirpoTrog Tolg auo- oeconomus conservis suis distribueret
$ou?.oig olKovofjLou/u^og, o6(^ct) ts jCj Tro^co cum timore scilicet atque amore erga com-
TO 'ZFpog r Koivov ^scoj^tIw tCj (JcoTYipa r munem dominum et salvatorem omnium
oActfv Xe<5"cv. ' Cliristum.
1^. 'AAA' iTSOV Aoi^TOV, r Kaipou Ka- 14. Sed iam tempus nos vocat ut ad
^^'^VTog Y\fAag..yS7r) TOL r^ d^Kv\(jscog (jKdfA^f/.a- luctae stadium, in quo magnus hic re-
Tot r f^syd?.H touth «z^ sucjsjSsiag TrafKpa- Hgionis pugil certavit , accedamus. Regna-
Tia^pii. Kolt' cyHslvov r Kai^ov s(Ba(ji?^i^(Jsv bat iUa aetate, solus in imperio, Con-
fiovoKpaTopviaag Ka)vg"aVT/vo5 o t^ cpjAo- stantinus religiosissimae Irenes fiHus, qui
142. b.
f.
;^iTii^\pv\vngui6g y o<fig t6 '^ vsoTYiTogdva-- in luxuriosa et effreni iuventa ardenti-
fA^svov TSKj dTrai^aycoUTQV^yjcov ^jLjTO^ig r^ bus carnis motibus victus, priore legi-
(sapKog ^Tru^oig v\TTYi^sig (JKipTYiftarjiv
^ tima dimissa coniuge, et per vim tonde-
d6sTt\(jag r Trp^TS^ov aurco y^ voftag ^ffa- ri iussa, aHam adulterino modo, ceu oHm
fA.v\f/svY,v j JOj TavTvw dTroKap-dvivai (Bs^ia- Herodes Hbere duxerat
, , nomine Theodo-
(jfA^svcog 7rOiy\(jag^ STS^av fioiXiKoo TpoTzca^ ten : quo infelici flagitio scandalum non
 ,, d

VITA. 307
Dei ecclesiae lantummodo verura eliam y^ r 7rkK(i\, *H^w5«f , aKu^roroAws riyafe-
gentlum principibus et toparchis intule- to, ^$to oVopct 0eo5oTn , crxay^aAov Trap-
rat. Et divus quidem patriarcha Tarasius eiGa^ctg 6 5£iAa<o5 fJt^iyiTOVy ov fx,6vov tJj t

concubinatum hunc improbans , nuptia- dsou c^Khy](j'ict .j

ahha j^ 7roi(Ji TO^ig r i^vav
letn coronam imponere recusaverat
his dp^tjfolg j^ rOTrd^-^ctig' 6 fjuiv yb Qftog tto.-

et illegilimamcopulam comprobare: et- Tpid^^^ng ToLpaaiog tq toiovtov d^zBsvdoKcay

enim impuris animabus non fit concilia- crutoiKiciov , r lig avTOvg g-ipaviKViv «Tro-

tor Chrislus, ut ait alicubi nescio quis s^«<peTai ;^«^o9g(7iay, to) ©^^j^OjUO) -t^ ^z-
ante nos vir sanctus. Sed losephus qui- ^svog oC crwjccivcov ci/s^yyifJt^aTL' '^v^alg
^
dam presbyter, et eiusdem sanctissimae l^iC»\oig dnuua^pfig 6 XpiTog/cog 'zsa Tig'i(pn

magnae oeconomus, qui adul-

ecclesiae r 'zspo i]fJt^ dylcov 'itoarip Bi Tig TrpKj^v-
teris famiharis erat negolium hoc sibi
, Tipogy^ otKov6f>i.og Tvf-/^dvcov '^ avTvig dfico-

sumpsit audacter, et praevaricatores illos raTng fA,iy aMg iKK^nCiiag^ r [yt^oix^f^^^vi^v

coronavit , divini humanique iuris fines Ti avvri-drg cov ^ dva^v/iTai ToXfjt^nDoog to

praetergrediens. Conligitque dilalari hu- iyx^^^^^f^f^o^y ^ Ti^pctvoH csir d-Qiaizag^ipco

iusmodi malum non in regia soium ur- ^idf^cov d-proaKi^Tticpag ^iicov j^dv^pcoTivcov

be, verum eliam in longinquis valde re- ^ yiviTai Tr^o&oKri ttoiovth k^k^ ov i^c-
gionibus. Sic enim Longobardiae rex, sic vov im ^ ^aGi^^dC/ovang ^ «AAa t^ l-m r
ille Gothiae, sic Bosphori princeps, huius l^coTdTOo x^^paig' ovtco ^ d t^ Aoyfi^ap-
legis violationi confidentes , adulterinis ^iag pr^^ ovrcog 6 t^ Yor-^iag, ovrcog o 7J
amoribus et incontinenlibus cupiditati- Boi2zrop« TO;rap;;^«e, t^ At>0"^ Tat;T»i5 7^ Ik-

bus semet implicuerunt, Romanorum im- TOkng iTnpsiBo/uS^JOi, fioix^Kalg opi^idi j^

peraloris facinus speciosae loco defen- dK^droig c^'&Vfjciaig iavrovg (t^i^zseipav
^
sionis habentes; quasi sicut ille hoc pa- r t jSaGiXicog 'Poo[j,a'icov Trpa^LV ivTrpotpd-
traverat, ila etiam patriarcha aliique cum (Ji<^qv iXovTsg dTToAoyiav ^ hog iKiiva fisv rco
eo episcopi idem flagitium comprobavis- ctvra) ^s^7r£G6vTog.y dTroBi^iffjt^sYa '^ yrapd
sent. Ti T Trarpiapxii ^ t (Jvv avrco apx^^^icov.
15. His nequitiis cognitis. vir Christi n'. Tavra ovv ra TrapdvofjLa S^yvovg
charactere signalus, et omnimodae iusli- d y^ Xe<rov IwcSv x^^paKryiti^/^/u^jog av-
liaesemper aperleque tenax, et homoge- 'dpcoTrQ^, k} ^rao-av oog dvvarov iKdg-QTi f. 143, a.

neo sibi populo paternis visceribus con- ^iKaioavvYiv Trpo^avcog d-^OTsrArpoov, r n

sulere solilus, angebatur, aegre ferebat, of^of^vkH yivag TraT^iKolg Tr^OfJt^vi^ovfJ^og
et universalem pariter perniciem deflebat couXdyyjoig.^ vividro^ i^va<p6^<i Ka-^' iwj-
praesentium ac posterorum. Merito enira rov ~t aTrdvrcov 6fji,H dTrcoBvpirQ d7rco\?tctv
timebat ne si legis instar ab insipientibus t ti vuv x^ t yt^ TauTa* i^iBiin ^ itK^rcog
regnantis insania exciperetur, inemenda- f^n yrcag eig v6fJcov roig dvonTOtg « t Kpa-
bilis haec norma agendi posteris genera- THvrog dAoyig-ia <s:^^^iX'^-'^^^v dviarov
tionibus fieret. Idcirco hoc damnum silen- 'S^^Trif^r^ri ? vg-i^ov '^oialg ro Tr^aKTiov
tio non dissimulavit, sed se cum patre suo ^^d roi thto ov ^a^^^aicoTra t fJi^n iAiy^ai .

( Platone ) ab illorum communione secre- ro 'zsrifia , aAA' dTxroppnyvvGLv iavrov avv

vit. Ecce autem istorum secundum Deum rco i5i(p Trarpi 7^ 6Kiiycov iv^vg Koivcoviag.

adulterii detestatio ad imperatoris aures 'hKng-n q ytvirai n x^ -diov avTCov 7^ ^o»-

defertur: qui initio aequanimiter tulit ^^df/a? aTror^ocpJi g/e Ta t ^aff/Aswg &JTa'
neque illi obloculioni succensuit. Verum- 3 ^^WTa [A,iv 'fhetKiCiraL ovk dyavaKrobv
tamen ab aliis rursus rem intelligens et Tr^og ro KaKo^pn^tov j^ Si' iri^cov t^to fjca-

ab ipsa adultera, territus aliquantum a -^«v t^ vtt' avriig 7^ jWOip^aAi^o?, rpOTrov

 ,,

308 '
S. THEODORI STUDITAE

TiyaicctTS7rTnX(*>ir r i^ctKoL^icov ^ia'(jiu^iV:y beatorum virorum secessione ,

quorum
coq TO ddvyKetTOV lyowm j^ 5rg^//3Ag'33T0j' summa et iricomparabilis erat in mona-
ctf Tvi T fioYetXf^v TTOhiTiicL' iTTsiTct Q Kivfi- stica vita laus ; coepit dare sedulam ope-
Tcti TioLVToieag \j.v\XcLV(Jifj^oc> C^ rt;;^«^WT«s ram ut invictos vinceret , quo suo flagitio
X^p^GoLr^ sh TO cow-di^ TO) kcit' ctuTOv consentireut ; sperans se id maxime con-

l>tva<l, juaA/r^ tSt' iP^mfJotg ^ ^iu tq auy- seculurum, per ipsorum adfinem quam in
'^i^a, tLUToav elvcti r ih ra (^aaiX^ct Trpoa- regium fastigium assumpserat: erat quip-
tiXYi^yfivrw' OTi Q^ci^iK(^y\ iTvyxcLVi r •zBot- pe ex sorore Theodori patris nostri nata
^oq v\/uf^ SiO^M^n v\ <jv<^i(^cLV(a^i1(JcL TU) Theodote haec quae nupserat Constantino.
Y^covrcf^vrivco' o^iv J^ TT^oi^^i-^diTO avTY\v Quarc eandem hortatus est, ut monachis
p^vcpiov avTolg d7ro^il?\ai^ ^ <^ iTTOf/ivng aurum milteret cum utriusque reverenti
i^ctvTCoy 7r^0(7Kvvri(Jia)g' log q If^ivQ^n (^ salutatione. Sed postquam spe sua falsus,
l?^7r'idog^ dvcdTipaq cLid-d-yi^iU '^ ictVTH ko- excelsiores sensit esse divos illos assen-
^ctKiictg G^ •drio^popag j iTipoicog t Tspog tatione sua, aliter pugnam instruit. Si-

cLvTOvg'fhTY\^iv<l TiaXviV' 7r^oajJOiv\(ja/u^og mulans enim se ad calidas aquas, quae

^ T T avTOiLaTCog yvi^iv dva^i^o^iVYW 6?^- sponte de tellure scatent fruendas perge-
fxodv drssoKcLvaiv ^ T ilg Upov(jav 'ss-oanai re, Prusam cum regio comitatu venit,
acp/^/v dvaKToeAKYW i oh-dilg cog TsraVTCog fore omnino pulans, ut duumviri inclyti
iKivGovTai 7rpog avTov ol doi^if^oi j T c^ cum ceteris ad se salutandum de more
f. 143. b. i-d^ag /oi^ T ctAAwv d^aoviftovvTig "zspoaKv- venirent, Sed postquam nihil eorum quae
VY\(Jiv' iTTiV'^ r SoKy\-diVTCov avTo) ovBiv ilg sperabat accidit iram mente concepit,
,

•23i^ag d7ri(^Y\, SvfJLaiviTai ftgy k^ (^piva, reversusque quantocius ad regiam sedem,

7raMvo<^il 3 cog Ta;;^<ra iU Tct ^aaiK^a^, magnopere contra innocentes caedem mi-
ILiydha (pvacov kJ t d-^oocov. nasque spirabat.
i<p\ Ka/ By\ fjt^iTa^TsifLr^diuS^og t eV/ t 16. Accitum igitur scholae palatinae
axoKcov BofjLi^iKOv yd^ro^iKKei avv avTCd itj domesticum mittit cum opsicii praefecto

T ^^aTY\yoy t o-^iKia Tr^og c^ oaiag tcc t^ ut sanctos homines cruciatibus vexarent:

KaKcoaicog cvipynaovTag' onivig KaraXa- qui ad monasterium profecli taureis abun-
^QVng TO u>ova^Y\&(OV y fAa^i'^Hai ftiv jSa- de flagellant eum qui diu id oplaverat
viv^oig ilg Kopov t di) tSto ^iCL Xefroy ^i- Theodorum, tresque aHos in dignilate con-

'^SyTofc, ;f} iTi^ag ^ilg t Ta TrpcoTa (pipov- stilutos fratres: iflumque, cum decem aliis

Ttov rt5?<(p«y i^o^i^nai 5' avTOv <rvv aKXoig monasterii notabilioribus , Thessalonicam
^iKa T 'fhaY\iJLCOTdT(f>v -T^ a5gA:poTMT05 cv exulem peflunt ; mandantes iis qui duce-
QiosaKoviKY^^TT^o^^d^aVTigTolg dTsdynaiv bant , ut tuta custodia observarent, nec
avTagi^KiKKiiafjtfiviig (S^^iC/ji^vXdTTTtv da<pa- simul omnes uno loco, sed seorsum sin-
Koog, QvX a[La TrdvTag k^ t6 avro ^ dKK' gulos, et invicem dissociatos in variis do-
dva (JLipogiKag-Qv J^ dTTO^d^tW dKKYi?\cov iv muncuhs, ne cui ad aHos liceret acce-
Sj^(p6poig olKiaKOig^ Tr^og to {Jtvi cJ^ilvai t dere. Etquidem beatum Platonem ad san-
TVXovTa Trpog t iTipov d7r^-^ih' t pt>iVTOi cti monasterium absque ulHus ac-
Sergii
ftot;ca&<ov YlKaTcova cv tw t dyia 'S.ipyia cessu relegarunt ibique manere iusserunt.
,

piov^ iK'ZBifjt.7riiaiV dTrpoiTOV ,1^ avTOv iKiHae Age vero quale quantumque hoc exem-
[jt>iv&tv iyKiK<^jadf^ov' dKK' oTov v^ oaov plum inspirali a Deo patris nostri mundo
KaTa^^cef^aTYi OiKkifjLivyi 'zsdavi^6r^io(p6^ii universo extiterit, statim cognoscere li-

57-aT^o5 «/>^ c/KTiTiKiKiv ai^Kog , i^e<riv cuit. Ecce enim in partibus Chersonis et

ev^vg awjidih' 01 yb cv Tolg KKi^Jt^aai 7^ kJ) Bosphori regionum iUarum episcopi ac ,

Xf^crwva ^5 Boflzro^ov Tsa^oiKiag iTriaKOTnoi presbyteri, et monachorum rcHgiosiores

 VITA. 309
divi palris nostri acla audientes, sanctis- j^Trpsa^vTS^oijTr^og-r^T^r fiovctg-cav ol Beo-
que evangeliis consona iudicantes prae- , sx^Wi^oi^TT Ma laoL^oq t^/t^ iTrctKiidoLv-
clare conslantiam eius in hoc bono opere nq Trpa^tv^ j^ avvviyopHaabv svpriKOTsg Tolg
aemulari coeperunt: ut tunc quoque ad- Qg/o/s svayfs^ioig^ ^«aSo-jv cv KaXcd t av-
impleretur illud : vestra aemulatio pro- tS ^app«<7iay «5 wAMpoDtS^ ;cav9a^g ro , o
vocavit plures in bonum: ideoque statim ^rlAog vf^cov ^sQias THgTrKsiovoLq slg to dfa,-
ceperunt reiicere omnium illorum qui , ^ov* J^Tra^avTa fjt>sy d7rp6(jSs>cTa Ti^svTai » 11. cor. ix. 2.

iuniori Constantino paria agebant, dona Ta7rpo<T(psp6jt^aBa)poLrTaavTaTq)vsa)-

ecclesiis Dei oblata ; eosdemque a san- Tg^w Kcov<rciVTivo) Tr^a^aptJivoov r r GeS ln,-

ctis et immaculatis Christi mysteriis ex- JcAncriaig' d^popiljiai^' avTiig J^r asTTTcovt^
cluserunt. Dixeruntque ipsi quoque con- d^avTCov r Xe<5-» pi-v^yipicov' Xifaai y^ av-
sona religioso Theodoro iis qui christia- to\ Gvvcd^a TtoUpoi^Povi&sQdcoPcp Trpog Tng
nissimam traditionem flocci faciebant : (^avXiaavTag r ^ig-iaviKcoTaTrjv TrapdSo- f. 144. a.

non licet vobis habere mulieres praeter (riv tiK s^sg-iv vfMv sxs^v fwalKctg Trapa t8$
latas a Christo leges. Sed postremo et TS-^svTag ^ig-o^sv v6[Xiig' Tshog dTr^^avvov-
ipsi propriis ecclesiis aedibusque pellun- Tai jtj avTOi r l^icov OKKXndioov r^ KaTa-
tur, et alia pro persecutorum libito pa- GKnvcioQscov' -^ rahha 3 Trduxovaiv ^ oaa
liuntur; ira scilicet belligerante maxime, to']^ ^^ooaiv Wh KaTa^ufAia' -^vpiov <rpa-
ceu alroce milite , et violentam manum TY\yovVTog [xdhi^a r ^etvov o-zsAjt» hJ "^et-
intendente. ^og ^iaiag 'Qiti^ spLsvAg.
Abhinc tamen timor per univer-
17. i^\ Ex, q tovth f^ofiog o^^t-z^t^ >ca9'
sum propemodum Romanorum imperium oXnv fjLiKpov r VTior 'VcopLaicov dp-^viv stti
occupavit talia agentes , fitque inconti- Tng tcc TOiavra Trpdo^ovrag' iOj fivsTai rolg
nentibus frenum, piorum perseculio; at- dKoXa^raivaai KnfjLog, 6 r svos^ooy ^iuoy-
que ita inhibetur huius mali cursus, quo- poe, j^ dva^-sKKsTai TavTV\ toi r KaKOv
i\

minus ulterius procedat. Etenim cupidi- T8^g (^opa, r jm-m Tr^oaco 7rPoj3aiv9tv to, yb
tates, nisi castigentur, continuo in peius dvs7rXt]KTa r Tra-dcav %^7r<l pcsv ds) 'Z!)p6g to
more anguis serpunt ; cor mentemque cti(j'^iov oog^sx^g' KaradpdTTSTai ^'^Kap^iag
pervadunt , et quem corripiunt prorsus J^ Vii ^-iLj slgohiu^ov ay<l TravT^ri r dXoVTa'
enecant. Quod ne forte eveniret san- , OTrs^ha [jt,ti ysvnrai ^sv ToHg 7rf>o&:pnpLivoig
clissimi Spiritus gratia in praedictis pu- d^XnTalg n X^^^ '^ 'zoavayin oKXdfJL^aaa
gilibus elucens, publice coarguit nequi- 'znvsvfiaTog^nMy^sv dva(pavd6v '^ <:!^^vo-
tiae opus. Atque ita celebrior magnus f^ictg TOi^fov t^ ovtoo fjuaKKov 6 fJisfagQso-

Theodorus evasit , Praecursoris imitator ^t^^og S/g^^lBonTors^og Ka-dig-arai^ fJi,ifA,nTYig

visus et Eliae Ihesbitae , non in proxi- TU^oB^oftii BHKvv/jSfog-yj^ 'HXiiir BscrlSi-

mis tantum regionibus sed ubique lerra- t8, ov ftovov cv To^ig ^z^oiKoig, dhKct j^
rum. Nam toto imperantis Constanlini TravTax^i 'i^ olKnfiivng^sv yiTViQsosaXovi-
tempore in urbe Thessalonica detentus ,
>t««y r a-n-aVTa ^ovov 7^ ILoov^avTivn (Ba-

ad remotissimas usque regiones, suorum aiXsiag(t(^(pp^^ovju^og 7r6A<l ,sigTag i^co-

recte factorum praerogativas diffundebat. TaToo x^^^^i Tccr Idicov KaTo^BcofjcdTcov dTrs-

^cripsit etiam ad Papam senioris Romae, 7rsf/.7rs ^rpoTspnftara. Tsypd^nKs ^j ^ tw

per suos discipulos quae acta fuerant sig- TrdTrct <^ Tr^saf^vrs^ag 'Pdofji,ng Si' olKsicov

nificans: exceptumque fuit id viri officium avTOv fcaBnTav BnXa TOVTa KaTa<^v\adfJcs-
magnifice, tamquam eius qui cara Deo, vog' jCj dTrsBsx^r] 7rap' avr^ f/,sydXoog.j cog

nunciare non omisisset : rescriptumque f^yi vTro^aXd/u^og dvayfslXai rd^iAa^SQ)'

ab eo recepit, quo ipsius pro tuenda ho- "^ctp' ov j^ dvTifpai^a sBs^aro Karays^ai-
 »

310 S. THEODORI STUDITAE

'f. 144. b. povTct ctvTOv T C^zsi^ T xfitAot) hg-ctGtv Tg iiestate conslantiam ac decertationem lau-
j^ tt-S^A^jo-iv, cog l^iaa^ivLj t»i t ^ua U^o- dabat, qua divi Praecursoris animositatem
Bpofjiii d^iOTrpiTTcog 7rctppY\(j'icL. nobiliter exaequaverat.
• Prov. XIII. /«''. 'AAA' gV«5M,(|)MatVM r^acpM *''/3a- 18. Sed quoniam ait scriptura: « rex
17. gr.
aih.ivq ^paaug i^Triafncti ih KctKa' y^ ctl audax in mala incidet. Et viae impiorum
o^o) T dvof^cov (jzoTeivau ^ ovx. o'ldct<ji Trcbq tenebrosae, nesciunt quomodo offendunt
Prov. IV. is;. TrpoaKOTrTnaiv * „ ou /(^ •zsoAuv ^ovov Itt- haud diu post, sedilionem a proprio exer-
ctvag-ctaiv Trpog t IBin VTTOTctg ^^ciTiv^ct- citu passus Constantinus , utroque oculo
Tog 6'Kci)vg-a.vTivog^d7ro^^ctvl(jeTcti iA.iv dfA,- privatur, ipsoque regno eiicitur, ceu in-
(poTi^iov T o(p^a\uf^ ^c/fipi^aTiTai Q }ij av- visum pondus et intolerabile : rursusque
TM$ T^ /3ct(TiAgiae 5 oocmi^ ti (po^Tiov ilBi^^ig elevatur maler eius religiosa Irene, quam
^ dva^d<^aiCTOV"it) dv'i^aTaiizdKiv m Tot;- ipse antea, libidinosissime vivens, regali
TH puriTnp iCf ^i<^o(^iXv\g Eipwvw , «v <yKi1vog palatio ablegaveral. Haec igitur religiosis-
'zspcoLu^ dacoTaTa Sf^-TrpaTTO/u^og , t (^a- sima femina, statim ac regni gubernacula
aiKiKcov aAAo^^lav d7ri(pYiv€v ivSj^-TyiitdTtov' cepit, magnum ab exilio revocavit Theo-
avTn ovv m 0go(piA?s-aT« av^^coTrog a^a t dorum, eundemque sanctissimo patriar-
gVgiA«(p9cti Ta '^ ^aaiKiiagTrn^dKiajdva- chae Tarasio reconciliavit; losepho, post
KaKinai ^fv t^ i^opiag r [Ayav ®i6^co- Constantini depositionem, sacerdotali di-
^ov, TTOiil Q avTOv ivco^Yivai Tco dyiuOTaTCd gnitate spoliato. Dixitque ambos illos re-

'zsa^idpx'"} Ja^aaiCpj t 'lco(rri(p f^ r cnc- quod Deo placitum fuerat, egisse;

ct€, et
/SoAmv R«vravTlv« ^ UpaTiKrig d^zoyv^- Theodorum quidem, quia evangeHcorum
vco¥iVTog d^iag- KaK^cog Tri^zspa^^ivai Kifaaa dogmatum usque ad cruciatus et sangui-
Jtj '&iapW(og Gfftr <iju.<poTgp«s- t /^sv, u)g t nem adsertorem se praebuisset, ideoque
ivayyiKiKCOv doyiA>dTCt)V ^Afr^ig aifA.aTog iCj posteris puram animarum salutem procu-
TTOivoov dva(^aviVTa avv'i^opa^v^^ia TiiTH ravisset; Tarasium autem, quia utili di-

To']g^iTa';p/ji<pipoigrKa^apaV'^pa^lA.aTdj- spensatione egisset, et furentis principis

aojL^ov T 4^X.^^ acoTV\^'tav' t q , ws oixo- perversam declinasset sententiam, qui pe-
vofA,naavTa avy>(^i^6vTU>g ^ t^ t oiV^oSvTO$ iora superioribus principibus se facturum
avcfc>CT^ T KaKOTpoTTov c/K^toyXivaavTa minabalur adversus Christi ecclesiam, si

yvcafiYiv , Ta Xit^co r tt^o avTo. (iaCaaiKiv- suae nientis conceptibus obsisteretur. Haec
xoTWv €Va;r«/ASvToe7ro{»io"g<v fie T TXe<r« divus quoque Tarasius confirmavit, cum
iKKKnaiav^ i] t kJ) v«v aVoTrgrroigv TcivTa patri nostro se adiunxit, ut hic ipse Sal-
q ;i} 6£i05 Ta^a(Tio$, i(^iCaicoai^avva(p^i]g vatoris athleta scripto tradidit Theodorus.
Tco Ka^' v)[A,ag Tra^^^/cog dvi^d-\.aTO avTog Cui sententiae nosquoque accedemus ,
Gfef 6 a-3-AMTMs T acorvipog GioBca^og (i )• neutramque partemimprobabimus; sed ta-
f. I4fc. a. olg iCj vifj.ilg roipt^wVw/^^, y^ pji^sTf^ov jw-g- men dum ambos admittimus, evangeHcis
pog KaKiacofJsiJ^ dKK' iKaTipag dTroBi^^o- nihilominus verbis deinceps obedire non
f^oi^ T ivayy^iKalg (ptovalg Trei-dapxslv recusabimus. Nam quae dispensative ge-
^w ^:2^^iTnaco[A,i^a' tcc 5^ o]KOvofA,i-
e]aiTi runtur, legis loco non sunt, neque ea om-
Kcog yiv6/u^a.y ov voftog' dKK' ovBi TzdvTa nia reprehensione carent. Si quidem et
TO a^|.gKTov KiKTvwTai- iTTi] vCj UavKog cpKO- Paulus dispensative Timotheum circumci-
voftnai fc^Tificov t Ti/Ao^gov, ;^ ovk i]g dit, neque id tamen vim legis obtinuit:

» Gal.
vofA,'d Ta^iv toZto yi KiKpdrnKiV' avTog
^* etenim ipse ritum illum abstulit magna
V. II. Tavrluu dvirpi^^iv ^itoKvyiov <yK^ocov' circumcisionem praedi-
'ttj
voce clamans: si

ei (S^TOftnv Knpvosco^ ri iri ^iwKOftai-^ co, cur adhuc persecutionem patior?

(1) Confer in editione sirmondiana Tiieodori epistolam 53. libri I.

 ViTA. 311

19. Igitur spiritali gaudio fruens cum iG^ To'ivvv Trvevf^ctTinyli ev^^oavvnq gvv-
sacratissimo Tarasio parens nosler Theo- cLTroXctvaciq rth Tsctvis^ff) Tapcicria) 6 Trarwp

dorus , perrexit ad monasterium suum , MytSftT Qiodca^og ., i^eiGiv sU to kclt' avTOv

coeperuntque concurrere undique disper- (ppovTiT^SAOV^ k^ Gvv'^'iX'^^^^ ^'^^ "''O <^vTb

sae post eius absentiam oves. Emiltitur SKGfK xaxjiOsj' ra J^.a>co^7ri(T9«KTcfc T?i cturS
cuslodia pater quoque palrum Pialo san- d^zsaaict '^^o^ctTct' dvelTcti *q t^ (p^«pa5 i^ 6

ctissimus , et huius divinitus concreli fra- t TrctTi^cov vrctTii^ riAaTWV 6 odicoTctTog }^

trum coenobii architectori confluebat- ; dfJXiT^if-TCOVTctvTiig '^ ^ioav^aTnr dB^ipcov

que plurima turba ad illos, tam de pro- U^oig amvoTiYiy^ictg^iC} avvaWipeTctiinKii^rog
ximo quam de longinquo, ut tamquam c[A,iXog ceg auvTOvg iK Ti t TriKctg j^ t yrop-

generosissimos milites, de bellica pro re- pco-d-iv ^ ojd Tivctg Trpoi^cLXJig '^ovctioTaTag
ligione acie redeuntes spectaret ; magis- ct^ro t^ t/Trf/j gtyfff/^r/as TjroAfptxws g-zscty^jSov-

que augebatur Saccudionis fama, et om- Tcig ^iddct^ 'Sis^Td^icog- S^<^Y\pi'i'(^iTcti

q
nium ore Theodorus magnificabatur eius- : Xy to y,oiKKov 'iri Ji r loDCKi^Bicovog wpors-

que propter Deum exilium quaqueversus nyoptctj y^ QsoBcooog iv rolg dTrdvTcov ifti-
in orbe innotuit. Atque omnes ab eo fctAj^vsro <ro^ctaiv' y^ ro 'ipfov ctvrii t^ dict

edocti fuerunt evangelicis obedire man- ^iov VTZi^opiagilg/^ciactv S-fgf^iX^T^ ivni^ri-

dalis: quod nempe vir unius mulieris sit vbv j^ BiBd(j'K<l Trdvrctg oftn Tolg svctyfsM-
dominus, iuxta divini verbi statutum; pa- ;co7e iTn^ -©^^^^sAjttacriK t psv avd^ct ,

riterque mulier cum uno viro cohabitet; i^ioig ilvcti yvvaiscog Ku&toVj t •di^in Ao^a
et quidem legitime, et non notho aliquo BscEn-'tc{:tvTog' cocjavTcog q j^ryvvouKct, evog
et adulterino contubernio. Etenim scor- dvSpog avvoiKov j^ Ta!vTac ovvo^oog^ aAA'
tatio, et carnis passiones, hominem de- ov vo^^co rm t^ ^'Oix^KcJd auYoiKsmfp' Trop-
pravant , et a Dei consortio manifeste vs/a ^ k^ ra aapKog 'zsd^n •Kara-Ai^^YiKiv^

avertunl. Atque ex eo tempore multi ce- i^h t av-Q-p^aTrov, t^ Trpog ^iov avva^iiOLg f, 145. b.

leberrimae huius urbis incolae, et exte- Trpo^riKcog s^t^rnaiv' 6k "q rovraTsoXXo] ^

rorum quoque oppidorum vel suburbio- [xifaKu^vvi^a iizoXscog olKnro^sg^ }^ ^sv rot
rum viri nec de noslro coetu tantum-
, toj^t e^corspcdVTroAiyjcov y^ d^^vfnrovcov av~
modo, verum eiiam de profana institu- ^p€5,ot> povov t »i/A2TJDft)v,aAAa ;f^ t^ «77-0

tione valde illustres , ad hunc magnum t 'e^coQiv opf^cofJLevcov 'xaide'iag eTrianttora-

confluebant magislrum , monasticae di- roi ^T^spog r [Ji^efav rovrov auvsjjpvnaav Trai-

sciplinae experimenlum capere volentes: ^orp'i(inVj povct^j^/jcw^ !pihoao(p'tag cv Trsipct

quos divus rectae pietatis doctor libenter '^e^Trpo^fjSpoi' ovg Gs/o; 7^ svas^iiag

exceptos, efficacis sapientiae suae fluen- ^i^daKaKog daiievcog v7ro^sxoiu^<^-i rolg

tis irrigabat , haerentes animabus illorum ^ sftTr^dKrn ao(p'iag avrov KarspBdys vd-
peccali sordes purgans , et in sanclitalis i^u.ai^r ciirsrnyi^evov r '^vxalg avrcov s^
alque iusliliae via , eorundem secundum d/z^riag dTroKa^alpcov ftoKvai^ov ^i^ Tr^og
Deum gressus slabiliens. oaiornrog '/^ BiKaioavvng o^ov rd y^ -^sov
avrcov Karaprt^cov Sjs^^n^tara,
20. Sed enim impiis Agarenis per id k . 'AAAa t d^'im kya^-Avm ' xj) rov-
tempus superiores regiones vastantibus ,
to r Kai^ov r Ka^virs^sv TrapovKtav Kni-
mortisque metu proximorum locorum in- aa\LiV(iov -y y^ ipOjSov ^avdrn r r Trhnaioyjjo-

colas percellentibus , necessarium visum ^«v c^/Tc^covrtov ^^^/C*'^ 9 dvayKolov lcpdvn

est patribus tempori utiliter se accommo- to/$ 7sa<^aaiv ra r Kaipov opaaai avfx^pe-
dare, et in regiam urbem sine cunclatio- povrcag, y^ r ^aaiXivaaav ttoKiv f^n Kar-
ne migrare: quod dum celeriter agunt, OKvnaai KaraKaP^elv ',<^^ia rdyjig TrOiV'^
 ,

312 S. THEODORI STCDITAE

excepli amanter fuerunt et a venerando

tu> ^imiGico d^yji^il Tapac/Wj ^ t»; iv- pontifice Tarasio , et a pientissima Augu-
ui^i^rarin hvyovT''^' v(^' cov y^ '!z^oZct'^iv- sta; quibus etiam magnopere hortantibus,
Tg5 P^iTrapcog, t evctyi^aTHV f^ovnv r 2t8- perinsigne Studii monasterium, quod ab
Bin^ 'ZoaKai ^pog avrov oi;co^o^Ji-9"f7(Tav, huius nominis viro olim aedificatum , et

^ cvSf^nv^^a oaicov dvBpcov yeyovuiav, 6 sanctorum virorum fuerat habitaculum,

K.co'zrp6vviJi>og KcovToi^VTivog ovB' elg ^lica «r sed Constantinus Copronymus ne a decem
de<^^ov laaag n 'iaii&zii , zs^^Aafjt^fBavhs- quidem monachis incoli siverat , hoc in-
cr/v, iKaYyiv ovaav Trpog S^^oxrw '^ •aro- quam pergunt occupare; capax nimirum
\vav^^oo7Zii c/Kiivv\g r va(^i^aicov wAM'&8c* recipiendae iili numerosae nazaraeorum
i^<l yO iS<i T T fliyahH U.90^p6^ii fJblfA^YlTVW mullitudini. Nam plane oportebat eum qui
dva<paviVTa^ j^ r vqgov t^ i^oi^^iiag in^pav- se magni Praecursoris imilatorem osten-
BLu d^zs OKYipv^avTa ^ TOO iTrCOVVfA^CO aVTOV morbum palam impro-
derat, et adullerii
icaTCpKic^^YivaL vaco' tOj TovToy ovoavov IttU baverat, apud templum de illius nomine
7/«ovr aTrav^Oig d7ro(^v\vai Tr^og r TOiaZa diclum habitare, atque hoc veluti terre-
^o^oKoyiaig' yt^ rk tcc CiiTav-^a t ^ra- ^ stre caelum suis perpetuis erga Trinita-
{. I4C. a. T^og dytiKoi^ijxr\Tiig ^caTa^paaag j^ koivco- tem laudibus efficere. Quis autem heic an-
(P^jfTs h^TvaifdGdig v^ K6yov il^zailv i^iGyJj- geHcas veluti patris constitutiones et com-
amv; ag c/Kilvog Tolg TravTa^^o-diV cog av- muniter utiles regulas verbis comprehen-
TOV d<^lKViiyJiVOig '3JP0g^/^8 Ti J^ iBlBaaKiV ^ dere poterit? quas ille ad se undique con-
Trpog fJLiav cvdycov r t ttoAAojv (ppovYifJt^d- currentibus condiscendas tradebat , ut mul-
Toov T ivayliXin avfiTTVoiav ^ Ka-u oti (pi- torum mentes ad unam evangeHi concor-
Aoy di} TravTl to OjM-o/ov ov '^ fA,6vov d^ diam traheret, prout mos est ut quisque
ct^Ti T^ KoafjiiiCYig dTTO^poiTobvTag 'soct^ihdfjc- similem sui amet. Neque vero venientes
(Baviv p^Ai5«e , «AAa kJ crtr kJm ^g^UjWyot- tantummodo ex mundanis deHciis susci-
afjuivag Tolg 7^ d(T;cMO-?we ttovo/s t^ OV ay- piebat sed et iam in asceticis exercitatos
,

Tov TrpoGiOVTag KaTiTaTTiv of>inyv^<( ,T0 r laboribus , si qui accederent , subdito sibi
Kvpia 7rXY\poov x6yiov to (^aaKov ^ t ipx^- coetui adgregabat, Domini effato morem
* loh. TI. 37.
JU^OV TTPOg fJl>i OV fJLYl iKCdhCO i^CO' * f^Yl 71^0- gcrens: venientem ad me non eiiciam fo-
Tl/UF/J T t/TT aVTH KiKapfXiVOV 'ZSOTi ^ T t/(p ras; ab se tonsos haud anteponens illis
gTg^8 toiJto 'zsa-^cVTog^ Ka^aTnp ol ttoK- quos alii aHquando totondissent sicut ple- ,

Ko] T dv^pcoTTCov d(^iKoa6(^cog TroiHaiv^ i^ioig rique hominum irrationabihter faciunt

Trd^iai '^vx^i ^nKov/jSpOi , «AAa Gzru" Trdv- proprii animi affectibus victi; sed omnes
rag l7r"iaY\g dyaTroov Jtj 7r^ofA,Y]^ov/iM/jog^ pariter caritate complectens et curans, ac

^ Tr^Og T tf^STMV iKa^H r T</<fcM>' k^ to ^g- singulorum virluti reverenliam honorem-

^ag d^zsoBiSovg ^ cog c/k tovth ^rhYid^vv^Yivai que tribuens: ild ut exin multipHcaretur
T dei^fjLov T ji^a'9"viTS)V cv ravT^ tvi vict discipulorum numerus magnopere in hac
'lipaaaKYifA a(p6Spa, k^ ptJc^oi/ t p^JAiorov nova Hierusalem, in tantum ut millena-
'^(P'&aaai '^ii^pov. riam prope quantitalem exaequaret.
Ka . Ous ^M v^ Ka^o^v 'TZ^o^vyJicL '^v- 21. Quos quidem cernens alacri ani-
X"5 T c^vyov T Xe<rot/ •23«\7JiyiW$ v^npxo- mo iugum Christi obedienter subire, di-
f^ivag 5 S^ri-BiTCti t^ avTog y(^ t O^^Aoy sposuit ipse quoque , ritu iHius excelsi
Ma)i/(Tga, k} ^Yifjcaycofil t Aaov t •3-got/ ao- Moysis, educavitque populum Dei, sapien-
(^iag Koyoig j^ ri-^cov Ka-^apoTYiTi 'zo^og t tiae verbis , et morum puritate , ad spiri-
VOY}TY\v (og api<pa X^pci.fcoyZ)v t^ iTrayfiKiag talem perquam optime manducens pro-
KaTdTrauaiv tC^ "^ d^sTYiv fjcsv (pacriV yojtAO- missionis requiem. Porro legislaloris vir»»
 ,

VITA. 313
lulem esse aiunt, quae sunt oplima per- fiiTH ,to tcc Ci^n^a TWuiBeh ^ )Cj 7rfi(joLi rliq

videre , atque ul constilulis uti \elinl po- ^rGOf^ivni 'zsipI t C^a' ctvTCov oujL.Ti^iiy,i~

pulis persuadere; multitudinjs vero otfi- wov Tr^r.-daq q , to Troidi rolg ^6'^oLGtY IfA-

cium e&t in decretis permanere, et ne- f/.ilmi, i^ fjuriT' cv iVTV^^jdig^ (jlyit' iv gu[jl-

que in prosperis neque in adversis rebus (^o^ctic, ctvTm ^ fJt^ne^h fJLiTa.^aKKHV' OTrip
quicquani immulare; quae est deserviendi c^ -diov ^i^ctwiiag ZoTroq oaiooTOLTO^' toi-
Deo ratio sanctissima. Fit ergo eis legis- yctpovy KcL^\<rctTcti vofto^iTviq Itt' ctvToijt;

lator, proponens ipsis a Deo tradita iu- i^ctTrKm tcc ^iOTrapu^OTO. zpifjLaTa^ aTnp f- ue. b.

dicia, quae ipse conscenso sublimis po- avToq Tr^q to 0^05 ava^aq ^ v-^y^h^nq 'sbo-

litiae monte , tenebrasque ingressus di- ?^iTiiag, y^ to) yv6(^cf) vTretadvg '?' Sriiag y^
vinae beataeque nolitiae , a Deo accepe- fjLaKapiagyvcoaicoq^TiPog ^iov d^^etKrKtxl cog

rat , et quasi in cippis lapideis , in sui h Tiai "zsKa^t Ai^ivaig^Tolg i^ iavTov ^i^-
firmissimi cordis tabellis , Spiritiis im- pOTOLTYig Ka^Biag Trv^ioiq^TCpr 7rvivfjt>aTog

pressa digito fuerant. Alque ut ille Dei cvGiiftavdiVTa ^aKTvKcd (i)" ^ 'oocsap 6

contemplator consulenli socero obtempe- ^iOTTTYig ojcilvog tco nnBi^Yi avft^aXivaavTi

rans chiliarchos, centuriones, quinqua- Trei^ap^^^Jiaag 7rpovlS>a?^?\iTO yjKiap^^^iig y^

genarios , et decuriones elegit , quorum iKcLTOVTa^^^/rag y^ TnvTiKOVTa^x^^ ^ ^iKap-

opera occurrenlia negotia expeditum exi- ^«5, ra TV^ovTa r Tr^ayuarcov ava<pi-
oig

tum consequebantur , dum ipse interim ^ofj^a^i^iov niXaft^avov TiKog^^u avTog

huiusmodi cura vacabat ; sic et noster r^ cvTiv^iv d7rY\KKaojiTo (p^ovTi^og^ ovtoo
Moyses sumpto illinc exemplo,
se gessit, i^ 6 Ka^' v\ftag Moovarig ^rom^Ka^coy iKiH-

nominibus licet paululum immutatis. Nam -^iv Tug d(popf/>ag, il y^ fjLiKpov ri TZip) r
minisleriorum decretis classibus, nomina >cA«(Tiv J^cps^grai^^rpo^j^^fipi^sTctipsy ^cJ^-
officii propria imposuit , epistemonarchas Kovia)v Ki^^aKag^ rl-d-yiai q Tcig ovoftaaiag

et magistros seu correctores, et observa- oiKnag Tca 'fhrn^iVftaTi, "fh^^v] ft ova^^^g

tores , appellans. Sub ahis quoque appel- y^ 7rai^(£/Tag tCj 'fhryi^yiTag rovTag d^saoKa-
lationibus in tolo fratrum coetu consti- Kiaag' Ka^Wnai '^ iu cv aKKaig ^r^oanyo-
tuit eminentiores aliquot ; veluti secun- piatg G?Tir aTzdayig 7^ d^iKipoTr.Tog fJLoiKKov
dum gradum lenentem , oeconomum, et CTn^i^iXoVTag , olov t ra ^iVTipa (pi^ovTaj
suboeconomum , aliosque aliis nominibus. r olKOvofjLOv , r 7rafioiKov6ftov ^ jCj (j^ hog

Atque his omnibus ad varia ministeria aKKcog lovoftaafjLivag' iKav6viae ftU tol kj
deputatis regulas perscripsit iambicis ver- "^uai rolg 'ssi7n(^</jftiyo ig Tcig <5^(po^85 $fgL-
sibus comprehensas. Immo polius capto KOv'iagdyafti^og^^iaT'^XcoviKfJLiZcoy\aft-
initio a praecipua primaque hegumeni /3ixSy (2)* ,waAAoy q cacpgr^pov g/Vg7vct;ro
dignitate, et in ultimo desinens coqui of- t^ Kv^icoTdryjg y^ "^^coTtigj^pyjft^Bn t^t wfa-
ficio : tradens singuHs convenienlium et ftivn d^dtBpog , v^ i^-s;^' '^ TiK</jTa'iag r
minime convenientium officiorum pro re o-^^o-^oit: KaTaTravaag' 'zsoiraag cv iKag-cy

proposila notitiam. Decrevitque simul ca- r n '^CaKK^VTCov (q: t ftri^aftcog ^r^oayjKov-

stigationem , debitam seduHtatem omit- rcov r Ka^' C7r6^i(nv iidyiaiy Bict)p'iaaTO

q
tentibus , et quamhbet ob causam mini- avviK^ox^^^i y^ yrolg Sj^/u^Tavbiai -t^ 6(psi-

me legilimam ad divinorum hymnorum Koftivng cnTs^iig -^ KaSv<ri^Hai, Kard nva f. 147. a.

synaxim sero concurrentibus. Item fra- y^iv dTrsipyiftivyi.v aiTiav^izsl 'i^ r ^ilcev vfjL-

tribus quocumque ministerio statuta hora vcov awd^iaiv' 'iTi U ftvw y^ to7$ Itz) Traai t
non fungenlibus , aut vas frangentibus ,
d^^(^cov VTri^iaictavvTiTafftivyiglopag dyro-

(1) Constitutiones Theodori studitanas edidimus nos in hac bibl. T. V.

(2) Leguntur haec carmina in Sirraondi editione sub tomi finem.
40
 ,

314 S. THEODORI STUDITAE

Tvf'^a.Vii(Tiv^Y\TOiC}c?uog avv^'i(Biiaiv^yi7rcL^' aut excessum aliquem vel conlumeliam

oiviuv Tivcc v^ (pctvAi(j[/,ov TT^og r TrihoLi; •zsoi- proximo suo inferentibus, congruam poe-
nf^ivoig^ dvaKofov 'fhT\tiv\(Jiv Tih^Kcog ( 1
). nam constituit.

x/3'. Im ^s yi T ia-dyji^aTcov ^Haiv 22. Vestium quoque usum non sigu-

ovK dTroTiTocyuivcuj ^ ovBi k^ t6 (BshHTOV lis adsignalum , neque ad cuiusque libi-
ifcd^cp TrpoKuSrct^ (jvvTiTocx^v ctAAa Kkv tum praesto esse voluit sed in hoc etiam
,

TovTco dTro^oKiicov ctVTOvg (p'<ipt^v 'ZBg^sroiMxg apostolicam ipsos formam servare man-
^apoLKTri^ct^ Kct-dct>i i\ t Trpd^icov vnoTi- davit,sicut in actuum libro proposila est:
^iTcii p>iBKoq' " ooq TrdvTiq 01 Trig-ivdctVTeg « nempe quod omnes qui credebant, erant
«(7av iTTi TO cLVTo , jCj ilx^v ctTzoLVToc KOivd. paritcr , et habebant omnia communia. »

Ka< 7rd\iv' t q TTkYi^nq r 7n<^dj(jdvTCov Et mox. « MuUitudinis autem credentium

rv w KOL^^icL iv) y\ '^v^^jn fiioL' y^ ov^l iU T< erat cor unum et anima una ; nec quis-
T CrsscLfi^^ovTcov avTti) i?^ifiv'lBiov ilvoLijd?<\' quum eorum quae possidebat aliquid
, ,

riv avTolg ccTravTa Koivd. „ Aw toi tovto suum esse dicebat, sed erant illis omnia
Yi(p6piaiv avTolg oiKi'iav, i(p' ^ (rvKKin^^nv communia. » Propterea ipsis adsignavit
dTxroTi^i/u^joL Tcc ^i^nhdjKOTa^ Ka^' iv aedium partem ubi quisque, quae gesta-
crd^&aTOV TriwXv] dvTsAd[j,(3avov iTtpa ^icc verat veslimenta deponens, singuHs sab-
yji^^^ "^ 2'^ TOVTO Ka^vouH^yilv TiTay^i- batis aha recipiebat a fralribus huic mi-
ycov d^ih(pcov' TOVTO 3 rd^aq avTolg ovk , nisterio praepositis. Quam legem cum fer-

aTTiKetviv Tci iavTH 6 ^raTJi^ -^ KOivHg 1[a>ol- ret,non secrevit sua propria pater a com-
ToSoxi^ ^Tiag^ rtAA' tog Ts-avTa^^ov t^ aj muni vesliario cubiculo, sed ut in reli-
TovTco TVTToq iyiy6v<l T TTOipLviii' Bvo (J-eL- quis omnibus sic in hoc etiam regula ,

<pcog il3cog 7rd(jy\£ ilvai 'zsaiBiiag Tp^Trag^ t^ sui gregis esse voluit: duos videHcet esse
c^ TTipl Tcc m9« KaTauKdjYig' cov [civ Xoyco sciens cuiusHbet magisterii modos, et mo-
^iZaaKaXiKui ^ oiTipog^^^^iCL <^ d(JKYiaicog rum informandorum rationes; nempe et

T Yi^cov KaTop^ovTar ^ia tovto ^.^'ofg verborum doctrinam , et asceticae vitae

x} avTog K^ r l^^ci^Iw t vtto^vtyw ^ dvn- exemplum. Quare et ipse tradita hebdo-
^i^^reTO^iTi^ov ^ov dio^laov T '^oKKoov .^dkKa madaHa veste , aHam recipiebat , minime
^ avTyig cov c/y.iivoig ddp6Tv\Tog m TaxoL fi a communibus differentem, sed aeque ac
i^ T^ "^iipovog' [A,vYipLovivcov Q di] T dTTO- aHorum detritam, veleliam peiorem. Me-
^oAa kifovTog, OTi ^copiav a^TOv ovK i(pa- mor denique semper apostoli dicentis ,

yov,}^ al x^^^P^^
avTai dit^Kovyiaav i^ s/*oi quod gratis panem non comedi, sed ma-
j^ To)g avv i[^ol , dpyiag VTrOf^ihaL Ta^iv nus ipsae ministraverunt et mihi et his qui
f. 147. b.
aKivyiTOv ovk fiyg^^^gro, ctAA' OKOTna avTog mecum sunt, otiari numquam poterat, sed
T i^iaig yj^a\ -^d^pcov 5«At85, iCj TavTag laborabat ipse propriis manibus, libros
To7e r ddi/\(pcov avvsia(pipcov 'ipyoig' c§ cov describendo, eosque fratrum operibus ad-
Kai Tiva pci^i T Biv^o aco'CpvTai Tia^ y\\juIv iungendo; quorum librorum nonnulli ad-
ai^a<ra] Tvy^dviiaai , i^ 'iffday\g aTrcBo- huc apud nos servantur, preliosi admo-
X^^i a^ioLi. dum et omni aestimatione digni.
Ky\ IvviTa^i f/iVTOi i^ TTkiiirag oaag 23. Composuit etiam plurimos marte
(^iCkag ojjcoGsv y^ i^ avTH, to TaAavTov <^ proprio libros ob sapientiae talentum
, ,

ao(p\ag ^icc Ka^a^cTYiT og VTSi^^^okYW , jC, av- eximiae suae puritatis merito, desuper ac-
Toe avco^iv elky^xcoi' ^ij 7rpcoTltv pLiv r y^ ws- ceplum. Et prirtio quidem Hbrum iilum
p^igyxl^/! '^U':^ '.(^^oiJLaBog 6KKky\aial^0[jLi- ter adhuc in hebdomada in communi

(1) Haec item epitimia, sive poeuas monasteriales , nos edidimus in tomo citato.
 VITA. 315
parvarum inquam ca-
coelu legi solitum , vyiv r fJt^iKpuv ^iyo[^ivu)v xaTnp^jidgwv (^i ^,
lecheseum CXXXIV. diclarum ab eo su- Ikcltov oCaoiv Trpoq '^iaKOvra. tCj mTa^cov,
bilanea diclione in consuelis ad fratres ayj^r^ixaoiV avr^ y^ t6 (jvvn^sq t^ -^^og

adloculionibus. Secundvim autem et ter- g^ dB^<povi ouiAict^' 5f'jT2^av y^ '^'irvw j^

lium quarlumque librum magnarum ca- titci^tIw t f^iyaKwv tcctTr.^^Yiaicov ^ ag oC

techeseum non subito diclarum, sed quas ctx^^-^^^^^ ^ ctAAa vavsX^Tipov xa8' lctv-

meditatius compositas edidit. In ulrisque tov (jvvTa^ag iK^iScaiciy (2)" «zaAjJv iv Iko.-

lamen manifeste agnoscilur difTusa in la- Ti^onq ^iiKVVTai traliwg v\ Iv tois x^'^^^?^^

biis eius caeleslis gralia facundiae. Cerle avTOv iKXy^itfJa ^ua k^ ov^avioc, y^af^ t
ex nullo alio inspiratorum patrum libro Ao^«' -a^i yap i^v ovTcaq aTrmaa^ai Ttvcs

poterit parem utilitatem coenobita quis- iTi^ag (^'iQKii t ^ioai<podv TraTioov t gw-
quam percipere , qui intelligenter legat. iTcog [zsTtovTa^cog oJf^ai,':^ iv KOivo^iaKalg
Quamlibel enim virtutum speciem sermo- Ta^sai ^ea)phf^iVY\g o)(p^/.iiag ^ cog 6}c r yA'yi-

nes illi continent, et remedium quodvis f^ov<£j-deiact)v Y\[A>'iv r Tra^^og KaTYixy^^^^oov

variorum nequitiae ac multiplicium mor- Troiaav ^ (C^iyjia-iv a^iTYig ilBiav^y^ 'zsav

borum sapientissime tradunt , et lumen UKog r k^ KaKtav TrotKiKcov r^ Sj^(p6^uov vo-

atque compunctionem legentium anima- GYifA^aTCov ifh^iii/>oviKCt)TaTa Bi^aaKac-iv^y^

bus ingerunl. Est etiam elaboratum ab (pu)Tia[^0Y jOj KaTctvv^ivr r dvaUvcoaKovTCov
^'
eo panegyricarum orationum volumen de ifA^^ssoiovai ^yx^^^^' 'E-?"' avTCp Tri^novY^-

nonnullis Chrisli ac Deiparae sollemnita- jw.5vm lu Travrfve^KVi ,5;' h yri^ iv'iag r p^i-

libus, nominatimque de omnibus magni ^cavvi^a)v iopTcov 7^ '^ ^soctYiTopog ., j^ Tra-

Baptistae ac Praecursoris , aliorumque ali- aag q t jUj^aA» BaTTTi^ov y^ n^o^poji/.«,

quot illuslriorum sanctorum , in quibus Kai t^vcov aKKcov 'fh(pavi<ripoov ay'icov ^ ov-

primariis panegyristis haud inferiorem se ^fv viTTOv Xa[A7r^0TaTag ^ d^yjKcoTi^oov

praebet. Confecit et aliud metricum se- dTri^priviv TravYiyv^ia^x^v (3). ^EvvTiTax^v

(1) Extant hae minores catecheses latine tantum, Livineio interprete. Nos vero etiam graece edere

optamus, quandoquidem pervenusta et vetera illarum exemplaria in codicibus vaticanis sunt.

(2) Ineditae adhuc sunt hae maiores catecheses, neque in bibliotheca vaticana occurrunt, sed Pari-

siis alibique ia codicibus, singillatimque recensentur in gr. biblioth. Fabricii ed. nov. T. X. p. 451. seqq.
Octo ex his panegyricis in praedicto tomo nos recitavimus. Postremus tamen, de S. Bartholomaeo
(3)

apostolo, graece mutilus erat in codice vaticano; quare Combefisii tantum lalinam qualemcumque inter-
pretationem illic continuavimus. Nunc demum in schedis Leonis Allatii vallicellianis reliquam graeci tex-
tus partem feliciter nacti, eani heic suppleraenti causa subtexendam curamus.
T« [jt.sTS7rsncc otrcc xa.i rjX/za TsBat)jj.a.To6fyrjy.sv , >] ^oiaj ^0.7 ou^yuv sVtj ttpo,- rotJj iTlaTSi (^oiTuvrctc fJt.s'ypi roij

SsCqo sv 2»a(fo'goi? voVojf xai jt/aXotxJaif svKryijfjsvorjq , oxjts ir^oq oy.uv ro Xsysiv , 5»a to jy.axpoyopsj , oSts Trpdf

TciJj dxovovTcc; t6 affsiSif ivs^v^ov , tov svoi; raV ^^ft twv ukXuv <Ttt'YXccr!x.^s'crsi; sy^ovro;. ''AKkoi yalpoii; u uciiictp

fxciA.Xfluv TgKTfxaxafKTTS BagSoXojotaJs' ^at^oi; ro 5sQsiy.s\ov y.iiJi.yi^.cc too y.a,XoiJ Siiaay.aXou. Xajgojj to" Sso<p£yysf
dyXoi'ia'[J.cc Tijf (TSTrr-o; sy.xXriaioc;' pjaifoij to' stiijpjso-TaTOv opyavov r/i; roij T:vsrj[jt.a.To; [j.sXu&ia;' yai^oi; ro 7:oX6y^u-
gov xai' yXuxvxaqTiov xXr,[j.a r-n; roO XgjCTOo ^«ij^aj rs xal TrarqoysoQy/ircv dtJiTrsXotj' y^aiqoi; 6 d;ioyqsu; ^sgd-

Ttuv rotj SsajroTOV ruv dirdvruv' yaifox; 6 d'^to:r6$r)ro; (fiXo; rotj sTrou^avioti vti[x<^ioti' yai^oi; 6 cro^dpsiSpoj y.ai

TroXtJoc^oo; Trora^Jio; rotj vo-nroij Tra^aSsKTott' yai^oi; 6 s/A?rsjgo3y}'^aToj dXtstj; ruv Xoyiy.uv iyhtjuv' yaigoi; 6 SfioSo-
vx(Ji.o; r^ati[Jiot.riGr-n; rotj Xriarstjcavro; rov x6(T[*.ov Bia^oXotj' yaipoi; 6 sCrsyvorotTo; ^rjTwg rrj; dXriBiv^; <TO(fia;' yai-
pot; 6 TroXtjt^favrj; xai y.o(T[j.o<^a.vn; suatfo^o; r^; ^soXoyia;' yui^oi; d Seofaviif xai irtj^ostB-n; crtjXo; rrj; op^oho-
£ia;' yaipoi; 6 s^ dvaroXuv sni Sii(T[/.d; SxXarTo^aoiaa; TragaSdjwj' yaipot; 7rcc[j.!^as(Trars r>'Ajs rrj; oiy.ov[Jt.svr,;' yai-
^oi; TToXtJyXurroy CTOjMa rr,; Bsoaoi^ia;' yaiqoi; dsvvao^^ttrs vr,yr, ruv Xa^j.druv' yuipot; Biuxrrip (Zo^spurars ruv
Sai/xdvwV ^aigoij rr,; 'Ag/^£viaj to «oXt/sKXTov syxoc.XXujri(T[Jka' yaiqot; r^n; AiTrdpsu; ro dtTTrutriaaTov y.ai.TroXttTrpo-

(rxt/'vijTov a.tjyri[i.x' yaipot; 6 rrjv BdXoKTcrccv xotSayiua»; Tar? rro^si/TixaTf [ji.sra^d<TS(Ti' yui^oi; 6 rriv yr)v xaranop-
<»uf«<Taj T>7 s^tjh^orrjTi ruv iravayiuv ui[/.druv gou' yaiqoi; 6 tov a's'^a xaTsowSiao-aj TaTj iiqo7rvstJ(Troi; ^soppriu.o-

atjvui; aoti' yuipoi; 6 s\; oti^avov; (fotrrjau;, y.ui roC oyLoaroiyotj hidaoti [xsaoyo^o; sy.Xd[/L7:uv iv dzpoairu 5d;»)f
Xa[j.7r^oTr,Ti , s'y dyuXXidasu; dxo^saru ^upi.r)Siu' utjroSsv 'n[J.u; sTrojrrsuoi; stj^j.svsararu' uCroSsv sCXoyoi; roC; ci
l^uxaqi^ovru;' «utoSsv Sofa^oij toC; cs dva[xsXTrovrx;' uCro^sv 6[jlovo1c Tr,v oiy.ov[j.svvv siprivsCova-av' tsqsl; Biy.uio-
 ,

316 S. THEODORI STUDITAE

Q k} iri^itv 'iiAiK^^ov l^ict(^ovTCoi lctfA,(3iicy\v parattim volumen plane ulilissimum, ubi

f. 148. a. ^YKnfjLCOTaTlaj TTCLVU , }cei-&' riv TMV Ti Bia- crealionem et lapsum descripsit primi
Tf^Acta-iv j^ r iiCTTTCtXJiv V7rnf6p(^(76 T '^d^- hominis^ ibidemque peccatum et conse-
^H' Trpog 3 J^ r d/ii^TioLV J^ r (p-dopav iog cutam inde corruptionem lugubriler ce-
•dei^ig cJ^e^^ctyuiBnaiv' UTct diripiifAivcog r cinil. Mox seiunctim Cainum et invi- ,

Kaiv T kJ) T "A/3?5 (^^ovov rCj (povov icctTiKCd- diam erga Abelem et caedem convicio ,

IJLcddyiaiv «J i^iv TOi }Cj T 'Evco^ x} T Nwg traduxiti Postea Enochum et Noe et ab
(^ (fm' c^ ctvTov (pvvTctg GgocpiAgfara^ "^slg eo genitos Deo carissimos Ires patriar-
TTctTpiapx^^g BiS{^<^yiA,iv(€g j^ axoKov^cog chas seorsum et ex ordine singulos; nec
iKa<^ct)' 71} Tag (J(pcov doidl[Mig (jvvivvag y(^ non illorum venerandas uxores , prout
To slKog dTTiUiiivvviv (i ). Et/ yi fA,Y\v }Cj par erat, celebravit. Denique cunctas hae-
Tnaoctv ai^iOkV d^^YifiA^l^v.aaTO ^}^ TU) dvct- reses seriatim numeravit , et anathemate
^ifAaji Ka^vm^aXiv ^ ^iX^ig cog'i(plw T^i- perculit , versibus inquam trimetris ac
f/iZoig }ij Kct^apolg' Tivag^'^ avTCov }^ TTctv- puris: nonnullas etiam plenissime refu-
'
\ TiKcog dviT^i^^iV. lavit.

K^' . Ai 5' iTi T 'fh<rohcov uvt'^ ^[^Koi 2i. Epislolarum vero eius Hbri quin-
TTiVTe [A^iv icog T TTa^ovTog <rco^ovTa\, TTa^ que ad hanc usque diem apud nos ser-
tfClv {'i)' Toa^dTCjo yi ftMV TYi T hvo\.m (Ji\t- vanlur. Hae autem ob sensuum alliludi-
voTYiTi v^Tr^ Ka^a^6T)i\T\,T 'hk^cov VTTipv}^- ttcm ct elocutiouis nitorem, summuni
pgyov g^^aci To xaAAo$ }C^ t iTn^oKiftalov exactumque habent epistolarem characte-
XctpaKTtipa di' dKc^^iiag ^KOvidf/ivov ^cog rem cum venustate, ut nullam sine la-
fxnBifA,iav dBaKpvTi fAiriivai Tov yi fAv\ M- crymis legerit quicumque cor lapideum
Bivnv TtdvTW r Kapdiav iX^VTa. Er< Q 5r§05 non habet. Est et alia eiusdem prosa ora-
ravTaig }^ iTi^a BoyfA^aTiKViBia '^i^rlg Xi- tione condita lucubratio, in qua tribus
^icog Trpayfx^aTdj^fKJa^Ka^" y\v cv T&tctiv antirrheticis sermonibus, ceu alter David
dvTippYiTiKolg Aorois, ft)<zzrg^ Tig aAAo5 ^av]B alienigenam Goham , id est alienam a ve-
r «AAocpt^Aov roAia-S-, jitoi t gxjpuAov t^ ritate Iconomachorum funda prostravit
d?\.Yi-&iiag «i^ i]KoyofA,dx^v 67i(J(piv^ovY\(jag haeresim et hoc gravissimum dedecus ab
,

KaTi€a?^iV ai^iCFiv(3) r ^siVOTaTOv ovet-

, }C] ecclesia exterminavit. Sed et ambos impe-

,
^KjfAov T^ iKKKr.aiag i^ri^iv aAAa q!^ ^Cj Tng ratores, ceu dictae blasphemae haereseos
ajM.(p« (Ba(riKilg log TvigBs il^y\fA,ivr\g ^Ka(J(py\- antesignanos Copronymum inquam Con-
,

jM.8 c^l^iCJicog ;cs(paAae 5 (pw/^i Q t Ko^^pcovv- stantinum et ferinae mentis, immo potius
,

fJLov ILcovg-avTivov ^ }^ r Sy\pi6fvcof/^ov ^ ftaK- el appellationis Leonem quasi lanceis , ,

Aoy 3 6wpia>vvffcov, AgovTot oJoy TKT/ 5o^a<Ti infamiae aUe elatos , sermonibus tuis ,

f. i'i8. b. rolg ^y\AiT<^TiKolg v»^,^ fA^iTico^iaag Koyoig iriumphaliter circuragestavit, publiceque

i^&tdft^<^(Jiv Ti y^ 'n-a^i^c-iffAaTic^iV , Jtj Tag iraduxit , eorumque impia opera posteris
avTCov dvo(Jiiipyiag TOi^ ^ ravTa Bnipn- singillatim explorata 'fecit. Ergo omnes

auvvv iv 6(Ti6r-/)Ti af/,7r£;ij£cr9aj, ^aa-iXeli; dyx^ospylixv sv op^oSo^ix xara ^ag(3a(3wv oVX/i^io-Saj" f^ovx^ovTCK; TioXtTSiacv

T-nv ladyYsXov a.v.oi^Tr-nXsuTOV Siaaul^sa^Ki' avSgaj yuvxi^l , xa.i sfJiiruXiv, voijm tu frgoc-nxovTi (^vKdTTsa^ai' jraTgao-jv

t>iojj, SouXoii;, Sso-TTOTaJj, aq^ouariv , «.^/^o^ivon; , dacvsil^ovaiv , 6<psi\ou<Ti , <TUv»X\d.a-(TOvaiv ,

uvoui/.svoiq , iTa.ai t« Trt;

*cod. Tov rp- suvoiac, IttiXswsi TsXsia. rou xoivou, xui sua^saTina-si SeotJ 6(^siX6^svoi. vqutxvsvo^.svoi;' v.cci y.svTOi tuv Tgo^j/zwv * t>jj

{pv:/AOV. y.aXXuTri^oi/.evni; KiTTolqsu?, tou Troijwsvo? ts xai tou 7roi[A.viou, tou emx.Tjo-avToj (70O to isqov ts/zevoj, xaj too UfAvn-

o-avTo'? as Sia ^qa^sui; ayav" sv Xgjo-TW 'It^o-ou tw xuqiu 'ofiuv , u VQsTrsi itdaa do^a, tij/,v ,
xai TT^oay.vvnat; , avv

ru 7ravTox§a'Togi TraTgi, xai tw dyiu xat t^uoTtoiu 7rvsu[j,aTi, vuv xai dsi xai sU toui; aiwvaf. 'A/A15V.

(1) Est in deperditis hoc Studitae opus de patriarchis etc. Item quod sequitur de haeresibus.
(2) Duo tantum extant libri in sirmondiana editione. Tota tamen epistolarum collectio iu parisiensi-

bus incolumis eaque pariter recensetur apud Fabricium tomo cit. p. 439. seqq.
est codicibus,

(.3) Legitur hoc luculentum coatra Iconomachos opus in editione sirmondiana.

 ;

VITA. 317
menli suae indilas in divinis rebus vires jttgyws Trpo^pctYilg icctTeg-ri(7ctT0' TOiyctpovv
exercens, et diu noctuque indesinenter le- 7roi<JoLv r voog «jtt^purov rois 02/o/s Ci/ao';;^^-

gem Domini meditans, caelorumque reg- \Y\act<; SvYctf4,iv ^t^ Bicc Traat^g i\[A,i^(ig j^ vu-
num intra se suosque adseclas conslilue- KTog t voftov r kv^ih CTCfA^sAsTriacig^ t^ t
re, quantum pote, conatus; immo po- (Scts-iXuctv r ovpctvoov cvTog ictUTOv ts Kj t
lius quasi altero caelorum regno ob , e':x:o[/ivooY cog oIovts Ka,Tct<rY\(ja/j^og^[Ji>oi\-
actae vitae similitudinem , celebri ilio Aov q €a(7(A?icfcy«^avS;v r^iTctUTOTHri t^^t-o-

Praecursoris monasterio effecto; erat ipse MTsictg^ t ^t^dovvfA^ov r n^o^po^« oktsts.

tamquam sol in multiludine spiritalium MKcog povMV, «v ctvTog oJa Tig v\Kiog ov [ti-

siderum medius, propriaeque virtulis at- act) t ^Aw^y? t vonTcov dTipcov^ Tccg t^ IBictg
que sapientiae radios vibrabat, contuber- d^STtig Tt^ (lo^piag dKTivo^oKoov d^pctTrag^y^
nales suos illuminans, et ad meliora com- cffir* z*;?^/ avTOv KaTa<pceT\Kcov ^ t^ Trpog ro

mutans et transferens. KpilTTOv i^a^Aotcov j^ [tSTaTroiovjL^^og.

25. Sed enim qui semper malo gau- xg'. 'AAA' ovk ywijksv 6 ds] yjaipiKa-
det, invidiae pater, nigerrimus inferorum k^ t^ yraTri^ tov (p^d^ov^, 6 [isKavTctTng

corvus diabolus, non tulit tantam patris ovTcog j^ (^a-dvg Kopa^ 5»a/2oAoe t Toaav-
nostri virtutem in opulenta metropoli ce- tjiv tou TraT^og d^STVw v^ tIui sC^ai[^ovct
lebrari; neque servatorum ab eo praecla- ij^(pY\[i'iljc£mcj\^ ov^s t ^ v^si avTov aco-
re et in rectam viam reductorum multitu- ^co[A,ivcoY KaKoog tu ^ii^vvo[iSYcov ttM^vv
dinem incolumem esse sivit, nec tale tan- dYSTrvipiaaTOv 'srapsa.aaij Ka) tyi?^ikovtov
tumque asceticae vitae speculum in nu- daKY\TiKYig si^og (^iocascog^lv [^savi TroAvav-

merosissima civitale spectari; praesertim ^povavi STndsiKYvSztj 7r6A<{- Ka\ toi 'ss-oK-

cum saepe multumque a magni viri mi- XctKig j^ ^(popcog Talg r [^csyuKn Kara-
lilia vulneralus fuisset. Quae ergo adver- ^hn^sig ^^aTv\y'iaig' dKK' oTa nar' avTOv
sus illum machinabatur , nuiic in rem con- [^S[tsKkTY,KiY ^ j^ vvv i7xriTv\dsv^v ovk dva-
ferre diulius non distulil. Qui per id tem- (^aKKsTai' t yap k^t' oksIvo Kaipov Tct
pus regni sceptrum tencbat Nicephorus, "^ (2>aaiKs'iag S7rHKY\[t[A>iyov aKvi^Esrpa^ Ni-
specie quidem haud procul aberat ab or- kyk^o^Q^ 5' riv cl2f , oe ro [th ^oksIy ov
thodoxis ante eum imperatoribus, re ta- OToppo) t svas^cov (^sQaaiKi^KOTCov 'jTnrvip-

men vera longe iis dissimihs erat; siqui- X^^ ^ '''V

^^r^-ds^ict [laKpu) 7^ TOiovrcov
dem tidem absque operibus mortuam esse d-^Q^icoeyi<ro' sl^zzsp X^^p^S 7^ sp- v\ 57-/5-/5

in confesso est. Quum ergo hoc invenis- yoov vsKpct siyai Ka-^co[toK6yY\Tai' tovtov
set tetricum et nequitiae plenum vas is Toiyctpovv svpviKuog aKsv6g ti ao(Bap6yYco-
qui iuslorum bona opera semper odit dia- [^ov koi Txrovvipiag [^s[tsaTu>[tsYOV ^ 6 Tolg
bolus, cor eius permovit, ut innocentem dyaSoHg 'spyoig r SiKaioov dsi STxri^^aivo- f. m9. a.

declarari vellet hominem illum qui adul- /-4^©^, v-zBO^aKK^ avrov tyi Kapdicx. tov
terinum coniugium antea ralum fecerat d-^a>ov d7ro(pmai tt ]tAOi;;^o^d6£/av 7rpcoLu

eundemque sacerdotah rursus ordini ad- avTOvpyviKQTa^ Ka) tu> Is^aTiKoo /3ct-3-pa)

iungi, ceu qui pacis auctor pubhcaeque lyKaraKs^^ai^ oog <zE^0!,iTiov ysyovoTa u-
utilitatis fuisset. Itaque rehgiosum conve- pr\VY\g ^ (^r\a] ^ Ka) t KvcmsKovvT^^ <^^ov-

niens patriarcham princeps hic, qui ser- TiaavTct' Kai J\v\ tco Up6(ppovi avvTV^i^cov
pentis suggestionem admiserat, orat co- TraT^idpx^ r vtto-^yikLu r cxpsoog <n^^-
gitque ut excommunicatione losephum ab- Bs^d^^Q^ avct^ , ctvri/SoAsi Ka) ^id^Qrai
solvat, qua eum sanctissimus patriarcha Kv^rivai (^ 'lcoavi^ tov ^cosja[/,ov ^ tov
Tarasius hgaverat ; et sic eo rehcto , ad Sr^aavTQ^ aJrov dyicoTaTH Ta^aa'iov ov-
Deum migraverat. Promittebat autem ei rcog faaavTQ^ , j^ Tr^og r -dsoy c«5>}ju.«-
 ,

318 S. THEODORI STUDITAE

aetvT©^' v7ro(j^6j(^Q^ etuTco ct)^ ^aGiKi- princeps, curalurum se regali adiulorio,

Kcug i^zsiH.QVpioLig GuviKacteiiv oiTrctVTag sh ut celeri omnes dispensationi huic consen-
r TOiavrlw aa-^upshai olKOvofA.iav' ovTceg lirenl. Sic ergo adducit invitum prorsus

ovv TTsi-^fj aKOVTa TavTY] j^ //.»» j3«Ao/M,^oy ac mente dissentientem patiiarcbam, vi-
v^ vovv r c^ vUns iTTcevvf^cov -siaTpid^^^dv cloriae eponymum Nicepliorum ( ) , ut ex-
Trpog TO ^i^aSvcJi (TV/WetTapyov r dvispov. secratum illum ad ecclesiae ministerium
Kaj yivSTai 'zs-aAiv S/ai^covia i^ yvcdp(.cov revocet. Fit igilur novum dissidium , et

avy\VT[g i^ 'rrpoQccTrcjdv ^'^'tpsaig iv rs Tolg opinionum confusio et personarum seces- ,

Ispdp^^aig jCj Tolg f/^ovd^aaiv ^

fr^ fj(,sv i^ri sio tam episcoporum quam monachorum,

TTPOdKpovdai TU> avaKTi evsKa tovth Ka- aliis quidem putanlibus, negotii huius cau-

^Zg 'syjiv v^movoovvTuiiV . t q tts^i t pLsyav sa non esse offendendiyn imperatorem,

&sc§co^ov dvTKpa^jKOYTooVj cog a diKaiov ^ magno lamen Theodoro contradicente
T dt.iViyJjsiGav Tr^og t ^sausaiH Ta^aTm aequum non esse ut sententia a venera-
STXn TCd '\(jdG'A<^ Kp^KJlV dvaTpa^Zff^Vai , STTl bili Tarasio in losephum pubHcae causa
?^vGiT^e'i(X. T TravTog TViviKd^s ys^viftsvi/W' ulililatis prolata , nunc abrogaretur : et-

n yap stt] t toiovtcov o]KOvop(Jia^ (^nGiy ^

enim haec dispensatio, aiebat, adulteri-
T fA.oixo^t^J^iav 's^po^pavcog cpvv'i^n(nv' 'zs^og num coniugium manifeste defendit. Insu-
^ H^ T OiKaiaV KpidiV T \7?0U T K^ T VSCO- per iustam quoque ullionem adversus iu-
Tspa KciOV<ravT'ivii Yidn Trpo^-d^ov^Jav ^ a^iov niorem Constantinum iam peractam , prae
avvi^s^v^ }Cj ju-M Ak9)1 TavTtw 'zs^^.zsi/.^^lai' oculis habendam esse, non oblivione pre-
KavTSv^sv ^oyd^Ja^ ro (iov^npia t^ ^siag mendam : atque hinc polius divinae legis
vofto-dsdihg.) ccg av fJt.Y\ diTOiKiMt) yvcofiv) j^ voluntatem esse inlelhgendam , non vero
dxaKivooTOig ^voiag opfjLalg, olKOvofj!,iag rudi opinione et libero mentis impetu,
f. 140. b. Aor«$ dvaTT^dTTOiju^^ G?xr ovts ysfovoTdg doctrinam dispensalionis confingendam
TTOO^ OVTS T ovmaiv aTrKocg TVi v(pn\ia) ox- quae neque alias audita est, neque ullam
TTOinaavTag ^ vrpog oAsGpov t nfiSTS^cov '^v- utilitatem mundo attulit , immo noxia
yjjov SK \ TOVTH davft^aTOi y^SivaVTsg Trpog prorsus animabus nostris est. Exin itaque
Tccg Kpiang , dXKriKcov diWrf(J(^v ^ Ka^d TTo- in iudicii diversitate manentes , invicem
re UavKog ts k^ Bapvd^ag cn rri 'sssp) t dissidebant; sicut olim Paulo et Barnabae
'lcodvvlw T KaKoi) /jS^ov Md^KOV ^(^oovictj contigit , in dissidio propler lohannem
Act. XV. 39. Ka%cog ysy^aTrTai- * " sysvsTo q 7rapo'^V' cognomento Marcum uli scriptum est. ,

afA.og^ cogrs d^^o^xooeA^r^nvai avTovg dyr' dK- « Facla est autem dissensio, ita ut disce-

KviKoov ^ Tov TS Ba^vd/Bav <ZE^^Kaj26vTa t derent ab invicem; et Barnabas quidem

MapKOv c/KTrKsvaai slg KvTrpov YlavKog q assumpto Marco navigaret Cyprum: Pau-
STTiKs^d/j^og liKav cJ^riK-dsv ^ -tj^^^^oGgi? lus vero electo Sila profectus est , tradilus
TVI X^^fJTl T \JSOV VTrO T aOWpCOV. „ OTTSp graliae Dei a fratribus. » Qiiem locum
s(p-draKcog 6 dsHog Xpvaog-of^og cv tvi ^ tractans divus Chrysoslomus in actuum
Trpd^siov ^so^^syysl spfiYWsict^ raJg (^iiai' splendidissima interpretatione , sic ait.

''
Ti5 f^sv ovv avTCOv i(SiiiKsv(raTO (^sKnov^ « Uler vero eorum melius deliberaverit,
ov^ V/t^^cT ct-zsoiJMV 0.(8-0/. „ non noslrum pronunciare. »
est
KT^l 'UfA.slg Q TTS^i T TT^OKetftsvcov (pa- 26. lam nos superhoc argumento di-
u£V, cog dfA,(p6TS^oi KaKoog TrSTrOiYiKaaiV Ka- cimus, ambos bene se gessisse; sicut et-
•S-a 5m h^ Tapdaiog 6 doiBifA.og cv tJj xar' iam illustris Tarasius in sua se gessit di-
avTOV dixiS(pY\vaTO olKOvoptfici' iCj yciQ^ ^v\ yt^ spensalione. Namque et hic veritus tunc
avTog TCTS ro xjvfiiKov jt^ c,sov t avaKTog iracundiam principis et excandescentiam,
v<po^^co/Mpog .^ )U s]^cog cog Kiav IriV svTrd- sciensque quantopere ad maleficia pro-
 ,,;

VITA. 319
»

nus esscl , eiusque ad peccandum procli- poi<r(^ «V^ t6 'zsre^vKog dhKilv , xj votrei

vitatem, ne quid acerbius advei*sus Dei to ih d/J^Tlctv iVKO^ov^hct [j(,ri ti ^piuC'

ecclesiam faceret, laxavit rigoris Iiabenas, tspov a/ tyi r -diov KctTi^yaa*iTcti c/y.K\y\-
et tolerato minorc ac particulari malo (jia, V7rivh\^ci)ai Tctg Trii aKt^(^z',ag mictg'
rem universalem sapientcr conservavit Kctl 's^^a')()ov t6 yittov Ka) (A,st/KOv ^ t6
implens effatum iilud : rcdimentes tem- Kct-^oMKcoTepov ^i^oao^pcog afCzroPivactTOy
pus, quoniam dies mali sunl. Sic cliam Tr^yipcov to * cJp^ciyopoL^oju^oi 7 Kctipov j * Ephes. v. ic.

nunc existimandum est dispensative egisse oti « rfiipcti 7rovy)Pct'i ilaiv ovToog ovv kclv-
beatum Nicephorum, nolentcm quidem Tctv^a '^v Aoyiact^ztf , otl u)KovoiAy\aiv
sed a principe adactum. At vero parens fjLctKaeA(^ Nikyi^o^Q^^ pw ^HKo/uS^og^
noster Theodorus , exactum divinarum le- crAAa ^icta-duc, vtto t avctKT(^' Bi yi
gum relinuit praescriplum, divinilus mo- TrctTrp ))jl^S Qil^co^og t dK5t(2yi r •^iicoy

tus, non malo aliquo afTeclu victus: no- vcf^cov (fivKdTT<j KocTdg-aaiv ^ -dioQiv kiyyi-
lens scilicet iliegitimam copulam legis lo- •3^«/$, i^ ov "Trd-d^ KaKictg k^oltov/uS^j<^'
cum pccupare apud eos beluinos homines coq dv j^ tO a-^ia^A^ov t«5 KoiTnq, yj^opctv

qui indomitis cupidilatibus indulgent; at- uy\ Aa/3oi vdfta on toU '^X^^^
"^^ ^ d-^pav-
que ut ostenderet sine ullo cuiusquam g-oig oppcctig opiKTioLV ^oaKYiixaTcodnnv dv-
respectu eos agere solere qui Deo omnino •^pcoTroig^ r^ t6 dTrpoacoTroAyi^zsTOv ^.^p^-S^yj

confidnnt ; neque personas cum animae t eig -diov oMKcog 'zsiTroi^OTCOv v^ fiYi Xctfju-

suae detrimento subvereri , ut Domini ^avdvTCOV TxrpdacoTra KaTct 7^ «ac^TaK Su.

praeceptum prodant , propter principis %«$, ajg-g 7^«* jftoAmv tov Kvpiov TrpoBi-
polenliam iniustissime iubenlis. Nempe ^ovai x^e^v KpaTag l^aaiKicog d^iKvOTaTct
iuxta Davidis carmen : « et loquebar in ^vvct<pivovTcg' }(^ t6t Actvl^ {^L^aBnpLa' * »Ps.cxviii. 48.

teslimoniis tuis coram regibus, et non eru- " j^ iKdKav cv To'ig /JfpTvpioig aov cvav-

bescebam. » Sane quod in prosperum sfa- tiov (3aai/\icov ^ tcj ovk riaxvvduuv' „ gVfi
tum ecclesiao regimen sub his duobus oti ys pt,y\ KaKlog i\gtovto Td^icog ^A-S-g
principibus haud deveneril , ipsi quoque tcc 7^ iKKKnaiag-iKiig BioiKyiaicog IttI t v^fis-

manifeste agnoverunt divi palriarchae. Ne- ^cov thtcov} toIv SuoHv (^aaiKicov ^ ju ctUTOi

que enim magnum Theodorum Thessalo- aa^cog ri^Haav 01 •^edKyjTrTOi Tra^^idpy^cti-

nica reversum recte egisse dixissct orlho-

, ov^l ^ dv KaKoog did^aKivai t f^iyav iKi-
doxiae anlesignanus Tarasius, nisi ipsum ^u Qid^oopov Ik &iosaKoviKy]g in-av^^^dvTa
scivissel verae evangelii viae absque er- 7^ o^^o^o^iag Tr^dftog Ta^daiog, il ftn
rore instilisse. Neque ilem eum admisis- at^Toy Yi^et r aAw-O^w Tpi^ov % ivayyiKia '

set victoriae eponymus (Nicephorus) pon- aTrKavcog dBivovTa' ovB av TraKiv dTn^i-
tifex, nec laudibus ccu vcritalis pugilem X^'^'^ avTOv 6 7^ viKYigl-acovvf^og Upo^iTYig^
ornasset , nisi rectam in fide doctrinam v^ cog d-dKyiTtiv dKy^^iiag Tolg l-Traivoig KaT-
habere cognovisset. Diclis haclenus ad- i^^Kpiv, il jww opTS-OTo/w-ot/vTa Bnyvd^Ksi r
dam quod
, nisi utrique patriarchae per- Ao^ok t^ 7Ti<reu>g' Tr^dg q Tolg ilpnfizvoig '/^

suasum fuisset , non recte factum quod tovto -^iTiov ^ otl sl ovk ii-^iViKa^og av-
ad sacerdotii honorem metu principum, tcov ^m ev "TrSTSoinKivai t6 Bi^a^ctJi ilg Is-

adulterini coniugii copulatorem recepe- ^oavvYtg Tiftviv t fioiy^o^ivKTLv Bid (Baai-

rint, haud profecto post principum obi- A^xof ipd^ov, ovk dv fJi^ ^dvaTOV r dvd-
tum, peraclamque a Dco adversus eos pro ktuov n ^ r Traoa ^iov slg avTOvg yifcvvHav
sacro Theodoro celerem ullionem, haud r Upov QeoSca^n •^apd, Trd^ag oaB^iKnaiv ^
inquam audacem illum sacerdotali choro r y^opov r U^iuiv r ToKftYniav sx^ejt^ov
rursus expulissent. Ergo hinc pii homi- c^/tsv^sv ovv aKOTrslv ^ to7$ (J)/AoG«oj5 Tag
 ^

320 S. TUEODORI STUhlTAE

T 7r^ctyfA>a,Tm (^vaHg^i^ [Jin^' iTSfiOV (jL6pog nes rerum actarum naluras cognoscant,
6>c^i7re^ T •dicoTSGKjoy TOVTm vi/u^ >ta6- neulramque partem venerandorum horum
iiys[A>6vm. praesulum nostrorum damnent.
ic^\ U^Yiv loq 'idiv v-\Y]X6<ppm [Jt,idm 27. Veramtamen ubi superbus regna-
7^ IdioLv 4w(poy VTTo T Yif^iTipm /S^sAf^Og/- tor sententiam suam a nostris reiectam
GoLv '^UTi^m ^ }^ ovdivog P^oyn a^ivo^ildctv ^
patribus vidit, nulloque in pretio habi-
KiMvfj f/^iT' o^^yyig t6v Ti [A.ifa.v &i6Ba)pov tam , iubet iracunde , magnum Theodo-
f. i4a. h.
}Ci T TOVTH a-uu^povoL i^ Xe^TOv U^apx^ rum eique consentienlem Christi episco-
'Ico(ry](p ai^oLTO) Mo) oLVTm jCj }C0L^Y\yif^6vi pum losephum, cum ipsorum avunculo
c6r&)vi, Tui TTpo T ag-icoq oiKiiv vYiasg^ et duce Platone, m msuhs, quae sunt
ii"^ a[A>ct;oi Y^ To oLVTO ^ d\kaBii(^<£/yuiva)g e regione urbis habitare, nec simul nec
TiiTmiKoL<rov i\c, ahKlw tCj aXMv <s^c^(pv- uno in loco, sed separatim singulos ahis
KaTTi^' TO Q <7^ fl^?j(poTJiT05 TiXYi^oq VTTO alquc ahis custodiis teneri: fratrum vero
^pcLTiuiTiKviq ov TU) IBlo) [^ovci^v\p'i(a TY\^il- rchquam multitudinem intra proprium
(^rt/ (paXctyfoq' oLvTog
q
[/.iTa Tivaq YifAipag monasterium mihtari manipulo obsideri.
^u^^^^f^og cv Tolg T 'EA(^6?|3i8 (9>oLGi- Ipsc vcro post ahquot dies progressus
?\.iy>olig [A,'^a^potg h^j .,
TzpodKoL^ilTai aTToLV- ad Eleutherii regium palatium , cunclos
TOLg l^opioLg iViKoL' ihoL ^^YKJctg TovTm interrogandi causa vocavit. Deinde prae-
QTir jw,s<^0Tgpfc;5, ^«^aTat Aoroi$T<(7/ '3)«6flt- positos illorum seorsum ductos, conatus
voTY]Tog.^'ii TsoL^^iKYigT^Tiig [A,iTOL<^YiGoLi (3h- cst suasoria oratione a patris abstrahere
?^yl g- cag T Tspol^o^Yw il^iv T iOLVT^ pn[^a-
''^ voluntale.. Sed ubi verba in cassum se
Tm icct^amp t/ 0i\og ax.i^vov tyi dvTiTV- proiicere agnovit , ceu debile telum ab
TrioL i^ ^-i^iftviag avTCov dTrOK^aa^ilGcLv dv- illorum contradicente firmitate retusum,
TK^^aGicag., TT^ogTo yrXyi^og yiviTOLL T dB^- ad multitudinem fratrum conversus ait:

(^m v^ (pwci ;t^05 avTOvg' odoi t Y)[A,iTipoLig quotquot noslris obtemperare hortatibus
(^ovKiG^i TTH^oLp-^^ilv 's:^cfAvicri(Jiv .)
iCj KOi- vultis, et cum patriarcha et cathohca ec-
vmiKo) ilvai T Ti Tra^^La^')^^^ t^ t^ ;ca6oAf- clesia communicare, ad dexteram meam
XM5 c^>tAw<7/a5, c^ Tolg Si^iolg [la d<popi- secedite. Quotquot vero in priore ma-
a^Y\Ti- oGOi 5 av TYi 'zspoKaTi')(^ovGYi v[A,a,g nere sententia censelis , sinistram par-
yvM[^Yi i[t[/iv&iv KiK^iKaTi^T qJ^ ivoovv[cm tem eligite; calhde sic decipiens, ut exi-
$-ao-iv c^Ag|ao-'&g- Go(pi(^6/j^og cvtovtco^ stimabat, homines quorum pars quidem
hg coiTO ^ (~^ dGO(!)\f^iig [tiv K6ym 'S^^- verborum artificii ignara erat sed ta- ,

GKdjcCig Tivag avTm ovTag^ /3/« j y^ yivag men omnes mundum et prosapiam et vi-
it} T c,v\v avTov }caTa(ppovovvTag a^ravTag tam ipsam contemnebant propter agen- ,

vTTi^ T^ Ka-^' VTraKoYW -diiav dvi^n-iKYiTZTn dam sub Dei obedientia vitam irrepre-
^&)M5" TOTS 5ji 5ravT?5 CjM,o6y/Aa^ov r ivmv- hensibilem. Tunc ergo omnes sinistrum
pov x,aT«AM(|50Tgg y^d^^av ^ KjtynGi Tr^og av- eius latus turmatim occupantes, fiducia-
Tov fA^ TrappyiGtag' Yi[A.ilg dyce^^cog 'fh^d- liler illum sic alloquuntur : nos accurate
[ti^ct,, co [BaGiKiv ,^ OTi ol TraTipig Yi/H^ ojc scimus , o imperator , patres nostros a
-T^ •dio-^vivg-n ^a(p«$ ayraVTa [/,vy\-diVTig, divina scriptura omnia edoctos, et a san-
^ 7rviv[iaTi dyicp (pi^^fJ^joi^ Tct icpinTCt) cto Spiritu duclos, meliorem ^oclrinam
iij G(aTY\piag lyyvg j^ TSi^p^ovYncaGi i^ i^i- et sahiti propinquiorem tenuisse, ac ce-
oa|av ^jo }Lj avTo) dviv^oidg-cog Tolg av- teros docuisse. Quare et nos illorum ve-
Tcov cJ^atcoKn^ovvTig Ix^sgiv ^, t Traf v[aoov stigiis indubitanter insistentes , vestram

(1) Palatium Eleutherii appellatum, quod portui eiusdem nominis ad Propontidis littus adiaceret, ije-»

dificavit Ireae imperatrix Leonis Chazari coniux. Caugius Const. christ. ed. Paris. p. 130.
 VITA. 321

nuper excogitatam opinionem non admit- KoLivoTOi^Yi^Blactv ov ^poffigpgGct Sopctv. 'O

timus. Ille aulem libera huiusmodi san- q KdTctTr^ctyug im t^ toiuvti^ 7^' omcav
ctorum virorum responsione exterritus, dv^odiv 7ri7ra^r\(JiaLcriJitv)n aTroXoyict^Trooa-
mandat ut illic dispersi nec non in pro- raoy^ K(iTctvi^Y\^YivaLi avTOvq f/$ Ta av-'

ximis urbi monasteriis delineanlur sub to^i ^iCj Tr^oq avviyt'A h- ag-iooq ^ova^vieAa
tutissima nimirum cuslodia ceu reatui ob- (puAa;;^6«(70jt*«V8$ 5«Aa5« vttq dG(^aKi<^aTv\v

noxii, et adversus regia atque episcopalia ipp^pccv cog Kf^ATOvg i^ dvYiKoag (iaaiXiKoov

mandata contumaces. re tCj h^ap-^iKcov Sj^^Ta^icov.

28. At enim haud diu ipsius insania kyi^ AAA' oCk uq f^aKpav avTU) Tct 7^

desaeviit. Brevi enim divina ultio hunc dTrovoiaq dTTi^vi' cuLTo^odq ^ y\ ^iia BiK»
quoque cum universo exercitu in extera J^ toutov fHTiK^ovaa 'zirav^paTl i^zsr] 7^

regione pessum dedit. Namque adversus ^iVY\q Tra^ihvGiv Tr^og 'S.KvQag yovv 6 fji>a-

Scythas stultus hic Nicephorus expedi- Taiog TpaTO^zsrSiVGagNiKY^^pcpog^TroKif^i-

lione suscepta, hostiH manu confoditur: KYig avTo-di \^yov yiviTat x^P^i' OTrcog oj-

ut ex hoc etiam manifestnm fieret, quod [^ai kolv tovtco 7r^O(pavoog dTro^eiy^-d^ ,, cog

divi patris nostri pro verilate obluctatio, »» t -dio^popb TraTipog y\^jS vtti^ dKY\-^iiag

neque lemeraria neque improvida esset, hTa(7ig,ovKiiKaiaov3' dTT^ovoriTog^dKK'

sed ex Dei testimonio el ohm et nunc '^'250 -diov /J^rvpai^ivn k^ TrdXai. k^ vvv k^

firmitatem haberet. Sic ergo infelix prin- to (3i€aiov avTO-div 'kyjiicja' ovToog ovv Tn-
ceps occumbens, grande evasil tragoediae TrTooKoog ^iikaiog ava'^, fJLiydKng pLiv^^a-
argumentum, et maiorem comoediam Ro- ycpBiag vTro^iUig^ f/^ii(^ovog q Kcof^cpBiag r\

manorum imperium lusit. Completumque pw/W-aixiJi yifoviv d^x^' ^ TrsTrKri^coTai Itt'

m eo est Oseae prophetae valicmium : avrct) t ^^o^pYiTa

v\ CL^Jn •za^o^oYiaig' ^^ Kj *os. v. i. gr.

« et vos domus regia auscultate, quia vo- o}Kog% ^aaiKioog ciicoTiGa(jBe ^SiOTiTTPog

bis iudicium est; quoniam laqueus facti vf4,ag ^ ro K^ifia' on 7ray)g l^«0»}Tg tjj

estis speculationi , et tamquam rete expan- (JKo^na {^^^yi^log "^iKrvov iKTSraf/ivov In-l

sum quod venatores defixe-

in itabyrio, to iTa(3v&tov ^ 01 d^j^ivovng t Gwpav xotT-
runt. Et cadent principes eorum propter i7rY\'^av. Kct/ ^nd^^vrai * 0/ a^X'^^'^^^ avrcov J*- j^"- '^- ^*
y
imperitiam Hnguae ipsorum. Haec sub- ^<a dyrai^ivcFiav (^9.) yKcoasng avrcov (^w"
sannalio ipsorum in terra Aegypti in si- <pavXi(SfA,cg (3) avroov iv yri AiyvTrrci) ilg

num ipsorum : quia irritum fecerunt foe- koA^zsov avroov dv^' oov Tra^i^naav "r Sig.-

dus meum, et adversus legem meam im- ^nKYW f^i^ty^ kJ t vof^a pcH iG^i^naav. „
pie lam vero et quod mag-
egerunt. » ''Ovn^ q i]g avrov Tr^oi^pnrdOaiv Kj 6 fjLifag

nus Theodorus contra eundem valicinatus c^ QioSoopog^ rolg il^nfiiVQig a^iov Ifh-
fuit, praediclis subiungere operae prelium auta^|,a<* '^-' ^ iTrripro fiiya cppovilv ^ j^
est. Namque in superbiam elatus tum a ^^0 t iBicov V7racmi<^oov k^ V7io t (pvaiKov
propriis slipatoribus tum suapte ingenio (p^ovYifiaTog 6 Kaiaap NiKt\(p6^og, Kj t o^-

caesar Nicephorus, et contra Scythas ef- f*>v\v ilx^v y^t Ikv^oov dvi^niax^TQv ^ fA^ira-

freni impetu procedens, sacrum nostrum TsiKdjL^og r hpov Trari^a n/L^ QioSoo^ov
parentem Theodorum in suburbanum lo- c* rolg "zs^o t* •zsoKioog roTroig ^ m^/« j^ Kar-
cum advocans, orabat eum et per quos- il^id^iro avrov ^ia f/iaa tivoov ftiyit^dvoov

(1) Theodonis mopsuestenus in commentario ad Os. a nobis edito: o-xos-»a», rJy rgofijTw» to> c-JXXoyo»
"Kiyst speculationem { seu speculam ) dicit prophetarum coUegium.
•

(2) Mopsuestenus explicat: vvsq wv ajratSsurwj «(pS/yyovTo xar s/xoo : ob ea quae imperite adversus me
locuti sunt.
(3) MopSUestenUS explanat:ot' xara ti;» AyyiffTov sipavXt^ov Taf e/j auxQuq yeysvnucvaj rapa to'j Ss«'j
5«gsa? :
qni in Aegypto contempserunt collata ipsis a Deo dona.

4t
 :

/
*

322 S. THEODORI STUDITAE

'^Bovvai iAVTOv T?j vtt' 0.0x00 l^pdO^e^sta-yi dam proceres vehementer urgebat, ut ex-
Bri-dev oiKOVofjiioL' 6 q odiog gy6«5 ojazrgp 7« cogitalae ab se dispensalioni demum con-
TTVSvf^ctTi '^o/uS/jog^ Bn^ol avTa> tclSs' (Ts sehliret. At \ir sanctus divino quasi spi-

[jLsv p^scov i(p' oh 7re7roiyi)ca,g jwgTctjtt^jg/cS^, ritu instinctus sic illi respondit: te potius
TT^oTi-d^yivcti Ti t y^ v\[ioiq 5j-po5 oporteret faclorum tuorum paenilere, non
}^ y.ri
(^
Ofxoiov i(peAK9iv oAjctQov «TTg/ Q jM-M^gy T0(8- autcm ad mali cumulum nos quoque ad
Tov ^iQaXdjyfivoi t oD^i aTTo^^iX^^ ' " "^^^^ parem lapsum pertrahere. Nunc quia nul-
Aiy^ Kvefog tt avT Kp olt co p ., cog l7riTpi<pcov lo huiusmodi consilio admisso, hinc di-
ovK iTTig-pi-^etq TY\ o^cd Y} (Jv TTOpsv^ Grif4,s- sccdis , haec dicit Dominus omnipotens
* III. Reg
00 V Ofcsl *.„ 'hush^ T tf^T^GSs TO^Ta jM-g- « ttOH revertfiris per hanc viam qua nunc
XIII. 9.

^ovToq -/^ r 7Tpo(^YiTSiciv T •dso^popn 'Ziroi- illuc proficisceris. » Reapse incredulo hoc
f/svog /m)^, cv tvi t Ba^yd^cov %Ǥa to
11 principe, secundum divi pastoris nostri
/^v iJt.STag-pi'\ctVTog^ j^ iTav^aKia r vlov prophetiam, in Bulgarorum regione occi-

avTOv fA^oAig c/ics1^sv TpavfAaTia Tffpog r so, filioque eius Stauracio, graviter vul-
^aaiXsvaa-av dva)cd[A,<^aVTog^ k} cv oAoiS nerato, ad regiam urbem aegre reverso,
^vo fjt^yia} ^ dp^^rig npaT^davTog t^ 7ra^^- et vix bimestre imperium tenente, etmox
'&OVTOS, TOVTH iiz' d^ypi^ yafju^^og f 1) moriente; sororis eius coniux, archangeli
dpy^ayUxmvfJiog t t Ka^OTTaKdTa df^(ps- nomen gerens, dignitate curopalata, im-
'zoct)v d^iav j to ^amhaov ^is^i^aTO. "OfS perium capessivit. Michael , inquam, cum
Mi^^awA ^i^[aviica>TaTog vTrd^ouv jCj 5r/- christianissimus esset, et in Domino fide-
^og sv KVpicp.jdvaKaMnai '^ s^ofiag sv^vg lis, revocavit statim ab exiHo magnum
G^ -n-SN t fJtsyav SsoBco^ov dvsl^ q ks- Tlieodorum pariterque dimitti
;
iussit quot-
K^ c^ K^ Tct
Agi/</ [lova^Yi^ia vtto (ppa^av quot in monasteriis sub custodia erant
ovTag avTS fJc>a^y]Tdg' (tyivsTai TrpsaCvg ^i- eiusdem discipuH: fitque legatus, Christi
$-op^«T05 i^ fis(j'iTV\g T Jigr^Tav, Gvv Too cxcmplo et mediator inter dissidentes,
,

TrdTTCL T^ TT^sa^vTi^ag 'Pa)]t*M$' k} (jujj^av- sufFragante senioris Romae papa. Dantque

vacjiv ctjM-cpcj), 6 fJiJiV ZC sijii<^oKm 'Zt^^ivsTi- ambo operam, hic quidem per Hlteras njo-
Kcov ^ 6 Q ^i' avTOTrpoGooTni avvof^i?^iag j^ nitorias, iHe personaH aHoquio et adhor-
<S)^^K?\.yiGScog , tcv ts dyicoTaTOv ^ra^^idp- tatione , ut sanctissimus patriarcha, et di-
"^lw Kj T ^scmsai.ov TraTS^a y\j(^)jS s]g 6fx.o- vus parens noster, honeslissimo concor-
voiag TrPSTsod^s^rdTyw Gvvd(^eiav' t q fJi^oixo- diae vinculo iungantur : denique adulterini
i. 1S3. a. '(jv^iav TSTOhfiy]KOTa 7^ K^Tnpfsiag dTrsip- coniugii copulatorem sacro ministerio in-
^avTig Y^Y T sftTr^otr^iV stz avTO) ysfovvlav terdicunt, iuxta latam antea in illum sen-
KPiGiv T doi^ifjon Hj fA.sfdKa Ta^ot(7/8' )£} aTco tentiam ab inclyto et magno Tarasio. At-
waAiV X§i5"OU T dyafiov Gsoi} y\/t^ XH^'^'' *^"^ ^^^ denuo, per Christi clementis Dei
tCj ^i\av^pco7r'ici, y'ivsTai <^a&s^a ya?.yivy} nostri gratiam et benignitatem , fit pax sta-

a/ tJj avTov dyicoTdTVi y^ Ka^oKiKl^ c/KKXvi- biHs in sanctissima et catholica ipsius ec-
cr/a, c^ f/uian t aKav^dhoov dxpavia^iVTcov. clesia, scandaHs de medio ablatis.

K^\ 'O TOivvv 7raTy\2^ v\/iJ^ Qso^co^og 29. Ergo parens noster Theodorus rur-
av^igr olKs'iav fjiOVYW r 2t«Jj« ©^«Aa- sus in Sludii monasterium se recipiens,
(Bcov , T^ T avTOv (^OiTYiTm
Bf^cujapiVTCjov et dispersis eius discipuHs iHuc confluen-
avTQ^icjuv^^i^^afJiYiKOTCjov .ysiX^TO f^TS^T^g tibus, fovebat cum sacralissimo patriar-
T ^ravigpov 'zxio^idpx^v (!^iKaiTdTY\g Off^od^po- cha amicissimam concordiam et unanimi-
GvvY\g Ts k} avv^^^iascdg , x} 7^ 7rpog G^ tatem , et docendis more solito discipulis

(1) Michael hic habebat uxorem, Nicephori fiUara Procopiahi, Stauracii sororem. Erat ergo Nicephori,
non Stauracii, y«/x(3po'j-
 ;

viTA. 323
suis operam navabat , mores eorum dida- ioLVTov [4.ct^YiTag c^ sOas ^i3ct(jKa\Ui , ra
clica oratione ad perfeclae obcdienliae Tcvrm m6m to) ^iBaKTua> Aof^) Trpog Cttu-
habitum informans , et incidentes illis , Kofig TeMictg pv^(/.i^coY Bia^saiv^i^ r Trstp-
lapsu lemporis , proprii amoris sordes , sicmiaovTOL avTolg ok, t p^ov8 t^ oLVTctpe-

adhortationum spongia diligentcr abster- GKictg pv^zcov ^tyi t^ va^iGictg li^iAiKoog a-n-ct-
gebal: atque ita rursus Dei \erbum cre- Ag/(pwy coroyyict- y^ cvtco tiolKw o hoyog t
-yit, et discipulorum turba magnopere hov nv^oLViv ^it^TO <r\(^ogT ^aL^Y^Tm l^iK-
proficiebat augebaturque. Eralque vere TioDro av^avo/uSpov G(po^pcf k} h rtAwOo);
hic decentissimus locus varii instar atque o iVTrpiTx.ic^ctTog clSf yj^po^ old Tig TroiKi- '

uberis horti , omne genus rationalium Kog }^ iv^ctKYig TroLpaBHCog, dy.-ndLVTog ys-
plantarum habens, in quibus quaelibet vag <pvTQ)v Koymm iv Iolvtco ^t^ix^v ^ iv
scientiae species , quasi maturus fructus olg ttccv il^og i^zsig-rpLyjg cocmip Tig icapTZOg

utih"ter spectabatur. Etenim una cum sum- 'os<i7r:<pog ^y^fjifjLcog l^ioopilTO' f^ y^ '^ ilg

ma coenobiticae disciphnae praclicaeque axpov )coivQ(3ioL}cyig ivTOL^ioLg £) t^ 7x:poLKTi-

quantum Hcet philosophiae perfectione ,

Ktig log hi (piKouo^piitg ^ «Ji r KoUkcov dpLi.
ne liberalium quidem arlium expertes toxoi tcoL^i^yiKidoLV Tixv^v aKKcc ^Cj ^oli>c-
erant. Sed et grammaticae apud eos ac- i^oLTiKvig TroLp' avTolg i^iKoTrovilTo Kcnop-
curata doctrina tradebatur , qua recte scri- ^coaig^ Bi' rg m ts Trpog t6 ^a(p^v op-dcog
bendi forma studentibus imprimitur, et lyyiviTctt T0i$ 'zs-iTrovYiKoaiv ii^v\aig^ ^ y\

legendi usus ingeritur : insuper philoso- Trpog r dvayvcoaiv ivTVTrovToLi oLVTolg w-^/-
phiae artificium, et paternorum dogma- icoTyjg' j^ (piKoaotplag^^Ti^^^^vohoyicL }0) Boy- f. 152. b.

tum memoriter recitatio: quibus adiumen- ^cltcov TraTipiKCov aTroTYi^yiaig , Bi' lov Tra-

tis ad cuiusvis haereseos nugas everlen- aY\g alpiaicog (^KYwdi^ovg dvaTpiTreiv ilx^v
das acumen disserendi adqujrebant , ve- l a^^v fjcv ^i ag ^ avKKoyia-fjLolg dKYi-diiag k^
racibus syllogismis utendo et conclusioni- avf4,7ripdaftaai ^uojuS^voi' l^ cov ao(^coTaToi
bus. Ex qua disciplina scitissimi calligra- ts KaXKiy^dt^oi r^ lipo->ldKTai^ KOvSaKa-
phi, hieropsaltae , contaciarii , et cantico- |Otoi ts, }^ oLafjLaTO^d(poi , 7roiv\Tai ti t^

rum auctores, poetae , lectores eximii, dvayvco^ai 'zspoOTis-oi, ixiXK^ai rg >u doi-
melodi, et versificatores in Christo emer- ^ottoKoi cv X^^rco i^i(pdv^Y\aav' oftoicog
q
serunt. Similiter artium quoque plebeia- i^ olIt (^avavacov Tiyy^ct^v iTriTYiBivaetg Ka^'

rum exercitia omnium propemodum apud cA« ceg ilTnlv -Tra^' avTolg Yiv^iaKovTC oQsv
ipsos reperiebantur; unde lextores , sar- v(pdvTai ti y^ pa^piHg ^ aKVTOTopioi Ti tu

tores, sutores, tabernaculorum vel stra- aKYivowoio) ^ Ki-zirTiipyoi ti tCj oIkoBq[jcoi^

gulorum factores, minutorum operum ar- KavoTsoioi Ti ^ ftaKaKn^yo}, tC^ ol Bict ttv-

tifices, architecli, canistrorum, et delica- p6g j^ ai^-^pn tcc KetTnpyiKa KaTaaKivd-

tarum rerum opifices ; item qui igne ac i!^0VTig trKivY) ^^apa tco iTnfiio) TiiTcp i6ica-

ferro vasa utensilia operantur, in hoc ter- p^VTO ovpavco' '^zdvTCov jui^ ivTa^iag (^ pv^-
restri caelo conspiciebantur ;
qui omnes f^ov cv To/e To^aoig Ka-di^ofjLivcov r SJ^^ko-
bene composilo ordine ac regula in offi- vioov avTcov ^ i^ tcl diHa r /lav}^ tco t y^&t-

cinis quisque suis sedebant, et divinas Da- pcov ipyco dvafJLiyvvvTcov Ti^iTiaftaTa ( i ;•

vidis cantilenas manuum labori admisce- J^ ^v l^ilv t dfJi>7r^cova Kvpihs aaiSaco-d' iv-

bant. Eratque videre vineam Domini sa- KkYifiaTcvvTa^ yS> opyi KoafjctK^g ^vva<riiag
baoth late frondentem, et mundanae po- ^"^o r aKidv avTOv KaKv7rT0VTa' dXKa y^
tentiae montes umbra sua cooperientem Tctg V0Y\Tag avTOv dvadivBpd^ag Cunpyip-

(1) Confer apud nos in tomo quinto epitimia et constitutiones monasterii Studii. Sapienter sane prisci

monaclii corporali etiam labori inslandum censebant; nihil enini deterius otio est.
 ,

324 S. THEODORI STUDITAE

f^ivag T KiS^coY T •S'?ou , j^ icoq •&otAaay«5 sed et spiritalia eius arbusta cedros Dei
Tcc tcAri^ctTct cLVTOv ojcTSTccfiivct, ^ ttotcl- superaro , et usque ad mare palmites eius
A^ ^^' "^^^ «zs^^cpuaJot? ctvTOv- hioi ^ extensos, et propagines eiusdem usque ad
T Trpo^iCnycoTCtiV Trovcav t\ dpsTYig j^ yiM- flumina. Nonnulli enim ex iis,qui eximio
KtoL ynpcag t^ ccvtov f^iyicrng i^ctSyiTiictg .^
Theodori magisterio exculli, et virtutum
cr(po^|t4.Mj' ^iVYiTiictq T vTro-didiv T^ 'zs^oc-ipYi- laborc inveteralo exerciti, occasionem pe-
l^ivng i^zs-i^pct^x/cSpoi ^.QTaanjog .,
(^ ro regrinandi ex praedictis publicae rei per-
aa^i^Yivai ctVTOvg t Ka-diip^icoy ^ m Jtj Trpo turbationibus nacli sunt, postquam custo-
TOvTcoy ^iicmapYxrctY v^ ^ictcpopa t^ VTra^ct' diis emissi fuerunt, immo et antea per di-
vov K\'if/.ctTctj cv o]g T^ aKYivcoactVTig ^ x.a\- versaorbisclimatadiscurrentes,ibiqueha-
Aira TVi Tujbipyna, t dy\ii "^viiifictTog mjuu- bitantes, pulcherrima sancto Spiritu coo-
ig-YidciVTO [A,ovct^n&ia., -dw iTTcovvfA/ictv Tov pcrantc monaslcria condidcrunt quac Stu- ,

2T«^ift)r8 i^i'^i T vvv 'fki<^ipofM{jct. ditani nostri appellationem adhuc gerunt.

f. 153. a. A^ OvTCd TOiyctpovv ivdpo[A,ov(jYfg T^ T 30. Sic igitur Christi ovili felici statu
Xe«rov 7roi[A,vY^gj70i ofOc^riGtcovT ^iov ToHg utente , et orthodoxis fidei dogmatibus
6^^0^6'^otg T^ iz'i<^icog ^oyfxoLGt icciKcog ]^v- ecclesiis Dei praeclare rectis et auctis ,

vof^ivcovjoi av^a,vo[A,iycov .)
vg Tig KcLtcig-og itc quidam de silva sus pessimus, Armenio-
dpvfiov T^ 'Apju^'icov (pfTAn? aTxroppayiU rum de trunco erumpens puUulavit, su-
OfccoixaGi , }^ d-^pcov TavTYiv cog oTct jttoy/05 bitoque vineam tamquam aper ferus de-
xotTgyg|M.«(rctTO ocy^iog. Aicov ^07^ dvaTo- populatus est. Leo scilicet orientis prae-
Ams T^aTYiyog, iKTiTifiYiKoog jttaAAoyTO 'i^^co fectus, ditionis propriae fines egredi per-
cpipiiSt^r Ka-^YiKovTog .)T VTTO '^(^il^a avTov missus, facta exercitui suo pecuniae di-
ScopoBoKYKTag <ppaToy .^ }^ (jh^ tovtcov dp- ribitione , ducibus autem maiorum gra-
X^yovg T vTToa^^iGiai t [^&i^ovcov avi^(ppo- duum promissione in suam sententiam
yot$ lavTOv Kaxag-Y.aajLSpog d^iuO[^dTCov adductis , conlra religiosum Michaelem
dvTa^G'iav co^ivj v^ t (ptAo;>^/c-« ctyctJCTOS imp. rebellat, et in thracicas partes haud
Mi^^ctMA* iK^cov Q im tcc -^^cjLKcoa [t^Yi ov procul urbe regia progressus, ibi ab iis

TToppco T^ (BacriAdOacTyig , dvaKvi^vTTiTai vtto qui macedonicum praesidium constitue-

T ^Yl-div [A^aKidovtKYiv ivg-d^&iav 'fkiB&tKVv- bant, Augustus proclamatur. Indeque di-
[livcov j hv^a^og' OKil^iv ti dTrdpag.) [jLvi^i- grediens , nemine resistente, regium pa-
vog dvTtTT^dTToVTog ila^^avv^j iig to, ^am- latium occupat , princeps iconoclasta a
?^c-ia.i (iaaiMvg ilKOYOK^d^Yig TTpog T iSicov suis ipsismet stipatoribus publice fami-
^opvc^opcov dya(pav^ov (pn^tit^o/c^og- ovtco geratus. Sic igitur occupato imperio vio-
Toivvv iTn^pa^d/cd^og ^^ ^auiXiKng d^y^^g lentus hic thrax , quum esset totus hy-
(Biaiog clSt* d^pci^ (1)5 ctTg Q oAcog tco t^ pocriseos lorica munitus; verax est enim
vTsOK^iaicog Ti-dco^aKi(7[A,ivog TT^ol^KYi^^caTi' qui dixit haud simplex esse compe-
: «

^{/'^(^Brii ^ il^YiKcog " ov-^ dTrKav yivog rio genus Armeniorum sed valde ar- ,

iv^icTKco c^ 'A^ju^'iiig , d\Acc J^ Aicty k^v- canum et subdolum » initio suae tyran-
TTTOv jCj vTrakov (2) „ a; dpxv '^ iaVTSTV- nidis, non enim regni dicam, orthodo-
^avviBog^H '^ii7roi[jLil^a(Ji?\.€iagjivGiCeiav xiam simulat, Mox rerum politicarum,
OjTo^c^iysTctr gV^Tct /t-^ to ^f^ui^wt <$ ut volebat , potitus, hypocriseos persona

(1) Cur dicitur ihrax Leo gente armenius? Quia scilicet relictus a Michaele imp. in Thracia ob eam

provinciam tutandam, ipse seditionem molitus inde se commovit adversus legitimum principem, et Con-
stantinopolim cum exercitu veniens , imperium occupavit. Cedrenus ed. Paris. T. II. p, 484. Id ipsum
aliis verbis noster quoque biographus innuit. Thrax igitur hoc loco quasi contemptim dicitur, propter
seditionis originem.
(2) S. Gregorius naz. or. XLIII. t7.
 ,

viTA. 325
abiecta , impudenter nudat pravi cordis TroMTiKcav w<i I^ovMto Tr^ci^yi^arcov^ lo t^
sui morbum recondilum ; seque furoris CTroKpiamg d^cs-ohpi-^a/^og Tr^ofyco-T^-ilov

execrandi Constantini Copronymi, impie- dvoti^la/ aTroyvix.vol '^ Trovtipoig avrii Kap-
tatisque et adversus Christum odii , suc- Biag t dTso-dsrov voaov 05 7^ t dKnnpia
cessorem oslendit ; dicens, non oporte- IfJt^TrAv^^iaq KuJvrctVT/vou t Ro^T-^wvty/^oy,
re Chrisli imaginem venerari , neque eius ^ioi-xj^uaq j^ ^^i^OfjLaviai, ^ia^o;;^ov sav- f. 153. b.

quae illum immaculata ralione peperit tov dTroSnKVvg ^ i^ (^dGKcov fj^ii Silv '^z^otjie-

sanctae semperque Virginis, neque cete- Sztj t stKOvct r X&tg-ov , f^riTi i^ d^dvTcog
rorum iustorum atque sanclorum, quo- auTOv TiKOvavig dyiag d&t^^a^^iva ^ i^ 7^"

niam eae idolorum similitudinem gere- ^oi-zircov ^iKaicov iCj oGiav ^ cog r toiovtcoy
rent. di^ofxoicoixdTcov iiBcoXoig 'zs^oaioiKOTcov.
31. Nesciebat nimirum stultus, quod Aa'. Ovk ilJlcog 6 7rapd(Lpcov > cog m
quorum prototyporum contrarium subie- ra Tr^coroTV^Aia dvTiKH{A,ivyiv v-znQ^yiy^iv sp^^y-

ctum est, horum sine dubio eliam adie- <tiv, tovtcov Trpo^r.Kcog j^ tcc 'zsa^dycoya
ctiva conlrarias habent appellationes : et Tr^odnyopiag dTroiairai Tcig ivavTiag' Kai
quarum rerum bonarum nomina usurpa- cov Trip dya-^cov tu ovopuaTa Ka^j^dvofAp
mus in prototypo, ea pravarum in ar- 'srpcoTOTVTrcog^ dvaipiTiKcc Ts-dvTcog 'sn^^v-
chetypo adhibitarum appellalionum de- Kaaiv 7J0 dpyjTVTrcog ?\.aix(Bavouivcov tto-
slrucliva omnino sunt. Quamobrem et ho- vr)^cov ovo^aaicov ())• Toiya^Toi Ka) Toii-

rum adiecliva, ratione homonymiae pro- tcov 'zaa^dyooya rZo hoycd r^Hg ofxcovvpi^iag
totypis assimilata, ipsorum videHcet ap- Tolg TrpcoTOTVwoig Tra^ioiKOTaj t c/Kiivcov
pellationem gerent, bonorum bonam, ma- i^aaiv ovoy.atriav ^nTra^iv ^ dya^rw dya-
lorum malam. Ouum igitur dominus ac -^ov , Kai ttovm^ou -ajovn^dv ovkovv loSH^yi

Deus noster lesus Christus falsi idoiorum , KvpiQ-j M/>t^ ;t^ &iog 'Inaovg 6 X015-05
polytheismi extinctor fuerit, huius profe- dvai^iTiKOg 7ri(pvKiv 7^ rsooKv-^in 't^' ilBct)-

cto gloriosa imago idoHco subiecto aHena ^cov TrKdvng^ dWoTpiov sVa/ ^yjKovoti t^
erit : neque boni prolotypi adiectivum, ^o tovth ivKhiig c/Kf^ayilov 7^ iiBco\iKrig

rei malae umquam subserviet. Sicut vice VTxoAn^^icog- tC^ ovk av TroTi dya-^ov tt^co-

versa fit. enim quae contraria est phy-

Illa totv^ssov Trapdycoyov ^
yivoiT' dv Kamag
sicae archetyporum quahtali pictura,con- avvYiyopov hcwip ovv t^ iLaraMv « ydp
gruam trahet et accommodabit adiectivo ^a^^' cvavTicoaiv <pv(jiKrig TroiOTnTog t d^-
suo appellationem ac vim : nam neque P(;sTt;s!»y ^cKfm , ndw KaTdXKriKov sA|</ y^
ignis qualitas umquam refrigerabit , ne- 'zspo<japfx,o(j{ tco iSico cn^i^ycoya) Khnaiv
que melHs natura amariliem utenti inge- Tg ;t^ l^yaaiav ov^s yct^ dv 'zsoioTng ttv-

ret. Proptereaque nemo inteHectu ac ra- ^og '\v'xsiv Trorl KaraSi^oiro , ovBs TrdAiv
tione praeditus , contraria de contrariis [^iMrog cvi^yaa TnKporyira iiA.7ro{y\a{ rco
praedicabit , neque haec sibi invicem cau- Ki^nf^ivcp' jtj rovrn ')(dp\v ov^iig •zcw

koa KoyirfCov itzi^iyoYfi-

^
sas fieri prorsus dicet. Potest insuper ex «;:^6vt&)v aiiviaiv

ipsa etymologia differenlia eorum ac di- voov ^ rdvavria rolg cvavrioig Karnyopyi'
versitas cognosci. Etenim idolum dicilur amv^i^ dAKnKairia ravra Tr^oaiiTroi ro
quasi idea doli: est quippe dolus et fraus, avvoKov Ivov q Ka) d^ avrn^; tw$ Iroifio-
falsus idololatriae polytheismi cultus, lon- Koyia,g iLuij ^\^iaiv n Koi ire^ornra 7'^'

(() Summa bonarum rerum bonae sunt imagines et revereudae; malarum autem
ratiocinii haec est:

( puta idolorumimagines quoque malae sunt et detestandae. Haec autem multo uberius et enucleatius
)

tractat apud nos S. Nicephorus in antirrhetico I. n. 28. et seqq. Et videsis etiam adnotationes nostras ad
lai. eiusdem auctoris interpretationem.
 ,

326 S. THEODORI STUDITAE '

roiovTCov avviSih TraMv ii^coXov i^lv yap ge a veri Dei natura recedens, et crea-
f. i5i. a. upYireii a>g u^og JoAa* BoAog yap aAyi-dcog turam domino ipsius creatori opponens.
jf^ aTrarvi X^j^mv\)i>(^ '^ zl^cdKoKaZiiag Quamobrem res huiusmodi ab iis,qui sa-
TTOhv^Ha^ Troppod /SaAAHcra rou yi^ (pvaiv na menle sunt, numquam imago appella-
ovrog -dsov , tCj tW y>r'i(Jiv iTnravi^raGa y^ bitur. Etquomodo idolum idem sit alque
T ^Yii^i^i^pyYia-avr©^ avrvw ^icarorH' o-^sy imago, intelligere nequeo: namque imago
oJ;c av ro roiovrov ^ sIkcov •zs^og r vlyiZg dicitur, quia hinc imaginamur archety-
iX^v^^y '^o (ppovfiv ovoy^aa^Yidirai' Tcai pum, sive veneranda venerandi , .sive san-
'sriag 'i^rai ravrov ii^coMv j^ iiKcov , avV'' cta sancti. Quae quidem tantam habet con-
i^iiv oiiTC Q ^iysrai Trapa ro
\)(C0' iliccov gruentiam, ut exemplari suo appellatione
ioiKivairo) d^x^rvTTCf} , iire oain oaia, iiri aequiparetur. Saepe enim pictarum in pa-
dy'iii dy'ia' r^ roaovrov yi 'i^xnaa to iiKog riele arborum aut avium imagines intuen-
cog i^rvi^T ^i>^^^i'i^^arogravr'i'0rai TT^oa- tes, haud dicimus, haec est palmae pi-

>i^o^ia*:;roAAc6;ci5 ^ gV/ T0/p(,8 ^^c4(p«5 ^gy- ctura aut quod gruis, puta, figura sit
;

^pcov v\ opviCuv i^Kovag Idovng, ov (payJv quae spectatur: sed quamquam haee ita

oTi (po'iviKog iiKcov rodij M OTJ yi^dva rv- re vera sint, attamen palmamgruemque
y^ov c/KTVTZuOf^a ro opdo/j^uov KaiTiep rovro dicimus. Sic itaque crucis etiam typum
( ou ) ravra , «AAa (po'ivi'^ Kj ye^avog' otirco spectantes, crucem eam appellamus. Pari
'^ovv i^ ^ctv^ii rvTTOv IBovng^ <^avplv ovo- ratione utimur etiam circa sanctas imagi-
f^d(^o/j^' coaavrcog q ;ij gV* t dy'icov iiKo- nes, vel diversum quodlibet: nam Chri-
vcov , ti itj T Iripcog i^^ovrcov v\ ')b iiKcovr sti imago , Christus nominatur propter
Xp/rov, X^i5-'0$ ovoiid'Qrai v^ ro avdko- analogiam ; et sancti Georgii , exempli
yov ^ v\ T- dyia Tecopyia ^ipe ilTreh ^ 6 gralia, imago , sanctus Georgius appel-
ayiogTi'co^yiog KSK?\.naerai' cocme^ ovv jlj yi labitur; veluti regis quoque imago, rex
T ^aaiKioog iiKcov ^
^aa-iKivg ovoyA^irai ^
nuncupatur, quia nihil ab eo differt cuius
Kar' ov^iv ^iiVYivo^^^^v^ia ov i^v elKcov 5 « >t^ estimago nisi quod , substantia constat
ro T^ ova'iag ov^ ofMo^^oeg' haud homogenea.
A/3'. "^Clv ovdiv 6 dv[Ao\icov c^celvog t^ 32. Quorum nihil reputans rabidus
T (p^iva Trayyg iTng-d/Jpog , euplov aKiVYi ille Leo et mente crassus , nactus etiam
opyyig Karvipria^iva i]g d-^coK&iav .,v\KiKdg vasa irae ad perniciem fabrefacta, coae-
T<vas d7repp<joy6rag d^yovg ju e-^dBag Ka- taneos aliquot dissolutos, otiosos, et vi-
Kcov, fA,eipaKi'icov re cog dKi]-dcog d^mrareco- tiis assuetos, atque adolescentulorum ut
yas, ycj rd aco^iara Tr^og xaAAos daKovv- vere dicam deceptores, corpora sua ad
rag, avf^l^aivovrag rolg avrov -^^Yif^aaiv .venustatem componere solitos ; hos in-
'ss-poa(p-de'iperai avrolg (i), y^ Bi' avrcov quam voluntatibus suis habens obnoxios,
ro d-^i(^irov Kai ^eoarvylg cfliayyeKK'^ cum iisdem corrumpitur, perque ipsos il-
rolg Trdai K'Apvyfia' ot Ois c^vipxev dhKog licitum et Deo odibilem doctrinam publi-
f. m. b. ng 'lavvvig, dKK' ovy) 'lcodvvYig KaKelSzq ce proponit. Inter quos erat lannes alter,
a^io§, cog o/ rco Ka(^v^'iv-dco o/e^erai tt^co- non vero lohannes vocari dignus, veluti

"^(B^f v$ 'Aosv^iovg dva^pve^g o^ yvig dv- in labyrinlhum primus ingredilur, homo

^^coTTog, fx,v-dcf) ovK dKYi^e'icx,^ Tr^coroTra- terrae filius , Assyria oriundus, fabularius
yyig avrolg Kv\pco^ovf^og , SiKaicog iTri- potius quam verax, novus apud istos scur-

KKY\-ds^g KiKavofjcavrig- dre ypafj^fxariKvig ra , et merito dictus Lecanomantis (

pa-
, efCTretporarog cov VTrep G^ KoiTrovg^ Ka) tinarius vates); prae ceteris grammaticae

(1) Sic loquitur de Leonis armenii moribus etiam Georgius monachus in novis imperatoribus
num. 12.
 ;,

VITA. 327
perilus, el pessimae omnium falsilalis dae- rrig rsravTcov d(f)vsg-urii •^sv^ohoyietg ^cti-
moniacum apprime organura ; improbis- fjLovioori^oy opycLvov Trovn^orarU n 7ri(pv-

simi denique ingenii homo , et magnis Kug av(}^co7roi^y^ rctpa^cti [/>iya\a. Trpdy-
turbandis rebus idoneus. Ac primo qui- [/,ctrct cpvaiv 'ixcav (i]. Ka/ •zxrpoorct pgv
dem (Leo) rect^ aggreditur munitissimam TxrpoG&aW^ d^tiacdq rco o^^^ypcjdrarco ku]
et victoriae homonymam (Nicephorum) rpo^ctiovvftcp Trvpyco rvg op-^o^o^ov Txri-

turrim orthodoxae fidei, sentenliam eius rew?, dTroTrc^pctv Troiov/u^Q^ rrig avrov
explorando; ut eum timidum atque ehn- yvcopi.Yig, ^«Aoy avrov kcu a(Tro[jtov 'Sirpog

guem inter consectaneos suos efficeret t l^lcov (Jiyn-Sug Gvu^pa^^ia^rcov^ -ziryi fMsv

modo mundanarum rerum promissiones, uTroa^^^idia-i KOcrf^iKalg ctAA' ov Kara -d^iov

non tamen secundum Deum viventibus ^co(tiv avrco Tr^or^^vo/i^jog' 'zsyi 3 v^ ttc^.

gratas, obiiciendo; modo autem tentalio- paajuf^ vKpa^ag 7^ Ta$ (Blov rovBe TroXv-
num nimbos, et vitae huiuslaboriosas ae- 'Trovag iTrK^o^ag- cog "^ t^ aKpa^avrov fjcrBg-

rumnas. Postquam vero constantiam prae- ro rov ^^^vaia ;?po(pavTO^'^, Ka) •ziroAt)

clari praesuhs sensit, eumque spem suam ^ iX7ri(yQ'ivrcoy vzs-ipavig-VKora rovrov

supereminere experimento cognovil; im- rvi Trsipct Karsy.^a^iv ^ Ka^iaag Ivr] -d^o-
perator in throno residens, sancto palri- vou, K.a] <j^ d}t(p]
(^ ayiov TraZia^x*^^
archa ad se vocato, superciHo ritu leonis i^sra^os-sy.^sirrovg 'znroiijud/j^^^^ rpsv^aro

adducto , eructavit abditam impiirae ani- ?^ibvriBov l^zzv^^fjLivn ra 'i^/.rra Kal

l(^fvi

raae suae faecem, aberrasse a fide dicens nTrcppYira 7^ cvafovg '^v^rig avrov, lc^paA-
veritatis sacerdotes, et di\inarum rerura -d^ai Asycov (j^ rrig d\yi-diiag [tv<rctg Ka)
doctores ; ideoque nunc de dogmatibus ^ ^ucov slcmynrag Kara iLm Triariv' }Q

«ermones commoveri oportere; ut dissi- ^ia rovro ^i^Hvai g^ Trsp} doyftdrcav iTr}

dentium opinionum facta ventilatione re- , r TrafJGVrog dvaKiYslcQz^ Ao^«$* o-zsrcog ri\

ctum a pravo, sufFragiis dinumeratis di- t S^^^opooy 5o|5)y, to Kpiirrov

i-^o^znrici

scernatur, ratumque habealur. Post haec, «^o r yji^^ovog rvi t ttoXKcov lyKpivofjSpov
prout quisque paratus erat, ex his qui -^YK^cd ro Kvpog hd^oi' Trpog $y\ ravra cog

vocati fuerant, imperatori respondit, ab- SKag-og riv Tra^saKdja-ciyAvog t slaK^Yi-dsv-

surdas refutans fabulationes , testimoniis- rcav, aTrsXoyslro rco ^acnXsl.^rag avrov

que de sacra scriptura pelitis, et dogma- c/Kro-^ng dvaaK/jd'Q)VTsg [zv^oP^.oyiag p^ct-

ticis patrum doctrinis, sacrarum imagi- (piKalg /JJprvpiaig yC^ Tra^^^iKalg Boy[jt,aro- (. IVi. «.

num cultum defendens. Postquam vero, -d^s^Jtaig t t us^znrcav sIkovcov •zs-apig-covrsg

his medium produxit homi-

auditis , in Tr^oaKvvvKriv 1'zzsV'^ f^ ro dK^^aai ravrct.^
nes malorum horum auctores, et menda- c^ i(^dj^sroi4 t KaKcov j^ rco -\.sv^<j yai-
cii studiosos, adhortans ut disputatio ab ^ovrag s\g [i^saov Trpov^dXksro ^'zzaDsyfvm'
utraque parte coram se de proposita quae- ^iaAg^iv dft(porspcov lir] avrcv 'zss^J t Tr^o-

stione fieret , patres nostri insanabilem Keiftsvtjov ^osc&^if, 01 xa-S-' i^ftag 'zsarspsg

eiusmentem salis cognoscentes in coUo- , to dviarov avrov -t^ yva>[A>r.g Trpoyivooa-Kov-

quium venire cum hominibus cavillari per Tsg , juw dslv slg Xoyag iX-dsHv fA^ ^ ips-

iocura soHtis non oportere iudicarunt ayjKs^v in^soog avvYi^Kjftsvtav SKpivav ^ [td-

praesertim incorrupto iudice non inter- ?^i<^a k^it^ fcri [tscd(^ovrog d^cKag-cog (^-2)'

(1) Ita etiam Simeon magister in annalibus ed. Paris. p. 403. 'luoivvnv Tdy»Asyo'/zfyov yoa/xp.aTixdv , uK-
Xov 'lavvyjv jjLoiXXov etc. Hic etiam patriarcliatura aliquamdiu tenuit. Ephraemius chron. v. 10012.
(2) Reapse pu])licarum cum haereticis disputationum raro aliquis fructus existit; quia hi praeiudica-
tam aemulamque mentem gerentes, veritatis argumentis sunt impervii. Privata utilius colloguia cam eis
iiiiscentur, aut didacticis lihris jgitur.
 ,

328 S. THEODORI STUDITAE

TTpog ous dyctva.>CTiicu)g (pipoju^jov t (o^o- veniente. Contra quos indignatum cernens
TctTOV, TTvpiTTvovq ^icdpoov aTuK(^ T«s crudelissimum tyrannum , ignea orthodo-
€V(Ji^sictg QioBco^og raJs (pnCTi Tr^og ctvToy xiae columna Theodorus, sic eum ada-
aTTOTOiim. raussim fidenlerque alloculus est.

Ky\ Ti ^Y]'siOTi JOj OTH Xa^iv , lo ^ciai- 33. Cur vel quam ob causam , o im-
Kiv^'^ iicx.?\.y]aictg t 62« i}^YivdjovaYig^K?\.v- perator, in pacifica Dei ecclesia turbinem
Bcavct j^ ^a?\.!uj Cif ctvT^ dvojipi^^ii^eiv 7r^0)i- ac lempestatem concitare voluisti? Cur
t'i Tct Kci?,ct)g CTceA^oo-diVTct c^ dai- egregie extirpala impietatis zizania, tu
X-&y\g '^

(Bsiag '(\^dv\a KaTa^VTivetv jCj avTog Iv [A>i- quoque plantare in medio Domini populo
act> T ^s^aaiii 7^ c/KKi-^TOv r xypl« Aaoi/, prelioso et electo temere studes? Non au-
d^icpWcdg iTrilyri:, ovk Yiniiaag t f^aica- disti beatum Paulum Timotheo scriben-
pi« UavKn T d7ro<^oKii TifjcodiCf) ^d(pov- tem? « Praecipe ne aliter doceant, neque
*i. Tim. 1. 3. T og * ^'TT apdy UKKi avT olg f^cii iTi^oBiaKa- intendant fabulis et genealogiis intermi-
Kilv [^Yi^s Trpoai^m l^v^oig }Cj '^iaKoyiaig natis, quae quaestiones stultas praestant
dTTi^dvTOig, aiTiVig (^mTYiac-ig fiaTaiag vra^- magis, quam dispensationem Dei, quae est
gp^acr/ jU-aAAov w olKOVOfiiav (1) -diov t cv in fide. Et rutsus. Si quis aliler docet,
*i. Tim. VI. 8. 7r/V«/. ,5 Ka; ^rctAiv *. " E'/ Tig iTi^o^i^a- et non acquiescit sanis sermonibus, et ei
aKaKil,}^ [jcYi TT^oaifix^Tai vfialvaai Aofoig quae secundum pietalem est doctrinae,
}^ T^ aocT' ivai^siav Bi^aaKaKia, TiTv^pu)- superbus est , nihil sciens sed languens
Tai [^tiBiv 'fh^d/u^og , « AAa voauiv Tnp] circa quaestiones et pugnas verborum : ex
^YiTYiaetg i^ KoyofAa^xiag, cJ^ m yivovTai quibus oriuntur invidiae , contentiones
(P'3'oyo(5 «^/^se^/SAacripjifAia/, vTTovoiai tto- blasphemiae, suspiciones malae, conflicta-

VYipai , Sj^-^zs^cf.Zi^a} KaTiip-d^apf/ivcdv dy- tiones hominum mentei corruptorum , et

•dpcoTToov r vovv ^ i^ d-^iTspYi^Aivcov '^ d\Yi- qui veritale privati sunt, existimantium
^i'iag^vo[Jci^ovTui>v Tro^ia^Aov ihai t ivas- quaestum esse pietatem. Haec tu fuge. »
^nav d(^'i<rctcro dTZO t toiovtodv, ,, Ka/ av- Et denuo. « Haec commone, testificans co-
• u. Tim. II. 1«. 9f5 *. " TauTct v7!!0[i'i[AVY\aiCi $^/jtJpTV^o[Ai- ram Domino ne contendant
, verbis , quae
f. 155. b. vog cvcoTriov t 6g«, [^yi Ao^opap^^siy i]g ov- ad nihil utilia sunt, nisi ad subversionem
dlv ^^Yiaipcov i^m icaTa<p^o<^^ t dicaovTcov' audientium. Sed et profanas vocum novi-
dAKaiCi Tag jSiCyiKiig icaivo(pccviag 'zsi^iTa.- tatesdevita, sciensqjuodpugnas gignunt. »
ao ^il^cogoTi ^rjvooai [idx^<i> „ '^vviTriTai Adstipulatur his divus quoque Ignatius.
3 T8ro/s h} Gso^opos Tr^aTios (^)* " ^T-^o- « Cavendum vobis aio a beluis in figu-
(pvKaosco Ojt^as, Kiyvov ^ dTTo t ^Yipioov r ra hominum haereticis, quos nedum ad
dv^^ui>7ro[^op(^cov al^iTiicdov' ovg ov [tovov consortium admittere, ne in conspectum
ov Bil vi[Jt,ag <s>^^iX^^') dKK' ii ^vvaTOv quidem nostrum venire, si possibile est,.

[jLYi^i avjjavTav. j^TovTOiv Toiya^ovv ovtco oportet. » His ita constitutis, et colloquio
^icopia^tivcov ^ iCj T^ TT^og csir ^vosiP>ilg al- cum haereticis nobis interdicto, quis de
^iT^icovg 6[j.iK'ictg Y][^ag dTrafoVToiVyTig Koi- cetero nobis persuadere poterit, ut ser-
TTOv TTilaai Y\[jcag BvvYiaiTai gA-0'g7y ilg Ko- mones seramus cura canonum et prisca-

(!) Vulgatus latinus legebat o«'xo5op'av aedificationem.^

Biographus sirmondianus non dixerat hoc esse Ignatii martyris dictum sed cuiusdam antiqui.
(2) ,

Nunc noster vero nomine Michael biographus citat nominatim Ignatium. Videtur autem Theodorus in
sermone suo respexisse ad verba Ignatii in epistola ad Ephesios n. 7. ubi de haereticis ovi J/xa? «J? : M
SvQta szxX/vsiV £(Viv yaQ xovcv Xoa(T«yTsj , XaSgoSij^xTaj , o$i Ss? Jp,aj ^nXaVcrs (rSai. CeteroqUl nOS Script. Vet.
T. VII. p. 22. locum Ignatii recitavimus ex epistola adf Tarsenses , qui in editis non apparebat. Hoc au-
tem adnotamus propter renatam nuper apud Anglos de varietate eplstolarum Ignatii in codicibus editis.-^
que libris controversiam.
 viTA. 329

rum fidei regularum violaloribus , et di- -j/h^ fX^ r Yi^iTVncoTm KctvovAg yj ^a^^ct^
vinis scripturis audacter ad multorum de- 7^ «p^^^aias TTiV^ws, k} tks •^g/as ^ctt^ug
ceptionem abutenlibus? Nam quemadmo- tf^o/3a)5 sh ttoXKwv aTroTrXavMdiv pgpaJa^-
dum lannes ac lambres obstiterunt famulo yy^KOTCov^ ov ^'^ottov "lavvrig tCj 'lafx^pvig

Dei Moysi, sic et isti veritati contradicunt dvTi^rfcrav tS) ^ipa^n-ovTi r •^iou Mcavaft
^

proprio ambitu inescati, et illo, quod plu- ovtco j^ ovtoi civ-di^avTai t^ dXn^uci^ J«-
rimorum pernici^s est, turpi lucro. Sed ^ia^ofjt^oi t"^ ts in-apa a(pi<7i TrpoKct^iB^ia.

non ultra proficient , ut ait scriptura ; in- K} TY\ Trhii^ag dTroXXvovav^ ai<T;>^o>c«^5ia'
sipientia enim eorum manifesta om-
erit dXK' ov TrpoKo^^aaiv iTri 'zaoKv ^oog o Koyog
nibus, sicut et illorum fuit. Verumtamen <py\<j\v' * v\ yb avoia avTCOv g>cSjiAo5 t^ai II. Tixa. 111. 9.

hoc ipsum hactenus extra debitum offi- TroLaiv cog Ttj c/Ki\vcov lyiviTO' d\K' ovv yi
cium fecimus, de illorum sciHcet insipien- ToyTO s/«) T ;Tp27royTO$ TriTroiYifti^ja^ ro
tia vel modicum hodie coram te disse- TSip] T^ c/Kiivcov (^«/Xi d^widiag kolv Troaoog

rendo. Nam de eo , qui contrariam mul- ^ouv iTri Gov TWiWg^ov dTSoKoyriGa^zti' tq
titudinis sensui sententiam prae se fert, ^ T TV)cdvTog a/avTia ? t isoKXoov do^aig
solHcitum esse, stultum cst, sicut etiam d7ro(paivafJLivs (^^ovTi/^nv ^ ivn-dig, n, (p«-

in profano proverbio est. aiy j^ i\ r \^co 7rapoifc'ia (\ ).

34. At vero tyrannum his auditis Ao . Tov j TOuToov vTraKOvaavra t Ao-
magnopere indignatum aiunt dixisse: ergo yoov , T^ 5«9sv i^iydXcog "^va^/ipdvavTa (pd-
inutiha facere videor domne Theo- tibi , Vai' J^ fZ^TTOg iyCO <JOl doKvO, Kvpi QiQ-
dore? Prope mihi persuades, ut verbum ^copi-^fjLiKpov Kj 'ZBii^sig ftoi Aofov (JOl iWflV
aliquod tibi sane non utile proferam, ne 'Z«%/TTOV aAw6a)5, /va ftn^aftoog VTzoir^i-^ai

omnino in monasterium reverti queas. ^vvyi-d^rig ilg to y^ ae (xovag-ri&tQv yitqi t

Quibus verbis obhque iactis vel exihi sen- VTTipopiov dTTo^paaiv ^ ^ ?J^
T OTrcoGsv popov
lentiam , vel quodhbet necis genus in- Sict T TOlovTa>v '^Kayicog VTZQ(jy]fj(,nvd{jS^Jog f. 156. a.

nuere voluit. Sed non persuadebis raihi, 7r^o(2\y][A,dTOOv rtAA' ov Triicag fxi ^ (pnaiv ,,

prosecutus est , ut inconsiderate quod lu d^s^GKiTrTCog dpaaai tq aoi KaTa^vftiov

optas faciam ; neque de me testificaberis ov^i yi izs} iuov /jt^TVPYiang ilg tovtq «u-
prout tu iam animo comparatus es. Pa- '^iTriaftivog' dvi^iKaKcog
q (j(,aK^Q^v[jLriaco yj,

lienler itaqueadhuc perferam a vobis , KaTa^ppovLfj^fjog v(p' V[/,dbv [AOVQV il eJ^A«-

hcet contemptus: tanlum disputare ne de- p^Sifvai jLtM ^zis^^iTiiaia-di fJl^ t cvSf^^aX-
trectetis cuni his qui vestram fidei com- KovToov v[toov TO j^ T ;coiv>iy 7ri<piv ^^ovyi-

muni contrariam opinionem criminantur. [A,a' il Q TOUTo Qv [^ovKia^i , ^podnKoi «g-g

Quod si renuitis, satis patet vosmetvictos t lavTm tca-^oixohoyovvTiq viTTav' oTrip

iam confiteri ; id quod vos vel invitos co- dvaf)cd(j^ v^aq to/$ c/KUvcav dKoXa^viaai y^

get illorum volunlatibus adhaerere. Tunc j^w /38AopgvoJ5 -d^yipiaaiv. ToO q avKXoya
enimvero totus episccporum coetus cum ^ravTos t '^gko^zhsoov gvv tco ^io^^fi ttoi-

divo pastore nostro, una voce, disputa- f^^^vi uvfjL^mcog <!2^^iTii[A,iva)v r Tr^og csv-

tionem cum iam damnalis abnuit , et PauU KariUooa^ivaq auboy,i?^/iav . i^ tcct ftaKa-
verba dicebat: nobis autem pro minimo P'« UauXa Aiyovrcav ^ yiuiv 3 iU iXd^LTOv
est, ut a designatis hominibus iudicemur, ^v 'tva vtto t ^nKay/ivcov Tr^oGooTrcov dva-
aut ab humano die; ab ilhs quidem, ut- Kpi^cofj^^ « v^o dv^pcaTrUing y][A,i^ag' * r 1. Cor. IV. a.

pote sacerdotah dignitate prorsus caren- /^SJ', cog ovk i^^^JjVtoov U^aTiKOv d^icof/.a to
tibus; ab hoc autem, quia neque nosmet TrapaTrav t ^'^^OTi tti^ ov^\ lavTOvg dva-
ipsos iudicamus propter nostrae fidei pu-
,
Kpivof^ , c^ iiAiK^iViig i\(A^^ iiviKa 7r\<^icog^

(1) Horatius I. Sat. III. 66. Cornmuni sensu plane caret. Inqnimus: eheu,
4%
 330 5. THEODORI STCDITAE

TO TrpoarcdTTOv hi^aLjjLivcov' j^ T avctKTOi T ritatem; sic hominem dicto verberantes.

Kiyofji^ivm fz» aujuiovTOi r ^vvctfjiiv ^ '^aXiv Sed verborum vim imperatore nequaquam
fiifa.g &i6Ba)^oi dva^u,(3m t t Trvsvfxa,- intelligente , rursus magnus Theodorus ,

Tog f^axcLi^av ^ if^c^^i^igspov dTrotc^iveTai, sumpto spiritus gladio, vehementius res-

T avQaS.Hav t eaurov ih ^s<tS tol^iv ko,^- pondet, audaciam hominis, qui se in iu-
i^oovTOi O/^s^xj.!*; ^^>^6fM{joq^ tCi (pyiuiv. Ba- dicis gradu constiluebat, compescere vo-
aiAiv^ 7r^6(TX^^ 7-o;5 ^a.^a t ^icmiala Uav- lens, aitque: audi , imperator, quae divi-
A« ^i' v]/jtf^ aoi hiyofiivoiq 7re^} iK)chn(7iu,- Rus Paulus ore nostro tibi dicit de eccle-
g-iKrlg iVTa^iaq^ y^ fta-dcov coi; oCk 'i^eg-iv siastica constitutione ; cognoscensque non
^oLaiXict lavTOv KpiTviv T6 j^ ^iKa(rTyiv c^ licere regi semet iudicem ac definitorem
To7s toi^tok; 'zsa^HdtpiPstv ^ g-oi^^^^YiGov n} av- rerum huiusmodi obtrudere, subscribe lu
Tog, iiTTi^ ivai^ilv oTjLLiyvcaKag ^ Tolg d-zso- quoque, si recte credere consenlis, apo-
I. cor. XH.28. (^oKiKolq Kavodi' \iy<l y6 ovTcog' * " s6gTo stolicis regulis. Sic enim ait: « posuit Deus

6 ^iog iv TY\ OKKhtiaia tt^cotov dyr og-^hag^ in ecclesia primum quidem apostolos, se-

» f. i5fi. b.
^svnpov TTpoOYiTag^ '^itov ^i^adKaKag' „ cundo prophetas, tertio doctores. » En hi
l^H oItoI ila-iv 01 TCL 'zsi^] Tri^ioog ^Ti^iv- sunt qui res fidei disponunt, non autem
Tig j^ dvip^vofj^oi y^ to tco 6£6) ^OKOvv .,
rex; et quae sunt Deo placita inquirunt:

}^ ov ^aGihivg' ovBi ^ d-^ifJLvv\fA,6vdj(JiV 6 neque enim memorat sacer apostolus quod

li^og dTro^Qhog (iaaiXia BioiKilv tcl t^ c^- ecclesiae negotia rex tractet. Ad haec
KhYKjiag. Upog TavTa 6 KcLiaa^ dTriKpivct- Caesar respondit: ergo ne hodie me ec-
to" ovKiiv c/KJiakKHg fA>i trhf^iPov t^ OKKXn- clesia eiicis, o Theodore? Et vir sanctus
aiag^ co Qiodcopi- Ka< o oaiog Ti^bg avTcv ad illum: non ego, inquit, sed supradi-
ovK iy^, (pvicpiv ^ aAA' ftvnfjiovdj-d^iU vvfi- ctus ecclcsiae pronubus divusque aposto-
(poroAoe avT^g v^ ^fiog dTrcg-oXog Y\ctv\oq' lus Paulus. Quod si tamquam filius eccle-

ii^^^logTiKvovk^iKsig ihdi TctliTing ^to kco- siae vis esse, nihil obstat; tantum obse-
Xv(7ov ov^iv povoy iTTii Y^ TrdvTa T&J 'ffvdj- quere in omnibus spirilali palri tuo, dex-
fji>aTiKU) 'TraZi (78, tvi ^i^ia.
X^P^^ ^ dyioo- tera simul manu sanctissimum indicans Ni-
^ TctTOv Ka^^TTO^ii^ag 'HiKY\(p6pQV, HovTvov cephorum. His eatenus disceplatis, menle
ovv icog ToaovTH yvu.vciG-QiVTCt}v 3 dKKoico- veluli alienatus scelestus ille, sanum ul-
6g/e coaui^ Tccg (p^ivctg o tfA/T«6<05, o^d^ai lum pronunciare sermonem prae nimia
Ao^^ov iv^vi Tvi VTri^^oKvi '^ fJLavictg ovKiTi iracundia iam nequibat; sed in furiosum
oUg Ti h' (yKpn^ag q t^covvw ;:^oAfpaj' /t^ verbum cum clamore, impelu proprio,
KpoLvyrig cLVTog 5i' iavTOv Trapa to ilKog indecore erumpens, elata voce dixit: exite
OKipcovil TO, i^iK^iTi iv^ev. OvTLO TOifa^^v hiuc. Sic ergo ad patriarchales aedes si-
Trpog r -zsa^^ia^XiKOv o]kov OftuSvfjLa^ov o/ mul reversi orlhodoxiae pugiles, circum-
^ 6p^o$o'^iag gVav?jGovr«5 dKilTs^Tai, ^s^- stabant magnum reclae fidei antesigna-
iKVKKnv T fJLiyav <7^ iVGi^iiag TTfioaycovig-yiv num Theodorum laudum praeconiis eum
,

@i6Bco^ov ^ Tolg Bict K6fcov yi^ai^oVTig i^d- communem hostem,

munerantes, ceu qui
voig- oog ctTg ^w ^ koivov lp(^0^ov a/ tco Gf©, Deo favente vi suorum acutissimorum
,

T« K^dT<l T o^aTctTWv avTs 6!iKivTYiGa.vTa confodisset sermonum et in eiusdem prae-

,

Aon»v ;^ gy T6) ovcjM-ctrf ayT« k^to jM,aAAov cipue nomine, ad nihilum redegisset ad-
cJ^s^ivcoaavTa, Gtrtr l7rctv\<7aLtiViig avrolg. versarios ipsorum.
Ki\ 'AftiKtl 'zspog t VTrdpx^ '^ 7r6Knag 35. Prolinus urbis praefecto ad suas
G^ l^iag Garrov KaTctKctfi^dvsiv Trpo^aa- quemque slationes reverti iubente bea-
Gop^oi T^Trag oi fjt^aKa^ig^ itj ftnKiTi roA- los viros, neque ullerius illic audere ver-
fiaY avTO-^i 'zsajipnGidi^io^^ a-d^av<rog sari , inconcussum confessionis domicilium
 VITA. 331

Theodorus, inlimantes anlevertens, si pa- ^ oi^o^oyicii ol»coi QeoBco^oi 'zspog Gffir Ae-
communis consen-
rens noster, inquit, et ^avTctg C7ro(p^ag- sl [ilv 6 'aarv\^ Y^/uf^ i^

tientium in fide dominus, haud nos ad- Koivhi 7^' 6fji>o(ppQvct)v BianoTHi, <p»ia<V, ov
vocabit absque etiam vestro mandalo
, , 'ZB^O(j)ca,?^i(jeTai i\f^a.g., iij^ix^ '^ y^(^^Ti^oLg f. 157, a.

hoc agere non aggrediemur: secus vero, K%v<jscog, tSto ^oiy\Gai «;c dva^uofjLi^a' u
veslrum a nobis praeceptum nullo modo q ^m fe, 'aap' lixo) k ujttergpflt Tz^o^a^ig ov

observabilur; sed ego et veniam , el prout (pvKaX^^i^f^iTai to Tia^aTrav fiAAa k^ iKiv-

res postulabit , colloquar. Quod reapse GOfAai,>Cj rk avv\KOVTa GviK^^aaca^owi^HV

beatus vir faciebat, omni humano timore v^ i7ro'i{ 6 [^aKonvig TravTa (^o^ov dv^^doTri-
seposito, et omnino ad paliendum para- vov cf^ iavTs d7rco(ra/jS/jog,J^ w^o$ to saa-
lus.Elenim ad suum reversus monasle- ^ih oAogtiv^^iTnGfjiivog- ilgy^To 'iBtov vtxio-

rium et discipulis adhorlatorio sermone

, s~^s4*^ f^ova^rie/ov , ?ij G^ fAa-dnTag ira-
ad imminens certamen confirmalis, ere- paK\i) cPico g ^oyoig Trpog t TrpoKiiju^ov Bco-

ctisque iilorum menlibus ad defenden- ^aKKjag dycovayj^Bnfs^tpag avTcovTa (ppo-

dum usque ad verbera et necem orlho- vnfcaTa fJ^^i-^i 6avaT8 vjj TrKnywv dvTiTronl-
doxae fidei dogma , post dies ahquot ad Sztj ro ^oyf^a 7^ op-^oBo^hs TrWicog , ttsra
sacratissimum palriarcham rursus venit Tivag r.f/,i^ag 7rd?'<.iv d-^hi Tr^og TlipmaTOv
consolandi iilum causa , qui in moerore -^a^^idpxnv ^ ^zi^^f4>v^ov/jfyog avTOv (JVfju.

versabatur propter ecclesiae subversionem 'EZiTTTCOKOTa v\^n tJj Saj^^ 5/a t t^ c/kkXi\-

ac dissolutionem: eique demonslrabat ma- atag dva^^oTrvw x^ KXTaAvGtv' j^ oti f/iyi-

ximam ipsimet gloriam ob id a Deo re- tov xAeos O/Tiv^iv avTto Trapa ^icc dTro-
servari. Quid porro dicebat aut agebat Ki'iaiTai' j^ ri y6 h ^^iyoju^ov n TrparTo-
venerandus Nicephorus , quod Theodori /j^ov "ziapa to) •d^icmiaicp NiKn^^o^ca^o fjt>ii

iudicio non regerelur, firmitatemque ab Tri K^la^l t Qiodoo^s v7rv\fiT0 y^roifji^iriBov

eo acciperet? idque sive ob praesentis tem- avroSev i?^dft.^aviv ; eire cog 7^ GVfx,.pepsaY\g

poris ulilitalem, sive etiam ex qualibet f^oipag VTrd^-^ov ,ii re y^ cog aWcag e^/ov-

causa. Adeo illi venerabilis erat divus pa- o"«5* roiovrcog h avTU> oi^icsifjLog 6 -delog

rens noster, ut eliam secundus ab eo in 'zoaTr\^

^/^l^ > ^ tol ^djripia fjier' avrov ey

episcoporum synodo , sapientia et pielate t^ tvujoBco t '^(iKo^rcov (pe^cov ^ GO(pia re t^

in Deum ab omnibus repularetur. Rea- r^ Trep) ro Geiov evci^iict Trdvrcov vrrnKnfjc-

pse post breve tempus inclytus patriarcha f^ivog'i^ y^v /t^ ^pa^xyv "^i^ovov t doiSifjt^a

pontificali sede die martii vigesima deie- Tra^^idp-^hi r Upa^^^/^iKov ^pova y^ t ilKada
ctus noctu fuit , et ad proprium mona- t jc^Tta vvktco^ KariViX-^^VTog ^ y^ ilg ro
sterium seu sanctuarium relegatus, quod oiKelov e^o^iG-devrog GefjLvelov .,
07rep avrog
ipsemet in Asiae montibus aedificaverat i^iif^aro cv rolg 7^ ' haiag optvolg t <^evov

in freli partibus. Reliqui pariter sacerdo- ftipiGtv ofJLOtcog

3 ^ t KoiTroov Upofjcvipoov

tes eadem senlenlia perculsi, alii ad ah*as Tctg avrag d7ro(pdaeig KOfiiaafjievcov , j^ k^
regiones et oppida missi fuerunt; infauslis ^(po^«$ X-^^^^ "^^
^ 7roAl;^va5 ^^Trefjt,-
interim Chrislomachis ecclesias occupan- t^ivroov^i^T ^vacovvfiuov '^i<rofAdxoi>vrag f. 157. b.

tibus, et sacras quae in ipsis erant ima- eKKhnaiag Karaaxovrcov ^ iCj rctg ev avralg
gines, o audilu horrendum! impavide sub- U^ag r dyicov eiKcvag , co t (pof^e^ov dKoi-
vertentibus vel eliam denuo sacerdotes
; af^arog, d^po^nri Kara^pei^ofAivcov ^ r\ "k}

ungentibus, novaque et stulta circa reli- dvet^iovroov tCj f^^ercovTCov Kevar^ fji,draia

quos orthodoxiae alumnos excogitanlibus, K^ t VTro^^oi^zscov t^ op-^oBo^tag "^o^^ificov.

36. lam poslquam advenit palmarum Ar^ 'E7ret7rep viKev *i r ^aicov viKn^o-
Salvatoris noslri triumphaHs sollemnitas, pog t trcorvipog v\/t^ lopTV\ , Trarrp n/J^
 , ,

332 S. THEODORI STUDITAE

Sso^capog t dvvri^ti rtd Xe/s"? a-n-etVTViy /j^ parens noster Theodorus coiisuetam ponl*
T^ avyH(JY\<i avrTt) iKTTOiovfjSpo^; oix-nfvpsag, pam , cum praesente sibi turba ducens
TrpoasTct^s Tolg Tccq oiiTrTag UKovctg (pfpa- mandavit sanctas imagines gestantibus fra-

aiv d^^^olg ^ Crlov G?v- mvaKctg avix^v li^ibus, ut sublimiler erectas haberent pi-
v

j^ ovTod ys ^s^o^sveiv r iyU<7ct 7^ ^ov^q cturas , proximam monasterio

alque ila

c.i^TT^^covct^ fjiY]Bivct (^ofiov ^'^(OVTctg ;)^a^<v t^ vineam circumirent, nihil verentes ob in-
h^am-\aaY\g ^ig-oitctviag' OTrip Trapa 7^ gruentem adversus Christum persecutio*
Tsovvi^cov yc-iTOVcov iTrOTTTiv^h ^ y^ h^ TO jwg- nem. Quae res ab improbis vicinis obser-
crov '^ a<^scog -dp/ap/SftyQgV, ^A-div k^ pg- vata , et media in urbe famigerata, ad ly-
^«5 avrng t^ Tvpavvbsyvooftovog daorig' 6 q ranni quoque aures pervenit ; qui re cogni-
TOVTo f/^a-dm ^ ;t) A/ctv kJ} Bidvoiav kivyi- ta, nec mediocriter animo commotus, sa-

^eig^ ^mAo; t« Uptp Tra'^] 7)/a^ Bi' ivog t cro patri nostro per quendam e proceri-
ftsyi(;-dvcov' ovK yi^6{jt,?lg- ov xa-S-g^w /t^' bus ita significat;non cessas? non in si-
rav^lag, dWa TOVTO KcLKslvo ilg ipt^yiv ^yi' lentio quiescis? sed hoc et illud in of-
•dev IwittM^iv 'Zt^iVOcis- 'ia^i to'ivvv^ cog fensionem meam excogitas? Scito igitur,
u [Jiy\ T (ppovYifJi^aTog ^ctxpviaag,}^ VTroTa- nisi hunc menlis tumorem deprimas, et

Ag<s T 3iBd<7ic^v iTi Tcc 'TTi^ 'zoWioog ^ Ta- res fidei docere desinas , quantocius te neci

X^'^^ ^^ f^opcd Ka-dvTToQa^cov Tolg cv ct^H addiclum contubernalem ad inferos meo

oftWiov KaTa<rY\(JOi>' TOVTadiCiiaag d^KO' iussu demissum iri. Haec audiens immo-
vY\Tog TTvpyog'^ opioKoyiag, ov pcQvov ovx, bilis confessionis turris, non modo nihil

cvi^coKsv T^«A», «AAa i^ G^

n^ Trig-scog de fidei zelo remisit, sed etiam urbanos
dvcc TO a^v (S^^^aKovTag
Ka^YiyafiiViig hegumenos (qui ad eum venerant, post
avTCo jiA^ ^ dyiav }^ KaftTT^oqio^QV r aco- sanctam et splendidam servatoris nostri
ryipog ri/J^f^ Xp/roD TpiYiftipov 6k veKpm Christi triduanam a mortuis resurrectio-
'iyipaiv^ yvcopLYig 'iviKiv Tnp) 7^ KaTiTratov- nem )
petendi consilii causa circa urgen- ,

ang avTovg avvYi^iiag t a(^i^iv Trphg (^ tem ipsos consuetudinem eundi ad aedes
Trafpia^-^iKOV oIkov TroinaaSzij, <ii VTrsBi- patri archales; ille eos recepit, et bona
^aTO }tj Tct ^y\<^a i^duiMa crvvi^ov-
j^ 9e6o Deoque cara consilia suggessit, et re ipsa
I5S, a. Ksvdiv Ti j^ diiTT^d^aTQ , ^^cfc^a^a^ 0^5-0- peregit, scribens epistolam ad eos qui ve-
Xyiv Trpog GW' (n^^^^pa&ivaai r dkvi^c-iav ritatem falsare susceperant, cuius initium
'^ N0/A015 legibus canonicisque decretis
ItKS^^npnKOTag^ vig y\ dpx^ (1). est. « Divinis

^iioig j^ KavoviKolg iTrojtdpoi, ^icmiaftaai obsequentes quae praeter episcopi proprii

,

T fJLYi ^ilv Trapa r t olKsia 'fhuKOTra yvco- sententiam in iis quae ad ecclesiasticam di-

IaIw Tr^aTTHV ti y\ As-j/etv t oaa slg c^K^n- sciplinam perlinent , nedum quae ad dog-
(jia<riKY\v (^pi evTa^iav ^ TrokKa ys sIttsIv malicas quaestiones deducunt , nihil agi
s\g ^oyf^ariKnv oJ^si\K<l <7v'(^nTnaiv' TOVTa vel dici oportere; propterea, quamvis se-

X<^P^y
'^ vftiTipag i^aaiag 'itj aTrct^ j^ B}g mel et iterum vestra potestas humilitatem
OKKaKiaafiivng »"^05 tcl roiavTa r Ka-3r' noslram ad res huiusmodi evocaverit
«f*as svTi?\.Hav ^ ovK iTo\ftv\aiV 't^oo Ti T vs- haud ausi sumus quicquam praeter con-
vofjLiafjcivcov Tr^aTraaa 'Ss^'^i^.,log otto stituta agentes islhuc venire quandoqui-
, ,

T ispav x^^^^'^ Ntx.>i(po^« T dyicoraTa Tra- dem sacrae manui Nicephori sanctissimi
Tpidpya 'zs-vsvftaTi -diico rsKovaa^ t^ tcc patriarchae s^divino Spiritu suppositi fui-
i^g' ^yTavTlw ^vah dSsiKavTolg paAAov mus; et rehqua. » Hanc epislolam duo-
T 0"uygA'3-ovTCe)v gT/Jts^ei^Ji^toTg^ 7T^oo"ft);rce)V5 bus ex his qui convenerant animosiori-

(I) Est haec epistola prima libri II. in editioQC sirmondiana.

 , ^

VITA. m
bus Iraclilam, ad furibundos Christoma- •zffpog G^ ^ig-ofitiy/iv ^iJ^i-^v^KOTttq ok-
chos miserunt; qui lecta contexlus sen- Tri^-zs-aaiV' 0/3 t iyKc^fJiivwv dvctf^a,-^6v'

tentia, vehementius excanduerunt , et ala- reg «r vovv^ %aAg;r<z.<v8<TJK 'in a^poS^OTepov

pis eos , qui attulerant , exceplos , cum x^ pct5r/t7jM.a(7{ G^ KiKOf^tKOTcig (c^^ctKov-
ignominia et conviciis de Secreti aula pe- Tiq uS' v^pioov >^ aTif^im ^ r (jsKpiTH e^s-
pulerunt, dira omnia praeter praeterila Aotvv80"/y, ra Trdv^etvct ctvTolg Trpog to;5

eisdem interminali. Itaque quidem ibant hi (p^dactcjiv , i7rctT^Kv\(jdju8^j0i' ovtoi fxh ovv
gaudentes a conspectu concihi, quoniam gVo^suovTO p^alpovTf^ oltzo ^r^oa^^a t gvv-
digni habiti fuissent pro nomine Christi e^oiH ot/ '>cctTr.^iciii^y\(jctv VTre^ t ovoftctTog
•contumeliam pati. t X^irov dTLfA^ctaSiivcti *. • Act. v. (l.

^37. At vero parens nosler Theodo- A^'. 'O 3« ji TrctTrip v^ju^ Qeodcopog
fus non cessavit poslhinc, quominus ahas ov diiAeiTriv iK TOTi , <iAA' iTrctXK-fiKaq yji-

aliis cumularet epistolis ; atque ad for- ^aTT(»vo^roAa5,(^ ^/gffi^wv wpo^ rtj^J^flav

-titudinem proximos et longinquos exci- Qs^ iytvg yJ^ g^j- yroppco-^sv ^ ef^^pctvii lctv-

tando , maxime se conspicuum furenti toj* t&j KvosmTi t cti^eaiv Ci/Tev-^sv pLaK-
haerelico fieri volebat , et quod flocci Kov KctTa<ryicrcn (^nAoju^joq' i^ cog ov Troiel-

minas eius faceret, neque mortem verae Tai Koyov r ctVTov dTrsiAcov ^ ovTi jm-jiv B't-

rehgionis causa melueret: cui vehemen- ^Hiv r vizlp ivai(ii'iaq ^dvctTov ilg 0,7^
lius succensens pravae mentis Leo, exi- [^ctviU ^^^ostOTipcog 6 KctKoyvo)fA,cov Aecev

lium huic quoque decernit. Ergo sacer o^opiav v^ avTOV KciTct^iKd'(^<l' ^s^dfJ^joq
parens nosler, qui orthodoxiae magiste- TOivvv 6 lepog 'actTVip w/y^ftT Ji^ 7^ 6^-^odo- f. 158. b.

rium numquam erubuerat , diu optato ^ictg dviTraia^vvTog iiaiiyiiTY\g r 'tZ^/TroGH-

decreto eiusmodi accepto, convocatae di- tov ctvTU) t^ c/k ttoXAov i^piTHv d-zrofpcKJtVy

scipulorum muhitudini praeficit duos su- TrpocrKaAi^d/C^S^joi to 7r?\ri-dog r f/.ctiY\T00v

^

pra sepluaginta moderatores atque ut , Kct^i<^Y\(jiv c» avTolg ^vo t^ i(S)^o^riKovTa

sub iis spontanea voluntale fralres om- d^'^t\fovg^v(p'ot/gKaTai/.s^i(j^yivaird^iA-
nes distribuerentur , adhortatus , man- (poTijra av^aipeTcp yva>f/>Y\ Tr^o^^e-^d/u^og ^

dansque illis , ut post ipsius discessum oeBwKcog re avrolg IvtoAmv 0)5-? /-^ t ?^o-
nemo illic remaTieret, qui veram vilam ^ov avTOv ftv\ cvaTrofjLilv ai avTO^i Tiva r
vellet , et diligeret dies videre bonos ^iXovTCovr d?<yi-^ri ^covifyi^ dyairmTm
sicuti sanctus canit David; ipse a regio Tas dya^ag v\f/.'ipag\^CiV ^Kt^oog r]^dKK<{

misso susceptus, in adiacenlem Apollo- ay\og ^avi^ *, avTog Trpogr dTrog-aKev- Ps.xxxili. la.

niadis lacui arcem, cui nomen Metopa ,

Tog (^aGiKiKOv <s:^^Kiiip^e]g^T(a eyK^if^iva)

ketus relruditur. Verumtamen ne ibi qui- (pp»p<6) K^r 'ATroKKcovidBa \lfA>vv\v , KaKa-
dem vinclus Christi cust-oditus, pares omi- f^evcd MiTcaTra, fefn^cog ^c^opi^eTai. 'AKKct
sit religiosos actus; sed denuo per suas 'iOj evrav^a ¥i(jfxiog X^i<rH opn^ov.LS^Jog ^
'^

hlteras , cunctos , qui ubique terrarum Ofcoiag iiKd;p'i<5-aT0 ^eo<piKiig7r^d^icog' dKK'

rectam pielatem relinere maluerant , in avdig Si' oiKiicov avKhaf^cov (fsir aTravTa-
iiac ipsa confirmabat, atque ad bonam Pcou yiig ivae^eh Trpoai^nfAfiVHg ^eig tovto
frugem cohorlabatur. Quod denuo cog- ^^t^o d-^se^rr^pi^iv, -^ 'sspog to dya^ov Trap-
iioscens saevus Leo abum miltens au- ,
ct)(^vvev oyrep vrdMv cJ^^vot)^ dvY\ftepog

licum Nicetam cognomento Alexium , ,

Aeoov , %Tepov ^acjiKiKov preTrofx.^pcag Nikyi-

pmm prorsus et christianissimum , quam- rav Tsvofta Kar iTzcovvf^iav r AKehs M-

quam belua talem esse ignorabat, mini- yofjSpov ^tci yrdvTa f/,£v evcjefiri i^ ;^'5-/a-

sterio eius sacrum praeconem ad ana- y/;ca>TaTO»', >j^yo>5jU,«yov q t^ G)i^< TOioDTcv

tolicum thema transferendum curat, in >e ovra, ^gTaTid«3"i 5i' avTOv t le^o)cn-
 ,
;
,

334 S. THEODORI STUDITAE

pvKct ci> ra>T dva.ro\a)v ^ifictri^ slg inpov aliam arcem Bonetam dictam , dislriclo

6'^vpa>y.ct T 'ZB^otJtiyopicty BovjiTav, ^r«- praeceplo mandans patri per minisfros

Ka/u^oq rci) '^af^i Bia t C-^VTivipiriHAfivoov suos , ut neminem omnino videret , ne-
ttvt^ rolg •Trpo^a^fJiaaiv ^ f^yiSiva. f^ndaf^coq minem per epistolas in fidei causa do-
opav ^ f>t,rirs fjilv iKBi^dtJKc-iV 5*a y^aftftdrcav ceret. Quibus \ir et menle et vita apo-

rct TTip) •aWiooq- ovq 6 aizo^ohiitoq dvy\^ jCj stolicus , sic apostolicis verbis respondit
r (^piva }^ T Tf^oKiniav ^ d7ro<rohix.o1<, dvr- « Si iustum est, inquiens, in conspectu
Yffjiii^STO ^.ofoiq' '^ il Siicaiov ^i , (DaGKcav ,
Dei, vos potius audire quam Deum, iu-
cvooTnov T asou, vfjicov aKovetv fiaAAOV « t dicate. Non enim nos possumus quae
f. 159. a. OfS, Kpivari' ov dvvdfA.iQa ^ r\f^ilg it 'i^o- vidimus non loqui quia
et audivimus
/jSfi ^ dKOVdafMp fA,ri AaAe/v Ka-d^ori tth- obedire oporlet Deo magis quam homi-
» Act. IV. 19.
^apx^lv Bil ^iO) fiaXhov y\ dv^^coTroiq *. „ nibus. »
et V. 29.

A« . Tavra dKOvGaq 6 ttva^, k} o^- 38. His auditis imperator, obiurgato

fiifA-]^d/uB{JOq T (^iKo^i^ov 't^iKYirav , a.'5 jttji Christi amante Nicela, quod illico senten-
TTiTroniKora c^ avriii c^t^/xMCiv t^ /3a- '^ tiam maiestatis suae exsecutus non fuis-
aiXiiaq avTH^ dyro^iXKi avTOV Ik ^ivri^n set , mitlit eum secundo, ut loris sanclo

^svdupiGai T OGiofidprvpa iKarov f^d^i^i martyri imponat plagas omnino centum.

Bicd^i(T[A>ivog- og dva^a^iaaq j^ ru) a-3"AMT>j Qui iterum veniens postquam principis ,

T Xp.g-a T 'vlW(|>ov T /5aO"<A«ft)5 ciTrOT^fjuyctJ- mandalum athletae Chrisli significavit

gTTSTai fiaXKov •zsapa t oo"/» rtyev- urgelur immo a sancto viro, et indubi-
ooiaTcoq TTOiMGai nq avrov ro t Kpar\iVToq tanter dominaloris voluntatem adversus
SgAn/^a- icopaKcoq q t 5;>ca/or iroifJLceg iav- se exsequatur. Qui cum iustum virum
rov (JXi^fcaTiaavra , h^ avdO t^ iTipcov /3;a5 cerneret semet sponte accommodantem
TT^og VTTOQOX^^v T fiag-iycov ev^sTnQ^i^tYTci^ et absque ahena vi ad verbera excipien-
c«Aao-8« ^p05 gAgov o -S-goip/Ayis i^ t^ v'^«5 da paratum , flexus est ad misericordiam
iTTCOvvfjiog a^x^y ^ fjudXiTa rag Kara/Mpav- pius ille victoriae eponymus (Nicetas)
£ii(Tag vtzo t^ dGKr.Gicag t ^icmiaia KanBcav aulicus ; videns praeserlim attritas ab
yiyvfjivciofjiivag ad^Kag' i^ i'^ov3ivcoGag k^ ascetica vila venerandi illius nudatas car-
oiavoiav ro t Xvfjiaioovog fiidaiiov Tr^og-al- nes: spretoque mente sua exiliosi prin-
fjia , iVifKag So^av Tr^oCdra , x} Tat/T«y to7j cipis irreligioso mandalo, sumplam ovis
cofjioig T 'zsa'^og ^i-dih^ ^h avrviv ttohI- pellem palris humeris circumponens, in
rai rctg t fjt.ag-iycov ^(pcpas > jttoj^iWTaTOS hanc verberum iclus intorsit, solus cum
/t/y T doiSifjm d7roKH<p^iU c» tJj x-gAAJI t inclyto intra cellam reliclus patre: mox
wa^^c^- x} T^ /S?jov*i T iavrs alf^d^ag (^^a- acu brachium suum cruentans, summi-
Xiova , TO ttJc^cy t^ fid<rifog tS) /5/6) xaTa- tatem flagelli proprio sanguine rubefe-
(poiv/AT^ aifJiaTi' il-d' ovroog c^eAGojy GA;g7- cit. Sic mox anhelus inde exiens , fla-

4»
•^gV TTV^jGri^»'

gv, aoTOs Q
\ .-.
5
.
cog
iKilvO f^iV TTpOg yYiy dTTippl-
KiKoraiaKoog Qr\\jiv
\ S"" Cl 5
iiri
\ 051
t
gellum
quam
hurai abiecit
defessus in
,

parata sibi
ipse autem tam-
sella re-
ivZiTTiir^iVTog avTOp Ka^ KJfJLarin iyiviro. sedit. Hoc cernens artificium parens nos-
TouTO ro acxpiOfia Kara^py\Gag 6 Trarrp ter , magnopere miratus laetatusque est

H/tSftf, VTri^nfduQn fjiiv rnv Tg •za/s-'v tC^ (ppo- ob eius viri fidem atque prudentiam ; ne-
vnGtv t' dv^^og ^a ftnv '^ T rvpavviKOOv dyr&t- que tamen propter minas tyrannicas ab-
ActfV Pi^apiV ctTrsa^gTO t ^caTfP^-a^fcoot/ •npog stinuit deinceps, quominus opus Domi-
ro i^iig ro 'i^yov Kv^m o^gAg^S? ^ipfiori- ni faceret assidue ferventiore animi ala-
l 159. b. pai5 «vl^u^^MS TT^o^Vfjiiaig x^ <7(p^ir}/a)0'»j <^-
, critate , vivido studio , et mente conci-
vo/a ;£j vw Biiyetfi^f>iiva>' dAXcc x} at;To9/ iv tata. Namque et illic arcto domicilio cir-
 viTA. 335
cumscriplus, detenlos in diversis provin- m Sofj^^ciTici) ^c^topij^ofjS^o^^Gciy cv S^(p6'
ciarum locis patres fratresque , nec non poig iTrctp-^^^icov TOTroig KdQeipyf^ivag TrcLTi-

suos spirilales filios per suam a Deo da- oag x} a^iX^pouq^ j^ fjLiv toi i^ to, n-vsvfjua-

(am doctrinam confirmabat, docens, ad- tikcc clvts TiKvct Bia t^ ivovcng avTCp fifo-

hortans, monens, consolans, ut in Chri- 'zoxpoX^ iTxn^ncA^ St^ocGKctA'iag , Cts^^Kct-

sli confessione perseverarent , neque ob ?^coy,viiQiTci)v^ ^sE^^fA^v-drovjuSfjog 'hi ii^f^i-

praesentes pro veritate afflicliones animis yMK t^ of^oP^oyia, t Xe^rS» k^ ^".m iKKaKilv
desponderent , sed redemptionem a Deo cv t iv ^ipdiv vTrip a.?^M-dBiag 3\i"\iCFiv,

expectarenl ; qina non in finem oblivio aAAci}^ KapaSoKih to Xv"^ov iKr^e^- oti
erit pauperis propler Deum, neque spes sk itg TiAog o^Aji(T9«(7fT<z/ 6 k^ Qiov tztoo-
pauperum peribit in fine: quatenus non /C°5 j ^ w V7rofx,ovv\ r TriviiTCov ovk ft^T-oAf/-

oblili Dei fuerint qui officio suo defun- Tai iig TiKog- ica-doTi ov XiKr\-da(Ji t ^iOY
gunlur, neque auxiiio ab eo desliluen- cl Ta^iovTa TrpciTTOVTig^ ov^i dvi^^iKiipy]-
tur. Multos enim qui diutini exihi tae- toi vza' avTH ia^y\aovTai' woKKovg^'^ k^ tvi
dio, defeclionis crimen conlraxerant, lit- ^oyiau-jri^o^ictXHTroTa^iiiy^a^pviv cLTrivsf-

teris scriptis tale dedecus de animabus Kaf^iVHg^Bia a'j?\,Aa(6a)v aTro^^i^^aSt^T toi-

suis abluere fecit , ad confessionem eos ^tov ovadov '^ cr<psTi^ag -^vyjig TriTroinKiv ^

ac paenitentiam intellecluali ralione re- Qi' dJ^ayopsvGicog avTOvg ttj fjcsTavoiag 7^

cipiens, et coelui pro Chrislo patientium TrpoanKnGi^; di^a/cS^vog voe^cog,}^ tS X^P^

adiungens. Ad qualuor eliam patriarchas ^ ^ici kvpaov au/,TiTayjiig Bi^icoffA^ivcov ye-
scripsit , significans simul haereseos vio- ypct^piiKi '^
'/Jj wpog c^ Tio<japag Tra^^idp-
lenliflm et gravem insectalionem simul- , x^^ti^H''^ P'^*' dvaBiBaaKcov
"^^ "^ alpiaicog

que rogans ut pro viribus auxiliarentur ^ictiovTi i^ (popTiKov^afAa^^^Kj d^ichv Trpog

iis qui devii fuissent quoniam et ipse : '6^Kii^iav t ivBiXOf^ivyiv t ftiTaTroiafikvm

magnus parens nosler ad se venientes ^o5«, 0"(pa5 ctoxb? ^JS»'»/- gW ^ ;f^ G?tr
cum gaudioexcipiebat. Sludebat enim im- d^piKvnf^ivag b)g
, /^ X^P<^5
avrov
f^iyag
pense cunclis prodesse, et ad vilam Deo ^ctTH^ y],u^ v^n-iSixeTo- Yi^a-)^ yjil^ovKiTO
gratam revocare. Accidit vero inter aHa TrdvTctg co^p^iiv xj 57-^05 (^iof iTiavdynv ^so-

res huiusmodi. ^«^ctoj" ^ujuilSyi q Kai Ti toiovtov "^ji^.

39. Clericus quidam nobiiis, ex Thra- a6 . KKne/Kog Tig r o^aii f^cov doso 7^ t
cesiorum regione oriundus, civisque ur- upaKyiaicav %ct>pa$ ^i ] opftoo/iJ^og^ 'zsbMcog

bis Maslaurae , venit prope paroeciam ,

ye f^vw Tvyxcf-vtov Mct^av^ag, dvyi>Siv iTri

solem evangelii habentem, cognatos suos "^a 7rKv\aiov ftipn t» /Zt^g^^^OL-criis t mA/ov t
prout solebat invisurus. Edoclus autem, ivayfiKia TraooiKiag^ csir avyfsvilg iavTH r. 160. a.

quod divus parens noster Tlieodorus Slu- Ka^cog i\co^<l o-^ofMfjog' f^a^lov^'] CTi 6 Qilog

dila ibi damnatus ad exihum maneret, TraTvio ^jct^ Qiodco^og 6 Tn^i-JoTyig avTcQir
cuius sanctitatis famam iamdiu audive- VTrspopiav Kc.Tir^n^pia^n ^ cog ix^ov iKTraKai

rat, ipsi obsequium exliibendi copiam pe- '^ ctvTs dficaavvng havKov r dKonv, '^'(j\-

liit ; voloque potilus , rogatus a sancto TslTaTov 's^^odKvvyiaai- cog^'^ '^ ipiascog [U)
viro num orlhodoxam fidem teneret, id- ^iy\/^TSV .jipooTY\^s]g vtto t dyin el t opQo-
que adfirmanter confessus, audivit eliam ^o^ov dand'(j)iTO Trig-^v , xj tSto tyi avf^a-
accuratiores sermones de pura et irre- TaHia<^ ^iOfA,oKofy\ad/^ogy dKpoaTng yive-

prehensibili fide illorum , qui Chrislum Tai Kai Tivcav c^TeKi^i^cov hoycov Trsp] ^
in eius sanctissimae carnis sacra imagi- KuBa^ag ju df^cotcnTn r 'aooaKvv^.vTCi^v X"'-

(1) Biographus sirniondianus dicit ex Mia. Reapse thema thracesium erat in Asia, et anatolico con-
termlnum.
 336 S. THEODORI STUDITAE

g-ov iv Tv\ GiTTrvi ilicoyi T^ waivcty\ctq Ga^Kog ne adorant. Atque impelrata precum eius
avT^ 'zsi^scoq' j^ ovTCo "^vyytactg r r sup^6)V benedictione in patriam rediit. Mox illic

ctVTov iv^oyictv ^ iTrctv^K^iv ih Tct 'IBict' j^ cum sodalibus clericis versans, non du-
Byi Toiq (jvyaAiieiKolg Iclvth cnjMctvXi^ofjLs- bilavit uni praecipue sibi familiari nar-
yo5, Sappfi h} <r [^SiKKov ctvrco ;r^ocrxetjM.g- rare quae ipse \idisset, celebrem \ide-
va>v,Ta T^ OTTTctGictg , cti n icopaK^j t Trspi- patrum patrem Theodorum, ipsum-
Jicet

ipt)IA,ov TraTipar 'zoaTi^vov Sio^co^ov^jfj av- que audisse disserentem de verae tidei
r^Koog avTov yiyivmai dn^ioyro^ ra Tiifi) dogmalibus. Tum vero clerici illi inter
T^ dKyi-dovq 7r'ig-ecog ^oyiiara- o/ tC^ cruiu^s- se conspirantes decreverunt, nequaquam
/j^oi TT^oq toiVTOvg [jt>niifTiGv?^?\,iiTiisyr\(jai ultra ministrare cum proprio episcopo;
Tft) IBifp iixiiaicoTrco ^ a7roTi[/,vii(riv iavrnq <^ seque a publica communione absciderunt,
Ka^ohiKrig KOivooviag-cog q t alriav o-^s ynv Cum igitur sero licet profanus ille episco-
lAi[^a^Y\K{ avii^og T^ T KMi^Kcov d^^oppYi- pus causam clericorum secessionis cogno-
^icog ^ ivSicog j^ <tjM.?jAwT/ Trpog r Tpctrnyov visset , statim nuUa interposita mora ad
dva^pa[^'jov ^KarafA^YWv&i avTCorcfSi^oei^vi- praetorem decurrens , praedicta omnia
Itiva oLTravra' yiv q cm- 'Opa/Ss dvv\p ru) significat. Erat hic Orabius, homo vere
OKTj d\iTyiiA.(jov Jtj TThYipyig Y\[A,i^cov crovM^wv, peccator, et malorum dierum plenus, qui
o^ig Ttj dia ro ^va^pyiiA^iHv d^ico yXcorrY] i]g etiam impia lingua adversus sacras ima-
rag tipag ilKovag t c-partiyiKYiv 6oi\Y\poo- gines blasphemando , praetoriam fortu--
aaro iv^ai^ioviav Gkr aKova-ag Trapa r nam oblinuerat. Hic audiens ab episco-
gx/(7;co9r8 ra tti^] t^ Bt^ax^g ? itaKapis po quae de beali patris nostri doctrina
Tra^^og y\/^jo , Trpcora [isv ypd(psi rcb ^pa- retulit, primo quidem scribit ad orien-
TViyto T dvaroKiKcov ^ cog biK i^sTi 7rarbi[ii- tis, id est anatolici thematis, praefectum,
ya$ Gs^ T ^aoihicog Trapopav vo/ttag- ovn non lolerandum ut imperaloris leges
esse
f. 160, b. (Jt^viv (f^ sU avrovg TrfioaK^ovovrag vnTroiVM negligerentur neque eos qui praevarican-
;

T /3iov «zjv^QgHV g-za^Ta Q jOj avro) ro) pg- lur impunes vitam transigere. Deinde
,

^oVTi di' dvct<po^agra Tg jty t iTiiaKOTrov jCj ipsum principem, de episcopo et clericis

G^ KXYieAKHg dva^iBdaKir vog q to ^pa^- facta relatione, edocet. Porro receptis lit-

jM-a, i^i^aro T^ icaag g-paro^ziiBap'),^?}^^ jCj teris orienlis praefectus, et prioribus re-
BiiTrii^iTo ra (p^daavra^ (|)o/3«8e<5 t dya- bus etiam cognitis, veritus principis indi-
vaKTYKnv T Kparovvrog ^^ a^^og-iAAH iva t gnationem mittit , unum de comilatu suo,
T^ rd^icog avrs KaKCoaai t Upov Qio^copov qui sacrum Theodorum quinquaginta tau-
iv 'smvrYiKOvra ^aviv^oig' bV'5 '^'jo/^og kJ} reis castiget. llle ad eum locum veniens,.
T TOTTOV, TrpocpavM ^ros/Taj TW 0(T/ct) T xa- sancto viro decretam adversus eum ne-
rari^ilaav Kar' avrhi aKaicopiav o q 7ra- quitiam significat ; parens autem noster
TM^ )\/uf/^ Bo^daag t G^ov ^ 25t< t?j 'oD^o<paaii Deum ob id laudans , prompte admodum
t^utJI, 'scpo^vficog diroBvirai ra ^ aapKog carnis suae velamenta detrahit, seque ho-
i7riKaKvfj,f/,ara r,
j^ Tr^oax^jov rq) dvdp]^ ro mini exhibens, quod tibi , inquit , fili de
K^^dja-div aoi <pY\aiv , ci) TiKvov., 7roiY\aov ilg me imperalum est , exsequere. Ille au-
gjt*g* Q ^o^cp ava^i^ih V^a^TmiVYig rvi Qewp/a lem repentino timore correptus spontanei
T avroTrpoai^iTH ct9A«TH, jC^ alBa) r Trpi- alhletae aspectu, reverentiamque christia-
Traaav ^ig-iavolg ilg t ^oDAov t 6eou i7ri- nis congruam erga Dei famulum osten-
dsi^d/j\uog ^
piTTTii lavrov iTr] ^oy^a Tr^og dens , pronum se abiicit ad sancti viri

C^ TTo^ag T 0(7/8, Bio/J^jog t^ 7rap' avrH pedes, benediclionem ab eo consequi pe-

ivKofiagrvxi^v vig (t d^ioKcfcog [liraa^^cov, tens ;
qua digne impetrata , ad eum qui
iTpo$ T dsro^^iiKavra avrov iTravi^iv^iv. se miserat reversus est.
 VlTA. 337

40. Adhuc eo loquente, et missionis jtfc'. Ka» stj tout» AaASvTO? xj t \6fov
suae rationem reddenle, ecce alius ne* 7^ ct-zBOj-oAMS 7roiii(Aivou ^ iTspog Trovvpietg

quitiae nuncius a principe ad eundem ayfi\og otc t (Bctai^ioog Tr^og r ctCrov r^a-
praefectum venit, Anastasius nomine, de tm^ov tz^^yivsTcti^ 'AvoL^duiog ovoju-a, r
gente Martinaciorum, qui crudelis admo- yivag t Mci^TivctKicev Mfo/t^jog, og d7rnvv\g

dum fervidusque regiae impietatis secta- xiav UTrd^x^^ ^ '^ ^ctaiAiKriq 5f(xrs/3g/ae

tor , non leviter increpuit orientis prae- o^6'(\\\oq , Hy^ aTrXoig rolg oviidedi r t^ iuiag

fectum , ceu qui imperaloris religiosam U'izil3ct?\.ev^ u)g tcct (Bctai^icag (a,y\ (ppovHVTct

opinionem non sequeretur, neque eius- jtmJi Tolg ctvTov C^^iiKOvrct dicmiaf^eiaiv

dem decretis obtemperaret. Quo respon- iKsivhi q j^ TriwoiK^iVcti dvTi^[<TctvTog jCj ti-

dente, missum a se fuisse qui resislen- TV(pivctiT dTrevavTictg r icctlact^og S^fg^Tr^ciT-

tem Caesari Theodorum verberaret, Ana- TojuSi^ov &i6dct)^ov , otCTog dvct^ag r/^og Bi-

stasius illinc consurgens recla ad iustum Kctiov iC^v^poi^naiv ^ k} tovtov dcpiucnca-

virum decurrit, eique veslimentis detra- actg i^ (tm iCpYHccog to oiovSv OJora^ctyfAct ng
ctis, nuUaque vibice reperla cachinno , ctCrov ^dvaKctfy^dactg (liyct v^TrhctTV ^ Tra^ f. lei. a.

sublato, ubinam, inquit, taurearum nu- (pMff/, tcc tt^o (B^ct'j(i^i g-iyfictTct t fiiiviv-

per adhibitarum sligmata? Statimque cen- pcav ; cfjtteA^ iTriVifKcov to) dyicp iKctrov Kct-
tum sanctum virum acerbissimis ictibus Tcti^opagB^iiJCVTdTctg^Kctbcog viv ctCrcpTr^oa-

caedens, sicut ipsi fuerat imperatum, re- Tirctyf/ivov ^ d7roKXu<( avtov %v nvi ^Ofict-
clusit illum in exiguo cubiculo cum uno t/o)^' grg^a ivog jtAaOnTOu auTOv,yg« jM-gy

ex discipulis eius, aelate quidem iuvene, ovrog r v\KiKictv ^ TiMia q rco (p^ovvif/^ctTi v^

sed perfecta mentis sentenlia ac fide. tyi Trl^^^HiKohctog ^' riv (^k TroXvrhctg
Erat hic Nicolaus, qui et ipse palientis- dpt^ivg dvct(^ctvi]g j^ aCrog t^ iCai^iictg,

simus religionis pugil evasit, atqne ex eo 05-/5 «£ iKiivs j^ pg;tS'5 n/ui^ r rcirrmciov ^ iv

tempore usque ad humilitatis meae ae-

, to?? t^ oixohofictg S^^r^i-^^g 7ro<>t<Ao/5 'zoct-

tatem, variis pro confessione cruciatibus, ^»f^a,(n^ riK^og av^poiTrog diov iv t>j xaO'
perfectus Dei homo saeculo nostro in-
, v^itcig Ki^nftdriKi '^ia' rlkrov roiyapovv
claruit, Ergo hoc, cum pugile Theodoro avv rco a-dAwTij Ka-^ii^^ag QioBco^o)^ ^ r
in carcerem coniecto, el cellae ianua se- ^vpav t )c?jA/a 'fhft^cog dvacppd^ag^ fji/tav

dulo munita, unico lucis relicto spiracu- rl (pcorafcayov yrapidaag cv aCro) ^ Bi' ctC-

lo, per hoc iussit suppeditari sanctis mi- rvig T^oaira^iv X^^^y^'^'^ "''"'^ oaioig ra
serabilia vitaesubsidia,constitutorumipsis raAaiTrvo^a 7^ '^vxyig i(p6Bta^ Bia X^P^^
custodum manu. t Kara^a^iVTCOv aCrolg (pvXaKODV.

41. His adversus sanctos patralis, re- f^a. Tavra dai^ng iig G^ dylag S^-
versus est celeriter impius Anastasius ad i^pa^d/^og, cnjadaiceg Tnpog t T^arYiyov
praefectum cum duobus divi discipulis, m^) BCo fta^Yirm t (}iO(p6ps VTsi^^^i.^iv^ (pi-

malitiose apud illum adfirmans sanctum XoTrovYipoog lax^^^ofjSpog Trpog aCrov ftvi

non vapulasse; qui metuens ne a prae- rirv^pivai r q <pop« auaxi-ijsig t

oatov-

dicto apud principem accusaretur, vo- f^Y\ Sjef-f^M^rivatVTr' aCrov Tr^ogT dvaKra,

catum ad se Theophanem illum, coram c^^iyKag t <pi?i6-^tTov iKilvov GiO(pdvYiv y^

Marlinace, duplo flagrorum numero ver- TrpoacoTrov r MaprivdKi fta<pi^<l ^Criiv cs

berat, quam sacro patri infligi manda- ^iTrXvi TroaornTi cov Tr^og-iraxi 'Sovvai rio
verat. Qua re delectalus superbus ille, U^lo 'aa^) ^nvivpcov i(p' olg i7rtTi^(p^i]g

publicis equis inscensis , ad eum qui se dAa^vov iKilvogyi7n(iag rolg BYifjtoaioig^i^r-

miserat ocissime rediit. Sed enim qua- Troig^-^^ogT dTro^-iihavra aCrovcoKVTdrcog

Jes quantasque per huius custodiae tem- dvikuaiv ctAA' o'iag v^ oaag dvdyKag ri r^

43
 , ,

338 S. THEODORI STUDITAE

KoLKCtXTeig $ia ^ TOiavTng V7rifx.&tveiv ol da- pora venerandi semper patres necessita-
<ri(ioL^oi raoLT^sg (^^«^as, ovBs i<pi pa^iov les et afflictiones pertulerint , verbis com-
'
.
'
T&> ^offf) Sjs,Act^iiv h TS '^TviT "^eifjim og prehendere arduum Nam hiemali tem-
est.

CO^a Tft) KpV<l KCLTOUTnifvV/J^Ol , T sU CLK^OV pore, frigore constricti, summam calo-
f. 161. b. d7rO^O\YiY T -dspiXOV V-ZIO T^ ^'lag C[Jl>0IUV6iV ris penuriam pati debuerunt, desiderato
W)(OV ^ 7^ OK T TTV^og aTTiidng ovbipfJLH Trap- ignis solatio. Vicissimque in contrario fri-

fiyopiag' Trahiv q T>i dvTiKHfJtfivi/) tu> '^vxi gori anni lempore, fervente veluti flam-
%pa VTTO T^' afav t (pAofpS TrvpaKTOV/uSfjoi ma adusti , fornacis propemodum suppli-
^idscag^ liBiV yiTTOV Kafjnvctiag (pAo^os ^wo- cium sustinere videbantur. Sedet illi qui

(pg|0«y g^oxsiy xaTa>ce«(7iy aAAa ^ x} a/ t ex pulvere creantur pulices, non modi-

(rL»5-a<3"'>' e>c t ;;^oo5 g;;^«(7a{ «vi^t^AAai , ov fjt,e- cum ipsis crucialus additamentum prae-
^iav avTolg TrapsH-^ov t gV/^offtK t^ ficta-d- bebant, quia mutaloria vestis confessori-
y«, T^ (^ r sd-^YifJidTcov VTraWay^g d^zco- bus Chrisli deerat. Praeter hactenus dicta
^sfjcivng TQig Gfjio\oyt]Taig t Xe/rof •
Jrpo^ aham quoque tenlationem suscitavit is

ys fiiv Tolg sl^nfjLSvoig jCj sTspov TTH^aafiov qui sanctorum laboribus semper invidet
avTolg STxxGvvri-^sv 6 Tolg Trovoig t dy'i(av versutus anguis. Nam cum illius tempo-
asi TiTpca(jKO/j^og dyKvKofJLViTig oipi$* Cffir ris proceres vehementer incendisset, ut
^ Y^ Kai^ov ap-^covTag c/n^aK^^^svaag Tr^og quicquid gratum esset imperatori cerla-
Ta Ta> fiauiXsl ^vfivipyi (piKoTifjicaq gvvti^s- lim facerent, suasit illis ut miserabilem
Sztf ^ V7ro^a\Ksi avTolg cog-s 7^ avTVW t o<- ipsam duorum alimoniam diurnam , ad
^ K^^av }Cj Yifcs^riGiav t Bvo "^ocpYiv, sig svog unum redigerent: quo tempore dixisse
(7vg-sliKai' cv oLig nf^Lspaig sIttsIv KsysTai t aiunt concaptivo suo et compugnanti Ni-
f^sfav Qso^ca^ov Trpog t (jvvSscTfJLiov avT^ j^
colao sic: ut video, fili, hi homines in-
dvva-dKriTYiv NiKoKaov cog opco^ TiKvov humanitate qua in nos utuntur peri-
, ,

d^^OKTslvai viftag ^ovAoVTai oi av-dpcayroi mere nos volunt. Agesis igilur nostram
HTOi T^ d-n-av^poo7i'iei Vi vvv v^viaavTO Trpbg omnem solHcitudinem in Dominum iacte-

» tiftfoig' ^iv^o ovv iTnhpi-^co /u^ TraGav r /t*2- mus. Equidem divina communione con-
pifAVaV V\/Jt^ TT^Og T KvpiOV Kj iylo fJUiV df- tentus ero ,
quamdiu Christus vires vi-
Ksa^Yiaofiai tvi -&sia KOivcovioL^scog otov taeque spiritum huic corpusculo conser-
Xt^g^og Txiapi^j) id^vv j^ -zsvoyiv ^corig Tads vabit. Tu vero datam ab his cibi por-
Tco Ga^KiCf)' (jv Q TO Tca^ avTa>v ^pcofzaTiOV tiunculam comede si sic forte instantem
,

^iXo/J^Jog iuQis 5 i'l 'ZQcog <t^aco^oio t ^ra^- nobis a fame mortem vitare potueris: et
sdpsvovTOg Yifuv Bia t^ c*5g<a5 '3'ayaT8* j^ oeconomo ceterisque in Domino fratribus
dTrafy^ilg tco ts oiKOVofJica j^ Tolg sv Kv^ica meum de corpore exitum nunciabis. Ac
dB^(polig vi/ill/S T if^Yiv 6k t (TcofxaTOg V^oBov sane ita evenisset constanti huic Christi
ft) avVi^VI aV THTO yi TCi> KapTi&tKCO ttvktvi Deo respiciente,
pugili, nisi qui provi-
T XeA<rOV j il fJUYI y^iOV TrpOlJiYI-UilCi. T ifJL7ri- dam manum suam aperiendo replet om-
•mKcavTog Trav ^coov ivSoKiag t^ Sjs-voi^et t^ ne animal benedictione ,
principalior qui-
'^XI^OVOYlTlKiig X^pOg CtVTOV , YiySfJLOViKCOTSpog dam satrapa illac iter faciens, et de il-
f. 168. a.
k^t'
rig aa^^dizYig Bi' SKiivtig o^ivcoVjJ^ tcc lorum slatu percontans, diabolicum hoc
avTovg TTuOo/tt^oe , dvWetXs to S^^oKikov facinus inhibuisset ,
gravi cum increpa-
TOVTo 'ipfov ^J^T avTa^KYi ^iBo^ Tolg dict tione poenaque iubens ut propter Chri-
Xet^ov KaTaKKe'i^oig /J^ ac^o^pcig "zs-poa- stum inclusis quod satis esset cibi mini-
STa^t T^ if^lipifi'Aaicog ts k} iTriTifiiag. slraretur.
V
f*/3 . 0^^605 «V Iv oAois T^iah iTiai aco- 42. Cum sic itaque triennio inlegro
fiaTiKcog (ppa^ofJtfsVH t 'ZT^/ttoaSvtos voiocog corporaliter in custodia habitus fuisset,
 VITA. 339

is qui mente perambulabat caeli specta- ra kolt' ovpctvov BeafJ>ctT(t 7rciLv^(^vifAH Tret-

cula celeberrimus pater Theodorus cum Tpo^ GioBoopa^ aiLcL tcc (poirMTJi xj Kct^'
discipulo suo, noslro autem patre Nico- ^^a$ -zsifitr^» Ni)toAa«,xJ raActiTrw^ouyro?
lao , et multimodis vexatus habuit enim ; $f$.(popooi , ilx^v '^ ^oittov (a^ t iiptifjLivcav

praeter supra dicta incommoda , stoma- duajmTnfiaTCov tCj t ^ofiax^v la^^^y^Taq dvo-
chum quoque valde fastidienlem ; nescio piKTHVTct, ovk oiB' OTrcoq sh ;^eVpa5 «A9e t
quomodo in manus incidit inclemenlis irajt^S otKaxroe, gViroA« xar«;;^«r<x>i (i)

tyranni catechelica epistola doctoris mun- t ^iJaffxaAa t^ olKn^ivYiq SsoBca^n, '^vi-

di Theodori , in qua generosius eos al- KOTi^caq i-xaact Ts^og c^ 3icc kv^iov BiBicof- .

loquebatur, qui propter Dominum per- fjtfivaq^Yi j^ a^?^u>g Trcoq KoL^c-tpyfjLiYnq Tvy-
secutionem patiebantur, vel quomodoli- ^i^avoKras ^»a r «/5 X^irov «t;(7g/3«av,Ta re
bet carceribus inclusi erant christianae 7^ civB^a,fct^'ta,q gVaAgi/ttjtAara toj csir 7^ Ju-

pietatis ergo, et ad fortitudinem excita- G^^Ytftn r eiKOVOKctvircav B^r,(TKiiot,g r^ofag j^

bat, simulque infamis imagines combu- BoP^aq-yiv (^ ^yctfvag 6 Tv^avvogyd(pc>^r\Tog

rentium sectae fraudes viluperabat. Qua »v t^ t 'Zt%/xa^5i8 ctlftaTog dva(^i<JH' (^ 3m

epistola lecta tyrannus , excanduit , fer- aur/xa ^af^ftaTo, ^eiKa/Li^og dvv TH^tiM-
venle in praecordiis sanguine; stalimque a*M eV/roA^ tm^ icoag ^paTmyu) K^^evsi ^ el

epistolam, cum interversa illa, mittens fiev o]ov Te^iaCTOv iKilvov GKv?\!iVTctiV iKa-
ad orientis praefectum iubet, ut si fieri rov (Bnvev^oig KaTaiKiact&ntJi ^ d-^^tiTYiv 7^

posset ipsemet roanu propria religionis evae^eiag' i\^<^ ovKd7ravTY\(JoiTiiTO ^t ynv

athletam centum taureae flagris excarni- KOftYira 7^ xo^rw? (2) e^ ctTravTog thto ye
ficatum dilaniaret: si minus, comitem co- ^oiviaovTa l^aTro^elXai' Be^djuS/jog «v 7^

hortis mitteret qui id omnino praeslaret. tfKaroAws T^aTOTre^d^X'^^ r crax^aK, K^et-

Ergo sacra recepta orientis praefecius Cra- rg^oc d' yiv clSf , Yimiyftivceg •sj^os t naavo-
terus, ad sanclissimum festinanter acces- cjok dt^iKerO' t^ oJ^ctyaycov dfA,^oripiig 7^

sit: et ambobus custodia educlis, osten- <pvXaK^g,, ifzoo^eiKvvai TCf> ai^aaft'iCf> TraT^i
dit venerando patri imperatoris litteras, ra rs t ^aaiXecog y^dftf^ara j^ r auy ctu-

cum missa ab eo epislola , aitque: hancine toT^ d7ro<ra\e1aav atJrS Itsi^qKyiv' x) ^«cr/

agnoscis? Illo suum non aliorum id esse Tr^og ctvTOV ^ iTnUvcoaKeig tolvtyiv^ t *q Sio-
dictatum fatente , iussit praefectus bea- fto^oyYiaattiva lavTOv ehai i^ ovk aAA« r t. m. h.

tum primo nudari Nicolaum ; quo affa- TOiavTlw iK^oaiv ^ K^evei Tr^OYiyafiivcag t

tim flagris excruciato, ad magnum ve- /w-axa^/r»»' fy^^wOwvai N;xoAaoy, X; rSroK

nit Theodorum; quem postquam centum Sj^-pKcog KaKcoaag Tolg ftdcri^iv ^ i7r] r fti-

lororum ictibus inhumane crudeliterque ^ay g^j^grat ©so^oj^oy, ov ^m ^ g^carOK xa-

admodum excoriavit, denuo iuvenem pu- raipo^aT? (Snvevpoov d^rav-dpcoyrcog ayctv xj
gilem aggreditur Nicolaum , cogens illum caftcog KaTa^dvag ., Trd^iv Tr^og t veov fJLiTii-

sacrarum imaginum cultui nuncium re- ff/v aSAwrMV N/^oAaov, xaravarxa^av aw-
mittere, nec non pertmaci suae erga pro- tov aTrefzsauO^ r«v rg t lepcov eiKovcov Tr^oa-

prium patrem atque magistrum consen- KvvYiaiv , f^ r Trpog ^ olKelov 7raTe^ct tI t^

sioni. Sed immorigerum constanterque re- ^i^daKahov laxv^ofvcofAoavvYw cog B' d^rei-
sistentem comperiens suggeslionibus suis, Qavra itj ev^a^^cog dv^iTccjuS/jOv rolg V7r' av-
eum abunde cruentatum frigori
flagellis , tS eco^a TrpoTetvoftivoig^ r peKaig avrov d^io-

nudum conslringendum exposuit: nam vi- ^oivrcog alfta^ctg, Ta> Kpvet KaraTrYifvv^
gesimo tertio februarii mensis die haec yefvftvooftevov 7rape'iaaev' Tpir^ y^j^ eiKa^i

(1) Quatuor extant catecheticae tiuiusmodi epistolae in Sirmondi editione lib. II. 8. 21. 37. 62.
(2) Sic ipse Studita loquitur lib. II. ep. 38. Sed videsis Cang^ium.
 340 S. THEODORI STUDITAE

T (psupndpis iMnvog v\ Tr^a^iq etuTH r doi^i' adversus inclytos viros acta fuerunt. De-
[jiu>v Gvvi^oLiviV a[^i\ii >(.ctTcticMi(Jctq etv- inde his in carcere inclusis, scelestus hic
T«s 7rd\iv dvo(Tiiipyog r icccTCO Kctiactpog infernalis Caesaris minister, domum re-
vTryiPiTYfg dg to So[a,oltiov ^ o'{Kct^e '/gro. versus est.

fA.y\ 'Ev oacd q ruAjTct slg Gsv" '^uvctiag 43. Inlerim dum haec adversus for-
QftoAofyiTctg T Xt/r« QioBco^ov rg }^ Niko- tes Christi confessores Theodorum atque
\ctov Ti^TO dvctTo^tKOv^is-n-^aTTeTOicPupiciy Nicolaum in orientali plaga ( id est in
yvvyi Tig cv to) •S^g^ari t 'O-^uiH TV^dvn- anatoHco themate )
gerebantur , mulier
act,7rviv[A>ci(7i7rvdcovi>colg}ciK^ctTr[^svn^r\[i- quaedam in Opsicii themate pythonicis
^ctTO y(^ TO g/&)Go5 ctvTvi ivs^yuSn) vtt' ctv- spirilibus arrepta, coepit more solilo ab
rm .,
tC^ T^iUiv i\g vTrviKoovT TTct^ivpi^iVTCOv his agitari, etcoram praesentibus loqui
•ZBPos G^ iv ctvTVi ^y]^iv iVViOTivcTavTctg ^ai- cum insidenlibus scilicet sibi daemoni-
[juovctg- 6¥.ctKO?Kitjov [la 71} vvv cLTiWnhiv ^i- bus: Leo meus improbus nunc quoque
^ (7jU.oy [^ct^iycdv TT^og T QsoBcapov y hct rctg fasciculum flagrorum ad Theodorum mi-
(TapKctg avTOv cv avTO^^g KaTaKO-^v}' dXAa sit, ut carnes eius horum ictibus caedat.
mivQaTi J^ 'l3iTi TO '^riGojL^ov , jCj Ta- Sed festinate ad videndum quid eventu-
Xicjog c^ipiTi [JLOI dTTOKpKJtv [jbY\ ToXfJLYt(rv\TS Tum sit , ct mlhi cito ferle responsum.
^'^hdov f^ KihXv\g '^viS^t^^ha [JL,y\ KaTaKav- Neque tamen cellam ingredi ausilis, ne
(Ty\ v[^oig 6 (phoyo^o[^og oyMvog £j Trvpig-o- forle vos ille flammivomus et ignifluus
[Jiog' d?^?i' i^coi}iv 'zsapidpivovTig,To [^Lihhov exurat; sed in vicinia assidentes, quod
f. 163. a. '^rKJiSrui Kara^td^iTi' j^ cog ^ Bvo « i^ futurum est spectate. Et post duarum fe-
'^Lcov co^cov did^y^f/^a^TzdAiv Yip^aTO iv iav- re triumve horarum intervallum, coepit
^ Tri (3aTTapi(^eiV jLj hiy?iv' Ti '^v jOvBiv yi- denuo secum ipsa blalerare ac dicere :

foviv cdv g/28Ao|M.g06fc ;;

iyco Yi^&iv tovto ^ nTi quid cst? nihil eorum quae volebamus
y\ xhijopo7nKY\ f 1 ) (ss^^a^y\(TiTai i^ av^ig aclum est? Equidem noveram fore ut pal-
cv Tolg 'cofjLoig avTov ^ j^ ovk idcFYi avTOv r lidum humerale iterum dorsum eius pro-
oBvvaig T 7r?\,r\ym KaTspyacr-^yivai' 6k q tegat, neque plagarum dolore confici eum
TOiovTH G/ppoB^OTdTn Ba^[/>ov Tsdvavai [^i- sinat. Attamen ex hac vehementissima ex-
Kpov ^^syiTai T [liyav dpig-ia ^ Xpi<rov coriatione paene extinctus magnus chri-
, . ofJLoXoyiag Qiodoo^ov' <p\iy[iaivavTsg ^ o/ stianae confessionis heros Theodorus dici-

[jLcoXcoTTsg Kj (po^spcoTaTag TrXviyctg d^roKv- tur: vibicibus enim inrtammatis, et hor-

^^riCTavTig , raTS t^ aapKog KaTatra-ss-svTa rendas plagas evolventibus cum corruptis
Aax.;(7^aTflt, 8;;^^ u-zjJsAsicpQw gy a»JTa) o-pi^f^ov carnium fruslulis, nullum ei propemo-
7rviu[A,a dv'i(Ticog^ vTTOf^ovYi r hxf^v 'zspog-t- dum reliquum erat solatii spiraculum ,

difj^ov Y\Toi vyiBv[A,og vTTvog STsiin KaTa- quod patientis vires instauraret vel sua- ;

KOi[Jtji^cov Tct OK f;^ (p\iy[A,ovy\g TzpoGyiyvo- vis somnus qui inflammationis dolores
,

/uSpa avTco u')(Y\ , v\ ^6u|U./a Bhvy\ r ^s^a- consopiret vel appetitus acutior parum
;

(T^ai Ti r iBcoBi[Jucov' oOgy Bv\ "^QjXdpiov stti- quid alimoniaesumendi.Quamobrem egre-

Tv\Bsv(Tag 6 'zsavdpig-^ u7rv\piTy\g j^ itvjo- gius eius minister et certaminum caree-
a^\y\TY\g avTs j^ (TVViKBy\[A>og V7rdpx(^v N<- risque sdcius Nicolaus decoctum ei quod-
Kohaog 7rpo(T(pipi^ avTOv i7roi<i, tv [Jboyig dam exhibendum curabat, vix unum quo-
KavKd?\.iov K.ct0' iKd^vw' rtAAa '^ Jt) '^ d^, lidie cyathum. Porro deficiente medico-
laTpoov d7rU(Tv\g iTriKHpiag^ S7riTpd7rY\ Tra^a rum adiumento, permisit pater spiritali

Vocabulum milii novum deditaque fortasse opera ab oraculo daemouiaco ambigue adhibitum.
(1) ,

Sicautem sum interpretatus etymologiam sequens. Neque dubito quin illa oviua pellis heic innuatur,
,

qua protexit humeros vapulaturi Theodori pius Nicetas cap. 38.

 ,

VITA. 341

filio, qui se allerum Silam vel Timo- r Trarpo? ev TV£t;/xaTt uios k^ aAA.05 sUaj w
theum praebebat , emorluas ipsius cu- T/jM-oQgos ^«(pwvo^s, ^a;;^cfcip/a) 'ofetg-cfcT/xSig

tis parliculas gladiolo circumcidere , ut rag viviKpcof/^ivctg ctvTOv ^ Bo^ag cLTroKps-

sic reliquus corporis tumor paulalim mi- fjia<jr\q yj^pnQfYiacii ^u Trooi k^ ^oc^ok oAoi-
tigaretur, et sanitas per moras temporis Troqr (TcoiJictTOg of}co<; lU 0[A,a\iGfA.6v ufs^iotg

redderelur. In his ergo corporalium do- Ta> ^6va> i-zceivctBpafioi. Ev yiiv t^ Toiav-
lorum angustiis , ignea orlhodoxiae co- rri r (TcafictTiKcav oBvvoov Sj^g^-Ti^oov avayKYi
lumna Theodorus totum sacrae quadra- 7rvpif/.op(pog <pvKoq '^ o^8c5o^/6t5 0gc5«J-
gesimae, et ultra , sladium decurrit ; vix- ^05, ro <ra^iov aTr<xv t^ U^clq dimvai Tiojct-

que poslremis sanctae pentecostes die- pa;co5-«5 ^ £V2;c«vct, jttoA/5 «'$ oAoxAw^Jas
bus corpus eius plenae valetudini resti- g^/v Tzsoi Tctg v<faTctg 7^ dyiag THvrnKO^rig
tutum fuit. rftipctg aTroKctTag-aSiVTog t GMftctTog.
4i. Ecce aulem nondum harum pla- ^5'. 'AAAa ^« ^ro) -t^ t '^avftaTcov t«- f- »^3. i>.

garum cicatricibus salis obduclis, male- tcov iv ^a.TiQiiayig auvnKcodicog ,iTepog ay-
ficus alius nuntius a principe missus ad yiAog KaKipydrng cog avTOv r fti^ovTQsj
praefectum venit , iubens ut ad Smyr- KaTnr^oiriiaiv , Tr^og t r Ipt^vpvaiCvY fHTa-
nensium provinciam Theodorum Irans- ^riacov avTov iTrapyJav og /^ 'i^ i7rof4.iv»g

ferret : qui cum assenlatorum suorum avTCor KohdKcdv, fA,dKKov ''^ (iKV\dKcov (i)
comitatu , vel potius catulorum factio- iTrig-dg (JVfA,fA.opiag^ ^ dva7ri(ppayftiv^ t
tiem ducens, obseratam cubiculi ianuam ^OjM.aTi« xaTsrp^vj-f -^vpctv , tCj g^ Ispovg
reclusit, atque illinc sanclos patres edu- l^afayoov TiaTipag^ i7ri(!%r{ Trap' avrolg,,
1.,...
cens, poscebat ab ipsis vir avarus, quas
' / •>\c; >'?•'»!
iPaai^rfxaTog cov ^ avnp ovk fi%ov r fia-
reapse non habebant opum reiiquias. Qua fA^covd hii-^ava' cog q t (Jko^zoov BinfA.dpTa-

spe frustratus, ab introduclis in cellam viv ^ ilaco r^ KiWYigyifovoTag (^ Tsiv^rovg

ministris muros atque foramina diHgen- Jf^Tag OTrdgiTrifA^yhgdnpivva^TriTroinKiv

ter scrutari curavit. Sed cum nihil scru- «^Si

q ftdrnv avrolg rd '^ if^eipiKricog fnr-
tatores comperissent , in rabiem versi ca- iTrpdrTiTO , iig fiaviav '^aTSiVTig 01 rdXa-
lamitosi hi , sanctos iter ingredi incle- Vig^c;^ dying 'i-^i^rtf '^ oBoiTropiag dfA.£i-

menler admodum fervideque compule- >^iKTcog dyav y^i^npcog KaTHTretyov ^fA.n^'

runt , nullam ipsis raisericordiae partem oAw5 a/^nKvviuSpoi ilg avrovg anKdy/ya
impertientes; cum praesertim viderent olKTipfA.cov, fA.dhi<ra opcovTig r -^io^popov

divum Theodorum corpore omnino at- ®icScopov riTpv^^^ofA.ivov Trdw tco ac*)fA.aTi

trito, et plane a mortuo non dissimili. i^ ovSiv dmoiKGTa viK^ov- ovTcog ovv iKil-
Sic itaque ilHnc digressi brevi emenso , ^iv fiiKpov nvvKOTig Bid^nf^a^ 6»^i '^ ci)pag

spatio, hora vespertina ad quemdam pa- ^'5 ti KaTaXvaai x^piov ^ cv « C^ vrodag

gnm perveniunt , ubi pedes vinctorum ^ Xpi<pov hafA^icov ilg t6 -t^ vvKTog fAviKog
Christi in reorum equuleis constringen- ivodvvcag avrovg ^nX-dilv 'zaapiaKivaaav

tes , tolam quam longa fuit noctem in ico^iv q t avro-di dird^avTig^ r iTn Tct

cruciatibus transigere coegerunt. Mane Trpoaco (po^dv coaavrcog i7roih:VTO' ftoKig fA.iv

vero illinc digredientes pari itineris ge- r Tr^jcTpog n^ S^dr KaKcaaiv r^^oBuv (^a-

nere usi sunt ; vix patre nostro propter ^i^cnv BiBvvnftiva , 0fA,cag ovv rrj Trpog •dsov

pedum dolores incedere valente; qui ta- -TriTzoi^nai iavrov o^^ia^Oftsva, iCj t6 '^

men Deo confisus sibique vim faciens (pvaicog da^ivh Tri eATr/^i r aTroKsiftivcov

naturae infirmitatem spe repositorum iu- "^Qh ^iKaioig i^aipcovvvovrog dya^m' t^ 00-

(I) Argutia quaedani fit sive consouantia in vocabulis KoXoixuv et o-xvXaxwv.

 342 S. THEODORI STUDITAE

Tcogiv oKifetiq fifjt>ipctiqTlfAV^voLia)y7rct^oi' stis bonorum roborabat. Atque ila pau-

KioLV KctTcthci^ovTeg, rcf) TctiiTYiq oLlpecTiap- cos intra dies smyrnensem dioecesim in-
*S}^^^'i^ovTcti' o^ig T(i> '^ ^vosifiiictq gressi, huius episcopo haeresiarchae tra-
X^
f. 184. a. cLKPaTCc T ^^;^*^*' l^i[^i^vGfJt>ivog , Ifto? t t^ duntuF: qui animam impietalis mero ebria-
fjiviTpo-n-oXecag (z^^oKodv ch^ o/AoAo-jMTa? tam gerens, intra metropoleos septa con-

r ^pi^^ov Iv iv) ^oftctTioit Kct^i'ipyvvaiv^h fessores Christi in uno cubiculo conclu-

x^ fxovov •^copyjf^ot. TOVTO 'ssoLpsdaoLi Trpog TQ sil, hoc uno ilhs concesso loco, ubi pa-
iKii^iv ^iX''^ oLVTni T 5i' oL^Ts Kj {j^oLTog uis taulum ct aquac quotidianam alimo-
fJLovov YifJLepidiav T^otpviv ^avvTvyioLg ts 7ra- niam acciperent, omni humano consorlio
(T«5 dv-^pcaTrivtig d7rv\hhaX'^'^^ oLVTOvg jut^ sub gravissima interminatione interdicto.
G(^o^pa<i 73po<^a^oLg 7^ i7riTiftyi(rea>g' r toi- Dum itaque ad huiusmodi carcerem di-
avTyiv ovv Ka^c^ip^ivr ^iO(p6^H x.k>ce'i(je KOL- vus paler illic damnatus essel cum di-
TOLKpi^evTog "^roLTpog avv t&) fJLct^mri Noco- scipulo Nicolao , cruentus homicida Leo,
Aa6), oLifjLoCo^og j^ (poviogAicov [tiTa tivol aliquanlo transacto tempore, misit rursus
p^ovov, au-dig T a/ju.o;;^ap« c/Kelvov 'Avol- sanguinarium illum Anaslasium cogno-
I ^acnqv T l7riK?\.nv MoLpTivaKiv ^TT^og oLvTov mento Marlinacem, ut Theodorum tau-
<t;ro5-8AA</ KOLTOL^avan olvtov d(^&tda)g r Bicc rearum cruciatu crudeHter dilaniaret: qui
^avevpcdv ciiKictiq' 05 y^ rap^t) t 'S.ftvpvav reapse Smyrnam celeriter veniens, et im-

^(^doLKcog }^ t6 ^rpOTOLyfJLOL r dvnfte^a jjI^ mitis principis mandato multa cum ve-
^oXKr^q TeT^eKcog ^ <T(f)o5^0T«TOS eU t Trev- hementia adversus victoriosissimum pa-
TctGAov 9raTfpa ^/t^0goJw^ov,5rpO5T jSct- trem nostrum Theodorum perfeclo, ad
(nKevnGOLv i-^uMv^^ofJLnaev. Ev tovtoh TOi- regiam urbem reversus est. His exercitus
-- yoL^^v iTal^op^og Toh^i' evGil^nav a.^Koig propter veram rehgionem certaminibus.
dKpoBoLVToq '^ of^oKoyiaq dKMvvii Trvp- firma atque immota confessionis turris

Rom. vni. 17. fos 0go'5u)§oe , -rcc t i*a.M.a.^iii UoLvAn " KoLT- Theodorus, ipse sibi beaii Pauli accinebat
eTTYidev iauTch diddyfJLOLTOL^ el (TVftTrdaxo- doctrinam: si compatimur , omnino etiam
fjSI^Jiy^avvdo^oLa^Loju^-n-dvTcogTcpBi' viftag conglorificabimur cum Christo, qui pra
GoLOKiTreTxiov^ioTiX&tT^piivoL mttag r7ra\ict)Y nobis passus esl, ul nos ab ignomimae
T^ driftioLg cog dya-dog c^KvTpaxjyiTat. passionibus pro sua bonitate redimeret.
fte^ 'AfjLiK<l r auTO^i <r^a.TY\yiav 5is- 45. Interim qui illic mililari rei prae-

-TTcov .i^Bd^^oLg Q «y ? ctVfitKTOS x} (JvyfctfjL- erat Bardas imperatoris gener et conse-

(^pogi^ 6fjL6(p^a>v^e^v7royvii ^ova T€ }^t6- ctaneus, repente in ea regione corporis
-^Tii to (JcoftoL A<»/3rt9£is, Trpog r ftYiTpo^roXiv infirmitate contracla,ad metropolim con-
KctTec^v^u ., iv v\ ^ KXiVYi^vig yeyovcog, r ^ fugit, et in lectodecumbens expectabal
TTPOVoiag i^eSixeTO K^iaiv e\g de rig r vza' providenliae iudicium. Quidam aulem ex
auTO) TeTafftevoov t^ioievvig ovoftct^TO 7/2^05 oflGciahbus eius , cui nomen Diogenes, no-
iu^^P^H ^ r 7ri<riv 6 p^ 6^ 0^0 g^l2^a^v\gu7x>d^- biH genere , fide orthodoxus , pro suo

X^^y T ^ict Xe^5"0»' aia^KovYTa>v t^ wir^, erga christianae fidei athletas amore ,

Tre^] TToKKov ri^eTai r ^rdvrcog ^edaa^ r magnopere optavit videre sanctum Theo-
aUov evx^v oi-VTii Tcig ivKoyiag^^i-\a-
iC^r dorum eiusque precum benediclionem
,

1. 164. t>. <St,* i^ynv t«t« avv^^attovTog Tci) figo(pjA6i impetrare. Cum ergo noster et reHgiosus
i^ioyev^^ }Cj T^ 5i' owing cruvTV/Jag ^aTipbs Diogenes in conspectum colloquiumque
TT^og •draTi^ov yifvofJLivYig , eyvcoefai 7§) beo- venissent, vir ille optimus divo patri du-
(p6pot> Tra'^] Tct 7^ r ^paTY^yov 6 KaKog re cis sui morbum significavit. Magnus vero

xj dfaBog dvvip' 6 q f/efag cpjKJi 7rfog avTOV noster ait. Haec domino tuo dices: vide-
TctJg epelg tco Kvpico an' o^a av ri fjLeKKstg sis quid te agere oporteal ; nam vitae
 VITA. 343
lerminuni forlasse allingis , nemoque te TroiilVi oti Trpog ro Tri^oLg r (Bin 'itrcoq Trctp'

iuvabit aut redimel. Quamobrem , quid iyifoveiiyj^ o (2oyi^yi<ycov n \uT^u)(j6/i^og sk

in prospero dignilalis tuae statu adversus i^iv Bio ivvo^-dyiTi Trep} m aoi TriTrpoLKTo.i

Christi confessores egeris repula, praeser- c^ r^ ei/Y\fAipioL t^ cJ^nGictg cm sk G^tr of^o-

lini vero contra monasterium meum: nam Mfmag t Xpi^-S, H; fA,aM<rd ys elg r kclt'

inclytum quoque Thaddaeum crudeliler Ijtfrg ftov»iv* ori «^ t ao/3i^ov 0a55a7oK au-
taureis verberatum necasti. Sed ille qui- roq avi?^'cCt)g ^nvivpiaaq^ tw ^ctvaTcd Tretp'

dem marlyrio splendidum finem conse- STrsfir^ctg' «AA' c4ce'ivog f^sv /L^pTu^icd r ts-
cutus, nunc in caelis omnipolentis gloria A(s6t«k Sjs^Trps^^^ag ^ cv ovfctvclg vvv KctTct'-

fruitur cum omnibus sanctis: tu vero pec- '^v^pa, <^ ^o^ng r TrctVTOK^aTOpoq -^^goi) /nj?
catorum tuorum catenis heic interim par- 'aavra^v t ayicov jy j t cv^aig r lOicav
tim constringeris in futuro autem ple-
, dji^TYifiarcdy ivTUv^a rscog ^c^G^pvyfri pa-
nam, invitus licet, referes condemnalio- piKcoq^K) iv tco ttshKovTiT Ka^ohiKV\v aTr-
nem. Quod si temporanea adeo molesta SK^i^^^Koiv c^gs^sX^ig^KaTaKfiiaiv^tsl to,

et intolerabilia sunt, cogitandum est de -TrpoGKaipa ovrco^ i7ra>^uvd ts t^ SvaoiTct^

aeternis impiorum poenis, et illorum qui Koyi(jaSziLj ^v) -^ipi t^ aiodvin KoKdusoog r
servatoris nostri Christi praecepla trans- aGs^cov j^ r <s^cf.^aiv6vTU)v rag ivToKag r
grediuntur: etenim vermis eorum non mo- crcoTii^og y\/uI^ Xe^^S* oti 6 GKcoKyi^ avTcov
rietur, el ignis ipsorum non exlinguetur, ov T^i£iTri<j<l ^ i^ to Trvp ovtcov ov (7/3£<t9ji-

sicut ait prophela. deTai, Ka^cog VTrYiyopdjasv 6 Trpo^priTing *. Is. LXVI. -2%,

4-6. His iile auditis, et actorum suo- jw-r^ TavTa aKovaag iKshog ^ }^ s]g ai-
rum sensu permotus, metuque nuncia- G^YiUiv iK^oavT lavTH Tr^aKTicov ^(^6^o) tI

tae mortis correptus , veniam celeriter <JvKhv\(^^s)g Tvir ^avaTn ayfsh'ict^(ivyfvco-

sanctum virum rogavit, et ut sibi pre- ftnv rayscog aiTSt 'ssa^a r odia ^ k^ r Oia,

cum auxilium mitteret; promittens, post- "Trpo^rev^^Y^g 'S^TrSftr^ai avrui o^Kovpiav ^

hinc se omnia ad magni viri nutum actu- VTroc/Jjf^og c^ iKi\v\i Kar' ivroKviv r fte-

rum ac dispositurum , modo mortis fa- ydKa ajravTa Of^s tu xa-&' iavTov Sjari-
tum vitare in praesenti posset. Divus ve- GgcSt, j^ Troa^lv , uovov sl t^ t QaKaT» ftoi^ag
ro parens nost«r, imitatus clementem il- s^co y^ ro ^^-apov ysvtirai' 6 q Qilog TraTVip f- les. &.

lum Deum ac d^^minum , qui mortem *i/e<S^^ t /ttM -S-gAovTa t GavaTOv r ct^Tw-
peccatoris non vult sed eum converti , aS, 0)5 to ^s-p-xl-a/ ;f^ <^^v a^TOV, (piAav-

ac vivere, ad aegrotum misit sacram Dei- ^^oottov ^sanoTYW rSj Kv^iov f^ifJcovfA^ivog^ra
parae imaginem, hanc venerari iubens; f^v vo^JHVTiT Is^av '^ ^softYiTO^og Txfs^zaofJi.-

deinde implorare preces sancti martyris <p«v slKova, Tr^ocrKvvYiaai ravTYW <zD^9t>c?jgu-
Christi Thaddaei , alque sperare fore ut o-a^^or 'fhKah!saaS^ q t^ rag 7r^i(j(2iiag
bene ipsi eveniat. Theodorus autem no- t a-^AYiTs j^ 6(Jiof,cd^Tvpog r Xe^r« 0a3-
cte integra pro illo ad communem Deum 5a<«, j^ ravr^ -dappilv log iv \g-ai avTCO'

preces fundens , morbo aegrum libera- aiJTOs q Travvvx^^^

^"^^P
avrov 'zcpog r iTri .

vit, et lecto liberum die sequenti prae- TravTWv Osov Tas c^T^t^^ei^ 7roi>i(Ta/M^05, 7^
stitit, humana quoque negotia commode vo^jh tovtov asr \Ka^sv yi , Kj -t^ xA<v»i5 tvi

traclantem. Et utique in eo mansisset '6^^(j^ i\sC^s^ov'idei'^sv ^d^sicog ra dv^pco-

firma sanitalis gralia , nisi profani epi- Triva iJ^Ts^aTr^/^uov KJ 'sfimiv dv i-zs' av-
scopi promissis illusus , benedictum ab to) m X^P^^ dftsrdTrTcaTog 7^ iv^ci)<riag , m
eo oleum , ad perfectioris sanitatis ade- f^ii rr dvispf^ (psvaKKjdelg v^izo^riKaig^ to

ptionem admisisset. Quod ubi prodigio- ^'^^ avrov evKoyn^sv KaTe^^^YKraro gAa/oy
sus €t prophetiae munere plenus Theodo- ug TeKau^Tipag J^ri^ev vyisiag rti-aAijJjv
 ,,

344 S. THEODORI STUDITAE

o^^e^ fioL^cdv <ryifi&to(p6^0i^K) T-^fO^pnTDc^ rus cognovit, stalim morbi reditum de-
^u^iafJi,a,TogifjL'zsKiOiQiG^tjOpog^TriY TeCzso- nunciavit, et consecuturam indidem mi-
g-^o(priy cJ^ftTriv oLVTHcct 7^ ctppwrias, ^r seri mortem; quae reapse contigit, haud
l^i.o/tAiJOV ojc TavTYig Tca d-^\'ia> davctTOv ^
post multos a communione cum haere-
OTrep ctvTCo itj avfJiSiQnKev, ov f^ TroKKkq siarcha dies. Revera haud impune nego-
T KOivcoviidcti TU> ctlpsfnap^^yi rfiipag' to» lium est, ut beatus Cyrillus ait, cum im-
ovTi ^ ovK di^rifiiov ^yif^et y(^ t [^ctKa^iov probis adhaesio. Atque hunc exitum Bar-
Ki^P/AAo»' (1), ro ;coAAao5^ 57-ov)ipo7s* aAAa dae res habuerunt. Pater vero noster et
Tct pch TTip] T^TH to/Stov TTipaq iBi'^avTO. confcssor Christi Theodorus viginti men-
'O Bi yi TraTYip yijuI^ rCj ofxoAofriTiig r X^i- sibus apud illum pseudodoxum metropo-
$•« QioBcopoq iiKOGi f/.iivctg opa^n^iig Trapa litam in custodia habitus, habebat, prae-
tS) •^ivBoB6'^Cf> crMvcp fA,n^o7ro?\.'iTYi ^ TT^og ter alios patres et confessores, proprios

TolgaXKoigrsoa^aaiKj QftoKotr\Ta1g^}C}Tisg quoque discipulos , pares sibi propemo-

oiKiisg il^^iv fJLa^riTag TrapKjy.ftivag ftiK^oZ dum in passionibus ; inler quos dignus
^iiv Tolg at>T« -n-a^riftaaivh olg^iihaftTnv nomine suo magnus Naucratius, et pres-
TS (pi^mvfJLog Tt) ftiyag^SavK^UTiog yi^ 6 byteralis perfectionis columna Dorolheus
T^ Trpia^VTipiKng d.Kpi^iiag 5-t;Ao$ Aci)p6- admirabilis Besarion , et constantissimus

620$ , ^avfjLaaiog Bnaapicov^ i^ 6 KapTipi- lacobus, et strenuissimus Domitianus, et

KcoTaTOg 'laKco^og ^ 6 '^ovaiQTaTcg l^ofti- phereponus Tilhois, et ascetica angelica-

f. 166. b. Tfayo? 5 Kj (piPiTrovog Ti^stg^ 6 daKtiTiKco- que vila praestans Timotheus, et confiden-

raTO? J^ dfy^^o^iog TifjLoSsog^ Kj 6 -dappa- tissimus atque alacritatis eponymus (Eu-

KicoTaTogyj f^ iv^vfjiiaglTrdcvvfiog ofJioho- thymius) confessor. Hi omnes cum aliis

yviTrig' ovToi 'soavTig avv iTipoig 'zcMi^Oig^ plurimis, flagra multa et tentaliones va-
fji>a^iycoy TroKKodv J{j ^ei^aaftcov Sfs^^pcpcov rias experti, confessionis gloriam adepti
dvadipd/uSifjoi ^iii^a.v^'^ '^ of^oAoy^iag iyri- sunt , ne verbotenus quidem cedentes
Tu;;^ov KKing, jm-m^s p^^' prif^aTog tx^iVTig Chrislianocategoris , ut illorum volunla-
To'ig T ^i^avoKaTny6pcov avfA.Tna-ih B^n- tibus obsequerentur. Nam qui credunt
fjLctaiv' ol ^ TTig-ivaavTig iTriaKO-zsilv -dsov vitam suam a Dei inspici, nullatenus pec-
r«? iaVTCov ^/«5,862^ avgp^ovra/ i^a/^TiHv. care consentiunl.
fA^\ 'Af^iK<l 6 (^nKcoTng 6205 6 c^ vtt- 47. Age vero zelator Deus , qui ad-
svavTiag avTOv i^aipcov ^ vi (^naiv 6 Txpocpn- versarios suos de medio aufert, ut ait pro-
•soph. 1. 3? Tng * , 6 fiaKpo^vfxog cv iMei^ 6 to to^ov pheta ; ille longanimis in misericordia ; qui
fjuh '^ ^iKaiag avT^^opyngciiTHvcovilgiTn- arcum quidem suum intendit ad peccan-
<9po(pnv T dfl^TavovTCov .^ iTOiftd^cov Q c* tium conversionem , parans tamen in illo

ayrS ro/s tf/Agravowra ;7Ta<8(r/ (7;c£t;)i Ga- non paenitentibus vasa morlis; qui virgam
var», T pd(iBov t d/U^TCoKm d<piih
fjyii peccatorum non sinit usque in finem su-
s<? TgAo$ iTr} T KXripby r 3iKaio)v^ (fcvna^n per sortem iustorum ; recordatus est ge-
T ^ivayfiov T 'SiiTri^nf^ivcov iCj T KaTa- .) mitus captivorum , et ab illo qui lacob vo-
(pay6vTa t 'Iukco^ , (^ c^ ai^a<rivoftivi^g' rabat , et consecratos ipsi vastaverat locos
avTU) n^nftooK^Ta TO^si^ag , ilaiTrpd^aTO cov poenas scelerum repoposcit ; in eodem
"^apnv^finaivBiKagyCv T^^^oig olg i(pavKiai nempe loco , ubi divinam Emmanuelis
T -deiav T 'Ef^ftavanA ctfav-dpcoTsnaiv, cu incarnationem spreverat, ut vitam gladio
avTolg dTToppn^ai avrov tco ^riv (^ovcp fta- exitiali abrumperet, destinavit: ita ut in
p^a/^as <t:>^aKdjaadfj3^og- cog '^An^co-dn- eo compleretur beati prophetae Habacuc

(i) Cyrilli locus menti noa occurrit. Ceteroqui biographus sirmondianus , omisso Cyrilli nomlQe^dioit
tantummodo (pi7<r/.
 ,

VITA. 345

valicinium, quod ila se habel. « Molitus vai iv a.vTa r Trpoppnaiv r (J-ctKct^in •3a^0(p«-

es ignominiani domui Domini consum- , th 'A(Ji^ctKiif4, htco Tzag 'kyjiactv. * " E|S«- Udb. II. iO.

psisli populos multos,et peccavit anima Kivaoo ctlayyvyw to) olKMKv^ihs ,,(jube7ripct-
lua. Propterea saturitatem ignominiae re- vctg Kctov<i 7toK\ov(i,iCji^Y\^Tiv m 4^?C"
cipies. Sed bibe et tu, el commovetor at- (m' TOiyapTOi Tr^ndftovnv dTifAUq 6%Bi^ri'
que conculitor. Circumdedit le calix dex- aWciTtU )u (jv jtj Sf^^a^tXiv^nTi kj aiid^YiTi'

lerae Domini, et congregata est ignominia iKvK^axjsv l^zoi ai TrOTYi^iov di^to.^ kv^ih jCj

super gloriam tuam. Qiiia impietas Libani avv^^^^J^n a.Ti[A,ict i-^i r Bo^ctv aa- Siqtl dai-

operiet te, et miseria bestiarum lerrebil ^hx t A.i^avH KaXv-^et ai ^ r^ rctKcii-n-Cd-

te. » Sed et Oseas. « Indignari me fecit pici ^npicav TTTonaa ai. 'hh?^cc iu 'D.am *. * <^*- ^"- '*•

Ephraim , et ad iracundiam provocavit '^ Kcti (dvf^coaiv f/^e 'E<ppcti[/, tc^ Tra^copyi-

et sanguis eius super ipsum effundetur , aiv .y y^ to ctlftct avTOv iTr' uvtov c^.')(y^*'''

et opprobrium illius resliluet ei Domi- aiTai' t^ r ov^^iauov avTOv dvTa-zsoBceaei f. I6C. a.

nus. )) Cum his etiam vocalissima pro- avTci) Kvpiog. ,, 2tV lOVTOiq yJj vi uiyaAo-
phetiae tuba dicet ilii. « Quemadmodum (pvovoTdTyi au^Triy^'^ Trpo^pnTiiagipiH^sB^og
vestimentum sanguine mixlum non erit avrov *. '' ^Ov '^ottov ifiaTiov iv aif/^aTi Is. IX. 5.

purum , sic ne tu quidem purus eris , 7TS(pvpf/.ivov ovk Wcti Ka^apov ^ ovTcog b5g

meam pessum
quia terram dedisli, et po- av 'iaJi Ka-^apog, ^ioti r yriv pa dTrcoKi-

pulum meum interfecisti. » aag r Aaov U8 dTriKTmag. ,,

,j
Jtj

48. Ergo saevo hoc et immani ty- f^n^ TovTa TOiyapovv r dnpioyvaif^o-
ranno in uno ex palatii oraloriis caeso, ^o$ k^ hafiov Tvpdvva cv ivt r r TrahaTin

Michael huius percussor, imperii laba- vCkto^p KaTaatpafiVTogivKTn^icov .Mi^^^^anA

rum arripuit, qui etiamsi olim tolus lue- o tovtov TraTa^ag^ tcc i^ (^aaiMiag fHTa-
rat haereseos fermenlo infectus, morum X'^p'^'0'^'^^ Aa^o^a' or»? ^t ^ t^ al^iTtKvi
tamen benignilatem prae quam-
se ferebat: C^f^V , ctAA'
^v°^'^''!^Oiy}[A.ivog riv oAcg avwGjv
obrem lege iussit ut cuncti qui a Leone iv ^^t^ng-oTHTog^^o^^oigiax^f^cLTi^ro o dvn^-
pulsi in exilium fuerant et in custodiis o-^iv vof^ag TiBncri g^ K^evovTag TrdvTag
tenebantur , vinculis soluli solverentur. Gsir vtto r AiovTog i^o^ia^iVTag }^ cv (p^a-
Tunc demum cum celeris Christi confes- ^alg KaTiXOfJt-ivng^ r Beaftcov dTroKviQtu'
soribus celebralissimus orthodoxiae prae- roTg ^n /a^ r Xoittuiv XpiS"« 6[/>oAofnTm y^

co Theodorus rediens Smyrnis ad nala- o^t^^bnTog':^ opQodo^iag Kvifiv^QioBca^og

lem dilectamque provinciam, sanctitatis iTravnKcov aTro '^ 1,[ivpvng Trpog r TrdTpiov
atque iuslitiae coruscans splendoribus ,
i^ (piAviv isapoiKiav^ i^ Tctg '^ dyicoavvng yy

cum ab aliis multis amanter exceplus est oaiOTnTOg d'n-o\d[A.7rcov /J^fA.a2^vya.g . ^ Tra-

per varios pagos locosque, tum praeci- ^ctisoKKoig [A.iv a?^hoig <piho(^^ovu)gi^i^ico^n
pue a virtutis illis studiosis piisque ho- Y^Sj3.<pcpiigKco[tagj^T67nigjOvxnKi<pa.^r^
minibus loci appellati Xerolophi. Mox Trpogr (piAa^iTCOV }uBeoae(^cov dvB^cov iKii-

transiens ad finitimam regionem quae la- vcov r hifo[tivcov "EnpoKc^p^ov (i)- dfioi^a-

cus Metata appellatur , digne receptus ^ov i(p^aKcog Tolg 6f/,opaai. [tipiai to. Kiyo-
fuit, ibidemque compluribus diebus sub- /^<t AaK^ca M/Tara, j^ VTriBiX^» <^i,i^i->

stitit , cunctis fere primariis monaslerii ^ 'srap' avTolg StiTpi-y^iV nfti^ag iKav ag ^

sui fratribus illuc concurrentibus. Simi- TravTcovax^^ov r tu Trpcora (^ipcvTcov -t^

liter et sapienlissimus, verilatisquc con- "^' avrov dB^^poTnTog avTo^i auvBiB^a[^n-

I stantissimus miles ex arce custodiae suae k-^tcov, 'O[^oicog q >^ t Travao^a 'Uoantp ru

(I) Xeroloplium septimum fuisse Byzanlri collem,ab aliis sex valle lata divisum , scribit Gyllius apud
Cangium Const. christ. lib. I. p. 81.

44
 , ,;

346 S. THEODORI STUDITAE

dicta Elpizon in occursum proprii fratris

a '(*«
TO (ppOt/S^Oy TO HCthOVfJ^OV 'EA^Ti^WJ' (pf- adfuit. Quo quoque pa-
in loco miracula
Act)CM$, 5rpo5 t/2«raFTiiy a^^iKOf^iVn t io/ou Irasse divus parens nosler dicitur, haud
tf5?((poD* £v6a ^n v^ doLVfJi^ctrct As-j/STai ^re- oblivioni tradenda quae Deo iuvante ; ,
,

f. IC6. b, TTOiYlKiVCLl 6 •d-itOg TTCtTYip t) /(J^ OVK Ct^iCt brevi comprehendere sermone conabor.
A«8«e* TTgp/ CiOV OVV ^iCd ^A2t;5fiy Tft) \L^(f> Etenim sanclum parentem nostrum tunc
fji^s^icag 7r&t^a(ro[^cti. 'O 5^ •r' afiov Trctripct hospitio suscepit vir religiosissimus , 110-

rjul^ rmiKctVTct v^sooBi^ajv^og svActl3ig-ct- mine Leo, hypatica dignitale insignitus,

roc, avwp TOVvofAct Aicov ^ ryi t VTrarH a^ict et postea monachus, propter fidem erga

rerifJi^yifA^ivog ^ vcre^ov [A,ova<rctg ^ ^ia r Trpog sanctum virum Theodori nomen assum-
T caiov Tri^iv t 0?o5a>p« rs ^cAHdiK Trpod- psit, et quotannis ad venerandam reli-

r\Kctro , K^ Kctr' iviavrov ih Tr^ouKvvyiGiv -t^ quiarum ipsius thecam religiose ventila-
npag T Af<'\|,avy a'jT0u \7iiKyig oaiOTrpiTrcdg bat. Hinc ergo inclytus fidelisque Theo-
fi JTOS I « > /5» \ \
Tia^iUviTO' G6i^ TOivvy aoioi[A,og k^ Tricrog dorus ingressus pro sua consueta devo-
0£65ft)po5 s}(J%cov Ky to ii-d-idftivov avrc^ tione ad dilecti sibi divi veneralionem
ih d<^0(jicocJiV T^ TT^og T ^ipyofjSpov ^iO- precibusque suis prout oplabat Deo obla-
(popov apo(JKvvY]Git€g ^Kj r ivyjnv cog i7ro^<l tis et patrum sepulcrum amplexatus
,

aTTO^iBcOKCOg TW KV^icd ,j
JtjT TaC^OV T TTCt- postquam in fratrum consessu sermonem ,

Ti^uiV (T^Trrv^a/udpog , K^' uvyKa-dsa^ih fieri conlingebat de vita et certaminibus

rolg ddwpolg ^ Aoyog TrctoeiaiBv Txnpi rs 7^ magni Theodori tamquam igne , interius
l^icoTYig }0j r dyciovcov r f/^iyaAn QioBcopa ab huius memoria inflammatus, oris ru-
""
Ka^aTTip VTTO TTvpog rn tovth fA,vripi>^ ra, Lore, et ubertim fluenlibus lacrymis sa-
iV^OV TrVpTTO^Yl^iU , 5«A0$ YIY Tft) Tg i^V-^n- lis demonstrabat ,
quanto gaudio cumu-
ftari ^ o-]^iCji>g jCj rY\ r ^ct^^^iKcov BctKpvcov laretur dum magni viri vita commemo-
Karaf^joyYi , mAUms ^vfXYidiag g^^rs^rAwro tJ; rabatur. Quam ob rem valde optanli- ,

T^ 7roA<T?/ct5 T ps'}.aA8 £tvaM.V)i(T</- gJe ;f^ bus iis qui sibi adsidebant, et compun-
r aruvg5pc>GoVTCe)v aOxft) Aiav ct-j/acr-dgvTWV, ctionis studio convenerant, oravit senex
J^ eh Karavv^iv IaQovtk^v, «^itt)0"£V yipcov ut devota mente quae abs se referrentur
vnvi^cog aKOvaeti r vtz avrov ^Y\\JYiaofJt>i- audirent. Sic itaque de hoc argumento
vodv Yifi^ctro Q T^ t>7rO'3"g(Tfft)5 ?y-3"gv IAwv. dicere coepit.
fA-S'''. Kar' oicilivo koli^ov ^ (^Yiah .jKct^' 49. Quo ego tempore, inquit, dignus
QV Yi^iaifJicti r oftoAofyiTYiv r XpiS^S j^ koivov fui confessorem Christi et communem
7r<xvrcov itju^ ^iviacti Trctrioa , Yidti ©^^itAM- noslrum omnium hospitio parentem su-
(p6eiO"ay Ji^iv Itxi to) ui^i) /*» I^iOvvGica VidviVy scipere, nuper exceptam a nobis fdio raeo
£j THTCd Gvcmp^iiGav ^Trapa Txiodctg avvi^Yi Dionysio, et nuptiis copulatam puellam,
Kctrd Tivct (P'3'6v« |SoAi5a, ravrlw Aa/3|3Ci) repente contigit, nescio cuius fascini telo
'ZZ^TrecgiV TrvpiTO)^ d(p' ov 5ji avft(idvTog, ictam , in vehementem febrim incidere ;

1 167. a. Ta5 f^ev yafjiYiAiag ccBag al mv^Yip&tg vifisi- quo ex casu nuptiaha cantica in naenias
/3ovto* Jiju.gi5 Q TO) QpYivco avfi7ri(pvpfiivoi , funebres vertebantur. Nos autem luctu
T Tspocopov ^dvarov 7^ xo^ns ou;c <t;rjiA;ri- obruti , de immaturo non puellae obitu
^0/U^'TiiTO OVV TrpOg YlfAf^ S^fvng T GfS dubitabamus. Rem itaque a nobis edo-
avSpw^zsog, sAaiov ivKoyYiaag^ tC^ t»to ;re- ctus vir Dei, benedictum abs se oleum
TTOfJL^pcog cog iifAag l^ ovTrgp >it>Ai^£TO ^w^ia , ad nos misit ex eo quo morabatur kico,
riT^ga^ 'a^ocjctfo^iVOftiVii ^ "fh^^iCJai r^ ap- Pteleae dicto , atque inungere aegrolan-
^cd(povaY\g t6 Tf fjLiTCdTTOv >t} (J^ TapffoO? tis frontem et ambarum manuum volas
gjcaTgpftjy T X^^^^ ^ ^ TroJSv Trpof-gra- peduinque plantas iussit. Quo faeto, sla-
 ,

VITA. 347
lim puella sanilalis donum recepit, nos- ;:^gv k} TQiirn ^oojttgv« ^a^^^^^ct y\ 'soctig

que in gaudium conversi Deum lauda- TO Bcopov c^ lacecog l^i^ctro' iCj Y^^iiiq ilq

vimus ob tam festinatam puellae sa- iV^V^'lClV iTTCtVYDCOjlj^ ^O^a^^OVTiq T ^iOV

lutem. Itt) tyi Tctyj^r^ T^ viavi^oq (7a)TJip<a.
50. lam vero narrationem narrationi v\ b.[7rKctG\,a^m j r Trgp; Tt^rcav i^Yifn-

connectens nobilis ille senex , aliud in- <jiv 6 et}^Ji$ iKilvog 7r^i(7iivT/ig , ctAAo (PY\alv

quit audite , palres. Vir quidam nomine CLKOvactTi TroLTipig. 'Avyi^ Tig ovo^aolti Jskm
Leo, ex pagoquem Achiraum appellant, aTTO KcopiY\g A^x^i^ct^iig 'Qtco Kct\iifJt.iVY\g ^ <7vv-

uxorem habebat impuro spiritu obses- a)K<l yvvaiKi iy^ouGA vrviv^ct aKa-^apTOV
sam quae tanlopere a daemone incita-
, Y\Tiq TOGHTOV OTTO T OCti^OVOg 7ra^i(!)ipiT0 ^

batur, ul vel proprias carnes sine dolo- CO^e iCj TCCg iSlCtq KOLTid-^lSiV CLVi-rzalG^TflTCOq

re voraret. Igitur huius coniux fide im- (japKa^' ovv TavTY\g avft^iog 7r\g-<( (^ipo-

pulsus erga famulum Chrisli Theodorum, juBpog TYi Trpog t ^ipa^zoovTu, r Xpjr» ®s6-
dum hic inclytus asello vectus illac tran- Su)pov yi7ro'/^iiy/iVCi) tco aOiZi^co iTzi Kav^co-

siret , cum uxore accedens rogavit , ut VOf, fCj Bt' CtVTOV TTCt^lQVTi , ^T^QG^^^VOV fA^ T^

suarum precum benedictionem huic lar- yvvaiKog^ yi^ia jagTct^Svai ctVTYi 7^ Trapcc r
giretur. Tum vir noster thaumaturgus iv^^coy avTOV tvAoyiaq- q ^avy.aTiiPyoq
dexteram suam supremo vertici mulieris dvY\^ i]jLA^lS T iaVT^ Bi^laV TYI KO^V(^YI OLK^O-

imponens , arrepticiorum orationem su- ^'ifcog iPiiaag 7^ fvvaiKog'.^ i7ro'iY\aiv i^r" ctvTvi

per illa recitavit : qua peracta , deseruit T iTri TOig TTViv^aTiooaiv ivyjiv apct q t
patientem daemon , non sine tremendo ralTYW auvT^iaai j v^ •y\ d^saahhayYi r ^ai-
quodam prodigio, ipsa fugati daemonis fA,ovog TYi TT aa^^^LaY} i-7ry\KoAovQi\aiv at\^i'tH

hora , praesentibus exhibito. Impuro enim (f)0/3?p£ K^' T "odQav'^ BKt}^iO)g avTH ilg (pavi-

malignoque exeunte spiritu , defluxerunt ^ov Tolg I^AiTrHaiv yifovorog' t^ -^ c^^oXri

feminae manuum pedumque ungues in T aKa^a^TH j^ ?*ov«pS TrviVfA^aTOg avvctTrop-

terram decidui; qua re vir altonitus Deo pviiaav oi Ti r ^^fipwv j^ r 'zzoBcov avTYig ovv-
laudem gratiasque obtulit , qui per famu- •^ig j^ i-zsiaov iig t yyiv' i\g j^ iK^rXafiig 6 f- '67. b.

lum suum insperata eiusmodi erga coniu- dvYip i^lBa Bo^av}^ iv')(^a^i(^'iav tco GeS), tw
gem suam miracula effecerat. oia T \jioa7z0vT0g avTHTOiavTct Tza^ado^ct •

7rao' iXssida 'sooiiiaavTi iig r iavr^ avf^dov.

51. Praedictis alterum hoc quoque va . TovTOigi-^6/j^a(tiTiP0v avvYi-^iv.

adiungebat. Sic enim ille dixit mirabili OvTCog siTZiV 6 •daVfji,a<pog r Trigiv QsoBoo-

fide praeditus Theodorus. Fluvius qui- ^og. Uoraftog Tig ^ Toig xctG' viftoig c^^^t-
dam est nostra praeterfluens loca Ono- , KHfj^jog TQTTOig ^'OvQ7rv'iKTY\g Kiyofjdpog^
pnictes dictus, qui ipso nomine denotat i^avTvig cittai 7^ 7r^Qayiycp'iag, to t^ izsi-

damnum fieri solilum in ipsius inunda- yivoftivYig avTcp 7rKY\ftfxvpag aviftaivcov i7ri-

tione, quia ne iumenta quidem fluctuum ^YiyAOv , hog yvi^i (fsir dfvcoTag ( 1 ) d{Jt>oipih

eius perniciem effugiebant. Hic ergo ali- TO [iAaTrTiKQv r pivyarcov G^ i^Oioaivcov

quando intumescens, superatis ripis, pa- CiiiOTi r ^ov», Kj T^ ioiag KpriTZioog vwip-
gum Pteleas non mediocriter infestabat. X^Q/^JQg^ TO x^)piov WTiKiag ov fjHTpicog

Proplerea idoneo captalo tempore, rem KaTVco(BaTO' ov Byi %ap/v, copav dyrOTY^pYi-

thaumaturgo patri significavimus; qui in- aavTig ivBsTov dvY\viyKa/u>p toc k^t' avTOv
iucundo nuncio valde contristatus , eius Tcp aYift^o(poQcp Tra^i' q AvaJwGsiS (r^^o^oa

(1) Ita est in cod. vat. 608. Attamen ia J256, nec non in biographo sirmondiano, deest hoc voca-

bulum ayvwTa?, quod utique ignaros aut incognitos signi6cat; verum heic relatum ad ovoTrvixTr;? videtur
denotare iumenfa vel potius asinos. Nisi forte raendum aliquod subest.
 ,,

318 S. THeODORI STUDITAE

rri GKv^pcaTT^ dyfiX\a7rsp} Bei^nv Or^iav -^^ diei hora serotina ad locum, in quo flu-

avTyiq M|M.e^a5 t tottqv adv vifuv x,oLTct?^a,[jL- "vius exundabat, nobiscum accessit. Dicta-

^av<l T^ 7rcipiKH,x'i<SiCd<; T "TroTct^ov' j^ Tccg que ibi Domino vesperlina doxologia, cru-

(cmepiiig avToQi d^oBlig tco Kvplca ^o^oAo- cem ob id ipsum paratam in loco defixit,
fiag^T i^a' olvto tsto TiiCTovsv^VTctg-ctv^ov i»bi aquarum vastalio erat; el en reapse

700 TOTTCd iC(jbTct7rY\yvv(Jiv T <^^opi^ct'mv v^d- viso crucis signo, fluenlum illud murmu-
T&)V OTTiP aY\pLiiov <rav^ii (^AiTrcev to ttots rans, non ea vice tantum, sed eliam post-
fjLopf^vpov '^OTUfA^c-iov pil^pov -yiK TOTS i^ [^i- biuc usquc ad hanc diem, dominico sym-
^iT Biv^o cog BiiAog evYiKoogTcc^scaroTiKw bolo tamquam famulus obediens cedit
V7rs'iKii(JviA^chcd ^
I^Yi ToA[^ct)v iK^^^^apaBpci)- iam non audens iuxta pristinam licentiam
•&«va/ Kp T 'ifjLTTpocjQiv TTpOTTiTitav lctvTH. cxtra alveum eflundi.
v^\ ripos Q TQ^ig ^i(j] TovTOig^ v^ to sig 52. Praeler haec tria, miraculum quo-
CLVTOV yefovog (Tvviio^i tyi Ar|« ^avfjLct 6 (pi- que in se ipso patratum verax hic ho-
AaAiii^Yig av^pcdTTog jU^ daK^vcov (^YiGag ov- mo cum lacrymis ita narrabat. Dum ad-
TOdg. t i^aKapia TraT^og
AiaZ'i(3ovTOg iTi huc beatus parens noster domi nostrae
Yi/uf^ iig T Ka^' YipLoig Wiav t iv UTiAiaig^ Pteleis versaretur, contigit ut ego ad pa-
iyiViTo fii (pYicjh KOLTa Tiva ^iiav vr^ogiTi- gum alium , dictum Meteorim, negotii cu-
^ov rtz«ifAGg7K;:^(W/3/oy, MfTfw^iv AgT^o^^^oy iusdam gralia , proficiscerer ; quo per-
v^ TTOiYKJag T S^KOvlav t TrpdfftaTOgj v-zs- acto, revertebar ad lares. Cumque secus
f. i«8. a. ig-pitpov TrdXw i\g to. olKilct' '^uOfjLivct) §i proximum montem viam tererem, tigris
[^oi 'zs^oi TO<s:^>ctKi'i/LS/JOv opog T^ Mo(p6pct> terribili aspectu occurrit; quam coram

GvvYiVTYiSn Trdp^aKig KaTaTiKyiKTiKov (pg- stanteln videns, et iam saltu in me in-

^H(ja il^og ,j Yiv v^ <^,d(jav ira^' zv^v ivtoTriov silire volentem, abiecto veluti ex animo
i^n k} (BnAoftivLu TCf) Kctr' ifJLOv ^YlcFaSni^ timore , magna ei voce inclamavi : abi
aKfJLOLTi ^ alcj^o/u^jog ^ t (p60ov t^ ^'^X*^^ ^^*'*^ indomita , el nullatenus mihi pro-
Qicaji^ dzsol^aAcov, Aifct) TT^og avTYiv LLifdAvi pinques ; ego enim ad Christi famulum
Tri (poov'^' ci::zi-di -d^Yip'iov dT'i(jacsov ^ KJ fjLYi- Theodorum propero. Illa autem tam-
Baf^oog f^oi Tr^oGiyViCJYig' iyct) y6 Ts^og ! ^i- quam a facie ignis, hac voce perterre-
^dTTOVTctT XpiTO^ cmivBco QioBcopov M facta, terga mihi obvertit, trita via di-
Q
Ka-^dTTiP d-zBO 7rpo(joo7rii TTvpog -^ TOiaiiTYig scedens. Ego vero insperatum ferae re-
<pcovYig KoLTs^rrYix^loL^vaTd fJLOi B'iBco(Ji TTct- cessum cernens, tolus in lacrymas reso-
^axoopQvcjaf^ TTopiiag t^ '^</Sov 1^« q to lutus, Christo domino laudes dixi , qui
'zsapddo^ov T^ VTro^oAtig t ^Yi^og ^eaad- me ex homicida mala belua eripuerat
fJ^jog^cjvv^aK^vgoXQgyifovajiCjTdi^mo- ob solam veri eius famuli Theodori in-
t!w Xp/rov i^Q^aaa, t c§ dvdpo^sTH £j vocationem. Atque haec nimirum nos re-
'zsovYipov ^ooH pv(jd/(j^6v fJLi ^icL fJLovYig ^- scivimus a religioso ilio nobili Theodo-
KKvKJioogr f\'Yi(j'iii avTH ^hXh &iodciopii.]Lct] ro , vere apprimeque et canilie et fide
TavTO. pLiv YifJLhifvco^pai TTfogr ls^6q>povog presbytero. Sed quia et antiquius, non-
SKiivH J^ svKXiovg&ioBco^n ^r y^ T 'zsoMcLV nulla miracula a patre edita praedican-
f^ r TTi^iv dhYi^oog ^^e(j^VTiKC0TdTS' ^' 3 tur, quae divus pater noster Sophronius
TT^o-^tjS^iPcog TovTOov y STS^oL ys-^YiSztj TOp narravit, pretium operae existimo, quan-
TraT^i KYipvTTiTai 3oLv[jLaToL, oLTTS^ s^YiyYi- doquidcm in huiusmodi sermone versa-
caro ^siog TrctTVi^ Yifl^ Xu>(p^6viQg^Beh mur, haec quoque illis adnectere, ut in-
cdYi^Lu svTav^oLT hoyn '^6/u^og,KdKshoL tegra sit et conlinua horum digna relatu
TOVTQig STTiavvd-^^fti ^ cog av d^TiQ^ ei'n t^ historia.
(jvvs^^vig i\ TTSp] rovTCov d^iQ^iyifYiTogl^o^ia.
 ,

VITA. 349

53. Tempore , inqiiit, illo quo cae- yy' . ILuTa ^yi r icsiifiov (>xilvov,(pYi(jlv

leslem angelicamque vitam sanctus pa- o-zsoTe r ovpaviov ^ dyU^^imy TroMTiictv o

rens nosler Theodorus , cum numerosa Iv dyloi^ TrctTwp y),(^ Qic^co^oq avv t»j vis''

sua apud Studium congregatione , dege- olvtov 7roXv7rXY\^ii (Jvvodlct in to^^i^ XrH^ia
bat , quadam die ut
venil , solebat , in iTrs^eiicvvTO ^ dvYi^^iv [a^io. k^ to shti^bg aC-
domeslicum nosocomium ad clinicos fra- tco sU "^b voaotcoitiiov 'fhfrici^^ctSzLi (j^-

tres invisendos. E.\ his unus diu ilhc in- dvctKSK^if^iVhg dB^^ovg' ilg ^g th r ctvTom
firmus, et dolorum aculeos ferre diulius pr^oviaag Iv tyi dppcocria, iCj Tag 6/k t ctAfn-

impotens, plane erat animo prostralus , BQva)v Trpoa^ohaq f^Y]KiTi (^i^etv ^iBuvYifA.U f. i«8. b.

et de salule sua desperabat, ita ul iuxta voq.^ i^-^vf^&t ?rdvv k^ dTriMyiTO r ictUTOv,
quoque iacenles ad misericordiam que- '(%y\v ^ coq ju (fsir (ruvctvctKitf^iviig iU oiktov
ruhs vocibus commovcret. Ab hoc ergo afsiv yJ,'i\iov r r Xofcov dva.)c\^(7SGiv\7rcipa

exoratus is qui curam intirmorum gere- Tovn^ to^vvv d^^ico^ug 6r (p^ovTiBct r dadi-
bat, Simeon ille videlicet mirificus obe- vcov Troiov/iJfS/jog ^ ^vftihv ^' ^^ viv b Qav-
dientiae filius, et splendentissima spiri!a- ftdaiog t^ v-zzctKoHg vlbg.^K^ t^ SJ^KpiCicdg
lis nomine a
discrelionis lucerna, ut suo Kvyjog 7rctfi<^ct':<rcf,Tog ^ l^coTYiacti i^ avTov
patre preces ad Deum impetrarel, quo r 7r ari^ct o^zijoog iv^YiTcti tZ) -^icp^)Oi d^ro-

citius corporis vinculis solverelur ; in- ?^v^y\ Tcti^^iovr^i^Jf^ov- cv to) Kariivai ^

gredientem illuc divum pastorem subse- -dio^po^ov Tfoif^iva ^i^ssiKctTctKct^oov o voao-

cutus nosocomii praefectus , nunciat illi KOftog ottktco avrov ^ dTrafysWti avTco r
poslulatum aegroti. Magnus autem Theo- r dppfcg-a ^vAOiv b q ftifag
Qiodcopog rav-
dorus id audiens, interrogavit num sic ra dKovaag ^npiro s] dhvi^cog ovTCog ilpvi-

revera infirmus frater dixisset. lllo au- ^v^ o Kafxvcov d^iA^pbg- r j (ii^aicoaai/iva
tem testimonio suo rem confirmante ,
rri (7vyKaTa^i(J<^ r pyiftaTcov ^ ^pct(pi}g Tr^og

conversus ad orientem vir semper cae- dvaro^^ag b ovpav6(p^cov ^ h^ r ftop^YW ttv-

leslia meditans, facie rubens propter mi- paKToo^ng o^ 7^ ^^ r Kct^^iav GUftTra^ovg

serentes cordis motus, manus suslollens, i^^icicog., STrdpag rs rag X^"^^^^ ^'5 ^4''?5
oborlisque lacrymis , menle sua depre- it^ (JvvdaKpvg-^6/uS^{^ ^ Tr^oanv^aTO y(^
catus est vitae mortisque dominum, spe- ^idvoiav 'zspbg r iXov~ct 6^H(j\av ^(jOYig 7^
ctantibus qui praesentes erant fratribus. ^avaTH Kvpiov ^ r aut^ovTCOv avTo) d^sA(pcov

Post preces autem ad Simeot;em conver- TavTa^AsTroVTCov y^ /^ r ^^ocjsv^^^yiv ^^a-

sus, redi cito inquit ad fratrem, quia (psig Asfst tZ) '^Evf/.icovi' V7r6g-^i(ps Ta^^v Tr^bg

Dominus , prout ipse postulabat , mise- r dSsA^bv^Ka^oTi 'Zdi^romKiv b Kv^togi?^iog

ricordiam fecit. llle feslinanler reversus, K^ r atrncJiv avrov' b q iv3icog v7rog-^i-

fralrem invenit extremum spiritum ex- -^agiv^cv avTbvrv^aTnv dTroBbvTa^rvoYiv .^

halasse , et circumstanles fratrcs oculos ^ cK'- 'zsapig-af^ivag avTCo jrpog r r 0$-

ei manibus occludentes: reque vera agni- ^ahfj^m avrov iTnf^vaiv rag lavTcov 'x/i-
tum est simul patrem commendationem jOa? 'fh^aKovrag' hg ivpKjKiS^ aa^pcog^
animae fecisse, et fratrem corpore ex- aft(t r (pdvat r oaiov tcc t^ (IJ^cBa, ^ r
cessisse. d^i\(pbv (>7iBt]fA.Yiaai r aoDfjcaTog.

54. Aliud prodigium sacer hic pa- y^'- ''YLts^ov Y\ftiv Tra^ddo^ov bUpog ou-
rens noster Sophronius , qui et Theodo- T05^*rJio n/y^ ^«(p^of/oe, 6 (^ J<a^o;;t^o5 r

ro in scdem successit post alios qui ovili 6^om avr'^ TSt^r y-iT' avTOV 7rot/j9pciVTCov
illi praefuere pastores , narratum nobis r avTOu 7roifA,vY\v '^6^(^og, Binynad/j^og f. IC9. a.

reliquit. Dixit emm se olim iler fecisse KaTahihoiTrsv. £(p>i "y^ ttots Tropsiav 6k-
per Paphlagoniae thema , iconomachicae ttojc/cS^ -i(^Tb ^Sfiar Ua(pXay(jovoi)V Iv rolg
 350 S. THEODORI STUDITAE

Kcti^olg T^ gj>covO|M<cfc%i;cMS T^iKViJi>'ictq Gvv TW procellae tempore , cum eo a quo ton-

dTro-^piy^cLYTi avTOv TrciTp} 'kvcLToKicd tco sus fuerat, palre Analolio, discipulo op-
, K^oLu^ct) (poiTyiTYi (s:voTcto'ict) r lA^ifa^a yi^o- timo et olim magni patris notario , el

voTi/^ctTpog^ £j TfXnyaq iA,ci<p'ifcav j^ <pv^ct- flagrorum plagas et carceres ob reclam

KagdictT iVGi^ri m^iv dvBps^icagvT^oiactvTi' fidem fortiter perpesso. Cumque a ma-
j^ BvKprKj] TO i^ico^ivs iMi^ig icmipctg Sj3^- ne, inquil, usque ad vesperam iter fe-

vvadvTcov f)/ul^ ^ia^r^iu^ct^ icctT%(jct/ij^7rct- cissemus , substilimus ubi foeni sectio

pctT ctgT yJpTnS^KOTi ag 7rKY\a\ov ^v\y.cd- fiebat ,
prope quendam acervum quietis
v/flt5 5 tfva-vj.t^^go)? ;;^a^iy IfgvgTo Q JCfltTa Tivct causa. Forte autem conligit, ut romani
avpi^f^ctaiv ^ 'T^ pcof^a,'iKrig cJ^^auictg vov^ipov imperii cohors militaris illic castrameta-
g-paTii avTo^iTrpoavaTnaiiv Trv^Kdia] yiiv retur. Dum ergo pyrae a multis incen-
Trapa TroKKoov Trpog v^aTog ^ip^^H l^ava- derentur calefaciendi aquam causa , ne-
(p^fiaai p^wcrjv , 8X o/5' OTrcog t xopTn ^^a- scio quomodo ignis foenum corripiens cir-

'^d/Ldfjog TO Trv^^Kvy^ongTagTrpoauiTrTisaag cumstantes manipulos late depastus est.

gVf/SoCT^cfTO ^o^ToGgcr/ct§* Tc(paj;^8 Q TToAAa Coorto hinc gravi tumultu ac seditione

K^ <rd(jicog vttot <^paTicdTU)vlKTOVTiiyifo- mililum , dum furente oculo ac motu ,

vviag^ cpov/w Tg tui o^pt,aTi j^ Kivyi[>t>aTi <t mali auclorem oranes conquirerent , san-
T^TO^iB^aKOTaTrdvTcov <^{^yiT-dVTCov .^ici>- ctus parens noster et confessor Christi
priaag 6 oaiog 7raTV}p Tn[A,cov j^ ofJioKoynTng Anatolius horrendam turbae cernens in-
T X0J5-8 "AvctToAtos T vaAfTTWTaTMv oppnv cursionem , veritus ne concitato ferven-
T KasjKj (po(^n-dilg ftnvrcog ^'^(jA^iau^VTai tis irae impetu ambos inlerficerent, tam-
TYi 6'^6i(z6pp(,riT 'ZZ^t^govTO? BvpS Gffirfl^- quam huius infortunii reos, slans orien-
(poTipng cog VTriv^vvag t TO{bT« xa^S, rag tem versus, manusque ad caelum elatas

7(^ dvaToKag j^ Tctg yjip'J^g Trpog ovpavov expandens, clamavit ad Deum dicens: do-
l^c^TgTaacts, l/3o«crgv irpogi: Geov KifcovKv- mine lesu Chrisle, caeli terraeque Deus,
pa '\ncsov XptTS ^ii r ovpavov Kj 7^ yng, siquidem cerlamina Theodori patris mei
iaY'3D^QUiBi^coc^f' dycovagQiodct)^ii T KaT^ libenter excepisli nunc quoque preci-
,

ljw.£ TraZog., r avTOV 'zzpicr^iiaig hJ vvv Bv- bus eius movearis, ut hoc incendium ex-
acoTrn^nTi, }^ G(^iaov T TrvpKaiciV TavTlcjo .,
tinguas ne homines hi innocuos nos
,

ha fA,n ^avaTdacoaiv Hjttas 0/ av^pcoTTOi morli tradant. Quae dum dicerel , ignis

d^'iKcog' ci[A,a q t iipnKivai avTOV TovTa^ \\\q lamquam a vehemenlissirao imbre

t6 iA.iv 'mip (yy.ilvo ag vtto Tivog pay^aio- extinctus subsedit. Milites vero mitigali
1. 109. b. raTng d7riTi(ppco-^n (^poxng- 01 <^paTicoTai ac mirabundi Deum sarictissimumque nos-
j Trpog TO niMpov ts k^ iK^a{A.(3ov (A^iTaTrha- irum ac celeberrimum Theodorum glo-
a^iVTig^ i^6^a(^ov t •S-gov, ;Cj t ^avocriov rificaverunt.
TraTipa npLcov v7ripiv(pn[A,ov Qic^copov.
yg''. na^a:TA»i(7/ov Q T0t/T8?f^ ly t« Kdtfv- 55. Simile fere aliud prodigium apud
^avTivn TroXn i(pnai yifovivai Tipd^tov urbem Constanlinopolim, in aedibus cu-
avTog cl?4' a0i5(jU-05 '2co<^p6vicg iTr) olKiag iusdam patricii , qui in vico Rhabdo ha-
ivog T [A,ifi^dva)v , ilg t 'Vd^Bov t olKnaiv bitabat, factum narrabat inclytus hic So-
iyovT ug r.7iap' avTng '^ Kvpiagr oiKH dKn- phronius, alque ab ipsa aedium domina
aagr v7rQ^iaiv T 7rpdy[^aTog ^ ovTOO rn^pog audisse , quae secum ita fuerat locuta.
avT oY ilpnKv'i ag. 'B[A,ipag(pna} [Aiaiiang ,fi- Meridiano inquit
, tempore exarsit in
,

fovsv i[A,7rpnafA.og i]g TXopTo(3oKa>Ya Jip«v, foenili nostro incendium, cuius equidem
7ro-3-£v n 7ra)g ovk olBa' jtj roaHTOV i^n(p% causam ignoro tantusque exarsil arida-
,

TYiriVKaTaKoi^^tovvKavTut^pKi^^lTO-m)^^ rum materiarum combustione ignis ut ,

 -

VITA. 351

universa reliqua consumenda videretur cog ftgAA^v (JUJUifjiTzrifA.TrpuSTXJi v^ r ahKluu

substanlia nostra. Vociferanlibus ergo om- oLTrcta-dv Kriidiv t^ i/Trog-ciGicoq i^/i^' G^uA-
nibus, el ad aquas lubosque adferendos A«6svTa)V ouv Travrcov , i^ Tr^og t t CBaTCov
clamore ac tumultu dispersis, ego aeque r^ vBpo<rctTcov 'fhKoi^i^yiv avv (Bovi tu Tctoa-
difcurrens ac vehemenler plorans, memi- ;^6j ^(Ji(.i^vctyJivrcov ^ iyco ye t^-^inact y^
ni habere me epistolium nuper a magno A/av oSu ^co {^ivrj ySi(Vi-d-'Ju,y\hif)v cog 'fh<roK'i-

Theodoro missum , in vase quodam sa- ^iov aTrog-ctAiV 7rpo(j(^drcog Tra^a t [^ifdKH
cris pahnis appenso. Quare trepide illud Qso^copa i(p'' gV/ riBetrcti ftoi r c/k (3iticov r
manibus apprehendens cum lacrymis , ela- av^ctaiv iiKYi^^oroov (Dcivcov' }^ Bri ajjivQctcsct

ta voce clamavi : sancte, Theodore, pre- v^ tS-o f^ ')(il^cic,'Kai^o\tiyY\ ^ avvZdycpvQiv

cibus luis in hac hora adiuva nos; et cJ'^i(36y\(jct v.^yjKoripct (pcovri- odn QscScops
cum verbis, proieci illud ex altiore in /So>i6m<tov v\[a,1v ^ia r ivx^v (Th y^' t 'copctv

quo consistebam loco in ardentem ex rctvrnv Jtj (jvv rco Kofcj) l'i7rrco uCro i^ ov"
adverso flammam. Haec aulem quasi re- 'zsip Ig-dfjt^nv aTzoTjrhTr^ogro KdrcivniiTidvca
verita scriptum sancti patris in charla t^ (pKoyog' « q cocnnp x.ctrcti^sd-S-slo-ct g^
sermonem , ilico desiit contra nos sae- iv ro^-^d^ryiyi-^^a.i^uivag Kofi^qT dylnTra..
vire, paulalimque imminuta est; ut iam '^oe, ^z^^p^M^tta Tg j;weg-aA« t iTrw^iai-
inutilis fieret turbae hac illac concursa- viSt^ na^' i\ftcov^Kj iU ro ftilov v^ ^^a')^^
tio, et siphonum per loca dispositio; sed omnA^ttivsTO, ooq il}ca'iav '^oit^viji rm n r
omnes potius Deum laudarent ob mirum ox^^ "^V^^
Ka.x,il(js <z^(dpofJ,y\v ., ;^ t t (Ji-

extincli incendii modum. «jwkwv j*^ to^t-^s «ejN^c^ccjOnv- Bo^dt^siv re

T •^iov ctTravrai; Itti rco <:iP^^6^u) ro^Trcd ,

^ icara(J^i(JiC6g r ifXTrvPiCTftov.

56. Aliud rursus Ihaumaturgi patris v<^'. "AKKo 'q TsdKiv Trapddo^ov aTro -t^ f- ^o- &•

prodigium ex Sardinia insula nunciatum ^apBcavncylg vn(JH r\>civ i\ftiv t (jy^ftHoa^o^a

nobis fuit. Nam primario regionis illius et 'ssar^og yiitcov a>cii(Jfta' rco ^ Tr^coroi t^ av-
religiosissimo viro , quidam de patribus r^g X^P^^ (piKo-^i^co ;^ ^io^nj^il ftdKct
nostris obvius factus, hanc ab eo histo- V7rdpxovri.y ivrvxcov r riftirspcov Traripoov

riam intellexit. Ego , inquit, iamdiu san- t»$, yra^' avrov r l<;-0()iav ravry\v iyvco^i-
clae pentecostes triodia quae divus pa- , (Jiv Ks^avrog Trpog avrov ovrcog. ' Ey oo ^ (^'ii

rens noster Chrislique confessor Theodo- Civ, oz 'zsoKKsrcc r^ia^ia 7^ dyictg n na-
rus composuit mihi comparala
, cane- , (JapaKO^iig ^ a. '^S7zo'iy\)csv 6 ^so(p6pog Tra-
bam annuatim congrua cum fide, sicut rnp r.ftcoy k^ oftoKoyyirYigr Xpi<rH QioBco-
nunc eliam per Christi graliam. Per il- ^og fc^7roiY.(jdfjd{jog^t-\aKKov avrct Kar'
lud vero tempus hospitali sunt apud me hiavrov fj(^ i^ 7rpo(jyiKovGy\g Trlg-icagycoaire^

quidam monachi, qui se discipulos aie- ovv }Cj vvv ^a^/Tt X^i^ov- Kar' onihov q
bant Gregorii sicularum Syracusarum epi- r Kaipov i7ri^ivco^v\(jdv ftoi fAovaxol rTb

scopi, qui apud me diversantes non pa- Ksyovng ihai f^ct^r^ral Tpnyopin
a";^^]".*^'

rum lam cum sanctae pen-

recreati sunt. t yilovorog cLQ-^ii^rirfKo^zsn t* 2.v^aKii(jaicov
tecostes tempus adfuit, ego parabam so- t "^iK^m ^rcKico^' 01 t^ Sjcf-r^i^^avng wa^'
litum mihi ordinem divinae doxologiae, sfto) ^'irvxov ov ftirpiaq 'Z;^J^.fiv^'ia<i' e^n]
dans operam ut sancti patris nostri irio- j Kaipog c^ d,y'iag nosapKO(rng ivig-yiK<l.,

dia in pentecoste canerentur , ut supe- 'Zirpo-u)^ciL(JKSvy\v iTroiovftlw 7^ Kparovong

rioribus annis consueveram. llli autem Tra^' Sfto] rd^scog Ly rvi 'a^og^iov ^o^?^o-
id audientes obslupuerunt miratique sunt >'<?•) ^rpo^aKKo /j^uog ra rpicc^^a r iiyiit

magnopere quod ad nos usque sancti pa- Trar^og «««v h t« nosapaKogri N[5tA9m'<*i,
 , :

352 S. THEODORI STUDITAE

Kctdcog «V fjbot OK r iiiTrpoc^iv ^ovm'

'i^og tris nostri pervenissent doclrina et fama.
c/nfivoi Q Tovro aKOvcavnq^ irct^ax,^YiaoLv Siniul tamen irridere sanctum coeperunt,

cf^ov j^ i^i^Yi(J(tv,OTi j^ [Ai^^ig Y\fji^oi)v iTre- ct eius poemata \ituperare ceu praeter
(^^aK(( v\ T oaiH 'SBctrpog i]fjiu>v Bi^ct(jKct?\.ia, arlis composila regulas. Quorum ego ver-
;^ (p)i[tyi' m^ctvro TS [^oiArUXJKo^^iiv T oifiov bis mente corruptus , immundam hanc
^ rct ctvrti S^.Kipro^iiv TroiYifA^ctTct^ cog ov adversus divi cantica obtrectationem ebi-
>^ ?\.6fov (miuTi^ivrct TTctt^iiag- vi^' m <Ze)^^- bi : adeo ut sancta instanle ut dixi pen-
^9a^g7$ iyci) fs T BiavoioLV, t GoAspak dvct- tecoste , triodia ipsius psallere noluerim.
"^OTrYw T Ky T 6?o(pcp8 Kofidv i^iTTiov' c^sv Eccc autcm proxima nocte apparet milii

70j <7^ dyictg Ti&jctpctKog-Y\c,^ cog i(p«y, ivg-a- Christi famulus Theodorus, procera sta-

aY\q ov'A Yi^aKQ^Yw \aKcti ra civTii^^iai^icf tura , macer ,

pallida.que facie, semicano

^ Ti^ sl<roBicp vvkt} ji(p'ig-ctTcti ^oi o t X^/- capillo, et calvaster; quem comitabantur
<rov ^ipcfncidv ©io^ceooq^ ^ctK^qm T MAi- quidam insigni specie lictores ; quorum
'Kictv ^ Kctrd^Yipog ^ ct);)^05 t o-\iv ^(M^otto- nonnulii indignabundo mandato eius gra-
Ai05 T '^ix'^ ^ iTri^aKctKpog' co nvi v.ci^ii- viter in me irruentes, valide virgis cae-
f, 170, b. TTOVTO pa/S5Sp(^oi TiV£5 gv^o^oiT i5«ctv 85 ;i} debant , ipso inlerim vehementer mihi
, /-(y KivYiQicog^n^iv 'Zi^^K^ivadfjSf>oq^d7ro- inclamante : lu ne mea poemata perfide
,
Tiivaaiv i^i dpyaXiodq^ rv-Tmiv Tilaxy^m spernis? Denuoque stipatoribus aiebat
T pd(2SoigiviHg avvTd^a(;^ctvrogi[ji'^^i^i^i- iussu meo abunde ilhim verberale , ut
pov if^oa '^pog [A.i ,j T i[^cov TroyYtixdrcov 'Kci- discat non admittere colloquia prava ,

ra^ppovilg ct7n<^ii }Cj TrdMv 5t^05 (Jsir do^v- quae bonos mores apprime corrumpere
(po^HgiM^^v-sivroKYiviyjrilKavoog^Yiaai^ queunt. Ergo interim ad satietatem ver-
avrcprj ha TTcti^^j^d^ jt*M -zjN^^s^i^gcSt, o'xi- beratus, nam vix respirare mihi videbar,
A»ct5 KaKctg rdg Bvvct[A.ivag [td\\<^a ©^a- sensum recepi expergefactus turbalo cor-
(J^^iipnv r\^Y\ •^<pd'iVTOVTOig i,y [ta^iyy^i^g de, et cum gravissimis corporis obtun-
i\g Kopov, iSoKHV y) [^oKig dvcfarvfiv , e\g sionibus quas adhuc mihi impressas prae-
,

i[^avTOV YiK^ov •n-OTidiVTTViahlgavv ^o^li^co sentibus ostendi, ut infortunii fidem fa-

KapSiag j^ aKytidoai acd[juarog a^^o^^ord- cerem quod mihi evenerat ob admis- ,

raig , ag jCj lizidei^a rolg 'zaip] i[ts 'aa)ag (pv- sam adversus iustum patrem nostrum in-

Kax^aagT^ivayi^jidv^^yg iv TU)i[t^ a^ce^ta- fidelitatem. Statimque hospites, qui epu-

Ti , '^pog Tri^coaiv t av[jc(3dvr(jov [toi Bict t Jum irae huius mihi exhibuerant, domo
'u^^^ox^v '^ y^ r BiKaia Trarpog «pwv niea expuli ; atque ab eo lempore usque
d7ri<piag 'KaKOuV' yra^iv^v n (j^t ivcoxiav ad praesentem diem veneranda nobis sunt
T^ o^yY\g ravTY\g 'zaQ^o^iviaavrag [toi,T i^ta et ceteris antelala sancti patris poemata ,

oIkh i^ico^a' (i:i^iKiivii Koi^zoov -iiiogT 'zoap- eumque tamquam unum de Chrisli apo-
ovrog ^ as0a<fd y\[A4v ^ K^ TrpoKpira rd t stolorum numero habemus el divinitus ,

ciyi'ei TraZog TroiYi^tara' v^ 'k-xofjS^ avrov log datum calholicae ecclesiae magistrum. Ne-
ivct T aTTog-oKcov XpiTOv T
iu •dsoTra^op^ov que hanc ex auditu lantum opinionem
^i^daKaKov t^ KaSoKiKiig iKKkYiaiag' ovk de eo tenentes, sed actae rei experimen-
iK 'xj.iAii? dKOYig ravra Tri^l avrii ^o^a^ov- to, divinaque et veraci uli dictum esl, ,

ng , ctAAa dik 7rpaf[tariKyig -^nipag , tCj ^iiag revelatione.

7^ d-^ivBovg Ka-^d iipYirai dTroKaAv-^iCog.
v^'. "E^i 3 ;^ aAAct TToAAa Tct fi5 y\[^ag 57. Sunt et aha multa, a thaumatur-
T ayi[A,sio(p6pii yra^og «pa)v ^av[ta-
lAOoKTct go patre nostro palrata miracula sive ,

Tayd,^:^6vT0giTi TU) ^icOjOv [JiY\v dhhd .

dum.viverel, sive postquam ad melio-
'rU TTpbg T d[tiivoo (^ooh c^:^y\(jAaavTog:> •/!^ rem vitam migravit ,
quae ad notitiam
 VITA, 353

noslram ,
praesenlium sive experlorum r t l^ovroov avTct ^t^Trsi^aBiVTCovv^yihcFtv^
narralione, devenerunt. Nam quidam spi- iUyov{ tI t^ i-Trpax^n' aAAos |u.gv yd ttvvj-
ritu immundo obsessus aiebat se a Theo- fA^aTioovTcov 'i(pn(jev d-^oKa^ctpaiv ^gQ^Mcdrzf
doro purgatum. Alius aliler corporalibus Trpog avTOU' %Ti^og q t aAActf? TTctaxovTm
incommodis affeclus omnimodam vale- , acofJbaTiicalq dvco^ahiaK; r oAoxAjipov p&i- f. 171. a.

ludinem recuperasse. Quidam subilo gra- aiv. ''Er/ 3 x-ai Tig Q.^a7nvtjg dXynaaq x-o-

vi stomachi dolore correplus , solo ima- fti^ji t ^pofiay^ov j^ fA.dvov ih r U^^^^a^yfivnv

gmis sancti viri m columna piclae aspe- ^TriT kiovo<; cLTriooov <t ayin UKQva^^ thth

ctu , et auxilii causa invocalo eiusdem to ovo^a, Ttpoq ^o^^nav fhKctXiaaiLSpog^

nomine, confestim hberatum vexanle sc n^ 'ui^^vtcc '^ ^Tie^^HGng oBCvyig dosa^kctfsU-
dolore narrabat. Alius item incongruum '^AAAo^ 3 TsaAiv i^ davfji^^o^ii t^ ttoKv to
terreaque sorde infectum cibum quasi , yico^igix^VTog ^pcofA^cnog, o]dv Tiva S^ct-

serpentinum virus, pastus, eoque visce- kovtiov lov eiGBi^ci/t^'jQi.jj^ v'33' ctvTOv tu
ra laesus , mullis eum prorsus moritu- 'iyKaTct TLT^coaK6jL^og,y^ Ti^vavai to ks-

rum credentibus, defluentem ex lucerna (pdhaiov Traocc tioKX^oov 'zrpoaBoKyi-^iU^ro

sacro Theodori sepulcro suspensa hau- dTroKav^dhiGfAa 7^ VTrip^iv t Upov avT^
riens oleum , pestem visceribus clausam Tacpa icoonfxivng iK^^ioov xav5«A«e, t 'TToLp'
brevi vomitu praeter spem eiiciens le- iKTn^ct '^vr.^^ivrog iv avTO) BnKt^TyipiH ^Bi'
vatus est. Alius similiter salutare idem l^gr« szuuTCfiii t Kvqiv i^vivpaTO. 'QfjLoicog
oleum ex vola manus suae gustans, acer- ?J^
iTi^og t avTn acoTt\'^m iAaiHiTri n^ iav-
bissimum nephritici lapidis dolorem ex- r« zBaAafAJig rt7ror<5C/(7a/M.^oe, vf(p^/T« AiOa
cussit. Alius timoris passione praeter na- odvvy\v n-ayyJiKi-n-ov i^iKpovaaTO. AKKog
turam laborans et in separato cubicu-
, rti> 'zsd^<l ^^nKiag •n-apa (pvaiv KiKoaTyjfci-

lo dormire meluens, sed neque noctu iog.j3Cj Bc^ftaivcov n-aiivBHV if^' olg r.(pc^i^o

ad necessaria ministeria prodire audens, TOTroig ^dKKctjCi 'npoiivaih^ Tag vvKTi(>ivag

parum quid ipse quoque ebibens olei Tr^ocBsg Itt] t 'n-api-icajiTTTiiaav ov -dappooy
praedictae lucernae, et crucis typo circa Sj!sf-Koviav . /Bpa-^v ti Tn^TrcoKcog Kai avTOg
cor atque in fronte signatus , imperter- 'iKaov c^ '^ fttdiayig KavBnXy]g.)(Q. <r(^^ay(-

ritus postea et animosus vixit, Deficiet adjL^og Iv rvrrcd gav^^ rd n 'Si^ip] t Kap-
omnino nos tcmpus , si percensere sin- ^''aj' ,ae^05 vCj ro ftiTCOTrov tdBi'iK.avTog ok
gula velimus sanctissimi patris nostri Tore j^ ivBaoayig crLtA«T«p»iG«. Kai a-na^a-
prodigia ; quandoquidem ex illo tempo- TrKcog c^As^^ y^ i](x,ag 6 •^dvog^ el tu Ka^'
re usque ad nos, non desinunt eiusmo- iKag-ov im^iivai /S^AM-S-g/»)/^ t Travoam
di oblingere porlenta iis qui cum fide 'na^og t]/J)^' ^a'JiA.aT'dpyyifiaTa.,Ka^cTi i^

ad pretiosum eius venerandumque se- iKSivs y^ f/,i^ir vvv ov S^Ki^iTraai yifvitSf^

pulcrum accedunt: quae quidem et nos to, TOiavra iig Gs^ M^ Tri^icog T.poaioj^o-

spectamus, et posteri quoque nostri sine f^ivag tvi rtf^ia avrov jOj Tr^ocjcyvMrtj aopZt

dubio videbunt: sunt enim dona Dei sine Qavf^daia' a tCf *)jM.f7$ ^Ki^no/uS^j .)
}C, 01 uS'
paenitentia. Quamobrem de his iam lo- ftoig y i Trdvroogh^^ovT ai df^iTaf^iKv)Tayb
vi

qui desincnles, ad rehquam ems vitam t Dg« ra ^^a^/attara- oy^v r 7rf^< rofrb
•

f.
n«ra. XI. ?9.
171. h.

exponendam gradiemur. dj^if^oi. Koyov ^ Tr^og ra i^tii t /3/8 r d^-

fitiy Troitiadfti-^a.

58. Itaque Pteleis moratus permultis vti\ ^^a^iar^i-^^.ag roiya^ovv iv [IriKiaig

diebus beatus Theodorus, cum iis quos f^aKapirtig QicSoipog iTr] TrKiig-ag oaag
diximus fratribus patribusque , illorum vifti^ag /Id' cov il^yiKa/j^j dBcK(pcov x} xa-
gratia qui ei obviam veniebant orthodo ri^cov .^
X^P^^ "^ ^'^ dTravrriv avrou auv-
4S
 ,

354 S. TUEODORI STUDITAE

ctycdvi^av ctvTOv, d^^apug ojcel-dev fWjTai xiae pugilum el in cerlando sociorum

avy avTolg elg rct jM.?^m t^ U^ovayig tovth digrediens illinc venit in. Prusae partes
3 (pnfA.Ky-^iVTQ^ KOL-^' oXyjv r OXvfATnov cuius advenlus fama per lotam Olympi
TroLpoMictVj Gvvn^^^^-dtKTciv Trpog uvtov gx,^- regionem didita , convenerunt ad eum
Sov oiTTctvTeq ol cv Toug epYif/.ictig jt^ opeai cuncti propemodum , qui in eremis et
KoLi Tvig OTroLig Tvig yiig tUL dpsTYiv dpx^- montibus el terrae cavernis iamdiu vir-
dev l^ctGKilv yi^niA,evoi , cog TrpooTiTOV ciSam- tulem exercere elegerant ipsum ceu prin- ,

TKV Tov -T^ of^o^oyioLg ^oL^ia l^TxnTro^ovv- cipem in confessionis sladio athletam spe-
Tg5 TOVTOv dedactSztj, oLfJLct q jt^ <j^ ev- ctare cupientes, simulque precum eius
')(ZdV auTov TpvyritTcti -diuj evXoyiaLV 6 Bi consequi benedictionem. Magnum vero lu-
yJiyoLg <^co<pin^ iKOL^ov ftev j^ TrdvTag "zse^] minare tum singillalim tum etiam gene-
,

rvig voriTyig t^j BoLif^ovcov 7id>^Y\g yC* r^ Sin- ralim omnes ad spiritalem cum daemo-
veKOvg 'pp •^eipoLdfyLCOV iTreXevaecog koltcc to nibus pugnam, et cum ingruentibus per-
iy^^^uipovv elayiyovjt^og, kcu 'cs-pog ^slov petuo tentationibus , prout se res dabat,
'spcoTOL Tccg tovtcov ^nyeipcov ^^/C^^s eVdO- adhortabatur; eorumque animis ad Dei
^o/u^jog aTseAvev atJTO^ q a;:^i XaA;cn5o- amorem excilatis, bene cuique precatus
v©^ eAyiAv-Bcog^ j^ (^ -i^dKai, fjLdyi<rpoy dimiltebal. Ipse vero Chalcedonem usque
(^eoKTi^ov vn-' avTOV TipcoYiv aTTOKcip-^ev- progressusi salutato Theoclisto olim dig-
Ta, Kol TlwiKOLvra rcc l^ico •-arpodKapre- nitate magistro , abs se antea tonso , et
povVTa f^ovaaTYip'ia> fxera ryig fr^ op^dcoy nunc in proprio monasterio cum exacta
^oypLdTCOv aKe^jiovg (pvKaKrig dcmaadfji^e- rectorum dogmatum observantia perseve-
V05j c/ySi^ev dvepx^rai Tr^og (^ do^tBiftoy rante, exinde transiit ad inclytum patriar-
TraTpidpx^v NiKYKpopov j^ yiverai Xapa cham Nicephorum fuitque gaudium spi- ,

TTvevftaTiKVi Tvi eKaTiOcov (jfvo^j.iO"^, j^ 'yjj- rilale in mutuo conspectu, et lacryma-

aig ^aKpvcov v^ ^e^v , Jo^oAoroufTWV af^c^co rum secundum Deum effusio ambobus ,

T (^ihdv^ptOTrQv Kv&(OV -,
e(p' olg 's&eTroiviKe j^ clementem Dominum laudantibus, quo-
TToiei Trpof^Yi^yovfjd^og aei r r UTravTcov cog niam curavit et curat provide semper cun-
evanKay^^vog GcoTnpiav. clorum pro sua benignitate salutem.
v-d' . '^vv^yayoov q at/Tft) vifKipag ri- 59. Postquam cum illo diebus aliquot
vctg 6 Trarrip v\/u^ Qeo^co^og^ avTod^ev iTri versatus fuit parens noster Theodorus ,
'

T T^ NiKOfAYiBeiag ^px^rat koKttov , k} Ka- venit ad maritimum Nicomediae sinum,

ratTKMVol elg rcc heyofJ^a K|0K7;cgVT/«' av- et hospitatus est in loco qui Crescenlii
f. 172. a. •S"!? re c/Ki^iae TrdMv fjuova^oov joj pLiydBcov appellatur. Rursusque illic confluxit plu-
-TrafJLTnsoKM cnjuuriyero ^rAJiGOg, t^ avrn yd- rima monachorum et promiscuorum ho-
piv evX^i re y^ di^aaKaKiag cv^ea. loTe minum multitudo, ul precum eius et in-
^Yi j(j UeTpog (y}ce)vog o •moKvg cv daKvia&t spiralae doctrinae fruclum consequeren-
rs j^ r^ T •davf^drcov Sjcf.KdfJL7rcov d^pd- tur. Tunc etiam Pelrus ille ,
qui ascelica
-xj/^,^ia T VTzeP^dKKnaav avris daniav , vita et miraculis etiam inclaruerat, qui
• ita uterque d&ovKig * eiKOTCog i7sovoiJLaa^e)g , aTro T^' k3} propter summam cibi abstinentiam , abu-
coJex. ^ y/ , ^ \ w
'
^ I
T OKvfjLTTOv o^eta Sj^^fcoyng^ Trpog r v-y^Yi- cis cognomenlum merito habuit, ex suo
Kov rovTQv KaretpolTYiaev ie^ofJLv<rlco , dva- circa montem Olympum incolatu ad hunc ,

ueSztj avrcp 'zsep) t cvS^^olKKovtcov avroZ excelsum accessit sacerdotem , ut cum eo

T /S<ov, jCi yoYiTa aTroKaKovvTOOV Sia rug loqueretur de iis qui ei obtrectabant, im-
yivoftevag vza' avrov ^aviJLarspy'tag' ov 6 posloremque aiebant propter edita abs se
fj^eyjLg t^ Bjg-Jt^taeoog Kvx^og Be^d/j^jog, xj miracula. Quem spiritalis discretionis lu~
ra Treoi Ti^ecog jt^ t jo<« /3/« mepcorY\aag cerna exceptum , et de fide actaque vita
 ;

VITA. 355
sedulainterrogalum, repertumquein utro- i[ji.^^i^cLTet, y^ fjictd^u)v co; Kar'' ajw.(pfe) ts-

que capite perfeclum in Domino, Christi Knoq i^v Iv Kvpifo 6 •depa.Trcov t Xpts-oi),

famulus benigne admonuit, ut panem in- -^ct^yiyfvr.fjiv auro) Y\7rio(p^6vu>g dTroyevi^

terdum et vinum reliquosque cibos, quos oAiyaKig ocpth ts it^ oiV» x^ r Koitbuv iSi-
monachi admiltunt, ob vilandam pusil- GfJi^aru>v t^ fiovcf^^iK^g (Jt^irctXri-^iCdq.^^iaT

lorum reprehensionem gustaret calceis ; (^iXiyK^vii^ovct t ad^ivi^pipcov yvu>'^Y\v^ j^

item brumali lempore uteretur. Reprehen- VTrodnfjuaLai q Ki^n^ ci> r '^sii^ie/vocig Zo-
soribus autem non sine increpatione in- Tralg- cyKHvoig q iTrig-aAiv 'fhKXrKriKcoTS-

dixit , ut sibi potius temperarent ab hac pov -dccrrov ictvrcov '^iSzq B.cc r^ o^yvco-
manifeste malivola voluntate , atque in po- Gccog t^ l^iocg Ka.Koyvcof/.OGvvng- 1^ t Aoi^«
sterum a sancli senis obtrectalione absti- ^u\d^ardzt] r i^n KaKoAoyilv r ayiov yi-
nerent, ne sua adversus Christi pugilem ^ovra^ha iiv\ dictr tt^oc,
(^ aaKnrviv t
malivolenlia , exasperare viderentur ope- Xpi^ov Svaf.civetaViT^-apo^vvHV (pcopai^wGiv

rantem in eo spiritum veritatis. Sic se ro c^/i^yovv cv avrct) -^vivf^a ^:^ dP^nSiiag'

gerebat divus religionis magister Theo- roiiirog viv 6 6e7o$ BiBd<rKa^.og ^ ivcyi(3iiag

dorus, omnes in Christo lucrari volens, &icBcopog.)G^r Trdvrag Ki^Baivc-iV rsXpiTO)

prout ait sanclus ille; quis infirmalur ,
(^^Acju^/^og.^ y^ t elTrovra afiov * rig
dcr^i- * II. Cor. XI. 2».

et ego non infirmor? quis scandalizatur, yg/, r^ oCk dcF^ivco; rig (JKav^a\V(jerai ^ jC^

et ego non uror? ovk iyco Trvpovfjcai

60. Deinde praecipuis religiosissimo- |'. 'ETrel ''^ rolg ?\.ofdai r QiO(piXig-drcoY

rum visum est metropolitarum in svnodo, K^ aCvo^ov avvMTrro ftn^^oTroKnm ^ ^vai

oportere ex communi decrelo simul om- VTrnXi^cpaaiv dzso KOiviig <\|!i<p» T^pog r av-
nes, excepto divo patriarcha, imperato- roKpdropa Tsdvreg ofjiO-&vftaSov ilai^^ih,
rem adire , ut calumnias , quas contra arip r ^ioAn^zsrs 'SBar^idpX^ -. "^l^og ro rctg
noslram rectam et irreprehensibilem fi- ^^oKctg ctg 'zsi^ inomaavro k^ t^ op-d-rig

dem iconomachi hostes Christi dictitave- tf/J^/I y^ df^cof^yim 7ri<ricog o/ ftiao^ig-oi il- ^- na. b.

rant, ceu telam aranei destruerent, et ca- fcovoftdxoi^iTov d^dx^^^i Ka^dyn^ <J^pp«-
tholicam ecclesiam servatoris Christi in- ^ai , ^ r Ka^oKiKrw d^KKnaiav r acoriipog
culpabilem demonstrarent et immacula- «/«/?^ Xe^g-^ afjcifjczsrov dTro^pi^vai tCj dcoTi-

lam, quippe quae sanguine immolati pro Aov, cog ru> ai^ari r rv^ivrog UTii^ avrtig

ipsa humanati agm Dei patris latam et ctvopco^^oi^.opips aftvi^ r dov jtj Tra^og pay-
perpurgatam. Uno ergo ex aulicis fide- nabilaav n yCj Ka-^atAa^ilaav svi yovv r
lissimo mediatore usi, adiere palatium, iv riK<l Tn^ordrco paairyi •^yiadt/Sjjoi^ela-
sacerdotes divino Christi ministerio addi- staaiv iv rolg dvaKrcpoig oi rri BeKt Khth^-

cti, re ipsa et specie venerabiles , id est yicx. Kare<riftftivoi r X^i<rov d^nrti^ig is^o-
et actibus et angelico ornatu. Ibi eorum Tr^iTrslg iCj ovrsg y^ Bhkvv/C^oi rij re Trpd-
unusquisque pro viribus, gratias Caesari ^« ^ tco dyfsKiKCo (7;^^K|M.otrr ;£^ ^n SKag-og
egerunt ; moxque eum precati sunt ut avrcav log si^sv Buvdfiscog ,,
rct ya^^^^Yipia

meminisset clemenliae Dei , qui eum in- tco Kaiaaoi Tr^oaiphf^diuS^og' slra^d^ico-
sperato respexerat, et cuius gratia de (J(ig f^v\ dyvoHaai ^;^ r ^sov (r^iKav^^cfiTriag

iracundi tyranni manibus nuper ereptus to sig avrov Tra^a. TrpoaBoKiav in-^aKyi^^av
fuisset; ideoque Christo redderet , tam- sA«o$, J/' ou t ;^«j33;k epptio-QM t ^T-^iv Jucr-

quam irrecusabile debitum, pro eo be- ,tS^ovg ru^dvvi^ ^ dK\' dTaoSsvai Xt^g-a> cog

neficio retributionem , ecclesiam praeci- d7ra^airi\ra ^in rag Vfre^ rovrn 0(pj<Aa5,
pue reponendo in antiquitus traditum sa- ^ ra> ftdKiTot r aurS SKKKviaiav eig r efi-

crarum imaginum cultum. Ille ut erat Tr^oa^sv eTravdfitv t ie^m fto^(pcoftdrcov Qeo-
 35G S. THEODORI STCDITAE

'zrapaBoTOV Kodfiov. hvToq a, ts «^oix/as rusticanus et more quasi subulcus, et om-

T/5 cbv, i^ (Tu(^u)TYig TO J7^05 „ j^ 7roi(jY\q ^cx,- His blblicae eruditionis expers, his haud
{piKtig l^op'ictg dfA'i^s)CTog, 'ax Ji^2<»5 tolvtci libenler auditis, invitavit magnum Theo-
aKOvGoLg ^ UTTslv 'S!i^oiTpi'\ctTo }0j T fxijctv dorum ut ipse quoque sentenliam suam
QeoBcepov tcc ccvtu) Bokovvtcl' t q cf/,oici diceret. Quo paria episcopis perorante,
Tolg Upapxaig ^iY\yopv\aavTog yi^ t^ «Aw- et veritatis victoriam facile perspicueque
^iiagT v'i)CYiv c/x,'^ ^c^ovTog dpi^YiKoTaTct repraesentante , tunc ille qui lurpitudi-
<ti^^Ty\(TctvTog j (^Y]a] rsn^og r hpav r l-^i- nem et gloriam pro sua sluhitia perinde
UKbTJOiv avvodov jO Tolg ctiax''^^^^ cog avXJ^- pensi faciebat , ita sacrae episcoporum
ftaaiv dvoYiTCog Kofiidyi ^piv(iv6/j^og' dyet- synodo respondit; boni quidem et opti-

•doi ftiv JOj fiiATig-oL vftcov ol Aoyoi, «AA' mi sermones vestri sunt ; sed quia num-
i^i] kiTro) f^iXP^ ^ Tyifx,ipov iyci) fi TrpocjKi- quam ego usque ad hanc diem imaginem
KvvYiKaTOKabcKaslKovayTiiTOX^^v^^^c^i ullam veneratus sum propterea qualem ,

ivpov r iKKKv\cr'iav , ovTio jCj d(p'\Y\fA,i avTYW inveni ecclesiam , talem esse sino. Vobis
f. 1-3. a. 'jftiv^'^^^aQivodi^iia'iavaB(:iav\x^^'^^^^- autem copiam facio, ut tute dogmatibus
ficLTCov '^ cog <paTi op^o^o^a 7i'i<^ioi>g' i^od^iv orthodoxae ut dicitis fidei adhaereatis.
jugy roi T^ TroKioag otth ^ovKiTai %Ka<^(^ Exlra quidem urbem , ubilibet unusquis-
vftodv 'iva Biayn , ftvi v^^opoop^jog v\ Kapa- que vestrum degat, neque metuens neque
doKoivT oJovBii TTOTiiTrK^ivai^avTO) TT^og expectaus ullum sibi eventurum ab im-
'^ viftiTiPag dpxiig ^''iv^yvov' TavTa 7r^0(pi^- perio nostro periculum. Atque ita locu-
vd/uS/jog^ i^iTTift-^iv avTOvg t ^aa\?\i'icov. tus, palatio illos dimisit.
^a'. 'O ovv 'zsa.TMp i)/ufji) ©icdco^og 7^ 61. Itaque parens noster Theodorus
/3acr/A/5o5 a^T-o/Sas, 7rd\iv iig tcc KpiaKiv- regia urbe discedens, venit rursus ad di-
Tiu 'sspog (fsir l^'nig ft a^Y\T ag <s^^^y'iviTai' scipulos suos in stalione Crescentii, ibi-
'KciKiiai Aoi-sBOK ro daKY\TiKov T^ Koivo^ta- que deinceps asceticum coenobilicae vi*
^«5 i^^icoaicog 'i<rY\ai 'zsayK^aTiov ^icog 7^ lae certamen peregit, usque ad imposlo-
dvfapaiagr KaoTrKdvay^ dKnY\p'is Qcoftoi* ris et scelesti Thomae rebellionem. Nam
OTTKV^iKa Q »i rvpavvlg tovth r daiaTiJla cum huius tyrannis asiaticam vastaret re-
KaT^Y\i'aaT0 x^^va^TnviKavTa^Y) Kikivaig gionem, tunc regium iussum eos qui iii

(BaaiKiKYi Gm- r -dicnjia-iov 'zsa^^idpxy^v

v(^ venerandi patriarchae Nicephori parte
NiKY\\pcpov TTpog r Kcovg^aT^iva 'zsohiv cmjj- erant, Constantinopolim revocavit : non
(Kavvi' ot^ (p«^«5 %ViKa 7^ Tr^g avTtsg t^to quod Caesar illorum saluli consuleret »

TT^a^afJiiVH r Kaicrapog ^ dhKa cpo^co r ftvi sed quia metuebat , ne quis forte ad Tho-
Trpoapvvivai T IV ag avToov TVi^r &oufta, avft- niae consortium deficeret, quia hic* sa-

•ppa^^ict ^ Ka-^OTi iKiyiTO TctgU^ag iiKovag cras imagines admittere ac venerari di-
d7roB'iXja-da'i Ti k^ 'sopoaKvvilv' TavTY\g ovv cebatur. Hac igitur occasione magnus
tviKa*:^ 7r^o(pdai0)g i^ 6 ftifag 7raTY\^ v^/t^ quoque parens noster Theodorus in pa-
SioBcopog r cviyKaftiVYW KaTaKaft^dvi JOj triam denuo rediit. Interim vero dum
at^ig' oaov Q DVTTco r '^{(7a0A/« im r Ev- ille infelix nondum in Europam traie-

^ooTTVW ftiTa^iftiva Gcofta, k} dKcoa^ifta to) cerat Thomas, nec in imperatoris pote-

l^aatKiiyifov6Tog.j6 '^aTV\^v\fta)vr Bvl^av- statem venerat ,

parens nostei' Byzantio
T<8 d(popftY\-di]g^ 'zs-pog r 'zs-iKa^naav rlo excedens in vicinam Acritae peninsulam,
• m codd. ' kKpliTcL Xi^6vY\aov * r WiKifoftiVYW r dym quae dicitur sancti Tryphonis, navigavit;
T^f(pu)V05 airoTsKii' a(p v\g iv fticx, r i7naY\- ex qua, sollemni quadam die, cum prae-
fjioov^fAp r iiiXovTvbv ftYi^^caoKiTCov .^Trpog cipuis metropolilis sanctissimum patriar-
r dyiooTarov dviK^cov -n-aT^iapX^^i ^'''iy'^' cham adiens, magnifice admodum, pro
 ,

VITA. 357

suis non ficlis religionis caiisa certami-

nibus, primos quoque honores ab eo- OLVTH Bi' iV(T((ii'ia,v aSAdtfv, Kj rct •^^ifj^uct

dem consccutus est; sairo nimirum pon- ^ ri^Y,g TTOOg clvth «V«y«rx6tro* Ba^iovTog
tifice Nicephoro vera omniquc fide digna T /fO0|M.tT« NtKYK^OPH TCt d^lOTTig-Ct Kj CtAll-
) 173. 1».
narrante forlitudinis eius atque constan- ^yi T^ Te rtvJpg/ces Kj TTctppnuictg olvtov iTri
f.

liae prae omnibus merita , et famem ,

TidvTm TrMoviKTYifjLctrcty rd ri Tiff^ctrct r
et quolidianas mortes , quas ab iconoma- f^ct<piycov , K^ TCig ifKppifping KctKcoaetgy r^

chicae vesahiae defensoribus toto quin- ^if^ovg.Kj Ka^npLipivovg ^oLydTag ovg dvi-
quennio implacabilis saevique tyranni tAw Tra^a r VTTctcmi^oov ^ i^KOVo^cty^iKvig

Leonis perlulerat. Neque verborum Jau- AVTTYig iV TOig TriVn iTidlV 'P TVPOLVVlOOg T
dibus tantum primas ipsi dedit , sed dfXHMKTii i^ dzsrvovg Asovto?- yJ, ov rolg
niullo magis factorum exhibilione. El- ^icc Aoycov ^ovov i-zaciivoig ro 7rpu>Ti]ov olv-

enim apparato convivio , huic uni ut se- ro) dTTi^iBtSj dWct ttoAAw ^Ji-ahXov J^ 5i'

cum in eodem slibadio sedcret conces- avrm T TrpoLypLdruoV' l^' ivco^^tctv ^ '^ol-

sit , sacris convivis dicens : ccdile , fra- 'srivrig^ t <jvv lavrco i7n f^ioig 5-'./3a5(^

tres, patrenlissimo patri nostro primum Ka-d-'i(^ir\(7iv avTCt) [jl6vc*> «ZD^^f-Xwpg/ , (pYidag

accubitum non secus ac mihi ( quam- TTpog G?tr Upovg ^ctnvf^ovag' tt^^x^pi^-
<juam id minime optat hic sapiens ) ut cari^ rt^<A^o/„ tS) TSQhvd^hcp Trarpi r.ftcov

\!oniunctim ambo sedentes panis fractio- t 7roosBp'iav Ka^dTrio ifjLOi , kolv riKig-d ^s

nem faciamus. Qui enim plura signa sui ravrrig opiyirai 6 <70(po5. iva avvn[J,[Jiivcog

erga dominum communem amoris edi- ai^^tco Ka\7ii/Mpoi . T T apTH K7^a(Jiv Troin-

dit , huic etiam plus debetur ; sicut et GCt)[JLiba' ft) -^i) TT^iOV i(paVip'0O^il rct TiKfJLl^-

Dominus in evangehis ait. Nam veluti eta T^ 'oirpog r koivov ^icmoruv dydTxrrg,
sanctorum vitae diversitas est , ita et 7r\iOv ^yiTTon i^ 6(^iiMrai' Ka^cog rtj 6 kv-
'
praemiorum congruam cuiusque meri-
; piog cv ivayyiMoig i^pncrsv * S^.(^opct
^ Luc. VII. 47v

lis dimeliente Deo retributionem. Quod coaznp ^T djicov Qang ovrco y^ Upcov
T^ ,.

si apud Deum ita res geritur sequi- , dvaAofcog to/5 iKa^n KaroHco[jLaTiV iyripLi-
tur ut nos quoque humiles homines rpovvrog $eov t dvriKTKHV' j^ il Tzapa 0g2l)

sic faclitemus. Sic erat affectus erga TOoiTO ^g, rt;coA8-doy av i'it\ }Cj Trap y\[/fiv

sanctum Theodorum , is qui victoriali- Tolg ttiTp'ioig' ovrcog il')^^ oyicncog irpog r
bus virtutibus patriarchalem thronum iv dyioig ©ioBoopov o t dpxi^p^^^^i^^v ^ )''-

e\ornavit. Kyi(pcpoig dpiralg KaraKoa[JLYiaag ^^cckov.

62. Abeat in mahim partem invidia, ^(^'. "EppSTW (p66v05 Y^ T ^iKaiH 0f 0-
quae adversus iustum Tlieodorum con- 5«p« Kari^avi<rd/u8iJog- ala-xyvia^coaav ^n
citafa est. Erubescant admirabihs raona- j^ 01 ivSfcf.^dXKovrig t ^ioa^Yi r [JLOva'(%v-

chorum ducis atque magistri vituperato- Tcov Ka-dYtyYirviY j^ BiBdaKaKov k^

X^'P°''
res , manumque suis , ut ait scriptura ,
Ti-diTcoaav Tolg a(pm avrcov y^ rcc hoyia
labiis imponant, dum venerandorum ho- pi^f/Agcriv * , opcovng ro dhhyiXiyfvov r n- • Sap. viii.

rum speclabihumque hominum famiHa- |t*/a)v tovtcov iCj (i^oTrrcov Trpoaf^oTzcov ovos
rilatem videnl. Neque enim tam saepe yd dv TrvKvorifiov 6 7^ vifiiri^ag dfiAyig yroi-

gregis noslri pastor ad sanctissimum ac- f^^v Trpog r dyicoTarov i^poira KiKn<p6pov ^
f. 174. ».

cessisset Nicephorum , nisi hunc scivis- il [^r\ rovr ov ri^^ y^ d^zsiBiX^ro Trhr) ^0(^0 pn-

set plenaque fide credidisset dignissimum [^ivcog d^ioKoycorarov /fpo6gT«v Xe^f-S' hB'
Christi sacerdolcm : neque vicissim mag- *^ yi TraMv o'[iiyag nhirdpxy^g v-vap n
nus praesul prae ipsis metropoHlis atque [^yir^OTroKir ag v^ iTsiaKOTrng r -dilov •zsj^oe-

episcopis divum honorasset Theodorum, rifAoL ®i6^oi)^ov , u fJLri r kat' dpiTYtv Khiag
 g,

358 S. THEODORI STUDITAE

7^ T^ eh aicpov Xet<p^ ofjLo^oyictg vTnpctvi- nisi hunc \irtulis gloria, et Christi con-
<pY\ico-tci rovrov t aAAo^v^K^ ro (pipiyfuov fessione praestanlem ceteris, palmamque
avro^iv ^'^(ovrct^ Ao-jkt/aS) (JuviKpiviv -d^io- in ea re referentem, sapiente suo iudicio
< o"o<pct)- il piv cvv dTJi^oin T15 t 5i ivctvricLg existimasset. Quod si quis, adhuc in ad-

TO/s codi yi^ct(^(^ivoig n[/iv , ctxpiAuotg t versariis partibus versans , discredit his
dyvoovvrcov iVitciv ^ iyicv^^drco r i7n^oh.i- quae hactenus ob iuvandos ignaros scri-

fx.aictig T TTciTpog jIjU-wv ^«ATOiS, y^ •ni^oq psimus, epislolares inspiciat patris noslri
yivid-^ci) ^(Tvviih iiCT ixildi T T rfAiTipcov hbros , et fidem denique adiungat, cogni-
Koyodv TTip] rovrn dXyi^&ictv il S iri ivi- ta ilhc diclorum noslrorum verilate. lam
X^'''''^^ "^^ l^sfjL'>^ilA,oi^Cf) Sj^-^diG&t.j axoireirca si nihilominus subiralo querulove animo
TraMv toiSto^, £< jt^M Trir^opt^ayjctv ficLK- esl, videat posthinc qui huiusmodi est, ne
Aov 3 •&iOf^ctxictv (Jctf^H vouoov dTrihiyxoi- forle pelromachia vel potius theomachia
TO* o^s^ip '^v ovK diBpog dyct-dov dXhk Jaboret; quod boni viri officium non sa-
}tj \ictv ^io^vyovq iC^ Trctpd^povog' k} ooBs pit, sed vesani potius ac Deo odihihs. Et
fA,ev ravrct, ,
de his hactenus.
^y\ AoiTTOv^'^ TTpoq ro TTipctgr -d-io^po- 63. Deinceps ad divi hominis finem
pn 6 Xoyog Trpo^cLmrw ^iiinp apctriMg oralio nostra iam pergat, si lamen vi-
(^a>Yig,,dX.Aa iA>Yi •^avdra rovro nAnriovyi^ tae finis , et non polius morlis, dicen-
^coYig dXn-di^drYig dp-yjw ^t Trpoaips- dus est, ac verissimae vitae inilium. Nam
riKov •^dvarov .,Yiroi t t Trahcov viKpcoaiv qui volunlariae morli id est passionum ,

^Lcc Ti-avrog t /3i« i7nrirnd<£/Kct)g , kJ r o/ morlificationi , per omnem aetatem stu-

X^i^u) KiK^ufA,fA,iVYiv 'Qjoyw -t^ TrpoaipiTiKYi duit, et absconditam in Christo vilam vo-
odicag eKTirifA^YiKcog.,!^^ viKoogav tyJ d/^- hinlariae ac Hberae sancte praetuHt; hic
Tict cv raBirii) (p-^a^rci) y^ TroXvTrovod ^icd peccato mortuus in hoc corruplibiU la-

fX^ <^ (pvcnKyig (^oOYig^ log dTro •davdra tCj boriosoque naturalis vitae statu, tamquam
(^coYig^Tr^og t fiovoaBvi jCj diBiov fjnraliaivHv a morle et vita, ad uniformem aeternam-
.
eiKorcog GvWoyiahnairai ^vovw 'O woivw que transire vitam merito credetur. Pa-
"^arvi^ Y\fxm k^ ^ilog ofJioKoynrvii; Xhas^ov rens ergo noster et divus Christi confes-
Qic^co^og^y^^si^og avTccT ^m ra riKn TTi- sor Theodorus , ad vitae quoque finem
(^OirY^Kcog .^
ov KarcoKVii v^' '^atrav x^^'-^^ ^t) ^^^ vergens, non desinebat per omnem
TTohiv Tct T^ GcorYipiag (pdpf^aKa Si avrm regionem urbemve, salutares medelas per
f. 174. b. l^tcoy iKTrif/^TSiiv iTTi^ToXcov .y GVfji^^iQdQov K) suas epistolas mittere concilians addu- ,

ii^dfiov Trpog t opQcBo^ov Tri^iv G^ •n-Xno- censque ad orthodoxam fidem complures.

vag- dhKct '^ K^ CTffu- Trpog avrov IpX^i^'^- Sed et venienles ad se cuiuslibet digni-
vng iK 'zsdaYig d^iag j^ YiKiKiag iv/u^teg vt^- talis atque aelatis homines benigne exci-
i^i-^iro^ itj rolg vdfA^aGi 7^ fA-iKippvrti avrn piebat, suaeque melhfluae linguae rivuHs
yKcoosng rag riroov Trpog dpiTYiv KanyKv- illorum animas ad virtutem suaviter con-
KaiviV '^vxdg' ovk dTio f^iyahoovvfAn q
r^ fovebat. Neque a regia metropoli tan-
TTohiooc fA,ovov TT^g -avTov ovroi KkKil- n tum modo hi modo illi ad eum exibant,
VQi oJ^kaav ^ j^ r dficordrcoy fiyi^oTroMrcov el sanctissimorum metropolilarum praeci-
ol $J^aY\fA.orarQi., k^ nfatAivoov q 01 TrKiiag , pui, ethegumenorum permulti et mo- ,

TT^og Q jf^ fA,ova^ovrcov 01 SJ3-(^i^ovng . dKKa nachorum gradu eminentiores sed et ex ,

y^i
dTTo TrdGYig ftaKpdv d(pig-YiKviag vyigh re quahbet longinqua insula aut oppido
tCj TToKvxvYig iT^ixov Ts^oBvficorara 7^ av- concurrebant certatim homines videndi
TOt) fA^irahaxilv biag ju ivKoyiag, ilg l(po- eum causa et suscipiendae benedictionis,
^iOY dpirijg hJ TrpoKo-^viv ivai^iiag' yiv yd viaticum ad virtutem, et in pietate pro-
 ^

viTA. 359
fecliim. Erat eniin sanctus vir, liorto quo- o oa-iog <?!)3^^$si(7ii f/>sY 'rra.noc, ah-^rtTOv
libct sensibili speciosior et oplabilior, cooctiOTepog re j^ •diXMTiKci)Tspog- i^susiTrep
qui intus forisque habebat odoros fru- sl^jy IvtU ts iC» g«to$, t Tsctvctyin •^vsii-

clus el suaves gralias: eralque, ut olim fjLsLTcg o)? sv^^f^s; x,ap7rovg y^ iiduTrvoovg
Moyses, gloriosa facie, ferebat(|ue prae ^a^netg- BiBj^ct^ro q y^ Maxiict ro ttpocf-
se volunlariae morlificalionis signa, sa- cottoVj tcj anfislct scpspsv t^ ctvdaipsTH ve-
crum vultum apprime pallidum procera : K^cixjscog Bict t^ ayetv t Isoov TxrpoaooTs-ou
ilem statura erat; cumque corporei organi co-^i^sictg- t^ t ii^iKictv q svi^Kng C-^iip^ev'
chordas prorsus concordes haberel , vo- •zzaay\g rs Kivvpag rag '^(^op^ag (jvuf/srpag
cemque harmonicam emitteret dulcio- , iXo(><TY\g, Koi (^(jovvw doislavig Ivapf^oviov
rem ac iucundiorem didaclicum sonabat v\^s'ici>v<tTSo-^voTS0OVTdi^ci(jKctKiKOV7z0Qi^
sermonem. a^o/ij^ og Xoyov.
64. Complelis igilur fere totius suae ^\ 'ETrra roiyctpovv Im epriKOVTct fii^
in carne conversationis annis sexaginla, kpov rsrsKsKlog eviavrovg c^ tt-^rdarjg avrov
duodecim autem posl tertium pro Chri- ev actPK^ 7io?\.iTsiag^BMSeKct k -^ v^so ^Am-
slo exilium , sanctus parens noster sub ^sictg Xpi^ov Ziryig ectvrH e^opiag^ 6 oaiog
novembris mensis initio , morbo corre- Trctrvp r/J^iS Tno^ rag dpxct^ 't voifjL^pia
ptus insito ipsi alque olim contracto ex f^rwog voao) An(p-ds}g r^ auv'Z6(^cp yS^ avcoQsv
aerumnosis illis carceribus et exiliis , et avra a-vvetaz-saova^ 6k t 'zsroAv^AiTrrcav
consecuto illinc valetudinis neglectu» slo- (>xsivcav (pvAaKcov rs r^ dl^opicov ^ i^ ^ cv- f- 175. a.

niachi inquam , mortuus paene videba- rsv^sv r^siag dvs7rifteKY\aictg^^iyca\ '^ r

tur etiam ante sepulturam beatus vir , ^of^a)(^ov^vsKPog o^^aro ^'^(^i^ov y^ Trpo koi"
cessante omni cibi appelilu. Proinde qua- f^Y\asoog o ftaKa^irng^ oos^ecov slg uk^ov aTro^
triduo lecto addictus, rursus Deo volen- 7rav-detaS)V' e^iig re rerpaYifJt.spog KKivnpttg

te sanitati est reslitutus. Atque o bea- ysyovcog^ TraAiv evSoKiez -d-sov Trpog ro ev-
tissimam eiusdem magnanimitalem! quia -QvfA^ov iiers^An^n- k^ S t^ t Tpiapt^dKap og
nec in ipso morbo, quiete vel alio quo- ftifaKo^^v^iag, ori ov^e Itt' avTri rrj voaco
libet solatio frui voluit. Adeo in fmem vj^SfA.iagh aKKrtg olaa^v 'us^c/bKKriascogelBov-
usque praesentem vitam odio habuit ! Ksro dTroKavetv ovrcag wv 2/$ rsXog fjcefxi-

Etenim iam senectute languidus, r

et gra- anKcog "^rapoZaav ^ooyw OKAsAnTroog
^
vibus continuisque pressus laboribus, ne ri^n rct) ynpct ^ rolg a^^ioSpolig j^ dvsvBoroig
sic quidem oculis somnum concedebat, avv-dAi(^6y!^og yrovoig, oCB' ovrvog sBl^'^
neque palpebris dormitationem , aut re- vttvov rolg ocp-S-aAjtto/s , ovds roHg ^As^pd^
quiem temporibus, ante quam salutarem poig avrov w^ayfjcov, ri dvdTxravaiv roHg
et con>;uetam habuisset ad fratres dida- Kpord^oig^ r^^iv nr aoornpiov it^ awn-d-n
cticam adloculionem , quam et in sella Tolg dB\^(polg iKTroinanrai Bi^aaKaAiav nv
residens , cum iam non posset canorius ^ eV< aKiftTro^og cov^Bia ro pcn ^vva^ztj

ad praesentes verba facere, mandans ali- ysyovmspov rolg 'zcaoovai z-^oa^p-dsyfs^^

cui tachygrapho , per illum choro di- VTrafo^evaag r ra^v^d^pcov ^ Bt' avrov
sv}

scipulorum recilandam curabat; instan- raurnv r fjt^a-d-nroov •zsoocmsip^oovn-

tco •x^o^eo

tem simul sibi finem perspicue his ver- Ksv,r6 7rapi<pd/j^ov x} eTri ^vpaig reAog
bis denotans: fratres et patres, infirmus avrov laxvcog v7roanf^y)vd/j^jog' d^iK(^]^
fui , sed denuo piccibus vestris conva- Ksyoov ,jK) 'znarepsg na^svnaa, vJj 'izdMv ev-
lui. Sed quamdiu ad vos denuo redibi- ?C*'5 'jf/^cov dvaKSKKnixai- dw' ecog 'srore

mus? Veniet cerle mortuaria dies, quae f^sKKo/Sp 'ip^yj^ STri ro TrdKiv •
iKsvasrai
rursus venire non sinet , me scilicet a ^w 'z^dvrojg n STn^davdrioi nf/spa ore ovy^
 , ,,

360 S. TIIEODOIII STUDITAE

vobis separans , et rebus humanis exi-

mens. » Et reliqua , quae in calechesi
sunf.
|s . Mfra TSraprjji' Y\^i^cL]/ , t« gVifc;- 65. Post quarlum \ero diem
'Jj , crasti-
0"») W Tiq YiY dvoLg-auif^og 'SS-pOKa-deTSilg 6 no qui erat resurrectionis dies, vir san-
TTctvoaiog iCj VTrctvctfvuiduuayig avT^g kglt- clissimus pubiice sedens,
-t^
eadem lecla ca-,
i)X*^(7SCt)g ri yiviTai, yuvvvTcti tyi Trpo-dv- techesi, vires ab animi alacrilate sumit
f^ioL'^ JOj i(pig-ii r Qsicov iTri) ^Cj •rrovoq Cyictv et divinis rebus voluit operari: nam et
^ctpil^STDLi, itj-os^o^v^ia vac^ovq dvi^v.aiV labor sanitalem suppeditat, et alacritas
^ i'iaeta-iv ilg to KV^iantov dyicog ?\.a.Tpsv- mortuos suscitat. Ergo ingreditur domi-
am T»j dyicL jCj d;^dvTa> v^ OfA^oaa-io) '^idh'
nicum (i. e. ecclesiam) sanclam Hturgiam
f. 175. b.
tCj dm T dvaiu.aiCTOv ^vaiav Tr^oaafaylov tm peracturus sanctae purissimae et consub-
•S-gft), jCj f^ira^ovg Troiai rolg s^apovai t stantiali Trinitati: et incruenta hostia Deo
l^caoTToi^ a-coi^aroq j^ aipcarog r Kvpia i^^ojyS oblata, cumlisque praesenlibus dislributo
jCj acaryipog 'Ir.aov Xpt<fOv i^iaig %?p7iV vivifico corpore ac sanguine domini nos-
(ijcili-divT T^aTSi^av i^X^rai , g(p
iTTi
el servatoris lesu Chrisli propriis
yj hJ tri ma-
di^icaad^og nvag r '^z^^yifovoruov Tra- nibus; ad mensam regreditur; ad
illinc
Ti^cav y^ oiAO^^ofnrm (pi?\0([)^QVcog ^ra T^ pa- quam benigne admissis patribus ahquot
TaTccaicag iavrov ^ia TsdvTCOv t^ (p-difyo- et confessoribus qui supervenerant , cum
/^og )Cj o^tAwy, THTag TrapiTripuTmo- iTrii his frequenti sermone locutus de suo tran-
^ovog -t^ f^aKa^ia '(co^g avrov ov-
^j 7rS.g situ, eosdem dimisit. El sane
,,
universum
^ivhi^ov riv w //-fAsTJi OavaT», tc^ iTri-dv- beatae vitae eius tempus medilalio mor-
(/'la T avaAvaai y^ avv Xejg-cp ihai. AjU.«- tis fuerat, ac desiderium dissolvi et esse
A^ dva^viacov itg r lavrov icxivvw ^ jCj t oL cum Christo. Reapse in leclum rursus de-
3cov6(/,ov Tr^oaicaAsad/j^og h q c^f 6 doi- cidens, advocato oeconomo, qui erat in-
$i(^og NavK^driog 6 tCj BidBoxog avrov ^f. clylus Naucralius qui
, et ei successit
yovoog^ ti (pnai t
fj,ri Ke;:^ico^nf/,ivcov v\fjCiy num, inquit, aliqua debita officii nostri
TTa^yiftiAyirai ; ovrcog h iftfAi^ipf.vog avTov pars neglecta fuit ? Adeo erfit accurata
^ 4^X^ •> ^^yifi^viafcivn TS yC, (p^ovTii^aaa zip) anima eius, perspicax, et sollicita de om-
TtdvTcov iv Tiavu iC o/ Tidaiv (tra /iP; r nibus, et omni tempore, et de omni re
S^W$, HV Q TplTyj T Tf]fX?pC0V Ka^ iiv g(pf- gerenda. Dein postridie, quo fiebat com-
g-riK^ « fxvrif/,Yi T fiiydAn lipop^vg-hs j^ ^J memoratio magni sacerdotis Trinitalisque
r^idSog 6fiQ?\oynTOV ria^A», ct)g (pi\:Sk0g confessoris Pauli, ulpote pius et sancto-
)Cj qjiAafios, ro dTto^oKiKOV ttAm^&k ^tC aZ- rum amans , expleto apostolico hymno,
6i$ iKTiAil T 6g/av f^vg-afcoyiav t t dyia rursus rem divinam
^ fecit, sancli memo-
f^vrifA>nv d(poaiovju^jog' t^ q lari^ag Kara- riam celebrans. Vespere autem subeunte,
?\.a(3ova-yig ^ TrXfig-a caa 7rpoa(p^iy^djuSji>og diu locutus cum sibi adsidentibus, atque
Tolg avTov Ka-^i^ouivoig ^ KaKiiSsv
-TTsp]
inde in cellam suam digressus solita ,

ng ro KS^Aia savrov ilasA-dcov , Kj t avvYi^r] psahnodia et precibus Domino dictis, le-

•ia>\.fA,q)Biav jCj Ta5 ivxctg dyrodiBcaKcog rto ctulo decubuit. Sed ecce circa lioram
Kvpicp , dviTTiasv gV/ T K^^ivi^iii' ^ Tripl copav quartam, consuelus eum invasit morbi
TfrdtiTny V'^:-iariA-&iv avrob 6 r^ auvriSsiav accessus: quamobrem vocato quodam pro-
Trovog- }Cj B-i^ (pcovYiaag riva t Trpo t^ ksA- pe cellam suam dormiente, significat ei
A«5 aiyToi) Ka-jivBovrcov dTrafyiAAn avrco
^ quam male se haberet , concurrentibus
TO a^^ynf^a^ r^ t« avrri a-uv^pofin yivsrai slalim undique fratribus , ut quid patri
r aoiA(pct)Y ra t ^aT^o^ o-^of/^ivcoy Quavt- fieret viderent. Igitur cum doloribus me-
 :
;

VITA. 361

diocriter luctatus, crastina die convocatis ^i^iuaaLq romv fii^^iOTrovux;^ t^ iTravpiov

omnibus, suprema discessus sui verba fe- TrpocKciMud/^oq a.7rctvTciq^ csir l^nr^^^nq

cit sic. Troiil Koyaq ^ tCj omniv.

66. Fratres atque patres , calix hic ^r^ 'A5«A(poi x} 'TrctTi^ig' to '^OTrimy f. n». a.

cunclis communis est, eumque omnes bi- rovro KOiVov ^v, o «•za/oy TravTiq ol '^ctTi-

berunt patres nostri ; eundem ego quo- ^iq rju^' to oluto 3y\ 'jrivoi^i jca^w, k^ -zso-

que nunc bibam , atque ad patres nieos pevof^cti tt^o? ctJu' yrctTi^ctq fxn' ^MTZin t
proficiscar. Videte leslamentum quod vo- «sn^Gmxhv h 'Zdct^i^ifAyiv Vfuv (\)->'r 'zsi^iv

bis confeci : fidem vestram servate incon- Cf/,ci)v <pu^a^ctTi daaXiVTOv iCj r (^ioy aKfi-

cussam, et vitam immaculatam. Nil enim ^iBcorov ttAsov ^a^ tj Asfetv ovk iyco^ ^ia
amplius dicere habeo, quia quidquid uti- to 'ss-avTct ra o^paAojiS^ct kj TTPOctvctyffi-

le erat, iam demonstravi ac docui. Unum Aa/ 7^ Si^a^cti- 'Tr^oa-^ilg j^ tovto -^ il-

hoc addidit pacis et caritatis filius : nem- pYivni jCj t^ dya^zstig vlo<; , t&) ^ianorVi «ttwv

pe domino nostro et pontifici cum re-

, tS dpx^^^^^^^ t ^;' ctld^q yJj TifA,yig dcarctafjiov

verentia et honore salutem a me dicite; c^ Iftov dTroviiftctTi^ rolg AoiTroTs •zaaTpa-

nec non patribus ceteris, episcopis et sa- (Jiv , lipdp-^^aig ts xJ li^ivuiv ^ rolq Xpirou
cerdotibus, Christi confessoribus , perse- OftoXofYiTOLiq Toiq^ia Kv^iov ^i^icayfjiivoic,^

cutionem propter Christum perpessis cun , ctTsctai to7$ d5«A(po<$, tp/AoiC rs x^ yvcooi- •

clis fratribus, amicis ac notis, et iis qui f^oig^ jCj Tolg cv ro) vTri^ 7^ ^/fso^s dycovi

nobiscum in agone fidei desudarunt , par (JvfKiKo^TrictKooa-iv Y\fMV fHKpolg Ti j^ fjnyd-

vis magnisque. Interrogatus autem a ve- hoiq. "E^cdTY\^i]g q Tr^oq t Gs^ctaftis 'Sctv-
nerando Naucralio circa subiectos poenis KpctTin Tn^^ r Iv '^rifxioig ovrwv juova^oiy
canonicis monachos et saeculares, respon- Ti rCj KOGf/>iKol)v , dTriKpivctTO ovTvoq (pjAo-

dit ille vere misericordissimus Christique (JVftTsct^i^ciTO^; tlj ^i<5roftifiy\Toq lctT^og' 6

imitator medicus: Dominus cunclis induL Kvpiog Gvy^co^rd^l 'Traaiv KctTct(j<:ppctyiGetg

geat: signoque crucis ter fratribus bene- t? rpiTov Gsu' dBs\<povg, gVnv^ctro oLVToHg

dixit dicens: Dominus pacis sit cum spi- t/Vwv 6 Kve^og 7^ il^vwvig i<rcti ^' r •aveu-

ritu vestro: et omnibus qui aderant sa- f^ctrog vf^cov i^ dcmcttrdju^og cvv* -nctpov-

lutatis, ita manebat. Ta^ airaVTag^ Biifceivsv ovrcog.

67. Ergo rei fama diu didita, venie- ^^^.TYigroivvv dKorigTctvTYig fxi^iTsoX-
bat ad eum plurima multitudo, quibus Aoi/ ^^o^aayig^ Trct^iyiviTO yrpog ctvroi^

signo crucis formato benedicens , salu- TrP^M-^og TroXv ^ otg ivXoycoy 7^ KctTctfKpfict-

tansque , et placide alloquens , dimitte- yi(^cov ^dajrct^^ojLSiJog ti j^ roif/,ct 'zspoa^p^if-

bat. Atque id agebat biduo. Dominico yo/cS^og dTriXviv tovto B' iTroi^ Itt] 3vo
autem die, quo commemoratio'*sancti et rfA,i^ctg- j^ rh KvetctKri cv yi y\ ftvY\fjt.Yi cJ^i-

gloriosi marlyris Menae celebrabatur ,

Ti\i]To r dyia k} ci/B6^H fx,d^Tvpog M«va,
consueta dicta psalmodia, sumptaque eu- i^^l^ctAKcog tcc (jvvyi^yi^ tCj t dfict^jftdrcov f^i-

charistia, et oleo pro more membra in- €VaAf<4^/"Vo5 x^ to 'i-dog tcc

Tctor^ctJv, y^

unctus, sublalis manibus orans, circa ho- f^sAw avTov^ C^iov n rag xfipctg a^ag iC^

ram sextam ubi sensit se viribus desti- '7rpoaiv^af^jog..7ri^i 'co^aviKTvw hgm^i-

tui, iussit tacite ut cerei incenderentur to iavTOV yiTOVYiKOTct ^ Tr^ooiTct^iv Yicrvxri
atque ita fralribus psalmum incipienlibus xw^a^/av ^ose&a/* yC^ ovtco t d^iK(pcov dp- t. 176. b.

heati immaculati , cum ad secundae se- ^etftivoov 7^ r^ctXf^cco^iag t dfA^coftn., rCj <fi6a-

ctionis versiculum pervenissent dicentem (jdvTcav Iv too <riXV "^ ^ivripctg ^dcjicog tco

(1) Extat in sirmondiana editione Theodori nostri testamentura.

46
 ,

362 S. THEODORI STUDITAE

KiyoVTi 5 uq T ctioovcL ov fjLfi ^Aa-^OjM-ai r aeternum non obliviscar iustijicatio-

in
' Ps. CXVUI. 93.
BiKaicofjLaTeav an , oti Iv ctVTolg g^Jiaas jt^g * num tuarum, quia in ipsis vivijicasti tne,
ctijTo-d^i S^Tpi^oVTcav avTcav, Tsctpi^coicsv T ibi his adstanlibus sanctam animara suam
dyictv avTov -^vx^^v' k} Tr^odiTi-dn Tolg g| emisit, appositusque est iustis a saeculo,
aicovog ^iKaioig 6 Trctpoc TxravTct t «ctVTOV is qui in tota vita sua pro iuslitia perse-
/S/oy V7Xi'ip diicctiQGvvYig J^idicoyfjcivog' Tolg cutionem passus fuerat; sanclis, sanclita-
oaioig, 6 t^ oaioTYaog Ipct^Yig k} ipyaTv\g- tis amator et operator; martyribus, mar-
To7s fA^apTVGiV <piXoftapTvg j^ (Tuya-^AM- tvrum studiosus et certaminum socius ac
T«5 ^ TToKvct^Xog' Tolg a,7ro<r6xoig ^ 6 t eiV'- palienlissimus ; apostolis, qui eundem ac
roviKiivoig d^ofiov ^a^iiVGcLg7r\<pici>g' Tolg iHi fidei studium decurrerat; prophetis,
7rpo(py\Taig^ 6 tu> 'igco TSTif^tjf/ivog 'zxrctpa q«i pari ornatus fuerat a Deo charisma-
G«S) "^ctpiijixctTi , iCf Tctg c/nmoov (J<ppciyi(Td- te , eorumque confirmaverat rebus suis
/j^og ^ia ra^ctyfiaTCOv 77-^oppji(T«5- log ocTi geslis valicinia quandoquidem Emmanu-
;

r T ^Ei^f^ctvariK cvav-dpcoTrncnv Bicc avfi^o- helis incarnationem sacris symbolis om-

\(jov lipm 7rdvTY\ jC, TrdvTCog Tifia.Srou\ /3?- nino esse honorandam adseruerat ; san-
(Baicoadju^og' 'zsa<Ti Tolg dyioig dfyi^oig^ ctis angelis cunclis , qui omni conatu ae-
TravTi' <t9«v^ r iiciivcov il^nKcotcwg ju(^ aoLo- mulatus fuerat, carne licet veslitus, con-
Kog TToKiTiiav' tu> 'ziravTOKpdTopi •S'?&) yi] versalionem illorum ; Deo denique omni-
Kvpicp T^ 5o^«e J^ ^ctaiKi'] T dirdvTtov ^ c potenti, et gloriae domino, regique uni-
Tcig 'Qnyiing v^ ftieAKctg ^airiXiiag dia r versali , is qui terrena omnia circumscri-
c/Kiiva (pojSov dvT' ovBivog Koyiad/u^og^ j^ pta regna, prae Dei timore flocci fecerat,
•ZBaaav dvdpcoTrivvw ^o^av cog TrmAov KaTO,- et quamlibet humanam gloriam ceu lu-
'zsctTriacig , t^ '^oju^jog yH^ to dvvciTOv ^iosi- tum calcaverat , factus denique quanlum
^rig i^ ^i^oiiKsKog. licebat Deo Christoque similis.

^y\\ Oif ^ TO Tiavii^ov j^ TAnTra^ig (7Kn- 68. Sacralissimum et patientissimum

vwftcfc, T^ Trpoppn^iicng x^poyyiaa Trpog r corpus eius ex supradicta peninsula ad
U^ifKHTrov TYiviKdBs fxiTaKOfxia^iv ^ avTO^i Principum insulam tunc delatum, ibi con-
T dpfA,6Siov '^aKfA.cpBiav ts ^ KaTd^KJtv gruam psalmodiam et depositionem na-
^iX^rai' cv oKTco Tr^og BiKa iTidiv t^ avryi ctum est. Annis octodecim illa in insula
«ZD^^^puAa^^-^gy vvKJcpy i^ avvTn^n-^iv VTro retentum fuit, et a sancto Spiritu, qui in
T cv avTfjp KaTiTKYivcoKOTOg dyia Trvivf^a- eo habitaverat, incolume et incorruptum
Tog d(7vvig Jtj dBidKvTov ^v^ ovTcog cog f^yi^'? conservatum , adeo ut ne cutem quidem
•^ ^o^a$ avTOv Ka-drd^a<S^ r <p-do^07roiov illius corruplelae vis violarit; eliamsi ea
1. 177. a. cvi^yetav il tCi '^ to coBo^ivai Kayjjvar^g naturaerat beatissimum illud corpus, quae
(^^Laicog (TVf/^tpvhov riv to fiaKdtig^ov fiST- pulrescere solel. Translata poslea fuere
iTi-^n Q cn/^6^cog Tr^og t l^iav avrov Troif^- sollemniter Theodori lipsana ad eius ovile
vtw T 'S.TH^in cv dpx^ '^ Ka^' Yif^ag o^- Studii initio hebdoraadae orlhodoxiae nos-
•doBo^iag (i) iTr) <^ ^nra^yiag MiBoBin r trae, liturgiam celebrante (
vel pompam
dyicoTdrH Trar^id^x^i ^ Ka^ai^iTH '^ t cohonestante ) Methodio sanctissimo , et

rfA,i;^ig-cov aipi(jicog [o.)' j^ KaTiTi^n tyi Semichristianorum haereseos destruclore.

(Jo^cp T 'Ziavoaiov riAaTWVos k^ Ytynfxfivcu Depositusque fuitTheodorus in loculo Pla-
atJrS, ajtta 'lco(jn<p to> d^x^iTricJKOTrfp Qic-' onis sanctissimi et hegumeni olim sui, et

(1) De dominica et hebdomada orthodoxiae legatur Allatius de cons. col. 1432. Fiebat autem festum
orthodoxiae, ob instauratura ss. imaginum cultum contra Iconomachos. De hoc festo plures extant Grae-

corum orationes, quas inter vidi ms. etiam Macarii Clirysocephali.

(2j Legesis de hoc pleno orthodoxiae triumpho Cuperum in hist. chron. patr. Const. in Metbodio.

'" •
 VITA. 363

losephi Thessalonicae archiepiscopi ger- aaAovJxM? joj IBki> ciCtov aJgA(pS)* t deou
mani fratris. Deo ac servalore noslro lesu Kcti GcoTtip^B^ wju^ 'iviaov Xpirou oiiTooi

Chrislo sic volente , ut hos habenles cu- iii^0KY\acLVT^ , 'ivct TovTovg 'i^^ovTsg yrpo-

ratores ac medicos nostrarum animarum, f4,ij-^ictg Kcti \ctZovq <t^ ts '\v')(lov tCj aoo-

alque apud sanctam simplicem increatam {jiaTCov n/iIfjS, Kcti f/,ianctg Trpog r dyictv

et consubstantialem Trinilalem inlerces- ^ aTs^iiv )^ aKTig-ov kou ofMOovaiov Tpia-

sores, liberemur semper ipsorum preci- ^ot, hvTpa>f/>e-^ct dsi r ctVTOiv '^srpsa^sictig

bus ab omni divina ira, detrimento, ac dTro Trdayig o^yr.g •din^aTii^ $\dCng ts jtj

damno visibilium hostium et invisibiHum; i-Tn^puag opctTOov Kct) voovftivvov Ix^?^^ v

laudantes Patrem et Filium ac sanctuni ^o^d^ovTzg 'zsctTi^a j^ vlov yS^ dyiov siviv-

Spiritum, unum Deum nostrum, per sae- j^ct t 'ivct •deov r(A,oi)v slg G^-^ aicovctg t^
cula saeculorum. Amen. alcavcov. 'hf^rw.

DE SEQUEINTE LAUDATIONE FUNEBRI

MONITUM.

lllatrem suam Jheoctistam supremo morbo lahorantem peramante piaque epistola

consolatus fuerat Theodorus , quae est libri prioris sexta. Idem mox extinctam
funebri oratione prosecutus est , et quidem insigni , quam memorant duo biogra-
phi , noster cap. 2^ et sirmondianus p. 3. lam vero cum in catalogo impresso co-
dicum mss. bibliothecae regiae parisiensis T. II. p. 338. legissem servari in co-
dice 1491. hanc Studitae orationem de matre sua eamque nondum editam vide- ,

rem; iusta mihi cupiditas oborta est quandoquidem complura alia Studitae scri-
,

pta edideram , hoc epitaphicum pariter in lucem protrahendi : etenim sanctae fe-
minae encomium a sancto filio recitatum quem non delectet ? Rogavi igitur per
,

virum equestri dignitate ornatum atque editis libris clarissimum mihique

litteras , ,

lamdiu amicitia devinctum, Paulum Brachium, ut praedictam Studitae lucubra-

tionem mei causa ex parisiensi codice exscribendam curaret ; quod ille per egre-
,

gium calligraphum Sypsomum pure eleganterque conficiendum sdtegit. Igitur

graeco accepto exemplari latinam confestim translationem adieci ut pius hic
, ,

commentarius plurimis prosit. Erit igitur hoc de Theoctista scriptum adiungen-

dum illi, quod de Platone pientissimae eiusdem feminae fratre suo nempe avun-
, ,

culo et in spiritalibus patre

, idem Studita exaravit et Bollandiani in primo
, ,

aprilis volumine append. p. 46-54. ex vaticano codice iamdiu evulgarunt.

 ,

TOY 02I0Y nATPOS HMnN KAI OMOAOrHTOY

GEOAaPOY
KATHXH212 EniTA*I02 EI2 THN EAYTOT MHTEPA.

<KXK

SANCTI PATRIS NOSTRIS ET CONFESSORIS

THEODORl
CATECHESIS FUNEBRIS IN MATREM SUAM.

Cod. parisiensis
1491. T. 84. a.
a> H..ViyKiV KCtipog^ CO TiKVa KOLl 1 . A empus exigit , o filii ac fratres
ti5^(po/ , ayUh^ctv vfjTiv dvctyfil^cti airpoa- ut inexpectatam notitiam obitiis inclytae
^QKt\TOv^ v\Ti^ eV/V ^avcbTOq Tyjg dot^U communis patris nostri sororis nuncie-
jtAOf a5eA(p»}^5 T KOiYoii TTaTPOQ Yi/u^ ( i)' mus. Hacc enim postquam iuxta praefi-
auTM T^ap T^ (apia^kvv} ^ahYi ? FodoirKa- nitam creatoris Dei \oluntatem praesente
9-a ^iov ?\.5iTbi^yri(jct(7ct TCft -TTctpovTi ^'i(t>
^
vita defuncta fuit, ad supermundialia se
fjbiTaKiXo^^^^iv dq Tci VTripKoa^ta' ou Xv- translulit; haud luctum nobis ineptissi-

'n-Yiv YiLiiv KaTakiTToZaa aAoyi^ov^ cag av mum relinquens, ut forte aliquis existima-
Tiq oh^iinj ttAAa x^^P^v ifJi^Troiiiactaa, Bia ob eiusdem ple-
bit, sed laetitiam potius,
<7^ ivs>\.m^ou avTYig fJHTa^aaicoq. QiMTi nam spe migrationem* Vultis enim narra-
yap ^iriyyiaofA-ai Cf/iv coanip Ka) Tolq c*'- ri a me vobis aliisque heic praesentibus
Tav^a (gVc-i^M «o^j^o$ Qv r aiyav , aAAa- (
quandoquidem haud tacendi sed loquen-
r
*
» Eccll XI. 80, Tov \a\i1v ., v!^ T KiKivovaav cvtoKtiv' di tempus est, prout illa praescriptio iu-
ftii i7ratviav}q ar^^a gct)$ -t^ cJ^oSa avTov )
bet : ne laudes hominem ante obilum eius)
Qaa iTroiyjaiv n ftaKa^ia iKi'm iTi c* aap- vullis, inquam, narrari quicquid beata illa

Ki ovaa Ka\a Ti t^ oc/a, xai tms t ov- anima, adhuc in carne versans, boni san-
pavcov (BaaiKi'iag iTra^ia- ^iTS ^rt ovv Tccg ctique egerit, et caelestis regni praemio
aKoaq Vfjucov ,,
TiKva fia^ Kccyca v^t^yyiao- digni. Ergo favete auribus, fihi mei, dum
fxai vf^lv ^ i^cd T ^iv^Hq isavTiKcog (^ipo- ego procul omni mendacio narrationem
f^oq y Ka) '^yiaiTai CfMv y\ vnp] TavTyig instituam : eritque vobis feminae huius no-
d-n-ayfiKict, dvT] KaTy^xviaioag (^i) ovk dvQ- titia, catecheseos non inutilis instar, im-
VMTOS, coq olf^ai^ tiAAa jOj ftaKa ctxpiKifJi-og. mo et valde proficuae.
/3. Ek yovicov fih rip-^-dai avTyig t^ 2. Utrum ea quidem a parentibus ini-
dpiTvw ^ cocwip Ka) (^ ^'lov ^ ovK ^x^ As- lium virtutis , sicut et vitae, sumpserit,
^«y \rasi\ f^YiJli Tct -zir^o ifiov ^ dKKa to. dicere nequeo: praesertim quia non res
fiiT' ifii 7r^oy\yftai auy^d^pav' koI V^oTi ante me, sed post me natum, gestas scri-
's^iipav ilKYK^ula rv Tvig Sjayvcoaicog tou bendas suscepi ; atque ab eo tempore ,

x.ctAou Ka) fjLYi ouTcag.iXovTog' ha ouv tcc quo ipsa recli pravique discretionem ad-
T«$ 'zzpooTng Ka) ^/jTipag f/.i^Y\KiKic*>aicog secuta fuit. Pueritia igitur atque adole-
'37cjpw//'/j , d-sTo rov Kctipov rr.g a'Ju.Qi6)- scentia omissis, ex coniugii eius tempore

(1) Platonem dicit, summum monasticae familiae praesidem ante Tlieodorura.

(2) Catechesim proprie appellat lianc orationem etiam biographus noster loc. cit.
 S. THEODORI STtDITAE OR. FUN. W MATREU SUAM. 365
narrandi exordium capiamus. Et quam- aecog dp^wfzi^dct t«5 ^iyjjy^Jicog' x,ai (l ju.>i f. 94. b.

\is conformis huic nostrae professioni non olniicoq «^iv 'i'X.{ xo(7jW.i;to5 /Siog 7^ >cttA-

esl mundana egregiae parentis noslrae vi- hl^YiTopoq^ OfMCOg C/K T>75 dpxyig t6 Ti\oq •

la, lamen ex principio finem prospexi- KetTiJlo/u^, dvctyKctiooq tgvtov 'ss-^QU-^y}.

mus , ideoque illam vilae partem neces- aoi^cti' c/KUvy\<; to'ivvv -wpcOTOv K.ctT6p-dco.. -

sario connectam. Fuit ergo illius prima pcct^ TQ Tov -^iov (7i(3ctir-dyivai Kcti dyct-
virtus, Deum colere ac medullilus ada- 7rii(Tcti c^ oXokKyi^h- Logs el cruyyKp-dyi dv-
mare: ita ut, quamquam viro in coniu- ^tfi, <JAA' ChLu iCtVTYW i^ia'(jeTO T^ K^UT-
gium tradita, nihilo tamen minus enite- TOv(^ f^oi^ctg ^g^Q^* cPiia tovto '^vyi.
teretur meliorem quoad fieri poterat vi- Gudot Y][^ag 7rp'XiT(jog^ ovk (i7ri to Tctig aA-
tae cursum sectari. Ouamobrem cum pri- \ciig yvvcti^hy ofct c/fci]vcn iTxrt Tolg fjo-
mum nos peperit, non aeque atque aliae ycvoig ilco-da<Ji y^ ^ctifjtoviKYiv x,'iVY]Giv Ki-
mulieres locuta est; neque ut illae se ges- '^yiSztf x.\c<^ovi(jf,tolg h^ ^z^^xf^f^ctcriv Kctl
sit, quae recens natis, diabolico impulsu, akXctig TiGiv €W6)i5a7§ f'/$ t6 tjsu' ^nppovg

claviculas et ligaturas atque alia praesti- y^ Gm" KoiTcjOviaKhsg^ <z^TfaXY\Mci Ti /3aA-

gia ad sellulas et cubilia adhibent, tor- Kovaai Kai 's^ipia-^nrTa^ dXK' yiPKino fx,o-

ques eliam et amuleta collis iniicientes; vov TYi (T(ppayiSi Tov ^cooTxroiov GTavpov
sed satis ei erat salularis crucis signo nos TiT6i^l<QTtJ ilfta.g, CtVTi cVA8 TiVO^ 7^ -d^V-

communire , atque hac quasi armatura plDV dfJCCt^^oOTdTOV TOVTO 's^po^aKhof^ivvi'

^t inexpugnabili scuto protegere. Itaque cflia TOVTO 'zxraau)v t^J ahhcdv yvvaiKcov
cum aliae feminae venerabundae assur- 'ss-^oaKvvovaoov koi dTravi^s^af^ivcov l^ etv-
gerent conspecta qualibet auctrice et ini- TYig 0'\|.?W5 TVi avTOvpyo) Kai ftv^aycoyco
liatrice ac magistra huiusmodi praesligio- Kj Bt^aaKaKcp t toiovtcov ^ f^ovYi ouk iwii-

rum , sola mater noslra , neque caput his yjTO Y\ YifLiTi^a fA,YIT}IPj OVTi Ki<paKYIV k\1-
inchnare , neque eas invocare, neque ul- vai 'zsijOTTOTi •, ovTi TrpoG^paftiiv ^ ov^' av
latenus superstitiones participare passa fXiTaa^^^/iv TY^g yoviTiiag- Kaivri^ v^ss-o <^p

est ; saepe licet ab illius professionis fe- TiKovfjiivoov dTxreihoVfjiivn 'sroXhdKig' ctAA"
minis minas experta. Sed reapse iustorum ovTCog ^j/t/p^ai J\iKaicov cv X^P^ •3'fot) , k^

animae in manu Dei sunt, neque tanget ov pn a>^Y\Tai avTCOY paaav^' Kai o
'

Ps.
Sap. III. I.
CXXIV. I.

eos tormentum. Et qui confidit in Domi- 'sriTTOi^cog l^zsri Kvpiov cog op(Q^ licov,^ cog

no, sicut mons Slon, ut scripturae aiunt. Tct Koyia cpyialv.

3. Posthinc divino amore in eius cor- y' . AiVTioov y Tov Seia 'uro^a av^ov^
de crescente , quia sine litteratura , ut or- Tog avTvig cv tyj Ka^Bicx.^ o^^ riv d^dfZ"
phana, relicta fuerat, ipsa litleris semet fxocTQ^ (i^ 6p(pa,v'iag dyoftivYi , ypafx,f^a-
sapienter imbuit instruxilque , et psalte- t\K<( iavTYiv M acpY] Ka\ crvviTi(^<ly Kat to
rium egregie brevissimoque tempore me- '^aKTYipiov dTToaTVi^iKei KdXKiard Ti Ka\
moriae mandavil. Id aulem quomodo? avvTOfJccoTara' y^ tovto 7ra)g-^ ouk cv Yifjci-

Equidem haud interdiu huic occupationi ^ct ayj^KaCpvaa tyi jU-gAjTJi , cog av f^vi
(^
vacans , ne viro molestiam crearet , aut avcfipct '^^^^KvziriiaYl ^ ii t o/;cok VTriKaT-
minorem domui curam impenderet, sed TCoaY]^ dKKa izpQ vttvh Ti Ka) /uG' uTxrvov
ante et post somnum , ardenle lucerna (^coTaycoyovayig Kav^nKng Kdpcvaaot tqvco^
sedulo lucubrans, res quae erant in ma- r OK Tp 'Xiipcov ipya .,
cvK '/\ftiK<(' aKKa
nibus non negligebat ; sed modo huic mo- Trri ptsv TOVTO •n'poaiyji(ra' Trii 5s to iTS-
do alteri curae intenta, et domum re fa- pov il^Q^ iu.gTa^?ip.'/'o|M.sv« 5 y^ (^ o/;tov

miliari augebat, et doctrinis simul ani- Y\v^H, joi ^' fjca^YifJcdTCoy iTriKaft^dvsTO'
mum excolebat. Atque ex eo nimirum iK rOTe T0'iYVY QVK iSSavaaTO OfliKOVaa TCO
 366 S. TUGODORI STUDITAE

i '9'g/6) Aa.viS Yiiiipctv cJ^ vfA^iPctg^ tcclI rctig tempore numquam destitit cum Davide
•^iioLig dvctyvcoascTt 'ss-poai^^ovact' coiii^iv versari , divinis quolidie lectionibus ope-
re Ka.ioy.iYYi i^t/) ^ca^^/av, k} Tr^og to yiK- ram navans. Quibus cor incensa, ac fu-
Kov ayoL^ov avctKayTrovact^ ri %oii1 koi turi boni spe exardescens, quid adgredi-
ri i^yai^ircti n -^ctvyctGict; aTroycoGfivdct- tur, quidve agit admirabilis femina? Va-
Gct ictvrviv 7^ ftctrctim y tccti ccq '^yjfi^ri- nis sibi delractis ornamentis, et viduali
icov ri c^^iiyct avctKafi^^act , ourcidq ilg vtto- quodam amictu assumpto, praeclarum se-
detyyct kclKov TrpovKeiro roug yvapiyotg., met exemplar familiaribus praebebat: ne-

fj(.yiTi lyvvnGct T^i Kct^oKa ^

yv\ d' ctu «vj.dG- que iurabat umquam, neque menliebalur,
c/lojM-gvn, yyjTi rct "sroAAa KpiOd^ciyovact^ neque carnibus plerumque vescebatur,
c* rcd yaKi^ct nosctpctKOTi^stv aKKa iCj quadragesimali praesertim tempore. Sed
ii TTOTi iig ivco^^^iav Tr^cvKaKilro yayiKVW ^
et si quando ad nuptiaie convivium evo-
Kav-doLVQVTOdq VTSi^ri^^u ictvrrw yviJioKcaq caretur, dissimulanler se continebat, in-
dTTTOftivyi Kpicov ^
[A,yidi TO Ojupa ai^ovact lactis carnibus, oculosque ad ihjmelicos
€ig Tct ^vfiihiKct TTctiyvict' Kctl yb rv (Jm- lusus minime altoilens: erat enim cum
(ppuov ii Kctl Tig aAA« , ivct avcf^pct yvcvpi- primis pudica, unum virum agnoscens,
(JctdoL .^ jCj r '^v^YW /ui^ T aTroTayyiv rocrov- animumque suum post consortii renuncia-
rov ilg aK^ov dyvivaaaa,^ cag j^ H''^^^ Ko- tionem usque ad summam cogitationum
yia-fAOv rvpavvy\aivdg dKpi(^ivi(drti. ipsarum castigalionem purificaverat.
o
lig ovv C/Kiivlw 'iXa^iV fliaOVVKTin
. 4. Quod ergo illam mediae noctis
p».cxviii.6jr. Kaipog ; i^zsei^y] ipyov ro Koyiov IttAm^b* * tempus praeteriit? Re sane vera sacrum
f^iaovvKTiov Qj^iyapofjclw Tov i^oftoKoyil- effatum complebatur media nocte sur- :

G^^at (jui Itt] ra Kpiftara t^ diKaioavvyig gebam ad confitendum tibi super iudicia
K. a. op-dpov i^iyi^aig-^ Quae autem matutina
iustificalionis luae.
T/5 Q q iripag
r. (Tii' rig

Buo^iaftivyig iv^^^^aptqriag ccpa Tra^iKiiwiro-^ consurreclioquaenam alia praefinita gra-

,

ovSaf/^cog' aKKa Ka) Twe oiKnpiag dvrexo- tiarum Deo agendarum hora praetermit-
f^ivri Aiay, iCj log ovk av rig 7^ (piKoTro- tebatur? Nulla prorsus. Sed et domus cu-
vcov , TrKaamTipav t cv rolg dya-^olg e^- stodiae magnopere dedita , prae laborioso
yotg eiaiTzoielTO eTri^oaiv ^ pvSf.ci(^iiaa rco quolibet , uberius bonorum operum exem-
Ka-d-' iaVTYiv VTro^iiyfjiaTl.) Ka) (^ Ojtto- plo proprio incrementum efficiebat in vi-
^vyov y Kai Tral^ctg^ Ka) -dipa^ExraiviSag' ro, in liberis, in ancilhs. Et ilh quidem,

(^ psv, peTcc T aKKcov Kai iig v^znrof/.vyi- praeler celera , futuram quoque morlis
i' QJl r\ ^ r^ \
aiv (pipaaa t •uavariKOv ')(^copiafiov' Kai causa separalionem in memoriam revoca-
^ia TOVTO avft^nKivovaa j^ (s^^.KaKov- bat; ideoque admonebat et adhortabatur,
aa tU6 aTr' dKKyiKcov g-epyiaiv j^ fjuiv roi ut invicem abstinerent: quam rem ei per-
'Sirii^{' }^ "TTiiaaaa g-zxr/ fjLiag ivvng oKotg tantum, ut uno leclulo utentes,
suasit in
TriVTS inaiv m jCj Trpog-, ovk 'iyvcoaav lav^ quinquennio et ultra inter se non cogno-
rovg, ro ZB^^^o^oTarov rs ySj dvaiv^yirov verint; quod est admirabile ac rarum.
.'srcog "^A) civ jCj ov"^ OfjciKyiaenv ro Trvp rvj Qui enim fieri possit, ut ignis adiacenti
.*u^^aKHfiiyy] KaKafty].^ii fjcvi v7re^(pvcog '^ slipulae non admisceatur, nisi hoc forte
TO yivojv^ov
i ^ 2< BoO(^ t 'Poij-& Idaag Quod si Boosus, qui
supranalurale fuit?
aviTrat^ov (TvyKa^djdyiaaaav cv fjcio, vvkt) condormienlem Rutham una nocte reliquit
e^sj-aiviiTai ^ •sroog ovk dfJL^ponpoi eiKorcog intactam , laudatur ;
quid ni ulerque pa-
ace(ppo(ruvyig dniVitKovrai KKeog ; dKK' Wco rens meus meritam temperantiae gloriam
f^ev rovTO rolv dvolv eyKCOfjLiov' 'Hs^tto- referat? Esto igitur hoc amborum enco-
,Kava<i ^ ovrav^a ovk aKaipcog i^ ^o- mium : etenim hac in re non improprie
 ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM, 367
paler meus laudem malris participabit. vykjcic, ^r '^ TiKoi(Jv\q iTraJivn' ra^'^ riKvoL y\

lam vero liheros plenissima virtutis femi- TrctvaoiToq 7rcti3ev<{ bv vH^iaiaic, k^ 's^a.i-
na monitis et adhortalionibus erudiebat. viTiGiv .^
Trri ^lv ha^^cd hoyiKYi TrKv^osov-
Et modo ralionali virga perculiens, modo act^ isii J[e ifx^fjisMlci ayovact kou 'apotj.

sedulitale deducens, urgcns, ac proveiiens dyndct ku) ctvpaact ih tcc tsAicots^cl' qJ^

ad perfectiora. Quid inde ? Filiolam ro- ov ti y'ivirctii KctTct^r't(^<l ro -dvyaTpiov

borant stupendi matris mores, quae nec kcli 6 rpoTs-Q^ ^ctvfx,ct<^U' ovrs ilg 0'\{.<v

iJlam ad virorum conspectum adducebat, appivcov (^ipovact^ ovrs ra yvvaiKiKa ipu-

nec feminea monilia et dexlralia purpu- 'izXLKia Kai r^^^Jli^ict Kai ^ij^^zs-op^pvpct
reasque vesles eidem ostendebat; sed ad C^zcoBeiKvvovGa- 'urpog Ss ^iofJi^Aav ava-
pietatem polius erga Deum impellebat, yovaa^ koI tcc Upa ypdf^f^ara Ofc^srai-

et in sacris liMeris erudiebat , pauperes Bivov<ja^ Kai c^ 'ssrcd')^ovg v^zpo^^X'^^

hospitio excipere docebat, quin etiam le- iK^iBdfJKa^ra , v^ q^ Aco^oov ra 'sKKn c/k- l. 98. a.

prosorum ulcera propriis manibus coge- f^cdossaktj avTO^^^iiptJdc, vyrav ctyKd^atj a' y^,

bat abslergere. Postremo ad Deum cae- t?A(^, sU '&gov Ka^ ra s-znapdvia K.dK\n
lestesque puJchritudines ex his humi re- aTro ^
ivQh^s p^^ctaat^nAoJK (^, vovv r
pentibus mentem puellae transferens Deo , Kopia pLsrdyhcja^ ^su) dvari^dnGiV' aKKa
consecral. Et laulos quidem hoc opli- TrokXd ^s XiysiV ji V7rc-^s(jig ^ xaAA/fws
mae educatioi:'s argumentum commenta- avryig TraiSo^^^o^^iag UTrofcviipLara Trapi-^o-

rios mihi suppe litaret; sed ne quem sa- ftivvi , Jlia (^ xopov cnrav^a urrirco' o

lielate onerem, heicsistam. Unum tamen, ^g pcs KaraXi-n-elv ov xaAOK^ToDro ^rpocr-

quod recte reticeri nequit adiiciam: quod , -S-iidv on SKdg-ors ftira ro Ka-d^evdriaai
nimirum quotidie, poslquam se liberi in c^ TralSag, ov Trdvrcog riv ctvrvw KOira-
lectis composuerant haud ante ipsa cubi-
, a^nvai-y "zsplv av dTriovaav ayiy^siov:^ ra
lum ibat, quam superveniens crucis signo (r(pcov iii?KV\ rv] rov <rctv^ov a(ppayiBi' slra
membra illorum signasset. Rursusque cum TraA/v pisra rbl iyipaiv cog imi ro •zsroAt)

surgerent, saepe nos exstimulans atque ex- vvosovaav Kj d^pvzavovaav v\[^ag Kai 'zr^og

pergiscens, ad preces compellebat: scili- 'yrpoa/jxy^v Tr^orpiTroftiwiv .)

ha fivi fxovov
cet ut non ipsa lantum, sed et filii , Dei &Ks'ivv] ^ dhXa y^ ra riKva ^sh AarpevHV
servitio assuescerent. TraiBsvcovrai.
5. Age vero de famulis famulabusque s^. A q tss^i dov\a}V x^ da^^idcov^ ito-
mullns mihi serrao oboriretur, si expo- Xvg 6 Koyog, ^ahofjcivco ftoi (pod(^nv ^ oaa
nere vellem, quomodo illos sibi conci- OKsivvi ciOfA,v\peTO ^ BiiTpapsv , STrorii^iVj ovs-

liaret, alerel, potaret, vestiret, quanlum ^'i^vaKSV ^ log ovdilg ttoKv t aKkcav ^tlj si

nemo alius vel clementissimus. Neque, ut Aictv (piKav^pooTi-uov' oC-^ cog irvyjv d^rco

tit, panis tantuni et vini ac lardi diur- ;f; o'ivcp joj KdpBcp Si^iSfMivvj .,
ro i(py]fA,ipr,-

num victum suppeditabal ; sed saepe et aiov airy^piaiov ^aKKa yroKKaxooi^iv lo^-

sollemnibus plerumque diebus , recente rag-ULalg Y\f/,ipaig,}t^ -npoapdrco K^ea Sfgi-

carne nutriebat , piscibus, et altilibus, et r^i^paaa, o-\oig n y^ opvioig yJj KapvK(L-

raulsorum propinationibus : quia nempe TiKo'ig Tr^o-^of^aaiv , oC cpi^aaa r t roiov-

haud ipsa sola his frui volebat. Nonne tcov ftirdKvi-^iv £^' iavrvig ^oymg Wafti-
haec dilaudanda sunt el rara? nonne pecu- vvw a^' ovk STraivsra ravra r^ ^ivi^ovra^
liares sanclae ilHus animae praerogalivae? ^ -^ dy'tag '^v^rig c/KHvv\g 7rpoTe^y\fj,aTa;

Credo equidem id mihi adsenliemini quol- avftipyiairs old' ori ol cja)Ti^o/Aoor <iAA'
quot audilis. Sed illud quoque recte me s^Oi y^ ^v dv iX^t ^pog rovroig il^slv^
dicturum pulo, quod etiam minilabatur, ori Kj YiTreiKn^ rtj ^a^paKi/ero^ tCj ^dXiTft
 ' )

368 S. THEODORI STUDITAE

Tolg iyfv-div j ovK oI5' ori cv [^'ipn '^oya corrigebat, et praecipue domeslicis (quod
w iTjc&iya &i^(rofji,ai^TO r^ i^paTri^i i^ ^C- haud scio utrum vilio an laudi vertam
1 96. b. ^ TT^oGiTVTTTi Bicc TO vTTip Gca(ppQ- alapas impiugebat , obiurgabat eos et ver-
^^^'C'")
Gvvi]g iCj aKKoTTiaq ^ aAA>t$ apiTiig tclvtol berabat : quia haec honestatis docendae
yivicdnfy }t) Tcp ^vijlu) isr^^riojiTo « aubs- causa, a furtis absterrendi, aharumque
BoLio-^v^og ^ iTTSi^yi Kctl (pvdicoq Y}v o^vii- virtulum sludio fiebant; eiusque reclilu-
joas, ^riAcp ^iov tu TroAAa TupudGKO^i- dinis amans animus iracundia percelle-
yji5* c^iivy\i ^i ^v to pgra to TiTV(^ivcii batur, cum et alioqui salis irritabili na-
fi(T«pp(^Oju.g>'»i? iU (^ KOiTcovicJicov , vJj lcLv- tura esset, zelo Dei saepe compuncta. Ve-
TM5 dvTiTVzsTQvunf; Tctg 'zs-ctpeiag^ il ts-q- rum eadem post verberationes cubiculum
voi«5 ictVTri 'fhAiyovdMg^ kock tovth avct- suum ingressa sibi genas pulsans, et uli-
,

KowTOiA.ivvig urpog jM.gTaji*2Aoy , Kctt r tv- nam doleas! sibi dicens, atque ad paeni-
(p-d^s^icrctv 7ffpoaKa.KHi/ivv\g Koi yovvTTiTOv- tenliam inflexa, vocat^ ad se quae vapula-
(7«5, Kcti Qj^cLiTiifA,ivng (7vyX(^^*^(^^V' >coil w verat famula, flexo genu veniam petebat.
Tiig ivctyovg l^zs-ctvocKAriGicog' kuy ya^ to sanctam resipiscentiam l Certe si forte
TrpoTioov ^Qitn tIs KctTYiycpQv/uS^ov ^ rtAAa aliquis priora vituperaverit, is haec mira-
yi To ^iVTi^ov ©^5t(/io^oJ5 yivu/j\oQv ^ 6 biHter facta posterius commendabit. Sic
aJTO$ iTrctiviQHiv o^iv kolI KipaaaGct tu> metui misericordiam admiscens, et ab an-
(p6(3o) (^ sAfov, Kcti <^i^yi<Qraj 'snap' av- cillis palam amabatur, et illarum se cu-
Tci)v iyvcdp\'QTO j Kat (ppapih avTccg Txpog slodire honestalem monstrabat : rem
et
(jco(ppoviGfA,ov vsndiiKvvTO' y^ iKaTipod^iv utramque optimam oblinebat. lam amore
TO K^aTi<pov iKiKTnTO. 'hyaTTYiGiv Q Tra^a erga circumstanles, et eleemosyna ad ege-
7^ yeiTvia(^Qvaci)V ^ ihiniLotjvvlw di wpog nos, quis eam superavil? Et amor quidem
Q^ iv^silg, -'ig V7npiS>aKiv iKiivlw^ ^X^' ^^ ^^^^ moderalione apparebat, praeser-
aav TO {A,iv c/K tqv (rviL^iT^ia^^y ^fA^aM- tim erga infirmiores: misericordia autem
g-a Ta7s v^o^iig-ifiaig' to q ck tov ayav ex eius nimia compassione: quamquam vo-
1 aui^-Txra^ovaa., kuv oaoY t6 Sa-^^iMg Tvig luntatis huius copiam, facultatum nostra-
'jrpo^iaicag^ qvk iia 'zs-po(pa'iVi^rt\ « fts- rum mediocritas effulgere non sinebat.
TpiOTYig T^ VTTaphoig' ttKyw f^apTVpig Ttig Sed tamen testes veritatis sunt multi et
dKyi-Srnag ol ttoKKoi jlj TzoKKaKig t^ dTro- saepenumero et slatutis vicibus, orphani
TiTayiiivuig^ op:pavo'i Ti yJj pj^wpa» ,
^ivoi acviduae, peregrini et indigenae, aegroti
Te j^ avTox-^QVig-, voai^Qi Ti Kj yipovTig, morbo correpli, qui eius
ac senes, et sacro
y^ ol T^ Upag voaov haxQVTig^ 'zsapa Tvig nutrice pauperum manu adiuti fuerunt.
"srTcaxQTpo^pa ^e^iag •dipa-^ivoju^oi. Ka/ Atque hoc eliam excellens in ea fuit quod ,

yovv K^ TQVTQ avTiig to i^ai^iTOv, to avv- convivam in niensa habere Christum (pau'-
BsiTTVQv Xpi^Qv iyjiv, pcrcm aliquem) praesertim tempore sol-
itj 6[A>OT^a7ri'Cov (^
YW^iKrt paAjg-j. 'zoapviv Kaipog t iopTa(^iv' lemnitatissolita fuit. Haec haud levia
,

TovTa ov fiiKpa f^oi KaTacpaiViTai Tolg mihi videntur in iis qui nuptialem statum
,
'zs-poKt](p-dilai Tco yaftco 'sspog atOTijp'iag ad salutis vialicum praesumpserunt ; et-
ho^iov il Kj iTi )\iy^v QvK 'iX^ A^ H'^''
Jamsi forte maiora alia de hac benedicta
^Qva 'zsipi T^ iv(piiiA>iifj,ivYig. femina dicere non haberemus.
5" . Toi^a^oDv '^^ YWiyKiv 6 >ca/^oeT 6. Quamobrem postquam lapsu tem-
Tov fA^ova^iKQv axvif^cttog dvaKKYiaiv , t/$ porum monachalis habitus restitutus fuit,
'ispo OKi^iVYig^ n VTndi^aTO c^ X^itqv -di- quis ante illam Christi famulos suscepit,
^a^^TttS, w c^gvo^o%«crgv, vi i^ipaTrdj- hospitio fovit curisque refecit , a fratre
ffsv •
fA,dM<pa y^ c/KT QiKiia d^iKcpov auu.- praeserlim ad id inducla? Unde etiam, ut
 ;

ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM. 369

multa compendio intercipiam, viro sua- fAjco/Agvw o^iv 'ivct rcc "zsroAAa (TtuuTifico,

det, liberis pariter consuadel curis mul- sU 'aro-dov i^-dovact 7^ duKyiTiKrig ^mg^
lis , monilis ac promissionibus
, , mox etiam 'srsi-^et t" avJpa, (JU[j(,7ri'i^si C^ Trcti^ctg

viri fralribus: et iam rebus bene compo- TroAAa/s fhfjisAeictiq <t vs-drsdloLig ^ vtto-

sitis, domo egreditur populum integrum G^ias(Tiv^'i7reiTct citr o^ dvd^og d^s\(povg'

Deo offerens, qualuor nempe filios, tres i^ tcc 'sydvTct iv Sj3^-di(j,ivn ^^ i^ip-^^^STcti 7^

viri sui fratres, secumque ipsum domus olKictg, <j\viuov oKov Ttc ^itc «JD^^rwcra-

caput. O mirabilis novitas! o inexpectata act' TiTTct^a f^cev Tct tikva (i), T^ilg Gsir
conversio! Id sane peregrinum tunc vi- i^dv^^og d^ih(povg (o^j^tt^ f^i-d' ictVTYigT

sum est reginae, stupore affecit consan- xg(paA>iV w 7^ d^cLvpt-ct^rictg Kct^ivoTOf^lotg' S

guineas , notas quasvis admiratione su- i^ 'Cs^^Bo^a fMTu^dc^ioig-TisTO i^iviai uh
spendit, compunxit denique non cernen- Kp r r\fJtfi^ctv t ^ctGiXi^ct^i^iTrhvi^i q ra^
les tantum sed quod nempe
et audientes; avy^i^ctg^ i^dfjL^nai q Tag yvcopifjiovg,
coniugio medium adhuc cursum tenenle, KctTivv^iv q ov fiovov G^u' opmTctg ^dXXa.
ipsa rebus ad vitam satis inslructa, digni- Ket) dKovovTctg^ oti (jv^vyict iTi fjLsanM-
tate aulica, quaestoria scilicet fulgens, fi- Kiovact^ avTa^Kbftiyn ts yt^ r /Sioy, d^ica-

lios habens aelale florentes, non fuisset /Aari /Srtff/AuS) j^ TctfiidjTiKco TificofZivn-,
liorum amore commota , non desiderio d^ Trcti^cig v\\m(jOTctg 'y)QiCSct , ot;;^^ siXy^-n
successorem stirpis relinquendi, non con- ftsv tco tovtcov <pi?\.'^ct>j ou tu) KctTciKiTselv
sanguineorura affectu, neque domus de- ^iaJop^ov tov yevovg^ ov q tco ctif^ciTi, 7^

relictione, neque servorum destitutione dyxi^rsictg^ ovts tvi t^ otKia,g d7so<rs^yi(T^ y

sed regios onmes proiecisset honores, vi- ov ftriv ovBi t^ t^ depa,2xriictg dhMTpm-
tae delicias calcasset, seque gladio spiri- cth, aAA' 'i^i-^e fJt,ev Tcig 6k ^acriKicov ti-
tus a carnalibus consuetudinibus praeci- f^ag^ KctTiTrccTVidi q to, tov /Sia Ti^Txrva^

disset , Dei placitum magnanima cum vo- ^igxo-vj.g re t»? t TrvevftaTog fjLa^^^^ctipcc eav-
luntate exsecuta. abramitica vere anima tyiv6k t (rapKiKcov ^'^(ia-scov t^ tol B6- ^
f. 97. b.

atque virilis! Merito aliquis cum Macca- ^avTa ^ico TriTr^a')^^ fjLiyaho^ovXcog' onlo
baeorum strenuissima matre hanc connu- 'T^ djSpaftiaiag '^v^yig oog dKn^cog 7^ dv-
meraverit, quae ascetico certamini partus ^psi6(ppov(^* slKOToog av Tig avTriv /j^ t^
suos hostiam obiecit : itemque cum Anna fcaKKa(BaiKYig dpiGTVfg fjCKTpog (mjuTa^eiSv
samueHtide, quia non unum ex voto, sed ^vaaaav ty) daKviTiKVi d^Xnaei Tctg ca^i-

universum uteri sui fruclum Domino con- vag- j^ /u^ "Avvms t^ aafintjhiTiSog ^ ov^
secravit. Sed gratificabor vobis auditori- sva t I^ s^zsayyshiag, <jAA' oAof r Kap-
bus adhuc aliquid fortasse sanctius, di- yrov avTrig dcpapcoaaaav tu> Kvpico. Xapi-
scessum eiusenarrando. Nam definito tem- aofcai cfls vfclv Tolg dKpooLTaHg Tct^a ti
pore domo iam decedens, ceu si festum oaicoTspov^ x) t t^ OKJBdascog avTrig t^ottov
diem ageret, ad se omnes convocavit ad- ^inynadfj^uog' s-zsi ^ t^ co^tafjiivt) t olKiav
fines: quorum viri quidem dolebant, fe- IJaAAa|a(Tcfc , cog olov ayaaa iopTaaifiov
minae etiam plorabant, peregrinum hoc rtfti^av, ovtco ^r^ocr^caAgiTai cJu' t ^gv«5
videntes spectaculum voluntarii disces- ccTravTag' t^ ol fjcsv rihyav ^ al '^ g'-3"^>?v«v,

sus ; ac reputantes mysterii magnitudi- £gvov ti o^coaai ^iafjua t g^-O^gAovTi p^w^i-

nem , rem praeconiis extollebant. Nam o^f^ov , x} cu/ lavTa^ig BQKifcd^aaai t fcv^n-
utrique observabant, patrem quidem fa- pm to /*e7g'3'o$ , tfvojM.y8v to yivo/tj^ov' t^

(1) Nempe Theodorus, losephus postea arch. thess., Euthymius, et filia una, de qua iam serrao fiiit,

(2) In vita Theodori cap. 5. p. 298. in interpr. lat. o-^aX/xa cum tribus sororifyus corrige cum tribui
fratribus, uhi iam non fuerit emendatum.
47
 , ,

370 8. THEODORI STUDITAE

•^ ico^cov df^^OTS^oiy T (Jiiv i^iovTOL T^ 0/- miliasdomo iam exeunlem; matrem au-
;c/ag, T Q 'srpoq f^iKpov v^f^ivaGeiv , iha, tem parumper subsistentem moxadasce- ,

d7riov(ra.v "^^oq to ddKViTn^iov ^ i^ avTHv r terium transeuntem, post divenditam dor-

oIkiclv dTTiiiTrcdXn^iluctv j^ Sfgt-vif^n-dilGav mum pretiumque pauperibus distributum.

Tolg cpBiidiv, TavTa ilalv t^ rf^iTipag fivi- Haec sunt matris nostrae in mundana vi-
T^05 c^ Koaf^iKyig ^icoGicag Ta i7r'i(jY\fia^ j^ ta facinora; atque haec exposui, ut non
ravTa SiyiA-d^ov ovx 'Va fx,6vov vf^ilg^ ctAA' vos soli, sed et siqui in saeculari mundo
sl Kai Tivig 7^/-^ h Tcp Koafict) ^•dddcocriv cognoverint, habeant quo iuvenlur pul-
iTraviivai^iX^^^y ^^B"'^ to/^ ;caAA/ro/s cherrimis his narralionibus , et Deo lau-
Styiyrii^aaiv -^sti) dv^ofA,o?\oyoufjS{joi. dem tribuant.

(^\ Aju^o ^n AoiTsov r i^iig l^^^&j^j-S-a 7. Sed agesis reliqua porsequamur

Trpog a. lA.aKi^a j^ olKiicog v}fMV i^{ 6 Ao- in quibus praecipue proprieque sermo
yog^ ^yaTrnf^ivor dAAoiSTai t KaAriv ctA- noster versabilur, o dilecti. Pulcram fa-
AoicoGiv ^ To ladyfi^ov (jx^f^ct fA,STa(A,(pia- cit mutationem , angelicum induens habi-
(jafjiivy\ y\ 7rip'iKoaf^og' Kivft yovv TroKhcov tum ornatissima femina; multorum eo fa-
f. 98. a. ^aKQvalTr] T(i> yi^^nftivci) avv^y^hv^oTcov cto lacrymas elicit, qui illa die vocati
Y^T Yjfii^av^ W^v oov Kj dKXYiTCog^ ha (^ convenerant, vel etiam sponte concurre-
f^ovov -^sdacovTai ro fi,v^Y\^iov t^ov/Mijov' rant, ut hoc tantummodo spectarent my-
Trapviju^p q jt^ yifCiHg avv tco KOivco Trarp} ^
sterium peragi. Aderamus et nos cum ge-
t'i j^ (pS), sopTd(7ovTig « 'd'py\v}i(JovTsg', tyiv nitore communi, festum ne acturi an plo-
Ts fjuy]TSpa d^ss-olSi^Ky^KOTig, ovKiTt /t^ T^ raturi? matrem amittentes,nequeiam con-
avryig 7rappy\(jiag, ovts 'o!rpO(JOfj(>iAovvTsg fidenlia solita eam alloquentes aut ad-
^

ovTS 'zspo(Ji6vTsg, Tov T€ d^r^ avjYig '/copi- euntes, sed de ipsius discessu cogitantes
afLov 'fhvoov/jS^poi, jtj Ka^^htov /u^oi' jtj moesto cum corde. Nam cum el nos ipsi
-^ fisK7\.6vTCOV y\^^' T avfo^zaXyipooaiv t ^ post certum temporis intervallum abituri
Kai^ov dTraipitv Tr^og to j^ y\fA.ag T^sa-dvi- ad professionem essemus cum genitore;
vai fA^ T '^VYiTOp©^ ^ sycoys fjisv cog ocTi ego quidem utpote ex imberbi aetate iam
s^ d^viicov ilg avB^a tsKcov , dXy^vcog fzsv invirum progrediens, dolens ulique moe-
jCj 6^vvY\pcog' TTCog y^ ov •
TrhYiv s'(pipov fji>er' rensque eram quid ni enim? Attamen
;

svxapi^'iag TO Trd^og' toIv Bvolv 3 dBsK- cum gratiarum actione hanc moestitiam
(polv, 6 a(piTS^og jcofti^M vsog cov
(1), ^^ ferebam. Sed duorum fratrum unus ad-
Tra^yiv m -^ 6fiSy\fA,'iag y\fiipa,ol ts (^ityi- modum adolescens, slatim ac adfuit di-
piOi A6yoi ju TrpoTrifjLTrTYipioi^ cti ts dva- scessus hora, et postremum vale iam di-
KAYiang , ai ts olfccofai, ai rg <sfetTAo;6a/ cebatur, et compellationes ploratusque at-
sTrsT^sXiv^ slaiKoXTrovTO ^ ^vaaTroauaTcog que amplexusfiebant; ille,inquam, adma-
slys '^ f^nrpog^ coaavs) f^oaxci^^iov r ^id- tris sinum convolans inseparabiliter hae-
^dO^iv dTravaivQjiSiJOVyi^ViT^ STi 'fhfjifivm rebat, quasi vitulus seiungi se renuens,
'Trpog (i^axv rij ftMr^/, ?7-9"' vts^ov 7rKy\- rogabatque ut parumper cum matre ma-
povv avTvig to ^ovKdjfn^a iTrYiyysKTO- a^' nerel; tum eius postea voluntatem exple-
ovv KaTSfi^aKaKia^Yi r dBaftavrivn Kap^ta turum se promittebat. Num igitur cor ad-
c>Kiivy\, Y\ avv'i7riaev ^Y\ avvcoKKaas Tolg r amantinum mollitum est, aut concidit,
TraiBog K\av^(jLvp'iafji^aaiv ',
ov/(j^ovv' dxx' aut pueri ploratibus fractum est? Minime
olov t6 oaiov avTrig STrlip-dsyfJt^a', f^srd ri- gentium. Quidnam vero sancte respondit?
vog sft0^i-^ovg %'^S(jog v7rspviKv\aavT(^ ^j Cum quadam vultus torvitate, potentis-

(J) Erat hic nomine Euthymius, de quo infra in adnot. pag. seq.
 ,

ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM. * 371

simum mafernorum viscerum \incens af- jji^yitpujcov cajAayx^^^ '"^ "^^p^t-wiKuiTctrov

^

fectum; nisi sponle, inquit, fili, abieris, u ^m iKcav (pmaiv vo thcvov aTrih^oig^ lyoo
ego te manu propria in navim imponam. cg t^ vm olvtox^^^ 'fh^aXov^cti (])• gl^gy
Cessit ilaque puer , et seorsum discessi- oSv o ttcTk;^ j^ BiitTTnjuS/j d^^poTipoi' kci-
mus. ]]Ia autem, ut puto, par quiddam xe/vu we doKco, g(pajt/'iAAoK ti t^ i^sri tov
patrasset , ac in quadraginla marlyrum 't^ Tio^soL^uKovra, /u^rv^cov dytctg fA,r\T^og '• »»• J>-

supplicio sancta mater, quae celebrem il- kSofxivH im tv\ t^ df^d^ng r «Vi i[4,7rvi6v-

lum spirantem adhuc filium suum in plau- t@o o/;te/a vlov a^cti ts i^ Ifh^iGH , g|«-

strum attollens imposuil. TsAfagi' (2).

8. Quid vero postea? Oplabat prae- r\' . ''h>.Xci ri ra s^rig; iTro-da roiyvv «
clara femina sub obedienlia magis vive- "^ovctict apxi^n^ \ii.a.KKov , «(j-argp koa v\v

re, quod et aequum erat. Sed quia ex ^iKOLiov g-zB^^M Be 6k 7^ tt^Iv JiffAwffga)^,

praeterito temporum turbine, neque mo- ol^Tg f/^ovcta-ryietov riv uvviardju^ov ^ ovJ\^

nasterium adhuc erat constructum, neque av 4^^;^*^ ^fhTr^i^ovcog ^Wd^ivn da^nyu^

moniaHs aderat quae prudenter ceterarum ^^j n-oXKm, 0« Tovns (^id^irai vtso tov
coetum regere posset, propterea a fratre dSiK(pov KiAKicoriKcog (3) ^ioocai f/y rvig
cogitur cellulanorum more vivere, cum fi- Tr^oKaL^^iiav^g ^vyaT^i^og v^ iri^ag avy-

lia iam antea tonsa, aliaque cognata. Sta- '^^vi^og- Cy\ \tiv avriKa VTroi^ovrnKcog' ^vi

llmque palientem vitam experta est, ne- ^s oBvvyipdog^ yrcog ydp ov ;

(^ ;;^«pa^a»-

cessarioque tristem, quia et spiritali duce yovvra pt,v\ KiKrniA,ivn 5 koI Tctg dvTiTr^ar-

carebat, et quasdam nacta est sodales pie- rovaag ro iVGil3elv i(^dj^ayAVY\ , r^ togov-
tati adversas, in tantum ut etiam sacro tov, %^i Ka] Ta ai^viiii i^opi^ie^' aU
illo loco expelleretur. Cur autem vel cuius ^ov^ai iWilv Cixri^ riv(^ Kai Bid, Tivo^,

opera, pudet dicere, ut audientium au- (p&tcfiol <r^o aKpoco^ivcov ofA,cog (^ipet- vTTip

ribus parcam. Attamen virtutis causa, et tou KaKov "^daxovaa Ka) Bict kv^iov 7re-

propter Dominum afflicta ,

patienter se ge- Ka'^oitivY\' tca) ovk ol^' OTrcog aTrayyiiKca
rebat. Nec quo pacto recitem scio alias Tas i-zs-aKKt^Kovg ch(popdg y^ fjnraycoyag
ex aliis vitae eius calamitales et vices rng ^co^g avrrig , xa/ rctg l-zs-iavpc^daag

nostrasque ab adfinibus et ab imperio «jtA/y, iK n avy^oiiag %k n /SaaiKiiag

pressuras , adflictiones , et adversitates. -^Ki-^c^g Ka) o^t;ya5 Ka) '5?E.Ta<T«5* to di
Summa rei famosum imperaloris
fuit , avvayo/u^jov rv^ v\ ^pvKKnfAvvi jLto;;;^?/*

adulterium, quod matri quoque nostrae toi> avroKpdropQ^^ VTrip tig Koi ro Trd-
causa doloris extitit. Nunc quia publicum <7;^«v «v avTvi' * iyn] q tov 01 khiuS^jikqv *«od^«oW.

facinus commemoravi, probe scitis quam roKf^Yifiarog iftvv,^Jjuu, 'l<pi olov oBwYipov
aegre illa tulerit, cum nos de monasterio '^KajSiV , vwiKa lcopa v\ftdg 6fc r i^ova^Yf-
abstractos vidit , quippe quae ad illam ho- p'« dpTsa^ofxivag, avviK^ov<ra Kard rtuu

ram convenerat. Sed quamvis in luctu 'co^av aKKa il ^ to •^pywsIv yw avrri jtto-

erat, sodalitio praesertim nostro spolia- viif^ivr\ fj.ciKi^a g| «jttSy, ovk YiyavdKTV\-
ta,non est indignata, neque indecorum aiv ^ ov Trpoiiro prifA^a d^^ig, ovBi ippn^i
quicquam locuta, neque tunicam scidit, @ ^^/TSIjKa, ovk r.KaKa^i rolg KcoKvrolg, ^^' *•

Sanctorum facta adniiremur, qui omnia pio mentis affectu egerant; quamquam non aeque omnia
(1)

imitari debemus. Certe adolescentis Euthymii non satis firmum religiosi instituti suscipiendi propositum
mox matri fratrique solllcitudinem gravem creavit, ut post dicetur. Impositura autem fuisset in navim Theo-
ctista filium , quia transeundum erat ultra Bosphorum ad Saccudionis in Asia monasterium. Vit. Theod.
cap. 5.
(2) Extant pulcherrimae de his XL. MM. orationes ss. Basilii, et Greg. nysseni.
(3) Cellulani seu celliotae monachi aut moniales extra monasterium in cellis habitantes, de quibus
satis Cangius in lexico, citatis graecis auctoribus, et praesertim Allatio.
 ^

372 S. THEODORI STUDITAE

aAA.' 0,73176 (pn(7<V « Tiscti^eg acLi awQaa^e neque clamores lugubres sustulit ; sed
cv KV^icp^ OTTOv wi^ cLV d^zsayoiCF-^e ^ jcoLi abite , inquit , fiiii , et in Domino salvi
OTTolict 'zs-OT av 'zara-doiTe j Bia yojttov av- estote, quocumque demum ducemini, et
ToD TovTo 'zs-posP^oju^oi' dya-^ov ^ Vfjitv quaelibet perpeliemini, quandoquidem le-
Ti av Koi vwoaTaimi J\hvov [U^i Kai gis illius gralia propositum hoc suscepislis.
ctifA^aTQ^ , ri Tr^oavKaSTZj (^ poi;^gt;aav- Melius enim vobis est, grave quodlibet
Tct, Kai eflia TOVTO -zxrpo^ovvai liw dKv\- usque ad sanguinem pati, quam adulte-
•&5<ay « TW5 ToXfJi^vipaq Ka) '^vaiaq ^u- rum in communionem admittere, atque
')(yiq' iv^vq ov KaTiTffidiV UKog
cocms^ «V ita veritatem prodere. intrepida anima
X-^oLf^otKcoTi^ag ?f} dvav^^ov Tra^iiv d\- et generosa! Ibi minime concidit, ceu par
Aa T< 5 avvi^iePlviiiviGi ^ avvcdJ\omopv\(7i ^
fuisset contingere infimae alicui et enervi.
GWi^^avai TO dTrahcoTaTov aapKtov ^ rJj Quid vero? Nobiscum discessit, nobiscum
Tov opovg V7ri^(2daet' ou^i (^ Trpo^v^ov iter suscepit, delicatum attrivil corpuscu-
avvo^oiTTopov iVf)aiMivv\' a'}, a'}j -zsrws ^g- lum nullum alacrem
in monlis ascensu,
yovaai wdvTig tov Kai^ov dyrav-d-^caTsoTi- viae comitem nacta. Heu! heu! quomodo
poi' Kai /t*aAAov Tiv?s Kai TrpoaiTxrifx.^ai- omnes occasionibus fiunt inhumani! Quin
vovTig i^ Trpoaov&tdl^ovTig t VTao^^^^eipicav et nonnulli insultabant et conviciabantur
to iuayfiMKov oti ix^^oi
tog TTP^vi^ood^vivai qui fuerant de famulitio, ut evangelicum
• Matth. X. w. Tov dv^pco-^ov ol olKetaKoi auTOV' * g^p- illud compleretur: inimici hominis dome-
•daai ^ovv «jM.a5 Kai alKia-d^iVTag « ju-a- stici eius. Itaque ad nos in cruciatibus quo-
Kapia. que positos beala haec adventavit.
•^\ Kai fJLvi Tig iv Tci)Si AoyiaviTai iav- 9. Nemo autem quaeso reputet nos- ,
,

Tovg v^^jLag lyKoo^iaQiv ^ ovKi^^ovTag ti t met ipsos a nobis praedicari, qui revera
iTraivnfiivcov' aAAo/ yd ov^^, Yiy^ilg oi dvBpi- nullam partem huius laudis attingimus.
adju^oi^ y^ tco koivco 'zaa^^i i^i^a^ssTiov Quippe alii, non nos, slrenue egerunt, et
TO KaTO^^cofA^a (i)' ha q ^z^^^vvKrt/OfiS/j communi potius patri res bene gesta ver-
T '^ iTraivaii^iVvig dycova^ oviTTiaaf^ avy- tenda est. Ignoscite aulem, si dum lau-
yvcoTi ilg G^ Tri^i ir^ vifA,iTi^cov ojnivcov datae feminae certamen exponimus , in-
hoyag^j oog ov f^i^sKvifCi^a' dXKa ft^iyag 6 viti rerum illarum narrationem inci-
in
Ps. CXLVI. 5. Kvti*og v\/t^ k} fjt>iyd\v\ y\ ia^vg avTOv' * dimus. Sed magnus Dominus noster, et
cog iKiivv\ Kav^avovTCog v^ssc-iam ov tco cpp«- magna virlus eiusl Illa itaque clam in cu-
^'ica Tag TrAn^as o^wca, i^ TavTog viraKii- stodiam ingressa, visis plagis easque oscu-
<p8(7a, v^ Tco %ih "^Q^av jC) aivov cv tco Bi' lata elmedicamine ungens, Deo gloriam
f. M. b. cpToKviv avTOV Tavra v<pig-a:QziLj tcc avTvig laudemque obtulit, quia filii sui .propter
iyfova dva^zsifA.Traacf ovTCog v\[A,otgivKTiKO)g eiusdem legem talia paterentur. Sic illa
}^ KKav-dfjLV^iKcog J^ <t^X^^^^ ^ {^^"^^^^X' nos cum precibus, gemitibus , simulque
[A,ict) T ^vo 'zsa-S-wy, 6k t OKiiai •n-pog tcc hilaritate, inter has duas animi passiones,
iTriKma t^ d^saalcoy^g <z;^^7rifi7niaa i^av- ab illo loco ad ulleriora abductos comi-
fjcd^iTO, '^io) Ti ^ TO^iq ivaijii^i^oig r^ tans admirationi erat, et a Deo piisque
dv^pa-zscov fAyaKapil^Oftivv\' ovTCog 'zspoitp^a- hominibus beatae nomen consequebatur.
aiv av-^ig 7raKiv^po(^v\aavT ag c/k '^ Ka- Sic nos rursus praevenit redeuntes Catha-
^a^a (^i)^f^ -Tr^g &io^aXov'iKlw VTri^o^i- ris et Thessalonicam in exilium pulsos»
(1) Ipse Theodorus patretn suum spiritalem Platonem ad constantiam in adversitate, exempli ceteris
praebendi causa, magnopere hortatus fuerat epist. lib. I. 1. et 2.

(2) Post verberationem missus fuit a Constantino imp. exul Thessalonicam Theodorus cum aliis mo-
nachis, cuius itineris prima mansio fuerunt Cathara, ut ipsemet scripsit epist. lib. I. 3. Loci Cathara
mentio fit etiam lib. II. ep. 12.
 ,

ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM. 373

hora brumali et vespertina in laberna ru- /ojtA3y«$ slg x^l^^P^^^^ ^ Imspctiav hpnv
stica , clandeslino et incognilo adventu , cv x^piaKW KcLrctAvf^dTi .. <p6(2as 'uroXKui
wt nos videret et tota ferme nocte nobi- Kpv^TO^pctvcbq Kj dSf^yvcog-ooq •&gao'a,c&ctf
scum versaretur, dum nos invicem in Do- }^ qvvTVx/iv v\^1v Bi' oAms cx^sJoy 7^ yv'

mino testamenta conderemus. Staliraque KTog' Sfg^-^efjt^ivcov Y\/iJifjS S/^-^rtKctg ( \) Tcig

sunimo mane, quod erat acerbum et mi- cv Kvpico Trpog ciAA«A8$' j^ iv^^vg ico-div
serabile, separalis invicem, illa vale di- o-zso/ov h dhyeivoy t^ iKsavov Sfg:,^(^yvv'
cens, el tamquam in animae commenda- fiivcov ii/u^jS aTr' rtAA«A«y, KctKuvng t crvv-
tione oscula singulis corporis membris im- TctKTVifiov Xoyov Troiovc^ng^ kol) bg l^oSfa.
primens, cum gemilu, ego, aiebat (ut eius Tolg (^iXripcctaiv 7rpoGS'^iTSiix,iv^.g iifjiiiv y(^
locutione utar) iam nunc o filii suprema •zsav pciAQ^ t alopt^cLT©^ ju^ KKctv-^fAooy
Terba morientibus dicere videor. Cuilibet iyca ydp (prjciv a^T/, TiKVct^ hct Kctl (^
autem rationali mente praedilo cuiusmodi ctvTc>^iKTOV ctvTHg Koyov iiTrco ^ ipoBid^eiV
id negotium fuerit, coniectare licet. Nam vfA^ag Bokco (iV V^iGTi CTOxdcrct^dztj Tolg
si amanter inter se copulatis, et mox dis- iXitppodiv slyap iTri Tolg avyKpct^Haiv
iuxtamagnum theologum Gre-
socialis fit, dyaTrriTiKcog Tr^og «AAjiAoue, k} ^iis-a/^e-
^orium, unius corporis in duo dissectio, voig yiviTcti k^ r \tiyctv ^ioKoyov Tpn-
€t utriusque morlificalio ; vel si boum si- yo^iov locmip Ivog acoftctTog ilg ^uo toju.m

mul educatorum eidemque iugo subdito-

, J^ djjc^poTipcov ViK^ooQig- v\ pLoaxoov a-vvTpo-
rum, non sine lugubri mugitu fit disso- (pcov y^ 6fA.o^uycov did^sv^ig yoipcov ftvKco-
non patientium; quid qua-
ciatio, separari f^ivcov i^zo' d\KnKoig r^ ov (pipovTcov t aA-
lequantumque in re praesenli conligisse KoTpicodiv' t'i tu Troaov v^ }iA<;6ok ^oinfjS^

concedemus? Sane utrimque, ob Dei ti- eVi ? Trct^oVTog'., 7^ KctTiKp^ctTWju^j du(p6-

morem, doloris acerbitalem reprimeba- Tfpoi (po^o^sici 7^ Bpiftvss-a-diictg^ dKXk
mus: sed id quidem quale quantumque tovto fjiiv Bri toiovtov tlj thAikovtov oy^
fuit, magnanimitati eius adscribatur. t^ fA^iyctAo-^vxjocg ctvrtig Tifxda-dco.

10. Porro ad res vestras quod alti- /. lo 3 Cfjciripov , dBiK(po) ^ avro) i^- f.ioo. a.

net, Fratres, ipsi vos narrastis, qui be- ^yridaG-^s, 0/ ;j} 7^ ivipyiaiag d^jioKav-
neficentia fruiti estis, quo tempore vos cpavTig,cog auft^i^?\.Y\Kiv vftag i^s^X^H'''^^
collegit ad nos veniens , et ceu pullos nido Trpog vifcoig, Ka-ddTn^ viOTTovg c/KpnpiVTag
excussos , in suum claustrum recepit. De- c/>c KaXiag^ iig to oiKslov (ppovTiaryipiov
inde reversa singulos consolala est , ad iTrsiTa VTro^r^i^^aaa Ka^aTn^ iKa<rov Trao-
urbem utcumque
se conferens; illucque viyopYiaaTO Trpog tcc cv 0.9- </ •aropf^OjM.gVM»

intromissa ingemiscendo orando et hunc

, , , KocKilias TroBaTrcog sla'^-&oZaa ^s^iT^v^sv ,
hospitem excipiendo, alium roborando, r.VTi(26K<l ,j r f^csv TrpoaBixof^syyi , t q vtt-
alium suslenlando, alium subducendo: et aAsKp-^tra^ r q soiiBsaa., r q v7ri'^dyHaa'
more optimi oeconomi et secundum Deum ^ ou5 f^sv T^o(pdjOfi>ivY\, ot;5 ^s BioiKHfJCs-
praesidentis , partim alens, parlim admi- vw, ^5 av Tig api<7og olKOvouog Kj xJ 8?oy
nistrans, velut nova Natalia, et Priscillae 'zs^os-aTwg, « ovTCog vsa NardMa, ^U^i-
aemula. Testes vos, beneficia experli, qui aKiXKY\g (3) 6ft6(^Y\Kog' j^ fid^Tvpig j^jm-s/s,

et lingua commodilates acceptas fatemini 0/ sv -^a-dovTsg, Ka] Sicc ^Awoyji? to sv-

(1) Theoctistae cum fratre deportato nocturnum colloquium cognoscimus etiam ex ep. 3. lib. I. p. 184.
(2) Piorum huiusmodi testamentorum habemus exemplum apud ipsum Studitam ed. Sirm. p.
, 65. seqq.
(3) Priscilla nota est ex act. apost. et ex Pauli epistolis. De Natalia sic Baronius in martyrologio 1.
decembris. Sanctae Nataliae , vxoris heati Hadriain martyris , qnae sicb marty-
Dioeletiano imp. ss.
rilnfs iMcomediae in carcere detentis multo tempore minisfravit ; impletoque eorum certamine , Con-
stantinopolim pro/ecta, ibidem in pace quieuit. Videsis reliqua de ea doouraenta a Baronio citata.
 374- «. TBEOBORI STUDITAB

Gu^Tra-^moy (pipo/udl/jov 'ixovTig ytcti -dau- ac celebratis. Tunc vero niirabilis haec
lid^ofj^ov Yi^ia)^Y\ roijct^ovv TYiviKctVTCL fcmina postremam quoque bealitudinem
« ^av^ctaict Kcti T« TeX(£iTct'iou f^ctKctPi- consequi digna fuit, conviciis nimirum a

Gftov \7mvyyav0uact 6vncfli^0[j!^hn Ctto ^ quibusdam afFecla, quorum nomina spon-

TiYcav , Mv ra ovoftara iKm v7x>ip^y\(roiA,ai' te reticeo ; et persecutionem propter iu-
Ka\ [t<vTOi BicoKOftivyi iviKiv cfliKaioavYYx; sliliam passa ac veritatem. Responde tu
Kai dXYi-diiag' aTroKpm ftoi j{j avTog^ co mihi, o paler, quid pro te carceri man-
waTip ^ Ti Ka) v7zWy\ ^ia ae 7r5(ppov^i- cipato palientissima haec sustinuerit, cum
Gftivii (ja hiKa « Tso^^va-^Aog^ cv t^ gv- accusareris, cum quaestio de te fieret, po-
^WTM(T«, o/ Tvi (P^ovtIBi t dvayKalcov As- stremo ob rei necessariae ministrationem.
ys T dPTrayvw rov K^aTOvvTt^ ^ r dzB&t- Dic tyranni rapinas, minas, examinatio-
AMy, T dviTaaiv ovyj kolvtyi GV{A>7ri7rov- nes. Nonne ipsa socia tibi dolorum tri-

•div (701 T^iaKov-dyifti^ov ftiUaaa (ppa^ov- ginta diebus fuit in custodia detenta, cum
ftiVYf'V7ro TiTTCL^odv <?p avuj a(j Kn [ti V cov ^ ^ quatuor asceseos consortibus, et quidem
ravTct BiYjpYifiivtjOv r ilpKralq KciKil ioo ; per carceres distributis? Ibique omitto di-
Piiy&tv caa v-zbo (^ BouA'iBct>v t« cp^apicog cere quanta fuerit passa a custodis ancil-
VTTig-Yi ^ yjj oua iraXai^roopYi^Yi Vy 'dw 7^ Iis,quantain angustia fuerit quod adtinet
^a)«e d(popftY\v, j^ a^TOV oi^vviiq la^^aaa ad vitae sustentationem panem doloris ,

f. 100. b. K^ TTOfia ^^'i-^icoq TTivaaa' h^ ot> t Trapov- comedens, et calicem bibens tribulationis.
tQ^ Kai^ov Tcc TYiviKd^i TiToXfiYiftiva j^ Sed non est huius temporis omnia quae
yi^j^Yitiiva ^MYiftaivetv dX?\.a avy^copii- tunc ausa et acta fuerunt significare. Igno-
a-dca Tolg BiSpaKcaiv , ri y^ 7ri7rpd-^a- scamus malorum auctoribus quicquid ege-
aiv ovrco -^ iWi^v dpftoBicori^ov ^ il Kai runt. Sic enim dicere convenientius est;
K^if^aaiv olg Tra^iX^^^^^^ ^ lcKovofiYiaiv -i
quandoquidem iudiciis suis permissionis

"iva iyKO^rrYirai Kaitfia^ j^ ftvi ilq vofiov 'ip- aut providentiae, ut malum abrumpere-
X^rcti ro 'Ss^c^vofiovju^ov >, ^iog t ^iO)y- tur, et ne lex fieret quod erat illegiti-
f^ov dviKa^iaarO' 7^ yap iTzavviKOfj^ 01 mum, persecutionem Deus sedavit: nam
v-zsipopia-^ivng Ka) ^aKopTna^ivng iU et exules, reversi sumus; et dispersi, de-
f ravrov^ cog '/r?, Bi^iai rvy^ovriq 7^ i7ravi- nuo convenimus; felicem, ut scitis, redi-
Mva-ivoq Tra^a 7^ KpaTOv<rYig. tum abs regnante Domina consecuti.
ia\ ""AAAos ri £t< tyi ^iOTiftYircd fiYir^i \\ Age vero quid adhuc venerandae
.

wpog Toiq ilpYiftivoiq iJ^poa^iiYif^^ j^ ri malris laudibus addemus, aut quid con-
'sepoaipc-iaofA.i^a dpfto^^iwnfov ; co BaKpvcov venientius altexemus? lacrymarum ri-
o^^iroi ^ oaoi 6k t OKiivYig 6(p^a?^f^ di- vuh, quotquot ex eius oculis perenniter
vdcog TT^ogp^govTO ^ioc t avdpa^ Bia r Trai- fluxerunt, propter virum, propter unum
Bcov T a<paAi^(^n^ov f 1 ) ,
^ict ro 7roiftviov, e filiis lubrico magis obnoxium, propter
^ia ij^ okia-daivovrag^dia t Ka-d' iKa- ecclesiae gregem , propter lapsos , dum
rov Ty^iyft^ov 'o^- oog ftnrvip 7rviUfiariKYi singulos sohdare conatur ! Namqueut spi-
TO ihiih il^iv J^ cog dSi?\.(pYi VTrip ddiX- rilahs mater, clemens erat; ut soror, pro
(pcov 7(^ Kvpiov ds} rycovi^iTO ^ KCLV ov avv- fratribus in Domino numquam non sol-
cdKi^iTO' 0) -^vx^g olKTipfjLOvog ju iXivifto- licita, etiamsi contubernahs non esset. O
vog i7riBoaig' j^ u) caT?\.dyxy^y avffzoa^oov aniraa misericordiae et eleemosynae sem-
Kivcaaig^ov (pi^ovTCov t t Trpoaiovrcov <ri- per parala! O viscerum benignorum ef-
vcaaiv co^i ^ ^iiSzcf avTviv visi^ «y 3io- fusa caritas, quae neminem acceden tem
(I) Intelligit Euthymiutn, quem ad constantiam multis verbis roborabat ipse Ttieodorus lib. I. ep. 1:

<j6v5g/^5t> oJv *«( «Jtoj, dhX<fextJgi EoSt/fcis virUiter age et tu domine frater Euthyrni etc
:

/ .
 ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM. 375
angusliis angi sinebat! ita ut egeret ipsa {/ivcav^ «^ Bavii^s^ xjTilp t ^ctvuvdv a7rct\-

pro indigentibus , versuram faceret pro ha^cti' x^ y^cti^^n^ ^ gauTW»' Tr^ioL^rw^ vTrip

redimendis aliorum versuris, gestiret de- t^ Iti^cov dTroAur^a^aicog, TpctTTi^oTzoiH^i'

nique prelium pro aliorum redemptione vtiv civ TrKiig-ciy.',^; ^idroi^if^yiTo^g' tCj rag
persolvere, trapeziticam etiam saepissime Tnvouhctt; GuyKctXai/ivluu }^ r /^iaie p^g^-

Chrisli imitatione exercens. Pauperibus ulv VTrn^STOvicLV , Sioti ipvoq h cjlvt^^to ,

quoque feminis ad se convocatis propriis "t^ <^\Ko7rT(jdXiaLc, Bci)pYi[/.ci' u) TifjJin g-oftct-

manibus ministrabat namque in deliciis

; Tog 'P c/k r -dimv Kojim divan c^KftiKs- f. loi. «.

ei fuit erga inopes benignitas largitas- TyKjicog, j^ d^s^^^KiWTH jttg;^< ^clvIltoxj

que. venerandum os, quod divina elo- S^KHTovpyridiodq' S Tift\cov ttoBcov d^jro-

quia semper meditabatur, et incessabilem G^pvpaxiicog,, ox, -r» ci/TivH,Tix,>ig Trpoq driov

usque ad morlem liturgiam obivit! ve- dvsYBoTOv Trri^icog Ti Kctl ©^^tracfw^" «

nerandorum pedum ad ambulandum in- ov [x,qvqv sVtSfg/VMt , dKKa t^ op-^^ivr.g j^

desinenter ad Deum malleoli firmi semper ftiGovvKTivfig omcov X^-^p"^^ '^P^S "^^^^ ^'^-

atque parati! non vespere tantum sed apaicog t^ oJcf^vvTiKvig t aiTyj-divTcov i^siri-

et mane et nocte media sanctarum ma- Tiv^icog- }^ co vvKTi^ivcov cvVosvicov S^(7ct-

nuum ad Deum elevatio, et certa postu- (^r.aicog- 'p^f-' -^pQg ra ^cLo^i<rdf^ja KuTrn-
lalorum impetratio! nocturnorum som- pa^ TroKKaKig avTri -diog to fJiiKKov Trpo-

«iorum ob circum-
revelationes! Etenim }tii^invvKiv ^•s^^i^v^ovfjS^jogr avTou ^i-
stantes molestias saepe Deus futura prae- paT.-aivav' o) t^ t oKh aooftaTog d^ daKvi-
monstravit, famulam suam consolans. (^icog,^ ^s^^^Kvaitog' v^ co ivnKovg jCj «GaA-
totius corporis ob asceticam vitam disso- ''« c* Kat^co K^vag Ci^vaicog' }t^ co <^pcopL-

lutio, vilisque et male ab hiberno frigore ^^s iJ3.iv\pii ^ivng n^ KoKo^tig^ y^ -^v-

protegensvestis! leclule rigide, anguste X^^^^^i dvaKKiaicog' la 'i> ft(piA«

;£J
daw-
curteque, frigidique discubitus! indif- ^vd^n 'z^rpog Traaav o-\iV appivQ^ Sj^^i-
ferens et inconciliabilis erga cuiuslibet vi- (^icag' kJ S t^ iwifAova kJ TiTai^i^svtig av-
ri aspeclum animi habitus! constans et "^»5 •a^os -diov fLovcoaicog- 5<a tovto yb itj

enixa ipsius cum Deo solitudo! Quare et dKi/\^'icL7raKa'iiiaa^r^ i/^v\Ti hiiago^avixa-

cum tristitia conflictans, neque nos saepe cra avyjoTif^^ov ,^
f^^Ti aKKov r 'ZDvdjf^aTi-
aspicere valens, neque alium qui spirita- ^2t)5 v-zsaKi^KpovTa^ «TTaro 7roiovy,ivy] Tccg
liter recrearet, moerori cedens, egressio- riva? Trpoo^ovg £i d^rodnftiag' dKKa kolv
nes aliquas et peregrinationes faciebat: ve- tovtco t Kavova cpvKaTTaaa dTrapaKet^rTOv

rumtamen in his ipsis sollemnem precum d^riBnKvvTO' a> (^iKi^yiag dvv7ri^CKYiTH vv-

ordinem accurate observare se demonslra- ycTcap Ti y^ /Id' Yifx.ipav SjgLKOTrcoaicog' kj «

bat. diurni nocturnique laboris sum- SaKTvKcov r ipyag-ix-s dTroaKKnKcoaicog j^

mus amor! digitorum ex opere duri- ^h ^v^crng aKKyi^GTHTa {^iTaTroiyi-^ilang t^

ties, et naturalis teneritudo in corii aspe- (^vaiKrig dTraKoTriTog' ftri oti Tr^og to lav-

ritatem conversa! quia videlicet non pro tjh' l-sia^Kih l^ya^^oitivng., tovto ;^^ ftnBs-

se tantum, id enim minime curabat, sed vog Kofa Tr^og avrng^ dKKa t^ Tr^og to oKov i. loi. b

pro tolius fere coenobii indumentis ope- KOivo^iov ax^^ov ct/Bi^uaKetv cog STri^aa^s
rabatur, ut vos auditores scitis. o/ dKOvovrsg ()).
12. Singularis quippe in hoc femina i(^ • Ka< y6 ^svn rig «^ yvvaiKoov cy
fuit praeter cetera; ila ul siqua in re re- tovtco cocp^n ^ r aKKcov 'cog-s }^ s1 ti coq

prehendi ut homo polest, hinc ansa arri- av^^caTrov avTviv Wi ficoftil<^^ cvtsv^sv

(1) Id adfirmat Theodorus etiam in epistola ad matrera lib. II. G.

 ;

376 S. THEODORI STUDITAE

Tccg d(pop[A>ag TrpoGftvai, Kcti c/tc -t^ ctAA»}? piatur, atque ex reliquo eiusdem erga vir-
"^
avTYig ZSSPi tcc KCtAa -d^ipi^OTViTog^i '6^TCt- tutem fervore ; quo fiebat plerumque \e-
riKnv cog Tct «zeoAAa ovcpclv Kcti aK^i^oKo hemens et nimia erga socias asceseos ac
yovf/ivLu TTPog Tcig cnjujoccrKii[^iva.g vtto^xjA' subditas exactrix. Immo et iracundia suc-

^lovg^ T^ ^vfjuaijuivluu sViv ots a/ Tctig sA- cendebatur in defectibus sive operum , si-

Ki\-^iaiv UTi ij^ ipycov , ht^ t ^aA|M.ft)- ve psalmodiarum , sive ad officia adsidui-
^icoVj sne t ^sj^^^rdaicov ^ cog kou viKvi- latis ; raroque in his a quapiam superaba-
•d^vivui oLVTYiv ov iToKKaKig ^ co^^^acti ts vv- lur, socordesque urgebat, et alapis etiam
g-ct^Covactg^ r\ t^ pa.^^tacti dvv\Koovaag' «A- inobsequentes pulsabat. Sed tamen sic et-

Aa }C) ii^' ovTCog ei^^^e to djaTrciSrx^ jw-aA- iam magis diligebatur, quam illi qui plus
Aoy VTxrip c^ X\av o^aKcoTaTng ^ dia to nimio indulgentes sunt quia non nisi re- ;

cJ^ dya^ov avTYW Kivil&ctj Trpog TavTa, cti bonique amore iis molibus percelleba-

Ka) TisdvTOTe dTroyivooaKnaa Kai ^Y\TOvaa lur: alioquin prorsus ab his abhorrens,
v^sirOTdosiSrxj' Kai yfiv toi Bia tovto (^ et subesse aHis deposcens : interim Deum
•3'gov ihm^ivyi^ cog v\[A>fig avToi Tccg avy- sibi misericordem implorans, sicut nos aliis

^copviatig iiKOTOog Iwoioviti^a' £} ya^ /-^' pariter condonamus. Reapse post patrem
T Ka\7&tp2^iv T 'zsaTpog.y ToaovTov vwiTa- (Platonem) custodia inclusum, adeo mihi
yy\ [A,ov T?j Ta7rc-ivooa<l Kai '6^BiBcoKiv iig ob suam humilitatem subiecta erat, seque
V7raKoy\v jcog-s Kai ^ovhlw lavTVW ovoftd- in obsequium tradiderat ut et famulam se ,

^«v, Kai ir^ dva^icov p« ttoBcov l<pd7rTS- appellaret, et indignis pedibus meis ad-
Sztf ^ cJ^ayopsvetv Tg Ta KpvzsTcc t^ Kap- volveretur, et cordis arcana mihi pate-
diag^ 7^ slg 'zsoiv OTiouv {*vi dvTiTSivm n^ faceret, et nuUatenus a meis praescriptis
'6^TaypidTcov' aiJ[ovg to\vvv ^Ajipo2jM.ai discederet. Pudore igitur miser ego suf-
iycoyi 6 TaXag oaaKig av i^ dvahoyiaco- fundor, quolies reputoquomodo illa me
f^ai.) o^zs-cog t2 fti covo[ta^i Kv^^iov iCj Tra- dominum patremque nominaret, et quo-
TipoL^ Koci OTxrcog lai^iTO av[tf/,\^aaa tco modo me coleret, amorem timori admi-
CpO^Cd T 23- 0-^0 V 5 tCj OVX ^5 [tYiTVip ^ dKX' scens, neque ut mater sed ut filia mo-
cog TiKvov -w^-da^^^^^ovaa. rem gereret.
iy' . n^05 TovTaiyK^aTiiag [tsv o^ov, 13. Praeterea lex illi vel limes conti-
TO KCQov (^ayilv iix^v t q •sroio-
[A>v\ iig nenliae fuit, numquam comedere ad sa-
TJiTa r ^poofiaTCov av^ilhai v-siroTayvi v\ tietatem: sed tamen ciborum qualitatem
f. 102. a. OVK iia' Ka\ -zoip 7r^oaK^[A,ivlw iTr) tovto coercere per obedientiam ei non licebat

^(^O^pOOg }Cj (A>Y\ iiaaK0V0[livluO' «V TOiVUV etsi in hoc magnopere repugnabat ne- ,

t iiAi« cog Ta
[tovocriTovaa k^ Trpog ovaiv que exaudiebat. Semel itaque in die ve-
^oKKcCj [tiTaKa^t^dvaaa Kitvw Tiva Ka) scebatur, et quidem circa solis occasum
ay^i^iovy dveKatov ts t^ aoivov t^ Tpo(pviv' plerumque , sumens tenuem et simplicem
Kctv OTTOTi S^i KaTiKviV cv T oopia[tivaig sine oleo vinoque cibum. Et siquando sta-
r\[jci^aig^ ov y^ TnrMaftovvw , c§ oAi^« 5g tutis diebus ieiunium omittebat non sane ,

/^ K^ [JciKpov Ka[i^dv^aa ^pKslTO' dKTY\- ad repletionem , sed parum quid brevi-

[toauvy\g q dily^ta^TO [jcn^h iXc-tv avTVW ^ que degustans , satis ei erat. Religiosae
' [A>v\Ti -dipa^raiv^Jla .,
[Jcv\Ti ^vaiov ^ [tv\Ti vero paupertatis demonstratio erat, quod
y / / / qsi >'^ / 'V/..
ftpyv^lOV., [A>V\Ti Tl T aiCOVog TOVTH., [tOVOV
Y\ omnino habebat, non famulam, non
nihil
Tct Tpi^^^^iva paKKia a c^(ii^Kv\TO ^ j^ Ta aurum argentumve, neque mundanum ali-
Svo 7rivip^a aKc7rda[JcaTa (xy d[tiK<l toi- quid , sed vestimenta cilicina , et pauper-

(1) Confer praedictam Tlieodori ad matrem epistolam.

 :,
,

ORATIO FUNEBRIS IN MATREM SUAM. 377

cula duo tegumcnta. Haec morlis causa
mihi et fratri largila, ceteris sepulturae $f^vuiJictaaL TctvTcttJ^ 70 AojTsoy ih cvtol-
reservatis, sic nuda substanliis et mundi (pictGftov 'i^^kidct, oi/Tcog yvfivv^ j^ r v^ctig
affectibus, laela tamquam ad propria pro- Kj r r KGdftn 'ss^ocmctxjiictig^ '^^^on^aact Kj

ficiscens rebus humanis excessit , bene no- loq Trpog tcc 'i^ict ^coPQvaa.^ d7ri^rifji>Y](Tsv Ik
bis salubrilerque precata, praesentes quo- T CV-^ivBi .^
^l^'^Sy^Ctl/.iVll' tiftiv iVKTHpiCt

que omnes crucis symbolo signans; nam itj dcaTiipictj }Cj KCtTCt(J(ppCtyKJCtGCt iKct^OV

mulli invenli sunt ibi fratres , eius obi- T TrCL^lg-cLf/iVCOV , c^' ^ 77-OAAOi T dB^(^m
tum spectaturi. iV^2-^11(TCtV ^iCd/uS^jOl T Ko'lfinCHV ( )
).
14. Sed o veneranda et desideratissi- i^\ 'AAA' ft) fjLyJTip Gi^ctaftict jCj tzoKv-
ma mater, ad te enim sermonem con- TTo-d^riTi, TT^og Gi yctp i]fti l7n<rPi(po/Ldpo<;,

verto, dulcis mihi res et nomen, desi- TO y\vKv ftoi j^ Tiopoiyfx.ct jlj ovoftct, to tto-
derabilis amabilisque conspectus, maler driTOV ftQl rCj ipuGftlOV &iCt)py}ftCf Jl ft7]Tpo-
simul et filia,'quae bis me peperisti, bis TiKVOg ttaAAOV Bi BiTOTOKOg ftH BiftriTtip'

genitrix, ubin^m nos reliquisti? quonam TTOv TSQTi tiftai d^oiroMAoiTrctg; ttov TroTi

tu migrasti? quos in fines translata es? ftiTctKi^^^cd^yjKctg 'y Trri

q fXi-^copia^rigi Trii
q
quaeve loca nunc habitas? quibus iff se- J^ cv -oirOiOig TQTTOig cvctvAit^ri •
cv '^oictiq

dibus diversaris? quales nunc contuber- i-znyctvKi-ai (Tvy^^jopKx^^g •

OTnrnKlKctc kolt-

nales spectas? Nam principem quidem OTTTiVdxg', T y) ctpyjtVTct T ai^og tovth ev

aeris huius certo scio te bonis tuis ope- olBct C^K T dyct^OOV (T« TTpd^iCaV VTriPVlKVi-

ribus devicisse, ibique te esse unde do- GOLCTctV j C/ySlGi ilvOLi ivSoL d^ZSi^^OL Ocfivvri f. 102. b.

lor etmoeror el luctus exulant ubi san- : Kv^n tCj (^ivacyfjuog' 'iv-&cL t dytcov TzdvTcov

ctorum omnium incolatus est beatorum ^y iv(^poLivoftivoov n KOLTOiKict' 'iv^oL yi^og

ubi slrcpitus chorusque sollemnizantium itj

X^P^^ iOpToL^OVTCOV i^ dy CtKKlCOf/iVCOV'
atque laetanlium est: ubi nostri commu- h-doL ySj ol KOivo) nfJ/{^ ddiK^pol 01)5 ttj Itto-

nes fratres ,
quos et amasli et consortes %(Sctg joj avfKoivcovih vioco' d^Ti '^ tcc Ihco^

habere exoplasti. Nunc enim praesenles ftarct T^ (joLpKoq TTOLpovToL Sj3-(poPccv imQiovv-

adhuc carnis proprietates discrimen con- TOLi T^ GVft^icoaiooq' ftn 5m gViA«Gji n/^^ t
viclus efTiciunt. Neque mei obliviscaris acov iKctyjt^cov TiKVcov ftn •ZfS^KaKco ^ ftn

filiorum tuorum minimi ne, inquam : ,

avTipoKco ^ ftn iTZiKnavi t Troiftvihs a-a t fjLi-

oro quaesoque, pusilli gregis tui curam K^a Ti K^ r ftilaKH- aKKa TraponaioLg tu^«-
omittas neque magni. Sed securitatem ade- aa, TTi^ivco ^' oTi t^ iTTiTiTVXnKag^ «rwO/ (^

pta , credo enim te illa politam , adesto iKiH (^ i^iKdaKS' Trpoaivxj^ J^ vTTiPiv^ii
^ ^
indulge , propitiare. Ora et exora nunc ftaKKov apTi iKTiVig^i^cog ,^ TroLiBaycoyovaa
maxime enixius dirige firma cuslodi
; , , yCj Tn^i^aaa J^ (ppnp^^cra fti t BiiKoLiov diro

me miserum a peccandi periculo, a telo (poCbs d/^^TnTiKH, d^oSo CiKag TriTOftiva dvo- .

volanle iniquitatis, ab omni reliquo dia- ftiOLg., ti^ro 7rd(rng aKKng iTinpi^oLg BaifjLovi-

boli nocumento. Pasce me , compasce Kng' TroifjtaivhiaoL v^ avff^TOifiaivaaa^ vva-

urge , commone , spiritali praesentia vi- aaaa tCj Tr^oaviroftvnaKOvact Sia -^vxiKng
sita , corrige in singulis , atque observa ct/Tiv^iag- iTTiaKiTTTOftivn Ti jCf iTravop^H-
quomodo surgam, quomodo cubem, quo- ftivn iKa^QTi 5 y^ -d^icoftivn Trcog dvl^otftai ^

modo corpore animoque commovear: ut . TTcog KiKivnftai 4^/C?' "^^ ^ acottaTifhoL "ttolv-

(1) Auctor clironicae synopseos vitae Theodori in editione Sirmondi ad an. 795. putat epistolam ad
inatrem scrlptam fuisse ante suam profectionem in exilium ad urbem Thessalonicam; quod si ita se ha-
l)eret, Theoctista quoque per id tempus obiisset; quod a veritate plane abliorret. Nam Theoctista comes
illius itineris lilio fuit. *

« 48
 ,

378 S. THEODORI STCDITAE OR. FUN. IN MATREM SDAM.

Toio) hofa pvQfjLbjL^og (^ }cctTctpril^c ju^og^ omnimodis directus et perfeclus, ex nor-

x^ GKoz-ov Ti ^a!i\m T^ dAy>^uoLg, <p3aaa> ma veritalis incedens, Deo placere bono
sva^s^ilv -diO) ^ia -t^ ayci-dYig d(^v\yy\aicag^ \'itae Iramite queam ; et post hanc vilam
iCj Tvxc*> M^ T TViBs ^iov avvTolg iTTOfiivoig impelrem ut cum adseclis meis sub tuo
po/ vzso T aKiTsnv an iJvcti t^ avf^f/^STctax^^iV -patrocinio fiam, et filius minimus tecum
(T« &)s TiKVov IhaxiTOv T^ c/K ^i^icov X^JfS sortiar in dextera Christi Dei nostri con-
T mov n/u^ ^ss^Totaicog' tovtcl ^oi 5 Tf- sislere. Haec me , o filii , eloqui verilas
xva, mayKctaiv v\ tfAw-d«cfc ^nnynacL^inj j^ coegit, vobismet scilicet talia cursim per-
vfATtY Tsctpcc pivaiv Tcc TOictvTcx, K^ivnaiv. orarc me iubentibus.

F I N I s.

DE THEODORO ALANIAE EPISCOPO.

iJe hoc Theodoro, vel potius de eius scriptis , dixit Allatius in diatriba n. CXV. Ea scripta
omnia nos prae manibus habemus ir\, codice vaticano; ex quibus interim delegimus typis vulgan'
dum iter eius Constantinopoli per Bosphorum cimmerium in Alaniam, quia hanc prae ceteris lu-

cubrationem lectoribus iucundam fore speravimus. De Alania et Alanis non semel Constantinus por-
phyrogenitus in op. de adm. imp. Est autem ea regio ultra Maeotim circa Tanaim, atque ut Con-
stantinus ed. paris. p. 113. affirmat, twv cpewv Y.awMaKrtv avw^ev -ri j^wpa r/is 'AXaviac. Jtidetn

noster infra n. .5. Detiique copiose optimeque describit Alaniam Cellarius in geogr. antiq., multis
veterum citatis auctoritatibus. Ad eius scdem episcopaletn quod adtinet, ea in catalogo Leonis sap.
erat metropolis sexagesima secunda, at in illo Andronici senioris nuttieratur quarta supra septua-
gesitnam: 'klaviag' xai ocvvn |/3 cvaoc, cd yeycvev fpost Codin. ed. paris. p. ^02. J Haec de
Alania. De ipso autem Theodoro nihil fere cognoscebalur praeter id quod ex Dosithei hierosol.

historia adnotaverat Lequinius Or. ch. Ti I. col. 1348, nempe eum fuisse episcopum tempore Ger-
mani II, qui fuit patriarcha constantinopolitanus ab anno 1222. ad 1240. Nunc demum ex hoc
luculento Theodori sertnone plura et quidetn hisioriae utilia comperimus. JSamque et Alaniae fines
vicesque describit, et miserandam populi conditionem, cum religionis amore vix tamen chrisliani:

-/jpiatKxvci dc 1J.0VCV ovouocri 'AXavit [n. 24.), propter pastorum scilicet raritatem, et infirtnatn
rei sacrae constituiionem. Prorsus est hoc alanicarum antiquitatmti rarum monumentum nec coti-
tetnnendum. Lepida autem est illa Lazorum episcopi in Alaniam excursio, eiusque supina in con-

feretidis sacris ordinibus itiscitia et irreverentia , quem pravmn morem apud haereticos quoque Ha-
bessinos vigere, a nostris orthodoxiae illic praeconibus audivi. Ceterutn de noti facile repetendo
sacramenti illius ritu, prudenter aucfor loquitur. Incomtnoda sua et pericula praesertitn Chersone,
et a latronibus, et ab illarum regionutn satrapis memorat. Item suutn pastorale regimen modeste
exponit. Quaedam famen, initio praesertitti , non sine aenigtnate dicuntur. Sacra saepe biblia, ca-
' nones interdum, nec non. ipsum Homerum, utpotc kottio graecis disciplinis imbutus, recitat, Cete-
roqui stilus Theodori plerutnque dutior est, narratio veluti abrupta, prout ipse interdum fatetur
et nullo artificio contexta, et mihi interpreti aegre quan^hque pervia. Sed rem heic quaerimus
bonae elocutionis exetnpla aliunde petetnus.
 ,

©EOAilPOY EniSKOnOY AAANIAS

Aoyo^ «TnroA/ffcaVog Trpog t Kci^Yg-ctvrivo-^o^iv x^ c^ cvdniJLOvvTctg r iTrKJKOTrut'

sl xj Sict ra aufjiliavTct TToLpiKTiTetTcti , Kcti toi tcc 7r?\.iica avvTi^vcav.

'E^Tnyi^ctTTTcti q, /t^ tIu/ x^pOTOviav ^ m

AAA NIK 2.

—-i iis»! 0- 1*^^

THEODORI EPISCOPI ALANIAE

Sermo epislolaris ad Conslantinopolim moranlesque in ea episcopos; qui propter
rerum evenlus prolixus evasit, quamquam pleraque sunt breviata.
Inscribilur aulem post ordinationem episcopi sive
; ,

ALAN I C U S.

1. V^uaenam fueril itineris nostri ra- ct\ LLchg rifuv civ Ixoi tci t«5 o5ou, cod. f. 29. b.

tio , iamdiu scio, vos el anlea cognoscere oy. jroAAou o?5' ori kou TrpoTioov [jLct-d^ftv

nunc potissimum o magne

expetisse, et , i^rtTilTi, 7^ vvv hi ftciP^^OY, cv rg pg-
pastor et post primum proxime
, nec , yaq TroifJLYiv, y^ f^ t zs^Sjtoj' 6C'&vg (i),
non vos compastores; qui nimirum fuerit kui vftfig 0» avffstoi/jSpiq^ 'srcag ra tws
longae peregrinationis exitus, quid in ea [^ctK^oig G^c/lwf*ia$, Kcti rlg v\ TctVTng Ip-
gestum sit, praecipue vero quomodo nos yaaia, y.^oiKK0Y q tm5 ody\y'ictg tov Trviv-

Spiritus deduxerit; a quo, elsi non sem- fjLctT^' ots^zsip, d pji kou ag/, KiKivrifjLs-

per permoti fuimus, nunc certe postquam -S-a, ctAAa ys vvv cjc tov •^iGctvTog' a^ct
nobis unctionem largitus est. Num ergo ^ti<rOTi^ag TVig oBoiTro^iag iTvx^f^-^ x>°^^

felicius iter nacli simus, reclaque ad gre- tIw iv-^v Tvig TxroifjLvng iTifjiVOfjfy; wA»?-
gem noslrum venerimus? an in latrones ^cug tz^TnaovTig, tlw 'soepi «vj^y^j^^ws gV^ct-
delapsi, animae retinendae causa fugeri- Tzofjci^a-^ log 5' av g;:^o<gv,fu ts Ka) ahig
mus? Qui status rerum sit, et num satis to, avfjLTnaovTa iijw./j'- apa fJioMg W*>f^
bene nobis evenerit? Num fortunae im- t«$ opftvig, >j j^ ilaiTi (pipo/u^; Kai -zirot)

petus vix demum desiverit, an adhuc in 'sroTg ^vih •^aTipov ; r^ Ticag i\ fjLti Trdv-
cursu simus? Et horum duorum utrum tw tou gkotzou BinfjidpTOjLS^', TavTa fJih
teneamus? et num hactenus scopo pror- ovv vfjCiy GKOTnlSztf avft^aiv^, Kot Ka-&'
sus aberraverimus? Haec ergo vobis con- lavTovg ip^^jvav Kat 'zs-ii^ofJiai bg iCTi
siderare contingil , et inter vos disquire- cmov^alov to Trpoiyfta, Ka) 7^ ovx wxi- /

re. Sane arbilror grave esse negotium, et CTa (ppovTiB^B^ TiTvxviKOTCov ^ il 'sa-ov t<

non minima cura dignum, si quis velit 'P^ vtfXiTipcov aKpi^oXoyolTO Tivi' KaiTriP
nostra diligenlius inspicere. Quamquam, OTroHa (piXfi Gvft^aivav iv Tolg TOiovTOig,
ut in his solet contingere , alia quaelibet aAAo iTipov Ka) koivy} KaTMKpi(Bci)f/iYCi>g
nihilque publice satis probatum, popula- ovBiv ^ i\ Ts-dv^nfJiQ^ (pnfjivi 'srpo^^ipoi av
ris fama divulgat. Ego vero si certe tan- lyca q s\ ^lv ovTCdg evKaipiag Ka\ cei^^-

(1) Confer sermonis clausulam. Utroque enim in loco primus pastor videtur intelligi Ciuistus.
 ,

380 THEODORI EPISCO^I

tum otii et commodilatis haberem , om-

(p9tV, KCtV T^' iliol cmOvBct^OfJ^iVcOV TO 'ip- nia dicerem ac scriberem r etsi praecipuam
yov Yiv y Jiinyov[Afivci) to (^i^tiov elg tto,- curam gererem meliora narrandi ob so-
pct-lvxyiv Kct) Guf^-zs-ct-^eg Tolg dy.ovov(Ji' lalium mutuumque affectum audientium.
vvv <J\} ovx. i7Ti' rss-oKXoov yap av y\[^1v Nunc id non licet, quia longo mihi ser-
Xoyoov iBinusv 'zbovsIv q cipTi cog cv avy- mone opus foret. Laborem autem scriben-
ypaiipt^ctaiv ^ lcP^ov av ih htmip ihig cv do impendere, perinde nunc esset, ac si
VVKTOfAUXiai TO i^i^ioog COTrKlC-^Yivctl ^ KCtl quis ad nocturnam pugnam eleganter se
T0iOOgJ\i 'fh^Ct'lV6iV QKOTXS^il' KCti TOl KCt) armis exornaret , atque ita ornatus proce-
aXKcdg ov<J\/ av cf[vva,iy^lw , -ziriTirhavn- deret. Sed et alioqui id minime possem,
pt,ivQ-> Yicfin tLm ivyoiav v^oso tov ^iTa- mente adhuc vaga dum res barbaricas ,

pLav^avav Tcc ^a^Capa' il Jls Kai Tav- discere incipio. lam quamvis haec me ad
ra i^n TxrapYiv <zs^^KctAovvTa fxs aico- silentium non compingerent, narratio ta-

'urav^ dXKa. to c/liM^Mfta 'IXiyyov 'ixi men inlolerabilem verliginem crearet , ve-
ov (popyiTOV .,
oog Kai HTxretpcoTVi vavua luti homini mediterraneo fit in mari nau-
ica) Tolg Tpv(pcoai koI -dpvzs-T opLsvoig tcc sea, et sicut delicatis et molHbus phar-
(^api^aKa. maca accidunt.
(B\ Uo-dovai Q Cfuv^ 00 'zsaTsp ^ ofii- 2. Ceterum cupientes vos, o pater et

Xog ABsKom j ou5 (jvubay{ y^ Bn^coTag to fralrum coetus, quos licet distantes san-
7rvev[A,a t6 ay tov. ovk oiB' OTrtog l-ajid^w ctus Spiritus congregat , nescio quomodo
f. 30. a.
'T vifJt^iTipcov r yvco^iiA,OTaT!ije/. Kat fiv\ tth celem rem inler noslras longe notissimam.
Tig 'looav\(p Ci^Tav^^a-^ 6 yap TraTpiapyjig Et numquid heic est loseph aliquis? Patet
'laKco(B ^riKog TriV-dcov oi^' oti t vg-aTOv enim quod patriarcha lacob luget postre-
Ci> vlolg Ky 'urVi^jfA.aTiKa •^iKKi^ovTa 'sti' mum ex suis fiHis qui adhuc spiritu in-
,

i^ Tsa^a TOVTO i^ dyaTTCoui-da' iyico^yav fans est ; et idcirco diHgimur. Excolebant

[A,iv ovv 01 fiii^Hg dBeK(po) (^ ara;^J>y t* igitur maiores fratres vitae messem, at-
^oovig^ }Cj ilg S;Jcf,KOviav avTog STiTayfzLt/ que ego ipse ministerio fui addictus, ope-
v^znnpsTovfjSpog OTToaa TrpoasTTaTSv 6 iza- ram impensurus prout paler imperavisset.
TmV o\ cJC d-WiftTTOKOVaiV ^ OVK Ol^' Ti Illi autem vendiderunt nescio quo animi

-Txra^ovTig' 'srKYW ofA.oog^ t^ Tpayood'ia toc pravo instinctu permoti: sed certe tra-
Ci/Tiv-d^ev ovefl' d^srapaKKwKa' 'sirKtw o ti goedia heic fuit , nec veleri dissimiHs. No-
yvco^'iatti [A,£V iiA.avTov^ il i^ aKico^Mg ovd' vi tamen me ipsum quamquam , in um-
d':i^h^KaKv7iTOog' >ZtP^J'9afA.ov[ia{, -y^ tcc bra nec sine velamine. Etenim multa prae-
TToKKa' (BctaiKsvcti q ovksti t alyvixrTioov tereo. Neque impero iam Aegyptiis per
dict T ^apaco, el j^ iZtS^^^^^co^YiKSVai Tivog Pharaonem, qui etsi cedere alicui poten-
^vvag-i'iag ou ^oiiKiTai pch ^ TTH-diTai cPs liae renuit persuadelur tamen ab eo qui
,

v^o T opaatig oioovTog Kj cvVTrviaQovTi^ visiones et somnia immillit spiritu. Cedit

ziirviv{A,oLTog' v^uroyjjo^si ^ m a^ia-d^Yiaig too quippe sensus intellectui ab illo edoctus
yoi', Trap' avTOv Si^a^^-dilaa oaa avfjc^o- quidquid per symbola suscipit. Neque
KiKcag vwoBsx^Tar ou ^ « vv^ r /3<8 ks- enim nox mundi, veritatem comprehen-
X^t^^y^y^i T dKYi-&eiav' ehv. dit. Sed haec missa faciamus.

y . Tmv fA.iv ovv 6^6v ocTraaav l^ aTra^- 3. Igitur viam quidem universam iara

%«5 dvaKiyi^rcLi^ vTTi^ t TiapoVTa Kaipov inde ab initio describere, praeter huius
6^, K^ T T Koyn cmnoYW' oaa Ti VTrsvsy- temporis spatium est, et praeter sermo-
KovTag Yiftag "^'iTog iui^aKiV Y\Kiog- v^ fA^Yiv nis ofFicium ; et quanla nos perpessos ter-
ys TOVTCov ov TTCjKKoi^a. ciiTYiaa^ivoig ti- tius sol viderit. Et quidem horum haud
 ,

ALANICUS. 3S1
pauca poslulanlibus nonnuUis cursim si- g]v c/k^i^u)Kciliu^ ^ ^JlpofxaJlLu Biepi^-
gnificavimus , transitorie narrando , nisi •dovTig oktou TxrapYiKOVTQ^, u ^m Kai
haec forte \estram curiosilatem fugerunl. niuu v^iTipctv (^iKozj-djdTictv (Si^a^iJXpa-
Primus viarum custos vexavit me, com- i^i}Kiv. 'O Tr^coTog o^o^ctTYiuctg c^g-^At^Is
prehenditque persequens, et spolia divi- pg* KctTihct^i fM J^i^ito^ctg ^ cflnf^iplcTctTO
sit, etsi cupidilatem suam non explevit. <JKv\ct,' it j^ ft.n t '^%vfji'ictv c^iTr^yiGiv,
Secundus vastator, magis adhuc mahtia 'O BsvTipQ^ Kvfticov^ iV7ro^iaTOTi^(^ cp
abundans, sed tamen non praevaluit. Nam KctKO^q^il j^ fjt/n Kj,T'iG^v(ji' Te^ctTOVQiH
prodigia rursus patrat Deus famigeralis ^'S j^ 'aaXw ^ioc, t vf^vii\xfiv(av ovk 'iXctT'-

haud minora: mare divisit, deduxit

illis tov , '^aXctoj-av srfjag, ^iYiya^ ao^^Knq
inermeshomines, non tam persequentibus avSpctg^ ovSi §icoKO[x,iViig^ aAAa KctTiX^''
quam iam comprehendenlibus hoslibus, y/ivng to {x.i'i(^ov aopama -TffhviTT^ t ^sv-
quod pluris est. Caecitate percussit secun- Tipov wv yap kcu Tz-ap' Y\fAtv 'zsa^^priGict'

d-um ; erat enim etiam apud n-os confiden- , ^o/MfjQ^ nat/A(9>j o <p^(j i-^vci)v a.TxroGTO'-

tissimus Paulus, gentium apostolus, qui K(^, 6 tco evayy iAica fiiK^ov tcc %avTct
prae evangelio cuncta flocci aeslimabat, 'Zt^Aa/Swv, o 'QiKcdTYiq^ 6 -^icepog 7^' fjt^v-

ijelo flagrans, mysteriorum Spiritus gna- TY\p'u6v tov 7rvivf/>ctTl^ ^ Ipog Troifjbriv
^

rus, pastor meus, immo vero pater polius kciI fAaKXov TrviVf^aTi TraTvio y\ to) aco-

spiritahs quam corporalis. Erepli vinculis f^aTi- YipTrayYijud^ ^ Bs(JfA.cov ju^ UiTpa^
aeque ac Petrus, transivimus primam al- ^iviK-QojuS^ ^pdoTlw (pvKaKtiv j^ ^<£>TiPay*
teramque custodiam. Ut autem divinae di- cog Byi vofJtrQ^ Tvig ^eiag olKovofjt,'iag, fjLi-

spensationis mos est, parumper ea remisit, Kpov cu/BiBuxtiv ha f^silco ^avf^^aTOvpyi^'

ut mox maiora prodigia patraret. Haec TavTa f/Liv ovv cv fJt-iKpu) ts Yifjn^ig c/k-

nosbreviterexposuimus; neminemque fo- cJ\,iJi(OKafMp' Ka) <^ IpdjvcofJiivcov olfjLat

re credimus, qui si inquirat, minime ei f^tiBiva ihai^ coTrio ovk av i'ln TavTa ys
inanifesta appareant. 5«Act.
4. Res porro heie gestas, novit Cher- B\ Ta B' cvTiv^iv ol^i Xi^cjcov j^ yn

son et scythica regio, quae nos liberaH- (TKv^tKvi ^ (^iKo^ivovaa (f^ Trapo^ivovTag,
ter viatores tractavit , auditis nostrarum Tolg cf^ tifjHTipcov Tra-d^Yifjt.aTcov aKOvcjfjia-
calamilatum casibns. Nam poslquam isqui (riv '^^ ^a^ G(paKKcov -tUx) ^ ttovyi^cov

improborum maliliam irritam reddit , per- 'zs-avapyiav ^ 'iTret^i Ka) (^ YifJtfiTioov tv-
suasit tyranno nostro, ut contra suam vo- ^ayvov tcc t»j yvcofjt^v) 'vs-^aTTexv avTi^iTa^
luntatem ageret, ille nos exules expulit et f^iv VTri^opiovg 'iwifJUTnv YifA^ag tC^ dsafJLco-

vinctos, civitas aulem liberos esse sivit. Tag^ iKiv^i^ag q m TroKi^ g^;^8' aAA' ovk
Verumtamen hoc eius non placuil animo, h^avi -dvftci)' * KaKOvg q ayyiKhg
(yKs'ivH •iBad. i. 21.

TTiisiJque malos nuncios ad magistralus, et yi^i<i tco 'oiroKiTivftaTL, KpaTi^ovg 5' iTxrl

f^v^a-g stsKKs' *
• V. 25.
gravia verba addidit. Et hi quidem nullo jCj 01 filv dvTiretvov ov^'
t 30. Jl.

vetito interposito, civibus permiltebant eV/ f^iK^ov gJ-S-ui cvBiBovTag avrolg t»

ut pro suolibitonobisuterentur. SedDeus "^ots 'zspa.TTHV (3sCovKY]fA.svoig vif^ag' ^sog

aderat cohibens, qui unum de Chersonis 3 «v dviX^^Vi Kivviaag t Tiva (^^(pavcov
proceribus permovit, hominem prorsus cv Xs^trmi^ j^ oicg ovk aAA(^, 'lcoavvliv
<;elebri lohanni parem: qui tamen iiber- ^ •zsravu* sBl^n fih ov^' ovToog sKdj^ipiov
tatem fugiendi periculum non concessit, YifA,ag to aTroB^avai Ta x^i^^ > ^<po^coju^og
•quia plebis impelum meluebat, ne forle '^ opf^Yiv r Byif^a, ftviTroTS KaTaa^^a^oiTO
a sanguinario illo viro occideretur, con- "Tra^a r f^iaK^ovov dv^^og, jlj k^t' avrou
Iraque se commoveretur populus qui un- iCivolTO ^iif^iQ^ cov 6Tspo(^pi-^y\i Kai (pspo-
 382 THEODORI EPISCOPI

/uSlfjQ-* "TravToSiv iTriP<l q fAg(7«5 lAdO-Q^g- dique alieno impulsu agebatur. Ilaque me-
piuq Ti xtfci defTfxov' t'i 5g 6 TravTct 'zsoicov dios inter libertatem et vincula retinebat.

j^ fA,6vq> T6) ^ovMSrtf^ h f^h nkvTctv-^ct Quid porro is qui omnia sola sua volun-
o-i^M^a xct|ttjvo5, KiyvTTToq otAAw, kj 'Id- tale perficit? Erat enim et heic ferrea for-
pawA KaTctda^ou/jSfQ^ 6 iMv-depog , Koi nax , nova Aegyptus, et Israhel de hbero
Mw(TW$ fj!>v<rYi^ici)v ^tWCovodv fjiv^-ni k} dso)- captivus , et Moyses maiorum mysterio-
po5* 7rifA.'3dSTcti yb J^ G^T , iVcfc Toy 77-mAoD rum mysla et cognitor. Nam et hic mis-

Kcti TM{ 'Z!!'MV'diiet<; iXdj^ipooav) fjLi^ ycav sus fuit, ut ex luto et opere lateritio me
avTiTVTY] Bvva^ivoiv Oa^ao) 6 UKXyfpog, liberaret, invito hcet regnante Pharaone
xj •23-^05 Tctq ^iOGY\ftiicLq TV(pKcoTT(ii)V' iy- duro, ct coram divinis prodigiis caeco.

yvq 3 oAo-^p<^TM5' ^a) M ;toAjs fJt>iv Wiv- Prope aderat exterminator ; et civitas pro-
6-^ Ta olKila KaKO.' yitikvh ^ pap^a/pa pria mala deflebat: namque orbaffi red-
i^oo^iv <^ g-3-KWK, Ka) ivJ\o^iv ifi(i)V- dcbant foris quidem ethnicorum gladius,
A<©o dviKVTTTi -TToKiftQ^' rfji.ili
5' iv-dvq intusautem bellum consurgebat civile.
aTro^ivyo/^. Nos vero statim fugam arripuimus.
i\ ''WaTai fJLiv ovv ov^i fJifi^i TOVTH 5. Ncquc vero heic substitit perditus
KaKig-' cLTi ohov /ul^oq cy}ii1v(^ ^ Ka) TY\q ille , et sinistra parte vere dignus. Sed quo-
d^i^ipag fjio'ipaq ovtooc, a^i(^' dhK' ('^rn- niam haud procul Chersone in alanica re-
^nVg^ '^ Xipacovoq iyyvq cv d\aviKOt> y^oo- gione exules eramus (etenim dispersa :

^ice) (^vyd^iq vjfj^' {^TToKvayj^iq ^ to «-S-- admodum gens alanica est, atque a cauca-
y©o TOL/TO, Jtj diiiKov fJLiv dTso T KavKa- siis montibus usque ad Iberas pertingit,
aicov o^cov iq 'I/3»fpa5, to dpxctlov ttj •nd- qui erat iilorum priscus patriae finis; so-
T^iov opiov dyaTra q i^ f^iTuiKiaiaq ttoA- ]et autem et nonnullas colonias emiltere,
hoTcov Tivcov TTifjLTniV ccq ftiKpov iKv-di- iia ut Scythiam prope universam et Sar-
KYiv TS 'duaaav j^ r lav^of^aTCOv c/Kin-hYi- matiam impleveril;) illic eliam nos perse-
^Sv) KctVTiv^iv v^ftaq idicoKi 'zsoKAolq o ti culus est calliditate sua et machinationi-
TaraYn^yYif^aai Ti kJ fiv^y^avv^f^aai^ ^htcov bus, necem adeo inferre conatus; nihil
YiJln k} ^avaTobaai' viv ^ to K&fzaoySpov enim aliud iam insuper erat. Discurrit
ov^iv iTipov jCj KaTid^a/i^ 6 -diog-vyyiq^ igitur hic Deo odibilis Chersonem, et pu-
"
"^o/ids/joq Ti i\q yiipacova^ -TroXif^ov KTni- sillis bellum Alanis interminatus est, nisi

An Tolq ftiKpolq 'Akavoh^ fj^ovov il f^Yi nos dederenl. Tam improbae naturae erat
TT^o^coaiv Y\fA.aq' ovTCoq OKiHvoq 'zsovYi^cc (pv- ridiculus iste Tzamanes et nulla re dig-
<riq «y yiKoloq l'CcifidvY\q i^ t fA>tiBiv6q nus, nisi qualenus malitia plenus erat, et
a^iQ^ 3 'ttKvw OTi KctKiaq 'urKrpYiq jCj tov diaboli administer. Porro ignorabat hic,
^ovM^ot; v^zayipiTYiq' Yiyvo-Aai 3 Trav ti nihil praeter nequitiam sapiens, et flocci
KaKOV itvcti Ti ^ auovddaaq v^ KiyiSzq faciendus, nos esse Dei aposlolos, dicam
a^ioq, caq -^cov vifiilq d7r6<ToKoi ^viaviivo- enim audacter, et Deum pro nobis mira-
fiai ya^^ }tj -dibq Ti^aTHpyil Yif^iv 6 5^ cula operari. Qui enim divisit recollegit-
8]^Tificjov Kcjui auxid^^aq i^ i^v%pdv Kcii que Erythraeum, et fugitivum populum
To ftiv ^ (pvyd^a ^aloaaq Kaov , to Jg, servavit et persecutorem pari tempore
,

@ cPiiu}KovTa KaTa^osovTiaaq , Tiftv^ i{u> aquis submersit ; civitatem hanc in partes

-aroA/v to •arpoTg^ov olKuca 'zs^oKifA^cfi Kal scidit, bello concitato simul civili et ex-
dKKoT^icp Ka) TO J[iixk c/>cimq ^ i^'iJ[ov traneo; idque discidium ansam nobis eva-
YifxTiv TYiv dioJov cwuud^zs-T^l Bs 'maKiV ty\ dendi obtulit. Sed civitatem Deus rursus
OfXQ^syvoia, ag fA>iKpov Kivdvvivaai r dKi- ad concordiam reduxit, ut^parum a pe-
.TYi€/.OY ^ovKo/J^ov KaTaTV^avvslv , sl iA,Y\ riculo abfuerit perdilus ille, qui tyranni-
 , ^

ALANICUS. 833

sem aflectabal, nisi fuga saluii suae con- B^ct^ri^ai tijk (TcoTyfplctv i^srpctyfMot.TcvacLTO*

duluisset. Haec hactenus. ovtco Bti tclvtci.

6. Quae autem mala a sacro eliam ^\ '""A q ^ava kou o h^og «jttTv avep-
illala nobis sunl bello, ea pariter narran- piTrKieTroM^oq^ Kiynr^oi) ya^ acti ovTvdg
da sunt , utpole quae vim tyrannicam in cdouip TvpcivviKOq , t\ "^ Kct] Kiyav , ctA-

nos exercuerunt ; quae res nullo alio no- Aa KctKvw 6(x6voictv :,

'ivct Trvpyog ^\ctu(pn-
mine appellari potest, nisi pravae conspi- p/as dvv-^co^dili tov v-iovg ^^^(^^ovpov- t. 31. a.

rationis: ut blasphemiae nimirum turris in fjuivov tov d^ico^ctT(^' il jCj yi t«5 y^coa-
altum attollerelur sub.dignitatis munimi- C7«5 iyyvg dvyx^^^i' '^ ^jjJ\^o^v\ <j^^ t^

ne. Et quidem prope abfuit a linguarum ctlax^vn^ Upicov KctTct t/v©-. 'HAiot;* «y
confusione; vel quaedam fuit sacerdotum yciQ^ 6 (^wAa)T«$ wap' Ji//7v, il koI KctTct-

ignominiae adversusJEIiam adgressio. Erat (j^cltt^I tovto t^ ^ctxct'i^ct tov 'srvivftct-

enim quidam zelotcs apud nos, etsi et tQ^' t\ kxtcc tǤ 'li^aactAnfA. ryj 'kosv-
hunc interficit gladio spiritus. Vel contra ^\m rsTctpi^^oKv\ 'fhcji^oLKcog i-zima^pp^Got-

Hierusalem Assyriorum exercitus, pericu- o-a, xa/ t^J^ivcflvvcog dv&v'oiroTpi^a<ict'

lose semet inferens, nec tuto revertens. to c/is «v, 'ivu, iJt,iKp6v ti cuSfg^Tpio^oo/L^j

Kes ita sehabuit, ut breviter calamitatem Tolq 7roL-^ri[u,oL(7i' TXjapotKoZai r« Xipami

narremus. Habitant prope Chersonem el- kocI 'AAavoi, ovX yittov •dsAwOgvrgs w &?-
iam Alani, non minus expelili quam vo- h^actvTig ^ log oUv ti 'zsipiTiiX^aitct Tctv-

lentes, ut sint circa eam urbem quasi val- tm kcl] TsnpKppovpriiA.a,' TOVTng lyia re i\-

lum quoddam et custodia. Hos ego vidi, c/|,oy, koa ((^x^-^'^'^ olvtoi (^ 'zs-aTpiov

illique admodum exhilarati , ad patrium ixrQipLivct ^c^iTpixov Ti Kcti «s^/s-^Kro*

suum pastorem accurrebant, eumque cir- jBnKo/u^oi Ti Trap' avTolg vif.toig ^ivia-^ii-

cumsistebant , volentesque nos apud eos vai, 'mrdvTot gVoiOuv tcc 'fhTYiBjio,- m^tilg
hospitari , nullum officii genus praetermit- di dvTiianyofjSp t})V Tv.g cz^(^iviaicog Ao-

tebant. Nos ^ero vicissim adhorlationis 7.0V, cog av ^icoiv d^iccg Tyig KKnaicog tov

verbum adhibebamus, ut digneChristi vo- XpiaTov' tiaav J\} dXvi^liig (^ov yap av
catione viverent. Erant autem (neque me alax^vo\ft!w Kiysiv [xir.di ftoiyivoiTO v(po-

pudebit dicere, neque offensionem quan- ^a^&^ fxiK^o^^vxictg Tivog) 'zzoiftviov laKO^-

dam subverebor ) grex palans in montibus 'snaftivov iU opn k&i Ip^ftovg Kai fiapa-
locisque deserliset foveis, nequeovilene- •^pct, ovk 'iX^v [tdvBpav ovcPii KaKv^lw
que caulam habens, ideoque ferarum de- iTOiftov ilg KaTa^^cofta T0/5 -^vi^ioig' ov

vorationiexpositus;nequeenim aderat qui yao h 6 'sroifxaivtav, el Ka) 'aroAA&jy to

ei pastoralem curam impenderet , elsi mul- i-i^dyyihfta' Kanoi Ka] ^nKoftivoig ovB'

torum erat ambitio. Ceteroqui ne volen- av oJ^iaTai' oti fxvi ixrpoiipov , o]ov eJ-

libus quidem id licuisset; quia nondum val J^il tov i-srlaKo^srov ^ riKOvactv il Kai

tjualem oporleat esse episcopum, cogno- UavKQ^ 6}cQoa * ^ y\ ftiydKn adK-aty^, m. Tim. m. 2.

verant. Quamvis Paulus clamat , magna ^ (^vcov 5i5a(7;caA(^ , Ka] Bia tov-

tuba, gentium doclor , ideoque noster. to Y\ftiTip(^' oiovTai Jii Tpva^ipov il-

Sed illi existimant deliciosum quid esse vai to ohaKOTrilv Ka) cmovddt^pv tcc ko-

episcopatum , et mundanis curis deditum. aftiKa.

7. Nostis Chersonis episcopum ; cur ^'' 0'iJaTi tov y^icam^' Ka) t< av

enim gnaris verba multa faciam? Senex dKpi^oKoyo\itlcv il^oaiv ovtQ^ 6 yepcov

hic et priscus episcopus mori sibi vide- Kal rt^p(;a7(^ la!io-;cO/T©o, -^avaTav 'iSo-

batur, quia Alani apud nos essent, vel ^ev ou Tra^' i\fth 'AAavo/, « paAAov oti

potius quia nos •

Chersone morabamur. '^s-ctpct Xipaavi Yiftiig- Kai t«? cvopiug
 , '

384 THEODORI EPI9C0PI

?\.6y(B^ eOSvi' Kctt (jdc,

iyX^^^Q^ izsiaao- Slalim ergo de iurisdictionis limilibus ser-
WM, 7^ TO ifJLOv ^ctpod/jTOV Xj 'STctpo^iov mo , cl quod episcopatus loci proprius es-

Tcc yvdopii^ct rctVTo, t^^ vZv i^i^KjicoTxym set, meum vero officium transitorium et
TM5 iAiicpo-^vx^ictq Kct) Tov (p^ovn (u^Kct- cxtraneum. Noli sunt hi hodiernorum epi-
^vpLfA.ctTct 5 hct pM ^iyco Kctl tHi, a^iKTV\- scoporum praetextus , quos suae pusilla-
pictq yvcopia^ciTct' oi^ctai Jii oiiJii rovq nimitati et invidiae oblendunt, ne dicam
•&£cr^0'3-£T0i;j'Tas Kctvovaq^ Kctl o t/ TroTg nequitiae evidentia indicia. Sed neque ca-

fiovKoi^ivoiq oKiivoig 'iaTiv ov yap By^p^o- nones norunt; quidve per hos liceat: ne-
aioc Tov SidaaK^v 7r^oia-Ty\/u^, ov xexpo- que enim nos publice docuimus, neque
ro/ia.v v^^waactfj^^ odq ^oKilv ohsIvov cv- sacras ordinationes invasimus, ita ut vide-
^/SaAAfcS^* Ipojw-gvoie Q Tj(7/y '/cTM? 'AAa- remur illi negotium facessere: sed in-
vo7$, gVi yidv\ctq aiA^iKpivapi^i^ct' J\iJ6- terrogantibus nonnuUis Alanis, responsum
abcd cP[} Kctl JlYifJioaavacti Y]ftag Ao- privatim dedimus. Sed esto fidei doctri-
(J^
yov Ttig Txri^rscog' ov 'yb av Trctpi^iihafjSp nam publice nos nunciaverimus; neque

(^ KnpvTTOVTct' ^ctv6vTct Ji Tov K6yov enim praedicantem cohibuimus: sed do-

Kol avctaTCLVTct ^KiTTnv TOWTov i^odKa/wSp ctrinam mortuam, et modo resurgentem
av /JfpTvpoitai Tvw aA»-9-«ay ifj^Kiyi piiv spectandam exhibuimus. Teslor veritatem:
«jt*ct5 /mA©^' oviKavyZovTO yap 7rapp«- urebat nos zelus: etenim iactabant se au-
aioL ioq c^ dai^ovg p>.o'ipag xct/ aAA«5 ctl- dacter irreligiosae partis homines et alio-
piaicoTcti^ oTi pt,n^i]g dvTi?\.iyiiv v^ ^vvcti- quin iam haerelici, quia nemo contradi-
TO* ovK i^'iJ{ov 5« Kctipig- ie)(TT' iTXTup- ccrc potcrat , proplerea quod lempus non
pv\aiaaapi>i^ct dg ovJliV riv psv sV 6k- patiebalur, ideoque nihil fiducialiter ausi
f. 31. b- K^iviaiag 6 TraVTa Kahog t^ dya^og c/Kii- sumus. Erat in ecclesia praeclarus ille et

v©^ dpxnpi^^i ita) 'zsoKv 'Tiip) avTOV TO bonus praesul , multumque cum illo sy-
owui^Piov avvcdftoaia r'ig raxa koI avfA>- nedrium: coniuralio quaedam et conspi-

Traiyvia cog i7r) Xritpdvov rov Tr^coropi^d^- ralio, ceu quondam adversus protomar-
TVpi^' ov ydo 'zspoacoTiPco ToAjW,wG"a)' Ka) lyrem Stephanum neque enim plus dicere ;

ilXKQ^lw ilg Kp'iaiv avTog j ovKiri ftsv audeo atque ; in iudicium sum pertractus ,^

cag naDA©^^. -zirAMv aAAa J[ia[ji^i(j^ Ci> haud quidem ut aUer Paulus, sed tamen
J.pi<pcd. in Christo vinctus.

v\\ Kai Ta T ^iKa<rov /Sj^paT^^ g^- 8. Ecce autem quae apud tribunal ge-
i^.g- 6 TYig ^'iKV\g Trpo^rdrng Trvicov i^-^v- sta sunt. ludicii praeses ignem spirans:
^/ov, o\ 'ixrttpiJipivovTig ,, oi TrapiaTCOTtg^ consessores et adsistentes, ad minislran-
oaov v-zs-yipiTilv Koi ixrpog tcl KihdjofM^a dum atque imperata facienda parati: ego
%TOi^ov T^ 6 KardKPiTog lyoo ^api<^dui- reus in medio, et sententiam expectans.
voSj y^ r dTTOcpaaiv d^.dixo fj^uog' rig tto- Quis lu , et unde ad nos obrepsisti? Qua-
•div ^|w.7v cpnciv i^sssiari^^pyiaag '.,
'cocmip il -si ego, tunc dixi, alieni dogmatis et do-
iTi^H B6y(^aTQ>^ i(p!ii> h iyco tu Kw^yy-^ ctrinae non ambo polius
homo sim ; et

^arog^ ctAAa m-vj <^ avTiig 6/KKhy\criag t^ ecclesiae eiusdem et sub eodem paslorum ,

r avToZ dpx^TToifjSpog v.fj^' dKK' Ig kq- principe. At tu in malam rem inquit ,

paKag V^^i ararr dai^ilg 'AKavovg y^ d^ing^ cum impiis Alanis et irrehgiosis, qui Scy-
0/ Kj 'Lkv^cov ila) "^ii^ovig' ri ouv, av- ihis quoque peiores sunt. Quid ergo, in-

Tos 'i(plw 5 i^ dpoLv v\fjLag BiKaiOV , aAA' r\ quam ego , nos agere aequum est , nisi

(pg§«v T rtTToroAMv, j^ (Tvv yi TQ) 'zs^coTO- apostolatum Protoclcto favente circumfer-

KKy\TCd (]); «AAa n ^nKofj^jtQo r IpiAW re? Atqui, inquit ille, cur hanc meam ci-

(1) Id est sancto Andrea, quem Byzantini ecclesiae suae fundatorem volunt adserere, ut eam aposto-
 ALANICUS. 385
vitatem concursare prorsus audes? Sane, rctvTYW ttoMv fS^Tro^elv iTo^fjLyiGotg o\cag-
inquam ego, si tu, o bone, te geris epi- Karf^viy, u> 'yet^s^ il ^iv iTritjKOTTiiq ^ zv
scopum, recte ais, recle reprehendis, et P^tyetq' kcii (potvi^coq ih!iy^cLq^ sItcl Kcna-
damnare poteris: sin potius heic te ceu xp/yg- el B' cog oBs rig 's^izo^^^ j^ o^s
mercalorem et advenam geris, vel omnes rig i^zsY^Kvg ^ « '^avTuq Bicoks^ yj x,cti )iju,a5

expelJe vel me quoque tolera: immo vero rtKao";:^«* -scAgoy q, ori tCj dKHaia^ca r cv~

quia invitus ego huc excurri, miseratione rctv^ct ^^ctpofA,yiv ^ iKiHg rg jU-aAAoy av
pbtius dignus sum, ob ea quae patior: ni- d^iolftLu cog 'STSTrov-dcog' Ikcov Ss Tr^drTCt)

hil autem sponte ago: qui enim id vin- ovBsv Trcog yap 6 ^scrf/^i!^; Trpog rctvrct

ctus queam? Ad haec graviler lorviterque cr^o^^ov Wcov ri k^ /SAo^u^uv, y^ otov ^ct-

aspiciens,haud scio utrum ut basiliscus aiMKOv rt^ A«OKr«ov', o ixZiq av sIttco ^ ttA^v
quidam an ut leo non tam ob cetera quae
, ov>c c» ro']^ ahKoig roiovro actl [^aKi^ct

tamen graviora erant, sed audaciae polius BinGi^ tC, roKiA,y\g M,wa5 «^^a^psro, ori Kctv
nos reos pronunciavit ,
quia liberius quid ri Aiyav i-dpaGuvdfti-da,- ol Bs i^s<^ci)-
dixeramus. Qui vero adstabant , tantum rsg ^f^iKpov t^ y^ Kopvig vifxaq iTrctiov ricog

non in oculis nos percusserunt. Interim 6 ftsv sv-^sv , o q sv^sv Trct^ippiTrrov ^ co^^ay

alius hinc, alius inde, nos reiiciebant , ur- rs j^ dvrca-d^-^iv Ts-aiyviftovcog t^ fiir' op-
gebant et repellebant ioculariter simul et 7^5 5 v^^sai r,s ^dKKovrsg ridav c^ t ^«-

iracunde , et conviciis onerabant, capto a kcli^ov Kaj^ofdpoi i^ <i^/^«5' 1 Q drrQcpa-

iudice exemplo. Et volebat sane damna- aig^ s^ovKsro f^sv ^ ovk n^vvaro ^v ov 5^
re , sed non potuit: non enim tantas ha- s-ixri rodovrov m KaKia Kar^ayjjas ^ 'zs-Kviv

buit nequitia vires; attamen iis qui nos ctAAa (jvvy){^y{ ro'ig -^avarovv tf^ag /3ot/-

interficere avebant cooperabatur. Sed Deus KofMVoig' ^sog q c^ai^ov/Lf^jog y>v roin-
liberalor aderat. Talis in nos extitit frater, r©s> v\fCiv dBsK(pogj ovrcog w^t)?, ovrcog
tam iucundus, tam favens, alque huma- dvriKYi-csriKog Ka\ (pihdv^^oonl^^ rolg ^s-
nus; peregrinis scilicet, is qui suam pa- voig 6 gVip^^w^i^o, rolg KaraKspiftsvoig 6

triam tenebat; reis, is qui iudicii arbiter >t^ rov KpUsiv kC^iQ^ cov ico raKKa' ^'i-

erat, ut cetera omittam, prout par est. Kaiov yd^.

9. Age vero postquam aliquam liber- ^\ 'AAA' ^' rivog iXdj^s^iag Ka^o-
tatis parlem nacli fuimus, de via cogila- ju^oi ^ j^ r oSov iUKOTrovjud^j cog av SKa-

vimus prout quisque itineris sui scopum Tog (^ gko^zdov t^ d<pSTy\^'iag 'i^iv^t i-dv

habebat, reclaque ad Bosphorum tetendi- Bogzto^» srsf^vo/u^' sBsiBov *q rs Kai^og

mus. Timebatur vero et mediae hiemis ;^fi/-^o$ dycov rct f/saa, j^ r 1kv'&cov m
tempus, et Scylharum circa Bosphorum Ky '^ Bocnrooa ryiViKavra opfty) BiskcoAvsv f. 32. a.

praesens incursio impedimento erat: ni- si jCj yiftslg l^id^otS^j -dau h^ov ^ <^ ov tu
hilominus nos vi iter ^arripuimus, quam- J^jyiKiyyjiftsv aTrpaKror rig av f/Wo/ ra
vis successu fortasse carituri. Quis mala (JKV^iKd:, rig ^^yiv'Ji<7<l d rs 'IBoiftsV:, a re
scythica narret? quis satis defleat, quae Trd-doiftsv ; d^pig-arai j a^a ovrs tov kv-
vidimus aut passi sumus? Sed enim neque ^s^vav Kat 'Sj^^^zsKisiv vavap-^og,, Ka,v
clavum regere, neque navigare guberna- oaa roig dvsftoig dycTrSTroKiftcorai , ftip^jg

tor desiit ,
quibuslibet repugnantibus ven- «v sig Kiftsva Karayayoi t vavv jtj
(^
tis, donec navim in portum deduxisset. avrov rftslg (JKOTxrQ.v s'i'^oftiv' Ka) 'srdKiv
Idem nobis scopus erat: ideoque rursus ^^ov ^^ovrig ., j^ oaa Trapo^ia- j^ zrdKiy
itineris cura atque apparalus : rursusque ^a 'zcpcora Ts-adyiftara g-ari ro7s avro^ig'

licam esse iactent, et romanae opponant. Quare et illum catalogum tot episcoporum ante Metrophanem
fabricaverunt. De re hac dixi in adnotationibus ad Ephraemium chronographum Scry)t. ret. T. III. p. 22«;.

49
 ,

386 THEODORI EPISCOPI

priores aerumnae viae comiles. Et nobis-

^CtivOVact^ ILj T UKOTTiil/iVOV y.oi>:XOV $^- cum quidem morbus peregrinabatur , et
/J^Tiiv' Kj CtVTOg USV riyOV t6 (JVtA.^iQv\}COq quae solet comilari egeslas, et a propo-
log oiv 'ix^i' ^ '^ctTifict }Cj TraXkV 'sspog rct sitoscopo aberratio. Porro res ego prout
olKslct '^^'^(jiv maf>cct(^ov' Tivct ra Itti tov- se dabant ferebam sed patrem denuo in
;

T0i5; ^ovog 6 rapgCjSys d^x^ipsvg^ Kcti ys patriam redire cogebam. Quid \ero po-
avv tZ> v<^aT(£> ^ riKvm Itis-i Bocmopov stea? Solus senex praesul, cum postremo
aTTSLGl. filiorum ad Bosphorum venit.
i. Kct» TraXiv iTipct auju-cpo^a Kctl kol- 10. Et en rursus alia calamitas atque
Kcoaig ctAA)i' ov yao iBi^^^^-dn tco ap;;^0VTr afflictio: quippe a principe receptus non
o'iBctTi TrdvTig ro Trci^ctiov c/Ki1vo KaKOV fuit. Nostis omnes antiquum illud malum,
rUh doX^^^^V '-'/C'^6^*' ^ TrpcoTtw, Kct) ro priscam et primam inimiciliam; quodque
^nvoTifov ^ Kcii OTZip c/ic 'maav\g KapJ^iag gravius, et lacrymas de corde exprimit,
c^>£.aAoiT' av i^ BaKPva,' iynrovn o ttoi- in propinquo erant paslor et grex , in tan-

fA>^v Kj roaovTOV oaov ooa^Tij\ re yCj o^av- lum ut invicem cernerent: et ille quidem
Ka} 6 yAv TO) KaKa[A,ef> -dpywcoBig /^sA©^ fistula lamentabilem sonum invitandi cau-
CViTTVil Ka) dvaK^YITCOg' rO Bs ^t^T^i^ilV sa edebat; grex autem accurrere quidem
[AfiV Yi-diM T TrOlfJLiVa K) fS^lUKaip&lV' YIKHS volebat ad pastorem el circumsistere ; nam
yap Trig (piaviig Ka) syivcoGKiv vidvvaro q vocem eius audiebat atque agnoscebat; ne-
ovBafjCcog' <paai Travavdi t tsoMv Tipoad- que tamen poterat. Aiunt globatim civi-
vai rco BvvafA,sva)' y^ ri rs-dvyiKsvai 7*rav- tatem ad potentem virum accessisse, se
Tcog alrYiaa^naJt ^ yi
(^ dpxisp^oc Aa/3?7y vel mori velle dicentem , vel praesulem
oCk 'sKa^^TS Q toDtoi' ot; 'ss-psa^vg crsv- suum recipere: quin tamen illum flecteret
^cov ovK dvvip aKV-^pcoTrd^cov , ov 'Ziralg
^ sive senex flens, sive vir maestus, sive
rtAotAa^MV, ovcfl" oAo^pvpoftsvn yvvvi ^ ov puer eiulans, sive mulier lamentans, sive
TToMg ohvi rcp TrdSsi viKVi-dslca ^ Bvaco- universa civilas dolore consternata et lu-
TTOvaa' riv^ hiKiv -.,
ori (^«A©-» @ av- gubris. inquam? Quia livor homi-
Cur id,
Spa KaTi(pays , Kai orl g-gppos -Ka] dvri- nem consumebat et quia durus contumax-
,

rVTTvig^ ovB' cog ra TtoKKa roHg ap^«0"iy que erat, neque pro more suo principi-
dTTH-d^vig' il fjt>sv dKai^oog rs Ka} dkoyoog^ bus non obsequens. Quod si inlempestive
^Sivov TO Trpayi^a, Kai ovB' vifjcslg s-zsai- alque absurde egit, grave negotium est
vsaofjcev el Jl' d-d^XviTiKoog koI ^va/o)?, neque a nobis laudandum. Sin potius for-
Ka) oog '^ TTPoa^^sv STrsv-d^ofcs^a 'KAsa dv- titer atque strenue ac Aeluti priscorum
,

Hiad. IX. 520, Bpm *, fJt^ST' c/KSivoov oLV cog av avy^TTsaoi audimus facinora virorum cum , his simus
rk TTPdyiAara. utcumque res evenerint.
la' . 'ETTgi Q dTTSipYiKetfASv to c^el-d^ev 1 Poslquam vero prohibili fuimus
1 .

sK-drsHv^ erspav pce't(^ova TroKKco Ka) aKKvi- illuc accedere, ad aliam longe ampliorem

^orepav, ri ydp dv Ka} 'Zsd^oi[A,iV ^ er^a- atque asperiorem, quicquid passuri esse-
'srdpce^a' Ka) 6 pcsv 'sraTVip avTOv recog mus, conversi regionem sumus. Et pater
ftgyot 'sirapd rolg oKiyoarolg 'kKavolg , quidem illic remansit interim apud exi-
'ZidvTa, (pspoov ^ 'ueviav ^ oveiBiaftovg, p^Ag- guum Alanorum numerum aerumnarum ,

vaafjcovg' ov ydp "^copovai "Txrdvreg r Ao- omne genus ferens egcslatem conlume- , ,

yov rov TrviOfjcari^ , Ka) ela) Kpira) «pp lias, convicia. Neque enim omnes capiunt

rerayfMiVtov pcaKig-a Kpivsiv Ka) ro ^gi- spiritijs sermonem; et fiunt iudices illo-

pov y ori Kai KaraKpivovaiv

q ftt- Yi{A,slg rum qui iudicando polissimum sunt prae-
anv iKv-^iav wAat^KOjM-gy, oAwv e^viKOVTd- positi; et quod peius est, illos condem-
 ;

ALANICUS. 387
nant. Nos aulem mediam in Scylbiam pro- 5a •i^ wttg^Sjv, Trivr^Tig ttvSpg$, oC^s <p}! f. r

gressi sumus, sexaginta omnino dierum dvctyKeimv ivixropovvTii' ts-Avw dviKTOV , ,

ilinere, homines pauperes, el omni re ne- oti pri tto^v o^o ^.iKvig koI
Tro^^pci) tyh aTxr

cessaria deslituli. Verumtamen hoc fuit to- 'zs-pcoTng oBov' kcu •dsov e^iJ^ovT^ viVfAo.
lerabile, quod haud procul apostolico pri- tw vfioig iv^ci<^r, w '«raTjp Kal dJ\iK-
mo itinere recessimus; Deoque veslris pre- (poj, to l-znn-dvfji^YiTOv gjU.o< Kct] 'apoiyf^ct

cibus annuente, o pater et fralres, desi- kou ovofjicL^ tyiv 'zs-oii/^vlw opoojuS^^ dya.-

derata mihi sodalilas et nomen, gregem -srMToy gjtAo/ "^^^yif^ci, kcii TffavTog TifACi>f/,i-

videmus rem mihi carissimam et prae

, vov aAAov 220)5 ^ct^ ;
iTretdyi -zoapa 'diov
omnibus aestimatam. Quid ni? quoniam a KhYipovofiict poi auT« , iin Sii Kcti Kpct-
Deo mihi hereditas isla, et quidem optima. tigtyi *, ' i's. xv e.

12. Hactenus mihi sermo facile decur- <^^ Mi^i fth ovv TOVTcav ivcf\^0fx(^
rit, et ordine ferme suo processit. Verum h Y]f^lv 6 ?^6y(^^ Kcti Trcog iVTOLKTcog (ps-

quae supersunt, ea ab aho dici malim , p6,u^/j(^' tcc B cvTiv^iv-i iTi^cp fioiXXov
ipse autem silentium tenere: nam neque il^sAofttou iipYiiQrai^ j^ »i(Ty^<ctv ctT^^v ctv-

lingua eloqui patitur, neque manus scri- Tog- ovTi -^ dviKTcaq 'ixi As^wv *i yhutG-
bendo operam facilem praebel. Heu mi- uct ^ i^ yj]p ovk av u^MpgTHCcti pcidia'
v\

hi, quia incolatus meus prolongatus est! olfy^oi cti 'ssapoiKia f^ov ifiaK^vv-dY\ *,
r\
ps. cxix. *.

ut in execrandos dies iam fortasse incide- «5 Tcig iTrapaTovg Y\pt.ipag v\J\;a KaTaXa-
rimus, in quibus ipse quoque Antichri- /Ssiv, cv aU 'i<JCt>g ;^ 'Avti;:^i$-o§ c^pct-

stus fortasse emersurus est. lam enim fu- yyi(JY]Tai' viBy] ya^^o c/Kiivn KaTrvog v\fiaq

mus eius mordaci nos humore contigit, ief^p'iftv'^iv' tj(p'' ov Ka) daKpvcov dp^dfA,i-
unde et lacrymari coepi, neque dum a v©-», iTravudftlj} cJ^srw, Kai Trii-dof^ai

plorando desino , ausimque dicere me ne- Aiyc-tv oCcPis 'zai^zs-avaoLtai.' oif^oi OTi «(p'

que desiturum. Heu iam nostra mala in- y\^^ KaTvip^aTO tcc dnvd- Kai t^x^ y^
ceperunt, et nunc primum fortasse nobis f^^mov mjm.7v v-zs- ava(p^ riOiTai Ka) Tvig y\

inflammabitur supremae calamitatis for- la^^^aTV^q G'jfA,(po^oig Kdftiv(^^ f^iKoolg vtt-

nax, minutis succensa sarmentis! Nonne avaKaiofjiivY] (^^vydvoig' ov yci^ dv iv-dvg

enim illico arbores corripiet , quoniam 'r^ BivBpcov lcpa-vj.oiTO , «Trei^M Kai r d(pi- »

sinceriorum quoque fidem Satanas sub- KiTi^cav tyiv TriaTiv v-7zoaKi}^i^<( o 'S.aTa-
verlit? Heu mihi, quia facti sumus quasi va5* o'/|W.oi oti i^Y]^v\fjB^v cog to dTr" dp-

in principio, cum non dominareris nostri, x^^ °^^ ^'^^ ^^^^5 V./3fif , (^Yiaiv i] ^a(pii' * * is. lxui. 19.

dicit scriptura! Heu mihi, quia super fun- o/Voj oti i-zs-i t^ ^iftiXiq) r^v d^zs-oaTo-
damento apostolorum paleae et arundo hoiv dx^^a 'Kcti KaKdfjiw i-zs-ct)K0cfi6itY]TO,^

aedificatae sunt, et igni stalim consum- Kai Ta> 'zs-vpi iv^vg ilg (ppovBov l^yiviTO'
plae fuere! O quis heic gemebundus pro- ce Tig ivTav-dra ^^t\VY]TiK0g 7r^o(p»JT«5 Kai
pheta nos defleat sicut olim Hierusalem! d^zxrcoJlvpaTO av v\fji>a,g cog tyw 'lipovaa-
Certe nec ego, o vos qui adestis, neque Aw/*' cog iyco yi ^ co 'zsrapovTig^ 'Kai oC
sermo meus mendax est; non, inquam •vj,'^^^*'^ ^ Xoy^B^ ^ ov fj,cc ilui Kafiivov
per fornacem hanc iuro calamitatis quam T^g avfjt,(popag «v lcP\,i^df^.lu> KaTcc fA.iang

media in anima recepi. '^^X^^-

13. Ad hanc partem sermonis cum i> . EvTav-da r ?^6y>i '^o/iSfog, f^o-
devenerim, ad lacrymandum tantum per- vov ^aKpvm <a^^KivovfJi.ai^ k^ octo t Trd-,

moveor et dolore perturbor nec qui

, ,
^ovg (rvyKiyjjfA,ai^ £j oCk \x^ "^'5 yivco-
sim, nec quali narratione ular, explico: f*ai,7i^ OTroog to) BiY]yi^f,caTi ;>^Yiaof^ai' }^
sentio autem me nonnisi abrupte rem nar- o<5a cag d^id^-^pooTd f^oi tcl t TrpdyfJcaTog
 s

388 theodori ep15copi ^

KaLXY\^Yi'(JiTa.i' 'i^x^ca y6 ov t tv^^^ovto. -^opu- raturum. Sum enim non mediocriter con-
/Soy oCB' cv oaco Kv^i^vm 6 vnq t 4^^^^* turbatus , neque pote est, ut mens ani-
' Hier. XII. 10. 'ZcJO/jtAgvgj, (pHCi, 5/g(pO«^(XV ju« r «/«'^gAoy* mam regat. Pastores , inquit scriptura ,

vvv) Q -^(L^o^zsoif^ivsg r ^•^UjtcnrWK X&t^ti demolili sunt vineam meam. Nunc autem
[^i^iBa. KctTYiG^vvctv )^ ovK O-V OKVY\(Jctii^i pscudo-pastores desiderabilem Christi por-
Ai^^siv ^oTi iv i^nf^oig iCi (ivvB^oig TOTTOtgr lionem ignominia affecerunt. Neque du-
T^ ^iScLUKctAictgvBctTog ^covTog^i^ af^aTOiq bito adfirmare, quod in desertis et caren-
rolg r ivotyf?hi(^OfAivct)v copctioig Troa) ^ ro tibus viva doctrinae aqua locis, et qui
podoY v\v^i '^ mTicog ^
^ovov vtto t^ p/^«5 erant impervii evangelizantium speciosis
r 'ss^caTU KY\Q^vy^ctTog d^BdOo/t^ov v(p' ov pedibus, rosa fidei efflorescebat , ex ra-
Ta^x^ct }Cj Yi[^iig Trplg i^coTct dvstcctv-dyi/i/S/j
^
dice primae vix praedicalionis humore ir-
'ivot TO ^roAAo/e tfTrcppKrov iKKa,\v-y\,co ^ t^ r rigata.Unde et nos forsilan, ad eius amo-
r. 33. a. dvTiKiyoyJivtw cthictv -t^ gjtfrjfs rctvTYig 6x- rem accensi fuimus, ut ignotam plerisque
OYifA^ictg VTTctvctTnv^ca- il (pvTYiKOf^oiYiv yico^- rem revelem, et controversam huius meae
yiov avvBpov cn v^pcoTi 7ir^oaco7r\i ^ }^ TYJg peregrinationis causam aperiam: nempe ut
^carg 6KKct?^ctfta<Qfztj SvvctiftYw r a^^cf^^yv arvum inaquosum in sudore vullus cole-
iffcsct^iv , h t6 r> TraKctiag KctrctKpiaicog' rem et rursus struere vitae culmum pos-
,

^iov Q iir, ccv y sl yCj ^ '^po^vf^icig ov Biv- sem, vel antiquae damnalionis. Utique id
TS^oi d^zsctvTCOY]/^ iv ryi f^^^iTii Tov iTTcty- Dcus cottccdat ! si modo haud remisso ani-
yiKfA,ctTQ^j To 'oirvp Tov ^YiKov VT^ctvct- mo curam suscepti muneris arripuimus,
KctiovTig. zeli flammam suscitantes.
/5 . UvifKi [/.iV ovv 6 p^cvog TToXhcc^ i^ 14. Multa vero tempus attuHt, quae
oact TTip ovB' av apiG^Mdct/ rig i^^oi poLOv nec enumerare quis facile queat. Solent
KctivoTOftiiv •jZi cm- oioi Tct 'Zirpay fxctToc' emm tempore rerum vices semper mno-
TOiOVj QvBiTxOTi hvifKiv i^ dvcovvftn ^W^ vaH ; sed rem huic parem numquam ob-
'ao^iv K^ TiXftaTca^ag tco x^/aI^i 7? dm- Ex anonyma quadam regione et per
tulit.

Tictg d^^Vig Ti •zsviVfA.ct c^Tivcf^-diVy T^ T hiemcm cocuosa infidclitatis iguobilis qui-

,

i-^voov TavTYiV ^iiTcLpct^i ^aXao^ctv , jC^ r dam spiritus commotus, hoc populorum
o\Kadct -^ c/H.KKY\uictg ^ ov yccQ^ Kv^i^voo- mare conturbavit et ecclesiae navim, gu-
,

f^jog «y, gV/ ftiKpotlg ih^ziai aahivnaav bernalore carentem , iam levi cum spe pe-
h^Y\ jC) iig (iv-dov KaTYiviyKiV dTToyvcoaicog' riclitantem in desperationis abyssum con-
iov^]ov' Y\KiKOv TO ToKf^YiftoL^Troog av ifto} iecit.Heu, heu! quanlum facinus! Quo-
iCj '^YicTiTai iK<po^ov Tr^affta; oiB' oti Trei- modo rem enarrare queam? Sentio enim
<^ovg aTrdaYig dvd^iov t 'AAa- f/p^g [Xiv m prorsus esse incredibilem. Erat quidem
yci)vc/KKMaia 7^ KicpakYig r Koaftov d(pai- Alanorum ecclesia capitis honorespoliata,
^ihlaa ^r li^ov c/Kiivov Kiyco TTOifiivai^ ^ sacro inquam pastore illo qui minime ,

dTTCxroKov ftY\ ']^djad/jSpov' avTs Kara- ^ menliebatur apostolum: illic enim is vi-
At;^ ^ (Biov ^KovYiaag KaKoog' ii-^i 3 ;«; tam finivit, praeclare functus officio. Eral
T^ KaKiag Ttpo^oKog yvftvri Byi KiyiTai etiam quidam nequiliae protector , impu-
Ki(paKyi r Kar' aVTViv dTrspv^pidaag dyco- dens nudo ut aiunt capite pro illa bellum
va' j^ oict Tcc c«g/V« fjcYiy^avYiftaTa Kj Trpo- gerens. Et quae eius artificia et machinae
/3A)i^ara, t (piKo ^Yifi aTOv \vosav VTra- esse solent, avariliaerabiem succenditnon-
vaKaiei^ r r/v/ Trpog VTrn^yiav (i/Ksivco ^- nullorum minislerium iJIi praebentium ,

TMOg/&JV, T T i\ivv.g a<pi\oiav Trpooc-iKvvg^ genlis simphcitalem m primis praeten-

}U TO ^ucnr^ayig tov Kaipov ^ iCj oti cTffir dens, et temporis difficullalem , et quod
'kKavovg sv^vg VTroavpoiT av, Alanorum gens facile seduceretur.
 ,

AtANICUS. 389

15. Erat quippe apud eos homo prae- le^ '^Hv yap dvrolq ovk d(f>(tvYig 6

dictus non obscurus, genere pastorem il- dviip^ iyyv^ tov yivovq iX^^ '^pog (^
lum allingens. Hic consilium init capite zsroif^ivci c^eivov oCt(^ aKi-srTSTcti ^ou-
suo dignum, et vere inconsullum. Etenim A«v tw$ lavTOv Ki(pa,^yig d'^tctv Kct) ovTiag

secum assumens, velut ille in evangeliis a/SouAov <o^»^Aa/S&)j' ya^ /ud' ictVTOu cog

iam deviclus daemon septem alia daemo- 6 cv ivctyyiK'ioiq * OKih^^ ^pictpt.^djo. * Matth. xn. 45.

nia, circumslantes pastori lupos, et quod /u^oq ^ai[A,cav iTTTcc Bctif^ovict iTipct^ c^tr

mirere, virosilliusconversationeindignos, Tripl (^ Troif^ivct KvKOvq to J\i TrapdBo-

quorum alii aliunde fugilivi erant , et nihil ^oy, avJlpctg Ttig avv c/KiUco dvct(jTpo(pYig

omnino sanum habebant nec non quen- ; dvct^iag, aAAws d^\cf^6-^iv (pvyd^ctg^ ^
dam ex Lazorum aliquo angulo emersum, to 'ss-oiv ovJ\iv Cyiig-) iccti Tivct Kct^o-^iv
idoneo ut videtur habitu ornatum, necin- 'uro-div^ [4,iTivSvT0vvTct ft^vov Tdx<^ '^ov
decoram ut aiunt barbam gerenlem hic ; Kct) imTn^ig ^ kou diactpcafAfiVYW iv^cov^ j^

inquam Alanorum ecclesiam scopis mun- tov tcc Ts-dvTct •sriKnpovvTQ^ dyct-dov Ki-

datam inveniens, et illo qui omnia replet vr^v Trvivfu^ctTQo^ iiasiaiv lAdO-^g^w ttoBI,
bono Spintu vacuam libero pede ingre- ; »a<' yiviTai ra 'ic^aTa yji^ova ^ 'zzpco-

tJilur, et fiunt novissima peiora prioribus; tcov iiaav yctp ovJ[' OKilva 'sacog vyiri'

.nam neque sana fuerant. Quibus

illa satis 'za^^t)? av ilTxrco tIw tov 'zs-ovt^pov '3ir^o(j(^o-

€go verbis improbi illius incursionem nar- Awv, Koi o-zs-cog 'ixvovg iAd(3iro, Kai t£m)

rem, et quibus vesligiis institerit, et illud d'^ioAoyovftivnv r i^TnBilcov vTrnpia-iav;

nactus fuerit non aspernandum digniorum ^oti ftoi avyyv(Oft!w , co TxrapovTig^ avy-
hominum obsequium? Date mihi veniam, Kiy^vftivco^ koI t Ao^ov \^VTivo)g •srpoo"-
o quiadeslis, mentem turbatam habenti, dyetv [^w] BiBvvYiftivco' Kai toi yi cnnv-
et orationem recto cursu provehere im- cflovTig ovTcog vts-o tov ^d^ovg Kai Tvig

potenti. Et quidem festinanler, sic dolore '^oXvih.^KTOV (popag tov TrodyfxaTOg Y\ftv\-

animi et ob varium negolii cursum an-

, ;^av«(Tfif Kai olBa ilpnKcog oCBsv iri- Ka) f. 33. b.

<:eps, video n>e nihil adhuc dixisse nam : avGKid^eiv yap tcc 'sirMico nvdyKaafcar
pleraque silentio premere coactus fui quo :
^(p' ov Kai Yif^lv dv dTro^iHv (TVfc(3ain Kai
(iet ut mihi et omnibus in perplexita-
, "srao^r Ticog ii(7ia(7iv 0/ '^vdJlai' Kai 6
te v^rsari contingat. Jnlerim ingrediunlur /"-sv , \vfA,icov c/KiivQ^ \a^og ^ iTs-iuKO-

«gregii illi; et ille quidem pestilens lazus, '''©-> ovofxd^iTai' ot 3" aTi^vcog Kai yi-
episcopus nominalur: autem aperte et isti pa aiTOvaiv.^ oti f^Yi thv " kKaviav oCtco-
praemia exposcunt, quod Alaniam absque cr; Ts-ipalJlov d^siroifJi^avTOV ^ aAAa 'ssdvra
paslore esse non siverint, sed cum omni KaftovTig Kai 'urdvT o/iyKovTig , •zctAwj'

palientia ac laboretali gratuitodono spon- aAAa Tat;TJi 'urpoiKi (^ vvft(piov JiiJjjo-

sum munerati sint. pYWTai.

16. Ergo primo stalim in limine, tam- T • W^mc^ ftiv ovv iv^dvg tco (iaTYipi^
quam aegyptiaca quaedam plaga incum- cogaifvTTTiaKi^TigfhaKYi-n-Tei^zs^^.nyn^^vDP^Yiv

bit ; nisi quod heic prima fuit, quae illic oti ftn j^ n TrpcoTn > m yi fcnv vt^drn oaa
postrema et gravior. Nam primogenita ^ (ia^VTi^a' ya^ •zs^coroTOKa y^ d-zsi^
tcc

et quae Deo consecrari sanctum erat, haec d^papov^ Tavra 5« 6\o-d^<^-

coaicoTai.^

iste exterminalor circumibat. Neque ali- Tng <t:^iSpa/j^v riv q d^a oCBi Tig ao(pog
quis aderat sapiens Moyses, ut illius un- McoiJatig, ha to t ;}^iaavTog Trpoi^ftnvivoi

gentis mysterium explanaret, de agni vide- ftv<rnpici)Big 'zsipi t aifcarog t dfxvov' fLj

Jicet sanguine: neque ulla lutela, sed in- 7rpo(pv\aKn fciv oCBif^ia^ y^ dp^nv 6 oAs-
ternecivum exlerminium. Venit enim fur, "^pQ»' ipX^T^^ y^p ^cAg^TW? ha An^^tf
 ,

390 TDEODORI EPISCOPI

loh. X. To. Kou •&v(7Yi Kobt aTroXiGVi' * cog aTTQKono n ut rapiat, et raactel , et perdal. Male sit

nequitiae, quam obtrusam "vidi, ob recti

hiioL TQV Kpi'irTOVl^' sl yctp iypY]y6pet 6 negligentiam ! Nam si vigilasset pater fa-

olicoJliairoTYig ^ ov>c ctv o )cKi7rTV\q tIuj ol- milias, nequaquam domum fur effodisset.
MctV KCtTCO^U^i' ^OVhia^i piJCpOV VfMV iCj Vullis et acta eius pastoralia aliquantum
TCC TM5 «ZJTOIjt^CtVTiXM? dvctKi^OfXctl ^^
Ti yup enumerem? Quid enim illud Pauli prae-
w Tou UctuKov ^ 05 fA.yidsvt
X^''P'^^
TCf^iC^^i ceptum, ut manus cito nemini imponan-
" I. Tira. V. sa. i-2XrlThJival VOjM.O-Q-STS/ * '
rtAA' clSf »ljU,g- lur? At iste intra paucos dies, formica-
pm ciKiyo^ui Tivcov y.v^i^v\Kiaq U^icov ijf/fiv rum veluli examen sacerdotes emisit: el
civuopi' T il>coGaBct TctiiTvw (^dcriv Trctpo^iog hos viginti, aiunt ab eo tamquam equite
lyrTs-OTYig iyji^OTOVnaiy [^iic^aTTct '^i-d^v^i- praetereunle ordinatos, pauca intra den-
aag 'iCcti v^-aroBovrivoi. kou Ticog dvriKov^oL' tes neminique intellecla murmurante, et

r^tj yap yj^Xim riaav dviKi^opct' Kui tIuj certe labiis minime prolala. Alios quinqua-
TriVTYlKOVrdda. C4Ci'lVi]V ^ S/^y^aOJCt)f/'iV0g iTH ginta dum cibos in mensa manderet , et

Za7ri'C,v\g^-A,ctl rvi %«p< KvXiKO(po^o)V' in- calicem manu teneret: alios dum noctu in
povg vvKTCop iw) g-pcoftvvig' iavrolg iTra- enim qui diro cum iu-
lecto iaceret. Sunt
pcovTai rcc (ppvKcoBti , 0/ Kiyovng cog ov^i ramenlo affirmant eum ne de lecto qui-
,

Tvig Ko'nY\g dJ^ctviard/jS^/j^^' Ka\ n oiv ra dem consurrexisse. Sed cur plura inqui-
TrKiico ^ii^ivvmv 5 ly^oi Ti KiyciV ov paBiay ram, mihi quidem haud dictu facilia, vo-
^ V^lv dKOVaV OV (pO^MTCt; TiCOg OVTCO ^^d- bis autem audientibus intolerabilia? De-
(JoLg^ ovrco ^ ^'miQ^djyiV h tyi Aa(^iK^ ^ nique his actis, diffugit in Lazicam, ligo-
Kat Tis-dKiV TYi GKa-iXrdvv) (^iKorifjLOVftivQ^' nis sui rursus cupidus. Non est ut puto
ov ydp cciv d(pavY)g OKil TrapoBivacnv ift- homo ignolus mercatoribus uonnuUis il-

Trc^oig 'iacog riaiv. luc commeanlibus.

l^\ OldoC pgy OVV OTl TTOKKVIV T TTiV- 17. Sentio equidem multas interroga-
aiv loJ['ivn Txrpog ravra fr^ dKpooLaocfXi- tionesapud vos qui auditis commotum iri
vcov vfjLcov ^ co Trapovng^ K6y(^' }Cj 'zs-ov ab hoc sermone. Ahi autem ne sibi qui-
^5 Ka] 01 ov^' av hiy-KOiiv ro 7ri7nl(&ctj' dem persuaderi patientur id quod probe ;

Koi oi^a^ roig if^oig ^s^^f^i^^cov rct vcci- agnosco, dum mea cum veslris comparo.
repa' ou^g yap ov^' avrog iv-dvg iTriTZii- Nam nec ego auditis statim credidi; per
afCY.v fj>a-^ct)v' dpycog n ra 'ccrpcoTa ixripi otium primo haec intellexi, deinde vero

Tovrm viKOvaa' i-omi Jli Kai l^s-i '^Kiov et multa inlerrogando cognovi. Sed ita fa-

di) ^ 'ZffQKKa Yip6ftY]V' dKK" ovrcog iv^i^^^ cile fuit volenti et sic lupum se-
decipere ;

TM (3ovKofA,iva> 'dnKavocv ^ Kai ovrco KvKfo quebanJiUr oves, quasi neminem umquam
Tct 'dSQof^ara viKoKov^Yiaav ^ log il f/i^vicPii vidissent pastorem neque eiusdem vocem
,

Troifjciva ijBov 7rOTi ^

fA,Y\Bi TroifiiVl^ (pco- audissent. Quid vero? nonne ab heri et
VY)v Yia-dovrO' Ti ^g; ov ^'3'^$ >^ Trpo '^l- nudiustertius egregius hic pastor erat? non-
TYig KOLKog OKilvQ^ 7rotf^riv ',
ov Trctp' ne ipsius episcopatum inordinatum scie-

c^iivov TViv iissiaKO^JTYiv dra^iav VtZaaav -^

bant? Rem certe haud obscuram neque
TV\v yovv rolg 7roKKolig ovk d(pot,VY\ ovS'' non manifeslam pluribus: etsi aulem haud
dviK(popov' Kai il ftvi 'ziavTig,. TrKviv Oftcog omnibus, sacerdotibus certe qui ordina-
Gi Tov ^YifJiar^ .^
Trap' okhvov tv\v p^°<- tionem ab eo susceperunt. Alterutrum ita-

( poToviav cfii^riftivor cflvih TO/vt;v •^drs- que esse oportet : vel enim nesciebant
p'jv' h QVK Yidc-iaav ^i
Ka) 6 Koyl^ d^sn- quod est incredibile ; nam qui ignorare
^av©^' Tz-ccg ya^ ol 'sinnov^OTig avroi-^ poterant, qui experli sunt? Vel aliter, id
f. 34. a. ^ 7-0 «rspov Kai 7rcog C-zff-ipii^ov ro f^iyob est rem sciebant ; et cur sic magnum chris-
 ALANICCS. 391

malis negolium spreveruiil, alque ab eo ^^fjict rov ^i(TfA>a,TQ^ ^ y^ fJiSTSd-xyiiCiVcti

graliam suscipere pularunt, qui nihil sa- ryig %a^iT@-» 'sri-zinTiviccLaiv , outco 7ra.pci

num habebat? Praeserlim quia sunt ibi tov pn^ev vyiic,-^ Kcii toi je ilmv ottogoi
nonnulli, qui trium episcoporum succes- kci} r^slg 7^ Itsigkottcov 'ss-a^)ifA^'\ctv' y^

sionem viderunt ,nunc me quartum;

et rira^rov cpuiGiv apn l^v iyco 3 >ca/ ra
qui et insignia magni sacerdotii illis ex- i7r'iat][A>cL 7^ fJnyaKYiq U^ctTHctg KctriKiyov
ponebam, sive obvia in vestibus sive in OTroact n c* d[A,(ploig ciTrAoJs, Kai oucl th
bemalis ornatu : quae omnibus palam pro- ^rifji^ctrog' a-zsg^ il^ivai Travrci elx.05, >ca-

stabant , ut inde episcopum agnoscerent. KH^iv ovk ayvoilv t l-mKJKQwov rCj c^

Gradus etiam ipsis enumerabam, quibus (2ct-d[A,ovg aviKiy6[jt>Y\v o^zsofjoig w^oQiCal^i-
is promovelur qui sacerdolio functurus rai 6 ti^a^ttj Aa^wv y^ raZra^ y^ rov-
est. Haec inquam, el his plura,mihi sua- rcav «r; -zsrAg/o) iTni-di [ti ju,ji Karr\K^i(ica-

debant, ne nie accurate tuteque rem au- [A,ivo)g aKov&tv [xyiB' dci^aKojg' dypoiKiav
disse crederem ; sed imperiliam damna- Bi Karnyo^nv y.a) KarTnKa^ov<Lio[^-y\v rov
bam et taedio habebam taiia narranles. KkyovT(^' oTxnp ovv ilx-v Acy@^ ^ 01-

Sed audilis sermonibus agnovi postea noii cflct 'sirpog ravra ovk iv-^^i^g zji^ss-ilSzq

lemere fidem adhibuisse. Yi[iag.

18. Nura eri^o videar, si sermonem IY\ "^Apa rolvvv ^okoUiv av (^ Aoyov
confusione spoliem, meum ad vos allo- dycoiviiag d7ro<ri^cav -y
-2^ Tr^^og vf/.ag oftiXiag

quium iuste refingere? Atqui huiusmodi cvBiKCog [jLirctTrOiilrdzLj' Kai roi vo[ji,og ovy^

non est lex loquenlibus posita. Voluissem ovtcjh ro^ig >ky\iQiV' £/5»AojU.nv '^ Trap' iri-

autem ab alio polius quam a me haec vos pov itaKhov .hfn^ag m Trap^ i[^'.ov KaraKOv-
audire, atque ita in abdito denuo repo- ctai^ ju ovrcog o/ dTroppyircp av TraKw aTro-
nere oralionem ;
publicare vero litteris n-diH^Qrtj (^ hoyov TnKinvaai q ^ct/^-

hoc negotium non auderem. Ipse porro [tacji ro 7r^ay[ta,,ovK av -^appri(Jaif^i' av-
accusatorem me gerere haud didici ne- : rog^TS ^ alnaSzij [Ai[td^YiKa ovJ^aftcog'

que iudicare velim, evangelico monilo ob- pw yC^ av K_pivai[/,i Vy r ivayfiKi'KY)v v7T0-
temperans; nam ubi sermo volucer, ibi ^yiKYW ^ ^ Ko^og 7rri^oY)g^ y^ y\ 'Kard- Matth. VII. I.

et damnatio alas sumit. Inlerim haec sunt Kpiaig av 7rTip'j'^airo' ric$g yifovi ravra^
acta, alque hoc benignitatis genere nos >tcfc< rovroig wiiag m 7roi[tvY\ (^iKo^ppovnaa-
grex excepit. Exterius nos liberis orbare [tiVYi icTj^icoaaro' i^co-div Yiptag dn-Kvovv
minabatur gladius ille saevus utrimque M^srgiAwo-g [judxai^a y\ Qyi^icc^ng dziivtj j^
exncutus. Invidebat enim nobis Alanorum ^i<ro[^Q^' lcpiAovfU^ 5^ ji|Ctiy 'zs-ipl 7^ «jp^"

patriam ; et quasi de prorapluario alius 'AKavcov Tra^^iag^i^ ox. r ra[A,iiiu>v ooj^og

emergebat timor. Utique in timore versa- ovrcog dvi'KV7rriv irspog' ya; -^ 6 po/3©^
bar, qui neque excogilare poleram , quem- i[toi , ori ttn^i Karavoyiaai ilyjjv CTrcog ru)

admodum ea in re me gererem. 7r^cly[^ari ^viaofcai.

19. Ad haec quid me exislimalis lunc '6'^«

U^og ravra ri 7r6n olia^i ps 7ra-
passum fuisse, limidum sacerdotem , et •^s^»' t' ^hKov U^ta tCj ra '^ 7roi[A,avriKYig

pastoralis artis ignarum? Danihel ille se- «/^»9« ; ActyiwA iKilvog r 7r^ia(2vTi^cov K^i-

niorum iudex sedet , et turpis violentiae rYig ir^OKa^il^irai^}^ 7 (Siiaaafcivcov Kara-

reos damnat, et illa vim passa damnatio- '^yi(pi(^irai' r^ « (iiaa^ilaa r BiKYW OKZi-
nem vilavit. Et ubinam Danihelisspirilus? (p^ye' x} ttov ro 7rvsv(jLa Aavi«A; Kai roi

Et tamen slatus noster violentior erat. ^iaion^ov ro yi[^iTi^ov r 7^ acozipoavvYiv

Etenim Snsanna nostra maius pudiciliae w Ka-^' «ftas ^coadvva Kari(^n[x,icorai,, ro

delrimenlum passa est , adiuloris parlim [^iv ayvoicL to ipYi[tict. t poMvTJia-ojrc^-

 392 THEODORI EPISCOPI

o) oucoTpciyYig uv-upco-zsog iyco^ ii^ r Qjyov inscitia ,

parlim eiusdem privatione. in-
jBcL^iog iC-^vg ctlu^o /uS^og' « ijly\ ttots 6 [A.ey felix ego homo, et grave iugum statim
^vyog ^y^Tog^ t^ to (popuoy t^h «Aacp^oy expertus! An iugum quidem suave
polius
ToAjW-«^a)$ 5' i7rnv'/^svi(7ix[j(^ny oLvTog, t^ ttol- est, et onus leve, ego vero contumacius
^a TOVTO T^ i?^ct(pplctg oCBs TrsTrsipcHJuaLi' 6 collum subduxi , ideoque nec levitalem
-^ f^yi T <pcivpoY Itt' cdfjiov apkfJ^og Trpo- illius agnovi? Nam qui crucem humeris
TS^oy ^ j^^zssp} T ico(T[A.i)iviy apyictv ^o/a?- non mundana ignavia versa-
tulit, et in

ro5 Ci>TpilSt]g, TTcag civ j^ r ctvyiYOL xA/yag, tus est quomodo cervicem incHnans spi-
,

70 7i-vev[AcJL "Zoct^d-drjTcti Ta> TrctT^i-^ iTTs} j^ ritum patri commendel? Quandoquidem

*;^ cv TO) dyct-do) (SoLaipbn iBpCascog , to tzo- et ante stabile in bono fundamentum ca- ,

rri^iov TT^OTS^tliTat i^ TO (^dTrTiGy-^oL' o) Bua- lix proponilur et baptisma. Callidus hoslis,

,
fxrixctvog iX-^p^o^i rt^;)^ct7o5 7ro?\.S[^iog , og et priscus adversarius iuslum hominem
' Luc. XXII. 31. ^ [4,iv 3'lKOLlOV dJ^CllTslrctl' * OV "^ OLVTO-dsv expelit; neque enim illic tentare potuit;
Ts-iipdaoLi BiBuvnToLr t 5' aAAwg rt/SsArg- ast hominem per se vecordem , vorandum
^ov', iu KctTaTTislv 3o>cifJLdl^<l' sl Q zcffli y][.cag eliam existimat. Quod si tales adversus
f. 34. b.
ovrci) Gsir a.(ps?.s<^i^hg jtj c^r- [ziK^olg ttol- nos est tenuiores , et levibus quoque cer-
Kana[A,aLaiv SToi^xag KOLToLTTsasHv ^ v\X'iKog a,y taminibus succumbere soHtos, quantus ille

cvdmTTTOi Tolg [jLsydXoig dycovi^alg j^ ov- ingruet magnis athlelis', et vere in spiri-
rcog ^a3ioBp6[A.oig t 7rvsv[A,oLTog:, tus stadio currentibus?
fc'. To yi ^Yiv fejuov , slg a[i,y\yj^v'i(iv 20. Ad me quod adtinet, in perple-
g/*g 'S%<SfM<7gy ov ya^ i^iXOY d-zsoaKOTryi- xitatem prorsus incurri : non enim ad
aoLi 7r^og ovrod ^ijof^ov STspov ov^i rig aHum quemvis tah in facto respicere po-
7roLTt\p iyyvg, ovSi rig [^s'i'(^m dBsX(pog t&) teram : neque aHquis pater aderat , neque
Ao)'6) yjj Tvi 7rs'iPct BoKi[JLaa-^e]g ., h' vtto- maior frater , doctrina et experienlia pro-
^oiVTO' x.at Yiv [Jt>sv to TrpciyiJLa vTrep riiv batus, qui consiHum suppeditarent. Erat-
S[/^Y\V aKi']^iV ^ Ka} fA.s't(^OY{^ BsBsY][tSVOV J^ que plane supra meam inteHigentiam ne-
ovTCog v[xsrepag^ o) TxrdTSp Koi rtc/],5A(po/, gotium ac maiore indigens vereque ve-
,

T«$ cy 'zs-vsvfA.ari ^Kptascjog' koa vyvoY)- stra , o pater et fratres , spiritaH discretio-
aa ov^' avrog^ Ka't 7rep ov3' iyvcov cog ccv ne.Neque ipse ignoravi quamquam haud ;

C^X^^ol Tiv} TTS^) TOUTOOV ipyCp' i^ifJcfw noveram fore ut aHquod eiusmodi opus
3 d^yiav Karcc aKOTZoY , soog civ cJ^eviyKyi ille adgrederetur. Et otium interposui stu-
«xji^cpoy ttgr' '6^aTY\[JLoviKY\g BoKipLaaiag y\ diose, donec non sine prudente experimen-
KOtVCt)Vy\TlKY\ «^J TOV hoyOU 'ZS-pOiaTOHTCOY to suffragium ferret communis illorum qui
OfcoTOVOia' fiAA' y\ ^ao^apiKYi i^^^i-dsaig x} evangelio praesunt aequabilitas. Sed bar-
« aAo^@o (3/a 5 Ka^ to dvayKalov tov barica incursio, et insana vis, et negotii
^y\LcaT^ , Ka] to d(p' vfJLMV (^uaruxU necessitas, et infelix mea a vobis absentia
oia^y\fta ccg utto t koKttcov t AppaafJL^ tamquam ab Abrahami sinu , aerumnae
TO rfig KaKcoaecog cPuaxipU' ^ol) rag ai- molesliam gravavit. Quin et causas , si ave-

, rtag ei fiouXea^s aKOu^v ^ iX^^f^' *^ ^^" tis audire, dicam. Si irrita est, aiebam,
yeiv si aKUpQ^^ (py^aiv.,
fA,lv vofjuia^s'}- v\ illa quae creditur ordinalio, lu quidem ca-
aa p^^«po-3-g(7/a aAAa av KavoviKcog ^a- , nonice ordina. Sin id agere renuis, sine
^otov<I' si Q KaroKvslg to i^yov ^ sa Is^a- eos sacerdotio fungi qui utcumque se or-
rsvGtv c;^ OTrcoaovv d^ico-d^iivai voftiaoLv- dinatos existimant. Atqui hoc nequaquam
Ta$* toDto p«y ovK av avrog ^ f^Jiv, v7ro- ille , aiebam , feret umquam neque his ,

^aiy\ Trore, ovtoo ^i^ovai Tovrag /gpafSnt/, permittet sacerdolio fungi , qui et factum
6 K^Lt rco yi^^jY^fA.svcd ^vatpopoog sycov p^«- aegro animo ferl. Ordinare aulem quid ni
 ALAMCUS. 393
cunctarer , neque limerem quominus forle poTovilv 5« Txreag civ oCx. Qx.VY\<jctiiA,i ^ oCx. ^
iterum ordinare viderer? quod sacra lex 6>cilvo B^diag [/.ri Txron Kj dvoLx^^OTovuv
vetat. Nam quaecumque lex loquilur, iis Bo^aif^i, OTxrep 6 Ispog dTxrtBo>ci[jt,ctGs v6-
qui in lege sunt loquilur. Proptereaque fJt^Q^' oact yct^ 6 vop©- hiyc-t, ro/e Ctxto

iterata ordinalio, dummodo quis canonice vof^ov P^ct^er * Kcti r\ dvcf^iipoTOvict $n- • Rom. m. i9.

anlea ordinatus fuerit, apud nosnon agno- •^ev^ u Kctvovauog Tig TroooTov yjipo^iTU'
scitur. Quis ordinalionem existimet ab eo to, hg to ouz i(p' yifMv tU yccp ;^«poto-
fieri , qui gratiam non accepit quam vicis- victv hoyiactiTo Ts-apa tov itn Xa^ovT^
sim impertialur? %«p'y ^5 «^ ^i^ovcti-^

21. Alque haec in Iranscursu, prout Kct . Ka< TOLVTct Txrctpo^^/jTiKcog ^ log 6

sacra doclrina tradil. Sed quod absurdius \6yog i^nKcaai' to J' dTOTrooTipov ^ log i^o-
est, videbatur illis salis quantum-
id esse, ^gy av touto/5 Itcctvcog 'ix^v-t Kav o<^ig av-
libet quispiam hinc fallerelur. Non hoc Tovg j^ oyrcog dTraTcoyiTO drro Tiidi- ov t^to
igilur, sed quia in legis violationem in- Toivvv ^ dx^.' oti Tsio eig <ss^YOftiav KaT-
ciderant profane sacerdotio fungentes: et «AiaGoK to dvn^cog UpaTivGcti' 'fh-^vpi^ov
sane insusurrabant surdis et carnahbus q apa '^a^a Koj^polg^i^ Tolg aapKiKolg tcc
quae sunt spiritus. Me tamcn non tam in- t TrvivpLaTog- if^i q ov ToaovTov >1 aKoyog
sana illorum violentia, quam urgens rei ojinvcov iTrn^i (Bia^ log to KaTi^ilyov J^

necessitas, permovit. Nam messis, inquit dvayKalov t Tr^ayftaTog' 6 '^'a^ di^iGfjcog

evangelium, multa, operarii aulem pau- (p«<T< Tro^vg, o/ q i^taTai oXiyoi' * OTroIoy »MaUb.ix. 37.

ci: quamcumque demum quis dicat hanc ctv Tig tStov ^i^KjfJLOv iiTroi^j^ oTroing tov-
messem, et quoscumque hos operarios. Tng Ipydrag' dKovco yctp 'fh^ivofjcivag J^
Audio enim peregrinalos fuisse aliquando Tra^^idpy^ag c/Kiivng ttotI^ v^ iavTolg 'kyjiv-

,
etiam patriarchas illos, qui et sibi panes Tag aprag v^ Tolg 'ovoig •^o^TdcriA.aTa' ovBi
habebant, etiumentis pabula. Neque pro- ^ ovdi Gsir (jcoftaTiKCOTipag y^ Trpotryiing
fecto nos reiicit, corpori licet terraeque r^f^ag 6 'Ka\og dTrOTrifjLTriTai yicop^^og- ttoi-

deditos, bonus ille agricola; pastores in- f^ivag 'dfia j^ Troiftvia^ t^ dvaAoycog iKa-
quam et greges, et congrue alteri alterum "^^P^ "^r^oaviftei iKUTipov , tS TOiciiBi -dipi

adsignat, tali inquam messi tales opera- (pv\ft] TOtovg^i ^ G^ i^fuTag' <s^^(JK<£>rig
rios. Ego igitur ita comparatus eram, ut f^iv ovv avTog ovTiog il^ov ^ yvcoftng^ log

nihil absque vestro consilio essem^acturus. ftY\^iv avdj t^ vyJcov hyaa6f^og V7ro^v\Kv\g.

22. Sed quia nemo viae inlermedius k^' . 'Ett?; ^g 'soa^tiv Tvig ocflov fjcicji-

erat, et properans negolium urgebal: nam TV\g ov^ihf Kat Ta^v to 'zxrpoiyf/.a KaT-
ecclesiae communitali periculum impen- vfssHyi' to) yap KOivu) Tvig 6jcKhv\aiag kiv-
debat, cunctis ita infirmis , nulloque ad <^vv(^ ^i^.hTaTO, rsrdvTiov ovtco MKco-
sacerdotale officium idoneo iam extante; (^vjftivcov koI ftv\div6g aAAou 'fhrv^diiov
.,

(dicam, et vos mihi indulgele) non sine npaSrzj ixrapdjpr\ftivov (^ixrcog av iiTxrco
^

examine nec tamen manus de-

cito, sed ^^' avyfvcoTi ftoi) ovk d^aaavicTTCog fth f. 35. a.

nique his imposui: docens primo ut suam ot;5? Ta-^^icog^ ixrKrw Oftoog Xilpag 'QnTi-
priorem sententiam damnarent, et ut mi- -S^foca TOt;To/s* lavTCov 4 yvuiftr\g KaTa-
sericordiae operibus Deum pro viribus pla- ^vS^yai ^tZd^ag Tr^oTipov^ koa tco Txr^og

carent; neque omnes ordinavi, sed quo- cfiova^ iMco -^iov l?\.ico(jaSaj' koi ov
rum vita dignitali non repugnabat deni- ;
TraaiVj aAA' olg 6 /3i(^ ov -z^-dvv dvTi-
que, quod pluris interest, ignorantiae il- (^^vcov tu) di^iCOftaTi' Kal t^ dyvoia avy-
lorum indulgens, quicquid maius perfe- yvovg to fiil^ov koi TiMtOTi^ov TOVTa
ctius deeral. Haec si forte haud digne acta *^'
i*^^ ovk d^icog iipyaaTai , V^ tb avy-
50
 ;, ,,

394 THEODORI EPISCOPI

yvcavcti Keti ^iop^ooacta^i' lylo ^a^ <^ sunt, cum venia vos corrigite: ego enlm
l^a-d^HTi^ioiJLiViov ilvcti Kct-i^iJi>y,o^6yti(jcf il in numero vestrorum discipulorum me es-
Bi 'Z3vv-^dvof^cti Oo^ictiTipQ^ Kct) Tov go- sc profiteor. Quod si sero et posl factum
yov ef^iVTS^Q^^ Ti ttot' civ Trd-^oi)'^ xa/ interrogo, quid agam? quum et longinqui-
l4,a,K&tGfta) Kou dvdyKYi , Kcti t^ Im tov- tale, et necessitate, et in his perplexitate

TOiq df^n^ctvioc l^iCa^ni^ivQ^' c/i«Aov ^i gravatusfuerimPConstat autem, cum nunc

oh a^Ti 7rvv-&dvo[Acti^ log ovBi tot' av interrogem, ne tum quidem id omissu-
KctTci>Kvovv ^ ovB' uv ovBi TT^o TOu TTvdi- Tum '. ucque ante iuterrogandum , aliquid
Srxji c^Yipyow ovSiv ^ il ovk dpt^ri^^ctvov rv acturum , si cerle ambiguum foret. Quid
TTCog ydp 6 Kct] [^iTcc TOUTO 'uTv^ojLJ^jog nienim, cum nunc post factum interro-
i} ^' otj TrdvTn Troppa} r •JpciTipn gko-^s-ov gem? Utrum vero res haec haud omnino
K) nr TTVivftaTog; Kj ovtco ttKvw vfjunq kv- procul scopo veslro spirituque sit , vos ipsi

pooa-ctTi' iiiv. ^ statuite. Atque haec ila sunlo.

Ky . A Q to Koivov T^ 'AAavicts TPi(pH 23. Quae aulem populus Alaniae mala
'KctKa^ Tig fivco(/,ai TavTa ^i^an-ivetv nvaf- alit, sum qui eis mederi coactus
quis ego
Ka(7[A,ivog tS iTrayyiAftaTii ^' yd^ Tra^- fui praedicatione mea? Nam si exhibere

i^rdvetv tco Kvpica Aaoy ^c^ovGiov TiTay- Domino populum electum destinatus sum
ftai^y -sro)? dv d^ aKav-doov Tpvyoo avTog cur ego de spinis ficus coUigo, aut de
• Lac. Yi. 44. avKa; v\ c/K /3aT« 5"a?>yA>iV5 hi>g o Xofog *; rubo uvam, utait scriptura? Nunc intel-

ii^ov iyco r ivayfiAiKYiv cvrav^a ^zjn^- ligoevangeHcam parabolam, quando se-

/SoAmk, 'zsnviKa 6 fAiv cmopog dya^og^ dva- men quidem bonum est, sed lamen haiid
TiXXn ^i ov Ka-da^og (^i^avicov dg-a^^vg- purazizanioruminde spica consurgit: prae-
ttAmv ogov OKil f^iv (A^ r azrofiov y\ pa^dv- ter quam quod illic quidem post semen
[x.ia' U nf/iv Q TO x^^ip^y 0'^'
^ C4/ avT?^' inlervenit ignavia, nobis autem peius ac-
'f^ AoiTTOV ro -T^ iTipag avfA,^aivH i^i^^^o- cidit , quod in ipsa seminatione vilium
Aw5* kJ) ydp r aKav^cov 6 coDopog yiyi- gliscit. Tum et rehquae congruunt para-
vnTai' tCj avTai f^iv dp-^^^aio^iv ippi(^covTai' bolae partes: in spinis fit seminatio, quae
Q Ao^oe T^ Trig-icog V/ f^^v ov iCj TrdvTn quidem olim evulsae sunt: at fidei ver-

avfiTTiTrviKrai' cviay^ov 3 £j avv r d^dv- bum alicubi prorsus suflfocatur: interdum

•daig VTravaKVTs-T^' rdyja yi j^ vzs-o riig etiam cum ipsis spinis nascitur : item for-
i^icog dKav^oo^ng yiyivriTat j^ avTog' oog tasse adfeclione quadam fit et ipsum spi-
i\v df^HVov^ il Trapd r 'savpog i^-droyTQ^ nosum. Melius certe foret, si ab eo qui
^aXfiv i7r) yiig dva(p(}iVTig^ iv^vg Tag aKav- ignem venit mittere in terram inflammali
j
•3"a5 Tiuog aTxiiTi^fi^ccaa^^' il Tra^d r fA.d- statim spinas combureremus: si ope eius,
X^^p^^v iA-dovTQ^ /SctAg/Vj 7rpo^iKvf(,voiig qui gladium pariter venit miltere in ter-
ravTa iTifA.vo^j' £j Ka-d-apd f/.iv yi yri ram, funditus haec excideremus. Et qui-
Ka^^a^ov Q TO ccDi^fA^aj t^ oi (^vKaKig ^yi- dem pura terra, purum semen, custodes
,
yopoi^ Kj ^vaovv to -dip©^ ^ k^ ^ie^- vigiles, aurea messis, messor robustus. Ut
TY\g iC-^Yivov/Jfiog- log vvv yi ov^ otl iKa- tamen nunc res se habent, haud equidem
(JTOTivav dv ahnaaiftluj tyi Ci/ipyiicx. rng ad centupHcem usque fructum postulem
apsrng f-ti^i r Travrog iTTiKnivi^Q^' ov^' virtutis viribus extendi: neque ad sexage-
ag s^nKovrdBa Tr^oKOTrrstv to oA&)$ i^yd- simum oplem provehi ; sed salis habeam,
, ^
aa<Srctj' iKavag B' dv itxov kclv ro^ig '^id- si qualenus physicis reguhs licet, trigesi-
' Kovra, il rolg (pvaiKolg o^oig ro o/Ok yfd)D- mum fructum opera exaequet. Immo ego
yiov TrapifAi^^ ro cvipyig' dhh' lyco di- vereor, ne forte manum quidem melens
doiKa, ftn woTS ovBi tIm yjipa ^ipi^cav impleam, neque sinum qui manipulos col-
 ALAMCnS. 395
ligo. Sim sane tardior post alios, quam- 7rXY\pu)GcLifJii ^ fiyiBe t xoA-zsrov o Bpctyfxct-

quam non oranino desperans, infelix ego Ti^o/u^oq' iff-d/ o^^rKr^ittni^i^ ^ Kcti toi
pastor non beatus. Quippe qui super tecta yi h av ov Travrm duce^Tsig^ 6 SvaKMng
serentes parum frucl6s effecimus, nempe iyco 7roi[A>Y\v j^ yeoopfoq ovk svScti[jia)v' aAA'
illos lucrando qui matrem omnium malo- cog i7n Bcoftarcov ysv c/)ictp7r\^o /u^j ftiKoa^
rum haeresim vitaverunt, et verbum pro G^ v7ripavct(^dvTag oXiyov nr "^ctfJifJLmipct

viribus messuerunt: nisi forte et his pa- 7rKdvY\v ^ j^ t Ao^ov ^ipiaafA.iviig cog itpi-

riter insidiati sunt aeris aves. Heu mihi, ktov, el f*»i i^ TOvTOigt Yiactv Tsrdkiv o/
quia spinas et tribulos campus germinat! di^oq o^v«$ l^<|S«Aoc o'/|UOi oti aKdv^aq
damnationem scilicet ob recessum a Deo, k^ "^i/SoA^s ^pdi ^t-oi to yiccpUov r Kara-

dum spinosum errorem vagus grex secta- Kpiaiv t^ a^o ^eov ^flfpr\aq^ coc, OTria-u) f ^ ^-

lur; dum fornicatur non in ligno solum, t^ Kiv^^oo^sq 7r\dvY\g t oJ^^/U^ruvra -n-opive-

uti scriptum e.st, verum eliam in lapidi- c&of- lOj 7ropviv<l pLoi ro ^roiftviov ovk Iv tco
bus cunclis et aquis; dum non sculptilia ^v^ca piovov a^g yi^aTrrai* ^viBy}^^ j^ ?\.i^oig Hier. III. «.

adorant, sed quosdam daemonas in locis •^raai }Cj vdaar Kj TrpodKVv^^cri fth ov yXv-
excelsis. Trrolg^ Saiftovloig 5g ricnv cv rolg J-xj.wAoij.
24. Christiani nomine tenus sunl Ala- k^. X&tg-iavo} q ia^ovov IvoftaTi 'AAa-
ni. Quod si alicubi est pars lacob ali- voi- il 5g ^rn rig j^ {^eph 'laKooj^^ 6 e"^-

qua, inimicus homo zizania supersemina- 'dpog cveazretpe tcc 'Q^dvia- il y6 t^ "zspog

vit. Nam etsi in senectute, Sara lamen pe- rco yn^ct Ticog ovv « ^dpoa yiyevvnKe' -ajo-

perit; sed insectatur Isaacum Ismahel. Et VYi^everai q Kara tqv 'laactK 'laftayiK* ju
quis est Abraham qui famulam Agar, et rig 'A/Spaa^, ha rh ^ovXtw "kyaq^ xj

haereseos serviles tenebras, domo procul tqv tws 'zsKdvv\g dviKev^iPov aKOTng^ Tiig

ablegel? Est mihi quoque pusillus exer- tmjboiKiag dTraxjairo -^

«5-< rig oAiytJ 7rap-
citus, quem Deus ab intellecluali Pharao- i[^(^o\Y\ Ka) Ijmo*, y\v ^eog cJ^dysi t vo«-
ne Hunc ego duclo non quidem
eripit. , rov ^apaco- Ka) da^dyco ravTa eyoi^-^-
ut aller Moyses, sed tamen ducto. Sed ae- Mcoam fth ovKiri, txfAyiv o[jiccg' aAA' ol

gyptii tribuni persequuntur, nempe ani- hlyvTTTioi "^ig-drai Kara^popiovaiv ^y\ rtii

mus furens caedi inhians, et terrenarum ^vftciijpovooGa 4^/C*' ' ^ ''^

"^f^^
"^^
?C*"
rerum quae suadent ut cum
cupiditas ;
[A.ai^y\ha hix^ov , o Tzii^st rolg dAXo(pvAoig
alienigenis commaculentur denique obli- ; c;vy;>^aivi(duf' k^ to t Ao^« TrepirpiTrrov
quae meritis volubilitas ad absurdas quas- "sre^* rivag dTc^rag ^c'^ag, ovk dvriTilvov
dam opiniones, minirne ut plerumque fit cog ^ta Tffohhd- koi iffov <pvA(^ vii:^i^.Yig

renitens. Etubinam est nebulae columna, cpTav-da to dii<pdvai SiSovg; m 7rcog av r

quae separationem praestet? vel quomodo i-dvm Bii^n n «S-aAaara; c'/jM.oi oti ttoi-
gentium recessit mare? Heu mihi cui pa- , [taivetv [th dyihag ^riTriardjfjiai dva/Sai-

scere greges commissum est de baplisma- vovaag dizo Kovrpov rov ^aTTTiaftaT^'
tis lavacro ascendentes! Pascit autem hos 7roi[tct\vH de ravrag [lahhov T«e d7n<^iag

potius infidelitatis mors. Ore quidem, ae- o ddvarQ^' ^6[taTi [Aev yci^ o^jLoKoyov-
gre dico, confitentur ad salutem; neque O"/)', okvco q Kiyetv, ilg aooTY\piav' oti pw
tamen antea credunt corde ad iustitiam. >ca/ ilg ^iKaioavvtuj ^r^corov t^ Ka^Sict 7ri-

Simile est illud: periit religiosus ab hac arevovaiv oftoiov ti, dixrohooKiv evXa^Y\g
lerra mea; neque haec mihi slalionis re- tf-zsro t^ g^ws TavTY\g }/«s* >t} ovk gVi pot
quies est. dvaTzavaig avrY\.
25. Num ergo surgens abibo? Vereor ^e'. ^Apa dvaTctg 7ropivao[tai-^ $iBia
ne forte hoc malum participem. Num enim 'zsrfpi tJj t KaKov fieraKin^^^ei' fiY\ yy eyu»
 396 THEODORI EPISCOPI

'A/35/ot/,- j7r>?j!)fT>)(Tfit5 Q apct c^uv©^ ru) sum ego Abdias? Hicquidem quum Achaa-
"^A^^aa/Sj^ovu T^ BacfcA ot;>6 gJCtt]t*-\|,g*
* ^g- bo famularelur, genua tamen Baali non
Vvii*?*
5/a j^ TTS^i T(h iA.iKpa> T BiKa,'tm KXY\pu>' flexit. Metuo eliam pusillae iustorum sor-
« pa/35(9-» yctp T dju^TwKcav 'fkKTiiiTcti' ti ; nam virga impiorum commovetur. Quid
r'iq lylo yivtOfJicti -^
TTOt) to (^^ctyfiMov 'ln- faciam? Ubi lesu flagellum , ut patris do-
cov, hct oIkQ^ tov •zooLTpog c^cKoL-dctU mus purgetur? Odi ecclesiam malignan-
/)o/TO; ipi>'i(Jv\(ja iKK^na-ictv TTovnp^of^iVCdV' tium; sed in hanc proiectus fui, qui sa-
aAA' €ig rctvrluj aTr^pif^ficti ^ ori TrpoTre- cerdotium temere assumere ausus sum.
rcag le^coavvlw €^appyi(Jct' ovx^i Gsir i^icTiiv- Nonne odienles te, Domine, oderam et
Ta5 <TS Kv^ie i^'iaY\Gct^ tC^ Itt] rolg i^^-d^olg super inimicos tuos tabescebam? Cur ma-
(Jov (^^irnKoi^yiv -^ hct r'i ra t^ d^oig cocit- ledictioni illi audacter me obieci? Caelum
vv\g i-QappiKJct'^ Ksu ;^^aAx,ot}e f^^iv ovpctvog aeneum reputatus ego sum, terra ferrea

a/oi^iSluj iyco, uiBn^oi 3 ^m , kou acma^- neque arala nequesal^ hereditasmea. Quis-
T©^ KOLi avYi^OT^ v\ Khv\^ovopLioL f^ov w nam Paulus rursus hos parturiat, donec
rig riaiJA©^ koli -araAiv cocflivi rovrovg^ formetur in eis Christus? Nothi adhuc et
ci^ig ov i^o^tpco^d^ X&(Tog cv avroHg-^ vd- non fiHi, quia fascinavit eos Satanas, ne
^oi Q apn Kct) ovy^ vloi^ on i^acjKtnviv quis verilali forte credat, atque ut sint
avrolg 6 lctroLVag-i hct jm.« tyi crAw-S-f/a u deinceps infideHtatis fiHi. Iram limeo, re-
kol) Ts-iiQroovrai^ Kcti hoivrov 7^ cfzssi^^taq vera enim sunt vasa irae ad perditionem
fior k} ^i^QiKct r o^yriV' ovToog ^ (jKevn formata. Heu ferarum dentes video, cunt
opyrig KarnprKJftivoL i\(j]v eig aTs-coKactv' furorerapientium super terram! Nammeo-
o'iiioi on ^v\p'toov o^ovrctg opoo ftiTct •drv- rum insignia veluti sunt , homicidia in pri-
f/^ov avpdvToov iTri tms yHg' rk yccp i7X)'t- mis, et alia mortium genera. Heu Dathan
(j\i[>L0L T i/u^ 5 (pdvQ^ ro TT^corov 5 «} aA- alque Abiron mihi inhiant ; et quis adest
Xcav i^vict KY\^oov' olfj^oi OTi AoL-^civ Kct\ Aarou , ut Deus miracula edat? Sacerdo-
"h^&tpcov fti (c^KiXv\va(Ji' }Cj r'ig ^hapcov tii dignitas conculcala est, et quis adest
f. ic. a. 'ivoL repoLrovpyoiY\ •d^idg; kol) to t«5 U^oo- Samuhel , ut Deus iniuriam ceu sibimet
aLvng Kctri^QV^^ivy^rai' v^ r'ig 2aja.ouJiA, ilialam reputet? Invocabanl enim ifli Do-
Vva ro yiyovog elg ioLvrov -driog dvaBe^oi- minum, et ipse exaudiebat eos; in colum-
ro ,• I^Tg^caAoyvTO yap oKiivoi (^ KveAOV ,
na nubis loquebatur eis. Nempe ego sa-
Ka) avTog el(j\fiKov(jev avroov cv <pvKcd ve- crorum teslimoniorum custodiam serio ob-
(psAjie lhaK{ Trpog avroyg' a^' ovv lylo r servo. Fortasse aHquis calvitiem quoque
/JolpTVptcdv T (^vKaKYW i^iftvw "TTi^ cmn^ri irridct si forte pileo me
, exuam, ut cum
Ta;;^a T/5 KaQv^^'t'(\rai j^ 7^ (paKaKpag^ fide haud velala sacro munere fungar.
il r KaKv[A>[jLaroov d^^oyvfA.volTO^ h' aKa- Quis aderit EHsaeus ut culpam uhio mox
Aftpgi T^ Z3-/(TT« le^arevoi' Ka) r'ig 'EA/o-- subsequatur ? EHae discipulum audacter
cra/os, /y' ji ^'iky\ TrapiTroiro ; 'HA(oD fzev me dicam; sed non idcirco Elisaeus sum.
yccp •dappY\Tco KiyeiV cog ftefta^Y\r^fjLai' Et gratiam quidem suscepi, sed non id-
tfAA' ovK cvrev^ev 'Ehiojal^ iy'co' koI circo extra caducarum rerum impetum
%ae^v fth e^e^diJLYW ^ dXK' ov ravrv) Kctl sum, neque in pacem extra omnem animi
T i^ pedvTcov TrapnK^ov (^opdv ov^' eU perturbationem ingressus sum. Et quid
T ilpinvng g/(TMA^ov d7rd^9tav tC^ r'i Kai- mirum, si rursus Mo}ses dux sit, et nihi-
vov i\ }ti TraKiv Mcovang d^Y^yil^r dBY\y'<^- lominus itineranlium membra in deserto

f/ivcov Q Ta KcoKa cv tJ? ipv\fji^cp KariTriaovi ceciderint? Namque ex vocatis pauci sunt
7- yap KAnTCov 6\'iyoi ot c^Mktoi. electi.
ic^ 'AAAa . ft-i^i rivog rovroig ifjt^TzKa- 26. Sedquousque in his dilatabo ora-
 ALANIGUS. 397
tionem, et non illum potius scopum at- Tvv^^naofiai ^ i^ ovic ojciiya f*aAAov ^<vo-
tingam?nempeutrogem pastorem meum, jttat t gko^zsov; a.lTin(JOf^a,i t ifjiov Tioiiii-

et fratres simul deprecer. Ulique ex ven- ya, BuacaTrYKJu) G^ d^e\(povg' a^ct c/k koi-

clamorem meum. Eleva

ive inferi audient A/as uSs Kpctvyrig fiov aKovaovTcii' apov
ad Deum oculos, o paler; sanclas exlende Tapog -dioy 6(p-^ct^f^ovg^ d) -n-aTip' iKrnvov
manus, unde mihi sacerdolii gratiam po- omctg "^ilpctgj o-^ev v\iuv r "Xfut^v viTiiaco'

stulasti. Pete nunc ut cursum consum- tl/

^ dpofjt^ov 67CTS^.iGcti vvv ctlTyiacti , r
mem, fidem servem, praevaricantes do- tt/V/v Tnpridcti, Bida^a.i dvoi^ng o^ovg kv-
ceam vias Domini, irreligiosos converlam; fna., daifii^g 'fhg-pi^cti' il Tron Tr^oa-^iin
si aliquando haec nobis Dominus benefi- KueAog l(p' iifioig' avpiTrovriGctTi tco TsoiTpl

cia addat. Ferte in hoc opem palri vos Kcti vftiig d^iA^o} j^ <p<Aa5gA(por 'zxrapd'
quoque amantissimi fratres; communi ac -dia^ fxi tco koivw t^ 'zs^coto) woif^ivi 7^

principi pastori commendale me, qui regi 'ss-oiftaivi&tt^ f^ahKov h 7roifjt>aivetv ^ioiii-

potius quam regere indigeo. Forlasse re- vov 'iacdg fA.vna-d-nairai r •dravftaa^cov av-
cordabitur mirabiHum suorum is qui par- tov 6 (pvAaoscov tol vviTna' lacog fAViiav t
vulos custodit. Fortasse memoriam faciet ipyoov avrov 'woiriaiTai^ 6 yviv avvcflpov
operum suorum, qui terram inaquosam in sh Bn^oBag v^cltcov ftira^^oicov ii ya^ ^
aquarum scaluriginem mulal. Nam si ex- ^vipaivet TrorafA^Qvg H-^av, koi ym Kap-
siccat fluvios Ethan, et terram fructiferam 7ro(p6^ov iig aAfcnv Tid^naiv ^ tlAAa jCj ftihi

ponit in salsuginemidem nihilominus dat ;

dyihd^siv 6jc isiT^ag BiBcoai^ Ka) c/x. ^i-
mel sugere de petra, et de lapide duro pioig Tzkrpag 'iXaiov rig ot^iv il dvr) kvU
oleum, Quis scit, an pro urtica et herba ^«5 t^ 5"0'/3»ie, f^vpaCvyi Ka) KVTrdsArr©^
inutili , myrtus et cyparissus exsurgat? dva^Yiairai'., ftbvov i\ 6 ^yipa cnjix/apfioKo-
Modo ille qui arida ossa rursus compin- yoov 09-a v^ ^conv iffurvicov .. Ka) cv vifuv
git, vitamque inspirat, in nobis quoque ^o^aa^viairai' rovro Trap" vfuov iftoy ai-

glorificetur. Ilaec est mea a vobis postu- TY,fta' rovro f^ira ^aK^Uov alrov/j^Q^ ,

latio: ita cum lacrymis deprecari non de- ovB' av dmKaf^co' Bon fxoi r ;;^ae<v rav-
sinam. Date mihi hanc gratiam , petitioni tjiv, ^^ct^/cracr-df /^o/ t airYiaiv' co aKivog
huic annuite , o vas eleetionis, o Dei os, c^hoyvig., 00 ^ofca •^iov .^ co Troconvcav cv
o prime omnium posl primum, o lumina- Traai /^ t -zs^S^tov, co XaftTrrviPaiv cv kq-
ribus mundi verbum vilae praebenles. Of^^co hoyov ^covig iniX^vTig.

Diximus p. 378. Theodorum sub patriarcha Germano 11. claruisse-; quo videlicet tempore
Consiantinopolis j pulsis Gruecis, in Latinorum potestate erat. lieapse Theodorum in primo adhuc
inedito opusculo, quod ad frairem natu minorem scripsit, ait f. 1 : £«?.« ^ev ri r.azfig, d)X «v-
dpi crc(jpw vsxq toctos 'Ellcxg. Et f. 2: xm zsoiTpidoi TtfiCic, vxzo dv(;n{j.epiocq dxscytvcff.tvci., p.iv

TratYip -hdfi r.piQ^vg yiv, xat 7ifeaj3uT£pa fj.rtznp, avTi?.af.|3avcpev/3 y.cKi otvrn ^uv TeXeco-epou, e'|

cvr.tp ev emcry.o-Kciq exeivo?. JSimirum patre nostri Theodori creato episcopo, uxor religiosam vitam
sectata est. Adhwi Theodorus de patre suo: axo^oi.Qu<; de zi x«i Ttis eTTtcry.cTTixYis napciyuaq ., eneidri
auT/3 xsipt zocvpoptoczccg xai ZY.v.^cci TtV. Revera in alanico n. 9. indicium est, Theodori patrem
in borealibus illis regionibus episcopatum gcssisse: quare et verba elg za cc/.Ci.a non tam patriam
fortasse quam dioeeesim denotant. Illic etiam complura Theodorus dicit de suis litterarum studiis,
quarum minori fratri magister fuit , et de libris etiam poeticis lectis loquitur, nec non de com-
positis. Et quidem dum in barbaricis regionibus versaretur: ev tc7; ^ocp^apiy.clc -nd-n /3jcuvtcov
/ificdv , cuTCo z-ng dvccyy.ng xaTncjer/cuaTiS. Interim vero ait se ad infulas fuisse vocatum : 'h xapt;
'/iuag eiq eTctaxcTrriV exxaXei I5vwv.
 ,..

398
AD POEMATA

M O N I T U M.
-+

X/e Theodoro Prodromo eiusgue scriptis plurimis ium editis tum ineditis accurate disseruit Al~
latius in diatriba n. CXVI. Quum autem multae illius lucubrationes codice vaticano 305. conti-
neantur, isque codex superioribus annis Parisios translatus fuisset, oblata fuit occasio studiosis-
simis Gallis de eo ms. latius disserendi in voluminibus Excerptorum ex mss. regiae bibliothecae
nimirum T. VI. p. 496. et seqq. Et quidem p, 516-518. index vulgatus prostat continentiae uni-
versi codicis. Deinde, T. VII, part. II. p. 235, et seqq. et postremo, T. VIII. part. II. p. 170.
ei seqq. de Prodromi scriptis actum est. Quin etiam a cl. Boissonado Anecd. gr. T. IV. p. 440.
editum Prodromi carmen video de ss. Trinitate. Item a cl. Cramero Anecd. paris. T. IV. p. 267
carmen epitaphicum incipiens iv^aZBa lixi axaq etc. guod etsi illic anonymum, attamen Prodromi
esse, codices nostri docent. Et codex utique vaticanus 305. postliminio Romam rediit,- sed enim
nos non hunc tantummodo, sed et alios in pontijicia bibliotheca spectavimus Prodromi codices,
praesertim vero ottobonianum 324 , cuius indiculum novem poematum iamdiu exposuimus in Spic.

rom. T. V. p. 396 ,
quae nunc carmina prelo tradenda censuimus, aliis aliquot additis, guae de
priore recuperato vat. codice sumpsimus, negue minoris aestimanda sunt. Et sane Allatius in dia-
triba p. 183. iambica et politica Prodromi carmina ab acumine etiam atque elegantia commen-
dat; heroica non item, quae nos quoque intacta in codice 305. reliquimus, nempe, praeter alia,
/. 91. a<Z Irenem Ducaenam. F. 93. ad Annam item Ducaenam. F. 92. 101. 123. ad lohannem
imp. Denique etiam epithalamium ad Nicephorum Phorbenum , quamquam minime heroicum, nec
non minutiora alia; et denique inonodias prosa oratione scriptas non magnopere inviti omisimus.
lam vero selectorum poematum publicandorum nobis hortatrix fuii, non iam Prodromi fa-^
cultas poetica, etsi alioqui non contemnenda, quam egregia hisioriae utilitas atque incrementum.
Nam Comnenorum Alexii, et praesertim lohannis, illustrium imperatorum res gestae, virtutes,
et quicquid illorum vitam imperiique vices respicit, ubere vena depromuntur, perspicuoque nec
insuavi eloquio scribuntur: ideoque Prodromus inier byzantinos historicos ,
quorum recens ediiio
in Germania urgetur, non fortasse immerito reponendus videbitur. Ac sane voluissem, sicut Ephrae-
mium poetam chronographum graece simul latineque edidi, sic etiamProdromum latina veste amin
cire, sed partim graviores occupationes , partim voluminis moles iam exaggerata, me deterrueruni
Ceteroqui graeca legentibus satis evidens erit Prodromus , nescientibus autem non deerit aliquando
interpres. Atque haec causa fuit, cur exegeticis quoque scholiis scribendis abstinuerim, quorum
vice historici alii byzantini fungentur. Et quidem Ephraemius noster, iam in seriem byzaniino-

rum relatus, plurimam Prodromo in utriusque imperatoris historia lucem impertietur.

 , , , , , ,, ,, , ,

399

THEODORI PRODROMI
POEMATA EX CODICIBUS VATICAXIS.

I. 0EOAQPOT TOT nPOAPOMOT offwj Tov atlToxgaToga 'Pu[J<.aiuv 'Iwdvvrjv,

«rotJ xdXXot/j s7r»9t//xrjTrjv sfs»f xai rvyvi yd[iwv

2tj^oj e»{ njv «TTs^Yjf og/«v 'AXsfioo tou Kofiv*jvou. yd[JLUv Twv tJjrs"g l<ps<nv ird<Tav Trjv dv^quirivrjv' 50
f. 178, a.
OVTU [/.sv ovTUi 6 AaviS aSst [/.srd x»3dga{*

od. >at. ottob. 'HXjs Twm*J? vsapaj, aiyXTj fwTof fisyuXcu <Tv 5' stJjroiotJtra ^a<TiXli eSvwv twv sdirs^iuv
131. f. J7.'.. a. ^ , , ,. , .

aPT<TO?r£ Tou xTjcravTof to <7t>/x7ray a^^sTt^ffou, vxovcrai , sTSs? ,

sxXiva;, rjpdor^rjj, tTKvs^t/ysij,

laoTaysq ru •y/yaVT» (pwo"(pogw tw /xjyaXw sTvysi, svqsi, sXa^si, rjgSrjj £X yrji , en-rjgSrjf

£t SaXffs»?, s»' ^woyovsTf, £»' SiojxsTj Trqovol», Virsp aiSsga tov 7roXu"y , sw? aydo^Tgoo <T<fatpai S5
i «V aii^sjj, ««' TsXso-^fogsr?, el (SXsVs»? dXaSrjTWf ijX3£f, <TVvnX^si sli yovdi 'Pw/Aai'oif TsXs<T^6poii ,

iJXjs xa» vafnkis Svo XaiAirqoi ^«o-TiJgsf Yu<Ta (TsX'nvr) v.ai xaXrj' 7rXrj'grj ^WTOf rjX»w

XUTV^ x»i Ts'xvoy ^ao-^XsTj ^XaaTTijxaTa irop<fv^ai otJx dQyo[/.svu SaSovyslv drro [tspuv ^oqsluv

auTrj^si 'Fuf///]i vsagaj, Trvfyuv sJTa'<pgwv 5o'^a, x«i ToTj yoT»oi? XrjyovT» , r-n yv Ss y.pvirTO[/.sv<>>

»<TOTa^sTj, »<roif syysTj , 6jji.6Tt[/.oi, //-syaXo», sv Se' poaT; wxsavoo [/.sydXvi Xovaa[Ks\u. 60
10 Xa'/x;r£T£ Sij'/y.o»f EO/zsvfis dffd v}^i';^5?f Tn^asiaq' ui eSoj Jrrsg^paj^vso-Sa» xa» ^gKXTwgsTv tov (3»'oy*

dXX' wj sy oino(7T-i][JiMTt Sijjmoj ^ow* ^atvsru dXX' ex 7rop<pt>'ga; Trjj <Ts[/.vr)i exsl^sv d^^afxsvov

u <j-niJisp6v <TS (TTs^aaacav S6^'/)$ Xa//.:rpw cTTSifayw' Tdv f<'ov Tov TSTga/jtsgrj x«» Trjy dq^ynv Av<t6vuv

xa» "ydg •)jSgo<o-6i7/:A£y e'v o-o» toTj o-T£<payr)<pog»'o»; tuoyovs\v xai SaSovysXv Xa[Ji.irqa CfuToyvaia,
5ij/xo» xai jroXs»? roXo ctuv /xooo-»xoTf dgydvo»? ov ffgdf rj'//£'gav Trjy dgp^rjv Atitrovwv (^qyxTupovvTa £5
15 SV o'flVO»J SOfxdtTOVTSq T1JV SOpT-nV TOU (TTSipOt/f dXXd xa» [Jisaati sv vv^i xai Tavraii d<TsXr)VOii'

otJ f*o'voy dffas d o-TgaToj xa» SvjJ-o<; 6 pt;g»of, irX7)<Tt<faui Trjv rjp!.s'gay toTj uirrjxooii ^iov,

dXX' oVov Td "ysgot/^o-^ov , oVov ^oi/X-ijf o-t/yxXijTOt; vs[JLUV avyali avyd^ovTi xo<T[jlovvti xa$t(TTuyTi.

T<yy i'£gwy ts vj' Xoydj, 6 p-fyaj 5ro»/A£vag;^i7f sv:ppaivov rspirov, St/yarsg, aSs [/.srd xiSdgaj,

ffvuTrpdrTuv xai (ruyst/Soxwv , G-TrsvSuv xa» o-t//zjrsga»'y wv /xsTd xiSdgaj w AaviS rrji irvsv[/.aTS[^<^o^r)TOV 70
50 d^uiJLiyog rd xdXXio-ra, Td xdXXio-Ta Td to't£ sxXivai, slSsi , rlyaysi rov dvaxra 'Vu[j.aiuv'
f. 175. b s3?jxaj Xsywv tw Ssw Trsg» Trjv x.s<fa\riv dov iiri To xdXXoi Ss<Tuotva rrji wgaio^Trjrdj <tov'

ISijxaj Xsyuv <7Ts<^avov diro t»//.»'wv Xi%uv' xai rd <TS[Jivd too ysvovi <Tov xai Trjy ffargwav So^l^av

l^urtv vrri^raTo fiux^dv , ISwxaj* Swo"£»j S' £T» , xai TotJ yoqoO twv d^sruv [/.s(tov sirsicrvydyu

xa» T» Xo»7rd Tvjj i'£g«s Trjj t>/*voXo'<yot/ Xv^ag. al (Ts irs^iyoqsvov(Tiv wf diraXai ira^^svot 75
').b ^alqsTS SdXa/xo» asfjivol ^aciXsia 'Vujxaiuv C[/.vov(Tat xai crvvdSovcrat xai CTVVsTrixpoTovcrat
wjTO^fusHq atJToSaXsTj, xaXooj auToa-TsXsy^ov;' evpv^[x.ov irXs^a<Tai yopov sv drraXoli SaxrvXoii.
syovTsq (feqovTsq T0T5 s^vi at);joovT£? st>Tti;^ouvTsj sv<fqaivov, rspirov, xa» iroXXd xoii^s, x«i irdXiv j^aTgs, f. 176. b
dvaxTo; TraTSa xai iraTpoi dvaxTO? ^aaiXsug. XVpia irdvruv twv sSvwv twv ejri r-ni s(Tirspai'

»)' /xsv X«//7rgd ffay-/!yt;g»s T<uy <TTS^avn<^o^tuv drro irarpoi, diro //rjTgdf sx T<yy dyyt<Trsv[/.dTUV. 80
30 £'vio-Ta/As'yrj (TVfJispov ttjj 'Pw';y.-/jj dxgorrdXs» <TS rpsuLovcTfy 'AXauavo» yevoj prjydj ev Prjvoo* ^

p-nropoi Sssrai Xa'J.ir^ov , •yXwVa-/)? y.syaX-nyoqov. <rotJ Ta Ts^iJ<.avuv irT7)aov(Tiv ISvrj Trjv St/vao-Tstav,

5sT SsT •ydp y.ripvy.o; jjp.Ty prjTOgo? sDgo^wvot» <roi AioxXewv xai' Aaxwv ISvrj Swpo^ogotJ<T»

/xsS' tJ'v}^-'jXou x'n^6y[j.aT0i <fuvn SixrrqixTiu xai ITsgsjSoi (fiXdgTraysj, haX[/.arat, xai VaXdrai,
xr)p6(T<T0vrs; y.ai XsyovTSj* w dj/Sgsj w 'Fu[/.dioi Ka[/.ird^Soi , xai Tsvovcrtot, x«i KaXa^gci /xst' "A^fpwv, 85
Z» d^^oi^scr^s jxsTd o-7rot>5-/jj, SstJrs (Tvvsv<fipav^u[ji.sv xai TrtJg ulrvaliov 2iX£Xwy ^gio-ffei Trjv s^ovcriav,

dgSrjv d//otJ xa» irdvrsi' *

SstjTS 7rav»jyt/g»'o-w//£y tai Tvpp7)viuv xoqv<fiut xai Ilp6iroSsi o^suv' Pedemontani,
yo^oo^TaTouvTOj TOtJ Aat;iS xai lrpoxaTap;jo/;i£'vot/ (TS r^spLst t6 Ta^aTixdv, irdcrat (fivXai xai yXucTcrat,
/x£Td xiSdgaf t;^; xaX^j ti5j 7rvsV[i.aToxivrJTOu ocTui irsqi Trjv TrXotJy Xdgt/(3Sjv, ocrat irspi Trjv SxtJXXav.

xaXdv xa» /^is^ya crniJf-spov ir^oava^aXXo[isvou' xai irsqi «Xovv AiyiTjxdv xa» 2i/'gTsij d//<poTs'gaj' 90
40 atrov Trgo^fi^Ta ^ao-jXst/ tw |2ao-»X£T 'Pw/*a»wy <rtJ Ast/xgwv dpysii, av xgaTsTj Ovvvuv xai crv Ilavvov^wv*

«X Twv d<7[idTUV Tuv xoCXuv aSwv xa» Xsyuv ouruq' <re vr)(Tovi rdi Bg£Tav»XK? dxovu Xiravsvsiv'
jragEO-Tijxsv rj ^aatXi^ , dva^ , £X Sf^iwv <rot; oC crov Ss irqoiropsvovrai xai irqooSoiroiovcTtv

Trjv dgj^ixrjy 7r£g»|3oXrjy s [j.Trs^t^s^Xr)[J.ivrt ,

ai St>yaTs'g£{ «»' crs[/.vai iracTut twv ^uctiXsuv ;

1rs7roty.tXij.svr1 ^av[*<x.<TTu; sv xgoo-o-oToT? y^^vcriou' <t6v Xtravsvsi irq6auirov rj ird(Ta ys^ovaia, 9»

4» dSe irqo<fr)Ta irqo^ atJTrjv s'^:» Trj iravvyvqsi' xai TOtJ XaotJ to jrXot/'<r»ov <rfo'5p« Soqv<poQsli o"oi.

axovcroy, »5s St/yaTsg, xXTvov to o-dv wt»'ov, dXX' w 2iwv sirrdXo<f>s Ssvrsqa vsurspa

d^x^i ^<»r^uai Tov Xxov, <toG ysvovi airiXd^otj, SoyaTSg 'Pw/>trjf irstXuidi oixoj £/xwv dvdxTwv,
 , ,, , , , , , , , , , ; ,, ,;, ,, ,

"400 THEODORI PRODHOMI

£U'i2.T/>coy /xeyaXoSofs pjgwv uluv xuKkicruv xai n-aXiv V[Jivoi uptTrJi xai ruyrif xo/xvijv/Sof'

100 iTepi\a,^oiJ Tov avaxra xai jrsgiffXax^jS/ /:>to«, ayt [Aot yXuaaa [JMisus arXvj» toy£»£Tf TotJf Xo'youj' 5
ayu[A,vsi Tov iTwnjqcc cov, rov aJroxpaVoga' (Jroo' •n xsip oTrXi^ou jr^df yga<p»jv, xa« Sa'xT:;Xo« xiVfTo-Ss"
prj^ov (puvi^v J(p' TjSov:?? , pi^fov Jff' suipgoat/vTjj' otySsv jusv oiSa ypd^o[j.sv 5rgdf ToJf iru^ouaug v/xa?,
<TTyj<TOV soqrtov yp^ov , aSj rijv o"ft)T>jg<av otJS' '4<ftxoi[J.s^u iroaui rrj; rouruv svSo^iu;'
/ o-oyiTi9g'/j'9>?j afSXafSvjj affo' Trqov 0[jLsvndruv TrXriv uXXd xav ro 7rgo'St>/>iov ffgoo-svsxTsov //dvo». f. 178 a.
105 jJtt' o^/iv jrao"! toTj XaoTj xsi[jisvuv ^Xttktiasvuv' oijiru rpoTTriv iuptvnv iyvu^iasv -n Cuat;, 10
i. ni, a. iTTo 7raix<pu\ov (Trqunoig rrj<; ajr' sSvwv fjLUpiuv' oijiru xaTstS<i}[tsv uq^ynv tijv TotJ <fs^pouaqiou
fj.sroi TTUTQog ffaT5a vpaiiv 'VuiJi,y}i Sso*n"OT7jv vsaj' TOtJ Spi[f,UTdTou Tuv [irjviov xai rov iruyuSsardrou
•ysqxtps ,
ix,s\tts fji.sr'' uSrj^ xai /xsTa irufnovuv' xui SotX^j/if vjXSsv £if •n[j.uq xui Xuat^ rotJ yst[j.uvo;'

6ff' uxquv y.-npu(T(Ts rsty_iav , £ff' uxquv ruv oqiuv, OUTTU t6 SsvSgov tJjravSsT, xai rd furov rqiyoiJTai

110 T»jy aUTOxgaTOga (3ot>Xrjv, tvjv jjLsyuXof^oirvvnv' xai SotXXsi xai xagTro^pogfT Truau iriariav xuqSia' 15
roiouTOUi sn^snsv -nijCiv sp^siv o§av, 'PwfxaToi, ovzru axiqruaiv sv yXupui; rai; iroaiq uqvsi; vsot,

fjLsyuXoSo^oui; avaxTaj tooj a;rd Tijf Tro^fvqa^, xui Twv AtJo"o'y«y ai ^uyai axtprujat xui irvSuai

^SsTf /5s«v, ij'8sTf sIttsiv, rj'8sTf 7rqoao[Ji,t\'^aai Tuv auv irXria^siaat, ^aatXsu, riXtuxuv dxrivuv.
ptj<rruq auryipuq iroKsuq nqofjiuy^ouq UTrsq^iuyouq, «Sfi irspadpyu ^dp^aqs xuuv ta[/.uriXiru
115 Toof £| UVU-/.TUV avaxrai , rov; arr' uvroxparo^uv To xpdro; rri; xo[J.vnvixrii; [xsydX-ni i^ouaiu;' 20
ruv nuXuiuv SiogSwraj sSwv x«t irpovo[i,iuv' iSs T-zjf 'Vu[ir]; Tov arquTov oaov s^ta^vst'
ffap' oTj Sgo'vof csffToV, jrag' 0^? >j crxvj?rTot;pj»« Siyu ydq 'iTrTrov xui rpof-n; xui Siyu yoqraafidruv
uKTirsq Trurquu irqoxrvieTiq , u^TTTsp xX»jgo5ocr/a' avy[j.uv irs^svuv dXovruv dvnaxuv i^ uatrixi,
£1 ya§ xai KXaoSioj SoxsT Traga 'Vu[i,uiuv [isyug <c; u^ua^ut y.ai [j.tuquq uvrov ijnro^puyiui
120 sv T« p(opw Twv avyysviov ruv (TKriirrqov SiuSo^uv, Tov suTgoifov Tdv £tIijr5rov xarriyuviauTo as , 25
(fiqovuv y.ui (Te[i.vvv6[/.svoi; sv rrj yo^orvTria xui ToTf TotJ AtJxot> psv[Auaiv iyxurs^u^ias' as'

xui irqono[jiTr^ r-n cvyysvsi ruv uiro (Txrnrrovy^iui' t/ roivuv Spdastq uSXis Mouyov[j.sT, xai t/ jra^Ssi?

dXK^ 'Io"aa'xioj aJTOu [jlsH^u ^qovr:(Tut So^st, £1 aot jMfiS' «'jrjrot; xai Tqo^f-ni ixsivoq diTuvTrian,

uv ij'^o; [isyu KojMvvjvoTf toTj aVo yvji i^Xiov. u Auxs Briq sv iroTU[/.o'i; dxopsars iru[i<^oiys,

125 xai K«vo"TavTTyof [ast' uvroij Aouxa; uvroxqoirup, dqvuxTtxs Xu<fvxrtxs ^oquruTov Srjg/ov, 30
y.ui />ist' atiTov 'AXsfiof [/.syuf 'T?u[Ji.uiuv uvu^, »tJv ixopsau ^pta[JMTOi, vvv Sotv^au xqsa,
TroXXoTj Trqoiro[/.'rrsv6[/.svoi CKrnrrovyoti; avyysvs(Tiv' vtJ» «rotJ Tr)v ysvjjv s^w^ui XvSpu iroXXuv a't[j,dTuv
•,
i^ uv i^\dar'/i<Tsv r^puv iy. rrji; <TS[Avri; jro^cpvpui; vuv sirX-nau; r-nv dirXriarov xai <pa'yov 0"ot> yaariqa
Trarriq xat nul;' oi ^aaiXslq oi (fvXuxs;, oi pv<TTui ovx «!' dqviuv suas^oSv ouSs irqo^druv 'Pwjtxvjj,

130 Srj[j.ov ffoXXoo xai TroXXotJ svSai[j.ovoq svTrupyou' aXX' diro rqdyuv Suaas^uv xui irsqatxuv iqi(fuv' 3»
aXX' u TTop^vqai; rrj; xa\rii xXuvsg xaXoi [isyuXot £(f roaovi; i^sppoifriau; ru Ko/*vij»aJ a<puysvTu;,
'Pu[iuioi; svirpayr^fj.ara , 'T?u[/!,aioti toT; suoii;, uars [L'n arsyuv r-n; rqo<prif to irsptrrov (foqriov, t. 178. b.

uvaxrsi; [J.syaX68o^ot pi^uv [^sydXuv ^Kd^Trut, ovTWf aov rd SqO[ir)[iuTu TotJ TijXauyotJf nXiou

f. 177. b. pi^uv [isyoihuv xai x?'^""'^'' j

P'^<ui' Jrapjvo^TsXs^wv, iruqif6qoi; ^uivn ToTf s;^SfoTf, ^oo-<po'pof ToTf oixsruii

135 aj«iXXvjSs/*jr£ Xa/^Trgwj toTj aSXoi; 'AXs^iou, iaqtvinv dvsrsiXui r^ 'Pw/kvj tijv n[J.sqav 40
(Tvvuiroruiru^sirjTs jrgdf rovq ixsivou rqoTrouq' xui Bsptvnv i^sxauaui tij'» fXo'ya tij HsqaiSt'

c^BsiriTS [jLi[j.rj[j.aTa Xa[J.7rqu ruv dqysrunuv i^vquvui; To» fidq^uqov u; rov irriXov sxslvo;'

jjcp' iuuruD 5rav£/:>t.(p£g«; d'!rorsTunu[t,svu' siraXuvuq to yvnaiov uq rov jrvjXdv fixsTvof.

o(f>Bsir)Ts XM[/iirp6Tsqu Xa/A7rg«v ajrd r^oiruiuv £» alf sfijXSfif n[J.squt<; diro Tijf Bt/^avTiSof,

140 euq TuSsi^uv xui Jittou ysvouq tuv Aidtoiruv' «V ruUTutq slasXinXu^ui sv^dSs vixvjifdgof 45
a<p' uv ToTf |L«£y <TUVoixri(Ttq STri Su(T[iLciv ijX/ou TfiXfio^af iviauatov lui riXiof rov SpopLOv'

ToTf Ss rrpog Trpurui; aorgaffaf, ffgwTaj uuyui; nXiou, siSsq xui av rov Ko/xvvjvdv vj Kutaapsuv yuqu
ucrirsq T0T5 sirKTiv supsiv i^sarui toT; 'O[i.i^pou xui irdau yn KumruSoxuiv 17 ^uq^uqoyo[t,svn'

IXSoi To xXsoi y.T^quxo; xvjgJo-aovTOf ijX/oo. ouy sXsir6Xsat woXXaTf Taf ffdXfiif ffot; xXovotJvTa,

143 s7rsvyo[jMi rd xpdricrra rd xoXXkttu, rd Xu(Ttu dXXd yu[ji.vol; ToTf S6quaiv , dXXd yt>/xvaTf TaTf airdBuii 50
ix Toij irarqoq n^o; rov viov rd (TXrJTrrqu xai rd xgosTOf priyvrjvru aou rdq (^dXuyyu; xui rd arpuroirsSa aou'
xat TOUTo xJxXw xai [jlux^ov y^^ovov i[j.oii Ssa-iroruti. elSsi; uCrov [j.uy6[i.svov r^n ao^aqd TlspaiSt

oux uxqoi; axgo^oXio"/xoTf , oXXa xara' avardZriv.

II. TotJ aUTOO ariyot iiri ru uuroxpdroQt 'ludvvri ix Hsq- t/ roivuv Xsyfiif ^Xs-^uau irqoi rnXtxuurvv aiyXijv

auv vixrjTixaJf iiravrixovrt' ors xai tijv Katad^stuv o/xoXoysTf affo^aXsTv Taf dn^rixosf Suvd[Astf ;
S5
Traqaarriaia^ui s[isXXsv , sl (j.ri Xt[j,u xui y^stiJiuvi rj n (Toi irXsi6vuv darquiruv yLsaroi; iiriSr][ji,riaet

rs iTTTroi xui 6 arquroi xuTst^ydaSr]. t/ jrgOTfigdv aou Ko/xvijvs rt[i,riaouatv ui noXstn

t/ SftiTfigdv aou ruv xuXuv u[JLV^aouaiv n 'V(i[j.ri ;

God. f. 177. b. ITaXiy aywv ToTf pvropat , toTj Xoyoy^aipoif aSXof, CTtJ ydq »)'/xT» xai ^affiXstJf xui [Jt.syu; arqurriysmi;
ToT,- o-Ti;^oyga'ipoif uiJ.iXXa ruv irdXui o-(poSgOT£ga, xui arqaTKo.rrii xquTutoi 17 /xoXXov ffrgaTiwTai' 60
waXiy Tratuvii [Aouatxri ^artXtxuv r^OTraiuv cu ydp ToTf yXvxtyraroif aou iroq<fuqo^XdaTOii xXdSoti,
 , ;, , , ,, , , , , , , ,, ; .

POKMATA. 401
^^ttn^stq sXaVsif 120
/*^X5' **'
f. 17». a. Cirsq r,fJiuy y.ai r^f 17/Jt«» (TUTfi^la;' c-j r-jiyji (TTViXuv »7g«x>.si'wv
f. 180. «.
xa/ <ro'j wgoSoSsjf «jv ^f/t/j^ijy x«» raj ^l/u^aj twv irxiSuy xat (fSaVsif tJrrs^ TaSsiga xai 0ooXiov VJrs^Spa^/xiij,

Tya \uT^u<rn to xoivdy, tva tov xoV/aov ffwo^f. xai xaTaSot/Vot/j TOtJf 8«yoi*j xai xarapdxraq KsiXot/,

65 ai«ya; oXot/f d Ssdf t« cTx^Trrpu cou wgoo-Ss/rj eXsu<Tri Ss xai irpi; aCrnv Trjy xsxau[J.evr)v ^torrtv,

oi; xai tov sXeov /t>tt/:>t»7 xai Trjv ^iXavSgwWav* xot jrsgi ^dXa<T<Tav vsxqd* si ^ot/Xsi vat/o-ToXrjs-si?,

Tva Gu^^r) To jSgdrsioy, iva ptxr^ri t6 SotJXov. xai irdvra S^d-va; 8tru)^(a; (tuv v/xaif dvaSqd[xst;' 125
otJ 5rgs'o-(3iy «ffs|i>fv}/s Ssdf ot/x av aXAov To7f xaVw, 5s6v ydp s^st; (TUvSQyov , xai ri; dvra^otro (T-ot;

otJ cs^ufifji., otJ ^sQou^ifji, ou Sqovotjt;, oJ Svvdfi8t<;^ ctc^ou /xoi (TX^irrpov Ko/*y>jv«y , (tcu^ou <TS[Avn iroq<fuq«

atiTdv 2s Tov 'Ep.^avot/i7X tov t/Trs'^ Xdyov Xdyoy rirt; iysvvr)ca; •nfiiv (Turrjpa; TrjXixot/TOtA?'

at/ToraTov tJffsp Tjjtxwv xaSijxsv otJgavdSsv' f| 'AXs|/ou //s"y TotJ ffgiv TOt/ ffayxgaTooj sxsivpu
TOt/Toy xai fftJ /xipotJ|[/syof , yqf aya| 'luoivvn Tot/Tov rdv yaptr<avu[j.ov 8s(Tir6rriv ^ludvvrjv 1.30

Toy ^iXTaTov cou MavouijX tov TsXst/TaTov jraTSa rdv «XrjSw? sxSixijti^v too yqi(TTuyv[j.ou xXrj^ou,
tJffs^ »j/x«y T«y oixsTaJv xaToi Usgo^wy d;rXi^Eij, Tov aXrjSwf dXoSgst/T7j'y twv aXXo^pdXwv (ftJX&JV'

xai 5ia Tot/Tot/ SavaToTj Tyjv svwnixv f*oTgav s'x roUTOu Ss Tiiv isgav irogift/gavS'/? rsrqdSa
xai Ta ^UfAJxiuv a.vt<Tr»; 00; ix nsra.v^uv uSov' rd Tou jraTgdj [J.t[j.'n[».a7a rd; ivaqysi; sixdvaf-
K.»Xr) jrpo^dXw wsVoiSaj , xaXij 3appsTc <Tui/i^a,yu Si' ^f eyw Tijv TSTgaxTWv xai ffgocxt/vw xai <rs'^w' 135
*S.m. cT?.
av»^ iroq(pvqo^\u(Trs xo/>(.y^yau'y>jj (fu<T<^6os' xai coi TotJj jrt/S«yogixotJj * otJ;ij» 7rgs(rj3st/'«y vdp-ot^c'
*3.jn. 015
xaXviv exriicru r-nv (fqouqciv xtxi Trjv o-t/o-TgaTvjysTiv iroq(puqoysvvrirs (Ts^a<TTOXQdroq rpirs ,
X''^'''^-

SO TTjy SctJc-ay coi xai rijj agp<»jf agp^TjSsv Taj •rjViaj, oJx iy tJ<psVsi Ti5f T1/X17? a>Xa Tiof TjXix/aj,

x«t; (TiivTriqoU(Tuv stiTV^ui ap^gi xai vt/y to x^aVoj, dXy.i[j.ou (Txu[Avs Xsovro; , arpou^s yqu<To!j rauvo;
y.ai Swgoty/ixsvijv coi Xa/xTr^aj awavTop^ot/ Taj y/xaj, t/^|/i7rsT0t/j isqay.o; aiSsgoSgd^Ltov ts^xvov, 140
TTjv aXrjS»]! vixon^oidv CTrsqciyvov wagStvov' «Trd crpardqy^ou <Tr^ar-nys ysvvais <TTqaTiura,

raurri ^rs^sCstg irorcc[/.oCi dir\(arou; sv yjty.uvt Tuv irarqixuv six6vicr[J.a xai rgoTruv xal yaptrut ,

S5 xal <Tuy dX/yw tw (Trqaru rdi; [jLuqtdSai; rqsrrsti; xa/ Too (TTsppou ^qayiovo; xat njj aSpd; iraXa[J,r];'

irsl^touv Tooj lirvsuovTaq , nsivuv Tot/f nsitkvTi/.svoui;. tSst^a; rivo; (^tjTsupia xai pi^u[ca rvyyjdvsti;
ui irqo(Txuvu (Tou ^a(rtXsu Trjv dXrjv jravorrX/ay, ex [/.ovri; i[ji.^orj<Tsu; ro irsq<Tix6v (po^-nara; J«,
i^y dXoi? nsqixsifjisvo; [Mj^iot; vvy^B-nfJ-sqoti; xai irqo; d(Tyri[J.ova rqoir-hv xai irqo^ (fuynv xivrjcaf.'
rijj y)7j sv //sVw i}/aXj^ixii;j slqyd(Tu (Turriptav. irsqirrTV^s /i/oi Bu^avrl; rd ri^r]vr][j.xTd <tou

90 cc; irpoaxovu ttjv xo'gt/9ov, tov Swgaza, t?;» ^wvijy, dcrira<TOV rou; Tqo(^i[iou; crou , XoHcrat rou; dqtdrsX; (TOU

f. J79. p. ^iXw T(5 Sdp</ To ^pu(T0uv , d(Tirdl^o [/.at tijv (Tira^vv ,

0' Sia <Ts Trjy TiSrjvdv y.ui Trjv [jLriTsqa 'T(C[iriv I. 180.

TOtJj orcTotJj ir^o(T7rr'j(T<T0[J.at , cTsBd^o[jt.at ro ro^ov y.ai Std tsjv diroppfnrov ir^o; rov xqaroiJvTa iri(TTiv 150
Tov ijr^roy tov a^a(3ixdv oVtij s^d(rra<Te <TS XaSi^xoy oXoKf saurou; [Leypt; auroij Bavdrou'
Tt[j(u xoei <TS^u xai ftkiS fis^gif d;rXi7j so^j^aTTjj' xai [/.uptdSa; XTsivuvrs; rrj; dvTiSsTOt/ [ioi^a;,

95 to!/'toi5 y*? Tot/Toif <T(i}^0[j.at, TOUTOti vixw Tdv Tlsp^Triv' dvTs'(TTfs\|/dy o"oi vtxriTui [x,srd Xu[iirpuv rpoiraiuv'

TouTot; rqoiroO[j(,ai rou; s^^qoti;, tjtt&J Toof aXXof iXot>j' arquTot [J.SV 01 irXsiovs;, ol 5s xai rpwjiJ.aTiat,

w irocrriv yrjv s[xsTQri<Tai 'Fu[Aaiuv 7roXio<JjfS, jrXijv oiJp^i xard tjjv yqa(f7]v ^avdrou Tpau[xar/ai' 155
ir6<T0u; xgrjji/wSsif xai rga^sTf xai (papayyuSeti roirOu; , Ssdj ifqoupst ydq uurou; xai Tuyrj ^a(TiXgu;'
ir6<Ta; avdvrst; xai o^Tsyd; , ir6<Ta; Xoy[j.uSsi; yu^a;' u xXdSo; dy^tsXso; xaXXtsXsou pi^''!;

100 u ir6(Triv xaxoirdBstav , u ir6(rou; trXst; ir6vou;, xai Sucrruys; vs6(fUTOV suruyscrrdTOU SsvSqov'
Wf euira^u[/.sv oi irt(TToi xui Siya irovuv }^u[j.sv> 6 fi6tio; dxavSa (favsi; sv iroXuSevSqu xrjjrw,

ii; (Tou Tijv ypu(T6iru(Trov y.ai (TriX^oucrav sariav xai [J.6vo; d^^ovscTTuro; iv ctuvstu tu yivet' 160
y.ai T7j'y ^ao^/Xsiov p^XiStjv, xai rd Xu[j.irqd Tot/ y.pdrou;, dvd^ts Trj; xX-n(Tsu; dvd^is roij ysvov;,
y.at vuxTsqtusi; aiSpioj iirnorri; liirXicrfisvo; ToTf Tgdjroij uyu^irurs xdv yaptruvu[i.i^r,;'

10» xai y.au[j.ari tfXsy6[J,svo; ilS.up jrisTv ot/X syst;' ^dXiv suLvn<T5ri; ruv xpsiv , s[J.vr]<T^ri; ruv Xsprjruv
xui raOra irdvra xagTsgsTj ^dpiv j/xiv twv SouXuy' Xai T17J o"oyTgo'(pot> irs^crtx^n; ixsivri; dxqa(Tiu;,

Ss^ut [J.01 irdXtv Bt/^avTij, Ssl^ai [lot 'Pu[j.ri vsa, xui ToTf sp(SgoTf uuTO[j.oXs~iq dxoXtiruv to ysvo;" 165
Cf. Ephr.
xui Toi/Tot/f dpTiffXsxsTf jroXt/avSsif <TTs(^dvou; ei; t/ (TS [irirrip srixrs, t/ <ts irar^nq iysvvu;
T. 3962.
Qu; 6 ysvvaSa; ^u<TtXsu; xarscrTs^dvu(Ts crs' y.ui (Ts rov xt/xXov ot/pavotJ' [iapTuqo[j.at rov /ixsyav,

110 aUTo; [J.SV ui[j.a^d[J.svo; rd; yslqu; rui; dxdvSai;, xai (Ts rriv y^v Trjv doixov, K«i (Ts rriv oixou[J.svnv,

(TV Si irXs^d[Juvo; auTOv; ix xaSagwv t<uv ptSuv xui Tov deqa r6v woXtJy, x«i Ta SaXd<T(Tri; ^dS^j
uv riSqoKTSv sirsKTiXSiiv roi; Kai<Taqfuv xriiroi^ xai 0"s Td yqripLa Tot/ iru^o; rd xpcr/i/ixd CToiysla; 170
xai xo<T[j.ri$si<Ta rriXwjyio; xai y.ara\a[iirquv^si(T» •nxou(rBri irtiirors xaigot/ rotouro; uiTOxqdrup
(o; vu[t.<fr) vsa xui xaXrj ru ira^ ixsivuv xdXXet' syuv [j.ev irdvru rd rsqirvd iraaav rpu^ri; siSiav,

|I5 dvTiSo; Tot/TW Td; stJ;^df xai rd; suyaqt<TTiu;. dirdvruv Ss xaiaipgovwy uirs^ ruv uvrix6uv,
y.ai Ttva yd^ avriyugtv dXXrjv auru Swgrjff*) XtfJt,(UTTuv uirsq Too x«i»oo, Toif d/xppoij aiSgid^iyy,

u Sq6[j.ri[jM irsqt<favs; [j.syi<TTOii ^aatXiu;' xai rri; pjidvoj ru irvxvu xai toTj Sstvol; dvi[ioi; 175
u ir6ar,v srs[j.s; oSov , y.ui [J.syqi iroZ irqorjX^^s;, xai CTsyuv irdvru •^uyjxoi; dSu[j.avrivati; irovot;;

xat fJ-tXi' "'"'' xuTSTry)^a; pu[j,uixvv (T7i[J.uiav; Ti [j.ri ir^<TT^q(Ti fXeyo[JLUi ; rL /jhj S»jgo'i piirToSfJUu

51
 ,, , , ; ,,
, ;,, ,; , , ; , ,, ,

402 THEODORI PROD&OMI

/. 181. a. t/ ^ij ^dXoi^utg ^aiX^oixat; t/ [xij jSuSw TroyTotJ/xa» yquasu rpinXoxs astqd twv as^uaroxquro^uv
V rt [ji.r} yjxr/WTa. jjls ttj; yoi rj ysv»?? xaT«7r/y^ 6 ^sXriaroi; ^AvSp6vixo; >j* o-ovet^j xugSiu, ^- '8-' ^-

J80 eTTstvoKTui 6 ^aaiXsvg ijTrsq sy.oij roH SouXou' SfiToj 'lo-aa^xioj to twv -nXixuv uv^oi;,

.
^
siisivyi(Tsv 6 (3ao-jX£t;'j, syw 8' s^0QTul^6[xriv' xai Mavot^yjX o ^uu[J.uar6; tj' ^rjXwTrj vs-jr/jj,

s^ijiKXsv jSacjXstJ?, syw 5' s^s^iJ.a,iv6[/.'riy axTivsj TgfiTj TOtJ xgaTaioo xo/iAyyjvaDyotJj SsaTroTOU. 40
ajSfio; 17 V ^ucriXsiji;, syu 5' sarsyu^6[Jiy)V'^ xai t/j uv sitj TEAsTrj rriq svsareJar); [jlsH^uv ,

6 Ko/Ay^yd; o x^uruiog o toVo; sTXviTroiBst, rjj ir^os^d^ysi ^uatXsv; ToiotlTO? ttjXixoutoj,

185 SoffTt^pj^V ^^ lIp68po[Ji,oi; xui twirsivoq sr^u<^a,' Xu[xirqvvuv TO StdSrj[/.u tw xaXXsi twv r^oiruiuv ,

rtq rouruv [ji.si^:iv uqsr-n ysvotro ^ua^tXsu;; xai ToTf ay8gayaS>j'|L/.«0"i to ars(po; dvrtars(fuv
s[jLu^si yQuiu Bu^uXuv ru jraSrj toJj Il£g<7/5of, 7ruvru<; uv uvrr) ysvotro ruv sopruv -/j'
Trqurr), 4j
xai woVa Ss'5gax£V at/Tiiy o Ko[jt.vriv6i SsaTTorrji' xai 7ruvr)yvqsuv Truauv tj xopt;(paiOTaTr)'

xai <xv(TruXsi(7u rviv -^u^-nv y.ui (f6^ou TrXiigwSsTffa uu^uvov axriTrrqov K.o[xvr)vi2v, svqvvov SsTov ysvoq,
190 SopiKfoqsh oiy.srtxu; Xurpsustv snuyysXf)' ysvo; yqvaoijv n^uixov ^uatXtxov xui [j.iyu'

xoifjLTTrstg uuru rov n^oi^riKov , 6[J.o\oyslq SouXsustv xui ruv ysvuv [/.iyvv[/.svov rol; sTrti^uvsars^ot;
xxi (^6pouq XururiBs<7ut rrj vsors'pu '^tc[irj' sx rsxvuv rsxvu ^Xdaruvs , rruHSu; sx TraiSwv ysvvu, 50
Qvruq TO (Txs[i[/.x yri^suq ro ^ovXsu[J.u <^^ovi[».ov xoiyotij 7r^o[j.dyouq svas^uv , xotvov; 7r^o^6Xov; "Pw/ixtjj,
xui SovXsvs xui Xoirqsvs [jt.'o 7ra'S-/!j Ta HsocriSoi;, xai 7rXr,Qrjv 7ruauv ttjv <y'/jy toTj Ti5rivn[j.aai aov.
195 aoi Ss To SeTov, ^u(TiXsv , Soir) [/.uxqov; o(.iuvug

u; rovi; uluvu; ov^uvov xui Tot)? nXiou xvxXovi. IV. TotJ atJTOtJ si; 'irsqov yd[j.QV ^uatXtxov
Tratdviq ToTj Sri[/.Qtq.

III. Tov uvroij si; yoi[jt,ov ^utTtXixov nuioivti;

ToTj Sr][/.oi;. Kai jrotXiv y.sv sTriS'n[J.uv n[J.'iv dno rn; [JLdyri; Cotl. f. 18

ava|' 7rog<pt/go[3Xa'o"T»jT£ axrnrroijys r^oTrutovys

Co(\. f. 131. a. 2xt/gra xat iroiXiv Bv^uvrig, uyoiXXov 'Pa)//.'/j vea, yd[/.ov; svv[A.ipsvau; XufJLTrqov; xui ^uatXty.urdrov;'

auyxoiXsi to Sv[i'.orix6v , xdXst rrjv ysqovaiuv xui vijv 7rp6; [/.dyriv sxSr)[j.uv ttjv xaToc r-nt; IIspo^iSoj

surpsTTt^s ^u(nXtxiov xal TroiXtv Trjy TcuarckSu, yd[j.ov vu[/.(psustq Suu^JLuarov ,

y^ucrnv ^ruardSu 7rXsxst;, 5
soqru^s xo[/vrivix6v xut nclXiv vsov yci[jiOv ffavToSaTraj Ta'j ydgtru; ^^u^svuv toT; oixsruti;'
5 xa« Tw axJj^rTotip^w ^uaiXsl. ru xui vv[/.<focrroXoijvrt o) ^uatXsui; vtxriroij yccqiruv d[/.vB'nruv'

iruioivt^s Touq TrqsTTOvruq U[j.vrirriqioui; X6youq' 7rdXtv dvdxTuv soprri, TrdXtv dvdxruv yd[/.ot,

Ttotuv (Toi p^a'giv, ^u(nXsu, ri iroXt; dvrtStacrst, y.ai TrdXtv rovTOt; Scx.Sovysi (paiSgwj xai 7rspiXu[/TCSi ,

f. 181 1). xui rivi <tou ruv ayaSwv sv^uqiarri^rsi Ttpurov T«v kvatvuv riXto(; 6 xoa[jLtx6; SuSoijyoq, 10
dTToSri^JLuv SovXuyuysi; ra. (^vXu rHv ^up^oipuv vixrirri; 6 xo[Jivriv6i; Ssairorr); ''\uavvri; ,

10 sitiSri^/.iijy vv[/(po(TroXsl; xui Ttuvriyjqstq TrXsxst;, uXyXu; 7rqo7rs[/L7ruv, uqstuv uiyXu; dpiarsv[/.druv f. i8-2. b.

y^upui; yuqdv SiuSoyov dsi Trors ^qu^svuV 7roi'/.iXug xui 7ruvToSa7rdq yaqiruv ^goxTwg/aj'
^sog (TOt Togy dvru^jLoi^vv xui [j.6vo; dvrtSu(Tst' [/.n jSvvr); 'P«'/y.'/j; ijXie, jl/.tj Stivnq sl; uicovuq'

X°"i^ y-ot vv[j!,<fv rriXuvyni; xui (iaa-tXtxurdrri u 7r6aot; TgoTroij ^uaiXsv svspysrsii; TtJv x6a[JLQv, 15

sx Tg»yoy/aj (f)spou(Tu ro 7ruv(TS[j.vov rou ysvouq, xai 7r6aoi; toTj Sup'n[^uat TrXovri^si; Tot>f olxsruf
15 7rsqt(puvoi; xurd ^vyvv , TrsqtxuXXrj; ro cru[/.u' vixug, ^uyQst;, 7rqo7ruiovys't; , axvXsvsiq, dptarsusn;
u^uis xXdSs xui xuXs xuX^; xuXXisXaiou' SouXayuysig to IlsgffixtJV, tov 2xt;'S»jv UTroxXivsiq

ui; dqtcrrov sv uTru(Tiv r)p[j.6(Tco To"y vv[Ji(piov IlapSoty xai ^v^ou rqdyr^Xov n[J.'iv VTro^svyvvst;

,
vsov, wpaTov, svysvri, ysvvuSu arpurtcorriv xui Trdauv dXXriv eSyixrjv 7rotxiX'nv Truvaro^JLiuv' 20

XQiCi(Tr6v rd irdvru xui xuXov xui xurs^v^[/.icr[/.svov' •ya/xocTToXfii j , vu[/.i^uyuys'iq ruv rsxvuv aou toTj tsxvoij,
20 iJf ^a/goifiv Qi rourov (TOt vsvvf/ifuyuyrixorsi;' TroXt/siScTj rdi ydptru; rri 7r6Xst aou TTOg/^sij"

xui rd [J.SV crd 7rsqt(puvi) rvy/dvovcrt vv[/,(pis' 7rdXiv avvnX^ov si; ruvrov d[/.^u rd 2slu yivri,

6 5e vv[x(puv , 7} Ss Truard; , vj 5= vv[j.(buyuyiu To Ko[j,vriviijv xai to Aouxwv £if yd[/.ov xotvuviuv'

sStacrsucrs aot ro xuXov sStuXaaiuas aoi' TrdXiv avvsSsvSqiii^'ncruv sij [/iuv av[J.(pviuv 25

uuru yosg ru K.O[jLynvixu avvsfri^iJL^aSr); ysvst xXaSoj uQuioq Ko[Ji.vrivi2v xXdSu Aouxuv dqutu,
25 xai Xu[/,ir^orurr) xoivuvov rivruxricrui too ^iov u[x(()U xuXoi xul Sat>//-ao'Toi xai SaXsgoi xai. V£0i,

ToTj nuatv d7ra^d[/LtXXov , Traauv yapiruv oJxov xai SaXXovTsj agsrxov xui avvuv^ritfo^oijvrs;'
ruv sx "i^vyr); xat o-WjU.aToj xai twv awo rr); rvyric;' yuips [/.01 vvfjLifn r'nXuvyn; , vv[jL(pn vv[/.(f)cjv d^tam,
V xai auyyai^ot; s; [jlux^6v su; saydrou yri^ui, ^uatXtx'!) xard •^vyriv, ^uaiXtxri to au)[xu' ,
30

K^afxst xul au T*jy so^tjjV twv TruaruSorrrjyiuv wj al^iov sp' uTruaiv s^fsS^sq tov vw/x<pioy,

30 xa» Tov rrj; uSsX(p6irutSo; avvrsXsTdpyst yd[/.ov xaXrj xaXdy, as[j,vn as[/.v6v , upc/Xu rov dqulov,

avu^ s^ uvroy.qdro^o; ,
^wj s^ riXiov [/syu, i[jLirpsirovru rol; nXi^i, to SatJ/xa twv nXtxuv,

ruv [xsv Xotiruv 7rpo(pQVxruquv , ru Ss Trurpt avXXd[JL7ruv' Tgtasvysvi; rov svysvn^ tov vsov ij' Vfiavij'

ov xat [/.t[/.ov Toij dpsrdi; xai ^-nXov rov; dyuvot<;, xxt Tij dv uXXn ysvotro yd[icu rotuvrn yoiqt;; 85

/. xai rov; 'arqvTov; xui xuXov; virs^ kvaovuv Trovouq. otJx sirpsirs as ^av[/.uaTS xui xdXXtars vu[JLifis

Zb xafi au auvsiriXd[jLTr^vvs Tot)? svsaruru; yd[JLOV<; roaoiJTOV xdKXo; (pspovru xui r^anv svxoa^/Liav
 ,,,, , ,, ,, , , ,, , , ,, , ,

POEMATA. 403
^*} <rova^Si9vai yccfxixui rrj yuvaixuv xoKXiVt-v; ;
y.M roo; ir^oXoirrov; ruv e^vuv xaraSouXayuyna-n;'

oSsv svTij)(7i<rix; aUTvjv a;c otJ tjj aXXoj aXX»jv xut [xriSs[iiav aff' atJTaJv avaxo;^yjv Xu[JL^dvuv 40

40 xai avvsiJLir^sTrriq ^uV[jLa<rrui ryj Tat/TTjf (Tuvaips/a, o[*.u; urrsyn; uxo-nv xui rol; traS^oT? [lou Xoyoij,

r. 1S3. a. (Jf «rsg» ffXaTavov xoco-oj xat ns^i Saifyrjy xXi^/Aa xui (piXavSg(Ujr«5 diravTu; T0T5 <fXrjvoUfiri[iuai [mou,

ffsgt jro^^Jgav jMagyagof, xa« jrsp» . . . xati rriv roauurrjv uxo-nv xui ^uaiXixurdrriv

xai TTSgi xi^TTOV arjSwv , xai (fwf W£gi Xo^v/av* ariyot; [Aixqol; xai vsviy^ol; yqtaTO[Ji.i[t.inru; xXivsi;'

^aT^s Xa/xjrfoVaTE (fwcTTyjj ti5j oXijf Trs^tysJOU, u TTsXuyo; ^aatXixrj; dx^u; (fitXav^^wrriu;'

SsdTroTu ^»^iTwvv[ji.s , Xa/>c7rg£ rpoTraioi^o^s' rdyu xui vXdro; sxvtxa; ruv ^aXuaauv xui ^d^o;.
"*• ^wgE» xaT' e^SgftJy xai jratXiv twv «(Jwv, xai irdvra rov uxsavov t()v [jLsyuv virs^^aivsi;'
X'"'^?^
xai Toi/Tot/j TrocXiv xaSsXwv, xai iroiXiv Toc,irsivu<Tai; ir^uru [Asv ovv, u; s<fa[xsv, riu^d[Jirjv aou ru xqurst,
xai TroiXiv sqyoi<Tai[ji.svoi; zu xgatTSi <TOV TgiSoKXonj, slru TU TrX-n^si vn; yapu; sxsivrj; r-n; dpprirou,

^'(rsXSs x,aifUV Trqo; rjwcJj /i-tjTa Xxjxir^iSv rpoiratuv' uaire^ s\; sxaruaiv irsauv v.oii xupu^si; rd; <f^sva;' 50

50 xai miXiv vt>jt*(po«rTo'Xij trov Xa/>t?rgot;f srsqoui; y^x/i^ot;? xttX ydp [jLsys^o; ya^oi; xuBuTrs^ 8vj' xai XuTrri;

Toiv SKTsyyovuv toTj iruiai xai ToTf sxslvuv tsxvoij irs^uxaai rov votJ t(3 xu^sarci}; sxr^sTrsiv r. 181. a.
6i[t.(f(a

V^X?^ Ssxa^Tijj •ysvaix? xai h-svts xai 8jxa'T*j?, xai avvBoXovai rri; "^uyn; rd; yvuartxd; Svvd[Xzt;'
xai ^TiSi /^£X?' cufXJravToj toiJ Bqoi^ov tuv atuvuv. systv eS6xovv ev ys^olv ru xursirriyysX^isvu,

Trs^oj avtJwv tij'v oSov iirirsvsiv irQoasSoxovV

V. Tou atiTOtJ Tw [xsyaXovixu avToy.pdro^i rdyu yup iTrirov; rayuvou; riuruyouf TotJj uveyLOv;

xvpu ^luoivvn T« Ko^vrjvw. ruv 'irrruv ruv dqa^txiiiv iroXXu iroSoy.sars'^ou;'

yaXxotJ arurfiqo; diro^uv rovrov rov ^at/XoTarot;
od. r. 183. «. lloXXoi Twv XarpsvovTuv <toi ryj; oX^j avToxqoiro^ [jLvd; oXaj v-7rsXd[JL^avov sTrsvrvystv yqvaiov,
excc£sv<Toiv [is TT^o y.ai^ov ^pricrTai; STrayysXtat; SovXov; sxdXovv ffgosXSsTv uaTrsq •nyoqua^j.svov;' 60

aXXoSev otXXoj oVavTwv xai jrpo<Tir'Ksx6[J.sv6; /xoi xai rovru ulsv snsr^sTrov ruiv 'iTriruv r-nv ^govTiSa,
xat avyx^OTuv xai av<Ty.tpTuv xai y^ai^stv [is irqoTqsTTuv exsivu Ss rd rri; rpv(pri; xat r^; olvoyofu;

6 [/.sv ^ouv, riv[ji,oiqtasv -n tv^v <rov tov P/ov, aXXw Trjv sjri/xsXsiav twv ariptxuJv d[JL^iuv,

//?j Tou Xoijroo «rp^ETX/a^s, /i/vj" toiJ Xoiffow $v<t^V[asi, uv -n ^sXriarri S6xr)ai; uairs^ e^v<fuvs [jloi'

irX-nv svTUx^v svSaipi,ovuv [is[/.vr)<TO xai tuv ^iXm' sTrsarrjaa xai wXuqov rn Su'ga rv; eia6Sov' 65
6 Si Tw xgaVsi aov [jt,ax^ov; svx6[jlsvo; tov; j^govot>? s'7ru rd irdvTu avvsXoiv ,
[/.toi; sx [j.6vn; uqu;

u; ovx^ [Ji.6vov xqaratu irqo; i/.oixot<; xai mKs[AQVf' iravsvrvyn; 6 Svarvyn; VTronrsvaa rvyyuvsiv'
10 aXXof srspu^sv ^0(2v [jisroi ^aga? >j'Xixi7?, u ^uv[J.uarri; exardasu;, u l^-nXurv; [j.avia;,

ei; aXri^svst ro xoivov, [iri Tgspjs rvyriv syuv, xui [MLXuqo; ovsi^aro; i^ otJ xarsTrXouriaBriv'

xai <TV [Ji.-n r^syuv Hp^S^ofji.s ttjv avv sfsvqs; rvyriv' STrsi S' sij OTTVov svsy^si; [j.6Xt; ttots to'j yq6vou, 70
aXXoj "kai^v , sroi[Jt.a^e <p6irva; iTrTrocrracria; xui yg*jyogij(raj sTrsira r^n; /^sSijj cc7r»)XXayijv

X£(paXagos xai yaXivov; 6iqyvqoyqv<TriK<xrov; xai rri; fjLaxqa; xura<foqu; xui rv; iroXXri; [/.aviu;,
15 xai SovXov; uvricrai iroKXov; xai xri^trai Sogt/ifiogot;?, xui irdXtv xuTSv6riau r-nv s[j.avrov irsvtav

ajroSct; Ss toJ irruytxti. xui ttjv ^iXoofof /av xui TrdXtv eyvuv s^JLavrov aSXiov cu; ir^urov
183. b. xai TotJ? pvTruvra; xui <raSgot}f TroXoTprjTot/f irsTrXov;, ovx syuv r-nv vir6^satv ruvrriv xuruvo^naat, 75
xai <TVVsX(av a,Tr6^vcrai TtJ yrjpa; ua"7rs^ of^ii otJS' dxqi^ccaaa^at xaXu; rd ruv suuyysXiuv
xai vsav svSvcrui Sopdv, xui vsa xr^aui ftsXri' irpoasqyo[JLod aou roX[J.riqu; ru iravsv^su x^drsi,
20 SsotJ yoi^ svSox-ncravro; xai rvj; avrov rsxovari; , xai SouXtxu; aot irqoaxuvu, TraQuxuXH avv (fo^«,
ffoiXiv 6 ^slio; ^aaiXcv; 6 [xsyu; /xovoxgaVwg ci; dv [J.OU Xvari; aXrjSwj t» t>jj ct/A^ijSoXia?,

6 ya^tr(ivv[io;- ^Xuaro; r-n; Isqa; 7ro^(fv^u; xai iruquarrlari; evuqyu; rov; ruv siirovruv Xoyot/j" SO
t6 3atJj(*a T0T5 tJTTo' rov ov^uvdv , ij ^^vai; ruv rqoiraiuv, apa yap s^rnrdruv [iLe , xui irui^ovrs; iXoiXovv f. m. h.

sSuxsv otj; T0T5 ariyoi; aou rol; vsoi; xai ir^oa<foiToi;' xai -^svSo; riauv urruvra ru r-n; sjrayysX/aj •,

25 VTreays Tot/Toi? tijv 'vjt/^ijv, virnxovasv da[isvu;, ri irqo; dX-n^siuv at/ToTj sycopsi rd tou X6yov,
rtydnriasv sir-nvsas ruv ariyuv Ttiv egyanjv, xui aov Sso; Ivixrias r-nv Isqdv xaqSiav
wxTsigev w; itsv6[xsvov, VTrsaysro irXovr^aai, si;. olxrov st; dvriXv^tv avSgwTrot; TXijTraSoovTOj 85
7r6^ov; iro^riaai croi t,uri; [isydXov; xui nXovaiov;, uo'va; ^uppovvTo; ru ^su xui ru asirru aou xqurst ;

xui pvaua^ai as r^; Trtxqa; xai yaXsTrrj; Trsvla;. SeXsif irqoXd^u, (SacriXstJ, ttjv ariv diroXoyiav;
30 ruvru; uxouctu; ,
^aatXtv , rd; [xaxaqiov; (frifia;, si rs -i^suS-n; sruyyuvsv si t' otXi^Svj; Xo'yoj,

e^riyaiuvBrjv tijv "^vynv , >jtJ^ga'vSijv t?jv xagS/aV au S6; [JLoi ys7qu (3o»jSo'y , d^iuaov sXsou;'
xui irQUTu fJLev riv^d[i.riv aot xt/xXa fJiaxpuv ulonut, xui aoi Seo'f yuqiautro [luxpaiuva t(Jv yp6vov 90

oTi Too"ot;TOt/? xagTsgtSv uneq kuaovuv xorrov; , xui rqoiruta X»[j.irq6rsqu xui viy.a; iiri vixui;

xai irdayuv virsQ too xoivotj xai TX^ijjraSiuv [Lvpia, xui irdari; rri; tJip' ijXiov ^qu^suaui aoi to xpdro;
35 xui CTU[Ji[LST^i}^uv Tnjv "^vynv /xsg/ftvaif afit/9»jToif e^ kl^ioiruv Surixuv uyqi rui euui,
jrsJf uv Tou; yau^ov; uTruvra; uuysvu; ruv ^up^dquv uiro xXi[j.druv Surtxuv uyqi t(uv tvquiroiiuv

rri ^svyXr) r^; pu[jLutxri; y.a^VTToar^Ciiay; rriyr); xui r-n; yv; datdriSo; TSg/xaTwv rwv iaydruv. 95
xai TTuauy yr\v dXX6(fvXov (2g?>jv aiyfjiaXuTiari;
 , , ; , , , , ,;,

VI» Tow UVTQU Tw aijToxQUTbql e^Epy^p^ijivti as-d 5f Tiyy xpsdruv trov t»»» ijidxtuqav xo^s'<TcCtf

xxToi TLsQO-uv To Ssxutov. voii y^pKTTuvu[x.ou Ss Xaou to' xs'ga5 dvw^iucrai

fiflt ;js«gd{ Tow Ko/AVigyou xgaWo-Toi; Pao"«Xs'«s*

^Od. f. 184. b. B«p|3«^oi or^uSgirtfosiraTS ,
yijSnjtraTe 'VufJMiot^ ivrsivs xtd xuTiuoSod SsTt ^puarii^ Aucrovuv,
TEXva Ilefo-av olfJLu^ctTs, Ttxva. vkttuv x^OToSfxsv' To [iEyt<TTOV suT4^-nii.ot Tfl^f »«WTs'gof5 'Pw/xrjf* 6d
"Aywg b/ot SjfijvTjVaTs, 'Pw^'>j? t>»o« ^ix^u[Jlsv' xa«" cu[jLTrav ISvoj o"« xpdrsi irqo^Txuvsiru'

xat ffa'Xiy ya^ o xftt^tuog Auaovuv «roXioop^oj, *j Ba^uXcJy »j iraXatd au crx-nTrT^u XuTpsusru'
5 To t»9f ffogifJgaj oiyaiX^a., t6 xoKXb^ tuv dvaixTUVf: o T-ni Aiyuirrov Tga;^*jXo5 irtTrrsru ir^o iroSuv <roti*

tiirsp ^jJLUv xai Ti»f ^jmwv o-Tf arsas^ ffWTrjg/ajy Ta Ts'fjtAara Tijf 'IvS«xi7f <ro«" (po'got;f xo/x«^s'tw*

xa* TTOiXjv o*AjT»}y«y2* xa* ipaXayydkf tegTj«, irs^sus irdvraq iroT«,^ovq, ird(Taq nTrsi^ou; irXss' <>•>

y xa» ffa'X(v (TKstjSsi xaSsAsiv to <p^ovn[ji.oi toC IlsfffoU sxsivoVi /xs» dnoyouuv ^ap^uqtxolf ocTTsoiq,

xai T7JV o(pgt>v xa.ToJ^aXslv auTOO tvjv »KaZova., ixsiva,f 5' drro^oikucrcruv to«; u'i[i.a(Ti ToTf tootwv,
10 xa« Trjv scJav a,ita(Ta,v xa.BinroTa.^ai Xuxoiq' xa«' yow'*)? y^5 xu^isus xui »*j'o^ot» x««" SaXoco"0^f,
u ftsya xo«v XuaariT-n^ Sij'^ a*iJi.o^6QS Ilsgcra ecxot/o^ov yiyav ouqctvs, ffgao^p^sj //.o* yij Tra[/.[j.'nTup f. 1S<»-. *.

^£«|:Asgiv*j'v o"o« TTspta-aiiv aVsTS*Asy oixTiva Xa«' T«v dcrrspuv avoxTSf ijX«s x«« (TsKnvn' 70
t. I-dSt «k Twv At)(7o'vwv vi^toi , X0(r[xiXQ; 5aSow;^Of' tJ/>t(Xf yoi^ [idqrvQui; xaXw t«v sif e/ae" 7rgay/*aTwy"
• xa«' TuUTvjv oux JWv<yx«f otJS' s^aTs^^a; otJS' j-nXrjf iixatov rouro Sixatov , s^st Stxaiou (fuatv
15 otJS' avT«|3X<'\pa« Trpef atJTrjV otJS' oAwj ^jSt^vijSvjj' UTravra.;. [/.sv susqysrslv tov Ko/Avwvdv Sso"jro'T*jy,

xai vov 7rgoo^a'XA£( Ssg^vdj oXoj nuQaog <pXoyuSrii' xa« cnrsiqstv xai xard irsrquv rriv sXsri[j.o(TUvr)V

y.at TTwj «veyxvjj dslkoAS ti^v too-/jv \a[ji.7ry)Sova.- Xai" S«aSgo'jrTE«v xai jrTijvoT; xa«' xu[J.u<Tt rov uprov, 74
ffaJf S' otJz st33tj? fxn^rjgw^s/f jix(xgov avT«j3XtjrT»j'o-af STrsystv 5s Tdv sXsov Tu Sucrru^sl HqoSpOfia
xa« fijgavSs»"? «o-£«" TTijXd; tw ffsgWT» tiJj a«yX^5; o<TTii Bufipsl [isrd Ssdv t*j toutou ^u<Ti\sia,
50^ xa«' TTwi? ^ao"T«(r^? ol$Xtt t»j"v Tocfnv ^pi/XTwg«'av xul Tuurv [J.6vov s^ugru rou ^iou Taj oyxt^gaj* ,

sToi[/.al^S (fou (3ag(2aptX8» irdiXtv tov aKjysva •K TOOTO Sg«f /jtop«'aSXs j(>ct>g«ov«x*j(po'gs Tgojra«oi>p(E

Ti5 0";raS*j Tyj xo^Mtwtxri Sstvov nxovTju.svvi' (rTgaTst;£«j xaroi T»v spjSgwv xai" iruKtv tuv siiuv, &0

stjTQsiri^s To. vuTo, cou ToT-5 ^sX£0"« xat" jra'X«v* S*j'ys«f aoTdf t*j'v f*aj^ai§av, s^uxovaq Td Sdgt;*
EjTgsjri^e Ta Tsxva coo xa«" Ta axxjiKaxtd. <tom Tou Ss" ngoSgo'|xot; To-y- i^5p6v T*jy [/.luqdv nsviuv,
2» s-gd< eroyTg«^>jv xai Soti'X«o"«y xai srgdj aip^/jKxXaiOTay' TlQoSp6[J.ou Tow KripuaaovTOi rd o-TgaT*jy*j'/AaTa o"ot;,

sTOi[i.ats Taj ffdXsi^ o^ow xai" Tot (Txr)vu[JiUTa. (tou ^af (»xaTay»siw«rTo» svSov Tjjf jroXiTs«'aj;

iiqoq dKu(7tv xsci jrdf3*)0iv xa»" (rxr}VU[iu 'Pu[«.atuv' fA*j" Tot;T& Spdarii; ,
paciXstJ ,
ju.*j jrgd; twv crtuv r^oiraiuv' 85

6 yag Ssdf s|*j'ys«p£ tov Ko^vijvdv xa« jraX«v (xXXoi T(>v i(TcoTsqov sp^Sgdv s^u<puviaug

EIJ SlMcSlXIJO-IV TTKTTUV XXt Xv[l.r)V T1JJ llsgO-I^Soj' ourw [jLot yjiqst jrsirot^coi; xard ruv s^uripuv.
3t) otJx £t3Tt>p^w? «? so«xs Mot>;(ot<'^T sysvvn^riq, "AvaJ dvdxTuv {j^tars, xai xt;'g« xt;g«'wv,

ot)Ss ^a«Sgdj w; iiiX«sj iffsXa/^^l/s' o"0« to'ts" xat ^ao-«XE'(UV j^ac^Xsu, xai" Suvur£v SvvoiaTa,

oJSs' T«; ayaSon^o^dj acTij^g S7fnvya.(rs aot, (p^ouqsi Tov jrog<pt;go'^XaaToy Ss^TirorrjV 'I«o«vv*jy, 90

oXX' s«V at^Taf Taj xgov<xotf ^[t.sqa<; sysvvn^rjiy rdv uuroxgdropu rrii yi5?* d [J.sya<; uuroxqdru^'
xai /xoTga t«'j oXfi'3p«05 s'7«xoXotJ9jjo-s' (rs' (Tvy,<fpoupsi Ss xui rov; uurou jrog(pupayS*jTOt«; jraTSaf,
^* xaj" TOVTov ^teg«y o-xdXiujra Tdv Ke/xv>jvdv iSe^ xa« irdvra rouru Sd[xa^s ^up^u^txov uvysvu.,
o; otJx dvwsi coi [Ji.ixfov Tov ^iov ^qs[jfS<reu Xtrat; T*jf xo»jo-o(o**jf (Ts /xijTgojro6gSs'yot; xalg*j;,

jrogSwv ffs xaj o"xt<Xst;'«y <ts xal Krstvuv *at ^cijypuv (Ts* ig» 6p^s« xui (TVCTrpurnyov xui (TU[J.[J.uyov [/.sydKriv 9»*

/
'
/xsj^pif s^oXoSgst/o^s^ <rs xa.i [J-sy^^tq *^#»<0"s«, xai Tay/taTagj^rjv Ssl^^av xaTa twv tcoXs^j.iuv ,

xa« itpoq atJTdv xaTa|3o«XsT SavotTOt/ T^y Ttu^[isva,' xai Sdf at;TW xai •i/iuytxriV sv rsKst aurn^iuv.
^^ vov d,TroTi<TS(q ,
(3a'gPags, xai" vtJv dvTairoSiJcrsti

i 185. b. 5ji.{ S«7rXa) xai TST§a*X« xa«" jroXXaTrXoi tw [JisTpu VII, Tou a-Jroi; £«'o"«T*jgio« sTri t^ vu[J.<^su^sicrri s^ *AXa-

dirs^ slgydcru toTj s"«<rToTff, a»r»|g o« Trqoyovot <to<j' [J.UVUV Tu 7roq(fuQsysvvviru xv^u Motyot;*jX xai' crs^»-

3sox«yrjTW yag op/A^ Xom' ^sofi^Jt.VTU pu[Ji.ri crroxquroqt.

TrdiKtv ffTgaTsos» xaT« o"ov, *o«X«y ceTpatToirsSsvsi

45 () v«x*jTi7f Ko/>t»»jVG5 ^tdiroTriq 'IiuotvvTjf, Oux sauv ouSs ysyovsv uXKoq omtoxqut^^uv Otk T. IS

fft/xvrjv dcririSa <TuyH.tvsX, Truxvov dpTUsi Sdpu, xaSajrsg <Ttj [AsyuKou^ys 'Pu[j.aiuv jroXiotJpfs,

«arjrov «oXXijv upa^ncnv uy^o<Txs\n <TuKKsysi (piXsoo-sjSijj Ta jrgd; SEdv, (piXa'vSg(UffOf s/f Sot/Xowj,

xaTa 0"xs;rTdy xmI nepauvov syxaTappriyvuToi <TOi' si{ sSv*j <ptKo7r6Ks[j.oi; , (fitK^rsxvo; sif TrdtSu;'

y xai T«f av iir<KTTi^<TSTat toutou Trjv ivSrift.iav ;

SsB votoui; xaSisgsT; iru^j.ir^KKoui; xai [/.sytlKoug, h
50 jroXXix 7roXXa'x<«; si; Ssdv Ilsgo-a ffago«v»j'cra; xai jrXijSof uKKuv suayuv Kx[i.7rqiiv uvu^v^J.druv

ToTj Sou'Xo«5 ;t°'6* JravTOTE rr^orsivstq jrXot^ToSdrjjy,

'
xa« jrXsTo-Ta ,^axgoSt(/>(.7jSsj; TroKXdxif urr' sxsivou,
iSou xsx«v*jxaj atTTov xaTi» rnq xs(paX*jf aou, ToTj sSvso-^ Tot;; crxvKsviJ.oui d^rustq xui Too"f <f6qoui,

<ag SuvaToi xa«" xpsTraXuv xard ttjv jrgo(p*jTS«'av xui T0i5 7roci<Ttv vu[J.ifuyuys~iq rd; yvvulxuq ^sKricTTaq'
Tov Ti5{ (>gy^5 T*jf iat/TOtJ xsgoso^at <TOi T^uyiav u<T7rsp xai vuv tu Mayot/*jX tw jroSs«vw jra«5«' «rot; 1<*

M* xai vuv ^eXuv rdi diUDxdi tu Xu^^u cou fAsdWdHf TSQV «X Su<r/-i«v j3«<riX«xi3» raurriv •nq[j.6(T(a xo'g*}»,
 , ,,, , , ' ;,
, , , , ,,, ,,,

F6EMATA* ion
^apaixuiJLX t^ ttoXsi ffov, TruqyuiJi,oi ru Xau <tou,

/*°' 'P«/*'J y£«f« To7{ yov sltriTijg/ojf xocjMOXgaTij; ffsgo^oXsSgs (rxuSoSaX/xaToxTovs^

X*'^*
5<' «y sSu^Brji xs(foiX-n rrjg irpea^uTiqcn; 'P«/>»j?' 'Iffat/^wv SouXa.yuyrjToi, KtX/xwv xaSaigsT»,
i& « ydp sxsivr) SiSuffi yt//A<p»jv, xai <rt) yt>/A(fioy, xaTao-n^affToi t>7{ 'iToAwy oipgoof xai ActTivuv,

icr/xfy S< ffowTe; eJ; xcfaeXtjy T17; yuyoMXo; To'y oyS^ Hap^iSoi civS^avoStffTti xui ^uqixii <riruToiX'ni, to
<u$T)Xoy «J; (Tvvaiyto x«j (ruvo/AoXoYEiy croi' aTrsiXrirdi t^<; iraXaioi; [A,syaKriq B«|3vX«voj,
,
xai y/you ruurm xtfaXii xcci ^Xoq auv sxstvr)' ix^o^r}Td T17 j (To|3«g«j AiyujrTOt; ^ao^iAs/aj

X^VTsu5sv T« Ko/xy<9*<x« flroyTa X«Tgso's» xgotTs*' xai TToiffrji yXuaarii xai (fuXvi Ta:isivusd ^ap^uguv,
20 TO(ro5Toy «;(.si? «y«xTa 'Pu[mj xuSiaTrj vsot' ffxiijTrTgoy supv xai xgaraiov , o"xijarT^oy Sao^ti xai Triov,

0VT« Toe fjLsv Toiif vixatg as Taif xaT' ep(9p«y Xa/A^avt** 'Pwpaiwv dvaysvvriaii , dvdnXavti kuvovuv^ ih
T« Se' xai Tu (fqovri[ji.aTt xovfJLst t« j3a3t/PotiX«" xai 5uij[ca Toif uv^ ouqavov siri TaT; <TTqarv)yiuii

Wf yivono aot, ^acriXsu , to Sp6[ji,r)lMc. toS ^iou ogwv <rot> TTjv jrafao-xst/ijv xai ttjv sTot[jLaaioo

awSqo[xov To7f S^o[jiM[jm(ti too yiyavroq ijXiou' xui r-ni s(p6Sou Tvjv dx[ir)v ttjv jrgoj tijv sxcrrgursiuv

0) ys'e xXaSs M«yot<»jX T^f isgaj 5rog<po§«; Tu'y TotJ o-T^aTotJ <TuvsKsu<Ttv , T»jy <Tu<Txsu-nv Tuv hrXuv

f. 187. a. xai x6(T[is r^^i iMvsvTU^oui as^atTrox^aro^iai xoui Sopu(fi6Qoui, TOUi iirirsli xui TotJf Iziroro^orai 20
arxu[ji,vs iravr6X[JLou Xsovroi, oJ (Sgt/p^juio'; xai [JLovog TotJf xaT«(pga'xToiif TotJf i}/iXotJj atJTotJj TotJf xogTO^ogot;; J, .188. *
Hs^cr}v «rojSsr To'y o"o(3agoy, ayx-^' ''''''' B«j3t;X«y«, Taj T«y ^uXivuv [jLr^yuvuv iroixiXui s^apru<Tsi4,

xai Toif poaf T«y nQra[Jiuv '<Tyst tou- it^6<TU Sgo'/xot>' Xai To" Tijj [JLdyr)i sv ^uqu xui xuTS<TirouSa^[igvoy,
20 ot^ov Toy [jLsyav 6(f>5aX[jL6v s^ 'I<r«t>§/«f [i.s<im, ^d[JL^oui xui \uirr)i x«i yagdi t,uyo<Trarou[).av jjls<tov'

x«i Ss'«o-«i TTjv Bi/^avTov Xa/xrrga; IxttoXkt^vv» S)a[i^oO[iai [isv T»jv urpurav TOtJ <To!i[Lar6i <t<3U lu[>.r)v

sjrl T17 ve'a TeXsT^ t«v sTri^aTri^iuv xai T4Jy [jLsXiiv <tou tijv icryuv rrjv T^io"aSa/AavTty»jyy

riii suysvoui vsaviSoi xai jrs^ixaXXso-Ta^TT^j' Kui T5JJ auqxoi Trjy u[JLuyov sv ir6voii surovionf

1JV jraTijp xai ^«triXst); svu[i(paycayio<Ts <roi, ^uuftd^u ir6aui dvurXui iv [jLdyat; Suays^siag

4S x«t irpoTro[jLTrsuouaav aur^ [Lsrd 5o^y<fo§ia{' iroau iraXociaai xatlauvt , ir6aov x^U[jlqv ^aard<TJXi.f

xai S»«p^t>S?jT< Tg«vwj eTTi toZ; TsXou/ixsyoi;. iroaovi Sua^droui x«i o-tsvoJj irs^isKi^ui To'n!ot«j, 30
'Q /xeya ^jjf T^f sraXaiaj xai irqs<T^urspai Twfiijf jroaoui y^si[Luvui alSgioj xai Ss'g7j SiayTX»j'o"a.f^

(3a3t/TaTe t»j'v (pp6vri<Tiv^ Ssivs r-fiv ar^arriyiav ir6aui dairoui vjpsgwv, ir6aui vuxruv dypuirvou^.,

To ys^voj stJy£ys'o^«T« jrsg/So|'s Kovga^Ss iroaoui irs^suaui iroTu[Jioui, ir6aoui liriroS^O[JL,-naoci

40 xai xr^SscTTa A,a/>MrgoT«T£ t«v Soqu(popou[isvuv dirXdroui xoti [JLO^[/.u^ovrui xui xu[Jiaro[r.uyoufsai

vtJy iJ»s^fl^«j ttJ T1/A17, vtJi> tiUysvi^T^ni jrXeoy, iroauti yuXd^ut; XiSao^Osi j, ir^aot; ir^k-na^si; ToTf o/xlSgoif 35

OTi xai Tw Ko[JLvrivixu (Tuvsxsvr^iaBvi ysvst, xai ir6auti irdyyuii iruxvu^sii xai yKfeToif iraXuiaai,

%ai KaS4)ga'S7?j dyytarsui ro<TOurou §a(Tt\suj;' OUK eSuxui dvurruuatv rolq ao~i x^ord^oii uiryov,
oSsv x«i yaips [Lsh'' ri[).uv xai auvaS& rri xo'g>> 00 Toij ^Xe^a'goij vuarayp.6v, xurd •^/aX/xwS/wv'

. 4a yt>y [isv iratdvai /Aot/o"ixot)f too; .effiP«T»jg/ouj, ;«XXa xui irdXiv e'|op/>taj xaToJ twv Ivuvriuv

/ast' otJ JToXt) Ss' crtJy Se« TotJf eViSaXa/z/oty;, xui iruXiv [JLdyr)i [jLsXXriaii aoi x«i ffa^Xiv iz<Ts^arsusti 4(r

sirava^su^avroi rj/tiv o"uy vixoui TotJ SeaTroToo' irdXiv T»j'y aird^rjv dxovui, irdXiv to S6qu S^gyeij,

rSe (SsXt/otvj yuvaixwv e'x T-^f Ttapou<Tr)i Sojijj offXoeiiTsTj , So^Wfpogerj, s^dTrrr) rrjv dairiSu,

Twv ir^oire[JLv6vTm troi Xawv xai twv So^txpogotivTwy, Xui xuruBsii rr)i xs(fuXvi rrtv d^yix-nv ratvia»,

40 xai T^f Xa/Axr^a; «agatrxeu:^; xai T:?f p^gt/o^oipog/af Tjjv xo'gt;S« T»jy fo^spdv stJSiJj dvriXa^/L^dvst^

Ti7f tru/A/xiyoiJf aXaXayijj t«v [jLOuatxuv ogyoivwv vofu^wv Ipyov dqyovroi xai [idXXov ^aaiXsug
Twv l^tJXwv T«v agaj3ixwv tijj [iU^opL^qoyuaiai ou ro rpufdv xui axuraXdv xui irspi irovoui rpsysiV

xai aroyaaat rd [LshXovra, xg7vov auTotJj TotJj yoc/40t«(' oXXoc T(3 xd[JLVSiv xai [jLoy^siv uirsQ ruv urro ysi^,
xai arXrjgwSeio^a tjjv vj/up^jjv difdrou ya^.p.o<Tuvni xui TOi xui voau^6[JLsvoi rd cw/za to' ysyvalov,

5S rd; y.sv c.voi<T<Tai ir^6<Tirru<T<is rdi <Toi ir^o<TUTravTU<TaC xai Tov xaigov ^si[jLs^tv6v ir^oa^Xsiruv xai x^w/a«'S»j,
* ^- f. 187. b.
rT^oa-/.'J'St is xav dira<TriQ rov xpdrtaTOV Ssairorr)»' otJS' ooTw iruvsti T-ov o^*jy xai ro SsgjMov TotJ S^6[JiOU'
/. 18». b.
oi ye [/.sT^qsv a[JLirakov uira Su<T[iuv toqdiav, t/ toiJto roivuv, ^aatXsu, voaou[j.sv, xa,ysxro£i[j£v

xai xuTs(^ur&j<Tsv oevT«y toi; ^u<TtXsioti xniroti., xui iruqccifuXuTT6[J.s^u roui irvsovrui dve[j.QUi^

u( <xvu.irku!Keii xui cu[JL(fuini tu xX»j'/xari t» TOt/Tou. au Ss voasii xui arpurr^ysii xui ff^furrsii^

x«i ir^oi ysi[JLuvui iv TatiTw xai voaoui xou (3ap(3otgot;j

'VIU. ToiJ aTJrotJ tw [j.syuXovixu jro^ift/goysvyjjTw xui acu- TgijrXotJv i^yd^v ir6Xs(tov , TpiTTjjy ogTiJeif /«oepjjjv;

TOxpa'Togi xt;gw 'ludvvri ru K.Q[J.vr)vu xocrd Us^auv i^sp- [J.ri aot yaXxriXuroi ij y^ip, /htj <ri8»jgotJj 0'
irnyui;

yo[j.svu To SexuTov. [j.rj Toui SuxruXoui sx arsffui sXaTO/x»j'S»jf jreTpotj;

[Ain Twv /xsXwv Taj auvu^pdi dSay.uvTivoui sysia

Cod. r. 18T.4>. 'Q Pa(riXetJ aijTT»jT£, xfdroq [iQvoxqdrop, [iri au[iu Ssiov diru^si dxd[iurov ^ec<Troi^sii

u [J.syu 'V<a[tr]i ijXie .^w'twv /jtsyocXwv irurs^., y^si iiruvs^su^ui »5/*Tv, y^si ejrav-jjXSs; uvu^ 6»
(p«0"^o'ge ToTf oixe^rai; ffot; , irup(f6^s toTj ^af^oigoif, diro lu^iui rrii <*(3g<»j uiro t^j ^otvtxiSoi,

ao-TgajTJj^oXe toTj e;^Sgorj, »j/xiy yupiro^6Xs, ix ^spsir, XocXsir, xai #agTwy, atJriJf e'x Ba^uXuvo;
4 <rxiJ/*vs yswaiou Xeovroi, Xeov Tsrrdpuv axujAVuv, auyuv iSpuv %ai insu<muv xai xovsi ir.siraa;iJisvos'
 , ;, , ,,
, , , , , , ,, ,, , ,, ,

406 THEODORI PRODROMI

CiCy uSart xaTsVatxraj t^Jv ev ru XaXc.T c.(y«.v, 61' rii «X nd<Tri<; nqoaPoXrj; cruv vixaiq vnocrqs<f)stf'

65 ot/x s<pS«j dTrofjLoq^oia-Sui tov TrsQO^tx.ov iSgwTa, ndvra [/.sv ouv xaravoiov ^d[ji.^ou<; syta nXr!qou[/.ai

ot3S' oi,(7S[/.oe. yovv (tvvsXs^oh; sx twv ev '2upotq Sgofiov, T?jv vtJv oqy.riv <tou ^atriXsv T*jv xaT' s;(9p«v [/.av^dvuv.

oJx e<f3i7f u7ro\ou(ra(TBoct r-nv ruv KtXixuv xoviv, dXXd xai ^qd^O[Jt.at noXC rri Xunri rn xagSia, 125

ouSs TOt^V xt/lSiCTyjVavTaj p^jTwva; sv ^ayyapu, OTi CTSgsiTai jrdXiv <tou r^n; Ss'af d Xadf (tou,

avsjixw iraqs^i^qavai 17 Ta»s uvyaii; viKiou' (Trsqslrat ruv yapiruv crou xai ruv o[iiX'n[/.druv'

70 xai TTotAiv />ia;(aj xa/ crr^aroi v.at (jr^aronsSa^yiai' xai [isrd rpsl; sviaurou; [JioXt; [/.tx^ov iStav as

rlvt <TS ffagsixaVo/yifv 5rpd j tjjv (fspsTTOviav ffgiv xaTiSftiv rpavorsqov , at;9if dvripna(Trai crs,

*ATXaf ocvijg [j(.uBstjirat TOif ffoXaiorf ^ijSAioif xai n^6<; r-nv (f^uxrupixv crov /i^ixgdv svarsvicra; 150

lA.axqii; avsyuv xiova; tov xoVftov avsyouca!;' nqiv sXXa[i^^rivai xaSagwf stJStJf djrsTt/^XwSij

jtXt}v xoirtd(Tat Xsyoucrt xal rourov ^rgdj to (3a'gof, xai B"§ty Xa^oucra TaTj x^^*^'^ dno<Ts<rvXrirai as,

75 xai xaraBslvat [j.sv aurov ro ruv xtovuv op^Soj, ovx s<pSa(rs xaSd^at cot^ r-nv al^Ji.ax^slaav and^-nv

VTro^ctXXovra S' 'HgaxXijv ToTf wjixoif t« ^ogTiw laauqixu xiXixixw xai jragSixw ru Xt>'Spw
pixgav sxsivu irafacry^slv dvdTrauTtv too trovou' xai ndXiv ri[xtndXaxrov aurriv dvrtXa[J.^dv3i; 13»

189. a. ctJ Ss Tov oyxov avavra Tijf oWou[).svn<; (fsquv ,

(i; sns[t.^d(^ri<; u'i[/.art rd np6rspa Ssurs^oiq' f. 190.

jrgdj 5s xai too? (rrparrjyixdq dvsyuv ap^S^Sdvaf, oux sipSao-s T^v xdgt/Sa nqo rou [/.srconou ^rivai,

80 //dvoj Td ^dqo; xa^rs^sl; ou X^V^'^^ 'HgaxAswf,' xai [».6q^at rou; isgotJ; Pao-iXixotJ; iSgwraj

xai xai)TSf*/cr£iaf atJrd [Ji-sxpi [*ax^uv atuvuv xai au anaad[/i.svo<; aurriv , dXXouq iSqouv anouSdQsii;'
Ciro (Trsppolq ToTj [/.sXscrt xai xagTSgoTj toTj w/xoij' vai vai xai Td Sgap^t/raTov TTjf a^ni sntSri[i.ta<; 140
svsyxu[/.sv dvaroXrtv rou ^urauyoui; nktou dvag(S/A>j'T&)v snXr,cs ttjv TrdXiv o^ot; p^agiTwv'

dWd xai a(is(Ttv xai Su<T[trjV s[ji.dBo[ji,sv exstvou' rSs as nd; dSixvjSsif, xai SsStxaiurai aot'

, 85 xai lyi^v /asv S.iracrav auyalq a^aVoif xaTauya^si, \Ss as nd; nsv6[/.svo<; , xai aoi xarsnXovria^ri'

aXXa xai vs^ifsi xgt/jTTSTai xai wayTsXwf s'xXsi7rsr dyuva rs^rixa; xaXov rsr^aSt(^priXaaiov

xai xdy.vst jws'v ij|!>tsgivotJ; Siippst/iyv TOtif dywvaf, S»j/>cop^agij navnyupiv rri; oX-n; noXtrsia;, 145
dXXoi xai Xousrai vtyxToj uxsavou toTj psiSgoi;' ov xai rrj; suruxio^i <^ou Ssanora [/.dvriv xpivu,

o-J S' dvarsXXsii; s; dsi xai Sua^iv ou yivwcrxsif xai rrfi; /xsXXotJo-rj f xaT' sp^S^wv s^ oXoxXrjqov vtxri;'

90 /:*ij S' sniyvoiri; "iri^irors //s^gi rsQ[t.druv ^iou' ivv[jt.<fay(iyriaa; Xa[/.np'2<; xai ^aatXsiou; yd[jiouq

si Ss' ffOTs' o^s Too xaigoo xai Xoucracr^at Ssijtrsi, ToT; Ts'xyoi; , toT; dvs\|/ioT?, xai roi; ruv rsxvuv rsxvot;'

Jf dXXov potJv coxsavou rou; (tou; iSgwTaj Xoovj' Pao"iXixdj s^rinXuaa; Xa[/.n^d; S'n[/.oBotvia;' 150

60"Tiv dxd[jt.arov ro fftJg i'Xij; dv suiroprjcrri sppsuaa; oTvot/ nora[j.ou; si; ndaa; rdq a[M(^oSou;

wXrjv SssTai xai nvsu^naro; rou <TUVS7rt(fucruvrQq n^ov^rixa; dnav nsrstvov cJf s'x jagop^rif sTsgaf

95 xai T>jv 6p[/.riv sys/govToj tvj^v xaocTixijv ixstvou, eif ^pwffiv ot/ ToT; yoyyio^TaT; aXXd toT? st/^agio^Toij,

c^svvurat Ss xai r/j; uyqd; s7rtppsu<Td(Tr)<; uX-n;' xai jrdv rsrqdnouv i^dat[J.ov ndari; ^aXaaari; dygav,

<TU Ss irt[ii.Tr^S,q roti; d(rs(3sTf, (fXoyii^siq TOtJf dSs^ouj vavroiat; riucpQava; Tj/^idf siSsaif Su^ri[/.aruv' 155

xai TrjxEif »5o-si [/.oXt^Sov dcrsi xoiX.d[jir]v ^Xsyst;, dXXd rri; sxarqarsia; aou to xarsanouSaa[/.svov
rov Xuyyov sa^sasv ttj; oXijf st/ipgoo-t/yrj;'
XPV^'^'' ^^'^ irvsu[/.aro<; rou <TUvsTrt(fU(T'2vroq
ot/ ri[iiv

100 dgxsT (TOi ydq sl; s^w^iv r^; xar' sp^Sgwv s<f6Sou xai vuv sv Xunri; difsyysT ns^tnarou[ASv ^6(fu'
TO (Toi cru^uv xai (TUvotxtSv [/.sya xai SsTov irvsuyia, nX-nv dXX' iyco aoi ^aaiXsu sts^wj unsqxai^u,

t5(p' oJ xai ptTrt}^6[xsvo<; vdvrai sp^SgotJf ^Xoyi^sif, xai rri; p^apdf Td />tE'ysSof ot/Ss ^aardJ^stv syu 100

xai irdcrav yrjv dXX6(puXov xai TroXtv iirtvs[ir)' Twv n6vuv aou xaravouv rd; survxsl; sx^dast;.
[JI.-0 8' oXw? •yotJv TaT; sSvixaT; cr^svvu[^svo<; ^oiXdcTCTatq, xai ruv dyuvia[idruv aou nqo^suquv rd rsXri'

105 xdv jrsgi /x/av d[Ji.iroriv xai p^dgtifSSiv /xip^SsTsv, xai y/yo//ta/ coi TI^6S^O[Ji.o; 6 nqoifriruv dx^s[^uv ,

xarspx^rai xai 7rora[J(.6q xai ^si/^tappo; xivsTTai xai n^o(^rirsuuv n^oXaXu xai npoavaxriqurru
189. b. ftsTa (T^oS^ou poi^r)[^arog xai <Tuv o^sl ru Sgd/^u, «f ndaa (3dp|3agof iayu; vnoraydasrai aot 165
f. 190. b.
xa/ wot; xai Xi^ou; U7ro<nrd, pi^oro[f.s~i xai SsvSga' xai nd; dXX6(^vXo; auyriv vnoSsy%riasrai aot
dXXd Ti SsvSpov [jLsyKTrov rj TrotXa[/.va'io<; Xi^oq ywgai xai n6Xsi; sSvvj xai ndaat SovXsuaouai aot'

110 [*.s(Toi; sl Tiip^si ir^oTrscTiov rov pouv dva^airi^si' xai Siiasi; (J!.sv ttjv snauXiv rfi; ao^a^d; TlspatSo;
(Ts Ss yapiruv SdXao-o-a xai Trora[is rqoTTaiuv eJf 6nuqo(fvXdxiov ini avxvriXdru,
ouSsv ouSsjru t^j; dg/x^j T17; si{ Td; [/.dy^aq nausi' eo; s^ri[i.ov xai ransivnv axrjvnv iv d[/.nsXuvt' 170

,
ou 7rpoXa^ou(Ta xdxuatq , ovx srrtcTXOucra vocroq, av^riast; Ss tvjv d[/.nsXov rri; vsurs^a; 'Pw/xrjj

ouyi xatpo; yst[jLs^iv6i; , ou iraysro; , oux 6[u^^oq, Td xXri[jt.a [J^sypt ^aXaaaiv xai rd; na^atpvdSa;
115 ot3 Ssgot)? Td [ji.s(Tourarov , otJ;^ ai xvvd(rr^ov (fXdysf, [/.syiaruv dy^t nora[/.iiv xard rrjv npo(prirstav'

ot> St;o"p^sgsia Twv dSwv otJ^^i <Trsvoxuqia, sarxt Ss Sd|a rouruv twv vsuv aov r^onaiuv
ccXXd ir^o; [/.6vov d(pogwv Td y^[jt.a Td rrj; vixriq, insp rd; nQcara;, ^aatXsiJ, -n vsa xai Ssvrsqa, 175

xai jrgof T*jv vns^au^rxTiv r-n; <Triq xX^govo/x/af xai Sgi'a/>tPov na[i^6r]rov snirsXsau[ji.sv aoi,
^a/vsif W5 Xs'«v TrsTTOiSw; xaTa tiwv dXXof t/Xojv olo; ouSsTTU ysyovsv dvd TOt/f ndXat xp6vov; ^
120 ffdvTwv djixov xara^povuv ruv na^s[jt.noSt<T[Ji.druv ovx ini 'PtopLri; tijj yqao; otJS' e?r' aCrri; 'EXXdSof*

rrj (TVarparriyu <T0U ^appuv jragSsvw xai (TU[Jt.[/.dxu xdyw S' d raura npoaXaXuv xati n^oavaxr,gvaauv
 , , ,,
,, , ,, , ; , , , ,, ; ,,,, , , , ,

POEMATA. 407
180 P/^Xouj ey<yfa\j/o//aj iroXKoif ruv auv sirivixiuv TOUTUV yocp vqui axpxrui, rouruv oux sip^sf xog^v'

iyii/xsrgoof eitjLa xai «re^af , wv rj (pgovTjf [lot ys/xer raura xai ^pucrtv xai Tgo^rjv wvd/xa^sf xai TroctV

^ovXr) (fuvnv TrpoSqo [Aixiiv xuC toij ep^SgoTj «^ijVw xui Twv sTspuv upLsXui; axouuv dxoucr[/.druv
ysvvi/]jxa.rac luv i^tSvuv iJSjj [x.stuvosIts , fjLOVotq ToTf Xdyojf sp^aigsf roTf uniq ^ucriXsui,
nyyixs yccQ x«« «•goj t//x«f rj Ss/a ^ao-iXsia, xaj" TOt/TOJf svsydvvu<To xai Toorojf evsTgtJipaf' 13
ISJ VJX1JT17J d Kojwvrjvdf Sscnroryii 'Iwavvijf, xav ffot; xai" crysSoq sirXr)^a, xuv (Troiyov slqyu<TU[Ji.riv

syyt)f »j/a.jv yswgyo"; «OTdf d (TTEfprjcpopof uirsq Tivof |3aariXjxoo Ko//yrjvixou rqoTruiou,

Ip^wv To JTTOov £v p^sgoiy T>iv (TTiK^oiKTo.v po[t.(fa,iav rj rccyygaf y^difuv uXucrtv , 17 v/xrjv Y>.u<TTU[i.6voi ,

x«i Tta.ira.v sx.xct^upisi T7j"v uKuvx Hs^aiSoi' 17 rrjv T«iv dirstpoysvuv "^xu^iov iruvoXs^giuv ,

xaj Totif /!>tsv oiirstBri(roi.VToci w; a,yu^c(, XixjliMjVei 17 AaX/xaTwv xaTacrTpo^rjv r? Sot/Xixrjv JotyXsiav, 20
190 v.aj' ffagaSwVsj tw n-t/fj xocTuxav$rio'0(Ji.svoui' 17 irsp(Ttxr)V uiroTuynv rj 5ot>Xjxrjv SouXsiuv,
TOty; 5s TTtcrrioi {insi^av7a,q TTgocrxsxt/vyjxoVaf ij Toc 5rsfi Tov Advvou^iv, rj tcc ffsgi tov "AXdv,

si'f ajroSvjxigv sfx.^ocksi Sixvv stJ^grjcrToo cjVou' 7) Tot)f KsXrotJf uirsixovraq , rj 2io'got/f 5r§oo"xi/vot5yTaf

rj5ij x.siiJ.svr,v Sswgw ?rpo'f Torf tJ//«v Tga^rj'Xo(f ri Boj^rjvot/f 17 Ta^o"jvotJf rj rotif 'AvTjop^saf

f. lUI. a. TTjy aira^fiv Trjv ^ao-jAixrjV Ssivwj •nxovriiJt.svYiv 7j XaXsTriTrjv 7r6Xs[).ov , rj 2s^sgj'Trjy v/xrjv 25
t95 ucTTts^ oi^iyriv T[jLr)Tixnv TTQog Tij twv SsvSquv pil^r)' 7j Tj T(wy uirstp07rXr)^oJv Ko//yrjyix&;v rqonutuv, f. 19-2. a.

Tayu xaq7royovr}<TccTs xocpirov t-aj stJffsiSsiaj, avsTrvsii; rrjv aiprjyrjo^iv tJffsp atJrdv dsgu,
/xrj crtyyxoTrsvTSf tw jrt;gj fipuiAoc 5ragaSo3jjT£. sarxtprui roTf uxou(T[Jlu(tiv , nydXXou rrjv xagSiav,
Taora (70j TrsTrgoipjjVsDxa xaj TrsTr^oS6[/.sDxdi, croi /ias'Xj SrjXac^cjv sXsysg xui rquysiv dpL^qo^riuv
X^iCTTS xu^iou ^occrtXsu ,
yrjq av«|' 'luocvvr,' xai vixrup SsTov xai TSgTrvdv * (Sgcio^iv auruiv dyysXuv' .".0

* ita cod.
200 (TxoTrov Trq6(; to" (^tXdv^punov xaj to <p(Xo'3so'y o^ot/, Kui XrjyovTOf rot; XsyovTOf, rjSt/'/>(.sif rjyavaxTSif,
xai TT^dj Taj stjffojlfaj o^ou Taf sij ToJf Ssopcsvouq .,
xai nuqsxdXstg r6v siqpLOv uvuXu^6vtu Xiysiv'
xai Trjy Trgdj Trjv Travoj^g^VTOj irszoi^ricriv Trccg^svoW TOJOorof rjf Trsgi rj'/y.«cf sv VEagw tw p^^gdvw'

IvTsivs xai xaTstioSotJ, ^oicriXsus 'Pufjcxiuv vov Si Trupcav xui cru[JL7rapuv uuru ru o"Ts<prj^o'pw,

p^a'giy Tijf aXrjSsj'af crot> xaj" rrjf 7rpao'TrjTo'f 0"oti xai xu^oqeijv aurorurog uurou ru; crgarrjy/af 35
205 xaj" TTjf Sjxajoo-t>'vrjf crot; xaj' T:?f <piXaySg(U7rj'af* xai ^XsTruv opL[Aucrtv auroig raf sV' ixsivut; vixui
uiroTUTTS To ^oiq^ocqov, v/xa, T^onato(p6psi, Tes xaS' 'nfi.sqav rqoTruiu xui rdq dvSpayuBiug

aprra^s rotJf <piX(zp7rayaf , xtsivs TotJf (pjXoxTovoof Trjv TCtfv sSvtuv UTr^Trrucriv , rrjv suxXstuv 'Vu[/.uiuv

ffdpSsj TotJf ^Xirruv xui yrjv xui ^dXucrcruv xui Xi[/.vuq SouXu[/.ivaq
f jXoTro^Srjraf c»p(;gj toJv scryd.Tuv

xai Troicrav yrjv xaj" ^ixkacrcrav xui vrjaov SouXuyuyst' XtpLVug Tccf c«7rsi/J0^aSsTf T«f ocffsigoSaXcco^cot/f 40
210 sp^if sv f/.ccyuti; ufjcu^ov (TU[Ji.j/.uyov tov (TUTrjqoc, xui Tocf u7rstqo7r6XtSui xui rd; c«7rsig«vSgcJ7roi/f

Tdv TrXoccravT» x«i" (rTs'\[/«VTa x«j" Pao-iXsJo"avTa' «rs' Tocf Trgiv sSvcuy x«i Trsgcrtxdi; xai [/.oi^uq dXXo(fiuXuv'

sp^sif xai" Trjv vixoffoidv crucTTqarnyov xquTicrrrjv' vuv Si rrjf 'PcJ//*jf x«i Tricrruv xui Xdyouq •n[/.sriqou

5(' ci;v oroi Trav to (3a'g|3agov Sot/Xojr^sTriyf XurpsucTst' xui SouXu; r-n; Ko/xvrjvixrjf d[/.dyou Suvucrrsiui;
*
sp^sif xaf*s rdv IIpo'5go/>toy SsgjwdraTov oixs^rrjy xui Tou GTSppou ^puy^iovo; , xui rrjf dS^dq 7raX«'/xrjf 4»
215 sx T^Jf sprifiou Trjf (TxXrjgaf vtJv eiruvrjy.ovri <Toi Jjri Si rourot; ^suqiov xui rd; KtXixuv 7ro'Xsif

s^ rjf /As fuo-aj 5t;o-W5rw' /xjo-iu yotg raf ux^iSuq af ysvo[/.ivu; 7ra'gsgyoy ttj ^acrtXiuq <T7rd^ri

fjct(TU TQ fjLsXi To ffixgdv, Trj"y Ss^f/.urivnv ^uvriv, Yliq<Tui XuB6vrs; sxXs>\juv , S7r«yr7y//s'yaf TrocXtv,

xui Trj'y cJSgav Trsgi^oXrj^v rrjv sx Tqiyiov xafxriXou' xai 7rgdf ttjv pjsTga too Qu[jl6c irdXiv u7T0(TTqa(^si<Tai

(puvn ^owVTOf TrsCfuxu' ri [jcoi xul ralf s^rifjLoiq \

ovTTsg uTtocrroXov syta rou ^ucTiXiu; Xiyu, 50
220 rrj TroXsi 5sXu irpocrXuXsiv , To7f op^Xoif ivTt;y^a'y£iv, 01/ AtSupLov 01/5' uTTtarov xurd (du[/.uv tov ir^urov,

xai' Tscf TOtJ x^aroof aot; Xuy.Trpuq sxTrutuvil^stv v/xaf' a7rXouv Ss xui TricrroTurov sif rdv p^pio-To^v xuqiou'

ai CToi xai TrXrjSt/vSs/rjo-av urrsp $uXoc(T<T-ni ^oijj.fjcov Trgdf ov Toc xXi[jL[/.uTu llseo^iuv TrdXiv dvrsTruvrjXBs,

xul rouc ucrripa; ouquvou xui rd. ruv dsvSpuv (fuXXa. rqscrdvTuv rrjv syyorrjTa roo Ss/00 ^ao^iXscuf,

xai Trjv £'xjTo-£ irdqoSov tcJv tuutu xursyovruv,

f. 192. b.
IX. Tou aurou sif ypu[ji,i/.uTtx6v 0so'5«gOv xui 7rpoifuy6vTUV sx croifrjf dpicTrri; 7rgo//.rjS/bcf

rdv ZTOTria/Trjv. rdv ^quy[/.6v rou Xsovrof roo [/.ovoxpuro^ouvroi

iJf' 01; xai irirqui priyvuvrui xui SdXuacru (po^sirui,

Cod. f. 191. b. Q ^sXtktts ypu[jL[i.uTixuv xui //aSrjrciJy xai (fiXuv xui gf/Sga rs[JLVsi 7roTa[Jt.iov , xui irucru yrj xXovsItui'
jpLUVupLS Tou ygaifovTOf, 6[i6rqo7rs rou Ss/oo raura xaS' upuv Ss(ugc3v xai irXsiu rouruv dXXu, 1)0

3sj'ot/ Too Ss/oo Trjy '4't>^rj"y, rotj Ss/ou rrjv xag5j'«v, ys'yrjSaf [/.6voi; £7r' at;ToTf, //dvof rgocfaf rrj $£'«,

x«j ^u<TtXsag stJffs^SotJf xaj" crf arrjyjxorarot; ot; [jLsraSiSui; rou xuXou ru (fiXu aou JlqoS^6[AU ;

siov oux olSsv riXioi; uy^i, rrj; vuv •n[/.squq ot; xoiyfcjvdv rrji; rjSovrjf «tJrov 7ragaXa//(3a'ysif

•jiroyqu(psu TriarroTurs xui (fuXcc^ riav XQU^iuv ot; Traqorpuvstq sif yga^pocf, ot; iruqoqiJLd; sl; aroiyoug;
srt Tuyyuvuv sv TraKriv , srt rd (rysSr) yqd(puv, oux uxovuq Trjv yXurruv [jlou xui Srj'y£if (/00 rd o-TOcca;
xui yQUjji[ji.uTixsu6[JLsvoi; xui jroirjraTf Trpo(Ts-/uv xunoi ytvu<TXuv [j.s xaXu; diro [iuxpou rou y^p6vou

j|rj'gTij(ro' [t.ou Tuv a^sSuv , s^r}Qrr]<To ruv (Troiy^uv' sv TotJro />io'vov TrviovTu roug ^a<TiXsu; ii[ji.vou;,

10 ixsivUV Ss XOcl [AdXKTTX TUV UTrs^ ^ucTtXsuq, dSev xai (Triyuv xai try^sSov xai Trs^uirsQUv Xo'y(uv,
 , , ,, ^ , , , ,
, , , , , ,

40S THEODORI pROimosit

^i^Xovf fwg/af sipyouT^ai xoti rofioUf ciiJL^iyQufoui Tov xo(T[j.Qv (TOu\ Tov pt/CTjjv (760, xai Tov exSixrjrjjV (TOtl"

79 KV)^U770vroti rd rpoTraia T17J tootow ^otartXsixq' t^dirXw(Tov rouq ogouq aou , ffXa^TOvov Totf atJXa'; <roo,

fx,tXQoig ,[Agv otSx xxi (xrsvdiq TT^oq T»jv aoToo a,^ice,v Tos /A*j'xi7 ffoo, Tc* «•XocT>7 (700, xai Ta cy_oivi(T[/.ard <TOU' H
oox sWtTiui; Sa ryji; s^nq Xoytx'^; l(r^uoq' Uf xs'Sgof o^l/oo xogoipilV} wf u[ji,irsXog su^uvou'
X£(pocXott6v [/.ot rijg y^oK^ijq xB(polhoi.tov rou Xoyou, aJqs ffgdf xoxXov Trj'v d(pgo'v, dirsiXsi toTj f^SgoTj coo,
HriSsv soi<Tot,^ rpovoiiov roO KojMvrjvoiJ Bsinrorot» d^i(Trsus xard Ilsgcrwv, (paiSgo'voo, [isyuXuvoW

75 o^reg 00 yg«\p»jf irqoi v^ioii, ottsq ovk «ipijy^jV»}' Cirorarrs ro (3ag(3agov, v/xa, r^offaiotfoqsi
uq av sac ffoH Xa/z^aVovTSf Taj a<pop|!>caf Tajv Xoyuv xai xri^urrs rol; /asS' •>j//aj Tdv roiiruv iraqoy^ia. 3tf

' r» 7c\r)^uvu[^sv Taf ^/(SXoyj

av^oifiiU[A.sy ypcc[Ji[/.oi.roc , 'Avs'TS»Xaf dvirsiXaq Xa[cirq6v ix tjjj scJaj,

af icrTCkgou/xsv ypoi(fovrsq itsqi roS (SatriXEwj' 19X16 SeTs pa<r»Xso, xai SaSoop^sTj tij'v xt/o-iv'

xai <yga'(po<jiAsy £if azravTaf ttjj (3iwTi7f too p^go'vou ooj^» XooSsi; w; 17X10? uxsonoH toTj psiBpoig,
80 r^iTMotq v^QTTOitot. Xoc^^npoi irpody^oi^^ovrsi xoti vlxocq' dXXd XooSsTf aoo toTj p^gocroTf tJ^reg ij/*(«v tSgowi'

1
f^^X^'^ ° xpcirtcrroi ^Xao-Toj tjjj i£^f arof (ft/^af xai vov dyaXXi(a[JLSVO(; uq yiyuq ir^ooSsusiq 3»
p Koftvojvoj ex Ko/icv»jyotJ, Ss-o-ttotijj sx Sso-jroVow Toc Ss Xa[/.ir^u cou rp^iruia xoxXw SogoipogsT <Toi

TaUTjjf xard^^sts rriq u.ic'' oixquv sug axgwv' n ir6Xtq Si ir^oauiravru xal irsQiirru(T(Tsrui (ts,
f. -1*3. a. TayTa jmsv y^di<ps «rgdj EjUs, s-gdj Ss tov arrs(f7i(f!6^9v 0X1J xaXij' xui rsKuUyrii, '6Xri XsXa[/.7rQUa-[/svr)

8» Aeys xaS' uqa.v Stxrwffw Ta ti?; f/>i'»7? icsviaq "AXooj ps/Spoi; ToTj xaXoTf ucririq diroXou^sia-a,

/ t}g [/.ot xa* //tovof «•^o'(3oXoj, i^j xulSsgVTj^Trjj (3»'ow, xui Si^srai <ra ^acriXetJ dyxdXan; "nirXu^/ivutq. 4C

^q /AOt $sej fiSTa' SsoV, rtq [/.ot ^uv'; Ta/x/af, ^fl ffdXif, ffdXif stJTop^ijj, u 'P«'/>tij 'Pu[Ji.rt via,
KojMvyjvdf SK KojMVTjvoiJ, Ss^rffOTrjf s'x Ssa-jrorou' siruXatu^r)i; uir'' sy^q^uv , syivou y^otla 'PeJ/*'»},

ratjra xai [Aova ttsttoi^u, jrgdf toCtov aTToi^Xsnu' XaTsSoo TOtJj irXoxd[iou; crou , xurihou rr)V croXriv <T<3U'

96 av ouToj 5&jo"aj //o< (paysTv, s^w tcJ ^ijv xai ^aXiy' aXX' sopsf xpdrog d\j.ayov ysvvaiuv vsav p«/A>jv

ocv 8« /xij" Siwo-ii , <f^siqo[ji.ut , TTgdf aSyjv xaru^aivu' Tdv fu[/.dXsov dvaxra Ss<Tir6r(i)v ^Yudvvriv' ^^
oi ydq imcrra[Ji.ai TtoKKouq SstrTrcrai sv ru ^iu' xai TtdXtv 'n^rtcTov «5f ir^iv , xai yivou vaa TcJ/xs!"

X6yt<Tat Ttoiov ExSrjjixov d ^ao^iXsdf (frrd^yrst Tov ^o'(rTgop^ov sxiriraaov , evSoSrjT» jrogtpt/pa?,

xxi irc(rov y^qpvov sqyi^f-oi; 6 UpoSqojjLOi; jrpay^idruv, jrsPi(3aXoo rdv <TroXt(T[i6v sx.sTvov tov d^yaiov'

9» aur^^q Ss [/.otkXov ryjq ^aijf adTwv Tfuv dvxyxaiuv' xoo-/Aij'SijT» To irp6(Tuirov, Xou^r)rt ro (Tupxiov, f. 106. a^

stra fSag£t'o-*7f dv^quTrs r^q yXurrr); tou Ilgo Jgo'/xot/ xai ^uivou via xui xaXij, xai Ts'g?rs TotJj opivrag. 50
iri^oo) sii'go« t/j Jv yij raurr) ira^i<JOV[/.svr)v 'Ejrijgav 7ra'yTsj irora[JLoi (fuvdq aCruv , STrrj^av

xai cp^sTtxfuj x^jpJcro-oyTa tov aCroxqdropd [JLOV; rdq crd; dvaxri^urrovrsq Ssairora crTgaT>jy<aj.,
ojiX oi/xa(, xav Traqa^fiqovuv roOrov XaX&J Tdv Xdyov. 'lo^Tgof ^oa Trjv «o-p^tiy, 'Ldyaqti; [/.iya xqoi^st,

0[Ji.vua'iy "AXof /aij iSstv sTsgov ^ua-tXia

X* Tot/ ayToo S(j t-i^v siri rrj dXtcKTst rrj; Kao-Taptdvof Tocf o;jS«f iruqa^iovra xai irivovra rou p/Sgou, ^»
sffiVJXJOv ir^ooSov roij aCroxpdro^o<; xugoi 'I&javvoy ei /^ij Tov 7ro^(^u^o^Xd(Trrjv Sz(Tir6rr)V ^Iudvvr)v ,

T6v Ko/AV7jvou, SsKd(Tri^a iroXtrixd rot^ Si9/xo«j. ^ijSf 'Puy.aiotg /asxS' ^'"^ ''''''
P°^X^^ Ciroarqua-ai
jji,r)Ss ffogS/X£Ocrai Xa^pogov TOceoTOV sx Ilsgo^/Sof"

Cod. vat. 305. 'Atto ITpoSpdjtxot; npo'5po//of oiy.srriq dir^ olxsrov, xai 'ys'yuSs Tiif eSvixi^f dira'KKaysiq SouXsiaq,
,..,.,
,

f. 105. b . ^ ~ .
Xoytou Xoyioq
airo TaoTa xap7ro(po^u dot xai o-oi SouXsuuv too XoiTroo, xui <r>jv flrgoo-xXo^^aiv ^uqav. €0
6 Hp6S^O[iog ru ^acrtXsl xai ru ^qtcrru xog/ou, '0 'V(C[JLrj ir6Xii; sCSai[/uv , iroXi; 17 KwvtrTayTivoi/,

d SoiJXoii ru Ss(r7r6^ovrt xai ru xu^iap^oijvrt' cTToX/o-Si^Ti , ffsgi(3aXoo p^iTWva irsirXu[/.ivriv

5 d Xdyjof T« [/.dXta^ra ri[ji,r](Tavri rov Xoyov' uif6Ss^at rov vixvr^v, Si^at Tdv ^atrtXsa,
To Ss xaQ7ro<fopo6[jt.svov xai ^qoaay6[isv6v [/.pt xai Tot)f iSqurai; rou; j^goo-oof otf s^ny6qu<Ti crs,
(Triyuv SsxdSs; ,
^aa^iXsij , TroXtrtxHv xai rouruv' dira[JLOg^ov y dir6[/a^ov ix too p^goo"oo [/.sroinrou 65
uSrji; Si (fis^si [/4[ir)atv ixdar-/] riv SsxdSuv (fiXr)(Tov Totif Sso^ffOTixotJf TotJf Travwga/oof iroSaf

ToTf irsga(Ti T0T5 savrriq cruvaTru^ri^o[/.svrt' TOo'f sipr)vuictv <TOi ^urjv suayysXti^o[jLivoui'

l& uxous yoxiv [/.QU Tijy wSjjv , dxous ruv d(T[xdruv. CTOU yd^v v6aot aci}[/.aro; ru ^aatXsi xui ir6voi'-

'Q SstJgo TroXti sCrv^rJi , u SsOqo vsa 'Pw/aij , <TOU )(a^tv [/Luyut xal crgaroi xai arqaroTrsSa^yiai'
tJ/xy*3(rov Tdv SsiTTrdxajy o^ou , Tdv atJTOxgaTopa crou ex coiJ Se tijv ocvTt'p(^agtv, ;rXij'y Ti7f £t3^agiO"T»'af. ^O
Tov ^ucrrnv, rov vurrjqa (Tov, xai tov VTrs^[Aay^6v <tou' Adf [/.01 AaoiS x»Sag«Ss [JLixqd aou ruv dafJtdruv,
dyxdXi(Tui (tou rov uiov , (Tri-ifiov rlv xu^iov (tou^ 17 au iruquv dXdXu^s ruura ru ^uatXsi [AOU'

j§ wKatTuv x^^g* (SaXXouo-flpv xat TrdSa (2s(3X>j/>tsyov' etf o^/of uvu^i^rjy.u; suov r^oirutouyj,
XflfXso-ov Tot^V xuroixow; (Tou, xdX^t ru ^^s[A[/.ard (TOU aiypLaXuaiuv sv uur^ iroXXriv ody^JLuXuriau
'
XjXTa (TSipui, xard (fiuXdi, xoti Srj[Ji.otji; xai ^gaTg/aj* eXa(3ef S6[JLara voXXicy dvSqc^iruv dXXo^uXuv, T5
s^flMiCTOv iracTav ayuuv., s[JiTrXrt(TOf jfao"ay yugav irdvrsq 01 iriovs; rri; yvi irpoaxsxuvnxaai aoi
fiX^ xu[4-^dXuv, /xot/o-ix-/} j , Ti-avTdf g't/S/AOU xa/ /x^Xcuf s^irstva; Tijv u[/irsXav rvi vsuriquq 'V(C[jLr)q

20 *«« Toy (Txij^rToCp^ov u/xvajcoy £)/ ^ratr'? cru[i(pb>viu. ro xXri[/.a /*£'x?' BaXuaaiJv , xui rdq irotqu(pudSaf
Cl ir6Xti; zrdXjf, pu[>.uixr, noXn;, A.ua^ovuv iroXiif [/.syiaruv d^qi iroruptuv iriquq auruv dXuuv'
fogs?4 ^pc^Siw; 5Ug*3xaj, eJgsj d^^s xat /aoXij uq Trgo^TTsSsTsv, pao-iXstJ, aiwvsf ti5 }^uri aou. %^
 , , ,,, , ,, , ; , , ;, , ,, ,

POEMATA. 409
'Axoiiw, Be7s ^aaiXeu, x^jvnysalm vofjLOVq' Sixui uns<Tysi xai notvdq ti?; cri? dno(Tracriui

Aa^oj rlq, xa« /xst« fxopjSwv xai Sscrnoivn jrgoaxt/vsTj Sot/Xrj ffdXiv SotJXrj. 140
X^ovu fjih x«7rgov iro'o"«v, T7J "n

^go'y« 8' ««ygsJeroj 7rap5aX»v xai S<' «vsSpaj rro<nj{* Ilsgo-if dXdo-TO^, dXa^dv, d^jrdxTOg, aifto^6qs,

To' <ro'v Ss toGto ^ii^oc^oi, to xuv*jys'(r»o'y o"ou crxuXstjrqtu , (fovsurqia, xuxuv dnsiquv fJLvrriq

«5 jxixgwv /xjv Ifywv •nfJLsqav , oXX' JgYOV ovrw; /x«y«* l/xaSi; 01? nsp IjroSs?, lyvwf ex t«v otxsiuv

s-oXij eJXio-xsTai jroXXrj, xai ^got/pia xfaTsFTai, dlov xaxdv Td noXsfJLsh xui to OTtt»Xst/siv ffdXaij,

xai f/.u^ioiSei; airsiqot Tlsp^Tuv SouXuyuyoijvrai xai nocrov novov ^sqoucrt Taif /^rjrfixaTf dgSsiat? 145

xai ^<xkot.yysq pu[xoLix.oii Trs^sooixri tov "AXt/v, ix<TntcfjLsva, cuqofJLSvu, xrtvvufJLsvu rd |3fs'(f7j'

xai cuuiiioicron Xiji^oyTai T>jy avTi3rs'pav yu^av' nocTai ydg vJv xai xaTa o-s finrspsi; drsxvou<Tt

90 oSru Srt^stjsiv Ifia3sv o Ko/xvrjvdj Sso^ffOTijf. xai n6<Ta rsxvu Tnv %riXriv frjTotJo'» ttjv /xrjTgslav;

xai vtjfKfui djwd^tiyaf, xai vufji^uq oi vufJL^ioi; f 107 a.

IToXXa' /xsv, SsTs ^ao-iXsJ, xai Toi o-TgaTst/jwaTa ffoo* Toi)?

xai Ti' yoip ij <TrquTstjfA.oi.rec ryji; xQotrotiorviroi cou; instrrqs^sv 6 novo; crou ndvrut; slq xs(f>uXriv <tou. 150

ccXXo To vtJy xaTo^fSw/xa xpsiTTOv p^sigdj ditoi<7v)i, KpoTo-of Tov "AXt/v Sia^dj, wf Xsyou<Tiv ol Xdyoi,

jrdXif TOO-aOTij tijv lcrp^tjv, to jasysSo;, ttjv Sstriv, T>jv iuurou xursXu(Ts fjLsyuX-nv i^ou^riav,

95 Too^otiTOif xt/xXw rst^scrt sft,7rsqtst\yifji-f-svri, drraTTjSsi; tw Suif/.ovt xai ru yqritrfjLU ru nXdvu'

'Adgvif aXXrj xai jravToj tJ^I/rjXoTs^fa (3j'Xo!>j, ro <t6v Ss vuv <Trqur6nsSov , <Txvnrouys rqonutoijys,
155
OLVMfturl jT^ofjri^srakt ToTf ogoij twv 'Vuftutuv' ns^-p Tdv "AXuv Sia^dv xai xar' iy^v^uv oqfirjtTav,

xui «rdXsif oXXai jrsgo-ixai, xai fgowgia fJLVqiu, dgp^rjv xarsXu<Ts jroXXijy, dXXd tij'v njf nego-iSof'
lOC. b. xul ^rX^jSo; dvuqi^fJLrjrov uCrof/.oXsl ^uq^oiquv' oJ ydp sBuppricTs X?^"'}^^ ^'^^^ Xo^uii; fUJtVTsiutq

100 ovrui SsotJ to Tgdn^aiov xai Tt/j^oj; KofJLVTiviSog. dXXd rri; ^s6f/.riTqo; tij Ssia cru f/.f/uxiu

'O fj-sv Trqo(^rnq, iv 'Puf/.u <fuvn (f-ncrlv r,x.otja^yi' xai rrj nqoq rov nuvrdvuxru nicrrst TOtJ ^utrtXsu;'
160
iyu 8' uKaXu^uq to p>jTdy xai iruquSiicruq , Xsyu' xai rnq IIsgo"iSof sxufii^s tov u^xXov auyiva.

sv Yiu(TrafJt.6v* tijv <pwv»jv raurvjv i^uxoucSrjvut Nai vai TotJj ns^ffa;, ^ao-iXso, vai Tot<; tJffsgrj^dvoof

Tlspcrig ru rsxvu xXuioucru, fJLij iroiquxu\o\ifjLiv%' vai vui Todf uBsafiritTuvru; , vul vui Tot); d^agio"TOt;j,

105 •tu itsv yuq i^uyqri^rjcrav , dXXoi 8' u'jrofi.o\oS(Ttv vai vai' TOtJj nxpacrnovSrird; , vai vui TOtJf nupav6f/x>ut;'

aXXa S' atJTwv dTrsBuvov iv CTOfjLurt fjLuy^aiqui;' vui rou; Squnsruq x6Xu^s , runrs TotJf dno^rrdra;'
arav Td ^uqi^ot.qov ffaSyjf Ta IlsgciSoj, nqotrrjXSov rjurofjL^Xrxruv nqo<rxsxvvrixa<Ti <rot, 162
Oo(3otJ /*oi fjLri , ,

oi' irivovrsg Tiyqriro;, oi irivovTeq rou Ns/Xot» sTuyov Sd;av otJ fjLtxpdv nXouruv dnsiquv ocroV
01 ?rgd; S\j(TfJLu<; Ki^ioirsq , ol nqoq aCyu^ -nXiov, Xai ndXiv dns<TTncruv xui <ruvuTraSpd-jr?i; ToCratt;'

110 01 TOtJ (SogSIOt/ xXifJLUTOi , rj TOO vortUTspou. vtJy TrsigaSTj^Two^ay ^sigd; rn; rors (ftXuvBqccnou
^Q Ssogo ffdXif KatTrafJuiv, SstJgo 'Vufiaiuv ffdXij, <rxXnqu; dyqiug djrrjvotJ; XTSivotJoTjf ^ovst/ooo-ij;

yqovuv noXKuv dn6Sr)fj.s, (ptiyaf fjLuxquv uluvuv' dvS' uv nyuqt(TTnxa<Tt xui naqscrn6vSn(Tdv <Tot. 170

noC f-syjqt vt/y dimrXdvat , ffotJ fj-ixp^ ^^^ Strjys;; ^Cl ^u<TiXsu Tqicruqt<TTsiJ , A.ucr6vuv uuroy.qdrop,

nu; sxuqrsqrxTuq , sini, t^; 'FufjLn^; yupKT^rjvui u (TUfJLu xqs~irrov cruf/aro; , xui (^ucrt; unsp <pu<riv'

115 xai (Tvvu(f^rjvat toTj gp^SgoTj, /ixiyTjyai toT; ^agpoigoi; ystfiCfiv ou xuriayusi <tou ,
yitcv ou nnyvucTtv as,

J SsGpo xai (f iXijcu as , xai nspinru^ofx.ui as' v6<T0i otJ xuqisusi coti , n6voq oux ixvixa <ts'

6 xqarsqoi; yag pacriXst); inavs(Tti)(rur6 (ts, votTuv crrqarsusK; , noXsfJLslq, Siciixstg, xarutrtfdrrstq 175

xui (Ts ToTf o-oT? dffsSiJZsv ex ruv iy^puv dqnutrai;' noXsi; jrogSsT;, uvSqa; ^uyqsT; , sXxsii; uiyfjLotXcc<Tuf'

u xai To yaqt(TTriqtov unoSoi suifrifjLiaq roiji XufjLsuvaq xai ipSofsT; rn? noXirsiui Xuxouq,

120 uq pucrafJLSVU <ts ntxpd; ^aq^uqix^i Sot/Xsia;. xuvaq Sstxvusiq tfuXaxuq uurnq rriq noXtrsia;'
'HXis SsTs ^affiXstJ <^u(T!f6qs asXua(p6qs xui atjv tjysia jrgdj nf^d; xai v/xrjf tJ3roo-Tgs'(psi;"

dnsxqv^a; rdv ijXicv, XdfjL-^ui sli; yrjv suuv' crcij^ou fjLoi cio^ou (3ao"iXstJ, vai crcctou ru Xau <rou.
180
,

(Tu yotJv Xoijrdv dva^TsXXs, 0"tJ yoov dxTivo^dXsi, Ti; siSs /txopjSov largdv, xai n6vouq Xuatn^voui;

Trjv 'su xuranuqtrsus SaSotJ^s ttjv sanspav, xai fJLdynv ^SQanstjou<rav voaouvra ^u<TtXsa;
125 xdxsTvof «j naq-nXtog <roi nuquvursXXsru' iv6<rn<rsv 6 (3ao"iXstJf iv toT; dsqo; Tozroi;,

dcfs; Totj; Innouq riXis , xaTa^rjSi tou Siippot;, innucriu xursSqufis rnv ytcquv ruv ^ap^dquv'

d CTgaTijXaTijf ^ao^iXstJf, uqfiurriXdrni; s<Tru' nqi<TTsuasv, svixn(Tsv , ^XSs Xu^sii; rn; v6<tou' |85

oux ix<Tna(T$r} ttjj dvruyo^, ou pi^st ruq nviu;, t/ tooto, SsTc ^ao-iXstJ; voo-oiJjixsy, xojjsxTOtJ/iXsy,

ou ni<rn jrgdf 'HgiSavdv, otJ yuq i<rri ^asSwy, xai xX/vai; iirinrofjLSV , xui (fuqfJLuxu ^nroSfjLsv,

130 dXX' oISs vofJLOuq inntxrji;, oTSs xaXw; innstjstv. xui nupuifuXxrr6fjLsSa rotji nvsovra; dvsfioui;'

'Tjjg/o^Tgia xai fjLOtyaXig suu xXripouyJu crtj Ss yoo"sT; xai crpaTvjysTf , 0"tJ S' dppuars^iq xui (r^dxTsi;.

yriqav ciTuyvhv swgaxaj Trjv Ssirnotvdv <Tou 'fcofJLrjv, xai npoq ystfjiuvuq iv ruuru xui Hsqcrag dvSojrX/^ij. 190

Xui ^sTgaj i7ga; xur^ utjrrji sXsu5sqo^ou<Tu' ^Q Hspaut Tlsqcrai ^dq^apot rn; su XufjLuvrnqsi;,

dnsSpaq, dnons(psuyaq , fJLsrs^m xui fjLSTUxi<T5r]g dqnaXToqsq , dXdcTogs;, Stjgs;, atLtdruv dvSqsq,
135 aXdcrqui * xui novriqou; <TuvSouXoui svufJL^eu<Tu' Tjjv jrXdvijv xaTaxg/Sjjra xai tvjv dsi ^uyiuv
ita cod.
insi S' sxsivr) rriv crruyvnv dns^sro ynqsiuv Cn6SuTS Ta; (pdgayyaj, u^6Surs rdq vdnag,
xcti rdv euov xai' xo<rfJLtx6v Ss(Tn6rriv svu/ixf st;'Srj (fsuysrs o-jrdSrjv Ko/xvjjvixjjv xai yslqa ^uaiXeui, ISJ

eups^rig. iJxSrjj, X3'xago-ai, trvvsipy^^riq , ifiatrriy^riq, f/n fJLsvnrs, fjLii f/.svnTS, (^stjysrs rdyoq rdypq,

5?
 , ,, , ,,, ; , , , , , , ,

410 THEODORI PRODROail

ffsga TaBsl^uv oinire, irsqolffuTS ttjv QouXviv, Eiri TSTgwgot; ffTSgWTOtJ Xa/*jrfwj (TS xa^tSpucaif 25S
ir^ovirs volq «vTjp^SoVjv i? toX(; uiroy(^^ovioiq dvsysyxsTy, sj' SwvaTdv, tov "0/:*»jgov sj f!Sot>

f. 107. b. xa« mTTTSTS xut Svt^Vxsts x«i xaTapTagoocrSs C^jiVncTOvrd (Ts, ^aatXsO, [ji,srd (Tro[ji.druv Ssxa'
200 dnoSiSpoiaxovTSf o^ynv tow Ko/xvtjvou SsairoTou. snsi Ss rourotg (ts rt[f.av ij ffdXij otJx lO^j^tJsj,

'fi X**^?^
PC*'/'^
(Sao-jXsw, ;^a7g£ Tgoffatoipo^gs* olg yovv lcryuei ro (Tsnrov 6i[Ji,ei^srui <tou xpdrog

oux sTSey ii'\»of jtots tojootov ^aeriXsa, U[ivoig natdct, nqono[Ji,nai;, stJp^aT^, stJp^agjo"Tj'aif. 260

oJS' 15'Xjov iupoixsv dvuToX-n toioutov' 'AgjS/XSJ O-Ot; TOT? OpjOJVIOjMoTj St3Tt>p^£0"TdT*J 'V(iO[Jl.ri

fsyysjj, dvtay^siq, SxSou^sHg, jTvq<TstJsii, «vaTsX^sjf, ndvra rd (Jt-sx^^i "AXuog , dXov atJTdv Tdv "AXt>v,

205 xaj' VE^po; ou coyxgonrTSj o-s , xaj 8o'o"JV ow yjvwVxsJS* T*jy dvrtnsqav "AXuog s(TxuXsu[Jisvi]v yu^av'
w (f>syys ^syye, ^aatKsS , (fsyys tojj Jjto ^sTpa, «rgoo-wSsj o-ow xaif jrdXso-i %a\ Kao^Ta/xdva; oXaj*

irs^i^txXTTs, irs^iXoi.iMrs, ^umjpsi, ^uoyovst' ctJvajrTs [Ksrd ruv Xoinuv ruv uno (re ^pouqiuv 263

u <pXs'ys ^Xsys VJXvjTa Tot)j iroXs^Aiouq T1JV ys'ay noXiv "AXfxov, ttjv "AXa^ov, Td BdX^ov*
(p^ti^ov at^TOiJj w j \dyavov , xautrov atJToof wf ^o'gTov* yqd(ps rai; [jLuqid<Ti (TOU xai vsag [tvptdSag'

210 xaj xaSagav to? troXsi <jou ^pd^svaov Ttjv riii.i^oi,v. dv S' dna^ sti xaT* sp^Sgwv d PaaiXsdf 6p[J.r](T'n,

T/f s^ oduvoq •nxotKTs BdK^ov Ciro 'Pa)/*aj'ot>{ e^s xai n^o(TSox-ncrt[/.ov rriv [jiovoxparogiav'

Tjf "AAajt*ov ; Tj'j "AXafov, oyv^UTdTotq iroXsi^; xai Tj; ydg dyi.tXX-n(TaiTo ru Kojm.vjjvw Sso^jroTiij; 270

xoci (fi-npi''')^ [Jiovriv avaxToj oXa jrogSotJcray sSvij, il yi'x*j XaoSixsivrj , vixvj (Tu^onoXirtg

xaj' Todoui a^p^ovTaj sSvwv dvS^ajroSi^O[Mevrtv, irepa vixri ctxuSjxtj" , xai SaX^Jiarirng dXXij,

215 xaj" SovXoV[Ji.sv7]V eSvJxaj T0(7at/Taf jtxt^fjaSaj; STsga S' dpiu ^i avy] , X»j/>tvajxij S' srsqa'

Tj'j s75sy l'ag xaSagov sv /As^aw Ssxsyi^piui dnXu; onocra; xard ynv xai $dXa(T(Tav , xai vviaoug,
xai TOt)? xgs|L<v«'S£J5 xaj Tga^sTf xai p^agaSgwSot;? roiroijq 6n6crag np6g dviayovra xai Svvovra (fwcripdgov 275

6iJi.aKi(T^svT0i.q (faXaylj cTTgaTJWTwv tocoutwv ,

uneqfuug xaruq^utTsv 6 Ko/^vijvdf Ssojrdrvjj*

xaj 5j' oXiyuv i^fJLsquv sqyov ooiuvog oXov ;

xai (Tfi [J1.01 vs'a xaj xaXi? vj'x*j xa(Tra[JiOvirrig'

220 0''?? st>Tt>j(j'aj, ^ccatXsv, sQyoc. rd ysyovora. SsuTs, (TU[t,nXs^are ^oq6v ev dnaXoiq SaxruXoiq,

"AgaTs TrvXai; TraXcitd; agpjovTsj twv Atlo^o^vav, xai [leX^^are ru ^aatXel roug jrgdj d|j'ay U[i.vovg.

i
«5 av siffrjXSrj 5i' awTwv d (Sao-jXstJj sv So'^*j' ri xav Totij xaTa Suva[utv' nou yd^ 01 ffgdf d^iav;
280

ocX\' spurdTS Tj'; so^tjv; oXXa jri/vSavso^Ss' jiaou' ^fl p£'ya y^d^ta[J.a Ssm raurr) tt? noXtreia,
d vjx^TTjj d Ko|[AV»jvo"? TO rrji voq(fiupai; avSof, f«'»j?
aiuva; ei; [ji.axQov;, dnsigovg slg riXiovq,

225 0" Tgsfxsj TO FaXaTixoV , ov SsSotxsv 6 2xt/S»j j vixuv, ^uyquv, r^onatovyuv, axvXsvuv, d^iarsuuv,
« ffgoo^xt^vsT To KsXtjxcJv, « jraTSsj twv ^Appd^uv' xai ndvra; unoanovSou; rtBsig roug noXs[ji.iovg'

Of ^o'gou? sjriTs'Ssixs TaTj iraptaTpiatg yu^at; n^sa^st; sx rv; svSai[j.ovog sXSojsv ^Appa^iag' 285

ov "AXvg 0X01; xartSuv, ov arps^si y.sv ro psTSgov, xoXdasjf Ss rrjv Aj'yt>?rTov ot3 (Sgdp^oij xai p^aXd^aif,
dXX' r,(jv/dcac,, ns^aro; yivsrat toTj 'Pw/xaj'oi5* aXXd /xap^aigaj aro^iart xai (fovu nquroroxuv'

230 atjTW Tcij TivXaq dqars Xx[/.Tr^ug slcreqyo[Ji.svu. xai ys<puQo:asti; lly^rirag, xai [Asra^d^aig Nsj'Xot/f
"ISs ffov TToXiq pu[Aa'txri TOt)f vs&)V7j'Tot;f SovXoui, otJV ft£y oarsotg sSvjxoTj, ouf Ss pagPdgwv Xt;Sgoi{,
xai To" /Asv irXri^oq sa(Tov , ouSs ydq dgiSj(/.sjTaj xai jrdvTaf d^atg uno ae xai [Kovox^aro^-naaiq. 290

TotJ? Ss (TaT^dna; [j.dXt(TTa, xai Touq exxqirovg oga"

oga Tov dix.a(Tstav6v ngo ruv Xotiruv Toyn^iXr^v, XI. TotT atJTotJ ftJf dno rriq noXsug Ssxdarty^a iraoaxXri-
235 'ov aTTCJ Fa^yygaj 'AX\}/apotJj , tov ^Afxripdv TIqa^i{jt.ov Tjxd T« avroxpdroqi jrgdj rd xaSiaat «(p' a,p[iMroq,

TcJy 'EXsXSiJv, Tov 'EXffsyxotJ? , tov T^oxrjv, tov ^lvoiXriv' ToTj SriyLOig.

sx^ti iTQoq TotJTOij dpjSjMsTv xaj' Tjvaj dXXovq irXsiouq,

KaXXivoyXvjv , 'AiVotjySijv, Au(Tdqaptv ,

jj.u^ia' "Exaarov sroq, ^aatXsu , rov xqdroug aou roS ^siou Cod- vat. ^***'

1'.
108. a.
(TU Se Xtnowa ttjv irXridtjv ruv ^uy^rjBevruv (SXsffsiv, stlsgysTsi /i/s xai rt[ia ttjv SouXrjv veav 'Fu[JLriv'

240 u[Ji.vn(TQv Tov ^uyprjaavra Se^Tnorriv 'Iwa'vvTjy. sxaaroi; erog oXag [jloi xa^unordrret noXetg,
^Q, Seupo cruyxXriTs ^ovXrj , Ssijpo t6 SsTov ^rjjJM, sSvu Sot^XouTai (3a'g(3apa, vixatq auvdnrei vlxag'
t6 (TU[jt.7rav jSiwtjxov, oj toiJ [A,ovnpoug ^iov, 6 j))uv Ss Xi°^°''-: ^aatXsv, vne^nXourtas /as*

o(Tov sv vsotq, ev iraKTiv , Hctov ev jtAsigaxjojf s^rjnXuaag roug oqoug [*,ou xai rd axoivia[Ji.ard [jlou'

£V i^^s<pou(Tiv , sv ys^ou(Tiv, ev nd^Taiq "nXtxiaiq, enriv^naag rd xqdrn [lov xai rd<; neptoyd; [jlov'

245 oo"Ov sv ToTj [ji.ahri[J.a(Ttv , o(TOv sv ToTf noXe[AOtq oux eyet [xsTpov ro xoXdv otJS' dgiS/«dv n vixn' f. 108. b.

6n6(Tov ystquvaxTtxrji; xat ^avaucrou ru^r]?, dvS' uv suxai aoi na^ n[JLuv, dvS' tov svxa^tariat'
offov T^ TroXsi yvr)(Ttov, o(T0v T7JJ dXX»J5 [jLoipaq, xai Siipgoj ouToj d p(pt/o"otJf sv u Snf^nXarnaatg. |o
. '^f fs'"»!?, Tr\i; enriXuSo;, rrjq naqeyyeypa[ji.[Ji.evng Aeyouat, SsTs ^aatXsu, tov ijXjov 01 Xdyoj

f. 108. a. xai (TuarriTe xard ^o^ovg, (TuarriTS xard xu'xXot>f sip' dguaTOf xa^npLsvov nspinoXsXv rnv xrtatv'

250 Taj vixaj naiavi^ovTeg roS Ko[j.vrivoij Ss(Tn6rov. au S' avrox^droq Ko|MV*jvs, o^tJ Ss noQ(fiupag dvSoj,
"Enpsns, SsTs (Sao-iXstJ, t»jv ^aatXiSa noXtv igXio? uv «paiSgoTsgoj Tourov toC (patvo[jLsvov

el xaT* d^iav s/LtsXXsv tjjuvigo-ai o-ou TOtJj dSXot/j, xai SaSoi>;fwv TotJj tJffd o^s xai <pXsyuv rotjg s'p^SgotJj (TOt;, t»
j{gt;o"«0"at jrao^a; dyt/df, dndarag rdg d[i.^6Soui, xai xaSagdv rn n6Xsi aou {iqa^suuv tijv n[JLS^av,

(Tre-^at rrj; yng rd np6(Tunov sx crvpixuv d[Jt(piuv' dg/ixaToj Sj';^a jrgdj >j'/Adj s^avarsXXstv SeXeif;
 ; , ,; , , , ; , ,, , , , ,,, ,

POEMATA. 411
//rj toCto SgaVjj; yiXit, fjL-n ?rgoj twv <r«v axTjvwv, T*jv i>'^piv a/*s«(3o'/A£yo5 T^Tij «o-sXyod{ Ilsgtr/Soj, 75

«j sVafrfxaf 5ravTa;){00 71?? a/xa xai SaXaVffijj* avTi xoTo'X»j{ oSaTOj oXov X«/x(3a'v£ij "AXoV
20 aXX' fifavaTfiXov -niMV Aa^jrgof ogjtxaTijXaTijf. «VTi /Aixgoo Ss' ^ujJMTOf, unstponXr]^oug ^wgooj"
$£gs [Asrp7)au, ^acTtXsS, a^ro' twv ctwv rpoTeuiuv roauuru^ Ss tstsXsxwj Xa/x?rgoij dvSpuyu^iu;,
oTTOtTuy sSsi (7s XctfJiirpuv a,^yi.druv Ini^yivcu' Iti to Tg'9§iffffov agvijj xai T*jv St(pqr)Xuaiav :

eoiXu AaoS/xjia ,
//sTgvjVw cot Bi^pov 1'ya* ^*j TOOTO SQd(Tr);, ^aaiXsO ,
[JLri npoq ruv auv rgonaiuv. gQ
xsj^si^urai Zu^oiroXti, j5oJ o-o» S/ifpa Soo" Td Salov ag/A», ^ao-iXsd, *j' vooo/Asvrj xricri;,

25 ysvoj n^dvt(T7ai 2xiiSwv , Tgsi j agi9/x« <roi 5/^gooj' xai [AUptonXdaiov (friaiv 6 ^dX[Aoyqa<po;

AaXfjLoimi nvSqaTroStcrui, rsruproq 00T05 S/<pgoj' (Tuvs(TrQarsiJ(Tuv [j.srd <tou xui auvunoSr)[/.ri<Tav

fSvoff i3TT*j3»? Aaxixov, jrevTE yi.srpi)<Tu S/iffooj' s^u%(TSV <Toi TTjv jrX>j9tJy twv jrsgcixwv dq^jidruv,
xat xaTaXs/jrw tjjv jroXA^jv Kucra^ovu xpar^nffui, inovruffs trot rou; 'innou; rri; "Ayag xai r^KTxdru; S5
"AXof jrsgaTai, xa» arXijSuf SouXa-ywysTTai T0V17, otJx iqu^^dv sii; SuXu(T(tuv oiXX' sl; uCrov tov 'AXov'
30 xai xav to'v sva, ^ao-iXso, toJtwv 00 Ssp^i^ Siifpov; xai vdv (Tuvsni^rjvut o"oi rourou rou Si'<fgoo 9s'Xsi'

Oox «yvooo/ixsv ,
PaaiXso, xa» T17V ransivucriv (tou /x*j' yoijv ns^tuou(Tuv «o't>jv, o"X7jjrTod^s , jragaXijrjjj"

iv ig (3a§(3agwv sxa/A^I/aj ao^svaj snvt^^svou^' sp^si /*£v oiSa Toi JTTsga S/xijv nrrjvoS rs^pinnou

otTOv yuq Trpdrrstq tJ\}/»jXa5 xai rsqatrriuq vtKug oiXX' dnoSs^srui <tuv coi y^u[J.ai St^qr)Xarriaat. 90

rocToCrov runsivo(pqovs~ig , rocToiJrov vsJsif xaVw' 'EyS£p^£T«/ o"oo , P«(riX£d , Td cru[j.u ro ysvvdtov

3i aXXoi To viiv «yivo/xsvov , otJx so-tiv 1'gyov rd^ou, Tjjv <Tdqxu Tijy jroXo'/*op^9ov x«i tjjv dSu[J.uvrtvr)V ,

sJp^agiffT/a S' si{ Ssdv xai T»jy aoToo [d.i}rsqu, jroXXoTf naXaicTuaav xgo/AoTj xai SoiXffso"! [j.u^iot<;,

Ti/xrj TOO SrtfjLoS, Tijj ^00X17?, Sofa mi ffoXiTs/a?' o/x^goif ,

yiocTi, v<(p£ToTj, p^«Xoi^«jj, jropjvaif , Sgdo^oij,

si roivvv s<psiiqr)xa[jLsv yd^iv svuttiqv ffoo usquv uXXotoocrscri , xai ronuv Sucryuqiai;' 95
oi TraiSsj r7J<; SooX/So? <7oo t:?; vsaj TaoVijj 'Pw/atjj, Too^aoTa xqntdcTucTuv sv [/.dy^at; x«i noXs[j.ot(;

40 sffi Ti5f avToyof «ysvoo, xai TrpoVsXSs ctov So'f»j, TotraOTa ^dXa ^dq^apa xuruSouXu(TU[J.svr)v

T/ TOVTO Trqdrrsiq, ^uctXsij, sni ^ajaj ij/xs^^a; x«i nd(Tuv unoru^dauv iv dxu^si Tlsp^riSa,
ffsgiogaj /xs yXaiou<Tuv t*jv SgsffTs/gav (TOO 'Pw'/x»jv ;
dvdnuuaui jrgo'j [J.iy.p6v ini too S/<pgoo rourou
sjri xaiqu ^(^uqixoauvrig 3g7jyoo(r«v iru^a^Xsnr) xui jrgosX^eTv vixjjtixwj sij Sd^av twv 'Vu[JMiuv. 100
57/xsXXov ^aipsiv , xai ttsvBu' xqors^iv, xai ffxoSgwjroi^w*
XII. Tod at)Tod 0//VOJ Tw (3«o-iXsT ^ludvvn ru Ko[j.vr)vu
45 jrXsxsiv nutdvu fjioucriKov , xui nXsxu rrapaxXTjVsif'
sni r-n Xptaroij ysvvricrsi, toTj Stj/xoij.
t/ /^oo (TUvriiJivsiq rriv y^apdv , ttjv TjSoyrjv (r/xixgu'y£ij

STi <yo//ydv to rsrqupov, x«i o"o rrs^so^jij Iti ;

IloiXiv ysvs'9Xioy XgiCTod xai v/xrj (Sao-jXswj f. 121. b.

o'Jx iiri^'ni tv? avTOyoj,, 00 Ss'|ij Tcif rt^viui; <peJxs3S£j To y£ys'9Xjov, oJjrgdc/xap^oj *j v/x*j'

ot3x intSi<pqioi up^rji;; ou^ «g/xaTrjXij^o^sij noiX.iv 9sdj cJjrd Qai[j.dv (ipd^ri (tu^xo^o^o; ,

50 aSixov so"Tiy aSixov' oop^ ^X^' tooto ifo'o"»v. xui ^u(TtXsu; uno Qui[j.dv sio-i^XSs vjxrjifdgoj'
Eio"a'xooo"o'v /^oo ,
(Sao-iXsd, t»jj SooXtjj vs'af 'Pw/a*!?' darrip 9£od T*j'y sXsucTiv toTj [idyoi; xarayysXXst, 5

ii<tuxou(t6v [J1.0U Tijf x^aoyijj, siri^-n^t too Sifpou' Tov 8' dvuxru [/.rivuoucTiv dcrr^a noXXd rponutuv'
xai Xdfjnr^uvov /*oo Toif dSoo? tw Ss/a coo ffgodSw" Tov [J.SV iv tpdrvr) xsi[j.svov TgsTj jrgooTcovodffi Ils^gtraJ,

Ip^sij />isy sTsgov svToj «^//1« XufJLiTQ^ov xai SsTov Tod 8' uno jrdSaj xXivoucTiv ndaa nsg<7ij atJpfeva'
55 Toij rscTcraqai ruv uqsrcov rdq ysviy.d; xui fff w'r«j d /Asv ix<psuysi [/.d^at^uv ^ps<f)sxr6vov

StxaiO(TUvr)v , (p^ovriariv, dvSqsiuv, (Tu<fQO<TUvnv 6 S' £'xSjSga'o"X£j Td jrixgdv Tod xXenrou Tlsqaou (3s'Xoj' 10
f. 100. a. Si' «V x«i /-is^fgif oo'gay«v aoVwv s7rsXa<pqi^ri d[/i.<f orsqot rriv unuaav dvuysvvucri xt/o"jv ,

y.ui f^dvstg eij Totj uvruyaq rd; UTrsqou^avioui' sjj d\I/oj dvu^uivou(Ttv , I9yjj xXrjgovoaodo^j

dXXd x«i too'too, PaciXsd, sTri^v^t too Siifgoo rqonouvrui ndv ro ^oi§(3agov, x«i jrdXsij x«9ajgodo"j,
60 xai ^a/Sgovdv /aoo tocj dSooj, xai Xoi/^cvJ/ov /xoo Taij Tg/j3oij. xai Todj Tjjj 'Pw/>i*jj <T^oivicr[Aoui; uu^dvouct tjjj V£aj,

Ot/X dBsSt, (TOV ^U<TlXsU S<rXSUU<TUt TOV S/^gov, xai (Turv^iu yivovrui ru y^^iaruvu[j.u xX>j'gw' 15

oox otSssi TOtJf 'iirirouq rourou UTrol^su^di^r)v' aXX' w ysvdpyu Tod nuvro;, navrdva^ , navroxqdrup,
oux uBssi rcui ^aXivou; too'tooj sur)q[jLO(Td[ji.nv 6 nqiv a/>tTj'Twg s^x jraTpdj, vdv S' sx /xvjTpdj dndruq,
OtJx a3ssi TTjy dvruya raurav syu^u<Tdyi.r)v' ^^ou^riaov , auaov axsnuaov , si; nXsiarou; xdxXoo j yp6vuv
65 Twv i(Toy.svuv u^Xuv (tou /xa'vTi; 6 S/ifgof ootoj' Tdv vjxrjTrjy Tdv Ko//y>jy&'y Ssan6rr]v 'Iw«'yvjjy

Tos re<T<Tupu ydq xXifJMru rr)^ oXr^q ns^iysiou xaj Tov Tod ars<pou; xotvuvov 'AXs^tov Ssanorriv (1), 20
cJj jrwXoof yuu^ouq rs(T<Tuqu(; , cJf Su(Tr)viouq ^nnou; xai TotJj as^uarox^dropu; xui no^<^upoysvvnrouq
rrj; ^suyXv; r-i); pufjiuixri; xaSozroo"Tga;o"a; ruyrjq To Twv -nXixuv uyaX[j.u, tvjv Buu^j.aar^v rpidSu'
uy^uii xri[/.u xui y^uXivu rd; rouruv (Tiuyovaq, «5j xai jraTTjf ctJv nutaiv uydXXrirut toiootoij,
70 xui ndauv Trjv nsqiysiov xu^unord^utg Xrj^tv. x«i ndiSs; iniyou^uat nur^i r^onuio^o^u.

S*'?^''? ° nsq^Tri;, ^ao-iXsd, d jroXXa xoyindcruq,

XIII. Ejj to atJTo'.
xoToXvjv /x/av d'S«TOf x«i ^ujjjiuroi; srs^uv

uirrj(Tui; ix rr); x«9' vj/iaj oox sXu^sv 'EXXa'Soj' EtJp^opiffTw /Aow Tw Ssw, OTcrjffTodp^s Tpojrajodjf £ f. 122. a.

<Tu Ss /xsyotXoogyoTaTs twv ffaXai ^atriXswv *j' Ts^a<rd ffs 'Pufiai; xui [irirrip aou xai SouXr)
vl) Non de avo Alexlo, sed de lioc lohsnnls fillo Ale.\Io, Icquitur eliam primum Prodromi pcf-ma.
 , , , , ,, , ,.

412 TUEODORI PRODROMI

oTt x«y vvv euquxu to JtgaToj cou to ^slov sdxi'<uv, supuru<fips, aXKTTSfg'; o/-t^a jroXyjojv,
cx T<uv 7:oXs[A,uv oivs^iv xai t«v ansiqm irovuv' u[x(pt^ir],
xh'^^'^ "1 "** oiS^/uTt xoippvrs v»jo-oj, 5
h aXXa ^o^oOjiza», ^a(7<X£o, to Ta;^ux/v»jTo'y <rou, Sv(T[xrJi t' dvroXirjg re rsXsvro(TUvrj rs xui upy(i etC.
xa( Soffftiffw, ffsg/jMsivoy, /xtj ffosXjv ixarQarsutTrn'
xsxo'g£<rTa/ crot; ti5j f/.oQfiJi dvxToX-n nixi 5oV»f, XVI, Too aoToo U[xvoq ru ^ucrtXsi xupu ^luuwn -u
aTfnKoMCs <Tov Accvou^toi , "A\v<; iuqocxs ffs' Ko[xvrivu iiri r-o ^u7rri<Tsi Xqtarou, ToTf S»j'j^cojf.

^ siSs as yv) Ka<rT«|i>iovif , Fayyga 7rgo<rg'|3X^\}/£ <roi,

10 iyu S' £x |L<o'you Xoyou cs xaj fJLOvng (fiv[ji-r]i; (SXsjrw' 'ISod Si7rXi7 ffav»j'yogJ5, SjjrXi^
X*/"* Pw/xa/ojf, f. 122. b.

Sixaioi TccVTOi, ^uffiXstJ; t/ ^oo Xt/ffelj to yi^gas; XooTga Xgjo-Too, xut rpoTrutu Xu[Air^u rou ^u<TiXsui'
<rTi79» (jciXQov xoci pXc'\pw o"oo T*jv <r£Xa<r^o'goy Sgav* XgJO-TOf £'XodS*J Sj' VjpC(»f XoOTfW TW T«y dSoCTWV,
xops(70[/.ui crou riji [/.oq^p^ni, tou xaXXooj aTroXaoVw" aval' sffXdyS^j Sj' -n^/ui Xovr^u ru ruv iSqcaruv'

u,vci[i.sivov , 'rrsqi[Ji.stvov , oux ey^siq jroXsju/oof" 6 [tiv o-oyTg/(3sj xs(fuXdi iv uSuri Spuxovruv, 5
15 t56 yag jr^^Jj £« xai Sotrjtxaf gSv»? SouXsuoucri o"oi, d Ss (TuyxXivsi xs(faiXuq iiri rriq y^j ^uQ^dquv'

xai ;rao"a Pa'g(3agoj iVp^wj i^vvSpxTToSicrToci <Tot' [Asv rouq ix<fuXsuovru<; o(fsig UTroxrtvvvst

<7TiijSi [/.ixpov , xai ttXuvou ctou Touq TTuvu^ocioui TToSuq' o Ss (TvyxXsisi (fuXsoiq Todj jrgiv dvsrovq Jls^cru<;'

(TT7jSi [/Axqov , xai v/\f/(u CToo Toij oci[i,ocy^^si(Toi,q p^gigaj, Tov [Asv , ro 7rvsV[/u [lu^rv^sH 7rs^i<Trspui; iv siSst,

xai XoutTu TTiv SC s[jt.i xaxop^vjSsio^av croiqxoi,' Tdv S' "n Xsvxin TrsQicrrsqd r^ng vixr); xuruyysXXst' 10

20 /XTj" X/ff>7j TTjv TroXiv <roo xai SouXvjv xai /xijTg^ga, Tov |i*£V, ^wvvj' Trugu jrargd; ojdv dvuxrj^vrrst
f/g

To"v PpsipoogyouiiAsvoy Xgio^T^Jy ttqsct^uv ;rgoPa'XXoj:xa/ (TOi Tov Ss , Jlsp^ruv dXoSgsOTvjy Ta 5rga'y/>caTa ^oij(Ti'

S»' 00 xai iroXuy^fovioq 'P«/L*a/wv (Sao^iXsooij' Soxu (puvni i^ ovpuvoij Ssvrspu; irruxQVsiv
xai Tw TraiSi xai SaciXsi o-oyp^a/goij ^AXs^iu, ^Oiia-rii TrdXiv Xuoi;, ooTOf d (Sao-jXsd; />coo*

xoci ToTj as^u<TTOXpciTO^<Ti xui Trog^pogoysvvr/TQij. ooTo; sif ov sdSdxJjo-a, rouru x«i TrsjSapysjTs' 1
15
u[A(^6rspoi xu^uipouai ttjv ^uatXiSu TroXiv

XIV. Eij T() aOTo'. XoOTgoTj dvuysvvri(TSu; xui ^ruXtyysvsaiuq,

d[A(p6rsqot Tvjv xocr/^ijxrjy uXuvu Siiariaai'

f. 122. a. 'A<p' 00 Ssoj <roi, (Sao-iXso, s^qoi^su<Ts ro xgaTOf xui TTuv [iiv 1'Svof uTrtarov cJj u^u^u 7ri[Ji7rg(aai

xoxXw xoxXoTf wj 15'Xiof T»jy oX»jy oixou[ASvriv ,

(f^ovqovai Se tooj svas^siq Sj'x*jv suyj^-narou airov' 20
Todj 7rg<>5 TTjv sw ^rogn-oXwv xai jr^og Su<t[ji.7]v jSagPagooj" ocXX' u Tov puTTOV Tov i[i6v iv ^lopSdvn nXuvuv
£'yw S' •>?'
rs^u[/.svn cs xai Sg£\f/a/>ti'y>j 'J^u[M} ,
axsTroiq rov [/iyuv vjxjjttjv Sso-TroTJjv 'Iwavvjjv,

5 Taj v/xa? j!>i£y xo[Ai^O[Aut ,

T(}y vix-nrrjV S' oo'x s^w' <rov Tw TTuiSi TM xojywvw Tod ars(poui ^AXe^iu ,

xai Ta f>(.£y
crxuXu Ssy(0[/,ui , tov axoXsoTrjv S' 00 ^Xsrru' xaj ToTf crs(3ao"Toxga'Togo'i xui 7To^(^upoysvvnroiq,
xui rd [isv rpoTTutu Xu[/.Tr^u xXripoiJ[/.ut xaS' ri^Jis^uv

rov rqoTruiou^ov S" odp^ (5p«' xai t/j ^oi rouruv pja'gij; XVII. Ei? To aOTo'.
Tgio-£OTo;(i7j 7j Ku<Tru[Auv, TjJio-fioxXsTjf »j Fayyga,
10 oT« Twv <Tuv urr^nXuuauv (SaaiXixwv ocxt/vwv' 'E(3a'ffTJ0"a'j |!/£, ^uatXsu, riiv SouXriv vsuv 'Pw'//c»jv f- '22. b.

fitXXoJ xav vdv ngS[/.riTut , ScJf civscrtv ruiq jMap^ajf, ^uXdaari'; oXrig dyu^uv xui iiXuiq ^rriyui; rpOTruiuv'

(rT>j3i [itxpov xui xoirufTOV, dvd-^u^ov tcJ (tu[/,u, Tw xpdrsi auvsqyou[ji,svoi; rou vuv §u7rrt^o[ji,svou,
xui Sdj xaTaTgotpijo-ai /xoj t:?} «TyXijf croo xi^f Sfi/aj' eveirXriad; [as axuXeu[Auruv , iveTrXriauq Xu<fupuv,

xoXtj ruyyuvu, ^u<TtXsu, Trcicr-n; xurdi^yu y^co^uq, iroXXu; [ji^oi xu^ujreru^uq ffdXsij sSv&jy xai ycJpaj, 5
15 xaXdj Toyp(ay£J?, xai ffavTof uirsps^ccq^sn; xgaroos* T«j v/xag uvs^i^uau; UTrsp r-nv xopuifriv t/.oo'

XoiTrdv xuTur^u<^ri<TU[Jisv rrji xaXXovyjj uXXrjXuv' ix7rsTrXria[Aui aov ruv xuXuv , dpxsi [jloi [Aey^pi rivoq'

odp^ £0^>j; Xu[/.irporsquv [xou TroXiv etg olxou[isvnv, Trdcrnq xsx^drrixu Socjurfj, t»jj swa; xogi£o'«'

od^ £0g« oroo Xu[f,7rp6rspov iv §iu ^ucriXeu' 2xdS7jf (xoj xX/vsj Tgfi^j^ijXoy xai Ilfi^o-vj; ffpoo-xovsj,

uXXriXuv uTroXuu(TU[/.sv, uXXrjXuv xoqscr5u[ji,sv' xai 7ruau yXHiaau xui ifoXvj' ^rQoa^riirrsi roTf Troai moo* ^^

20 ocXX' 0'
TjXTOjt/syof XpicrTd? UTro [jL-nrQOi Tru^devou, ruijru [/.ot Trdvru SsSuxuq, 6[AoXoyu tijv y(_d^tv

'Vu[Kuiuv riXis XufiTTpi , Se(Tiroru rpoirutouy^E vvv ^d^iaui [aoi xui auvrov, Sog xui ttjv <r*jy iSsav*

<ppouqv(Tut (Ts xui rov ix <roo Tdv xoivwydy too xgocTooj, Tod; o-xoXsoSsvTaj g(3X£\}/a xai viXJjSfiVTaj Tlspaui;,
[Asru rcHv TTu^rjXiuv <tou ruv (Ts^utTroxpuropuv ^Xs^u xul rov axvXsvauvru xui vixjjtjjv SeaTrornV
xaj jroXop^gdviov ^u-nv ^Qu^sv(Tut cov ru xgaTS*. arriBt [/ot xurd Trqoau^rov , ^rXrjaov rov; d<pSaX/>coo'j fjt.ou,
*^

i^dTrriad; [as p^ag/^ovjjj, [A-n Xurr-n [as ^uTrriarn'

Heic addere liibct, spccimims crgo, Byzantii supra-
iSqiHai sXouadg [t£ aoiq, [A-n Sdx^uai [/.s Xouar};'
scriptis laudibus pulchrum hcroici carminis initium Pro-
dromi nostri (cod. x«T«Soo 0"00 Tdv Swgaxa, x«i Trjv o"ToX»jy Tigif [/.dyrii;,
f. i19,.) cuius titulus: cruyruxrv^toi
lio^avTioi;. , xui Tov TT^sTrcoSr] vixrjrdt; ivSvSriTi yjrccvu'

xui [Aoi ^uXdrrou ,

^uatXsiJ, jwspjpi jrayrd? uiuvoi;' 20
XT.
Tw ^uaiXsi xui rsxvu aou auy/cuguv ^AXs^iu,
Xaigs TrdXij [/syocTrvqys , vsriysvi;, sviroXi 'P<u'/x>j, xui Tofff ae^uaroxqdro^ai xui toTj iro^(^upoyevvnroiq
soxogs, xaXXiavsiga, 7rsqiSqo[ji.s Tsip^s<Ti paxPoTf, ToTj uqi^[JLu r^taaevovatv u^iu jtxovoo/>c£'yoj;*

sdxgaTSf, fdoXfTgj^a, fOTOTpo'9£, £o'7rag<»Sei(Te, /xsS' «y ^oXa'TToo ygyijSwj ippiiaruq dxuvSuvug.

 , , , , , , , ,, , ,

POEMATA. 413
XVIII. E/j To auTo. JjTsg To'v "AXt^v s^airXS [Jt.ou rd xgosToj,

Jiv fxoi (nrotSi7v SsSwxaj s'v xtixXw crqs<fuv' 30

f. 123. a. iuTt^ou iroXii pu[iuii, noiktv spu ^uri^oit' s[ji-^v 6 Srjp s^gifs Tu^^i naXd[jt,y)V

SnrXaii uiyoc^ou raT; uuyutq ex Svo ruv ijXiwv' n nsqciKi] ^XdJ, d Sgao-tJ |3gt/;(;wv XsW
l^sj; sxslSfiv ijXiov Tov rrji Sixajoo^Jyijf xai ffaj sftiioj iV/xai7XjT»jj Xtixoj'

To Too natfoq diruuyutriJ.a yrjfivov sv 'lofSavjj' e/xw nuray[J.u Toij yvetSot^j cuvsrqi^Ti'

£^£«J SVTStJSsV iJXlOV TOV T:?? jMOVOXf aTjaf 7j Suc[j.tx'n Ss Twv FsTwv nuvcnsp^jLia 35
To'v ToC jraTgo'{ SjotSo^^ov Aa^jrgov s'v dvaxropot^' V cxu5ux-n ^i[Aaiqu to JoySfoiiv ys'voj
u iTo<Ta (fuTu (TTjf/isgoy Tijy 'PufjLviv ^puxruqoijatv' s^Tj [iu^aiqu nuyysvT) Sistfi^dqv)'

u itocui To iTsqiysiov axTiysf Sa5ot/^ou<rJv* cu ydq xaT' atJTOu routJ.ov scrtX^sg ^i^oq'
oXX' XpKTTOj ^sv iiXjo; xaj' TTOnjDJg i^Xiou' s/xojj Aaxrjj sxa|:x\}/s Tago^oTj uuyiva^

10 as 8' ijXjov T06 irqdyfJMra, (rx»jjrTOO^s, fjiapTuqoijfft' s^-fiV dnst\riv AuX[Ji.drriq unscrdkv)' 40
xuxXoT; yag ovruq xar' atJTov aTrd ^oppu ffgd? voVov, TinXucsv "lo^Tgoj t5n"Tia'o"a5 tvjv pdytv

ef sw (7Tgs'^>j :rgo; Suaf^dq, dno SufffJiiov jrgdj sw' xai TOJj s[j.oii nXu'i[j.oq w(p3>j vau[J.d^oti'

Tgs'^sjj, jrogo^sosjj, ^wTrogsjj, SoiXjrsi; ToOf UTfny.oouq' y.ai rouro, Xptcri , ctj^ nuvaXxoiJ; icyuoi'
(pXs'<y£J5, ^rjqouvsti , nvpTToXsli; , rsfpoli tooj ivavrtoug' oux stSsv f)[/.spa [J.S xa[j.druv Siy^a,
15 Kui r^s^uv Sgd/xov unuurrrov , dxufAuq jroXjv /xsvsjj' oux sc^s vu^ [tia [is X'>'S'f <(qOvriSuv'

aXX' aipsf, aval' riXjs j^ijxgdv T»jy imrucriav ou rd; (^XoyiaSstq tou Sspoi/j unscrdXvv
dvdnauvov roui 'innou^ cou, Xucrov roug ^aXtvou^ ffou, otJ Taj ntX-ncst; too x^uoug, oC rd; ^iai'
%ai Sog TiJ jrdXs» <rou twv (twv dxrivuv xogscr3jjvai wf 'Axa'/Aaj Si ndvra tjJj ^«^j p^gdvov

ttXtjv sv <ruiJi.jji.srqu ru furt [x-^ nriqudv tocj ov}/sjj' xt;xXwv s'xii'xXot;y «jv oX»!V otxoU[J.svr)v'

20 aXX' d yUfJLVoq lcrrdfjisvoq iv 'Iog5a'yij Xdyoj, xai viJv npoq u^xrov , vtJv jrgdj yoToy xX/vwv, i9
svSucrat x^droq ufJMy^ov xai ^u<rat Suva<TTStav, vtJv S' sij s'« Ts xai Suctv [j.sraxkivuv
<ri nsp<ro\sra ^aaiXsu 'Puf/.aiuv 'Iwavvrj, Totij rapayrn cu[j.nuvruq syr^pou; ixXovouv,
^sToc TotJ crufJLfJLsroy^ou coi roS xgaTOWf 'AXsl^j^ot/, au^uv sxdcrr); rou; ogouj tmv AtJo-dvwv,
xai T^f Tgia'5of tjjj csnryjq ruv (rs(3a(rTOXpaTo'g«v. xai rxy[J.araqy_uv xui crqaraqyruv sv [JM^r)'
Tov crqarturY]v oux anr)Qvou[/.riv o[iM(;,

XIX. Eri^oi intrd^iot ru [J.syaXovixu noq^uqoysvvriru dKXd nqo ndvruv cuppaysicr); rrj; /xap^»jj,

xai iSaciXsj xtyfw 'Iwa'vy»j TW KojMVjjvw, wj ajrd xsi/>is'yot/. syw xaT' s;^Sgw'y i^syu[j.vouv ttjv cnoi^riv'

SaTTov jrgdj avj^o-p^ovTOj rjXiou csXug

f. 83. b. 'OfgtJj PgoTwv xai Tt/<^oj dqytxou xpdrou; d(pSaX|:>tdj avSgdj (xyTi(3Xs'\}/siv icyucot, f. «9. b.

xai xoc^J.ixv; <(ucv)[j.a Xa[j.nqdg a|i«j, xai [tuXXov dv tij darpanrj; crs^ot (fXoya «0
s'x Twv i[j.uv [j.u^6vra rd; Svtjtwv Tt/^aj, •f) TO'Jj xspauvou; Tigj s'/>tijj crparvyia;
j^ajtxai (fpovslrs , na<; ydq i^icou vsxu;, Tjvsyxsv 7j cu'[J.nuca ^dp^aqo; (fdXay^'
xui ndvrs; uioi rrj; pouSou; ouciuf' ndcav /xsttjXSov raxr ixriv iv ral; [j.dyai;,
i. 89. a.
i[j.s' nqotcysi cxvnrqa 'Pu[j.^iuv Suo, insl^o[j.dyouv , vaucroXuv ivau^adyouv,
jroXXot)j ysva^yy)cavra rou; ^actXiag' Tsiyr) xa^aiqouv xai xarnqstnrov noXsi; 65
Ko/xvrjvdSsv ydp s|s'ft>v xai Aot/xo'3sv' sqyoi; ysXuvuv ,
y^ucrqiSuv, opuxriSuv,
ysvva Ss [J.S xquricro; Aucovuv dva^ xal [/.aqruqsiru ruijru Ka(7Ta//«y aroXij
10 Ko/Avrjvdj 'AXs'|joj avijg lcy^uqo; stiTSi;^oj, t/\}/i'jrt/gyoj , dppuyscrdrr)'
KsXtwv Siwxttjj xai 2xt/S(uy xai IlsgtnSoj" xui Tdyyqa [J.sypi xai vs(fuv ixvou[J.sv^

n xoc[j.iu Si cnuqyuvoi [j.s noq(fupu, xai lHaqvr)cu 5rgc'j Ci\jo; d[ttXXu[isvr) 70

rd T^j dXijf 8s cu[j.^oXu cxr)nrouy(iuq ai yaXy.orstyot xai ctSriqai rri nXdcsi,

i^ unakri; xoc[j.si [j.s rrj; >j'Xixj'aj' i[j.u~i; ^uXivai; [xrjyavai; nqsi[t[t.svat'

15 sfwj Ss vjxijj sxjrso^wv rri xapSia, ri [J.ot rd noXXd; xai ri /aoj /xaxpdj Xdyoj;
iv 'iTmtxri [J.S nqura xat Tofw Tgs'^£j' <pr][jt,^ [j.Qvr) (fxJXayya; ixXouvouv oXaj,

sjrsjTa' [J.01 Sot/j d[j.(ft5r)yr] ttjv cjra^jj» tJjro' crpurr)yu coi rsray[J.svo; Xoys'
ToTj SrjgiazoTj xaruyu[i.vd^st novotq, xai rrtv Y^O[xvr)vr)V xXvctv n'<iQUrtC[J.svoi

upxrov ^aXuv Sopari <ruvuxovricui iruqrupouvro ndvrs; iy^qoi tw fd^w,

20 Trjv agxTixijy «aegSaXiv Tdfw (fi^dcai' ucnsp To^fuvj Tw Xdyw (^sjSXij/xsvoj'

iv pTj TsXsffSsjj TiiJv [jutynruv TOt/j vd/xot/j, toTj TOtJ narqo; Si xui ^uciXsuq uBXoi;

stJSt/j xaT' at/Twv djrXoSt/TWV ^af(3a'gwV wj dqysrunot; iyypdcfot; r-p xuqSia 80

xui Tt/cpoj otJSsij, suruyu nucuv [jdyrjV dXot/j S[iauro0 rou; novou; ajrst/St/ywv,

cv y»q nqo[JMyu nuXd[j.r) xsyqv^J.svo; ot/p^ uq^pi; at/Tot/ ToTj xu[it.drQt; st/gsSvjv*

25 iv TaTj xaT' iyBqiSv cuft^oXai; navroxqdroq t/ [j.r] ydq sinsiv suXa^oi/[j.ui rov Xoyov;
Hsqcuv xaSaigw [xuqtavSpujnou; noXst;' xui vtJv 7rpo'j avKrp^ovTa [liv rov (puc(f6pov
at/TOt/j uXicxu Tot/j owgviSaj Xo^oug Jjrsg Tdv "AXt/v rdv ^aSt/v xai rov [/.•'yav, Sa
ofgtJy xaTatrjrwv (raTgotjrwv ocXafdva' TTjv yXuxsqdv SoiXaccav, wj av tjj Xsyoi,
 , , , , ,

414 THEODORI PRODROMI

iSow ^o*jy jrs^/ANf/affa Xayw tu/*|3o'9sv

vns^ Ss Tov Aoivvov^iv sig ttjv stTffspav. Ta xaT' s[JiavTyiv ixSiSd^u <Ts, ^svs'

ToVooj sxaivovpyna-oc rotjg aSXonj, ^evs, syu jrqoyjX^ov soTt^^wv jrgojraTo'p«v

90 y,siixsvo? X^^'»^ "^ xoToXa/a xo'v«5* agpjiljj dirdcrvif Sv<T[JLixvi ^a<TiXsuv,

xai So'!'^ T« TrXoccrocvri xoii crs-ifiotvri jjls, ^lovXtoi Ka/ffagsf gSps^vJ/avTo' /xs

xocl TO(f £jwo«j (Two-avTi TTjv 'Pw//i*?y jro'yoif. xai xaXXov^i; ^dpirsg sars^^avro /as.

T06 S' fitj Xf^Of voiiiiAM slq sursKviotv Tcii[Jini 8' ava|^ x^drKTroq dXs^ioiSr)<;

oox IVtjv ouSejj octt;? dvToipoiro yioi' jrogipt/poysvvrjf stjTup^vjj 'l«0fvv»jj,

95 sx ya/3 uvdaffviq Svcr[J.i7i.ov vavroi ysvovg o^TTfi^ Ko/>tyjjy«v, stJSaXrj'? Aovxuv xXaSoj, 10

SiTTXyjv srsxvovQyri<Toc. asi^vnv rsrpdSa , jra'o">jf viwxTrjj sSvixiJf (fvXocqyiaq,

TSTTagaf vlov; d,XY.i^ovq xal [/.ay^i(A0V<; stq 6yyo///av l^sv^aq r,q[i,6<Tar6 /*£'

ix Tr7j varqixrji; m^<pvqa; Tr^oriyyi.svovi' w xai <TVvd^^a<Ta rfiq yriq Av<t6vuv

xai rsrrapai Ss xocriJiiaq StiyaTegaj' sii cfiui Trqoicryu TSTTaqa; [jcsv vlsaq
100 vov S' aAX' o yrji; d[JiST^a jrXsSga ^ag^ogOM rrii nar^oysvovq sx^vvrai; Tropi^vpaq, 15

Tw pu[ji,aixu xaSojroffTgwVaj xqdrsi tSslv dya^ovi, ^^Q irvsovra; s\q /xo/pjTjv'

"^vy^^a xaXv<pBsig xal ^^aysi xsHj/mi X/3«' %a\ Tsrraqai; Ss xo<T[i.ia; ^vyarspaq'
xoodf avaf St/crswj xai tijj su oqu Ss Xa[/.irpd rd xpdrri rov <TV^vyov,

avrtjv vniiX^ov ttjv dvnXiov SvcnV vixaq TT^oq avynv rtXiov xai jrgdj Sv<tiv ,

lOi »j Xa/>c7rgoTijj Ss t:?; xaXi^f a\ot;gy/5of vixag jrgdf uqxrov xai v6rov ^s^[ji.6v xXi[/.a' 20
uyjjfTsv otJSsv SJf To' />MJ Ts9v73X£'vaj' TsAof XijrotJiffa to crs^o; ttjv irop^v^av,

ctJ S' aXV sTriyvotJj t7j"v s^rjv xaviv, ^svs To ^v<T<Ttvov ir6pirri[ta rr}v dXovqylSa,
sl [i-n 7rs^i^v^ov<Tav st^yd^rdiog <pXo'ya, to twv [xovacTTuv svStSv<Txo[j.at pdxoq'
sv^ai; akrixroiq Ss^tov [/.ov rov<; dBXov;, ^vy}<Txu S' £jr' atSrjjf BiSdvwv sjrag^/a?
IIO 'Iwoevvrjf <T0i TaoTa irop<pvpa(; yo^voj ajroixof s'x tjjj * AtJffdvwv ^acriXiSog' 25
* COd. yijfj
Ko/>iv>jyia'S>J5 st/trs^rjj atjTOXfaTwg. xo[j.i^o[Ji,ai Ss vav<TToXov[isvri irdXtv,

xai T7JV s/>«j'v svravBa irtcTrsvu xdviv'

XX. 'E«iTa'(pio? T^ [jiMxa^iriSi ^acri\i<Tayi 'Pu[JLaiuv
aXX' w jrXao-af /x£ xai [KsrairXdaaq rrdXtv
E(gjj'vi7, wf ajrd Ti?f xsi/xs'y>J5.
T7j'y xaTW SotJj xo<T[Jctxriv s^ov<Tiav,
f. 90. a. Ei' Tij vo'jtxoj S/Swtri xai vsxgoTj Xsysiv, xai Tvjy avw Sdf otJgavciJy xXrj^ot/p^/av, 30

Ut Prodromi nosM sit aliquod in hoc volumine qsTui' t/j [isv yu^ ToTf avrox6<T[/.otg x6<T[ji.o; ysvotro xai
monumentum prosae quoque orationis , en subteximus
atiroxaXoTj ; ri; Ss rol; dvsvSsscri CTVVTsXsia; dXX' sig sv-
ineditum eiusdem sermonem epithalamicum , satis ele-
Sst^tv Tjjj TciJy (rvvii<T<psp6vTuv svvoia;' si Ss [/.n xard tjjv
gantem, de quo docte ante hos annos praelocutus fuit
xv^iav rn; TsXsrn; u7rnvTrjxoi[/sv dXX' V7rsqn[/,sqo; n[/.iv
apud Gallos cl. Theilius in Excerptis manuscriptorum ,

bibl. reg. T. VIII. part. 2.p. 157. Nuptiae fuerunt duo- n cvvsicr^oqd, Sat;//a'^£iy otJ ^gJj' oot£ ydq tJjr' dyvu[/.o-

rum Caesaris Nicephori Bryennii et Annae Comnenae (Tvvng rnv rsXsrnv xuTscriuirn<Ta[Ji.sv' n ri<Ttv dXXot; , si /xij

fdiorum , Alexii et lohannis ( XagiT«vt//>coo. ) Videtur ToTj xoivvj T£ irdvruv xat n[/.uv avruv iSia Ssairoraig xai
autcm hoc pariter Prodromi scriptum byzantinae histo- svs^ysTui; svyvu[Jiovoini/sv otJSf tw V0[jci}^stv uXXov [/.sv yd-
;

riae non inutile incrementum.

[*.otg , Xoyoyqu<fiaig Si dXXov dirovsvs[ji.n<T^ai xaipov irspi

coi , cJj iravrt [/.sv dXXu xatQov slvat rihni d^ycoStccraTov

Tov avrov (^iXocToCfUTdTov xai Xoyturdrov xvpiov ©soSw-
2oXo//.<uvt( irst^6[Msvog , 6 ao(fi6g ru <TO(pu, X6yu Ss [/,6vu
fot; Tot; ngoSgo'/>tot> s'!ri^aXd[j.toi rolq TOt; £t3Tt;p^£0"Ta-
rov diravra, u; [JcnSs dvrt[jcsTUirog i<TTu[ji.svog ro~tg s^h^oi;,
Tot; Ka/o^agoj vtol;.
xai Tov dsga irviuv ruv s^[jcocXxuv ^a^iruv virsQoqav' dXXu
irqura [asv rnv svayysXtxnv viro<TTsXXo[Msv iraqa^oXriv
Cod. ottob, val.
466. f. 00. a. 1. J-iSfiJjcs xai Tpty(uv alyiuv rrj irdXat cxrjvojnjy/a, xai <p6^o; [jls tij svtsv^sv tJjrfTgsp^sv otJx dvsvXoyo;, [/.n

KaTo"ap <To<ps' dXXoi [/csv yoig dXXoi; ruv dvo/xaTwy TotJf irov <TV[^i^n y-ov rov Xoyov' oxvu ydg slirslv xai rdv TotJ
sat^Twv yvu^tt,sru<Tav Kai<Tapai; , xai ouf [/.sv toT? 'lot/X/oij X6yov irarspu, Sid to //rj xard ydy.ov eaTaXSai voXvrs-
ov; 8s ToT; At3yot/o"Toif , xai dXXovq dXXoiq dTTO^Ta^siru- Xug , ;(£(gaf Ss Bsvra xai jrdSa? , u; Tivdj jtots x^'?«*f
<Tav' syw Ss tov s[i.6v ^scTTTscriov Kai<Taqa [/.v^iot; xai uX- olnrsov sr/ut X6yov, xui iroSu; s^u pi<pnvui rnq iruvnyv-
Xoif aTrocrs[A,vvvstv s^uv 6v6[iaai, /**j TOtJ xocXXicrrov rov- g£Wj' sirsiru Ss ydq djroxgt>'v)/w to jrdSof, xai ru [isys- f. 91. a,

Tov xai otxsiOTdrov uXXor^KacTaiyct TotJ o^oipotJ' Ssricraiq Ssi TJjf rjSovijj v<pnpov[Jcnv XdBpa rov Xoyov tjjv Svva[Ltv'

ot[/ai xai rri; e/^tjj too Xoyov avvst<T<po^ag rri Tnq isqov (fiXsT Ss irdvTug uxTirsg Xvnn ^aS^Ta, ovrug d[t,sXst xai

f. 00, b. (Tov ruv vluv <TvvuqiSo; ya/zrjX/w ira<TT07rnyia' dXX' s'xsT nSovn -^v^nv dv^quirivnv jrsgip^t/SsTo^a TaTj sv atJrjj Xo-

[xsv avvsTsXovv t/ xai u\ Tg/^£;, xai x6<T[tot ncrav ovx yixaTj sirn^sd^stv Svvu[t,s<Ti.

dysvsHg ru Sn[/'tovpyn[j.uTi' ivrav^a Si ovrs (TvvrsXsiag 2, TatJTa //oi tijj V7rsqn[/spsiaq rd ulrtu' rovrot; syw
svsxa n <TVVst<T<fioi^d, ovrs x6<T[Jt,ov ruv s'(p' oTf ^TVVsiacpe- Tov dp(gi ytiiy so/yvjo"» p^gdvoy' xairot ouSi ovru irdvv s^u-
 .

ORATIO EPITIIALAMICA. 415

iravnyuqBr xuSuTrtq y«g too «jVShtoo o-j'a;' arXyjv oXX' offWf /x»3 too y«/Aoy xaTaSaxpuVojTs , Iv-
50; Tixu rv siri

•jjAiou f/o-j /;*sy aj' tuv uxtivuv dvursXXsiv /xeXXovTOf «otow So/AyjSuTs tijv «v ej^gijvi? suvofiiav hsivnv, rdq sv /^axa'f
jrgoe^oXXovTaj , xaj twv uquv uns^<^a.ivovrai , xui oTov iru. «vJfayaS/af , a(7T£VaxTj /asv, u isqai (^ao-iX/Ssf , ao-TsvaxTi

fayysXXotjai tov avaT«Aoo/*svoV xai' KctTU$vo[jUvov ttoXjv, ?s'5or Ti5f xaXijf ffaVTj-yofswj' oVo/xvrjVSjjTS ti^j TrgaOTij-

oux «/xa n-oo-aj o-oyxaToS Jovt«j , aAA' so-tjv oo-«j x«j oVsp "^ eWvrjf, ti?? soo-TaSsjaf , ti^j AojWj ^^apjTo?" aXAa ti

T^Jf CnoXsiiTQvrai- oCru xai aVi tw ^aa-tXixu rouruvi iruv. ''°^''°\ (TxvBquTryiv siri tootojj ttjv ysQovaiav ogw* ava/*£j-

vytipsuv, ela-i /xsv xai Tr^onavnyv^siq tivsj, xai n^orsXs- "^" "^" "oV/aov «XXov aejo-«i, xaj ri5>j usiSoi^sv' ISsrs ixot

criui, xui ruv soqruv uans^ ^'''' TaoTyjvi ^uaiXiSu r-hv (psgwvo/AOv Ei§»jv»jv, tov f. 92. b.
, siTreh, «-gosfaX/xaTa- sjVi '^S'*''

Ss o/xwj TOOTwv x«j viroXsi^^Kuru uv ov iruvv Aot/xjxdv og7njx«, rrjv ooSsv tjttov twv oXwv 'Pw/xa/wv xga-
,
mfpu x«t
0'
viJi.srsQOi uirvvTTixe Xoyoi' xui uiruvryiauq tj ffOT' «ga TTjo-aff^V s Jys , hsxs^fi yap /*oj jto^jv Taj -i^vxdq tc»

xai XF^o-a^-ro iuvru, uix(puyvos7 , xui Siuno^s7rui, irorspu «xgoaTsgoy- iSsrs r-i)V y^s7^u ruvmv, ^f usi jrsi^iaSs, xul

Tov ya/xov aoTov u^yanoXoyiauq v^iLvriasruv , ij Trporspov Trsiquixe^u TrXovroSonSoi riv (pjXoSsiav, tov oWrov, Trjv

T00{ vo/>c(p/oof fffd Too ya/xoo rrpoasiirr)' xui ausivov ye «XXr}v uiiuaav agSTTjv* sx roiouruv tiiuv t«v irdniruv ol

x^ivst to SsoTsgoV To
y«g xai ^eii^ovoq ij xaTci to
ftsv soJr/JSTrsj? ootoi vv{x<pioi Trgo^s^Xnvrat' sx r-nXixovruv u'/xiy

ffo^dv ir^ayfjLursiaC xai uXXu? ovx dvuyxaiov 7TqdyjJi.u ''*''' /5'^«" 0» wgaToj xagjroi ootoj uvurergdi^-nvrui,

avviarav ireiqdaSui rov yd^ov , xui (poVsj, xat vouu,_x«i ^- T/ Se avroli oi aefjLVoi ysvvijVogsj , oof ndvrug et-
;^go'v« xsxogw/ASVov' to Si , xai rovro /xsv o^^J/ijXoVspov i) iruv, [Jt.in ovyi rov /jtsys'6005 t«v irpayyidruv riXarru^-n, Tijy

f. 91. b. x«Ta Tdv rj^/xsTsgov Xoyov' uvayxaiov Se o[i.u(; xui T^f oXrjj «" jrog(po'g«f Xsyw raurriv xui ^uaiXuSa, »j; to xoxXasiSef

«f elnslv eopr^g ro xecpdXaiov. Too o[JL[Ji.aroi xui e^ iavroij jrgdj eauro xtvoufievov 6[J.oS

3. ngoo"(p<uvft; o^s To/vov ^soyoj 02i' svi //.s'v TrpovTre- xai nsqiifeq6[i.evov , rriv npoi; vovv xui SscJv «'Xixvjv uirs[u-

^soy/Asvov ^oyw tw tjjj dSsX(f)6r7]roq' uno Svai Si dpri rolg (pa/vsi dvdarurov , uv s'| suvruv xai irgog iaurd ttjv x/-

ya[JL-nXioii [JLeru^uysv, xoAij; X(»AXjsAa/oo xaAa vsdipoTa, vtjo-jv syvu[xsv, ojv sj' tj jtoo xai aATjSsoooo-jv "EAAtjvsj,
00 ^AoAAov dSsXfoi rijv (fuatv ij Td ijSof , ouSi [JloXXov to TSTotgTijv //sv TaT? Xagio-j Xa'gjTa, Ssxa^Tijv Se rctiq Moo-
»jSo5 17 Toif XoiTrdi ydpirag ruv uv s^cop[ji.riaSs axr}Trrpuv can; Mouaav nqoas7ri^si-n[JLSV , ^ ttjv [Xsv xur^ oXrjv (piAo-

sofosTj [JLSQiarui, xui to ojxsTov Aap^oj Ixa^Tspoj ooy nr- ao<fiav , riq 00 yvuai:; dXXd trgu^iq Td TsAof, aOTrj sao-

Tov ToTf Tgdjrojf 13 Taif eiruvu[t.iutq marou[JLSvot' av Se 6 Trjv, xui Siu t^j xaT' dper-nv evs^yeiaq s[xvaruyuyriasv'
Sgao"Trj'gjof voo; 'AAe'|js, rj xaArj vsoTrjj, rj' jroAja ffo^vso-jf, sirsira ysvvaioTsgov ts d//-oo (^govnauau xai ^aaiXtxurs-
To" T»jf Twv ffgoydvwv TOp^jjj «l^jov dvTiuf xardarrj[tM, 6 go"» "ai x6a[*.ov oirj$s7au, uaneg (3ao"iAjxoo crw/xaTOf tjj"»

Tdv ndnnov oXov xui ^uaiXsu rol; n^sai [xdXXov ij to; 7rog(po'gav, ouT(a x«j -vl/o^^iif (3ao-<Aix>jj ttjv sntarri[xvv ruv

Ko[JLvrivu xai ru 'AXe^iu ^uvru naqtardvuv sv eauru, xai ovruv Trjv yvcoaiv uuruv ersXeaSri, xai tvjv £'v toJtoi; dArj'-

7riaroU[jLsvo; s'x ruv xard ai tjj; t«v JSvaiy SiuSoyr); rd Ssiav i^riQdauro , xui ngoaiqsasu; 00 ysvoo; s5si|sv sTvaj f. 93. a.

/AOO"Tn'gioV si ydg Tj; xai TaoTa auyyupriast ru uLu^cp dv- XTvj/Aa tijv dpsrrjv , xui ndat ndaa; unsqdQuaa toT; xu-
Squinoui nors ysvsVSai Ta [xsv /*sA»j too acc[iuro; xa . . A0T5 «tJTrj ^'«otjjv vnsQriXaas r-n xurd rriv av^uyiuv ev-
«Tsgov Se Tuv u[JLuv sXscpuvrivu, xui jrpoydvoo jrdSsv fo- Sui[xoviu' roiovru rov As^oo? avSpi xoivuvrjauaa ru s[xu
(Ttu^rivut Toif II aoToo t>j Sj«5o;(^, x«i oo't« jrdAjv Ta Ssan6r-n xai KuiauQi, oJov ours 6^1; sTsgov »j'/xTv jrag-

xaS' »j/*af T«v [JLU^euo[JLevuv noXXu tw irsgtovri ^uuulu- sarriaaro, oots laropiat iruXaiuv sSiSd^avro' dXXot /xlv

ai(0Tspu, oaov ovx ix [jLSgou; evoq xui rovrou au[xartxoii ydg 'EXXrivuv re xui 'Vu^xaiuv dXXa ruyov xuruq^caxsaav'
To ys'vof jTJO-TOO/AsSa* «AA' sx ts i3'Aoo too aca[xuTOi;, sx xai oj /xsv sSv[xuyuyriaav, 01 81 earguTriyriauv , 01 S' so'-

Ts Twv %}/op^JXwv uiruauv Siu^eaeuv. K«i o-d Ss d tjj; Aoo- Soxi[x-nauv jrsgi Adyoof* xai rouruv 6 [xsv (fiXoao(fiuv ,

XJXi7f p/^^Jf oqnri^ 6 liuqtrciovv[xog , to T:?f wpaf dvSof, 81 JroirjTixrjv ex[xe[xeXsrrixsi' ro Ss rov uurov xui arga-
To rrji vsorrirog uyuX[iu, ov ovx eariv ore iS&Jv oox sxsi- rriysiv u[j.u xui eniarars7v Trotri[iuai, xai (piXoaocpsiv, xai

f. 82. a. voo Too dfxergov xurd vovv s^cdXopLriv, Td, jroTov spsTf Td '>}/rj<prj(pog£Ty , xai p-nropat Siuiruv, xui r^; sv nuat [xrj

srgwTov sjjof d|jov rvQuvviSo; unoxpivov[/.at; yaipers xui xaSoo^TSgsTv uxp6rr)rot; , dAA' ixdaru rov; jrsgi sxacTOV
xoivwf d[x(pu xui iSiu ixdreqo; oi tjjv noXu^PvXXrirov ev- evSoxi[xov; <peQUVV[xui vixuv, ouSev uv sir) ruv ajravTWV,
Sat[X0viav 6Xr)v nXourriauvrsq , xai ro [JLsygi vuv sv dni- V [Jl6vov Kaiaagoi;.

aru xsi[xsvov , si; 'sva rd ndvru auvsX^slv dyaSd, toT; 6. Tjrd toioo^toij dga rarro^xsvoui; narquai xaAoJf
xaS' laoToJf "niaruadyLevoi. rouroug vu[xftouq u[xa xai dSeXcpouf, xai jrgdf TrjAixaoTa
4. K«i £1 |3oo'AojTd Tjf djr' Ivjw» yoov nayu[xepug xui oquvrug napuSsiypLuru , nug slns [xot sSst rdq -^vydq
entSqo[xdSr)v ro evSui[xov eniSsi^o[xui ruv vv[x(^uv, <aq et do-xrjSrjvai ; odx uXXu; oi[xai v w? rjO"xrj'Srjo-aV rjo"xrjSrj-

/xrj" n6ppu Trjf ya/xrjAiaxrj; to jrgdy/xa nv Travrjyvqsu;' odS' 0"av 8s oCrug , uansg dfxeXsi xui IIAdTwy Tdv Trjf saOTOO

av Tiuy undvruv ci; oTd; ts r)v e<fsiaui[xriv' 800 [xev ouv npoarr)a6[xsvov noXtrsia; uaxrj^-nvat vo/xoSstsT' oaa [xsv

rjo-Trjv o-x:j7rTga 'Pu[xuiotg dAArj'Aoif xaAov uvroajyd^ovra' ouv rj (fvaig aOToTf ns(fiX.ori[xr)rut dyuSu, xdXXoq Xsyu
Td [xsv [xtxgu np6rsqov ro Ko[xvr)v6v , to S' sdSo; jrapd xai Tap^of xui pco[xr)v xui oau rj soavdyoiyo; dyuyn, sv-
noSu; sxsivov ro Aooxixdv, u[x^u svrvyri xui jrsgiipavrj (^vci; innsOaui, a<futqiaui, nspiSs^iu; ^vgsCaai, ovx dysv-
xai xoauixvi agsT^; odx dvd^tu' xaru uansq ix au[JL(fiu- vuq arqurvjyriaai Ss^naav (faXavaqynaut , srt ys [xr)V rd f- '*• "•

yjaf o"ovsArjAoSs'Trjy sif sv noXXu (fuvorsqov xui Aa/xjrgd- nsqi ro au[xa ^uaiXsiOvq sa^^raq xui dgyogov xai xpu-
Tsgov TOOTO Srj Td Ko/xvrjvoSooxixdv xai jrajrffixdv toTv cdv xai dVrjv uXXrjv oArjv iri[xriasv uv^quno; , Aa/xjrgd;

vufxiftoiv' dve[xvijaOr}Ts u nup6vre; T^f 'AAsfjaxJxrjf «|oo- ts olxiag, xui dppa^ug "innouq, xai o[xaSov unrixouv ov*
 ,, ,,

"

416 THEODORI PRODROMI ORATIO EPITUALAMICA.

dyevYi' xai yag xat TauTa T»iv oX»?v evScx,t[A.oviuv cuva^itci- oXaf ^stntoivctq , "Hgaf /ixev (SaffiXjxwTsgaj , <ra<liqoViiTte-'

^oiKTiv, 01 axdijTOU 6(p^aX[j!,oi ni<TTOvru(Ta.v £)C(x<ttov' syta pa? Ss 'ASvjva;, xai 'A(ppoSiT7}5 wgaiOTSgaj* x.ui cu /xsv

Se To ejri tvjXjxootoij rcc7rsiv6(pQov aoTwv xai vpo<TYivsq tijv "Egiv si<Toiysiq S^^sv aoToxXTjTOV, xat to /xigiXov sv

CTTsqoiyaixoii, xui ro jrgoj tooj ysvvvi<TU[jisvovg fjis^oug iruv- i*.i<Ta fiitrsiq, jmtjXov exsVvo Ti5f oXijj 'IXiaSoj u<fioq[Ji.nv

T05 dTTTjxoov TsBriTTu TTqoq ^uvvsvosHv 6 Xoyoj , xat TOij xai TupccTTSK; rov ffoVov, xai dvu>iV[Ji.^uXioil^siq tov? 5i-

aX . . . 'pgouf , TOOTo S>} To Xsy6[Ji.svov , y.ui xaT' uXX-nXoov offXi-

7. ToT? otJv TOioiyToi? xai EX roiovruv rivoq sri svBsl ^eij toOj SaiTU/zoVaj , syw Ss xai TTjv^Egiv sij to Sslmiov

ffgdj T*jv oXijj T77f su8ui[Aoviug cruyxXvjgiav ; ouSsvdj aX- irupaXu[(,^ocvu , xui Trjg soprvjg otj x"a3[>|3gi'^w to ffgoV-

Xoo voivrui; ti roH yrj[J.ui rs suruyui; , xui Trurqdcri iroci- unov' Egiv TaUTTjv ou ttjv [iu[».riryiv , ouSs Trjv xaxo^^ag-
^"^-
Suv ovo[iiu<T^yivui' t6 [*.sv ovv sv 6 yoi[iof ijSrj IwgTaa-Tai tov , aXX' r,v y.sv sTraivs<Tsis voricrui;' oiiru <TS[j.v6rs^u woX- I-

s-
xui rovro 7ruiavi^o[/.sv ^^[j.spov SJo iruiSuv ^uatXixuv xai Xw twv [>.u5uv toc xaS' "ni^u;, xuv f/t»j />t59oj riv, xai Jffi-

d^uiuv , xui vsaviSuv Svo, ysvov; [jlsv rou TrgwTOO, s'i8oug So^ors^a.
8s rou uTra^a[j.iXKou , xui vj^ou? svvo[Aururnv cuvci/fsiuv 10. T/j ojv ^Sovsgdj ouru,xul uvsqua^rog rou xuXoC,
Sush siTtsv civ Tij rtXioiv xai csXrjvutv Susiv xuivo^uvrj u; [/."n y^uipsiv [isv snl toTj 7ragouo"iv, sTrsv^scr^ai 8s toTj

©uvoSov, *j S' soTsxvia d/xotJ xai itoXuTsxvia ro srs^ov' rsXsTclp^aii rd X«'i'a; wf syca ys xal aXXojtxai [ctxqou

XstTrerai [xsv sri r^ 8e [J.sy^^t vvv dno ruv irqoy6vuv dxo- siti ru n^uy[iari, xai o-xigTW, xai tov tou 'Iso^cai Trgo-

XouSia" xaX«5 oiuvi^srai ri Ttqoq ruuru Xsym; ^s<r7rs<ria (prirriv tovto to /^sgoj d7ro[j.i[/.ov[ii.ai , ou xu\ rouro sTtixai-
"^uyri xui yX<i3(T<Tu rou Yi.aicTu^oq; dp^ ovx svSaiy.ovs <tov qug sTri croi 8uvsi^0[iui to \f/aX/>tw'S»)/:>ia , ^s<T7rs<Tix IIo^^pu-

jraTSsj wj oio? te *jv d Xdyoj ajrsSsil^sv ; sy<o [csv ol[cut, qoysvvrirs' to [csv , syuv rjSri' to 8' s7rsvy6[isvoi' [irirspa

xui ou TTOppu i<Tui; oi[t.ui crxoirou' ti ouv d^fO^o Trotsiv sTri [/.sv ydp S7ri rsxvoiq su<pqutvo[Ji.svriv dgw <Ts, II§o(rSsi*jy Ss'

f. 04. a. TOUTOij, r] yuipsiv £1X0 j, xai Ttdvra; [/.sv dXXou; ,

[j.uXi- xui Ttursqa auvsv^^aiv6[J.svov rov i[/.6v 8s<T7t6rrjv xui Kai-
aru Ss Touj oixstorurovi ; au [aoi p^aTgs Xoin^dv irgo ruv auqu iSsiv 8s utov; ruv viccv, xuxsivuv auSif viovi; [as-
dXXuv is^d xai Ssia ^aaiXiaau' r-nv ydq dqyriyov tou ^p(gi rqirrii xut rsruqrri; suyo[/.ui ysvsaf. 'T/i/isTj Ss 6 xa-

yevouq, xai dgyriyov stvut p^grj Tijf yu^u;' xai au Ss u, Xoi vu[i<fiot, ri dv rt; su^utro Xtciov , n l^^aut suTuyHq,

xui ovx olSa ri wot' av crs xai Ttpoastitiav d^iug ir^oaei- toiovtuv Se itarqdat rsxvuv ovo[J.ua^rivut , o^toHov oi ts-

jrw-, SsioraTTj Tto^^vpoyevvrjTS ,

p^aTgs xui avyyutps jxov x6vrs; v[J.ui; civo^ida^rjauv ; ro [j.sv roi 7turqix6v survyn-
Tu Ssaitorr) ru ao(fu Kuiaa^t. auatv 6vo[j.a ,
[j.ri xai r-nv- ruv vluv d^toXsaat itqoariyo-

8. nsn-6'gavTat tJ/xTv tSou ri euyri xul *j scfsati; rsrsXeu- piuv, otXX' «ei xai Ttarpuai xaXeia^ui, xai uioTj 6vo[i.u-
TTjTai" siSsTS vU[j.<puyuyou[Jt.evov; euruyu; U[j.uv tou; vleaq, l^eaBut' sgya ts UTToXs/ffscSai t« ^iu rrji; irpoyovixri;

GTs<fuvov[J.svov<; , xri^urrQ[J.svovq rrj avyxXrjru (^ouXvj, tm d^srrj; a|ia, xai s; ^aSsTav sXuaat xui XtTtuQdv TtoXtuv'

8r)[iu , ru (2r)'p.aTi , Tt^07te[j.7tO[J.svovq rd vv^/.Cfsvrripia ru XaigSTS.

X^s; rd snivixtu n^ons[c<f)devrt Beiu xui ^uaiXeT au[/.nai

, dnearu (pSdvoj xaXouf xaXaTf svv[/.(psvaaTs, d^iov slnsv
, De" Theodoro Iconii episcopo, aevi iustinianaei , ni-

dv Tij Tou IluSiou Td XQViJf^W xai J/yisTj Ss SsToi t«v Trai- hil dixit in diatriba de Theodoris Allatius, sed tamen
8uv xaiqers ^aaiXsi;,xai Oeiut ^aaiXtaaut, eni ndat xai »" »^^« df Simconihus p. 91. non reticuit. Porro cur
'"''-' ^'^!"'^^'' ^''1'^ ""'•.^ .mbtexetnus, hoc posucrit ini-
np6 ndvruv u>sTj oi vu[j.<Diof oi ydp dXXotq eCcppoauwi
.iium: snetnsp ru xaXu aniqu.aTt ea causa fuit, nuod
"ysvovoTSf
' '
, , ,c,
u7rO"Jso-ic,
' »
noXXu
'

-
~ .,
nXsov vsvoio-^' av
/
'
ci, - '

saUTOic*
~
...,.,•
in codice alio vaticano scriptian
-j j , ,
idem paulo contractius
,

u>af Ts yuq ul av^uysiaat xaJ u>sTj t«j cru^uysio-aj

,
^„^,^^;^ ^^^ ^n;^ ^^^f^^^ ^ ^^^^ ^„„; ^„ pleniore ottobq-
dvTsvrv/riv.uTs , ul i^ d^yriyuv rov; sx ^aatXsuv , rdq s^ niano paulo in/ra. lam vero exfat guidein haec prae-
dqyjnyuv ot sx ^aatXscv, ui vsxviSs; touj vsov; , xui oi clara Theodori lucubratio, de MM. Ciryco et hilitta,

vsoi £[/.nuXtv rd; vsuviSxc. Kai u/asTj Ss Tgio-surux£Tf ys- »« martijrum triumpho Fr. Combefisii , sed non sine

yrjBurs yu'/x.(pai, xai r^n ai[Ji.v6rrirt Aouxutvn xui xaXrj ruv mendis ac varielatibus , et quidem haud paucis in pri-

vio articulo omissis verSicrtlis , et alibi etiani minori-

XuXccv vuy.(fiuv dSsXtp^ auyysyri^urs , ri; xai rdXXa ndv-
biis commatibus desideratis. Porro Combefisii sic affe-
ru t,riXouTS r^n; awgou Siya yrigstxi;' sni rourotq dyuX-
ctam editionetn Bollandiani reciiderunt in iunii tomo
f. 91. b. Xiw To au[/.nuv unrjxoov , -n ro dXri%sars^6v ys ''uyaKXtci- tertio, die 16. Quamobrcm mihi Theodororum illustrium
/>tsSa' SouXwv yag dyvu[j.6vuv [/.ri auyyaiqsiv yui^sat rol; scripta coliicjcnti , visum est (jraectnn actuum horum
Sean6rut; ,
[ii.r}Se 'a<fccv suuruv to sxstvuv yijSoj jroisTv sinceti.ssimorum textum ope insignis codicis oitoboniani

uansp Srj xat ro svavrioV dXK' dnor^snoi; dcp^ ri[J.uv rd emendari siipplerirjue oportere: namque ad interpreta-
tionem quod attinet ea erlat apud Combefi.num, Bol- ,
xaxo'<prj/>ta , XgiffTS i^uaiXsu. Ei' tij aiVSso"!?, xai av tvjj
landianos , liuinartium, ct Card. Luchinium: supple-
ya^u; xoivtavei ^dXa[/.^ xai naard;' [/.-nSsi; svrav^u axv-
menta autem translationis quotacvmque facienda su- ,

SgojTrdj, [/LriSsi; xarri^pri; , ndvra [i.siStdru , ndvra yjxi^s- piersunt, brevi facilique studio (juispiam adilciet. Codi-
ru, ndvra avvsnayaXXsa^u toTj rsXou[J.svoiq. cis ottoboniani aetas patet in calce ubi legitur: sYgafvj

9. Nixw aov [cv^s touj yd[/,ov;, xoiv Su[csv dXriBsvsiv n na^ovau (3i(3Xoj ^^^^dvov; ranstvov y.ovayj^v xat
X^'f''
snXr,qti>^ri ,
[j.nvi uCyouaru , ivS. (3' , 1'touj ,7(pi,S' : scriptUS
Tot /xu9ou'//.£va' av [isv ydq II^jXsT o-uvaTrrsij SuyaTs^ga
fuit praesens liber manu Theophanis liumilis monaciii , ab-
0STIV 'AXioio ys^ovro;, syco Ss naiai (3a(7|Xs'^y sTriSofo-
solutusque mense augusto, indictione secunda, anno 6512,
rdruv dqyrjyuv SvyuTs^a;' xai au [xsv sv uvrpu n^rqrisv- Habemus igitur in hoc codice
( id e^t Christi 1004.)
Ti, syca S' sv auroTj avaxTogoij vv[j.(foaToX<a' ^ui av [/.§v
certum graecae scripturae exemplum incipientis saeculi
^Ji^p^oSir-nv auy.noaid^sti; xai "Hpav xai ^A^r^vuv, syca Ss tpidccimi.
 , ,

THEODORI ICOMENSIS DE SS. MM. CinYCO F.T lULITTA. 417

at/Tiif ixuvriv ovaav xaraXnrovaa, xaraXa^jL^dvst ttjv 2e-
JpEOAQPOT EnilKOnOT IKONIOT
Xsuxsiav' xai S7ti ravrr^v Ss" ffXsiova Togayov twv ypt-
ariaviov svqovau, 'AXs^dvSqov rtvoi; U7r6 AioxXrjTiavoi TotJ
tli [/.aqTti^tov T*v uyiuy /xagTOfajy Kiggt/xoo
affspscTTaToo ^aaiXiu; , xaraardvro; iv rri ^sXsuxsiuv
\ xcti 'lovX/Trrjj.
7r6Xst, xai ^rgdo-ifaToy Ss^ufjLsvou ^uatXixov Sia'Tay|ixa iro-

q'axsXsv6[t.svov Ttuvroiui; rt[/Lupsla^at rov; /a-/j OiiovTaj toTj

WG. j, X w dyaiti)TU uSsXfu ffoXXsjTougyw xa» <nivsTTiax.Q- «iSaXoij , oi'f Ttsq SeotJj iitsyqd^ovro , [j-n ovra; ^sov;'

nu ZuciiJLu, ©EoSwgof sXssi SeotJ siriaxoiroi; 'Ixov/oo, sv xo- XoytaaiJsvri ixsivrj rj [/Mxa^ta to tij Ss/a yga<p57 Tts^isyo-

gi'a> youfeiv. Ils^^l/a^svrj 17 0">j riy.i6rri<; Sia irpoffy.uvou- [J.SVOV' S6rs ovv roTtov tij dgy)7, (Jj av p.rj ' sjriSoTiv ToTf

ixsvuv (n/XXa^«y ?rgof tyjv "nfJi.srsqxv ransivuaiv , ro ita^d xivStivoij' xaxsTSsv (^vyovaa uysro xard Tijv Tupaov, ri

TToXXor? SgoXXoJ/Asvov /ixagTWgiov , Xeyw 5»? K-zjguxoo xai Tif sVti' fxijTgdffoXif Ti7f Trpurrj; KiXixuv eTtupyJa;.

T15J TcJtOO /XTJTgjf 'Iot(X«TT19J, «? <y£ X«i sv rij 'Ikovisuv 5. Qo-^rsg Ss e|' ejriTay/xaTo; tivoj ,
[jLsravaardvro; iv

TToXsj oSsv u^[Jt.riro v xaXX/vixo; fjLoi.pruq 'loiiXirra, y.ai 6 atjr^ Too dTrrtvoi/i; xai s[j.^qtBsaTdrov 'AXs^dvSqou, xurd

ratjrriq iiriSo^oq vloi; Krjgoxoj, to aOTO ^agTt/giov na^si- TroXu rov Ao[tsrtav6v tjj xaxia unsqaxovriaavro; , avX-
Xriirrai , Sia t6 Tiva sjjL^ps^sirBat iv atjru uiri^oyxa pr][jLa- Xa[j.^dvsrat rj' xaXX/vixoj [/.dprvi 'lovXirra, riv savriii

Ta xai ^sva rrji; ruv ^^iartavuv iXff/So; Trspis^stv ^ar- viov rai; otxsiatg dyxdXat; Ttsqtsyouaa , Trdvv yr,7rtov 6v-

roXoyrjaara' y.ai sl sariv sJgjTv to xaTa aXvjSsiav at>T«y ra' «j Ss' raurriv 01 Sri[jLtot avvsayov , ui Sc^d^taivat atj-

//aPTKgiov , TOUTO trraX^vat r-a crri oaiorrirt' iirsins^ ru rrig xaraXntouaat utjrr,v, uTfhX^ov dTroSqoiaaaai' s^u^sv"
y.aXu (ms^fJLari s^u^sv iirKTnsiqsiv 6 rri; oivBqunivr}<; ^v- Se tard[JLSvat , Ssupoi ruv sig aurriv TTPurrouLsvuv sy/vov-
(Tsu; ep^Sgof Ta ^tl^dvta' Ssov iariv rovi; rrj; ixKXriai»; TO' siTa , (^riai , irot^uaruar] ; autvi ru TOtJ 'AXsfotvSgot*

Tpoi^iy.ovi; iTrayqitnvslv xai (fuXoirrsiv dvsTriyLiy.rov irdari; ^r,[iurt, Sfnp(CTu sy.sivo; atjrriv i^siTtsTv TtqoariyoQiav ri

axaSagToo ivvoiai; , rov ttji; stjaspoOi; Trtcrrsui; airo^ov' oTruq y.ui Tvyriv xai tjjv ivsyy.a[jsvr}v TtarpiSa' -/j 6e Trappriaia-

^Xacrrdvuv xai xaTa Ssdv aii^uv, 5roXu'if ogov diroSiSuat ru ^o[/.svr) Ttpo; rov Stxuariiv , to toiI xupiov XgiffTotJ ovo/xa

y.uqiu rov xu^Trov , rqstfiovra rdq ruv suas^otjvruv •^uyu; sjtsypal^sro , Xsyouaa yptartavri eiui.

Tuv rol; i^vsat ruv dyiuv (XiivaxoXotj^slv icrTrouSaxoruv. C. Qu[j.O[/.aytiaa; Si 6 'AXsjavSgoj ixsXsuasv d(^atpsOri-

2. luura coij t« SsTa y^d[J.[J.ara Ss^djxsvoc . y.ai afo- vat [J.SV ajr' avrri; tov TtulSa Kvpvxov , xui Ttqoadysa^ut
Sqa roO voD (^povriaa; iirirdy^jLaroq , xai [/.srd clivtovou uvru, otu Si xai acTTsTov dvra, xai [irjSiv ruv y.ard 7rq6-
(TTtotjSii; t6 jJLaqrvqtov ruv dyiuv Kijgilxoo xai 'IouX/ttvj; Ssatv siSora' ravrriv Si ayrj[j.aTtahsiaav xai ravua^si-
rrj; uCrou jjLrir^o; [JLsrd yj^iqa; Xa^uv , y.ai dvxyvovg iv auv u[/.oT; ^ouvsvpoi; runrsa^at di^stSui; iTtsrQs^rsv' eu; Se

Tto^JX-n dxqi^sia, sTraXvBsvovrd <ts svqov, oaturars irurs- Tov jraTSa ^ia sx ruv rri; [/.rirgo; dyxuXuv 01 Sr,[j.ioi

gwv xai Isqsuv sijSoxt[iurars' ^urqd^uv yag xa» xoXoiiiJv d(fsiXxuauv xXau5[ivqi'(^0VTa uyouqt ru riys[j.6vi, irqo; rriv

d7:nyri[iLaTa Sixaiwj av tij TatTTa xaXeo^sisv' Mavip^aiwv [/Li}TSQa uTSVuq ivoquvra, xai to ixsivriq 6vo[J.a eTTKpSsy- f- 218.

217. 7«? iJ xai sTsgwv ar^sTixwv tiviuv uird^^st , u; oi^ai y6[/.svQV, Ttov 8s ys [id^rupa y.ard ro auroti; 7rqoaray^iv
rzyvoXoyr][iara rtav Sixajrat^ovruv , xai yX-vr,v , xai [/.u- dvstXsij; sruTrrov toT? pot/vst/goij, ixsivrig- u; dvS^iavro;
giav iiyov[isvuv to [isya rrji; suas^sia; [luarri^tov' aXX' rivo; d^^uyou rai; 7rXr,yut; ^aivo[/,svr,<; , xai [jLr,Siv srs-

sTTsiSri ffoXXrjy ^"nrriatv xai spsuvav xurd Svva[jLiv nfJLsrs- Qov <pS£yyOjW.e'v-i3f , rJ Trjv as7rry}v sy.sivr,v (^uvriv diruuaru;
qav irototJ[isvoi , i7rvv^av6[j.'/)V irokvjr^ayfj.ovuv toJj iv re- ^ooiarig, yqtartuvy} siij.i xai Sai[Loatv ov ^uu.
Xsi imy^upiovi; , xai rotj; rd Tr^ura too t«v 'laav^uv ys- 7. '0 otjv '/jySjOtwv TaTf ys^ai Xa^6[/.svo; ro TraiSiov ,

vou; auyuvTUi Stsquruy, oiru; uv SuvriBsiriv rivd sx nu- ^uTTsiat; iTtstquro Suaunsiv [/l-o diroy.Xaisa^at, xui toTj
Tqo7raqaS6asui sig/xdv Xa^sTv , SrjXoovTa Tv?y twv dyiuv suvroii yoiivuatv sTrsTiSsi, y.ui (fiXsTv i^tsysipst' ro oe Ttpo;-

[j.aprtiquv aSXrjcriy. TTjy [/.rirsqu drsviS; uTto^XsJtov , uTtsasisro [iiv tov rjys-^

3. Magxiavoj TOiyagoiJy ay»?"^ t^tXoy^piaroi; , rpt^ouvord- [/.6va , xui T1JV sauTou difiara xs<paXrj> , TaTj ys^ai Si dv-
gioj xai xayxsXXapio; ysv6[iLsvo; 'louartviuvou rou ^aat- Ti(3aTvov, ToT? ISiot; ovv^tv sTtXri^s rriv too riys[x6vo; d-vf/iv"

Xsug , ijv/xa rjqys r-^; arqaroTreSaqyix-ni; d^yriq, xui Zjj'- xai u; rri; (7«'<ppovoj rqvyovo; vsoaao; vriTtttaSsi •igizXi-

vftjv d (7oC&>'TaToj xai atjTdj ysv6[JLSVoq uvrou r-fivixaijra a[JLart (^uvnv xui uijro; 6 dyio; Kripvxo; a!re<pSs'yysTO
auvsSqoi , Tuuru irs^i ruv dyiuv SirjXBov nurqo7ruqaS6rug -/jv Ttapd rri; [irirqo; SsSiSay.rat xui iiri^ou[j.svriv rjxcvs
TTaqd ruv suTrarqiSuv axijxoorsj' oti nqoaysvri; aJrwv xgiyiJ yptartuv6; sl[it' oiiTu; 8e xai at/Toj to tou X51-
UTTriqy^s nqurou ai[JLaro; ttjj Auxaovia; t/Vogp^oLio^a rj CTTOtT 6vo[/.a uvaxaXovf/LSvo; aiTuvaru; , xui Xa; ru Stxa-
usi[/.vriaro; [idqrvi 'louXtrra, ^iov dvs7rtXr}TrT0tj ruyyd- arri e'yaXXd/xsvo? xaTcc tou irXsuqoii , (ftXsi ydq u; rd
vovaa, xai ru 'S.ptaru yvrjaiu; Xarqsvovaa, uars tjLvsiuv iroXXd -/j vriiTid^ouaa (fitiat; iv roi; TOtotirot; ayn[/.uat xi-

auT'^; sjriTaXsTv xar' Ito; sxacrTOV, i^atpsru; tooto Trapa vsTcrSai , S15 Su[/.6v ixivrias rdv uyqtov sxslvov ^ripu' otj

Toi)j oXXooj TrgaTTovraj Sia «jy avyysvstav. yag avSg^ujrov atjrov irqoaayoqsvrsov , [/.r) avyyv(ii[iova r-n;

4. Aiirr} Si ^uatXtxotj ai^JLaroi xaruyO[isvri , StuyiJ.ov aSaouf itqd^su; xaraaTdvra' ix too ffoSdj roivuv Xa.Sd-
TtvstiaavTO^ xurd ruv y^tartavuv , sTri Ao[isriavoii x6[Ji'n- [Lsvo; rov doiSi[iov irulSu, sppt^sv avwSev aTrd TOtJ ii-^ov;

Toj iTTtardvTog T17 twv [/LuqruQixuv ul[i.druy ixyuasi, ^v- Tot/ ^ri[iaTo; iiri rr)v yriv xdru' Tot/ Ss xpuviov roij xaX-
yd^ avrr) yiyovs [/.srd Svo ^sqaTratviSuv xai T^tSToiJ; Xivixov [/.dqrvqo; siri tij roiuvrri 6[J.oXoyia y.urd rri; TiJv

jraiSdf, (ptjjMi Stj toJ xaXXtvixov [tdpTvqo; K^jgoxoo, £*x ^a%[j.iSuv yuviu; irpoaqaysvro; , xui ru d|eT rri; dvriru-
T^; 'Ixovijwv jrdXsw? , s^ -n; xai up^JLuro' tvjv [j.iv ovaiav i:ia; xararquSsvTo; , ul[j.druv [j.sv irXripoiirai t« irqo Toii

53
 ,
, J,
,

418 THEODORI IGONJENSiS DE SS. MM. CIHYCO ET lULITTA.

^ni/.cc70i, eig pi^sTpaf Ss Ssoo «jrsS/Sou rd jrvstJ/xa rd Sso- H. TauTa toivuv sv dXrjSs/a jrgap^SsVTa sari^iava
7SVXT0V §qs(foi' 4/t>;j«j yag SdcxIuv sv x^'S' SsotJ. rri (piXoSsw «rot; •^'t;;^^, aTiva «ragdSou iriarol; dv^pu-
8. ToOTO ouv Bsu(Ta[ASvr] 77 «yia 'louXiTTa, xoci p^agaj Trotg, oirtvs; ixavoi saovrat xai srsqoug StSd^ai xai irXri-

7rX'/3gwSs«o"a, so^^agicTTw «roj, xt/gis , lAsysv oti yt.ccvn^iu- po(po^~naat [/.ri toTj Tr^oSriXu; [/.u^biSsai auyypd[t[/.aai
cocg rov s[a.6v vlov Trqo s^jlou TsXeicc^svrct Tot> a.[/.ot.^oivrou au[j.7rs^i(fs^sa^ai , dXX' «tJTiij r^ dX-n^sia jrs/SscrSar ev
ro^sTv arsfccvou' c^srXioicavroi Ss zat nrgdj tooto Tot; Xgio-Tw 'I»jo-oiJ Tw xuqiu ^[ii.uv p,sS' 06 Trarpi cvv ru
,

SixatTTOO, xsXsusi UQ[/.svraqiu} avagTJjSsTcrav at;Ti7V svrovoo^; ayiu itvsu[/.ari, So'|a Ti/>trj xgaTOj, vtJv xai dsi xai siq
^ssa-Bai, xa» dffd TotJ Ki^riroi dvTXsTo-Sa» Tria-aav x.oyXci- aicova;.

^ouaav , xal toTj Troaiv atJTTjj sTri^ssa^ai' n^oasra^s Ss

y.ai xijpDxa STri^ooiv aurri xai Xsysiv' 'lovXirra, sKsviaov

Thcodori metropoUiae yiicaeni sub ConstanUno por-
phyrogenilo , qnas in (Hutriba n. CIX. dicit Allatius
«rsaoTvjv xai Sijaov T0T5 SsoT?, xai dffaXXdyrjSi twv j3a-
apud sc habnisse epistolas oclo, luce dignas, eae mihi
coivuv 'iva xal au xaxcSg djroX>j, uaitsq 6 <to'j oio'?'
, [j.-n
nondum ad manus venerunt. Jtaque alius nunc proce-
7j' 8s ysvvaia [xoiqrui; xaprsqcHg UTro[Ji.svouaa rdg ^aadvouq, dat JJieodorus , videlicet Xanthopulus , quem Allatius o
ixpa^s Xsyouaa' iyu Sai[ioatv ou Sow , Xpiarov Ss as^o- in diatriba n. CXXJX.
paucis verbis memorat, sed in
[j.ai Tov [/.ovoysvY) uiov too SsotT, 5i' 00 Ta ir avra siroi-o- opere contra Chreygtonum Exercit. V. demonstrat fuisse
asv narrip' xai s7rstyo[/.ai xaraXa^siv rov s[/l6v ul6v concilii jlorentini actornm illorum scriptorem , quae Bi-

\va auv auru xara^iu^u tojj fiaatXsiai ruv ouQavuv'

nius in romana editione vulgavit. Haud levis ergo /ur-
liq
furis fuit hic Theodorus: qui quidem definitioni fidei
Ss suga iravrai; [^avia UTrs^aiquv dvi^juspoj Sixaari^i ttjv
in concilio p^'aedicto (iMbb. ed.scc. T. XVIIJ.col. 533
ryjj [LaQruqo; sTri[/.ovov svaraaiv a7ro(^aivsrai xar'' auriig
,
ita subscribit : 6 [/.iya; axsv6(pvXa? Sidxovo; BsdSiJgof
^Kpsi [Asv r-ov xs<paXiov aur^ng drroTpiTjSrjvai Trpoa^roi^aq 6 EavSdffot/Xoj tJ7rs7ga-v|/a. Huius exlant in codiceCXII.
ro Ss Xsiyayov aur-Ijt; xai rou raur'n; ulotj sif tov twv vaticano epistolae sex , hattd gravioris tamcn vel pu-
xaraSixuv roirov picprivat.
blici argumenti. Quamobrem duas selegi , quarum in
jtrima benignitatem erga cgenos commendat , in altcra
9. Oi ouv Srj[A,ioi, p^OjMOV xard roij (Tr6[/i.aro; at^T^j
ad patriarcham scripta de suo morbo loquiiur auctor.
sTTiS^naavrs; , airriyayov sig rov •n()ia[jt.svov roTrov TrXripuaai

rd r^oo-Tap^Ssv' 'Iot;XiTTa Ss [icix^ov roug Sr,[f.ioui sVi- I. SavSoTrotJXoo.

ayjiv irapsxdXsi , sui; dv Tr^oasu^rirai ru [jlovu dyaSw
Ssw" xai Twv Sr)[j.iuv s7rixa[j.cpBsvruv , xai jrpdj oXiyov Jv- "A^raat [/.sv dgsTigij sXSsai StaXd[/.7rstv tvjv Ssdf iXwj Cod. vat. il;

SsSuxoruv , xXivaaa rd yovara irgoartu^aro Xsyouaa' su- n[/.uv ^aaiXsuouaav , av[/.^uv6q rt; xai xotvo; x^arsl Xd-

^apiaru aoi xvpts 7rpoaxaXsaa[j.svu tt^o s[j,ou rov s[i6v yo;, aTravrayjiU r6 u^rrjxoov Star^syuv' ouy nxtara Ss <pi-

ulov, xai a,^ici}aavri Sid ro 6vo[J.d aou Td dytov xui (po^s- XavSquTria ravrrjv as[/vvvEt, xai Ss^id tvJv rujv Sso[icivuv

pdv, Tijv napouaav raurriv xai [icaraiav xaraXirrsiv ^urjv dva^Xu^ovaoC ^ spaTrsixv' roSro ydg avr^rjg xai rdXXa, Sia-
xai rrj aluviu ^wn [/.srd ruv dyiuv cou eri/vaipSijvar xd[i.s «psgdvTwj s^si xoa[/.siv, 01 j xoivdv sy^ovaiv dvaXoyug r-n

Ss r-nv dva^tav SovXvv aov , roij [jisydXov dyaSotJ ffo/ijcov (ftjasi dvSgWTroj xai Ssdj, tout' atJTiij T«y dXXuv [/.dXXov
i. 219, c7riTt;p(;sTy , (va svapi^y.to; ysvu[iai ruv <p^ovi[i.uv Trap^svuv xrriaaaBat Trqov^sro' Sid roi xai jroXXoTj s'yTs£iSsv svrv-
ruv d^iu^stauv siVsXSsTv si'j t&v aiuvtov xai d(p^apr6v yjsi/ ru Svaruysiv Trsqtyivsrat' xai xatvn tij sJ^rog/a Td
aou vv[>.(puva' xai suXoysiru ro Trvsij[i.a [j.ou rov aov Troc- drrogsTv, TOtJ TrXouTou yspai Trsvnruv iraqaxU7Trstv (Sia^o- ^

rspa Tov wavTox^aTOga xai Sri[j.tovpy6v riHv drravruv , xai [xsvov' sy^riv Ss' dqa xal rov Suaruyn, tov S' survyii; Su-

<r£ Tov [lovoysvn aurotj vi6v, xai ro 7rvsv[J.a r6 dyiov sli; aruyvaai , iva xat avru y.ri xAsog otov axovstv sarat

rovi; aluva;' dpi.iiv. 'Qf §s to djOt^v sTrXrjpuasv rj' dyia dXX' oixoSsv siSivai xai ovro; syoi xai StriyslaBai tov
naqaBin^ai; 6 ansxovXdru^ rd ^iipo?, d7rsrsu.sv tov ysv- oixrov' <paai xai ydp ttjv svysvn Tdaxav 0!> Trqo ttoX-

vaTov avrrji r^dyriXov s^u rrji; TtoXsu;' to Ss ravr-n; au[/M Xou 7rXsiaruv ti tov t;7rsp auroxi Xoyov sxr^ayuSrjaai

sppfifisv sv Tw Twv xaraSixuv roTru , xocrd to tJTrd TotJ dtrs- xai rriv <piXdvSpi«)7r5v sxsivrjv sTrtxd^ici^ai -i^uynv' xai ys
|5otJj Sixao^Toti ir^6aray[/.a' svSa Svj xai to TotJ xaXXivixoo ^ouXsaBai rouru ^sT^a ts Tragatrp^sTv , xai to r^n; av[/,-

[/.aprvqoi; Kr).pvxov roi ravrrji; vloO svaTrs^svro Xsi^avov. <poqd; auru Sgd/xa [/srqiov TaTj svsQysaiaii; sqydaaa^ai'
10. TsXsiOUTai Ss rn roij XgKrrot; p/dgiTi xai Suvdy.st S7ri TOiiTw S'(j xai T*jy crrjv xaXoxayaS/av 7rporqs7ro[/.sv •

ri T£ dSXo(fogoj [j.dQru; 'louXirra, xoci 6 raurri; sTriSo^o; av[j.[xaynaai rovru , xai Trjv Suvar-iiv sTroqs^at ysipa, xai

vtoi; Yirjpuxo; tij jrsvTs xat SsxdTvj TotJ iovXiov [ji-vvo;, T19 Savsiaai yXuaaav rri av[ic(poQa, oyvoov ts eqxo; xai Xi-
ouv i^rj; ri^J.i^a ai raurni; Suo SsgaTraiviSsj dvsX6[xsvat [/.iva [/.sarov yaX-nvn; avru ysviaOai 7rapaxaXov[/,sv' ava[/.-
Ta au[Mcra sv vuxri , xai iroppu raSra d^rayayoHaat dTrs- vnaat rs t^jv ootw 7r^o5v[iiou[/.svriv , xai SisgsS/cai auSi?
SsvTo xaTaxgt(\{;aO"ai sv tivi a^rrjXaiu st; twv y^v sv tij Ta TotjTot; sTri [/.dXXov ixr^ayuS-naat' xai 7rsiaai |L*rj too-
Tago^sajy svogia' ftsp^fi Ss rcHv ^^ovuv Kuvaravrivou TotJ Tov p.dyov s'f aTrdvruv xsvai; y^pf^iv otxaSs S7ravnx.stv'

svaspug ^aaiXsvaavro; , tj' ///a twv Sega7raiv/5«v e?ri(3iw'- ^uydrriq ydp auru Trdvv via, xai yriqsiav sv ov xaiqu
aaaa, ot' «v >j dXvjSsia sl; (pwj ri'p(S'/j, xai ai sxxXrjaiai Svarvynaaaa , xai ro ^rd^o; U7roardaa oiirw;, u; xui ri
TOtJ Ssou 7rapp'naiav Std rv; auroxj ^d^iro; s'Xa(3ov, s'x- irporqi^rov sysiv ^appouvrut; ttJv av[/.7rd^siav sxv.aXsia^ai'
(paivsi Tov Tojrov' xai Trd; ri; twv jricrTwv sa^rsvSs Tra- C^rsp ri; ouro; rov roaourov dvarXd; w(pS'ij irovov' Ssi^ov

^aysv6[/.svo; Xa(3sTy ti s'x t«v ri[xiuv sxsivuv Xsivj/dvwv, roivuv u dyaSs xai viJv Tnv a^r,v Trs^i Ta xaXd xai TTs^i

sl; cfvXaxrriqtov [/sv xai auaraaiv r^; iSiaj ^ur,;. sij •ny.di; aTtouSriv' pdSiov Si aoi roOro ^ouXofxsvu [/.6vov Si-

So^av Ss rou dya^oO •n^J.iv Ssoo. Suxsv 6 Ssdj, Svv:'[i.tv 'irapaayji-i d^roy^piaav Sso[xivoi;
 ,

XJJEODOHI XANTIIOPULI EPISTCLAE RUAE. 419

ui ^Jttov «v tou TTfoo^V.ovToj T17T1 «r^fdSpa fxtvsi Tregi »j'//af sJ oTSa, (xXXoi x«i oT?
smnovqfiv' £0 y»q tarSi croi 77

avj poctrruvvi SoOsvto?, ^^afiro? oktoj iJ,SToi<T^ot tjjts^ ^?')'?'' 00 U.SVSI' nX-nv *7ji*eTj oid/xsvoi n>7 ei? dxod; s^XSsTv <roi

ovTU^ olxsioujj.a.f Tyjy soe^yeaiecv roO Sli(7tuJ(oO?' sx^ot-i- Td T57? ijasrsga? rotXaiTruqia^ , S^Xa 17S17 TaoTa toTj na^-

tw ypdiJL(/.ar» xaSio-TW/xsv' o-ti^Si ouv, iravis^urars Se-

^£0-9ai Js (701 aga Tr^oo^ijxEt , oo"ov aviao°Sai fopt/3ai'y£i ouo-i

dyTippoiTU T^j pfa'giTo;' wsgi 00 Je TToXkcixii />toi dva^e- VTTora, xui s^i\a<rai SiaTr^eo-^soo-d^evoj Ssw xoffdo-ai ttjv

^JlSVOf , 17XI(7Ta sTp<OV "K^d.TTElV. TOtJ j^govoo T»jv X>j9l9V J<y- 9gawo-iv' fASTd Ss tooto SiSoo STragxsVa? ij/^iv, xa9d S77

ysovrog, vtJv a^io^T' avoo^aj eyw' zai" o^e t«v XoY^y sij 0-01 (fiXov TrouTv £'v toTj xa9' i][jm? svSsui sy(OU(nV e'? cjv
ws*

ffsigav yixovra fpsrv olfAou oAXw; dxooffai pooXso-Sai 9ed? 0-01 xaTejno-Tsdo-aTo" uq dv to ny.srs^ov (Tx-hvoq (3a-
, f/.in

psia vdo-w xaTsgyao-^iv toij sinr-nSsloiq dvaxT*7aw/ite9a'

tijv 5' arrixinv [xsXirrav, tov Xsysiv ei'? xdXXo; 6 ti ttXsi-

wj ydg s'vTsd^£(ri jrg(>f Ssdv tov TOtJ 7rd9ou? xoo(pi-

CTOV e^ri(Txy)Kcra, xai fxs3' d^f/.oviaq u7rd(7Vi Ta twv aT o-ai?

iSsTv otiVw xai rji (Trj sTTtirxs^si dvaxXi9-,7vai xai

Tixwv Xdywv X77gi'a stJjrgsTrw^- s^u^ccivovra, tov dT=xv«J? sx o-/xdv , ,

rrj; rsyvriq Ssivdv, fjcsvoi Ttvpoq ai^o/xsvoio Tcviovra oIS«? wpdj sus^iav sXjsIv 7re7rotda(/.sv.

dv Xsjii' irq6(Tsfrrs. In eodcm codice CXTI. f. 85 87. legilur Georgii

Ga-
lcsiotae monodia in obilu praedicCi Theodori Xtmthopu-
II. Tod atyTctJ. ^ li , mariistri ac famiUari.H $ui , dicta Constantnmpoli ,
qua
in urbe post reditiim ex Italia ac synodo, Xanlhopulus
obiit, qucm sane summa vi amoris ddaudat Galesiota,
f. 10. 'Ev Xoys; Sad/itaTo; dXi^^wj riSsjxai, ^etorars Ss(tzo-
sapientiam eius ac virtutes miriftce ampUficans. Hanc
Ta, dffwj sTri tocoOtov e"x -^uy^ou vo(ToiJvra (m psUju.ot.TO(;,
rws funebrem laiidatio:iem publici iuris facere non re-
iTafa[Ji.'j^'r)(Ta(T5at oCx n5sXri(Ta; rdv r-nq ffrii irvsui/.art-
cusamus. Et orator quidem Gal&siota n. 3. ecclesiae suac
,

X'n; dydnvi irdvu V7rsqxat6fJt.svov' dirsyqrio^s ydp dv irdv-

errores retinere satis demonstrat ; quod de Theodoro co-

ru; 6 roO Ts(T(Taqaxov^v[Jt.sqou xaipdj yvwo-^ijvai , oti S*?'

gUare nefas csl , si certe sinccra fuit subscriptio eius
rvyydvu T17 xXivn 7rpo<Tv\co[j.svo; ,
[/.ri rot ys rrj (Tv dyio- floroitina, quain nos supra rccilavimus.

,
ydg tw ^iw n-sg idvTi -aTs 82. b.
TOY rAAEimTOY FEQPriOY adTw Ti[jt.d; Si£X9w'y' wo-TTsp S17 f.

TiaTgi xai SiSacxdXw, o-tJv 5r§o9t>/xia TroXXv ro ysv6[/.svov

MONQAIA //£t' alSov; xai as^d<T[ji.uro; rov irqoavxovro; sxrivvvva:

npov[/.riv , ovru y.ot Soxw xal ro ^iovv [isrriXXayori , dy9'

es'! T« (TOtpurdrui xat KoyturdTu xvgu ©soSwgw STSOx; dvrtrrsXaQycoasu; sirivsi[/.ai to //ovwSeTy* xsyocqt-

Tw Sav9o7rooXw sxsivu. <T[/.sva S' at^Tw ttuvto; sre^ov rd ruv Xoyuv ovx 01 S' u;

£1 Tivi sTSPu xa9'>jy£//o'vi rovruv 'nfiiv a7roSsSsty[isvu, xdv-

1. "AvSgsj o'i Ts ToT? pao-iXeioij rjBsat xai 7roi.tSsvpi.a- TsH^sv d7iaqair-mrtv T-r,v siaTT^u^tv ruvrvv 7raqaaxsvd^ov-

ctv £VTe9ga/if;t€'voi , 01' Te rri; ^a(TtXsvov(Tv; Tavr-ncrl twv Tt' sart [/sv ovv s[/oi t&ot' d(pop/Arj rri;Ss rri; jqrivuSia;

7r6Xsuv evoixoi , t/ -tij dv <pai>7 Tgd; ttjv sVeXSotJcav pay- sy6[/.sva ruv ovruv v7roxst[/.svr] , d; dg' e(p' 01 j syofKsv Si-

Saiav TadTTjv xai xoiv/jv (TV[>.^oqdv ; to ts ydg gTri tvjXi- e|ieyai xa^d Svvufitv xoa^JcovvTs; rd' rri; ai/TOV uyuyn;,
xot;Toij dweoxTaioig 7rd9£0"iy e7ri6eixyt>0"9a( ,
y.dXa dwgov sipr]x6Ts; rd ^ruat SvjXa £crd/x£9a, xai Totjroij dorrd^ovat

xai dTt>^s;, otJSa/x'»?' t6 t' ao9ij (Ttyri ira^isvai xai dva- rov; X6yov; ttjv atJTjjv dva[ji.fsqiaTu; rtBsvcci' oi; yd^ av
ffa^T^TWf ex^'" SoxsTv snri tw dSoxrjTu Tgayixw twSs Sqd- eyoi Ti; Xeystv eyvua[JiSvot; roi; ^rXstarot; , irspi rovruv

/y.ari, <r(f>68qa uroTrov xai ojov suri^s;, u; ys [j.ot (faive- Sriirov^sv xai to xoXax£t>'£iv SoxeTv sx^nstfsvyoo; sarui' xd-

Tai , £1 dvSpo; rrjv Sid 7raauv <pd(Tiv inq[it.oa[JLevov , xai xsivoi; oiiru toi xaTa7r£i9e<rT£'goij [xdXiaru ycyvo[xsvoi;

jroppu (To<fia; st; o<tov 7rXsi<TTov i^riv sXriXax6ro; , rv; rr}v siriovauv Sd^av too xei[jt,svou TrqsTrcuauv s[tTToiri<Tsi'

xa9' v[Jt.d; Xsyu xai rri; e^u^sv' ro eTrexeiva raSsigwv' ovxovv STTSiS-n To xuT^ d^iuv TTsql Twv ixsivu irpoaovruv

otj TTcgaTov, xsti xa9dTi av eiffoi tij sv [/.dXa xsy.o<T[iri- xaXuv sTTs^sXSsiv ufjiriyuvov iruvri irou aysSov, to S' ao-

[xsvov , xui uTrucTtv aqsruv eiSeo"! SiaXd//7royTo;, toiJto 8/7 9if TO CTo'/*' sTTi^vaavTu atyv xa9-/70-9ai , Trdav; Traqat-

[/.li xaT' sXrriSa; <fsv XsXotir^ro; tov ^iov, [/.-nSsi; aigoiTo rriasu; dTTOxsxXstarat, xui nuciv wj Soxei rd ruv ^q-nvjv

9pT7Vwv JTrd^eciv to xaT' ixslvov sv<TT-n(Tu<T^ut, xai to(Tov- TTPoa-tixst' dqxTsov Sr? XoiTrdv ootw xai SgvjvijTsov u; ixri

To Se irdSo; xard ro iyyuQovv dvaxXuv(Ta(T^ai' yupi; Se 7Tor' w(peX£ Trdvru oxvov ruPuaufAsvov;.

rovrou xai rtvuv 'n<TOo[j.riv s[/.oi yaXsTratvovruv , ei sx 7rpu- 3. XpT7vai Se uqa (fxivv eyw ys ovy svu TgayaSdv
rri; Srj' XsysTai r^tyo; ru olyojj.sva} ir^o(Tsyuv , xui r-p i[/.s xuTuardvTa roii Trd^ov;, oitru 7rsqi Truvro; too xaT'

(Tvvrt^sia too twv Xoyuv xuXXtcTrov yqri[/.aTo; , ov Sv xa9- exeTyov Stxaiov dnoyqvv Sd^ai , dXXd 2i/xwviSrjv exeTvov

TjyijTTjf »j/*Ty cxeTvo; w<p9»j xai StSd(TXuXo; , si yqri raXri- xai nivSapov XOIV17 /xsTajroioo/Aevoo? twv 9ptjvwv jrdvTa;-

ri twv dvTwv dvdcai egyov 7TS7rotv[/Jvov;' 7rsZTuxs:' f. 83. a.

Ssj ^ijr^iv, sTrsir'' d[/.sXv; ysvo/piJjv /^ixgw yotJv Xdyw tov toiJt'

sxsivov rdcpoy xo(T[//n(Tai. oTptoi Say9d7rooXo{ d xdXXiCTo; (^sguvv[/.u; tw tijj ^t,-

2. OtJx olSa ydg ?rwj otJx dv ixsyKrr^ dSixoi>jv, /:/tij (Tsu; uiTsi^a; Seff/zw. SavSdjrooXof sxeTvof d tw too Sia-
Tijy £V eSsi xai yo'/>ii//ov siri rv ru^-n roH 7ravapi(Trov xai |?aTixou xai tJ^I/i^d/xovof voo Tap^OTaTW JTTegw d|e'«j SiTwv

dya9od dvSgd? TotJSe, aTroSeSwxwj r^uyuSiav , xai wj Ta xai STrt^dXXuv toTj Trqdy^jcuai, xai avToypvfJcac yvu[/.uv

rri; Svvd[/.su; vTrayo^svsw Trsi^st, rd; yo/*i^o//e'yaj E;r' ^ravTo; siSov; CiXoco^iaf TjpcTy dvw^ev 7re(pTjvwf, xui ai
 ,,

420 IN OBITU TUEODORI

'
TraXiv sxstSsv TrgotrXvjipSsi'?, tw Ssw Soxovv oiiru' 6 to»; opja stcI rouru J<p' otooCv S(«Sgt;AXot>j[/.£Voj y.cci :TSpi\ct-
Ss/otj 6<7Vl^spcii £jxiy.eXsTuv yia.i oJove» sv^oufftuv xai (3ax- Xou/>t£vof, w? oi mppu T175 ^jjLSTspai snrivousvoi uia yXwT-
yjtjuv, y.cci SiSxa-xciXog aVTuv y.cti s/^TrgaxTOf xu^ sxoia-rriv fn STTs^iovrsq touto S(a<p75p./^oyo-jv' 0'
Trao-vjj dpsr/ji; s^s-
yivoj^svoi; , y.a,i ua-TTsqsl pcayvjTjf Ta? twv dy.ouo[xsvuv •v|/w- v>3Vo;(;&)f Ssiy[xoiTcc, 6 SiSd(jv.aXoq srj-^rj^^ioi.q y.cci zagTSp/aj
^aj, eIte twv tou ^j/.srs^ov SoyixxTOi; ruyydvoisv ourot, TrqoKsi^jLsvoq , (tiuttuv 6[ji,oC xcci (p^syyoLnsvo;.
s'i TE 5s TOtJ voSoo xat TrccQsyyQdTTTOv , ftsS' >)5ov-^? s^psX- 7. OT; ti? p^govia xa» [/.ctx^d vocru y.ot.Tsi^yo!.(X[i.svoq

y.oixsvo;' xai rov; [xsv sTrKXTvqi^uv [j.dM.oy sysir^ai roO y.cci xXivoTrsTTjj £t5g« o-xo^^svoj, oTo'v T15 nupyoq s(7ru; vjv,

ogSoy, x«x Tuv SQyuv' tolJj S' sl; o<7ov oTov ts ;rpoc T-/jv [J.'nSonua-otJv yaXaadst; ,
[j.viSs TotJ tovoo xai Ti7f ct/vapi'-

Ssoo-s^siav s'rray6[j.svoq , y.cci ruv uruv dva^ruv , y.xi TT^oa-- (jrov svardasui; xaStxf sig, tw ^-ijv wpoj Tci? [A.sXkovdoi.q

epjovTaj s;(wv st> ^taXa tw psij[Aari ttJj SatyjtxaCTiij ovtwj sX^i'Saj" 0'
Trsgi zravToj (pt<o-ixotJ 8o'yjt*aT05 dno(faiv6[Jt.svoi

yXurrri^' xa» (loXig a^raXXaTTOjwsvoof ogwv, a ts xaTaxi?- xaXX»o"Ta xai toTj SiaTio^ov[j.svotq xai avt'/)rov(Tiv riCSULslv

\ov[Asvovq xai hsXyo[J.svovq doq vit6 tivoj 'O^^swj, 19 twv SiSotJj xaT«' tov STaysigiTTjv (piXo^o-ofpov* Sia ndvruv t»jv }'. 84. I).

'Api^sXwou St;yaTs'gwv iv.sivuv. rd^iv au^uv , xai dxptfjstcc [jLaprvpixuv' 6 Tra^Ssvia ffaiSo-
4. ;iaySo7rot;Aoj cxsrvoj t-zjv yvu[j.7iv [ji.sv sv$VT7irog Ssv to Tyjg ^vy^vj; svysvs; sni [x.dWov xoa[j.-naa;' 6 sv

ta-nv anccat TrQoSsixvv; , v.ai xotvov ayaSov dvaX6yu; npo- [J.sau rov xoauixov xai dX[JiV^ov tovtov nsXdyov; , xai
xsi[xsvoi; , oi; ts snoisi, xai 01; scrnovSa^s rs xai sXsysv ru svtsv^sv xv^u 'n[Jid; xaTanai^ovTo; olov BaXarrsvuv
vnsq ndvTuv, rov xaS' «tjTov d^^ovrtaruv nqdy[j.aTo; , sl xai svarps<p6[/.svo; , xai dxKvaro; vns^v'ny6[jLsvo;,xai d(3go'-

[/.ovov XvatrsK'n; o^pBstri ovy^ onu; ro7; yvuqt[/.oii;, dKkd X°'? ^oo"' "rovro SiunsQuv , xui dqysrvnov si; xdXXo; dns-
y: S-/J xa» roi; uXXorptot; , r.ui uv ot5S' ijVT^votiv scrj^s Trw- ^svjxsvov Sstxvv[j.svo;' d ydq rol; sqyoi; sxslvo; [J.srd zroX-

i. 83.