O FARELO | Xuño de 2018 XVII

Humor

Novo libro sobre Xaquín Marín, de Félix Caballero

o seu novo libro "X. Marín, Arte e Compromiso no Humor tras o seu encontro en Madrid magador e asinou catro porta-

N Gráfico Galego", o escritor e investigador Félix Caballero,

analiza de xeito exhaustivo e documentado a obra pictó-
rica deste artista emblemático da cultura de Galicia.
co pintor coruñés Reimundo
Patiño, quen daquela andaba
experimentando con esta nova
das; El Ideal Gallego (1974-
1988), onde deu vida a Gas-
pariño e Lixandre; Teima (1976-
Publicado pola Editorial Galaxia, de Vigo, este volume de 240 arte. Marín é un dos pioneros 1977), onde creou a Caitano;
páxinas, inclúe numerosas ilustracións de Marín, e unha descrición do cómic: de feito, foi o autor A Nosa Terra (1977-1982), onde
pormenorizada da súa traxectoria como artista plástico. da primeira historieta publicada publicou as series de “Historias
O Farelo ofrece aos seus lectores un fragmento da introdución, na prensa galega despois da de esmagados” e D. Augusto;
deste inmenso libro de Félix Caballero. Guerra Civil (“O emigrante”, O Farelo, e La Voz de Galicia
1971, na revista Chan) e coau- (de 1988 á actualidade), onde,
é un dos puntais do rexurdi- tor do primeiro álbum galego amais de debuxar unha viñeta
INTRODUCIÓN mento que experimentou o xé- de banda deseñada (2 viaxes, diaria, desenvolveu as tiras “O
Xaquín Marín é o humorista nero nas últimas décadas do 1975, con Patiño). Pero publicar impaís” e “Ecos de sociedade”,
gráfico galego máis relevante século XX, canda Siro e Quesa- historieta na España da época desde 2006 fai e a serie de
desde Castelao, porque ninguén da, e porque na súa obra mes- non era doado, polo que de- Isolino. 2014).
coma el innovou tanto nin túranse como en poucas a arte sembocou no humor gráfico, Paralelamente ao seu traballo Marín é un dos poucos de-
construíu unha crónica da Ga- e mais o compromiso persoal, para o que desde sempre amo- artístico, hai que destacar a buxantes que non cren no humor
licia do seu tempo tan lúcida e como di o título do libro. sou unha inclinación natural. súa xestión á fronte do Museo gráfico de “usar e tirar”. Pola
fiel, alén da actualidade infor- 1. Un artista plástico total Como humorista gráfico ten do Humor de Fene, que fundou contra, pretende facer de cada
mativa, construíndo unha obra Marín non é só un debuxante colaborado en máis dunha trin- e dirixiu desde a súa creación viñeta unha obra de arte. Algo
tan persoal como galega e tan de humor: é un artista plástico tena de publicacións, a maioría en 1984 ata 2008. Desde el moi difícil, pero que ten acadado
galega como universal, coma total, cunha extraordinaria ca- galegas (El Ideal Gallego, La levou adiante un extraordinario moitas veces, como demostra
xa fixera sesenta anos antes o labor de dinamización do humor o feito de que hai obra de seu
autor das Cousas da vida. Esta gráfico en Galicia, a través no- en doce museos de sete países
é a conclusión fundamental meadamente das Xornadas de de tres continentes.
deste libro e mais da tese de Humor e dos Premios Curuxa, Este libro está dividido en
doutoramento da que está ti- que se convocaron todos os tres partes. Na primeira repá-
rado, Xaquín Marín, innovación anos ata 2007, mais tamén sanse as principais etapas da
e tradición no humor gráfico con exposicións tan compro- súa traxectoria como humorista,
galego, que defendín o 23 de metidas socialmente como Hu- apuntadas máis arriba. Na se-
outubro de 2015 na Facultade mor cru, sobre a traxedia do gunda analízanse as chaves do
de Ciencias Sociais e da Comu- Prestige de 2002. seu universo artístico, tanto
nicación da Universidade de Esta dobre faceta de debu- as que teñen que ver coa forma,
Vigo, logo de tres anos de tra- xante talentoso e xestor e di- incidindo na súa teima de facer
ballo e investigación baixo a namizador do humor deulle arte e de se vencellar á tradi-
dirección da profesora doutora unha proxección internacional ción estética galega, como as
Mercedes Román Portas. Para a que fixo que teña sido recla- que se refiren ao fondo, con
realización da tese revisáronse mado como xurado nalgúns especial atención á actitude e
Xaquín Marín con Guillermo Rodríguez, director de O Farelo nos
preto de 1.500 ilustracións do Premios Curuxa 2004. dos concursos de humor gráfico á temática. Na terceira fálase
autor, contidas nos seus libros máis importantes do mundo, do Museo do Humor de Fene,
antolóxicos Alcacén para gaitas rreira no humor gráfico, a banda Voz de Galicia, A Nosa Terra, como o Salão Internacional de que fundou en 1984, e do re-
(1980), Feito a man (1997), deseñada, a ilustración, o car- Teima) pero tamén de Madrid Humor de Piracicaba (Brasil) coñecemento no exterior do
Trinta e tantos con Xaquín telismo e o deseño, como ficou (Hermano Lobo, La Codorniz, ou o World Press Cartoon de debuxante, lembrando os pre-
Marín (2001) e O humor desde recoñecido coa concesión do Gaceta Universitaria, Posible, Lisboa e o PortoCartoon World mios que ten recibido e os
Ferrol (2009), e mais no cede- Premio da Crítica de Galicia de Diario 16), doutras cidades es- Festival do Porto (Portugal). certames internacionais dos
rrón que acompaña a penúltima. Artes Plásticas 2015. E todo pañolas e ata do estranxeiro Ademais, foi galardoado den- que ten sido xurado.
O humor gráfico galego é gardando sempre fidelidade ao (Norte de México, Bronkit de tro e fóra de Galicia con premios Ao final da publicación, e
unha das principais achegas seu particular estilo, que aca- Portugal, Ouest-France e Le tan prestixiosos como o Premio logo das conclusións e as re-
de Galicia á cultura universal, dou moi cedo, xa a principios Telegramme de Francia). No Galicia de Xornalismo (1984 e ferencias bibliográficas, o lector
mais non ten sido suficiente- da década de 1970, e que se entando, na súa traxectoria 1989), o Premio Galicia de Co- atopará uns anexos cunha cro-
mente estudado, particular- ten revelado o suficientemente destacan sete etapas principais: municación (1996 e 1997), o noloxía artística do autor, un
mente de 1970 en adiante, o versátil como para lle permitir Chan (1971), onde se iniciou Premio da Crítica de Galicia de resumo do seu currículum pro-
periodo de actividade de Xaquín abordar todas as devanditas no cómic e mais no humor Artes Plásticas (2015), o Premio fesional (premios, bibliografía,
Marín. Coa miña de doutora- manifestacións gráficas. gráfico coas súas catro primeiras Paleta Agromán (1982 e 1991), publicacións periódicas nas que
mento quería contribuír a en- Marín naceu en Ferrol en bandas; Hermano Lobo (1972), o 1º Premio da Bienal de Humor ten colaborado…) e a trans-
cher en parte este baleiro. Es- 1943, pero ten vivido sempre onde publicou as súas únicas de Gabrovo (Bulgaria, 1987) e crición da entrevista para a
collín a Marín como obxecto en Fene. A súa primeira voca- incursións no humorismo lite- o Trofeo Amadora Cartoon do tese de doutoramento que lle
de estudo, alén de polas miñas ción foi a pintura, que trocou rario; La Codorniz (1972-1977), XXV Festival Internacional de fixen en Fene o 4 de outubro
preferencias persoais, porque pola incipiente banda deseñada onde deu a coñecer o pé es- Cómic de Amadora (Portugal, de 2012.