Вы находитесь на странице: 1из 5

Baxu alemánicu

El so alemánico (en alemán Niederalemannisch) ye un dialectu


del alemánico, una llingua altogermánica cimera. Les sos So alemánico
variedaes namái son parcialmente intelixibles pa los 'Niederalemannisch'
germanohablantes non alemánicos. Faláu en Alemaña (Baden-Württemberg)
Austria (Vorarlberg)
Francia (Alsacia)
Suiza (Basilea)
Índiz
Familia Llingües indoeuropees
Subdialeutos
Característiques Xermánica
Ortografía Xermánica occidental
Artículos
Sustantivos
Altogermánica

Axetivos Altogermánica cimera


Númberos
Alemánico
Referencies
So alemánico

Subdialeutos Estatus oficial

Los dialectos del baxu alemánico estrémense tradicionalmente en


Oficial en Nengún país
dos subgrupos: el alemánico del llagu de Constanza Reguláu por Nun ta reguláu
(Bodenseealemannisch) o alemánico central (Mittelalemannisch) y Códigos
el alemánico del Rin Cimeru (Oberrheinalemannisch) o so
ISO 639-1 nengún
alemánico en sentíu estrictu (Niederalemannisch):

Alemánico del llagu de Constanza


(Bodenseealemannisch):

Vorarlbergisch (norte de Vorarlberg)


Allgäuerisch (sur de Algovia)
Baar-Alemannisch (Baar)
Süd-Württembergisch (sur de Württemberg)
Alemánico del Rin Cimeru (Oberrheinalemannisch): Estensión del so alemánico
Dialectu de Basilea (Baseldeutsch, enclave
llingüísticu dientro del altu alemánico)
Badisch (dialectos del norte deMarkgräflerland)
Alsaciano (Elsässisch), faláu en Alsacia (Francia)
Dialectos del baxu alemánico de laSelva Negra[1]
Coloniero, faláu en Venezuela

Característiques
La principal característica qu'estrema al baxu alemánico del alto alemánico ye la retención de la /k/ xermánica. Asina, kalt ("fríu")
pronúnciase kalt en baxu alemánico y chalt n'alto alemánico.
Ortografía
(Lo que sigue ye específicu de los dialectos falaos na zona de
Friburgo de Brisgovia)

Vocales:

Estensión xeográfica de los dialectos alemánicos

Curtia Llarga
Ortografía Pronunciación Ortografía Pronunciación

[a] aa [aː]

ä [æ] ää [æː]
è [ɛ] èè [ɛː]

[y, ə] ee [yː]

i [ɪ] ii [iː]

[o] oo [oː]

ù [ʊ] ùù [ʊː]

[y] uu [yː]

[i, y] yy [oː]

Consonantes:

Igual que nel alemán estándar, coles siguientes particularidaes:

kh ye una [kʰ] aspirada;


ng ye una velar nasal [ŋ];
ngg ye una velar nasal siguida por una plosiva velar[ŋɡ];
ph ye una [pʰ] aspirada;
th ye una [tʰ] aspirada;
z representa [dz] (nel alemán estándar [ts]).

Artículos
Artículos definíos:

Casu Masculín Femenín Neutru


Nominativu/Acusativu sing. der Man d Frau s Kind
Dativu sing. im Man (in) der Frau im Kind

Nominativu/Acusativu pl. d Fraue d Kinder

Dativu pl. (in) der Fraue (in) der Kinder

Artículos indefiníos:

Casu Masculín Femenín Neutru


Nominativu/Acusativu sing. y Man y Frau y Kind
Dativu sing. im y Man in ere Frau im y Kind

Sustantivos
Clase I: Plural = Singular(p.ej. Ääber --> Ääber)
Clase II: Plural = Singular + Umlaut (p.ej. Bach --> Bächer; Baum --> Baim)
Clase IIIa: Plural = Singular + -y (p.ej. Man --> Esquite; Ags --> Agse)
Clase IIIb: Plural = Singular + -"y (p.ej. Frosch --> Fresche; aVder --> Väder)
Clase IVa: Plural = Singular + -er (p.ej. Lyyb --> Lyyber; Schùg --> Schùger)
Clase IVb: Plural = Singular + -"er (p.ej. Wald --> Wälder; Blad --> Bleder)
Clase V: Ensin plural (p.ej. Chees; Zemänd)
Clase VI: Ensin singular (namái plural) (p.ej. Bilger; Fèèrine)
Diminutivos:

El sufixu estándar ye -li (p.ej. Aimer --> Aimerli)


Si la palabra acaba en -l, el sufixu ye -eli (p.ej. Dääl --> Dääleli)
Si la palabra acaba en -el, el sufixu ye -i (p.ej. Degel --> Degeli)
Si la palabra acaba en -y, esaníciase la -y y añedir -li (p.ej. Bèère --> Bèèrli)
Les riegles pa la formación de diminutivos pueden ser bastante complexes y amás dependen de la rexón. Delles
vegaes los diminutivos riquenumlaut y otres vegaes non.

Axetivos
Declinación débil
Casu Masculín Femenín Neutru
Nominativu/Acusativu sing. der groos Man di göed Frau s klai Kind
Dativu sing. im (y) groose Man in der / in ere göede Frau im (y) klaine Kind

Nominativu/Acusativu pl. di göede Fraue di klaine Kinder

Dativu pl. in der göede Fraue in der klaine Kinder

Declinación fuerte

Casu Masculín Femenín Neutru


Nominativu/Acusativu sing. göede Wyy göedi Frau göed Brood
Dativu sing. göedem Wyy göeder Frau göedem Brood

Nominativu/Acusativu pl. groosi Fraue klaini Kinder

Dativu pl. in groose Fraue in klaine Kinder

Comparativu

El sufixu estándar ye -er (p.ej. fèin --> fèiner)


Superlativu

El sufixu estándar ye -(y)schd (p.ej. fèin --> fèinschd)


Irregular

Positivu Comparativu Superlativu

vyyl maischd

göed beser beschd

Númberos
Cardinal Ordinal Multiplicativu I Multiplicativu II
1 ais èèrschd aifach aimool
2 zwai zwaid zwaifach zwaimool
3 drèi drid drèifach drèimool
4 vier vierd vierfach viermool
5 fimf fimfd fimffach fimfmool
6 segs segsd segsfach segsmool
7 siibe sibd siibefach siibemool
8 aachd aachd aachdfach aachdmool
9 nyyn nyynd nyynfach nyynmool
10 zee zeend zeefach zeemool
11 elf elfd elffach elfmool
12 zwelf zwelfd zwelffach zwelfmool
13 dryzee dryzeend dryzeefach dryzeemool
14 vierzee vierzeend vierzeefach vierzeemool
15 fùfzee fùfzeend fùfzeefach fùfzeemool
16 sächzee sächzeend sächzeefach sächzeemool
17 sibzee sibzeend sibzeefach sibzeemool
18 aachdzee aachdzeend aachdzeefach aachdzeemool
19 nyynzee nyynzeend nyynzeefach nyynzeemool
20 zwanzg zwanzigschd zwanzgfach zwanzgmool
21 ainezwanzg ainezwanzigschd ainezwanzgfach ainezwanzgmool

Referencies
Noble, Cecil A. M. (1983).Modern German dialectsNew York [o.a.], Lang, p. 67/68

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Baxu_alemánicu&oldid=1613525
»

La última edición d'esta páxina foi el 11 xnt 2018, a les 01:50.

El testu ta disponible baxo laLlicencia Creative Commons Reconocimientu/CompartirIgual 3.0


; puen aplicase otres
cláusules más. Llei les condiciones d'usu pa más detalles.

Вам также может понравиться