Kahulugan, Kalikasan at Katangian ng

Sulating Akademik

MARIECON S. CORONADO
SHS Faculty

Ikalawang Semestre Filipino sa Piling Larang

Apat na larawan
Isang salita

PAGSULAT
 Ang Pagsulat ba ay

maituturing na
pisikal at mental
na gawain?
BAKIT?
 pisikal na gawain
sapagkat Pagsulat sa papel

kamay

Pagsulat sa kompyuter
 pisikal na gawain
sapagkat handwritten

mata

matutukan ang
writing output
print-out
 suriin ang larawan

Anong bahagi ba ng iyong katawan ang una

mong gagamitin para makabuo ng
komposisyon mula sa larawan?
 gamit ang
iyong mga
mata
Makapaglakbay
ang iyong diwa
hanggang
makasulat ka ng
isang komposisyon
mula sa larawan.
 BAKIT
naman kaya ito tinawag
na
mental na gawain?
 mental na gawain

sapagkat
sinasabi na ito ay
isang ehersisyo ng
pagsasatitik ng mga
ideya
 Sinabi ni Royo (2001)
na sa pagsulat ay
naipaparating ang ating mga
mithiin
pangarap
damdamin
bungang-isip
mga agam-agam
 TANDAAN
ang pag-iisip at
pagsusulat ay kakambal
ng utak, gayundin
naman, ang kalidad ng
pagsulat ay hindi
matatamo kung walang
kalidad ng pag-iisip.
 sang-ayon ka ba
na ang pagsusulat ay
isang
paglalakbay
ng isip?
 o di kaya naman ay

paghubog ng
damdamin at
isipan ng tao?
Pagmasdan ang mga larawan
Larawanmula sa google
 sa mga pisikal na
gawaing ito
maaari kang makasulat
at makabuo
ng isang magandang
kuwento
sa makabagong panahon
ano ang
makabagong
kasangkapan ng
tao para maisulat
ang kanyang mga
ideya?
Ang Pagsusulat
 Ayon kay Cecilia Austera, et
al., may-akda ng Komunikasyon
sa Akademikong Filipino(2009),
ang pagsusulat ay isang
kasanayang naglulundo ng
kaisipan at damdaming nais
ipahayag ng tao gamit ang
pinakaepektibong midyum ng
paghahatid ng mensahe, ang
wika.
 Ayon kay Edwin Mabilin, et al.,
may-akda ng Komunikasyon sa
Akademikong Filipino(2012), ito ay
isang pambihirang gawaing pisikal
at mental dahil sa pamamagitan nito
ay naipahahayag ng tao ang nais
niyang ipahayag sa pamamagitan
ng paglilipat ng kaalaman sa papel
o anumang kagamitang maaaring
pagsusulatan.
ANO NAMAN KAYA
ANG

Akademikong
Sulatin
 TAKDA #1

Bakit mahalagang
malinang at mahubog
sa mga mag-aaral ang
kasanayan sa pagsulat?
 ANO NGA BA ANG

AKADEMIKONG
PAGSULAT?
MULA ELEMENTARYA
HANGGANG SA
DOKTORADONG PAG-AARAL

masasabi bang
akademik ang
paraan ng pagsulat?
BAKIT?
 Mula sa dati ng mga
kaalaman maaari bang
magbigay ng mga
halimbawa ng
akademikong sulatin?
• Lab report
• Eksperimento
• Term paper o pamanahong
papel
• Tisis o disertasyon
Itinuturing din
itong

INTELEKTWAL NA
PAGSULAT
BAKIT KAYA?
 BAKIT
KA
BA
Nagsusulat?
MAY IBA’T IBANG DAHILAN ANG TAO SA
PAGSUSULAT

para sa iba ito ay

libangan
MAY IBA’T IBANG DAHILAN ANG TAO SA
PAGSUSULAT

sa mag-aaral na
katulad mo
Ang kalimitang dahilan ng
pagsusulat ay ang matugunan
ang pangangailangan sa pag-
aaral,maisatitik ang iyong naiisip
at nararamdaman.
 MAY IBA’T IBANG DAHILAN ANG TAO SA
PAGSUSULAT

Sa mga propesyonal namang

manunulat tulad ng mga awtor,
peryodista, sekretarya, guro at
iba pa

Ito ay kanilang ginagawa bilang

bahagi ng pagtugon sa bokasyon o
trabaho ng kanilang ginagampanan
sa lipunan.
Anuman ang dahilan ng tao sa
pagsusulat, ano ba ang
magandang naidudulot nito?

• sa nagsusulat
• sa nakababasa
• maging sa lipunan
Lahat ng kanilang sinulat at
magiging

DOKUMENTO
Ng nakalipas na pangyayari o
panahon na nagsisilbing
TULAY
para sa kabatiran ng susunod na
henerasyon.
Ayon nga kay Mabilin (2012)
ang

PAGSULAT
ay isang pagpapahayag ng
kaalamang kailanman ay hindi
maglalaho sa isipan ng mga
bumasa at babasa sapagkat ito
ay maaaring magpasalin-salin sa
bawat panahon.
PINAGYAMANG PLUMA,p3
 BAKIT
mahalagang
matutuhan ang

PAGSULAT?
NAKAANGAT KA
SA

IBA
SA PAG-AARAL
Mahalagang masagot nang maayos ng
mga mag-aaral ang mga pagsusulit na
nangangailangan ng :
• masusing pagpapaliwanag
• makabuo ng organisadong
ulat
• makapagtala ng mga resulta
ng pagsusuri at
eksperimentasyon, at higit sa
lahat ay
• makalikha ng
mga papel na
pananaliksik.
 SA MUNDO NAMAN NG
EMPLEYO
Kailangang ang isang tao ay
marunong:
• gumawa ng anunsyo
• umapila sa paglilikom ng
pondo
• sumagot sa mga pakiusap ng
manager
• Sumulat ng liham ng
aplikasyon
 SA MUNDO NAMAN NG
EMPLEYO

Kailangang ang isang tao ay

marunong:

• may kakayahang gumawa ng

project proposal
• at marami pang iba
 KAYA NAMAN…
Sa mga paaralan at
unibersidad ay sinasanay
ang bawat mag-aaral na
matutuhan at magkaroon
ng sapat na kasanayan sa
akademikong pagsulat.
 Sagutin natin…
Sa kabuoan, mahalagang malinang
at mahubog sa mga mag-aaral ang
kasanayan sa pagsulat sapagkat
dito masusukat ang kanilang
kahandaan at kagalingan sa iba’t
ibang disiplina.
 MGA URI NG PAGSULAT

1. Malikhaing Pagsulat (Creative Writing)

2. Teknikal na Pagsulat (Technical Writing)
3. Propesyonal na Pagsulat (Professional
Writing)
4. Dyornalistik na Pagsulat (Journalistic Writing)
5. Reperensyal na Pagsulat (Referential Writing)
6. Akademikong Pagsulat (Academic Writing)
1. Malikhaing Pagsulat
Layunin nitong maghatid ng aliw,
makapukaw ng damdamin, at
makaantig sa imahinasyon at isipan
ng mga mambabasa. Karaniwan
itong bunga ng malikot na isipan ng
sumusulat na maaaring batay sa
tunay na pangyayari o kaya naman
ay bunga ng imahinasyon o kathang-
isip lamang.
2. Teknikal na Pagsulat
Layunin nitong pag-aralan ang isang
proyekto o kaya naman ay bumuo ng isang
pag-aaral na kailangan para lutasin ang
isang problema o suliranin. Bagama’t
maituturing na malawak ang kaisipang
nasasakop ng ganitong uri ng sulatin, ang
inaasahang higit na makauunawa lamang
nito ay mga mambabasa na may
kaugnayan sa tinatalakay na proyekto o
suliranin na may kinalaman sa isang tiyak
na disiplina o larangan.
3. Propesyunal na Pagsulat
Ito ay may kinalaman sa isang tiyak
na larangang natutuhan sa akademya o
paaralan. Binibigyang-pansin nito ang
paggawa ng mga sulatin o pag-aaral
tungkol sa napiling propesyon o
bokasyon ng isang tao. Ang mga mag-
aaral habang nag-aaral pa ay
mahalagang masanay sa paggawa nito
para maging handa sila sa trabaho o
propesyong kanilang papasukan.
4. Dyornalistik na Pagsulat
Ito ay may kinalaman sa mga sulating
may kaugnayan sa pamamahayag.
Kasama na rito ang pagsulat ng balita,
editoryal, lathalain, artikulo, at iba pa.
Mahalagang ang mga taong sumusulat nito
ay maging bihasa sa pangangalap ng mga
totoo, obhetibo, at makabuluhang mga
balita at isyung nagaganap sa lipunan sa
kasalukuyan na kanilang isusulat sa mga
pahayagan, magasin, o kaya naman ay
iuulat sa radyo at telebisyon.
5. Reperensiyal na Pagsulat
Layunin ng sulating ito na bigyang-
pagkilala ang mga pinagkunang kaalaman o
impormasyon sa paggawa ng konseptong
papel, tesis, at disertasyon. Layunin din ng
pagsulat na ito na irekomenda sa iba ang mga
sangguniang maaaring mapagkunan ng
mayamang kaalaman hinggil sa isang tiyak na
paksa. Karaniwang makikita ang sulating ito sa
huling bahagi ng isinagawang pananaliksik o
kaya naman ay sa kabanatang naglalaman ng
Review of Related Literature (RRL).
6. Akademikong Pagsulat
Ang akademikong pagsulat ay isang
intelektuwal na pagsulat. Ang gawaing ito ay
nakatutulong sa pagpapataas ng kaalaman ng
isang indibidwal sa iba’t ibang larangan. Ito ay
may sinusunod na partikular na kumbensiyon
tulad ng pagbibigay suporta sa mga ideyang
pinangangatwiranan. Layunin nitong maipakita
ang resulta pagsisiyasat o ng ginawang
pananaliksik. Pinatataas din nito ang kaalaman
ng mga mag-aaral sa iba’t ibang larangan bunga
ng masusing pag-aaral sa pamamagitan ng
pagsisiyasat at pananaliksik.
 TAKDA # 2

Paano malilinang
ang kasanayan sa
pagsulat ng
akademikong papel?
 ANG PAGGAMIT NG
AKADEMIKONG FILIPINO

Sa Akademikong
Pagsulat
Ano ang ibig
sabihin nito?
 ANG PAGGAMIT NG
AKADEMIKONG FILIPINO

- Pinahahalagahan ang
mga batas o prinsipyo
sa paggamit ng Filipino
 ANG PAGGAMIT NG
AKADEMIKONG FILIPINO
- malinaw sa isip ng gumagamit
nito, pasalita man o pasulat
ang kahalagahan ng pagsunod
sa mga batas sa paggamit ng
wikang Filipino
ISTANDARD
Kailangang magamit bilang wika ng
intelektuwalisasyon.
 KAYA NGA…
Sa asignaturang ito
lilinangin
sasanayin at
Huhubugin ang kasanayan at
kaalaman ng mga mag-aaral sa
pagsulat gamit ang
AKADEMIKONG FILIPINO
 PAANO NAMAN
KAYA MALILINANG

Ang kasanayan sa
pagsulat ng
akademikong papel?
 MUNGKAHING PARAAN

1.Pagbabasa ng mga tekstong akademiko.

2.Pagsulat ng mga payak na ulat.

3.Pagsasagawa ng pananaliksik sa aklatan.

4.Pagsasanay sa paglutas ng mga suliranin sa

matematika, agham, at iba pang asignatura,

 MUNGKAHING PARAAN
5. Pagsasanay sa paggamit ng iba‘t ibang hulwaran sa pagsulat ng

komposisyon.

6. Ang mga sumusunod naman ang mga kasanayang kailangan

tungo sa mabisang pagsulat ng akademikong papel:

a. Paglalarawan ng proseso

b. Paghihinuha at paghula

c. Pagsusuri ng validity ng ideya

d. Pagsusuri ng suliranin
 MUNGKAHING PARAAN

e. Pagkaklasipika ng mga datos

f. Paglalapat ng impormasyon sa bagong

konteksto

g. Pagbibigay-kahulugan sa datos mula sa

mga grap at tsart

h. Pag-uulat at pagpapaliwanag ng datos

 MUNGKAHING PARAAN
i. Paglalahad at pagtatanggol ng

opinion

j. Pagbibigay ng depinisyon

k. Pagbuo ng buod, haypotesis at

kongklusyon

l. Pagsasalin
 KAHALAGAHAN O BENEPISYONG
MAKUKUHA SA PAG-AARAL NG
AKADEMIKONG SULATIN

1. masasanay ang kakayahang

mag-organisa ng mga kaisipan at
maisulat ito sa pamamagitan ng
obhetibong paraan
2. malilinang ang mga
kasanayan sa pagsusuri ng
mga datos na kakailanganin sa
isinasagawang imbestigasyon
o pananaliksik
3. Mahubog ang isipan ng mga
mag-aaraal sa mapanuring
pagbasa sa pamamagitan ng
pagiging obhetibo sa
paglalatag ng mga kaisipang
isusulat batay sa mga nakalap
na impormasyon
4. Mahikayat at mapaunlad ang
kakayahan sa matalinong
paggamit ng aklatan sa
paghahanap ng materyales at
mahahalagang datos na
kakailanganin sa pagsulat.
5. Magdudulot ito ng kasiyahan
sa pagtuklas ng mga bagong
kaalaman at pagkakaroon ng
pagkakataong makapag-ambag
ng kaalaman sa lipunan
6. Mahuhubog ang
pagpapahalaga at pagkilalaa
sa mga gawa at akda ng
kanilang pag-aaral at
akademikong pagsisikap
7. Malinang ang kasanayan sa
pangangalap ng mga
impormasyon mula sa iba’t
ibang batis ng kaalaman para
sa akademikong pagsulat.
Ano ang mga dapat
isaalang-alang sa
pagsusulat ng
akademikong sulatin
 MGA GAMIT O PANGANGAILANGAN SA
AKADEMIKONG PAGSULAT
Mga dapat isaalang-alang sa pagsusulat
ng akademikong sulatin
5. KASANAYANG PAMPAG-IISIP
1. WIKA
6. KAALAMAN SA WASTONG
2. PAKSA PAMAMARAAN NG PAGSULAT
7. KASANAYAN SA PAGHABI
3. LAYUNIN
NG BUONG SULATIN
4. PAMAMARAAN
NG PAGSULAT
1. Wika – magsisilbing behikulo
upang maisatitik ang mga
kaisipan, kaalaman, damdamin,
karanasan, impormasyon, at iba
pang nais ilahad ng isang taong
nais sumulat. Mahalagang
magamit ang wika sa malinaw,
masining, tiyak, at payak ma
paraan.
2. Paksa – ito ang magsisilbing
pangkalahatang iikutan ng mga
ideyang dapat mapaloob sa akda.
Ang pagkakaroon ng sapat na
kaalaman sa paksang isusulat ay
napakahalaga upang maging
malaman, makabuluhan, at wasto
ang mga datos na ilalagay sa
komposisyong susulatin.
3. Layunin – ito ang magsisilbing
giya sa paghabi ng mga datos o
nilalaman ng isusulat. Kailangang
matiyak na matutugunan ng iyong
isusulat ang motibo ng iyong
pagsusulat nang sa gayon ay
maganap nito ang iyong pakay sa
katauhan ng mga mambabasa.
4. Pamamaraan ng Pagsulat –
may limang pangunahing
pamamaraan ng pagsulat :
1. Impormatibo – layunin nito
ay magbigay ng impormasyon o
kabatiran sa mga mambabasa.
2. Ekspresibo – magbahagi
ng sariling opinyon,
paniniwala,ideya, obserbasyon
batay sa sariling karanasan.
 3. Naratibo – magkuwento o
magsalaysay ng mga pangyayari
batay sa magkakaugnay at tiyak
na pagsasasunod-sunod.
4. Deskriptibo – maglarawan
ng mga katangian, anyo, hugis ng
mga bagay o pangyayari batay sa
mga nakita, narinig, natunghyan,
naranasan, at nasaksihan.
 5. Argumentatibo –
manghikayat o mangumbinsi sa
mag mamababasa. Madalas ito ay
naglalahad ng mga proposisyon at
mga isyu ng argumentong dapat
pagtalunan o pag-usapan.
5. Kasanayang pampag-iisip – sa
pagsulat, dapat taglayin ng manunulat ang
kakayahang mag-analisa o magsuri ng
mga datos na mahalaga o hindi gaanong
mahalaga, o maging ng mga
impormasyong dapat isama sa akdang
isusulat. Kailangang maging lohikal din ang
pag-iisip upang makabuo ng malinaw at
mabisang pagpapaliwanag. Higit sa lahat,
kailangang maging obhetibo sa pagsusuri
ng pagpapaliwanag ng mga impormasyon
at kaisipang ilalahad sa sulatin.
6. Kaalaman sa wastong pamamaraan
ng pagsulat – dapat ding isaalang-alang
sa pagsulat ang pagkakaroon ng sapat
na kaalaman sa wika at retorika partikular
sa wastong paggamit ng malaki at maliit
na titik, wastong pagbabaybay, paggamit
ng bantas, pagbuo ng makabuluhang
pangungusap, pagbuo ng talata, at
masining at obhetibong paghabi ng mga
kaisipan upang makabuo ng isang
mahusay na sulatin.
7. Kasanayan sa Paghabi ng
Buong Sulatin – tumutukoy ito
sa kakayahang mailatag ang
kaisipan at impormasyon sa
isang maayos, organisado,
obhetibo, at masining na
pamamaraan mula sa panimula
ng akda o komposisyon
hanggang sa wakas nito.
 MGA KATANGIANG DAPAT
TAGLAYIN NG AKADEMIKONG
PAGSULAT
 MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NG
AKADEMIKONG PAGSULAT

1. OBHETIBO
2. PORMAL
3. MALIWANAG AT ORGANISADO
4. MAY PANININDIGAN
5. MAY PANANAGUTAN
1. OBHETIBO
Kaikangang ang mga datos na
isusulat ay batay sa kinalabasan ng
ginawang pag-aaral at pananaliksik.
Iwasan ang pagiging subhetibo o
ang pagbibigay ng personal na
opinyon o paniniwala hinggil sa
paksang tinatalakay. Iwasan ang
paggamit ng pahayag na batay sa
aking pananaw o ayon sa aming
haka-haka o opinyon.
2. PORMAL
Iwasan ang paggamit ng mga
salitang kolokyal o balbal. Sa halip,
gumamit ng mga salitang pormal na
madaling mauunawaan ng
mambabasa. Ang tono o himig ng
paglalahad ng mga kaisipan o
impormasyon ay dapat na maging
pormal din.
3. MALIWANAG AT ORGANISADO
Ang mga talata ay kinakailangang
kakitaan ng maayosna pagkakasunod-sunod
at pagkakaugnay-ugnay ng mga
pangungusap na binubuo nito. Ang mga
talata ay mahalagang magtaglay ng
kaisahan. Maging ang pag-ugnay ng mga
parirala o pangungusap ay dapat na pilimpili
nang sa ganoon ay hindi ito makagulo sa
ibang sangkap na mahalaga sa ikalilinaw ng
paksa. Ang punong kaisipan o main topic ay
dapat na mapalutang o mabigyang-diin sa
sulatin.
4. MAY PANININDIGAN
Mahalagang mapanindigan ng sumulat
ang paksang nais niyang bigyang-pansin o
pag-aralan, ibig sabihin hindi maganda ang
magpabago-bago ng paksa. Ang kanyang
layunin na maisagawa ito ay mahalagang
mapanindigan niya hanggang sa matapos
niya ang kanyang isusulat. Maging
matiyaga sa pagsasagawa ng pananaliksik
at pagsisiyasat ng mga datos para matapos
ang pagsulat ng napiling paksa.
 5. MAY PANANAGUTAN
Ang mga ginamit na mga sanggunian ng
mga nakalap ng datos o impormasyon ay
dapat na bigyan ng nararapat na pagkilala.
Mahalagang maging mapanagutan ang
manunulat sa awtoridad ng mga ginamit na
sanggunian. Bukod sa ito ay isang paraan ng
pagpapakita ng paggalang sa mga taong
nakatulong sa iyo bilang bahagi ng etika ng
akademikong pagsulat upang mabuo ang
sulatin, ito rin ay makatutulong upang higit na
mapagtibay ang kahusayan at katumpakan ng
ginawa.
 Ibat’t ibang uri
ng Akademikong
Sulatin
1. ABSTRAK

Ang abstrak ay isang uri ng

lagom na karaniwang ginagamit
sa pagsulat ng mga
akademikong papel, tulad, papel
na siyentipiko at teknikal, lektyur,
at mga report.
2. Sinopsis/Buod

Ito ay isang uri ng lagom na

kalimitang ginagamit sa akdang
nasa tekstong naratibo tulad ng
kuwento, salaysay, nobela, dula,
parabula, talumpati, at iba pang
anyo ng panitikan.
3. Bionote

Ito ay maituturing ding isang

uri ng lagom na ginagamit sa
pagsulat ng personal profile ng
isang tao.
4. Panukalang Proyekto

Ito ay isang kasulatan ng

mungkahing naglalaman ng mga
plano ng gawaing ihaharap sa tao
o sa samahang pag-uukulan nito
na siyang tatanggap at
magpapatibay nito.
5. TALUMPATI

Ito ay isang proseso o

paraan ng pagpapahayag ng
ideya o kaisipan sa paraang
pasalitang tumatalakay sa
isang partikular na paksa. Ito
ay karaniwang isinusulat upang
bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig.
6. AGENDA

Ito ang nagtatakda ng mga

paksang tatalakayin sa pulong.
Ang pagkakaroon ng maayos at
sistematikong adyenda ang isa
sa mga susi ng matagumpay na
pulong.
7. Katitikan ng Pulong

Ito ay opisyal na tala ng

isang pulong na kalimitang
isinasagawa nang pormal,
obhetibo, at komprehensibo o
nagtataglay ng lahat ng
mahahalagang detalyeng
tinalakay sa pulong.
8. Posisyong Papel
Ito ay naglalayong
maipakita ang katotohanan at
katibayan ng isang tiyak na
isyung kadalasan ay
napapanahon at nagdudulot ng
magkakaibang pananaw sa
marami depende sa
parsepsiyon ng mga tao.
9. Replektibong Sanaysay

Ito ay isa sa mga tiyak na

uri ng sanaysay na may
kinalaman sa introspeksiyon
na pagsasanay.
10. Lakbay Sanaysay

Tinatawag ding travel essay

o travelogue. Ito ay isang uri ng
lathalaing ang pangunahing
layunin ay maitala ang mga
naging karanasan sa
paglalakbay.
11. Pictorial Essay

Ito ay isang sulatin

kung saan higit na
nakararami ang larawan
kaysa sa salita o pasulat.
 Panuto: Isulat ang
TAMA kung wasto ang
ipinapahayag ng bawat
bilang at MALI kapag
hindi.
1. Ang wikang
Filipino ay isang
wika ng
intelektuwalisasyon.
2. Ayon sa Konstitusyon
ng Pilipinas, ang Filipino
ay isa sa mga opisyal
na wikang panturo sa
mga paaralan.
3. Ang lahat ng
pagsasanay sa pagsulat
na natutuhan mula sa
elementarya hanggang
sekondarya ay maituturing
na bahagi ng akademikong
pagsulat.
4. Ang sanaysay,
maikling kuwento, awit,
at dula ay hindi kabilang
o maituturing na isang
akademikong pagsulat.
5. Ang pagsulat ng balita,
pananaliksik, at iba pang
korespondensiya ay
bahagi ng pagsulat ng
pakikipag-ugnayan sa tao
at sa lipunan.
6. Mahalagang
isaalang-alang ang
wika, paksa, at layunin
sa anumang uri ng
pagsulat.
7. Ang paggamit ng
kolokyal o balbal ay
mahalagang bigyang-
pansin sa pormal na
pagsulat ng
pananaliksik.
8. Ang malikhaing
pagsulat at teknikal na
pagsulat ay kapwa
maituturing na
akademikong pagsulat.
9. Ang mga guro,
manunulat, at mag-aaral
lamang ang dapat na
matuto ng propeyonal
na pagsulat.
10. Layuning ng
reperensiyal na pagsulat
na bigyang-pagkilala at
rekomendasyon ang mga
sangguniang maaaring
mapagkunan ng kaalaman.
• Pangkatang Gawain:
• Carousel Activity
•
 Krayterya/ Pamantayan ng Pagmamarka Kaukul
kategorya ang
Puntos
Pagsasaayos • Ang pag-uulat ay angkop sa paksa. 10
at • Ang impormasyon ay iniharap sa lohikal na
pagkakasunod.
Pagkakabuo
Nilalaman • Ang pag-uulat ay naglalaman ng tumpak na 20
impormasyon.
• Ang mga materyal na ginamit ay may
kaugnayan sa pangkalahatang mensahe /
layunin.
• May mabisa at malinaw na konklusyon bilang
pagbubuod at pagtatapos ng pagtatanghal/pag-
uulat.
Pagtatangha • Ang tagapagsalita ay napanatili ang mahusay na 20
l eye contact sa madla at may malinaw at angkop
na lakas ng tinig o boses.
• Mahusay ang paggamit ng kasanayan sa wika at
pagbigkas.
• Ang mga kagamitang biswal ay epektibo,
Salamat Po!