Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
ص و ال
فول ك ل ور در زب ا ن ف ا رس ى
г. г. НАДЖАФОВ
ФОЛЬКЛОР НА ПЕРСИДСКОМ
ЯЗЫКЕ
ا ف،ح بي ب ن ج ف دك ت ر
د ر ز إ ن فا ر س ف ول ك ل و ر
УДК 398.2
ББК 82.3(3)
н ١?
Составитель: канд. филол. наук ٢. г. Наджафов
«Фольклор на персидском языке».
М.: ЗАО и п к «Интеркрим-Пресс», 2004. - 276 с.
1 س م؛؛5-9286-0052-6
В помещенных в настоящем пособни баснях, легендах н сказках, а
также в пословицах, поговорках, в афоризмах и крылатых словах читатель
найдет захватывающ не сюжеты и доступный материал на персидском лн-
тературном языке. Неречень новых слов, прнведенный в конце текстов и в
«П ^ сн дско-русском словаре», а также параллельные переводы на русском
١١ персидском языках сделают чтение на персидском языке легким и при-
ятным, помогут проконтролировать понимание прочитанных языковых
материалов.
Пособие по фольклору на персидском языке предназначено для изу-
чающих персндский язык как в учебных заведениях, так н самостоятельно.
: 'ند وي ن ك ن ن د ه
دك ت ر حب ي ب ن ج ف ا ف
ا ي ا فل ك ل و ر د د زب ا نف ا ر س7
جم م و ع ة ك ت ا ب د رس ى خ و ا ن ن د ةحمت ر م م ى’ن و ا ن د <عو ض و ع ه ا ى د ر اب ن
ا و ر د ه، ف هرس ت و ا ؤ ه ه ا ى ن و ك ه زب ر مت و ن و د ر « ف ر ه ن ك ف ا رس ى ب ه ر وس ى ء
ش د ه و ئي ز مت و ن م و ا ز ى بزب ا ن ه ا ى ف ا رس ى و روس ى ب ه خ و ا ن ن د ه ا م ك ا ن
ب د و.و ب ه ك و ن ه ا ى د ر ب ا ف ت ن ى ا ن ه ا را ب خ و ا ن د و د ر ك ن م ا ك هبس هول ت س،م ى د
.كند ش د ه را ف ه م ي د ه ك ن ت ر ل مو ا د زب ا ن ى خ و ا ن د ه
ف ا ر س * ب را ى ا ي ن كت ا ب د رس ى يي ر ا م و ن «فول ك ل و ر د ر زب ا ن
زب ا ن ف ا رس ى ح ه د ر بن ك ا ه ه ا ى ا م و ز ش ى و ج ه مس ن ق ال ن ه ا م و ز ن د كا ن
.ش د ه اس ت ب م ن ظ و ر اس ت ف ا د ه ا ز ا ن ن د و ب ن
© Г. Г. Наджафов, 2004
ПР Е Д ИС ЛОВ ИЕ
3
Проблема изучения фольклора имеет исключительное зна
чение, так как этот слой лексики является более подходящим для
развития речевы х н а в ы к о в с точки зрения привлекательности и
доступности. Фольклор строится на основе обиходно-бытовой
речи, где обнаруживается четкость речевых оборотов, лаконич
ность построения мысли, ясность изложения и эмоциональная
окрашенность высказываний и суждений.
Настоящее пособие состоит из предисловия, введения, не
скольких самостоятельных разделов, включающих в себя тексты,
состоящие из отрывков произведений, зафиксированных на
письме, так и тексты, связанные с деловым общением и с иран
ской культурой. При составлении пособия составитель опирался
на имеющиеся материалы, на свои знания и опыт в области пер
сидского языка.
В целях ознакомления читателей с фольклором на персид
ском языке в этом пособии приведены лишь частичные образцы
басен, сказок, легенд, пословиц и поговорок, афоризмов и крыла
тых слов, а также параллельные тексты на русском и персидском
языках, связанные с устройством в гостинице, с командировкой и
отдыхом, с посещением ресторана, кафе, продовольственного
магазина и с иранской кулинарией.
В пособии не приводятся материалы по обрядовому
ф ольклору, так как они связаны с разнообразным бытом и рели
гиозным сознанием народов Исламской Республики Иран, а так
же носят сугубо локальный характер. Поэтому кроме календар
ных обрядов другие виды обрядового фольклора не встречаются
в виде завершенных литературных произведений. Тем не менее,
отметим некоторые особенности обрядового фольклора:
К лассический ф олькл ор охватывает обрядовые произве
дения, такие как: колыбельные, календарные, семейные, свадеб
4
ные, отпевальные, погребальные, поминальные, похоронные. Они
представлены в основном как поэтические стихотворные произ-
ведения для пения, в них присутствуют элементы, украшающие
речь риторическими фигурами, обладающими приятной, красно-
речивой, грустной речью в виде рассказывания сказок, историй,
легенд и пения мелодий и песен.
Н ародны е песни показывают, как люди понимают мир,
жизнь и прочие явления жизни. Существует целый ряд песен:
профессиональные, трудовые и т. д. Народные песни могут быть
абсолютно обо всем в повседневной жизни человека.
К олы бельны е песни — это детские песенки или стишки,
©ни были в виде кратких баллад. Матери пели эти произведения
своим детям, и песни эти превращались в детские песни. Дети
запоминали их и пели их на свой детский лад.
Некоторые народные песни объединяют действия, фанта-
зию и просто поются для забавы, ©ни могут быть нелепыми и
сказочными, а также песни-игры из детских песенок и игр. Такие
песни в народе называют ز م ز م هг а т г а т е со значением: «тихое
пение»; «напев»; «бормотание»; «щебетание».
Нсламская ?еспублика Иран, будучи мусульманской стра-
ной, обладает разновидностями религиозных песен, проникнутых
высокой духовностью и воспеваемых в различные времена года.
Широкое распространение получили отпевальные песни — рели-
гиозный обряд, производимый над покойником при похоронах.
Номинальные обрядовые песни-плачи исполняются в дни ع اش ورا
а؛؛ига «день, отмечаемый как годовщина гибели шиитского имама
Хосейна во время месяца мохаррама». в эти дни поют массовые
религиозные песни-плачи под названием م ر ص عا تт о г а в в а ’а!
или توصي عا ت «многочисленные стихи — песни по
поминальным дням исламской религии».
5
Особый вид народных песен связан с любовью, женитьбой
и свадьбами. В свадебном ф олькл оре встречаются песни, адре
сованные невесте во время свадьбы в виде пожелания. Свадебная
песня — часть семейной обрядовой поэзии. Почти все обрядовые
песни генетически связаны с обрядами других народов Востока и
имеют некоторые типологические сходства с обрядами соседних
народов. Выделим свадебную песню свахи из поэмы-драмы азер
байджанского поэта Самеда Вургуна «Вагиф» (М., 1980, стр. 24):
Сестричка! М амочка моя! Ах, ангел мой родной, невеста!
7
1. Персонажи легенд и сказок разнообразны е личности:
бедняки, не имеющие профессии и средств для существования,
купцы, торговцы, башмачники, а также шахи, богатые и т. п. Бед
ные и богатые так или иначе соприкасаются в легендах и сказках.
2. В изири — отрицательные герои легенд и сказок. В их
лице наблюдаются подхалимы, льстецы, угодники, хитрецы, лу
кавые, коварные, любящие деньги. Они не играют никакой роли в
посредничестве с низшими слоями общества. Среди визирей есть
много и очень умных и мудрых, например, в «Диалоге о разуме и
правилах поведения», помещенном в этом пособии.
3. Д и в ы и дем оны представляются сильными и одновре
менно очень бестолковыми и тупыми. Одним словом их можно
обманывать, своими же руками их можно угробить и заставить
убегать. Дивы иногда влюбляются в девушек и женщин и крадут
их. Когда женщины узнают, где находится душа дива: в стекле, в
зеркале, в яйце и в метле, они ударяют эти вещи об землю, таким
образом дивы и демоны погибают.
4. Л и са и волк. Это непримиримые герои легенд и сказок.
Л и са такое существо, которое знает много хитростей, вол к —
злой, хищный, нерасторопный, верит заискивающим словам ли
сы, попадает в ловушку и получает побои. Лиса даже может об
манывать людей, верблюдов и львов. Таким путем наедается до
сыта.
Героями сказок являются обезьяны, гномы, кукушки, попу
гаи, козлы, рыбы, дервиши, волшебный ковер, котлы и т. п.
Основу фольклора составляют легенды, сказки, пословицы
и поговорки. Фольклорные легенды и сказки состоят из трех
групп:
1. Эпические, смешанные с героическими сценами любви и
храбрости, борьбы с шахами, ханами и феодалами.
2. Исключительно любовные легенды. К ним относятся из
вестные восточные легенды «Асли и Карам», «Ашуг Гариб»,
«Лейли и Меджнун», «Короглы», «Тахир и Зохре» и др.
3. Легенды и сказки для юных и самых маленьких детей,
которых убаюкивают ими. Их иногда называют колыбельными
сказками.
В легендах и сказках встречается наилучший и оригиналь
ный язы к прозы . Кроме того легенды и сказки переполнены сло
восочетаниями и изящными выражениями языка. Они занимают
основную массу пословиц, поговорок, афоризмов и крылатых
слов.
Легенды и сказки разных народов отличаются друг от друга
в зависимости от исторических событий и климатических усло
вий. В принципе фольклор, в виде легенд и сказок, является от
ражателем душевного состояния, общественного мнения и жела
ний неимущих и низких слоев общества для поддержания жизни
и получения хлеба насущного.
Часто фольклорный материал свидетельствует о том, что
многие легенды и сказки заимствованы, благодаря своей схоже
сти сюжета и повествований. Такое явление может быть отнесено
к книжному заимствованию, как вариант повествования на осно
ве смысловой аналогии. Поэтому очень сложно определить на
родную этимологию фольклора.
9
В Исламской Республике Иран собраны собственные бога
тые фольклорные материалы и изданы в виде книг. Одновремен
но ведется работа по переводу и изданию фольклора других на
родов. Среди переведенных и изданных материалов особое вни
мание уделяется восточному фольклору стран, соседних с Ислам
ской Республикой Иран. При этом строго соблюдаются язы к о
в ы е н орм ы современного литературного персидского языка. В
этом пособии вы прочтете фольклорные тексты из жизни самих
иранцев и других народов.
Сочинение легенд и сказок является одним из жанров, дос
тавляющим упоение и удовольствие. Этот жанр с точки зрения
изящества и привлекательности служит предметом для поэтиче
ского и прозаического творчества. Млад и стар сообща наслаж
даются от слушания и чтения благозвучных, героических, груст
ных и веселых легенд и сказок. То, что они услышали и запомни
ли, наполняет их сердце, а затем они пересказывают и передают
это будущему поколению. Эрудиция в сочинении легенд и сказок
обусловлена мастерством поэтов и писателей с нежной душой и
открытым сердцем.
10
появились кра€ны е розы, которые стали предметом приятного
подарка в дни радости и веселья.
Из эпопеи «Шах-наме» А. Фирдоуси до нас дошла поело-
вица خ ار ب ى رن ج م نيس ت ب ه يال ي زbe paliz gol nist bi ranj-e
١١
Д оеловпы й перевод:
В саду грустно пел соловей
Цветок гордился от его песни.
Я с тучи видел у ветра слезы.
Не знал, почему глаза красавицы стали унылыми?
Соловей скорбно смеялся каждое время.
Сядет на цветок и произнесет речи.
Кто узнает, что скажет соловей печально.
Под цветком отыщет свое желание?
Скорбно пел соловей о гибели Исфандиара,
Ничего не имел в памяти о нем кроме печали.
12
«старая ж енщ ина /ст а - يي ر ز ن р؛ггап; ع ج و زه а]иге;
руха/» يي ر ز ن هفه ف وр؛ггап-е ЬаАаГи
«сленой» ن ا بين اпаЫ па; ك ورкиг.
« п л а к а ть навзры д» ه ا ى ه ا ى ك ر ي ه ك ر د نЬауЬау
ج€ صкаг(1ап.
«ш ум», «гам», «кри- هي ا ه وЬауаЬи; غ وغ اц о^ц а.
кн»
«кувш ин» اب ر ي قаЬ п ц ; سب وваЬи; كو ن ه
киге.
13
م ن و خا ت ه gol-e now xãste (букв, «только что распустив-
шийся цветок») — «молодой рост©к»; по эт, «молодая роза».
جم ن م ئm orq-e с а т а п {букв, «луговая птица») — «٠^
«соловей».
شب ج ر اغ ك وهر gow har-€ sabcerãq (букв, «жемчуг, подоб-
ный ночному свет،*льнику») — «самый лучший жемчуг», «жем-
чужина самой лучшей воды».
تي م ورلن كteym urlang (букв, teym ur-e lang «хром©й ? € ؛١-
мур») — собственное имя: Тамерлан и др.
Во мн©гих легендах речь идет هлюдях старшего поколе-
ния, обессмертивших себя своими деяниями и знаниями, в ле-
генде ك ه دان ا ب و د هر توان ا ب و دtav ã n ã bovad har-ke d ãn ã bovad
«Богат тот, ICTO много знает» (<<ل
آзнании — сила», «Могуч тот,
КТ© обладает знаниями») ярко описывается жестокость и высоко-
мерие шаха, что прив©дит к его смерти, благодаря знанию и ра-
зуму простого и мудрого старика. Вывод: За жестокость — рас-
плата неизбежна.
Здесь умести© уп©мянуть هтом, что науки, питающие че-
ловеческий ум, своим избытком истощают его, и в то же время
нравственная польза наук, кр©ме возвеличивания и практической
деятельности, состоит в том, что делает умного чел©века еще бо-
лее человечным, лишенным высокомерия и спесивого чувства
собственной исключительности
В легенде رني ن اس ك ن د ر ذ والقeskandar-e zoIqarneyn
«Двур©гий Александр» (прозвище Александра Македонского»)
повествование идет об уличении его тайны — двур©[©сти.
Несмотря на его жестокость по истреблению своих парикмахер©в
ради сохранности его тайны, его тайна становится известной
через колодец и выр©сший около колодца тростник, из которого
пастух смастерил себе дудку. Дудка пела: «Александр —
14
двурогий». Вывод: «Все тайное — становится явным».
В легевде § ك د خ ن د ا نо1хапс1ап «Голхандан» говорится, что
благодаря уму вышедшей из обличия и шкуры лягушки — жен-
шины, а также из-за глупости и жадности шаха, происходит ГИ-
15
١. Загад ки загадывались с древних времен, как вид развле
чения и серьезных вопросов и советов. Некоторые легенды гла
сят, что иногда от того, сможет ли человек дать правильный ответ
на загадку или нет, зависела его жизнь. Прочитав сказки «Что
самое сладкое из всего в мире?», «Сокровище» вы найдете инте
ресные решения некоторых загадок.
2. А некдоты также стары, как и сам язык. В любую эпоху
люди рассказывали забавные истории и шутки. Придворные шу
ты и клоуны забавляли шахов, властителей и их придворных
шутками и трюками. Анекдоты, рассказанные шутами, начали
появляться в сборниках и книгах. Наиболее известные шутки и
анекдоты связаны с именем Хаджи Насреддина (Моллы Насред-
дина). Многие восточные притчи высказываются от его имени.
Он — обобщенный фольклорный образ народного мудреца и
острослова у восточных народов. Он — легендарная личность, о
которой сложилось много анекдотов в странах мусульманского
мира, напр.: О нерешенном деле обычно говорят: «Пока ишак
(Моллы Насреддина) заговорит. За это время либо шах умрет,
либо судья, либо сам ишак сдохнет, и дело разрешится само со
бой». В этом пособии приведены притчи Моллы Насреддина.
3. В фольклоре особое место занимает юмор, представлен
ный в жанре пародии на определенных людей и нелепые явления
жизни. Юмор проявляется во многих формах: иронии и сарказма
с преуменьшением или преувеличением, которыми можно на
слаждаться и огорчаться. В этом пособии вы прочтете юмористи
ческие рассказы.
4. С ати р а — это литературная критика определенных яв
лений общества, образа жизни людей и образа их мыслей. Она
может быть в стихотворной форме, прозаической, в форме басни,
пьесы и т. д. Через сатиру птице, лисе и другим животным при
даются и приписываются человеческие глупости и пороки. Лите
ратурный прием, при котором высмеиваются человеческие поро
ки, называется сатирой. Классическими сатирическими произве
дениями являются баллады Эзопа, басни И. А. Крылова и роман
«Дон Кихот» Сервантеса.
17
١. Под сильным влиянием фольклора созданы стихотвор-
ные ЭНОСЫ и легенды, которым суждена долговечная жизнь, в
них обнаруживается торжественность, п ^п од н ятость поэтиче-
ской речи, принадлежащие не только прошлому, но и настояще-
му периоду жизни народа. Это — п^поднято-романтический
стиль со своей выразительностью, цветистостью и самобытно-
стью и с поэтической интонацией.
2. При переводе поэзии и прозы возможны случаи сокра-
щения и увеличения количества слов и словосочетаний. Здесь
имеет значение смысл и сущность переводимых понятий. Если
этот вариант будет сохранен, то перевод в смысловом отношении
будет соответствовать оригиналу. Рассмотрим это на примере
отрывка переведенных сказок с русского языка на персидский:
« КОЛОБОК» « م ح م ة ي ك كي ك
عколобок, колобок! ر ب و دI:-
صم ف ل عا. ي، م ن؛ د ر م• ل ه
По амбару метен,
شدم ت ر م بر ش ن ه ،ر و ى ت ا و ءا ى
По сусекам скребен, ' 1ل ل
На сметане мешен, خت ها م4 م د ش ما در ب ز ر ك ض از
В печку сажен, ي خ ت ه ا م/ د ت يد ر ب ز ر ك م ن از
На окошке служен. .. . ه ٠
درد زم ء ى. у ث ، د از و ح ا ال ن ي ز
я от бабушки ушел,
Я от дедушки ушел.
От тебя, зайца,
Не хитро уйти!
При сравнении перевода мы обнаруживаем сокращение
персидского текста, основная идея песни Колобка сохранена.
م كه ب ر آ ت ش ك ر م كن م ^م١٥آ م د
в этом описательном переводе персидский текст передает
тот же смысл русского текста, но количество слов и словосочета-
ний увеличено.
«Девица, девица, дай و ر ش خ ى كم ، » دخ ت ر ج ا ن
мне кашки, я тебе доб- ت ا رازى را ب ر تو ف ا ش، ب ن ب د ه
م
ренькое скажу». .<<كن م
В этом отрезке перевода русское слово «добренькое» заме-
нено на слово «секрет», что более ясно передает понятие тайны в
персидском тексте.
«Речка, матушка, спрячь م را ر ود خ ا ن ه، » ر ود خ ا ن ه
меня!» «! دري ا ب
Здесь слово «мату шка» не переведено и заменено повтором
слова «речка», «речка». Глагол «спрячь!» в персидском варианте
переведен в значении «спасай!» (а не в значении «возьми!», «бе-
ри!»).
3. Очень трудно переводить стихи. Для этого самому надо
быть поэтом. Необходимо сохранить дух, рифму стиха, образы и
употреблять некоторые отступления от оригинала. Истинное
творчество поэта-переводчика во многом передает дух и образ-
ность переведенных стихотворений. При переводе стихов с одно-
го языка на другой очень важно сохранить близость их значений
и структуры рифм, а также художественной формы поэзии. По-
этическая форма должна раскрывать содержание, приведенное в
оригинале, в целях сравнения приводим отрывок из сказки
А. С. Пушкина «Сказка о царе Салтане...» и его перевод на пер-
сидский язык اف ا ن ة ش ا ة سلت ا نаГ؟апе-уе ةق،ا- ؛اваИап:
«Кабы я была царица, — ،<< م ن ا م »مل ك ه ب و د م
19
я б для батюшки-царя ش ا ة ب اب اي م ا ن «ب ر ا ى
Родила б©гатыря». م ن م ى ز' ي ي د م ي مل و ا ز م
20
что они как часть литературных произведений являются показа
телями эмоционального и интонационного богатства разговорной
речи. Посредством их советуют, предупреждают, утверждают,
констатируют, спрашивают, иронизируют, выражают жалость,
радость и презрение.
Пословицы, поговорки, афоризмы, легенды, сказки и рас
сказы — это энциклопедия народных знаний, в них закреплен
жизненный опыт поколений. Почти все пословицы, поговорки,
афоризмы, легенды, сказки и рассказы, возникшие как жанр на
родного творчества в глубокой древности, живут активной
жизнью на протяжении многих веков; одни — без изменений,
другие — постепенно изменяясь и переосмысляясь; устаревшие
забываются, их место занимают вновь созданные. Знать их, уме
стно приводить пословицы и афоризмы служит показателем хо
рошего знакомства с тонкостями языка.
ا
ИР АНСКИЙ ФОЛ Ь К Л ОР
22
цивилизованных племен . ١٦©- А л .и ، وي ه إ ز ه ي،
тому что нецивилизованные не
ك ك ه ف رهن تمح يل ك ر د ه را
обладают культурой образован
م ر د م ا ن ب ا ي د ق رار كي ر د
ных слоев. Среди народа все
люди этой нации имеют В ЫС - ه مة ف ا ق د ن د • در ميا ن مل ت ى ك ه
шее духовное воспитание и они ^ و ر ش ء_ا ل ى أ ن دا را ى ^ ١
далеки от суеверия и предрас-
به همس ت ن د و از اعتق ا د معن و ى
судков, они также не имеют
ني ز ،خ راف ا ت ب ركن ا رند ا وه ا م و
проявления фольклора. Но
нельзя утверждать и то, что в 'ى مج حم م ر د م ه ك ه ن ررق ر
23
дам, то он сочтет это божьим 1^ _؛£__ ;۵١۵ ٠٥١______ а __ аЭ*
знаком и призовет вас не торо ١^ I■о. »»> ^ “ ■1*ас. ^ ،Л_у 6 {'
питься с выполнением наме ^ ١ ،_؛Г
ченного дела. ٠^ ١٠؛ ،<٠^ ؛ ^٠ ؛١(
^ ،^؛١
В деревнях и городах, где
люди привержены к старинным
з ،_>!>}I >،_١ ^ ؛1، ، ^ _^١ ^ ٠؛
обычаям и традициям, напри
мер, во время церемонии про
водов кого-либо в дальнюю ،5- ؛3 —٠ ЛЗ'؛ ٠^٠
поездку, его пропускают под «X аа5**^ о Ои ١^ ^١
Кораном, после чего, как он ^-Ь з )' 0 ' ^١-^ ^<؟-٠ з
вышел из дома, вслед за ним
сг ^ \ 3 ،؛-^؛١٠^ )^ ٠ о М
выливают немного воды. Веро
٠٠^_ ؛١ ؛-э ؛٠ ،х،<؛ ^1
ятно, предполагают то, что со
блюдение этого обряда станет )،؛٢* 3 ؛،٣٠
24
рова, Саади, Хафеза и со сти و ان ه ا جز و ح اف ظ
хами подобных им поэтов, а
ا ث نا م عا ص ر ب ا اث عار ش ا ع ر ا ن
также со стихами современных
ه ت ي د و مىتوانيد< ان ه ا را د ر
поэтов. Вы можете найти эти
د ر. كتا ب ه ا بي ا ب ي د و ب خ و ا ن ي د
стихи в книгах и их прочесть.
Эти стихи сочинены на офици ه زب ا ن كه مق اب ل ا ي ن اش عار
альном языке и на языке пись رس و د ه ر س م ى و ز إ ن "ب اب
менной речи. В дальних угол ش د ه اد ت < در كو ن ه و كن ار
ках и окраинах страны, в дерев
ش هر ها ر و ب تا ه ا و در،ك ش ور
нях и в городах также имеются
به كه ني ز ت ران ال ه ا ش همم ت
песни, которые поют на мест
ных диалектах и эти песни هل ج ال ه ا ئ محل ى م ى خو ؛ ن ن د و
Наряду с литературными,
историческими романами, ре داس تا ن ه ا ى ا د ب ى و ت ا ري خ ى و
лигиозными сказаниями и по ان ه ا ج ز م ذ هب ى و من ه ه ا ى
добными им в книгах на род هس ث از زب ا ن در كت ا ب ه ا كه
ном языке старшего поколения ا و هه ن
م ما د رب ز ركه ا ن ي ز
имеются очень часто отобран
ى غالي ا متل ه ا ي ى م ى ' ث ن وي م
ные притягательные сказки,
ت نا خ ت .دا رن د خاص ى جا ذ ب ة
басни и прибаутки, которые
ن هه ا و
م اي ن ا ن ت رانهء م ا و
считаются частью «фольклора»
»ج ز ئ ى از ررفول ك ل و ر ني ز متل ه ا
или «культуры народа».
ب ه ش م ار » ي ا ررف ر س ك م ر د م
25
рода. Большое количество ба ث نا خ ت ، مح م يل ك ر د ك ا ن و أ ن
сен, былин, сказок, легенд, пе ،ا أ وا زه،ا ا؛ هه اف،قص ه ه ا
сен, мелодий, простонародных اى مت هل ا و مثل ه،ا تر ؛ ن ه ه
поговорок и все обычаи, тра ته ا و ع ا مي ا ن ه و ت م ا م م ن
диции образованные люди и و ه م ة ان ج ه را ا دا ب و ر س و م
весь простой народ изучают и خ ا ر ج از م د رس ه و مر د ما ن در
усваивают вне школы и не из را ابف در بي ر و ن از كت
книг. م كعر ن د درب ر م ىمرس دم
27
воспевают огромный символ и 4__5" ■■'1 ^ ^ 1 ■"'1 а 1__ й>уо^
упоминание о прошлом со
^
стоянии человека, фантазии и
0^ 1■'^' ١٠^ ^ ^I ( ^ 1_1 д
воображения, грезы и мечты
1 _ _ ، Ь 4 __ ٠۵3 ^ ١ ^ . о»л \. ۵
человеческого рода. В этих ле
гендах и сказках мы видим
очень много смешных, груст м> у - ' . ?** уЗ*,* ****
ных и радушных тем.
28
Сказания обычно делятся ^۵ 4___ I > 1~
Разнообразные сказания
и предания слышны в различ
ا ط نق در ا كو ن ى ك ون
ных местах. Подобно этой
أز ك ه جن ا ن (ث و د م مى ش نم د ه
сказке «О мышонке с оторван
دم ب ر ي د ه ش م و مت ل هم ي ن
ным хвостом» и другие преда
ния рассказываются языком ب ه زب ا ن ر وايته ا ى م ختل ف ى
простого народа. .اس ت ش ده ب يا ن عام ه
30
и дает свой плод, характерный ص و رته ا ى م ختل ف ك ون ا ك و ن ب ه
только для этой местности.
•د ر و ر ش م ىي اب د,
В этих напевах много ه ا ا ح سا سا ت،در ا ي ن ت ر انه
душевной теплоты, они сво
، ش و ق،خال ى از ف ري ب كر م و
бодны от обмана, в них наи
лучшим образом, красивыми и ، تل خ ى ي الم ن،سون غ م ، اص د
простыми словами выражаются ر وث ش ى و خ، ي ا ه ى ن اا م ي د س
чувственная любовь, надежда,
عص ي ا ن ب ه بهت— رث ن و ج ه ى ب ا
жгучая печаль, горе, скорби,
чернота безнадежности, вопль ت ر د ن ك ل م ا ت٥سا د زبب ات ر ب ن و
людей. Как будто все эти рас ة هم كوي ى .ند ك منا م هم ه ك ه
32
د ل از م ن م ى نال د از بار شتر
من ز ل به من ز ل ل و ما ن هر بنال ي م
ب ه يا ر ى م ى ر س د يا ر ى كه دم ى
Дословный перевод:
Как бьшо бы прекрасно после ожидания,
Достичь надежды упования.
Чтобы не было лучше и радостней того мгновения.
Когда достигнет возлюбленный свою во^ю бленную .
ب ب ز د ر كو ه و ك م ر ب و د د ر خت ى
ش كر ب و د ب ار ل ر ح ت ان متا ى
ه ر و ن ما د ر ك ه ف ر ز ن د ش سف ر ب و د
ن غل ر ب و د در د ر خت ش او ن هم ي ش ه
Дословный перевод:
На склоне горы было зеленое дерево,
Плод того дерева был ношей сладкой.
Каждая мать, 4 ةطдитё было в поездке,
33
певами Ирана являются напевы ‘م ا ز ن د ر ا ن اى ■< ر ان ه ه،اي ر ا ن
Мазандарана, Гиляна, Торбета, ‘د ى ي ،ل ر ض‘ د ر ى ،مم ه
Лорестана, Курдестана, Дже- . ج ه رم ى و شي ر ا ز ى اس ت
хрома, Шираза.
34
Слова Бозоргмехра — مخن ان بزرك مه و
35
здоровье, силу и безопасность.
Он ответил: — В дружбе, в
которой нет зависти.
36
можно ожидать от молодых и ٠٢ У. 3
доброго от стариков?
37
учиться науке?
38
я спросил: — Что ценнее ز ن د كا ن ى بهت ر از
жизни?
скромность (покорность)?
Я спросил: — За доброту ص ا ؛ آ ب ك و ي ى را ج ه
чем можно поблагодарить? كن م ؟ ش كر جي ر
вознаграждением за деяния.
40
Он ответил: — В сделках не ؛٠! _،٠ ؛оЫл1*_л ^۵
проявляй жестокость, не ври и о ؛- о *، ؛3 ،£* ٤ ؛ 3
не обижай никого колкими
словами.
ними? ٢٠٠/
Он ответил: — Три вещи: : V— ٠— < ٠
- / •٠ V
41
Сло в а — 3ارهه ا
1 . آرزو ن خ واس ت نагеги пахав1ап «ничего не просить».
2. اف ا ن هаГэапе «легенда», «выдумка», «миф», «небылица»,
«басня», «предание», «сюжет», «фабула»; « اف ا ن ة ني ا كا نвыдумка
предков».
3. اف ان الن وي سа{$апепеу8« ؛баснописец», «басенник», «ска
ник»; «фольклорист», «собиратель фольклора».
4 . اف ا ن ه ( ىаГэапе« ؛сказочный»; «мифологический».
5 . اف انهو(رаЕзапеуаг «сказочный», «фантастический».
6. اوه ا م ،١١٧ا،( آااةед. و ه مу аЬ т) «»ا طوة^آ, «меч™ », «иллю
«мысли», «представления», «предположения», «воображения».
7. اهت ما مе Ы е т а т «забота», «великодушие», «высокие ПО М ЫС-
42
18. خ وار دا ئ م ت ن danestan «презирать», «считать мелочью
«не придавать значения».
19. ب ا شا نd a s ^ n ١. «роман», «повесть», «новелла»; 2. «поэма»;
و. «былина», «легенда».
2 0 . در ئdoru« ؟ложь», «неправда», «обман».
21. در و غ مdoruqgu «лжец», «лгун»; «выдумщик», «обманщик».
22 . ا ج د ا د ى ر سو مrosum-e ajd^di «наследственные обряды (обы-
чаи, церемонии)».
23. « روى تاؤه دا شت نбыть с открытой душой», «быть ул
вым».
24. / سوود توله مبمردم sorud-e tude [mardom] «творение
народа», «народная песня (мелодия»)»; «народная сказка».
25. شت ا ب ك ر د نsetab kardan «торопиться», «спешить».
26. ع ج بojb «тщеславие», «высокомерие», «зазнайство».
27• ن ي ث د ا ر آ م ي ز و، ملعن ا t a ’n ea m iz v a n ؛؛d a r «иронический»,
«саркастический», «язвительный», «колкий».
28. عصيا نosyan «бунт», «мятеж», «неповиновение», «непокор-
ность».
29. يت ا اك ن عق ا ي دaqayed-e niyakan «верование предков».
30. عوامavam (ed. ع ا مam) «простой народ», «необразованные
слои народа, которые составляют большинство народа».
3 1 . في ا ضfayyaz «великодушный», «всепрощающий», «щедрый»,
«милосердный».
32. قص هqesse «сказка»; «сказание»; «рассказ»; «легенда».
3 3 . مت اm ata (о т مت ا عm ata’) «вещь», «предмет», «товар».
34. مت ل matal и مت ل كm atalak ١. «прибаутка», «шутка»;
2. «насмешки», «колкости»; «ирония»; «сарказм»; 3. «напев»;
مت ل مو زونmatal-e mowzun «ритмичный напев».
35. م حف و ظا تm a h fu ^ t «выученный наизусть», «хранимый па-
мятью».
43
3 6 . م ز خ ر فт о га х га Г «глупый», «абсурдный», «бессмысленный».
3 7 . م ص راعт ، $ г а ’ «полустишие».
3 8 . م طال ع ة عق ا ي دтогё1е’-е ацауе،1 «изучение убеждений».
39. م ظا ه رт а г а Ь е г (ед. م ظ ه ر тагЬ аг) «олицетворения»,
«воплощения», «признаки», «символы».
40. مغ اعي لт а Г а ’П (ед. مف عو لшаГи1) «один из ритмов
стихосложения «аруз».
4 1 . م ه ت رт е ، и а г «мудрец»; «глава», «господин»; «вельможа».
4 2 . تي اك ا نш уакап «деды», «отоы», «предки».
43. ول уе1 поэт.: ١. «она», «подруга», «возлюбленная»;
2. «друг», «возлюбленный».
44. ه م و ا رهЬ а т у а г е «всегда», «постоянно»; «неуклонно», «неиз-
менно».
44
)ا
ن م ون ال ه اش آثا ر فول ك لو ر ى
О БРА ЗЦ Ы ^ Л Ь К Л О Р ^ 1 Х
П РО И ЗВЕД ЕН И Й
45
1. Мечта о полете — ٨ ^
46
2. Полет в небо — يرواز به آ س مان
3. Скачки — ىن
1ا م بدو
47
радость. В это время у него ا ي ن هن ك ا م از او در
спросили: :ي رس ي د ن د
— Разве это твоя ЛО- م ا ل ب س را ع -
шадь? ش ما ت ؟
©н ответил: :ك ف ت او
— Нет, лошадь не моя, م ن ما ل اسب ،— خي ر
но уздечка моя, которую полу- م ن ما ل دهنها < ش ا ما
чили у меня и надели на ее ГО- م ك ه از م ن ك ر ف ت ه ب ه ت
лову. .زد ءاند
48
стрельбе, каждый день брал ت ف ن ك روز هر .ني ا و ر ده ب و د
свое ружье и шел на охоту. Но , ش ك ار خ و ل را ب ر م ى دا ش ت و ب ه
как бы туда и сюда не бегал ٢ ا ي ن س و و به جه ا ما
не старался, не мог добыть ت ال ش و م ىد <ويد سو ان
охотничий трофей. Все вы - جان و ر ى س ت،ن م ىتوان <م ى ك رد
стрелы охотника оказывались ه م ة تي ر ه ا ى ص ي ا د .كن د ش ك ار
промахом, но он никак не бро - دس ت ول ى او خ طا به
сил это занятие и к^кдое утро و ب از ث ي د، خ ول ن م ى ك ك ار از
уходил на охоту в поле, в один بم ش را ص ح را راه ف ر دا
из дней, как всегда с пустыми ما ن ن د كه روزى .ف ت/م ى
руками, он возвращался домой , ص ح را از خال ى دس ت ه ميث ه
на дороге увидел мальчика, ко - را كودك ى راه در ، ش ت،ب رم ى ك
торый нес с собой зайца в го- خ و ل را ب ا خ رك و ش ى كه دي د
род, чтобы продать. Охотник . بف ر و ش د تا <مىب رد شهر به
купил зайца у мальчика и отнес ك و د ك از را خ رتو ش صي ا د
зайца на обочину дороги. Он ج ا ب ه ب ه كن ار ا ن را خر ي د و
достал из перем ؛؛тной сумки طن ا ب ى خ ور ج ي ن از بر د
) хурджина) веревку. Одним ي ك س ر ا ن را ب ه يا ى.د راو رد
концом веревки он связал ногу د ي م ا ن را ب ه سر خ رت و ش و
зайца, а другим концом привя - ق د م جن د و د ر خ ت ى بس ت
зал зайца к дереву и отступил نش ا ن را خ ركو ش •رف ت عق ب
на несколько шагов назад. При - را تفن ى ما ش ة و تر ف ت
целился в зайца и дернул спус - ك ه ص د ا ى ه مي ن ا ما .ك شي د
ковой крючок ружья. Однако , خ ركو ش يا ب ه ، ب ر خاس ت تف ش
когда прозвучал выстрел, заяц ب ه كلول ه ،زيرا . ك ذا ش ت ف رار
пустился в бега. Было видно , خ ر ك و ش ب ه طن ا ب خ و ر ده جا ى
что пуля вместо зайца попала в .ب و د
веревку .
49
6. Молодой охотник и его друг —
50
Осел сказал: «Дружище, رفي ق <<اى :كف ت خر
для боязни и страха достаточно ه م ي ن ب ر ا ى ت ر س و بي م، جا ن ى
того, что вода доходит только زي ر آ ب تا كه اس ت كا ف ى
д© твоего живота, и вода, до- ك ه اب ى زي را. ش ك م ت و ب ا ئ د
о д я щ а я до твоего живота, бу- م ش ك م ت و رس ي د ه از ب ه زي ر
дет выше моей головы». .« ك ذ ش ت م ن خوا ه د
51
— Самый низкий человек كس ى أدم ي ع ت ت ر ي ن-
тот, который в трудное время ر في ق خ و ل را در روز كه
оставляет своего друга и убега- .ك ذ ا ش ت ه و ب م ي ز د ب خ ت ى تن ها
ет.
Слова — !١^٠٥^
م كر د ن Ьи каг،1ап «нюхать»
ح مل ه ك ر د ن Ьат1е каг(1ап «нападать»
С лова — وا ال ه ا
ب ر د ا ش ت نЬаг-(1а؛؛1ап «поднимать»
دراز ك ش ي د ن 1егаг ка(؛؛؛،)1ап «разлечься»
т е ,^ «корм», «еда»
ПЕРСИДСКОМ ЯЗЫ К Е
ي ك دي م ب ه ري ز ى ر' ن ك ذ ش ت ه بي ر م ر د و يي ر زن ى ب ا
. زدس نن د < ان ه ا ت ه ي دس تب و د ن د،مك
:ص ب بيرمر د،_^ روز يي رزد
زي رف و ن د ر خ ت از ه يم ة خ ش ك و م ب رو ج ن به ~~ امروز
54
ا د را س ا،اى ح ن د از ه م ة ا ن ل ر خ ،ف راههر ك ن د ،ل ر ح ت كر ف
زمرف و ن ب ه ح ر ف ا م د و ن ه الت م ا س ك ف ت :
— خ و ا ه ش م ي ك ن م ب ر تنهاها زخ م ن ز ن ش ا ي د روزى ب ه ك ار
تو آث م■
از ك فت ك و ى د ر خ ت ب ر بي رمر د و ح ث ت مستول ى شدم تب ر از
ش ك ف ت ى ن ش ت ■ ج و ن ب ه خ ا ن ه ا م د ،ان ج ه ا دس ت ا ن دا خ ت و
ا ز كف ت. رفت ه ب و د ب ه بي ر ز ن م ا ن او و د ر خ ت ك ه در ج ن ك ل
د ر خ ت اس ب ى ب ا ك ف ت — :ا ى ن ا با ن ! ب ر ك ر د و از بي ر ز ن
^ ^. ^ ١ ا د ه راه د ر ش ك ه ب خ و اه! ب ه اندا زة ك ا ف ى د ر ز ن د ك ى
م ص ك ال ه ب ر ه ر ج ه تو بخ وا ه ى. ني رمر د ك ف ت :
ر د ه ،كف ت: نه ا د و ب ه راه افت ا د .ج و ن ب ه د ر خ ت
— د ر خ ت زي رف و ز ا د ر خ ت زي رف و ن؟ يي ر ز ن م ي م ي د «اس ب ى
ا د ر ش ك ه م ي خ و ا ه م ».
ب ه خا ن ه دا ش ت ، خ وا ه ى د ر خ ت ك ف ت :س ^ ص ا ش د ! آ ن را
ب ر ك ر د ».
در شكه به د م خ ا ن ه اس ب ى را مس ت ه خا ن ه ام د . يي ر م ر د ل ه
ديد ■ يي ر ز ن ك ف ت :
ن ه ؟ ا م ا خ انهاد،ر ح ا ال بهن ر از ك ن ،ذت ها ر م. — سم ه م ي د ى .
سس ت و لر زان ا س ت و از ا ي ن رو مىت رد " م ي ا ي د ه—ا ف رو ب ر ب ز ل •
بم ن ى د ر خ ت ب ازك ر د و از او خ 1ن هأ ى ل ب ك ر ب خ و اه .سا ب د خ ا ن ه را
ا ز ك ش ت خ انهءاى ل ب ك ر خ وام ت . ددهد>> .بي ر م ر د ن زد د ر خ ت
كه ج ه ان خ ا ن ه ب رو و به صا ئ د ! كف ت: درخ ت
س د ر خا ن ه ب ه يي ر م ر د ج و ن م د ل خوا ه ى ان ح ا خ و اس ت ه ا ى
55
رحما شد ! ن ازتا ن را ب ر ا و ردحمم .حا ال به خ ا نه د ر خ ت كف ت:
ب ا زكرد».
ك ش ت و ر م ه ا ى از كوس ف ن د ا ن و م رغ ا ن را ب ر از بي ر م ر د
ا ن م ى ث ن ا خ ت .لي ر م ر د ك ف ت ؛ در خ ا نه ل ب د .از خ وش حا ل ى س ر از
(ح ا ال ما به ه م ة خ و ا د ت ه ه1ه م ا ن ر سم د م م م
ل و اند ك ى ب ك ا ف ى نيس ت • ب ر و اين ها ه “ص كف ت؛ بي ر ز ن
بخ واءا» بم س از ا ن يي رمر د ي ي ش د ر خ ت رف ت و ي و ل خ و ا ت •
صائ د ! ا ن ج ه ك ه خ و ؛ د ت ه ا ى خ و ا ه ى درخ ت كف ت:
دا ش ت » .
اف ت و ش ك ه يي ر م ر د له خ ا نه ا زك ش ت ،ت و دءاى زر و سيمر
ك ه يي ر ز ن ان ج ا ب ر روى ه م ك ي ه م ي ك ر د.
هما را ن ر و ى و م كن حل دس ت دا د ه ا س ح ا< ب ر زن كف ت؛
ا ما هن و '،ك ا ف ى ن م ت .ح ا ال ك ه به خ ومأنن ال ه ا ^*^^ ،^ ١٥مر د ما ن
,ص را ب ا ب د از دبدا ر ما د رل،ى و د ه ن ت ب ر د ل ي ■
—-ب از م ا بترسن د ه .
د ر خ ت ب ازك ر د و از او ب خ و اه ك ه مر د م ا ن ني
ب ش د و خ ت ب ا ز ك ث ت و آ ن ج ه ك ه يي ر ز ن خ و ا ن ه ب و د
بمرمر د م
ا زكف ت.
ه م ب ر ا ى س ما م ىكذا رد م ،ب ه باس د أ ا ن
رر د ر خ ت كف ت؛
خ ا نه ب رو! ه
كه دبد س ر م ر د به خ ا نه ب ر ك ن ب .س رب ا زان و نكهب ان ا ن را
م و رد خ ا نه ك ر د ا م د ه ب و د ن د .ا م ا هن و ز ت م ا م ابن ه ا به ا ط ر ا ف
.ب ن د بي ر ز ن نب وب• يي ر ز ن ب ا ز ه م ك ف ت ؛
ك ه ه م ة مر د م ا ن — م ي ش د و خ ت ب رو و از او ب خ و اه
مت م ن د ا ن ا ي ن درك ا ه كن د ! » د ه ك د ه را
بثرا دو ر ت ر ذ ت و ا ض ارزو دا ذي—ز ئ ا ز دم ت• مي /د م
م د ت ى ك ذ ن ت .از د ر خ ت ب ا ب خ ش د .س ر١ن ح ا م ل ر خ ،ك ف ؛
— رشه خ ا نه ب رو! آن ج ه ك ه خ واس ت ه ب و د ى ب ر اورد م م م
مو من ك ه يي ر م ر د به خ ا نه ر س د ج ن دا ن خ و!س ت ه ا ى ن ما ف ت .
فق حل ك لم ة ب ي ش ي ن را ل ب د ك ه بي ر زن در كن ار ا ن ا سمت ا د ه ب ود .
56
■
Слова — Ььв^з
،/о й апёак! «немного»
г? 1аЬаг «топор»
1ага ؛е «щепка», «срез дерева»
|،،и>и1уыЛ вагащ ат «в конце концов»
٠٠ ٠٠ т о ^ т а п ،؛ «бедный», «неимущий»
и ،Н *؛ пс^аЬЬап «страж»
4 *, лА Ы те «дрова»
Оьы0^1 епвап-е агтап<1 «жадный человек»
ОзЪО ، ^ ^ ۵ ёегахЬе /лгГип «липа» (дерево)
)3 ^ Ьауаг ка г،١ап «верить», «доверять»
،>*١٤>- ٠١* Ье каг а таёап «пригодиться»
- - ؛зЬ Ьаг^а^ап «возвращаться»
،^!٠؛ ^،،и л <ц Ье еИетав goftan «говорить с мольбой»
،< ؛# ،^ Ь ^ Ь ؛ШЬ Ьи(1ап « быть нетерпеливым»
١٠٣٠ а 3 ؛1 ؛У ^ ،! е-уе га г-о-в؛т «куча золота и денег«
!оМёаз! budan «быть бедным»
^!«• Ь،، ^؛Ь 3! ^،٠« ваг яг ра па$епах- «не узнать с головы
،ап до ног»
٧ ٧ 3 8081-0-1аггап Ьис1ап «быть развалюхой»
о •*؛ (об избе)
^ еП zade ؛о،1ап «удивляться», «изум
ляться»
«свалить в кучу (денег
6 * ؛/ ٠^ кар ре кагёап
и т. п.)»
^ Л،!^^؛ <؛،،،л mostowli ؛؛о(1ап «овладевать (кем-чем
у )»
3 ١٠٢٠J------ 1 1аг8-о-уаЬ ؛а1 )1؛Шап «испугаться и
^ ؛1 м)Ь Си1 <^ страшиться»
57
ا،؛؛؛آءءئز ج ت ك ل «»лес», «роща
«ладно!», «пусть؛؛ Ьаب ا ش د ا «!!а<1
«дрожки؛! >1огоد ر ش ك ه «ке
ا ض؛ءا ،د م ث ت «»ужас», «страх
«стадоرم ه « га т е
«избушкаكل ب ه «ко!Ье
»«простофиляن ا دا ن паёап
ب ه ب ه!
ج ه س ر ى ،ج ه د م ى
ي ر و بال ت سي اءرنك ط و
رب ت؛ نيس ت ب ا الت ر ١ز سي ا ه ى
م خ و ش اواز ب و د ى و خ و ش خ و ا ن
م رغ ا ن• در تو از بهت ر نبد ى
كن د آ ش ك ار آواز كه تا
ط ع م ه را ب رب و د. ر وب ه ك ج س ت و
ا)؛ه ца1еЬ-е р а п т؛гацак
،1.؛ рагا> ال أ Ье (1аЬап ^а^-^е^е^-о-
,؛Ьаг (1сгахи певав! (1аг гаЬ
.ке аг ап т^ога!^ гиЬаЫ
гиЬаЬ-е роНапЬ-о-ЬПа^аг
гаЛ ра-уе ёегах(-о-кагё ауаг
!goft, bahbafa! ceqadr zibayi
!؛ e domi, ajab pay؛> ce sari ,
parobalat siyahrang va qasang
!nist b ^ t a r az siyahi rang
gar xosavaz budi va xosxan
.nabodi behtar az to dar morqan
ta-ke avaz askar konad
.rubahak jast-o-to’me-ra be-robud
دوخ ت ب ر نشس ت ه ب و د ب ر ش ا خ
بخمت. بكط ك ال غى مف ل س ب ر ك ش ت ه
يني ر ي ك قطع ه منق ار در دا ش ت
شي ر جو نردبكم ،روب ا ه ى كا م د ش
ب و ى ط ع م ه عقل ث ن از س ر دررب و د.
ل ب ب ركش ودت زب ر ش ا خ ه ا م د و
ك ا ل م ال م ا ى ش ا م مرغ ا ن ك الغ
و ب اغ ز ي ن ت بست ا ن ا ل س ال م ا ى
ه ر ب و ست ا ن ا ى ب لب ل ا ل س ال م
ه ن د وست ا ن. ق ق نم س اى ال س ال م
به ش ت طا وو س جو ي روب ا ل ت اى
بر سر ش ت اغزل رن ك ا م ؛ را ن از
اواز تو كر ه م ج و ي ر ن م كوس ث
ه م ي رواز توأ طا و س ك ى ث وب
ا ن ك ال غ ى زب ن س خ ن ش د در نش ا ط
ي ك د م ن م ا ي د قا ط قا ط خ واس ت تا
خ ول بكش و د ب ر عزم ب ر ود نو ك
اوفت ا د ش ان ج ه در منق ار ب و د.
روبه ا ن ب م ف ت و خ و رد و شك ر ك ف ت
س ف تت الن كو نه س س مع ن ى را در
59
ج ها ز در ابل ه ي ا ف ت ءق ر د د كه تا
ا ما ن در جمله مف ل س ا ن ب ا ث ن د
Ьаг-пе§а$1е Ьи(1 Ьаг §ах-е (1егах1
уек عئيم، أوقтоАеэ-е Ьаг^а ؛ке ЬахЬ
> ا § ة ه1аг тепцаг уек цаГе-е рап؛г
к(с)ата(1а ؛؛па/) 1؛к гиЬаМ ٤© ؛؟г
Ьи-уе 1о’т е ةع )وعаг ваг (1аг-гоЬи>1.
г؛г-е «؛ахе ата<1-о-1аЬ س- ةهج،ها:
кавзаШт еу >؛аЬ-е тогцап ка1ац
азва&т еу гша1-е ЬовШп-о-Ьац
авваШт еу Ьо1Ьо1-е Ьаг Ьи؛؛гёп
.авва^т е^ цоцпов-е ЬепёивШп
еу рагоЬа!а1 со Шуив-е ЬеЬе؟и
аг Ьагагап гап§ ^؛га<1 Ьаг-веге
Ьатсо рог шкш ، ؟аг ауаг-е ٤٠
кеу ؟؛ауа >1 ئ¥}؛ ةا١^٨١ !рагуаг-е 1о
ап г؛п вохап هة، اс!аг пе؛؛а1
ш ، ш уек (1ат патауа >1 ٩ ^ ٩^؛
!«о^-е Х 0 )1 ءط-ه^قمج ذ ](а гт-е эоги
иКаёа ؛ап-се ،«؛٢ тепцаг Ьи،1.
гиЬаЬ ап ^е-؛؛еге^-о-^ог،[-»-؛окг ج0ه
)1огг-е т а ’па-га эераэ ؛п §ипе $٠٨ :
а-ке а^،а< ؛уай اةج- سا،ا!ةاا ص ط
тоПеэап Ьа§ап>1 ز0 اآال1аг атап < 6
60
حيل ت سان «хитрец»
خ و ث خ وا ن \osxan «сладкоголосый»
دم اا!هه «хвост»
/ روب ا ه مبوبهгиЬаЬ/гиЬаЬ/ «лиса»
روبه كгиЬаИак «лисичка»
ز'غ/ ومح «ворона»
زين ت م««اا «наряд», «убор»
طا و س Шуи؟ «павлин»
طعم ه и>’т е «еда», «корм»
ض٠ ل٠ ق اца1еЬ-е рап ؛г
~ل «кусок сыра»
قق ض цоцпов «феникс»(птица)
ق ط ع ة يني ر рап ؛г «кусок сыра»
ك الغка1ац «ворона»
/ منق ار مبمو كтеп ц аг/п ок/ «клюв»
Ьатсо /ЪатсопУ «подобный»
1
إ
о
щать».
ب ر عزم س ر ودЬаг я г т - е воги>[ «Как намеревалась
спеть»
ب و ك ث ت ه ي خ تь ،г - ؛а؟، е Ьах؛ «с отвернутой судь-
бой»
ب و ى ط ع م هb ^ y e to ’me «запах еды (корма)»
تا ك ه ابل ه يا ف تta ke ablah yaft gar- «Чтобы такой глу
كرده dad пец нашелся», «Да
сыщется такой глу
пец!»
د ر نش ا ط ش د ن dar nesat sodan «обрадоваться»,
«загордиться»
د ر مع ن ى را ايت ك ون ه dorr-e ma’na-ra ه؛- «Многозначительно
gune soft сказала», изложила
жемчужины значе
ния»
مق ل م ا ن جمل ه د ر moflesan jomle dar «Чтобы бедняки
ا ما ن ب ا ش ن دaman basand были в безопасно
сти»
عقل ش از س ر ربودaqlas az sar robud «Лишилась разума»,
«Потеряла рассу
док»; «Перехитрила
её»
ك ام د ش ةع هع[ا}صرке а шаёа ؛ «Как подошла (к
ك ه أم د ش ней)»
ك ال س ال م ка$$а1ат «Здравствуй(те)!»,
عل ي ك م ا ل ال مа1еукота88а1ат «Привет!» (Ответ на
س ال م عل ي ك م $а1ата1еукот приветствие
«здравствуйте!»
(букв, «мир вам!»)),
تبد ى nabodi^ ^ ؟ nabudi «не был(а)»
ل ب ب ركش و د lab bar-gosud «открыла рот
ن و ك بكش و دnok be-gosud (клюв)».
62
بل در ج ين و ب وزكر — . □ ерепел и земледелецه
دو بل د ر ج ي ن ب ا ج و ج ه ه ا ى خ ول در ك شت زا ر ى ز ن د ك ى
ف ت ن د و ث ب ه ا ب ه ال ن ة خ ول م ى ك رد،ند .روزه ا به ص ح را
ه ر ج ه در روز كه س ر د 0ب و د ن د ج و ج ال ه ا ب ر م ى ك ،شتند .به
مىبم ن ن د و مى(شن و ن د به انه ا بك و ي ن د .
شب ى ج و ج ال ه ا به يد ر و ما در خ ول ك ف ت ن د :
صا ح ب ك شت زا ر يسمر ث ن را نزد ه م س اب ال ه ا فرس ت ا د س ^ا م روز
ج و ج ال ه ا و خ وا م ش ك ر د ك ه ف ر دا حا ص ل ش را درو ك ن ن د .ما د ر
كف ت؛
63
^ د ي م جا ى ما ن د ن نيس ت .ف ر دا ال نة ما خ ر ا ب م ي ش و د.
ب ا ب د ه ر ج ه زودت ر به فك ر ا ش ا نة د بك ر ى ب ات س م.
ح ر ف او را م ا در دلي ل حوجت__هه ا ت ع ج س ب ك ر د ن د و از
ي ر س دن د •
ما در كف ت:
ن ش ت ه ب و د، —تا وقت ى ك ه دهق ا ن به ا م ي د ا ي ن و ا ن
ب را ى ما خ ط ر ى و ج و د ندا ش ت ا< ا ما ه م ن ك ه ق رار ش د خو د ش ك ار
د ي م جا ى ما س س ت. را ان ج ا م ب د ه د ،فه م ي د م ك ه اين ج ا
ام*مه ا — Слова
أشي ا ئه уапе؛؛ а »)«гнездо (птиц
)1؛ о тا م ي د »«надежда
ز م بر »«хлебопашец
ي ن ЬеИепНпبل د ر ج »)«перепел(птица
ه جوج ءز*ان »«цыпленок
خ ز \a ta r »«опасность
دا س $ةا، »«серп
شد ،ЫН »«причина
ёеИцапدهق ا ن »«крестьянин
ها ص ваЬеЬ »«владелец», «хозяин
فه م ي د ن )1ап؛ ГаЬт »«понимать
كش ت س »«посев
ك ثت زا ر ке^гаг »«засеянное поле
ال نه 1апе »)«гнездо (птиц
ما ن د ن тап ёап »«оставаться
ه م ساي ه Ьатвауе »«сосед
به انت ظار نشس ت ن Ье еп،ег،г «сидеть в ожидании»,
)ап؟ а؟пе »«ждать
64
■
مدن каг-آا(،زز س »«удивляться», «изумляться
"«ا>
تي ز م ر د ن Иг каг(1ап »«точить», «заострять
خ وي ث ا ن ا!ةق؛* »«родственники», «родня
درو مدن каг(1ап »«косить
س ر ده ب وب ن $ерог(1е Ьиёап «поручать», «давать указание»,
مرااتجام каг-га а щ ат «выполнять работу».
دا د م / <1й(1ап
جث س م ش ■
<—л روزى روب ا مه ،از ك—ار دف ى م ى ك ذ ث س ت•
خ روس ى افت ا د ك ه دانه ب رمي ج ي د • ب ي ش ر ف ت و ب ال م ك ر د و
رفي ق ،يد ر ت را خ و ب م ى ش ن اخت م .ب عي ار خ و ش اواز كف ت:
ج ط ور م ي خ وا ن ى ؟ ذ ت م ىب ر د'م• ت و ل ب و د و از آ وا ز ش
مب رم
ب ك ه م ن ه م ما
نن د “ اكن و ن خرو س كف ت؛
خ و ش آواز ه ت م .ف و ر ى ج ث م ه ا را بس ت .بال ه ا را به ه م زد و
آواز بل ن د ى س ر داد .روب ا ه ب ر ج س ت و او را ب ه د ن د ا ن ك ر ف ت و
كرد• ف ر ار
س ك ه ا ى ل ه ك ه بش م ن روب ا ه ب و د ن د ،او را بنب ا ل ك ر د ن د .
روب،ا ه
ه ب د; . افت ا
_اى.خ ر و س ك ه جا ن ش در خ ط ر ب و د‘ به ف ك ر جا ر ه اص
اك ر مس خ و ا ه ى ك ه از دس ت س ك ه ا ا س و د ه ث و ى ،ف ري ا د كف ت؛
ك ن و بكو ك ه اي ن خ ر و س را از د ة ش م ا ن م ف ت ه ام• روب ا ه ب ا ا ن
ه م ه زي ر ك ى ،ف ري ب خ و رد .ت ا د ه ا ن ب ا ز ك ر د ،خ ر و س ب ا ال ى
ض ي ر -ش ل ر
روب ا ه بي ج ا ره ك ه خ روس ى را از دس ت دا د ه ب و د ،ب ا ن ا! م ي د ى
ك ه ب ى مو ق ع نف ر ي ن ب ر د ه ا ن ى به خ ر و س ن ك ا ه ى ك ر د و ك ف ت ؛
ب از ث وب!
بت ه مو ق ع بى كه ى ب ر جش م ^ نف ر ي ن كف ت؛ هم خرو س
ش وب!
65
و)ئهه ا — Слова
أ سو ده ش د ن 1ап<0؛ авиёе «избавиться», «утихомири-
»ваться
я\лгأوان »«пение
1ап؟ Ьаг^аب ر ج ت ن »«выпрыгивать
’ тш тце؛ ьثى موقء »«несвоевременно
)1ап؛ рагيريدن »«улетать», «летать
جا ره саге »)«выход (из положения
خ و ش[واز ауаг؛؛хо «приятным голосом», «слад-
»коголосый
<1отЬа1 кагёапبنب ا ل ك ر ب ن «преследовать», «гнаться(за
»)را кем-чем
аг (1а(1ап؟ سر دادن »«начинать
ХахгяЛ Ь،)Г(1апل ذ ت ب ر د ن »)از «наслаодаться (чем
ن اا م ي د ،ى )П؛ п а о т «отчаяние», «безнадеж-
»ность
م- пеМп Ьаг...تف ر ي ن »«проклятие на...
66
ا
كف ت: شا ه
بدهم و ل ه س ب يل ه ال م ك ه ت اب ى — م ن ه م ك ا ف ى اس ت
دست م را تك ا ن ب د ه م ،ف ورآ ش خت س م حك و م را ازاد خ و ا ه ن د ك ر د.
ه ر ج ه ا ر نف ر ب ه ش ور و مش و ر ت نشس ت ن د .ارا ل م خ ا ن
مب ث ن ه ا د ك ر د ك ه خزانة ي ادش ا ه را بد زدند .ا ن و ق ت ه ر ج ه ار
كه ر ف ت ن د و وارد ق ص ر س د ن د .د زد ى نف ر از دبوار ق صر ب ا ال
م عل و م خ زا ن ه را جاى ط ال ب و د م ح ل يو ل و است ا د د ر تع ي ن
س وراخ ك ر د ن ك ر د و به انه ا نش ا ن دا د و ه م ة انه ا شرمع ب ه
ا م ك ر دن د .در ه م ي ن مو ق ع س ك ه ا شي رف ع به ع وع و ك ر دن د .د زد ى
ك ه ز ا ن حي وان ا ت را مىد،انس ت كف ت:
ث ك ى از ال ن
^ م ن ت ع ح ت م ى؛ ن م ،س ك ا م ي ك ولدت اى ،اى ،م
ج ه ار نف ر خ ول ش ا ه ارالم خ ا ن اس ت• جم ز ى س ر در ن م ى؛ور م•
ح ر ف ه ا نك ر د ن د .انه ا ول ى دو د زد دي ك ر ت و ج ه ى ب ه ا ي ن
وارد خزانه س د ن د و ج ه ار ص ن د و ى ج ر م ى ب ر از س ك ال ه ا ى ط ال را
ب ر دا ش ت ن د و ب ا خ و ل ب ر د ن د و در دا خ ل قب ر ى در ك ورس ت ا ن
ق د ي س س ه ر بن ه ا ن ك ر دن د .ص ح د م سا ه ارا لم خ ا ن دو سما ن ح د ب د
خ ول را ت ر ك ك ر د و به ق ص ر ب ر ك ش ت.
صي ح ب و د ك ه خزان ال دار ك ربهكن ا ن ب ه ن ز د ش ا ه د و ب د و
ش د ن د و س ن ن ص ن د و ى ب ر از ك ف ت ك ه د ب ش ه د زدا ن وارد خزانه
س ك ه ه ا ى ط ال را ا خ ول ب ر دن د.
ش ا ه ت ع ح ى ك ر د و ب ر سمدت
— ا ى خزان ال دار ،خ و ن ش م ر د ى ؟
خزان ال دار ج و ا ن داد:
^^بل ه ،سح ى ص ن د و ى س ك ة ط ال د ر دل د ه س د ه ا س م ا•
ن ا ه ارالم خ ا ن ل س م ور دا د ج س س ج و ى كسممر د ه ا ى را ١غ از ك ن ن د .
در ه م ا ن روز د زدا ن را ك ر ف ت ن د و ج ه ار ص ن د و ى س ك ة ط ال را به
ق ص ر اوردند.
ح ال با ن طن ا ن دار را به ك ر د ن ط ب ق دست ور سا ه ارا لم خ ا ن
د زدا ن ا ف ك ن د ن د .
67
جه ل ق اه ت ا د زد ى ك ه مىت وافس ت ه ر كس ى را ب ا ي ك
ا ل د ي م او را بث ن ا ب د ،نك ا ه ى به ارال ي خ ا ن ك ر د و ف ورأ او را
شن ا خ ت و كف ت؛
^ ا ى ،خ و ب ب ي م ،ن ب يلت ا ن را تا ب ى ب د ه ي د و ل ب ن ت ا ن را
ه م تك ا ن ى ب د ه ي د .
ش ا ه ارال ي خ ا ن خ ن د ب د ،ب ه نف ر د زد را ازاد ن م و ل و وزي ر
خ و ل ك ر د و دب ت ور دا د خزان ال دار را به دار بزنند.
وا ال ها — С лова
<!ةة،ا) ه هآ هم ي و مم م أ »«пернатые
ت جسس »«р©зыеки», «поиски
ا)ةاا«ز ج ال د »«палач
خ زانة ي ا د ح ا ه ха/апе-уе »«казна шаха
ا،ةقءا،ة^
خ زان هدار \a zan ed ar »«казначей
уе؛ хخيوم »«г Хива
ح ءوا ن Ьеууап »«животное
در (1аг »«виселица
د زد ا©/،ا) »«вор
د زد ى اا،ر/ها) »«воровство
دس ت و ر <1 авй 1 г »«указание
ا؛طه $س ب ي ل »«ус», «усы
эекке-уе ь،1аس ك ة ط ال «золотая монета».
ش كر د ص €ج،ة »м؛؛«уловка»; «при
воЬ Ьёатصب ح د م »«ранним утром
цаЬгقب ر »«могила
яавгق صر »«дворец», «замок
ا أ ة آ ^ ه الج كورست ا ن »«кладбище
م حكوم таИ кит »«осужденный
وزء ر \ 2ki\r »)«визирь(сановник
اف كن د ن а،кап(]ап »«бросать», «кидать», «швырять
68
تا ب دا د ن <аЬ (1ас1ап «скручивать», «поглажи
»)вать (усы
أ ا ا’ ه ،تعر ي ف و ت م ج ي د уа ا،؛زآل ءاا «хвастаться»,
مد ن каг(1ап »«восхваляться
دار زد ن (1аг га،1ап «подвергать казни через
»повешение
د م د رآورد ن ваг (!аг-ауагёап »«понимать», «уразуметь
ل _ ه شو ر و уага1؛ Ье §ог-о-та »«садиться и советоваться
مش و ر ت س س ت ن е$1ап؛؛пе
ك ه ه ر دو ت ص وي ر ى دو نف ر نق ا ش ب ا ه م ش ر ط بس ت ن د
ن موثمر ب ك ش ن د ت ا م عل و م ك ر د د ك ه ك دا م ب ك بهت ر ص ك ش د م ب ك ى
انك ور كش م د و ب ا ال ى بن ج ر ه ١وب زا ن ك ر د .مر غه ا ا م د ن د و منق ا ر
زدند .مر د م از است ا د ى ا ن نق ا ث ن ت ع ج ب ك ر د ن د ،ب خ ا ن ة نق ا ث ن
نموثمر تو ك ج ا اس ت ؟ لب ك ر ر فتن د و لرس ي د ن د ك ه
در ي ش ت اي ن ي ر ده• نق ا ش اول خ واس ت ك ه ي ر د ه كف ت:
را ب رداردء ج و ن دس ت به ل ر د ه زد مل ت ف ت ش د ك ه ب ر د ه ن س م ت ،
دب وار اس ث ك ه روى ا ن ت صوب ر ي ر د ه كثس د ه ش د ه أس ت.
م ن جن ا ن ت م وي ر ى ك ش ي د م ك ه مر غ ه ا را ف ريفت م تف ت:
استا د ى ك ه نق ا ث ن را ف ر ي فت ى. ا ما تو
69
مل ت ف ت ث د نmoltafet sodan «замечать», «понимать»
منق ار زد نm enqarzadan «клевать»
نق ا شnaqqas «художник», «рисовальщик»
ف ر ي ف ت نfariftan /farib «обманывать»,
/ ف وي ب دا د ن/ dadan/ «вводить в заблуждение»
م عل و م ك ر دي د نma’Ium gardi- «становиться очевидным»
dan
Слова — واؤءه ا
ن, •ص
، ( د١ ارزض
٠ . اarzes da ؛tan «иметь цену», «цениться»
از ص ج ي ز ىaz pe^-e ciz-i «искать», «ходить за чем-л.»
ك ش ت نgastan
ا م جه agar ce «несмотря на», «хотя»
ير هي م ت porqeymat «дорогостоящий», «ценный»
ين داثت ن pendastan «полагать», «предполагать»
جو jow «ячмень»
خ اك ر وبه xakrube «сор», «мусор»
—در مي ا ن dar miyan-e... «среди», «между»
د ل تن ك ش د ن de> tang sodan «печалиться», «быть огорченным»
ى1ص saray «двор»,«сарай»
مروا ر ل د mervarid «жемчуг», «жемчужина»
ق nagah «вдруг», «неожиданно»
70
ا
١٧
ن م ون ال ه ا ي ى از ح ك اي ا ت مض ح ك و ف ك ا ه ى
— С лова Ььв^з
د لو ،!а!у «ведро» (кожаное для вычер
)пывания воды из колодца
аг’ап؛ ش ر ط »«по закону шариата
«падаль», «труп», «туша
ال ش ة ة1
»)(животного
ЯаЬе1-еق اب ل اس ت م ا ل ب و ب ن «быть пригодным для
ا ة ا »’ ؛ س употребления».
Ьи،1ап
ل ،جءاة’ س^ имцО,1ل^? 4 ;»١.«наставник»,«учитель
»«знаток»; 2. «загадчик
?١
ك ل كو جه — Уличный цветок .2
از ي ك نف ر ل ه ا ت ى ك ه به ت م اش ا ى ي اري س ا م د ه و ب ه ل ه
ه م ك و ج ه ه ا ى ي اري س ك ل خ و ل ر ج ع ت ن م و د ه ب و د يرس ي د ن د :
بل ى‘ آ ي ه م ك ل غ ر ي ب ى • و ق ت ي ك ه ب ر رو ى دا رد؟ ك ف ت :
ج و راب ب ي ا ه ب ي ف ت د ل ك ة ا ن ب م ف ي د اسس ت و ج و ن ب ر روى ج و راب
ب ف ي د ب ي ف ت د ل ك ة ا ن مح ي اه•
و!رهه ا — Слова
oftadanافت ا د ن »«падать
د هات ى dehati »«сельский житель
نمو د ن ra j’at nemudan »«возвращаться
lakkeل ك ه «пятно (на чем-н.)»; здесь:
»«тень
وقت ى ك ه vaqti-ke »«в то время, как», «когда
هم ham »«также», «тоже»; «и
وا ال ه ا — Слова
ب د و ن ت اء م ل «bedu،>-e taammol «без промедления
pasي س «в таком случае», «значить
«?что
دي وانه divane ««безумный
دي وانه زنه ا vane-ye zanha؛ d «влюбленный до безумия в
«женщин
72
١
سل طا ن - зоИап «султан», «государь», «М О
«нарх
хапотءل،ة[£اةق ش ا ه زاده خ ان م ««принцесса», «шахская дочь
а п т؛ §ихش و خ ى آ م ي ز ««шутя», «в шутку»; «шутливо
ف رنكست ا ن «»Франция
م جل س مجالى .س) طز س «м», «вечеринка؛؛»при
(ة€رةزةااا
ى فمرد ق ت اس نل ار
س ر س مص
جا لى ى 'ر
ازمحخ الفم ى در يبمك ى
اي ن م را ك ش ح سل طا ن ج ه ش د ه اس ث ك ه مر ا ك ش ب ر س د ؛
زن دارد و م ط ل ئ ش م ا زنه ا ى متع د د م يك ي ر ي د ؟
ج و ن در ممل ك ت ل ما مث ل اين ج ا ن ي م سفي ر كف ت؛
ش د ه با ش د .ل ه ذ ا جم ع ت م ا م صف ا ت م طل و ب ه در ي ك ،نف ر زن
صفا ت آ . ئ د رتك
ح ،.ا١١ل -م مج-م -ء
حم ء
ن .ا
ك ر ن د، :تا ب م ا .
11ل -س ء
ج ن د ب ن عء ا
.حمس ن ه را ك ر د ه ب ا ش ن د
و1رهه ا — Слова
)! веГаم ف ت ве1а1 (ед.صف ا ت »«качества», «атрибуты
ءاا،؛ى؛لا эеШ-еصف ا ت «красивые качества», «все
»прелести в одном лице
صف ا ت م طل و به таИиЬе «желаемое лицо»; «жела
»емые качества
! ауаعيا ل »«жена», «супруга
еЬагаلهذا 1 »«поэтому», «посему
متع د د то!аа(1(1е(1 »«многочисленный
ط ظ тоИацап »«обязательно», неременно
م ن ح ي ث’ الل«زعأ[!اهه لأ€اا!<«!€ «со всех точек зрения», «в
ال م ج م ئ »совокупности
73
جل ما ت من ومه — Собрание спящ их .5
Слова و(مئه ا
و1رهه ا — Слова
انت خ ا ب ك ر د ن еп1ехаЬ кагёап ««выбирать
ة^ج ге-уе؛ ауآويزة كو ش »«подвеска
Ьиёапةا«ج )1агد ر كو ش ب و ب ن « п ом н ить», »«не забывать
о1уаЬагга1علي ا حض ر ت «Её Величество» (титул
)королевы
€آةا ق الج كوث واره »«серьга», «серьги
م اي ل ش ر ق ى ؛ агц؛! та$ауе1-е »«восточные вопросы
та1акеمل ك ه »«королева», «царица
هدبه ЬасНууе »«подарок»; «подношение
و1رهه ا — Слова
ب ح ثب ر ...ب و ب ن )ЬаЬэ Ьаг...Ьи(1ап «спорить (пререкаться
»о чем-то
ра1уагеبتي ا ره «-сварливая (злая) жен
»щина»; «мегера
تجر به ن م و د ن пети،1ап؛«ا 0م ز ئ «получать опыт», «стать
»опытным
[ а п т еج ري م ه ن م و د ن петиёап «налагать штраф» (на
(را кого
хапотخ ان م »;»госпожа»; «дама
«вежл. «ханом
75
زن гап ««женщина
؛ цагق ا ضى «»судья», «казий
٩ ^ ٢٤٤٢١ق ر ا ن »кран» (иранская мелкая
)монета
وارا،ه ا — Слова
ة £اا ئ'$ا اس ت م را »«ирония»; «сарказм»; «насмешка
Ьа<1ап-е еп$апب د ن ائ ا ن »«тело человека
аЫ1-е...؟ Ьагب ر سبي ل— »«в виде», «как
]овве-уе о!ацج ث ة ٤١٨ »«фигура (туловище) осла
вохпууеس خ ر ي ه «насмешка»; «посмешище», «ОС-
»меяние
киШЬكوتا ه »«короткий
هم Ьат »«также», «тоже», «и
76
С лова Ььо^
اد عا ى ط ل ب е،Меа-уе «претензия на оплату долга»
اء رار ؛ ر د ن евгаг каг<1ап «настаивать»
حض ر ت ق ا ض ى Ьа/.га^е цйг؛ «ваша честь судья»
؛؛ ش ا ه دаЬе)1 «свидетель», «очевидец».
شه ا د ت س ة[اقة «свидетельство».
ءد ض م د ن »٢/, кагёап вежл. «почтительно сказать»
م حض رق ا ض ى таЬ /аг-е цяг[ «судебная контора»; «суд»
م د ع ى عل ي ه то(1<1а)؛оп)а1еуЬ «ответчик», «обвиняемый»
مع ر ذ ى ءث ر د ت тоаггеП кагёап «представлять», «рекомендо-
вать»
م م و ض أو ل نтацгиг Ьи(1ап «быть должником»
С лова — و!ئم ط
اسب ا ب ج ي ز ى ب وب نавЬаЬ-е с ؛г ؛Ьиёап «быть причиной«
ج وا ن ا ح م ق ثإ ه ة ^عزаЬтац «молодой глупец»
ص ح ت دا ش ت ن ه ة ها) س اااءة0 «быть верным»
غيور цауиг «благородный»
م ح ق ق بو ب ن тоЬаццаЬ Ьи(1ап «быть верным»
يي ر م ر د р؛гт а г >1 «старик»
ج س ور «дерзкий»
مسئل ه та в ’ак «проблема»
ك معقل ى катацП «слабоумие»
77
من ي ن م جازات — Определение наказания .11
ب م ر ج و ان ى ن ز د ق ا ض ى س كا ب ت ب ر د ه دفت،ت دخت ر
ك ه او را ب ه ه م ا ي ه ا م د و م را بوس ي د .اكن و ن ح ك م ب د ه ي د
ى ■' ض ص• مو ق ع ب از خ و ا ت ك ر د ه م ج از ا م
م جا زا ت اب ن اس ث ك ه تو ه م ر ف ت ه او را ببوس ى ررا ل ع ن
ب ا ل ن و ا ل ج ر وح ق صا ص».
وارهه ا — Слова
١٠ -оЬап Ьакап уа аЦогиЬ цеل نبالس ن و ا ل ج ر وح ق م ا ص»
вав В значении: «Пусть это будет уроком и местью за обиду«.
اااأ-ل0زا 0ا ل ج ر ن »«рана»; здесь: «обида
ب ا زخ واس ت ك و د ن «привлекать к ответу», «до
кагёап »прашивать
)1ап؛ Ьивبوس ي د ن »«целовать
Ьоктحك م دا د ن »«выносить судебное решение
١٨؛ ا ،أ؛ ا،
شك ا ي ت ب ر د ن } е ^ у а؛ «приносить жалобу», «жало
Ьог(1ап »ваться
ق صا ص »«возмездие», «месть
م جا زات ك رد ن )ة^ةزه™ »«наказывать
каг<1ап
ه م س اسمه Ьатвауе »«сосед», «соседский
ش خص ى ب ا د و ت خ ول وارد ق ه و ء خ ا ن ه م ح ت و ن ث ت ه
م ش غ و ل م ح ب ت ئ د ن د .ي ي ش خ د م ت جل و ا م د ه كف ت ^ “ :ج ه مي ل
ما ب د هي د ت ا ميف ر ما ي ي د ؟ ا ن ش خ ص كف ت ^ “ :ك م ى ف ر م ت به
فرص ت ص ح ب ت ما ن ت م ا م بش و د .ي ي ش خ د م ت فك ر ن م و ل ه كف ت:
داشت ع م ،ا ما مشت ر به ا ى لب ك ر خ ورد،هاند و ت م ا م ش ده ا ست ا> ج م ز
دي ك ر ى ف ر ما ي ش ب د ه ي د بي ا ورم.
78
С лова — 1وارهه
»)рКхейта! «официант( ка
хог(1ап «есть», «кушать»; «пить«
٨١^^١£»агти( 1 а 11 вежл. «кушать», «отведать
то& ап «клиент», «посетитель
»)кафе(
فرم ا ي ش داد نГагтауе )) ؛؛.Ш а п «заказать» (пишу и т. д
قه وءخ انهцаЬуехапе «чайная»; «кафе«
امة،س ا »»беседа
.م ع ر وف ب و د ق ا ض ى عدل ي ه ب ه كث ر ت لغ ا م ت و خس ت
نف ر از، روزى ن ز د ي ك ن د ر ب ع م ا ر ت عدل ي ه ك د ا ي ى ب ه ي ك
قا ف ى م ر ح م ت ى جن ا ب : وك ال ى رب م ى ب ر خ و رده ك ف ت
وكي ل مزب ور. در ب ا رة م ن ف ر م و د ه ج ي ز ى ب ه م ن ب د ه ي د
ن قا ض ى م : خ و ل د ر ا و ر د ه تم ت ب ك ط ا ث ر ف ى از ج ع ب
ن ي ت م و ب را ى ا ي ن ك ه ب ه ت م ا ثا ب ت ش د ه ب ا ئ د ك ه م ن
.ق ا ض ى ن ي ت م اي ن يك ط اش ر ف ى را به ش م ا مم د ه م
79
م ر ح م تف ر مو ل ن marbamatfarmudan »«проявлять милосердие
م ع ر وف ب وب ن ma’ruf budan »«быть известным
وكي ل وك ال vakil (м н . »«адвокат
)vokala
ش خص ى به ي ر ى ك ه ن ا خل ف ب و د كف ت :س ^ا ي ا مي ل دار ى
ماب ل م ،ا ما بهت ر اب ن اس ث ك ه او را بدر ت ب م م ر د ؟ ب ر كف ت؛
ب ك ش ن د تا خ و نب ه ا ى او را ه م ب سسان م.
و(ثمه ا — Слова
خ و نب ه ا хипЬаЬа «плата за кровь», «цена
«крови»;«вира
شا ن ) ОНВااا؛ل>ااآ؛آ?ممح ست ا ن د ن »»взимать», «получать
(веШп
ماي ل ب و ب ن -т а у е ! « б ы т ь склонным», «же
«лать», «хотеть
паха!аГن ا خل ف ( »;»выродокا
-непутевый», «беспут« )2
»ный
80
Слова — وا ال ه ا
' ال غolaq «осёл»
ب ر ا ى فbaraye forus «иметь для продажи»
dastan
ج ك ون ه ؟ cegune «какого рода?», «какой?»
ح ج ره hojre «худжра», «келья», «комна-
та-конторка»
صر ا ف sarraf «меняла»
كسب kasb «ремесло», «занятие», «дело»
ن كت ة ان ك ه س را ب ر س دن د ؛ بكط نف ر از ح ك م ا ى انك ل
بل ئ يادش ا ه را ج ه ا ر د ه و ح د بل ي غ
ج و ان ى را ك ه م يت وا ن د من ا ه ل
ب را ى ا ن ك ه :بث وب ه ج د ه ا ل ك ى ق رار داد ءان د جيس ت ؟ كف ت
م، ل ط ن ت م ش كلت ر ا س حAjJ ززدار ى از
С лова
بل ئboluq «возмужалость», «зрелость»
حكي م hakim ) ا> ا، حك ما «мыслитель»,
hokama ( «философ»
ز ز دا ر ىzandari «содержание жены»
ت- س> اsaltanat «царствование», «правление
страной»
ق وار دا د نqarar ،أ؛ا،اار؛ا «устанавливать»
متاءه ل ش د نmotaahhel ©ة- «стать женатым, семейным»,
dan «жениться»
مشك ل ب و ب نmoskel budan «быть трудным, тяжелым»
م جده hejdah «восемнадцать».
81
— 17. Странные и удивительные клички
ه ا ى ع جي ب و غري ب لق ب
ك ف ت ن د ت ن ا ظ ر ب را ى ا مي ر ى ن ا ظ ر خ ول را ا حض ار ن م ول.
خ و ر د ن ن ا ه ار به م ن ز ل خ ول رفته ابست .بع د از امح د ن ن ا ظ ر ا س ر
به او كفت ث س ^ غ ذا ه ا ى اين ج ا را به ه م ه ت و م ي د ه ى .خ و ل ت
82
سب ب ا ي ن ب ؟ ن ا ظ ر كف ت: م ن ز ل ن ا ه ار م ي خ و رى .سب ب جي
ا ب ت ك ه غ ذاه ا ى ابن ج ا را س ك ن م م خ و رد.
Слова — 1л،>з13
ي و ل زرد ри!-е г-лгй »«золотая монета
ي و ل س غي د !(ри!-е веЛ »«серебряная монета
ح وال ه Ьауа1е »«вексель», «долговое обязательство
خوا ب د ي د ن <Нс1апتاة^ »«видеть сон», «сниться
مش ا ج ر ه тов^еге »«спор»,«ссора»; «перебранка
م ع ط ل ما ن د ن тоаИа! тап(]ап »«быть в недоумении
83
— 20. Животное, похожее на человека
ح ي وا ن شبيه به ان سا ن
روز عي د ن وروز ك ه ج م ع ى به د ي د ن ي ك ى از ا م راء ا م د ه
ان ح وان ا ت ب ه ان ش د ك ه ك دا م مح ك ،از ب و دن د .ص ح ب ت از أ ن
از ح ي ث صو رت مي م و ن .ي ك ى مم ت: ش ب ي ه ا ب ت ؟ ي ك ى كف ت؛
ب< ا س ر ب ه اد م ر ت في ل .دي ك ر ى ك ف ت ؛ أز ح ي ث
به ك ه در ا ن م ج م ع راه ي ا ف ت ه رو ك ر د ه ك ف ت : ث اع ر ى
ش اع ر ا ن اسس ت؟ ش ب ه ب ه ان حيو ا ن بيشت ر ع ق د ة ش ما ك دا م
درب ا ن ش م ا. كف ت:
Слова ---- Ько^з
ت و در ث خ ص فقي ر ى از مت م و ل ى و ج ة خ طي ر ى خ و ا
شخص تعج ب ه م ق و م و خ و ي ث ي م .ا ن ^ ما ب ا ض م ن كف ت:
84
بل ى ،از ط ر ف ا د م ب ا ه م ي رع م و ه ت ي م. ك رد• سائ ل ك ف ت :
ث ك ط ش ا ه ى ي و ل ب ا ه دراورده ب ه او دا د ومت م و ل خ ن د ي د و م
ك ه داري م اك ر ه ر ي ك ،از در اي ن ف ا مي ل بزرك
ى — كف ت:
سعرع م و ه ا ي ى شا ه ى ب ه ت و ب د ه ن د از ت م ا م مت م و ل ع ن ع ا ل م
دولت مندت ر خ و ا ه ى ش د.
و1رهه ا — Слова
pul dastanي و ل د ا ث ت ن ««иметь деньги
»)rownaq peydaرونق هيدا ك و د ن «оживляться (о торговле
kardan
س و اد د ا ث ت ن savad dastan ««быть грамотным
85
كاس ب ي ت ууа1؛ еЬ؟ ка ««мелкая торговля в розницу
ك اني ك ه »... кавапьке «люди, которые»; «те, кто
— С лова
ارمحا ل دا ش ت ن №هأا؛ا) !егеа »«посылать», «отправлять
евкепавاس كن ا س «банкнота», «бумажные
»деньги
а!тоа1е]еا ل م عا ل ج ه »«лечение», «терапия
به م و ق ع ب وب ن Ье т о ^ ц е ’ Ьи،1ап »«быть уместным
تقدي م دا ش ت ن سةآ؛ا) [اا؛ا)وئ »«преподносить», «вручать
د ر ج و ف يا ك ت »«внутри пакета
طبي ب *яЫЬ »«врач», «лекарь», «медик
ه مرما ]тагаг-е тоЫек »«опасная болезнь
م عال ج ه тоа!е]е »«лечение», «терапия
пацс1هاا زع ¥و ج ة ن ق د »«наличные деньги
86
و1رهها — С лова
ا!ئ ة م ز ج س ت ن »«искать
٠ сапёап-кеح ن دا ن ك ه »«сколько /бы/ ни»; «как /бы/ ни
خ واس ت ن \astan »«хотеть
د زد ا،ءهه »«вор
درو ش ؛؛؛،1агу «дервиш», «беспечный чело
»век
ء ■•■” -روز رو ض »«светлый день
Шап؛ ваг Ьаг-،1م ب ر دا شت ن »«поднять голову
к؛ §аЬ-е Шгث ب تاري ك »«темная ночь
уаПапي ا ف ت ن »«находить», «найти
87
ئمح ذا،اهج كل دس ت ه «»минарет
كو ش ةااج «»ухо
مك س $هجةا[} «»муха
Слова وارءه ا
ص ح ب ت ها ى عل م ى دا ش ت ه و ي كدي م ط ال ب ب ا دو نف ر
حي ف من ا ق شا ت ج د ا ل م ي ز م ى ك ر دن د .ب ك ى ب ه بب ك ر ى ؛ ف ت ؛
ب ا اب ن ه م ه عق ل و ه و ش ى ك ه د ا ر ب د ت ح م ال ت الز م ه نك ر د ه
ش م ا ص د حع ف ب ا اب ن ع ل م ى ندا ربد .ب ك ر ى در ج و ا ب ك ف تت
كه ه م ه تحصي ال ت الز م ه ك ه ك ر د ءايد و ب ا ا ي ن ه م ه ع ل و م ى
دارا ش د ءاي د عق ل و ه و د ى الز م ه را ندارمح د .
و)ئم ما — С лова
تحصي ل (ا ةا ؛؟ .س تحصي ال ت .س ع) ا؛ةما ؤ »,»образование
««учёба
88
ج د ا د آم ي ز jedalamiz "
«спорный»
دارا ش د ن dara sodan «богатеть», «обогащать-
ся»
ص حب ت عل م ى sohbat-e elmi «беседа на научную тему»
ط ال ب tollab (ed. طل ب هtalabe ( «ученики духовного за-
ведения»
عق لaql (мн . عق و لoqul( «ум», «разум»; «Интел-
лект»
ع ل مelm (мн . ع ل و مolum ( «знание»; «наука»
الز م ه1ل اا س ة،؛ «необходимый»; «нуж-
ный»
من ا ق ش ه monaqese (мн. من اقش ا ت «спор»,
monaqesat) «дискуссия»
هو ش hus « ) اспособность»;
2 ) «сознание»
ش ي ش ة د واي ى را خال ى م ى ك ن د ش خ ص مر ي ضى را د ي د ك ه
و دوا را دور م ىريز د• از او د ؤا و د ل ؛ ~~ ج—را دوا را ء وض
ك ن ي د دور م ى ري زدد؟ ج و ا ب
اين ك ه م طا ب ق دب تور طبي ب است عما ل
داد^ :ب طبي ب مرا ج ع ه ك ر د م ب ر ا ى اين ك ه او ب ا ي د ز ن د ك ى ك ن د .
نس خ ه ا ى را ك ه او دا د نزد دوا ساز ب ر د م و خ ر ي د م ب ر ا ى ا ي ن ك ه
دوا ساز زند ك ى ك ن د و ح ا ال دوا را دور م ىريز م ب ر ا ى اين ك ه خ ول
م ن ه م ب ا ي د زند ك ى ك م•
— Слова
اس ت م ا ل ك ر دن каг،1ап »)«принимать (лекарство
<1а81игدستور »)«предписание (врача
(1ауаدوا »«лекарство
(!ауавагلوا م ان »«фармацевт»; «аптекарь
دور دي خت ن х1ап؛)1иг Г «лить», «выливать»; «про
»сыпать
каг،1апآج€الاس زندكى ك ر دن »«жить», «существовать
ط بي ب ،аЫЬ »«лекарь», «врач»; «медик
مرا ج ع ه ك ر د ن ее кагёап؛ тога »)«обращаться (к врачу
повхеنس خه »)«рецепт (врача
90
■
С лова — و!ئهها
ي ر حيل هрогЬ؛1е «коварный», «хитрый»
مأ ا ظ ل م ن م و د ن/™> مااة ПС- «жаловаться на притеснение»
шиёап
ست م رس ي د ن га)!؟1ап «доставлять насилие»
8е1ат§аг «насильник»; «жестокий»
دا ر أца!еЬап «в большинстве случаев», «часто»
ا ك وت ا ء ق د،^ ( ه ) هع وااةا «малорослый», «низкорослый»
[)ة[»مج ك م ا ن ك ر د نкаг،1ап «думать»; «полагать»
واقع ث د ن уаце’ ؛؛о(1ап «случаться», «происходить»
املث ل در زب ا ن ف ارس ى،ض رب
п о сл ов и ц ы и ПОГОВОРКИ НА
ПЕРСИДСКОМ ЯЗЫКЕ
93
выражение приводится в международной фонологической транс-
крипции — в латинице.
К употреблению пословиц и поговорок надо относиться с
осторожностью, понимая логику выраженного в них понятия.
Пословицы и поговорки, которые составляют красоту, изящность
языка и могут рассказать о быте, характере, истории народа, бы-
вают порою интересны, порою трудны. А сколько недоразуме-
ний, нередко анекдотических, они порождают. О дн ^ды из-за
неправильного применения глагола 1 تش ر ي ف آورد نа$г؛Гауаг(1ап
«соизволить прийти» была сорвана встреча с фирмой, так как,
обращавшийся в телефонном разговоре употребил фразу: «Мы
соизволим прийти к вам», а с той стороны был дан ответ: «Вре-
мени не имеем», т. е. было проигнорировано высокомерное об-
ращение. Иногда какое-то выражение (как пословица) кому-то
может очень нравиться, и он его станет неуместно употреблять.
Поговорка جا ب ه دراز راه ب از اس ت وгаЬ Ьаг ав^о^асМе дегш
«скатертью дорога» очень красивое напутствие - пожелание при-
ятного пути, ровного и чистого, без препятствий и неприятно-
стой, о ч؛؛м пожелали мальчику, который не хотол учиться, три
прекрасные Василисы из сказки «Двое из ларца». А если такое
пожелание высказать уважаемому человеку при проводах, он
сильно обидется. Вместо доброго получится оскорбительное. Так
и может случиться, если иранцу скажут: «Путь открыт, а дорога
длинная», т. е. эквивалент русской поговорки «Скатертью доро-
га!». Поэтому к употреблению пословиц и поговорок следует от-
носиться со знанием их истинного значения и места их примене-
ния в своей речи.
Любая пословица или поговорка является частью басен,
сказок, отображает тот или иной жизненный процесс. Так воз-
никли пословицы о торговом процессе:
94
ن ي ه ا خ ر به دع وا ميرس هnesye axar be da’va mirese
«Торговля в долг до драки доведет».
> از سو دا ى ن ق د ب و ى مش ك م ىايلaz sowda-ye naqd bu-ye
mesk miayad «Торговля за наличные благоухает мускусом».
خ و رد، س و د ا م بني ر در ث ي ث ه م كsowdagar panir dar sise
mixorad «Торговец ест сыр в банке» (т. е . с м о т р и т на сыр в
банке, но не ест его).
مي ا ن دع وا ن ر خ مع ي ن م ي ك ن ن دmiyan-e d a’va nerx moayyan
mikonand «в драке цену /на товар/ определяют» (В значении
«Не время этим делом заниматься»).
Вышенриведенные персидские поговорки можно сравнить
с русскими на торговую тему: «Товар лицом продают»; «٢١٠ то-
вару цена, по деньгам товар»; «Не похвалишь — не продашь»;
«В долг не продать, так и денег не видать» и др.
Некоторые устойчивые поговорки — это краткие изрече-
ния, употребляемые в речи в виде сравнений, нам؛؛ков. Выделим
некоторые из них:
١. مث ل آ ب ك شmesl-e abkes «Как дуршлаг» (со отв. «Как решето»
— говорят о дырявых вещах).
2. مث ل آ د مmesl-e adam «Как человек» (Говорят о «тихих
благовоспитанных» людях и петях
3 . اق ا ه ا مث لmesl-e « ة [ا ة و ةКак господа» (соотв. «Как барин»).
4. مث ل اشت ر دو ال بmesl-e ostor-e dulab «Как
верблюд» (соотв. «Как бездомная собака» — говорят о
бродягах).
5 . ب ر ق مث لmesl-e barq «Как молния»; «Как вихрь».
6. مث ل ب ه ش تmesl-e behe؛t «Как рай» (соотв. «Как в раю
сады с розами и цветами).
7 . يد ر مث لmesl-e pedar «Как отец» (соотв. «Как отец родной»),
8 . جن ار مث لmesl-e cenar «Как чинара» (соотв. «Как тополь» —
говорят о высоких и стройных).
95
9 . مث ل ح ب نب ا تmesl-e habb-e nabat «Как
конфетка!»).
١٥. مث ل ك ل س ر خmesl-e gol-e sorx «Как красная роза».
١١. مث ل ن ردب ا نmesl-e nardeban «Как лестница» (соотв. «Как
каланча»),
1 2 . مث ل ن ىmesl-e пеу «Как тростник» (соотв. «Как ^остиноч-
ка»).
Не все персидские пословицы и поговорки могут быть точ-
но переведены как близкие по своему составу слов и структуре
предложений. Поэтому их надо просто заучивать. Выделим неко-
торые пословицы и поговорки, которые одинаковы по словесно-
му составу и значению в персидском и русском языках:
١. ا خ ر ي ا يي ز م ىش ما رند ج و ج ال ه ا را jujeha-ra axar-e payiz
misomorand «Цыплят по осени считают».
2 .آ دم ب ى سو اد كور اس تadam-e bi savad kur ast «Неграмо
что слепой».
3. أ م ت ه ب رو ه م ي ث ه ب رو aheste borow hamise
едешь — дальше будешь».
4 .ل ت ل ت را مى(ث و ي دdast dast-ra misuyad «Рука руку мо^г
5■ را ض تل خ اس تrasti talx ast «Правда горька», «Правда глаза
колет».
6 . دو س م دارد ري م ا نrisman do sar darad «у веревки два кон-
ца», «Палка о двух концах».
7. نيس ت عي ب ندا ر ىnadari eyb nist «Бедность
«Бедность — не порок».
8 . هي ج ات ش نيس ت ل و ل ى ب ىhie dudi bi atas nist
без огня».
9 .د ل دارد د ل راه بهdel be del rah darad «Сердце к се
знает путь».
96
10. مي ش كن د سن ك سن ك راsang sang-гё m؛؛
камнем разбивают», «Клин клином вышибают».
ا1. ن دا ر د خب ر كر شه از م «؛٢ az gorosne xabar nadarad
«Сытый голодного не разумеет».
١^. شي طا ن را د ر س م ي د ه دseytan-ra dars midahad «Он даёт
уроки дьяволу».
13. ق و ل مر د يكيس تqowl-e mard yekist «Слово мужчины твёр-
до».
14. ك ار را ب ا ي د به ك ا ردا ن سي ر دkar-ra bayad be ka
«Работу нужно поручать знающему».
15. وق ت ط ال ا تvaqttalaast «Время — деньги» и др.
Наиболее актуальные, значимые и широко употребляемые
пословицы и поговорки приводятся ниже:
— آалеф
1 . اب ر س ك زي ا ن ن ك ن د را ب ا ئ كabr-ra bang-e sag z
«Лай собаки не принесет вреда облакам» (со отв. «Собака лает,
ветер носит»).
2 . اب ك ش ي ر م ي ك و ي د هف ت سو راخ دار ى
miguyad haft surax dari «Говорит дуршлаг шумовке: — у тебя
семь дыр» (соотв. «в чужом глазу сучок видим, а в своем и
бревна не замечаем»).
3. حل ب بر د ن به آب كين هabgine be halab bo
Алеппо стекло» (Синоним: ء ي و ال د به ه ن د ب ر د ن، هةالbe hend
bordan «Возить сталь в Индию»; «£здить в Тулу со своим само-
варом»),
4 .آدم زنده اس ت به ا م ي دadam be omid zende ast «Ч
живет надеждой».
5. دو دفع ه آ د مadam do dafe nemimirad «Че
дважды не умирает» {соотв. «Двум смертям не бывать, а одной
не миновать»).
97
6 .ا د م ي ي ث ه ك م ما ي ه م ي ث ه هزارadam-e hazar
т §؛е «Человек, берущийся за тысячу дел, ничего не достигает»
( соотв. «Кто за всё берётся, тому ничего не удается»),
7 . ارزو ني ت ج وان ا ن عي ب ب رarzu barjavanan eyb
молодых мечтать - не порок».
8. اس ت ني از م ن د هميث ه آز م ن دazmand
«Алчный всегда нуждается».
9 .؛ ديد ن ما ن ن د ك ى بو د ش ي د نenidan №؛y
didan «Лучше один раз увидеть, чем сто раз услышать» (соотв.
«Услышать и увидеть — не одно и то же»).
10. از و ش دي ك ر در م ي ك ن د
migirad az gus-e digar dar mikonad «٥ одно ухо влетает, из дру-
гого вылетает»; «в одно ухо входит, из другого выходит».
1 ا. ا ر ت عق ل ا حتي ا ط ش ر طehtiyat ؛art-e اوهast «Осторож-
ность — признак ^ма».
١^ . أشن ا دان د زب ا ن أشن اasna danad zaban-e asna «Знакомый
понимает язык знакомого» (Синоним: خ و ل را ح ري ف ح ري ف
م ي ث ن ا ب دharif har؛f-e xod-ra misenasad «Соперник знает своего
соперника»; соотв. «Рыбак рыбака видит издалека»),
13. ا ث دن دا ن زير ا ن ت ه اesteha zir-e dand
приходит во время еды».
ا4 . لخي م ك ر د ن خرج آفت ا ب هaftabe xarj-e lahim kardan «Упла-
тить стоимость кувшина за его починку» (соотв. «Овчинка вы-
делки не стоит»).
ة ا- ا تc r t i ا م روز را ف ر دا ي ى درemruz-ra fardayi dar pis ast
«На смену сегодняшнему дню идёт завтрашний» (соотв. «Всё
течёт, всё изменяется»),
16. ن ي ه ا م روز ن ق د ف ر داemruz naqd farda nesye «Сегодня за
наличные, а завтра - в долг» (соотв. «Утром деньги, вечером -
стулья»).
98
17. > آ ن ن و ش به اي ن ن ي ش ن مىارزتan nus be in ة ؛هnemiarzad «Тот
мёд не стоит боли этого укуса» (соотв. «Игра не стоит свеч»),
18. ي د1 آن ج ه در د ل اس ت به زب ا ن م ىan
miayad «Что на уме, то на языке» ( Синоним: آن ج ه در د ي ك ا ست به
ج م ج ه م ىايدan-се dar dig ast be camce miayad «в половник
попадает то, что в кастрюле»; (соотв. «Что посеешь, то и ПОЖ-
нешь»),
19. ان ج ه مك ن خ ول ا يد ت ن ا ب ن دan-се napasand
makon «Ие делай /другим^ того, что тебе самому не нравится!».
20. ا نما ف ن ح ف اي م ا ن اس تensaf nesf-e ؛man ast "
вость — половина веры».
21. مزن بد اول سف ر نف و سaw al-e safar
«Перед отправлением в путь не делай мрачных предположений».
22. او ا(د، يي ة زيا د ى را به يا ش ه ه ىи pi
mimalad «Он с жиру бесится» (букв. «Он лишний жир смазывает
в пятку»).
— بбе
23. ب ا د و ت كر ف ت ن ح ما م أب ab-e hammam
«Банной водой друзей обрести».
24. ب ا اه شو ى ى
nik nesini nik savi ba dig أاا؛ة'ا ااsiyah savi « ءдобрым будешь
дружбу водить - сам добрым станешь»; «с горшком рядом СЯ-
ب
٠ — не
36. ي ا در ك ف ش كس ى ك ر د نра (1аг ка،؛-، кая ؛-кагёап «в ^у
жую обувь ногу совать» (соотв. «Совать нос не в свое дело«(.
١٠٠
3 7 .ا ى ا ت ه م ي ث ه تارب ك / ش م ع/ راغ
hamise tãrỉk ast «Под самой лампой /свечой/ всегда темно!»;
«Лампа /свеча/ свою ножку не освещает»; «Сапожник без сап©г»;
(Синоним: ك ف ش يينه>دوز با ش ن ه نداولkafs-e pineduz pãsne na-
dãrad «Обувь сапожника не имеет каблуков»; ج راغ به ا ى خ ول
روثن ا ب ى ن م ي د ه دcerãq be pã-ye xod rowsanayi namidahad
«Свеча свою ножку не освещает»).
38. ي ر ا ن رف ت ب ر ا ن به كع ب ه تو ا نporsãn por
tavãn raft «Спрашивая صКаабы дойдешь» (соотв. «Язык до
Киева доведет»),
39. ي ث ت ث ى ا ت به ك و هpostas be kuh ast «Спиной هгору ©□и-
рается» (٠с оотв . «Как за каменной стеной»).
40. كر د ن كم ي ى ك ر بهpey-e gorbe gom kard
кошку со следа» (|соотв. «Направлять кого-л. по ложному следу»;
«Вводить к©г©-л. в заблуждение»),
— ممте
41. تا بن د ه م ا ن خوا ه ى ا ب ين ه
dar ãyine hamãn ^ ؛•اةdid «Каков ты, таков© и твое отражение в
зеркале» (соотв. «Нечего на зеркало пенять, КОЛЬ рожа крива»),
42. تا ك ى نو ش د لب ن طف ل نك ر ب دtã nager
laban «Пока ребенок не заплачет, его молоком не напоят» (со-
отв. «Дитя не плачет — мать не разумеет»),
43. !د ب د ان ك ه نت و ان د هر كور ث وب ت اtã kur savad ،•^٢ ãn-ke
natvãnad did «Пусть ослепнет тот, кто завидует!».
44. تب ر ا ث و زن را ك م ك ر د ه ي ىtabar-rã
suzan ast «Потерял топор, а ищет иглу».
45. ت ر ك م و ج ب مر ض اس ت ع ا د تtark-e ãdat mow
ast «Отказ от привычки подобен болезни».
46. توان ا ك ه دان ا ب و د م ب و دtavãnã bovad har-ke dãn
«Богат тот, кто много знает» (со отв. «в знании — сила»).
101
47. ^ ا يه! سا ي ه خ و د ش م ى تنب ل ب رو بهtambalborowbesaye!
saye xodas miaye «Лентяй, иди в тень!» — «Тень сама придет».
48. س ال م ت به من خي ر به توto be x
«Тебе добро, мне здоровье» (соотв. «Разойдемся мирно»),
49. تو ى مي ر ود ث ير د ه نtu-ye dahan-e §؛٢ mira^ad «Ле^е
пасть льва» (соотв. «Лезть на рожон»),
50. تي ر ك ه از ك م ا ن جس ت ب رن م ى ك ر د دt؛r-ke
nemigardad «Стрела, которую пустили из лука, не возвращает-
ся» (соотв. «Слов© не воробей, вылетит — не поймаешь»),
— ثсэ
ا و. <صا ح ب خ ول مىب رد ثوا ب راه به خ ا نةsavab rah be xane-ye
saheb-e xod mibarad «Доброе дело прокладывает дорогу в дом
своего хозяина» (соотв. «Человек добром славится»),
— جД ЖИ М
102
56. ي ا ب ن د ه اس ت/،« ج و ي ن د ه مي و يند,؛иуап<1е/риуап،1е/уаЬап(1еав1
»Кто ищет, тот найдет»; «Ищущий — находит«.
103
легче»).
6 7 .ح ب ه را ق ب ه ك ر د نhabbe-ra qobbe kardan «Зерно в купол
превратить» (соотв. «Из мухи слона делать»),
68. ح ر ف م ى اورد ح ر فh arf harf miavarad «Слово
слово» (соотв. «Слово за слово»),
69. از ف ه ا ب ر ى ف ا ط ى تنب ا ن ن م ى ش ود
fati tomban namisavad «Из этих речей юбки для Фати не со-
шьешь» (соотв. «Из спасиба шубу не сошьешь»),
70. از تو ح ر ك ت از خ داب ر ك تaz to harakat az xoda b
тебя - усердие, от бога - благословение» (соотв. «На бога надей-
ся, а сам не плошай»; «На Закон надейся, а сам не плошай»).
7 ا. اس ت م ح ر وم هميث ه ح ري ص haris ؛اا، 'ا ة؛اأاmahrum ast
«Жадный всегда обездолен» (соотв. «Много желать — ничем не
владеть»).
72. كاك ا ب رادر/зУ ح ا ب اس ت ح سا بhesab hesab ast /va/ kaka
baradar «Счёт есть счёт, хо^я он мне и брат» (соотв. «Дружба
дружбой, а табачок врозь»; букв. «Счёт счётом, а брат — бра-
том»),
7 3 .ح ر ف ح ا ب ى دو ك ل م ه harf-e hesab ؛do kalame «Стоящая речь
-д в а слова» (соотв. «Правда не речиста»).
7 4 .ح ق ج ه تل خ ب ا ئ د ا م م haqq gu agar ce talx basa
вори правду, даже если она неприятна (горькая)».
75. ا ث خ طا حك م ت أ م و خ ت ن
amuxtan xata ast «Учить Логмана (мудреца) мудрости — ошиб-
ка» (соотв. «Ученого учить — только портить»).
76. م ي م ن ازن م ى ش وبaz /Ьа/ نhalva
شي ر ي ك ف ت ن د ها
goftan dahan sirin nemisavad «От повторения слова «халва» во
рту не становится сладко» (соотв. «Соловья баснями не кор-
мят»).
104
ر
— خхэ
77. خ ا ر را در جث م دي ك ر ا ن م ىبينل< و تي ر را در جث م خ ول
ن م ى ب دS r -га dar cesm-e digaran mibinad va t ؛r-ra d ar cesm-e
xod ا؛ا!؛را؛اإ'ا اا،» لВ чужом глазу сучок видит, а в своём (и) бревна
не зам ечает «
78. ا ما هي ج ك س ب اور نك رب،ا ت ث د ك ر ف ت و سو خ ت خ ا نة دروغكو
xane-ye doruqgu atas gereft-o-suxt, ؛٠٨١٨١ ؟؛hickas bavar nakard
Дом лгуна сгорел, но никто не поверил««.
79. خ را سا ن ب ر د ن خ ر بهxar be xorasan » أا ؛ا ا*]<ء(اВести осла в
Хорасан» (соотв. «Ехать в Тулу со своим самоваром«(.
80. د، م ىخن ل هم خ ر و س ب ري ا نxorus-e beryan ham mixandad
Даже жареный петух смеется» (соотв. «Курам на смех««(.
8 ا. خ م م ب ى ما ي ه ف طي ر ا س تxamir-e bi maye fatir ast «Тесто
без закваски — пресно» (соотв. «Не подмажешь — не поедешь«(.
82. ك ف ت ى خ و ش آ م د ه ر ك ه را خ و ش آ م دxos amad har-ke-ra
^©٨ ؛xos amad «Лесть всякому нравится«.
— دдал
83. دانه اس ت غل ه در انب ار دانهdane dane ast qalle dar am bar
Зернышко за зернышком, (и) в амбаре зерно» (соотв. «Капля за«
каплей — создается море«(,
84. در به دريا ب ر د ن-do،•،■ be darya bordan «Везти в море жем
чуг» (соотв. «Ездить в Тулу со своим самоваром»; «Везти дрова
в лес«(.
85. ن ىش وب
د ر خت ى ك ه ك ج ب ا ال آ م د را ست مderaxt؛-ke kaj bala
ا اا؛اااآ؛.rast nemisavad «Кривое дерево не выпрямится» (соотв
Горбатого могила исправит««(.
86. ن د1 در دني ا را د ب ن هdar-e donya-ra nabasteand «Дверь мира
не закрыли» (соотв. «Свет клином не сошелся«(,
87. ن ث ت ن و ب ا ن ا خ دا ج ن ك ي د ن كثت ى درdar ke§ti nesastan va
naxoda jangidan «Сидеть на корабле и ссориться с капита-
105
ном» (т. е. вести себя неразумно(.
88. ه ف ت ا س م ا ن ي ك ب نا ره ن دا ش ت ن > در-1аг ЬаЛ автап уек ее
1аге اا3) » اا ظ ةةا-На семи небесам не иметь ни одной звезды» (со
отв. «Не иметь ни кола, ни двора«(.
89. م ي خ و ا ه د آ شفت ه س د زد ب ازار، اЬагаг-е а ؛؛оЛе пнхаЬаё
Вора устраивает базарная толкучка««.
90 . اس ت ن م ف ت ه ي ادش ا ه > د زد1ог(1-е па£егеКе !هء ااةق(ء)هةء
» Непойманный вор — царь» (соотв. «Не пойман — не вор«(.
9 ١. ا ف د ك ر د ن > د ف عفاس د به1аГе п&е<} Ье аГ$а<1 каг(1ап и ع ال ج
ب ه افس د ك ر د ن د زقا ع فاس-س ء Ье ل)هفع- кагёап «Изгонять ПЛО
106
١٥٥. ج و بي ار زردا ل و بب ر ،ل و ش ى دوس ت ى بهdust ؛be dust؛, jow
biyar zardalu bebar «Дружба дружбой, а /когда/ приносишь ЯЧ-
— دрэ
! 02. جا ب ه دراز راه ب از اس ت وrah baz ast va jadde deraz «До-
рога открыта, ٢١۴ ^ длинен» (соотв. «Скатертью дорога!»).
١٠^. ران مل خ به نزد سلي م ا ن ب ر د نran-e malax be nazd-e
soleyman bordan «Нести ляжку кузнечика Соломону» (т. е.
«дарить мелочь великому человеку»).
١04. ي ك ي ت و راة ب ا ط ل هزار حق راةrah-e haq(q) yekist va
rah-e batel bazar «Истинный путь один, а ложных тысяча».
105. راه به راهدار سي ر د ه اس تrah b e rah d a rse p o rd e ast «Путь
доверен путевому сторожу» (т. е. «дело в надежных руках»).
107
ا10. زي ر كاس ه ني م كام ه اس تг ؛г-е каве п؛т каве »١٦٠^ -ча
шей есть еще полчаши» (т. е. «Он не уговаривает»; «Он что-то
скрывает«(,
— سсин
111. از يار سا ل د ري غ سا ل به ال و ؛ س |ق ة ط | ة ة
«Всегда жаль прошедшего года» (соотв. «Мы всегда сожалеем о
прошлом»).
١ ٧ . سب و ى ن و آ ب خن ك داردваЬи-уе П(т аЬ-е хопак،1ага(1 «в
новом кувшине вода холодная» (соотв. «Новая метла чисто ме-
тёт»),
113. ب خ ن راس ت تل خ اس تвохап-е гав! 1а1х
слова — горьки» (соотв. «Правда глаза колет»),
114. !ط و م د وا ر تك رار م ك ن
س خن ا نвохапап-е та -га Ёииуйг
مرا
1екгаг такоп! «Не повторяй мои слова как попугай!»
115. اس ت عق ل نش ا ن بز ر ك س رваг-е Ь
«Большая голова — признак ума».
116. س ر دي ك ر ا ن ك و ب ي د ن بد ت مار راваг
<^агап к иЬ1)؛ап «Размозжить голову змеи чужими руками» (со-
отв. «Чужими руками жар загребать»),
117. س ر ك ه ا ت ني ه حل و ا ى به از ن ق دвегк
Ьа1уа-уе певуе а$^ «Лучше готовый уксус, чем обещанная халва»
(соотв. «Не сули журавля в небе, дай синицу в руки»).
118. س ر ن دا د ن م دا د نваг <1а<1ап вегг па(1а(1ап «Жертвов
жизнью, но не выдавать тайну».
119. س ك زرد ب رادر شغ ا ل اس تва§-е гаг(1 Ьагас1аг-е
«Желтая собака — брат шакала» (соотв. «Два сапога — пара»;
«Хрен редьки не слаще»).
١ ندا ول خب ر بما ل ه س وار ازвауаг аг р؛уа،1е хаЬаг па،1ага(1
«Всадник ничего не знает о положении пешего» (соотв. «Сытый
голодного не разумеет»),
108
— شш ин
121. زد م تي ر ا م د ب ا ي د كه ؛؛ ش ك ارекйг-ке 8аг-е иг а т а ،1
Ьауас! га<1 «Когда дичь попадает на мушку, надо стрелять« )٠٠-
отв. «Куй железо, пока горячо«(,
١22. ج د ى م ي ثو د آ خر ش § ش و خ ى ش و خ ىих ؛ ؛их ؛ахаге ز؛؛6)1)؛ل
т ؛؛ауа ،1 >>لال-утки добром не кончаются» (соотв. «Игра не ДОВО
дит до добра«(,
123. § شيطا ن به ج م م رفتهеуШп Ье ]ввтав гайе «в него бес
вселился«.
— صсад
١24. ذ ك مو ش ص د ك ر به و8ع هه0 ئ ذ " ا€ ث ا١١١٧» ؛Сто кошек и
одна (только) мышь» (т. е. «©чень мало«(,
125. ني ر زد تخ م ش به مغ ص دا ى$8а(1а-уе тогц ^е ،охта
пауагга<1 «Дело выеденного яйца не стоит» (букв. «Кудахтанье
кур не стоит снесенного яйца«(,
— ضзад
126. ه م دارد ض ا ف ت يا ى ي سг 1уаГа1 ра-уе рае Иат (1ага(] «За
каждое угощение надо расплачиваться» (соотв. «Долг платежом
красен«(,
— طта
127. تن خ و اه ن م ي ش و د ط ل ب,1а1аЬ ،апх2Ь патгёауа(] «На деньги
-отданные в долг, не разбогатеешь» (букв. «Золотой монетой ка
,)»питал не сколотишь
1г> — за
— عэйн
130. ع ا د ت طب ع ت ثان و ى ان متحadat tabi’at-e sanavi ast «
вычка — вторая натура».
131. كا ف ى ا ت ث ا رهاى،ا را ع اق ال ن
«Для мудрецов достаточно и одного намека».
132. ج و ن زنب ور ب ى ع س ل اس ت
zam bur b ؛asal «Ученый без практики похож на пчелу без мёда».
١33. خ ول ع م ل ك ر د ن به ع م ل ع ال م راalem-ra be amal-e xod
amal kardan «Мудрый /ученый/ должен делать то, чему сам
учит».
134. ع جل ه اس ت شي ط ا ن ك ارajale kar-e seytan ast «Поспе
ность — от черта» (соотв. «Поспешишь — людей насмешишь»).
135. عذر بدت ر از كن ا ه اس تozr-e badtar az gonah ast
ворка хуже самого греха» (соотв. «Извинение — хуже вины»),
136. ث ق ي ش ت و رو ندا ردe§q po§t-،^ru nadarad «Любов
имеет лицевой стороны и изнанки».
137. ن م ى ^ن د ين ه ا ن من ك و
nemimanad «Любовь и мускус не утаишь» (соотв. <<لالила в
мешке не утаишь»),
— غгайн
138. غ م از ي ا د ك هن ه را ب ر د غم ج دي د
kohne-ra barad az yad «Новая печаль заставляет забыть старую»
(соотв. «Клин клином вышибают»).
— فфэ
139. م ع زي ا د ه بر ا ص ل اس تfar’-e ziyade bar asl ast «П
превышает ссуду» (соотв. «Овчинка выделки не стоит»),
١١٨
140. فك ر ن ا ن ك ن ك ه خ ربزه ا ب اس تГекг-е пап коп-к،؛
хагЬоге аЬ ав! «/По/думай » هхлебе, ибо дыня — это лишь вода
соотв. «Думай о насущном хлебе, а дыня — это лишь вода(«(,
— قгаф
141. ان ك ه ى دري ا ش وب ج م ع كر د د و ق ط ر ه ق ط ر هца1ге ца!ге
[)ع ه ^ عج ’ ا ^ عز —{) أاا ع ^هةагуа «Капля за каплей
и собирается море» (соотв. «Копейка рубль бережет«(,
142. ا ث مر د اس كن ا ص ااااهو ق و ل-اةل» ع-،ا »-Автора
тет мужчины — его деньги» (соотв. «Слово мужчины — слово
чести«(,
143. يكيس ت و فعل ش رم ق و ل0اأاا- 0-ءء, ا8 ةуе،،» !؟؛£ го слова не
расходятся с делом» (букв. «Его слова и дела — едины«(,
— كкаф
144. ك ار ع ار ن ي تкаг аг П؛в1 «Работа — не позор«.
145. د م اس ت ك ار است ا د را نش ا ن 0هةاة-^ااةة سم ق-ه ء€•اةج
«Дело мастера особое клеймо имеет» (соотв. «Дел© мастера
боится»).
146. ن مي كند ش م شي ر را قل م ك ار
пеш؛копа<1 «Меч бессилен там, где действует перо» (соотв. «Что
написано пером, того не вырубить топором»),
147. سان ن م ي ك ر د د رن ج بى مت ى
^ ص؛ س،ةا،« اМирские дела не улаживаются бе^ труда» (соотв.
«Без труда не выловишь и рыбку из пруда»),
148. هع§ةط ع ه زرن ك اس ت ص ك ا ر نب ا ش د «Он ловок,
когда нет дела».
149. بر
م به и ني ك و ش وب ا ك ا ره ا،!ة- ةااп؛кп <؛ауас1 а т ш а Ье
ваЬг «Всё устроится, нужно только терпение» (соотв. «Терпение
и труд все перетрут»),
150. ك ا ر ى ك ه نه س ي خ ب س و زد نه كب ا ب
1)1
six besuzad na kabab «Делай так, чтобы ни вертел не сгорел, ни
шашлык» (соотв. «Делай так, чтобы и волки были еыты, и овцы
целы»),
151. ك اف ر ين دا ر د خ ول ه م ه را به ك ي شkafer h
xod pendarad «Нечестивец считает, что все принадлежат к его
религии» (соотв. «Мерить всех на свой аршин»),
152. ا ت ب دب خت ى ك ا هل ى ش ا ك ردkaheli s
«Лень — ученик несчастья» (соотв. «Лень — помощник несча-
стья»).
153. ك ر م د و خ ت اس ت خ ول د ر خ ت ازkerm-e
deraxt ast «Древесный червь из самого дерева» (т. е. «Человек
сам себе вредит»),
154. اقت ا د ه ني ا ي د ب جن ك كس ىkas nayayad
«Лежачего не бьют».
155. كس ي ك ه ك ر ك توس د كوس ف ن د نك ا ه ندا رد
tarsad gusfand negah nadarad «Тот, кто боится волков, не раз-
водит овец» (соотв. «Волков бояться — в лес не ходить»),
156. كس ي ك ه ي ا ي ي ن نيز تو ان د اورد
ke xar؛-ra be bam bala bord payin n؛z tavanad avarad «Тот, кто
втащил осла на крышу, может и спустить его вниз» (соотв.
«Взялся за гуж, не говори, что не дюж»),
157. ك ف م و ندا رد از ك ج ا ش ص ك ن ن د
mu nadarad az kojas mikanand «На ладони нет волос, откуда
(же) их вырвать» (ءا«مءءء. «На нет и суда нет»).
158. ك م ب خ ور ه م ي ث ه بخ ورк а т boxor hamise boxor
— здоровым быть»; «м^ого есть — не велика честь».
159. ك و ز ء م م ي خ و رد اب ش كت ه كوزة ازkuze
sekaste ab mixorad «Горшечник /обычно/ пьёт из разбитого
кувшина» (соотв. «Сапожник ходит без сапог»),
112
160. كو ه به ك و ه ن مي ر ب د م و ر م آ د م به آ د م م ر سلkuh be kuh
nemirasad /valỉ رădam be ãdam miresad «Гора с г©р©й не СХО-
— ىгаф
ا6 ا. ا ت ه م ي ث ه كرس ن ه ك ر كgorg hamise gorosne ast «Волк
всегда голоден».
١62. ا ره م ك ن م نك ر د ه gaz nakarde păre тако п «Не померив,
не режь» (соотв. «Семь раз отмерь, один раз отрежь»).
163. كن ج ش ك ي ار سال ى را م ي خ و ا ه د د ر س ب د ه د
sãl părsãlỉ-rã mixãhad dars bedahad «Воробей нынешнего года
хочет учить прошлогоднего» {соотв. «Яйца курицу не учат»).
— لлам
164.ال ب ق ا ب ر ب خت ن ب دمح ت او نيس تl
e и nist «Он ему в подмётки не годится» (букв. «Он не достоин
даже того, чтобы поливать ему на руки»).
165. خ دا ن م ىارزد لع ن ت بهbe la’nat-e xodã
стоит проклятия божьего» (соотв. «Доброго слова не стоит»),
166. دو خ روار اس ت لم ك ة ب كdo lange-ye yek xarvãr
сапога пара», «Два п©лвьюка—вьюк».
— مМИМ
113
ا70. م م ي ش ت ك و ش ت را به ب ي ن ىmagar post-e gusat-ra bebini
«Когда /ежели/ увидишь свой затылок» (соотв. «Когда рак на
горе свистнет»),
ا7 ا. م ه م ا ن تا س ه روز عزيز ا تmehman ta se ruz aziz ast «Гость
до трёх дней дорог» (соотв. «Мил гость, что не долго гостит»),
172. م ه م ا ن حبي ب خ دا اس تmehman hab؛b-e xoda ast «Гость ЛЮ -
бимец бога» (соотв. «Рад не рад, а говори: «Милости просим!»).
1 7 3 .مي م و ن بيث ت ر اس ت ا داي ش اس ت
har ce zesttar ast adaya ؛bistar ast «Чем безобразнее обезьяна,
тем больше в ней кривлянья».
— نнун
174. دع وا ميرس ه به اخر ني ه nesye
«Торговля в долг/в кредит/ до драки доведет».
175. ني ح ت
م ش ي د ن رواس ت ن
n؛،sih؛،t az dosman paziroftan xata ast, likan senidan rava ast
«Слушай, что говорит противник, но не следуй его советам»
(букв. «Принимать советы от врага опасно, но слушать позволи-
тельно»).
176. نن ك زرك ا ن و مر ك فقي ر ا ن ص د ا ندا رد
marg-e faqiran sada nadarad « هпозоре богатых и смерти бед-
ных не говорят».
177. ن و ش ا ت هم ني ش با وnus-o-nis ba ham ast «Р
не бывают без огорчений».
178. نه س ل م ان ى نه كلب ا ن ك،آب ا دان ى
na golbang-e mosaimani «Пи воды, ни жилья, ни призывов к МО-
литве» (о пустынной, безлюдной местности).
179. نه نه خاص ي ت،ب و داردna bu darad, na xasiyyat «Ни р
мясо» (букв. «У него нет ни запаха, ни характерного свойства»).
114
— وвав
ا80. واى به وقت ى ك ه ق ا ج اق ج ى ك م رك ج ى ث وبvay be vaqt؛-ke
qacaqci gomrokci ؛avad «Горе, если контрабандист станет тамо-
женником».
18]. ش د ن ورد زب ا نverd-e zaban sodan «Стать притчей во
языцех».
]82. ن ى كل وق تvaqt-e gol-e пеу «Когда зацветет камыш»
(соотв. «Когда рак на горе свистнет»).
183. وق ت ك ا ال تvaqt kalast «Время — деньги» (букв. «Время
— товар»),
О— ha-йе Ьавваз
] 84. خ ار اس ت م اس ت كه جا ه رhar ja-ke gol ast xar ast
«Где цветы, там и терние» (соотв. «Нет розы без шипов»),
]85. آ ش م ي خ و ر ى، ه ر ج ه يو ل بد ه ىhar-ce pul bedahi as
mixori «Сколько денег заплатишь, на столько и каши получишь»
(соотв. «Что посеешь, то и пожнешь»).
186. ه ر ج ه ر شته ب و د م ي ن ب ه ش دhar-ce re؛te
«Всё пошло прахом» (букв. «Всё, ^то я напрял, /вновьу стало ва-
той»),
187. ه ر س ر د ه اند راهى را به راهدار ىha
sepordeand «Дорогу поручают дорожному мастеру» (соотв. «Во
всяком деле требуется специалист (мастерство)».
188. ه ر جز م ر ك جا رءاى دارد ك ا رىhar ka
marg «Всё поправимо, кроме смерти».
189. ك شد هن د وسنا ن ج ور
vus bayad ]o^r-e hendustan kesad «Кто хоч^г иметь павлина, тот
должен перенести трудности путешествия в Индию» (соотв.
«Любишь кататься — люби и саночки возить»),
190. زود در ما ن د رائد زود كه هر har-
manad «к™ быстро едет, скоро устанет» (соотв. «Тише едешь -
дальше будешь»).
191. ه ر ط ور اي ن م ي زن د ا ن ط ور مي رقص دha
towr miraqsad «Этот танцует так, как он играет» (соотв. «Пля-
сать под чью-либо дудку»),
192. ه م ه م زي ا رت ت جا ر تham tejarat ham ziyarat «и п
ничество, и торговля» (в значении: «двойное удовольствие»),
193. !خ د ه م ت از تو ق و ت ازh e m m atazto q o w atazx o d a «На
бога надейся, а сам не плошай» (букв. «От тебя — усердие, от бо-
га — сила»),
— ىйа
194. ي ا مإي د س ر مي ر ود ي ا ك ال هya sar miravad ya
«Или голова пропадет, или шапка появится» (соотв. «Либо пан,
либо пропал»).
195. ي ار ا ه ل ب ا ث د ك ا ره ا س ه ل ب ا ش دyar ah
basad «Если друг хороший, то дела спорятся».
196. ي ار ني ك را روز ب د شناس ن دyar-e nik-ra ruz-e
«Хорошего друга узнают в тяжелый день» (соотв. «Друзья по-
знаются в беде»).
197. ي ك دس ت ص د ا نداولyek dast sada nadarad «Одной ру
нельзя бить в ладоши» (соотв. «Один в поле не воин»).
198. ي ا ه بهت ر
daste gol damaqparvar az xarman-e sad giyah behtar «Букет ду-
шистых роз лучше, чем копна травы» (соотв. «Мал золотник, да
дорог»),
199. ي ك سو دا هزار دارد س رyek sar d^rad hazar sow
него забот полон рот».
200. ي ك ^ ك ال غ را ج ه ل ك الغ ك ر د نe^ kalaq
kardan «Увидеть одного ворона — говорить о сорока!» (соотв.
«Делать из мухи слона»).
116
٧١
و ك ل م ا ت ق صار ح كم ا مث ا ل و
АФОРИЗМЫ И КРЫЛАТЫЕ СЛОВА
117
Дословный перевод:
«Не губите доброе имя умерших.
Чтобы твое доброе имя сохранилось вечио».
(Саади)
Здесь употреблен союз تاгё «^тобы» в значении «причи-
ны».
س ن ن د د ر خ ت غن ج ه ب را و رد و ب لب ال ن
ج ه ا ز ج و ا ن ش د و يا را ن به عي ش بنشس ت ن د
) ( سع د ى
1
ا ب دري ا در م ذ ا ق ما ه ى دري ا خ و ش اس ت
)) صائ ب تب ر ي ز ى
ab-e darya dar mazaq-e mahi-ye darya xo ؛ast
«Морская вода приятна морской рыбе»
(Саиб Тебризи)
В значении: «Каждому своё».
2
ك ن د ر وب ه م ر ا ج آن ج ه ش ي ر ا ن را
)ا حتي ا ج اس ت ا حتي ا ج اس ت ا حتي ا ج (ر و م ى
4
رب ى شكست ى م را اب ر ي ق م ى
ر م حا ض ص را ض در م
ى بدم ت خو ر م و تو م ي ك ن ى م ن م ى
رب ى مت ى م كر ت و خا ك ه ر ب د ه ن
)) م ؤل ف معل و م ن ي ت
5
ا ب ن ك و ن ه ج و م ن ع ا ش ق زارى ب و د ه اس ت
در ب ن د ب ر نل ف ن كا ر ى ب و د ه اس ث
120
د، مىب ا ئ ك ه در ك ر ب ن او د ش ه اي ن
مدن ن ى اس ت ك ه در ك ر د ن ب ا ر ى ب و د ه اس ت
)يخ ام
(
in kuze CO man aseq-e zari bude ast
dar band-e sar-e zolf-e negari bude ast
in daste-ke dar gardan-e и mibasad
dasti ast-ke dar gardan-e yari bude ast
Дословный перевод:
«Этот кувшин, как и я, ст^астн© влюблен,
Как на голове кудри красавицы,
Та ручка, что на его горлышке,
Подобна руке на шее подруги».
(Хайям)
Литературный перевод:
«Сей кувшин, принесенный из погребка,
Был влюбленным красавцем в былые века.
Это вовсе не ручка на горле кувшина —
А обвившая шею любимой рука».
6
ج و ن مال ت بب ر ن د،م ل م ا ن مال بب ر ى
) م ل م ا ن ى ن ي ت ( سع د ى ب ا ئ ك و ف ري ا د ب ر اور ى ك ه
bebari m ^-e mosalman, cun malat bebarand
bang-o-faryad bar-avari-ke mosalman ؛nist
Дословный перевод:
«Унесешь добро мусульманина, но как унесут твоё добро
Поднимешь крик и вопль, что это не мусульманство».
(Саади)
121
Аналог: «Сам грабишь мусульман хладнокровно,
Когда же тебя грабят, вопишь: «Нет больше веры».
Примечание: Согласно древним установкам Шариата мусуль
манин имел право захватить имущество нему-
сульманина. Захват имущества мусульманина
считался грехом, противоречащим устоям ислам
ской религии. Видимо, этим афоризмом Саади
высмеивает такой вид захвата чужого имущест
ва.
ب ر ا ى د و ن ا ن جا ن را ف د ا ك ن
و لم ك ن دوس ث از بش م ن ج د ا ك ن
>> ج ا س
baraye d u s^ n ااةز-ا- ةfada коп
va likan dust az dosman ز0 ة هкоп
«Ради друзей жизни не жалей,
Но врагов отличай от друзей».
(Джами)
8
ب س ا ن ا ي ي ن ه ب ا ك ائن ا ت ي ك رو ب ا ش
دورويه ا ك ه رو س ي ا ه ش وب ك ا غ ذ از
)) صائ ب تب ر ي ز ى
be san-e ayine b a ا، ةاا ءة، yek ru ^ق ة
ke ru siyah savad kaqaz az doruyiha
Дословный перевод:
«Подобно зеркалу и вселенной будь одним лицом,
Если будешь двуличный как бумага, станешь опозоренным».
(Саиб Тебризи)
122
١
9
خار م نيس ت ب ى ون ج ب ه بال ي ز
) وس ى،(ف رد
10
ت ر ب ي ت ن ا س را ج و ن ك ر د ك ا ن ب ر ك ن ب د اس ت
) (سع د ى
11
كر د از ج و ن ك ه ب ا زرك ا ن سف ر را
ش د ن اغ از ك ر د سو ى هن د وست ا ن
)( مولو ى
123
«Конец — делу венец».
«Каждому свой конец».
12
ر و ش ن اس ت ج را غ دل دا ن ش ان د ر
>م< د و خ
danes andar de) ceraq-e rowsan ast
Дословный перевод:
«Знание в сердце — ЯСНЫЙ светильник».
(Рудаки)
В ؛на*^нии:
«Знание — светильник сердца».
13
داي ا يك ا ن ن م ا ن د ح ا ل دوران غ م م خ ور
) ( حا ش
14
د زد ى بوس ه ع ج ب د زد ى ب ر منفع ت ى اس ث
ك ردد ك ه اك ر ب از ب ت ا ن د دو ج ن د ا ن
)) صائ ب تب ر يز ى
dozd؛-ye buse ajab dozd؛-ye pormanfaati ast
ke agar baz setanad docandan gardad
Дословный перевод:
«Кража поцелуя необычно выгодная кража,
Если ещё раз получить поцелуй, то это будет вдвойне приятно».
(Саиб Тебризи)
124
■
15
( زب ا ن در د ه ا ن يامح ب ا ن س ر اس ت (ب ع د ى
гаЬап (1аг баЬйп равЬап-е»^٢ اءع
Дословный перевод: «Язык во рту — сторож головы».
В значении: «Язык — сторож головы». (Саади)
16
م ه ر ن كو ن ا م ن م ي ر د م رد م عدي ا
مر د ه ا ن ا ت ك ه ن ا م ش به نك و ي ى نب ر ن د
)) س ع د ى
17
:م ان د ج ي ز ي اي دا ر ن ه س
. » م ل ك ب ى ب ي ا ت، ع ل م ب ى اد ب،« ما ل ب ى ت جا رت
) (سع د ى
125
$е 2 اةрауёаг патапаё:
“т а ! ь سهز№ ؛, е! т ь ؛а،1аЬ, то! к ьم 'إ س ؤه ؛
Дословный перевод:
«Три вещи не остаются устойчивыми:
Товар без торговли, наука без литературы.
Страна без политики».
(Саади)
В значении: «Ничто не бывает в мире неизменным».
18
كف ت م ن و خا ب ت ه جم ن به من غ صب ح د م
ذ از ك م ش ى در اي ن إ غ بس ى ج م آ دو ث ك م ت
ت م ل ب خ ن د ي د ك ه از راس ت ن رن ج ي م ول ى
ه ي ج ع ا ش ق س خ ن س خ ت ب ه م عش و ق ن ك ف ت
) ( ح اف ظ
воЬ،1(1а т тогц-е сатап (؛е ؛؟о ،-е اا0ج ئ ة س ا0ه
паг к а т коп-ке (1аг ؛п وة(اЬав ؛соп ٤٠ ؛؛екоЛ
ج0 اЬехап،Ш-ке аг гав! пагап؛؛т уаН
،1؛с а؛؛ец вохап-е Ье т а ’виц ج سم0 آر
:Дословный перевод
:Ранним утром луговая птица молодой р©зе сказала«
Поменьше кокетничай, поскольку в этом саду много тебе
.подобных
:На правду нельзя обижаться», роза смеясь сказала«
Но ни один возлюбленный своей возлюбленной резкого«
.»слова не сказал
)Хафиз(
:Литературный перевод
:Роза раскрылась и слушает речь соловья«
Ты — не одна в цветнике, чаровница моя««.
126
Роза ему отвечает: «Влюблённый, забудь
Речи такие, а мне их и слушать нельзя».
См. «Любовная лирика классических поэтов Востока», м.,
1988,стр. 351.
19
ط م ع ب ر د ش و خ ى به صا ح ب دل ى
نب وب انز ما ن در مي ا ن حا صل ى
) (سع د ى
20
ك ر ك ش وب ك ر ك زاده،ع ا قب ت
م ج ه ب ا ا د م ى بز ر ك ش وب
) (سع د ى
127
в значении:
«Волчонок, выросший среди людей, все равно волком ста-
нет»; «Как волка ни корми, все в лес смотрит». «Ослом родился,
ослом жил, ослом и умер».
21
مم د ا ن د مر د ه غ م مر ك ب رادر را ب رادر
بل ى قد ر ج م ن را بلب ل اف س ر د ه م ي د ا ن د
) ( م ؤلف ا م عل و م ن ي م ت
qam-e marg-e baradar-ra baradar-em orde midanad
ball qadr-e caman-ra bolbol-e afsorde midanad
Дословный перевод:
«Горе смерти брата лучше знает брат умершего,
А цену лужайки лучше знает печальный соловей».
(Автор не установлен)
В значении: «у кавдого своя сума с горем».
22
ق ل م كفت ا ك ه م ن ش ا ه ج ه ان م
ق ل م زن را به دول ت مي ر سان م
) ( م ؤل ف معل و م ن ي ت
qalam gofta-ke man sah-ejahanam
qalamzan - r a be dowlat miresanam
«Ручка сказала: «я владыка мира.
Кто мною владеет, тот быстро разбогатеет».
(Автор не установлен)
23
ك ى م ى ا ي د ب ه م و ق ت د ل ما ج ز ب ريشا ن ى
ل را ة خ ا ن ة ما را مب ر ب د ب جز ب ك ى
)( صائ ب تب ر ي ز ى
128
ا
ki miayad be sar-e vaqt-e del-e m ajoz parisani
ki miporsad bejoz-e seyl rah-e xane-ye ma-ra
Дословный перевод:
«Кто своевременно придет кроме невзгоды?
Кто спросит дорогу в наш дом кроме потопа?»
(Саиб Тебризи)
Аналогичен:
«Кто знает дорогу в дом бедняка кроме ветра?»
24
ك ذ ش ت ه را ب ا ز نت و ا ن اورد
)(بي هق ى
25
م ن ا م توبه ز م ى ك ر دءام ا ى ب رو س ه ى
ت و ك ه خ و ل ت و به نك ر د ى به م ن م ى ن د ه ى
) ( ح اف ظ
man agar towbe ze mey kardeam ey sarv-e sahi
to-ke xod towbe nakardi be man ا!ا، ءرnadahi
Дословный перевод:
«Эй, красавица, стройная как кипарис, если я дал обет не
пить вина,
Во ты же сама не раскаивалась от подачи мне вина».
(Хафиз)
Литературный перевод:
«Нераскаянно грешу, и грехов не искупить,
Не влюбляться и не пить — вот воистину беда».
См. «Любовная лирика классических поэтов Востока», м.,
1988, стр. 385.
26
ث ا ا م ر ط بيع ى مر ك ب ر ا ى ضع ي ف
ك ث ت سي س مر د ه ر ق و ى اول ضع ي ف
) ( م ؤل ف م عل و م ن ي ت
marg barSye za’if ^ ٠٢ -، tab ؛’؛ast
bar qavi aw al za’if gast sepas mord
:Дословный перевод
.Смерть для слабых естественный факт«
.»Любой сильный сперва становится слабым, затем умирает
Автор не установлен( (
27
بمو ك ي در ج ه ا ز ت ن اه
ن اك ر د ه م
ب م زي ت جو ن ك ن ه ن كر د ه كه ك س ان
ك م و ت و ب د م ك اف ا ت د ه ى بد من
ي س ف ر ق مي ا ن م ن و ت و ج يس ت ب ك و
)يخ ام
(
nakarde gonah dar jahan kist begu
an kas-ke gonah nakarde cun zist begu
man bad konam-o-to bad т о к а fat dahi
pas farq miyan-e man-o-to iist begu
Дословный перевод:
«Кто в этом мире не совершил грех, скажи!
Кто не совершив греха, прожил, скажи!
я поступаю плохо, и ты воздаешь мне тем же,
Какая же между мною и тобою разница, скажи!»
(Хайям)
130
Примечание: Автор здесь обращается к богу, ио эти бейты как
афоризмы имеют более широкое □рименение, то
есть с поучительным значением и сравнением
действий.
28
ني ت ن ع م ت ى ب هت ر از ا زاد ى
)هل د <ء
ne’mati behtar az azadi nist
Дословный перевод: «Богатство не лучше свободы».
(Хакани)
В значении: «Свобода — высшее благо».
29
ه ر ك ه در م زن ع د ل ت خ م وف ا ب ب ز نك رب
ك ا ة درو حا م ل از ك ث د زردروي ى
)يخ ام
(
har-ke dar mazra’-e del toxm-e vafa sabz nakard
zardruyi kesad az hasel gah-e derow
Дословный перевод:
«Кто не взрашивал семена верности в своем сердце.
Тот постыдится за урожай во время жатвы».
(Хайям)
В значении: «Что посеешь, то и пожнешь».
30
ص را ض ش ى از را ض
ينا ي د ب ه كا ر ان د ر و ن كاسىت
)(ف ر دوس ى
١٦]
ham،" rast! kon-ke az rasti
nayayad be ،٠ andarun kasti
Дословный перевод:
«Делай все правдиво, чтобы из правды,
В деле не были бы убытки».
(Фирдоуеи)
В значении: «От правды вреда ие будет».
31
) ا رب اي ن ن و دولتا ن را ب ر خ ر خ و د شا ن نش ا ن ( ح اف ظ
ya rabb in now dowlatan-ra bar xar-e xodesan nesan
«Боже, посади этих новоиспеченных богачей каждого на
своего осла».
(Хафиз)
В значении: «Воздай им по заслугам».
م ت ن ه ا ب ر اى خ و اند ن و نق ل ك رد ن
ТЕКСТЫ ДЛЯ ЧТЕНИЯ и ПЕРЕСМЗА
- 1-
ح ك ا ي ت ه ا ى ك وتاه ط ن زآ م ي ز
)(Дерматолог и кожевник
)»(«Клуб волков
ج ن د ما ه ي ب ش در يي ا د ء ر و ى جن و ب ى خي اب ا ن ت خ ت طا و و س
د ي د م آق ا ي ى ا صرار دارد ك ه وارد ع م ا رت ى ث وب و درب ا ن از ورود
او جل وكي ر ى م ى؛ند ■
ب م م م درب ا ن ن ا ك ه ا ن از ك و ره د ر رف ت و مب س از ق د ر ى
كف ت:
— «آق ا ج ا ن ،ن ا س ال م ت ى آ د م ى؛ اي ن جا را بخ وانء ب ب ي ن ج ه
ن و شن ه ».
ى ر وي ش ن و ش ت ه ب ر كث ت م و ج ث م م ن به تاب ل و ي ى افت ا د
ب و د:
— «ب ا ش ك ا ه ك رك ا ن» ،م خ صو ص اعض ا .»،
ه مب ب م رك ا
)(Причина смерти
ش خ ص بم ش ق ا ضى خسيس ى ا م د و كف ت:
كرس ن ه همست م ،ح ع ر ى ب د ه ك ه ب خ ور م.
ق ا ضى كف ت:
ك ه در خ ا ن ة م نثني ده ( ى ^ ا ى ابل ه ،دي و انه ش د ءا ى م
ن م ى خ ور ن د ؟ س ق اض-ى ض از
134
ب ار دو خ ر ■ء
)(Ноша двух ослов
ش ا م و توانكو 8.
)(Поэт и богач
135
م را هت ى ،ت و ب ا م خ ن ع ج ب ا ح مق ى ت وانك ر كف ت:
ح ا ال خ وش ح ا ل ك ر د ى .م ن ه م ب ا س خ ن تو را خ وث ح ا ل ن م و د م.
ج را ب ا ي د يو ل ب د ه م ؟
ج و ا ب ن ابين ا 9 .
)(Ответ слепого
م عل م 10. س ؤا ل ش ا ك ر د و ج وا ب
136
ج ث م خ ول ج را هي ا د وق ت تي ر ان دا خت ن يكح ب رب دن د:
را به م ك ذا ر د ه و ب ا ج ث م دي ك ر ص ي د را نش ا نه م ىد ي ر د ؟
ب ر ا ى ان ك ه اك ر دو ج ش م خ و د را به م ب ك ذا ر د كف ت:
جا ي ى را ن خ و ا ه د دي د.
)(Рёв осла
137
د ر ا ي ن ح ه ش ك اس ت 1 4 .
يدخ و د و و ز يو •15
)(Обжора и визирь
138
г
ش خ ص ب مر س ة بز رك ى رص ي د ه و ش ر م ن د ه■ 16
)(Выскочка и застенчивый
ش خص ى ك ال ب ه مر تب ة بزركى رس ي د ه ب و د ه و دوس ت ى ب ر ا ى
كي شى و ب ر ا ى ن خ ص يرس يد؛^ رفت• ا ن تب ر ي ك بم ش او
ج ه أ م د،هاى؟
ل و ث ىشن اث* سم^؟
م مرا ن م ش د و كف ت؛ دوس ث ث رم ن د ه
ش ن ي د م ك ور كه قدي م تو ه ت م و ب ر ا ى ت م ل ي ت امدلرا م زي را
شدد،ا ى.
ن ا م هن وي س و أ د م ا ح م ق 1 7 .
خ ط ن ا خ وان ا 1 8 .
)(Неудобочитаемый почерк
ب را ى م ن ن ا م ه ش خص ى ييع ش ن و ب ن د ه ا ى رف ت و كف ت:
بن وي س•
ث خ ص ج وا ب ب ا ى م ن د رد م ىكند < ا ن ن و ب ن د ه ؛ ف ت:
داد؛ م ن ن م ى خ وا ه م تو به جا ى م ن به جا ي ى ب ر و ى ك ه ج ن ي ن
عذر ى س م آور ى؟
139
س خ ن ت و را س ح ،اس ث ،ل م ك ن ن و سم ن د ه در ياس غ ؛ف ت ؛
م ن ه رك ا ه ب ر ا ى كمس ى ن ا م ه م ى ن و س م م از ط ر ف خ و انند ك ا ن ب ر ا ى
^ ^ ‘١٥زي را ك ه هي ج ك س خ ط مرا ه م ا ن ن ا م ه ا حض ا ر خوان د ن
ن مىتو ؛ند ب خ و اند.
جويا ن د ر و غك و 1 9 -
)(Лживый пастух
140
دخت ر ك ع اق ل 2 1 .
)(Умная девочка
ي ك ى از حك م ا ى عال ى م ق دا ر زمستا ن در ا طا ق خ و د نشس ت ه
و منقل ى ي ر از آ ت ش ذغ ا ل در جل و ى خ ول ك ذا ر ده ب و د• دخت ر ك
ه م س ا ي ه در زده وارد ش د و ص ف ت ؛
— ي ك ك ل آ ن ث ن م ي خ و ا ه م بب ر م ت ا منق ل خ و د م ا ن را
ا ت ث ن بك م م .ش خ ع ن دانش م ن د ك ف ت•
بدهم دخت ركس ،عزيز م ن ب ا ك م ا ل مي ل حاض ر م ا ت ش
ول ى ج ي ز ى ه م ر اه نياورد<هاى ك ه ا ت ش را در روى ا ن ك ذ ا ش ت ه
ب ي د ا ك ن م• ي ك جي ز ى براي ت بب ر ى• صب ر ك ن تا م ن
كف ت:
” ^ز ح م ت ن ك ش ي د .م ن ا ت ث ن را ب ا دس ت مىب ر م٠
ج ط ور ب ا دس ت ؟ دانش م ن د ب ر سم د :
در ج ب را ب ا ز ك ر د ه و دس ت ن د ا د ه ،ف و رأ ج واب ى د خن ر ك
ا ت ن ن را ب ر ك و دا ل ك ف دس ت خ و د يكط م ق دا ر ى خ اكمست ر ر ي خت ه
روى أ ن نه ا د ،ا ظ ه ار ت ش ك ر ن م و د و روانه شد•
ج ه ل سا ل اس ت ك ه م ن به ش خ ص ع ا ل م ب ا خ ول كف ت:
هست م -هن و ز عق ل اي ن ك ا ر ى را ك ه دخت ر تحصي ل ع ل و م م ش غ و ل
ين ج سال ه ك ر د ندارم.
)(Человек и лев
ك ه در دي دن د ش وي ر ى شي ر ى و ا د م ى در ي ك خ ان الرى
كه ا ن ا د م شي ر را به زن جي ر بس ت ه اس ت .ا د م به ش ي ر ك ف ت
ش ير ش ج ا ع ت انمسا ن را م ى ب ي ن ى ك ه شي ر را ت ا ب ع ك ر د ه اس ت .
كف ت:
^^نق اثش اب ن تصومحر انسا ن ب و د ه اسست• اك ر نق ا ث ن شي ر ب و د
ن مىب ود•
141
اف ال ط و ن 2 3 . ج واب
)(Ответ Платона
ش خص ى از اف ال ط و ن برس ي د ك ه ب سا ل ه ا ى بمس ي ار د ر ك ش ت ى
ب و د ى و سف ر دري ا ك ر دى* در دري ا ح ه ع ج ا ي ب ى د ي د ى ؟
سا ح ل ع ج ب ه م ي ن ب و د ك ه از دري ا به اف ال ط و ن كف ت:
س ال م ت رس ي د م .
ا مي ر تي م و رل ن ك و م ط ر ب 2 4 .
ح ما ق ت 2 5 . ع ال م ت
)(Показатель слупости
)(Астролог и шах
س ا ل از ع م ر م ن با د ئ ا ه ى از من ج م ى ي ر ب ي د ك ه ج ن د
ب اق ى ام ت ؟
ج و ا ب بس ي ار س ا ل• ي ادش ا ه از ا ي ن دو من ج م ؛ ف ت :
غ م ك ي ن ش د.
وزب ر ع اقل ى در درب ا ر ب ادش ا ه ب و د .م ن ج م را ي م ش يادش ا ه
اورد و از او ب ر س م د ك ه ج ن د سا ل از ع م ر تو ب ا ق ى اس ن د ؟
بسس ت سال* وزب ر ه م ا ن و ف ت م ن ج م را من ج م كف ت:
ب ا ش م شي ر روب ر و ى ي ادش ا ه ك ش ت.
سث دي د و ي ادش ا ه بعسي ار خ وشن و د ش د • ح ك م ت وزي ر را
لب ك ر به من ج م م ن اعت م ا د ندا ش ت.
- 2-
ЛЕГЕНДЫ И СКАЗКИ
ك و ك و كوس ف ن د 1 .
)(Волк и баран
144
كف ت: د خو يي ش ك كر
“ ع ج ب كوس ف ن د ا ح م ق ى كي ر اورد٥ا م .م ك^ روم ق س م
ت ك ه ي ا ر ءا ش م ى كن م و م ى خ ور م • م ي خ ور م • بع د او را
ك ه س ئ كل ه در دوتا ب ى ا م د ن د تا ر سم د ن د زب ر د ر خت ى
ه ف ت ي ادش ا ه را ا ن جا افت ا د ه ب و د و خ و ا ب ي د ه ب و د و خ و ا ب
س دي د.
كف ت: م كوس ف ن د به
ات• ح ا ال م ى توان ى ق م ي خ و رى• — ا ج ا ق اي ن جا
ك ر ك تا د ب ت ث ى را به د ر خ ت زد ك ه ق م بخ__و رد ،س ف
از خ و ا ب ي ر ي د و ك لو ى او را ك ر ف ت.
كن ج 2 .
)(Сокровище
145
س ر و ر و ل ث ن س فع د هس ت ،ق د س خ مع د ه و م و ى ك ه ز سال ى
ش د ه ،ب رو ي ي د ا ي ش ك ن سا ب د او ب مو ائ د ك ر ة ك و ر ن را ب از ك ن د•
سرمر د .ل ب د رسس ش ب ا وزب ر به راه اف ما د و رف ئ به س راغ
زان و ا ن ث د ر س د ه و س ف د سف ط ،س ده • ر ف جل و»
~ “ س الم! ^ ^!٢٥^ ١
ي د يي ر م ر د م را د ر اد ش وزي ر ق ضية ج ي ز ه ا ى
ا ما ب رادر بزرك ر ى دارم در ف ال ن ح ا، من كف ب؛
ب ش او .ش ا ب د او بت واند ج و ا ب س ؤال ت را ب د ه د.
ب رو م
ك ه ب ر ادر خ دا ،ا ب ن خ و د فك ر ك ردت بن ا ه ب ر وزب ر ب ا
ك و ج ك مر اس ى ب ك مو ى سما ه ندارد ،واى ل ه حا ل ب رادر بزرك مرم
س ر زنده و د ل د لي ر س ش ب ر ادر ب ز ر ك ر و وزب ر ا م د
ب هن ظ ر ح و م از ب رادر دبك رش ا ش ويخل ى
س ما ỷم ى داذ— ى ا ن ج ي ز ه— ا ى م ىرس ق• د ر س د ك ه:
خزانه ج ب ت ؟
م ا حت م ا نه ،ن م ىدان م< ا ما ب رادر بزرك م
—ر سرمر د كف ت:
مىد<اند ،ب رو بم ش او•
د ل د م ر د مما ذ س ا ل ى ا س م ا وزب ر بس ن ن ب رادر بزرك مر ا م د و
—ى و خ-ي ل ى ج و؛ض از بوادر د ي م ش • م ر د و ز م را لي ٧٠١ق بزرءق
ب ر د و ب ا ال ى م ج ل س محا ن د .س ر س و م و ه ب رابم ن ى ا و ر دن د م ك ر م
س ال م شدند. ص حم ت ب و د ن د ك ه ب ك دس ت ه م ر د ج و ا ن وارد ا ط ا ق
ا دن د .مر د ج و ا ن ب ال من ا ن را دا د ك ر د ن د و دس ت به س ن ه اب
ك ن د به صحع ت خ ول ادا م ه ا ز ها و بد و ن ا ن ك ه اعتن ا ب ى به
ثثنن د. ^ ا ح ا زه ب د ه د دا د ١ .خ ر س ر و ز م كف ت:
سرمر د ب ا ب ر اد* م ا رهاى ك ر د و مر د ه ا دوزان و دور ا ط ا ى
نشس ت ن د .ك م ى بع د ب ك ب ك د س ت ه ج و ا ن وارد ا ط ا ق ش د ن د .
س من ه ا س م ادند ب ا ب ع رم ر د س ال م ك ر د ن د و دس ت له ه م ابنه ا
ج و ا ز ه ا دوزان و س ر س را بل ن د ك ر د و ا س ا ره ك ر د بنش س ن ن د .
س س م ن د• ن ز دب ك در ا طا ق
ق ف ة جي زه ا ى ه ر ل ح ظ ه بيشت ر م ى( شد وزب ر ك ه حي ر ت ش
م ح س ت و ى خزانه را تعر ف ك ر د و كف ت :يادش ا ه ج ه ل روز به
146
هر او ف ر ص س دا د ه ك ه از ه ر حا س د ه راز انه ا را بف ه م د .ا ما از
ك س ل ر سم د ه ج واب ا ل ر س م ا و حمسا ب ى سن م د ه ا س ب.
سل م ما ن در ز ما ن حض ر ى ب م رم ر د لم خ ن د ى زد و كف ب؛
م ر د ى به م ر د دب ك ر ى ر مم ن ى ف ر وخ س .خ ر ب د ا ر ا م د ز س ن ش را
ل ب د كند و س و را خ را س و ر ا خ ى رف
—•،- ك ا وب س ب ه ب زند ب ا ى سخم
س س ف روس ن د ة ز مم ن ك ه بجا كن ج ت ك ه كن ج ى بع د ا س د .ا م د
^ế را بر د ار و
ف ر و ش ن د ه ك ف ت ت ^ ^ ك ج ما ل خ و د تو اس ت.
خم رث دا ر كفت ث ” ^ا خ ر مر د ،م ن از تو ن م ي ن خ ر دد ،هام ن ه
تمج•
كن ج ه م به تو ن م ي ن ف ر و خ ت ه ا م . من ف ر و ش ن د ه كف ت:
ب د ا ش وب ه م تو ى ا ن س د ا ش وب ما ل ت و اس ت .جا ه م ت راح
ط ور • همي ن
خ ر ب دا ر ا م د و كن ج را به ت وب ر ه ر خ ت و اورد ك ذ ا ش ت
د م خ ا نة ف روس ن د ه .ف روس ن د ه ع ص م ا ن ى س د و ن وب ر ءه ا را ب ر د
ك ذاس ت د م در خ ا ن ة خ ربدار* اب ن بب ر و ا ن ب رك ر دا ن ب ا ك ار سا ن
به ح ا ه ا ى بمارث ك ط ك سع د .ر ف ت ن د ب س حض ر ت س ل م م ا ن ،حض ر ت
او ال د ى ج م ز ى دارمح د ؟ سل ع م ا ن ك ف :
بمسر ى دار م. خ ر ب دا ر ك ف ت :
م ن ه م دخت ر ى دارم. ف ر و ش ن د ه كف ت:
س م ر او ب د ه ، محو د خمرمح— ،را به ح ف ر ن سل م ما ن كف س؛
ا شد. ه م ما ل انه ا كن ج
ك د م ك ا ش ت .و كند ه ره ا ب ى خ ر ب دا ر رف ت و در ه م ا ن ز مم ن
س مل ع ما ن ا م ر درو ك ر د ك ه ل ه بزركى بكح ف ن د ى ب و د .ح م ر ن
ك ر د از ا ن كنده ره ا ح ن د ت ا ب ى ت و ى خزانه ن ك ه دارند...
وزي ر كف ت — :ج را ب ر اد ره ا ى ك و جكت ر ت از ت و يي رت ر ب ه
ن ظ ر م ى رس ن د ؟
ن ي ب م ن ش ده. يي رمر د كف ت ^ :زن و ف ر زندا ن خ و ب ى م
ب د ب ن ج ه ت در دن ا غ م و غ م ه ،ا ى ن دا ر م .ابن ه ا س م ر ه ا و
ه م ن م ى خو ر ن د .ا م ا ك ه ب ىا ح ا زة م ن 1د ا ن و ٥ه ا ى م ن مس ت ن د
147
ك ه ز ن و ف ر زن د ش ا ن ج ن د ا ن خ و ب ني س ت ن د ، ب را د ر ها ى ل ي كر م
زودت ر سر و ش كس ت ه شدهاند>
وزب ر ب ر ك ش ت و حا ل و قضم ه را ب ر له^ يادش ا ه ت عر ب ف ك ر د•
ي ك ى ب و د ي ك ى نب و ب• ما د ر ى ب و د و بمسر ى• روزى ما د ر ب ه
ب س ر ش كف ت:
سر ^ ي س ر جا ن ،ج ه ط و ر اس ت ك ه ي ك ى از ك ا و ه ا م ا ن را
بب ري م و ن ا ن ه م ببزي م و ه م ة ا ه ل ل ه را م ه م ا ن ك س م• ب ر ا ى
ف ص ل به ار ،خ دا ك رب م اس ت ،ك او دي ك ر ى مىفرس ت د ،م زمس ت ا ن را
ادن و ا ن م
ا م در ف ص ل به ار ح ر ف ى ندارم ،ا م ا ^من ي س ر كف ت:
خ دا ك او نفرس ت د ،خ و ل ت را به ك ا وا ه ن خ و ا ه م بس ت .
ما د ر ش كف ت~ ~ :ب ا شد.م.
ا ن و ق ت ك ا و را س ر ب ر ب دن د و ه م ة ا ه ل ل ه را م ه م ا ن
رفت ن ش د ن د و وق ت سمر ك ر د ن د .ا ه ل ل ه تا خ ر خ ر ه خ و ر د ن د و
خ دا ع وضت ا ن ب د ه د. كفتن د:
به س ه ج ه ار روزى ك ذ ش ت .د ب د ن د ك ه كعس ى ا ب ن ه ا را
م ه م ا ن ى ن خ و اند .ا خ ر ش ٠١ه ار ه م ر س د و خ دا ك او را نفرس ت ا د.
بسمر ما د رث ن را ب ردا ش ت و ب ر د سم ت به ك ا وا ه ن.
م رد ل ب د دو ت ا كه س ه ج ه ار دور رفت ه و ب ر ك ش ت ه ب و د
ك او رس ي د ن د ،ي ك ى - دارند به ط ر ف او م ىاين ادم• وقت ى ك ه نزدي
ش ا ن كف ت:
ي “ي س ر■ ،؟-؛ ،ك ار دار ى م ىكن ى ؟ و د ن زن بي ج ار ه را
ج ا ى كا و ب ت ه ،ا ى ؟ به
149
ننه ،ب خ مر ب ا د سا ه ب از ك ار نك ر د ه ؟ بممر ك ف ؛
ننها«ش كف ت؛ — ~ ح را؟ دور و ب ر خ و د ش را حا رو ن ك ر ده.
ب ك ك ف دس ت ن ا ن ب ه ش نده! بمم ر كف ت:
دخت ر بمس ك ه كرس ن ه ب و د ،ن ا ن را ق ا س د و خ و رد .ف ر دا ب ا
ش د و ب مإ م خ ا ن ه را حا ر و ن ك ر د .ع صر سمر از ص ح را ب ركمنم ت و
از ننه>ارثر ا ب ر س د؛
نن ه ك ى ح ق دارد ن ا ن ب خ و رد؟
ه ر ك م ى ك ار مح ك ن د م ننها(ش كف ت؛
ك ار ى ننه ،ل خ م ر ب ا د سا ه ا م روز ح ه بع د بسمر ب ر س د ؛
كر د ه ؟
^ خ ا نه را 1د ا و ح ا ر و ن ك ر ده. ننه،اش ك ف ت :
ب مس بك و صا ل د س ر سف رد>أ سعر ك ف :
ل ح م ر ا م د و س ر سف ر ه س س ا و س ك مم س را س م ر ك ر د .از
ا ن ومح ت به بع د لب ك ر دس ت از بنبل ى ك س د .
ص ح را و دخت ر نشس ت ه ب و د د ر روزى ب ا ز ب س ر رفت ه ب و د به
ر ف در را ب ار ك ر د. خ ا ن ه بش م م ىردسمم د ،ل ب د ك ه در زدندم
ي ادش ا ه و و ز م ب و دن د.
يدر ،م ن اي ن ي س ر را خ و ب م ىشناسم— م• دخت ر كف ت:
\ t..م ك ر ا ب ن ك ه ك ار بك ،لق م ة ن ا ن خال ى ه م به ث م ا
• ك نع د
ب ا دئ ا ه ك ف ت ^ :ح ه ك ا ر ى بكني م ؟
-ا ى م مت سمم ل خ م ر جل و ى ه ر ك دا مش ا ن م ق دا ر ى
نم ا م د 0ب ربمس ن د . سمر
س م ر ا م د• كه ^ بو د ن د مشغ و ل ب ا د سا ه و وزب ر
ل س ر كف ت:
م ا ر ك ب ا د! به خ انق ما خ و ش ا م د ى ! ^ ي ادش ا ه ق د م ت
سم ر حا ن ،ا م د م دخت ر م را زن ت و ب ك ن م. ب ادش ا ه كف ت؛
هست ى ؟ را ض
ه زن ك ا /ذ ت • سمر ل خ م ر ب ا د س ا ه را ح ه د ر د س ر ب د ه م،
ه م هف ت ش مان الروز ع روس ى و ش ا د ى ك ر د ن د و ب ا د س ا ه و وزب ر
150
г
ر ف ن د به خ ا ن ه ه ا ى خ و د سا ن• ك ذا سم ن د و
زو ش و ح ث—فن د زن و ث— و م و دم م ر و
ىن را ا*د روع ك ر دند.
سمرب
ك د خئ دا ن4Ể
( )Голхандан
152
٠
نم ش د ر ا ى ا م د محكن ار درب ا .هي ج ب ا و رت ن ما ه ىك ي ر ب ك
ك ه درب ا ى ش ور بتو ا ن د ب ر ان ش انك ور ت ا ؤه ت ح و ل ب د ه د .ب ه
خ و د ش م خ ف ت ك ه ع ح ى ك ر افت اد<،ا مم ا خ ر ت و ى در ا انك ور
ك حا بو د ؟
م ىخنل ،د س ان د ا ث ت ب ه روى ا در ا ا رام ب و د و
ما ه ،كي ر خ وا م ى ن خ و ا ه ى ح ر ف،ه ا ى زن ش را تك رار ك ر د• ن ا ك ه ا ن م
ل ب د درب ا م و ج زد و ا ن دون م ه ب د و از ب و ى ا ن دخت ر
ا ب ك سلق انك ور ت ا ؤه در ج و ان ى بي ر و ن ا م د عي ن ز ن خ و د ش
دس ت .ما ه ىك ي ر تا حش ممش به انكور اف ا د از خ و س حال ى ف ر ا د ى
ك ن د و ب ل ه را از د خ ر ق امن د و د و ب د به ط ر ف محصر محا دن ا ه•
ب ا ل ن ا ٥از ل ب د ن انك ور ت ع ح ى ك ر د و به روى وزب ر نك ا ه ك ردم
و ز م ه م ا ت ع ح ،به روى او نك ا ه ك ر د و كف ت:
انك و ره ا را از — ق ل ة ع ا ل م به س ال م ت ،ش ا ب د
ج و رى نك ا ه ا خ و د ش ت و ى خ ان ا ،ا ش <_ك كل خ ا ن ها ى خ ر ب د ه
ك ه نتو ا ن د ت ه ي ه ج ي ز ى ب خ واهي م ا ب د از او ات. د ا ث ت ه بو د ه
كن د.
يادش ا ه دو ا ره م ] ه ى ك ي ر را ب ه ن ز د ش خ و ا ن د و ه م ا ن
ط و ر ى ك ه و ز م ب ا د دا د ه ب و د كف ت:
^ انكو ره ا ت خيل ى خ و ى ب و د .خ وش م ا م د .معل و م مى<ش و د
ش ح ا عى ك و ج و ا ن زرن كفن هب ودم كه م ن ه م ان ط و رى كه
مبح ا ب د تا ف ر دا ه ت ى .ح ا ال ب ر اب ت هزار تو ب ب ار ح ه 0ى د ه م
ب ر ا ى ت ما م قش و ن م ن لب ا س ب د و ز ى ت ح وي ل ب د ه ى‘ وا ال ا م ر
بكشند. مى "كسم تو را
زن ش ب ه خا ن ه ا م د . دره م ا س كرم ه ها ى ب از ما<هىكي ر
لر سد؛
— از ج ه ج ي ز ش د ه ،ي ر ع م و ؟
ما ه ىك ي ر ج و ا ى داد:
ا ل ش ا ه ك ف ت ه ك ه تا ف ر دا م ب ح ب ر ا ى ه م ة ^ ا ن دفع ه
د ه م. د و خت ه ت ح و ل
153
ندارد .ه م م ن ه م ج غص ه ن خ و ر* اب ن ك ه ك ا ر ى ز ن ك فسم؛
ا ال ن محا ش و ب رو به كن ار درب ا و بكوت ^ا ى خ و ا ه ر ،ا ى ك د خ ن دا ن !
ا ى ك ل هامح ت خ ن دا زأ اك ر خ و اب ى ب م دا ر سو ،خ و ا ه رم اك ر س د ا ر ى ،
ح ر ف بزن ،خ و ا ه ر ت ك ف ت ت ار و د ف ب ر دار و د ا!>>
ع ح ب ك ا رى. ما ه ى ك ر راه اف ما د ا ما در د ل م ىكممس،ت
حومل ب ا د سا ه ا م ر م ى ك ن د ب ا ف ر دا ب ر ا ى ك س و ن ل ع ا س دو خم ه
ث ن ه م م ى ؛ و د د ك ه ب رو تار و د ف ب ر دار ساور!
ب د ه م ،ام
در ا م و ج م ى ز د ا م ا م و ج ه اد*ش خيل ى ب ز ر ك نب وب.
ح ر ف ه ا ى زن ش را ب ك رار ك ر د. ما ه ى ك مر ب ا ر س د به كن ا ر درب ا
ب از ا ن دو سم ه س د و ه م ا ن ل خ مر ب ا د ف و ب ار ب م ر و ن ا م د
ه م ر اه ما مه،كي ر به خ ا نه ا م د .خ و ا ه ر ه ا به ما ه ىك ي ر ك ف ت ن د :
م ا ه ىك ي ر تو ب رو را ح ت ب خ و ا ن د ك ر ك ا ر ب ت ن ما ش د . —
جش م ش م ىا م د ؟ خ و ا ه ر ه ا ت ا ل ا ف ا ما م ك ر خ و ا ن به خرف ت ز م
كه صب ح زدند و رق صم د ن د .مر د م ر ف ل ه خ و د ش م ى ل ح سب
ح الل س ر م را از ب ن م ا د سا ه ا م ر م -ىكند ف ر دا جل و ى جش م ه م ه
ع ي ن خمالش ا ن نسس ت .ج ن د دفع ه ح د ا ك ن د ،ا ما أابن ه ا اص ^ ل
خ وا س س بل ن د سو د د ف و ب ار را بك مر د سم ك ن د ا ما بع د فك ر ك ر د
ش اث د ك ا ر ى از دستث ا ن آ س.
كه م
ص ب ح اف م ا ى س غ ن ز ل ه دو خ و ا ه ر ل س ب از زد ن و
رق صم د ن كمسم د ن د و زن ما ه ى ك ر به ل و ى ش و ه ر ث ن ا م د و كف ب؛
ع م و ،ب ا سو ب رو ك ا ر ى ص د ا ك ن ،ل ا د،ىه ا را بب رأ
ما ه ى ك ر اول خ ما ل ك ر د د م س ش اندا خم ه ،ا ن د ا م ا و ك
از ك ر د و ل م اب م ز ه ا را ل ب د ،از خ و س ح ا ل ى جش م ه ابم ش را
ث ك ن د .ف و ر ى بل ن د س د و ا ب ن ب ر و ا ن ب ر
ن مىد،انس ى ح ه ك ار م
لمامح س ه ا را نك ا ه ك ر د د ب د حم ى ب ك م ه ه ا ب ث ن را ا ن د ،ا خ ت ها ن د .از
ب ى كا ر ى د م سا د ى در محوسب خ ول ن م ىكن ح مد< ن و ل ى رف ى و
دراورد و لعابس ه ا را ب ار ك ر د و راه افت ا د.
زد. ب ا د سا ه هن و ز در خ و ا ن ب و د ك ه >0ا ه ى ك ء ر د ر ق ص ر را
د ه ا ن ش از لب د دو سا ع ى بع د ك ه ب ا د سا ه لماس ى ه ا ى دو حع ه را
ال ش ا ه خيل ى ت ع ص ك ر د. ه م مث ل ت ع ص ب ا ز ما ند• الم ت ه و ز م
154
ا ل ش ا ه نكا ه ك ر د به روى و زم .ه ي ج ك د ا م از حي ر ت ن م ىتوا؛
قل ة ع ا ل م به س ال م ت ،ث ا ب د م و ز م كف ت؛ ح ر ف ى بزند• ا خ ر
س ه ر را ج م ع ك ر د ه و ب و ل دا د ه
ما ه ىك ي ر ه م ة خ ا ط ه ا ى ن
ك ه ا أص ل ح مر ى ب خوا ه ع م ل اد ،رإ ه ا را ب رام ث ن د و خ ه 1ن د محا ب د از او
ب دا ما نت و ان د أ سا ورد .مث ل م ى ك ودي م محا ب د ت ا ف ر دا ب ج اءاى ب ر ا ى
ا ك ن ى ف ا ورى ك ه ن ا ف ث ن را هن وز نب ر ب د ه ا س ن د ا م ا ب مو ا ئ د
ا ل ش ا ه قشن ك ح ر ف بزند.
ك ف ت ن د .ف ح ا ره ما<هىكي ر را ص د ا ك ر د ن د و ا م ر ب ا د س ا ه را
ف ر دا حت م أ ك س ه ك ف’• ما ه ى ك ر ن ارص د س د .به خ—و ل ب ى
خ و ا ه م ش د .ا خ ر ك ى تا ح ا ال ل ب د ه ب ح ة ت ا ؤه ب ه دن ا ا م د ه
سمر ح ر ف ب زند؟ ك ر ف ت ه و غم كم ن به خ ا نه ا م دم رن م س ب ر س د ؛
ش د ه ؟ م 1ه ى ك ر كف ت :اب ن دفع ه لب ك ر ت و ع م و حا ن ح ه خب ر ى
ى أز م ن خ و ا ن ه ه م ن ٠ىت وان ى كا ر ى ب ك ن ى با ل ت ا ه
ن ا ف ث ن را هن وز نب ر ب د ه باس ن د ا ما ب مو ائ د محسن ك ب ا او ح ر ف ب زن د •
اب ن ك ه ك ا ر ى ن دا ر د .ف ر دا ص ب ح زن ل م خ ن د ى زد و كف ب؛
زود ب رو كن ار دري ا و بك و ^ا ى خ و ا ه ر ،ا ى ك لخن ح،ان! ا ى
ا م س دا ر ى ، ك د ه ا ب ت خ ن دا ن ! اك ر خ و اب ى س د ا ر ش و ،خ و ا ه ر!
س اورد!» ج ة ن و زاد را ب د ه ح ر ف بزن ،خ و ا ه ر! خ و ا ه ر ت ك ف ت
ر ف ل ه كن ا ر درب ا• ش ت را خ واب م د و صب ح زود ب ا س د مر د
در ا ت وف ا ن ى ب ود• مو ج ه ا ى ب ز ر ك به سن ك ه ا ى س ا ح ل م ى خ ورد«ند
و ه ما ه و ى زمحا د ى به راه م ىاندا ختند > مر د ب ا ح ر ف ه ا ى ننع س را
جئ تك رار ك ر د<< ،ك ل خ ن دا ن » از مما ن م و ج ه ا بي ر و ن ا م د ب ا
ن و زاد ى ك ه هن وز ن ا ف س را نب ر ب د ه ب و دن د .مر د ثمج ه را ك ر ف ه ا م د
ك ه ن كن د س ك ب ر ا ى ا ن با سم ه ب و د به محصر ب ا د سا ه .ا ما ك م ى
ح ه افت ا د ،از ش ا ل ش ا ه تا جش م ش به ب ج ه نتو ان د ح ر ف بزند-
م ا ح ه اتف ا ق ى خ و ا ه د ح ه حا ن ،بك و ب ب ي ن م ب ر ا ى ي ر سم د :
ك ح ه ح ر ف ن خ و ا ه د زد .ا م ا ب ال ش ا ه م ط م ئ ن ب و د ك ه افت ا د ؟
ح ه به ح ر ف ا م د و كف ت ^ ” :ا ال ن ات ش از اب م ا ن م ى دفع ه
ح ر ف از افت د ،تو و ت خ ت ت و را ه و رت ى م ى ك ،ث د ت و .ت ا ا ي ن
155
ه م ه را سو راند و خ اكممسر د ه ا ن ب ج ه بمر و ن ا م د ،اس ى افت ا د و
ص و رذ ت محم ك ا ر و ك ا س ي شم ه ،ه نف س را جى ك رمشم ما
خ ان م 5 . فا ط م ه
)(Фатеме xaHON
،1
م را دورت ر نب ر‘ زن بم ب ر م — ا ى ،ق رب ا ن بال ت ش و م ،ي ن ب ة
دع واب م مع ك ن د أ
ي ن ه ه ا را ب ر د و اندا خ ت مه ا ل ون ك ب ك بي وزن• ف ا ط م ه اد
خ ان م ر س د به در ا ل ون ك و كف ت:
'هى ا د دن م ه،ه ا ى مرا اورد اب ن جا• ا ج ا زم مىد ن ال حا ن، ^ن
آنه ا دا ب د دا د م ؛.
بي ر زن ك ف ت ت ^ ^ ح ا ن ننه ،ب ما نك ا ه ك ن ب ب ي ن مو ه ا ى م ن
ا ما ل ما در ت. ت ميزت ر ا س ا
ف ا ط م ه خ ان م رف ت جل و و مو ه ا ى يي ر زن را زي ر و رو ك ر د،
الع ت ه ك ه مو ه ا ى ت و د ب د ي ر از ش ي ش و رش ك اس ت .كف ت:
ت ميزت ر اس ت!
يي ر زن كف ت ^ :خ و ب .ب رو ك و ش ة كلي م را بل ن د ك ن ب ب ي ن
خ انئ م ن ت ميزت ر اس ت ا خ انئ ما در ت.
دب د ف ا ط م ه خ انهر رف ت ب ك ك و ث ة كل ي م را بل ن د ك ر د،
ص د ه ا س وس ك و خ ر ج م و ن ه و هزار ا در ان ح ا ول م ى خ و رند<
م ا در م ن ؟ أ ك ف ت :ا ص ل ا ن خ ا ن ه ح ه د خل ى دارد ب ه خ ا ن ة
خ ا ن ة تو ص د م رتع ه از ما ل او ت ميزت ر اس ت.
سر ل ن ة ت و .بكي ر ب روم هم سا ننه ،أل ن بي ر زن كف ت؛
ك ن، تن ى ب ه تا حش م ة ا ن م ىبين ى ت ت و ى ح ش م ه ا ى را ه ت
ا ه را به مو ه ا و اب ر و ه ا ت بزن و ا<_ ،حش م ه ق رم ز _<1ا حش م ه
ل ،ه ا و ك و ن ه ه ا ب ت. را به
ش ه ه ا را ب ر دا ش ت و اورد ك ذ ش ت كن ا ر ك او ف ا ط م ه خ ان م
ك ه دو ب ا ره و ب ر ك ش ت به حش م ة س ف د و ب ا ه و ق رمز .وقت ى
c r * iء و ش ١م د ،ل ب د ك او ه م ة دن عا ،ه ا را خ و رده و ك ال ف ك ر د ه
اس ت.
اف ما ن ع ر و ن زن ا م د س ر ك و ح ه ك ه س ن د ف ا ط م ه خ ان م
ب ه م ا ه از ل ب د ك رد ه .ن ا ك ه ا ن ج را دب ر كر ف ه حا ن به ا بن ن
ك و ح ه در ا م د و ه م ه حا را روس ن ك ر د .به ا س م ا ن نك ا ه ك ر د.
كه له ته ل ب د ما ه ه م ي ش ك ى س ر حا ى خ و د ش اس ت .خ و ن
د ب د ف ا ط م ه خ ان م اسم ت ك ه دارد م ى ا ل د و مح ك ا ك و ج ه نك ا ه ك ر د،
7كا
س ر ف ا ط م ه خ ان م كه<< — :ت ا ما ن د ه ب و د ك ه بل و ائه بش و د .زد ت و ى
ح ا ال ك د ا م ك و ر ى ب و د ى ؟ م
ك ه ا ب ن را س ن م د ف ا ط م ه خ ان م س ر ك ذستمس را كف ت• زن
رف ت ب و ى فك ر ك الت ف ر دا ب ا ب د دخت ر خ و د م را بفرست م.
ب خ ت وب ا ن ان شد .ي لو ى خ و ب ى ف ر دا افت ا ن ن زل ه ثمل ن د
ك ش ا ن زل ه م تا ؤه در دستمال ى ب م ح م د و دا د به دخت ر ش و ب
م ن لن م ه ه م دا د كه؛ بب ر س ر ك و ه ب رل س.
س ر ك و ه دراز ل خ م ر ب ا صر ك و م برس د خسس ه س د ه ب ود*
ك س و ل وس ب ك ى دو ساع ب ك سع د و خ وا سل .لع د ل م دا ر س د ،
رف ت و ن ا ه ارم ى را خ و رد .ا ن وق ب بن م ه را در اورد ك ه ب ر سم د .
ن ا ك ه ا ن ب ا د ى ا م د و بن م ه را ب ر دا س س و ب رد* ل خ مر دا د و ف رب ا د
م را ك ح ا دار ى ك ه ٠ب ا ل ت ب ش ك ن د ،ب ا دأ بن م ة به راه اندا خ ت
س مب ر ى ؟
س ر زن و را ه ش را ب ا د بن م ه را ب ر د و ان دا خ ت به ا ل ونكم،
ا خنممم زب ا د د ر را ك سع د و رف ت .ل خ م ر ر س د به د ر ا ل ونكح و
ا ه ا ى س ررن هفهف و ،زود محا ب ى ( 4■1*1 ب از ك ر د و ف رب ا د كسمدت
مرا ب د ه وا ال ه ر ح ه ل ب د ى از جش م خ و ل ت دمح د ى !
ب ب ي ن مو ه ا ى ج و ش ن ز ن • بي ا ت و ن ن ه ج ا ن‘ يي ر ز ن ك ف ت ” :
م ن ت ميزت ر اس ت Lما ل ما د ر ت؟
ش ب /د ،ل ب د ي ر از ز م و رو دخت ر مو<ما ى دء ر زن را
و رش ك اس ت .كف ت:
^ و ا ،خ ا ك ع ا ل م ،ح ه قد ر ك ش ف اس ت!
م ٩ ي زم ؤ و ب -؛ ض ظ ، “ ى سآ
اس ت.
ل خ مر ب ك كوس ة ك ل م م را بل ن د ك ر د ،ل ب د оاز خ رح سمو ن ه
ك ه ا د م دل ث ن به م واى س و س ك و هزار ا اس ت .ك م تت و
م ى خ ورد«أ خ ا نة ما در م ن از ك ل ت م مزت ر اس ت.
ح ا ال ل ما دن-م ها ت را دكي ر< صر را ه ت س ه لي ر زن كف ت؛
سم د حش م ة ق ر م ز را له م و ه ا و اب ر وه ا ل ت م ي زن ى و |د ا حش م ة
را به ل_اه ا و كو ن ه ه ا ل ت.
ط أ ب ض ك ر د ،آ ب دختر بي-ر و ن آ م د و در جش م ة
ح م ة م ف د را ح م ة ق رم ز را ل ه مو ه ا و اب ر و ه ال س زد و ا ن
د ه ا و كو نه ه ا ب ش. به
ك ه دخت ر ش را نيش واز ك ن د .ا م ا ع صر زن ا م د س ر ك و ح ه
ك ه مو ه ا و م ا ه جش م ش افت ا د ب ه ب ك ،ب ر ز ن ك ى حاى به
ث د ه ا و كو ن ه ه ا ب ش س ف د س ف د و اب ر و ه ا ش ق رم ز ب و د و
ش د ه و تو ى د ه ن ث د رفته ب و د ا ن ش ١وبزان ه م از ب حم ز ب د
م خ و د س زد و 4زن د ودس ت ى به و دخت ر دا ش ت
از ه و ش رفت• وقت ى ك ه به خ ول ا م د ،دخت ر ش را ب ر د ا ش ت و
ك به خ ا ن ه و ف ا ط م ه خ ان م را ت ا مى"خ و رد كع ك ،ندم خم ت ه بر
س ر ا غ ش م ى؛ م د ؟ مث ل ش د رف ت ب خ و ابد .ا ما م ك ر خ و ل به كه
دا شت ه ب و د .ه ي ج ما ر زدءه ا ه ى به خ و د ش م ىد ،م د .فك ر ب ر ش
م د'رن م ىاورد• ا خ ر س ر ب ي ش خ ول كف ت: از اب ن ك ا ره ا
،٧ ١ب ام د كل ك ن ى را ب ر ك او ^ ^ ه م ة اب ن جم ز ه ا ز م
يكن م*
د ي م س ر و ر وي ش را زعف ر ا ن مال ي د و ك م ر ش ن ا ن روز
كه به ح س ك س س و خ ول را به ن ا خوس ى زد و خ وا سد .مر د
حهادسا ا سط؟ خ ا ن ه ا م د و رنكط زرد زبث ن را ل ب د ،ب ر سمدت
خ رد ث خ ن ك م ر ض را يي ج ان د • ن ا ن كر د و حر كت ى زن
س د ،انك ار اس ت خ و ا ز ه ا ى ك م ر س از س د ن د رد ص د ا م ى ك ر د ٠بع د
^ م ك ر ن م ى ب ي ن ى ؟ ت م ا م اعض ا ى ب د ن م د رد به ش و ه ر ش كف ت:
رر د واب ت ك و ش ت ك او م -ى كد• ا م روز رفت م ب ي ش ط س ، ،كف ت؛
زرد اس ت ه .
مر د كف ت ^ “ :خ ي ل ى خ و ن ،اب ن ك ه ك ا ر ى ن دا ر د .ق ص ا ى
س ر ك ذ ر لك ا ك ا و زرد س ر ب ر ل د ه ،م ى روم ب ر ال ت م ى خ ر م.
ك ه دوا در م ا ن ه ر ك او زردى نه ،ك و ش ت زن كف ت؛
ا شق. اب د ن م ىش وب .ك ف ت ه ك او زرد خ و د ما ن
59ا
ه ر ح ه ك ر ب ه و زارى و الت م ا س ك ر د ب ى ف ا ط م ه خ ان م
ف ا ب د ه ب ود* بد ر س ه م لب ك ر ب ا ب ى ن ش د ك ه ط س ت از ك ح ا ك ا و
زرد ما را م ىسناس دم
ف ا ط م ه خ ان م د و ب د ر ف ت ب ه ط و ل ه و دس ت ه ا ب ش را
اندا خ ت به دور ك ر د ن كا و و ه ا ى ه ا ى ك ر ب ه ك ر د .ك او ك ف ت :
ى ؛ ر م د وى ل ص مه ه ش • ض ك ا ر ى س م ،م
س ر ب ن .ت و فق ط ه م ه س ا ن بل خ ب ن و د ا م ا ب و ى د ه ن ب و
جا ل م ك ن ى و زب ر ا خ و رم جم ع ا سم خ و ا ز ه ا ى مرا به ل ل ب
ب ش ض
إ ش م ىا ي ى م م دا س ،^ ۶ م ود ت ض
و به م ن س م /ي ى •
ج ا د ر ش را شد ك او را ك ش ت ن د .زن حال ش حا آ م د .بل ن د
سا م زد به ك م ر س و دمح ك ى ب ار ك ذا سط ك ه كوس ى ك او را ب ر ا ى
م ز دم
ش م ا ه م ه نشس ت ن د س ر سف ر ه ك ه ك و ش ت ك او را ب خ و ر ن د .
ل م م ة اول را ك ه ب و ى د ه انش ا ن ك ذا سم ن د دراوردندم بل خ بل خ ب و د،
مث ل زه ر .ز ن ن ا ن و يني ر ب ر ا ى خ ودش ا ن اورد و م ش ت ،ه ا را
ك ه ب خ و رد و *Л1ل .0ف ا ط م ه خ ان م جل و ى ف ا ط م ه خ ان م مرث خ ت
دث ك ر ا ن
ك ه م ا ل ذ ن و ا س م ه ا م ك^خ^ و رد ك و س را جن ا ن
حعسو دب ش ا ن م ىسد<
زن ا ه ب ود • ى ي س ر با د ئ ت -ع ر وس روز ى ك ذ ث ج ن د
ن و ا ش را يو شح ،ود خ ت ر خ و د ش را ه م ب ز ك و ل و ز ك
ه م ك ه او را ك ر د ك ه ب ا خ و ل بب ر د* ف ا ط م ه خ ان م ه ر ج ه ك ر د
ح رفع ن ن را محو و ع روس ى ب ا د س ا ه ؟ محا خ ول بب ر ند ،زن ك ف ؛
اب ر و ى خ و د م را بي رم- ه م ن رن ك ه
دوتاث ى به ع روس ى رفتن د .ف ا ط م ه خ ان م ا ن ق د ر
م ا ن وق ت
ك ر ب ه ك ر د ك ه جعنمهره ابم ش ب ا د ك ر د .ك م ى كل د و ز ى ك ر د ه ب و د ك ه
ن ا ك ه ا ن ح رفه ا ى ك ا و ب ا د ث ن ا م د .محل ن د ن د رف ت كن ار ا خ ور ك او.
كفت• زود ب ك اس ئ است ح و ا ذ ه ا را د ر اورد و حا ل و قض م ه را
س ف د و مح ك ا د س ،لماس ن س ف د حاض ر س د .ف ا ط م ه خ ان م ل ال،ىه ا
را ل و سم د و سوار ا س ب س د < .ك ا ح ت ل ع ا بس س ف م د ث د ب ر از
160
م از خ اكست ر .ف ا ط م ه خ ان م به ط ال واش ر ف ى ب و د و ب ك ج ي ب ش
ا ل ش اه .ف ر ا و د ه ا از ط رف ق ص ر ٧ ١ه ى زد و راه افت ا د به
ل ب د ن ج ن ي ن ث ا ه زال ه خ ان م ز ا ب ى ما ت و س ه و ت و ان ك ش ت ل ه
د ه ا ن ما ن د ن د و نتوانس ت ن د جل و ش را بكي ر ند.
ف ا ط م ه خ ان م رف ت تو و <ث روع ك ر د ب ه رق ص د ن .ه م ة
ن ز ه ا و دخت ر ه ا دو ج ث م دا ش ت ن د ،دو جش م ل ب ك ر ه م ق ر ض
ش دن د. ا ل كو ب ى ف ا ط م ه خ ان م ك ر د ن د و م ح و ت ما ثا ى ز سا ل ى و
ش د ا ش ر ف ى ه ا را ا ن د ا خ ت ب ه ف ا ط م ه حائ م رق ح ش ت م ا م ك ه
ط ر ف حاف ر ا ن و خ اكس ت ر را ر خ ت ت و ى ج ش م ن ا م ا د ر ى و
واى، دخت ر ش و ا م د بي ر و ن .ن ا ما د ر ى و دخت ر ش دا د ز د ن د :
حش م ه ال م ك ور شدأ <.بكعر دددسأ.م
ب ن ن د ح ه حنن د و ن ز ه ا و دخت ر ه ا تا ا م د ن د به خ ول
ش د ه ،ف ا ط م ه خ ان م ل ه خ ا نه اش ا ن ه م رمح د هب و د .ت ا ب ر ك ث ت ن
حال ن ا ما د ر ى و ل خ مر ل* ا س ه ا را ك ن د و ا سم خ و أ ن ه ا را دومحا ره
ك ر د و ي ر دا خ ت به رف ت و رو س ا ط ا ق ه ا و ح ا ط.
ع م ر نن ه و د خ مر س ا م د ن د .م م ل اب ر ز م ا ن ك ر ف ه ب و دند•
ف ا ط م ه خ ان م ك ف ت :
ديد ى م ا ل خ و ل ت ،از ا ن ج ه ننه ،ا ن ج ه خ و ر د ى —
كن• ب ر ا ي م ت عر ي ف
ز ن ن ا ك ه ا ن به ح ر ف أ م د و نف ر ي ن ه ا ي ى ك ر د ك ه ا م ي ك ى
م س ح ا ن م ى(س د ،كو س ا ل ه ل ن د خعر ة رمحا ص ن م ى ما ن د م ك ف ت؛
ص ل ما ه .ط و ر ى رقمس د ك ه ه م ه انكش ب له ل ى ل خ مر ا م د
ط ال دي دا ن د ه ا ن ما ن دن د .ا ما ا خ ر س ر ى ،ج وان م ر ك س د ه ب ر ا ى
و ا س ر ف ى اندا خ ب و ب ر ا ى ما خ اكمسمر .ك م ما ن د ه ب و د ه ر ل و م ا ن
ض
^ دخت ر را ج ه ك ا ر ك ر د ن د ؟ ف ا ط م ه خ ان م ي ر سم د :
ت ا ا م د ن د بك مر ن دمح س ،ذ ل ل س د ه در رف ت... زن كف ب؛
ف ر دا ب از زن و دخت ر ش خ واس ت ن د ل ه ع روس ى ب ر وند .ف ا ط م ه
خ ان م الما( مرإ ك ردت ن ن ه ،ا م روز م را ه م ه ا خ ول بب ر ب م ن م
ع روس ى ي س ر يادش ا ه جه ،ط ور مى<ث و د.
161
س وأ رو س ا م از نث م و دأ ب رو ك م زن ل ه س رل س دا د زد؛
ك ه اب روي م ي ي ش د ر و ه م ر اه خ و د م بب ر م م ن ن م ىتوان م تو را
ه م ا ل ه ب ر لزد.
از ر ف ت ،ب ه خ ان م وقت ى ز ن و دختمرث س ر فتن د ،ف ا ط م ه
ل زرد و بكط د ى سراع ا س خ و ا ز ه ا ى ك او* اب ن دفع ه بكح
لماث ن زرد ب را س ن ح اض ر س د .ف ا ط م ه خ ان م ل ] س ه ا را ل و ب د و
م
سوار ٧ ١ش د و ر ف ت ب ه ع روس ى .ب از مث ل لب روز ط ال و
ر خ ت ت وى اش ر ف ى را به ط ر ف ح اض ر ا ن ا ن دا خ ت و خ ا كست ر را
ك ه نن ه و حش م ن ا ما د ر ى و دخت ر س و به ر و ن ا م د .ع ص ر ى
دخت رش ب ر ك شتن د كفت:
ننه ،ا ن جا ه ر ج ه خ و ر د ى ما ل خ و ل ت ،از ا ن ج ه —
كن• د ي د ى ب ر ا ي م تعر ي ف
ن ا ما د ر ى از ش ر ئ ك ر د به نف ر ن و ناس ن ا و كف ت:
”” ” ا م روز ه م ب از ه م ا ن دخت ر ا م د ه ب و د• ل م ابس زرد ب و د ه
م ب از ك س م ب ما خ اك ع ر س د و ر ك د و ا خر ب و دم رقصع د و
ق س م ت دي ك ر ا ن طلل و اش ر ف ى.
ف ر دا از خ واس ت ن د به ع ر و ب ى ب ر وند• ف ا ط م ه خ ان م ك ف ت :
” ^نن ه ،ب ك دفع ه م م م را ا خ و ل ت بب ر .د ل م م ى خ و ا ه د
ر ن ا د ا ه را ت م ا س ا كن م. ع روس ى ل
ا هس ت ى ك ه بت وان م ت را به خ ا ل ت كس ى زن تش ر زد؛
خ و د م بب ر م ل ه ع روس ى سمر ب ا ل ت ا ه ؟ لب ك ر ح ر ف ش را ه م نزنىأ.م
م رخ بو ت د و ئ دس ت ل م ا س ال ن دفع ه ف ا ط م ه خ ان م
د و ن
ال ش ا ه .ب ا ز ر م ش د و رف ت له خ ا نة ا س م ا م ر خ ى سوار
ح اف ر ا ن و خ ا ك ت ر را ر ب خ ت ، مر ن د و ١د ر ف ى ه ا را به ط ر ف
م راه ي ا ب ش ت و ى جش م ن ا ما د ر ى و دخت ر ش و بي ر و ن ا م د .
ل غزع د و ب ك ل ن ك ة ك ف ش ط ال ئ ي ش افت ا د د ر حش م ة آ س ت ا
ن ا ما د ر ى و دخت ر ت ن سا ب ن د لعاب س ه ا را ك ن د و س س س ا و ي ردا خ ت
به كل دوزى.
ب ك وقت ى ك ه ز ن و دخ ت ر ش ب ر ك ش ت ن د مث ل ه ر روز
ح م ز ى اب ن محرسم د و مح ك ط ح م ز ى انه ا ج وا ب دا د ن د.
س ر جش م ه ، ال ش ا ه ر ف ت ج ن د روز بع د ب س ر ك و ح ك؛ن ر
ح س م ه و ر م ك رد• اسسنإى را ا ن ب د ه د .ا سط نك ا ه ك ر د ب و ى
١٢س رر بجا د سا ه كف ى ؛
هس ت. س د ت و ى حش م ه ح ه —
ك ف ش ط ال م ى زن ا ن ه س د ا ث لن ك ة ك شتن د و غ ال ما ن
ا ن افت ا د . دف ن س دب د مسر ب ا د ش ا ه حما ل ن ك ه كف ح ن را ك ر دن د.
مب ش خ و د كف ت:
ا ش د ،حت م ا ك ف ش ى محا ل د خيل ى ز س ا ” صا ح ت ج ن ي ن
و م ىكي رم ش٠ ي ي دا ي ش
ب ر وب د ب م ا م س هر ل ن ك ه ك ف ث د را دا د به كن م ز ه ا و كف ب؛
را بك ر دم د و صا ح ى ابن كفمس را س دا كن مدم
ه ر ك شتن د. ك ن ي ز ه ا به راه افت ا د ن د و ب ك ب ك خ ا نه ه ا را
حا زنى ،د خ مر ى ب و د ل ن ك ه كف س را به با س ن ك ر دن د .ا ما بع ه و د ه
ب ود* ب ا كش ا د ب و د ب ا دنك ا< ا خ ر س ر رس ي د ن د ب ه خ ا ن ة ف ا ط م ه
خ ان م .زن ،ت ا خب ر ش د ف ورأ ف ا ط م ه خ ان م را ت و ى تن ور ك ر د و
د هانهادى را س ى و رولح ن ارزن رل خ ت ك ه مر غ ها ب خورندم
ك ن ي ز ها ى بسمر ب ا د سا ه در زدند و ا م د ن د ت و ،كفتند ت
^ د خ ت ر ت را سار اب ن حا!
ج ل و اورد .كن م ز ه ا ل ن ك ه كف ح ن را زن ل خ مر خ و د ب ى را
د راو ردند ك ه به باس ى ب ك ن ن د ،د ب د ن د ب ا ى ا ب ن ل خ م ر ا ن مح د ر
ك ف ش ت ا دن ح ه >ا ش ه م ت و ن م ى ر و د . ك ه لن ك ة ك ن د ه اس ث
ندارث د؟
م خل مر دبك ر ى ب ر س دند؛
ك ه ب ر ون د • زن ق س م خ و رد ك ه ندارد .كن م ز ه ا بل ن د س د ن د
ه زد: ن ا ك ها ن خ ر و س با
ق وقول ى ،ق و ...ق و
ف ا ط م ه خ ان م ،تو تن و ره
اما م و ر م ج ه ير نوره
ب عو زن م ز ن ه تو ى خ ا ك ت ر
ن ق ش ه م د و ن ه از ك ل بهت ر.
163
اب ن خ رومح س كن م ز ه ا به ص دا ى خمروث س بركش م ن د ،كف مندت
ج ه دارد م ى م ي د ؟
زن ل ك د ى به ب ا ل خ ر و س زد و ك ف ت ^ :ك ي ش إ .
ك ن ي ز ه ا به راه افت ا د ن د ك ه ا ز خ ر و س ان ك زد:
ق وقول ى‘ ق و ••• ق و
ف ا ط م ه خ ان م ،تو تن و ره
ج ه ير ن و ر ه صو ر ت ش ا ما
م زنه ل و ى خ اك سسر سو زن
نق ش ه م د و ن ه از ك ل بهت ر.
اب ن دفع ه كن م ز ه ا ب ركث س ن د ،د ه ا ن ة بن ور را ب ر دا س س د و
د ب د ن د دخت ر زب مماث ى مث ل بت ح ة اف ا س ت و ى خ ا كمست ر ه ا سس س ه و
كل د و ز ى م ى ك ن دم ل ن ك ه ك ف ث ن را به ث ا ب ث ن ك ر دن د ،د ب د ن د د رس ى
يي ش ي س ر به اندازة ي ا ى او ا ت ش ا د و خ ن د ا ن ب ر ك ش ت ن د
ب ا ل سا م و حا ل و ا ح و ا ل را ك ف ن د .بعسر ب ا د سا ه سا د س د و ك ف ى
ث ي ش ما ل م ا ند.
ماورث د م
ب اث د ل م
ك ه خ ر و س را ه م م
سن د. هف ت سمان الروز ج ش ن ك ر ف ن د و س ه ر را ا ذ ب ن
سط هفت م ك ه م ى خ واس ت ن د ع رومح س را له خ ا نة دا ما د بب ر ن د ،ز ن
كف ت^ “ :د خ ت ر م را خ و د م به خ ا ن ة دا ما د مىب ر مم ا ما ع و ض ا ب ن
ص و رت ك ه ف ا ط م ه خ ان م را بب ر د ،دخت ر خ و د ش را ب ر د .س ر و
ه م خ اكط سما ه ما ل د و ب از ل و ى بن ور ك ر د .بسمر ف ا ط م ه خ ان م را
ىض ا س ب.
ىه به ع روس ك ر د و فهمع د كه ع روس ع و
ب ا د ساه نك ا
ا ى ام ن د د ك ه به ك ف ت ك ه ل ن ك ه ك ف ش را سا رند .آو ردند و
ان ك زد ك ه ف ا ط م ه خ—ان م ن م ى خ ورد'م در ا ن مو ق ع خ ر و س از
در لن ور اس ت و ن ق ش ه م ىد و زد از ك ل بهت ر.
ر ف ن د ف ا ط م ه خ ان م را ا و ر د ن د و بسعر ب ا د سا ه ا م ر ك ر د،
ج م و ش و ول ب ه دم فا ط ر ن ا ما د ر ى و دخت ر ش را ه م ب مم ت ن د
ك ر د ن د به ك و ه و ص ح را.
خ و ا ه ر الي ون و ث ك ا و ب ر ا د ر اي وان و ش ك ا 6 .
165
ه ا ت ب ك بز غال ه به ب خو ر ى |د ا ^ ن ه ب ر اد ر .اك ر از اع ن
ك ذا ش ت و ح ن د ك ف ت ة خ و ا ه ر را درخ و ا ه ى ا م د .اثموان و ش ك ا
ص ل ه ش ك ل بزغال ة ج ر عه 1ى از ا ب دا خ ل حف ر ه خ و رد و
ب ن د ك و ج ك ى درآ م د .الي ون وث ك ا ب رادر را م د ا ك ر د ،ام ا ث م ح ا ى
ا ب رادر ،بزغال ه 1ى ب ط رف او دوبد .ا ل ونوسك ا ك ر به را س ر داد و
خ ش ك ط د ر كن ا رت ن نث س ت .بزغال ة خال د ا ر د ر د،دس ت ها ى عل ف
ا ط راف حس ت و خي ز م ي ك رد...
م ك ذ سط .او از ال ونوس ك ا در ه م م ن حا ل ب ازرك ا ن ى از ان ح ا
ل ر س د؛
^ د خ ت ر زب ا ك ر ب ه ت را ح ه سو د ؟
س ا ت ا ت را الي ون وش ك ا اند وة خ و د ب از كف ت .ب ازرك ا ن كف ت:
به ه م س ر ى بكي ر م .ت را ح ا م ه( ى ك ر انبه ا خ— واه م ب وش ا د و ا ب ن
بزغال ه نيز ا ما خ و ا ه د ب و د.
س س بذب رف ب• ان ا ن ز ن د ك ى را ال ونوس خ ا ك م ى اندمحشم د و
غ ذا م ا ان ا ن ب و د و هن ك ا م مز بش ا د ما ن ى م ىكذراندند < بزغال ه
خ و ر د ن د ر ه م ا ن ك ادس ها ى ك ه ان ا ن م ى خ و ر د*ن د او ن ز م ي خ و رد.
ب ك روز ازرك ا ن از خ ا ن ه بي ر و ن ش د .ح ن د ل ح ظ ه م د
حا دوك ر ى ان ح ا ر س د .حا دوك ر ك ن ار بن ج ر ة الي ون و ش ك ا ا م د و از
او خ و ا هث ن ك ر د ك ه ب ا ه م محكن ار رودخ ا ن ه ب ر و ن د محا در ا ن
خ و د ن ا ن را ب ن و ب ن د .ال ونوس ك ا ب ا حا دوك ر بكن ار رودخ ا ن ه رفم ن د م
ج و ن به ان ح ا ر سم د ن د حا دو ك ر خ و ل را رو ى ا لمونوس ك ا اندا خ ب و
س ن ك ى را بك ر د ن او ا وب خ ت و به رودخ ا ن ه اندا خ ت و خ ول لما س
ى ش د .كس ى ك م ا ن ن م ىب ر د او را ل وش م د و ر وانة خ ا ن ه
شكل ك ه ب ه اب ن ح ا دوك ر ب ر اس ت الي ون وث ك ا نسس ت و او
درا م د ه ا س م ا.
ى ازرك ا ن ب ه خ ا ن ه آ م د .ح ت ى او ه م ك م ا ن نب ر د
كه ال ونوس ك ا ا ب ن ن س م ى • در ا ب ن م ا ن بن ه ا بزغال ه ب و د
غ ذا ممدانسم ت الي ون و شك ا ن س م ت ،از س د ت اند وه ح ر ما ن ل م ا ل ه
ن م م ردم ه ر روز صي ح و سا م بكن ار رودخ ا ن ه م ى ؛ م د و ان ح ا را
نم ك ف ت ج و ن به ك ا رة ا ت م ىابست ا د مىكفت،ت تر ك
166
س ا؛ اب ا را ل ه — رر خ و ا ه ر ،خ و ا ه ر الي ون وش ك ا! ل ي ش م ن
ي ى ب ر د‘ كن ا ر ى بز ن و اين ج ا بي ا ا> جا د و م يي ر به اي ن مو ض ئ
ب س از ب ازرك ا ن خ وا ست ك ه بزغال ه را ك ث د .ب ازرك ا ن را ا ن د و ه
ف را ك ر ف ت .ج و ن او بزغال ه را دوس ت مم د ا ت ت .ا م ا ح ا د و م
س ران ج ا م ب ا ز ر ك ا ن ك ا ر نب وب. ج ز ان ج ا م ج ا ر ءا ى يا ف ث ا ر ى م ى ك ر د و
ح ا دوك ر ا ت ش ك ف ت ^ ~ ~ :خيل ي خ و ى ،او را ي ك ش .ء .ب ى
ح اق و را ت ي ز ك ر د ...بزغال ه دث ك ه ا ى ١ب ك ر م ك ر د،
ب راف ر وخ تء م
بش ,مىداذس ت له إزر ك ا ن كغ-ت ~ ~ :م كش-تنش را
از ابنكه ب مي رم ،ك ذا ر به كن ا ر رودخ ا ن ه ب روم و ج ر ع ها ى ا ى
كرد• ي س بزغال ه ب ه كن ا ر بن و ث م .ب ا زرك ا ن خ و ا ه ش او را قب و ل
ا نال ه كف ت: ا ت ا م د و ان ح ا ا ست ا د و
لي ش س ^ خ و ا ه رم خ و ا ه ر الي ون و ش ك ا! ال ه را له كن ا ر ى ب ز ن
يب ا!
شعل ه ه ا ى آ ت ش ك ر م ى ك ش ن د و دب كح ه ا غ لغ ل م ى ج و (ثن د ،
و ى ن ب ب م ض مي ر ل د و م ج اق و تي غ ة خو ر د ن و ص د ا ى به م
مر ك مي روم.
الي ون وش ك ا از ان و ى رودخ ا نه كف ت:
ي ن ك ى را ب ر ب و ش —ب ر ادر ،ب ر ادر اب وان وش ك ا! مح ن ك ي ن ى
بن ك، شده ٠٧١ طن ا ى اب ربش م ى ب ر ب ا ه اب م نمحع د ه م يك ش م و
ج و ار ب ر قلب م ح ن ك ،ان دا خت ه اس ت. ربزءه ا ى ت ه
خ د م ت ك ار حا دوك ر جست ج و ى بزغال ه ب و د ا م ا او را ن ا ف ت .
خ ا ن ه را ب ي ش خ و ان د و كف ت:
— محبزغال ه را م د ا ك ن و اش ح ا سار!>٠٢
كه ب ن د ح و ن م ه كن ار رودخ ا نه ر س د ف رب ا د بزغال ه را
مك ف ت :
سش رر خ واه ر ،خ واه ر الي ون وشك ا! ا ى را به كن ا ر ى ب ز ن و
ا ،شعل ه ه ا ى ا -ش ك ر م ى ك ث ن د ،د ب ك ه ا غ ل غ ل م ى ج و ش ن د 4و
و ى م ن ب ميرس د ،و بم و ش ج اق و تي غ ة خو ر د ن ص د ا ى به م
u y iمي رو م •
م ك فت: اغ از ان ح ا دورتر ص د ا ب ى د ر
167
بو ش ل ن ك ي ن ى ل ن ك ى را ب ر ب ر اد ر ،ب ر ا د ر اي وان وش ك ا!
ث خ و رده ا س ث و س و طن ا ب ضخي م ب ر ي ا ه اي م ك ر ه £ىك ثم
ريزءه ا ى ت ه ج ويب ار ب ر قلب م جن ك ان دا خت ه اس ت.
خ د م ت ك ا ر ج و ن ك ف ت ك و ه ا را شن م د شت اب ا ن ب خ ا نه ب ا زكث ممت و
سس جند ك ف ت • ب ا ز ر ك ا ن اف ر ا د ى به بازر كا ن باز ب ي د ه بو د نجه
ر ف ت ن د ،ت ور اب ريش م ى ب د ا خ ل ا ب خ و ان د و به كن ار رودخ ا ن ه
ك ه را ى ن ك س ك شي دن د. و ن ج ا بي ر ان از را كا ش ا لمون و و ان دا ختن د
د خ ت و ك و ج ول و و ق و ه ا 7 .
٠
ك م ا شت ه ب و دن د .ب م زرعه شت ا ف ت .ان ح ا د،س ت ها ى از ق و ه ا ى و ح ش ى
را د ب د ك ه ب ا ال ى ج ن ك ل انب و ه در ب رواز ب و دن د .ص دانعس ت ك ه
برندكا ن او را دررب و د ه اند .زو س سائ ا ن ك ف ت ن د ك ه او را ق و ه ا ى
ا خ ول ب ردهاند> كو د ك به لن ما ل ب ر ن د كا ن د و ب د .را ه ى وح ش ى
مب س د و ر و دراز سم و د ب ا به «ا جا ق ى » رس ي د .
^ا ح ا ق ،ا حا ق ،بك و ب ر ند ك ا ن از ك دا م ي ن راه رفتهاند؟كك
ا ش ع له - ا ح ا ق كف ت ^ :رمحا ن ج و ن ي خ ت ه دا ر م ك ه ا ن را
^ ‘۴١بكي ر و ي خ ور‘ ا ن ز م ا ن بت و راه را ه ا ى ك ر م خو ي ش
خ و ا ه م كف ت؛
ج و ي ن ت را خ ور م! د ر خ ا ن ه ن ا ن — « ج ه مي ه وي ى ؟ ن ا ن
ك ن د م ن م ى خ و رم!»
ب س ا حا ق راه را به او ن كف ت .كو د ك به راه خ ول ادا م ه
س م ا ،بك و رر د ر خ ا و لر سد؛ رب د بب ى درخ ت به و دا د
ى از ٧كف ت<< :دانهاى ب ر ند ك ا ن به ك دا م ي ن سو رفت هاند؟مح
ص و اه را نه تو خ و ا ه م كف ت » . دست م بكي ر و ب خ ور
ى خ ان ك ى ^ < <دانها ى از تو بكي ر م .در ا غ خ ا ن ه م ا ن
ى و ح ش ى تو بزن م!» ك م خ و رده ا مء حا ال دس ت ل ه
ن ك ف ت .ك و د ك ب را ه ب ه او راه را ني ز ٧ درخ ت ي س
خ ول م ى رف ت به رودخ ا نه؛ ى ر س د ك ه در ١ن س م روان ب و د و
م س ع ر**• ب ر كن ك ر ه و كن ارس ى
مود < خ ا ن ه ،رود خ ا ن ه ،ب م ن دخت ر ك از رود خ ا نه ب ر د :
م ر ود؟ ه ا ن كو ى ك ه راه ب ر ند ك ا ن از ك داص ن سو
مح ان د ك ى شي ر ب ا خ ام ه از م ن بكي ر و رودخ ا نه كف ت:
بخ ور ت ا راه ب ر ند ك ا ن را به ت و بك و ل م>>.
دخت ر ك و ح ك ك ف ت ^“ :مح د ر خ ا نه خ ا م ه و شي ر ن م ى خ و رم،
م رودخ ا نه نيز رام حا ال در ابن ح ا ث ي ر و خ ام ة تو را ب خ و رم».
ال ن ى طو ب ه را م و كذ ش ت د ى ا ز ناب ع م از تر دخ ت. ص او به را
169
س ر ،ع ج و زة ج ن ك ل د«رد ح ها ى داس ى و در اندرون ا ن حا دوك ر
ا زى م ش غ و ل ب و د. نشس ت ه ب و د و محا س ي ب ى سر خ ل ه
ل خ مر ك به درون كلم ه رف ت و ك ف ؛
■ ررروز ب خ مر ،ما در حا زأ ه
ررروز ب خ مر ،د خ م ر حا ن ،ابن ح ا ح ه م ى ك ى ؟ ٠
ب م ا م روز در —٠زانع و ج ن ك ز ه ا راه د م م ود»ها م .از
”^رر
ك ذ سم ها م< حا م ه ا م از ا ت خ س س مر داب ه ا و ك ن دا ى روه ا ى سممار
ش د ه اس ت .حا ال ا مد،هام ك ه ب ر ا ت ش تو ك ر م ش و م ».
~~ رؤمن ح ا بن شي ن و د س م ى به دوكح بزن م
ع ج و زة ج ن ك ل د و ك را به دس ت او دا د و خ ول از ان ح ا
حال — ،اغ از ك ر د .در ه م ي ن
رفت .ل خ مر ك ب ه ر س س د ن دوك
موس ى له ان ح ا ر س د و ك ف ؛
را ز ى را ب ر ا ى ب د ه‘ ت ا خو ر ش ب م ن كم ى “ « د خ ت ر جا ن ،
تو ف ا ش كن م ».
دخت ر ك ك م ى به او خ و ر ش دا د و مو ش كف ت:
ح م ا م را ر ف ه اس ت ت ا كل خ ن ■ ” ^ع ج وزة ج ن ك ل بمر و ن
ى و ر م ص ^ در م خو ا ه د درا إ س از اس ن ك ن د .
ب خ ر ك را لر زه ب ر بخ ورد» ب ع د ب ر ك ر دا ك ر د ا س خ و انه ا س بك ر د د م
اندا م افت ا د ،ك رسمم ن اغ از ك ر د .مو ث ن كف ت!
ح ا ى ت و در كن ار شت ا ت از اب ن حا ب رو و م ن
خو ا ه م بود »م دو ك
سب س دخت ر ك ب ر اد ر ش را ب ر ب و ش ك ر ف ت و از ان ج ا
رفت .ع ج و زة ج ن ك ل ه ر محار به كن ار درثمح ه م ىا م د و م ىك ف ب؛
ى، رر د خ ت ر ح ا ن م ش غ و ل هدع دت ى ؟ ك ك و م و د ى باس خ م ى ك ف ت ،ث ~ ~ محل
ما د ر ج ا ن ! »
ع ج و زه ج و ن ات ش ب ر تن و ره ك ر د ب ا ز ك ش ت ،ا م ا ك لم ه را
^ «ق و ه ا ،انه ا را بكي ر ب د ،دخت ر ك ا ف ت .ع ج و زه ف ر ا د زد: خال ى
بسمر ك را رب و د ه ا س ا ؟ه
170
دختر ك به كن ار رودخ ا ن ه رم د ك ه در ا ن شي ر روان ب و د
م ود ،خ ا ن ه ،م ا و ق و ه ا نيز بدن ا ل ث ى م ى! م د ن د .دخت ر ك كف ت:
را دري ا ب و بن ه ا ن ك ن! »
بكي ر ب د م رود خ ا نه ك ف ت ؛ " " “ -ءك م ى شي ر محا خ ا م ه از م ن
ال س ك ف ت و س ر و خ ا م ه از ا ن ك ر ف ، بخ ر ك كمى
اب ة ص از ا ن رودخ ا نه دخت ر ك و ك و د ك را در ب ب ر اه افت ا د.
خ ول ك ر ف ت و ج و ن ق و ه ا انه ا را ن د ب د ن د و ذ ا 1م د ا ز ك ث ت ن د .
دخت ر ك دوثما ره ب راه اف ا د .ا ما محو ه ا ب ا ز ك ن ن د و به طرمح س
سش د ر خ ت ا م د و ك ف ت : حم ل ه ب رد ن د .ح ه حا ره 1ى ب و د ؟ مه
٧ما را درب ا ن و لن ه ا ن ك زأ » «د و خ ت س س ،د ر خ ت
محاز مي و ة تخل م دان اراى ح ن د د ر خ ت س ب كف ت:
بكي ر»...
ساس ى خ و رد و به د ر خ ت دخت ر ك د،انهاى ج ن د از
ك ف ت و د ر خ ت ك و د ك ا ن را ز م ب ا خ و ب ر ك خومحع ش كرفست•••
ج و ن ق و ه ا ا ث ا ن را ن د د ن د ن اك ا م ب ا ز ك ث ت ن د .
دخت ر ك ب ر ادر خ و ل را د ر اغ وب س ك ر ف ت و د و ب د ن را اغ ا ز
ا به نزدبكح خ ان ا>اى ر س د ،در ان ح ا ك رد* ا ن قد ر راه سم و د
محو ه ا انه ا را د ب د ن د و از ا س م ا ن ب ه زب ر ا م د ه و ب ط ر ف انه ا
ث ه سو ى ا ح ا ق
رفتن د .ك و د ك در معر ضد خ ط ر ب و د ك ه دخت ر ك م
رف ت و ك ف ت :
^ مح؛ حا ق ،ا حا ق ،ما را درب ا ى و بن ه ا ن ك ن! »
ما ك ه ^ صا ن ب خ ت ة ج و ن د ر دا م ن دا ر م ا حا ق ك ف ت :
ا ن را بكي ر و ب خ ور». <ثعل ه ه ا ى ك ر م خ و ش
دخت ر ك ت ك ها ى از ن ا ن را ب ر دا ش ت و به د ه ا ن ف رو ب ر د و
ه ر دو به دا خ ل ا حا ق رفتن د .ثمر ن د كا ن ب ه ك ر داك ر د ا ح ا ق در
د ب ر ب ا ل ك رفع ه از ان حسا ب رواز ب و د ن د ك ه ه ر دو را ص خ وامح ن
ل م ل ،ند ا ما را ه ى نب وب. ب ر وند .ب ا ل و ل ر م ىزدند < ج ي غ م ى ك
ا ز كثتن د. از آ ن ن ار م د
دخت ر ك ا حا ق را سما س ك ف ت و هن وز م د ت ى م ه ا م د ن
بد ر و ما در ما ن د ه ب و د ك ه ا به ا به خ انق خول ا ز ك ث ت ن د .
171
ه ر ك ه دان ا ب و د 8 . توان ا ب و د
ا را از سا ه ل ر س د . ا د سا ه وزل ر ى دا س و او ب
يادش ا ه ب ا تغي ر به او كف ت:
رو ى ت جر ب ة م ن از ه ص؟ جه “ ا ى ب ى عق ل ابل ه -تو
ش از ج ه ل و ب ن ج ن ك ه ى ك : ش خص ى خ و د م م ي دا ن م
172
ت حاوز ك ر د عقل ش ق ا ص ر و حا ف خ د ا ش ف ع ف ميش و د .ابن ج ور
ج ي ز ى لب ك ر ا د م ه ا تن ه ا به ه رز ٥ك و د ى ق ا د ر همس ت ن د و ب د ر د
إ سر ى ذوب ا ن م م خ و رند .دب ك ر از اب ن ح < ب ز ن وا ال د ه1زت را
م ك ن م. شده بر
ب ا د سا ه ب ا محن و ن خ ول ع ا زم سف ر دور س د• انه ا بع د از راه
ب ك ط رود ب ك ك و ه ر س د ن د .د ر كن ا ر ك و ه س سا ر ب ا ى س ما ب ى
ال ش ا ه خ و ش ش ا م د و ف ر م ا ن خ روش ا ن حا ر ى ب و د .از اب ن م ح ل
و ق ت ى ب ال ش ا م در كن ا ر ش ى ا ن روز دا د قش ونم ش اردو ب ز ن د •
ك ح ف ت ك و هر رودخ ا نه س رك ر م ت ماش ا ب و د ،در درون ا ن ل
ب ا نا ن خ ول
سر سب ح راغ به ح س م س خ و رد .ب ا د سا ه ل ه ثم ك ى از
ث كسم دم و ى به ف رما ن سا ه ف رما ن دا د ك ه ك و ه ر را از ان ح ا بمر و ن م
در رود خ ا نه غ و ط ال ور س د و ل ب ك ر ب ا ز ن ك ن س .ب ا ل سا م كمس ى ل ب ك ر
د ان م سما ت ر س ص د. م س ك ن نا ن و ب ى نا م م ه ا ن و د ف ر س ما را
173
او م ر س د ،جوانك ا س ش لد رم ى ست ا ف ت ،در ص ن د و ى را ب از ك ر د
و ب ا ك ر ي ه ب ا ي د ر ش وداع ك ر د:
إ ش. “ ء د ر م از ش را ض
رم؟
٢
— ٢ح ه ش ده ،ح
٢٠ال
ا ن د ك ى ف ك ر از ص از ثي ر م ر د
ي س ر قض م ه را تعرمح ف ك ر د .م
إل ج؛ ي سر ش
ا ا در كن ار رودخ ا ن ه در خم ى و ج و د دارد؟ '
ي سر ش كف ت:
ا< ^ ا ر ى ،حن ا ر ى در ان ح اد
ني رمر د ك ف ت :
ث سمرم ” د ر ا ن صو ر ن كو ه ر در ا ن لر خه— ،ا س ا<
دفع ه ه م ا ن د ر خ ت را بب م ن ،ن ول ب ل ه ل و ك ه ر س د ف ورأ ب ا ال ى
ش د و از ا ف ى ا ن را ب ه ك م ر ن در حبمسم بخز• اك ر كو ه ر را
ان ح ا به ا ن ف ر و ث و و از ا ى خ ا رج ث وم اك ر ك و ه ر را به ه م ي ن
ط رز ثم دس ت ب ال سا م تقدب م ن كن ى عذاب ت خ و ا ه د داد.
رف ى .با د س ا ه ج وانكط ب ا بد ر س وداع ك ر د ه حض ور ب ا د سا ه
حش م ش ك ه به او افت ا د ف رب ا د ك سع د ؛
— م و ءو م را م دادأ
بر ش ف ر ا د جوان ك انتدا به ا ال ى د ر خ ت خ زبد .ب ال ت ا ه
مد: م
— م ن كغ ن م ك ه ت و ى ا ب ب رو ب ا ال ى د ر خ ت ج ه م ي ك ن ى ؟
جوان ك كف ت:
—.ش ا ه ا ،م ي خ و ا ه م تا تق رودخ ا ن ه ب ر وم و از ا ب ن ج ه ت
ز م طع ق ة هف ت م ا ال ى د ر خ ت به ا ن خ و ا ه م ب ر ب د .اك ر ك و هر
ن م ي ن ه م ب ا ش د -ط بي ر و ن مىا و ر م • ج وان ك به ب ا ال ى د ر خ ت
ك ه ر سل در ب ك ال نة م غ ب ك ح ف ت ك و ه ر ل ب د .ف ورأ آن ه ا را
س و خ ول را ل و ى ١ى ا ن د ا خ ،ا و زود ب ر دا س و ل ه ك م مرن ى
م بد و ن ك و ه ر ا ل ش ا ه ك ف ت ه ب و د ك ه محمر از ،—٠١بي ر و ن ا م د .
ج ور از ٧١بي ر و ن ا ي د ي و ل ت ش را م ي ك ن م و او را ب ا ه زا ر
ث ك ن ح ه بقت ل م ىرس1ذ م م
74ا
ث ح ف ت ك و م را ج وان ك از رودخ ا نه ك ه بي ر و ن ا م د
مب ش يادش ا ه ك ذا ش ت .يادش ا ه ح ا ى تش و ي ق اخهرا ل و د د ا ،ا و ك ف ت :
ه م ي ن ب و د ،ل ب ك ر نب وب* اك ر ا ن را د ر ن م ى ؛ ورد ى ” ^ ت نه ا
ب ر ت را از ب د ن ج دا م ى ك ر د م .ب رو ،ث م ش و .و ج وان ك را از
خ ول رائد .بع د ا ل ش ا ه ف رما ن ح ر ك ت داد .انه ا له حا ب ى ر ب د ن د
د د ن د ك ه در كن ار رودخ ا ن ه مور ح هه _ا ى ف ر ا وان ى در ر ف ت و و
ا د سا ه برسس د ؛ ا م دن د.
م ىكر س؟ ج را جا اي ن — ا ي ن مو ر ج ه ه ا
در ج و ابث ن كسم ى ن موان مسب ح ر ف ى ب زن د .ا ن ول ب ب ال س ا م
ج م ع كر د ه ك ف ت : ت م ا م قش و ن را
ج و اب ى ا م “ ه ر روز از دو نف ر س ؤ ا ل خ— واه م ك رد •
معق و ل ب د ه ن د ك ه هي ج وا ال انه ا را خ و ا ه م ك ش ت.
ج وانكح ب از س أ ى بد ر س ر ف و قضم ه را ب ر ا ى او ل عر ل ف
.Ẽ
ليرمر د ك ف ت :
كر د
م ر م ،ان ا ن مح ك ا ر لدن ا م ى ؛ د د و بك ار ه م م ى مي رد'م
تو حضور يا دئ ا ه ب رو و بكو :حم ن اس خ س د ه م» .ا م ل ر س د
م م ا و مور ج ال ه ا ب ه ه ز م رو ض د م << :در زئ ر ر ود خ ا نه
خ ا ط ر ه م ا ن ص ك ر د ن د آل اك ر ك ف ت ك ه رر خ م را از ان ح ا ب ردار،
ب م ن ن ن ا ن ب د ه ^ ان ول ب بك و ه م ح سم ^ و ب ا ال ى د ر حع ى ب رو و از
ان ح ا ثما ك ما ن خ ول ب ع ر ى حن ا ن ب د ه انم س بدون ك ه ب الدرنكط جا ن
ا د س ا ه ك ا ر معق و ل ى بمسب ردم مر د ن اب ن ق د ر ج و ا ن ب خ ا ط ر ب ش
175
جوان ك كف ت:
“ ^ث ا ه ا ،ا ج ا زه ب د ه ي د م ن ا ن خ م را از ن ة رودخ ا ن ه
ب ر دا شت ه بش م ا ش ا ن ب د ه م•
٣ادش ا ه كف ت:
^ ب رو نش ا ن بدم!
جوان ك ب ال د ر ش ب ا ال ى د ر خ ت خ زيد.
ب ادش ا ه ب ا خ و د ا ن د ش ي د ك ه ر ؤي ن جوانكح از ب ا ال ى در خ— ت
ك خ ول را به ا ب م ىاند( زد » و ب ط ر ف او نك ا ه د و خت ه ب ود• ج وان
از روى د ر خ ت ب ا تي ر و ك م ا ن د ه ا ن با د ئ ا ه را ن ثانهكي ر ى
ك ر د ه تي ر ى به سو ى او ره ا ن م ول .تي ر د ه ا ن ش ا ه را ش ك ا ف ت و
О З Шا م د .ب ادش ا ه در حا ل جا ن سي ر د .اف ر اد قش و ن از
ك ه از دس ت يادش ا ه ظا ل م ب جا ن ا م د ه ب و د ن د خ وش ح ا ل ث د ن د .
انه ا ي ي ش جواب ك شتا ف ت ه به او ت هن ي ت ك ف ن ن د .ه م ه ب ا و ج د و
ثع ف او را در اغ و ش م ى ك ر ف ت ن د .ان و ق ت ج وان ك كف ت:
ب د ر ه ش ت ا د د*سال ها م ان ج ^ام مش و رت م ن اب ن كار را ب ا
دا د م .مت اس ن ا ن ه اي ن ي ادث ا ه ظ ا ل م بسي ا ر ى از ي د ر ه ا ى ما را بقت ل
ل د ر خ ول را مف ح ل رب ا ن د ه اس ت .ج وان ك سي س م،ث و ر ت ه ا ى
ب ر ا ى أنه ا نق ل ك ر د .ج وان ا ن از ي ر م ر د ب ج ا ب ك ز ا ر ى ن م و د ن د و او
م رد ى ب ا ش و اب ى خ ول انت خ ا ب ك ر دند ،از ان ج ا ك ه ي م ر را به
ف راس ت و دان ا به تن ه ا ي ى ب ر ي ادش ا ه ى جب ار و خ و دك ام ه غ ا ل ب
ك ه ه ر « ~ “ :Л11 й ? ^ аتوان ا ب و د او د ر ت وص ي ف دم ا م د ه بو د مر
دان ا ب و د!»
ا س كن د ر ذوالق رن م ن <و
)(Двурогий Александр Македонский
176
ظ
٢
س ل م ا ن ى ب مر را ب ك ط و ال ن ى ن م ا ن د ه ب ودم ب م س از جس ت ج و ى
ب افع ن د و حض ور ب ا د سا ه اوردندم
رد س ر ب س را ا ص ال ح ك ر د و ا م ر ب كمنم ت ن ل م ر م ى اس ك ن د ر م و
دادم ب مرمر د از ح س ما ن س اس ك ،حا ر ى س د و ك ف ؛
ذم؛ ر و ز ى ن و ه م ا د(م را رز ق و م و م — ذ ا ط ،ر
ك ه ب ه ان ك ه رازى را اس ك ن د ر از يي ر مر د ق و ل ك ر ف ت
ي ى ب ر د ه بكس ى نك و ي د و از ك ش ت ن ش صر ف ظ ر ك رد• راز ا ي ن
ب و د ك ه اس ك ن د ر در سر ب ى دو سا خ دا س ب• صر م ر د را ج ع ب ه
معل سا خ ب ا د سا ه بكسم ى و ل ه محاث ى ل ب نكمنمو د ،ول ى ا ل ن راز
سر ب ذ د رد ازارم ى م د ا د .ب ا ال خ ر ه ب ا ن ن م اورد .در سا ما ن
ك ه كمس ى حا ه ى ر ف .به ا ط راف و ج وانس ى نك ا ه ك ر د ه ف همع د
ان ح ا نسس ت بع د سر ش را دا خ ل جا ه ك ر د ه كف ت:
— اس ك ن د ر دو سا خ ش ب ر س رم و ب دمح ن ط ر ب ى از د رد ى~
خ ا ن ه ب ر ك ش ت. شد و م د ا د فا غ ك ه بيوس ت ه ازارش
ج ن د ى بع د د ر جا ه ى ك ه سل م ا ن ى راز ش را ك ف ت ه ب و د ن ى
براز ي رويي د•
ح و ان م ك ه در دا م ن ة كو ه ر م ة كو ش ن د مي ج رانم د ،ن ى را
ب ر ب د ه و از ا ن ن ى ل ع ك سا خ ت .او به خ ا ل ن و ا ى خ و ت د ا ت ن د به
ن ى ل م د ،ول ى ب ح ا ى ن وا ص د ا ب ى س نم د ك ه « :اس ك ن د ر دو
س ا خت ه ب و د جان ش ا خ ش ب ر س م م ج وي ا ن ك ه ن ى را ب ا د ل و
ن م م خ واس ى ا ن را دور سا ندا زد و به ن ى زد ن ادا م ه داد.
ال ن خب ر بي ن مر د م روز ل ه روز زمحادت ر انتش ار م ى ا 9ت ت ا
ب ا ال خ ر ه به ك و س اس ك ن د ر ر س د .ب ا د سا ه د الد،رنك ا سل ما ن ى صر را
طي ر ت زب
ادش ا ه ج وب ا ن را ج نزد خ و د ا حض ا ر ك رد • ك ا را ك ا ه ا ن
ك ر د ه اوردندم
ه را سا ن ا ص ل واقع ه را تعر ي ف ج وب ا ن و يي رمر د لر زا ن و
ك ر د ن د و ما صا دا سم ن د ك ه ب ا د سا ه از م ص ر س ا ن ك ذس ى ن م ا بدم
مز ول ى ب ا د س ا ه ا م ر بكش م ن ه ر دو ن م ول و ن ى را
س ر ه روزك ار سا خ شب ر س ك س س .ل ك ن مو ض ئ رؤس ك ن د ر دو
ط و ال ن ى ورد زب ا ن مر د م ب و د.
177
ت؟■٦٥ ج يس ز ج ها د ر ي ز هر ج از تو ثي وي ز
178
к
وزرا ،ب ر ا ى ا ط م من ا ن سل طا ن كفتند ت
ح ل ك رد«هال م• ' ' ا ى حاك م ،ما خ و د ما ن ال ن م ع ما را
ا ن ومحب حسس ن ب اش را دسسور دا د ه م ة وزرا ،را در ب ش
ا طا ق زندانى ك ن ن د و به انه ا كف ت:
^ ه م ة ش م ا را ت ك ت ك از ا طا ق بي ر ون خ و ا ه ن د اورد و
ه ر ك س ك ه حق م ق ت را نكموث د ،سر از ت ف ش ح د ا خ و ا ه د س د أ
ا ن وق ت وزراء م جب ور ش د ن د حق م ق ت را بكو ب ن د و كفتند ت
ما — -■1ما از ع ل س س ر ن و ائ ى ل ر سع د ل م• اثم ن م ع ما را او ب ر ا ى
ح ل ك ر د ه اس ت.
سل طا ن حسس ن بامحمرا ف رب ا د ى كمس د و كف ى ؛
~~ س م ا خ ولب ا ن ع ل س س ر ن و ائ ى را م ت ه م ك ر د ب د و م ن ف م ط
خ ا ط ر ش م ا او را اخ راج ك ر د م .حا ال ش م ا به نزد او م ى ر و د د و
ا او ص ال ح و م صل ح ت م ى ك م د ؟ أ ل س معل و م م -ىشود ك ه ل د و ن
نم ك ن د ! او م غ زه ا ى ما ك ار
س ل ط ا ن د س م ور دا د ا ص ر عل ي ش ي ر ن و ائ ى را دوب ا ره ل ه س س
س ا وزارت ن ن ا ن دن د.
م ر د ب ا ف ن د ه و ب ا ل سا م 1 1 ẵ
()Ткач и шах
ا د سا ه ى ب و د ك ه خمل ى ع ا د ل و م ر د م د ر ز ما ن سمما ر محدب م
س ع ى مم ك ر د ح ك وم ى را ساه لو ل ب او را ل و ل ب مىن ا مم دن د م
طو ر ى اداره ك ن د ك ه ق و اني ن را نق ض ن كن د .ك اءك ا ه ى ب ه خ و د
م ى كف ت< ^ “ :ر ا ن قد ر ك ا ره ا م ن ك رد،هام ،حا ف اس ت ك ه م ر د م
ص ح س م ى ك ن ن د ،م او لما س يادش ا ه ى را از اب ن ق د ر درب ا رة م ن
م ان م ردم س ا د ه مك^ب وشس د و ل ه ت ن ش ل ر م ى اورد ،ل ع ابس
س هن ك ا م ى ك ه دول ت از ك و حه،اى م ىكن،ش ت م ى رف ت .ب ك ثمار
صداث ى سن م د .ل و ل ب نزد،دك اد ر رف ت و كوثش ف را دا د
از ءكالم ها ى م
و سبمس از ال ى درز به دا خ ل نك ا ه ك ر د و ل ب د دأفند ها ى ب ش ذ
دس ت كا ه نشس ت ه و مشغ و ل ك ار اس ت .در اثم ن لخخل ه ما س و ره از
جا ي ش دررف ت و ب ا ن خ اويزان روى ن م ي ن افتا د.
179
ا ف ن د ه كف ت “ ~ :اوخ!
ش د ه ب و د دراز ك ر د ح و ب دس ت ى را ك ه ق ال ب ى روى ا ن ن ص ب
ا و به ما سو ره كي ر اندا خ ت ،ما سو ره را بل ن د ك ر د .ن خ ا ن را
د ن دا ز ه ا ب ش م حك م ك ر د ،م ا س و ره را ل ه دس ت راس ت دا د و
كف ت:
د و ل م ا ل ماددمم< "" اك ر ب ر ا د ر
ماسو ره را به ط ر ف ح ت د سع ك ا ه رد ك ر د و م ا س و ره ل ه
جب افتا د .ب ا ف ن د ه در حا ل ك ه ما سو ره را در د س م ،ك رفع ه د س
ب و د به ح ر ف ش ادا م ه دادت
”^ ٠٠٠و به م ن بكوبدت رمححم د ،اك ر ل خ م ر وزب ر اع ظ م را
به تو ب د ه م ،س م ر ى ا ش ؟ م
بع د أ ا ف ن د ه ما سو ره را به دس ت دا د و كف ت:
~ م ى م ر ما ش ،سم م ،ه ما ش‘ س م مه م ؛ ش ا
س م ك ر د و يا ر ج ه ك ت ا ن ى مك،ب ا ف ت • م حب ت ه م ي ز ط ور او
از ه م دررف ب و روى ز م ن اف م ا د، ك ه ما سو ره ى ومحم
حر ف ه اى ا ف ن د ه دو ا ره ش ر ئ ك ر د به ك ف ت ن ^ “ :اوخ! و ه م ا ن
ض را ء دا و مد
ب ا ل سا م ب ع ح ب ك ر د و به ق ص ر ب ر كسمس .ص ب ح وزراى خ و ل
كف ت: كر د و را ص د ا
در ف ال ن محل ه و ف ال ن ك و ج ه د ا فند،ها ى زند ك ى م ى ك ن د
حا بن ا م م ح م د .ب ر و ب د و او را ب ا دس ت كا ه ا ف ن د ك ى ب ه ا ب ن
سا ورلد.
د را ه م ر اه ب ا د س م ك ا ه م حم ر ف ن د و با ف ن د ه وزراي
ال ش ا ه ا و ردند. د ا فندك ىا < ش به ق ص ر و به نزد
ب ا د سا ه ب م ا م اف ر اد محصر را ج م ع ك ر د و در حض ور ه م ة
انه ا به م ح م د كف ت:
^ ^ د سم كا ه را ه م م ن حا ن ص ب ك ن و به ما نش ا ن ب د ه ك ه
180
م ح م د د سم ك ا ه را ف ورأ نص ت ك ر د و
ا د س اه ب ه ب ن د و ب ن د أس روع ك ر د به ب ا ف ن د ك ى » د ر ه م م ن مو ل ع
م ح م د كف ت:
ش م ىد ا فت ى. د — دس ت نكهدار! ط و رى سا ف ك ه
م ح م د ل ر س د ،ول ى ل ه ف ك ر س ر س د و ب ا خ ول كف ب؛
ا م نك ن م ج ه ادش ا ه را ب ا ب د حت م ا ا ج را ك ر د. “ رحا م ر
دستو رى خ و ا ه د داد• ب ا ب د كا ر ى بك— ٢٢٣ك ه از س ر ب م ص ر م ن
ب ك ذ ر د م م ح م د د*م روع ك ر د ل ه ب افم ن .م ا س و ره دررف ب و روى
ن م ي ن افت ا د .ب ا ف ن د ه به ص دا ى بل ن د كف ت« — :اوخ!>> حش م ه ا ص
ر ا ل ت كر ف ت و ه م ا ن دل ت را به م ك ن د ،مال و ره را ل ه
ث را هك رار ك ر د؛ ح رف ها ى د
اك ر ب رادر دول ت د ادد<..
دول ت به م ن مامحو ره را از دس ت كا ه رد ك ر د و كف ت:
ب د ه م، م ى ك و دد :س ^مح ا ى م ح م د ،اكو دخت ر و ز م اعخ ل م را به تو
م ت ت ي ىا ش ؟ > >
سب س ب ا ف ن د ه ما سو ره را ل ه ب س ط ح ب دا د و ك ف :
— م ىكي ر م' ش‘ س م كي ر م )ا ش‘ م ى ك ي ر م ' ش ا و ب ه ب ا ض
يار ح ة كتا ن ى خ ول ادا م ه داد .مان و ره دو ا ره ب ه ن م ي ن ا س.
ب ا ف ن د ه ا ه ى كشم د و كف ت :محاوخ!مح و دو ا ره ما سو ره را از ن م ي ن
ب ر دا س و ه م ا ن ك ل م ا ت را بك رآر ك ر د.
ش ا ه از ا ف ن د ه ي ر س د :
— جرا ج م آ حرف ط.ني
اك ر از خ ون م نكذ ربد ،م ى؛ و ل م. ا ف ن د ه ج و ف داد؛
دول ت كف ت — :مىكذ>رم! بكوا
ا ن وق ت ا ف ن د ه ش ر ئ به تعر ف ك ر د:
^ ر و ز ى از ب ازار م ى ك ذ ( ث ت م .د ي د م زيب ا روى ب ع ي ار
ى ا د م را خ و ش كل ى از ح ما م در ا م د ه و مي ر ود .ح ه ز س ا ن ى
س جا ره م ىك رد> .به م ح ض ا ب ن ك ه او را دم د م ه و ش و عق ل از
.٧ ١از ا ن روز ك ه دخت ر وزب ر اع ظ م ل ر م رف ت .م عل و م س د
ا< بهص ن د ل ل ا ى ك ه در م او اد حال م ه م ش ه فك ر و
>۶١
م وق ع ب ا ف ت ن اي ن ح رف ه ا را مىزن م ٠م ن ب ا ف ن د ة فقي ر ى همس ت م.
ا م آ د م ثروت م ن د ى ب و د م ،م م ك ن ب و د وزي ر اعخ ل م دخت ر ش را ب ه
م ن ب د هد.
در اي ن مو ق ع ق ط ر ا ت ا ش ك به د ر شت ى تك ر ك از جش م ه ا ى
م ح م د س رازل ر ش د ه ب ود»
در ه م ي ن مو ق ع ش ا ه نكا ه ى به وزي ر اعف ل م ك ر د و كف ت:
““ ا ب ن ح ر ف ه ا را ث نع د ل د ؟ و ز م ا ل تا د ه ب و د و س كو ت
كر د ه بو د .
سس س ش ا ه دول ت به وزي ر أع ظ م دستور دا د دخت ر ش را به
ى مف ح ل ى ب ر ا ى انه ا ب ر اه م ح م د ب ا ف ن د ه ب د ه د و ج ش ن عرومح
اندا خ ت.
ب دي ن ترتي ب ب ا ف ن د ه به مر اد و م طل ب خ ول ر ب ي د .
)(Соловей и роза
ا م ك ف ت ه اس ت ك ه رؤو دانش ج و ى جو ا نف ري ا د ب ر آورد
ب ر ا بث ن ك ل سر خ بي ا ورم ب ا م ن خ و ا ه د رقص ي د .ا ما در ت ما م ب ا غ
م ن هي ج ك ل سر خ ى ني س ت،م بلب ل از ال نة خ و ي ش در د و خ ت
س ند ي ا ن ف ري ا د او را ش نع د و از الب ال ى ب ر م ا ق ا ه ى ك ر د و
د ر ش كف ت ش د .
جث م ا ن زيب ا ي ش ب ر از دانش ج و ى ج و ا ن ف ري ا د ب ر ا و رد و
اش ك ش د ه كف ت:
م س ر خ ى ل س ت .واه ك ه ض «در ى— ا م ؛—اغ —
خ و ث ب خ ت ى به ج ه ج ي ز ه ا ى ك وج ك ى بس ت ه اس ت .ت ما م ن و ( شتهه ا ى
دان اي ا ن را خ و انده(م و بت ما م ر موز فلس ف ه واقف م ول ى ف ق دا ن ي كح
م س ر خ ز ن د ك ى م را تب ا ه ك ر د ه اس ت م
ص ا د ق دس ت « س ران ج ا م ب ه ي ل عا ش ق بلب ل كف ت:
يافن م• ب ا آن ك ه اورا ن م ى ث ن اخت م ه ر ث ب ،در وص ف ش نغ م ه
و با شا ن ش را به ستاركا ن ب از م ى ؛ ف ت م و ا ي ن ك ،او
را م ىبين م< مو ه ا ي ش به تي ر ك ى شك و ف ه سنب ل اس ت و لب ا ن ش به
م ؛ را ج ه ر ه ا ش م م خ ص د ا ر ز و ش س إ < ث د .و د مم خ>
را ج و ن ع ا ج ب ر ل د ه رنكح سا خم ه و اندوه ب ر س ان م س م ه ر غ م
زده |س ت م
ررسا ه زاده ف ر دا س ت مكف م ا؛ م ح ص ل ج و ا ن ز م ز مالكن ا ن
م جل س رقص ى ب رب ا خ و ا ه د سا خ ت و م حب و ت م ن در ا ن م حف ل
خ و ا ه د ب ود* اك ر ك ل سر خ ى ب رالح ى ساور م ب ا س س د ه ده| ب ا م ن
س ا ورم س خ ت در س رخى ا م ب ر اب ش ك ل رف د. خو ا ه د
اغ و س س خ و ا ه م فش ر د و او صر ب ر سا ن ة م ن لكم ه خ و ا ه د زد و
س رخ دس ت د ر ب س ط م ن خ و ا ه د فش رد • ا ما د ر ب ا غ ه م ج ك ل
ا ب د تن ه ا بنشين م و او ب ى اعتن ا از كن ار م ن خ و ا ه د نمس ت م س
ك ذس ت و د ل م خ و ا ه د س كس ث ا /
م راس ت ى ك ه او ع ا ش ق ى صا د ق اس ت .ان ج ه بلب ل كف ت:
ك ه برا ى م ن ا ن رن ج م ىب رد< و ان ج ه ك ه م ن م ي خ وان م او از دا
ع شق ى ج ي ز ب ا سا د ى ا سط ب ر ا ى او رن ج ا س ا> را سع ى ه م ك ه
س ك و ه ى ا س ا ،از ز م ر د ا ر زندهل ر ا س م ا و از س ن ك ا ع م ن ا ل س م م س
183
ك ف تت س ابق خ ول ه م ت م ل مر وا ر ب د ا هس—ت ال و ارا م ب ه
— < < را ت ى ي را؟>>
رحاو ب ر ا ى ك ل صر خ م ك ر د د ؟ ه بلب ل ك ف ت :
ر خ ؟ ج ه مس خ ر ه محب ر ا ى ك ل ب ه م ه ف ر ا د ب ر ا وردند:
س ا د ت م مم خ ر ك ه ه م ه ج ي ز را اس ت ؟ و مار م و ل ك ك و ج ك
ش د ب د ى س ر داد. خنده م ى ك رفمس<،
ساك ت و خا م و ش ا ما بلب ل ب ر اند وه دانش ج و واق ف ب و د و
روى د ر خ ى ب ل و ط سس س ه ب و د و ل ه راز ععن م ق فك ر م -ى ك— ر د.
ن ا ك ه ا ن بال ه ا ى قهو 0ا ى رنكط خ و د را كش و د ه ا ما د ة ب رواز س د و
بي ش ه و ب اغ ن ر م و سا ي ه از مي ا ن جو ن كر ف ت و او ج ه وا در
سم ك م ا ل ك ذس ى،
— ،ك ل سر خ ز سا ب ى ب رار دا س ا< بلب ل
ج م ن در حمم در و سحل
هص ن ك ه ا ن را ل ب د بسمو ى ا ن ب رواز ك ر د و ب ر <ش ا خ ها ى نشس ت ه
كف ت:
— «به م ن ب ك ك ل سر خ ب د ه تا ددانكيز ت ر ن نغ م ه ه ا ي م را
م ده م م بر ك
ول ى د ر خ ت سر تك ا ن دا د ه كف ت:
— «كل ه ا ى م ن ه م ا ،د ف د اس ت ،س ف د ج و ن ك ف د ر ا و
اع ت ش د ت ر از ب ر ف كو ه ه ا• ول ى ب ي ش ب رادر م ن ك ه ك ر د
افتا ب ى ر وس د ه اس ت ب رو ش ا د او ان ح ه را ك ه تو م ي خ و ا ه ى بت و
بدهد>>.
س ا ع ت افت ا ب ى ك ه ك رد ي س بلب ل ب س و ى د ر خ ت كل ى
روس د ه ب و د ب رواز ك ر د و به او كف ت:
— <<به م ن ك ل س ر خ ب د ه ت ا ددانكي ز ت ر ن نغ م ه ه اب م را
ب ر اب ت سر د ه م م
ا ما درخ ب سر مح ك ا ن دا د و در ج و ا ت كف ب؛
ك س _وان ء ر و س ض زرد ا م ت 4زرد — < <م ط ى
درب ا ب ى ك ه ب ر ب خ ت ك ه رب ا بك م ه زده و زودب ر از ن ر كمس ز رد ى
ش ك ف ت ه ا س ث• ك ه بس ش از ا م د ن ب اغ ما ن د 1ل ى ب ك ف د ر م ر غ زا ر
184
ز م ش ج ر ة ا ط ا ق دانش ج و روس د ه ا ث • ول ى نزد ب ر ادر م ن ك ه
ب رو ش ا د او ان ح ه را ك ه م ي خ و ا ه ى بت و بد ه د » .
مب س بلب ل ب و ى د ر خ ت كل ى ك ه زير ين ج ر ة ا طا ق دانش ج و
ب و د ب رواز ك ر د و به او كف ت؛
د ه تا ددانكيز تر ب ن نغ م ا ،ه اد م را — «به م ن ب ك ك ل س ر خ
ا ما د ر محب— ،س ر مح ك ا ن دا د و د ر ج و ا ن ك ف ى ؛ ده م سر ب راب ت
ج و ن ي ا ى كب و ت ر و رخ ت ،ب رخ ا م ن ب — «كل ه ا ى
ب ر خثمر از نما خ ه ه ا ى م ر حا ن ك ه د ر غ ا ر ه ا ى اق ان وب س بيوس ت ه در
ا خت ه و ب ر م ااهتزاز اسث> ول ى ن م ت ا ن ب ر ك ه ا ى مرا من ح م د
ف ح ال ه ا ى مرا ك زب ده و ط وف ا ن <ث ا خ ه ه ا ى مرا شك م ت ه اس ث و
م ر خ ى ن خ و ا ه م داشت>>. ا م ا ل هي ج ك ل
بلب ل ف ر ا د ب ر اورد كه« :فق ط ب ك ك ل سر خ م ي خ و ا ه م .ذ ك
س رح ب ك ك ل م و ص• اي ا را ه ى نيس ت ك ه م ن بتوان م به
دس ت د1د م م
د ر خ ت اس خ داد:
كه ث ا ه ت ،ا ما ف د ر ى و ح شت ن ا ك — ررجرا ب ك راه
مح ب ه م ن بك و، م ن ج ر ا ت سا ن آ ن را ذد1ر م م بلب ل ك ف ت :
و ح ت ى ندارهرم د ر خ ت ك ف ؛
ا هد ا ن را ا نغ م ا ت موس ي ق ى ^ « ا ك ر ك ل ب ر خ م ي خ وا ه ى
در ن و ر مهت اب— ،د ر م ن به و ج و د اور ى و ب ا خ و ن ق ل خ و ل ا ن
ا زى .ا ب د س ن ه ب ر خ ار سا ل ى و ل ه ت و ل ى م ن نغ م ه را رن كي ن
-ا خ ار ب ن ه ؛ ت را ى اواز ب خ و ان ى سه ه م ه سان كن ى.
ن ش وب و از ا ن م جار ى ن خو ن ت د ر ع ر و ق م بث ك ا ف د و
مدد>>.
بلب ل ف ري ا د ب رآورد كه« :ب ر ا ى د ك ك ل سر خ جا ن س م ر د ن
به ا ب ى ب س ك ر ا ن اس ت .حا ن در نزد ه م ه ك م عزثم ز ا د ت > واه
ح ه ل ذ ن ب خ ش ٧ ١در ج ن ك ل ب ر ب ب ز ث ت ن و ك ر د و ن ه
م ا ه را ن ظ ا ره ك ر بن« عط ر د و ا راب ة مروارم د ط ال ب ى خ ورم
ك ه در دره بن ه ا ن ص ح ر اب ى خف ح ه ه 1حا نفزاس ت و ب و ى سنب ل
ش ك ف ت ه اس ت شي ر ب ن اس ت .ول ى ا ت و ب وتق خلن ك ك ه ب ر ت ه
85ا
ك ب ر ف د ه در مق اب ل ب س ب رت ر از زند ك ى اس ت و ق ل ب ب
عث ق م
ق ل ب ك ان ا ن ح ه ارزشى دا رد؟ »
ي ى بها ل ا ى قهو ه أ ىرذك ا خ و ي ش را ب ر ا ى ب رواز ب ك ث و د و
م روان ك ر د . ه ه وا أوج ك ر ف ت و سا دهو١ر از ف ران ب ا غ و س در
در خ ف ه و اس ك ظ ه م ان ح ا ر و ى عل ف ه ا ج و ا ن هن و ز داب م ج و ى
<ش م ا ن ش ن خ ش ك د ه ب و د ك ه بلب ل كف ت:
ا ش و د ل خ و ش دار! تو به ك ل س ر خ خ و ا ه ى ^ محثا د
د وجو ب اب ا مه ت ى ل رت و در يق ى موس ت ا نغ ما را ا ن ن م ر د .
خ و ا ه م اورد و ب ا خ و ن د ل خ ول ر ق ي ن خ و ا ه م س ا خ ت .در
عو ض از تو م ي خ و ا ه م ك ه ع ا ش ق صا د ق ى ب ا ش ى زي را ف ل م ن ه ب ا
ان ك ه دان ا ب ت و قد ر ت ا ان ك ه تواناس ت ع ش ق از ا ن دو دان ات ر و
ج ون توان اتر اس ت• ب ا ل و ليك ر ع ش ق سعل ة و ى ا س ،ل م انس ى
س ه د شي ر ل ن ا س و د م س ح و ن كن د ر خوسب و ا ال م
دا س ج و س ر ب ر داس ى و ك و ش ف را دا د ا ما ج ي ز ى از كفت ا ر
ك ه در ك م ا ن را م ى دانس ى مث ى
ن ف ه مع د زب را او حم ز ه ا بلب ل
نوس ت ه ا س ئ• ول ى درخ ب ب ل و ط كف ار بلب ل را ف ه م ي د و غ م ك م ن
ش د زي را او بلب ل را ك ه روى سا خ ه ه ا ب ث ن اش ا ن ه ث مما خ ن ه ب و د
ص اهم س ه د ر ك و س بلب ل ز م ز م ه ك ر د كه؛ دو س ا م ى با س م ا.
جون ت و خ و ل را ب ر ا ى م ن ب س ر ا ى زي را ” * ا خ ر ي ن ت ر ان ة
ب ر و ى م ن ا ح سا س تن ه ا ي ى خ و ا ه م ك ر د م
ي س بلب ل ب ر ا ى د ر خ ت ب ل و ط نغ م ه ب ر ود و اواز ش ب ه
ص دا ى رل ر ل ى امحا از بنك ا ل م م ن م ى ما ل .
ج و ن ن غ ص ر اي ى بلب ل به ي اي ا ن رس ي د دا س ج و ى ج و ا ن
ص ب ر و ن ك س م د و ه م ان ط ور ب ر خاس ت و دف ر ى و م د ا د ى از
كه ث كف ت ~ ~ :محانك1ر ن ميت وان م ب ك ن م ك ه از ج ن ك ل خ ا رج
ح ون ه م دا رد؟ ب را س م ى او ن ز اواز او زل ما س ئ ،ا ما احممما ب ى
ساب ر هن ر م ن دا ن س ك ط و شيو ٥ا ى خ و د ى دارد ول ى از ص دا ق ت و
ص ف ا در او خب ر ى ن س م ت .او ه ر ك ز خ ول را ف د ا ى دب ك ر ا ن
مث ى ا ت ه م ه ص د ا ن ن د نخ و ا ه د ك ر د .او فق ط در فك ر نغ م ه سرا
ك ه هن ر م ن دا ن خ ول خ و ا هندم ب ا اب ن ه م ه ا ب د اع مراف ك ر د ك ه او
186
ص خ و ش دارد ول ى اف و س ك ه نغ م ا ت او ن ا م ف ه و م اس ت آوازى
و به هي ج كا رى ن م ى خ و ر د م
ك اهى ب تر ك ف ت و به ا ط ا ق خ و ي ش رف ت و ب ر اي ن را
ب ى از ل ح ظ ه ا ى رف ت و ك ش د و بف ك ر ع م ق ف رو خ و ل دراز
ذ ة ا د• م ل ب د ه بر
درخ ت ك ل ج و ن ما ه د ر ا س م ا نه ا ي ر تو افث ا ن د بلب ل رو ى
ش ا نغ م ه سر ود و سم ن ه ي ر ب د و س ح ه ب ر خ ار نه ا د• ش ا ه م ه
ش د ه ك و ث ن ف را مالي ن خ م ب ر خ ار سمو د و ما ه ب ل و رب ن د خزد٥
دا ش ت .بلب ل ه م ة ش ت نغ مه ،س رادى ك ر د و خ ار ا همس ت ه ا همس ت ه
در <مسهاىى خ ل د و خ و ن ك ه ما ب ة زند ك ى او ب و د از ع ر وق ش
جم يق م ^ل 03
در ق ل و ن س م ر و ل خ م ر س خ ن ن خس ت از ب ي د ا ي ش
ك ف ت و ب ر ب ا الت ر ب ن سا خ ة د ر خ ت از به ر ت ر ا ن ة بلب ل كلب ر ك ى
ر و ف د و س ران ح ا م كل ى بم س زب ا سك ف ى • اب م د ا ا ن ك ل ح و ن م ه
^ و ب س ا ن بال ه ا ى ^٥ جون ي ا ى صبح ر و ى ر و د و يا
د و د ه ب م ا ر وس در خ خة ب ر سا كه كل ى ن بودم س م ا كو ط ء د م س
ا ما د ر خ ت ا د ر اس ت خ ر س ا ب ة كل ى د ر (س ن ه نق ر ه و
ب ه بلب ل ك ف ت :
بي ش محلب ل ك و ح ك ،بيشت ر سم ن ه ب ر خ ار فث ار ور نه —
از آن ك ه ك ل ك ا م ل ش وب روز ف را خ و ا ه د ر سم د م
ر ف ه رفته بم س بلب ل سثممر سم ن ه ب ر خ ار بش رب و اوازبى
طندثمر ك ر د ب د زب را او از سدابم ش ش ور ع ش ق در روح زن و مر د
ط ن م ى ؛ ف ت و س ر خ ى ي ر ي د ه ر ش ج و ن س ر خ ى ج ه ر ة دا م ا د
ي دي د ام د .ا ما بهن ك ا م بوس ي د ن ل ب ه ا ى ع ر و س د ر ب ر ك ه ا ى ك ل
ه م م ن ج ه ب محلب ك ل خ ار هن وز م ل ب بلب ل ن ر سم د ه ب و د و به
م را ^ ٠^ ١ق ل ب د ل بلب ل ز ما فق ط خ و ن سفم د ما ن د ه ب و د
كل ز ن كند.
ش ه «بلب ل ك وح ك ،بي ش ت ر و د ر خ ت به بلب ل كف ت:
ش وب روز ف را ب ر خ ار فش ر د ور نه ب ي ش از ا ن ك ه ك ل ك ا م ل
خوا ه د ر س م د م
187
مب س بلب ل بيشت ر ب ر خ ا ر فش ر د و خ ا ر بقل ب ش ف رو رف ت و
درد ثن ،ب د ى سرا س ر و ج و د ب ى را ل ه لر زه دراورد .رن جم س ه ر د م
ى از ت زب را س ح دبد ب ر كس دم ه ر ا وا رب ى ا ف ز و د ه كر د ب د و
عش م ى س خ ن م ى ك ف ت ك ه ب ا مر ك ك ا م ل م ى سو د و در كور ه م
ض) صدم
و ك ل زيب ا ،ر ش سر خ ي خ ول ك ر ف ت ،ب ر خ ج و ن ا س م ا ن
م،ش ر ق .م ب ر ك ،ه ا ي ش ه م ه س ر خ و قل ب ى ج و ن يا ق و ت دا ش ت.
ول ى اواز بلب ل ه ر د م ض عيفت ر م ى ك د م ا و بال ه ا ى
ك و ج ك ش ب ل ر زه اقت اد -ي ر د' ها ى ت ا ر جث م ا ن ش را حاب ل ك رد ي د •
اواربس ضعم ف ر و ضعم ف ر ك س ب و ا ح س ا س ك ر د ك ه جم ز ى
ك لو ي ش را م ى فش ر د.
انك ا ه ا خرم ن ت رانة خ و د را س ر داد .ما ه س نع د رن كح ا ن را
ب ن د و سع د ه د م را از ب ا د بب ر د و در ١س ما ن ل م ا ن د .ك ل سر خ
ش د و از و ح د سراب ا لرزمح د و ك لب ر ك ه ا ى خ ول را در ا ن را
س ر د ا م د ا د ى بك م م ر د .طن م ن اوا ى او د ر ك و د ا د ه ا ى ه وا ى
خ ف ت ه را ب دا ر ك رد• ت ر ا ن ة بلب ل ش ان ا ن ارغو ان ى ت ه ه ا ب م ح م د و
ز ه ا ى كن ا ر نه ر ب ك ذ ش ت و ان ا ن يي ا م او را بد ر ي ا از مي ا ن
ر سا ن د ند.
د ر خ ت فرمال زدت
^ مح كا ه ك ن ؛ نكا ه ك ن ؛ ابن ك ك ل ك ا م ل ش د ه ا س ت» .
ا ما بلب ل ج و اب ى ن دا د زب را كالم د بي ر وح او خ ار در د ل روى
عل ف ه ا اقت ا د ه ب و د.
و د و نك ا ه ى هنكا م ن مم روز دا س ج و من ج ر ة ا ط ا ى را ك
خ ارج ا ف كن د ه كف ت:
م 1ى ك ه ح ه ب خ ت م م ا عد ى! ك ل س ر خ ى در اش ح ا —
اس ت ك ه ظيرل ث ن را در ع م ر م ن د ل د إ م .ا ن ق د ر زب ا ابع ت ك ه
شده ك ل ا ش د » .و او خ م ط و ل دا شت ه شي ن دارم ن ا م ال ت ي ن ى
١را ٢ج٠ي ٠د .
س ل خا ن ة ا س م ا د س ر ك ذا س م ا و ك ل ل د ب س ك ال ه ب ر
س ا ف .ل خ مر ا سما د در ا س ما ن ة در ب س س ه ب و د و اب ربش م أ ب ى
188
ь
خ ف ت ه ب ود • ج ل وي ش س ك كوج ك ش در دور ق رق ر ه م ىي ي جيد< و
دانش ج و ى ج و ا ن ف ر ا د ب ر ا و رد كه؛
خ وا ه ى ن ا م ك ل س ر خ ب ر ا ي ت بيا و ر م ب ا م كفت ى —ر م
م ج ه ا ز ا ث .ا مث ب آ ن م ب ر خ ،ب ر خت ر ي ن رقصيد■ اي ن
ي ك د ي م ب رقصي م• اي ن ك ل را نزدب ك ق ل خ و ا ه ى زد و ج و ن ب ا
دوس ت ت دارهرم ر بتو خ و ا ه د ك ف ت ك ه ح ق د
ا ما ل خ م ر ج ه ر ه د ر ه م ك س د ه كف م،ت رر ف ك ر ن م ع ك ن م ا ب ن
خ زا ن ه دار ك ذ ش ت ه ب ر ادرزادة ا ب د و از ا ب ن ك ل به ن ا ب ى م ن
م دا س كه ب ر ا ى م ن ج ن د جو ا ه ر قي م ت ى فرستا د ه اس ت و ه م ه
ج و ا ه ر بسم ى ارزنده ل ر از ك ل م ىد اشد>>.
ك ه سو ك ن د مه ه ش رافت م كف ت: خ ش م كع ن س د ه دان ش ج و
م را در كو ج ه اف كن د .ت م ل ص تو مسمار ن ا اد«ىمح .ا ش را
ك ذ ش ت. ان رو ى ج ر خ ا راب ها ى از ا ب ى افت ا د و جو ى در
ب و ي م ك ه ت و بس ي ار
رمحاسما س! ب ا ي د م دخت ر ك ف ت :
بىاد،بى ،از ابن ه ا ك ذ ش ت ه م ك ر ت و كيس ت ى ؟ دانش جموث ى ب ي ش
ك ف ن ه ا ى ب ر ادرزادة صل ك ف ش ه ا ى ثمو ن كن م ك ه
م ن سس ى و فك ر
خزانه،دار س ك ك نمر ه با س م ه ا س د م و از روى ص ن دل ى ب ر خاس ت
و بد ر و ن خ ا نه رف ت.
دان ن ج و ه م حن ا ن ك ه از ا ن دور م ش د ،كف ب؛
^ رر ع ش ق ج ه ج ي ز بي ه و د ه ا ى اس ت .ح ت ى نص ف من ط ق
ه م ج حم ز را ن ا ل ت ن م ى ك ن د و ب م و س م ه از ه م ف ا ب د ه ندا رد زي را
را ب ه ا د م— ى س خ ن م ى ك و د د ك ه ه ر ك ز رخ ن م م د ه د و ز ه ام
حى جم
ت ا ك ه ع ا ر ى از ح ق ي ق ت ب ا ور ك ر د ن ج ي ز ه ا ي ى وا م ى د ا ر د
ض ا س ت و ج م آ در ائ— ن ر و ز م م ؛ ض ذ ق كأا م ل م ر
ع مل ى ب و ب ن م ه م ا س ب» ب ار لب ك ر ل ه مطالع ة ف ل م ن ه و ع ل م
س ع ه مىي ردازم>>.
ك و كت ا ب ى ك ر دا ل و د از قفسع ه ا ن ص به ا ط ا ق خ وبع س
بي ر و ن كثس د ه به م طالع ه ب ر دا خ ت.
189
روب ا ه و اك،ا ك 13 .
)(Лиса и аист
190
س ر ت در ررصب ر ك ن ،ت ال فيم ش را ح ر ف ى نزد .تو د ل ش كف ت؛
ررا روب اه؟ م كر م ى ورمأ^ك دو س ه روزى ك ذ ش ت .لك،-ل ك ا كف ت:
ن شنيد،ها ى ك ه ه ر د ي د ى ب ا ز د ي د ى ،ه ر ر ف ت ى ا م د ى دا رد ؟ م ن
ث ن ح ا ال ن و ب ت ت و اس ت ك ه بي ا ي ى و از ن ا ز و خ ا نة تو ا مد م .
ض
ك ه ن م ين وان م ب ا ال ى روب ا ه كف ت“ ~ :ص د ي د ه م ن ت ،ا ما م ن
م س ف ر ه را ي ا ي ي ن س د ر خ ت جن ار بياي م ^ .ل كل ك م م ث :
د ر خ ت م ى اندازم» .روب ا ه كف ت<< :كى؟>> ل ك ل ك كف ت« — :ف ر دا،
Vجا ش ت ه.
ك ن د م بر ش ت ه ل ك ل ك ت و ى ي ك ك د و غلي و ن ى ف ر دا ك ه ش د،
رب خ ت و اورد ي ا ب ه ن ل ر ح ت • روب ا ه ه ر ك ا ر ى ك ر د ك ه بتو ا ن د
زب ا ن ش را تو ى ك د و ب ر سا ن د و ي ك ى از ك ن د م ب ر ش ت ال ه ا را ت و ى
هم ك ه هي ج ،زب ا ف ث ن ن ش د و نت وانسم ت كن د ، خر د دن دا فث ن ا س ما ب
ش د ،ول ى أكم،لكمم ن و ك م دراز را م ي ك ر د تو ى ك د و و دانه ه ا زخ م
را ور ما ح م د .
رحا ي ن ج و ر م ه م ا ن را روب ا ه رو ك ر د به 1ك ل ك و كف ت:
ب س ر سف ر ه ص د ا م ز ن ن د ه .
محاز تو ي ا د ك رفت م ،م ي خ واس ت ى ن ك ن ى ت ا ل ك،ل ك ا كف ت:
نكن م»•
)(Лиса и журавель
روب ا ه ى ب ا كل ن ك ى دوس ت ى ك ر د و ب ه م ه م انس ش خ و ا ن د و
كف ت؛ “ ر ف ي ق عزيزا بيا و ب ب ي ن ج ط وي از تو يذير اي ى خ و ا ه م
كرد>> .كلت ك ب م ه م ا ن ى رف ت• روب ا ه ا ش آ ما ج ى ي خ ت و ما ل د به
ص غ ور ج ان م ،ب خ ور ع ز ي ز م ! ته بشق ا ب و ي ه ؛ل ن ئ ،ك م ت :
خ و د م ب ا اي ن دست م ي خت دا م ».
ت ق كلن ك ه ى ن و ك زد به بشق ا ب ،ن و ك زد و ت ق ~
سرف ر مت ك ر د و ه ج ج ز بهن و ك ث ن ب ن د ل ث د < ا م ا روب ا ه
191
ش د و بع د از خ و رد ن ا ن بشق ا ب را ليس ي د و ليعس ي د تا ت م ا م
كف ت!
رر عزبزم ب ب خ ش ك ه لب ك ر حم ر ى ندار م نث ا رت كن» م م
رشمياس ك زا ر م ،ع زي زم ،ف ر دا م ه م ا ن م ن كلن ك كف ت:
هغغغتى ه.
روز د ي م كل ن كح ه م ا ش غل ي خل ى ي خ ت و ت و ى ك و زة
بل ن د ك ر دا ن ب ا ري ك ى ر ي خ ت و ب ه روب ا ه ت ع ارف ك ر د و ك ف ت :
جي ز ه يج اي ن ج ز د ي م كه ب خور جان م ب خ و ر‘ « -ع ز ي زم
ندا رم ب ر اي ت بي ا ورم».
سر ش ؛ ث ت و از ه ر ط ر ف رف ت ،ج ز ى روب ا ه دور ك و ن ه
نيا م د .
كل ن كط ب ا ب ا ى درازمش ا سمتا د و ب ا ن و ك م درازع ش خ و را ك را
از ك و ن ه ل ر م ى اورد و م ي خ و رد .انقد ر ن و ك زد ،ت ا ه ر ج ه در
دي ي كه ك و ن ه ب و د خ و رد و بع د ت م ت “ “ :ء ع زي ز م ب ب خ ش
ج ي ز ى ندا رم نئ ا رت كن م>>.
د و ل ت ى او و روب ا ه ب ا ش ك م ك ر ل ن ه ب خ ا ن ه ب ركش ح ا و
م ه م ي ن به م خ و رد. كل ت كح،
« »жидкая каша из пшеничн©й мукиأ ش أ ما ج ى
»платить той же монетой», «воздатьت ال ف ى سر كس ى درآورد ن
«должиое кому-и.
«кие©тиошения؛ др^же،ط س؛ءهأا» دوس ت ى به م خ و رد ن
ага، кагёап؟ оеنث ا ر ت ك ر د ن ««угощать
>-вежл. «угощай؛ пи§-е]апкопن و ش جا ن ك ن ي د !1
-тесь!», «кушай
«! те
د خ ت ر د ر ز ى و ش ا ه زا د ه 1 5 .
مر د ى د ر ز ى ب و د ك ه ب ا ز ش ز ن د ك ى م ى ك ر د و ا أص ل ب ج ه
ن دا ش ت ن د .روزى د ر وب ش ى د م در ا م د و س ب ى به انه ا دا د ك ه
192
ى را خ و رد و م د ت ى ع د زد زن ب خ و رد تا د ج هدار ث وب .زن
و آب م ت ن ش د ا ما ي س از نه ما ه ب ك دانه ك د و حل و ان ى زاب د •
مائ،ه ا و سا د ه ا ك ذ ش ت • درزى ه ر روز ب ر ا ى كار ك ر د ن به
خانة ي ادش ا ه م ى رف ت و زن ش در خ ا ن ه م ى ما ن د و محا ك د و ب ا زى
م ىك رد .ك د و را جل و ش م ىكذا<ش ت و ن از م ىك ر د .خس ت ه ه م ك ه
م ى <ش د ك د و را ت و ى تاق ج ه م ى ك ذ ؛ ش ت .
روزى بسمر ب ادش ا ه از ك ال ه ف ر ن ك ى نكا ه م ىك ر د ،در خ ا ن ة
ت و ى ك ر ت نشس ت ه ب و د ري حا ن و كه ديد د خ ت ر زيب ا ي ى را درز ى
شد م ى خ و رد .ب ك د ل نه ،ص د د ل ع ا ش ق دخت ر م رنه
و كف ت:
“ ا ى دخت ر د ر ز ى‘ ا ى در ز ىزاد ٠٥تو ك ر ت ري ح ا ن ج ن د
اس ت ؟
ب س را بل ن د ك ر د و كف ت: دخت ر درزى سر
~~^اى سمر ب ا د ن ا ه ،ا ى ش ا هزاده ،ب و ى ا س ما ن سما ره ح ن د
اس ت ؟
ش ا ه زاده نت وانمس ت ج و ابث ن را ب د ه د ،ك ر ف ت ه و غ م ك م ن خ ا ن ه
ك ش د و افت ا د .ح ك ي م ا و ر د ن د خ و ن ن ش د .رن رف ت و مر ب ض
ن ا ه زاده من ل زعف ر ا ن س د ه ب ود* ا خرس ى كف ب ك ه ع ا ش ق دخت ر
ش د ه ا س ا< ب ا ل ن ا ٥ا م ر ك ر د د ر ز ى را اورند ب س ث ن اوم ا ن درز ى
ا ب د دخت ر ت را ب ه ي س ر م ن ب د ه ى . وق ت به د ر ز ى ك ف ت ك ه
د ر ز ى ك ف ت ك ه م ن ا أص ل ن ح ه ندا ر م ك ه دخت ر بامحنم د ب ا ب سمر•
م د ت ى ك ذس ت .ب ع س ر ب ادن م ا ه ك م ى خ وب ا س د و از
ل ذ طب ق — ،درا م د .خ ول را س ك ل حل واف رو م ن ه ا ك ر د،
رخم خ واب
حل وا روى سرتش ك ذا ش ت و رف ت جل و ى خ ا ن ة درزى سروع ك ر د
ض حل وا ف ر و به
ح ل وا ح ل واف رومحس، —،ت
ل خ مر درزى در را ب از ك ر د و كفم»
را ج ن د سم ،د ه ى ؟
ي ر يادش ا ه ك ف ت :ب ك ح ف ت بوس ه م ى’ثي ر م ،حل وا م ىد ،م م.
ح ل وا ب ه ش دا د و ا ن وق ت دوتا بوس ه از دخت ر ك ر ف ت و
ك ذا ش ت رفت .ف ر دا ر ف ت ن ش س ا در ك ال هف ر ن ك ى و ب ه خ ا ن ة
193
د ر ز ى نك ا ه ك ر د و ل خ م ر د ر ز ى را ل ب د ك ه س س س ه ب و ى ك ر ى
ه س م خث ر د, ري حا ن و م ز ه
ا ى درزى زاده ،ب و ى ك ر ز رد ح^ ا ن ح ن د سا ه زاده ك ف ؛
اس ت ؟
ا ى سمر ب ا د سا ه ،ا ى سا ه زاده ،ب و ى ل خ مر درزى كف ب؛
ا س م ا ن سما ره ح ن د ا سط؟
ك ف ؛—~ ا ى ل خ م ر درزى ،ا ى درزى زاده .ب ا سمر ب ا د سا ه
حلوا دا د ن بوس ه ك ر ف ت ن ج ط و ر ى؟
س ر اب ن ح وابم س را ثم د ه د .س ن از د ر ز ى نن وانمس ت د خ تر
ك ه كف ت ادش ا ه اي ن دفع ه خ وث ح ا ل و را ضى به خ ا نه رف ت و
ا ب د ل خ مر درزى را ب ر ا ى او بك مر ند .ب ا د سا ه ب از ا مر ك ر د درزى
را ا و ردند•
ح ه ا ى ندار م ب ا ل خ مر ب ال سا م ا خ ر م ن ك ه درزى كف ب؛
سمر. ا ا شد
سمر ب ا ل ش ا م دوب ا ره م ر ل خ ن س د و افت ا د و روز ل ه روز
ن ا خ وشيم ث ن لدل ر س د .
روزى دخت ر د ر ز ى از ك د و بي ر و ن ا م د و رف ت ت و ى يوس ت
بز و سر و صور م ش را ه م س سا ه ك ر د ،از ص ور م ث ن و ل د نح ن
س ك ل خ ر به دس ت ك رف ئ. ا و خ ت و د س م ما ل ى ل ر از م ن كول ه
يم ن ى ب س م ر سب م ح ى از س ك ل كوس ف ن د ل ه ب سط لب ك ر و ر ف
ب ا د سا ه .سمر ب ا د سا ه از ل ب د ن او ب ر س د و خ واس ى ف رب ا د ب ز ن د
ك ه دخت ر درزى كف ت:
” ^اك ر ج ر ا ت دار ى دا د ب ز ن ب ا حا ن ت ،را بك م ر م .م ن
عزرائ م ل همست م• اك ر م ي خ و ا ه ى حا ن ت را نك مرب م ب ا ب د ب ش ك ل ه ا ى
تو دست ما ل را تا دانة ا خ ر ب خ و ر ى و ا ب ن تس ب ي ح را ه م در
ب م د ان ى • د س ا بك مر ى و م رب ب
ب ه س ر ب ال س ا م را ض ى س د .ل خ م ر را ك ذاس ى آ م د
خ ا نهش ا ن.
ك م ى لع د مر د م ا م د ن د د ل د ن د س ر ا د س ا ه س ب ح ى از
ي ش ك ل در دس ت ك ر ف ت ه مرت ب م ى ك ر داند .ب ر سم د ن د ك ه اب ن ح ه
^وا
وضع ى اس ت ،ب س ر ب ادش ا ه ه ر ح ه را ك ه ب ر ب م رثش ا م د ه ب و د
نق ل ك ر د.
ش د ه ا م د در س ر كم ى خ و ن حال م د ت ى ك ذ ش ت.
ك ه مث ل ه م ش ه لب د ك الءف ر ن ك ى نثس ث و ب خ م ر درزى را
نق م ت ه ت و ى ك ر ت و ري حا ن و م ز م م ى ج ي ن د م ى خ ورد•
ا ى دخت ر درزى ،ا ى درزىزاد،ه، ب ع سر ب ادش ا ه ك ف ت ؛
تو ى ك ر ت ر ح ا ن ج ن د اس ت ؟
ا ى سمر ب ا د سا ه ،ا ى سا هزاده ،ب و ى دخت ر درزى كف ئ؛
—،؟ ا س ما ن سما ره ح ن د ا سم
ا ا ى ل خ مر دررى ،ا ى درزى زاده، بسمر ب ا د سا ه ك ف :
جطور ى؟ كر ف ت ن د ا د ن و بوس ه حل وا
س ا ه زاله ،ب ا س م ر ب ا د س ا ه ،ا ى اى ل خ مر درزى ك ف :
م ■ذ و راذدن ج هلو د ى ؟ عزرائي ل ن د ن و جا 0م فت ن و
ك ج و ا ب ن ى را ل د ه د و ل ر ل ى را محاس ن سعر ب ا ل ش ا م ن وا
بدر ش كف ت: ا ن دا خ ت و ر ف ت به خ ا ن ه و به
ص ك ن د • ب ا ي د او را — درزى دخت ر دارد و از تو ين ه ا ن
ب ر ا ى م ن بكي ري د •
ب ا د سا ه ا مر ك ر د درزى را حاض ر كر د ن د و كف ت؛
٨ ط ض ذ م ى د ه ى، ٨ له د خت ر ت را “ د ر ز ى ■؟ را
م ن ج ه عيب ى دا رد؟
درزى كفت:
ا ش د ب ا بسمر. ب ا د سا ه م ن ا أص ل د حه»اى ندار م ك ه ل خ مر
اب ن دفع ه ا ل ش ا ه ا مر ك ر د ك ه ب ر وند خ ا نة درزى را بك ر د ن د
ر ف ن د ب م ا م سو راخ سن م ه ه ا ى خ ا نه را كعس ن د و ل خ م ر درز ى و
را س د ا نك ر د ن د و ب ركمنس ن د ،ك ف ن د ت
^ ا ل ش ا ه دخت ر را س د ا نك ر دمحم .ا ما ت و ى تاق ج ه ك د و ي ى
د ي دي م•
كف ت: Vال ش ا ه Vسس
ر
ك د و اس ت .ب روم د ا ن را ز م همي ن ه ت م جه —
سا و ر د.
195
س من س ر ى ا و ردند .ب سمر ب ا د سا ه ب ا ر ف ن د ك د و ى حل و ا ب ى را
زد و ك د و را شك اف ت .دخت ر د ر ز ى بي ر و ن ا م د م ب سر او را بغ ل
كر د و ب و سدم
ك ه عامحم ى د ح ه 1ى س د ا درز ى و نس ن خ و س حا ل س د ن د
ك ر دن د.
س ط ج ش ن ك ر ف ن د .در ب ا ل سا م ا م ر ك ر د ه ف ت روز و ه ف ت
س م ع روس ن ك ر د ن د و د ر ك و رءه ا ك و ن اف ر وخ م ن د و خ ان ال ه ا
/ل س م ص مفتم
ПРИЛОЖЕНИЯ
I
198
ل
числа.
Администратор: — Для 2-Л> у-Ь )٠٤١у
199
одиннадцать часов я прибыл с —-،-؛-،٤١ I■ Ь ٥١^٣٠٠۵ ٥،{
членами делегации в гостини .| вЛ،в1 ،Ь
цу. Портье взял чемоданы чле ١^ ١—^ ؛1
нов делегации и показал нам I—٠ Л ^1؛ ،£ с з
бюро приёма гостей. Предста д > ،-^5"^ 1*1 оОиц ٠۵١۵ ^_١1 <
витель фирмы напомнил хо ^۵ 4_ 5” ۵^٠^
зяину гостей о том, что второго
фарвардина было бронировано о«А—ла) ЗШ )٠^ ١^
лифта. ،—-*-9^ 1
ПОЕЗДКА В ТЕГЕРАН م اف ر ت به به ر ا ن
Парвиз приехал в Теге خ ل ه س م 'ن ا ب د و.ي مرو
ран и посетил гостиницу. Он او.وارد ي ك م ه م ا ز خ ان ال ش ش د
подошёл к администратору и بس ث ن مدب ر م ه م ا ز خ ا نه ر ف ت و
между ними состоялся сле ر ان ج ا م ك ف ت م ى زي ب ي ن آن ه ا
дующий разговор. .يذي ر ف ت
Парвиз: — Я хочу на три م ي خ وا ه م م ن ” ي ر وين
дня остановиться в вашей гос- ل يم. ه روز — راى٠
201
тинице и арендовать (снять) ) ا جا ره كن م ا ن ا ط ا ق در )كه
номер, который находится в ط ر ف سا ك ت وا ق ع م ه م ا ز خا ن ه
тихой стороне гостиницы. .إ ذ د
Администратор: — Да, ا ن جن. بل ه
' يد
имеется такой номер на сторо- .ا ط ا ق ى در ط ر ف ب ا غ داري م
не сада.
Парвиз: — Сколько сто- د ر ودز —— حق> اء ا ت د ر
ит такой номер? ا ث؟ ق٧٥١
Администратор: — За ك ب را ى ي م د ير
одни с>^ки номер стоит ... риа- •ث ا ب انهروز معا د ل ••• ري ا ل-ت
лов. У вас деловые встречи? ش م ا ك ا ر ب ازرء ىنى دارئب؟
Парвиз: — Да. у меня ى د إ -إ ه م- Н эя
переговоры с фирмой и после م ذا كر ا ت دارم و بع د از ا ن...
них я буду заниматься ОСМОТ- د د ن.ب م د از لي— ب ز ه— ا ى
ром достопримечательностей مد
• وأ<هءم-خ
города.
Администратор: — На- ا م ي د وا ر م خ و ش م دي ر
деюсь, приятно пройдет время. •^ رد
Парвиз: — я тоже наде- ا ب د دم —— ء نУ-ЗУг
юсь на это. Спасибо! مت ش ك ر ما ا ن را دا رم
Диалог — ك ف ت م
1. ? ٨ ١ ٢ ٠ ^ ٢١? С ص ح ب ت ب ا م دي ر م ه م ا ز خ ا نه- ١
АДМИНИСТРАТОРОМ
Гость: — Скажите, по- ( ط فأ بكو ي ي د م ه ما ن
жалуйста, у вас есть свободные در م ه م ا ز خ ا نه ا ط ا ق ه ا ى خ ا ل ى
номера? دا ري د ؟
Администратор: — Да, ج ه. داري م، بل ه مدي ر
есть. Какой номер вам нужен ال زم اس ت ؟ ش ما ا طا ق ى ب ر ا ى
— на одного или на двоих? ل طا ق ي ك نف ر ى يا دو نف ر ى ؟
Гость: — Мне нужен ن اى م
202
номер на одного человека, же
лательно с ванной и телефо •،!٢٠^٠ 3 )°؛-Л- ■<؛١-؛
ном.
Администратор: — У
нас номера с удобствами. Как ،ц► .О—Л ١٠^ Ь Ьв ^،،1
долго вы пробудете у нас? I 0.)2 > 4— ^ 1в—
)Оио
\] ؟ь [с*±о\з،1)0 -1
Гость: — Три недели. 4ЛлЛ 4_،_о.
Администратор: — За У^ - ،1^؛ ~ ^ ٠^ ٠
полните, пожалуйста, листы л Ь >-٤١^
(форму) для приезжающих. 4 ■АЛ1о ^ 1.<у лО ^ ٧٠١ ■А . 1^
Ваша комната (ваш номер) на
пятом этаже. Можете под ٢^ — ،Ь ؛٠^ ٠^ ١ . чХ 13 ^ ١
2. РАЗГОВОР С 42 и Ь ،Со،}Ь> Ь С * » —٢
ГОРНИЧНОЙ
Гость: — Скажите, по |аЦ I
жалуйста, где находится 520 э1з Ь^؛؟5" ^۵۵٢٠ зЧэ،!
номер? ؟о -,!
Горничная: — Я прово ١^ I »■^■1*< )٠٠٢٥
жу вас. Эта четвертая дверь
направо. Вот ваш номер. Это — и ، <؛،$1Ы
ванная. Это — туалет. оЛ у < ٠^ ١ |о1л <- ٠^ ١ ■!С-^о
О..)! ..|0 з■
203
будет что-нибудь нужно, по ^ 1—***3 ١^ 5ч
'_ __ >^ 4______ V . .ЛI ■ ۵
звоните I 1^о 1^ ٥۵١۵
Гость: — Хорошо, спа •'т ’З------ ؛٠ ٧١------ *Н
сибо. Мне нужно погладить О—٠ —،؛٠з ،<*1^
рубашки и брюки.
Горничная: — Я возьму ١^ 1^ ؛I ،^٢٥
их. Всё будет готово через час. ٠^ ^ ، ٣ • ؛١٠-٢^؛° .Р^'Х?ЛУ 3
ЛЛ1^<- ،؛чЬ1л1 *؛،*۵ 0 £ 1 ،^
•Л،«؛
Гость: — Сейчас я ухо ١٠^١٠ ؛٧ ^ ١ ،< ٠ ٧١^ ٠
жу в город и буду вечером по $ >_гЧ ،т~ “ ‘ >؛Ж ° ^،3“| 3
сле 9-ти часов. О ■Т.*Г у ،и■
204
٢
II
в РЕСТОРАНЕ د ر رس ت و را ن
205
Шаху Аббасу сказали, >؛،лИ а5 ”5* ٥٧؛> (؛ь
что в ней одна тысяча номеров.
Шах Аббас сказал: ؛٠٠٠٣١ ٥١٠٠«؛
— Это незвучно, уберите
один номер, а потом скажите, у Оии ^ Оо ،-٤ ^
что останется. .،Зо1да،о ^١
Убрали один номер и ^ I^ ^ ][٠١
сказали:
— Девятьсот девяносто 4__ у ۵^-»^ ^ Л — >
кликнул: ^ ' Ъ з ،:
— Вот это звучит бле о —؛ J 3 —Ц О—£ ١
стяще».
Эту легенду нам расска I_٠ ؛٠٤!у—* ^-<1—
зал сопровождающий нашу де 1 )،!٢٠^ ) Ь
легацию интеллигентный от I—٠ л ______ *■**■* *1 ،*—
ставной полковник, который во ^١ у —5" 0( ^
время Тегеранской конферен
ции глав государств антигитле
ровской коалиции входил в со .۵^
став группы охранников.
Мы начали вечер с посе ،؛،_( I_1 ١^ I—
*Л« ١٠٠
щения ресторана и вошли в ' ؛А 3
ресторан. Внутри ресторана Ц ------■؛؛١٠ ^ ؛٠^ •١٠^ ------ <؛٠ о Ь у — **о
недалеко от входной двери в З^З ^ J۵ о Ь з ^ ، ■ ^
основном зале были постав ^ 1^3!—،٠^
лены столики.
На одном столике стояла ،5 ^ ^ ;١ ،5 3 ;
ваза для «аджил»я с поджарен-
206
ными солёными фисташками, 3 ؛Я
фундуком, очищенными земля з ۵^ ٠٧ 3 )٠١۵١- ؛З-*--0 з з
ными орехами, ядрами мин ٥٨٣٠■ АлЛ ؛з зО،5”
даля, горохом, тыквенными се .^ з у^»1 з ^3٥۵ ٢ ^—!
мечками и семечками дыни.
Весь этот набор иранцы назы
вают «аджил»ем и «аджиль» 5 з، > 1،،1؛ о ٢١٢٥؛
также может находиться в ча
ше. Рядом с ней стояла “ваза л '3 ٠ ٠^ ١۵٠٠٠)^؛ ؛٠٤^
для сладостей», состоящих из о 1>■ ^з^° ،٠ ٣ 3؛ и з ^؛
засахаренных фруктов, ореш з ، и،،،^ ؛ з з ،< / ٠٠٣ з
ков, фисташек, миндаля в са '؛З^'З ٠۵١٠^١-؛
харе.
Кроме «аджил»я и «сла ،5 ; 3- \ ؛3“) ^ ؛З1 ^ 1 ،*؛٠
стей» на другом столике был 3—؛-٠ ،б ; 53'1؛،[ —٤ ؛3
поставлен поднос с сухофрук 3 ؛٠٣- ؛،١—، ٠؟،* ،-*—£ Г- ٤"-^
тами, такими как: дольки суше 4^"^ ^١
ных абрикосов и персиков, саб- ^ О^А ■■ЛЛ( ^ ^ 1& ^
за-бидане, кишмиш, курага, I 3--- ٠٠٣؛- >ц> ..^9 3 и ؛،л--- Л؛
хурма, финик, а также ядра ،5 ؛-_،،<،،__،[ ،^ ؛ _؛؛٠т *—лдЛ з 3Л
грецких орехов и миндаля. На ^3 •>з |о1،^1_з з^т- °■* 3 >
этом же столике находились з5>_£_،" 3'.■*•° ،]٢-£١ ،53; •*-•»“ <1»^
различные воды, соки и шер 3 ،—٠-_^؛، <؛з ٥^ ٠_،!< з ،_>I ٤١^ ١
беты, а также безалкогольное ،-٣ ١ и з ،؛- ؛،53- ^ ؛ ،<؛-؛-؛۶° ^
пиво. .،<^з
На третьем столике нахо З *■؛،!*٢ ٠ ٣ ،53;
дился поднос со свежими 3؛ ^ ،З '^ З ; 5 ®'؛и «*- **’
фруктами. На нем были: груши, 3 ؛°3^ ،^-’1 ■؟вз ؛л
яблоки, сливы, виноград и цит V *- з 3 ^ 3 3 ^ 3; 3
русовые. С^..Ь ■ >؛з *؟з о ؛-،5"^،٠
Около окна для нас был
заказан стол. Мы сели за стол. О ٠^ ^ X ٩^ ‘^ 1_Л
208
— На закуску мы хотим غذا ى ت ب د ى — ب را ى
салат из кур со сметаной, сыр и م ئ ب ا خ ام ه سا ال د از ك و ش ت
овощной салат. ل ض سا ال د س ب ز ى و ب س ر و
ف ر ماب م د .
Официант спросил: م سو ن از ما يرس ي د ؛
?— И что-нибудь горячее —ب ر ا ى خ و ر ا ك /م ج ه
مي ل دا ريد؟
Мы попросили его: و ن تق ا ض آ مب م ا از
ممدبآ:
— Подайте нам, пожа خ و را ك ما ى “ لط فأ
луйста, на первое блюдо суп «ك وفتهبزب اش>> و ب ر ا ى اول
"бозбаш", на второе — шашлык كب ا ب جو ج ه د وم خ و را ك
из цыплят, а на десерт чай с جا ى ب ا د سر س ي خ ى و ب را ى
лимоном и кофе с молоком и لي م و و ث ي ر ق ه و ه وب ع ت ن ى ل ط ف
мороженое. ف ر ما ي ي د .
Через несколько минут غذا ى د ق ي ق ه بع د جن د
официант принёс нам закуски, خ و را ك،ه ا ى و بع د أ ته ب ن د ى
а позже заказанные блюда. Мы ش د ه را كارمحو ن ب ر ا ى بف ا رث ى
всё ели с большим аппетитом. ما اورد• ه م ة ما ب ا ا شت ه ا ى
ك ا م لت ما م خ ور ١ك ه ا را خ وردي م.
Позже попросили офици تق اض ا ك ار سو ن سي س از
анта выдать счёт. Мы оплатили صورت ح ا ب را ب ا ورد. ن م و لل م
за обед и оставили «чаевые» на ما به ا ى خ و ر ا ك ه ا را ير دا خت ي م
тарелке. Мы поблагодарили его بشق ا ب در و ءان عا م » او را
ك ار س و ن ب ش ك ر и попрощались. Он также по از و كذا شت ي م
благодарил нас и сказал: ك ردي م. خ دا حاف ظ ى نموده
ك ار سو ن ه م از ما ت ش كر ك ر د و
كف ت:
— Спасибо! Всего доб ش ما و ح اف ظ — خ دا
!рого روزتا ن يخي رأ
209
О ЗАВТРАКЕ И ПОЛДНИКЕ ،،؛1у^С . 3 ^
Во многих высокораз
рядных гостиницах в цену но
мера входит стоимость лёгкого
завтрака. Завтрак, как правило,
состоит из двух кусков хлеба, 3،ь ^١ *у^ .«.д ،иЬ>،*،،э
немного сливочного масла и ^ 3 ^ ‘٧ ^ ٤^ "
джема, а так же чашки чая. Но,
желающие плотно позавтракать
могут заказать себе яичницу
или глазунью, сыр и кофе, кекс,
٤ ^٠ ^ Ь
бутерброд, а также мясное или
рыбное блюдо.
г ^ З .، 3""؛ '- "؟Ьз^■ о ؛-،؟،-**
. ، \ A J lj (_5л Ьо
В ЗАКУСОЧНОЙ
210
— Обедать или закусить А0*1о —
в закусочной, которая находит \3—^٠" < ٧ 3 1
ся на шестом этаже или неда
о Ь з *— ،-٤—£ ،_5— 6 —؛؛١
леко отсюда есть хороший рес
٠-Г■
’5'’ ؛
торан. Там прекрасно готовят и
١—؟، ؛I ^۵ з а—؛-^؛-٠ ،£<— ؛٠٠٠١
всегда большой выбор блюд.
■ Л »о 0<
— А какие блюда? У нас I_٠ ؟Л،_5"1^з_5>■ |،а1о_5،1” ---
мало времени и хотим поку I^ :*-уз з ٢٠^^١،^ ) ^ С ^з
шать как можно скорее. С у^зЗ ،1،3
— Там всегда можно .__١ Iу . . АлциийА 1.^^{1 ٠^۵
съесть шашлык, люля-кебаб з з
или «челоукебаб», «хаш» или Ь з з «،^и Г ^Ь -«
плов с зеленью.
— Спасибо, благодарим!
Д и а л о г— з5؛1، ؛
В БУФЕТЕ
211
— Принесите, пожа ،غذروفى ما ه ى — ل طغأ
луйста, осетрину, овощной суп, ا ش د ب ز ى و ب ر ا ى خ و را ك د وم
а на второе — шашлык из яг .شيشلي ك ب ر ءاى
нят.
Мы рассчитались за обед م ا به ا ى خ و ر ؛ ك ه ا را
и поблагодарили официанта. ت ش كر ير د ا خ ت ي م و از كار سو ن
•م ديمآ
— Спасибо! Благодарим! ! م ت ذ ك ري م،— مرس ى
— Пожалуйста. Заходи ب از ه م تش ر ي ف. ^ب ف رما ي ي د
те! !ي ا وريدب
III
ИРАНСКАЯ КУЛИНАРИЯ آشيزى ايرانى
214
J
4. Различные виды ПЛО- ۴" انواع ي ل و ه ا
ва.
В ИРИ в широком по- ج م ه و د ى س ال م ى اي ر ا ن در
треблении находятся разные ث ا معم و ل ي لو ه ا ان واع
виды плова. Наиболее важные قبي ل اي ن از أنه ا م ه مت ر ي ن
следуюшие: " '
215
— Шпинатная подлива — خ و ر ش اس فن ا ج تر ك ي ب ى
состоит из мяса, шпината, و ال و و از كو ث ت و اسفن ا ج
сливы и сока незрелого вино يا ابغ و ره اد
града.
— Смесь жареного يا — م م ا ى ب ادن ج ا ن و
баклажана, тыквы с соком و ابغ و ره م خ ش د ه با كدو ى
незрелого винограда и незре ي ا غو ره و يا ك وج ة س ب ز ن هي ه
лой алычи. .شه د
6. Абгушт «пити». Мясо كو ش ت راب ا.كوش ت،— آ ب۶
варят с горохом, фасолью, .ميي زن د لوبي ا و نخ ول
картофелем и помидором. В جهف ر ة ى در آ ن- سي ب ر م ي ن ى و م
«пити» крошат хлеб и куша ، تو ى ا بب و ش ت ن ا ن ت لم ح٠صر ب زند
ют. م،م ي ك ن ن د و م ى خ ورند
7. Рисовые тефтели — ب رن ج ى تيت ه ؛-٧
мясной фарш смешивают с كو ث ت كو ب ي د ه را ب ا ي ك م ش ت
горсткой риса, добавляют мо و سبزي جا ت و لي ه ب رن ج
лотый грецкий орех, различ كون اكو ن م خ ل و ط س ك ن ن د و ا ن
ную зелень, скатывают в ша بز ر ك شك ل كو ف ت ة به را
рик. Варят в кипящей воде, در اب ج وتش م ب زند و.ل ر م ا ورند
куда добавляют жареный лук. . مسي ك ن ن د صاا ف ه
اف داغ
دا ء ■'•ا
Особенно широко употребля و كو ف ت س ا ش وص
ются «куфтебозбаш» и «тике- مع م و ل ار تيكهبزب ا<ش
бозбаш».
8. Фаршированная ин ا؛ا)ال(ا ب وق ل م و ن1 اااااآاا؛- ٨
дейка.
9. « Холодец или «хаш» خ اش و ي ا يخنى- ٩
(варёные бараньи головы и هي ا ح ه1ك ха ؛уа уа уахп؛-уе
ножки). 'ا ءة ^ ا اا ط.
Примечание: Названия ا سام ى ال ر ج ذ ا ه ا:تب صره
других видов блюд приведены اورده مح،محف ر هن ك ق سم ت
в разделе «Словарь». ١
216
I
د ر ف ر و ث ك ا ة خ وارب ارف ر و ث ى
в ПРОДОВОЛЬСТВЕННОМ УНИВЕРСАМЕ
ты, сласти.
6 . В отделе «Фрукты»
продаются: абрикосы, алыча, з **3‘
ананас, апельсины, бананы, ^ 9^^‘ ^■؛■؛٠■^؛^)‘ ؛؛١■ "؛٤١^ ١ “؛١
виноград, вишня, гранат, раз Дл о..( ،^ ؟،، ١ ،،_5^^ ؛٢ ؛О у
личные сорта груш, земляни
ка, инжир, лимоны, мандари ч- ٤١^ ١ ^ ои^^Л
ны, малина, персики, финики,
фисташки, черешня, черно
слив и различные сорта яблок.
В этом же отделе вы
можете купить сухофрукты и
орехи, а именно: дольки сухо 1а^، ،4 ؛ул у* у
фруктов, сушёные персики и у^ 4^<_хлх ^-*-9 ،^1١٠^^٠^ 4^*
абрикосы, курагу, хурму, ядра 3 3-*-°
миндаля, грецкий орех и фун ٠Ои
дук, унабы (зизифус).
Из семян хорошо про 3 3 ١٠٠٢٠-^ ؛؟؛؛١
даются кунжут и тмин и т. д. •٠^ ١٠ ؛،5^3"؛؛ ^ йХ
7. В отделе «Соки и на ЬЪО^АА 2،^ ؛٠٠٢^ ٧ ^۵ —٧
питки» имеются различные ^ ^ ٠_<1 ٤ !у I
минеральные воды, соки и си ^١ у;.,т..„) .с ،،،<1 ^.،؛١
ропы. Более употребимы во- ، ^ ١^١۵^٠،^
219
ды: «абали», «содавотер», ه ا ى٥ ك و ك ا ك و ال و شي و،سس ى ك و ال
«пепси-кола», соки: ананасо ص و آب ،زي و؛ ا ب ان ان ا س
вый, вишневый, лимонный, و اب مي و ه ا ب،ا ب ن ا رنك ى
мандариновый, фруктовый, ش رب ت ش ر ب ت ه ا؛ و سي ب
яблочный и шербеты: «ли خ ر ما ن ارن ج و شي ر ة ،ابلي م و
монный», «мандариновый» и مع م و ل ميب ا شدر
«финиковый».
Примечание: Алко الكل ى. مش روب ا ت :'نب ص ره
гольные напитки в Исламской ب د م ى اي ر ا ن در ج م ه— ورى
Республике запрещены. Про فق ط اب ج و ى. م من و ع اس ت
дается безалкогольное пиво. .لك ل را ميف ر و شند1بى
8. В отделе «Табачные » ي خ ش رر د خ ان ا ت " در٨
изделия» вы можете купить را ان واع س ي كار ميتو ا ن ي د ش ما
различные виды сигарет. .بخ ر ي د
9. В отделе «Булочная»
>> " در ي خ ش <<ذ إ من هو س م٩
вы можете купить хлеб до ش م ا ميت و اني د ن ا ن خ ا ن ك ى رت افت و ن ى
машней и заводской (машин • و ن ا ن ما ش ي ن ى را ب خ ري د/ و تن ور ى
ной) выпечки.
Д иалог — ك ف ت ك و
Покупатель: — Здравст !الهرعل ي ك م خ ر يدا ر ~ ~ ب
вуйте! Скажите, пожалуйста, ما ه ى تا ؤه اس ت ؟، بكو ي ي د1 ди 1
рыба свежая?
Продавец: — Здравст — و ث ن د م فو
вуйте! Да, господин. Только بل ه‘ ق رب ا ن• ه م ي ن٣ ١ ) ^ ^
что привезли. <ا ال ن آوردهاند
Покупатель: — Сколько خ ر ي د ا ر “— ب ث كي ل و
стоит один килограмм? ج ن د ام ت ؟V
Продавец: — Один ки ي كح كي ل و ف ر و شنده
лограмм стоит... риалов. ٠ ري ا ل م سا ش د...
Покупатель: — Дайте, ث ت ر ي د ا ر — لطف ا
пожалуйста, один килограмм. . كي لو ل ط ف ف رما ي ي د
Продавец: — Хорошо, • ق رب ا ن،حش م ف ر و شنده
господин.
Покупатель: — Спаси ‘س ” مر خر ي د ا ر
бо, благодарю! م ت ثع ك ر م؟
Продавец: — Спасибо и از ش م ا ه م ف ر و شن د ه
вам! !ت ش ك ر مين م اي م
ПЕРСИДСКО-РУССКИЙ СЛОВАРЬ
222
ед. — единственное число
и др. — и другие
и т . д. — и так далее
и т . п. — и тому подобное
мн. — множественное число
мор. — морской термин
напр. — например
онв — основа настоящего времени
о ты м . предл. — отыменный предлог
п о э т. — поэтическое слово ٠
أ٠١
آب аЬ ١. вода; 2 . сок; ~ آلب ال وвишневый сок; ~ أن ان ا س
ананасовый сок; ةالز(ه)ظة أب ج و شкипяток; ~س ي بяблочный сок;
~ لي م وлимонный сок; ~ مع د ن ىминеральная вода; ~ ميو ه
фруктовый сок; ~ن ا ر شмандариновый сок; يخ، آبаЬеуах вода со
льдом; 1) لوث ا بи§аЬ сироп из вареного винофада или фиников.
آبدا ر ج ى аЬ،1 агс ؛буфетчик; آبدا ر خ ا ن هбуфетная комната
(для приготовления пиши, кофе, чая и т. п.).
ك و ش ت،آب «абгушт», пити (мясной суп с горохом,
фасолью и помидором).
دس ت،! ا ةعا)<اة آب.о ^ в ен и е; ةуборная.
223
آ ب د مت ا نаЬ(1а81ап небольшой кувшин (для умывания).
دس ت خ ا نه،ة آب، س$ ،( ءااةأСинонимы: د ت ث و ي ى ،ها،؛ا مالةاب
и 1 توال تиа Ы) туалет, умывальная, уборная, отхожее место.
ابل هа Ыа ١ 1؛. глупый, бестолковый; глупец, дурак; идиот;
простофиля.
اب و ي قаЬпд кувшин (для умывания, вина и т. п.).
اتف ا قأеНе(а ؟ап ١. случайно; вдруг, неожиданно; 2. между
прочим; кета™, как раз.
آتتد ب ا ز ىЭДавЬаг ؛фейерверк.
آثار ذ وق ىа$аг-е ^٠١٢٩ ؛эстетические произведения.
وع زه ا ج ا ق زي ارتكا م- ع£؛уага^؛؛а^ очаг поклонения святым
усопшим.
ا ح خ ار еЬгаг вызов, приглашение; ثد ن ~ быть
вызванным; س ك ر د نвызывать, приглашать.
ا ح م قаЬ тац ١. дурак, глупец, идиот; 2. дурной, глупый,
бестолковый.
ا ح و ا لаЬуа! ١. س ع. от حا ل Ьа1; 2. состояние, здоровье,
самочувствие; 3. состояние дел; ا ح واديرس ى ك ر د نсправляться о
здоровье, о делах (у кого-л..(از
اختي ار ех^уаг 1. право, полномочия; власть; 2. воля;
3. выбор, от^ор; опцион; 4. свобода действий; ~ دا د نуполномо-
чивать (кого-л. ;(به دا ش ت ن ~ иметь право, полномочия;
ك ذا شت ن در ~ كس ىотдавать в распоряжение кого-л. در ~ دا شت ن ؛
име^ь в своем распоряжении.
آ خر ахаг ١. мн. اواخ رауахег конец, окончание; 2. по-
следний; 3. наконец, в конце концов; 4. ведь, же.
أ خ ورахог ясли, кормушка (для животных).
ادا م هе ё а т е продолжение; ~ دا د نпродолжать (что ;(راء به
ك ر د ن/ دا شت ن/ ~ длиться, п^должаться.
224
٣
آ د مadam человек.
آرا م كا هaramgah гробница, мавзолей; усыпальница.
ارثers наследство; به ارث ب ر د نнаследовать, получать в
наследство.
© اردو زد نrdu zadan располагаться лагерем.
ارزانarzan ١. дешевый, недорогой; 2. дешево, недорого;
~ ش د نдешеветь, падать в цене; ~ ك ر د نудешевлять, уценивать.
آرزو ن خ واس ت نarzu naxastan ничего не требовать.
ارزيدن arzidan (ОНВ ارز arz) ١. стоить, иметь цену;
цениться; 2. быть достойным (кого-чего ;)بهзаслуживать (чего
(به. ازaz: شد ن ك ى خ وث ح ا ل از د ي د نобрадоваться
встречей с кем-н.; از كس ى دع و ت ك ر د نприглашать кого-н.;
از صمي م ق ل بсердечно; от чистого сердца.
مى<ش و م زمح ت ابب ا ب بن د هя причиняю (доставляю)
хлопоты.
بن د ه اسب ا ب ز ح م ت ق ر ا ه م م ىآور“اя создаю (причиняю)
беспокойство.
است ا دostad ١. профессор; 2. мастер; 3. учитель; наставник;
4. искусный, умелый (о мастере).
استا نostan «остан» (административная единица в ИРИ);
область, провинция; генерал-губернаторство.
اس ت خ ر اجestexraj ١. извлечение; получение; 2. разработка,
добыча; ~ ث د نа) извлекаться, получаться; б) добываться.
آ شas похлебка; суп; ر شته آ شпохлебка с вермишелью,
вареными бобами с зеленью; суп с лапшой; ا ما ج ى ا شкаша из
пшеничной муки.
آ شي زaspaz повар; آشجزب ا ش ىшеф-повар.
آ شي ز خ ا ن هaspazxane (اСиноним: م ط ب خmatbax) кухня.
آ ث ف ت هasofte смутный, беспокойный.
225
اض ا ف هezafe прибавление, добавка; 5 ~" رد نприбавлять.
ا ط ا قotaq ١. комната; 2. номер (в гостинице); ~ اس ت را ح ت
гостиная (англ. lounge); комната для отдыха; ~ خ ا لсвободная
комната, свободный номер; در م ه م ا ز خ ا ن ه- номер в гостинице;
~ن ا ه ا رخ و ر ىстоловая (комната); ( (ت خ ت خ و اب ى ت خت ى ~ يكи
( (ي ك ت خت ى ~ي ك نف ر ىномер на одного (с одной кроватью),
одноместный номер; ( خ و اب ى (ت خ ت ت خت ى س دوи نف ر ى 'دو
номер на двоих (с двумя кроватями, двухместный номер;
~ ر خ ت ك نгардеробная, раздевалка; ~ رزرو ك ر د نбронировать
номер; در م ه م ا ز خ ا ن ه ~ ا ج ا ره ك ر د نснимать номер в гостинице;
5-، و تل ق ن ح ما م نف ر ى ب اо ~ номер на одного человека с
ванной и телефоном; ه ا ى رو به ب ا غ، ا ط ا ق ى ب ا ين ج رءномер с ОК-
нами в сад; ي ك نف ر ى ب ر ا ى اق ا ى _____ رزرو ف رما ي ي د ي ك ا طا ق
для господина _ _ _ _ _ забронируйте одноместный номер;
ك رفت م م ه م ا ز خ ان ه اي ن در دي روز ي ك ا ط ا ق ي ك ت خت ه Вчера я
получил номер на одного человека в этой гостинице.
سين ا ن etminan уверенность, ^бе^ение.
ا ظ ه ار ezhar выражение; проявление, изъявление;
ا مم ح ا ~ دا شت نа) выражать, изъявлять, проявлять; б) заяв-
лять, высказывать; ~ ت ش ك ر ك ر د نвыражать благодарность.
اعت ما د e’temad вера; доверие; уверенность; س ك ر د ن
а) доверять; б) полагаться.
ا عدام ك ر د نe’dam kardan а) казнить; б) уничтожать.
اف سا ن هafsane легенда, выдумка; миф; небылица; предание;
басня; сюжет, фабула; اف ا ن ة ني اك ا نafsane-ye niyakan выдумка
(предание) предков.
اف اندن وي سafsanenevis баснописец, басенник; ск^о^ник;
фольклорист, собиратель фольклора.
اف ا ن ها ىafsane ؛сказочный; мифологический.
226
اف ساندوارafsanevlr сказочный; фантастический.
اف ال ط و نaflatun Платон (философ).
اكرagar если; хотя; ا. . . اك ر ز ح م ت نب ا ن دесли вас не за-
труднит...!; ا م ر ى ب ا ئ د ؟ { اك رбукв, «какие приказания
бу^ут?») если что-нибудь угодно; если что-нибудь пожелаете;
ال زم ب ا ث د ؟ ا م если будет нужным, необходимым?;
اك ر ال زمب ا ش دب ر ا ى ا حض ار خ د م ت ك ار اي ن ل ك م ه را فشار ب د ه ي دесли
будет нужно, нажмите эту кнопку звонка для вызова дежурного
по этажу.
ه ا الغ1ا) ؛؟ةСиноним: خ رхаг) осел.
ا لآنal’an сейчас, сию минуту; теперь.
ا ل مalam мучение, страдание.
آ لون كaiunak хижина, хибара; шалаш.
ا ما ن تamanat 1. вещь, сданная на хранение или отданная
под залог; 2. вещь, отданная во временное пользование, на по-
держание; 3. банк, депозит; خ ار ج ى ~ در ب ا ن ك ه ا ىавуары;
به ~ خ واس ت نпросить во временное пользование.
حك م ا مثا ل وems^-o-hakam крылатые слова; афоризмы;
пословицы и поговорки.
ا م ي وamir (мн. ، ا م راomara) 1. эмир; государь, правитель;
2. начальник; командующий.
انب ارam bar склад; س ك م ر كсклад таможни.
اق و رangur виноград; « ~ بي دان هбидане» (бескосточковый
виноград); ~ س ف ي دбелый виноград; ~سي ا مчерный виноград.
ا وه ا مowham (ед. وه م vahm) грезы, мечты, иллюзии,
мысли, представления, предположения, воображения.
آ وي خت نavixtan (ОНВ آويزaviz) ١. вешать, развешивать;
2. вешать (казнить через повешение).
ااة ء؛ ^ة آوي زا ن ك و د نkardan вешать, развешивать.
227
ا هت م ا مehtemãm забота, великодушие, высокие помыслы;
попечение, старание, усердие, усилие.
آ ه ت كãhang мелодия, напев.
أ ب ي ن هãyine зеркало.
228
٢
،_>
٠
231
ي ل وpelow плов; ب اقال ى ي لوbaqalipolow рис с отварной
фасолью, горохом или каштаном; خ و ر ش ت ي لوплов с подливой,
плов с мясной приправой; « س ب ز ى ي لوсабзиплов» (плов, приго-
товленный с зеленью); « شي ر ي ن ي لوширинплов» (сладкий плов);
ي ل و ما ه ىплов с рыбой; [ ب ل و م ئز جل و م ئплов с курицей.
! يت ا ه ب ر خ داpanah bar xoda! надежда только н^ Бога!
ين ج هpanje пятерня; пять пальцев (на ногах).
آفتا ب ين ج ة panje-ye aftab как ясное солнышко (о
красивом лице).
يوس تpust ١. кожа, шкура; кожевенное сырье; 2. кора;
3. корка; скорлупа; кожура; шелуха; очистки.
ي هل و الااار؛اا ١. бок; 2. сторона, край; крыло; 3. сторона;
... در ي ه ل و ىоколо, у, возле, рядом.
يي ا د هpiyade ١. пеший; 2. пешеход; ~ ث د نсходить, слезать
(с лошади и т. п.); выходить (из вагона и т. п.).
ييا دوروpiyaderow 1.тротуар; 2. пеший, пешеход.
سانpiyaz 1. репчатый лук; 2. луковица.
ي ي د اpeyda ١. видимый, заметный; 2. явный, очевидный;
س ك ر د نа) находить, обнаруживать; б) добывать, доставать.
رفت ن ي ى ك اروكاس ب ىре-уе karokasebi raftan заниматься
ремесленничеством.
يي ر p؛r ١. старый, пожилой; 2. старик, старец; بي ر ش د ن
стариться, стареть.
يي و ز ن pirzan старуха; هفهف و يي ر زنpirzan-e ١١^ ٨١^ ٢٧
беззубая старуха, ведьма.
بي ر و ىpcyravi ١. следование (за кем-^е^-л.);^. следование
(^ем^-л.); соблюдение (чего-л.); س ك ر د نа) следовать (за кем-чем
;)راء ازб) следовать ( чему ;)ازпридерживаться (чего ;)از
руководствоваться (^ем ;)ازсоблюдать (что )از.
232
I
ي ي ش خ ا نpisxan стойка (в буфете); прилавок.
يي ش خ دم ت pisxedmat ١. метрдотель (англ. head waiter);
официант в ресторане; 2. портье (англ. porter); носиль،цик; швей-
цар (в гостинице). (Синонимы: ب ارب رbarbar, ح ا ج بhajeb, ق اي و ج ى
qapuci вахтер; камергер; сторож; привратник).
لي ش غ ذ م/ ي ي ث ز خ و را كpisxorak /pisqaza/ закуска; легкая
еда.
ييش واز ك ر د نpisvaz kardan встречать (кого-л.).
ييش واpisva вождь, предводитель; руководитель; глава.
ت
?٢
تربيت،агЫууа! воспитание; تر ب ي ت كر د نвоспитывать.
اا؛ظةئ تسبي ح١. ^е™и; 2. молитва ( ءпереборкой четок).
تسل ي ت،а ؟1؛ууа1 соболезнование, сочувствие (кому ;(راء به
^ دا د ن ر ك ر د ز مвыражать соболезнование, сочувствие (кому ).
/ ف رم و د ن/ ص}ةهم تش ر ي ف أو رد نауагёап Д агти ёап / изволить
прийти; оказать честь прийти, приехать; пожаловать;
~ب ر د نизволить уйти, уехать.
1 ت ش ك رа؛؛акког благодарность; ك ر د ن ت ش ك رблагодарить;
اظه ار س ك ر د نв ы д а т ь благодарность.
ت ش ك ي لta.sk !؛организации, образование, создание; созыв;
~ جل س هсозыв собрания; ~ دا د نорганизовывать, образовывать;
/ يا ف ت ن، ~ ش د ن رك ر دي د نорганизовываться, усваиваться.
ت شت ك ى жажда.
( ت صمي مаэпнт ١) решение; намерение; 2) постановление;
~ د ا ش ت نрешать; намереваться; ~ ك ر ف ت نпринимать решение,
решать.
رام>زز س ت م ج بудивление, изумление; س ك ر د نудивляться,
приходить в изумление.
ا’ ئ ت عر ي ف ك و د ن- أ؛каг،]ап !)рассказывать; ^) хвалит.
1 ت غي رацаууог гнев, возмушение.
تف ا و ت разница, различие, отличие; دا شت ن ~
разниться, различаться, отличаться.
1 تق ا خ اацага ١) просьба; прошение; 2) требование; 3) спрос
(на товар); / ~ دا شت ن رك ر د نа) просить; б) требовать.
1 تك رارекгаг повторение, повтор; ك ر د ن- повторять.
1 ت ما مа т а т весь, целый, полный; ك ر د ن- завершать.
1 تن ورапиг «танур» (печь для выпечки хлеба).
1 < توبه ك ر د نтЬе каг(1ап раскаиваться; давать обет, зарок.
تورШг сеть, сетка.
234
ت ب د ىtahbandi закуска (англ. snack); ته ب ن د ىзакуска (ه
пище); م زهmaze закуска ( هи а п и т к а х ) ^ ^ ^ ب ر ا ىдля закуски;
ت ال ب ن د ى ك ر د نи خ و رد ن/ س ش خ ور ا ك لمرغذاзакусить (англ. to take
a snack).
ث
ثب تsabt ١) регистрация; запись; 2) переписка (докумен-
тов); ثب ت ك ر د نрегистрировать; записывать.
ثروتservat богатство; имущество, состояние.
ج
ءز جا١) место; местность; 2) помещение; жилище, приют;
3) положение; пост, должность; 4) номер (в гостинице); دا د ن جا
давать номер в гостинице; در م ه م ا ز خ ا ن ه جاномер в гостинице;
مد ن هت ل رزرو در جاзабронировать номер в гостинице;
كر فت ن جاполучить номер в гостинице; остановиться в ГОСТИНИ-
ج
ج راغсегац ١) лампа; фонарь; светильник; 2) светофор.
حش مсе؛؛т I) глаз, око; глаза, очи; 2) взор.
ج ك هсекке небольшой (глоток во^ы).
ه «челов», вареный рис; рисовый гарнир к МЯС-
236
]
٢
ح
ح اك مhakem правитель.
حت م أhatman обязательно, непременно, безусловно.
زد ن ح د سhads zadan ١) угадать, угадывать; 2) догады-
ваться; высказывать догадки; 3) чувствовать.
ح ر ك تharakat ) اдвижение; 2) отправление; 3) действие;
поведение, поступок; ح ر ك ت ك ر د نа) двигаться; б) отправляться.
ح ر ما نherman отчаяние, безнадежность.
حف ر هhofre яма (с водой).
حك ا ي تhekayat ١) рассказ, 2) повествование; 3) небылица;
ح ك ا ي ت اخ ال ق ىhekayat-e axlaqi нравственный рассказ.
ح كي مhakim ) اмудрец; ученый; 2) мудрый, разумный.
حل واhalva халва (сладость).
حما س هhamase ١) эпос; эпическое произведение; эпичес-
кое сказание; эпические стихи; «хамса»; 2) геройство.
ح م ا ق تhemaqat глупость,тупость.
حمل haml ١. перевозка; транспортировка; ١. груз, ТЯ-
خ
ر خا د م خ ا د م ه/ xademe /xadem ] горничная /горничный/,
уборщица.
خاس ت ن xastan (OHB خي ز x؛z) ١. возникать, появляться;
2. исчезать; уничтожаться.
خ ا كхак земля; прах; ب د ه ن خ اك م х а к ат bedahan!
помилуй боже!, прости господи!; чтобы мне онеметь!
237
\ خ ا كست وakestar зола, пепел.
\ ح ا ك ي ن هagine яичница-болтунья (обычно с сахаром); ом-
лет.
خ ات مхапот ١. госпожа; дама; 2. жена, супруга.
خ اوي ارхаууаг икра; خ اوي ار ب ي ا هчерная икра.
خجل \ajel пристыженный, смущенный; شد ن خجل
смущаться.
! خ دا ع وضت ا ن ب د ه دхос1а ауагегёп ، !ا)ا؛ااا؛ا)' ارДа вознаградит
вас Бог!
\ خ د م ت ك ارedm atkar ١. обслуживающее лицо (слуга, сл^-
жанка, техничка); 2. вахтер, дежурный (на этаже) ; د هل ي ز خ د م ت كار
хе،}та<каг-е ёаЬНг дежурный в вестибюле (подъезде, прихожей).
خ رхаг (Синоним: ا ال غо1ац) осел.
خ ر خ و هхегхеге глотка, горло.
خ ر ج س و نهхагсовипе вонючий жук.
خ و د م ن دхегаётап(! мудрый, разумный, рассудительный.
خ ر طх о гта финик.
خ ر ي دхапё ١. покупка; 2. приобретение (купленная вещь);
3. покупной; خ ر ي د ك ر د نделать покупки, покупать.
خ و ي د نха г 1،؛ап (ОНВ خ رхаг) покупать; закупать; скупать.
خزانهхагапе государственная казна.
خزانهدارхагапеёаг казначей.
خشك ب ارховкЬаг сухофрукты.
خ ش م ك ي نха؛؛п؛؛؛п гневный, злой, сердитый; ~ ش د نсер-
диться.
خلي جха1ц залив, лиман; бухта; ~ف ا ر سПерсидский залив.
/ خ م ر ه/ خ مх о т /х о т ге / большой глиняный сосуд.
خ ن د ي د نхап(11}؛ап смеяться, хохотать; улыбаться.
238
г
239
إ، ض م خ و ر ح شا اxoscasã [xosmaze] вкусный, приятный на
вкус).
خ و ش هxuse кисть, гроздь; ~ انكورгроздь винограда.
خي اب ا نxiyãbãn ١. улица, проспект 2. дорожка (в саду).
خي ارxiyãr огурец.
خيل ىxeyli ١. очень, чрезвычайно; 2. много; 3. значи-
тельно; ~ مت اءسف مxeylỉ moteasseĩam очень сожалею; ~ م ت ش ك ر م
xeyli moteẵakkeram очень благодарен, большое спасибо; ~ خ و ب
xeyli xub очень хорошо.
د
ب وب ن عال ى عر ور ش دارا ى dãrã-ye parvares-e ؛اةbudan
быть духовно высоко воспитанным.
داروdãru лекарство, средство; медикаменты.
داس ت ا نdăstãn ١. «дастан», повесть; рассказ; история;
2. былина; сказка; بز ر ك تا ر خ ى با ش ا نэпопея (крупное произ-
ведение эпического жанра, повествующее هзначительных исто-
рических событиях); حما س ى ب ا ت ا نdãstãn-e hamăsi эпическая
былина; ح م ا ب ى با ش ا ن من ظ و مdãstãn-e manzum-e hamãsi на-
родная эпическая песня هбогатырях; من ظ و م دا ه نا نdãstãn-e
т а п г и т поэма (повествовательное произведение в стихах, обыч-
но на историческую и легендарную тему); / ب ا تا ن ق ه ر ما ن ى مزز م ى
dãstãn-e qahremãni / لآء/ نااا/ эпическая поэма (об эпических, ге-
роических и воинственных подвигах).
دا ش ت ن (ОНВ دارdãr) иметь, обладать; владеть;
اف ل ار د ا ث ت نзаявлять;
دوس ت دا شت ن هлюбить.
دائت ن dãnestan (OHB دا ن dãn) ١. знать, ведать;
2. узнавать; 3. признавать; считать; ~ ال زم считать нужным,
необходимым.
240
1) دان شапе ؛؛١. знание; наука; 2. учеба; 3. знания.
1> &دانش م ن دпе§тап<1 1. ученый; мудрый, ученый.
ةدملء د خت ر، م هI. дочь; 2. девушка, девица; девочка.
1) م م ور و كن ار كو شه درаг اج، عةуа капаг-е ке؛؛уаг в
уголках и окраинах страны.
1) ك ذا ش ت ه ب و ب ن ب ه وليع ه هم ه طبي ع ت درаг (аЫ’а^е
Ь ате Ье уа،1؛е ج0 ء ا سЬи،1ап быть заложенным в природе всех.
1) برازاегага 1. длина; 2. продолжительность.
1) د رآ م د نаг-ата<1ап (ОНВ (1) د رآ(ىаг-а(у)) появляться;
входить.
1) درب ارагЬаг царский двор, резиденция монарха.
درب ا ن،!агЬап (Синоним: )ق اي و ج ىшвейцар, привратник.
1) درو ك ر د نегож каг(1ап жать; убирать урожай.
در ئёогиц ложь, неправда; ك ف ت ن- лгать; обманывать.
1، دريا ف ت نаг-уаЛап ١) помогать (кому 2 )ن(راспасать.
د زد، ا)ءهاвор, похититель; грабитель.
د ز د ى،ا0ي، ااворовство; фабеж; кража.
> دس ت1 يق هрука; ручка; ا ي ت ا د ن بين ه ل ت بهстоять со
сложенными на груди руками.
دست م ا ل платок; салфетка.
!ه ت ي م دع ا ك و ى ش م ا ёой§и-уе أا ه ؛ا س أ؛اا!()ةМы МО-
ЛИМС^ за вас!
د عو تс1а’уа1 ١. приглашение; вызов; 2. призыв, обраще-
^ие; 3. созыв; دا شت ن- иметь приглашение, быть приглашенным;
быть вызванным; быть созванным; ك ر د ن دع و تа) приглашать;
б) созывать.
41) دع و ت ن امаЧа،паш ، приглашение; пригласительный
билет.
241
د د غ اف ل del(e)qafel беспечный, невнимательный, безала-
берный.
ل ل م هdolme «долма», голубцы (из мясного фарша и риеа,
завернутых в виноградные листья); ل ل م ه ب ادن ج ا نбаклажаны,
фаршированные мясом и рисом; كدو لل م ه кабачки,
фаршированные мясом и рисом; ل ل م ه ك ل مголубцы (из мясного
фарша, завернутого в капустные листья).
ل ك م ة زن كdogme-ye zang кнопка звонка.
د و ج ن د ا نdocandan двойной; удвоенный; вдвойне; вдвое
больше.
د و ر وي ىdoruyi ١. двуличие; лицемерие; 2. двуличный, ли-
цемерный, неискренний.
د و زان و ن ش ت نdo zanu nesestan сидеть на коленях.
ب و شdus плечо; ب د و ش ان دا خت نнакидывать на плечи.
د و كduk веретено; прялка.
د ول ت dowlat ١. государство; 2. мн. دول doval
правительство; 3. богатство, имущество, состояние.
د م ا ئ هdahane 1. отверстие (окно печи); 2. мор. пролив.
دي م digar другой, иной, прочий; следуюший; еще что?;
دا ري د ؟ / ا م ر ى7 ج ه ف رما ي ش ى د ي مЧто вы пожелаете? Что вам
еще угодно?; Что еще прикажете?
د ي نdin религия, вера; ا س ال م دي ن исламская религия,
ислам.
دي وا نdivan ١. двор, трон; 2. диван, кушетка.
ذ
ن خ ي ر هzaxire (мн. ذ خ اي رzaxayer) ١. запас(ы), резерв(ы);
сбережение; 2. фонд; ن خ ي ر ه ك ر د نделать запасы, резервы.
г
243
ر ق ي نrangin цветной; разноцветный.
رو٢٧ лицо; دا شت ن روى تا ؤهбыть ءоткрытой душой,
быть улыбчивым; روسي ا ه ب و ب نбыть опозоренным, быть осрам-
ленным.
رود خ روش ا نrud-e xorusan бурлящая река.
رول تrulet рулет; ك و ث ت ك ر ب ةgerde-ye gust мясной
рулет (англ.: meat loaf), ك و ش ت يي ج ي د هgust-e picide (англ.: beef-
آ0 لق م ة يي ج ي د ة ادوي ال دار (ااlogme-ye pi،؛ide-ye adviyedar пряный
рулет (англ.: spice-roll).
روى دا د نruy dadan происходить, случаться.
روىruyi ١. цинк; олово; ^.желтая медь.
ري حا نreyhan базилик (зелень).
/ د ش ت ن/ ريس ي د نrisidan /restan/ прясть; сучить (нить).
ز
زارى zari ١. плач, рыдание; вопль; стон; 2. жалоба,
сетование; 3. мольба, просьба; 4. слабость; زارى ك ر د نа) плакать;
б) умолять.
زردرويى ك ش ي د نzardruyi kasidan стыдиться, смущаться;
конфузиться.
زعف ر ا ن za’faran шафран; زعف ر ان ى приготовленный с
шафраном.
زل فzolf завиток волос; локон; кудри.
3ض zendegi жизнь, бытие, существование; ز م ز م ة زند ك ى
ب و ب نzamzame-ye zendegi budan быть молвой /напевом/ жизни.
ز م ر مارzahremar ١. букв, змеиный яд; 2. бран. гадость, па-
кость.
А
3
ؤا مب و نzambon окорок, ветчина (англ. ham, gammon).
244
س
س ا ح لsahel (мн. سوا ح لsa^ h e l) берег; побережье.
سال م Salem ١. здоровый; 2. полезный; س ا ل م ب و ب نбыть
здоровым.
سال نsalon салон, зал, холл; است را ح ت- зал отдыха; يذي ر اي ى
~ зал для приема гостей, гостиная; ~ غذا خ و ر ىстоловая;
~ م ه م ا ز خ ا ن هхолл гостиницы.
سا نsan: ...ب سا نbe san-e подобно, словно как; наподобие.
!م م ول كم سايتا نБлагодарю вас за ваши милости!
سب بsabab (мн. اسب ا بasb^b) причина, основание; повод,
мотив; سب ب ش د نслужить причиной.
س ب ز ك د سsabz kardan прорашивать, взращивать.
م ب ز ىsabzi (м н . سبزي ج ا تsabzijat) зелень, приправы.
سب وsabu кувшин, крынка.
س خ تsaxt резкий, острый; тяжелый, трудный.
س خ نsoxan речь, слово; س خ ن ك ف ت نговорить; выступать.
زير ل ب س خ نsoxan-e z؛r-e lab напев; краткое отборное
слово.
س خن ورsoxanvar ١. поэт, писатель; 2. красноречивый.
س دsad(d) ١. плотина, дамба; 2. барьер; заслон.
سر ب sorb свинец; ذو ب ش د ه سر ب sorb-e zowbsode
плавленый свинец; س ر ب ب ي ا هграфит.
س ر ك ش ىsarkasi непокорение; уклонение.
س رو sarv кипарис; س ه ى س روsarv-e sahi красавица;
стройный как кипарис.
/ مر د م/ س ر ود ت ول هsorud-e tude /m ardom / творение на-
рода; народная песня /мелодия/; народная сказка.
245
س ر ود ن sorudan (OHB ( ر ر ا ( ىsara(y)) петь; сочинять
(напевы, песни).
س ط حsath 1. поверхность, плоскость; 2. уровень.
س عا د تs ^ d a t 1. счастье, удача; 2. благополучие.
سف رsafar ١. путешествие, поездка; экспедиция; поход;
мор. рейс (судна); ك ر د ن دري ا سف رпутешествовать по морю;
سف ر ي خي راСчастливого пути!
سف ر هsofre ١. обеденная скатерть; 2. стол (сервирован-
ный); ~ رن كي نбогатый стол; стол, уставленный /обустроенный^
различными кушаньями; كست ر د ز م و سم ر ه، خ ت ن ر ج ي د ن١سف ر ه اند
ي ه ن كر د ن накрывать /на/ стол; расстилать скатерть.
س ك ر م هsegerme складки между нахмуренными бровями.
س ال مsalam 1. приветствие, привет; 2. салют;،^،،? ب ال م
и ر ائ د ن ب ال مа) здороваться; приветствовать; б) отдавать
честь; س ال م ر ا ئ د نпередавать привет; ب ال م و صلو ا ت مىف ر د ت م اا
Желаю доброго здоровья и всех благ!; !س ال م ت ب ر ك ر د ي د و ال م
Возвышайтесь живыми и невредимыми!
سل ة ا ق ورselle-ye angur корзина с виноградом.
سنب لsombol колос; ~ ك ن د مколос пшеницы.
س ن ي هsombe шомпол.
كو د ن ج وا ب و س ؤا لsoalojavab kardan спорить; рас-
спрашивать.
س و س كsusk насекомое; жук; таракан.
خكب ا ب، سsixkebab и شي شلي كsislik шашлык на вертеле,
шампурный шашлык (из баранины, курицы, рыбы).
س ي رsir чеснок.
س ي ن ىsini (Синоним: م ج م ع هmajma’e) поднос; - ~ أ جي ل
خ و ر ىподнос для аджиля (поджаренные соленые фисташки,
фундук, очищенные земляные орехи, миндаль, горох, тыквенные
246
семечки и семечки дыни); — مي و ه خ و رىподнос для фрук-
тов (англ. fruit bowl).
٠
ص
ةة ش ا د ى، ؛لвеселье, радость; ش ا د ى ك ر د نвеселиться.
ش ا عوsaer (мн. ، ش عراsoara) поэт(ы).
اااة§ ش ا مужин (англ. supper); ش ا م خ و رد نужинать.
مح ااق ة ش ا ه زاده، ‘ ااшахский сын, принц, царевич.
ش ب sab ١. вечер, ночь; 2. вечером, ночью; ش ب تاري ك
темная ночь; / خ ير م/ خ و ش ش ب ش م اДоброй но^и!, Спокой-
ной ночи!
ش ي شsepes вошь.
شت ا ب ك ر د نsetab kardan торопиться, спешить.
ش ج ا عsoja’ храбрый, отважный, доблестный.
§ ش ر ب تarbat «шербет» (сладкий прохладительный напи-
ток, состоящий из воды и фруктового сиропа); ش ر ب ت آ ب لي م و
лимонный шербет; أ ب ن ا ر ش ش ر ب تмандариновый шербет,
орандж.
ش ر طsart (мн. § ش راي طa^yet) ١) условие; 2) договор,
оговорка; / ش ت ى1 ش ر ط ك ر د ن ر دобуславливать, оговаривать.
ش ر قsarq восток.
شرك ت §erkat общество, фирма; / ر دا ش ت ن كر د ن ~
а) участвовать, принимать участие; иметь долю.
ش ر م ن د هsarmande ) اзастенчивый; 2) сконфуженный.
شو ئ soru’ начало, начинание; كر د ن ~ начинать,
приступать.
§ شع ب هo’be (мн. ش ع بsoab) 1) отделение, филиал; сектор;
отдел; ش ع ب ة ش ر ك تфилиал фирмы; 2) ветвь; ж.-д. ветка.
شع فsaaf восторг, огромная радость.
247
§ ش ك ارekãr охота. ك ر د ن- заниматься охотой, ловлей.
ش كس ت ن sekastan (ОНВ ثك ن راا ط ؛ ة ]) ломать(ся),
разбивать(ся); 2) нарушать (слово, закон, правило и т. п.).
ش ك ف ت نsekoftan распускаться, расцветать; цвести.
ش ك و ف هsokufe ١) цвет (деревьев); 2) цветение.
شلي ك ب ال مse lik -e salăm салют.
ش م ا لsom ãl север.
ش م ش ي رsamsir сабля, шашка; меч; шпага; рапира.
ش م عsam ’ свеча, свечка.
ش ن ي د نsenidan (ОНВ شن وsenow) ١) слышать, услышать;
2) слушаться; 3) обонять, нюхать.
ث ور و م ش و ر ت ك ر د نsow rom asvarat k ard an советоваться;
консультироваться; совещаться.
1 !§ ث ي ر٢. лев; 2. молоко.
ش ي ر ب نsirin 1) сладкий (на вкус); 2) благозвучный (о звуке,
музыке, языке).
§ شيوعني ج ا تir؛n ijãt кондитерские изделия, сладости.
سسر هsire ٥٠^; сироп; شي ر ة انكورвиноградный сок.
شيع ى م ذ ه بsi’i m azhab шиитский толк (Исламской ре-
лигии).
ص
م اد ر sãder ١. выходящий, исходящий; 2. вывозной, экс-
п©ртируемь!Й; [ [ ث د ن كرد ن صا د رа) издавать(ся), публико-
вать(ся); б) экспортировать(ся); ك ر د ن صا د رвыдавать, ВЫПИСЫ-
вать (документ, счет).
صب حsobh ١. утро, рассвет; 2. утром.
248
مب ح ا ن ه sobhane завтрак (англ. breakfast); ن ا ث تاnasta и
جا ش تcast «ланч», завтрак среди дня (англ. lunch); ب ر ا ى صب ح ا ن ه
на завтрак; ^ خ و ر د نзавтракать, позавтракать.
صي ح د مsobhdam раннее утро; ранним утром.
~ иметь терпение; د ا ش ت نsabr терпение, терпеливость; صب و
sabrotaanni xastan ~ مب ر و تأ ن ى خ و ا ضтерпеть, ждать; ك ر د ن
требоваться терпение и не торопиться.
ص ح ب تsohbat беседа, разговор; ص ح ب ت ك ر د نбеседовать.
و ن م ا ي ن د ة ر وح هن ر ى درونى م دا ى sada-ye daruni va
namayande-ye ruh-e honari внутренний голос и художественный
дух.
صر فsarf 1. расход, трата; 2. эк. ажио, лаж; س ك ر د ن
а) расходовать, тратить; б) съедать, принимать (пищу); ص ر ف ن ظ ر
ك ر د نотказываться, отступаться.
م ال ح و م صل ح ت ك ر د نsa^hom aslahat kardan получать
правильный ответ; советоваться с кем-л.
صو رت surat ١. лицо; 2. опись, перечень; список, ведо-
мость; ص و ر ت غ ذاменю, п р е й с к у ^ н ^ « г ^ menu, bill o f ware).
صيا دsayyad охотник; ловец (рыбы, жемчуга).
ص ي دseyd 1. ловля, охота; 2. улов, добыча (на охоте).
ض
ف ا م نzamen ١. гарант, поручитель; 2. гарантия (отчего-л.);
ب و ب ن/ ج ي ز ى/ ضام ن كس ىотвечать за кого-л., ^ес™ ответствен-
ность за кого-^его-л.; كس ى ب و ب ن ن ض ا مпоручаться за кого-л.,
взять на поруки кого-л.
ض ا ي ع ك و د نzaye’ kardan портить, губить.
ض ررzarar вред, зло; ف رر د ي د نнес™ убытки.
ض م ا ن تن ا م هzamanatname гарантия, гарантийное письмо.
249
صميم هzam im e приложение; صمي م ه ك ر ب نприлагать.
ضي ا ف تz؛yãfat банкет, званый обед {англ. dinner-party).
ط
طا س ك ب ا بtã sk a b ã b жаркое, рагу (кушанье типа рагу из
мяса, лука и картофеля); жареное мясо на сковороде; ростбиф
(англ. stew, roast-meat).
طاق ح هtãqce ниша в стене (служащая полкой).
طي ع ta b ’ печатание; издание; ي ع ل ج ا ب ] م د نпечатать,
издавать; ] ط ب ع ب و ب ن- ج
ت ح ت [ن بнаходиться в печати.
... ط ب قtebq-e согласно; по; в соответствии с; ط ب ق ق ر ا رداد
согласно договору; ط ب ق ش را طсогласно условиям; по условиям.
م ل ق هtab aq e ( Синоним: مر ت ب هm artab e) этаж, ярус.
، ، ط ب يtab ib врач, лекарь.
ن ي ش دا ر و ^ ٠^ ta ’neãm iz-o-nisdãr иронический,
саркастический, язвительный, колкий.
ط الtalã золото.
ظ
ظال مzalem жестокий, тиран, деспот.
٤
عا ش ق ãseq влюбившийся, влюбленный; страстно любя-
щий.
250
ع اق بتа ؟еЬа1 наконец; в конце концов.
؛اة ع ا د высокий; превосходный; جن ا ب عال ىВаше
благородие (при обращении к чиновникам и т. п.); عال ى م ق دا ر
глубокоуважаемый (при обращении к ученым и т. п.).
عب ورоЬиг проход, проезд; переход; عب ور ك ر د نпроходить,
переходить; пересекать; переправляться.
ع ج اي بа^уеЬ чудеса.
ه ا ه زع ع ج ل€ поспешность, торопливость; / عجل ه دا شت ن م ك ر س
спешить; торопиться.
ع ج و زمа.؛иге ведьма, старая карга; старуха.
ع ج بо]Ь тщеславие, высокомерие, зазнайство.
ع جي بа,؛؛ь 1) удивление; удивительный; )ؤстранно!
ع ذا ب د ا د نагаЬ с1а(1ап пытать, мучить.
/ آرخ و اس ت ن
) ا *اءه ع ذ ر آ و ر د نизвинение, прощение;
2) повод, предлог; извиняться, просить прощения.
،س م агаЬ )ل ؛арабский; 2) араб,арабка.
ع ر وس ىагив ؛свадьба.
ع ر ضа гг 1)ширина; 2) широта.
ع ر ضагг ) اустный доклад; 2) прошение, просьба; ع ر ض
دا شت نиметь прошение, просьбу; ع ر ض دارمразрешите доложить,
сказать; ع ر ض ك ر د نдокладывать, почтительно доводить до све-
дения; !م يكن م اد ب و ا حت ر ا م ع ر ضВыражаю почтение и ува-
жение!
ع ر مаг’аг рев осла.
عزرائي لегга’П Азраил (ангел смерти).
ع ص ر ان هаэгапе полдник; ك و ث ت ب ا- мясное блюдо на
полдник; ع م رانه ب ا ك ردة ك و ش تмясной рулет на полдник.
07 ع ضوУ (мн. ، اعف ا а ’га) член; هي ئ ت عف وчлен
делегации.
ع ال م تa^ m a t (мн. ع الي مalayem) ) اзнак ؛символ؛
2) сигнал; 3) признак, примета, симптом.
عق لaql ум, разум; мудрость; интеллект.
ع ل مelm (м н . ع ل و مolum)l) знание, познание; 2) наука.
عصي ا نosyan бунт, мятеж, неповиновение; непокорность.
تي اك ا ن، عق اينaq§yed-e niyakan верование предков.
عل فalaf ١. трава; خ ث عل فсено; 2. фураж, корм.
ع م ر٠٠١٢ жизнь; ع م ر ك رد نжить, существовать.
ع و ا مavam (ед. ع ا مam) простой народ, необразованные
слои народа, простой народ.
ع ي دeyd праздник, оржество; عي د ك ر ف ت نпраздновать.
عي ش еу§ наслаждение; افت ا د ن عي ش بهвеселиться,
наслаждаться жизнью.
غ
|j،^qazawH.. ا غذي هaqziye еда, кушанье, пища; غذا ى حاض ر ى
холодная (готовая) закуска; سب ك غذا ى легкая пища; غذا ى
س ن ك ي نтяжелая пища; غذا ى ل ذ ي ذвкусная пища; ج ي د ن غذا
накрывать на стол; دا د ن غذا кормить, питать; خ و رد ن غذا
принимать пищу, есть, питаться; غذا ك ش ي د نподавать на стол.
м نم ه q osse/q am / грусть, горе, печаль, скорбь.
غن ج ه ب ر آ و ر د نqon^e bar-avardan давать бутоны, почки;
наполняться бутонами.
ئ ال و غ و ط هور ث د ن¥ ^ ةSodan нырять, погружаться (в воду).
غ وغ اqowqa шум, крик; скандал.
ف
252
آرقأ ف ا ي د ه€ ل€ (мн. ئ ف و ا ي د¥ج ( هم ١. польза, выгода;
2. прибыль, барыш; / ف ا ي د ه د ا د ن م د ا ش ت نа) быть полезным; при-
носить пользу; б) приносить, давать прибыль, барыш.
ة ا ) ه ف دا ك ر د نкаг(1ап жертвовать; приносить в жертву.
( فرص تогеа! ١. удобный случай; подходящий момент,
шанс; 2. досуг, свободное время; / فرص ت ك ر د ن م اف سнаходить
удобный случай, подходящий момент; находить время, ВОЗМОЖ-
253
ق
ق اب لяаЬе! ١. способный; 2. достойный; 3. (при)годный;
4. позволяющий; 5. дос^пный; ق اب ل ا حت ر ا مдостойный ув^؛ксния,
уважаемый; ~ ت و ج هдостойный внимания; ~ ك ثت ى را ن ىсудо-
ходный.
ق ا ي ي د نцар](؛ап хапать, выхватывать.
ق ا ص رцавег слабый, несовершенный.
قا ضى٩ ^ ؛казн; судья (мусульманский).
يةو ق ا ط و£^^ كл; ق ا ط ر ج م و شбрыкливый мул.
؛اة ^ قال ىковер.
قب اцаЬа кафтан; габа (мужская одежда).
قب رцаЬг могила; гробница.
عال م قبل ةцеЫе-уе а !а т «кибла мира»; Ваше величество
(™^ульное обращение к шахам, монархам, правителям).
قدم цаёат ١. шаг; 2. нога; !ح ش م بر قدم Добро
пожаловать!. Милости просим!; ( ق د م رن ج ه ف رمو د ي د اбукв. Вы
соблаговолили ؛потрудились^ прийти), Мы будем рады видеть
вас, пожалуйте! ; ق دم ت مب ا ر ك ب ا داДобро пожаловать!
قدي مчай 1؛п ١. старый, старинный; древний; 2. бывший,
прежний.
قرآ ن цог’ап Коран (священная религиозная книга
мусульман).
ق رم هц огте 1.«горме», жаркое, жареное мясо; 2. курдюк
жареный; ب ز ى ق رم هжареное мясо с зеленью.
قцават клятва, присяга; مس خ و رد ن
مس قклясться.
جا!ةةهو قشن كкрасивый; изящный; миловидный.
قث و نцо؛؛ип армия, войско.
ق م رяавг дворец, замок.
254
و قص ه، س؛сказка; сказание; рассказ; легенда; повесть.
قص ي هяаг 1ууе случай, происшествие; проблема; вопрос.
ق ل بяо1ор глоток (воды и т. п.).
ق وяи лебедь.
قورب ا غهцигЬаце лягушка.
ق و ل٩٠١٧١ слово, обещание; ق و ل د ا د نдавать слово.
ق ه و هцаЬуе кофе; ق ه و ء خ ا ن هкафе, кафетерий; чайная.
قي م تя е у т а 1 цена, стоимость.
قي م هцеуше «гейме» (блюдо из рубленных и поджаренных
кусков мяса).
ى
ك ارкаг 1. работа, дело, труд; 2. занятие, род деятельности;
деяние; بك ار ب ر د نвнедрять, пускать в ход; применять, употреб-
лять; كار ك ر د نработать, трудиться.
ك ارم ن دкагтап(1 служащий, сотрудник; чиновник.
ك ائن ا تкаепа( мир, вселенная; все сущее.
ك ا ف هкаГе кафе; ك ا ف ة رس ت و را نкафе при ресторане.
كب ا ب каЬаЬ «кебаб», шашлык, жаркое на вертеле
(шампуре); ج و ج ه كب ا ب и كب ا ب ج و ج هжареный цыпленок; ب م ا
~ م خلف ا تшашлык с гарниром; د ي ك ى كب ا بмясо, зажаренное в
горшке (котле); ب ي خ ى اب كبи س ي خ كب ا بшашлык,
приготовленный на шампуре (вертеле); كب ا ب ك ر د ن жарить,
поджаривать (на вертеле, шампуре).
ك جا ؟к(>3? где?; куда?
ك دا م ؟ ко(1а 1п? какой?, который? ي ك ؟ ك د ا مкакой (из
255
ك و تkart грядка (в огороде).
كرمка re сливочное масло.
ك ر هкоге шар, сфера; ك رة ن م ي نземной шар. Земля.
ك و مkorre детеныш животных.
ك ري مkarim милостивый; всемилостивый.
ك سка$ ١) человек, личность, субъект; 2) некто, кто-то;
никто; هي جك سникго.
ك ش و ق و س رفت نkesoqows rattan бродить туда и сюда.
ك ش ت نkostan ) اубивать; 2) гасить, тушить.
م م شkesmes кишмиш, изюм; сушеный виноград; ~ بي دان ه
«бидане» (изюм без косточек); بي دان ه كث م شизюм для плова;
сабза.
م م م ك شkasmakes 1) схватка; 2) суматоха; 3) спор, ссора.
كش ورkesvar страна, край; держава.
ك رد ن ك ال ف هkalafe kardan приводить в изнеможение,
выводить из равновесия.
ك ال م م و جزkalam-e mujaz лаконичные слова; ك ل ما ت نمار
kalamat-e qesar крылатые слова; афоризмы; изречения.
ك ل مkalam капуста.
كل ي دkelid ключ; كل ي د ا ط ا قключ от номера (комнаты).
ك م م د ر كkammodrak бестолковый, тупой.
ك م كк п та к 1) помощь; содействие; 2) помощник; كم ك
ك ر د نпомогать, оказать помощь.
ك ن د نkandan ١) копать, рыть; выкапывание; 2) сдирать,
срывать, отдирать (кожу, оболочку); снимать (обувь, одежду).
كني زkaniz )؛служанка; 2) рабыня.
ك و ج هкисе улица, переулок.
كورкиг 1 )с л е п о й ,н е в ^ щ и й ;^ л е п о й , слепец.
ك ورمкиге печь; очаг; топка.
256
ا
ى
ك ا ر س و نgarson гарсон, официантка).
ك ا ر ىgari арба, телега, повозка.
كا وgav бык; вол; корова.
ك ا وآ م نgavShan плуг.
كا ه ىgahi иногда, порой, временами, время от времени.
г * gac 1) мел; 2) гипс, алебастр.
ك د اgeda ниший, попрошайка.
ك ذ ر ا ن ك ر د نgozaran kardan жить, существовать.
ك ذ ا ش ت نgozastan (OHB كذا رgozar) ставить, класть; ق رار
ك ذ ا ش ت نдоговариваться; كن ار ك ذ ا ش ت نоткладывать в сторону.
ك ذ ش ت نgozastan (ОНВ كذ رgozar) ١) проходить, проте-
кать (о времени, событиях и т. п.); 2) переходить, проезжать.
257
ك و ا نgerãn ) اдорогой ( هцене); 2) дорого; ش د ن ك را ن
повышаться в цене, дорожать.
ك ر د نgardan шея; горлышко (с©суда).
ك ردع د نgardidan становиться; делаться; стать.
كرس ن هgorosne голодный; ك ر س ه ب و ب نбыть голодным.
ض م ؛gereh-e kur букв, слепой узел; здесь тайна.
ك ر خ ت نgorixtan (ОНВ ك ر زgoriz) ١) убегать; 2) избегать;
сторониться; 3) у،،л©няться.
ك شت ن gastan (ОНВ ك ردgard) ١) гулять, прогуливаться;
2) становиться, делаться.
م م نgasn густой (олесе).
م ؛؟٠١ ١) цветок; 2) роза; م ن و خ اس ت ه gol-e nowxaste
молодой цветок, п о э т. роза.
ك لخنgolxan топка при бане.
كل د و ز ىgolduzi вышивание ؛узорное шитье.
ك ل وgalu горло, глотка.
كل هgalle стадо, табун, стая.
؛؛ ك مо т : ش د ن ك مтеряться, исчезать, попадать; ك م ك ر د ن
терять, утрачивать.
ك م ا نgomãn ١) мнение; мысль; предположение; 2) сомне-
ние; подозрение; ش ت ن م1 د/ ك م ا ن ك ر د نа) думать, полагать, СЧИ-
тать; предполагать; б) сомневаться; подозревать.
/ كن ه/ كن ا هgonãh /gonahy грех; ك ر د ن كن ا هсовершать
поступок; грешить, с©вершать грех.
ك ن د هgonde толстый, тучный; крупный.
كوارا ب ا ش داgovãrã bãsad! Приятного аппетита!
ك و ج هف ر ن ك ىgowjefarangi помидор.
ك و دا لgowdãl впадина, яма ؛углубление; ров; котловина;
ك و دا ل ك ف دس تуглубление ладони.
258
كوز نgavazn 1) олень; 2) лось.
ك و سال هgusale теленок.
كوش ت gust ١. мясо; ك و ش ت ب ر هgust-e b ar(r)e мясо
ягненка; ~ ي خ ت هвареное /туш еное/ мясо (англ. stew); كو ث ت
بي ج ي د هрулет из мяса (англ. beef ٢٠١١(; ك م ا ج د ا ن در ~ ي خت ه
тушеное мясо, приготовленное в сковородке или плотно
закрытой кастрюле; ~ م ر خ ش د هжаркое, жареное мясо; كو ث ت
ك و ب ي د هотбивное, отбитое мясо; ~ ك ا وговядина; ك و ق ت ك ا و كب ا ب
شده ростбиф (англ. roast meat); ك ر ب ة ك و ش تмясной рулет (англ.
meat ٢٠١١(; ~ ك وب ال هтелятина; م ف ن د ~ баранина; م غ كو ق ت
курятина, дичь; 2. мякоть плода.
ك و دgul обман; мошенничество; ك و د ز د نобманывать.
ك و نgavan астрагал (тип растения).
ك ون ىgun ؛мешок.
ك و م شب ج ر اغgow har-e sabceraq жемчужина самой лучшей
воды.
ل
ال ي قlayeq достойный; подходящий, заслуживающий; ال ي ق
ب و ب نа) быть достойным чего-кого-л.; б) быть подходящим для
кого-чего-л.
لب ا سlebas о^еж^а; платье; костюм; наряд.
ل ’ج كlacak косынка,٠ головной платок.
ل حا فlehaf ватное одеяло.
ل ذ اleza поэтому, посему.
ل ذ تlazzat ١) наслаждение, удовольствие; 2) сладость;
приятное ощущение; ل ذ ت ب ر د نнаслаодаться.
ل ذ ي ذlaziz ١) вкусный, лакомый; 2) сладкий, приятный.
ل ز و مlozum необходимость, нужда, потребность.
259
ل ش ك رlaskar армия, .اءأ؛هأا،ه
ل ط ف أlotfan будьте любезны, пожалуйста (при выражении
просьбы); ل طف ا به م د م هت ل مرا ج م ه ف رما س دп©жалуйста, обрати-
тесь к з^инистратору; ز اد م ا ف ث لل (Синоним:
خ
ش م ا زن ا د ) م ر ح م تБлагодарю вас!. Всего хорошего!, Спасиб©!
Премного благодарен! ب خ ورمحم، ل ط ف أ خ و راك ى بيآو ربدПринесите,
пожалуйста, что-н. нам поесть!, ب د ه ي د را غذا صو رت لطفأ
«п©жалуйста, подайте меню!» .ل ط ف أ دس ت و ر ب د ه ي د ن ا ن ب د ه ن د
(букв. «Прикажите, п©жалуйста, чтобы нам дали хлеб»)
Пожалуйста, дайте хлеб! (при обращении к ©фицианту), ل ط ف أ
صورت ح س ا ب را ب د ه ي د و ي و ل را بكي ر دПожалуйста, дайте счет и
получите с нас деньги!, ل ط ف أ ن ا ن و خ و را ك بيآ و رندБудьте любез-
ны, принесите еду!
لق م هlogme ломтик, кусок (пищи).
ل ك د زد نlagad zadan наносить удары н©г©й; брыкаться.
ل كlang хромой; ل ن ك ك ر د نзадерживать, замедлять.
ل ن ك ه ك ف شlengekals одна туфля.
ل ي ك نlikan но; однако; а ؛тем не менее.
م
ما جواm ãjarã авантюра; приключение.
م أ م ور متma’inur؛yyat ١. к©мандир©вка; миссия2 ؛. пору-
чение, задание; رفت ن به م أ مو رب ت ب ازرك ا ن ىс©вершать деловую
поездку; م أ مو ر ت دا ش ت نа) быть в командировке; б) иметь пору-
чение.
ما ن د نmăndan (ОНВ ما نmãn) оставаться; находиться.
ما ه وmãher искусный, умелый; знающий свое дело.
م ظmatã (от مت ا عm atã’) вещь, предмет, товар.
م ت ط قmote’alleq принадлежащий; относящийся.
مت م و لmotemavvel богатый, состоятельный; зажиточный.
260
مت لта،а1 и مت ل كт а ^ И а к ١. п^баутка; шутка; 2. на-
смешки, колкости, ирония, сарказм; 3. مو زون;لاص س مت ل ри^-
мичный напев.
متن ا و بто1апауеЬ переменный (о климате и т. п.).
م ت ن ئт о ،е п а п е ’ разнородный; различный.
/ م ت ه م كردن ر سا خت نт©На،1ат каг،1ап/з؛؛х!ап/ و ه ا.
винят (в чем-л. 2 ;(به. оклеветать; م ت ه م ب و ب نбыть обвиненным;
быть оклеветанным.
م حا لтоЫ،1 невозможный, неосуществимый.
ك ود ن م حب ت таЬаЬЬа! кагёап проявлять любезность,
доброе.
عل ه م حف و ظا ت،س№ا выученный наизусть, хранимый па-
мятью.
محل таЬаП ١. место, местность; 2. пункт; م ح ل زند ك ى
местожительство; 3. статья (бюджета).
م ح و ك و د نта11У каг(1ап уничтожать, истреблять.
م خال فтоха1е ؛несогласный; ~ب و ب نбыть не согласным.
مختل فтохЫ еГ различный, разнообразный; разный.
م دي رто(1؛г администратор; директор; заведующий; م د ي ر
م ه م ا ز خ ا ن هадминистратор гостиницы.
م دي ري تт 1 )؛тууа1 администрация, дирекция.
1 ا ه » ا » م ذا ك ر ا ت، ، ا ة آ. переговоры; дебаты; прения.
كو د ن م ذا ك ره тогакеге каг(1ап ١. вести переговоры)؛
2. обсуждать.
م ر تب هшаг!аЬе ١. этаж; 2. ранг, чин, звание; 3. пост.
م ر د مш агёот народ; люди; ~ ش رافت م ن دблагородные люди.
م ر د نтог<1ап (ОНВ ؛•» مي ر٢) умереть, скончаться.
ءآ! هااا م ر ن هчабер (тип зелени).
1 «! م ئ١٠٢٩. птица; 2. курица; ج م ن م ئЛ0ЭЮ. соловей.
26 ١
شد ن مزا ح م mozahem sodan причинять беспокойство
(кому .(را
مزا ح م ت mozahemat причинение беспокойства;
беспокойство.
م ز خ ر فmozaxraf глупый, абсурдный, бессмысленный.
ضخ mazra’ и مزروعهmazrue засеянное поле, пашня;
нива; посевная площадь; ض ع د ل درпоэт, в сердце, в душе.
م سا ح تmasahat площадь, поверхность, пространство.
م ساف وmosafer ١. приезжий (в гостиницу и т. п.); 2. пас-
сажир; 3. путешественник; خ ار ج ى م ساف ر иностранный приез-
жий.
س اف ر ت mosaferat путешествие; поездка; م اف ر ت ك ر د ن
путешествовать, совершать поездку; م ساف ر ت ما ب ش ه ر ه ا ى اي ر ا ن
كذ ش ت خو ش خيل ى Наша поездка в города Ирана прошла
очень хорошо.
م ساف و خ ا ن ه mosaferxane ١. гостиница для приезжих пас-
сажиров (при аэропортах, вокзалах); 2. постоялый двор;
هت ل ج ه انك ر د ىтуристическая гостиница.
مس ت ب و ب نmast budan быть в восторженном состоянии;
быть пьяным.
م س ت خ د مmostaxdem ١. тохни^ка (уборщица); 2. служащий;
слуга.
مست راحmostarah отхожее место, уборная; туалет.
صس خ ر هmasxare [ دلق كdalqak]l. шут, клоун; 2. насмешка.
ص خ نmaskan местожительство; жилище.
م ما mosamma кушанье из овощей и мяса; борщ.
م ش ه ور٢٨а ؛، !٧٢ известный, знаменитый; популярный.
م صراعmesra’ полустишие (часть стиха, оделенная от
другой паузой).
262
م صل ح ت »№ساهاة благоразумие; совет; ~ ب و ب نбыть
целесообразным; ~ دانس ت نсчитать целесообразным, полезным.
م صورшоваууег ؛пацца ا نق ا ش ؛؛١. художник, портретист;
живописец;
2. иллюстрированный; цветной; нарисованный.
م طالع ة عق ا ي دт о И к ’-уе ацауе(1 из^^ение убеждений.
م ط ر بпмИгеЬ музыкант; певец.
م ظا ه و та/аЬ ег (ед. مظ ه ر همسا8 )•اолицетворение,
воплощения; признаки; символы.
معا و نтоауеп ١.заместитель; помощник.
مع ت د لтоЧа،1е1 умеренный (о климате); спокойный.
دا شت ن مع ذو ر т а ’яиг (1а1؛؛ап а) извинять, прощать;
б) освобождать, избавлять (от выполнения ^его-л.).
معش و قт а ’виц ١. любовник; 2. любимый; возлюбленный.
معامт о ’а т т а загадка (в стихах); ребус; шарада, голов©-
ломка.
مف اعي لта1а’1( ؛ед. مفعو لтаГ и !) один из ритмов
стихосложения «аруз» (последняя строфа первой месры —
полустишия).
مغ و لтоцо! монгол; монголка.
مقص دтаявас! ].цель, намерение; 2. пункт назначения.
م الق ا تто1аца1 встреча, свидание; ك ر د ن- встречаться.
مل تте!1а1 (мн . مل لте1а1) народ; нация.
مل ي تтеШууа، национальность.
منمجт о п а ^ е т астроном, звездочет.
م ن ز لтап/،?1 ١. номер (место) в гостинице; 2. жилище;
дом; квартира; دا د ن م ن ز لдавать номер в гостинице; م ن ز ل ك ر ف ت ن
снять номер в гостинице; دا د ه ش د ه اس ت خا ر ش م ن ز ل تل ف ن ى
номер был заказан по телефону.
263
منق ارmenqar клюв (птицы); ك ر د ن م/ م ن ق ار ز د نклевать.
م نق لmanqal мангал,жаровня.
م نكول هmangule ١. бахрома; 2. кисточка (на подушке).
م و ج و دا ت خيا لmowjudat-e xiyali воображаемые суще-
ства.
م و زهmuze музей.
م هت رmehtar 1. мудрец; 2. глава, господин, вельможа.
م هل تmohlat срок, время; отсрочка (по обязательствам).
م ه م ا نmehman гость; م ه م ا ن ب و ب نгостить, быть гостем.
م ه م ا ز خ ا ن هmehmanxane гостиница; در م ه م ا ز خ ا ن ه اقام ت
د ا ش ت نпроживать в гостинице.
م ه م ا زدا ر mehmandar хозяин (принимающий гостей —
англ. host); م ه م ا ن دا ر ى ك ر د نпринимать гостей; م ه مازن و از ى ك ر د ن
оказать гостеприимство.
م ه م ا ن ىmehman ؛банкет, званый обед (англ. dinner-party).
م ي زmiz стол; ا راي ش م ي زтуалетный стол; ~ غذا خ و ر ى
обеденный стол; م ي ز رزرو ك ر د نзаказать стол.
مي ز كو ج ك m؛z-e kucek маленький столик; مي ز ك و ج ك
كل ب ر ا ىстолик под цветами; م ي ز ك و ج ك ب ر ا ى ميو ه ه اстолик
для фруктов.
ميزب ا نmizban хозяин (принимающий гостей).
م ي و مmive (мн. مي و ه جا تmivejat) фрукт(ы); و ة تا ؤه مي
свежий фрукт; و ه جا ت رس ي د ه ميспелые фрукты.
ن
ت ابك ارnabekar злой, подлый, коварный.
ن ابين اnabina слепой, незрячий.
ن از ك و د نnaz kardan кокетничать; жеманничать.
ن ا فnaf пупок, пуп.
264
i
ن ا ك ه ا نг^ а Ь а п неожиданно, внезапно, вдруг.
ن ا مп а т имя; название; ني ك ن ا مдоброе имя; ن ا م ب ر د ن
упоминать, называть.
ن ا ما د ر ىпата(]аг ؛мачеха.
نام د ا رпат(1аг известный, знаменитый.
نام ي د نп а т 1 )؛ап назвать; именовать.
ن ا نпап хлеб (печеный); ويهدار، ن ا ن ادхлеб с пряностями;
ن ا ن بيا تпап-е Ьауа1 лежалый /черствыйу хлеб; ~ت ا ؤهсвежий
хлеб; [ و ز ى [تن ن ا ن تا فت و نпап-е гёйип Дапиг؛/ танурный хлеб;
хлеб, выпеченный в тануре; ن ا ن جو ي نпап-е مال؛مبهزячменный
хлеб, хлеб из ячменной муки; ن ا ن خ ا شхлеб домашнего приго-
товления; ن ا ن س ن ك كпап-е «сангяк» (хлеб, испеченный на
«садже» — круглом выпуклом железном противне); ن ا ن شي ر ي ن ى
сладкий пирог; ن ا ن ف طي رпресный хлеб; ا ن كي ك زده نпап-е
каракгаёе заплесневелый хлеб; ن ا ن ق ن د ىпряник; ا!ة[ا ن ا ن لو ا ش-
е 1ауа§ «лаваш» (тонкий плоский хлеб); ن ا ن و ن م كпапопатак
хлеб-соль; ن ا ن خ و رد نкушать хлеб; ن ا ن دا د نдавать пропитание.
ن ا ه ا رпаЬаг обед; / 7 ضيا ف ت ر م ه م ا ن ى/ه ا ر
/т е Ь т а п ؛/ званый обед, банкет, прием; ن ا ه ا ع،م ه م ا ن ى/ ضي ا ف ت
دا د نустраивать званый обед /прием/; давать банкет; ظ ر وف
ن ا ه ا رخ و ر ىобеденные приборы; ن ا ه ار خ و رد نобедать, пообедать;
ب ر ا ى ن ا ه ار ما ن د نостаться обедать; به ن ا ه ار دعو ت ك ر د نзвать
пообедать.
ن ا ه ا ر خ و ر ىпаЬагхоп столовая; ا ط ا ق ن ا ه ا ر خ و ر ىстоловая
комната; س روي س ن ا ه ا ر خ و ر ىобеденные приборы (сервизы).
ن جا ت спасение; освобождение.
265
م خпегх ) اцена, стоимость; расценка; 2) курс; 3) такса;
ставка; روز ن ر خкурс дня; ~ ف ر و شпродажная цена; ن ر خ تع ي ي ن
ك ر د نназначать, устанавливать цену, таксу.
خ د ما ت / ه زين ئ/ ن ر خпегх-е /Ъагте-уе/ ха(1ата1 такса
/стоимость, расходы/ услуг.
م خ نام هпегхпате прейскурант; фин. курсовой бюллетень.
نش ا نهпевапе ١) знак, пометка; 2) признак, показатель;
3) цель, мишень; نث ا ن ه ب ر د نприцеливаться.
1 اا نث ا ن ى£ ) ؛هةةадрес; 2) указатель.
ن عم تпе’та1 (мн. ن ع ما تп е а т ؛и) благо; богатство; дар.
كفت ن نف ر ي ن و ناس زاпеГпп уа павага ا!ا№مجбраниться,
ругаться; сквернословить.
نفل ه ك ر د نпеПе ка г،1ап загубить (кого-л.).
نق لпац! ١) рассказ, пересказ; 2) предание; рассказ; نق ل
ك ر د ن١. рассказывать; 2. передавать; 3. переносить.
اا نق ل0،( ااмн. نق و لпо ؟и1) «ногул», засахаренные фрукты
(род восточных сладостей: орешки, фисташки, миндаль в сахаре);
миндаль в сахаре; نق ل و نب ا تпоцЬпаЫи сласти, сладости.
ن1 نق ل دпоц!(]ап ваза для сладостей.
•ماة؛ ب ^ تك ارвозлюбленная; красавица.
> ا ة ج ء ه نك ا هвзгляд, взор; ~ ك ر د نсмотреть, глядеть.
ت م و ل نпатиёап (ОНВ ن م اпата(у)) демонстрировать.
تي اك ا نшуакап деды, отцы, предки.
ني م روп؛т г и вареное яйцо; глазунья.
و
واق عуаце’ ) اрасположенный, находящийся; 2) реальный,
действительный; واقع ب و ب نнаходиться, быть расположенным;
واق ع ش د نслучаться, происходить.
266
وا الvaella иначе, в противном случае.
والل هvallah клянусь богом!, ей-богу!
و ج بvajab пядь, четверть (мера длины).
وداع ك ر ب نveda’ kardan прощаться, расставаться.
و ساي ط نقل ي هva^yet-e naqliye средства транспорта.
وق تvaqt (мн. اوق ا تowqat ) 1.время;2. пора, срок; وف ت
دا شت ن располагать временем, иметь время; ~ ك ر د نнаходить
время; وق ت ك ذ ران د نпроводить время.
و لvel поэт. ١. она, подруга, возлюбленная; 2. друг, воз-
любленный.
ول م م ت نvel gastan праздно проводить время.
ول ك ر د نvel kardan выгнать прочь; оставлять, бросать.
و ال ي تvelayat область, провинция.
٥
هفه ف و/ ه ا ف ه اف و/ hafhafu /hafhafu/ дряхлый, старый (о
ком-л.).
ى ك ر ي ه ك رد ن1 ه ا ى هhayhay gerye kardan рыдать, плакать
навзрыд.
مت لhotel отель, гостиница высшего разряда.
م رارياhazarpa сороконожка, многоножка.
ه م س ا ي هhamsaye ١. сосед; 2. соседний.
ه س مhamsar ]. супруг(а); 2. ровня.
ه م ر ىhamsar ؛супружество, состояние в браке.
ه م وارهhamvare всегда, постоянно; неуклонно, неизменно.
هن د وستا نhendustan Индия.
هن ك ا مhangam время, пора, период.
مت ونhanuz еще, все еще; пока еще не.
ه واhava ١. воздух; 2. атмосфера.
267
ه وايي ماИауареута самолет.
ك شيد ن ه و ر تЬог1 ке§1)؛ап ١. прихлебывать; 2. вобрать в
себя.
هي ا ه وЬауаИи шум, гам, крики; ~ ك ر د نшуметь, галдеть,
кричать, издавать вопли.
ى
ياуа или, либо; و ي اуа уа или; или же.
ي ا دуас! память, воспоминание; / بي ا د أورد ن م ك ر س
вспоминать; ي ا د دا د نучить, обучать; به يا د دا شت نпомнить; به
ي ا د سي ر د نзапоминать; усваивать; از ي ا د رفت نзабываться; не
сохраняться в памяти; ! ي ا د ش بخي رуас1а ؛؛Ьехеуг разг. пусть он
будет помянут добрым словом!
ي ارуаг (м н . ي ا رانуагап) друг; приятель; товарищ; подруга,
возлюбленная; возлюбленный.
ي ا ر ىуап помощь, поддержка; يا ر ى ك ر د نпомогать.
ي ا ف ت نуаЛап (ОНВ ي ا بуаЬ) ١) находить; 2) достигать;
ادا م ه ي ا ف ت نпродолжаться, длиться.
ي خуах лед; ب ت ن ي خзамерзать, леденеть.
يع ن ىуа’،» ؛١) то есть, а именно; иначе говоря; 2) значит,
стало быть; следовательно.
ي ق ي نуац؛п ))уверенность, убежденность; 2) несомненно,
безусловно; 3) точный, достоверный; ي ق ي ن ك ر د نубеждаться.
ي كуек единица, один; ي ك د ستодин комплект; ي ك
دس ت لب ا سодин комплект одежды.
ي ك رو ب و ب نуекги Ьиёап быть одним лицом; быть ИС-
кренним.
ي ك ىуек! некто, кто-то; один; ي ك ى از انه اодин из них.
يي ال قуеу!ац ١) дача (дом или местность); горное летнее
пастбище; 3) кочевье.
ЛИТЕРАТУРА — كتاب س
1. На русском языке
1. Азери А. И., Ализаде г . А. Персидский язык, Баку, 961 ا.
2. Зуева т. в., Кирдан Б. п. Русский фольклор. Учебник, м.,
2000 .
3. Короглы X. Г. Персидские пословицы, поговорки и крыла-
тые слова, м ., 1973.
4. Любовная лирика классических поэтов Востока, м., 1988.
5. Персидско-русский словарь в 2-х томах под ред. ю . А. Ру-
бинчика. М., 1983.
2. На персидском языке
1. Абульгасем Халет. Звук шагов Азраиля - сборник юмори-
стических статей, Тегеран, 1357.
عزرائي ل “ م ج م و عة ص دا ى ي ا ى ،حال ت — اب والق ا س م١
. ١٣۵٧ ، ته ران،مق ا ال ت ط ن زآ م يز
2. Азмуде Абульфазль. Сказки земли Герата, Тегеран, без да-
ты
، ت ه را ن،ه ر ا ت ه ا ي ى از سرزم ي ن، ق ص ا، " اب وال ف ف ل آ ز مو د ه٢
-بدون ت اريخ
3. Гасан Анвари, Гасан Хадж Сейид Джавади. Персидский
язык. Учебник. Тегеран, без даты.
دورة. ف ارس ى،ج و اد ى حا ج س ي د ح م ش،ح م ش ان و رى ٣
•راهن م ا ي ى تحصيل ى‘ ته ر ا ن‘ بد و ن تا ريخ
4. Гасан Анвари, Махмуд Хогуги. Персидский ^зык. Учеб-
ник. Тегеран, без даты.
دورة راهن م ا ي ى، ف ارس ى،حق و ق ى م ح م و د، ح س ن ان و رى- ۴
•تحصيل ى‘ ته ر ا ن‘ بد و ن تا ريخ
269
5. Джамшидпур Юсеф. Сочинение на английском языке, Те-
геран, без даты.
بدو ن ‘ته ر ا ن ،انش ا ء انكليس ى ،ج م ش ي د ي ور " بوس ف۵
•ت ا ري خ
6. Лейла Иман (Ахи). Персидский язык. Учебник, Тегеран,
1353.
.١٣۵٣ ، •نه ر ا ن ف ا ر ب،)ب م ن (آهى.ليل ى ا- ء
7. Самад Бехранги, Бехруз Дехгани. Азербайджанские ле-
генды, Тегеран, 1358.
،ه ا ى اذرب اب ج ا ن، اف انه، به روز دهق ا نى،— ص م د به ر ن ك ى٧
.١ ٣ ۵ ٨ ، •نه ر ا ن
ВВЕДЕНИЕ م ق د م ه ................................................................ 7
ا
ИРАНСКИЙ ФОЛЬКЛОР — فرهن ك اي را ن
II
ن م ونه>ه ا ى أتا ر ف ول ك لو ر ى
ОБРАЗЦЫ ФОЛЬКЛОРНЫХ ПРОИЗВЕДЕНИЙ
271
و. Хитрая лиса — روب ا ه حيل دكو52
III
ق م ه ما و ت مثي ل ه ا ى م ل ل د ي م به زب ا ن ف ا ر س
С ^ А ^ ، И БА^НИ ДРУГИХ На р о д о в н а
ПЕРСИДСКОМ ЯЗЫКЕ
١٧
ن م و ن د ه ا ي ى از ح كايا ت مض ح ك و فكا ه ى
ОБРАЗЦЫ АНЕКДОТИЧЕСКИХ И
ЮМОРИСТИЧЕСКИХ РАССКАЗОВ
272
10. Беседа пожилого и молодого — 77 ...................... كغتار يير و ج وان
٧
المث ل در ذب ا ن ف ا ر س،ض رب
п о с л о в и ц ы И ПОГОВОРКИ НА ПЕРСИДСКОМ
ЯЗЫКЕ .... ... ... ...... ............................................. 92
٧١
امثا ل و حكم و ك ملا ت ق م ار
АФОРИЗМЫ И КРЫЛАТЫЕ 117 ................. ى0 ك ة
273
٧«
مت ن ه ا ب راى خواندن و نق ل كردن
ТЕКСТЫ ДЛЯ ЧТЕНИЯ и ПЕРЕСМ ЗА
١
حكا يته ا ى كوتاه ط نزآ م يز
КРАТКИЕ ЮМОРИСТИЧЕСКИЕ РАССКАЗЫ
274
د
٠
2
نما ءه ا و اف س ا ن ه ه ا
ЛЕГЕНДЫ И СКАЗКИ
2. ( كن جСокровище) 145
3. س ر ( زر ع و دختر تنب ل يادش ا هСмышленый парень и ленивая
дочь шаха) 148
4. ( ك د خ ن دا نГолхандан) 151
275
ПРИЛОЖЕНИЯ
ا
ست را حت
مساف ر ت و ا٠ م ه ما ز خ ا ن ه
ГОСТИНИЦА, КОМАНДИРОВКА и отдых ..
)ا
В РЕСТОРАНЕ د ر ر شورا ن
В ЗАКУСОЧНОЙ م بوفة مم بن د ى ............................................
١١١
ИРАНСКАЯ КУЛИНАРИЯ ا ثيزى ايرانى..........
فا ر س بع رو س، فر هن ك
ПЕРСИДСКО-РУССКИЙ СЛОВАРЬ ..............
Редактор Г. Г. Наджафов
Корректоры Г. Г. Наджафов, А. Акбарипур