İntibah’ın Kötü ve Ölümcül Kadını: Mehpeyker

Okan YILMAZ*

ÖZET

Türk romanında iyi kadın karakterlerin tam karşısında yer alan kötü ve ölümcül kadın
karakterlerin ortaya çıkışı Namık Kemal’in İntibah’ına dayanır. İntibah’ın Mehpeyker isimli
karakteri sözü edilen kadınların prototipi kabul edilir. Romanın yayımlanma tarihi, Türk
edebiyatında yenileşmenin başladığı ve roman türünün ilk örneklerinin verildiği Tanzimat
Dönemi’ne denk gelir. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı
Tarihi’nde yeni Türk edebiyatının kurucularından biri olarak kabul ettiği Namık Kemal,
sanatını dönemin de etkisiyle toplum için üretir. Namık Kemal’in amacı kurmaca eseri ve
karakteri üzerinden iyinin ve kötünün sınırlarını belirlemek ve toplumu ona göre
şekillendirmektir. Namık Kemal tıpkı diğer yazarlar, şairler veya fikir insanları gibi eserini
‘fikrini yansıtmanın bir aracı’ olarak kullanır ve topluma ders vermeyi amaçlar. Bu makalede
yenileşme döneminin ilk ürünlerinden biri olan İntibah’ın Mehpeyker’i, onun kötü özellikleri,
bu özelliklerin kurmaca esere yansıyan yönleri ve yazarın yarattığı karaktere karşı tavırları ele
alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Tanzimat romanı, Namık Kemal, İntibah, ölümcül kadın.

*Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Edebiyatı Programı Yüksek Lisans öğrencisi, İstanbul. okanzilan@gmail.com
 Lethal and Evil Woman of İntibah: Mehpeyker
Okan YILMAZ

ABSTRACT

The emerge of lethal and evil woman characters in Turkish literature goes back to as
further as Namık Kemal’s İntibah. Being regarded as the prototype of these types of
characters, Mehpeyker is very much in contrast with the earlier cut-and-dried decent and good
woman characters of our literature. Novel’s publishing date falls on to the same era as the
Tanzimat Era where the very first examples of novels in the Turkish language had been
produced thus the renaissance of Turkish literature had begun. Namık Kemal, who was
mentioned as one of the constituents of Turkish literatüre in Ahmet Hamdi Tanpıanar’s
Nineteenth Century Turkish Literature History book, produces his artworks for the people.
Kemal’s purpose is to point out the limits of good and evil and reshape the society according
to these limits by using his fictional literary works and characters. As the other novelists,
poets and intellectuals of this era, Namık Kemal makes usage of his literary work to express
his ideas and teach lessons to the society. In this article, one of the first products of the reform
era-İntibah’s Mehpeyker, her evil traits and how these evil traits are portrayed in the novel
and the author’s demeanor towards the character will be examined.

Key Words

Turkish literatüre, Tanzimat novel, Namık Kemal, İntibah, lethal woman