 Veel eikels en veel beukenootjes in de herfst betekent, dat er een strenge winter aankomt.

 Trekkende ganzen kondigen een weersverandering aan, afhankelijk van welke richting ze
opvliegen : naar het zuiden wordt het kouder, naar het noorden komt het voorjaar eraan.
 Als de eenden niet kwaken, vriest het hard…En dus is er eventueel kans op een
elfstedentocht.

 Morgenrood is water in de sloot (als je mooi avondrood hebt, gaat het de volgende dag regenen) is
bekend gezegde.
 Als de lucht in de zomer bijna geel ziet, kun je er donder op zeggen dat het gaat onweren en spoken,
benauwde sfeer Je kan het soms ook ruiken. Als er veel ozon in de lucht zit, ruik je dat. Meestal gaat
het dan onweren (ook weer in de zomer).
 - Als de mollen in de winter ineens aktief worden: binnen een paar dagen vorst.
- In de zomer geven vliegtuigstrepen aan dat het gaat regenen binnen een paar dagen
- Als ik het koud heb terwijl de kachel op 20 staat gaat het sneeuwen.
- Als de maan vol, of nieuw is _kan_ het weer omslaan.

 Als de zwaluwen laag vliegen, gaat het regenen.

 Als de mollen in de winter ineens aktief worden: binnen een paar dagen vorst.
- In de zomer geven vliegtuigstrepen aan dat het gaat regenen binnen een paar dagen
- Als ik het koud heb terwijl de kachel op 20 staat gaat het sneeuwen.
- Als de maan vol, of nieuw is _kan_ het weer omslaan.
Dit zijn dingen die in mijn beleving heel vaak uitkomen.
 Elzenhout vroeg in de knop,
een strenge winter wacht ons op…....

Bij alle Brabanders bekende weerman Johan Verschuren heeft er een compleet boek vol, hier een paar van
hem:

Als de sneeuw negen dagen zit, blijft het negen weken wit

In de morgen regen, in de middag droge wegen

Houden de kraaien school, zorg dan voor hout en kool

Als de kikkers veel kwaken, zal het tot nat geraken

Ruikt men nou het roet in de schouw, dan komt de regen gauw

Want zijn er eind december veel mollen, dan laat de winter met zich sollen.

Heldere maneschijn zal voor de bloesems schadelijk zijn

Planten en de struiken hebben tweemaal gebloeid op rij, dan zal de winter duren tot mei

Als de merel roept de hele dag, dan komt er een regendag.

Als het regent in september, valt kerstmis in december

Valt er sneeuw in de slijk staat de winter aan de dijk.

Blijft na een vorstperiode restjes sneeuw liggen na een dooi aanval blijft deze wachten op nieuwe sneeuw.

 Behalve medicinaal is er een andere eigenschap dat Gele Gentiaan interessant maakt.
Deze plant is goed in het voorspellen van horrorwinters met extreem veel sneeuw, beter
dan de meest sensationele kranten. Want deze plant geeft eenvoudigweg met zijn eigen
hoogte de hoogte van het sneeuwdek in de volgende winter aan! Kan het simpeler?

 De traditie suggereert dat een grote bramenoogst een voorteken is van een naderende
strenge winter.
NATUUR

BOMEN, BLOEMEN EN PLANTEN

Veel noten, harde winter. Als laat in de herfst bij het hakken het sap nog uit d
berk vloeit, zal een een winter komen die niet stren

Veel noten op het harde hout, Elzenhout vroeg in de knop,

maakt de winter hard en koud. een strenge winter wacht ons op.

Brengt de zomer veel eikels en beukennootjes, Sluit het klaverblad,

het zal een strenge winter worden. regen in het vat.

Als de bomen twee keer bloeien, Als de tulp haar kelk sluit,
zal de winter tot mei zich met ons bemoeien. blijft de regen niet lang uit.

Bloeien de bomen tweemaal op een rij, Verwacht ook regen als de gevallen dennenappels
zal de winter zich rekken tot in mei. zich sluiten. Zij de dennenappels ver geopend, dan
het zeker mooi weer blijven.

Houden de bomen hun bladeren lang, Als je op hondsdraf trapt, begint het te donderen.
weest voor een strenge winter bang.

Vallen de bladeren niet vroeg, dan wordt de herfst niet Zeker zal er regen komen als de klokjes van de
oud. bloeiende haagwinde overdag dicht gaan.

Worden de bladeren, geel en krom, Als midden op de dag de bloempjes van het
kijk naar uw kachel om. muurplantje zich sluiten, komt er regen.

DASSEN
Zont de das zich op Lichtmis dol,
hij kruipt vier weken weer in z'n hol.
 GELEEDPOTIGEN (INSECTEN E.D.)
Als de spinnen vlijtig buiten weven, Nesten mieren op Annadag,
zullen wij mooi weer beleven. haastige winter volgen mag.

Als de spinnen hun bestaande web verscheuren, Werken met St Anna de mieren,
duidt dit op een naderende storm of onweer. dan zult ge een lange winter vieren.

Maakt de spin in net web een scheur, Gaan de mieren al aan het garen,
dan klopt stormwind aan de deur. in de tweede maand van het jare.
Zeker moogt ge vast verwachten,
late vorst en koude nachten.

Als in de zomer de spinnen hun web verlaten, Als in de zomer de mieren hoge hopen opwerpen,
en een schuilplaats opzoeken, komt er onweer. volgt er een natte en koude herfst.

Als spinnen warmere plaatsen gaan opzoeken, Kruipen de mieren diep in de grond,
is er kouder weer op komst. zo maken zij een strenge winter kond.

Een spin in de morgen brengt kommer zorgen, Graaft de mier een diepe gang,
een avondspin zegent geluk in. wordt de winter streng en lang.
Maar nog erger zal het ons berouwen,
als de mieren hoge nesten bouwen.

Lopen bij vorst de spinnen uit, Als in juli de vliegen de mieren,

de winter is een fluit. zal augustus ons met onweer bestieren.

Zijn er in de herfst veel kruisspinnen, Hoe feller vlieg en horzel steken,

dan wijst dit op een snel invallende kou en op een snel hoe eerder het onweer los zal breken.
naderende winter.

De wind zal uit een andere hoek gaan waaien, Als de donderbeestjes ons komen plagen,
waardoor mogelijk het weer zal veranderen, volgt er zeker regen en onweer.
als de spinnen 't bestaande web verlaten
en een nieuw gaan bouwen.

Als de muggen dansen gaan , Vliegen en kruipen de lieve-heers-beestjes in grote

is het met de regen zeker gedaan. getale, zeker zal er spoedig regen komen.

Als de muggen dansen gaan, Als de bij haar korf verlaat,

is het met het regenen gedaan. maakt zeker dan op regen staat.

Als de muggen dansen gaan, Als de bijen allemaal samen naar huis vluchten,
dan wordt het zeker goed weer. zit er regen aan de luchten.

Als er muggenzwermen dansen, Als de bijen naar huis vluchten,

krijgt 't schoon weerke alle kansen. is zwaar onweer aan de luchten.

Blazen de muggen in februari alarm, Gaan bijen 's morgens vroeg al aan 't vliegen,
houd dan in maart de oren warm. blijven de hele dag maar doorgaan,
het zal zeker een tijd goed weer blijven.

Als februari de muggen zwermen, Vliegen de bijen uit hun hokken,

moet men in maart de oren wermen. al is het mistig en betrokken,
wees maar rustig en bedaard,
het weer is weldra opgeklaard.

Februari muggendans, Beharsen de bijen in den herfst den korf

geeft voor maart slechte kans. buitengewoon, harde winter.

Gaan de mieren aan het garen, Steken de vliegen,

wacht u vorst en koude nachten. dat kan niet liegen,
zij voorspellen regen,
allerwegen.

Bouwt op St. Anna de mier grote hopen, Zijn de wespen niet in rust,
de winter zal niet zacht verlopen. dan is er stormweer op de kust.

Bouwen met St. Anna mieren bergen, Als de wespen ons komen plagen,
dan zal ons de winter tergen. volgt regen en onweer in vlagen.
Als de mieren in juli hoge hopen opwerpen,
dan zullen we dat in de winter merken.

KATTEN EN HONDEN
Draait de kat haar kont naar het vuur, Hebben katten in de herfst een heel dikke vacht,
wind en regen, koud en guur. dan wordt een strenge winter verwacht.

Keert de kat haar rug naar het vuur, Als de hond of de kat op 't ijs komen,
daar komt sneeuw van op den duur. gaat 't zeker dooien.

De kat op een stoel, Regen is ook zeker te verwachten als katten

reken op een natte boel. veelvuldig in de schors van bomen krabben.

Als de kat zich wast, komt er mooi weer Als de katten wild door 't huis vliegen en de varken
met een lang stroo loopen, komt er wind.

Wast het snoetje zich de kat, Als de hond gras eet, volgt er zeker regen.
met haar pootjes glad en nat,
van een weertje droog en fijn,
mogen we verzekerd zijn.

Krabt de kat zich achter de oren, Als er onweer komt, zijn de honden bang.
't zal gaan regenen als nooit tevoren.

MOLLEN
Zijn er januari veel mollen, Stoot de mol in Januaar,
dan laat de winter niet met zich sollen. kijk van kou in mei niet raar.

MUIZEN
Kruipen de muizen in de grond, Kruipen de muizen in de aard,
ze maken een strenge winter koud. weer voor een strenge winter vervaard.

Komt van het land de veldmuis,

breng dan turf en hout in huis.
PADDEN, KIKKERS EN SLAKKEN
Als de slakken kruipen gaan,
dan is 't met het mooie weer gedaan.
Slakken op de wegen,
voorspellen ons doorgaans regen.
Als de slakken een kluitje grond kruien,
komt er snel regen.
Als padden en slakken gaan kruipen,
zullen ze snel in regen verzuipen.
Heeft een slak modder op zijn staart, dan krijgen we
regen.
Trap nooit op een slak. Dan begint het te donderen.
Padden en slakken laten zich tegen de regen meer
zien.
Als slakken en padden kruipen,
dan zal het spoedig druipen.
Als slakken en padden kruipen gaan,
dan is 't met het mooie weer gedaan.
Trapet men op in pod, dan komt der tonger.
Als je op een pad trapt, komt de donder.
Padden werden in verband gebracht met heksen. E
bij het doden van een pad maakte je de woede van
heks los.
Padden op de wegen,
voorspellen ons doorgaans regen.
De padden wijzen regen aan,
zijn zij ’s avonds op de baan.
Als de kikker kwaakt in het riet,
krijgen we regen, .... of niet.
Kwaken de kikkers eensgezind ,
komt er vast weer hoge wind.
Zeker zal ook regenen gaan,
als de kikkers in sloot en plas,
luider en langer dan normaal aan 't kwaken gaan.
Kikvorsgekwaak, regen in maak.
Als de kikvors zonder ophouden kwaakt,
wordt er zeker regen gemaakt.
Als de kikker overdag zonder ophouden kwaakt,
wordt er zeker regen gemaakt.
Slakken en padden 's avonds op de baan, De wind in het zuiden,
dat kondigt regen aan. is water voor de puiden (padden).

Een pad kondigt donder aan. As 't reine wol, komme de podden yn 'e hûs.
Als het gaat regenen, komen er padden in huis.

PLUIMVEE
Als de hoenders kakelen lang en goed , Het kraaien van de haan,
zal het regenen in overvloed. kondigt regen en wind aan.

Aanhoudend hanengekraai in de vroege morgen, Kraait de haan niet bij het ochtendrood,
gaat ons mooi weer bezorgen. dan komt er regen of is de haan dood.

Zijn eenden en kippen rumoerig dan zware wind of Als de kippen kakelen luid en goed,
zelfs vliegende storm. regen in overvloed.

Storm gaat er komen, als de hanen hun staart laten Als de kippen schreeuwen en hanen kraaien, komt
hangen. wind.

Kraait de haan in de avond of in de nacht, De kippen vroeg op stok,

dan wordt er ander weer verwacht. mooi weer slaat de klok.

Kraaien de hanen midden op de dag, Als de kippen schuilen gaan,

men zeker regen verwachten mag. is het met het regenen gauw gedaan.

Hanen die 's middags (rond 3 uur) kraaien, Al hoenders kakelen lang en goed,
vertellen dat goed weer zal blijven. Zal 't regenen in overvloed.

Als de hanen veelvuldig kraaien, Schuilen de kippen bij regen niet,

zal het weer gaan draaien. hele dag regen dat het giet.

Als het haantje na de middag kraait, Als de kippen 's avonds laat naar 't rik [?] gaan,
is 't zeker dat 't weer verdraait. regent het den anderen morgen
 VEE
Er zal zeker veel wind komen, De beste windmeter is de koe,
als de schapen rondspringen en stoeien. hij staat altijd met zijn kont naar de wind toe.

Kruipen de schapen in de wei dicht bij elkaar, dan Bij vorst worden de koeien, op stal staande, wel ee
komt er wind of regen. onrustig; verandering.

As in geit blettere kom der reinwetter Als de koeien sneulen (d.i. met hun snuit op de dee
Als een geit blaat komt er regen. drukken), komt er regen en wind.

Als er vele koeien over 't water gebukt staan, Als de katten wild door 't huis vliegen en de varken
komt er onweder met een lang stroo loopen, komt er wind.

Vliegen de koeien des zomers met de staart in de

hoogte door het land,
dan is er onweer op de hand.

VISSEN
Komen de vissen naar boven,
dan is er mooi weer te beloven.

VLEERMUIZEN
Vliegt de vleermuis 's avonds rond,
dat brengt mooi weer in de ochtendstond.

VOGELS
Plonst en duikelt eend en gans, Als de ekster zich niet laat horen,
is er voor regen kans. regenweer is geboren.

Als de ganzen naar het zuiden vliegen, Fluit de merel de ganse dag,
zijn het vooral de schaatsers die ze bedriegen. dan komt er snel een regendag.
Als de wilde ganzen vroeg in den herfst van het oosten De kwartel slaat,
naar het westen vliegen, komt er een strenge winter. als het regenen gaat.

Wilde ganzen in een V Als de kwartels lustig slagen,

brengen vriesweer mee. spreken wij van regendagen.

Klappert en vlucht de tamme gans, Als de kwartel rusteloos slaat,

dan is er op buien een kans weet dat het spoedig regenen gaat.

Zingt de vink in de vroege morgenstond, Een vaak herhaalde kwartelslag,

wis en zeker zij regen verkondt. voorspeld de boer een droge dag.

Als de vinken helder slaan, Ooievaars met een smerig verenpak,

is 't mooie weer snel gedaan. voorspellen regen.

Bij klagend geroep van de wulp over het land, Krassen kraai en raaf verbolgen,
houdt het mooie weer geen stand. weldra zal er regen volgen.

Vliegt de zwaluw hoog, Als roeken en kraaien 's morgens al veel lawaai
't blijft overwegend droog. maken, wordt er zeker regen verwacht.

Vliegen de zwaluwen laag, We houden het zeker ook niet droog, als de kraaie
nadert een regenvlaag. zich krassend naar hun schuilplaats begeven.

Vliegt de zwaluw hoog, Houden de kraaien school,

blijft het droog. zorg dan voor hout en kool.
Vliegt ze laag over de weide,
verwacht ze regen aan haar zijde.

Vliegt de zwaluw laag, Kraaien vlak bij schuur en huis,

er komt gauw een regenvlaag. de winter voelt zich thuis.

Blijven de zwaluwen lang, Kraaien vliegen tegen regen bij troepen.

wees dan voor de winter niet bang.

Als de zwaluwen scheren over water en wegen, Broedt de spreeuw vroeg in april,
dan komt er en dan blijft er regen. er is een schone meimaand op til.

Onze Lieve Vrouwe roept de zwaluwen (25 mrt), Als de koekoek roept wordt het mooi weer.
en stuurt ze ook weer terug (8 sep). (In tegenspraak met de spreuk hieronder)

Waar de zwaluw het huis siert, Als de koekoek roept, komt er regen.
zal het hemelvuur voorbijgaan. (In tegenspraak met spreuk hierboven)

De zwaluwen onder het dak, Op koekeokroep overdag,

brengt guldens in de zak. volgt vaak een regenslag.

Als een zwaluw zijn nest aan een huis timmert, Hoor je de koekoek al eind maart,
blijft dit bewaard voor blikseminslag. Doof dan gauw maar de haard.

Waar de zwaluw woont in de stal, De koekoek moet na St. Jan zwijgen,

daar sterven koeien en kalveren niet. Anders is er niet veel goeds meer te krijgen

Blijven de zwaluwen lang, Zwijgt de koekoek in een stralende zonnige lucht,

wees voor de winter niet bang. mooi weer is zijn vlucht.

Als de zwaluwen over het water scheren, Als voor het laatst de koekoek roept,
is er onweer te bespeuren. is de zomer weer versnoept.

Rijdt men op een eenzame plaats en om het rijtuig Zingt de leeuwerik hoog in de lucht,
vliegen gedurende langen tijd vele zwaluwen heen en zo brengt hij ons mooi weer.
weer,
dan komt er slecht weer

Als de vogels zwijgen in de twijgen; Zingt de leeuwerik hoog in de lucht,

veel wind zullen we krijgen. heerlijk weer voorspelt zijn vlucht.
Als de zangvogels in de ochtend minder fluiten; Vliegt de leeuwerik na regen weer naar omhoog,
zullen ´s avonds onze oren van de donder tuiten. dan wordt de hemel klaar en droog.

Als de specht roept: giet, giet, giet, Als de leeuwerik niet hoog stijgt,
hij bedriegt u niet. duidt het erop dat men koude krijgt.

Als de specht roept: giet, giet, giet, Zolang de leeuwerik voor Lichtmis zingt,
Komt er regen, giet dus niet. zolang na Lichtmis zijn lied niet klinkt.

Als de specht lacht, Soo veel daeghen als den leeuwerick voor Vrouwe
hij regen verwacht. Lichtmis singht,
swijght hij daernae.

De specht lacht, Voor Lichtmis leeuwerikgezang,

regen verwacht. duurt niet lang.

Als de kerkuil roept en schreeuwt, Stijgt de leeuwerik hoog en zingt lang daarboven,
gaat er goed weer komen. kunnen we ons het mooiste weer loven.

Als de uil bij regenweer krijst en roept, Met Lichtmis klimt de leeuwerik een ploegstaart ho
is er mooi weer te verwachten.

Horen we de steenuil roepen, Met Lichtmis klimt de leeuwerik op de horst.

zeker is mistig weer te verwachten.

Als een pauw schreeuwt, dan komt er regen. Indien men in het voorjaar den eersten ooievaar zie
vliegen, dan blijft men het geheele jaar vlug, ziet m
hem daarentegen loopen, dan blijft men het gehee
jaar lui.

Als 's morgens de pauwen luid schreeuwen en krijsen, Meeuwen op 't land,
moeten we de stormbal hijsen. er is storm op de hand.

Koert de duif in de morgenstond, Als de meeuw is op den kant,

ze wis en zeker mooi weer verkondt. Is 't onweer in het land.

In februari legt de ekster4 haar eerste stek, Zeevogels op 't grien (wei),
en het is nog geen mei ofze legt haar eerste ei. het weer gemien.

WILD
Draagt de haas nog lang een zomerkleed, Fijne pels aan 't wild,
dan is de winter nog niet gereed. de winter mild.