Endüstriyel Zemin Yüzeyler

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ
Mayıs 2018
Endüstriyel Zemin Döşemelerinin Tasarım ve

Uygulamalarında Güncel Yaklaşımlar
Cem ÖZER, İnş. Yük. Müh.
İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ SEMİNERLERİ Endüstriyel Zemin Döşemelerinin Tasarım ve Uygulamalarında Güncel Yaklaşımlar
ENDÜSTRİYEL ZEMİN DÖŞEMESİ

Nedir?
v Endüstriyel tesislerin veya lojistik depoların zemin
döşemeleri söz konusu yapı ile bütünleşmiş
sistemlerdir. Bu döşemeler hem yapı sisteminin
bir parçasıdır hem de yapının kullanım amacı
kapsamında bulunan ekipmanların bir parçasıdır.
v Bu bütünlük sebebi ile; yapının optimal performansı

ancak bu ekipmanlar (raf sistemleri, hassas cihazlar,
malzeme taşıma sistemleri) ile döşeme sisteminin
aynı çalışma toleransları ve gerekliliklere uygun olarak
boyutlandırılması ve uygulanması ile mümkün olabilir.
MAYIS 2018 2 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

Endüstriyel Zemin Döşemelerinin başlıca gereklilikleri :

• Döşeme yapı ömrü süresince hizmette kalabilmelidir –
(düzenli bakım sağlandığı ve sıra dışı bir kötü kullanım
olmadığı kabulüyle)
• Döşeme tasarıma esas noktasal statik yükleri ve yayılı

hareketli ile dinamik yükleri kabul edilemez bir sehim,
çatlama, oturma olmaksızın taşıyabilmelidir.
• Derz yerleşimleri olası düşey

raf sistemlerini, bunları
kolonlarını ve yapının ve ara
katların kolonların
yerleşimlerini dikkate almalıdır.

Endüstriyel Zemin Döşemelerinin başlıca gereklilikleri :

• Derzler tasarımda ve uygulama sonucunda dayanıklı
olmalıdır
• Derz yerleşimi çatlak riskini minimize edecek şekilde
düzenlenmelidir.
• Zemin döşemesinin yüzeyi kabul edilebilir bir düzlükte
olmalıdır.
• Zemin döşemesinin yüzeyi
kullanıma uygun aşınma,
kimyasal ve kayganlık
dayanımına sahip olmalıdır.
• Zemin döşeme yüzeyinin
kullanıma uyumlu yüzey
uygulamasına sahip olması
gereklidir.

ZEMİN DÖŞEME SİSTEMLERİNİN 2 ÖNEMLİ

FONKSİYONU:
1) Ø Zemin, bir yapı mühendisi tarafından

tasarlanmalıdır ve zeminin diğer yapı
elemanlarıyla birlikte taşıyıcı sisteme katkı
sağladığı düşünülür.
Ø Zemin betonu yapı serviste olduğu süre içinde
taşıyıcı özeliğini sürdürmelidir.

ZEMİN DÖŞEME SİSTEMLERİNİN 2 ÖNEMLİ

FONKSİYONU:
Ø Zemin kullanıcı araçlarının bir parçasıdır. Zemin
2) betonu üzerinde kullanıcı araçları yer alır,

üzerinde belli bir trafik vardır.
Ø Teknolojik zemin döşemeleri günümüzde ise,
robot taşıtlara kılavuzluk eden kabloların
gömülü olduğu üretim sisteminin bir
parçasıdır.

sadece dayanıma göre tasarım; tüm beklentileri ve

performans kriterlerini sağlayamayabilir
bu sebeple; dengeli bir tasarım yaklaşımı
tercih edilmelidir.
raf sistemi stabilitesi araç yükleri

oturmalar trafik derz kesimleri
yüzey sertleştiriciler
dayanım
derzler beton sınıfı
çatlak
kontrolü
fonksiyon döküm
aşamaları
düzlük sınıfı

1. zeminin döşemesinin kullanımı

2. dayanımı
3. betonun malzeme özellikleri
4. çatlak kontrolü ve derzler
5. zemin yüzeyinin özellikleri
§ yüzeyin düzeltilmesi
§ yüzey düzgünlüğü
§ aşınma dayanımı (araç, forklift, v.b. trafik)
§ kimyasal etkiye dayanım

ZEMİN YÜZEYİ
Ø AŞINMA DAYANIMI
• betonarme döşeme yüzeyinin sürtünme, yuvarlama, darbe trafik kaynaklı
sürtünme, kesim vb. dış etkilere diğer bir genel deyişle - kullanıma dayanımıdır.
• Dış etkiler;
• ayak trafiği
• kamyon, forklift, vb. araçların trafiği tekerler etkileri
• sürükleme, sürükleyerek kaldırma
• darbe
• normal bir depo kullanımında standart kalitede bir betonarme
döşemede aşınma sonucu önemli bir hasar oluşmaz.
• fakat düşük kalitede bir beton zemin önemli hasarlar alabilir ve
kullanılamaz hale gelebilir.
• Zeminlerin aşınma dayanımını arttırmak için yüzey uygulamaları

yapılabilir; yüzey kaplamaları, yüzey sertleştiricileri, v.b.

ZEMİN YÜZEYİ
Ø KİMYASAL DAYANIM
• betonarme döşeme yüzeyinin agresif kimyasallar etkisinde hasar görmesi
mümkündür. Buna karşı önlem olarak yüzey uygulamaları yapılabilir.
Ø KAYGANLIK DAYANIMI
• zemin döşemesinin aşınma dayanımını arttıran «yüzey silim» ve «parlatma» gibi
uygulamalar diğer yandan göreceli olarak daha kaygan yüzeyler oluşturabilir.
• Kayganlık dayanımının önemli olduğu mekanlarda farklı yüzey uygulamaları ile
istenilen performans sağlanabilir. (kumlama, asit uygulamaları, yüzey taşlaması,
epoksi/resin bazlı kaplamalar, v.b.)

ZEMİN YÜZEYİ
Ø KIVRILMA
• Kıvrılma betonarme döşemenin diferansiyel büzülme sonucu oluşur. Dış
ortama açık üst yüzey alt yüzeye göre daha hızlı kuruyup büzülür ve döşeme
kenarları bu şekilde yukarıya doğru kıvrılır.
• Kıvrılma beton dökümünden 2 yıl sonraya kadar geçen sürede oluşabilir. Tam
olarak önlemeyen bu durum, çoğu zaman öngörülemez.
• yukarı doğru kıvrılma etkisi ile döşemenin altındaki zemin desteği kaybolur.
Derzler üzerindeki trafik ile bu bölgelerde hasar oluşabilir.
• Kıvrılma oluşan bölgelerde kaybolan zemin desteğini yeniden oluşturmak

adında etkilenen bölge altında grout enjeksiyonu uygulanabilir. Buna ek olarak
derz üzerinde yük aktarımının da yeniden sağlanması gereklidir.

ZEMİN YÜZEYİ
Ø ÇATLAKLAR
• tüm betonarme zemin döşemelerinde çatlak riski bulunur.
• çatlaklar genel olarak iki ayrı sebepten oluşmaktadır;
i. rötre, sıcaklık değişmesi gibi şekil değiştirmeler sonucu

oluşan çatlaklar
i. yapısal dayanım yetersizliği sonucu oluşan çatlaklar

YÜZEY DÜZGÜNLÜĞÜ
Endüstriyel Zemin döşemelerin kullanım amaçlarına uygun olarak belli bir

yüzey düzgünlüğüne sahip olması gereklidir.
Döşemelerin kullanılan ekipman ve araçların fonksiyonlarını yerine

getirebilmesi için düz ve eğimsiz bir yüzey sağlaması gereklidir.
eğimsiz + düz değil
eğimli + düz

Serbest Hareket Alanı Tanımlı Hareket Alanı

Referans: TR-34 Technical Report 34 – Fourth Edition, The Concrete Society, UK

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR
Blok İstifleme Blok İstiflenmiş Paletler

Sırt-Sırta Raflama

Mobil Palet Raflı Sistem

Canlı / Hareketli Stoklama Sistemleri

El Forklifti
Personel Yükselticili (Man-up)

İstifleme
Dengeli Forklift
Sık depolama – İstifleme Forklifti
ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMA METODLARI

Ø Uygulama Metotları
Ø Uzun şerit döşeme uygulaması

Ø Geniş şerit zemin döşemesi uygulaması
Ø Geniş alan döşeme uygulaması
Ø Derzli sistem
Ø Derzsiz sistem
Ø Ard-germeli zemin döşemesi uygulaması

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMASI

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMA METODLARI

Ø Uzun şerit döşeme uygulaması
Ø yüksek yüzey düzgünlüğü sağlar

Ø kalıp sistemleri hassas bir şekilde
düşük toleranslar ile yerleştirilir,
lazer screed için kılavuz görevi
görürler.
Ø Hasır veya nervürlü donatı çatlak
kontrolü için kullanılır
Ø Vibrasyonlu lazer screed cihazları
kullanılır
Ø şerit genişlikleri 4~6 metre
Ø şeritler sürekli imalatta
alternatifli (dolu-boş) uygulanır
Ø şeritin enin doğrultuda ilave derz
kesimleri yapılır (maks. 6 metre
aralık ile)
Ø derzler arası yük transferi hasır
donatı ve agrega sürtünmesi ile
Ø derz kesimleri doldurulur.

Ø Geniş alan döşeme uygulaması DERZLİ
Ø Hasır veya nervürlü donatı çatlak
kontrolü için kullanılır
Ø düşük dozda fiber donatı ile daha da
iyi çatlak kontrolü sağlanır ( 20-
30kg/m3)
Ø dış sınırlarda serbest hareket derz
profilleri kullanılır
Ø lazer screed cihazları kullanılır
Ø döküm ano boyutu 2500m2 >>
50mx50m >> 20mm derz açılımı
Ø derz kesimleri çatlak kontrolü için
uygulanır >> 1/3 döşeme
kalınlığında kesim
Ø derz kesimi dökümden 4~24saat
sonra
Ø derz kesimi 4x4m veya 8x8m
Ø derzler arası yük transferi hasır
donatı ve agrega sürtünmesi ile
Ø derz kesimleri doldurulur.

Ø Geniş alan döşeme uygulaması DERZSİZ
Ø SFRC katkısı daha yüksek eğilme,
zımbalama ve kayma dayanımı
sağlamaktadır.
Ø SFRC çatlak kontrolü sağlar ve kıvrılmayı
sınırlandırır.
Ø SFRC ayrıca dinamik yük altında
dayanım ve yorulma dayanımı katkısı
sağlar.
Ø SFRC hızlı kolay uygulama ve genel
ekonomi sağlar.
Ø derzsiz döşemelerde yaklaşık
30~60kg/m3 doz kullanılır.
Ø ilave bir donatı (hazır veya nervürlü
donatı) kullanılması gerekmez.
Ø döşeme kalınlığı azaltılabilir.
Ø Steel Fiber Reinforced Concrete (SFRC) / Çelik Fiber Donatılı Beton Ø Eğer ilave beton katkıları kullanılmıyorsa
Ø Polymer Fiber Reinforced Concrete (PFRC) / Polimer Fiber Donatılı
Beton - Ano boyutları 35x35m civarında
limitlemelidir. (sadece SFRC) >> 20mm
derz açılımı
Ø ortalama 2500-3000 m2 imalat

Ø Ard-Germeli Döşeme Uygulaması
Ø ilave bir donatı (hazır veya nervürlü
donatı) kullanılması gerekmez.
Ø yüksek dayanımlı ard-germe
tendonlarında beton dökümünden 24
saat sonra 2/3P, 72 sat sonra %100
kuvvet uygulanır.
Ø erken çatlakların oluşumu dahi
başlamadan döşemeye eksenel basınç
uygulanır.
Ø çatlak oluşumu engellenir
Ø derz kesimi yapılmaz
Ø hızlı imalat, daha az beton
Ø döşeme anoları 100x 100metreye kadar
çıkabilir.
Ø birleşim derzlerinde açılım yaklaşık
50mm >> özel tip serbest hareket derz
profilleri kullanılır.
Ø özellikle Avustralya, ABD, Rusya, İtalya
da popüler bir yöntemdir.

DÖŞEME DERZ TİPLERİ

• Endüstriyel zemin döşemelerinde her zaman derzlerin bulunması gerekmektedir.
• Derzlerin türü, adedi ve anoların boyutları, derzlerin konfigürasyonu; döşeme uygulama yöntemine
bağlıdır.
Taze dökülmüş beton paneller beton levha

gövdesinin merkezine doğru büzülüyor.
Kuruma büzülmesinden kaynaklanan çekme
gerilmeleri betonun çekme gerilmesi
dayanımını aştığında çatlaklar oluşacaktır.
Derzlerin amaçları:
• Sıcaklı değişmesi ve rötreden kaynaklanan çekme gerilmelerini en aza indirgemek

• İnşaat sürecinde / beton dökümünde aşamalı beton dökümüne olanak sağlamak

• Derz sınıfları:
• Müsaade ettikleri harekete göre sınıflandırma

• Oluşturuldukları metoda göre sınıflandırma
1. Serbest Hareket Derzleri

• Kesim Derzi
• Kalıplı (Profilli) Derz
2. Hareketi Kısıtlı Derzler

• Kesim Derzi
3. Yapım Derzi
4. İzolasyon Derzi







Serbest Hareket Derzleri =>
Serbest Hareket Derz Profilleri ü rötre ve sıcaklık değişimi ile oluşacak hareketlerin
kısıtlanmasını önlemek
ü yatay düzlemde her iki ortagonal doğrultuda serbest /
engellenmemiş harekete müsaade ederken derzin iki
tarafındaki anoların birbirine göre düzeydeki
deformasyonlarını engellemek / derz üzerinde yük
transferi sağlamak.
ü Derz üzerindeki kamalar ile yük transferi 20 mm’e
kadar derz açılımı oluşurken sağlanabilmektedir. Derz
kenarında yer alan levha veya profiller ile kenar
koruması sağlanır ve derzde aşınmaya bağlı hasarı
önler


Hareketi Kısıtlı Kesim Derzleri =>
ü Rötre ve sıcaklık değişimlerinden oluşan
gerilmeleri azaltmak adına limitli hareket olanağı
sağlar (yapay /kontrollü çatlaklar)
ü Yük transferi donatı ve agrega iç sürtünmesi ile
aktarılır.
Hareketi Kısıtlı Kesim Derzleri
ü Derz açılımları küçüktür ; 1~2mm – derz
kenarları aşınmaya dayanıklıdır.
Yapım Derzleri =>

ü imalat sürecinde döküm aşamaları arasında ara
vermeye olanak sağlar.
ü Derzlerin açılımına engeldir.
ü Derzdeki donatı derz açılımını engellemeye ve
yük aktarımına yeterli olmalıdır.
Yapım Derzleri


Yük aktarım prensibi
Plaka Kama sistemlerin fonksiyonları
• komşu döşeme plakaları arasında yük transferi sağlar

• komşu döşeme plaklarının düşey deformasyonlarını minimize eder
• döşeme kenarlarının kıvrılmasını engeller


• Tüm yük aktarım profilleri /kamaları ; yönetmeliklerce tanımlı (ACI, TR-34, v.b.)
prosedürlere uygun olarak tasarlanmalıdır
• Tüm hesaplanan dayanımlar;
Ø Kayma dayanımı; Psh
Ø ezilme ve eğilme dayanımı, Pmax (plaka)
Ø Zımbalama Kayma dayanımı, Pp (kama zımbalaması)
ilgili prosedürlere göre hesaplanmalıdır.
Genelde tasarımı kontrol eden zımbalama dayanımıdır.


Serbest Hareket GENLEŞME Derz Profili – dış mekan uygulamalarında
Serbest Hareket BÜZÜŞME Derz Profili – iç mekan uygulamalarında

DOWEL – YÜK AKTARMA SİSTEMLERİ



SCREED RAILS – ŞAP RAYLARI



UNIFORM – Serbest Hareket Derz Profili

(hafif yük)

UNIFORM – Serbest Hareket Derz Profili

(hafif yük)

SINUS JOINT – Serbest Hareket Derz Profili

(ağır yük)

DERZ DOLGU ELEMANLARI

TERAJOINT – Serbest Hareket Derz Profili

(ağır yük)




OPTIMA JOINT – Serbest Hareket Derz

Profili (ağır yük)



(ağır yük)

Örnek Uygulama
(Yer: Slovakya – Peikko Group Çelik Konstr. Fabrikası)
ü 25 x 25 metrelik anolar
ü derz kesimi yok
ü 10mm derz açılımı
ü 8 ton forklift , çok yoğun ağır yük trafiği
ü döşemede sadece çelik fiber donatı kullanılmış
ü çatlak kontrolü fiberler ile sağlanmış
ü görünür yüzey çatlağı yok
ü fotoğraftaki döşeme 10 yaşında ( imalat tarihi 2008)

Hızlandırılmış Aşınma ve
Dinamik Yükleme Testleri

Referanslar

İlginiz için teşekkür ederim!
Sorularınız , yorumlarınız ve iletişim için:

cem@statica.com.tr
cem.ozer@peikko.com
www.peikko.com

Endüstriyel Zemin Yüzeyler

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Endüstriyel Zemin Yüzeyler

Загружено:

Авторское право:

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ

Endüstriyel Zemin Döşemelerinin Tasarım ve

ENDÜSTRİYEL ZEMİN DÖŞEMESİ

v Bu bütünlük sebebi ile; yapının optimal performansı

MAYIS 2018 2 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

Endüstriyel Zemin Döşemelerinin başlıca gereklilikleri :

• Döşeme tasarıma esas noktasal statik yükleri ve yayılı

• Derz yerleşimleri olası düşey

MAYIS 2018 3 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

Endüstriyel Zemin Döşemelerinin başlıca gereklilikleri :

MAYIS 2018 4 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ZEMİN DÖŞEME SİSTEMLERİNİN 2 ÖNEMLİ

1) Ø Zemin, bir yapı mühendisi tarafından

MAYIS 2018 5 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ZEMİN DÖŞEME SİSTEMLERİNİN 2 ÖNEMLİ

2) betonu üzerinde kullanıcı araçları yer alır,

MAYIS 2018 6 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

sadece dayanıma göre tasarım; tüm beklentileri ve

raf sistemi stabilitesi araç yükleri

MAYIS 2018 7 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

1. zeminin döşemesinin kullanımı

MAYIS 2018 8 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

• Zeminlerin aşınma dayanımını arttırmak için yüzey uygulamaları

MAYIS 2018 9 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

MAYIS 2018 10 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

• Kıvrılma oluşan bölgelerde kaybolan zemin desteğini yeniden oluşturmak

MAYIS 2018 11 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

i. rötre, sıcaklık değişmesi gibi şekil değiştirmeler sonucu

i. yapısal dayanım yetersizliği sonucu oluşan çatlaklar

Endüstriyel Zemin döşemelerin kullanım amaçlarına uygun olarak belli bir

Döşemelerin kullanılan ekipman ve araçların fonksiyonlarını yerine

eğimsiz + düz değil

MAYIS 2018 13 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

Serbest Hareket Alanı Tanımlı Hareket Alanı

MAYIS 2018 14 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

Referans: TR-34 Technical Report 34 – Fourth Edition, The Concrete Society, UK

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR

Blok İstifleme Blok İstiflenmiş Paletler

MAYIS 2018 16 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR

MAYIS 2018 17 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR

Mobil Palet Raflı Sistem

MAYIS 2018 18 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR

Canlı / Hareketli Stoklama Sistemleri

MAYIS 2018 19 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİNLERDE YÜK ve EKİPMANLAR

Personel Yükselticili (Man-up)

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMA METODLARI

Ø Uzun şerit döşeme uygulaması

MAYIS 2018 21 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMASI

MAYIS 2018 22 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMA METODLARI

Ø yüksek yüzey düzgünlüğü sağlar

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMASI

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMASI

ENDÜSTRİYEL ZEMİN UYGULAMASI

MAYIS 2018 26 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

DÖŞEME DERZ TİPLERİ

Taze dökülmüş beton paneller beton levha

• Sıcaklı değişmesi ve rötreden kaynaklanan çekme gerilmelerini en aza indirgemek

MAYIS 2018 27 Cem Özer - İnşaat Yük. Müh.

DÖŞEME DERZ TİPLERİ

• Müsaade ettikleri harekete göre sınıflandırma

1. Serbest Hareket Derzleri