Prevención de Riscos Laborais

Ciclos Formativos ESCOLA OFICIAL NAUTICO – PESQUEIRA Curso: 2018 / 2019
DE FERROL 2º Trimestre.
Grado superior Módulo:
FORMACIÓN e ORIENTACIÓN LABORAL Unidade didáctica 1-1
PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS

1. Introducción á PRL
1.1 Normativa de aplicación, xeral e específica
1.2 Conceptos iniciais:
 Prevención
 Seguridade
 Protección
 Saúde Laboral
 Risco
 Accidente e incidente
2. Avaliación de riscos
2.1 Condicións de traballo
2.2 Hixiene industrial
2.3 Identificación de riscos
 Riscos de seguridade
 Riscos hixiénicos
 Riscos psico-sociais
 Riscos específicos
2.4 Avaliación de riscos
 Métodoloxía segundo probabilidade e daño previsible
 Documentación
3. Prevención e protección no sector do título

 Protección colectiva, equipos habituáis
 Protección individual, EPI, equipos habituáis
4. Acción preventiva
4.1 Artigo 15 LPRL
4.2 Plan de prevención
4.3 Plan de emerxencia e evacuación
4.4 Cuadro Orgánico
4.5 Sinalización
pág. 1
1. Introducción á PRL
1.1 Normativa de aplicación, xeral e específica

- Normativa xeral
Ley 31/1995, de 8 de noviembre, de prevención de Riesgos Laborales.

Publicado en: «BOE» núm. 269, de 10/11/1995.
Entrada en vigor 10/02/1996
Real Decreto 39/1997, de 17 de enero, por el que se aprueba el Reglamento de los Servicios de
Prevención.
Publicado en: «BOE» núm. 27, de 31/01/1997.

Entrada en vigor: 31/03/1997
- Pesca
 REAL DECRETO 1216/1997, de 18 de julio, por el que se establecen las disposiciones

mínimas de seguridad y salud en el trabajo a bordo de los buques de pesca.
 REAL DECRETO 258/1999, de 12 de febrero, por el que se establecen condiciones mínimas
sobre la protección de la salud y la asistencia médica de los trabajadores del mar.
 REAL DECRETO 1032/1999, de 18 de junio, por el que se determinan las normas de
seguridad a cumplir por los buques pesqueros de eslora igual o superior a 24 metros.
 REAL DECRETO 1837/2000, de 10 de noviembre, por el que se aprueba el Reglamento de
inspección y certificación de buques civiles.
 Ley 3/2001, de 26 de marzo, de Pesca Marítima del Estado.
 REAL DECRETO 543/2007, de 27 de abril, por el que se determinan las normas de
seguridad y de prevención de la contaminación a cumplir por los buques pesqueros menores de
24 metros de eslora (L).
 REAL DECRETO LEGISLATIVO 2/2011, de 5 de septiembre, por el que se aprueba el Texto
Refundido de la Ley de Puertos del Estado y de la Marina Mercante.
 Real Decreto 963/2013, de 5 de diciembre, por el que se fijan las tripulaciones mínimas de
seguridad de los buques de pesca y auxiliares de pesca y se regula el procedimiento para su asignación
 Real Decreto 36/2014, de 24 de enero, por el que se regulan los títulos profesionales del sector
pesquero
 Ley 14/2014, de 24 de julio, de Navegación Marítima
pág. 2
 REAL DECRETO 357/2015, de 8 de mayo, sobre cumplimiento y control de la aplicación del

Convenio sobre el Trabajo Marítimo, 2006, de la Organización Internacional del Trabajo, en buques
españoles.
 LEY 47/2015, de 21 de octubre, reguladora de la protección social de las personas trabajadoras
del sector marítimo-pesquero.
 RESOLUCIÓN de 22 de junio de 2016, de la Dirección General de Empleo, por la que se registra
y publica el Acuerdo sectorial estatal del sector de la pesca.
- Equipos de protección individual
 REAL DECRETO 1407/1992, de 20 de noviembre, por el que se regulan las condiciones para la
comercialización y libre circulación intracomunitaria de los equipos de protección individual.
 REAL DECRETO 773/1997, 30 de mayo, sobre disposiciones mínimas de seguridad y salud
relativas a la utilización por los trabajadores de equipos de protección individual.
 REGLAMENTO (UE) 2016/425 del Parlamento Europeo y del Consejo, de 9 de marzo de 2016,
relativo a los equipos de protección individual y por el que se deroga la Directiva 89/686/CEE del Consejo.
Toda esta lexislación actualizada atópase na seguinte dirección:

www.insht.es/portal/site/Insht/
1.2 Conceptos iniciais:
 Prevención
 Seguridade
 Protección
 Saúde Laboral
 Risco
 Accidente
Na vida diaria, persoal ou familiar, estamos expostos a Riscos. De non valorar nin considerar ditos riscos,
de non protexernos ante eles, antes ou despois pode ocorrer e ocorre o Accidente. Cando sufrimos un
accidente as persoas temos lesións de maior ou menor gravidade ou incluso a morte.
No ámbito laboral a presencia de riscos é moito maior, e son máis graves e perigosos.
MUNDO LABORAL  RIESGOS  ACCIDENTE  LESIÓN TRABAJADOR
A liña anterior reflexa a orixe e o remate dunha cadea de sucesos que temos que romper nalgunha das
tres frechas. Segundo onde rachemos a cadea definimos os conceptos seguintes:
- PREVENCIÓN: Defínese como evita-lo “risco”
pág. 3
- SEGURIDADE: Defínese como evita-lo “accidente”

- PROTECCIÓN: Defínese como evita-la lesión, ou diminuír a gravidade da mesma
- SAUDE LABORAL: Ausencia de patoloxía física, psíquica e social derivada ou relacionada con
traballo
Definamos os conceptos de “Risco” “Accidente” e “Incidente”
Risco (laboral)
Os riscos laborais son as posibilidades de que un traballador/a sufra un determinado dano, sexa
unha enfermidade o un accidente, vinculado ao seu traballo. Así, entre os riscos laborais están as
enfermidades profesionais e os accidentes laborais.
Accidente de trabajo
É un suceso anormal, no querido nin desexado, que se presenta de forma brusca e inesperada,
normalmente é evitable, interrumpe a continuidade do traballo y pode causar lesións as persoas.
Analizando e profundidade os accidentes confirmase que os accidentes son una secuencia dunha serie
infinita de causas e circunstancias.
Lesión: es aquela lesión corporal que sufre o traballador/a por conta allea como consecuencia
do traballo que realiza.
A xurisprudencia, mediante sentencias repetidas, ampliou o término tamén as lesiones psíquicas.
Incidente
É cualquera suceso non esperado nin desexado que NON dando lugar a pérdidas da saúde ou
lesións as persoas pode ocasionar danos á propiedade, equipos, productos ou ó medio ambiente, pérdas
de producción ou aumento das responsabilidades legais”
pág. 4
2. Avaliación de riscos
2.1 Condicións de traballo
O Artigo nº 4 da LPRL no seu punto 7) define o concepto de “condición de traballo”
Entenderase como «condición de traballo» calquera característica do mesmo que poida ter unha
influencia significativa na xeración de riscos para a seguridade e a saúde do traballador.
Quedan específicamente incluidas nesta definición:

a) As características xerais dos locais, instalacións, equipos, produtos e demais útiles existentes no
centro de traballo.
b) A natureza dos axentes físicos, químicos e biolóxicos presentes no ambiente de traballo e as súas
correspondentes intensidades, concentracións ou niveis de presenza.
c) Os procedementos para a utilización dos axentes citados anteriormente que inflúan na xeración
dos riscos mencionados.
d) Todas aqueloutras características do traballo, incluídas as relativas á súa organización e
ordenación, que inflúan na magnitude dos riscos a que estea exposto o traballador.
Condicións de traballo xerais
As condicións de traballo as atopamos respondendo as seguintes preguntas:

-¿En qué consiste a miña tarefa?, ¿Qué é o que eu fago?
-¿Dónde realizo a miña tarefa?, ¿dónde o fago?
-¿Qué equipos, maquinaria ou ferramenta utilizo para desenvolver a miña tarefa?, ¿con qué o fago?
-¿Cales son as condicións nas que realizo o meu traballo?, ¿en que condicións o fago?
a) Na resposta a primeira pregunta encontro condicións de traballo vinculadas á propia

natureza do mesmo. O traballo que eu fago supón:
-Gran esixencia física

-Gran esixencia psíquica
-Monotonía ou repetición
-Perigo
-Penosidade
-Carga de traballo irregular
-Traballo cara ó público
-Traballo grupal ou individual
-Distanciamento da zoa de confort persoal
-Esixe formación e actualización periódica ou constante
pág. 5
b) Na resposta á segunda das preguntas encontro condicións de traballo relacionadas có

centro de traballo, como son:
-Traballo interior ou exterior, (á intemperie)
-Localización do centro de traballo: climatoloxía da zona na que se ubica, distancia aos
núcleos de poboación, accesos: condicións dos mesmos, distancia aos servicios de
emerxencia: bombeiros, centros sanitarios e outros, distancia a outros centros de traballo
e outras condicións
- É un centro de traballo único ou son varios,
-Desprazamentos habituais
-Centro de traballo fixo ou itinerante
-O equipamento: ¿é específico ou adecuado ás tarefas que nel se desenvolven?, ¿o
diseño é axeitado (espacio adecuado, iluminación e ventilación naturais suficientes)?
-¿Se dispón de instalacións específicas e adecuadas: instalación eléctrica, ACS,
extracción e impulsión de aire, calefacción, aire acondicionado e outras?
c) Na resposta á terceira das preguntas encontro condicións de traballo relacionadas cós

equipos de traballo, maquinaria e ferramentas utilizados para desenvolver o traballo:
 Equipos de traballo e maquinaria:

-Son específicos para o traballo desenvolto
-Incorporan elementos de seguridade como proteccións, paradas de emerxencia,
rearmes, tomas de terra, e outros
-Se recibe formación suficiente para coñecer o seu manexo seguro
-Se realiza mantemento: periódico, reglamentario, reactivo, preventivo
-Son equipos actuais
 Ferramentas e ferramenta manual

-Específica ou non para o traballo desenvolto
-Incorpora elementos de seguridade como proteccións, paradas de emerxencia, rearmes,
tomas de terra, e outros
Se recibe formación suficiente para coñecer o seu manexo seguro
-Se realiza mantemento: periódico, reglamentario, reactivo, preventivo
 Equipos de protección colectiva e individual

-Específicos á tarefa desenvolta
-En número suficiente
-Se coñece o seu manexo
-Se mantemeñen, inspeccionan e calibran axeitadamente
-Dentro da súa vida útil, (non caducados)
d) Na resposta á cuarta pregunta encontro condicións de traballo derivadas das condicións en

que se desenvolve o traballo.
pág. 6
 Condicións laboráis:
Tipo de contratación
Existencia de representación
Existencia de negociación colectiva e convenio colectivo
Promoción dentro da empresa
Existencia de comunicación dentro da empresa
Eficiente ou non organización do traballo
Xornada laboral: maña, tarde, noite, turnos, duración da xornada
Descansos suficientes: dentro da xornada, entre unha e outra xornadas, descnaso semanal
Vacacións, permisos, licenzas
Formación dos traballadores
Vixiancia da saúde
Acción preventiva eficiente: compromiso da dirección
Política calidade: compromiso da dirección
Dando resposta as cuestión anteriores encontramos as “condicións de traballo xerais”, se ben as

cuestións sinaladas non son unha listaxe pechada
pág. 7
2.2 Hixiene industrial
2.2.1 Definición de Hixiene industrial.
A definición do INSHT dí:

A Hixiene Industrial é unha técnica, non médica, de prevención de enfermidades profesionais
Outra definición:
A Hixiene Industrial é a disciplina, ou técnica, que estudia as condicións do medio ambiente de
traballo, indentificando, evaluando e controlando os axentes contaminantes de orixe laboral e
como estes actúan sobre a saúde do traballador
2.2.2 Contaminantes de orixe laboral

Identificamos como contaminantes de orixe laboral os seguintes:
 Físicos
 Químicos
 Biolóxicos
 Ergonómicos
a) Contaminantes “Físicos”: identificamos como contaminantes físicos os seguintes
Temperatura:
Altas temperaturas exteriores ou interiores que poden provocar insolación, golpe de calor, deshidratación
e outras patoloxías. Combateremos a alta temperatura con roupa lixeira e transpirable, non expondremos
a pel ao sol, e nos hidrataremos suficientemente
Baixas temperaturas exteriores, interiores ou por inmersión na auga, que poden provocar hipotérmia.
Combateremo-lo frío con roupa de abrigo en varias capas, limitaremos o tempo de traballo nas cámaras
de conservación de conxeados, tomaremos bebidas quentes e nunca alcohol.
Combateremos a hipotermia por inmersión en augas frías quitando a roupa húmeda e poñendo outra
seca, tapando con roupa seca, frotando enérxicamente o corpo do accidentado e dándolle a beber
bebidas quentes como chocolate, té ou café con leite e non dando nunca bebidas alcohólicas que poden
provocar unha baixada da temperatura corporal logo dunha primeira reacción de activación da circulación.
pág. 8
Ruído:
A exposición a ruído aéreo elevado pode provocar unha perda auditiva significativa
Lexislación: Real Decreto 286/2006, de 10 de marzo, sobre la protección de la salud y la seguridad de
los trabajadores contra los riesgos relacionados con la exposición al ruido.
Actuaciones:
 Modificar o método de traballo

 Elexir equipos de traballo que xeneren o menor nivel posible de ruído
 Mellorar a concepción e disposición dos lugares, e postos de traballo, alonxándolos dos
focos emisores de ruído
 Informar e formar aos traballadores, e conciencia-los sobre o uso correcto dos equipos de
traballo
 Informar e formar aos traballadores, e conciencia-los sobre a necesidade e uso correcto dos
equipos de protección colectiva e individual.
 Reducir tecnicamente o ruído mediante a disposición de pantallas illantes dos focos
emisores, utilización de cerramentos e materiais illantes, dispoñer recubrimentos de material
acusticamente absorbente.
 Reducir tecnicamente o ruído mediante a amortiguación e o illamento dos equipos que
producen ruído e vibracións.
 Programar un mantemento adecuado.
 Comprobar, mediante a realización de medicións no centro de traballo cun sonómetro
homologado, que os valores de exposición non superen os denominados valores de
exposición diaria equivalente e nivel pico que se determinan no Real Decreto 286/2006
Tódalas actuacións anteriores están encamiñadas a un dobre obxectivo:
 Limitar a intensidade e duración da exposición ao ruído
 Ordear adecuadamente o tempo de traballo
Vibracións.
A exposición a vibracións pode provocar lesións no sistema músculo-esquelético dos traballadores así
como nos órganos internos. Compre sinalar que vibracións e ruído están relacionados intrínsecamente.
Actuacións:
 Elexir equipos de traballo que xeneren o menor cantidade de vibracións

 Mellorar a concepción e disposición dos lugares, e postos de traballo, alonxándolos dos
focos xeradores de vibracións
pág. 9
 Informar e formar aos traballadores, e conciencia-los sobre o uso correcto dos equipos de
traballo que producen vibracións
 Informar e formar aos traballadores, e conciencia-los sobre a necesidade e uso correcto dos
equipos de protección colectiva e individual, que en xeral son pouco efectivos
 Reducir técnicamente as vibracións mediante a disposición de aillamento e amortiguación
dos equipos produtores de vibracións
 Programar un mantemento adecuado en especial dos equipos que necesiten engraxe ou
lubricación e nos que se produza roce de superficies
 Limitar a intensidade e duración da exposición ás vibracións
 Ordear adecuadamente o tempo de traballo para conseguir o obxectivo anterior.
Radiacións non ionizantes.

A radiación ionizante é un tipo de enerxía liberada polos átomos en forma de ondas electromagnéticas
(raios gamma ou raios X) ou partículas (partículas alfa e beta ou neutrones)
As persoas están expostas a fontes naturais de radiación ionizante, como o chan, a auga ou a
vegetación, así como a fontes artificiais, tales como os raios X e algúns dispositivos médicos. A radiación
natural provén de moitas fontes, como os máis de 60 materiais radiactivos naturais presentes no chan, a
auga e o aire. O radón é un gas natural que emana das rocas e a terra e é a principal fonte de radiación
natural.
As radiacións ionizantes teñen moitas aplicacións beneficiosas na medicina, a industria, a agricultura e a
investigación.
A medida que aumenta o uso das radiacións ionizantes tamén o fan os posibles perigos para a saúde si
non se utilizan ou conteñen adecuadamente.
Cando as doses de radiación superan determinados niveis poden ter efectos agudos na saúde, tales
como quemaduras cutáneas ou síndrome de irradiación aguda.
As doses baixas de radiación ionizante poden aumentar o risco de efectos a longo prazo, tales como o
cancro.
O risco de radiación disminúe exponencialmente coa distancia ao foco emisor.
Combatimos as radiacións dispoñendo apantallamiento en torno ao foco emisor y aumentando a distancia
do foco as persoas.
Iluminación.
ventilación
b) Contaminantes “Químicos”:
¿Qué son?
pág. 10
Identificamos como contaminantes químicos aqueles produtos químicos que poden causar un dano á
saúde dos traballadores.
“Un producto químico, es un conjunto de compuestos químicos (aunque en ocasiones sea uno solo)
destinado a cumplir una función. Generalmente el que cumple la función principal es un solo
componente, llamado componente activo. Los compuestos restantes o excipientes, son para llevar a
las condiciones óptimas al componente activo (concentración, pH, densidad, viscosidad, etc.), darle
mejor aspecto y aroma, cargas (para abaratar costos), etc.).”
Se presentan en diferentes estados: sólido, líquido y gasoso, sendo estas dúas últimas as máis
frecuentes
Estas substancias podemos clasificalas, ademais de pola súa composición, polo seu efecto e pola súa
actuación no organismo humano; (pola súa perigosidade).
Falaremos de substancias:
 Inflamables e facilmente inflamables
 Explosivas
 Prexudiciais para a natureza
 Velenosas
 Tóxicas
 Corrosivas
 Irritantes, (acostuman selo as substancias corrosivas en baixa concentración
 Canceríxenos
 Mutáxenos
 Teratoxénicos
e outros
pág. 11
Vías de entrada ao corpo
As vías de entrada ao corpo son as seguintes:

 Vía respiratoria
 Vía dixestiva
 Vía parenteral
 Vía dérmica
pág. 12
Procedementos de manipulación.
 Antes de manipular un produto novo ou non habitual lea a información da súa ficha de datos de
seguridade ( FDS) e actuei conforme ás súas indicacións.
 Utilice campás de seguridade química sempre que así o indique a ficha de datos de seguridade (
FDS) do produto que manipulemos.
 Manteña os recipientes que conteñen substancias químicas pechados cando non traballe con
eles así evitamos emanacións de vapores.
 Se está embarazada ou en período de lactación, comuníqueo ao director de centro e/ou á
Sección de saúde laboral e xestión ambiental.
 Non coma, beba, fume, aplique cosméticos ou manipule lentes de contacto na zona de traballo
nas que manipule ou almacene axentes químicos.
 Non quente alimentos ou bebida en fornos ou microondas destinados para uso de traballo con
axentes químicos, nin almacene alimentos nin bebidas para consumo humano en armarios,
caixóns, frigoríficos destinados para almacenar axentes químicos nin na zona de traballo do
laboratorio e cámara frigorífica.
 Lávese as mans antes de abandonar as zonas de traballo do laboratorio nas que manipulou
axentes químicos.
 Manteñan a roupa de traballo limpa e sen manchas de produtos químicos.
pág. 13
 Non utilizar a roupa de traballo fora da zona de traballo nas que se manipulen ou almacenen
axentes químicos, por exemplo en comedores, oficinas, biblioteca, salas de reunión…
 Gardar a roupa utilizada durante o seu traballo con axentes químicos en despachos de billetes
ou percheros distintos aos que garda a roupa de rúa e siga o protocolo establecido para lavala.
Non a leve a lavar á súa casa e consulte o procedemento de limpeza.
 En caso de rotura dunha luva de protección, cámbieo inmediatamente, lávese e séquese as
mans co papel destinado para iso, antes de poñerse outro novo.
 En caso de accidente con produtos químicos siga as indicacións da súa ficha de datos de
seguridade.
 Manteña o seu posto de traballo limpo, ordenado e libre de materiais non relacionados co
traballo.
 Cando termine o produto químico contido nun envase, deixe este en o lugar habitual para que
sexa recolleito e xestionado.
 Non reutilice envases baleiros contaminados con axentes químicos.
 Realice o transvase de axentes químicos dun recipiente a outro con axuda dun embude ou
elementos dosificadores e mantendo a curta distancia os recipientes do que se está
transvasando, para evitar derrames e salpicaduras.
 Pipetee as solucións que conteñan axentes químicos con dispositivos de pipeteo. Nunca pipetee
coa boca.
 Comunique ao responsable do laboratorio todos derrames, accidentes e exposicións reais ou
poténcialles a axentes químicos.
 Limpe a superficie de traballo cando se produza un derrame e ao fina de cada xornada de
traballo.
 Evite traballar só no laboratorio ou zona onde manipule axentes químicos.
c) Contaminantes Biolóxicos.
Identificamos como tales os derivados de seres vivos (todo tipo de peces, crustáceos, moluscos,
cefalopodos e outros), bacterias, virus, fungos e outros.
pág. 14
La normativa de referencia en España es el REAL DECRETO 664/1997, de 12 de mayo, sobre la

protección de los trabajadores contra los riesgos relacionados con la exposición a agentes
biológicos durante el trabajo y la ORDEN de 25 de marzo de 1998 por la que se adapta en función
del progreso técnico el Real Decreto 664/1997, de 12 de mayo, sobre la protección de los
trabajadores contra los riesgos relacionados con la exposición a agentes biológicos durante el
trabajo.
En primer lugar, se distinguen las actividades en las que existe la intención deliberada de manipular
contaminantes biológicos. Por ejemplo: los laboratorios microbiológicos o las industrias en cuyos
procesos se utilizan estos contaminantes.
En segundo lugar, las actividades en las que no existe la intención deliberada de manipular
contaminantes biológicos, pero sí puede existir la exposición debido a la naturaleza del trabajo. Por
ejemplo: los trabajos en centros de producción de alimentos, los trabajos agrarios o en los que exista
contacto con animales o sus productos, los trabajos sanitarios, trabajos de limpieza o los trabajos en
unidades de eliminación de residuos y de tratamiento de aguas residuales.
Es importante considerar con cierto detalle la identificación y evaluación de los riesgos, disponiendo de
información sobre: la naturaleza de los agentes biológicos, las recomendaciones de las autoridades
sanitarias, las enfermedades que puedan ser contraídas y los efectos que pueden derivarse de la
actividad profesional.
La identificación y la evaluación de los riesgos biológicos se realiza mediante una Encuesta Higiénica. A
partir de las conclusiones obtenidas se deberán tomar las correspondientes medidas preventivas.
Los contaminantes biológicos según su índice de riesgo de infección se clasifican en cuatro
grupos distintos:
 El Grupo 1 incluye los contaminantes biológicos que resulta poco probable que causen
enfermedad en el ser humano.
 El Grupo 2 incluye los contaminantes biológicos patógenos que puedan causar una enfermedad
en el ser humano; es poco probable que se propaguen a la colectividad y generalmente, existe
una profilaxis o tratamiento eficaces. Pertenecen a este grupo las bacterias causantes de la
legionelosis o el tétanos y los virus de la gripe o del herpes, entre otros.
 El Grupo 3 comprende los contaminantes biológicos patógenos que puedan causar una
enfermedad grave en el ser humano; existe el riesgo de que se propaguen a la colectividad, pero
generalmente, existe una profilaxis o tratamiento eficaces. Las bacterias causantes de la
tuberculosis o el ántrax, y los virus de la hepatitis o el SIDA pertenecen, entre otros a este grupo.
 El Grupo 4 comprende los contaminantes biológicos patógenos que causen enfermedades
graves en el ser humano; existen muchas probabilidades de que se propaguen a la colectividad,
pero de los que no existe generalmente, una profilaxis o tratamiento eficaces. Ejemplos de este
grupo son los virus del Ébola y de Marburg.
Existe, además de la clasificación por grupos unos niveles de contención asociados. Estos son el
conjunto de medidas de contención física que imposibilitan el paso del contaminante biológico al
ambiente y por tanto, que puedan llegar a afectar a los trabajadores o a la colectividad.
pág. 15
Hay tres niveles de contención, el 2, el 3 y el 4, que corresponden a los grupos de riesgo

designados con los mismos números; las diferencias entre los niveles de contención radican en
el grado de exigencia en el cumplimiento de las medidas propuestas. Las medidas concretas vienen
determinadas por el REAL DECRETO 664/1997, de 12 de maio. (Consultar normativa e páxina web dol
Instituto Nacional de la Seguridade Hixiene no Traballo: Guía Técnica).
En la figura 1 se muestra un esquema de aplicación del articulado del real decreto atendiendo a la
peligrosidad de los agentes biológicos y al tipo de actividad desarrollada.
pág. 16
d) Contaminantes laboráis “ergonómicos”.

Identificamos como riscos ergonómicos os seguintes:
 Manipulación
manual de cargas
 Posturas forzadas
e inadecuadas
pág. 17
 Tarefas
continuadas
 Tarefas repetitivas
 Ritmos de traballo inadecuados
pág. 18
 Carga mental
 Diseño inadecuado de maquinaria, ferramenta e mobiliario de traballo
 Diseño inadecuado do posto de traballo: iluminación, temperatura/humedade, ventilación
deficientes, ruído e vibracións
A Ergonomía é unha disciplina que ten en consideración factores físicos, cognitivos, sociais,
organizacionais e ambientais, pero, cun enfoque “holístico”, no que cada un destes factores non son
analizados ailladamente, senon na súa interacción cos demáis e o seu efecto sobre o traballador/a
Cada certo tempo, dependendo da natureza do traballo, é conveniente facer descansos breves (por
exemplo dez minutos cada 90-120 minutos) e no seu caso exercizos de relaxación como os contidos na
imaxe
pág. 19
2.3 Identificación Xeral de Riscos.
Esta fase ten por obxecto a identificación xeral dos riscos na empresa.
A unidade de estudo dos riscos é o posto de traballo, entendendo como tal o conxunto de operacións
desenvolvidas por un traballador/a ao longo da súa xornada laboral, das máquinas, ferramentas,
substancias, etc., que emprega ou coas que se relaciona e das características do seu contorno.
O estudo do posto de traballo realízase mediante a observación, por parte do técnico de prevención, da
actividade desenvolta por cada traballador/a no seu posto pero ta,mén tendo en conta a opinión e
percepción dos propios traballadores sobre os ricos aos que se expón. Ésta información complementa a
obtida mediante a observación e medicións e obtense mediante enquisas que poden ser específicas e/ou
xerais.
É preciso saber que cada posto de traballo se pode referir a máis dun traballador ou traballadora se as
características e riscos son sensiblemente iguais.
Da mesma maneira será posible considerar un posto de traballo chamado xenérico que incluiría os riscos
comúns aos/ás traballadores/as da empresa ou dun sector grande dela.
Identificaremos os seguintes grupos de riscos:

 Riscos de seguridade
 Riscos hixiénicos
 Riscos psico-sociais
 Riscos específicos
A “GUÍA DE AVALIACIÓN DE RISCOS” editada pola Consellería de Traballo da Xunta de Galicia,

Dirección Xeral de Relacións Laborais, aporta unha lista orientativa para a identificación de riscos laboráis
de uso xeral tanto no ámbito autonómico como estatal, na que cada risco se identifica cun número que se
utilizará na documentación propia da “avaliación de riscos”.
LISTA ORIENTATIVA PARA A IDENTIFICACIÓN DO RISCO
Código de forma do accidente (para Ficha 1). Segundo a forma como o risco pode xerar un accidente.
 01. Caída de persoas a distinto nivel. Inclúe tanto as caídas dende alturas (edificios, ventás, árbores,
máquinas, vehículos, etc.) como en profundidades (pontes, escavacións).
 02. Caída de persoas ao mesmo nivel. Inclúe caídas en lugares de tránsito ou superfícies de traballo, e
caídas sobre ou contra obxectos.
 03. Caída de obxectos por derrubamento. Abrangue as caídas dende edificios, muros, ventás,
escaleiras, montóns de mercadorías, etc. e desprendementos de terras, rochas, etc.
 04. Caída de obxectos por manipulación. Abrangue as caídas de materiais, etc. sobre un traballador,
sempre que o accidentado sexa a mesma persoa á que se lle cae o obxecto que está manexando.
pág. 20
 05. Caída de obxectos desprendidos. Abrangue as caídas de ferramentas, materiais, etc. sobre un
traballador, sempre que este non os estivese manexando.
 06. Pisadas sobre obxectos. Inclúen os accidentes que dan lugar a lesións como consecuencia de pisadas
sobre obxectos cortantes ou punzantes.
 07. Golpes contra obxectos inmóbiles. Considera ao traballador como unha parte dinámica, é dicir, que
intervén dunha maneira directa e activa, batendo contra un obxecto que non estaba en movemento.
 08. Golpes e contactos con elementos móbiles da máquina. O traballador recibe golpes, etc.
ocasionados por elementos móbiles de máquinas e instalacións. Non se inclúen os atrapamentos. Por exemplo,
cortes con serra de disco.
 09. Golpes por obxectos ou ferramentas. O traballador lesiónase cun obxecto ou ferramenta que é
movido por unha forza diferente á gravidade. Inclúense marteladas, golpes con outros obxectos ou ferramentas
(pedras, ferros, etc.), non se inclúen os golpes pola caída de obxectos.
 10. Proxección de fragmentos ou partículas. Abrangue os accidentes debidos á proxección sobre o

traballador de partículas ou fragmentos voadores, procedentes de máquinas ou ferramentas.
 11. Atrapamento por ou entre obxectos. Pezas de máquinas, diversos materiais, etc.
 12. Atrapamentos por volta de máquinas. Inclúen os atrapamentos debidos ás voltas de tractores,
vehículos ou outras máquinas que deixen ao traballador lesionado.
 13. Sobreesforzos. Accidentes orixinados polo emprego de carretas ou por movementos mal realizados.
 14. Exposición a temperaturas extremas. Accidentes causados por alteracións fisiolóxicas ao atoparse
os traballadores nun ambiente excesivamente frío ou quente.
 15. Contactos térmicos. Accidentes debidos ás temperaturas externas que teñen os obxectos que entran en
contacto con calquera parte do corpo (líquidos ou sólidos).
 16. Contactos eléctricos. Inclúense todos os accidentes dos que a súa causa é a electricidade.
 17. Inhalación ou inxestión de substancias nocivas. Accidentes causados polo estado dunha
atmósfera tóxica ou pola inxestión de produtos nocivos. Inclúense asfixias e afogos.
 18. Contactos con substancias cáusticas e/ou corrosivas. Accidentes por contactos con
substancias e produtos que dan lugar a lesións externas.
 19. Exposicións a radiación. Inclúense tanto as ionizantes como as non ionizantes.
 20. Explosións. Accións que dan lugar a lesións causadas pola onda expansiva ou polos seus efectos
secundarios.
 21. Lume. Accidentes producidos polos efectos do lume ou das súas consecuencias.
 22. Causados por seres vivos. Inclúense os accidentes causados directamente por persoas ou animais,
como agresións, patadas, picaduras, mordeduras...
pág. 21
 23. Atropelos, golpes e choques contra vehículos. Abrangue os atropelos de persoas por vehículos,
así como os accidentes nos que o traballador lesionado vai contra o vehículo ou vehículos. Non se inclúen os
accidentes de tránsito.
 24. Accidentes de tráfico. Esta liña abrangue os accidentes de tráfico ocorridos dentro do horario laboral,
independentemente que estean relacionados co traballo cotián ou non.
 25. Causas naturais. Inclúense os accidentes ocorridos no centro de traballo, que non son consecuencia do
propio traballo senón debidos a causas naturais que tamén se poden dar fóra. Por exemplo, o infarto de miocardio,
anxina de peito, etc.
 26. Outras. Calquera outra forma de accidente non incluída nas anteriores.
Código de forma de enfermidade (para ficha 1). Segundo se poida xerar polos seguintes
tipos de axentes.
 27. Axentes químicos. Están constituídos por materia inerte (non viva) e pódense presentar no aire baixo
formas diversas (po, gas, vapor, fume, etc.)
 28. Axentes físicos. Están constituídos polas diversas manifestacións enerxéticas, como o ruído, as
vibracións, as radiacións ionizantes, as radicacións térmicas, etc.
 29. Axentes biolóxicos. Están constituídos por seres vivos, como os virus, as bacterias, fungos e os
parásitos.
 30. Outras circunstancias. Calquera outra enfermidade non incluída nas liñas anteriores.
pág. 22
2.4 Avaliación de riscos
 Métodoloxía segundo probabilidade e daño previsible.
Calquera risco, que non precise de avaliacións específicas e estea suxeito a lexislación específica,
pódese avaliar mediante un método xeral de avaliación que considera a probabilidade de que ocorra o
accidente e o daño previsible.
Para levala a cabo, cómpre seguir estes pasos:
1.- Clasifique as actividades de traballo: prepare unha lista de actividades de traballo, agrupándoas de
forma racional e manexable. Podería clasificalas da seguinte forma:
a. Áreas externas ás instalacións da empresa.

b. Etapas no proceso de produción ou na subministración dun servizo.
c. Traballos planificados e de mantemento.
d. Tarefas definidas
Un exemplo de clasificación de procesos e actividades (procedementos) de traballo na flota de baixura

pode ser esta
Proceso Procedemento Tarefa

NAVEGACIÓN A CALADERO Preliminares Traslado ao porto
Embarque
Deambular polo buque
Preparativos Pertrechar
Encendido de máquinas e equipos
radioeléctricos
Desatraque
Navegación Navegación a caladero
Preparar os aparellos e equipos
de trabajo
CAPTURA Maniobra de Largada Largar 1ª boia
Largar aparello
Largar 2ª boia
Limpeza
Fondeo
Manobra de Virada Recoller 1ª boia
Virar co halador
Extracción e estiba da pesca e a
arte
Recoller 2ª boia
NAVEGACIÓN A PORTO Navegación Navegación
Arribada á porto Eviscerar
Limpeza
Revisión da arte e equipos de
traballo
pág. 23
Atraque
DESCARGA Descarga en porto Desembarque
Desembarque da pesca
Selección, clasificación e
conservación
PERTRECHO Combustible/Aparejo/Carnada/Otros Toma de combustible
Carga manual e estiba a bordo
Revisións xerais e mantemento
preventivo
Para cada actividade de traballo, pode ser preciso que obteña información sobre certos aspectos, como
poden ser:
• Tarefas a realizar, a súa duración e frecuencia.

• Lugares onde se realiza o traballo.
• Quen realiza o traballo, tanto de forma permanente como ocasional.
• Outras persoas que se poidan ver afectadas polas actividades de traballo (público, subcontra-
tistas, visitantes...).
• Formación que recibiu o persoal traballador sobre a execución das súas tarefas.
• Procedementos escritos de traballo e/ou permisos de traballo.
• Instalacións, maquinaria, ferramentas e equipos utilizados.
• Instrucións de fabricantes e subministradores para o funcionamento e mantemento de planta,
maquinaria e equipos.
• Tamaño, forma, carácter da superficie e peso dos materiais a manexar.
• Distancia e altura ás que se deben mover de forma manual os materiais.
• Enerxías utilizadas (por exemplo: aire comprimido).
 Substancias e produtos utilizados e xerados no traballo.
• Estado físico das substancias utilizadas (fumes, gases, vapores, líquidos, po, sólidos).
• Contido e recomendacións da etiquetaxe das substancias utilizadas.
• Requisitos da lexislación vixente sobre a forma de facer o traballo, instalacións,
maquinaria e substancias utilizadas.
• Medidas de control existentes.
• Datos sobre incidentes, accidentes, enfermidades laborais derivadas da actividade que se
desenvolve, dos equipos e das substancias utilizadas.
• Datos de avaliacións de riscos existentes relativos á actividade desenvolvida.
• Organización do traballo.
2.- Identifique os perigos: dependendo das características da súa empresa, pode realizar unha lista cos
distintos perigos que se poden atopar nela: golpes e cortes, caídas ao mesmo nivel, existe perigo de
cortes e outros.
pág. 24
3.- Estime o risco: para cada perigo detectado.
Estime o risco en función da potencial severidade do dano (consecuencias) e a probabilidade de que

ocorra o feito.
- Gravidade das consecuencias que pode causar cada perigo en forma de daño ao
traballador/a
- Probabilidade de que ocorra o accidente.
Á hora de establecer a probabilidade de que se produza o dano, cómpre considerar:

• As accións preventivas xa implantadas, pois cantas máis medidas haxa, máis baixa será a probabilidade
de que se produzan os danos.
• Se hai traballadores/as especialmente sensibles a determinados riscos.
• A frecuencia de exposición ao perigo.
• Os fallos no servizo.
• Os fallos nos compoñentes das instalacións e das máquinas, así como nos dispositivos de protección.
pág. 25
• A exposición aos elementos.

• A protección fornecida polos EPI e o tempo de utilización destes equipos.
• Os actos inseguros das persoas (erros non intencionados e violacións intencionadas dos
procedementos).
Estimación e avaliación do risco.
Unha vez estimados ambos os parámetros, CONSECUENCIAS E PROBABILIDADE, o cadro seguinte

vaille permitir estimar cada risco:
CONSECUENCIAS
LIXEIRAMENTE EXTREMADAMENTE
DANOSO DANOSO
DANOSO
Risco trivial Risco Tolerable Risco Moderado
PROBABILIDADE
BAIXA
T TO M
Risco Tolerable Risco Moderado Risco Importante
MEDIA
TO M I
Risco Moderado Risco Importante Risco intolerable
ALTA
M I IN
Segundo a valoración do risco os criterios de actuación serán os seguintes:
Criterios de actuación
Risco Acción e temporización
Trivial T Non require de acción singular
Non se precisa mellorar a acción preventiva en xeral.

Tolerable TO
Téñense que considerar solucións máis rendibles
Comprobacións periódicas para asegurar as medidas de control
Facer esforzos para reducir o risco, con investimentos necesarios

Moderado M Implantar as medidas nun período determinado
Se existe ED, revisar con precisión a probabilidade
Non comezar o traballo ata reducir o risco.

Importante I Precisaranse recursos considerables.
Se se está a realizar o traballo, remediar o problema nun prazo
mínimo.
pág. 26
Criterios de actuación
Risco Acción e temporización
Intorelable IN Non se debe comezar ou continuar o traballo ata reducir o risco.

Se non é posible reducir o risco, tense que prohibir o traballo.
Documentación da “avaliación de riscos”.
Recódase que segundo o Artigo 15 da LPRL, os riscos que se podan eliminar serán eliminados, polo que
se avaliarán únicamente aqueles riscos que non podan ser eliminados
A continuación expóñense unha serie de modelos para levar a cabo o plan de prevención nunha
empresa. Estes modelos non son únicos e pódense modificar segundo as características e necesidades
da empresa.
Ficha nº 1
 Se identifica a empresa
 Se describe a actividade
 Se identifica o tipo de avaliación que se fai:
 Inicial
 De revisión periódica
 De revisión por danos á saúde
 De revisión por outros motivos, se describirá a causa orixe
 Se relacionan tódolos postos de traballo que se xan iguales en tarefa e que teñan as mesmas
condicións de traballo
 Se identifica marcando cunha X na casilla correspondente tódolos riscos que se derivan ou
relacionan con cada un dos postos de traballo. Os números á dereita da casilla “posto de
traballo” identifican aos diferentes riscos segundo a lista incluída no punto 2.3 Identifiación de
riscos.
pág. 27
Ficha nº 2
 Se identifica a empresa
 Se identifica o posto de traballo que se vai avaliar
 Se identifica o tipo de avaliación:
 Inicial
 De revisión periódoca
 De revisión por danos á saúde
 De revisión por outros motivos, se describirá a causa orixe
 Na columna da esquerda se relacionan tódolos riscos sinalados na Ficha nº 1 para cada ostto de
traballo
 A dereita de cada risco identificado se sinala cunha X a probalidade considerada e a
consecuencia prevista. Finalmente “avaliamos” os riscos outorgándolle a cualificación que lle
corresponda.
 Na columna da dereita se identifican as “accións propostas” para contener o risco.
Ficha nº 2”
Cubrirase no caso de aqueles riscos nos que sexa necesaria unha avaliación específica ou estea suxeito
a lexislación específica.
pág. 28
Ficha nº 3
Fichas extraídas da Guía de avaliacion de riscos editada pola Xunta de Galicia, Consellería de Traballo, Dirección Xeral de Relacións laborais
Nesta última ficha se relacionan:

 os riscos e as accións
 se identifican as persoas responsables de implementar ditas medidas
 os prazos de implementación
 as persoas responsables da comprobación da implementación das accións
 o orzamento (de selo caso)
pág. 29
4.- Acción preventiva

4.1 Artigo 15 LPRL: “Principios de la acción preventiva”
El contenido do artigo nº 15 da LPRL determina os principios xerais que rexerán a totalidade da acción
preventiva das empresas.
Artículo 15. Principios de la acción preventiva.
1. El empresario aplicará las medidas que integran el deber general de prevención previsto en
el artículo anterior, con arreglo a los siguientes principios generales:
a) Evitar los riesgos.
b) Evaluar los riesgos que no se puedan evitar.
c) Combatir los riesgos en su origen.
d) Adaptar el trabajo a la persona, en particular en lo que respecta a la concepción de los puestos
de trabajo, así como a la elección de los equipos y los métodos de trabajo y de producción, con
miras, en particular, a atenuar el trabajo monótono y repetitivo y a reducir los efectos del mismo en
la salud.
e) Tener en cuenta la evolución de la técnica.
f) Sustituir lo peligroso por lo que entrañe poco o ningún peligro.
g) Planificar la prevención, buscando un conjunto coherente que integre en ella la técnica, la
organización del trabajo, las condiciones de trabajo, las relaciones sociales y la influencia de los
factores ambientales en el trabajo.
h) Adoptar medidas que antepongan la protección colectiva a la individual.
i) Dar las debidas instrucciones a los
trabajadores.
pág. 30
2. El empresario tomará en consideración las capacidades profesionales de los

trabajadores en materia de seguridad y de salud en el momento de encomendarles las tareas.
3. El empresario adoptará las medidas necesarias a fin de garantizar que sólo los
trabajadores que hayan recibido información suficiente y adecuada puedan acceder a las
zonas de riesgo grave y específico.
4. La efectividad de las medidas preventivas deberá prever las distracciones o

imprudencias no temerarias que pudiera cometer el trabajador. Para su adopción se tendrán en
cuenta los riesgos adicionales que pudieran implicar determinadas medidas preventivas, las cuales
sólo podrán adoptarse cuando la magnitud de dichos riesgos sea sustancialmente inferior a la de los
que se pretende controlar y no existan alternativas más seguras.
5. Podrán concertar operaciones de seguro que tengan como fin garantizar como ámbito
de cobertura la previsión de riesgos derivados del trabajo, la empresa respecto de sus
trabajadores, los trabajadores autónomos respecto a ellos mismos y las sociedades cooperativas
respecto a sus socios cuya actividad consista en la prestación de su trabajo personal.
pág. 31
4.2 Plan de prevención
Artículo 16. Plan de prevención de riesgos laborales, evaluación de los riesgos y planificación
de la actividad preventiva.
1. La prevención de riesgos laborales deberá integrarse en el sistema general de gestión de la
empresa, tanto en el conjunto de sus actividades como en todos los niveles jerárquicos de ésta, a
través de la implantación y aplicación de un plan de prevención de riesgos laborales a que se refiere
el párrafo siguiente.
Este plan de prevención de riesgos laborales deberá incluir la estructura organizativa, las
responsabilidades, las funciones, las prácticas, los procedimientos, los procesos y los
recursos necesarios para realizar la acción de prevención de riesgos en la empresa, en los
términos que reglamentariamente se establezcan.
2. Los instrumentos esenciales para la gestión y aplicación del plan de prevención de
riesgos, que podrán ser llevados a cabo por fases de forma programada, son la evaluación de
riesgos laborales y la planificación de la actividad preventiva a que se refieren los párrafos
siguientes:
a) El empresario deberá realizar una evaluación inicial de los riesgos para la seguridad y salud
de los trabajadores, teniendo en cuenta, con carácter general, la naturaleza de la actividad, las
características de los puestos de trabajo existentes y de los trabajadores que deban
desempeñarlos. Igual evaluación deberá hacerse con ocasión de la elección de los equipos de
trabajo, de las sustancias o preparados químicos y del acondicionamiento de los lugares de
trabajo. La evaluación inicial tendrá en cuenta aquellas otras actuaciones que deban
desarrollarse de conformidad con lo dispuesto en la normativa sobre protección de riesgos
específicos y actividades de especial peligrosidad. La evaluación será actualizada cuando
cambien las condiciones de trabajo y, en todo caso, se someterá a consideración y se revisará,
si fuera necesario, con ocasión de los daños para la salud que se hayan producido.
Cuando el resultado de la evaluación lo hiciera necesario, el empresario realizará controles
periódicos de las condiciones de trabajo y de la actividad de los trabajadores en la prestación de
sus servicios, para detectar situaciones potencialmente peligrosas.
b) Si los resultados de la evaluación prevista en el párrafo a) pusieran de manifiesto situaciones
de riesgo, el empresario realizará aquellas actividades preventivas necesarias para eliminar o
reducir y controlar tales riesgos. Dichas actividades serán objeto de planificación por el
empresario, incluyendo para cada actividad preventiva el plazo para llevarla a cabo, la
designación de responsables y los recursos humanos y materiales necesarios para su ejecución.
El empresario deberá asegurarse de la efectiva ejecución de las actividades preventivas
incluidas en la planificación, efectuando para ello un seguimiento continuo de la misma.
Las actividades de prevención deberán ser modificadas cuando se aprecie por el empresario,
como consecuencia de los controles periódicos previstos en el párrafo a) anterior, su inadecuación a
los fines de protección requeridos.
pág. 32
2 bis. Las empresas, en atención al número de trabajadores y a la naturaleza y peligrosidad de

las actividades realizadas, podrán realizar el plan de prevención de riesgos laborales, la evaluación
de riesgos y la planificación de la actividad preventiva de forma simplificada, siempre que ello no
suponga una reducción del nivel de protección de la seguridad y salud de los trabajadores y en los
términos que reglamentariamente se determinen.
3. Cuando se haya producido un daño para la salud de los trabajadores o cuando, con ocasión
de la vigilancia de la salud prevista en el artículo 22, aparezcan indicios de que las medidas de
prevención resultan insuficientes, el empresario llevará a cabo una investigación al respecto, a fin de
detectar las causas de estos hechos.
(O que obriga á investigación de tódolos accidentes)
pág. 33
4.3 Medidas de emerxencia e evacuación
Teléfono de Emerxencias 112

4.3.1 Normativa: Artigo nº 20 LPRL.
O empresario, tendo en conta o tamaño e a actividade da empresa, así como a posible presenza de
persoas alleas á mesma, deberá analizar as posibles situacións de emerxencia e adoptar as
medidas necesarias, nomeando ao persoal encargado de facelo e comprobando o seu
funcionamento, periodicamente.
4.3.2 Definición
Unha emerxencia é aquela situación non desexada e imprevista que poda por en perigo a integridade
física das persoas, dependencias e o medio ambiente, que esixe unha actuación e/ou evacuación rápida
e segura das mesmas.
Polo tanto a emerxencia supón:
 Grave perigo
 Actuación, resposta, rápida
As actuacións de emerxencia a comprobar son as seguintes:

 Primeiros auxilios (obxecto doutro módulo do ciclo)
 Loita contra o fume (obxecto doutro módulo do ciclo)
 Evacuación dos traballadores
- Actuacións requiridas segundo o tipo de actividade desenvolta pola empresa:

Medidas de emerxencia:
 Tódalas empresas
Plan de auto protección:

 Establecementos turísticos
 Establecementos sanitarios
 Locais de espectáculos
 Actividades recreativas
 Centros docentes públicos
 Centros con risco de emerxencias
pág. 34
4.3.3 Tipos de emerxencias que nos podemos atopar:

 Incendios
 Explosións
 Ameaza de bomba
 Terremotos
 Inundacións
 Tempestades
 Derrames perigosos
4.3.4 Clasificación das emerxencias

Conato de emerxencia:
Accidente que pode ser controlado e
dominado de forma sinxela e rápida polo
persoal e medios de protección do local,
dependencia ou sector
Emerxencia parcial
Require a actuación dos equipos especiais de
emerxencia do sector. Os efectos quedarán
limitados a un sector e non afectará a outros
sectores lindeiros nin a terceiras persoas.
Emerxencia total
Precisa de actuación de todos os equipos e
medios de protección do establecemento e a
axuda de medios de socorro e/ou salvamento
exteriores. Supón a evacuación das persoas
de determinados sectores ou da totalidade do
edificio/centro de traballo.
Podemos establecer unha equivalencia co
abandono de buque no sector marítimo,
pág. 35
marítimo pesqueiro
4.3.5 Plan de Auto-protección: Equipos de emerxencia
As Medidas de Emerxencia e en todo caso o Plan de Auto-protección determinará:
 Os Equipos de Emerxencia necesarios en cada empresa atendendo as circunstancias
de cada actividade, do centro de traballo e dos traballadores.
 Así mesmo deseñara o Esquema de Operacións a executar ante as distintas situacións
 Determinará as Actuacións nas distintas situacións de emerxencia:
 Incendio
 Inundación
 Ameaza de bomba
 Terremoto
 Actos delitivos, (atracos, secuestros, agresións,..)
 Evacuación
Os equipos de “emerxencia” na empresa se organizarán conforme a un organigrama específico

considerando a actividade da empresa, as características do centros ou centros de traballo e os recursos
dispoñibles nela, tanto materiais como humáns; e se valorará individualmente a formación dos
traballadores aos que se lles asigne algunha actuación.
Un exemplo de organigrama é o representado na seguinte imaxe
EQUIPOS DE EMERXENCIA
pág. 36
Xefe de Emerxencia.
 Ostenta a máxima responsabilidade. Decide as accións a tomar asesorado polo xefe de
intervención.
 Velará polo mantemento das instalacións e sistemas de protección existentes e que os equipos
humáns estean adestrados.
 Caso de dispoñer de servizos de axuda externos coordinarase cos seus responsables.
 Á chegada dos servizos públicos de extinción informará da situación, prestará colaboración e
transmitirá a máxima responsabilidade.
Xefe de Intervención
 Coñecerá os riscos, os medios de protección e as instalacións da empresa.
 Deberá valorar a incidencia e consecuencias do sinistro e avaliar a situación das vías de
evacuación
 Colaborará co xefe de emerxencia
 Ordenará no prazo de tempo máis breve as actuacións contra o sinistro
 De selo caso dirixirá o equipo de segunda intervención
Equipo de primeira intervención

 Unha vez coñecido o sinistro, a través da sinal de alarma correspondente o equipo de primeira
intervención se dirixirá ao foco do sinistro para dar unha primeira valoración da magnitude e
alcance do sinistro.
 Indicarán ao Xefe de Emerxencia as anomalías detectadas nos sistemas de protección
 Estarán alerta ante a presenza de calquera incidencia sobre a presenza de lumes, olor,
quentamento das instalacións e da temperatura do aire e outras
 Actuarán con celeridade eliminando as causas susceptibles de xerar riscos, combatendo lumes,
limitando a súa propagación e efecto cos medios dispoñibles.
 De tomar o Xefe de Emerxencia a decisión de “Evacuar”, comprobarán e despexarán as vías de
evacuación e os seus accesos.
Equipo de alarma e evacuación

 Indicarán ao Xefe de Emerxencia as anomalías detectadas nos sistemas de protección
 Estarán alerta ante a presenza de calquera incidencia: sobre a presenza de lumes, presenza de
olor a queimado, quentamento do aire e/ou das instalacións, ...
 Ordenarán a evacuación polas vías establecidas e revisarán as zonas asignadas, asegurando a
evacuación total e informarán ó Xefe de Emerxencia
Equipo de primeiros auxilios

 Dependerán directamente do Xefe de Emerxencias
pág. 37
 Se non hai persoal sanitario estará formado por voluntarios que teñan información e formación
suficiente na prácticas dos primeiros auxilios
 Prestarán a primeira atención de primeiros auxilios e controlarán o traslado de feridos
 Informarán ós centros sanitarios da situación dos feridos e das actuacións desenvoltas e
realizarán as actuacións que o persoal sanitario lles indique.
 Controlarán a evolución dos accidentados ata que sexan evacuados a centros sanitarios
4.3.6 Plan de Auto-protección: Esquemas de operacións.
O Plan de Auto-protección incluirá:

PROCEDEMENTOS
o Detección e alerta
 Actuación ante un conato de incendio
 Actuación ante unha emerxencia parcial ou xeral
 Evacuación, plan de evacuación
pág. 38
pág. 39
As actuacións relativas a: Prevención de incendios, Incendio, Inundación e Primeiros auxilios non se

desenvolven xa que como xa se dixo constitúen parte do currículo de módulos específicos como son:
Control das Emerxencias e Organización da Actividade Sanitaria a bordo
a) Actuacións en caso de Evacuación

 AO OÍR A SINAL DE ALARMA establecida ou recibir a orde directa de evacuación, procede
inmediatamente ao ABANDONO DO POSTO DE TRABALLO.
 Actúa con SERENIDADE e con rapidamente, sen deterte a recoller obxectos persoais
 NON CORRAS
 NON GRITES
 NON TE DETENGAS
 ACODE, SEN DEMORA, AO PUNTO DE
ENCONTRO ESTABLECIDO, E NON A
OUTRO
 AXUDA AS PEROAS CON MOBILIDADE
REDUCIDA
 SEGUE A VÍA CIRCULACIÓN HORIZONTAL ASIGNADA ATA ALCANZAR A SAÍDA QUE CHE
CORRESPONDA
 EN AMBIENTE CARGADO DE FUME E GASEA DE COMBUSTIÓN, AGÁCHATE OU GATEA,
PROTEXEA TÚA BOCA E NARIZ CUN PANO
 SE ESTAS SEGURO DE QUE NON QUEDA NINGUÉN ATRÁS PECHA AS PORTAS SEN
CHAVE
 DIRÍXETE Á ZONA DE CONCENTRACIÓN E ESPOERA ALÍ ATA QUE OS RESPONSABLES
DE CONTROLAR A EMERXENCIA CHO INDIQUEN
b) Actuacións en caso de Ameaza de Bomba

 Normalmente será recibida por vía telefónica, aínda que tamén podería recibirse por carta
anónima ou non e outros medios
 O receptor da chamada recollerá a maior cantidade posible de datos
 Avisarase ao Xefe de Emerxencia polas canles habituais para que valore a veracidade da
ameaza
 O Xefe de Emerxencias avisará á Policía aínda en caso de estimar que a ameaza carece de
fundamento
pág. 40
c) Actuacións en caso de Terremoto

 Buscar refuxio debaixo dos linteis das portas ou dalgún moble sólido como mesas e escritorios,
ou ben xunto a un pilar ou parede mestra
 Manterse afastado das ventas, cristaleiras, vitrinas, tabique e obxectos que podan caer
 NON UTILIZAR O ASCENSOR
 Par iluminarse utilizar lanternas e evitar o uso de velas, mistos ou calquera tipo de chama
d) Actuacións en caso de Actos delictivos.

 Manter a clama se contradicir as intencións do delincuente
 Non intente facer actos heroicos nin valentes
 Non intente negociar
 Avisar ao 112 ou á policía 091, dende algún lugar discreto
pág. 41
4.4 Cadro orgánico, cadro de obrigacións e consignas.
É obrigatorio que todo buque pesquero ao que lle sexa aplicable leve a bordo e convenientemente
exposto un cadro de obrigacións e consignas de la tripulación para casos de emerxencia no que constará
a seguinte información:
a) As sinais para chamar aos tripulantes ós seus respectivos postos nos distintos casos de
emerxencia.
b) Los cometidos y puestos de la tripulación en casos de emerxencia.
A obrigatoriedade de levar a bordo o cadro orgánico emana das seguintes normas:
- RD 1216/1997, de 18 de xullo polo que se establecen as disposicións mínimas de seguridade e

saúde a bordo dos buques de pesca
Anexo III, apartado 5)
“Si la eslora del buque es superior a 45 metros o si la tripulación se compoñe de cinco
traballadores ou máis, deberá existir un cadro orgánico coas instrucións precisas que cada
traballador deba seguir en caso de emerxencia”.
- RD 1032/1999, de 18 de xuño, modificado polo RD 1422/2002 de 27 de decembro de aplicación

do Convenio de Torremolinos a buques pesqueiros de eslort maior ou igual a 24 metros de
eslora
- RD 543/2007, do 27 de abril, polo que se determinan as normas de seguridade e prevención da

contaminación a cumprir polos buques pesqueiros menores de 24 metros de eslora.
O cadro de obrigacións exhibirase en diversas partes do buque e, en particular, na ponte de goberno,

comedor ou lugar habitual da tripulación e na cámara de máquinas.
O cadro de obrigacións, en función das características e operación do buque, especificará os seguintes

pormenores:
- Cal é o sistema de alarma xeral de emerxencia.
- As medidas que a tripulación debe tomar cando soe a alarma.
- O modo en que se dará a orde de abandono do buque.
No cadro de obrigacións indicaranse os labores dos diversos tripulantes ante os diferentes tipos de
emerxencia:
- Abandono do buque.
- Incendios.
- Home á auga.
- Outras emerxencias que se queiran considerar.
Cada tripulante debe coñecer cal é o seu labor segundo especifícase no cadro de obrigacións, é dicir: que
ten que facer cada un, no caso de que se produza calquera das situacións previstas no cadro. Para ese
pág. 42
efecto, é recomendable que cada tripulante estea en posesión dunha folla individual na que se reflictan
cales son os seus labores particulares derivados do cadro.
No cadro de obrigacións especificarase cales son os tripulantes designados para facer que os
dispositivos de salvamento e de loita contra incendios se conserven en bo estado e estean listos para a
súa utilización inmediata.
No cadro de obrigacións especificaranse os substitutos das persoas crave susceptibles de quedar

incapacitadas, tendo en conta que distintas situacións de emerxencia poden esixir actuacións distintas.
O cadro de obrigacións prepararase antes de que o buque fágase á mar. Se unha vez preparado o cadro
de obrigacións prodúcese algún cambio na tripulación que obrigue a modificalo, o capitán/ patrón
revisarao ou preparará un novo.
Dito o anterior pode establecerse unha equivalencia directa entre o contido dun Plan de Auto-protección
abreviado e o cadro orgánico
pág. 43
pág. 44
Cadros contidos na Guía Técnica para a Avaliación e Prevención dos riscos no traballo a bordo dos buques de pesca
pág. 45
4.5 Sinalización.
A sinalización apórtanos información valiosa e variada nas distintas situacións de emerxencia.

Información que debemos coñecer e seguir
- Seguindo as indicacións das sinais roxas coñecemos a situación dos equipos de contra
incendios
- Seguindo as indicacións das sinais verdes coñecemos a situación das vías e equipos de
salvamento
Equipos de salvamento
Vías de salvamento
- Seguindo as indicacións das sinais azuis coñecemos a obrigatoriedade da utilización de

equipos de protección individual EPI´S.
pág. 46
- Seguindo as indicacións das sinais amarelas coñecemos a existencia de determinados

perigos.
pág. 47

Prevención de Riscos Laborais

Загружено:

Сведения о документе

Исходное описание:

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Prevención de Riscos Laborais

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Ciclos Formativos ESCOLA OFICIAL NAUTICO – PESQUEIRA Curso: 2018 / 2019

PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS

3. Prevención e protección no sector do título

1.1 Normativa de aplicación, xeral e específica

Ley 31/1995, de 8 de noviembre, de prevención de Riesgos Laborales.

Publicado en: «BOE» núm. 27, de 31/01/1997.

 REAL DECRETO 1216/1997, de 18 de julio, por el que se establecen las disposiciones

 REAL DECRETO 357/2015, de 8 de mayo, sobre cumplimiento y control de la aplicación del

- Equipos de protección individual

Toda esta lexislación actualizada atópase na seguinte dirección:

MUNDO LABORAL  RIESGOS  ACCIDENTE  LESIÓN TRABAJADOR

- SEGURIDADE: Defínese como evita-lo “accidente”

O Artigo nº 4 da LPRL no seu punto 7) define o concepto de “condición de traballo”

Quedan específicamente incluidas nesta definición:

Condicións de traballo xerais

As condicións de traballo as atopamos respondendo as seguintes preguntas:

a) Na resposta a primeira pregunta encontro condicións de traballo vinculadas á propia

-Gran esixencia física

b) Na resposta á segunda das preguntas encontro condicións de traballo relacionadas có

c) Na resposta á terceira das preguntas encontro condicións de traballo relacionadas cós

 Equipos de traballo e maquinaria:

 Ferramentas e ferramenta manual

 Equipos de protección colectiva e individual

d) Na resposta á cuarta pregunta encontro condicións de traballo derivadas das condicións en

Dando resposta as cuestión anteriores encontramos as “condicións de traballo xerais”, se ben as

2.2 Hixiene industrial

2.2.1 Definición de Hixiene industrial.

A definición do INSHT dí:

2.2.2 Contaminantes de orixe laboral

a) Contaminantes “Físicos”: identificamos como contaminantes físicos os seguintes

 Modificar o método de traballo

 Elexir equipos de traballo que xeneren o menor cantidade de vibracións

Radiacións non ionizantes.

Vías de entrada ao corpo

As vías de entrada ao corpo son as seguintes:

La normativa de referencia en España es el REAL DECRETO 664/1997, de 12 de mayo, sobre la

Hay tres niveles de contención, el 2, el 3 y el 4, que corresponden a los grupos de riesgo

d) Contaminantes laboráis “ergonómicos”.

2.3 Identificación Xeral de Riscos.

Identificaremos os seguintes grupos de riscos:

A “GUÍA DE AVALIACIÓN DE RISCOS” editada pola Consellería de Traballo da Xunta de Galicia,

LISTA ORIENTATIVA PARA A IDENTIFICACIÓN DO RISCO

 10. Proxección de fragmentos ou partículas. Abrangue os accidentes debidos á proxección sobre o

 19. Exposicións a radiación. Inclúense tanto as ionizantes como as non ionizantes.

2.4 Avaliación de riscos

 Métodoloxía segundo probabilidade e daño previsible.

a. Áreas externas ás instalacións da empresa.

Un exemplo de clasificación de procesos e actividades (procedementos) de traballo na flota de baixura

Proceso Procedemento Tarefa

• Tarefas a realizar, a súa duración e frecuencia.

3.- Estime o risco: para cada perigo detectado.

Estime o risco en función da potencial severidade do dano (consecuencias) e a probabilidade de que

- Probabilidade de que ocorra o accidente.

Á hora de establecer a probabilidade de que se produza o dano, cómpre considerar:

• A exposición aos elementos.

Estimación e avaliación do risco.

Unha vez estimados ambos os parámetros, CONSECUENCIAS E PROBABILIDADE, o cadro seguinte

Segundo a valoración do risco os criterios de actuación serán os seguintes:

Non se precisa mellorar a acción preventiva en xeral.

Facer esforzos para reducir o risco, con investimentos necesarios

Non comezar o traballo ata reducir o risco.

Intorelable IN Non se debe comezar ou continuar o traballo ata reducir o risco.

Documentación da “avaliación de riscos”.