Вы находитесь на странице: 1из 16

!

"#2 3 K A J 20 18

FAMILIANCHEJPI
PILLAPIS
˜
WANUPOJTIN
!"#2 ˙

´
Vol. 99, num. 3 2018 QUECHUA (BOLIVIA)
Kay revistaqa 64.905.000 orqhokun
195 QALLUSPI

¡Rijchariy! (ISSN 0005-237X)


´
numero 3, noviembre, diciembre de 2018. Kay
revistataqa orqhon Watch Tower Bible and
Tract Society of Pennsylvania, Santa Cruz,
Bolivia. ˘ 2018 Watch Tower Bible and
Tract Society of Pennsylvania.

BOLIVIA:
Casilla 6397, Santa Cruz

ARGENTINA:

KAPUYNIN
Casilla 83 (Suc. 27B),
C1427WAB Cdad. Aut. de Buenos Aires

CHILE:
Casilla 267, Puente Alto ˜
3 Pinillanchejpis wanupojtin
Maskallawajtaj www.jw.org/contact sinchita llakikunchej
nisqapi.

˜
4 Familiayki wanupojtin,
Familianchejpi pillapis ¿imastaj kanman?
˜ 
wanupojtin, ¿imataj
yanapawasunman? 6 Llakiyniykipaj yuyaychaykuna

Kay revistaqa familianchejmanta
˜ 14 Aswan sumaj yanapa
pipis wanupojtin, imapichus 
rikukunanchejmanta parlan.
´
Chanta parlallantaj, llakiywan
16 KAYMANTA PARLASHAN:
˜
mana atipachikunapaj imatachus Familianchejpi pillapis wanupojtin
ruwanamanta.

s
¿Astawan yachakuyta munan-
kichu? ¿Bibliamanta mana Kay jw.org/qu chayri kay patapi
˜
ni imata manaspalla yachachi- nisqaman yaykuy rikhurejman qhelqay.
sunankuta munankichu?

Kay ¡Rijchariy! revistaqa, jallpantinpi Bibliamanta yachachinapaj orqhokun. Kaytaj runa qolqeta munasqanman jina
qosqanwan ruwakun. Mana vendenapajchu. Qolqesituykiwan yanapakuyta munaspaqa Internetpi jw.org nisqaman yaykuy.
Genesismanta Malaquiaskama versiculosqa, Diosmanta Qhelqasqa Bibliamanta orqhokun. Mateomanta Apocalipsiskama
versiculostaj, Mosoj jallpapi kausajkunapaj Diospa Palabran Bibliamanta orqhokun.
˜
PINILLANCHEJPIS WANUPOJTIN
SINCHITA LLAKIKUNCHEJ
˜ ˜ ˜
Carlos1 nin: “Senoraywan casi 40 watasta ca- chej. Uj libro nin: “Runasqa wanupojta nina ujtawan
sarasqa karqayku. Chayllapi unayta onqoykuspa rikunankuta yuyaspa, sinchita llakikunku”, nispa.
˜ ˜ ´
wanuporqa. Llakiyniyta pasachinaypajqa tukuy Chayrayku pininchejpis wanupojtin, icha nisunman:
imata ruwaj kani. Amigosniypis sonqochawar- “¿Mashkha unaytataj ajina llakisqa kasajri? ¿Watej-
qanku. Jinapis watatapuni sinchita llakikorqani. manta kusisqa kaymanchu? ¿Pitaj sonqochawan-
´ manri?”, nispa.
Wakin dıas allillan kaj kani. Wakin diastaj mayta
˜ Kay ¡Rijchariy! revistaqa chay tapuykunaman ku-
phutikoj kani. Warmisitay wanupusqanmanta kin- ˜ ˜
˜ tichin. Naupajtaqa wanusqayoj kajkuna imayna-
sa watasna pasajtinpis, wakin kuteqa sinchita
llakikunirajpuni”, nispa. tachus llakikusqankumanta parlan. Chaymantataj
´ ˜ chay jina llakiypi kajkunata imachus yanapanan-
Icha pillapis familiaykimanta wanuporqa. Qanpis manta parlan.
´
Carlos jinallatajcha may llakisqa kashanki. Fami- ˜
˜ Familiaykimanta pillapis wanupun chayqa, mu-
lianchejmanta pillapis wanupojtin chayri ujnin ami-
˜ nayku kay revista sonqochasunanta, yanapasunan-
gonchej wanupojtin, sonqonchej mayta nanawan-
tataj.
1 Kay revistapi wakin sutisqa mana chaychu kanku.

¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018 3


˜
FAMILIAYKI WANUPOJTIN, ¿IMASTAJ KANMAN?

˜ ˜ ˜
Wakin yachayniyoj runasqa, wanupojpa familia- unayta onqospa wanuporqa. Pay nin: “Senoray
˜
resnin imaynatachus llakikusqankumanta parlan- wanupunanpaj noqa juchayoj kasqayta yuyaj kani.
´ ´
ku. Jinapis mana tukuy runaschu kikinta llakikunku. Nej kani: ‘Ancha sajracha kani, chayraykucha Dios-
Chaywantaj mana nishanchejchu, wakin pisillata qa kay jinata sufrichishawan’, nispa. Chantataj
llakikusqankuta chayri llakiyninkuta aguantakullas- Diosta juchachasqaymanta, manallataj allinchu
˜
qankuta. Wakin runasqa llakiyninkuta waqaspa kaj kani”, nispa. Carlosmanta naupajta parlarer-
˜ ˜
orqhonku. Chaywanpis waqarikoyqa mana tukuyta- qanchejna. Pay jinata nin: “Wakin kutisqa senoray-
˜ ˜
chu yanapan. Runasqa mana kikinchu kanchej. paj phinakoj kani. Wanupunanpaj paypis juchayoj
Sapa ujninchej uj jina uywasqa kanchej, kausaynin- kanman jina. Chay jinata yuyasqaymanta, sonqoy
chejpis mana kikinchu, nitaj familianchejpis kikinta- juchachallawajtaj”, nispa.
˜
chu wanupunku. ˜
Yuyayninku chinkan. Wakenqa familianku wanu-
´
KAY IMASPI RIKUKUWAJ pusqantawan, yuyay chinkasqalla kanku. Wakintajrı
˜
wanusqa familiarninkuta uyarisqankuta, rikusqan-
˜ ´
Ni pipis yachanchejchu, familiarninchej wanupojtin kuta yuyanku. Chayrı chay familianku ladonkupi ka-
imaynachus kausayninchej kananta. Wakin runas ´
shasqanta piensanku. Wakin runasrı imatapis qon-
imaspichus rikukusqankumanta parlarinachej. qakapullanku, yuyayninkupis waj ladopi kanman.
˜ Tania nin: “Wakin kutisqa piwanpis parlarishajtiy,
Llakiywan ni imanakuyta atinkuchu. Wanupojpa ˜
˜ ujllata yuyayniy chinkawaj. Qosay wanuporqa chay
familiaresnenqa, waqarikunku, wanusqata falta- diasllapi piensaj kani. Qala uma muyusqa karqani.
chanku, allillan kashaspa sinchita llakikunku chayri Chaytaj mayta llakichiwaj”, nispa.
˜ ˜
phinakunku. Astawantaj llakikunkuman wanusqa
familiarninkuta yuyarikuspa chayri mosqokuspa. ˜
Sapallanku kayta munanku. Wakin kutis, wanupoj-
˜
Wakenqa familiarninku wanupusqanta yachaspa, ni pa familiaresninkoqa ni piwan parlayta munanku-
imanakuyta atinkuchu. Wakintaj mana creeytapis chu. Carlos nin: “Ni casadoswanpis, ni solteros-
˜
munankuchu. Taniaj qosanqa jinallamanta wanu- wanpis kayta atejchu kani”, nispa. Ivanpa
˜ ˜
porqa. Pay nin: “Qosay wanupojtin tuku japiwarqa, senoranqa Yolanda sutikun, paytaj nin: “Pipis pro-
ni waqaytapis aterqanichu. Sonqoyqa anchatapu- blemasninta cuentawajtiyku, sonqoypi nej kani:
ni nanawarqa, mana samaytapis aterqanichu. Ni- ‘¿Chaysitumantachu llakikushan? Llakiyniykumanta
˜
puni qosay wanupusqanta creeyta munarqanichu”, nisqaqa, llakiynenqa ni imapischu’, nispa. Wakin-
nispa. ´
tajrı wawasninku allin kashasqankumanta willariwaj
kayku. Kusikuspapis, ‘amallapis willariwankuman-
˜ ´ ˜
Phutikunku, phinakunku, juchachakunkutaj. Ivan chu’ nej kani. Wawayku wanupojtinpis, wajkunawan
nin: “Wawayku Ericqa, 24 watasniyoj kashaspa parlarinaykupuni karqa. Jinapis mana pitapis uya-
˜ ˜
wanuporqa. Senoraypis noqapis manchayta phi- rinaykupajchu kasharqayku”, nispa.
˜
nakorqayku. Noqaykoqa mana jaykajpis jinata phi-
˜ ˜ ˜
nakuyta yachajchu kayku. Waway mana wanupu- Onqoykunku. Wakin kutis, wanupojpa familiares-
´
nanpaj, ‘icha kayta chayri jaqayta ruwaykuman ninkoqa mana yarqhachikunkuchu, tulluyapunku,
˜ ˜ ´
karqa’, nispa ninakoj kayku”. Alejandroj senoranqa, nitaj punuytapis atinkuchu. Aaron nin: “Tatay

4 ¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018


˜ ˜ ˜
wanupusqanmanta watanman, mana punuyta atej-
˜
MANA WINAYPAJCHU LLAKIKUNKI
chu kani. Tatay wanupusqallanpi yuyaspa, sapa ˜
chisi kikin horata rijcharej kani”, nispa. Ajina kanqa: Familiaykimanta pipis wanupojtin,
˜
mana winaypajchu llakisqa kanki. Tiempo pasas-
Alejandroqa mana imallamanta onqoykorqa. Pay
qanman jina llakiyniyki pisiyanqa. Jinapis wakin
nin: “Ashkha kutispi doctorpaman rerqani, doctor- ˜
kutisqa llakikullankipuni, nitaj wanusqa familiayki-
taj sanolla kasqayta niwaj. Llakiyllamanta onqoy- ´ ˜
manta qonqakunkichu. Icha wanusqa familiayki-
kuspa jinarqani”, nispa. Alejandroqa tiemponman
manta yuyarikojtiyki chayri wakin fechas chayamoj-
sanoyaporqa. Jinapis doctorpaman risqanqa walej
tin llakikunkiraj. Chaywanpis tiempo pasasqanman
karqa. Sinchita llakikuspaqa onqoykusunman, on- ˜
jina, manana anchatachu llakikunki. Ashkha runas-
qoyninchej sinchiyanman chayri waj onqoy japiwa- ˜
wan ajina karqa, ruwanasninkutapis naupajta jina
sunman.
ruwallankupuni. Chaypajtaj familiaresninku, ami-
´ gosninku, wakin imasta ruwasqanku ima yanapan.
Wakin imasta mana ruwayta atinkuchu. Ivan nin:
˜
“Wawayku wanupusqantawan, willanayku karqa fa-
¿Mashkha unaytataj llakikunki? Wakenqa killas
miliaresniykuman, amigosniykuman, wawaypaj pa- ˜
˜ pasasqantawan nina sinchitachu llakikunku. Wa-
tronninman, tiyakorqa chay wasej duenonmanpis.
kintaj wata chayri iskay watas pasasqantawanraj
Ashkha papelestataj ruwanayku karqa. Chantapis ´
llakiyninkuta qonqarinku. Wakintajrı astawan tiem-
cosasninwan imatachus ruwanaykuta piensanayku
pota necesitanku.1 Alejandro nin: “Noqaqa kinsa
karqa. Tukuy chaykunata ruwanaykupaj, manchay
watatapuni sinchita llakikorqani”, nispa.
saykusqas, llakisqastaj kasharqayku”, nispa.
´
˜ Pacienciakuy. Sapa dıa kausakuy, qayantinman-
Chaywanpis wakenqa, familiarninku wanupus- ˜
ta mana llakikuspalla. Mana winaypajchu sinchi
qanmanta qhepataraj astawan llakikunku. Imaray-
˜ phutisqa kanki. Wakin imasta ruwaspataj, llakiyniy-
kuchus wanupoj imastachus ruwaj, chayta ruwa-
kita pisiyachiwaj, manataj unaytachu llakikuwaj.
nanku tiyan. Tania ajinapi rikukorqa. Pay nin:
“Qosallaypuni bancowan entiendenakoj, paylla qol- 1 May pisi runaslla unayta, sinchitataj llakikunku. Chay jina runasqa
˜ ´ ˜ doctoresta tapukamunanku tiyan.
qemanta yachaj. Wanupojtinrı noqallana chaykuna-
ta ruwanay karqa. Chaytaj astawan llakichiwarqa.
Mana atinayta yuyarqani”, nispa.
Chay tukuy llakiykunapi piensaspa, ichapis yuya-
sunman llakiyninchej ni jaykaj tukukunanta. Fami-
˜
liarninchej wanupojtenqa, sonqonchej sinchitapuni
nanawanchej. Jinapis imaspichus rikukunanchejta
yachayqa, mayta yanapawasunman. Mana tukuy-
chu kikinta llakikunchej chaypis, tukuypuni llakikun-
chej. Chayta yachaytaj sonqochawanchej.

Familianchejmanta pillapis
˜
wanupojtin, tukuypuni
¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018
llakikunchej
˜
Familiaykimanta pillapis wa nupun chayqa,
´
sinchi llakisqacha kashanki. Chay llakiyniy-
kita atipanaykipaj, may chhika yuyaychayku-
nata tariwaj. Wakin yanapasunkiman, wakin-
LLAKIYNIYKIPAJ taj mana. Imajtinchus sapa runa mana kikin-
tachu llakikunchej. Uj runata yanapaj yuyay-
´
chayqa, icha qanta mana yanapasonqachu.
YUYAYCHAYKUNA Jinapis wakin yuyaychaykunaqa ashkhas-
ta yanaparqa. Chay yuyaychaykunaqa, Biblia
nisqanman jina kashan. Yachayniyoj runas-
pis chayllatataj yuyaychanku. Kunantaj chay-
manta parlarisun.

1 YANAPASUNANKUTA SAQEY

˘ Familiaykiwan amigosniykiwan yanapachikoyqa, mayta sonqochasunkiman.


´
Llakisqasta yanapaj runaspis chayta ninku. Jinapis icha wakin ratos sapallayki
˜
kayta munanki. Yanaparisuyta munajkunawanpis phinakuwaj. Chay kajtin, ama
llakikuychu.
˘ Mana tukuy tiempochu wajkuna ladoykipi kanqanku. Jinapis ama sapallayki kayta
maskaychu. Ichapis aswan qhepaman wajkuna yanaparisunankuta necesitanki.
Chayrayku paykunaman kachallamanta niy, imastachus necesitasqaykita, imasta-
tajchus mana.
˘ Sapallayki kaspa aswan allin kanki chaypis, ama wajkunamanta karunchakuychu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Aswan walej iskay ukhu kayqa”. “Sichus ujnin


urman chayqa, ujnin kaj aysarin” (Eclesiastés 4:9, 10).
2 SUMAJTA MIKHUY,
EJERCICIOSTATAJ RUWAY

˘ Llakiywan mana llauchilla kanaykipaj, sumajta mikhunayki tiyan. Chayrayku


frutasta, verdurasta, mana wirayoj mikhunasta ima mikhuy.
˘ Ashkha yakuta ujyay.
˘ Mana yarqhachikunkichu chayqa, sapa rato uj chhikitamanta uj chhika mikhuwaj.
Chantapis doctorman rispa, vitaminasta chayri waj alimentosta qochikuwaj.1
˘ Puriykachay, waj ejerciciosta ruwaypis llakiyniykita qonqarinaykipaj yanapasonqa.
Ejerciciosta ruwayqa wakinta kausayninkupi piensarinankupaj yanapan, wakintataj
˜
wanupojpi mana anchata piensanankupaj yanapan.
1 Kay ¡Rijchariy! revistaqa, ima tratamientotapunichus ruwanaykita mana ninchu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Manapuni pipis kikin cuerpontaqa chejnikunchu.


Astawanpis cuerponta mikhunawan kallpachan” (Efesios 5:29).

3 ˜
SUMAJTA PU NUY

˜
˘ Tukuypis sumajta pununanchej tiyan.
˜
Wanusqayojkunataj astawanraj
samarikunanku tiyan. Ajina llakiypi
kajkunaqa, qala saykusqalla kanku.
˘ Cafeta, alcoholtapis anchata tomas-
˜
paqa, mana punuyta atinkichu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Uj chhikan sama-


rinaqa aswan allimpuni kasqanta, iskay
laya llakiywan kanamanta nisqaqa, chay-
qa wayra japikuy jinalla” (Eclesiastés 4:6,
Qheshwa Biblia).

¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018 7


4 AMA KIKINCHAKUYCHU

˘ Sapa ujninchej llakiyninchejta uj jinamanta rikuchinchej. Qantaj imachus


yanapasusqanta yachanayki tiyan.
˘ Wakenqa llakiyninkuta pisiyachinankupaj, waqarikunku chayri wajkunawan
´
parlarinku. Wakintajrı mana chayta ruwaspalla sonqochakunku. Yachayniyoj
runaspis, imachus llakisqata yanapasqanmanta mana uj yuyayllachu kanku.
Ichapis llakiyniykimanta wajwan parlariyta munanki, manchachikunkitaj. Jina
kajtin, sumaj amigoykiwan parlariwaj.
´
˘ Wakenqa waqarikuspapuni sonqochakunku, wakintajrı mana waqarikunkupunichu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Sonqoqa llakiykunasninta


rejsin” (Proverbios 14:10, Qheshwa Biblia).
5 AMA MACHAYMAN
QOKUYCHU

˘ Wakin runasqa llakiyninkuta qonqa-


nankupaj, machayman qokunku, dro-
gakunkutaj. Ama chayta ruwaychu.
Chay runasqa uj ratollata llakiyninku-
ta qonqanku, ashkha problemaspitaj
rikhurinku. Chayrayku cuerpoykita
mana chichichaspalla sonqoykita
jampiy.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Tukuy chichi kaj-


manta llimphuchakuna” (2 Corintios 7:1).

6 WAJ IMASTA RUWAY

˘ Waqaspalla kanaykimantaqa, llakiyniykita qonqarinaykipaj waj imasta ruwaj


churakuy. Chayqa ashkhasta yanaparqa.
˘ Amigosniykiman astawan kaskakuy chayri mosoj amigosta ruwakuy. Kusichisusqan
˜
imasta ruway chayri waj imasta ruwayta yachakuy. Chayta ruwaspaqa manana
anchata llakikunkichu.
˜
˘ Tiempo pasasqanman jina, nina sinchitachu phutikunki. Reparankitaj waj imasta
astawan ruwasqaykita. Sonqoykeqa pisimanta pisi sanoyaponqa.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Kay pachapeqa tukuy imapis tiempoyojlla”.


“Uj tiempoqa tiyan waqanapaj, uj tiempotaj asinapaj. Uj tiempo-
qa tiyan llakikunapaj, uj tiempotaj tusunapaj” (Eclesiastés 3:1, 4).

¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018 9


7 TIEMPOYKITA
SUMAJTA TAQAY

˜
˘ Naupajta ruwaj kanki chay imasta
watejmanta ruway.
˜
˘ Pununaykipaj, trabajanaykipaj, waj
imasta ruwanaykipajwan horata
churakuy. Ajinamanta pisimanta pisi
ruwanasniykita watejmanta ruwanki.
˘ Ocupasqa kanki chayqa, mana
llakikunaykipaj tiempo kanqachu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Dios chay jina-


tapuni kusichisqanrayku runaqa mana
anchata kawsayninmanta” llakikunchu
(Eclesiastés 5:20).

8 IMATAPIS RUWANAYKIPAJ
ALLINTARAJ TUKURIY

˜
˘ Ashkha runasqa familianku wanupusqantawan, mana allinta tukurispalla imatapis
ruwankupacha.
˜
˘ Wakenqa wanupojpa cosasninta chay rato qorirapunku chayri ruphachipunku.
Wakintaj wasimanta cambiakunku chayri waj trabajoman yaykunku. Niraj chay
imasta ruwashaspa, uj tiempota suyariy.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Imatapis ruwanampaj kuchi runaj


wakichisqanqa allimpuni llojsin; patan uranta wakichis-
´
qarı wajchayayman chayachin” (Proverbios 21:5).

10 ¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018


˜
9 WANUPOJMANTA
YUYARIKUY

˜
˘ Ashkha runasqa wanupojmanta
yuyarikuspa sonqochakunku.
˜
˘ Wanupojpa fotonta chayri waj imas-
´
ninta sutiman churakuy. Manachayrı
imastachus paywan khuska ruwar-
qanki, chayta uj cuadernitopi anota-
kuy. Chayqa llakiyniykita atipanayki-
paj yanapasonqa.
˜
˘ Wanupojta yuyarichisoj imasta
˜
jallchakuy. Allinna kashajtiykitaj
qhawaykuriy.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Unay tiemposman-


ta yuyarikuychej” (Deuteronomio 32:7).

10 VIAJARIY

˘ Waj lugarman viajariy.


˘ Mana viajayta atinkichu chayqa, parquellamanpis puriykacharej riwaj chayri
amigosniykiwan mayllamanpis riwaj.
˘ Mana kikin imasllatapuni ruwaypis yanapasunkiman.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Jakuchej chinnejman, uj


chhikallantapis samarikunaykichejpaj” (Marcos 6:31).

¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018 11


11 WAJKUNATA
YANAPARIY

˘ Wajkunata yanaparispaqa llakiyniyki-


ta qonqarinki.
˘ Familiaykimanta kajkunata chayri
amigosniykita sonqochariwaj. Payku-
napis qan jinallataj llakisqa kashanku,
kallpacharinatataj necesitanku.
˘ Wajkunata yanaparispa, sonqocharis-
˜
pa ima kusikunki, nitaj qhasillapajna
kausasqaykita yuyankichu.

BIBLIA NIWANCHEJ: “Aswan kusiy wajman qoriy,


qorichikunamanta nisqaqa” (Hechos 20:35).

12 KAUSAYNIYKIPI
PIENSARIY

˜
˘ Llakiypi kashaspaqa, imachus kausayninchejpi naupajpi kashasqanta reparanchej.
˘ Imatachus kausayniykiwan ruwashasqaykipi piensariy.
˘ Kausayniykipi imatapis allinchanayki kajtenqa, allinchay.

˜
BIBLIA NIWANCHEJ: ‘Wanuy wasiman riyqa aswan
allin fiesta wasiman rinamanta nisqaqa. Imaraykuchus
˜
tukuy runaspa tukukuyninkoqa wanuymin. Pichus
kausajqa chaymanta yachakuchun (Eclesiastés 7:2).

12 ¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018


LLAKIYNIYKIPAJ YUYAYCHAYKUNA  YUYAR I KUNAPAJ

1 YANAPASUNANKUTA
SAQEY 7 TIEMPOYKITA
SUMAJTA TAQAY
Sapallayki kaspa aswan allin Pisimanta pisi ruwanasniykita
kanki chaypis, ama wajkunamanta watejmanta ruway.
karunchakuychu.

2 SUMAJTA MIKHUY,
EJERCICIOSTATAJ RUWAY 8 IMATAPIS RUWANAYKIPAJ
ALLINTARAJ TUKURIY
Sumajta mikhuy, ashkha yakuta ujyay, Imatapis ruwanaykipaj watata chayri
ejerciciostapis ruway. astawan unayta suyariy.

˜ ˜
3 SUMAJTA PU NUY
˜
Wa nusqayoj kajkunaqa
9 WANUPOJMANTA YUYARIKUY
˜
Wa nupojpa fotonta chayri waj imasninta
´
llakiywan saykusqalla kanku. sutiman churakuy. Manachayrı imasta-
Ajina llakiypi kashanki chayqa, chus paywan khuska ruwarqanki, chayta
sumajta samarikuy. uj cuadernitopi anotakuy.

4 AMA KIKINCHAKUYCHU
Sapa ujninchej mana kikintachu
10 VIAJARIY
Uj diallatapis chayri mashkha horasllata-
´
llakikunchej. Yachanayki tiyan pis, waj lugarman puriykacharej riy. Chayrı
imachus qanta yanapasusqanta. ama kikin imasllatapuni ruwaychu.

5 AMA MACHAYMAN
QOKUYCHU 11 WAJKUNATA YANAPARIY
Familiaykita chayri
Machayman qokojkuna, amigosniykita yanaparispaqa,
˜
drogakojkuna ima, ashkha mana qhasillapaj na kausasqaykita
problemaspi rikhurinku. yuyankichu.

6 WAJ IMASTA RUWAY


Waqaspalla kanaykimantaqa,
12 KAUSAYNIYKIPI PIENSARIY
Imatachus kausayniykiwan ruwashas-
wajkunawan parlariy, waj imastapis qaykipi piensariy. Imatapis allinchanayki
ruway. kajtenqa, allinchay.

˜
Familiayki wanupojtenqa llakikunkipuni. Chay llakiytaj mana qalitu chinkanqachu. Jinapis
kay revistapi nikusqanqa, mayta yanapasunkiman. Mana tukuynin yuyaychaykunamantachu
parlajtinpis, chay yuyaychaykunaqa ashkhasta yanaparqa.
ASWAN SUMAJ YANAPA

˜ ˜ ˜
PASAJ WATASLLAPI, WANUSQAYOJKUNAJ Chay naupaj kaj imasqa chinkapunna”, nispa
LLAKIYNINKUMANTA ASHKHATA PARLAKUN. (Apocalipsis 21:3, 4).
Rikunchej jina, yachayniyoj runaspa wakin nisqan- ´ ˜
koqa, Biblia nisqanman jina kashan. Chayqa riku- Jehova Diospi creej runasqa, yachanku wanusqa
chiwanchej, Bibliaj nisqasnin kay tiempopipis familiaresninkuwan tinkukapunankuta. Chaytaj
paykunata mayta sonqochan. Anaj qosanqa, 65
yanapawasqanchejta. Jinapis Bibliaqa waj jinas- ˜
watasta casarasqa kasqankutawan wanuporqa.
mantawan sonqochawanchej. Chay jina sonqo- ˜ ˜
Pay nin: “Bibliapi yachakuni, wanusqas mana na-
chaytataj Bibliallapi tarisunman. karishasqankuta, Diosninchejtaj paykunata kausa-
richimunanta. Qosaymanta sapa yuyarikojtiy, chay-
˜
˘ Bibliaqa wanusqas mana sufrishasqankuta nin pi piensarispa sonqochakuni. Ajinamanta sinchi
´ ˜ ´ llakiyniyta aguantani”, nispa.
Eclesiastes 9:5 nin: “Wanusqasrı mana imatapis
˜ ˜
yachankuchu”, nispa. Biblia nillantaj, wanupoj- Taniamanta parlarerqanchejna. Pay nin: “Qosay
tinchej yuyayninchej chinkapusqanta (Salmo ˜ ´
wanupusqan diamantapacha, Jehova Dios yana-
˜ ˜
146:4). Chayrayku Bibliapi wanuyta punuywan pawasqanta yachani. Llakisqa kashajtiy pay son-
kikinchakun (Juan 11:11). qochawarqa. Qosay kausarimunanqa noqapaj suti.
Chaytaj kallpata qowan, qosaywan tinkukapunay-
˘ Bibliaqa Diosninchej munakuwasqanchejta nin kama aguantanaypaj”, nispa.
´ ˜
Biblia nin: “Jehova1 Diospa nawisnenqa Chay iskay warmis jinallataj, may chhika runas
cheqan runasta qhawashan, ninrisninpis payku- ´
Bibliaj nisqanpi creenku. Jinapis icha nishanki: “Bi-
˜
naj manakusqankuta uyarishan”, nispa (1 Pedro ´
bliaj nisqanqa cuentollacha”, nispa. Allin kanman
˜
3:12). Wakin runasqa ninku: “Diosmanta mana- Bibliamanta astawan yachakunayki. Ajinamanta
koyqa waj runaswan parlariy jinalla”, nispa. Wa- reparanki, yuyaychaykunasnin sirvisqantapuni, nis-
kintaj ninku: “Orakoyqa imatachus ruwananchej- ´
qasninpis juntakusqantapuni. Chanta reparallanki-
ta yachanallapaj yanapawanchej”, nispa. Jinapis ˜
taj, Biblia wanupojpa familiaresninta mayta sonqo-
Dioswan parlareyqa, mana chayllapichu yana- chasqanta.
pawanchej. Astawanqa Diosman chimpaykunan-
chejpaj yanapawanchej. Paytaj atiyninwan son-
qochawasunman.
˜
˘ Bibliaqa wanupoj familiaresninchejwan ¿ASTAWAN YACHAKUYTA
tinkukapunanchejta nin
˜
¿Munawajchu wanusqa familiasniykita watej-
MUNAWAJCHU?
˜ ˜
manta rikukapuyta? Bibliaqa wanusqas kausari- Internetpi jw.org nisqapi, wanusqas
munankumanta ashkhata parlan. Willawanchej-
kausarimunankumanta parlaj videosta tarinki.
taj imaynachus chay tiempopi kausay kananta.
˜ Chaypajqa PUBLICACIONES VIDEOS
Biblia nin: Diosqa “nawisninkumanta tukuy wa-
˜ ˜ nisqaman yaykuy.
qayta pichanqa, mananataj wanuy kanqachu,
nitaj llakiypis, nitaj qhapariypis, nitaj nanaypis.
´
1 Bibliaqa Diospa sutin Jehova kasqanta nin.

14
Bibliaqa wañusqa familiaresninchejta
watejmanta rikukapunanchejta niwanchej.

˜
¿WANUSQAS ¿SUMAJ WILLAYKU-
IMATAPIS NATA UYARIYTA
SIENTENKUCHU? MUNAWAJCHU?
˜
¿Maymantaj wanupus- Kay tiempopi llakiy wi-
pa rinchej? Bibliaj llaykunalla tiyan. ¿Sumaj
nisqanqa sonqocha- willaykuna kanmanchu?
wanchej. Kay videoqa ¡Diosmanta
jamoj sumaj willaykuna!
folletomanta parlashan.
Kay videota PUBLICACIONES VIDEOS nisqapi tariwaj Kay videota PUBLICACIONES VIDEOS nisqapi tariwaj
(chaypajqa yaykuy: Biblia ˛ Bibliaj yachachiykunasnin nisqaman) (chaypajqa yaykuy: Tantakuyku, predicayku ima ˛ Predicanapaj videos
nisqaman)
KAYMANTA PARLAS HAN

FAMILIANCHEJPI
PILLAPIS
˜
WANUPOJTIN

˘ PINILLANCHEJPIS
˜
WANUPOJTIN SINCHITA
LLAKIKUNCHEJ
˜
Wanupojpa familiaresnin, ¿imayna llakisqa-
taj kanku? ¿Sonqochayta necesitankuchu?
˜
˘ FAMILIAYKI WANUPOJTIN,
¿IMASTAJ KANMAN?
˜
Runasqa wanupojpa familian imayna
llakisqachus kasqankumanta tukuy imata imaschus wajkunata yanapasqanmanta parla-
ninku. Kay yachaqanataj chaymanta parla- shan. Chaytaj Biblia nisqanman jina kashan.
˜
shan. Familiaykimanta pillapis wanupun
chayqa, wajkuna jinallataj llakikusqaykita ˘ ASWAN SUMAJ YANAPA
yachakunki.
Imaschus ashkha runasta sonqochasqanta
yachakuy, reparaytaj imachus qanpaj aswan
˘ LLAKIYNIYKIPAJ walej kanman.
YUYAYCHAYKUNA
¿Imastaj yanapasunkiman llakiyniykita
qonqarinaykipaj? Kay yachaqanaqa

s n p
Kay revistata Bibliata Internetpi Internetpi:
˜
g18.3-QUB

naupaj killasmanta leeyta atinki, jw.org/qu


o
180704

revistasta ima 150 parlaykunapi Kay codigowanpis


˜
uraqachiyta atinki jinana kashan yaykuwaj

Вам также может понравиться

  • Puyn
    Puyn
    Документ32 страницы
    Puyn
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • W QUB 201901
    W QUB 201901
    Документ32 страницы
    W QUB 201901
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • La Personalidad
    La Personalidad
    Документ1 страница
    La Personalidad
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Pucpetilimando
    Pucpetilimando
    Документ1 страница
    Pucpetilimando
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Medic
    Medic
    Документ1 страница
    Medic
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Esper Ience
    Esper Ience
    Документ1 страница
    Esper Ience
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Imlpi
    Imlpi
    Документ1 страница
    Imlpi
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Atal
    Atal
    Документ16 страниц
    Atal
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Mang
    Mang
    Документ1 страница
    Mang
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Lopter
    Lopter
    Документ1 страница
    Lopter
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Machi
    Machi
    Документ1 страница
    Machi
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Girs
    Girs
    Документ1 страница
    Girs
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Liotr
    Liotr
    Документ1 страница
    Liotr
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • En Giene
    En Giene
    Документ1 страница
    En Giene
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Gopqe
    Gopqe
    Документ1 страница
    Gopqe
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Linc Olh
    Linc Olh
    Документ1 страница
    Linc Olh
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Comen
    Comen
    Документ1 страница
    Comen
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Compañeros de Equipo
    Compañeros de Equipo
    Документ1 страница
    Compañeros de Equipo
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • My Moente
    My Moente
    Документ1 страница
    My Moente
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Es Mid Documento
    Es Mid Documento
    Документ1 страница
    Es Mid Documento
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Copj
    Copj
    Документ1 страница
    Copj
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Mapmap
    Mapmap
    Документ1 страница
    Mapmap
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Correia Plana Super Thor EP 5 Lonas
    Correia Plana Super Thor EP 5 Lonas
    Документ2 страницы
    Correia Plana Super Thor EP 5 Lonas
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Perno Tensor
    Perno Tensor
    Документ2 страницы
    Perno Tensor
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Alan Leo - Astrologia Esoterica
    Alan Leo - Astrologia Esoterica
    Документ204 страницы
    Alan Leo - Astrologia Esoterica
    reynosaonline
    Оценок пока нет
  • Tuyl
    Tuyl
    Документ3 страницы
    Tuyl
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Csa
    Csa
    Документ1 страница
    Csa
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Cancero
    Cancero
    Документ7 страниц
    Cancero
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Postila
    Postila
    Документ56 страниц
    Postila
    Ariel Toño Vaquera Zeballos
    Оценок пока нет
  • Manual de Señaletica
    Manual de Señaletica
    Документ27 страниц
    Manual de Señaletica
    Claudia Bracho
    Оценок пока нет
  • Apocalipsis 9 La 5 y 6 Trompeta
    Apocalipsis 9 La 5 y 6 Trompeta
    Документ102 страницы
    Apocalipsis 9 La 5 y 6 Trompeta
    balbontin
    Оценок пока нет
  • I - Historia de La Medicina
    I - Historia de La Medicina
    Документ53 страницы
    I - Historia de La Medicina
    Liz Guadalupe Pflücker Huaman
    Оценок пока нет
  • D6 Familia Religiosa
    D6 Familia Religiosa
    Документ19 страниц
    D6 Familia Religiosa
    rgaytanc
    Оценок пока нет
  • Insulae Baliares
    Insulae Baliares
    Документ26 страниц
    Insulae Baliares
    Benedict Handlife
    Оценок пока нет
  • Vázquez Montalbán, Manuel - O Cesar o Nada
    Vázquez Montalbán, Manuel - O Cesar o Nada
    Документ195 страниц
    Vázquez Montalbán, Manuel - O Cesar o Nada
    Luis Quintana
    Оценок пока нет
  • Asia
    Asia
    Документ21 страница
    Asia
    adriana rodulfo
    Оценок пока нет
  • Todo Sobre El Burj Khalifa
    Todo Sobre El Burj Khalifa
    Документ3 страницы
    Todo Sobre El Burj Khalifa
    Gabriel Coca Mérida
    Оценок пока нет
  • El Románico Religioso en Graus
    El Románico Religioso en Graus
    Документ30 страниц
    El Románico Religioso en Graus
    Turismo Graus
    Оценок пока нет
  • Fatima Mernissi Sobre La Autonomia Del Feminismo Arabe
    Fatima Mernissi Sobre La Autonomia Del Feminismo Arabe
    Документ4 страницы
    Fatima Mernissi Sobre La Autonomia Del Feminismo Arabe
    calei_doscopio
    Оценок пока нет
  • Huellas Lit Arabe
    Huellas Lit Arabe
    Документ19 страниц
    Huellas Lit Arabe
    Mailer Martinez Ballesta
    Оценок пока нет
  • Elias y Eliseo PDF
    Elias y Eliseo PDF
    Документ34 страницы
    Elias y Eliseo PDF
    pilar
    Оценок пока нет
  • Simbolismo de Las Abejas
    Simbolismo de Las Abejas
    Документ2 страницы
    Simbolismo de Las Abejas
    LICENCIATURA BIOIMAGENES
    Оценок пока нет
  • La Creencia en Allah Compress
    La Creencia en Allah Compress
    Документ281 страница
    La Creencia en Allah Compress
    Chofes
    Оценок пока нет
  • Bukofzer - La Forma en El Barroco
    Bukofzer - La Forma en El Barroco
    Документ33 страницы
    Bukofzer - La Forma en El Barroco
    Ismael Yerga Cobos
    Оценок пока нет
  • Historia de La Iglesia Siglo VI-XI
    Historia de La Iglesia Siglo VI-XI
    Документ10 страниц
    Historia de La Iglesia Siglo VI-XI
    Carlos Parraga Navarrete
    Оценок пока нет
  • Cuestionario de TV
    Cuestionario de TV
    Документ15 страниц
    Cuestionario de TV
    Joel Olguin Martinez
    Оценок пока нет
  • Montesquieu y sus obras clave
    Montesquieu y sus obras clave
    Документ18 страниц
    Montesquieu y sus obras clave
    jonatan
    Оценок пока нет
  • Las Tres Parcas 1 PDF
    Las Tres Parcas 1 PDF
    Документ27 страниц
    Las Tres Parcas 1 PDF
    Piafante Nefelibata
    Оценок пока нет
  • Abdar Raham Los Halitos de Las Intimidad
    Abdar Raham Los Halitos de Las Intimidad
    Документ75 страниц
    Abdar Raham Los Halitos de Las Intimidad
    Fino Utz
    Оценок пока нет
  • Llistat Definitiu Admesos
    Llistat Definitiu Admesos
    Документ3 страницы
    Llistat Definitiu Admesos
    Enrique Marín Rivas
    Оценок пока нет
  • Caso Practio y Pregunta Dinamizadora Unidad 2 Marketing Avanzado
    Caso Practio y Pregunta Dinamizadora Unidad 2 Marketing Avanzado
    Документ3 страницы
    Caso Practio y Pregunta Dinamizadora Unidad 2 Marketing Avanzado
    Ender Diaz
    Оценок пока нет
  • La Sociedad de Al-Andalus y La Sexualidad
    La Sociedad de Al-Andalus y La Sexualidad
    Документ31 страница
    La Sociedad de Al-Andalus y La Sexualidad
    leox666
    Оценок пока нет
  • Juan Curcuas
    Juan Curcuas
    Документ9 страниц
    Juan Curcuas
    koohit
    Оценок пока нет
  • Enoc y Elías
    Enoc y Elías
    Документ5 страниц
    Enoc y Elías
    alexcaufman2011
    Оценок пока нет
  • Historia de La Pirateria - Philip Gosse
    Historia de La Pirateria - Philip Gosse
    Документ228 страниц
    Historia de La Pirateria - Philip Gosse
    Harry Quiroz
    100% (1)
  • Clanbook Setita
    Clanbook Setita
    Документ42 страницы
    Clanbook Setita
    Aida Cecilia Peñaranda Alfaro
    Оценок пока нет
  • Idioma Árabe - Wikipedia, La Enciclopedia Libre
    Idioma Árabe - Wikipedia, La Enciclopedia Libre
    Документ99 страниц
    Idioma Árabe - Wikipedia, La Enciclopedia Libre
    Catherin Talia Muñoz Valqui
    Оценок пока нет
  • La Historia de Los Arabes
    La Historia de Los Arabes
    Документ4 страницы
    La Historia de Los Arabes
    Miriam Torrez
    Оценок пока нет
  • Niveles y Unidades de Análisis Lingüísticos
    Niveles y Unidades de Análisis Lingüísticos
    Документ13 страниц
    Niveles y Unidades de Análisis Lingüísticos
    Alismar Linares
    Оценок пока нет