Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
"#2 3 K A J 20 18
FAMILIANCHEJPI
PILLAPIS
˜
WANUPOJTIN
!"#2 ˙
´
Vol. 99, num. 3 2018 QUECHUA (BOLIVIA)
Kay revistaqa 64.905.000 orqhokun
195 QALLUSPI
BOLIVIA:
Casilla 6397, Santa Cruz
ARGENTINA:
KAPUYNIN
Casilla 83 (Suc. 27B),
C1427WAB Cdad. Aut. de Buenos Aires
CHILE:
Casilla 267, Puente Alto ˜
3 Pinillanchejpis wanupojtin
Maskallawajtaj www.jw.org/contact sinchita llakikunchej
nisqapi.
˜
4 Familiayki wanupojtin,
Familianchejpi pillapis ¿imastaj kanman?
˜
wanupojtin, ¿imataj
yanapawasunman? 6 Llakiyniykipaj yuyaychaykuna
Kay revistaqa familianchejmanta
˜ 14 Aswan sumaj yanapa
pipis wanupojtin, imapichus
rikukunanchejmanta parlan.
´
Chanta parlallantaj, llakiywan
16 KAYMANTA PARLASHAN:
˜
mana atipachikunapaj imatachus Familianchejpi pillapis wanupojtin
ruwanamanta.
s
¿Astawan yachakuyta munan-
kichu? ¿Bibliamanta mana Kay jw.org/qu chayri kay patapi
˜
ni imata manaspalla yachachi- nisqaman yaykuy rikhurejman qhelqay.
sunankuta munankichu?
Kay ¡Rijchariy! revistaqa, jallpantinpi Bibliamanta yachachinapaj orqhokun. Kaytaj runa qolqeta munasqanman jina
qosqanwan ruwakun. Mana vendenapajchu. Qolqesituykiwan yanapakuyta munaspaqa Internetpi jw.org nisqaman yaykuy.
Genesismanta Malaquiaskama versiculosqa, Diosmanta Qhelqasqa Bibliamanta orqhokun. Mateomanta Apocalipsiskama
versiculostaj, Mosoj jallpapi kausajkunapaj Diospa Palabran Bibliamanta orqhokun.
˜
PINILLANCHEJPIS WANUPOJTIN
SINCHITA LLAKIKUNCHEJ
˜ ˜ ˜
Carlos1 nin: “Senoraywan casi 40 watasta ca- chej. Uj libro nin: “Runasqa wanupojta nina ujtawan
sarasqa karqayku. Chayllapi unayta onqoykuspa rikunankuta yuyaspa, sinchita llakikunku”, nispa.
˜ ˜ ´
wanuporqa. Llakiyniyta pasachinaypajqa tukuy Chayrayku pininchejpis wanupojtin, icha nisunman:
imata ruwaj kani. Amigosniypis sonqochawar- “¿Mashkha unaytataj ajina llakisqa kasajri? ¿Watej-
qanku. Jinapis watatapuni sinchita llakikorqani. manta kusisqa kaymanchu? ¿Pitaj sonqochawan-
´ manri?”, nispa.
Wakin dıas allillan kaj kani. Wakin diastaj mayta
˜ Kay ¡Rijchariy! revistaqa chay tapuykunaman ku-
phutikoj kani. Warmisitay wanupusqanmanta kin- ˜ ˜
˜ tichin. Naupajtaqa wanusqayoj kajkuna imayna-
sa watasna pasajtinpis, wakin kuteqa sinchita
llakikunirajpuni”, nispa. tachus llakikusqankumanta parlan. Chaymantataj
´ ˜ chay jina llakiypi kajkunata imachus yanapanan-
Icha pillapis familiaykimanta wanuporqa. Qanpis manta parlan.
´
Carlos jinallatajcha may llakisqa kashanki. Fami- ˜
˜ Familiaykimanta pillapis wanupun chayqa, mu-
lianchejmanta pillapis wanupojtin chayri ujnin ami-
˜ nayku kay revista sonqochasunanta, yanapasunan-
gonchej wanupojtin, sonqonchej mayta nanawan-
tataj.
1 Kay revistapi wakin sutisqa mana chaychu kanku.
˜ ˜ ˜
Wakin yachayniyoj runasqa, wanupojpa familia- unayta onqospa wanuporqa. Pay nin: “Senoray
˜
resnin imaynatachus llakikusqankumanta parlan- wanupunanpaj noqa juchayoj kasqayta yuyaj kani.
´ ´
ku. Jinapis mana tukuy runaschu kikinta llakikunku. Nej kani: ‘Ancha sajracha kani, chayraykucha Dios-
Chaywantaj mana nishanchejchu, wakin pisillata qa kay jinata sufrichishawan’, nispa. Chantataj
llakikusqankuta chayri llakiyninkuta aguantakullas- Diosta juchachasqaymanta, manallataj allinchu
˜
qankuta. Wakin runasqa llakiyninkuta waqaspa kaj kani”, nispa. Carlosmanta naupajta parlarer-
˜ ˜
orqhonku. Chaywanpis waqarikoyqa mana tukuyta- qanchejna. Pay jinata nin: “Wakin kutisqa senoray-
˜ ˜
chu yanapan. Runasqa mana kikinchu kanchej. paj phinakoj kani. Wanupunanpaj paypis juchayoj
Sapa ujninchej uj jina uywasqa kanchej, kausaynin- kanman jina. Chay jinata yuyasqaymanta, sonqoy
chejpis mana kikinchu, nitaj familianchejpis kikinta- juchachallawajtaj”, nispa.
˜
chu wanupunku. ˜
Yuyayninku chinkan. Wakenqa familianku wanu-
´
KAY IMASPI RIKUKUWAJ pusqantawan, yuyay chinkasqalla kanku. Wakintajrı
˜
wanusqa familiarninkuta uyarisqankuta, rikusqan-
˜ ´
Ni pipis yachanchejchu, familiarninchej wanupojtin kuta yuyanku. Chayrı chay familianku ladonkupi ka-
imaynachus kausayninchej kananta. Wakin runas ´
shasqanta piensanku. Wakin runasrı imatapis qon-
imaspichus rikukusqankumanta parlarinachej. qakapullanku, yuyayninkupis waj ladopi kanman.
˜ Tania nin: “Wakin kutisqa piwanpis parlarishajtiy,
Llakiywan ni imanakuyta atinkuchu. Wanupojpa ˜
˜ ujllata yuyayniy chinkawaj. Qosay wanuporqa chay
familiaresnenqa, waqarikunku, wanusqata falta- diasllapi piensaj kani. Qala uma muyusqa karqani.
chanku, allillan kashaspa sinchita llakikunku chayri Chaytaj mayta llakichiwaj”, nispa.
˜ ˜
phinakunku. Astawantaj llakikunkuman wanusqa
familiarninkuta yuyarikuspa chayri mosqokuspa. ˜
Sapallanku kayta munanku. Wakin kutis, wanupoj-
˜
Wakenqa familiarninku wanupusqanta yachaspa, ni pa familiaresninkoqa ni piwan parlayta munanku-
imanakuyta atinkuchu. Wakintaj mana creeytapis chu. Carlos nin: “Ni casadoswanpis, ni solteros-
˜
munankuchu. Taniaj qosanqa jinallamanta wanu- wanpis kayta atejchu kani”, nispa. Ivanpa
˜ ˜
porqa. Pay nin: “Qosay wanupojtin tuku japiwarqa, senoranqa Yolanda sutikun, paytaj nin: “Pipis pro-
ni waqaytapis aterqanichu. Sonqoyqa anchatapu- blemasninta cuentawajtiyku, sonqoypi nej kani:
ni nanawarqa, mana samaytapis aterqanichu. Ni- ‘¿Chaysitumantachu llakikushan? Llakiyniykumanta
˜
puni qosay wanupusqanta creeyta munarqanichu”, nisqaqa, llakiynenqa ni imapischu’, nispa. Wakin-
nispa. ´
tajrı wawasninku allin kashasqankumanta willariwaj
kayku. Kusikuspapis, ‘amallapis willariwankuman-
˜ ´ ˜
Phutikunku, phinakunku, juchachakunkutaj. Ivan chu’ nej kani. Wawayku wanupojtinpis, wajkunawan
nin: “Wawayku Ericqa, 24 watasniyoj kashaspa parlarinaykupuni karqa. Jinapis mana pitapis uya-
˜ ˜
wanuporqa. Senoraypis noqapis manchayta phi- rinaykupajchu kasharqayku”, nispa.
˜
nakorqayku. Noqaykoqa mana jaykajpis jinata phi-
˜ ˜ ˜
nakuyta yachajchu kayku. Waway mana wanupu- Onqoykunku. Wakin kutis, wanupojpa familiares-
´
nanpaj, ‘icha kayta chayri jaqayta ruwaykuman ninkoqa mana yarqhachikunkuchu, tulluyapunku,
˜ ˜ ´
karqa’, nispa ninakoj kayku”. Alejandroj senoranqa, nitaj punuytapis atinkuchu. Aaron nin: “Tatay
Familianchejmanta pillapis
˜
wanupojtin, tukuypuni
¡RIJCHARIY! 3 KAJ 2018
llakikunchej
˜
Familiaykimanta pillapis wa nupun chayqa,
´
sinchi llakisqacha kashanki. Chay llakiyniy-
kita atipanaykipaj, may chhika yuyaychayku-
nata tariwaj. Wakin yanapasunkiman, wakin-
LLAKIYNIYKIPAJ taj mana. Imajtinchus sapa runa mana kikin-
tachu llakikunchej. Uj runata yanapaj yuyay-
´
chayqa, icha qanta mana yanapasonqachu.
YUYAYCHAYKUNA Jinapis wakin yuyaychaykunaqa ashkhas-
ta yanaparqa. Chay yuyaychaykunaqa, Biblia
nisqanman jina kashan. Yachayniyoj runas-
pis chayllatataj yuyaychanku. Kunantaj chay-
manta parlarisun.
1 YANAPASUNANKUTA SAQEY
3 ˜
SUMAJTA PU NUY
˜
˘ Tukuypis sumajta pununanchej tiyan.
˜
Wanusqayojkunataj astawanraj
samarikunanku tiyan. Ajina llakiypi
kajkunaqa, qala saykusqalla kanku.
˘ Cafeta, alcoholtapis anchata tomas-
˜
paqa, mana punuyta atinkichu.
˜
˘ Naupajta ruwaj kanki chay imasta
watejmanta ruway.
˜
˘ Pununaykipaj, trabajanaykipaj, waj
imasta ruwanaykipajwan horata
churakuy. Ajinamanta pisimanta pisi
ruwanasniykita watejmanta ruwanki.
˘ Ocupasqa kanki chayqa, mana
llakikunaykipaj tiempo kanqachu.
8 IMATAPIS RUWANAYKIPAJ
ALLINTARAJ TUKURIY
˜
˘ Ashkha runasqa familianku wanupusqantawan, mana allinta tukurispalla imatapis
ruwankupacha.
˜
˘ Wakenqa wanupojpa cosasninta chay rato qorirapunku chayri ruphachipunku.
Wakintaj wasimanta cambiakunku chayri waj trabajoman yaykunku. Niraj chay
imasta ruwashaspa, uj tiempota suyariy.
˜
˘ Ashkha runasqa wanupojmanta
yuyarikuspa sonqochakunku.
˜
˘ Wanupojpa fotonta chayri waj imas-
´
ninta sutiman churakuy. Manachayrı
imastachus paywan khuska ruwar-
qanki, chayta uj cuadernitopi anota-
kuy. Chayqa llakiyniykita atipanayki-
paj yanapasonqa.
˜
˘ Wanupojta yuyarichisoj imasta
˜
jallchakuy. Allinna kashajtiykitaj
qhawaykuriy.
10 VIAJARIY
12 KAUSAYNIYKIPI
PIENSARIY
˜
˘ Llakiypi kashaspaqa, imachus kausayninchejpi naupajpi kashasqanta reparanchej.
˘ Imatachus kausayniykiwan ruwashasqaykipi piensariy.
˘ Kausayniykipi imatapis allinchanayki kajtenqa, allinchay.
˜
BIBLIA NIWANCHEJ: ‘Wanuy wasiman riyqa aswan
allin fiesta wasiman rinamanta nisqaqa. Imaraykuchus
˜
tukuy runaspa tukukuyninkoqa wanuymin. Pichus
kausajqa chaymanta yachakuchun (Eclesiastés 7:2).
1 YANAPASUNANKUTA
SAQEY 7 TIEMPOYKITA
SUMAJTA TAQAY
Sapallayki kaspa aswan allin Pisimanta pisi ruwanasniykita
kanki chaypis, ama wajkunamanta watejmanta ruway.
karunchakuychu.
2 SUMAJTA MIKHUY,
EJERCICIOSTATAJ RUWAY 8 IMATAPIS RUWANAYKIPAJ
ALLINTARAJ TUKURIY
Sumajta mikhuy, ashkha yakuta ujyay, Imatapis ruwanaykipaj watata chayri
ejerciciostapis ruway. astawan unayta suyariy.
˜ ˜
3 SUMAJTA PU NUY
˜
Wa nusqayoj kajkunaqa
9 WANUPOJMANTA YUYARIKUY
˜
Wa nupojpa fotonta chayri waj imasninta
´
llakiywan saykusqalla kanku. sutiman churakuy. Manachayrı imasta-
Ajina llakiypi kashanki chayqa, chus paywan khuska ruwarqanki, chayta
sumajta samarikuy. uj cuadernitopi anotakuy.
4 AMA KIKINCHAKUYCHU
Sapa ujninchej mana kikintachu
10 VIAJARIY
Uj diallatapis chayri mashkha horasllata-
´
llakikunchej. Yachanayki tiyan pis, waj lugarman puriykacharej riy. Chayrı
imachus qanta yanapasusqanta. ama kikin imasllatapuni ruwaychu.
5 AMA MACHAYMAN
QOKUYCHU 11 WAJKUNATA YANAPARIY
Familiaykita chayri
Machayman qokojkuna, amigosniykita yanaparispaqa,
˜
drogakojkuna ima, ashkha mana qhasillapaj na kausasqaykita
problemaspi rikhurinku. yuyankichu.
˜
Familiayki wanupojtenqa llakikunkipuni. Chay llakiytaj mana qalitu chinkanqachu. Jinapis
kay revistapi nikusqanqa, mayta yanapasunkiman. Mana tukuynin yuyaychaykunamantachu
parlajtinpis, chay yuyaychaykunaqa ashkhasta yanaparqa.
ASWAN SUMAJ YANAPA
˜ ˜ ˜
PASAJ WATASLLAPI, WANUSQAYOJKUNAJ Chay naupaj kaj imasqa chinkapunna”, nispa
LLAKIYNINKUMANTA ASHKHATA PARLAKUN. (Apocalipsis 21:3, 4).
Rikunchej jina, yachayniyoj runaspa wakin nisqan- ´ ˜
koqa, Biblia nisqanman jina kashan. Chayqa riku- Jehova Diospi creej runasqa, yachanku wanusqa
chiwanchej, Bibliaj nisqasnin kay tiempopipis familiaresninkuwan tinkukapunankuta. Chaytaj
paykunata mayta sonqochan. Anaj qosanqa, 65
yanapawasqanchejta. Jinapis Bibliaqa waj jinas- ˜
watasta casarasqa kasqankutawan wanuporqa.
mantawan sonqochawanchej. Chay jina sonqo- ˜ ˜
Pay nin: “Bibliapi yachakuni, wanusqas mana na-
chaytataj Bibliallapi tarisunman. karishasqankuta, Diosninchejtaj paykunata kausa-
richimunanta. Qosaymanta sapa yuyarikojtiy, chay-
˜
˘ Bibliaqa wanusqas mana sufrishasqankuta nin pi piensarispa sonqochakuni. Ajinamanta sinchi
´ ˜ ´ llakiyniyta aguantani”, nispa.
Eclesiastes 9:5 nin: “Wanusqasrı mana imatapis
˜ ˜
yachankuchu”, nispa. Biblia nillantaj, wanupoj- Taniamanta parlarerqanchejna. Pay nin: “Qosay
tinchej yuyayninchej chinkapusqanta (Salmo ˜ ´
wanupusqan diamantapacha, Jehova Dios yana-
˜ ˜
146:4). Chayrayku Bibliapi wanuyta punuywan pawasqanta yachani. Llakisqa kashajtiy pay son-
kikinchakun (Juan 11:11). qochawarqa. Qosay kausarimunanqa noqapaj suti.
Chaytaj kallpata qowan, qosaywan tinkukapunay-
˘ Bibliaqa Diosninchej munakuwasqanchejta nin kama aguantanaypaj”, nispa.
´ ˜
Biblia nin: “Jehova1 Diospa nawisnenqa Chay iskay warmis jinallataj, may chhika runas
cheqan runasta qhawashan, ninrisninpis payku- ´
Bibliaj nisqanpi creenku. Jinapis icha nishanki: “Bi-
˜
naj manakusqankuta uyarishan”, nispa (1 Pedro ´
bliaj nisqanqa cuentollacha”, nispa. Allin kanman
˜
3:12). Wakin runasqa ninku: “Diosmanta mana- Bibliamanta astawan yachakunayki. Ajinamanta
koyqa waj runaswan parlariy jinalla”, nispa. Wa- reparanki, yuyaychaykunasnin sirvisqantapuni, nis-
kintaj ninku: “Orakoyqa imatachus ruwananchej- ´
qasninpis juntakusqantapuni. Chanta reparallanki-
ta yachanallapaj yanapawanchej”, nispa. Jinapis ˜
taj, Biblia wanupojpa familiaresninta mayta sonqo-
Dioswan parlareyqa, mana chayllapichu yana- chasqanta.
pawanchej. Astawanqa Diosman chimpaykunan-
chejpaj yanapawanchej. Paytaj atiyninwan son-
qochawasunman.
˜
˘ Bibliaqa wanupoj familiaresninchejwan ¿ASTAWAN YACHAKUYTA
tinkukapunanchejta nin
˜
¿Munawajchu wanusqa familiasniykita watej-
MUNAWAJCHU?
˜ ˜
manta rikukapuyta? Bibliaqa wanusqas kausari- Internetpi jw.org nisqapi, wanusqas
munankumanta ashkhata parlan. Willawanchej-
kausarimunankumanta parlaj videosta tarinki.
taj imaynachus chay tiempopi kausay kananta.
˜ Chaypajqa PUBLICACIONES VIDEOS
Biblia nin: Diosqa “nawisninkumanta tukuy wa-
˜ ˜ nisqaman yaykuy.
qayta pichanqa, mananataj wanuy kanqachu,
nitaj llakiypis, nitaj qhapariypis, nitaj nanaypis.
´
1 Bibliaqa Diospa sutin Jehova kasqanta nin.
14
Bibliaqa wañusqa familiaresninchejta
watejmanta rikukapunanchejta niwanchej.
˜
¿WANUSQAS ¿SUMAJ WILLAYKU-
IMATAPIS NATA UYARIYTA
SIENTENKUCHU? MUNAWAJCHU?
˜
¿Maymantaj wanupus- Kay tiempopi llakiy wi-
pa rinchej? Bibliaj llaykunalla tiyan. ¿Sumaj
nisqanqa sonqocha- willaykuna kanmanchu?
wanchej. Kay videoqa ¡Diosmanta
jamoj sumaj willaykuna!
folletomanta parlashan.
Kay videota PUBLICACIONES VIDEOS nisqapi tariwaj Kay videota PUBLICACIONES VIDEOS nisqapi tariwaj
(chaypajqa yaykuy: Biblia ˛ Bibliaj yachachiykunasnin nisqaman) (chaypajqa yaykuy: Tantakuyku, predicayku ima ˛ Predicanapaj videos
nisqaman)
KAYMANTA PARLAS HAN
FAMILIANCHEJPI
PILLAPIS
˜
WANUPOJTIN
˘ PINILLANCHEJPIS
˜
WANUPOJTIN SINCHITA
LLAKIKUNCHEJ
˜
Wanupojpa familiaresnin, ¿imayna llakisqa-
taj kanku? ¿Sonqochayta necesitankuchu?
˜
˘ FAMILIAYKI WANUPOJTIN,
¿IMASTAJ KANMAN?
˜
Runasqa wanupojpa familian imayna
llakisqachus kasqankumanta tukuy imata imaschus wajkunata yanapasqanmanta parla-
ninku. Kay yachaqanataj chaymanta parla- shan. Chaytaj Biblia nisqanman jina kashan.
˜
shan. Familiaykimanta pillapis wanupun
chayqa, wajkuna jinallataj llakikusqaykita ˘ ASWAN SUMAJ YANAPA
yachakunki.
Imaschus ashkha runasta sonqochasqanta
yachakuy, reparaytaj imachus qanpaj aswan
˘ LLAKIYNIYKIPAJ walej kanman.
YUYAYCHAYKUNA
¿Imastaj yanapasunkiman llakiyniykita
qonqarinaykipaj? Kay yachaqanaqa
s n p
Kay revistata Bibliata Internetpi Internetpi:
˜
g18.3-QUB