Jaargang 4
nummer 20
27 oktober
9(56&+,-177:((:(.(/,-.623:2(16'$*,1$//(=,(.(1+8,=(1,11('(5/$1'(123,17(51(7
2010
07
ASz en Roemeens ziekenhuis
Werken in de Zorg
Special
Zie pagina 9
Gen beschermt
tegen alcoholisme
Onderzoekers van de University of North Ca-
rolina zeggen een gen te hebben ontdekt dat
kan beschermen tegen alcoholisme.
De genvariant CYP2EI is aangetroffen in de
hersenen van ongeveer twintig procent van de
onderzochte mensen. Zij voelen zich na en-
kele glazen sterke drank vaak meer dronken
dan anderen die onder gelijksoortige omstan-
digheden de glazen nuttigden.
Mensen die sterker reageren op alcohol heb-
ben later minder kans om alcoholverslaafd te
worden. Het onderzoek werd uitgevoerd onder
enige honderden jongens en meisjes van wie
tenminste één ouder alcoholist is. Volgens de
onderzoekers kunnen nu medicijnen worden
ontwikkeld die het gevonden gen activiteren,
waardoor mensen gevoeliger worden voor al-
cohol en zo niet verslaafd raken. Het onder-
zoek is gepubliceerd in het vakblad ACER.
Mensen die sterker reageren op alcohol hebben later
minder kans om alcoholverslaafd te worden.
Professionele weegapparatuur
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
19
Marathonlopers drinken te weinig
Veel kritiek op CZ
vanwege criteria
Geen kritiek bij het Elkerliek ziekenhuis in Helmond. Het ziekenhuis is door zorgverzekeraar CZ als voorkeurs-
ziekenhuis aangewezen voor borstkankerpatiënten in Noord-Brabant. Het ziekenhuis organiseert onder meer
modeshows voor borstkankerpatiënten (foto Hein van Bakel).
Het overzicht dat zorgverzekeraar CZ maakte van
de prestaties op het gebied van borstkankerzorg,
heeft de afgelopen weken voor veel beroering ge-
zorgd in de ziekenhuiswereld. Het leidde tot een
storm van kritiek. Maar wel een zinvolle storm,
volgens sommigen.
Die kritiek heeft ertoe geleid dat CZ de categorie-
en heeft gewijzigd. De termen ‘matige’ en ‘onvol-
doende zorg’, worden niet meer gebruikt, in plaats
daarvan kwam zorg die ‘beter kan’. Ziekenhuizen
kunnen daarnaast de ‘goede’ of ‘de beste’ zorg le-
veren. De NVZ vereniging van ziekenhuizen is blij
met deze aanpassing, maar vindt nog steeds dat CZ
Mari van de Ven helpt borstkankerpatiënten
LJKL
PQ

[JFLFOIVJTTUPFMFOOM
8JK
IFCCFO
FFO
TUPFM

WPPS
FMLF
XFSLQMFL






FO
BOEFST
NBLFO
XF

IFN
TQFDJBBM
WPPS
V
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
LJKL
PQ

[JFLFOIVJTTUPFMFOOM
20
Elisabeth opent IC-HC Neonatologie
onzorgvuldig te werk is gegaan. “De manier waar-
op CZ volkomen onverwacht haar criteria voor de
inkoop van borstkankerzorg bekend maakte, heeft
veel onrust veroorzaakt bij patiënten en medewer-
kers van ziekenhuizen”, aldus een woordvoerder.
De NVZ wijst erop dat de Inspectie voor de Ge-
zondheidszorg (IGZ) enkele dagen later meldde
dat de zorg voor borstkanker in Nederland voldoet
aan de normen voor verantwoorde zorg. Veel zie-
kenhuizen lieten weten vooral de criteria waarmee
de plaats op de lijst is bepaald discutabel te vinden.
Op 27 september maakte CZ bekend dat het vanaf
2011 niet meer in alle ziekenhuizen borstkanker-
zorg gaat contracteren. (zie verder pagina 3).
De hele maand oktober staat in het teken
van borstkanker. Veel ziekenhuizen doen
dan iets speciaals voor hun patiënten. Het
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amster-
dam kreeg visagist Mari van de Ven op
bezoek. Van der Ven (visagist van onder
anderen Wendy van Dijk en Sylvie van
der Vaart) heeft in samenwerking met de
Stichting Look Good, Feel Better patiënten
in de gelegenheid gesteld persoonlijk advies
in te winnen op het gebied van uiterlijke
verzorging. “Ik ben blij dat ik mensen kan
helpen door ze te leren hoe ze er op hun best
uit kunnen zien”.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
23
Beurs Kavels, Droomhuizen & Interieurs
Start samenwerking
Vlietland en DSW
De samenwerking tussen zorgverzekeraar
DSW en het Vlietland ziekenhuis in Schiedam
gaat over ongeveer vier weken van start
Begin 2009 kondigden DSW en het Vlietland
ziekenhuis al aan dat zij vergaand zouden gaan
samenwerken. De Tweede Kamer was ‘not
amused’ omdat gevreesd werd voor gedwon-
gen winkelnering in die zin dat verzekeraars
van DSW alleen zouden worden doorverwe-
zen naar het Vlietland. Ook in het nieuwe re-
geerakkoord is een bepaling opgenomen dat
er een fusieverbod komt voor zorgaanbieders
en zorgverzekeraars. Maar na gesprekken met
de NMa is komen vast te staan dat in dit ge-
val geen vergunning nodig is omdat DSW (en
andere deelnemende partijen achter de coöpe-
ratie) geen zeggenschap over het ziekenhuis
krijgen.
De Grave voorzitter
Medisch Specialisten
Frank de Grave wordt voorgedragen als de
nieuwe voorzitter van de Orde van Medisch
Specialisten.
Hij volgt Willem van der Ham op wiens ter-
mijn is verstreken. De Grave was kamerlid,
staatssecretaris en minister en was kort be-
stuurder bij de inmiddels failliete DSB-bank.
Momenteel is De Grave voorzitter van het
coöperatiebestuur van PGGM. Ook is hij be-
stuursadviseur van Twynstra Gudde Adviseurs
en Managers. Deze baan zal De Grave neer-
leggen. Tijdens de algemene ledenvergadering
van de Orde op 25 november wordt de benoe-
ming voorgesteld.
Uw advertentie in een oplage
van 25.000 exemplaren?
Bel voor meer informatie met
Anneke de Pater, 0182 - 322 451
Laura Fuykschot, 0182 - 322 456
Pagina 9 t/m 17
 Nummer 20
27 oktober 2010 2 Actueel

Landelijke vrouwenpublieksdag over gezondheid

Het UMC Utrecht, zorgverzekeraar Agis en Alant
vrouw organiseren op 13 november een bijzon-
dere dag voor de vrouw. Onder het motto ‘vrouw
in balans’ kunnen bezoekers workshops volgen,
een theatershow zien of een health & bodycheck
doen. Ook zijn er lezingen van specialisten over
hart & risico’s, hormonen, kanker en blaas & ver-
zakking. Daarnaast geeft Leontien van Moorsel
een presentatie. De dag is bedoeld voor vrouwen
tussen de dertig en 45 jaar.
Vrouwen zijn anders dan mannen. Zij hebben an-
dere behoeftes en willen anders benaderd worden.
In het leven van vrouwen treden een aantal belang-
rijke veranderingen op (menstruatie, kinderen krij-
gen en de overgang) waarbij specifieke klachten
kunnen ontstaan die niet altijd goed herkend en
erkend worden. De drie organisatoren hebben de
handen ineen geslagen met als doel de vrouw beter
voor te bereiden zodat ze meer in balans door het
Op 13 november wordt een bijzondere dag voor de vrouw gehouden.
Beeldhouwer schenkt groot bedrag aan WKZ
leven gaat. Bij vrouwen is een hartinfarct doods-
oorzaak nummer een. Hoogleraar Fauser vindt dat
de vrouw te kort wordt gedaan in de Nederlandse
gezondheidzorg. “Lang werd gedacht dat hart- en
vaatziekten voorbehouden waren aan mannen. Dat
is niet zo. De symptomen van de ziekte presenteren
zich anders bij vrouwen en daar is de zorg onvol-
doende op gericht.” Ruim 13.000 vrouwen krijgen
jaarlijks te horen dat ze borstkanker hebben. Ook
wanneer de ziekte met succes is behandeld, laat
kanker diepe sporen na. Op de publieksdag wor-
den de nieuwste behandelingen gepresenteerd en
is er gelegenheid om te praten met specialisten en
andere zorgverleners. Er zijn verschillende mo-
menten in het leven van de vrouw waarbij de bek-
kenbodem extra belast wordt. Denk aan het baren
van een kind, de overgang of het ouder worden.
Dit kan verschillende klachten met zich meebren-
gen. Meer informatie en behandelmethodes tijden
een lezing.
Preventief onderzoek
blijkt nuttig te zijn
Één op de tien deelnemers aan preventief
onderzoek naar hart- en vaatziekten heeft
een afwijkende uitslag. Dat blijkt uit een
onderzoek van de Universiteit Maastricht
en Stichting Gezondheidscentra Eindhoven
(SGE) dat recent in het Nederlands Tijd-
schrift voor Geneeskunde werd gepubli-
ceerd.
Voor het onderzoek werden ruim 1700 ge-
zonde personen tussen de veertig en 75
jaar uitgenodigd voor een gratis gezond-
heidscheck bij hun huisarts. Door het invul-
len van een korte vragenlijst werd bepaald
welke deelnemers in aanmerking kwamen
voor een aanvullend onderzoek. Van de
1270 personen die uiteindelijk deelnamen
werd bij 145 personen (elf procent) één of
meer afwijkingen opgespoord.
Tijdens het onderzoek werd gescreend op
hart- en vaatziekten, verhoogd choleste-
rol, suikerziekte en nierfunctiestoornissen.
Van de personen die op basis van hun ant-
woorden op de vragenlijst in aanmerking
kwamen voor een aanvullend onderzoek
op de huisartsenpraktijk werd tevens bloed
en urine onderzocht. Hart- en vaatziekten
zijn in Nederland nog steeds één van de be-
langrijkste doodsoorzaken. Door mensen
met een verhoogd risico op het krijgen van
hart- en vaatziekten in een vroeg stadium op
te sporen en te behandelen kan het aantal
sterfgevallen aanzienlijk worden vermin-
derd. Een behandeling kan bijvoorbeeld
bestaan uit het slikken van bloeddrukverla-
gende medicijnen, hulp bij het stoppen met
roken, een bewegingsprogramma of advies
over gezonde voeding. De resultaten van
dit onderzoek sluiten aan bij recente poli-
tieke ontwikkelingen, waarbij toenemende
aandacht is voor het belang van preventie:
voorkomen is veelal beter dan genezen. Uit
het onderzoek blijkt dat huisartsen een cen-
trale rol kunnen spelen in het opsporen van
personen met een verhoogd risico. Het feit
dat ruim 75 procent van de uitgenodigde
personen besloot mee te doen met het scree-
ningsonderzoek werd waarschijnlijk mede
veroorzaakt door het feit dat het onderzoek
door hun eigen huisarts werd aangeboden.
Wanneer gedurende het onderzoek een af-
wijking werd opgespoord kon deze dan
ook direct door de eigen huisarts behan-
deld worden. De Universiteit Maastricht en
SGE werken reeds geruime tijd samen aan
de ontwikkeling van moderne zorgprogram-
ma’s op het gebied van hart- en vaatziekten,
suikerziekte, depressie en chronische long-
aandoeningen. Dankzij deze samenwerking
worden kwalitatief hoogstaande en weten-
schappelijk verantwoorde programma’s
ontwikkeld die tevens aansluiten bij de be-
hoeften die leven in het veld (de dagelijkse
praktijk). Het preventieve onderzoek is één
van de projecten die in het kader van deze
samenwerking werd ontwikkeld. Deze stu-
die is het eerste onderzoek naar de effecti-
viteit van het project Preventieconsult, die
onder het motto LekkerLangLeven is ont-
wikkeld door de beroepsverenigingen voor
huisartsen (NHG, LHV en de NVAB) samen
met de Hartstichting, Nierstichting en het
Diabetes Fonds.

Gouda, Amsterdam en Twente het best

Beeldhouwer Kees Verkade heeft een deel van de opbrengst van onlangs tentoongesteld werk geschonken aan het
Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Kortgeleden overhandigde hij een cheque van 86.400 euro aan prof.dr.
David van der Zee, hoogleraar bij het WKZ. Dit geld wordt gebruikt om de creativiteitsruimte van het WKZ com-
pleet te vernieuwen. Zieke kinderen kunnen hier als een echte kunstenaar aan de slag en even hun ziekte vergeten.
Het initiatief is mogelijk gemaakt door prof.dr. van der Zee en wordt ondersteund door de Stichting Vrienden WKZ.

Meer donororganen dankzij Hyves

Volgens een woordvoerder van het ministe-
rie van Volksgezondheid heeft een actie om
nieuwe orgaandonoren te werven via de net-
werksite Hyves dit voorjaar 25.000 nieuwe
aanmeldingen opgeleverd.
De grote donorshow van BNN, die in 2007 werd
uitgezonden en wereldwijd de aandacht trok,
leverde ongeveer 7300 nieuwe aanmeldingen
in het officiële donorregister op. Sinds de actie
begon hebben ruim 217.000 Hyvesbezoekers
aangegeven in principe voor orgaandonatie te
zijn. Er is in Nederland al jaren een groot tekort
aan donororganen. Meestal gaat het om nieren.
Patiënten moeten langer dan vier jaar wachten
op een donororgaan. Per jaar sterven 135 men-
sen terwijl ze op de wachtlijst staan. Artsen
verwachten dat er in de nabije toekomst steeds
meer transplantaties, en dus donororganen,
nodig zijn. Dat komt omdat het aantal patiën-
ten met suikerziekte en/of hoge bloeddruk fors
toeneemt. Het is bekend dat deze aandoeningen
vaak leiden tot orgaanfalen. De overheid doet
sinds enkele jaren pogingen om het aantal or-
gaandonoren te vergroten. Volgens een woord-
voerster van het ministerie van Volksgezondheid
wordt niet alleen actie gevoerd via internet. Ook
krijgt iedereen die achttien jaar wordt, automa-
tisch een brief thuisgestuurd met het verzoek
zich te laten registreren als orgaandonor.
De ziekenhuizen in Gouda, Amsterdam en Twente hebben de beste scores op patiëntveiligheid, nauwkeurige zorg,
wachttijden en transparantie.
Het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda, het Slot-
ervaartziekenhuis in Amsterdam en Ziekenhuis-
groep Twente zijn de beste ziekenhuizen van
Nederland. Dat schrijft weekblad Elsevier, dat
vorige week de jaarlijkse ranglijst publiceerde.
Deze drie ziekenhuizen hebben de beste scores
op patiëntveiligheid, nauwkeurige zorg, wacht-
tijden en transparantie. Vorig jaar stond het St.
Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en Utrecht
bovenaan. Onderaan staan het Medisch Centrum
Alkmaar, het Universitair Medisch Centrum
Groningen, het Röpcke-Zweers Ziekenhuis
in Hardenberg en het Scheperziekenhuis in
Emmen.
De lijst is onder meer samengesteld op basis
van de prestatie-indicatoren van de Inspectie
voor de Gezondheidszorg en de gegevens die
het ministerie van VWS maandelijks verzamelt
over de wachttijden in ziekenhuizen. De finan-
ciële positie van ziekenhuizen en enquêtes naar
ervaringen van patiënten zijn niet in de uitslag
meegewogen.

Actueel
Ziekenhuizen voelen
zich benadeeld
Onder patiënten en hun familie is onrust ontstaan na de publicatie van de CZ-lijst.
(Vervolg voorpagina)
Veel ziekenhuizen hebben de afgelopen weken
laten weten moeite te hebben met de door zorg-
verzekeraar CZ gehanteerde criteria voor goede
borstkankerzorg. Specialistenverenigingen heb-
ben inmiddels aangekondigd met eigen criteria te
komen.
Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) kreeg
van CZ het predicaat ‘kan beter’. Maar eerder
kreeg de mammapoli van het WZA het Top-
zorgpredikaat van verzekeraar Menzis. Ook van
Borstkankervereniging Nederland kreeg het
WZA het roze lintje, als teken dat het ziekenhuis
voldoet aan alle criteria die deze vereniging han-
teert voor goede zorg.
Ook bij de MCA Gemini Groep (Alkmaar/Den
Helder) overheerst het onbegrip. “CZ wil niet
langer borstkankerzorg verzekeren in ziekenhui-
zen waar minder dan zeventig ingrepen per jaar
worden uitgevoerd. Op basis van onderbeman-
ning van de medische staf zijn in het Gemini Zie-
kenhuis in 2009 eenmalig minder dan zeventig
ingrepen uigevoerd. Dat aantal van zeventig is
in 2010 al gehaald. Overigens worden in beide
ziekenhuizen (MCA en Gemini Ziekenhuis) in
totaal meer dan 450 ingrepen per jaar uitgevoerd.
Een van de hoogste aantallen in Nederland”, zo
laat de Raad van bestuur weten. Met een soort-
gelijk verhaal komt het LangeLand Ziekenhuis in
Zoetermeer. CZ heeft dit ziekenhuis onder de ca-
tegorie ‘kan beter’ geschaard. Dat komt volgens
het LangeLand doordat een van de chirurgen in
de betreffende periode met zwangerschapsverlof
was waardoor het vereiste aantal operaties niet
kon worden gehaald.
Ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen, dat samen
met onder meer het Slotervaartziekenhuis in Am-
sterdam op de zwarte lijst van CZ staat, heeft een
Ruggenprik bij twijfel ziekte van Alzheimer
De ruggenprik moet worden opgenomen in de
richtlijnen om de ziekte van Alzheimer vast te
stellen. Vooral wanneer nog twijfel bestaat over
de exacte diagnose, geeft de bepaling van bio-
markers in de ruggenmergvloeistof veel meer
zekerheid. Die conclusie trekt Petra Spies, arts-
onderzoeker in het UMC St Radboud in Nijme-
gen, op basis van onderzoek op Nederlandse
geheugenpoli’s.
Of iemand de ziekte van Alzheimer heeft, wordt
meestal vastgesteld aan de hand van dagelijkse
symptomen, neuropsychologische tests en eventu-
eel een MRI-scan van de hersenen. Meestal levert
dat een duidelijke diagnose op. Bestaat er nog twij-
fel, dan kan na een ruggenprik in het hersenvocht
3 27 oktober 2010
kort geding aangespannen tegen de zorgverze-
keraar wegens reputatieschade. Dat kort geding
dient volgende maand.
‘Krokodillentranen’
Hoogleraar gezondheidseconomie aan de Univer-
siteit van Tilburg en hoofdeconoom bij adviesbu-
reau Ecorys, Marcel Canoy, schaart in het NRC
Handelsblad van vorige week woensdag deze emo-
ties onder de noemer ‘krokodillentranen’. Hij vindt
dat wat CZ doet een logisch gevolg is van de zorg-
wet. Hij zegt er geen problemen mee te hebben dat
CZ eigen normen voor de kwaliteit van borstkan-
kerbehandelingen vaststelt. Het is volgens hem in
elk geval beter dan niets, en het zet specialisten en
ziekenhuizen onder druk. Volgens hem zit iedereen
al lang te wachten tot de specialistenverenigingen
normen gaan vaststellen. CZ heeft volgens hem de
zaak nu in beweging gezet. De Nederlandse ver-
eniging voor Heelkunde (NVvH) heeft inmiddels
laten weten met nieuwe eigen normen te komen.
Volgens de NVvH, de beroepsvereniging van chi-
rurgen, is vijftig operaties per jaar voldoende om
goede borstkankerzorg mogelijk te maken. Dat is
drie keer zo laag als de norm die CZ hanteert. Ook
Soncos, de vereniging van oncologen, heeft aange-
kondigd een lijst te gaan publiceren met de presta-
ties van ziekenhuizen. Het duurt echter nog een tot
twee jaar voordat die lijst klaar is. Deze vereniging
zal beoordelen welke ziekenhuizen wel en niet ge-
schikt zijn voor een kankerbehandeling. Daarbij
zijn twee zaken doorslaggevend: de kwaliteit van
het behandelteam en het aantal operaties dat een
arts doet. In het NRC Handelsblad van vorige week
woensdag zegt de voorzitter van Soncos, Koos van
der Hoeven, te verwachten dat veel ziekenhuizen
(dertig tot vijftig procent) na het bekend worden
van de Soncos-normen hun kankerbehandelingen
zullen moeten afstoten. “In deze concentratie zit de
gezondheidswinst die we kunnen boeken.”
van de patiënt naar biomarkers worden gekeken.
Er is inmiddels voldoende bewijs dat de ziekte
van Alzheimer betrouwbaar is vast te stellen aan
de hand van enkele eiwitten, zoals amyloïd en tau.
Petra Spies, arts-onderzoeker in het Alzheimer
Centrum Nijmegen van het UMC St Radboud,
heeft onderzocht hoe vaak de Nederlandse ge-
heugenpoli’s gebruik maken van de mogelijkheid
om de diagnose aan te scherpen met een ruggen-
prik. Spies: “Zestig procent van de artsen doet dat
bij ongeveer vijf procent van de patiënten. In de
meeste gevallen bevestigt de prik de aanvanke-
lijke diagnose, maar bij ruim een kwart moet de
diagnose toch nog worden bijgesteld. Wanneer er
twijfel bestaat over de diagnose is een ruggenprik
dus een waardevolle aanvulling.”
Nummer 20
Fotoboek ‘Emma wordt beter’
Het Emma Kinderziekenhuis AMC in Amster-
dam heeft een fotoboek ‘Emma wordt beter’
laten samenstellen. Vorige week woensdag is
dit boek officieel overhandigd aan Robert ten
Brink, een van de medewerkers aan dit boek.
Behalve Ten Brink hebben nog drie bekende
Nederlanders (Daphne Deckers, Humberto
Tan en Dyanne Beekman) een ochtend mee-
gelopen in het Emma en hun ervaringen in het
boek beschreven. De foto’s zijn van de hand
van Nienke Elenbaas. Niet de ziekte staat
centraal in het fotoboek, maar het kind in een
ziekenhuis. Naast foto’s van kinderen in het
Emma, staan er aangrijpende verhalen in het
boek van kinderen die overleefden, tegen de
verwachting van artsen in. ‘Emma wordt be-
ter’ is bedoeld voor PR en fondsenwerven. De
opbrengst uit de verkoop gaat naar de Stich-
ting Steun Emma Kinderziekenhuis AMC die
Internationale onderscheiding voor IC
The Society of Critial Care Medicine (SCCM)
kent de ICU Design Award toe aan het Univer-
sitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht)
en Valtos Architecten & Adviseurs voor het re-
aliseren van de Intensive Care afdeling van
het UMC Utrecht. Deze onderscheiding wordt
toegekend aan een ziekenhuis en architecten-
bureau voor het ontwerpen van een Intensive
Care afdeling waarbij de aandacht voor de fy-
sieke omgeving in belangrijke mate bijdraagt
aan het herstel van de patiënt. Het UMC
Utrecht en Valtos Architecten & Adviseurs
vertegenwoordigen respectievelijk het eerste
ziekenhuis en het eerste architectenbureau in
Europa aan wie deze onderscheiding is toe-
gekend.
De onderscheiding wordt sinds 1992 jaarlijks
toegekend door de in Chicago gevestigde
SCCM samen met the American Association
of Critical-Care Nurses (AACN) en the Ame-
rican Institute of Architects Academy on Ar-
chitecture for Health (AIA). De SCCM richt
zich op het stimuleren van excellente IC-zorg
en –onderzoek in het belang van de patiënt.
Antidepressiva mogelijk slecht voor hart
Gebruik van geneesmiddelen tegen depres-
sies (antidepressiva) hebben een ontrege-
lende werking op het autonome zenuwstelsel.
Zo kunnen ze de kans op hart- en vaatziekten
vergroten. Dit concludeert onderzoeker Car-
milla Licht bij VUmc en GGZ inGeest. Zij vond
ook dat depressieve en angstige patiënten die
geen antidepressiva gebruikten geen last van
deze ontregeling hadden.
Goed nieuws is wel dat als men stopt met het
gebruik van deze middelen ook de werking
van het autonome zenuwstelsel weer teruggaat
naar normaal niveau. Carmilla Licht promo-
veerde 15 oktober bij VU medisch centrum in
Amsterdam.
Wat is de invloed van depressie en angststoor-
nissen op de werking van dat deel van het
het geld gebruikt voor extra faciliteiten om het
leven in een kinderziekenhuis te veraangena-
men. Het fotoboek is te koop voor 20 euro via
www.steunemma.nl en sommige boekhandels.
Willem in het Emma Kinderziekenhuis AMC.
Het is voor het eerst in het zeventienjarige be-
staan van de ICU Design Award dat een niet
Noord-Amerikaanse combinatie van zieken-
huis en architectenbureau de onderscheiding
krijgt.
In april 2010 is het nieuwe IC-Centrum van
het UMC Utrecht geopend. De zorgbehoefte
en het welbevinden van patiënten en hun
familie staan hier op een unieke manier cen-
traal. Na een uitgebreide studie en analyse
van diverse IC-Centra, zowel gevestigd in
Nederland als in het buitenland, zijn alle be-
langrijkste en beste oplossingen gecombi-
neerd en waar nodig verbeterd. Het centrum
telt ondermeer 36 eenpersoonskamers en is
als extra verdieping op één van de bouwdelen
van het UMC Utrecht geplaatst. Met de keuze
voor deze locatie heeft Valtos Architecten &
Adviseurs een ontwerp kunnen maken waar-
bij alle 36 patiëntenkamers voorzien zijn van
daglicht en uitzicht. Tevens kunnen privacy,
rust en ruimte voor iedere patiënt worden
gegarandeerd, geheel volgens de gedachte van
een ‘healing environment’.
zenuwstelsel dat zorgt voor de automatische
lichaamsprocessen? Dat is de centrale vraag
in het onderzoek van Carmilla Licht. Zij ge-
bruikte de data van de Nederlandse Studie naar
Depressie en Angst (NESDA) om hierop een
antwoord te vinden. Licht: “Er is al veel on-
derzoek verricht naar de relatie tussen depres-
sie en angststoornissen en hart- en vaatziek-
ten. Depressie en/of angststoornissen hebben
mogelijk een negatief effect op het autonome
zenuwstelsel, wat onder meer de hartslag
verhoogt en de hartslagvariabiliteit, de vari-
atie in hartslagfrequentie, verlaagt. Een hoge
hartslag en lage hartslagvariabiliteit zijn beide
risicofactoren voor hart- en vaatziekten.”
Maar depressieve en angstige mensen die geen
antidepressiva gebruiken bleken een hartslag
en hartslagvariabiliteit te hebben vergelijkbaar
met die van gezonde mensen.
d/͊
ZŝũďĞǁŝũƐϳƉĂŬŬĞƚ
9ZŝũƐŝŵƵůĂƚŽƌ;ϭĚĂŐͿ
9dŚĞŽƌŝĞĐƵƌƐƵƐ;ϭЪĚĂŐͿ
9^ƚŽŽŵĐƵƌƐƵƐ;ϳĚĂŐĞŶͿ
9/ŶĐůƵƐŝĞĨůĞƐŵĂƚĞƌŝĂĂůĞŶĞdžĂŵĞŶ
ĞůǀŽŽƌƉƌŝũƐŽƉŐĂǀĞ
ďůĂƐsĞƌŬĞĞƌƐĐŚŽŽůs
sŽŽƌĂůƵƌŝũďĞǁŝũnjĞŶ
dĞů͗ϬϭϳϮʹϰϬϴϯϲϭͬttt͘>>^͘Ed
ZƵŝŵϱϬũĂĂƌĚĞĐŽŵƉůĞƚĞǀĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů
ǀĂŶŚĞƚ'ƌŽĞŶĞ,Ăƌƚ
 Nummer 20
27 oktober 2010 4 Advertentie

HET BOUWSTEENTJE
Het Bouwsteentje is een echte lekkernij, zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling. De gebakjes bevatten
extra veel calorieën en een hoge concentratie eiwitten, vitamines en mineralen. Bouwsteentjes versterken de lichamelijke
conditie en bevorderen het herstel.

Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie- en eiwitrijke tussendoor-
tjes te nemen. Daarvoor is er nu het Bouwsteentje; een heerlijk gebakje in bananen- of aardbeiensmaak.
Een Bouwsteentje heeft de grootte van een Petit four, maar bevat net zoveel calorieën als ongeveer drie belegde boter-
hammen of een moorkop! Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets
extra willen eten, maar opzien tegen machtig eten en grote porties.

Energie- en eiwitrijk
Het verrassend lekkere Bouwsteentje is bedacht Stan Mertens en gemaakt door de banketbakkers van Patisserie Unique.
Zij wonnen diverse innovatieprijzen met dit speciale gebakje en is het uitermate succesvol.
Ieder Bouwsteentje wordt vers bereid en bestaat uit twee laagjes zachte cake, in bananen- of aardbeiensmaak.
De banketbakker gebruikt daarvoor kwalitatief hoogwaardige grondstoffen. De gebakjes zijn daardoor niet alleen verras-
send lekker, maar bovendien zeer energie- en eiwitrijk. Eén gebakje bevat 8 gram eiwitten, wat overeen komt met onge-
veer 10% van onze gemiddelde dagelijkse eiwitbehoefte.

In diepvries en
n koelkast
U koopt de Bo ouwsteentjes diepgevroren, verpakt per 10 stuks.
Eenmaal ontd dooid, kunt u de gebakjes nog zes
dagen in de koelkast bewaren.

Makkelijk te eten
Een Bouwstee entje is zacht, zodat ook mensen met
lichte slikprob
blemen van dit gebakje kunnen
genieten. Voo or mensen die meer moeite hebben
met slikken off alleen dik vloeibare voeding
kunnen eten, is er Easy-to-Eat.

Het Bouwstee entje:

een lekker en opbouwend tussendoortje.
Heerlijk als tra
aktatie bij de koffie of thee,
of als nagereccht

Voor meer informatie

zie www.Bouwsteentjes.nl

Voeding
Boulimia nervosa komt
meer voor in de stad
Mensen met boulimia nervosa kunnen in korte tijd zeer veel eten, om het daarna er weer uit te gooien.
Boulimia nervosa komt vijf keer vaker voor in
de stad dan op het platteland. De verwante
eetstoornis anorexia nervosa daarentegen is
gelijkelijk verdeeld over het platteland en de
stad. Dit is een extra aanwijzing dat de aan-
doeningen van elkaar verschillen en dus ook
verschillend behandeld dienen te worden. Ze
worden nu nog te veel over één kam gescho-
ren, stelt onderzoekster Gabriëlle van Son. Zij
promoveert op 27 oktober aan de Rijksuniver-
siteit Groningen.
In Nederland lijden naar schatting zo'n veer-
tigduizend mensen aan een ernstige eetstoor-
nis. Zij onderdrukken hun eetlust en hebben
een extreem verlangen om mager te zijn (ano-
rexia nervosa), of lijden aan eetbuien, zijn
bijzonder gefocust op gewichtscontrole en
extreem bezorgd over hun lichaamsvorm en
gewicht (boulimia nervosa). Eetstoornissen
komen vooral voor bij vrouwen. Van de pa-
tiënten met anorexia nervosa is een op de tien
man, bij boulimia nervosa ligt dit nog lager.
Hoewel boulimia- en anorexia nervosa duide-
lijk van elkaar te onderscheiden zijn, worden
Gifstoffen opsporen in schelpdieren
RIKILT, onderdeel van Wageningen UR (Universi-
ty & Research centre), heeft samen met project-
partners een methode ontwikkeld om natuurlijke
maar ziekmakende gifstoffen in schelpdieren
op te sporen zonder het gebruik van proefdie-
ren. De methode is beschreven in het proef-
schrift van Arjen Gerssen die deze maand
aan Wageningen University
is gepromoveerd.
Deze natuurlijke gifstof-
fen, de zogenaamde mariene
biotoxinen, worden door al-
gen geproduceerd en kunnen
zich ophopen in schelpdie-
ren zoals mosselen en oes-
ters. Consumptie van deze
besmette schelpdieren kan
leiden tot diarree, overgeven,
buikkramp en neurologische
aandoeningen. Om te voor-
komen dat giftige schelp-
dieren op de Europese markt
terechtkomen schrijft de hui-
dige wetgeving van de Euro-
pese Unie een diertest (muis
of rat) voor als de officiële
methode om deze toxinen
te bepalen. Deze diertest is
echter onbetrouwbaar en erg Algen produceren natuurlijke, maar ziekmakende gifstoffen, die zich kunnen
dieronvriendelijk. Daarom is ophopen in schelpdieren als mosselen en oesters.
5 27 oktober 2010
ze vaak over één kam geschoren. Uit onder-
zoek van Gabriëlle van Son blijkt dat boulimia
vijf keer vaker voorkomt in de stad dan op het
platteland, terwijl anorexia gelijkelijk is ver-
deeld over het platteland en de stad. Van Son:
“Dit is een zeer opmerkelijk resultaat. Het
wijst erop dat de aandoeningen mogelijk ver-
schillende oorzaken hebben, en dus ook ver-
schillend behandeld moeten worden. Daar is
nog te weinig aandacht voor. Misschien speelt
het meer stressvolle stadsleven een grotere rol
bij boulimia nervosa. Maar ook anonimiteit
kan van belang zijn. In een grote stad is het
gemakkelijker om anoniem, in verschillende
winkels en drogisterijen, eten en laxeermid-
delen te kopen.”
Wordt een eetstoornis voor het twintigste jaar
ontdekt, dan heeft de patiënt een grotere kans
op herstel, zo blijkt verder uit het onderzoek.
Van Son: “Hoe langer eetstoornissen onbehan-
deld blijven, hoe verder deze ingesleten kun-
nen raken in gewoonten, gedrag en gedachten.
Dit is vooral een uitdaging voor de huisartsen
voor wie het lastig is om deze psychische pro-
blematiek te herkennen.
in 2005 een EU-project van start gegaan
(BIOTOX) met als doel de diertest te vervangen
door een betrouwbare alternatieve methode.
Als de nieuwe test in heel Europa wordt inge-
voerd zijn daarmee tienduizenden proefdieren
per jaar minder nodig.
Nummer 20
Wereldvoedseldag en voedselverspilling
Sinds 1981 is het ieder jaar op 16 oktober, de
verjaardag van de Voedsel- en Landbouwor-
ganisatie van de Verenigde Naties (FAO), We-
reldvoedseldag. Op die dag wordt aandacht
gevraagd voor het wereldvoedselprobleem.
Zo’n 150 landen nemen daar aan deel. Dit
jaar was in Nederland het thema ‘Minder af-
val, minder honger?’
Wereldvoedseldag 2010 stond in Nederland
in het teken van het tegengaan van voedsel-
verspilling. Om aan alle vraag naar voedsel
te kunnen blijven voldoen zijn extra inspan-
ningen nodig, niet alleen bij de landbouw-
productie en een efficiënt gebruik van onze
Hoge eiwitinname en gewichtsverlies
Met een energiebeperkte voeding die rela-
tief eiwitrijk is kan de vetvrije lichaamsmas-
sa beter behouden blijven dan met een voe-
ding die relatief weinig eiwit bevat. Dit hangt
waarschijnlijk samen met een bevorderend
effect van het aminozuur leucine op de ei-
witaanmaak in de spieren. Een goed over de
dag verdeelde inname van voedingsmidde-
len die leucinerijk eiwit bevatten is dan ook
nodig voor een optimaal effect bij gewichts-
verlies.
Veel richtlijnen voor gewichtsverlies zijn
gebaseerd op de veronderstelling dat een
groter energietekort zal leiden tot meer
gewichtsverlies. Deze aanname is op zich
juist, maar in de praktijk zal een lage ener-
gie-inname niet alleen leiden tot verlies van
lichaamsvet maar ook van metabool actief
spiereiwit. Hierdoor zal het energiege-
bruik afnemen. Met als gevolg dat als een
lage energie-inname minder goed volge-
houden wordt en er weer lichaamsgewicht
Voeding en vruchtbaarheid
Het aantal zaadcellen bij mannen die de
traditionele Hollandse voeding gebruiken is
twee keer zo hoog als bij mannen die an-
dere voedingspatronen volgen. Bij vrouwen
zorgt juist de mediterrane voeding voor een
verhoogde vruchtbaarheid. Deze voeding
helpt ook om zwangerschapscomplicaties
en aangeboren afwijkingen te voorkomen.
Aanstaande ouders zouden hierover beter
moeten worden voorgelicht. Dit stelt drs.
Marijana Vujkovic in haar proefschrift Dieta-
ry Patterns and Human Reproduction waar-
op zij onlangs is gepromoveerd.
Vujkovic, researchanalist op de afdeling
Verloskunde en Vrouwenziekten van het
Erasmus MC, deed onderzoek naar de relatie
tussen aan de ene kant voedingspatronen
en aan de andere kant vruchtbaarheid en
zwanger schapsuitkomsten.
Ze onderzocht stellen met
een verminderde vrucht-
baarheid die zich meldden
bij de IVF-kliniek (in vitro
fertilisatie) van het Eras-
mus MC. Vujkovic vond dat
het strikte gebruik van de
traditionele Hollandse pot,
bestaande uit vlees, aardap-
pelen, groente, fruit en vol-
koren granen, zorgt dat het
aantal zaadcellen in het sper-
ma bijna twee keer zo hoog is
als bij mannen met een ander
voedingspatroon.
Bij vrouwen is juist de medi- De traditionele Hollandse pot zorgt ervoor dat het aantal zaadcellen in het sperma
terrane voeding, met plant- bijna twee keer zo hoog is als bij mannen met een ander voedingspatroon.
natuurlijke hulpbronnen. Statistieken wijzen
uit dat er op het gebied van voedselverspil-
ling nog een wereld te winnen valt. Ook
zonder verandering van de levensstandaard
is het mogelijk om verspilling tegen te gaan.
Voedselverspilling vindt plaats binnen de ge-
hele keten: van boer tot consument en alle
schakels die daartussen zitten. Van het we-
reldwijde voedselaanbod gaat maar liefst
veertig procent verloren tussen ploeg en
bord. Nederlanders gooien samen 3,6 miljard
euro aan voedsel weg, dit is een derde van het
voedselaanbod in Nederland.
Meer informatie: www.wereldvoedseldag.nl
bij komt, dit meer vet zal bevatten dan het
aanvankelijk verloren gewicht. Dus of het
gewichtsverlies gehandhaafd kan worden
is afhankelijk van de hoeveelheid vetvrije
lichaamsmassa die tijdens het gewichtsverlies
behouden is gebleven. Een energiebeperkte
voeding die relatief rijk is aan eiwit en arm
aan koolhydraten leidt tot een beter behoud
van spiereiwit en meer verlies van lichaams-
vet. Het wordt steeds meer duidelijk dat leu-
cine een grote rol speelt bij het effect van
voedingseiwit op het behoud van vetvrije
lichaamsmassa. Bij de aanbevelingen voor
de eiwitinname dient rekening te worden
gehouden met het verschil in leucinegehalte
tussen de verschillende eiwitrijke produc-
ten. Ook dient aandacht te worden besteed
aan het belang van een continue hoge leuci-
nespiegel in het bloed. In de praktijk houdt
dit in dat bij elk van de drie maaltijden per
dag voldoende eiwitrijke producten zoals
zuivel, ei, peulvruchten, vlees of vis gecon-
sumeerd dienen te worden.
aardige olie, groente, vis en peulvruchten,
en weinig snacks, gunstig voor de vrucht-
baarheid. Strikt gebruik van de mediterrane
voeding hangt samen met een veertig pro-
cent verhoogde kans op zwangerschap. Bei-
de voedingspatronen zorgen bovendien voor
een verhoging van het foliumzuurgehalte,
met als gevolg dat er zeventig procent min-
der risico is op aangeboren afwijkingen zo-
als een open ruggetje en hartafwijkingen.
Vujkovic pleit voor betere voorlichting over
het effect van voeding op de vruchtbaar-
heid en zwangerschap. “Het is belangrijk
dat deze resultaten goed bekend raken bij
aanstaande ouders zodat zij zelf een bij-
drage kunnen leveren aan zowel hun eigen
gezondheid als die van hun kinderen.”
 Nummer 20
27 oktober 2010 6 Kliniek

Concentratie borstoperaties ADZR Basisingrepen vaker in

Naar aanleiding van het initiatief van zorgver-
zekeraar CZ om een overzicht te publiceren
met prestaties van ziekenhuizen op het ge-
bied van borstkankerzorg, hebben de chirur-
gen van het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis
(ADRZ) die specifiek de borstoperaties doen,
besloten deze operaties in 2011 volledig te
concentreren in het ADRZ op locatie Vlissin-
gen.
Alhoewel met betrekking tot de borstopera-
ties landelijk nog de nodige discussie is, met
name over de gehanteerde normen, wil het
ADRZ de kwaliteit van zorg blijvend verster-
ken. Als ADRZ niets zou doen, dan zou op
basis van de gerealiseerde cijfers in 2009 deze
kwaliteitsverbetering uitblijven. De recente
fusie van het ADRZ met locaties in Goes,
Feestelijke eerste paal Acuut Centrum
Vlissingen en Zierikzee per 1 januari 2010
maakt het mogelijk dit soort zorg op één lo-
catie te organiseren, waardoor de betreffende
chirurgen, gespecialiseerd in borstoperaties,
ook ruimschoots aan het normaantal per chi-
rurg kunnen blijven voldoen.
Diagnostiek
Voor de diagnostiek, die poliklinisch in Goes
en Vlissingen plaatsvindt, blijven patiënten zo
dicht mogelijk bij hun woonplaats geholpen
worden. Indien besloten wordt tot een ope-
ratie, wordt dit vanaf 2011 dus gedaan op de
locatie Vlissingen. Op basis van de huidige
cijfers betreft het naar verwachting op jaarba-
sis ongeveer 200 operaties. Voor de toekomst
wordt een verdere groei verwacht.
algemene ziekenhuizen
Basisingrepen als een liesbreukoperatie of
heupvervanging voert een arts in een alge-
meen ziekenhuis gemiddeld genomen ruim
tweemaal zo vaak uit als een arts in een aca-
demisch ziekenhuis, zo blijkt uit een analyse
van onderzoeksbureau MediQuest. Acade-
mische ziekenhuizen gaan zich steeds meer
concentreren op hooggespecialiseerde zorg.
Veel algemene ziekenhuizen geven juist
extra aandacht aan de zorgprocessen rondom
basisingrepen.
In het kader van de huidige discussie over er-
varing en aantal behandelingen per specialist,
is voor een aantal basisingrepen onderzocht
hoeveel operaties per jaar specialisten in de
verschillende ziekenhuizen uitvoeren. Het
aantal liesbreukoperaties per arts varieert in
algemene ziekenhuizen tussen de 14 en 154
ingrepen met een gemiddelde van 37 ingrepen
in 2009. In academische ziekenhuizen varieert
dit aantal tussen de 4 en 24 met een gemid-
delde van 15 ingrepen per arts in 2009. Het
gemiddeld aantal totale heupvervangingen per
orthopeed was in algemene ziekenhuizen 55
(variërend tussen de 15 en 123) en in acade-
mische ziekenhuizen 23 (variërend tussen de
16 en 36) in 2009. Staaroperaties worden in
algemene ziekenhuizen gemiddeld bijna 2,5
keer zo vaak uitgevoerd als in academische
ziekenhuizen.
Steeds meer ziekenhuizen specialiseren zich
in bepaalde aandoeningen/behandelingen om
de kwaliteit van de geboden zorg te verbete-
ren. Dit sluit aan bij de wens van zorgverze-
keraars, zoals CZ, die selectief zorg willen
gaan inkopen. Door specialisatie neemt de
ervaring en expertise van het behandelend
team toe en worden zorgprocessen vaak ef-
ficiënter ingericht. Ziekenhuizen maken, al
dan niet gedwongen, keuzes in welke zorg zij
in de toekomst willen bieden en welke zorg
beter door andere zorgaanbieders overgeno-
men kan worden. Begin dit jaar werd bekend
dat het UMC Utrecht van plan is de basiszorg
voor een aantal ‘doorsnee-aandoeningen’ in
de periode 2010-2015 af te stoten. Het Di-
akonessenhuis locatie Zeist profileert zich
juist als Liesbreukcentrum Nederland, artsen
voeren hier gemiddeld 154 liesbreukoperaties
per jaar uit. Het Maasstadziekenhuis in Rot-
terdam, met 113 ingrepen een goede tweede,
benoemt op haar website liesbreuk als één van
de twee aandachtsgebieden binnen het speci-
alisme chirurgie. Het St. Antoniusziekenhuis
in Nieuwegein heeft de Liesbreuk Express
ontwikkeld voor een vlotte behandeling van
jaarlijks gemiddeld 100 patiënten per arts.
Een ander voorbeeld is waarop ziekenhuis St
Jansdal in Harderwijk bezoekers informeert
over de voordelen van behandeling in haar
ziekenhuis.

Tweede leven voor luidklok

Op feestelijke wijze werd maandag 11 oktober bij het Diakonessenhuis in Utrecht de eerste paal geslagen ten be-
hoeve van het nieuw te bouwen Acuut Centrum. Diverse acute zorgdisciplines vinden elkaar in dit high tech gebouw
en brengen de zorg naar de patiënt in plaats van andersom. Het OK-complex, de intensive care, medium care,
Spoedeisende Hulp, huisartsenpost en dienstapotheek werken hier samen om aan patiënten uit de regio Utrecht de
beste zorg dichtbij te garanderen. Burgemeester Wolfsen, sloeg samen met vertegenwoordigers van de Cliëntenraad,
de Huisartsenpost en het Diakonessenhuis op traditionele wijze de eerste paal. “Het Acuut Centrum, dat begin 2013
zijn deuren opent, gaat behoren tot een van de meest innovatieve centra in Nederland. Dit leidt tot de optimalisa-
tie van de spoedzorg in Utrecht en dat verdienen onze patiënten”, aldus Rob Florijn, voorzitter Raad van Bestuur.

Financieel Alert
Financieel alert, na al die maanden leest u
misschien een beetje over de titel heen. Want
wat betekent dat voor u, Financieel Alert?
De menselijke geest doet rare dingen met
u. Wist u dat u zich eigenlijk nooit zorgen
maakte over uw pensioen? In de afgelo-
pen jaren heb ik talloze mensen gevraagd
naar hun pensioen. Verreweg de meeste
zeiden:”Mijn pensioen? Dat is prima gere-
geld!” En hiermee was de kous af. Erg alert
was u niet.
Vandaag is alles anders
En vandaag ìs het anders. We maken ons
zorgen of we ooit ons pensioen wel krijgen.
En diegenen die nu pensioen ontvangen vra-
gen zich af hoelang ze nog het bedrag van
vandaag blijven ontvangen. Je hoort nu va-
ker, dat mensen het liever zelf allemaal re-
gelen. Een interessante vraag is waarom we
vroeger zonder enige twijfel ervan overtuigd
waren dat het wel goed was geregeld. Daar
is een goede verklaring voor. Uw geest heeft
u voor de gek gehouden. Want weet u hoe
het werkt? Hoe minder groot uw invloed is,
hoe eerder u denkt (suggereert) dat het wel
goed komt. Dus hoe anoniemer, hoe meer u
ervan overtuigd bent dat u geen zorgen hoeft
te maken. En andersom, hoe meer u ervan
weet, hoe spannender u het vindt.
Bedrogen
U bent nu bedrogen. Want u was ervan over-
tuigd, dat er goed voor uw pensioen werd ge-
zorgd. En blijkt, dat ‘ze’ het helemaal niet zo
goed hebben geregeld. En dat voelt niet fijn.
Je kunt wel zeggen, dat het fundament van
uw vertrouwen is aangetast. Grote financiële
instellingen proberen het vertrouwen van
de consument weer terug te winnen. Maar
dat kon wel eens veel langer duren dan we
denken.
Tim van Dasselaar (links) en Rick Wassenaar
info@finalert.nl
De oude luidklok wordt in de nieuwe klokkenstoel gehesen.
Een van de onderdelen van het culturele erfgoed
van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg is een
350 kilogram zware luidklok. Deze is woensdag
13 oktober onder grote belangstelling in een
nieuwe, moderne klokkenstoel gehangen.
De klokkenstoel van roestvrij staal is ontworpen
door kunstenaar Peter Schraven. Het opvallende
gevaarte is links van de hoofdingang geplaatst.
Na onder meer de windvaan, de doopvont en de
Brandveiligheid in de Zorg
30 november 2010
Lees meer over deze beurs in de special
van de Ziekenhuiskrant op 24 november
Voor publicatie mogelijkheden:
Laura Fuykschot 0182 - 322 456
bronzen gevelletters krijgt nu weer een histo-
risch voorwerp uit de oudbouw aan de Jan van
Beverwijckstraat een plekje bij het huidige, in
1982 geopende St. Elisabeth Ziekenhuis. De
maatschap Urologie van het ziekenhuis heeft
het mogelijk gemaakt dat ook de luidklok uit de
mottenballen gehaald kon worden. De uit 1929
stammende klok is hiermee, na ruim een kwart
eeuw opgeslagen te zijn geweest, begonnen aan
zijn tweede leven.
Beurslocatie:
NBC
Blokhoeve 1
3438 LC Nieuwegein

Kliniek
ASz werkt samen met
Roemeens ziekenhuis
Dr. Sechi leidt Gert-Jan van Heiningen (links) en Eelco de Vries rond op de Intensive Care.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis (Dordrecht)
gaat op structurele basis hulp bieden aan het
gemeenteziekenhuis van de Roemeense stad
Orastie. De beide ziekenhuizen hebben deze
week in Orastie een samenwerkingsovereen-
komst getekend. Het eerste jaar schenkt het
Albert Schweitzer ziekenhuis medische appa-
ratuur en goederen die in Nederland aan ver-
vanging toe zijn, maar in Roemenië nog zeer
welkom en bruikbaar zijn. In de loop van 2011
kan de samenwerking worden uitgebreid met
de uitwisseling van artsen en personeel.
Orastie is een partnergemeente van Sliedrecht,
waar zich één van de vier locaties van het Al-
bert Schweitzer ziekenhuis bevindt. In maart
van dit jaar bracht burgemeester Alexandru
Munteanu van Orastie een bezoek aan Slie-
drecht, ook aan het ziekenhuis. Hij legde toen
de basis voor de nu bezegelde samenwerking.
De stad Orastie en het ziekenhuis ontwikkelen
zich momenteel, net als de rest van Roemenië,
razendsnel. ,,Maar niet alles kan in één keer”,
legde ziekenhuisdirecteur en chirurg dr. Dan
Sechi uit aan de Nederlandse delegatie. Sechi
moet in zijn ziekenhuis zó veel vernieuwen en
Bestralingsunits in Ede
Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) in Ede en het
Arnhems Radiotherapeutisch Instituut (ARTI)
hebben een samenwerkingsovereenkomst ge-
sloten. Begin 2013 zal op het terrein van Zie-
kenhuis Gelderse Vallei een dependance van
het ARTI met twee bestralingsunits worden
gebouwd. Deze dependance wordt onderdeel
van een oncologisch centrum in het ziekenhuis
van Ede.
Tot dan toe worden patiënten van Zie-
kenhuis Gelderse Vallei behandeld in het
ARTI in Arnhem. In het NVRO-rapport
‘Groei met Kwaliteit in de Radiothera-
pie’ wordt voorspeld dat het aantal men-
sen dat in de toekomst radiotherapeuti-
sche behandeling nodig heeft, behoorlijk
toeneemt. Door deze toename ziet het
ARTI een tekort ontstaan op haar locatie
in Arnhem en wil de capaciteit met twee
bestralingsunits in Ede uitbreiden. De samenwerkingsovereenkomst is ondertekend en de voor-
De samenwerkingsovereenkomst is be-
gin oktober ondertekend. Beide organi-
saties werken hierin hun ambitie uit om
de bestralingszorg voor de bevolking in
7 27 oktober 2010
vervangen, dat sommige afdelingen nog jaren
zullen moeten wachten op hoognodige renova-
tie. Enerzijds heeft het ziekenhuis bijvoorbeeld
wel hypermoderne couveuses, bloedanalyse- en
scopieapparatuur in huis, anderzijds wordt in
de operatiekamers nog gewerkt met meubilair,
materiaal en lampen uit de jaren zeventig. Ook
de verpleegafdelingen zijn sterk verouderd.
Sechi: ,,Alle hulp is welkom.” Gert-Jan van
Heiningen, voorzitter van de Commissie Bui-
tenland van het Albert Schweitzer ziekenhuis,
roemde de grote toewijding en motivatie die hij
zag bij de artsen en het verplegend personeel
in Orastie, ondanks de zeer moeilijke omstan-
digheden. Van Heiningen: ,,Het is duidelijk dat
dit ziekenhuis vooruit wil. Ik verwacht dat wij,
soms met relatief kleine middelen, veel kunnen
bijdragen. Ik kan me bovendien goed voorstel-
len dat wij over enige tijd artsen uit Orastie zul-
len laten meekijken in het Albert Schweitzer
ziekenhuis. Dr. Sechi laat duidelijk merken
dat hij en zijn team van ons willen leren, om
het daarna zelf te kunnen.” Het ziekenhuis van
Orastie heeft 155 bedden en 37 specialisten.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft circa
750 bedden en 250 specialisten.
de regio dichterbij te organiseren. Meer dan
600 patiënten uit Ede en wijde omgeving rei-
zen jaarlijks naar het ARTI in Arnhem voor
hun bestralingen. Vanaf 2013 is dit niet meer
nodig. Deze zorg kan dan dichterbij huis ge-
leverd worden door de nieuwe bestralingsunits
op het terrein van Ziekenhuis Gelderse Vallei.
De voorbereiding voor de behandelingen van
patiënten blijft plaatsvinden in het ARTI.
bereidingen voor de komst van een dependance van het ARTI
in Ede kunnen beginnen. Op de foto van links naar rechts: de
heren Griffioen manager facilitair bedrijf ZGV, Derks, hoofd
financieel economische zaken ARTI, Keus, directeur ARTI en
Van Starkenburg, voorzitter Raad van bestuur ZGV.
Nummer 20
ONVZ vergoedt MammaPrint
ONVZ Zorgverzekeraar vergoedt voor haar verze-
kerden de volledige kosten van de MammaPrint,
een diagnostische test voor de behandeling van
borstkanker. Het onderzoek kost 2.675 euro en
valt niet onder de vastgestelde dekking van de ba-
sisverzekering.
Na een chirurgische ingreep staan patiënt en arts
voor de moeilijke keuze of een nabehandeling met
chemotherapie zinvol is. Door de genactiviteit in
de tumor te onderzoeken kan hierover waardevolle
informatie gewonnen worden en wordt in kaart ge-
bracht hoe agressief een borsttumor is. Bij toepas-
sing van de MammaPrint blijkt dat 25 procent van
de gevallen een chemokuur niet nodig is. Daarmee
Concentratie IC Ziekenhuis Bernhoven
Om de kwaliteit en continuïteit van de Inten-
sieve zorg te waarborgen heeft Ziekenhuis
Bernhoven per 15 oktober de langdurige in-
tensieve zorg ondergebracht op één locatie
in Oss.
Het betreft patiënten die langer dan 48 uur
intensieve zorg en/of beademing nodig heb-
ben. Intensieve zorg korter dan 48 uur blijft in
Veghel beschikbaar. Concentratie op één lo-
catie verhoogt de kwaliteit van zorg volgens
Delier
“Een delier, daar zou je gek van worden….”,
zei mijn vriendin die verpleegkundige is op een
intensive care afdeling. Veel mensen denken bij
een delier (of delirium) aan alcoholmisbruik.
Dat is logisch want delier is inderdaad een ri-
sico wanneer men te royaal aan Bacchus of-
fert. (Evengoed overigens als een ander risico,
wat onze geriater aan patiënten die ruim alco-
hol drinken voorhoudt: When you drink, your
brains will schrink… ). Maar een delier komt
in het ziekenhuis vaak voor, zónder alcohol.
Het is een tijdelijke, psychische stoornis die
wordt veroorzaakt door één of meer somatische
verstoringen of het gebruik dan wel de onttrek-
king van (genees)middelen. Meestal is er niet
een oorzaak voor het ontstaan van delier aan
te wijzen en soms kan de oorzaak niet worden
vastgesteld. De oorzaak is vaak een combinatie
van kwetsbaarheid bij opname en uitlokkende
factoren tijdens de opname. Recent in JAMA
gepubliceerd onderzoek onderstreept de ernst
van een delier. De onderzoeker schrijft dat bijna
veertig procent van de patiënten van 65 jaar of
ouder die tijdens een ziekenhuisopname een de-
lier doormaken, overlijdt binnen twee jaar. In de
controlegroep ligt dat percentage meer dan tien
procent lager, op 27,5 procent. Ook werden aan-
zienlijk meer patiënten in de delier-groep bin-
nen veertien maanden opgenomen in een ver-
pleeghuis: ruim 33 procent, tegenover ruim tien
procent van de controles. Tenslotte blijkt delier
ook de kans op dementie zeer sterk te verhogen.
De bijlage voor personeel in verzorgings- en verpleeghuizen.
Met een extra grote oplage van 30.000 exemplaren.
zou het aantal vrouwen dat na de behandeling van
borstkanker nog een chemokuur moet ondergaan
slinken van 5200 naar krap 4000 per jaar. ONVZ
vergoedt de MammaPrint vanuit een principe van
keuzemogelijkheden. Erno Kleijnenberg, voorzit-
ter van de Raad van Bestuur van ONVZ: “Een
patiënt moet zo veel mogelijk kunnen kiezen voor
de beste zorg. In de VS wordt de MammaPrint al
breed toegepast met uitstekende resultaten. Dat is
voor ons overtuigend genoeg om deze beslissing te
nemen.” Vraag van patiënten en artsen heeft er het
afgelopen jaar toe geleid dat de MammaPrint steeds
meer in de praktijk wordt toegepast. Gesteund door
de borstkankervereniging en een aantal ziekenhui-
zen heeft ONVZ het initiatief genomen.
de huidige richtlijnen. In de nieuwe situatie
worden tien bedden Intensive Care in Oss ge-
concentreerd, van deze tien bedden zijn twee
bedden bestemd voor hartbewaking. In Veg-
hel blijven vier bedden voor hartbewaking
beschikbaar en komen er drie bedden voor
PACU zorg beschikbaar, (Post anaesthesia en
Acute Care Unit). De PACU voorziet in zorg
voor patiënten die kortdurend (maximaal 48
uur) acute zorg nodig hebben of beademd
worden na een operatie.
De impact van een delier is groot. De patiënt
raakt psychisch ontregeld en is vaak onrustig,
gedesoriënteerd en verward. Het is een beang-
stigende situatie voor de patiënt en ook voor
de familie. De vraag die vaak opkomt is of het
ooit wel weer goed zal komen. Mensen met een
delier kunnen compleet anders zijn dan zoals
familie ze gewoonlijk kent. En zoals de eerste
zin van deze column aangeeft is het ook voor
de verpleging een lastige situatie. Je wilt de pa-
tiënt graag helpen op weg naar herstel maar een
delirante patiënt is voor geen enkele reden vat-
baar. Hij werkt vaak juist tegen, trekt infuus en
catheter eruit en weigert medicatie in te nemen.
Om goed met een delier om te kunnen gaan is
kennis van het delier van groot belang. Daar-
voor wordt door het consultatief team geriatrie
(dat ingezet wordt voor de delierbehandeling en
-begeleiding) regelmatig bijscholing gegeven
in het ziekenhuis. Daarin wordt ook het belang
benadrukt van goede informatie en begeleiding
van de patiënt en familie tijdens de delirante pe-
riode en daarna.
Riette Oudenaarden,
nurse practitioner
Geriatrie Groene Hart
Ziekenhuis Gouda
E-mail:
riette.oudenaarden@ghz.nl
10 november 2010
Voor publicatie mogelijkheden:
Laura Fuykschot 0182 - 322 456
 Nummer 20
27 oktober 2010 8 Patiëntenzorg

Duizendste levende nierdonatie Erasmus MC

Onlangs heeft in het Erasmus MC (Rotterdam)
de duizendste niertransplantatie met een nier
van een levende donor plaatsgevonden. Nier-
transplantatie met een levende donor wordt in
het Erasmus MC al sinds 1981 uitgevoerd. De
operatietechnieken zijn in de loop van de ja-
ren sterk verbeterd en de donornier wordt nu
door middel van een kijkoperatie of met hulp
van een robot verwijderd.
Het Erasmus MC heeft een van de grootste
programma’s van nierdonatie bij leven in Eu-
ropa. Per week vinden er drie niertransplan-
taties plaats met een nier van een levende do-
nor. Er zijn in het Erasmus MC verschillende
programma’s ontwikkeld om zoveel mogelijk
transplantaties mogelijk te maken. Zo kan
men een nier van een bloedverwant of niet-
bloedverwant ontvangen. Ook als de bloed-
groep niet passend is kan dikwijls toch een
transplantatie plaatsvinden door middel van
een transplantatie door de bloedgroep heen.
Tevens is vanuit het Erasmus MC een lande-
‘Troostbeertje’ voor kinderen
Via de website www.alysis.nl kan sinds kort een kaart, bloemen of chocolade worden gestuurd naar patiënten
die zijn opgenomen Ziekenhuis Rijnstate (Arnhem) of Ziekenhuis Zevenaar. De ziekenhuizen doen dit in samen-
werking met Greetz. De opbrengst gaat naar Stichting Good Bears, die in ruil daarvoor ‘troostberen’ levert voor
kinderen die in Zevenaar en Rijnstate op de Spoedeisende hulp komen.
Flebologisch centrum Harderwijk vrolijk gekleurd
Het Flebologisch centrum Harderwijk is begin
september in gebruik genomen. In dit centrum
in het St Jansdal richten de vaatchirurgen en
dermatologen zich gezamenlijk op patiënten
met spataderen. Het centrum is gevestigd in
de oude huisartsenpost. Kunstenares Wilma
Veen vrolijkte met haar kunstwerken deze
locatie op.
Al jaren exposeert Wilma Veen schilderijen
op diverse plaatsen in het ziekenhuis, waar de
muur anders wit zou zijn geweest. Dit doet zij
met groot plezier. Wilma is dankbaar voor de
gezondheid en mogelijkheden die zij in haar
lijk cross-over programma opgezet. Dit wordt
ook wel ‘gepaarde donorruil’ of ‘ruiltrans-
plantatie’ genoemd. Ook zijn er anonieme
donoren die bij leven belangeloos hun nier af-
staan. Nierdonatie bij leven is op dit moment
de meest effectieve manier om het tekort aan
donornieren op te lossen. Hierdoor kan de
sterfte van patiënten die lijden aan nierfalen
worden gereduceerd en de wachtlijst voor
transplantaties worden beperkt. In de laat-
ste jaren neemt het aantal nieren dat niet af-
komstig is van directe familieleden van nier-
patiënten toe. Steeds meer vrienden gaan over
tot donatie bij leven en zelfs anonieme dona-
tie neemt toe. Het is duidelijk dat het ethisch
draagvlak voor nierdonatie bij leven veran-
dert. Hoe verder de donor van de ontvanger
afstaat, des te kleiner en minder duidelijk is
het voordeel voor de donor in de dagelijkse
omgang. Tegen deze achtergrond is het essen-
tieel dat de chirurgische technieken geperfec-
tioneerd worden en dat de veiligheid van de
donor zo goed mogelijk wordt gewaarborgd.
leven heeft. Als ambassadeur van ziekenhuis
St Jansdal vindt zij het dan ook een voorrecht
om zich in te kunnen zetten voor anderen die
ziek zijn.
Spataderen kunnen leiden tot problemen als
aderontstekingen, trombose en open benen.
Met de spataderzorg in het Flebologisch cen-
trum wordt geprobeerd deze (eventuele) pro-
blemen voor te zijn. Speerpunten van het Fle-
bologisch centrum zijn: korte toegangstijden,
persoonlijke zorg, snelle diagnostiek, snelle
besluitvorming en een multidisciplinaire kwa-
litatief hoogstaande aanpak.
Italiaanse theorie
rond MS getoetst
Is er een relatie tussen de chronische ziekte
multiple sclerose (MS) en afwijkingen in de
bloedvaten? Het St. Elisabeth Ziekenhuis in
Tilburg is met steun van het Nationaal MS
Fonds een groot onderzoek gestart om deze
vraag beantwoord te krijgen. Via een echo
worden aderen in de hersenen en de hals van
tweehonderd MS-patiënten onderzocht.
Directe aanleiding voor dit onderzoek is de
stelling van de Italiaanse arts Paolo Zamboni
dat MS wordt veroorzaakt door afwijkingen
in de bloedafvoer vanuit de hersenen naar het
hart. Zijn theorie, die eind 2009 in de me-
dische wereld veel stof deed opwaaien, kan
een doorbraak in de MS-behandeling beteke-
nen als die klopt. Dat zou goed nieuws zijn
voor de ongeveer 16000 Nederlanders die
met deze ziekte kampen, maar de medisch
specialisten heeft Zamboni nog niet kunnen
overtuigen. “In enkele onderzoeken is we-
reldwijd de opvatting van professor Zamboni
onderuit gehaald. Het verweer van de Italiaan
is echter steeds dat neurologen de onderzoe-
ken niet goed uitvoeren, doordat ze niet de
juiste techniek beheersen. Daarom kiest het
St. Elisabeth Ziekenhuis voor een andere,
wetenschappelijk goed onderbouwde aan-
pak”, zegt neuroloog Leo Visser die het on-
derzoek leidt. “Niet eerder werden gelijktij-
dig zoveel MS-patiënten onderzocht. Lennie
van den Berg, arts in opleiding tot neuroloog,
heeft een workshop bij Zamboni gevolgd. Zij
leerde hoe de echo’s gemaakt moeten worden
en waar je op moet letten om afwijkingen te
kunnen ontdekken.” Bij het onderzoek, dat
per patiënt ongeveer een uur duurt, wordt
gezocht naar vernauwingen in de afvoerende
aderen in hersenen en hals. Het onderzoek
in het St. Elisabeth richt zich vooral op de
bloedafvoer vanuit de hersenen naar het hart.
De belangrijkste onderzoeksvragen zijn:
stroomt het bloed de goede richting op en
zijn er belemmeringen waardoor het bloed
minder snel richting het hart stroomt? Van
den Berg: “Zamboni beweert namelijk dat
door belemmeringen in de afvoerkanalen het
bloed de verkeerde kant op stroomt. Doordat
het bloed langer in de hersenen blijft, ont-
Wondexpertisecentrum ZorgSaam breidt uit
Ziekenhuis ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen
(Terneuzen) heeft zijn wondexpertisecentrum
uitgebreid. Sinds medio oktober stellen
twee wondconsulenten hun deskundigheid
beschikbaar om de wondzorg op een hoger
niveau te tillen.
Ieder jaar hebben circa een half miljoen Ne-
derlanders te maken met complexe wonden.
Dit zijn wonden die langdurige en inten-
sieve behandeling vereisen. Goede wond-
zorg voorkomt of minimaliseert de kans
op complicaties. “Onderschat het niet, die
complicaties kunnen ernstige gevolgen heb-
Neuroloog dr. Leo Visser.
staan ijzerafzettingen. Met ontstekingen als
gevolg die de symptomen veroorzaken waar
MS-patiënten last van hebben. Volgens Zam-
boni komen deze afwijkingen bij alle MS-
patiënten voor.” Als de aderen niet in staat
zijn om efficiënt het bloed uit het centrale
zenuwstelsel af te voeren is in medische ter-
men sprake van chronische cerebro-spinale
veneuze insufficiëntie (CCSVI). Visser en
Van den Berg richten zich bij hun onderzoek
op de vijf meest opvallende kenmerken van
CCSVI, zoals die door Zamboni zijn be-
schreven in zijn artikelen. De onderzoekers
waken voor al te veel optimisme. “We vin-
den de onderliggende theorie van Zamboni
erg interessant, maar een relatie tussen MS
en CCSVI is nog lang niet bewezen. Ook als
er een relatie wordt gevonden moeten er nog
tal van vragen over het onderliggend mecha-
nisme en de eventuele behandeling worden
beantwoord.” Het St. Elisabeth Ziekenhuis
verwacht de resultaten van het onderzoek in
het voorjaar van 2011 te kunnen presenteren.
Een vergelijkbaar onderzoek vindt gelijk-
tijdig plaats bij het St. Antonius Ziekenhuis
Utrecht/Nieuwegein. Beide ziekenhuizen
voeren de onderzoeken zelfstandig uit, maar
overleggen wel onderling.
ben zoals blijvende invaliditeit, amputaties
en zelfs overlijden door wondinfecties”, al-
dus Peter Quataert. “Als wondbehandeling
en wondpreventie deskundig plaatsvinden,
kan dit maanden onnodig lijden voorko-
men. Het bespaart de patiënt veel leed en
de maatschappij veel geld.” Quataert is één
van de wondconsulenten van ZorgSaam en
geeft al meer dan tien jaar wondzorgadvie-
zen aan patiënten, specialisten, huisartsen,
verpleegkundigen en verpleeghuisartsen.
Daarnaast behandelt hij ook de complexe
wonden in het ziekenhuis van ZorgSaam
Zeeuws-Vlaanderen.

De distributiemandjes helpen om de
Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
te verspreiden onder uw personeel.

De mandjes zijn gratis

aan te vragen!

Voor meer informatie kunt u contact

opnemen met Laura Fuykschot:
Tel: 0182 - 322 456
laura@goudamediagroep.nl

Kunstenares Wilma Veen vrolijkt met haar kunstwerken het Flebologisch centrum op.
Nummer 20
27 oktober 2010 9 Werken in de Zorg Special

11 13
Mensen voelen zich gezonder Genomineerden voor
door werk Patiëntveiligheid Award
Werken in de Zorg Special 10 Nummer 20
27 oktober 2010

Ruimte, orde en overzicht met de

nieuwe distributie mandjes
voor uw informatiekrant
of personeelsmagazine!

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met

Laura Fuykschot of Anneke de Pater: (0182) 322 456

In onze strijd
tegen infecties
doen we een beroep op
de echte specialisten.

Natuurproducten worden in de medische wereld

vaak met een schuin oog bekeken, hoewel ze
soms effectieve oplossingen bieden. Dus is het
prettig als je als AMC-onderzoeker verder kijkt
dan je laboratorium, en ontdekt welk element
in bijenhoning een anti-bacteriële werking
heeft. Promovendus Paul Kwakman (Medische
Micro biologie) ontleedde een specifieke honing-
soort en ontdekte dat een eiwit (Bee defensin-1)
bacteriën actief te lijf gaat. Het onderzoek heeft
ook grote waarde in de praktijk. Honing wordt
ingezet op de IC om infecties te voorkomen.

Groot denken. Durven dromen. Internationaal

samenwerken. En je nooit laten beperken door
‘kan niet’ of ‘lukt toch niet’. Dat is de mentaliteit
die lééft in het AMC. Als ook jouw zorg niet
stopt bij de muren van je ziekenhuis en je je
ambitie serieus neemt, dan bén je AMC’er. Kijk
wat jij kunt doen op www.amc.nl/werken.

Vacatures: Assistent-bestralingstherapeut in opleiding s VERPLEEGKUNDIG: Verpleegkundige Centrale Medium Care s IC-verpleegkundige s

LEER-/WERKTRAJECTEN:
Verpleegkundige Chirurgische Specialismen s Verpleegkundige Dagcentrum s Verpleegkundig consulent s Verpleegkundige vervolgopleiding Medium Care s
Verpleegkundige Medium Care/Recovery s Verpleegkundige Endoscopie s STAF/MANAGEMENT: Operationeel manager s WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK/ONDERWIJS:
Arts-onderzoeker Radiologie/Cardiologie/MRI sMEDISCH: Arts in opleiding tot reumatoloog s
Nummer 20
27 oktober 2010 11 Werken in de Zorg Special

Mensen voelen zich Abvakabo FNV inventariseert eisen zorg-cao’s

Abvakabo FNV heeft vorige week donderdag erg belangrijk om de arbeidsvoorwaarden in

gezonder door werk een digitale ideeënbus geopend voor werk-

nemers in ziekenhuizen, de geestelijke ge-
zondheidszorg en de gehandicaptenzorg. Via
de website van de bond kunnen werknemers
hun ideeën en eisen inleveren voor de drie
zorgcao’s die volgend jaar maart af zullen
lopen.
Dit najaar zal Abvakabo FNV de inzet voor
de cao-onderhandelingen bepalen, onder
meer aan de hand van de ideeën van werkne-
mers. De beste ideeën worden beloond met
een taart. Werknemers kunnen hun ideeën
achterlaten via: www.abvakabofnv.nl. Cao-
onderhandelaar Elise Merlijn: “Het is juist nu
de zorg aantrekkelijk te houden om huidige
en toekomstige werknemers te binden. Niet
alleen krijgt de zorg steeds meer te maken
met grote personeelstekorten, ook de cultuur
is aan verandering onderhevig door de steeds
verder ingevoerde marktwerking. Het is dus
van cruciaal belang om naar de werknemers
te luisteren: hoe blijft hun werk voldoening
geven, hoe kunnen zij het beste omgaan met
de steeds verder toenemende werkdruk en
hoe kunnen zij zich persoonlijk ontwikkelen
in hun vakgebied? Wij hebben daar uiteraard
ideeën over, maar we willen de werknemers
zelf vanaf nu ook een grotere rol laten spelen
in die discussie.“

Waarborgen inkijken EPD door zorgverleners

Op de valreep is het vorige kabinet op 8 okto-
ber akkoord gegaan met een wetsvoorstel om
het landelijke EPD te beveiligen en de privacy
van patiënten te waarborgen. Artsen, ver-
pleegkundigen, andere zorgverleners en me-
dewerkers van zorginstellingen die onnodig
een elektronisch patiëntendossier (EPD) be-
kijken, kunnen daardoor hun baan verliezen.

Een slechte gezondheid hoeft geen belemmering te zijn om aan het werk te gaan.
In plaats van wachten tot zij zich gezond ge-
noeg voelen om met een betaalde baan te be-
ginnen, kunnen werklozen beter vast aan de
slag gaan met die betaalde baan. Binnen zes
maanden voelen zij zich dan zowel lichamelijk
als geestelijk stukken beter. Bovendien func-
tioneren zij beter in hun sociale omgeving. Dit
concludeert Merel Schuring, onderzoeker van
het Erasmus MC (Rotterdam), in haar promo-
tieonderzoek. De vier grote steden gaan met
deze aanpak experimenteren.
Schuring, werkzaam bij de afdeling Maat-
schappelijke Gezondheidszorg van het Eras-
mus MC, voerde haar onderzoek uit onder
werkloze Rotterdammers met een bijstandsuit-
probeerd om werklozen weer aan het werk te
krijgen. Deze blijken echter onvoldoende ef-
fect te hebben. De conclusies uit de studie van
Schuring lijken nu belangrijke aanknopings-
punten te bieden voor een betere aanpak. De
vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag en Utrecht gaan daarom de komende
jaren gezamenlijk experimenteren met deze
nieuwe manier om werklozen terug te krijgen
op de arbeidsmarkt. Samen met onderzoekers
van het Erasmus MC zullen zij de effecten van
deze nieuwe aanpak evalueren. De resultaten
daarvan zijn naar verwachting over een jaar of
vier bekend.
Achterhaalde zienswijze
Al eerder uitten patiëntenorganisaties grote
zorgen over de privacy en vreesden dat gege-
vens op straat komen te liggen. Ook is de ver-
leiding groot voor verzekeraars en werkgevers
om de patiëntengegevens van verzekerden of
werknemers in te zien.
Op dit moment kunnen zorgverleners vrij
gemakkelijk de gegevens in het EPD raad-
plegen, maar dat moet binnenkort alleen nog Zorgverleners die onnodig het EPD inkijken, kunnen
maar kunnen met een persoonlijke uzi-pas die hun baan verliezen.
tegelijk vastgelegd wie heeft ingelogd en ge-
gevens heeft geraadpleegd. haar baan verliezen maar kan ook uit het
Als blijkt dat dit niet is gebeurd door de be- BIG-register worden geschrapt.
handelend arts of een direct bij de behan- Recent verloor een secretaresse van een
deling betrokken zorgverlener, kan degene zorginstelling haar baan die het EPD bekeek
die geraadpleegd heeft niet alleen zijn of van de aanrander van haar dochter.

kering. Het hervatten van betaald werk bleek
al binnen zes maanden een positieve invloed
te hebben op hoe gezond zij zich voelen. Zij
merkten dat ze zich lichamelijk beter voelden.
Verder gaven ze aan beter te functioneren in
hun sociale omgeving, waarbij zij zich min-
der beperkt voelen door emotionele of licha-
melijke problemen. De grootste verbetering
die de onderzochte groep aangaf was hoe zij
zich geestelijk voelden na het hervatten van
betaald werk.
Gezamenlijk experiment
Er zijn tot nog toe al vele manieren uitge-
Gespecialiseerd
De afgelopen jaren ging men ervan uit dat een
slechte gezondheid een belemmering vormt
om te starten met een betaalde baan. Eén van
de manieren om werklozen weer aan het werk
te krijgen, richtte er zich daarom op om eerst
de gezondheid van de werklozen te verbete-
ren. De bedoeling was dat zij het zo makkelij-
ker zouden vinden om met een betaalde baan
te starten. Dit werd gezien als een belangrijke
verpleegkundige?
stap om de kans op het vinden van een be-
taalde baan te vergroten. Uit het onderzoek
van Schuring blijkt dat deze zienswijze ach-
terhaald is.

Nog twee weken stemmen voor Mooi Mens 2010

Anita Witzier maakt op donderdag 9 novem-
ber in Central Studios in Utrecht bekend
wie zich een jaar lang Mooi Mens 2010 in
de zorg mag noemen. Door een deskun-
dige jury zijn uit ruim 450 inzendingen 25
een hoogtepunt bereikt. “De Mooi Mens
Verkiezing is ongekend populair onder
mensen die werkzaam zijn in de zorg. Dit
merkten we al door een ruime verdubbeling
van het aantal inzendingen, maar ook door

genomineerden gekozen waar al meer dan
10.000 stemmen op zijn uitgebracht. Stem-
men kan nog steeds tot 4 november op
www.izz.nl/mooimens. Daar zijn ook de 25
genomineerden met hun persoonlijke ver-
halen terug te vinden.
Al meer dan 10.000 mensen hebben sinds
13 september hun stem uitgebracht op de
25 genomineerden van de Mooi Mens Ver-
kiezing. Deze verkiezing wordt voor de
vierde keer op rij door zorgverzekeraar IZZ
georganiseerd. Het aantal inzendingen,
maar ook het aantal stemmen heeft dit jaar
zoekt jou!
het aantal stemmen dat uitgebracht is en we
hopen natuurlijk dat de teller nog omhoog
gaat de komende twee weken”, aldus Lize-
lotte Smits, juryvoorzitter en bestuurder
collectief CNV Publieke Zaak.
Uitreiking
Donderdag 9 november worden de vijf
genomineerden die de meeste stemmen
hebben ontvangen bekend gemaakt. Ver-
volgens is de keuze aan het aanwezige
Plaats nu je CV op
publiek om te bepalen wie de uiteindelijke
winnaar wordt.
www.care2care.nl
Werken in de Zorg Special 12 Nummer 20
27 oktober 2010

(Advertorial)

Detachering: Jouw nieuwe uitdaging? ‘Studenten krijgen

Voor wie op zoek is naar een nieuwe uit-
daging is er een goed alternatief. Je kunt
meer en bredere werkervaring opdoen op
flexibele basis, maar dan wel met de
zekerheid van een vast dienstverband, uit-
stekende arbeidsvoorwaarden en werk voor
langere tijd bij jou in de regio.
Je kunt een kijkje nemen in verschillende
keukens en dat is altijd leerzaam; doet er-
varing op bij zowel academische als perifere
ziekenhuizen. Zo werk je met verschillende
zorgmethoden, protocollen en apparatuur
en kom je in contact met nieuwe collega’s.
Je bent voor de volle honderd procent met
patiënten bezig, en dat is toch uiteindelijk
waar je voor gekozen hebt!
Gedetacheerd zijn betekent acht uur per
dag puur met je vak bezig zijn. Of dat nu
op de OK, IC, SEH of verpleegafdeling is.
Hiermee wordt ook de werkdruk, die op de
schouders van je collega’s rust, verminderd.
Het grootste detacheringbureau in de
Nederlandse ziekenhuizen is TMI. Met een
netwerk van accountmanagers door het hele
land, heeft dit bureau de meeste zieken-
huizen in z’n bestand. Het is zelfs voor veel
ziekenhuizen dé ‘huisleverancier’. Net als de
gedetacheerden hebben de meeste mensen
die bij dit bureau werken een achtergrond
in de zorg. Naast het vast dienstverband
bemiddelt TMI al jaren voor een grote groep
ZZP’ers en heeft TMI een groot bestand van
mensen met een 0- uren contract.
Meer informatie vind je op:
www.tmi-interim.nl
waardeloos diploma’
Voor de tweede keer dit jaar gaan de Neder-
landse Vereniging van Anesthesie Medewerkers
(NVAM) en de Landelijke Vereniging van Opera-
tieassistenten (LVO) de strijd aan met ziekenhui-
zen en hun organisaties. Deze keer gaat het om
de volgens de beroepsverenigingen onrechtma-
tige behandeling van student anesthesiemede-
werkers en operatieassistenten die hun diploma
na hun 3,5-jarige opleiding niet krijgen omdat
de ziekenhuizen zelf nalatig zijn geweest.
“In een brief aan de studenten van de betref-
fende ziekenhuizen en hun opleidingsinstituten
werden de studenten kort voor hun diplomering
op de hoogte gebracht dat ze niet het beoogde
diploma zullen krijgen maar een niet geaccre-
diteerd certificaat. In dezelfde alinea wordt de
student verteld dat hij/zij er blij mee moet zijn
dit certificaat behaald te hebben en dat het net
zo veel waard is als het geaccrediteerde exem-
plaar”, aldus drs. Fred Lam, woordvoerder van
de NVAM en de LVO.
In het contract tussen opleidingsziekenhuizen
en de studenten is overeengekomen dat de stu-
denten een door het College Zorg Opleiding
(CZO) geaccrediteerd diploma zouden ontvan-
gen als ze de examens behaald zouden heb-
ben. Volgens de woordvoerder van de NVAM
en de LVO zijn door laksheid en bureaucratie
van de ziekenhuizen en het CZO de studenten
de dupe en het certificaat is van nul en gener-
lei waarde omdat het niet door andere zieken-
huizen en overheden kan worden geaccepteerd.
“Als klap op de vuurpijl heeft het CZO besloten
dat de studenten maar een extra examen moeten
doen om vervolgens geaccrediteerd te worden.”
De NVAM en LVO zijn diep verbolgen over
deze gang van zaken en hebben via hun advo-
caat opheldering gevraagd aan de ziekenhuizen
en het CZO en geëist binnen veertien dagen een
diploma aan de betreffende studenten ter be-
schikking te stellen. Juridische stappen zijn al in
voorbereiding. De NVAM die bijna tachtig pro-
cent van de beroepsgroep verenigd overweegt
alle verbindingen met het CZO te verbreken.

Oekraïnse scholieren bezoeken ziekenhuis

Floris Hoekstra is SEH-verpleegkundige.

De ervaringen van Floris Hoekstra

Floris Hoekstra is SEH-verpleegkundige en
werkt via TMI sinds 2009:
“Ik had voor mezelf besloten om te gaan de-
tacheren en heb toen een stuk of vier bureaus
aangeschreven met het verzoek eens wat in-
formatie op te sturen. Dus ook TMI. Ook was
er op de werkplek waar ik toentertijd zat een
verpleegkundige die af en toe wel eens een
dienstje deed voor TMI. Zij vertelde mij dat
het een leuk en jong bedrijf was, dus ik dacht:
versturen die mail!”
Waarom de keuze om te gaan detacheren?
Floris was net verhuisd van het midden van
Nederland naar het zuiden, waar hij totaal
niet bekend was. Hij wist dus ook niet welke
SEH leuk zou zijn om te werken. Detacheren
leek hem de ultieme manier om hier achter
te komen. Verder leek het hem een enorme
uitdaging om iedere keer weer op een andere
SEH te beginnen. “Gewoon eens in verschil-
lende keukens kijken!”, aldus Floris.
Vanaf het begin is het detacheren hem zeer
goed bevallen. Volgens hem zitten er meer-
dere voordelen aan. Floris: “Ik vind het ont-
zettend leuk om op verschillende SEH’s te
werken. Het is leerzaam en je doet er veel
contacten mee op. Het was voor mij een uit-
daging om me iedere keer weer zo aan te pas-
sen en in te zetten dat ik het op iedere plek
naar mijn zin kreeg. En ik heb gemerkt dat dit
helemaal niet moeilijk is. Daar had ik, voor-
dat ik ging detacheren, nog wel mijn twijfels In het kader van een uitwisselingsprogramma hebben leerlingen uit Pidkamin, Oekraïne, samen met een aantal
over, maar het valt reuze mee!” leerlingen van het Vechtdalcollege Hardenberg een bezoek gebracht aan het Röpcke-Zweers Ziekenhuis in Harden-
berg. De leerlingen hebben een rondleiding gehad over enkele verpleegafdelingen en de poliklinieken. Ze konden
Op de vraag waarom hij destijds voor TMI onder meer een kijkje nemen in de röntgenkamers, die zeer recent zijn verbouwd en ingericht met moderne digitale
heeft gekozen antwoordt hij: “De belangrijk- röntgenapparatuur, waardoor een betere en snellere diagnostiek mogelijk is. De afdeling Infectiepreventie liet de
ste reden om bij TMI te komen werken zat leerlingen aan den lijve ervaren, hoe belangrijk handhygiëne – de basishygiëne – in een ziekenhuis is (foto Léon van
‘m eigenlijk in het eerste contact: Ik had mijn der Brug, Saxenburgh Groep).
mail nog geen uur (letterlijk) de deur uit of
ik werd gebeld door TMI, of ik het leuk zou
vinden om vrijblijvend op gesprek te komen,
om eens wat dingen door te spreken. Dat heb
ik gedaan en daar lag de keuze voor TMI.
Een leuk en spontaan bedrijf, waar ik wel een
nieuwe uitdaging aan zou durven. Bovendien
zijn natuurlijk het salaris en de mogelijkheid
tot het rijden van een auto van TMI erg aan- Op iets anders
trekkelijk!”
besparen?
Kijk voor meerdere ervaringen op:
www.tmi-interim.nl/carrierekansen/tmiers-
aan-het-werk.html.

 

 


 
 
Wij verzorgen personeelsmagazines en informatiekranten vanaf het ontwerp

   

tot aan de bezorging.
rgiing Informeer
ng. In
Infformee
form wat u kunt besparen: (0182) 322 456
eerr wa
w



!
" 
www.goudamediagroep.nl

 




Nummer 20
27 oktober 2010
Genomineerden voor
Patiëntveiligheid Award
De jury, onder voorzitterschap van Cordula
Wagner, bijzonder hoogleraar Patiëntveilig-
heid in de gezondheidszorg, heeft de drie ge-
nomineerden voor de Nationale Patiëntveilig-
heid Award 2010 bekend gemaakt. De partners
van het VMS Veiligheids-programma organise-
ren deze jaarlijkse uitreiking van de award voor
toonaangevende initiatieven op het gebied van
patiëntveiligheid. De drie genomineerden zijn
het Maastricht Universitair Medisch Centrum,
het NKI/AVL en de Isala Klinieken.
Uit 37 inzendingen moest de jury drie ge-
nomineerden kiezen. In een speciale voorronde
waren zes initiatieven die zich ten overstaan
van de jury mochten presenteren. Het bleek
geen gemakkelijke keuze te zijn. Juryvoor-
zitter Cordula Wagner: “Het was inspirerend
om te zien hoe gedreven alle teams waren. Alle
zes initiatieven zijn in meer of mindere mate
een voorbeeld voor andere ziekenhuizen. We
hebben gekozen voor de drie initiatieven die
het beste in het beleid van het ziekenhuis zijn
geïntegreerd. Daarnaast hebben we gekeken
naar de positieve resultaten voor patiënten.”
Nominaties
Het Maastricht Universitair Medisch Centrum
heeft een procesaanpak ontwikkeld voor het
‘voor toediening gereed maken van paren-
teralia’ (injectie- en infusievloeistoffen) op de
afdeling door een apothekersassistent. Hier-
mee kunnen zij risicomomenten ondervangen
en mogelijke schadelijke fouten voorkomen.
Een van de resultaten is dat het aantal medi-
catiefouten ten opzichte van de nulmeting
met 97 procent is afgenomen. De jury roemt
vooral de goede cijfermatige onderbouwing
van de resultaten en de implementatie van de
barcode voor zowel de identificatie van de
patiënt, als de medicatie zelf. Het NKI/AVL
heeft een systematiek ontwikkeld voor de
radiotherapeutische behandeling waarmee de
bestralingsdosis vanaf het eerste moment kan
Breast Friends Award voor Mammarosa
Oprichtster van Mammarosa, Lide van der
Vegt, nam zondag 10 oktober de Breast
Friends Award 2010 in ontvangst. Tijdens de
slotceremonie van A Sister’s Hope Walk in het
Olympisch Stadion van Amsterdam kreeg zij
deze bijzondere prijs uitgereikt. Mammarosa
zet zich in om zoveel mogelijk allochtone vrou-
wen met borstkanker voorlichting te geven.
De Breast Friend Award is een prijs die elk jaar
door farmaceutisch bedrijf Roche Nederland
B.V. wordt toegekend aan bijzondere initiatie-
ven voor het welzijn van vrouwen met borst-
kanker.
Lide van der Vegt weet uit eigen ervaring dat
de diagnose borstkanker veel vragen oproept.
Ze werkt met allochtone vrouwen die hun weg
binnen de Nederlandse informatievoorziening
niet goed kunnen vinden. Voor hen heeft ze
enkele jaren geleden Mammarosa opgericht.
Op de website www.mammarosa.nl staat in
twaalf talen uitleg over borstkanker. Voor men-
sen die niet kunnen lezen, zijn de teksten in de
eigen taal ingesproken. Mammarosa is voor
deze vrouwen een Breast Friend. Lides eigen
Breast Friend Nicole Tarre,droeg Lide voor.
Lide van der Vegt: “Veel allochtone vrouwen
vinden het woord kanker al moeilijk om te
horen of te zeggen. Er rust een taboe op. In
veel culturen staat kanker gelijk aan dood. Ik
13
worden geverifieerd. Het systeem is effectief
gebleken voor het opsporen van veiligheids-
risico’s in standaard bestralingssituaties. Daar-
naast worden gesignaleerde afwijkingen snel
in de zorgketen teruggekoppeld. Sinds de
introductie is het aantal bestralingsincidenten
met ongeveer vijftig procent afgenomen. De
jury vond bij dit initiatief vooral de systeem-
benadering in combinatie met de mate van
reductie op de over- of onderdoseringsfouten
lovenswaardig. De Isala Klinieken hebben
een geïntegreerd spoed interventie systeem
ontwikkeld. Een systeem gericht op het vroeg
herkennen van de vitaal bedreigde patiënt, met
duidelijke communicatiemomenten en acties
die er voor zorgen dat in voorkomende geval-
len sneller medische interventie mogelijk is.
De resultaten bij de reanimaties maken dit
duidelijk: De Isala Klinieken heeft het aantal
reanimaties van 46 naar vijftien terug kun-
nen brengen (eerste halfjaar 2009 ten opzichte
van het eerste halfjaar 2010) De jury heeft dit
initiatief genomineerd vanwege de integrale
aanpak en de wijze waarop zij bestaande com-
ponenten hebben gecombineerd en aangepast
op de eigen ziekenhuissetting.
Winnaar
De winnaar van de Nationale Patiëntveilig-
heid Award 2010 krijgt op 25 november de
jaarlijkse stimuleringsprijs uitgereikt. Naast
de award ontvangt de winnaar een werk-
bezoek aan een organisatie buiten de zorg waar
veiligheid topprioriteit is en er parallellen zijn
te leggen met de ziekenhuiszorg. Bezoekers
van www.expeditiepatientveiligheid.nl kun-
nen een stem op hun favoriet uitbrengen. In
aanwezigheid van de Minister van VWS wordt
de uiteindelijke winnaar van de Nationale
Patiëntveiligheid Award 2010 bekend gemaakt
op het congres Expeditie Patiëntveilig-
heid op 25 november in het World Forum in
Den Haag.
ben ontzettend blij en trots dat Mammarosa
de Breast Friends Award heeft gewonnen. Ik
zie het als een kroon op ons werk, maar er is
tegelijkertijd nog heel veel werk te verzetten.
Met onder andere het geldbedrag van de Breast
Friends Award, gaan we elders in Nederland
spreekuren houden. We doen dit al in mijn
woonplaats Den Haag, maar nog dit jaar star-
ten we met spreekuren voor allochtone vrou-
wen met borstkanker in Schiedam, Utrecht en
Amsterdam.”
Nicole Tarre (links) en Lide van der Vegt.
Hesjes tegen
medicatiefouten
Tijdens het uitdelen van medicijnen gaat er
wel eens wat fout. Dit komt vaak omdat de
verpleegkundigen die de medicijnen verdelen
worden gestoord tijdens hun werkzaamheden.
Daarom dragen met ingang van deze maand
medewerkers van ziekenhuis St Jansdal in Har-
derwijk tijdens het klaarmaken en uitdelen van
medicijnen hesjes met de tekst ‘Niet storen
aub…ik deel medicijnen’.
Het dragen van deze hesjes moet medicatie-
fouten voorkomen. Uit literatuur blijkt dat
het aantal fouten bij het delen van medicatie
afneemt wanneer tijdens het delen een hesje
wordt gedragen. Het hesje dient als signaal
voor patiënten, bezoekers en collega’s, zodat de
medewerker ongestoord en geconcentreerd kan
werken. Hierdoor wordt volgens het ziekenhuis
de medicatieveiligheid bevorderd.
Het dragen van hesjes met de tekst ‘Niet storen aub…
ik deel medicijnen’ moet medicatiefouten voorkomen.
Verzoek om seks tijdens
verlenen van zorgtaak
In de media werd in de afgelopen maanden
aandacht besteed aan een studente verpleeg-
kunde die geacht werd als onderdeel van haar
taak een zorgvrager ook seksueel te bevredi-
gen. De suggestie is gedaan om de Nationale
Beroepscode van Verpleegkundigen en Ver-
zorgenden aan te passen. V&VN vindt dit niet
wenselijk. Wel stelt V&VN voor om een toelich-
ting te maken bij het relevante artikel uit de
Nationale Beroepscode.
Voorop staat dat het verrichten van seksu-
ele handelingen, ook al zijn die geformu-
leerd als zorgvraag, niet tot de professionele
beroepsuitoefening van verpleegkundigen en
verzorgenden behoren. De commissie ethiek
van V&VN heeft zich over het onderwerp
gebogen en geoordeeld dat een uitbreiding
van de Nationale Beroepscode niet nodig is.
Een toelichting op het betreffende artikel in
de Beroepscode kan voor meer duidelijkheid
zorgen. Het betreffende artikel 2.12 van de
Nationale Beroepscode van Verpleegkundi-
gen en Verzorgenden luidt: Als verpleegkun-
dige/verzorgende neem ik in mijn relatie met
de zorgvrager professionele grenzen in acht.
Dat betekent met name: • dat ik geen mis-
bruik maak van een afhankelijke positie van
de zorgvrager, • dat ik geen seksuele relatie
aanga met de zorgvrager, • dat ik, werkend in
een instelling, het beleid van de instelling volg
als een zorgvrager mij geld of iets anders wil
schenken, • dat ik, als zelfstandig werkende,
geen lening aanneem van de zorgvrager en
geen gift in natura, geld of geschenk accepteer
als het meer is dan een symbolisch gebaar van
dank, • dat ik aan de zorgvrager mijn eigen
grenzen duidelijk maak, • dat ik hulp vraag bij
collega’s of leidinggevenden indien de profes-
sionele grenzen dreigen te vervagen.
Werken in de Zorg Special
Mensen in de zorg
Wilna Wind wordt de nieuwe algemeen di-
recteur van de Nederlandse Patiënten Con-
sumenten Federatie (NPCF). Ze start op 22
november met haar werkzaamheden. Wind
heeft de laatste vijf jaar gewerkt als federa-
tiebestuurder van de FNV. Vanuit de rol van
Cao-coördinator nam zij onder meer deel
aan de voor- en najaarsoverleggen met het
Kabinet en onderhandelde ze over akkoor-
den met centrale werkgeversorganisaties.
De academisering van de gezondheids-
zorg voor mensen met verstandelijke be-
perkingen krijgt een impuls. Na de eerste
leerstoel op dit gebied in Rotterdam, heeft
nu ook het UMC St Radboud in Nijmegen
een hoogleraar in de Geneeskunde voor
mensen met verstandelijke beperkingen.
Het is prof. dr. Henny van Schrojenstein
Lantman-de Valk. Op 14 oktober hield zij
haar oratie. Van Schrojenstein Lantman
stelt een nieuwe zorgketen voor mensen
met verstandelijke beperkingen voor. De
nieuwe hoogleraar wil vanuit haar weten-
schappelijke positie een bijdrage leveren
aan het ontwikkelen en onderbouwen van
deze zorgketen. Ze gaat zich toeleggen op
richtlijnontwikkeling voor diagnostiek en
behandeling van de meest voorkomende
gezondheidsproblemen, ontwikkeling
van scholing voor de diverse betrokken
beroepsgroepen en ontwikkeling van een
database voor patiëntgegevens, die gekop-
peld kan worden aan het huisartseninfor-
matiesysteem.
Christianne de Groot verlaat met ingang
van 1 november het Medisch Centrum
Haaglanden om hoogleraar verloskunde en
hoofd van de afdeling verloskunde te wor-
den in het VU medisch centrum in Amster
dam. De Groot heeft haar opleiding in het
MCH gedaan en heeft een grote bijdrage
geleverd aan de kwaliteit van de opleiding
tot gynaecoloog.
Jacomine de Lange, lector Kenniskring
Transities in Zorg, Hogeschool Rotterdam
en senior onderzoeker bij het Programma
Ouderen van Trimbos-instituut, ontving
donderdag 14 oktober de jaarlijkse prijs
van de Vereniging voor Psychogeriatrie
(VPG) op het VPG congres ‘Professioneel
werken in de ouderenzorg’ in de Jaarbeurs
Utrecht. Het VPG is een vereniging van
en voor mensen die werkzaam zijn in de
zorg voor mensen met dementie. De Lan-
ge krijgt de prijs voor haar onderzoek op
het gebied van dementiezorg. Jacomine de
Lange zet zich door middel van onderzoek,
publicaties en onderwijs, al jarenlang in
voor het verbeteren van de persoonlijke
relatie tussen medewerker en cliënt in de
dementiezorg.
Hans Simons is op 15 oktober 2010 be-
noemd tot voorzitter van de Raad van
Toezicht van de Stichting DBC Onder-
houd. Hij volgt Cees Hoogendoorn op die
aftreedt in verband met het aflopen van
de statutaire zittingsperiode. Als voorzit-
ter van de Raad van Toezicht gaat Simons
toezien op de hoofdlijnen van beleid en
de externe representatie van DBC Onder-
houd. De Raad vervult verder een klank-
bordfunctie voor de directie en het bestuur
van de stichting.
Werken in de Zorg Special 14 Nummer 20
27 oktober 2010

College Ziekenhuis Opleidingen

Postbus 9696, 3506
College Ziekenhuis Opleidingen
GR Utrecht
Tel: 030 273 92 08
www.ziekenhuisopleidingen.nl

Hieronder staan de erkenningen die door de Stichting College Zorg Opleidingen in het 3e kwartaal van 2010 zijn verleend
Het CZO feliciteert de ziekenhuizen die een erkenning hebben gekregen.

Opleiding Ziekenhuis Opleiding Ziekenhuis

Dialyse Gelre Ziekenhuizen Apeldoorn SEH Leveste, Scheper Ziekenhuis Emmen

Kennemer Gasthuis Haarlem Medisch Spectrum Twente Enschede
HagaZiekenhuis Den Haag Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht
Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht
HagaZiekenhuis Den Haag Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk

Intensive Care Van Weel Bethesda Ziekenhuis Middelharnis Obstetrie St. Antonius Ziekenhuis Zuidwest-Friesland Sneek
Gelre Ziekenhuizen Apeldoorn Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk
St. Ruwaard van Putten Ziekenhuis Spijkenisse St. Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden
St. Isala Klinieken Zwolle
UMC Utrecht
IC Neonatologie UMC Utrecht Meander Medisch Centrum Amersfoort
Isala Klinieken Zwolle

Medisch Ondersteunende Opleidingen

Kinderverpleegkunde Gemini Ziekenhuis Alkmaar
MC Groep Zuiderzee Ziekenhuis Lelystad
Waterland Ziekenhuis Purmerend Anesthesiemedewerker Streekziekenhuis Koningin Beatrix Winterswijk
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Woerden
UMC Utrecht
Meander Medisch Centrum Amersfoort Gipsverbandmeester Lextra praktijkleerplaats UMC Utrecht, WKZ
Vlietland Ziekenhuis Schiedam
Diaconessenhuis Utrecht
Oncologie St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg Medisch Centrum Leeuwarden
Medisch Spectrum Twente Enschede Flevoziekenhuis Almere
Ikazia Ziekenhuis Rotterdam
Westfries Gasthuis Hoorn
Zaans Medisch Centrum Zaandam Klinisch Perfusionist UMC Utrecht
BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam OLVG Amsterdam
St. Maasstad Ziekenhuis Rotterdam
Ziekenhuis Groep Twente Almelo en Hengelo
Alysis Zorggroep Arnhem Operatieassistent De Tjongerschans Heerenveen
Alysis Zorggroep Arnhem Saxenburgh Groep, Röpcke Zweers ziekenhuis
Academisch Medisch Centrum Amsterdam Refaja Ziekenhuis Stadkanaal
St. R.K. Ziekenhuis St. Franciscus Roosendaal Streekziekenhuis Kon. Beatrix Winterswijk
St. Medisch Centrum Alkmaar (leerplaats)

Een ander werkritme?

Elke dag hoort anders te zijn, maar wat als je werk op woensdag niet meer te onderscheiden is van dat op vrijdag? Dan ben je
helemaal toe aan TMI, dé detacheerder in de Zorg. Want daar is elke dag anders. Je bepaalt zelf hoeveel je wilt werken en dat steeds
op projectbasis in interessante nieuwe omgevingen, maar wel mét een vast contract. Zo sta je elke dag weer voor nieuwe uitdagingen
en dat is wel zo interessant. En TMI is altijd op zoek naar de meest gemotiveerde mensen in de zorg, dus meld je nu aan op
www.tmi-interim.nl voor Eerste Hulp bij Overstappen. Je kunt ons ook mailen op info@tmi-interim.nl of bellen op 020 717 35 27.

Eerste Hulp Bij Overstappen?

Ga dan snel naar www.tmi-interim.nl
Nummer 20
27 oktober 2010
Subsidie voor twee
VUmc-wetenschappers
NWO heeft twee VUmc-onderzoekers een Vidi-
subsidie van elk 800.000 euro toegekend.
Dr. Jolanda van der Velden onderzoekt fouten
in het erfelijk materiaal van de hartspier die
tot hartfalen leiden. Dr. ir. Jenny van der Steen
bestudeert het effect van behandelingen van
longontsteking bij mensen met dementie.
Een Vidi-subsidie is bedoeld om talentvolle,
creatieve onderzoekers in staat te stellen
een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen.
Het onderzoek van fysioloog Jolanda van
der Velden richt zich op de zogenaamde
‘motoreiwitten’ van de hartspier. Deze ei-
witten zijn verantwoordelijk voor een goede
pompfunctie van het hart. Fouten in het er-
felijk materiaal van de hartspier veranderen
de eiwitten, waardoor er hartfalen kan ont-
staan. Met het geld van de VIDI-subsidie
wil Van der Velden inzicht verschaffen in
het proces van eiwitveranderingen bij er-
felijke hartziekten. Dit inzicht biedt weer
verdere aanknopingspunten voor therapie
en preventie van hartfalen. Epidemioloog
Jenny van der Steen gebruikt haar VIDI-
Hoge werkdruk slecht voor lunch
Uit een Brits onderzoek blijkt dat één op de
tien werknemers nooit een lunchpauze neemt.
Twee derde van de ruim vijfduizend onder-
vraagden neemt tussen de middag wel tijd om
te eten, maar zegt hiervoor niet naar de kan-
tine te gaan. De lunch wordt dan al werkend of
in ieder geval op de werkplek genuttigd.
Werkdruk blijkt bovendien in de praktijk een
extra aanslag op de pauze, want bij grote
drukte geeft de meerderheid aan een kwartier
van hun lunchtijd af te halen. Gestreste werk-
nemers lunchen dan ook kort met een pauze
van gemiddeld zestien minuten. Slechts drie
procent van de werknemers neemt het ge-
adviseerde half uur de tijd voor zijn of haar
middageten. Voedingsdeskundigen maken be-
zwaar tegen deze gang van zaken. "Je lunch
overslaan is erg ongezond en snel eten bete-
kent vaak dat je meer lucht binnenkrijgt, het-
geen de spijsvertering onder druk zet", aldus
een diëtist.
Kortste pauzes
Een advies dat vooral HR-managers lijkt aan
te gaan: met ruim de helft die slechts tien mi-
nuten luncht, nemen zij als groep de kortste
pauzes. Werknemers van de klantenservice
Ziekenhuis zoekt innovatieve ideeën
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede is samen
met 'Het Beste Idee van Nederland' op zoek
naar innovatieve ideeën van medewerkers.
De campagne moet bruikbare initiatieven
opleveren voor nog betere zorgverlening in
het ziekenhuis. Medewerkers kunnen hun
ideeën insturen tot 1 december 2010.
Alle 2900 medewerkers van het ziekenhuis
kunnen meedoen aan het programma en hun
idee insturen. De beste ideeën maken kans
om (door)ontwikkeld en opgenomen te wor-
den in de dienstverlening binnen (en buiten)
Ziekenhuis Gelderse Vallei.
De campagne is opgezet om innovatie en
ondernemerschap van medewerkers in
het ziekenhuis te stimuleren. Het doel is
een groot aantal werkbare ideeën te krij-
gen om de patiënt nog beter te helpen, het
15
subsidie voor onderzoek naar de behande-
lingen van longontsteking bij patiënten met
dementie. Longontsteking is een veel voor-
komende oorzaak van overlijden bij mensen
met dementie. Familie en artsen kiezen wat
de beste behandeling lijkt, zoals met of zon-
der antibiotica of morfine. Maar wat is de
beste behandeling? Met het onderzoek wil
Van der Steen bepalen in hoeverre de ver-
schillende behandelingen het lijden van de
patiënten verminderen en de overleving be-
invloeden.
Vernieuwende ideën
De VIDI-vernieuwingsimpuls van NWO is
gericht op onderzoekers die na hun promotie
al een aantal jaren onderzoek op postdocni-
veau hebben verricht en daarbij hebben aan-
getoond vernieuwende ideeën te genereren
en succesvol zelfstandig tot ontwikkeling te
brengen. Onderzoekers worden hiermee in
staat gesteld een eigen vernieuwende onder-
zoekslijn te ontwikkelen en daartoe zelf één
of meer onderzoekers aan te stellen.
Stressen blijkt slecht voor de lunch.
doen het dan beter: bijna twee derde van hen
neemt een vol uur pauze, druk of niet. Het on-
derzoek wees ook nog uit dat een kwart van
de ondervraagde werknemers sinds de reces-
sie zijn eigen lunch meeneemt om kosten te
besparen.
werkplezier te vergroten en de efficiency
te verbeteren. Alle ideeën worden door de
Stichting Het Beste Idee van Nederland ver-
zameld. Een professionele vakjury van ZGV
en Het Beste Idee van Nederland beoordeelt
de inzendingen.
Frisse blik
Het ziekenhuis werkt samen met Het Beste
Idee van Nederland, dat ook het gelijkna-
mige televisieprogramma organiseert. Deze
organisatie heeft veel expertise om van een
idee tot een product of dienst te komen en
heeft kennis in huis over het hele proces van
ideebescherming en octrooi. Daarnaast is
het een externe organisatie met veel onder-
nemersbloed, die objectief en met een frisse
blik naar de ingediende ideeën kan kijken.
Prijs voor zorg aan
COPD-patiënten
In Ziekenhuis Rivierenland in Tiel is donderdag
14 oktober voor het eerst de Spieringprijs voor
de menswaardige zorg toegekend. Prijswinnaar
is het ‘Tielse model voor palliatieve zorg voor
COPD-patiënten’. COPD is een ernstige chroni-
sche longziekte waaraan in Nederland jaarlijks
zes à zevenduizend mensen overlijden.
Het ‘Tielse model’ is een in Nederland nieuw
initiatief, dat op 1 september van start is gegaan.
Doel is om de zorg aan mensen die lijden aan
vergevorderde COPD te verbeteren. Het ‘Tielse
model’ behelst een begeleidingstraject dat reke-
ning houdt met de persoonlijke omstandigheden
en wensen van de patiënt en haar of zijn naasten,
en dat zorgt voor betere onderlinge afstemming
tussen hulpverleners in instellingen en thuis.
De eerste aanzet voor deze nieuwe aanpak kwam
van longarts Baas van Ziekenhuis Rivierenland.
Een en ander is uitgewerkt samen met verpleeg-
huisarts Ekdom en een team van medewerkers
van het ziekenhuis en van verpleeghuis Vrijthof.
De Spieringprijs voor menswaardige zorg be-
staat uit een bronzen beeldje en een geldbedrag
bestemd voor het initiatief. De prijs is ingesteld
door de Fundatie voor Christelijke Belangen te
Tiel die verantwoordelijk is voor de nalatenschap
van de stichteressen van ziekenhuis Bethesda, de
zusters Spiering. Ziekenhuis Bethesda, geopend
in 1910, is in 1982 opgegaan in ziekenhuis
Rivierenland. Henriëtte en Judith Spiering (res-
pectievelijk 1852 tot 1921 en 1862 tot 1944)
hebben hun leven lang initiatieven genomen
ten behoeve van de Tielse samenleving. Ze be-
schouwden hun inzet als respons op de roeping
van God om Hem en hun medemens te dienen.
Vanwege het jubileum van de opening van
ziekenhuis Bethesda heeft de jury dit jaar naar
kandidaten binnen Ziekenhuis Rivierenland
gezocht. In de toekomst zal de Spieringprijs
voor menswaardige zorg een regionale prijs voor
de hele zorgsector worden, elke twee jaar uit te
reiken.
De jury bestaat uit een vertegenwoordiger van
de Fundatie, ds. B. van Verschuer, een kenner
van de zorg in de regio, oud-huisarts H. Lagro,
lid van de patiëntenadviesraad van ziekenhuis
Rivierenland, en een landelijk deskundige op
het gebied van identiteit en zorgkwaliteit, mr.
A. Kars, voorzitter van Reliëf, de christelijke
vereniging van zorgaanbieders, en directeur van
Zorggroep Rijnmond.
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
een kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?
Werken in de Zorg Special
Keuze
Er was een Bekende Nederlander doodge-
gaan omdat hij zelf zijn leven had beëin-
digd. Dat ging niet ongemerkt aan mijn
patiënten voorbij, opvallend vaak werd er
kort iets over gezegd. Men was verbaasd
of geschokt en vond het triest of tragisch.
Dezelfde reacties die ook in de media naar
voren kwamen. De zelfverkozen dood roept
kennelijk iets op, zo ook bij mijzelf. Dit
keer had ik echter geen zin in meehuilen,
het ach en wee stoorde mij behoorlijk. Hoe-
zo: ‘Hij was een heel aardige jongen’? Als-
of zij die op minder sympathie kunnen re-
kenen meer recht hebben op de dood? Maar
voornamelijk was ik boos. Boos omdat ik
hem helemaal niet aardig maar egoïstisch
en agressief vond. Hij kneep er tussenuit en
liet kinderen, geliefden en vrienden achter
met verdriet en vragen. Natuurlijk, de pijn
bij hen zal slijten maar blijvend littekens
achterlaten met hier en daar een stinkende
wond. Ik was boos omdat hij verantwoor-
delijk was voor de ontstane situatie zonder
dat hij daar de consequenties van hoefde te
ervaren. En ik was boos omdat hij kenne-
lijk wel de energie had om zichzelf te do-
den (weet u wel hoe moeilijk dat is?) maar
te lamlendig om een oplossing voor zijn
lijden te zoeken. Enkele dagen later las ik
beschaamd een reactie van een hoogleraar
psychiatrie, ik had de depressie toch nog
niet goed begrepen. De hoogleraar schilder-
de een beeld van een depressie als een ziek-
te waarbij de zorg voor een ander juist is ge-
minimaliseerd als gevolg van de depressie.
De patiënt zit gevangen in grauwheid en ne-
gativiteit en alles om hem heen doet er niet
meer toe. Schuldgevoelens daarover verer-
geren de depressie en tot slot is de eigen
pijn is soms zo onverdraaglijk dat de dood
een logisch gevolg lijkt. Hij denkt geen
keuze te hebben. Dank je wel psychiater. Ik
begreep weer wat een depressie was en ik
begreep waarom ik boos was: soms denken
mensen dat ze geen keuze meer hebben en
daar kan ik heel slecht tegen.
Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
Werken in de Zorg Special
Banenladder
Banenladderr
Marinearts
Organisatie: Koninklijke Marine
Je studeert op korte termijn af in genees-
kunde, je bent al afgestudeerd basisarts
of praktiserend huisarts of bedrijfsarts. Je
bent niet ouder dan 33 jaar. Kijk voor meer
informatie op de achterpagina of neem
contact op met Drs. G.J. Bert de Hosson
06 - 51663124 - gj.d.hosson@mindef.nl
Verpleegkundige Chirurgische Specialismen
Organisatie: AMC, Amsterdam
Omvang werkweek: 32-36 uur
De chirurgische afdelingen zoeken gediplo-
meerde verpleegkundigen, die zich thuis-
voelen in een dynamische omgeving.
www.amc.nl
Arts-onderzoeker Cardiologie
Organisatie: AMC, Amsterdam
Omvang werkweek: 36 uur
Een enthousiaste arts-onderzoeker met
(aantoonbare) belangstelling voor (patiënt-
gebonden onderzoek in) de klinische cardio-
logie, in het bijzonder de acute cardiologie.
www.amc.nl
Arts in opleiding tot Reumatoloog
Organisatie: AMC, Amsterdam
Omvang werkweek: 36+ uur
U bent basisarts met een vooropleiding in-
terne geneeskunde van minstens drie jaar.
Verder bent u geïnteresseerd in onderzoek
en immunologie, en beschikt u over goede
communicatieve vaardigheden.
www.amc.nl
Verpleegkundigen
Diverse contract mogelijkheden
Verschillende organisaties in de regio Rijn-
streek en Rijnmond.
U kunt aan de slag in het ziekenhuis, de ou-
derenzorg of de thuiszorg. Kijk voor de mo-
gelijkheden op www.care2care.nl.
Begeleiders
Diverse contract mogelijkheden.
Op diverse locaties in verschillende regio’s
zoeken wij woon, activiteiten en persoon-
lijk begeleiders voor de geestelijke gezond-
heidszorg en voor de gehandicaptenzorg.
Bent u geïnteresseerd en in het bezit van een
diploma SPW? Kijk dan voor meer informa-
tie op www.care2care.nl
Gediplomeerd Helpenden
Diverse contract mogelijkheden.
Verschillende organisaties in de regio’s Rijn-
streek en Rijnmond.
Heb je een afgeronde niveauu 2 opleiding,
en heb je goede contactuele, sociale eigen-
telling?
schappen en een flexibele instelling?
Dan zoeken wij jou!!
Kijk voor de vacatures en meer informatie
op www.care2care.nl
Teamleiders
Diverse contractmogelijkheden.
en.
Verschillende organisaties in de regio’s Rijn-
streek en Rijnmond.
Uw vacatures ook in de
banenladder van 22 december?
ecember?
Laura Fuykschot,
Tel (0182) - 322 470,
laura@goudamediagroep.nl
p.nl
16
Heb jij een afgeronde verpleegkundige/
HBO-V, een managementopleiding en ruime
leidinggevende ervaring?
Ben jij enthousiast en heb je doorzettings-
vermogen? Dan hebben wij de vacature voor
jou! Kijk voor de vacatures en meer infor-
matie op www.care2care.nl
Operatie-assistenten
Organisatie: TMI, dé detacheerder in de Zorg
Plaats: in je eigen regio
Volg jij je hart? TMI biedt vrijheid met de
zekerheid van een uitstekend en vast dienst-
verband, meer ervaring door afwisselend
werk, een auto vanaf 24 uur per week, en
(bij)scholing op maat.
Meld je nu aan voor Eerste Hulp bij Over-
stappen. www.tmi-interim.nl
O&G verpleegkundigen
Organisatie: TMI, dé detacheerder in de Zorg
Plaats: in je eigen regio
Volg jij je hart? TMI biedt vrijheid met de ze-
kerheid van een uitstekend en vast dienstver-
band, meer ervaring door afwisselend werk,
een auto vanaf 24 uur per week, en (bij)scho-
ling op maat. Meld je nu aan voor Eerste Hulp
bij Overstappen. www.tmi-interim.nl
SEH verpleegkundigen
Organisatie: TMI, dé detacheerder in de Zorg
Plaats: in je eigen regio
Volg jij je hart? TMI biedt vrijheid met de ze-
kerheid van een uitstekend en vast dienstver-
band, meer ervaring door afwisselend werk,
een auto vanaf 24 uur per week, en (bij)scho-
ling op maat. Meld je nu aan voor Eerste Hulp
bij Overstappen. www.tmi-interim.nl
CCU verpleegkundigen
Organisatie: TMI, dé detacheerder in de Zorg
Plaats: in je eigen regio
Volg jij je hart? TMI biedt vrijheid met de ze-
kerheid van een uitstekend en vast dienstver-
band, meer ervaring door afwisselend werk,
een auto vanaf 24 uur per week, en (bij)scho-
ling op maat. Meld je nu aan voor Eerste Hulp
bij Overstappen. www.tmi-interim.nl
IC verpleegkundigen
Organisatie: TMI, dé detacheerder in de Zorg
Plaats: in je eigen regio
Volg jij je hart? TMI biedt vrijheid met de ze-
kerheid van een uitstekend en vast dienstver-
band, meer ervaring door afwisselend werk,
een auto vanaf 24 uur per week, en (bij)scho-
ling op maat. Meld je nu aan voor Eerste Hulp
bij Overstappen. www.tmi-interim.nl
Bibliotheek ZGT Almelo
bestaat vijftig jaar
Er worden sinds de komst van tv en internet minder boeken geleend volgens mevrouw Kroese (links), vrijwilligster
van het eerste uur.
De bibliotheek van ZGT Almelo bestond vorige
week dinsdag precies vijftig jaar. Patiënten, be-
zoekers en medewerkers maken regelmatig
gebruik van de diensten van de bibliotheek. Bij-
zonder is dat de oprichtster uit die tijd, mevrouw
Kroese, nog steeds één morgen per week vrijwil-
ligster is.
“Ik vind het nog steeds heel leuk om te doen”,
lacht mevrouw Kroese. “We zijn ook altijd met de
tijd meegegaan. We hebben alleen geen computer,
maar dat gaat prima.” Op 11 oktober 1960 werd
het eerste boek geregistreerd. Inmiddels worden
er jaarlijks 3250 boeken uitgeleend, waarvan 750
‘Nee’ leren zeggen
Voor veel mensen gaan zorg-geven en nee-
zeggen maar moeilijk samen. Men zegt immers
geen 'nee' tegen iemand die hulp vraagt en
afhankelijk is.
Nee-zeggen, omdat de dienst er al op zit, om-
dat het zijn verantwoordelijkheid niet is of
'nee' omdat men denkt dat het niet goed is om
te geven wat gevraagd wordt.
Maar er zijn veel goede argumenten om als
zorgverlener soms wél 'nee' te zeggen. Omdat
men bijvoorbeeld geen verantwoordelijkheid
kan nemen voor de gevraagde zorg; omdat
iemand de laatste tijd al meer dan goed voor
hem is in touw is geweest, of omdat ja-zeggen
naar zijn idee wel eens verkeerd zou kunnen
Veel geweld tegen verpleging
De Consumentenbond heeft recent onder
vierhonderd verpleegkundigen in ziekenhui-
zen onderzoek gedaan naar de ervaringen
met geweld tijdens de beroepsuitoefening.
Hieruit blijkt dat meer dan de helft van de
verpleegkundigen het afgelopen halfjaar te
maken heeft gehad met agressie.
In sommige gevallen was dit zelfs zo erg dat
tientallen verpleegkundigen serieus hebben
Nummer 20
27 oktober 2010
aan de medewerkers van ZGT. In de bibliotheek
zijn vier ochtenden per week negentien vrijwillig-
ster werkzaam. Twee keer per week gaan zij met
boekenkarren langs de patiëntenbedden. “Dat
doen we al sinds de oprichting. Ja, er wordt min-
der geleend door de komst van internet en tv. En
ook doordat patiënten korter in het ziekenhuis ver-
blijven.” De medewerkers van de bieb hebben nog
altijd plezier in hun werk: “We hebben ook een
heel sociale functie en we vinden het belangrijk
om hiermee door te gaan. Maar wij zijn bijna alle-
maal ouder dan zeventig jaar. Nieuwe vrijwilligers
moeten een keer het stokje overnemen, maar dan
kan nog lastig zijn”, aldus mevrouw Kroese.
uitpakken voor de patiënt.
Nee-zeggen betekent grenzen stellen. Gren-
zen aan wat nog goed is voor iemand zelf of
voor de zorgvrager of grenzen aan wat nog
goede zorg is. Het stellen van grenzen moet
niet gezien worden als een teken van zwakte
'hier moet ik je in de steek laten', maar eerder
een teken van sterkte: van weten wat wél en
niet haalbaar is, wat wél en niet goed is om te
doen. Op die manier ingezet, kan nee-zeggen
een burn-out voorkomen, zorg beëindigen die
geen zinvol doel meer dient of - heel zakelijk
- zorg betaalbaar houden. En - niet het minst
belangrijk - door 'nee' te zeggen blijft de grens
zichtbaar tussen goede en verantwoorde zorg
en zorg die dat niet meer is. Belangrijk dus om
'nee' te leren zeggen
overwogen om van baan te wisselen.
Bijna de helft van de ondervraagden voelt
zich wel eens serieus bedreigd. In de Tele-
graaf van vorige week woensdag zegt
Monique Kempff van de beroepsorganisatie
NU'91 dat verpleegkundigen dagelijks met
agressie te maken hebben. "Alleen een mis-
handelde ambulancebroeder belandt sneller
in de media."
Nummer 20
27 oktober 2010 17 Werken in de Zorg Special

Maria van der Lingen

medisch specialist en watersporter

Maria blijft loyaal.

Inspelen op mijn specifieke situatie.

Dat is voor Movir heel normaal. BESTE INKOMENS
VERZEKERAAR

Arbeidsongeschiktheidsspecialist Movir verlaagt per 1 januari voor de meeste

beroepen haar tarieven. Soms tot wel 25%. Zowel voor nieuwe als bestaande relaties.
Bovendien verkleint Movir de kans dat u arbeidsongeschikt raakt of blijft. Wij bieden
namelijk effectieve preventie en re-integratie, afgestemd op úw situatie. Kies net als
veel van uw collega’s voor de beste inkomensverzekeraar van Nederland.
Kijk voor meer informatie op www.movir.nl of vraag ernaar bij uw adviseur. een vrij beroep een zeker bestaan
 Nummer 20
27 oktober 2010 18 Advertentie

Goudprijs is nog nooit zo hoog geweest!

Ik wil uw goud!
U ontvangt direct de hoogste contantprijs voor sieraden,
heel of kapot, munten, goudbaren, tandengoud, zilver,
guldens, rijksdaalders, bestek, broodmanden, diamant,
briljant en horloges: Cartier, Rolex, Breitling, Omega enz.

24 karraats goud

U kunt uw goud aangetekend

angetekend opst
opsturen!
Bij ontvangst maken wij het bedragg direct over d.m
d.m.v. internetbankieren!

Potma Edelmetaal
Papestraat 28 - Den Haag
Tel. 070-3636666
Di. t/m za. 11.00 - 17.00 uur

Gezondheid
Veel marathonlopers
drinken te weinig
In het Stadhuis van Eindhoven, pal bij de finish, was een grote onderzoeksruimte ingericht.
Marathonlopers zouden meer moeten drinken.
Sommigen wegen na zo’n wedstrijd liefst vier
tot vijf kilo minder dan ervoor. Dat is groten-
deels te wijten aan vochtverlies. Dat stelt Maria
Hopman, hoogleraar fysiologie van het UMC
St. Radboud in Nijmegen. Zij deed tijdens de
Marathon Eindhoven die in oktober plaatsvond
met haar groep een groot en wereldwijd uniek
onderzoek naar de vochtbalans en de warmte-
regulatie tijdens zo’n inspanning. Ondanks het
vochtverlies raakten de meeste van de bijna
honderd testlopers niet oververhit, terwijl het
toch zo’n negentien graden was in Eindhoven.
Hardlopen is een van de snelst groeiende spor-
ten. In het kielzog van de toppers doen tiendui-
zenden (breedte)sporters mee aan hele en halve
marathons en andere hardloopevenementen.
Maar zo’n inspanning is niet helemaal zonder
risico’s, vanwege het ingewikkelde samenspel
tussen vochtbalans, temperatuur en hartslag.
Oververhitting, uitdroging en een verstoring
van de zoutbalans liggen op de loer. De laatste
jaren zijn er opvallend veel incidenten geweest,
soms met dodelijke afloop, waarbij de warmte
vaak een rol speelde.
Aan het onderzoek tijdens Marathon Eind-
Kraamverzorgende eerder ingezet
Continue begeleiding is één van de speerpun-
ten van de KNOV en ActiZ om de vrouw en haar
baby tijdens de zwangerschap en de bevalling
beter te ondersteunen.
De Stuurgroep zwangerschap en geboorte ziet
dit ook als instrument om de relatief hoge baby-
sterfte in Nederland te verminderen. Continue
begeleiding betekent dat zwangere vrouwen
tijdens hun bevalling niet alleen worden gela-
ten. Onder regie en verantwoordelijkheid van
de verloskundige kan in de vroege fase van de
bevalling ook een kraamverzorgende worden
ingezet voor de continue begeleiding. Daarover
hebben verloskundigen en kraamzorgorgani-
saties afspraken gemaakt die zijn vastgelegd
in een kwaliteitskader. Op 14 oktober presen-
teerde de KNOV in samenwerking met ActiZ
het Kwaliteitskader Vervroegde Inzet Kraam-
verzorgenden.
In vergelijking met andere EU-landen is de
babysterfte in Nederland relatief hoog. Begin
dit jaar deed de Stuurgroep zwangerschap en
geboorte voorstellen om de zorg rond zwanger-
schap en geboorte te verbeteren zodat de baby-
19
hoven deden bijna honderd testlopers mee.
Voorafgaand aan, na afloop en voor een deel
ook tijdens de wedstrijd werden bij hen diver-
se kenmerken gemeten. De testlopers namen
daarvoor onder andere een pil in die via een
sensor en een zendertje de lichaamstempera-
tuur opneemt en doorgeeft. In het Stadhuis van
Eindhoven, pal bij de finish, was een grote on-
derzoeksruimte ingericht.
“We zien dat de lopers tijdens de marathon toch
minder drinken dan ze zouden moeten doen”,
aldus Maria Hopman. “Het is met name een
kwestie van bewustwording en training. Je kunt
je lichaam deels laten wennen aan meer drin-
ken tijdens een wedstrijd.”
Het onderzoek is uitgevoerd door het UMC St.
Radboud, in samenwerking met TNO, Máxima
Medisch Centrum en Philips, op initiatief van
stichting Sports and Technology. Naast weten-
schappelijk inzicht is het doel een aanzet te
geven tot een individueel drinkadvies bij hard-
loopwedstrijden.
De eerste resultaten van het onderzoek zul-
len gepresenteerd worden tijdens het congres
Sport, Wetenschap en Technologie op 16 no-
vember in Eindhoven. Ook volgen er weten-
schappelijke publicaties.
sterfte in de komende jaren drastisch verlaagd
kan worden. Eén van de aanbevelingen van de
stuurgroep is om de zwangere vanaf het begin
van de bevalling niet langer alleen te laten.
ActiZ en KNOV geven met het ontwikkelde
kwaliteitskader concreet uitvoering aan deze
aanbeveling.
In het kwaliteitskader worden de competen-
ties en randvoorwaarden geschetst waaraan de
kraamverzorgende moet voldoen om vervroegd
ingezet te worden bij een bevalling. Daarnaast
zijn afspraken geformuleerd over de samen-
werking tussen verloskundigen en kraamzorg-
organisaties. Hierin is ondermeer vastgesteld
dat de kraamverzorgende op indicatie van de
verloskundige de zwangere vrouw tijdens een
deel van haar bevalling kan begeleiden. De ver-
loskundige bewaakt te allen tijde de voortgang
en conditie van de moeder en het kind en zal
ook eerder in de laatste fase van de bevalling
aanwezig zijn om samen met de kraamverzor-
gende de begeleiding vorm te geven. Met dit
kwaliteitskader wordt de kwaliteit van zorg aan
de moeder en haar kind gewaarborgd.
Nummer 20
27 oktober 2010
‘Onvoldoende samenwerking trombosezorg’
De ketenzorg rond trombosepatiënten heeft on-
voldoende structuur. Schakels in de keten func-
tioneren veelal als losse onderdelen. Dit zorgt
voor onnodige en daarmee vermijdbare risico’s
op gezondheidsschade bij de patiënt. Dat blijkt
uit een onderzoek van het RIVM en de Inspectie
voor de Gezondheidszorg (IGZ). De inspectie
adviseert de minister van VWS een multidisci-
plinaire stuurgroep in te stellen. Deze moet een
sterke stimulans geven aan de diverse partners
in de keten om vóór 1 oktober 2011 te komen
tot een geformaliseerde samenwerking met
daarbij heldere afspraken over rollen en verant-
woordelijkheden.
Het behandelen van patiënten met antistollings-
medicatie is een kritisch zorgproces. Van alle
ziekenhuisopnames die worden veroorzaakt
door medicijngebruik, heeft ruim een vijfde
te maken met antistollingsmedicatie. Antistol-
lingsmedicatie moet nauwkeurig gedoseerd zijn.
Bij te lage dosering kunnen stolsels in het bloed
ontstaan en bij te hoge dosering juist bloedingen.
In het proces van voorschrijven van medicatie,
doseren, monitoren en controleren, bijstellen en
toedienen, is een hele keten van zorgverleners
Bijna tien kilo zwaarder door de ouders
Voor sommige mensen is het veel moeilijker dan
voor anderen om op gewicht te blijven. Onderzoe-
kers vonden nu dat mensen die veel erfelijke fac-
toren van hun ouders hebben meegekregen die
van invloed zijn op gewicht zelfs zeven tot negen
kilo meer wegen dan mensen die weinig van die
factoren hebben geërfd. Of iemand als gevolg van
dat extra gewicht een appelvorm of een peervorm
krijgt, blijkt ook al door zijn erfelijk materiaal te
worden bepaald. De onderzoekers, waaronder
verschillende Nederlandse groepen, publiceer-
den deze bevindingen deze maand in het interna-
tionaal tijdschrift Nature Genetics.
De onderzoekers keken enerzijds naar de erfe-
lijke factoren die mensen gevoeliger maken voor
zwaarlijvigheid. Van de achttien nieuwe erfelijke
varianten die daarbij boven tafel kwamen, bleken
verschillende via de hersenen een rol te spelen in
het ontstaan van overgewicht. Zo geven de her-
senen bijvoorbeeld aan of iemand honger heeft
en regelen ze de voedselverwerking tot vet. Ook
bepalen de hersenen hoe goed iemand zich kan
beheersen en hoe men eetbuien onderdrukt. De
nieuw gevonden erfelijke factoren bepalen samen
met de factoren die al bekend waren maar een
klein deel van de gewichtsvariatie tussen mensen.
Gezamenlijk consult borstkankerpatiënten
Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer is
gestart met een Gezamenlijk Medisch Consult
voor borstkankerpatiënten met aanvullende
hormonale therapie. Het LangeLand Zieken-
huis hoopt met deze manier van zorgverlening
bij te dragen aan verbetering van de kwaliteit
van zorg voor deze patiëntengroep.
In een Gezamenlijk Medisch Consult (GMC)
hebben ongeveer tien patiënten tegelijkertijd
een consult bij de oncoloog. De arts houdt ge-
actief: behandelaars in het ziekenhuis, huisarts,
medewerkers van de trombosedienst, medewer-
kers in het verpleeg- of verzorgingshuis, apothe-
ker, tandarts en thuiszorg.
De trombosepatiënt is gebaat bij een duidelijke
en soepel georganiseerde zorgketen, waarbij de
betrokken zorgverleners optimaal met elkaar
communiceren en afstemmen. Het ontbreekt
in deze keten echter aan structuur en samen-
werking. De schakels in de keten functioneren
veelal als losse eenheden.
De trombosedienst heeft in de tromboseketen
een spilfunctie, maar voor de kwaliteit van haar
zorgverlening is zij afhankelijk van de andere
schakels van de keten. De inspectie adviseert de
ketenpartners daarom om hun verantwoordelijk-
heid te nemen en in elke regio te komen tot ge-
formaliseerde samenwerking.
De koepelorganisatie van trombosediensten (Fe-
deratie Nederlandse Trombosediensten) heeft in
het afgelopen jaar al belangrijke aanzetten ge-
daan om de kwaliteit van de tromboseketen te
verbeteren. De inspectie gaat er daarom vanuit
dat haar aanbevelingen daadkrachtig zullen wor-
den uitgevoerd en zullen leiden tot een veiligere
zorg voor de patiënt.
De overige erfelijke factoren zullen door ander-
soortig en nog grootschaliger onderzoek gevon-
den moeten worden.
De onderzoekers die deze bevindingen deden ma-
ken deel uit van het zogenoemde GIANT-consor-
tium. Dit is een internationaal samenwerkingsver-
band van meer dan 400 wetenschappers uit 280
onderzoeksinstituten, met steun van diverse sub-
sidieverstrekkers. De deelnemende Nederlandse
wetenschappers komen uit Rotterdam (Erasmus
MC), Amsterdam (VU), Leiden (LUMC), en
Nijmegen (UMC St Radboud) en behoren tot de
nationale biobank
samenwerkingen
CMSB, NCHA en
BBMRI-NL, gesub-
sidieerd door de
Nederlandse over-
heid.
Erfelijke factoren maken mensen gevoeliger voor
zwaarlijvigheid.
durende ongeveer anderhalf uur een serie van
één-op-één consulten in het bijzijn van mede-
patiënten. Medepatiënten kunnen tussentijds
interveniëren. Het voordeel van het GMC is
dat patiënten van elkaar horen wat er speelt
en ervaringen en tips met elkaar kunnen de-
len. Behalve de arts is er een groepsbegeleider
aanwezig voor de procesbewaking en een on-
cologie- of mammacareverpleegkundige. Een
GMC vervangt op jaarbasis meestal één van
de reguliere, individuele herhaalconsulten.
 Nummer 20
27 oktober 2010
Kliniek voor complexe eetstoornissen
Novarum opende vorige week in Amsterdam
de deuren van een nieuwe kliniek voor men-
sen met complexe eetstoornissen, die nu niet
of onvoldoende geholpen kunnen worden in
het regionale poliklinische en klinische be-
handelcircuit. De intensief kort klinische zorg
(IKK) is een persoonsgebonden behandeling.
Doel is stabilisatie van de eetstoornis en voor-
bereiding van cliënten op verdere behandeling
of begeleiding.
De nieuwe kliniek richt zich onder meer op
mensen die (nog) onvoldoende gemotiveerd
zijn voor behandeling omdat zij lijden aan een
langdurige eetstoornis of angstig worden bij de
gedachte te moeten worden opgenomen. Maar
ook voor cliënten bij wie naast de eetstoornis
andere psychiatrische problematiek een be-
langrijke rol speelt, ex-cliënten die te maken
hebben met een ernstige terugval en mannen
met een ernstige eetstoornis is deze kliniek
bedoeld. Gedurende de behandeling van zes
ZGT helpt kinderen met slaapproblemen
ZGT centrum voor slaapgeneeskunde is in sa-
menwerking met de Hengelose kinderartsen
begin deze maand gestart met de diagnos-
tiek en behandeling van kinderen met slaap-
problemen.
Vorig jaar opende ZGT het centrum voor slaap-
geneeskunde (csg), een diagnose- en behandel-
platform voor volwassenen met een slaapstoor-
nis. Sinds 1 oktober zijn ook kinderen daar
welkom. Een goede slaap is essentieel om goed
te kunnen presteren. Voor kinderen geldt dat
nog meer dan voor ouderen. Slaapstoornissen
kunnen leiden tot leer- en gedragsproblemen,
achterblijven in groei, hoofd- en buikpijn. De
onderliggende oorzaak van de slaapstoornis
wordt vaak niet onderkend. Uit een recent uitge-
voerde enquête bleek dat dertig procent van de
kinderen slaapproblemen heeft. Ongeveer vier
procent van de vierjarigen en acht procent van
de achtjarigen moeten zelfs hulp zoeken voor
ernstiger slaapproblemen. Bij kinderen tussen
vier en tien jaar gaat het voornamelijk om in-
Flevoziekenhuis krijgt Planetree label
Het Flevoziekenhuis (Almere) heeft als eerste
ziekenhuis in Europa het officiële Planetree-
label ontvangen voor mensgerichte zorg.
Gynaecoloog Anne-Mieke Omtzigt heeft de
onderscheiding op 8 oktober uitgereikt gekre-
gen tijdens het jaarlijkse Planetree-congres in
Denver (Amerika). Het zorgconcept Planetree
staat voor kwaliteit van zorg, het bieden van
een helende omgeving voor de patiënt en een
gezonde organisatie.
Planetree is een internationaal concept dat
ruim dertig jaar geleden in Amerika is opge-
richt door een patiënte, Angelica Thieriot. Haar
droom was zorginstellingen te creëren, waarin
het beste van hotel, ziekenhuis en thuis is ver-
enigd. Planetree verwijst naar de plataan op het
Directeur Tim Winkler en gynaecoloog en Planetree-pionier Anne-Mieke Omtzigt met de Planetree-onderscheiding.
Het is het tastbare bewijs van de erkenning als Planetree-ziekenhuis voor mensgerichte zorg.
20
tot twaalf weken wordt gewerkt aan het stabi-
liseren van de eetstoornis. De behandeling is
gebaseerd op principes uit de cognitieve ge-
dragstherapie en wordt gegeven door een mul-
tidisciplinair team, dat bestaat uit onder meer
psychiaters, psychotherapeuten en gedragsthe-
rapeutisch medewerkers. Zij hebben speciale
aandacht voor de diagnostiek van psychische
problematiek, naast de eetstoornis. In Neder-
land zijn naar schatting 180.000 mensen met
een eetstoornis, van wie 95 procent vrouw is.
Het gaat vooral om vrouwen tussen de 15 en
25 jaar. Anorexia nervosa, boulimia nervosa
en eetbuienstoornissen zijn de meest voorko-
mende eetstoornissen. In de regio Amsterdam
zijn er naar schatting ruim 1700 mensen met
een eetstoornis. Een aanzienlijk aantal men-
sen met een eetstoornis lijdt aan meervoudige,
psychiatrische problematiek. Novarum is een
gespecialiseerd centrum voor eetstoornissen en
obesitas dat in 2000 werd opgericht. Novarum
is onderdeel van GGZ- instelling Arkin.
slaapproblemen; bij kinderen tussen elf en acht-
tien jaar zijn er naast in- en doorslaapproblemen
ook veel problemen met wakker worden.
Een goede slaap is essentieel voor een kind.
Griekse eiland Kos, waaronder Hippocrates, de
grondlegger van de moderne geneeskunst, zijn
studenten vele eeuwen geleden les gaf.
Het Flevoziekenhuis is al enkele jaren bezig
met de voorbereiding. De doelstelling was het
label voor 10-10-2010 te behalen. Dat is gelukt.
De groep instellingen die in Nederland samen-
werkt met Planetree groeit in alle sectoren, van
ziekenhuiszorg tot GGZ-instelling, en bestaat
inmiddels uit veertien organisaties. Het inter-
nationale netwerk bestaat uit kleine en grote
zorginstellingen, variërend van grote academi-
sche ziekenhuizen, thuiszorg, gezondheidscen-
tra, zorgcentra, GGZ-instellingen en gehandi-
captenzorg in Nederland, VS, Canada, Brazilië
en Japan.
Elisabeth opent post
IC-HC Neonatologie
Prof. dr. Frank van Bel verricht de officiële opening van de nieuwe afdeling. Neonatologen Jacorina van Hoften
en Jos Bruinenberg kijken toe.
Met de opening van een speciale afdeling
voor pasgeboren baby’s die van de Intensive
Care komen, maar nog wel extra zorg nodig
hebben, zorgt het St. Elisabeth Ziekenhuis in
Tilburg ervoor dat baby’s sneller dicht bij huis
verpleegd kunnen worden. Begin deze maand
werd op de afdeling Neonatologie de post In-
tensive Care-High Care (IC-HC) officieel ge-
opend.
De zogenoemde post IC-HC biedt zorg aan
veel te vroeg geboren of heel erg zieke ba-
by’s die op de Intensive Care zijn behandeld,
maar nog te kwetsbaar zijn om op de gewone
kinderafdeling te worden verpleegd. Tot af-
gelopen vrijdag moesten deze baby’s in een
academisch ziekenhuis blijven. Omdat het
St. Elisabeth nu deze speciale afdeling heeft,
kunnen baby’s veel sneller terug naar Tilburg.
Succes externe versie van stuitliggingen
Vijf procent van alle zwangere vrouwen heeft
te maken met een baby in een stuitligging.
Het grootste deel van de vrouwen bevalt dan
met een keizersnede. Promovenda Simone
Kuppens toont aan dat externe versie (uit-
wendige kering) van de foetus succesvoller
is als er gewerkt wordt volgens een bepaald
protocol en beveelt oprichting van specialis-
tische centra hiervoor aan. Daarnaast stelt
zij dat stuitliggingen verband houden met
een slechter functionerende schildklier van
de moeder.
Bij een stuitligging is de kans op complica-
ties voor moeder en kind groot. Een keizer-
snede is de beste oplossing voor het kind,
maar brengt risico’s met zich mee voor de
moeder en haar eventuele volgende zwan-
gerschappen. Kuppens stelde een protocol
“Het is voor de ouders en iedereen om het
kindje heen natuurlijk veel prettiger om een
baby dicht bij huis te kunnen bezoeken en
verzorgen”, zeggen neonatologen Jacorina
van Hoften en Jos Bruinenberg. Een derge-
lijke afdeling past bij het ziekenhuis, stelde
bestuurder Bart Berden tijdens de opening:
”Deze afdeling levert de kwalitatief hoog-
waardige zorg die wij eisen, met veel aan-
dacht voor mensen. We hebben er daarom
als ziekenhuis ook flink in geïnvesteerd.”
Prof. dr. Frank van Bel, hoogleraar neonatolo-
gie in het UMC Utrecht, verrichtte de officiële
opening. “Voor alle partijen is het fijn dat in
deze grote regio nu een dergelijke voorziening
aanwezig is. Het St. Elisabeth Ziekenhuis mag
hier trots op zijn. Ik ben dat als rechtgeaarde
Tilburger zeker ook”, vertelde hij.
op voor veilige externe versie van stuitlig-
gingen. Zij deed onderzoek in het Catharina-
ziekenhuis in Eindhoven, waar het aan-
tal geslaagde versies na invoering van dit
protocol aanzienlijk toenam. Kuppens pleit
daarom voor oprichting van een specialis-
tisch centrum voor externe versies, waar
gewerkt moet worden in teamverband. Door
afname van het aantal keizersneden kunnen
ook aanzienlijke kosten worden bespaard.
Kuppens onderzocht ook de relatie tussen
een niet goed functionerende schildklier
van de moeder en de ligging van de foetus.
Zwangere vrouwen met een kind in stuit-
ligging hebben vaker een minder optimaal
werkende schildklier en hierdoor twee keer
zoveel risico op een baby in stuitligging en
dus op een bevalling met complicaties.

Gezondheid
On-line test voor
erfelijke borstkanker
Eén op de acht vrouwen krijgt te maken met borstkanker.
Online inschatten of je risico loopt op erfelijke
borstkanker, dat kan nu dankzij een eenvoudi-
ge zelftest die is ontwikkeld door het Radboud
Universitair Centrum voor Oncologie (RUCO)
in Nijmegen. Met de test wil het RUCO meer
aandacht vragen voor het herkennen, behan-
delen en voorkomen van erfelijke borstkanker.
Een op de acht vrouwen krijgt te maken met
borstkanker en jaarlijks wordt de diagnose bij
ruim 12.500 vrouwen gesteld. Als men zelf of
in de familie wordt geconfronteerd met borst-
kanker, rijzen al snel de volgende vragen: Kan
het erfelijk zijn? Hoe groot is de kans dat zus-
sen, dochters of moeders ook borstkanker krij-
gen? En hoe groot is de kans dat ik nogmaals
kanker krijg?
Uit onderzoek blijkt dat ongeveer vijf procent
van alle vrouwen met borstkanker een erfe-
lijke vorm heeft. Helaas wordt die erfelijke
vorm vaak niet als zodanig herkend. Hierdoor
lopen patiënten en hun naaste familieleden
meer gevaar dan nodig is.
Als iemand erfelijke kanker heeft, is de kans
groot dat naaste familieleden ook erfelijk be-
last zijn en kanker kunnen ontwikkelen. Men-
sen met een erfelijke aanleg hebben een zeer
hoog risico - soms wel tachtig procent - om op
relatief jonge leeftijd kanker te krijgen. Daar-
naast hebben mensen met erfelijke kanker een
grotere kans op herhaling van de ziekte.
Prof. dr. Nicoline Hoogerbrugge van de afde-
ling Antropogenetica legt zich toe op verbe-
tering van herkennen, behandelen en voor-
komen van erfelijke kanker. Ze heeft met
collega’s een makkelijk toepasbare online
zelftest ontwikkeld die vertelt of vrouwen een
verhoogd risico hebben op erfelijke borstkan-
ker. Vrouwen vullen minimaal zes en maxi-
maal veertien ja/nee vragen in over zichzelf en
Wassenaar & Van Dasselaar
Financieel maatwerk
voor de maatschap
Keerkring 61 - 2801 DG Gouda
www.vandasselaar.com - Tel: 0182-692888
21
hun naaste familieleden. De test geeft direct
een eerste risico-inschatting maar kan niet be-
palen of er sprake is van erfelijke kanker. Wie
volgens de test een verhoogd risico heeft op
een erfelijke vorm, krijgt het advies om met
de huisarts te overleggen over doorverwijzing
naar een klinisch geneticus voor een erfelijk-
heidsonderzoek.
Bewust maken
Prof. Hoogerbrugge: “De test is bij uitstek
ontwikkeld voor vrouwen die al borstkanker
hebben en willen weten of er een kans is dat
het erfelijk is. En voor vrouwen die willen
weten of zij ook een verhoogd risico hebben
op een erfelijke aanleg, omdat een naast fami-
lielid zoals een moeder, dochter of zus borst-
kanker heeft. We weten dat er drie belangrijke
kenmerken zijn van erfelijke borstkanker. Het
krijgen van borstkanker of eierstokkanker op
jonge leeftijd, meerdere mensen in de familie
die borst- of eierstokkanker krijgen en iemand
die in beide borsten kanker krijgt.
Aan de ene kant hopen we veel vrouwen te
kunnen geruststellen, want slechts een zeer
klein deel blijkt erfelijke kanker te hebben.
Aan de andere kant hopen we meer vrouwen
bewust te maken van een mogelijke erfelijke
belasting en deze vroegtijdig op te sporen.
Want vroegtijdige opsporing betekent dat
vrouwen een veel grotere kans hebben op goe-
de (preventieve) behandelmethoden.”
De zelftest is voor iedereen eenvoudig
in te vullen via www.umcn.nl/ruco. Daar-
naast is het mogelijk de test ook op andere
websites te publiceren. Geïnteresseerden
kunnen de zogenaamde widget ‘ophalen’ via:
www.erfelijkekanker.nl.
d/͊
ZŝũďĞǁŝũƐϳƉĂŬŬĞƚ
9ZŝũƐŝŵƵůĂƚŽƌ;ϭĚĂŐͿ
9dŚĞŽƌŝĞĐƵƌƐƵƐ;ϭЪĚĂŐͿ
9^ƚŽŽŵĐƵƌƐƵƐ;ϳĚĂŐĞŶͿ
9/ŶĐůƵƐŝĞĨůĞƐŵĂƚĞƌŝĂĂůĞŶĞdžĂŵĞŶ
ĞůǀŽŽƌƉƌŝũƐŽƉŐĂǀĞ
ďůĂƐsĞƌŬĞĞƌƐĐŚŽŽůs
sŽŽƌĂůƵƌŝũďĞǁŝũnjĞŶ
dĞů͗ϬϭϳϮʹϰϬϴϯϲϭͬttt͘>>^͘Ed
ZƵŝŵϱϬũĂĂƌĚĞĐŽŵƉůĞƚĞǀĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů
ǀĂŶŚĞƚ'ƌŽĞŶĞ,Ăƌƚ
Nummer 20
27 oktober 2010
‘Nooit te oud voor cholesterolverlagers’
Leeftijd is niet langer maatgevend bij het be- zowel door jongere als door oudere patiënten.
ginnen of stoppen met de inname van cho-
lesterolverlagers. Vitaliteit is dat des te meer.
Dat stelt prof. dr. Ton Cleophas, internist
,,Statines zijn geen onschuldige medicijnen. Ze
hebben zware bijwerkingen. Veel patiënten kam-
pen met ernstige spierpijn. Ook spierweefselaf-
in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dor- braak en onomkeerbare nierschade treden veel-
drecht en hoogleraar klinische farmacologie vuldig op.”
aan de universiteit Claude Bernard in Lyon,
Frankrijk. Cleophas denkt dat veel statinegebruikers op ei-
gen kracht hun cholesterolgehalte kunnen terug-
Hij geeft zijn visie op het gebruik van de me- schroeven tot acceptabele hoogte. ,,Support van
dicijngroep ‘statines’ (cholesterolverlagers) de huisarts is daarbij belangrijk. Wij hebben in het
in een hoofdstuk dat hij heeft bijgedragen Albert Schweitzer ziekenhuis onderzoek gedaan
aan het eerder dit jaar verschenen handboek naar de vaardigheid onder de huisartsen in onze
voor huisartsen met de titel ‘De meest ge- regio in het geven van leefstijladvies. We schrok-
stelde vragen over cholesterol; Vademecum ken er enigszins van dat slechts 55 procent van 150
permanente nascholing’. Cleophas werd om huisartsen zelf aangaf dat leefstijladvies geven
zijn bijdrage gevraagd wegens zijn deskun- voor hen een gewoonte is. Wij hebben alle huis-
digheid en internationale publicaties op het artsen toen van informatie en literatuur voorzien
gebied van cholesterol. In Nederland slikken en het hun ruim een jaar later nog eens gevraagd.
zo’n anderhalf miljoen mensen statines. Het percentage was toen 67. Dat is positief,
maar ik zou graag zien dat het nog verder
Jaren winst omhoog gaat.”
De internist haalt diverse wetenschappelijk
onderzoeken aan waaruit blijkt dat statines
bij ouderen net zo effectief zijn als bij jon-
geren, mits de ouderen niet al kampen met
andere ziektes of gevolgen van veroudering.
Cleophas: ,,Tot voor kort lieten veel huis-
artsen zich leiden door de gedachte dat cho-
lesterolverlagers vanaf circa zeventigjarige
leeftijd niet meer noemenswaardig bijdragen
aan een hogere levensverwachting. Inmid-
dels staat wetenschappelijk vast dat dit wel
het geval is. Wanneer een zeventigplusser
verder goed gezond en vitaal is, kunnen cho-
lesterolverlagers nog jaren winst opleveren.
Je kunt er dus op latere leeftijd zinvol mee
doorgaan of zelfs nog mee beginnen.”
Ondanks deze vaststelling, pleit de medisch
specialist en hoogleraar in het huisartsen-
handboek toch voor terughoudend gebruik, Prof.dr. Ton Cleophas, internist in het ASz.
Regie apotheker vermindert botontkalking
Botbreuken komen veel voor: zo’n 80.000 apotheekgegevens kun je het gebruik van
spoedeisende hulpgevallen per jaar. Een aan- corticosteroïden vrij goed reconstrueren.
zienlijk deel van deze botbreuken wordt ver- Apothekers merken zodoende ook als eer-
oorzaakt door botontkalking of osteoporose, ste wanneer mensen later of juist eerder
ontstaan door geneesmiddelgebruik, met dan verwacht terugkeren voor een herhaal-
name van corticosteroïden als prednisolon. recept. Doktoren en spe cialisten zien die
“Onnodig”, stelt Michiel Duyvendak. “In veel patronen vaak niet.” Als een patiënt boven
gevallen is de medicatie eenvoudig aan te een bepaald gemiddeld dagverbruik komt,
passen, zodat patiënten minder risico lopen.” kan de apotheker dit melden aan de huisarts
of specialist. Uit een interventiestudie waar-
Uit het onderzoek van Antonius Ziekenhuis- in de apothekers de huisartsen wezen op hun
apotheker Michiel Duyvendak bleek dat in risicopatiënten, bleek bij dertig procent van
slechts 54 procent van de patiënten de medi- de patiënten alsnog een bisfosfonaattherapie
cijnen aangepast is om botontkalking te gestart te worden. Bij tien procent van de
voorkomen. In verbetering van deze situatie patiënten kon het prednisolongebruik wor-
kan de (ziekenhuis)apotheker een belang- den gestaakt of de dosis verlaagd.
rijke rol spelen, volgens Duyvendak, die op
8 oktober promoveerde aan de Rijksuniversi-
teit Groningen.
Actieve rol
Uit een inventarisatie van de motieven van
huisartsen en specialisten om hun patiënten
geen medicatie tegen botontkalking, zoge-
heten bisfosfonaten, voor te schrijven blijkt
dat dokters soms de verantwoordelijkheid
daarvoor doorschuiven naar een collega.
Met een actieve rol van de apotheker kan
deze situatie worden verbeterd. Duyvendak:
“Er bestaan hele duidelijk richtlijnen over
welke patiënten aanvullende medicatie moe-
ten hebben en welke niet. De apotheker kan
veel beter dan alle andere partijen zien of
patiënten deze pillen daadwerkelijk heb-
ben gekregen en zo ja, hoeveel.” Duyven-
dak ontwikkelde software waarmee de
apotheker de gemiddelde dagdosis van de
patiënt kan uitrekenen. Duyvendak: “In de
praktijk gebruiken mensen medicijnen vaak
anders dan in het voorschrift staat. Aan de Antonius Ziekenhuis-apotheker Michiel Duyvendak.
 Nummer 20
27 oktober 2010
4YPESERVICE+RUGER
(ETBUREAUVOORUWMEDISCHE
SECRETARIpLEONDERSTEUNING
VOOROA³MEDISCH´TYPEWERKOF
TIJDELIJK EENMEDISCHSECRETARESSEOPLOCATIE
2EFERENTIESVANZIEKENHUIZENAANWEZIG
-EVR$+RUGER 
 Dinsdag 16 november
3CHENKKADE INFO TYPESERVICENL
!7$EN(AAG WWWTYPESERVICENL
DE GOUDSE SCHOUWBURG
in het Groene hart van Nederland
Dé ideale locatie voor o.a.
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars
Makkelijk bereikbaar met openbaar
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een
loopafstand van 5 minuten.
Voor meer informatie kijk op
www.goudseschouwburg.nl
of bel: 0182-513353
Tot ziens in
De Goudse Schouwburg!
De distributiemandjes helpen om de
Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
te verspreiden onder uw personeel.
De mandjes zijn gratis
aan te vragen!
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Laura Fuykschot:
Tel: 0182 - 322 456
laura@goudamediagroep.nl
De bijlage voor personeel in verzorgings- en verpleeghuizen.
Met een extra grote oplage van 30.000 exemplaren.
22 Agenda
Wijzer in de Zorg
Congressen, seminars, cursussen
AGENDA
Vrijdag 29 oktober
Lezing: ‘Met meer menselijke maat naar een toekomstbestendige zorg voor
chronisch zieken’
Afscheidscollege van prof.dr. J.Th.M. van Eijk, hoogleraar Medische Sociologie, Faculty
of Health, Medicine and Life Sciences, Maastricht University
• Locatie: Maastricht University, aanvang 16.00 uur
• Meer informatie: www.maastrichtuniversity.nl
Congres ‘Spreken is zilver, zwijgen is fout’
• Thema: Disfunctioneren van collega’s bespreekbaar maken
• Locatie: Leerhotel Het Klooster, Amersfoort, van 9.45 tot 16.15 uur
• Doelgroep: Verpleegkundigen, afdelingshoofden, teamleiders, zorgcoördinatoren
• Kosten: 375 euro, exclusief btw, inclusief reader, lunch, koffie en thee
• Meer informatie: www.medilex.nl
Donderdag 25 november
Congres ‘Grote mensen huilen niet’
• Thema: Beroepsgerelateerde traumatisering bij hulpverleners
• Locatie: Congrescentrum In de Driehoek, Utrecht, van 10.00 tot 16.00 uur
• Doelgroep: Verpleegkundigen, afdelingshoofden, teamleiders
• Kosten: 375 euro, exclusief btw, inclusief reader, lunch, koffie en thee
• Meer informatie: www.medilex.nl
Vrijdag 26 november
Congres ‘Klinische ethiek op de IC’
• Bestemd voor: primair de IC verpleegkundigen, secundair fellows (artsen)
intensive care, arts assistenten en intensivisten
• Locatie: Utrecht, Jaarbeurs
Werken in de
• Kosten: 195 euro
• Meer informatie en aanmelden: telefoon: ( 030) 638 36 38, e-mail: congressen@bsl.nl Zorg special
of kijk op www.bsl.nl/klinische-ethiek
In de editie van 22 december
Vrijdag 26 november besteden we weer aandacht
‘Patiënt Veilig, hoe doen we dat?’ beidsmarkt
aan de medische arbeidsmarkt
• Doelgroep: Raden van Bestuur, Raden van Toezicht, managers, veiligheidscoördina-
entie erbij?
Uw personeelsadvertentie
toren, beleidsmedewerkers, (medische) professionals, patiëntenvertegenwoordigers en
Laura Fuykschot: 0182 - 322 456
andere geïnteresseerden
Anneke de Pater: 0182 - 322 451
• Locatie: Het Scheepvaart- en Transport College (STC), Rotterdam
• Kosten: geen, maar aanmelding verplicht via website www.hetcongresbureau.nl
Donderdag 9 december
Governancediner met als onderwerp ‘Visieontwikkeling in goede doelen
gezondheidsorgaisaties’
• Locatie: Amsterdam, van 17.30 tot 22.00 uur
• Meer informatie is te vinden op: www.governancetafel.nl
Concert- en congresgebouw
Vrijdag 11 februari
Verpleegkundig symposium over Oncologische Endocrinologie
• Locatie: Noordwijkerhout, NH Conference Centre Leeuwenhorst, vanaf 9.00 uur
de Doelen
• Organisatie: Landelijke Werkgroep Endocrinologie Verpleegkundigen Antwoordnummer 1544
• Kosten: 40 euro 3000 WB Rotterdam
• Meer informatie en aanmelden: www.nve.nl
telefoon 010 2171700
10 november 2010 Brandveiligheid in de Zorg
Voor publicatie mogelijkheden:
Laura Fuykschot 0182 - 322 456
30 november 2010
Lees meer over deze beurs in de special Beurslocatie:
van de Ziekenhuiskrant op 24 november NBC
Blokhoeve 1
Voor publicatie mogelijkheden: 3438 LC Nieuwegein
Laura Fuykschot 0182 - 322 456
 Nummer 20
Service 23 27 oktober 2010

Kavels, Droomhuizen Winnaars Winterfair

Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
KerstCrea Beurs
& Interieur 2010
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
F (0182) 322466
De Ziekenhuiskrant heeft veel creatieve le-
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
zers. Dat blijkt wel uit de belangstelling die Eindredactie:
er is voor de beurs KerstCreaties die van 4 Marja den Otter
tot en met 7 november wordt gehouden in Opmaak en fotografie:
de Brabanthallen in Den Bosch. De beurs Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
wordt voor de tiende keer gehouden. Vrij-
Gouda Media Groep B.V.
wel alle inzenders hadden dit goed. De prijs- T (0182) 322 451
winnaars zijn: Rian van der Heijden, Sint- E info@ziekenhuiskrant.nl
Oedenrode; Tineke Terpstra, Amersfoort; Mw. Anneke de Pater
Katinka Oerlemans, Veenendaal; Esther Da- Mw. Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
mink, Oldenzaal; Linda Loontjens, Terneu-
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprake-
zen; Trees Snijder, Didam; Lyda Blokland, lijk worden gesteld voor eventueel voorkomende fouten.
Ameide, Bonnie van Doorn, Gouda; Babette Algemene servicevragen:
van der Vaart, Rijswijk; Fam. Van de Waay, Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; telefoon
Harmelen. Deze prijswinnaars krijgen per (0182) 322 456 of mail naar: info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
mail twee kaartjes toegestuurd.
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:

Winnaars Body Worlds
Van 12 tot en met 14 november wordt in Ahoy
in Rotterdam de beurs Kavels, Droomhuizen De animo voor een bezoek aan BODY
& Interieur 2010 gehouden. WORLDS blijkt enorm groot. De Zieken-
huiskrant kreeg op haar lezersactie in elk
Deze beurs geeft antwoord op de meest uit- geval een geweldige respons. De volgende
eenlopende kopersvragen en biedt talloze leef- personen hebben twee kaartjes gewonnen.
en woonideeën, vanaf de aankoop van een Jeroen van Haaster, Hoofddorp; Reinder
kavel, tot de realisatie van een droomhuis. Lont, Lelystad; Saskia de Jong, Rotterdam;
Paulien Kochl, Aalten; Lucinda Jolink,
Winterswijk; Annemiek Veerman, Harder-
wijk; Marga van Eck, Linschoten; Ruben
Apperloo, Eibergen; Marjorie van der He-
ijden, Schaijk; Bernou Homan, Nieuwe-
gein. De prijswinnaars hebben hun kaartjes
inmiddels thuisgestuurd gekregen.
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen niet te
plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld in het
personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in Nederland.
Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan leidinggeven-
den onder wie de hoofden inkoop in de ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks actueel
medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2010:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456

Gratis naar de beurs

Speciaal voor lezers van De Ziekenhuis- inschrijven de actiecode 826251 in. Men
krant is er een actie. De lezers kunnen gratis ontvangt dan direct het entreebewijs t.w.v.
toegang krijgen tot deze beurs. Ga hiervoor €15,- per e-mail.
naar kavels-droomhuizen.nl en voer bij het

Hefstvakantie arrangement
• Ontvangst op de Zwaluwhoeve om 09.00 uur met een Frans Ontbijt tussen 09.15 en 10.15
uur in ‘de Hoeve’ inclusief koffie/thee/melk en karnemelk
• Gebruik van alle saunafaciliteiten tot 23.30 uur
• Vrij gebruik van scrubzout, Fa Showercream en SEAH shampoo van Schwarzkopf
Professional
• Vrij gebruik van de zuiverende Saloungeruimte
• Deelname aan één van de Veluwse opgietingen
• Zwaluwhoeve tas [shopper] mee naar huis

Boek dit arrangement via www.zwaluwhoeve.nl/herfstvakantie

Uitslag medische puzzel Dagelijks geldig tot 31 oktober 2010. Reserveren is noodzakelijk. Arriveert u later dan 09.15
uur dan komt het ontbijt te vervallen. Niet geldig in combinatie met andere acties en/of
van 13 oktober aanbiedingen. Badjas en handdoeken te huur, slippers te koop. Eventuele behandelingen
worden ingepland tussen 11.30 en 22.00 uur.
5 4
3 4 6
M I M I E K
A L V E O L I
1 9 2 8
T R A U M A 9 7 5 6
K E R A T I T I S
D E R M A T I T I S
4 5
U R E T H A 5 2 4 1
D E G E N E R A T I E 1 2
S K E L E T
6 8
5 3 1
8 7
 Nummer 20
27 oktober 2010
Wie Dirk van Leeuwen, 28 jaar
Functie Officier Arts
Opleiding Geneeskunde en opleiding
Algemeen Militair Arts
Waar Golf van Biskaje
Profiel Altijd op zoek naar iets nieuws
Wie is Dirk?
Dirk is marinearts aan boord van het marinefregat
Hr. Ms. Tromp. Hij wil graag de hele wereld zien en
houdt van spanning in zijn werk. Hij woont samen met
zijn vriendin in Utrecht en verblijft doordeweeks op
de kazerne in Den Helder, als hij niet aan het varen is
tenminste. Dirk doet aan wielrennen en hardlopen.
Waarom heb je voor de marine
gekozen?
Op mijn zeventiende koos ik ervoor
om Geneeskunde te gaan studeren.
Tijdens mijn coschappen vond ik
veel vakgebieden leuk, maar niets
sprong er echt uit. Ik wilde de wereld
zien en afwisselend werk doen. En
dat is precies wat je als Officier Arts
bij de marine vindt. Ik ben hier breed
opgeleid in huisartsgeneeskunde,
spoedeisende hulp, bedrijfs-
geneeskunde, tropengeneeskunde en
hulp bij rampen en oorlogssituaties.
De tweejarige interne opleiding bereid
je goed voor en je leert de marine
door en door kennen.
Wat zijn jouw dagelijkse
werkzaamheden en
verantwoordelijkheden?
Mijn dag aan boord begint met een
stafbriefing over de situatie op het
schip en onze omgeving. Ik ben
verantwoordelijk voor alle medische
zaken aan boord, dat betekent een
verantwoordelijkheid voor zo’n 200
bemanningsleden. Ik lever huisarts-
geneeskundige zorg die 24 uur per
dag door gaat, maak zorgplannen
voor missies of zorg voor een ziek
of gewond bemanningslid. In de
ziekenboeg werk ik nauw samen met
een verpleegkundige. Als ik even
tijd heb, lees ik operatieorders en
vakliteratuur, maak ik rapportages
of geef les aan medische
bemanningsleden.
Wat vind je het mooiste aan jouw
baan?
We zijn een grote organisatie en
samen zorgen we voor veiligheid op
en vanaf zee. Dat ik hieraan bijdraag,
24
ADVERTENTIE
vind ik een mooi gegeven. Daarnaast
biedt de marine veel: je kunt in
Nederland werken, met de mariniers
het veld ingaan of worden ingedeeld
voor reddingsacties boven zee!
Hoe is het om te leven en werken
aan boord van een schip?
De maaltijden aan boord geven
structuur aan je dag. Maar verder
zijn je dagen nooit hetzelfde. Er
gebeurt altijd wel iets onverwachts.
Ik heb vaste werkzaamheden maar
tussendoor ook voldoende vrije tijd.
De Longroom is de huiskamer voor
officieren. Hier zijn altijd mensen te
vinden voor een film of een spelletje.
Ook sport ik regelmatig en heb ik mijn
eigen hut waar ik rustig kan lezen.
Het schip organiseert veel activiteiten,
zowel op zee als in de haven. Toch
leuk als je doordeweeks aan boord
werkt en in het weekend op stap gaat
in Barcelona of New York.
Hoe zie je je toekomst?
Over twee jaar loopt mijn contract
af. Ik denk er over om de huisartsen-
opleiding te doen via de marine, maar
misschien wordt het wel iets totaal
anders. Ik weet alleen dat er
voldoende mogelijkheden zijn als
ik iets anders zou willen. Nu is alles
nog nieuw en spannend. Je doet hier
geweldige ervaring op. Ik heb geen
moment spijt gehad van mijn keuze
voor de marine.
“Je bent verantwoordelijk
voor alle medische zaken
aan boord.”
Wat doet de Koninklijke Marine?
De Koninklijke Marine zorgt kort
gezegd voor veiligheid op en van-
uit zee. De marine is een grote
organisatie waar 10.500 mannen en
vrouwen werken in tal van beroe-
pen.
Wat doet de Geneeskundige
Dienst?
De Geneeskundige Dienst levert
eerstelijns geneeskundige zorg. Als
marinearts draag je hieraan bij door
het leveren van medische zorg aan het
marinepersoneel. Je werkt in zieken-
boegen nauw samen met een klein
team geneeskundig personeel, aan
wal of op de Nederlandse Antillen.
Maar je kunt ook op een schip inge-
zet worden bij vredesmissies. Of in het
veld bij de mariniers en bij Search and
Rescue operaties. Je bent in principe
voor alle taken inzetbaar en perioden
van varen en uitzendingen naar crisis-
gebieden horen erbij.
Hoe word je marinearts?
Je studeert op korte termijn af in de
geneeskunde, je bent al afgestudeerd
basisarts of praktiserend huisarts of
bedrijfsarts. Je bent niet ouder dan
33 jaar. Je volgt aan het Koninklijk
Instituut voor de Marine een ofÄciers-
opleiding van zeven weken en een
Algemeen Militaire Artsen (AMA) op-
leiding van twee jaar. Voor huisartsen
en bedrijfsartsen duurt deze AMA-
opleiding korter. Daarna ben je prak-
tiserend arts voor drie jaar. Na aÅoop
van dit contract zijn er diverse moge-
lijkheden voor een vervolgopleiding
als huisarts, vliegerarts, duikerarts of
bedrijfsarts en in een enkel geval als
klinisch specialist.
Meer weten? Neem contact op
met drs. G.J. (Bert) de Hosson,
via gj.d.hosson@mindef.nl
of 06-51663124.
www.werkenbijdemarine.nl