Вы находитесь на странице: 1из 1

Fizikte, dairesel hareket bir nesnenin dairesel bir yörünge boyunca bir rotasyon ya da çemberin

çevresinde yaptığı harekettir. Rotasyonun (ve sürekli hızın) sürekli açısal değeriyle birlikte düzgün ya
da değişen rotasyon değeriyle düzensiz olabilir. 3 boyutlu bir cismin sabit ekseni etrafındaki rotasyon
parçalarının dairesel hareketini içerir. Hareketin denkliği bir cisim kütlesinin merkezini tanımlar.
Dairesel hareketin örnekleri şunları içerir: sabit ağırlıkta Dünya yörüngesinde dönen yapay bir uydu,
bir ipe bağlanmış ve daireler şeklinde sallanan bir taş, parkurda viraj boyunca dönen bir araba,
düzgün bir manyetik alana dikey olarak hareket eden bir elektron ve bir mekanizmanın içerisinde
dönen bir dişli. Nesnenin sürat vektörü sürekli yön değiştirdiği için, hareket eden nesne rotasyon
merkezinin yöndeki merkezcil bir kuvvet tarafından ivme kazandırılıyor. Newton’un hareket
yasalarına göre bu ivme olmadan nesne düz bir çizgide hareket eder.
Fizikte, düzgün dairesel hareket dairesel bir yörüngeyi sabit hızla geçen bir cismin hareketini
tanımlar. Cisminin rotasyon ekseninden uzaklığı her zaman sabit kalır. Cismin hızının sabit olmasına
rağmen, sürati sabit değildir: sürat, vektörel bir büyüklük, hem cismin hızına hem gidiş yönüne
bağlıdır. Bu değişken sürat bir ivmenin varlığını gösterir; bu merkezcil ivme düzgün genlikten
kaynaklanır ve her zaman rotasyon eksenine doğru yönlendirilir. Bu ivme dolayısıyla aynı şekilde
genlikte düzgün ve rotasyon eksenine doğru yönlendirilmiş merkezcil bir güç tarafından üretilir.
Yörüngenin yarıçapına oranla göz ardı edilebilecek küçüklükte olmayan sert bir cismin sabit ekseni
etrafındaki rotasyon durumunda, cismin her bir parçacığı aynı açısal sürat fakat konum ve
yörüngeye bağlı olarak değişen sürat ve ivmeli bir düzgün dairesel hareket tanımlar.
Şekil 1 sürat ve ivme vektörlerinin yörüngede dört farklı noktadaki değişmeyen hareketlerini
gösteriyor. v vektörü dairesel yola teğet olduğu için, iki vektör hiçbir zaman aynı yöne doğrulmaz.
Nesne sabit bir hıza sahip olmasına rağmen, yönü sürekli değişir. Sürattaki bu değişim genliği sabit
tutulan (süratin olduğu gibi) fakat yönü sürekli değişen a ivmesinden kaynaklanır. İvme yarıçapın
içine doğru (merkezcil olarak) yönelir ve sürate diktir. Bu ivme merkezcil ivme olarak bilinir
Bir r yarıçaplı yol için, bir θ açısı süpürüldüğünde yörünge çevresinde gidilen mesafe s = rθ’dır. Bu
yüzden, yörünge etrafında dönüşün hızı:

Rotasyonun açısal değeri ω’dir. (Yeniden düzenleme ile, ω = v/r.) Yani, vdeğişmez ve sürat
vektörü v de sabit genlik v ile aynı ω açısal değerinde döner.
Bu durumda üç ivme vektörü üç sürat vektörüne diktir,

Ve bütün referans çerçevelerinde aynı skaler sabit olarak ifade edilen düzgün ivmenin karesine
dik,

Dairesel hareketin ifadesi haline gelir.

Ya da pozitif karekökünü alarak ve üç ivmeyi kullanarak, dairesel hareket için uygun


ivmeye ulaşırız:

Вам также может понравиться