MICRO
FLAVOURS
“Een project in de
stad voor de stad”
Om 11u spreken we af in de koninginnegallerij
in het hartje van Brussel. Tom, medeoprichter
van Microflavours komt op een grote elektrische
fiets aangereden. We worden hartelijk begroet en
vervolgens neemt hij ons mee tijdens een levering
waar er een losse sfeer heerst. Vandaar
vertrekken we richting Sint-Agatha-Berchem
waar de twee jonge ondernemers Tom en Dario
hun microgroenten in een kelder kweken.
WE GAAN TERUG NAAR HET BEGIN. HOE
IS HET IDEE VAN MICROFLAVOURS
ONTSTAAN?
DARIO: “Het idee is ongeveer twee jaar
geleden ontstaan. Ik woon hierboven, maar
had geen mogelijkheid om een moestuintje
aan te leggen of om zelf iets te kweken. Ik
vond het degoutant dat sla bijvoorbeeld 2000
kilometer moet reizen vooraleer het op ons
bord belandt. Dus dacht ik: ‘ik ga het zelf eens
proberen’. Ik heb prototypes gebouwd, maar
dat is compleet mislukt. Toch ben ik blijven
proberen en uiteindelijk hebben we dit
opgebouwd. Ondertussen zijn we al tien
maanden bezig. Aanvankelijk verliep het
helemaal niet vlot. We hebben veel fouten
gemaakt, maar veel uit geleerd. In het begin
hadden we ook slechts twee groenten, terwijl
we nu al dertien microgroenten kweken.”
IS HET EEN VOLLEDIG NIEUW CONCEPT?
TOM: “We brengen niets nieuw op de markt.
We brengen het concept van ‘Urban
Farming’ wel naar Brussel, omdat het hier
nog niet echt aan de man is gebracht. In
Amerika zijn er al miljoenen bedrijven met
flatgebouwen vol, maar Brussel loopt een
beetje achter op deze trend.”
“ EEN PRODUCT DAT LOKAAL
GEPRODUCEERD, GEBRUIKT
EN VERWERKT WORDT ”
WAT MAAKT HET CONCEPT VAN ‘URBAN
FARMING’ ZO AANTREKKELIJK?
TOM: “Veel mensen zijn geïnspireerd door
het lokale aspect, namelijk een product dat
lokaal geproduceerd wordt, maar ook lokaal
gebruikt en verwerkt wordt. Dat is iets waar
we heel hard op inspelen. Ook onze
leveringen met de fiets, sluit goed aan bij
onze ecologische ideologie.”
DARIO: “Het is een project in de stad voor
de stad”.
WAARVOOR WORDEN DEZE MICRO-
GROENTEN GEBRUIKT?
DARIO: “De microgroenten, zoals wij ze
verkopen zijn afgewerkte producten. De chefs
van de restaurants waaraan wij leveren,
gebruiken het om hun gerechten op smaak te
brengen. Je kan ze natuurlijk ook gewoon zo
opeten. Maar wij zijn niet de chefs die de
unieke combinaties maken, wij zijn de
landbouwers die de groenten kweken (lacht).”

Eenmaal ze voldoende licht hebben

“ MOMENTEEL ZIJN HET NOG
PLASTIEKE VERPAKKINGEN,
MAAR IN DE TOEKOMST WILLEN
WE WERKEN MET PLASTIEK-
VRIJE ALTERNATIEVEN ”
HOE VERLOOPT HET KWEEKPROCES VAN
MICROGROENTEN?
TOM: “Enerzijds zijn er een aantal
zaadsoorten die 24 uur in het water moeten
liggen om te weken. Anderzijds zijn er soorten
die we meteen kunnen strooien op een natte
mat. Nadien leggen we ze in een donkere
ontkiemkamer gedurende vier à vijf dagen,
afgedekt met een deksel. Dat is de fase waar
ze zogezegd ‘ondergronds zitten’. Tijdens dit
proces duwen ze dit deksel naar boven, alsof
ze uit de grond willen komen. Vanaf dan zijn
ze klaar om naar het licht te komen en brengen
we ze naar een andere kamer, ‘the main grown
room’. Hier staan ze twaalf uur per dag
gedurende veertien à twintig dagen onder het
licht. Het is hier eigenlijk elke dag een zonnige
dag bij ons (lacht). Wij geven ze twee keer per
dag handmatig water, wat zeer
arbeidsintensief is. Vanaf het moment dat we
meer geld hebben, zouden we investeren in
een hydroponiesysteem dat automatisch water
sproeit en water recycleert.
gekregen, gaan ze naar de stockruimte. Hier
gebeurt het oogsten. De temperatuur staat
hier iets lager, waardoor de groei lichtelijk
tegengehouden wordt. Het is belangrijk dat
ze geoogst en ingepakt worden op het
moment dat ze nog een scheut zijn, omdat
ze dan de perfecte smaak en voedingsstoffen
bevatten in vergelijking met wanneer ze
volledig volgroeid zijn. Momenteel zijn het
nog plastieke verpakkingen, maar in de
toekomst willen we werken met
plastiekvrije alternatieven. Enerzijds omdat
we hier veel kritiek op krijgen en anderzijds
omdat we zelf zo ecologich mogelijk willen
zijn. We beschikken momenteel echter nog
niet over genoeg middelen om hierin te
investeren.”
DARIO: “We kunnen onszelf nog altijd geen
loon uitkeren. Dus we kunnen het ons niet
veroorloven om hier en daar eens
tienduizend euro aan uit te geven.
Bovendien is alles wat duurzaam is zoals
pulpverpakkingen, gepateneerd. Ook zitten
we in een aparte business. We moeten voldoen HOE GROEN KUNNEN JULLIE BLIJVEN
aan de voedselveiligheidsnormen, wat maakt ALS JULLIE ZOUDEN GROEIEN?
dat je niet eender welke verpakking mag
gebruiken.” DARIO: “Wij zetten die groene ideologie
voorop. We zouden veel meer geld kunnen
TOM: “Onze producten moeten bijvoorbeeld verdienen als we gewoon exporteren naar
koel bewaard worden en er mag geen lucht grote distributeurs met producten die tot
mee in contact komen.” over de grens zouden kunnen gaan, maar
dat doen we niet. We geloven net in het
lokale aspect en we willen het met die fiets
blijven doen. Als je groeit komen natuurlijk
ook meer dingen bij kijken. Je hebt
“ JE HEBT GELD NODIG OM bijvoorbeeld meer afval, meer uitstoot,
ECOLOGISCH EEN IMPACT TE enzovoort. Maar dat zijn dingen die we op
HEBBEN ” het moment zelf moeten bekijken.”

IS ECOLOGIE IETS WAAR JULLIE BEWUST

MEE BEZIG ZIJN?
DARIO: “Ja. We hebben al een paar ecologische
stappen gezet, maar een project moet ook
rendabel zijn, anders draait het niet. Als wij in
bepaalde restaurants met glazen potten
zouden leveren, dan zouden ze dat heel
onpraktisch vinden. Dat is wel het doel, maar
het is momenteel gewoon nog enorm moeilijk.
Pas vorige week heeft het eerste CO2-neutrale
restaurant een label gekregen. Voor ons is het WAT GEBEURT ER MET JULLIE
nu vooral belangrijk om te laten zien dat ons OVERSCHOTTEN?
project werkt. Als het economisch gezien niet
rendabel is, gaat het ook nooit iets worden. Je TOM: “Over het algemeen doen wij het
hebt geld nodig om ecologisch een impact te eigenlijk nog vrij goed op vlak van
hebben.” overschotten als je weet dat je een bakje
microgroenten maar een week in de frigo
kan bewaren. Als we ze niet verkocht
krijgen, gebruiken we ze als sample. Aan elk
restaurant dat we leveren, nemen we dan
twee soorten mee om te proeven. Op die
manier gaat er niets verloren en gebruiken
we het voor het aanwerven van nieuwe
klanten.”
 “ ALLE WIJZERS IN HET HELE
GROTE KLOKWERK MOETEN
HUN GEDACHTEN OP GROEN
HEBBEN GEZET, ZODAT
IEDEREEN GROEN KAN GAAN.
JE KAN GEEN GROEN
RADARTJE ZIJN IN EEN ROOD
HORLOGE ”
WAAROM HEBBEN JULLIE VOOR
BRUSSEL GEKOZEN?
WAT VINDEN JULLIE VAN HET KLIMAAT- TOM: “Enerzijds omdat Brussel achterloopt
DEBAT DAT NU VOLOP AAN DE GANG IS? op deze trend. Anderzijds is Brussel ook op
vlak van gastronomische restaurants heel
DARIO: “Ik volg het wel wat, maar ik ben niet dens. Je hebt op een straal van tien km echt
overtuigd van de protesten. Een beleid gebeurt een driehonderdtal restaurants die
niet op straat. Echte veranderingen gebeuren geïnteresseerd zouden zijn in onze
niet bij ons in de kelder wanneer wij met twee producten. Moesten wij bijvoorbeeld een
iets leuk doen. Het moet hogerop gebeuren, vestiging openen in West Vlaanderen dan
maar ik denk dat het klimaat nog steeds niet zouden wij voortdurend afstanden van tien
op de politieke agenda staat.” km moeten fietsen om van restaurant naar
restaurant te leveren. Dan worden wij
TOM: “Als we daarop moeten wachten gaat er coureurs in plaats van landbouwers. Dus dat
uiteindelijk toch niets gebeuren.” zijn al twee redenen waarom wij dit in
Brussel gestart zijn.”
DARIO: “Ik denk persoonlijk dat we iets heel
leuk kunnen vertellen en dat we mensen op DARIO: “We kennen het hier ook. We zijn
die manier kunnen mobiliseren en aansporen opgegroeid in Brussel, dus we kennen de
om hetzelfde te gaan doen. Maar als er markt, we kennen de taal. Dat is zeker een
negentigduizend man op straat komt om voor concurrentievoordeel. We zouden dit project
het klimaat te protesteren, dan zal dat enkel ook in andere steden willen uitbouwen.”
de dag nadien nog in de krant te lezen zijn.
Alle wijzers in het hele grote klokwerk moeten TOM: “We zouden verschillende vestigingen
hun gedachten op groen hebben gezet, zodat plaatsen waarbij alles zo lokaal mogelijk
iedereen groen kan gaan. Je kan geen groen blijft. We zouden niet beginnen met alles
radartje zijn in een rood horloge. Wij kunnen hier in Brussel te produceren en dan met
nu al kleine dingen doen, maar als wij ons camions of met nog grotere fietsen naar
volledig gaan aanpassen, gaan zowel onze daar te brengen.”
investeerders, de klanten, als de markt, dat
niet aannemen. Er moet eerst een shift
gebeuren. Iemand moet de eerste stap zetten.”
HEBBEN JULLIE AL CONCURRENTEN IN rondreden. Wij fietsten voor drie bakjes naar
BRUSSEL? de ene kant van Brussel en voor vier bakjes
naar de andere kant van Brussel. Nu zitten
TOM: “Er zijn twee bedrijven in Brussel die de restaurants aan wie we leveren in zones.
ongeveer helemaal hetzelfde concept hebben. We hebben bijvoorbeeld vijf restaurants aan
Het ene bedrijf is eerder kleinschalig en levert de Zavel. Dat rendeert ook veel beter.”
aan enkele restaurants. De andere is iets
groter, maar levert vooral aan
grootwarenhuizen.”

HOE ONDERSCHEIDEN JULLIE ZICH VAN

DE CONCURRENTEN?

TOM: “We proberen een exclusief product te

leveren en proberen het persoonlijk contact
met de chefs en de restaurants hoog te
houden.”

WAT VINDEN JULLIE VAN DE STELLING

‘HET KLIMAATDEBAT IS OVERHYPED’?
DARIO: “Mijn persoonlijke mening is dat ik
het heel goed vind wat er allemaal gebeurt.
Het is soms nog iets te ‘geitenwollen
sokken’. Het gaat nog niet diep genoeg.
Iedereen heeft het steeds over klimaat,
klimaat, klimaat, maar na de betoging rijden
ze gewoon met de auto terug naar huis en
DARIO: “We proberen ons ook te zitten ze vandaag op het vliegtuig. Maar is
onderscheiden op vlak van kwaliteit.” het overhyped? Nee, want het thema is
belangrijk. Ik denk alleen dat het nog niet
TOM: “Bovendien spelen we echt in op de serieus genoeg genomen wordt. Vooral bij
noden van de klanten en chefs. We hebben een bedrijven en bij de politiek.”
hele goede band met onze klanten. Als ze
zeggen van: ‘we zouden eens iets willen
proberen met desserts’, dan gaan wij op zoek “ DE KLIMAATMARS,
naar een microgroente dat goed bij een dessert ALLEMAAL GOED EN WEL,
zou passen. We proberen dus zeker ook in te
spelen op de persoonlijke noden van de chefs.
MAAR IK MOET ER WEL
We doen ook niet moeilijk op vlak van TELKENS MET MIJN FIETS
leveringen. We leveren elke dag en hebben DOOR ”
gemiddeld een dertigtal leveringen per week.
Hierbij doen we ook niet aan minimum-
levering. Dat is iets wat onze concurrenten wel
doen. Dit was in het begin voor ons wel
nadelig, omdat wij voor kleine hoeveelheden
HEEFT HET KLIMAATDEBAT EEN IMPACT
OP JULLIE ALS PERSOON?
DARIO: “Ik ben niet méér bezig met het
klimaat doordat er nu opeens veel aandacht
aan wordt gegeven. Ik ben vooral de laatste
twee jaar meer bezig met het klimaat, omdat
ik er zelf iets in doe. Ik zie overal slogans, maar
het is belangrijk om te factchecken: wat is
klimaat echt? Wat is onze uitstoot? Wat doen
we slecht? Wat doen we goed? En nu dat we
hier met onze job dagelijks mee in contact
komen, pas ik mijn gedrag aan, maar niet
omdat er op straat 5000 man rondloopt met
soms toch vulgaire slogans op hun borden.”

TOM: “De klimaatmars, allemaal goed en wel,

maar ik moet er wel telkens met mijn fiets
door.”

ZOALS JULLIE EERDER AANGAVEN HANGT

ECOLOGIE SAMEN MET ECONOMIE. STEL
DAT JULLIE EEN ONBEPERKT BUDGET
HADDEN, ZOUDEN JULLIE DAN NOG
ALTIJD VOOR JULLIE ECOLOGISCHE
DOELSTELLINGEN GAAN?
DARIO: “Mijn drie dingen zouden dan zijn:
voor verpakking helemaal no waste gaan;
groene energie zelf produceren; en onze
omzet investeren in klimaatdoelen zoals
windparken. Maar eerst moeten we daar
geraken om daarna terug te koppelen naar het
ecologische. Een schenking wordt altijd
geapprecieerd op BE07… (lacht).