Вы находитесь на странице: 1из 52

Kristian Tlangau 1

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 2
Kum 102-na March 2013 Bu 1,206-na
Editor : Rev. K. Lalpiangthara Ph. 2316411 (R)
Joint Editors : Rev. Lalzuithanga
Upa H. Ronghaka
Rev. Dr. Vanlalnghaka Ralte
Upa Sanghlira
Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga
Synod Office, First Floor
Mission Veng, Aizawl – 796 001
Office Phone 2324590; e-mail: kristiantlangau@yahoo.co.in

Kum khat lak man : Rs. 50.00


A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First
Floor, Mission Veng, Aizawl hriattir tur.
Thu chhuahte hi Editor ngaih dan a ni vek kher lo.

A CHHUNGA THU AWMTE


1. Editorial 3
2. Chhiartute Huang 4
3. Mizoram Synod 6
4. Lawrkhawm 15
5. Zawhna leh Chhânna 19
6. Sermon :1) Krista Kraws 25
2) Kraws ka thuam a ni 30
7 . Kum 1910 - 1923 inkara Kohhran rorelna \han dan 34
8 . PCI Assembly Gospel Campaign vawi 32-na Report 39
9 . Editor hnena Lehkhathawn 43
10. Sûnna 44

Synod Puipate
Moderator : Rev. Lalramliana Pachuau
Secretaries : Rev. H. Lalrinmawia (Sr..)
Upa H. Zoliana (Jr..)
Finance Officers : Rev. Lalzuithanga
Rev. Dr. R. Lalbiakmawia
Statistician : Rev. K. Lalthangmawia
The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 3

GOOD FRIDAY

Editorial Good Friday hi khawvel tana Lal Isua kraws-a


a thih tlaitlakna ni a ni a. Good Friday thlen hma
chiah Pathianni hi ‘T<mkau Ni’ a ni a, Isua thih a\anga Pathianni
hmasa ber hi ‘Easter Sunday’ a ni thung. A hun a insawn fona
chhan hi Juda-ho ni leh thla chhiar dan leh kan chhiar dan
(kalendar) a inan loh vang a ni.
Good Friday hi kum zabi 4-naah khan Jerusalem
Kohhran chuan puithu takin an lo hmang tawh a. Ningani zanah
Gethsemane huanah an kal khawm a, chuta \ang chuan ngawi
rengin Jerusalem panin kawng an zawh a. ‘Kraws hmun
thianghlim’an tih hmunah an inkhawm \hin a. An inkhawmah
hian Pilata hmaa Lal Isua a din lai chanchin an chhiar \hin a,
chumi hnuah chuan Isua an tihduhdahna hmunah kalin ni chhuah
thlengin an \awng\ai \hin a ni.
Kohhran hmasate chu he niah hian urhs<n takin darkar
thumte an inkhawm a, kraws chunga Lal Isua thusawi pasarihte
chhiar chhuakin thuchah an sawi \hin. Kohhran \henkhat chu hemi
ni hian ei leh bar leh nawmchenna lamah an ins<m a, chaw ngheiin
Isua an s<n a, Lalpa Zanriah kîl ho nan te an hmang a; \henkhat
chuan Easter Sunday-ah an kîl \hin thung. Mizorama kohhran
hmasa hunah pawh khan Ningani zan hi zai leh \awng\aia Pathian
pawla tlaivar nante an lo hmang \hin. A hahdam leh zangkhai
zawnga hman duhna hian tunlai ringtute hi min hneh ta zawk mah
mah em aw?.

Kristian Tlangau, February, 2013 chhuak chu a chhutna


Synod Press khâwl a chhiat avangin a chhuak tlai hle
mai a. February thlaah thawn chhuah hman a ni ta lo va,
a latu leh chhiartuten min lo hrethiam hram turin kan
ngen a che u – Editorial Board, Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 4

CHHIARTUTE HUANG

Thu thawh duh chuan thu mal 50 aia tam lovin lehkhain
emaw, sms-in emaw, e-mail in emaw thawh theih a ni. SMS
thawn theihna phone no 9862331632 leh
kristiantlangau@yahoo.co.in a ni e.

¶ "Ram Chu Lalpa Ta A W. Phaileng.


Ni" (Sam 22:28) Rev. ¶ K|P din kum Rev.
Lalzuithanga sermon, KT Jan. Thangpuiliana ziak ang khan
2013-a mi hi MLA inthlanna siam \hat a va \ha ve. A dintu
atan candidates an tihfel hma dang leh thuhretu Upa C.
ngeia copy tam tawk theh Rokhuma leh Rev. Thansiama te
darh dan awm se. A bik takin damlai ngei hian K|P hmalak
political party zawng zawng kher ngai lovin a dik chu Synod
te, official takin ngen nan hotuten Kohhran hriatah puanzar
hman ni bawk se. Ram mai a va \ha em!
roreltuten an zawm loh chuan – Malsawma Pautu,
Pathian thinurna vawrtawp Zemabawk North.
chu he hnam leh ram hian a ¶ K|P din kum, Rev.
hmachhawn ang tih a va Thangpuiliana ziak kha Bial
hlauhawm lehzual em! K|P Agenda-ah telh a ngai lo
– V.L.T. Muana, Dawrpui. vang. A hre chiangte dam lai ngei
¶ KT \ha taka ka hmu leh hian Central K|P-in tichiang mai
thei chu ka lawm khawp mai, ka se. – Upa Hranga Colney
\halaipui tam takte pawh hian Mualcheng
lehkhabu mai mai aiin chhiar ve ¶ 'Synod Inkhawmpui
\hin se ka ti khawp mai. He KT Thlirletna' Rev. Dr.
buah hian Pathian a awm a ni ber Tlanghmingthanga ziak, Zaipawl
mai. Rev, Lalzuithanga'an, ‘Ram chungchang a ngaih dan
chu Lalpa ta a ni' tia a sawi hi \henkhat a rawn tar lan kha a \ha
a va \ha tehlul em! KT rawn hle mai. Tunlai zaipawl zai dan
tichhuaktute Lalpan malsawm hi kan Mizo lengkhawm hla
che u rawh se. thluk, khuangpui leh khuangte
– Mimi Lalsawmkimi Colney,
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 5

hman rem chiah bawk si lo a, chhiartute huanga Rev.


kan Kristian Hla Bua mi ngeite Lalchhandama leh Tv. Hin
pawh a thluk tidanglama kan Kheng Dairam thuziak khan lairil
sa ta chiam mai te hi a dik ber a fan a, KT ropuina leh hlutna a
dawn em ni? Zaipawl conduc- tar lang chiang hle mai. "KT hi
tor-te inenfiah a ngai hle mai. kan tan chuan manna ang, kan
Zaipawl hi chu 'choir' a nih thlarau nun ril\am leh tuihal tan
ang ngei hian felfai takin kal chaw a ni an ti a nih kha. Kan
sela, a behbawm vel hi uar Pastor leh Upa chhuanawm tak
lutuk lo thei ila a lawmawm takte u, \hahnemngai lehzual the
ngawt ang. u khai. In/kan rin phâk bâkin KT
–Lal\hazova Ngentiang. hian hna a thawk ropui e.
¶ KT hi ka tan chuan khawhar – K. Sangmawia
hnemtu, rinna lama ka chak loh Ph.9863909805.
laia min dawmtu ber a ni. Tin, ¶ KT bu hi a va bengvarthlak
Sunna hi zualkoah ka hmang a, \hin tak em! Kan Kristianpui
kan Upate mual liam min hrilhtu tihduhdahna tuarte tan I \awng\ai
ber a ni hei bakah kan hotute nasa lehzual ang u.
hnathawhte, chet dante ka lo hriat – LT. Khawlhring, Khanpui.
phaha ,a abengvar thlak hle a ni. ¶ KT hi a ngaihnawm thei
A la lote pawhin lak thar a \ha khawp mai a, ringtu nun nan a
hle mai, thawktute \ang zel ang \ha khawp mai. Missionary/
che u. – J. Larchhuakmawia, martar-te tan chanchin ziak theih
Khawzawl Hermon. ni se. –Zachhingpuii.
¶ KT ka lo chhiar ve \hin ¶ Rev. William
a, a ngaihnawm khawp mai. Williams'an Mizote Chanchin
May 2012-a mi Pentikos Ser- |ha a hrilh hmasak berna hmun
mon kha ropui khawp mai. Ser- hi Mualvûm ram, Tlawng lui kai
mon hi rawn chhuah uar deuh (Kutbul lui chhuah) tih hi a dik
ulang a tlem berah pahnih tal ka dan ber a ni a. Kohhran record-
lawm khawp ang. ah hetiang hian chuang se a \ha
– Awp-i, 8575980619. ang. Mualvûma Liankunga Sailo
¶ KT December 2012 lal lai a ni.
– R.L. Mangsailova, Kawnpui.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 6

Veng Kohhran (Puitling


Sunday School Zirtirtu
Training)
w Feb. 20 - Mission Veng
Kohhran (Naupang Sunday
School Zirtirtu Training)

2. Kristian |halai Pawl


– Executive Secretary w All India Radio, Aizawl
i/c Publicity, etc.
buatsaihin February 7 khan
1. MSSU Vanapa Hall-a Choir Festival-ah
Heng hmunah te hian Mizoram Synod Choir chu sawm
Sunday School Zirtirtu Training an nih angin an zai. Choir
neih a ni: Festival hi DDK Aizawl leh FM
w February 2 - Kanhmun ZoAwi ten dar 3:00 p.m. – 6:00
Bial, Thinghlun Kohhran p.m. chhungin live-in an pe
(Sunday School Zirtirtu Training) chhuak a ni.
w February 2 - Zawlnuam w February 9–10 khan K|P
Thuampui Kohhran (Sunday Rorel Inkhawm 2013 thlengtu
School Zirtirtu Training) Lunglei lam inbuatsaihna enpuiin
w Feb. 9 - Sateek Kohhran Upa Zonunmawia, CK|P
(Sunday School Zirtirtu Training) General Secretary, Pu
Saizamliana Sailo leh Pu
w February 9 - Maubuang
Lalnghinglova Hauzel, CK|P
Kohhran (Sunday School
Committee member-te
Zirtirtu Training)
Lungleiah an zin. Inkhawmpui
w Feb. 15 &16 - Tuikual nghahna hmun Lunglei Chanmari
North Kohhran (Sunday School Biak In enin Organising
Zirtirtu Training) Commt.-te nen Synod House-
w Feb. 16 - Chawngtlai Bial, ah an inkawm a.
Phai Veng Kohhran (Sunday K|P Rorel Inkhawm 2013
School Zirtirtu Training) hi Lunglei Chanmari Bial leh
w February 16 - Mission Venglai Bial ten inthlen \awmin

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 7

Chanmari Kohhran Biak Inah 3. Madras Christian


nghah a ni dawn a, rorel palai College hotute lo kal
1,000 chuang beisei an ni. Madras Christian College
Organising Committee hian hotu pawimawh 3-te chu ni thum
sum senso tur Rs. 5,90,000/- a châma Mizoram Synod tlawhin an
ruahman a, budget hi tlin ngei an lo kal a, College chaplaincy rawng-
inbeisei. A thlengtu Chanmari bawlna lama thawhhona thuthlung
Kohhran hian pandal leh MOU siam turin an lo kal a ni.
fellowship neihna tur bik MCC hian an College
cheibawlna atan hian Organising Chaplain atan Mizoram Synod
Committee sum pui hmang lovin hnenah Mizo Pastor an rawn dil
Rs. 4,00,000/- budget an insiam a, Synod pawhin pawmsakin
a, Rs. 3,00,000/- vel sen ral a ni Pastor 1 dah tura ruahman a ni
tawh. SubCommitteehranghrangte a, tun \umah hian a
inbuatsaihna a kal tluang hle. rawngbawlnaa thawh dan tur leh
w Feb. 20 khan Ramhlun thuthlung an sawi ho.
Bial K|P-in Ramhlun Tun \uma lo zinte chu Dr.
Vengchhak Kohhran Hall-ah R.W. Alexander Jesudasan,
Leadership Training an buatsaih Principal; Rev. Dr. V.M. Spurgeon,
a, training neihpui tur hian CK|P Associate Professor in Philosophy
hruaitute a\angin Tv. V.L. & Chaplain leh Mr. C. Sundaraj,
Muanchhana, Asst. Secretary Bursar-te an ni a, Jan. 12 khan
leh Pu R. Lalhmingthanga, Aizawl an lo thleng a, Jan. 15 khan
Commt. Member-te an kal. Chennai panin an kir leh a ni.
w PC Mynamar |halai Pawl
PYJC Phai Synod ten Central 4. Zin
K|P hnena an dil angin K|P w January 22 khan Chhim
General Conference hrang hrang Area Committee, Lungleiah an
(1972 – 2001) Hla Bu \hu a, hetah hian Rev.
lakkhawm leh a hnu lama Vanlalzuata, Senior E/S; Rev.
General Conference Hla bute Lalrinmawia, Synod Secretary
pek an ni. leh Rev. Lalbiakvulmawia,
Mission Vengthlang te an tel.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 8

w Jan. 29–31 khan Christian hnam puipate Kristiana an lo


Communication Committee inleh dan bih chianna leh chumiin
Seminar, Shillong-a neihah Rev. a hnam puma Kristiana inlehna
K. Lalpiangthara, SL&PB a nghawng dan chungchang te,
Editor leh Upa Lallianzela, ei leh bar dapna avanga Kristiana
Laipuitlang an kal. inleh a awm theih dan te leh
w Feb. 1–3 khan Bilkhawthlir piantharna kan hriat danin hnam
Bial K|P Conference-ah Rev. nun a nghawng dan te zirho a ni.
Lalzuithanga,E/S chu Speaker a ni.
6. Buarpui Biak In hawng
w Dr. Lalrindiki Ralte, Aizawl
January 19 khan Rev.
Theological College-a Lecturer
Lalzuithanga, E/S chuan Buarpui
hna thawk mek chu Council for
Kohhran Biak In thar a hawng
World Mission (CWM) hnuaia
a, Vantlang Pathian biak
Audit Committee member a ruat
inkhawm neih nghal a ni.
a nih angin Feb. 16–19 khan
Audit Committee, London-a Buarpui Presbyterian
neihah a tel. CWM hian khawvel Kohhran hi March 30, 2008-ah
puma an rawngbawlna hi Region a ding \an a, May 25, 2008 khan
6-ah an \hen a, Dr. Lalrindiki hi Rev. Lalzuithanga (a hun laia
South Asia Region aiawha Audit Lunglei Admn. Secretary) chuan
Committee-a tel a ni. Branch Church-ah a hlangkai a,
Oct. 26, 2008-ah Lunglei West
5. Seminar Presbytery Moderator Rev. R.
January 18 khan ATC Lianmungan Kohhran puitlingah
Sandy's Hall-ah Aizawl a hlangkai a ni. May 18, 2008-
Theological College leh Zoram ah Kristian |halai Pawl din a ni
Research Foundation-te a, May 25, 2008-ah Kohhran
\angkawp buatsaihin Hmeichhia din leh a ni.
‘Sakhuanaa Mizote rilru Buarpui Kohhran hian
puthmang - Sakhaw danga inleh Pastor 1, Pro. Pastor 1, Kohhran
leh Piantharna chungchang’ tih Upa 2 leh Tual Upa 3 an nei
chungchangah Seminar neih a ni. mek a, Kohhran dan zawhkim
Seminar-ah hian Mizo 51 leh Baptisma chang 19 an

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 9

awm a, an vaiin Kohhran member Kohhranah nilengin Khuangvuak


hi 70 an ni. Buarpui Kohhran hian Training neih a ni a, training
Synod kaltlangin Missionary 3 an neihpui hian Pu Lalromawia,
chawm mek bawk. Synod Music Instructor a kal.
Buarpui Kohhran Biak In w January 24–26 khan
thar hi April 24, 2010 khan sak Teikhang Kohhranah Hla hruai
\an a ni a, vawi 62 hnatlang neih dan training neih a ni a, training
a ni a, tha sen zawng zawng hi neihpui hian Synod Music
mipa 700 leh hmeichhia 244 a Instructor pahnih Pu Lalromawia
ni. Biak In len zawng hi 40 ft. X leh Tv. Zirlianthanga te an kal.
24 ft. a ni a, a sak nan hian Rs. w February 18–21 khan
3,07,944/- an seng a ni. Bungtlang South Kohhranah
Buarpui Kohhran tan hian Music Training neih a ni a,
Bawngkawn Hmar Veng training neihpui hian Pu
Kohhranin Pulpit an pe a, Sabual Lalromawia, Synod Music
Kohhran Pavalai Pawlin Lectern Instructor a kal.
an pe a, Pu Zoreman dâr a pe
bawk. Biak In Furniture zawng 9. Kohhran Hmeichhia
zawng hi Baktawngah siamtir a w February 1–3 khan Bial
ni a, Kohhran Hmeichhiaten Hmeichhe Inkhawmpui, Boleng,
Biak In puanzar an tum a, Arunachal West-ah neih a ni a,
Kristian |halai Pawlin Sound Central Kohhran Hmeichhe
System an tum bawk. hruaitute a\angin Pi Laltlanmawii,
Chairman leh Pi Khawlvuani,
7. Revival Vice Chairman te an kal.
Synod Revival Commt-in a w February 8–10 khan Pastor
rel angin Synod Conference Bial tinah Mizoram Presbyterian
Centre, Mission Vengah March Kohhran Bial Hmeichhe
21 & 22, 2013 chhungin Revival Inkhawmpui neih a ni a, Bial
Speaker-te pualin Retreat neih \henkhatah chuan Inkhawmpui hi
a ni ang. hmangtawhanawmlaiinahnu lama
8 . Music hmang an awm bawk. Central
w Jan. 11 khan Tuikual Kohhran Hmeichhe Committee-

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 10

ten hmun hrang hrangah Bial Christian Theology leh


Inkhawmpui hi an hmanpui. Missiology-ah te Doctor zir
theih a ni dawn ta. New
10. Serampore hnuaiah MTC Testament pawh tuna zirtirtu awm
SMB enkawlna hnuaia bakah Doctor Degree nei an awm
Missionary Training College veleh hawn theih turin phalsak an
(MTC) kal mek atan Serampore ni bawk. Doctorate degree zir
Affiliation dil a ni a. Senate theihna neih hi thil awlai lo tak a
Council Meeting chuan ni a, zirtirtu leh lehkhabu lamah
ngaihtuahin tunah chuan MTC te, zirlaite awmna tur Quarters te
chu Senate of Serampore neih \hat a ngai a, chutiangah
College (University) hnuaia pawh chuan Senate of
College pakhat a ni ve dawn ta. Serampore College hotute ATC
11. Aizawl Theological chungah an lungawi a, kumin June
College 2013 a\anga \an theih turin hma
an la nghal dawn a ni.
M.Th. zir tur: January 25 khan
Synod Theological Education 12. Chawimawina hlan
Board \hukhawm chuan kum February 7 khan Rev.
2013 Session a\anga Aizawl Zaidarhzauva chu Presbyterian
Theological College (ATC)-a Church of India in chawimawina
M.Th. zir tur an la thar a, Old lehkha ziak a hlan. Hlanna
Testament-ah 6, New inkhawm hi anmahni chenna In,
Testament-ah 5, History of Mission Vengah neih a ni a, PCI
Christianity-ah 8 leh Missiology- General Assembly Secretary
ah 8 lak an ni. Rev. Zosanglianan kaihruaiin
ATC-ah Doctorate zirna: Feb. chawimawina thuziak hi a hlan a
7–10 chhunga Senate of ni. He chawimawina thlangtu
Serampore College committee aiawhin Upa R.
(University) Senate/Council Lalmalsawman thu a sawi a, kum
Meeting leh Convocation, 25 lai ram pâwna Missionary hna
AICS, Tanhrila neih chuan a thawk thei chu PCI-in
Aizawl Theological College chu chawimawina pek a duh avanga
Doctoral Centre atan a pawm a, he chawimawina thuziak hi hlan a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 11

nih thu a sawi a, chhungkaw lam w February 13 zan khan


aiawhin Rev. Zaidarhzauvan Synod Mission Board leh
lawmthu a sawi bawk. Rev. Christian Reformed World
Vanlalzuata, Senior E/S-in Rev. Missions (CRWM) chuan
Zaian chawimawina a dawn thawhhona thuthlung
avanga lawmthu sawi \awng\aina (Partnership Agreement) an ziak
hun a hmang bawk a ni. thar leh a, hei hian kum 3 chhung
a awh ang.
13. Nl. Lalmuanpui Hmar-in
Synod Mission Board rawn
Senate Prize pahnih a dawng
dawr tur hian CRWM a\angin
Serampore College/ Rev. Dr. Gary J. Bekker,
University Convocation, AICS, Director of Christian Reformed
Tanhrila neihah khan Aizawl World Missions; Rev. Paul Yu,
Theological College a\anga B.D. Regional Director for Asia and
zir chhuak Nl. Lalmuanpuii Hmar Europe leh Jason Ellis, Elder in
chuan ti\ha ber lawmman pahnih Christian Reformed Church,
- Senate Prize in Biblical Studies Grand Rapids, Michigan-te
in New Testament B.D. Aizawl-ah an lo kal a, Synod
(Thuthlung Thara ti \ha ber) leh Moderator Rev. Lalramliana
Union Biblical Seminary Prize in Pachuau leh Synod Mission
B.D. for Highest Grade in New Board hotute nen inkawmin
Testament (Thuthlung Thara thawhhona hi an siam leh ta a ni.
mark hmu sang ber) a dawng.
w February 16–23 khan
14. Synod Mission Board Tripura & Karbi Anglong
w Synod Mission Board Mission Field Committee
(SMB) chuan a vawi 2-na atan neihpuiin Upa Lalrinmuana
Feb. 18–March 1, 2013 khan (Synod Mission Board
Odisha-ah Healing Crusade a Coordinator), Rev. R.
buatsaih a, Speaker atan Pu Vanlalnghaka, Rev. C.
Lalthuamkunga, Durtlang hman Chawngliana leh Upa J. Zoliana
a ni. Chhinga Veng Kohhran (Board Executive Committee
Masihi Sangati Zaipawlten an members)-te an kal.
\awiawm bawk.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 12

15. Bethlehem Veng kang 16. Synod Choir hla zir Camp
tuarte \anpuina hlan January 30–February 2
January 29 zanlai pelh hret khan Synod Choir member-ten
khan mi sualin Bethlehem Vengah Choir Cabin, Synod Conference
Bike - 5, Scooty - 2 leh Maruti Centre-ah Hla zir Camp an nei.
800 - 1 an hal a, lirthei hal avanga Camp hi Pu C. Lalchamliana,
kangmei chhuakahhian Pi Lalrawni Synod Choir Conductor-in
w/o Hrangtawna (L) in, chhungkaw kaihruaiin Zaipawl rawngbawlna
4 chenna chubungrua engmah chuh atana thil \angkai chi hrang hrang
hman lohin a kang ral vek a, an leh hla thar te an zir nghal a ni.
\henawma Pu V.L. Ruala in pawh
a kang nual bawk a ni. Synod 17. Finance Committee a \hu
Moderator Rev. Lalramliana Synod Finance Commt.
Pachuau chuan Bethlehem Venga vawi 104-na chu February 14
vanduaina tawkte hi January 30 khan Synod Office-a Committee
khanahmunah tlawhin,chhungkaw Room No.II-ah an \hu a, Synod
paruk hnenah \anpuina a hlan. Moderator-in kaihruaiin member
Moderator hi Synod Secy. Rev. H. 47 an kal.
Lalrinmawian a \awiawm bawk. Secretary reports-ah thil
Moderator hian In kang pawimawh hriat âwmte tar lan a
tuar hnenah Rs. 5,000/- a hlan ni a, chung zingah chuan Finance
a, vanduaina dang tawkte Manager contract basis-a rawih
hnenah Rs. 4,000/- \heuh a hlan lai Upa Lalsawmliana chu
bawk. Tun \uma Synod-in December 2013 thlenga thawk
\anpuina a pek te chu– chhunzawm turin contract pek
1) Pi Lalrawni chhunzawm leh a nih thu leh
2) Pu VL Ruala Synod Financial Rules 2011
3) Pu RL Lalawmpuia anga Budget Control ngai
4) Pu Lalrammuana pawimawh tura Department leh
5) Pu Lalsiamliana Field zawng zawngte ngen an nih
6) Pi Vanlalruati thu tar lan a ni.
te an ni a, \anpuina sum hi Synod April 2012–January 2013
Relief Fund a\anga pek a ni. chhunga Synod sum hmuh dan

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 13

dinhmun tar lan a ni a. Pastoral- Bible Study hi Rev.


ah Budget pum pui Rs. Krawschhuanmawia i/c Campus
59,58,72,000/- a\angin Rs. Ministry-in a neihpui a ni.
48,86,23,949/- hmuh a ni tawh
a, chu chu Budget pum pui 19. Moderator Programme
a\angin za zela 82 a ni. Mission Synod Moderator Rev.
lamah Budget pum pui Rs. Lalramliana Pachuau chu Jan.
40,82,49,000/- a\angin Rs. 30–1 Feb. chhung khan PCI
38,39,14,130/- hmuh tawh a ni Working Committee, Shillong-
a, chu chu Budget pum pui ah a tel.
a\angin za zela 94.04 a ni a. w February 3 (Pathianni)
Pastoral leh Mission Budget - Aibawk Bial (Aibawk,
belhkhawm Rs. 1,00,41,21,000/ Tachhip leh Sevenphul) a tlawh.
- a\angin Rs. 87,25,38,079/- w Feb. 5 (Thawhlehni)
hmuh tawh a ni a, chu chu 11:30 a.m. - Mizoram State
Budget pum pui a\angin za zela Tobacco Control Society
86.90 a ni. Nikum tun ang huna (MSTCS) meeting, CM
hmuh aia tuna hmuh tam zawkna Conference Hall
chu Rs. 12,69,34,588/- a ni. 1:00 p.m. - Property Comm.
w February 6 (Nilaini)
Sum lut tawh chinah
11:00 a.m. - PRESCOM
Presbytery huapin Synod hnuaia
BEC Meeting
Presbytery 40 zingah Aizawl
w February 7 (Ningani)
Bethel Presbytery chu theh lut
1:30 p.m. - Meeting with Pu
tam ber an la ni a, pahnihna
Lalsawta, Education Minister
chu Aizawl Central Presbytery
w February 8 (Zirtawpni)
niin pathumna chu Aizawl
1:00 p.m. - Music Comm.
Hmar Presbytery an ni.
w February 8–10
18. Campus Ministry - Bial Kohhran Hmeichhe
Feb. 18 khan Mizoram Inkhawmpui, Ramhlun
College of Nursing-ah Bible Vengchung Kohhran
Study neih a ni a, February 19 w Feb. 11 (Thawh\anni)
khan Apollo School of Nursing- 2:00 p.m. - Social Front
ah Bible Study neih a ni bawk. Executive Committee
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 14

w Feb. 12 (Thawhlehni) 8:00 a.m. - TEB Meeting


10:00 a.m. - SMB Meeting w Feb. 18 (Thawh\anni)
w February 13 (Nilaini) 10:30 a.m. - Central
7:00 a.m. - Revival Comm. Kohhran Hmeichhe Commt.
w February 13 (Nilaini) w Feb. 19 (Thawhlehni)
1:00 p.m. - Pension & 7:00 a.m. - Officers’ Meeting
Provident Fund (PPF) Board w February 20–23
meeting - Manipur Area Committee,
w February 14 (Ningani) Churachandpur
10:00 a.m. - Synod Finance w February 25 (Thawh\anni)
Committee - SL&PB BEC
w February 15 (Zirtawpni) w February 26–28 - SEC.

PATHIAN THU ZIR DUH TAN


Presbyterian Bible School, Mission Veng Aizawl-ah Session 28-na atan Certifi-
cate in Theology (C.Th.) Admission hawn a ni a. Dil duhte tan a hnuaia tar lan hi hriat
tur a ni e -
Admission Form : Office hun chhungin Rs. 10/-a lei theih a ni.
Dil hun chhung : April 30, 2013 (Thawhlehni) tlai dar 3:00 thleng.
Dil thei chin : Class VII passed, kum 16 chin, Kohhran dan chhunga awm.
Interview : May 2, 2013 (Ningani) zing dar 10:00
Class tan hun : May 7, 2013 (Thawhlehni)
Zir hun chhung : May - August. 2013
Stipend : Zirlai pakhat hnenah thla tin Rs. 500/- pek a ni ang.
Hostel a awm lo. Hre chiang duh tan Ph. No. 857530800/23174343/2350082-
ahte zawh fiah theih a ni.
Sd/- Rev. R. Lalengmawia
Principal, PBS

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 15

inneihnain ngaihhlut a hlawh lo


tial tial tihna a ni a, hei hi thil
pawmawm lo tak mai a ni a;
mipui vantlang hian nupui pasal
neih la duhte hi engtia puih tur
nge, tih kan ngaihtuah a ngai
Britain-ah inneih tak zet ta a ni,” a ti.
chungchang ngaihtuah Innei lova nupa anga
ngun a ngai ta hle khawsate chu ineih pangngaia
Inneihna leh a kaihhnawih inneite aiin a let thumin an
zir chiangtu The Marriage in\hen nasa zawk tih hmuh
Foundation chuan February chhuah a ni bawk.
15, 2013 khan London Benson-a chuan nupa
khawpuiah chhungkaw keh in\henna chuan ram sum leh pai
chhiatna thleng tam ta lutuk chu dinhmun thlengin a nghawng hle
engtia hmachhawn tur nge ni a, mipui sum (sawrkar sum)
ang, tih ngaihtuah ho tura pawh kum tin tluklehdingawn
intawhkhawmna an buatsaih a. tel hengah hian a luang ral a ni,
He Conference hi High Court a ti.
judge Sir Paul Coleridge-a’n a – CHRISTIAN T ODAY
kaihruai a ni.
An pawlin an zir Syria rama Kristiante
chiannaa an hmuh chhuah dan chan a chau
chuan kawppui nei za zela 40 Suria (Syria) rama
chu an in\hen leh a; \halai tualchhung buaina chuan reh
kawppui nei lo zingah nupui lam a la pan theih loh bakah
pasal neih tum za zela 75 chauh Kristiante chunga tharum
an awm tawh. thawhna a hluar thar hle. Pa-
He pawl hotu pakhat triarch Gregorios III chuan,
Harry Benson-a chuan, “Tunah hian Biak In 20
“Nupui pasal nei ch^k lo leh tihchhiat a ni tawh a, Kristian
duh lo an pun zel chuan naupang leh \halai 100 chuang

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 16

zet thah an ni a, eng emaw zat Pope Benedict XVI-in a


ruk bo an ni tawh a, heng mite ban tur thu a puang!
tlan chhuah nan hian sum leh pai Roman Catholic
tam tak sen a ni tawh bawk. Kohhran hotu ber, Pope
Kristian tam tak chuan kum Benedict XVI chuan February
khat chhung Lalpa Zanriah ni 13, 2013 khan Pope nihna
Sakramen pawh an dawng bansan a tum thu a puang thut
tawh lo va, puithiamte nen an mai a, he a thupuan hian Catho-
inhmu hlei thei tawh meuh lo a lic te bakah khawvel a
ni,” a ti. barakhaih tih mai tur a ni. Kum
Suria rama cheng \hin, 600 vel kal ta, 1415 khan Pope
buaina a chhuah avanga an ram Gregory XII chu Pope a\angin
chhuahsana ram danga raltlan a lo bang tawh a, chumi hnua
hi nuai hnih zet an ni tawh a, Pope nihna bansan leh hmasa
hei hian an rama mipui nun ber a ni dawn ta a ni.
hrehawmzia a tar lang a. Heng
karah hian Kohhran chuan Pope Benedict XVI hi
mipui thlamuan tumin theihtawp Pope John Paul a thih avangin,
a chhuah ve zel niin Patriarch April 19, 2005 khan kum 78
chuan a sawi. mi a nih laiin Pope 265-na atan
thlan a ni a; German mi zinga
Chanchin thar la khawmtu
Pope nihna chelh pakuana a ni.
Swedish Nuri Kino chuan,
Ban a tum thu a puannaah
“Muslim firfiakte hian
Kristiante tuartir dan an zawn chuan, “Vawi eng emaw zat
t^k zel avangin tunah hian Pathian hmaah ka chhia leh \ha
‘ngawi renga Suria a\anga hriatna ka inenfiah hnuin, ka
Kristiante chhuahna’ (silent kum lo tam zel avang hian,
exodus) a thleng mek a, Pope rawngbawlna keng kawh
vanduaithlak takin Iraq rama turin ka chak tawk ta lo a ni tih
thil thleng ang - inruk bo, ka inhre chiang a ni,” a ti.
pawngsual leh Islam sakhuaa Pope Benedict-a’n a ban
inleh luihtir a hluar thar hle a tur thu a puan hnu lawk a\angin
ni,” a ti. khawvel ram hrang hruaitute
– CHRISTIAN POST F EB.15, 2013 leh Kohhran pawl hruaituten a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 17

chungchang an sawi zui nasa ram erawh chu North Korea a


hle a, \henkhatin Pope thiltih ni a, an lal Kim chhungkua chu
chu tih ^wm tak leh Pathian biaka biak an phut
huaisenthlak hlea an hriat laiin avangin sakhaw dang, a bik
\henkhat thung chuan tih ^wm takin Kristiante lakah sawrkar
loh tak thil tiah an ngai thung. thikthu a che hle a, Kristian
He thu buatsaih lai hian 50,000 a\anga 70,000 vel lung
Pope thar an la thlang lo va, inah an t^ng mek a; nuai hnih
Kohhran hun pui pawimawh a\anga nuai li inkar vel chu rim
Good Friday thlen hma ngeia taka hnathawh luihtirna hmun
Pope thar thlan a nih rin a ni a, (Labor camp) hrang hrangah dah
Pope thlang tur hian khawvel an ni bawk.
ram hrang hranga Roman Saudi Arabia chu North
Catholic Kohhran Cardinal- Korea dawta Kristian tihduhdah
hote Vatican khawpuiah an kal hluarna ram a ni a, sakhaw
khawm dawn a ni. zalenna thua ram entawn tlak tak
– CHRISTIAN POST F EB.13 &15, 2013 ni \hin Mali chu Islam sakhaw
Dan lek kawh duhten an
Kristianten Islamic sawrkara thuneihna an chan
ramah tihduhdah an hnuah Kristiante tawrh nasatna
t^wk tam ber ram 10 zingah a tel thar a, ram
dangte chu Burma, China,
Khawvel ram hrang
Eritrea, Iran, Sudan leh
hranga Kristiante dinhmun
Uzbekistan te an ni. Kristian
thlithlai \hin pawl, Open Doors-
tihduhdahna hi sawrkarin mi mal,
in kum 2013-a Kristiante Thlirna
chhungkua, vantlang, Kohhran
(World Watch List) an tihchhuah
leh hnam nuna khap chi hrang
tharah chuan Kristian tihduhdah
hrang a siam dan a\anga teh a ni
hluarna ram 10 zinga ram pariat
deuh ber. America sawrkara
chu Muslim sakhaw zuitu tamna
State Department pawhin
ram (Islamic state) an ni.
sakhaw zalenna dan pawisa lo
Kristianten nek chep leh ram list a siam \hin bawk.
tihduhdah an tawrh nasat berna
– WORTHY NEWS JAN.30, 2013

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 18

India ramah Kristiante Joseph Dias, The Catho-


laka tharum thawhna a lic Secular Forum General
darh zau zel Secretary chuan Kristiante
All India Secular Forum laka tharum thawhna nasa deuh
hruaitu Ram Puniyani-a sawi deuh 250 zir chian a ni a, a tak
dan chuan Hindu firfiakten In- takah chuan hetiang thilthleng
dia ram hi Hindu rama siam hi hei aia a tam zawk hlea rin a
tura an beihna (Hindutva) ni, tiin hman deuhva Orissa-a
avangin hnam hnuaihnung leh tihduhdahna langsar tak ang
retheite hrek behna leh kha thleng lo mah se, tihduhna
tihduhdahna hmun tam takah a thlen dan enin a darh zau sawt
thleng \hin a, kum kal ta aiin hle a ni, a ti.
kum 2012 chhung khan Kum thara Parliament
tihduhdahna hluar lo zawk mah member inthlanna neih turah
se, tun hmaa hetiang thil a thlen sakhaw beh chhana mipui vote
ngai lohna hmun tam takah zawnna atan Hindu sakhaw
Kristian nek chepna a thleng behchhana ding pawlten \an an
thar thung niin a sawi. la nia a hriat thu a sawi bawk.
Karnataka chu Kristian Bombay High Court-a
tihduhdahna thlen tam berna Justice ni \hin, Michael Saldanha
niin kum 2012 chhung khan chuan Home Minister hnenah
vawi 67 a thleng a, Madhya Hindutva pawl -Sanathan
Pradesh-in dawtin vawi 28 a Sanstha leh Abhinav Bharat te
thleng a, Tamil Nadu-ah vawi chu dan pawna hnawl turin a
25 a thleng. Kristian laka ngen nghe nghe.
tharuma chetna thlen tamna India rama mihring za zela
state 20 zingah state pali - 74.3 hi Hindu niin, Muslim za
Tamil Nadu, Assam, Mizoram zela 14.2 an ni a. Kristian pawh
leh Goa te a lang thar a; Mus- za zela 5.8 an ni tawh a, Sikh za
lim firfiakte a\anga tihduhdahna zela 1.9, Buddhist za zela 0.82
pawh Jammu and Kashminr, an ni.
Kerala leh West Bengal-ah te – CHRISTIAN POST FEB.14,2013
a thleng bawk.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 19

ni a, Zofate hla chuam, Mis-


sion Veng YMA North siamah
No. 60 naah Ziakkawia tih a
ni a tu phuah zawk nge?
‘Pialral ram nuam ka
R. Rokhuma (Sena), thlen ve hun’ tih hla phuahtu
Khawzawl Vengthar hi Zofate hla chuam No. 42
zawhna naah chuan, Pasena
Tochhawng tih a ni a,
Z. Marka 1:4 hi lehlin Khawhar lengkhawm hlabu
hmasakah simna baptisma (Famngaite Hnemtu) No.
tih a ni a, lehlin tharah sima 113 ah chuan Rev. Chhawna
baptisma tih a ni a, a eng nge tih a ni a, tu phuah zawk nge?
dik zawk? Baptisma hi simna
a tana chan tur nge sim a Ch. Hla phuahtu hming ziak
chan tur? chungchangah hian tihsual palh
a awl bakah nia hriatte pawh a
Ch. A pahnihin a dik thei ve hrang thei a. Hla inchuh avanga
ve ang. Lehlin thar hi a chang buai hrep te pawh a awm theih.
pum pui chhiar loh chuan a dik Mizo Kristian Hla Thar Bu-a
lo a ang khawp mai a. a chuan dan chuan, “Aw ka
Baptisma hi miin sual a sim nan chenna he lei hmun hi” tih hi
ni lovin, sual a sim ang a, a Upa Ziakkawia phuah a ni a,
chang tur a ni. Hetiang a nih “Pialral ram nuam ka thlen ve
avangin Mk. 1:4-ah hian, hun chuan,” tih phuahtuah Rev.
“Baptistu Johana chuan sual Chhawna tia dah a ni thung.
ngaihdam nan sima baptisma
chan tur thu thlalerah a rawn Upa C. Thanghulha,
hril a,” tiin dah a ni ta a ni. Maubawk Sikul Veng
Z. ‘Aw ka chenna he lei zawhna
hmun hi’ tih hla phuahtu hi,
Z. Thuthlung Hlui lama Is-
khawhar lengkhawm hlabu
rael-hote leh hnam dang an
Famngaite Hnemtu tih No.
indo hian an thah zat fel takin
13 naah Rev. Chhawna tih a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 20

a lang a, an mi thah zat hi an Ch. A chhuak hnuhnung


chhiar thu a chuang si lo va, berah chuan Ni 1-na, No. 3-
engtin nge an hriat theih? naah hian, ‘Kan rama College
Ch. A ni khawp mai. Bible- leh University a thawktute leh
in sawi fel chiah lo mah se fel zirlaite tan’ tih a ni a. Ni 7-na,
taka chinchhiah theih tura No. 1-na hi, ‘Tualchhung
chhiartu an awm a ni ang e. Kohhrana rawngbawltu chi
Inkhawm zat pawh an hrilh ang hrang hrang - Thuhriltu, Thupui
angin Chairman-in a puang mai hawngtu, Sunday School
\hin a. Usher ten an lo chhiar zirtirtu, |antu, Zai hruaitu leh
avanga a zat pawh puan theih a dangte tan,’ tih a ni a. Hetah
a ni \hin a. ‘Usher ten an lo hi chuan a inanna awm lai a
chhiar a’ tih a ni chuang kher lang lem lo va. Chhut hmasak
lo ang hi a ni ang e. leh a hnuhnung a in ang lo a ni
mai thei e.
Z. Thuthlung Hluiah ram
leh mihring hming \henkhat H.L. Kama (Puruolte),
tawpah rin phei (-) a awm Saron, NC Hills zawhna
\hin a (eg. Og-a etc.). Eng
tihna nge? Z. Sam 133:3-ah,
“Hermon Daifim Zion
Ch. Hetianga an dah hi ‘hy- tlangtea tla \hin” tih hi Zion
phen’ a ni a. A \henah dah a ni tlang chu Jerusalem kulh
a, a \henah dah a ni lo va. An chhunga tlang pakhat a ni a.
dah chhan ber chu chhiar ti Hermon tlang chu Bible
nuam tur leh hriatthiam Map-ah chuan Suria rama mi
tiawlsam turin a niin a rinawm. a ni si a. Hermon Daifim chu
Z. Zing \awng\ai inkhawm Zion tlangah a tla phak dawn
thupui buah hian thu hlawm em ni?
inang a awm nual a, entir Ch. Palestine ramah khuan
nan, ni 1-naa 3-na leh ni 7- kum chanve chhung vel chu dai
naa 1-na. Pakhat zawkah tam tak a tla \hin a. Zana dai lo
hian thupui dang dah ni se a tla \hin chuan zingah chuan ruah
\ha lo’m ni? tam tak sur ang maiin lei a
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 21

tihnawng \hin a ni. Hermon Ch. He lai thu hi Bible-a zawh


tlang khu dai a tam avangin a hlawh pawl tak a ni a,
hmingthang hle a. I rawn sawi duhthusama in chhan erawh a
ang hian a inkar a hla a, mel har hle thung. Gen. 4:16-ah
200 vel lai a ni a, Zion tlanga hian Kaina chu Nod rama a
zuk tlak daih theih thu a awm awm tak thu kan hmu a, nupui
lem lo. ‘Hermon tlanga tla \hin a han neih thu a sawi tel lem lo.
ang, Zion tlanga daifim tla’ tia Gen. 4:17-ah, “Tin, Kaina
a sawina a ni ang e. Hla thu a chuan a nupui a pawl a; tichuan,
ni tih hriat a \ha ang e. a rai a...” tih kan hmu a, chang
Z. Genesis 13:8-ah hian 16 & 17 inkarah pawh hian
Abrama hian Lota unau kum tam tak a tla thei a ni tih
angin a sawi hi a dik em? ring ila. Chutiang a nih loh vek
Lota hi Abrahama unaupa pawhin he lai an ziakna lai hi
Harana fapa a ni lo em ni? Bible phuah khawmtute hian an
nei tel lo a ni mai thei e.
Ch. Hetiang deuh hi hmun
dangah pawh a awm leh zauh Z. Matthaia 12:12 ah,
\hin. Sap \awng Bible lamah vanram chuan beih vak a
pawh lehlin hmasak lamah tawk \hin a, a bei vak tute
chuan ‘unau’ tia dah a ni chuan an pawnglak \hin tia
hlawm a. Bible lehlin tharah Isuan a sawi hi a awmzia eng
hian ‘pafa’ tiin dah a ni ta a. nge ni?
Mizo rilruah chuan a chiang ta Ch. Bible lehlin tharah chuan,
viau mai. “Baptistu Johana lo awm
Z. Genesis 4:16 ah Kaina a\anga tun thlengin vanram chu
khan a nau Abela a thah an bawh huai huai a, a bei
avang khan Nod ramah a vakte chu an lut \hin,” tiin dah
tlan bo va, nupui a han nei a ni a. ‘Vanram kai turin
ta mai si a. Khatih lai khan tharum a ngai’ tihna lam ni
Adama te chhungkua lek an lovin, ‘tih tak zeta beitute chu
ni a, mihring dang an lo awm an hlawhtling nge nge \hin’
teh reng em ni? tihna a ni ang e.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 22

ang em?
Mayadon Lalnunthara, Ch. Synod Ramthar
Evangelist Teacher Rawngbawl Hna Kaihhruaina
Diblibagh Home Mission (Synod Mission Service
South zawhna Manual) 2009 Schedule - 44
Z. Synod vawi 70-na 1994, ‘Mission Field-a thlanmual neih
phek 38 na General Agenda kaihhruaina’ No. 4-ah chuan,
57-a Kristian thite ruang hal “Mitthi ruang chu thlanmuala
chungchang tih ah hian a phum kher lova, a ram miten
tlangpui lakin mitthi ruang hal ruahmanna an siam theih chuan
hian Kristian thurin khawih dodal lova kalpui mai nise” tih
hranpa lova a lan avangin a a ni a. Hei hian i zawhna chu a
hmangtu Kohhran te’n \ha leh chhang mai awm e.
remchang an tih angin a rel Z. Chakmate hi Buddhist
theih mai niin a lang, tiin a sakhaw bia an ni a, mitthi an
awm a. he thu ka tarlanna lo awmin an puithiam,
chhan hi Chakma te hian pi leh sakhaw hruaitu (Bante) an
pu a\ang tawha a tlangpui ko \hin a, mitthi pualin
thuin eng emaw rokhawlhna a hunserh an hman hnuin an
awm a nih loh chuan an hal hal mai \hin ani. Ni sarih (7)
ngei ngei \hin a, Kristian an hnuah mitthi pualin (Dormo)
nih hian phum ngei ngei turah lungphun kan tih ang hian an
an in ngai \hin a. Kristian ni hmang leh a, hetiang zulzui
tura kan sawmin, ‘Nangni hian kristian te thi an awm
Kristiante chu in inphum \hin hian lo in hal ve thei dawn ta
a, phum hi kan hlau a, ila, sakhaw puithiam an koh
chuvangin Kristian nih pawh aiah kan Kohhrana Pastor
hi kan duh \hin lo a ni,’ tiin emaw Upa emaw Kohhrana
eng emawzatin min lo chhang rawngbawltu emaw ko ta ila,
\hin a ni. mitthi puala hunserh hman
Tichuan, Chakma hnuin hal ve ta sela, tichuan
Kristiante an thihin an duhna ni sarih (7) niah mitthi pual
angin kan in hal sak ve thei bawkin (Dormo) aiah

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 23

lungphunna ang hian a inhmeh zawk lo maw?


hunserh te hman pui leh ta Ch. Pathian Biak Inkhawm
ila kan Kohhran thurin nen Hruaina Bu kan hman mek hi
a inkalh viau ang em? ennawn leh mek a ni a.
Ch. Ral a\anga ro inrelsak hi Engtiang takin nge an rawn
a harsa khawp a. A chunga ennawn dawn kan sawi mai thei
zawhna Synod Mission Ser- lo va. Engpawh ni se, duh dan
vice Manual-in a chhan dan hi a inang vek thei lo va,
a\ang khian Administrative mawhphurtuten Pathian rawn
Secretary hova rel fel theih mai chunga hma an lak dan ang ang
chi a nih hmel e. pawm thiam hi a \ul ve viau
bawk \hin ania!
Upa K. Vanlalmawia, Z. Thingtlang Kohhran
Champhai Vengsang harsa ve tak takten Synod-a
zawhna Biak In sakna an dil hian a
Z. Pastor nemngheh leh \henin hmu mah se hmu lo hi
Upa nemngheh inkhawmah a tam zawk an niin a lang a.
te hian nemngheh thu chham Hetih lai hian Aizawla
lai hian mipui kan ding \hin Kohhran hausa zawkten an
hi a inhmeh hle a. Kohhran Biak In sak report an siamah
dan zawhkim thar lawm luh, Synod puihna an dawng tih a
thunun lak luh, pem lawm lang \hin a, dil ang pek theih
luh leh pawl dang a\anga lo ni lo mah se pek chuan pek
pakai lawm luh inkhawmah tlan vek mai hi a \ha lo’m ni?
te hian thu chham laiin mipui Ch. Khawpui chhung Kohhran
kan \hu a, lawm luttuin zawng zawng hi an hausa vek bik
chibai a buk chhung chauha lo va, thingtlang Kohhran
ding \hin turin Inkhawm \henkhat aia harsa pawh an awm
Kaihhruaina buah chuan ve tho mai. Eng pawh ni se, kan
kan hmuin kan kal dan pawh Synod hruaitute hian bukna dik
a ni a. Lawm luh leh lak luh tak khaiin, a pum puia kan \hat
inkhawmah pawh hian thu tlanna tur ngaihtuahin fimkhur
chham laia mipui lo din ve hi takin hma an la \hin tih kan
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 24

hriatpui a \ha ang e. a Jubala hi \ing\ang leh


Z. Synod Directory phenglawm tum tuho zawng
siamah hian Aizawl khawpui zawngte thlahtu tia sawi hi a
chhunga Kohhran Commit- ziak ang anga pawm chi a ni
tee member-te phone number thei dawn em ni? Bible-a hla
chauh nilovin Synod sum leh Music, Pathian fakna lam
senga tihchhuah anih rau rau chi reng reng te hi Kaina thlah
chuan thingtlang lama a\ang ni lovin Setha thlahte
Kohhran Committee mem- a\anga lo lang an ni zawk si a.
ber-te phone number Sam bu hi kum 800 chhunga
chuantir ve theih dan a awm Israel-te hlaphuah thiam hla
lo’m ni? phuah an lakkhawm tih a ni si
Ch. Synod Directory hi Synfo a, kan Bible-a Musician ho
lamin an buatsaih \hin a ni a. I Jubala thlah te anga pawm a,
rawn rawt anga kalpui pawh hi Jubala hi Music Founder (Mu-
an hreh hauh lovang. sician ho thlahtu/bulpui) a
Amaherawhchu, khawpui nihna min han sawifiah sak teh.
chhung Kohhrante ngei pawh Ch. Jubala hi Kaina thlah kal
hian an thehlut kim \ha hlei thei zela Lameka fapa naupang
lo va. Thingtlang lam nen hma zawk a ni a (Gen 4:21),
ni phei se chuan kim lo a tam “\ing\ang leh phenglawng
duh viau mai thei e. Eng pawh tumtuho zawng zawng thlahtu,”
ni se, thuneitute hnena lehkhaa tih a ni a. Tin, a u, Jabala chu,
rawtna thlen chi a nih hmel e. “Puan ina awm ran vulhtuho
thlahtu,” tih a ni thung (Gen
Upa Lalpianthanga, 4:20). Jubala hi \ing\ang leh
Mualpheng zawhna phenglawng siam thiam, tum
Z. Kumin 2013 Puitling leh ham pawh thiam an hriatte
Sunday School zirlaibua zirlai zinga a hmasa ber a nih avangin
I-na (Thuhmahruai) a Bible “|ing\ang leh phenglawng
chang tlawhchhan Gen. 4:21- tumtuho zawng zawng thlahtu,”
tiin an sawi ta mai a ni ang e.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 25

KRISTA KRAWS
Chhiar tur : I Kor. 1:18-24; Joh. 3:14-17
– P.B. Lalzuithanga
Ramhlun North
Krista kraws leh Pathian hmangaihna thu hi a
inzawm tlat a, \hen hran tak tak theih a ni lo. Kan thusawi turah
pawh hian Krista tuarna leh Pathian hmangaihna thu kan sawi
dawn a ni.
Chanchin |ha Johana ziak 2. Juda-ho Dan buah chuan,
kan chhiarah khan thinga khai ‘Thinga khai kân apiang chu
kân/kraws kha Pathian Pathian ânchhe dawng an ni,’ tih
hmangaihna aiin a sawi hmasa a chuang a. Kraws-a khai kân
zawk a, keini pawhin kraws thu Pathian ânchhe dawng a\ang
hi kan sawi hmasa zawk ang. chuan mi sual chhandamna chu
1. Kraws thuhril chu thuhril awm thei rualah an ngai lo.
âtthlâk a ni Chuvangin, Krista kraws chu
Juda-ho tan chuan vanram an
Kraws khenbehna hmanga
luhna d^ltu lungpui a ni tlat.
chhandamna kawng Pathianin a
Chuvangin, Krista kraws tuarna
buatsaih hi mi tam takin an
hmanga chhandamna thu
hrethiam thei lo. A chhan chu -
Chanchin |ha, Paula ten an hril
1. Hetih hun lai hian Grik-ho chu mi tam tak tan chuan thu hril
finna leh zirtirna chuan khawvel âtthlâk a ni a. Chutiang thuhriltu
a deng chhuak tawh a. An leh a thu hril lo pawmtute chu mi
zirtirnaah chuan, “Pathian chu a mawl, hriatna pawh eng mah nei
thi thei lo. Mitthi phûm tawh hnu lovah an ngai.
tu mah nungin an tho leh ngai lo,”
Tunlai pawh hian mi
tih te hi a ni. Krista chu khenbeh
\henkhat chu kraws
theih, thi thei a nih chuan Pathian
thiltihtheihnain an nun pum pui hi
Fapa a ni lo vang. Chutiang mi
a her danglamsak vek a. Pathian
lak a\ang chuan mi sual
hmangaihna leh Pathian ram
chhandamna chu awm thei rual
\ulna chuan an nun a hneh a, thil
a ni lo,” tih hi an zirtirna a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 26

dang an ngaihtuah thei lo va, Lung chang tak, lung sakhat, lung
sawrkar hna an thawh lai pawh lian pui puite hi a vawrh darh vek
thawh chhunzawm zel thei lovin thei a ni. Amah nêktu chu thil
an bansan a, an hlawh pangngai sakhat lo, kawrawng a nih erawh
aia hlawh tlem zawk hlawh turin chuan ring takin puak mah se, a
Missionary-ah te an chhuak a. hnathawh hmuh tur a awm meuh
Chutiang mite chu mi mawl, finna lo (Rev. Challianngura Sermon
leh remhriatna nei lo, âtthlâk kan bu).
ti nge, (1) Krista kraws thiltihtheihna
Mihring mihrinna hianin, pawh chung lam thiltihtheihnaa
A ngaihtuah chhuak zo lo a che thuam a ni a, a chak em em a, a
Ka chhandamtu i thuruk hi mi tawhte azir zelin amahin
kan ti zawk dawn? chakna a insiam chawp thei a.
2. Krista Kraws chu Paula te ang mi chak, mi fing,
Pathian thiltihtheihna a ni thiltithei bei tur chuan chung lam
thiltitheihna chak tak hman a ngai
Korinth kan chhiarah khan, a, Paula chu êngin a chhun thlu
‘Krista kraws chu boral mekte tawp a. Kristiante tiduhdah
tan chuan âtna a ni si a. Keini \hintu chu Krista leh a ram tana
chhandam mekte tan erawh \hahnemngai taka thawktu a ni
chuan Pathian thiltihtheihna a ni,’ ta a ni.
a ti a. Krista kraws chu \henkhat
tan chuan âtna a ni a, \henkhat (2) Chu kraws thiltihtheihna chu
tan chuan thiltihtheihna a ni. Heta chang tur chuan mahni inpaih ral
‘thiltihtheihna’ tih hi a \awng bul veka eng mah ti thei lova insiam
lam Grik-ah chuan Dunamis tih hmasak a \ul a ni. Thiltihtheihna
a ni a, English-a lehlinah chuan chang tur chuan thiltihtheih loh
dynamite tiin an let a, hmasak a \ul tlat. Krista pawh
Zo\awngah chuan lung h^lna, kha thiltihtheihna famkim chang
nasa taka puak thei, bomb chak tur chuan kraws-ah kha eng mah
tak tiin a ziak. Lunghalna chu a ti thei lo.
amah nektu, amah deptu a sak Upate leh lehkha ziaktuten,
poh leh hna a thawk nasa thei a. “Mi dang mah a tidam \hin a,
mahni a intidam thei si lo. Krista,
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 27

Israel te lal i nih takzet chuan, kan sawi mai ni lovin, a tak takin
rin theih nan che, intidam la, Kalvari tlangah, thing kraws
kraws ata lo chhuk rawh,” tia an chungah mi sualte tana a nunna
tih-el lai pawhin Krista chuan eng hlanin a paung a. Chuvangin
mah a ti thei lo. Chuvangin, Pathian hmangaihna lan
mihring ngaihah chuan kan Lalpa chhuahna leh lan chian berna chu
chu a tlawm a, a mualpho a ni. Krista kraws tuarnaah hian a ni.
Beramno, a hmul mettu hmaa a Tun thlengin Pathian hmangaihna
ngawi reng angin, ani chu an a chu tuarna leh lungngaihna hmun,
tlawm laiin a kâ a âng lo. manganna leh \anpui ngaite
Nimahsela, ani chu kan awmna hmunah hian hmangaihtu
bawhchhiatna avangin hliamin a hmel chu a lang \hin.
awm a, kan khawlohna te (2) Pathian hmangaihna
avangin vuak thi tlinin a awm a, chakzia leh a deh natzia tlemin
kan thlamuanna tura thununna sawi kai ila. Mi zakzum
chu a chungah a tla a, a vuakna inkhawmnaah pawh a langsar
vualtea tihdamin kan awm ta. laia \hu ngam lo, mi kara \hu bo
Lal Krista thisen \hin ang leh pitar \henkhat, mi
thianghlimah chuan, dang tibuaitu nih hlauva
Bawlhhlawh ber pawh silfai inthlahrung taka \hu bo \hin angte
kan ni; chungah Pathian hmangaihna a
Chu thisena silfaite chuan, inpuan meuh chuan zahzumin
Khawpui thianghlim chu an awmzia a nei lo va, inthlahrunin
lût ang.” awmzia a nei lo. Mi zing ata ban
Unau duh tak, Krista phar chhuakin lamtualah zahna
kraws thiltihtheihna, Krista leh inthlahrunna awm miah lo ang
thisen thianghlim chuan silfai i ni maiin a phar sang sangah an
tawh em? \ang \hin a ni.
3. Kraws - Pathian Chutiang bawkin, pa
hmangaihna puan chhuahna \henkhat inti patling, thisen
(1) Pathian hmangaihna chu a zawmpuite thihnaah pawh mittui
Fapa mal Isua Krista, khawvel far khat pawh tifar lo, mipui hmaa
tana a rawn peka chuan a sawia fel taka thusawi \hin te pawh hi

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 28

an chungah Pathian hmangaihna (4) A dawt lehah chuan


a rawn inpuan meuh chuan an \ap Pathian hmangaihna chu
per pur a, mittui tifar tam tam an hmangaih ve lote chuan an
ni chawk. Intihpachan hian hriatthiampui phak loh avangin
awmzia a nei lo. Chuvangin, thil âtthlâk an tihsak tlat. A
Pathian hmangaihna chu a chak tichiang turin he thu hi lo sawi ila.
a, nun zawng zawng a her Khawvel Indopui II-na
danglam vek a, kan tih \hinte chu chhuah hma lawk khan ram ni tla
thlahin kan tih ngai lohte tih a \ul seng lova roreltu, England lalber
zawk \hin a ni. fapa, Prince of Wales, Lal
(3) Pathian hmangaihna chu a hmel\ha an tih huai huai chuan
chak a ni, thinlung a hneh a, nun nupui atan American nuthlawi
pum pui a her danglam dawrh a, Simpson-i chu nupui atan neih a
a mi deh a na a ni. Chutiang tum a. Nimahsela, an ram danah,
khawp chuan kan nun pum puite ‘England lalber fapa, lal\hutthleng
sâwi danglam mah se, tu mahin luahtu tur nupui atan chuan nula
Pathian hmangaihna chu kan hnahkhat, nula thianghlim
sawi chhuak phak lo va, kan (virgin), lal chhungkaw thisen kai
sawi chhuah phak lohna te hian a ni tur a ni,’ tih a ni a. Chuvangin
a hmangaihna thûkzia leh an ram rorel khawl Parliament
ropuizia a tilang zawk a ni. Fakna chuan Prince of Wales chu nupui
hlain- atan Simpson-i neih an phalsak
Pathian hmangaihna loh avangin, ram ni tla seng lova
ropuizia, roreltu, lal\hutthleng chu luah nge
Thu leh hlain a hril seng lo; a duh, nupui atana Amercia
Van aia sang, aw a zau zia, nuthlawi neih, tiin duh zawk thlang
Sual hmun thim ber pawh turin thu an pe a.
a thleng zo; Prince of Wales chu nasa
Sual bawiha tâng, lungngai takin a inngaihtuah a, Simpson-i
mangang, chu amah avangin tu mahin nupui
A Fapa a pe a atan an duh tawh dawn lo tih a
Boral fate muanna a pe, hriatin a khawngaih em em a,
An sual a ngaidam ta. England lal\hutthleng chu ropui

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 29

takin luah pawh ni ta se, a hmangaih zual deuh deuh zawk


hmangaih ber Simpson-i tel lo a ni. Nu leh pate pawhin kan
chuan a hlim theih dawn loh hriatthiam em em chu, kan fate
avangin lal\hutthleng chu hnawlin zingah pawh a sual sualte hian nu
a hmangaih ber chu nupui atan a leh pa hmangaihna an dawng
nei a, amah nena retheih leh hnem zawk zel a ni. Chuvangin,
hrehawm tuar chu a thlang ta mi sualte chhandamna atan
zawk a ni. kraws tuarna hmanga
He thu hian khawvel a deng chhandamna kawng Pathianin a
chhuak nghal a, mi tam tak chuan buatsaih hi mihring mihrinna leh
lal hmel\haa chu â an ti em em a, mihring finna hian a ngaihtuah
nuthlawi Simpson-i a thlang chhuak zo lo va, âtthlâk an ti a
zawk chu mak an ti a, pawi an ti ni. Pathian hmangaihna chuan-
em em a. Mizote pawhin â an ti Hmangaih luat vang
a, pawi an tihzia hla an phuah kur inngaitlawmin,
ngiai nguai a, eng mah a sawt Hrehawm leh thihna a rawn
tawh chuang si lo. thlang ta;
He thu hian Pathian Hmangaih ten malsawmna
hmangaihna chu hmangaih ve lote an chan theih nan,
chuan an hriatpui phak lohzia leh Hmangaihtu’n a tuar a \ul
hmangaihtu tan chuan an si \hin.
hmangaihte hlutzia a tilang a. Miin tih hla angin min hmangaihtu
hmangaih tlak loh anga an ruatte chuan kan tuar ai min tuarsak a
hi hmangaih tlak loh an tihna lai ni. Chu chu Pathian hmangaihna
tak chu Pathian hmangaihna kraws in a rawn puan chu a ni.
chuan a ensan thei lo va, a Lalpan malsawm rawh se.
Amen.

“Kraws-ah khan ka tan khenbeh a ni,” tih hian sualna lakah min
chhanhim a. “Kraws-ah khan a ruala khenbeh ka ni,” tih hian
sual thiltihtheihna lak a\angin min chhanhim.
– John Gregory Mantle

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 30

KRAWS KA THUAM A NI
– Upa C. Lalengzauva
W. Phaileng
I Pet. 4:1: Kristan tisaa a tuar avangin nangni pawh
chutiang rilruknain inthuam ve rawh u.”
Lal Isua hmangaihna avanga min tuarsakna lam hi kan
tuipui em em a, tuarna hi hmangaihna hnathawh a nihzia kan hre
chiang hi a lawmawmin kan hriat tur tak kan hria hi a dik a ni.

Hetih lai hian kan tuipui ve zel chu Kraws-a inkhenbeh


vak loh lam ve thung chu - thihna rapthlak tak mai chu a
‘Tuarsak vena lam’ hi a ni tlat ni a. Chu chu kan Lal Isuan a
thungin ka hria. A sawi pawh hi rawn tuar ve tlat mai hi a ni a.
kan sawi tlem deuhvin a hriat a. Lal Isuan a tuar ve takah hian
Krista tana kan tuarsakna mi sualte chhandamna tur a lo
avanga thlarau lam hlawkna kan nih si avangin chu chu a hretuten
dawn pawh sawi tur kan hre kraws chu an ngaisangin an
tam lo tlat a ni. Kan harh thar chhuang ta tlat mai a, chu
leh piantharna a nun rei theih tuarna rapthlak tak mai chu
lohna chhan pawh hi hei vang hi hmangaihna hnathawh a ni tih
a nih ka ring deuh \hin a. kan lo hmu chhuak ta zel a ni
Chuvangin, tun \umah a, a makin a ropui ta em em
pawh hian kan Lal Isua tana mai a nih hi.
tuarsak vena lam leh inpekna Lk. 9:23-ah chuan, “Tu
lama inthuam a pawimawhna pawhin mi zui a duh chuan,
leh, tuarna hi eng vanga lo awm mahni hrehawm pawisa lovin,
thei nge a nih kan ngaihtuah ni tin a kraws puin mi zui rawh
dawn a ni. se,” a ti a ni.
Tuar ve tura tih kan ni (I Tuarna pumpelh zawng,
Pet. 4:1): Phoiniki-hoten mi tuarna hel zawng, tuar peih lo
sual bik hrem nana an chin leh hlau chunga zui, hming\hat
chhuah Rom-hovin an chhawm tum chunga rawngbawlte kan
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 31

Lalpa ngaih dan a ni thei lo. A Kraws hnathawh chawl lo


nuam chauh uma peih loh ngah chu (Kol. 1:24): Kraws chu
dup mai, duh zawng neih tlatte tuarna leh mualpho tar lanna a
a rem lo. ‘Tisa chakna’ Bible- ni a, hla siamtu bawkin, “Kei
in a tih pawh hi hetiang chi, kan ka tan chu kraws chu,
chak zawng anga rawngbawl ngaihhlutawm ber a ni,” a ti.
leh kan peih tawk leh nia kan Kraws hnathawh mak tak mai
hriat dan tawka chet tumte hi a chu Krista ringtute hnenah pek
huam vek a ni. ‘Sual anga lang a ni a, Lalpa chuan a thlarauvin
zawng zawng lakah chuan min hriattir \hin a, kraws hlu tak
inthiar fihlim rawh u,’ a tihte chu mi sual tan mi \ha ber a
kha a tel vek bawk. thihna chu a lo ni si a, a va ropui
‘Chak tak leh huai takin em! He kraws hnathawh chawl
awm rawh, i rah chin apiang lo hian nangmahah engtin nge
chu i ram a ni zel ang,’ tia hna a thawh ve \hin le? Inenfiah
thupekte kha vawiina kan hman teh. Indonaah pawh miin he
tur a ni. kraws hi hneh nan an hmang a
ni a, Sam ziaktuin, “Thihna
Huaisen taka rinnaa kalte hlim kawr ruam zawh mah ila,
chuan he thuam (kraws) hi a thil \ha lo reng reng ka hlau lo
takin an hmang a, thlarau lam vang. Nang ka hnenah i awm
thu thuk leh thuruk chu an hmu si a,” a ti.
zel a ni a, a va ropui em!
Lungngaih ni leh lawm ni
Unau duh tak, he thu thuk
te pawh i nei ve \hin ang a, ngui
leh finna hi hmuh fiaha neih ve i
chang ni leh zankhua te rei i tih
duh chuan kraws chu inthuam
chang leh sual hnathawh avanga
nan hmang ve mai rawh. Hlain–
i hrehawm ni te a awm fo \hin
“A \hat hretute chuan, ang a, chutih hunah pawh chuan
Ril\am tuihal tuar kraws hnathawh (hnehna)
angin, chawl lo chu i ta a ni tih hriain
Hriat nawn an chak fo hmang zel ang che.
\hin,”a ti. Hei hi kraws
hnathawh dan chu a ni. Kraws chu chawimawi tlak a
ni (Gal. 6:14): “No cross, no
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 32

crown” tih thu tawi t> chu Kraws chu in\henna a ni


‘Tuarna lovin lallukhum a awm (Gal. 6:14): Kristian hla bua
lo,” tiin dah a ni a. A ni tak e, kan sak \hin ‘Kraws chuan
tuarna hi lallukhum khawvel nen min tihrang ta,’ tih
(chawimawina) dik tak leh chu a ril ngawt mai. Ringtu nun
chawimawi tlak chu a ni si a. dik tak a ni a, khawvel thil leh
Hming\hat leh chawimawi khawvelna zawng zawng leh
duh lo tu mah kan awm lo, mihring hlui, keimahnia keimah,
ropuinaa ngaia kan beih fan fan bawhchhiat pawisa lo leh mai
\hin pawh a ni. Hemi chang tura \hina, tualthah leh uire te,
koh pawh kan ni. Mahse, a rukruk leh eiruk te, hlemhletna
kalkawng dik tak chu tuarna leh bumna te pawisa lo leh mai
(kraws) a ni si a. \hin a, mahni infak \hin a,
inngaitlawm thei lo va, mi
Mi ropui leh chung- dangte chawkhnawk a, itsik
chuang, chawimawi hlawh \hin \hina chu, kraws chuan a tithei
leh chang sangte pawh hian a ta \hin a, a va mak em! Mahni
man an lo pe nasa em atin ni. aiin mi dang \ha zawka ruat
Rawngbawltu kan nihnaah theihna leh hmelmate hial pawh
pawh hian chawimawi hlawhtu ngaidam thei ta mai chu, a va
leh kan fak \hinte hi chu mi dang mak em! Kraws chu khawvel
aia thawk rim leh buai, mahni nena in\henna a lo ni chiang a,
pawh inhre chang lova Lal Isua he nun hi i hmu fiah pha lo a nih
tana thawk te, thihna leh ngat chuan kraws chu i tan a la
hmingchhiat leh chan pawh hlu pha ve lo tihna a ni a, i la
huama beitute ‘^tchilh’ an tih hre fiah lo hle mai tihna a ni ang.
ang chite hi an lo ni zel mai.
“Kei chu kalvari kraws Zoram Kristiante, a bik
chauh ka thuam a ni, takin inen fiah ngam ang u,
Chu chu ka hlim leh ka kraws hnathawh chawl lo hian
muanna ber, min fan hneh lo riauvin a lang.
Aw kalvari kraws, ka Thlarau pawl tharna (revival)
thuam famkim i ni,” an ti. kan chan fo laiin Lal Isua tana
tuar tura inpeihna kan nei tlem

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 33

deuhvin a lang a ni. thei lo vang, hrehawm sawi sen


Tunah mai pawh hian eiru lohva hremna i tuar loh nan,” a
lo tura intiam ngam eng zat nge ti a.
awm? Zu zuar lo tur leh in lo “I kraws tuarna lam chu
tura intiam ngam eng zat nge panin ka lo kal hnai deuh
awm ang le? Sual nawmna deuh,” tiin Lalpa i pan ngam
hlimpui aia Pathian mite nena ang u.
tihduhdah (hmuhsit) tuar ngam ‘Kraws chuan khawvel
eng zat nge awm ang i le? nen min tihrang ta.” Lalpan
Kan Lal Isua chuan, ‘I malsawm rawh se. Amen.
tan tam ka tuar kha, i hril zo

Isua hian a Lalram hlimpuitu tam tak a nei; mahse, kraws


pua a tana tuartu chu tlem t> an ni. – Thomas A. Kempis

Vana lallukhum khumte zingah khian leia kraws pu lo tu


mah an awm lo – C.H. Spurgeon

Kristiante hian fiahna te, harsatna te kan tawhin,”Ka


kraws put tur a ni e,” kan ti leh ngawt \hin a. Hei hi kraws
put awmzia a ni lo. Kan nun hlui ni tina hnawl zelin mahni
thih tur a ni zawk – A. Murray

Mahni mihring hlui ngam tura kraws tlawhchhan nachang


hre lo ringtu chuan nun thar zirtirna kawng hran a rek
thar lek a ni – U. Usrer

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 34

KUM 1910-1923 INKARA


KOHHRAN RORELNA HRANG HRANG
|HAN DAN
– Rev.H. Biakthansanga
Kulikawn

Kum 1925 ah Assam ram Presbyterian Kohhran Dan


bu chu tih siam a ni a. Hemi kum hmalamah hian Kohhran rorelna
hrang hrang hmel a lo lang tan a. Tualchhung, Tirhkoh Bial Inkhawm,
Bial Inkhawm, leh Presbytery Inkhawmpui te an ni a. Kum 1910-
1923 inkara kan Kohhran rorelna hrang hrang in tan dan leh
thanchhoh dan tlangpui chu hetiang hi a ni a.
1. Tualchhung: Tualchhung “Kohhran Hotu”, an vuah a
inrelbawlna hi a tir a\angin (14.Oct.1910. Presbytery
Presbytery rorel inkhawm Minute). Kohhran malin
kaihhruainaa kal a ni a. Kristian Kohhran Hotu an neihte chuan
awmna khua leh vengah inkhawmpuia rel ngai lo chi chu
inkhawm hrang tham an awmin an rel fel ve mai niin a lang a.
Presbytery-ah inkhawm an dil a. Kohhran Hotu hi kum khat atana
Inkhawmho hruaitu tur pawh dil ruat/thlan an ni a. “Hemi nia
a ngai a. Chutianga hotu tur chu rorelin kum khat atan chauha an
ruat emaw, thlanin emaw an nei rem chu tuna Aijal Kohhran Upa
a. Hetianga kaihhruaina hi kum turin awm hlen turin leh
1910 Chapchar Presbytery Presbytery-a tinghetin an thlang
inkhawmin a siam a. “ Khawiah leh ta,” (Aijal Kohhran Upa
pawh Kristiante an lo tam a mi Thuremna Bu I).
20 emaw lai an lo awm chuan, Dam chhunga Aijal
anmahni ho tur Kohhran hotu Kohhran Upa tura tihngheh an
neih duh apiang chuanin Octo- nih hma hian kum khat chhung
ber thlaa Presbytery inkhawm chu Kohhran hotu an ni a. Tual
hunah rawn hrilh shela..,”. Upa kan tih erawh hi chu ni lovin
Chutianga an siam chu , a lang a. Tual Upa ang chi neih

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 35

theih dan kawng hi chu kum Tirhkoh Bial Inkhawm chu


1925-a Dan bu siam a nih khan tihtawp a ni ta a.
siam a ni chauh a ni. Kohhran 3. Bial Inkhawm: Tirhkoh
hotua thlante hi ‘Deacon’ tiin Bial siam a nih hnuah Pastor bial
Presbytery hian a sawi bawk a hi siam a ni a. Kum 1915 thleng
(April.13.1911). Deacon an khan Mizo Pastor panga chauh
hman awmzia hi, Kohhran Upa an la awm a. Tirhkoh bial pahnih
sawina atan emaw dam chhung emaw, a aia tam pawh inkawpin
ni lo, hun eng emawti chhung Pastor Bial kha siam a ni a.
chauha Kohhran hruaina hna Chutiang ang Bial \heuh chuan
thawk tura thlan sawina emaw, Bial Inkhawm an nei \hin. Pas-
a ni ang. tor Bial inkhawm hi eng tik laia
2. Tirhkoh Bial Inkhawm: \an nge tih hriat a har a. Kum
Dt. 25.Oct.1912 Presbytery 1915 Favang Presbytery
Inkhawmpui chuan, Inkhawmpuiin, “ Bial Inkhawm
“Inkhawmpuite” neih a rel a. nei apiangin Presbytery lehah an
Mite fuih thar nana Thuhril chanchin han shawi rawh se,” a
inkhawma hman a ni. Thuhril ti a. Heta a lan dan hi chuan
inkhawm ni mah se thu Khawi lai Bial emaw chuan Bial
pawimawh rel a awm chuan Bial Inkhawm hi an nei tawh tihna
inkhawma thu thlen theihna emaw, Bial Inkhawm neih \an
kawng Presbytery-in a siam a. tura rel tihna emaw niin a ngaih
Tirhkoh Bial khat \heuh zelin theih a. Eng pawh nise, ziaka
Inkhawmpui hi an nei \hin a ni. hmuh theih chinah chuan Bial
Kum 13 chhung lai Tirhkoh Bial Inkhawm thu lo lan hmasak
Inkhawm neih a nih hnuah kum berna a ni a. Presbytery
1925 Assembly hmasa ber rorel Inkhawmpuia Bial chanchin sawi
chuan, “Kan Danah Bial pawh hemi a\anga hman \an hi a
Inkhawm pakhat chauh a awm ni tih a hriat thei bawk. Hemi hma
avangin, Tirhkoh Bial Inkhawm lamah hi chuan Presbytery
a bang ang a, Pastor Bial Inkhawmpuia lo kalten mikhual
Inkhawm chauh kan nei tawh thlen kim zanah mahni khaw
ang,” a ti a. Hemi a\ang hian chanchin an sawi mai \hin (1912

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 36

Presbytery). Presbytery thu fuihna leh thu zawh pawh Bial


bawhzui hian Ni 26.11.1915-ah Inkhawm hian ti turin
Aijal Kohhran Upa inkhawm Presbyteryin a rel a ni (1922).
chuan Aijal Bial Inkhawm neih Kum 1925 hnu lamah chuan hei
a rel a. Hemi kum December 24- hman zui a ni lo.
25,1915-ah hian Bial Inkhawm 4. Presbytery Inkhawm-
neih a ni a. Presbytery-in a lo rel pui: Presbytery Inkhawmpui
angin kum 1916 Presbytery-ah hmasa ber chu April 22,1910-
chanchin sawi a ni a. hetiangin, ah Aizawlah neih a ni a. Kristian
“Hmun tlem tea min an Bial awmna khua a\angin khaw tin
Inkhawm thu an rawn shawi a, aiawh an kal khawm a. Zo dan
mi a tilawm hle, tun hnua mi tam hlui bansan tur (Kawngpui
takin han nei thei shela a \ha em siamte, Fano dawi te,
em anga tih tur a ni shi,” (Aijal Khawhring neia inpuh thu te,
Presbytery, March.1916). Ramhuai biaka inthawina hlan te,
Bial tinin Bial inkhawm hi Se chaih te bansan leh rannung
an la nei nghal mai lo a. Hei vang chunga ngilneih, zu in loh tur) tih
hian Bial tinin Bial Inkhawm hi thute an rel a. Kristian
hman vek tur tiin kum 1917 inkhawmhona siam dan leh
Presbytery Inkhawmpuiin a rel Kohhran hotu siam dante an rel
a. A tir lamah Kristiante bawk a (Presbytery Minute
intihchak tawnna hmanrua atan 1910-1923, Upa Chalhnuna
an hmang a. A hlawk thu pawh ziak chhawn). Presbytery
Bial Inkhawm nei loten an neih Inkhawmpui hi, “Kristian awm
theih nan sawi \hin a ni. An nei dan tur relna “(1910) leh “
kim hlei thei chuang lo a. Bial Kohhranho thu ngaihtuah ”
Inkhawm hi Kohhranho thu rel (1911) inkhawmpui a ni a. Kum
leh Presbytery-a thu pawimawh tin inkhawmpui hi vawi hnih
thlentu Inkhawm atana (March/April leh October
Presbytery-in a rel hnuah erawh thlaah) neih \hin a ni a. Chapchar
chuan Bial Inkhawm hi neih loh Presbytery leh Favang
theih loh a ni ta a ni. Presbytery- Presbytery tih a ni. Kum 1912
a Kohhran Upa nemngheh turte Chapchar Presbytery chu

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 37

Sairangah Tuihri a leng a. Khaw Tirhkohte, Bible Women te,


dang a\anga Inkhawmpui kal tur Khaw tin aiawhte, Kraws sipaite
an awm loh rin avangin an ni a. Inkhawmpui rorel remtih
Inkhawmpui hi neih a ni lo. Kum lantir nan ban phar hman a ni a.
1922 inkhawmpuiin, “ Tun Ngaih dan sawi duh pawhin, “
achinah chuan kum khatah Tu Kohhran pawhin aiawhtu an
Presbytery vawi khat a awm ang rawn tirh apiangte chuan
a, a hun chu Favanga a ni Presbyterya ban pharin an hnial
ang...’” tiin rel a. Hei vang hian thei ang,” tia rel angin an sawi
Chapchar Presbytery chu \hin a ni. Presbytery rorelte hi
tihtawp a lo ni ta a. Serkawn lam inkhawmpui neih leh hmasakah
erawh chuan Chapchar rorel \an hmain an chhiar chhuak
Presbytery hi kum eng emawti \hin a. Presbytery vawi hnihnaah
chhung chu an la nei zui a ni. hian sikul zirtirtute leh zirlaite tel
Inkhawmpui hotuah tura rel a ni a. Zirlai naupangten
Chairman leh Ziaktu pakhat an an zir chhan leh Pathian lama an
awm a. Ziaktu hi kum 1915 rilru put dante rorel hlana
inkhawmpuiin pakhat a siam Vantlang inkhawma sawia mite
belh a. Chairman tih hi kum a fuih theih nana tih a ni a.
1955-a Dan bu tihtharin a sawi Inkhawmpui hun remchangah
angin Moderator tih hman a ni. Hmeichhe pual inkhawm
Inkhawmpui rorel bawhzui ngai buatsaih ziah \hin a ni a. Zosap
leh Inkhawmpui inkara thu nupuite leh Bible Womenten an
pawimawh awm ngaihtuahtu tur kaihhruai \hin a ni.
Committee siam a ni a. Presbytery inkhawm hian
Memberte hi kum tin thlan \hat Kohhrana rawngbawltu hlawh
an ni a. Kum 1912 Chapchar pek tur ngaihtuah leh pek te a ti
Presbytery-in kum tin inthlang a. Pastor lain a nemnghet a.
\ha lovin kum thum chhung \ang Nemngheh hi Khasi Assembly-
tura a rel chu hman zui a ni a. ah a dil a. Nemnghettu tur As-
Inkhawmpui rorel palaite sembly hian a ruat \hin a. Kum
chu, Zosap te, Pastorte, 1923 hma lama Mizo Pastor-te
Kohhran Upate, Deacon te, kha Pastor Liangkhaia tih chauh

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 38

lo chu kan zosapte nemngheh hnuaia awm a ni a. Dt.18-


kha niin a lang (Pastor Liangkhaia 21.Oct. 1923 Presbytery
kha Haflong Tirhkoh Sap Inkhawmpuiin Presbytery
Rev.J.M.Harris Rees-a pathum- Hmarchan Presbytery,
nemngheh a ni). Hetih hun laia Chhimchhak Bial Presbytery,
Presbytery thuneihna leh Khawthlang Bial Presbytery- ah
hnathawh hi tuna Synod dinhmun a siam a. Pu Zosaphluian
nen hian inanna thui tak a nei a Chhimchhak Bial Presbytery, Pu
ni. Kum 1923 hma khan Sandian Hmarchan Presbytery,
Mizoram hmar lama Kohhranho Pu Mendusan Khawthlang bial
zawng kha Presbytery pakhat Presbytery, a bial a ni.

Pastor pakhat hian Kristianna pawm duh lote tan inkhawmna


a buatsaih a. An duh loh chhan sawi turin a ngen a. Mi 1,200 lai
lo pung khawmte duh loh chhan tlangpui chu hetiang a ni -
1. Kohhran member-te chu mi dangte aiin an \ha chuang lo;
2. Pastor-te pawh an \ha chuang lo;
3. Kohhranho an \ha der mai mai;
4. Biak In chu mi hausa inkhawmna mai a ni;
5. Kristianten Bible an ring tak tak lo.
An pawm loh chhan chi hrang hrang an ziah 27 chu a
chhiar chhuak vek a. Pastor chuan, “Unaute u, Kristianna in
pawm loh chhan chu Pasor vang te, Kohhran member vang
te, Bible vang te a ni ber a. Tu mahin ‘Krista vang a ni’ in ti lo va.
Amah chauh hi zui tlak awm chhun a ni a. Kohhran neitu pawh
a ni,” a ti a. Chumi \um chuan mi 49 laiin Krista pawmin
Kristianah an inpe ta nghal a.
Thu lakna: Kristian Encyclopadia by Lalngaihawma

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 39

PCI ASSEMBLY GOSPEL CAMPAIGN


VAWI 32-NA REPORT
– C. Lalengkima
A hun : Ni 13-16 December, 2012.
A hmun : Khliehmynlong Presbyterian Church,
Karbi Anglong, Assam.
Thupui : "Pathianin khawvel a hmangaih em em a," (Joh 3:16)
Speakers : Rev. Somnath Upadhya leh Elder Francis Hanse
Thlengtu : Biateram Synod

Mizoram Synod aiawhin Synod hrang hrang a\anga


Aizawl West Presbytery: He kal dan: KJP Sepngi-8, Rhibhoi
Presbyterian Church of India, Synod-9, Biateram Synod-10,
General Assembly Gospel Cachar Hill Tribe Synod-4, Zou
Campaign vawi 32-naah hian Synod-3, Manipur Synod-4,
Mizoram Synod aiawh turin Mizoram Synod-25,
Aizawl West Presbytery PCKAGAA-2, Official-6. KJP
a\angin kohhran hrang hrang Synod Mihngi a\angin an lo kal
aiawh mi 25, mipa 24 leh ve thei lo a ni. He kan Campaign
hmeichhia pakhat kan kal a. Ni hi PCI Administrative Secretary
12.12.2012 (Nilaini) khan Rev. David T Lhouvum-a’n min
Aizawl chhuahsanin Silchar ho va. Campaign programme
Mission Compound-ah kan riak zawng zawng hi PCI Evangelist,
thla a. Mathew George kaihhruaina leh
ruahmanna a neih a ni.
Campaign-na hmun: Kan
Campaign-na hmun tur Campaign chhunga hun hman
Khliemynlong, Sakechep khua a dan tlangpui: Ni 13.12. 2012
ni a; December 13-ah kan thleng (Nignani)-ah thleng khawmin
khawm a. He campaign buaipui zan lamah hian Khliemynlong
tur hian mi inpete hmun hrang Biak Inah inkhawm a ni a,
hrang a\angin an lo kal khawm Pathian biak hona te neiin kan
ve bawk a ni. campaign-na tura thil \ulte

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 40

inhrilhfiah nghal a ni bawk a. Ni 15.12.2012 (Inrinni)-


Inkhawm ban hian Karbi leh ah Kalalapang-ah rawngbawlna
Nepali hla zir hona leh zai hona hun kan hmang a, Nepali in te
hun hlimawm tak hman a ni. tlawhin Bible track te semin Isua
Campaign tak tak hi ni film te leh an lal (headman)
14.12 2012 (Zirtawpni)-ah \an pakhat boral ta Dhansing Dhimal
niin zing kar a\anga thawk hriatrengna, ni khat awh football-
chhuakin Karbi khua kan tlawh a infiamna an lo buatsaih te chu
a, hmun hrang hrangah kan en turin kan sawm a. Nepali-ho
insem darh a,in hrang hrangah hi an inhawng hle a, Pathian thu
kan kal a, Bible track te semin kan sawi te pawh an ngaihtla \ha
Pathian thusawi ngaithla turin kan viau a. Tlai lamah hian field-ah
sawm bawk. Chhunah hian mipui Football match hi final khelh a
lo kal khawmte hnenah Pathian ni a. Hetah hian kan PCI Ad-
thuchah Karbi \awngin Elder ministrative Secretary Rev.
Hanse-a’n a sawi a, hemi rual David Lhouvum-a chu khuallian
hian kan medical team-ten niin inkhel lawmman te a sem
damlote an lo en bawk a. nghe nghe. Inkhelh chhung hian
(Mizoram Synod a\ang hian Medical team-ten damlote an lo
medical team, Laboratory Tech- en leh bawk a. Inkhelh zawhah
nician pahnih an kal tel ve a ni). Rev. Upadhya-a’n Pathian thu a
Chawhnu lam hian khaw hranah sawi leh a. Ani hi Nepali Pastor,
kal lehin zana lamah kan Mizo nupuia nei a ni. Mizoram
programme (Isua film chhuahna Synod Palaiten Pathian fak hla
huna) neihna tura tel turin kan kan sa leh a. Hetah hian Isua
sawm a. Hetah hian Sakechep film chhuah leh a ni a, mipui entu
nula leh tlangvalten min sawm pui pawh an \hahnem hle. Isua film
a, an \angkai hle. Zanah hian chhuah lai hian campaign-a kal
Mopo-ut khuaah Isua film te hian \awng\aina (Bethel) hun
chhuah niin film chhuah hma hian kan lo hmang a, \awng\ai hi a
Pathian thu sawi phawt a ni a. tam zawk chuan kan tih ve theih
Hetah hian Mizoram Synod-ten tawk a nih avangin \hahnemngaih
Pathian fakna hla kan sa. a na bawk a, \awng\ai thawm

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 41

pawh a \ha chur chur hle a, ring Mokoiram khuaah in 60. Heng
lote tana \awng\ai ni mah ila kan in tlawh-ah te leh kan vah
\awng\aisaktu lam pawhin kan chhuahnaah hian a theih anga
hlawkpuina chen a awm zel mai. Bible tract leh Bible( Thuthlung
Ni 16.12.2012 (Pathianni) Thar) sem a ni bawk.
khan zing lama kan kalna tur Kan rawngbawlnaa thil
khua, Umpa veng khaw lal chinchhiah tlakte:
(headman)-in an khuaa 1. Medical team-ten damlote
rawngbawl a phal tak loh a theih ang angin an lo en a,
avangin Khliemynlong Presbyte- Damdawi kan ken ang ang te, a
rian Kohhran Biak Inah kan theih ang ang a sem a ni bawk.
inkhawm ho thung a. Mizoram
Synod palai, Rev. R.L. Sawtan 2. Karbi te hi in inhlat tak tak
Pathian thuchah nung takin a a awm an ni a; an khaw lal te an
sawi a. Mizoram Synod palai thu em em a, rawng kan bawl
kan zai leh a, Khliemynlong Biak dawn pawh hian an khaw lalte
In sakna atan Mizoram Synod- phalna lak zel a ngai a ni.
in \anpuina a pek kan hlan a. 3. Karbi hnam hi hnam
Inkhawm pum pui thawhlawm hi inhawng lo tak niin an lang. Bible
Biak In sakna atan hian hlan a ni Track sema kan vahna hmunah
bawk. Tlai lamah hian pawh an ina luh a remchang lo
Mokoiram-ah Isua film chhuah va. Tin, \awng\aina hman pawh
a ni leh a. A tuk ni 17.12.2012 an duh lo.
(Thawh\anni) khan Mizoram 4. Karbi ram mah ni se,
lam panin kan lo hawng a, Nepali te an awm ve a, Nepali-
Silcharah riakin a tukah Mizoram te hi an inhawng hle thung a, thu
kan lo thleng leh a ni. kan sawi an ngaithla \ha em em
Campaig chhunga in kan a, track leh Bible kan sem pawh
tlawhte: Arting khuaah in 60, lawm takin an dawng deuh zel
Langkhemphi North khuaah in a ni.
27, Langkhemphi South leh 5. Mizoten kan beisei anga
Kalalapeng khuaah in 62, thawh zung zung theih a ni lo va,

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 42

a tirah chuan kan bei pawh Kan Campaign thlengtuten


dawng hman deuh a. Mahse, min thleng hneh hle a, Motor
Kristiante an la luh ngai miah kawngte, tui te a \ha lovin elec-
lohna hmuna rawngbawlna kan tric power supply takngial pawh
kalpui theih avangin kan lawm a luh lohna hmuna ni nain an theih
hle. Kan rawngbawlna ram te tawk an chhuah a, nuamsa takin
kan han ngaituah a, Pathian palaite min awmtir thei a, an
zarah lawmna tur tam tak erawh inpekna a ropui hle. Tin,
kan chhar a ni. rawngbawla chhuakten \hahnem
6. Pathianin Mizote min lo an ngai tlang hle a, tunah a rah
dah dan a ropui \hin khawp mai. hmu nghal lo mah ila, Pathianin
Chanchin |ha zarah a tam lam he rawngbawlna hi a thlawnin a
leh a \hat lamah pawh hnam dang luantir lo vang tih kan ring tlat a.
lakah Pathian hian hmahruaitu, Keini chuan a tuh hna kan thawk
nu leh pa chan changin min siam a, nakinah Biateram Synod hian
niin kan hria a, a lawmawm tak a rah chu an seng ngei ang tih
meuh a ni. kan ring tlat a ni.

SUAMHMANGIN NUN THAR A NEI


Kum 1985 April ni 14 khan Bihar state-a Bible Society
Auxiliary Secretary Rev. P.M. Mathew-a chu a motor khalhtu
nen a car-in Jamshedpur panin an kal a. Chutah chuab BSI
Branch Annual Meeting hmang tur an ni a. Ranchi leh Bunda
inkar National Highway-a an tlan laiin suamhmangten an lo
suam a, pawisa fai Rs.1,100/- leh Bible te an laksak a. Chumi
a\anga kum li a liam chuan mi pakhat hian lehkha a rawn
thawn a, “Ka pu, min ngaidam ang che. Hmana suamhmang,
nagmahni suamtute zinga mi kha ka ni a. I Bible latu kha ka
ni nghe nghe a. Bible chu ka chhiar a, tunah chuan Krista-
ah nun thar ka lo nei ve ta a ni.” tih hi a ziak a!
Thu lakna: Kristian Encyclopadia by Lalngaihawma

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 43

EDITOR HNENA LEHKHATHAWN


Dear Editor,
Isua Krista hmingin chibai ka buk a che. Kristian
Tlangauvin kum zabi thar hmel a hmu ta hi lawmawm ka ti tak
meuh meuh a. Khawvel zawng zawnga Zofate tan hmasawnna
leh malsawmna thlentu ni turin Pathianin malsawm zel rawh
se. Kabaw Phai inkara Presbyte-
Kristian Tlangau hi rian Kohhrante phei chuan
Tedim tlangahte pawh kan lo kan chhuangin thlamuanthlak
chhiar \hin a. A chhung thute kan ti zual a ni.
hi a \hain a bengvarthlak thei Tedim ram Presbyterian
hle mai. Tharau nun min Kohhran chuan Mizoram Pres-
chawm nasa em em a. Chhiar byterian Kohhran hi chhuanawm
a manhla thei hle. A bik takin kan tiin a ropui kan ti a. "In fahrah
keini ang thingtlang lehkhabu em mai, kohhran lian zawk Bap-
rawn tur \ha nei lote tan phei tist-ah te lo awm ve mai rawh
chuan sermon \anpuitu \ha ber u…" tih ang lainat thurawnte
a tling a. Mizo \awng thiam lo awm \hin mah se kum 50 dawn
tam tak pawhin Kristian lai mai hi Presbyterian Kohhran
Tlangau hi kan hmelhriat tlat kan lo ni ve \ang \ang a. Sipai
a. Kan rawn ber a ni \hin. Thla sawrkar awpbehna khirh tak
tin a hmel hmuh hlan kan karah tunah zawng Pathian
nghakhlel em em \hin a. khawngaihnain Tedim Ram Pres-
Tin, kum 2000 hnu byterian Kohhranin kum 50 tlin
lamah phei chuan Kristian Golden Jubilee (1963 - 2013)
Tlangau kan chhiar a\anga hmel kan hmu ve dawn ta a ni.
kan lo ngaihsan em em \hin Kum 1963 khan Tedim
Zoram Presbyterian Kohhran ram Fartlang khuaah Zote
hruaituten Myanmar Presby- Kohhranin Presbyterian
terian Kohhrante min tlawh ve Kohhran an lo din a. Zoram
zauh zauh a. Thlamuanthlak harhnain Tedim ramah Presby-
kan ti hle. |iau lui leh Kalay-
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 44

terian Kohhran hmasa ber a \henkhatte leh rawngbawltu


hring chhuak ti ila a sual ^wm lo \hahnemngai eng emaw zatin
ve. Chutih lai chuan Champhai Kohhrante min tlawhin Tedim
a\angin Bialtu Pastor ram inkhawmpui remchang apiang
Chhawnvunga hovin an lo min hmanpui \hin bawk.
enkawl a. Tichuan kum 50 Kum 2012 kha Tedim
chhungin Northern Chin State Synod tan kum chhinchhiah tlak
huam chhung khaw 30 chuangah tak a ni. PCM General Assem-
Tedim Synod leh Zo Synod bly Inkhawmpui thu passed
pahniha in\henin kum 50 hmel ngeiin official takin G.S- in
kan hmu thei dawn ta a ni. lehkha min ziahsak a. Tichuan,
Pathian chu fakin awm rawh se! Mizoram Synod O.M-in July,
Tun hma a\angin \anpui kan 2012 khan cheng nuai hnih zetin
mamawh apiang chu Champhai min \anpui a. Chu chang ni lovin
leh a chheh vel Kohhran nu leh SEC lamah Tedim Synod
pate hnenah kan thlen \hin a. Diltu chhawmdawl dan tur leh
tan zahthlak ngawih ngawih, lo tihchangtlun dan tur rel a ni leh
dawngsawngtu tan pawh ninawm dawn niin kan lo hria a. Tedim
tak thil a nihna lai awm mah se nu Synod tan Pathian thil tihmak a
leh paten min ensan ngai lo va. lang a ni ber e. Kan lawmzia hi
Tuna kan Pastor tam zawkte sawiin a siak lo a ni ber mai.
pawh anni chawm puitlin vek kan Hun lo inher zel turahte
ni hlawm nghe nghe. Kumin 2012 pawh India sawrkar "Look East
phei chu Mizoram Synod Revival Policy" an sawi \hin ang deuh
Speaker Upa TBC Rokunga, khan kan nu leh pa Mizoram
Champhai Venglai Kohhran, Presbyterian Kohhran pawhin
Krista Khawngaihna Dawngtu khawchhak a an tu leh fate min
Team chuan min tlawhin ngaihsak chhunzawm zel ang a,
rawngbawlna min neih pui \hin a, kan thlavang min hauh ve ang,
kan vannei hle. Tin, Champhai tiin beiseina sang tak nen kan lo
vengthlang, Venglai, Bethel, \awng\ai mawlh mawlh \hin a ni.
Vengthar, Zote, Zotlang, Ngur Lalpan ropuina chang zel rawh
Vengsang Kohhrana Upa se. Amen.
Kristaa I rawngbawlpui,
www.mizoramsynod.org
Rev. Thang Van Lian
Kristian Tlangau 45

Upa atan thlan nawn a ni a,


hemi kum vek hian
Chhimchhak Presbytery-in
Chhiahtlang Chhimveng
Kohhran Upa atan a puang
nawn leh a ni.

UPA LALCHHUNGA Upa Lalchhunga hi


CHHIAHTLANG Kohhran Committee Chairman,
CHHIM VENG Pastor Bial Inkhawmpui Nomi-
nation leh Standing Committee
member te ni tawhin kum 1997
khan MSSU Jubilee Award a
dawng bawk. Khawtlang tan
pawh a theih ang tawk tawka
inhmangin YMA President leh
Upa Lalchhunga (87), Upa Secretary te, Village Council Sec-
Bawktea leh Nuzawni te fapa hi retary te a lo ni tawh bawk a ni.
March 15, 1925-ah Piler khuaah Kum 2007 February thla
a lo piang a. January 22, 1949- khan a zing \awng\ai inkhawm
ah Sialsukah Vanngaii nen kal tur chu Biak In panna
inneiin, fa pariat an nei a. A nupui kawngah tlu sualin a malpui ruh
hian June 16, 2000 khan a a sawh tliak a, a khel ruh a sawh
boralsan tawh a ni. chhe bawk a. Damdawi inah hun
Kum 1951-ah Tualchhung rei tak enkawl a ni a, hemi hnu
Upa atan thlan a ni a. Kum 1966 hian inchhung dung bak a pel ta
khan Upa atan thlan niin hemi meuh lo va. Ni 2.9.2012 khan
kum vek hian Tuichangral nat lawk pawh nei lovin Lalpa
Presbytery-in Piler Kohhran hnenah min kalsan ta a ni. A
Upa atan a nemnght a. Eizawnna tukah a chenna inah Upa K.L.
avangin kum 1985-ah Pakunga, Kohhran Chairman-in
Chhiahtlangah an p>m a, kum thlahna hun a hmang a. Biak
1987-ah Chhimveng Kohhran Inah Chhimchhak Moderator

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 46

Upa Hrangkiman sunna thawkin Govt. ME School,


inkhawm kaihruaiin, Rev. Chhiahtlangah te, Modern
Lalthanhawlan thlamuanna School, Serchhipah (Headmas-
thuchah a sawi a. Kohhran ter-in) a awm a, kum 1995 khan
Zaipawl leh Bial Zaipawl te nen, a pension a ni.
Presbytery Puipate, Upate leh Kohhran Committee
Kohhran mipuiten ui takin kan member a nih hmain Pastor
thlah liam ta a ni. Bialah Inkhawmpui Secretary-
– Upa R. Lalthantluanga ah kum 17 chhung a \ang a, Sun-
Chhiahtlang Chhimveng day School-ah Secretary kum
Kohhran Ziaktu sarih, Bial K|P Secretary-ah
UPA F. CHALTHANGA
kum 13 \angin, Kohhran
CHHIAHTLANG
Hmeichhe Inkhawmpui Trea-
VENGHLUN
surer leh Bial Inkhawmpui Trea-
surer te pawh a lo ni tawh \hin a.
Kum 1963-ah N. Vanlaiphai
Kohhranah te, Chhiahtlang
Sailam Kohhranah te, Venghlun
Kohhranah te Tualchhung Upaa
a awm hnuin kum 2004-ah Upa
Upa F. Chalthanga (79) hi
atan thlan a ni a. Kum 2004-a
Pu Rosiama leh Pi Roseli te fa a
Chhimchhak Presbytery-in
ni a, kum 1933 May thlaah a
Chhiahtlang Venghlun Kohhran
piang a; ni 7 January, 1959-ah
Upa atan nemnghet a ni.
Lalsangzuali nen inneiin fa pahnih
an nei a; mahse, a nupui hian a Kohhranah chanvo hrang
boralsan hlauh mai a. Ni 27 hrang – Vice Chairman, Secre-
March, 1967-ah Pi Zoramthangi tary, Tualchhung sum vawngtu,
nen innei lehin fa pariat an nei a, Bible Society President te a chelh
vanduaithlak takin ani pawh hian tawh a, MSSU a\angin Diploma
ni 21 June, 2009 khan a boralsan Certificate leh Holy Bible a
ve leh bawk a ni. dawng bawk a ni. Bial
Inkhawmpui sum kawltu, BSI
Eizawnna lamah zirtirtu hna
Area President-ah te Bial leh
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 47

Presbytery Committee Hliappui khuaah a lo piang a.


pawimawhahte member a ni Ni 10.11.1984 khan
tawh bawk. Ngurbiakveli nen inneiin fa
Thisen sang natna a nei ta pathum an nei.
hlauh a; ni 15.7.2012 a zanriah Kum 1988 khan Tuivawl
a ei chu luhaiin a chau a, damdawi Presbytery-in Hliappui Kohhran
inah enkawl zui ni mah se, \hat Upa atan a nemnghet a. Synod
lam pan tak tak awm ta lovin Ramthar Board leh Synod Mu-
September 7, 2012 khan sic Committee-ah te member a
chatuan chawlhnaah min lo kal lo ni tawh a. Bial Chairman, Sec-
san ta a ni. Hemi ni hian ama Inah retary leh Bial Treasurer te a lo
Upa C. Lalliana’n thlahna hun ni tawh bawk. Tualchhung
hmangin, Biak In lamah Rev. Kohhranah chanvo pawimawh
Lalthanhawla, Bialtu Pastor-in zawng zawng a chelh kim deuh
inkhawm a kaihruai a, Upa vek a, a thih ni thleng hian Building
Hrangkima, Chhimchhak Committee Chairman a ni bawk
Presbytery Moderator-in a, amah hi Kohhran tana inpe zo
thlamuanna thuchah sawiin leh thothang \ha tak a nih bakah
Kohhran leh Bial zaipawl te, pa tlawmngai tak mai a nih
Presbytery huam chhunga Pas- avangin Kohhranin kan
tor leh Kohhran Upate leh \angkaipui tak zet a ni.
Kohhranhoten ui em emin kan Khawtlang rawngbawlna
thlah liam ta a ni. lamah VC President te, YMA
– Upa C. Chawngthanga President te ni tawhin a thih ni
Chhiahtlang Venghlun thleng hian YMA Senior Ad-
Kohhran Ziaktu viser a ni nghe nghe.
UPA DARTHANGPUIA Kum 2012 July thla a\ang
HLIAPPUI khan a pum lam a insawisel \an
a, August 2012 khan pumpui
Upa Darthangpuia (70) hi cancer a ni tih hriat a ni a a, chuta
Pu Kapliana leh Pi Saptawii te \ang chuan a chak lo tial tial a, ni
karah ni 12.11.1942 khan 16.9.2012 khan chatuan ram

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 48

min pansan ta a ni. A tukah nemnghet a. Kum 1966 khan


ama in lamah Upa Lalsangan Chhungte khua chu Champhaiah
thlahna hun a hmang a, Biak khawm chhoh a ni a, kum 1990-
In-ah Bialtu Pastor, Rev. Jehu ah a hming thlakin Champhai
Laldintluangan a vui a, Bial Kanan Kohhran tih a lo ni ta.
chhung Upa te, Bial Zaipawl te, Tichuan, Chhungte Kohhran
Kohhran Zaipawl te leh Upa atana nemngheh kha
Kohhran mipuiten ui tak chungin Champhai Kanan Kohhran Upa
kan thlah liam ta a ni. a lo ni ta a ni.
– Upa Lalchangliana Bial Chairman a lo ni tawh
Hliappui Kohhran Ziaktu a, MSSU Diploma Certificate
UPA HRANGKHUMA pawh kum 1984 khan a dawng
CHAMPHAI KANAN a. Inneihna kawltu niin nupa tuak
104 a inneihtir. Kum 17 chhung
ngawt Kohhran Zaipawl Con-
ductor hna a chelh bawk.
A kum te lo tamin taksa a
chak lo tial tial a, September 23,
Upa Hrangkhuma (82) hi 2012 khan chatuan ram min
Pu Chawntuahchhunga leh Pi pansan ta a ni. Ama chenna inah
Aithangi te fa a ni a, kum 1930 Upa F. Lalbiaknunga, Kanan
June thla khan Chhungte khuaah Pastor Bial Chairman-in thlahna
a lo piang a. September 28, hun a hmang a. Biak Inah Rev.
1946 khan Pi Challianmawii nen C. Thang\huama, Bialtu Pastor-
inneiin fa 10 an nei. in vuina hun a hmang thung a.
Kohhran Zaipawl leh Bial
Kum 1941 ah Kristianah a Zaipawl te nen; Pastor, Upa te
inpe a, kum 1944 ah baptisma leh Kohhran mipui \hahnem takin
changin kum 1964-ah chhandam ui takin kan thlah liam ta a ni.
nih inhriatna lawmawm tak a
chang a. Kum 1965 – Upa C. Thangvuka
Khawchhak Presbytery-in Champhai Kanan Kohhran
Chhungte Kohhran Upa atan a Ziaktu
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 49

UPA Kohhrana \hahnem ngai


SANGTHANKHUMA taka rawng a bawl laiin kum
PHUAIBUANG 2011 kum laihawl vel khan Can-
VENGTHAR cer natna a vei tih hmuh chhuah
a ni a, chak loh lam pan zelin ni
16.9.2012 khan Pathian hnenah
a chawl ta a ni. Hemi ni vek hian
ama in lamah Upa
Chawngtinkhuma, Kohhran
Chairman-in thlahna hun a hmang
Upa Sangthankhuma (66) a, Biak Inah Bialtu Pastor
hi Pu Neihmuka leh Pi Tuahveli Lalchungnunga’n vuiin, Kohhran
te karah kum 1946 khan Zaipawl leh Bial chhung Upate
Phuaibuangah a lo piang a. Kum leh Kohhran mipuiten ui em em
1967-ah Nunmawii nen inneiin chungin kan thlah liam ta a ni.
fa paruk an nei a. – Upa F. Dengchhunga
Kum 2004-ah Tual Upaah Phuaibuang Vengthar
awm \anin kum 2009 khan Upa Kohhran Ziaktu
atan thlan a ni. Hemi kum v>k
hian Tuivai Presbytery-in UPA NGURCHHAWNA
Phuaibuang Vengthar Kohhran COLLEGE VENG,
Upa ni turin a nemnghet ta a ni. AIZAWL
Upa Sangthankhuma hi Upa Ngurchhawna (82) hi Pu
tualchhung Kohhranah Chair- Lalneihkima leh Pi Sawithangi te
man, Secretary, Fin. Secretary, karah October 21, 1930 khan
Treasurer te a lo ni tawh a, Mualpheng khuaah a lo piang a.
MSSU Diploma Award pawh a Kum 1956-ah Biakzauvi Sailo
dawng tawh bawk. Phuaibuang nen Lenchim khuaah an innei a,
Pastor Bial Inkhawmpui chuan fa pakua an nei a ni.Pa zaidam
kum 2011-2013 chhung atan leh \awng tam lo tak a ni a,
Bial Sunday School Secretary Upa Ngurchhawna hi
hna chelh turin a ruat a ni. kum 1979 khan Lenchim
Kohhran Upa atan thlan a ni a,

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 50

hemi kum Chhimchhak hle a, chutianga a \hat chhoh


Presbytery chuan Lungpho viau lai chuan a natna chu
Kohhran Upa atan a nemnghet rawn chhuak lehin inenkawl
a. Tualchhung Kohhranah Chair- tura a lo kal chu College Veng,
man, Inneihna kawltu, Puitling Aizawlah a pem zui ta a ni.
S.S. Superintendent te a nih tawh Damdawi In lamah te
bakah Bial leh Presbytery Com- theihtawpa enkawl ni mah se
mittee pawimawhah te a lo \hu a natna avang hian September
tawh \hin a. 22, 2012 khan Lalpa hnenah
Kum 2010-ah a pumpui min lo chawlhsan ta a ni. Hemi
lam a sawisel chu entir a nih ni vek hian Bialtu Pastor Rev.
hnuah Cancer a ni tih hriat R. Lalnuntluangan vuiin
chhuah a ni a. Aizawl Civil Hos- Kohhran ten ui takin kan
pital-ah zai niin a dam hlen mai thlah liam ta a ni.
dawn emaw tih turin a \ha chho – Upa Lalmanliana
College Veng Kohhran Ziaktu
SYNOD INFORMATION AND
PUBLICITY NGENNA
Mizoram Presbyterian Church Synod chuan media
Ministry tihchangtlunna lamah hma a la mek a, hemi
tihpuitlinna atan hian heng a hnuaia item tar lante hi
buatsaih a, Synod Hruina Êng TV leh Radio Programme-a
tihchhuah atana rawn thawh turin Synod chuan Kohhran
tin a ngen a ni. Tihlawhtling thei tur chuan Co-ordinator,
SYNFO Department-ah pek tur a ni e.
1. Zaipawl music video (mpeg2 or avi) emaw, audio emaw;
2. Short play leh drama, zirtir nei \ha leh en tlak;
3. Mal zai (Solo) video emaw audio emaw;
4. Kohhran rawngbawlna danglam bik, theh darh atana
\ha apiang video.

(REV. LALZUITHANGA)
Executive Secretary
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 51

SYNOD BOOKROOM LEHKHABU THAR


Staff Notation Hmahruai: Mahnia Staff Notation zirna lehkhabu,
Mapuia Fanai buatsaihah hian Music Scale hrang hrang tar lan a ni
a, Circle of fifths sawi fiah a ni bawk. Key signature, Time signa-
ture, Note leh an hlut zawng te, Keyboard leh Guitar-a Staff nota-
tion tum dan thlengin a awm. A man ` 50.
Hringnun II : Nangmah i inhriata i inhmuh dik theihna tur lehkhabu
- Hringnun I buatsaihtu Pu Vanneihtluanga bawk khan Hringnun II
hi a rawn peih leh ta. A man ` 100.
Ringtu leh sum : Timothy Sui Lian Mang, Burma ram hmun hrang
hranga Misionary tir chhuaka Bible lehlin lama sulsutu pawimawh
takin Bible-in sum chungchanga awm dan tur min zirtirna a
puanchhuahna hi sum vanga buai \hin ringtute tan lehkhabu ro tling a
ni. A man ` 30.
Hla Kungpui pahnih Zasiama leh Sialkhawthanga : “En ru
Pathian Beramno sual phurtu”, “Leiah a lo piang Van Lalbera
chu” leh “Thlarau Thinghlim Thuro Nunnem” bakah hla dang
\ha tak tak phuahtu Zasiama chanchin leh “Dam chhungin i thawk
thuai ang u” tih hla phuahtu Sialkhawthanga te chanchin leh an hla
phuah dan ngaihnawm Pu R.L. Thanmawia buatsaih. A man ` 50.
Mihr^ng leh Sahr^ng : Pu A. Thanglura, Mizo zinga Minister
hmasa ber leh LL B pass hmasa ber, \awng bungraw ngah tak maiin
mi leh sa chungchang duh tawka a sep rawtuina lehkhabu ngaihnawm
tak a ni - A man ` 150.
Indonesian Naupang thawnthu : Mut hmuna naupang thawnthu
hrilh mek melh tur 15 zet lawrkhawm, an nun kaihruai \ha thei ni
bawk si, Lal\anpuia Chhangte buatsaih - A man ` 50.
Mizo \awng chhuina: Mizo hnam leh \awng humhalhna kawnga
mi thawh hlawk, lehkhabu 11 lai ziak tawh, Pu C. Chhuanvawra
chuan a lehkhabu chhuah tawh zinga hautak a tih ber, Mizo hnahthlak
\awng hrang hrang a lak khawmna chu a peih fel ta. A man ` 150.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 52

www.mizoramsynod.org

Вам также может понравиться