Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
fï wjia:dfõ
wm is;h s hqlfa ;a
wmf.a ksji
.skf
s .k we;s
nj;a th ksjd
oeóug jyd mshjr
rpe;Jru 2019 ud¾;= l,dmh .;= hq;= nj;ah æ
f.%g
a d ;=ïn¾.a- jhi 15
cd;sl ëjr iyfhda.s;d jHdmdrh" wxl( 10" u,aj;a; mdr" ó.uqj' mßir l%h s dOdßks-iaúvkh
fï ;rï mrdihl l;dnyg ,lajk .eg¿jla jkafka"th" jdhqf.a,Sh CO2 m%udKh ld,h iu. fjkiaùu
cd;s-ckau" ÿmam;a-fmdfydi;a" iqÿ-l¿" f,dl=-l=ä
fíohlska f;drj n,mdkq ,nk" nrm;, iy wmf.a
meje;aug wod, .eg¿jla ùfï fya;=fjks' WKqiqu by< hkafka CO2 m%udKh by<hdu
ksiduo@
f.da,h
S WKqiu
q by< hñka ;sfnk nj i;Hhla o@
ldnka vfhdlaihsâ jdhqf.da,Sh ix>glgl jYfhka
ksrka;rfhka mD;=úh foi ish ixfõol WmlrK mdßißlj úYd, ld¾hNdrhlg fya;= mdol fjhs' uQ,sl yd
fhduqlrf.k isák b;d by< ;dlaIKfhka hq;a pkao%sld b;du jeo.;a ld¾hh jkafka Ydl ish wdydr ksIamdokfha
.kkdjla u.ska iy mD;=úsh u; we;s WIaK;ajh j¾;d.; uQ,sl ldnka uQ,øjH iïmdolhd f,i l%shd;aul fjñka
lrk ;dlaIKsl WmlrK u.ska oYl lsysmhla mqrd ish¨u Ôú fldgiaj, meje;au ;yjqre lsÍu jk w;r
mD;=úfha u;=msg" jdhqf.da,fha iy uyd id.r ms<sn|j thg fkdfofjksj mD;=úfha WKqiqu mj;ajd .ekSug
/ial< o;a; úYd, m%udKhl tl;=jla úúO rgj,a iy odhl fõ'
ixúOdk i;=j fï jk úg mj;sk w;r tajd úYaf,aYkh
u.ska ,efnk ms<s;=r iEu úgu tlls' tkï mD;=úfha fï fudfydf;a § Tn jdhqf.da,fha ldnka vfhdlaihsâ
WKqiqu l%ufhka by< hñka mj;sk njhs' ish,a, hï l%uhlska bj;a lrkjd hehs is;kak' jdhq
f.da,fha m%udKfhka th ishhg 0'04 l muK m%udKhla
tfuka u jir oi oyia .Kkla ;siafia fkdfi,aù muKla jk kuqÿ Èk lsysmhlg miq rd;%S mD;=úfha idudkH
mej;=Kq øej whsia;Ügq úYd, mßudKfhka leã ìf|ñka WIaK;ajh iDK 10;a iDK 30;a w;r w.hla .kakjd we;'
Èhfjkakg mgkaf.k ;sîuo" wm%sldfõ" Ökfha wd§ rgj, tjeks WIaK;aj w.hl § fndfyda Ôúkayg ish meje;au
mj;sk ldka;dr ;j ÿrg;a mq¿,a fjñka mej;Suo" BY%dh,h w;ayer oukjd yer fjk;a úl,amhla ke;' Ydl wdydr
yd fcda¾odkh w;r mj;sk u< uqyqo jeks wNHka;r ksmoùu weKysàu fya;=fjka b;d flál,lska wdydr
uqyqÿ fukau rgj,a .kkdjl jeõ iy uyd mßudK ú,a ysÕh uq,afldg .ksñka ñksid we;=¿ ish¨ Ôùka ñys
is£hñka mej;Su uÕska f.da,Sh WKqiqu by< hdu ms<sn| u;ska j|j hdu fkdje<elaúh yels ldrKhls'
m%dfhda.sl idlaIs imhhs'
ldnka vfhdlaihsâ jdhqj TlaIscka ;rugu Ôjfha
S CO2 m%udKh by<hdu
jdhqf.da,h meje;aug jeo.;a idOlhla fõ' tfy;a ´kEu fohla
´kEjg jvd ;sîu m%YaK we;s lrk fya;=jla njg m;afõ'
f.da,Sh WKqiqu by< hdu ms<sn| o;a;j,g jvd" jeä iQ¾hh ;dmfhka WKqiqï jk mD;=ú mDIaGh rd;%sfha §
wfOdarla; lsrK f,i ish ;dmh uqod yßkq ,nhs'
ld, mrdihlg wod, o;a; m%udKhla jdhqf.da,Sh ldnka
vfhdlaihsâ m%;sY;h by< hdu ms<sn|j f;dr;=re /ialr
.ekSug ld,.=K úoHd{hkag iy f.da,Sh WKqiqu by<
15 msgqjg
02 msgqj is÷ir
l,dmh
2019 ud¾;=
m%ldYkh(
cd;sl ëjr iyfhda.s;d jHdmdrh
wxl( 10" u,aj;a; mdr"
ó.uqj'
—iajNdúl iïm;a wê mdßfNdackh yd
ldka
;drlrKh ˜ ixialdrl uKav,h(
y¾uka l=udr
by, hk ck.yk j¾Okhg idfmaCIj N+ñh mßyrK fõ.fha kd,l frdihsfrda
;Sjr
q ;djh o iq¿mgq fkdfõ' Èfkka Èk by< hk jk úkdYh o
ÈfkaIa oikdhl
mßyrKhg .kakd N+ñfha m%udKhg idfmaCIju by, hhs' tf,iu
mfia we;s mqK¾ckk Yla;hs o ta wdldrfhkau úkdY lrñka mj;S'
m%shxlr fldaia;d
,laisß m%kdkaÿ
f,dj mqrd lDIsl¾udka;h i|yd N+ñh mßyrKhg .ekSfï § jd¾ISlj
w¨;ska jkdka;r fylaghdr ñ,shk 7 ne.ska fhdod .efkk w;r
tajdhska 44]la j.d lghq;= i|yd o" 23]la há;, myiqlï i|yd o" mß.Kl msgq ieliqu(
33]la fjk;a foa i|yd o fhdod .kakd nj" f,dal wdydr yd lDISl¾u ,laisß m%kdkaÿ
ixúOdkh mjihs'
úfYaIfhka wfma rfÜ" mßirfha we;s jeo.;alu ms<ns | wkdjfndaOh úuiSï(
u; fyda fkdi<ld yeÍu u; isÿ lrk" wúêu;a ixj¾Ok l%h s dj,sh *elaia ( 0314 870 658
ksid" mdßißl iïm;a fhda.H whqßka Ndú;hg .kakjdg jvd wfhda.H ÿrl:k( 0312239750$0773184532$
Ndú;h b;d by< uÜgulg f.dia we;s nj" fld<U jrdh k.r
ks¾udKh" yd Wud Th jeks jHdmD;s isÿlrk wdldrh foi inqoê a l
0772836520
ukeiska ne¨ úg fyd|ska jegfykq we;' tmuKla o fkdj ú,am;a;j = B-fï,a ( nafsosl@gmail.com
wdY%;
S j isÿ l< jk úkdYh o ,xldfõ úh,s l,dmfha WKqiu q jvd;a fjí ( www.nafso-online.org
;Sjr
q lsÍug fndfyda n,mdkq we;' tjka ;;ajhka yuqfõ wfma rg ;=<
o fï jk úg ldka;drlrK wjodkula we;s njg miq.h s iufha wm
rfÜ mßirfõ§ka wk;=re wÕjd isáfha h'
l=ulao fï ldka;drlrKh@ mßirh u; mokï jQ wêl ñksia
lsh
% dldrlï fya;f
= jka" ^tkï j.d lghq;"= wêl jkdka;r úkdYh
yd N+ñh u; mokï jQ iajNdúl iïm;a iQrd lEu yd ¥IKh fyda
mßydKshg Ndckh lsÍu fya;f = jka& fyda foaY.=Kls yd ld,.=Kl s
rgdjkaf.a wys;lr fjkia ùï u;" f.dvkef.k mßir moaO;sfha we;s
iDKd;aul fjkia ùula" tkï ksYÑ a ; l,dmhla fyda m%foaYhla ;=<
mßirfha we;s jk c,dY yd c, W,am;a is|S hdu" wdydr ksIm
a dokh ì|
jeàu" .y fld, úh,S hdu" ldIaGl mßirhla ks¾udKh ùu" i;=ka
m,dhdu iy tu m%foaYj, Ôj;a jQ ck;djf.a ukaofmdaIKh by< hdu we;=¿ msgq( msgqj
fuka u" fi!LH .eg¨ u;= ùu yd wd.ka;l = ia:dk lrd ixl%uKh
ùug isÿ ùu jeks wx. ,CIK rdYshla oelsh yelsh' f.da,h
S WKqiu
q by<hdu yuqfõ'''' 02
tfukau wm rfÜ jeäfhkau jd¾;djkafka kshÕh yd .xj;=r jeks
foaY.=Kls ;;ajhka u; mokï jQ wdmod ;;ajhka jk w;r kshÕh uyd id.r foaY.=Ksl úm¾hdi'''' 04
jeks wdmod ;;ajhla §¾>ld,Skj úh,s l,dmhka ;=< mej;Su jkdka;r
foaY.=Ksl úm¾hdi
úkdYh;a iuÕ jvd;a ;Sjr q jkakls' tneúka jkdka;r úkdYhg ;s;
lDIsl¾udka;hg n,mdk whqre'''''' 06
;eìh hq;= fjuq' tmuKla fkdj mj;sk jkdka;r fmdaIKh lsÍu yd
yels iEu ;eklu .ila jjd .ekSu w;HdjYH ldrKhla fõ' tfy;a
wfma rg ta i|yd oekgu;a m%udo w;r" my; i|yka rgj,a 12 f,dalfha hqoaOfhka ì`ojegqkq iudch'''''' 08
jkdka;r j¾Okh lr .;a tlu rgj,a 12 w;rg tlaj we;'
tu rgj,a 12 miq . s h jir ls y s m h ;= < ;u jkdka ; r fof,djla w;ßka Tíng'''''''''' 12
m% u dKh 10] ls k a j¾Okh lr .ekS u g iu;a ù we;'
ta j d kï we,aÔßa hdj" Ökh" úhÜkduh" fvdñksldkq ckrch" lõ is;=ú,s'''''''' 14
.ïìhdj" brdKh" fudfrdlafldaj" ;dhs,ka;h" áhqki S h
s dj"
;=¾lsh" Wre.=fõ" Ñ,S rdcHh hk rgj,a fõ' s | Ñ;% ;rÕh'''''' 16
wiudk;djh ms<n
m%§ma ,laisß
is÷ir 03 msgqj
01 msgqfjka ld¾ólrKh f.da,Sh WIaK;ajh by< hdug
úYd, jYfhka n,md we;'
uyd id.r foaY.=Ksl úm¾hdi ''''''''''''''''
19 Y;j¾Ifha wdrñN jQ ld¾ñlrK ls%hdj,sh
jdhqf.da,Sh WIaK;ajh Wrd .ekSfï rgdj( fya;=fjka jdhqf.da,Sh ldnka vfhdlaihsâ
m%udKh 40] lska by< ke.sks' fmdis, bkaOk
uydid.rh 93'4] oykh ksid jdhqf.da,hg tlaflfrk CO2
m%udKh ksid f.da,Sh WIaK;ajh by< hdu;a"
jdhqf.da,h 2'3] tu.ska mdßißl úm¾hdi isÿùug;a m%Odk f,iu
n,mEula isÿj we;" CO2 hkq yß;d.dr jdhqjls"
uydoaùm 2'1] kuq;a id.rh fkdjkakg wo jkúg jdhqf.da,Sh
WIa K ;a j h by<hdu ;j;a by< hdug bv
.a,eishr yd whsia l=Üá 0'9] ;s ì ks ' jdhq f .da , hg uq o dyßk CO2 m% u dKfhka
27] la muKu uyd id.rh u.s k a wjfYda I Kh
q oa whsia ;Ügqj
wd¾laála uqyf 0'8] lr.kS ' jdhq f .da , fha CO2 idka ø Kh by<
hkúg fuu ;;a j h iu;= , s ; ls Í u ioyd
s a whsia ;Ügqj
w;a,dka;l 0'2] id.rh u.skajeäfhka CO2 wjfYdaIKh lr
.ksñka iu;=,s;;djh mj;ajd .kS'
.%k a ka; whsia ;Ügqj
S , 0'2]
fuu l%shdj,sh jvd;a id¾:l ùug iy ld¾hlaIu
uQ,h( OCEAN Atlas 2017 /IPCC ùug id.rc,h YS;, ùu jvd;a fhda.Hh'
uydid.rh u.ska ñksid úiska jdhqf.da,hg tlalrk wekagd¾laála fjr< ;Srfha wdikakfha we;s
CO2 m%udKfhka we;slrk WIaK;ajfhka w;súYd, l,dmfha yd ,eírfvda¾ uqyqo yd .%Ska,ka; uqyqo
nyq;rhla wjfYdaIKh lr .kq we;' wdYS%;j úYd, m%udKfhka u;=msg c,h .eUqre
uqyqfoa .sf,k w;r" os.=ld,Skj fuu uqyqfoa CO2
ñksid úiska ksmojk CO2 m%udKh fnoS hk whQre ;ekam;a lr ;efí' fï wdldrfhka CO2 ;ekam;a
my; mßosh
lsÍu ld¾ñl úma,jfhka miqj úYd, jYfhka
--------àjdhqf.da,h 45] isÿj we;s w;r" h<s;a tajd id.rh u;=msgg
CO2 ------- --------àffcj f.da,h meñKSug Y;j¾I .kkdjla .;jkq we;" tfiau
28]
^100]& fuu CO2 j,ska hï m%udKhla wjidos; f,i
--------à uydid.rh 27]
uqyqÿ m;af,a ;ekam;a ù mj;skq we;'
04 msgqj is÷ir
uydid.rh b;d úYd, jYfhka foaY.=Ksl id.r WIaK;ajh by< hdu wjodkïldÍ ùug
úm¾hdi we;sùfï fõ.h nd, lrhs' kuq;a ;j;a fya;=jla we;' id.rh u;= msg c,h
id.rhg fufia CO2 wjfYdaIKh lsÍug we;s jdIamSlrK fõ.h by< hdfuka úYd, jYfhka
yelshdjo wiSñ; ke;sjqj;a th úúO úh yelsh' c, jdIam ksmojhs' fuh WIaK;ajh by< hdug
WodyrKhla f,i fufia CO2 wjfYdaIKh fya;=fõ' fï fya;=fjka h<s jdIamSlrK fõ.h o
lsÍug ol=fka id.r j,g we;s yelshdj 1980 by< hhs'
isg 2000 olajd my; jegqk w;r" bka wk;=rej
fuys oS c, jdIam ksmoùu by< hduo wys;lrj
fuu yelshdj h<s j¾Okh úh' uyd id.rh
n,mdk lreKls' thg fya;=j c,jdIam hkq
u.ska ñksid úiska wu;rj ksmojk CO2 m%udKh
CO2 j,g;a jvd yß;d.dr wdprKhg odhljk
wjfYdaIKh lr.kakjdg wu;rj ñksid úiska
øjHhla neúks' kuq;a fuh wys;lr lreKla
we;slrk yß;d.dr wdprKfhka isÿlrk w;sf¾l
fkdfõ' iajdNdúl yß;d.dr wdprKfhka
WIaK;ajh by< hduo uq¿ukskau wjfYdaIKh
2/3 la muKu jir ñ,shk .kkla mDÓúfha
lr.kS' miq.sh jir 40 l ld,h ;=,oS ksmojk
ck.yKhla mej;Sug fya;=jk c,jdIam we;sùu
,o wu;r WIaK;ajfhka 93] lau ol=fka id.r
ksidisÿj we;' kuq;a thska 25] la muKla CO2
u.ska wjfYdaIKh lrf.k we;' by< .sh
ksid isÿj we;' kuq;a ñksid úiska jdhqf.da,hg
jdhqf.da,Sh WIaK;ajhg fuf;la wu;rj ksmojQ
CO2 ksl=;a lsÍu úYd, jYfhka isÿlf,d;a fuu
;dm Yla;sfhka 3] la muKla j.lsj hq;= w;r"
;;ajh úYd, f,i by< hkq we;'
id.r fkdmej;sfha kï fuu WIaK;ajh b;d
úYd, jYfhka ;j;a by< hdhq;= nj fmfka' by< hk WIaK;ajfha n,mEfuka id.rj, we;s
fï wu;rj ksmojQ WIaK;ajh id.r ;=, ieÕj whsia oshùfuka o n,mEï we;sfõ' wd¾laála
we;s nj fuhska meyeos,s jk w;r tajd l%ufhka yd wekagd¾laála id.rj, we;s whsia wdrlaIs;
id.r m;a, mqrd me;sr hkq we;' fï fya;=j ksid wdjrKhla f,i ls%hdlrñka id.rh u; m;s;jk
u;= msg WIaK;ajh by< hdu f.d¿fn,s .ukska iQ¾h lsrKj,ska 90] la muKu h<s mrdj¾;kh
isÿfõ' lrhs' kuq;a by< hk WIaK;ajh ksid uqyqfoa
we;s whsia ksrka;rfhkau oshfjñka hhs' tneúka
kuq;a fuu ls%hdj,sh ioyd id.rfha whsia fkdue;súg b;sßjkq we;af;a c,h
muKs'
úYd, jkaÈhla f.ùug kuq;a c,h fndfydaúg w÷re meyehla .kakd
isÿj we;' wu;rj CO2 neúka iQ¾hdf,dalh mßj¾;kh lrkq fjkqjg
isÿlrkqfha tajdhska 90] la muKu wjfYdaIKh
wjfYdaIKh ksid id.r lr .ekSuhs' ta fya;=fjka isÿjkqfha c,fha
WIaK;ajh by< hduhs' tu.ska isÿjkqfha ;j
úYd, jYfhka wdï,SlrKhg ;j;a whsia oshùug ,laùuhs' fï fya;=j ksid;a
;j ÿrg;a id.r mßir moaO;shg wys;lr n,mEï
fya;= fõ' tfuka u wu;r fkdlsßug fya;=jla ù we;' tneúka meßisfha
;dmh wjfYdaIKh ksid uqyqÿ mej;s mdßißl iuq¿fõ oS ;SrKh l< mßos
f.da,Sh WIaK;ajh by< hdu fikaáf.%aâ wxYl
uÜgu by< hdug yd id.r 2 fla uágfï mj;ajd .ekSu w;HdjYH lreKla
nj b;d meyeos,sh'
mßir moaO;shg wys;lr
n,mEï we;s lrk fjkialï y¾uka l=udr
cd;sl ëjr iyfhda.s;d jHdmdrh
we;slsÍug o fya;= fõ'
is÷ir 05 msgqj
01 msgqfjka lr úfoaY Ydl rgg y÷kajd §u
foaY.=Ksl úm¾hdih lDIsl¾udka;hg'''''''''' ksid;a h' j¾I 1983 isg 2009 olajd
wjYH m%udkhg jvd fmd<j jgd ;dmh /|Su mej;s hqO jd;djrKh o wm rfÜ
l%ul%ufhka WKqiqu jeäùfï m%;sM<hla f,i lDIs l¾udka;hg n,mEula isÿ
mD;=úfha foaY.=Ksl moaO;shg úYd, n,mEula lrK ,§' foaY.=Ksl úm¾hdi f.dv
jQ w;r foaY.=Ksl úm¾hdihla olajd j¾Okh ù kef.kjd hkq —c,h" c, fmdaIs;
yudrh' fuhg m%Odku fya;=j ù we;af;a" ñksia
ixy;sh úiska miq.sh Y;j¾Ih mqrdu ojkq
m%foaY˜ úkdY ùuh' tfukau rg ;=<
,enQ fmdis, mdol LKsc bkaOk j,ska ksl=;a
È.= ld,Sk cd;sl m%;sm;a;s fkdue;s
jQ ldnkavfhdlaihsâ h' f.da,Sh WKqiqug ta ksid;a" cdk ;dCIKfhka jeä oshqkq
;=,ska f.dv ke.S we;s' foaY.=Ksl úm¾hdihkag l< îc lDIs l¾udka;hg tl;= ùu
iDcqj yd jl%j n,md we;af;a" fuu jdhqf.da,fha ksid;a" wêl f,i mßyrKh l<
r|d mj;sk ldnka vfhdlaihsâ jdhqj nj lsj ridhksl fmdfydr iy lDñkdYl
hq;=h' f,dj mqrd mej;s lDIs wd¾Ól rgdj" 1880 § ksid;a" lDIs l¾udka;h ì| jeàu
tkï ld¾ñl úma,jfha uq,a wjÈfha isg ld¾ñl isÿúh' ;jo foaY.=Ksl WIaK;ajh
lrKh ;=< jdhqf.da,hg uqod yßk" ldnka
by, hdu ksid" jeis pl%h l%ufhka
vfhdlaihsâ ksid;a fláld,Sk ,dn bmhSfuka
jeä ksIamdokhla uq,a lr .ksñka ld¾ñl lDIs
fjkia fjñka wkfmaCIs; wjia:dj,
l¾udka;h jefvkakg úh' § wêl j¾Idj yd ta ;=,ska we;s
ixl%dka;l
s hql;a h
s lsh
% dj,sh lr,shg meñfKkafka jkaof s .ùfï lsh
% dj,sh ;=<" hqoO
a h fyda .egqu ksid
1980-1990 ld,iSudj ;=<h' fuh uq,k s u
a lsh
% djg úkdY jq ckcsú;h k.disgù q ug ydksm¾ q Kh lsÍu
kef.kafka" kef.kysr hqfrdamfha iy wmsl % dj isÿfõ' ta wkqj uq,Huh jYfhka jkaos ,nd§u"
mokïjh' tu l,dmfha isÿjq udkj ysñlï isú,a yd foaYmd,k whs;k S "a kej; m%;i s :
a dmkh
W,a,x>khg tfrysj" úfYaIfhkau wmrdO j,g lsÍu" widOdrK f,i ovqjï meñKsùu bj;a lsÍu"
iDcqj j.lshk ysgmq" yuqod cqkg a djg tfrysj fN!;sluh mqkre;a;dmkh" wod, ck;djg" ;u
lsh
% dud¾. .ekSfï lsh % dj,sh yd iduh f.dvke. bvï j,g" wOHdmkhg yd fi!LH i`oyd m%fõYùu
u
S yryd th wdrïN úh' úfYaIfhkau" fuys iy;sl l< hq;h = ' kej; tjeks ;;a;j a hka we;s
§ wjOdrKh lrkafka" foaYmd,k mrsj¾:k fkdùug j. n,d .eksu" fmdÿ iudj §u yd
ld,iSudj ;=< isÿjq udkj ysñlï W,a,x>Kh hqoO
a hg wod, jq u;lhka ukiska bj;a lsÍu
i`oyd ms<hs ï fh§uhs' hql; a h
s bgqlÍs uhs' kej; i`oyd" hqO isyj
s gkhka iudcfhka wE;a lsÍu l,
tjeks ;;a;j a hka we;s fkdùu i`oyd wjYH mshjr hq;h= '
.ekSuhs'
wdh;ksl m%;i s xialrK lsh % dj,sh ;=<" kS;hs " Bg
fuysos i;H fiùu hkqfjka woyia jkafka" wod, wdh;k" m%;i s xialrKh lsÍu" uq,l s fõ'
w;S;fha isÿù we;s udkj ysñlï W,a,x>khùï fmd,sihs tys iqúfYaIs ;ekla .kS' wêlrK rduqj
ms<n
s `o f;dr;=re" uq,dY%hka" yd ta ;=< we;s ù m%;i
s xialrKh lsÍu" wod, md¾Yajhka ksrdhqO
we;s iudcuh m%;ú s mdlhka ms<n s `o f;dr;=relsÍu yd yuqodlrKh je,elaùu isÿl, hq;h = '
.fõIKhhs' fï i`oyd i;H fiùfï fldñiula
m;alÍ s u jvd m%dfhda.l s l%uhhs' fldñiu" wêlrK lsh % dud¾. .ekSfï jevms<j s , ;=<"
wmrdOhg wod, úkao; s hkaf.a idlaI"s igyka foaYh S j f.dvk`.d.;a wêlrK lsh % dj,shla yryd
f.dkq lsÍu isÿlrKq ,nhs' jeroslrejkag ovqjï §fï l%ufõohka y`ÿkajdosh
yel' th m%udKj;a fyda úêu;a fkdjkafkakï"
i;H fiùfï lsh % dj,sh yryd" jvd;a mSvdjg fouqyk q a wêlrK fyda fko¾,ka;fha" fya.a
,lajj q kag bosrs meje;au ms<n s `o ix{djla yd wod, (HAAG) kqjr msyá s wka;¾cd;sl wmrdO
úkao;s Ndjh ms<n s `o ms<. s eksula ,ndfokq we;' wêlrKhg ^International Criminal Court&
m%fõYúh yel' Y%S ,xldj iïnkaOfhka jvd
fï i`oyd fyd`ou WodyrKh ol=Kq wmsl % dfjka l:d nyg yd úfõpkhg ,la ù we;af;a fuu
,nd.; yel' ol=Kq wmsl % dfõ ixysoh s d lsh
% dj,sh wêlrK lsh % dj,shhs' ixl%dka;s hql; a s lsh
% dj,sh
;=<" ixl%dka;l s hql; a s lsh % dj,sh" jvd idOkSh yryd hqoO a hg kdhl;ajh ÿka —hqO úrejkag˜
;,hl lsh % d lr we;' tys i;H fiùfï fldñiu tfrysj" hqO wmrdO fpdaokd hgf;a" fpdaokd f.dkq
yryd ñ,sgß ueosy;aùu ;=< isÿjq udkj ysñlï lsÍu yd Tjqkg a tfrysj kS;h s lsh% d;aul ùula
W,a,x>Kh ùï ms<n s `o" i;H wkdjrKh lr .;ay' f,i" ol=fKa iudcfha úfrdaOhg ,laù we;' hqO
ienúkau hqOjd;djrKh ;=< w;=reoykaj"q wNsryia úrejka wka;¾cd;sl wmrdO wêlrKhg f.k hd
f,i >d;khg ,la jq" w;awvx.=jg m;aùfuka miq fkdyels kuq;"a tfia f.khk nj lshñka" úreoaO
>d;kh jq" wú ìu ;nd ndr ùfuka miq >d;kh
lKavdhï rchg fpdaokd lr;s' 10 msgqjg
is÷ir 09 msgqj
09 msgqfjka ta wkqj" mj;sk jHjia:dj ixfYdaOkh lsÍfï
kuq;a th i;Hfhka f;dr" yqfola foaYmd,ksl jevms<sj, wrïN l,y' ta i`oyd" Public
jdis wfmalI a dfjka isÿlrk úfõpk fõ' tys ienE Representation Committee o ia:dms; l<y'
;;a;j a h jkafka" Y%S ,xld rch" hqO wmrdO ms<n
s `o" lñgqj yqfola ;j;a tla jHdmD;shla jqjo" ta ms<sn`o
wka;¾cd;sl hqO wêlrKh yd iïnkaO frdau úúO úfõpk t,a, jqjo" lñgq jd¾:d ms<sn`o
m%{ma;h s h w;aika ;nd ke;' ta wkqj" tu ;;ajh wjOdkh ,la fkdl,o" th ixys`oshd jevms<sj,
Y%S ,xldj iïnkaOfhka lsh % d;aul fkdfõ' lsijs l= ;=<" ta fjkqfjka .;a tla mshjrls' tfukau rch
hqO jrolrejl= f,i fya.a kqjr msyá s wka;¾cd;sl ;j;a úfYaIs; wdh;k folla ia:dms; l,y'
wmrdO wêlrKhg f.k hd fkdyel' tkï" ixys`oshd hdka;%Kh iïNkaëlrKh lsrsfï
uE; ld,fha § ckdêm;s jrhd o fï .ek woyia ld¾hxYh msysgqjqy' (Secretariat for Coordinating
olajñka mjid isáfha" hqO wmrdO ms<n s `o fpdaokd Reconciliation Mechanism) (SCRM) fuh w.ue;s
lrkafka kï" th fomd¾Yhgu fmdÿ f,i isÿúh ld¾hd,hg wkqhqlalj ia:dms; lrkq ,enqy'
hq;= njhs' thska lshjqfha hqoOa hg ueosy;a jq Y%S ,xld tfukau" cd;sl taldnoaO;d yd ixys`oshd ld¾hd,h"
rcfha yuqodj yd LTTE" hk lKavdhï folh' ( Office for National Unity and Reconciliation)
ol=fKa ck;djf.a woyi l=ula jqjo" fuys ienE (ONUR) ckdêm;s ld¾hd,hg wkqhqla;j
;;ajh jkafka" ck;d mrudêm;H u; jQ rchl ia:dms; lrkq ,enqy' ysgmq ckdëm;sks" pkaøsld
kS;Hdkql< + yuqodjla wka;¾cd;sl jYfhka ms<. s kq l=udrK;=x. uy;añh fuys m%OdkSs;ajh orhs'
,enq hqO kS;"s j,g wkql, = j lsh
% dl, hq;h = ' th
Y%S ,xld rch" ixl%dka;sl hqla;s ls%hdj,shg
ks;Hkql, = fkdjk ;%i; a lKavdhulska wfmalI a d
l, yels ;;ajhla fkdfõ' kuqÿ rgl ks;Hdkql< = wod,j m%Odk wdh;k 04 ia:dms; lsÍug
yuqodjla úkhdkql, = f,i" hqo kS;s W,a,x>kh 2015 csksjd" tlai;a cd;Skaf.a udkj
fkdlrñka wdrlaIl lghq;= ksh<sh hq;h = ' ysñlï ljqkais,fha ieisjdrfhaos tl`.
kS;us h ;;ajhka tfia jqjo" hqoO a hlska udkqIl
s
ù we;' tu wdh;kh kï" w;=reoyka
uqyK
q j q rla wfmalI a dl, fkdyel' udkqIl s hqoO a jqjkaf.a ld¾hd,h ( office of missing
;sìh fkdyel' hqoO a hu wmrdOhls' (war is a crime) persons )" i;H" hqla;sh" iycsjkh yd
tjeks ;;a;j a hka hgf;a" hqoOa h ;=< fndfyda foa kej; we;s fkdùu ms<sn`o fldñiu
isÿúh yel' i;H fiùu ;=<" fuu fomd¾Yjh (Truth" Justice Reconciliation and Non
w;sku a isÿ jq wmrdOhka ms<n s `o i;H .fõYKh
l, yel' ta wkqj bosrs lsh % dud¾. .; yels jkq
– Recurrence Commission) úfoaYsh
we;' fï jkúg LTTE jrolrejka fndfyduhlg úksiqlrejkaf.aa iyfhda.s;ajfhka hq;a"
tfrys wêlrK lsh % dud¾. f.k we;' LTTE wêlrK hdka;%Khla ( Hybrid Court)
ixúOdkhg kdhl;ajh ÿka fndfydfokl= fï yd jkaos f.ùu i`oyd jq ld¾hd,hla fõ'
jk úg csj;=ka w;r ke;' tfukau" wmrdO j,g (Office for reparation ) rch úiska"
ueosy;a jq yuqod ks,Odrska rdYshlgu tfrysj
hqO wmrdO j,g jvd;a j.lsjhq;=
wêlrK lsh % dud¾. .ksñka mj;S'
mqoa.,hskag ovqjï §u i`oyd" w;S;hg
fuh fndafyda úg wka;¾cd;slj t,a,jk n,mEu n,mdk mßÈ kS;s iïmdokh lrk njg
u; .kq ,nk ls%hdud¾. úh yel' ukaoh;a Y%S tl`. ù ;snqk o th fuf;la bgqlr
,xldj" tlai;a cd;Skaf.a ixúOdkfha iudcslhl=
jk w;r" ta wkqj wka;¾cd;sl kS;s" m%{ma;ska
fkdue;'
fukau jákdlï j,g wkql=,j" ls%hdlsÍug
o ne`os isá' Y%S ,xld rch 2015 Tlaf;daïn¾ yd
2017 ud¾;= j," tlai;a cd;skaf.a udkj ysñlï
ljqkais,fha ieisjdrhg iyNd.sfjñka" rg;=<
ixl%dka;sl hqla;s jevms<sj,g wod,j" fldkafoais
lSmhla bgqlrk njg fmdfrdkaÿ ,nd oS we;'
10 msgqj is÷ir
tfukau" rch úiska ls%hd;aul lsÍug i,ld lK.dgqj tlsfkld fnod .ksñka" w;S;hg iudj
n,k kS;sÍ;s yd ls%hdud¾. .Kkdjla mj;s' Èula nj;ah' È.ska È.gu" hqoaOh u; jrolrejka
idlaIslrejka wdrlaId lsrsfï mk; ixfYdaOkh fidhñka ovqjï §fïka ls%hdj,sfha wjidkhla
lsÍu" fï jk úg th isÿlr ke;' w;=reoykaùug oelsh fkdyels nj;a" th is;ai;ka ;=< ffjrh"
tfrys iïuq;sh iïu; lr we;' wmrdOldrs fl%daOh f.dvke.Sula ñi" iduh" ixys`oshdj
w;=reoyka lrùu ms<n`o kS;s ieliSu' fï f.dvke.Sug fkdyels jkq we;s nj;ah' fuh
ms<sn`o uq,sl mshjr f.k ;snqko" wjika lr ol=Kq wms%ldkq mdvu nj;a" l, hq;af;a" w;S;
fkdue;' hqoaOfhoS w;=reoyka jqjka i`oyd mjqf,a isoaêka wu;l lr" wkd.;h tlaj f.dvke.su
{d;Skag urK iy;sl ksl=;a lsÍu wdrïN lr nj;ah' W;=r" fjku fldgila fkdj wm N=ñfhys
we;' [Certificate of Absence] wdrlaIl yuqodjka tla fldgila nj;a" th ol=fKa l=iaish njg m;a
isú,a lghq;= j,ska bj;a lsÍu" fuh fï jkf;la lsÍug bv fkd;nk nj" w.ue;s m%ldY lr we;'
uq¿ukska bgqlr fkdue;' ck;djf.a bvï
.eg¨ úi|Su W;=r" kef.kysr hqoaOh mokïj w.ue;s;u = df.a m%ldYfhka miqj" b;d iudk
bvï wysñ jq ck;djf.a bvï kej; ,ndoSfï m%ldYhla" mdG,s pïmsl weu;sjrhdo m%ldY lr
jevms<sfjf,ys idOksh ;;ajhka mj;S' hqoaOh we;' Tyq mjid isáfha" w;S;hg iudj osh hq;= nj;a"
ksid ì`ojegqKq wd¾:sl lghq;= kej; k`.d isgqùu fomd¾Yahu ish¨ isoë a ka wu;l l< hq;= njhs'
i`oyd mshjrf.k ;sfnk kuqÿ" ;jÿrg;a mshjr ta wkqj" ish`t jrolrejkag iudj osh hq;= w;r"
.; hq;=j we;' bvï ms<sn`o ckdêm;s fldñiï hqoO
a h yd iïnkaOj" w;awvx.=fõ isák ish`tu
úu¾Yk jd¾:dj t,soelajq kuq;a" ;jÿrg;a .;hq;= fokd ksoyia l, hq;= nj;a m%ldY lr we;'
ls%hdud¾. mj;S'
ixl%dka;sl hqla;sh" ls%hdj,sh ;=<" rch hï
idOkSh mshjr f.k we;' w;=reoyka jqjkaf.a
ld¾hd,h ia:dms; lsÍu" tys m%uqL mshjrls' jkaosf.
ùï i`oyd jk ld¾hd,h wdrïN lsÍug mshjr
.ksñka isà" fï jkúg i;H" hqla;sh" ixys`oshdj
yd kej; we;s fkdùu ms<sn`o fldñiu ia:dms;
lsÍug idlÉPd fjñka mj;S' fï wkqj udkj
ysñlï ljqkais,fha n,mEu u; jqjo" ixl%dka;s
hqla;sh ms<sn`o mshjr rdYshla f.k we;' kuq;a ta
ms<sn`o ienE Wjukdjla ish`tu" rdcH n,Odrskag fuh" iduh" ixys`oshdj f.dvke.Sfï ls%hdj,sfha
mj;so hkak .eg¨ iy.;h' iqN fmr ksñ;s f,i y`ÿkajdosh yel' fuh yqÿ
foaYmd,kuh m%ldYhka fkdj" ienE f,iu"
ixl%dka;s hqla;s ls%hdj,sh ms<sn`o" w.ue;s;=ud" fuu N=ñfhys h;d¾:hla njg m;alsÍug wjYH
2019 fmnrjdrs 15 ls,sfkdÉÑfhaos m, l, tä;r ls%hdud¾. .; hq;=h' kuqÿ" w.ue;sf.a
woyi b;d jeo.;a mKsjqvhla ,nd ÿka nj udf.a m%ldYhg fï jkúg;a W;=f¾ yd ol=fKa úfrdaO;d
woyihs' w.ue;s;=ud tysos m%ldY lr isáfha" i;H u;=fjñka mj;S' mdG,s pïmsl weu;s jrhdf.a
yd ixys`oshd fldñiu msysgqùu ;=<ska" hqoaOfhaos woyig o úfrdaO;d t,a,jkq we;' ienE f,iu
fomd¾Yajfhkau isÿjq isÿùï ms<sn`o i;H f;dr;=re l,hq;= jkafka" rgla f,i" cd;shla f,i l,amkd
fidhd.; yels njhs' th b;d jeo.;a" ukaohla" lrñka" iduh yd ixysoshdj f.dvke.Su Wfoid"
kej; tjeks ;;a;ajhla we;s fkdùu i`oyd
hqoaOfhaos isÿjq foa ms<sn`o tlsfkld lK.dgqj
lghq;= lsÍug th w;HdjYHh' fï jkúg LTTE
m,lrñka w;S;hg iudj oSu;ah' ta i`oyd ish`t
ixúOdkfha yd yuqodfõ" wmrdO j,g j.lsj
hqO isrlrejka ksoyia lsÍu jeks ls%hdud¾.
hq;a;kag tfrysj kS;suh lghq;= f.k we;s
.;yelsh' fï i`oyd W;=f¾ yd ol=fKa msrsia lem
nj;a" ñka bÈßhg fomd¾Yafha whj¨kag hqoaOh
mokïj kS;suh o`vqjï §ula isÿ fkdjk nj" lsÍï lsÍug fldf;la ÿrg iqodkï o@
weu;s mjid we;' i;H yd ixys`oshd fldñiu
;=<ska" tjeks ovq`jï lsÍula wfmalaId fkdlrk m%§ma jks.iQßh
nj;a' Y%S ,dxlsl cd;shla jYfhka ke.sisàug cd;sl ëjr iyfhda.s;d jHdmdrh
isÿl< hq;af;a" hqoaOh ;=< isÿjq isoaêh ms<sn`o" ÿl"
is÷ir 11 msgqj
fof,djla w;ßka Tíng
ñ,shk 22 jk YS% ,xldfõ ck.ykfhka u;=jk ks.uk
22]la ukaofmdaIKfhka fmf,k nj kj;u fidNdoyfï il%Sh l%shdldrlï md,kh lsÍfï
fidhd.ekSu' ta yereKq úg fmdaIKsh wdydrhla yelshdj udkjhd i;= fkdfõ' tfy;a wdmod yd
fkd,nk wh 33]ls' f.da,Sh foaY.=Ksl wjodkï jHik wju lr .ekSfï yelshdj wm i;=j we;'
o¾Ylh ^The global climate risk index 2018& fidNdoyfï orejka f,i uyfmd<j-;=re,;d-l÷
f,dj mqrd rdcHhka ;=< wdka;sl ld,.=ksl ñáhdj;a-we<fod,-ysre t<sh yd j¾Idj wd§
,CIK jk l=Kdgq" .x j;=r yd iqkdñ r< jeks kE ys;ñ;=rkaf.ka f;drj wmg Ôj;aúh
l%shdldrlï ksid tu rgj,a j,g t,a, jk úúO fkdyelsh' ish¿ Ydl yd i;aj Ôùka wh;a jk
n,mEï wdldrhka ms<sn|j úoHd;aulj meyeÈ,s uq¿ fidNdoyug wdorh lsÍu" f.!rj lsÍu yd
lrhs' fuu jd¾;dj c¾uksfha msysá ixj¾Okh iqrCIs; lsÍu ixys|shdfõ uQ,O¾uh fkdjkafka
o@ udkjhd ;=< ixfõ§;djhka" iylïmKhka
yd mßirh ms<sn| lghq;= lrk c¾uka fjdÉ
we;súh hq;af;a wfkld iuÕ Ôú;h fnod .ksñka
^German Watch Org& kï ixúOdkh jd¾Islj
wLKav meje;aula i|ydh' tys § u;=jk yd uqyqK
ie,iqï lrhs' Tjqka i;=j 1997 isg 2018 olajd §ug isÿ jk .eg¿ yd jHik i|yd jyd m%;sl¾u
úúO rgj, wdka;Sl foaY.=Ksl isÿùï ms<sn|j fhosh hq;= fõ'
b;d meyeÈ,s o;a; yd jd¾;d we;' —f.da,Sh
foaY.=Ksl wjodkï o¾Ylh˜ jd¾;djg wkqj 2019 Tng i;=gqhso oeka@
jif¾ Y%S ,xldj fojk ia:dkfha r|jd we;' ta
iu. úhÜkduh" isïndífõ" *SÔ yd yhsá hk f,dj mqrd m%Odk k.r wdY%S;
rgj,ao fojk ia:dkhg we;=,;a h' bkaoshdj jdhq ¥IKh by< hñka msßis÷
6jk ia:dkfha isák w;r tu ,ehsia;=fõ 10jk jd;h ,eîfï ysÕ;djhlg m;a
ia:dkfha wefußldj" fnd,Súhdj" ;dhsfma yd fjñka ;sf í' msßis÷ mdkSh c,
ueisfvdakshdj i|yka fõ'
uQ,dY% is|S hñka mj;S' rg ;=<
c, W,am ;a r|jd .ekSug" wdydr
foaY.=Ksl wjOdku foig ksIam dokhg" Tlaiscka ksm oùug"
ldnkavfhdlaihsâ Wrd.ekSug"
ol=Kq wdishdkq l,dmfha msysá rgj,a wdka;Sl
ffcj úúO;ajh wLKavj mej;Sug
foaY.=Ksl ,CIK fya;=fjka jd¾Islj oeä kshÕ
;;ajhka yd wêl j¾Idj ksid ksr;=re mSvd ú|s;s' yd ish¨ Ôúkaf.a ukd meje;aug
f.ù .sh oYlhlg wdikak ld,h ;=< Y%S ,xldfõ wju jYfhka 35]l jk .ykhla
kshÕh fy;=fjka Èia;%slal 20lg wdikak rg ;=< ;sìh hq;= neõ jd¾;d j,ska
ixLHdjl c, ysÕhla olakg ,eìK' tfukau ks¾foaY lr ;snqk o 2018 wjika jk
j¾Id iuh ;=< .xj;=r yd kdhhdï j,g f.dÿre úg iuia: osjhsfka jk .ykh 16]
jk osia;%sla m%udKho by, hdula fmkakqï lrhs'
Wla; fya;= mokïj wdydr ñ, by, hdu fukau"
olajd wvqù we;' jl=.vq frda.h iS.%
wdydr ksIamdokfha ysÕhla o we;s fõ' f.da,Sh f,i jHdm; fjñka mj;S' ms,sld"
id.sks o¾Ylh ^Global Hunger Index-GHI&g wd;rhsàia" yoj;a frda. wdÈ fnda
wkqj rdcHhka 119la w;=ßka Y%S ,xldj 84 jk fkdjk frda. úiska ñksidj ì,s
ia:dkfha isák w;r tu m¾fhaIKh i|yd o¾Yl .ksñka isà' rfÜ f;dfÜ" jfÜ msfÜ"
f,i wjfmdaIKh" jhig wkqj orejkaf.a Wi
yd nr wvqùu yd <ore urK wkqmd;slh mdol
w,a,mq .fï" w,a,mq f.or muKla
fldgf.k we;' fkdj Tfí uf.a ksji ;=<g o"
tu Nhdkl úm;a meñKsh yelsh'
tneúka wmg i;=gq úh yels o@
12 msgqj is÷ir
tfukau Ôú;fhka úoy oelajqkq ksjqkq
;dhs,ka; mdmkaÿ lKavdhu .;smej;=ïh' l:d f.dkaklg jvd Ôú;fha
uE;l§ ;dhs,ka;fha .,a.=ydjl isr jqKq mdmkaÿ m%dfhda.sl udkj ys;jd§ p¾hd rgdjka u.ska
lKavdhu ms<sn|j f,dj mqrd l:d nyg ,lajqks' iudc fjkila l< yels njhs'
osk 9la mqrd tu .=ydj ;=< m%udKj;a wdydr
yd myiqlï lsis;a fkdue;sj isá isiqka 12 iy
Tjqkaf.a mqyqKq lre we;=¨ lKavdhu fírd.kq
,eîfuka wk;=rej ta ms<sn| miq úmrula wm ldf.
kq;a .s,syqks' tfy;a bka udihlg miqj jd¾;d
jQfha" tu mqyqKq lref.a l%Shd ú,dYh" p¾hdjka
yd wo¾Yu;a u. fmkaùï ksidu Tjqkaf.ka isiqka
10la muK meúÈ ùug ;SrKh lr we;s njhs' ta
flfiao@
ÈfkaIa oikdhl
l=,shdmsáfha
is÷ir 13 msgqj
lú is;=ú<s''''''''
j¾;udkfha f.dú;ekg lDIsl¾udka;fha fnda. úkdY
ùug fya;=
isÿ ù we;s ydksh''''''
ysre ke.S w¨hfï f.oßka msg fjkjd
kqU uqÿfka ysre foúfhda /ia fokjd
uq¿ yoj;ska fl;a hdhg ne| wd,
iS;, uv j;=r W.=rg fofylg uqojd
fufyh jà flfkl=g Tyq ke; jd,
w,ilula fkdue;sj fl; uv jkjd
tkuqÿ ÿ.sfhla h Tyq lrjg ke; ud,
n; nq,;ska foi jvkd f.dú rd,
ÿla .skaor ueo f.dúhd l=Uqfr kefia
úi m<;=re f.dvla fj<| fmd<g jefÜ
bkafka me,amf;a iqL úyrK fkdue;s
fj<|d lyjkq ál ouhs l=fia
úyrK ke;s jQj;a wgqfldgq idr fj;s
fjf<a fmdf,a t<j¿ ñ, wyi Wfia
fyafka l=Uqfr w|skg wuqvhla we;s
oyosh l÷¿ Tyqf.a uyfur fuka já;s
wl=re .Ks; úê lsisjla ke;sj oek
fkdue;sh .syska isma y,lg lsisu osk
uv fidaod .;a l,g f.dúhd ksß|dh
tkuqÿ mjißh l=Uqf¾ ye|sk f.k
hkqfjka fmdrK jelshla ,shù we;sh
fNda. úiqrejhs ksis l, me< tk oek
oeka oeka l,g ta lshuk ke;sh
uv ì÷jla ke;s f.dúhd W.;dh
hykg jeos w,ij osk .; lrñka
fkdisákq uek f.dúhd foi n,kq fyd|ska
f.dv fyafka jjhs uqx lõms bß`.= ;,
jyf,la l=Uqf¾ jev lghq;= lrk f,iska
oyäh je.=rej;a wvq ñ, f.j;sh fuda,
jev fldg ke; f.dúhd lsis osk tf,iska
ji úi ksid Tiq .=Kfhka hq;= nd,
jl=.vq frda. jeä fjhs oeka rg ;=,
fla' ã' fk;añ kIdrd l=udß rKisxy
udt,sh uy úoHd,h" l=reKE.,
ta' ksmqKs wud,s - udt,sh uy úoHd,h"
l=reKE.,
14 msgqj is÷ir
02 msgqfjka mßirhg tfrys udkjhd f.a lDrlï fï fudfydf;a u
kj;d fkdoeuqj fyd;a ;j;a jir 12lska kej; yerúh
f.da,Sh WKqiqu by<hdu yuqfõ'''''''''''''' fkdyels f,i yd fmr fkdjq úrE f,i mD;=úh yd tys
jdhq f.da,fha idudkH ;sìh hq;= ^fyda Ôjfha Ôjh yg jHhikhkag uqyqKfokakg isÿjkq we;'
meje;au ;yjqre l< yels uÜgu&m%udKh blaujd
ldnka vfhdlaihsâ m%;sY;hla jdhqf.da,fha ;sîu jyd wmf.a l%shdldrlï ms<sn|j ie<ls<su;a fjñka
u.ska mD;=úfhka kslauhk ;dm ;rx. j,g nrm;, mßirhg uqodyefrka CO2 m%udKh wju jYfhka 50]
ndOlhla f,i l%shd;aul ùug thg yelshdj ,efí' lska j;a wvq l< hq;=h'
È.ska È.gu jdhQf.da,Sh ldnka vfhdlaihsâ m%udKh
by< hdu È.ska È.gu mD;=ú WKqiqu by< hdug fya;= ta i|yd''''''''''
fõ' jir 10"000l ld,h ;=< mD;=ú jdhqf.da,fha ldnka
vfhdlaihsâ wxY= m%udKh jdhq fldgia 10"000lg Tn ;ks mqo.
a ,fhl= jYfhka lrkakd jQ ish¨ l%h
s dldrlï
fldgia 3la muKla jQ m%udKh blaujd .sfha ke;" tkï yS § mdßißl mdßY=oO
a ;dj wdrlaIdlsÍu Tnf.a uj tfia;a
0'03]ls' ld¾ñl úma,jh wdrïNjk iufha § jdhqf. fkdue;skï tl l=i Wmka fidfydhqßh wdrlaId lrkakd
da,fha mej;sfha jdhq fldgia ñ,shkhlg CO2fldgia fia is;d lghq;= lrkakg j.n,d .kak'
280ls' wojk úg th CO2 fldgia 405 blaujd f.dia
;sfí' th mD;=úfha jir ,laI 8l ld, mrdifha § ;sî .sks weú,ùï wju lrkak' Tfí f.j;a; msßiqÿ lr"
we;s by<u CO2 m%udKhhs' Èrd hk Ydl yd wfkl=;a foa fmdf<dj ;=< j,,kak'
fkdÈrk foa w;r we;s m%;p s l%l
S rKh l< yels ish¨
foaY.=Kh yd WKqiu
q w;r iïnkaOh l=ulao@ foa ta i|yd fhduqlrkak' wfkl=;a foa k.r iNdj fyda
f.da,Sh WKqiqu by< hdu iy ld<.=Ksl fjkiaùu m%dfoaYh
s iNdj fj; ndrÈh fkdyels kï ksifs ,i ieliQ
hkq ldrKd folla ñi tlla fkdfõ' iuyr úfgl li< j,la ;=< nyd,kak'
f.da,Sh WKqiqu by<hdu ms<sn|j idlÉPd lrkafka
wkjYH iEu úgu ksjfia úÿ,s myka ksjd oukak' kj
fï l%shdj<sfha wjika oreKq m%;sM,h th f,i i<ld.
;dlaIKfhka ksmofjk wvq úÿ,sh m%udKhla Ndú;jk
ksñkqhs' WKqiqu by< hdu uq,alr.ksñka ffcj f.da,h"
úÿ,s myka Ndú;hg .kak' Tfí m%foaYfha ud¾. úÿ,s
c, f.da,h yd jdhq f.da,h ;=< isÿjk fjkialï w;s
úYd, ixLHdjls' ish¨ mdßißl ixisoaê tlsfkl yd myka ksifs õ,djg ksjd oud fkdue;s kï ta ms<n
s |j
ne£ mj;S' wmf.a iy mßirfha meje;aug wod, tla n<OdÍka oekqj;a lrkak'
iajNdúl idOlhla fjkia jQ úg wfkl=;a idOl ish,a, mqo.
a ,sl jdykh fjkqjg yels iEu úgu niar:h fyda
ta iu. fjkialï j,g Ndckh fõ' WKqiqu ish¨u fjk;a fmdÿ m%jdyk fiajd Ndú; lrkak' ldnka wêlj
idOlhka g mdfya iDcqj n,mdk uQ,sl idOlhls' msglrk jdyk Tn m%foaYfha .uka .kS kï kS;h
s g msáka
whsia l÷ Èhùu" id.r Èh je,a .uka u. fjkiaùu yd fkdhd" ixúOdkd;aulj tajdg úfrdaOh m<lrkak'
fldr,amr jeks w;s ixfõ§ mdßißl moaO;s iyuq,ska u jdhq f.da,Sh ldnka ;srlsÍfï oekg we;s b;du;a id¾:l
úkdY ùu" f.dvìu fukau uy uqyqo ldka;dÍlrKh l%ufõoh jk rela frdamKh yd ;sfnk jkdka;r yd
ùu" Ôù úfYaI iyuq,ska j|ù hdu" kshÕh" iq,s iq<x- jDlaI wdrlaId lr.ekSug fmruqK .kak'
.x j;=r jeks iajNdúl úm;a m%udKh by< hdu jeks
odu l%shdj<shl wdrïNh jdhqf.da,Sh WKqiqu by< Tfí ñ;=rd" Tfí wi,ajeishd yd Tfí mjqf,a wh yg wm
hEfuka isÿfõ' jeà we;s w¾nqoldÍ ;;ajh meyeÈ<s lrfokak' mßirh
wdrlaId lsÍfï iafõÉPd fiajlfhl= jkak'
j¾;udk fha udkjhd yd mßirh uqyK q § we;s id;sYh
nrm;,u .eg¿j jk f.da,h S WKqiu
q by< hdu j,lajd
.ekSu i|yd l%hs d;aul ùu" fmdÿ hym; wrNhd lrkq
,nk ish m%uL
q ;u l%hs dldÍ;ajh lr.kak'
lsif
s jl= f.a w;afmd<ika n,dfmdfrd;a;= fkdù" fjk;a
wfhl= lrk f;la n,d fkdisg ;u hq;l = u bgqlÍ
s ug
wêIagdk lr.kak" l%hs d;aul jkak' l%h
s d;aul úh hq;f a ;a"
—uu˜ hs'''''''æ
Tfí wkq.dñlhska ish .Kkska ìyslr .ekSug Tng
Yla;sh we;'
ñksidf.ka f;drj ish¨ mßir idOlhkag hy
S CO2 m%udKh yd WKqiu
jdhqf.da,h q w;r iïnkaO;dj meje;aula we;-tfy;a úhjq,a jQ mßirhl udkj
meje;aula ke;'
wm l<hq;af;a l=ula o@ kd,l frdihsfrda
ld,.=Ksl fjkia ùï ms<sn| w;a;¾ cd;sl uKav,h g
^IPCC& wkqj" wmf.a ÿ¾Nd.H g ;j we;af;a jir 12ls'
is÷ir 15 msgqj
wiudk;djh ms<sn| Ñ;% ;r.dj,sh
ó.uqj wïmdr
.d,a, fmdf,dkakrej
l=reKE., ud;r
ls,sfkdÉÑh hdmkh
l¿;r mq;a;,u
16 msgqj is÷ir