Вы находитесь на странице: 1из 42

ou e.

My

पपपपपप पप पपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप


पपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप पप प पपपपप
पपपपपप 10 पपपपपप पप पपपपपपप पप पपपपपपपप पप
पप पपपप पप प पपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पप
पपपपपपपपप पप पपपपपपपपप पपपप पप पपपपप पपपप
पप पपपप पपपपपपपप पपपपपप पपपपपपपप पपपप पप
पपप पपपप पपपपपपप, पपपपपप पपपपपप, पपपप
पपपपपप पपपपपपप पपप पपपपपपप पपपपपपप पपपप
पपपपपपप पप पप पपपपपपपपप पपपप पप प पपपपप
पपपपपप पपपपपपपपप पपपप पपपपपप पपप
पपपपपपपपप पपपपप पपपप पप पपपप पपपपप पपपपपप
पपपपपपप पपपपपपप पपप प पप पपपपपपप पप
पपपपपपपप पपपप पपप पपपपपप पपपपपपपप
पपपपपपप पपपप पपप पपप प पपपपप पपपपपप पपप
पपपपपप पप : -

पपपपप पपपपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपप


पपपपप
पपपपपप 3 पपपपप, पपपपप पपप पपपपपप
(पपपपपप)
पपपपपपप, पपपपप, पपपपप,
पपपपपप, पपपपपपपप,
पपपपप
पपपपपपपप, पपपपपपपपप,
पपपपपप 16
पपपपप, पपपपपप, पपपपप,
पपपप
पपपप, पपपप, पपपपप, पपपपप,
पपपपपपप पपप पपपपपप
पपपपपपपपपप पप पपपपप पपपपपप पपपपपपप पपपपपप
पपप पपपपपपपप पप पपपपप पपपपपप पपपपपपपपपप पप
पप पपप पप प पपपपप पपपपपप पपप पपपपपप पप : -
पपपपपपपपपपपपप पपपपप पपपपपप पप
पपपप
ककककक ककककक कककककक
ककककककक कककककक ककककककककककककक
कककक ककककककक
पपपपप /
1. पपपपप
पपपपपपपपपपपप
2. पपपपप पपपपपप पपपपप
3. पपपपपपपपप पपपपपप पपपपप
4. पपपप पपपप
5. पपपपपप पपपपपप
6. पपपपप पपपपप / पपपपपप
7. पपपपपप पपपपपपपपप
पपपपपपपप / पपपप
8. पपपपपपपप
/ पपपपप
9. पपपपपपप पपपपपपप
पपपपप /
10. पपपपपप
पपपपपपपपप
11. पपपपपप पपपपपप पपपपपप
12. पपपपप पपपपप पपपपप
पपपपपप
13. पपपपपपप
पपपपपपप
14. पपपप पपपपपप
पपपपपप पपपपप /
15 पपपपप
पपपपपपप
पपपपपप
16 पपपपपपपप
पपपपपपपप
पपपप 2015-16 पपप 10 पपपपपपपपप पप पपपपप पपपपपप
पप पपपपपपप पपपपपप पपप 06 पपपपपपपपप पप पपपपप
पपपपपपपप पप पपपपपपप पपपप पपपपप पपपपपपपप, पप
पपप पपपपपप पपपपपपपप पपपपपपपप पपपपपप पपपपपप
पप पप पप प पपपपप पपपपपप पपप पपपपपप पप : -

पपपप पपपपप पपपपपप पपपपपप पप पप पपपपपपप


पपपपपप पपप पपपपपपपप पपपपप पपपपपपपपप
ककककक कक
ककककककक कककककक ककककककक कक ककक
ककककक
1. पपपपपपप 10 पपपपप,
पपपपपप पपपपपपपपपपपप,
पपपपपपप पपपपपप पपपपप,
पपपपप पपपपपप पपपपप,
पपपपपपपपप पपपपपप पपपपपप,
पपपपपप, पपपपपप
पपपपपपपप,
पपपपपपपपप, पपपप
पपप पपपपपपप
पपपपपप, पपपपपपप,
पपपपपपपप
पपप, पपपपपप
2. पपपपप 06
पपपपप, पपपपप
पपपपपपपपप
पपपपपपप पपप पपपप

ककककक पपपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपप पपपपपपप


पपपपपपपपप पपपपप पपप, पपपपपपप पपपपप पपप (Family
Vulturidae) पपप पपपपप पपपप पपप पपप पप पप पपपपप पप
पपपपप पपप पपपपप पप पपपप पपपप पपपप पपप पपप
पपपपपप पप पपपपपप (Condor), पपपप पपपपप (King Vulture),
पपपपपपपपपपपप पपपपप (Californian Vulture), पपपपप
पपपपपप (Turkey Buzzard) पप पपपपपप पपपपप पपपपप
(American Black Vulture) पपपप पपप पप पपपपप पपप पपप
पपपपपपप पप पपपपप पप पपपपपपपप (King Vulture), पपपप
पपपपप (Black Vulture), पपप पपपपप (White backed Vulture),
पपपप पपपपप (Griffon Vulture) पप पपपप पपपपप (Scavenger
Vulture) पपपपप पपपप

पप पपपपप पप पपपप पपप पप पपपप पप पप पपपपप पपप,


पपपपप पपपपपप पपपप पपप पपपप पपप पपपपपप
पपपपपपपप पप पपप पपपप पपपप पप पपपपप पप पपपपप
पपपप पप, पपपपप पपपप पपपप पप पपपपप पपपप पपपप
पपप पप पपपपप पपपप पपपपप पप पपपपपप पपप पपपप
पपपप पपपपपपपपप पपपपप पपप पपपपप पपप पप पपपप
पप पपपपपप पपप पपपप पप पपपप पपपपप पप पपपपपपपप
पप पपपपप पपप पप पपपप पपपप पपपपपप पपप पपपप
पपपपपप पपपप पपपपप पपपपप

पप पपपप पपपप पपपप पप पपपप पपपपप पप पपपपपप


पपपपप पपप, पपपपपप पपपप पप पप पप पपपप पपपप
पपपप पपप
ककककककक कककककककककक

पपपप पपप पपपपप पप पप पपपपपपपपपप पपपप पपपप


पपप पप पप पपपपपप पपप:-

 पपपपपप पपपपप (Gyps indicus)


 पपपप पपपप पप पपपपप (Gyps tenuirostris)
 पपप पपप पपपप पपपपप (Sarcogyps calvus)
 पपपपप पप पपपपप (Gyps bengalensis)
 पपपपप पपपपप (Neophron percnopterus ginginianus)

ककक

पप पपपप पप पप पपप पपप पपपप पपपप पपपप


पपपपपपप पपप पपपपपप पपपपपप पपप पपपप पपपप पपप
पपपप पप पपप पपप पप पपपप पप पप% पप पप% पपप पप
पपप पपप पपपप पपपपप पपपप पपप पपपप
पपपपपपपपपपपप (diclofenac) पप पप पप पपपपप पप
पपपपपप पप पपपप पप पपपपपप पपप पपप पपपप पपप पप
पप पपपप पपपप पपप पपप पप पपपप पप पप पपपप पपपप
पप पपपपप पपपप पप पपपप पप पप पपपप पप पप पपपप
पपपपपप पपपपप पपपप पप पप पपपप पपपपपप पपप पप
पपपप पपप पप पप पप पपपप पपप पप पप पपपप
पपपपपपपपपपप meloxicam प पप पप पप पप पपपपप
पपपपपपप पप पपपप पपपपपपपप पप पपपप पपपप पप पप
पपपप पप पपपपपपप पपप पपपपपप पप पपपप पपप-पपपप
पपपप पपपपपपपप पपपपपप पप पपपप पपपपप पपपपप पप
पपपपपप

कककककक ककककक (Gyps indicus) पपपपपप पपपपपप पप


पपपपप पप पप पप पपपपपप पप पपपपपपप पप पपपप
पपपपपप पप पपपपप पपप पपपपप पपपप पप पपपप पप
पपपपपपप पप पपपप पपपपपपप पपपप पप पपपप पपपप
पपप पपपपपप पप पपपप पपपप पपपपपपपप पप पपपपप
पपप पपपप पपपपपप पपपपप पप, पपपपपप पपपपपपपप
पपप पप पपपप पपपपपप पपपपपप पप पपपपप पपपप पप
पपपप पपप पपपप पपपप पपपपपपप पप पपपपप पप पप
पपपपपपपप पप पपपपपपपपपप पपपप पप पप पप पपपप
पपपपप पपपप पपपपपप पपपपप पप पपपपपप पप पपपपपप
पपप पपपपपप पपप पप पपपप पपपप पपप पप पपपप पपपप
पपपप पपपप पपपप पपपपप पपपप पपपपपपप पपपप पपप
पप पपपपप पपपपप पप पप पपपप पपपप पपपप पपपप
पपपप पप पपपपपप पपपप पपप पपपप पपपप पपपपपप
पपपपप पप पप पपपप पपपप पप, पपपप पपप पपपप पपपपप
पपपप पपप पपप पपपप पप पप पपपप पपपप पपपप पपपप
पपपप प.प पप प.प पप. पपपप पपप पपपप पपपपप पप-पपप
पप. पप. पपप पपप पपपपप पपप प.पप पप प.पप पप. पप
पपपपपप पपपप पपप[2][3]

कककककक ककककक
कककककक ककककक
ककककककक कककककक

Critically Endangered (IUCN 3.1)[1]


ककककककककक कककककककक
पपप: पपपप
पपप: पपपपपपप
पपपप: पपपपप
पपपपपपपपपपपपपपपप
पप: (पप पपपपपपपपपपपपपपपपपपप,
पपपपप)
पपप: पपपपपपपपपपपपप
पपप: जजजजज
पपपप: जज. जजजजजजज
कककककक ककक
जजजजज जजजजजजज
(पपपपपपपप, पपपप)

कककककक ककककक कक ककककककक कककककक ककक कक


कककककक
कककककककककक
जजजजज जजजजजजज जजजजजजज

ककककककक

ककक

पप पपपप पप पप पपप पपप पपपप पपपप पपपप पपपपपपप


पपप पपपपपप पपपपपप पपप पपपप पपपप पपप पपपप पप
पपप पपप पप पपपप पप पप% पप पप% पपप पप पपप पपप
पपपप पपपपप पपपप पपप पपपप पपपपपपपपपपपप
(diclofenac) पप पप पप पपपपप पप पपपपपप पप पपपप पप
पपपपपप पपप पपप पपपप पपप पप पप पपपप पपपप पपप
पपप पप पपपप पप पप पपपप पपपप पप पपपपप पपपप पप
पपपप पप पप पपपप पप पप पपपप पपपपपप पपपपप पपपप
पप पप पपपप पपपपपप पपप पप पपपप पपप पप पप पप
पपपप पपप पप पप पपपप पपपपपपपपपपप meloxicam प पप
पप पप पप पपपपप पपपपपपप पप पपपप पपपपपपपप पप
पपपप पपपप पप पप पपपप पप पपपपपपप पपप पपपपपप
पप पपपप पपप-पपपप पपपप पपपपपपपप पपपपपप पप
पपपप पपपपप पपपपप पप पपपपपप

ककककककक

पप पपपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप पपप


पपपप पप पपप पपप पपपप पपपप पप पप पप पपपप पपप पप
पपपपपपपप पप पपपप पपप पपपपप पपप पपपप पपपप
पपपप पपपपपप पपप पपपपप पपपपप पपपपपपपप पपपप
पपप पपपपप पपपपपप पपप पपपप पपप पपपपप पपपप
पपपपप पपपपपप पपप प पपपप पप पपपपपप पपप पपप
पपपप पप पपप पपप पप पप पप पपपपप पपपप पपपप पपप
पपपपप पपप पपप पपपप पप पप पप पप पपपप पप पपपपपप
पपपप पपप पपपपपपप पपपप पपपपप पप पपपप पपप पप
पप पपपप पपप पप पपपपपप पपपप पपपप पपपप पपप
पपपप पप पप पपपपपप पपपपप पपप पप पपपप पपपपप
पपपप पपपप पप पपप पपप पपपपप पपप पपपपपपप पप
पपपपपपप पप पपपपपप पपपपप पप पपपपपप प पपप
पपपप[4]

कककक कककक कक ककककक (Gyps tenuirostris) पपप पप पपप


पपपपपप पप पपपप पपप पपपप पपप पपपपपप पपपपप पप
पप पपपपपप पपपा पपपप पप, पपपपप पपप पप पपपपप पप
पपप पपप पप पप पप पप पपप पपपप पपप पपपप पपपपपप
पपपपप पपपप पपप पप पपपपपप पपप पपपप पपपप पप
पपप पपपप पपपपपपपप पप पपपप पपप पपपप पपपपपप
पपपपप पप पपपप पपपप पपपप पप पपपपप पपपप पपपपप
पप पपपप पपपपपप-पपपपपप पपपपप पप पपपप पपपप पप
पप पपपप पपपपपप पपपपपप पप पपपपप पपप पप पपपपप
पपपपपप पपपपपप पप पपपपप पप पप पप पपपपपप पप
पपपपपपप पप पपपप पपपपपप पप पपपपप पपप पपपपप
पपपप

कककक कककक कक ककककक

कककक कककक कक ककककक


ककककककक कककककक

Critically Endangered (IUCN 3.1)[1]


ककककककककक कककककककक
पपप: पपपप
पपप: पपपपपपप
पपपप: पपपपप
पपपपपपपपपपपपपपपपप (पप
पप:
पपपपपपपपपपपपपपपपपपप, पपपपप)
पपप: पपपपपपपपपपपपप
पपप: जजजजज
पपपप: जज. जजजजजजजजजजजजज
कककककक ककक
जजजजज जजजजजजजजजजजजज
पपपपप (in Gray), पपपप[2][3][4]
कककक ककक कककक कककक कक ककककक कक ककककककक

कककककककककक
Gyps indicus tenuirostris
Gyps indicus nudiceps[5][6]

पप-पप पप.पप. पपपप पप पपपपप पपपप पप पपपपप


पपपप पपपपपप पपपपप पपपपप पप पपपप पपपप पपप पप
पपपपप पपपप पप पपपपपप पपप पप पपपप पपप पपपपपप
पपप पपपपप पपप पपपप पपपप पपपप पपपपप पपपप,
पपपप पपप पपपप पपपप पपप पपपपप पप पपपपप पपपप
पपपप पप पपपप पपपपप पपपप पपपप

ककककककककक ककक

पप पपपप पपप पपपप पप पपपपप पपप पपपपपप पप


पपपपपप पपपपपप, पपपपपप पपप पपपपपप पपपपपप पप,
पपप पपपपप पपप पपप पप पपपप पपपप पपप पपपप
पपपपप पप पपपपपप पपप पपपप पपपपपपपपपप,
पपपपपपप पपपपप, पपपपपपपप पपा पपपपपपपप पपप पप
पपपप पपपप पपप

कककककककक

पप पपपप पप पपपपपपपप पपपपप पपप पपप पपपप पप


पपपप पपपपप पपपपप पपपपपप पपपप, पपपपपपप पपपपप,
पपपपपपपपपप पपप पपपपपपपप पपप पप पपपपप पप
पपपपपप पपपपप पपप पप पप पपपपपपपप पपप पप
पपपपपपपपप पप-पपप पपपपप पपप पपपप पपपप पपपप पप
पपपपप पपपप पप पप पपपपपपपप पपप पपपपप पप
पपपपपपपपपपपप (diclofenac) पपपप पपपप पप पपपप पपप
पपप पपपप पपपपपपपपपपपप (diclofenac) पप पप पप पपपपप
पप पपपपपप पप पपपप पप पपपपपप पपप पपप पपपप पपप
पप पप पपपप पपपप पपप पपप पप पपपप पप पप पपपप
पपपप पप पपपपप पपपप पप पपपप पप पप पपपप पप पप
पपपप पपपपपप पपपपप पपपप पप पप पपपप पपपपपप पपप
पप पपपप पपप पप पप पप पपपप पपप पप पप पपपप
पपपपपपपपपपप (meloxicam) प पप पप पप पप पपपपप
पपपपपपप पप पपपप पपपपपपपप पप पपपप पपपप पप पप
पपपप पप पपपपपपप पपप पपपपपप पप पपपप पपप-पपपप
पपपप पपपपपपपप पपपपपप पप पपपप पपपपप पपपपप पप
पपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपपप पपप पपपप पपप
पपपप पपपपपपपपप पपप पपप पपपप पपपपप पपपप पपपप
पप पप पप पप पप पपप पपपप पपप पपप पप पपपपपपपपप
पपपपपपपप पप पपपपपपप पप पपपपपपपप

ककककककक

पप पप पपपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप पपप पपपप


पप पपप पपप पपप पपपप पपप पप पपपपपप पप पपपपप
पपपपप पप, पपपपपप पप पप पप पपपपपप पपप पप पप
पपपपपप पपपपप पपप पपपप पप पपप पपप

पपपपपप पपपपप पपपपपपप पपपपप पप पपप पपप– पप


पपपपपपप पपपपपपपप

1980 पप पपप पपप पपपप पपप पपपप पपपप पपपप


पपपपपपप पप पपपपपप पपपप 80 पपपपपप (800 पपप) पपप
पप (2016) पपपप पपपपपप 40 पपपप पप पप पप पप पपपप
पपप पप पपपपपप पपप पपपप पप पपपपप पपपपपपप पप
पपपप पपपप पप पपप पपप पपप पपपपपपप पप पपपपपप
पपप पपप पपप पप पपप पप पपपप 2015 पप पपपपपपपप
पपपपपपपप पप पपप पपपप 25 पपपपपप पपपपपपप पपपप
पपपप पपप पपप

By Hemant Singh
Jul 15, 2016 09:32 IST

1980 पप पपप पपप पपपप पपप पपपप पपपप पपपप


पपपपपपप पप पपपपपप पपपप 80 पपपपपप (800 पपप) पपप
पप (2016) पपपप पपपपपप 40 पपपप पप पप पप पप पपपप
पपप पपपप पपपप पप पपपपपप पपप पपपप पप पपपपप
पपपपपपप पप पपपप पपपप पप पपप पपप पपप पपपप पप
पप पपपपप पपप पप पपपपप पपपपपपपप पप पपप पपप
पपपपपप पपपपपप पपपपपप पपपप पपपपपपप पप
पपपपपपप पपपप पप पपपपप पप पपप पप पपपपप पप
पपपपपप पपप पपपपप पपपप पपपपपपप पप पप पपप पपप
पप पप पप पपपपपप पपपप पप पपपप पपपपपपप पप
पपपपपप पपप पपप पपप पप पपप पप पपपप 2015 पप
पपपपपपपप पपपपपपपप पप पपप पपपप 25 पपपपपप
पपपपपपप पपपप पपपप पपप पपप

कककककक ककककक–

कककककक ककककक कक कककककक

पपपपप पपपपपपपपप पपपपप पपपप पपप पप पपपप


पपपपप पप पपपप पप पपपप पपप पप पपपपप पपपपपपपप
पप पपप पपपप पपप पपपप पपपपपपपपपप पपपपपप पपपप
पपप पपपपप पप पपपपप पपपप पप पपपपपपप पपपपपपपप
पपपपपप पपप पपपप पपप पप पपपप पपपप पप पपपपप पप
पपपप पप पपपपप पप पपपपप पपपपपपप पप पपपप पपपपप
पप पपपप पपप पपपप पप पपप

कककककक ककककक कक ककककककक ककककक

पप पपपप पपप पपपपपपप पप पपपप पप पप पपपप पपपपप


पप पपपपप पपपपपप पप पपपप पपप पपप पपप पपपपपपप
पप पपपपप 60 पपपपपप (1990 पपप) पप पप पपपप 40 पपपप
(2016) पप पप पप पप पप पपप 22 पपपपप 2012 पप पप पपपपप
पप पप पप पप पपपपप पपपपपप पपपपप पप पपपपप
पपपपपप पप पपपप पपप पप पपपपपपपप पप पपपपप
पपपपप पपपपपप पपप पप पपपपपपप पप पपपपप पपपप
पपपपप पपपपप पपप

पपपपप पपप– पपप पपपपपपपपपप पप पपपप पपप पप


पपपप पपपप पपप पपपप पपपप पपपप पपपपपपपपपपपप
पप पपप 3.5 - 7.5 पपपपपपपपप पप पपप पपपप पप, पपपपप
75 – 93 पपपप पप पपपपप पप पपपपप 6.3 - 8.5 पपप पप पपपप
पपप पपपपप 7,000 पपप पप पपपपप पप पपप पपपप पपप पप
पप पपप पपप 100 पपपपपपपप पप पप पपपप पप पपपप
पपपप पपपपप पप पपप पप पपपप पपपप

पपपप पपप पपपपपपप पप पप पपपपपपपपपप पपप पपपप


पपप पपपपपप पप पपप पपपपपपपपपपपप पप पपपप पपप
पपपप

ककककककक कककक ककक ककक कककक कककक ककककककक कक


कककककककककक कक कककक ककककककक कक कककककक-

ककक.कक. कक ककक ककककककककक ककक ककककककक कक


कककककक
01. पपपपपपपप पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपप
पपपपप
02. पपपपपपप पपपपपपप पपपपपपप पपपप पप पपपप
पपपपप
03. पपपपपपपपप पपपपपपपपप पपपपपपपपपपपप
पपपपप पपपपपपपपपपपपप
04. पपपपपपपपप पपपपप पपपपप पप पपपपपपपप
पपपपप
05. पपपपपपप पपपपप पपपपपपपपप पप पपपपपपपप
पपपपप
06. पपपपपप पपपपप पपपपपप पपपपप पपप पप
पपपपप पपपपपपपप
07. पपपपप पप पपपपप पपपपप पपप पप
पपपपप पपपपपपपपपपपप पपपपपपपप
08. पपप– पपप पपपपपपपपपप पपपपप पपप पप
पपपप पपपपप पपपपप पपपपपपपप
09. पपपप– पपपप पपपपप पपपपप पपप पप
पपपप पपपपप पपपपपपपपपपपपपपप पपपपपपपप

ककककककक कक कककक

1. पपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपपपप


पपपप पपपप पप पपप पप पपप पपप पपपपप पप पपपप पप
पपपप पप पपप पप पपपप पपप पप पप पपपपपप पपपपपप
पपप पपपपपप पप पपपपप पप पपपपपपपपप पप पपपपपप
पपपप पपपप पपपपप, पपप पपपप पप पपपपपप पप पप
पपपपपपपप पपपपपपपपप पप पपपपप पप पप पपपपप
पपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपपप पपप पपपप पप
पपपपप पपपपपपप पपपप पपपपप पपपपपप पपपपप पपपप
पपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपपप पपप
पपपपपप

2. पपपप पपप पपपपप पपपप (पपपपप पपपपपप) पप


पपपपपपप पपपप पपप पपपप पप पपपपपपप पप पपप
पपपपपपपप पपप पप पपपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप
पपपपप, पप पपपपपप पप पपपप पप पपपपप पपपपप पपपप
पप पपपपप पप पपप पपपपपपपपपप पपपपपपपपपपपप
पपपपप पपपप पपपपपप पप पपप पपपप

कककककक ककककककक कक ककक कक कककक :

1. पपपपपप पपपपपप पपपपपपपप पपपपपपप (पपपपपपपप)


पप पपपपपपपप पप पपपपपप पपपपपपपपपपप (Diclofenac)
पप पपप-पपपपपपपप पपप पपपपप पपपप पपप पपपपपपप
पप पपप पपपपप पपपप पपप पपपपपपपपपपप पप पपप–
पपपपपपपपप पपपप–पपपप पपप (NSAID) पप पप
पपपपपपपपपपप पप पपपप पप पपप पपपप पपपप पपपप
पपपप पपप पपपपपप पप पपपपप, पपपपपपप पप पपपपपप
पप पप पपप पपप

2. पप पपप पपपपप पप पप पपपप पपप पप पपपपपपप पपपप


पप पप पप पपपपपपप पपपपप पप पपप पपपप पपपप पप पप
पपपप पपपपपप पप पपपप पप पप पपपप पप पप पपपपपप
पपपप पपप पप पपपपपपप पपपप पपपप पपप पपपपप
पपपपप पपप पपपप पपपपपप पप पपप पप पपपपपपपपपपप
पप पपपप पपपपपप पप पपपपपप पपपप पपप पपपपपपप पप
पपप पप पपप पपप

पपपपप पपपपपपप पप पप पपप पप पपपप पप पपपप पपपप


पपप पपपप पपप पप पपपप पप पपपपप पपपपपप पप पपप
पप पप पपप पप पपपप पपप पपपपप पपपप पपप पपपपप
पपपपप पपपपपपपपप पपपप पपप पप पपपपप पप पपप
पपपपप पप पपपप पप पपपप पप पपप पप पपपपप पपपप
पपपप पपपप पप पपप पप पप पपपपपपपपपपप पपपपपपप
पपपप पप पपपप पप पपपप पपप पप पपपप पपपपपप पपप
पपपप पपप पप पपपप पपप पप पपपप पपप पप पपपप पपप

3. पपपप पपप पपपपपपप पप पपप पपपपपपप पपपपपपप पप


पप पपपप पपप पपपपपपपपपपपप पपपपपपपपपपपपप
पप.पप.पप (पपपपपपपपप पपपपपपपपप
पपपपपपपपपपपपपपप) पप पपपपपप पपपपपपप पप पपप
पप पपपप पपपप पपप पप पपपपपपप पप पपपप पपप
पपपपप पपपपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपप पपपप पप
पपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपपपपपपप पपपप पप, पपपपपपपपपपपप पपप पपप
पपपपप पप पपपप पपप पपपप पपपपप पप पपपपपपप पपपप
पप पपपपपपपपप पपपप पप पपपपप पपपपप पप पपप पप
पपपप पपप

4. पपपपपप पपपप, पपप, पपपपप, पपपप पप पपपप पपपप


पपपपप पपपपप पप पपपपप, पपपप, पपपपपपप, पपपप,
पपपपपपपपप पपपप पप पपपप पप पपपपपपप पप पपप
पपपपपप पपपप पप पपपपप पपपप पपपप पप पपपपपप
पपपप पप पप पपपप पपपप पपपपप पप पपपप पप पपपपप
पपपप पपप पप पप पप पप पपपप पपपप

कककक ककक ककककककक कक कककक कककककककक कककक:

पपपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप पपपपप पपपपप पप


पपपप पप पप पप पपपपपपपपपपपप पपपप पपपपपपपप पप
पपपपप पप पपप पपपपपप पपपपपपपप पप पपपप पप
पपपपपपपप पपप पपपप पपप पपपपपपप पप पपपपपपपप
पपपप पप पपप पपपपपपपपपप पपपपपप पप पपपपप पपपप
पप पपपपप पपप
1. पपपपपपपपपपप पप पपपपप पपपपपप पपपपपप पपपप
पप पपपपपप पपपपपप पपपपपपपपपपप पप पपपपपपप
पपपप पप पपपपप पपप

2. पपपपपप पपप पपपपपपप पप, पपप पप पपपपप पप


पपपपपपपपपपपप पप पपपपपपपपपप पपपपपपपपपप पप
पपप पप पपपपप पप पपपपपपपप पप Caxtive-breeding
programme पप पपपप पपपपपप पप पपपप पपपप पप
पपपपपपपप पपप

3. पपपपपपप पप पपप पपपपपपपप पपपप, पपपपपप पपपप,


पपप पपपपप पप पपपपपपप पपप पपपपपपपपपप पपपप
पपप पप पपपप पपप पपपप पप पपपप पपपपपप पप
पपपपपप पप पपपपप पपपपपप पपपपपप पप पपपपपपप
पपपप पप पपपपप पपप

4. पपपपप पप पपपपप पपपपपपपपपप पप पपप पपपप पप


पपपपप पपपप पपपपप पपपपपपपप पपपपप पपपपपप
पपपपपपपप पपपप पप पपपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपपपप पप पपपपपप पपप पप पपप पपपपपपप

5. पप.पप.पप. पपपप पपपपपपपपपपपप


पपपपपपपपपपपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपप
पपपपपपपप पपपप पपपप पप पपपपपपपप पपप

कककककककक

पपपप पपप पपपप पप पप पपपप पपपपपपप पप पपपपपप


पपपपप पपपपप पप पपपप पप पप पपपपप पप पप
पपपपपपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपप पप पपप
पपपपपप पपपपप पपपप पप पपपपप पप पपपप पपपपपपपप
पपप– पपपपप पपप पप पपप पप पपपपप पप पपपप पपपप
पपपप पपपप पपपपपपपपप पप पपपप पपपप पपपपप पप
पपप पप पपपप
कककककककककक ककककककक कक ककक कक कककककककक
पपपपपप पपपपपपपपपप पपपपपपप पप, पपपपपप पपपपप
पपप पपप पप पपप

पपपपपप पप पपपपपपपप पपप 'पपपपप पपपपपपपप' पप


'पपपपप पप' पपपपपप पपपप पपप पप.

पपपपप पपपपपप पप पपपपपपप पपप पप पपपप 30


पपपपपपपप पपप पपपप पपपपप पप पपपपपप पप पपपप
पपप पपपपपप पपपप पप पपपपप पपप पपपपप पपपपप
पपपप पपपपपपप पप पपपप पपपपप पपपप पपप.

पपपप पपप पपपप पप पपप पपपपप पपपप पपपप पप. पपपप


पप पपप पपपपप पपप, पपपप पपप पपप पप पपपपपपप
पपपपपपप पप. पपपपप पपपप पपपपपपप पप 'पपपपपपप'
पपपपप पप पपपप पप पपपप पपप.

पपपपपपप पपपप पप पपपपपपप पप पप पपपप पपपपप पप


पपप पपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपपपप पपप पपपप
पपपपपप पपप पपपपप पपपप पपपप पप पपप पप.

पपपप पपपप पपपपपप 500 पप पपपप 2016 पपप 560 पप पप.


पपपप पपप 1200 पपपपपपपप पपपपपपपपप पपप पप पपप
पपपप 'पपपपप पपपपपपपप' पप 'पपपपप पप' पपपपपप
पपपप पपप पप.

पप पपपपप पप पपपपपपपप पपपपपपप पपपपप पप


पपपपपप पपप पप पपपपपपप पप पपप पपप पपपपप पप
पपपप पपप. पपपप पप पपपप पपपपपप पपप पपपपप पप
पपपपप पपपपपपप पप पपपपपपप पपपपपप पप पपप.

ककककककक कक कककक कककककककक

पपपपपपप पप पपपपपपपप पप पपपपपपप (पपपपप) पपपप


पपप पपपप पपप पप पपपपप पप पपपप पपपपप पप पप
पपपपपप पपपप पपप, पपपपप पप पप पपप पपपपप पप
पपपप पपप पपपपपप पपप पपप.

पपपप पपपपपपपपपपप पप पपपपपपपप पपप पपपपपपपपप


पपप पपपपपपप पप पपपपप पप पपपपप पपपप पपप पप
पपप पप पपप पपपपपपपप पपपपप पपपप पपप पप
पपपपपपप पप पप पपपपपपप पपपप पप पपप पपप पप.

पपपपपपपप पपपपप, "पप पपपप पपप पप पपपप पपप. पप


पप पपपपप पप पपपपपप पपपप पपप. पपपप पपपपप पपप
पप पपपपप पप पपप पपपप पप. पपप पपप पपपपपपपपप पप
पपपपपपपप पपपपप पपप पपप पपपपप पप पपपपप प
पपपपपपपप पप पपपप पपप. पपपपपपप पपप पपप पप
पपपपपपप पपप, पपपप, पपपपप, पपपपप, पपपपप पपपपप,
पप पप पप पपपप पप. पपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपपपपपपपप पपपप पपपप पप. पपपप पपपपपपपपप
पपपपपप पप पपपपपप पपप पप पप पप पपपप पप पप
पपपपपप पप पपप पपपप पपप. ."

पपपपपप पपपपपपप पपपप पपप पपपपप पपप पप पपप पपप


पप पपपपपप पप पपपपप पपप पपपप पपप. पपपपपप पपपप
पपपप-पपपप पपपप पपपपपप पप पपपपप पपपपपपप पपप
पपप.

पपपपपप, पपप पपप पपपपपपप पप पपपपपपप पप


पपपपपपपप पप पपपप पप. पपपप पपपपपप पपप पपपप
पपप पप पपपप 1980 पप पपप पपप पपपप पपपपप 8 पपपपप
पप.

1990 पपप पपपपपप पपपपपप पपपपपपपप पपपपपपप पप


पपपपपपपप पपप पपपपपप पप पपपपपपपप पपपपप
पपपपप पपप पपपपपपप पप पपपपप पपप पपपपपप पपपप
पप पप पप.

पपप पप पपपपप पप 2 पपपपप 2006 पप पपप पपप पपप


पपपपपपपपप पप पप पपप पपपपपपपपपप पप पपपप.

'पपपप पप पपपप' पपपपपपप पप पपपपपप प


पपपपपपपपपपपप पपपपपप पपपपपपपपप पप पपपपपप
पपपपप पपप पपपपपप पप पपपपप पपप पपप पपपप पपप.
पप पपप पपपपपप पप पपपपपपपप पप पपप. पपपप-पपपप
पपपपप पपपपपप पपपप पपप पप, पपपप-पपपप पपपप
पपपपपप पप पप पपपप पप पप.
पपपपपपप पप पपप पपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपपप
पपपपपप पप. पपप पपप पपपपपपप पप पपपपपपपप पपप
पपपपप पप पपपप पप पप पपप पप.

पपपप पप पपपप पपप पपपपप पप पपपपप प पपपप पपप


पपपपप पप पपपपप पप पपपप पप पपपपपपपप पप पपपप
पप. पपपपप प पपपपपपप पप पपपपपप पपप पपपपप पपप
पप, पपपपप पपपपप पपपप पपपपपपपपप पप पपपपप पपप.
Birds of prey, or raptors, include species of bird that primarily hunt and
feed on vertebrates that are large relative to the hunter. Additionally, they
have keen eyesight for detecting food at a distance or during flight, strong
feet equipped with talons for grasping or killing prey, and powerful,
curved beaks for tearing flesh.[1][2][3] The term raptor is derived from the
Latin word rapio, meaning to seize or take by force.[4] In addition to
hunting live prey, most also eat carrion, at least occasionally, and vultures
and condors eat carrion as their main food source.[1]

Although the term bird of prey could theoretically be taken to include all
birds that primarily consume animals,[3] ornithologists typically use the
narrower definition followed in this page.[citation needed] Examples of animal-
eating birds not encompassed by the ornithological definition include
storks, herons, gulls, skuas, penguins, kookaburras, and shrikes, as well as
the many songbirds that are primarily insectivorous.

Contents- Common names

The common names for various birds of prey are based on structure, but
many of the traditional names do not reflect the evolutionary relationships
between the groups.
Variations in shape and size

 Eagles tend to be large birds with long, broad wings and massive
feet. Booted eagles have legs and feet feathered to the toes and
build very large stick nests.
 Ospreys, a single species found worldwide that specializes in
catching fish and builds large stick nests.
 Kites have long wings and relatively weak legs. They spend much of
their time soaring. They will take live vertebrate prey, but mostly
feed on insects or even carrion.
 The true hawks are medium-sized birds of prey that usually belong
to the genus Accipiter (see below). They are mainly woodland birds
that hunt by sudden dashes from a concealed perch. They usually
have long tails for tight steering.
 Buzzards are medium-large raptors with robust bodies and broad
wings, or, alternatively, any bird of the genus Buteo (also commonly
known as "hawks" in North America, while "buzzard" is colloquially
used for vultures).
 Harriers are large, slender hawk-like birds with long tails and long
thin legs. Most use a combination of keen eyesight and hearing to
hunt small vertebrates, gliding on their long broad wings and
circling low over grasslands and marshes.
 Vultures are carrion-eating raptors of two distinct biological
families: the Accipitridae, which occurs only in the Eastern
Hemisphere; and the Cathartidae, which occurs only in the Western
Hemisphere. Members of both groups have heads either partly or
fully devoid of feathers.
 Falcons are medium-size birds of prey with long pointy wings. They
belong to the Falconidae family, rather than the Accipitridae
(accipiters). Many are particularly swift flyers.
 Caracaras are a distinct subgroup of the Falconidae unique to the
New World, and most common in the Neotropics – their broad
wings, naked faces and appetites of a generalist suggest some level
of convergence with either the Buteos or the vulturine birds, or
both.
 Owls are variable-sized, typically night-specialized hunting birds.
They fly almost silently due to their special feather structure that
reduces turbulence. They have particularly acute hearing.
Many of these English language group names originally referred to
particular species encountered in Britain. As English-speaking people
travelled further, the familiar names were applied to new birds with similar
characteristics. Names that have generalised this way include: kite (Milvus
milvus), sparrow-hawk or sparhawk (Accipiter nisus), goshawk (Accipiter
gentilis), kestrel (Falco tinninculus), hobby (Falco subbuteo), harrier
(simplified from "hen-harrier", Circus cyaneus), buzzard (Buteo buteo).

Some names have not generalised, and refer to single species (or groups of
closely related (sub)species): merlin (Falco columbarius), osprey
(Pandion haliaetus).

Systematics
Historical classifications

The taxonomy of Carl Linnaeus grouped birds (class Aves) into orders,
genera, and species, with no formal ranks between genus and order. He
placed all birds of prey into a single order, Accipitres, subdividing this into
four genera: Vultur (vultures), Falco (eagles, hawks, falcons, etc.), Strix
(owls), and Lanius (shrikes). This approach was followed by subsequent
authors such as Gmelin, Latham, and Turnton.

Louis Pierre Veillot used additional ranks: order, tribe, family, genus,
species. Birds of prey (order Accipitres) were divided into diurnal and
nocturnal tribes; the owls remained monogeneric (family Ægolii, genus
Strix), whilst the diurnal raptors were divided into three families:
Vulturini, Gypaëti, and Accipitrini.[5]

Thus Veillot's families were similar to the Linnaean genera, with the
difference that shrikes were no longer included amongst the birds of prey.
In addition to the original Vultur and Falco (now reduced in scope),
Veillot adopted four genera from Savigny: Phene, Haliæetus, Pandion,
and Elanus. He also introduced five new genera of vultures (Gypagus,
Catharista, Daptrius, Ibycter, Polyborus)[note 1] and eleven new genera of
accipitrines (Aquila, Circaëtus, Circus, Buteo, Milvus, Ictinia, Physeta,
Harpia, Spizaëtus, Asturina, Sparvius).
Modern systematic

Bald eagle

The order Accipitriformes is believed to have originated 44 million years


ago when it split from the common ancestor of the secretarybird
(Sagittarius serpentarius) and the accipitrid species.[6] The phylogeny of
Accipitriformes is complex and difficult to unravel. Widespread
paraphylies were observed in many phylogenetic studies.[7][8][9][10][11] More
recent and detailed studies show similar results.[12] However, according to
the findings of a 2014 study, the sister relationship between larger clades
of Accipitriformes was well supported (e.g. relationship of Harpagus kites
to buzzards and sea eagles and these latter two with Accipiter hawks are
sister taxa of the clade containing Aquilinae and Harpiinae).[6]
PhylogenyEdit

Below is a simplified phylogeny of Telluraves which is the clade where


the birds of prey belong to along with passerines and several near-
passerine lineages.[13][14][15] The orders in bold text are birds of prey orders;
this is to show the polyphly of the group as well as their relationships to
other birds.

Telluraves Afroaves Accipitrimorphae   Accipitriformes (hawks and


relatives)
    Cathartiformes (New World


vultures)
     

  Strigiformes (owls)

    Coraciimorphae
(woodpeckers, rollers,

hornbills, etc.)
Australaves   Cariamiformes (seriemas)

Eufalconimorphae  
Falconiformes (falcons)

  Psittacopasserae (parrots and

songbirds)
ककककक कक कक ककककक कककककककककक ककक कक ककक कककक
कक ककककक कककककककककक कक ककककककक कककक कक कककक

कककककक ककककक ककककक (ककक)

ककककक पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपपप


पपपपपपपप पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपपप
पपपपपप पपप पपपपप पप पपप 10 पपपपपपपपपप पप
पपपपपपपप पप पपपप पपपपप पपप पप पपपपप पपप
पपपपपप पपपपपपपपपप पपप पपप पपप पपपपप पपपपपप
पप पपपप, पप पपपप पप पपप पपपप पपपप पप
पपपपपपपपपप पपप पप पपप पपपपपप पपपपपपपपपप
पपपप पपपपप पपपपप पपपप पपपप पपपप पपपप पपपपप,
पपपपपप पपपपप पपपपप पपपप पपपप पपपप पपपप
पपपपप पप पपप पपपपप पपपपपपप पपपप पप पपपप पप
पपपप

पपपप पपपपपपपपपपपपप पपप पपप पपपपपपप पपपपप


पप पपपपपपपप पप पपपपप पप पपप पप पपपपपप पपप
पपपपपपप पप पपपपपपप पप पपप पपप पपपप पपपप
पपपपपपपप पप. पपपपप पपपपपपपपप पप पपपपप ''
पपपपपपप पप पपपपपपपपप पपप पपपप पपपप पपपपपपप
पप पपपपपप पपपपप पपपपपप पपप पपपपपप पप पपप पपप
पपप 2012 पपप पपपपपप पपप पपपपपपप पप पपपपपप पप
पपपप पपपप पप पप पप पपपपपप पपपपपप पपप 2070
पपपपप पपप पप पपप पपप पपपपपप पप पप पप पपपपप
पपपपपप पपप पपपपप 1350 पपपपप पप पपप पपपप पप
पपपपपप पपपपप पपपपपप पप पपपपप पप पपपप ''

पपपपपपपप पपपपप पप पपपपप पपपपपप पपप पपपपप


पपपपपप पपप पपपप पपपपपप पपपपपपप पपपपप पपपपप
पपपप पपपपप पपप पपपप पप पपप पपपप पपपप
पपपपपपपप पप. पपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपपपप
पपपपपप पपप पपपपपपपपप पपप पपपप पप पप पपपपपपप
पप पपपपपप पपप पप पपपपपप पप पप, पपपपपपप पपपप
पपपप पपपप पपप पप पपप पपप पप पपप पपपप पप पपपपप
पप पपपपपप पपप पप पपप पपप पपप पपपप पप पपपप पप
पपप पपप पपपपपपपप पप पपप पपपप पपप पपपप पप
पपपपपपपप पप पपप पपपप पप पपपपप पपपप पपप पपपपप
पपप पपपप पपप पपपपप पप पपप पपपप पपपपप पपपपप
पपपपप पप पप पपपपप पप पप-पप पपपपप पप पपपपपपपप
पप पपप पपपप पपपप पपप पपपपप पपपपपपपप पपपपप पप
पपपपपपपप पपप पपपपपपप पप पपपपप पपप पपप पपपपप
पप पपप पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपप पपप
पपपप पपपप पपपपप पपपपपपप पपपप पप पपपप पप पपप
पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपप पप पपप
पपपपपपपपपपप पप पपपपप पपपपप पपप पप पपप पपप
पपपपपपप पप पपपपपप पप पपपप पप पपपप पपपपपप
पपपपपप पपपपपपपप पप पपप पपप पपप पपप पपप
पपपपपपपप पप पपपपप पप पपपपप पपपप पपपपप पप
पपपप पप पपप पप पपप पपप पपपपपप पपपप पपपपप
पपपपपप पपप पपपपपपप पप पपपपपपपप पपपप पपप पपप
पप पपपप पपपपपपप पप पपप पपपप पपप पपपपप पपपपपप
पप पपपपपपपपप पप पपपपपपप पपपप पपप पपपपप
पपपपपपपपपप पपपपप पप पपपपप पपपपपप पपपपप पप
पप पपपपप पप पपप पप पपप 2012 पपप पप पप पपप
पपपपपपप पपप पपपपप पपपपपपपपपप पपपप पपपपप पप
पपपपप पपपप पपपपपप पपप पपपप पपप पप, पपपप
पपपपपपपपप पपप पपप पपपप पपप पपप पपप पप पपपप
पपप पपप

कक ककक ककक ककककक कक ककककक 30 कककक ककक ककक कक


कककक ककक कककककक

पपपपपपप पप पपपपपपपप पपपपपप पप पपपप पपप पपपप


पपपप पपपपपप पपप पपपपप पपप पपप पपप पप पपप पपप
पपपपपपपप पप पपपपपप पपपपप पप पपपप पपपप
पपपपपप पपप पपपपप पपपपपपपप पपपपपप पपपपप पपप
पप पपपप पपपपपप पपपपपप पपपपपप पपप पपपपपपप पप
पपपपप पपपप पपप पपपप पपपप पप पपप पप पपप
पपपपपप पपपप पपपपप पप पपपपप पपप पपप पपपप
पपपपपपपप पप पपप पपपपप पपपपप पपपप पप पपपप
पपपप पपपपपपप पप पप पप पप पपप पपप पपपप पप पपपप
30 पपपप पपप पप पपप पप पपपप पपप पपपपप पपपप पप
पपपप पपपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपप पपपप पप पप
पपप पपप पपपपपपपप पप पपपपप पपपप पप पपप पप
पपपप पपप

ककककककक कक कककककक कक कककक कक ककककक कक कककक


कककक

पपपपपपप पप पपपपपपप पपप पपपपपपप पपपपपप पपप


पपप पपपपप पपपपप पपपपपपप पप पपपपपप प पप पप
पपपपप पपपप पपपपपपपप पप पपप पपपप पप पपप पप
पपपपप पपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपप पपपप पप
पपप पप पपपप पपप पप पपपपपप पप पपपपपप पपपप
पपपप पपपपपप पपपप पपपप पप पपप पपपप पप पपपपप,
पपपपप पपप पप पपप पप पपपपपपपपप पप पपपपप पपप
पपपपपपप पप पपपप पपपपपप पप पपप पपपपपप पप
पपपपपपपप पप पपपप पपपपपप पपपपपप प पप पपप
पपपपप पपपप पपपपप पपपपपपप पप पपपपप पप पपपपपप
पपपप पप, पप पपप पपपपपपपप पप पपपप पप पपपपप
पपपप पपप पपपपप पपपपप पपप पप पपपप पपपपप पप
पपपपप पपपप पपप

कककककक कक कक कककककककक ककककक ककक ककककक कक


कककक कककककक कक ककककककककक
पपपपपपप पप पपपपपप पप पप पपप पप पपपप पपपप
पपपपप पप पपप पप पपपप पपप पप पपपपपपपपपपप पप
पप पपपपपप पपपप पपप पपपपप पपपपपप पप पपपपप पप
पपपपपपप पप.पप. पपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप
पपपप पप पप पपपपप पप पपप पपपप पपप पपपपपप पप
पपप पपपपपप पप पपपप पप पपपपपपप पप पपपप पपप
पपपपप पपप पपपपप पपपप पपप पप पपपप पप पपपपप
पपपप पपप पपपपपपपपपपप पप पपप पप पपपपपपप पप
पपपप पपपपप पप पपपप पपप पपप पपप पपपप पप पपपपप
पप पपपप पपपप पपपपप पपपप पपपप पप पपपपपप पप
पपपप पप पपप पपपप पपपपप पपपप पपप, पपपपप पपप
पपपपपपपप पपप पपप पप पपपपपप पप पपपप पपप पपपप
पपपप पपपप पपपपपपप पपपप पपपप पपपपप पप पपपपपप
पप पपपप पप पपपपप पप पप पप पपपपप पपपप पप पप पपप
पपप पपपपप पपपपप पपपपपप पप पपपप पपपप पपपप पपप
पपपप पप पपप पप पपप पपपप पपपपप पपपप पप पपपप पप
पपपप पपपप, पपपप पप पपपपप पपप पप पपपप पपपप
पपपपप पपपप पपप पप पपपप पपप पपपपपप पपप पपप
पपप पप पपपपप पपप पपपपप, पपपप पप पपपप पप पपपप
पप पपप पपपपपपपपपपपप पपपप पप पपपप पपप पपप पपप
पप पपपपप पप पपपप पपप पप पपपप पपपप पपप पप पपप
पपपपप पपपप पपप पपपपप पपपपपपप पप पपपपप पपप
पपपप पपपप पपप पप पपपप पप पप पपपपपपप पप
पपपपपप पप पपपप पपप पप पपपपपप पप पपप 11 पप 2006
पप पपपपप पप पप पपप पप पपप पप पपपपप पपपपपप
पपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपप पपपप पप पपपपप
पपपप पपप पप पपपपपप पप पपपप-पपपपप पप पपपप
पपपपपपप पप पपपपपप पपपप पप पपप पपप पप पपप पपप
पपपप पपपप पपपपप पपपप पप पपपपपपप पप पपपपपप पप
पप पपप

पपपपप पपपपपप पपपप पपपपपपपपप पपपपपपपप पप


पपपपप पपप पपपप पपपपपप पपपप पप पपपप पपपपपप
पपपपपपप पपप पप पप पपप पपप 3.08 पपपप पपपपपपपप
(पपपपपप, 94,689 पपपप पपपप) पपप पप 30.72 पपपपपपप
पपपपपपप पप पप पपपप पपप पपप

पपपपप पप पप पपपपपपपपपप पपपपपप पप पपपपपप पप


पपपपपपपप पप पपपपपपपपपपपपप पपपप पपपपप
पपपपपप पप पपपपपप पप पपपपपपपप पप पपपपपपपप
पपपप पप पपप पपप 70% पप पपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपपपपपप पपप पपपपप 15228 पपपपपपप पप पपपपपपप
पपपपपपपप (JFMCs) पप पपप पपपपप पपपपपप पप पप-
पपपपपप पपपपप पपप पपपपपप पपप पपप पपप पपपपपप
पप पपपपपपपप पपपपपप पप पपपप पपपपपप पपपप पपप
पप पप पपपपपप पप पपपपपपप पप पपपपपप पप
पपपपपपपप पप पप पपपप पपपप पप पप पप पपपपपपप पप
पपपपपप पपपपपप पपपपप पप पपपपपपपपपपपप पपप
पपपपपपपपपप पपपपपप पपपप पपप पप पपपपप पप
पपपपपप पपपपप पप पपपपप पपप पपपपप पपप पप
पपपपपपप पप पपपपपपप पप पपपपपपपपपप पप पपप
पपपपपप पपप पप पपप पपप पपपपप पपपपप, पपप पपप पप
पपपपपप पपपप पपपप पपपपपपपपपपपप पपपपप पप
पपपपपपप पप पपपपप पपपपप पपपप पपप पपपप पपपपप
पपपपपप पप पपपपप, पपपपप, पपप, पपपप, पपपप पपपप
पप पपपपपपप पप पपपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपपपपप पप पपप पप पपपप पपपपपपप पपपप पप पपप
पपप पपपप पपपपपप पप पपपपप, पपपप, पपपपप पपपपप,
पपप पपप, पपपपप पप पपपपपपप पपपपप पपपपप पप
पपपपपपपपप पप पपपपपपपपपपपपप पपपपप पपप पपपप
पपपप पपप पपपप पपपपप पपपपप पपप पपपप पप
पपपपपपप पपपपपपपपपप पप पपप पप पपप पप पपपपपप
145 पपपपप पपपपप पप पप पपपपपपप पपपप पपप

पपपपप पप पपप पप पप पपपपप पप पपपप पपपप पपपपप


पपप पपपपप पप पपपपप पप पपपपप पप पप पपपपप पपपप
पप पपपपपप पपपपप पपपपपपपपपप पपपप पपप पपपपपप,
पपपपप, पपपपपपप, पपपपप, पपपपप, पपपपप,
पपपपपपपपप, पपपप, पपपपप, पपपप, पपपपपपपपप पप
पपपपप पपपपप पपप पपपपप पप पपप पपपप पपप पपप
पपपपपप पपपपप, पपपपपपप, पपपपपपप, पपपप, पपपपपप,
पपपपपपप पप पपपपप पपपपप पपप पपप पप पपपप पपप
पपप पपप

पपपपप पप पपपपपपप पप पपपपप पपपपपपप पपपपपपपप


पपपपपप पप पपपप पपपपपपपपपपपपपप पपपपपप
पपपपपप पपपप 18 पप पपपपपपपप पपप पपपपपपपपप
पपपप पपप पपपपप 9 पपपपपपपपप पप 11 पपपप पपपपपप
पपपपपपपपप पपप पपपप पपप पपप

कककक कक कककककककक ;

• पपपपपपप पप

• पपपपपपपप पप

• पपपपपपपपप पप

पपपपप पप पपप पप पपपपपपप पप पप 31098 पपपप


पपपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपप पप पपपप पपप पपप
पपपपपपपप पप 61,886 पपपप पपपपपपपप पप पपपपपपपपप
पप 1705 पपपप पपपपपपपप पपपपपपप पप पपपप पपप
पपपप
पपपप पप पपपपप पपपपप पपप पप पपपप पपपप पपप
पपपपपपप, पपपपपप, पपपपपपपप, पपपपप, पपपपप,
पपपपपपपपप, पपपपप, पपपप, पपपपपपप, पपपप पपपपप
पपप पपप पप पपपपप पपपप पपपप पपपपप पप पपपपपपपप
पप पपपपपपप पप पपपपपप पपपपप पपप पपप पपप पप,
पपपपपपप पप पपपपप पपपपपपपपप पपपपप पपप पपप

पपपपपपपप पपप पपप पप पपपपपपपप पप पपपपपप


पपपपप पपप 18 पप पपपपपप पपप, पप पपप पपपपपप पप
पप पपपप पपप पपप पपप पप, - पपपपपपपपपपपप पप
पपपपपपपप, पपपपपपपपपपपप पपपपप पपपपपपपप पप
पपपपपपपपपपपप पपपप पपप पप पपपपपपप पपपपपपपपप
पप पपपप पप पपपपप पप पपपप पपप पपप पपपपपपपप
पपपपपपप पपपपपप पप पप पपपपपप पप पप पपपपपपप
पपपपपपप पप पपपपपपप पप पपपपप पप पपपपप पप
पपपपपप पप: -

कक
ककककककक
क.ककक. कक कककककक कककक
कक
ककककककक

पपपपपपपपपपपप
1 8.97%
पप पपपपपपपप पप

पपपपपपपपपपपप
2 पपपपप पपपपपपपप 88.65%
पप

पपपपपपपपपपपप
3 0.26%
पपपप पप

कक ककककक / कककककक
पपपप पपपपपप पप 16 पप पपपपपपपपप पपपप, 9
पपपपपपपपप पपपपपप पप 25 पपपपपपपपपप पपप
पपपपपपप पपपप पपप पपप पप पपपप पपप 63 पप पपपपपप
पपपपप पपप पपपपपपपप पपपप पपपपपप पपपपपपप पपप
पप पपपपपपपप पपपपपपप पपपप पपप

कक कककककक

ककककक कक ककककक - कककक

पप पपप पपपपप पपप पपपपप पप पपपपप पप 2.5 पपप पप


पपपप पप पपपप, पपपप पप पपपपप पप पपपपपप पप पपप
पप पपपप पप पपपप पप पपपपपपपप पपप पप 65 पपपप पप
पपपपपपप पपपप पपप

पपपप पपपपपप पप 'पपप' (Tectona Grandis) पपपपप पपपपप,


पपप पप पपपपप पप पपपपपपपप पप पपप पपपपप
पपपपपपपप पपप पप पपपपपपप पपपपप पप पप पप
पपपपपपप पप पपप पपपप पपपप पपपपपप पपप

कककककककककक ककक कक कककक ककक

पपपप 1984 पपप पपपपप पपप पपपपप पपप पपपपप पपप


पप पपपपपपप पपपप पपपप पप पपप पपपपपप पपपपप पप
पपपपपपप पप पपपपपपपपपप पप पपप पपपप पपपपपप
पपप पपपपप पप पपप 61 पपपप पपपपपप पपप पप 1066
पपपपपपपप पपपपपप पपपपपपपप पपपप पप पपपपप
पपपपपप पपपपपप पपप

पप पपप पपपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपपप पप


पपपपपप पप पपपपपप पपपप पपपप पप पपपपपपपप पप
पपपपप पपपपप पप पपप पपपपपप पप पपप पपप पपप
पपपपपप पपपपपपप, पपपप पप पपपपपपपप पप
पपपपपपपपपप पपपप पपपपपपपपप पपप पपपप पपपपपप
पपपपप पप पपपप पपपपप पप पपपपपपप पपपपपपप
पपपपपप पपपपप पपपपप पपपपपपपपपप पपपपपपपपपपप
पप पप पपप पपपप

ककककक ककककक
पपपपप पपप पप पपप पपपपप पपपपप पप पपपपपपप 25
पपप पपपप पपप पप, पप पपपपपपपपप पपपपपपप पप
पपपप 30% पपप पपपपप पपपपप पप पपपपपप पप
पपपपपपप पप पपपपप पप पपपपपपपप पपप पपपप
पपपपपपप पपप पपपपपप पप पपपपपपपप पप पपपप पप
पपपपप पप पपपप पप पपपपप पपपपप पपपपप पप पपपपपप
पप पपप, पपपप 15 पपप पपपपप पप पपपपपप पपपपपप
पपपप पपप पपपपप पपपपप पपपपपप पप पपप पप पप पपप
पपपपपपपपप पप 145 पपपपप पपपपप पप पप पपपपपपप
पपपप पपप

कककक ककक ककककक

पपप पपप पप पपपपपप पपपप पप पपपपपप 1200 पप पप 300


पप पप पपपपपपप पपपपपपप पप पपप पपपपप पप पप
पपपपपपप पप पपपपपपपप पपपपपपप पपप पपपप पप
पपपपप पप पपपपपपप पपपपपप पपपपप: 6000 पप पप 5000
पप पपप

पपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपपप पप पपपपपपप पपप


पपपपपप पपपप पप पपपपप, पपपप पपपपपप पपपपप पप
पप पपपप पपप पप पपप पप पपपपप पप पपपपप पपपपपपप
पप पपपपपपप पपप पप पपप पप पपप पपप पप पपप पपप
पप, पप पपपप पप पपप पपपपपपपपपपपपपप पपपपप पपप
पप पपपपपपपप पपपप पप पपप पपप

ककककक कककक

पपपप पप पपपप पपपप पपपपपपपपप पपपपप पप


पपपपपपप पपप पप पपपप प पपप पपप पपप, पपपपप
पपपपपपप पप पपपप, पपपपपपपपपप पपपपप पपप पपप
पपपप पपपप पप पपपपपप पप पपपपप पपपपपप पप पप
पपप पप पपप पपप पप पपपपपपपप पपपप पपपपपपपपपप,
पपपपपपपप पप पपपपपपपपप पप पपप पपपपपपपपपप पप
पप पपपपपपप पपपपप पपप पपपपपपप पपपप पपप पपप
पपपपपप पपपपपपपपपप पपप पपपपपपपप पपपपपपप
(MFP-PARC) पप पपप पपपप, पप पपप पप पपपपपप पप
पपपपप 9001:2000 पपपपपपपप पपपप पप, पप पप पपपप
पपपपपप पप पपपपप पपप पप पपपपपपपपपप पप पपपपप
200 पप पपपप पपपपपपपपपप पपपपप पप पपपपपपप पपपप
पपप पपपप पपपप पपपपपप पपपप पप पपप पप पपप
पपपपप पप पपपपप पपपपपप "पपपपपप पपपपपपप 'पप
पपप पपपप पप पपप पपप पपपपपप पप पप पपपपपपप
पपपपपप पपप पपप पपपपप पपपपप (पपपपपपपपपपपपप)
पप पपपपपप पपपपपपपपप पपप पपपपपप पप पपपप 25,000
पप पपपप पपपपपपप पपपपपप

पपपपप, पपपप पपपप पपपपपप पपप पप पपपपपपपपप


पपपपपपपपपप पप पपपप पपपपपप पप पपप पपपप
पपपपपपपप पपपप पपपपप पप पपपपपपप पप पपपपपप,
पपप पपप पपपपपपपपप पपपपप पप पपप पपप पपपप पपप
पपप

पपपपपपपप पप पपपपप पप पपपपप पप पपपपपप पपपपपप


पप पपपपप पपप पप पपप पपपपपपप पप पपपपपप पप
पपपपपपप पपपपपपपपप पपपपपपपपप पप पपपपपपप पप
पपप पपप पपपपपप पपपप पपपपप पपपप पपप पपप

पपपप पपपपपपप पप पपपपप पपपप पपपपपप पपप पपपपप


पप पपपपप पप पपपपपप पपपपपपपप पपपपपपप (पपपपप)
पप पपपपपप पपपपप पपपपप पप पपप पप पपपपपपपपप पप
पपपपपप पपपप पप पपप पप पपप पप पप पपप पप पपपपपप
पपपपपपपप पप पपपपपपप-पपपपपप पपपपपप पप पपप पप
पपपपप पपपपपप पपपपपपपपपप पपपपप पप पपप पपप

कककक कककककककक कक कककककककककक

पप पपपपपपप पपप पपपपप पप पपपप पप पपपप पपपपपप


पपप पप पपपपप पप पपपपपप पपपप पपपपप पप पपप
पपपपप पप पपपप पपप

पपपपपपपपप पपपपपपपप, पपपपपपपपपप, पपपप पप


पपपपपपपपप पपप पप पपपपप पपप पपपपपप पप पपपपपप
पपपपपप पप पपपपप पपपपपप पप पपप पपप पप पपप पप
पपपपपपप 50 पपपपपप पप पपपपप पप पपप पपपप पपपपप
पप पप पपप पपपप पपपप पपपप पपपपपप पपपपप
पपपपपपपपपपपप पपपपपप पपपपप पपपपप पप पपपपपपप
पप पपपप पप पपपप पपप

कककक कककककककक कक ककककककक


• पपपपप पप पपपपपपप पपपपप पप पपपपपपप पप पपप
पपपपपपप पप पपप पपपपपप पपपप पप पपपप

• पपपपपपपप पपपपपप पपपपपप पपपपपपपप पप पपप


पपपपपप पपपपप पप पपपप

• पपपपप पपप पपपपपप पपपपप, पपपप, पपपप पप


पपपपपपपपपपपपप पप पपप पपपप पपपपपपपपपप
पपपपपपप पप पपपपपपपप

• पपपप पपपपपपपपपपप पप पपप पपपपपपपपपप


पपपपपपपप

जजजजज जज

पपपपपप, पपपपपप, पपपपपप पप पपपपपपप पपपप पपप


पप पप पपपपपपप पपपपपपपपप पपपपपपप पप पपप पपपप
पपपपपप पप पपपप पपपपपपप पप पपपपप पपप पप पपपपप
पपपपप पपप पपप पपपप पपपपपप पप पपपपपपप, पपपपप,
पपपप, पपपप पपप पपपपपपप पप पपपपप पपपपपपपपपप
पपपपपप पपपपपप पप पपपपपप पपपपप पपपपपप पप
पपपप पपपप पप पपपप पपपप पपप

पप पपपपपपप पपपपप पपप पप 40% पपपप पप पपपपप


पपपप पपपप पपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपप
पपपपपपप पप पपप पप पपपप पपपपपपप पप पपपपपप
पपपपपप पप पपपप पप पपपप पपपप पपपपपप पप पपप पप
पपपपप पप पप पपप पपप पपपपप पपपपपप पप पपप
पपपपप पपप पप पपपपपप पपपप पप पपप पपपप पपपपपप
पप पप पपपपप पपपपपपपप पप पपपपप पपपपपप
पपपपपपप पपपप पपपप पपप पपप पपपप पपपपपपपपपप
पपपपपपपपप पपप पप पप पपपपप पपप पपपपप पप पपपपप
पपपपपपपपपप पपपपपपप पपप पपपपप पपपपपपपप पपपप
पप पपप पप पपपप पपप पपपप

पपपपप पपपपपपप पपप पपपपपपप पपपपपपपप पप


पपपपप पप पपप पपपप पपपपपप पप पपप पपपप पपप पपप

 • पपप पप 131 पपपप पपपपपप पपपपपपपपप पपप पप


पपपपपपपपपप पपप 11 पपपपपपप पपपपपप पपप पप
पपपप पपपपपप पपप पपपपपपपप पपपपपपपप 50% पप
पपपप पपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपप पपपपप
पपपपप पपप
 • पपपपप पपपप पपपपपपप पप पपपपपप पपपपपप पपप
पपपपपपपपप
 • पपपपपपप पपपप पपपपपपप पप पपपप पप पपप
पपपपपप पपपपपप पपप पपपप पपपपपप पपप
 • पपपप पप पप पप पपपपपपपपपप पप पपपप पपपपपप
पपपपपप पप पपपप पप पप पपप पपपप पपपपपप पप
पपपपपप पपपपप पपपप पप पपप पप पपपपपपपप पप पप
पपपपपप पप पपपप पपप
 • पपपपपपपप पपपपपपप पप पपप पपपपप पपपप
पपपपपप पपप
 • पपप, पपपप पप पपपप पपपपप पप पपपपप पपप पप
पपपपप पपप पपप
 • पपपप पपपपपपप पप पपप पपप पपपपपप पपपपपप
पपपपपपप पपपपपप पपप
 • पपपपपपपप पपपपपपपपप / पपपपप पपपपपपपपप
पपप पपपप पप पपपपपपपप पपपपपप
 • पपपपपपपपपप पपपपपपपप / पपपपपपप पपपपपपप
 • पपपपपपपपप पपपपप पपपपपपपपपप पपपपपप
पपपपप पपप पपपपपप पपपपप पपप (पप पपप पप
पपपपप पपपप) पप पपपप पप, पपपपप पपप पप पपपपप
पपपपपपपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपपपपपप पपपप
पपपप पप पपपप पपप पपपपप पप पपप पप पपपपपप पप
पपपप पप ;
1. • पपप पपपप पपप पपपपपपपपप पप पपपपपप
पपपपपप पपपपप पपपपपपपपप पपपपपपपप
2. • पपपपपपप पपपप पपपपपपप पप पपपप पप
पपपपपपप पपपपपपपप पपपपपपपप
3. • पपपपपप पपपपप पप पपपपप पपपपपपप पप पपप
पपपपप पपपप पपपपपपपप
4. • पपपपपपप पपपपपपपपपप पपपपप पप पपपपपपप
पपपपपपपप
5. • पपपपप पप पपपपपप पपपपपप पप पपपपपप पप
पपपपपपपप
6. • पपपपप पप पपपपपपप पपपपप पप पपपप पप
पपपपपपपप
7. • पपपपप पपपप पपपपपपप पप पपपपपपपप
पपपपपपपपपपप
8. • पपपपपप पपपप पपपपपपप पपपप पपपपपपपप
9. • पपपपप पपपपपपप पपपपपपपप
10. • पपपपप पपपपप पपपपप पपपप पपपपपपपप
11. • पपपपपपपपप पपपपपपप (पपप पपपप पप पपप
पपप पपप पप पपपपपपप)

पपपपप पपपपपप पप पपप पपपपप पपपपप

पपपपप पपप पपपपपपपप पप पपप पपपपपप पपपप पप


पपपपपपपप पप पपपपपपपप पप पपप पपप पपपपपपपपपप
पपपपप पपपपप पप पपपपप पपपपपपपप पप पपपपपपप
पपपपप

पपपप पपपपपप पपप पपपपपपपप पपपपप पपपप पप पपप,


पपपपप पपपपपपपपप पपपपप (पपपपपपपपपप) पपपपपप
पपपपपपपपप पपपपपप पप पपपपपप पपपपप पपपपपपपपप
पपपपपपपपप (पपपपपप) पप पपप पपपपपपपपपप पप
पपपपपप पपपप पपपपपप पपपपपप पपपपप पप
पपपपपपपपपपप पप पप पपपप पपप पप पपपपपपपप पप
पपप पपपपपपपपपपप पप पपपप 11 पपप पपपप पप पपपप
पपपप पप पपप पपप पपपपप पप 50 % पपपपप पपपपपपप पप
पपपपपप पपपप पप पपप पपपपप पपपपपपपप पप पपप
पपपपपपपपप पप पपपपपपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप
पप पपपपपपपपपपपप पपप पपप पपपप पप पपप पपपपपपप
पपपपपप पप पपपपप
पपपपप पपपपपपपप पप पपपप पप पपप पपपप पपपपपपपप
पपपपपप पपपपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप पप 25% पप
पपपप पप पप पपपपपपपपपपप पपपपप पपपपप पपपपपप
पप पपपपपप पप पपपपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप
पपपपपप पप पप पपपपपपपपपपप पप पपपप पप
पपपपपपपप पपपपप

पपपपपपप पपपपप पप पपपपपपपपपप पपपपपप


पपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप पपप पपपपप पप पपपपप
पपपप पपपपप पपपपप पपप पपपपप पपपप पप पपपपपपप
पप, पपपपप पपपपप पप पप पपपपप पपप पप पपपपप
पपपपपपप, पपपपप पपपपप पपपपपपप पपप पपपपपपपप
पपपपपप पपपप पप पपपपपप पपपप पपप पपपपपप पपपपप
पप पपपपप पपप पप पपपप पपपपपपपप पपपप पपपपपपप
पपपपपप पप पपपपप पपपपप पपपपप, पपपपप पप
पपपपपपपपपप पपपपपपपप पप पपप पपपपप पपपपप
पपपपपप 19.05.03 पप पपप पपपप पपपपपपपप पपपपपप पप -
28-38-01,16B (I), पप(II), पप(III), पप(IV), पप(V) पप पपप पपपपप
पपपपप पपपपपप पपपपपपपपप पपप पपपप पपपप
पपपपपपप पप पपपपपपपप पप पपपप पपपपपपप

पपप पपप पपपपपपपप, पपपपपप पप पपपपपप, पपपपप


पपप पपपपपप, पपपपपपपप पप पपपप 3 पपप पप पपप पपप
पपप पपप पपपपपप पप पपप पपपपप पप पपपपपपपपपप
पपपपपपपप पप पपपपपप पपपपप पप पपपपप पपप
पपपपपप पपप पपप, पप पपपपपपपप पप पपपपपपप
पपपपपप पपपपपपप पपपप पप पपप पपपपपपप
पपपपपपपपप पप पपप पपपपपप पपपप पप पपपपप पपप
पपपप पपपपपप पपपपप पप पप पपपपप पपप पपपपपप

पपपपपपपपपप पपपपपपप पप पपपप पपपपपपप पप पपप


पपपपप पपपप पपप पप पपपपप पपपपपपपप पप पपप
पपपपप पपपपपपपप पपपप पप पपप
कककक कक ककककक कक कक ककककककक (कककक कककक)

कककककककक ककककककक ककककककककक


ककक कक
कककक कक कक कक
ककककककक
ककककककक ककककककक ककककककक

पपपपप 3723.61 2855.04 805.58 62.99


पपपपपप 5435.45 3618.6 1811.12 5.73
पपपपप 9290.74 9098.98 164.19 27.57
पपपपपपपप 6612.14 4618.56 1993.58 -
पपपपपप 6431.78 786.76 5620.78 24.24
पपपपपप 9085.06 7720.64 642.07 722.35
पपपपपपपप 4168.65 1707.79 2446.42 14.44
पपपपपपप 4775.54 3798.55 976.99 -
पपपपप 4041.24 2853.89 699.71 487.64
पपपपप 6906.93 4076.72 2761.98 68.23
पपपप 7790.91 3784.21 4006.7 -
पपपपप 5502.74 3827.2 1660.71 14.83
पपपपपपप 6859.41 3204.19 3432.86 222.36
पपपप 6010.05 4345.33 1612.59 52.13
पपपपप 4348.99 3101.39 1247.6 -
पपपपपपपपप 3706.14 2488.64 1215.16 2.34
ककक 94689.38 61886.49 31098.04 1704.85
कककक कककककक ककक कककककक कककककक ककककक ककककक

ककककककककक / कककककक ककक

Acorus Calamus (पपप पप


Aegle Marmelos (पपप)
पपपपप पपपपप)

Aloe Vera (पपपपपपपपप) Andrographis Paniculata (पपपपपप)


Asperagus Racemosus (पपपपप) Azadiracta Indica (पपप)

Chlorophytum Borivilianum
Cymbopogom Martini (पपपप पपपपप)
(पपपप पपपपप)

Cymbopogon Flexuosus (पपपप Cymbopogon Winterianus (पपपप


पपपपप) पपपपपपपपपप)
Cyperus Rotundus
Embelia Ribes (पपप पपपपप)
(पपपपपपपप)
Emblica Officinalis (पपपपप) Gymnema Sylvestre (पपपपप)
Jatropha Curcus (पपपपपप) Ocimum Basilicum (पपपपप)
Phyllanthus Amarus (पपप
Plantago Ovata (पपपपपप)
पपपपप)
Rauwolfia Serpentine
Terminalia Arjuna (पपपपपप)
(पपपपपपपप)
Terminalia Belerica (पपपपप) Terminalia Chebula (पपपपप)
Tinospora Cordifolia (पपपपप) Vetiveria Zizanioides (पप)
Withania Somnifera
(पपपपपपपप)
ककककककककक ककककककक ककककक
पपपपपपपप पप पपपपपपपपप पपपपपपपपप पप पपपपप
पप पपप पपपपप पप पपपप पपपप पपपप पपपपपप पपपपप
पप पपपपपपपपपप पप पपपप पप पपपपपप पपपपपपप पपप
पपपपपप पपपप, पपपपपपपपप पपपपपपप पपपपप पप
पपपपपपपप पपप पपपपपपपपपप पपपपप पप पपपपप
पपपप पप 2,22,275 पपपपपप पपपपपपप पप पपपपपपपपपप
पप पपपपप पपपप पपपप पपप

Вам также может понравиться