4.

OSI model-uvod

Krajem 1970-tih godina, Međunarodna organizacija za standardizaciju (ISO), je kreirala mreznu arhitekturu(mrezni model)
tzv. referntni model pod nazivom OSI model.

OSI model je objavljen 1984.godine od strane ISO organizacije.

OSI-Open System Interconnection -model za međusobno povezivanje otvorenih sistema

Otvoreni sistemi su oni koji otvoreno komuniciraju sa drugim sistemima(otvoreni za komunikaciju)

OSI model opisuje način na koji informacije putuju od aplikacije sa jednog računara (npr. Excel tablice, Word dokumenti)
kroz mrezni medijum do aplikacije koja se izvršava na drugom umreženom računaru.

To podrazumeva prenos informacija od korisničkog interfejsa predajnika sve do fizičkih delova mreže, zatim putem same
mreže i kroz sve slojeve prijemnog uređaja do korisničkog interfejsa.

Zasto je nastao OSI model?

Istorija:Kod prvobitnih računarskih mreža, umrežavanje se vršilo zavisno od proizvođača računarske opreme. Sav hardver i
softver su bili vezani za jednog proizvođača, tako da je bilo veoma teško vršiti izmene, unapređivanja mreže i sve je bilo
izuzetno skupo(jedan vodeci kao IBM npr)

Osamdesete godine prošlog veka donele su ogromno povećanje u broju i veličini mreža.Javio se i veci broj proizvodjaca
opreme i softvera pri cemu je svako imao svoj proizvod.Postajalo je sve teže i teže "naterati" mreže da međusobno
komuniciraju zbog velikog broja različitih mrežnih tehnologija od kojih većina nije bila kompatibilna jedna sa drugom.

Svaka nastala tehnologija je zahtevala poseban tim stručnjaka. Ovo je dovelo do velike krize i do hitne potrebe za
standardizacijom racunarskih mreža.

Zbog svega toga se ubrzo uvidela i potreba za univerzalnim komunikacionim standardima kako bi softver i oprema razlicitih
proizvodjaca bila kompatibilna.

ISO je uočila je potrebu za razvojem mrežnog modela. Kao rezultat predstavljen je OSI model.

Odgovor: OSI model je kreiran da bi računari različitih proizvođača mogli da komuniciraju.

Danas postoje dve važne mrežne arhitekture: OSI referentni model i TCP/IP referentni model(Internet je zasnovan na TCP/IP
modelu)

OSI model se danas retko koristi u praksi, ali sam model je i dalje od velike važnosti zbog svoje opštosti i sveobuhvatnosti.

Danas se u praksi koristi noviji standard TCP/IP tj Internet model ali je OSI referentni model( na osnovu njega je i nastao
TCP/IP).

Protokoli i koncepti obuhvaćeni OSI modelom su podloga mnogim savremenim mrežnim arhitekturama. TCP/IP, s druge
strane sadrzi protokole koji su u širokoj upotrebi.

OSI model ima slojevitu arhitekturu.

OSI model se sastoji od 7 odvojenih, ali međusobno povezanih slojeva kroz koje moraju da prođu podaci na svom putu od
izvorišta preko mreže do odredišta(naziva se i OSI sedmoslojni model)

Čine ga sledeći slojevi:

7. sloj – sloj aplikacije (aplication layer)

6. sloj – sloj prezentacije (presentation layer)

5. sloj – sloj sesije (session layer)

4. sloj – sloj transporta (transport layer)

3. sloj – sloj mreže (network laye)

2. sloj – sloj veze (data link layer)

1. sloj – fizički sloj (physical layer)

Kada se komunikacioni sistem dizajnira na ovakav način, onda se naziva slojevita arhitektura.

Napomena OSI nije fizički model.

Zadaci jednog sloja su da:

 Ponudi određene usluge višem sloju (sloju neposredno iznad njega)

 Koristi usluge sloja ispod sebe
Opšta uloga svakog sloja jeste da omogući komunikaciju sloja iznad i sloja ispod(ukoliko postoje).

Svaki sloj u izvorišnoj stanici prividno komunicira sa odgovarajućim slojem u odredišnoj stanici.
Komunikacija između entiteskih parova obavlja se pomoću jednog ili više protokola datog sloja.
 Jedinica podataka sloja transporta naziva se SEGMENT,
sloja mreže PAKET,
sloja veze RAM ili OKVIR,
a fizičkog sloja je BIT.

sl.OSI model

Slojevi 5, 6 i 7, tj. prezentacioni, sloj sesije i sloj aplikacije, su slojevi za podršku korisniku.Tri gornja sloja definišu kako će
aplikacije u krajnjim stanicama komunicirati jedne sa drugima i korisnicima. Dakle, opisuju proces interakcije korisnik -
računar, rad korisnika sa aplikacijom i proces komunikacije aplikacija među sobom kao krajnjim tačkama. Protokoli na ovim
slojevima omogućava krajnju komunikaciju i ne vode računa o mreži.

Nijedan od gornjih slojeva ne zna ništa o umrežavanju i mrežnim adresama. Za to su zadužena četiri donja sloja.

Slojevi 1,2,3 i 4 tj četiri donja sloja definišu kako se podaci prenose sa kraja na kraj.

Slojevi 1, 2 i 3, tj. fizički, sloj veze i mrežni sloj, su slojevi za podršku rada mreže, koji se prevashodno bave prenosom
podataka između hostova (što podrazumeva, između ostalog, specifikaciju električnih signala, fizičkih veza, tajming i
pouzdanost). Slojevi 1, 2 i 3 ne ulaze u smisao podataka koji se prenose, već ih tretiraju kao niz bajtova (ili bitova) koje
treba pouzdano preneti od predajne do prijemne stanice koje se nalaze u istoj mreži.Sloj 4, transportni sloj, zadužen je za
uspostavljanje i održavanje veze.

Viši slojevi OSI modela (slojevi 4-7) se realizuju u softveru, dok su niži (slojevi 1-3) kombinacija hardvera i softvera, sa
izuzetkom fizičkog sloja koji se uvek realizuje u hardveru.

Slojevi 1, 2 i 3 sadržani su u mrežnom softveru i hostova i rutera, dok su slojevi 4-7 prisutni samo u hostovima.