;; `IhirktaR htaR ho ;;

____ loya … _____

ÖïÕÈ z 1877Ìâ »âüÈ» ÕãÊ 13 ÈëÓ×Ìë ãÊÕÖ Ùä‘ÑÚâÓâÁ

½âÑ ÙäÔíÒâ ÑDÒë ÖçÓâ ¼â¿ÓÌâ ÊÓÏâÓÑâï ÓâãÝÌë ÖÑë ÆíãÔÒâ éÍÓ
ãÕÓâÁÑâÌ ÚÈâ Ìë ËíÛä ÀIÃÌä ŽÔä ÍÚëÓä ÚÈä ÈÉâ #Ìí ÐÓëÔí
ËíÛí ÖçÓÕâÛ ÍÚëÒíô ÚÈí Ìë ÑsÈ» éÍÓ ËíÛí ÎeÃí ÏâïDÒí ÚÈí ÈÉâ
ËíÛä ÍÀëÅä áíÆä ÚÈä áÌë ÍíÈâÌâ Ñç¼âÓiÕÊÌä áâ½Û ÑçãÌ ÈÉâ
Êë×Êë×Ìâ ÖtÖï½äÌä ÖÐâ ÐÓâæÌë ÏëÄä ÚÈä.
Èë ÖÑÒÌë ãÕ×ë Ùä‘ÑÚâÓâÁÌë нÕÊâÌïÊsÕâÑä ÈÉâ ã×ÕâÌïÊ
sÕâÑäáë Íý“ ÍèÀ¥í Áë, ‚нÕâÌ ÈÉâ ÖïÈ ÈëÌí ÁëÌë ÑâÚâtmÒÞâÌë
ÖãÚÈ ãÌ@Ò ÚíÒ ÈëÌâï ×âï ÔÜÇ Àë ¬‛ ÍÀä Ùä‘ÑÚâÓâÁ ÏílÒâ
Áë, ‚ÁëÌë нÕâÌÌí Ìë ÖïÈÌí ÑâÚâtmÒÞâÌë ÖãÚÈ ãÌ@Ò ÚíÒ ÈëÉä
нÕâÌÌë áÉëô Ìë ÖïÈÌë áÉëô ×çï Ì ÉâÒ ¬ áëÌë áÉëô »çÃçïÏÌí tÒâ½
»Óë, Ôí»ÔâÁÌí tÒâ½ »Óë, ÓâjÒÌí tÒâ½ »Óë, Öç¼Ìí tÒâ½ »Óë,
ËÌÌí tÒâ½ »Óë, sÝäÌí tÒâ½ »Óë áÌë sÝä ÚíÒ Èë ÍçrØÌí tÒâ½
»Óë.‛ áëÑ »ÚäÌë ÍÀä áâ ÖÕëó ÚãÓÐkÈÌä ÕâÈâóáí áë»Ïä’ »ëÅë
»Óä. ½âÑ ÅÅçÖÓÕâÛâ ÓÁÍèÈ ½Ôç‘ ÈÉâ ËÑóÍçÓÕâÛâï »ç×Û»çïÕÓÏâæ
ÈÉâ ÍÕóÈÐâæ ÈÉâ ÓâÁÏâæ ÈÉâ ‘ÕçÏâæ ÈÉâ ÔâÅçÏâæ ÈÉâ ÑíÃâï
ÓâÑÏâæ ÈÉâ ÊâÊí ¼â¿Ó ÈÉâ Ñâï¿í ÐkÈ ÈÉâ ÑèÛ‘ Ïý¢¿âÓä ÈÉâ
ÐèÁÕâÛâï ÔâËäÏâæ Ìë ÑâÈâ‘ ÈÉâ ÑçkÈâÌïÊsÕâÑä ÈÉâ ÕâÛâ» Êë×Ìí
áâÚäÓ ÍÃëÔ ÖâÑÈ ÈÉâ ½âÑ ÑâÌ»èÕâÌâ ÑèÛ‘ ÈÉâ »õwÇ‘ ÈÉâ ÕâÛâ»
Êë×Ìâ ½çïÊâÛä ½âÑÌâ Ïë »âÄä ÚãÓÐkÈ åtÒâãÊ» Áë ÖtÖï½ä ÈëÑÇë
нÕâÌÌë áÉëô Ìë ÖïÈÌë áÉëô Áë Áë »Òçõ ÈëÌë ãÕsÈâÓäÌë »ÚëÈâ ÚÕâ.
ƒƒ pu~'o („ TyagI)‣ S3I qkto

ÊíÚâ ð áâÕâ ÐkÈÌâ áâKÒâÌí, ÖçãÇáë Óâ‘ Éæñ

áëÑâïÉä Áë ÑÛ×ë Èë, ÏäÁëÉä ÑÛ×ë Ìæ...21
ÔâÐ »'Êä ¿è»Õí ÌãÚ, ÖçÇÕçï áâ áâKÒâÌñ
Ð*kÈ ËÑô Ìë ÕìÓâgÒ, ÑÛ×ë #Åçï ÞâÌ...22
áÊzÐçÈâÌïÊsÕâÑä ÈëÑÌä ÍâÖë ½Òâ. ÙäÚãÓÌë ÖïÐâÓä ËäÓë ÓÚä
½èÑÅâ éÍÓ ÚâÉ ÎëÓvÒí Ìë »[çï, ‚нÕâÌ sÕâãÑÌâÓâÒÇ ÈÑÌë
Öârï »Óä Êë×ë.‛ sÕâãÑÌâÓâÒÇÌçï ÌâÑ ÖâïÐÛÈâ Á ÈëÑÌâ áïÈÓÑâï
áÍâÓ ×âïãÈ Éæ, áëÃÔë ÍèÀ¥çï, ‚sÕâãÑÌâÓâÒÇ »íÇ Àë ¬‛ sÕâÑäáë
ÑÚâÓâÁÌâ ÑãÚÑâÌä ÉíÅä ÕâÈí »Óä. tÒâï ÁÑÕâ ÑâÃë ÐíÁÌ ÈìÒâÓ
ÉÒçï. ÍÝâÕÛâÑâï ÖïÈí ÁmÒâ. áëÃÔâ ÖÑÒÑâï Èí ÙäÚãÓÌä »öÍâÉä
½Ôç‘ÐâæÌë ½èÑÅâÌä ÍäÅâ ÑÃä ½æ, ÈëÉä áïÈÓÑâï áâÌïÊ ÉÒí.
ÍÀä áâ¼â ÍãÓÕâÓë ÏëÖä sÕâÑäÌâ Ñç¼Éä ÖtÖï½Ìâ ãÌÒÑíÌä ÈÉâ
ÙäÚãÓÌâ ÑãÚÑâÌä ÕâÈí ÖâïÐÛä. ÖÚçÌë Íý½Ã ÙäÚãÓÌä ÍýÈäãÈ
áâÕä. sÕâÑäÌâ ÚâÉë ÕÈôÑâÌ ËÓâÕä Èë áâ¼í ÍãÓÕâÓ Íý½Ã ÚãÓÖïÈÌâ
Óï½ë Óï½âÒí.
<e'I loko <e' kre p8 qgt mnma> n wre...

ÊíÚâ ð Á½ÈÅâ »Úë Àë Óë, нÈÅâ »âÔâ Àëñ

ÈëÌë »âÔâ Ì »Úë×í Óë, ÍýÐçÌë ÑÌ ÕÚâÔâ Àë.
Á½ÈÅâ »Úë Àë Óë, нÈÅâ ÐèïÅâ Àëñ
ÈëÌë ÐèïÅâ Ì »Úë×í Óë, ÈëÌâï ÑèÛ ùÅâï Àë.
Á½ÈÅâ »Úë Àë Óë, нÈÅâ Íâ‘ Àëñ
áëÌë Íâ‘ Ì »Úë×í Óë, ÈëÌâ ÍÓ ÚãÓ Óâ‘ Àë.
Óë ÁëÑ ½Á ’Ò Ï’Óë ËÖä, Óë oeâÌ ÑÓë ÏÚç ÐÖä Óë ÐÖäñ
Èë ÚâÉäÌë ÑÌ ÌãÚ ×ï»â »×ä, Óë ËãÓÒâ áïÈÓ ã½ÓËâÓä.
áë»ÕâÓ ½ÆÅâÉä Ùä‘ÑÚâÓâÁ ÕÅÉÔ ½âÑë ÍËâÒâó. tÒâï
ÖíÔï»ä ËÑôiÖÚ ÌâÑë ½ÓâãÖÒâ ÖtÖï½ä ÚÈâ. ÑÚâÓâÁë tÒâï áë»
ÍÝ ÔKÒí áÌë Èë ÔæÌë ËÑôiÖÚÌë ÑÚâÓâÁë ÅÅçÖÓÕâÛâ ÓÁÍèÈ
½Ôç‘ÐâæÌë áâÍÕâ Ñí»lÒâ. ÕÅÉÔÉä ÅÅçÖÓ ¿âÓ ã»ÔíÑäÃÓ
ÊèÓ Àë, ÏïÌëÌä ÖäÑ ÐëÛä Àë. Èë ÍÝ ÔæÌë ËÑôiÖÚ ½âÑ ÅÅçÖÓ
½Òâ. ÖïDÒâ ÖÑÒë tÒâï ÁæÌë ½Ôç‘ÐâæÌë ÍÝ áâpÒí. Èë Õ¼Èë
½Ôç‘ÐâæÌë ÕâÛç »ÓÕâÌí Õ¼È ÚÈí. ÈëÉä ÈëÑÌä Ñâ ‘‘Ïâáë
ÊäÕí »ÓäÌë ÉâÛä ÁÑÕâ ÍäÓÖä ÚÈä áÌë ÈëÑÇë ÁÑÕâÌçï ×r »Òçô,
áë Á Õ¼Èë ÍýÐçÌâ ÍÝÌë ½Ôç‘Ðâæáë ÚâÉÑâï ÔäËí. ÍÀä ÍýëÑÉä
Õâï¿Õâ ÔâgÒâ, ÈëÑâï Ô¼ëÔçï »ë, "áâ ÍÝ Õâï¿äÌë ÈçÓÈ Á ¾ÓÌä ÖÕëô
ÖÑöã}, ÑâÔ-ãÑl»È, ¾ÓëÇâï Õ½ëÓë ½âÅâÑâï ÐÓäÌë, ÈÑâÓä ÑâÈöÙäÌë
¾Óë Óâ¼äÌë ÈÑí ÕÅÉÔ áâÕÈâ ÓÚë’.ë '
ÊíÚâ ð ÍÝ Õâï¿ä Óâ‘ ÉÒâ, áãÈ×ë ½Ôç‘Ðâæñ
ãÕ¿âÓä ÔäËçï ÑÌÑâï, ’Õâ ÕÅÉÔ Ñâïæ...30
ÓsÈë ¿âÔÈâï ÖâÉë ¾íÅâ éÍÓ áâÕä ÓÚëÔâ ËÑôiÖÚÉä Ì ÓÚëÕâÒçï. ÈëÇë »[çï,
"½Ôç‘ ! ËnÒ Àë ÈÑÌë ËnÒ Àë. »ëÑ »ë, ÈÑíáë »âïæ ÍÇ ãÕ¿âÒâó
ãÕÌâ ÈçÓïÈ ÑÚâÓâÁÌä áâÞâÌí áÑÔ »Òíô. áâÍ ÁëÕâ ãÕoeâÖç
ÐkÈí áíÀâ ÚíÒ Àë.' tÒâÓë ½Ôç‘Ðâæ »Úë, "ÏâÍç ! ÕÚâÔâÌâ
Õ¿ÌÑâï Èí ÊëÕí, æoeÓí áâãÊ ÈÑâÑ ÓÚë Àë. Èë ÑçkÈâÌïÊsÕâÑäáë
áë» ÀïÊÑâï »[çï Àë, áëÑ »ÚëÈâï Á ½Ôç‘Ðâæáë ÀïÊ ÔÔ»âÒíó.
ÀïÊ ð ÉÓÉÓ ËýçÁÈ ÓÚë Õ¿Ì Ñe ån¨ ÑçÌIn¨âñ
ÉÓÉÓ ËýçÁÈ ÓÚë Õ¿Ì Ñe áÕÌä áÚI¨â.
ÉÓÉÓ ËýçÁÈ ÓÚë Õ¿Ì Ñe ××ä ár ×èÓâñ
ÉÓÉÓ ËýçÁÈ ÓÚë ÓëÌ ãÊÌ »âÛ ÚÁèÓâ.
ÚãÓ-ÚÓ áÁ áâãÊ ÖÏë, ÓÚÈ Ð*kÈ ÓÈ ’ãÚ»äñ
ÁÌ Ñç»çïÊ ÑíÚÕ× ÑèÆ ÌÓ, ÍâÛë Ìâ áâgÒâ ÈâãÚ»ä.

áâÑ ÖtÖï½ »ÓÈâï ÏïÌë ÐkÈí ÕÅÉÔÑâï ÑÚâÓâÁ ÍâÖë

áâvÒâ. ÑÚâÓâÁ áãÈ Óâ‘ Éæ »Úë, "ÈÑë áÑârï Õ¿Ì ÍâLÒçï
ÈëÉä ÈÑâÓâ Òí½ áÌë xâëÑ, ÏïÌëÌçï áÑë ÕÚÌ »Ó×çï.' áëÑ »Úä
½Ôç‘Ìë ÐâÕÉä ÐëÃ¥â, ÍýëÑÉä ÁÑâÅ¥â. »ëÑ Áë, Èë ÁÑÕâÌçï ÍÅÈçï
Ñè»ä ÚâÔä Ìä»LÒâ ÚÈâ.
ÊíÚâ ð ÐkÈ áÌë нÕâÌÌä, áâ Àë áÔâìã»» ÓäÈñ
áÓÖ ÍÓÖ áâtÑäÒÈâ, áÌë áÔâìã»» ÍýäÈ...31

áâÑ Èí Ïä’ »íæÌë ÑãÚÅâ

ÓÁÍèÈ ½Ôç‘Ðâæ ÖâÉë áÇÏÌâÕ »ë ÕâïËí Ì ÚÈí, ÍÓïÈç ÖíÔï»ä
½ÓâãÖÒâáí áÌë ÑãÚÅâ ÓÁÍèÈíÌë ÍÓïÍÓâÉä Óâ½-]ëwâ, ÕëÓ-ÂëÓ
¿âlÒâ áâÕÈâ, Èë Ôí»íáë »âÕÈrï »Òçõ ÚÈçï.
ãÁÈÌë ÈâÓë ½½Ì Ñe åÈÌë ×Ýç ÚíÒ ó
”Íâ Áâ»í Ó¾çÕäÓ »ä ÏâÔ Ì Ïâï»â ÚíÒ òò
............................................

ÑâÈâ ‘‘Ïâ áãÈ ÏäÑâÓ ÍÅ¥â. ÈëÑÌä ¼èÏ ÖëÕâ-¿â»Óä »Óä. ÕìÊí ÍâÖë ÊÕâ ¾Çä
»ÓâÕä. áâ ÓäÈë áÌë» éÍâÒí »ÓÕâ ÀÈâï Óí½ ÑÃ¥í ÌÚI, ÈëÉä ÖÚçÌë ÑÌÑâï áëÕçï
Ì>ä Éæ ½Òçï »ë, "áâÁ-»âÔÑâï Ïâ Á#Ó ËâÑÑâï Á×ë.'
áëÕâ ÖÑÒÑâï ÙäÚãÓ ÖïÈí-ÐkÈíÌë ÖâÉë ÔæÌë tÒâïÉä Ìä»LÒâ.
ÑÚâÓâÁÌë éÑÓëÄ ÁÕâÌí ãÕ¿âÓ ÚÈí. ÍÓïÈç Õ¿Ñâï ÅÅçÖÓ ½âÑ
áâvÒçï ÈëÉä ÙäÚãÓáë á¿âÌ» ÖÚç Ö¼âáíÌë »[çï, ‚áâÍÇë áâÁë
½Ôç‘ÐâæÌë ¾ëÓ ÓâÈ ÓÚäáë Ìë ÖÕâÓë éÑÓëÄ Áæ×çï.‛ ÈÓÈ áë»
sÕâÓÌë ÖÑâ¿âÓ áâÍÕâ Ñí»lÒâ, ÈëÇë áâÕäÌë »[çï, ‚½Ôç‘Ðâæ !
ÑÚâÓâÁ Ö¼âáí ÖâÉë átÒâÓë Á áâÍÌë ¾ëÓ ÍËâÓë Àë.‛ áâ
ÖÑâ¿âÓ ÑÛÈâï Á ÈëÑÌâ ãÊÔÑâï áãÈ áâÌïÊ ÉÒí. áÌë ÈëÑÌâ
ÍtÌä áïÏâÏâæ ÈÉâ ÍçÝä Öç¼ÏâæÌë Èí ÚìÒë Öç¼Ìí Öâ½Ó ÓëÔâÒí.
ÖïÏïËäáíÌë »[çï, ‚ÈÑí ÑâÈâÌä ÍÉâÓä ÑëÅâ éÍÓ ÍâÉÓí áÌë
ÈëÌä ÖëÕâ ÈÑë »Ó’ë. Úçï ÙäÚãÓÌä ÖëÕâÑâï ’ø Àçï. »Êâ¿ ÑâÓë
áâÕÈâï ÑíÅçï ÉâÒ áÌë ’ë ÑâÈâ ÑÓä ’Ò Èí Èë ÕâÈ »íæÌë »Úë×í
ÌÚI. »ëÑ »ë, ÊëÚ Èí ÖÚçÌâ ÍÅÕâÌâ Á Àë. ÍÓïÈç Íçrwâí^âÑÌâÓâÒÇ
áâÍÇâ áâï½Çë ÍËâÓë Àë, Èë áÕÖÓÌë ϽâÅ×í ÌÚI.‛ áâÑ jÒâï
ÕâÈ »Óë Àë tÒâï Á Ñâ ‘‘Ïâáë ÊëÚtÒâ½ »Òíó.
¿íÍâæ ð
ÌâÑ ËâÓä ÖÚç Ìâ× ÉâÕë, Ôâ½ áâÕí ÎÓä ÌÚI áâÕëñ
Ôí»ÔâÁ ÐÔë ÏËä ’Ò, áâÕä ÖëÕâ Èë »ëÑ ¿ç»âÒ.

YtFhu bthu ytH ìE;b suh ytkEgtF

qhE 't& bie;xu k]tkEgt ‘hu...bthu ytH0
YtFhu vYuujtF lEh Älu ;u lkhtekgtF
vIE ìE;b bY‡ v]htekgt ‘hu...bthu ytH0
YtFhu bü ;i qiHl Hbtx¦tF qt; qt;ltF
kYtju ytVgtF ;u mwr yuftF;ltF ‘hu...bthu ytH0
YtFhu vujwF vhZ¦wF Y;wF ;u 2ku=u vÉgt
ktji Yu;u fhElu bwHlu bÉgt ‘hu...bthu ytH0
YtFhu c_ÍtlFo fYu ytHlE ]Lg sxE
bthi kYtji v]tgtp muHxE ‘hu...bthu ytH0

ÊíÚâ ð ãÌwÄâÕâÌÌë Õ× Àë, Íý½Ã ÙäÍçrwâí^âÑñ

ãÌwÄâ ãÕÌâÌâ ‘ÕÌë, ÌÉä ÍÅÈä »ïæ ½Ñ...50
áâ ×çÐ ãÊvÒ ÍýÖï½Éä, ×ä¼Õí ãÌwÄâ ÖâÓñ
áâÅí áÕÛí ÑÌÑâï, "ÞâÌ' Ì »Ó ãÕ¿âÓ...51
½Ôç‘Ðâæáë ÕâãÇÒâÌä Êç»âÌëÉä
ÖÕëó Íý»âÓÌçï ÖäËçï Ïýâ¢ÇÌë tÒâï ÍÚâe¿âÅ¥çï áÌë Ùä‘ÑÚâÓâÁ ÈÉâ
ÖïÈí-ÐkÈí ÑâÃë Èë ÐèÊëÕÌë tÒâï Á ÓÖíæ-éÈâÓâ Õ½ëÓÌ ë ä Ö½ÕÅÈâ
»ÓâÕä. #Åâ áÌë» Íý»âÓÌâ ÐíÁÌ ÓïËâvÒâ.
½Ôç‘Ðâæ Õ½ëÓë ÐkÈí áë» ½âé ÖçËä ÑÚâÓâÁÌë ÕÛâÕÕâ
½Òâ. áâÕâ Èí Èë ãÕÕë»ä ÚÈâ. ÖïÈí »Úë Àë,
ãÑãÉÔâÍçÓäÑâï ÌâÓÊ áâvÒâ tÒâÓë ÖÍôÊï×Éä ÁÌ»Ìâ
ÍçÝÌçï ÑötÒç ÉÒçï. ÈëÉä ÌâÓÊë ÈëÌä ÑâÈâ ÈÉâ ÍtÌäÌë »[çï, "áâÌä
ã®Òâ »Óí.' tÒâÓë áë ÏïÌëáë é^âÓ áâpÒí »ë, "áâÕâ ÍçÝí áÌë ÍãÈáí
Èí ÁÌÑí-ÁÌÑ ÑÛë Á Àë, ÍÇ áâÍ ÁëÕâ ÑÚãØôÌâï Ê×ôÌ áÑÌë
kÒâïÉä ¬' áëÑ ÖÑ‘ ÐâÕÉä ÈëÑÌçï sÕâ½È ÈÉâ ÖëÕâ »Óä. ÍÓïÈç
ÁÌ»Óâ’áë »ë ÈëÑÌâ ÍãÓÕâÓë ÏäÁç »âïæ ÑÌÑâï ãÕ¿âÒçô Ì ÚÈçï. tÒâÓë
Úë ÌâÉ ! áâÍ Èí Íý½Ã Íçrwâí^âÑÌâÓâÒÇ Àí. ÖÕëô áÕÈâÓÌâ
áÕÈâÓä Àí. ÖÕôÌçï »âÓÇ Àí. áëÕâ ÖÕíôÍÓä áâÍ ÍËâÒâô ÍÀä ÖèÈ»
kÒâï êÐçï ÓÚë ¬ »ëÑ »ë, áâÍ Á áÑï½ÛÌë Ñï½Û »ÓÌâÓâ Àí.‛
áâÕä ½Ôç‘ÐâæÌä ÖÑÁÇ ’ëæ ÑÚâÓâÁ áãÈ×Ò Óâ‘
ÉÒâ áÌë »[çï, ‚ÈÑâÓë Áë Ñâ½Õçï ÚíÒ Èë ÕÓÊâÌ Ñâ½í.‛ tÒâÓë
½Ôç‘Ðâæ »Úë, ‚Úë ÑÚâÓâÁ ! áâ Ôí»Ñâï ÖÊâ ãÌÏõË ÓÚëÕâÒ
áÌë ÖtÖï½Ñâï ÖÊâ ãÊvÒÏçã} ÓÚë, áâÍÌâ ÖïÏïËÉä Á ×ç} ÉÕâÒ
Àë, áëÕä á¼ïÅ ÖÑÁÇ ÓÚë áëÕçï ÕÓÊâÌ áâÍí.‛
áâ ÓäÈë ãÕÓíËäáíáë áâ ÏâÏÈÌçï ÏÚç ÑíÃçï sÕ#Í áâÍä
éÍâãËÌí ÐÅ»í »Òíô. Ìë ÁëÑ ÑÌÑâï áâÕë ÈëÑ ÏíÔÕâ ÔâgÒâ. ÈëÉä
½Ôç‘ÐâæÌä ÙäÚãÓÌë i¿Èâ ÉÕâ Ôâ½ä.

ÊíÚâ ð ÑçÁ áÉëó Áë ‘Õë Àë, ÑçÁ ÑâÃë Á Àë oeâÖñ

ÀíÅä Á½ÈÌä áâÏr, Óâ¼ë Àë ÑçÁ ãÕoeâÖ...56
áëÕâ ÑâÓâ ÐkÈÌë, ÊçÁôÌ Êë Àë Êçð¼ñ
ÌãÚ ÑçïÂâÕâ Êø áëÌë, ÐÔë ÑçïÂâÈâ ãÕÑç¼...57
áâvÒâ ÑâÓë áâ×Óë, ÈëÌä ÑâÓë Àë ÔâÁñ
ÐÔë ãÕÓíËä ÔvÒâ »Óë, ÉÕâ Ì Êø ãÌÔâôÁ...58
áâÕçï ãÕ¿âÓä ÕâÔÑë, ÁÇâvÒí ÍýâìÆ ÍýÈâÍñ
×çï Ì »Óä ×»ë Íý½Ã ÚãÓ, ÖÕíôÍÓä Àë áâÍ...59

Èë Á ÖÑÒë ‘‘Ïâ ÑÓÇÍÉâÓäÑâïÉä ÏëÄâ ÉÒâ Ìë »Úë, ‚»íÇ

»Úë Àë Úçï ÑÓä ½æ Àçï ¬‛ áâÕâï ÈëÌâï Õ¿Ì ÖâïÐÛä Ôí»í áâ@Òó¿ã»È
Éæ ½Òâ. ]ëwâä Ôí»íÌä Èí ÏíÔÈä ÏïË Éæ ½æ. ÖÕëô ×ÓÑâæ ½Òâ.
»âÛâÑ× ÑíÆâ Éæ ½Òâ. »âpÒâ ÚíÒ ÈíÒ ÔíÚI Ì Ìä»Ûë áëÕâ Éæ
½Òâ. ÍÀä ‘‘Ïâ »Úë, ‚ÖÚç sÕâãÑÌâÓâÒÇÌä ËèÌ ÏíÔí.‛ áëÑ
»Úä ÍíÈë ËèÌ »ÓÕâ ÑïÅ¥â. ÍâÍä Ôí»í Èí êÐä ÍèïÀÅäáë ÐâgÒâ.
Ïä’ Ôí»í ËèÌ »ÓÕâ ÔâgÒâ tÒâÓë ‘‘Ïâ áâÌïÊ ÖâÉë »Úë, ‚áâ
sÕâãÑÌâÓâÒÇ Ð½ÕâÌ ÑÌë ÈëÅÕâ áâvÒâ Àë. Úçï ÈëÑÌä ÖâÉë ËâÑÑâï
’ø Àçï.‛ áëÑ »Úä ÊëÚtÒâ½ »Óä ËâÑÑâï ½Òâ.
...................................
loya ….....
ÖÐâÑâï ÙäÚãÓáë ÍèÀ¥çï, ‚Úë ½Ôç‘ ! ÈÑâÓë »ëÃÔâ
ÑâÇÖÌí ÕÓí Àë ¬‛ ½Ôç‘Ðâæ »Úë, ‚ÊÖ ÑâÇÖÌí ¼Ó¿ Àë.‛
ÑÚâÓâÁ »Úë, ‚ÈÑâÓâ ¾ÓÑâï ÊâÇâ »ëÃÔâ Àë ¬‛ ½Ôç‘Ðâæ »Úë,
‚áë» ÑâÖ ¿âÔë áëÃÔâ Àë.‛ ÍÀä ÑÚâÓâÁë »[çï, ‚½Ôç‘Ðâæ !
ÈÑâÓâ ¾ÓÑâï Áë #ãÍÒâ ÈÉâ ¾ÓëÇâï ÚíÒ Èë ÔâÕí.‛ "½çráâÞâ
áãÕ¿âÓãÇÒâ' »ÚëÈâï, ÑíÃâ ÖÊz½çrÌä áâÞâÑâï »íæ ãÕ¿âÓ »ÓÕâÌí
ÚíÒ Á ÌÚI. áâ nÒâÒë ½Ôç‘Ðâæáë ¾ÓÑâï Áë »âïæ #ãÍÒâ, ¾ÓëÇâï
Õ½ëÓë ÚÈçï Èë ÖÕóÌâë Ùä‘ÑÚâÓâÁ áâ½Û ƽÔí »Òíó.
ÊíÚâ ð ËnÒ ËnÒ ½ÔçÐâæÌë, ËnÒ ÈëÌçï ÖÑÍôÇñ
ÁëÕâ ÈëÕâÉä ÉâÒ Ìâ, áâ ÓäÈë ÖÕâôÍôÇ...70
ÐkÈ ÊâÊâ ¼â¿Ó ÁëÕçï, ÁÇâÒ Àë áëÌçï áï½ñ
ãÕoeâÖâãÊ áëÌâ ÁëÕâ, Êë¼âÒ Àë áÐï½...71
ÙäÚãÓáë áâÞâ »Óä ÈëÉä ÈÓÈ Á ½Ôç‘Ðâæáë ÈÑâÑ ¾ÓëÇâï
Õë¿ä ÌâKÒâï áÌë ÍíÈâÌâ ¾ÓÑâï Áë #ãÍÒâ ÚÈâ Èë ÍÇ ÈëÑâï ÐëÛvÒâ.
áÌë ÙäÚãÓÌä áâÞâ ÍýÑâÇë Èë ÈÑâÑ #ãÍÒâÌçï ÏÖí ÑÇ ÏâÁÓä,
ÝÇÖí ÑÇ ÁçÕâÓ, áë»Öí ÑÇ ÈçÕëÓ Õ½ëÓë áÌâÁ ¼ÓäÊä ÔäËçï áÌë
¾ÓÑâï »íÄäáí ÐÓä ÊäËä.
áí½ÇÈëÓí Êçw»âÛ ÍÅ¥í. ÈëÉä áÌâÁ ãÕÌâ Ú’Óí ÑâÇÖí ÑÓä ½Òâ.
ÍÓïÈç ÍíÈâÌâ ãÕoeâÖä ½Ôç‘ÐâæÌä ÑÚâÓâÁë Óxââ »Óä Ìë
Èë áÌâÁÌí ¿âÓ ¾Çí ÐâÕ Éæ ½Òí ÚÈí. ÀÈâï »ëÃÔâÒ áÌâÉ,
½ÓäÏ »çÃçïÏíÌë ÈëÑÇë ÈëÑâïÉä ãÌÐâvÒâ ÚÈâ. ÈëÑ ÀÈâï áÌâÁ ¼èÃ¥çï
ÌÚI ÈëÉä Èë áÌâÁ ÕëcÒçï áëÃÔë ÈëÑâïÉä ½Ôç‘Ðâæ Èë Õwâëó ÝÇ
Ú’Ó #ãÍÒâ »ÑâÒâ. ÈëÑâïÉä ¾ÓÑâï ¾ä, ½íÛ, ¼âïÅ, »ÍÅâï Õ½ëÓë
ÕsÈç ÔâvÒâ. áë ÓäÈë Êçw»âÛÑâï ÍÇ ÍíÈë Öç¼ä ÉÒâ ÈÉâ ÍíÈâÌâ
¾ÓÌí ÕÓí ÍÇ Öç¼ë ÍâÓ ÍÅ¥í áÌë áÌë»Ìë Öç¼ä »Òâô.

ÊíÚâ ð ÚãÓ »Úë ÈëÑ »ÓÕâÑâï, Öç¼ Ó[çï Àë áÍâÓñ

ÑâÃë ÚãÓÌä áâÞâÑâï, Óë'Õçï »ÓäÌë pÒâÓ...72
ÑÌÌä Ìë Ïä’ ÁÌÌä, ÍâÛë áâÞâ ÈÑâÑñ
ÍâÛë ÚãÓ ÚãÓÁÌÌä, ÈëÌçï ÐkÈ Àë ÌâÑ...73
ËâÒçô »Óë Áë ÍíÈâÌçï, Èë Àë ãÌÁÌí ÊâÖñ
ÑâÌë Áë ÚãÓÌçï ÈëÌë, ÊâÖ ÑâÌë áãÕÌâ×...74
ãÕoeâÖç ÐkÈ Á ÍýÐçÌä ÍÓäxââÑâï ÍâÓ êÈÓë Àë. »ëÑ Áë, áëÌë
¼ÏÓ ÚíÒ Àë »ë, ÚãÓÌä ÍÓäxââ áë Á ÑâÓä Öâ¿ä Óxââ Àë. ÁëÌë
ãÕoeâÖ Ì ÚíÒ Èë Á#Ó ÅèÏä ’Ò Àë.
½Ôç‘ÐâæÌâ áïÈÓÑâï ÓâãÝ-ãÊÕÖ áë» Á åcÀâ ÓÚë
Àë »ë, "Úçï ÎÓä kÒâÓë ÑâÓâ ÑÚâÓâÁÌë ÑÛçï ¬ kÒâÓë áëÑÌä ÖëÕâÑâï
ÍÚâe¿ä ’ø ¬ ×çï »rï Èí ÑâÓí ÑÚâÓâÁ Óâ‘ ÉâÒ ¬ áÌë ÑÌë ÈëÑÌä
ÖëÕâÑâï á¼ïÅ ÓÚëÕâÌä ÖïÑãÈ áâÍë ¬ ×çï ÑâÓâ áëÕâ ÊçÐâôgÒ Ú×ë
ÁëÉä нÕâÌ ÑÌë tÒâ½ä ÉÕâÌä Àèà áâÍÈâ ÌÉä ¬ ¼Óë¼Ó ! Íý½Ã
нÕâÌ áÌë Íý½Ã ÖïÈÌä ÖëÕâ Èí ÏÚç ÑíÃâ ÍçNÒÕâÛâÌë ÑÛë Àë.
ÑâÓâ »âïæ» ÍçNÒ ¼èÃÈâ Ú×ë, ÌãÚÈÓ Ð½ÕâÌ ÑÌë ÍâÀí Ì ÕâÛë.'
½Ôç‘Ðâæ ÁëÈÔÍçÓ áâvÒâ. ÙäÚãÓÌâï Ê×óÌ »Òâó. ÚâÉ ’ëÅä
ÑÚâÓâÁÌä ÖâÑë êÐâ Ó[â, tÒâÓë ÑÚâÓâÁë ÍèÀ¥çï »ë, "½Ôç‘Ðâæ !
ÈÑë Ð*kÈ »ëÕä ÓäÈë »Óí Àí ¬ »ëÑ »ë, jÒâÓÉä ÑâÓí ÈÑÌë ÖïÏïË
ÉÒí tÒâÓÉä ÈÑâÓâï ÈÑâÑ ÍâÍ-ÈâÍ ÃLÒâ, ÍÓïÈç Úçï »íÇ Àçï ¬ Ìë
ÈÑë »íÇ Àí ¬ áë ’ÇÈâï Úí Èí ÕâÈ »Óí.' áâÕí ÙäÚãÓáë ÈëÑÌë
Íý“ »Òíô, tÒâÓë...
»Úë ½Ôç‘ Úë ¾ÌSÒâÑ, áâÍ Óë'ÄâÇ áxâÓËâÑñ
ÈÑí ¾Ã¾ÃÑâï Ó[â vÒâÍä, ËÑô sÉâpÒí áËÑô éÉâÍä.
áâÍ áxâÓâÈäÈ áÐëÊ, ÌëÈä ÌëÈä »Óä »Úë ÕëÊñ
ÖÕô»Èâô ãÌãË Öç¼ËâÑä, ÕöØÕï×ä Àí áâÍ áÌâÑä.
áÑí áâÍ áâËäÌ Èí ‘Õ, »Òâô ÍâÍ ¾Çâï áÑë ÍäÕñ
ÈëÌë ÈíÅä ÖtÖï½ »ÓâÕí, áâÍ áÜÓÉä áÚI áâÕí.

Óë'Çä ’ëæ ÙäÚãÓáë ÖâÓä, tÒâÓë éÓÌä ÕâÈ é¿âÓäñ

ÑÌë ’ÇÈâ Úí Á½Êä×, ÖâËç Èí ÈÑí Éâáí áâ Êä×.

ÑÚâÓâÁÌä ÕâÈ ÖâïÐÛä ½Ôç‘Ðâæ ÏÚç Óâ‘ ÉÒâ. ÈÓÈ Á

ÖïÖâÓä ÑÃä ÖïÈ ÉÒâ.
ÕâÓ ½Ôç‘Ìë Èí ÌÕ Ôâ½ä, ÉÒâ ÈëÁ ¾Åä ÈÚâï tÒâ½äñ
ÑçãÌÑïÅÛë ÑçKÒ ½ÇâÒâ, ÂâÂâ ’ë½ ÕìÓâgÒë ÁÇâÒâ.
ÙäÚãÓ Õ¿.½.Ñ.61 Ñâï »Úë Àë »ë, "»íæ ÚãÓÐkÈÌä ÖÐâÑâï
ÑíÆâ áâ½Û áâÕäÌë ÏëÖÈí ÚíÒ, tÒâÓë Ïä’Ìë áëÑ ÁÇâÒ »ë, "áë
ÑíÃëÓí ÖtÖï½ä Àë.' ÍÇ ÑíÃëÓâÌä Èí áëÑ ÍÓäÜâ Àë »ë, ½öÚsÉ ÚíÒ
ÍÇ Áë ÍíÈâÌçï ÖÕôsÕ Ð½ÕâÌÌë áÌë нÕâÌÌâ ÐkÈÌë áÉëô »Óä
Óâ¼ë ÈÉâ ÖtÖï½Ìë áÉëô ÑâÉçï áâÍÕâÌïç ÚíÒ Èí áâÍä Êë. áÌë Áë
¾Åäáë ÍíÈâÌâ åwÃÊëÕ áâÞâ »Óë »ë, "Èçï ÍÓÑÚïÖ Éâ,' Èí Èë Èt»âÛ
ÍÓÑÚïÖ ÉâÒ. áëÕâï ÁëÌâï ÔÜÇ ÚíÒ, Èë ÚãÓÐkÈÌä ÖÐâÌë áâ½Û
ÏëÖë áÉÕâ ÍâÀÛ ÏëÖë ÍÇ ÈëÌë Á ÖÕëó ÚãÓÐkÈÑâï ÑíÃëÓí ’ÇÕí.'

આંગ઱ીના ટેયલે ફેઠાાં ફેઠાાં ટચ કયે , ઊંધુ ઘારીને આખી દુનનમાનુ વચૅ કયે !

ઉઠતાાંની વાથે કયે whats apps ના દળૅન, ઩યણેરાાં શોમ તોમ પોટાઓ ભેચ કયે !

઩છી ઘયભાાં યુધ્ધના યભળીંગા લાગે ,નભવીવ લાવણ પેંકે ને ભીસ્ટય એને કેચ કયે !

À lIv [n rIlexnxIp _ …‡ 9ka _ fawr nem § mara ke Aana § pela ke

bI+
À idkra idkrI Ae j magR ps>d krxe _ 4r g/hS7I iv5ay _ kes
À 1i"9na> † qed _ ixkarI _ ibcarI _ lacarI _ inivRkarI

mb¥e{z lu ;P{=t :gtdE, vhM*E Hulu bt; hu

‘Ît 'fE ym:g l ciju, vh]l l ]hu Yt' hu...kU{=k0

Öï.1912, ÁëÄ ÖçÊ-12 Èâ.15/6/1856, ÓãÕÕâÓÌâ

ÓíÁ áã½ÒâÓ Õâ½ë ÙäÚãÓ ÖïÈíÌë ÖâÉë Ôæ ÈëÑÌë ÈëÅÕâ ÍËâÒâô.
........................
ƒƒ pu~'o („ TyagI)‣ S3I qkto
À fayda _ qgvan qjvanu> b2 m2e _ maya7I mukt 7vama> mdd m2e
=vn papriht 7[ +y _ vcn pa2vama> sr2ta 7[ +y
loyanI sqama> Aa bwa j p/s>go Svy> `Imu5e kHa 6e...
Aek Aek 7I Aiwk Aiwk, qkta%yano 6e mhan
jene 6e `Ihir=no, inZcy sh mihma^an

ku>x2ku>vr banI vat, i< jNm sa7e ~DI

su8ta Acrj {pje, wNy 7aye sOna> kan

અડારજ ગાભની વીભભાાં ઇ.વ. ૧૪૯૯ના લ઴ષભાાં લીયવાંગ લાધેરાની ઩ત્ની યાણી
રૂડીફાઈ ભાટે યાજા ભશભદ ફેગડાએ લાલનુાં નનભાષણ કયાવયુાં શતુ.ાં તેથી આ લાલ અડા઱જની
ળાળ અથલા રૂડીબાઈની ળાળના નાભથી પ્રચલરત થઇ. આ લાલનાાં નનભાષણભાાં તે વભમના
અંદાજે ૫ રાખ રુન઩માનો ખચષ થમો શતો. આ લાલના સ્થ઩નત શ્રીભા઱ી જ્ઞાનતના બીભાના
દીકયા ભાયન શતા.

s>Sk]itr\a _ xIlvan stI S3Ino jmano... (48a mo9a 4re7I maga Aavta
hta)

9>kana> tu l\ai8 p>c iKtain koxt;

vaipk]tenya ra^ya ~Dadeveit s>`utm!

AD!Dailje vrg/ame vIris>hSy vLlqa;

~Da ra^I Vywa<apI> qUi'ta> vlqIxtE; _ svala5

Aa vave Snan krva pwayaR _ s>tone vat _ Amaro yog 7xe _

wrmpurna> kux2ku>vrba[ bI+e jNm (td!~pan>d SvamIna> mte
zalavaDna> zala grasIyanu> Ao2k name gamma> ) (mo\ic>tami8ma> 5eDa
=Llama> wmRj game kesrIis>hne 4re ) jNm _ cOd v'RnI vye wrmpur
rajYna> sUyRv>cI issodIya ku2na> somdevis>h sa7e pr8aVya _ ~pdevis>h
name pu3 _ ivjydev pO3
[ithas _ polIs qrtI mhaqart _ ramay8 ivxe xu> +8o § jmInno,
Aphr8no

...............................

prmcEtNyan>d SvamI _ „… sawu _ frta frta wrmpur pho>Cya _ rajmata

48a s>SkarI, sTs>gp/emI _ qagvt `v8 _ SvamIno qe9o

sacane so>4a 48a n7I mo>4a 7ya mharaj

5o9ane n jDe 5o2ta, te idn ke v2I Aaj

k7a7I hirvrma> het 7yu...

s>t prm ihtkarI
p/qupd p/g9 kravt ip/it, qrm im9avt qarI
i3gu8aitt fIrt tnu TyagI, rIt jgt se NyarI....

...................

kerI, murba, co5a Ai8xuF

p/em p/g9Yo p/quma> Aiwk, su5 paMya ra8I AaWyaiTmk

hirmUitRma> het vaWyu, raj vEqvt8u su5 TyaGyu

ADalj vav f2dayI rhI, Vhale AaPyu vrdan shI

halo hirne het krva halo, Aora Aavxe wrmno lalo
.....................
p3 mokLyo _ muktan>d SvamIne mokLya vgere...

Aavva jvano 5cR _ rStama> qIlo r5eva2I krxe _ mo9a s>4 sa7e Aavo...
mharaj jva rvana _ surt _ {wna _ wrmpur pho>cI gya _ s>dex _ ba
va>sda ƒ‡ ga{ _ „ _ „ ga{ne A>tre vegv>tI sa>-8I tEyar ra5I htI

Aa p/yog b/¢an>d SvamIAe go. Sva. ma9e p8 krel

ivjydeve sarI tEyarI krelI _ mharajna> cr8oma> pDtu mukyu _ ka>Du zaLyu _
{qa kyaR

p/em ipyala jb se ipya hE, {sIka hE ye hal

A>garo pe> nI>d Aa jaye, ka9o pe Aaram

ip/tm ka k6u do' nih> hE, vo to hE indoR'

Apne Aap se bate> krtI, mE ho g[R bdnam

Aek Aek A>gnu> ic>tvn krta A>trma> {tarta gya

SvPnma> hu> Aavu 6u § na ; kem hnuman calIsano pa0 krIne su{ 6u

बत
ू पऩसाच ननकट नह ॊ आवै ।
भ ाफीय जफ नाभ सन
ु ावै ॥२४॥

....................

s>vt! A-ar botero sar, mhasudI p>cmI xinvar

kyoR {Tsv k~8a krI, wmRpurma> qav qrI

À ratna> be vage 7a2 krI jmaDYa

...................
ƒ‡ idvs rokaya _ 5Ub Aag/h _ ra+na> is>hasn pr pwraVya _ pU+ krI
_ smg/ rajY ApR8 krI SvIkrva ivn>tI _ ƒ‡ idvsma> wamma> gya...

vala laGya ivrhna> ba8, ku>x2kuvrba Ae tjYa p/a8

saso kI mala pe ism~ me tera nam

Apne mn kI me> janu pI ke mn kI na

p/em ipyala jb se ipya hE, {sIka hE ye hal

A>garo pe> nI>d Aa jaye, ka9o pe Aaram

ip/tm ka k6u ka do' nih>, vo to hE indoR'

Apne Aap se bate> krtI, mE ho g[R bdnam

jIvn ka ix>gar hE ip/tm ma>g ka hE is>dUr

ip/tm kI njro se igrkr, ijna hE iks kam

Xyam xrnme> jo ko[ Aave, ho jata hE {war

krta hE jb Xyam rhem tb qvsagr jl par

..................................

pvRtqa[ mhapU+ma> S7an _ 38var {Ccar...

ma8avdrna> kDva pa9Idar _ pnara kexvqa[ _ g>gaqa[ne Tya> ƒ․ƒ…ma>

jNm _ rawaba[ sa7e lGn _ ‡ idkra, mu2=, mav=, me4=, kan=,
Arj8 _ ƒ․†‡ma> rama. Sva. jNmidn _ ne ih>Do2e vS3 Al>kar
jNma"9mI _ kmlxah _ dugaRx>krnI kanq>qer8I _ Aa tut7I rajynu> ptn
7xe _ dexv9o _ du"ka2 _ SvamInI mafI ma>gI _ kaca kanna> n rhevu _
s>NyasI _ Av2ivwa _ kalva8I gya _ Tya>7I Ag3a[ _ sTs>g ma9e shn
krvanI tEyarI _ 38 gam ma> jmIn Awvare ra5ta
hirq—t tna Aa%yan, su8I shu 7[ savwanñ
te7I tena jeva gu8o Aave, ip/tI p/quma> {p+ve.

tn xuiF to tIR7 Snane, mn suwIto Aava Aa%yaneñ

Aeva 7ay je s>t q—t jeh, teno suf2 7yo nr deh.

................................

¿ xa ma9e Aa lIS9ma> nam AaVyu §

áë» Õ¼È ÍÕôÈÐâæ ½âÑ ÔíÁÑâï ÑÚâÓâÁÌâï Ê×ôÌë ½Òâ
ÚÈâ áÌë tÒâï áÌâÁÌçï ÖÊâÕýÈ áÍâÈçï ÚÈçï. ÍÀä ÑÚâÓâÁë »[çï
Áë, ‚ÍÕóÈÐâæ ! ÖÊâÕýÈÑâï ÊâÇâÌä Èï½â× ÍÅë Àë.‛ ÍÀä ÍíÈë
¾ëÓ áâvÒâ Ìë ÁëÃÔçï ¾ÓÑâï áÌâÁ ÚÈçï Èë ÏËçï ½âÅâÑâï ÐÓäÌë ÊÖ
½âÅâï ’ëÅâÕäÌë ÍíÈë ÔíÁ Ôæ ½Òâ. ÍÀä ÈÑâÑ áÌâÁ tÒâï ÔíÁÌâ
ÖÊâÕýÈÑâï ÌâïKÒçï. tÒâÓë ÑÚâÓâÁ ÏílÒâ Áë, ‚ÍÕóÈÐâæ ! Àí»Óâï
Öâr »âïæ ÓâKÒçï »ë ÏËçï áÌâÁ áÚI ÔâvÒâ ¬‛ ÍÕóÈÐâæ »Úë,
xId ic>ta kro tme Aeh re, k8bI kukDana> ba2 jeh re
{krDa kotrI Ae to 5axe re, tm ra=pe Aa wNy 7axe re

‚ÑÚâÓâÁ ! »ÇÏäÌâï Àí»Óâï áÌë »è»ÅâÌâï Àí»Óâï Ðè¼ë Ì ÑÓë !

áë Èí é»ÓÅâ éÉâÑäÌë ÍÇ Íëà ÐÓë !‛ ÍÀä Èë ¾ëÓ áâvÒâ áÌë
’ëÒçï Èí Ê×ë »íÄäáí áÌâÁÌä ÐÓëÔä ÚÈä. áëÑ Ùä‘ÑÚâÓâÁë
»íÄäáíÑâï ÊâÇâ ÕËâÒâô.
.........................................................

À pvRtqa[ dadana> gola _ ƒ…․ d>Dvt! kraVya

À pvRtqa[ p/qavI VyiktTv s>pNn hta...
vcnno p/qav À vtRnno p/qav À =vnno p/qav
¿ kayRin"0 kayRktaR ¿ AdMy {Tsah ¿ kunehpU8R Vyvharinit
À gadIp9aiq'ek smEyama> mo9I jvabdarI

ÐkÈ ÍÕóÈÐâå Àë áëÕâ, ’Èë »ÇÏä Àë ÍèÀÕâ ÁëÕâ.

»ÇÏä ÕÅë Óâ’Ìçï ÓâÁ, »Óä ’Çë ÑíÃâï ÑíÃâï »âÁñ

¾Çâ ÖâÑâÌÌâ ½ïÁ Úí×ë, ¾Çâï ½âÅâï Ìë Ïçï½Ç ’ë×ë.

áâÖÍâÖÌâ ½âÑÑâï ÁìÌë, »Úí Èí ÔâÕçï ÈtÍÓ ÉìÌëñ
ÏËâ Öï¾ ÁÑâÅÕâ Öâr, ¾öÈ ÔâãÕÒë ÁåÌë ¾Óâr.
Ñârï ÈÌ ÑÌ ËÌ Àë ÁëÚ, ÈÑÌë áÓÍÇ »Òçõ ÈëÚñ

sÕâÑä ã¿ïÈâ Ì ËÓ×í ã¿^â, ¼Óä ÕâÈ »Úçï Àçï ¼¿äÈ.

ÓâÑâÌïÊ »Úë ÚÓ¼âå, ËnÒ ËnÒ Àí ÍÕôÈÐâåñ
ÁëÑ ÍÕôÈ á¿Û ½ÇâÒ, ÈëÑ á¿Û ÈÑë ÐkÈÓâÒ.
À kayRxikt _ kayRin"0a _ À gPpa m>D2 _ mne srp>c bnavo _ juAo Aa5u gamne
sIwu clavI d{ _ 4rma>7I Avaj _ 4r sr5u haltu n7I _ 5mIsna> b9n brabr
b>w 7ta n7I ne
¿ AdMy {Tsah À 38 38 gamnu> Awva~
À htax n 7vu _ ma>kD marvanI dva ma8s pIva laGyo
¿ kunehpU8R Vyvharinit À 6okro carwam ya3a pr
À 6okrane lafo marI dIwo _ ta~ kale rIzL9 _ hu> kale bhar jvano 6u
À sf2tana> sopan _
duinyama> Aek vgR vra2 ka-Ya kre 6e ne Aek vgR stt p/gitna> ivcar Ane kayR
pr bIzI 6e... pEsanI mUDI n hoy ke qjnnI mUDI to k>[ nih> pamI xko

¿ A5>D qjnno AQyas À mansIpU+ to pvRtqa[nI j

À muiSlm nvab nmaj _ S3Inu> 0ebu ADI gyu _ mne mara ip/ytmne m2vano
Yeh eklt eY;fthE cEHwF fi( ;t~F l'E...zuf0
ìqw qÈgtlwF kuo vwht=u fÏwF Iu f'E<
y²jYE=t yt&mE cuZi vtbh ;wF v'E...Yeh0 1
y³fjkF;t htH fhF;t bWyt bYth'E,
ouktlFo fYu ytv=u ’kwF, fÏwF ZuZ'E...Yeh0 4

mansIpU+
smpR8qav
kayRin"0a
qgvanno 5p
dasTvqav
AaiTmyta

À 4rna> w8I 4er Aave p6I cakrne ic>ta xenI §

pvRt to pvRt _ sura vgerene 5a9I mI0I ["yaR _ bwu tma~ _ pir\a _ qUva nIce ke2u
ra%yu _
À Aek ware 4I pIrso, war pa6I va2o to mara sm

Aava Aava su8e je Aa%yan, 7ay piv3 tehna kanñ

Aeva qktnu> Aa%yan gay, Aenu> A>tr inmR2 7ay.

qktic>tam8I _ SvamIna> gu~qa[

ÍýÉÑ ÍÕôÈÐâæÌä ÕâÈ, »Úçï ÕÇôÕä ÈëÚ ãÕKÒâÈ...06
»ÇÏä »çÛÑâï »âÓÇ#Í,3 áãÈ é^âÑ ÐkÈ áÌçÍñ
sÕâÑä ÓâÑâÌïÊ‘Ìë ÑÛä, ÁëÌä ÊëÚÊ×â ÈëÚ ÃÛä...07
ÍÀä sÕâÑä ÖÚ’ÌïÊ ÁëÚ, ÍèÓÇÏý¢ Íý»Ã¥â ÈëÚñ
Èë ÍýÐç Íý»ÃÌä ÑèÓãÈ, ÈëÉä Ì ÓÚëÈä Õë½Ûä Õöã^â...08
ÈíÒ êÍjÒí áëÑ ãÕ¿âÓ, »ëÕí Ú×ë ÌöiÖÚ áÕÈâÓñ
ÚÈçï áïÈÓ áë ãÕ¿âÓ ÖÑëÈ, ½Òâ »öãØ4 »ÓÕâÌë ¼ëÈ
ÑtsÒ »cÀ ÕâÓâÚ ÌöiÖ¾, ÕâÑÌ ÍÓ×çÓâÑ á̾ñ
ÓâÑ »öwÇ ÏçË Ìë »Ô»ä, ÍçrØ áÕÈâÓ áÔî»ä...12
ÖçÒÞÍçrØ Áë áÌçÍ, »ãÍÔ Ê^ââÝëÒ sÕ#Íñ
ÖÌ»âãÊ» Ìë Ïã¨ÍãÈ, ÑÚâËýç2 ÕÓÊëÇ ÑèÓãÈ...13
ÍöÉç °ØÐÊëÕ ÓâÁÌ, ÚÒ½ýäÕ ÚãÓ ËâÓä ÈÌñ
ÚïÖÑèÓãÈ ËÌÕïÈÓä, áâvÒâ vÒâÖ ÌâÓÊ ÈÌ ËÓä...14
áëÕâï ¿íÕäÖë ÚãÓÌâï #Í, áë» áë»Éä áãÈ áÌçÍñ
ÍÀä Íý»Ã ÍýÐçÌïç3 Áë #Í, ÈëÑâï ÖÑâÇâï ÖÕëô sÕ#Í...17
Èë #Í Ó[çï _Êâ ÑíÂâÓ, Êë¼ë áïÈÓ ÐIÈÓ ÏÚâÓñ
áËô ¾Åä Èë áÛ½çï Ì ÓÚë, ÈëÉä Öç¼ Áë åcÀë Èë ÔÚë...18
ÁëÑ i¿ÈâÑãÇ ÚíÒ »Ìë4, ÁëÚ ¿âÒ5 ÉâÒ ÈëÚ ÈÌë6ñ
Ôí» ÍýÔí» á½Ñ7 Ì Óë, Áë Áë áâÍë8 åcÀë ÈëÚ »Óë...19
ÈëÑ i¿ÈâÑãÇ ÚãÓÌçï #Í, ÁëÌâ áïÈÓÑâï Ó[çï áÌçÍñ
ÈëÚ ÁÌ Áë i¿ÈÕë Èë ÉâÒ, Ôí» ÍÓÔí» åcÀë tÒâï ’Ò...20
Õì»çïÄ ½íÔí» oeëÈ]äÍ, ÈëÚÌë Êë¼ë ÁëÑ ÖÑäÍñ
áÜÓËâÑ áâãÊ Ôí» ÁëÚ, Êë¼ë ÖâïÐÛë »Úë ÕÛä ÈëÚ...21
áëÑ ÍÓÕÈÐâæÌä ¦wÃë,1 ãÌÓâÕÇô áâÕÇô2 ÌãÚ áwÃë3ñ
áë Èí ÕâÈ áÔîã»» áãÈ, Ôí» ÍÓÔí»ë ÁëÌä ½ãÈ...22
À Aa bwu hova p6I p8 dasTvnu> Ane~ nUr _ dadana> gola 7ya

ra5o qŸ—t sTs>gnu> tan re, wro A5>D hir t8u> Wyan reñ
mha moko AaVyo 6e +8o Aaj re, ra= krI leva mharaj re.

......................................................

ADwI rate rmUj

¿ bevar wamma> jva tEyar _ p/qu roke _ mo9I {>mr _ Ag3a[na> qktone j8aVyu,
kale wamma> _ qkto ; k>[ nih> 7ay, Amare bajuna> gamma> cr8aivR>d pwrave 6e
Tya> jvu _ bIje idvse me4=ne khI va2>d bolaVyo _ Aa5a gamma> +8 kravo _
rbarI qrvaD -ora l[ne AaVya _ mu2= 7oDu cIDaya, 9I52 n kro, ma2a l[
lIwI _ A>trv]it _ ‣… v'eR wamma> _ mu2= _ me4= _ myaram _ mharaj pal5I
{paDI
............................................

À raj ba va>kIya
Èë ÖÑÒÌë ãÕ×ë Ùä‘ÑÚâÓâÁÌë нÕÊâÌïÊsÕâÑä ÈÉâ ã×ÕâÌïÊ
sÕâÑäáë Íý“ ÍèÀ¥í Áë, ‚нÕâÌ ÈÉâ ÖïÈ ÈëÌí ÁëÌë ÑâÚâtmÒÞâÌë
ÖãÚÈ ãÌ@Ò ÚíÒ ÈëÌâï ×âï ÔÜÇ Àë ¬‛ ÍÀä Ùä‘ÑÚâÓâÁ ÏílÒâ
Áë, ‚ÁëÌë нÕâÌÌí Ìë ÖïÈÌí ÑâÚâtmÒÞâÌë ÖãÚÈ ãÌ@Ò ÚíÒ ÈëÉä
нÕâÌÌë áÉëô Ìë ÖïÈÌë áÉëô ×çï Ì ÉâÒ ¬ áëÌë áÉëô »çÃçïÏÌí tÒâ½
»Óë, Ôí»ÔâÁÌí tÒâ½ »Óë, ÓâjÒÌí tÒâ½ »Óë, Öç¼Ìí tÒâ½ »Óë,
ËÌÌí tÒâ½ »Óë, sÝäÌí tÒâ½ »Óë áÌë sÝä ÚíÒ Èë ÍçrØÌí tÒâ½
»Óë.‛ áëÑ »ÚäÌë ÍÀä áâ ÖÕëó ÚãÓÐkÈÌä ÕâÈâóáí áë»Ïä’ »ëÅë
»Óä. ½âÑ ÅÅçÖÓÕâÛâ ÓÁÍèÈ ½Ôç‘ ÈÉâ ËÑóÍçÓÕâÛâï »ç×Û»çïÕÓÏâæ
ÈÉâ ÍÕôÈÐâæ ÈÉâ ÓâÁÏâæ ÈÉâ ‘ÕçÏâæ ÈÉâ ÔâÅçÏâæ ÈÉâ ÑíÃâï
ÓâÑÏâæ ÈÉâ ÊâÊí ¼â¿Ó ÈÉâ Ñâï¿í ÐkÈ ÈÉâ ÑèÛ‘ Ïý¢¿âÓä ÈÉâ
ÐèÁÕâÛâï ÔâËäÏâæ Ìë ÑâÈâ‘ ÈÉâ ÑçkÈâÌïÊsÕâÑä ÈÉâ ÕâÛâ» Êë×Ìí
áâÚäÓ ÍÃëÔ ÖâÑÈ ÈÉâ ½âÑ ÑâÌ»èÕâÌâ ÑèÛ‘ ÈÉâ »õwÇ‘ ÈÉâ ÕâÛâ»
Êë×Ìâ ½çïÊâÛä ½âÑÌâ Ïë »âÄä ÚãÓÐkÈ åtÒâãÊ» Áë ÖtÖï½ä ÈëÑÇë
нÕâÌÌë áÉëô Ìë ÖïÈÌë áÉëô Áë Áë »Òçõ ÈëÌë ãÕsÈâÓäÌë »ÚëÈâ ÚÕâ.
Mkt«ËkÞ{kt çku hksçkkE ÚkE økÞk. yuf hksçkkE ytçkk÷e økk{Lkk níkk. su økk{ ¼Y[
rsÕ÷k{kt Lk{oËk fktXu Lke÷ftXÄk{ ÃkkMku ykðu÷wt Au. ©enrh ðýeoðu»ku rð[hý fhíkk níkk íÞkhu
hksçkkELkk ¼Âõík¼kðLku ðþ ÚkE Mkk{u [k÷eLku íkuLkk ½hu økÞk Lku økkÞLkwt ËqÄ 7 rËðMk MkwÄe ÃkeÄu÷wt
íkuðe fÚkk Au. (1)

çkeò hksçkk økZzk ÃkkMkuLkk ðktfeÞk økk{Lkk níkk. hksçkk fkXe fw¤Lkk níkk. íku{Lke {kíkw©eLkwt
Lkk{ Mkkuýçkk níkwt yLku íkuyku økZzkLkk Ëhçkkh Sðk ¾k[hLke ÃkíLke ©efwtðhçkkLkk Mkøkkt çknuLk Úkíkkt
níkkt. (1)
ÍèÕôÀâÒí ð
ÖçÇí ÌÓ ÕÛä ÙÕÇë, áë» áÌçÍ áâKÒâÌñ
áâÕë ¼çÑâÓä áïÈÓë, ÖÚç ÖâïÐÛjÒí ÖâÕËâÌ...01
ÑíÃâ ÚãÓÁÌ ÚãÓÌâ, ÁëÌâï ÈÍÍÓâÒÇ ÈÌñ
tÒâ½ ÕìÓâgÒÌä ÑèÓãÈ, áãÈ ãÌÒÑÑâï ÁëÌâï ÑÌ...02
Áë ÊäÌâ ÑÚâÓâÁ ÑãÛÒâ, ÃãÛÒâ Èë ÊäÌâ ãÕ»âÓñ
áïÈÓÑâï áǽÑÈí, ÉÒí ÖÓÕë ÖïÖâÓ...03
ÑâÈ ÈâÈ »çÛ »çÃçïÏÌí, ÁëÇë »Òíô áãÈ×ë áÐâÕñ
ÐjÒâ ÙäнÕâÌÌë, È‘ ánÒ éÀâÕ...04
ÚÕë ÓâÁÏâæÌä Áë ÓäÈ, »Úçï ÍãÕÝ áãÈ ÍçãÌÈñ
ÑLÒâ Áë ÊäÌâ Ùä ÑÚâÓâÁ, È‘ Èë Êä É»ä Ôí»ÔâÁ...19

hksçkk ÃkqðoLkk {w{wûkw níkkt yLku sL{òík ð[LkrMkØ níkkt. íku{Lku çkkÕÞyðMÚkkÚke
s «¼w{kt yÃkkh MLkun níkku íkuLkwt yuf fkhý yu Ãký níkwt fu çkk¤Ãký{kt íkuyku økZ zk{kt

À jevo p/s>g tevI p/aiPt...

À itlk ca>dlo _ Ae to dr v5te khe j 6e _ Aa8e x~ krI dIwo

À iviq'8 _ sug/Ivne hnumanno p/s>g _ ram m@ya
À m>7ra _ kEkyI _ m2ela ram 9@ya

íku{Lkk {kíkk-rÃkíkkLku Ãký íku{ýu yk rð[kh sýkðe ËeÄu÷ íku{ Aíkkt Mk{ksLkk heíkrhðks
yLkwMkkh íku{Lke MkøkkE fhe. hksçkkLke MkËtíkh yrLkåAk níke
À ma bapna> p/kar ;_
ƒ) s>tanone roke
„) Aave to lave
…) qgvanmy kre

S3I pu~' †) s>sarnI vat j nih>

MkkMkhkÃkûkLke [wtËze yLku ©eV¤ ½hu ykÔÞk íÞkhu íku{Lkk {kíkw©eyu hksçkkLku fÌkwt fu, çkuxk !
òu yk íkkhe [wtËze ykðe. yk Mkkt¼¤e hksçkk rË÷økeh ÚkELku yux÷wt çkkuÕÞk fu, çk¤e yu [qtËze !
íÞkt íkku Ãkxkhk WÃkh Ãkzu÷e [wtËze ¼z¼z Mk¤øke økE.
઴ોભે છે શારી ઴ામ શલ ૂણા ળરની ચદ ું ડી રું ગે દદશેછે ર઩ાળલરે , શો. ટે ક.
ું ડીરે , ચદ

ચદ
ું ડી રું ગે તે મોયા મોટા મનનરે , દે ળિ અંક અ઱ોદક અન઩રે . ઴ો.

ચદ ું ે , ચદ
ું ડી ભળ બ્રહ્માને ભાનળ ઘણર ું ડી શરાયે સરનર ભ઩રે . ઴ો.૧

ું ડી નયણા ભરીને નનરિી નારદે રે, શનકાદદકે કયો શતકારરે , ઴ો.

ચદ

ું ડી ળલ્઱ભ ઘણીછે વ્યાશનેરે, ળા઱નમકે ળિાણી ળારમળારરે , ઴ો. ર

ચદ

ચદ
ું ડી ઴ેવ ળિાણે ઴ારદારે , નળ ઩ામે તે ઩ોતનો ઩ારરે , ઴ો.

ું ડી અંતર નિતે જે ઓઢશેરે, તેને શ઩ને નદષ ગમે શુંશારરે . ર

ચદ

ચદ
ું ડી સદ
ું ર શારી શોયામણીરે , કયાાં અનેક જનના જો કાજરે . ઴ો.

મળ્યા નનષ્કલાનુંદનો નાથજીરે , દયા કરીને આ઩ી અમને આજરે . ઴ો. ૪

ÍÀä ½íÍâÛâÌÊï sÕâÑäáë ÍèÀ¥ç ï Áë, ‚Úë ÑÚâÓâÁ ! tÒâ½Ìí Ìë ÈÍ

»ÓÕâÌí ÑÌÑâ ï å×» Èí ÚíÒ áÌë tÒâ½ »ë ÈÍ »ÓÈâ ï Õ¿Ñâ ï »íæ» ãÕGÌ
áâÕä ÍÅë Èí ÈëÌç ï »ëÑ »ÓÕç ï ¬‛ ÍÀä Ùä‘ÑÚâÓâÁ ÏílÒâ Áë, ‚ÁëÌë Áë
ÕâÈÌí å×»1 ÚíÒ Ìë Èë Õ¿Ñâ ï Ú’Óí áÈïÓâÒ2 áâÕë ÈíÍÇ Èë áÈï ÓâÒÌí
ÓíkÒí Óí»âÒ ÌãÚ, tÒâÓë ÈëÌí Öâ¿í å×» ’ÇÕí. ÁçÕíÌë, áÑë áë»Õä×
Õwâô ÉÒâ ï ÙäÓâÑâÌÊï sÕâÑä ÍâÖë áâvÒâ Àäáë, ÈëÑâ ï áÌÈï ÐâÈÌâ ï ÕsÝ
ÈÉâ áÔ»ï âÓ ÈÉâ ¼âÌÍâÌâãÊ» ÈëÇë »ÓäÌë ÖëÕâÌâ »ÓÌâÓâ áÌÈï ÐkÈ
ÑLÒâ Àë, ÍÇ áÑâr ï ÑÌ »íæ ÍÊâÉôÑâ ï ÔíÐâÇç ï ÌÉäñ ×â ÑâÃë Áë,
áÑâÓë tÒâ½Ìí Á å×» Àë. áÌë áâ ÖÖï âÓÌë ãÕ×ë »ëÃÔä» ÓâÅïí Àë Èë
ËÇä ÑÓä ½Òí ÚíÒ Èí ÈëÌë ÕâÖï ë ÀâÈä »èÃä »èÃäÌë ÓíÒâ Á »Óë Àë áÌë
»ëÃÔä» Ïâæáí Àë Èë ÍíÈâÌâ ÍÓNÒâ ËÇäÌí ÍÇ tÒâ½ »ÓäÌë нÕâÌÌçï
ÐÁÌ »Óë Àë. áÌë »ëÃÔâ» Ñè¼ô Íçrwâ ÚíÒ Àë Èë ÍíÈâÌä sÝä ÑÓä ½æ
ÚíÒ Èí ÈëÌë ÕâÖï ë ÓíÒâ »Óë Àë áÌë Ïä‘ sÝäÌë ÕâsÈë ÚâÒ-ÕíÒ »ÓÈâ ÎÓë
Àëñ áÌë »ëÃÔâ» ÕìÓâgÒÕâÌ Íçrwâ ÚíÒ Èë ¾ÓÑâ ï ÍÓÇëÔä sÝä ÚíÒ ÈëÌí
tÒâ½ »ÓäÌë ÍÓÑëoeÓÌç ï ÐÁÌ »Óë Àë. áëÕä ÓäÈë Öâì ÖâìÌâ å×» ÁçÊä ÁçÊä
’ÈÌâ Àë. áÌë áÑâÓí Èí áë Á å×» Àë Ìë áë Á ãÖ}âïÈ Àë Áë, "ÈÍë
»ÓäÌë нÕâÌÌë Óâ‘ »ÓÕâ Ìë нÕâÌÌë ÖÕëóÌâ »Èâó-ÚÈâó ’ÇäÌë áÌë
sÕâÑä-ÖëÕ»Ìë ÐâÕë »ÓäÌë Èë нÕâÌÌä Ð*kÈ »ÓÕä. áÌë »íæ ÓäÈë Èë
нÕâÌÌä éÍâÖÌâ ¼ïÅÌ ÉÕâ ÊëÕä ÌÚI.' ÑâÃë ÈÑí ÍÇ ÖÕëô áâ áÑâÓâ
Õ¿ÌÌë ÍÓÑ ãÖ}âÈï »Óä ÑâÌjÒí.‛ óó åãÈ Õ¿. »âãÓ.óó10óó

ÈëÌë ÑÚâÓâÁë Ñí»ÔâvÒçï »â'Õä, Ð*kÈ ÈÑâÓä ÑçÁÌë ÐâÕäñ

ÍÇ ÑâÌÕçï áë» Õ¿Ì, ÍÓÇä ÐÁÕâ Ùä нÕÌ...20
ÑâÌí áâÞâ áÑâÓä áâ ÕâÓ, ÌãÚ Èí Éâ×í ÖÈÖï½ ÏâÓñ
áëÕçï áâvÒçï ÏâæÌë Õ¿Ì, ÈëÇë ÍäÅâ ÍâmÒâï ÈÌ ÑÌ...21

ÍÀä ÑâÈ ÈâÈ »çÛë ÑÛä, »Òíô ãÕÕâÚ ÏâæÌí ÕÛäñ

ÍÓÇâÕä ÖâÖÓë ÕÛâvÒâï, Ïâæ ÖâÖÓâÌë ½âÑ áâvÒâï...22
ÊäÄçï Íçrwâë ÏâæÌçï #Í, ãÖïÚ Öâ¦SÒ ÐâsÒçï sÕ#Íñ
’ëæ ÍçrØ ÍâÀí Á ÐâgÒí, áãÈ ÅÓ ÑÌ ÑâïÚä ÔâgÒí...23

À chero Byu9I palRr <ara bdlI na>%yo

À sm= n xke to _ 9I beg

áâ Èí ÑÌçwÒ ÌãÚ ãÌÓËâÓ, »íæ »âÓãÇ»2 áÕÈâÓñ

ÑâÃë ÕëlÒ áëÌä ÍâÀä ÕâÛí, ’ë Ñârï ÐÔçï ÉâÕâÌçï ÐâÛí...24
ÍÀä Ïâæ áâãÕÒâï ãÍÒëÓ, »Òçõ ÖïÖâÓä Öç¼×çï ÕëÓñ
ÂäÇâï ÕsÝ áâÐèØÇ áï½, ÈëÌí ÈÈô ÈjÒí ÍÓÖï½...25

½LÒçï ¿ä»Ççï ÖÓÖ ánÌ, ÈjÒçï ÈëÌïç »ÓÕçï ÐíÁÌñ

¼âà Íâà ÍÒô» ÍÔï½ë, È‘ ÖçÕë ÐèãÑ ÍÓ áï½ë...26
áãÈ tÒâ½ë »Óä ÈÌ ½âLÒçï, ÔíÚä ÑâïÖ ×ÓäÓÌçï ÏâLÒçïñ
áãÈ×Ò ÈÌ ÑÌ ÊmÒçï3, Èë Èí »çÃçïÏÌë ÌÕ ½mÒçï...27

ÍÀä ÈjÒâ ÈëÌë ÈëÚ ÕâÓ, ánÌÁÛÌí Ì ÓâKÒí ÕëÕâÓñ

áëÇä ÓätÒë ÐjÒâ нÕâÌ, ÍâÛä áãÈ ÑíÃâï ÕýÈÑâÌ...28
Èë ÍýÈâÍ Ùä ÑÚâÓâÁ ÈÇí, ×çï »Úäáë ÑãÚÑâ Ñç¼ë ¾Çíñ
áëÑ »Óë ãÌÁ ÁÌÌä ÖâÒ, ÑâÃë ÑíÃí ÚãÓ ÑãÚÑâÒ...29

............................
økZzk{kt ©enrh yufðkh y¼ÞhkòLku fnu, yk hksçkkEyu MkíMktøk {kxu
íkÚkk y{khk ðkMíku ÃkkuíkkLkk fwxwtçkLkwt Ãkkýe nhk{ fÞwO Au. {kxu yksÚke ík{khe
yk [kh Ãkwºkeyku ¼uøke yk Ãkkt[{e Ãkwºke hksçkkE Au íku{ {kLkòu yLku hksçkkLku
W¥k{ hkòLke Ãkkt[{eçkuLk íkhefu y{u Xhkðeyu Aeyu. íkuLku SðLkÃkÞOík ík{khu
Ãkk¤ðk yLku yk W¥k{hkò hkòçkkELkk Ä{oLkk ¼kE íkhefu y{u MÚkkrÃkík fheyu
Aeyu. yk{ fnuíkk ËkËk¾k[h, y¼Þhkò íkÚkk SðwçkkE, ©enrh ÃkkMku ykÔÞk
yLku íku{ýu ©enrhLke yk¿kk {kÚku [zkðe. (4)

Aap8I iS7it co5a jevI... Sv~p ivsa[ gyu 6e..

name co5o r>g co5o {jjvl Aenu ~p
k>ku sa7e me2 krIne k>[k nmaVya qup
mgnI sa7e me2 krIne co5o 7yo bdnam
r>g 5oyo ~p 5oyu, Ane pDYu 5IcDI nam

Tyag Tyagma> 48o fer 6e re, Tyag kone khevay +e

rajba[Ae jem maya mUkI re, Tyag tene khevay +e
ta2I paDo to 4nXyamnI re, bI= ta2I n hoy +e
vaatu kro to mara XyamnI re, bI= vatu n hoy +e
so tola sonu pherIne be0elane ko[ pge lagtu n7I qqutI lgavI be0ela sawune v>dn _
mihma Tyag no 6e ragno nih>

ix\k xakaharI ivxe sm+ve _ ibSkI9 peke9 _ lIlu 9pku xu> btave 6e § te ATyare
Aonla[n 6e

À qgtis>he SvgRma> su5devne pU6Yu Aap8e 5o9a fa>sIAe cDya

Aap8e jene ma9e fa>sIAe cDYa Ae ko[na> p/emma> pDI mrI+y 6e...

hksçkkELku yuðk ðíko{kLk Au fu yZkh nkÚkÚke ykuhku Ãkwhw»k ykðu íkku WÃkðkMk fhu Au Lku Ëk¤-hkux÷k ¼u¤k
fhe yu{kt Ãkkýe Lkkt¾eLku s{u Lku hkíkLkk yrøkÞkh ðkøÞk MkwÄe fÚkkðkíkko
Mkkt¼¤e ð¤e hkºke [kh ½ze hnu íÞkhu òøku Au. íkuÚke y{u íku MkðuoLku ðþ ÚkÞk Aeyu. (3)

p/ofesr ; =vnna> Anuqvne Aaware khu, go2wa8a pcvama> sO7I qare....

hksçkkEyu yufðkh {nkhksLku ÃkqAâwt fu, ík{u hkS Úkkyku Aku íÞkhu ð†,
Úkk¤ ðøkuhu ykÃkku Aku. Ãký ytíkhÚke hkS Úkkyku íkku þwt ykÃkku ? íÞkhu {nkhks
fnu íkku ¼õíkLku õÞktÞ MktMkkhLke ðMíkw{kt yLku Mkøkk{kt çktÄkðk Lk ËEyu yLku íkuLke
ÃkkMkuÚke ÄLk, Äk{, fwxwtçk çkÄwt ÷E ÷Eyu yLku íkuLkk Ëun{kt hkuøk ykÃkeyu. suÚke
MktMkkh yLku Ëun{ktÚke íkuLku ykMkÂõík íkqxu yLku y{khk{kt nuík ÚkkÞ. (1)

नारद और सूअर का संवाद प्रह्ऱाद के नगरमे

.........................................
nwt ËwðkoMkkLkku økwhw Awt. fkuE y{Lku yuf rËðMk
Ãký MkíMktøk{kt hk¾e þfu Lknª, Ãký hksçkkE, SðwçkkE, ÷kzwçkkE, ËkËk¾k[hu
fu íku{Lkk ½hLkk {Lkw»Þu fkuE rËðMk y{khk ð[Lk{kt MktþÞ fÞkuo LkÚke. yuðk
rLk:MktþÞ ¼õíkkuLke ¼ÂõíkLku ðþ ÚkELku y{u ynª xõÞk Aeyu. Lku yu{ýu
Ëhçkkh, økhkMk Mkðuo y{khk ÃkhkÞý fhe {uÕÞku Au
* ð[Lkk{]ík økZzk ytíÞLkwt 24{wt :
...yLku ð¤e su nrh¼õíkLku rð»ku su ytøk nkuÞ íku{kt yuf ytøk MkhMk
nkuÞ íku fneyu su ËkËk¾k[hLku rðïkMkLkwt ytøk, hksçkkELku íÞkøkLkwt ytøk...
* ð[Lkk{]ík økZzk ytíÞLkk 25{kt hksçkkEyu ©enrhLku «&™ ÃkqAâku Au:
…Ae ©eS{nthts™u htsƒtEyu «&™ …qAtÔÞtu su, ‚nu {nthts! fÞt „wýu fhe™u ‚{u
htS Úttytu ™u õÞt OEtu»tu fhe™u fwhtS Úttytu ?‛
NgtbmwFoh ;bu fub fhE hE“i, ;u bwHlu fYE otri hu<
;u YwF btlEn bl fbp kalu, yF;h hFa b htri hu...Ngtb0 1
Hu dw= dYE ;blu hE“ku, cxqtdE fi( lthE hu<
;u dw= dYE YwF ;blu mukwF, lzkh fwFH ekYthE hu...Ngtb0 2
m‘ n=dth mwqd ;l dihu, dw= htru ye; duhi hu<
ÈgtF jdE vEgwxi YmE l cijtku, ytqw[= mkup xuhi hu...Ngtb0 3
;u btzu YwF ;blu vWI,w f~=tele] fYi mtawF hu<
bw³;tlFo fYu ;bu l hE“¦t, :gtF mw]E mkup ftawF hu..Ngtb0 4
kHlthE YwF kt; fYwF ;u, ;bu yufbltF )h ]thi hu<
Ìv dw=u fhE YwF lk hE“w, bwHlu vub evgthi hu...kH0 1
ìubEHllwF yuH vthrwF, ykdw= bl l ytku hu<
hFd XFd vjzu \= \=btF, ;u fub ìubE ft^ku hu...kH0 2

ve;k;tlu evgw mFd ìEe;, y&dwF bl lk ]tku hu<

dwF’ h;l d=u yuf ;iju, ;u bwHlu lk qtku hu...kH0 3
at*f mhrE zuf d_YElu, ’=u hmlE hEe; hu<
bw³;tlFo biYl yub ciJgt, ;u mFd bthu ìEe; hu...kH0 4
“not doing what you like ,doing what god likes is the myestry of sucess..

íÞthu ©eS{nthts ƒtuÕÞt su, ‚ytx÷t ‚tu ð[™{tk OEtu»t Au ‚u fÞt ? ‚tu
…tu‚t™t yk‚h{tk ftkEf rðþu»t ð‚oðt™wk ntuÞ ‚u™wk y{™u yufðth fne OEuðwk su, ‘nu
{nthts ! ‚{u fntu ‚tu nwk ytðe he‚u ð‚wO;’ …ý ðthkðth ™ fnuðwk su, ‘nu
{nthts ! nwk yt{ ð‚wO fu yt{ ð‚wO, ‚u ‚{u fu{ {™u fnu‚t ™Úte ?’ ‚u
™ „{u.
y™u {™u …tu‚t™tu EüOEuð òýu ™u ðthu ðthu {tht ðuý W…h ðuý ÷tðu ‚u ™ „{u.
y™u nwk ftuE™e yt„¤ ðt‚ fh‚tu ntuô ™u ƒtu÷tÔÞt rð™t ð[{tk ƒtu÷u ‚u ™ „{u.
y™u ¼„ðt™™wk æÞt™ fhðwk ‚Útt Ä{o …t¤ðtu, ¼Âõ‚ fhðe EíÞtrOEf su su þw¼ r¢Þt
fhðt™e Au ‚u™u su ¼„ðt™ W…h ™tk¾u su, ‘¼„ðt™ fhtðþu ‚tu Útþu,’ ‚u ™ „{u.
y™u ‘yt{ nwk fheþ’, yt{ nwk fheþ. yu{ fu𤠅tu‚t™wk s ƒ¤ ht¾u …ý ¼„ðt™™wk
ƒ¤ ™ ht¾u ‚u ™ „{u. y™u su™u ƒtuÕÞt{tk …tu‚t™t yk„™tu Xt ™ ntuÞ ‚u ‚tu yr‚þÞ ™
„{u.
y™u ƒeòk ÔÞtðntrhf ft{ fhðtk ntuÞ ‚u{tk ‚tu ÷ts ‚Útt yt¤Ë ™ ntuÞ ™u ¼„ðt™™e
ðt‚to fhðe, fÚtt fhðe, fe‚o™ „tððtk; ‚u{tk ÷ts ht¾u ™u yt¤Ë ht¾u ‚u ™ „{u.
y™u íÞt„™tu yÚtðt ¼Âõ‚™tu yÚtðt ftuE he‚™tu su ynkfth ƒtu÷e{tk ÷tðu ‚u ™ „{u
y™u ˼t ƒuXe ntuÞ íÞthu ËtiÚte AuÕ÷tu ytðe™u ƒuËu, …ý …tu‚t™u ßÞtk ½x‚wk ntuÞ íÞtk ™
ƒuËu, ‚u ™ „{u.
‚Útt ftuEf {tuxt ‚u ˼t{tk ƒuXt ntuÞ ™u ‚u™u fwýe {the™u {t„ fhe™u …tu‚u ƒuËu, ‚u ™
„{u
y™u ƒtE {týË ntuÞ ™u ‚u …tu‚t™tk yk„™u Ztkfe™u ÷ßò Ërn‚ ð‚uo, ‚u „{u. ‚Útt [t÷u
íÞthu ™e[e árü ht¾e™u [t÷u …ý Vtxe ÿrü ht¾u ™rn, ‚u „{u.
y™u y{tht OEþo™ fh‚t ntuÞ ™u ftuEf ƒtE-¼tE ytðu yÚtðt fq‚Ák ™eËhu fu Ztuh ™eËhu
fu ftkEf ¾z¾zu, ‚u™e Ët{wk ðthkðth OEþo™ {qfe™u swðu, …ý yuf árü u OEþo™ ™ fhu, ‚u™e
W…h ‚tu yuðe heË [zu su, ‘þw fheyu ËtÄw ÚtÞt, ™rn ‚tu yu™w ftkEf
‚tz™ fheyu.’ …ý ‚u ‚tu ÚttÞ ™rn; fu{ su ËtÄw™u ftuE™wk ‚tz™ fhðwk yu yr‚ yÞtuøÞ
f{o Au.
y™u su f…x ht¾u …ý …tu‚t™t {™™t su ËkfÕ… ‚u su™u fnuðt ÞtuøÞ ntuÞ ‚u™e yt„¤
…ý fnu ™rn, ‚u ™ „{u.
y™u {t™ ‚Útt ¢tuÄ ‚Útt ftuEÚte OEƒtE™u hnuðwk ‚u þwk ? ‚tu …tu‚t™t {™{tk suðwk ntuÞ
‚uðwk ƒeòÚte OEƒtE™u fnuðtÞ ™rn. yu ºtý ðt™tk ‚tu yr‚þÞ ¼qkzt Au. y™u
nrh¼õ‚™u {tkntu{tkne ƒhtuƒheÞt…ýwk hnu …ý yuf yuf™tu ¼th ™ ytðu yu
…ý yr‚þÞ ¼qkzwk Au.‛
>> Er‚ ð[™t{]‚{T „Zzt ykíÞ™wk >> 25 >> 248 >>
ykÞw»Þ Ãkqýo ÚkÞwt yux÷u ©enrh íku{Lku íkuzðk ykÔÞk. íku Mk{Þu ËkËk¾k[h
çknkhøkk{ økÞu÷k. ykÚke hksçkk {nkhksLku fnu, ËkËkyu yk¾e ®sËøke {khe
Mkt¼k¤ hk¾e Au íkuÚke íku ykðu ÃkAe ík{u {Lku Äk{{kt ÷E sòu.
íku{ýu ytík Mk{Þu ËkËkLku fnu÷wt fu, {khk þhehLku ík{khk rMkðkÞ fkuE çkeòu
Ãkwhw»k yzu Lknª yuðe ík{Lku ¼÷k{ý fhwt Awt. yksÚke ºkeò rËðMku {khu Äk{{kt
sðwt Au {kxu ík{u Mkðuo ynª hnuòu yuðe íku{ýu ËkËk ¾k[hLku ¼÷k{ý fhu÷e. (1)

होता रहा इन्साननयत का एसे ही पतन,

तो इन्सान शब्द एक रोज गाऱी बन जायेगा
ककसी गगरे हुये इन्सान को अभी कहा जाता हे कुत्ता,
कऱ ककसी कुत्ते को कहोगे इन्सान तो वो गुराायेगा !!!

sara sd!gu8o +e ke2vay, to `Ihir ra= 7ay

À mhaqart tmare Tya> AavIne nih> cale §§§
ivvek dasTv Aekmna 7[, `I= A7eR =vay
hir s>b>we het krIne, A\rwame jvay.... to `Ihir ra= 7ay
rajba[ jevo Tyag vEraGy, =vnma> ke2vay
shjta7I sr2ta7I, piv3 7[ jvay.... to `Ihir ra= 7ay

ÓâÁÏâæ ÈÉâ ‘ÕçÏâæ ÈÉâ ÔâÅçÏâæ ÈÉâ ÑíÃâï ÓâÑÏâæ

....................
=vu ba _ laDu ba
økZÃkwhLkk yu¼÷ ¾k[hLku Ãkwºk ËkËk ¾k[h níkk yLku 4 Ãkwºkeyku níke, su{kt Sðwçkk MkkiÚke {kuxk. ÃkAe
÷kzwçkk, Ãkkt[wçkk yLku LkkLkwçkk níkk. yuðwt fnuðkÞ Au fu Sðwçkk íku ÷û{eSLkku yðíkkh níkk íkku ÷kzwçkk
hkrÄfkSLkk yðíkkh økýkíkk.
jyap/e"0ay nm;

nanp87I qiktno r>g

À duwno k9oro _
SðwçkkLkkt ÷øLk fwtz¤Lkk hkEçkkLkk Ãkwºk nkrÚkÞk Ãkxøkh MkkÚku ÚkÞu÷k. çkk©eLkkt ÷øLk íku{Lkk
rÃkíkk©eyu Ãkhkýu fhkðu÷. íku{Lku íkku y¾tz çkúñ[Þo ðúík Ãkk¤ðwt níkwt. ßÞkhu íkuyku ÃkhÛÞk çkkË
ÃkríkLkk ykuhzk{kt ykÔÞk íÞkhu íku{Lkk Ãkríkyu íku{Lku ¼Þtfh LkkøkýYÃku òuÞk.

laDu ba _ çkkuxkËLkk {kíkhk ÄkÄ÷ MkkÚku fÞko.

À bhu Ao6a ma bap mumu\unI vatne sm= xke

कुरुते गङ्गासागयगभनॊ व्रतऩरयऩारनभथवा दानभ ् ।

ज्ञानपवह न् सववभतेन भुक्तॊ न बजनत जन्भशतेन ॥ १७ ॥

सयु भॊहदय तरु भर

ू ननवास् शय्मा बत
ू र भकजनॊ वास् ।
सवव ऩरयग्र बोग त्माग् कस्म सुखॊ न कयोनत पवयाग् ॥ १८ ॥

À va>drv]it _ mu0I c8a _ =>dgI gulam

य ता ू ॉ ककयामे की कामा भें ... योज़ साॊसों को फेच कय ककयामा चक
ू ाता ू ॉ .... भेयी औकात ै फस
मभट्टी कजतनी... फात भैं भ र मभनायों की कय जाता ू ॉ ... जर जामेगी मे भेयी कामा एक हदन...
कपय बी इसकी खूफसूयती ऩय इतयाता ू ॉ ... भुझे ऩता ै भैं खुद के स ाये श्भशान तक बी ना जा
सकूॉगा.... इसीमरए जभाने भें दोस्त फनाता ू ॉ ..

À su5nI tartMyta

À is>hnI +nma> {>dr nace _ nanaqa[na> lGnma>

ऐम्फुरेंस ोम के वयघोडो...
यस्तो तयत आऩी दे वो....
फन्ने भाॊ भाणस कजॊदगीनो
जॊग रडवा जई यह्मो ोम छे ..

À mhanuqavan>d SvamI _ mharaje cr8 5e>cI lIewa _ pa3 n7I _ cI5lod _ A>b[das _ lImDa
same lDka _ ADwa qag _ satmo _ calIs _ calIs
mdv= mtawF ’=i `E slNgtblwF hu,
fuk& cEHwF btlu fwxufwx hu<
mdtF mFcF]E Mkth' fuhtF mic;E hu,
bujE ’nu bwrbtF ltrE ]W& hu...md-1
yuzjt mt~ fhHu yuli ytnhi hu,
bt'u vx;t bznu Hblt bth hu<
ouktlFo fYu otmv=tbtF jtq Iu hu,
ìub fhElu htri blbtF Vgth hu...md-4
......................................................................
laDu ba na> lGn bo9ad 5oDa wawl sa7e (matra wawl nih>) wNyvad

het hoy to j Aavu 7ay................

yufðkh Sðwçkk, hksçkk yLku ÷kzwçkk økkzw òuzkðeLku frhÞkýu {eýçkkELku {¤ðk síkk níkk. ð¤íkk ðkðze yLku feze
økk{ ðå[u ðkð Au. (A) íÞkt {kuxk y¾tzkLktË Mðk{eLku ÃkuxçkuMkýwt ÚkÞu÷wt íku fýMkíkk fktXu Ãkzâk Ãkzâk. nu Mðkr{LkkhkÞý
yu{ Wå[ Mðhu ¼sLk fhíkk níkk. çknuLkkuyu yk Mkkt¼éÞwt yLku økkzk ¾uzwLku íkÃkkMk fhðk {kufÕÞku íkku Mðk{eLke Lkkswf
ÃkrhÂMÚkrík Au íku{ fÌkwt. ykÚke Ãkkuíku økkzk{ktÚke Qíkhe Mðk{eLku íku{kt çkuMkkze Ãkkuíku ½ýkt rf{e. [k÷eLku økZzk økÞk. Mðk{e
çke{kh níkk íkku çknuLkku íku{Lkk øktËk økkuËzk ðøkuhu òíku Äkuíkk. {ktËkLke Yr[ yLkwMkkh ¼kusLk çkLkkðzkðeLku {kuf÷íkk.
yufðkh hkºku Mðk{eLku hkux÷ku yLku íkktˤkSLke ¼kS ¾kðkLke RåAk ÚkE íkku Ãkkuíku [kfh {kuf÷e ÷û{e ðkze{ktÚke ¼kS
{tøkkðe hkºku þkf yLku hkux÷ku çkLkkðe Mðk{eLku ykÃÞku. SðwçkkLke yk Mkuðk òuELku {nkhks íku{Lkk WÃkh hkS ÚkÞk. íÞkhu
çkk©eyu {ktøÞwt fu, ‘{nkhks yk økZzwt yLku Ëhçkkh ík{khwt yLku çkeòu ÃkhËuþ. yu{ ðh ykÃkku. íkku {nkhksu yu ðh ykÃÞku
yLku ÃkkuíkkLkwt fkÞ{e rLkðkMkMÚkkLk økZzkLku çkLkkÔÞwt. (4)
het hoy to j Aavu 7ay................
rþÞk¤kLkku Mk{Þ níkku. {nkhks yûkh ykuhze{kt ÃkkuZe økÞu÷k. ÃkkMku Mkøkze {wfe níke. {q¤S çkúñ[khe yLku Lkkò
òurøkÞkLku Íkufwt ykðe økÞwt íku{kt Lkðe hòELkku Auzku ËuðíkkLku yzíkk íku çk¤e økE. {nkhks òøke økÞk yLku yk òuELku fnu,
[k÷ku ykÃkýu ynªÚke síkk hneyu. SðwçkkLku þwt sðkçk Ëuþwt ?

À Wyan ra5vu +e[Ae _ br8I mara ba Ae j foDI

ÃkAe Lkkò òurøkÞk çkk©eLku fnuðk økÞk fu {nkhks sðkLkwt fnu Au. yk Lkðe hòE çk¤e økE yux÷u sðkLkwt fnu Au.
íÞkhu Sðwçkk ykðeLku fnu, {nkhks hòE ¼÷u çk¤e økE. y{khe ÃkkMku ykðe Lkðe 100 hòE Ãkze Au. ík{u ®[íkk fhku
{k. ík{khk {kxu ÄLk, Äk{, fwxwtçk Mkðuo fwhçkkLk Au. yk sðkçk Mkkt¼¤e {nkhks hkS ÚkÞk yLku ËþoLkLke çktÄe nkuðk Aíkkt
SðwçkkLku ËþoLk ykÃÞk. ÃkAe çkk Lkðe hòE ÷kÔÞk Lku {nkhksLku ykÃke. (5)
{knkíBÞu Mkrník rLkùÞ nkuÞ íkku ¼økðkLkLku yÚkuo þwt Lk ÚkkÞ íkuLkwt yk W¥k{ WËknhý Au.
þu÷ýk ¼{kuËhk økk{Lkk yku½z ¾w{ký yLku ðksMkwh ¾w{ký, íku{ýu Mkkt¼¤u÷ fu Sðwçkk ËuðeLkku yðíkkh Au. íkuÚke
íku{Lkk ËþoLk fhðk ykÔÞk. íÞkhu çkk©eyu çktLkuLku fÌkwt fu, ¼kE ! sÞ Mðkr{LkkhkÞý. ykx÷wt fÌkwt íÞkt íkku ¾w{kýkuLkk ½kx
MktfÕÃk çktÄ ÚkE økÞk yLku MkkÂ¥ðf ð]r¥kLkk ÚkE økÞk yLku íkuyku ¾hu¾hk MkíMktøke ÚkÞk yLku ËkY ðøkuhu ÔÞMkLkku Akuze ËeÄk.
yk ðkík íku{ýu ðsu®Mkn {nkhksLku fhe íÞkhu hkòLku Ãký çkk©eLkku økwý ykÔÞku. (10)

À laDudan g-vI _ b/hman>d SvamIne id\a _ inimt =vu ba _ laDu ba _

गरुउ भदन भह ऩनत दीऩती स ण न जाइ |

कयइ नवी कइ जग
ु ती ये जगनत प्रताऩु भाइ|१९|
यॊ गग यभइॊ भनन यसीम ननज बयतारय|
दीसइॊ ते गमगभणीम नभणणम कुचयबयथायी|५१|

`Ir>g namaiqwan......
dolt 6oDI duinya 6oDI sara 5+na 6oD idya `Ihir ke Pyarme>
idvano ne to raj 4rana 0ukra idya [nke Aetbarme>
hr ko[ nih> pho>c xkte [s mukam tk
kYu ik [ske lIye mere 0akur se [Xk caihAe
to, [Xk to hr ko[ krta hE mgr p/qu se nih>
yid p/qu= se ho jaye to AOr ku6 gm nih>

oun ekoun xiju ]llu fth=u hu,

ìqw ekmthE jtjabtF jvztg hu<
qtDg ekltli qzfu vtbh ìte=gi hu,
’ulu ;t~F ‘kl yu&u ’g hu...md-2

ft& yatlf OiHwF ytku fthbE hu,

suhE junu stzu shlE cth hu<
ltxE ;wzE ytFri cYth lEmhE hu,
;u zt=u ntbe&gi fh;j mth hu...md-3
........................................................
loya … _ Aek AaWyaiTmk p7 pr... p/Znona> inrakr8 _
À [Mp/umeN9 Aof [nr sTs>g

økZzk ytíÞLkk 24{kt fÌkwt

=vu bane `Wwanu> A>g _ laDu ba ne ra= kyaRnu> A>g

Sneh _ p/em

À va4nI mU6no va2

Mk{kLk fkuE Lknª. fu{fu íku nrh¼õíkkuLkk ËkMk ÚkELku ðíkuo Au. fkuELkk WÃkh íku{Lku
E»kko fu y¼kð LkÚke. ÃkkuíkkLke ÃkkMku fkuE Mkkhe [es nkuÞ íku ¼õíkkuLku ykÃke Ëu
yLku íku{kt ÃkkuíkkLku ¼køÞþk¤e {kLku. fkuE ¼õík íku{Lkwt fk{ çkøkkzu íkku Ãký õÞkhuÞ
¢kuÄ LkÚke fhíkk. y{u Ãký yÃk{kLk fheyu Aíkkt íku þktík hnu Au. y{Lku
heÍððkLkk nòh WÃkkÞku fhu Au. íku{Lke MkkÄwíkk yuðe Au fu y{Lku íku õÞkhuÞ
rðMkhkíkk LkÚke. íku{Lkk «u{ yLku rLk»fk{ð]r¥kÚke ykf»kkoELku y{u økZÃkwh{kt
hkufkÞk Aeyu.

qikt qiktma> 48o fer 6e re, qikt kone khevay +e

=vu ba[ pr valo rIjya re, qikt tene khevay +e
 laDu ba[ pr
©enrhyu Äk{{kt síkk Ãknu÷kt Sðwçkk ÃkkMkuÚke yuf ð[Lk ÷eÄu÷ fu, ík{u
ßÞkt MkwÄe yk Ëun{kt hnku íÞkt MkwÄe hkus økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLkku Úkk¤ «u{kLktË
Mðk{eLku ykÃÞk çkkË ík{u s{òu. yk yk¿kk çkk-yu SðLkÃkÞOík Ãkk¤u÷e.

h½wðehS {nkhksu yufðkh økZzk{kt fkuXkhe íkhefu yrýÞk¤k økk{Lkk

{kuZðrýf Ãkwtò þuXLku LkeBÞk. fux÷kf Mktíkkuyu Ãkwtò þuXLku fÌkwt fu «u{kLktË Mðk{e
ÃkkuíkkLkk ykMkLku yuf÷k s{u Au yLku ËuðLkku Úkk¤ íku{Lku yÃkkÞ Au. yk MkíMktøkLke heíku
Xef LkÚke. ykÚke Ãkwtò þuXu fkuE íkÃkkMk fÞko ðøkh «u{kLktË Mðk{eLku fÌkwt fu, ík{u nðuÚke
ÃktÂõík{kt ykðeLku s{òu.
बोजन ना ऩचने ऩय चफी फढ़ती ै
ऩैसा ना ऩचने ऩय हदखावा फढ़ता ै
फात ना ऩचने ऩय चग
ु री फढ़ती ै
प्रशॊसा ना ऩचने से अ ॊ काय फढ़ता ै
ननॊदा ना ऩचने ऩय दश्ु भनी फढ़ती ै
याज़ ना ऩचने ऩय खतया फढ़ता ै
.............................

rð.Mkt. 1861{kt ©enrh økZÃkwh ÃkÄkÞko yLku 1886{kt MðÄk{ ÃkÄkÞko.

yk{, 25 ð»ko MkwÄe íkuyku ©enrhLke Mkuðk{kt hÌkk yLku {nkhks Äk{{kt økÞk
ÃkAe 30 ð»ko MkwÄe yk ÷kuf{kt hne MkíMktøke çknuLkkuLku MkíMktøkLkwt Ãkku»ký ykÃkíkk
hÌkk yLku MkíMktøkLke Mkuðk fhe rð.Mkt. 1916{kt økZzk økkuÃkeLkkÚkS {nkhksLkk
{trËh{kt nrhf]»ý {nkhks {qŠík «ríkck rðrÄÃkqýo fhe, çkÄk s fkÞkuo Ãkqýo fhe
Ãkkuíku f]íkkÚko ÚkÞk. yLku íÞkhçkkË rð.Mkt. 1916Lkk suX {kMk{kt {kuxeçkk ©enrhLkk
Äk{{kt økÞk.

વોયઠના એક ગાભભાાં શ્રીશરય અને કાઠી વલાયો ફ઩ોયા કયલા ઉતમાષ – આસુયી ફાલો ૨૦૦ રોકો
વાથે આવમો – ભશાયાજ,અરૈમા નવલામના ચારી નનક઱ે ર – રોક લીંટી લળ્મા – અરૈમાએ ઘોડી ઩ાછી
ખેંચી, ઘોડી ઉર઱ી – ફાલો ઩ડમો – બાગ દોડ થઇ – ભશાયાજે ઘોડી દોડાલી – રોકે જાણયુ ાં “કાઠીએ
ફાલાને ભામો”, શો..શા થઇ – પયી ઘોડી ઉર઱ી – અરૈમા ઩ણ ઩ડી ગમા – ઩ાછા ઘોડી ઩ય ફેવી બાગ્મા –
રોકે જાણયુ ાં “ઘોડી જ નઠાયી છે ” – કાઠી સ્લાયો વાથે બેગા થમા – ભશાયાજઃ “અરૈમા ભાાંગો, તભે
ફચાવમા” – “અભે તો બણે જીલ છઇએ ને ભુરી જઇએ ઩ણ તભે શભણાાં યાજી છો તેલાને તેલા યાજી યશેજો
– અલગુણ વામુ જોળોભાાં” – લય આપ્મો.
..................................
ÑíÃâï ÓâÑÏâæ
Mkt«ËkÞ{kt yuf fhíkk ðÄkhu hk{çkkE ÚkE økÞk. su{kt yuf ͪÍkðËhLkk hk{çkkE, çkeò LkkøkLkuþLkk hk{çkkE yLku
ºkeò suíkÃkwhLkk hk{çkkE. su çknwÄk {kuxk hk{çkkE íkhefu òýeíkk Au. íku{Lkwt {q¤ Lkk{ íkku fzðeçkkE níkwt Ãký ©enrhyu
íku{Lkwt Lkk{ {kuxk hk{çkkE Ãkkzu÷wt. {kuxk hk{çkkE ©e{k¤e çkúkñý níkk. (1)
íkuyku hk{kLktË Mðk{eLkk rþ»Þ Sðk òu»keLkk Ãkwºke níkk. hk{çkkELke {kíkkLkwt Lkk{ Ãkwík¤eçkkE níkwt. Sðk òu»keLku çku
Ãkwºkku økkuðÄoLk yLku rþðhk{ níkk. hk{çkkELkwt LkkLkÃkýLkwt Lkk{ fzðeçkkE níkwt. MkíMktøkLkku Ãkûk hk¾ðkÚke yLku MkíMktøkLkk
rLkÞ{ku Ãkk¤ðkÚke Sðk òu»keLkk Mk{økú ÃkrhðkhLku yríkþÞ {w~fu÷e MknLk fhðe Ãkzu÷. Mktfx Mk{Þu íku{Lku ©enrh {ËË
Ãký fhíkk. (2)

maya7I Aazad 7va ma9e shn kyuR...

Aaje ko[ tklIf n7I, to inym palnnI p8 tklIf leta n7I
AaVyo („) Avsr A8mUlo Aaj re,
l[ lo Lhavo qav7I re........
Xyam su>dr („) qjva m@ya qgvan re,
to q= l[Ae het7I re.........
+go +go („) mayana> 4enma>7I +go re,
+ge te pame p/aŸPt re.........
ma8o ma8o („) mUitRnu su5 sO ma8o re,
An>t su5 Ae j 7I re.........

híkðk LkeféÞku Lku Mk¾ík çk¤íkhk WÃkze. Lku nMík{u¤kÃkLke rðrÄ Lk ÚkE. ÃkAe su{ íku{ fheLku Vuhk íkku Vuhðe ËeÄk. òLk
hkýÃkwh ykðe.

ભ઱ાજી મેરો કું ગના નનકારી ગયોરે , કદમકી કું જમેં ; મેરો.ટેક
આય અચાનક નનઠર નુંદકે , ભ઱ાજી મેરો ઩ોંચા ઩કરી ગહ્યો રે . કદ . ૧
કું ગના નનકારી ગારી મોયે દીની, નાષક મોસ ું ઝગરો મચાય દયો રે . કદ. ૨
ઇત ગોક઱ ઉત મથરા નગરી, ભ઱ાજી મેરો કોન સને કયો રે . કદ. ૩
િેમાનુંદકો નાથ શાુંળરો, છક્યો મદ જોબન તરન ભયો રે . કદ. ૪
hirno 0pko _ =vu ba Ae lavI btaVyu
íkwt Mðkr{LkkhkÞýLkwt ¼sLk {wfíke LkÚke {kxu yksÚke íkwt {khe {k-çkuLk Mk{kLk Aku. íÞkhu
fzðeçkkE Ãký çkku÷e fu, ík{u Ãký {khk ¼kE-çkkÃk suðk Aku. yu{ fne Mkki¼køÞLkk ík{k{
r[nTLkkuLkku íÞkøk fhe {kÚkwt {wtzkðe hnuðk ÷køÞk.
íku hkºkeyu fzðeçkkEyu ©enrhLku ykíkoLkkËÚke Ãkkufkhe hûkk fhðk «kÚkoLkk fhe. íÞkhu {nkhksu «økx ÚkELku
fÌkwt fu, fk÷u ¼kËh LkËeyu ykðòu. LkËe{kt Ãkwh ykÔÞwt nþu. Mkk{k fktXu ík{Lku ÷uðk {kxu çku Ãkk»koËku ykðþu
íkuLke MkkÚku ík{u økZzk ykðòu. çkeò rËðMku çkkE ¼kËh LkËe fÃkzkt Äkuðk økÞk yLku íÞkt Ãkwh{kt {nkhksLke
{qŠík Ëu¾kíkk Ãkwh{kt ÍtÃk÷kÔÞwt yLku Mkk{u Ãkkh ÃknkUåÞkt íÞkt Ãkk»koËkuLke MkkÚku økZzk ÃknkUåÞk. yk çkksw ðk¤kLku
ÚkÞwt fu, yk çkkE ykðe fkt Lknª ? íÞkt fkuEfu fÌkwt fu yu íkku Ãkwh{kt ÃkzeLku íkýkE økE. MkkMkheÞkðk¤kLku ÚkÞwt fu
nkþ ! ykÃkýe WÃkkrÄ x¤e. (2)

«u{kLktË Mðk{eyu feíkoLk çkLkkÔÞwt :

‘fhrËLke fhrËLke hu,
çkk÷ÃkLk {U ðuhkøkLk fhrËLke.’ (3)

શખ મીરાું કરમા ગાુંડી જેણે તોડયો જગથી તાર... ૮

઩ુંઢર઩રમાું ગોરો ગાુંડો ઘડાનો ઘડનાર... ૯

Aajna> q/"9 smajne Aa vato gme nih...

ભારત મારો દે ઴ છે .
બધા ભારતીયો મારા ભાઈ બષેન છે .
હું મારા દે ઴ને ચાહું છું અને તેના શમ ૃદ્ધ અને ળૈનળધ્ય઩ ૂણણ ળારશાનો મને ગળણ છે .
હું શદાય તેને ઱ાયક બનળા િયત્ન કરી઴.
હું મારા માતા-ન઩તા ન઴ક્ષકો અને ળદડ઱ો િત્યે આદર રાિી઴ અને દરે ક જણ શાથે શભ્યતાથી ળતી઴.
હું મારા દે ઴ અને દે ઴બાુંધળોને મારી નનષ્ઠા અ઩ાં છું.
તેમના કલ્યાણ અને શમ ૃદ્ધદ્ધમાું જ મારૂું સિ રહ્ું છે .

ta2I paDo to 4nXyamnI re, bI= ta2I n hoy +e

vaatu kro to mara XyamnI re, bI= vatu n hoy +e
qikt qiktma> 48o fer 6e re, qikt kone khevay +e
=vu ba[ pr mharaj rIjya re, qikt tene khevay +e
laDu ba[ pr

bcp8 bcp8ma> 48o fer 6e re, bcp8 kone khevay +e

bcp8ma> p/hladne n]is>h m@ya, bcp8 tene khevay +e
yuvanI yuvanIma> 48o fer 6e re, yuvanI kone khevay +e
dada5acrne mharaj m@ya, yuvanI Aene khevay +e
yuvanIma> mIrane Xyam m@ya re, yuvanI Aene khevay +e
Tyag Tyagma> 48o fer 6e re, Tyag kone khevay +e
rajba[Ae s>sar TyaGyo re, Tyag tene khevay +e
g-p8 g-p8ma> 48o fer 6e re, g-p8 kone khevay +e
g-p8ma> xbrIba[ne ram m@ya re, g-p8 Aene khevay +e
Aeqlbapune sh+n>d m@ya re, g-p8 Aene khevay +
seva sevama> 48o fer 6e re, seva kone khevay +e
sevama> hnumanne ram m@ya re, Aene seva khevay +e
mu2= sevk pr `I= rIjYa re, Aene seva khevay +e

mr8 mr8ma> 48o fer 6e re, mr8 kone khevay +e

mr8ma> j9ayune ram m@ya re, mr8 Aene khevay +
gopa2 yogIne inlk>0 m@ya re, mr8 Aene khevay +e
.......................................
dada 5acr _ m>3 ; 7vu 6e mharajne Vhala
ƒ‥• var vcnam]tma>
Lkk{ : W¥k{ hkò, ËkËk¾k[h
¿kkrík : fkXe ûkrºkÞ
rÃkíkkLkwt Lkk{ : yu¼÷ ¾k[h
{kíkkLkwt Lkk{ : MkwhçkkE
sL{ : Mkt. 1857 Ãkku»k ðË-Aê çkkuxkË
yûkhðkMk : rð.Mkt. 1909 Ãkku»k MkwË-6, økZÃkwh
ytøk : ©enrhLku rð»ku yÃkkh rðïkMk íkÚkk íku{Lku «MkLLk fhðkLkwt ytøk
MkkÚku MkuðkLkwt ytøk.
«Úk{ ÃkíLkeLkwt Lkk{ : fwtðhçkkE
rîíkeÞ ÃkíLke : sþwçkk

À {™am Aa^apaln
À tI7RvasI ma9e AorDa
À na7 qkt pa6a AaVya
À {Wwv= Ane k]"8 im3 _ p8 mnatu nih>
ix"y † p/kar
~ic +8e _ Aa^aAe kre _ Aag/he kre _ bwu Ao2>gI +y
À bap _ 6okro

À ‣ _ ․ var AorDa fervaVya

À Du>grane potanI [C6aAe {5eDI na>5e to k>[ m2e §§§ ko[na> kheva7I kre to §§§

જે ઉત્઩નિ સ્સ્થનત રમ કયે , લેદો સ્તુનત ઉચ્ચયે ,

જેના યોભ સુનછદ્રભાાં અણુવભા બ્રહ્ાાંડ કોટી પયે ;
ભામા, કા઱, યનલ, ળળી, સુયગણો આજ્ઞા ન રો઩ે ક્ષણ,
એલા અક્ષયધાભના અનધ઩નત શ્રી સ્લાનભનાયામણ ॥૧॥

À ADwI h+mt
À nepolIyn _ Ajey yoWwo _ ADwu ivZv =tI lIwu _ sEinko diryama> DUbI gya

À bkrI _ qe>s _ gay j AapvI htI.

..................................
;;;;;; 0rav sqa ;;;;;;
À Aa^a pa2vama> faydo
À Aa^a ihteC6u ma9e hoy
À moba[l ra3e ca=>gma> _ be9rI ka-Ine j muku 6u
jetpur _ hirk]"8das= SvamI

डुफककमाॊ मसॊधु भें गोताखोय रगाता ै ...

जा जा कय खारी ाथ रौटकय आता ै ..
मभरते ना स ज ी भोती ग ये ऩानी भें ...
फढ़ता दन
ू ा पवश्वास इसी ै यानी भें ...
भुट्ठी उसकी खारी य फाय न ीॊ ोती...
कोमशश कयने वारों की ाय न ीॊ ोती...

À Av^ama> nukxan
mI8Iya _ puStk pl@ya
À m>idre calIne jvu _ sayNs voik>gnu> khe
À gWwe ka manta hE gu~ ka nih>

મનનળર મક્તાનુંદ ઝુ઱ાળે ષદરને ષેતથી રે ,

ઝૂ઱ે ધમણકું ળર િભ ધમણધરું ધર ધીર ।
ળા’઱મ ળે઴ રૂ઩ાલો ળે઴ધારી ળરણાળગયો રે ,
઴ોભે નટનાગર સિશાગર શ્યામ ઴રીર ॥ મનનળર꠶ ૧

જેની આજ્ઞા નળ ઉ઱ુંઘે સ ૂરજ ને ઴઴ી રે ,

જેના જ઴ ઉચ્ચારે ઴ારદ નારદ ઴ેવ ॥ મનનળર꠶ ૬

જેની આજ્ઞા આ઩ નનરું તર અંતરમાું ધરી રે ,

મ ૂકે નદષ કદદયે મષાશાગર ઩ણ મરજાદ ।
જેના ળચન િમાણે ળાય ઩ળન ઩ણ નળશ્વમાું રે ,
જેના ળચન િમાણે ળરશે છે ળરશાદ ॥ મનનળર꠶ ૭
À Aa^a _ nvra3I _ ixibr _ sqa _ moba[l SvIcAof

યા ષોમ થઈને કદી ઩ડવ ું ,ષૈયે દષિંમત ધારી

આજ્ઞા તમારી કરણી અમારી ,છે શદા સિ કારી....ટે ક.

માથા શાટે ળચન માનવ ું ,અંતર ટે ક ધારી

શરળીરતાથી આગલ ચા઱શું ,ન કરળી ગદ્દારી....ટે ક.

{™am ivZvas
society built upon trust
In god we faith

©enrh økZzk ‘ytíÞLkk 24{kt ð[Lkk{]ík{kt Mktíkku ¼õíkkuLkk ytøkLke ðkík

fhíkk ËkËk¾k[h rð»ku fnu Au fu, ËkËk¾k[hLku y{khk{kt rðïkMkLkwt ytøk Au.
À jla qgtne het 6e p8 ivZvas nih>
À naray8das SvamI _ 9I bI _ ke2u
À 4Dama> ko2u
À qgvanna> s>tne ivxe ivZvas ra5e to Aeno Aivvek 92I +y 6e ne sTs>gne iv'e mo9pne pame 6e (p/. •)

ãÕoeâÖä ÕâÔâ ÈÌë áãÈ×ë ÕâÔâ, ãÕoeâÖäÌë Õ× ÓÚí ËÑôÔâÔâ,

ãÕoeâÖäÑâï ÕâÔâ ÈâÓí Àë ÕâÖ...oeâÖ0 1
À qavngr _ A>g/ejna> wkka _ AaixvaRd
À s>vt! ƒ․․‡ _ Aaso sud ‣ _ ‡ idvs p6I p/it"0a
À 4elama> pa8I _ mu2= b/hmcarI _ dada7I pa8I pa6a v@ya
À ivZvasI Ae j `e"0 6e. je mare 1- ivZvase rhe tenI jem mata ba2knI r\a kre tem hu> r\a k~ 6u. (A>. ƒ†)
Aaxa to Aek ram kI, du= Aax inrax
ndI iknare 4r kro, kdI n mre Pyas

श्रद्धावाॉल्रबते ज्ञानॊ तत्ऩय् सॊमतेकन्िम् ।

ज्ञानॊ रब्धवा ऩयाॊ शाकन्तभगचये णागधगच्छनत ॥
बावाथव : कजतेकन्िम, साधनऩयामण औय श्रद्धावान भनष्ु म ज्ञान को प्राप्त ोता ै तथा ज्ञान को प्राप्त ोकय
व बफना पवरम्फ के- तत्कार ी बगवत्प्राकप्तरूऩ ऩयभ शाकन्त को प्राप्त ो जाता ै ॥39॥
mograna> ful s5I
ÕâÔâ ÈâÓí ãÕoeâÖ, ÑâÓí Àë oeâÖ,
oeâÖ È‘Ìë ÑâÓë »ëÑ ‘ÕÕçï...Ãë».
ãÕoeâÖä ÕâÔâ ÈÌë áãÈ×ë ÕâÔâ, ãÕoeâÖäÌë Õ× ÓÚí ËÑôÔâÔâ,
ãÕoeâÖäÑâï ÕâÔâ ÈâÓí Àë ÕâÖ...oeâÖ0 1
ãÕoeâÖ ÓâKÒí ÕâÔâ ÊâÊâ ¼â¿Óë, áëÌâï ÏËâï »âÑ ÈÑë »Òâõ ÖtÕÓë,
Ó[â ÈÑë ÖÊâÒ ÈëÌä ÍâÖ...oeâÖ0 2
...................................................

{™am mihmavan
{™am smp8R
{™am smj8
* ð[Lkk{]ík økZzk «Úk{Lkwt 74{wt :
©enrh ËkËk¾k[h rð»ku WÕ÷u¾ fhíkk fnu Au fu, suLku sux÷ku ðihkøÞ
nkuÞ yLku suLku sux÷e Mk{sý nkuÞ íku íkku ßÞkhu fkuEf rð»kÞ¼kuøkLke «krÃík
ÚkkÞ yÚkðk fkuEf ykÃkkífk¤ ykðe Ãkzu íÞkhu f¤kÞ Ãký íku rðLkk f¤kÞ
Lkrn yLku ÍkÍe MktÃkíkT fu ykÃkíkT ykðu yuLke ðkík þe fnuðe ? Ãký yk
ËkËk¾k[hLku Úkkuzwt s ykÃkkífk¤ suðwt ykÔÞwt níkwt íku{kt Ãký suLkwt ytík:fhý
suðwt nþu íkuðwt MkkiLku sýkýwt nþu.

{™am dasTv
* ð[Lkk{]ík økZzk ytíÞLkwt 24{wt :
©enrh fnu Au fu, «f]rík su òðe íku SðLku çknw fXý Au. íkÚkkrÃk òu
MkíMktøk{kt MðkÚko sýkÞ íkku «f]rík xk¤ðe fXý Lk Ãkzu. su{ ËkËk¾k[hLkk ½hLkk
{kýMkkuLku y{Lku hk¾ðkLkku MðkÚko Au íkku y{Lku su «f]rík Lk øk{u íku hk¾íkk LkÚke,
íku{ MðkÚkuo fheLku «f]rík x¤u Au...!

{™am smp8R
raj su5 tum idye bhu vara, so qogve n Aavt para
Ab n [C6a yamih> mo[, muktmuin [ha> r5o so[
so tum ha7 kro Ab Aa[, {tm sut tumku idyo +[
itnku tum ivn nih> ko{ xrna, tum ibn [nko +e he mrna
s>vt! ƒ․‣… Aeqlbapu ibmar _ surp/qa _ somaba[ _ =vu ba _ laDu ba _ pa>cu
ba _ nanI ba _ dada
bapu ; bI= ko[ [C6a n7I _ =vabapu ; dadanI k>[ qlam8 krvI 6e
ĥ v'Rna> dada
f9af9 Aekxn mUDma> _ lawa 0kkr _ kr= _ p/em=ne karqarI _
somadevI _ {Tsv kro _ qavngr7I ƒ……… m8 sakr _ 4I _ lo9 vgere
Aan>dan>d SvamI vgere q8nara pase pkvan

qavngr vjeis>h bapuna> pa9vI ku>vr dadaku>vr p8 5as Aavel

v-va8na> ivp/ becr= A>kxaS3 _ n]Ty xI5vva laGya _

9Ipu suLtan _ tmara ix\k tmne q8avta hxe

surt7I nrotm kayS7ne bolaVya

À A>k, gi8t, 5t, dStavej, p3Vyvhar vgerema> par>gt kyaR

À p9aba= ra0oD wawl pase xI5vI
hir ko p/tap jnaye jbhI, bolt qye n]pit tbhI
mero 4rbar pirvara, tumku smrpn hir ikye sara

g-pur m>idrnu> kam _ bwa mjurone sevama> lgaDYa

...............................
`Wwa dasTv Aa^apaln re, {tm smj8 ne smpR8 re
{tm =vnnu> p>cam]t re, krIAe potana> =vnnu> sU3 re
À sTs>g krvama> `Wwa sm]Ww krvI 6e. À dasTvqave seva krvI 6e.
À Aa^apaln potana> ihtma> j 6e À smj8 s>to pase7I xuWw krvI 6e.
À je8e Aapelu 6e tene ma9e smpR8ma> kYarey pa6I panI n7I krvI.

saso kI mala pe ism~ me tera nam

Apne mn kI me> janu pI ke mn kI na

p/em ipyala jb se ipya hE, {sIka hE ye hal

A>garo pe> nI>d Aa jaye, ka9o pe Aaram
ip/tm ka k6u ka do' nih>, vo to hE indoR'
Apne Aap se bate> krtI, mE ho g[R bdnam

jIvn ka ix>gar hE ip/tm ma>g ka hE is>dUr

ip/tm kI njro se igrkr, ijna hE iks kam

Xyam xrnme> jo ko[ Aave, ho jata hE {war

krta hE jb Xyam rhem tb qvsagr jl par
ma>co qkt
çkkuxkË ÃkkMkuLkk fkrhÞkýe økk{Lkk fkXe Ëhçkkh {kt[k ¾k[h Ëiðe Sð
níkk. íku{Lkk çkkÃkËkËk {køkeoLkk ÃktÚk{kt níkk. Aíkkt íkuyku íku{kt òuzkÞk Lkrn yLku
¼økðkLk þkuÄðkLkk «ÞíLk{kt hnuíkk. íku{Lkk r{ºk ¼kuò [khý «¼w þkuÄðk
LkeféÞk yLku Vhíkk Vhíkk ÷kuyus-{ktøkhku¤ ykÔÞk. íÞkt íku{ýu ©enrhLku Mk{krÄ
fhkðíkk òuÞk, yLku íku{Lkk{kt ¼økðkLkÃkýkLke «íkerík ykðe yux÷u íku{ýu {kt[k
¾k[hLku yk ðkík fne. rð¢{ Mktðík 1860{kt ©enrhyu {ktøkhku¤{kt
sL{kü{eLkku WíMkð fÞkuo íÞkhu {kt[k ¼õíku ©enrhLkk íÞkt ËþoLk fÞko yLku
©eSLkku «íkkÃk òuE íku{Lkk ykr©ík ÚkÞk. ÃkAe íkuyku yLkufðkh ©eSLkk ËþoLku
síkk.

..................................................
À b/hmcyR
À smpR8
À s>tp/em
À p/aiPtno kef
À pitv/tanI 9ek
À Aa^ama> kurbanI
«¼w ¼sðk íkuykuyu ykSðLk fwtðkhk hne Lkircf ðúík ÃkkéÞwt. ©eSyu
Ãkheûkk ÷eÄe íku{kt íkuyku ÃkkMk ÚkÞk. íku{Lku {nkhksu MkkÄw Úkðk {kxu ¼qsÚke Ãkºk
÷ÏÞku íku{kt {kt[k ¼õíkLkwt Lkk{ «Úk{ níkwt : (1)
‘{kt[k Mkwhk Mkku{÷k y÷iÞk, {q¤w Lkkò {kíkhk {k{iÞk - 37 fze
yò Sðk rðhËkMk ð¤e, ÷kÄk fk¤k f{¤þe {¤e, - 37 fze
yun Mkðuo íkS ½hçkkh Úkkòu Ãkh{ntMk rLkhÄkh.’ - 37 fze
yu{ yZkh sýkLku Ãkºk ÷¾e MkkÄw Úkðk çkku÷kÔÞk. su{kt {kt[k ¾k[h Ãký
økÞu÷k. ©enrh yk çkÄkLke rLkck òuELku ¾qçk hkS ÚkÞu÷k. íÞkhçkkË ©enrhyu
çkÄk Ãkh{ntMkkuLku ½hu Ãkhík {kufÕÞk. Ãkhtíkw yufðkh MkktMkkrhf rîÄk ykðíkk
©enrhyu {kt[k ¾k[hLku MktMkkh{ktÚke çkku÷kðe MktíkSðLkLke Ëeûkk ykÃke.
y®[íÞkLktË Mðk{e íkhefu hkÏÞk yLku íku{ýu þu»kSðLk Mktík íkhefu Ãkqýo fhu÷.
(1)

Mktðík 1869{kt ËuþÔÞkÃke ¼Þtfh Ëw»fk¤ Ãkzâku íÞkhu {kt[k ¾k[hu ½ýkt
MktíkkuLku 3 {kMk MkwÄe fkrhÞkýe{kt hk¾e íku{Lke yLLk ð† yLku Ënª-ËqÄÚke

ApaRy +vu> 6e, mare ApaRy +vu> 6e,

hir cr8ma> Sv mukI ApaRy +vu> 6e.....9ek
`I= A7eR s>to A7eR =vvu> 6e =vn,
smy AaVye ApIR devu> tn mn wn.....ApaRy....ƒ
j~r j8aye ma7u> AapIx hirne vcn,
p/a8 mara pa7rI d[x gu~ne vcn.....ApaRy....„

økZzk {æÞLkwt 38{wt : ÖïÕÈ z1881Ìâ ÙâÕÇ ÖçãÊ 4 ¿íÉÌë

...ÞÚkkÚko ¼økðkLkLkk ¼õík íkku fkrhÞkýe økk{{kt {kt[ku ¼õík níkk. íku
MkíMktøk ÚkÞk {kuh {køkeoLkk ÃktÚk{kt níkk íkku Ãký rLk»fk{e ðíko{kLk{kt Vuh Ãkzâku
Lkrn yLku Ãkkuíku çkk¤ çkúñ[khe hÌkk yLku fkuEf fer{Þkðk¤ku ÃkkuíkkLku ½uh ykðeLku
WíkÞkuo níkku.íkuýu ºkktçkk{ktÚke YÃkwt fhe Ëu¾kzâwt Lku ÃkAe yu ¼õíkLku fÌkwt su, ík{u
MkËkðúíke Aku {kxu ík{Lku yk çkwèe çkíkkðeLku YÃkwt fhíkk þe¾ðwt. ÃkAe yu ¼õíku
÷kfze ÷ELku íkuLku økk{ çknkh fkZe {qõÞku yLku yu{ fÌkwt su, y{khu íkku ¼økðkLk
rðLkk çkeò ÃkËkÚkoLke RåAk LkÚke. ÃkAe yu ¼õíkLku MkíMktøk ÚkÞku íÞkhu ¼økðkLkLkk
yufktríkf ¼õík ÚkÞk.

઩નતવ્રતા નાયીને એક ઩ીયુ વાંગ પ્રીનત,઩નતને વેવમાની તેતો જાણે વલે યીનત. ૧

જેભ શરય કશે તેભ તાન નભરાલે.લણતેડયા વશારો તેને ભાંરદય આલે. ૨

અંતમાષ ભી ઉ઩યને ભટકે ન યીજે,નળયને વાટે વેલે તેન ુ ાં કાયજ વીજે. ૩

જેલા જેને વશારા રાગે યવીમો નલશાયી.મુક્તાનાંદ કે ભાલને તે રાગે તેલી પ્માયી. ૪

.................................................
ÅÅçÖÓÕâÛâ ÓÁÍèÈ ½Ôç‘ ÈÉâ ËÑôÍçÓÕâÛâï »ç×Û»çïÕÓÏâæ
ÈÉâ ÍÕóÈÐâæ ÈÉâ ÓâÁÏâæ ÈÉâ ‘ÕçÏâæ ÈÉâ ÔâÅçÏâæ ÈÉâ ÑíÃâï
ÓâÑÏâæ ÈÉâ ÊâÊí ¼â¿Ó ÈÉâ Ñâï¿í ÐkÈ ÈÉâ ÑèÛ‘ Ïý¢¿âÓä
À ivra9 kohlI
MkËT. økkuÃkk¤kLktË {wrLkf]ík {nkÃkqò{kt rîíkeÞ ykðhý{kt «Úk{ {q¤S
çkúñ[kheLkwt MÚkkÃkLk fhðk{kt ykðu Au. (1)
çkúñ[kheSLku ©enrhyu rþûkkÃkºke{kt ÞkË fÞko Au. yýeþwØ çkúñ[khe,
Lkircf ðúíkÄkheLku ©eSLku [kuÚkk &÷kuf{kt ÞkË fÞko Au :

‘{wfwtËkLktË {kuxk çkúñ[khe, {kYrík ykÃk ÚkÞk íkLkwÄkhe

suýu fhe Mkuðk Mðk{eLke «eíku, hÌkk nrh ykøku nksh þw¼ heíku.’ (3)
çkúñ[kheLkku sL{ Mktðík 1822{kt økwshkíkLkk {AeÞkð (íkk. MkkýtË) økk{{kt Ãkrðºk ykirËåÞ
çkúkñý fw¤{kt ÚkÞku níkku. íku{Lkwt Ãkqðko©{Lkwt Lkk{ {q¤S níkwt. íku{Lkk rÃkíkkyu íku{Lku ykX{k ð»kuo
Þ¿kkuÃkrðík ykÃku÷e. íku{Lkk rÃkíkk Þs{kLkð]r¥k (økkuhÃkËw) fhíkk. {q¤S íku{Lku {ËËYÃk Úkíkk.
À yjmannI idkrIne sasre7I ipyr teDva gya

piv3 ivcar piv3 Aacar, sTs>g teno 6e Aek Aawar

ko9I v>dn mu2= v8IRne, gu8na> Aaix' Aapo rI=ne

À ib/9nna> `e"0 Aiqneta Aelke gInes _ AoSkar AevoDR

À nrkma> _ 4DIya2o _ p>5a trIke....
©enrh ð[Lkk{]ík økZzk ytíÞLkk 26{kt «fhý{kt fnu Au fu :
su{ {Þkhk{ ¼è Au íkÚkk {q¤S çkúñ[khe Au íkÚkk rLk»fw¤kLktË Mðk{e Au.
yuðe òíkLkk su nkuÞ íkuLku †e ÄLkkrËf ÃkËkÚkoLkku Þkuøk ÚkkÞ íkku Ãký yu zøku Lkrn.

çkúñ[kheLku òøkúík, MðÃLk yLku Mkw»kwrÃík yu{ ºkýuÞ yðMÚkk{kt ©enrhLkwt y¾tz ®[íkðLk hnuíkwt.
À qgvanne l[ne qaGya...

À mojDI tel lgava _ ivmu5 _ s>Ts>gno 5p

..............................................

À pu~'otmnaray8 sa7e sO7I vware sa7e rhevan laq mu2= b/hmcarIne

À qo2p8 _ ramk7a _ gamk7a

¼tu¤e hu ¼hðtzý nrh™ u ðu[ ðt™ u [ t÷e hu... xuf 0
r„ rhðhÄthe™ u W… tze, { xwf e{ tk ½t÷e hu. ¼tu¤e0 1
þuhey u þuhey u ËtOE …tzu, f tuE ™u ÷uðt { tuhthe hu;
™ tÚt y ™ tÚt™ tu [ tixt ðå[ u, ðu[ u y trnh ™ the hu. ¼tu¤e0 2
¼õ‚s™ tu™ t ¼tøÞu ðús{ tk, «„ xât y k‚hò { e hu;
OE tË÷zt™ u ÷tz ÷ztðu, ™ hËIÞt™ t Mðt{ e hu. ¼tu¤e0 5

À ba2knu> qo2p8 _ hva Aag2na iVhlma>7I ke pa62na_ Aap8a beynI ka-I

À rI\ava2o …… ~. ; ƒ‡ mara ƒ‡ tara tu> ka-je

À ivsngr jta p&7rno p/sad

ÍýÐç‘áë ’ëÒçï ÍâÀÛ ËâÓä, ÊäÄâ áâÕÈâ tÒâï Ïý¢¿âÓäñ

ÈëÌë ÍçÓ ÐãÇ ÍâÀâ ÕÛâÕâ, ÖâÑâ ÍTÉÓ Îëï»Òâ ÅÓâÕâ.

Ïý¢¿âÓä »Úë áÚí SÒâÑ, ÑÌë Õâ½×ë ’ë áëÚ ÄâÑñ

ÈíÒ ÍçÓÑâï Èë ÍâÀí Ì ’ø, ÊëÚë ¾âÒÔ Éå Êçð¼ä Éâø.

ÕÛä ÈÑÌë ÖëÕ» ÑçÁ ÁëÕí, ÌãÚ áâ Êë×Ñâï ÑÛë áëÕíñ

ãÝÐçÕÌÍãÈ ÏíãÔÒâ tÒâÓë, »Úí kÒâï Àë ÁÕâÌçï ÈÑâÓë.
Ïý¢¿âÓä »Úë áÚí ÌâÉ, Úçï Èí áâÕä× áâÍÌä ÖâÉñ
»Êä ÁçÊí Ì ÓÚçï Á½ÓâÒâ, ’Ò »âÒâ tÒâï »âÒâÌä ÀâÒâ.

À krsn= xe0no idkro ivso _ pe9ma> go2o cDYo 6e _ sevama> gerhajr _ 5obo Aek
mI0anu> pa8I

...............
À piv3 =vn
À gu~in"0a
À seva Ae j =vn
À shnxIlta
À b/hmcyR

À p/di\8a pr7I kUdI pa8I payu

;b )vh mkup hu, fu ltrwF kthElu...2

yk;th ]gip Iu hu, fu ;blu khktlu<

bllt blih' vwhEgt, dw=kF; edh]thE<

btk )vh bü btY~F, ltRgwF mhkm kthE...Hl0
c_ÍtlFo fYu yu IcE )vh, mhkm ltrwF kthE...btkt0
Iuj Iecjt‘lE bWhe; )vh,
YtFhu btht ìt= kthE kthE ltrwF hu..lt'0
lu=tbtF htrwF hu lu=tbtF htrwF hu lt'‘lu,
H;l fhElu hu bthtF lu=tbtF htrwF.. zuf0
kgtp bu ;i klbt&E, kgtp bu ;i klbt&E<
kgtp bu ;i klbt&E hu, enhlu mtzu kgtp bü ;i klbt&E...zuf 0
;lxtlE ytnt :gtdE, jdlE yu mt'u jtdE<
biYE YwF qW]h qt&E hu...enh0 1

À hnuman= _ gopIna7=

À +e2Ima> idkra _ mara mharajnu> kam to pu~ 7ay...

Mkt. 1902{kt ¼kËhðk ðË y{kMkLku rËðMku çkúñ[kheS çke{kh ÚkÞk.
Ãkhtíkw økkuÃkeLkkÚkSLkk {trËhLku AkuðhkððkLkwt fkÞo çkkfe níkwt. íkku AuÕ÷u Ãkwtò þuXLku
300/- Y. ykÃÞkLku fÌkwt fu, yk ºký Úkkt¼÷k AkuðhkððkLkk çkkfe Au íku fk{
Ãkqýo fhkðòu. {khu yksu Äk{{kt sðwt Au. íÞkhu rþ»Þ þktíkkLktËS fnu, yksu
MkqÞo økúný Au {kxu fk÷u Äk{{kt sòu, íÞkhu fnu, yksu økúný Lknª ÚkkÞ yLku
y{kMkLkk rËðMku hks¼kuøkLke ykhíke fhe Ãkkuíku «MkkËe sBÞk. ÃkAe «MkkËe Mktíkku,
¼õíkku, Ãkk»koËku íkÚkk frzÞkLku ykÃkeLku fÌkwt ík{u Mkki ¼sLk fhòu. {Lku {nkhks
íkuzðk ykÔÞk Au yu{ fne ytík:áorü fhe Äk{{kt økÞk. íku ð¾íku yk¾wt ykfkþ
nòhku rð{kLkkuÚke AðkE økÞwt. rð{kLk{kt hnu÷k {wõíkku Ãkw»Ãkku yLku [tËLkLke ð]rü
fhíkk níkk.

ouYlbü ìtl evgt, lullbü ;thu<

(lYE vh ;l bl ]l kthE kthE xthu...Yb0
Yb ;i Yeh mY’lFo, ÌvmuF b;kthu<
Ybthu mwrmFví yuYE, ìt=‘kl Vgthu...Yb0 1

pr6ay 7[ne rHa hrdm re, imlaVya `I= sa7e kdm re

su5 du;5 n +eya jray re, 5ra 5p 5umarI de5ay re

7avu to 7avu mu2= jevu re, nih> 7ay Aem n khevu re

juAo =vn muku>d qgtnu> re, v2I gu~ sevk s>tnu> re

..................

...suLku ¼økðkLkLkku Lku MktíkLkku {knkíBÞ ¿kkLku Mkrník rLkùÞ nkuÞ íkuÚke
¼økðkLkLku yÚkuo ... fwxwtçkLkku íÞkøk fhu, ÷kuf÷ksLkku íÞkøk fhu, hkßÞLkku íÞkøk
fhu, Mkw¾Lkku íÞkøk fhu ... †e nkuÞ íkku Ãkwhw»kLkku íÞkøk fhu ... ÃkAe yk Mkðuo
nrh¼õíkkuLke ðkíkkoyku yufçkeò fuzu fhe ... hksçkkE íkÚkk ÷kzwçkkE íkÚkk
¼qsðk¤k ÷kÄeçkkELku {kíkkS ... ¼økðkLk yLku MktíkLku yÚkuo fÞwO íkuLku rðMíkkheLku
fnuíkk níkk.

fåA-¼qsLkk Mkki«Úk{ MkktÏÞÞkuøke ÷kÄeçkk níkk.

íku{Lkk ½kurzÞk ÷øLk ÚkÞu÷k. yux÷u fu LkkLke çkk¤fe níkk íÞkhu ÷øLk ÚkÞu÷kt
yLku ÷øLkLkk 3 ð»ko çkkË s íkuLkk Ãkrík økwshe økÞu÷k. ¿kkríksLkkuyu ô{h÷kÞf
÷kÄeçkkLku ÃkwLk: ÷øLk fhðk fnu÷ Ãký íku{ýu Lkk Ãkkze yLku ykSðLk MkktÏÞ
Ä{o Ãkk¤e SðLk rðíkkÔÞwt.
................
÷kÄeçkkyu økwhw hk{kLktË Mðk{e ÃkkMkuÚke ¼køkðíke Ëeûkk ÷eÄu÷ yLku íku{Lku
s økwhw yLku ¼økðkLk {kLkíkk. ©enrh ¼qs{kt ÃkÄkÞko íÞkhu {nkhksu ÷kÄeçkkLku
{¤ðk çkku÷kÔÞk íÞkhu ÷kÄeçkk fnu nwt hk{kLktË Mðk{eLke rþ»Þk Awt yLku ík{khkÚke
ô{h{kt {kuxe Awt íkuÚke nwt ík{Lku {¤ðk Lkrn ykðwt. ík{u ykðku. íÞkhu {nkhksu
íku{Lku Mk{krÄ fhkðe. Mk{krÄ{kt íku{ýu òuÞwt fu, økwhw hk{kLktË Mðk{e ©enrhLku
[k{h Zku¤u Au. ð¤e økwhwyu fÌkwt fu, nwt íkku zwøkzwøke ðøkkzLkkhku níkku ¾hk ¾u÷Lkk
¼sðLkkh íkku yk MknòLktË Mðk{e Au. ík{u íkuLke yk¿kk{kt hnku. ykðk ËþoLk
ÚkÞk íkuÚke ÷kÄeçkk økwhwLke yk¿kk rþhku{kLÞ økýe yLku fkuE òíkLkk MktþÞ ðøkh
©enrhLku {¤ðk {kxu økÞk yLku íku{Lkku áZ rLkùÞ fÞkuo.
...................
íkuykuLke ¿kkrík fkÞMÚk níke. yxf {nuíkk níke. íku{Lkk rÃkíkkLkwt Lkk{
LkÚkw¼kE níkwt. ÷kÄeçkkE MkkiÚke {kuxk Ãkwºke níkk. íku{Lku yuf çknuLk yLku ºký ¼kEyku : rþðhk{
LkkhkÞý yLku nrhSðLk yu{ ºký ¼kEyku níkk.
økwhwf]ÃkkÚke Mk{krÄLke ÂMÚkríkLku Ãkk{u÷k ÷kÄeçkk Þkuøk MkkÄLkk fhíkk. yksu
÷kÄeçkkLkwt ½h MkkuhrXÞk V¤e{kt fkÞMÚk þuhe{kt Au. nk÷ rþðhk{¼kELkk Ãkwºk
{kÄðSLkku ðMíkkh Au íkÚkk íku{Lkk ðtþ{kt fw÷eLk, «fkþ ðøkuhu Au. ©enrh ¼qs
ÃkÄkhíkk íÞkhu rþðhk{ íkÚkk nhSðLkLkk ½hu Wíkhíkk íkÚkk íku{Lku ½hu Úkk¤
s{íkk.
.................
÷kÄeçkkE yLku íku{Lkk ¼kEykuyu ©enrh ßÞkhu ¼qs ÃkÄkÞko íÞkhu
yLLkfqxkuíMkð fhðk fÌkwt íÞkhu ©enrh fnu, ík{u MkktÏÞÞkuøke Aku íkÚkk rLkðkon
Ãkqhíkwt s ÄLk ík{khk ½h{kt Au íkku yu ÄLk ík{khk rLkðkon{kt s ðkÃkhku. Aíkkt
÷kÄeçkkEyu fÌkwt fu, nwt íkÚkk {khk ¼kEyku Mkrník yk WíMkð fhkððk RåAeyu
Aeyu. íÞkhu ©enrhyu Mkt{rík ykÃke yLku ÷kÄeçkkEyu ¼qs{kt s «Úk{ ðkh
yLLkfqxLkku ¼ÔÞ WíMkð fhkðe ©enrhLke ð†y÷tfkhÚke Ãkqò fhe hkS
fÞko.
................
Ãknuhe ÃkkýeLkwt çkuzwt ¼he ykÔÞk. hMíkk{kt fkuEfu ÃkqAâwt fu, yk ík{u fkuLkwt ½h
{ktzâwt ? íkku fnu, ‘Mðkr{LkkhkÞýLkwt ½h {ktzâwt.’ ykðku þqhðeh sðkçk Mkkt¼¤e
Mkki ykùÞo{kt Ãkze økÞk.

kgtp bu ;i klbt&E, kgtp bu ;i klbt&E<

kgtp bu ;i klbt&E hu, enhlu mtzu kgtp bü ;i klbt&E...zuf 0
;lxtlE ytnt :gtdE, jdlE yu mt'u jtdE<
biYE YwF qW]h qt&E hu...enh0 1
vh=E ìE;b Vgthi, yrFx miYtd bthi<
hFxtvtlE cEf zt&E hu...enh0 3
c_ÍtlFo fuhu kYtju, fh mYtgi lFojtju<
'( YwF ;i b;ktjE hu...enh0 4

{Lku Ãknu÷k Äk{{kt {kuf÷e ÃkAe ík{u Äk{{kt

sòu.’ ykÚke ÷kÄeçkkEyu økk{Lkk MkíMktøkeykuLku fÌkwt fu, ‚ík{u fk÷u çkÃkkuhu s{eLku
ynª ykðòu. y{khu Äk{{kt sðwt Au.‛ Mkki ¼õíkku LkðkE ÃkkBÞk. çkeò rËðMku
¼õíkku ykðe økÞk yLku ÷kÄeçkkEyu Ãknu÷k {kíkkSLku Äk{{kt {kufÕÞk. çkÄkLku
ykïkMkLk yLku WÃkËuþ ykÃÞku yLku ÃkAe ykMkLkðk¤e Ãkkuíku Äk{{kt økÞk.
{kíkkSLke RåAk {wsçk çktLkuLkku yuf MkkÚku yÂøLk MktMfkh ÚkÞku. yk heíku hk{kLktË
Mðk{e yLku ©enrhLke f]ÃkkÚke ÷kÄeçkkE yLku {kíkkS çkúñÂMÚkrík Ãkk{eLku
MðíktºkÃkýu Ëun {qfeLku çkúñÄk{{kt økÞk.

fåA{kt Mktðík 2001{kt ¼qftÃk ÚkÞk çkkË íku fkÞMÚk þuheLkwt Lkðwt Lkk{fhý:
‘MkktÏÞÞkuøke ÷kÄeçkkE {køko’ íkhefu ÚkÞu÷ Au.