Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
KABUKLAR
Kabuklar
genellikle iki duvar arasına çelik bir gergi elemanı koyarak çözülür
Kare planlı
•Kabuklara ilişkin özellikler:
•1. Kabuk mümkün olduğunca ince kalınlıkta olmalıdır.
Bu durumda eğilme oluşmaz, membran davranışına uygundur.
Betonarme kabuklarda min. kalınlık tek eğrilikli kabuklarda 5
cm,
çift eğrilikli kabuklarda 4 cm den az olamaz.
A-A Kesitinde
uygunluk
mümkün olmaz.
4. Kabuklarda mümkün olduğu kadar yüzeysel yayılı yükler
etki etmelidir.Tekil yük etkimesi durumunda gerilme
yığılmaları ve eğilme oluşur.
L
b
Katlanmış plaklara benzer şekilde uzun tonoz
kabuğun üzerine etkiyen dış yüklerin bir kısmı alın
elemanlarına bir kısmı da uzun kenar kirişlerine
aktarılmaktadır. Kabuğun uzun doğrultuda açılmasını
engellemek için uçlarda alın elemanları, perdeler,
çerçeveler, kafes kirişler veya gergili kemerler
düzenlenebilir.
Uzun tonoz kabuklarda uçların
rijitleştirilmesi için:
1. Uçlardaki kabuk kalınlığı arttırılarak oluşturulan
kemerler kolonlara mesnetlenir ve ayrıca yanal
etkileri karşılamak içi gergi çubukları konur.
2. Uçlarda oluşturulan taşıyıcı duvarlar hem düşey
mesnetlenmeyi sağlar hem de yanal etkilere karşı
perde duvar olarak davranır. Aslında uzun tonoz
kabuktaki kemer etkisi sadece uçlarda değil bütün
kabuk uzunluğu boyunca meydana gelir. Bunun
sonucunda kabuğun bütün uzunluğu boyunca kemer
itki kuvvetleri (yatay mesnet tepkileri) oluşur.
Uzun tonoz kabuklar yaklaşık 40 m uzunluğa ve
12.5 m açıklığa kadar uygulanmıştır. Burada kabuk
yüksekliği 5 m ye kadar çıkmaktadır. Kabuk
yüksekliği olarak açıklığın onda biri alınabilir. Uzun
tonoz kabukların en kesit biçimlerini üzerine etkiyen
dış yükleri öncelikle alın elemanlarına aktaracak
şekilde tasarlamak gerekir.Daha çok daire kesitli
uzun tonoz kabuklar tercih edilmektedir. Daire
kesitli tonozlarda en uygun kesit mesnetlerine
düşey yük aktaran yarım daire kesitler olmaktadır.
Mekan etkisi daha iyi olan alçak tonozlarda ise
kenarlardaki itki kuvvetleri artacak dolayısıyla
kenar kirişlerin kesitleri büyüyecektir. Kenar
kirişlerin büyümesiyle de hem kenar kirişleri ile
kabuk arasındaki rijitik farkı artacak hem de
ağırlığı artan kenar kirişler daha fazla eğilmeye
maruz kalacaklardır.
Çok gözlü uzun tonoz kabuk durumunda bitişik
kabuklardaki kemer itkileri birbirini dengeler ve
yalnız ilk ve son kabukların ince kiriş olarak
davranan serbest uçlarındaki itkilerin karşılanması
gerekir. Burada ince kiriş gibi davranan kabuk
serbest kenarları, uzun kenar boyunca oluşan
itkileri (basınç kuvvetlerini) uçlarındaki mesnetlere
aktarır ve burkulmasının önlenmesi için de takviye
edilmiş olmamaları gerekir. Bunun içinde kabuğa
genellikle dik bir başlık eklemek gerekir.
Tonoz kabuklar geniş alanları örtmek için
endüstri yapılarında yaygın olarak
kullanılmaktadırlar. Bu amaçla uzun tonoz
kabukların birkaçı yanyana getirilerek sürekli
silindirik kabuklar oluşturulur. Bazı silindirik
kabuklar gün ışığına izin vermesi için süreksiz
olarak da düzenlenebilir. Yan yana birleştirilmiş
biçim, tekli,ikili,üçlü şeklinde kabukların yanyana
getirilmesiyle serbest form oluşturulabilir. Silindirik
kabuklar enine doğrultuda katlanarak ve ortada
yükseltilerek de birleştirilebilir.
Kimbell Art Museum
Fort Worth
Cylindrical shell
Konik kabuklar
(Kaliforniya üniversitesi)
Hiperbolik paraboloid basık olduğu takdirde,
başlıca membran gerilmeleri, aynı şiddette kayma
gerilmelerini doğrudan çekme ve basınç
gerilmelerine özdeştir. Bu gerilmeler kabuğun her
yerinde aynı değerdedir. Ayrıca, membran
gerilmelerinin kabuğun kalınlığı boyunca düzgün
yayılı olmaları nedeniyle, kabuğun yüzde yüz etkin
çalıştığı söylenebilir ve herhangi bir kesitin
herhangi bir noktası eşit gerilme altındadır.
Paraboloidde oluşan membran gerilmeleri kabuğa
etki eden toplam düzgün yayılı yük ile doğru, kabuk
yüksekliği ve kabuk kalınlığı ile ters orantılıdır.
Kabuğun burkulmasına neden olabilecek yüksek
basınç gerilmelerinden kaçınmak için, kabuk
yüksekliğinin açıklığın altıda biri ile onda birinden
az olmaması gerekir.
Los Manantiales Lokantası Mexico
Tasıyıcı sistem
(ızgara eğrisel kirisler
Basınç çemberi ve prefabrike elemanların oluşturduğu
kaburgaların görünümü
Kresge oditoryumu, Cambridge
Colorado da bir mağaza düz kenarlı H.P kabuk. Mesnetler kabuk
eğimine uygun tasarlanmıştır. Böylece temeldeki tepki kuvvetleri
ile kabuktan gelen yükler eksenel karşılanabilmektedir. Kabuk