BÀI 2

CÔNG SUẤT VÀ ỔN ĐỊNH ĐIỆN ÁP

TRÊN ĐƯỜNG DÂY TRUYỀN TẢI

I. CÔNG SUẤT TÁC DỤNG VÀ CÔNG SUẤT PHẢN KHÁNG

Trình tự thí nghiệm:
1.Mắc mạch như hình 2-5, hãy đo E, I, P, Q khi điều chỉnh điện áp của Power
Supply lên 380V và sau đó ghi lại kết quả vào bảng 2-1.

2.Thay thế ba tải trở trên bằng ba tải cảm có cảm kháng có giá trị cũng là
1100W và ghi lại kết quả vào bảng 2-1.
3.Lặp lại thao tác bước 2, nhưng sử dụng ba tải dung có dung kháng 1100W và
ghi lại kết quả vào bảng 2-1.
4.Lặp lại thao tác bước 2, nhưng tải là ba tải trở 1100W mắc song song với ba
tải dung có dung kháng 1100W . Ghi lại kết quả vào bảng 2-1.
Công suất tác dụng có bị ảnh hưởng khi bật/tắt công tắc tải dung?
…………………………
Công suất phản kháng có bị ảnh hưởng khi bật/tắt công tắc tải trở?
…………………………
5.Lặp lại thao tác bước 2, nhưng tải là ba tải trở 1100W mắc song song với ba
tải cảm có cảm kháng 1100W . Ghi lại kết quả vào bảng 2-1.
Tại sao công suất tác dụng bị ảnh hưởng chút ít khi bật/tắt công tắc tải cảm?
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………..
Công suất phản kháng có bị ảnh hưởng khi bật/tắt công tắc tải trở?
…………………………
6.Lặp lại thao tác bước 2, nhưng tải là ba tải dung có dung kháng 1100W mắc
song song với ba tải cảm có cảm kháng 1100W . Ghi lại kết quả vào bảng 2-1.
Có phải các tụ điện cung cấp đủ công suất phản kháng mà cuộn cảm cần
không?
…………………………

Trang 5
 Giải thích ngắn gọn tại sao?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……..
Tụ điện có thể được xem như là một nguồn cấp công suất phản kháng hay
không?
…………………………
7.Mắc mạch như hình 2-5 nhưng tải là động cơ cảm ứng roto ba pha không
tải. Ghi lại kết quả vào bảng 2-1. Động cơ này có tiêu thụ công suất tác dụng
và công suất phản kháng?
…………………………
Công suất tác dụng và công suất phản kháng như thế nào?
Động cơ có tiêu thụ công suất tác dụng và công suất phản kháng. Lúc này P
và Q có cùng chiều từ trái sang phải.
8.Biết rằng công suất biểu kiến (S) có đơn vị là vôn-ampe (VA) được
tính bằng biểu thức sau:
S = P2 + Q2
Hãy tính công suất biểu kiến trong bảng 2.1.
Bước Tải E I P Q S S = EI 3
V A W Var VA
1 R
2 XL
3 XC
4 R//XL
5 R//XC
6 XL//XC
7 Động cơ

9. Mặt khác, công suất biểu kiến (S) của một mạch điện cũng được tính bằng
biểu thức:
S = EI 3
Hãy tính công suất biểu kiến, sau đó so sánh với kết quả tính được trong
bước 8.
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..

Câu hỏi
1. Tải Z được cung cấp bởi nguồn điện xoay chiều 220V như hình 2-6. Hãy
xác định chiều truyền của công suất tác dụng và công suất phản kháng nếu tải Z là:

Trang 6
a) Tải trở : ………………………………………………………………………..
b) Tải cảm: ………………………………………………………………………..
c) Tải dung: ………………………………………………………………………..
d) Tải trở song song tải cảm: …………………………………………………..
e) Tải trở song song tải dung: …………………………………………………..
f) Tải cảm song song tải dung: …………………………………………………..
g) Động cơ: ……………………………………………………………………

Hình 2-6

2. Cho mạch như hình 2-7. Hãy tính công suất tác dụng và công suất phản kháng.

Hình 2-7

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
3. Một nguồn áp 69kV cung cấp tải nối sao có tổng trở 100W / pha . Hãy tính
công suất tác dụng phát ra.

Trang 7
.......................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
......

4. Giải thích ư nghĩa của phát biểu sau: “Cuộn cảm tiêu thụ công suất phản
kháng trong khi tụ điện lại là nguồn cung cấp công suất phản kháng”.

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
5. Một đường dây điện ba pha, như trên hình 2-8, phát công suất tác dụng và
công suất phản kháng được cho trong bảng 2-2. Hãy tính công suất tác dụng và
công suất phản kháng mà dây đã tiêu thụ.

P1 Q1 P2 Q2 P LINE Q LINE
kW kVar kW kVar kW kVar
+100 +10 +95 +5
+100 +10 +95 -10
+100 -10 +95 -25
-100 +10 -105 +5

Bảng 2-2
6. Một đường dây ba pha hoạt động ở một điện áp E cung cấp công suất cho một
tải nối sao có trở kháng là Z/pha (W) . Chứng minh rằng công suất biểu kiến tổng
cộng được tính bằng biểu thức:
E2
S=
Z

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………….

II. ĐƯỜNG TRUYỀN CÔNG SUẤT VÀ ỔN ĐỊNH ĐIỆN ÁP CỦA

ĐƯỜNG DÂY TRUYỀN TẢI ĐƠN GIẢN
Trình tự thí nghiệm
1. Hãy kết nối như hình 2-13. Điều chỉnh điện áp của Power Supply lên 380V.
Đặc biệt chú ư kết nối Watt kế/Var kế phải theo đúng thứ tự pha.

Trang 8
 Hình 2-13

Ghi lại giá trị

P1 =………………. P2 = ……………….
Q1 = ………………. Q2 = ……………….

Mục đích của việc tiến hành mạch thí nghiệm:

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
2. Nối mạch như trên hình 2-14 với tổng trở của đường dây truyền tải là 400W
và tải là ba tải cảm nối sao, có cảm kháng 1100W .

Hình 2-14

3. Để hở mạch, hãy điều chỉnh điện áp E1 là 300V (giữ điện áp này không đổi
trong suốt quá trình thí nghiệm này). Hãy đo E1, P1, Q1 và I2, P2, Q2, sau đó ghi
kết quả vào bảng 2-3.
4. Kết nối tải (ba tải cảm có cảm kháng 1100W /pha, nối sao), đọc giá trị đo
được và ghi lại kết quả vào bảng 2-3.
5. Thay đổi tải là ba tải trở có giá trị 1100W /pha, đọc giá trị đo được và ghi lại
kết quả vào bảng 2-3.
6. Thay đổi tải là ba tải dung có dung kháng 1100W /pha, đọc giá trị đo được và
ghi lại kết quả vào bảng 2-3.
7. Hãy kết nối mạch như hình 2-14 với tải là động cơ cảm ứng roto ba pha,
đọc giá trị đo được và ghi lại kết quả vào bảng 2-3.
8. Ngắn mạch tải của đường dây truyền tải (ngắn mạch 2 pha bất kì), đọc giá
trị đo được và ghi lại kết quả vào bảng 2-3.
9. Hãy tính công suất tác dụng và công suất phản kháng được đường dây
truyền tải hấp thụ trong các bước 4,5,6 và ghi lại kết quả vào bảng 2-3.

Trang 9
 10. Hãy tính sự ổn định điện áp của đường dây truyền tải từ công thức:
E0 - EL
%ondinh = .100
E0
Với E0 là điện áp nguồn E1
EL là điện áp tải E2

Ghi lại kết quả vào bảng 2-3

Bước Tải E1 P1 Q1 E2 P2 Q2 P1 - P2 Q1 - Q2 Độ ổn
(V) (W) (Var) (V) (W) (Var) (W) (Var) địn
h
(%)
3 Mạch hở 300
4 Điện cảm 300
5 Điện trở 300
6 Điện dung 300
7 Động cơ 300
8 Ngắn mạch 300

Câu hỏi:
1. Một đường dây truyền tải ba pha có tổng trở 120W /pha cung cấp cho có tải
trở 160W /pha, nối sao. Nếu điện áp dây của nguồn cấp là 69kV, hãy tính:
a) Điện áp pha
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
b)Dòng điện pha
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
c) Công suất tác dụng và công suất phản kháng cung cấp cho tải:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
d) Công suất tác dụng và công suất phản kháng tiêu tán trên đường dây
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……
e) Điện áp của tải

Trang 10
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
f) Công suất biểu kiến do nguồn cung cấp
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……

g) Tổng công suất tác dụng do nguồn cung cấp

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

Trang 11