1

AISSE - 2017-18
King Scheme - Board Exam - 2018 March
TELUGU

Marks: 80
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
uÛ≤>∑+ ` m 5I2R10 e÷s¡Tÿ\T
1.ÁøÏ+~ >∑<ë´ìï #·~$, <ëì ~>∑Te Ç∫Ãq Á|üX¯ï\≈£î dü]jÓÆTq »yêãT\qT mqTïø=ì Áyêj·T+&ç

i.lHê<∏äT&ÉT s¡∫+∫q Á>∑+<∏ë˝Ò$?

(n) ø±oK+&É+, ;ÛeTK+&É+, •esêÁ‹eTVü≤‘·à´+, Vü≤s¡$˝≤dü+
ii.lHê<∏äT&ÉT me] düeTø±*≈£î&ÉT?
(n)b˛‘·q düeTø±*≈£î&ÉT

m
iii.lHê<∏äT&ÉT ‘·q Vü≤s¡$˝≤dü ø±yê´ìï me]øÏ n+øÏ‘·$T#êÃ&ÉT?
(Ä)ne∫ ‹|üŒj·T´XË{ϺøÏ

co
iv.lHê<∏äTìøÏ >∑\ _s¡T<äT @~?
(Ç)ø£$kÕs¡«uÛÖeTT&ÉT
a.
v.lHê<∏äT&ÉT @ø±\+˝Àìyê&ÉT?
di
(n) 1385`1470 eT<Ûä´ø±\+
*ˇø=ÿø£ ÿ »yêãTøÏ 2 e÷s¡ T ÿ\T*
rin

uÛ≤>∑+ ` _
e

ÁøÏ+<ä dü÷∫+∫q ù|s¡T, ∫s¡THêe÷\‘√ $wüj·÷ìï $e]dü÷Ô ˝ÒK Áyêj·T+&ç. 5 e÷s¡Tÿ\T

re

1.düú\+, ‘˚~` 1/2 dü+uÀ<Ûäq 1/2 ∫s¡THêe÷ 1/2 dü+‘·ø£+ 1/2

a

*$wü j · ÷ qT >∑TD+>± ÁyêùdÔ ` 2 e÷s¡Tÿ\T

.c

*yêø£ ´ ìsêàD+, nø£ å s ¡ <√cÕ\T ˝Ò ≈ £ î +&Ü ÁyêùdÔ ` 1 e÷s¡ T ÿ

w

$wüj·T $es¡D : ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü >=|üŒ<äì, Ä>∑wüߺ 29e ‘˚~ ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ~H√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£îHêïeTì,
w

Ä s√E |ü<ä´|üsƒ¡q b˛{°\T, ø£<∏ä\T, ø£$‘·\T, yê´düs¡#·qb˛{°\T »]>±j·Tì eTTK´ n‹~∏>± ‘Ó\T>∑T
(ø£$) |ü+&ç‘·T\T |æ*à dü‘·ÿ]+#ês¡ì Ç‘ê´~ $wüj·÷\T. ªª<˚X¯uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T ˝…dü‡µµ`
w

3.ÁøÏ+~ yê{Ï˝À @<˚ì ˇø£<ëìì >∑T]+∫ ¬s+&ÉT e+<ä\ |ü<ë\≈£î $T+#·≈£î+&Ü yê´dü+
Áyêj·T+&ç. 8 e÷s¡Tÿ\T
* o]¸ø± Á|üø£≥q ` 2 e÷s¡Tÿ\T Á|ü‘˚´ø£eTT>± ôV≤&ç¶+>¥ ô|≥ºø£b˛sTTq |òüsê«˝Ò<äT
(ñb˛<ëÈ‘·+)
 2
* $wüj·T$X‚¢wüD ` 3 e÷s¡Tÿ\T
* ñ|üdü+Vü‰s¡+ ` 12 e÷s¡Tÿ\T
* C≤rj·÷\T ñ|üjÓ÷–dü÷Ô, dü]jÓÆTq uÛ≤e+‘√ yêø£´ìsêàD+ #˚dæq#√ ` 2 e÷s¡Tÿ\T
(nø£ås¡<√cÕ\T ˝Ò≈£î+&Ü)
1.yêsêÔ |üÁ‹ø£\T 2.$C≤„qj·÷Á‘·\T
3.$<ë´s¡Tú\T`dü+|òüTùde 4.yê‘êes¡Dø±\Twü´+

uÛ≤>∑+ ` dæ 4 e÷s¡Tÿ\T
4.ÁøÏ+~ |ü<ä´bÕ<ëìøÏ >∑D$uÛÑ»q #˚dæ ~>∑Te Ç∫Ãq Á|üX¯ï\≈£î dü]jÓÆTq düe÷<Ûëq+ mqTïø=ì
Áyêj·T+&
+&ç

I I I IUI UII I UI I U I I UI UI U

m
düTs¡T∫ s¡‘ês¡ ø±≈£îdüT eTXÀ_Û quÛÀ+>∑ DuÛÑ÷$T >±\eT

1. (á) #·+|üø£e÷\
co
( @ eè‘·Ô+) ` 1
a.
2. (Ä) q » uÛÑ » » » s¡ ( >∑D≤\T) ` 1
3. Ä 11 (j·T‹kÕúq+) ` 1
di

4. Ç 21 (nø£åsê\T) ` 1
rin

5.n\+ø±sê\T 2 e÷s¡Tÿ\T
i. z ø£ècÕí˙ ø°]Ô ```````
e

(n) ñ|üe÷\+ø±s¡+
re

ii. ˇø£ edüTÔe⁄ j·T<ës¡ú dæú‹ì $T+∫ e]í+#·T≥

(Ä) n‹X¯jÓ÷øÏÔ n\+ø±s¡+
a
.c

dü¬s’q »yêãT Áyêdæq#√ ` 2 e÷s¡Tÿ\T

w

6.|ü&Ü«<äT\T |üs¡eT>∑Tq|ü⁄&ÉT ````````````````````````````` 4I1R4 e÷s¡Tÿ\T

i.Ç, |ü&Ü«~ dü+~Û
w

ii.Á‹ø£eTT\q>± (Ä) Ä á @
w

iii.ÁøÏ+~ yêì˝À s¡T>±>∑eTdü+~ÛøÏ #Ó+~q ñ<ëVü≤s¡D

Ç) ù|<äsê\T
iv.>∑dü&É<äyê<˚X¯ dü+~Û dü÷Á‘·+
Ç)ªªÁ|ü<∏äeTMT~ |üs¡TwüeTT\≈£î >∑dü&É<äe\T ãVüQfi¯eTT>±q>∑Tµµ
dü]jÓÆTq düe÷<Ûëq+ >∑T]Ô+∫q#√ 4 e÷s¡Tÿ\T
 3
7.düe÷kÕ\T dü]jÓÆTq düe÷<Ûëq+ mqTïø=ì Áyêj·TTeTT.2 e÷s¡Tÿ\T
i.düe÷dü+˝Àì yÓTT<ä{Ï |ü<ä+ dü+U≤´yê#·ø£yÓTÆ‘˚
Ä) ~«>∑Tdüe÷dü+
ii.nqï<äeTTà\T nH˚ |ü<ä+ @ düe÷kÕìøÏ #Ó+~q ñ<ë:`
n) <ä«+<ä«düe÷dü+

8.C≤rj·÷\øÏ ns¡ú+ kı+‘· yêø£´Á|üjÓ÷>∑+ 2I2R4 e÷s¡Tÿ\T

i.‘êeTs¡ ‘·+|üs¡ ` düeTè~∆>±, $]$>±, m≈£îÿe>±
ii.ÄDÏeTT‘·´+ ` ÁX‚wü˜eTT, $\TyÓ’q~
iii.n&ÉT>∑Tq |ü&çb˛e⁄ ` ø£qTeTs¡T>∑T, ø°åDÏ+#·Tb˛e⁄
iv.n+<Ó y˚dæq #˚sTT ` H˚s¡Œ], HÓ’|ü⁄D´+
C≤rj·÷sêúìøÏ ` 1 e÷s¡Tÿ, kı+‘· yêø±´ìøÏ ` 1 e÷s¡Tÿ

m
co
9.ÁøÏ+~ yê{Ï˝À ¬s+&ÉT kÕyÓT‘·\≈£î nsêú\T 2I1R2 e÷s¡Tÿ\T
i.>√{Ï‘√ b˛j˚T<ëìøÏ >=&ɶ˝…+<äT≈£î: ` ∫qï düeTdü´qT ô|<ä›~ #˚j·TT≥
a.
ii.#·\¢≈£î e∫ÃeTT+‘·<ë∫q≥Tº: ` yÓTTVü≤e÷≥+
iii.#·÷dæ s¡eTà+fÒ ø±*à e∫Ãq≥T¢: ` #Ó|æŒq |üì‘√bÕ≥T #Ó|üŒq~ ≈£L&Ü düeTs¡∆e+‘·+>±
di

#˚j·T&É+.
rin

iv.‘·+‘˚ ã÷¬s\ ãT≥º˝À|ü&ɶ≥T¢: ` n<äèwüº+ ø£*dæsêe&É+

dü¬s’q ns¡ú+ Áyêdæq#√ 1 e÷s¡Tÿ
e
re

10.ÁøÏ+~ |ü<ë\≈£î |üsê´j·T|ü<ë\T 2I1R2 e÷s¡Tÿ\T

|üdæ&ç: ` (Ç) dü«s¡íeTT, ô|’&ç
a

eTTK+:` (Ç) e<äqeTT, ÄqqeTT

.c

dü]jÓÆTq düe÷<Ûëq+ >∑T]Ô+∫q#√ ` 1 e÷s¡Tÿ

w

uÛ≤>∑+ ` &ç
11.ÁøÏ+~ yêì˝À @<Ó’Hê ˇø£ Á|üX¯ï≈£î »yêãT Áyêj·T+&ç 4 e÷s¡Tÿ\T
w

i.neTsêe‹ kÕ+dü ÿ è‹ø£ yÓ ’ u Û Ñ e +:`

w

1.<˚X¯#·]Á‘·˝ÀH˚ ø±ø£ Á|ü|ü+#·#·]Á‘·˝À $•wü˜kÕúq+

2.sê»<Ûëìq>∑s¡+: ` ‘=* ‘Ó\T>∑T XÊdüq |òü\ø£+
3.|ü$Á‘·Á|ü<˚X¯+: ` >ö‘·eT ãT<äT∆&ÉT, uÖ<ä∆>∑Ts¡Te⁄ <ä˝…’˝≤e÷ ãT<äT∆ì <Ûë‘·Te⁄\qT ìπøå|æ+∫q
eTVü‰#Ó’‘·´+.
4.$X¯«$<ë´πø+Á<ä+: ` Ä#ês¡´Hê>±s¡T®qT&ÉT dü+#·]+#ê&ÉT. uÖ<ä∆$X¯«$<ë´\j·T+.
 4
5.neTsêsêeT+: ` lø£èwüí<˚esêj·T\T neTπsX¯«s¡TDÏí <ä]Ù+#ê&ÉT.
á $<Ûä+>± ÁbÕNq sê»<Ûëì q>∑s¡+>±, >ö‘·eTãT<äT∆&ÉT q&Éj·÷&çq |ü$Á‘· Á|ü<˚X¯+>±, •\Œø£fi≤
πø+Á<ä+>±, $<ë´πø+Á<ä+>± neTsêsêeT+>±, uÖ<ä∆, C…’q, XË’eeT‘ê\T Ä<äs¡D bı+~q Á|ü<˚X¯+. Ç‘ê´~
$wüj·÷\T Áyêdæq#√.

2.#·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Ád”Ô\T Á|ü<Ûëq+>± ñHêïs¡H˚ uÛ≤eq dü+bÕ<ä≈£î\≈£î ø£\>∑&ÜìøÏ ø±s¡D≤\T

$e]+#·+&ç?
* kÕe÷õø£ n_Ûeè~∆˝À, kÕe÷õø£ e÷s¡TŒ˝À¢ Ád”Ô\uÛ≤>∑kÕ«eT´+.
* Ád”Ô\#˚dæq b˛sê{≤\T, ñ<ä´e÷\T, sêDÏ+∫q s¡+>±\T
* yÓTT<ä{Ï kÕ] #·<äTe⁄≈£îqï Ád”Ô\T, $‘·+‘·T$yêVü≤+ #˚düT≈£îqï kÕVü≤düÁd”Ô\T, ñ<ä´e÷\T
#˚dæ C…’\TøÏ yÓ[flq Ád”Ô\T.
* yÓTT<ä{Ï ‘·s¡+ &Üø£ºs¡T¢, XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T, $<ë´~Û≈£î\T, dü+^‘· qè‘·´ø±s¡T\T, Hê≥ø£+ dæìe÷,

m
πs&çjÓ÷ e+{Ï s¡+>±˝À¢ ñqï Ád”Ô\qT |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô dü+bÕ<ä≈£î\T rdüT≈£îqï ìs¡íj·T+ #ê˝≤

co
>=|üŒ<äì #Ó|Œü ø£‘|· Œü <äT. dü+bÕ<ä≈î£ \T |ü&qç ÁX¯eT eT+∫ |ò*ü ‘êìï Ç∫Ã+~. <ë+‘√ #·]Á‘· ìsêà‘·\T>±
Ád”Ô\T Á|ü<Ûëq+>± ñHêïs¡H˚ uÛ≤eq dü+bÕ<ä≈£î\≈£î ø£*–+~.
a.
* dü]jÓÆTq CyêãT Áyêdæ á n+XÊ\≈£î eT]ø=ìï $wüj·÷\T bÕsƒ¡+ qT+&ç Á>∑Væ≤+∫
di

ÁyêùdÔ, 3 e÷s¡Tÿ\T uÛ≤cÕ yêø£´ìsêàD+ 1/2 e÷s¡Tÿ, nø£ås¡<√cÕ\T ˝Ò≈£î+&Ü e⁄+fÒ 1/2
rin

e÷s¡Tÿ Çe«e#·TÃ.
e

12.ÁøÏ+~ Á|üX¯ï˝À¢ ˇø£ Á|üX¯ï≈£î ≈£î¢|üÔ+>± »yêãT Áyêj·T+&ç 2e÷s¡ T ÿ\T

re

i.C≤q|ü<äT&ÉT ‘·q |ü≥ºD+ $TÁ‘·TDÏí |ü˝…¢≥÷s¡T≈£î m+<äT≈£î s¡eTàì ÄVü‰«ì+#ê&ÉT?

1.sêÁ‹|üP≥<ä #˚qT>∑≥Tº MT<ä qT+∫ #·÷ùdÔ Äø±X¯+˝À qø£åÁ‘ê\T yÓTs¡Tdü÷Ô`````
a

2.#·\¢ì>±*øÏ ô|’s¡T #˚sTT }>∑T‘·÷ Äq+<ëìï ø£*ZkÕÔj·Tì.

.c

3.‘·q $TÁ‘·T&çe+{Ï ÄÁs¡V∆ ≤ü è<äjT· T&ÉT |ü˝≥

¢… ÷fi¯ófl e∫à Çø£ÿ&É |ü&˚ ø£cÕº\qT ø£cÕº\T ‘=\–b˛‘˚
w

|ü˝…¢≥÷fi¯ófl e÷qe dü+|òü÷ìøÏ Çe«>∑\ Äq+<ä+ #·÷ùdÔ m|üŒ{Ϭø’Hê eT+∫<äì ‘·qø√dü+ yÓ\>∑|üfi¯ófl,
Hê]+» |üfió¯ fl, ≈£î]&û\T ñ+#êqì e∫à rdüTø=ì yÓfifl¯ eTì $TÁ‘·TDÏí |ü˝≥ ¢… ÷s¡TøÏ s¡eTàì ÄVü‰«ì+#ê&ÉT.
w
w

ii.∫Á‘·Á^e+
@ ej·TdüT‡˝À @y˚T+ #˚j·T>∑*Z+~?
* |ü⁄{Ϻq 2es√E qT+&ç ∫Á‘·Á^e+ ‘·q ‘·˝À¢‘·+Á&√ >∑÷{ÏøÏ e∫Ãq Á|ü‹kÕØ ‘·q eTT≈£îÿ‘Ós¡∫
ã+{Ïì ã+‹˝≤ ñ_“+#˚~.
* eT÷&É yêsê\ ej·TdüT‡q|ü⁄&ÉT, NeTì bı&ç∫ #·+|æ+~.
* ◊s√ yêsêìøÏ eT÷≈£îfi¯fl˝À ˙s¡T ‘ê–+~. ÄVü‰s¡+ dü+bÕ~+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚ùd~.
 5
* eTs√ ¬s+&ÉT yêsê\T >∑&ç#˚≥|üŒ{ÏøÏ ∫Á‘·Á^e+ m>∑s¡&É+ H˚s¡TÃ≈£îqï~.
Á|ü‹ bÕsTT+≥T≈£î 1/2 e÷s¡Tÿ
4 bÕsTT+≥T¢ Áyêdæq#√ 2 e÷s¡Tÿ\T

13.ÁøÏ+~ yê{Ï˝À ¬s+&ç+{ÏøÏ dü+<äs¡“¤düVæ≤‘· yê´K´\T 2I3R6 e÷s¡Tÿ\T

1.ªªneTsêe‹ n<äT“¤‘·yÓTÆq •\Œø£fi¯\≈£î ø±D≤∫µµ
(bÕsƒ¡+ ù|s¡T, <˚ì qT+&ç Á>∑Væ≤+|üã&çq~. s¡#·sTT‘· ù|s¡T, $es¡D)
ø£$ |ü]#·j·T+: ` 1 e÷s¡Tÿ dü+<äs¡“¤+: ` 1 e÷s¡Tÿ ns¡ú+: ` 1 e÷s¡Tÿ
|ü]#·j·T+:`
á yêø£´+ neTsêe‹ bÕsƒ¡+˝Àì~.
dü+<äs¡“¤+ :`
neTsêe‹˝À nXÀ≈£î&ÉT ì]à+∫q eTVü‰uÛÖ<ä∆dü÷ÔbÕìøÏ Ä#ês¡´Hê>±s¡T®qT&ÉT eTVü‰ÁbÕø±sêìï

m
ì]à+#ê&ÉT neTsêe‹ •yês¡T ÁbÕ+‘·+˝À yÓTø£+J #Ó˝≤¢#Ó<äs¡T>± |ü&çe⁄qï n<äT“¤‘· •\Œ dü+|ü<äqT

co
>∑T]Ô+#ês¡ì ‘Ó\T|ü⁄ dü+<äs¡“¤+˝Àì~.
uÛ ≤ e+: `
a.
neTsêe‹ dü÷Ô|ü+ ñqï‘·<äX¯˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT uÖ<ä∆_Û≈£åîe⁄\ y˚˝≤~ BbÕ\T yÓ*–+#˚yês¡≥
n+‘˚ø±ø£ •\Œdü+|ü<ä‘√qT Á|üø±•+#˚~. n+<äTπø ø£fi¯\≈£î ø±D≤∫ nsTT´+<äì uÛ≤e+.
di

2.e]#˚˝À ˙s¡T |ü&ɶ~ ˙s¡T sêyê*

rin

|ü]#·j·T+:`
á yêø£´+ ªuÀsTT ;ÛeTqïµ s¡∫+∫q ªªC≤q|ü<äTìu≤ãTµµ
e

dü+<äs¡“¤+:`
re

$TÁ‘·TìøÏ ˝ÒK Áyêj·T˝Òø£ b˛e&ÜìøÏ ø±s¡D+ #ÓãT‘·Tqï dü+<äs¡“¤+˝Àì~.

uÛ ≤ e+:`
a

‘·q $TÁ‘·TìøÏ ˝ÒK ÁyêdüTÔ+&É>± ø√≥j·T´ nH˚¬s’‘·Te∫à e]≈£î|üŒ y˚dæq #˚˝ÀøÏ ø±\Te˙s¡T
.c

#˚s¡T‘√+<äì, qTe⁄« sêyê\ì n+<äTe\q $TÁ‘·T&çøÏ Áyêj·Te\dæq ˝ÒU Ä\dü´+ nsTT+~.

w

(ã‘·T≈£î ‘Ós¡Te⁄ ø√dü+ kÕπ> Jeq b˛sê≥+)

w

3.dü‘·‡+>∑‹ ø£+f…˝Àø£eT+<äT y˚T˝Ò~j·TT˝Ò<äT

w

ø£$|ü]#·j·T+:`
á yêø£ ´ + |ü s ¡ e dü T Ô ∫qïj· T dü ÷ ] s¡ ∫ +∫q ˙‹#· + Á~ø£ ˝ Àì $TÁ‘· ˝ ≤uÛ Ñ + qT+&ç
Á>∑Væ≤+|üã&çq <ÛäqT´&ÉT˝Àì~.
dü+<äs¡“¤+: `
#·÷&Ü ø£s¡Tí&ÉT MD≤ ø£s¡Tíì‘√ #Ó|æŒq e÷≥\T $ì Væ≤s¡D´≈£î&ÉH˚ m\Tø£ ô|’ e÷≥\T
 6
|ü*øÏq dü+<äs¡“¤+˝Àì~.
uÛ ≤ e+:`
eT+∫ $TÁ‘·T\‘√ ùdïVü≤+ ø£+f… á ˝Àø£+˝À y˚T\T eTs=ø£{Ï ˝Ò<äì ô|’ yêø±´ìøÏ uÛ≤e+.

4.kÕe÷q´+>± #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Ád”Ô\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄<=s¡ø£<äT

ø£$ |ü]#·j·T+:`
á yêø£´+ z˝≤Z, edü+‘·, ø£\ŒHê dü+bÕ<äø£‘·«+˝À yÓ\Te&çq eTVæ≤fi≤es¡D+ nH˚ Á>∑+<∏ä+
qT+&ç Á>∑Væ≤+|üã&çq~.
dü+<äs¡“¤+: `
s¡#·sTTÁ‘·T\T eTVæ≤fi¯\qT Ç+≥s¡÷«\T #˚dæq|ü⁄&ÉT, #·]Á‘· ìsêà‘·\T>± Ád”Ô\T Á|ü<Ûëq+>±
ñHêïs¡H˚ uÛ≤eq ø£*Zq dü+<äs¡“¤+˝Àì~.
uÛ ≤ e+: `

m
@s¡+>∑+˝À #·÷dæq |ü⁄s¡TcÕ~Ûø£´‘· ø£qã&ÉT‘√+~. Ád”Ô\T »>∑Hêï<∏ä s¡<∏ä#·Áø±\T øÏ+<ä|ü&ç

co
q*–b˛‘·THêïs¡T. #·]Á‘·ìsêà‘·\T>± Ád”Ô\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ \_Û+#·&É+ ˝Ò<äT nì ns¡ú+.
a.
14.ÁøÏ+~ |ü<ë´\˝À ˇø£<ëìøÏ Á|ü‹|ü<ës¡ú+ Áyêj·T+&ç 7 e÷s¡Tÿ\T
e÷ düsê∆s¡T&ÉT `````````````````` <ë*à kÕ]+|ü⁄MT.
di

Á|üX¯ï|üÁ‘·+˝À πøe\+ Á|ü‹|ü<ës¡ú+ n&ç>±&ÉT ø±e⁄Hê.

rin

nq«j·TÁø£eT+ ` 1 e÷s¡Tÿ, |ü<ä$#˚ä<ä+ ` 1 e÷s¡Tÿ, ns¡úeTT ` 5 e÷s¡Tÿ\T

e

ø£$ : ` >∑&çj·÷s¡+ X‚wüXÊÁdæÔ, bÕsƒ¡+:` e÷‘·èuÛ≤eq

re

Á|ü‹|ü<ës¡úeTT:`
e÷ düsê∆s¡T&ÉT R e÷ôd’Hê´~Û|ü‹ (X¯Ss¡T&ÉT)
a

‘=+<äs¡HéG|ü&ç R ‘·«s¡|ü&ç, y˚–s¡|ü&ç

.c

ndü‘Y R #Ó&ɶ<Ó’q
w

e÷s¡Z+ãTqHé R |ü<ä∆‹˝À (<ë]˝À)

b˛jÓTHé R q&É∫Hê&ÉT
w

á<√dü+ãTHé R á n|üsê<ÛäeTTqT (‘·|ü⁄ŒqT)

w

ø£ì R ‘Ó\T‡ø=ì, |ü]o*+∫

H√#·TÃø√≈£î R u≤<Ûä|ü&É≈£î (eTT)
Ç|ü⁄Œ&ÉTG@ R Ç|ü⁄Œ&˚ (ádüeTj·TeTTH˚)
ìqTHé R ìqTï
>∑èVü≤+ãT R ˙ Ç+{ÏøÏ
 7
#˚s¡TÃ<äTHé R #˚s¡TkÕÔqT
Hêôd’q´+ãTqT R HêùdqqT
‘√&ÉGø±Hé R düVü‰j·TeTT>±
|üì#Ó<äHé R |ü+|æ+‘·TqT
HêG‘·*¢Gø±Hé R Hê‘·*¢e˝…
‘√&ÉTGø±Hé R k˛<ä]e˝…
<√dæfi¯¢Hé R n+»*|òüT{Ï+∫ dü>ös¡eeTT>±
q&ç|æ+#·T<äTHé R ˙ H˚Á‘ê\ j·T+<äT
‘ê]àHé R ø£åeT (zs¡TŒqT)
kÕ]+|ü⁄MT R Á|üdü]+|üCÒj·TTeTT!
uÛ ≤ e+:`
e÷ düsê›s¡T ‘=+<äs¡bÕ≥T e\¢ »]–q á <√cÕìøÏ u≤<Ûä|ü&É≈£î. ìqTï Ç|ü⁄Œ&˚ ˙ Ç+{ÏøÏ

m
#˚s¡TkÕÔqT. Hê ôd’Hê´ìï ‘√&ÉT>± |ü+|ækÕÔqT. Hê‘·*¢>± uÛ≤$+∫ ìqTï <√dæfi¯flô|’ q&ç|ækÕÔqT. ˙ ø£qTï˝À¢

co
düVü≤Hêìï ì\T|ü⁄eTT nì ôV’≤+<äe Ád”Ô‘√ •yêJ |ü*øÏHê&Éì uÛ≤eeTT.
a.
11.‘·q <˚X¯+ãT ```````` uÛÑø£Ô∫+‘êeTD°!
ø£$: ` e&Ü›~ düTã“sêj·Tø£$, bÕsƒ¡+:` X¯‘·ø£eT<ÛäT]eT
di

Á|ü‹|ü<ës¡úeTT:`
rin

uÛÑø£Ô∫+‘êeTD° R uÛÑ≈£îÔ\≈£î ø√]ø£\qT Ç#·TÃ

eTDÏe+{Ïyê&Ü!
e

<˚yê R z|üs¡e÷‘êà!
re

‘êqTHé R ‘êqT
‘·q R ‘·q jÓTTø£ÿ
a

<˚Vü≤GÄ‘·Tà\HéR X¯Øs¡eTTqT, eTqdüT‡qT

.c

dü<ë R m\¢|ü⁄Œ&É÷
w

@G‘Ói+>∑Tq R @$<ÛäeTT>± Áù|$T+#·TH√

n≥T¢ R n<˚$<ÛäeTT>±
w

‘·q<˚X¯+ãTHé R ‘·q dü«<˚X¯eTTqT

w

dü«uÛ≤wüHé R ‘·q e÷‘·èuÛ≤wüqT

HÓ’»eT‘·eTTHé R dü«eT‘·+, C≤‹ì
ndüà‘Y R eTq jÓTTø£ÿ
dü‘YGÄ#ês¡eTT˝ŸR eT+∫ dü+Á|ü<ëj·÷\qT
Áù|$T+∫ R n_Ûe÷ì+∫
 8
‘·‘Y R Ä yê{Ï jÓTTø£ÿ
|òüTq‘ê R >=|üŒ‘·qeTT jÓTTø£ÿ
nyê|æÔøÏHé R bı+<äT≥≈£î
kÕ<Ûäq+ãT\TGn>∑TRñ|üø£s¡DeTT˝…’q
dü‘YGø±s¡´eTTà\HéReT+∫ |üqT\qT
#˚j·THéGø± R #˚j·TT≥≈£î
nqTe⁄GW R ‘·–q<Ó’q
ãT~∆ R ‘Ó*$ì
Á|ü»≈£îHé R »qT\≈£î
ˇdü+>∑TeTTGáR ø£\T>∑CÒj·TTeTT!
uÛ ≤ e+:`
uÛ≈Ñ î£ \
Ô ≈£î bÕ*≥ ∫+‘êeTDÏjTÆÓ q zkÕ«MT! me¬sH’ ê ‘·q X¯Øsêìï, Ä‘·àqT m{≤¢ n_Ûe÷ìkÕÔ&√.

m
n˝≤π> ‘·q <˚XÊìï ‘·q uÛ≤wüqT, ‘·q eT‘êìï, Ä#êsêìï ≈£L&Ü n_Ûe÷ì+#˚≥≥T¢, yê{Ï Wqï‘ê´ìøÏ

co
kÕ<ÛäHê˝…’q eT+∫ |üqT\qT #˚ùd≥≥T¢ ‘·–q ãT~∆ì Á|ü»\≈£î Á|ükÕ~+#·eTì uÛ≤eeTT.
a.
15. ÁøÏ+~ yêì˝À ˇø£ Á|üX¯ï≈£î ` »yêãT Áyêj·T+&ç 4 e÷s¡Tÿ\T
i.e÷‘·èuÛ≤eq Ä<Ûës¡+>± •yêJ e´øÏÔ‘ê«ìï $e]+#·+&ç?
di

$wüj·T $es¡D ` 3 e÷s¡Tÿ\T, uÛ≤wü uÛ≤ee´ø°Ôø£s¡D HÓ’|ü⁄D´+ ` 1 e÷s¡Tÿ

rin

&Üø£ºsY >∑&çj·÷s¡+ y˚+ø£≥ X‚wüXÊÁdæÔ>±s¡T •yêJ e´øÏÔ‘ê«ìï n<äT“¤‘·+>± ∫Árø£]+#ês¡T.

uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹: ` Væ≤+<ä÷ eT‘·+ |ü≥¢ >ös¡e+, dü+Á|ü<ëj·T\ |ü≥¢ >ös¡e+ •yêJ m≈£îÿe,
e

‘√{Ïyê]|ü≥¢ Áù|e÷<äsê\‘√ yÓT*π>yê&ÉT. Ç‘·s¡ eT‘·düTÔ\qT >ös¡$+#˚yê&ÉT. ‘·q ôd’ì≈£î\T>±ì,

re

n~Ûø±s¡T\T>±˙ ‘·|ü⁄Œ #˚ùdÔ düVæ≤+#˚yê&ÉTø±<äT.

Ád”Ô\ $wüj·T+˝À •yêJ Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<ä∆ #·÷|æ+#˚yê&ÉT. |üs¡Ád”Ô\qT ø£qï‘·*¢>± uÛ≤$+#˚yê&ÉT.
a

j·Teq <˚X|¯ ⁄ü Ád”Ô |üfº… ã+B>± k˛Hé <˚e⁄&ÉT rdüT≈£îsê>± ÄÁ>∑V‰ü ìï Á|ü<]ä Ù+#ê&ÉT. Ád”\
Ô T |ü⁄D´<˚e‘·\˙
.c

yê]ì nee÷ì+#·&+É eTq Væ≤+<ä÷ dü+Á|ü<ëj·T+ø±<äì #ÓbÕŒ&ÉT. k˛Hé <˚e⁄&ÉT ‘·q ‘·|⁄ü ŒqT ‘Ó\T‡ø=ì
w

ø£å$T+#·eTì n&ç–q|ü⁄&ÉT eTìï+∫q XÊ+‘· dü«uÛ≤e⁄&ÉT. Ád”Ô\qT nee÷ì+∫qyês¡T e+X¯+‘√

düVü≤HêX¯qeTj·÷´s¡ì $e]+#ê&ÉT.
w
w

ii.ø√|ü+ ø±s¡D+>± yê´düT&ÉT ø±oq>∑sêìï X¯|æ+#ê\qT≈£îHêï&ÉT ø£<ë! ªªø√|ü+ ` eTìwæ $#·ø£åDqT

q•+|ü CÒdüTÔ+~µµ nì n+X¯+:`
1.ø√|ü+ eTìwæ˝Àì $y˚ø±ìï, $#·ø£åDì b˛>={Ϻ ñÁ<˚ø£+ ø£*ZdüTÔ+~. ÄdüeTj·T+˝À ‘êy˚T+
#˚düTÔHêïs√ ‘Ó*j·Tø£ ˇfi¯ófl eTs¡∫ Á|üe]ÔkÕÔs¡T nqï $wüj·÷ìï bÕsƒ¡+ Ä<Ûës¡+>± sêj·÷*.
 9
16.ÁøÏ+~ yêì˝À ¬s+&ç+{ÏøÏ dü+<äs¡“¤ düVæ≤‘· yê´K´\T Áyêj·T+&ç 2I3R6 e÷s¡Tÿ\T
bÕsƒ¡+ ù|s¡T: ` 1/2 e÷s¡Tÿ, ø£$ù|s¡T: ` 1/2 e÷s¡Tÿ, dü+<äs¡“¤+:` 1 e÷s¡Tÿ
$es¡D:` 1 e÷s¡Tÿ
i.yÓHÓï\ yÓ*¢ bÕ\ÿ&É* Áy˚ø£<äq+ãTq uÒ]à ~≈£îÿ\Hé
ø£$|ü]#·j·T+:`
bÕsƒ¡+ ù|s¡T: ` yÓHÓï\, ø£$:` mi¿q, ø±\+: ` 14e X¯‘êã›+
dü+<äs¡“¤+: `
~≈£îÿ\H˚ ø=eTà\‘√ yÓ\T>∑T©H˚ #·Tø£ÿ\ |üPe⁄\‘√ Äø±X¯+ ô|<ä› #Ó≥Tº˝≤>± ø£ì|ædüTÔqï<äì
ø£$ e]í+∫q dü+<äs¡“¤eTT˝Àì~.
uÛ ≤ e+: `
bÕ\ø£&É* >∑s¡“¤+ qT+∫ |ü⁄{Ϻq yÓHÓï\ ñô|Œq˝≤ $»è_Û+∫q ~≈£îÿ\˙ï eTT+#Ó‹Ô+~ nì
ns¡ú+.

m
co
ii.eì‘ê s¡‘·ï+ãT©uÛÑe´ ôV’≤+<äe uÛÑ÷»+>∑eT |ü⁄D´<˚e‘·\T
ø£$|ü]#·j·T+: `
a.
á yêø£´+ >∑&çj·÷s¡+ y˚+ø£≥ X‚wüXÊÁdæÔ s¡∫+∫q l•euÛ≤s¡‘·+ ‘·èrj·÷XÊ«dü+ qT+&ç
Á>∑Væ≤+|üã&çq ªe÷‘·èuÛ≤eqµ˝Àì~.
di

dü+<äs¡“¤+: `
rin

$»j·T>∑s¡«+‘√ eT‘·TÔ˝À #Ó\πs– ˙ÁbÕD≤ìøÏ ˙y˚ Ä|ü<ä ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤yê! nì k˛Hé <˚e⁄ì

MT<ä ø√|ü+‘√ Ád”Ô\ >∑T]+∫ #Ó|ü⁄Œ dü+<äs¡“¤eTT˝Àì~.
e

uÛ ≤ e+: `
re

yÓTs¡T|ü⁄ r>∑ ˝≤+{Ï j·Teq Ád”Ôì uÛÑøÏÔ >ös¡yê\‘√ #·÷dü÷Ô ne÷à! Ád”Ô\T X¯óuÛÑÁ|ü<äyÓTÆq á
ôV’≤+<äe uÛÑ÷$Tô|’ dü+#·]+#˚ <˚e‘·\ì •yêJ |ü*¬øqT.
a
.c

iii.ã*#·Áø£e]Ô Ç+{ÏyêøÏ˝≤ nqï≥T¢qï~

w

bÕsƒ¡+: ` düeTTÁ<ä\+|òüTq+, ø£$:` nj·T´\sêEsêeTuÛÑÁ<äT&ÉT

dü+<äs¡“¤+: `
w

Vü≤qTeT+‘·T&ÉT ô|’¬ø>∑s¡>±H˚ n‘·&ç |æø£ÿ\ qT+&ç yÓ\Te&çq ô|<ä›>±*øÏ düeTTÁ<ä+ ¬s+&ÉT

w

bÕj·T\T>± N*+<äì ø£$ e]íí+∫q dü+<äs¡“¤+˝Àì~.

uÛ ≤ e+: `
bÕ‘êfi¯+ ã*ìyêdü düú\+. Vü≤qTeT+‘·T&ÉT düeTTÁ<ä+ô|’ y˚>∑+>± m>∑Ts¡T‘·÷ ñ+fÒ e∫Ãq
>±*øÏ düeTTÁ<äeTT N*, Ä bÕ‘êfi¯˝Àø£+˝Àì ã* Ç+{Ï yêøÏ* ‘Ós¡#·T ≈£îqï≥T¢+<äì ns¡ú+.
 10
iv.eTìwæ ø£qT $∫Ãq|ü⁄Œ&˚ yêì n+<ä#·+<ë\T #·$>=Hêï&ÉT.
bÕsƒ¡+ ù|s¡T: ` e÷DÏø£´MD, ø£$:` $<ë«Hé $X¯«+ (1915`1987)
dü+<äs¡“¤+: `
XÊÁdüÔ kÕ+πø‹ø£ Á|ü>∑‹‘√ düe÷q+>± kÕe÷õø£ JeqXË’* m<ä>∑&É+ ˝Ò<äì, dü>∑≥T J$ Jeq+
Ç+ø± bÕ‘êfi¯+˝ÀH˚ ñ+<äì ø£$ uÛ≤eq.
uÛ ≤ e+: `
eTìwæ ø£fi¯ófl ‘Ós¡e>±H˚ ‘·q #·T≥÷º ñqï Á|üø£è‹ n+<ëìï #·÷dæ |üs¡e•+#ê&Éì uÛ≤e+.

17.Á|üX¯ï ` »yêãT\T (ñ|üyê#·ø£+) 2I4R8

$wüj·÷ìøÏ ` 3 e÷s¡Tÿ\T, uÛ≤wü≈£î`1 e÷s¡Tÿ
1.sêeT\ø£åàDT\T $XÊ«$TÁ‘·j·÷>±ìï s¡øÏå+∫q eè‘êÔ+‘·+
1.$XÊ«$TÁ‘·T&ÉT <äX¯s¡<∏äTì e<ä›≈£î e∫à j·÷>∑s¡ø£åD≤s¡ú+ lsêeTTì |ü+|æ+#·eTì n&É>∑&É+.

m
2.>∑Ts¡Tùde (sêeTT&ÉT $XÊ«$TÁ‘·TìøÏ ùde\T #˚j·T&É+)

co
3.‘ê≥øÏe<∏ä (‘ê≥øÏì #·+|æq $<Ûëq+)
4.j·÷>∑s¡ø£åD ` á n+XÊ\qT ‘Ó*j·T#˚dü÷Ô dü+|òüT≥q\qT $e]dü÷Ô »yêãT ñ+&Ée˝…qT.
a.
2.sêeT\ø£åàDT\T d”‘·qT nH˚«wædü÷Ô |ü+bÕ düs¡düT‡ rsêìøÏ #˚]q eè‘êÔ+‘·+.
e÷Ø#·Tì #·+|æ ÄÁX¯e÷ìøÏ e∫Ãq lsêeTTìøÏ d”‘· ø£ì|æ+#·ø£b˛e&É+, d”‘·qT yÓ‘·T≈£î‘·÷
di

yÓfi¯ó‘·T+fÒ <ë]˝À s¡ø£Ô+‘√ ‘·&çdæq C{≤j·TTe⁄ ø£ì|æ+∫ sêeDT&ÉT d”‘·qT n|üVü≤]+∫q $wüj·T+
rin

‘Ó\|ü&+É , ø£ã+<ÛTä ì ø£<,ä∏ XÊ|ü$eTT≈£î&Ô q’Ó ø£ã+<ÛTä &ÉT d”‘ê<˚$ <=]πø ñbÕj·T+ #Ó|Œü ≥+ X¯ã] ÄÁX¯eT+
dü+<ä]Ù+#·&É+ ````` á $<Ûä+>± |ü+bÕ rsêìï #˚s¡Tø√e&É+.
e

3.sêeDTDÏí #·+|æ lsêeTT&ÉT |ü{≤º_Ûwæ≈£îÔ&Ó’ sêC≤´ìï bÕ*+∫q $<ÛëHêìï ‘Ó\|ü+&ç

re

j·TT<ä∆+˝À sêeD dü+Vü‰s¡+, $;ÛwüDTì |ü{≤º_Ûùwø£+, $;ÛwüDT&ÉT d”‘·qT |ü\¢ø°˝À sêeTTì

e<ä≈› î£ rdüT≈£îì sêe&É+, sêeTT&ÉT d”‘q· T d”«ø£]+#·&ÜìøÏ ìsêø£]+#·&+É d”‘· n–ïÁ|üyX˚ +¯ , d”‘êsêeTT\T
a

|ü⁄wüŒø£`$e÷q+˝À q+~ Á>±eT+ #˚s¡Tø√e&É+ ô|<ä›\+<ä] ÄodüT‡\‘√ lsêeT|ü{≤º_Ûùwø£+

.c

n+>∑s+¡ >∑yu’Ó eÑÛ +>± »s¡>&∑ +É , lsêeTT&ÉT Á|ü»\qT ø£qï_&É\ ¶ e˝… #·÷&É≥+``````` yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\qT
w

‘Ó\T|ü⁄‘·÷ »yêãT ñ+&Ée˝…qT.

4. sêeTT&ÉT ‘·+Á&çe÷≥ ì\u…≥&º +É ø√dü+ eqyêkÕìøÏ ãj·T\T<˚s&¡ +É Á|ü»\T sêeTTDÏí $&ç∫ô|≥º˝øÒ £
w

ø=+‘·<ä÷s¡+ sêe&É+, ‘·eTkÕq~ düMT|ü+˝À ìÁ~düTÔqï Á|ü»\qT e~* eTT+<äT≈£î kÕ–b˛e&É+,

w

>∑TVüQì kÕ«>∑‘·+, q~ì <ë{Ï+#·&É+ Á|ü»\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+<äì ÄÁX¯eTyêkÕìøÏ nqTyÓ’q

∫Á‘·≈£L≥+ nH˚ |ü$Á‘·yÓTÆq |üs¡«‘·Á|ü<˚XÊìøÏ #˚s¡Tø√e≥+....... á n+XÊ\qT $e]dü÷Ô düe÷<Ûëq+
ñ+&Ée˝…qT.