Ang Kamalayan at

Kahalagahan ng
Gatas ng Ina
"Ang Gatas ng Ina ay ang
Unang Bakuna”
TABLE OF CONTENTS
● Republic Act No. 10028 ….……………………………………………………………………… 5
● Breastfeeding/ Pagpapasuso ..….…………………………………………………………... 6
● Lactation/ Laktasyon .………………………………………………………………………….. 7
● Republic Act No. 7600 .………………………………………………………………………... 8
● Lactation Station ....……………………………………………………………………………... 8
● Breastfeeding, TSEK! ….…………………………………………………………………………. 9
● Breastfeeding Awareness Month ….………………………………………………………. 10
● Importansya ng Breastfeeding ….………………………………………………………….. 11
● Ang Gatas ng Ina ay ang Unang Bakuna.….…………………………………………. 12
● Ekslusibong Pagpapasuso ….……………………………………………………………..13 -15
● Kalamangan ng pagpapasuso para sa sanggol………………………………....16-20
● Kalamangan ng pagpapasuso ng ina at sa sanggol….……………………….. 21-22
● Manual Breasts Pump o Electric Breasts Pump……………………………………….23
● Papel ng Ama sa pagpapasuso ….……………………………………………………..25 - 29
● Mga paraan para sa pamilya at mga kaibigan na maaaring tumulong sa
pagtatagumpay ng pagpapasuso ….……………………………………………………….30
TABLE OF CONTENTS
● Mga kontra-indikasyon ng pagpapasuso ….……………………………………………….31
● Mga panganib ng hindi pagpapasuso…………………………………………………..32-33
● Importansya ng tamang pagpapasuso.............................................................34
● Ang tamang pagpapasuso ….…………………………………………………………………….34
❖ Tamang hakab, Areola lahat ….………………………………………………………35-38
❖ Hunger Cues ….…………………………………………………………………………….39-40
● Iba’t ibang uri ng posisyon sa pagpapasuso ….………………………………………….41
❖ Cradle hold ….…………………………………………………………………………………….42
❖ Cross-cradle hold ….…………………………………………………………………………… 43
❖ Football hold ….………………………………………………………………………………….44
❖ Side lying hold ….………………………………………………………………………………..45
● Para sa kambal: ….………………………………………………………………………………….46-47
❖ Double cradle o cross cradle ….…………………………………………………………..48
❖ Criss cross ….……………………………………………………………………………………...49
TABLE OF CONTENTS
➢ Tandem Position……………………………………………………………………………....50
● Ano ang dapat kainin ng nagpapasuso?…………………………………………………...51
● Kautusan Pagpapalaganap bilang 51 ….…………………………………………………...52
● Breast milk substitute ….………………………………………………………………………….53
● Breast milk supplement ….……………………………………………………………………….54
● Infant formula ….……………………………………………………………………………………..55
● Ang pagkakaiba ng Pagpapasuso at Formula feeding ….…….……………….56-57
● Iba’t ibang uri ng gatas ng ina…………………………………………………………………..58
● Gaano nagtatagal ang gatas pag-itinabi ng maayos………………………………….59
● Sampung hakbang tungo sa pagtatagumpay ng pagpapasuso ….………...60-70
● Gintong aral……………………………………………………………………………………………..71
Republic Act No. 10028
"Expanded Breastfeeding Promotion Act of 2009"
Ang pagpapasuso ay may mabuting
pakikinabang sa sanggol at sa nanay,
kasama na ang ospital at ang bansa na
nagsasagawa ng pagpapasuso.
Isa ito sa hakbang upang makaiwas sa
ano mang uri ng sakit na kailangan
ibigay sa mga bagong silang.
Ang pagpapatibay ng relasyon ng
magulang at ang kanyang anak.
Kasama na din dito ang pag-eensayo
na makatipid para sa ating bansa
para sa mga foreign-exchange na
pwedeng magamit para sa
importasyon ng mga gatas
BREASTFEEDING/ PAGPAPASUSO
❖ Ang pagpapasuso ay
ang pinakamabuti at
pinakamahusay na
paraan para mapakain
ang bagong silang na
sanggol hanggang sa
paglaki.
LACTATION/ LAKTASYON
● Ang gatas na mula sa ina ay ang
● Ito ay ang proseso nang
paggawa ng gatas mula sa
suso ng ina.
tanging pinakamagandang
maibibigay sa sanggol mula sa
kapanganakan hanggang anim
(6) na buwan bago bigyan ng
matitigas na uri ng pagkain.
Ipagpatuloy ang pagpapasuso sa
bata hanggang sa maging
dalawang taong gulang o higit pa.
REPUBLIC ACT NO. 7600 LACTATION STATION
“The Rooming-In and Breastfeeding
Act of 1992”
Isang pambansang batas na
naghihikayat, pumoprotekta at
sumusuporta sa pagpapasuso.
Ang pasilidad para sa
pagkolekta at pag-imbak ng
gatas ng ina.
Tips:
1. Magsuot ng nursing bra
2. Iwasan ang may underwire bra
3. Magsuot ng komportable at
maluluwag na damit
4. Ang sanggol ay nasa tamang
posisyon at pag-latch
5. Hayaan matapos ng sanggol ang
kanyang pagdede sa isang parte
ng suso at ilipat ito sa kabila
upang sapat na maubos ang
gatas.
Breastfeeding, TSEK!
TAMA - Ang balat sa balat ng
bagong silang na sanggol at ang
kanyang ina sa unang oras nang
pagkalabas ng bata at ang tamang
posisyon sa pagpapasuso
SAPAT - Ang kaunting gatas ng
suso ay sapat na para sa unang
linggo at ang madalas na
pagpapasuso ay sinisiguradong
patuloy ang pagkakaroon ng
produksyon ng gatas.
EKSLUSIBO - Tanging ang
gatas ng ina lamang ang dapat
ibigay sa bagong silang na sanggol
hanggang sa ito ay mag-anim na
buwan hanggang lumaki.
Ito ay alinsunod o naaayon sa ating
pambansang patakaran at mga
alintuntunin sa ilalim ng ating Infant
and Young Child Feeding (IYCF)
BREASTFEEDING AWARENESS MONTH
Mula sa World Alliance for Isa sa PGH and Baby - Friendly
Breastfeeding Action (WABA), with Ospital na may adhikaing na
the support from World Health ipahayag ang adbokasiya na
Organization (WHO) and United pagpapahalaga ng pagpapasuso.
Nations Children's Fund (UNICEF) #PadedeMom
idineklara ang Breastfeeding #BreastfeedingMonthPH
Awareness upang ideklara ang
importansya, proteksyon, at
kalinga.
IMPORTANSYA NG BREASTFEEDING
F- Food (perfect food)
- Bonding
B
E- Ear infection prevented

R - Readily Available

E- Environment friendly (less waste)

E - Easily Digestible

D- Decrease incidence of malnutrition,

diabetes, hypertension and other
A - Antibodies (Prevent
infection)
diseases

I - IQ (Higher Intelligence)

S - Savings, saves lives,

easier to be sexy
N- No contaminant

T - Temperature
(warmth) and teeth
(no dental caries) G- Always on the GO.
Anywhere,anytime
 "Ang Gatas ng Ina ay ang
Unang Bakuna”
Breastfeeding can do all this and more

Ang mga sanggol ay madaling kapitan ng mga sakit o

impeksyon. Mahalaga na matanggap nila ang lahat ng
inirekumendang pagbabakuna. Ang gatas na mula sa pagpapasuso
ay hindi lamang “perpektong o pinaka-mainam na pagkain”,
ngunit puno ito ng mga sangkap na pamamaraan sa pag-iwas sa
pagkakaroon ng mga sakit, makakatulong na protektahan ang mga
sanggol simula mismo sa pagkakasilang. Tunay nga na ang
pagpapasuso ay ang "Unang bakuna sa bata"
Exclusive Breastfeeding o Eksklusibong Pagpapasuso
(EBF)
 ● eksklusibong paggamit ng
breastmilk o gatas ng suso
Ano nga ba? sa isang sanggol.

● ang pinakamainam na
Exclusive pamamaraan ng pagbibigay
ng pagkain para sa
Breastfeeding o kalusugan ng bata at
Eksklusibong paglaki ng mga batang
sanggol sa unang anim na
Pagpapasuso (EBF) buwan ng buhay hanggang
sa dalawang taong gulang
at higit pa.
 Ang gatas ng suso ay
Pinakamainam at perpektong
pagkain ng sanggol na likas na
naglalaman ng mga immunity-
boosting antibodies na
nagpapasigla ng resistensya at
mga enzymes sa kalusugan ng
sanggol.

Narito ang ilang mga Kalamangan ng pagpapasuso

para sa isang sanggol:
1. Pinoprotektahan 2. Binabawasan ang mga
laban sa mga panganib ng mga virus,
taluhiyang at impeksyon sa ihi lagay,
eksema. Maari din nagpapasiklab sakit sa
makatulong sa bituka, gastroenteritis,
pagbawas sa sakit impeksyon sa tainga at
ng tyan, pagtatae impeksyon sa paghinga.
at paninigas ng
tyan.
3. Binabawasan 4. Pinoprotektahan
ang panganib ng laban sa mga sakit
SIDS (Sudden tulad ng spinal
Infant Death meningitis
Syndrome)
5. Mas epektibo 6. Maaaring
ang mga bakuna gawing mas
sa sanggol matalino ang
iyong sanggol
7. Paglapit ng loob
ng sanggol sa Ina
 Ang mga kalamangan ng pagpapasuso
Para sa sanggol
1) Ang gatas ng ina ay nagbibigay ng
mainam na sustansya sa kanyang
sanggol. Sa kadahilanan na ang suso
ng ina ay gumagawa ng makapal at
maladilaw na tubig ang kulay,
tinatawag itong “colostrum” na kung
saan mataas ito sa protina, mababa
naman ito sa sugar, at punong puno
ito ng iba’t iba pang mga
kapakipakinabang na sustansya.
2) Ang gatas ng ina ay binubuo ng
mahahalagang antibodies na
nagpapababa ng panganib sa
pagkakaroon ng sakit ng sanggol.
Ang “colostrum” ay nag bibigay ng
mataas na halaga ng immunoglobulinA
(IgA), na kung saan pinoprotektahan
nito ang sanggol sa pagkakaroon ng
sakit sa pamamagitan ng pagbubuo ng
layer na proteksiyon sa ilong,
lalamunan, at sistemang dihestibo ng
sanggol.
 Ang mga kalamangan ng pagpapasuso
Para sa ina
3) Pagkatapos ng
panganganak, sumasailalim
sa prosesong involution ang
matres o uterus ng ina, kung
saan, unti-unti itong
bumabalik sa karaniwan
nitong laki. Ang prosesong
ito ay napabibilis ng hormone
na Oxytocin. Dumadami rin
ito sa tuwing nagpapasuso
ang ina na nakatutulong sa
paghupa ng kontraksiyon at
pagliit ng matres.
Para sa sanggol at ina
4)Pinauunlad ng
pagpapasuso ang malusog
na timbang ng sanggol at
maaari rin na makatulong sa
pagtatanggal ng taba ng ina.
Ito ay umaabot ng anim na
linggo pagkatapos ng
pagbubuntis sa halip na
sampung linggo, at babalik
na ang uterus sa karaniwan
nitong hugis o laki.
5) Ang pagpapadede ay
nagpapa-lapit ng sanggol sa
kanyang ina.
Ang balat sa balat na
ugnayan tuwing pagpapadede
ay nagbibigay katiyakan sa
sanggol.
6) Nakakatipid sa oras at pera
ang pagpapadede. Tunay na
malaya at kaunting pagsisikap
ang kinakailangan.
Manual Breasts Pump vs. Electric Breasts Pump
● Inirerekumenda ang ● Mas mapapabilis ang galaw at
pinaka-angkop sa
pagmamano-mano na
pangangailangan ng ina at
pagbomba, dahil ito ay sanggol
maginhawa at magaan ● Maginhawa para sa mga nanay
● Mas mura na bilhin kaysa sa na nagtatrabaho o madaming
gawain upang makapag-ipon ng
elektrik suplay ng gatas ng ina
● Ang Ina ay may kontrol sa ● Maaaring maging mahal, ngunit
pagpapasipsip at bilis ng ang bomba ay magiging
mahusay at sulit na
pagbu-bomba.
pamumuhunan
 12 Paalala Para sa Tamang Paggamit ng
Breast Pump
1. Hindi kinakailangang magmadali 7. Nakatutulong ang pag-masahe sa
na mag-breast pump. suso bago magsimula.
2. … maliban kung hindi kaya ng 8. Ang unang pagtulo ng breast milk
sanggol na sumuso. and indikasyon na ang ina ay handa ng
3. I-ayon ang oras ng pag breast mag-breast pump.
pump. 9. Hanapin ang pinaka-komportableng
4. Siguraduhing malinis ang kamay posisyon ng breast pump.
bago magsimula. 10. Alamin ang oras na tinatagal ang
5. Siguraduhing nakahanda na ang pag-breast pump.
lahat ng kinakailangan bago 11. Maaari ring mamuhunan sa double
magsimula. breast pump para sa mas marami pang
6. Isaalang-alang ang sariling benepisyo.
kaginhawaan sa pamamagitan ng 12. Huwag balewalain ang kakulangan
sa ginhawa
tamang posisyon.
PAPEL NG AMA SA PAGPAPASUSO
Bagaman hindi ito tila, ang ama ay may
mahalagang papel sa pagpapasuso.

Maraming mga bagay na magagawa ng isang

ama upang suportahan ang pagpapasuso.
 ➔ Ang isang ama ay
poprotektahan ang
kaniyang mag-ina sa
pag-iwas nito sa mga
ITO ANG MGA PARAAN negatibong komento
mula sa mga kaibigan,
pamilya, lalo na sa
kanilang mga manugang
➔ Makakatulong din ang
isang ama na
pakalmahin ang
➔ Mahalaga na ang isang
sanggol, pagkatapos
sanggol ay may malapit
ng isang nakakapagod
at mapagmahal na
na pagpapasuso ng relasyon sa kanyang
ina, maaaring kunin ng magulang.
ama ang sanggol para
ito ay patahanin.
➔ Importante din na
➔ Habang ang ina ay
mayroong balat sa nagpapahinga
balat na pakikipag- pagkatapos ng
ugnayan ang ama sa pagpapasuso,
kanyang anak. maaaring gamitin ng
ama ang oras kasama
ang kanyang anak.
➔ At ang pinakamahalaga,
ang ama ay maaaring
maging pinakamalaking
taga-suporta at taga-
yakap pagdating sa
paalalahanan sa ina
kung gaano kahalaga at
kailangan ang
pagpapasuso.

Ang pamilya at mga kaibigan
na maaring tumulong sa pag
kamit ng tagumpay ng
pagpapasuso sa sumusunod
na mga paraan:
1. Magkaroon ng kaalaman
2. Alamin kung saan
makakakuha ng suporta
3. Mag-alok at manghikayat
4. Huwag istorbohin
5. Hikayatin ang
pagpapahinga
6. Tulungan ang ina sa pag-
aalaga ng sanggol
7. Magkaroon ng
makatotohanang ma-aasahan
8. Alalahanin ng bawat ina
ay magka-iba
 ● Sanggol na may galactosemia

Kung ang ina ng sanggol ay:

● may malubhang karamdaman

Mga kontra-
tulad ng Tuberculosis at AIDS
● may bisyo tulad ng pag-iinom at

indikasyon ng paninigarilyo
● ay may kondisyon na tulad ng breast
Pagpapasuso abscess at cracked nipples
● umiinom ng gamot na may cancer
chemotherapy agents
 MGA PANGANIB NG
HINDI PAG BREASTFEEDING
 ● Allergy
● Ubo at Pneumonia
● Malnutrisyon
ANG SANGGOL AY ● Kanser
Diabetes Mellitus
MADALING KAPITAN O ●
pagtanda
MAGKAROON NG : ● Impeksyon sa tenga
● Labis na katabaan
● Pagtatae
 Importansya ng Tamang pagpapasuso
Dapat alamin ang tamang posisyon sa
pagpapasuso dahil sa pamamagitan ng
kaalamang ito, magiging komportable ang ina
at ang sanggol. Ito rin ay makakatulong sa
mas epektibong pagpapasuso ng inasa sanggol.
Maiiwasan din ang pananakit ng utong sa
pagpapasuso ng ina.
Tamang hakab, Areola lahat
Ang pinakamahalagang bahagi ng
matagumpay na pagpapasuso ay ang
tinatawag na hakab o “latch”. Kapag ito
ay hindi na-isagawa ng maayos,
maaaring maging masakit ang
pagpapasuso.
May mga tiyak na pamamaraan na
maaaring gamitin tuwing gagawin ang
“latching” ng sanggol sa ina:
Tamang sip-sip, Areola lahat
❏ Dahan dahang hapyawin ang utong sa bibig ng sanggol.

❏ Magdudulot ito ng malawak na pagbubukas ng bibig ng sanggol na tila

parang humihikab. May ilang eksperto ang nagmumungkahi na ipuntirya
ang utong sa ilong ng sanggol at idirekta ito pababa sa taas ng labi ng
sanggol para ibuka nito ang bibig.

❏ Siguraduhing sinasakop ng bibig ng sanggol ang buong utong o ang

“nipple” at “areola”.
❏ Kung sa “nipple” lamang hahakab ang sanggol, ito’y maaaring magdudulot
pananakit, pamamaga o pagsusugat. Ngunit kung tama ang paghahakab ng
sanggol, tila mamasahiin ng dila at labi ng sanggol palabas ng “milk glands”
ang gatas.

❏ Ilapit ang sanggol sa iyong suso.

❏ Hayaan ang sanggol na kusang sumuso. Maaaring makailang subok ito

bago niya buksan nang tamang laki ang kanyang bibig upang maka-hakab
ito ng maayos sa suso ng ina.
 Hunger Cues
● Maaaring magpakita ng sintomas ang
sanggol ng pagiging gutom na senyales na
handa na itong kumain.
● Makikita siyang nagsusubo ng daliri, kamay
o tila pagsipsip nito sa labi.
● Ang pagiging maselan at di mapakali ay
nagpapahiwatig din na gutom na ang
sanggol.
● Ang pag-iiyak ang huling senyales na
susunod sa mga unang nabanggit;
maaaring maging mahirap na ma-
umpisahan ang pagpapasuso.
Ang tamang pag-hakab o “latch” ng sanggol ay isang
magandang senyales na tama ang iyong pag papasuso
Iba’t ibang uri ng posisyon sa
pagpapasuso:

★ The Cradle Hold

★ Cross-Cradle Hold
★ The Football Hold
★ The Side Lying Hold
★ The Feeding Twins Position
 Cradle Hold
● Ang buhat sa pamamaraang
paduyan ang pinaka
karaniwang posisyon sa
pagpapasuso.
● Ang ulo ng sanggol ay
nakapwesto malapit sa bisig at
siko ng ina habang inaalalayan
ng braso ng ina ang likod at
leeg ng sanggol.
● Ang sanggol at ina ay dapat
dibdib sa dibdib
Cross-Cradle
Hold
● Ang Cradle-Cross ay isa sa
magandang posisyon lalo’t na
ito ang simula ng nanay sa
pagpapasuso.
● Una, umupo sa upuan na may
patungan ng braso at ilagay
ang sanggol pabagtasin sa
harap ng tiyan ng nanay.
Football Hold
● Ang Football hold ay perpektong
gawin lalo na ng mga inang
nagsisimula o bago pa lang sa
konsepto ng pagpapasuso.
● Umupo ng diretso sa isang
kumportableng upuan na may
patungan ng braso.
● Ipwesto ang sanggol sa harap
ng katawan ng ina; magiging
tiyan sa tiyan ang pag aangkop
ng ina sa sanggol.
Side Lying Hold
● Ito ay sikat na posisyon sa
paghawak sa sanggol sapagkat ito
ay nagbibigay ng ginhawa sa ina
sa pamamagitan ng pagbibigay ng
malayang paggalaw nito ng
kanyang braso.
● Sa pagbubuhat na ito, tila
idinuduyan ang sanggol gamit ang
kaliwang braso habang ang ulo nito
ay nakapwesto sa gitna ng bisig ng
ina at ang kanyang mga paa ay
nakaturo patungo sa kanang
bahagi ng ina, ang sanggol ay
magde-dede sa kaliwang suso.
Pagpapasuso para sa kambal
IBA’T IBANG URI NG POSISYON SA TANDEM NA
PAGPAPASUSO:

★ Double Cradle o Cross

Cradle Handle
★ Criss Cross
★ Tandem position
 Double Cradle o
Cross Cradle Hold
● Ang posisyon na ito ay pinaghalong
Football hold at Cradle hold.
● Ang mga sanggol ay ipwesto sa harap
ng ina. Ang kanilang mga katawan at
paa ay nakaturo patungo sa gilid at iisa
ang direksyon ng mga ito.
● Ang mga kamay at braso ng ina ay
naka-alalay at nakasuporta sa likod at
ulo ng mga sanggol.
● Ang isang sanggol ay nakapailalim sa
braso ng isang ina, gaya ng sa football
hold habang ang isa pang sanggol ay
nakapatong o dantay sa katawan ng
naunang nasabing sanggol.
 Criss Cross
● Ang porma na ito ay
isinasagawa sa
pamamagitan ng
pagpoposisyon ng kambal
na pa-ekis gamit ang
kanilang mga katawan.
● Pinaka-ideyal na gawin ito
sa kama o sa sofa kung
saan may suporta sa mga
ina at mga sanggol
 Tandem
Position
● Ang posisyon na to ay
magandang gawin kapag naka
sandal at may suportang unan sa
likod
● Ang posisyon na ito ay
magandang gawin sa hating gabi
● Ang posisyon na ito ay hahayaan
ang iyong dalawang anak na
humiga at sumuso.
Ano ba ang mga dapat kainin at inumin ng mga
nagpapasuso?
● Kumain ng balanced diet
● Uminom ng maraming tubig
● Limitahan ang pag-inom ng
may caffeine (tulad ng kape,
tsaa, softdrinks)
● Umiwas sa pag-inom ng alak
 Kautusan pagpapaganap bilang 51
"National Code of Marketing of Breastmilk Substitutes,
Breastmilk Supplement and Other Related Products."

Layon nito na makapag - ambag sa pagkakaloob ng

ligtas at sapat na nutrisyon para sa mga sanggol
sa pamamagitan ng proteksyon at pagsusulong ng
pagpapasuso, at sa pagtitiyak ng tamang paggamit
ng alternatibo sa pagpapasuso o mga karagdagang
suplemento para dito kung kinakailangan.
 Anumang gatas na
binibenta sa merkado
bilang pansamantala o
ANO ANG IBIG kabuuang kapalit ng
SABIHIN NG BREAST pagpapasuso.

MILK SUBSTITUTE?
 Anumang pagkain na angkop
bilang kapupunan sa gatas ng
ina o formula, sakaling
alinman sa dalawa ay hindi
sapat sa pagpupunan ng
ANO ANG BREAST nutrisyonal
pangangailangan ng sanggol.
na

MILK SUPPLEMENT?
 ● Kapalit ng gatas ng ina na
ginawa base sa Codex
Alimentarius Standards o
“Food Code”, para mapunan
ang normal na
ANO ANG INFANT pangangailangang nutrisyon
ng sanggol na may edad na 4

FORMULA? na buwan hanggang 6 na

buwan, na naaangkop sa
kanilang sikolohiya na
katangian.

● Ito ang gatas na maaaring

itimpla o ihanda sa bahay.
 PAGPAPASUSO VS. FORMULA FEEDING
Pagpapasuso Formula Feeding
● Nakakatulong sa immune system ng ● Kulang sa antibodies na tanging sa gatas
sanggol upang labanan ang mga lamang ng ina makukuha ng sanggol kaya
impeksyon at sakit. hindi ito nakakatulong sa proteksyon
● Mainam lalo na sa mga premature laban sa impeksyon at ibang sakit.
● Meron itong mayamang nutrisyon at ● Maaaring magsanhi ng kabag at matigas
nakakatulong sa pagpapatunaw na dumi.
● Ang mga sanggol na eksklusibong
pinapainom gamit ang formula ay may
mas malaking tyansa na maging obese
dahil ito ay mas mataas na lebel ng
protina
 PAGPAPASUSO VS. FORMULA FEEDING
Pagpapasuso Formula Feeding
● Hindi magastos. ● Madaling mapanis kung naiwan kahit pa sa
room temperature at dapat ng itapon
makalipas ang isang oras dahil magsasanhi
ito ng pagtatae dahil sa pagkabuo ng
mikrobyo at nangyayari din ito kapag hindi
nahugasan at napakuluang maigi ang
feeding bottles.
● Magastos dahil mahal ang gatas at mga
feeding bottles maging ang mga panglinis
dito upang maging ligtas ang pag - inom ng
sanggol.
 IBA’T - IBANG URI NG GATAS NG INA
Colostrum Foremilk Hindmilk

● Pinaka - unang gatas ng ● Lumalabas sa simula ng ● Lumalabas kapag

ina (7 to 10 na araw) pagpapasuso patapos na ang
● Mayroong mababang ● Malabnaw pagpapasuso
lebel ng fats at mataas ● Mas mababang lebel ng ● Malapot
na lebel ng protein at fat at calories kumpara ● Mas ka-unting tubig
carbohydrates kaya sa hindmilk ngunit mas madaming
nakakatulong sa maayos ● Nakakatawid ng uhaw masustansyang fats
na pagdumi ng sanggol ng sanggol ● Nagpapataba sa sanggol
● Mayroong antibodies na ● Mas maraming tubig,
tumutulong upang minerals at bitamina
maprotektahan ang
baga, lalamunan at
bituka ng sanggol.
GAANO NGA BA TUMATAGAL ANG GATAS NG INA
KUNG ITINABI ITO NANG MAAYOS?
Room temperature (>25C) 1 oras

Room temperature <25C (air - 4 oras

conditioned room)

Refrigerator (4C) chiller 5 araw

Freezer compartment (1 door 2 linggo

refrigerator)

Freezer compartment (2 door 3 buwan

refrigerator)

Deep freezer w/ constant temp. (<- 6 buwan

20C)
SAMPUNG HAKBANG TUNGO SA MATAGUMPAY NA
PAGPAPASUSO NG SANGGOL

Ang bawat pasilidad na nagbibigay o

inaatasang magbigay ng serbisyong
pangangalaga sa mga buntis at sa mga
bagong panganak na sanggol ay dapat:
Mayroong naka akda na
Breastfeeding Policy na
inaanunsyo o sinisiwalat sa
lahat ng mga tauhan.
Ang lahat ng tauhan ay dapat
maturuan ng mga
kinakailangang kasanayan
upang maipatupad ang mga
patakaran
Maibahagi sa mga
nagbubuntis ang
kahalagahan at mga
benepisyong makukuha
mula sa pagpapasuso sa
kanilang mga sanggol
Matulungan ang mga
kapapanganak na nanay na
makapag pasuso sa kanilang
sanggol sa loob ng
tatlongput minuto mula sa
kapanganakan
Maipakita ang tamang
pagpapasuso sa sanggol at
maipanatili ang paggagatas
kahit na mahiwalay sa
sanggol
Huwag bigyan ng kahit
anong pagkain o inumin ang
sanggol kung hindi naman
kinakailangan maliban
lamang sa gatas ng kanyang
ina
 Pagsamahin ang ina at
ang sanggol sa halip
na ilagay sa nursery .
ito ay ang tinatawag na
Rooming-in
Hikayatin ang mga ina
na Magpasuso sa
kanilang sanggol
Iwasang bigyan ng
kahit anong artipisyal
na pangdede ang mga
sanggol
Hikayatin ang pagbuo ng mga
Support groups na kung saan
matuturuan ng karagdagang
kaalaman sa Breastfeeding ang
mga kakapanganak na buntis
 MGA GINTONG ARAL:
Mas madalas magpapasuso, mas madami ang gatas
● Kapag madalas pinapasuso ang bata, mas madami ang gatas
ni nanay
● Kapag madalas pinapasuso ang bata, mas maraming
makukuhang gatas ang bata
● Kapag mas panatag si nanay, mas kuntento ang bata
● Hayaang sumuso ang sanggol 15 - 30 minutos sa bawat
suso para makuha ang foremilk and hindmilk
● Magpasuso ng 8-12 na beses sa isang araw
References:
● Tseng, T. (2019). Father's Role In Breastfeeding. [online] San Diego County Breastfeeding Coalition. Available at:
https://www.breastfeeding.org/fathers-role-in-breastfeeding/ [Accessed 12 Sep. 2019].
● Mithani, Y., Premani, Z. S., Kurji, Z., & Rashid, S. (2015). Exploring Fathers' Role in Breastfeeding Practices in the Urban and Semiurban Settings of
Karachi, Pakistan. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4718012/
● Republic Act no. 1008 Retrieved from https://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2010/ra_10028_2010.html
● Keeping your breast healthy: breastfeeding by Canadian Women’s Health Network retrieved from http://cwhn.ca/en/node/448
● Breastfeeding TSEK! Tama Sapat EKslusibo -WHO DOH (2012) retrieved from
http://www.wpro.who.int/philippines/mediacentre/videos/breastfeeding_tsek_advocacy_lgus.pdf
● Breastfeeding Policy of the Department of Health PDF retrieved from https://www.fhs.gov.hk/english/breastfeeding/files/bfpolicy.pdf
● Five Breastfeeding Positions And Tips. (2018, July). Retrieved from https://www.pampers.com/en-us/newborn-baby/feeding/article/five-breastfeeding-
positions-and-tips
● American Pregnancy Organization. (2019, July 15). Breastfeeding Latch: Proper Positioning. Retrieved from
https://americanpregnancy.org/breastfeeding/latch/
● Benefits of Breastfeeding By Carole Anderson Lucia, Jessica Hartshorn, and Carole Anderson Lucia Retrieved from
● https://www.parents.com/baby/breastfeeding/basics/the-benefits-of-breastfeeding/
● Awareness of Exclusive Breastfeeding
https://www.researchgate.net/publication/332333278_Awareness_and_Determinants_of_Exclusive_Breastfeeding_Practices_among_Nursing_Mothers
_Attending_Primary_Health_Care_Facilities_in_Uyo_Nigeria
● Contraindications to Breastfeeding by Health Service Executive 2008. Retrieved from https://www.breastfeeding.ie/Uploads/Contraindications-to-
breastfeeding.pdf
● Bjarnadottir, A. (2017, June 1). 11 Benefits of Breastfeeding for Both Mom and Baby. Retrieved from https://www.healthline.com/nutrition/11-benefits-of-
breastfeeding#section10
● The Benefits of Breastfeeding. (n.d.). Retrieved from https://www.parents.com/baby/breastfeeding/basics/the-benefits-of-breastfeeding/
References:
● Executive Order No. 51 Retrieved from https://www.pcw.gov.ph/law/executive-order-no-51?fbclid=IwAR2J3YYddiiri0t7WueNRJ1LyI8T9CD5wIFwkU-
Md9di9VGnQJvnS2d-1nM
● Breastfeeding vs. Formula Feeding by E.P. Ben - Joseph (2018). Retrieved from https://kidshealth.org/en/parents/breast-bottle-feeding.html
● Proper Preparation and Storage of Breast Milk. Retrieved from https://www.cdc.gov/breastfeeding/recommendations/handling_breastmilk.htm
● Formula Feeding FAQs: Preparation and Storage by E.P. Ben - Joseph (2015). Retrieved from https://kidshealth.org/en/parents/formulafeed-
storing.html
● Foremilk and Hindmilk - What does this mean? By K. Bonyata (2018). Retrieved from https://kellymom.com/bf/got-milk/basics/foremilk-hindmilk/
● Foremilk and Hindmilk by La Leche League International (n.d.). Retrieved from https://www.llli.org/breastfeeding-info/foremilk-and-hindmilk/
● What are Foremilk and Hindmilk by Baby Gooroo (2018). Retrieved from https://babygooroo.com/articles/what-are-foremilk-hindmilk
● Bottle - fed babies are 25% more likely to become Obese Compare to those Breast - Fed by S. Young (2019). Retrieved from
https://www.independent.co.uk/life-style/breastfeeding-bottle-bottle-fed-formula-milk-obesity-study-who-a8892486.html
● Nursing Angel. (2014, March 29). Manual Breast Pumps vs. Electric Breast Pumps. Retrieved from
https://www.nursingangel.com.au/blogs/news/manual-breast-pumps-vs-electric-breast-pumps
● Explore parents, Tandem nursing a toddler and Newborn (2019) by Benerch I. Retrieved from https://www.parents.com/baby/breastfeeding/tips/tandem-
nursing-toddler-and-newborn-how-i-make-it-work/
● 12 tips to use breast pumps by Madela. Retrieved from https://www.medela.com/breastfeeding/mums-journey/how-to-use-breast-pump

MARAMING SALAMAT!