329 tionibus decus, + ornavit tempora naque ad consum- A di mationem vite, ut laudarent sanctum nomen Domini, et amplificarent mane Dei sanctitatem, Sed et in Li- bro Samuelis hive psallendi gratia spiritalis in eo- dem mio preedicatur, ubi legitur : Dixit David filius Isai : Dixit vir cui constitutum est de Christo Dei Jacob, egregius paaltes Israel : Spiritus Dei locutus est perme , et sermo ejus per linguam meam. Wuic igitur tam sanete auctoritati et tan perspicuze veritati non est dubium quod Adelis et LIB, DE CORRECT. ANTIPHON. linatus quisque likenter acqui autem contentiosus et pertinax contradicere coua- tur, et de turbulento magis rivo, quam de purissimo fonte potare voluerit, viderit ne illo agrotet languo- re nimis pernicioso, quem quidam antiquorum pa- trum sapienter et breviter cavendum admonuit, di- cens : Qui contempla veritate prarsumit consuetudinem sequi, aut circa fratres invidus est et malignus, quibus reritas revelatur, aut cirea Deum ingratus, cujus in spiratione Ecclesia ejus instruitur, AGOBARDI LIBER DE CORRECTIONE ANTIPHONARIT. 1. Dileetissimis in Christo fratribus et precipue B gemus, multo m * cantoribus Ecclesie Lugdunensis Agobardus in colem Christo Domino et Salvatore nostro sempi ternam salute. In divinis laudibus exsolvendis quanto studio fu- gienda sit levitas, gravitasque sectanda,, frequenter dilectioni vestrse in mutua collocutione suggessi mus; seilicet ut rationabili consideratione , sicut prudentes Ecclesie fii, et rationabili ejus lacie ab incunabulis enutriti, quod Deo displicet refugientes, concordi studio id quod gratum acceptumque ei, verbis sicuti et factis sectaremini, Si enim apud graves et sapientes viros, non solum moram, sed etiam verborum levitas reprebensibilis judicatar, quanto magis apud Deum totius sancte gravitatis ae sapientiz auctorem, cui Psalmista di pulo grari laudabo te, et cui nos Apostolus rationa- bile obsequium admonet exhibere. Neque vero pai sim, et absque diligenti examinatione, quod euique visu fuerit in Dei laudibus usurpandum est, cum clas: Nam quid oremus, sicut oport guid desideret Spiritus, quia secundum Deum postulat pro sanctis. Unde et apostoli humane ignorationis orandi formulam a Deo petiere , dicentes Domine, doce nos orare. Certe manifestum est m: jus esse Deo quempiam digne laudes. exsolvere, quam pro infirmitate propria exorare ; presertim cum hoe presentis vite fue terminetur, illud vero Wie inchoetur, in futuro autem perficiatur, joxta quod Psalmista ait: Beati qui habitant in domo tua, Domine ! in swreula secalorum laudabunt te. IL. Si ergo orantes doctrina sancti Spiritus indi- ‘cum Deo laudes offerimas : quia sicut nemo nisi ipso inspirante secundum Deum postulat, ita nullas nist co erudiente Deum digne collaudat. Non ergo cujuscunque figmentis, sed Spi Titus sancti cloquiis majestas divina laudanda est. Denique et fil Aaron ignem alienum Domino offe- rentes, non obsequii remunerationem, sed damna- tionem priesumptionis experti sunt. Unde hoc nos exemplum summopere vitantes, illud sollicite atten- damus quod vel in Proverbiis scriptum est : Onmnis sermo Dei ignitus clypens est sperantibus in se. Ne addas quidquam verbis illius, et arguarts, invenieris- que mendaz. Nibil itaque Dei verbis addentes, et timentes argui invenirique mendaces, verbo Dei ignito , qui clypens spei est, tempore orationis et In po- C Jaudis inflammemur pariter et muniamur. Cumque Dominus dicat : Verba quae ego locutus sum vobis, spiritus et vita sunt , omnia humana figmenta, quer vanllate sui mortua judicanda sunt, respuentes, vi ventibus Christi eloquiis in ipsius obsequiis perso- remus; quatinus voces nostree, non quasi alien al eo respui, sed ut proprie cum supernis virtutibus, que majestate Dei trementes adorant atque collau- dant, mereantur admitti. IML. Hac de causa et Antiphonarium pro viribus nostris magna ex parte correximus, amputatis his que vel superfua, vel levia, vel mendacia, » ant blasphema videbantur. Et vos frequenter admonui- mus, et lenorem admonitionis nostre propter ali- quorum prasentes seu futuras querimonias in fronte ejusdem libelli ponere necessarium duximus : non generale aliquid statuentes, sed juxta mediocritatem sensus nostri in domo Dei, cujus nobis cura com missa_est , quod possumus offerentes : nee de sensu BALUZI NOTA. * Cantoribus ecclesi@e tugdun. His commentatio accessit ex cura Leidradi : qni, ut ipse ad Carolom Magnum scribit, tanta cura procuravit sacra mini- steria in Lugdunensi ecclesia, ut etiam haberet scho- as cantorum, ita eruditorum, ut alios etiam crudire possent. > Aut blasphema. Fuere qui Agobardwn nimiz in hoc argumentoserupalositatis arguerent, damn:utem nimis facile nonnullas antiphonas, nonnullaque re- sponsoria, que licet ex sacris libris desmnpta non . pia tamen polius sunt qnam impia, Et aucio Parnot. CIV. casdem antiphonas, quas bic damnat Agobardus, ho- die quoque exstare in Breviario Lugdunensi. Certo cexstant in Breviario Ecclesiz: Parisiensis. Unde cou- stat, Fes semel receptas in Ecclesia, non facile m tari, cautosque in his rebus debere esse pontifice, ministerium eorum vitupetetur. Quidni? quandoqui- dem et Ago!ardi cura irrita fuit. Sie Urbanus Vill hymnos correxit. Et tamen semper hymnl anti- qui canuntue in Ecelesia, neque Iictents inventus est qi hotas appoaeret hymnis ab Urbano correc atast nostro aliquid presumentes; sed Scripture sancti auetoritatem, et sacrorum eanonum sanclionesn, catholicorumque patrum institnta et exempla sectan- tes. De quibus antequam aliquid proferamus, con- graum videtur, exempli gratia, nonnullas ineptias que pranfato continebantur libello, notare breviter, ac leviter redarguere; ul ex his perpaucissimis evi dentius agnoscatur quam necessario que in seqnen- tibus dictori sumus, a patribus constituta sint, quan- toque timore ac sollicitudine eoram scita nobis ex- pediat observare. IV. Ac primum , quale illud est, quod in vigilia Natalis Domiai in choro fidelium ct fidelium erudi- ditorum cantabatur : Dum ortus fuerit sol de celo, videbitis Regem regum procedentem a Patre tanquam spoxsum de thalamo suo? Certe fides catholica ha- bet Verbum Dei, quodin principio erat apud Pa- trem, in thalame uteri virginalis conjunxisse sibi ‘sponsum ; cujus naturam in unitate persona susci- piens, caro factum est ut habitaret in nobis. Natu- ra enim nostra units, tanquam sponsus de thala- mo virginali, processit ex utero; et non cam de coelis attulit, sicut bzretici affirmare ausi sunt. Ac per bac non tanquam sponsus de thalamo processit exPatre. Verbum quippe Dei, Filius Dei, processi aPatre, et venit in mundum. Nec aliud fait venire in mundum, quam in utero Virginis nature huma- ng Veritatem assumere , in qua visibilem se prebe- ret mundo. Hanc igitur humanitatis nostrae naturam, cui unitus sponsus Ecclesix factus est, non de sinu Patris traxit, sed de carne Virginis sumpsit. 'Y. Est preterea in predicta antiphona notanda temeritas , evidensque mendacium ; dum ct sacre Scripture verba sui sensus perversitati coaptat, et nativitatem Salvatoris, qua vel de Patre ante ssecu- Ja, vel de matre in plenitudine temporum natus est, tanta confusione permiscet, ut de qua loqui velit, intelligi omnino non possit. Quod summopere ubi- que cavendum est, ne divinorum verborum ordo mu- telur, et de scriptura veritatis labyrinthus texatur erroris. ‘Vi. Ilud etiam responsorium, quod in cisdem vigiliis cantabatur, quanta fidei severitate rejicien- dum est, in quo ait vaous ie preesumptor : De illa occulta Aabitatione sua egressus ext Filius Dei, de- scendit visitare of consolare omnes qui eum de toto corde desiderabant. Quod cum sermouum imperitia, tum sensus quoque absurditate ac falsitate turpatur. Nam et occaltam Filii habitationem summa levitate dixit; et eum omnes desiderantes se visitasse, con- solatumque esse mendaciler asseruit, cum potius eos quos visitare dignatus est, se agnoscentes ac desiderantes eflecerit. Vil. Considerentar etiam verbs alterius respon- sorii,, quod quasi de mysterio nativitauis Christi S. AGOBARD] EPISCOPI LUGDUNENSIS A compasitum , contra morem nocturni oflicii ab enii- nentiori loco pompatice concrepabat : Descendit de ceelis missus ab arce Pctris * introvit per aurcm Virginis in regionem nostram, induius stola purpurea, et exivit por auream portam luz et decus universe fabrice mundi. Ubi primum, qui descenderit non designat. Arcem vero Patris quid dixerit, ipse quo- qre penitus ignoravit. Nunquid est aliquod xdifi- im eanleste, aut pereeleste , quod faecium sit ab 0, aut-alind aliquid quod non est ipsum quod Pa- ter, aut est ipse Pater? Quod si est, quomodo sibi est ars? Nec per aurem Virginis Verbum Dei in- troisse, eatholiea aures ferunt : quia cum sit corporeum, et totum ubique presens, nec locali- ter accedit, nec aditu corporeo indiget. Nisi forte B nobis persuadere voluit angelicorum sono verLoruin sacram Virginem Dei Fitium concepisse. Quod quan- tum a Gidei veritate discordet, ex verbis ipsius an- geli perspicvum est; qui ipsi Virgini interroganti Quomodo fiet istud, quia virum non cognosco ? Re- spondit : Spiritus sanctus superceniet in te, et vir- tus Altissimi obumbrabit tibi. Quomodo autzm vir~ ginalis uterus regio nostra possit intelligi, cum et virgo lla unici Filii mater sit, et nos omnes ron sed ex corrupta carne nascamur, pror- i non potest. Deinde quod eum stil dutum purpurea aurem dicit Virginis introtisse, sive hamano more cultu regio indutum, sive hn- manam formam non ex Virgine suscepisse, sed de cielo Dei Verbum altulisse putaverit, eamque sto- Jam purpuream appellarit , apertissime blasphemize est. Jam vero per auream portam eum exiisse, quanta vanitate proferre ausus est ; cum nativitas Christi ex Virgine non supervacuis verbis adum- » sed confessione simplici debeat declarari : qui non, ut ille ait, universe fabriee mundi, sed justa veritatem evangelicam rationalis tantammo.to creature lux est. VILL. Aliud quoque responsorium de verhis Evan- gelii, sed non ordine evangelico, quod jam uti- que correctum a vesira dilectione psallitur, nescio quis composuit , dicens : Tenebrae facte sunt dum erucifiziesent Jesum Judai; et circa horam nonam exclamavit Jesus voce magna : Deus, Deus, ut quid me dereliquisti? Tunc unus ex militibus lancea latus ejus perforavit , et inclinato capite emisit spi- ritum. Nempe omnibus fidelibus certum est, quod Salvator noster non aliqua doloris violentia coa- ctus, sed spontance pro nobis est mortuus; nec animam necessitate amisit, sed potestale posuit, sicut ipse ait : Nemo tollit a me animam meam, sed ego pono cam a me ipso ut iterum sumam cam. Sed iste evangelici ordinis et fidei veritatis igna- rus, prius dixit lancea a militibus Iatus Domini perforatum, et tune ab eo spiritug emissum : quod BALUZII NOTA. sunt verba ‘« Introivit per aurem Virginis. Muta Istius responsorit in_posterloribus editionibus Bre- viarii Parisiensis, ubi sic hodie legitur : Descendit de is missus ab arce Pairis, iniroivit per virginem matrem in regionem nostram, indutus stom purpu- ream, et exit per clausam portam, lux et decus uni- verse fabric minBS omaino paginum est, Christum non benigaitate proprice voluntatis, sed vi doloris moriuum opi- ‘eum e conirario in Evangelio referatur quod Dominus voce magna clamgverit : Pater, in manus twas comnendo spirituin meum; et hoe dicens, ex spiravit. Quam mortem Christi in tantum milites qui aderant admirati sunt, ut continuo Deum glo- Fificasse, eumque Dei Filium confessi esse refo- rantur, ac posten Judzis petentibus latronum crura , qui com eo fuerant crucifixi, Pilatus frangi concesserit, Jesu autem jam mortui non erura con- fracta , sed militis lancea latns narraretur apertum, non, ut iste imperite protulit, perforatum. IX. Jam vero quanta illa sunt vaticinia, ut ita dictum sit, falsa in responsoriis et antiphonariis, que quasi ex voce Domini pronuntiautur, eum in aallis divinis Seripturis reperiantur. Ut est : Octara decima die decimi mensis jejunabitis , dicit Domi- wus, et mittam vobis Salvatorem et propugnato- rem pro cobis, qui vos preccedat et introducat in terram quam juravi patribus vestris, Et iterum : Coronam gloriee ponam super caput ejus, dicit Do- minus, ef induam illum stolam candidam, quia ser- vavit mardata mea , et propter nomen meum effu- sus est sanguis ejus in terra, Et iterum : Sancti eatis, dicit Dominus, multiplicabo numerum vestrum, ‘xt oretis pro populo meo in loco isto. Et multa hu- jusmodi ridiculosa et fantastica. Quorum invento- mibus congruere mihi videntur illa, qua Dominas per Ezechielem prophetam adversus falsos prophe- tas loquitur, dicen : Ve prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum , et nihil ident. Et post pavca : Vident nova et dicinant mendacium, dicentes : Ait Dominus, cum Bominus non miserit 0s, et perseveraverunt confirmare sermo smendacem Loc Ait Dominus, cam ego non sim locutus. Propterea haec dicit Dominus Deus : Quia locuti estis vana, et dizistis mendacium, leo ecce ego ad vos, ait Dominus Deus. Kt erit manus mea super prophetas, qui vident rana, et divi- sant mendacium. In concllio populi mei non erunt, 41 in striptura domus Israel non scribentur, nec ter- ram Israel ingredientur. X. Sed hire et similia, quorum in profato Livro infinita erat copia, quia indignum est seribere , et vestrae prudentiz fastidiosum audire, facilius collo- quendo et fideliter pertractando diudicari possunt, ane superest ul sacrorum statuta canonum, catho- licorumque Patrum sententias, sicut superius pro- misimus, exsequamur ; ut cx his perspicue declare BALUZI «In concilio Africano. Exetat hie canon in con- Cilio Africano, cap. 70, et in, Codice Canonum Ec- ye Agobardi. Sic enim illic lexi jam hoc, ut preces, «ie probate fuerint in concilio, sive priefationes, sive commen dationes, sea manus impositiones, ab omnibus cele~ LIB. DE CORRECT. ANTIPHON. 3a ‘Attar qua cautela levissimorum bominum excogita- tiones vitande sint, que nulla veritate subaixe, nolla ratione ornats, contemptui patent. XL. © In concilio Africano talis constitutio pro- mulgata est : « Ut preces et orationes, nisi probate fuerint in concilio, non dicantur; nec aliqua ex his omnino cantentur in Ecclesia, nisi que a pruden- tioribus tractata et comprobata in synolo fuerint ; ne forte aliquid contra fidem , vel per ignorantiam, vel per studium, sit compositum. > Ubi breviter considerandura, quod non solum ea dio fiz, sed etiom ila que > simplicitate ignoramtic contra fidei regulam composita fuerint, pari animad- versione repudiantur. XIL Beatus Hieronymus (Comment, in cap. v B Epist. ad Ephca.) cum exponeret preceptum Apo- stoli, ubi ait : Implemini Spiritu loguentes vobismet- ipsis in pealmis et hymnis et canticis spiritalibus, can- antes et psallentes in cordibus sestria Domine, non tacuit quod in cantoribus Eccleske reprebendendum videbat. « Canero igitur, ait, et psallore et laudare Dominum magis animo quam voce debemus. Hoc est quippe quod dicitur : Cantantes et pesilentes in cordibus vestris Domino. Audiant bc adolescentuli, audiant bi quibus psallendi in Ecclesia offcium est, Deo non voce, sed corde cantandum ; nec in trage:- dorum modum gultur et fauoes dulel medicantine collinjende suat, ut in Ecclesia theatrales moduli audiantur et cantica; sed in timore, in opere, in scientia Scripturarum. Quamvis sit aliquis, ut so . € lent illi appellare, cacophonos, si booa opera habue- rit, dulcis apud Deum cantor est. Sic cantet servus Christi, ut non vox canentis, sed verba placeant qua: eguntur ; ut spiriuus malus qui erat in Saule, ejiei tur ab his qui ab eo similiter possidentar, et non i troducatur in cos qui de domo Dei sceam fecoro populorum. » In quibus verbis magnopere pensar- dum est, quod ¢06 qui in morem psallentis David ‘cum timore et gravitate spiritali canunt, maliguum - spititum etiam ab auditeribue suis exeludere posse ‘confirmat; eos vero qui theatralibus sonis et sceni: cis modulationibus , et quamvis in divinis verbi vocis dulcedine intemperantius delectantar , eum non solum ab aliis non excludere, sed, quod est ter- ribile, in seipsos introducore testatur. Unde et in alio loco idem doctor cum sententiam Isaix (Cap. 4) exponeret, Inigui sunt ccetus vestri, ait : « Omnis convenius qoi non offert hostias spiritales, nce audit illud quod in quinquagesimo psalmo canitur, Sacrificium Deo Spiritus contribulatus, cor contri- tum et Aumiliatum Deus nom despicit, abominabil: Deo est. » Mens ergo libora, id est, sensibus corpo- NOTE. brentar, nec alize omnino contra fide preferamcur, quecunque a prudcotioribus fuerint colleete, dicantur. » Simplicitate. In manuscripto legitur inplacitate > pro quo Massonus edidit imbecllitate. Nos vero re- posuimus simplicitate, ut res postulare vircbatur,333 S. AGOBARDI EPISCOPI LUGDUNENSIS G 338 ris non suceambens, ita resistere debet vans ac A quam res quit canitur, peenale dicit esse pecea- noxie delectationi aurium, sicut et delectationibus sensuuin cxterorum, visus videlicet, et olfacins, gusts, et tactus; quorum perturbationibus anima Pregravatur, et capitur. Quantum denique oblecta- tiones aurinm virtutem mentis enervent, testatur prefatus doctor, qui ait : « Auditus vario organo- Fam cant, et vocum inflexionibus delinitur, ct in carmine poetaram et comediarum, mimorumque rbanitatibus, et strophis, et quidquid per aures in- troiens virilitatem mentis efferinat. » ‘XML Sed et beatus martyr Cyprianus (Serm. de elo et livore) simili modo dieit, exponens illud Apo- stoli, Adversarius vester diabolus tanquam eo ru- dens, cireuit querens quem devoret. Ait ergo : « Cir- cuit ille nos singulos, et tanquam hostis clausos ob- B cantarit. Ait igitur in Decretis suis (Lib. sidens, muros explorat, et tentat an sit pars aliqua membrorum minus stabilis et minus Ada, cujus adita ad interiora penetretur. Offert oculis formas iMlices et faciles voluptates, ut visu destruat castita- ‘tem. Aures per canoram musicam tentat, ut soni dul- cioris auditu solvat et molliat Christianum vigorem. » XIV. Quod et beatus Augustinus ad tentationem diaboli intelligens pertinere , in libris Confessionum suarnm (Lib. x, cap. 33) Deo gratias refert quod ab hoc vitio liberatus sit. « Voluptates, inquit, aurium tenacius me impticaverant, et subjugaverant ; sed resotvistiet liberasti me. Nanc in sonis, quos ani- mant ¢loquia tua, cum suavi et artificiosa voce cantantur , fateor aliquaniulum acquiesco, dum tum, ita ut melius sit non audire eantaniem , utique in canta et sonis quos divina eloquia animant, ac viviflcant; ut vita cantuum ae sonorum in sen- tentiis sit divinorum eloquiornm. Caterum, si in Giebus suis audisset aliquos non de divinis clo quiis, sed de humanis adinventionibus cantantcs, non mortoum et sine vita talem cantum XY. Verum quia « Gregorii preesulis nomen tus praefati libelli praetendit, et hine opinione sump:a putant eum quidam a beato Gregorio Romano pon- tifice et illastrissimo doctore compositum ; videamus quod sanctus ille vir de cantu ecclesiastico ordina- verit, vel quid ejus tempore Romana Ecclesia de- 43, epist. 44) : «In sancta hac Romana Ecclesia, cui divina dispensatio praeesse me voluit, dudum. consuetudo est valde reprebensibilis exorta, ut qui- dam ad sacri allaris ministerium eantores eligantur, ct in diaconatus ordine constituti modulationi v inserviant, quos ad predicationis officium eleemosy- narumque studium vacare congruebat. Unde Git ple- Fumque, ut ad sacrum ministerium, dum blanda vox queritur, queri congrua vita negligatur, ct moribus stimulet, cum po- pulum vocibus delectat. Qua de re priesenti decreto constituo , ut in sede hac sacri altaris ministri can- tare non debeant, solumque evangelice lectionis officium inter missarum solemnia exsolvant ; psal- ipsis sanctis dictis religiosius et ardentins sentio C mos vero ac reliquas lectiones censeo per subJiaco- moveri animos nostros in flammam pietatis, cum ta contantur, quam sinon ita cantarentur. » Et ‘rorsus post aliqua de wtilitate psallendi in Ecclesia discretam proferens sementiam, dicit : « Tutius quidem mihi videtur quod de Atexandrino episcopo Athanasio spe mibi dictnm commemini, quia tam medieo flexu vocis faciebat sonare lectorem psalmi,, ut pronuntianti ticinior esset quam canenti. Verum- tamen cam reminiscor lacrymas meas, quas fudi ad canius Ecclesise tux in primordiis recuperate fidei mez, ef wane ipso commoveor, non cantu, sed rebus que cantantur, cum liquida voce et convenientis- sima modulatione cantanter, magna institutt ulilita~ tem rursus cognosco; magisque adducor, non qui- dem irretractabilem sententiam proferens, cantandi ) conduetudinem approbare in Ecclesia, ut per oble- ¢tamenta aurium infirmior animus in affectum pic- fatie assurgat. Tamen cum mihi accidit ut me am- plius cantus quam res quae canitur moveat , penal ter me peccare confiteor, et tune mallem non audire cantante. » Koce vir sanctissimus, atque doctissi- ‘mus, et approbat institutum cantandi propter infir- mos , quos in affectum pietatis facit assurgere; et tamen cum accidit ut plus moveat animum cantus, BALUZIE « Gregorit nomen titulus. Exstat enim inter Opera sancti Gregorii pape Antiphonarins sive Gradu: liber ordinatus per cireulum anni. Yerum hunc Ii nos, vel sinecessitas exigit, per minores ordines exbiberi. Si quis autem contra boc decretun meum venire tentaverit, anathema sit. Et responderunt onines, Anathema sit. » Ecce vir apostolicus repre- hendit consuetudinem , qua diaconibus cantandi officium injungebatur, nee in eis blandam vocem sed congruam vitam dicit esse requirendam; stimu- larique Deum talium ministrorum moribus asserit, eliamasi populum vocibus delectent. Damnata vero {ali consuetudine , psalmos ac reliquas lectiones per subdiaconos vel per minores ordines censes exhi- solo videlicet evangelica’ lectionis officio conibus delegato, Ex quibus perspicue demoustratur psalmos tune in Ecclesia decantari solitum, unde maximam partem divinorum ofliciorum etiam nunc constat esse compositam , et non figmenta quorum- bet hominum, que a tanto illo viro non esse com- posita, nemo nisi qui sincerissima clus fidei et ex- cellentissimze eruditionis igiarus est, dubitat. XVL Igitur quia sanctorum Patrum dictis. satis ostensm est quantum bumanze levitates et menda- cia devitanda, quantumque divinorum eloquiorum veritas ac sinceritas amplectenda sit, libet pauea ex verbis beati martyris Cypriani subnectere, quibus NOTA. brum non esse Gregorii contendit Agobardus. Nisi si revera Gregorii erat, sed corruptus traciu tem poris.351 costendatur qua gravitate et modestia divina officia A celebranda sint : « Sit, inquit (Serm. de Orat. Dom.) orantibus sermo et precatio cum disciplina, quietem continens et pudorem. Cogitemus nos sub conspectu Dei stare. Placendum est divinis oculis et habitu cor- poris, et riodo voeis. Nam ut impudentis est clamo- ribus strepere, ita congruit verecundo modestis pre- cibus orare. Et quando in unum cum fratribus con- venimus, et sacrificia divina eum Domini sacerdote celebramus, verecundiz et discipline memores esse debemus : non passim ventilare preces nostras in- conditis vocibus, nec petitionem commendandam modeste, Deo tumultuosa loquacitate jactare. Quia Deus non vocis sed cordis auditor est; nee admonen- dus est clamoribus, qui cogitationes videt, probante Domino et dicente : Et scient omnes Keclesie, quia go sum scrutans renes et corda. Sonet psalmus. Consisium sobrium sit nobis spiritualis auditio, Prolectet aures religiosa mulcedo. » XVIL. His ergo et hujusmodi Patrum monitis in- formati, et eorumn sequentes vestigia quos ad Domi- num preeessisse non ambigimus, cunctas adinven- tiones hominum quasi superfiuas respuentes, verbis Domini que ad omnia sufficiunt, in ejus laudibus personemus, ut cum beato David dicere valeamus : Et quae de manu tua accepimns, dedimus tibi. Quia, ‘ot beatas Augustinus ait, « Nihil Deo recte offertur, nisi quod ab co aceipitur. » Qui et alio loco preece- pit suis : « Nolite cantare nisi quod legistis esse can- tandum. » Quod quidam religiosi viri sequentes sub- jectis sibi fratribus pracceptum tale dederunt : Nuflus Dresumat responsoria, aut antiphonas, que solent aliqui composito sono pro suo libitu non ex canonica Scriptura assumpta canere, in congregatione ista vel medilari vel dicere. Oportet enim nos sanam et simplicem apostolicam et patrum nostrorum imitari doctrinam, et gratiam stabilire, cor moresque sub- dere discipline. Ea igitur cantare debemus que, sient beatus Augustinus dicit, ita scripta sunt ut cantantur. «Que autem non ita scripta sunt, non cantemus; quia nee alio modo quam quo ipse Do- minus jussit per prophetas et apostolos suos mani- festari ea hominibus debent. A nobis obedientise quam victimarum sacrificium quarrit; nec cantilence artificioso studio, sed observantia mandatorum et cordis munditia delectatur. » XVIII Hee sincerissima Patrum statuta, omni diligentia et veneratione observanda sunt. Quia per hoc et fidei puritas, ac religionis disciplina saluber- ime custoditur, et duo mala nimis pietati contr: utiliter resecantur ; videlicet, dam et vanissimorum Lominuin praesuinptio, qui non solum inepta, et ‘superflua, sed etiam profana et hieretica in Feclesiis decantare audent, funditus excluditur; et adolescen- lis, alque omnibus generaliter quibus cantandi BALUZII Librum Sacramen- us ad caput 30 libri B Libram Mysteriorum, id quo libro supra di Bi © Humenis figmenis. Ad ea fortassis ipsa, que LIB. DE CORRECT. ANTIPHON- 338 officium injunctum est, magna occasio stute ct noxie occupationis aufertur. Ex quibus quamplurii ab ineunte pueritia usque ad senectatis canitiem om- ‘nes dies vitse suz in parando et confirmando cantu expendunt; et totum tempus utilium et spiritalium studiorum, legendi videlicet, et divima eloquia per- scrutandi, in istiusmodi occupatione consumun quodque animabus corum procul dubio valde est noxium, ignari fidei suze, inscii Scripturarum san- clarum, et diving intelligenti inanes ac vacui, hoc solum sibi sufficere putant ; et ob hoc, etiam vent et inflati incedunt, si sonum et vocem decantatior utcunque addiscant, et in numero cantorum deputari videantur. Quibus omnino (dum, sicut beatus Grego- rius supra ait, Deum moribus stimulant, cum pope lum vocibus oblectent) metuendum est ne etiamn ipsa illa Dei increpatione feriantur, qua dicit : Populu ‘hic labiis me honorat, cor autem eorum longe esta me. Et iterum : Aufer @ me tumultum carminum fuorum, et cantica lyre tue non audiam. Nam et bea- tus Hieronymus, ut supra memoratam est, de hujus- modi hominibus manifeste dicit, quod de Ecclesia Dei scenam fecerint populorum. Hane enim occupa- tionem superfluam in eisdem sacris offciis devitan- tes antiqui, cum eis profecto suppeteret ex divinis libris et multiples. copia laudationis, et peritia mo- @ulationis, maluerunt tamen eadem sepe repetere, quam infinitis et non necessariis psallontium animas ‘occupare, vel gravare. XIX. Quapropter, ausiliante Dei -gratia, omni studio pietatis instandam alque observandum ost, ut sicut ad celebranda missaram solemnia habet Eecle- sia « Librum Mysteriorom fide purissima et ooncinna Drevitate digestum, habet et Librum Loctionum ex divinis libris congroa ratione collectum, ita etiam et hhune tertium Ofiicialem Libellum, id est, Antipho- narium, habeamus omnibus > humanis figmentis. ot wendaciis expurgatum, et per totum anni circulam ex purissimis sancte Scriptura verbis sufficientisi- me ordinatum ; quatinns in saeris officiis peragendis, joxta probatissimam fidei regulam, et paterna au- Cloritatis venerabilem disciplinama, una a nobis atque eadem custodiatur forma orationum, forma lectio- hum, et forma ecclesiasticarum modulationum ; que. a boni ingenii adolescentibus quam celerrime imbi- bila, eos et divinis laudibus concinendis sufficienter et graviter idoneos reddat, et a potioribus ac spi libus studiis non impediat. Quis enim ita contentio- sus, imo insanus, et ab omni veritatis ratione avérsus est, ut non hoc rectius, et convenientius, ac sala- brius fateatur im Dei laudibus decantari, quod ex divinis dictis et libris videat detiter assumi? quati- ‘nus sicut in Symbolo catholico idem nostram nan nostris sed apostolicis verbis profitemur, et in Domi- nica Oratione non nostris sed ipsins Domini et Sak NOTE. ii culpat Agobardus, respicicbat Alcuinas, cum hire at fratres Lugdunenses scriberet in epistola 69 : «In ecclesiasticis officis inauditas,priscis tempa- ribns traditiones nolite diligere. »339 ‘vatoris nostel serraonibus supplicamus ; ita etiam in diving laadis honore, non humanis, sed divinis, et spiritalibus, joxta Apostolum, psalmis, hymnis, et S. AGOBARDI EPISCOPI LUGDUNENSIS 340 A canticis personemus. Superfluo namque alia quran tur, ubi ista sufllcere et superabundare noscuntur. INCIPIT * LIBER VENERABILIS AGOBARDI ARCHIEPISCOP! LUGDUNENSIS CONTRA LIBROS QUATUOR AMALARIT ABBATIS >, I. Amalarins in lbro seo primo, capitulo tricesimo septimo, dicit ita: ¢ Romana eonsvetudo unam diem, id est, vt Kalendas Maii interponit, quem vocat in Litania majore, non in jejunio. Litania, ut preedisi- mas, depreeatio est apud nos. Potest enim serena mens, et aliena a voluntate mala, precari Deum, quamvis manducet sobrie carnem meridie, et lnte- tur de resurrectione Domini. Tamen majorum Pa- trum, id est, apostolicorum usus sequendus est. For- silan ex ipso officio poterimus intelligere quid depre- candum sit tall in tempore. Prima oratio ad Missam dielt : Preeta, quesumus, omnipotens Deus, wt qui in afficttone nostra de twa pietate confidimus, contra adversa omxia ma semper protectione muniomur. Muic concordat offertorium, dicens : Adjuea me, Do- tuine Deus meus, saleum me fac propter misericon. diam twam. Qui insurgunt in me, confandantar. Eo tempore, id est, vit Kalendas Mali, possunt inim ‘commovere bella adversus vicina rogna. Ut reor, caute providit sancta Eoclesia Deum rogare, ut qui destruxit ofim consiliam Achitopel, nunc destriat eonsilia eorum qui volunt irrucre super pacem ejus. Intendit et hoe, quod dicit Epistola : Multum enim ‘valet deprecatio justi ossidua. Evangelium alleram etitionen sonat, dicens : Quis autem ex vobis patrem petit panem, et iterom, aut piscem, et iterum, aut si potierit ovum. bm intis tribas temporalia petenda pos- sumaus intelligere : per panem , omnia bona que de terra nascuntar; per piscem , que de agris; per ovum, animalia que coeum simul. Huec enim memo- rato tempore in aliquo profectu sunt : germina mes- sis pullulant, arborum fructus ex flore prodeunt, vives atque olei liquor suis arboribus se erumpit, pullorum animantia campos tunduat. Quoniam hee necessaria sunt nostris usibus, petenda sunt a Do- ‘mino ut conserventur. Ul. In his verbis Amalarii facile quilibet potest de~ prehendere quae sint inutilia, et que noxis. Dicit namque posse fieri Litanias, id est, Rogationes, sine Jejunio et carnis abstinentia : quod nunquam dictum est neque 2 parum sapientibus. Nempe Ninivite, quaudo conversi sunt ad priedicationem Jone pro- phetze, non babebant doctores, qui cos docerent sa- crificium Deo esse spiritum contribulatum, cor con- tritum et bumiliatum, Et tamen ratione uaturali intelligentes per hare flectendam Dei pietatem, contra subvorsionem sibi imminentem ad qux: arma concur- rerint, dicit ita eadem Scriptura : Et cepit Jonas introire in civitatem itinere diei unius, et clamavit, cM dixit : Adliuc quadraginta dies, et Ninive subverte- tur. Et crediderunt viri Ninivite in Domino, et pre- icaverunt jejunium, et vestiti sunt eaccis a mujore usque ad minorem. Videlicet usque ad lacteatens, sicut senserunt qui de hac laudabili poenitentia scri- bere yoluerunt; ex quibus unus, Prudentius, vir Aoctus inguit = Nullus bibeadi, nemo vescendi menor. Jujuna mensas pubes omnes liquerat. ‘Quin ex negatolacte, vaghentium Fietu madescunt parvulorum cunule, Soccum papilla parea uutrix derogt. B BALUZI NOTA. 4 Monulmus Jam ad lbrum de Divina Psalmodia, libro isto Agobardum talione remordere Amalarinmn, Neque sententiam mwto. Porro nune pris tus est hie liber ex veteri codice ms. viri clarissimi Pe- tri Marnaesii senatoris Gratianopolilani, ceu dictum est in preefatione, Neque est in eo aliquid valde no- tatu dignora. % Amalarii abbatis. Ita diserte codex vetus. Quod confirmaturaucioritate'perantiqui codicisbibliothecw ‘Thuanz, in quo continenter efusdem Amalarii libri de Divinis in codiee itaque illo sic legitu Thomus Amallarii abbatis de divinis offciis. Iter inentia secuturee cause Amalharii abbatis 1 plionis de offctis dieinis incipit. Itaque quaerendum st, cujus monastoril abbas fuerit, Alibi vocat ho vs. Exstat enim in bibliotheca monaste Epternacensis in Ducatu Luxemburgico vetus codex ins. his sexeentis annis non scriptus, ex quo ista dleseripsit R. P. Alexander Wilthemius e Soc. Jesu, Lutetiamque misit ad R. P. Philippum Labbeum, qui meenm fubenter pro'anicitia nostra commun eavit, Incipit liber offcialis Amelarii corepiscop eat, de ecolesiastico ordine civterisgue offciis, quatuor libri, ad Hludovicum imperatorem. Porro, prater edita Amalai xstant Lutetiz in duebus per- vetustis codicil liotheew sancti Germani a Pra- tis quingue illius epistole, i prodi Jucem in tomo Vit Prima est ad Jeremiam archiepiscopum Senonensem, de nomine Jest, quomodo scribi debeat. em re~ sponsio Jeremix arebiepiscopi. Secunda, ad Jonam episcopain Aurelianensem, de eadem causa. Item responsi Jone. Tertia ad Rantgarium episcopum Noviomensem, quomodo intelligent sint lla verba ex Evangelio: Hic est caliz sanguinis mei novi et eterni testamenti, ele. Quarta, ad Hetlonem mona- chum, (illum, opinor, qui_ Fuldensis abbas fuit post Rhabanum) de nomine Seraphim, quando sit neu- trius generis, quando masculini. Quinta demum ad Guntardum :'Utrum spuere liceat illico post consum- Plum sacrificium. Et priores quidem, itemque re- sponsiones Jeremie et Jone, exstant eli tiam in codice monasterii Epternacensis, ci inde penes, yirum|cla- Fissimum Philippum Labiecm,