Вы находитесь на странице: 1из 12

P.

VERGILI MARONIS AENEIDOS LIBER SECUNDUS


1.- vv. 1-13. A requerimiento de la reina Dido, Eneas se dispone a relatar la caída de Troya, aunque el solo
recuerdo del desastre le causa un gran dolor.

Conticuere omnes intentique ora tenebant


inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto:
Infandum, regina, iubes renovare dolorem,
Troianas ut opes et lamentabile regnum
eruerint Danai, quaeque ipse miserrima vidi 5
et quorum pars magna fui. quis talia fando
Myrmidonum Dolopumve aut duri miles Vlixi
temperet a lacrimis? et iam nox umida caelo
praecipitat suadentque cadentia sidera somnos.
sed si tantus amor casus cognoscere nostros 10
et breviter Troiae supremum audire laborem,
quamquam animus meminisse horret luctuque refugit,
incipiam.

2.- Los troyanos creen que se han marchado los griegos.

Nos abiisse rati1 et vento petiisse Mycenas. 25


Ergo omnis longo solvit se Teucria luctu;
panduntur portae, iuvat ire et Dorica castra
desertosque videre locos litusque relictum:

1.- Rati sumus

3.- Laoconte aconseja vivamente a los troyanos que destruyan el caballo y no se fíen de él.

Laocoon ardens summa decurrit ab arce,


et procul1 'O miseri, quae tanta insania2, cives?
creditis avectos hostis? aut ulla putatis
dona carere dolis Danaum? sic notus Ulixes?
Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi, 45
aut haec in nostros fabricata est machina muros,

1.- Procul: sobreentiéndase un verbo de lengua, pero esta elipsis es muy frecuente, sobre todo en poesía.
2.- Tanta insania: sobreentiéndase vobis est.

aut aliquis latet error; equo ne credite1, Teucri.


Quidquid id est, timeo Danaos et2 dona ferentis.'
sic fatus validis ingentem viribus hastam 50
in latus inque feri curvam compagibus alvum
contorsit.

1.- ne credite = ne credideritis. El uso del imperativo con ne es poético y de la lengua popular.
2.- et = etiam “incluso”.

Stetit illa tremens, uteroque recusso


insonuere cavae gemitumque dedere cavernae.
Et, si fata deum, si mens non laeva fuisset,
impulerat ferro Argolicas foedare latebras, 55
Troiaque nunc staret, Priamique arx alta maneres.

1
4.- Un grupo de pastores lleva a presencia de Príamo un prisionero griego.

Ecce, manus1 iuvenem interea post terga revinctum


pastores magno ad regem clamore trahebant
Dardanidae, qui se ignotum venientibus ultro,
hoc ipsum ut strueret Troiamque aperiret Achivis, 60
obtulerat, fidens animi atque in utrumque paratus.

1.- Manus: acusativo de relación o griego. Manus revictum = manibus revinctis.

5.- Los troyanos dan crédito al relato de Sinón.

Talibus insidiis periurique arte Sinonis 195


credita res, captique1 dolis lacrimisque coactis
quos neque Tydides2 nec Larisaeus Achilles,
non anni domuere decem, non mille carinae.

1.- Capti sunt


2.- Tydides: “el hijo de Tideo”. Se refiere a Diomedes, que osó hacer frente a Marte y a Venus.

6.- Laoconte y sus hijos son devorados por dos enormes serpientes.

Diffugimus visu exsangues. Illi agmine certo1


Laocoonta2 petunt; et primum parva duorum
corpora natorum serpens amplexus uterque
implicat et miseros morsu depascitur artus; 215

1.- agmine certo: “sin titubear”


2.- Acusativo griego.

7.- Los troyanos, ante el prodigio sucedido, deciden introducir el caballo en la ciudad:

Dividimus muros et moenia1 pandimus urbis.


Accingunt omnes operi pedibusque rotarum 235
subiciunt lapsus2, et stuppea vincula collo3
intendunt; scandit fatalis machina muros
feta armis.

1.- muros: muralla exterior; moenia: edificios del interior.


2.- rotarum … lapsus = rotas labentes, es decir “rodillos”

O patria, o divum domus Ilium et incluta bello


moenia Dardanidum! quater ipso in limine portae
substitit atque utero sonitum quater arma dedere;
instamus tamen immemores caecique furore
et monstrum infelix sacrata sistimus arce. 245

8.- Sin creer a Casandra, adornan la ciudad.

Tunc etiam fatis aperit Cassandra futuris1


ora dei iussu non umquam credita Teucris2.
Nos delubra deum miseri, quibus ultimus esset 248
ille dies, festa velamus fronde per urbem.

1.- fatis …futuris : dativo


2.- Teucris: dativo agente.

2
9.- Llegada la noche, los troyanos se entregan al sueño:

Vertitur interea caelum et ruit Oceano nox 250


involvens umbra magna terramque polumque
Myrmidonumque dolos; fusi per moenia Teucri
conticuere; sopor fessos complectitur artus.

10.- Héctor recomienda a Eneas que huya:

'Heu fuge, nate dea, teque his' ait 'eripe flammis.


Hostis habet muros; ruit alto a culmine Troia. 290
Sat1 patriae Priamoque datum: si Pergama dextra
defendi possent, etiam hac defensa fuissent.
Sacra suosque tibi commendat Troia penatis;

1.- Sat … datum: “bastante se ha hecho por la patria y por Príamo”.

11.- Panto, sacerdote de Apolo, responde a Eneas que Troya está perdida:

'Venit summa dies et ineluctabile tempus


Dardaniae. Fuimus Troes, fuit Ilium et ingens 325
gloria Teucrorum; ferus omnia Iuppiter Argos
transtulit; incensa Danai dominantur in urbe.

12.- Troya y sus ciudadanos perecen. Dolor y muerte por todos sitios:

Urbs antiqua ruit multos dominata per annos;


plurima perque uias sternuntur inertia passim
corpora perque domos et religiosa deorum 365
limina. Nec soli poenas dant sanguine Teucri;
quondam etiam victis redit in praecordia uirtus
victoresque cadunt Danai. Crudelis ubique
luctus, ubique pavor et plurima mortis imago.

13.- En el palacio de Príamo todo es tumulto, griterío y confusión:

At domus interior gemitu miseroque tumultu


miscetur, penitusque cavae plangoribus aedes
femineis ululant; ferit aurea sidera clamor.
Tum pavidae tectis matres ingentibus errant
amplexaeque tenent postis1 atque oscula figunt. 490

1.- Amplexaeque tenent postis: “se abrazan a las puertas”

14.- Muerte de Príamo a manos de Neoptolemo (Pirro), hijo de Aquiles:

Haec finis Priami fatorum, hic exitus illum


sorte tulit Troiam incensam et prolapsa uidentem 555
Pergama, tot quondam populis terrisque superbum
regnatorem Asiae. Iacet ingens litore truncus,
avulsumque umeris caput et sine nomine corpus.

3
15.- La muerte de Príamo trae a la mente de Eneas el recuerdo de su familia:

At me tum primum saevus circumstetit horror.


obstipui; subiit cari genitoris imago, 560
ut regem aequaevum crudeli vulnere vidi
vitam exhalantem, subiit deserta Creusa
et direpta domus et parvi casus Iuli.

16.- Venus advierte a Eneas de la inutilidad del combate contra los dioses y lo anima a huir y buscar a los suyos:

Ipse pater1 Danais animos virisque secundas


sufficit2, ipse deos in Dardana suscitat arma.
Eripe, nate, fugam finemque impone labori;
nusquam abero et tutum patrio te limine sistam.' 620

1.- Pater : Júpiter.


2.- Sufficit: tiene un valor transitivo “suministra”

17.- Anquises suplica a Júpiter que les ayude, y confirme los buenos presagios:

At pater Anchises oculos ad sidera laetus


extulit et caelo1 palmas cum voce tetendit:
'Iuppiter omnipotens, precibus si flecteris2 ullis,
aspice nos, hoc tantum, et si pietate meremur, 690
da deinde auxilium, pater, atque haec omina firma.'

1.- Caelo = dativo de dirección.


2.- Si flecteris = “si es que te dejas mover a compasión”.

18.- Anquises, tras el favorable presagio, se dispone a seguir a Eneas:

'Iam iam nulla mora est; sequor et qua ducitis adsum,


di patrii; servate domum, servate nepotem. 702
Vestrum hoc augurium, vestroque in numine Troia est.
Cedo equidem nec, nate, tibi comes ire recuso.'

19.- Eneas toma en hombros a su padre y sale con el resto de la familia:

'Ergo age, care pater, cervici imponere1 nostrae;


ipse subibo umeris nec me labor iste gravabit;
quo res cumque2 cadent, unum et commune periclum,
una salus ambobus erit. Mihi parvus Iulus 710
sit comes, et longe servet vestigia coniunx.

1.- Imponere: imperativo pasivo, con valor reflexivo “colócate”.


2.- quo res cumque = quocumque res, tmesis.

20.- Perdida Creúsa, su sombra le anuncia a Eneas su destino:

“Longa tibi exilia et vastum maris aequor arandum, 780


et terram Hesperiam1 venies, ubi Lydius arva
inter opima virum leni fluit agmine Thybris:
illic res laetae regnumque et regia coniunx
parta2 tibi; lacrimas dilectae pelle Creusae.”
1.- Terram Hesperiam = ad terram Hesperiam.
2.- Parta est.

4
P. VERGILI MARONIS AENEIDOS LIBER QVARTUS
1.- La imagen del amado le impide a Dido conciliar el sueño.

At regina gravi iamdudum saucia cura


vulnus alit venis et caeco carpitur igni.
Multa viri virtus animo multusque recursat
gentis honos; haerent infixi pectore vultus
verbaque nec placidam membris dat cura quietem. 5

2.- A la mañana siguiente Dido se sincera con su hermana Ana:

'Anna soror, quae me suspensam insomnia terrent!


quis novus hic nostris successit sedibus hospes, 10
quem sese ore ferens, quam forti pectore et armis!
credo equidem, nec vana fides, genus esse deorum…”

3.- Eneas despierta en Dido sensaciones que ya creía apagadas:

“…Anna, fatebor enim, miseri post fata Sychaei 20


coniugis et sparsos fraterna caede penatis
solus hic inflexit sensus animumque labantem
impulit. Agnosco veteris vestigia flammae…”

4.- A pesar de todo, Dido dice que prefiere morir antes que faltar a la memoria de su esposo:

“…Sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat


vel pater omnipotens adigat me fulmine ad umbras, 25
pallentis umbras Erebo noctemque profundam,
ante, pudor, quam te violo aut tua iura resolvo.
Ille meos, primus qui me sibi iunxit, amores
abstulit; ille habeat secum seruetque sepulcro.”

5.- Dido vive pendiente de Eneas.

Nunc media Aenean secum per moenia ducit


Sidoniasque ostentat opes urbemque paratam, 75
incipit effari mediaque in voce resistit;
nunc eadem labente die convivia quaerit,
Iliacosque iterum demens audire labores
exposcit pendetque iterum narrantis ab ore.

6.- El ensimismamiento de Dido paraliza todas las obras de fortificación:

Non coeptae adsurgunt turres, non arma iuuentus


exercet portusve aut propugnacula bello
tuta parant: pendent opera interrupta minaeque
murorum ingentes aequataque machina caelo.

5
7.- Los amantes, cumpliéndose los planes de Juno y Venus, encuentran una cueva donde refugiarse.

Interea magno misceri murmure caelum 160


incipit, insequitur commixta grandine nimbus,
et Tyrii comites passim et Troiana iuventus
Dardaniusque nepos Veneris diversa per agros
tecta metu petiere; ruunt de montibus amnes.
speluncam Dido dux et Troianus eandem 165
deueniunt.

8.- Se consuma una pasión que Dido ya no oculta:

Ille dies primus leti primusque malorum


causa fuit; neque enim specie famave movetur 170
nec iam furtivum Dido meditatur amorem:
coniugium vocat, hoc praetexit nomine culpam.
9.- Extraordinaria descripción de la Fama: (leer los versos 173-197)

Extemplo Libyae magnas it Fama per urbes,


Fama, malum qua non aliud velocius ullum:
mobilitate viget virisque adquirit eundo, 175
parva metu primo, mox sese attollit in auras
ingrediturque solo et caput inter nubila condit.

10.- Mercurio se dirige a Eneas:

Continuo invadit: “tu nunc Karthaginis altae 265


fundamenta locas pulchramque uxorius urbem
exstruis? heu, regni rerumque oblite tuarum!
ipse deum tibi me claro demittit Olympo
regnator, caelum et terras qui numine torquet…”
11.- Mercurio le transmite a Eneas las órdenes de Júpiter:

“…Ipse haec ferre iubet celeris mandata per auras: 270


quid struis? aut qua spe Libycis teris otia terris?
si te nulla movet tantarum gloria rerum
[nec super ipse tua moliris laude laborem,]
Ascanium surgentem et spes heredis Iuli
respice, cui regnum Italiae Romanaque tellus 275
debetur.'
12.- Eneas, horrorizado, arde en deseos de abandonar Cartago:

At vero Aeneas aspectu obmutuit amens,


arrectaeque horrore comae et vox faucibus haesit. 280
Ardet abire fuga dulcisque relinquere terras,
attonitus tanto monitu imperioque deorum.

6
13.- Dido presiente lo que va a ocurrir y enloquece:

At regina dolos (quis fallere possit amantem?)


praesensit, motusque excepit prima futuros
omnia tuta timens. Eadem impia Fama furenti
detulit armari classem cursumque parari. 299
14.- Dido le reprocha a Eneas la traición al pacto amoroso:

Tandem his Aenean compellat uocibus ultro:


”dissimulare etiam sperasti, perfide, tantum 305
posse nefas tacitusque mea decedere terra?
nec te noster amor nec te data dextera quondam
nec moritura tenet crudeli funere Dido?”

15.- Dido intenta conmover a Eneas:

“Mene fugis? per ego has lacrimas dextramque tuam te


(quando aliud mihi iam miserae nihil ipsa reliqui), 315
per conubia nostra, per inceptos hymenaeos,
si bene quid de te merui, fuit aut tibi quicquam
dulce meum, miserere domus labentis et istam,
oro, si quis adhuc precibus locus, exue mentem.”

16.- Si al menos le hubiese dejado un hijo que le recordara su imagen…

“Saltem si qua mihi de te suscepta fuisset


ante fugam suboles, si quis mihi parvulus aula
luderet Aeneas, qui te tamen ore referret,
non equidem omnino capta ac deserta viderer.” 330
17.- Respuesta de Eneas a las palabras de Dido:

Dixerat. Ille Iovis monitis immota tenebat


lumina et obnixus curam sub corde premebat.
Tandem pauca refert: “ego te, quae plurima fando
enumerare vales, numquam, regina, negabo
promeritam, nec me meminisse pigebit Elissae 335
dum memor ipse mei, dum spiritus hos regit artus.”
18.- Eneas le dice a Dido que cumple las órdenes de los dioses, no se dirige a Italia por propia voluntad:

“Nunc etiam interpres divum Iove missus ab ipso


(testor utrumque caput) celeris mandata per auras
detulit: ipse deum manifesto in lumine vidi
intrantem muros vocemque his auribus hausi.
Desine meque tuis incendere teque querelis; 360
Italiam non sponte sequor.”
19.- La reacción de Dido frente a las palabras de Eneas (sensatas, impropias de un enamorado) es violenta.

Talia dicentem iamdudum aversa tuetur


huc illuc volvens oculos totumque pererrat
luminibus tacitis et sic accensa profatur:
'nec tibi diva parens generis nec Dardanus auctor, 365
perfide,…”

7
20.- A pesar de todo, Eneas se dispone a cumplir las órdenes de los dioses:

At pius Aeneas, quamquam lenire dolentem


solando cupit et dictis avertere curas,
multa gemens magnoque animum labefactus amore 395
iussa tamen divum exsequitur classemque revisit.

21.- Amor ha colocado a Dido en una situación insoportable:

Quis tibi tum, Dido, cernenti talia sensus,


quosve dabas gemitus, cum litora fervere late
prospiceres arce ex summa, totumque videres 410
misceri ante oculos tantis clamoribus aequor!
Improbe Amor, quid non mortalia pectora cogis!

22.- Dido se conformará con bien poco. No quiere ya impedirle seguir su destino. Pero si retrasara su
partida, se podría tranquilizar lo suficiente para acostumbrarse a la inminente soledad:

“…Non iam coniugium antiquum, quod prodidit, oro,


nec pulchro ut Latio careat regnumque relinquat:
tempus inane peto, requiem spatiumque furori,
dum mea me uictam doceat fortuna dolere.
Extremam hanc oro veniam (miserere sororis), 435
quam mihi cum dederit cumulatam morte remittam.”
23.- Eneas no se conmueve ante los lamentos que Ana le refiere de Dido:

Talibus orabat, talisque miserrima fletus


fertque refertque soror. Sed nullis ille mouetur
fletibus aut uoces ullas tractabilis audit;
fata obstant placidasque viri deus obstruit auris. 440

24.- Malos presagios para Dido, que impulsan su deseo de morir:

Tum vero infelix fatis exterrita Dido 450


mortem orat; taedet caeli convexa tueri.
Quo magis inceptum peragat lucemque relinquat,
vidit, turicremis cum dona imponeret aris,
(horrendum dictu) latices nigrescere sacros
fusaque in obscenum se vertere vina cruorem; 455

25.- Dido se decide por la suerte extrema, pero lo oculta a su hermana:

Ergo ubi concepit furias evicta dolore


decrevitque mori, tempus secum ipsa modumque 475
exigit, et maestam dictis adgressa sororem
consilium vultu tegit ac spem fronte serenat:
'inveni, germana, viam (gratare sorori)
quae mihi reddat eum vel eo me solvat amantem.

8
26.- Todo a su alrededor descansa de las duras fatigas de la jornada…No ocurre igual con Dido: su dolor y
su ira no cesa de atormentarla:

Nox erat et placidum carpebant fessa soporem


corpora per terras, silvaeque et saeva quierant
aequora, cum medio volvuntur sidera lapsu,
cum tacet omnis ager, pecudes pictaeque uolucres, 525
quaeque lacus late liquidos quaeque aspera dumis
rura tenent, somno positae sub nocte silenti.
[……]

At non infelix animi Phoenissa, neque umquam 529


solvitur in somnos oculisve aut pectore noctem
accipit: ingeminant curae rursusque resurgens
saevit amor magnoque irarum fluctuat aestu.

27.- Dido se dice que su hermana, sin querer ha empeorado la situación…Las quejas amargas vertidas en
este pasaje nos revelan el carácter de nuestra heroína: ni ha podido vivir en libertad (no lo permiten los
dioses) ni ha mantenido la fidelidad a su marido Siqueo.

“…Tu lacrimis evicta meis, tu prima furentem


his, germana, malis oneras atque obicis hosti.
Non licuit thalami expertem sine crimine vitam 550
degere more ferae, talis nec tangere curas;
non servata fides cineri promissa Sychaeo.”
28.- Eneas se despierta aterrado y decide embarcar:

Tum vero Aeneas subitis exterritus umbris


corripit e somno corpus sociosque fatigat
praecipitis: 'vigilate, viri, et considite transtris;
solvite vela citi. Deus aethere missus ab alto
festinare fugam tortosque incidere funis 575
ecce iterum instimulat.
29.- Dido en pleno delirio se lamenta de sus actuaciones:

“Quid loquor? aut ubi sum? quae mentem insania mutat? 595
infelix Dido, nunc te facta impia tangunt?
tum decuit, cum sceptra dabas. En dextra fidesque,
quem secum patrios aiunt portare penatis,
quem subiisse umeris confectum aetate parentem!

30.- Dido vuelve a solicitar la ayuda de los dioses. Ahora, las dos únicas cosas que pueden hacer por ella
es ayudarla a bien morir y a vengar su muerte:

Sol, qui terrarum flammis opera omnia lustras,


tuque harum interpres curarum et conscia Iuno,
nocturnisque Hecate triviis ululata per urbes
et Dirae ultrices et di morientis Elissae, 610
accipite haec, meritumque malis aduertite numen
et nostras audite preces.

9
31.- Dido en su delirio final pide a los tirios que odien eternamente a los descendientes de Eneas, los
romanos. Éste es el origen de la rivalidad eterna entre romanos y cartagineses:

“…Tum vos, o Tyrii, stirpem et genus omne futurum


exercete odiis, cinerique haec mittite nostro
munera. Nullus amor populis nec foedera sunto.
Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor 625
qui face Dardanios ferroque sequare colonos…”
32.- ültimas palabras de Dido. Ha cumplido su misión en la vida, sólo le resta morir. ¡Ojalá no hubiera
conocido a los troyanos! ¡Eso le habría bastado para ser feliz!.

Incubuitque toro dixitque novissima uerba: 650


'dulces exuviae, dum fata deusque sinebat,
accipite hanc animam meque his exsolvite curis.
Vixi et quem dederat cursum Fortuna peregi,
et nunc magna mei sub terras ibit imago.
Urbem praeclaram statui, mea moenia vidi, 655
ulta virum poenas inimico a fratre recepi,
felix, heu nimium felix, si litora tantum
numquam Dardaniae tetigissent nostra carinae.'

33.- Suicidio de Dido:

Dixit, et os impressa toro “moriemur inultae,


sed moriamur” ait. “Sic, sic iuvat ire sub umbras. 660
Hauriat hunc oculis ignem crudelis ab alto
Dardanus, et nostrae secum ferat omina mortis.”
Dixerat, atque illam media inter talia ferro
conlapsam aspiciunt comites, ensemque cruore
spumantem sparsasque manus. 665

10
1.- vv. 1-13. A requerimiento de la reina Dido, Eneas se dispone a relatar la caída de Troya,
aunque el solo recuerdo del desastre le causa un gran dolor.

Conticuere omnes intentique ora tenebant

inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto:

Infandum, regina, iubes renouare dolorem,

Troianas ut opes et lamentabile regnum

eruerint Danai, quaeque ipse miserrima uidi 5

et quorum pars magna fui. quis talia fando

Myrmidonum Dolopumue aut duri miles Vlixi

temperet a lacrimis? et iam nox umida caelo

praecipitat suadentque cadentia sidera somnos.

sed si tantus amor casus cognoscere nostros 10

et breuiter Troiae supremum audire laborem,

quamquam animus meminisse horret luctuque refugit,

incipiam.

2.- vv. 13-20. Los griegos, ante su fracasado intento de apoderarse de Troya recurren al ardid
de un enorme caballo de madera, preñado de guerreros.

fracti bello fatisque repulsi

ductores Danaum tot iam labentibus annis

instar montis equum diuina Palladis arte 15

aedificant, sectaque intexunt abiete costas;

uotum pro reditu simulant; ea fama uagatur.

huc delecta uirum sortiti corpora furtim

includunt caeco lateri penitusque cauernas

ingentis uterumque armato milite complent. 20


3.- vv. 268-297 Héctor se aparece en sueños a Eneas y le anuncia que se acerca la ruina de Troya. Le
aconseja, también, que huya y que se ponga a salvo con los suyos, llevando consigo los dioses penates
de Troya.

11
Tempus erat quo prima quies mortalibus aegris ille nihil, nec me quaerentem vana moratur,
incipit et dono divum gratissima serpit. sed grauiter gemitus imo de pectore ducens,
in somnis, ecce, ante oculos maestissimus Hector 270 'heu fuge, nate dea, teque his' ait 'eripe flammis.
visus adesse mihi largosque effundere fletus, hostis habet muros; ruit alto a culmine Troia. 290
raptatus bigis ut quondam, aterque cruento sat patriae Priamoque datum: si Pergama dextra
pulvere perque pedes traiectus lora tumentis. defendi possent, etiam hac defensa fuissent.
ei mihi, qualis erat, quantum mutatus ab illo Sacra suosque tibi commendat Troia penatis;
Hectore qui redit exuvias indutus Achilli 275 hos cape fatorum comites, his moenia quaere,
vel Danaum Phrygios iaculatus puppibus ignis; magna pererrato statues quae denique ponto.' 295
squalentem barbam et concretos sanguine crinis sic ait et manibus uittas Vestamque potentem
vulneraque illa gerens, quae circum plurima muros aeternumque adytis effert penetralibus ignem
accepit patrios. Ultro flens ipse uidebar
compellare uirum et maestas expromere uoces: 280
'O lux Dardaniae, spes o fidissima Teucrum,
quae tantae tenuere morae? Quibus Hector ab oris
exspectate venis? ut te post multa tuorum
funera, post uarios hominumque urbisque labores
defessi aspicimus! quae causa indigna serenos 285
foedavit vultus? aut cur haec vulnera cerno?'

Era el momento en que el primer sueño comienza para los míseros mortales y por merced de los dioses se
introduce gratísimamente. He aquí que en sueños me pareció tener ante mi vista a Héctor, acongojado,
derramando abundantes lágrimas, arrastrado por el carro, como poco ha, afeado de sangriento polvo y con los
pies hinchados, atravesados por correas.
¡Ay de mí, cómo se encontraba, cuán diferente de aquel Héctor que volvió revestido de los despojos de Aquiles, o
después de haber arrojado los fuegos frigios sobre las naves de los Dánaos!. Llevaba sucia la barba, los cabellos
endurecidos por la sangre, y con las heridas recibidas alrededor de las murallas de su patria.
Llorando yo, me parecía que me dirigía el primero a él y le decía estas tristes palabras: “oh luz de Dardania, oh la
más firme esperanza de los teucros, ¿cómo te hiciste tanto esperar?, ¿de qué playas, ansiado Hécto vienes?
¡Cuán agotados por fin te vemos, después de tantas muertes de los tuyos, después de sufrimientos sin número de
la ciudad y de sus hombres!
¿Qué motivo indigno afeó tu sereno rostro? ¿o por qué estas heridas que contemplo?”
Él nada me responde ni se cuida de mis vanas preguntas, sino que sollozando fuertemente de lo más profundo de
su pecho:
“Huye, ay, hijo de una diosa, me dijo, sálvate de estas llamas. El enemigo ocupa las murallas, Troya se derrumba
de lo alto de su cima. Bastante se ha hecho a favor de la patria y de Príamo, si Pérgamo pudiera defenderse con
la mano (de un héroe), la mía ciertamente la hubiera defendido. Troya te encomienda los objetos de su culto y sus
penates; recíbelos como compañeros de tu destino, búscales una ciudad, que un día levantarás poderosa,
después de haber recorrido el mar.”
Así dijo, y de lo más profundo del santuario saca con sus manos las vendas, la poderosa Vesta y su inextinguible
fuego.

12

Вам также может понравиться