Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Punjab Times, Vol 20, Issue 47, November 23, 2019 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
Law Office of
Manpreet S. Gahra
>iemIgrysLn syvfvF
Ad Space >PYimlI lfa
>ibjns lfa
Criminal Defense
Ph:510-841-4582
Fax:510-217-6847
Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (2)
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (3)
gurduafrf sYn hojy vloN vËIPf jyqU PirËno ivc golIbfrI, 4 ivakqI
hlfk qy 6 jKmI
ividafrQIaF df aYlfn PirËno (ibAUr)o : iewQy iek mkfn dy ipCvfVy
Puwtbfl mYc dyK rhy lokF ‘qy aYqvfr nUM kuJ ÈwkI
sfl dy ivckfr hY aqy sfry eyÈIan mUl dy hn.
AunHF ikhf ik sfzI hmdrdI pIVqF nfl hY. asIN
sYn hojy (ibAUro): iswK gurduafrf sYn hojy stYnPorz XUnIvristI ivc isMboilk isstmË ivakqIaF vloN clfeI geI golI dOrfn 4 jixaF dI aprfDIaF nUM inaF dy dfiery ivc ilafAux leI hr
ny do iswK ividafrQIaF nMU 500 zflr pRqI mhInf bfry cfr sflf izgrI kr rhI sihjlIn kOr ny ies mOq ho geI aqy 6 hor ËKmI ho gey. puils muqfbk sMBv koiÈÈ kr rhy hF. AunHF ikhf ik ieh spwÈt
vËIPf dyx df aYlfn kIqf hY. vËIPf hfsl krn bfbq ikhf hY, “mYN stYnPorz XUnIvristI ivc golIbfrI mOky Gr ivc krIb 35 lok mOjUd sn. nhIN hY ik golIbfrI ivc ikMny lok Èfml sn. AunHF
vfly ividafrQIaF-qrnjIq isM G rfTO r aqy isMboilk isstmË dI pVHfeI leI nvIN ividafrQx PirËno puils anusfr aYqvfr rfq krIb dwisaf ik ies gwl df koeI sMkyq nhIN ik ieh
sihjlIn kOr cfr-cfr sflf izgrI kr rhy hn hF aqy mnuwKI hwkF bfry vI pVH rhI hF. mYN cfhuMdI hF 8[30 vjy sIjr aYvyinAU nyVy eIst lfmonf aYvyinAU hmlf igroh nfl sbMDq sI.
aqy ienHF nMU cfr sflF dOrfn kuwl 24-24 hËfr ik mYN msnUeI bOiDkqf aqy mnuwKI hwkF ivcfly afpsI dy 5300 blfk ‘qy iek Gr dy ipCly ihwsy ivc 10 PirËno puils dy lYPtInYNt ibl zUly ny dwisaf
zflr df vËIPf idwqf jfvygf. sbMDF bfry hor zMUGI pVHfeI krF qy ieh pqf lfvF lokF nUM golI mfr idwqI geI. PirËno dy Aup puils ik aiDkfrI ÈwkIaF df pqf lfAux leI sI[ sI[ tI[
pRmuwK mfeIkl rIz ny pwqrkfrF nUM dwisaf, “3 vI[ Putyj aqy gvfhF df pqf lfAux dI koiÈÈ kr
lokF dI mOky ‘qy hI mOq ho geI aqy cOQy ivakqI nUM rhy hn. AunHF dwisaf ik jdoN aiDkfrI mOky ‘qy phuMcy
gMBIr hflq ivc hspqfl iljfieaf igaf, ijwQy qF keI lok imRqk pfey gey. zUly ny ikhf ik ÈwkI
Aus ny dm qoV idwqf. golIbfrI ivc ËKmI hoey 6 ivakqI golIbfrI krn ipCoN mOky qoN Prfr ho gey.
lokF df ielfj jfrI hY.” nyVy rihMdy cOaf kFg ny dwisaf ik ipCly kuJ idnF
rIz ny dwisaf ik ËKmIaF dI Aumr 25 qoN 35 ivc iewQy golIbfrI dI ieh dUjI Gtnf hY.
Homeopathicvibes
Har minder Singh Gill
Harminder
Homeopathic Consultant and Practitioner
ijLkrXog hY ik ies vËIPy sbMDI aYlfn iesy ik qknflojI nMU mnuwKqf nfl sbMDq msilaF nMU D.H.M.S; B.C.I.H
sfl kIqf igaf sI aqy 17 nvMbr nMU smfgm dOrfn AuBfrn leI iks qrHF vriqaf jfvy. ieh vËIPf (Ex Homeopathic Medical officer Punjab Govt.)
sMgq dI hfËrI ivc dohF ividafrQIaF nMU ieh vËIPy mYnMU iswK kdrF-kImqF nfl juVy rihx aqy pVHfeI
idwqy gey. ivc afpxf tIcf hfsl krn leI pRyrnf idMdf rhygf. Now we have two locations:
ies vËIPy bfry sYn hojy styt XUnIvristI ivc iesy dOrfn iswK gurduafrf sYn hojy dI pRbMDk 940 E. El Camino Real, Sunnyvale, CA 94087
nrisMg dI cfr sflf pVHfeI kr rhy qrnjIq isMG kmytI ny ies vËIPy leI ividafrQIaF aqy AunHF dy 39039 Paseo Padre Pkwy, Suite# 209 (upstairs),
rfTOr df kihxf hY, “mYN ieh vËIPf afpxI pVHfeI mfipaF nMU vDfeI idwqI qy ividak Kyqr ivc sPlqf Fremont, CA 94538
lok roh dI ijwq: iksfn afgU mnjIq Dnyr irhf rfm rhIm dI do kysF
‘c vIzIE kfnPrMisMg
cMzIgVH: brnflf jylH pRÈfsn ny smUihk blfqkfr krn qoN bfad kql rfhIN pyÈI
Kwby pwKI iksfn afgU mnjIq isMG Dnyr kr ky lfÈ ƒ KyqF ivc dwb idwqf igaf
pMckUlf: sI[bI[afeI[ adflq ivc
ƒ irhfa kr idwqf hY. rfjpfl vI[pI[isMG sI. ies vfrdfq ƒ aMjfm dyx vfly mihl
zyrf muKI gurmIq rfm rhIm do vwK-vwK
bdnOr dI rsmI pRvfngI mgroN jylH klF dy cricq pirvfr nfl sbMDq
mfmilaF ivc vIzIE kfnPrMisMg rfhIN
pRÈfsn ny Dnyr dI irhfeI sbMDI hukm ‘kfikaF` Aupr agvf, kql aqy
pyÈ hoieaf. zyry ivc 400 sfDUaF ƒ
jfrI kIqy. blfqkfr dy doÈ lwgy. aYkÈn kmytI dI inpuMsk bxfey jfx dy mfmly ivc
Dnyr ipCly qkrIbn zyZ mhIny qoN agvfeI hyT cwly sMGrÈ dI bdOlq hI sI[bI[afeI[ adflq ivc suxvfeI hoeI.
brnflf dI sb jylH ivc bMd sI qy Kwby ikrnjIq dy asl doÈIaF ƒ puils vwloN zyrf muKI vIzIE kfnPrMisMg rfhIN
pwKI iksfn aqy mËdUr jQybMdIaF ny igRPqfr kIqf igaf sI. pyÈ hoieaf jdik ies mfmly nfl juVy do
brnflf jylH dy sfhmxy pwkf morcf lf ky AuDr, afm afdmI pfrtI (afp) mulËm pMkj grg aqy aYm[pI[ isMG
Dnyr dI irhfeI leI sMGrÈ BKfieaf pMjfb ny iksfn afgU mnjIq isMG Dnyr pRqwK rUp `c kort ivc pyÈ hoey. sI[ bI[
hoieaf sI. ies nfl srkfr dI hflq dI sjf muafPI ƒ lokF dy iekjuwt sMGrÈ afeI[ vwloN hfeI kort ivc dfKl ptIÈn
ksUqI bxI hoeI sI. rfjpfl dy PYsly qoN dI ijwq krfr idwqf hY. ivroDI iDr dy Auqy PYslf ivcfr aDIn hox kfrn ies
bfad srkfr ƒ vI suK df sfh afieaf nyqf hrpfl isMG cImf, brnflf qoN mfmly bfry koeI kfrvfeI nhIN hoeI. sI[
hY. rock pihlU ieh vI hY ik pMjfb srkfr suprIm kort ivc vI cuxOqI idwqI pr ivDfiek mIq hy a r, mihl klF qo N bI[ afeI[ adflq ivc ies mfmly bfry
brnflf dIaF kcihrIaF ivc 3 dI isPfrÈ Auqy rfjpfl vwloN sfl 2008 AuQoN vI inrfÈf hI pwly peI sI. suprIm ivDfiek kulvMq isMG pMzorI aqy sUbf aglI suxvfeI 18 dsMbr ƒ hovygI.
mfrc 2001 ƒ dlIp isMG nfmI ivakqI ivc nrfiex dwq, mnjIq Dnyr aqy kort ny 3 sqMbr ƒ mnjIq isMG Dnyr jnrl skwqr mfstr pRym kumfr ny ikhf rxjIq isMG hwiqaf kFz nfl juVy iek
dy hoey kql dy mfmly ivc mnjIq isMG mfstr pRym kumfr dI sËf muafP kr dI apIl Kfrj kridaF pMjfb aqy ik lokF dy sMGrÈ aqy swc dI ijwq hoeI hor mfmly ivc sI[bI[afeI[ adflq ivc
Dnyr, nrfiex dwq aqy mfstr pRym idwqI geI sI pr hfeI kort ny rfjpfl hirafxf hfeI kort vwloN suxfeI Aumr hY. hrpfl isMG cImf ny ikhf ik swc suxvfeI hoeI. ies kys ivc vI zyrf muKI
kumfr ƒ puils vwloN nfmËd kIqf igaf dy PYsly ƒ rwd kr idwqf sI. hfeI kort kYd dI sËf bhfl rwKI sI. aqy iensfP leI sUby do lokF aqy Kfskr aqy iek hor mulËm ikRÈn lfl vIzIE
sI. brnflf dI sYÈn kort vwloN Aukq dy PYsly kfrn hI mnjIq isMG Dnyr dIaF iËkrXog hY ik brnflf iËlHy dy ipMz iksfnF df iemiqhfn lYx dI QF sUbf kfnPrMisMg rfhIN pyÈ hoey jdik do hor
iqMnF afgUaF ƒ sËf suxfeI geI sI. muÈklF vD geIaF sn qy aYkÈn kmytI mihl klF dy aiDafpk drÈn isMG dI srkfr ƒ ieh PYslf pihlF hI lY lYxf mulËm pRqwK rUp `c Èfml hoey. ies kys
ikrnjIq kOr aYkÈn kmytI dy vwloN lgfqfr sMGrÈ kIqf jf irhf sI. DI ikrnjIq kOr ƒ 29 julfeI 1997 ƒ cfhIdf sI. bfry 30 nvMbr ƒ aMiqm bihs hovygI.
Aukq iqMnoN mohrI afgUaF dy mfmly df aYkÈn kmytI ny hfeI kort dy PYsly ƒ kflj qoN vfps prqidaF agvf kr ky
Punjab Times jsits bobVy ny Bfrq pMjfb dIaF 8 aYn[jI[EË[ ‘qy pfbMdI krnftk: Bfjpf ny
dy 47vyN cIP jsits biTMzf: kyNdrI gRih mMqrfly ny ivdyÈF qoN cMdf hfsl kIqf jf irhf sI. aXog Tihrfey
Established in 2000
20th Year in Publication vjoN hlP ilaf pMjfb dIaF awT aYn[jI[EË[ Auqy pfbMdI hux ienHF `coN isrP 181 aYn[jI[EË[ hI ivDfiekF ƒ itkt idwqI
lgf idwqI hY ijnHF ivdyÈI cMdy df koeI srgrm hn. nvIN idwlI: Bfjpf ny kFgrs qy
Published every Saturday nvIN idwlI: ieiqhfsk aXuwiDaf ihsfb ikqfb nhIN idwqf. gRih mMqrfly ny kyNdr srkfr ny ipCly smyN dOrfn jy[ zI[ (aYs[) dy pfrtI ivc Èfml hoey
by A B Publication Inc. PYslf suxfAux vflI sMivDfnk bYNc ‘c ienHF gYr srkfrI sMsQfvF dI rijstRyÈn ienHF ‘coN pMjfb dIaF hux qwk 114 aXog ivDfiekF ivcoN 13 ƒ dsMbr ivc
20451 N Plum Grove Rd. Èumfr jsits Èrd arivMd bobVy (63) rwd kr idwqI hY. kyNdr srkfr ny jo hfl aYn[jI[EË[ dI rijstRyÈn rwd kIqI jf hox vflIaF iËmnI coxF leI itkt idwqI
Palatine, IL 60074-2018 ƒ rfÈtrpqI rfm nfQ koivMd ny mulk dy hI ivc sYNkVy aYn[jI[EË[ Auqy pfbMdI cuwkI hY. gRih mMqrfly ny ipCly zyZ sfl hY. suprIm kort ny krnftk dy 17
47vyN cIP jsits vjoN hlP idvfieaf. lgfeI hY, AunHF `c pMjfb dIaF ieh awT qoN koeI PYslf nhIN ilaf sI aqy sflfnf ivDfiekF ƒ aXog krfr idwqf sI. muwK
jsits rMjn gogoeI dy syvfmukq hox
Ph:847-359-0746 mgroN jsits bobVy suprIm kort dy nvyN
sMsQfvF vI Èfml hn. ienHF qoN ielfvf irtrn nf Brn vflIaF aYn[jI[EË[ ƒ mMqrI kumfrsvfmI vloN bhumq nf sfbq
pMjfb dIaF 41 aYn[jI[EË[ dI ivdyÈI cMdf vfr vfr Xfd pwqr Byjy jf rhy sn. ijnHF krn Auqy asqIPy mgroN bI[aYs[
Fax:847-705-9388 cIP jsits bxy hn. lYx leI rijstRyÈn Kqm ho geI hY. ivdyÈI cMdy df ihsfb ikqfb dyx qoN pfsf
Email:punjabtimes1@gmail.com XydIXurwpf krnftk srkfr dI agvfeI
rfÈtrpqI Bvn dy drbfr hfl ‘c pRfpq vyrivaF anusfr jo aYn[ jI[ vwitaf, AunHF ‘qy hux pfbMdI lfeI geI hY. kr rhy hn.
www.punjabtimesusa.com hoey sMKyp smfgm dOrfn AunHF aMgryËI EË[ ivdyÈF qoN cMdf pRfpq krdIaF hn,
Editor:
‘c hlP ilaf. jsits bobVy 17
mhIinaF qwk cIP jsits dy ahudy ‘qy
AunHF leI ivdyÈI cMdf (rYgUlyÈn) aYkt
qihq rijstrz hoxf ËrUr hY. ieh vI
gUgl ny ‘2020 iswK rYPrYNzm` mobfeIl
Amolak Singh Jammu
Astt. Editors:
qfienfq rihxgy aqy Auh 23 aprYl
2021 ƒ syvfmukq hoxgy. hlP lYx
lfËmI hY ik ies aY k t qihq hr aYp plya stor qoN htfieaf
aYn[jI[EË[ sflfnf afmdn Krc df
Jaspreet Kaur mgroN AunHF afpxI mF dy pYr CUh ky cMzIgVH: pMjfb dy muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG dI mMg ‘qy afeI[tI[ Kyqr
ihsfb ikqfb kyNdr srkfr ƒ dyvy. kyNdr
Kuljeet Singh afÈIrvfd ilaf ijnHF ƒ vHIlcyar ‘qy dI mohrI kMpnI gUgl ny afpxy plya stor qoN mobfeIl aYplIkyÈn ‘2020 iswK
srkfr ko l pM j fb dIaF ku w l 337
rfÈtrpqI Bvn ‘c ilaFdf igaf sI. rYPrYNzm‘ htf idwqI hY. muwK mMqrI dPqr dy bulfry ny dwisaf ik Bfrq ivc mobfeIl
aYn[jI[EË[ rijstrz sn ijnHF vwloN
vrqoNkfrF leI gUgl plya stor ‘qy hux ieh mobfeIl aYp mOjUd nhIN hY. muwK mMqrI
ny ies sbMD ivc kyNdr srkfr ƒ vI gUgl ‘qy dbfa bxfAux dI apIl kIqI sI.
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal iswK kYdI subg
y isMG jylH ivcoN irhf ies qoN ielfvf AunHF ny ‘afeIstYWk‘ vloN bxfeI ies aYp ƒ lFc krn nfl pYdf hox
Baljit Basi vfly Kqry nfl nijwTx leI sUby dy zI[jI[pI[ ƒ vI kyNdrI surwiKaf eyjMsIaF nfl
pitaflf: sfl 1995 ivc cMzIgVH subyg isMG qy nMd isMG ƒ vI sfËÈIaF
Ashok Bhaura qflmyl krn vfsqy ikhf sI.
ivc hoey iek kql aqy 2004 ‘c vfpry vjoN Èfml kIqf igaf sI, pr ies kys
Tarlochan Singh Dupalpur cyqy rhy ik ies aYp rfhIN afm lokF ƒ ‘pMjfb rYPrYNzm 2020 Kfilsqfn`
buVYl jylH kFz Auqy afDfirq kysF ƒ lY ivcoN dovyN keI sfl pihlF hI brI ho gey
Major Kular vfsqy vot dyx leI afpxy afp ƒ rijstr krn vfsqy afiKaf igaf sI. ies mMqv
ky ZfeI dhfikaF qoN cMzIgVH qy pMjfb sn. buVYl jylH bryk kys krky hI AunHF
leI ienHF lIhF `qy hI www.yes2khalistan.org dy nF hyT vYbsfeIt vI ÈurU kIqI
dIaF jylHF ‘c bMd rhy pitaflf iËlHy dy ƒ ZfeI dhfikaF qwk jylH ‘c rihxf ipaf.
California: geI sI. zI[afeI[tI[ey[sI[ lYb pMjfb vloN ies aYp aqy vYbsfeIt dI kIqI GoK
ipMz sUhroN vfsI subyg isMG sUhroN ƒ ieh kys nf huMdf qF Auh kdoN dy bfhr
Shiara Dhindsa dOrfn pfieaf igaf ik ies aYp rfhIN rijstrz hox vfly votrF df zytf
irhfa kr idwqf igaf hY. ienHF mfmilaF af jFdy. hfeI kort vwloN jfrI afdyÈF ‘c
Photographer www.yes2khalistan.org vYbsfeIt dy srvr nfl juV ky stor ho jFdf hY. ies
ivc Aus dy sfQI nMd isMG sUhroN dI ipCly ienHF dovF kYdIaF qoN pitaflf dy zIsI
661-703-6664 vYbsfeIt dI isrjxf ‘iswKË Pfr jsits` ny kIqI sI aqy iehI ies ƒ clf rhI hY.
hPqy hI irhfeI ho geI sI. dPqr ivc ËmfnqI bONz BrvfAux leI
cMzIgVH ivc bcn isMG nfm dy afiKaf igaf sI, pr subyg isMG dy
ivakqI dy hoey kql sbMDI kys ‘c subyg ËmfnqI bONz Brn ‘c hoeI dyrI krky hI gotbfXf rfjpksf bxy sRIlMkf dy nvyN rfÈtrpqI
Sacramento isMG qy nMd isMG ƒ cMzIgVH dI adflq AuhdI irhfeI pwCV geI sI. irhfeI mOky
Gurbarinder Singh Raja kolMbo: sRIlMkf dy ivvfdF ivc rhy pRDfn mMqrI nirMdr modI ny rfjpksf ƒ
qoN Aumr kYd dI sËf hoeI sI. Auh dovyN nMd isMG ny subyg isMG df jylH dy bfhr rwiKaf mMqrI gotbfXf rfjpksf (70) vDfeI idMidaF Bfrq afAux df swdf idwqf
916-533-2678 buVYl jylH ivc ajy Aumr kYd dI sËf svfgq kIqf. iesy dOrfn irhfeI mgroN mulk dy nvyN rfÈtrpqI cux ley gey hY.
Bugq hI rhy sn ik sfl 2004 ivc buVYl pwqrkfrF nfl gwlbfq kridaF subyg hn. AunHF hukmrfn pfrtI dy AumIdvfr srkfrI nqIijaF muqfbk rfjpksf
Distributed in: jylH ivcoN surMg puwt ky byaMq isMG kql isMG ny ikhf ik ieh Aus df dUjf jnm
California, Illinois, Indiana, Ohio,
sjIq pRymdfsf ƒ 13 lwK qoN vwD votF ƒ 52[25 PIsdI vot (6924255) imly
kys dy doÈI jgqfr hvfrf, jgqfr qfrf, hoieaf hY. Aus ny ikhf ik hux Auh vwD nfl hrfieaf hY. cIn pwKI mMny jFdy jdik pRymdfsf ƒ 41[99 PIsdI vot
Michigan, Wisconsin, Mississippi, prmjIq iBErf qy iek hor kYdI Prfr ho qoN vwD smF pirvfr nfl hI ibqfeygf qy
Iowa, Arkansas, Massachusetts, qfkqvr rfjpksf pirvfr dI swqf ‘c (5564239) hfsl hoey. cox kimÈn ny
gey sn. ies sbMDI drj hoey kys ‘c afpxy ipMz sUhroN ivc KyqIbfVI krygf. muV vfpsI hoeI hY. ies dOrfn Bfrq dy dwisaf ik bfkI AumIdvfrF ƒ 5[76 PIsd
Texas, Virginia, Nevada, Washington,
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, vo t hI imly . rfÈtrpqI mY q rIpfl
New York, New Jersey, Connecticut,
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri, krqfrpur lFGf: BfrqI sKqI awgy byvs
w hoey ÈrDflU isrIsY n f qo N kmfn sM B flx jf rhy
rfjpksf ny afpxy smrQkF ƒ bynqI
Kentucky, Kansas kIqI hY ik Auh ÈFqmeI ZMg nfl KuÈI
(sPf iek dI bfkI) ielfvf jfalI afnlfeIn vYWbsfeItF rhI hY. drasl Bfrq srkfr kdy vI
mnfAux. srkfrI pwDr ‘qy cox nqIjy
ivcoN hr ÈrDflU ƒ inklxf pYNdf hY. rfhIN vI ÈrDflUaF nfl TwgI mfrI jf rhI lFGy dy hwk ivc nhIN rhI qy ies ƒ
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI aYlfny jfx qoN pihlF hI pRymdfsf (52)
iËafdfqr ÈrDflUaF ƒ ies sbMDI pUrI hY. iËafdfqr ÈrDflUaF ƒ afnlfeIn mjbUrI vws pfiksqfn dI pihlkdmI
sflfnf cMdf: 100 zflr ny afpxI hfr svIkfr kr leI sI. AunHF
jfxkfrI hI nhIN , Au Q y dU s ry pfsy rijstryÈn 4 qoN 5 hËfr ivc pY rhI hY ipwCy qurnf ipaf hY. ieQoN qwk ik pMjfb
pMj sfl leI: 450 zflr hukmrfn iDr XUnfeIitz nYÈnl pfrtI
ÈrDflUaF dI pryÈfnI df ieMtrnYWt kYPy qy Auh pfiksqfn dI 20 zflr PIs Auqy dy muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG vI
dy izptI lIzr dy ahudy qoN vI asqIÌf dy
vfly KUb Pfiedf AuTf rhy hn. ÈrDflUaF svfl cuwkx vfly Bfrq dy isafsI afgUaF lFGy rfhIN aiqvfdI afAux dy KdÈy KVHy
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF idwqf hY.
df afnlfeIn Pfrm Brn leI kYPy cflkF ƒ kos rhy hn. drasl, Bfrq vfly pfsy krdy rhy hn.
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb
vloN 500 rupey qwk vsUly jf rhy hn. ÈrDflUaF Auqy kIqI jf rhI sKqI ƒ
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq qsvIr df sfeIË 50 ky[bI[ inrDfirq jfxbuJ ky aiVwky zfhux vjoN vyiKaf jf
irhf hY. svfl AuT rhy hn ik BfrqI
sndIp DflIvfl dy snmfn ivc
kIqf igaf hY. jy iksy ÈrDflU dI qsvIr
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY. df sfeIË 50 ky[bI[ qoN vD igaf qF vI lok dUjy mulk ivc jf rhy hn, ies leI
sKqI nfl CfxbIx df hwk Aus mulk df
zrYWs koz bdilaf
pMjfb tfeImË ivc Cpy aplfeI nhIN huMdf. iesy qrHF pfsport ihAUstn: BfrqI mUl dy amrIkI iswK puils aiDkfrI sndIp isMG DflIvfl
dI pI[zI[aYP[ PfeIl df sfeIË 500 bxdf hY. jy pfiksqfn ibnf pfsport qoN
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI dI ÈhIdI dy snmfn ivc ihAUstn puils ivBfg ny afpxI zrYWs koz nIqI bdl idwqI
ky[bI[ qoN Gwt hoxf cfhIdf hY. jy ieh iksy vI pCfx pwqr rfhIN iejfËq dy irhf
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË hY. hux GwtigxqI iPrky dy mYNbrF ƒ izAUtI dOrfn afpxI Dfrimk pCfx kfiem
sfeIË vI vD igaf qF rijstRyÈn nhIN hY qF Bfrq srkfr ies Auqy ieqrfË ikAuN
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI rwKx dI iejfËq idwqI geI hY.
huMdI. kr rhI hY.
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp cyqy rhy ik hYirs kfAUtI ÈYirP dPqr ivc ds sflF qoN kMm kr rhy sndIp
ÈrDflU iek pfsy Pfrm Brn dI srkfr ƒ ies gwl df koeI BulyKf
kr lYx. DflIvfl dI ihAUstn ivc trYiPk izAUtI dOrfn 28 sqMbr ƒ golI mfr ky hwiqaf
smwisaf nfl jUJ rhy hn pr ijnHF nhIN ik 70 PIsdI pyNzU ÈrDflUaF kol
pfsport nhIN hn. srkfr pCfx vjoN kr idwqI geI sI. 42 sflf puils aiDkfrI sndIp AudoN surKIaF ivc afieaf sI
Disclaimer ÈrDflUaF dI rijstRyÈn ho jFdI hY, AunHF jdoN Aus ƒ kMm dOrfn dfVHI rwKx aqy pgVI bMnHx dI iejfËq idwqI geI sI. istI
leI dUsrI smwisaf puils jFc dI KVHI afDfr kfrz ƒ sB qoN puKqf sbUq mMndI
The views expressed in the afP ihAUstn ny tvIt kIqf, “ihAUstn puils tYksfs ivc kfƒn lfgU krn vflI
ho jFdI hY. ÈrDflUaF ƒ puils hY qy Bfrq dy hr nfgirk kol ieh afDfr
articles published in the columns kfrz hox df dfavf kIqf jf irhf hY, sB qoN vwzI eyjMsI hY ijs ny aiDkfrIaF ƒ izAUtI dOrfn afpxI afsQf dIaF cIËF
krmcfrIaF ƒ vI ‘Krcy pfxI` leI 200 pihnx dI iejfËq idwqI hY.” sndIp isMG DflIvfl dy ny ikhf ik Aus nMU afpxy
of Punjab Times are that of iPr pfsport ƒ hI ikAuN mfnqf idwqI jf
qoN 500 rupey dyxy pY rhy hn. ies qoN puwqr ‘qy mfx hY.
their writers, and it is not
implied that Punjab Times
endorses them.
Sameway Punjab Times
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
does not necessarily endorses (zf[) nvdIp kOr zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG zf[ gurcrn isMG gryvfl
the claims made in the blivMdr (inwkI) kOr syKoN hrjIq isMG sfhI aXuiDaf slvfn rfijMdr isMG bYNs
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN srvx isMG itvfxf zf[ qyijMdr isMG mMzyr mndIp isMG BUrf
Punjab Times. amolk isMG gfKl jYdyv isMG BwTl jgdIsLr isMG klyr guljLfr isMG mulqfnI
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl primMdr isMG vflIaf rGbIr isMG GuMn avqfr isMG spirMgPIlz
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV gurvIr isMG igwl
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (7)
ieh dr 5[31 PIsdI sI. mihMgfeI ivc kImqF vD rhIaF hn aqy mihMgfeI dI arQ-ÈfsqrIaF dy anusfr dyÈ dI
vfDy dI ies dr ny ijQy afm lokF dy rPqfr vDI hY, Ausy anupfq nfl mudrf mOjUdf siQqI ny ruËgfr dy mOikaF ƒ lVky dI loV hY rfmgVHIaf iswK, Aumr 29 sfl,
GrylU bjt ƒ pRBfivq kIqf hY, AuQy hI sPIqI ny vI krvt leI hY. pr hyTly bhuq Gwt kIqf hY aqy vpfrk aqy kwd 6 Puwt, ieMzIaf qoN pVHy bI[tYk
afm afdmI dI rsoeI `qy vI mfr peI hY. pwDr ‘qy afmdn ivc vfDf nhIN ho irhf AudXoigk jgq dIaF nOkrIaF Auqy vI Wanted suitable boy for US mkYnIkl mfstr ien izjfeIinMg,
ijQoN qwk kImqF ivc vfDy df sMkt hY. afriQk mfihrF dy anusfr GrylU burf pRBfv pfieaf hY. green card holder Jatt Sikh, 25 grIn kfrz holzr, trwk zrfeIvr
hY, qF ieh vfDf hryk vsqU ‘c hryk pwDr years, 5’-6" educated girl, doing lVky leI lVkI (kwd 5'-5" jF vwD)
Auqy hoieaf hY. iPr vI aftf, dfl, KMz,
iGE, Pl aqy sbËIaF dy vDdy Bfa ny
nvyN gurduafrf msqUafxf sfihb job in Michigan. Boy should be
us citizen or green card holder,
dI loV hY. ieMzIaf qoN nvyN afey pirvfr
nUM pihl. sMprk kro, Pon: 331-551-
Contact, Ph: 734-927-2674 45-48
afm afdmI dI KrId ÈkqI ƒ Gwt kIqf
hY. ies nfl bfËfr ivc ivwqI sMkt pYdf
ivKy gurpurb mnfieaf 3111 44-47
ho igaf hY. ies pUry mfmly ivc hYrfnI XUbf istI (ibAUro): ieQy KuwlHy hor swjxF qrlocn isMG, srvx isMG,
dI gwl ieh vI hY ik nf qF ies siQqI ƒ
lY ky swqfDfrI pwK dy kMnF ‘qy jUM srkI
nvyN gurduafrf msqUafxf sfihb dI sMgq
ny sRI gurU nfnk dyv jI df 550vF pRkfsL
igafnI gurdyv isMG, igafnI hrdyv
isMG, suirMdr isMG sroaf, kulivMdr isMG
qMdr
U Iey sLP
Y qy izsL vfsLr dI loV hY
hY aqy nf hI ivroDI iDr dy ichry Auqy
afm lokF pRqI icMqf vfly Bfv ids rhy
purb DUm Dfm nfl mnfieaf. gurU Gr brnflf, kyvl isMG nfgrf, hrdyv isMG afieEvf styt ivc ieMzIan rYstorYNt leI
ivKy pihly aKMz pfT dI syvf AuGy iswK aYl[ ey[, ipMdr lflI, bIbI bKsLo, drsLn
hn. ilhfËf, afm afdmI bdldIaF sLrDflU dIdfr isMG bYNs dy pirvfr vloN isMG (jOrj vfisLMgtn), lKivMdr isMG qjrbykfr qMdUrIey sLYP aqy izsL vfsLr dI
siQqIaF anusfr afpxy-afp ƒ Zflx
leI mjbUr hoieaf idKfeI idMdf hY.
hoeI. ies mOky dIdfr isMG bYNs dy spuwqr qy pRoPYsr iekivMdr isMG ny hfjLrI BrI. loV hY. cMgI qnKfh, Kfxf qy irhfiesL muPq
krmdIp isMG bYNs qy pirvfr ny iqMnoN ienHF sB df isropfE dy ky snmfn kIqf
afriQk mfihrF anusfr srkfr dy idn hfjLrI BrI. bYNs pirvfr df gurU Gr igaf. bIbIaF aqy vIrF ny iqMny idn lMgr sMprk kro: imstr isMG
lwK XqnF dy bfvjUd vI ivwqI siQqI dI
Pon: 515-291-1961
vloN isropfE nfl snmfn kIqf igaf. ivc mn lf ky syvf kIqI.
lgfqfr ivgVdI hflq muV lIh Auqy nhIN aKMz pfT dy Bog AuprMq dIvfn styj dI kfrvfeI gurU Gr dy skwqr 47-48
pY rhI, ijs nfl afm afdmI aqy Kfs sijaf, ijs ivc igafnI joigMdr isMG, kulvMq isMG DflIvfl ny inBfeI. AunHF
qOr ‘qy pyNzU Kyqr dI afriQkqf bhuq hrjIq isMG (sfbkf hjLUrI rfgI, drbfr dwisaf ik ieh asQfn sMq bfbf aqr
pRBfivq hoeI hY. iek irport anusfr sfihb), bwcI byaMq kOr, qfrf isMG aqy isMG msqUafxf (sMgrUr) dI Xfd ivc
susLoiBq hY, pr ieQy mirafdf isrP akfl Prince’s Barber Shop
pVHfeI leI amrIkf jfx ivc qKq dI cwlygI, koeI mnmiq nhIN hovygI
qy gurmiq anusfr smfgm hoxgy. 37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536
Men & Children’s Hair Cut
BfrqI mohrI mihlf aiDkfrI ƒ
*Threading *Custom Text
vfiÈMgtn: Bfrq ny sfl 2018- ividafrQIaF dy nfl, cIn lgfqfr 10vyN
afr[aYs[aYs[ df JMzf *Men’s Facials *Hair Coler
19 ivc do lwK qoN vwD ividafrQIaF ƒ sfl ividafrQIaF ƒ amrIkf Byjx vflf lfhuxf ipaf mihMgf *Custom Designing *Shave & Mundan
*Line-ups *Head Massage
amrIkf Byijaf, jdik cIn lgfqfr 10vyN sB qoN vwzf dyÈ bx igaf. AuDr iesy imrËfpur: bnfrs ihMdU
sfl sB qoN vwD ividafrQIaF ƒ amrIkf sfl Bfrq ny 2,02,014 ividafrQIaF XUnIvristI ny iek mihlf aiDkfrI ƒ Puwl tfeIm bfrbr dI loV hY
Byjx vflf dyÈ irhf. ies sbMDI jfrI ƒ amrIkf Byijaf. ieh igxqI cIn qoN Kyz mYdfn ivc lwgf afr[aYs[aYs[ df
kIqI irport- 2019 Epn zors irport bfad iksy vI dyÈ dI sB qoN vwD hY. JMzf lfhux bdly ahudf Cwzx leI mjbUr ieMzIaf aqy amrIkf df 18 sfl df qjLrbf
afn ieMtrnYÈnl aYËUkyÈn aYkscyNj irport anusfr amrIkf jfx vfly kr idwqf igaf hY. mihlf aiDkfrI ikrn
muqfbk amrIkf `c ivdyÈI ividafrQIaF kuwl ivdyÈI ividafrQIaF dI igxqI dfmly imrËfpur ivc bI[aYc[XU[ dy rfjIv Business hours:
dI igxqI sfl 2018-19 `c sB qoN vwD 10,95,299 rhI jo ipCly sfl nfloN gFDI dwKxI kYNps ivc izptI cIP pROktr Mon thru Thursday 9am to 6pm (Appointment only)
rhI. ieh lgfqfr cOQf sfl hY jdoN 10 0[05% vwD hY. Auc iswiKaf pRfpq krn dy ahudy Auqy qfienfq hY. dfmly ‘qy Friday, Sat- Sunday- 9am to 6pm (Walk in only)
lwK qoN iËafdf ividafrQI amrIkf phuMcy. vfly kuwl ividafrQIaF df 5[5% hY. kuwl ‘Dfrimk BfvnfvF ƒ swt mfrn’ df doÈ (Tuesday Closed)
XU[aYs[ dy vxj ivBfg dy aMkiVaF ivdyÈI ividafrQIaF ivcoN 50% qoN vwD lfieaf igaf hY. dfmly ny jdoN kYNps
anusfr sfl 2018 ivc amrIkf dI Bfrq qy cIn qoN hn. ivcly Kyz mYdfn ‘coN JMzf Auqfiraf qF Cell: (510)-677-9942
afriQkqf ivc ivdyÈI ividafrQIaF df
Xogdfn 44[7 arb zflr sI, jo ipCly
irport ieMstIicAUt afP
ieMtrnYÈnl aYjUkyÈn qy ivdyÈ mMqrfly
Aus mOky afr[aYs[aYs[ nfl sbMDq Shop: (510)-505-9605
ividafrQI ‘ÈfKf’ ivc ruwJy hoey sn. AuDr
sflF nfloN 5[5 PIsdI vwD hY. hflFik, dyv ibAUro afP aYjUkyÈn qy klcrl dfmly ny ikhf ik Auh qF mihË sMsQf dy www.princebarbershop.com
sfl 2018-19 ivc 3,69,548 aPyarjL ny jfrI kIqI hY. inXmF df hI pflx kr rhI sI.
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (8)
REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Special Price ffor
or Truck Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI
Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (10)
(lVI joVn leI ipClf aMk vyKo) aqy jgdIÈ tfeItlr vI Èfml sn.
pitaflf dI nvIN dfxf mMzI ivc idn
dy vkq KUb rOxk rihMdI hY. hr vkq
ihMdq
U v dI cVHq ikvyN hoeI-14 afr[ aYs[ aYs[ aqy Bfjpf dy
afdmI vI inry sDfrn kfirMdy nhIN sn.
ihMdq
U vI lÈkr
rOlf-rwpf rihMdf hY. afto, tYNpU, kfrF qy ‘drasl, rfm kumfr jYn 1980 ivc
pMjfb tfeImjL
sincrvfr, 23 nvMbr 2019
jfqI hMkfr dIaF jVHF
idsdI-axidsdI ihMsf sMgrUr iËlHy dy ipMz cMgflIvflf dI Gtnf ny dilqF nfl huMdIaF vDIkIaF df ikwsf iek
vfr iPr ibafn kIqf hY. dilq nOjvfn ‘qy ijs ZMg nfl qÈwdd Zfihaf igaf, Aus qoN
sMgrUr ijly ivc pYNdy ipMz cMgflIvflf ny purfxy ËKm AucyV idwqy hn. Auc jfqI hYNkV aqy hMkfr df pqf lgdf hY. kflmnvIs bUtf isMG ny ies Gtnf dy pRsMg
sMgrUr-brnflf ijilaF ivc ipCly lMmy smyN qoN dilqF df iek iqwKf ivc dilqF df mslf afpxy ies lyK ivc ivcfiraf hY. -sMpfdk
sMGrÈ cwl irhf hY. ieh sMGrÈ pMcfieqI ËmIn Tyky Auqy lY ky vfhI krn
nfl sbMDq hY. inXmF muqfbk ipMz dI pMcfieqI ËmIn ivcoN qIjf ihwsf
pMjfb ivc jfqpfqI hMkfr ny iek hor mËlUmF pRqI Gor nPrq aqy jfqI hMkfr afDfr jfqI pRbMD ƒ smfijk pRvfngI dy
vfhI leI Tyky Auqy dilqF nMU idwqf jfxf cfhIdf hY. kwlH qk ieh ihwsf
dilq qoN jIx df hwk Koh ilaf. sMgrUr bfhr afAux leI koeI bhfnf hI AuzIk nfl-nfl hukmrfn jmfq smyq rfj ZFcy
ipMz dy jwt afpxy sIrIaF dy nF Auqy lY ky Kud vfhI krdy af rhy sn, pr
iËlHy dy ipMz cMgflIvflf dy jgmyl isMG irhf huMdf hY. Auh qF afpxy vloN Qopy vloN Auc jfqI DONsbfËI dI puÈqpnfhI hY.
kuJ ipMzF ivc dilq cyqnf kfrn dilqF ny afpxy ihwsy Auqy Kud KyqI
(37 sfl) ƒ ipMz dy hI Auc jfqI ansrF smfijk bfeIkft dy swdy df aYlfn vI gurU 'sKq kfrvfeI` aqy 'imsflI sËfvF`
krnI arMB kr idwqI. AunHF dy ies PYsly dy qurMq bVy dUrgfmI nqIjy
ny Qmly nfl bMnH ky ies kdr byrihmI GrF dy spIkrF qoN krdy hn ijs df sMdyÈ bymfieny hn. jfqI DONsbfËF ƒ pwkf ivÈvfs
inkly. dilqF dI jwtF Auqy Auh inrBrqf Gt geI, jo sdIaF qoN clI af
nfl koihaf ik afiKrkfr 9 idn bfad 'awvl awlf nUr Aupfieaf kudrq ky sB huMdf hY ik aYsy iGnfAuxy jurm ƒ aMjfm
rhI sI. dilq afpo-afpxy zMgrF-psUaF leI cfrf-pwTf afpxy ienHF
16 nvMbr ƒ Auh pI[jI[afeI[ cMzIgVH ivc bMdy` hY. Auc jfqI ansr 'BfeIcfrk sFJ` dy x qo N bfad vI pY s y aqy sw q f dy
KyqF ivcoN ilafAux lwgy. dilq aOrqF dy ijnsI ÈoÈx nMU TwlH pYx lwgI.
iËMdgI dI lVfeI hfr igaf. ieh ipMz sfbkf dy AudoN qk hI pfbMd rihMdy hn, jdoN qk gilafiraF ivc afpxI phuMc dy Ëor Auh
iek ipMz qoN ÈurU hoieaf ieh hMBlf bhuq sfry ipMzF ivc PYl igaf. iswty
kFgrsI muwK mMqrI rfijMdr kOr BwTl df dilq jfqpfqI dfby dy sdIvI dsqUr ƒ sihjy hI bc jfxgy.
vjoN ienHF ipMzF ivc jfqI dfbf hux pihlF vflf nhIN irhf. asl ivc
iehI Auh moV hY, ijQy puwj ky dohF iDrF ivcfly lgfqfr tkrfE bixaf hY ijs dI mujirmF nfl nyVqf crcf ivc isr Jukf ky mMndy rihMdy hn. ijAuN hI inqfxy jfqpfqI jurmF ƒ rokx leI bxfey
hoieaf hY. hor ipMzF ijQy pMcfieqI ËmIn dI vfhI-vMz df koeI mslf hY. ipMz dy ienHF srdfr khfAux vfly dilq mnuwKI mfx-snmfn jF afpxy hwkF aKfAuqI aYs[sI[aYs[tI[ kimÈn aqy sKq
nhIN hY, AuQy vI dilq afpxI sfvIN-pwDrI iËMdgI leI ahulx lwgy. iesy DONsbfËF ny pihlF jgmyl dy Brf Aupr vI dI gwl krdy hn AudoN hI Auc jfqI DONsbfË kfƒn jfqpfqI ËulmF aqy dfby qoN surwiKaf
krky ielfky ivc dilqF Auqy inq vfprdI axidsdI ihMsf hux ihMsk BfeIcfrk sFJ df mKOtf lfh ky sfVHsqI dyx qoN asmrwQ hn. kfƒn vI iPr hI
rUp ivc vfr-vfr sfhmxy af rhI hY. isqmËrIPI ieh vI hY ik aijhy bUtf isMG mcfAuxI ÈurU kr idMdy hn. kfrgr sfbq hoxgy, jy rfj ZFcf jfqpfq
mfmilaF ivc puils aqy pRÈfsn sdf ihMsf aqy Ëulm krn vfilaF dy Pon: +91-94634-74342 keI sfl pihlF guaFZI iËlHf mfnsf dI puÈq-pnfhI bMd kry. puÈq-pnfhI dy
hwk ivc Bugqdy hn. ieh vwKrI gwl hY ik juJfrU jQybMdIaF dy dKl kfrn dy bMq isMG Jwbr ƒ Auc jfqI DnfZF dI aflm ivc kfƒnI pyÈbMdIaF jfqpfqI msly
dilqF nMU iensfP idvfAux leI lVfeIaF lVIaF jf rhIaF hn. byqhfÈf qÈwdd kIqf sI lyikn Aus jurm swqf qoN nfbr hox df muwl afpxI iek lwq bfry avfm ƒ avyslf krn df sMd hn.
cMgflIvflf dy nOjvfn Auqy ijs ZMg nfl qÈwdd Zfihaf igaf hY, ƒ pMcfieqI pwDr `qy dbf ilaf igaf sI. aqy donoN hwQ ktvf ky cukfAuxf ipaf sI. kmËor ihwisaF dy pwly vot dy rsmI rfjnIqk
Aus ny dyKx-suxn vfilaF dy lU-kMzy KVHy kr idwqy. mIzIaf aqy hor mMcF kfƒn qoN byKOP hox kfrn ies vfr iksy Aus ny afpxI DI nfl Dwkf krn vfilaF hwk qoN isvfey kuJ nhIN hY ijs dI kImq
Auqy iek qrHF df imhxf vI lokfeI dy sfhmxf afieaf hY. imhxf ieh hY qkrfr dy bhfny AunHF ny jgmyl ƒ Qmly ivruD iensfP leI aVn dI gusqfKI kIqI isrP coxF dy idnF ivc hI huMdI hY? swqf dy
ik huxy-huxy smuwcf pMjfb hI nhIN, kuwl dunIaF ivc vwsdy iswK aqy nfl bMnH ky lfTIaF aqy lohy dIaF rfzF sI. sMgrUr iËlHy dy drjnF ipMzF dy dilqF gilafiraF qk nf AunHF dI phuMc hY aqy nf
ÈrDflU pihly pfiqÈfh sRI gurU nfnk dyv jI df 550vF pRkfÈ purb vwzy nfl kuwitaf, plfs nfl Aus df mfs noicaf ƒ rfjkI puÈq-pnfhI nfl Auc jfqF DnfZF suxvfeI huMdI hY. puils-pRÈfsn aqy hkUmq
pwDr Auqy mnf ky hty hn aqy gurU nfnk dI vrosfeI DrqI Auqy hI aijhf igaf aqy iPr qyËfb nfl Aus dIaF lwqF dy hmilaF, JUTy puils kysF aqy hor Kwjl- vI AunHF dI gwl iPr hI suxdy hn, jy AunHF
Ëulm vfpiraf hY. svfl ieh bixaf hY ik gurU nfnk ny inmfixaF aqy lUh idwqIaF geIaF. KuafrI df lgfqfr sfhmxf krnf pY irhf dy hwk leI jQybMdIaF lV rhIaF hox. puils
inqfixaF dy hwk ivc jo afvfË bulMd kIqI sI, Aus nMU sfzy jIvn df iehI nhIN, pfxI mMgx `qy Aus dy mUMh hY jo sMivDfnk hwk anusfr pMcfieqI ËmIn aPsrF, vkIlF aqy adflqI ZFcy dy iZwz
ihwsf ikAuN nhIN bxfieaf igaf. iesy krky aijhy axmnuwKI ivhfr ivc ipÈfb pfieaf igaf. Aus dI jfn Èfied dy qIjy ihwsy leI lV rhy hn. Brn aqy sflFbwDI kfƒnI lVfeI lVx leI
dIaF GtnfvF vfr-vfr pMjfb ivc vfpr rhIaF hn. iesy qrHF df bc jFdI, jy srkfrI hspqfl df amlf kuJ smF pihlF hI iesy lihrfgfgf AunHF kol pYsf nhIN hY.
imhxf dilqF dy ihwsy leI lVfeI lVn vflI aihm iDr ËmIn pRfpqI Aus df vkq isr ielfj ÈurU kr idMdf. Qfxy, ijs dI hdUd aMdr ieh kFz adflqI ky s F dI pY r vfeI aqy
sMGrÈ kmytI ny kuJ smF pihlF mfiraf sI aqy ikhf sI ik dilqF Auqy aiq gMBIr hflq ivc vI Auh ielfj leI vfpiraf, dy ipMz jlUr dy 27 dilqF dIaF kcihrIaF ivc qfrIk Aupr jfx leI Auh
jbr vrqfAux vfly gurU nfnk nfmlyvf nhIN ho skdy. dilqF Auqy jbr dI srkfrI hspqflF ivc Dwky KFdf irhf jo lwqF-bfhF Auc jfqI DnfZF ny qoV idwqIaF afpxf kMm/idhfVI Cwz ky jfxgy ijs Aupr
ieMqhf hux ieMnI ho geI hY ik aYqkIN akfl qKq dy jQydfr ny vI ies pYsy nf hox kfrn Aus dy ËKmF dI mfmUlI sn aqy iek bËurg aOrq gurdyv kOr dI AunHF dy pirvfr df smuwcf afrQk dfromdfr
Gtnf df sKq noits ilaf hY. aijhf Èfied pihlI vfr hoieaf hY aqy mwlHm-pwtI krky Gr Byjdy rhy. ies vihÈI hmly kfrn pI[jI[afeI[ ivc itikaf huMdf hY. idhfVI dI nuksfn-pUrqI
jQydfr df ies sbMDI ibafn bhuq ÈlfGfXog hY. ieh afpxy afp ivc pI[jI[afeI[ iljfx vkq ienPYkÈn ieMnI mOq ho geI sI. abohr dy BIm tFk ƒ akflI dy AunHF kol koeI vsIly nhIN huMdy. iËafdfqr
Aus iswKI aqy iswKF leI svfl hY, jo sdf drVy jf rhy inmfixaF, PYl cuwkI sI ik lwqF kwtx qoN bfad vI Aus dl dy sQfnk afgU iÈv lfl zozf dy Èrfb mfmilaF ivc AunHF dy roËgfrdfqf vI ipMz
inqfixaF dy hwk ivc KVHdy rhy hn. ies ielfky dy ipMzF ivc inwkI-inwkI ƒ bcfieaf nhIN jf sikaf. mfPIaf ny mfPIaf slqnq qoN pRvfhrf hox dy DnfZ kfÈqkfr aqy AunHF dy rsUK hyTly
gwl Auqy dilqF dy bfeIkft dIaF KbrF afAuNdIaF rhIaF hn, hux ieh kFz aYnf idl dihlf dyx vflf df sbk isKfAux leI Aus dIaF dovyN lwqF afm iksfn hI huMdy hn. qrHF-qrHF dy dbfE
dilqF Auqy Ëulm vrqfAux vfilaF dy bfeIkft df hokrf vwjx df vylf sI ik isafsI afkfvF dy ieÈfry `qy mfmly aqy bfhF vwZ idwqIaF sn. AudoN bfdlikaF dI qlvfr AunHF dy isr Aupr hmyÈf ltkdI
hY. iesy krky svflF df svfl hux ieh hY ik jQydfr jF koeI hor ƒ rPf-dPf krn ivc jutI puils ƒ dI srkfr sI ijs ny zozf gYNg ƒ bcfAux rihMdI hY. ieh PYktr AunHF ƒ lMmI aqy
sMsQfvF ies pfsy koeI kdm AuTfAux leI cfrfjoeI krngIaF? ivafpk hfhfkfr dy mwdynËr doÈIaF ƒ leI hr hrbf vriqaf sI. byXkInI adflqI lVfeI lVn qoN
inmfixaF, inqfixaF Auqy jbr df islislf asl ivc rfjkI swqf igRPqfr krnf ipaf. Gtnf 7 nvMbr dI hY ieh vwKrf svfl hY ik vihÈI kql dy inrAuqÈfhq krn aqy afpxy iKlfP
aMdr ipaf hoieaf hY. ijMnf icr ies rfjkI swqf nMU iswDI twkr nhIN aqy puils 13 nvMbr ƒ kfrvfeI krdI hY. sbUq ieMny jwg Ëfhr sn ik kfƒnI kfrvfeI rfËInfmf krky zfiZaF dI DONs ƒ mMn lYx
idwqI jFdI, AudoN qwk hflfq ivc iksy isPqI qbdIlI dI sMBfvnf bhuq smuwcy GtnfkRm ivc isafsI rsUK, pYsy krnI hI pYxI sI. Aus mfPIaf df isafsI leI kfPI hn.
Gwt hY. hux vfly msly dI hI imsfl hY. swqf iDr ny asl msly vl aqy zfktrF smyq srkfrI qMqr dy afkf suKbIr isMG bfdl hux cMgflIvflf DnfZ aqy rsUKvfn ihwsy dI siQqI
iDafn dyx dI QF pirvfr nMU 21 lwK ruipaf, imRqk dI pqnI nMU nOkrI, mujrmfnf rvweIey dI AuGVvIN BUimkf hY. kFz Aupr dilqF nfl hyj jqf irhf hY aqy ies qoN aYn Ault hY. AunHF ƒ aYsI koeI
bwicaF dI pVHfeI df iËMmf Etx aqy Gr dI murMmq krvfAux df sOKf sMGrÈÈIl jQybMdIaF dI agvfeI hyT Ëor jgmyl dy pirvfr ƒ inaF idvfAux dI smwisaf hI nhIN hY. smfjI-afriQk
rfh lwB ilaf hY. ibnf Èwk, ies vkq pIVq pirvfr nMU aijhI iemdfd PV rhy sMGrÈ aqy ivroDI-iDr dI ibafnbfËI kr irhf hY. bfdlikaF dy rfj hYsIaq df ieh asfvFpx hI AunHF ƒ vFJy
dI bhuq sKq loV hY, pr ipClIaF GtnfvF df ieiqhfs dwsdf hY ik srgrmI ƒ dyK ky mUrCq hoeI kYptn ivc iesy qrHF dy hmdrdI dy KyKx kFgrs aqy inqfxy ihwsy ƒ dbfeI rwKx leI
ieh sB kuJ msly Auqy imwtI pfAux leI hI kIqf jFdf hY. aijhy msilaF srkfr qurMq hrkq ivc afeI. pirvfr ƒ aqy hor vot btorU pfrtIaF krdIaF sn AuksfAuNdf hY aqy Auh sMivDfnk muwlF qy
dIaF qMdF ikAuNik rsUKvfnF nfl juVIaF huMdIaF hn, ies leI srkfry- 20 lwK rupey dI shfieqf, pqnI ƒ nOkrI, jdoN hwk mMgdy dilqF ƒ dbfAux leI kfƒnF df mUMh icVf ky smfijk bfeIkft
drbfry ienHF dI puwjq hox kfrn mslf ijAuN df iqAuN kfiem rihMdf hY. bwicaF dI muPq pVHfeI qy mkfn dI murMmq hukmrfn+jfqpfqI guMizaF aqy puils df krdy hn.
iesy krky ieh mslf hux inmfixaF, inqfixaF leI jUJx vflIaF iDrF df Krcf dyx aqy iqMn mhIinaF ivc doÈIaF nfpfk gwTjoV dndnf irhf sI. ienHF mfmilaF ivc ijMnf ku inaF
leI vI gihrfeI nfl socx ivcfrn vflf hY. hr vfr gwl pirvfr dI ƒ sËfvF dyx df iekrfr krky sMkt gloN jgmyl Aupr Ëulm Zfhux vfilaF ƒ imldf hY Auh sMGrÈÈIl jQybMdIaF dy
afrQk mdd qk puwj ky ruk jFdI rhI hY. aijhIaF GtnfvF ieh sunyhf lfh idwqf. ieh pRfpqI sMGrÈ dy Ëor hY, lok dbfE hyT BfvyN igRPqfr kr ilaf igaf sMGrÈF nfl hI sMBv huMdf hY. sMGrÈ dbfE
dy rhIaF hn ik ieh lkIr pfr kIqy ibnf drVy jf rhy lokF df Cutkfrf nhIN qF zfiZaF awgy pirvfr dI koeI pyÈ hY aqy ieh vI sMBv hY ik AunHF ƒ adflq bxdf hY aqy ies nfl inqfxy ihwisaF ƒ
sMBv nhIN. ies Cutkfry leI rfh jUJ rhIaF iDrF ny hI qlfÈxf hY. nhIN jfxI sI. ieh sbMDq pirvfr dI ivc mukwdmy df sfhmxf krnf pvy; lyikn jbr qoN QoVHf rfhq vI imldI hY. iPr vI
sbMDq ielfky dy ipMzF ivc inwky-inwky sMGrÈ lgfqfr cwl rhy hn. hux shfieqf hY, asl msly df hwl nhIN. ies kFz ny iek vfr iPr ieh sfbq kr kwly-iekihry mfmilaF ivc sËf jF inaF
loV ienHF sMGrÈF nMU joV ky vwzy sMGrÈ df rUp dyx dI hY. swcmuwc QuVHF nfl jfqpfqI hMkfr 21vIN sdI ivc vI aYnf idwqf hY ik dunIaf dI sB qoN vwzI jmhUrIaq ies vrqfry Aupr pwkI rok lfAux df sfDn
jUJ rhI lokfeI AunHF juJfrUaF dI AuzIk ivc hY, jo rfjkI swqf nMU iswDI ivafpk ikAuN hY, ies mUÜ msly bfry smuwcI khfAux vfly ies rfj ZFcy ivc afm nhIN bx skdf. vFJy aqy inqfxy ihwsy dI
twkr dyx df hIaf krn. aijhf isdk hI agly rfh KolHygf.
hfkm jmfqI isafsq cuwp hY. iensfn dI iËMdgI ikMnI ssqI hY. mfmUlI smfjI-afriQk hYsIaq bfkI smfj dy
ieh acfnk guwsy ivc af ky kIqf kfrf JgVy df bdlf lYx leI kfƒn ƒ hwQ ivc brfbr ilafAux dI bjfey ieh rfj pRbMD
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL nf ho ky Auc jfqI hMkfr dy grUr ivc igx-
imQ ky kIqf ierfdqn jfnlyvf hmlf sI.
lYxf DONsbfË Auc jfqI ansrF leI ikMnf
sOKf hY. kVy-kfƒn ƒ Auh itwc smJdy
aksr hI lukvyN qOr `qy aqy kdy-kdy qF
smfjI dfby aqy zfZy DONsbfË nfl Èryafm
jgmyl nfl ieh vihÈI vqIrf Aus vkq hn. rvfieqI dfby aqy DONsbfË swqf ƒ KVHdf aqy AunHF dI rfKI krdf dyiKaf jf
kfry jfbrF-bfbrF dy! hoieaf, jdoN ies DrqI Aupr srbwq dy Bly brkrfr rwKx leI Auh iksy vI hwd qk jf skdf hY. jfqpfqI ËulmF qoN pwkI injfq
afeI cwldI rIq isafsqF dI, pfto-DfV qoN KfxIaF KwtIaF jI. df hokf dyx vfly bfbf nfnk df 550vF skdy hn. irportF anusfr 2004 qoN lY ky jfqpfqI pRbMD dy bIjnfs ivc hY jo isrP
pf ky iPrikaF ivc qkrfrbfjI, sFJ vflIaF pocxIaF PwtIaF jI. pRkfÈ idhfVf vwzI sj-Dj nfl mnfieaf 31 agsq 2019 qk dilqF Aupr ËulmF jfqpfqI DONs dy afrQk-smfjI afDfr ƒ
vrqmfn dy duwKF df hwl cfhIey, kbrF kfhnUM purfxIaF pwtIaF jI. jf irhf hY. lyikn XuwgpltfAU bfby dI bfxI dy 21935 mfmly sfhmxy afey hn. kimÈn Kqm krn nfl hI sMBv hY. jdoN qk jfqpfq
sdIaF pihloN sI nfnI ny Ksm kIqf, dohqy Brn ikAuN AuhdIaF cwtIaF jI. df vI ies srËmIn dy Auc jfqI lokF dI vloN drj kIqy jfqpfqI ivqkry jF hor dI puÈq-pnfhI krn vflI smfjI-rfjsI
Ëulmo-isqm dI gwl nf nvIN koeI, ikwsy bhuq ieiqhfs ivc jfbrF dy. hYNkVbfË ibrqI Aupr koeI asr nhIN ho iËafdqIaF dy mfmly ienHF qoN vwKry hn. ivvsQf brkrfr hY, jgmyl jF BIm tFk
‘kfry’ iewko ijhy hoxgy sfiraF dy, gwdI mwl ky bYiTaF ‘bfbrF’ dy! irhf. AunHF dy mnF ivc BrI inqfixaF aqy rsUKvfn vrg dI ies ihMmq df ies df inÈfnf bxdy rihxgy.
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (13)
kÈmIr df duKFq
BfrqI hox dy nfqy 61 sflF dOrfn mYN qoN ibnF afpxy bwicaF ƒ skUl nhIN Byjxf
iksy hor Gtnf qoN ieMnf mfXUs nhIN hoieaf cfhuMdyó pyNzU skUl qF bMd hI hn. skUl
ijMnf Dfrf 370 htfey jfx qoN hoieaf. myry BfvyN irhfieÈI ielfikaF dy aMdr vI hox
mulk dI srkfr dy ies kdm ny mYƒ ies qF vI hiQafrbMd surwiKaf jvfn hr pfsy
sbMDI vrqI sKqI kfrn kfPI pRyÈfn kIqf aqy afpxI smJ, dovF pwKoN mYN afK skdf mhIny qoN vwD smF ho cuwkf hY pr vfdI qoN inqX rfmfikRÈnn aqy smfj ÈfsqrI hn aqy lokF ƒ zr hY ik kdy vI koeI
qy afm jnqf vloN ies kdm dy BfrI hF ik myry mulk dI srkfr df ieh kdm ijhVIaF KbrF af rhIaF hn, aPsos nMidnI suMdr ny ipCly idnIN vfdI df dOrf Gtnf/golIbfrI afid ho skdI hY.
svfgq ny vI pRyÈfn kIqf. bhuqy BfrqIaF glq sI; nf isrP ieKlfkI sgoN isafsI nfl AunHF qoN ies kfrvfeI sbMDI myry KdÈy kr ky vwKo-vwK qbikaF dy afm rfmfikRÈnn qy suMdr ny iliKaf hY:
df iKafl hY ik kÈmIr ivclI ipCly kuJ qOr 'qy vI. AunHF dy pUry sUby ƒ mihË kyNdrI hI swc ho rhy hn qy myry dosq dIaF AumIdF kÈmIrIaF nfl gwlbfq kIqI. AunHF afpxI ''lok BfvyN Bfrq srkfr ƒ nPrq krdy
dhfikaF dI gVbV pUrI qrHF pfiksqfn Èfsq pRdyÈ bxf dyx ƒ Auh kÈmIrI vI ƒ bUr pYNdf nhIN jfpdf. aMgryËI aKbfr irport ivc ikhf hY: 'vfdI ivc pfiksqfn hn qF vI Auh sfzy vrgy afm BfrqIaF
ny pYdf kIqI hY. ikAuNik pfiksqfn dI nf afpxI BfrI byieËqI smJxgy ijhVy ies 'tYlIgRfP' ivc CpIaF irportF muqfibk df pRBfv bhuq viDaf hY qy nfl hI hurIaq pRqI ipafr qy hmdrdI rwKdy hn. AunHF ƒ
isrP kÈmIr nfl srhwd sFJI hY sgoN qoN pihlF Bfrq pwKI sn. dmn qy qfkq kÈmIr vfdI pfbMdIaF kfrn pUrI qrHF Twp afgU (seId alI Èfh) iglfnI ƒ afpxf BfrqI lokF qoN koeI smwisaf nhIN, bÈrqy
Auh ies 'qy dfavf vI krdf hY qy ies dI aMnHI vrqoN nfl kdy vI amn qy KuÈhflI rihx krky mflI qOr 'qy iblkul tuwt geI muwK afgU mMnx vfly vI vDy hn. nf hI Auh mIzIaf nfl sbMiDq nf hox.'' ieh
Kfqr Bfrq nfl iqMn jMgF lV cuwkf hY nhIN af skdI. hY aqy ieh nuksfn 10 hËfr kroV rupey iewQy jMmU-kÈmIr dy Bfrq ivc kiQq irport aOnlfeIn AuplbD hY.
kÈmIrIaF Auqy kIqI geI ies ƒ jf puwjf hY. mukMml rlyvyN dI ies gwl ƒ mMnx vflf kÈmIrIaF dIaF aOkVF ivc 5 agsq
rfmcMdr guhf iBafnk kfrvfeI leI cuixaf igaf smF Dfrf 370 mnsUK kIqy jfx qoN iek koeI hY, ijvyN srkfr 370 htfAux qoN bfad qoN bfad hoey vfDy ƒ iek hor irport ivc
vI hYrfnIjnk hY. nirMdr modI hfly BfrI hPqy bfad Bfrq dy sB qo N amIr dfavy qy vfady kr rhI hY. Kfskr ies vI pyÈ kIqf igaf hY. ieh irport mfnisk
aqy vfdI ivc lgfqfr dihÈqgrd Byj bhumq nfl muV cox ijwq ky hI hty sn; snaqkfr mukyÈ aMbfnI ny jMmU kÈmIr kfrn ik ieh dfavy qy vfady AudoN kIqy jf ishq sbMDI pyÈyvrF ainruwD kflf qy ibRnyl
irhf hY. ieh Auh smF sI jdoN dyÈ dI iBafnk mMdI ivc irlfieMs rfhIN vwzy pwDr 'qy invyÈ df rhy hn, jdoN vfdI ivc sMcfr shUlqF pUrI izsUËf, lyKkf ryvqI lOl aqy smfijk
BfrqI (jF kho ihMdU) jnqf dy ies vwD qvwjo mMgdI sI aqy ivdyÈI invyÈ vI aYlfn krn df vfadf kIqf sI. Aus ny qrHF Twp hn, POj dI BfrI qfienfqI hY qy kfrkun Èbnm hfÈmI ny iqafr kIqI hY.
vrg muqfibk pfiksqfn qoN bfad Aus nhIN sI af irhf qF aijhy mOky ies sKq ikhf sI ik ies mksd leI 'spYÈl tfsk sKq dmn jfrI hY. nfl hI lokF dy ienHF ny pMj iËilHaF df dOrf kIqf aqy vwzI
leI jy koeI hor Klnfiek hY qF Auh kÈmIr kfrvfeI nfl kOmFqrI pwDr 'qy bdnfmI Pors' bxfeI jfvygI. jMmU kÈmIr dy buinafdI hwk Kohy gey hn jo kfgËF ivc igxqI afm lokF nfl gwlbfq kIqI. AunHF
dy muslmfn hn ikAuNik Auh Bfrq vloN Kwtx dI kI loV sI? kI ieh kfrvfeI qqkflI rfjpfl ny vI ikhf sI ik sRIngr sfry BfrqI nfgirkF ƒ hfsl hn.' iliKaf hY ik 'kÈmIr ziraf ipaf hY.
idwqIaF jf rhIaF shUlqF leI rqf vI mihË bhuigxqIvfdI hMkfr df iswtf nhIN, ivc sqMbr ivc invyÈk isKr sMmyln rfmfikRÈnn qy suMdr ny pfieaf ik nOjvfn muMizaF qwk ƒ dmnkfrI jnqk
ÈukrguËfr nhIN aqy AunHF iksy smyN AuQy ijs df mksd dyÈ dy ieko-iek musilm krvfieaf jfvygf. mYN AudoN hI smJ igaf kÈmIrIaF ny afpxy guwsy qy nfKuÈI df surwiKaf kfƒn qihq jylHF ivc bMd kIqf
rihMdy rhy ihMdUaF (ijnHF ƒ pMizq ikhf bhuigxqI sUby ƒ Kqm krnf sI? sF ik ieh mihË idKfvf sI jo swc sfbq ieËhfr gFDIvfdI qrË dy swiqafgRih rfhIN jf irhf hY, qÈwdd qy igRPqfrIaF afm hn.'
jFdf hY) ƒ AuQoN kwZ idwqf sI. ies kfrn pMj agsq ƒ vfprI ies Gtnf qoN hoieaf. Aus mgroN mukyÈ aMbfnI ny kÈmIr krn df PYslf kIqf. ies qrHF 'ÈopIaF dI aihm gwl ieh hY ik ieh dovyN
Auh smJdy hn ik Dfrf 370 ƒ htf ky bfad bMglOr ivc rihMdy iek AudmI dosq muwdy 'qy sfP qOr 'qy cuwp DfrI hoeI hY qy Pl mMzI pUrI qrHF bMd kr idwqI geI. irportF vwzy pwDr 'qy pVHIaF geIaF hn
pfiksqfn dy mUMh 'qy QwpV mfiraf igaf nfl myrI keI vfr gwlbfq hoeI. myry Ault, dUjy pfsy srkfr df afpxf 'invyÈk isKr asIN iek Pl kfÈqkfr ƒ imly, ijs ny ikAuNik ienHF qoN pqf lwgdf hY ik Dfrf
hY, nfl hI kÈmIrIaF dy mUMh 'qy vI. soÈl Aus ny Dfrf 370 ƒ htfey jfx dI zt ky sMmyln' aximQy smyN leI mulqvI kr ikhf ik 'jy hVqfl nfl afËfdI imldI 370 ƒ htfey jfx df Aultf BfrI nuksfn
mIzIaf Auqy kuJ ihMdU bhuigxqIvfdI afpxI hmfieq kIqI. Aus ny ikhf ik AuQy siQqI idwqf igaf hY. hovy qF Auh lwKF rupey df vI nuksfn Jwlx hoieaf hY. ies ny kÈmIrIaF ivc bfkI
ijwq df Èryafm jÈn mnfAuNdy dyKy gey, ijAuN dI iqAuN rwKx dI nIqI ƒ brdfÈq kÈmIrIaF nfl vfadf qF ieh kIqf ƒ iqafr hY.' skUl kihx ƒ qF KuwlHy hn, BfrqIaF pRqI bygfnfpx hor vDfieaf hY,
ijnHF ivcoN kuJ vfdI ivc KUbsUrq JIlF nhIN sI kIqf jf skdf qy ies leI kuJ igaf sI ik AunHF ƒ vDyry nOkrIaF qy pr ko e I bw c f skU l y nhIN jf irhf. slfmqI dsiqaF Auqy byloVf qy gYrËrUrI
kMZy plft KrIdx dIaF gwlF kr rhy sn krnf hI pYxf sI. Aus df iKafl sI ik PYktrIaF imlxgIaF, pr ies dI QF 5 aiDafpk kuJ GMitaF leI skUl afAuNdy boJ pfieaf hY, ivdyÈI mIzIaf ivc Bfrq
aqy kuJ hor qF KUbsUrq kÈmIrI muitafrF hux kÈmIr df Bfrq nfl kfƒnn 'eykf' agsq qoN bfad AunHF ƒ vDyry POj qy vDyry hn, Auh vI hPqy ivc do-iqMn vfr. dI bdnfmI hoeI hY aqy nfl hI ies kfrn
ƒ hfsl krn dy supny dyK rhy sn. ho igaf. Aus muqfibk ies sdkf hux pfbMdIaF hI imlIaF hn. ies qoN AunHF df sRIngr dy sOrf ielfky ivc Cy sfl dI afriQk qy sMsQfgq suDfr leI idwqf jfx
ieiqhfskfr hox nfqy mYN keI sflF vfdI ivc vwzy pwDr 'qy invyÈ hovygf qy roh hor viDaf hY. ies nfl sgoN ijhVy iek bwcI ny ikhf ik Auh skUl jfxoN zrdI vflf iDafn Btikaf hY. kÈmIrIaF nfl
qoN kÈmIr muwdy df aiDaYn kr irhf hF qy AuQy KuÈhflI afvygI. nrm iKafl kÈmIrI afpxy afp ƒ Bfrq hY ikAuNik ''puils aMkl golI mfr dyxgy.'' Kuxs kwZx dy cwkr ivc modI srkfr ny
anykF vfr AuQy jf cuwkf hF. mfmly dy kfrnF hux Dfrf 370 htfey jfx ƒ iqMn nfl joVdy sn, Auh Gty hI hn. vkIl mfpy BfrI POjI qfienfqI dOrfn aqy PonF Bfrq df nuksfn hI kIqf hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (14)
gurduafrf sYn hojy ivKy gurU nfnk pRkfsL purb sbMDI smfgm
sYn hojy (ibAUro): gurU nfnk dyv mnfieaf igaf. gurpurb sbMDI ipCly
jI df 550vF pRkfsL purb iswK gurduafrf keI idnF qoN gurU Gr ivKy pRogrfm AulIky
sYn hojy ivKy bVI sLrDf qy AuqsLfh nfl gey sn, ijnHF dOrfn sMgq ny afpo afpxy
kfrobfrF qoN ivhl kwZ ky gurU Gr phuMc sMgq nUM gurbfxI aqy iswK ieiqhfs nfl aYqvfr 17 nvMbr nUM gurpurb
ky kIrqn df anMd mfixaf. joiVaf. mnfAuNidaF svyry insLfn sfihb df colf
gurpurb smfgmF dI lVI qihq 12 ies qoN ielfvf dUjf sflfnf rfg bdlx dI syvf kIqI geI. 550 jpujI
nvMbr qwk rojLfnf ds idn pRBfq PyrI kIrqn drbfr sjfieaf igaf, jo 8 sfihb dy pfTF AuprMq bwicaF ny kIrqn
kw Z I geI. 12 nvM b r nU M sfrf idn nvMbr qoN 10 nvMbr qwk cwilaf. pMQ kIqf. Bry drbfr hfl ivc sMgqI rUp
gurpurb sbMDI sLbd kIrqn aqy kQf pRisD jiQaF ny sMgq nUM rfgF ivc kIrqn ivc mUl mMqr df Aucfrn vI kIqf igaf.
ivafiKaf df pRvfh cwilaf. kIrqnI srvx krvfieaf. iesy dOrfn 16 nvMbr gurpurb vfly idn lMgr dI syvf
jiQaF, kQfvfckF aqy ZfzI jiQaF ny nUM mnuwKqf leI 5ky vfk kIqI geI. mYrIgolz rYstorYNt vloN kIqI geI.
gurduafrf anMdgV sfihb ivKy gurduafrf sYlmf ivKy gurU nfnk dyv jI df
gurpurb ‘qy ivÈyÈ smfgm 550vF pRkfsL purb mnfieaf
krmn (ibAUro): sQfnk idwqf. ies qoN ielfvf gurdIp isMG
sYlmf, kYlIPornIaf (ibAUro):
gurduafrf anMdgV sfihb ivKy gurU DflIvfl ny gurU jI dI Ausqq ivc gIq
sQfnk gu r du a frf isw K sY N t r afP
nfnk dyv jI dy 550vyN pRkfsL purb nUM
pYsyiPk kost ivKy gurU nfnk dyv jI df
smripq ivÈyÈ smfgm krvfey gey.
550vF pRkfsL purb 15, 16 aqy 17
aKMz pfT sfihb dy Bog AuprMq gurUGr
nvMbr nUM bVI DUm Dfm nfl mnfieaf
dy kIrqnI jQy BfeI soZI isMG aqy sfQIaF
igaf. ies mOky bwicaF qoN ielfvf PirjLno
ny rs iBMny kIrqn rfhIN hfËrI BridaF
ielfky dy gurduafiraF qoN phuMcy kIrqnI
gurU nfnk dyv jI dy mfrg drÈn aqy
jiQaF ny gurbfxI kIrqn rfhIN hfjLrI
jIvn sbMDI ivcfr kIqI.
luafeI. pMQ pRisD kIrqnIey BfeI anUp
AuprMq gurUGr ivKy clfey jf rhy
isMG AUnf sfihb ny sMgq nUM rsiBMny
‘krmn pM j fbI skU l ’ dy bw i caF ny
kIrqn nfl inhfl kIqf. krvfieaf. pRbMDkF ny AunHF nUM gurU Gr snmfn kIqf. styj dI syvf mihMdr isMG
gurbfxI Èbd piVHaf. gfiekf joq rxjIq
smfgm dOrfn pMjfb qoN Aucycf phuMcy vlo isropfE dI bKisLs kIqI. sMDfvflIaf ny kIqI.
kOr ny ijwQy gurU mihmf ivc Dfrimk gIqF
zf[ hrisLMdr kOr ny afpxI qkrIr rfhIN kFgrsmYn tI[ jy[ koks aqy sYlmf aKM T pfT dI sy v f sM g q aqy
rfhI hfËrI BrI, AuQy sMgqF nUM vihmF-
gurU nfnk dyv jI dy iswKI isDFq qoN ielfvf istI dy myar skft rObrtsn vI aYqvfr sfeImn shoqf pirvfr vloN krvfeI geI.
BrmF ‘coN inklx leI guriswKI jIvn
awj dy dOr ivc iswKI isDFqF nUM iCwky tMg nUM gurU Gr nqmsqk hoey. AunHF sMgq nUM lMgr dI syvf shoqf pirvfr aqy mnmohn
Dfrn krn dI apIl vI kIqI. sMgIqk pysL kIqf. styj sMcfln kuldIp isMG
ky iswKI ivc vD rhIaF smfjk qy sMboDn kridaF gurpurb dI vDfeI idwqI. isMG sMDU (asokf rYstorYNt) ny sLrDf nfl
DunF ‘qy AunHF df sfQ avqfr gryvfl ny kflykf ny kIqf.
Dfrimk kurIqIaF bfry sMgq nUM jfxU pRbMDk kmytI ny AunHF df isropfE nfl inBfeI.
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (15)
ivc phuMc ky pMjfbIaF ny dsvMD kwiZaf shfieqf sMsQf dy kMmF bfry hfjLrIn nUM pMjfbIaF nUM guhfr lfeI. styj sMcfln
aqy hËfrF zflr iekwqr krky shfieqf jfxU krvfAuNidaF ies dI hr qrHF nfl suKbIr BMzfl ny bfKUbI kIqf.
sMsQf dI JolI pfey. mdd dI vcnbwDqf pRgtfeI. zf[ hrkyÈ ies mOky Coty bwicaF ny igwDy-BMgVy
ijLkrXog hY ik shfieqf sMsQf sMDU ny sMsQf dy ieiqhfs ‘qy rOsLnI pfeI. dy jOhr ivKfey. dfnI swjxF ny shfieqf
2004 ivc hoNd ivc afeI sI aqy AudoN qoN ibM d r iZw l o N ny anfQ bw i caF dIaF sMsQf dy kfrkunF dI qfVIaF mfr ky hOslf
hI dyÈ-ivdyÈ ivc loVvMd lokF qy byshfrf drdnfk khfxIaF suxfeIaF. srUp isMG aPjLfeI kIqI.
vloN nvMbr mhIny dy ÈhIdF nUM ÈrDFjlI GuspYT aqy AunHF dy sMivDfnk hwkF pRqI imlxf gYr-mumikn jfpdf hY. amrIkI
Gor avwigafkfrI jfpIaF. pusqk dy ey j M s IaF Au s ƒ nf Ku w l H ky ijAU x
agly iqMn BfgF ivc Auh afpxI nOkrI qy dyxgIaF aqy nf hI mrn dyxgIaF.
inAU Xfrk (ibAU r o ) : ieMzo- bVf mfx siqkfr sI aqy aMgryË Aus qoN gxyÈ ipMgly (qflygfEN DmDyrf, pUnf, pyÈy dIaF mjbUrIaF, iËMmyvfrIaF qy snozn ies aslIaq qoN vfkP hY aqy
amYrIkn hYrItyj PfAUNzyÈn, inAU Xfrk Qr Qr kMbdy sn. Aus qoN CyqI bfad mhFrfÈtr), jgq isM G (su r isM G , duÈvfrIaF aqy BivwKI sMBfvnfvF, KdiÈaF Aus dI ieho lfcfrI ‘prmfnYNt irkfrz’
ny nvMbr mhIny dy ÈhIdF nUM ÈrDFjlI kUkf lihr dy bfnI bfbf rfm isMG ny aMimRqsr), hrnfm isMG (BwtI gurfieaf, qy KqiraF df Kulfsf krdf hY. ienHF BfgF ƒ mfrimk ibrqFq bxfAuNdI hY.
Byt kridaF ikhf hY ik Bfrq Auqy aMgryË rfj ivruD afËfdI df bIVf isaflkot), surYx isMG spuwqr bUV isMG
aM g ry Ë -rfj ivru D afËfdI dI jM g cuwikaf. shI arQF ivc bfbf jI afËfdI (igw l vflI, aM i mR q sr), su r Y x isM G
spuwqr eIÈr isMG (igwlvflI, aMimRqsr)
kYpsLn mukfblf-405
klf
hoieaf (iek rfey ieh vI hY ik Aus df lwigaf.
jnm 28 mfrc df hY) aqy Aus dI mOq rfPyl ny afpxI CotI ijhI iËMdgI
afpxy 37vyN jnm idn mOky, 6 aprYl dy afKrI 12 sfl rom ivc ibqfey. Auh
1520 nMU ho geI. sflF dIaF qpÈ BrIaF gqIivDIaF aqy
rfPyl ijs df
pU r f nF rfPy l o
pirkrmf ikRafÈIl Auqm ikrqIaF krky mÈhUr
hoieaf. Èihr ivc Aus df pihlf kMm
sFqI sI, ieqflvI vYtIkn dy pop irhfieÈ mwDm afkfr dy
muV-surjIqI kMD icwqr bxfAuxf sI, ijQy jUlIas
(High Renais- Kud rihMdf sI aqy kMm krdf sI. ieh hwQ joV krqfrpury nUM jFdf rfhI.
sance) lihr dy kmry Kud rfPyl duafrf pUrI qrHF sjfey rihmq krky lFGf idwqf Aus dy mfhI!
aqy izËfien kIqy gey sn pr Aus dy
rxdIp mwdoky axigxq shfiek aqy ividafrQI vI
Pon: +91-98146-93368 Ausy smyN 1511 ivc mOjUd sn. rfPyl ny kYpsLn mukfblf-403 CwzI koeI ksr nf bfkI.
-amrjIq isMG qUr, cMzIgVH
rom dy ivlf PrnysInf ivc Drm inrpwK Pon: 91-98784-69639
mÈhU r klfkfrF ivco N iek hn jo iviÈaF ‘qy vI kMm kIqf jo Auc muV- ---
icwqrkfr dy nfl nfl ibhqrIn surjIqI dI klfskI purfqnqf dI jIvq qfËf duwD mwJIaF df coa ky,
iemfrqsfË vI sn. rfPyl ƒ mYzonf afqmf df sPlqfpUrvk nmUnf sn. Koaf Gry bxfieaf.
(kuafrI mrIam, rwb dI mF) aqy vYtIkn rfPy l dy mÈhU r icw q r: dysI iGAu nfl aftf BuMn ky,
dy vwz-afkfrI icwqrF krky jfixaf jFdf ‘isstfeIn mYzonf’ ivc bfl eIsf nMU imwTf ivc imlfieaf.
hY. AunHF dIaF ikrqF ƒ spÈt mYzonf ny godI cuikaf hoieaf hY aqy sMq rUh nfl vwtIaF ipMnIaF,
rcnfkfrI, sMrcnf dI srlqf dI drÈnI iskts aqy bfrbrf Kwby swjy KVHy hn. ivc prfq itkfeIaF.
pRfpqI leI jfixaf jFdf hY. mrIam dy hyTF KMBF vfly do nMnHy PirÈqy jo vI Kfvy mUMhoN js gfvy,
rfPyl ijEvfnnI dy puwqr sn ijnHF vI hn jo Èfied iksy vI hor icwqr nfloN iPwkIaF ny miTafeIaF.
ny pRisD klfkfr ijErjIE vfsrI dI rfPyl df iek hor mÈhUr icwqr ivlwKx aqy mÈhUr hn. isstfeIn poh-mfG dy srd mhIny,
jIvnI ilKI sI; AuNj afp mhfn Xogqf ‘isstfeIn mYzonf’. mYzonf ƒ bhuq sfry pRisD aflockF rwj ky cobr Kfx KurfkF.
vfly icwqrkfr nhI igxy gey. hflFik duafrf sB qoN vDIaf pyNitMgF ivcoN iek lf ky dOVF krn vrijÈF,
Auh Kud siBaf iensfn sn jo arbIno mMinaf jFdf hY aqy ivÈyÈ qOr ‘qy jrmnI jo idn dyKx nf rfqF.
drbfr ivc Auqm ivcfrF dy lgfqfr ivc pRisD hY ijQy ies ƒ sMsfr dIaF -pRIqm isMG lMmy
af igaf isafl
sMprk ivc sn aqy AunHF ny hI rfPyl ƒ pyNitMgF ivcoN srvoqm mMinaf jFdf hY aqy Pon: 925-325-2486
byby vwtdI hY ipMnIaF.
icqrklf dI muZlI isiKaf qy dYvI AupfDI idwqI geI hY. ---
Gfxf hYgf vwzf,
mnuwKqfvfdI isDFqF qo jfxU krfieaf. ‘skUl afP eyQynË’ rfPyl dI iek af geI ruwq isaflF vflI
hwQ vtfAuNdI pRisMnI af.
arbIno izAUk PYzirko-df-mONqyPylqRo dy hor Auqm ikrq hY. vYtIkn dy TMZ vI rMg idKfvx lwgI.
dysI iGAu, aftf, myvf,
rfj smyN siBafcfrk kyNdr sI ijQy Kfs apostoilk pYlys ‘c stYnË zI rPYlo cuwilHAuN lhI kVfhI ivcoN
alsI vI pfeI af,
hunr dIaF mflk pRiqBfvF ƒ AuqÈfihq dIvfrF dIaF 4 muwK qsvIrF ivcoN iek KuÈbo imwTI afvx lwgI.
jvfnF dI Kurfk
kIqf jFdf sI. hY. ieh cfry icwqrkfrI PlsPy, kivqf, hwQIN vwtIaF dyK ipMnIaF
buwiZaF leI dvfeI af.
ieQy hI rfPyl PlorYNs aqy rom dy Drm isDFq aqy kfƒn df pRqIk hn. rUh vI niÈafvx lwgI.
-syvf isMG nUrpurI
muK klfkfrF qoN pRBfivq hoieaf. arbIno eyQnË dy skUl jo drÈn dI numfieMdgI -jgmIq isMG pMDyr
---
Aus dI aglI sfrI isKlfeI df afDfr krdf hY, dy aflockF df mMnxf hY ik hr Pon: 91-98783-37222
iqAuhfrF dy mOsm ‘c
bxfieaf. ies qoN ielfvf Èihr dy mhfn XUnfnI dfrÈink icwqr ivcly 21 ---
rfPyl df afpxy iek dosq nfl vwtx Kfls ipMnIaF,
siBafcfrk joÈ ny Èfied nOjvfn lokF ivc dyiKaf jf skdf hY; hflFik aftf, iGAu, Koaf, KMz, suwky myvy
bxfieaf Kud df icwqr. iek qF lwgdI byby myrI,
klfkfr dI byimsfl pycIdgI ƒ Auqyijq plYto aqy arsqU ƒ ies dy kyNdr ivc cVHdy isafl ipMnIaF bxdIaF afm.
rfPyl ƒ afrkItYkt zonYto bRfmYNt dUjI lwgy cfcI.
kIqf. rwiKaf igaf hY. iksy dI vI pCfx inÈcq inwgr Kurfk, Ëor vfly kMm
dy suJfa ‘qy pop jUlIas dUsry ny 1508 DIaF, BYxF nUM lok
rfPyl ny BfvyN iesfeI Dfrimk qOr ‘qy pRqK nhIN kIqI. ies dI KfsIaq lwT vrgI dyh, nf srdI Ëukfm.
ivc rom bulfieaf sI. ies smyN rfPyl Byjx qohPy ivc sMDfry,
ÈKsIaqF aqy purfqn romn XUnfnI ieh hY ik ies ieko icwqr ivc purfqn rUh nfl bIbIaF vwt, pIpy BrdIaF,
rom ivc bhuq Gwt jfixaf jFdf sI pr sfzy siBafcfr dI pfAuNdI JfqI.
ikrdfrF dy icwqr isrjy pr Aus ny XUnfnI dfinÈmMdF ƒ iekwTy idKfieaf inafxf, isafxf rwj Kfvy,
ies nOjvfn ny jldI hI asiQr jUlIas smyN nfl sFJIvflqf df
Dfrimk icwqrF aMdrlIaF ÈKsIaqF dy igaf hY ijnHF ivcoN bhuqy bihs ivcfrF GOl nf krdIaF.
aqy pop dy drbfr ivc zUMGI Cfp CwzI aqy aks ipaf DuMdlf
rwbIpx ƒ iksy hwd qk Gtf ky AunHF df krdy idsdy hn. eyQnË dy skUl ƒ Auc -divMdr kOr
Ausqfd vjoN Aus dI soBf idno-idn vDdI imlfvtI qy bnfvtI ipafr ny
mnuwKIkrn kIqf qF ik Auh iksy svrg muV-surjIqI dI klfskI Bfvnf df
dy vfsIaF nfloN DrqI ‘qy vsdy mnuwKF geI. rfPyl ƒ afpxI Auqm klfqmk sMpUrn rUp mMinaf jFdf hY aqy ieh
vrgy hI lwgx; Kfskr mrIam dy icwqrF pRiqBf qoN ielfvf suMdr idwK aqy mhfn rfPyl dI sB qoN mÈhUr pyNitMg hY. rfPyl To Advertise with Punjab Times Call: 847-359-0746
ivc iek sfDfrn aOrq ƒ rwb dI mF hox inwjI suhj ky jfixaf jFdf hY. afKrkfr dy drjnF hor icwqr hn ijnHF dI bxqr Fax:847-705-9388, e-mail:punjabtimes1@sbcglobal.net
df snmfn dyxf Aus dI KfsIaq hY. Auh ieMnf pRisD ho igaf ik Aus ƒ ÈYlI aqy suhj pKoN Auqm drjy dy hn. Visit us on the web:wwwpunjabtimesusa.com
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (19)
zub
w dy sUrj nUM slfm kihMidaF[[[
ijLMdgI iek supny df swc, jo kdy
srGI, kdy Cfa vylf, kdy lOZf vylf,
kdy iqwKV dupihr, kdy pY rhIaF iqRkflF
icrfg-zfr
aqy kdy Auqr irhf Gusmusf. ijLMdgI df
sPr, idn dy inafeIN. phu PuwtdI, sUrj
aMgVfeI Brdf aqy srGI dI dsqk zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI
kudrq-brUhF ‘qy huMdI. ikrnF dI KusLboeI
Drq nU M iBAu N d I, qR y l -qu p ikaF dI dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. AunHF dI vfrqk ivc kfiv-rMg ieMnf BfrU huMdf hY ik keI
lbryjLqf Puwl-pwqIaF ‘qy QrQrfAuNdI, vfr qF BulyKf pYNdf hY ik ieh vfrqk hY jF kivqf! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny qfrIP
cOigrdy ‘c rMgF df ibKrfa aqy ies ivcoN dI qfrIP ivc Purmfieaf sI, “qfrIP Auh huMdI, jo lok, sfQI jF smfj krdf, ikAuNik
jIvn dy rMgF dI ksIdfkfrI njLr pYNdI. quhfzI aslIaq qF dUijaF dI qwkVI ivc hI quldI. ivakqI Kud qF hmysLf pfskUM hI
ijMLdgI df hr pihr hI KUbsUrq aqy
Kfs. ies dy qur jfx ipCoN kuJ XfdF rwKdf. swcI qfrIP kmfeI jFdI, muwl nhIN imldI.” hQly lyK ivc zf[ BMzfl ijLMdgI dy zf[ gurbKsL isMG BMzfl
bcdIaF, jo mnuwK df Kjfnf bxdIaF aqy ipClyry pMD dI gwl kridaF kihMdy hn, “zuwbdf sUrj kdy vI akfrQ nhIN. sUrj zuwbx Pon: 216-556-2080
mn-bIhI ivc Pyrf pfAuNdIaF. bcpn df lwgdf qF pirMdy GrF nUM prqdy, botF dI BuwK nUM tuwkr dI afs huMdI, drIN AuzIkdy klIiraF
vylf kyhf ik mn bcpn nUM muV ky ijAuxf zuwbdf sUrj suKn-sunyhf,
nUM ipafry dI dsqk df hr dm BulyKf pYNdf aqy buwZy mfipaF dy mnF ‘c prdysI puwq dy vfps
cfhu M d f, pr ieh kdy nhIN prqdf. cyqr mn ‘c Drdf
huMdVhyl Aumr dIaF KrmsqIaF, prqx dI afs jfgdI.[[[zwubdf sUrj hmysLf hI anUTI qor qy afvysL ivc hOlI hOlI pwCm surK rMgF dI afbsLfr,
albylfpx aqy byiPkrI df cyqf, mn dI ivc Auqrdf aqy lfl Bfa mfrdf alop huMdf.” –sMpfdk aMbr nFvyN krdf
almsqI nUM punr-sjIv krdf, jd asIN idn df pMD pUrf krky,
jIvn dy ipCly pihr dI afmd ivc kuJ PVfAuxI. afpxf afsrf Kud hI bxnf pihlF quhfzy mn ivc huMdI sI qy imldf vrnf Auh quhfzy qoN dUr jfx leI mOky dI Kud ‘qy nfjL kryNdf
ku Audfs huMdy. jvfnI dIaF bhfrF aqy pYxf. mfipaF dI sMGxI CF hyT jyT-hfV sI. hux qusIN bypCfx ijhy ho ky BIV df qlfsL ivc rhygI. cfnx qy inwG df ikrn-ksorf,
rFgly idn kdoN prqdy ny! mn nhIN sI dIaF DuwpF nUM vI Tfrn vfilE, bjurgI ihwsf bxnf. iksy ny quhfnUM dyK ky KusL jIvn dy zwubdy sUrj nUM slfm kro, hr jUhy vrqyNdf
rwjdf. Aus vyly qF mnuwK Kud buZfpy bfry dIaF vgx vflIaF lUMaF nUM jrn leI nhIN hoxf, quhfzy nfl sYlPI lYx leI ijMd-sfh nUM rOsLn mfrg bxfAux leI, sUrj socy afs-afBf dI,
soc vI nhIN skdf aqy kdy vI buwZf nhIN iqafr rho. ies nUM srfp nhIN, sgoN jIvn Auqyijq nhIN hoxf jF quhfzy nfl sFJ ‘qy XK plF ivc kosI kosI Duwp qRONkxI leI jIvnI rMgq hovy
hoxf cfhuMdf. df iek pVfa hI smJxf. ies nUM pfr nfjL krnf. afpixaF ny vI durkfrnf qy aqy cfnx ivc jIvn nUM nvyN AupnfvF qy qF ijLMdgI df bfg-bgIcf,
pr buZfpf ijLMdgI df Auh swc, ijs krn leI Kud nUM qkVf hoxf pYxf. nkfrnf. srIrk tuwt-Bwj dy nfl mn ivc isrjnfivaF sMg lbryjL krn leI. rMg mihkF sMg sohvy
dy snmuwK hox qoN hr koeI qRihMdf. zwubdy huMdVhyl Aumr ivc avfrgI nfl vI bhuq sfrI tuwtBwj qy iqVkx qF zwubdf sUrj hmysLf hI anUTI qor qy pRCfvyN jd hox lMmyry
sUrj vrgy pl jd jIvn-glI ivc hokrf mfipaF nUM sqfAux vfilE, bjurgI ivc hovygI; pr ies dI murMmq vI Kud hI afvysL ivc hOlI hOlI pwCm ivc Auqrdf qF jIvn Cotf hovy
idMdy qF mn ies afvfjL nUM suxn qoN hux iks nUM sqfAugy. hux quhfzI vfrI krnI pYxI. keI vfr qF quhfzf duwK aqy lfl Bfa mfrdf alop huMdf. kuJ pr sUrj dy ikrq-krm dI
munkr hoxf cfhuMdf, pr ieh munkrI QoVH- af. bwicaF dI afpxI ijLMdgI, afpxy vMzfAux vflf aqy quhfzy nfl bIqy dIaF aijhf hI hryk bjurgI df hfsl hovy qF hr dr sLoBf hovy
icrI huMdI, jdoN ik swc sfhmxy idRsLtmfn PrjL, afpxIaF qrjLIhF qy qmMnfvF hn, bfqF sFJIaF krn vflf jIvn-sfQI vI bjurgI dy pl vI bfdsLfhq dI bulMdI Auqry sLfm qF cfnx sihky,
huMdf. jy asIN cVHdy sUrj dI afrqI AunHF ivc Kll nf pfieE. sgoN bwicaF nUM sLfied quhfQoN pihlF qur jfvy. aijhy vyly huMdy. pwCm Gusmusf Zovy
Au q frdy hF, ies dIaF rihmqF qy afpxI ijLMdgI ijAux idE. buwZy vfry kmry Kud dI mjLbUqI hI kMm afAuxI. zuwbdy sUrj nUM inhfrnf, ies dy rMgF sfhF dI KVqfl ivcfrI,
inafmqF nUM afpxf hfsl mMndy hF aqy qIk hI sImq hox dI soco. afpxy ivcfrF Zldy pRCfivaF dI ruwqy blwz pRYsLr nUM dyKxf, ikMnf suMdr jfpdf. sUrj vFg afKrI bol alovy
ies ivcoN hI jIvn dIaF bhuq sfrIaF nUM bdlo. simaF dy hfxI bxfE. Kud nUM vI vDxf, kolYstrol vI vDxf; kdy idl Kud nUM sohxf bxfE, suMdr ivcfrF, suwcy sUrj bMdgI qy sUrj pUjf,
brkqF hfsl krdy hF qF sfnUM zwubdy sUrj nvIN pIVHI dy hfxI nf smJxf aqy nf hI dI ibmfrI, kdy goizaF vloN juvfb, kdy iKaflF, sucwjI jIvn-jfc aqy suhMZxy sUrj sLfm svyrf
nUM vI KusL-afmdId kihxf cfhIdf. AunHF ny quhfzI soc dy hfxI ho skxf. bfeIpfs srjrI, kdy awKF df afprysLn acfr nfl. aijhI suMdrqf hryk nUM quhfzy sUrj vrgf jIvn huMdf,
zuwbdf sUrj, jsLn df sbwb. sMDUrI nvIN pIVHI leI qF bjurg iblkul anpVH aqy kdy hwzIaF dy kmjor hox kfrn iksy vMnIN afkrisLq krygI aqy cihkdf XugF qoN bhuq lMmyrf
ikrnF ivc jIvn dy sMDUrI aqy sFvly qy gvfr. koeI nhIN smJ. dunIaF df kuJ hwzI df tuwtxf jF cUly dy tuwtx kfrn qurn cOigrdf quhfzI hfmI Brygf. mihkdI vy bIbf! ies sUrj-pMD nUM
rMgF dI klf-nkfsLI. ieh icwqrkfrI hI nhIN pqf. sLosLl mIzIey jF inwq bdldI iPrn qoN afvfjLfr hoxf. aijhy vyly bYz sLKsIaq aqy lihjLy ivc bfslIkf bol, pfk-pihl qF vrIey
mnuwK dI smwucI ijLMdgI df drpx. dunIaF dI koeI nhIN Kbr. afpxy afp nUM qIk sImq, quhfzy supn-sMsfr nUM sOVf jIvn-Xfqrf dy afKrI pVfa nUM ijQy suKd lok mnF ivc sdf jIvIey,
zuwbdf sUrj kdy vI akfrQ nhIN. kory anpVH aqy boJ sdvfAux leI iqafr qy sImq krygI. jy mn dIaF BfvnfvF krdy, AuQy hI jIvn-qMgdsqIaF ivc af kuJ aYsf krIey.
sUrj zuwbx lwgdf qF pirMdy GrF nUM rho. ies anusfr hI afpxI jIvn-jugq aqy suwcy ivcfrF nUM aMbrIN prvfjL idEgy KuwlHypx df muhFdrf bxdy. zuwbdf sUrj qF afKrI vyly vI lfl-
prqdy, botF dI BuwK nUM tuwkr dI afs nUM syDq krn df tIcf imwQo. jy smyN qF jIvn df afKrI sPr suKflf ho bjurgI nUM ibhqrIn bxfAux leI sUhf ho ky afKrI alivdf kihMdf. qusIN
huMdI, drIN AuzIkdy klIiraF nUM ipafry anusfr nf bdly qF qusIN bhuq hI mfXUs jfvygf. jrUrI hY ik smF imlx ‘qy hfxIaF nfl vI Ku s L - imjfjL adf nfl jIvn nU M
dI dsqk df hr dm BulyKf pYNdf aqy qy Audfs hovogy. smF quhfnUM ilqfV ky jd jIvn-pRCfvyN bhuq lMmy ho jFdy bIqy plF nUM sFJf kro. jd ‘kwTy corI dy alivdf khogy qF lok cyiqaF ivc quhfzf
buwZy mfipaF dy mnF ‘c prdysI puwq dy bhuq awgy lMG jfvygf aqy ipwCy rih gey qF iksy vI kfrj ivc quhfzI slfh jF byr qoVdy sI, iksy dy kmfd ‘coN gMny BMndy afKrI rUp hI Xfd rhygf. cyqy rwKxf!
vfps prqx dI afs jfgdI. lok bhuq jldI bypCfx ho ky cyiqaF ivcoN rfey nUM koeI aihmIaq nhIN idwqI jfvygI. sI jF iksy dIaF CwlIaF qoV, DUxI bfl lok isrP quhfzy afKrI vyly nUM afKrI
jIvn dy zuwb rhy sUrj dI kdy vI ikr jFdy. jy bwicaF nUM Kud PYsly lYx aqy afp ky BuMnx qy cwbx df anUTf njLfrf huMdf vkq Xfd krdy ny. bIqy smyN qF jldI hI
cVHdy sUrj nfl qulnf nf kro. cVHdf sUrj bjurgI dOrfn Zldy sUrj ijhy bypRvfh ijLMdgI ijAux nUM pihl dyvogy qF sI. mMz ivc cfry psUaF, diraF dy pfxI lok-mnF ivcoN mnPI ho jFdy.
idn lY ky afAuNdf, jdoN ik zuwbdy sUrj supinaF ivc isrP DuMDlkf hI bcdf. ijLMdgI suKflI hovygI. ieh aihsfs ivc lfeIaF qfrIaF aqy KfDy goiqaF dI zuwbdy sUrj dy cfnx nUM sLfm vyly
nfl rfq AuqrdI. jIvn dy cVHdy pihr kuJ vI sMDUrI jF sunihrI nhIN huMdf. ies quhfzI mfnisk pIVf nhIN vDfeygf ik vwzy Xfd kuJ smyN leI vrqmfn nUM Bulf kuJ bdlotIaF vI Gwt krn leI qfx
ivc sfzI sMBfl mFvF krdIaF. lorIaF ivcoN hI afpxf rfh pCfxnf aqy jIvn- hox dy nfqy myrI koeI puwC-igwC nhIN. mYnUM dyvygI. iPr ijAuxf hI Xfd rhygf aqy lfAuNdIaF, pr sUrj hfr nhIN mMndf. ies
suxfAuNdIaF qy sdky jFdIaF. afp igwly qor nUM jfrI rwKxf pYxf. ieMj krky qusIN koeI nhIN isafxdf jF myry anuBv qoN koeI pIV ‘c krfhuxf jF mOq hI AuzIkI jfxf, qrHF hI jIvn dy afKrI vkq srIrk,
QF ‘qy pY ky bwcy nUM swuky QF ‘qy iksy ‘qy nhIN, sgoN Kud ‘qy aihsfn krogy. kuJ nhIN iswKdf. bwcy sfzy qoN isafxy qy kuJ smyN leI mulqvI ho jfvygf. mOq- mfnisk, afrQk, smfjk qy GrogI
suafAuNdIaF. bwcy dy kMzf lwgx ‘qy drd- ijMLdgI suKI qy asfn hovygI aqy mfnisk smJdfr. AunHF dIaF qrjLIhF qy qmMnfvF AuzIk nUM mulqvI krnf, jIvn dy hryk icMqfvF, kiTnfeIaF qy iPkrF ny vI cfry
hUMgr bxdIaF aqy Aus dI pIVf ivc Kud pIVf ivcoN gujrnf nhIN pvygf. aqy jIvn ZMg vwKrf. bjurgI jIvn-sLYlI pl nUM hI rwj ky ijAuxf, kudrqI suMdrqf pfisAuN Gyrnf; pr ies GyrfbMdI dOrfn
nUM sUlI ‘qy tMgdIaF, pr jd buZfpy ivc keI vfr sUrj zwubx lwgdf qF nUM bwicaF ‘qy nhIN Qoipaf jf skdf. nUM inwT ky vfcxf aqy aMqrIvI suMdrqf isrP quhfzI injI qkVfeI, mjbUq iewCf-
sMBfl dI loV peI qF ieh iksy nrisMg iqwqrKMBI vI ies nUM hor mwDm krdI. bjurgF nUM ieh jfx lYxf cfhIdf ik dI amIrI ivc vfDf jy jIvn df mMqv ho sLkqI, isrV, Dun-pkyrqf aqy kdy vI
hom ivc nrsF jF Gr ivc bwicaF ny iqRkflIN aMbr ‘c gihr cVHdI. ieh gihr qbdIlI kudrq df inXm ey. Kud ies nUM jfvy qF jIvn-BrpUrqf jIvn dy KflIpx hfr nf mMnx dI dlyrI qy ijLMdfidlI ny hI
krnI! pr bwicaF koloN mF vrgI syvf dI srIrk alfmqF dy rUp ivc quhfzf nsIb mnjLUr kr ky ies anusfr jIvn qor nUM nUM vI Brn ivc aihm hovygI. ies duKdfeI mMJDfr ivcoN pfr krnf. ieh
afs nf rwiKE. mF qF smuwcI quhfzy leI hI bxdI. keI ibmfrIaF ny buZfpy ivc inrDfrq krogy qF Gwt mfnisk pRysLfnIaF bjurgI ivc rih geIaF KflI QFvF musLiklF vI quhfzIaF hridl-ajLIjL bx
sI, pr bwicaF dIaF hor vI bhuq sfrIaF quhfzy drIN dsqk jrUr dyxI aqy qusIN ivcoN lMGxf afsfn hI hovygf. bfry kdy Audfs jF mfXUs nf hovo sgoN jfxgIaF.
ijMmyvfrIaF ny, ijnHF nUM smJx aqy Aus ies qoN avysly vI nhIN ho skdy. kdy jd sUrj zuwbx iknfry huMdf qF sUrj imly mOikaF, mfxy sfQ, inBfeIaF ijgrI sUrj cVHdf vI lfl aqy lihMdf vI
anusfr Kud nUM Zflxf, buZfpy dI ijMmyvfrI iek iek krky dMd afey aqy dfVHF afpxI sP lpytdf aqy ruKsq hox dI XfrIaF aqy mfx-mwqIaF irsLqydfrIaF, lfl. ies df suhwpx hI ies dI nUrI pCfx.
af. smyN muqfbk Kud nUM Zfl ky KusL irhf inklx lwigaF bhuq qklIP vI hoeI sI. kfhl krdf. Auh bIqy ‘qy suLkrgujLfr ijLkrXog jIvn-XfdF jF jIvn qor nUM lok cVHdy qy zuwbdy sUrj dI afBf nUM
jf skdf aqy buZfpf nhIN ruldf. buZfpy ivc iPr dMdF ny iek iek krky huMdf. ies ikRqfrQ ivcoN hI Auh jIvn- sucfrU pfsy moVn vfly plF nUM jrUr Xfd inhfrdy. sUrj qoN jrUr kuJ isKxf. kdy
bcpn ivc mfipaF ny gzIrf idqf jfx lwigaF pIV dyxI hY, jubfVf vI vYrfn Xfqrf dIaF pRfpqIaF nUM nvyN Aupnfm krnf, AusfrU njLrIaf bjurgI df sB qoN vI afpxy rMg nUM iPwkf nf pYx dyxf. dohIN
sI, qurn dy afsry leI, ijs dy Cxkdy krnf aqy boVf vI bxfAuxf. iPr iksy idMdf. bjurgI avsQf ivc Kud nUM bVy KUbsUrq sfQ hovygf. ieh XfdF hI huMdIaF, hwQIN KYrF vMzdy aqy iKVy ichry nfl sMsfr
GuMgrUaF dI lor ivc bcpnI bfdsLfhq zYNcr dy afsry hI bfkI ijLMdgI nUM ijAuxf sihj, sMjm aqy sMqoK nfl smytxf jo jIvn dy afKrI pVfa ivc jIx df mUl qoN ruKsq hoxf, quhfzI ruKsqgI hornF
nUM bfKUbI mfixaf; pr buZfpy ivc zMgorI pYxf; pr Xfd qF bhuq afvygf ik kdy cfhIdf. bIqy plF nUM mn-icrfg ivc bfl afDfr huMdIaF. kOVIaF-kusYlIaF XfdF leI surK-rMgf sMdysL hovygI. ies rfhIN
quhfzf afsrf hovygI. gzIry qoN zMgorI gMny vI cUpdy sI jF dfxy vI cwbdy sI. ky Ku d nU M ru s L n fieaf jfvy . bcpnI nUM Bulf ky ipafrIaF XfdF ivc srsLfr aglIaF pIVHIaF nUM kuJ iswKx aqy Kud
qIk df sPr aOKf qF jfpdf, pr iehI aPsos mn ivc nf pflxf ikAuNik Jory sLrfrqF nUM icwq `c ikafsogy qF jIvn dy hoxf, quhfnUM jIvn-sugMDI df srgm sfQ nUM iksy akIdy pRqI aripq hox df sUKm
swc af. gzIry nfl izwgx dI sMBfvnf ivc ijLMdgI vI msosI jFdI. nklI dMdF duKd pl, suKd aihsfsF ‘c Zl jfxgy. imlygf. aqy arQ-BrpUr sunyhf imlygf. AunHF
bhuq Gwt sI, ikAuNik mF dI njLr hmysLf nfl jy jIvn sOKf huMdf hovy qF ipwClKurI bjurgI plF dOrfn kuJ aijhy afhr kuJ AunHF plF nUM jrUr Xfd krnf, dI cyqnf ivc srb-ivafpk sLuB-icMqn
quhfzy ivc sI; pr zMgorI nfl Kud nUM nf Jfkxf ikAuNik nvyN dMd qF hux afAuxy bxfE, quhfzI soc aqy ibrqI AusfrU pfsy jd aOkVF qoN Aukqf ky inrfsL hoey sI; Diraf jfvygf.
sMBflx dI ijMmyvfrI quhfzI hoxI af. nhIN! lwgy. iek ruJyvF hovy, kuJ krn qy nvF pr Aus pl-BMgrI inrfsLf ny afs df jIvn-sPr jd sUrjI sPr bx
bwicaF kol sLfied ivhl nf hovy ik Auh jd ijMd-sUrj ny zuwbx dI iqafrI isrjx df. nvIN pIVHI nUM kuJ dyx, AunHF iek aijhf dIvf zMigaf ik jIvn hnyry igaf qF sPr dI suMdr, sd-AupXogI
quhfzI zMgorI bx skx. bcpn ivc bfp krnI qF iksy ny quhfzIaF pRfpqIaF, nfl AunHF ijhIaF gwlF krn aqy AunHF dy ivc cfnx hI cfnx Br igaf aqy jIvn sMpUrnqf, mnuwK df hfsl hovygI. sUrj
dI AuNgl PV ky qurnf iswKx vfilaf, ruqibaF, smfjk dyxF jF kIrqIaF nUM rMg ivc rMgy jfx df cfa hovy. bwicaF nUM sMdlI rwuq vr igaf. qF quhfnUM AuzIkdf hY, pihl qF Kud hI
hux bwicaF jF aglI pIVHI ny AuNgl nhIN Auh snmfn nhIN dyxf, ijs dI qvwko ivc bwcy bxogy qF nvIN pIVHI apnfvygI. mn-jUh ivc sUrj-sunyhf kUkdf ik krnI hY.
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (22)
iswKI df afDfr ÅÆ
¡ gurbfxI df mUl sUqr hY qy pUrI qrHF ieh pqf hY ik ieh kfrk hY kI
‘mUlmMqr’ df aiBMn aMg. ieh jpujI qy nf hI ieh pqf hY ik ieh ikwQy hY? pr
sfihb dI bfxI dy arMB ivc iliKaf iesy sUqr dy gur (Formula) dI vrqoN dy
hoieaf hY qy smuwcy gurU gRMQ sfihb ivc pRqfp nfl ieMnI jfxkfrI jrUr afeI hY
567 vfr hor QFvF `qy afieaf hoieaf ik ieh iksy qrHF dy zr, BY qy dbfE qoN
hY. ieh 32 bfxIaF dy muwZ ivc sMpUrn pRBfivq nhIN huMdf, vYr Bfv qoN mukq hY,
mUlmMqr dy ihwsy vjoN afieaf hY qy nON Koj ivDIaF nUM byarQ kih ky nkfiraf igafn arbI AuliQaF rfhIN XUrpI mulkF Bfv iek, E df mqlb rwb qy Æ df jUn Dfrn kIqy ibnf afpxy afp ivc hI
bfxIaF dy muwZ ivc aMÈk rUp ivc Bfv hovy, ijs ny ienHF qoN AupjIaF DfrnfvF ivc pu w j irhf sI, ijs kfrn Au Q y arQ asIm pRBuqf hY. ieh arQ bfxI dy hoNd ivc afieaf hoieaf qy iek kfl-
‘¡ siq nfmu krqf purKu gurpRsfid’ nUM kUV dI dIvfr dws ky Zfhux df ieÈfrf skfilsitk qy rYnysFs ijhIaF qrkÈIl sUqr anusfr shI nhIN hn, ikAuNik ieh rihq Bfv sdf-sdIvI ibMb vFg hY.
kr ky iliKaf imldf hY. ies qoN ielfvf kIqf hovy, ijs ny kudrq dy hukm dI muwZ lihrF cl rhIaF sn. AulQf hoeIaF gurU sfihb dI soc anusfr nf ho ky arQ- gurU sfihb ny hr ivakqI Kfs qOr
do bfxIaF dy awgy ieh kyvl ‘¡ siq qoN inrpwK (Objective) qy hAumY-rihq XunfnI pusqkF ivc iek XUkilz dI 13 krqfvF dI mrjI muqfbk hn. ies sUqr ‘qy hr iswK ijMmy ieh PrË lfieaf hY ik
nfmu gurpRsfid’ krky drj hY. bfkI QFvF (Non-Subjective) Koj ‘qy jor idwqf hovy, ijldF vflI ijAumYtrI dI ikqfb vI Èfiml dy jo vI arQ hox, Auh qrksMgq hox qy Auh pUrI qndyhI nfl ies krqy dy ienHF
`qy ieh ‘¡ siqgur pRsfid’ dI sMKyp ijs ny ivigafnk asUlF anusfr smfjk sI, ijs ivc Aus ny iek srl ryKf dI bfkI dI bfxI leI ZukvyN hoxy cfhIdy hn. guxF nUM pCfxy qy hor aijhIaF vizafeIaF
iebfrq nfl iliKaf hoieaf imldf hY. AusfrI dI gwl kIqI hovy aqy jo Koj kfrjF klpnf krky isrP dlIlF shfry cfr sO jo ivdvfn kihMdy hn ik E rwb jF dI pCfx kry. aijhy axQwk XqnF nfl
¡ df ieh sUqr iqMn icMnHF Bfv ñ, prmfqmf hY, Auh ieh nhIN dyKdy ik hI Au s dI pU r I sL K sIaq Au B r ky
qswlI dI gwl ieh hY ik jpujI dI shI ivafiKaf leI ¡ aijhI pRikRqI df sbd qF gurU sfihb ny sfhmxy afvygI. qd hI ies nUM ies dy
zf[ goibMdr isMG smrfE dy ivigafnk qy gixqI arQ hI arMB qoN aKIr qIk pUry jpujI ivc ikDry nhIN vriqaf, iPr tyZy smuwcy guxF dI pRqIinDqf krdf qy shI
Pon: 408-991-4249 Auqrdy hn. ies dy dYvI arQ muwZoN hI qrk-sMgq nhIN hn, jy ZMg nfl ies nUM ies muZly sUqr ivc pCfx vflf nF idwqf jfvygf. AunHF anusfr
koeI gurU sfihb dI ‘ndr’ nfl vyKy. gurU nfnk sfihb swc dy vrqx df AunHF df kI Bfv sI? gurU sfihb hor sB pRcilq ivDIaF ijvyN socxf, mOn
E qy Æ qoN iml ky bixaf hY, ijnHF dy hfmI sn qy isRÈtI rcnf dI Koj ivc hAumY df rlf nhIN sn lokF dI bfxI ivc iswiKaf idMdy sn. jy smfDI lfAuxf, BuwKy rih ky AupfÈnf krnf
sRoq vwKo vwKry hn. ieh sfry icMn awKr cfhuMdy. Auh tpfrF dI QF shI shI, npI qulI qy inrpwK AunHF rwb ijhf koeI Èbd vrqxf huMdf qF qy kfly jfdU dIaF isafxpF vrqxf afid
nhIN hn, ies leI ienHF dy joV nfl koeI Auh ¡ ijhy iek Byd Bry sUqr dI QF ies kfrj leI arQhIx hn. ienHF dI
ivafiKaf cfhuMdy sn. ikAuNik ieh sB bylfg ivÈyÈqfeIaF
ivafkrxk Èbd nhIN bxdf. iek Èbd lokF dy smJ afAux vflf koeI iswDf iswDf vrqoN nfl swc duafly iek JUT dI dIvfr
nf hox krky ¡ df koeI Èfbidk arQ
gixqI ivigafn ivc hI imldIaF sn, ies leI AunHF ny AusrI hoeI hY, ijs nUM qihs-nihs kr
Èbd vrqdy. ÈbdF dy qF Auh DnI sn ik
qy Aucfrx vI nhIN ho skdf. pr qF vI gixq ivigafn dIaF sB ÈfKfvF dy sMkyqF nUM sUqr-bwD krky AunHF nUM keI ËubfnF ivc muhfrq hfsl ky hI aglf Koj kfrj ÈurU ho skdf hY.
sfry ivdvfn, tIkfkfr, rfgI, ZfzI, jpujI dy arMB ivc ilK idwqf. iewdF AunHF ny afpxy iswKF nUM sI. jy AunHF ny E nUM rwb ijhy iksy sMklp gurU sfihb ny ies mhfn kfrj nUM hmyÈf
pRcfrk qy kQfkfr afpxy mnoN hI ies nUM imiQhfs qy aigafn dy BulyiKaF qoN dUr rwK ky ivigafnk soc leI vriqaf hI nhIN qF iPr arMBk ñ Xfd rwKx dI qfkId kIqI hY qy ies nUM
‘eykoNkfr’ kih ky Aucfrdy hn qy ies df rfhIN kudrq dIaF vizafeIaF ivcfrn df rfh suJfieaf. df vI AunHF rfhIN dwisaf arQ nhIN bxdf. iDafn nfl nypry cfVHn leI ‘iDafAux’
arQ ‘rwb’ krdy af rhy hn. ies kfrn ieh AunHF df mfzl vI sI qy mnorQ vI. AunHF df sMklp sI ik jdoN keI ivdvfnF nUM ivÈyÈ puwiCaf aqy ‘jpx’ ijhy ikRaf-pRDfn ÈbdF dI
afm iswK ÈrDflU vI sux suxf ky ies df kudrq dIaF vizafeIaF dy ivigafnk aiDaYn nfl hI ies igaf ik Auh rwb dy ‘iek’ kihx nUM gurU vrqoN kIqI hY. mUl mMqr dI ieh
arQ rwb jF prmfqmf hI smJI jFdy hn. dy kfdr Bfv pRcln-pRbDM df asl akÈ KulH ky sfhmxy afvygf. nfnk dI vwzI AuplBdI ikAuN smJdy hn, ivigafnk ivafiKaf pUry jpujI sfihb
jy ¡ koeI Èbd nhIN hY qy ies df Bfv jy rwb iek dI QF do huMdy qF kI Prk aqy ies qoN vI awgy pUry gurU gRMQ sfihb
koeI Èfbidk arQ vI nhIN bxdf, qF sfP ivc lgfqfr inrpwK idRÈtIkox Bfv qoN vwD pRopojIÈnF hwl kIqIaF sn. awj pY jFdf, qF AunHF df jvfb sI ik bhuiqaF ‘qy pUrI AuqrdI hY qy ies nUM cVHdIklf
hY ik gurU nfnk ny ies dy iqMnF icMnF nUM ‘ndr’ (Objective Observation) kwl ieh gixq df aiBMn aMg hn qy ryKf df guxgfn krn nfloN iek df guxgfn vfly agfhF-muKI arQ pRdfn krdI hY.
koeI vwzf qy Aucyrf arQ dyx leI sUqr- apnfAux dI gwl idRVfAuNdf hovy, qF kI gixq dy ivÈy vjoN ivÈv dy hr hfeI skUl krnf afsfn kfrj hY. jdoN AunHF nUM moVvF smuwcy iswK jgq leI mfx vflI gwl
bwD kIqf hovygf. ies sUrq ivc ies sFJy Aus ijhy gurU-rUpI pRiqBfÈflI ivdvfn ivc pVHfeIaF jFdIaF hn. pRÈn kIqf igaf ik Auh qF gurU gRMQ hY ik gurU nfnk df iswKI df isDFq iek
sUqr df koeI Èfbidk arQ nf ho ky vI df sbMD gixq ijhy ivigafn nfl nf ho arbI lokF nUM bIj gixq df vI BlI sfihb smyq igafrF gurUaF df snmfn ivigafnk sUqr nfl arMB huMdf hY. kul
iek sUqrk arQ hovygf, ijs dI qlfÈ ky iksy aigafn BrpUr krm-kFzI BFq pqf sI ik aljbry df jnmdfqf krdy hn qy afpxI ardfs ivc AunHF df sMsfr ivc koeI aijhI ilKq nhIN hY, jo
krn dI loV hY. ies kfrj dI pUrqI leI aMD-ivÈvfs nfl hovygf? muhMmd iebn mUsf alKvfirËmI arb hr roË guxgfn krdy hn. kI aijhf gixq dy iksy ivigafnk sUqr nfl ÈurU
lwBxf pvygf ik ienHF icMnF ivc aijhI qswlI dI gwl ieh hY ik jpujI dI df hI rihx vflf sI. nONvIN sdI dy ies krnf AunHF nUM aOKf lgdf hY? qF AunHF df hoeI hovy. ivigafn aigafn df hnyrf
iks gwl dI sFJ hY, jo gurU sfihb ny shI ivafiKaf leI ¡ dy ivigafnk qy gixq-ivigafnI ny ikqfb alËbr ilK Auqr nFh ivc sI. ies qoN vI spÈt huMdf dUr kr ky cfnx df sMdyÈ idMdf hY. cfnx
ienHF iqMnF nUM iekwiTaF iek sUqr ivc gixqI arQ hI arMB qoN aKIr qIk pUry ky gixq dI ies nvIN ÈfKf nUM jnm idwqf hY ik ¡ dy pRcilq arQ mnGVq hn. cIËF nUM ruÈnfAuNdf hY, ies leI ieh
Auqfrn bfry soicaf. Bfv jy ieh sfry Auqrdy hn. ies dy dYvI arQ muwZoN hI sI. iPr gurU nfnk gixqI igafn dI ies jo ivdvfn ñ nUM ieslfm qoN pRfpq igafn qy swc df vfhn hY. gixqI sUqr
igxqI dy aMk nhIN hn, pYNqI dy awKr qrk-sMgq nhIN hn, jy koeI gurU sfihb Puhfr qoN ikvyN axiBwj rih skdy sn? kIqf qy E nUM vYidk mUl df ‘ENm’ smJdy ¡ nfl arMB hoxf ies gwl df pRqIk hY
nhIN hn qy ÈklF dy afkfr vI nhIN, qF dI ‘ndr’ nfl vyKy. gurU nfnk sfihb afpxIaF pR c fr Py r IaF smy N arbI hn, Auh vI gurU nfnk dI aduwqI pRiqBf ik jpujI sfihb siq nUM pRxfieaf hoieaf
iPr ieh iks pRxflI nfl sbMDq hn? swc dy hfmI sn qy isRÈtI rcnf dI Koj ivdvfnF nfl goÈtIaF vyly ivcfrF dy nfl iensfP nhIN krdy. gurU sfihb ny hY. dunIaF dI hor koeI pusqk jF iebfrq
aijhf kIqy ibnf ies nUM koeI arQ dyxf ivc hAumY df rlf nhIN sn cfhuMdy. Auh afdfn-pRdfn nfl AunHF ny nvyN gixq dy ienHF dohF DrmF dIaF kurIqIaF dI pVcol ies qrHF ivigafn qy swc dy lyKy lwgI
mnmuwKqf (subjectivity) hY. tpfrF dI QF shI shI, npI qulI qy inrpwK mhwqv nUM hor idRVqf nfl prK ilaf kIqI sI qy afpxy iswKF nUM Auc-pwDrI hoeI (Dedicated) nhIN, ijvyN gurU nfnk
bVy ghu nfl ivcfrn ipCoN pqf lgdf ivafiKaf cfhuMdy sn. ikAuNik ieh sB hovygf. iehI kfrn hY ik AunHF ny ivigafnk iswKI soc nfl joiVaf sI. Auh dy iswKI isDFq df sRoq jpujI sfihb. gurU
hY ik ieh sfry sMkyq gixq ivigafn bylfg ivÈyÈqfeIaF gixqI ivigafn ivc afpxIaF AudfsIaF Kqm kridaF hI AunHF dy Auqfry hoey purfxy qy nfnk df ¡ pihlf aijhf ivigafnk
nfl sbMDq hn. muZlf ñ aMk gixq dI, hI imldIaF sn, ies leI AunHF ny gixq krqfrpur itk ky afpxy iswKI-drÈn axivigafnk icMnH ikAuN vrqdy? sB qoN sUqr hY, jo mnwuKqf rfhIN sB qoN vwD
ivckfrlf E bIj gixq dI qy aMqlI kfr ivigafn dIaF sB ÈfKfvF dy sMkyqF nUM dy nINh-pwQr mUlmMqr df arMB gixq dy vwzI hfsohIxI qy inrfÈfjnk siQqI qF ismiraf igaf hovy. hr iek dI jubfn
(Æ ) ryKf gixq dI pRqIinDqf krdy hn. sUqr-bwD krky jpujI dy arMB ivc ilK ivigafnk sUqr ¡ nfl kIqf, ijs ivc AunHF ivdvfnF dI hY, jo iek pfsy E nUM ‘qy ciVHaf ivigafn dI pROVqf krdf ieh
Bfv iqMny aMg iml ky smUihk rUp ivc idwqf. iewdF AunHF ny afpxy iswKF nUM gixq dIaF sB ivigafnk sMBfvnfvF mUl vYidk ENm nfl joVdy hn qy dUjy sUqr ipClIaF pMj sdIaF qoN mnuwKqf nUM
qqkflIn gixq ivigafn dy iqMnF aMgF imiQhfs qy aigafn dy BulyiKaF qoN dUr smfeIaF hoeIaF hn. pfsy kihM d y hn, “hm ihM d U nhIN . ” hwk-swc dI agvfeI idMdf af irhf hY.
dy pRqIk hn. ikAuNik mwD kfl qIk gixq rwK ky ivigafnk soc rfhIN kudrq dIaF pr ajoky sfry hI iswK ivdvfn ¡ drasl iswK ivdvfnF dI sB qoN vwzI ies dI loa ivc mnuwK ny mfdy (Matter)
hI muwK ivigafn sI, ies leI gurU nfnk vizafeIaF ivcfrn df rfh suJfieaf. df arQ iek srbÈkqImfn rwb jF Buwl ieh hY ik Auh gurbfxI dy arQ gurU df sInf KolH ky aMdr Jfk ilaf hY. ies
dI rcnf ¡ iek ivigafnk sUqr hY. ieh AunHF df mfzl vI sI qy mnorQ vI. prmfqmf krdy hn. AunHF anusfr ñ df dI ilKq anusfr nhIN, sgoN afpxI mrËI dy aMdr pey axUMaF, pRmfxUaF dIaF
keI iswK ivdvfnF nUM gurU sfihb dI AunHF df sMklp sI ik kudrq dIaF qy suivDf anusfr krdy hn. pRikRafvF df ihsfb-ikqfb vI mnuwK ny
gixqI icMnHF dI vrqoN iek EprI gwl vizafeIaF dy ivigafnk aiDaYn nfl jo ivdvfn kihMdy hn ik iehI kfrn hY ik jdoN ieh ivdvfn smJ ilaf hY. iesy dI syDy cldf-cldf
lgdI hY qy keIaF nUM ieh awKrdI hY. hI ies dy kfdr Bfv pRcln-pRbMD df E rwb jF prmfqmf hY, Auh afpxy arQF nUM bfxI ivc lfgU krdy hn mnwuK hux afeInstIn dy e=mc² dy sUqr
AunHF anusfr Aus vyly BfrqI pfTÈflfvF asl akÈ KulH ky sfhmxy afvygf. qF iPr awgy jf ky kiTnfeIaF ivc pYNdy ‘qy phuMc igaf hY qy ‘rwbI-kx’ (Higgs-
ieh nhIN dy K dy ik aijhI
qy mdrwisaF ivc isrP guËfry jogf hI Aukq sMdrB ivc ieh ikhf jf skdf hn. gurU sfihb ny ‘nfnk jy ko afpO jfxY Boson Particle) vI Koj cukf hY.
pRikRqI df sbd qF gurU sfihb
aMk gixq pVHfieaf jFdf sI. bIj gixq hY ik gurU sfihb dI qIKx gixqI cyqnf agY gieaf nf sohY’ ilK ky ies bfry pr gurU sfihb dy kihx muqfbk ieh
qy ryKf gixq df qF Èfied iksy nUM koeI Èfied pihlF inwKr ky sfhmxy nf afeI
ny sfry jpujI ivc ikDry nhIN pUrv-qfVnf vI kIqI hoeI hY. imsfl vjoN vI koeI aMq nhIN, ikAuNik ijs aMq kfrn
pqf vI nhIN sI. iPr gurU nfnk ny qF hovy. BfvyN ieh gwl isrP ieqPfk hovy, vriqaf, iPr tyZy ZMg nfl gurU nfnk ny ¡ qoN bfad ‘siq nfmu kyqy jigafsU sdIaF qoN kurlf rhy hn,
muZlI iswiKaf vI iksy skUl ivcoN nhIN pr ies qrHF jfpdf hY ik gurU sfihb dI ies nUM ies muZly sUqr ivc krqf purKu’ iliKaf hY. krIb sfry iswK Auh anMq hY. swc anMq hY, ies nUM klfvy
sI leI. Auh qF ivrfgmeI rMg ivc rMgy gixqI cyqnf AunHF dy mwD eyÈIafeI, Kfs vrqx df AunHF df kI Bfv sI? ivdvfn ies df arQ krdy hn, “iek ivc lYxf asMBv hY. swc jdoN vI idisaf,
ivakqI vFg soc ivcfrF ivc ruwJy rihMdy kr ky arb dyÈF dy dOry ipCoN qyjI nfl gurU sfihb lokF dI bfxI ivc srb ÈkqImfn prmfqmf swcy nF vflf rfj mihl dy muwK dr ‘qy lwgy JMzy vFg
sn. ies leI AunHF nUM gixq df kI pqf AuBrI. Aus vyly purfqn XunfnI pusqkF iswiKaf idMdy sn. jy AunHF rwb hY qy sMsfr rcx vflf prmyÈr hY.” dUroN hI idsygf. Aus hflq qIk phuMcidaF
sI qy AunHF dI bfxI df gixq nfl kI df arbI BfÈf ivc nvF nvF AulQf hoieaf ijhf koeI Èbd vrqxf huMdf ieh qF sfry DrmF vfly khI jFdy keI hor aijhy sUqr afAuxgy, jo Èfh-
sbMD hY? pr mfVf motf ivcfr krn sI, ijnHF dI ivigafnkqf ny arb vfsIaF qF Auh ¡ ijhy iek Byd Bry hn, ies ivc isw K I df ivigafnk mfrgF dy mIl pwQrF vFg ies dI syD
AuprMq hI ieh dlIl arQhIx jfpygI. nUM pUrI qrHF cuMiDaf rwiKaf sI. Xunfn df idRÈtIkox vflf Auh ivlwKx sMdyÈ kI dyxgy. ies qrHF ¡ dy gixqI sUqr rfhIN
sU q r dI QF lo k F dy smJ
Blf Auh gurU nfnk, jo hr vyly pRiswD dfrÈink plYto gixq ividaf nUM hoieaf, jo gurU nfnk ny afpxy iswKF nUM gurU nfnk dIaF iswiKafvF pUry ivÈv dy
afAux vflf koeI iswDf iswDf
bRihmMz df mfiqRk lyKf-joKf jfxn dI ieMnf jrUrI smJdf sI ik Aus ny afpxy idwqf? sUqr ¡ dy icMnHfqmk sMkyqF ivigafn-qMqr qy ies qoN vI awgy ies
qFG ivc bycYn hovy, ijs ny ies nUM skUl, ijs nUM ‘akYzmI’ kihMdy sn, dy
Èbd vrqdy. ÈbdF dy qF Auh anusfr ies df arQ hY ik isRÈtI dy dIaF pRikRafvF nfl juVIaF hoeIaF hn.
pRgtfAux leI kyqy, lK, koit, asMK qy gyt `qy ilK ky lfieaf hoieaf sI, “gixq DnI sn ik AunHF nUM keI ËubfnF isrjxfqmk kfrk df asl nF-pqf ieh sUqr AunHF nUM rihMdI dunIaF qIk ieko
anMq ijhI gixqI ÈbdfvlI dI vrqoN kIqI qoN korf ivakqI iewQy nf vVy.” ivc muhfrq hfsl sI. jy AunHF ivigafnk Koj rfhIN pqf lwgygf, so lfE. iek BfvI qy pRBfvI ivÈv-icMqn pRxflI
hovy, jo gixqI ÈbdfvlI dy ienHF ÈbdF ivigafn df ipqfmf khfAux vflf ny E nUM rwb ijhy iksy sMklp Bfv krqf purK nUM jfxn leI gixq ijhI df drjf pRdfn krdf rhygf. ieh gwl
df bfrIkI nfl aMqr jfxdf hovy, jo ienHF jgq-pRiswD dfrÈink arsqU plYto df leI vriqaf hI nhIN qF iPr Tos, shI qy sfpyiKak ivDI rfhIN atuwt vwKrI hY ik bhuqy iswK ivdvfn afpxI
gixqI hwdF nUM pulFG ky kfienfq df aMq Èfigrd sI. ienHF qy hor mhfn purfqn arMBk ñ df vI AunHF rfhIN GflxfvF dI loV hY, jo afAux vfly aivigafnk qy rUVHIvfdI soc kfrn ies
jfxn leI byqfb hovy, ijs ny smkflI XunfnI iPlfsPrF dI ivigafnk soc vflf dwisaf arQ nhIN bxdf. jigafsUaF ny GflxIaF hn. hfly nf qF adwuqI mMËr nUM nf dyK rhy hox.
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (23)
nUM AunHF qoN qoV-ivCoVf krn df swdf idwqf dI gYr-hfËrI sdkf. ies qrHF pMjfb jF
pMjfb jfigRqI lihr aqy XUrpIan rYns
y Fs lihr qF lok ieh qbdIlI afpxy jIvn ivc
lfgU krnoN ihcikcfAux lwgy. jd AudfsI
gurU sfihbfn df isrijaf iswK jF pMjfb
dy ‘rYnysFs mYn’ bRfhmxvfdI PlsPy qy
(ipCly sPy dI bfkI) iksy hwd qwk pwCmI PlsPy ivc vI BfrU “pihlF Xuwg swqXug sI aqy qRyqf qy iPrky ny iswKI dy sQfpq kIqy pRcfr kyNdrF aml nUM mfnqf dyx vwl nUM kUhxI-moV
bhuq huMdI hY. ‘jVHqf’ iPiËks df iewk rhy. krIb 2600 sfl pihlF hI pwCmI duafpr ipCoN hux df Xuwg klXuwg hY.” `qy kbËf krky AunHF ivc iswKI dy nF ‘qy kwt igaf. iehdy Ault rYnysFs dOrfn qy
sMklp hY: iksy vI BOiqk cIË ivc jVHqf PlsPy ivc ieh siQqI bdlnI ÈurU ho ies smyq ihMdU Dfrimk PlsPy qy icMqn sMsQfgq Drm ÈurU kIqf, ies kfrnfmy rYnysFs ipCoN ivigafn qy ivigafnk soc
dI mfqrf ijMnI vwD hovygI, Auh cIË geI sI, jdoN grIk iPlfsPr QylË (624 ivclIaF aijhIaF ipCl-KurI DfrnfvF nUM mfnqf dyx ivc lokF nUM koeI qklIP sdkf XUrp aqy rYnysFs dy vfirsF vloN
qbdIlI df Au n f vw D ivro D kry g I. qoN 546 eIsf pUrv) ny ieh ivcfr ivkisq ny ivigafn qy ivigafnk soc dI gYr- nf hoeI; AunHF dy Bfxy ieh awCf sOdf sI: ÈurU kIqy dyÈ amrIkf qy kYnyzf, BivwKmuKI
pMjfbIaF dI jVHqf, pwCmI dyÈF dy lokF dy kIqf ik bRihmMz qy ies ivcly vrqfiraF hfËrI sdkf BfrqI lokF dI mfniskqf gurU dy iswK vI bxy rho qy bdlnf vI nf phuMc apnfAuNidaF awgy vDdy gey. bfkI
mukfbly bhuq hY, ijs dI iewk muwK vjHf nUM ibnf rwb, Drm qy imiQhfs df shfrf qy icMqn ivc BUqmuKI phuMc kuwt kuwt ky ipaf; nfly puMn, nfly PlIaF. Bfrq vFg hI pMjfb dI mUl smwisaf hY:
pMjfbIaF df vwD BUqmuKI hoxf hY, ijhdy ley smiJaf jf skdf hY. Aus anusfr Br idwqI, jo awj qwk amr hY. iswty: muwkdI gwl, mUl rUp ivc POjF smwisaf pRqI BUqmuKI qy gYr-ivigafnk
kfrn ieiqhfsk hn. jitl idsdy kudrqI vrqfiraF nUM sfdy BUqmuKI phuMc df sB qoN Kqrnfk dI ijwq df ishrf ivigafn, ivigafnk phuMc. ies leI krIb sB smwisafvF dy
jy sfry nhIN qF bhuqy sMgiTq Drm isDFqF ivc sMgoV ky AunHF vrqfiraF dI Kfsf ieh huMdf hY ik ieh TIk svfl puwCx soc qy BivwKmuKI phuMc isr bwJdf hY. hwl lwBx dI cMgI ÈurUafq hovygI AunHF
suBfivk hI ipCFh-iKwcU huMdy ny jF ho ivafiKaf kIqI jf skdI hY. ieQoN pwCmI aqy cIËF qy vrqfiraF nUM vwK vwK hfr dI lfanq BU q mu K I phu M c aqy smwisafvF pRqI ivigafnk qy BivwKmuKI
inbVdy ny, qy nqIjy vjoN lokF nUM BUqmuKI PlsPy ivc ivigafn df muwZ bwJdf hY. idRÈtIkoxF qoN vyKx df ivvyk buwDI koloN ivigafn qy ivigafnk soc dI gYr-hfËrI phuMc apnfAuxf.
soc muhweIaf krdy ny. ies dy Ault pRfcIn BfrqI PlsPy ivc BfvyN grIk Koh lYNdI hY jF Aus nUM BfrI nuksfn ‘qy pYNdI hY. gurU sfihbfn dy smyN qoN hI ies lyK ivc asIN pMjfb jfigRqI
ivigafn afpxI pirBfÈf qoN hI agFh- PlsPy vFg hI aYtmvfd dy kuJ aMÈ sn: phuMcfAuNdI hY. bRfhmxvfdI PlsPy ‘qy aml rwd krdI lihr qy XUrpIan rYnysFs lihr dIaF
vDU huMdf hY aqy ivigafnk phuMc BivK- vyidk irÈI arUnI (awTvIN eIsf pUrv BUqmuKI soc qy phuMc kfrn pMjfb dy gurU sfihbfn dI mfnvvfdI lihr dy hfrF-ijwqF dy mUl ieiqhfsk kfrnF dI
muKI. pwCm ivc ivigafn qy Drm ivcfly sdI) aqy cfrvfk, jYn, qy ajIivkf lokF ivc ‘jVHqf’ XUrpIan lokF nfloN AudyÈF nfl asihmq kuJ mwq jF iPrky jFc kIqI hY. agly lyK ivc BgqF qy
ÈurU qoN hI cwlI afAuNdI twkr ies swc dI (swqvIN eIsf pUrv sdI) ijihaF sdkf; vwD sI, ies leI qbdIlI df ivroD krn sn, jo gurU sfihbfn qoN bfad lihr nUM sUPIaF dy nfl nfl gurU sihbfn vloN
gvfh hY . pR f cIn kfl ivc ku d rqI pr kwtV ihMdU Dfrimk PlsPf hI smuwcy dI smrwQf vI AunI hI vwD sI. jdoN gurU gurU sfihbfn dy nF ‘qy iewk sMsQfgq clfeI geI pMjfb jfigRqI lihr dI rOÈnI
vrqfiraF bfry mnuwK dy aigafn ny rwb PlsPy ‘qy BfrU irhf. amlI qOr ‘qy pRfcIn sfihbfn ny Dfrimk kurIqIaF, KoKlIaF Drm ivc bdlx ivc kfmXfb hoey; pMjfb ivc vyKFgy ik awj pMjfb kI kr irhf hY,
qy dyvI-dyviqaF ijhy sMklpF nUM jnm BfrqI PlsPy qy sMsikRqI ivcoN ivigafn rsmF aqy pKMzF qy jfq-pfq ijhIaF ivc sdIaF qoN pRcilq BUqmuKI phuMc dI qy kI krnf bxdf hY?
idwqf, jo keI rUpF ivc pRfcIn pUrbI qy qy ivigafnk soc krIb gfieb rhy. lfhnqF df qfrikq KMzn kridaF lokF mOjUdgI aqy ivigafn qy ivigafnk soc (cldf)
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (26)
‘puT-isD’ dI ‘puT-isD’ ivcoN lµGidaF hY. Aus kol ÈbdF df amuwk Bµzfr hY,
pµjfbI pyNzU rihql dy jo Èbd nvIN pIVHI
ivsfr cukI hY, nvqyj AunHF ƒ iek iek
krky pfTk sfhmxy rwKdf hY qy Aus ƒ
nvqyj BfrqI sfzy simaF ivc kwpVy puwTy pONdf hF. isKfey icwTIaF ’qy sohxI ilKfeI ’c iekimk krky dyKdf hY, “kivqf ijAux
anµidq krdf jFdf hY; msln awg df
sUKmqf aqy ivrft mfnvI cyqnf df mYƒ lwgdf hY ik ies kivqf dy ‘mYN’ isrnfvyN ilKxy qy ilPfPy ’qy itkt lfAuxI nfl ies qrHF isAuNqI hoeI hY ik ivcfly
PlUhf, Bucwkf, ichry df slfl, kµvlf,
rcnfkfr hY. Auh kudrq dy psfry ƒ kfiv-pfqr aqy qxI dI puwT qy iswD dI vwD Xfd rihµdy hn jF Aus ƒ dlIp kOr isAux nhIN idsdI.” afid.
srbµD, rsvµq afid. Auh nvyN ÈbdF dI
ko m l icw q nfl dy K df, mfxdf aqy smJ ivc afpxy kox jF aihsfs qoN dyKx itvfxf df hfsf Xfd rihµdf hY, “Aus idn pµjfbI sfihq jgq ivc hfly qwk
isrjxf vI krdf hY, ijvyN kfgqI kvI,
pRgtfAuNdf hY. BfvyN Auh kYnyzf df bfiȵdf df aµqr pRgt huµdf hY. qxI ’qy pfey Auhny kI pVHfieaf, Xfd nhIN. bs Aus kvIÈrI bfry mukfblqn Gwt gwl hoeI
skUlduafry, ikqfbq dI prµprf,
hY, pr Aus dI rcnf hwdF-srhwdF qoN pfr kwpiVaF dI puT-isD vFg ies pusqk df hwsxf Xfd hY. ieh hfsf anpVH sI, hY. BfrqI df inhorf hY, “pµjfbI dy kfiv
inrAumrf, ivismrqI, bysbwb afid. ‘a’
hY. ieAuN lwgdf hY, ijwQy vI ikDry jIvn ivclIaF ilKqF kivqf jF vfrqk ivc isiKaf hoieaf nhIN sI.” ‘iÈRÈtI sfjx’ pµizq kivqf dy pRvcn ivc kvIÈrI ƒ
jF ‘ax’ agyqr lf ky BfrqI bVI sohxI
ƒ ipafr krn vI Aus kox jF aihsfs df aµqr hY ik dI lIlHf nvqyj BfrqI ƒ eynI adBuwq Èfiml nhIN krdy.” Aus ƒ kvIÈrI kivqf
Èbd-rcnf krdf hY; axvyiKaf,
vfly vwsdy hn, lyKk ny kivqf jfx ky AukrI hovy, pfTk lwgdI hY ik Auh kvI bx rwb dy nfl ies nfloN ies leI aihm lwgdI hY, “kvIÈrI
aximilaf, akivqf, axicqiraf,
AuQy hI Aus dI qy aflock ny vfrqk smJ AuTfl leI rcnkfrI ivc Èfiml hoxf cfhuµdf hY, ny AunHF kQfvF GtnfvF ƒ jIB idwqI hY,
axpiVHaf afid. Auh aµgryËI ÈbdfvlI
suhjmeI kivqf hovy jF lyKk ny vfrqk smJ ny ilKI jy mYN kvI huµdf ijnHF ƒ muKDfrf kivqf ny guµgIaF Cwz
leI pµjfbI dy ZukvyN ÈbdF dI qlfÈ vI
qy vfrqk dI hovy, pfTk qy aflock ny kivqf smJ rwb nfl iÈRÈtI sfjx idwqf hY.” kvIÈrI dI qfkq ƒ pCfxdf
krdf hY , ijvy N kfqb (kY l IgrfP),
iCwt iKlrdI pVH leI hovy. ivc hwQ vtfAuNdf Auh ilKdf hY, “ipClI p¨rI sdI kvIÈrI
klmqrfÈ (pYWn krfPtmYn) afid. nvqyj
jFdI hY. hux qwk mYN ies ƒ kfiv-vfrqk kihxf vDyry
BfrqI pµ j fbI BfÈf dy mrdfvy N Kfsy
nvqyj dIaF psµd krFgI. kfiv-vfrqk dI iesy ÈRyxI
sfhmxy nfrI AumuK pRvcn qy BfÈf isrjx
ivc hI surjIq pfqr dI pusqk ‘sUrj
vwl vI ruicq hY, imsfl vjoN iek vfk hI
zf[ mnpRIq mihnfË mµidr dIaF pOVIaF’ ƒ rwiKaf jf skdf
kfPI hY, “aPËl sfihr dI pusqk ‘pRym
hY. pµjfbI kvI pUrn isµG ƒ hmyÈf imhxy
khy’ srhwd pfr krky afeI hY; jI afeI
lflI, lIlHf, EQoN qIk (kivqf) aqy vFg ikhf jFdf hY ik Aus dI kivqf vfrqk
ƒ.”
kvIÈr mohn isµG rozy (vfrqk) pusqkF ijhI hY qy vfrqk kivqf ijhI hY, pr
nvqyj BfrqI dI ilKq pVH ky pfTk
pRkfiÈq ho cukIaF hn. hux Aus dI nvIN svfl hY ik ieh ikQoN qwk jfieË hY ik
df ichrf ‘jgx’ lwgdf hY. Aus dI vfrqk
vfrqk pusqk ‘puT-isD’ (aOtm afrt asIN kivqf qy vfrqk ƒ afpo-afpxy
ÈYlI dy nmUny dyKIey qF amrjIq cµdn dI
pRkfÈn) pfTkF dy sfhvyN hY. qYaÈudf KfinaF ivc bµd kr deIey qy nvqyj BfrqI BfÈf bfry ilKidaF Auh kmfl df iPkrf
ies pusqk ƒ inrol vfrqk dI ÈRyxI iewk-d¨jy dy Gr afAuxoN-jfxoN vrj
isrjdf hY, “Auh pµjfbI df ivrlf kvI
ivc rwKxf mYƒ muÈikl jfpdf hY. pusqk dy e Idy ? iksy cµ g y rcnfkfr dy nvy N
hY, jo ÈbdF ƒ BIlxI vFg cK cK ky
df isrlyK ‘puT-isD’ iesy nF dI kivqf qjribaF ny hI ivDf ƒ ivÈfl krnf huµdf
vrqdf hY.” ieh iPkrf BfrqI ’qy vI pUrf
qoN ilaf igaf hY. ies kivqf qoN hI ies hY. nvqyj BfrqI kivqf aqy vfrqk dI
Zukdf hY. kvIÈr mohn isµG bfry Auh
df arµB huµdf hY, pusqk df aµq vI lflI ivDfgq smrwQf ƒ ivsqfrn vflf suGV
Èbd vrqdf hY, “ieh afvfË kyvl AucI
nfl sbµiDq kfiv-pµgqIaF nfl huµdf hY. rcnfkfr hY.
hI nhIN sI, rs qy ijAux dI AUrjf nfl
pusqk ivc QF-pur-QF nvqyj BfrqI nvqyj BfrqI dI kfiv-vfrqk dI
BrI hoeI sI[[[ieh rs aqy AUrjf AuhdI
dIaF kivqfvF aqy hor lyKkF dIaF ivÈyÈqf hY ik ieh Aulfr ‘Bfvukqf dy imwtI guµnHdf, rµg Goldf mflvy df irdm rhI. mohn isµG qy Aus
GµzI ivc nhIN sI. Aumr Br dI kmfeI
kivqfvF, hfiekU qy kvIÈrI dy hvfly drj iljiljypx’ qoN d¨r ivcrdI hY. ieh afpxy Èbd pQ pQ PVfAuNdf dy sfQI kvIÈrF ny lokF ƒ kµvly qy kroDI
`coN imlI sI.” jF mohn isµG dy pYdf hox
hn. ies ivcly vfrqk lyKF df ipµzF suhj qy sUKmqf nfl pfTk dy mn tuµbdI qy jdoN Auh Qwk jFdf hox qoN bcfeI rwiKaf.” afid.
bfry ilKdf hY, “rPlF, gµzfsy pYdf krn
kfiv-suhj nfl iBwijaf hoieaf hY aqy hY, Aus dy prpwk jF sQfipq ivcfrF- Auhƒ cfh df ipaflf ies pusqk ivc kivqf bfry, kivqf
vflI imwtI ivcoN klm df Augxf iek
ÈbdF dI tuxkfr kivqf dy ÈbdF ijhI hY, sµskfrF ƒ kuryddI hY aqy nvyN ivcfrF dy bxf ky idµdf. dI isrjxf bfry, kivqfvF dy ivÈlyÈx,
cmqkfr hI hY. Èfied rPlF, gµzfisaF
ijvyN ‘awg dI AuNgl nfl ilKy awKr’ lyK mOlx leI mn Drq mOklI krdI lwgdI jy mYN kvI huµdf kvIaF (dyvnIq, drbfrf isµG, dljIq
nfl ciVHaf krË klm nfl lihµdf hoxf
dIaF sqrF dyKIey, “bldIaF iCtIaF dI hY. rwb leI mo K f, aPËl sfihr, gu r mIq sµ D ¨ ,
hY.” BfrqI dI ÈYlI pfTk ƒ kIl lYNdI
iqViqV, sfg-qOVI dI gVbV gVbV, nvqyj BfrqI afpxI iek mulfkfq supny sfj sfj DrI jFdf hirBjn isµG, aµimRqf pRIqm, amrjIq
hY.
rotIaF QpdI mF dI QpQp myrIaF AuNglF ivc amrIkI kivqrI aYimlI izksn dy kdy kdy AuhdI vfhI cµdn, pRo[ mohn isµG, prdIp afid);
nvqyj BfrqI dI pusqk pVHn vflf
ƒ qfl idµdI hY.” hvfly nfl kivqf df AudyÈ ‘jIvn dI ivµg-qiVµgI lIk vI kvIÈrI, kivqf dy kvIÈrI df sbµD,
pfTk eynI sUKmqf nfl afpxf aflf-
pusqk dy ‘afid-Èbd’ ivc BfrqI adBuwqqf df jÈn’ mnfAuxf dwsdf hY. shI kr idµdf. kvIÈrF bfry (mohn isµG rozy, krnYl
duaflf dyKdf qy Aus nfl ieksur huµdf hY
afp vI kivqf qy vfrqk ivclI pwkI mYƒ nvqyj BfrqI dI sfrI kivqf ‘jIvn ies pusqk ivc nvqyj BfrqI isµG pfrs afid); hfiekU, pµjfbI hfiekU;
ik Auh kfhlf nhIN pY skdf, iksy ƒ
lkIr dI sµBfvnf ƒ Kfrj krdf hY, dI adBuwqqf df jÈn’ hI jfpdI hY. nvqyj kivqf, kvI, pfTk, sµsikRqI dy sbµDF hor lyKkF (dlIp kOr itvfxf, hIrf isµG
nPrq nhIN kr skdf, ihµsk nhIN ho
“jdoN iKzfAuxy dI imwtI igwlI huµdI hY, mYN BfrqI qy ajmyr rozy dI pusqk ‘lIlHf’ dy mUl svflF ƒ muKfiqb hoieaf hY, drd); BUqvfVy qy Aus dy BUqF bfry (lflI
skdf. vrqmfn dOr ivc ijQy cfry-pfsy
ikqoN ikqoN golfeIaF iswDIaF kr idµdf df isrlyK isrP isrlyK mfqr nhIN, sgoN msln kvI kIhdy leI ilKdf hY? Auh bfbf, gurBgq isµG, suiqµdr nUr, hirµdr
afpf-DfpI psrI hoeI hY, lok mnuwKqf
hF. iksy ƒ ieh kivqf lgdI hY, iksy ƒ ‘jIvn dI lIlHf’ Bfv jIvn dI adBuwqqf kivqf ƒ mfxn bfbq ilKdf hY, “pVHy- mihbU b , pR y m pflI, amrjIq sfQI,
df pwlf Cwz ihµsk vfrdfqF ƒ aµjfm dy
vfrqk; mYN vfrqk Esy iDafn ’coN ilKdf df jÈn qF rozy BrfvF dI, ivÈyÈ krky ilKy kivqf dy arQ krdy hn, iehdy kulvµq gryvfl afid); BfrqI dy hor
rhy hn, AuQy nvqyj BfrqI lokfeI ƒ ihµsf
hF, ijs ivcoN kivqf; vyKdf kivqf ivc nvqyj BfrqI dI lyKxI df kyNdrI moitP aihsfs ivc pµGrdy nhIN.” nËdIkIaF (pRo[ pRIqm isµG, lflf hymrfj,
vloN moV ky sUKmqf dI AuNgl PVfAuNdf
hF, ilKdf vfrqk ivc.” kivqf jF ho inbVdf hY. dunIaF, mnuwK, bnspqI, kvI qy pfTk dy irÈqy bfry Aus dy zf[ pRym pRkfÈ, avqfr isµG brfV, bfeI
nËr afAuNdf hY. pfTk ƒ ijAux dI lIlHf
vfrqk hox dy aihsfs ƒ ies ikqfb dI jIv jµq¨aF-gwl kI, kudrq dy ies anµq ivcfr hn, “myrI jF bhuqI smkflI krnYl isµG, bfeI pRIqm isµG, avqfr
dy snmuK krdf hY, ‘rPlF, gµzfisaF nfl
pihlI kivqf ‘puT-isD’ dy mYtfPr nfl psfry dI jIvn ‘lIlHf’ nvqyj BfrqI dI kivqf, pfTk qoN BfÈf nhIN lYNdI. bhuqI isµG rozy afid) nfl sbµiDq lyK, Aus dy
ciVHaf krË klm nfl lfhux’ dI sµvydnf
vI smiJaf jf skdf hY. kivqf kuJ ies lyKxI df Durf bxdI hY. pusqk ‘puT- vfr pfTk Auhdy sfhmxy nhIN huµdf.” BfÈx aqy Aus dIaF pihlIaF pusqkF
idµdf hY. ienHF simaF ivc iksy klmkfr
qrHF hY, isD’ jIvn dI iesy ‘lIlHf’ dy js dI kivqf qy smwisaf dy sbµD ƒ muKfiqb dIaF BUimkfvF afid Èfiml hn.
dy aijhy krm df ivÈyÈ ieiqhfsk muwl
qxI ’qy pfAux vyly inrMqrqf hY. huµidaF Auh ivcfr idµdf hY, “vfsqv ivc vrqmfn isrjxfqmk qy
hY. ieho ies pusqk df hfsl hY.
mYN kwpVy puwTy kr idµdf hF ijAux dI iesy lIlHf ƒ mfxidaF hI kivqf df srokfr ‘smWisaf’ nfl nhIN, aflocnfmk pµjfbI sfihq ivc klIÈy
srIr ‘qy pfAux vyly iswDy Èfied BfrqI ƒ afpxy aiDafpk pRo[ sgoN sµvydnf nfl hY. smwisaf sµvydnf
qxI ƒ lgdY mYN pRIqm isµG dy pVHfey pfTF dI QF Aus dy df iek aµg hY.” Auh kivqf qy ijAux ƒ
gOhr jfn sMpfdk dI zfk
nvqyj BfrqI dIaF do kivqfvF kysF nUM CuMhdy hn gurbcn isMG Buwlr df iliKaf bVy gulfm alI KF sfihb aqy bygm
iÈMgfr lfAuNdy hn Èfndfr Èbd-icqr ‘pihly qvy vflI aKqr, pitaflf Grfxy dy Ausqfd hn.
dsqk dyx vfly hwQ asIs dyx vfly hwQ gOhr jfn’ pVH ky hoTF `qy iÈar af AudoN bygm nUM aKqrI bfeI pitafly vflI
myry dr `qy vfr vfr iek hI isr `qy nhIN itkdy. kMm krdy hwQ dIvy jgfAuNdy hn igaf, ikhf krdy.
dsqk huMdI hY kMm krdy hwQ jugnUMaF nUM roÈnI idMdy hn iËkr Aus prIvÈ kf mYN puiCaf, eynI jfxkfrI ikvyN
bUhy `qy jFdf hF, koeI nhIN huMdf kMm krdy hwQF ivc bicaF dy poqVy bMnHdy hn aOr iPr bXF apnf. iekwTI kr lYny EN, kMvl sfihb?
Èfied hvf dr KVkf ky qur jFdI hY krfmfq vsdI hY, diraf vgdy hn pMCIaF nUM cogf pfAuNdy hn bn gXf rkIb afKr kihMdy, pfgl kuJ vI kr skdY,
jF koeI rmqf jogI DrqI PYldI hY, aMbr ismtdf hY PulF nUM pfxI idMdy hn. jo Qf rfËdF apnf. myry Gr afieE kdI, mfics dIaF do
myry phuMcx qoN pihlF qy kivqf AugdI hY. (prI vrgy ÈKs df ibafn kuJ sO zwbIaF sMBfl rwKIaF hn. AunHF idnF
iksy hor dr `qy clf jFdf hY kMm krdy hwQ jdoN ies qrHF kr idwqf ik dosq, duÈmx ho ivc qIlF dIaF zwbIaF ‘qy bfeIaF dIaF
dsqk dyx vfly hwQ kMm krdy hwQ hI iek dUjy nfl imldy hn igaf.) ieQy Ault hoieaf, Buwlr hor mUrqF Cipaf krdIaF. mYN iekwTIaF
dsqk hI dyNdy ny kMm qoN Aucf AuTdy hn dunIaF ijAux jogI ho jFdI hY cMgf lwgx lwgf, idl ivc afieaf, kfÈ! krI jFdf, nYx nkÈ sFB ley hn, koeI
jo AunHF hwQF nUM PVnf cfhuMdy hn kMm krdy hwQ sfzI DrqI, sUrj duafly nhIN mYnUM Aus vrgf ilKxf afAuNdf huMdf. DnI klf pfrKU rkmF qfr ky vwzIaF
Auh dsqk dy Byd nUM nhIN smJdy vyKdy hn suMGdy hn kMm krdy hwQF duafly GuMmdI hY BlvfnF aqy sMgIq GrfixaF bfry ieMnI pyNitMgË bxvf leygf. KbqIaF nUM sfzf
dsqk dyx vfly hwQ ipafr krdy hn ieh sfrI lIlHf hI vsIh jfxkfrI lMzn vsdy blbIr slfm.
iek dr `qy hI nhIN KVHdy pOxf nUM QfpVdy hn kMm krdy hwQF dI hY. isMG kMvl pfs hY. AunHF ny dwisaf, -zf[ hrpfl isMG pMn,U biTMzf
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (28)
vfr rI-tyk lYxI pYNdI qF sfry bVf aOKf sI, “Drm, kdy mYN vI hornF gfiekF vFg nF ‘qy blrfj sfhnI XfdgfrI pRkfÈn kIqI geI qF pRDfngI mMzl ivc jsvMq KuwlHx lwgIaF. hux qvy dI QF kYsyt df
mihsUs krdy. kfr `qy aKfVf lfAux jfieaf krUM ik KoilHaf hoieaf sI ijs ƒ hux biTMzf qoN isMG kMvl, pRo[ ikÈn isMG, dyivMdr ruJfn bVI qyËI nfl ho irhf sI. sroqy
idlÈfd ny iksy hMZy hoey gfiek vFg bs eyvyN bIq jUM!” mYN hOslf idMdf, “idl khfxIkfr aqrjIq clf rhy hn. jd mYN siqafrQI, gurÈrn isMG aqy gurcrn nvIaF-nvIaF kYsytF KrId ky kYsyt
irkfrizMg krvfeI. bs iek awDy gIq rwK, qyrf vI Ëmfnf afeygf.” Aus ny mYƒ AunHF ƒ imilaf qF Auh kihx lwgy, rfmpurI Èfml sn (ikqfb dIaF 200 plyar (lok bolI anusfr typrkft)
‘qy mfVI motI rI-tyk lYxI peI, pr AudoN ikhf ik qUM ieh pYsy dy dy pr myrf qrk “Drm, ipCly simaF ivc rsfilaF ivc kfpIaF Ausy vkq ivk geIaF). bfad rfhIN suxdy. bfkI kYsytF Gr aqy lwcr
hux vFg ijQoN nuks ipaf, AuQoN hI iPr sI ik pRisD ho ky gfiek ny hI mfieaf qyrIaF keI vDIaf kivqfvF pVHIaF ny. ivc iesy sBf vloN ipRMsIpl sMq isMG iksm dIaF kYsytF itAUbvYl nfl bxy
irkfrizMg ÈurU krn dI QF vMn trYk kmfAuxI huMdI hY, gIqkfr dy pwly qF Pokf qUM ieMj kr, ienHF ƒ iekwTIaF kr ky syKoN dI pRDfngI ivc ies ikqfb `qy kmry ‘c bYT ky suxIaF jFdIaF. psU cfrdy
stUzIE hox kfrn sfrf gIq muwZoN suwZoN nF hI rih jFdf hY, ies leI ieh Jfl BfvpUrq goÈtI vI krvfeI geI. zFgrI srkVy dy kfinaF nfl qfrF bMnH
hI irkfrz krnf pYNdf sI (ajoky mltI qF qYƒ hI JwlxI cfhIdI hY. AuNj vI mYN pRo[ ikÈn isMG aqy ipRMsIpl sMq ky (ijQy ikqy vI psU cfrdy huMdy) koloN
trYk stUzIE ivc irkfrizMg krnI ividafrQI sF aqy sFJy pirvfr ivcoN isMG syKoN ivcfly ivcfrDfrk nok-Jok lMGdy ibjlI dy KMiBaF AuprlIaF qfrF
pihlF nfloN bhuq afsfn ho geI hY; BfvyN eynI rkm ies mksd leI mMgxI cw l dI rihM d I sI. pR o [ ikÈn isM G Auqy kfny tMg ky kuMzI knYkÈn lf lYNdy
iek-iek pMkqI gf ky irkfrizMg krvf muÈikl sI. ieAuN idlÈfd dI ieh gurbfxI dy rUhfnI PlsPy df aqy mn-psMd gIq suxdy. ivafh ÈfdIaF
lvo. ijQoN glqI hoeI hY, gIq df Enf ku irkfrizMg rIl ivc hI bMd rih geI. mfrksvfd nfl sbMD joVdf sI. Aus smyN vI qivaF vflI mÈIn (izsk plyar)
ihwsf hI muV gfAuxf pYNdf hY). kMpnI ny --- dI aflocnf dI iek pusqk df nF vI dI QF zYk KVkx lwg pey. ieAuN AunHF
eI[ pI[ irkfrz kwZx leI idlÈfd dI ies smyN dOrfn gIqF dy nfl- ‘gurbfxI qy mfrksvfd` hY. ipRMsIpl gfiekF dI vI lokF nfl pCfx kfiem hox
10 imMt dI irkfrizMg kIqI. AudoN gIqF nfl mYN kivqfvF vI ilKdf irhf, jo syKoN pRo[ ikÈn isMG dI ies Dfrnf ƒ lwgI, ijnHF dy pihlF qvy nhIN sn afey,
nMU irkfrz dy smyN anusfr Zfl ky irkfrz pMjfbI dy muwK rsfilaF qy aKbfrF ivc gYr ivigafnk smJdf sI. Aus pr hux kYsytF rfhIN AunHF dI gfiekI
kIqf jFdf sI, Bfv pihlF irhrsl kr CpdIaF rhIaF. myrIaF ienHF kivqfvF anusfr gurbfxI mwD-Xuwg dI kfiv- pMjfbI sroiqaF dIaF brUhF Auqy af geI
ky smF not kIqf jFdf sI, iPr smF df bhuqf ivÈf-vsqU iksfnI dI kMgflI isrjxf hY aqy mfrksvfd afDuink sI. cMgy gfiek aKfVf lfAux dy keI hËfr
GtfAux jF vDfAux leI sMgIqk sfËF dy ‘qy afDfirq hY. ieh kivqfvF srmfeydfrI dOr dI Aupj hY. dohF rupey lYx lwg pey sn.
vwjx dy smyN ƒ jF gIq df koeI bol Gtf pRgqIvfdI afÈy dy anusfrI isrjIaF PlsiPaF df Drfql vwKrf hY, ienHF idlÈfd dI muwZlI pCfx vI ieMj hI
ky jF duhrf ky gIq ƒ imQy smyN anusfr geIaF hn, jo iksfnF-mËdUrF ƒ ivc smfnqf vflI koeI gwl nhIN. bxnI ÈurU hoeI. Aus dI gfiekI dI iek
kr ilaf jFdf sI. ZfeI imMt df iek afpxI luwt-Ksuwt bfry jfgrUk hox pR o [ ikÈn isM G dI iek afpy nfeIt nfnk nIr ny abohr ivc krvfeI.
gIq irkfrz krdy sn. leI pRyrdIaF hn. nfgmxI, afrsI, bxfeI Dfrnf df vI mYƒ cyqf af irhf Aus pRogrfm dI irkfrizMg biTMzf dI
ienHF simaF ivc pMjfbI gfiekF dI isrjxf, pRIq lVI aqy loa vrgy hY. iek imlxI smyN kihx lwgf, “Drm, kYsyt kMpnI pfiel ny sfQoN ibnf puwCy hI
GVmws aqy awgy vDx leI apnfey jFdy pRisD rsfilaF ivc myrIaF kivqfvF mYN Aus lyKk bfry ilKdf hF, ijs dI irlIË kr idwqI. myrf aqy idlÈfd df
puwTy iswDy qrIikaF kfrn irkfrizMg CpdIaF. nfgmxI dI sMpfdk aMimRqf Aumr cflI sfl qoN vwD hovy.” mksd ijvyN ikvyN sroiqaF qwk phuMcxf
kMpnIaF df purfxf srUp bdlx lwg pRIqm, afrsI dy sMpfdk Bfpf pRIqm iek smfgm nMU sMboDn krdy hoey Drm “pRo[ sfihb ieh kI mfpdMz af?” sI, ies leI asIN cuwp hI rhy. BfvyN ‘qyrf
ipaf. nvyN gfiek afpxI irkfrizMg isMG, isrjxf dy sMpfdk zf[ rGbIr isMG kMmyafxf. mYN hYrfnI pRgt kIqI. cuMnI dy pwly Ehly hwsxf` nF nfl kwZI
krvfAux aqy afpxf qvf dUijaF qoN isMG, pRIq lVI dy sMsQfpk gurbKÈ KrVf mYƒ dy dyh. mYN qyrI ikqfb CfpFgf. “cVHdI jvfnI `c bhuq lyKk bxdy geI ies kYsyt ivc imAUiËk dy nF `qy
pihlF irlIË krvfAux leI kMpnI ƒ pYsy isMG pRIqlVI aqy loa dy sMpfdk pRisD qYƒ 10 PIsdI rfieltI dy idaFgf.” af, pr bfad ivc kbIldfrI `c ÈOk qblf qy bYNjo hI suxdI sI, pr myry gIqF
dy ky afpxy qvy (izsk) dy afp hI Èfier pRimMdrjIq sn. mYN KrVf iqafr kr ky ies df nF ruk jFdY. ijnHF ivc pRiqBf huMdI hY, Auh dy bolF `qy idlÈfd dI gfiekI ƒ sroiqaF
pRoizAUsr bx jFdy. iek idn PrIdkort ivc nftkkfr ‘mYƒ hwsxf Buwl igaf mF!` rwiKaf. Bfa inrMqr ilKdy rihMdy af. iPr AunHF dIaF ny rwjvF ipafr idwqf. kMpnI ny ieh kYsyt
jdoN idlÈfd dI irkfizMg kfPI smyN gurÈrn isMG dy nftkF df mMcn sI. mYN jI (gurÈrn isMG) ny 1982 ivc 80 rcnfvF vl myrf iDafn jFdY, beI ieh hËfrF dI igxqI ivc vycI. crn isMG
qk irlIË nf kIqI geI qF Auh idwlI jf vI pRogrfm dyKx clf igaf. gurÈrn pMinaF dI ieh pusqk Cfp ky kImq 3 asl lyKk hn.” bMbIhf BfeI qy suirMdr pRIq GxIaf ijhy
ky ËhIr aihmd ƒ imilaf. AunHF idlÈfd isMG ny nftk ilKx aqy Kyzx dy nfl- rupey rwKI. jy koeI AunHF qoN KrIddf qF --- pMjfbI Èfier aqy gfiekI dy ÈYdfeI mYƒ
ƒ vI afpxy qvy df pRoizAUsr bxn leI nfl pMjfbI pfTkF qk imafrI pusqkF Auh 2 rupey ivc hI dy idMdy. ieh pusqk aY c [ aY m [ vI[ ijhIaF vw z IaF imlx qF dwsdy huMdy ny, “sfzy kol quhfzI
ikhf aqy 9000 rupey mMgy. idlÈfd ajy ssqI kImq ‘qy phuMcfAux leI afpxy hËfrF dI igxqI ivc ivkI. irkfrizMg kMpnIaF dI byruKI kfrn ienHF ieh kYsyt ajy vI sFB ky rwKI hoeI af.
AuBrdf gfiek sI. Aus kol ajy mfieaf mrhUm imwqr, pRisD pMjfbI lyKk aqy sfihq sBf, kotkpurf vloN jd myrI sflF dOrfn pMjfb ivc keI inwkIaF kdy - kdy su x ky XfdF qfËIaF kr
nhIN sI afeI. Auh qF aksr ikhf krdf ihMdI iPlmF dy adfkfr blrfj sfhnI dy pusqk ‘mYƒ hwsxf Buwl igaf mF!’ irlIË vwzIaF irkfrizMg kMpnIaF qyËI nfl leIdIaF. rUh KyVy ivc af jFdI aY.”
kry buld
M pukfr munfdI
purfxy jLmfny qoN hI afm jnqf qwk
srkfr, sQfnk aiDkfrIaF jF sMsQfvF
vlo N ko e I Kfs Pu r mfn jF ieqlfh
phuMcfAux leI munfdI krvfeI jFdI rhI sLbd
hY. munfdI krn vflf pihlF Zol, GiVafl
jF hor nhIN qF pIpf hI kuwt kuwt ky glI-
muhwly dy lokF dy kMn KVy krdf hY, ijs
munfdI nUM mnfdI vI qy sfzy ielfky
ivc ies dy mixafdI jF muixafdI rupFqr
sbMDq iek sLbd munfdf hY, ijs df arQ
hY-bulfieaf igaf, swidaf igaf.
sLbd bolI vI hY. ieiqhfsk qOr `qy XuD
afid qoN luwty hoey mfl dI aijhI inlfmI
JroKf
df mnsLf huMdf hY ik koeI Kfs sUcnf idwqI vI Aucfry jFdy hn. munfdI nUM aKbfr dIaF spsLt hY ik munfdI sLbd ivc swdx/ kIqI jFdI sI. awj klH purfxIaF klF bljIq bfsI
jfx vflI hY. aksr hI glI-muhwly dy surKIaF vFg hI idlcspI nfl suixaf bu l fAu x dy Bfv ho x gy . mu n fdI-ey - vsqF vycx ihwq lwgy myly leI vI ieh
kuJy bwcy qy keI vfrI kuJ hor lok vI jFdf sI. afm qOr ‘qy munfdI KfE-pIey ieslfm df arQ hY, inmfjL leI bulfAux sLbd vriqaf jFdf hY. Pon: 734-259-9353
ZMzorcI vwl kMn krky KVy ho jFdy hn. huMdI sI, jdoN sfry lok Gro GrIN huMdy vflf arQfq muawijLn. drasl arbI spYinsL vFg hI grIk, lfqInI afid ihwq swidaf jF bulfieaf igaf hY. AuNj
dunIaF Br dy bMidaF dI iPqrq hY ivc munfdI df arQ swdx, BfsLfvF ivc vI arbI qy hor sfmI BfsLfvF vI mYnUM arbI ndh aqy sMsikRq nd ivc
ik Auh koeI nvIN qfjLI suxn leI bu l fAu x qo N ibnf sw d x vflf, dy sLbd rcy imcy hn, pr ieh vI ivcfr arQF qy DunI dI smfnqf sbwbIN jfpdI
kfhly pey rihMdy hn. munfdI vflf bulfAux vflf vI hY. arbI dy hY ik ihMd-ierfnI pirvfr, Kfs qOr ‘qy hY. dohF ivc swcmuwc dI irsLqydfrI sfibq
pihlF kuJ aijhy sLbd boldf hY, munfdI sLbd ivc ‘mu’ qF iek vYidk kfl dy sLbd vI arbI qy hor sfmI krn leI bhuq Koj qy ivvycn dI loV
‘suxo suxo suxo’ qy iPr aslI aYlfn agyqr hI hY, jo afm hI ies BfsLfvF ivc dfKl hox dy pRmfx imldy huMdI hY, jo vznyrkr dy lyK ivc gfieb
sLurU krdf hY. BfsLf dy DfqUaF awgy lwg ky hor hn. inrukq sLfsqrI aijq vznyrkr ny hY. iPr vI pfTkF dI Kurfk leI mYN AunHF
mYnUM Xfd hY, sfzy ipMz df sLbd bxfAuNdf hY. ieh DfqU nfid nfid DfqU/sLbd nUM ies dI imsfl mMnidaF dI rfie pysL kIqI hY. ies gwl qoN ienkfr
mrfsI glI dy moV ‘qy KVf ho ky ijhf hY. ies dI sMsikRq nfd nfl smfnqf drsfeI nhIN kIqf jf skdf ik pRfcIn kfl ivc
pihlF Zol vjfAuNdf sI qy iPr afpxI sYimitk DfqU ndh ivc (nUn hY. nfd ivc afvfjL, DunI, vfjf, rfg dy sfmI aqy vYidkI ivcfly sLbdF df vtFdrf
grmf grm Kbr suxfAuNdf sI. keI dfl vf) swdx, bulfAux, pukfrn; Bfv hn. asIN ies qoN bixaf iewk sLbd huMdf irhf hovygf.
vfrI iek qoN vwD jfxkfrIaF/aYlfn cIkx, sLor mcfAux, hokf dyx qoN ndI lYNdy hF. ndI df mUl arQ sLUkdI hY arbI qoN hI afey imafdI sLbd df
huMdy sn qF Auh sB nUM nMbrvfr ielfvf aYlfn jF GosLxf krn qy ikAuNik phfVF prbqF qy hor AucIaF pMjfbI ivc iewk ivgiVaf rUp muixafdI
Aucfrdf sI, “pihlI mixafdI eyhy hor awgy imlxI, bYTk, sBf, nIvIaF QFvF ‘qy vgdI hoeI ndI KUb sLor hY, jo munfdI df vI ivgiVaf rUp hY. dohF
af ik zIpU ivc KMz af geI hY, klH mIitMg arQfq jo swdy jF bulfey mcfAuNdI hY. ndI qoN hI ivgV ky neI/nYa sLbdF ivcfly koeI sjfqI sFJ nhIN hY.
svyry sLkMzI jf ky afpxI afpxI gey, afid dy Bfv vI hn. drasl sLbd hoNd ivc afey. bRhmpuqr ijhy vwzy imafd df arQ hY-avDI, insicq smF,
KMz lY lvo; dUjI mixafdI eyhy af ik sn. awj klH qF irksLy vfly qy hor qF ies DfqU ivc islH, nmI, igwlypx dy Bfv diraf jF smuMdr nUM nd afKdy hn. nd mukwrr kIqf vkq. ies qoN bxy imafdI
klH nUM mfhIey dy cONqy dsIldfr sihb hor ‘mbYl’ vI ieho kMm krn lwg pey vI hn, pr ies pfsy asIN nhIN jfxf. ivc smwucqf jF ivsLflqf df Bfv af jFdf df arQ hoieaf-iek insicq smyN qwk
pDfrngy, ijs iksy ny aMqkfl jF koeI hn. munfdI leI iZMzorf, zONzI sLbd vI ies qoN bxy iek sLbd ‘indf’ df arQ hY, ikAuNik nd pfxI df iek vwzf BMzfrf df, kfilk. ieh sLbd iekrfr krn dy
hor kMm krfAuxf hovy dkflF nUM cfr vjdy cldy hn, pr ienHF sLbdF dI kuJ kuJ hY-swdf, pukfr, hfl duhfeI. ‘mhfn kosL’ hY. iesy pRsMg ivc vznyrkr ny kuJ arbI arQF vfly DfqU ‘vad’ awgy arbI
iml lvy; qIjI mixafdI eyhy af[[[.” qy avnqI ho geI hY , ies leI ieh ivc ies df ieMdrfj mOjUd hY, pr pMjfbI muslmfn sMgTnF ijvyN ndvfqul Aulymf, agyqr ‘m’ lwg ky bixaf hY. sLfbidk
Auh Zol ‘qy afKrI zgf mfrdf aglI inKyDfqmk BfvF ivc vrqy jfx lwgy hn. ivc bhuq Gt suixaf hY. hF, Kfs nFvF ndvfqul ieslfm jF ndvfqul mujfhdIn arQ bixaf-jd qwk vfadf kIqf igaf.
glI dy moV ‘qy inkl jFdf sI. gulfm ‘zONzI ipwtxf’ df mqlb iksy dI burfeI ivc jLrUr ieh sLbd vriqaf imldf hY. df ijLkr kIqf hY, ijs ivc Aus ny drasl vfadf vI eyQy QF isr hY. aMq
rsUl aflmpurI dy ikwsy XUsP-jLulYKF nsLr krnf hY. indf PfjLlI ihMdI-AurdU dy msLhUr kvI sMsikRq smuwc, ivsLflqf df arQ gRihx ivc DnI rfm cfiqRk dI iek kivqf ivc
ivc XUsP nUM vycx dI munfdI huMdI hY, munfdI muZly qOr ‘qy arbI BfsLf df qy gIqkfr hoey hn. mD Xuwg ivc arbIaF kr gey ‘nd’ dy smfnaMqr arbI ndvf munfdI sLbd dI toh leIey,
aMq jumf jF aglf afieaf, sLbd hY, jo BfrqI BfsLfvF ivc PfrsI df spyn `qy isafsI glbf irhf hY. ies sLbd dy sMgTn, smuwc vfly arQF nUM jIaf! inMdf cuglI df qUM,
iPrI munfdI sfry. rfhIN dfKl hoieaf. arbI ivc hI ies smyN dOrfn anykF arbI sLbd spynI BfsLf rwiKaf hY. kfhnUM ho igEN afdI?
XUsuP nUM awj vycx lwgf, df Aucfrx munfdI ijhf hY, jo PfrsI ivc ivc cly gey. munfd ijhy sLbd awgy arbI myrI jfcy ies qrHF drsfeI smfnqf aYb prfey Pol Pol ky,
mfilk ivc bfËfry. af ky munfdI qoN ielfvf mnfdI vI bx afrtIkl ‘al’ lw g ky iew k sL b d ivc bhuqf qrk nhIN. arbI ndvf dy krnf eyN roË munfdI.
mfh knafnI ivkx lwgf su, igaf. PfrsI ivc munfdI df arQ munfdI bixaf, almonydf (Almoneda), ijs sMgTn, smuwc dy arQ ijvyN pihlF dwisaf afpxI buwkl ivc jy JfqI,
imsr geIaF pY vfrF. krn vflf arQfq ZMZorcI vI hY, ZMZorf df spYinsL ivc arQ inlfmI vI ho igaf jf cukf hY, ndh sLbd dy swdx, bulfAux mfr kdy ÈrmFdoN,
Èoalf ÈOk cmikaf sIny, vI qy Zol vI. AuNj PfrsI ivc ZMzorcI hY. iDafn idAu, inlfmI vI bol bol ky dy arQF qoN ivgsdy hn, arQfq Auh qObf kr bKÈf lYNdy,
jl bl gey hËfrF. leI munfdIgr sLbd vI hY. iesy nfl kIqI jFdI hY, iesy leI ies vfsqy pMjfbI smUh jF sMgTn, ijs nUM iksy mksd ht jFdI BYVI vfdI.
ipCly keI mhIinaF qoN bfbf nfnk jfq-pfq nhIN. jfq-pfq dIaF jVHF df
inmrq kOr
adfkfrf inmrq kOr afpxI ishq ivmYWn’ aqy ‘rYWz spYro’ vrgy nftkF ivc
df Kfs iDafn rwKdI hY aqy do GMty kMm kIqf. iPr Aus nMU kumfr ÈfnU aqy
ksrq df PfrmUlf sdf lfgU rwKdI hY. Èyaf GoÈfl dy vIzIEË ivc kMm krn df
‘lMc bfks’, ‘eyar ilPt’ vrgIaF agFh qoN agFh KuwlHdy jFdy hn. pitaflf ivc visaf hoieaf sI. Aus ny mOkf imilaf.
cricq iPlmF krn vflI inmrq kOr inmrq kO r bfry iek ho r qw Q skUl dI iswiKaf pitaflf dy XfdivMdrf Aus dI pihlI iPlm aMgryËI iPlm
ny sfrf Bfrq GuMimaf hY. Auh pMjfb ivlwKx hY. afm krky kuVIaF cVHdI pbilk skUl qoN hfsl kIqI. 1994 ivc ‘vn nfeIt ivd id ikMg’ sI jo sfl 2006
ivc vI pVHI, idwlI ivc vI; asfm, jvfnI ivc hIroienF bxdIaF hn pr kÈmIr ivc Aus dy ipqf nMU agvf krky ivc irlIË hoeI sI. ies iPlm dI sfrI
XU[pI[ aqy cyneI vI, ies leI Aus nMU inmrq kOr ny 30 sfl dI Aumr ivc mfr idqf igaf. ies qoN bfad pirvfr ny ÈUitMg rfjsQfn ivc hoeI. Aus dI pihlI
bhuq sfrIaF BfÈfvF afAuNdIaF hn. afpxf kYrIar hI ÈurU kIqf aqy dyKdy- noiezf ivc itkfxf bxf ilaf. AuQy ihMdI iPlm ‘pYzlrË’ sI jo anurfg
amrIkI tI[vI[ lVI ‘vyvfrz pfeInË’ dyKdy Auh sPl hIroienF dI kqfr ivc inmrq kOr idwlI pbilk skUl ivc pVHI. kÈXp ny bxfeI sI aqy ieh 2012 ivc
ivc vI Auh kMm kr cuwkI hY. ies qoN Èfiml ho geI. Xfd rhy, Auh iksy vyly mgroN Aus ny sRI rfm kflj afP kfmrs irlIË hoeI sI. ieh iPlm PrFs dy sMsfr
pihlF iek hor bVI aihm lVI ÈRyaf GoÈfl qy kumfr ÈfnU dy vIzIE gIqF ivc dfKlf ilaf aqy bI[kfm afnrË dI pRiswD kfn iPlm myly ivc idKfeI geI.
‘homlYNz’ Auh kr cuwkI hY. dI mfzl huMdI sI pr awj Auh adfkfrI izgrI hfsl kIqI. 2013 ivc jdoN Aus dI iPlm ‘lMcbfks’
Aus ny sfry ikrdfr bhuq kfmXfbI df sPr bhuq agFh iljf cuwkI hY. grYjUeyÈn qoN bfad inmrq kOr irlIË hoeI qF cfry pfsy Aus dI bwly-
nfl adf kIqy hn aqy ies pwKoN Aus dI inmrq kOr df jnm 13 mfrc muMbeI clI geI aqy AuQy QIeytr leI bwly ho geI. hux Aus dI ‘homlYNz’ lVI
qfrIP vI bhuq hoeI hY. swcmuwc Auh 1982 nMU iplfnI (rfjsQfn) ivc iek kMm ÈurU kr idwqf. Aus ny sunIl Èfnbfg df afKrI aqy 8vF sIËn PrvrI 2020
afpxf hr ikrdfr pUrI lgn nfl iswK pirvfr ivc hoieaf. Aus df ipqf aqy mfnv kOl vrgy rMgkrmIaF nfl ivc af irhf hY.
inBfAuNdI hY, iesy krky Aus leI drvfËy BfrqI POj ivc aPsr sI aqy pirvfr nfl ‘bgdfd vYizMg’, ‘afl abfAUt -jYsmIn kOr
Punjab Times Vol 20, Issue 47; November 23, 2019 pMjfb tfeImjL sfl 20, aMk 47, 23 nvMbr 2019 (32)