Вы находитесь на странице: 1из 78

Regio abdomen

• mm.abdomen
• organ pencernaan
• organ urogenetalia
• sistema vascularisasi
• sistema innervasi
Cavum abdominis

batas2nya:

cranial: diafragma
caudal: regio pelvina
dorsal: punggung
ventral: perut bawah
dinding abdomen
lateral et ventral
• Kulit
• Fascia superficialis et profunda
• m. obliquus abdominis externus.
• m. obliquus abdominis internus.
• m. transversus abdominis.
• m. rectus abdominis. (ventral)
• peritoneum.
Cavum abdominis
Titik orientasi: bagian tubuh menonjol yang dapat dilihat dengan
mata kazat mata atau dapat diraba.
contoh: arcus costarum, tuber coxae, patella
• dilapisi peritoneum►p. parietalis.
• ♂ membentuk kantong tertutup
• ♀ membentuk kantong “terbuka” dgn
adanya 2 buah ostium tuba uterina.
• Peritoneum visceralis:mrpk lapisan peritoneum yg mengalami
invaginasio,mis: omentum, mesenterium, ligamentum, dst.
Musculi dalam rongga abdomen
• TERSUSUN OLEH :
* 1. m. psoas major.
* 2. m. psoas minor.
* 3. diafragma. yg terdiri dari :
$ centrum tendineum.
$ pars muscularis :
- pars costalis
- pars sternalis
- pars lumbalis (crus dextra et sinistra)
m. Psoas minor/ psoas major

m.Psoas minor m. Psoas major

Vena cava caudalis


Hiatus aorticus

Aorta abdominalis
Oesophagus+
hiatus
Foramen v
cava caudal

v.phrenica

sisi sinister: aorta


sisi dexter : vena cava caudal
M. DIAFRAGMA

pars thoracis:
Crus dextrum et sinistrum

pars costalis

Centrum tendineum

pars sternalis
PERITONEUM

Merupakan selaput tipis


mesorectum
transparan yang membatasi
dinding dalam abdomen

rectum
Lig. lata uteri
peritoneum
ovarium

uterus Ada 2:
-peritoneum parietalis (di ddg abd)
VU -peritoneum visceralis (pd viscera)
omentum
• Merupakan lembaran pengikat gaster.
• Omentum minor: curv minor abomasum hingga hepar.
• Omentum/ligamentum gastrosplenica: curv mayor rumen – lien.
• Omentum major: rumen, curv major abomasum,
duodenum,kelokan pertama colon, facies visceral hepar.
Omentum majus anjing

peritoneum

Omentum major

Vesica urinaria
OMENTUM SAPI

vu
Saccus rumunis ventral

Atrium ruminis

omentum majus
(lembaran putih)

abomasum

omentum minus
jejunum cecum
Omentum major
• Waktu perut dibuka terlihat omentum major menutupi viscera.
kecuali:
• sisi dexter : sebag abomasum,sebag saccus ventral rumen.
• sisi sinister:beberapa lingkaran usus.
• saat omentum dibuang nampak saccus ventralis rumen &
abomasum.
Organ pencernaan Kambing
• 1. Mulut
• 2. pharynx
• 3. oesophagus.
• 4. gaster : gaster majemuk (pada kuda/anjing : gaster tunggal,
babi: gaster peralihan)
• 5. usus halus: Duodenum
jejunum
ilium.
• 6. usus besar: caecum
colon (colon ascendens, ansaproximalis coli, ansa spiralis
coli (gyri sentripetalis dan gyri sentrifugalis), ansa distalis
coli , colon transversum, colon descendens)
Pada Kuda: cecum.colon crassum dan tenuae yg mempunyai teniae coli)
• 7. rectum
• 8. anus.
• Organ accessorius :hepar dan pancreas
Gaster komparativ

margo plicatus

kuda
Margo ini khusus
pd Fam equidae

Deverticulum babi
ventriculi

anjing
Cavum abdominis
• Dipisah dari r.thorax oleh diafragma.
• Dilapisi oleh peritoneum yang membungkus
semua organ viscera, kecuali ren.
VENTRICULUS MAJEMUK
• Tersusun oleh:
1. rumen.
2. Reticulum.
3. Omasum.
4. Abomasum.
RUMEN
Mengisi +3/4 rongga abdomen
• rumen menempati hampir seluruh rongga sinister abd, dpt meluas ke
dexter plana median & caudal.
• spatium intercostae VIII hingga pelvis inlet.
• Muara oesophagus dicraniodorsal rumen.
• Ostium rumino-reticulare

Sac.ruminis dorsal

Limpa/lien Saccus cecus


caudodorsal

Saccus cecus
caudoventral
Saccus ruminis vent
reticulum
• reticulum= bagian paling depan gaster,berbtk piriform.
• posisi di-sinister plana median. Menempel pada pars sternalis diafragma dan
hepar(intercostae +VII).
• % volume kambing & domba > sapi.
• Ostium reticulo-omasicum.
omasum
• 3. Omasum= berbentuk oval ,axis longitudinal vertikal
• Antara costae VIII-IX
• Ostium reticulo-omasicum.
• Sapi: menyentuh ddg dexter & lantai abd pada cartilago xyphoideus. Sdg kambing
tidak.

Dilihat dari sisi dexter


Abomasum/posisi dexter
• Abomasum= bbtk tabung memanjang
• Regio xyphoidea –spatium intercostae X
• Pars pylorica  pylorus terletak pada spatium intercostae IX / X.

cardia

Cardia: bagian dari perut dimana esophagus masuk


Gaster majemuk dexter

Saccus ruminis dorsal


sapi
oesophagus Rumen : 80%
Reticulum: 5%
Omasum: 7%
Abomasum: 8%
Kapasitas M: 115-150 lt
Saccus cecus L: 95- 230 lt
caudo dorsal
Kambing

reticulum rumen : 71 %
reticulum : 8 %
omasum Omasum : 2 %
Saccus ruminis vent Abomasum: 19 %
abomasum Kapasitas 15-18 lt
Gaster anak sapi baru lahir

Susu langsung masuk


abomasum lewat
sulcus ventriculi

Kapasitas rumen + reticulum = ½ abomasum


Facies interna gaster

1. ostium osophagii.
2. plica ruminoreticularis
Pilae 3. reticulum
ruminis 4. rumen
5. sulcus reticuli
6. labium sulci dextrum
7. labium sulci sinistrum
8. ostium reticuloomasicum
9. omasum
10. laminae omasi
11. sulcus omasi
12. sulcus omasoabomasicum
13. vela omasoabomasica
14. abomasum
Cellulae reticuli
Lamina omasi
G.I.T. sapi

tersusun :
duodenum 2-6 cecum duodenum
jejunum 8 ilium
ileum 9
cecum 10
colon 11-22
colon proximal
11-13
ansa spiralis
14-17
colon distal Lnn. mesenterica.
18-19 jejunum
Rectum 23
p. usus: 20x p tubuh sapi, kambing 24x
Intestinum sapi:
• Intestinum tenuae (usus halus):
- duodenum (panjang ± 1m)
- jejunum.
- ilium. Akhirannya masuk pada cecum orificium iliocecale kmd
orificium cecocolica.
• Intestinum crassum (usus besar):
- colon ascendens – ansa proximalis coli – ansa spiralis coli
(gyri centripetales dan gyri centrifugales) – ansa distalis coli –
colon transversum – colon descendens.
GIT kuda/ mesenterium

Tersusun atas:
-duodenum (3)
-jejunum (6)
-ileum (7)
-caecum (8,9,10)
-colon crassum
(11-17)
-colon tenuae 19 Teniae coli
-rectum (20)

Teniae ceci mesenterium

Panjang usus halus 22 m, usus besar 8 m.


mesenterium
• Merupakan bagian peritoneum yang mengalami invaginasio shg tersusun
oleh 2 lapis peritoneum, berfungsi membungkus & menggantung usus,
diantaranya lewat pembuluh darah, saraf yang mencapai usus, serta terdapat
kelenjar lymphe dan lemak.
• Mesenterium digantungkan didinding dorsal abdomen.
COLON KUDA
• Colon crassum :
-colon ventralis dexter (4 teniae coli) --- flexura sternalis
- colon ventralis sinister ( 4 teniae coli) –flexura pelvina(1)
- colon dorsale sinister (2 teniae coli) – flexura diafragmatica
- colon dorsale dexter ( 3 teniae coli)
- colon transversal.
• Colon tenuae
mempunyai 2 teniae coli (longitudinal band).
Teniae ini membuat usus berkerut  haustra.
Hati dan limpa kambing

L. sinister

Lobus sinister dsbt juga lobus ventral


Facies visceralis hepar sapi

5.proc caudatus
6.impressio reticularis
14 7.impressio omasica
8.impressio abomasica
15.impressio renale
12 11.lig triangulare sin
12.lig triangulare dext
14.lig hepatorenale
16.v cava caudalis
17. a. hepatica
19. vena porta
20.duct.hepaticus
21.duct choleduchus
22.duct.cysticus
23.Vesica fellea
Posisi hepar sapi
lateral

Menempel pada diafragma


dan costae
Facies parietalis hepar kuda

8
1. lobus sinister lateralis
2. lobus sinister medialis
3. lobus quadratus
4. lobus dexter
7
5. V cava caudalis
6. lig triangulare dexter
7. Impressio oesophagea
8. lig coronarium dextrum
9. lig coronarium intermedium
10. lig coronarium sinistrum
11. lig triangulare sinster
12. lig falciformis et teres
13. vv. Hepaticae.
Pancreas ruminansia

Posisi pancreas terjepit diantara duodenum


VISCERA ABDOMEN DEXTER
colon duodenum Ren dext
m.Retractor costae
caecum

hepar

usus halus

rumen abomasum
Perut sisi dexter kambing
duodenum

Ovari &tuba

Ren dext
Ansa spiralis

cecum hepar

Ansa distalis coli

Perhatikan btk feces spt


Kelereng yg tbtk pada akhiran vesica fellea
Colon spiralis
jejunem
Posisi colon kambing
(usus halus -, caecum -)
Ren dext crus diafragma

Ansa spiral
v.c.caudalis

ileum
omasum

abomasum
rumen
LIEN KAMBING

lien Oesophagus rumen


omentum majus

aorta
reticulum

abomasum

v.c.caudalis

Vert
thorax
12

hepar Omentum minus


Organ abdominal kambing
(hepar dibuang)
Vert.thorax XII
Vena porta

aorta
Ren dext lien
duodenum rumen

Omentum major oesophagus


omasum
reticulum
Pars costalis D
abomasum
Omentum minor

Dilihat dari sisi cranial


VISCERA KUDA SIN
VISCERA KUDA DEXTER
Intestinum tenuae kuda

Colon tenuae
Colon crassum

jejunum

cecum tenia ceci


VISCERA ANJING DEXTER

duodenum ren hepar


uterus

rectum

VU

Omentum majus
VISCERA ANJING SINISTER

ren sinister ureter


colon

rectum

lien
ANAL SAC ANJING

anal sac

Terdapat sepasang kiri dan kanan anus, bbtk spt kacang atau kelereng
fungsi : bila kalah bertengkar kelenjar ini akan mengeluarkan bau
Vascularisasi cavum abdomen

a. celiaca
a. mesenterica cranialis
a. renalis

aa. spermatica interna /


ovaricae.

a. iliaca externa

a. Iliaca interna
a. celiaca
• keluar diantara crus diafragma
• Cabang utama:
• 1. a. hepatica
• 2. a. ruminalis dextra.
• 3. a. lienalis.
• 4. a. ruminalis sinistra.
• 5. a. gastrica sinistra.
diafragma+viscera domba
pandangan caudoventral

lien

a.celiaca Vena porta


Vena mesenterica
a.hepatica
Vena lienalis
ductus cysticus
a.Gastrica sin
pylorus

Fundus abomasi
Vena porta
- vena yang membawa darah dari gaster, intestine, lien dan pancreas.
- Berisi beberapa product pencernaan dan sejumlah sel-sel darah
putih.
- a. hepatica: mrpk pembuluh yang membawa makanan utk hepar.
- Vena hepatica: membawa darah keluar dari hepar.
Aliran lymphe abdomen sapi
C

1. ln. abomasial dorsal


2. Ln.abomasial ventral
3. Ln. hepatica
4. Ln.pancreoticoduodenal
5. Ln.colica
6. Ln.colica
7. Jejunal
8. Ln. cecal
9. Ln.iliaca medial
10. Mesenterica caudal
a. Trunchus lymph lumbal
b. Trunk lymph intestinal
c. Cysterna chyli
d. ductus thoracicus

C: Merupakan kantung ellips tak teratur dari saluran lymphe diantara sisi dexter aorta dan
Crus dexter diafragma, dari vert L 2-3 hg vert thorax terakhir
Sistem perkemihan
• Tersusun oleh :
1. ren (ginjal).
2. ureter.
3. vesica urinaria (kandung kemih).
4. urethra (saluran kemih bawah).
Urogenetalia & sistem
sirkulasi kambing
a.celiaca

v.c.caudalis
Ren dexter

Gld suprarenal
Ren sinister a/v renalis sin

a.spermatica int= ureter


a. Uterina cran
a.iliaca ext

uterus ovarium
v.urinaria

Perhatikan: ren sinister ada dikanan


Vesica urinaria sapi

vertex

ureter

Vertex= apex= bagian ujung cranial yg bulat


disisi medial yg mrpk jaringan
cicatrix (tebal)
Glandula vesicularis

Glandula prostata

Glandula bulbourethral
Ren kuda

sisi dorsal sisi ventral

Perhatikan: ren dexter berbentuk segitiga, sdg sinister spt kacang


POTONGAN HORIZONTAL REN KUDA

Pelvis renalis
Pot horizontal ren sapi

Calix major cortex

Pelvis renalis tidak ada pada sapi


Ren sapi sisi ventral

Ren sapi berlobi-lobi, jumlah: ± 20 lobi


Ren domba

cortex

medulla

crista renalis
ureter

pelvis renalis
Ren anjing
LIEN = LIMPA KUDA. (f.visceralis)

Terdapat didalam cavum abdomen, tetapi tidak


termasuk dalam sistem pencernaan, merupakan
sistem lymphatica /pertahanan

Melekat pada sisi dorso-sinister ventriculus

Margo
caudal Margo cranial

apex
Facies visceralis lien sapi

Vena lienalis

Arteri lienalis

hilus
BENTUK-BENTUK UTERUS MAMALIA

1. UTERUS DUPLEX : 2 uterus, 2 cervix, 1 vagina (Kelinci)


2. UTERUS BICORNIS SUBSEPTICUS : 2 cornua uteri, 1 corpus uteri
yang terpisah tak sempurna oleh septum uteri (ruminansia, babi dan
anjing)
3. UTERUS BICORNIS NON-SEPTICUS : 2 cornua uteri, 1 uterus yang
tidak terpisah (kuda)
4. UTERUS SIMPLEX : tidak ada cornua uteri, 1 corpus uteri, 1 cervix uteri
(kera)
Sistema genetalia femina sapi

• Tersusun oleh : ovarium


tuba uterina
uterus: - cornua
- corpus
- cervix

bifurcatio uteri
UTERUS KAMBING

a.umbilicus a.iliaca interna

aorta abd

a.ovarica

a.uterina
UTERUS DOMBA

a.uterina a.iliaca interna

aorta abd

a.ovarica

a.umbilicus
Genital kuda betina

Bentuk uterus kuda seperti garpu

rectum

Cervix + portio vaginalis

bagian cervix yg menonjol


Lig. Lata uteri kearah vagina
Uterus + cornua
Uterus anjing
Skematis genital organ anjing betina
ovarium
• bbtk spt almond
• panjang : 1,5 – 2 cm.
• posisi: ditepi mesovarium, dekat margo lateral pelvis inlet dan
a.iliaca externa.
• vascularisasi : a/v. ovarica
• innervasi : n.spermatica interna.
TUBA UTERINA
• Perjalannya berkelok-kelok.
• Infundibulum meluas  dsbt fimbriae.
• Fimbriae dilekatkan pada bursa ovarica.
• Akhiran caudal tuba tidak jelas krn ujung cornua runcing.
UTERUS domba
• panjang : 10 – 12 cm.
• posisi : didalam cavum pelvis.
• hw bunting: meluas hingga ddg ventral abdomen kdg sampai
cartilago xyphoid.
• Kebuntingan unilateral: axis cornu lb ke dexter krn tekanan
rumen.
LIGAMENTUM LATA UTERI

• Mrpk invaginasio peritoneum abd et pelvina. Yang berfungsi memegang


corpus dan cornua uteri pada tubuh.
• Pada kuda melekat pada regio sublumbal.
• Pada sapi melekat pada bagian dorsal perut, sekitar 1 tapak tangan ventral
dari posisi tuber coxae
• Mengandung otot polos yang jelas terutama pada bagian cranial.
VAGINA SAPI

Orificium urethrae externa berada ± 10 cm dari commisura ventral vulva dg panjang


2,5 cm., dibawahnya terdapat kantung buntu (deverticulum suburethrae) dengan
panjang ± 2,5 cm.
DOMBA GRAVID 4 BLN (sin)
DOMBA GRAVID 4BLN(dext)
CS DOMBA GRAVID 4BLN

7. m obliquus abd int


8. m transversus abd
9. m obliquus abd ext
10.m cutaneus trunci
11.m rectus abd
12.Aorta & gld suprarenalis sin
13.V C C & gld suprarenalis dext
14 ren dext
15 duodenum
Caruncula sapi
• A. caruncula non gravid.
• B. caruncula gravid 2 mg.
• C. caruncula gravid 6 bln.
• D. caruncula tertutup sebag
• dg cotyledon (fetal tissue)
• E. Seksi placentom.
• F. placenta domba

cotyledon
Uterus gravid 8 bln
pada sapi
m.Psoas major Ren dexter

v.c caudalis
colon
pancreas
Corpus uteri
hepar

omasum
Cornu dexter

abomasum

rumen
istirahat sejenak yaaa

Вам также может понравиться