Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
DEN
g{MZ T>dioO² npãbHo$eZ
H$m°åàohopÝgìh
MPSC CSAT
21 gamd àíZn{ÌH$m
(g§nyU© ñnï>rH$aUmg{hV)
* g§nmXH$ d boIH$ *
g{MZ amOmam_ T>dio
Director
Sachin Dhawale's
Maths and Reasoning Academy,Pune
* g§H$bZ d boIZ *
àm.`wdamO dmqi~o H$mo_b Xéao gmJa {ZH$_
M.Tech (ES), BE (E & TC) D.M.E., MA BE (E & TC)
H$m°åàohopÝgìh
* {dVaH$ *
g{MZ T>dioO² npãbHo$eZ
g§nH©$ _mo.Z§. 9260400700 / 9773551947
B©_b
o : comprehensivempsccsat@gmail.com
* _wÐH$ :
* _wIn¥ð> : Z§Xÿ bmoI§S>o,nwUo qH$_V : 440/-
* AjaOwiUr : AaqdX {XnHo$, CÎm_ ^dao, Jm¡ad Xodao
Daily Practice
Xþnmar 3 Vo 5 - H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT-21 gamd àíZn{ÌH$m g§M
_Yrb 1 nona
Xþnmar 5.15 Vo 6.15 - gmoS>{dboë`m àíZn{ÌHo$Mr VnmgUr H$amdr Am{U Ë`mZ§Va Ë`mMr
{dñV¥V Analysis H$amdr. àË`oH$ àíZmbm bmJbobm doi bjmV
KoD$Z {Z`moOZ H$amdo. {deofËdmZo MwH$boë`m àíZm§Mr.
{Xdg^amV BVa - J{UV d ~wÕr_Îmm (Class Notes - Sachin Dhawale Sir)
H$moUË`mhr doir XaamoO 1 Chapter (50 J{UVo)
4.50 Vo 5.00 `m 10 {_{ZQ>m§V {dÚmÏ`mªZr gd© nona Revise H$aUo. `mMm {dÚmÏ`mªZm Z¸$sM
\$m`Xm hmoB©b.
: Meaning :
A human without knowledge, respect for
elders, charity, wisdom, good conduct,
virtues and unaware of his duties, is a burden
to the earth. He is equal to an animal grazing in the farm of a human.
* CVmam H$gm gmoS>dmdm *
CVmam {ZdS> :
1) CVmam {H$Vr bhmZ qH$dm {H$Vr _moR>m `mda ^a XoÊ`mEodOr àíZm§À`m ñdénmda ^a Úmdm.
2) Á`m CVmè`mdarb àíZ Single Liner AWm©VM bhmZ AgVmV AgmM CVmam àW_ {ZdS>mdm.
3) Odinmg 3 Vo 4 CVmè`mdarb àíZ Single Liner AgVmV.
4) Single Liner CVmao {ZdS>ë`mZ§Va ~hþn`m©`r àíZm§Mo CVmao {ZdS>mdo _mÌ _`m©{XV eãX AgUmao AmUIr 3 Vo 4 CVmao
{ZdS>mdo, åhUOoM AmnU Odinmg 7 d Ë`mnojm A{YH$ CVmao gmoS>dUma AmhmoV.
5) B§J«Or ^mfoV AgUmam CVmam `m~Ôb {dÚmÏ`mªÀ`m _ZmV {^Vr AgVo Vr {^Vr Z ~miJVm Vmo CVmam gmoS>dmdm H$maU
eŠ`Vmo B§J«Or ^mfoVrb CVmam hm gmonm d gai AgVmo.
CVmè`mMo AMyH$ dmMZ H$aUo :-
1) gd©àW_ àíZ dmMUo Ë`m_wio CVmam dmMZ H$aVm§Zm Zo_Ho$ Vwåhmbm H$m` emoYmd`mMo Amho AWdm H$moUË`m _wÔ`mda OmñV
^a Úmd`mMm Amho ho A{YH$ bdH$a H$iVo. na§Vw àíZ dmMVm§Zm g§nyU© àíZ dmMy Z`o. Ë`m àíZmVrb _hÎdmMo eãX
dmMUo.
2) dmŠ`mÀ`m nyU© {dam_m§Zm Bracket H$aUo. (30 goH§$X). Bracket - to - Bracket dmMZ H$éZ AW© g_OyZ ¿`mdm.
3) CVmam dmMZ H$aV AgVm§Zm _hÎdmMo eãX qH$dm dmŠ` `m§Zm aoIm§{H$V H$aUo. Ë`m_wio doioMr ~MV d _w»` eãX d
dmŠ`mH$S>o bj H|$ÐrV hmoB©b.
4) àíZ H$miOrnyd©H$ dmMUo {deofVm Imbrb g§X^m©Vrb àíZ :-
A) Imbrbn¡H$s gË` qH$dm AgË` (`mo½` qH$dm A`mo½`)
~) gË` qH$dm AgË` eãXmbm Underline H$aUo Ë`m_wio Amnë`mbm hdo Vo CÎma XoVm `oB©b.
5) H$mhr doim CVmè`mV dmŠ`mMm C„oI ZgVmo _mÌ àíZm_Ü`o C„oI Ho$bobm AgVmo Aí`m doir CVmam A§{V_ gË` Amho
Ago _mZmdo, VgMo Amnbo _V ì`º$ Z H$aVm CÎma XoUo.
6) {dYmZ d H$maU `mMm H$m` g§~§Y Amho Vo ~KUo H$Yr-H$Yr {dYmZ ho H$maU AgVo Va H$Yr-H$Yr H$maU ho {dYmZ
AgVo åhUyZ H$m` {dMmabo d dmŠ`mV H$m` {Xbobo Amho Vo H$miOrnyd©H$ dmMUo.
7) {dYmZ d ñnï>rH$aU `mMm WoQ> g§~§Y Zgob nU Vo `mo½`/ gË` / ~amo~a Agob Va XmoÝhr `mo½` /gË` / ~amo~a Amho
Ago _mZdo _mÌ Ë`mMm g§~§Y Zmhr Ago _mZmdo.
8) Zo_Ho$ àíZmV H$m` emoYmd`mMo Amho Vo ~Km.
`mo½` AmoiIm () A`mo½` AmoiIm () A`mo½` Zgbobo () `mo½` Zgbobo ()
AMyH$ AmoiIm () AMyH$ Zgbobo () {~ZMyH$ AmoiIm () {~ZMyH$ Zgbobo ()
9) {dYmZ d ñnï>rH$aU `m§Mm WoQ> g§~§Y Agob d Vo `mo½`/ gË`/~amo~a Agob Va Ë`mMm g§§~§Y Amho Ago _mZmdo.
10) eŠ`Vmo Omo CVmam AmnU gmoS>Ê`mgmR>r KoVbm Vmo Ë`mM doir nyU© H$am H$maU doio A^mdr Ë`m CVmè`mH$S>o naV `oUo
eŠ` ZgVo.
11) H$Yrhr àíZ Z dmMVm CÎma XoD$ Z`o H$maU MwH$sMo CÎma Amnë`m VmoQ>çmMo R>aob.
12) CVmam gmoS>{dVmZm CVmè`mVrb _m{hVr A§{V_ gË` _mZmdr, Amnë`mbm H$m` `mo½` dmQ>Vo qH$dm CVmè`mVrb _m{hVr
gmoSy>Z Oa gË` Agob Ë`mg _hÎd XoD$ Z`o H$maU Amnë`m OrdZmV qH$dm {bIrV ñdénmV Oar Vr `mo½` Agob nU
CVmè`mV doJim g§X^© {Xbm Agob Va CVmè`mVrb g§X^© A§{V_ gË` _mZmdo.
CXm. CVmam dmŠ` :- O§JbmMm amOm hÎmr Amho.
darb _m{hVrZwgma dmñV{dH$ O§JbmMm amOm qgh Amho _mÌ CVmè`mV O§JbmMm amOm hÎmr {Xbm Amho. åhUyZ hÎmr hm
O§JbmMm amOm Amho ho gË` _mZmdo.
14) H$mhr àíZm§Mo CÎmao g§nyU© CVmam dmMë`m{edm` XoVm `oV Zmhr. {deofVm boIH$mMr CVmè`mVrb _V qH$dm erf©H$ XoUo,
Ago àíZ gmoS>{dÊ`mgmR>r g§nyU© CVmam àW_ dmMdm bmJVmo Ë`mMo AmH$bZ H$éZ ¿`mdo bmJVo.
15) CVmè`mbm erf©H$ Úmdo H$s Zmhr H$irMm {df` Agy eH$Vmo H$maU H$Yr-H$Yr erf©H$m§Mo bdH$a AmH$bZ hmoUo gmono
AgVo _mÌ H$Yr-H$Yr Vo gai qH$dm gmoß`m ^mfoV {Xbobo ZgVo, åhUyZ Am`moJmbm `mo½` dmQ>Uo A§{V_ AgVo åhUyZ
erf©H$ XoUo ho Amnë`m AmH$bZda [H§$dm j_Voda XoUo `mo½` hmoB©b.
16) Imbrb dmŠ` ~Km.
1) A`mo½` Zmhr = `mo½` 2) AgË` Zmhr = gË`
3) gË` Zmhr = AgË` 4) `mo½` Zmhr = A`mo½`.
5) AgVoM Ago Zmhr = Zmhr 6) AeŠ` Zmhr = eŠ`
7) eŠ` Zmhr = AeŠ` 8) Zgo Ago Zgo = Ago /Amho
9) Zmhr Vgo Zmhr = Ago/Amho 10) Zmhr Ago Zmhr = Ago Amho.
17) àíZmVrb dmŠ`m§Mm AW© bmdVmZm nwT>rb _hÎdmÀ`m eãXmMm {dMma H$am.
(1) H$mhr (2) H$mhrM (3) gd© (4) gd©M
(5) ~ao (6) ~aoM (7) Zoh_r (8) Zoh_rM
(9) H$Xm{MV (10) nU (11) na§Vw (12) AWdm
(13) qH$dm (14) ~aoMXm
18) CVmè`mÀ`m doioMo {Z`moOZ :-
KQ>H$ EH$ {dYmZ àíZ ~hÿ{dYmZmË_H$ àíZ
àíZ dmMZ 1 {_. 1 {_.
CVmam dmMZ 4 {_. 4 {_.
àíZ gmoS>{dUo 3 {_. 5 {_.
EHy$U doi 8 {_. 10 {_.
åhUOo EH$m CVmè`mbm OmñVrV OmñV 8 Vo 10 {_ZrQ>o ÚmdrV.
{ZU©` à{H«$`m Am{U g_ñ`m {ZamH$maU
(Decision Making & Problem Solving)
* "{ZU©` j_Vm' hm àemgH$s` A{YH$mè`mÀ`m H$m`m©Mm A{d^mÁ` ^mJ AgVmo.
* `m {ZU©` à{H«$`oXaå`mZ Vmo Zoh_r :
Z¡{VH$ (Ethical) H$m`Xoera (Legal) ì`dhm[aH$ ~§YZo (Practical)
`m noMàg§JmV AS>H$bobm AgVmo.
`m ^mJmVrb àíZ gmoS>{dVmZm C_oXdma H$moUË`m {ZVr_yë`m§Mm {dMma H$aVmo Am{U H$moUVo d¡Mm[aH$ _mJ© {ZdS>Vmo ,
ho, nmhUo `oWo _hËdmMo R>aVo.
àemgH$s` A{YH$mar åhUyZ {ZU©` KoVmZm, àemgH$s` godH$mgmR>r AgUmar _wb^yV _yë`o (Foundational
Values of Civil Servant) ho _hËdmMo R>aVmV. Vo Imbrbà_mUo.
{ZñdmWunUm
Selflessness
àm_m{UH$nUm
Integrity
OZVoàVr CÎmaXm{`Ëd
Accountability
dñVw{Zð>Vm
Objectivity
nmaXe©H$Vm
Transperancy
{ZînjnUm
Non Partisanship
g_mZw^yVr
Empathy
H$éUm
Compassion
(1) {ZñdmWunUm (Selflessness)
àemgH$s` godH$mZo KoVbobo {ZU©` nyU©nUo gmd©O{ZH$ {hVmMo Agmdo. ñdV:À`m Am{W©H$ dm BVa H$moUË`mhr
àH$maÀ`m {hVmMm Ë`mV {dMma Zgmdm.
darb _wë`o Va _hËdmMr AmhoVM. na§Vw Ë`m§À`m ~amo~arZo gaZmå`mVrb _wë`o hr AË`mdí`H$ R>aVmV. {ZU©`
j_Vodarb àíZ gmoS>{dVmZm Ë`m§Mm {dMma H$aUo Amdí`H$ Amho.
* g§{dYmZmZo amÁ`g§ñWogmR>r Am{U amÁ`g§ñWoÀ`m godH$m§gmR>r Or amÁ` YmoaUmMr _mJ©Xe©H$ VËdo (Directive
Principles of State Policy) gm§{JVbr AmhoV, Vr gd© VÎdo gZXr godH$mÀ`m {ZU©` Am{U H¥$Vr `m§VwZ à{Vq~{~V
hmoUo Amdí`H$ AgVo.
{dMma
gm_m{OH$ A{^ì`º$s
1) O_md AmH«$_H$ Agë`m_wio Vmo R>mÊ`mMr B_maV OmiÊ`mMm à`ËZ H$aÊ`mMr eŠ`Vm Agë`mZo nmobrg
Xbmbm Jmoir~ma H$aÊ`mgmR>r g‚m amhÊ`mg gm§Jmb.
2) H$moUË`mhr àH$mao MH$_H$ hmoUma Zmhr, Ë`m§Mm ZoVm gwa{jV Amho `mMr O_mdmbm ImÌr Úmb; Am{U H$mhr
gXñ`m§Zm Ë`m§À`m ZoË`mer ~mobÊ`mMr {dZ§Vr H$amb.
3) AQ>H$ Ho$boë`m ZoË`mer ~mobyZ Ë`mZo ñdV: Vmo gwa{jV AgyZ Ë`mÀ`m {damoYmV nmobrgm§Zr H$moUVrhr VH«$ma
Zm|X{dbr Zgë`mMo Kmo{fV H$amdo `mgmR>r Ë`mMr g_OyV Kmbmb.
4) Ë`m ^mJmVrb ZJagodH$, {dYmZg^m gXñ`, bmoH$g^m gXñ` `m§Zm hr n[apñWVr hmVmiÊ`mgmR>r Vwåhmbm
_XV H$aÊ`mMr {dZ§Vr H$amb.
ñnï>rH$aU :
* {Xboë`m _m{hVrZwgma ,
- XmoZ Ym{_©H$ JQ>m§_Yrb dmX Amho,
- H$m`Xm d gwì`dñWm ^§J Pmbr Amho,
- Ym{_©H$ VoT> Amho, åhUyZ O_md AmH«$_H$
- O_mdm_Ü`o nmobrgm§àVr J¡ag_O Amho.
- n[apñWVr `mo½` àH$mao hmVmibr Jobr Zmhr, Va `mMo n`m©dgZ _moR>çm X§JbrV hmoD$ eH$Vo.
* àmYmÝ`H«$_mZo
- O_mdmbm em§V H$aUo
- Ë`m XmoZ O_mdm§_Ü`o g_oQ> KS>dyZ AmUUo.
- H$m`_ñdê$nr VmoS>Jm H$mT>Uo
* AmVm n`m©`m§Mm {dMma H$ê$.
n`m©` 1 : hm n`m©` Q>moH$mMr ^y{_H$m KoUmam Amho. Oar MwHy$Z Jmoir~ma Pmbm, Va n[apñWVr A{YH$
{MKiÊ`mMr eŠ`Vm Amho.
åhUyZ A`mo½`.
n`m©` 4 : hm n`m©` Oar g_ñ`oMo {ZamH$maU H$aUmam Agbm, Var, Vwåhr EH$ gZXr godH$ åhUyZ Vw_À`m
Agboë`m H$V©ì`mnmgyZ Xÿa niV AmhmV.
åhUyZ n`m©` A`mo½` - 1 JwU
n`m©` 2 : hm n`m©` `mo½` Amho, H$maU Ë`m_wio em§VVm àñWm{nV hmoUma Amho, na§Vw àíZmV {Xë`mà_mUo
O_mdmMm nmobrgm§àVr J¡ag_O Amho. åhUwZ Vwåhr ñdV: O_mdmbm gm§{JVë`mZ§Va O_md {H$Vr
à_mUmV EoHo$b ho {ZpíMVnUo gm§Jw eH$V Zmhr.
n`m©` A§eV: `mo½` - 1.5 JwU
n`m©` 3 : AQ>H$ Ho$boë`m ZoË`mMr g_OwV KmbwZ, Vwåhr Ë`m XmoZ JQ>m§_Ü`o g_oQ> KS>{dÊ`m{df`r EH$ nmD$b
AmYrM CMbbobo Agob. O_md Ë`m§À`m ZoË`mda A{YH$ {dídmg R>odob. Ë`mZo gm§{JVë`mda O_mdmMr
AmH«$_H$Vm H$_r hmoB©b. Am{U em§VVm àñWm{nV hmoB©b. AemàH$mao g_ñ`oVrb OmñVrV OmñV
KQ>H$m§Zm {dídmgmV KoD$Z {ZamH$maU hmoB©b.
åhUyZ {Xboë`m n`m©`m§n¡H$s gdm©V `mo½` n`m©` - 2.5 JwU
* AUwH«$_{UH$m *
A.H«$. KQ>H$mMo Zmd nmZ H«$.
1 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 1 01
2 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 2 29
3 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 3 57
4 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 4 83
5 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 5 111
6 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 6 139
7 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 7 165
8 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 8 191
9 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 9 217
10 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 10 243
11 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 11 269
12 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 12 295
13 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 13 323
14 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 14 351
15 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 15 379
16 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 16 405
17 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 17 433
18 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 18 459
19 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 19 485
20 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 20 513
21 gamd àíZn{ÌH$m H«$_m§H$ - 21 541
* Vw_Mr àJVr *
KQ>H$mMo Zmd 75 n¡H$s JwU = 2.50 R - 0.83 W
R W + {ZU©` j_Vm
Y,
M
Imbr {Xbobo n[aÀN>oX dmMm Am{U àË`oH$ n[aÀN>oXmda AmYm[aV {dMmaboë`m àíZm§Mr CËVao Z_yX H$am. øm àíZm§Mr CËVao
n[aÀN>oXmda AmYm[aV Agbr nm{hOoV.
E
AD
n[aÀN>oX H«$. 1 (àíZ H«$‘m§H$ 1 Vo 5)
¶mZ§Va d¶mÀ¶m gmoimì¶m dfu ˶mZo {ejUmnmgyZ ’$maH$V KoVbr. "pñQ>‘a' gmoSy>Z Vmo naV qbO ehamV Ambm. {ejUmbm
AC
am‘am‘ R>moH$bobm. Y§XmnmUr H$mhr Zmhr. {Xdg^a ‘m¡O‘Om H$aʶmV doi Kmbdm¶Mm. nwT>o H$m¶ dmTy>Z R>odbobo Amho, ¶m~m~V
nyU© ~o{’$H$sa, {ZpíM§V! IN 'S
ON WALE
¶m H$mimV ˶mbm EH$ {‘Ì {‘ibm-AJñV Hw${~OoH$!
NE G
Hw${~OoH$Mr EH$ ‘hmZ g§JrVH$ma ~ZʶmMr ‘hÎdmH$m§jm hmoVr. A°S>m°ë’$Mr ˶mÀ¶mda lÕm hmoVr. Vmo ’$³V ˶mMoM åhUUo
H$mZ bmdyZ EoH$m¶Mm. Xþgè¶mZo {H$Vrhr Ord VmoSy>Z gm§{JVbo Var A°S>m°ë’$bm Xþgè¶mMo åhUUo A{O~mV nQ>V Zgo. A°S>m°ë’$
AS DHA
{hQ>baÀ¶m àma§{^H$ OrdZmV ˶mMr H$moUVr ào¶gr ZìhVr Ago åhUVmV, à˶jmV n[apñWVr doJirM hmoVr. EH$ ‘wbJr hmoVr,
pñQ>’o$Zr ZmdmMr! Vr A°S>m°ë’$bm ’$ma AmdS>m¶Mr. Vr hmoVrM Ver. H$moUmbmhr nmhVmjUrM AmdSy> bmJmdr Aer! gmoZoar
Ho$gm§Mr, JmoarnmZ, gw§Xa pñQ>’o$Zr Vmê$ʶmZo agagbobr hmoVr. {hQ>ba ZH$iV {VÀ¶mda EH$V’$s© ào‘ H$ê$ bmJbm hmoVm. Vr añ˶mZo
IN
OmD$ bmJbr H$s, Vmo {VMm nmR>bmJ H$am¶Mm. {VÀ¶mgmR>r A°S>m°ë’$Zo ~è¶mM H${dVm, ào‘JrVo {b{hbr. ˶mVrb EH$hr {Vbm
CH
XoʶmMr qh‘V ‘mÌ Ho$br Zmhr. {hQ>baZo EH$Xm {Vbm ào‘nÌ {b{hbo. ‘mÌ Ë¶mda ghr Ho$br Zmhr qH$dm Zmd {b{hʶmMohr YmS>g
PU
˶mbm Pmbo Zmhr. ‘mÌ pñQ>’o$Zrbm Xþgè¶m EImÚm Vê$Umer ~mobVmZm nm{hbo H$s, ˶mÀ¶m ‘ZmV B©fm© XmQy>Z ¶m¶Mr.
SA
O‘©Z OmV Am{U O‘©ZrÀ¶m à˶oH$ MrO-dñVy§~m~V ˶mÀ¶m ‘ZmV àM§S> AmË‘r¶Vm {Z‘m©U Pmbr. Am°ñQ´>mo-h§J[o a¶Z gm‘«mÁ¶mMo
RE
h°ßg~J© amOKamUo VgoM ˶m amÁ¶mmVrb O‘©Zm§ì¶{V[a³VÀ¶m BVa OZOmVr ¶m~X²Xb ˶mÀ¶m ‘ZmV namH$moQ>rMr K¥Um {Z‘m©U Pmbr. ˶m
gm‘«mÁ¶mMr amOYmZr hmoVr pìhEÝZm. pìhEÝZmbm H$bm, g§JrV Am{U àmMrZ ¶wamo{n¶Z g§ñH¥$VrMo OmJ{VH$ H|$Ð g‘Obo OmB©.
d¶mÀ¶m gÎmamì¶m dfu 1906 ‘ܶo dg§V F$VyV A°S>m°ë’$ pìhEÝZmbm Jobm. ˶m ehamVrb dmñVwH$boZo ˶mbm ‘mo{hV Ho$bo.
&
{Za{Zamù¶m ‘m°S>obÀ¶m B‘maVr Zoh‘rM ˶mMo bj doYyZ KoV. {dMma H$aVm H$aVm ˶mbm {ejUmMo ‘hÎd H$iyZ MwH$bo. ñdV…Mr
àJVr H$amM¶r Agob Va {ejUm{edm¶ n¶m©¶ Zmhr, ho H$moUr Z gm§JVmhr ˶mÀ¶m bjmV Ambo. AmB©Mr Vã¶oV Oam ZmOyH$M
HS
hmoVr. Varhr {VÀ¶m nadmZJrZo d¶mÀ¶m AR>amì¶m dfu 1907 ‘ܶo Vmo {ejUmgmR>r pìhEÝZmbm Jobm.
1) {hQ>babm H$em{df¶r àM§S> AmË‘r¶Vm {Z‘m©U Pmbr?
A) O‘©Z OmV ~) ào‘ JrVo H$) h°ßg~J© amOKamUo S>) Am°ñQ´>r¶Z MrOdñVy
AT
1 1
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
1) A Am{U H$> 2) ’$³V H$
M
3) \$ŠV A 4) {hQ>babm EH$hr {‘Ì‘¡{ÌU ZìhVr.
4) pìhEÝZm eha Imbrbn¡H$s H$moU˶m ~m~tgmR>r à{gÕ hmoVo?
E
A) H$bm ~) g§JrV H$) dmñVyH$bm S>) {ejU
AD
1) ’$³V A Am{U ~ 2) ’$³V A, ~ Am{U S>
3) \$ŠV A 4) darcn¡H$s gd© n¶m©¶ ~amo~a Amho.
{hQ>ba{df¶rMo H$moUVo JwU R>iH$nUo {XgVmV?
AC
5)
A) ~o{’$H$sa Am{U {ZpíM¨V IN 'S ~) gdmª{df¶r ào‘
H$) Á¶y Ûof S>) {^Ìm
ON WALE
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) ’$³V A Am{U S>
NE G
3) \$ŠV A Am{U H$ 4) darcn¡H$s gd© n¶m©¶ ~amo~a Amho.
AS DHA
nmíd©^y‘rda bmdbobr njmMr VrZ Kmofdm³¶o {dÝñQ>bm AmVmgwÕm ¶oWyZ ghO dmMVm ¶oV hmoVr.
CH
AemM AmUIr VrZ B‘maVr b§S>Z‘ܶo {dIwaboë¶m hmo˶m. ¶m gd© B‘maVr b§S>Z‘Yrb gdmªV C§M B‘maVr Agë¶mZo
pìh³Q>ar ‘°ÝeZÀ¶m N>Vmda C^o amhÿZ nm{hbo, Va ˶m EH$mM doir {Xgy eH$V hmo˶m. Mma ‘§Ìmb¶m§À¶m ¶m Mma B‘maVr hmo˶m.
¶m Mma ‘§Ìmb¶m§‘ܶo gaH$maMo g§nyU© àemgZ {d^mJbo Jobo hmoVo. ~mVå¶m, H$a‘UyH$, {ejU Am{U b{bV H$bm ho {df¶
&
"{‘{ZñQ´>r Am°’$ Q¯>WMr' AI˶marV ¶oVo hmoVo. "{‘{ZñQ´>r Am°’$ nrg' ’$³V ¶wÕ hmVmiV hmoVo. H$m¶Xm d gwì¶dñWm amIʶmMr
O~m~Xmar "{‘{ZñQ´>r Am°’$ bìh'daVr hmoVr. "{‘{ZñQ´>r Am°’$ ßboÝQ>r' Am{W©H$ ì¶dhma ~hV hmoVo. ݶyñnrH$ ^mfoV ¶m ‘§Ìmb¶m§Zm
Minitrue ({‘{ZQ¯>) Minipax ({‘{Zn°³g) Miniluv ({‘{Zbìh) Am{U Miniplenty ({‘{ZßboÝQ>r) Ago g§~moYbo OmV hmoVo.
HS
{‘{ZñQ´>r Am°’$ bìh ho ‘§Ìmb¶ åhUOo EH$ ^¶mZH$ àH$ma hmoVm. ˶m§À¶m B‘maVrbm H$moR>ohr {IS>³¶mM Zìh˶m. ¶m
B‘maVrVM H$m¶, nU ˶mnmgyZ Aܶm© {H$bmo‘rQ>aÀ¶m n[agamVgwÕm {dÝñQ>Z H$Yrhr àdoe H$ê$ eH$bm ZìhVm. A{YH¥$V H$m‘
AT
Agë¶mIoarO {VWo àdoe H$aʶmg ‘ÁOmd hmoVm. BVHo$hr H$ê$Z àdoe {‘imbmM, Va AZoH$ H$mQ>oar Vmam§À¶m MH«$ì¶yhmVyZ,
AS>Wù¶m§VyZ, nmobmXr Xmam§VyZ Am{U ‘erZJÝgÀ¶m JwßV R>mʶm§‘YyZ Omdo bmJV hmoVo. ¶m B‘maVrÀ¶m {XeoZo OmUmè¶m añ˶mda
H$mù¶m JUdoemVrb, amH$Q> Mohè¶m§À¶m d H$‘aobm X§Sw>Ho$ Agboë¶m nhmaoH$è¶m§MrM OmñV dX©i hmoVr.
M
6) {‘{ZñQ´>r Am°’$ bìh ‘§Ìmb¶mÀ¶m ~m~VrV Imbrbn¡H$s H$moUVo {dYmZ ¶mo½¶ åhUVm ¶oB©b?
A) ˶m§À¶m B‘maVrbm H$moR>ohr {IS>³¶m Zìh˶m.
~) B‘maVrnmgyZ AYm© {H$‘rÀ¶m n[agamV {dÝñQ>Z H$Yrhr àdoe H$ê$ eH$V hmoVm.
2 2
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
1) {‘{ZQy>´ 2) {‘{Zn°³g 3) {‘{ZßboÝQ>r 4) {‘{Zbìh
8) {‘{ZñQ´>r Am°’$ Q¯>WÀ¶m AI˶m[aV ¶oUmao {df¶ H$moUVo?
M
A) {ejU ~) ~mVå¶m H$) b{bVH$bm S>)H$m¶Xm d gwì¶dñWm
E
B>) {MÌH$bm ’$) H$a‘UyH$ J) Ioi
AD
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) ’$³V A, ~, H$ Am{U ’$
3) \$ŠV A, ~, H$, S>, B Am{U J 4) ’$³V ~, H$ Am{U S>
9) CVmè¶mV CëboI Ho$boë¶m {dÝñQ>Z hr 춳Vr H$moU Amho?
AC
1) JwßVhoa 2) [~«Q>ZÀ¶m ZmJar àemgZmVrb A{YH$mar
3) {~«Q>ZMm n§VàYmZ IN 'S 4) {ZpíMVnUo gm§JVm ¶oUma Zmhr
ON WALE
10) {dÝñQ>ZÀ¶m ‘Vo Jwbm‘{Jar H$emV Amho? NE G
1) ñdmV§Í¶mV 2) nmaV§Í¶mV
3) AkmZmV 4) darbn¡H$s EH$hr Zmhr
AS DHA
am‘H¥$îUm§Zr ‘hmg‘mYr 15 Am°JñQ> 1886 amoOr KoVë¶m Z§Va ˶m§Mo gmao A§Va§J {eî¶ H$mobH$m˶mÀ¶m damh ZJa ^mJmVrb
PU
EH$m nS>³¶m KamV AgV. ˶mmdoiMm VmoM n{hbm "am‘H¥$îU‘R>' am‘H¥$îUm§Mo H$mhr J¥hñWml‘r {eî¶ Ë¶mgmR>r Am{W©H$ ghmæ¶
SA
H$arV. {eî¶m§Mm OrdZH«$‘ AܶmpË‘H$ gmYZm, Y‘© J«§Wm§Mm Aä¶mg Am{U AYyZ ‘YyZ VrW© ¶mÌm Agm hmoVm. ˶m§Zr {dYr nyd©H$
RE
g§Ý¶mg Xrjm 1887 gmbr "{daOm' hmo‘ H$ê$Z KoVbr d Zdr Zmdo YmaU Ho$br. Za|ÐMr ñdm‘r {ddoH$mZ§X, BVa gd© ñdm‘r ~«åhmZ§X,
emaXmZ§X>, ào‘mZ§X, {edmZ§X, A^oXmZ§X, Vw[a¶mZ§X, am‘H¥$îUmZ§X, {ÌJwUmVrVmZ§X, ¶moJmZ§X, ZraOmZ§X, AÛ¡VmZ§X Am{U AX²^yVmZ§X
¶m à‘mUo Pmbr ¶m gdmªÀ¶m ghH$m¶m©VyZM am‘H¥$îU {‘eZ n§W d g§KQ>Zm AmH$mamg Ambr.
‘mÌ Vo à˶jmV CVaʶmnydu {ddoH$mZ§Xm§Zr ^maV ^«‘U Ho$bo hmoVo. {eH$mJmo ¶oWrb gd© Y‘© n[afX ‘ܶo qhXÿ Y‘m©Mo
&
à{V{Z{YËd H$ê$Z Anyd© ¶e àmßV Ho$bobo hmoVo. ˶m§Zr b§S>Z-A‘o[aH$m ¶oWo gmS>o VrZ df} g§Mma H$ê$Z "doXm§V gmogm¶Q>rMr ' ñWmnZm
Ho$br. {ddoH$mZ§Xm§Zr ˶m§Mo Jwê$~§Yy d am‘H¥$îUm§Mo à‘wI AZw¶m¶r ¶m§Mr Img g^m 1 ‘o 1897 ¶m {Xder H$mobH$m˶mbm ~mJ
HS
~mPma ^mJmV, ~bam‘ ~gy ¶m§À¶m Kar KoVbr. d "am‘H¥$îU {‘eZ'Mr arVga ñWmnZm Ho$br. ˶m§À¶m g§ñWoMo n[aMrV Zmd
"am‘H¥$îU {‘eZ' Agbo Var ‘yi Zmd "am‘H¥$îU g§K' ˶mMo XmoZ ñdV§Ì ^mJ "am‘H¥$îU ‘R>' Am{U "am‘H¥$îU {‘eZ' Ago gmo¶r
AT
Zwgma H$aʶmV Ambo. ‘R>mÀ¶m emIm§VyZ Ym{‘©H$ H$m¶©, Va {‘eZ À¶m emImÛmao {ejU, XdmImZo, AmnËH$mbrZ ghmæ¶- godmH$m¶©
¶mà‘mUo {d^mJUr H$aʶmV Ambr. "am‘H¥$îU g§K' hm am‘H¥$îUm§À¶m OrdZmV A{dîH¥$V Pmboë¶m AܶmpË‘H$ g˶m§Mm AmMma
d àMma H$aUo, nmûMm˶ OJmV doXm§V Y‘m©Mm g§Xoe nmoM{dUo, ^maVmV AmYw{ZH$ {dÚoMm àgma H$aʶmgmR>r {ejU g§ñWm Mmb{dUo
M
Aer ܶo¶o g‘moa R>odyZ ñWmnZ Ho$bo Jobo. "am‘H¥$îU g§K' 1899 ‘ܶo ~obyabm ñdV…À¶m ‘mbH$sÀ¶m OmJoV gmH$mabm Jobm ˶mMo
H|$Ðr¶ H$m¶m©b¶ ~obya ¶oWo Amho. g§Ý¶mer d ~«åhMmar {‘iyZ hOmamoÀ¶m g§»¶oV H$m¶©H$V} VoWo H$m¶©aV AmhoV. ZdmJV ~«åhM¶m©gmR>r
~obya ‘R>mV {ejU H|$Ð AgwZ VoWo XmoZ dfm©Mm nXì¶wÎma nmVirMm Aä¶mgH«$‘ Amho.
ñdm‘r {ddoH$mZ§Xm§Zr g§KmgmR>r ~moY{MÝho ~Z{dbr AmhoV. ˶m ~moY {MÝhmV bmQ>m ho H$‘m©Mo àVrH$, H$‘i ho ^³VrMo
3 3
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
àVrH$, CJdVm gy¶© ho kmZmMo àVrH$ Am{U [MÌm ^modVr Agbobo gmnmMo doQ>moio ho ¶moJmMo d OmJ¥V Hw§$S>{bZr e³VrMo àVrH$,
h§g ho na‘mËå¶mMo àVrH$ ¶mà‘mUo AmhoV. ho ~moY {MÝh Ago gwM{dVo H$s H$‘©, kmZ, ^³Vr d ¶moJ ¶m§À¶m g‘mZ gmYZoVyZ
na‘mËå¶mMo Xe©Z KS>Vo.
11) am‘H¥$îU g§KmÀ¶m ~m~VrV Imbrbn¡H$s H$moUVo {dYmZ ¶mo½¶ åhUVm ¶oB©b?
A) Vmo nyU©nUo gaH$mar OmJoda C^mabm Jobm. ~) ˶mMr ñWmnZm ñdV… {ddoH$mZ§XmZr Ho$br.
Y,
H$) ˶mMr ñWmnZm ñdV… am‘H¥$îU na‘h§g ¶m§Zr Ho$br.
M
S>) ˶mMo ‘yi Zmd am‘H¥$îU {‘eZ Ago hmoVo.
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) ’$³V A, H$ Am{U S>
E
3) darb gd© n¶m©¶ ~amo~a 4) darbn¡H$s EH$hr n¶m©¶ ~amo~a Zmhr.
AD
12) am‘H¥$îU {‘eZÀ¶m emIoÛmao H$moUVo H$m¶© gwê$ H$aʶmV Ambo?
A) XdmImZo ~) nm¡amo{h˶ H$) {ejU
S>) AmnËH$mbrZ ghmæ¶ B>) Ym{‘©H$ H$m¶©
AC
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ IN 'S 2) darb gd©
3) ’$³V A, H$ Am{U S> 4) ’$³V A, H$ Am{U B
ON WALE
13) ¶mo½¶ OmoS>¶m Owidm.
NE G
{MÝho àVrH$
A) gmnmMo doQ>moio 1) e³Vr
AS DHA
~) h§g 2) ^³Vr
H$) OmJ¥V Hw§$S>{bZr 3) ¶moJ
S>) H$‘i 4) na‘mË‘m
IN
A ~ H$ S>
CH
1) 4 3 2 1
PU
SA
2) 3 4 1 2
3) 1 2 3 4
RE
4) 3 4 2 1
14) Imbrbn¡H$s H$moUVr ܶo¶ g‘moa R>odyZ am‘H¥$îU g§KmMr ñWmnZm H$aʶmV Ambr hmoVr?
A) Adm©MrZ {dX¶oMm ^maVmV àgma H$aUo.
&
4 4
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
^³Vr H$aVmo H$s Zmhr ¶mnojm ˶mÀ¶m ‘ZmV ^³Vr^md Amho H$s Zmhr hmM Iam ‘hËdmMm ‘wX²Xm Amho. H$maU AmO ~mô¶V…
AZoH$ 춳Vr H$aVmZm {XgVmV. na§Vw ˶m§À¶m ‘ZmV ^p³V^md AgVmoM Ago Zmhr, AmVmem; ^p³V^md nojm ^³VrbmM OmñV
M
‘hËd {Xbobo {XgVo¶. {Za{Zamio Y‘© d Ym{‘©H$ n§W ¶m§À¶m AZw¶m¶m§Mr dmX, ^m§S>Uo, ‘mam‘mè¶m, bT>m¶m ¶m ˶m§À¶m ‘wimer ho
E
AmMma {df¶H$ ‘V^oX AgVmV. ^³Vr Am{U ^p³V^md ¶m§À¶m ‘Yrb ’$aH$ bjmV Amë¶mg ho H$bh H$‘r hmoD$ eH$VmV. na‘mW©
AD
qH$dm ì¶dhma ¶mV ^p³V^mdmbm Iao ‘hËd AgyZ ^p³V^mdm{edm¶ Zwg˶m ^JdVrÀ¶m ~mô¶ AmMaUmbm {deof qH$‘V ZgVo.
gd© {dûdmÀ¶m H$ma^mamMo {Z¶§ÌU H$aUmar H$moUrVar EH$ gd© gm‘϶© g§nÝZ e³Vr {dûdmÀ¶m ‘wimer Amho. OmJ{VH$ gd© ñWmda
O§‘J nXmW© åhUOo ˶m e³VrZo Amnë¶m AV³¶© brboZo YmaU Ho$bobr {Za{Zamir ê$no AmhoV. {VÀ¶m àoaUoZo {dûdmVrb gd© H$ma^ma
AC
Mmbbobm Amho. EH$ PmS>mMo nmZ gwÕm ˶m AV³¶© e³VrÀ¶m BÀN>o{dê$Õ hby eH$V Zmhr. hrM ‘Zwî¶mÀ¶m ~wÕrbm Pmbr åhUOo
IN 'S
˶mÀ¶m ‘ZmV Or ^mdZm {Z‘m©U hmoV AgVo ˶mbm ^p³V^md Ago åhUVm ¶oB©b. AV³¶© e³Vrbm B©ída åhUVmo d ^p³V^mdmbm
ON WALE
B©ída {ZîR>m åhUVmV. ^p³V^mdmMo gwn[aUm‘ ì¶dhmamV AZoH$ àH$mao {XgVmV. ^p³V^md {h X¡dr ^mdZm Amho. hr Agm‘mݶ Amho
NE G
Á¶m§À¶m ‘ZmV Vr AgVo ˶m§À¶m ‘ZmV Amgwar ^mdZm§Zm àdoe {‘iy eH$V Zmhr. ‘ZmV CËH¥$îR> ^³Vr^md Agbm åhUOo A{ZîR>
VoWo ñWmZ {‘iV Zmhr. hm AZw^d ì¶hmamV ¶oVmo. Ah§H$ma, ^rVr, Xþ…I, H«$moY, Ûof, bmo^, gwX B. A{ZîR> ^mdZm ^p³V^md ¶w³V
AS DHA
‘Zwî¶mV H$YrM {XgV Zmhr. ˶m§À¶m ‘ZmMr em§Vr H$YrM ZîQ> hmoV Zmhr. ‘Zwî¶mMr pñWVr Am¶wî¶^a EH$ gmaIr amhÿ eH$V Zmhr.
à˶oH$mMr pñWVr H$mbm‘mZm Zwgma ~XbVo. H$Yr ^a^amQ>rMo {Xdg AgVmV, Va H$Yr An¶emMo, H$Yr g§H$Q>o hmV YwD$Z nmR>r‘mJo
bmJVmV. ¶m XmoÝhr n[apñWVrV gm‘mݶ ‘Zwî¶mMr ‘Zmod¥ËVr {Za{Zamù¶m àH$maMr AgVo. ^a^amQ>rÀ¶m H$mir gm‘mݶ ‘Zwî¶mMm
IN
Ah§H$ma àJQ> hmoVmo. ˶m‘wio ^a^amQ>r Z§Va nwÝhm AYmoJVrbm Jobobr CXmhaUo {H$VrVar AmhoV. Á¶m§À¶m ‘ZmV Iam ^p³V^md
CH
OmJ¥V AgVmo Vo gd©, H$Vm© H$a{dVm na‘oída Amho ¶m JmoîQ>rMr OmUrd gXmo{XV ‘ZmV ~miJVmV, gwImV-Xþ…ImV Vo na‘oídambm
PU
YݶdmX XoVmV. ˶m§À¶m A§Jr {dZ¶erbVm, Z‘«Vm gm¡Oݶ, ^yVÚm, ghmZw^yVr {XgV AgVo.
SA
5 5
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
~) ^³Vr^md åhUOo gd© {dídmÀ¶m H$ma^mamMo {Z¶§ÌU H$aUmè¶m gd©g§nÝZ e³VrMr Om{Ud ‘Zwî¶mÀ¶m ~wpÜXbm
Pmë¶mZ§Va {Z‘m©U hmoUmar ^mdZm.
H$) ^³Vr^md hr {d{eîQ> ‘mZ{gH$ ^mdZm Amho.
S>) ^³Vr^md hm ‘Zwî¶mÀ¶m Y‘m©da Adb§~yZ ZgyZ ˶mÀ¶m H$‘mªda Adb§~yZ AgVmo.
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) ’$³V A$ Am{U S>
Y,
3) ’$³V ~ Am{U H$ 4) darbn¡H$s gd© n¶m©¶ ~amo~a Amho.>
M
19) darb CVmè¶mV AV³¶© e³Vr åhUyZ H$emMm CëboI Ambm Amho?
E
1) B©ída{ZîR>m 2) ^³Vr 3) ^³Vr^md 4) B©ída
AD
20) nwT>rb CXmhaUo {dMmamV ¿¶m.
A) ^³Vr hr ~mh` ^m¡{VH$ JmoîQ>ter g§~§{YV AgyZ ^³Vr^md hr EH$ ‘mZ{gH$ ^mdZm Amho.
AC
~) {Za{Zamio Y‘©, n§W Am{U ˶m§Mo AZw¶m¶r ¶m‘ܶo AgUmao AmMma{df¶H$ ‘V^oX H$‘r H$am¶Mo AgVrb
IN 'S
Va ^³Vr d ^³Vr^md ¶m§‘Yrb ’$aH$ bjmV KoVbm nmhrOo.
ON WALE
1) {dYmZ A ~amo~a, {dYmZ ~ MyH$ NE G 2) {dYmZ ~ ~amo~a, {dYmZ A MyH$
3) XmoÝhr {dYmZo ~amo~a 4) XmoÝhr {dYmZo MyH$
AS DHA
dmè¶mMm doJ, gy¶m©Mm VoO, ànmVmMr AmË‘g‘n©Ud¥ËVr, {dX¶wbVoMr M§MbVm ¶m§Mm g‘Ýd¶ åhUOoM Vmê$ʶ!
PU
Vmê$ʶmMr EH$ ì¶m»¶m VoO, Vn Am{U VËnaVm Á¶mMo {R>H$mUr dmg H$aVmV, Ago ì¶p³V‘Ëd AgUo åhUOo Vmê$ʶ! ¶m à‘mUo
SA
Ho$br Amho. Vmê$ʶ H$Yr kmZoûdam§À¶m, {edmOrÀ¶m ê$nmV, Va H$Yr {ddoH$mZ§XÀ¶m ê$nmV ~KʶmV ¶oVo.
RE
AmOMr Vê$U {nT>r Ag§VwîQ> Amho, ˶m‘wio Vr {dÜd§gH$ H$m¶© H$aVo, Ago Amamon Zoh‘rM ˶m§À¶m da Ho$bo OmVo. na§Vw
AmË‘g§VwîQ>Vm ho Vmê$ʶmMo bjU ZmhrM. Vo dmY©³¶mMo bjU Amho. Vê$U hm Zoh‘rM Ag§VwîQ> AgVmo. Zìho VgmM Vmo Agbm
nm{hOo. AܶmË‘mbm g§ñH¥$V ^mfoV q^VrV H$m|Sy>Z R>odUmè¶m§{dê$Õ g§V kmZoûdam§Zr ~§S> Ho$bo. ¶m Ag§VmofmVyZM A‘¥VmVohr n¡Om
qOH$Umar kmZoûdar ‘hmamîQ´>mÀ¶m KamKamMo d¡^d ~Zbr. VgoM Vmê$ʶmV Wmoaë¶m ‘mYdamd noeì¶m§Zr ñdamÁ¶mÀ¶m T>mgiVm
&
S>mobmam gm§^mibm, Am{U ‘XZbmb qYJ«m, Mm’o$H$a ~§Yy, H$mÝhoao, ^JVqgJ, amOJwê$, gwIXod Am{U dra gmdaH$a ¶m§gma»¶m
{H$˶oH$ Xoe ^³Vm§Zr Vmê$ʶmVM ñdmV§Í¶mÀ¶m doXrda AmË‘~{bXmZ Ho$boV.
HS
ñdmV§Í¶ àmßVrZ§Va XoIrb ^maVr¶ OZVm AkmZ, Xm[aж, ~oH$mar ¶m§À¶m JV}VM am{hbr. OmVr, Y‘©, ^mfm, àm§V
¶m§À¶mVrb ^oX dmT>VM Jobo. åhUyZ ^maV EH$g§K amîQ´>mÀ¶m nXmg AOyZhr nyU©nUo nmoMbobm Zmhr. Amn‘Vb~r, ^«îQ>mMmar Aem
AT
amOH$maUr¶ 춳VtZr Vê$U{nT>rÀ¶m AmdoemMm ’$m¶Xm KoD$Z Amnbm S>md gmYbm, d dê$Z AmOMm Vê$U {dÜd§gH$ Amho Agm
{e³H$m ˶mÀ¶mda ‘mabm. e³¶ {VVH$m ˶m§À¶m X[aÐrMm ˶m§À¶m n¡emÀ¶m H$‘OmoarMm, ˶mÀ¶m ~oamoOJarMm ¶m à‘mUo ’$m¶Xm
KoD$Z Amnbr n¡emMr H$moR>mao ^aʶmgmR>r Vê$Um§MmM Cn¶moJ H$aVmV. ZmhrVa ˶m§À¶m EH$Q²>¶mMr H$m¶ ‘Ob Amho. à˶oH$ ZoVm
M
n¡emÀ¶m Omoamda Vê$U H$m¶©H$V} ¶m§Mm O‘md H$ê$Z ˶m§Zm bmbM XmIdyZ {Za{Zamù¶m ì¶gZmÀ¶m Amhmar KmbVmV, VodT²>¶m nwaVo
Vê$Um§Zmhr ~ao dmQ>Vo.
na§Vw Vê$U hm {dMma H$YrM H$arV Zmhr H$s ¶mV Am‘Mm H$moUVm ’$m¶Xm Amho. AmnU Va ~wS>Uma ho ˶m§À¶m bjmV ¶oV
Zmhr. ho H$moR>ma ^aUmao H$YrM Amnë¶m H$m¶©H$˶mªÀ¶m ^{dî¶mMm {dMma H$YrM H$arV Zmhr. ˶m§Mo H$m¶© AmQ>monbo H$s Vo ˶m§Zm
6 6
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
‘XV, ghH$m¶© Va gmoS>mM na§Vw gmYr AmoiIhr XmIdV ZmhrV. Voìhm Vê$Um§À¶m OmoemZo, e³VrZo ˶mMo H$m¶© g’$b Pmbo ho Vo
{dgê$Z OmVmV.
Vê$Um§Zr ¶m Xoe{dKmVH$ Zo˶m§nmygZ H$mogmo Xÿa am{hbo nm{hOo. ˶mÀ¶m H$m¶m©da Amnbr e³Vr, ¶w³Vr H$m åhUyZ Kmbdmdr.
ñdV§Í¶ ^maVmVrb Vê$Um§Zr EH$M Y‘© ‘mZbm nm{hOo, Vmo åhUOo amîQ´>Y‘©, Am{U ZmVo EH$M Omonmgbo nm{hOo Vo åhUOo ‘mZdVm
d ~§YwVm!
Y,
21) CVmè¶mÀ¶m ~m~VrV Imbrbn¡H$s H$moUVo {dYmZ A¶mo½¶ åhUVm ¶oB©b?
M
A) g§V kmZoídam§Zr àñWm{nV gËVo{dê$Õ ~§S> Ho$bo. ~) Vê$U Zoh‘r Aëng§VwîQ> Agmdm.
H$) ñdmV§Í¶àmßVrZ§Va ^maVmMr EH$g§K amîQ´>mÀ¶m {XeoZo dmQ>Mmb gwê$ Amho.
E
S>) H$mhr amOH$maUr ñdV…À¶m ñdmWm©gmR>r Vê$Um§Mm dmna H$ê$Z KoVmV.
AD
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) darbn¡H$s EH$hr n¶m©¶ ~amo~a Zmhr.
3) darb gd© n¶m©¶ ~amo~a 4) ’$³V A Am{U ~
AC
22) AmOMm Vê$U {dÜd§gH$ Amho Ago H$moUr R>a{dbo?
1) g‘mOmZo 2) àñWm{nV gËVoZo
IN 'S 3) {dMmad§Vm§Zr 4) ^«îQ> amOH$maʶm§Zr
ON WALE
NE G
23) darb CVmè¶mV gm§{JVboë¶m§n¡H$s amîQ´>r¶ H$V©ì¶ H$moUVr?
A) g‘mOgodoMm dgm KoUo. ~) amîQ´>Y‘© nmiUo.
AS DHA
H$) gwamÁ¶ AmUʶmgmR>r amOH$maUmV OmUo. S>) Zoh‘r ñdV…À¶m ’$m¶ÚmMm {dMma H$aUo.
1) ’$³V A, ~, H$ Am{U S> 2) ’$³V A Am{U ~
3) ’$³V ~, H$ Am{U S> 4) ’$³V A, ~ Am{U H$
IN
CH
24) amOH$maUr Vê$Um§À¶m H$moUH$moU˶m JmoîQ>tMm ñdV…À¶m ’$m¶ÚmgmR>r dmna H$ê$Z KoVmV?
PU
hX¶ {dH$mamn¶ªV AZoH$ àH$maMo AmOma hmoʶmMr e³¶Vm AgVo. ¶w{Zìh{g©Q>r Am°’$ H°${b’$mo{Z©¶mV Pmboë¶m EH$m Aä¶mgmV hr
~m~ g‘moa Ambobr Amho. ¶m Aä¶mgmZwgma gm‘m{OH$ ZH$mamË‘H$ g§^mfU earamVbr OiOi dmT>{dʶmg H$maUr^yV R>aVo.
M
Am{U ¶mMm n[aUm‘ åhUOo nwT>o earamda Vo n[aUm‘ {Xgy bmJVmV. ZH$mamË‘H$ {dMmam§À¶m ‘¡Ìr‘wio {Z‘m©U hmoUmè¶m ¶m
OiOirMm n[aUm‘ H$mbm§VamZ§ Z¡amí¶ Am{U H°$Ýga gma»¶m amoJm§V n[adV©Z hmoʶmV hmoVmo. ¶m Aä¶mg JQ>mV gh^mJr AgUmè¶m
ݶyamogm¶ÝQ>rñQ eobr ¶m§À¶m ‘Vo ¶m Aä¶mgmVyZ AmemdmXmgmaIr ‘mZ{gH$ pñWVr Am{U gm‘m{OH$ g§~§YmVyZ {Z‘m©U hmoUmè¶m
ñnYm©Ë‘H$ ^mdZoMm ËdMoImbr H$gm n[aUm‘ hmoVmo ho OmUʶmMm CX²Xoe hmoVm. ¶m Aä¶mgmgmR>r 122 Vê$U Am{U {ZamoJr
7 7
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
춳VtZm AmR> {Xdgm§gmR>r S>m¶ar {b{hʶmg gm§{JVbo hmoVo. ¶m S>m¶arV amoOÀ¶mamoO hmoUmè¶m gH$mamË‘H$ Am{U ZH$mamË‘H$
gm‘m{OH$ g§^mfUm‘wio ‘ZmV {Z‘m©U hmoUmè¶m ^mdZm Am{U ˶m‘wio hmoUmam emar[aH$ Ìmg Z‘yX H$aʶmg gm§{JVbm Jobm hmoVm.
ô¶m 춳VtZm ôX¶{dH$ma, {S>àoeZ Aem AmOmam§Mr nmûd©^y‘r AgUma Zmhr ¶mMr H$miOr KoʶmV Ambobr hmoVr. H$mhr {Xdgm§Zr
¶m§V gh^mJr 춳VtÀ¶m O~S¶mÀ¶m AmVë¶m ^mJmÀ¶m ÐdmMo Z‘wZo KoʶmV Ambo.
¶m gdm©VyZ ˶m ˶m 춳Vrda AgUmam VmU VnmgʶmV Ambm, JV AmR>dS²>¶mV Á¶m 춳Vr A{YH$ à‘mUmV ZH$mamË‘H$
Y,
{dMmam§À¶m gm{ZܶmV Amë¶m hmo˶m, ˶m§À¶m Z‘wݶmV B§Ý’$b‘|Q>ar à{WZm§M§ à‘mU Iyn A{YH$ AmT>ib§. ho BÝâb‘oeZ amoJOZH$
n[apñWVrV ‘hËdmMr ^y{‘H$m ~OmdV ho XoIrb Zm|Xdb Job§.
M
Alo ¶m§Zr ¶mMr {ZarjU Zm|XdVmZm åhQ>bo Amho {H$ ‘¡Ìr-ZmVr hr Am¶wî¶mV {VVH$sM ‘hËdmMr AmhoV {OVH$m H$r
E
Amhma, åhUyZM Omo {Z¶‘ Amhmambm bmJy hmoVmo, VmoM ‘¡Ìr Am{U ZmVr ¶mgmR>r bmJy hmoVmo. åhUyZM ‘Zmbm nmofH$ Aer ‘¡Ìr
AD
{ZdS>ʶmMm ehmUnUm hm {VVH$mM ‘hËdmMm Amho.
‘¡Ìr hr OrdZmMr Am¡fYr Amho, Vr gm§^miyZ hdr VodT>rM ñdrH$mamdr.
H$Yr H$Yr Amnbm gwÜXm J¡ag‘O hmoVmoM. gVV {‘Ì‘§S>itÀ¶m JamS²>¶mV ‘wbJm ’$ma AmZ§Xr {XgVmo. {‘Ì‘§S>itMm ghdmg
AC
åhUOo Y‘mb Am{U ‘m¡O‘Om ho gd©gmYmaU g‘rH$aU AmhoM. Aer ‘wbo VUmd a{hV AgVmV hm gwÕm Amnbm g‘O AgVmoM.
IN 'S
‘mÌ AbrH$S>o EH$m g§emoYZmV hr ~m~ MwH$sMr Agë¶mMo ñnîQ> Pmbo Amho. ¶m{df¶r A‘o[aHo$V EH$ gd}jU H$aʶmV Ambo.
ON WALE
˶mV gmoim hOmamhÿZ A[YH$ bmoH$m§Mm Aä¶mg Ho$bm Jobm. ¶mV gVV {‘Ì‘§S>it‘ܶo a‘‘mU hmoUmao bmoH$ OmñV A§V‘©wI Am{U
NE G
EH$mH$s d XþIr Agë¶mMo AmT>iyZ Ambo. EH$Q>o Agë¶mZo ˶m§À¶mV EH$H$s d CXmgr ^abobr AgVoM, na§Vw ’«|$S> gH©$b dmT>bo
åhUyZ gwImMr ì¶mßVr dmT>br Agm g§~§Yhr ˶mV OmoS>Vm ¶oV Zmhr.
AS DHA
H$) ‘¡Ìr hr AmhmamBVH$sM ‘hËdmMr Amho. S>) {ZñdmW© g§~§YmVyZ Or V¶ma hmoVo VrM Iar ‘¡Ìr.
PU
8 8
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
4) Amhma Am{U ‘¡Ìr ¶m XmoZ doJù¶mJmoîQ>r AgyZ AmhmamMm {Z¶‘ ‘¡Ìrbm bmJy hmoB©bM Ago Zmhr.
Y,
n[aÀN>oX H«$. 7 (àíZ H«$‘m§H$ 31 Vo 35)
M
g‘Vb à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo Q´>m§{PñQ>aMm AmH$ma bhmZ H$aʶmV ¶e {‘imë¶mZo EH$ Zdr H$ënZm ‘yV© ñdê$nmV AmUUo
E
e³¶ Pmbo. hr H$ënZm åhUOo darb à{H«$¶oMm Cn¶moJ H$ê$Z Ho$di Q´>m§qPñQ>a Z V¶ma H$aVm g§nyU© n[anWM V¶ma H$amdm. n[anWmV
AD
bmJUmao KQ>H$ åhUOo S>m¶moS>, Q´>m§{PñQ>a, amoY, Ym[aÌ (capacitor), Am{U ào[aVVm (inductance), ¶mVrb ào[aVVm
gmoS>ë¶mg BVa KQ>H$ g‘Vb à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo ~Z{dVm ¶oVmV, ¶m à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo EH$mM g§aMoZ‘ܶo n[anWmbm bmJUmao
gd© KQ>H$ EH$X‘ V¶ma H$aVm ¶oVmV. ho KQ>H$ nañnam§nmgyZ doJio H$aVm ¶oVo ZmhrV. ¶m‘wio AemàH$maMm Bbo³Q´>m°{ZH$ n[anW
AC
¶mo½¶àH$mao H$m¶© H$aV Zgë¶mg Vmo nyU© ’o$Hy$Z Úmdm bmJVmo. na§Vw ¶m‘wio {deof hm{Z hmoV Zmhr H$maU nyU© n[anWmMm AmH$ma
IN 'S
A{Ve¶ bhmZ AgVmo. CXmhaUmW© ¶m Zì¶m V§ÌmMm Cn¶moJ H$ê$Z 1 dJ© {‘. ‘r. joÌ’$imÀ¶m Am{U 0.25 {‘. ‘r. OmS>
ON WALE
{g{bH$m°ZÀ¶m MH$Vr‘ܶo 50 Vo 75 amoY, Q´>m§{PQ>a Am{U Ym[aÌ B. Bbo³Q´>m°{ZH$ KQ>H$ gm‘mdVm ¶oVmV, d VoWoM Amnmngm§V
NE G
¶Wm¶mo½¶ OmoS>bobo AgVmV. Aem n[anWmg g§H${bV n[anW (integrated Circuit) åhUVmV. 2-3 g|. ‘r. ì¶mgmÀ¶m Am{U
AYm© {‘. ‘r. OmS>rÀ¶m {g{bH$m°ZÀ¶m EH$m MH$Vr‘ܶo Ago eoH$S>mo H$mn (Chips) AgVmV. n«Ë¶oH$ H$mnmMr VnmgUr H$ê$Z Vmo
AS DHA
MH$Vr‘YyZ H$mnyZ H$mT>VmV. ˶mda ¶mo½¶ {R>H$mUr OmoS>Vmam (Conneting wires) ~gdyZ H$mn S>~r‘ܶo ~§X H$aVmV. S>~r‘YyZ
Ho$di Vmam ~mhoa Amboë¶m AgVmV. S>~r 1) 1 go. ‘r. ì¶mg, 0.5 go. ‘r. OmS> Am{U 2) 6 {‘. ‘r x> 3 {‘. ‘r. x >1 {‘.
‘r. Aem XmoZ àH$maÀ¶m AmH$mamV ¶oVo.
IN
g§H${bV n[anWmÀ¶m emoYmZo n[anW ~m§YVmZm AZoH$ KQ>H$ ~g{dUo Am{U S>mJ XoD$Z Vmam§Zr Vo OmoS>Zo ho gd© AZmdí¶H$
CH
Pmbo Amho. AY©dmhH$ gmYZm§da Vmn~XmMm nwîH$i n[aUm‘ hmoVmo nU ¶m n[anWmMm AmH$ma A{Ve¶ bhmZ Agë¶mZo ˶mMm Vmn
PU
gd©Ì EH$g‘mZ AgVmo {edm¶ ˶mÀ¶m dmnamgmR>r Aën {dÚwV e³Vr bmJV Agë¶mZo ˶mV D$î‘m {Z‘m©U hmoV Zmhr. ¶m gd©
SA
31) n[anWmV bmJUmao H$moUVo KQ>H$ g‘Vb à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo ~Z{dVm ¶oV Zmhr?
A) S>m¶moS> ~) ào[aVVm H$) Ym[aÌ S>) Q´>m§{PñQ>a B) amoY
1) ’$³V A, H$, S> Am{U B 2) ’$³V ~
&
32) Bbo³Q´>m°{ZH$ CnH$aUm§À¶m {dídgZr¶Vo‘ܶo ‘moR>r dmT> H$em‘wio {Z‘m©U Pmbr Amho?
A) g§H${bV n[anWmÀ¶m emoYmZo.
AT
~) n[anWmMm AmH$ma A{Ve¶ bhmZ Agë¶mZo ˶mMm Vmn gd©Ì EH$g‘mZ Agë¶m‘wio.
H$) g§H${bV n[anWmgmR>r bmJUmar {dÚwV e³Vr Aën Agë¶mZo ˶mV D$î‘m {Z‘m©U hmoV Zmhr.
S>) ¶mo½¶ {R>H$mUr OmoS>Vmam ~gdyZ H$mn S>~r‘ܶo ~§X Ho$ë¶m‘wio.
M
33) {g{bH$m°ZÀ¶m à˶oH$ H$mnmMr VnmgUr H$ê$Z Vmo MH$Vr‘YyZ H$mnyZ H$mT>VmV. ˶mda ¶mo½¶ {R>H$mUr OmoS>Vmam ~gdyZ H$mn
9 9
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
34) darb CVmè¶mbm AZwgê$Z A¶mo½¶ {dYmZo H$moUVr?
M
A) g‘Vb à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo ~Z{dbo g§aMZoVrb KQ>H$ doJio H$aVm ¶oVmV.
E
~) Bbo³Q´>m°{ZH$ n[anW H$m¶© H$aV Zgë¶mg ˶mVrb {d{eîQ> KQ>H$ ~XbyZ Vmo nwÝhm H$m¶©aV H$aVm ¶oVmo.
AD
H$) OmS> {g{bH$m°ZÀ¶m MH$Vr‘ܶo amoY, S>m¶moS>, Q´>m§{PñQ>a Am{U Ym[aÌ B. Bbo³Q´>m°{ZH$ KQ>H$ gm‘mdVm ¶oVmV
S>) Bbo³Q´>m°{ZH$ n[anW ¶mo½¶àH$mao H$m¶© H$aV Zgë¶mg Vmo nyU© n[anW ’o$Hy$Z Úmdm bmJVmo.
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) A Am{U ~
AC
3) ’$³V H$ Am{U S > 4) ’$³V A, H$ Am{U S>
IN 'S
ON WALE
35) g‘Vb à{H«$¶oÀ¶m gmhmæ¶mZo H$moU˶m JmoîQ>r e³¶ Pmë¶m AmhoV?
NE G
A) Q´>m§{PñQ>aMm AmH$ma bhmZ H$aʶmV ¶e Ambo Amho.
~) ¶m à{H«$¶oZo Ho$di Q´>m§{PñQ>a Z ~ZdVm g§nyU© n[anWM V¶ma H$aʶmV ¶e Ambo Amho.
AS DHA
H$) n[anWmV AZoH$ KQ>H$ ~g{dUo Am{U S>mJ XoD$Z Vmam§Zr OmoS>Uo AZmdí¶H$ Pmbo Amho.
S>) EH$mM g§aMZo‘ܶo bmJUmao gd© KQ>H$ EH$X‘ V¶ma H$aVm ¶oVmV.
1) ’$³V A, ~ Am{U H$ 2) A, ~
IN
PU
S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§Zm A{^àoV AgUmar Y‘©{ZanojVm H$moUVr, ¶mda g§gXoV MMm© hmoUo Amdí¶H hmoVo, na§Vw Vgo
RE
Pmbo Zmhr. CbQ> Hw$aKmoS>rÀ¶m amOH$maUmnm¶r Y‘©{ZanojVm ¶m eãXmVrb AmYw{ZH$ ‘mZdr ‘yë¶o gm‘m{OH$ d amOH$s¶ OrdZmVyZ
~mX R>a{dʶmMm à¶ËZ Pmbm, hr A˶§V IoXmMr d J§^ra ~m~ Amho.
Y‘©{ZanojVoMm H$moUVm AW© A{^àoV hmoVm, g§{dYmZmV ˶mMo à{V[~§~ {XgVo H$m, ho nmhUo ‘hËdmMo R>aVo. KQ>ZoVrb
Y‘©{ZanojVoMm eãXe… AWm©Mm H$sg H$mT>ʶmMm ~amM à¶ËZ Pmbm. ˶m‘mJMm CX²Xoe COoS>mV AmUbm Jobm Zmhr. ^maVmÀ¶m
&
ñdV§Ì amÁ¶KQ>ZoÀ¶m {Z{‘©VrgmR>r KQ>Zm g{‘Vr JR>rV H$aʶmV Ambr. 9 {S>g|~a 1946 amoOr g{‘VrMr n{hbr ~¡R>H$ ^abr.
˶mV n§{S>V Odmhabmb Zohê$ ¶m§Zr ^mdr KQ>ZoMo ܶo¶ d C{X²XîQ>¶o H$moUVr Agm R>amd ‘m§S>bm. ^maV EH$ ñdV§Ì , gmd©^m¡‘ amîQ´>
HS
Amho, gdmªZm gm‘m{OH$, Am{W©H$, amOH$s¶ ݶm¶ {Xbm OmB©b, A{^ì¶p³VñdmV§Í¶mÀ¶m ‘yb^yV A{YH$mamMr h‘r XoUmam hm R>amd
hmoVm. KQ>ZoÀ¶m ‘gwXm g{‘VrMo Aܶj ¶m Zm˶mZo S>m°. Am§~oS>H$a ¶m§Zr 21 ’o$~«wdmar 1948 amoOr g{‘Vrbm KQ>ZoMm ‘gwXm gmXa
AT
Ho$bm. ˶mV ˶m§Zr ܶo¶ d CX²XoemÀ¶m R>amdmV EH$m eãXm§Mr ^a KmVbr. Vmo eãX hmoVm ~§Yw^md.
˶mda ^mî¶ H$aVmZm ~m~mgmho~ åhUmbo hmoVo, H$s AmO H$Yr Zìho BVH$s ^maVr¶ g‘mOmV ^«mV¥^md ê$O{dʶmMr JaO
Amho. ˶mbm nmûd©^y‘r hmoVr. ^maV ñdV§Ì Pmbm, Var Y‘m©À¶m Zmdmda AI§S> ^maVmMr Pmbobr ’$miUr, ‘mUgoM ‘mUgm§Mr
M
Pmbobr d¡ar, H$Îmbr Am{U a³VnmV. ^maVmV AZoH$ Y‘©, OmVr AmhoV, ¶mMr H$ënZm ~m~mgmho~m§Zm hmoVr. d¡¶p³VH$ OrdZmV
Y‘m©MaUmMm Hw$R>ohr ˶m§Zr g§H$moM hmoD$ {Xbm Zmhr. ‘mÌ emgZ ì¶dñWonmgyZ Y‘© AbJ Agbm nm{hOo, ¶mMrhr VaVyX Ho$br.
amîQ´>VtZr na‘oûdambm, Aëbmbm ñ‘ê$Z enW ¿¶mdr H$s KoD$ Z¶o, Agm Ib KQ>Zm g{‘VrV Pmbm. ˶m doir amîQ´>nVtZr
Z¡{VH$Vobm ñ‘ê$Z enW ¿¶mdr. Aer gyMZm ˶m§Zr ‘m§S>br. AZwÀN>oX 28 1) Zwgma {ejUmnmgyZ ^maVmVrb Y‘©ì¶dñWm hr emofU
1 0 10
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
ì¶dñWm Amho. ‘mUgm-‘mUgm§‘ܶo ^oX^md H$aUmar Amho, åhUyZ KQ>ZoV Y‘©ñdmV§Í¶mMm nwañH$ma H$obm Agbm, Var Y‘m©gmR>r
‘mUyg H$s ‘mUgmgmR>r Y‘© Agm àíZ ˶m§Zr ^maVr¶ g‘mOì¶dñWm d g‘mOYw[aUm§g‘moa R>odbm. nwT>o S>m°. Am§~oS>H$a Y‘© d amÁ¶mMr
’$maH$V ¶m Y‘©{ZanojVoÀ¶m ê$T> AWm©À¶m AmUIr nbrH$S>o OmVmZm {XgVmV. bmoH$m§H$Sy>Z, bmoH$m§gmR>r bmoH$m§Mo amÁ¶ åhUOo
bmoH$emhr, hr bmoH$emhrMr ê$T> ì¶m»¶m ˶mÁ¶ R>a{dVmV Am{U bmoH$m§À¶m gm‘m{OH$ d Am{W©H$ OrdZmV a³V{dhrZ ‘mJm©Zo
H«$m§{VH$maH$ ~Xb KS>dyZ AmUUmar emgZ ì¶dñWm åhUOo bmoH$emhr Aer Zdr d AmYw{ZH$ ¶wJmer gwg§JV Aer ì¶m»¶m
Y,
H$aVmV.
M
36) darb CVmè¶mbm AZwgê$Z ¶mo½¶ {dYmZo H$moUVr?
E
A) S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§Zr {X. 21 ’o$~«wdmar 1948 amoOr KQ>Zm g{‘VrMo Aܶj åhUyZ KQ>ZoMm ‘gyXm gmXa Ho$bm.
AD
~) A{^춳VrñdmV§Í¶mÀ¶m ‘yb^yV A{YH$mamMr h‘r XoUma R>amd n§. Odmhabmb Zohê$ ¶m§Zr ‘m§S>bm.
H$) emgZì¶dñWonmgyZ Y‘© doJim AgʶmMr VaVyX 1935 À¶m H$m¶ÚmÝd¶o Ho$br Jobr hmoVr.
S>) {ejU Y‘m©nmgyZ doJim AgʶmMr VaVyX Amnë¶m amÁ¶KQ>ZoV Z‘yX Amho.
AC
1) ’$³V A, H$ Am{U S> 2) A, ~ Am{U H$>
3) ~, H$ Am{U S> IN 'S 4) ’$³V ~ Am{U S>
ON WALE
NE G
37) S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§Zr ܶo¶ d CX²Xoem§À¶m R>amdmV H$moUH$moU˶m eãXm§Mr ^a KmVbr?
A) ñdmV§Í¶ ~) g‘Vm H$) ~§Yw^md S>) ݶm¶
AS DHA
38) VËH$mbrZ ^maVr¶ Y‘©ì¶dñWoMr H$moUVr d¡{eîQ>¶o darb CVmè¶mV Ambobr AmhoV?
IN
1) A, ~, H$ 2) ’$³V A Am{U H$
PU
39) darb CVmè¶mbm AZwgê$Z S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§~X²Xb ¶mo½¶ Agbobr {dYmZo H$moUVr?
A) ˶m§Zr OmVrda AmYm[aV AmajUmgmR>r AmJ«h Yabm hmoVm.
~) d¡¶p³VH$ OrdZmV Y‘m©MaUmMm Hw$R>ohr ˶m§Zr g§H$moM hmoD$ {Xbm Zmhr.
H$) amîQ´>nVtZr Z¡{VH$Vobm ñ‘ê$Z enW ¿¶mdr Aer gyMZm ˶m§Zr ‘m§S>br.
&
S>) S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$a ¶m§Zm bmoH$emhrMr ê$T> ì¶m»¶m ‘mݶ hmoVr.
1) A, ~ Am{U H$> 2) ’$³V ~ Am{U H$
HS
H$) bmoH$m§À¶m gm‘m{OH$ d Am{W©H$ OrdZmV a³V{dhrZ ‘mJm©Zo H«$m§{VH$maH$ ~Xb KS>dyZ AmUUmar emgZ
ì¶dñWm åhUOo bmoH$emhr Aer Zdr d AmYw{ZH$ ¶wJmer gwg§JV Aer ì¶m»¶m S>m°. Am§~oS>H$am§Zr Ho$br.
S>) S>m°. ~m~mgmho~ Am§~oS>H$am§Zm A{^àoV AgUmar Y‘©{ZanojVm H$moUVr, ¶mda g§gXoV MMm© Pmbr.
1) ’$³V A Am{U H$ 2) A, ~ Am{U H$>
1 1 11
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
H$Om©À¶m dgwbrbm ‘m’$s Xoʶm~m~V amOH$s¶ nmVirda KmofUm Ho$ë¶m OmVmV, Zmhr Va H$O©‘m’$sgmR>r AmH«$‘H$ Midir, ~§X,
g§n ¶mM§ h˶ma eoVH$ar dJm©H$Sy>Z Cngb§ OmV§. hoM KS>VmZm {XgV§ Vo {H$‘mZ h‘r^mdm§À¶m ~m~VrV! eoV‘mbmbm {H$’$m¶Vera
M
‘mo~Xbm {‘imdm, ¶mgmR>r h‘r^md dmT>dV amhʶmMm X~md emgZg§ñWoda dmT>V amhVmo. h‘r^md dmT>dbo, H$s eoVH$ar gmh{OH$M
E
˶m nrH$mÀ¶m bmJdS>rH$S>§ diVmV. ‘J g§~§{YV nrH$mM§ CËnmXZ ^aKmog hmoV§. gmh{OH$M§, Iwë¶m ~mOmamVbo ^md KgaVmV. ‘J
AD
Omhra Ho$boë¶m h‘r^mdmZ§ Vmo ‘mb IaoXr H$aʶmgmR>r nwÝhm gaH$maMo XadmOo R>moR>mdbo OmVmV! ho gJi§M H$iʶmÀ¶m nbrH$S>§
OmV§ Amho. nwaogm Am{U doioda H$O©nwadR>m Z hmoU§ ho eoVrÀ¶m Hw§${R>V {dH$mgmM§ EH$ ‘w»¶ H$maU ‘mZb§ OmV§ Am{U ˶mM eoVrbm
nwadbobr H$O© ’o$S>ʶmMr eoVH$ar dJm©Mr VmH$X IMbobr AgVo. bmJdS>rÀ¶m h§‘mJmnydu Amnmnë¶m O{‘ZrdaMr nrH$nÕVr
AC
{ZpíMV H$aʶmg§X^m©V eoVH$è¶mbm H$mhr EH$ {Xem XmIdUma§ gmYZ åhUyZ AmnU h‘r^mdm§H$S>§ ~{KVb§ nm{hOo.
IN 'S
eoVrgh EH§$XaM eoVrnyaH$ CÚmoJm§À¶m J«m‘rU AW©H$maUmMr H$m¶©j‘Vm C§MmdUmè¶m nm¶m^yV godmgw{dY§mÀ¶m nwadR²>¶mgmR>r
ON WALE
AgUmè¶m gaH$mar Jw§VdUwH$sMm AmQ>V Mmbbobm nmQ>, J«m‘rU ^mJmVë¶m {~JaeoVr CÚmoJY§ÚmMm ‘§Xmdbobm {dñVma, eoVrda
NE G
Agbobm A{V[a³V ‘Zwî¶~imMm ~moOm. eoVr‘Yrb CX§S> Nw>nr ~oamoOJmar, Xa eoVH$ar Hw$Qw>§~mnmer Agboë¶m bmJU joÌmM§ gVV
AmH«$gV Mmbbob§ gamgar AmH$ma‘mZ, Anwa§ qgMZ, eoVH$è¶m§À¶m JaOm§er g§dmX hanbob§ eoVr{df¶H$ g§emoYZ Aem gma»¶m
AS DHA
AZoH$mZoH$ "ñQ´>³Mab' g‘ñ¶m§Mm {diIm eoVr Am{U eoVH$è¶m§Zm nS>bobm Amho. "nr hiX Am{U hmo Jmoar' ¶m YVudarb
H$moU˶mhr àH$maÀ¶m WmVya‘mVya Am{U {ZIi VmËH$mbrZ Cnm¶m§Zr hm {diIm g¡b hmoʶmÀ¶m e³¶Vm gwVam‘ ZmhrV. H$O©‘m’$s
hm Cnm¶ ‘moS>Vmo Vmo Zo‘H$m ¶mM JQ>mV.
IN
eoVrM§ CËnmXZ MH«$M Ag§ Amho, H$s gwJrÀ¶m h§Jm‘mV gJimM eoV‘mb EH$X‘ ~mOmamV YS>H$Vmo Am{U ^md H$mogiVmV.
CH
amoI aH$‘oMr {ZH$S> AgUmè¶m bhmZ Am{U ‘ܶ‘ ^yYmaH$ eoVH$è¶m§nmer Wm§~m¶bm doiM ZgVmo. ¶m hV~bVoMm bm^
PU
~mOmanoR>r¶ AW©ì¶dñWm CR>dVo Am{U eoVH$è¶mMr pñWVr {~H$Q> hmoVo. EH$sH$S>§ eoVrMr CËnmXH$Vm gamgarZ§ C§MmdV amhʶmgmR>r
SA
eoVr‘Yë¶m Zdg§emoYZbm MmbZm XoU§, JmoXm‘§, erVJ¥h§ ¶m§gma»¶m gmR>dUj‘Vm§Mr {Z{‘©Vr J«m‘rU ^mJm§V H$aV amhU§,
RE
eoV‘mbmdarb à{H«$¶m CÚmoJm§À¶m dmT>rgmR>r nm¶m^yV godmg[wdYm§Mm Omi§ J«m‘rU ^mJmV gÁO ~ZdU§ ¶mgmaIo ~hþ{dY à¶ËZ
gVV H$aV amhʶmZ§M eoVr Am{U eoVH$ar ¶mM§ gܶmM§ ZîQ>¶M© Xÿa hmoʶmMo ‘mJ© àeñV ~ZV OmVrb. ˶mgmR>r AmO JaO Amho
Vr gaH$mar Jw§VdUyH$sÀ¶m X‘Xma B§Oo³eZMr!
&
41) CVmè¶mV CëboI Ho$ë¶mà‘mUo H$moUH$moU˶m ñQ´>³Mab g‘ñ¶m§Mm {diIm eoVrbm nS>bobm Amho?
A) qgMZmMm A^md. ~) eoVH$è¶m§À¶m JaOm§er gwg§JV eoVr{df¶H$ g§emoYZ.
HS
42) eoVrÀ¶m {dH$mgmgmR>r H$m¶‘ñdê$nr Am{U emídV Agm H$moUVm Cnm¶ gm§JʶmV Ambm Amho?
1) H$O©‘m’$s 2) h‘r^md
3) eoVr joÌmV gaH$mar Jw§VdUyH$ 4) eoVrgmoSy>Z eoVrnyaH$ CÚmoJm‘ܶo bmoH$g§»¶oMo ñWbm§Va
1 2 12
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
A) eoVH$ar ˶m {nH$mÀ¶m bmJdS>rH$S>§ diVmV. ~) g§~§{YV nrH$mM§ CËnmXZ ^aKmog hmoVo.
H$) Iwë¶m ~mOmanoR>oVrb ˶m nrH$mMo ^md dYmaVmV. S>) ñWm{ZH$ ~mOmanoR>o‘ܶo g‘Vmob {Z‘m©U hmoVo.
1) A Am{U ~ 2) A, ~ Am{U H$ 3) A> Am{U S> 4) A, ~, H$ Am{U S
>
44) eoVr Am{U eoVH$ar ¶m§Mo ZîQ>M¶© Xÿa hmoʶmgmR>r H$moUVo Cnm¶ gm§JʶmV Ambo AmhoV?
Y,
A) gmR>dUj‘Vm§Mr {Z{‘©Vr J«m‘rU ^mJmV H$aUo. ~) eoVr‘Yë¶m Zdg§emoYZmbm MmbZm XoUo.
H$) à{H«$¶m CÚmoJm§À¶m dmT>rgmR>r nm¶m^yV gmo¶rgw{dYm§Mo Omio {Z‘m©U H$aUo.
M
S>) eoVrjoÌm‘ܶo gaH$mar Jw§VdUyH$sbm MmbZm XoUo.
E
1) ~, H$ Am{U S> 2) A, ~ Am{U H$
AD
3) ~ Am{U H$ 4) A, ~, H$ Am{U S>
45) CVmè¶mV Amboë¶m "nr hiX Am{U hmo Jmoar' ¶m YVudarb Cnm¶ åhUOo H$m¶?
AC
A) VËH$mbrZ Am{U WmVwa‘mVwa Ago Cnm¶.
IN 'S
~) eoVrÀ¶m emídV {dH$mgmgmR>r H$aʶmV ¶oUmao Cnm¶.
ON WALE
H$) VmËnwaVo d doi ‘mê$Z ZoʶmgmR>r Ho$bobo Cnm¶.
NE G
S>) eoVrgmR>r Agbobr H$O©‘m’$s ¶m àH$mamV ‘moS>Vo.
1) A Am{U ~ 2) A, H$ Am{U S>>
AS DHA
August 2013 witnessed a new chapter in Jai's life. This obsessed behemoth in a search for a
CH
mate traversed a distance of incredible 130 kms. A journey that is extraordinary for these highly
PU
territorial animals. Defying all odds he crossed forests, highways, villages and even a river. He left
SA
Nagzira, making his way through New Nagzira moved on to Kisanpur and then Kardi. He spent a few
RE
days around and then continued on to Kesalwada, follwoed by Koka. He crossed NH6 between bhandara
and Sakoli. He swam across Vainganga river, finally reaching Paoni range of Umred Karhadla. During
his journey he made everyone wonder where will this lead him to and why is he doing this, But no one
could ever know what was brewing in his mind. Whatever it was, it made him famous.
&
Umred, a new world and new challenges. Umred Karhandla was ruled by two dominant resi-
dent males when Jai arrived. Their regin was unchllenged...till now. But with the arrival of a new
HS
tiger signs of the territorial fights seemed inevitable. Jai intially kept his distance from the resi-
dent males. Every passing day made Jai more and more confident. In a few day his roars echoed in
the forest, hiw claw marks could be spotted on trees and his pugmarks trailed across the roads. No
AT
fights followed, no offencse or resistance by the resident males. The throne of Umred was handed
over to Jai with submissive exit by the previous rulers. Umred was now Jai's to rule.
M
In the upcoming years Jai had four mates and produced 11 off-springs. As assumed there
might be some more cubs that Jai fathered from unknown wandering females. His first mate was
the well known tigress "Chandi". Four cubs from her first litter i.e. 3 males "Bahu", "Bali", "Jaichand",
and one females cub "Barkha", "jaichand", was the first cub and named after his parents "Jai" and
"Chandi", "Bahu", "Bali", being the sons of their powerful father, derived their names from a hit
1 3 13
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
movie "Bahubali".
In 2014 Jai shared his time with one the most beautiful tigress of the park T6 "Fairy". They
had two handsome cubs "Bittu" and "Srinivas" (T10). Shrinivas truly inherited his father's genes. He
kept Jai's legend alive when on a journey of his own in search of a mate...300 kms (Though a few
weeks later he came back home).
Y,
46) From above passage give correct statement about JAI is....
M
a) Jai defeted other tigers in massive fight.
b) before Jai arrival Umred Karhandla was rules by tiger named Srinivas.
E
c) Jai travels from nagzira to Umred in a single day.
AD
d) Jai's Cub's derived their names from a hit movie's "Bahubali".
1) All the above statement are correct
2) All the above statement are correct except b
AC
3) Only d is correct 4) All the above statements are wrong
IN 'S
ON WALE
47) Jai left Nagzira..........? NE G
1) For food and shelter. 2) To claim other territory.
3) In search for a mate. 4) To meet his first mate Chandi.
AS DHA
50) Which of the following is true regarding Jai's journey towards Umred Karhandla?
Statements:
A) During his journey he spend few days around Kardi.
HS
51) EH$m gm§Ho${VH$ ^mfoV 'very well earned respect' `mgmR>r 'fo mi la gu',
'respect is always earned' `mgmR>r 'de gu mi bm',
'well being is essential' `mgmR>r 'bm hr la xf', Am{U 'earned money being best' `mgmR>r 'zt qs mi xf',
1 4 14
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
AB A hm B noúmm _moR>m qH$dm g_mZhr Zmhr.
AB A hm B noúmm chmZ qH$dm _moR>m Zmhr.
M
A#B A hm B noúmm _moR>m Zmhr.
E
A@B A hm B noúmm chmZ qH$dm g_mZ Zmhr.
AD
`m _m{hVrdê$Z Imcrc àíZmMo CÎma Úm.
{dYmZ : P#Q ; QR ; RS
{ZîH$f© : I) S@P II) PR
AC
1) \$º$ I `mo½` 2) \$ŠV II `mo½` 3) I d II `mo½` 4) XmoÝhr A`mo½`
IN 'S
ON WALE
53) {dYmZo : A) H$mhr AÞ JmoS> Amho. B) H$mhr AÞ I_§J Amho.
NE G
{ZîH$f© : I) gd© AÞ EH$Va JmoS> qH$dm I_§J Amho. II) H$mhr {_R>mB© A§~Q> AgVmV.
1) \$º$ I `mo½` 2) \$º$ II `mo½` 3) I Am{U II XmoÝhr `mo½` 4) Z I Z II
AS DHA
54) A, B, C, D, E, F, G, H Am{U I hr ZD$ Kao AmhoV. C ho Ka B À¶m nyd}H$S>o 2 km da Amho. A ho B À¶m CÎmaoH$S>o
1 km A§Vamda Amho Am{U H ho A À¶m X{úmUoH$S>o 2 km A§Vamda Amho. G ho H À¶m npíM‘ocm 1 km A§Vamda
IN
Amho. D ho G À¶m nyd}H$S>o 3 km A§Vamda Amho. F ho G À¶m CÎmaocm 2 km A§Vamda Amho. I ho B d C À¶m ‘ܶo
Amho; Va E ho H Am{U D À¶m ‘ܶo Amho. Va, E Am{U I ¶m§À¶m‘Yrc A§Va {H$Vr?
CH
PU
1) 1 km 2) 2 km 3) 3 km 4) 4 km
SA
RE
56 ) X, Y Am{U Z ho VrZ J{UVmMo ³cmgog AmhoV. ˶m à˶oH$ ³cmg ‘ܶo EH$ Q>oñQ> KoʶmV Amcr V|ìhm X ³cmgcm gamgar
‘mH©$ 83 nS>co, Y ³cmgcm 76 Am{U Z ³cmgcm gamgar 85 ‘mH©$ nS>co VgoM X Am{U Y XmoKm§Zm {‘iyZ gamgar 79
AT
‘mH©$ d Y Am{U Z ¶m XmoÝhr ³cmgcm {‘iyZ 81 ‘mH©$ nS>co Va X, Y, Z ¶m {VÝhr ³cmgMo EH${ÌV gamgar ‘m³g© {H$Vr?
1) 81.5 2) 80.5 3) 83 4) 78
M
57) Oa, + cm åhUco, cm + åhUco, x cm - åhUco, - cm xåhUco Va, nwT>rcn¡H$s H$moUVo g‘rH$aU ¶mo½¶ Amho?
1) 30 + 5 - 10 4 x 5 = 49 2) 20 + 4 - 14 7 x 3 = 74
3) 30 + 5 + 4 - 10 x 5 = 23 4) 20 4 + 14 - 7 x 3 = 47
1 5 15
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
58 ) A cm EH$ H$m‘ nyU© H$aʶmgmR>r 18 {Xdg cmJVmV. Va B cm Vo H$m‘ nyU© H$aʶmgmR>r 24 {Xdg cmJVmV. XmoKm§Zr
EH$Ì H$m‘mg gwadmV Ho$cr nU H$m‘ g§nʶmÀ¶m 6 {Xdg AmYr B Vo H$m‘ gmoSy>Z Jocm Va B Zo Vo H$m‘ gmoSy>Z Omʶmnydu
A gmo~V {H$Vr {Xdg H$m‘ Ho$co?
2 6 1 1
1) 10 2) 6 3) 11 4) 8
7 7 9 3
Y,
59 ) EH$m ì¶dgm¶mV EHy$U 88000 ê$. Z’$m Pmcm. Va ˶mV Jw§VdUyH$ Ho$coë¶m A, ~ d H$ ¶m§Zm Vmo Z’$m 2:4:5 ¶m à‘mUmV
M
XoʶmV Amcm. ˶mVrc "~' Mm Z’$m {H$Vr ê$n¶o?
1) 16000 ê$ 2) 32000 ê$ 3) 40,000 ê$ 4) 23000 ê$
E
60 ) EH$m eoVm‘ܶo H$mhr H$m|~S>çm Am{U H$mhr åh¡er Cä¶m AmhoV. ˶m§À¶m S>mo³¶m§Mr EHy$U g§»¶m 34 Amho VgoM ˶m§À¶m
AD
nm¶m§Mr EHy$U g§»¶m 106 Amho Va ˶m eoVm‘ܶo EHy$U H$m|~S>çm d åh¡er {H$Vr AmhoV?
1) 15 d 19 2) 22 d 13 3) 17 d 12 4) 21 d 10
AC
61) 24
6 35 ?
IN 'S
ON WALE
2 12 32
NE G
1 6 16
AS DHA
1) 80 2) 85 3) 91 4) 96
62)
IN
25 25 25 49
CH
PU
SA
100 6 100 25 5 81 25 4 25 36 ? 9
RE
25 36 25 16
1) 2 2) 3 3) 4 4) 5
&
1) 61 2) 51 3) 43 4) 52
64) P, Q, R, S Am{U T ho M¡ÝZB©, H$mocH$Îmm, {Xëcr, ~§o§Jcmoa Am{U h¡Ðm~mX ¶m nmM doJdoJù¶m {R>H$mUr àdmg H$aÊ`mgmR>r
AT
~g, Q>o´Z, {d_mZ, H$ma Am{U ~moQ> ¶m§Mm dmna H$aVmV. ¶m§Mm àdmg ‘w§~B© ¶m {R>H$mUmdê$Z gwê$ hmoVmo.
I) {XëcrdéZ àdmg H$aUmè¶m 춳VrZo ~moQMm> dmna Ho$cm Zmhr.
II) R hr 춳Vr H$maZo ~o§Jcmoa d Q hr 춳Vr {d‘mZmZo H$mocH$ζmcm Jocr.
M
1 6 16
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
65 ) {dYmZ : _mÝgyZÀ`m doir àË`oH$ dfu ehamVrb ~hþVoH$ añË`m§Mr pñWVr Iam~ hmoVo Ë`m_wio àdmem§Zm _moR>r g_ñ`m CX²^dVo.
H¥$Vrg§M :
(I) añVo Xþê$ñVrMo ^{dî`mVrb H$ama nwa{dV AgVmZm ZmJ[aH$ _§S>im§Zr H$ama pñdH$maÊmmè`m§gmR>r EH$ ^mar X§S> IQ>bm R>admdm.
(II) ehamÀ`m añË`m§À`m XoI^mbrMr O~m~Xmar Agboë`m ZmJar A{YH$mè`m§Zr àË`oH$ dfu añË`m§Mr pñWVr H$m Iam~
hmoVo ho gdmªZm g_OmdyZ gm§JUo Amdí`H$ Amho.
Y,
(III) gm_mÝ` bmoH$m§Zr _mÝgyZÀ`m Xaå`mZ Amnbr dmhZo Kam~mhoa H$mT>Uo (añË`m§da AmUUo) Q>mibo nm{hOo.
M
1) \$º$ (I) AZwgê$U Amho. 2) \$º$ (II) AZwgê$U Amho.
3) (I) Am{U (II) AZwgéU AmhoV. 4) (II) Am{U (III) AZwgê$U AmhoV.
E
66 ) EH$m KS>çmù`mV 10 : 30 dmOco AmhoV. Oa {_{ZQ> H$mQ>m Ë`mdoir nyd© {Xem Xe©dV Agoc Va Vmg H$mQ>çmMr {Xem H$moUVr?
AD
1) CÎma 2) B©emÝ` 3) Z¡F$Ë` 4) dm`ì`
67) AmO a{ddma Amho Va nadmZ§Va 27 ì`m {Xder H$m¶ dma ¶oB©c?
AC
1) a{ddma 2) gmo‘dma 3) ‘§Jidma 4) ewH«$dma
IN 'S
68 ) nwT>o ñV§^ I _Ü`o H$mhr eãX {Xcoco AgyZ ñV§^ II _Ü`o Ë`m§Mo g§Ho$V XoÊ`mV Amcoco AmhoV. VgoM Ë`m§À`m OmoS>çm cmdcoë`m
ON WALE
AgVrc {H$§dm ZgVrc Va Ë`m§À`m `mo½` OmoS>çm OwidyZ àË`oH$ eãXmVrc Aúmam§gmR>r H$moUVm g§Ho$V dmnaÊ`mV Amcocm
NE G
Amho Vo AmoiIm Am{U Ë`mdê$Z Ë`mImcr {dMmacoë`m àíZmMo CÎma Úm.
ñV§^ I ñV§^ II
AS DHA
1) TAPE A) moij
2) COUP B) Ihhpok
3) TIE C) nls
IN
4) ROTATE D) nhpk
5) SAY E) nkpl
CH
6) TREAT F) msr
PU
SA
7) YEAR G) khlph
8) SIP H) hrp
RE
9) TYRE I) pmlh
POSSESS = ?
1) msoopoo 2) mosspss 3) porrprr 4) mpiioii
&
69 ) ‘wcm§À¶m EH$m am§JoV A‘Z S>mdrH$Sy>Z 16 dm Am{U {ddoH$ hm COdrH$Sy>Z 18 dm Amho. JJZ hm A‘ZnmgyZ COdrH$S>o
11 dm Am{U {ddoH$ nmgyZ COdrH$S>o 3 am Amho Va ˶m am§JoV EHy$U {H$Vr ‘wco AmhoV?
HS
1 7 17
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
73 ) EH$m Mm¡agmMm H$U© 6 2 go_r Agob Va Ë`m Mm¡agmMo joÌ\$i {H$Vr Agob?
1) 24 Mm¡go_r 2) 6 Mm¡go_r 3) 36 Mm¡go_r 4) 42 Mm¡go_r
M
74) Oa, 2x-1 + 2x+1 = 40 Va x Mr qH$‘V {H$Vr?
E
1) 4 2) 8 3) 2 4) 6
AD
75) nwT>rb KZmH¥$VrnmgyZ nwÝhm KZ V`ma Ho$bm AgVm H$moUË`m AmH¥$Ë`m V`ma hmoVrb Vo AmoiIm?
AC
F
A E IN 'S
ON WALE
B
C D
NE G
F F E D
AS DHA
B E E D B C E A
PU
76) EH$ d¥Õ Am{U {ZamYma ‘{hbm añ˶mÀ¶m ~mOybm ’w$bo {dHy$Z Amnbm CXa{Zdm©h H$aVo. Aem n[apñWVrVhr Vr H$m¶‘
SA
AmZ§Xr d CËgmhr AgVo. Vwåhr Cn{Oëhm{YH$mar AmhmV.Vwåhr ñdV: ˶m AmOtH$Sy>Z ’w$bo {dH$V KoVm. {Oëhm{YH$mè¶m§Zr
RE
Vmo ^mJ A{VH«$‘U‘wº$ H$aʶmMr KmofUm Ho$br Amho. Am{U Vwåhmbm bdH$amV bdH$a gd© AZm{YH¥$V ~m§YH$m‘o
nmS>ʶmMm AmXoe XoʶmV Ambm Amho. Vr d¥ÜX AmOr Aghm¶nUo Vw‘À¶mg‘moa {dZ§Vr H$aV Amho. ñWm{ZH$ bmoH$hr
Vwåhmbm AmOrbm gwQ> XoʶmMr {dZ§Vr H$aV AmhoV. Aem n[apñWVrV Vwåhr H$m¶ H$amb?
&
1) ˶m d¥ÜX ‘{hbobm ’o$ardmbm joÌm‘ܶo {Z¶‘mZwgma XþH$mZ {‘idyZ Xoʶmg ‘XV H$amb, na§Vw {VMo gܶmMo AZm{YH¥$V
XþH$mZ {Z¶‘mZwgma nmS>mb
HS
2) darð>m§Mm AmXoem Zwgma {Z¶‘m§Mo nmbZ H$arV {VMo XþH$mZ O‘rZXmoñV H$amb.
3) d¥ÜXoÀ¶m Aghm¶VoH$S>o ~KyZ Am{U OZ^mdZoMm AmXa H$éZ ˶m ‘{hboMo XþH$mZ gmoSy>Z BVa gd© XþH$mZo nmS>mb.
4) VmËnwaVo ˶m ^mJmV A{VH«$‘UmMr H$madmB© Q>miyZ BVa ^mJm§da Amnbo bj H|$ÐrV H$amb.
AT
77) Vwåhr EH$m JmdmMo gan§M AmhmV. Vw‘À¶m JmdmV EH$ gaH$mar àmW{‘H$ emim Amho. emioV hOa amhUmè¶m ‘wbm§gmR>r
M
‘ܶmÝh ^moOZ {Xbo OmVo. emioÀ¶m ‘w»¶mܶmnH$m§Zr EH$ ñd¶§nmH$s Zo‘bm Amho. Á¶m jUr emioVrb ‘wbm§À¶m nmbH$m§Zm
g‘Obo H$s Vmo X{bV Amho. {Zåå¶mnojm OmñV ‘wbm§À¶m nmbH$m§Zr ˶m§À¶m nmë¶m§Zm ‘ܶmÝh ^moOZ Koʶmg ‘‚mmd Ho$bm
Amho. ˶m‘wio emioVrb ‘wbm§Mr CnpñWVr bjUr¶ à‘mUmV KQ>bobr Amho. n[aUm‘r emim ~§X nS>ʶmMr e³¶Vm Amho.
Aem n[apñWVrV Vwåhr H$m¶ H$amb ?
1) Añn¥í¶Vm Am{U OmVr nmVtMm {df¶ Agë¶mZo Xþb©j H$amb H$maU Cƒ OmVrÀ¶m åhUdë¶m OmUmè¶m bmoH$m§À¶m
1 8 18
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
78) Vwåhr {OëømMo {Oëhm{YH$mar AmhmV. Vê$U _wbm§Mo ì`gZmYrZVoH$S>o à_mU dmT>V Mmbbo Amho. Am{U Ë`m§Mo ^{dî`
M
A§YmamH$S>o dmQ>Mmb H$arV Amho. ì`gZm{YZVo_wio JwÝhoJmarMo à_mU dmT>bo Amho, Aem àH$maÀ`m Vw_À`mH$S>o VH«$mar
E
Amë`m AmhoV. Aem n[apñWVr_Ü`o Ë`m§Zm `mo½` _mJm©da AmUÊ`mgmR>r H$m` Vwåhr-
AD
1) gaH$maÀ`m {d{dY `wdm `moOZm§_Ü`o {dYo`H$ H$m_m§_Ü`o gh^mJr hmoÊ`mg ghmæ` H$amb.
2) `m VH«$marMr _m{hVr nmobrgm§Zm H$idyZ _mJ© H$mT>Ê`mg gm§Jmb.
3) Ë`m§À`mgmR>r g_wnXoeZmMm H$m`©H«$_ am~dyZ {d{dY gm_m{OH$ g§ñWm d J¡a emgH$s` g§KQ>Zm§Zm Ë`m§Zm g§ñWoÀ`m {dYm`H$
AC
H$m_mV gh^mJr H$ê$Z KoÊ`mg gm§Jmb.
IN 'S
4) Ë`m§Zm {d{dY _mJm©Zo ì`gZmYrZVoMo VmoQ>o g_OmdyZ gm§JyZ à_wI àdmhmV AmUÊ`mMm à`ËZ H$amb.
ON WALE
NE G
79) Vwåhr EH$ ì`dñWmnZ emioV amï´>r` godm `moOZm {d^mJmMo à_wI AmhmV. Vw_À`m {d^mJmMm g_mOgodm H°$ån EH$m
Am{Xdmgr IoS>çmV Jobobm Amho. Vw_À`m H°$ån_Yrb ì`º$s Vê$U, Mm§Jbo g§^mfU H$m¡eë` AgUmè`m Am{U Xm§S>½`m
AS DHA
{dídmgmZo ñdV:Mo åhUUo _m§S>Umè`m AmhoV. na§Vw ehar ^mJmV bhmZmMo _moR>o Pmë`m_wio, Ë`m§Zm J«m_rU ^mJmVrb g_ñ`m
Am{U dmñVd `m~m~V H$_r _m{hVr Amho. J«m_rU ^mJmVrb ~hþg§»` bmoH$m§À`m OrdZmMo Ë`m§À`m g§X^m©Vrb dmñVd
AZw^d Ë`m§Mo AmH$bZ H$ê$Z KoÊ`mgmR>r Am{U Ë`m§Zm Mm§Jbo OrdZ ~Z{dÊ`mgmR>r nwT>mH$ma ¿`m`bm _XV XoÊ`mgmR>r
IN
Amdí`H$ AgUmam Yra d {MH$mQ>r `m§Mm Zdmo{XVm§H$S>o A^md Amho. Vwåhr H$m` H$amb?
CH
1) hm H°$ån H$mhrVar {dH$Ê`mgmR>r qH$dm ì`mnma H$aÊ`mgmR>r ZgyZ J«m_rU ^mJmVrb bmoH$m§À`m ~amo~arZo H$m_ H$ê$Z Ë`m§Mo
PU
OrdZ d AmH$m§jm g_OyZ ¿`m`bm hì`m `m dmñVdmMo ^mZ `m`bm Ë`m§Zm _XV H$amb.
SA
2) CnbãY {ZYrVrb WmoS>m {ZYr dmnê$Z Ë`m§Zm H$mhr AmR>dS>o H$m_ H$ê$ Úmb AmUr ñdV:À`m H$ënZm ApñVËdmV
RE
80) Vwåhr _hmamï´> bmoH$godm Am`moJmÀ`m narjobm ~gbo AmhmV. Vw_À`m dJm©Vrb H$mhr _wbo J¡a_mJm©Mm dmna Ho$ë`m_wio
HS
nH$S>bo Jobo AmhoV. H|$Ðà_wI Mm¡H$er H$aÊ`mgmR>r Ambo AmhoV Am{U Mm¡H$er H$aV AmhoV Ë`m_wio Jm|Yi {Z_m©U Pmbm
Amho. Ë`m_wio nona {bhVmZm Vw_Mr EH$mJ«Vm ^§J hmoV Amho. Vwåhr H$m` H$amb?
AT
1) nonada EH$mJ«Vm gmYÊ`mMm à`ËZ H$amb d Mm¡H$er nyU© hmoÊ`mMr dmQ> ~Kmb.
2) H|$Ð à_wImg dJm©~mhoa OmD$Z Mm¡H$er H$aÊ`mMr Am{U VnmgUr H$aÊ`mMr {dZ§Vr H$amb.
3) dJm©~mhoa J¡a_mJm©À`m {damoYmV {ZfoY ì`º$ H$amb d narjm aÔ H$aÊ`mMr {dZ§Vr H$amb.
M
4) J¡a_mJm©Zo Jw§Vboë`m {dÚmÏ`mªMm {ZfoY H$aÊ`mgmR>r BVa {dÚmÏ`mªZm O_yZ CnmofUmMr Y_H$s Úmb.
1 9 19
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
1 3 21 4 41 2 61 4
2 2 22 4 42 3 62 3
M
3 3 23 2 43 1 63 3
E
4 1 24 3 44 4 64 4
AD
5 2 25 4 45 2 65 3
6 2 26 4 46 3 66 3
7 2 27 4 47 3 67 2
AC
8 2 28 3 48 4 68 2
9 4 IN 'S
29 2 49 2 69 4
ON WALE
10 4 NE G 30 4 50 1 70 3
11 4 31 2 51 4 71 3
12 3 32 4 52 3 72 3
AS DHA
13 2 33 2 53 4 73 3
14 4 34 3 54 1 74 1
15 2 35 4 55 2 75 1
IN
16 3 36 4 56 1
CH
17 1 37 2 57 2
PU
SA
18 3 38 3 58 2
RE
19 4 39 2 59 2
20 3 40 1 60 1
&
{ZU©`j_Vm CÎmao
HS
77 0 2.5 1.5 1
78 1.5 0 2.5 1
M
2 0 20
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
ñnîQ> r H$aU
1) ~) ào_JrVm§~ÔbÀ`m AmË_r`Vo{df`r CVmè`mV C„oI Zmhr.
H$) h°ßg~J© amOKamÊ`m{df`r Ë`mÀ`m _ZmV K¥Um hmoVr.
Y,
S>) {hQ>babm O_©Z MrOdñVy{df`r AmË_r`Vm hmoVr.
~) {hQ>baÀ`m àma§{^H$ OrdZmV Ë`mbm pñQ>\o$Zr \$º$ AmdS>m`Mr.
M
2)
S>) pìhEÞm eha {\$aVmZm Ë`mbm {ejUmMo _hÎd H$imbo.
E
3) pñQ>\o$Zr {hQ>baMr _¡ÌrU ZìhVr Ë`mbm Vr \$º$ AmdS>m`Mr.
AD
4) dmñVwH$boZo {hQ>babm _mohrV Ho$bo _mÌ pìhEÞm eha ho `mgmR>r à{gÕ hmoVo `mMm CVmè`mV H$moR>ohr C„oI Zmhr. pìhEÞm
eha {ejUmgmR>r à{gÕ Agë`mMm C„oI Zmhr.
5) {hQ>babm \$º$ O_©Z OZOmVr{df`r AmË_r`Vm hmoVr Á`w ÛofmMm CVmè`mV H$moR>oM C„oI Zmhr.
AC
6) IN 'S
AÜ`m© {H$_rÀ`m n[agamVgwÕm {dÝñQ>Z H$YrM àdoe H$ê$ eH$bm ZìhVm.
ON WALE
7) A,~,H$,S> n`m©`m§Mm ñnï> C„oI CVmè`mV Amho.
NE G
9) {dÝñQ>ZÀ`m noem{df`r ñnï> C„oI Zmhr.
10) {_{ZñQ´>r Am°\$ Q®>WÀ`m B_maVrdarb dmŠ`mV ñdmV§Í`mV Jwbm_{Jar Agë`mMm C„oI Amho. {dÝñQ>ZÀ`m _Vo Zmhr.
AS DHA
11) g§K ImOJr OmJoda C^mabm Jobm hmoVm. {ddoH$mZ§Xm§Zr am_H¥$îU {_eZMr arVga ñWmnZm ñdV:hÿZ Ho$br, am_H¥$îU g§KmÀ`m
ñWmnZo{df`r ñnï> C„oI Zmhr. am_H¥$îU {_eZMo _wi Zmd am_H¥$îU g§K hmoVo, dmŠ` CbQ>o Amho.
IN
16) ^º$s^md hr {d[eï> _mZ{gH$ ^mdZm Amho. Vr Agm_mÝ` X¡dr ^mdZm Amho.
doJdoJù`m n[a[ñWVrV gm_mÝ` _Zwî`mMr _Zmod¥Îmr {Za{Zamù`m àH$maMr AgVo.
17) n`m©` A Mm C„oI CVmè`mV Zmhr.
&
18) ^º$s^mdmnojm ^º$sbm OmñV _hÎd {Xbobo {XgVo. ^º$s^md _Zwî`mÀ`m kmZmda Adb§~wZ AgVmo.
21) A) kmZoídam§Zr AmÜ`mË_mbm g§ñH¥$V ^mfoÀ`m q^VrV H$m|Sy>Z R>odUmè`m§{déÕ ~§S> Ho$bo. àñWm{nV gÎmo{dê$Õ Zmhr.
HS
26) _¡Ìr hr gm§^miyZ hdr VodT>rM ñdrH$mamdr. CVmè`mdê$Z _Zmbm nmofH$ Aer _¡Ìr {ZdS>Ê`mVM ehmUnUm Amho. (`mZwgma
ñdmWunUm Amho)
28) n`m©` A, ~ Am{U B Mm C„oI CVmè`mV Ambobm Amho.
2 1 21
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
31) CVmè`mZwgma ào[aaVm gmoS>ë`mg BVa KQ>H$ g_Vb à{H«$`oÀ`m ghmæ`mZo ~Z{dVm `oVmV.
32) n`m©` S> Mm C„oI {dídgZr`VoÀ`m dmT>rÀ`m H$maUm§_Ü`o Zmhr Amho.
33) 6 _r._r. x 3 _r._r. x 1 _r._r. AmH$mamMr S>~r åhUOoM Bï>rH$m{MVr hmo`.
34) g_Vb à{H«$`oÀ`m ghmæ`mZo ~Z{dbobo g§aMZoVrb KQ>H$ doJio H$aVm `oV Zmhr.
BboŠQ´>m°{ZH$ n[anW H$m`© H$aV Zgë`mg nwU© n[anW \o$Hy$Z Úmdm bmJVmo.
Y,
S>m°.Am§~oS>H$am§Zr _gwXm g{_VrMo AÜ`j `m ZmË`mZo KQ>ZoMm _gwXm gmXa Ho$bm.
M
36)
38) \$º$ n`m©` A Am{U ~ Mm C„oI CVmè`mV Ambobm Amho.
E
39) OmVr AmYmarV AmajUmMm C„oI CVmè`mV Hw$R>oM Zmhr. S>m°.Am§~oS>H$am§Zm bmoH$emhrMr ê$T> ì`m»`m _mÝ` ZìhVr.
AD
40) "Y_m©gmR>r _mUyg H$s _mUgmgmR>r Y_©' Agm àíZ S>m°.Am§~oS>H$am§Zr ^maVr` g_mOì`dñWm d g_mOYw[aUm§g_moa R>odbm.
S>m°.Am§~oS>H$am§Zm A{^àoV AgUmar Y_©{ZanojVm `mda g§gXoV MMm© Pmbr Zmhr.
41) ñQ´>ŠMab g_ñ`m§~Ôb \$º$ n`m©` ~ Am{U S> `mo½`.
AC
43) h_r^md dmT>bo - eoVH$ar OmñV CËnmXZ KoVmV Ë`m_wio nrH$mMo ^md KgaVmV.
IN 'S
45) eoVrÀ`m emídV {dH$mgmgmR>r darb åhU `mo½` Zmhr.
ON WALE
46) a) No fights were happened between JAI and other tigers.
NE G
b) Srinivas is JAI’s cub. c) travelling day’s are not mentioned in passage.
47) Jai left Nagzira in search for a mate.
AS DHA
very - fo always - de
SA
well - la being - xf
RE
earned - mi essential - hr
respect - gu is - bm
&
de la gu
n`m©` - 4 `mo½`
AT
PQ<R=S
{ZîH$f© : I) S@P II) PR
S>P P<R
n`m©` - 3 : {ZîH$f© I Am{U II XmoÝhr `mo½`.
2 2 22
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
Y,
A
1 2
M
2 2 B 1 I 1 C
54) 1
E
1 H 1 E 1 D
AD
G
n`m©` - 1 : E Am{U I `m§À`mVrc A§Va = 1 km
AC
55) B f Dm n`m©` - 2 `mo½`
IN 'S
ON WALE
Am C f
NE G
56) No. of {dÚmWu p q r g_Oy
AS DHA
83 p 76q 85r
Avg. Score = pqr
IN
83 p 76q
PU
79 83 p 76q 79 p 79q
SA
pq
RE
83 p 79 p 79q 76q 4 p 3q
3
p q
4
&
4r = 5q
5
r q
M
4
83P 76q 85r
pqr
2 3 23
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
3 5
83 q 76q 85 q 249 q 425 q 769
4 4 4 4 244.5
3 5 3q 3
qq q
4 4
Y,
81.5 n`m©` - 1 `mo½`
M
57) g_rH$aU XmoZ `mo½`.
E
20 4 14 7 3 74
AD
20 4 14 7 3 74
5 14 7 3 74
70 4 74
AC
74 74 n`m©` - 2 `mo½` IN 'S
ON WALE
58) A 18 4
NE G
72
B 24 3
AS DHA
72 2
10 {Xdg
CH
7 7
PU
48 6
(A, B) = 6 n`m©` - 2 `mo½`
7 7
HS
~ Mo Zâ`mVrb à_mU
~ Mm Z\$m = EH$wU$ Z\$m
EH$wU à_mUm§Mr ~oarO
M
4
88000
245
4
88000
11
2 4 24
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
4 8000
32000 n`m©` - 2 `mo½`
Y,
(I) bm 2 Zo JwUbo
2x + 4y = 106 --------(I)
M
2x + 2y = 68 --------(III)
E
(-) (-) (-)
2y = 38
AD
38
y
2
AC
y = 19
x y 34 IN 'S
ON WALE
x 19 34 NE G
x 34 19
x 15
AS DHA
H$m|~S>çm = 15
åher = 19 n`m©` - 1 `mo½`
IN
n`m©` - 4 `mo½`
RE
25 100 25 100
62) 6
5
&
25 81 36 25
5
5
HS
25 25 25 25
4
5
AT
49 9 16 36 (7 3 4 6)
4
5 5
M
n`m©` - 3 `mo½`
2 5 25
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
64) P - h¡Ðm~mX - ~g
Q - H$mocH$ËVm - {d_mZ
R - ~|Jcmoa - H$ma
S - M¡ÝZB© - ~moQ
T - {Xc²cr - Q´>oZ
Y,
n`m©` - 4 `mo½`
M
65) n`m©` - 3 : {ZîH$f© I Am{U II AZwgéZ AmhoV.
E
AD
66) npíM_
Z¡F$Ë` dm`ì`
11 12 1
AC
10 2 IN 'S
X{jU 9 3 CÎma Z¡F$Ë`
ON WALE
8
NE G
4
7 6 5 B©emÝ`
Am¾o`
AS DHA
nyd©
IN
n`m©` - 3 `mo½`
CH
CÚm gmo_dma
nadm _§Jidma
RE
27 6
3
7 7
_§Jidma + 6 gmo_dma n`m©` - 2 `mo½`
&
18
M
69) V
L A G R
16 11
16 + 7 + 18 = 41 n`m©` - 4
2 6 26
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
70) EHy$U 350 {H$._r. A§Vam_Ü`o àË`oH$ 42 {H$._r. daVr EH$ ñQ>oeZ `mà_mUo
EHw$U 8 ñQ>oeZda Vr JmS>r 5-5 {_{ZQ>o Wm§~Vo
350
8 ñQ>oeZ + 14 {H$._r. Extra Va
42
Y,
42
Ë`m AmJJmS>rbm 42 {H$._r. A§Va nma nmS>Ê`mgmR>r bmJUmam doi = 60 35 {_{ZQ>o
72
M
åhUOoM EH$m ñQ>oeZ n`ªV nmohmoMm`bm Vrbm àË`oH$s 35+5 = 40 {_{ZQ>o bmJVmV.
E
8 ì`m ñQ>oeZn`ªV nmohmoMÊ`mg Ë`m JmS>rbm bmJUmam EHy$U doi = 40 8 320 {_{ZQ>o.
AD
= 5 Vmg 20 {_{ZQ>o.
`mì`{V[aº$ AOyZ 14 {H$._r. àdmg Ë`m JmS>rZo Ho$bm Amho.
AC
14 35 2
åhUyZ Ë`mgmR>r bmJbobm doi = 360 11 {_{ZQ>o = 11
1 {_. 40 goH§$X.
72IN 'S 3 3
åhUyZ EHy$U 350 {H$._r. A§Va nma H$aÊ`mg Ë`m JmS>rbm
ON WALE
bmJUmam doi = 5 Vmg 20 {_{ZQ>o + 11 {_{ZQ>o 40 goH§$X
NE G
= 5 Vmg 31 {_{ZQ>o 40 goH§$X n`m©` - 3 `mo½`
AS DHA
1840 100
CH
PU
2 2 1 5 2 7
SA
1840 100
RE
23
= 8000 n`m©` - 3 `mo½`
&
72) 17 51 85 119
3 5 7
HS
_gm{d 17
_gm{d H$maU OmñVrV OmñV g_mZ cm§~r {dMmacr Amho.
AT
2 7 27
H$m°åàohopÝgìh MPSC CSAT
= 62
= 36 Mm¡go_r n`m©` - 3 `mo½`
74) 2 x 1 2 x 1 40
Y,
2 x 2 1 2 x 21 40
2 x (21 21 ) 40
M
1
E
2 x 2 40
2
AD
4 1
2x 40
2
AC
5 IN 'S
2x 40
2
ON WALE
2
NE G
2 x 40
5
AS DHA
2 x 16
2 x 24
x 4 n`m©` - 1 `mo½`
IN
CH
76) AmXoemMo nmbZ H$aUo Am{U gwì`dñWm H$m`_ H$aUo ho _hËdmMo Amho. Am{U ñdV:À`m _yë`m§Zg
w ma {Vbm _XV H$aUo C{MV R>aVo.
RE
77) gan§M d O~m~Xma àW_ ZmJ[aH$ åhUyZ Jmdm_Ü`o gd©Y_©g_^md d Añn¥í`Vm Zï> H$aUo hr Vw_Mr O~m~Xmar Amho `m_wio
hm n`m©` C{MV R>aVmo.
&
78) Vê$U ho XoemMo AmYmañV§^ AmhoV. Ë`m§À`m ^{dî`mgmR>r Ë`m§À`m CO}Mm `mo½` Cn`moJ {dYm`H$ H$m_m_Ü`o H$ê$Z XoUo JaOoMo
HS
79) Ë`m VéU ì`º$s Mm§Jbo H$m¡eë`o Am{U kmZ AgUmè`m AmhoV. Ë`m§Zm Oa J«m_rU ^mJmVrb g_ñ`m§~Ôb `mo½` Vr _m{hVr
AT
Am{U kmZ {Xbo Va Vo Ia§M J«m_rU ^mJmgmR>r g_mOmon`moJr Mm§Jbr H$m_o H$ê$ eH$Vrb. hm n`m©` Ë`m VéUm§À`m ì`{º$JV
H$m¡eë` dmT>rg Am{U g_mOmÀ`m \$m`ÚmÀ`m Ñï>rZo `mo½` Amho.
M
80) narjoÀ`m doioV gdm©V _hËdmMo Amho, Vo nonada bj H|$ÐrV H$aUo. Ë`m_wio gdm©V `mo½` n`m©` hmM amhrb H$s, H|$Ð à_wImg
~mhoa OmD$Z VnmgUr H$aÊ`mMr {dZ§Vr H$aUo. {ZfoY Am{U BVa _mJ© Ë`m n[apñWVrV dmnaUo `mo½` Zmhr.
2 8 28