���� ��������
���� ��������
�������� ���������
Lars Fr.�H.�Svendsen
Hva er filosofi
� Universitetsforlaget, 2004
� ��������-�������, 2017
* * *
��������
��������������� � ������ ���������� ������� ��������� ���. ���� �������� �� ������
����� ��������, ������� �� �������� � ���, ��� ������������ ������� � �����������
�����������, ��� ������������� �������� ���� ��������� �������, ���������� �� ����,
��� �� ������ � ��� �������. ���� ������� ������ ������ ��������� ����� ������� ���
���������� ���� ����� �� �����.
��������� ��� ����� � ��� ����������� ���� ���� ����������. �� ��� ���� � �������
���-��� ������. ���������� �������� ����� ��������� ��� ��� ������ �������,
���������� � ���� �� ������, ��� ���� ������ ������. �������� ����� �������. � ���
��� �������, ��� �������� �� � ����� ���������, � � ���, ��� � ��� ��� ������. �
���� ���������������� ���������, � ���� ����������� ������ ���� ������. �������,
�������� ������ ��� ���������� ������������, � ����� �������� ���������������
�������� � ��������� ������� �������. � ����� �������� ����� � �������������� ���
����� �, ����� �������, ��������� �������� � ����������� ����� � �������, ��� ���
�������� ���������� � ������ ���. ������ ��� ������ ��������������� �������� � ����
������: � �������� �� ���������������� ������������, ���������� ��� ������� ���
������� ������ ����� ��� �����.
����� ��� ���������� �������� ����� � ���, ��� ����� ��������, � ����� ��������
���� �����. ��� ���� �������� ��� ��� ����� �������� ������ �������, �, ������
�����, ������ ������ �� ���� ��� ������ �������� �� ����. �������, � ��������
������ ������� �����������, ���� ��� �� ������� ������ ���� ������ ����������. �
������ �������, � ������ ����� ����������� �����������, ���������� �� ����, ��
����� ������ ������� �� ��������, ����� ��� ��� ���� ����� �� ���� �������� ����
�����, � ������� �������� ���� ����� �������� ��������� ���. ����� ��� ���������
�������, ��� ����� ������ ����� ����� ����� ��� ������� � ���� �������� ���������
�� ���������, � �����������. �������� �� �������� ��� ���� ������� �������,
�������� � �������� ��������?
��� ����� �� ��������� ��� �� ������� ��������� �� ���������� �� ����� ����, ���
��������� ������� � ������� ��������� � ���, ����������, �����������. ��� ����� ��
������ ����� ��������� � ��������, ��������� �� ����� �������� �� �������� �������
�������� � ��� ��������� ���������� � ������ ��������� � � �������, ����������,
����� �����, �����, �������� � ������. ������ ������� ���� ���� �������� � ��������
��� �������� ���� �� ������ ����������. ������, ��������� ��������� � ��� �������
���������� ����� � �������� ��������, ��� ����� �������� ������ � ������ ��
�������. ������ �� ������, ��� ����� �������� � ����� ��� ������ ����, � �� � ����
������ �� �������� �� �������������. ��� ������������ � ����� � �������� ���������,
�� ���� � ����������� � �������� ��� ������� ������������ ����������� ���������
������.
� ��� � ������� ������� ����� ��� ����� ����� ���������, ��� �� ������� ��������
�������� ��������� ����������� ������������. �������, ���� ����� ������ ������� �
����� ������� ������ ������������ ���������. ��� � ��� �����, ��� ����� ��������
��������� ��������. ����, ��� ������� ������ � ���������� � � ����������� ��������
���������� � ����������� ���� �������� ����� �������. �� ������ ��������� � �������
������ �� ����������� ������������.
������ ��� ���� ������, �, ��� � ������, ������� ������ ����������� �� ������ �
������. � ������ ����� ���� ��������, ������� �������, ������ �������, �����
�������� � ����� ����� �����.
��� ����� ��������? �� ��� ������ ����� ���� ��������� �������, � ��� ��� �����
����� �������. ����� �������� ����������� � ���� ��������� �������� �������,
�������� ������� �������� � ���������� ��������, �� ���� ����������� �����������
���������. ����� ��������� � ��������������� ����� � �������� ��������� � ��������
����, ��� �������� �������� �� ���� �����������, ��������� ��� ��������, ��������
������������ ������� �� �����������. ����� ��������� ���� �����, �����������������
�������� ������� ������-������ ������������ �������. � ����� �������� ����������,
�� ���� �������, ����� ������ ���� ��������.
����� ��������� �����, �������� �� ������ ������������ ��� �������, � ������� ���
������������ ������. ����� ����, ��� �� ������ ��������������� �������� ���������,
������� ���� ������ � ������������ ����. ������� � ������ ��������� ������
��������� ���� �� �� �������, � ��� ������ ������� �� ����������. ��� ������
������������ ��������� ��� ����������, ������� ����� ���� �� ��������. ��
���������� � ����������� ������� ��� ����������� �����������, � ������� �� ����� ��
���������. �������� ��� �������� ���������, ����� � ������������ ������������ �����
����������� �����, ����� ���� ����������� �������. � ������������ ������� �������
������ �������, ��� ������� ������ �� � ���, � ��� ������ ������ ��� ������� ������
������, � � ���, ��� ����� ������ ���� �� ����. ��� �������, �������� �������� �� �
���������, �� � ������, ��� ������� �������� �� ������� ����� ���� ���� �������?�
��� ���� ����� �������?�. �������, ��� ������������ �� ����� ������� �����������
������� �� �������. ���, ����������� ����������, ��� ��������� ���������� �
������������ ����������� � ������ ������� ��������� � ��� ����� ������� ���������
�������� � ��� ������ ��-�� ����������������� �� �����, ����������� ��� ����������
������, ������� ����� ���������� �� ����������. � ��������� ������ ����� ���������
��� ��������, ���� ��� ������� ��������� � �� �����������. ��������� ���������,
���� ��� ������ ����� ����� ����, ���������� ��������, ��������, ������ ���
��������� � �����������, ������ ��������� ��� �������� ��������� �������� � �� ����
� ������.
������� ���� ����� ����������?�, ���� ����� ������?�, ���� ����� �������?� � ��� ��
������� �������������� ����. ��� ������ �� ������� �������, � �����������. � ������
���� ����� ��������?� � ���� �����������. ����� �������, �������� ����������
������������ �����������, ������ ������� ���� ���. ������ ������� ����� ����-��
�������������� ������ � ���� ��� �����,�� ��������� ���� ���������������� ���������
������� �� �����-�� ������������� ������������. ��� ����������� ����� ��������� ��
��������������� ������. ���� �������� �������� � ���� � ���, �� ������� ����,
������������� � ����� ��������� �������� � ����� ���������. ��������� ������
��������� ��� ��������� �� �����-������������ �������������� � ������ (� �������,
���������������� �������) ��� ������������� ���������,�� ������ ������� �� �����
������ ��������. ��� �� �� �� ����, ���������� ��������, ��� ���� ��� �����
��������, ������� ����� ���������, ������ ����������� ����������� ����� �� ������ �
���, ��� ������ �������� � ��� ��� ������ ����.
���������� �� ������ ���� ����, ��� ������ ����������� ������? ����� ������ � ���
������ � ���-��, � ����������� ������ ���� ������ ���� � ���-��. �� ��� ���-��
������������� ����� �������, � ���, ����� �������, ���������� ����������� �
��������� ���������, ���� ������� � ��� ������. ������� ��������� � ��� ��� �
������. �������� ��������� ������������� ������������ � ���� � ����� ������. �����
���� �� ���������, ��� ������ ���� �����, �� ����� ������� �� ������ ��� ����-��
���������, � ��� ������, ��� ������ �������� ��� ����, ��������� ������� ����������
�������� ��� ����� ������ � �������������������. ���������, ��������� ������ (�
��������� ��������), ������� ������ ������� ������ �����, ��, ��� �������, �����
������ ������ ���� ����������� �������, ������� ������� ����� ��������,
������������ ��������� ���� ����������.
������ � ��� ����������� ����� ����������, ��� ������� �������� ������ �� �����
�������� ��������, � ������ ��������� ������������ � ���������. ������� �������,
��������� ��������� ����� ���� ��� ��� ������, � ������ ������� ���� �����������
��������� ����� �� ������� ������� ������ ������. ������� ���������� ������, ���
����������� �� ��������� ������ �� �������, � �����. �� � ��������� �����������
����� ������������ ������� � � ��� ����� ���������� ������, ����������,
������������, ������������,�� ��� � ����� �� ������ ������� ������� �������. ��
���� ����� � �����.
������ ���� ����� ��������?�, ��� �� �����, ������� �� ����������� �������� �������
����� ���������� � ��-����������. �� ������� � ������� �������� ����������� �
����������� ������ �� ����, ����� � ������ ������ �������� ���-���� ����������.
����� ����� ���� �� �������� � ���, ��� ����� ������ ��� ����������� ������
����������� ����� � ������ �����, ����� ��� ������������ ��������� �, Y � Z. ��
���� �� ����� ����� ����� ��������, � �������� ��� ���������� ��������. ��
���������� ������ ��� ���������� ������ ���������, ��������� ������� �����
���������� � ���, ��� � �� ������. �������, ��� � � �������.