ÁÁÊ 75.581
à 88
Ãðîñìàí À. Ì.
à 88 Êàê îáûãðàòü ïàïó â øàõìàòû / À. Ì. Ãðîñìàí. — 2-å èçä.,
èñïð. è äîï. — Ì. : Ýêñìî, 2013. — 104 ñ. : èë.
ISBN 978-5-699-66225-8
×òîáû ðåáåíîê ðîñ óìíûì è ñ èíòåðåñîì ïðîâîäèë âðåìÿ, îáùàÿñü ñ ðîäèòå-
ëÿìè, øàõìàòû — èäåàëüíûé âûáîð èãðû äëÿ ñåìåéíîãî äîñóãà.
Äàííàÿ êíèãà ïîìîæåò âàì óâëå÷ü ðåáåíêà ýòîé âåëèêîé èíòåëëåêòóàëüíîé
èãðîé. Îíà íàïèñàíà â âèäå ñêàçêè ñ äîáðûìè è âåñåëûìè ïåðñîíàæàìè, ó÷èòüñÿ
ïî íåé íåâåðîÿòíî óâëåêàòåëüíî! Ýòî íàñòîÿùåå ïðèêëþ÷åíèå! È íå áåäà, åñëè
âû ñàìè íå ñèëüíû â øàõìàòàõ: ñïåöèàëüíûå âðåçêè äëÿ ðîäèòåëåé â ñæàòîé è ÷åòêîé
ôîðìå èçëàãàþò ïðàâèëà è ïðèåìû, îïèñûâàåìûå â «ñêàçî÷íîì» òåêñòå äëÿ äåòåé.
Ïîìèìî îñíîâíîé èíôîðìàöèè îá èãðå, â êíèãå ìíîãî èíòåðåñíûõ óïðàæíåíèé è
çàäà÷åê. Âû ñàìè íå çàìåòèòå, êàê âàø ðåáåíîê íà÷íåò èãðàòü â øàõìàòû ëó÷øå
âàñ!
ÓÄÊ 794
ÁÁÊ 75.581
© «Àéäèîíîìèêñ», 2013
ISBN 978-5-699-66225-8 © Îôîðìëåíèå. ÎÎÎ «Èçäàòåëüñòâî «Ýêñìî», 2013
. . . . . . . . . .6
. . . . . . . . . . . . . . . .
6 18
3
! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48 57
4
%& . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
'
. . . . . . . . .
64 77
" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71 84
"
94
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
$ . . . . . .97
...
5
-
.
,
. ,
,
.
.
,
!
,
"
.
# $ -
—
",
"
%,
&
" '
. # -
-
. #,
-
-
.
—
,
, — ( . — ) -
&
.
6
* —
(
&-
% %
.
— + ? —
.
— /"
, —
. —
!
%
( &.
/"
. 0 -
"
,
"
—
,
"
".
— , — (
.
— 1
, — ( , -
7
,
!
,
&
)
. *
+
& . " & -
, /)&, & — -
.
& &
.
%
/ ! /,
&
& .
) / -
/,
&
/, &/
&/. ( , &
-
). 2 +) ,
& -
,
& .
: &, ;
'
'/
/?
' -
' . <
, ,
. =>
'
-
,
/, ; -
: «
,
&». : -
,
,
. % ; '
-
&,
&
.
%
,
,
.
,
,
.
$
«%
& ». =
/ — )
!
2 & ' , &
;
, .
8
9
+
? 1
( &. *
& — ,
!
"
. 1 ? 1
,
. , $ 3& .
(& %
,
.
"
, (&
&
" -
$
,
(
, -
.
&! 5 " , -
10
— 8
,
, — & -
. — 7 ( ( &?
& & , &" & & &. 6-
, ,
&, -
'
. & &,
'
(
& & $
.
& (
!
. # $,
,
& , &
.
11
— 8
, — (
. — 9 (,
& . 2
?
— 9? . :,
, (, ( (,
&.
— 2
( ?
— "&, —
, "
&
. — 7 , (
?
— 1. 9,
, & &. 9 "
, —
( &
. —
&
, -
.
— 1
$? — .
— 7? 9
. 9
(
(. 9
-
, — &
.
— ! :
! ( /"
,
?
— *, — (
, — &
"
.
— :,
,
5 7 (,
&
. - 1.
— 7? —
. — ;(
-
?
12
— 7. 2 ,
- ?
— 1 1?
— *
& , — (
( ( (".
7, ,
&
.
— ;(
? —
&
. — 2
, , ?
— # , , -
.
. )
.
— ,
, —
(
. ( (" -
(
&
). #, (
.
— #.
-
, — $
-
.
—
. 1
(" "
"
"
(. 7
" '
, -
, — $,
, "
(.
&
(
-
, $
— $
,
( -
'.
13
14
, ":
# " $ $
— , (
!& $ -
(,
&& . *
&
"
, (
-
.
"
&.
1
&" !
,
! «"
»
.
$
, ,
"-
,
(.
#
" &" !
" $
" -
(
$, .
15
— 2
? —
.
— 1, —
. — 1
-
. *
,
-
&.
(#
? !)
— ) , — (
. — #
&
.
—
. 2
" 64 — 32
32 $,
.
16
7
& &
"
,
,
& -
(( , &!)
$ '
,
.
17
%
#
18
D("
.
'
.
! -
', &.
:
&
.
(
&
&
.
#, (,
.
'
. #
"
' , (-
&.
+ ( - ,
$ '
:
. 7
, -
& %, "
(. 1
(, "
-
( " & & .
19
F "
, $ (&
.
2 ( (
&
(, -
& .
# (
&
%
:
a, b, c, d, e, f, g, h.
G
, a " &
&.
D( ( & '%
1 8.
, & %,
,
1 — (, &
,
8 — (, -
& $
.
#(& ! ':
(
& .
,
" & . )
-
( '% 1. 8, (: «7
1».
— &,
1? —
, ( (
.
—
. :
$
',
$
— 5 7&.
20
— 2 & (?
— 9
, ( &.
7, (
—
"
. 1 (
". G .
#, '
& -
? &
' " ( .
* " . # -
'
.
21
G!$ ( &
,
(-
, -
— (.
'
&
".
7
? 2
-
?
22
# $ -
. :
, &, -
" & ' "
. )
( -
$" —
" "
" $".
"
: "
23
&
1
1 " "
'
& .
, " (-
&
% /"
. ;(
&,
&! " & — '
",
$-".
1 & & ? 2 $&?
8$&? &&?
. 97.
24
!
,
& -
'.
6
$
$
-
&
, ' & (&.
"&
&
',
,
-
(
! &:
— 5((! D & ?!
?! )
(-
!
,
-
!
(&
.
(
. (
(-
25
+
(
, -
!$ .
*
,
. 6
& .
— 7 ( ? — -
.
— 6& (
, (
. 2
,
, 5-
7?
— 7 &?
— #
" ".
# (" .
— 9 (, ! — (&
5 7.
-
. — :
! $
-
!
— # , # #
, —
((
%
, & -
! & &
). — 9
. D-
(
%".
— G, — ( 7. — 1
% .
2 ", & & & %. 1 ,
?
— 8
?
26
— +
, (
&. #
— - &
!
& , "
-
.
27
, ":
# "
'
28
— 2 ,
&? —
&
.
— G!$
! — & 7. — C
"! 1
$
'.
-
: ( ( ,
(
'. #
$
&!
— ;(
? —
.
29
— ;(
&,
. 9
& -
.
-
, &
', -
.
—
&
& &?
9
, .
— )",
, — ( 5 7-
. — 6
! 7 &
" ,
&, '-
. 1, -
$ .
.
&(
.
30
— 1 & "
" —
& "
! # (,
&
?
— #!- . ) ( +$ 7.
— 2
?
— ;(
&,
. #
& -
' & . 7 & "
-
,
.
& —
& .
31
— D & ? —
.
— &
& &
&
,
&
, —
5 7. —
G , ( .
— #",
$- $ &
, —
.
— #", , —
5 7.
,
$ .
,
5-
7$
, (
&
!
.
',
$" -
" . 7 3& &
, "&
&
/"
:
— 6
, -
&
. G &
,
,
&. 2 &
, -
, . : (&.
32
#
&
". 7
",
(
" %
.
— # "
? —
&
. —
) !
— 6
"&
. :
. 7
,
-
. 1
& &
&. G
"
$ &, & ( ,
( -
. + ?
—
"&
? —
.
— 1, —
7, —
% "& -
(
. 9
, !$
.
33
34
"& . 7
&
",
%-
, $
, , %
". #
& ("
%,
& 7&. 7& ( " " -
.
— 2
,
-
?
— 6 $
.
— 5$? —
(
&
. — ;(
?
— 1
$
, —
& 5 7-
. — ) (
&. 6 $
-
. 1
-
, !$
-
, . "
&: «
%
».
«
(& %
». #
, -
&.
35
"
:
'
36
!& %,
$
, &
& %.
%
'
(
,
$
&.
8 %
— -
. :
(& $
, , !$ -
&, . 1
$ &
- &!
!
7
& % (
& , -
%
,
' -
. ) (, &
. #(&& %
( .
$ &
.
7
(&
. *
-
&
&
$
,
(.
37
38
"
: #
# "
" 16 %. 1
(-
. 7, (
. 8
, -
( " (
()
, -
! '"
!
0
$ &$. 7 —
-
':
(
$
&-
$
. 7 &$
%
& &
,
$
— , .
39
40
"
:
'
&.
I % & (
&
, & %-
, "&
',
.
% & & ,
' .
&. 7
-
. 7
,
&,
.
13 . C&
41
( 14 . # -
' %(,
27 —
!
1
: ' , & %
&
(&. %
& &
%.
42
(
!
7
( & "
& -
%
,
%
,
&&
(.
; %
(-
43
)
1$
. G$ (
,
" .
C & &
. " -
"
,
(
&. 1
&
%,
"
, ( &.
C ",
". "-
& &
.
, (
? :
, & &,
-
.
C&
"
-
( &
, (
.
1 $ &
%
'
, $ &
&. C& $ -
%, &! .
44
" $.
$ (
'"
"
. "
(
! % '-
.
45
:
( .
1, , %
" " , ( " —
-
. 7
, & &?
"
:
46
&
47
)
"& % — "
. 1 -
, , ",
-
(
%'
. :
&
,
&
&
"& ",
&! %'. 1 (
%-
,
( "
.
"& &
. + ,
(, — ,
.
! &
. 1, ,
&$,
( %. 7 ,
$ &
&, $ &
%,
&! .
( '" -
,
. 1$
-
&? 6'.
48
#
,
(-
& — !$
& . -
"& (
: —
$
, —
.
: ,
$ , $
"
:
& #
. 98.
49
.
" $
-
&
.
: , "
&
, (
&
,
, " $
, –
.
"
: — $
,
— . & "
:
&
, (
(
('
"
, ',
&
.
50
&
51
$
"
-
. ;( (
%,
(
& (
.
L, - ( " &
. G — :
-
.
1 ,
h8 — $ . 5& & "
. # ,
(
$ %
-
. 6 ( ( %,
: ( ( -
,
— ( .
52
#
& "
.
,
,
!
"
&
& . 7
-
, %
, (
% . C - (
((
& ,
-
. 1 (
!
"
&.
1. 6 %
?
2. 6 ", -
& "-
" ( $,
$
!
"
)?
3. 1 &
& %
"?
".
: &
"
,
.
&, -
& — &$&, &, %,
.
53
*
& (
&
,
54
"
: '#
C
,
, —
& & %-
. # & %( & &"
'
. 5 %( d1,
$ %( — d8. 8
: %( —
%,
-
&
.
0( "
-
(,
.
%( &
,
55
%(
& &
, ( &
"
(
". 1& & %-
,
,
.
&
#(
"
. 6-
( "
(&
?
:
(
" -
, . 1-
,
&. 6 " ('
?
. 99.
56
*
: (
& $
.
(!!. G
-
, .
G #
&.
!
&
:
-
,
(.
7
! &
—
(! 1 ( ( "
-
& . 7
, -
" ,
( & (.
(
-
.
5 , "&, — % -
. 1 . 59
57
"
:
F &
":
. ( " "
.
2
( ( ( . 59
-
(). 6 ( - %?
+
?
58
7 % , (-
' & ,
&( &
. +
, —
(,
4. :
"& "
( -
.
59
+
— 2
? — (
&
.
7 &:
— ) &.
— 1
$-? G ?
— ,
& ( & &.
— 2 ?
— 1 !
.
(
&
.
, &
—
! — & ( . D
, -
$
: &
,
-
& .
3&
, -
,
&
&
-
,
&
&
& ( ( $
.
60
"
:
%(
%. -
(
& ('
&, & — ('
.
(
& (' %(
, & — (' %(&.
;
( &, $
,
! $
-
" "
. #
—
$
$ " -
" " % , (
& , "
%
.
;
(
, " &
"
:
, & (-
(
(&,
-
(
, ( (.
;
( ( .
61
: "
& &
"
,
&
( &,
.
;
(
,
$
$, & (
,
" %
, &
!$ (
. ;
-
&, " ( 3&
" (
,
, ().
1 ( , ( $
&
, " &
%.
62
&
. 100–101.
63
"
"
: "
—
% , (
"
". # ( &
%
'
. -
( )
($ ) (.
(
" %,
"& &
"
&".
&" h (
-
&
,
&" b g —
,
&" c f —
. 1
d &
%(
,
—
.
64
0(
&
& (
&
'
, -
(
-
&
.
"
$
-
. #(
! & (,
" & ( $,
.
—
& %, & $
, ". 2
& -
, "&! & "
&".
,
& '
, "&-
! & . L
(&
-
".
G & %-
, %
,
",
$ , ". :&
(
&
. +!
-
&
,
,
, & -
, ' %.
" ('
(
&
$ (
& (
". 1
, & , &!&
$
,
" & 2
3 " & 2 4. *& -
,
!$
-
&
.
#
& " &
65
' $
&
%
,
& ". & .
66
"
:
"
7
(
" "
&
(
" -
(', $ (
%
67
"
:
#
68
"
( & (. -
! ':
$& (
-
$ & 4. 5&
$
& &
, b2. : &
"
&
$. 5& -
(
& b4, b3,
( , " &
$ , $&
"
$ b3 $ b4, "&
(
&
!
L ´
(& "ª
. G
&, &,
,
( "
,
&
$
"
( ". 1 (" &
"
!
, -
, "
$
.
&( &
— -
&
,
&
$. 7
(
&,
&
&
, , , "
.
7
"
, -
& ,
. 7-
&
&
(.
7 (,
$
-
$. G $
& ,
69
$ &
&. ;(-
%.
, & (, -
&, $
& %-
: &, , %(&.
7, !
! &
,
70
*
:,
, (,
-
(
&
&. 7, "&! &
,
.
71
&, "
"
D.
$
—
,
(
. 1 %, &! ,
",
,
&
' ". 7
-
(
%. -
,
% !$
(
,
& ( -
" ( & '
'
.
7
, (
( '-
" . #
-
&
! . 2
, (
&,
!.
72
F( $
(
,
"
:
73
&
. 101.
74
, ":
# -
) ( —
& & ( ",
75
.
" (" '
76
#
.
77
— %, —
7. — -
%
& &
.
F %
$ $
,
.
— ) !
— 8 . G
, ("&,
("
-
&". 2 (&.
%
. # %
& "
" ", -
.
1
%. + ( &
& -
,
%
' .
78
79
& & -
. 7
—
',
&(
'
.
, -
%:
& " '
-
,
. 2 &
80
. #
(
"
( —
1 "
-
8 $".
: ,
-
&,
( "
(
%-
, — %(
%
. 1 "
81
:
% & &
e,
f, g h, %(
—
.
.
1 " " (
. "
&,
(, $
&,
&
. 1
&
$
& & .
# %
.
(
( $" —
) (, %
&
"
"
" .
#(& "
:
% &
-
"
". #(
%
"
, .
% , (-
% !$ (. :-
&
"
&. # $
? 1 ( &? 6'!
82
7 "
?
.
2
(
"
,
! &. 1-
,
(
— $ —
.
(
&&.
1
(
& ! G &
, -
& &. 7, " &
-
. 1
-
, &
"
&,
& - !$
(" .
83
— : &
+$
7$
? — -
.
— 7
(
$
, (
&.
— , &
-
%
?
— 8
? *
(&
7&,
% &
.
— 2 ? ,
%?
— 1, — ( 7, — $. #
!$
— 7&! 7 . (-(
$ , $. -
,
, .
7
% , -
!
"
&,
84
!
— (: «/"».
& - (.
F
: %,
"; & (- (;
%. G
(& &,
: «6».
3&
, & (
&. :, -
,
.
& "
. 102–103.
85
:
"
,
(&
, "&! & ( %. 2
, $
!
G $ (- , !
"
%
,
3&
". 6 "
&.
",
& "
,
- ". : (&
" $
"&! &
,
% , &
"
: "
/"
"
(
& -
, " &
%, !
"
-
"& %
(&
&.
86
7 ",
(
& , "&!
&
- %, 3&
".
6 (
, &
& %
,
(.
5
". ) , -
& %, & ",
&, & " &
(
.
. 86. "
", $
.
1 " $
, $ &
, "&
&
.
# — %, &
,
(
-
& — (
&
"
.
7 ( & "
,
!
"
& (- -
(. *&
( "
-
$
:
" $
, "-
&! & ;
$
!
;
&,
%
%
(
-
& (
!& & %
);
$
, & ,
( %;
%
, ! -
, &
(
;
$
(&
,
- & & "
.
87
"
:
«6» —
, (
&
. : , 3&
, -
, ,
, —
.
6 — ,
-
(
", -
( &
.
3&
"
( -
,
!
&:
" & "
;
&
(
(-
(
& (& %
'
"& & );
88
& (& ( " "
%;
%, 3&
", (& -
"
.
G
&
, 3&
& &
.
:
& ( : «/"
».
! -
'. 1 "
" — -
'&, "& & (.
" $", " ", -
$ ( &
. & (, , $
& & .
G , &
(
&. 5
,
" & "
,
"
%
$
,
( & "
. : &
-
,
(
($ " —
(&
, (
. : — "
— (
-
& . :,
$
( &,
.
. +$
", ", -
$ ". ) $
,
.
89
#( ((
, ( !$
- (
( -
.
— + ? —
5 7&.
— ) .
%
"& -
& "
.
((
-
$ & .
: "
&
& . #
-
. 1 &,
, &&
(-
.
— 2
(
+$
7&?
— F
, , —
5
7. — ,
, &
&
&
. 5( &
&.
: & &
90
— ! —
. — 9 --
(
! 9
!
*
&! *
& -
"
!
: .
G
( &
, (-
(
% -
"
$ :
— 9! 9! "
! 9 "!
&! —
,
(& (
.
&
( &,
(
,
(,
".
— ! — (
. —
! *
"!..
&.
6 (
,
( "
-
%
,
& -
.
— +,
,
& "
& ? D
,
( ?
— 9 ( , . 9
/"
-
,
5 7 %,
,
!
, &
$ -
& +$ 7&,
…
— # , — ( (
-
. — 2
$ &
. *
- (
,
!$ . + , -
& ( ?
—
, —
. — )
"
.
91
92
& ! :
& -
&
-
,
+ &. " -
&
&, &
& -
/
& '.
< &
,
. *
-
& , —
;
!
2 & -
—
/ ; & /
-
, .
/
!
93
* #
1
( .
5
,
& -
.
"
. 7
-
! (?
6, ,
% ,
"
-
"
.
2 !$
, " & (
-,
&. 1
, " ( ,
. 1 (& (
-
( ! 7 ?
/"
(
"
&". ) (
& ´"
&
'&ª.
: (, & "
(-
&
'%
. 2
(
-
% !$ " . ) & :
7 — "
.
0( — C.
C& — .
— !.
7 — ".
, ( &.
& (
% ,
".
& (
& ,
".
1
, $ $
$
, ( :
"b8–c6.
94
e2–e4.
:
,
( &
-
,
,
, (
& %, —
. ) , .
G
"
& % $ %
-
,
&
. 1
,
!g5:d8.
1. e2–e4 "g8–f6.
(
—
$
, $
(-( &
&.
" &( (
& &
. &
, '
(
, .
G
"
",
& (
(
: +).
1
, ( Ca5–e1+ (,
"
%( "
.
, " &" & -
,
"
"
.
G
"
& (-
,
& ,
: .
#
& ",
%(
-
:
Ch5:f7.
95
G
' "
! &
%-
, ( (
% -
&. 1
,
& "
'
& %($
:
b7–b8C.
2
$&
! &
&:
f2–f1".
,
( ( "
&
'
"b3.
"cb3.
1
" & ,
"? #, &
-
! 1 (& &, ".
G (" &
"
,
'& &( & —
" "
"
(
.
96
(
#
F
( . 24). 7 & — 4, $& — f2,
($& — g5, && — d6.
!
( . 46)
97
F ( . 47)
98
F ( . 51)
F
( . 56)
F (
.
(
(
"
.
99
!
>
( . 56)
F
( . 63)
;
&
100
!
F ( . 74)
101
!
) ( . 75). 1
$
( & "
"
&. 1
& '%-
1 ( 1)
&
-
!
( 2,
1
). # &, (
&, 64 " —
& & (!
54 49 40 35 56 47 42 33
39 36 55 48 41 34 59 46
50 53 38 57 62 45 32 43
37 12 29 52 31 58 19 60
28 51 26 63 20 61 44 5
11 64 13 30 25 6 21 18
14 27 2 9 16 23 4 7
1 10 15 24 3 8 17 22
F & ( . 85)
/" $
102
+$ ( (
103
Ñïðàâî÷íîå èçäàíèå