Вы находитесь на странице: 1из 226

И. И.

Богатырёва

ЛАТИНСКИЙ
ЯЗЬIК
Справочник по rлаrолам

Москва
«Живой ЯЗЫК»
2011
УДК 811.124'36
ББК 81.2 Лат-2
Б73

Богатырёва И. И.
Б73 Латинский язык. Справочник по глаголам. - М.: Живой язык,
2011. - 224 с.

ISБN 978-5-8033-0802-7

Это практическое пособие содержит самые употребитель­


ные глаголы. Основной критерий включения глагола в спра­
вочник -частота его использования в художественной литера­
туре и научно-популярных изданиях. Также в пособии описаны
лексика-грамматические категории глаголов, особенности их
употребления.
Предназначен для изучающих латинский с преподавателем
или самостоятельно.

УДК 811.124'36
ББК 81.2 Лат-2

Справочное издание
Богатырёва Инна Ивановна

Латинский язык. Справочник по глаголам

Подписано в печать 18.01.11. Формат 60х90/16. Бумага офсетная .


Печать офсетная. Усл. печ. л. 14.

ООО �живой язык�


115088, Москва , ул. Шарикоподшипниковская, д. 2а
Почтовый адрес: 115162, Москва, а /я 14

www.lll.ru
e-mail: lll@lll.ru
Printed in India.

Репродуцирование (воспроизведение) данного издания любым способом


без дого вора с издате льством пре следуе тся по з а к он у.

ISБN 978-5-8033-0802-7 © ООО «Живой язык�, 2011


СОД Е РЖАН И Е

ГРАММАТИКА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Глагол. Общие сведении

!)JаммаТllческие категори_и л_атинских глаголов

CnJ)Jl_жeинeJConi11Яati(I) _

[Jравил_ьНЬ1_е глаголы 11

Изъявительное наклонение (Modus indicativus) . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 11

Настоящее время изъявительного. наклонения активного

и пассивного залогов (Praesens indicativi actJvi et passivi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Имперфект изъявительного наклонения активного

и пассивного залогов (lmperfectum indicativi activi et passivi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Перфект изъявительного наклонения активного залога

(Perfectum indicativi activi) . . . . .. . . . . . . . .. ... ... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . " ... " .. " " ... 17

Перфект изъявительного наклонения пассивного залога

(Perfectum indicativi passivi)." . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . " ........................ 18

Плюсквамперфект изъявительного наклонения

активного залога (Plusquamperfectum indicativi activi) .............................18

Плюсквамперфект изъявительного наклонения

пассивного залога (Plusquamperfectum indicativi passivi) . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . 19

Будущее 1 время изъявительного наклонения активного

и пассивного залогов (Futurum primum indicativi activi et passivi).................. 20

Будущее 11 время изъявительного наклонения

активного залога (Futurum secundum indicatTvi activi).............................. 21

Будущее 11 время изъявительного наклонения

пассивного залога (Futurum secundum indicatJvi passJvi)........................... 22

Повелительное наклонение (Modus imperatJvus) ....................................... 23

Сослагательное наклонение (конъюнктив) (Modus coniunctivus) ....................... 25

Настоящее время сослагательного наклонения активного и пассивного залогов

(Praesens coniunctivi actTvi et passivi)............................................. 25

Имперфект сослагательного наклонения активного

и пассивного залогов (lmperfectum coniunctivi activi et passivi) . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . 26

Перфект сослагательного наклонения

активного залога (Perfectum coniunctivi activi) ..................................... 27


Перфект сослагательно го наклонения

пассивного залога (Perfectum conlunctTvl passTvi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Плюсквамперфект сослагательного наклонения

активного залога (Plusquamperfectum conlunctTvl actТVI) ........................... 28

Плюсквамперфект сослагательного наклонения

пассивного залога (Plusquamperfectum coniunctTvl passTvl) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Значения и употребление времён сослагательно го наклонения

в самостоятельных предложениях . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Употребление времён сослагательного наклонения в составе сложных

предложений . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Словообразование 33

Префиксация . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Суффиксация . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Словосложение . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

НеправильНЬ1е rлаrолы (VerЬa anomala)


-·- ---- --·- ---------- ·--------
36

ОrложительНЬ1е rлаrолы (VerЬa


- - - -- - - ---
deponentia)
-- ------ ..
38

Полуотложительные rлаrолы (VerЬa semldeponentia)


------ ------------- ------- - - -- --- - -
40

Недостаточные rлаrолы (VerЬa defectTva) 40

Беаличные rлаrолы (Verba impersonalia) 41

Инфинитив (lnfinltTvus) 43

Винительный падеж с инфинитивом (AccusatTvus cum lnfinltTvo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Именительный падеж с инфинитивом (Nomlnativus cum lnflnltTvo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Причастия (Partlclpla) 48

Причастие настоящего времени активного залога (Partlclplum praesentls actTvl) . . . . . . . . 49

Причастие прошедшего времени пассивного залога (Partlclplum perfectl passTvl) . . . . . . . 50

Причастие будущего времени активного залога (Partlciplum futOrl actTvi) . . . . . . . . . . . . . . . 51

Независимый аблатив (AЫatTvus absolotus) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

1 (активное) описательное спряжение (Coniugatio periphrastica actTva) 54

Супин (Supinum) 57

Герундий (Gerundlum) 58

Герундив (GerundТvum) 59

11 (пассивное) описательное спряжение (Coniugatio periphrastica passTva) 61

65

СЛОВАРЬ .. 193
ГРАММАТИКА
ГЛАГОЛ .
ОБ Щ И Е СВЕД Е Н ИЯ
Глагол - это знаменательная часть речи, обозначающая действие, процесс
или состояние, при этом вышеназванные понятия трактуются в граммати­
чески обобщённом смысле и выражаются в специфических, характерных
именно для этой части речи категориях - времени, залоге, наклонении, лице.
Латинский глагол богат грамматическими категориями и соответствую­
щими формами (что наблюдается и во многих других индоевропейских
языках - как живых, так и мёртвых). У данной части речи представлено два
множества грамматических форм:
1) спрягаемые формы, т. е. дающие представление об изменении глагола·
по лицам, числам, временам, залогам, наклонениям;
2) неспрягаемые формы - такие, как инфинитивы, причастия, герун­
див (отглагольное прилагательное), супины и герундий (отглагольные
существительные)·.
По особенностям спряжения все глаголы латинского языка можно раз­
делить на правильные (они составляют основное множество слов данной
части речи) и неправильные (verba anomala). Внутри правильных глаголов
различается четыре типа спряжения. Независимо от типа спряжения, выде­
ляются глаголы отложительные (verЬa deponentla), полуотложительные
(verЬa semideponentia) и недостаточные (verЬa defectiva).
По отношению к другим членам предложения, часто связанному с их соб­
ственным лексическим значением, выделяются разные типы глагола-ска­
зуемого. Бывают глаголы личные (verЬa personalia) и безличные (verЬa
impersonalia) в зависимости от наличия или отсутствия при них под­
лежащего, а также переходные (verЬa transltTva) и непереходные (verЬa
intransitiva) в зависимости от возможности или невозможности нахожде­
ния при них прямого дополнения - существительного или местоимения
в винительном падеже без предлога.
Морфологические категории глагола различаются по составу и количеству
охватываемых ими форм: например, категория залога присуща почти всем
формам глагола ( кроме герундия и герундива), грамматическое время
представлено уже в меньшем числе форм (его нет у супинов, герундия
и герундива), категориями лица и наклонения обладают только спрягае­
мые формы и т. д.

· В лингвистической литературе первые ещё могут быть названы финитными, или личны­
ми (от лат. finftus, а, um определённый - в частности, в отношении времени, лица и числа),
а вторые - соответственно нефинитными, или неличными (от лат. lnfinnus, а, um неопре­
делённый).
ГРАММАТИ Ч ЕС КИЕ КАТЕ ГОР И И
ЛАТИ Н С КИХ ГЛАГОЛОВ
Глагол в латинском языке может изменяться по числам и лицам. Число
(numerus) имеет два значения, как и во всех именных частях речи, - един­
ственное (singuliris, S.) и множественное (plurilis, PI.). Это исключитель­
но согласовательная категория - её значение у глагола определяется тем,
в каком числе употребляется связанное с данным глаголом имя (как прави­
ло, выступающее в предложении в роли подлежащего).
В пределах каждого числа представлено противопоставление по трём
лицам. Грамматическое лицо (persona) связано с разграничением участ­
ников процесса коммуникации. Первое лицо (persona prima) указывает
на то, что говорящий является производителем действия, обозначенного
глаголом (в случае первого лица единственного числа), или он входит
в некую группу лиц - производителей данного действия (в случае первого
лица множественного числа). Второе лицо (persona secunda) указывает
на действие, производимое собеседником или адресатом (в случае второго
лица единственного числа), или на то, что действие производится некото­
рой группой лиц, в которую входит и слушающий (в случае второго лица
множественного числа). Третье лицо (persona tertia) обоих чисел указы­
вает на то, что действие совершается тем лицом или теми лицами, которые
непосредственно не участвуют в процессе коммуникации (т. е. не являются
ни говорящими, ни собеседниками). В форме латинского глагола всегда
есть чёткое и конкретное указание на лицо (благодаря специальному лич­
ному окончанию)·, поэтому крайне редко в роли подлежащих выступают
личные местоимения.
В большинстве случаев для образования глагольных форм во всех четырёх
типах спряжения используются следующие личные окончания:

1 -о, -m -mus -(o)r -mur

2 -s -tis -ris -mini

3 -t -nt -tur -ntur

· В приводимых ниже таблицах даны все личные окончания латинских глаголов. Из них видно,
что в латыни действительно не было совпадения форм у разных лиц и чисел. По окончанию
всегда можно безошибочно определить, кто является действующим лицом -11, ты, он (она, оно),
МЬl, ВЬl ИЛИ OHU.
Особые окончания используются для образования форм перфекта изъяви­
тельного наклонения активного залога:

1 -i -imus

2 -isti -istis

3 -it -erunt (-ere)

Специальные окончания представлены также в формах повелител ьного


наклонения. Окончания настоящего времени повелительного наклонения:

2 нулевое -te -re -mini


окончание

Окончания будущего времени повелительного наклонения:

. .
. .

2 -to -tбte -tor

3 -to -nto -tor -ntor

У латинского глагола есть такая категория, как залог (genus). Залог ука­
зывает на отношение лица или предмета к действию, т. е. на то, является
ли данное лицо или предмет субъектом называемого глаголом действия
или его объектом. Таким образом, залога может быть два - активный, или
действительный, (genus activum) и пассивный, или страдательный, (genus
passivum).
Наклонение (modus) указывает либо на отношение данного действия к объ­
ективной действительности (мыслится ли это действие как реальное или
нереальное, как возможное или невозможное и т. п.), либо на отношение
говорящего к данному действию (говорящий может просто сообщить о нём,
может приказать совершить это действие другому лицу или, наоборот, запре­
тить его и т. п. ). Выделяется три наклонения:
изъявительное (modus indicativus);
повелительное (modus imperativus);
сослагательное, или конъюнктив (modus coniunctTvus).
В латинском языке отсутствует категория вида, которая характеризует
русскую глагольную систему, но отсутствие вида компенсируется более
сложной, чем в русском языке, системой времён. Время (tempus) латинского
глагола указывает как на соотнесённость действия с моментом речи, так и на
его длительность или степень его завершённости (что больше похоже на рус­
ский вид), а также на последовательность тех или иных действий. В латыни
шесть времён:
• одно настоящее время - praesens;

• три прошедших времени imperfectum, perfectum и plusquamper­


-

fectum;
• два будущих времени futurum primum и futurum secundum.
-

Следует сразу отметить, что все эти времена полностью представлены


только в изъявительном наклонении. В сослагательном наклонении четыре
времени: там нет форм будущих времён. В повелительном наклонении два
времени - настоящее и будущее.
У неличных форм глагола, помимо вышеперечисленных морфологических
категорий, есть ещё и некоторые именные характеристики: род (genus) и
п адеж (casus).

С П РЯЖЕН И Е (CONI U GATIO)


Прежде чем перейти к более конкретному и подробному описанию различ­
ных глагольных форм в латинском языке, нужно выяснить, как определяется
тип спряжения глагола, а также понять, в каком виде глаголы представлены
в словарях.
Все личные и неличные глагольные формы образуются от трёх разных основ,
поэтому словарная форма глагола традиционно состоит не из одного слова
(в русском языке, например, это будет форма инфинитива читать, идти, -

жечь), а из четырёх слов, приводимых в строго определённом порядке. При


этом если у данного глагола какая-то грамматическая форма отсутствует, то
в словаре в этом месте будет стоять прочерк. Приведём теперь последова­
тельность этих словарных форм глагола:
1) первое лицо единственного числа настоящего времени изъявительного
наклонения активного залога: audio я слушаю, я слышу;
2) первое лицо единственного числа перфекта изъявительного наклонения
активного залога: audivi я услышал;
3) супин Г: auditum чтобы слушать, чтобы услышать;
4) инфинитив настоящего времени активного залога: audire слушать,
слышать.

· Это неизменяемое отглаrольное существительное, которое употребляется для выра жения цели
при глаголах движения. Более подробно о супине и его двух разновидностях будет сказано далее.
Первая и последняя словарные формы имеют одну основу, её принято назы­
вать основой инфекта. Эта основа не всегда определяется по одной из выше­
названных форм в отдельности, иногда бывает необходимо знание обеих
форм. От основы инфекта образуются формы настоящего времени всех
наклонений обоих залогов, имперфекта изъявительного и сослагательного
наклонений обоих залогов, будущее 1 изъявительного наклонения обоих
залогов и будущее время повелительного наклонения активного залога,
причастие настоящего времени активного залога, инфинитивы настоящего
времени обоих залогов, герундий и герундив. Эти формы принято называть
формами инфектного ряда.
По второй словарной форме определяется основа перфекта. От основы пер­
фекта образуются формы перфекта и плюсквамперфекта изъявительного и
сослагательного наклонений активного залога, будущее 11 изъявительного
наклонения активного залога, инфинитив перфекта активного залога. Эти
формы называются формами перфектного ряда.
По третьей словарной форме определяется основа супина. От основы супи­
на образуются следующие глагольные формы: перфект и плюсквамперфект
изъявительного и сослагательного наклонений пассивного залога, будущее
11 изъявительного наклонения пассивного залога, оба супина, причастие
прошедшего времени пассивного залога, причастие будущего времени актив­
ного залога, инфинитив перфекта пассивного залога, инфинитивы будущего
времени обоих залогов.
Теперь нужно выяснить, как определяется тип спряжения глагола. Для
этого необходимо обратиться к четвёртой (последней) словарной форме
глагола - инфинитиву настоящего времени активного залога. У правиль­
ных глаголов этот инфинитив имеет окончание -re. Если перед -re нахо­
дится -1, то это глагол 1 спряжения (amlre любить, ornlre украшать).
Если перед -re стоит -i, то это глагол 11 спряжения ( docire обучать,
vidire видеть, смотреть). Если -re предшествует -е, то это глагол 111 спря­
жения (legere читать, arguere доказывать). Если перед -re находится -Т,
то это глагол IV спряжения (audire слушать, слышать, venire приходить).
Следует помнить, что у глаголов 1, 11 и IV спряжений гласные -1, -i и -Т
входят в основу инфекта (если сказать еще более точно, то основа глаголов
1 спряжения заканчивается на 1 основа глаголов 11 спряжения - на -i,
-
,

а основа глаголов IV спряжения - на -Т). Гласный -е у глаголов 111 спря­


жения в основу инфекта не входит, он является соединительным, а основа
инфекта глаголов 111 спряжения заканчивается либо на согласный (как
в legere), либо на -u (как в arguere).
Особенность словоизменения латинских глаголов (по сравнению с глаго­
лами в русском языке) состоит в том, что выделяемые традиционно четыре
типа спряжения различаются не разными окончаниями, а разными типами
основ и особым присоединением одних и тех же окончаний к этим основам.
Потому в дальнейшем изложении материала мы будем отталкиваться не
от типа спряжения, а от грамматических категорий времени и наклонения.
Такая систематизация материала оказывается гораздо полезнее и удобнее
при изучении латинского языка и при использовании данного справочника
при чтении текстов на латыни и переводе их на русский язык.

П РАВИЛЬН Ы Е ГЛАГОЛ Ь
Изъ явительное на кл онение
(Modus indicativus)

Начнём рассмотрение глагольного спряжения с наиболее распространён­


ных временных форм - тех, которые встречаются в изъявительном накло­
нении.
Изъявительное наклонение является максимально нейтральным. С его помо­
щью говорящий изображает действие или ситуацию как реальный факт, не
сообщая при этом никаких своих оценок. Поскольку действие здесь видится
как реально осуществимое, отсюда вытекает необходимость соотнесения его
с тем или иным временем. Именно поэтому максимальное число временных
грамматических форм представлено в данном наклонении.
Опишем теперь кратко значения всех шести латинских времён. Настоящее
время (praesens) означает, что действие, обозначаемое глаголом, совпада­
ет с моментом речи или разворачивается одновременно с моментом речи.
Иногда praesens может указывать на действие, постоянно длящееся или
относящееся к любому временному отрезку:

Mala herЬa cito crescit. Дурная трава (сорняк) растёт


быстро.
Natura nihll facit frustra. Природа ничего не делает напрасно.

Прошедшее время имперфект· (imperfectum) соответствует русскому про­


шедшему времени несовершенного вида. Оно означает действие длительное,
обычно незаконченное или повторявшееся в прошлом:

· Поскольк у в латинском языке есть три разных прошедших времени, а в русском только одно

и термин, его называющий, в русском языке тоже один, во многих работах, посвящённых
описанию латинского языка, принято использовать соответствующие латинские названия
(без окончаний -um): перфект, имперфект, плюсквамперфект.
Augustus поп amplius, quam Август спшz не больше семи часов.
septem horas dormiibat.
lп priпclplo erat Verbum, В начшzе бьию Слово, и Слово было
et VerЬum erat apud Deum, у Бога, и Слово было Бог.
et Deus erat VerЬum.

Прошедшее время перфект (perfectum) соответствует русскому прошед­


шему времени совершенного вида. Оно имеет разные оттенки значений.
Перфект может указывать на какое-то законченное действие, которое совер­
шилось в прошлом, но его результат наблюдается в настоящем:

Gallia est omпis divisa iп partes Галл ия вся (была) разделена на три
tres. части.

Перфект может указывать на какое-то заверши вшееся к моменту речи


действие, независимо от того, было оно длительным или нет:

Veпi, vidi, vici. (Я) пришёл, увидел, победил.


Прошедшее время плюсквамперфект (plusquamperfectum) не имеет ана­
логов в русском языке. Оно чаще используется в придаточных предложе­
ниях для обозначения какого-то действия в прошлом, предшествовавшего
другому действию в прошлом. Потому плюсквамперфект ещё называют
предпрошедшим или давнопрошедшим временем и, переводя его на рус­
ский язык, иногда добавляют такие слова, как прежде, раньше, до этого,
перед этим и т. п.:

Pausaпias eodem loco sepultus Павсаний был похоронен на том же


est, ubl vitam posuerat. месте, где окончил жизнь.
Epistulam accipi, quam tu Я получил письмо, которое ты послшz
miseras. ранее.

Будущее первое, или будущее простое время (futurum primum, futurum


simplex) употребляется так же, как и в русском языке. Оно может соот­
ветствовать как русскому будущему времени совершенного вида, так и
будущему несовершенного вида. Т. е. futurum 1 может указывать на пред­
стоящее действие или событие, независимо от того, будет оно завершено
или нет:

Ut salutas, ita salutaberis. Как ты приветствуешь, так и тебя


будут приветствовать.
Нос sigпo viпces. Сим победиши. (С этим знамением
победишь.)
Quis custodiet ipsos custodes? Кто устережёт самих сторожей?
Будущее второе, или будущее точное, время (futurum secundum, futurum
exactum) в русском языке аналогов не имеет. Оно употребляется по боль­
шей части в придаточных предложениях и указывает на действие, которое
произойдёт в будущем и предшествует другому действию в будущем, о кото­
ром идёт речь в главном предложении. На русский язык чаще переводится
будущим временем совершенного вида:

MoriAtur Epicurus, quum duo et Умрёт Эпикур, когда проживёт


septuaginta annos vixerit. 72 года.
Tempora si fuerint nublla, solus Если придут rиюхие (букв. покрытые
eris. тучами, мрачные) времена, ты
будешь один.
Si quaesiveris, invenies. Если будешь искать, то найдёшь.

Настоящее время изъявительного наклонения


активного и пассивного залогов
(Praesens indicativi activi et passivi)

Модель образования настоящего времени изъявительного наклонения такая:


�основа инфекта + личные окончания нужного залога».
Основа инфекта у глаголов 1, 11 и IV спряжений определяется путём отбра­
сывания последних двух букв ( -re) в последнем слове их словарной формы,
у глаголов 111 спряжения в этой же форме нужно отбросить три последние
буквы ( -ere ). Возьмём в качестве образцов для каждого типа спряжения
по одному глаголу (дадим их в полной словарной форме) и покажем, какая
у н их основа инфекта":

amo, amavi, amatum, amare ama

11 doceo, docui, doctum, docёre обучать dосё

111 lego, legi, lectum, legere читать leg

IV audio, audivi, auditum, audire слушать audi

В латинском языке есть небольшая группа очень употребительных глаголов,


которые обычно называются глаголами 111 спряжения на -io. Особенность
этих глаголов заключается в том, что их первая словарная форма выглядит

·
Приводимые сей час глаголы далее будут использоваться для демонстрации всех глагольных
времён и на клонений.
как у глаголов IV спряжения (т. е. заканчи вается на -io), а их четвёртая
словарная форма - такая, как и у всех остальных глаголов 111 спряжения
(т. е. заканчивается на -ere, а не на -ire, как у IV спряжен ия). В основу
инфекта этих глаголов входит гласный -i (но этот -i - краткий, а не долгий,
как, например, у глагола audire) Таким образом, их основа определяется
.

по первой форме путём отбрасывания окончания -о:

111 на -io facio, feci, factum, facere

Далее, когда мы будем давать образцы спряжения глаголов, во всех ниже­


при водимых таблицах для 111 спряжения будет отведено два столбца - для
обычных глаголов этого типа и для глаголов на -io.

Список глаголов 111 спряжения на -io':

capio cepi captum capere брать, взять

cupio cupivi (ii) cupitum cupere желать, стремиться

facio feci factum facere делать

fodio fodi fossum fodere копать, рыть

fugio fugi fugitum fugere бежать, убегать

iacio ieci iactum iacere бросать, кидать

lacio lacere привлекать, замапивать

pario peperi par(a)tum parere рождать, создавать

quatio (quassi) quassum quatere трясти, потрясать

rapio rapui raptum rapere хватать, похищать

sapio sapii (Тvi, ui) sapere иметь вкус ш1и запах

specio spexi spectum specere смотреть, глядеть


(spicio) (spicere)

·Для корневых глаголов этот список исчерпывающий. Но нужно помнить, что у каждого
глагола может быть ряд его префиксальных производных. Потому реальное коли чество таких
глаголов на -lo существенно б ольше.
gradior* gressus sum gradi идти, ступать

morior* mortuus sum mori умирать

patior* passus sum pati терпеть

Глаголы lacere, specere и gradi без приставок встречаются крайне редко,


от каждого из них образован целый ряд употребительных префиксальных
глаголов: allicere привлекать, delicere соблазнять, aspicere взирать,
supersplcere смотреть далеко, congredi сходиться, собираться, egredi
выходить, progredi идти вперёд, regredi идти назад, возвращаться и др.
Теперь нужно выяснить, каким образом присоединяются личные окончания
к основе инфекта у разных типов спряжения.

1) У глаголов 1 спряжения в формах первого лица единственного числа


обоих залогов выпадает гласный -1 основы. Все остальные формы образуют­
ся строго по вышеназванной модели (основа + окончание).

2) У глаголов 11 спряжения все формы образуются стандартным образом.

3) У большинства глаголов 111 спряжения во всех формах, кроме первого


лица единственного числа обоих залогов, между основой и окончанием
вставляются соединительные гласные: перед -r вставляется -е, перед -n u - - ,

в остальных случаях ·i. -

4) У глаголов 111 спряжения на -io и у глаголов IV спряжения в формах тре­


тьего лица множественного числа обоих залогов появляется соединитель­
ный гласный -u, все остальные формы образуются стандартно.
Образцы спряжения rлаrолов в praesens lndicatTvi actTvi et passivi

s. 1 amo doceo lego facio audio

2 amas doces legis facis audis

3 amat docet legit facit audit

·
П оследние три глагола из этого списка являются отложительными. Об этой группе глаголов
бол ее подробно речь по йдёт ниж е.
PI. 1 amamus docёmus legimus facimus audimus

2 amatis docёtis legitis facitis auditis

з amant docent legunt faciunt audiunt

s. 1 amor doceor legor facior audior

2 amaris docёris legeris faceris audiris

з amatur docёtur legitur facitur auditur

PI. 1 amamur docёmur legimur facimur audimur

2 amamini docemini legimini facimini audimini

з amantur docentur leguntur faciuntur audiuntur

Имперфект изъявительного наклонения


активного и пассивного залогов
(lmperfectum indicativi activi et passivi)

Модель образования имперфекта изъявительного наклонения такая: «осно­


ва инфекта +суффикс -Ьа- +личные окончания нужного залога (для глаго­
лов 1-11 спряжения)»;
«основа инфекта + суффикс -iЫ- + личные окончания нужного залога
(для глаголов 111-IV спряжения)».

Образцы спряжения rлаrолов в imperfectum indicatTvi actTvi et passTvi

s. 1 amabam docёbam legёbam faciёbam audiёbam

2 amabas docёbas legёbas faciёbas audiёbas

з amabat docёbat legёbat faciёbat audiёbat


PI. 1 amabamus docebamus legebamus faciebamus audieЬЗmus

2 amabatis docebatis legebatis facieЬЗtis audieЬЗtis

3 amabant docёbant legёbant faciёbant audiёbant

s. 1 amabar docёbar legёbar faciёbar audiёbar

2 amaЬЗris doceЬЗris legeЬЗris facieЬЗris audieЬЗris

3 amaьatur doceьatur legeьatur facieЬЗtur audieЬЗtur

PI. 1 amaьamur doceьamur legeьamur facieЬЗmur audieЬЗmur

2 amabamini docebamini legebamini faciebamini audiebamini

3 amabantur docebantur legebantur faciebantur audiebantur

Перфект изъявительного наклонения


активного залога (Perfectum indicativi activi)

Формы перфекта в разных залогах образуются по-разному. Модель обра­


зования перфекта изъявительного наклонения активного залога: «основа
перфекта+ специальные личные окончания перфекта».
Основа перфекта определяется по 2-й словарной форме: от этой формы нужно
просто отбросить последнюю букву -i (для глаголов всех спряжений).

Образцы спряжения глаголов в perfectum indicativi activi

s. 1 amavi docui legi feci audivi

2 amavisti docuisti legisti fecisti audivisti

3 amavit docuit lqgit :fecll. au.dtvJt


'

PI. 1 amavimus docuimus lflgimus •1te�6s :YiIO(fМA!lus

2 amavistis docuistis lltgisti� �is� • aud.iY.fS.tis

3 amavёrunt docuёrunt l gёrun(.


t М(@ 'F!9t!;Mrunt
(amavёre) (docuёre) (!МИ) {fes;jr�J_ (aLJdivёre),
- -- - -(
Перфект изъявительного наклонения
пассивного залога (Perfectum indicatTvi passTvi)

Пассивный залог этого времени - форма аналитическая, т. е. представлена


двумя словами. Модель образования перфекта изъявительного наклонения
пассивного залога: «participium perfecti passivi' (от нужного глагола любо­
го спряжения) + глагол esse быть в praesens indicativi».

ОбразцЪI спряжения rлаrолов в perfectum indicativi passivi

s. 1 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
sum sum sum sum sum

2 amatus, а, doctus, а, \ectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
es es es es es

3 amatus, а, doctus, а, \ectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
est est est est est

Р\. 1 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
sumus sumus sumus sumus sumus

2 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
estis estis estis estis estis

3 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
sunt sunt sunt sunt sunt

Плюсквамперфект изъявительного наклонения


активного залога
(Plusquamperfectum indicatTvi actTvi)

Модель образования плюсквамперфекта изъявительного наклонения актив­


ного залога: «основа перфекта + суффикс -era- + личные окончания актив­
ного залога».

· О том, как образуются причастия, говорится ниже.


Образцы спряжения rлаrолов в plusquamperfectum indicativi activi

s. 1 amaveram docueram legeram feceram audiveram

2 amaveras docueras legeras feceras audiveras

3 amaverat docuerat legerat fecerat audiverat

PI. 1 amaveramus docueramus legeramus feceramus audiveramus

2 amaveratis docueratis legeratis feceratis audiveratis

3 amaverant docuerant legerant fecerant audiverant

Плюсквамперфект изъявительного наклонения


пассивного залога
(Plusquamperfectum indicativi passivi)

Модель обра;ювания плюсквамперфекта изъявительного наклонения


пассивного э;uюга: «participium perfecti passivi (от нужного глагола любо­
го спряжения ) +глагол esse быть в imperfectum indicativii,..

Образцы спряжения rлаrолов в plusquamperfectum indicativi passivi

s. 1 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
eram eram eram eram eram

2 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
eras eras eras eras eras

3 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
erat erat erat erat erat
PI. 1 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
eramus eramus eramus eramus eramus

2 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
eratis eratis eratis eratis eratis

з amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
erant erant erant erant erant

Будущее 1 время изъявительного наклонения


активного и пассивного залогов
(Futurum primum indicativi activi et passivi)

Модель образования будущего 1 времени изъявительного наклонения такая:


«основа инфекта+ суффикс Ь + личные окончания нужного залога (для
- -

глаголов 1-11 спряжения)»;


«основа инфекта + суффикс -а- (в первом лице единственного числа) или
суффикс -е- (в остальных лицах)+ личные окончания нужного залога (для
глаголов 111-IV спряжения)».
У глаголов 1-11 спряжения между суффиксом -Ь- и окончаниями встав­
ляются соединительные гласные по тому же принципу, что и у глаголов
111 спряжения в настоящем времени.

Образцы спряжения глаголов в futOrum primum indicativi activi et passivi

s. 1 amabo dосёЬо legam faciam audiam

2 amabls docёbls leges facies audies

з amablt docёblt leget faciet audiet


PI. 1 amablmus doceblmus legёmus faciёmus audiёmus

2 amabltis docebltis legёtis faciёtis audiёtis

3 amabunt docёbunt legent facient audient

s. 1 amabor docёbor legar faciar audiar

2 amaberis doceberis legёris faciёris audiёris

3 amabltur docebltur legёtur faciёtur audiёtur

PI. 1 amablmur doceblmur legёmur faciёmur audiёmur

2 amablmini doceblmini legemini faciemini audiemini

3 amabuntur docebuntur legёntur facientur audientur

Будущее 11 время изъявительного наклонения


активного залога
(Futurum secundum indicativi activi)

Модель образования будущего 11 времени изъявительного наклонения


активного залога: «основа перфекта + суффикс -er- (в первом лице един­
ственного числа) или суффикс -eri- (в остальных лицах)+ личные оконча­
ния активного залога�..

Образцы спряжения глаголов в futurum secundum indicativi activi

s. 1 amavero docuero legero fecero audivero

2 amaveris docueris legeris feceris audiveris

3 amaverit docuerit legerit fecerit audiverit


PI. 1 amaveгi­ docueгi­ legeгimus feceгimus audiveгi­
mus mus mus

2 amaveгitis docueгitis legeгitis feceгitis audiveгitis

3 amaveгint docueгint Jegeгint feceгint audiveгint

Будущее 11
время изъявительного наклонения
пассивного залога
(Futurum secundum indicativi passivi)

Модель образования будущего 11 времени изъявительного наклонения


пассивного залога: «participium perfecti passivi (от нужного глагола любо­
го спряжения) + глагол esse быть в futurum 1 indicativi».

Образцы спряжения rлаrолов в futurum secundum indicativi passivi

5. 1 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
его его его его его

2 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
eгis eгis eгis eгis eгis

3 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
eгit eгit eгit eгit eгit

PI. 1 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
eгimus eгimus eгimus eгimus eгimus

2 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
eгitis eгitis eгitis eгitis eгitis

3 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
eгunt eгunt eгunt eгunt eгunt
П овел ительное наклонение
(Modus imperativus)

Основное назначение повелительного наклонения - выражать приказ, рас­


поряжение, просьбу, совет, пожелание или какой-то другой тип волеизъяв­
ления. Если глагол стоит в форме данного наклонения, это означает, что
говорящий побуждает к совершению какого-либо действия другое лицо.
В отличие от русского, латинский глагол имеет в повелительном наклонении
разные временные формы - настоящего и будущего времени, но в этих фор­
мах представлены не все лица. Что касается пассивного залога, то в основном
он используется для образования форм повелительного наклонения отложи­
тельных глаголов, поэтому ниже будут приведены формы не только от глаго­
лов amare, docёre, legere, facere и audire, но и следующих отложительных
глаголов всех типов спряжения:
• arbltror, arbltratus sum, arbltrari думать, полагать (1);

• vereor, veritus sum, verёri бояться (11);

• utor, usus sum, uti пользоваться (III);

• patior, passus sum, pati страдать, терпеть (111 на -io);

• partior, partitus sum, partiri разделять (IV).

Все формы повелительного наклонения образуются по следующей модели:


«основа инфекта+ специальные окончания повелительного наклонения».

Образцы спряжения глаrолов


в imperativus praesentis activi et passivi

s. 2 ama doce lege fac audi


PI. 2 amate docёte legite facite audite
. .

s. 2 arbltrare verёre utere patere partire


PI. 2 arbltramini veremini utimini patimini partimini

Необходимо отметить, что во втором лице единственноrо числа у глаголов


1-го, 11-го и IV-гo спряжения нулевое окончание, а у глаголов 111-го спряжения
к основе инфекта добавляется соединительный гласный -е. Исключение состав­

ляют глаголы dicere говорить, ducere вести и facere делать. У этих rлаголов
в данной форме на конце нет е, что видно и в приведённой выше таблице.
Отрицательная форма повелительного наклонения в латинском языке обра­
зуется особым образом (не просто путём добавления частицы не, как в рус­
ском и во многих других языках): при помощи вспомогательных слов noli
(в единственном числе) и noПte (во множественном числе), добавляемых
к форме инфинитива нужного глагола любого типа спряжения.

s. 2 noli amare noli docёre noli legere noli facere noli audire
PI. 2 nolite nolite nolite nolite nolite
amare docёre legere facere audire

Образцы спряжения rлаrолов


в imperativus futari activi et passivi

s. 2 amato docёto legito facito audito

3 amato docёto legito facito audito

PI. 2 amatбte docetбte legitбte facitбte auditбte

3 amanto docento legunto faciunto audiunto

s. 2 arbltrator verёtor utitor patitor partitor

3 arbltrator verёtor utitor patitor partitor

PI. 3 arbltrantor verentor utuntor patiuntor partiuntor

Приведём несколько примеров употребления форм imperativus обоих


времён в конкретных предложениях:

Divide et impera. Разделяй и властвуй.


Exsurge, Domine, in iri tui. Восстань, Господи, во теве твоём!
NoПte thesaurizire vobls Не копите себе сокровищ на земле,
thesauros in terri, thesaurizite но собирайте себе сокровища
autem vobls thesauros in coelo. на небесах.
Salus populi suprёma lex esto. Пусть блаю народа будет высшим
законом.
Si vivis Romae, RomAno vivito Если живёшь в Риме, живи по римским
more. обычаям.
Estote ergo vos perfecti, sicut et Итак, будьте совершенны,
pater vester coelestis perfectus как совершенен Отец ваш небесный.
est.

Сосл а га тельное накл онение (кон ъюнктив)


(Modus coniunctivus)
Сослагательное наклонение указывает на действие, состояние или процесс,
характеризуя его как нечто предположительное или возможное. Глагол
в этом наклонении может подчёркивать субъективное отношение говоря­
щего к данному событию, может указывать на сомнения говорящего, на
его желания или побуждения, на то, что событие может произойти только
при соблюдении определённых условий и т. п. Формы конъюнктива могут
употребляться как в самостоятельных (независимых) предложениях, так и
в разного рода придаточных в составе сложноподчинённых предложений.
Вначале опишем модели образования разных времён в составе данного
наклонения. Их всего четыре: два - в системе инфекта и два - в системе
перфекта.

Настоящее время сослагательного наклонения


активного и пассивного залогов
(Praesens coniunctivi activi et passivi)
Модель образования настоящего времени сослагательного наклонения:
•основа инфекта без конечного А+ суффикс -ё-+ личные окончания нужно­
го залога (для глаголов 1 спряжения)•;
•основа инфекта + суффикс -А- + личные окончания нужного залога (для
глаголов 11, 111 и IV спряжения)•.
Образцы спряжения глаголов в praesens coniunctivi activi et passivi

s. 1 amem doceam legam faciam audiam


2 ames doceas legas facias audias

з amet doceat legat faciat audiat


PI. 1 amёmus doceamus legamus faciamus audiamus

2 amёtis doceatis legatis faciatis audiatis

ament doceant legant faciant audiant

s. 1 amer docear legar faciar audiar

2 amёris docearis legaris faclaris audiaris

3 amёtur doceatur Jegatur faciatur audiatur

PI. 1 amёmur doceamur legamur faciamur audiamur

2 amemini doceamini legamini faciamini audiamini

3 amentur doceantur legantur faciantur audiantur

Имперфект сослагательного наклонения


активного и пассивного залогов
(lmperfectum coniunctivi activi et passivi)

Модель образования имперфекта сослагательного наклонения: <�основа


инфекта+ суффикс -re- +личные окончания нужного залога».
У глаголов 111 спряжения между суффиксом и основой вставляется соеди­
нительный гласный -е-.

Образцы спряжения rлаrолов в imperfectum coniunctTvi actTvi et passTvi

5. 1 amarem docёrem legerem facerem audirem

2 amares docёres legeres faceres audires

3 amaret docёret legeret faceret audiret

PI. 1 amarёmus doceremus legerёmus facerёmus audirёmus

2 amarёtis docerёtis legerёtis facerёtis audirёtis

3 amarent docёrent legerent facerent audirent


s. 1 amarer docёrer legerer facerer audirer
2 amarёris docerёris legerёris facerёris audirёris
3 amarёtur docerёtur legerёtur facerёtur audirёtur
PI. 1 amarёmur docerёmur legerёmur facerёmur audirёmur
2 amaremini doceremini legeremini faceremini audiremini
3 amarentur docerentur legerentur facerentur audirentur

Перфект сослаг ательного наклонения активного залога


(Perfectum coniunctivi activi)

Модель образования перфекта сослагательного наклонения активного зало­


га: «ос1юва перфекта + суффикс -eri- +личные окончания активного залога».

Образцы спряжения в perfectum coniunctivi activi

s. 1 amaverim docuerim legerim fecerim audiverim


2 amaveris docueris legeris feceris audiveris
3 amaverit docuerit legerit fecerit audiverit
PI. 1 amaverimus docuerimus legerimus fecerimus audiverimus
2 amaveritis docueritis legeritis feceritis audiveritis
з amaverint docuerint legerint fecerint audiverint

Перфект сослагательного наклонения пассивного залог а


(Perfectum coniunctivi passivi)

Модель образования перфекта сослагательного наклонения пассивного


залога: «participium perfecti passivi (от нужного глагола любого спряже­
ния) + глагол esse быть в praesens coniunctivi».
Образцы спряжения rлаrолов в perfectum coniunctivi passivi

s. 1 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
sim sim sim sim sim
2 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,
um um um um um
sis sis sis sis sis
3 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,
um um um um um
sit sit sit sit sit

PI. 1 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
simus simus simus simus simus
2 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
sitis sitis sitis sitis sitis
3 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
sint sint sint sint sint

Плюсквамперфект сослагательного наклонения


активного залога
(Plusquamperfectum coniunctivi activi)

Модель образования плюсквамперфекта сослагательного наклонения


активного залога: «основа перфекта+ суффикс -isse- + личные окончания
активного з алога».

ОбразцЪI спряжения глаголов в plusquamperfectum coniunctivi activi

s. 1 amavissem docuissem legissem fecissem audivissem

2 amavisses docuisses legisses fecisses audivisses

3 amavisset docuisset legisset fecisset audivisset


PI. 1 amavissё- docuissё- legissёmus fecissёmus audivissё-
mus mus mus
2 amavissё- docuissёtis legissёtis fecissёtis audivissё-
tis tis
3 amavissent docuissent legissent fecissent audivissent
Плюсквамперфект сослагательного наклонения
пассивного залога
(Plusquamperfectum coпiunctivi passivi)
Модель образования плюсквамперфекта сослагательного наклонения
пассивного залога: �participium perfecti passivi (от нужного глагола любо­
го спряжения) + глагол esse быть в imperfectum coniunctivi».
Образцы спряжения rлаrолов в plusquamperfectum coniunctivi passivi

s. 1 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
essem essem essem essem essem

2 amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
esses esses esses esses esses

з amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um um um um um
esset esset esset esset esset

PI. 1 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
essemus essemus essemus essemus essemus

2 amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
essetis essetis essetis essetis essetis

з amati, ае, а docti, ае, а lecti, ае, а facti, ае, а auditi, ае, а
essent essent essent essent essent

Значения и употребление времён сослагательного


наклонения в самостоятельн ых предложениях
В этом разделе будут рассмотрены различные случаи употребления конъюн­
ктива в латинских независимых предложениях.
В латинском языке конъюнктив использовался по разным причинам и в раз­
ных функциях в независимых предложениях, с одной стороны, и для выраже­
ния связи между частями сложного предложения, с другой стороны. Принято
различать несколько функций сослагательного наклонения, которые реализу­
ются в полном объёме именно в простых (независимых) предложениях.

1) Побудительный конъюнктив (coniunctivus (ad)hortativus) употребля­


ется для выражения призыва или побуждения к какому-либо совместному
действию. Обычно в этой функции используется форма первого лица мно­
жественного числа praesens coniunctivi:
Gaudeamus, igitur, iuveпes dum Давайте будем радоваться, пока мы
sumus. молоды!
Vivamus, mea Lesbla, atque Давай будем жить и любить, моя
amёmus. Лесбия!
2) Повелительный конъюнктив (coniunctivus imperativus (iussivus))
выражает идею приказа, требования или пожелания, которые формули­
руются по отношению ко второму или третьему лицу обоих чисел. В этой
функции также выступает praeseпs coпiuпctivi:
Audiatur et altera pars. Пусть будет выслушана и другая
сторона.
Quidquid agis prudeпter agas Что бы ты ни делал, делай разумно
et respice fiпem. и предусматривай результат.
Dixitque Deus: Fiat lux. Et facta И сказал Бог: �да будет свет�.
est lux. И стал свет.
3) Запрещающий конъюнктив (coпiuпctivus prohibltivus) обычно упо­
требляется вместо отрицательной формы повелительного наклонения и
выражает запрет, который относится либо к данному моменту речи, либо
к будущему. Может содержать в себе идею призыва не совершать какого­
либо действия. В качестве отрицательной частицы используется пе. В этой
функции обычно встречается второе лицо praeseпs coпiuпctivi или perfec­
tum coпiuпctivi (без различия в их значениях):
Et пе поs inducas iп tentatioпem, И не введи нас во искушение, но избави
sed libera поs а malo. нас от лукавого.
Quod tibl fieri поп vis, alteri Чего себе не пожелаешь, не делай
пе feceris. другому.
4 ) Конъюнктив пожелания (coпiuпctivus optativus) либо действительно
выражает некое желание (как исполнимое, так и нереальное), либо таким
образом говорящий высказывает своё сожаление о прошлом, о чём-то, что
не произошло. В данной функции могут встречаться разные времена сосла­
гательного наклонения, причём у каждого есть свои специфические оттенки
значений. Praeseпs coniunctivi передаёт какое-то пожелание, относящееся
к настоящему или будущему, - как правило, исполнимое:
Saпctificёtur поmеп tuum, Да святится имя Твоё, да приидет
adveпiat regпum tuum, fiat царствие Твоё, да будет воля Твоя
voluпtas tua, sicut iп coelo и на земле, как на небе.
et iп terra.
Если желание не исполнимо, используется imperfectum coпiuпctivi или
plusquamperfectum coпiuпctTvi (в последнем случае обычно выражается
сожаление о прошлом):

lllud utiпam пе vere scriberem. О если бы я не писш� правду! (Жш�ь,


что я пишу правду!)
Utiпam miпus vitae cupidi О если бы мы меньше жаждш�и жить!
fuissemus.

5) Уступительный конъюнктив (coпiuпctTvus coпcessivus) указывает на


некоторое предположение, на допущение или на уступку говорящего чье­
му-либо мнению. Praeseпs coпiuпctTvi выражает допущение, относящееся
к настоящему моменту, а perfectum coпiuпctTvi к прошедшему. При пере­
-

воде на русский язык в таких случаях добавляют слова пусть; допустим,


что; предположим, что; пускай (даже) и т. п.:

Omпia possideat, поп possidet Пусть Минос владеет всем,


aira M iпos. но воздухом [он] не владеет.
Fiat iustitia, pereat muпdus. Пусть свершится правосудие, даже
если [при этом] погибнет мир·
(т. е. чего бы это ни стоило).
Fueris doctus, fueris prudeпs: Пускай ты был учёным, пускай ты
pius поп fuisti. был мудрым, но добродетельным ты
не бьи�.

6) Конъюнктив сомнения (coпiuпctivus dubltatTvus) может выражать


недоумение говорящего по поводу сложившейся ситуации, его сомнения,
размышления или колебания в связи с тем, как ему поступить. Чаще исполь­
зуется в таких случаях первое лицо, при этом praeseпs coпiuпctTvi связан
с сомнениями относительно настоящего или будущего, а imperfectum
coпiuпctivi относительно прошлого:
-

Quid agam, iudices? Quo me Что же мне делать, о судьи? Куда мне
vertam? обратиться ?
Наес quum vidёrem, quid agerem, Когда я видел это, что мне [нужно]
iudices? бьи�о делать, о судьи?

7) Конъюнктив возможности (coпiuпctivus poteпtialis) указывает чаще


всего на возможное или предположительное действие в будущем. В этой
функции используются praeseпs coпiuпctivi, imperfectum coпiuпctivi и
perfectum coпiuпctTvi. Разница между ними следующая: praeseпs обычно

· Есть ещё один вариант этой фразы: Fiat iustitia, ruat coelum. Пусть свершится правосудие,
даже если обрушатся небеса.
выражает большую степень уверенности в предстоящем событии, чем per­
fectum; но оба эти времени противопоставлены imperfectum, т. к. первые
два говорят о событиях настоящего или будущего, а последний - о чём-то,
что было возможно в прошлом:

Velim iterum te visitare. Я хотел бы навестить тебя ещё раз.


Нос поп dubltaпs dixerim. Это я мог бы сказать, не колеблясь.
Quis putaret? Кто бы мог подумать?

Употребление времён сослагательного наклонения


в составе сложн ых предложений

В латинском языке конъюнктив может использоваться также в составе


сложноподчинённых предложений. Как правило, придаточное предложение,
зависящее от главного, вводится специальными подчинительными союзами.
Кроме того, в латинском языке грамматическая зависимость придаточного
предложения от главного проявляется в использовании в нём определённых
форм времени и наклонения глагола-сказуемого. В одних типах придаточ­
ных предложений сказуемое должно стоять в изъявительном наклонении,
в других - в конъюнктиве. Выбор того или иного наклонения обусловлен,
с одной стороны, разновидностью придаточного предложения, а с другой
стороны - конкретным подчинительным союзом, присоединяющим прида­
точное предложение к главному.
Если в придаточном предложении глагол стоит в форме конъюнктива, то
выбор его временной формы подчиняется правилу последовательности вре­
мён (coпsecutio temporum). При этом учитываются два основных фактора:
1 ) время глагола-сказуемого в главном предложении;
2) соотнесённость во времени действий главного и придаточного предло­
жений.
Времена глагола можно подразделить на главные и исторические. К главным
относятся настоящее ( как в изъявительном наклонении, так и в конъюн­
ктиве) и будущее, а также все времена повелительного наклонения и равные
им по значению формы конъюнктива. Исторические - это времена, относя­
щиеся к прошлому ( т. е. имперфект, перфект и плюсквамперфект), а также
неличные формы глагола (инфинитивы и причастия), стоящие в прошедшем
времени.
Некоторые глагольные формы могут относиться и к главным, и к истори­
ческим временам: так, например, грамматическое настоящее время может
иногда указывать на действие в прошлом, а перфект может использоваться
в значении настоящего времени.
Что касается второго пункта, то здесь возможны три варианта:
• действия главного и придаточного предложения происходят одновре­

менно;
• действие придаточного предшествует действию главного предложения;

• действие придаточного только предстоит в будущем, т. е. следует после

действия главного предложения.


Собственно само правило consecutio temporum выглядит следующим
образом:

Главные времена praesens perfectum praesens


coniunctivi coniunctivi coniunctivi
I оп исателыюго
спряжения

Исторические imperfectum plusquamperfectum imperfectum


времена coniunctivi coniunctivi coniunctivi
I описательного
спряжения

Правило последовательности времён в некоторых типах предложений дей­


ствует частично, поскольку не все оттенки отношений между действиями
главного и придаточного предложений могут допускаться. Так, например,
в предложениях цели действие придаточного по логике вещей не может
предшествовать действию главного предложения и т. п.

СЛО ВООБРАЗОВАН И Е
В латинской глагольной системе использовались те же словообразователь­
ные способы, что и у имён существительных и прилагательных, но здесь уже
заметно меньшую роль играли суффиксация и сложение, и, наоборот, гораз­
до продуктивнее была отглагольная префиксация.

П реф и кса ция


По своему происхождению префиксы являются наречиями со значения­
ми места, совместности, направления и т. п., причём одни и те же наречия
использовались как для уточнения значения падежной формы (т. е. стали
п редлогами ), так и для словообразовательных целей ( и стали частью слова,
т. е. аффиксальными морфемами - п риставками ) . Основные латинские
п рефиксы:

аЬ- (а-, abs-) отделение, удаление ablcere• • выбрасывать

ad- (ас-, af-, ag-, al-, приближение, присоединение adicere добрасъtвать


ар-, ar-, as-, at-)

ante- перед, до, прежде antecedere


предшествовать

circum вокрут, кругом circumicere бросать


со всех сторон, отовсю(}у

con- (со-, col-, com-, совместность действия; c­ conicere сносить,


cor-) сваливать

de- устранение; отделение; deicere сбрасывать


отдаление

dis- (di-, dif-, dir-) разделение; расчленение disicere разбрасывать


целого на части

ех- (е-, ее-, ef-) отделение; изъятие eicere выбрасывать

in- (il-, im-, ir-) движение внутрь; нахождение inicere вбрасывать


в или на чём-либо

inter- между, внутри intericere помещать


между, посреди

оЬ- (ос-, of-, og-, ор-) перед, к, напротив, навстречу oblcere бросать вперёд,
противопоставлять

per- (pel-) через, сквозь; завершение; percolare процеживать;


усиление проходить

prae- впереди, перед praeiacere бросать вперёд

praeter- мимо, кроме praetervolare летать


мимо, пролетать

pro- (prod-) вперёд; для, в пользу; вместо proicere выбрасывать


вперёд

re- (red-) обратное действие; возобнов- reicere бросать назад,


ление; противодействие обратно

· Кроме двух случаев приводятся производные от глагола iacere бросать, кидать, при этом
в сочетании со многими префиксами его корень фонетически видоизменяется.
•• В этом фрагменте, посвящённом словообразованию, все глаголы будут приводиться только
в последней словарной форме.
-"",--:--�-:г."7':�"'-..--·--::·- - ·�.......--·:·
П p1tМt'P.hl llp01131IOДllbtX "
..
1 '1. ) о * '
�"lr.;i
sub- (su-, suc-, suf-, под, внутри; немного sublcere бросать под,
sug-, sum-, sup-, подкладывать
sur-, sus-)

super- над; выше, дальше; сверх superiacere


перебрасывать,
набрасывать

trans- через; за, за пределами; пере- transiacere (transicere)


перебрасывать

Суфф и кса ц ия

·SC· глаголы со значением начала calescere нагреваться


совершения действия (verba fervescere начинать �шпеть
inchoativa) senescere стариться, стареть

-(i)ta- глаголы со значением captare хватать, усиленно добиваться


интенсивного характера edictare заявлять во всеуслышаиие
действия (verba intensiva) rogitare просить, расспрашивать

-tita­ глаголы со значением excursare совершать иабеги


·ta­ повторяющегося действия factitare часто делать, практиковать
-sa- (verba frequentativa) versare часто вертеть, поворачивать

-uri- глаголы со значением esurire хотеть есть


желания действия или parturire собираться рожать
предрасположенности к нему
(verba desiderativa)

Словосл ожение

Собственно сложение в сфере латинского глагола встречается редко.


Сложные глаголы в своём составе всегда имеют на втором месте глагол,
с которым в качестве первого компонента соединяется имя существительное
или прилагательное, наречие или (крайне редко) другой глагол, напр имер:

ludificari насмехаться (от ludus т игра, шутка+ facere делать);


manumittere отпускать на волю (от manus f рука+ mittere посьu�ать );
aequiperlre выравнивать (от aequus, а, um ровный + parere устраивать);
multifacere высоко ставить, очень ценить (от multus, а, um многочисленный +
facere делать);
beneplacёre быть благоугодны.м (от Ьепе хорошо + placёre нравиться);
maledicere злословить (от male rиюхо + dicere говорить);
patefacere широко раскрывать (от patёre быть открытым + facere делать).

Н Е П РАВИЛ Ь Н Ы Е ГЛАГОЛ Ы
(VERBA ANOMALA)

Как и в других индоевропейских языках, в латыни есть ряд глаголов, откло­


няющихся от стандартных форм словоизменения. Такие глаголы принято
называть неправильными, и их спряжение необходимо рассматривать и
заучивать отдельно. О но будет приведено в следующем разделе.
Список неправильных глаголов:

sum fui esse быть, существовать

possum potui posse МОЧЬ, быть в состоянии

edo edi esum edere есть, кушать, питаться

volo volui velle хотеть, желать

nolo nolui nolle не хотеть

malo malui malle предпочитать

fero tuli latum ferre нести

ео ii itum Tre идти

fio factus sum fieri становиться, делаться,


происходить

По аналогии с esse быть спрягаются следующие глаголы:

absum afui abesse отсутствовать

adsum affui adesse присутствовать,


помогать
desum deful deesse недоставать,
не хватать

insum fui inesse быть в чём-либо

lntersum lnterfui interesse находиться среди чего-


либо, участвовать в чём-
либо

obsum oЫui obesse вредить

praesum praefui praeesse быть впереди, стоять


во главе чего-либо

prosum profui prodesse помогать, приносить


пользу

subsum suЬesse быть под чем-либо

supersum superfui superesse быть в целости,


оставаться в живых

По аналогии с ferre нести спрягаются следующие глаголы:

affero attuli allatum afferre приносить

aufero abstuli aЫatum auferre уиосить, отделять

confero contuli collatum conferre сносить

differo distuli dilatum differre разиосить, откладывать

dlffero differre различатъ(ся)

effero extuli elatum efferre вьтосить

infero intuli illatum inferre вносить, внушать

offero oЫuli oЫatum offerre предлагать, подиоситъ

praefero praetuli praelatum praeferre нести вперёд,


предпочитать

refero re(t)tuli relatum referre отиосить 11азад,


сообщать
По аналогии с ire идти спрягаются следующие глаголы:

аЬео abli abltum ablre уходить

adeo adii aditum adire подходить, обращаться


к кому-либо

ехео exii exitum exire выходить

ineo inii initum inire входить

intereo interii interitum interlre погибать

pereo perii peritum perire поzибать, пропадать

prodeo prodii proditum prodire идти вперёд

redeo redii reditum redire идти назад,


возвращаться

transeo transii transitum transire переходить

veneo venii venire быть продаваемым

Глагол perire является пассивом по отношению к глаголу perdo, perdidi,


perditum, perdere губить, уничтожать; а глагол venire служит пассивом
для глагола vendo, vendidi, venditum, vendere продавать.
Некоторые из глаголов, сложных с ire, изменив своё лексическое значение,
перешли в разряд переходных и потому имеют все формы пассивного залога.

ОТЛОЖИТЕЛЬ Н Ы Е ГЛАГОЛ Ы
(VERBA DEPON EN TIA)
Отложительными называются глаголы, которые имеют формы пассивного
залога, но при этом выражают значение активного залога. Подобного рода
глаголы есть и в русском языке: сражаться, улыбаться, радоваться и др.
Латинские отложительные глаголы бывают всех четырёх спряжений, как и
обычные глаголы. В словаре их принято давать следующим образом:
1 ) первое лицо единственного числа настоящего времени изъявительного
наклонения пассивного залога;
2 ) первое лицо единственного числа перфекта изъявительного наклонения
пассивного залога;
3) инфинитив настоящего времени пассивного залога.
Приведём примеры отложительных глаголов разных типов спряжения:

admiror admiratus sum admirari удивляться,


восхищаться ( 1)

arbltror arbltratus sum arbltrari думать, полагать (1)

fateor fassus sum fatёri признавать (П)

vereor veritus sum verёri бояться (11)

loquor locutus (loquutus) loqui говорить, рассказывать


sum (Ill)

utor usus sum uti пользоваться ( I I I )

morior mortuus sum mori умирать (Ш на -io)

progredior progressus sum progredi идти вперёд (Ш на -io)

orior ortus sum oriri возникать, начинаться,


происходить ( IV)

partior partitus sum partiri разделять (IV)

Спряжение отложительных глаголов ничем не отличается от спряжения


регулярных глаголов в пассивном залоге. У данной группы глаголов есть
несколько особенностей, касающихся образования их грамматических форм
и имеющихся у них грамматических значений:

1 ) verba deponentia имеют несколько форм активного залога. Это partici­


pium praesentis activi, participium futuri activi, infinitivus futuri actTvi,
gerundium, supinum;
2) gerundivum отложительных глаголов образуется стандартно и имеет
страдательное значение;

3) participium perfecti passivi от некоторых отложительных глаголов


имеет наряду с активным и пассивное значение. Например, от глагола popu­
lor, populltus sum, popullri опустошать соответствующее причастие
populltus, а, um имеет значение опустошивший и опустошённый; от глаго­
ла meditor, meditltus sum, meditlri обдумывать, размыlШ/..Ять причастие
meditltus, а, um может переводиться как обдумавший, так и обдуманный
и т. п.
П ОЛУОТЛОЖИТЕЛ Ь НЫ Е ГЛАГОЛ Ы
(VERBA SEMIDEPON EN TIA)
Это небольшая группа глаголов, у которых времена инфектного ряда обра­
зуются только в активном залоге, а времена перфектного ряда - только
в пассивном. В словаре их принято давать следующим образом:
1 ) первое лицо единственного числа настоящего времени изъявительного
наклонения активного залога;
2) первое лицо единственного числа перфекта изъявительного наклонения
пассивного залога;
3) инфинитив настоящего времени активного залога.
Приведём несколько наиболее употребительных глаголов такого рода:

audeo ausus sum audёre решаться, осмеливаться

confido confisus sum confidere твёрдо надеяться,


полагаться

diffido diffisus sum diffidere ие доверять,


не рассчитывать

fido fisus sum fidere верить, полагаться

gaudeo gavisus sum gaudёre радоваться, веселиться

soleo solitus sum solёre иметь обы�аювеиие

В группе verba semideponentia есть один глагол, у которого времена


инфектного ряда образуются только в пассивном залоге, а времена пер­
фектного ряда - только в активном. Это глагол revertor, reverti, reverti
возвращаться. Participium perfecti passivi от этого глагола имеет значение
активного залога: reversus, а, um возвратившийся.

Н ЕДОСТАТОЧ Н Ы Е ГЛАГОЛ Ы
(VERBA DEFECTiVA)
К этой небольшой группе относятся глаголы, у которых часть форм (причём,
в ряде случаев большая) в их парадигмах спряжения отсутствует. Можно
выделить два типа недостаточных глаголов:
• те глаголы, от которых употребляются лишь отдельные формы:

aio, ait, -, (aiere) говорить, утверждать


inquam, -, -, - говорить, повторять
for, fatus sum, fari говорить, предрекать
aveo {haveo), -, -, avёre здравствовать
defio, -, defieri недоставать, не хватать
infit начинает, начинает говорить;

• глаголы, у которых есть только формы, образованные от основы перфекта:


coepi, coeptum, coepisse начинать(ся), приниматься
memini, meminisse помнить
odi, -, odisse ненавидеть, не выносить.

Последние два глагола, имея только перфектные формы, могут выражать


при этом значение настоящего времени.
Спряжение всех недостаточных глаголов приводится в следующем разделе.

Б Е ЗЛ И Ч Н Ы Е ГЛАГОЛ Ы
(VERBA I M P E RSONALIA)

Безличные глаголы - это глаголы, которые называют действия или состо­


я ния, протекающие сами по себе, без участия их производителя-субъекта.
При таких глаголах употребление подлежащего в принципе невозможно:
они обозначают физическое или психическое состояние человека (знобит,
тошнит, не хочется), явления природы (светает, морозит), действие неиз­
вестной или стихийной силы (носит, везёт). Эти глаголы не изменяются по
лицам (они всегда стоят в форме третьего лица) и не сочетаются с личными
местоимениями. У них могут быть все времена и наклонения, кроме повели­
тельного, а также формы инфинитива. Они употребляются в качестве сказу­
емых безличных предложений, и подлежащее при них невозможно.
Безличные глаголы можно разделить на две группы: глаголы, которые всег­
да (или почти всегда) являются безличными, и глаголы, употребляющиеся
безлично только в определённых ситуациях и только в некоторых своих
значениях; в принципе все глаголы этой группы регулярно употребляются
и как личные.
В первой группе можно выделить разные семантические подгруппы:

1 ) глаголы, обозначающие явление природы или состояние погоды:

advesperascit, advesperavit, вечереет, смеркается


advesperascere
contonat, contonuit, contonare гремит, грохочет гром
dilucescit, diluxit, dilucescere светает
fulget, fulsit, fulgёre сверкает молния
fulminat, fulminlvit, fulminlre сверкает молния
lucet, luxit, lucire светло, рассвело
ningit (ninguit), ninxit, ningere идёт снег
pluit, pluit, pluere идёт дождь
tonat, tonuit, tonlre гремит гром и др.

2) глаголы, имеющие модальное значение (долженствования, возможности,


желательности и т. п.):

attinet, attinuit, attinёre нужно, целесообразно


libet, libuit и liЫtum est, libёre угодно, желательно
licet, licuit и licitum est, licёre позволено, можно, разрешается
oportet, oportuit, oportёre нужно, С1113дует, надлежит, должно и др.

3 ) глагол ы, выражающие внутреннее или эмоциональное состояние гово­


рящего; называющие реакцию говорящего на ситуацию; дающие оценку
ситуации:

decet, decuit, decёre прилично, подобает


dedicet, dedecuit, dedecёre не прилично
miseret, -, miserёre жаль
piget, piguit, pigёre досадно
poenitet, poenituit, poenitёre жаль, досадно
pudet, puduit и puditum est, стыдно
pudёre
refert, retulit, referre важно, имеет значение, небезразлично,
полезно
taedet, taeduit и taesum est, надоело, неприятно и др.
taedёre

Ко второй группе относятся следующие наиболее употребительные глаголы:

accidit, accidit, accidere складывается, случается,


приключается
appiret, apparuit, apparёre ясно, очевидно
constat, constitit, constare известно
contingit, contigit, contingere выпадает на долю, случается,
приключается
evenit, evёnit, evenire случается, достаётся, выпадает
на долю
expedit, expedivit, expedire полезно, выгодно
fit, factum est, fieri случается, происходит, совершается,
бывает
fugit (me), fugit, fugere ускользает (от меня), остаётся
незамеченным
interest, interfuit, interesse имеет значение, важно
iuvat, iuvit, iuvare полезно, приятно, нравится
liquet, licuit, liquёre ясно, очевидно
patet, patuit, patёre ясно, очевидно, явно
placet, placuit, placёre угодно, хочется, желательно,
нравится
praestat, praestitit, praestare предпочтительнее, лучше
praeterit (me), praeteriit, praeterire ускользает (от меня), остаётся
неизвестным и др.

И Н Ф И Н ИТИВ
( I N F I N I TTVUS)
В латинском языке представлено шесть видов инфинитива: они, в отличие от
русской неопределённой формы глагола, определены во времени (у латин­
ских инфинитивов есть указание на настоящее, прошедшее или будущее
время) и залоге. Приведём вначале таблицу, показывающую, как образуются
все шесть инфинитивов в латинском языке, а затем покажем на конкрет­
ных примерах глаголов всех спряжений, как выглядят эти грамматические
формы.

Образование форм инф инитивов

Praesens основа инфекта + суффикс -re основа и нфекта + суффикс -ri


( I , I I , IV спр.);
основа инфекта + суффикс -i
( I I I спр.)

Perfectum основа перфекта + суффикс participium perfecti passivi +


-isse esse

Futurum participium futori activi + esse supinum 1 + iri


Сводная таблица инфинитивов всех спряжений

Praesens amare docere Jegere facere audТre

Perfectum amavisse docuisse legisse fecisse audivisse

Futurum amaturus, а, docturus, а, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


um esse um esse um esse um esse а, um esse

Praesens amari doceri Jegi faci audТri

Perfectum amatus, а, doctus, а, lectus, а, factus, а, auditus, а,


um esse um esse um esse um esse um esse

Futurum amatum iri doctum iri lectum iri factum iri audТtum iri

По своей природе инфинитив - это отглагол ьное имя существител ьное.


Потому он несёт в себе как именные, так и глагол ьные признаки, которые
проявляются не тол ько в наличии тех или иных грамматических категорий,
но и в сочетаемости инфинитива с другими словами в предложении. Как
правило, в качестве определения при инфинитиве стоит наречие, что связано
с его глагольной природой:

Hoпeste vivere, alteri поп Жить честно, никому не вредить,


laedere, suum cuique tribuere. каждому воздавать должное.

И ногда определение может быть выражено притяжател ьным местоимением


или прилагател ьным в среднем роде (это проявление именных черт инфи­
нитива):

Ego meum iпtellegere пulll Я ни за какие деныи не продам свою


pecuпil veпdo. [способность] мыслить.

Как имя существител ьное проявляет себя инфинитив и в случаях сочетания


с некоторыми предлогами :
lnterest inter carere et egere. Есть разница между [понятиями]
«Не иметь» и «нуждаться».

В предложениях инфинитивы выступают, как и все имена, в качестве под­


лежащего или дополнения, а также, как и все глаголы, могут быть сказуе-
мым:

Non progredi est regredi. Не идти вперёд значит идти назад.


Vivere est cogitare. Жить - значит мыслить.
Vincere scis, Hannibal, victoria Побеждать ты, Ганнибал, умеешь,
uti nescis. а вот пользоваться победой
не умеешь.

Важную роль играют инфинитивы в специфических латинских конструк­


циях - инфинитивных оборотах.
В латинском языке представлены конструкции винительного и именитель­
ного падежей в сочетании с инфинитивами, аналогов которым нет в совре­
менном русском языке. Они соответствуют русским придаточным дополни­
тельным предложениям с союзами что, чтобы. Если инфинитивный оборот
зависит от глагола, стоящего в форме активного залога, то в нём употре­
бляется винительный падеж, а если оборот зависит от глагола в пассивном
залоге, то в нём используется именительный падеж.

В и н ительны й падеж с и н ф инитиво м


(Accusativus cum infinitivo)

Данный оборот формально представляет собой распространённое дополне­


ние, состоящее из существительного или местоимения в винительном паде­
же и инфинитива, которые соотносятся между собой как логический субъект
и логический предикат. При переводе на русский язык эта конструкция
трансформируется в придаточное предложение, в котором имя в винитель­
ном падеже становится подлежащим, а инфинитив - сказуемым, чаще всего
выраженным личной формой глагола. Вводится такое придаточное обычно
союзом что и достаточно редко - союзом чтобы:

Video puerum dormire. Я вижу, что мальчик спит.


Scio me nihil scire. Я знаю, что я ничего не знаю.
Titium herёdem esse iubeo. Я приказываю, чтобы Тиций стал
наследником.
Legem brevem esse oportet. Надо, чтобы закон бьи� краток.
Если при инфинитиве данного оборота есть зависящая от него именная
часть (прилагательное, существительное и т. п.), то она также стоит в форме
винительного падежа и согласуется с логическим субъектом оборота:

Notum est scientiam potentiam Известно, что знание - сила.


esse.
Scire debёmus naturam semper Мы должны знать, что природа
esse invictam. всегда непобедима.

Конструкция Accusativus cum infinitivo употребляется только при опреде­


лённых глаголах. Основные глаголы такого типа приводятся ниже:

• глаголы говорения (verba dicendi): dicere говорить, narrare рассказы­


вать, negare отрицать, respondёre отвечать, scribere писать, tradere
передавать и др.;

• глаголы чувственного восприятия (verba sentiendi): animadvertere


замечать, audire слышать, sentire чувствовать, vidёre видеть и др.;

• глаголы мысли (verba putandi): arbltrari полагать, credere верить,


existimare считать, intellegere понимать, putare думать, scire знать,
sperare надеяться и др.;

• глаголы волеизъявления (verba voluntatis): cupere желать, iubёre при ­


казывать, malle предпочитать, nolle не хотеть, postulare требовать,
rogare просить, velle хотеть, vetare запрещать и др.;

• глаголы, выражающие эмоции и душевное состояние (verba affectuum):

dolёre печалиться, страдать, gaudёre радоваться, gloriari гордиться,


mirari удивляться, поражаться и др.;

• безличные глаголы и выражения: apparet явно, очевидно; certum est,

constat, notum est известно; decet подобает; fama est есть слух, говорят;
iustum est законно; licet, oportet следует; manifestum est очевидно; neces­
se est необходимо; opus est надо; visum est видно, очевидно и др.

В обороте Accusativus cum infinitivo могут употребляться все времена


инфинитивов. При этом:
• infinitivus praesentis называет действие, происходящее одновременно

с действием глагола, управляющего инфинитивным оборотом:

Scio actorem in iudicium venire. Я знаю, что истец является в суд.


Scio puerum аЬ amicis Я знаю, что мальчика ожидают
exspectari. друзья (букв.: мальчик ожидается
друзьями).
• infinitivus perfecti обозначает действие, предшествующее тому событию,
которое названо управляющим глаголом:

Scio act6rem in iudicium venisse. Я знаю, что истец явшся в суд.


Scio puerum аЬ amicis Я знаю, что мальчика ожидали
exspectatum esse. друзья.

• infinitivus futuri описывает действие, которое произойдёт после того, что


выражено управляющим глаголом:

Scio act6rem in iudicium Я знаю, что истец явится в суд.


venturum esse.
Scio puerum аЬ amicis Я знаю, что мальчика будут ожидать
exspectatum iri. друзья.

Инфинитивы будущего времени не употребляются после глаголов волеизъ­


явления.
Если логическим подлежащим оборота Accusativus cum infinitivo является
местоимение третьего лица, то следует разграничивать такие два случая:
• субъект управляющего глагола и субъект инфинитивного оборота совпа­

дают, и тогда с инфинитивом употребляется возвратное местоимение себя


(например: Scit se nihil scire. Он знает, что он [сам] ничего не знает);
• субъект управляющего глагола и субъект инфинитивного оборота не

совпадают, и тогда с инфинитивом употребляется указател ьное местоимение


в функции личного местоимения третьего лица (например: Scit eum nihil
scire. Он знает, что тот [кто-то другой] ничего не знает).

И м ен ительны й п адеж с и н ф и нитиво м


(Nominativus cum infinitivo)

Этот оборот употребляется в пассивных конструкциях и испол ьзуется, если


лицо, которому принадлежит это высказывание или мысль , не названо.
В русском переводе обычно появляется неопределённо-личное или без­
личное употребление глагола. Список глаголов, при которых может быть
конструкция Nominativus cum infinitivo, существенно меньше, чем в случае
с предыдущим оборотом. В него входят:
• из глаголов чувственного восприятия чаще всего vidёri казаться;
-

• из глаголов волеизъявления - vetare, iubёre, prohibёre;


• из глаголов мысли - iudicare, putare;
• из глаголов говорения dicere, fatёri, ferre, tradere и некоторые другие.
-
Глаголы ferre и tradere могут в этом обороте употребляться только
в формах 3-их лиц: fertur, feruntur и traditur, traduntur говорят, что он(и);
рассказывают, передают, что он(и).
В сочетании с глаголами волеизъявления используются только инфи­
нитивы в настоящем времени, с другими глаголами встречаются любые
инфинитивы:

Praetor ius reddere dicitur. Говорят, что претор творит


правосудие.
Qui tacet, consentire vidёtur. Кто молчит, [тот, / по-видимому,
соглашается.
Navigantibus movёri videntur еа, Плывущим кажется, что движутся
quae stant. те [предметы], которые стоят.
Lycurgi temporibus Homerus Рассказывают, что Гомер ЖWl
fuisse traditur. во времена Ликурга.
Dicitur Mercurius viatoribus Говорят, что Меркурий поможет
affuturus esse. путникам [в дороге].

Если подлежащим является личное местоимение, то оно обычно опускает­


ся, поскольку на его лицо и число может указать окончание управляющего
глагола:

Dicor bene cantlre. Говорят, что я хорошо пою.


Diceris bene cantare. Говорят, что ты хорошо поёшъ.
Dicimur bene cantlre. Говорят, что мы хорошо поём.

П Р И ЧАСТИЯ
( PARTICIPIA)
Причастие - это одна из глагольных форм, совмещающая свойства
глагола и прилагательного и обозначающая какой-то признак лица или
предмета, связанный с действием. Как и глагол, причастие указывает
на время и залог. Подобно прилагательному, причастие изменяется по
родам, числам и падежам, и его основная синтаксическая функция -
быть согласованным определением. Некоторые причастия с течением
времени переходят в разряд прилагательных (например, cautus осто­
рожный, doctus учёный, sapiens мудрый, разумный и др. ). Они при
этом могут приобретать и другие, кроме вы шеназванных, характеристи­
ки прилагательных - например, степень сравнения: doctior doctissimo
учёнее учёнейшего.
В латинском языке есть три разновидности причастий:
• причастие настоящего времени активного залога (participium praesentis
actJvi);
• причастие прошедшего времени пассивного залога (participium perfecti
passJvi);
• причастие будущего времени активного залога (participium futuri actJvi).

П ричастие настоя щего в ремени активно го залога


(Participium praesentis activi)
Причастие настоящего времени активного залога образуется от основы
инфекта. Чтобы получить форму Nom. S., к основе инфекта добавляют
суффикс -ns (если это глаголы 1-11 спряжения) или суффикс -ens (для
глаголов 111-IV спряжения). Таким образом получается словарная форма
данного причастия, единая для всех трёх родов. Во всех косвенных падежах,
начиная с родительного, в дан ном суффиксе s заменяется на t. В словаре эти
причастия подаются так же, как прилагательные одного окончания: вначале
приводится полностью форма Nom. S. (m=f=n), а потом через запятую ука­
зывается часть основы с окончанием Gen. S. Например: accuso, avi, atum,
are винить, обвинять --+ accusans, ntis обвиняющий.

Образцы participium praesentis actJvi для rлаrолов всех спряжений

amans, ntis docens, ntis legens, ntis faciens, ntis audiens, ntis
любящий обучающий читающий делающий слуиюющий

Склоняются эти причастия по гласному типу 3-го склонения, в определён­


ных грамматических оборотах они могут иметь окончания согласного типа
3-го склонения.
Образец склонения причастия amans, ntis любящий

Nom. amans amans

Gen. amantis amantis

Dat. aman_ti amant·


Асс. amantem amans

АЫ. amanti, amante amanti, amante

Voc. amans amans

( , � .,.,.,.. r � ,_ ' �
1
" ,
' PI. . . ..

:·<�·: _- : �· :;
"

,_-:_с· . :;.�,'; , . "


• � � &
,
: _:_ � ,: •
. .: �, f .•
.
. ·

Nom. amantes amantia

Gen. amantium, amantum amantium, amantum

Dat. amantibus amantibus

Асс. amantes amantia

АЫ. amantibus amantibus

Voc. amantes amantia

П ричастие прошедшего времени пассивного залога


(Participium perfecti passivi)
Причастие прошедшего времени пассивного залога образуется от основы
супина путём прибавления к ней родовых окончаний -us, -а, -um. Основа
супина - это третья словарная форма без двух последних букв, т. е. от неё
надо отбросить -um.

Образцы participium perfecti passivi для глаголов всех спряжений:

amatus, а, um doctus, а, um lectus, а, um factus, а, um auditus, а, um


полюбившийся обученный прочитаниый сделаииый услышанный
(тот, кою
полюбили)

Склоняются причастия этой группы, как прилагательные 1 -го и 2-го скло­


нений.
Образец склонения причастия auditus, а, um услышанный

Nom. auclitus auclita

Gen. aucliti auclitae aucliti

Dat. auclito auclitae auclito

Асс. auditum auclitam auditum

АЫ. audito audШi audito

Voc. auclite audita auditum

Nom. aucliti auclitae

Gen. auditorum auditarum auditorum

Dat. auclitis auclitis auditis

Асс. auclitos auditas audita

АЫ. auditis auclitis auditis

Voc. auditi auclitae audita

П р и ч астие будуще го в ремени активно го зал о га


(Participium futuri activi)
Причастие будущего времени активного залога образуется от основы супина
с помощью нослсдователыюго добавления к ней суффикса -ur- и родовых
окончаний -us, -а, -um. В русском языке отсутствуют причастия будущего
времени. Потому перевести этот вид латинских причастий на русский язык
одним словом невозможно. Обычно при переводе принято добавлять слова
типа намеревающийся или собирающийся (что-либо сделать в будущем).
В некоторых случаях в конкретном контексте, если не важно сохранить идею,
что здесь было употреблено именно причастие, можно переводить их на рус­
ский язык просто спрягаемой формой будущего времени активного залога:

Unus vestrum me traditurus est. Один из вас предаст меня


(букв.: является намеревающимся
предать меня).
Образцы participium futuri activi для rлаrолов всех спряжений

amaturus, docturus, lecturus, facturus, auditurus,


а, um а, um а, um а, um а, um
намеревающий- намеревающий- намеревающий- намеревающuй- 11амерева ющuй-
ся любить ся обучать ся читать ся делать ся слушать

Склоняются причастия этой группы, как и предыдущей, подобно прилага­


тельным 1- го и 2-го склонений (см. склонение auditus, а, um услышанный).

Н езависимы й абл ат ив
(AЫativus absolUtus)
В латинском языке достаточно широко встречается оборот, отсутствующий
в современном русском языке, который представляет собой распространён­
ное обстоятельство (чаще - времени или причины, реже - уступки, образа
действия, условия). Эта синтаксическая конструкция обычно состоит из
имени (существительного или местоимения) в форме аблатива и согласо­
ванного с этим именем причастия. Называется такая конструкция AЫativus
absolUtus, поскольку формально она действительно не зависит ни от
какого другого члена предложения, т. е. является синтаксически самостоя­
тельной. Имя существительное или местоимение данного оборота по своей
грамматической семантике представляют собой логическое подлежащее,
а причастие - логическое сказуемое. Это обычно отражается и в переводе
на русский язык, где слова, входящие в латинском предложении в оборот
AЫativus absolUtus, оказываются подлежащим и сказуемым придаточного
предложения. В зависимости от лексической семантики латинского оборота,
в русском варианте могут появляться придаточные причины, времени и др.
с характерными для них союзами или союзными словами:
Hirundine advolante ver Когда прилетает ласточка, мы
expectamus. ожидаем весну. (АЫ. abs. в значении
обстоятельства времени)
Obscurato sole tenebrae factae Так как солнце затмилось
sunt repente. (из-за солнечного затмения), внезапно
сделалось темно. (АЫ. abs. в зна­
чении обстоятельства причины)
Omnibus insciis ео, ubl erat rex, Втайне ото всех он пришёл туда,
venit. где бьиt царь. (АЫ. abs. в значении
обстоятельства образа действия)
Aliёпos agros irrigas tuis Ты орошаешь чужие поля, хотя твои
sitieпtibus. испытывают жажду. (АЫ. abs.
в значении обстоятельства уступки)
Act6re поп probaпte reus Если истец не доказывает [вину},
absolvitur. ответчик освобождается. (АЫ. abs.
в значении обстоятельства условия)

В ряде случаев перевести оборот AЫatTvus absolutus на русский язык при­


даточным предложением невозможно, или это получается неблагозвучно,
«не по-русски1>. Тогда следует передать его смысл при помощи деепричаст­
ного оборота или сочетанием существительных с предлогом:
Ablecto furto effugit fur. Бросив украденное, вор пустился
в бегство.
Perfecto empti6пe periculum est После заключения договора о купле­
empt6ris. продаже риск [гибели вещи] ложится
на покупателя.

В обороте AЫatTvus absolutus используются причастия прошедшего вре­


мени (participium perfecti passTvi) и настоящего ( participium praeseпtis
actTvi). Причастия прошедшего времени указывают на то, что действие,
выраженное ими, предшествовало действию глагола-сказуемого:

lпtegri restitutio causl cogпita Решение о восстановлении


decerпitur. в первоначальном состоянии
принимается по расследовании
дела (т. е. после того, как дело бьию
расследовано).
Etiam saпato vulпere cicatrix Хотя рану и залечили, рубец (шрам)
maпet. остаётся.

Причастия настоящего времени указывают на то, что действие, выраженное


ими, происходит одновременно с действием глагола-сказуемого:

Latraпte uпо latrat statim et alter Когда лает одна собака, тотчас лает
caпis. и другая.
Cessaпte causl sessat effectus. Если отпадает основание (причина),
отпадает и следствие.

В ряде случаев в обороте AЫatTvus absolOtus отсутствует причастие.


Вместо него могут использоваться некоторые существительные или при­
лагательные (тоже в форме аблатива), которые также будут играть роль
логического сказуемого. Такие существительные и прилагательные обычно
указывают на какое-то состояние, должность, профессию, занятие, возраст.
1 (АКТИВНОЕ ) ОПИСАТЕЛЬНОЕ С ПРЯЖЕНИЕ
(CON IUGATIO PERI P H RASTICA ACTTVA)

Сочетание participium futuri activi с формами глагола esse быть образует


аналитическую форму активного описательного спряжения. В зависимости от
того, в какой форме добавляется глагол esse, различаются и разные времена
и наклонения описательного спряжения: если esse стоит в форме настоящего
времени изъявительного наклонения, то получается praesens indicativi activi;
если esse стоит в форме настоящего времени сослагательного наклонения, то
получается praesens coniunctivi activi; если esse стоит в форме имперфекта
изъявительного наклонения, то получается imperfectum indicativi activi и т. д.
Общая идея выражаемых при этом значений такая: в настоящем времени -

я намерен любить; в прошедших временах - я бьи1 намерен любить (полюбить);

в будущих временах - я буду намерен любить (полюбить).

Praesens indicativi activi

s. 1 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а,um а, um um um а, um
sum sum sum sum sum

2 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а, um а, um um um а, um
es es es es es

3 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а,um а,um um um а, um
est est est est est

PI. 1 amaturi, docturi, lecturi, facturi, audituri,


ае, а ае, а ае, а ае, а ае, а
sumus sumus sumus sumus sumus

2 amaturi, docturi, lecturi, facturi, audituri,


ае, а ае, а ае, а ае, а ае, а
estis estis estis estis estis

3 amaturi, docturi, lecturi, , facturi, audituri,


ае, а ае, а ае, а ае, а ае, а
sunt sunt sunt sunt sunt
Praesens coniunctivi activi

s. 1 amatUrus, docturus, lectorus, а, factorus, а, auditurus,


а,um а,um um um а, um
sim sim sim sim sim
2 amaturus, doctUrus, lectQrus, а, factUrus, а, auditurus,
а, um а, um um um а, um
sis и т. д. sis и т. д. sis и т. д. sis и т. д. sis и т. д.

lmperfectum indicativi activi

s. 1 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditUrus,


а,um а, um um um а, um
eram eram eram eram eram
2 amatйrus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,
а,um а,um um um а, um
eras и т. д. eras и т. д. eras и т. д. eras и т. д. eras и т. д.

lmperfectum coniunctivi activi

1 amatйrus, docturus, lectorus, а, facturus, а, auditurus,


а,um а, um um um а, um
essem essem essem essem essem
2 amatorus, doctUrus, lecturus, а, factйrus, а, auditorus,
а,um а, um um um а, um
esses и т. д. esses и т. д. esses и т. д. esses и т. д. esses и т. д.

Perfectum indicativi activi

doctorus, lectorus, а, factOrus, а, auditurus,


а, um а, um um um а, um
fui fui fui fui fui
2 amaturus, doctorus, lectorus, а, factorus, а, auditurus,
а, um а, um um um а, um
fulsti и т. д. fuisti и т. д. fuisti и т. д. fuisti и т. д. fuisti и т. д.
Perfectum coniunctivi activi

s. 1 amatOrus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а, um а,um um um а, um
fuerim fuerim fuerim fuerim fuerim
2 amaturus, docturus, lectOrus, а, facturus, а, auditurus,
а,um а, um um um а, um
fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д.

Plusquamperfectum indicativi activi

s. 1 amatOrus, doctOrus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а, um а,um um um а, um
fueram fueram fueram fueram fueram
2 amatOrus, docturus, lectOrus, а, facturus, а, auditurus,
а,um а,um um um а, um
fueras fueras fueras fueras fueras
и т. д. и т. д. и т. д. и т. Д. 11 т. Д.

Plusquamperfectum coniunctivi activi

s. 1 amaturus, docturus, lecturus, а, factOrus, а, auditurus,


а, um а, um um um а, um
fuissem fuissem fuissem fuissem fuissem
2 amatOrus, doctOrus, lectOrus, а, factOrus, а, auditurus,
а, um а, um um um а, um
fuisses fuisses fuisses fuisses fuisses
и т. д. и т. д. и т. д. и т. д. и т. д.

Futurum 1 indicativi activi

s. 1 amatOrus, docturus, lectOrus, а, facturus, а, auditurus,


а, um а,um um um а, um
ero ero ero ero ero
2 amaturus, docturus, lecturus, а, factOrus, а, auditurus,
а, um а, um um um а, um
eris и т. д. eris и т. д. eris и т. д. eris и т. д. eris и т. д.
Futurum 11 iпdicativi activi

5. 1 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,


а,um а, um um um а, um
fuero fuero fuero fuero fuero
2 amaturus, docturus, lecturus, а, facturus, а, auditurus,
а,um а, um um um а, um
fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д. fueris и т. д.

Времена описательного спряжения выражают намерение или желание


(в настоящем или прошлом), предположение, связанное с будущим:

lniuriam qui facturus est, iam facit. Кто собирается совершить


беззаконие, уже совершает его.
SuЫato tyraпno, tyraппida Хотя тиран уничтожен,
manёre video: паm, quae ille но тирания, как я вижу, остаётся:
facturus поп fuit, еа fiuпt. ведь делается то, чего он не собирался
делать.

СУП И Н (SUPTN U M)

Супин - это отглагольное имя существительное, имеющее две формы:


супин 1 и супин 11. Супин 1 заканчивается на -um, а супин 11 - на -u. По
происхождению это соответственно винительный и отложительный паде­
жи единственного числа слов 4-го склонения. Супин 1 указывает на актив­
ный залог, а супин 11 на пассивный. Супин 1 употребляется при глаголах
-

движения для указания на действие, которое будет целью этого движения:

Totius fere Galliae leglti ad Послы почти всей Галлии сошлись


Caesarem gratulltum к Цезарю, чтобы поздравить [его].
сопvепёruпt.
Spectltum veпiuпt, veпiuпt Они приходят, чтобы посмотреть,
specteпtur ut ipsae. и приходят, чтобы на них самих
смотрели.

Супин 11 употребляется при качественных прилагательных (типа iucuпdus,


а, um приятный, facilis, е лёгкий, optimus, а, um лучший и др.) в значении
ограничения или уточнения их в каком-то отношении, а также в безличных
конструкциях, таких, как fas est можно, пefas est нельзя:
Quod optimum factu videbltur, Что, по-твоему, лучше всего сделать
facies. (что тебе кажется лучше),
то и сделай.
Nefas est dictu miseram talem Нельзя сказать, чтобы такая
senectutem. старость была несчастной.

ГЕРУН Д И Й (GERU N D I U M)

Герундий - это отглагольное существительное со значением абстрактной


идеи действия или процесса. Как и существительное, герундий склоняется,
т. е. имеет падежные формы (правда, только в единственном числе, и у него
нет форм именительного и звательного падежей). Как и соответствующий
глагол, герундий управляет таким же падежом зависимого слова, а также
обычно имеет при себе в качестве определения наречие.
Герундий образуется от основы инфекта путём прибавления к ней внача­
ле суффикса -nd- (для глаголов 1-11 спряжения) или -end- (для глаголов
111-IV спряжения), а потом - падежных окончаний 2-го склонения.
Поскольку в русском языке форма, подобная латинскому герундию, отсут­
ствует, то переводить его можно разными способами: иногда идея некоего
действия может быть передана отглагольным именем, иногда герундий
переводится инфинитивом, иногда бывают уместны формы русских деепри­
частий и т. п.

Образцы склонения gerundium для глаголов всех спряжений

Nom.=Voc.

Gen. amandi docendi legendi faciendi audiendi


любви обучения чтения дела(ния) слушания

Dat. amando docendo legendo faciendo audiendo

Асс. (ad) (ad) (ad) (ad) (ad)


amandum docendum legendum faciendum audiendum

АЫ. amando docendo legendo faciendo audiendo

Именительного (как и звательного) падежа нет, но логическим именитель­


ным падежом герундия принято считать инфинитив соответствующего
глагола.
Родительный падеж герундия чаще всего употребляется как несогласован­
ное определение при существительных или прилагательных:

onus probandi бремя доказательства


cupidus volandi жаждущий полёта
Libertas est potestas faciendi id, Свобода - это возможность делать
quod iure licet. то, что позволено правом.
Est dolendi modus, поп est Есть предел для печали, но нет
timendi. для тревоги.

Дательный падеж малоупотребителен. Обычно встречается при глаголах для


выражения цели:

Solveпdo suпt. Они платёжеспособны.


Corrigeпdo mori proprio studёre. Стремиться к исправлению
собственного характера.

Винительный падеж обычно используется с предлогом ad для (очень редко


с предлогом оЬ в этом же значении) и служит для выражения цели действия:

tempus ad deliberaпdum время для размышления


Nulla aetas ad disceпdum sera Никакой возраст не является поздним
est. для учения.

Аблатив геру ндия обычно является обстоятельством образа действия или


указывает на инструмент (орудие действия). Может сочетаться с предлога­
ми de о, по, из, iп в, на, ех из:

ln iudicaпdo crimiп6sa celeritas. В проведении суда поспешность


преступна.
Doceпdo discimus. Обучая [других], учимся [сами].
Тасепdо поп irritltur periculum. Молчанием не избежишь опасности.
Gutta cavat lapidem поп vi, sed Капля долбит камень не силой,
saepe cadeпdo. но частым паденьем.

ГЕРУН Д И В (GERU N DTVU M)

Герундив - это отглагольное прилагательное со значением пассивного дол­


женствования, т. е. оно называет какое-то необходимое или обязательное
действие, которое будет совершено в отношении какого-то объекта. Не
зря его иногда называют причастием будущего времени пассивного зало-
га (particlpium futuri passivi) : по своей семантике эта глагольная форма
напоминает такой тип причастия. Но название •герундив• является более
корректным и традиционным при описании латинского языка.
Герундив образуется от той же основы, что и герундий: берётся основа
инфекта и к ней добавляется суффикс -пd- (если это глагол 1-11 спряжения)
или -епd- (если это глагол 111-IV спряжения). Добавив эти суффиксы, мы
и получим основу герундива (равную основе герундия). Потом к этой новой
основе добавляются падежные окончания всех трёх родов. В Nom. S. это
будут окончания -us, -а, -um. Склоняться герундив будет, как прилагатель­
ные 1 -го и 2-го склонений (см. склонение audltus, а, um услышанный).

Образцы форм geruпdivum для rлаrолов всех спряжений

amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um тот а,uт тот а,um тот а, um тот а, um тот
(та, то), (та, то), (та, то), (та, то), кого (та, то),
кого следует кого следует кого следует следует делать кого следует
любить обучать читать слушать

В предложениях герундив обычно бывает либо именной частью составного


сказуемого (в том числе и в безличных предложениях), либо согласованным
определением к имени существительному:

Quod erat demoпstraпdum. Что и требовалось доказать.


Fiпis rei atteпdus est. Необходимо заботиться о завершении
[начатого] дела.
Ferrum, dum caпdet, cudeпdum Следует ковать железо, пока оно
est. раскалено (русск.: Куй железо, пока
горячо.)
Equi doпiti deпtes поп suпt Дарёному коню в зубы не смотрят.
iпspicieпdi. (букв.: Не должно (не следует)
рассматривать зубы подаренного
коня.)
de lege fereпda с точки зрения закона, подлежащего
изданию
res поvапdае готовящиеся перемены
Если форма герундива образована от переходного глагола, то в классическом
латинском языке герундив мог заменять в предложении герундий (особенно
часто это происходило в формах винительного падежа), т. е. он употреблял­
ся в значении герундия, согласовываясь при этом в роде, числе и падеже
с существительным, как и полагалось прилагательному. Т. е. можно было
сказать, употребив форму герундия: ad ferendum leges для издания законов.
И в этом словосочетании герундий стоит в форме Асс. S., а от него зави­
сит существительное закон, стоящее в форме Асс. PI., поскольку герундий
управлял тем же падежом, что и личная форма данного глагола. Но в класси­
ческой латыни в таких случаях предпочтительнее была другая конструкция:
ad leges ferendas с тем же лексическим значением для издания законов,
-

где оба слова (и существительное закон, и герундив) стоят в форме Асс. PI.
Такое синтаксическое употребление gerundivum принято называть герун­
дивной конструкцией, или герундивным оборотом. Приведём ещё примеры
предложений с этим видом употребления герундива:

ad captandam benevolentiam для снискания (букв.: получения)


благоволения
iuri et legibus cognoscendis стремиться к изучению права
studire и законов
Est flagitiбsum оЬ rem Бесчестно брать деньги за вынесение
iudicandam pecuniam accipere. приговора (за решение судебного дела).

11 (ПАССИВНОЕ) ОПИСАТЕЛЬНОЕ СПРЯЖЕНИЕ


(CONIUGATIO PERIPHRASTICA PASSTVA)
Сочетание gerundivum с формами глагола esse быть образует аналити­
ческую форму пассивного описательного спряжения. Точно так же, как
и в случае вышеописанного активного описательного спряжения, в сочета­
нии с герундивом глагол esse может стоять в разных временах и наклоне­
ниях. А потому и в самом пассивном описательном спряжении различаются
разные времена и наклонения. Глагол в формах данного типа спряжения
обычно указывает на действие, которое должно быть совершено. Если при
этом в предложении есть указание на действующее лицо, то это слово стоит
в форме дательного падежа, при этом не важно, будет ли употреблена личная
или безличная конструкция:

Mater tibl amanda est. Тебе следует любить мать.

Общая идея выражаемых данными формами значений такая: в настоящем


времени - я должен быть любим (другими), меня должны любить; в про­
шедших временах я должен был быть любим, меня должны бьи�и любить
-

(полюбить); в будущих временах я должен буду быть любим, меня должны


-

будут любить (полюбить) и т. п.


Praesens indicativi passivi

5. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um sum а, um sum а, um sum а, um sum а,um sum

2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um es а, um es а, um es а,um es а,um es

3 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um est а, um est а,um est а, um est а, um est

PI. 1 amandi, docendi, legendi, faciendi, audiendi,


ае, а ае, а ае, а ае, а ае, а
sumus sumus sumus sumus sumus

2 amandi, docendi, legendi, faciendi, audiendi,


ае, а ае, а ае, а ае, а estis ае, а estis
estis estis estis

3 amandi, docendi, legendi, faciendi, audiendi,


ае, а ае, а ае, а ае, а sunt ае, аsunt
sunt sunt sunt

Praesens coniunctivi passivi

5. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um sim а, um sim а, um sim а, um sim а, um sim

2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um sis а, um sis а, um sis а, um sis а,um sis
и т. д. и т. д . и т . д. и т. д. и т. д.

lmperfectum indlcatTvi passTvi

5. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um eram а, um eram а, um eram а, um eram а, um eram

2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um eras а, um eras а,um eras а, um eras а,um eras
и т. д . и т. д . и т. Д. и т. д. и т. д.
lmperfectum coniunctivi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um а, um а, um а, um а,um
essem essem essem essem essem
2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,
а,um а, um а, um а, um а, um
esses esses esses esses и т. д. esses
и т. д. и т. д. и т. д. и т. д.

Perfectum indicativi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um fui а,um fui а,um fui а, um fui а,um fui
2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,
а,um fuisti а, um fuisti а, um fuisti а, um fuisti а, um fuisti
и т. д. и т. д. и т. д. и т. д. и т. д.

Perfectum coniunctivi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um а, um а, um а, um а,um
fuerim fuerim fuerim fuerim fuerim
2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,
а,um а, um а,um а, um а, um
fueris fueris fueris fueris fueris
и т. д. и т. д. и т. д. и т. д.

Plusquamperfectum indicativi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а,um а, um а,um а, um а, um
fueram fueram fueram fueram fueram
2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,
а,um а, um а,um а, um а,um
fueras fueras fueras fueras fueras
и т. д. и т. д. и т. д. и т. д. и т. д.
Plusquamperfectum coniunctivi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um а, um а, um а, um а, um
fuissem fuissem fuissem fuissem fuissem
2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,
а, um а, um а, um а, um а, um
fuisses fuisses fuisses fuisses fuisses
и т. д. и т. д. и т. Д. и т. д. и т. д.

Futurum 1 indicativi passivi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um ero а, um ero а, um ero а, um ero а, um ero

2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um eris а, um eris а, um eris а, um eris а, um eris
и т. Д. и т. д. и т. д. и т. Д. и т. д.

Futurum 11 indicativi activi

s. 1 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um fuero а, um fuero а, um fuero а, um fuero а, um fuero

2 amandus, docendus, legendus, faciendus, audiendus,


а, um а, um а, um а, um а, um
fueris fueris fueris fueris и т. д. fueris
и т. д. и т. д. и т. д. и т. л.
С П РЯЖЕ Н ИЕ
ГЛАГОЛ О В
П рав ильные гл агол ы

• ACCIPIO, ACCEPI, ACCEPTUM,


ACCIPERE (111 -io)
получать,
на принимать
lmperfectum

s. accipio accipiam accipi6bam acciperem

2 accipis acciplas accipi6bas acciperes

3 accipit accipiat accipl6Ьat acclperet

PI. acclpimus accipilmus accipieЫlmus acciper6mus

2 acclpitis accipiltis accipleЫtis acciper6tis

3 accipiunt accipiant acclpl6bant acciperent

passivi

s. accipior accipiar accipl6bar acciperer

2 acciperis accipilris acclpleЫris acclper6ris

3 acclpitur acciplltur acclpieЫtur acclper6tur

PI. accipimur accipilmur acclpieЫmur acciper6mur

2 accipimini accipiamini accipiebamini acciperemini

2 accepisti acceperis acceperas accepisses

3 acc6pit acceperit acceperat accepisset

PI. accepimus acceperimus acceperlmus accepiss6mus

2 accepistis acceperitis acceperltls accepiss6tis

3 accep6runt (accep6re) acceperint acceperant acceplssent

passivi

s. acceptus, а, um sum acceptus, а, um sim acceptus, а, um eram acceptus, а, um


essem

2 acceptus, а, um es acceptus, а, um sis acceptus, а, um eras acceptus, а, um esses

3 acceptus, а, um est acceptus, а, um sit acceptus, а, um erat acceptus, а, um esset

PI. accepti, ае, а sumus accepti, ае, а simus accepti, ае, а erlmus accepti, ае, а essemus

2 accepti, ае, а estis accepti, ае, а sitis accepti, ае, а erltis accepti, ае, а essetis

3 accemi, ае, а sunt acceJillt ае, а sint accepti, ае, а erant accepti, ае, а essent
Futtirum 1 indicativi Futtirum 11 indicativi

s. accipiam accepero

2 acciples acceperis

3 accipiet acceperit

PI. accipiimus acceperimus

2 accipiitis acceperitis

3 accipient acceperlnt

passivi

s. accipiar acceptus, а, um ero

2 accipiirls acceptus, а, um eris

3 accipiitur acceptus, а, um erit

PI. acclpiimur accepti, ае, а erimus

2 accipiemini accepti, ае, а erltis

S. 2 accipe noll accipere accipito

3 - accipito

PI. 2 accipite nolite accipere accipit6te

3 - accipiunto

infinitivus praesentis

activi passivi

accipere accipi accepisse acceptus, а, um acceptiirus, а, acceptum iri


esse um esse

. perfecti futtiri

acceptiirus, а, um

gerundium gerundivum

accip/endi accipiendus, а, um
ACCOSO, ACCUSAVI, жаловаться,
ACCUSATUM , ACCUSARE (1) обвинять

accOsem accuslЬam accuslrem

2 accOsas accOses accuslЬas accuslres

з accosat accoset accuslЬat accuslret

PI. accuslmus accudmus accusaЫmus accusarlmus

2 accusltla accudtls accusaЫtls accusarttls

З accOsant accOsent accuslЬant accuslrent

passivi

s. acciisor acciiser accuslЬar accuslrer

2 accuslrls accustris accusaЫrls accusarlrls

3 accusltur accusltur accusaЫtur accusarltur

PI. accuslmur accuslmur accusaЫmur accusarlmur

2 accusamini accusemini accusaЬamini accusaremini

s. accuslvl accusaverlm accusaveram accusavissem

2 accusavlsti accusaverls accusaveras accusavlsses

3 accuslvit accusaverlt accusaverat accusavisset

PI. accusavimus accusaverlmus accusaverlmus accusaviss6mus

2 accusavistis accusaverltis accusaverltis accusaviss6tis

3 accusav6runt accusaverint accusaverant accusavissent


(accusav6re)

passivi

s. accusltus, а, um sum accusltus, а, um slm accusltus, а, um eram accusltus, а, um


essem

2 accusltus, а, um es accusltus, а, um sis accusltus, а, um eras accusltus, а, um


esses

3 accusltus, а, um est accusltus, а, um sit accusltus, а, um erat accusltus, а, um


esset

Pi. accuslti, ае, а sumus accuslti, ае, а simus accuslti, ае, а erlmus accuslti, ae, a
essemus

2 accuslti, ае, а estis accuslti, ае, а sitis accuslti, ае, а erltis accuslti, ае, а essetis

3 accusll� At._ а sunt accuslti, ае, а slnt accuslti, ае, а erant accuslti, ае, а essent
ч ИСЛО 1 FutUrum 1 indicativi FutUrum 11 indicativi

и ли цо
activi

s. ac:cuslЬo accusavero

2 accuslЫs accusaverls

3 accuslЫt accusaverlt

PI. accusaЫmus accusaverlmus

2 accusaЫtis accusaverltis

3 accuslbunt accusaverlnt

passivi

s. accuslЬor accusйtus, а, um ero

2 accusaЬerls accusйtus, а, um erls

3 accusaЫtur accusltus, а, um erlt

PI. accusaЫmur accusltl, ае, а erlmus

2 accusaЫmini accusltl, ае, а erltis

3 accusabuntur accusltl, ае, а erunt

PI. 2 accuslte nollte accuslre accusat6te

accusanto

infinitivus perfecti infinilivus futUri

gerundium gerundivum

accusancli accusandus, а, um
• CAPIO, CEPI, CAPTUM,
CAPERE (111 н а -io)
Praesens
брать, взять

s. capio capiam capiiЬam caperem

2 capis capias capi6Ьas caperes

3 caplt capiat capi6Ьat caperet

PI. capimus capilmus capieЫmus caper6mus

2 capltls capiltis capieЬltis caper6tis

3 capiunt capiant capi6Ьant caperent

passivi

s. capior capiar capi6Ьar caperer

2 caperis capilris capieЫris caper6ris

3 capltur capiltur capieЫtur caper6tur

PI. capimur capilmur capieЫmur caper6mur

2 capimini capiamini capieЬamini caperemini

3 capiuntur capiantur capieЬantur caperentur

. .

activi
б-
s. cepi ceperim ceperam cepissem

2 cepisti ceperis ceperas cepisses

3 ceplt ceperit ceperat cepisset

PI. cepimus ceperimus ceperlmus cepiss6mus

2 cepistis ceperit\s ceperttls cepiss6tis

3 cep6runt (cep6re) ceperint ceperant cepissent

passivi . .

s. captus, а, um sum captus, а, um sim captus, а, um eram captus, а, um essem

2 captus, а, um es captus, а, um sis captus, а, um eras captus, а, um esses

3 captus, а, um est captus, а, um slt captus, а, um erat captus, а, um esset

PI. capti, ае, а sumus capti, ае, а simus capti, ае, а erlmus capti, ае, а essemus

2 capti, ае, а estis capti, ае, а sltls capti, ае, а erttls capti, ае, а essetis

3 tl ае, а sunt ca_pti, ае, а sint capti, ае, а erant са ti, ае, а essent
Futorum 1 indicativi Futarum 11 indicativi
ч исло
и лицо
activi

s. caplam cepero
2 caples ceperis

3 capiet ceperit
PI. capllmus ceperimus

2 capiltis ceperltls

3 caplent ceperint

passivi

s. capiar captus, а, um ero

2 capllris captus, а, um eris

3 capiltur captus, а, um erit

PI. capilmur captl, ае, а erimus

2 caplemini capti, ае, а eritls

3 - caplto

PI. 2 caplte nolne capere caplt6te

3 - capiunto

infinitivus perfecti

-
capere capl cepisse captus, а, um captOrus, а, um captum iri
"" ....

praesentis

capiens, entls captus, а, um captOrus, а, um

gerundium gerundivum

capiendi capiendus, а, um
• COGITO, COGITAVI,
COGITATUM, COGITARE (1)
мыслить, думать,
замы ш лять
. . .

activi

s. cogito cogltem cogitJЬam cogltйrem

2 cogitas cogites cogitlbas cogltйres

3 cogitat cogltet cogitJЬat cogitйret

PI. cogitlmus cogitimus cogitaЫmus cogitartmus

2 cogitltis cogltitis cogitaЫtis cogitartti s

3 cogitant cogitent cogitJЬant cogitlrent

passivi

s. cogltor coglter cogitlbar cogitйrer

2 cogitйris cogitiris cogitabliris cogitariris

3 cogitltur cogltitur cogitaЫtur cogitaritur

PI. cogitlmur cogltimur cogitaЫmur cogitarimur

2 cogitamini cogitemini cogitabamini cogitareminl

3 cogitantur cogitentur cogitaЬantur cogitarentur

. .

coniunctivi

s. cogitlvl cogitaverim cogitaveram cogitavissem

2 cogitavisti cogitaveris cogitaveras cogitavisses

3 cogitlvit cogitaverit cogitaverat cogitavlsset

PI. cogitavlmus cogitaverimus cogitaverimus cogitavlssiimus

2 cogitavlstls cogitaveritis cogitaveritis cogitavissitis

3 cogltaviirunt cogitaverint cogitaverant cogitavissent


(cogltavire)

passivi

s. cogitltus, а, um sum cogitltus, а, um sim cogitltus, а, um eram cogitltus, а, um


essem

2 cogitltus, а, um es cogitltus, а, um sis cogitltus, а, um eras cogitltus, а, um esses

3 cogitltus, а, um est cogitltus, а, um sit cogitltus, а, um erat cogitltus, а, um esset

PI. cogltAtl, ае, а sumus cogitlti, ае, а simus cogitlti, ае, а erimus cogitlti, ае, а
essemus

2 cogltAtl, ае, а estis cogltltl, ае, а sitls cogitlti, ае, а eritis cogitlti, ае, а essetls

3 cogitlti, ае, а sunt cogltAtl, ае, а sint cogitйti, ае, а erant cogitlti, ае, а essent
Futiirum 1 indicativi Futiirum 11 indicativr
Число
и лицо
activi

s. cogitiЬo cogitavero

2 cogitibls cogitaveris

3 cogitiblt cogltaverlt

PI. cogltaЫmus cogltaverimus

2 cogitabltis cogitaveritis

3 cogitibunt cogitaverint

passivi

s. cogitiЬor cogititus, а, um ero

2 cogitaЬeris cogititus, а, um eris

3 cogltabltur cogititus, а, um erit

PI. cogltablmur cogitati, ае, а erimus

2 cogltablmlni cogitati, ае, а eritis

3 cogltabuntur cogitati, ае, а erunt

. · " . . . отрицатель н ая форма (запрет)

s. 2 coglta noli cogitire cogitito

3 - cogitito

PI. 2 cogltate nolne cogitire cogltat6te

3 - cogltanto

infinitivus futiiri

-
cogitire cogitiri cogltavlsse cogititus, а, cogltatilrus, а, cogititum iri
um esse um esse

gerundivum
• CONSPICIO, CONSPEXI, видеть, замечать
CONSPECTUM, CONSPICERE (111 на -io)

consplcis consplclas consplcitbas conspiceres


3 consplcit conspiciat conspicitЬat consplceret
PI. conspicimus conspicllmus conspicieЫmus consplcertmus

2 conspicltis consplciatis conspicieЫtis conspicerttls


3 consplciunt consplciant conspicitЬant conspicerent

" . passivi

s. 1 conspicior conspiciar consplci6Ьar conspicerer

2 consplceris conspic:ilris conspicieЫrls conspicer6rls

3 conspicitur conspiclatur conspicieЫtur conspiceritur


PI. conspiclmur conspicilmur conspicleЫmur conspicerimur

2 consplcimini consplcieЬamlnl consplceremlni


3

1
s. 1

2
conspexl

conspexlstl conspexeris conspexeras conspexlsses


3 conspexit conspexerit conspexerat conspexisset

PI. conspeximus conspexerimus conspexeramus conspexiss6mus


2 conspexistls conspexeritis conspexeratis conspexiss6tis
3 conspextrunt conspexerint conspexerant conspexissent
(conspex6re)

passivi

s. conspectus, а, um conspectus, а, um slm conspectus, а, um conspectus, а, um


sum eram essem
2 conspectus, а, um es conspectus, а, um sis conspectus, а, um conspectus, а, um
eras esses
3 conspectus, а, um est conspectus, а, um slt conspectus, а, um conspectus, а, um
erat esset
PI. conspecti, ае, а sumus conspecti, ае, а slmus conspecti, ае, а conspecti, ае, а
eramus essemus

2 conspecti, ае, а estls conspecti, ае, а sitis conspectl, ае, а eratis conspecti, ae, a
essetis

3 cons cti, ае, а sunt cons�i ае а sint con�cti, ае а erant cons�iL � а essent
s.

2 conspicies conspexeris

3 conspiclet conspexerlt

PI. conspicilmus conspexerimus

2 conspiciltis conspexeritis

s. conspiciar conspectus, а, um ero

2 conspicllris conspectus, а, um eris

3 consplciltur conspectus, а, um erit

PI. consplcllmur conspectl, ае, а erimus

2 conspiciemlni conspecti, ае, а erltis

3 conspiclentur conspecti, ае, а erunt

1
lmperativus

. praeseпtis activi
fu!Uri activi
положитель на я форма отри цател ьна я фо рма ( за прет)

S. 2 consplce noli consplcere conspiclto

3 - conspiclto

PI. 2 conspiclte nonte conspicere conspiclt6te

3 - conspiclunto

iпfinilivus praesentis

. .

conspicere conspici conspexisse conspectus, а, conspectOrus, conspectum iri


um esse а, um esse

gerundium gerundivum

con�ciendi cons iciendus а um


• CONTIN EO, CONTINUI, содержать ( в себе ) ,
CONTENTUM, CONTINЁRE (11) закл ючать

activi

s. contineo contlneam contln6Ьam contininlfn


2 contlnes contineas contlntЬas contlntres
3 continet contlneat contlnlЬat contlnlret
PI. 1 contintmus contlnelmus contlneЫmus continerlmus
2 contlnltis contlneltls contlneЬltls contlnerttls
3 contlnent contlneant contin6Ьant contlnlrent
passivi

s. contlneor contlnear contintЬar contintrer


2 contintr\s contlnelr\s contineЫlr\s continertrls
3 contlnltur contlneltur contlneЫtur contlnerttur
PI. contlnlmur contlnelmur contlneЫlmur contlnerlmur
2 contlneminl contlneamlni contlneЬamlnl contlneremlnl
3

1
s.

2 contlnulstl contlnuer\s contlnueras contlnulsses


3 contlnult contlnuerit continuerat contlnulsset
PI. contlnulmus contlnuerimus continuerlmus contlnulsslmus
2 contlnuistls contlnueritls continuerltls contlnulssltis
3 contlnulrunt contlnuerint contlnuerant contlnulssent
(continulre)
passivi
.
s. contentus, а, um sum contentus, а, um sim contentus, а, um eram contentus, а, um
essem
2 contentus, а, um ев contentus, а, um sis contentus, а, um eras contentus, а, um
ll&el
3 contentus, а, um нt contentus, а, um sit contentus, а, um erat contentus, а, um nset
PI. contenti, ае, а sumus contenti, ае, а slmus contenti, ае, а erlmus contentl, ае, а
ннmus
2 contentl, ае, а estls contentl, ае, а sltls contentl, ае, а er\ltls contentl, ае, а nsetls
3 contenti, ае, а sunt contenti, ае, а sint contenti, ае, а erant contentl, ае, а essent
FutUrum 1 indicativi Futurum 11 indicativi
ч и ело
и лицо
actlv1

s. contlniЬo contlnuero

2 continlЫs contlnuerls

3 contlniЫt contlnuerlt

PI. contineЬimus continuerimus

2 contlneЫtis contlnueritls

3 contlnlЬunt contlnuerint

passivi

s. contlnlЬor contentus, а, um ero

2 contlneЬeris contentus, а, um eris

3 contineЫtur contentus, а, um erlt

PI. contineЬimur contenti, ае, а erimus

2 contlneЫminl contenti, ае, а eritls

3 continebuntur contenti, ае, а erunt

PI. 2 contlnite nollte contlnire continetбte

gerundivum
• CUSTODIO, CUSTODTVI (11),
CUSTODTTUM, CUSTODT�E (IV)
. -
-
охранять ,
оберегать

activi

s. custodio custodiam custodi6Ьam custodlrem

2 custodis custodias custodi6Ьas custodlres


3 custodit custodiat custodi6Ьat custodlret
PI. custodimus custodilmus custodieЫmus custodir6mus

2 custodnls custodlltis custodieьatls custodlr6tls


3 custodiunt custodlant custodi6Ьant custodlrent
passivi
s. custodior custodlar custodl6Ьar custodlrer

2 custodlrls custodilrls custodieЫrls custodir6rls


3 custodltur custodiMur custodieьatur custodir6tur
PI. custodlmur custodilmur custodieЫmur custodir6mur
2 custodimini custodiamini custodieЬamini custodiremini

s. custodivi custodiverlm custodiveram custodivissem

2 custodivisti custodiverls custodlveras custodivlsses


3 custodlvit custodiverlt custodiverat custodivisset

PI. custodivimus custodiverimus custodiverlmus custodiviss6mus


2 custodivistis custodiveritis custodiverltis custodiviss6tis

3 custodiv6runt custodiverint custodiverant custodivissent


(custodiv6re)
passivi
s. custodltus, а, um sum custoditus, а, um sim custodltus, а, um custodltus, а, um
eram иsem

2 custoditus, а, um es custodltus, а, um sis custoditus, а, um eras custoditus, а, um


essи

3 custoditus, а, um est custoditus, а, um sit custoditus, а, um erat custoditus, а, um


esset
PI. custoditi, ае, а sumus custodnl, ае, а simus custodnl, ае, а erlmus custodnl, ае, а
essemus

2 custodnl, ае, а estis custoditi, ае, а sitis custodnl, ае, а erltis custodnl, ае, а иsetis

3 custoditi, ае, а sunt custoditi, ае, а sint custoditl, ае, а erant custodlti, ае, а essent
·
activi

s. custodiam custodivero

2 custodies custodiveris

3 custodiet custodiverit

PI. custodiёmus custodiverimus

2 custodiёtis custodiveritis

3 custodient custodiverint

passivi

s. custodiar custodltus, а, um ero

2 custodiёris custoditus, а, um eris

3 custodiёtur custoditus, а, um erit

PI. custodiёmur custoditi, ае, а erimus

2 custodiemini custoditi, ае, а eritis

3 custodientur custoditi, ае, а erunt

. � .. . . . отрицательная форма (запрет)

S. 2 custodi noli custodire custodito

3 - custodito

PI. 2 custodite noПte custodire custoditote

3 - custodiunto

'
participium .

perfecti futuri

custodiens, entis custoditus, а, um custodltiirus, а, um

gerundium gerundivum

custodiendi custodiendus, а, um
• DEFENDO, DEFEN DI,
DEFENSUM, DEFEN DERE (111)
защищать,
оборонять

activi

s. defendo defendam defendёЬam defenderem


2 defendis defendas defendёЬas defenderes
3 defendit defendat defend6Ьat defenderet
PI. defendimus defendlmus defendeЫmus defenderimus
2 defenditls defendltis defendeЫtis defenderttis
3 defendunt defendant defendёЬant defenderent
passivi
s. defendor defendar defend6Ьar defenderer
2 defenderis defendlris defendeЫris defenderiris
3 defenditur defendltur defendeЫtur defenderotur
PI. defendimur defendlmur defendeЫmur defenderimur
2 defendimini defendamini defendeЬaminl defenderemlni
3 defenduntur defendantur defendeЬantur defenderentur

activi
s. defendi defenderim defenderam defendlssem
2 defendistl defenderls defenderas defendlsses
3 defendit defenderit defenderat defendlsset
PI. defendimus defenderlmus defenderlmus defendlssimus
2 defendistis defenderitis defenderltls defendissitis
3 defendёrunt defenderint defenderant defendissent
(defeпdire)
passivi
s. defensus, а, um sum defensus, а, um slm defensus, а, um eram defensus, а, um
essem
2 defensus, а, um es defensus, а, um sis defensus, а, um eras defensus, а, um esses

3 defensus, а, um est defensus, а, um sit defensus, а, um erat defensus, а, um esset


PI. defensl, ае, а sumus defensi, ае, а slmus defensl, ае, а erlmus defensl, ае, а
essemus
2 defensl, ае, а estis defensi, ае, а sitls defensi, ае, а erltis defensl, ае, а essetis
3 defensi, ае а sunt defensi ае а sint defensi ае, а erant defensi, ае, а essent
2 defendes defenderls

3 defendet defenderlt

PI. defendtmus defenderlmus

2 defendttls defenderltls

3 defendent defenderlnt

passivi

s. defendar defensus, а, um ero

2 defendtrls defensus, а, um erls

3 defendttur defensus, а, um erlt

PI. defendtmur defensi, и, а erlmus

2 defendemini defensl, и, а erltls

3 defendentur defensl, и, а erunt

отрицательная форма (запрет)

noli defendere

3 - defendito

PI. 2 defendlte nolne defendere defenditбte

defendunto

infinitivus periecti infinitivus futuri

gerundium gerundivum

defendendi ndencl111 um
• DELEO, DELEVI,
DELETUM, DELERE (1 1)
уничтожать,
разрушать

actTvi

s. deleo deleam deliЬam delirem

2 deles deleas deliЬas delires

3 delet deleat deliЬat delinlt

PI. delimus delelmus deleЫmus delerimus

2 delitls deleltis deleЫtls deleritls

3 delent deleant deliЬant delirent

passTvi

s. deleor delear deliЬar delirer

2 deliris delelris deleЫris deleriris

3 delitur deleltur deleЫtur deleritur

PI. delimur delelmur deleЫmur delerimur

2 delemini deleamlni deleЬamlni deleremini

3 delentur deleantur deleЬantur delerentur

actTvi

s. delivi deleverim deleveram delevissem

2 delevistl deleveris deleveras delevisses

3 delivlt deleverit deleverat delevisset

PI. delevimus deleverimus deleverlmus delevissimus

2 delevistls deleveritls deleverltis delevlssitls

3 delevirunt (delevinl) deleverint deleverant delevissent


· ·
passTvi

s. delitus, а, um sum delitus, а, um sim delitus, а, um eram delitus, а, um essem

2 delitus, а, um es delitus, а, um sis delitus, а, um eras delitus, а, um esses

3 delitus, а, um est delitus, а, um sit delitus, а, um erat delitus, а, um esset

PI. deliti, ае, а sumus deliti, ае, а simus deliti, ае, а erlmus deliti, ае, а essemus

2 deliti, ае, а estis deliti, ае, а sitis deliti, ае, а erltis deliti, ае, а essetis

3 delitl ае, а sunt deliti, ае, а sint deliti, aeL а erant deliti ае, а essent
Futiirum 1 indicativi Futiirum 11 indicativ1
ч исло
и лицо _ ·
activi

s. dе16Ьо delevero

2 deltЬls deleverls

3 dellЫt deleverlt

PI. deleЫmus deleverlmus

2 deleЫtis deleverltls

3 dellbunt deleverlnt

passivi

s. dellЬor delltus, а, um ero

2 deleЬerls delltus, а, um erls

3 delebltur delltus, а, um erlt

PI. deleЫmur delltl, ае, а erlmus

2 deleЬiminl delltl, ае, а erltls

3 - dellto

PI. 2 dellte nollte dellre delet6te

3 - delento

infinitivus perfecti

gerundium gerundivum

delendl delendus, а, um
11 DICO, DIXI,
DICTUM, DICERE (111)
Praesens
говорить,
называть

activi

s. dico dic1m dictb1m dic8rem

2 dicis dic1s dicib1s diceres

3 dicit dicat dicib1t dic8ret

PI. dicimus diclmus dic8Ыmus dic8rimus

2 dicitis dicltis dic8Ыtis diceritis

3 dicunt dicant dictЬant dic8rent

passivi

s. dicor dicar dictb1r dic8rer

2 dic8ris diclris dicebllris dic8riris

3 dicitur dicltur diceblltur diceritur

PI. dicimur diclmur diceЫmur dic8rimur

2 dicimini dicamini diceЬamini dic8remini

3 dicuntur dicantur diceb1ntur dicerentur

1
Plusquamperfectum

indicativi coniunctivi

activi

s. dixi dix8rim dix8r1m dixissem

2 dixisti dixeris dix8ras dixsiss8s

3 dixit dixerit dix8r1t dixiss8t

PI. diximus dix8rimus dix8rlmus dixissimus

2 dixistis dix8ritis dix8rltis dixissitis

3 dixirunt (dixir8) dix8rint dixerant dixissent

passivi

s. dictus, 1, um sum dictus, 1, um sim dictus, 1, um eram dictus, 1, um essem

2 dictus, 1, um 85 dictus, 1, um sis dictus, 1, um 8r1s dictus, 1, um 8sses

3 dictus, 1, um 8St dictus, 1, um sit dictus, 1, um 8r1t dictus, 1, um 8sset

PI. dicti, 18, 1 sumus dicti, 1е, 1 simus dicti, 18, 1 8rlmus dicti, 18, 1 8ssemus

2 dicti, ае, 1 8Stis dicti, ае, 1 sitis dicti, 18, 1 erltis dicti, 18, 1 ess8tis

3 dic;t!, 18 1 sunt dicti, 1eL 1 sint dicti 1е, 1 er1nt dicti, ае, 1 essent
Futurum 1 iпdicativi Futorum 11 iпd1cativi
ч и ело ----�

и лицо
activi

2 dlces dlxerls

3 dlcet dlxerlt

PI. dlctmus dixerimus

2 dicltls dlxeritis

3 dlceпt dlxerint

passivi

s. dlcar dlctus, а, um ero

2 dlctrls dlctus, а, um eris

3 dlcttur dlctus, а, um erlt

PI. dlctmur dlcti, ае, а erimus

2 dicemlni dictl, ае, а eritls

3 dlcentur dicti, ае, а erunt

положительн ая форма отрицательная форма (запрет)

S. 2 dic no/I dlcere dlclto

3 - dlcito

PI. 2 diclte nonte dicere dlcit6te

dlcunto

iпfiпitivus perfecti iпfiпitivus futuri

geruпdium geruпdivum
FIN IO, FINTVI (11),
1 1 кончать,
FINTTUM, FINTRE (IV) ограничивать
Praesens lmperfectum
Число
indicativi coniunctivi
11
indicativi
и лицо ,__���������������������������
coniunctlvi
· ������� 11
activi

s. flnlo finiam finlibam flnrrem

2 finis finlas flnlibas flnrres

3 finit flniat flnl6Ьat finrret

PI. flnJmus flnilmus flnleЫmus flnlrimus

2 flnltls flnlltls flnieЫtls flnlritls

3 flnlunt flniant finl6Ьant flnirent

passivi

s. flnior flnlar flnl6Ьar flnirer

2 flnrrls flnllrls flnleЫrls flnlriris

3 finltur flnlltur flnieЫtur flnlritur

PI. finrmur finilmur finieЫmur finlrimur

s. flnivi flniverim finlveram flnivissem

2 finivisti flnlveris finiveras finlvlsses

3 finivit flnlverit flniverat flnlvlsset

PI. flnivimus finiverimus flnlverlmus flnlvissimus

2 fln'ltus, а, um es fin'ltus, а, um sis fin'ltus, а, um eras fln'ltus, а, um esses

3 fin'ltus, а, um est fin'ltus, а, um sit fln'ltus, а, um erat fln'ltus, а, um esset

PI. fin'lti, ае, а sumus fin'lti, ае, а simus fln'lti, ае, а erlmus flnlti, ае, а essemus

2 flnltl, ае, а estls flnltl, ае, а sitis flnlti, ае, а erltls flnltl, ае, а essetls

3 flnrti ае а sunt finrti. _и, i sint flniti, ае, а erant finlti aeJ а essent
ч и ело
и лицо

s. flnlam
Fu!Orum 1 indicativi

. activi

flnlvero
Futurum 11 indicativi

2 flnles finlverls

3 finiet flnlverlt

PI. finlimus flniverlmus

2 finlitis finiverltls

3 flnlent finiverlnt

passivi

s. finiar finltus, а, um ero

2 finlirls finltus, а, um erls

3 finl6tur finltus, а, um erlt

PI. finlimur finni, ае, а erlmus

2 finiemini finlti, ае, а erltls

з finlentur finltl, ае, а erunt

lmperativus

з - flnlto

PI. 2 finlte nollte finTre finit6te

participium

praesentis perfecti

--·'ii·ii!.!"! ::-
flnlens, entis flnltus, а, um finitOrus, а, um

gerundivum
·

� finiendus а, um
• FODIO, FODI,
FOSSUM, FODERE (111 на -io)
копать, рыть,
пробивать
. .

activi

s. fodio fodiam fodi6bam foderem

2 fodis fodias fodl6bas foderes

3 fodit fodiat fodi6Ьat foderet

PI. fodimus fodilmus fodieЫmus foder6mus

2 foditis fodiltis fodieЫtis foder6tis

3 fodiunt fodlant fodi6Ьant foderent

passivi

s. fodlor fodiar fodi6bar foderer

2 foderis fodilris fodieЫris foder6ris

3 foditur fodiltur fodieЫtur foder6tur

PI. fodimur fodilmur fodieЫmur foder6mur

2 fodimini fodiamini fodieЬamini foderemini

3 fodiuntur fodiantur fodleЬantur foderentur

Perfectum . .

indicativi

s. fodi foderim foderam fodlssem

2 fodisti foderis foderas fodisses

3 fodit foderit foderat fodisset

PI. fodimus foderimus foderlmus fodiss6mus

2 fodistis foderitis foderltis fodiss6tis

3 fod6runt (fod6re) foderint foderant fodissent

passivi

s. fossus, а, um sum fossus, а, um sim fossus, а, um eram fossus, а, um essem

2 fossus, а, um es fossus, а, um sis fossus, а, um eras fossus, а, um esses

3 fossus, а, um est fossus, а, um sit fossus, а, um erat fossus, а, um esset

PI. fossi, ае, а sumus fossi, ае, а simus fossi, ае, а erlmus fossl, ае, а essemus

2 fossi, ае, а estis fossi, ае, а sitis fossl, ае, а erltls fossi, ае, а essetis

3 fossi, ае, а sunt fossi, ае, а sint fossi, ае, а erant fossi, ае, а essent
1
s. fodiam
activi

fodero

2 fodies foderis

3 fodiet foderit

PI. fodiёmus foderimus

2 fodiёtis foderitis

3 fodient foderint

passivi

s. fodiar fossus, а, um ero

2 fodiiiris fossus, а, um eris

3 fodiiitur fossus, а, um erit

PI. fodiiimur fossi, ае, а erimus

2 fodiemini fossi, ае, а eritis

3 fodientur fossi, ае, а erunt


·

lmperativus
Число
praesentis activi
и лицо �--����
fu!Uri activi
положительная форма отрицательная форма (запрет)

fodito

3 - fodito

PI. 2 fodite nollte fodere fodit6te

3 - fodiunto

participium

perfecti fu!Uri

fossiirus, а, um

geruпdium geruпdivum

fodlend
11 НАВЕО, HABUI,
HABITUM, НАВЁRЕ (11)
держать , сохранять,
иметь

3 haЬet haЬeat hаЫЬаt haЫret

PI. haЫmus haЬelmus haЬeЫmus haЬerlmus

2 haЫtls haЬeltls haЬeЫtls haЬerttls

3 haЬent haЬeant haЫЬant haЫrent

passivi

s. haЬeor haЬear hаЫЬаr haЫrer

2 haЫrts haЬelrts haЬeЫrts haЬertrts

3 haЬ6tur haЬeatur haЬeЫtur haЬerttur

PI. haЫmur haЬelmur haЬeЫmur haЬertmur

s. habui habuertm habueram habuissem

2 habulsti habuerts habueras habuisses

3 habult habuerlt habuerat habuisset

PI. habuimus habuertmus habuerlmus habuisstmus

2 habulstls habuerttis habuerltis habuissttis

3 haЬutrunt (habutre) habuertnt habuerant habuissent

passivi .

s. haЫtus, а, um sum habltus, а, um sim habltus, а, um eram habltus, а, um essem

2 haЫtus, а, um es habltus, а, um sis habltus, а, um eras habltus, а, um esses

3 habltus, а, um иt haЫtus, а, um sit habltus, а, um erat habltus, а, um esset

PI. haЫtl, ае, а sumus haЫti, ае, а simus hablti, ае, а erlmus hablti, ае, а essemus

habitl, ае, а estls habitl, ае, а sltis hablti, ае, а erltls haЫtl, ае, а essetls

haЫtl ае а sunt hablti ае а sint habitl ае а erant hablti, ае, а essent


s. hаЬIЬо haЬuero

2 hablbls haЬueris

3 haЬIЬlt haЬuerit

PI. haЬeblmus habuerlmus

2 haЬebltis haЬuerltis

3 hablЬunt haЬuerlnt

passivi

s. hаЫЬоr habltus, а, um ero

2 haЬeЬerls haЫtus, а, um erls

3 haЬebltur habltus, а, um erlt

PI. haЬeblmur hablti, ае, а erlmus

2 haЬeЬimini haЬlti, ае, а erltis

PI. 2 haЫte nolne haЫre haЬet6te

3 - haЬento

infinitivus praesentis

-
haЫre haЫrl haЬulsse habltOrus, а, habltum irl

futuri

haЬltOrus, а, um

gerundivum
11 IACIO, IECI,
IACTUM, IACERE (111 на -io)
бросать, кидать,
распространять

1
s. laclo laciam lacllЬam lacerem

2 lacls laclas lacllЬas laceres

3 laclt laclat lacllЬat laceret

PI. laclmus iacilmus iacleЫmus iacerlmus

2 lacltls iaclitis lacleЬltls lacerttls

3 iaciunt laciant lacliЬant lacerlnt

passiv1

s. laclor laciar lacllЬar lacerer

2 iacerls lacllrls iacieЬarls lacerlrls

3 iacltur iaciatur iacieЬatur lacerltur

PI. iacimur iacilmur iacieЬlmur lacerlmur

2 laciminl iaciamini iacieЬaminl iaceremlni

3 iacluntur iaclantur iacieЬantur iacerentur

1
Perfectum

activi

s. leci iecerim leceram iecissem

2 iecistl ieceris leceras iecisses

3 ieclt lecerlt iecerat iecisset

PI. iecimus iecerimus iecerlmus iecisslmus

2 ieclstls iecerltis iecerltis ieclssltis

3 ieclrunt (ieclre) iecerint iecerant ieclssent

passivi

s. iactus, а, um sum iactus, а, um sim iactus, а, um eram iactus, а, um essem

2 iactus, а, um ев iactus, а, um sis iactus, а, um eras iactus, а, um esses

3 iactus, а, um est iactus, а, um slt iactus, а, um erat iactus, а, um esset

PI. iacti, ае, а sumus iacti, ае, а simus iactl, ае, а eramus iacti, ае, а essemus

2 iacti, ае, а estis lacti, ае, а sltis iacti, ае, а erltis iacti, ае, а essetis

3 i�af..!_s unt iactiL atL а sint iact� ае, а erant iacti, ае, а essent
FutUrum 1 indicativi Fu!Urum ll 1ndicativ1
ч иело
и лицо
activi

2 iacies lecerls

3 iaciet lecerlt

PI. iacilmus lecerlmus

2 iaciltis lecerltls

3 iacient iecerlnt

passivi

s. iaciar iactus, а, um ero

2 iacilrls iactus, а, um erls

3 iaciltur iactus, а, um erlt

PI. iacilmur iacti, ае, а erlmus

2 iaciemini iacti, ае, а eritis

3 iacientur iacti, ае, а erunt

3 - iacito

PI. 2 iacite nollte iacere iacitбte

3 - iaciunto

infinitivus perfect1

iacere iaci iecisse iactus, а, um iacIOrus, а, um iactum irl


8118 8118

participium

praesentis futOri

iaciens, entis iactus, а, um iactlirus, а, um

gerundium gerundivum

iaciendi iaciendus, а, um
11 INVENIO, INVЁNI,
INVENTUM, INVENIRE (IV)
находить,
обнаруживать

1
Praesens lmperfectum

activi

s. invenio inveniam invenliЬam lnvenJrem

2 lnvenis invenias inveniibas invenJres

3 invenlt inveniat invenliЬat lnvenJret

PI. invenJmus invenllmus invenieЫmus invenirimus

2 lnvenltis inveniatls invenieЬatls inveniritls

3 inveniunt inveniant inveniiЬant inventrent

passivi

s. lnvenior lnveniar invenliЬar inventrer

2 inventris invenilris invenieЫris inveniriris

3 invenitur inveniltur invenieЫtur inveniritur

PI. inventmur invenilmur invenieЫmur lnvenirimur

2 lnvenimini lnveniamini invenieЬamini inveniremlni

s. lnvini invenerim inveneram lnvenissem

2 invenistl lnveneris inveneras invenlsses

3 lnvinit invenerit invenerat invenisset

PI. invenimus invenerimus invenerlmus lnvenissimus

2 invenistis inveneritls invenerltis invenissitls

3 lnvenirunt (invenire) invenerint invenerant lnvenissent

passivi

s. inventus, а, um sum inventus, а, um sim inventus, а, um eram inventus, а, um essem

2 inventus, а, um es inventus, а, um sis inventus, а, um eras inventus, а, um esses

3 inventus, а, um est inventus, а, um sit inventus, а, um erat inventus, а, um esset

PI. inventi, ае, а sumus lnventi, ае, а simus inventi, ае, а erlmus inventi, ае, а essemus

2 inventl, ае, а estis inventi, ае, а sitis inventi, ае, а erltis inventi, ае, а essetis

3 inventi е а sunt inventiJe, а sint inventi ае, а erant inventi, ае, а essent
Futurum 1 indicativi Futйrum 11 indicativi

s. lnvenlam invenero

2 lnvenies inveneris

3 lnveniet invenerit

PI. lnvenitmus invenerimus

2 invenlltls inveneritis

3 invenient invenerint

. . . passivi

s. invenlar inventus, а, um ero

2 invenitris inventus, а, um eris

3 invenittur inventus, а, um erlt

PI. invenltmur inventi, ае, а erlmus

2 inveniemini inventl, ае, а eritls

3 invenientur inventl, ае, а erunt

отр ицательн ая фо р ма (за п рет)

S. 2 inveni noll invenlre inventto

3 - inventto

PI. 2 inventte noltte lnvenire invenit6te

3 - inveniunto
LAU DO, LAU DAVI,
16 хвалить,
LAUDATUM, LAUDARE (1) прославлять
Praesens lmperfectum

11
Число
И ЛИЦО 1--�����������
indicativi
������-'-
� �������---'-�
- ���
coniunctivi
����
indicativi
11 coniunctivi

activi

s. laudo laudem laudaьam laudlrem

2 laudas laudes laudaьas laudlres

3 laudat laudet laudlbat laudlret

PI. laudlmus laud6mus laudaЫmus laudartmus

2 laudltls laud6tis laudaЫtls laudarttis

3 laudant laudent laudaьant laudlrent

passivi

s. laudor lauder laudlbar laudlrer

2 laudlris laud6ris laudaЫris laudartris

3 laudltur laud6tur laudaЫtur laudarttur

PI. laudlmur laud6mur laudaЫmur laudartmur

2 laudamini laudemini laudaьamini laudaremini

3 laudantur laudentur laudaьantur laudarentur

1
s. laudlvi laudaverim
activi

laudaveram laudavlssem

2 laudavisti laudaveris laudaveras laudavisses

3 laudlvit laudaverlt laudaverat laudavisset

PI. laudavimus laudaverimus laudaverlmus laudavlss6mus

2 laudavistis laudaverltls laudaverltis laudaviss6tis

3 laudaverint laudaverant laudavlssent

2 laudltus, а, um es laudltus, а, um sis laudltus, а, um eras laudltus, а, um esses

3 laudltus, а, um est laudltus, а, um sit laudltus, а, um erat laudltus, а, um esset

PI. laudlti, ае, а sumus laudltl, ае, а simus laudltl, ае, а erlmus laudltl, ае, а essemus

2 laudltl, ае, а estis laudltl, ае, а sitls laudltl, ае, а erltis laudltl, ае, а essetis

3 laudltl, ае а sunt laudlt!. ае, а sint laudlti, ае, а erant laudltl, ае, а essent
Futurum 1 indicativi Fu!Urum 11 indicativi

activi

s. laudlЬo laudavero

2 laudlЫs laudaveris

3 laudlЫt laudaverit

PI. laudaЫmus laudaverlmus

2 laudaЫtis laudaveritls

3 laudlbunt laudaverlnt

passivi

s. laudlЬor laudltus, а, um ero

2 laudaЬerls laudltus, а, um erls

3 laudaЫtur laudltus, а, um erit

PI. laudaЫmur laudlti, ае, а erimus

2 laudaЫmini laudlti, ае, а erltis

3 laudabuntur laudltl, ае, а erunt

PI. 2 laudlte nolJte laudlre laudat6te

laudanto

infinitivus perfecti infinitivus fu!Uri

gerundivum

laudandus._1._ um
=- ---�----------
11 MITTO, MISI,
MISSUM, MIПERE (11 1)
Praesens
посылать,
отправлять
lmperfectum
Число
indicativi
11
coniunctivi indicativi coniunctivi
и лицо f--��������-'---��������--'-��������--'--�������� 11
activi

s. mitto mittam mlttiЬam mitterem

2 mittis mittas mittlbas mltteres

3 mittlt mittat mlttibat mitteret

PI. mittimus mlttlmus mltteЫmus mlttertmus

2 mlttitis mlttltis mltteЫtis mltterttis

3 mittunt mittant mlttiЬant mitterent

passivi

s. mlttor mlttar mittlbar mltterer

2 mltterls mlttArls mltteЫrls mitterlrls

3 mittltur mlttltur mitteblltur mltterttur

PI. mittimur mittйmur mltteЫmur mittertmur

2 misisti miserls miseras misisses

3 misit miserlt miserat misisset

PI. misimus miserlmus miserlmus misisslmus

2 misistis miserltis miserltis misissltis

3 mislrunt (mislre) miserlnt miserant misissent

passivi

s. missus, а, um sum missus, а, um sim missus, а, um eram missus, а, um essem

2 missus, а, um es missus, а, um sis missus, а, um eras missus, а, um esses

3 missus, а, um est missus, а, um sit missus, а, um erat missus, а, um esset

PI. missi, ае, а sumus missi, ае, а simus missi, ае, а erlmus missi, ае, а essemus

2 missi, ае, а estis missi, ае, а sitis missi, ае, а erltis missi, ае, а essetis

3 missi ае, а sunt missi ае._ а sint misИ, ам erant missi, ае, а essent
activi

s. mlttam mlsero

2 mlttes miserls

3 mlttet mlserlt

PI. mlttlmus mlserlmus

2 mlttltls miserltls

3 mlttent mlserlnt

passivi

s. mlttar missus, а, um ero

2 mlttlrl s missus, а, um erls

3 mlttltu r mlssus, а, um erlt

PI. mittimur mlssi, ае, а erlmus

2 mittemini mlssi, ае, а erltls

3 mlttentu r missi, ае, а erunt

lmperativus

praesentis activi
fu!Uri activi
положительная форма отрицательная форма (запрет)

mltte noll mlttere mittlto

3 - mittlto

PI. 2 mittlte nollte mlttere mittit6te

mittunto

infinitivus perfecti infinitivus futiiri

gerundium gerundivum
'

mittendi mittendus а um
111 MONEO, MON UI,
MONITUM, MONERE (11)
Praesens
у
lmperfectum
убеждать ,
гова ривать
Число
И ЛИЦО J--�������
indicativi
11 coniunctivi
�-'--��������-'--��������-'-��������
indicativi
11 coniunctivi

activi

s. moneo moneam montьam mon6rem

2 mones moneas monlЬas monlres

3 monet moneat mon6Ьat mon6ret

PI. monimus monelmus moneЫmus monertmus

2 monttls moneltls moneЫtls monerltls

3 monent moneant mon6Ьant monlrent

passivi

s. moneor monear montьar monlrer

2 monirls monelrls moneЫrls monertrls

3 monttur moneltur moneЫtur monerttur

PI. monlmur monellmur moneЫmur monertmur

2 moneminl moneamini moneьamini moneremini

3 monentur moneantur moneьantur monerentur

1
s.

2 monuistl monuerls monueras monui1И1

3 monuit monuerlt monuerat monuisset

PI. monuimus monuerlmus monuerlmus monuissimus

2 monuistls monuerltis monuerltls monuissltls

3 monutrunt ( monuire) monuerlnt monuerant monulssent

passivi

s. monitus, а, um sum monitus, а, um sim monitus, а, um eram monitus, а, um еиеm

2 monitus, а, um es monitus, а, um sis monitus, а, um eras monitus, а, um esses

3 monitus, а, um est monitus, а, um sit monitus, а, um erat monitus, а, um esset

PI. monitl, и, а sumus moniti, ае, а simus monitl, ае, а erlmus moniti, ае, а essemus

2 monltl, и, а estls monltl, и, а sltls monltl, ае, а erltls monitl, и, а essetl s

а sint monlti, а erant moniti, ае а essent


1
Futiirum 1 indicativi Futiirum 11 ind1cativi

activi

s. moniЬo monuero

2 moniЫs monuerls

3 moniЫt monuerlt

PI. moneЫmus monuerlmus

2 moneЫtls monuerltls

2 moneЬerls monltus, а, um erls

3 moneЫtur monitus, а, um erlt

PI. moneЫmur monltl, ае, а erlmus

2 moneЫmini monltl, ае, а erltls

monebuntur monltl, ае, а erunt

lmperativus

praesentis activi
futuri activi
nоложител_ьная форма отрицательная форма (зап рет)

mone noll monire monito

3 - montto

PI. 2 monite nollte montre monet6te

monento

infinitivus perfecti 1nfinitivus futuri

passivi activi

gerundivum

um
• MONSTRO, MONSTRAVI, показывать,
MONSTRATUM, MONSTRARE (1) представлять
lmperfecium

indicativi

s. monstro monstrem monstrlЬam monstrlnкn

2 monstras monstres monstrtЬas monstrlres

3 monstrat monstret monstrlЬat monstrtret

PI. monstrlmus monstrimus monstraЫmus monstrartmus

2 monstrltis monstritls monstraЫtls monstrarttls

3 monstrant monstrent monstrlЬant monstrlrent

passivi
s. monstror monstrer monstrlbar monstrlrer

2 monstrlris monstriris monstraЫris monstrartris

3 monstrltur monstritur monstraьatur monstrarttur

PI. monstrlmur monstrimur monstraЫmur monstrartmur

2 monstramlnl monstremlnl monstraЬamlnl monstraremini

s. monstrlvl monstraverim monstraveram monstravlssem

2 monstravlsti monstraveris monstraveras monstravisses

3 monstrlvit monstraverlt monstraverat monstravisset

PI. monstravimus monstraverimus monstravertmus monstravissimus

2 monstravistls monstraveritis monstraverttis monstravlssttis

3 monstrav6runt monstrsaverint monstraverant monstravlssent


(monstrav6re)

passivi

s. monstrltus, а, um monstrltus, а, um sim monstrltus, а, um monstrttus, а, um


sum eram essem

2 monstrltus, а, um es monstrltus, а, um sis monstrltus, а, um monstrltus, а, um


eras esses

3 monstrltus, а, um est monstrttus, а, um slt monstrttus, а, um erat monstrltus, а, um


esset

PI. monstrlti, ае, а monstrltl, ае, а slmus monstrlti, ае, а monstrltl, ае, а
sumus ertmus essemus

2 monstrlti, и, а estls monstrlti, ае, а sltis monstrltl, ае, а erltis monstrltl, ае, а essetis

3 monstrlti, ае, а sunt monstrltl, и, а slnt monstrltl, ае, а erant monstrltl, ае, а essent
2 monstrlbls monstraverls

3 monltrlЫt monstraverlt

PI. monstraЫmus monstraverlm us

2 monstnlЫtls mon1tnlverltl1

s. monltrlЬor monstrltul, а, um ero

2 monstraЬerls monstrltus, а, um erls

3 monstraЫtur mon1trltu1, а, um erlt

PI. monstnlblmur monstrlti , ае, а erlmus

2 monstnlЫmlnl monstrltl, ае, а erltls

3 monstnlbuntur monstrltl, ае, а erunt

3 - monltrlto

PI. 2 monstrlte nollte monstrare monstrat6te

gerundivum
11 NOSCO, NOVI,
NOTUM, NOSCERE (111)
познавать,
lmperfectum
изучать

s. nosco noscam noscёbam noscerem

2 noscis noscas noscёЬas nosceres

3 noscit noscat noscёbat nosceret

PI. noscimus nosclmus noscebllmus noscerёmus

2 noscitis noscйtis nosceblltis noscerёtis

3 noscunt noscant noscёЬant noscerent


·
passivi .

S. noscor noscar noscёbar noscerer

2 nosceris nosciiris nosceЫris noscerёris

3 noscitur nosciitur nosceЫtur noscerёtur

PI. noscimur nosclmur nosceЫmur noscerёmur

2 noscimini noscamini nosceЬamini nosceremini

3 noscuntur noscantur nosceЬantur noscerentur

1
Perfectum

indicativi coniunctivi

S. novi noverim noveram novissem

2 novisti noveris noveras novisses

3 novit noverit noverat novisset

PI. novimus noverimus noveriimus novissёmus

2 novistis noveritis noveriitis novissёtis

3 novёrunt (novёre) noverint noverant novissent

passivi

s. notus, а, um sum notus, а, um sim notus, а, um eram notus, а, um essem

2 notus, а, um n notus, а, um sis notus, а, um eras notus, а, um esses

3 notus, а, um est notus, а, um sit notus, а, um erat notus, а, um esset

PI. noti, ае, а sumus noti, ае, а simus noti, ае, а eriimus noti, ае, а essemus

2 noti, ае, а ntis noti, ае, а sitis noti, ае, а eriitls notl, ае, а essetis

oti ае а. erant noti ае essent


Futii rum 1 indicativi Futiirum 11 indicativi
ч иело
и лицо
activi

s. noscam novero

2 nosces noveris

3 noscet noverit

PI. nosctmus noverimus

2 noscltls noveritis

3 noscent noverlnt

passivi

s. noscar notus, а, um ero

2 nosctris notus, а, um eris

3 noscttur notus, а, um erit

PI. nosctmur noti, ае, а erimus

2 noscemini noti, ае, а eritis

futiiri activi
положительная форма отрицательная форма (запрет)

noll noscere noscito

3 - nosclto

PI. 2 noscite nollte noscere noscit6te

3 - noscunto

infinitivus perfecti

--
noscere nosci novlsse notus, а, um notOrus, а, um notum lri
esse esse

· • participium

praesentis futiiri

noscens, entls notus, а, um notQrus, а, um

gerundium gerundivum

noscendl noscendus, а, um
• NUTRIO, NUTRTVI (1 1),
NUTRTTUM, NUTRTRE (IV)
кормить,
воспитывать

1
s. nutrlo
indicalivi

nutriam
activi

nutr11ьam nutrfrem

2 nutris nutrias nutriiьas nutrfres

3 nutrlt nutriat nutrliьat nutrfret

PI. nutrfmus nutrilmus nutrleЬlmus nutrlrtmus

2 nutr1tls nutrlltis nutrleЬltls nutrirttls

2 nutrfris nutrilris nutmieЬlris nutrirtris

3 nutr1tur nutriltur nutrieЫtur nutrlrttur

PI. nutrfmur nutrilmur nutrleЬlmur nutrlrtmur

2 nutrimini nutriamini nutrieЬemini nutriremini

2 nutrivistl nutrlveris nutriveras nutrivlsses

3 nutrfvit nutrlverit nutriverat nutrivisset

PI. nutrivimus nutriverimus nutriverlmus nutrivissimus

2 nutrivistls nutriverltls nutriverltis nutrlvissitls

3 nutrivirunt (nutrivire) nutriverint nutriverant nutrivissent

passivi

s. nutrftus, а, um sum nutr1tus, а, um sim nutr1tus, а, um eram nutr1tus, а, um essem

2 nutr1tus, а, um es nutr1tus, а, um sis nutrftus, а, um eras nutr1tus, а, um 8Sl8S

3 nutr1tus, а, um est nutr1tus, а, um sit nutrПus, а, um erat nutr1tus, а, um esset

PI. nutrftl, ае, а sumus nutrftl, ае, а simus nutrftl, ае, а erlmus nutrftl, ае, а essemus

2 nutrftl, ае, а estis nutrftl, ае, а sltis nutrftl, ае, а erltis nutrftl, ае, а euetls

3 nutrftl, ае а sunt n� ae, a sint nu1!'Вi, � а erant nutrftl, ае а essent


Futurum 11 indicativi

s. nutrlam nutrlv8ro

2 nutri8s nutriv8ris

3 nutri8t nutriv8rlt

PI. nutriimus nutrlv8rimus

2 n utrlitis nutrlv8rltls

3 nutrlent nutriv8rint

passivi

s. nutrlar nutrnus, а, um 8ro

2 nutrlirls nutrnus, а, um 8ris

3 nutrlitur nutrnus, а, um 8rlt

PI. nutriimur nutrltl, ае, а 8rlmus

2 nutrl8mlnl nutrltl, а8, а 8rltis

3 nutrl8ntur nutrfti, а8, а 8runt

fu!Uri activi
положительная форма отрицательная форма (запрет)

S. 2 nutrl noll nutrlre nutrno

3 - nutrlto

PI. 2 nutrfte nollte nutrfre nutrlt6te

nutrlunto

infinitivus perfecti infinitivus futuri

nutrlvlsse nutrnus, а, um n utrltOrus, а, nutrnum irl


8118 um 8118

participium

�.-.
perfecti futuri
.

. • .. nutrltOrus, а, um

gerundivum

nutrlendus а um
ORNO, ORNAVI, украшать,
ORNATUM, ORNARE (1) наряжать

activi

s. orno omem omlЬam ornlrem

2 ornas omes omlЬas omlres

3 omat omet omlЬat omlret

PI. omlmus omlmus omaЫmus ornarlmus

2 omltls ornitls ornaЫtis omarltls

2 ornlrls ornlrls omaЫrls omarlris

3 omltur ornltur omaЫtur omarltur

PI. omlmur omlmur omaЫmur omarlmur

2 omaminl omemini omaЬaminl omaremini

3 omantur omentur omaЬantur ornarentur

1
. ; . . .

indicativi

s. omlvi ornaverim omaveram omavissem

2 omavlsti omaveris omaveras omavisses

3 omlvit ornaverit omaverat omavisset

PI. omavimus omaverimus omaverlmus omavlsslmus

2 ornltus, а, um es omltus, а, um sis omltus, а, um eras omltus, а, um esses

3 omltus, а, um est omltus, а, um sit omltus, а, um erat omltus, а, um esset

PI. omltl, ае, а sumus omlti, ае, а simus omltl, ае, а erlmus omlti, ае, а essemus

2 omltl, ае, а estls omlti, ае, а sitis omlti, ае, а erltls omltl, ае, а essetis

3 о� ае a sunt omlti ае а sint omitiL ае, а erant ornit� ае, а essent


Futurum 1 indicativi FutCirum 11 indicativi
ч иело
и лицо
activi

s. omlЬo omavero

2 omlЬls omaveris

3 omlЫt omaverit

PI. omaЫmus omaverlmus

2 omaЫtls omaverltls

3 omlbunt omaverlnt

passivi

s. omlЬor omltus, а, um ero

2 omaЬeris ornltus, а, um erls

3 omaЫtur omltus, а, um erlt

PI. omaЫmur ornatl, ае, а erlmus

2 omaЫmini omltl, ае, а erltls

3 - omlto

PI. 2 omlte noпte omlre omat6te

3 - omanto

infinitivus perfecti infiл1tivus futuri

- --
omlre omlrl omavlsи omltus, а, um ornatOrus, а, omltum irl
.... um esse

participium

praesentis futGri

omans, antls omltus, а, um omatorus, а, um

gerundium · gerundivum

omandi omandus, а, um
• PARIO, PEPERI,
PARTUM, PARERE (111 на -io)
рождать,
создавать

activi

s. pario pariam parlibam parerem

2 paris parias pari6Ьas pareres

3 parit pariat parlibat pareret

PI. parimus parilmus parieЫmus parerimus

2 paritls pariltis parleЫtls pareritls

3 pariunt pariant par16Ьant parerent

passivi

s. parior pariar parlibar parerer

2 parerls parilris parieЫris parerirls

3 paritur pariltur parleЫtur pareritur

PI. parimur parilmur parieЫmur parerimur

2 parlmlnl pariamlni parieЬaminl pareremlnl

3 pariuntur pariantur parieЬantur parerentur

1
s.

2
peperl

peperistl
indicativi

pepererlm

pepereris
activi

pepereram

pepereras
coniunctivi

peperissem

peperisses

3 peperlt pepererit pepererat peperlsset

PI. peperlmus pepererimus pepererlmus peperlssimus

2 peperistls pepereritls pepererltls peperisdtis

3 peperlrunt (peperire) pepererint pepererant peperissent

passivi _

s. partus, а, um sum partus, а, um sim partus, а, um eram partus, а, um essem

2 partus, а, um es partus, а, um sls partus, а, um eras partus, а, um esses

3 partus, а, um est partus, а, um slt partus, а, um erat partus, а, um esset

PI. partl, ае, а sumus partl, ае, а slmus partl, ае, а erlmus partl, ае, а essemus

2 partl, ае, а estls parti, ае, а sltis partl, ае, а erltls partl, ае, а essetls

3 rti ае а sunt partl, ае, а sint parti, ае, а erant parti, ае, а essent
Futurum 1 indicativi Fu!Urum 11 indicativi
ч иело
и лицо
activi

s. parlam

2 paria pepererls

3 parlet

PI. parlimus pepererlmus

2 parlltls pepererltls

3 parlent pepererlnt

passivi

s. parlar partus, а, um ero

2 parlirls partus, а, um erls

3 parlitur partus, а, um erlt

PI. parlimur partl, ае, а erlmus

2 parlemini partl, ае, а erltls

3 - parlto

PI. 2 parlte nollte parere parlt6te

3 - parlunto

infinitivus perfecti

gerundium gerundivum

parlendi parlendus, а, um
POSTU LO, POSTU LAVI, требовать,
POSTU LATU M, POSTU LARE (/) просить

2 postulas postules postullЬas postullres

З postulat postulet postullЬat postullret

PI. postullmus postullmus postulaЫmus postularlmus

2 postulltls postulttis postulaЫtls postularltls

2 postullris postullris postulaЫris postularlris

3 postulltur postulltur postulaЫtur postularltur

PI. postullmur postullmur postulaЫmur postularlmur

2 postulamini postulemini postulabamini postulareminl

3 postulantur postulentur postulabantur postularentur

Plusquamperfectum

s. postullvi postulaverim postulaveram postulavissem

2 postulavisti postulaveris postulaveras postulavisses

3 postullvit postulaverit postulaverat postulavisset

PI. postulavlmus postulaverimus postulaverlmus postulavisslmus

2 postulavlstis postulaveritis postulaverltis postulavlssltis

3 postulaverint postulaverant postulavissent

2 postulltus, а, um es postulltus, а, um sis postulltus, а, um eras postulltus, а, um


esses

3 postulltus, а, um est postulltus, а, um sit postulltus, а, um erat postulltus, а, um


esset

PI. postulltl, ае, а sumus postulltl, ае, а simus postullti, ае, а erlmus postullti, ае, а
essemus

2 postullti, ае, а estls postulltl, ае, а sltis postullti, ае, а erltls postullti, ае, а essetis

3 stullti, ае, а sunt �tulltl, ае, а sint postullti, ае, а erant postullti, ае, а essent
s.

2 po1tullЫ1 postulaverls

3 postullЬit postulaverlt

PI. postulaЫmus postulaverlmus

2 postulabitis postulaverltis

3 postullbunt postulaverlnt
·
passivi

s. postullЬor postulltus, а, um ero

2 postulaЬerls postulltus, а, um erls

3 postulaЬitur postulltus, а, um erlt

PI. postulaЫmur postullti, ае, а erlmus

2 postulaЬimini postullti, ае, а erltis

3 postulabuntur postullti, ае, а erunt

1
lmperativus

praeseпtis activi
futari activi
положительная форма отрицательная форма (зап рет)

S. 2 postula noli postullre postullto

3 - postullto

PI. 2 postullte nonte postullre postulat6te

postulanto

iпfiпitivus perfecti iпfiпitivus fu!Uri

----
postullre postullrl postulavisse postulltus, а, postulatorus, а, postulltum irl
um esse um esse

geruпdium geruпdivum
• PUNIO, PUNTVI,
PUNTTUM, PUNTRE (IV)
наказывать,
карать

1
lmperfectum

indicativi

s. punio puniam puniibam punlrem

2 punls punlas punlibas punlres

3 punit puniat puniiЬat punlret

PI. punlmus punilmus punieЫmus punlrimus

2 punltls puniltis punleЬltis punlritis

3 puniunt puniant punliЬant punlrent

passivi

s. punlor puniar puni6Ьar punlrer

2 puniris punilris punieЫris puniriris

3 punltur puniltur punieЫtur punlritur

PI. punlmur punllmur punleЫmur punlrimur

2 punlmlni punlamlnl punleЬamlnl punlremlnl

s. punTvl punlverim punlveram punlvlssem

2 punivlsti punlveris puniveras punivlsses

3 punTvit punlverit punlverat punlvlsset

PI. punivimus puniverimus puniverlmus punlvlssimus

2 punivistis puniveritis punlverltis punlvissitis

3 punivirunt (punivire) punlverint punlverant punlvlssent

passivi .
s. punltus, а, um sum punltus, а, um slm punJtus, а, um eram punltus, а, um essem

2 punltus, а, um es punltus, а, um sis punltus, а, um eras punltus, а, um esses

3 punltus, а, um est punJtus, а, um sit punJtus, а, um erat punltus, а, um esset

PI. punlti, ае, а sumus punltl, ае, а simus punJti, ае, а erlmus punltl, ае, а essemus

2 punltl, ае, а estls punlti, ае, а sitis punJti, ае, а erltls punltl, ае, а essetls

3 unlti ае а sunt �1!!!1. ае, а sint punltj, ае а erant 11unlt� ае, а essent
FutUrum 1 indicativi Futйrum 11 indicativi
. .

activi

s. punlam punlvero

2 punies punlverls

3 puniet puniverlt

PI. punltmus punlverlmus

2 punlttls puniverltls

3 punlent punlverlnt

passivi

s. puniar punltus, а, um ero

2 punltrls punltus, а, um erls

3 punittur punltus, а, um erlt

PI. punltmur punlti, ае, а erlmus

2 puniemini punlti, ае, а erltls

3 - punlto

PI. 2 punlte no/lte punire punit6te

puniunto

infinitivus perfecti infinitivus fulйri

·
gerundivum
11 RAPIO, RAPUI,
RAPTUM, RAPERE (111 на -io)
хватать,
похищать

1
Praesens , . .

indicativi coniunctivi ind1cativi

activi

s. raplo rapiam rapitьam raperem

2 rapis rapias rapitьas raperes

3 rapit raplat rapiiЬat raperet

PI. raplmus rapilmus rapieЬlmus rapertmus

2 rapitls rapiltls rapleЫtls raperttis

3 raplunt rapiant rapiiьant raperent

passivi

s. raplor rapiar rapitьar raperer

2 raperls rapilris rapieЫris rapertris

3 rapitur rapiltur rapieЫtur raperttur

PI. rapimur rapilmur rapleЫmur rapertmur

2 raplmini rapiamini rapieьamini rapereminl

3 rapiuntur rapiantur rapleьantur raperentur

Perfectttm . .

s. rapul rapuerim rapueram rapuissem

2 rapulstl rapueris rapueras rapuisses

3 rapuit rapuerit rapuerat rapuisset

PI. rapuimus rapuerimus rapuerlmus rapuissimus

2 rapuistls rapueritls rapuerltis rapuissitis

3 rapuirunt (rapuire) rapuerint rapuerant rapuissent

passiv1

s. raptus, а, um sum raptus, а, um sim raptus, а, um eram raptus, а, um essem

2 raptus, а, um es raptus, а, um sis raptus, а, um eras raptus, а, um esses

3 raptus, а, um est raptus, а, um sit raptus, а, um erat raptus, а, um esset

PI. raptl, ае, а sumus rapti, ае, а simus raptl, ае, а erllmus raptl, ае, а essemus

2 raptl, ае, а estis raptl, ае, а sitis raptl, ае, а erltis raptl, ае, а essetis

3 ti ае, а sunt ra tl, ае, а sint rapti, ае, а erant rapti, ае, а essent
PI. rapitmus rapuerlmus

2 raplttis rapuerltls

3 rapient rapuerlnt

passivi

s. raplar raptus, а, um ero

2 rapl6rls raptus, а, um erls

3 raplotur raptus, а, um erlt

PI. rapitmur raptl, ае, а erlmus

2 rapiemini raptl, ае, а erltis

3 rapientur raptl, ае, а erunt

lmperatrvus
Число
praeseпtis actrvi
и лицо f------------�------------t
futori actтvi
положительная форма 11 отрицательная форма (запрет)
S. 2 rape noll rapere raplto

3 - raplto

PI. 2 rapite noПte rapere rapit6te

rapiunto
1
iпfiпitivus perfecti iпfiпitivus futori
,
activi passivi

rapulue raptus, а, um raptOrus, а, um raptum irl


esse eue

participium

praeseпtis futUri
.
rapiens, entls raptus, а, um raptOrus, а, um

geruпdium geruпdivum

ndl
• REGO, REXI,
RECTU M, REGERE (111)
править, управлять ,
руководить

3 reglt regat reg6Ьat regeret

PI. regimus reglmus regeЫmus regerlmus

2 regltls regltis regeЫtis regerltis

3 regunt regant reg6Ьant regerent


·

passivi

s. regor regar reg6Ьar regerer

2 regeris reglris regeЫris regerlris

3 regltur regltur regeЫtur regerltur

PI. regimur reglmur regeЫmur regerlmur

2 regimini regamini regeЬamini regeremini

3 reguntur regantur regeЬantur regerentur

1
s. rexi
indicativi

rexerim
activi

rexeram rexissem

2 rexisti rexeris rexeras rexisses

3 rexlt rexerit rexerat rexisset

PI. reximus rexerimus rexerlmus rexisslmus

2 rexistls rexeritis rexerltis rexissltls

3 rexlrunt (rexlre) rexerint rexerant rexissent

passivi

s. rectus, а, um sum rectus, а, um sim rectus, а, um eram rectus, а, um essem

2 rectus, а, um es rectus, а, u m sis rectus, а, um eras rectus, а, um esses

3 rectus, а, um est rectus, а, um slt rectus, а, um erat rectus, а, um esset

PI. recti, ае, а sumus recti, ае, а simus recti, ае, а erlmus recti, ае, а essemus

2 recti , ае, а estis recti, ае, а sltis recti, ае, а erltls recti, ае, а essetis

3 r� ae a sunt recti. _и а sint recti, п, а erant recti, ае, а essent


Futarum 1 indicativi FutOrum 11 indicativ1
ч иело
и лицо
activi

s. regam rexero

2 reges rexerls

3 reget rexerlt

PI. regtmus rexerlmus

2 regltls rexerltls

3 regent rexerlnt

passivi

s. regar rectus, а, um ero

2 regtrls rectus, а, um erls

3 regttur rectus, а, um erlt

PI. regtmur rectl, ае, а erlmus

2 regemlnl rectl, ае, а erltls

3 regentur rectl, ае, а erunt

положительная форма отрицательная форма (запрет)

s. 2 rege noll regere reglto

3 - reglto

PI. 2 regite nollte regere reglt6te

participium

praesentis futCiri

regens, entls rectus, а, um rectOrus, а, um

gerundivum
11 RIDEO, RISI,
RISUM, RIDERE (11)
Praesens
смеяться, высмеивать,
шутить
lmperfectum
Число
indicativi 11 coniunctivi indicativi 11 coniunctivi
и ли цо 1--�������-1_._ 1�_ ������----'��������- 1 �������
1.__
activi

s. rid8o rideam ridiЬam ridirem

2 ride1 ridea1 ridiЬa1 ridir81

3 ridet rideat ridiЬat ridir8t

PI. ridimu1 ridelmus rid8Ыmu1 rid8rimu1

2 riditl1 ridelti1 rideЬlti1 rideritl1

3 rident rideant ridiЬant ridirent

passivi

s. rideor ridear ridiЬar ridirer

2 ridiri1 ridelris rid8Ыri1 rid8riri1

3 riditur rideltur rid8Ьltur rid8ritur

PI. ridimur ridelmur rid8Ыmur rid8rimur

2 ridemini rideamini rid8Ьamini rid8remini

2 ri1i1tl ris8ri1 risera1 ri1i11es

3 ri1it ris8rit ri18rat ri1i1set

PI. ri1imu1 ris8rimus riserlmu1 ri1i1simus

2 ri1istl1 riseriti1 riserltl1 ri1issiti1

3 risirunt (ri1ire) ri18rint ri18rant ri1i1sent

,
· passivi
s. ri1u1, а, um 1um risu1, а, um slm ri1u1, а, um 8ram ri1u1, а, um 811em

2 ri1u1, а, um 81 ri1u1, а, um 1is ri1u1, а, um 8ra1 ri1u1, а, um 81181

3 ri1u1, а, um est risu1, а, um sit ri1u1, а, um 8rat ri1u1, а, um 81set

PI. ri1i, а8, а 1umu1 ri1i, ае, а simus ri1i, ае, а 8rlmu1 ri1i, ае, а 8Sl8mus

2 risl, ае, а 81tl1 ri1i, а8, а 11tis ri1i, ае, а 8ritl1 ri1i, ае, а 8ll8ti1

3 rlsi ае а 1unt r!!!, ае а sint ri1I а8, а erant ri1i, ае, а 81S8nt
s. rid6Ьo rlsero

2 rldtЫs riseris

3 ridtЬlt rlserlt

PI. rldeЫmus riserlmus

2 rldeЫtis riseritis

3 rldtЬunt rlserlnt

passivi

s. ridtЬor rlsus, а, um ero

2 rldeЬeris risus, а, um erls

3 rideЫtur rlsus, а, um erit

PI. rldeЫmur rlsi, ае, а erlmus

2 rldeЫmini risi, ае, а eritis

отрицательная форма (запрет)

s. 2 rlde noli rldire ridito

3 - ridtto

PI. 2 ridtte nollte ridire rldetote

3 - ridento

infinitivus perfecti infinitivus futiiri

---

gerundium gerundivum

ridendi rldendus, а um
11 SANO, SANAVI,
SANATU M, SANARE (1)
лечить, исцелять,
оздоровлять

1
s.

2 sanas sanes sanlЬas sanlres

3 sanat sanet sanlЬat sanlret

PI. sanlmus sanimus sanaЫmus sanartmus

2 sanltis sanitls sanaЫtls sanarttls

3 sanant sanent sanlЬant sanlrent

passivi

s. sanor saner sanlЬar sanlrer

2 sanlris saniris sanaЫris sanariris

3 sanltur sanitur sanaЫtur sanaritur

PI. sanlmur sanimur sanaЫmur sanarimur

2 sanamini sanemini sanaЬamlni sanaremini

3 sanantur sanentur sanabantur sanarentur

Perfectum

s. sanlvi sanaverim sanaveram sanavissem

2 sanavisti sanaveris sanaveras sanavlsses

3 sanlvlt sanaverit sanaverat sanavisset

PI. sanavlmus sanaverimus sanaverlmus sanavlssimus

2 sanavlstls sanaverltis sanaverltls sanavlssitls

3 sanavirunt (sanavire) sanaverint sanaverant sanavlssent

passivi

s. sanltus, а, um sum sanltus, а, um sim sanltus, а, um eram sanltus, а, um essem

2 sanltus, а, um es sanltus, а, um sis sanltus, а, um eras sanltus, а, um esses

3 sanltus, а, um est sanltus, а, um slt sanltus, а, um erat sanltus, а, um esset

PI. sanlti, ае, а sumus sanlti, ае, а slmus sanltl, ае, а erlmus sanlti, ае, а essemus

2 sanltl, ае, а estis sanlti, ае, а sltis sanlti, ае, а erltis sanlti, ае, а essetis

3 sa� ae a sunt sanltl ае а sint sanlti, ае, а erant san� ае, а essent
s. sanlЬo sanavero

2 sanlbls sanaverls

3 sanlbit sanaverlt

PI. sanablmus sanaverimus

2 sanabltis sanaverltis

3 sanlbunt sanaverlnt

passTvi

s. sanlЬor sanltus, а, um ero

2 sanaЬerls sanltus, а, um erls

3 sanaЫtur sanltus, а, um erlt

PI. sanaЫmur sanlti, ае, а erlmus

2 sanaЫmini sanlti, ае, а erltis

3 - sanlto

PI. 2 sanlte nollte sanlre sanat6te

3 - sananto

infinitivus perfecti infinitivus fu!Uri

. .

---

gerundium gerundfvum

sanancll sananclus а u
• SCRIBO, SCRIPSI,
SCRIPTUM, SCRIBERE (111)
писать ,
чертить

2 scrlЫs scrlЬas scrlЬiЬas scrlЬeres

3 scrlЫt scrlЬat scrlЬiЬat scrlЬeret

PI. scrlЫmus scrlЫmus scrlЬeЫmus scrlЬertmus

2 scrlЫtis scrlЬltis scrlЬeЫtis scrlЬerttis

3 scrlbunt scrlьant scrlЬiЬlnt scrlЬerent

passivi

s. scrlЬor scrlьar scrlЬiЬlr scrlЬerer

2 scrlЬerls scrlЫrls scrlЬeЫrls scrlЬertrls

3 scrlЫtur scriЫtur scrlЬeЫtur scrlЬerttur

PI. scrlЫmur scrlЫmur scrlЬeЫmur scrlЬertmur

2 scrlЫmini scrlЬlmlni scrlЬeьamlni scrlЬeremini

2 scrlpsisti scrlpserls scrlpseras scrlpsiues

3 scrlpsit scrlpserlt scrlpserat scrlpsisset

PI. scrlpsimus scrlpserlmus scrlpserlmus scrlpsisstmus

2 scrlpsistis scrlpserltis scrlpserltis scrlpsill6tis

s. scrlptus, а, um sum scrlptus, а, um sim scrlptus, а, um eram scrlptus, а, um essem

2 scrlptus, а, um es scrlptus, а, um sls scrlptus, а, um eras scrlptus, а, um инs

3 scrlptus, а, um est scrlptus, а, um sit scrlptus, а, um erat scrlptus, а, um иset

PI. scrlpti, ае, а sumus scrlpti, ае, а simus scrlpti, ае, а eramus scrlpti, ае, а essemus

2 scrlpti, ае, а estis scrlpti, ае, а sitis scrlpti, ае, а erltis scriptl, ае, а usetis

3 а erant sgj a иsent


Futurum 1 indicativi Futurum 11 indicativi
ч исло
и лицо
activi

s. scrlЬem scrlpиro

2 scrlЬes scrlpиrls

3 scrlЬet scrlpиrlt

PI. scrlЫmus scrlpиrlmu1

2 scrlЬitls scrlpнrltls

3 scrlЬent scrlpиrlnt

passivi

s. 1cr1ьar scrlptu1, а, um ero

2 scrlЬirll scrlptus, а, um erls

3 scrlЫtur scrlptus, а, um erlt

PI. scrlЫmur scrlptl, ае, а erlmus

2 scrlЬemlnl scrlptl, ае, а erltl1

3 scrlЬentur scrlptl, ае, а erunt

lmperativus
Число
praesentis activi
и лицо >--���������� ������������---<
� futuri activi
положительная форма 11
отрицательная форма (запрет)

s. 2 scrlЬe noll scrlЬere scrlЫto

3 - scrlЫto

PI. 2 scrlЫte nollte 1crlЬere scrlblt6te

3 - scrlbunto

1пfinilivus futuri
- ------

activi passivi

scrlptum lrl

geruпdivum

scrlЬend um
• SENTIO, SENSI,
SENSUM, SENTTRE (IV)
Praesens
чувствовать,
ощущать
lmperfectum
Число
indicativi coniunctivi
и лицо ,__�������������� 11
indicativi coniunctivi
��������������������� 11
- activi

' '

2 sentls sentlas sentitЬas sentrnts

3 sentit sentiat sent16Ьat sentJrat

PI. sentJmus sentlimus sentieЫmus sentirtmus

2 sentJtls sentiltis sentieЫtls sentirttls

3 sentiunt sentiant sentl6Ьant sentlntnt

passivi

s. sentlor sentiar senti6Ьar sentJrer

2 sentJrls sentilris sentieЫris sentlrtrls

3 sentltur sentiltur sentieЫtur sentirttur

PI. sentJmur sentilmur sentieЫmur sentirtmur

2 sentimini sentlamini sentleЬвmini sentlntmini

sentiantur

Perfectum

indicativi coniunctivi

2 sensisti senseris senseras sensisses

3 sensit senserit senserat sensisset

PI. sensimus senserimus senserlmus sensisstmus

2 sensistis senseritis senserltls sensissttls

3 senstrunt (senstnt) senserint senserant sensissent

passivi

s. sensus, а, um sum sensus, а, um sim sensus, а, um eram sensus, а, um essem

2 sensus, а, um es sensus, а, um sis sensus, а, um eru sensus, а, um esses

3 sensus, а, um est sensus, а, um slt sensus, а, um erat sensus, а, um esset

PI. sensi, ае, а sumus sensi, ае, а slmus sensl, ае, а erlmus sensi, ае, а essemus

2 sensi, ае, а estis sensi, ае, а sitis sensi, ае, а erltls sensl, ае, а essetis

sensl _Jt, sint sensl, ае, а erant sensi, ае, а essent


1
s. sentlam senиro

2 sentles senserls

3 sentiet senserit

PI. sentitmus senserlmus

2 sentlttls senserltis

3 sentlent senserlnt

passivi

s. sentiar sensus, а, um ero

2 sentllrls sensus, а, um erls

3 sentlltur sensus, а, um erit

PI. sentliimur sensi, ае, а erlmus

2 sentiemlnl sensl, ае, а eritis

· futuri activi

senti noli sentJre sentlto

3 - sentlto

PI. 2 sent1te nolne sentire sentit6te

3 - sentiunto

infinitivus perfecti infinitivus futuri

---

gerundium gerundivum

se sentiendus a, u
""'"""'------------·
11 SERVO, SERVAVI,
SERVATUM, SERVARE (1)
охранять ,
обе ре гать

1
Praesens

s.

2 servas serves servlЬas servlres

3 servat servet servlЬat servlret

PI. servlmus serv6mus servaЫmus servar6mus

2 servltis serv6tis servaЫtls servar6tis

3 servant servent servlbant servlrent


'
passivi

s. servor server servlЬar servlrer

2 servlrls serv6rls servaЫrls servar6rls

3 servltur serv6tur servaЫtur servar6tur

PI. servlmur serv6mur servaЫmur servarlmur

2 servamini servemini servabamini servaremini

3 servantur serventur servabantur servarentur

Plusquamperfectum

s. servlvi servaverlm servaveram servavissem

2 servavisti servaverls servaveras servavlsses

3 servlvit servaverlt servaverat servavisset

PI. servavimus servaverlmus servaverlmus servaviss6mus

2 servavistis servaverltis servaverltis servaviss6tis

3 servav6runt servaverlnt servaverant servavissent


(servav6re)

passivi

s. servltus, а, um sum servltus, а, um sim servltus, а, um eram servltus, а, um essem

2 servltus, а, um es servltus, а, um sis servltus, а, um eras servltus, а, um esses

3 servltus, а, um est servltus, а, um sit servltus, а, um erat servltus, а, um esset

PI. servlti, ае, а sumus servlti, ае, а simus servlti, ае, а erlmus servlti, ае, а essemus

2 servlti, ае, а estis servlti, ае, а sitis servlti, ае, а erltis servlti, ае, а essetis

serv__мt ае а sint servlti, ае, а erant servlti, ае, а essent


Fu!Urum 1 indicativi Fu!Urum 11 indicativi
ч исло
и nицо
activi

s. servlЬo servavero

2 servlbls servaverls

3 servlblt servaverlt

PI. servablmus servaverlmus

2 servabltis servaverltis

3 servlbunt servaverlnt
'
passivi

s. servlЬor servltus, а, um ero

2 servaЬerls servltus, а, um erls

3 servaЫtur servltus, а, um erlt

PI. servaЫmur servlti, ае, а erlmus

2 servablmini servltl, ае, а erltis

3 - servlto

PI. 2 servlte nollte servlre servat6te

servanto

infinitivus perfecti infinitivus futOri

----
servaviue servltum irl

gerundium gerundivum

servandl servandus а um
• SUMO, SU MPSI,
SUMPTU M, SUMERE (111)
Praesens lmperfectum
брат ь,
принимать
Число
и лицо �--��������
indicativi
�������
11
��������������������
coniunctivi indicativi
11 coniunctivi

activi

s. sumo sumam sumlЬam sumerem

2 sumis sumas sumlЬas sumeres

3 sumit sumat sumlЬat sumeret

PI. sumimus sumlmus sumeЫmus sumerlmus

2 sumitls sumltls sumeЫtls sumerttls

3 sumunt sumant sumlЬant sumerent

passivi •

s. sumor sumar sumlЬar sumerer

2 sumerls sumlrls sumeЫrls sumerlrls

3 sumitur sumltur sumeЫtur sumerltur

PI. sumimur sumlmur sumeЫmur sumerlmur

2 sumpsisti sumpseris sumpseras sumpsi1181

3 sumpsit sumpserlt sumpserat sumpsisset

PI. sumpsimus sumpserimus sumpserlmus sumpsisslmus

2 sumpsistis sumpseritis sumpserltis sumpsissltis

3 sumpslrunt sumpserlnt sumpserant sumpsissent


(sumpslre)

passivi

s. sumptus, а, um sum sumptus, а, um sim sumptus, а, um eram sumptus, а, um essem

2 sumptus, а, um es sumptus, а, um sis sumptus, а, um eras sumptus, а, um nses

3 sumptus, а, um est sumptus, а, um sit sumptus, а, um erat sumptus, а, um nset

PI. sumpti, ае, а sumus sumptl, ае, а simus sumpti, ае, а erlmus sumpti, ае, а nsemus

2 sumpti, ае, а estis sumpti, ае, а sitls sumpti, ае, а erltls sumpti, ае, а essetls

3 sum ае а sunt summ!, ае, а sint su� ае а erant sum ti ае, а nsent
Futiirum 1 iпdicativi Futйrum 11 iпdicativi
ч испо
и лицо
activi

s. sumam sumpsero

2 sumes sumpseris

3 sumet sumpserit

PI. sum6mus sumpserimus

2 sum6tis sumpserltls

3 sumeпt sumpserlnt

passivi

s. sumar sumptus, а, um ero

2 sum6ris sumptus, а, um eris

3 sum6tur sumptus, а, um erlt

PI. sum6mur sumptl, ае, а erimus

2 sumemlnl sumptl, ае, а eritis

sumentur sumpti, ае, а erunt

lmperativu s

praeseпtis activi
futйri activi
положительная форма отрицательная форма (запрет)

sume noll sumere sumlto

3 - sumlto

PI. 2 sumlte nollte sumere sumlt6te

sumunto

iпfiпitivus perfecti

futori

sumptus, а, um sumptOrus, а, um

geruпdium geruпdivum

sumendl sumendus, а, um
• TENEO, TEN UI,
TENTUM, TEN ERE (11)
держать,
сдерживать
lmperfectum

s. teneo teneam teniЬam tenirem

2 tenes teneas teniЬas tenires

3 tenet teneat teniЬat teniret

PI. tenimus teneйmus teneЫmus tenerimus

2 tenitis teneйtis teneЫtis teneritis

3 tenent teneant teniЬant tenirent

passivi

s. teneor tenear tenibar tenirer

2 teniris teneйris teneЫris teneriris

3 tenitur teneйtur teneЫtur teneritur

PI. tenimur teneйmur teneЫmur tenerimur

s. tenui tenuerim tenueram tenuissem

2 tenuisti tenueris tenueras tenuisses

3 tenuit tenuerit tenuerat tenuisset

PI. tenuimus tenuerimus tenueramus tenuissimus

2 tenuistis tenueritis tenuerйtis tenuissitis

3 tenuirunt (tenuire) tenuerint tenuerant tenuissent

passivi .

s. tentus, а, um sum tentus, а, um sim tentus, а, um eram tentus, а, um essem

2 tentus, а, um es tentus, а, um sis tentus, а, um eras tentus, а, um esses

3 tentus, а, um est tentus, а, um sit tentus, а, um erat tentus, а, um esset

PI. tenti, ае, а sumus tenti, ае, а simus tenti, ае, а erйmus tenti, ае, а essemus

2 tenti, ае, а estis tenti, ае, а sitis tenti, ае, а eritis tenti, ае, а essetis

3 tentl ае а sunt tentl ае а sint tenti ае а erant tenti ае а essent


FutUrum 1 indicativi Futйrum 11 indicativi
ч и ело
и лицо
activi

s. tentЬo tenuero

2 tentЫs tenueris

3 tentЫt tenuerit

PI. teneЫmus tenuerimus

2 teneЫtis tenueritis

2 teneЬeris tentus, а, um eris

3 teneЫtur tentus, а, um erlt

PI. teneЫmur tentl, ае, а erimus

2 teneЬimini tentl, ае, а erltis

3 tenebuntur tentl, ае, а erunt

положительная форма

S. 2 tene noli tenire tentto

3 - tenito

PI. 2 tenite nome tentre tenetc:ite

perfecti futuri

tentOrus, а, um

gerundium gerundivum

tenendus а um
11 VIDEO, VIDI,
VISUM, VIDЁRE (11)
видеть,
смотреть

. coniunctivi

activi
·

s. video vldeam vidibam vidirem

2 vides videas vidibas vidires

3 videt videat vidibat vidёret

PI. vidimus videAmus videЫmus viderimus

2 viditis videAtis videЫtis videritis

3 vident videant vidibant vidirent

passivi

s. videor videar vidibar vidirer

2 vidiris videAris videЫris vlderiris

3 viditur videAtur videЫtur videritur

PI. vidimur videAmur videЫmur viderimur

2 videmini videamini videbamini videremini

3 videntur videantur videbantur vlderentur

1 ·
s. vidi viderim
activi

videram vidissem

2 vidisti videris videras vidisses

3 vidit viderit viderat vidisset

PI. vidimus viderimus videriimus vidissimus

2 vidistis videritis viderAtis vidissitls

3 vidirunt (vidire) viderint viderant vldlssent

passivi

s. visus, а, um sum visus, а, um sim visus, а, um eram visus, а, um essem

2 visus, а, um es visus, а, um sis visus, а, um eras visus, а, um esses

3 visus, а, um est visus, а, um sit visus, а, um erat visus, а, um esset

PI. visi, ае, а sumus visi, ае, а simus visi, ае, а erAmus visi, ае, а essemus

2 visi, ае, а estis visi, ае, а sitis visi, ае, а erAtis visi, ае, а essetis

3 visi, ае, а sunt visi, ае, а sint visi, ае, а erant visi, ае, а essent
FutOrum 1 indicativi FutOrum 11 indicativi
ч и ело
и лицо
activi

s. vldero

2 vldlЫs vlderls

3 vid6Ыt viderlt

PI. vldeЬlmus vlderlmus

2 videЫtls viderltls

3 vidtЬunt viderlnt

passivi

s. vid6Ьor vlsus, а, um ero

2 videЬerls visus, а, um erls

3 videЫtur vlsus, а, um erlt

PI. videЫmur visi, ае, а erlmus

2 videЫmini visi, ае, а erltls

futOri activi

noli vidire vidito

3 - vidtto

PI. 2 vidtte nonte vidire videt6te

3 - vldento

infinitivus perfecti infinitivus futOri

--

gerundium gerundivum

lde vldendus um
• VINCO, VICI,
VICTUM, VINCERE (111)
п обеждать ,
(пре)одоле вать
'
Praesens

s. vinco vincam vinciЬam vincerem

2 vincis vincas vinciЬas vinceres

3 vincit vincat vinciЬat vinceret

PI. vincimus vincimus vinceЫmus vincerimus

2 vlncitis vinc:Atis vinceЫtis vinceritis

3 vincunt vincant vinciЬant vincerent

passivi

s. vincor vincar vinc6Ьar vincerer

2 vincerls vlnciris vinceЫirls vinceriris

3 vincitur vincitur vinceЫtur vinceritur

PI. vincimur vincimur vinceЫmur vincerimur

2 vincimini vincamlni vinceЬamini vinceremini

2 vlcisti viceris viceras vicisses

3 vlcit vicerit vlcerat vicisset

PI. vicimus vlcerimus vicerimus vicissimus

2 vicistis vicerltis viceritis vicissitis

3 vlcirunt (vlcire) vlcerlnt vicerant viclssent

passivi

s. vlctus, а, um sum victus, а, um sim victus, а, um eram victus, а, um essem

2 victus, а, um es victus, а, um sis victus, а, um eras victus, а, um esses

3 victus, а, um est vlctus, а, um sit victus, а, um erat victus, а, um esset

PI. victi, ае, а sumus vlcti, ае, а slmus victi, ае, а erimus victi, ае, а essemus

2 victi, ае, а estls vlcti, ае, а sitis victl, ае, а eritls victi, ае, а essetis

3 vlcti, ае, а sunt victi, ае, а sint victl, ае, а erant victi, ае, а essent
FulUrum 1 indicativi FutGrum 11 indicativi
ч иело '
и лицо
activi

s. vincam vicero

2 vinces viceris

3 vincet vicerlt

PI. vlncimus vicerimus

2 vincitis viceritis

3 vincent vicerint

passivi

s. vincar victus, а, um ero

2 vinciris victus, а, um eris

3 vlncitur victus, а, um erlt

PI. vlncimur victi, ае, а erimus

2 vlncemini victi, ае, а eritis

S. 2 vince noll vlncere vincito

3 - vincito

PI. 2 vincite nollte vincere vincit6te

participium

praesentis futuri

vlncens, entis vlctus, а, um victOrus, а, um

gerundium gerundivum

vincendl vincendus, а, um
Отлож и тел ьные
и пол уотлож и тел ьные гл агол ы

• ADMIRARI
ADMTR� R, ADMIRATUS SUM,
(1)
уди вляться ,
восхищаться

1
Praesens lmperfectum

indicativi coniunctivi indicativi coniunctivi

s. admiror admtrer admlraьar admlrlrer

2 admlrlrls admlrtrls admlraЫrls admlrartrls

3 admlrltur admlrttur admiraЫtur admlrarltur

PI. admlrlmur admirtmur admlraЫmur admlrartmur

2 admlramlnl admlremlnl admlraьamlnl admlraremlnl

3 admlrantur admlrentur admlraьantur admlrarentur

1
Perfectum

indicativi coniunctivi

S. 1 admirltus, а, um sum admlrltus, а, um slm admlrltus, а, um eram admlrltus, а, um


euem

2 admirltus, а, um es admlrltus, а, um sis admirltus, а, um eras admlrltus, а, um


.....

3 admlrltus, а, um est admirltus, а, um slt admlrltus, а, um erat admlrltus, а, um esset

PI. admirltl, ае, а 1umu1 admlrltl, ае, а slmus admlrlti, ае, а erlmus admlrltl, ае, а
essemus

2 admirltl, ае, а estls admlrltl, ае, а sltls admirlti, ае, а erltls admlrltl, ае, а essetls

3 admirltl, ае, а sunt admlrltl, ае, а sint admlrlti, ае, а erant admlrltl, ае, а essent


s. admlrlЬor
Futurum 1 indicativi Futurum 11 indicativi

admirltus, а, um ero

2 admlraЬeris admlrltus, а, um erls

3 admirabltur admlrltus, а, um erlt

PI. admlrablmur admirltl, ае, а erimus

2 admirablmini admirlti, ае, а erltis

admi�,и._aerunt
praesentis passivi

S. 2 admlrlre admlrltor

3 - admlrltor

PI. 2 admlramlnl

3 - admlrantor

infinitivus praesentis infinltivus perfect1 infinitivus futuri

admlrlrl admlrltus, а, um esse admlra!Orus, а, um esse

praesentis perfecti

admirans, ntis admlrltus, а, um admira!Orus, а, um

'
gerundlum gerundivum

admirandl admirandus, а, um

111!1 ARBITROR, ARBITRATUS SUM, думать ,


llil ARBITRARI (1) пола гать

indicativi

s. arbltror arЬltrer arЫtrlьar arЫtrlrer

2 arЫtrlrls arЫtrlris arЬltraЫrls arЬltrarlrls

3 arЬltrltur arЬltrltur arЬltraЫtur arЬltrarltur

PI. artlltrlmur artlitrlmur arЫtraЫmur arЬltrarlmur

2 artlltramlnl arЫtremlnl artlltraЬl m lnl arЬltraremlnl


2 arЫtrltus, а, um es arЬitrltus, а, um sis arЬitrltus, а, um eras arЬitrltus, а, um
esses

3 arЬitrltus, а, um иt arЬitrltus, а, um sit arЬltrltus, а, um erat arЬltrltus, а, um esset

PI. arЬitrltl, 88, а sumus arЬitrltl, 88, а simus arЬitrltl, 88, а erlmus arЬltrltl, 88, а
essemus

2 arЬltrltl, 88, а estis arЬltrltl, 88, а sitis arЬitrltl, 88, а erltls arЬitrltl, 88, а essetis

3 arЬltrlti, ае, а sunt arЬltrltl, 88, а sint arЬitrltl, 88, а erant arЬltrlti, 88, а иsent


'
Fu!Urum 1 indicatTvi Futurum 11 indicatТvi
'

s. arЬltrlЬor arЬltrltus, а, um ero

2 arЬitraЬerls arЬltrltus, а, um erls

3 arЬitrabitur arЬitrltus, а, um erlt

PI. arЬitraЫmur arЬltrltl, ае, а erlmus

2 arЬitraЫminl arЬltrltl, ае, а erltis

3 arЬitrabuntur arЬitrltl, ае, а erunt

, .

praesentis passivi fu!Uri passivi

S. 2 arЫtrlre arЬltrltor

3 - arЬltrltor

PI. 2 arЬitramlni

3 - arЬitrantor
·
infinitivus praesentis infinitTvus perfecti infinitTvus futuri

1
gerundium gerundTvum

arЬitrandi arЬitrandu� а, um
AUDEO, AUSUS SUM, ре шаться ,
AUDЁRE (11) отваживаться

indicativi

s. audeo audeam audlЬam audlrem

2 audes audeas audlЬas audlres

3 audet audeat audlbat audlret

PI. audlmus audeimus audeЫmus audertmus

2 audltls audeMls audeЫtis auderttis

3 audent audeant audlЬant audlrent

coniunctivi

s. ausus, а, um sum ausus, а, um sim ausus, а, um eram ausus, а, um essem

2 ausus, а, um es ausus, а, um sls ausus, а, um eras ausus, а, um esses

3 ausus, а, um est ausus, а, um slt ausus, а, um erat ausus, а, um esset

PI. ausl, ае, а sumus ausi, ае, а simus ausi, ае, а erimus ausi, ае, а essemus

2 ausl, ае, а estis ausi, ае, а sitis ausi, ае, а eritis ausl, ае, а essetis

3 ausi, ае, а sunt ausi, ае, а slnt ausl, ае, а erant ausi, ае, а essent

Fu!Urum 1 indicativi Futiirum 11 indicativi

s. audlЬo ausus, а, um ero

2 audlbls ausus, а, um eris

3 audlblt ausus, а, um erit

PI. audeblmus ausl, ае, а erimus

2 audebltls ausl, ае, а eritis

3 audlbunt ausi� а erunt


отрицательная форма
(запрет)
·

S. 2 aude noli aud6re aud6to

3 - aud6to

PI. 2 aud6te nollte audiire audet6te

3 - audento

infinitivus praes�ntis infinitivus perfecti infinilivus_ futUri

aud6re ausus, а, um esse ausilrus, а, um esse

audens, ntis ausus, а, um ausilrus, а, um

gerundium

audendi audendus, а, um

11 BLANDIOR, BLANDTTUS SUM,


BLANDTRI (IV)
льстить,
ласкать ( ся )

s. Ыandior Ыandiar ЫandiiiЬar Ыandrrer

2 Ыandrris Ыandilris ЫandieЫris Ыandiriirls

3 Ыandltur Ыandiltur ЫandieЫtur Ыandiriitur

PI. Ыandrmur Ыandilmur ЫandieЫmur Ыandlriimur

2 Ыandimini Ыandiamini ЫandleЬamlni Ыandlremini

Ьlandiaotll.� --- ..Ьl.a.ndlo111tur


2 Ыandltus, а, um es Ьlandltus, а, um sis blandltus, а, um eras Ыandltus, а, um esses

3 Ыandltus, а, um est Ыandltus, а, um slt Ьlandltus, а, um erat blandltus, а, um esset

PI. Ьlandltl, н, а 1umu1 Ьlandltl, н, а simus Ыandltl, н, а erlmus Ыandltl, и, а


essemus

2 Ыandltl, ае, а estis Ыandltl, и, а sitis Ыandltl, ае, а erltis Ыandltl, и, а essetls

3 Ыandltl, и, а sunt Ыandltl, и, а sint Ыandltl, и, а erant blandl'li, и, а essent


s. Ыandiar
FutOrum 1 indicativi FutOrum 11 indicativi

Ьlandltus, а, um ero

2 Ьlanditrls Ьlandltus, а, um erls

3 Ыandittur Ьlandltus, а, um erlt

PI. Ыandltmur Ыandlti, н, а erlmus

2 Ьlandlemlnl Ыandlti, и, а erltis

3 Ыandientur Ыand\'11 , и, а erunt

praesentis passivi futOri passivi

S. 2 Ьlandlre blandltor

3 - Ыandltor

PI. 2 Ыandlmlnl

3 - Ыandluntor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futOri


11 CONFTDO, CONFTSUS
SUM, CONFIDERE (111)
т вё рдо надеять ся ,
п олагаться

1
Praesens

indicativi coniunctivi

s. confido confidam confid6Ьam confiderem

2 confidls confidas confid6Ьas confideres

3 confidit confidat confid6Ьat confideret

PI. confidimus confidlmus confideЫmus confider6mus

2 confiditis confidltls confideЫtls conflder6tis

3 confidunt confidant confid6bant confiderent

1
s. conflsus, а, um sum
coniunctivi

conffsus, а, um slm confisus, а, um eram conflsus, а, um essem

2 conflsus, а, um es confisus, а, um sis confisus, а, um eras conflsus, а, um esses

3 conflsus, а, um est confisus, а, um sit conflsus, а, um erat conflsus, а, um esset

PI. conffsi, ае, а sumus conflsi, ае, а simus conflsi, ае, а erlmus confisi, ае, а essemus

2 confisi, ае, а estis confisi, ае, а sitis confisi, ае, а erltis conffsi, ае, а essetis

3 conflsi, ае, а sunt confisi, ае, а sint conflsi, ае, а erant conffsi, ае, а essent

11
s. confldam
Fu!Orum 1 indicativi Fu!Orum 11 indicativi

confisus, а, um ero

2 confides confisus, а, um eris

3 confidet conffsus, а, um erit

PI. confid6mus conflsi, ае, а erimus

2 confld6tls conflsi, ае, а eritis

3 conffsi, ае, а erunt


praesentis activi

отрицательная форма
положитеЛьная форма
(запрет)

S. 2 conflde noli confldere confidito

3 - confldito

PI. 2 confldite nollte confidere confidit6te

3 - confidunto

inf1nitivus praesentis infinitivus perfecti

confldere conffsus, а, um esse

praesentis

confidens, ntls conffsus, а, um confisOrus, а, um

gerundium gerundivum

confidendl confldendus, а, um

• FATEOR, FASSUS SUM,


FATERI (11) признавать

1
s. fateor
indicativi

fatear
indicativi

fatlЬar fatirer

2 fatiris fatelris fateЫris faterlris

3 fatltur fateltur fateЫtur faterltur

PI. fatimur fatelmur fateЫmur faterlmur

2 fatemini fateamini fateЬamini fateremini

..fatentur fateantur eЬan.tur


indicativi

2 fassus, а, um 11 fassus, а, um sis fassus, а, um eras fassus, а, um 1SS1S

3 fassus, а, um est fassus, а, um slt fassus, а, um erat fassus, а, um esset

PI. fassl, ае, а sumus fassl, ае, а simus fassl, ае, а e rl mus fassl, ае, а вssemus

2 fassl, ае, а estls fassl, ае, а sitls fassl, ае, а erltis fassl, ае, а essetls

3 fassl, ае, а sunt fassl, ае, а slnt fassi, ае, а erant fassl, ае, а вssent

����� Futorum 1 indicativi Futorum 11 indicativi

s. fatlЬor fassus, а, um ero

2 fateЬerls fassus, а, um erls

3 fatebltur fassus, а, um erlt

PI. fateЫmur fassl, ае, а erlmus

2 fateЬlmlnl fassl, ае, а eritls

3 fateЬuntur fassl, н, а erunt

futuri passivi

S. 2 fattre fatltor

3 - fatltor

PI. 2 fatemlnl

3 - fatentor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futori

fattrl fassus, а, um esse fassOrus, а, um esse

participium

praesentis futuri

fatens, ntls fassus, а, um fassOrus, а, um

gerundium gerundivum

fatendi _____________ faten� a um


GAU DEO, GAVTSUS SUM, радоваться ,
GAU DERE (11) весел иться

s. gaudeo gaudeam gaudtЬam gaudilrem

2 gaudes gaudeas gaudtЬas gaudtres

3 gaudet gaudeat gaudtbat gaudtret

PI. gaudtmus gaudelmus gaudeЫmus gauderilmus

2 gaudttls gaudeltls gaudeЬltls gauderiltis

3 gaudent gaudeant gaudiiЬant gaudtrent

gavrsus, а, um sum gavrsus, а, um sim gavisus, а, um eram gavrsus, а, um essem

2 gavlsus, а, um es gavrsus, а, um sis gavlsus, а, um eras gavrsus, а, um esses

3 gavrsus, а, um est gavrsus, а, um slt gavJsus, а, um erat gavrsus, а, um esset

PI. gavlsl, ае, а sumus gavlsl, ае, а slmus gavlsl, ае, а erlmus gavlsi, ае, а пsemus

2 gavlsi, ае, а пtis gavlsi, ае, а sltls gavisi, ае, а erltls gavlsl, ае, а essetls

3 gavlsl, ае, а sunt gavlsi, ае, а slnt gavlsi, ае, а erant gavlsl, ае, а essent

Futurum 1 indicativi Futurum 11 indicativi


1
1
gaudtЬo gavlsus, а, um ero

2 gaudtЫs gavrsus, а, um erls

3 gaudtЬlt gavlsus, а, um erlt

PI. gaudeЫmus gavlsl, ае, а erlmus

2 gaudebltls gavlsl, ае, а erltls

nt
praesentis activi

отрицательная форма
положительная форма
(запрет)

s. 2 gaude noll gaudtre gaud6to

3 - gaudtto

PI. 2 gaudtte nonte gaudlre gaudet6te

3 - gaudento

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futuri

gavlsOrus, а, um esse

gerundium gerundivum

gaudendl gaudendus, а, um

• IMITOR, IMITATUS SUM,


IMITARI (1)
п одражать ,
изо бражать

1
Praesens · ·
lmperfectum

indicativi coniunctivi indicativi coniunctivi

s. imltor imlter lmltlЬar imltlrer

2 imltlrls imitlrls lmltaЬirls imitarlrls

3 lmltltur imitltur lmltaЬitur lmltarltur

PI. lmltlmur imitlmur lmltaЬimur lmltarlmur

2 lmltamini lmltemlnl lmltaЬamini imltaremlni

3 lmltantur imltentur lmltaЬantur lmltarentur


Perfectum Plusquamperfectum
Число
и лицо indicativi con1unctivi 1ndicativ1 con1unctiv1

s. lmltitus, 1, um sum lmltltus, 1, um lim lmltitus, 1, um enim lmltitus, 1, um 1188111

2 lmltltus, 1, um и lmltitus, а, um sls lmltitus, а, um 1П1S lmltltus, 1, um 81111

3 lmltltus, а, um est lmltltus, 1, um slt lmltltus, а, um erat lmltltus, а, um ииt

PI. lmltltl, ае, а sumus lmltltl, ае, а slmus lmltltl, ае, а erlmus lmltltl, ае, а иsemus

2 lmltltl, ае, а utls lmltltl, ае, а sltis imltltl, ае, а erltls lmltltl, ае, а usetls

3 lmltltl, ае, а sunt lmltltl, ае, а slnt lmltltl, ае, а erant lmltltl, ае, а esиnt


s.
1
lmltlЬor
Fu!Urum 1 indicativi

lmltitus, а, um
Fu!Urum 11 indicativ1

ero

2 lmltaЬerls lmltitus, а, um erls

3 lmltaЫtur lmltitus, а, um erlt

PI. lmltablmur lmltltl, ае, а erlmus

2 lmltablmlnl imltltl, ае, 1 erltls

3 lmltaЬuntur lmltltl, ае, а erunt

1
lmperativus

praesentis passivi fu!Uri passivi

S. 2 lmltlre lmltltor

3 - lmltltor

PI. 2 lmltamlnl

3 - lmltantor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinilivus fu!Uri

lmltatOrus, а, um ин

gerundium gerundivum

lmltandl lmltandus, а, um
... LOQUOR, LOCOTUS {LOQUOTUS} гово р ить,
lilil SUM, LOQUI (111) ра сс каз ы вать

1
Praesens lmperfectum

indicativi coniunctivi indicativi coniunctivi

s. loquor loquar loquiЬar loquerer

2 loquerls loquArls loqueЫrls loquerirls

3 loqultur loquAtur loqueЫtur loqueritur

PI. loqulmur loquAmur loqueЫmur loquerimur

2 loqulmlnl loquamini loqueЬamlni loqueremini

3 loquuntur loquantur loquebantur loquerentur

indicativi

s. lociitus, а, um sum lociitus, а, um sim lociitus, а, um eram lociitus, а, um essem

2 lociitus, а, um es lociitus, а, um sis lociitus, а, um eras lociitus, а, um esses

3 lociitus, а, um est lociitus, а, um slt lociitus, а, um erat lociitus, а, um esset

PI. lociitl, н, а sumus lociitl, н, а simus lociitl, ае, а erAmus lociitl, ае, а essemus

2 lociiti, ае, а estis lociitl, н, а sitis lociiti, ае, а erAtis lociitl, ае, а essetis

3 lociitl, ае, а sunt lociiti, ае, а sint lociiti, ае, а erant lociiti, н, а essent

Futurum 1 indicativi Futurum 11 indicativi

loquar lociitus, а, um ero

2 loquirls lociitus, а, um erls

3 loquitur lociitus, а, um erlt

PI. loquimur lociitl, ае, а erlmus

2 loquemini lociitl, ае, а erltis

3 1 uentur lociitl, ае, а erunt


praesentis passivi

2 loquere loqultor

3 - loqultor

PI. 2 loqulmlnl

3 -

loquens, ntls locOtus, а, um locutOrus, а, um

· gerundium gerundivum

loquendi loquendus, а, um

11 MISEROR, MISERATUS
SUM, MISERARI (1)
жалеть , сожалеть ,
о пла кивать

1
s.
indicativi

mlseror mlserer miserlЬar mlserlrer

2 mlserlrls mlsertrls miseraЬlrls mlserartrls

3 mlserltur mlserttur miseraЫltur mlserarttur

PI. mlserlmur mlsertmur miseraЫmur miserartmur

2 miseramlnl miseremlnl miseraЬamini mlseraremlni

3 mlserantur mlserentur miseraЬantur miserarentur


indicativi coniunctivi indicativi

miserltu1, а, um 1um miserltu1, а, um 1im miser1tu1, а, um eram

2 miserltu1, а, um н miserltu1, а, um 111 miserltu1, а, um eras miserltus, а, um


"...

3 miserltu1, а, um нt miserltu1, а, um 1it miserltu1, а, um erat miserltu1, а, um нset

PI. miserlti, ае, а 1umu1 mlserlti, ае, а 1imu1 miserlti, ае, а erlmus miserlti, ае, а
нsemu1

2 miserlti, ае, а 1sti1 miserlti, ае, а 1iti1 miserlti, ае, а 1rlti1 miserlti, ае, а нsetis

3 miserlti, ае, а 1unt mlserlti, ае, а 1int miserlti, ае, а erant miserlti, ае, а нsent


s. miserlЬor
Futurum 1 indicativi Futurum ll 1ndicativi

miserltu1, а, um ero

2 miseraЬtris miserltu1, а, um 1rl1

3 miserabitur miserltu1, а, um trlt

PI. miseraЫmur miserlti, ае, а erlmus

2 miseraЫmini miserlti, ае, а 1rlti1

S. 2 miserlre miserltor

3 - miserltor

PI. 2 mlseramini

3 - miserantor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futйri

gerundium gerundivum

miserandl____________ miserandu1,A um
MORIOR, MORTUUS SUM, умирать,
MORI (111 н а -io) погибать

indicativi

s. morior moriar morl6Ьar morerer

2 moreris morilris morieЬlris moreriris

3 moritur moriltur morieЬltur moreritur

PI. morimur morilmur morieЬlmur morerimur

2 morimini moriamini morieЬamini moreremini

3 moriuntur moriantur morieЬantur morerentur

1
Perfectum

indicativi coniunctivi

s. mortuus, а, um sum mortuus, а, um sim mortuus, а, um eram mortuus, а, um essem

2 mortuus, а, um es mortuus, а, um sls mortuus, а, um eras mortuus, а, um esses

3 mortuus, а, um est mortuus, а, um sit mortuus, а, um erat mortuus, а, um esset

PI. mortui, ае, а sumus mortui, ае, а simus mortui, ае, а erlmus mortui, ае, а essemus

2 mortui, ае, а estis mortui, ае, а sitis mortui, ае, а erltis mortui, ае, а essetis

3 mortul, ае, а sunt mortui, ае, а sint mortui, ае, а erant mortui, ае, а essent

11
s. moriar
FutLirum 1 indicativi Futurum 11 indicativi

mortuus, а, um ero

2 moritris mortuus, а, um eris

3 morl6tur mortuus, а, um erit

PI. morl6mur mortui, ае, а erimus

2 moriemini mortui, ае, а eritis

3 morientur mortui, ае, а erunt


praesentis passivi

S. 2 morere morltor

3 - morltor

PI. 2 morlmlnl

3 - morluntor

infin1tivus praesent1s infinitivus perfecti infinitivus futuri

morl mortuus, а, um esse morltOrus, а, um esse

morlens, ntls mortuus, а, um morltorus, а, um

gerundium gerundivum

morlendl morlendus, а, um

• NASCOR, NATUS SUM,


NASCI (111)
рождаться,
происходить

nascor nascar nascerer

2 nascerls nasclrls nasceЫrls nascerirls

3 nascltur nascltur nasceьatur nasceritur

PI. nascimur nasclmur nasceЫmur nascerimur

2 nascimini nascamini nasceЬamini nasceremlni

cehantur nascerentur
1
S. natus,
indicativi

а, um sum natus, а, um slm natus, а, um eram natus, а, um essem

2 natus, а, um es natus, а, um sls natus, а, um eras natus, а, um esses

3 natus, а, um est natus, а, um slt natus, а, um erat natus, а, um esset

PI. natl, ае, а sumus natl, ае, а simus natl, ае, а erlmus natl, ае, а essemus

2 natl, ае, а estls natl, ае, а sitls natl, ае, а erltis natl, ае, а essetls

3 natl, ае, а sunt natl, ае, а sint natl, ае, а erant nati, ае, а essent


s. nascar
Futйrum 1 indicativi

natus, а,
Futйrum 11 indicativi

um ero

2 nasc6ris natus, а, um eris

3 nascitur natus, а, um erit

PI. nascimur natl, ае, а erimus

2 nascemini natl, ае, а eritls

3 nascentur natl, ае, а erunt

1
lmperativus

praesentis passivi futйri passivi

S. 2 nascere nascltor

3 - nascitor

PI. 2 nasclminl

3 - nascuntor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futuri

nasci natus, а, um esse naIOrus, а, um esse

praesentis

nascens, ntls natus, а, um natorus, а, um

gerundium gerundivum

nascendi nascend_Jll, _1, um


11 OBLIVISCOR, OBLTTUS SUM,
OBLIVISCI (111)
забывать,
не помнить

s. oЫlvlscor oЫlvlscar oы1v1sc1ьar oЬllvlscerer

2 0Ьllvl1ceri1 oЫivisc:lris oЫlvlsceЬlris oЬllvlscertris

3 oЫlvlscltur oЫiviscltur oЫivlsceЫtur oЬlivlscerttur

PI. oЫlvlscimur oЬllvlsc:lmur oЫlvlsceЬlmur oЬllvlscertmur

2 oЫlviscimlnl oЫlviscamini oЫivlsceьamini oЫivlsceremlnl

3 oЫiviscuntur oЫlvlscantur oЫlvlsceьantur oЬlivlscerentur

s. 1 oЫnus, а, um sum oЫnus, а, um sim obntus, а, um eram oblltus us, а, um


esнm

2 oЫnus, а, um es oЬlnus, а, um sis oblnus, а, um eras oblnus us, а, um


esнs

3 obntus, а, um est oblnus, а, um slt oblnus, а, um erat oblnus us, а, um esнt

PI. obntl, ае, а sumus obnti, ае, а simus оЬПti, ае, а erlmus obntl, ае, а essemus

2 obntl, ае, а estls obnti, ае, а sitls obnti, ае, а erltls obntl, ае, а esнtis

1
3 obnti, ае, а sunt obnti, ае, а sint obntl, ае, а erant obnti, ае, а esнnt

Число
И ЛИЦО

s. oЫlvlscar
Futйrum 1 indicativi
11 obntus, а, um ero
Fu!Urum 11 indicativi

2 oЫivisc:iris obntus, а, um eris

3 oЫlvlscitur obntus, а, um erit

PI. oЫlvlscimur oblni, ае, а erimus

2 oЫlvlscemini oblni, ае, а eritis

3 oЫivlscentur obnti, ае, а erunt


pгaesentis passivi

2 oЫlvlsc:ere oЫlvlscltor

3 - oЬllvlscltor

PI. 2 oЫlvlsclmlnl

3 - oЫlviscuntor

infinitivus praesent1s infinitivus perfecti infinitivus futйri

oЫlvilcl oblltus, а, um .... oЬllIOПll, а, um еsи

participium

perfecti futuri
11

oЫlvlsc:ens, ntls oЫltus, а, um oЬllIOrus, а, um


'
gerundium gerundivum
1

oЫlviscencl l oЫlvlsc:end us, а, um

11 ORIOR, ORTUS SUM,


ORiRI (IV)
возникать, начинат ься,
происходить

1
Praesens lmperfectum

con1unctiv1 1 indicativi 1 coniunctiv1

s. orlor orlar orl6Ьlr orerer, orfrer

2 oreris orilris orleЫris orereris, orirtris

3 orltur orlltu r orleЫtur oreretur, orlrttur

PI. orimur orilmur orleЫmur oreremur, orlrtmur

2 orlmlnl orlamlnl orleЬlmlnl oreremlnl, orlremlnl

3 oriuntur oria orleЬlntur


1
s. ortus, а, um sum ortus, а, um slm ortus, а, um eram ortus, а, um 1111111

2 ortus, а, um 11 ortus, а, um sis ortus, а, um eras ortus, а, um 11111

3 ortus, а, um est ortus, а, um slt ortus, а, um erat ortus, а, um llllt

PI. ortl, ае, а sumus ortl, ае, а slmus ortl, ае, а erlmus ortJ, 11, 1 8111111 UI

2 ortl, ае, а estls ortl, ае, а sltis ortl, ае, а erltls ortl, ае, а 1111tls

3 ortl, ае, а sunt ortl, ае, а sint ortl, ае, а erant ortl, 11, а llИnt

Число
Fu!Urum 1 indicativi Futurum 11 indicativi
и лицо

s. orlar ortus, а, um ero

2 orlirls ortus а, um erls

3 orlltur ortus, а, um erlt

PI. orllmur ortl, ае, а erlmus

2 orlemlnl ortl, ае, а erltls

3 orlentur ortl, ае, а erunt

1
lmperativus .

praesentis passivi futuri passivi

S. 2 orfre or1tor

3 - orТtor

PI. 2 orlmlnl

3 - orluntor

infinilivus praesentis infinilivus perfecti infinitivus futuri

gerundium gerundivum

orlundus, aL um
11 PARTIOR, PARTTTUS SUM,
PARTTRI {IV)
р азделять,
дел ить

indicalivi coniunctivi

s. partlor partlar partltьar partJrer

2 partlrls partllrls partieЫrls partlrirls

3 partltur partlltur partieЬltur partlrttur

PI. partJmur partllm ur partieЬlmur partlrimur

2 partlmini partiamini partieЬamini partlremini

3 partluntur partlantur partieьantur partlrentur

1
s.
indicalivi

partltus, а, um sum partltus, а, um sim partltus, а, um eram partltus, а, um essem

2 partltus, а, um es partltus, а, um sis partltus, а, um eras partltus, а, um esses

3 partltus, а, um est partltus, а, um sit partltus, а, um erat partltus, а, um esset

PI. partlti, ае, а sumus partlti, ае, а simus partlll, ае, а erlmus partlti, ае, а essemus

2 partlti, ае, а estls partl'ti, ае, а sltis partlti, ае, а erltls partlti, ае, а essetls

3 partlti, ае, а sunt partlti, ае, а sint partlll, ае, а erant partlti, ае, а essent


s. partlar
Fu!Orum 1 indicativi Futurum 11 indicalivi

partltus, а, um ero

2 partllrls partltus, а, um erls

3 partittu r partltus, а, um erit

PI. partltmur partlti, ае, а erlmus

2 partlemini partlti, ае, а eritis

3 rtientur rtlti, ае а erunt


S. 2 partlre partJtor

3 - partJtor

PI. 2 partlmlni

3 - partluntor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futuri

partlens, ntis partJtus, а, um partltOrus, а, um

gerundium gerundivum

partlendl partlendus, а, um

- PATIOR, PASSUS SUM, страдать,


lill PATI (111 на -io) терпеть

coniunctivi

s. patior patiar patl6Ьar paterer

2 pateris patilris patieЫris patertris

3 patltur patiltur patieЫtur paterttur

PI. patimur patilmur patieЫmur patertmur

2 patiminl patiamini patieЬamini pateremlnl

3 Rl_tiuntur n.tur �eЬantur paterentur


passus, а, um essem

2 passus, а, um es passus, а, um sis passus, а, um eras passus, а, um esses

3 passus, а, um est passus, а, um sit passus, а, um erat passus, а, um esset

PI. passi, ае, а sumus passi, ае, а simus passi, ае, а erlmus passi, н, а essemus

2 passi, н, а estls passi, ае, а sitls passi, ае, а erltis passi, ае, а essetls

3 passi, ае, а sunt passi, ае, а sint passi, ае, а erant passi, ае, а essent


s. patlar
· F u!Urum 1 indicativi

passus, а, um ero

2 patilrts passus, а, um erts

3 patlltur passus, а, um ertt

PI. patllmur passi, ае, а ertmus

2 patlemini passi, ае, а eritls

S. 2 patere patltor

3 - patltor

PI. 2 patlmini

3 - patluntor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futuri


1

patl passus, а, um esse passOrus, а, um esse


·

participium

praesentis futuri

patlens, ntls passus, а, um passOrus, а, um

gerundium gerundivum
• POLLICEOR, POLLICITUS SUM,
POLLICЁRI (11)
обещать,
сулить

1
Praesens

indicativi

s. polliceor pollicear polllctьar polllcirer

2 polliciris pollicelris polliceЫris polllcerirls

3 pollicitur polliceltur polliceЫtur polliceritur

PI. polllcimur pollicelmur polliceЫmur pollicerimur

2 pollicemlni polllceamini polliceьamlni polliceremini

3 pollicentur polllceantur potliceьantur pollicerentur

indicativi

s. 1 pollicitus, а, um sum pollicitus, а, um sim


essem

2 pollicitus, а, um es pollicltus, а, um sis pollicitus, а, um eras pollicitus, а, um esses

3 pollicitus, а, um est pollicitus, а, um sit pollicitus, а, um erat pollicitus, а, um esset

PI. polliciti, ае, а sumus polllcitl, ае, а simus polliciti, ае, а erlmus polliciti, ае, а
essemus

2 polliciti, ае, а estis polliciti, ае, а sitis polliciti, ае, а erltis polllciti, ае, а essetis

3 pollicitl, ае, а sunt pollicitl, ае, а sint polllciti, ае, а erant polllciti, ае, а essent


s. pollicibor
Futiirum 1 indicativi Futurum 11 indicativi

pollicitus, а, um ero

2 polliceЬerls pollicitus, а, um eris

3 pollicebitur pollicitus, а, um erit

PI. polliceblmur polliciti, ае, а erlmus

2 polliceblmini polllciti, ае, а eritis

3 ticebuntur polliciti, ае, а erunt


praesentis passivi

S. 2 pollic6re pollic6tor

3 - pollic6tor

PI. 2 pollicemini

3 - pollicentor

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futUri

pollic6ri polllcitus, а, um esse polliciIOrus, а, um esse

participium

praesentis peгfecti futUri

pollicens, ntls pollicitus, а, um polliciIOrus, а, um

gerundium gerundivum

pollicendi pollicendus, а, um

11 PROGREDIOR, PROGRESSUS
SUM, PROGREDI (111 на -io)
идти
вперёд

1
Praesens lmperfectum

1
indicativi coniunctivi indicativi coniunctivi

s. progredior progrediar progredllЬlr progrederer

2 progrederis progredilris progredieЬAris progredertris

3 progreditur progrediltur progredieЬAtur progrederttur

PI. progredimur progredilmur progredleЬAmur progredertmur

2 progredimini progrediamini progredleЬamlni prog rederemini

3 rediantur �ieЬantur rederentur


s. progressus, а, um progressus, а, um sim progressus, а, um progressus, а, um
sum eram essem

2 progressus, а, um es progressus, а, um sis progressus, а, um progressus, а, um


eras 81185

3 progressus, а, um est progressus, а, um sit progressus, а, um erat progressus, а, um


esset

PI. 1 progressl, ае, а progressl, ае, а simus progressl, ае, а progressl, ае, а
sumus erlmus essemus

2 progressl, ае, а estis progressl, ае, а sitls progressl, ае, а erltls progressl, ае, а
essetls

3 progressl, ае, а sunt progressl, ае, а slnt

Число
FutCirum 1 ind1cativ1
и лицо

s. progredlar

2 progredlirls progressus, а, um erls

3 progredlltur progressus, а, um erlt

PI. progredl6mur progressl, ае, а erimus

2 progredlemlnl progressl, ае, а erltis

3 - progreditor

PI. 2 progredlmlnl

3 - progredluntor

1nfin1tivus praesentis infin1tivus perfecti infinilivus futCiri

progredi progressus, а, um esse progressOrus, а, um esse

participium .

praesentis futCiri

progredlens, ntis progressus, а, um progressOrus, а, um

gerundium gerundivum

ie=
�rog red= nd
=I ___________
prQgrediendus, а, um
UTOR, USUS SUM, пользоват ься,
UTI (111) применять

indicalivi

s. utor utar uttЬar uterer

2 uter11 utJrl1 uteЫrl1 utertr\1

3 utltur utJtur uteЫtur uterttur

PI. utlmur utamur uteЫmur utertmur

2 utlmlnl utamlnl uteЬaminl uteremlnl

3 utuntur utantur uteьantur uterentur

indicativi

s. usus, а, um 1um usus, а, um 1lm usus, а, um eram usus, а, um 81Нm

2 UIUl, I, um n usu1, а, um 111 u1u1, а, um era1 usu1, a, um 81181

3 u1u1, а, um e1t u1u1, а, um 1it u1u1, а, um erat u1us, а, um nset

PI. u1I, ае, а 1umus u1i, ае, а slmus usl, ае, а erlmu1 usl, ае, а essemu1

2 usi, ae, a ntls u1i, ae, a slti1 u1I, ае, а erltl1 u1I, ае, а nиtis

3 usl, ае, а sunt usi, ае, а 1lnt u1I, ае, а erant usi, ае, а essent


s. utar
Futurum 1 indicativi

usu1, а, um ero
Futurum 11 indicativi

2 ut6rl1 u1u1, а, um er\1

3 utltur usus, а, um erlt

PI. utlmur u1I, ае, а erlmu1

2 utemlnl u1I, ае, а erltis

3 utantur usi � a erunt


. praesentis passivi

S. 2 utere utitor

3 - utitor

PI. 2 utimini

3 - utuntor

infinitivus praesentis infinitivus periecti infinitivus futйri

uti usus, а, um esse usOrus, а, um esse

utens, ntls usus, а, um usOrus, а, um

gerundium gerundivum

utendi utendus, а, um

VEREOR, VERITUS SUM, бояться,


VERЁRI (11) опасаться

indicativi

s. vereor verear ver6Ьar vertrer

2 vertrls verelrls vereЬlrls verertrls

3 verttur vereltur vereЬltur vererttur

PI. vertmur verelmur vereЬlmur verertmur

2 veremini vereamini vereЬamlni vereremini

verentur v:eruntu v.ererentur


indicativi coniunctivi indicativi

verltu1, а, um 1um verltu1, а, um slm verltus, а, um tf'lm

2 verltu1, а, um 11 verltul, а, um 111 verltus, а, um eras verltus, а, um 11111

3 verltus, а, um нt verltul, а, um slt verltus, а, um erat verltus, а, um lll8t

PI. verltl, 11, а 1umu1 verltl, 11, а slmus verltl, 11, а erflmus verltl, 11, а llllfllUS

2 verltl, 11, а нt11 verltl , 11, а sltls verltl, 11, а erltl1 verltl, 11, а 1111111

3 verltl, 11, а sunt verltl, 11, а sint verltl, 11, а erant verltl, 11, а 1111nt

Число
Futйrum 1 indicativi Futurum 11 indicativi �
И ЛИЦО

s. verlЬor verltul, а, um ero

2 vereЬerl1 verltus, а, um erls

3 verebltur verltus, а, um erlt

PI. vereЫmur verltl, 11, а erlmus

2 vereЫmlnl verltl, 11, а erltl1

3 verebuntur verltl, 11, а erunt

1
lmperativus

pгaesentis passivi futйri passivi

S. 2 verlre verttor

3 - verltor

PI. 2 veremini

3 - verentor

infinitivus pгaesentis infinitivus perfecti infinitivus futйri .

verlrl verltus, а, um esse

perfecti futuri

verltOrus, а, um

gerund1um gerundivum

verendl verendus, а um
Н еп рав и л ьные гл агол ы

• ABSUM AFUI
ABESSE
- ,
, ,
_

(только формы активного залога)


отсутствовать

1
Praesens . lmperfectum

indicativi indicativi coniunctivi

s. aЬsum aЬslm aЬeram aЬeuem

2 аЬеs aЬsls aЬeras aЬesses

3 aЬest aЬslt aЬerat aЬesset

PI. aЬsumus aЬslmus aЬerlmus aЬesstmus

2 aЬestls aЬsltis aЬerltls aЬessttls

3 aЬsunt вЬslnt aЬerant aЬessent

. .

s. afui afuerim afueram afulssem

2 afulstl afueras afulsses

3 afult afuerlt afuerat afulsset

PI. afulmus afuerimus afuerlmus afulsstmus

2 afulstls afueritls afuerltls afuiss6tls

3 afutrunt (afuint) afuerint afuerant afulssent


s. аЬеrо
FutUrum 1 indicativi

afuero
FutUrum 11 indicativi

2 aЬerls

3 aЬerlt afuerlt

PI. aЬerimus afuerimus

2 aЬetltls afuerltls

afцtrint
praesentis

S. 2 аЬеs aЬesto

3 - aЬesto

PI. 2 aЬeste аЬеstМе

3 - aЬsunto

'
infinitivus praesentls infinitivus perfecti infinitivus futuri

afuisse (afutiirus, а, um еsи)

·
praesentis

aЬsens, entis (afutOrus, а, um)*

• ADITU
ADEO, ADll,
M, ADTRE
подходить, обращаться
(только формы активн ого залога)

1 s. adeo adeam adlЬam adlrem


coniunctivi

2 adis adeas adlЬas adlres

3 adit adeat adlЬat adlret

PI. adimus adelmus adiЬlmus adirtmus

2 aditls adeltis adiЫtls adiritls

3 adeunt adeant adlЬant acПrent

• В скобках указа11ы формы, встречавшиеся крайне редко


1
1
Perfectum Plusquamperfectum

indicativi coniunctivi indicat(vi coniunctivi

s. adil adlerim adleram adlssem

2 adisti adleris adieras adlsses

3 adiit adlerit adlerat adlsset

PI. adllmus adlerlmus adlerlmus adlssimus

2 adistls adlerltis adlerltis adiss6tis

3 adltrunt (adltre) adlerlnt adlerant adlssent


s. adlЬo
Futurum 1 indicativi

adlero
Fu!Urum 11 indicativi

2 adlЫs adlerls

3 adlЬit adierlt

PI. adlЫmus adlerlmus

2 adlЫtls adlerltis

3 adibunt adlerlnt

1
s. 2 adJ adito
fu!Uri .

3 - adito

PI. 2 adlte adit6te

adeunto

. infinitivus perfecti infinitivus futuri


activi activi

adJre adJrl adlsse adltOrus, а, um esse

praesentis

adlens, euntls aditOrus, а, um

gerundium gerundivum

adeundi adeundus, а, um
• ABLATUM,
AUF � RO, ABSTU LI,
AUFERRE
уносить ,
отделять

1
s. aufero auferam auferiЬam auferrem

2 aufers auferas auferёЬas auferres

3 aufert auferat auferёЬat auferret

PI. auferlmus auferlmus aufereЬimus auferriimus

2 aufertis auferltls aufereЬitls auferriitls

3 auferunt auferant auferёЬant auferrent

. passivi .
s. auferor auferar auferёЬar auferrer

2 aufenis auferlrls aufereЬirls aufentris

3 aufertur auferltur aufereЬitur auferriitur

PI. auferlmur auferlmur aufereЬimur auferriim ur

2 auferlmlnl auferamlni aufereЬaminl auferremlnl

3 auferuntur auferantur aufereЬantur auferrentur

·
activi

s. aЬstuli aЬstulerlm aЬstuleram abstullssem

2 aЬstullstl aЬstulerls aЬstuleras abstullsses

3 abstullt aЬstulerlt aЬstulerat abstullsset

PI. abstullmus aЬstulerlmus aЬstulerlmus aЬstullssiimus

2 aЬstullstls aЬstulerltls aЬstulerltls aЬstullssiitls

2 ablltus, а, um es ablltus, а, um sls ablltus, а, um eras ablltus, а, um esses

3 ablltus, а, um est ablltus, а, um slt ablltus, а, um erat ablltus, а, um esset

PI. ablltl, н, а sumus ablltl, н, а slmus ablitl, н, а erlmus ablltl, н, а essemus

2 ablltl, н, а estls ablltl, н, а sltls ablltl, н, а erltls ablltl, н, а essetls

3 ablltl н, а sunt ablltl н а slnt ablltl н а erant aЫltl н, а essent


s. aUfiram al)ifii lero

2 auferes aЬstuleris

3 auferet aЬstulerit

PI. auferlmus aЬstulerimus

2 auferitls aЬstuleritls

3 auferent aЬstulerint

passivi

s. auferar aЫltus, а, um ero

2 auferlris ablltus, а, um eris

3 auferttur aЬIAtus, а, um erit

PI. auferimur ablltl, ае, а erimus

2 auferemini aЬlltl, и, а eritls

3 - auferto aufertor

PI. 2 auferte auferimini aufert6te

3 - auferunto auferuntor

activi passivi

auferre auferri aЬstulisse aЬlltus, а, um aЬlatOrus, а, ablltum iri


esse um esse

participium

praesentis futOri

auferens, entis aЬlltus, а, u m ablatOrus, а, um

gerundium gerundivum

auferendus, а um
• EDERE
EDO, EDI, ESUM (ESSUM),
(ESSE)
есть, кушать,
питаться
(только формы активн ого залога)
В н екоторых време н ах и н аклон ен иях имеет два ряда форм - по типу
I I I спряжен ия и как у глагола esse быть.

2 edls, es edas, edls edtьas ederes, esses

3 edit, est edat, edlt edtьat ederet, esset

PI. edlmus edlmus, edlmus edeЫmus edertmus, ess6mus

2 edltls, estis edltis, edltls edeЬltis ederttls, ess6tis

3 edunt edant, edlnt edtьant ederent, essent

1
Perfectum . .
coniunctivi

s. edl ederlm ederam edissem

2 edlsti ederls ederas edlsses

3 edlt ederlt ederat edlsset

PI. edlmus ederlmus ederlmus edlssimus

2 edlstis ederltis ederltls edlssitls

3 edtrunt {edtre) ederlnt ederant edissent

Futorum 1 indicativi Futйrum 11 ind1cativi

edam edero

2 edes ederls

3 edet ederlt

PI. edtmus ederimus

ederltis
S. 2 ede, es edito, esto

3 - edito, esto

PI. 2 edite, este edlt6te, est6te

3 - edunto

infinitivus praesentis

edere, esse

. participium perfecti

esus, а, um

gerundium gerundivum

11 TRE
ЕО, 11, ITUM,
(только формы активного залога)
идти
lmpeгfectum

indicativi coniunctivi

s. 80 eam IЬam irem

2 is eas IЬas ires

3 it eat iЬat iret

PI. imus elmus IЫmus ir6mus

2 itis eltis IЫtis irttls

anl irent
. . . .

coniunctivi

s. 11 lerl m lerlm luem

2 l1tl ler\1 leras lues

3 lit lerlt lerat luet

PI. llmus lerlmu1 lerlmus lllimua

2 lst11 lerltl1 lerltl1 lllitls

3 ltrunt (lire) lerlnt lenlnt illent


S. IЬо
Futйrum 1 indicativi Futйrum 11 indicativi

2 IЬls ler\1

3 IЫt lerlt

PI. IЫmus lerlmu1

3 - ito

PI. 2 1te

eunto

infinitivus perfecti infinitivus futuri

·
gerundium gerundivum

eundl

·
praesens indicativi
RI FERO, TULI,
lil1 LATUM, FERRE нести
У него две главные особенности:
1) наличие супплетивных (т. е. образованных от разных корней) основ;
2) отсутствие в ряде форм соединительных гласных.

2 fers feras fertЬas ferres

3 fert fe rat fertbat ferret

PI. ferlmus ferlmus fereЫmus ferrlmus

2 fertis fe rltls fereЫtls ferrltls

3 ferunt ferant fertЬant ferrent


. passivi

s. feror ferar fertbar fe rrer

2 ferrls ferlrls fereЫrls ferrirls

3 fertur ferltur fereЫtur fe rrltur

PI. ferlmur ferlmur fe reЫmur fe rrlmur

2 ferlmini feramini fe reЬamini ferremini

s. tuli tulerlm tuleram tulissem

2 tulisti tuleris tuleras tulisses

3 tulit tulerlt tulerat tullsset

PI. tulimus tulerlmus tulerlmus tulissimus

2 tulistls tulerltls tulerltls tullssltls

3 tuNlrunt (tullre) tulerlnt tulerant tulissent

passivi

s. latus, а, um sum latus, а, um sim latus, а, um eram latus, а, um esиm

2 latus, а, um es latus, а, um sis latus, а, um eras latus, а, um esses

3 latus, а, um est latus, а, um sit latus, а, um erat latus, а, um esset

PI. latl, ае, а sumus latl, ае, а simus lati, ае, а erlmus latl, ае, а esиmus

2 latl, ае, а estls latl, ае, а sitis latl, ае, а erltis latl, ае, а essetls

3 lati а sunt lati, ае, а erant latlJ ае, а essent


2 feres tulerls

3 feret tulerlt

PI. fertmus tulerlmus

2 feritls tulerltls

3 ferent tulerlnt

• passivi

s. ferar latus, а, um ero

2 fertrls latus, а, um erls

3 ferttur latus, а, um erlt

PI. fertmur lati, ае, а erlmus

2 feremini latl, ае, а erltis

3 ferentur lati, ае, а erunt

3 - ferto fertor

PI. 2 ferte ferlmini fert6te

perfecti

gerundium gerundivum

ferendl ferendus, а, um
RI FIO, FACTUS SUM, становиться, делаться,
lill FIERI п роисходить
Ведёт себя как полуотложительный глагол. Часть его форм (те, которые
образуются от основы перфекта) имеют только пассивный залог и потому
совпали с соответствующими формами глагола facere делать.

11
Praesens

indicativi . coniunctivi

s. flo flam

2 f11 fla1 fi6Ьas fleres

3 flt flat fi6Ьat fl8ret

PI. 1 - f1Amu1 fl8Ыmus fl8rtmus

2 - flltl1 fleЫtl1 fl8rttls

3 flunt flant

11
Perfectum

indicativi coniunctivi

s. factus, а, um sum factus, а, um sim factus, а, um 8ram factu1, а, um essem

2 factus, а, um 81 factu1, а, um si1 factu1, а, um era1 factus, а, um esse1

3 factu1, а, um est factus, а, um 11t factu1, а, um 8rat factu1, а, um esset

PI. facti, ае, а 1umu1 facti, ае, а 1imu1 facti, ае, а 8rlmu1 factl, а8, а essemu1

2 factl, ае, а estls facti, ае, а 1it11 factl, а8, а 8rltls facti, ае, а 81seti1

3 facti, ае, а 1unt factl, ае, а sint factl, ае, а 8rant facti, ае, а essent


s. flam
Futurum 1 indicativi

factus, а, um 8ro
Fu!Urum 11 indicativi

2 fi81 factus, а, um 8rls

3 fi8t factus, а, um 8rit

PI. flimus factl, ае, а 8rlmu1

2 flitl1 factl, ае, а 8rit11

3 fl8nt factl, ае, а 8runt

infinitivus praesentis infinitivus perfecti

fi8ri factu1, а, um 8118

. participium perfecti

factu1J а, um
8'11 MALO, MALUI, хотеть больше , предпочитать
liiil MALLE (только формы активного залога)

indicativi coniunctivi
1
s. malo mallm maltЬam mallem

2 mavls malls mal6Ьls malles

3 mavult mallt mal6Ьat mallet

PI. malumus maПmus maleЬlmus mall6mus

2 mavultls malltls maleЫtls mallttls

3 malunt mallnt maltЬant mallent

coniunctivi

s. malul maluerlm malueram malulsиm

2 malulstl maluerls malueras malulues

3 malult maluerlt maluerat maluluet

PI. malulmus maluerlmus maluerlmus malulllimus

2 malulstls maluerltls maluerltls malulssttis

3 maluirunt (maluinl) maluerlnt maluerant malulssent

11
s. malam
Fu!Urum 1 indicativi

maluero
Fu!Urum 11 indicativi

2 males maluerls

3 malet maluerlt

PI. mallmus maluerlmus

2 malttls maluerltls

3 malent maluerlnt

1
infinitivus praesentis infinitivus perfecti
11111 NOLO, NOLUI, не хотеть, не желать
lilil , NOLLE- (только формы актив ного залога)

1
Praesens lmperfectum

indicativi coniunctivi indicativi coniunctivi

s. nolo nollm nollЬam nollem

2 non vls nolls nolibas nolles

3 non vult nollt nollЬat nollet

PI. nolumus noПmus noleЬamus nollimus

2 non vultls nolltis noleЬltis nollttls

3 nolunt nollnt nollЬant nollent

indicativi

s. nolul noluerim nolueram nolulssem

2 nolulstl nolueris nolueras nolulsses

3 nolult noluerit noluerat nolulsset

PI. nolulmus noluerimus noluerlmus nolulsslmus

2 nolulstls nolueritls noluerltls nolulssltls

3 nolutrunt (nolulre) noluerint noluerant nolulssent


s. nolam
Futйrum 1 indicativi

noluero
FutOrum 11 lndicativi

2 noles noluerls

3 nolet noluerlt

PI. nolimus noluerlmus

2 nolltl s noluerltls

3 JJOl.uednt
,.
lmperativus
Число
и лицо
praesent1s futur1

S. 2 noll nollto

3 - nollto

PI. 2 nonte nollt6te

infinitivus perfecti

noluisse

articipium praesenti
-
nolens, entls

llfJI POSSUM, POTUI, мочь, быть в состоянии


liilil , POSSE- (только формы активного залога)

coniunctivi

s. possum possim poteram possem

2 potn possls poteras posses

3 potest posslt poterat posset

PI. possumus possimus poterlmus possimus

2 potestls possltis poterltls possitis

3 pouunt poulnt poterant possent

1 indicativi

s. potul potuerim potueram potuissem

2 potulstl potueris potueras potuisses

3 potult potuerit potuerat potulsset

PI. potulmus potuerimus potuerlmus potulsdmus

2 potuistls potueritls potuerltls potuisdtls

3 potutru�) tuerint tuerant tuissent


����� Futurum 1 indicativi Fu!Urum 11 indicativi

s. potero potuero

2 poterls potuerls

3 poterlt potuerlt

PI. poterlmus potuerlmus

2 poterltls potuerltis

3 poterunt potuerlnt

infinitivus praesentis infinitivus perfecti . infinitivus fu!Uri

роsи potuisse

participium praesentis

potens, entls*

RJ PROSUM, PROFUI помогать, быть полезным


" - , PRODESSE (только формы актив н ого залога)

1 s. prosum
indicativi

prosim proderam prodessem

2 prodes prosis proderas prodesses

3 prodest prosit proderat prodesset

PI. prosumus prosimus proderlmus prodessimus

2 prodestls prositls proderltis prodessitls

3 prosunt prosint proderant prodessent

'
Употребляется как имя прилагательное в значении магуществеииый.
indicativi coniunctivi indicativi

s. proful profuerlm profueram profulssem

2 profulstl profuerls profueras profulsses

3 profuit profuerit profuerat profulsset

PI. profulmus profuerlmus profuerlmus profuisslmus

2 profuistls profuerltls profuerltls profulssltls

3 profutrunt (profutnt) profuerlnt profuerant profuissent

Число
FutOrum 1 indicativi Fu!Urum 11 indicativi
и лицо

s. prodero profuero

2 proderls profuerls

3 proderit profuerit

PI. proderlmus profuerlmus

2 proderltls profuerltl s

3 proderunt profuerlnt

1
lmperativus

praesentis futOri

s. 2 prodes prodesto

3 - prodesto

PI. 2 prodeste prodest6te

3 - prosunto

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futuri


1

prodesse profuisse (profutйrus, а, um esse)

• participium futOri

s
11 SUM, FUI,
- , ESSE
быт ь , существоват ь
( только формы активного залога)

1
lmperfectum

indicativi

s. sum sim eram essem

2 es sis eras esses

3 est slt erat esset

PI. sumus simus erlmus essimus

2 estls sitis erltls essitls

3 sunt slnt erant essent

coniunctivi indicativi

s. fui fuerlm fueram fulssem

2 fuistl fuerls fueras fulsses

3 fult fuerlt fuerat fulsset

PI. fuimus fuerlmus fuerlmus fuisstmus

2 fuistls fuerltls fuerltls fuissttls

3 futrunt (fuire) fuerlnt fuerant fuissent

Число
Futurum 1 indicativi Futurum 11 indicativi
И ЛИЦО

s. ero fuero

2 erls fuerls

3 erlt fuerlt

PI. erlmus fuerlmus

fuerltis

tdnt
1
s. 2 es esto

3 - esto

PI. 2 este est6te

3 - sunto

infinitivus praesentis infinitivus perfecti infinitivus futOri

esse fulsse MOrus, а, um esse; fore

. participium futOri

futorus, а, um

11 VOLO, VOLUI,
-, VELLE
хотеть, желать
(только формы активного залога)

1
s. volo
indicativi

vellm voliЬam vellem


coniunctivi

2 vis vells volёЬas velles

3 vult vellt volёЬat vellet

PI. volumus veПmus voleЫmus vellimus

2 vultis vemtls voleЫt/s vellёt/s

3 vol.unt v_eJint ol6Ьant v_eJlent


s. 1 volul voluerlm volueram volulssem

2 volulstl voluerls volueras volulsses

3 volult voluerlt voluerat volulsset

PI. 1 volulmus voluerlmus voluertmus volulsstmus

2 volulstis voluerltls voluerttls volulssitls

3 voluirunt (voluire) voluerlnt voluerant volulssent

Число .
Ft1tUrum 1 indicativi FutUrum 11 indicativi
И ЛИЦО

s. 1 volam voluero

2 voles voluerls

3 volet voluerlt

PI. 1 volimus voluerlmus

2 volitis voluerltls

3 volent voluerlnt

1nfinitivus praesentis 1nfinitivus perfecti .

velle volulsse

part1cipium praesentis

volens, entis
Недостаточные глаголы
- AIO, AIT, говорить, утверждать,
- - , (AIERE) заверять
Обычно служит для введения прямой речи.

1
Perfectum
·
indicativi indicatтvi indicatтvi

s. aio aiilbam

2 ais aias aiilbas

3 ait aiat aiibat ait

PI. 1 - aieЫmus

2 - aieЫitis

3 aiunt alant aii!Ьsnt

participium praesentis

(aiens)

• -AVEO (H�VEO},
- AVERE ' ' здравствовать
В классической латыни употреблялись только формы повелительного
наклонения и инфинитива.

1
·

, lmperativus

. praesentis futOri

S. 2 ave avilto

3 - avilto

PI. 2 avilte

3 -

·
infinitivus praesentis

avire
• COEPI, COEPTUM, начинать ( ся )
COEPISSE (только формы, образованные от основы перфекта)

1
Perfectum indicativ1

activ1

s. соер1 coeptus, а, um sum coeperim coeptus, а, um sim

2 coepisti coeptus, а, um es coeperls coeptus, а, um sis

3 coeplt coeptus, а, um est coeperlt coeptus, а, um slt

PI. coepimus coeptl, ае, а sumus coepertmus coeptl, ае, а simus

2 coepistis coeptl, ае, а estis coeperltls coepti, ае, а sltis

s. coeperam coeptus, а, um eram coeplssem coeptus, а, um essem

2 coeperas coeptus, а, um eras coepisses coeptus, а, um esses

3 coeperat coeptus, а, um erat coepisset coeptus, а, um esset

PI. coeperlmus coeptl, ае, а eramus coepisstmus coepti, ае, а esslmus

2 coeperatis coepti, ае, а erltis coepissltis coepti, ае, а essltis

s. coepero coeptus, а, um ero

2 coeperts coeptus, а, um erls

3 coeperlt coeptus, а, um erlt

PI. coepertmus coepti, ае, а erimus

2 coeperltis coeptl, ае, а erltis

3 coeperint coeptl, ае, а erunt

participium perfecti 1 participium futuri

coeptus, а, um coepti!rus, а, um

infinitivus perfect1

CO!J)isse
• DEFIO, -,
DEFIERI
н едоста вать,
не х ватать
Употреблялись только формы инфинитива и третьи лица обоих чисел.

1
Praesens

indicativi coniunctivi

s. 1 -

2 -

3 deflt defiat

PI. 1 -

2 -

3 deflunt deflant

1nfinitivus pгaesentis

defierl

• FOR, FATUS SUM,


FARI
говорить , повество вать,
предрекать


Pгaesens lmpeгfectum FutUгum lmpeгativus
indicativi coniunctivi indicativ1 pгaesent1s

s. 1 - farer faЬor

2 - fare

3 fatur faЫtur

PI. 3 fantur

paгticip1um praesentis

fans, fantls

gerundium gerundivum

fandl fandus, а, um

supinum
8Jll �NFIT, начинает,
" ' ' начинает говорить
Только одна форма.

s. 1

3 lnflt

- �NQUAM, говорить,
" ' ' повторять
Часто использовался для введения прямой речи.

1
S. 1 lnquam
Praesens indicativi Perfectum indicativi Futiirum indicativi

2 lnquls lnqules

3 inqult lnqult inqulet

PI. 1 -

2 -

3 ln ulunt
• MEMINI,
MEMINISSE п омнить
Только формы активного залога, образованные от основы перфекта, причём
формы перфекта имеют значение настоящего времени, а формы плюсквам­
перфекта - значение имперфекта.

1
. .

·
Perfectum - Perfectum Plusquamperfectum ·

indicativi activi coniunctivi activi . indicativi activi

s. 1 memini meminerim memineram

2 meministi memineris memineras

3 meminit meminerit meminerat

PI. 1 meminimus meminerimus meminerimus

2 meministis memineritis memineritis

3 meminёrunt meminerint meminerant

·
lmperativus futori

s.

2 memento

PI. 1

2 mementote

infinitivus perfecti

meminisse
" ODI, -,
- ODISSE ненавидеть
Только формы актив ного залога, образован н ые от ос новы перфекта, причём
формы перфекта имеют зн ачен ие н астоящего времен и, а формы плюсквам­
перфекта - з начен ие имперфекта.

11
s. odl
Perfectum
indicativi activi

oderim
Perfectum
coniunctivi activi

oderam
Plusquamperfectum
indicativi activi

2 odlsti oderls

3 odlt oderlt oderat

PI. odlmus oderimus oderlmus

2 odlstls oderltls oderltls

3 odlrunt oderint oderant

11 Plusquamperfectum Futiirum
coniunctivi activi indicativi activi

s. odlssem odero

2 odisses oderts

3 odlsиt odertt

PI. odlss6mus oderimus

2 odlllltis oderttls

3 odlsиnt oderlnt

'
infinitivus perfecti

odille

participium futiiri

osorus um
СЛ О ВАР Ь
Римские цифры указывают на типы спряжения регулярных глаголов. Малоупотребитель­
ные и альтернативные формы даны в скобках. Используются следующие общепринятые
сокращения:
апот. -неправильный глагол
defect. - недостаточный глагол
depon. - отложительный глагол
impers. - безличный глагол
semidepon. - полуотложительный глагол

А accendo, cendi, censum, ere III зажигать,


накалять, освещать, возбуждать

abdo, didi, ditum, ere ПJ удалять, III падать,


accido, cidi, - , ere

скрывать, прятать оказываться, случаться; accidit impers.


складывается, случается, приключается
III отводить,
abdiico, duxi, ductum , e re
уводить, похищать, соблазнять III
accingo, cinxi, ci nctum, ere
опоясывать, надевать, снабжать,
аЬео, abli, abltum, аЫrе апот. уходить оснащать
aberro, avi, atum, are 1 заблуждаться, accipio, сёрi, ceptum, ere III получать,
ошибаться принимать, понимать
JП бросать (прочь),
ablcio, iёci, iectum, ere accommodo, avi, atum, are 1
отбрасывать, оставлять приспособлять, прилаживать,
ablgo, ёgi, actum, ere III перегонять, согласовывать
отгонять, отводить accurro, (cu)curri, cursum, ere III
abnego, avi, atum , are 1 отказывать(ся), прибегать, мчаться, спешить
не желать, отпираться, отрицать acciiso, avi, atum, are 1 жаловаться,
П уничтожать,
aboleo, lёvi, litum, ёrе упрекать, обвинять
разрушать, отстранять, отменять П быть кислым,
асео, ivi (ui), - , ёrе
III пропадать,
abolesco, lёvi, - , ere закисать; быть неприятным
гибнуть, изгладить(ся) из памяти, acquiesco, quiёvi, quiёtum, ereIII
забывать покоиться, отдыхать, успокаиваться,
abrogo, avi, atum, are 1 отменять, скончаться
уничтожать, упразднять addico, dixi, dlctum, ere III присуждать,
abscido, cidi, cisu m, ere III отрезать, приговаривать
отсекать, отнимать III добавлять,
addo, didi, ditum, ere
abscondo, condi (condidi), conditum, прибавлять, придавать
ere III прятать, скрывать, утаивать addiico, duxi, ductum, ere III приводить,
III
absolvo, solvi, soliitum, ere притягивать, побуждать
отвязывать, освобождать, оправдывать adeo, adil, aditum , adire апот. подходить,
П удерживать,
abstineo, tinui, tentum, ёrе обращаться к
не допускать, воздерживаться adfingo (affingo), finxi, fictum, ere III
absum, afui, - , abesse апот. отсутство­ прибавлять, присочинять
вать, отстоять П прилагать,
adhibeo, bui, bltum, ёrе
abundo, avi, atum, are 1 выходить приглашать, применять, использовать
за пределы, преисполняться, adhortor, atus sum, ari 1 depon. ободрять,
изобиловать поощрять, убеждать
abiitor, iisus sum, uti III depon. растрачи­ adicio, iёci, iectum, ere Ill присоединять,
вать, злоупотреблять прибавлять, придавать, обращать
ассёdо, cessi, cessum, ereIII подходить, adimo, ёmi, em(p)tum, ere III отнимать,
приближаться, обращаться снимать, удалять, похищать
adipiscor, adeptus sum, adipisci III advenio, vёni, ventum, ire IV приходить,
depon. достигать, одерживать, приезжать, приближаться, случаться
добиваться advesperascit, avit, ere III impers. вечереет,
adiudico, avi, atum, are 1 присуждать, смеркается
приговаривать advoco, avi, atum, are 1 призывать,
adiungo, iunxi, iunctum, ere III впрягать, привлекать, поддерживать, помогать
присоединять, прилагать advolo, avi, atum, are 1 прилетать,
adiuvo, iOvi, iOtum, are 1 помогать, прибегать, спешить
поддерживать aedifico, avi, atum, are 1 строить,
administro, avi, atum, are 1 помогать, сооружать
прислуживать, исполнять, управлять aestimo (aestumo), avi, atum, are I
admiror, atus sum, ari 1 depon. оценивать, считать, оrrределять
удивляться, восхищаться affero, attuli, allatum, afferre апот.

adm itto, misi, missum, ere III допускать, приносить, доставлять


пропускать, разрешать, позволять afficio, fёci, fectum, ere III причинять,
admoneo, monul, monitum, ёrе II снабжать, наделять
напоминать, побуждать, указывать affligo, flixi, flictum, ere III ударять,
admoveo, movi, motum, ёrе II швырять, поражать, огорчать
придвигать, приближаться aggredior, gressus sum, gredi III depon.
adnecto (annecto), nexui, nexum, ere III приступать, подходить, нападать
привязывать, присоединять agito, avi, atum, are [ приводить
adnumero (annumero), avi, atum, are 1 в движение, гнать, побуждать
причислять, добавлять, включать ago, egi, actum, ere III вести, гнать,
adolesco, - , - , ere III возгораться, гореть преследовать, побуждать, делать,
действовать
adolesco, adolёvi (adolui), adultum, ere
III подрастать, расти, созревать, aio, ait, - , (alere) defect. говорить,
крепнуть утверждать, заверять

adopto, avi, atum, are ! принимать, algeo, alsi, - , ёrе lI зябнуть, мёрзнуть
усыновлять alligo, avi, atum, are l привязывать,
adorior, ortus (orsus) sum, oriri IV останавливать, укреплять
depon. подходить, приступать, нападать, alo, alui, alitum (altum), ere III кормить,
предпринимать вскармливать, питать, rrоддерживать
adoro, avi, atum, are [ обращаться, ambulo, avi, atum, are I гулять, ходить,
молить(ся), поклоняться, чтить прохаживаться
adquiro (acquiro), quisTvi (quisii), a mitto, misi, missum, ere III отпускать,
quisitum, ere Ill прибавлять, наживать, упускать, отказываться, терять
приобретать
amo, avi, atum, are [ любить, быть
adrogo (arrogo), avi, atum, are 1 признательным
присваивать, запрашивать, усыновлять
amputo, avi, atum, are 1 обрезать,
adscribo (ascribo), scripsi, scriptum, ere отсекать, уменьшать
III приписывать, зачислять
animadverto, verti, versum, ere Ill
adsevero (assevero), avi, atum, are 1 замечать, обращать внимание
утверждать, уверять, свидетельствовать,
annuo, u i, utum, ere III кивать в знак
доказьmать
согласия, изъявлять согласие, обещать,
adsto, stiti, - , are 1 стоять возле, подле признавать

adsum, afful, - , adesse апот. anq uiro, sivi, situm, ere lll разыскивать,
rrрисутствовать; помогать разведывать, исследовать

adveho, vexi, vectum, ere III подвозить, antepono, posui, positum, ere lll ставить
привозить, доставлять впереди, отдавать предпочтение
antesto (antisto), steti (stiti), - , are 1 aspernor, atus sum, ari 1 depon. отвергать,
стоять впереди, превосходить пренебрегать, отклонять
aperio, perui, pertum, ire IV открьmать, aspicio, spexi, spectum, ere III смотреть,
обнаруживать, показывать глядеть, замечать
appareo, parui, (paritum), ёrе II являться, assentior, sensus sum, iri IV depon.
показываться; apparet impers. явно, соглашаться, одобрять
очевидно assideo, sёdi, sessum, ere II сидеть
apparo, avi, atum, are I приготовлять, подле, быть близким
устраивать assido, sёdi, sessum, ere III садиться
appello, avi, atum, are 1 называть, assisto, stiti, - , ere Ill становиться,
упоминать, обращаться стоять рядом, присутствовать
appello, puli, pulsum, ere III пригонять, attinet, attinuit, - , ёrе II impers. нужно,
придвигать, направлять, приводить целесообразно
appeto, petivi (petii), petitum, ere III attingo, tigi, tactum, ere III прикасаться,
хватать(ся ), захватывать, достигать, дотрагиваться, достигать
стремиться, добиваться
attribuo, bui, butum, ere Ill снабжать,
appono, posui, positum, ere III (при )давать, наделять, предназначать,
приставлять, прикладывать, прибавлять предоставлять
apporto, avi, atum, are 1 приносить, audeo, ausus sum, ёrе II semidepon.
доставлять, сообщать решаться, осмеливаться, дерзать
apprehendo, prehendi, prehensum, ere III audio, ivi, itum, ire IV слышать, слушать
хватать, захватывать, завладевать,
aufero, abstuli, aЫatum, auferre апот.
схватывать
уносить; отделять
appropinquo, avi, atum, are ]
augeo, auxi, auctum, ёrе II (при)
приближаться
умножать, увеличивать(ся),
arbltror, atus sum, ari ] depon. думать, поддерживать
полагать, считать, оценивать
auxilior, atus sum, ari 1 depon. оказывать
arceo, arcui, - , �re II запирать, помощь, помогать
сдерживать, охранять
aveo (haveo), - , - , ёrе defect.
arcesso (accerso), ivi, itum, ere III звать, здравствовать, страстно желать; ave(te)I
приглашать, доставлять, присылать здравствуй(те)!
ardeo, arsi, arsum, ёrе II гореть, пылать, averto (avorto), verti (vorti), versum
быть раскалённым (vorsum), ere III отворачивать( ся),
aresco, arui, - , ere III сохнуть, засыхать, поворачивать(ся), отклонять, удалять
томиться avolo, avi, atum, are 1 отлетать, улетать,
arguo, ui, utum, ere Ill обнаруживать, поспешно удаляться
выяснять, доказывать
armo, avi, atum, are 1 вооружать(ся),
снаряжать в
aro, avi, atum, are 1 пахать, возделывать
arrigo, rexi, rectum, ere III поднимать, baiulo (baiolo), - , - , are 1 носить на себе,
возбуждать, ободрять взваливать на себя
arripio, ripui, reptum, ere III хватать, basio, avi, atum, are ] целовать
воспринимать, ловить, пользоваться battuo (batuo), ui, - , ere III бить,
arrodo, rosi, rosum, ere III обгладывать, ударять, избивать
обгрызать bello, avi, atum, are I воевать, сражаться
ascendo, scendi, scensum, ere III benedico, dixi, dictum, ere III
подниматься, возвышаться, достигать благословлять, хвалить, прославлять
III
benefacio, fёci , factum, ere celo, avi, atum, are 1 скрывать, утаивать,
благодетельствовать, делать добро прятать
ЫЬо, Ы Ы , - , ere IIJ пить, впитывать, ceno, avi, atum, are 1 обедать, п ировать
вбирать
censeo, sui, sum, ёrе II оценивать,
Ыandior, itus sum, iri IV depon. льстить, придавать значение, ценить
ласкать(ся)
cerno, crevi, cretum, ere Il/ различать,
brevio, avi, atum, are 1 укорачивать, узнавать
сокращать, кратко излагать
certo, avi, atum, are 1 состязаться,
спорить, бороться, сражаться
cesso, avi, atum, are 1
медлить, мешкать,
с прекращать, бездействовать
cingo, cinxi, cinctum, ere III опоясывать,
cado, cecidi, casum, ere l/l падать,
обхватывать, окружать
доставаться, случаться
circumago, ёgi, actum, ere III водить
caedo, cecidi, caesum, ere l/l бить,
рубить, убивать кругом, обводить, оборачивать,
вращаться, совершать круговое
caelo, avi, atum, are 1 вырезать,
движение
гравировать, чеканить
circumclCido, clCisi, clCisum, ere III
calco, avi, atum, are 1 попирать,
запирать со всех сторон, окружать,
наступать, топтать, подавлять, угнетать
окутывать, заключать
calefacio, fёci , factum, ere l/I нагревать,
IV прыгать
circumsilio, silui, - , ire
соrревать, разгорячить, взволновать
кругом, скакать вокруг
calo, avi, atum, are 1 созывать
circumsisto, steti (stiti), - , ere l/l стоять
calumnior, atus sum, ari 1 depon. вокруг, обступать
клеветать, порочить, злословить,
извращать, искажать circumsto, steti, (statum), are 1 стоять
вокруг, обступать, окружать, осаждать
caneo, - , - , ёrе II быть серым, седым,
серебриться circumvenio, vёni, ventum, ire IV
окружать со всех сторон, обходить,
cano, cecini, cantum (cantatum), ere Ill
осаждать, обманывать
петь, звучать, раздаваться
clamo, avi, atum, are 1 кричать,
canto, avi, atum, are 1 петь, воспевать,
славить восклицать, объявлять, призывать
claudo, - , - , ere III хромать,
иметь
capio, cepi, captum, ere l/l брать, взять,
захватывать недостатки, быть неисправным
capto, avi, atum, are 1 хватать, ловить claudo, clausi, clausum, ere l/l запирать,
замыкать, заключать
careo, ui, - , ёrе II не иметь, быть
лишённым, быть свободным coalesco, alui, alitum, ere III срастаться,
соединяться, заживать
carpo, psi, ptum, ere l/I рвать, собирать
coemo, ёmi, emptum, ere l/I скупать,
castigo, avi, atum, are 1 бранить,
упрекать, наказывать, сдерживать закупать
соёо, coii (coivi), coitum, coire апот.
caveo, cavi, cautum, ёrеII быть
бдительным, остерегаться, беречься, сходиться, собираться, сближаться,
охранять вступать в половую связь
cavo, avi, atum, are 1 выдалбливать, coepi, coeptum, coepisse defect.
делать углубление, рыть начинать( ся ), приниматься
cedo, cessi, cessum, ere III идти, соёrсео, cui, citum, ёrе II сдерживать,
ступать, случаться удерживать, держать в рамках
celebro, avi, atum, are 1 часто посещать, cogito, avi, atum, are 1 мыслить, думать,
праздновать, извещать рассуждать
cognosco, novi, nitum, ere III познавать, commuto, avi, atum, are I (из)менять,
узнавать, постигать превращать, обменивать(ся)
cogo, coёgi, coactum, ere III сгонять, comparo, avi, atum, are l сопоставлять,
собирать сравнивать, сличать
cohaereo, haesi, haesum, ёrе П быть comparo, avi, atum, Tre IV готовить,
связанным, соприкасаться, находиться устраивать, доставать, приобретать
в связи друг с другом compavesco, - , - , ere III пугаться,
I depon. убеждать,
cohortor, atus sum, ari ужасаться
уговаривать, побуждать compello, avi, atum, are I обращаться
collabor, lapsus sum, labl III rkpon. с речью, попрекать, ругать
рухнуть, развалиться, упасть в обморок compello, puli, pulsum, ere III сгонять,
III собирать,
colligo, lёgi, lectum, ere собирать, побуждать, заставлять
укладывать, перебирать, излагать comperio, peri, pertum, Tre IV узнавать,
colligo, avi, atum, are I связывать, быть осведомлённым
соединять соmрПо, avi, atum, are l красть,

[ размещать,
colloco, avi, atum, are
расхищать, присваивать, использовать
располагать, помещать complector, plexus sum, plectiIII depon.
colloquor, locutus (loquutus) sum, loqui
обхватывать, 061mмать, улавливать
III rkpon. разговаривать, беседовать, П наполнять,
compleo, plёvi, plёtum, ёrе
вести переговоры комплектовать, формировать
[ процеживать,
colo, avi, atum, are compono, posui, positum, ere III
очищать, просеивать складывать, составлять, образовывать
III обрабатывать,
colo, colui, cultum, ere comprehendo (comprendo), prehendi,
возделывать, разводить, заботиться prehensum, ere III связывать,
скреплять, содержать, познавать,
colбro, avi, atum, are [ окрашивать,
понимать
румянить
comprobo, avi, atum, are I одобрять,
comedo, ёdi, ёsum (essum, estum), ere III
доказывать, удостоверять, подтверждать
съедать, проедать, проматывать,
разорять computo, avi, atum, are [ подсчитывать,
вычислять
comitor, atus sum, ariI rkpon. провожать,
сопровождать, сопутствовать concёdo, cessi, cessum, ere III уходить,
уступать, соглашаться
commemoro, avi, atum, are ! припоми­
нать, напоминать I посещать,
concelebro, avi, atum, are
делать оживлённым, праздновать
commendo, avi, atum, are / рекомендо­
вать, поручать, передавать III обрушиваться,
concido, idi, - , ere
рушиться, гибнуть, приходить в упадок
commeo, avi, atum, are I rrриходить и
concido, idi, isum, ereIII разрубить,
уходить, разъезжать, заезжать
избить, высечь, сокрушать, уничтожать
commisceo, miscui, mixtum (mistum),
I соединять,
concilio, avi, atum, are
ёrе II смешивать, соединять, сочетать
сближать, приобретать
committo, mTsi, missum, ere III сводить,
concipio, сёрi, ceptum, ere III собирать,
сопоставлять, сравнивать, совершать,
принимать, представлять себе,
поручать воображать, замышлять
commodo, avi, atum, are I угодить, concito, avi, atum, are[ приводить
оказать услугу, ссудить, одолжить в сильное движеняе, созывать,
commoveo, movi, motum, ёrе П приглашать, побуждать
приводить в движение, двигать, сдвигать conclUdo, clUsi, cIOsum, ere III
communico, avi, atum, are I делать заключать, заиирать, ограждать, делать
общим, сообщать, (при)соединять вывод
concordo, avi, atum, are / conscendo, scendi, scensum, ere III
согласовываться, находиться подниматься, восходить, достигать
в соответствии conscribo, scripsi, scriptum, ere III
III
concupisco, pivi (pii), pitum, ere записывать, вносить в списки,
страстно желать, жаждать, стремиться производить перепись
concurro, curri, cursum, ere III сбегаться, consentio, sensi, sensum, Tre IV
сходиться, сталкиваться соглашаться, сговариваться
condemno, avi, atum, a re 1 осуждать, consequor, secutus (sequutus) sum,
обвинять, винить sequi III depon. следовать, идти следом,
наступать
condio, ivi (ii), itum, Tre JVлриправлять,
conservo, avi, atum, are 1 хранить,
придавать вкус
сберегать, охранять, соблюдать
III воздвигать,
condo, didi, ditum, ere
I осматривать,
considero, avi, atum, are
сооружать, основывать
разглядывать, обдумывать
conduco, duxi , ductum, ere III собирать,
consido, sёdi (sidi), sessum, ere JII
стягивать, снимать, арендовать,
садиться, восседать, улечься, утихнуть
нанимать
III становиться,
consisto, stiti, - , ere
confero, contuli, coШitum, conferre
не поддаваться, расположиться, состоять
апот. сносить (собирать) в одно место,
объединять consono, sonui, - , are I совместно
звучать, согласовываться,
conficio, fёci, fectum, ere III совершать, соответствовать, совпадать
заканчивать, завершать
conspicio, spexi, spectum, ere III видеть,
confido, confisus sum, ere III semidepon. замечать, смотреть
твёрдо надеяться, полагаться
conspicor, atus sum, ari I depon.
[ укреплять,
confirmo, avi, atum, a re смотреть, замечать
усиливать, утверждать, подтверждать
conspiro, avi, atum, are 1 согласоваться,
confiteor, fessus sum, ёri l1 сознавать, объединяться, тайно сговариваться
признавать, обнаруживать constat, constitit, - , are I impers.
III
conffigo, fl ixi, flictum, ere известно
сталкиваться, бороться, сражаться, constituo, ui, utum, ere III ставить,
находиться в противоречии помещать, устанавливать, утверждать
congero, gessi, gestum, ere III сносить I стоять
consto, stiti, statum, are
в одно место, нагромождать, сооружать неподвижно, удерживаться, оставаться
congredior, gressus sum, gredi III неизменным, согласовываться
dероn. сходиться, встречаться constringo, strinxi, strictum, ere JII
congrego, avi, atum, are [ собирать, стягивать, завязывать, сдвигать,
соединять, сгонять в стадо укреплять
III сбрасывать,
conicio, iёci, iectum, ere construo, struxi, structum, ereIII
заключать, догадываться складывать, собирать, составлять,
сооружать
coniugo, avi, atum, are 1 соединять,
спрягать consuesco, suёvi, suёtum, ere III
привыкать, иметь привычку, приучать
coniungo, iunxi, iunctum, ere III
consulo, sului, sultum, ereIII
(при)соединять, сочетать
совещаться, обсуждать, спрашивать
coniUro, avi, atum, are[ приносить совета, принимать меры, заботиться
совместную клятву, составлять заговор
consulto, avi, atum, a re 1 совещаться,
conlaudo (collaudo), avi, atum, are 1 обдумьmать, принимать решение
хвалить, восхвалять, превозносить consumo, sumpsi, sumptum, ere Ill
conor, atus sum, ariI depon. затевать, расходовать, растрачивать, исчерпать,
пытаться, пробовать использовать
consurgo, surrexi, surrectum, ere III creo, avi, atum, are I творить, создавать,
подниматься, вставать, возникать выбирать

contemno, tempsi, temptum , ere III cresco, crevi, cretum, ere III расти,
презирать, пренебрегать, не обращать вырастать, прибавляться
внимания
cubo, bui, bltum, are I лежать, покоиться
contemplor, atus sum, ari I depon.
cudo, cudi, cusum, ere III бить, колотить,
рассматривать, обозревать, обдумывать
ковать
contendo, tendi, tentum, ere III целиться,
culpo, avi, atum, are I ставить в вину,
напрягаться, соперничать, сражаться
обвинять, осуждать, порицать
contestor, atus sum, ari I depon.
cumbo, - , - , ere III ложиться, возлежать
призывать в свидетели, умолять,
взывать, заклинать cumulo, avi, atum, are I складывать,
наваливать, увеличивать
contineo, ti nui, tentum, ёrе II содержать
(в себе), заключать, удерживать cunctor, atus sum, ari I depon. медлить,
contingo, tigi, tactum, ere III задерживаться, колебаться

дотрагиваться, касаться, иметь cupio, Tvi (ii), Ttum, ere III сильно желать,
отношение к; contingit impers. выпадает стремиться
на долю, случается, приключается
curo, avi, atum , are I заботиться,
continuo, avi, atum, are I связывать интересоваться, уха.живать, лечить
(друг с другом), продолжать
curro, cucurri, cursum, ere III бегать,
contonat, contonuit, - , are I impers. бежать, спешить
гремит, грохочет гром
custodio, Tvi (ii), Тtum , Tre IV охранять,
contradico, dixi, dictum, ere III оберегать, следить
противоречить, оспаривать, возражать

conturbo, avi, atum , are I приводить

D
в беспорядок, смешивать, приводить
в смятение

convenio, vёni, ventum, Tre IV сходиться,


собираться, встречаться, соглашаться damno, avi, atum, are I признавать
виновным, осуждать, порицать,
converto (vorto), verti (vorti), versum
обвинять
(vorsum), ere III поворачивать,
обращать, устремлять, превращать debeo, ui, itum, ёrе II быть должным,
обязанным
convinco, vici, victum, ere III уличать,
изобличать, доказывать, обнаруживать debllito, avi, atum, are I ослаблять,
расслаблять, обессиливать, увечить
convoco, avi, atum, are I созывать,
призывать, приглашать decedo, cessi, cessum, ere Пl уходить,
отправляться, прекращать, умирать
cooperio, operui, opertum , Tre I V
закрывать, окутывать, засыпать deceo, ui, - , ёrе II украшать, быть к лицу,

coquo, coxi, coctum, ere III варить,


идти, подобать; decet impers. прилично,
подобает, следует
готовить, переваривать

corrigo, rexi, rectum, ere III выпрямлять, decerno, crёvi, crёtum, ere III решать,
исправлять, улучшать разрешать, постановлять, присуждать

corripio, ripui, reptum, ere III схватывать, decerpo, cerpsi, cerptum , ere III
постигать, подхватывать, увлекать обрьmать, стяжать, добывать

corrumpo, rupi, ruptum, ere III портить, decido, cidi, - , ere III падать, попадать,
повреждать, обольщать, соблазнять, провалиться, погибать
подкупать decTdo, cTdi, cTsum, ere III отрубать,
credo, credidi , creditum, ere JII верить, отсекать, покончить
думать, считать decipio, сёрi, ceptum, ere III вводить
cremo, avi, atum, are I жечь, сжигать в заблуждение, обманывать
declaro, avi, atum, are / заявлять, delibero, avi, atum, are I взвешивать,
провозглашать, выражать обдумывать, решать, определять

decfino, avi, atum, are / отклонять(ся), deligo, lёgi, lectum, ere /[[ собирать,
отводить, избегать срывать, выбирать, избирать

decoro, avi, atum, are / украшать, delinquo, liqui, lictum, ere Ill недоставать,
приукрашивать, прославлять отсутствовать; провиниться

decresco, crёvi, crёtum, ere /// demano, avi, atum, are I течь, струиться,
уменьшаться, убавляться, убывать, проистекать, происходить
исчезать demergo, mersi, mersum, ere III
decurro, curri, cursum, ere 1/1 сбегать, погружать, опускать, удручать
устремляться, опадать demitto, misi, missum, ere Ill спускать,
dedёceo, decui, - , ёrе П быть опускать, погружать(ся), наклонять,
неприличным, не подобать, позорить отпускать, допускать

dedo, didi, ditum, ere /// отдавать, demo, dempsi , demptum, ere /// снимать,
сдавать(ся), передавать, предавать(ся), отнимать, устранять
выдавать demonstro, avi, atum, are / показывать,
deduco, duxi , ductum, ere III спускать указывать, доказывать, обозначать
вниз, низводить, приводить denarro, avi, atum, are [ обстоятельно
defendo, fendi, fensum, ere III защищать, рассказьmать
давать отпор, отражать denuntio, avi, atum, are [ давать знать,
defero, tuli, Jatum, ferre апот. с носить, уведомлять, объявлять
снимать, спускать, доносить, сообщать depello, pepuli, pulsum, ere III
deficio, fёci, fectum, ere III не хватать, сталкивать, сбрасывать, выгонять,
недоставать удалять

defigo, fixi, fixum, ere III вбивать, depono, posui , positum, ere Ill
пронзать, укоренять, укреплять складывать, откладьmать, возлагать

definio, ivi (ii), itum, ire IV ограничивать, deprecor, atus sum, ari / depon. умолять,
определять, устанавливать упрашивать, п роклинать

defio, - , defieri defect. недоставать, deprehendo, prehendi, prehensum, ere


не хватать III схватить, поймать, застигнуть
defluo, fluxi, (fluxum), ere III стекать derivo, avi, atum, are [ отводить,
вниз, ниспадать проводить, отвлекать, навлекать

defugio, fugi, (fugitum), ere Ill убегать, derogo, avi, atum, are / отнимать,
избегать, уклоняться, отвергать отказы вать

degenero, avi, atum, are [ вырождаться, descendo, scendi, scensum, ere III
перерождаться спускаться, вступать, начинать,
решаться
dego, degi, - , ere Ill проводить (время),
жить, обитать describo, scripsi, scriptum, ere Ill
переписывать, изображать, описывать
degredior, gressus sum, gredi III depon.
сходить, спускаться, уходить desero, - , situm, ere III сеять, бросать
внутрь
degusto, avi, atum, are [ отведывать,
пробовать, узнавать desero, serui, sertum, ere III оставлять,
покидать, дезертировать, отступиться
deicio, iёci, iectum, ere /J/ сваливать,
прогонять desidero, avi, atum, are / желать,
требовать, ожидать
delecto, avi, atum, are / веселить,
развлекать, услаждать, находить designo, avi, atum, are [ обозначать,
удовольствие, радоваться отмечать, указывать, показывать

deleo, ёvi, ёtum, ёrе П уничтожать, desilio, silui (silivi, silii), sultum, ire IV
разрушать, истреблять соскочить, спрыгнуть, падать
desino, sii (sivi), situm, ere lII dilucesco, luxi, - , ere/// светать,
прекращать(ся), кончать, покидать становиться ясным, проясняться;
desisto, stiti, stitum, ere Ill отступаться, dilucescit impers. светает
отказываться, переставать, dimico, avi (ui), atum, are / бороться,
прекращать( ся) сражаться
despёro, avi, atum, a re / не иметь dimitto, misi, missum, ere /// распускать,
надежды, отчаиваться увольнять, ронять, упускать, оставлять,
despicio, spexi, spectum, ere /I/ отказываться
смотреть вниз, обозревать, презирать dirigo (derigo), rexi, rectum, ere lII
destino, avi, atum, are / определять, выстраивать в прямую линию,
решать, предназначать, утверждать выравнивать, направлять, определять
destituo, tui, totum, ere /// оставлять, diripio, ripui, reptum, ere П/ разrраблять,
покидать, обманывать расхищать, опустошать
desum, defui, - , deesse апот.
diruo, rui, rutum, ere /// разрушать,
недоставать, не хватать сносить, разорять
detego, texi, tectum, ere П/ открывать,
discёdo, cessi, cessum, ere П/
раскрывать, раздевать, обнаруживать,
расходиться, разделяться, удаляться,
разоблачать
отделяться
deterreo, terrui, territum, ёrе П
/ разбирать,
discepto, avi, atum, are
устрашать, пугать, отпугивать
рассуждать, рассматривать, разбирать
detineo, tinui, tentum, ёrе // удерживать,
отвлекать, занимать discerpo, cerpsi, cerptum , ereI//
разрывать, раздирать на части,
devincio, vinxi , vinctum, ire /V связывать, разделять, раскритиковать
соединять
disco, didici, - , ere III учиться, изучать,
/ съедать,
devoro, avi, atum, are
узнавать
пожирать, поглощать
discribo, scripsi, scriptum, ere ///
devoveo, vбvi, vбtum, ёrе П обрекать,
жертвовать, посвящать расписывать, распределять
dico, avi, atum, are / провозглашать, //
displiceo, plicui, plicitum, ёrе

предрекать, посвящать не нравиться, быть неприятным


dico, dixi, dictum, ere /// говорить, dispбno, posui, positum, ere ///
утверждать, называть расставлять, располагать, приводить
в порядок, устраивать
/ повторять,
d icto, avi, atum, a re
диктовать, предписывать disputo, avi, atum, are I рассуждать,

diduco, duxi, ductum, ere /// разводить,


обсуждать, спорить
раздвигать, раскрывать, разделять dissentio, sensi, sensum, ireIV
differo, - , - , differre апот. различать(ся) не согласовываться, расходиться во
мнениях, противоречить
differo, distuli, dilatum, differre апот.

разносить; откладывать dissero, serui, sertum, ere /// разбирать,


обсуждать, рассуждать
П/ semidepon.
diffido, diffisus sum, ere
не доверять, не рассчитывать dissero, sёvi (serui), situm, ere III сеять,

diffugio, fOgi, (fugitum), ere III


сажать врозь, рассаживать, расставлять
разбегаться, рассеиваться dissolvo, solvi, solutum, ere///
diffundo, fOdi, fusum, ere III разливать, развязывать, распускать, прекращать
распространять, рассеивать ///
distinguo, stinxi, stinctum, ere
П/ depon.
dilabor, lapsus sum, labl разделять, распределять, приводить
распадаться, разрушаться, пропадать в порядок, украшать
diligo, lexi, lectum, ere /// высоко ценить, distribuo, tribui, tributum, ere ///
уважать, любить разделять, распределять
divido, vTsi, vTsum, ere l/l разделять, egredior, gressus sum, gredi III depon.
делить, разъединять, распределять, выходить, удаляться, уклоняться
размещать eicio, iёci, iectum, ere lll выбрасывать,
do, dedi, datum, dare l давать, предлагать изгонять, отвергать
doceo, docui, doctum, ёrе ll обучать, elabбro, avi, atum, are 1 стараться,
объяснять, показывать трудиться, тщательно обрабатывать,
doleo, ui, - , ёrе ll печалиться, огорчаться, совершенствовать
страдать, сожалеть elevo, avi, atum, a re 1 поднимать,
dominor, atus sum, ari 1 dероп. облегчать, смягчать, уменьшать,
господствовать, властвовать ослаблять

domo, ui, itum (atum), are l укрощать, eligo, lёgi, lectum, ere 11! искоренять,
приручать, усмирять выбирать, избирать

dono, avi, atum, are l дарить, elйdo, Юsi, Юsum, ere IJI избегать,
преподносить, прощать увиливать, уклоняться, высмеивать

dormio, Tvi (ii), Ttum, ire IV спать, н ичего emendo, avi, atum, a re l исправлять,
не делать улучшать, исцелять
dublto, avi, atum, are 1 сомневаться, emergo, mersi, mersum, ere III вытекать,
колебаться, медлить следовать, возникать
duco, duxi, ductum, ere lll водить, вести emineo, ui, - , ёrе П выступать,
(за собой), стоять во главе выдаваться, обнаруживаться, быть
duro, avi, atum, are т делать твёрдым, заметным
крепким; закалять; сохранять твёрдость em itto, mTsi, missum, ere III высылать,
изгонять, выпускать

emo, emi, emptum, ere !П покупать,


Е приобретать

enarro, avi, atum, are 1 рассказывать,


edico, dixi, dictum, ere IJI объявлять, высказьmать, излагать
приказывать, назначать
enuntio, avi, atum, are 1 высказывать,
edisco, didici, - , ere lll выучивать выражать, разглашать, возвещать
наизусть, изучать
ео, ii, itum, Tre апот. идти, шествовать
edo, edi, esum, edere апот. есть, кушать,
erigo, rexi , rectum, ere lll ставить прямо,
питаться
поднимать, водружать
edo, edidi, editum, ere 11! издавать,
eripio, ripui, reptum, ere III вырывать,
испускать, производить, творить
отнимать, избавлять
educo, avi, atum, are 1 воспитывать,
erro, avi, atum, are 1 блуждать,
взращивать
заблуждаться, ошибаться
educo, duxi, ductum, ere Jl/ выводить,
вытаскивать, извлекать erubesco, rubui, - , ere lll краснеть,
стыдиться, стесняться
effemino, avi, atum, a re [ делать
женоподобным, расслаблять, erudio, Tvi (ii), Ttum, ire IV просвещать,
изнеживать давать образование, обучать

effero, extul i, elatum, efferre апот. erumpo, rupi, ruptum, ere lll вырываться,
выносить выбрасывать, извергать, обнаруживаться

efficio, fёci , fectum, ere III делать, eruo, rui, rutum, ere lll вырывать,
изготовлять, причинять, назначать отыскивать, открывать

effundo (ecfundo), fudi, fusum, ere Ill esurio (essurio), Tvi, (itum), ire /У хотеть
изливать, проливать, опорожнять есть, быть голодным, сильно желать

egeo, ui, - , ёrе I1 нуждаться, не иметь, evado, vasi, vasum, ere lll выходить,
быть лишённым добираться, становиться, оказываться
evello, velli (vulsi), vulsum, ere III exigo, ёgi, actum, ere III изгонять,
вырывать, выдёрrивать, отнимать, вытеснять, устранять
уничтожать existimo, avi, atum, are 1 считать,
evenio, vёni, ventum, Tre IV выходить, полагать, думать
исполняться, осуществляться; evenit exorior, ortus sum, Tri JV depon.
impers. случается, достаётся, выпадает подниматься, возникать, происходить
на долю
ехбrо, avi, atum , are 1 упрашивать,
evтto, avi, - , are 1 лишать жизни, уговаривать, умолять
умерщвлять
expedio, Tvi (ii), Ttum, Tre IV освобождать,
evTto, avi, atum, are 1 избегать, огибать избавлять, приводить в порядок,
/ взвешивать,
examino, avi, atum , a re содействовать; expedit impers. полезно,
отвешивать; тщательно исследовать, выгодно
испытывать expello, pepuli, pulsum, ere III выгонять,
exanimo, avi, atum, a re 1 лишать жизни, удалять, устранять
убивать; приводить в ужас experior, pertus sum, Tri IV depon.
exardesco, arsi, arsum, ere III испытывать, (ис)пробовать
возгораться, вспьIХИ.Вать, воспламеняться; expeto, petTvi, petTtum, ere J/l добиваться,
ВСПЬUIИТЬ
домогаться, желать
exaudio, Tvi, Ttum, Tre IV слышать издали, П наполнять,
expleo, ёvi, ёtum, ёrе
прислушиваться, выслушивать занимать, насыщать, исполнять
ехсёdо, cessi, cessum, ere III уходить, explico, avi (ui), atum (itum), are 1
удаляться, отклоняться раскрывать, распахивать, объяснять,
excello, (cellui), (celsum), ere III истолковывать
выделяться, превосходить, выдаваться, explбro, avi, atum, are 1 исследовать,
отличаться изучать, разведывать
excido, cidi, - , ere JII выпадать, исчезать, expolio, Tvi, Ttum, Tre JV разглаживать,
пропадать полировать, отделывать
excTdo, cTdi, cTsum, ere III вырубать, ехрбnо, posui, positum, ere III
выламывать, опустошать, искоренять выставлять (напоказ), выкладывать
excipio, сёрi, ceptum, ere III вынимать, exposco, poposci, - , ere J/l просить,
извлекать, принимать настоятельно требовать, умолять
excito, avi, atum, a re 1 возбуждать, exprimo, pressi, pressum, ere III
побуждать, тревожить выжимать, вьщавливать, вынуждать
exclamo, avi, atum, are 1 восклицать, exsisto (existo), stiti, - , ere l/l выходить,
возглашать, издавать крики одобрения возникать, появляться, становиться,
excli:ido, cli:isi , cli:isum , ere I/l исключать, делаться
отказывать, не допускать exspecto, avi, atum, are 1 ждать, ожидать,
excogito, avi, atum, a re 1 вьщумывать, выжидать, требовать
придумывать exstinguo (exti nguo), stinxi, stinctum,
excrucio, avi, atum, a re 1 истязать, ere /ll гасить, лишать силы, подавлять,
мучить, причинять страдания, терзать лресекать, уничтожать
excuso, avi, atum, are 1 извинять( ся), exstruo (extruo), struxi, structum, ere JJJ
оправдывать(ся) сооружать, воздвигать, строить
exedo, ёdi , ёsum, ere III поедать, съедать, exsuscito, avi, atum, a re 1 поднимать,
уничтожать, истреблять пробуждать, возбуждать, поощрять
ехео, exii, exitum, exire апот. выходить, extermino, avi, atum, are 1 выгонять,
уезжать изгонять, устранять, уничтожать
exerceo, cui, citum, ёrе П не давать extimesco, timu i, - , ere JJI пугаться,
отдыха, гонять, у�тражнять бояться
exuo, ui, Otum, ere III извлекать, flagro, avi, atum, are 1 гореть, сверкать,
вынимать, оставлять, отказываться п ылать

exuro, ussi, ustum, ere III выжигать, flecto, flexi, flexum, ere III гнуть, сгибать,
сжигать, сгорать, опустошать давать другое направление, менять

fleo, flevi, fletum, ёrе II плакать, рыдать,


оплакивать

F flo, flavi, flatum, are I дуть, веять,


выдыхать
fabrico, avi, atum, are 1 изготовлять, floreo, u i, - , ёrе II цвести, процветать;
производить, сооружать, формировать быть богатым, могущественным
facio, feci, factum, ere III делать, fluo, fluxi , fluxum, ere /I/ течь, литься,
производить, совершать распространяться, происходить
fallo, fefelli, falsum, ere III обманывать, fodio, fodi, fossum, ere III копать, рыть
нарушать, подделывать
for, fatus sum, fari defect. говорить,
fastidio, ivi (ii), itum, ire IV испытывать повествовать, предрекать
отвращение, с презрением отвергать,
formo, avi, atum, are 1 формировать,
негодовать, капризничать
образовывать, устраивать
fateor, fassus sum, ёri II depon.
foveo, fovi , fotum, ёrе II rреть, согревать,
признавать, соглашаться, допускать
сохранять
fatigo, avi, atum, are 1 утомлять,
frango, fregi, fractum, ere III ломать,
беспокоить, тревожить
разбивать, нарушать, обуздывать
faveo, favi, fautum, ёrе II
fraudo, avi, atum, are 1 обманывать,
благоприятствовать, покровительство­
обходить обманным путём
вать, содействовать
frequento, avi, atum, are 1 часто
fenero, avi, atum, are 1 ссужать под
посещать, бывать, собирать в большом
проценты, извлекать пользу
количестве
fero, tuli, latum, ferre апот. нести,
fruor, fruitus (fructus) sum, frui III
(пре)подносить
dероп. наслаждаться, пользоваться,
festino, avi, atum, are 1 торопиться, извлекать доходы
спешить
fuco, avi, atum, are 1 красить, окрашивать,
fideiubeo, iussi, iussum, ёrе II выступать прикрашивать
в качестве поручителя, ручаться
fugio, fugi, fugitum, ere III бежать,
fido, fis11s sum, ere III semidepon. верить, убегать; fugit (me) impers. ускользает
полагаться (от меня), остаётся незамеченн ы м

figo, fixi, fixum, ere lll вбивать, втыкать, fugo, avi , atum, are 1 обращать в бегство,
пронзать, укреплять прогонять, посылать

fingo, finxi , fictum, ere III прикасаться, fulgeo, fulsi, - , ёrе II сверкать, блестеть,
ваять, лепить, изображать, творить сиять; fulget impers. сверкает молния

finio, ivi (ii), itum, ire IV кончать, fulmino, avi, atum, are 1 метать молнии,
завершать, определять, ограничивать поражать молнией, сверкать; fulminat
impers. сверкает молния
fio, factus sum, fieri апот. становиться,
делаться, происходить; fit impers. fundo, avi, atum, are 1 основывать,
случается, происходит, совершается, закладывать, утверждать, укреплять
бывает fundo, fudi, fusum, ere III выливать,
firmo, avi, atum, are 1 укреплять, литься
защищать, поддерживать fungor, functus sum, fungi III depon.
flagito, avi, atum, are 1 требовать, осуществлять, в ыполнять,
привлекать к суду исполнять
furo, - , - , ere Jll беситься, gravor, atus sum, ari 1 depon. быть
неистовство.вать, безумствовать недовольным, тяготиться, отказываться,
неохотно соглашаться
furor, atus sum, ari 1 depon. красть,
воровать, похищать grego, avi, atum, are 1 собирать в стадо,
в кучу, собираться, сканли ватъся

guberno, avi, atum, a re 1 руководить,

G управлять, править

gusto, avi, atum, are 1 пробовать,


испытывать, отведывать
gaudeo, gavisus sum, ёrе П semidepon.
радоваться, веселиться

gemino, avi, atum, are 1 удваивать,


соединять попарно, быть двойным н
gemo, u i, itum, ere Ill стонать, вздыхать,
жалеть habeo, ui, itum, ёrе IJ держать, сохраIJять,
иметь, обладать
generasco, - , - , ere III зарождаться,
возникать hablto, avi, atum, are 1 обитать, жить,
проживать, населять
genero, avi, atum, are 1 производить,
порождать, создавать haereo, haesi, haesum, ere П виснуть,
висеть, застревать, оставаться
gero, gessi, gestum, ere Ill носить, вести,
haesito, avi, atum, are 1 (за)вязнуть,
совершать
застревать, задерживаться; быть
gestio, ivi (ii), itum , ire JV давать волю в недоумен ии, колебаться
своим чувствам, ликовать
halo, avi, atum, are 1 ды шать, выдыхать,
gesto, avi, atum, are 1 нести, доносить, дуть, пахнуть
сообщать
haurio, hausi (haurii), haustum, ire JV
gigno, genui, genitum, ere III черпать, протекать, собирать
(по )рождать, производить на свет,
hebeo, - , - , ёrе П быть тупым, ленивым,
вызывать, возникать
вялым
glomero, avi, atum, are 1 скручивать,
hebesco, - , - , ere III становиться тупым,
скатывать, накапливать
притупляться, ослабевать
glorior, atus sum, ari 1 depon. гордиться,
hebeto, avi, atum, are 1 делать тупым,
хвалиться, хвастаться
ослаблять, затмевать
glutino, avi, atum, are 1 клеить, склеивать,
hercisco (ercisco), - , herctum, ere Ill
заживлять
делить наследство; изби рать
gradior, gressus sum, gradi III depon. honesto, avi, atum, a re 1 оказывать
идти, ступать уважение ( почёт), возвышать, одарять
grandio, - , - , ire JVувелич ивать(ся), honoro, avi, atum, are 1 уважать, чтить,
возрастать, расти почитать, удостаивать
grassor, atus sum, ari 1 depon. идти, horreo, ui, - , ёrе П стоять дыбом,
направляться, устремляться, нападать приходить в ужас, бояться
gratificor, atus sum, ari 1 depon. угождать, horresco, horrui, - , ere Ill содрогаться,
стараться услужить пугаться, ужасаться
grator, atus sum, ari 1 depon. выражать horrifico, avi, atum, are 1 делать
участие, желать счастья, поздравлять, шероховатым; бросать в дрожь, наводить
приносить благодарность страх, внушать ужас
gratulor, atus sum, ari 1 depon. изъявлять hortor, atus sum, ari 1 depon. побуждать,
радость, поздравлять, благодарить ободрять, призывать

gravo, avi, atum, are 1 отягощать, делать hostio, - , - , ire /Vуравнивать, воздавать
тяжёлым, обременять равным образом, возмещать
humano, - , atum , are I очеловечивать, imperito, avi, atum, are [ приказывать,
(в)очеловечиться повелевать, требовать, командовать
humeo, - , - , ёrе П быть влажным, impero, avi, atum, are [ приказывать,
сырым повелевать, управлять, предписывать
humesco, - , - , ere ПI становиться impetro, avi, atum, are / вы просить,
влажным, сыреть в ымолить, достигнуть, добиться
humilio, avi, atum , are [ ун ижать, умалять impleo, ёvi, ёtum, ёrе П наполнять,
humo, avi, atum, are [ погребать, преисполнять
хоронить implбro, avi, atum, are [ слёзно молить,
взывать, заклинать, умолять

impбno, posui, positum, ere Ill класть,


вкладывать, возлагать
importo, avi, atum, are / ввозить,
iaceo, cui, (citum), ёrе II лежать, привозить
покоиться, висеть imputo, avi, atum, are I зачислять,
iacio, ieci, iactum, ere III бросать, кидать засчитывать, приписывать, вменять
в вину
iacto, avi, atum , are I бросать, швырять,
сбрасывать, свергать incendo, cendi, censum, ere III зажигать,
возбуждать
ignбro, avi, atum, are I не знать, не иметь
понятия, быть в неведении incido, cidi, - , ere /I/ падать, попадать,
бросаться, охватывать
ignosco, nбvi, nбtum, ere Ill прощать,
ИЗВИНЯТЬ incTdo, cTdi, cTsum, ere /I/ надрезать,
поранить, высекать, п рекращать
illicio, lexi, lectum, ere III заманивать,
соблазнять, поощрять incipio, сёрi, ceptum, ere III
начюrать( ся ), приступать,
ill uceo, - , - , ёrе Il освещать, светить
предпринимать
ilIOdo, lusi, Юsum, ere III играть,
incito, avi, atum, are [ приводить
насмехаться, обманывать
в движение, погонять, ускорять,
ill ustro, avi, atum, are I освещать,
побуждать
обнаруживать, выявлять
incIOdo, cIOsi, cIOsum, ere III заключать,
imaginor, atus sum, ari I depon.
запирать, включать
воображать, представлять себе
incolo, colui, cultum, ere III обитать,
imitor, atus sum, ari l depon. подражать,
жить, населять
изображать, воспроизводить
increpo, ui (avi), itum (atum), are I
immergo, mersi, mersum, ere l/l
шуметь, кричать, бранить, упрекать
опускать, окунать, погружать
indago, avi, atum, are 1 выслеживать,
immitto, mTsi, missum, ere III отпускать,
в ынюхивать, разыскивать
отправлять, вводить
indico, avi, atum, are / указывать,
immolo, avi, atum, are 1 приносить
определять, заявлять
в жертву, закал ывать, убивать
i n dТco, dixi, dictum, ere Ill объявлять,
immuto, avi, atum, are 1 ( из)менять,
провозглашать, приказывать
заменять, употреблять в переносном
смысле indignor, atus sum, ari 1 depon.
негодовать, возмущаться, сердиться
impedio, Tvi (ii), Ttum, Tre JV запутывать,
мешать, препятствовать induco, duxi , ductum, ere III вводить,
проводить, внедрять
impello, puli, pulsum, ere III приводить
в движение, отгонять, оттеснять, induo, ui, utum, ere III надевать,
вовлекать, побуждать принимать, п ридавать

impendeo, - , - , ёrе II висеть над, ineo, inii, initum, i nTre апот. входить,
свисать, предстоять, угрожать вступать
infero, intuli, illatum, inferre апот. insfruo, struxi, structum, ere III
вносить; внушать вставлять, возводить, устраивать,
infesto, avi, atum , are 1 тревожить, разрабатывать, снабжать
беспокоить, преследовать, угрожать, insum, fui, - , inesse апот. быть в чём­
делать опасным либо, находиться
infit defect. начинает, начинает говорить intellego, lexi (lёgi), lectum, ere III
i nfitior, atus s u m, ari 1 depon. отпираться, понимать, ощущать, мыслить
не признавать(ся), отрицать intendo, tendi, tentum, ere III натягивать,
inflammo, avi, atum, are 1 зажигать, надувать, стремиться, намереваться
поджигать, воспламенять, возбуждать intercalo, avi, atum, are 1 вводить,
inflo, avi, atum, are 1 надувать, раздувать, вставлять, добавлять, откладывать
трубить, воодушевлять intercёdo, cessi, cessum, ere III входить,
informo, avi, atum, are 1 придавать вид, следовать, проходить
форму; создавать, обучать, воспитьmать interclOdo, clOsi, clOsum, ere III
infundo, fudi, fusum, ere III вливать, запирать, преграждать, мешать,
наливать, внушать препятствовать

ingemisco, gemui, - , ere III стонать, interdico, dixi, dictum, ere IJ/ запрещать,
вздыхать, жаловаться отказывать, распоряжаться

ingenero, avi, atum, are 1 наделять intereo, interii, interitum , interire апот.
от рождения, одарять, внушать, погибать, угасать
создавать i nterficio, fёci, fectum , ere III истреблять,
ingero, gessi , gestum , ere III (в ) носить, убивать
вкладывать, наполнять, навязывать interm itto, misi , missum, ere III класть
ingredior, gressus sum, gredi III посреди, ставить между, пересекать,
dероп. вступать, входить, начинать приостанавливать, прерывать

inicio, iёci, iectum, ere III вбрасьmать, interpбno, posui, positum, ere III ставить
внушать, вселять между, вставлять, вводить

inquam defect. говорю, повторяю interpretor, atus sum, ari 1 depon.


толковать, объяснять, переводить
inquino, avi, atum, are 1 пачкать,
позорить, порочить, портить, ухудшать interrogo, avi, atum, are т спрашивать,
допрашивать
inquiro, sivi, situm, ere III искать,
отыскивать, вникать, рассматривать intersum, interfui, interesse апот.
находиться среди, участвовать в;
i nscriЬo, scripsi, scriptum, ere III
interest impers. имеет значение, важно
вписывать, надписьmать, озаглавливать
intro, avi, atum, are 1 входить, вступать,
insequor, secOtus (sequutus) sum, sequi
углубляться
Ill depon. следовать по пятам, следить,
логически следовать, вытекать introduco, duxi, ductum, ere III вводить,
приводить, распространять
insideo, (sёdi), (sessum), ёrе П сидеть,
восседать, пребывать introeo, introii, introitum , introire апот.
входить, въезжать, вступать
insilio, lui (livi), - , ire IV спрыгивать,
вскакивать, кидаться intueor, tuitus sum, ёri П depon.
пристально глядеть, учитывать,
inspicio, spexi, spectum, ere III
обращать внимание
разглядывать, исследовать,
всматриваться invado, vasi, vasum, ere III нападать,
вторгаться, входить, предпринимать
instituo, ui, Otum, ere III сооружать,
создавать, устраивать, постановлять, invenio, vёni, ventum, ire / V находить,
учреждать открывать, изобретать, обнаруживать

insto, stiti, - ' are 1 стоять, близиться, investigo, avi, atum, are 1 разыскивать,
предстоять, наступать выслеживать, исследовать
invideo, vidi, visum, ёrе II завидовать, laedo, laesi, laesum, ere III повреждать,
смотреть недоброжелательно портить, нарушать, причинять вред
invito, avi, atum, a re [ приглашать, laetor, atus sum, ari I depon. веселиться,
предлагать, призывать радоваться
invoco, avi, atum, are [ призывать, lamento, avi, atum, are I жаловаться,
приглашать, называть горевать, оплакивать
iocor, atus sum, ari [ depon. шутить, lapido, avi, atum, are [ бросать камни,
подтрунивать забрасывать камнями
irascor, - , irasci III depon. rневаться, largior, itus sum, iri IV depon. раздавать,
злобствовать, раздражаться дарить, предоставлять
irrideo, ris i, risum, ёrе ll подшучивать, lateo, ui, - , ёrе II скрываться, укрываться,
насмехаться, высмеивать прятаться, быть неизвестным
irrigo, avi, atum, are I отводить, орошать, latro, avi, atum, are [ лаять, шуметь
поливать laudo, avi, atum, аге I хвалить,
irrumpo, rupi, ruptum, ere III прославлять, одобрять
вламы ваться, врываться, вторгаться, lavo, lavi, lautum (lavatum), are [ мыть,
нарушать умьmать, орошать, мочить
irruo, rui, - , ere III врываться, laxo, avi, atum, a re [ расширять,
устремляться, захватывать, завладевать распускать, ослаблять, продлевать,
iubeo, iussi, iussum, ёrе II приказывать, облегчать
велеть, назначать lectito, avi, atum, a re [ усердно собирать,
iudico, avi, atum, are [ судить, выносить часто или внимательно читать,
приговор, полагать, считать произносить

iungo, iunxi, iunctum, ere III соединять, lego, avi, atum, are I возлагать, поручать,
связывать, сочетать, запрягать завещать

iuro, avi, atum, are [ приносить клятву lego, lёgi, /ectum, ere III читать, собирать
(присягу), клясться lenio, ivi (ii), itum, Tre /V успокаивать,
iuvo, Юvi, Юtum, are I помогать, облегчать, смягчать, смиряться
поддерживать, доставлять удовольствие, /evo, avi, atum, аге I облегчать, смягчать,
нравиться; iuvat impers. полезно, ослаблять; выравнивать, сглаживать
приятно, нравится
li bero, avi , atum, аге I освобождать,
избавлять
libet, libuit, (libltum est), ёrе II impers.
L угодно, желательно
licet, licuit, (licitum est), ёrе II impers.
labefacto, avi, atum, are [ расшатывать,
позволено, можно, разрешается
колебать, разорять
ligo, avi, atum, аге I вязать, связывать,
labor, lapsus sum , labl III depon.
соединять
скользить, опускаться, сваливаться
linquo, liqui, (lictum), ere III оставлять,
labбro, avi, atum, are [ работать,
предоставлять, уступать, покидать
трудиться, стараться, заниматься
liqueo, liqui, - , ёrе II быть текучим; быть
lacero, avi, atum, are [ раздирать,
ясным, светлым; liquet impers. ясно,
разрывать, терзать, мучить, разорять очевидно
lacesso, ivi (ii), itum, ere III дразнить,
liquo, avi, atum , a re [ делать жидким,
беспокоить, донимать разжижать, растоплять
lacio, - , - , ere III привлекать, заманивать liquor, - , liqui Il/ depon. быть жидким,
lacrimo, avi, atum, a re [ проливать слёзы, струиться, течь, плавиться, таять,
плакать, оплакивать исчезать
litigo, Avi, atum, are I спорить, ссориться, maneo, mansi, mansum, ёrе П
судиться оставаться, длиться, сохраняться
lito, avi, atum, are [ совершать manifesto, avi, atum, are I делать
жертвоприношение, предвещать очевидным, показывать, обнаруживать
благополучный исход
mansito, avi, atum, are I оставаться,
loco, avi, atum, are [ помещать, проживать, жить
размещать, располагать, сдавать внаймы
manumitto, misi, missum, ere III
loquor, locutus (loquutus) sum, loqui Ill отпускать раба на волю, раскрепощать
depon. говорить, рассказывать
marito, avi, atum, are I сочетать браком,
luceo, luxi, - , ёrе П быть светлым,
женить, прививать
светить(ся), сиять; lucet impers. светло,
matoro, avi, atum, Are I доводить
рассвело
до созревания, ускорять
lucror, atus sum, ari I dероп. получать
в виде прибыли, присваивать, medeor, - , ёri П depon. лечить, врачевать,
выигрывать исцелять, помогать

ludo, lusi, lusum, ere Ill играть, medico, avi, atum, are I смешивать,
танцевать, шутить, веселиться, приготовлять, лечить
развлекаться medio, - , atum, are I делить пополам,
lugeo, luxi, (luctum), ёrе П оплакивать, быть в середине
скорбеть, быть в трауре
med itor, atus sum, ari I depon.
lustro, avi, atum, are I освящать, очищать, обдумывать, размышлять, упражняться
обозревать, рассматривать, освещать
memini , meminisse defect. помнить,
вспоминать, упоми нать
memoro, avi, atum, are I напоминать,
м упоминать, называть
mentior, itus sum, iri IV depon. лгать,
macero, avi, atum, are I размягчать,
клеветать, обманывать
ослаблять, мучить, изводить
mercor, atus sum, ari I depon.
macesco, - , - , e re Ill худеть, чахнуть,
приобретать, покупать
сохнуть, истощаться
mereo, rui, ritum, ёrе П заслуживать,
machinor, atus sum, ari I depon. сочинять,
быть достойным, приобретать
придумывать, замышлять, затевать
mereor, itus sum, ёri lI depon.
maculo, avi, atum, are I пачкать,
осквернять, позорить, омрачать, портить заслуживать, оказывать услуги,
сослужить службу
madeo, ui, - , ёrе П быть мокрым,
влажным; течь, струиться mergo, mersi, mersum, ere Ill погружать,
окунать, прятать
magist(e)ro, - , - , are I руководить,
управлять metior, mensus sum, iri IV depon. мерить,
измерять
magn ifico, - , - , are I высоко ставить,
ценить, возвеличивать, прославлять meto, (messui), messum, ere III косить,

maledТco, dixi , dictum, ere III злословить, жать, срывать


бранить metor, atus sum, ari I depon. мерить,

malefacio, fёci, factum, ere Ill дурно размечать, определять границы


делать, плохо поступать, причинять зло metuo, ui, Otum, ere IIJ бояться,
malo, malui, - , malle апот. предтючитать опасаться, тревожиться, беспокоиться

mancipo, avi, atum, are I ловить, mico, cui (avi), - , are J сверкать, блистать,
передавать в собственность, продавать дрожать, трепетать

mando, avi, atum, are I вручать, migro, avi, atum, are J переходить,
передавать, вверять, доверять переезжать, переселяться, (из)меняться
milito, avi, atum, are 1 быть солдатом, moneo, nui, nitum, ёrе 11 убеждать,
находиться на военной службе, напоминать, уговаривать,
бороться, служить предостерегать
mi nistro, avi, atum, are I служить, monstro, avi, atum, аге 1 показывать,
прислуживать, подавать указывать, представлять, определять
minitor, atus sum, ari 1 depon. грозить, mordeo, momordi (memordi), morsum,
угрожать ёrе 11 кусать, грызть, захватывать,
mino, avi, - , are 1 погонять, вести вгрызаться

minor, atus sum, ari 1 depon. выдаваться, morior, mortuus s u m, mori IJ1 depon.
возвышаться, грозить, угрожать умирать, погибать

minoro, avi, atum, are 1 уменьшать, moror, atus sum, ari 1 depon. медлить,
понижать, унижать тянуть, замешкаться, задерживать

minuo, ui, utum, ere 111 размельчать, morturio, - , - , ire IV желать смерти,
уменьшать, лишать стремиться умереть

miror, atus sum, ari 1 depon. удивляться, moveo, movi, motum, ёrе 11 приводить
поражаться в движение, волновать, побуждать

misceo, miscui, mixtum (mistum), ёrе 11 mulceo, mulsi, mulsum, ёrе IJ гладить,
смешивать, перемешивать, приготовлять успокаивать, услаждать, ласкать
misereor, er(i)tus sum, ёri 11 depon. mulco, avi, atum, are 1 бить, избивать,
испытывать сострадание, сочувствовать, калечить, расправляться
соболезновать, жалеть
m ultifacio, fёci, - , facere 111 высоко
miseret, - , - , ёrе 11 impers. жаль ставить, очень ценить
miseror, atus sum, ari I depon . выражать m u ltiplico, avi, atum, аге 1 приумножать,
сочувствие, оплакивать, (со )жалеть увеличивать, умножать
mitesco, - , - , ere 111 становиться m ulto, avi, atum, are 1 наказывать, карать,
мягким, созревать, ослабевать, претерпевать
смягчаться, утихать
mu nero, avi, atum, are 1 дарить, одарять
mitigo, avi, atum, are 1 размягчать,
munio, ivi (ii), Ttu m , ire /V укреплять,
смягчать, облегчать, укрощать
укрывать, ограждать
mitto, misi, missum, ere 111 посылать,
muto, avi, atum, a re 1 менять, изменять,
отправлять, бросать, отпускать
преображать
moderor, atus sum, ari l depon.
mutuor, atus sum, ari 1 depon. занимать,
сдерживать, ограничивать, ослаблять,
заимствовать, перенимать
направлять
modifico, avi, atum, are 1 расчленять
на ритмические элементы, делать
размеренным, соблюдать меру N
l depon.
modulor, atus sum, ari
ритмически произносить, в такт играть nanciscor, nactus (nanctus) sum, cisci
или петь 111 depon. случайно получать, находить,
наталкиваться, дождаться
moechor, atus s u m, ari 1 depon.
развратничать, предаваться распутству, narro, avi, atum, a re 1 рассказывать,
прелюбодействовать сообщать, извещать

molesto, avi, - ' are 1 обременять, nascor (gnascor), natus s u m, nasci 111
беспокоить, быть в тягость dероп. рождаться, происходить
molior, itus sum, iri 1V depon. приводить nato, avi, atum, a re 1 плавать,
в движение, выводить, пробуждать переплывать
mollio, ivi, itum, ire 1V размягчать, navigo, avi, atum, are 1 плыть, отплывать,
смягчать, облегчать, успокаивать плавать на судне
песо, avi, atum, are l л ишать жизни, nudo, avi, atum, are [ обнажать, раздевать,
убивать, губить, уничтожать выявлять
necto, nexui (nexi), nexum, ere lll nugor, atus sum, ari l depon. говорить
соединять, связывать, сочетать, пустяки, молоть вздор, обманывать
замышлять nullifico, - , - , are I низко ставить,
nefacio, - , - , ere lll не делать, презирать
бездействовать numero, avi, atum, are l считать,
negito, avi, - , are l постоянно отвергать, рассматривать, насчитывать
упорно отрицать nuntio, avi, atum, are l сообщать,
neglego, lexi, lectum , ere lll объявлять, извещать, передавать
не заботиться, забрасывать, пренебре­
nuto, avi, atum, are [ раскачиваться,
гать, презирать
сотрясаться, качать
nego, avi, atum, are [ отрицать,
nutrio, ivi (ii), itum, ire /V кормить,
отказьшать
ухаживать, выращивать, воспитывать
nequeo, nequivi (nequii), nequitum,
nequire апот. быть не в состоянии,
не мочь, не иметь возможности
nescio, ivi (ii), itum, ire IV не знать,
о
не быть знакомым, не уметь
obduro, avi, atum, are I быть твёрдым,
nigro, avi, atum, are [ быть чёрным,
закалённым; обладать выдержкой,
делать чёрным, погружать во тьму
терпением
ningit (ninguit), ninxit, - , ere Ш
оЬео, obli, obltum, оЫrе апот. входить,
impers. идёт снег
приходить, посещать, гибнуть
ll быть жирным, блестеть,
n iteo, ui, - , ёrе
oblcio, iёci, iectum, ere lll бросать
блистать красотой, изобиловать
вперёд, обрекать, противопоставлять
nitor, nixus (nisus) sum, niti lll depon .
oblurgo, avi, atum, are [ бранить,
опираться, основываться, упираться,
порицать, делать выговор, отговаривать
прилагать усилия
оЫесtо, avi, atum, are / забавлять,
noceo, cui, citum, ёrе П вредить,
увеселять, услаждать
наносить ушерб, мешать, портить
oЫigo, avi, atum, are l связывать,
nolo, nolui, - , nolle апот. не хотеть
обязывать, обвинять
nominito, - , atum, are l именовать,
l изглаживать,
oЫit(t)ero, avi, atum, are
называть
стирать из памяти, забывать
nomino, avi, atum, are I называть,
lll depon.
oЫiviscor, litus sum, livisci
именовать, упоминать
забывать, не помнить, не принимать
noscito, avi, atum, are I узнавать, во внимание
замечать, воспринимать, наблюдать
oboedio, ivi, itum, ire IV слушать,
nosco, novi, notum, ere ПI знакомиться, следовать совету, повиноваться,
познавать, изучать, признавать подчиняться
noto, avi, atum, are I обозначать, obrogo, avi, atum, are I изменять,
отмечать, помечать видоизменять, возражать против
novello, - , - , are l делать новые законопроекта
насаждения, обновлять, начинать заново obscuro, avi , atum, are / затемнять,
novo, avi, atum, are [ обновлять, затмевать, скрывать, утаивать
переделывать, выдумывать, создавать obsecro, avi, atum, are [ настойчиво
nubllo, - , - , are I быть облачным, просить, умолять, закдинать
пасмурным; затуманивать, помрачать obsequor, quutus (cutus) sum, sequi lll
n u bo, nupsi, nuptum, ere lll покрывать, depon. уступать, оказывать услуги,
окутывать, выходить замуж слушаться, поддаваться
[ наблюдать,
observo, avi, atum, are odi, - , odisse defect. ненавидеть,
выслеживать, охранять не выносить
obsideo, sedi, sessum, ёrе П обитать, offendo, fendi, fensum, ere III ударять,
населять, жить, притеснять заставать, задевать, оскорблять,
obsigno, avi, atum, are I запечатывать, обижать
опечатывать offero, oЬtuli, oЫatum, offerre апот.

obsisto, stiti, (stitum), ere III предлагать; подносить


противостоять, противодействовать, officio, fёci, fectu m, ere III преграждать
возражать, сопротивляться путь, загораживать, мешать,
obsбno, avi, atum, are I закупать препятствовать
продовольствие, задавать пир, угощать olfacio, fёci, factum, ere lll обонять,
obsбno, - , - , are l вмешиваться, чуять, разнюхивать
прерывать omitto, misi, missum, ere III выпускать
obstipesco (obstupesco), stipui (stupui), из рук, ронять, упускать, умалчивать
- , ere III приходить
в изумление, быть
onero, avi, atum, a re I нагружать,
поражённым, столбенеть
обременять, отягощать
obstrepo, strepui, strepitum, ere III
operio, perui, pertum, ire IV покрывать,
шуметь, гудеть, заглушать, беспокоить
скрывать, таить в себе
obstringo, strinxi, strictum, ere III
стягивать, сдерживать, связывать, opero, avi, atum, a re [ работать,
обязывать заниматься
obsum, oьtui, - , obesse апот. вредить [ depon. работать,
operor, atus s u m, ari
трудиться, быть занятым
obtempero, avi, atum, are I повиноваться,
подчиняться, угождать opinor, atus sum, ari 1 depon.
полагать,
предполагать, считать, думать
obtineo, tinui, tentum, ёrеП владеть,
обладать, удерживать, сохранять oportet, oportuit, - , ёrе П impers. нужно,
следует, надлежит
obtingo, tigi, - , ere III прикасаться,
выпадать на долю, доставаться, opperior, pertus (peritus) sum, iri IV
случаться depon. ждать, ожидать, выжидать
obvolvo, volvi , volatum, ere III oppeto, tivi (tii), titum, ere III идти
закутывать, закрывать, обёртывать, навстречу, принимать, подвергаться
скрывать оррбnо, posui, positum (postum), ere lll
occido, cidi, casum, ere III падать, выставлять навстречу, противопоставлять,
заходить (о небесных светилах), противополагать
погибать, гаснуть
opprimo, pressi, pressum, ere JJI
occido, cidi, cisum, ere III валить наземь, сжимать, давить, подавлять, разрушать
убивать, мучить, донимать
oppugno, avi, atum, a re [ нападать,
occulo, cului, cultum, ere lll прикрывать, атаковать, штурмовать
укрывать, скрывать, прятать
opto, avi, atum, are 1 выбирать, желать,
occulto, avi, atum, are l прятать, укрывать,
стремиться
скрывать
ordino, avi, atum, are I приводить
occumbo, cubui, cubltum, ere Ill падать,
в порядок, устраивать, распределять
умирать, закатываться
orior, ortus sum, oriri IV depon. возникать,
occupo, avi, atum, are I занимать,
начинаться, происходить
захватывать
orno, avi, atum, are I украшать, наряжать,
occu rro, curri (cucurri), cursum, ere III
бежать навстречу, встречаться, одевать
прибывать, оказываться oro, avi, atum, are 1 говорить, просить,
oculo, (avi), (atum), are I открывать
молить
для глаз, делать видимым, просвещать osculor, atus sum, ari 1 depon. целовать( ел)
ostendo, tendi, tentum (tensum), ere III pendo, pependi, pensum, ere III вешать,
протягивать, выставлять, открывать, взвешивать, ценить, уважать, платить
проявлять, обещать penetro, avi, atum, are 1 вводить,
ostento, avi, atum, are I показывать, вставлять, проникать
выставлять напоказ, хвастаться penso, avi, atum, are I взвешивать,
сопоставлять, обсуждать, обдумывать
perago, ёgi, actum, ere III
проделывать,
р совершать, доводить до конца
peragro, avi, atum, are I обходить,
paciscor, pactus sum, pacisci IJI объезжать, исследовать, глубоко
dероп. договариваться, приходить про1шкать
к соглашению
percipio, сёрi, ceptum, ere III
расо, avi, atum, are I успокаивать, приобретать, овладевать, собирать
усмирять, укрощать
percurro, cucurri (curri), cursum, ere III
pango, pepigi (panxi, pegi), panctum мчаться, спешить, пробегать
(pactum), ere JJ/ вбивать,
вколачивать,
percutio, cussi, cussum, ere III бить,
устанавливать, определять, обещать
ударять, поражать, стучать
parco, peperci (parsi), - , ere III беречь,
perdo, didi, ditum, ere III губить,
жалеть, сохранять
уничтожать, терять
pareo, u i , itum, ёrе П являться,
perduco, duxi, ductum, ere IIJ приводить,
появляться, быть очевидным,
подчиняться, слушаться доводить, продолжать
pario, peperi, par(a)tum, ere III рождать,
pereo, perii, peritum, perire апот.
создавать, добывать погибать; пропадать
paro, avi, atum, are 1 готовить,
апот.
perfero, pertul i, perlatum, perferre

подготовлять, устраивать, накапливать приносить, доставлять, распространять,


сносить, терпеть
participo, avi, atum, are 1 привлекать
к участию, участвовать, иметь долю perficio, fёci, fectum, ere III изготовлять,
сооружать, завершать
partior, partitus sum, iri IV depon.
разделять, делить, распределять perfбro, avi, atum, are 1 просверливать,
пробивать, проникать
pasco, pavi, pastum, ere III пасти,
ухаживать, содержать, кормить perfugio, fugi, fugitum, ere III прибегать,
искать убежища, перебегать
patefacio, fёci, factum, ere III широко
раскрывать, распахивать, раздвигать perfundo, fudi, fusum, ere III поливать,
окрашивать, покрывать
pateo, u i , - , ёrе П быть открытым,
заметным, очевидным; patet impers. pergo, perrexl, perrectum, ere III идти
ясно, очевидно, явно дальше, продвигаться, продолжать
patior, passus sum, pati III depon. perhibeo, hibui, hibltum, ёrе П
страдать, терпеть пред(о)ставлять, предлаrать, признавать
patro, avi, atum, are 1 приводить perlego, lёgi, lectum, ere III зачитывать,
в исполнение, совершать оглашать, осматривать
рессо, avi, atum, are I совершать permaneo, mansi, (mansum), ёrе П
проступок, грешить, ошибаться оставаться, пребывать, сохраняться
peiбro, - ' - ' are / ухудmать(ся), permitto, misi, missum, ere III пускать,
обостряться предоставлять, разрешать
pello, pepuli, pulsum, ere III бить, permoveo, movi, motum, ёrе П
толкать, приводить в движение, приводить в сильное движение,
возбуждать волновать, побуждать
pendeo, pependi, - , ёrе П висеть, permuto, avi, atum, are 1 совершенно
свеlllИВаться, нависать изменять, обменивать, разменивать
pernocto, avi, atum, are 1 ночевать, poeniteo (paen iteo), tui, - , ёrе lI
проводить 1ючь раскаиваться, сожалеть, досадовать;
perpetro, avi, atum, are 1 совершать, poenitet impers. жаль, досадно
исполнять, заключать polio, ivi, itum, ire IV делать гладким,
persequor, secOtus (sequutus) sum, шлифовать, полировать
sequi III depon. сопровождать, polliceor, licitus sum, ёri lI depon.
преследовать, гнаться обещать, сулить
persevёro, avi, atum, are 1 быть pondero, avi, atum, are 1 взвешивать,
настойчивым, упорствовать, продолжать оценивать, судить, определять
perspicio, spexi, spectum , ere III pono, posui (posivi), positum, ere III
проникать, постигать, пристально класть, ставить, размещать
рассматривать
populor, atus sum, ari 1 depon.
persto, stiti, (statum), are 1 твёрдо стоять,
опустошать, разорять, отнимать
продолжать, упорствовать
porrigo, rexi, rectum, ere JII вытягивать,
persuadeo, suasi, suasum, ёrе П
протяrивать, давать
убеждать, уверять, внушать, утоваривать
porto, avi, atum, are 1 носить, переносить,
perterreo, terrui, territum, ёrе П
доставлять
устрашать, приводить в ужас
posco, poposci, - , ere III требовать,
pertineo, tinui, - ' ere п простираться,
просить, спрашивать
достигать, касаться, служить
possideo, sёdi, sessum, ёrе П обладать,
perturbo, avi, atum, are 1 при водить
в беспорядок, в расстройство, владеть, иметь, занимать

в смущение possido, sёdi, sessum, ere Ill овладевать,


pervenio, vёni, ventum, ire IV приходить, захватывать
прибывать, достигать, доставаться possum, potui, - , posse апот. мочь,
pervulgo, avi, atum, are 1 делать общим, быть в состоянии
разглашать, доводить до общего postulo, avi, atum, are 1 требовать,
сведения просить, стремиться
peto, ivi (ii), itum, ere III стараться, potior, titus sum, iri IV depon. завладевать,
стремиться, добиваться, просить, захватывать, иметь власть,
требовать
господствовать
piget, guit (gitum est), ёrе П impers.
poto, potavi, potatum (potum), are 1
досадно, неприятно, стыдно
много или часто пить, напиваться,
pingo, pinxi, pictum, ere III рисовать, впитывать
раскрашивать, расписы вать, изображать
praebeo, bui, Ыtum, ёrе П давать,
placeo, cui, citum, ёrе lI нравиться, иметь подавать, оказывать
успех, ценит1,ся; placet impers. угодtю,
praecёdo, cessi, cessum , ere /П идти
хочется, желательно, нравится
впереди, предшествовать, иметь
placo, avi, atum, are 1 успокаивать, преимущество
примирять, задабривать
praecido, cidi, cisum, ere III отрезать,
planto, avi, atum, are 1 сажать,
отрубать, ограничивать
пересаживать
praecipio, cepi, ceptum, ere III брать
plaudo (plodo), plausi (plosi), plausum
вперёд, предвосхищать, предписывать
(plosum), ere П/ рукоплескать,
аплодировать, хлопать praecipito, avi, atum, are 1 низвергать,
сбрасывать, сталкивать
ploro, avi, atum, are 1 горько плакать,
рыдать, оплакивать praedico, avi, atum, are 1 провозглашать,
объявлять, заявлять
pluo, plui (pluvi), - , ere Ill идти
(о дожде), ниспосылать дождь; pluit praedico, dixi, dictum, ere Ill
impers. идёт дождь предупреждать, предсказывать
praedor, atus sum, ari 1 depon. грабить, premo, pressi, pressum, ere III давить,
разбойничать, обогащаться попирать, занимать, захватывать
praefero, praetuli, praelatum, praeferre privo, avi, atum, a re 1 отнимать, лишать,
апот. нести вперёд; предпочитать избавлять
praeficio, fёci, fectum, ere III ставить над, probo, avi, atum, a re 1 пробовать,
во главе проверять, одобрять, признавать
praefinio, Ivi (ii), itum, ire IV наперёд procёdo, cessi, cessum, ere III выходить,

устанавливать, предопределять, выступать, возникать, успешно


предписывать продвигаться, преуспевать
procido, cidi, - , ere III падать,
praefoco, avi, atum, a re 1 душить,
простираться
удавить, глушить
procliimo, avi, atum, are I провозглашать,
praemitto, misi, missum, ere III высылать
кричать, громко требовать
вперёд, предпосылать, предварять
procreo, avi, atum, are I рождать,
praeparo, avi, atum, a re 1 готовить,
производить на свет, вызывать,
снаряжать, подготавливать причинять
praepono, posui, positum, ere III ставить procuro, avi, atum, are 1 заботиться,
впереди, во главе, предпочитать ухаживать, обесnечивать, управлять
praescribo, scripsi, scriptum, ere III prodeo, prodii, proditum, prodire апот.
надписывать, предписывать, определять, идти вперёд
устанавливать
prodo, didi, ditum, ere III вести дальше,
praesto, stiti, stitum (statum ), are 1 продолжать, передавать, выдавать
стоять впереди (выше), быть лучше, produco, duxi, ductum, ere III уводить,
превосходить; praestat impers. увлекать, создавать
предпочтительнее, лучше
proelior, atus sum, ari 1 depon. сражаться,
praesum, praefui, - , praeesse апот.
бороться, спорить
быть впереди, стоять во главе
profero, protuli, prolatum, proferre апот.
praetendo, tendi, tentum, ere III выносить, вынимать, издавать, откры­
вытягивать, протягивать, приводить вать, изобретать
в оправдание
proficio, fёci, fectum, ere III продвигаться,
praetereo, praeterii, praeteritum, добиваться
praeterire проходить мимо,
апот.
proficiscor, fectus sum, ficisci III depon.
миновать, оставлять без внимания; отправляться, уезжать, происходить,
praeterit (me) impers. ускользает, начинать
остаётся неизвестным
profiteor, fessus sum, ёri П depon.
praetermitto, misi, missum, ere III открыто заявлять, объявлять,
пропускать, упускать, пренебрегать, признавать
обходить молчанием
profl uo, fluxi, fluxum, ere III вытекать,
praevaleo, valu i, - , ёrе П быть сильнее, литься, незаметно достигать
преобладать, превосходить profugio, fugi, fugitum, ere III бежать,
praevaricor, atus sum, ari 1 depon. убегать, избегать
отклоняться в сторону, лицемерить, profundo, fudi, fusum, ere III проливать,
кривить душой, поступать нечестно выливать, не жалеть, напрасно тратить
praevenio, vёni, ventum, ire IV progredior, gressus sum, gredi III depon.
упреждать, опережать, превосходить идти вперёд, выступать
precor, atus sum, ari 1 depon. настоятельно prohibeo, bui, bltum, ёrе П держать на
просить, молить, умолять, желать расстоянии, отражать, препятствовать,
prehendo (prendo), prehendi (prendi), мешать
prehensum (prensum), ere III хватать, proicio, iёci, iectum, ere III бросать,
схватывать, завладевать, понимать прогонять, оставлять
proloquor, locutus (loquutus) sum, loqui pugno, avi, atum, are [ биться, драться,
lll depon.
высказьmать, предсказывать, сражаться, спорить
пророчить pulso, avi, atum, are [ сильно стучать,
promitto, misi, missum, ere lll отпускать, бить
обещать, предлагать pungo, pupugi (pepugi), punctum, ere III
pronuntio, avi, atum, are [ объявлять, колоть, жалить, поражать
уведомлять, заявлять, сообщать punio, ivi, itum, ire IV наказывать, карать,
propago, avi, atum, are[ расширять, мстить
распространять, продолжать, удлинять purgo, avi, atum, are [ чи стить, очищать,
propello, puli, pulsum, ere lll гнать перед оправдьmать( ся)
собой, выгонять, предотвращать puto, avi, atum, are [ думать, размышлять,
propero, avi, atum, are I спешить, полагать
торопиться, ускорять
propбno, posui, positum, ere lll
выставлять, объявлять, предлагать
а
propulso, avi, atum, are [ отражать,
отбивать, отвращать quadruplico, avi, atum, are [ учетверять,
proscriЬo, scripsi, scriptum, ere lll т. е. сильно приумножать
опубликовать, обнародовать, объявлять [ усердно
quaerito, avi, atum, are
о продаже, объявлять вне закона разыскивать, добиваться, вьmедывать
prosequor, secutus sum, sequi Ill depon. quaero, sivi (ii), situm, ere III искать,
провожать, сопровождать, снабжать разыскивать, требовать, добиваться
prosilio, ui (ivi, ii), - , ire IV вскакивать, quaeso, - , - , ere III искать,
спрыгивать, бросаться, спешить высматривать, просить
prospero, avi, atum, are[ quasso, avi, atum, are [ встряхивать,
благоприятствовать, даровать успех трясти, мучить, расстраивать
prospicio, spexi, spectum, ere lll
quatio, (quassi), quassum, ere III трясти,
смотреть вперёд, заботиться, потрясать
предусматривать
queo, q uivi (quii), quitum, q uire апот.
prostituo, stitui, stitotum, ere Ill ставить
мочь, быть в состоянии
впереди, выставлять для разврата,
позорить, бесчестить queror, questus sum, queri III depon.
жаловаться, подавать жалобу в суд
prosu m, profui, - , prodesse апот.

помогать, приносить пользу quiesco, quiёvi, quiёtum, ere III


покоиться, спать, утихать, успокаиваться
protego, texi, tectum, ere Ill прикрывать,
покрывать, защищать, скрьmать [ громко кричать,
quirito, (avi), atum, are
издавать жалобные вопли
protero, trivi, tritum, ere Ill давить,
сокрушать, жестоко обращаться,
прогонять
provideo, vidi, visum, ёrе lI видеть вдали, R
предвидеть, заранее заботиться
rado, rasi, rasum, ere III скрести,
provoco, avi, atum, are I вызывать,
бросать вызов, пробуждать царапать, сбривать
rapio, rapui, raptum, ere III хватать,
puЫico, avi, atum, are I делать общим
достоянием, открыть для всех, похищать, захватывать
обнародовать, конфисковать rapto, avi, atum, are I насильно хватать,

pudeo, dui, ditum, ёrе lI стыдиться,


похищать, грабить, увлекать
пристыдить; pudet (puditum est) impers. recёdo, cessi, cessum, ere Ill отступать,
стыдно удаляться, уклоняться
recenseo, censui, censum (censitum), refero, re(t)tuli, relatum, referre апот.
ёrе П пересчитывать, проверять, относить назад; сообщать; refert impers.
осматривать важно, имеет значение, небезразлично,
recido, cidi, casum, ere III падать назад,
полезно
вновь переходить, возвращаться reficio, fёci, fectum, ere ПI заново

recido, cidi, cisum, ere IП отрубать,


изготовлять, восстанавливать, освежать
отсекать, истреблять [ преображать,
reformo, avi, atum, are

recipio, сёрi, ceptum, ere III вынимать


преобразовывать, улучшать
обратно, вновь обретать, принимать refrico, fricui, fricatum, are 1 вновь

recito, avi, atum, a re 1 читать вслух, растравлять, бередить, возобновлять,


зачитывать, оглашать воскрешать
refugio, fiigi, fugitum, ere III убегать,
reclamo, avi, atum, a re 1 громко
кричать,
звать, отзываться, шумно протестовать отступать, удаляться, избегать

reclUdo, clUsi, clUsum, ere III отпирать,


regno, avi, atum, are [ царствовать,
отворять, обнаруживать царить, повелевать, господствовать
rego, rexi, rectum, ere III править,
recognosco, cognovi, cognitum, ere III
опознавать, узнавать, вспоминать, управлять, устанавливать
осматривать, обследовать regredior, gressus sum, gredi III depon.
идти назад, возвращаться, отступать
recolo, colui, cultum, ere III вновь
обрабатывать, снова возделывать, reicio, iёci, iectum, ere III бросать назад,
восстанавливать извергать
recondo, didi, ditum, ere III убирать, [ поднимать,
relevo, avi, atum, are
прятать, поглощать облегчать, освобождать
recordor, atus sum, ari 1 depon. relinquo, liqui, lictum, ere III оставлять,
вспоминать, припоминать, учитывать предоставлять, разрешать
recorrigo, rexi, rectum, ere III remaneo, mansi, mansum, ere П
исправлять, улучп�ать оставаться, сохраняться, пребывать
recreo, avi, atum, are 1 воссоздавать, reminiscor, - , minlsci III depon.
воспроизводить, обновлять, припоминать, вспоминать, обдумьmать
восстанавливать remitto, misi, missum, ere III отсылать,
recupero (recipero), avi, atum, are 1 возвращать, возмещать, уступать
вновь обретать, получать, remollesco, - , - , ere III делаться мягким,
восстанавливать смягчаться, быть тронутым, становиться
recurro, (cu)curri, cursum, ere III бежать слабым
назад, возвращаться, прибегать, remoror, atus sum, ari 1 depon.
обращаться задерживаться, оставаться, медлить,
reciiso, avi, atum, a re 1 отказьmать, мешать
отклонять, возражать removeo, mбvi, mбtum, ёrе П отодвигать,
reddo, reddidi, redditum, ere III отдавать удалять, устранять
назад, возвращать, откликаться, renideo, - , - , ёrе II сиять, блистать,
воспроизводить улыбаться
redeo, redii, reditum, redire апот. идти renovo, avi, atum, are 1 (воз)обновлять,
назад; возвращаться восстанавливать
redigo, ёgi, actum, ere III гнать назад, renuntio, avi, atum, are 1 сообщать,
отгонять, вызывать уведомлять, объявлять, провозглашать
redimo, ёmi, em(p)tum, ere IJJ выкупать, renuo, n u i, (nutum), ere III отклонять,
освобождать, избегать, спасать, выручать отвергать, отказываться, возражать
rediico, duxi, ductum, ere Пl отводить reor, ratus sum, rёri П depon. считать,
назад, возвращать, возобновлять думать, полагать
reparo, avi, atum, are I снова получать, restituo, ui, Qtum, ere III ставить
возобновлять, восстанавливать иа прежнее место, возвращать,
восстанавливать
repello, repull (reppuli), repulsum, ere III
отталкивать, опрокидывать, вынуждать resto, stiti, - , are I оставаться,
сохраняться, длиться
reperio, repperi (reperi), repertum, ire IV
находить, узнавать, открывать resurgo, su rrexi, surrectum, ere III виовь
подниматься, сиова возникать
repeto, petivi (petii), petitum , ere Ш
возвращаться, опять добывать, retineo, tinui, tentum, ёrе П удерживать,

возобновлять, повторять сдерживать, сохранять за собой


retracto, avi, atum, i!lre l снова хватать,
repleo, plёvi, plёtu m, ёrе П пополнять,
переделывать, противиться,
комплектовать
сопротивляться
replico, avi, atum, are [ разворачивать,
retribuo, tribui, tributum, ere IJI
раскрывать, выступать с возражением
возвращать, возмещать, воздавать
repбno, posui, positum, ere III класть
revёlo, avi, atum, a re I открывать,
обратно, откладывать, сохранять
обнажать, раскрывать, разоблачать
reposco, - , - , ere III требовать назад,
revertor, reverti, reverti III semidepon.
обратно возвращаться
reprehendo, prehendl, prehensum, ere revoco, avi, atum, are I звать н.азад,
III задерживать, удерживать, осуждать отклонять, отговаривать, приглашать
reprimo, pressi, pressum, ere III revolvo, volvi, vo/Qtum, ere П! катить(ся)
прогонять, оттеснять, сдерживать назад, снова разворачи вать, снова
repudio, avi, atum, are I отвергать, испытывать
отклонять, презирать, пренебрегать rideo, risi, risum, ere II смеяться, быть
repugno, avi, atum, are I или казаться весёлым, осмеивать
противодействовать, сопротивляться, rodo, rosi, rosum, ere III грызть,
противоречить обгрызать, терзать

reputo, avi, atum, are I вычислять, rogo, avi, atum, are [ просить,
обдумывать, взвешивать, соображать спраши вать, предлагать

requiesco, quiёvi, quiёtum, ere III Il быть красным,


rubeo, bui, - , ёrе
отдыхать, покоиться, успокаиваться окрашиваться в красный цвет, краснеть

requiro, q uisTvl, q uisitum , ere III ructo, avi, atum, are [ ( из)рыгать,
отыскивать, подыскивать, извергать
осведомляться rumpo, rupi, ruptum, ere III рвать,
разрывать, нарушать
resarcio, sarsi, sartum, ire IV чинить,
исправлять, возмещать, пополнять ruo, rui, rutum, ere III обрушиваться,
валиться, бросаться
rescio, (scivi), (scitum), ire IV
(раз)узнавать rusticor, - , ari I depon. жить в деревне,
заниматься сельским хозяйством,
reservo, avi, atum, are I сберегать,
выражаться по-деревенски
откладывать, оставлять, сохранять
(т. е. неправильно)
resideo, sёdl, sessum, ёrе П сидеть,
оставаться
resisto, stitl, - , ere III остаиавливаться,
противостоять, сопротивляться
s
respicio, spexi, spectum, ere III sacrifico, avi, atum, are [ приносить
оглядываться, учитывать в жертву, совершать жертвоприношение
respondeo, ndi, nsum, ere П отвечать, sacro, avi, atum, a re I освящать,
соответствовать благоговейно чтить, увековечивать
saepio, saepsi, saeptum, ire IV sedeo, sedi, sessum, ёrе II сидеть,
огораживать, окружать, охранять, восседать, оставаться
ограждать sedo, avi, atum, are 1 заставлять осесть,
saevio, ii, itum, ire IV свирепствовать, сдерживать, усмирять, подавлять
неистовствовать, быть в бешенстве seiungo, iunxi, iunctum, ere 111 отделять,
salio (sallio), i i , itum, ire IV солить разлучать
salio, salui (ii), saltum, ire IV прыгать, senesco, senui, - , ere 111 стареть,
скакать, пульсировать стариться
salto, avi, atum, are 1 танцевать, плясать, sentio, sensi, sensum, ire IV чувствовать,
говорить обрывками фраз ощущать, понимать
salOto, avi, atum, are I приветствовать, separo, avi, atum, are 1 отделять,
поздравлять, здороваться или прощаться разделять, обособлять, различать
salveo, - , - , ёrе 11 быть здоровым, sepelio, pelivi (petii), pultum, ire IV
хорошо себя чувствовать, здравствовать хоронить, погребать, погружать
salvo, avi, atum, are 1 спасать, избавлять sequor, secutus (sequutus) sum, sequi

sancio, sanxi, sanctum (sancitum), ire IV


111 depon. идти вслед за, следовать,
освящать, предписывать, подтверждать, преследовать
подкреплять sero, avi, atum, are / запирать

sanctiftco, - , - , are 1 освящать, делать sero, (serui), sertum, ere 111 сплетать,
святым соединять, завязывать
sano, avi, atum, are I лечить, излечивать, sero, sevi, satum, ere 111 сеять, рождать,
исцелять вызывать
sapio, sapii (ivi, ui), -, ere 111 иметь вкус servio, Tvi (ii), itum, ire IV быть рабом,
или залах; быть рассудительным, находиться в полном подчинении,
разумным служить
sarcio, sarsi, sartum, ire IV чинить, servo, avi, atum, are / охранять,
ремонтировать, лечить, возмещать оберегать, соблюдать, следить
satio, avi, atum, are I кормить досыта, sicco, avi, atum, are 1 сушить,
насьuцать, утолять высушивать, сохнуть
satisdo, dedi, datum, dare I signiftco, avi, atum, are / подавать знак,
предоставлять обеспечение, изъявлять, выражать, обозначать
гарантировать signo, avi, atum, are 1 обозt�ачать,
satisfacio, fёci, factum, ere 111 запечатывать, отмечать, отличать
удовлетворять, идти навстречу simulo, avi, atum, are / делать похожим,
scandalizo, avi, atum, are I вводить уподоблять, притворяться
в соблазн, возмущать sino, - , situm, ere 111 ставить, класть
scando, scandi, scansum, ere 111 sino, sivi (sii), situm, ere Jll допускать,
восходить, подниматься, достигать разрешать, щадить
scindo, scidi (scicidi), scissum, ere 111
sisto, stiti (steti), statum, ere 111 ставить,
разрывать, раздирать, прерывать помещать, сооружать, останавливать,
scio, scivi (ii), scitum, ire IV знать, уметь задерживать
scribo, scripsi, scriptum, ere 111 писать, sitio, ivi (ii), itum , ire IV испытывать
чертить, составлять, сочинять жажду, жаждать, страстно желать
scrutor, atus sum, ari 1 depon. обыскивать, socio, avi, atum, are 1 соединять,
обшаривать, исследовать объединять, сочетать
secёdo, cessi, cessum, ere 111 уходить, soleo, solitus sum, ёrе II semidepon.
удаляться, отделяться, отходить иметь обыкн.овение
seco, secui, sectum, are 1 срезать, стричь, sollicito, avi, atum, are / возбуждать,
оперировать, мучить побуждать, беспокоить, тревожить
solvo, solvi (solui), solOtum, ere /11 stupro, avi, atum, are I осквернять,
отвязывать, платить, исполнять растлевать, портить, бесчестить,
позорить
sono, ui, itum, a re / звучать, раздаваться,
петь, произносить suadeo, suasi, suasum, ere /1 советовать,
предлагать, рекомендовать
sortior, itus sum, Tri IV depon. бросать
жребий, делить, получать по жребию subeo, subli, subltum, suЫre апот.

подходить, забираться, укрываться,


spargo, sparsi, sparsum, ere /11
подвергаться, претерпевать
рассыпать, бросать, разгонять
sublcio, ieci, iectum, ere III подставлять,
specio (spicio), spexi, spectum, ere 1/1
подчинять, покорять
смотреть, глядеть
sublgo, egi, actum, ere III пригонять,
specto, avi, atum, are 1 смотреть,
принуждать, подчинять
рассматривать, наблюдать, оценивать
subministro, avi, atum, are 1 поставлять,
speculor, atus sum, ari 1 depon.
снабжать
подсматривать, подстерегать, наблюдать
submitto, mis i , missum, ere III
sperno, sprevi, spretum, ere /11 отделять,
подставлять, опускать, склонять,
отстранять, отвергать, презирать,
подчинять, посылать на выручку
пренебрегать
submoveo, mбvi, mбtum, ere /1 удалять,
spero, avi, atum, are 1 надеяться, уповать,
прогонять, отстранять
ожидать
subrigo (surrigo, surgo), rexi, rectum,
spiro, avi, atum, are 1 дуть, дышать
ere III поднимать, выпрямлять,
spolio, avi, atum, are 1 раздевать, грабить,
подниматься, вставать
отнимать силой, лишать
subripio (surripio), ripui, reptum, ere /11
spondeo, spopondi, sponsum, ere /1
красть, похищать, хитростью
торжественно обязаться, клятвенно
захватывать
обещать, ручаться
subrogo, avi, atum, are I заново или
statuo, tui, totum, ere /11 ставить,
взамен избирать, дополнять
устанавливать, определять
subsequor, secOtus sum, sequi /11
sterno, stravi, stratum, ere 1/1 расстилать,
depon. следовать, идти по пятам,
раскладывать, выравнивать
воспроизводить
stimulo, avi, atum, are [ колоть,
substituo, stitui, stitotum , ere III ставить
пришпоривать, беспокоить, подстрекать
позади, подставлять, назначать взамен,
stipo, avi, atum, are [ собирать, заменять
нагромождать, сгонять
subsum, - , - , s u besse апот. быть под,
stipulor, atus sum, ari I depon. внизу или внутри; скрываться, таиться
обусловливать, договариваться,
subtraho, traxi, tractum, ere 1/1
требовать формального обещания
вытаскивать, тайно уносить, отнимать,
sto, steti, statum, are I стоять, длиться, обходить молчанием
продолжаться
subvenio, veni, ventum, ire IV приходить
stringo, strinxi, strictum, ere III на помощь, оказьmать помощь,
натягивать, убирать происходить

struo, struxi, structum, ere III класть subverto, verti, versum, ere III
друг на друга, выстраивать опрокидывать, низвергать, уничтожать

studeo, ui, - , ere II усердно работать, succedo, cessi, cessum, ere III
прилежно заниматься, стараться, проникать, возвышаться, достигать,
учиться подступать, следовать

stupeo, u i, - , ere /1 останавливаться, succendo, ndi, nsum, ere III поджигать,


столбенеть, изумляться воспламенять
succurro, curri, cursum, ere III пробегать т
под, приходить (спешить) на помощь,
способствовать tabesco, bui, - , ere III таять, чахнуть,
sudo, avi, atum, are 1 потеть, выделять, исчезать
работать в поте лица taceo, tacui, tacitum, ёrе П молчать,

sufficio, fёci, fectum, ere III давать, безмолвствовать, умалчивать

доставлять, быть достаточным, хватать taedet, taeduit ( taesum est), ёrе II


impers. надоело, неприятно
suffбco, avi, atum, are I душить,
давить tango, tetigi, tactum, ere III трогать,
( при)касаться, пробовать
sum, fui, - , esse апот. быть, существовать
tardo, avi, atum, a re [ медлить,
sumo, sumpsi, sumptum, ere III брать,
задерживать(ся), препятствовать
принимать, назначать, определять
tego, texi, tectum, ere III покрывать,
superimpono, posui, positum, ere III скрывать, защищать
класть сверху, накладывать
tempero, avi, atum, a re [ смягчать,
supero, avl, atum, a re [ подниматься, смешивать, сочетать, устраивать
возвышаться, превосходить
tempto (tento), avi, atum, are 1 касаться,
superpбno, posui, positum, ere III класть трогать, поражать, испытывать
наверх, возлагать tendo, tetendi, tentum (tensum), ere III
supersum, superfui, - , superesse апот. тянуть, протягивать, направлять(ся)
быть в целости, оставаться в живых teneo, tenui, tentum, ёrе II держать,

supervivo, vixi, - , ere III переживать, сдерживать, обязывать, обладать

оставаться в живых tergiversor, atus sum, ari 1 depon.


поворачиваться спиной, уклоняться,
suppedito, avi, atum, are [ быть
увёртываться, увиливать
в достатке, вдоволь; изобиловать,
давать вдоволь termlno, avi, atum, are [ ограничивать,
замыкать, отмежёвывать, завершать
suppeto, petivi (petii), petitum, ere III
tero, trlvi, tritum, ere lll тереть, растирать,
иметься вдоволь, хватать
тратить зря, употреблять
suppleo, plёvi, plёtum, ёrе П пополнять,
terreo, ui, itum, ёrе П пугать, устрашать,
комплектовать, заполнять,
отгонять
компенсировать
territo, avi, - , are 1 наводить страх,
supprimo, pressi, pressum, ere Ill
пугать, устрашать
погружать в воду, топить, задерживать,
texo, texul, textum, ere Ill ткать, сплетать,
скрывать, замалчивать
изготовлять
surgo, surrexi, surrectum, ere III
thesaurizo, avi, - , are 1 накоплять
подниматься, вставать
timeo, ui, - , ёrе II бояться, страшиться
suscipio, сёрi, ceptum, ere III
tingo (tinguo), tinxl, tinctum, ere Ill
подхватывать, поддерживать,
смачивать, пропитывать, увлажнять,
(пред)принимать, допускать
окрашивать
suspendo, pendi, pensum, ere Ill
tinnio, Tvi (il), Ttum, ire IV звенеть, бряцать,
подвешивать, взвешивать, поднимать
издавать звук, звучать
suspicio, spexi, spectum, ere III глядеть
tintin(n)o, (avl), (atum), are / звучать,
снизу вверх, подозревать звонить, звякать, бренчать
suspicor, atus sum, ari 1 depon. tolero, avi, atum, :lre 1 нести, переносить,
подозревать, догадываться, предполагать выдерживать
sustineo, tinui, tentum, ёrе П tollo, sustuli, suЫatum, tollere III
поддерживать, удерживать, брать поднимать, возвышать, превозносить,
на себя уничтожать
tondeo, totondl, tonsum, ёrе Il стричь, tueor, tuitus (tutus, tutatus) sum, ёri П
обстригать, обрезать depon. смотреть, наблюдать, охранять,
защищать
tono, tonui, - , are / греметь, издавать
гром; tonat impers. гремит гром tumultuor, atus sum, ari / depon. быть
возбуждённым, волноваться, шуметь,
torpeo, ui, - , ёrе Il быть в оцепенении,
терять самообладание
онеметь, остолбенеть, застыть
от изумления или восторга turbo, avi, atum, a re / волновать,
приводить в замешательство,
torqueo, torsl, tortum, ёrе Il поворачи­
расстраивать, смешивать, путать
вать, направлять, скручивать, истязать,
пытать, мучить, беспокоить tussio, ('ivi), Ttum, Tre IV кашлять

tracto, avi, atum, are / тянуть, привлекать, tutor, atus sum, ari 1 depon. защищать,
обращаться, поступать охранять

trado, didi, ditum, ere /Il передавать,


сообщать, рассказывать
traduco, duxi, ductum, ere /Il переводить, u
переправлять, выставлять напоказ,
переводить с од1юго языка на другой ubero, (avi), atum, are / быть
traho, traxi, tractum, e re /J/ тащить, плодородным, давать богатый урожай
тянуть, при влекать ulciscor, ultus sum, ulciscl III depon.
traiclo, iёcl, lectum, ere П/ перебрасывать, мстить, карать
перемещать, переправляться undo, avl, atum, are / вздымать вошrы,
trano, avl, atum, are / переплывать, волноваться, изобиловать
блаrополучво проходить, преодолевать unesco (unlsco), - , - , ere III

transeo, transil, transitum, transTre объединяться, соединяться


апот. переходить, переправляться ungo (unguo), unxi, unctum, ere III

transfero, transtull, translatum,


мазать, натирать мазью
transferre апот. переносить, перевозить, unio, - , itum, ire IV соединять, сочетать
передавать uno, - , - , are / соединять
transffgo, fixi, flxum, ere /// пробивать, urgeo (urgueo), ursl, - , ёrе П жать,
прокалывать, пронзать давить, мучить
transgredior, gressus sum, gredl Il/ uro, ussi, ustum, ere lll жечь, палить;
depon. переходить, перебираться, замораживать, губить холодом
выходить за пределы
ustulo, avi, atum, a re I обжигать, сжигать;
transigo, ёgl, actum , ere lll вонзать, заморозить
доводить до конца, договариваться
usucapio, сёрl, captum, ere III
transmitto, mTsl, missum, ere Il/ приобретать в собственность
пересылать, пропускать, ми новать по давности владения
transp6no, posul, positum , ere Ill usurpo, avi, atum, are / употреблять,
перекладывать, переносить, перемещать применять, захватывать, завладевать
transporto, avl, atum, are / переносить, utor, usus sum, uti Ill depon.
перемещать, перевозить пользоваться, применять, употреблять
trepido, avi, atum, are / дрожать,
во111юваться, быть в страхе, бояться
tribuo, tribui, trlbOtum, ere Il/ разделять, v
распределять, давать, уделять
triumpho, avl, atum, are / становиться vacillo, avi, atum, are 1 быть шатким,
триумфатором, ликовать, торжествовать ненадёжным
trucldo, avi, atum, are / резать, убивать, vaco, avi, atum, are l быть свободным,
у1rnчтожать незанятым, пустовать
vado, - , - , are I переходить вброд vexo, avi, atum, are I швырять, разгонять,
беспокоить, мучить
vado, (vasi ), - , ere III идти,
отправляться, направляться vibro, avi, atum, are I приводить
в движение, шевелить, качать, дрожать
vagor, atus su�, ari I depon. бродить,
странствовать, скитаться video, vidi, visum, ёrе П видеть, смотреть
valeo, lui, itum, ёrе П быть сильным, videor, visus sum, ёri П depon.
крепким, здоровым показываться, ( по)являться, казаться

vasto, avi, atum, are I опустошать, vigilo, avi, atum, are [ бодрствовать,
разорять, лишать не спать, быть бдительным, осторожным

veho, vexi, vectum, ere III нести, тянуть, vincio, vinxi, vinctum, ire IV обвязьmать,
везти, гнать привязывать, сковывать, околдовывать

velo, avi, atum, are I закрьmать, vinco, vici, victum, ere III побеждать,
покрывать, одевать, прятать ( пре )одолевать

vendo, didi, ditum, ere III продавать, vindico, avi, atum, are I требовать
(по суду), восстанавливать, охранять,
торговать
налагать наказание
veneo, venii, - , venire апот. быть
violo, avi, atum, are I причинять вред,
продаваемым
притеснять, обижать, оскорблять
veneror, atus sum, ari I depon. чтить,
visito, avi, atum, are I посещать,
почитать, умолять
навещать, поражать
venio, veni, ventum, ire IV приходить,
viso, visi (vidi), - , ere III разглядывать,
доходить, достигать, наступать
осматривать, посещать
venor, atus sum, ari I depon. охотиться,
vito, avi, atum, are I уклоняться,
гоняться, ловить, домогаться
обходить, избегать, ускользать
venumdo (venundo), dedi, datum, are I vitupero, avi, atum, are I порицать,
продавать, продавать в рабство
бранить, портить
verbero, avi, atum, are I бить, сечь, vivo, vixi, victum, ere lll жить, обитать,
разрушать проводить время
vereor, itus sum, ёri П depon. бояться, voco, avi, atum, are [ звать, призывать,
опасаться, питать уважение взывать
vergo, (versi), - , ere III клониться, volito, avi, atum, are I перелетать с места
склоняться, обращаться на место, пролетать, носиться, метаться
versor, atus sum, ari I depon. кружиться, volo, avi, atum, are I летать, лететь,
вращаться, пребывать, находиться спешить
verto, verti, versum, ere III поворачивать, volo, volui, - , velle апот. хотеть, желать
направлять, обращать
volvo, volvi, voIOtum, ere III катить,
vescor, - , vesci III depon. питаться, есть, сбрасывать, вращать, поворачивать,
наслаждаться испытьmать
vestio, ivi (ii), itum, ire IV покрывать, voveo, vovi, votum, ёrе П торжественно
одевать, наряжать обещать, жертвовать; желать, стремиться
veto, ui, itum, are I запрещать, vulnero, avi, atum, are I ранить, поражать,
не допускать, не разрешать повреждать

Вам также может понравиться