Uitwerkingen van de enquêtes .

We gaan kijken naar de enquêtes die we hebben afgenomen. Per vraag geven we een korte
samenvatting wat we bij de verschillende leerkrachten van de verschillende scholen ontdekt
hebben. Het gaat hier echt om verschillende scholen echte zwarte of witte maar ook
multiculturele scholen.

Vraag 1:
Waarom heeft u gekozen om op een zwarte of witte school te werken?

Als we deze vraag bekijken en naast de antwoorden leggen, zien we eigenlijk bij elke
leerkracht hetzelfde antwoord. Dit antwoord luidt dan ook: “ Ik heb niet speciaal voor deze
school gekozen, ik ben er ingerold”.
Er is wel een leerkracht, die door wat minder leuke stage-ervaringen, er bewust voor heeft
gekozen om niet op een zwarte school te werken. Zij vond het niet leuk dat de leerlingen
zodra ze de deur van de klas uit lopen weer gelijk hun eigen moedertaal gaan spreken, met de
taal die zij met veel moeite heeft aangeleerd werd in haar ogen niets gedaan dat ervoer zij als
vervelend. Ook zag zij de communicatie met ouders als struikelblok. Zij had een andere kijk
op school dan de meeste allochtonen ouders en hiermee kon zij niet overweg.

Het viel ons op dat de leerkrachten van de zwarte scholen er vaak wel bewust voor hebben
gekozen. Zo zei een leerkracht dat ze het idee heeft dat leerlingen uit een sociaal zwakker
milieu haar meer nodig hebben dan leerlingen die uit een hoger sociaal milieu komen. Ook
was er een leerkracht op een zwarte school die vertelde dat ze erg onder de indruk is van de
verschillende culturen op zo n school en dat ze daarom bewust heeft gekozen voor een zwarte
school.

Vraag 2:
Als u niet op een zwarte school werkt, ziet u dan uitdaging om op een zwarte school te
werken? Waarom wel / niet? En als u op een zwarte school werkt ziet u dan uitdaging
om op een witte school te werken?

Deze vraag is toch door bijna iedereen anders beantwoord. Wij zullen een paar voorbeelden
geven. De meesten zeggen dit wel een uitdaging te vinden. Helaas zit daar bij velen wel een
maar aan. Ze vinden het een uitdaging om dit te doen MAAR ze willen alle kinderen even
goed lesgeven. Als je veel zorgleerlingen in je klas hebt is dit erg moeilijk en daarom is het
wel een uitdaging, niet onmogelijk, maar voor deze leerkracht(en) toch niet ideaal.
Er was ook een leerkracht bij die zelfs had gesolliciteerd op een asielzoekerschool. Deze
leerkracht vond het een uitdaging om de leerlingen met een minder sociaal milieu toch een
fijne tijd op school te geven. Helaas, deze leerkracht was het niet geworden.

Een leerkracht op een zwarte school vertelde dat zij geen uitdaging zag in een witte of minder
zwarte school. Ook vertelde meerdere leraren op een zwarte school dat er op een witte school
een heel ander milieu is. Een milieu waar zij zichzelf niet goed mee konden identificeren. Zo
vertelde een leerkracht dat ze in Voorburg op een school had gezeten met veel kinderen uit
een sociaal hoog milieu. Zij kon niet wennen aan de gewoonten van deze leerlingen. Ze vond
deze leerlingen niet snel tevreden.

Vraag 3.
Heeft u wel eens communicatieproblemen gehad met allochtone ouders en/ of kinderen?
Kunt u een voorbeeld geven en hoe heeft u dit opgelost?

Bij deze vraag was het leuk dat eigenlijk iedere leerkracht wel voorbeelden kon noemen.
Zowel op witte, zwarte als gemengde scholen komen deze “problemen” voor. Een paar
voorbeelden waren; een leerkracht vroeg een leerling om het plakband even te pakken, de
leerling is drie keer naar het bureau gelopen en had nog het plakband niet, de leerkracht
merkte dat deze leerling niet wist wat het plakband was en is toen meegelopen om de
plakband aan te wijzen.
Ook werd er door de leerkrachten gezegd dat het soms lastig communiceren is maar dat het
voor de ouders eigenlijk veel moeilijker is en als je dat inziet dat het eigenlijk fijn is om deze
mensen te helpen.
Er was zelfs een leerkracht die ook graag hielp met gemeenteformulieren inleveren, deze
leerkracht vertelde dat de allochtone ouders dan zo blij zijn dat dat zijn dag ook weer goed
maakt.
Ook waren er scholen met een OALT leraar op school en er was een school die een tolk
gebruikte, dit was een ouder van een andere klas.
Er was ook een school die het moeilijk vond om Marokkaanse ouders bij school te betrekken,
dit is een andere cultuur en deze cultuur vind school minder belangrijk dan dat de autochtone
ouders dit vinden. De school had bedacht om de rapporten pas mee te geven op
oudergesprekken zodat ouders dan wel naar school moesten. Dit is nu afgeschaft omdat de
school erachter is gekomen dat ze het fijner vinden als de ouder zich eerst even kan verdiepen
in de stof.
Nog een laatste voorbeeld:
Er was een allochtoon jongetje die elke keer maar broer zei tegen zijn oom. De leerkracht
vond dit maar vreemd. Ze is navraag gaan doen bij de ouders, het blijkt dat in hun cultuur
familie die dicht bij je staan je broer of zus noemt.

Vraag 4
Ziet u verschillen in de inzet en belangstelling van allochtone ouders ten opzichte van
autochtone ouders? Heeft u hier een voorbeeld van?

Deze vraag is eigenlijk op verschillende manieren geïnterpreteerd. We kregen de volgende

antwoorden:
Er wordt eigenlijk door elke leerkracht gezegd dat elke ouder op zijn eigen manier van zijn
kind houdt dus daar het beste voor wil. Wel merken de leerkrachten dat de allochtone ouders
de geschreven taal moeilijker vinden dan de gesproken taal. De leerkrachten merken dit met
het inleveren van briefjes. Wel is het zo dat de allochtone ouders heel erg willen helpen met
praktische zaken zoals eten, wassen, mee op schoolreisje. Alleen is dit vaak een punt waar
men tegen aan loopt: de moeder zorgt thuis voor de kinderen. Er zijn vaak nog kinderen thuis
waardoor helpen op school dan wat moeilijker gaat. Ook zeggen de leerkrachten dat dit alles
per cultuur en per persoon verschillend is. Er zijn allochtone ouders die niet willen helpen
maar er zijn ook genoeg autochtone ouders die dit niet doen. Uit de enquête blijkt toch dat er
over het algemeen op multiculturele scholen meer hulp is van autochtone ouders dan
allochtone ouders als deze op school moeten helpen.

Vraag 5:
Op welke manier wordt er aandacht besteed aan de verschillende culturen?

Op deze vraag reageerde iedereen eigenlijk hetzelfde. Respecteren van elkaars geloof stond
bovenaan. De leerkrachten vertelden dat ze een godsdienstmethode hebben die erg veel praat
over verschillende geloven, de leerlingen vonden het ook erg interessant om van elkaar te
horen waar ze in geloofden en hoe je dat kan uiten.
Ook gebeurt het dat leerlingen eten van hun cultuur mogen meenemen om dit te delen met de
klas. Ook werden er door de allochtone leerlingen presentaties gehouden om aan de rest van
de klas te kunnen laten zien wat hun geloof inhield.
Bij elke soort school kwamen de leerkrachten dus eigenlijk op hetzelfde antwoord, als je maar
praat over de verschillende geloven dan respecteer je elkaar.

Vraag 6:
Hoe gaat de school om met feestdagen en tradities van andere culturen? Krijgen de
leerlingen daar vrij voor en hoe gaat de school om met het wel of niet volgen van
godsdienstlessen voor allochtone leerlingen?

Er wordt door elke leerkracht verteld dat de leerlingen vrij krijgen voor hun eigen feesten,
denk hierbij aan de ramadan en het suikerfeest wat daar op volgt. Wel vinden de leerkrachten
het belangrijk dat de leerlingen respect hebben voor elkaars geloof. Als een allochtone
leerlingen op een christelijke school zit en deze leerling is geen Christen dan mag hij met alle
lessen mee doen maar het wordt hem niet opgedrongen.
Er is wel een leerkracht die zegt dat de ouders van hun school geen problemen hebben met de
godsdienstlessen en dat dit heel fijn is, wederzijds respect.
Ook is er een leerkracht die vertelt dat er vooral islamitische ouders zijn die moeite hebben
dat hun kind met de kerst mee moet naar de kerk, dit gebeurt meestal ‘s avonds en deze
ouders laten hun kinderen dan thuis. Deze school probeert toch deze kinderen er bij te
betrekken en vertelt dat ze rekening houden met de eetgewoontes van deze leerlingen. Maar
helaas zijn nog nooit alle kinderen aanwezig geweest.
Ook zijn er leerlingen die met christelijke godsdienstlessen niet mee bidden, zij hebben dan
wel respect en zitten gewoon rustig met hun armen over elkaar te wachten tot de andere
leerlingen klaar zijn met bidden.
Ook op de zwarte scholen krijgen de leerlingen vrij voor bijvoorbeeld het suikerfeest. De hele
school is dan leeg vertelde deze leerkracht. Zij vertelde mij dat ze de Nederlandse kinderen
die dan op school zitten ook vaak naar huis sturen omdat lesgeven voor een of twee personen
niet voldoende is. De leerlingen krijgen overigens alleen maar vrij als ze een briefje inleveren.

Wij willen tot slot nog benadrukken dat we vele zwarte scholen benaderd hebben, maar
helaas van niemand iets teruggekregen hebben. Gelukkig zijn we zelf nog naar een zwarte
school gegaan en heeft deze ons verder kunnen helpen met ons onderzoek. Zie hierboven.