Romp- & bekken

HC 1.04.03

Overzicht hoorcollege
 Osteologie:
 Skelet romp
Axiaal skelet
 Skelet bekken
 Arthrologie:
 Gewrichten romp
 Gewrichten bekken
 Myologie:
 Spieren romp
 Spieren bekken

Overzicht axiaal skelet

 Wervelzuil
 31-33 Vertebrae (wervels)
 Ribbenrooster
 2 x 12 Costae (ribben)
 Sternum (borstbeen)
 Bekken
 Sacrum (heiligbeen)
 Coccyx of os coccygis
(staart- of stuitbeen)
 2 Ossa coxae (heupbeen)3

1
Wervelzuil + bewegingsuitslag
 Uitdagingen:
 Balans (op 2 benen)
 Stevigheid
 Enorme bewegingsuitslag
 Oplossing:
 WVZ bestaat deels uit losse,
deels uit verbeende wervels
 4 krommingen (sagittale vlak):
 Halslordose (7 halswervels)
V D
 Borstkyfose (12 borstwervels)
 Lendenlordose (5 lendewervels)
 Sacro-coccygiale kyfose
(5 sacrale + 2 à 4 coccygiale wervels)
 Tussenwervelschijven
 (Inter)apofysaire of facetgewrichten
 NB. Specifieke bouw, ≠ per deel
4

Martini fig 6-16

Detailstudie wervelkolom

Basisprincipe van bouw van de

wervel
 Corpus vertebrae (wervellichaam)
 Centrale harde kern (1)
 Perifere zachte zone (2)
 Arcus vertebrae (wervelboog)
 Processus transversus (3)
 Processus spinosus (4)
 Pediculus arcus vertebrae (5)
 Lamina arcus vertebrae (6)
 Processus & facies articulares sup. & inf.
 Foramen vertebrale (7)
(wervelgat)
6

2
Halswervelkolom

Cervicale wervelzuil (lateraal zicht)

1. C1 - atlas
2. C2 - axis
3. C3
4. C4
5. C5
6. C6
7. C7
8. Processus spinosus
9. Facies articularis superior
10. Facies articularis inferior
(↔ interapofysair gewricht)
11. Foramen transversarium
12. Processus transversus
13. Corpus vertebrae

Betekenis van het

foramen transversarium (12)

Doorgang en bescherming
van de arteria vertebralis,
bevloeit achterste deel
van de hersenen 11

3
Atlas C1 (bovenaanzicht)

1. Tuberculum anterius
2. Arcus anterior
3. Fovea dentis
4. Processus transversus
5. Foramen transversarium
6. Fovea articularis superior
7. Arcus posterior
8. Tuberculum posterius
9. Foramen vertebrale !

Atlas heeft
géén
wervellichaam! 12

Axis C2 (achteraanzicht)

1. Dens axis
2. Facies articularis superior
3. Corpus vertebrae
4. Pediculus arcus vertebrae
5. Processus transversus
6. Lamina arcus vertebrae
7. Processus spinosus
8. Facies articularis inferior

Axis vertoont
centrale ‘as’
14

Relatie atlas (C1) – axis (C2)

Achteraanzicht
1. Dens axis
2. Foramen transversarium
3. Processus spinosus
4. Arcus anterior atlas
5. Arcus posterior atlas
6. Processus transversus
7. Fovea articularis superior

‘Neen’ vs. ‘Ja’

15

Martini fig 6-18

4
Borstwervelkolom

16

Thoracale wervelzuil (lateraal zicht)

1. Scapula
2. Corpus vertebrae
3. Fovea costalis
4. Facies articularis superior
5. Processus transversus
6. Facies articularis inferior
7. Processus spinosus

18

Thoracale wervelzuil
(bovenaanzicht)

1. Scapula
2. Corpus vertebrae
3. Pediculus arcus vertebrae
4. Lamina arcus vertebrae
5. Processus transversus
6. Fovea costalis processus
transversi
7. Processus spinosus

19

5
Lendenwervelkolom,
sacrum en coccyx

20

Lumbale wervelzuil
 Corpus vertebrae (1)
 Arcus vertebrae
 Processus transversus (6)
 Processus spinosus (9)
 Processus articularis superior (3)
 Processus articularis inferior (8)
 Incisura vertebralis superior (4)
 Incisura vertebralis inferior (7)
↔ Foramen intervertebrale
 NB. ≠ Foramen vertebrale

22

Sacrum
 Facies pelvina (facies anterior)
 Foramina sacralia anteriora
 Lineae transversae
 Facies dorsalis (facies posterior)
 Crista sacralis mediana
 Foramina sacralia posteriora
 Basis ossis sacri
 Processus articularis superior
 Canalis sacralis
 Alae sacrales
 Apex sacralis met hiatus sacralis
 Os coccygis
23

6
Vergelijking wervels zijaanzicht
1. Corpus vertebrae
2. Fovea costalis
3. Processus articularis
4. Incisura vertebralis
superior
5. Pediculus arcus vertebrae
6. Processus transversus
7. Incisura vertebralis
inferior
8. Processus articularis
inferior
9. Processus spinosus
24

Stevigheid van de wervelzuil

 Drievoudige steun:
 Corpus vertebrae
 Linker en rechter apofysair gewricht
= facetgewricht

 Tussenwervelschijf
= discus intervertebrale

 Ligamenten
 Voorzijde wervellichaam
 Achterzijde van het wervellichaam
 Tussen de verschillende processi

26

Discus intervertebrale
 Tussenschijf uit KB
 Harde buitenzijde
(anulus fibrosus)
 Zachte kern
(nucleus pulposus)
 Schokdemper:
Kern verplaatst naar
gebied met laagste druk
 NB. Let op de ligging van
het ruggenmerg en van
de ruggenmergzenuwen!

27

Martini fig 6-36

7
Rugbelasting bij diverse
bewegingen

28

Rugpathologie Discushernia

29

(Differentieel) diagnose

30

8
 31

Osteoporose (indeuking)
Rugpathologie Discitis

32

Rugpathologie Dwarslaesie

33

9
Rugpathologie Scoliose

34

Verkeerde werkhoudingen

Correcte zit- en stahouding 35

Thorax
 Ribbenrooster
(2 X 12 ribben)
 Ware ribben
 Valse ribben
 Zwevende ribben
 Dmv. ribKB vast aan
 Borstbeen of sternum
 Thv. WVZ telkens
twee kleine gewrichten

36

Martini fig 6-20

10
Bekken

Heupbeenderen (ossa coxae)

Heiligbeen & stuitbeen
(sacrum & coccyx)
Verbindingen:
Symphysis pubis
37
Sacro-iliacale gewrichten

Os coxae (rechts) - overzicht

 Os illium

 Os ischii

 Os pubis
38

Os coxa (Re) - detail

 Os illium
 Crista iliaca
 Spina iliaca anterior superior (SIAS)
 SIAI; SIPS; SIPI
 Os ischii
 Tuber ischiadicum
 Spina ischiadica
 Os pubis
 Ramus superior
 Ramus inferior
 Acetabulum
 Incisurae ischiadicae
 Foramen obturatum
40

11
Bekkenligamenten (vooraanzicht)

 Ligamentum inguinale
 Symphysis pubis
42

Bekkenligamenten
(achter- en mediaanzicht)

 Ligamentum sacrospinale
 Ligamentum sacrotuberale
 Foramen ischiadicum major
 Foramen ischiadicum minor 43

Heupgewricht
 Ontworpen om gewicht te dragen

 Kogelgewricht (nootgewricht)
 Grote caput femoris,
bekleed met gewrichtKB
 Diep, komvormig acetabulum
 Beweeglijk rond drie assen

 Kwetsbaar voor fracturen en

osteoarthrosis

44

12
 Spieren romp en bekken

45

Open en gesloten ketenwerking

 Begrip ‘oorsprong’ en ‘aanhechting’

 Proximaal punt vast

Distaal punt mobiel
→ distaal beweegt naar proximaal toe
‘open keten - beweging’
 Distaal punt vast
Proximaal punt mobiel
→ proximaal beweegt naar distaal toe
‘gesloten keten - beweging’

46

Rompspieren ventraal
 Spieren van de bovenste gordel
 M.Pectoralis major en minor
 M.Serratus anterior
 Spieren van de borstkast
 mm. Intercostales externi en interni
 Diafragma
 Buikspieren
 M. Rectus abdominis
 M. Obliquus abd. externus
 M. Obliquus abd.internus
 (M. Transversus abd.)

47

13
 Buikspieren
 Buikspieren
 M. Obliquus abd. externus
 M. Obliquus abd. internus
 M. Transversus abdominis
 M. Rectus abdominis
 Functie buikspieren:
 Rompbewegingen
 Rechtopstaande houding
 Bescherming ingewanden
& buikpers

48

Rompspieren
dorsaal
 Schoudergordelspieren:
 M. Trapezius
 M. Latissimus dorsi
 M. Teres major en minor

 Rompspieren:
 M. Erector spinae
 (M. Iliopsoas)
 M. Quadratus lumborum

49

M. Iliopsoas

 M. Psoas major
M. Psoas minor
M. Iliacus
 Van lumbale kolom en
binnenzijde bekken
 Naar femur
(trochanter minor)
 Anteflexie en exorotatie
in de heup

50

14
Bilspieren overzicht
 M. Glutaeus maximus
 M. Glutaeus medius
en minimus
 M. Piriformis
 Mm. Gemelli
(superior en inferior)
 M. Obturator internus
en externus
 M. Quadratus femoris
51

M. Glutaeus maximus
 Buitenzijde bekken
en sacrum
 Trochanter major
en linea glutea
 Open keten:
 Extensie heup
 Exorotatie
bovenbeen
Gesloten keten:
 Bekkenfixatie
52

M. Glutaeus medius

 Buitenzijde bekken
 Trochanter major
 Open keten:
 Abductie bovenbeen
Gesloten keten:
 Unipodale stand

53

15
54

16