100% HMVT

20 jaar in-situ bodemsaneringtechniek in woord en beeld

Inhoud
hmvt 05 Voorwoord

hmvt 07

Tijdvak 1 1988 1993

Van pionieren tot zelfstandigheid

hmvt 19

Tijdvak 2 1993 1997

Zelfstandigheid en groei

hmvt 27

Thema Techniek en Innovatie

hmvt 39

Tijdvak 3 1998 2001

Professionalisering en volwassenheid

hmvt 47

Tijdvak 4 2002 2005

Internationalisering en innovatie

hmvt 56

Tijdvak 5 2005 en verder

Grenzen verleggen richting toekomst

hmvt 03

Wilfried ter Woerds

hmvt 05

Voorwoord
Twintig jaar Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek, twintig jaar in-situ saneringen; twee decennia waarin een klein bedrijfje uitgroeide tot een middelgrote onderneming die nog altijd familiair voelt. Twintig jaar klinkt kort, maar in de bodemwereld is het een hele tijd. Helemaal als je bedenkt dat het fenomeen bodemsanering pas sinds 1979 bekend is in onze samenleving. Kortom, een mooi moment om stil te staan bij het werk dat wij doen. Vanuit deze gedachte groeide het idee om twee decennia HMVT in woord en beeld vast te leggen. Een periode waarin veel is gebeurd. Zo zijn saneringsmethodes en-technieken nog altijd in beweging. Anno nu zijn ze niet meer te vergelijken met die van twintig jaar geleden. Maar ook intern was verandering niet van de lucht. Zo werd HMVT in 2002 onderdeel van Advies- en Ingenieursbureau Oranjewoud. Inmiddels werken we in projectteams, hebben we een eigen huisstijl en heeft de digitalisering doorgezet. Toch wisten we onze cultuur te bewaren en bleven we een onderdeel met een eigen gezicht. Ook over de Nederlandse grenzen heeft HMVT een goede naam. Waar we ook actief zijn, we willen niet alleen aannemer zijn. We willen meedenken en zinvolle dingen doen. Met oog voor milieu en samenleving. Wat als een paal boven water staat, zijn de mensen van HMVT. Een mooie combinatie van milieukundigen en technici. Waar die twee groepen elkaar ontmoeten, ontstaan prachtige projecten. Hard werken, dat wel. Soms in weer en wind. Met je lieslaarzen in de stromende regen, storingen oplossen in een container die de hele dag in de volle zon heeft gestaan, het vorstvrij houden van installaties. Als HMVTer mag je niet bang zijn voor vrieskou of een spatje regen. En altijd inventief blijven zoeken naar oplossingen wanneer een sanering niet meteen slaagt. Inmiddels zijn er 45 medewerkers die vanuit Ede en het Vlaamse Sint-Lenaarts dag in dag uit dit prachtige werk doen. De saamhorigheid en de ongedwongen sfeer vertalen zich in het lage verloop. Een HMVTer is gemiddeld ruim zeven jaar in dienst. Kortom, samen zijn we goed voor meer dan drie eeuwen jaar saneringservaring! Achter al die jaren schuilt een verhaal. Graag hadden we al deze verhalen voor het voetlicht gebracht. Honderd paginas waren zo gevuld geweest. Maar we moesten keuzes maken. Toch hopen we dat dit boek recht doet aan iedereen die zich inzet en heeft ingezet voor ons bedrijf. De tijd schrijdt voort. Over tien jaar ziet de werkelijkheid er weer anders uit. Maar wat er ook gebeurt, welke wegen ieder van ons bewandelt; als je hier eenmaal thuis bent geweest, blijf je altijd HMVTer. Wilfried ter Woerds

hmvt 05

stricht Shell Airport Maa

Op het vli egveld Christian de Soeter: Een projec t waar ik erg trot s op ben . O p Shell Ai rport Maastricht werken we sinds 2010 aan een co mplexe san ering. Wij maken onder meer gebru ik van bio venting en zet ten hierbij een install atie in voor ho og vacum extractie.

100%

997 suitje 1 eel Person

In weer in wind Rienk Geertsma: Deze foto laat een sanering zien in Nijmegen . Hier legden we bijna 2,5 kilometer , HDPE-leidingwerk aan . Het was hartje winter de kou maakte het werken erg moeilijk. Toch lukte het ons met de mensen van onderaannemer Roseboom om de leidingen netjes naast elkaar te leggen . Een knap en vooral koud staaltje werk.

E-leiding eter HDP 2,5 kilom

HMVT
ge nteresseerd in andere leuk wanneer ik mensen van de andere kant van culturen. Het is helemaal

Klaas de Jong: Ik ben

Over de grenzen

kk De we

er...

de wereld uit mag leggen wat HMVT doet. Hier geef ik uitleg aan een groep Chinezen.

Over de grenzen

groot en

n leerz

aanhan

binnen

Jack va

aam. O

g aan d

HMVT.

n Ross

BBQ vo

Lekker

um: D

or het h

n BBQ voor het hele gezi

grond

klein u

p deze f

e barbec

schoon

en vies

it hoe H

oto leg

ue. Heel

met col

at doen

ele gezi

legas e

we ook n

maakt.

grondw

MVT vi ater

ik aan eze

gezellig

Jos Hullegie
Twee keer per jaar ging ik met een groep ambtenaren en ondernemers in een busje naar Duitsland. En dan goed eten en drinken erbij. Nee, het bleef niet bij n biertje.

hmvt 08

Van pionieren tot zelfstandigheid

Onder de vlag van verzekeringsconcern Hannover Insurance startten Jos Hullegie en Michiel Hennink in de zomer van 1988 met bodemluchtextracties in Nederland. Jos Hullegie werkte destijds bij adviesbureau IGF en was betrokken bij het saneringsproject De Weiert in Emmen. Jos: Bij de Weiert maakten we via Hannover Umwelt Techniek (HUT), een dochterbedrijf van verzekeraar Hannover Insurance, op kleine schaal gebruik van bodemluchtextractie. In Duitsland werd die techniek al vijf jaar gebruikt, maar in Nederland was dit onontgonnen gebied. Door mijn betrokkenheid bij het project kwam ik in contact met de Duitsers. Zij zochten iemand die in Nederland deze nieuwe techniek in de markt kon zetten. Daar had ik wel oren naar. In juni 1988 ben ik hiermee onder de vlag van de HUT gestart. We opereerden vanuit Rotterdam. Een maand later kwam Michiel Hennink daar ook bij. De techniek van bodemluchtextractie was weliswaar baanbrekend. In de praktijk bleek het echter een moeizame missie om overheden, bedrijven en ingenieursbureaus hiervan te overtuigen. Jos: Ik reisde stad en land af om over de techniek te vertellen. Maar ik stuitte vaak op scepsis. Men wilde niet geloven dat je vluchtige stoffen door middel van onttrekking van bodemlucht kon verwijderen. Het was nog nooit eerder gedaan, laat staan op grote schaal. Ik hield lezingen, sprak op seminars. En ging ook met genteresseerden naar De Weiert in Emmen om ze de techniek in de praktijk te laten zien. Nee, die bodemluchtextractie was dat eerste half jaar geen vetpot. Er moest zelfs geld bij. Toch kwamen er gaandeweg bedrijven die interesse hadden in het verhaal van Jos. Eind 1989 hadden Jos en Michiel zon tien projecten onder handen. Jos: Toen heb ik de Duitsers warm gemaakt om een eigen BV in Nederland op te richten. Ik ben meerdere keren op en neer naar Hannover geweest om dat voor elkaar te krijgen. Uiteindelijk mocht ik een plan presenteren en verdedigen voor de Raad van Commissarissen van Hannover Insurance. In 1990 kreeg ik groen licht om een BV op te richten. Ik mocht mijn eigen begroting maken en kreeg budget om mensen aan te nemen. Joop van de Wijngaard en Pia Dekkers waren de eerste mensen die het kersverse HMVT kwamen versterken. Niet veel later werden in Ede voor duizend gulden per maand een kantoor en opslagruimte gehuurd.

Tijdvak 1 1988 1993

Jos contr oleert ko ppeling

hmvt 07

Jos: We konden ons natuurlijk mooi spiegelen aan zusterbedrijf HUT. Veel materiaal en apparatuur huurden we via hen. Maar we gingen ook eigen machines kopen en ontwikkelen. Als eerste schaften we voor 100.000 gulden een katalysator aan, de Kat 1. Een tweedehandsje weliswaar, maar voor ons een enorme investering. Gelukkig hadden we een verzekeraar als moederbedrijf achter de hand, dus konden we vrij eenvoudig geld lenen. Uiteindelijk verdiende die katalysator zn geld meer dan terug. De zaken liepen sowieso beter dan in het eerste jaar. We maakten zelfs een bescheiden winst van enkele tienduizenden guldens. Niet lang daarna konden we meer personeel aannemen en verder uitbreiden. Hoewel het aantal projecten en aanvragen elk jaar steeg, bleef het missionariswerk van Hullegie nodig om de in-situ technieken aan de man te brengen. Jos: Ik denk dat ik die eerste jaren zon vijf ton met mn Volkswagen Passat heb gereden. Maar ik deed meer. Ik legde prospects flink in de watten. Twee tot drie keer per jaar reed ik met een groep ambtenaren en ondernemers in een busje naar Duitsland. Dan maakte we er een driedaagse trip van. Zo hebben we in Wolfsburg de Volkswagenfabriek bezocht. Daar was HUT bezig met een sanering. Natuurlijk met goed eten en drinken erbij. Het was erg gezellig en s avonds bleef het zeker niet bij n biertje. Vandaag de dag zouden dergelijke uitstapjes ondenkbaar zijn, maar het had zn charme en het was een uitstekend middel om zaken te doen. Begin jaren negentig was de orderportefeuille goed gevuld en begon HMVT meer en meer als een zelfstandige onderneming te functioneren. Moederbedrijf Hannover Insurance twijfelde of in-situ saneringen nog wel onderdeel van de business moesten zijn. Jos: We hadden een man of tien aan het werk en we stonden op het punt om een professioneel bedrijf te worden. Maar in Duitsland begonnen ze wat te morren. Resultaat was dat ze mij een voorstel deden voor een management buy-out. Ze verkochten het bedrijf natuurlijk niet voor een habbekrats. Ik zeg niet hoeveel ik destijds ervoor betaald heb, maar ik heb wel mijn huis als onderpand gegeven. Mijn vrouw was daar niet blij mee, maar ik wist zeker dat we het zouden redden. Achteraf gezien een keuze waar ik nooit spijt van heb gehad.

Het begon met PR

En van de eerste acties die Jos Hullegie ondernam om bodemluchtextractie in Nederland aan de man te brengen was een artikel schrijven voor het blad Land + Water. Pure PR dus. Aan de hand van dit artikel kon ik aan een breed publiek uitleggen wat de toepassingsmogelijkheden van bodemluchtextracties waren. Het werkte. Dankzij dit artikel werd ik door meerdere bureaus en overheidsinstanties gevraagd om onze saneringstechniek toe te lichten en te demonstreren.

Seminar: Ausbreitung van LHKW

Op 23 oktober 1990 deed HMVT van zich spreken met een seminar over Bodemluchtextractie en in-situ strippen. In de Reehorst in Ede sprak een zevental specialisten uit Duitsland over het thema Ausbreitung von LHKW in der ungesttigten und in der gesttigten Zone. Het grootste deel van het seminar was in het Duits. Evenals de bijgevoegde documentatie. Jawohl, een lijvig boekwerk van minstens 100 paginas.

hmvt 10

Anekdote:
Voor alles is een eer-

Project: De Weiert, Emmen 1987 Bijzonder: eerste bodemluchtextractie in Nederland

Het project De Weiert in Emmen zou vandaag de dag business as usual zijn. Ruim twintig jaar geleden was dat niet het geval. Op het terrein van een voormalige chemische wasserij werd voor het eerst in Nederland gebruik gemaakt van bodemluchtextractie. Michiel Hennink: De grond was vervuild met Per en Tri, een hele traditionele verontreiniging dus. Ik weet nog goed dat we alleen maar bodemluchtextractie deden. Grondwateronttrekking werd door een andere partij gedaan. HMVT bestond nog niet op papier, dus ons werk gebeurde onder de vlag van Hannover Umwelt Technik (HUT), al de apparatuur kwam uit Duitsland. Het was een lastige vervuiling die deels onder de werkplaats doorliep. Daar konden we van buitenaf niet bij komen, dus we hebben nog in het gebouw filters staan boren. Daarnaast kregen we te maken met een bodem van keileem. Het was bijzonder lastig om met de technieken van toen de juiste plek aan te boren. Dat moest echt op gevoel. Alhoewel we in Emmen vorderingen hebben gemaakt, had er met de kennis van nu nog meer ingezeten.

ste keer. Ook voor het moment dat je een afzuigpomp uit elkaar moet halen. Voor Michiel Hennink was dat in de winter van 88. Het was glad op de wegen en de gemeente had in Emmen flink met pekel gestrooid. Juist op de plek waar een filter stond, was zout van de wagen gevallen dat via het filter in de pomp was gelopen. Je had in die tijd natuurlijk geen alarmeringen en dergelijke. Pas toen we een kijkje namen, bleek die pomp stilgevallen. Toen moest dat ding helemaal uit elkaar, iets wat ik niet eerder had gedaan. Ik heb het met van alles en nog wat schoongemaakt, onder andere met schuurpapier. Het was even puzzelen, maar hij is weer helemaal in elkaar gekomen, ik ben met geen enkel onderdeeltje blijven zitten.

hmvt 11

Project: sanering terreinen Philips in Oss en Maarheze Opdrachtgever: Philips Vervuiling: gechloreerde koolwaterstoffen Techniek: striptoren (oppompen, reinigen, strippen grondwater)
Begin jaren 90 werkte ik als bodemdeskundige bij Philips in Eindhoven. Net voor mijn komst had Philips bodem- en grondwaterverontreiniging geconstateerd bij verschillende bedrijfsterreinen. Het vaststellen van de omvang bleek een lastige klus. Het was onduidelijk hoe diep de vervuiling precies zat en hoe ver deze verspreid was. Verschillende bureaus zijn toen betrokken bij het onderzoek naar de vervuiling. HMVT was n van deze bureaus en heeft een belangrijke materialistische inbreng gehad. Wat mij erg opviel, was dat ze opereerden als verlengstuk van ons bedrijf. In contacten met externen presenteerden ze zich als vertegenwoordiger van ons probleem. Ze stelden zich niet op als partij die alle wijsheid in pacht heeft; ze lieten ons actief meedenken over de oplossing. Dat hebben we ook wel anders meegemaakt! Met de technische kennis die we toen hadden (jaren 90), is bij Oss en Maarheze gekozen voor de striptoren. Het grondwater werd opgepompt, in een cascade belucht en uiteindelijk afgevoerd. De viezigheid die overbleef, werd verdampt. Zo is de vervuilingsbron langzamerhand aangepakt. Op beide terreinen viel de vervuilingsconcentratie uiteindelijk binnen de norm. Uit later onderzoek bleek de aanwezigheid van een pluim, de aanpak is hier toen op aangepast. HMVT was voor ons een goede samenwerkingspartner. De medewerkers waren flexibel en noodzakelijke aanpassingen verliepen soepel. Het was een mooi samenspel en dit heeft geleid tot een goed resultaat. Ren van Lierop, voormalig bodemdeskundige bij milieubureau Philips

klant aan het woord

Het was een mooi samenspel met HMVT
hmvt 12

Achtergrond: bodemsanering
Na de eerste gifschandalen in Nederland kwam er in de vroege jaren tachtig meer aandacht voor onze bodem. Naar aanleiding van deze verontreinigingen werd in 1986 de Wet Bodemsanering ingevoerd. Destijds ging men uit van enkele honderden plekken die gesaneerd moesten worden. Dit aantal is inmiddels gestegen tot 600.000. Overigens kwam daar in 1997 de Wet op Bodemsanering bij. Hierin werd de overstap gemaakt van multifunctioneel naar functioneel saneren.

Zwoegen in de Zeeuwse klei

De sanering van een voormalige chemische wasserij van de firma Zeetex in hartje Goes, was geen eenvoudige. Niet alleen de stugge Zeeuwse klei maakte het werk lastig, ook de diepere grondwaterlagen vormden een probleem. Na bodemluchtonderzoek, in opdracht van Witteveen-Bos, bleek dat er een gigantische verontreinigingsvlek in de bodem zat. De combinatie van brak water met de verontreiniging van Per en Tri zorgde voor grote hoeveelheden Waterstofsulfide (H2S) in het grondwater. Kortom, de lucht van rotte eieren ging door de hele buurt. HMVT zette vanaf 1990 diverse technieken in om de grond te saneren (waaronder een ouderwetse ijzerkist om de H2S af te vangen). Voor de toplaag leverde dit goede resultaten op. De diepere grondwaterlagen bleken echter een stuk lastiger te behandelen.

In-situ in Nederland
In de jaren tachtig werden bodemsaneringen voornamelijk door middel van ontgraving uitgevoerd. HUT voerde begin jaren 80 al in-situ saneringen in Duitsland uit. Hierbij werd gebruik gemaakt van bodemluchtafzuiging, grondwateronttrekking en persluchtinjectie. Gedurende de jaren 90 werden in-situ saneringstechnieken steeds meer erkend door de Nederlandse overheden. De technieken van HMVT werden hierdoor ook serieuzer genomen.

NOB Bussum
Bij het project NOB Bussum kreeg HMVT te maken met een omvangrijke verontreiniging met gechloreerde koolwaterstoffen. Op de locatie liepen vlekken van diverse verontreinigingen door elkaar heen. Jos Hullegie: Wij behandelden een deel van die vlekken. Markant bij dit project was de inzet van persluchtinjectie (n van de eerste keren). Dat liep goed fout, op een gegeven moment kwam een putdeksel in de rijbaan omhoog en ontstond een enorme spuiter van wel tien meter hoog. Het regende grondwater! Uiteraard hebben we dit netjes opgelost.

hmvt 13

Pia Dekkers
HMVTer van het eerste uur

hmvt 14

medewerker aan het woord

Bijna twintig jaar ondersteunde ze het management van HMVT, maar in 2010 nam ze afscheid. Hoog tijd voor een terugblik op twee decennia HMVT, techniek en het werken in een mannenwereld. Techniek is mij met de paplepel ingegoten. Mijn vader was automonteur en hij vond het belangrijk dat ik ook leerde sleutelen. Aan mijn Puch Maxi bijvoorbeeld. Daar heb ik ook wel eens misbruik van gemaakt. Als ik te laat was voor school bijvoorbeeld, draaide ik de bougie eruit. En dan met een engelachtig gezicht naar de decaan: Tja meneer, hij hield er opeens mee op. Wat dat betreft was ik bij HMVT op de juiste plek. Niet alleen qua techniek, maar ook omdat ik in een echte mannenwereld werk. Dat bevalt prima. Bij vrouwen onderling is er wel eens sprake van kift en jaloezie, dat heb je bij mannen niet zo snel. Die zijn veel directer. Ja, af en toe moet je wel eens je oren dicht doen. Ze zijn wel wat grover in de mond. Aan de andere kant heb ik onderhand wel geleerd om ook scherp uit de hoek te komen. Toen ik in 1990 bij HMVT aan de slag ging, was er praktisch nog niets. Een kantoortje met een bureau en computer. Daarna was het afwachten wat ik precies op mijn bordje kreeg. Van in-situ saneringstechnieken had ik berhaupt niet gehoord. Tot die tijd dacht ik dat saneren een kwestie van graven was. Niet dus! Wat het wel was, daar kwam ik snel genoeg achter. In die tijd werden alle rapporten, offertes en brieven met de hand geschreven. Aan mij om ze via WordPerfect in de computer te zetten. Na een rapport of tien wist je ongeveer hoe het werkte en welke oplossingen er waren voor diverse verontreinigingen. Op het secretariaat kreeg je natuurlijk al het wel en wee mee van je collegas. Als iemand net verkering had, hoorde je dat als eerste. Jonge collegas komen nog altijd bij me om bijvoorbeeld advies te vragen over een hypotheek. Natuurlijk, het HMVT van twintig jaar geleden is niet meer het HMVT van nu. We hebben ons enorm ontwikkeld. De technieken van nu zijn complexer dan de eerste projecten die we deden. Maar in de basis is weinig veranderd. HMVT is een hechte club. De onderlinge betrokkenheid maakte het werken bij HMVT bijzonder leuk. Een periode waar ik met veel genoegen op terug kijk.

hmvt 15

HMVT-erwtensoep
Een HMVT-traditie van het eerste uur: erwtensoep met de kerst. In de jaren negentig kookte Pia Dekkers op de dag voor kerst vele liters erwtensoep. s Avonds kwamen de collegas die dan bij haar thuis opeten. Pia: Erg gezellig. We hadden het huis helemaal vol en als het wat later werd, ging de polonaise er bij de voordeur uit en kwam die er bij de achterdeur weer in. Ik heb het enkele jaren volgehouden, maar toen werd de groep te groot. Daarna deden we het op kantoor. De soep kookte ik nog altijd zelf, maar dat werd gaandeweg ook te veel. Tegenwoordig moet je minimaal twintig liter hebben. Gelukkig maakt de slager ook prima snert en

hmvt 16

aditie, VT tr en HM hinees Nog e dag C gmid vrijda

blijft de traditie bestaan.

Goed gevulde snert voor zes harde werkers

Benodigdheden: - 400 gr spliterwten - 750 gr varkensvlees (bijvoorbeeld krabbetjes of hamlappen) - enkele speklappen zonder zwoerd (vers spek mag ook) - 4 preien in ringen gesneden - 1,5 winterwortel in blokjes - 0,5 selderieknol in blokjes - verse selderie gesneden (niet te fijn) - zout - peper - 2 bouillonblokjes (rund) - 1 hele grote rookworst - 2,5 liter water Pia: Wees niet bang dat je er te veel in doet. Hoe meer hoe beter; de lepel moet er rechtop in blijven staan. De mannen die de hele dag buiten in weer en wind aan het werk zijn geweest, waarderen dit als een volledige maaltijd. Bereiding: Doe op de rookworst en zout/peper na, alle ingredinten in de pan, breng deze aan de kook, zet de pan op een kleinere pit en laat het, onder af en toe roeren, zon 2,5 3 uur zachtjes pruttelen. Haal de grote stukken vlees uit de pan en snij deze fijn. Voeg tot slot zout/peper en de rookworst toe. Serveer bijvoorbeeld met bruine bolletjes en kaas.

hmvt 17

Michiel Hennink Joop van de Wijngaard en Michiel Hennink

Het was de tijd van op de kleintjes letten. Sober en doelmatig was in alles het uitgangspunt.

hmvt 18

Zelfstandigheid en groei

Tijdvak 2 1993 1997

Enmaal onder de vleugels van het moederbedrijf vandaan, ging HMVT in de vijfde versnelling. Het was de tijd van de schouders eronder, kilometers maken en uren draaien. Projectleider Michiel Hennink en uitvoerder Joop van de Wijngaard vertellen over hun ervaringen. Joop: Het was een prachtige tijd. We waren zo vrij als een vogeltje, kwamen in het hele land. Van Limburg tot Friesland. Omdat je nog zon klein clubje was, mocht je veel zelf doen. In die tijd was ik enorm veel van huis. Maandag weg, vrijdag terug. Dagen van 13 tot 14 uur waren geen uitzondering. En in het weekend vaak nog even een klusje doen. Om eerlijk te zijn, heb ik mijn gezin in die tijd weinig gezien. Maar dat is ook het enige waar ik echt spijt van heb, de rest zou ik zo weer doen. Michiel: De projecten werden steeds interessanter. In de beginjaren hield het op met een bodemluchtonderzoekje of een kleine sanering. Maar vanaf begin jaren negentig gingen we steeds grotere installaties bouwen. Dus compleet met bodemluchtextractie, grondwaterscheiding en onttrekkingen. We zaten bijvoorbeeld bij DSM in Stein en Schoonebeek, en op de vliegbasis in Leeuwarden. Maar we kregen ook contracten bij de grote industrien en de Subat-regeling. Omdat we nog een klein bedrijf waren, namen we eerst de projecten aan en zochten dan pas de mensen erbij. Dat betekende dat we keihard moesten werken om alles voor elkaar te krijgen. Joop: Het was de tijd van op de kleintjes letten. Sober en doelmatig was bij het saneringswerk altijd ons uitgangspunt. Maar ook na werktijd was dat het credo. Als ik samen met Michiel op pad was, dan zaten ze we s avonds in ons hotel vaak samen op een eenpersoonskamer. Gezellig hoor. Na een dag hard buffelen nog even een biertje doen en de dag doornemen. Even slapen en daarna om 6 uur s ochtends weer op. Ja, we hebben ook wel eens samen in een tweepersoonsbed geslapen. Daar deed je niet moeilijk over. Michiel: De werkdagen zagen er sowieso heel anders uit dan nu. Neem alleen

hmvt 19

Joop van de Wijngaard en Michiel Hennink

Michiel had rustig duizend kilo Filtergrind achter zn huis liggen.

hmvt 20

Zelfstandigheid en groei
al de communicatie. Vooral in de beginjaren had je niet de beschikking over een mobiele telefoon. Als er iets niet werkte in een installatie of als je een onderdeeltje miste, moest je het op eigen houtje oplossen. We werkten in die eerste jaren veel met de semafoon. Dan kreeg je een code door en kon je terugbellen. Verder stond je er eigenlijk alleen voor. Pas als je s avonds thuis was, belde je elkaar nog een keer. Joop: Ook het vervoer was improviseren. Tegenwoordig ga je met een busje. Begin jaren negentig deden we alles met eigen vervoer. Ik weet nog wel dat Michiel alles in die Citron BX van hem stopte. Van filters tot slangen. Ik heb meerdere keren doodsangsten uitgestaan als we met die afgeladen auto de weg opgingen. In de echte beginjaren diende de garagebox bij Michiels huis in Wageningen nog als opslag. Had ie rustig duizend kilo filtergrind achter zn huis liggen. Michiel: Toen we begin jaren negentig naar de Lumirestraat gingen was dat een hele verbetering. We konden investeren in machines n mensen. In plaats van alle installaties te huren, konden we onze eigen installaties bouwen en verder ontwikkelen. Dit is voor HMVT een belangrijk omslagpunt geweest. Vanuit deze basis hebben we ons verder kunnen ontwikkelen.

Tijdvak 2 1993 1997

hmvt 21

Subat
Eind jaren zeventig telde Nederland meer dan tienduizend benzinestations. In de jaren tachtig werd dit aantal fors teruggebracht. Vele pompen in stads- en dorpcentra sloten de deuren omdat ze niet meer rendabel waren en omdat ze niet aan de strengere milieu-eisen konden voldoen. Rond de jaren negentig werd een tweede saneringsronde in gang gezet. In het kader van de milieuwetgeving waren alle pomphouders verplicht om hun station voor 1 juli 1999 spic en span op te leveren. De eigenaren konden in een groot aantal gevallen een beroep doen op de Stichting Bodemsanering en Amovering Tankstations (Subat). Tweeduizend pomphouders meldden zich voor deze regeling aan. HMVT voerde namens de stichting enkele tientallen saneringen uit in het midden van het land. Over het algemeen kleinere projecten waarbij bodemluchtextractie en grondwateronttrekking uitstekend geschikt waren. Momenteel saneert WeGroSan/HMVT in Belgi ook voormalige tankstations voor de stichting BOFAS.

De houten toverdoos van Michiel

Het kistje waarmee Joop van de Wijngaard en Michiel Hennink in de beginjaren bodemluchtonderzoek deden, zorgde destijds voor vragende blikken. Want hoe kon je in vredesnaam met een houten kistje vervuilde grond in kaart brengen? En wat zat er eigenlijk in? Joop: Op een dag waren we ergens bij Dieren met dat kistje in de weer toen een ingenieur dit wel heel erg interessant vond. Hij kon het niet laten om in een onbewaakt ogenblik even te gluren. Het zal hem ongetwijfeld tegengevallen zijn. De inhoud van deze toverdoos bestond uit een membraampompje en een accu van de Kijkshop. Joop had er een houten bekisting omheen getimmerd. Simpel, maar effectief.

Project: Buntlaan Driebergen, 1997

Een sanering van olie-aromaten bij een metaalbedrijf. En van de eerste fixed price projecten die HMVT aannam. De in-situ begon met meerfasenextractie en persluchtinjectie. Omdat de spot behoorlijk was vervuild, moest de vrijkomende bodemlucht katalytisch worden gezuiverd. Ook werd er nog even gexperimenteerd met chemische oxidatie. Uiteindelijk bleek deze combinatie van technieken niet afdoende en was er alsnog een traditionele ontgraving nodig. Marco van den Brand: Een beetje tegen onze natuur in, maar op een bepaald moment moet je jezelf de vraag stellen tot hoe ver je gaat. Een kwestie van fingerspitzengefhl. In overleg met het bevoegd gezag hebben we onze aanpak gewijzigd en de sanering met een ontgraving afgerond.

en rieberg aan D Buntl

hmvt 22

Project: TTV Wierden 1993 Bijzonder: HMVT ontdekt Multifase-extractie

In 1993 startte HMVT het saneringsproject bij TTV in Wierden. Op het terrein van een textielfabrikant was een verontreiniging met gechloreerde koolwaterstoffen aangetroffen. HMVT kreeg de opdracht om deze te saneren. Het project zou aan de wieg staan van n van de eerste innovaties van HMVT. Marco van den Brand We gingen in eerste instantie aan de slag met bodemluchtafzuiging en grondwateronttrekking. Maar de resultaten vielen tegen. De grond was zeer lemig. Hierdoor kwam tijdens het pompen veel lucht vrij, de filters vielen droog en de sanering kwam keer op keer stil te liggen. We hebben het probleem samen met studenten van Hogeschool Larenstein onderzocht. Uiteindelijk zijn we met grof geweld gaan pompen. Hierdoor haalden we lucht, product en water naar boven dat we daarna weer gingen scheiden. Hiermee waren we zelf op het idee van de Multifase-extractie gekomen. Weliswaar werd parallel aan ons op meerdere plekken in de wereld dezelfde ontdekking gedaan, maar we hebben het wel op eigen houtje gedaan. De studenten zijn afgestudeerd op het onderzoek dat ze bij TTV Wierden hebben gedaan. Tot 2000 hebben we actief gesaneerd op deze locatie. Nu doen we alleen nog monitoring. Mede door onze inspanning hebben ze een bouwmarkt op het terrein kunnen bouwen.

hmvt 23

Paul Verhaagen
Bij HMVT stond je dicht bij de basis

hmvt 24

[ex]medewerker aan het woord

Nog altijd denkt Paul Verhaagen met veel plezier terug aan zijn tijd bij HMVT. Hier heb ik de basis voor mijn carrire gelegd. En als teamleider Bodemsanering & Stortplaatsen bij Grontmij verlangt hij heel af en toe nog naar die tijd toen hij als projectleider gewoon nog met de knien in de klei lag. Een beetje verromantiseerd natuurlijk, maar dat was destijds toch wel de charme van het werk. Terug naar het begin. Na enkele jaren in de olie-industrie te hebben gewerkt, monsterde Paul Verhaagen in de jaren negentig bij HMVT aan. Ik wilde me met bodemsaneringen bezighouden, maar niet met de traditionele. Waarom? In-situ saneringen vergen meer intellect dan de traditionele ontgravingen. In de aannemerij praat je over kuubs, bij HMVT keek je ook naar de werking van stoffen in de bodem, nieuwe technieken. Deze uitdaging zocht ik. Dichtbij de basis Het werd een tijd waarin pionieren en verkennen centraal stond. Paul: Het bedrijf bevond zich in een embryonale fase. We waren pioniers en moesten veel zelf uitvinden. Omdat we met een klein clubje waren, mocht je veel zelf doen. Niet alleen een concept uitdenken en ontwerpen, maar ook zelf de filters plaatsen. Hierdoor stond je heel dichtbij de basis. Je zag meteen of jouw ideen hun werk deden. En deze ervaring komt in mijn huidige werk nog altijd goed van pas. Een project dat hem bijbleef, is een sanering bij de microchipfabriek van Mommers in Echt. Omdat ik in het veld bezig was, kwam je op de gekste plekken. In die tijd waren microchips nog niet gangbaar, je kwam echt even in een heel andere wereld terecht. Ook het project bij de sociale werkplaats Felua aan de zuidkant van Apeldoorn staat hem bij. Weer een heel andere onderneming waar je mocht werken. Opvallend was de enorme betrokkenheid van de mensen. Na ruim zes jaar in Ede was Verhaagen toe aan een andere uitdaging. Hij vond deze bij Grontmij. Niet dat ik was uitgekeken op HMVT of in-situ saneringen. Maar het is een specialistische tak van sport, ik had de behoefte om me in de breedte te ontwikkelen. Ik zit nu weliswaar meer achter het bureau en aan vergadertafels, maar mede door mijn werk bij HMVT heb ik nog altijd een enorme voorsprong in de beoordeling van wat wel en wat niet werkt.

Project F elua

hmvt 25

100% Techniek en

hmvt 26

Innovatie

Innovatie en vernieuwing; ze liggen verankerd in het dna van HMVT. De vooruitstrevende bodemluchtextracties van de jaren tachtig behoren inmiddels tot het rijtje conventionele technieken. Tegenwoordig gaat het over biosparging, modified Fentons en Enna. Deze bijlage brengt niet alleen twintig jaar techniek in beeld, maar laat ook vier HMVTers aan het woord over innovatie en techniek.

Eize Drenth: Innovatie begint met een goede structuur Safet Iriksc: Elke sanering is een puzzel SPECIAL 20 jaar in-situ technieken in vogelvlucht Frank Pels: Willy Wortel met een Excell-lijst vol ideen Manuel Tiehuis: Ideen omzetten in keiharde techniek

hmvt 27

Account- en programma-manager Eize Drenth:

Innovatie begint met een goede structuur

hmvt 28

Van bodemluchtextractie tot akoestisch saneren; in twintig jaar tijd ontwikkelde HMVT diverse saneringstechnieken en extractiemethoden. Account- en programmamanager Eize Drenth is n van de motoren die de innovatie binnen HMVT gaande houdt. Innovatie klinkt mooi, maar hoe brengt HMVT dit in de praktijk? Dat gaat op verschillende manieren. Ons uitgangspunt is dat elke sanering uniek is en elke oplossing dus ook. Dit betekent dat je ervoor moet zorgen dat die oplossingen ook intern van de grond komen. In mijn rol prikkel ik klanten en prospects op nieuwe mogelijkheden die wij bieden. Hoe doen jullie dat? Bij HMVT werken mensen met een hoog opleidingsniveau. Zij hebben van zichzelf de wil om te vernieuwen. Aan mij de taak dit te structureren. Dit doe je onder meer door ervoor te zorgen dat je kennis kunt delen. Daarnaast is het zaak dat je ideen en concepten ook kunt onderzoeken. We hebben bijvoorbeeld een eigen R&D-centrum opgezet. In de afgelopen jaren hebben we hier al meerdere nieuwe technieken ontwikkeld. We werken samen met hogescholen zodat we de capaciteit hebben om met onderzoeksvragen aan de slag te gaan. We beschikken over een eigen testruimte. Hierin kunnen we op kleine schaal onderzoek doen. Trots op? Onlangs hebben we voor een grote energiemaatschappij in Nederland een verontreiniging met ammonia aangepakt. Dit hebben we op een manier gedaan die nog niet eerder is toegepast in Europa. Door biologische en fysische technieken te combineren, hebben we in korte tijd goede resultaten geboekt. Aan de hand van dit project zijn we in beeld gekomen bij een chemie- en biotechnologieconcern dat met hetzelfde probleem kampt. Met andere woorden, de cirkel is rond. In de jaren tachtig veroverden de Duitse in-situ technieken Nederland, nu gaat HMVT naar Duitsland. Ja, dat is inderdaad een aardig gegeven. Alhoewel een aantal Duitse bedrijven ook al ver is. Maar je ziet dat HMVT voorop loopt in de markt. Dit is mede de verdienste van de ruimte die je bij HMVT krijgt om te werken aan vernieuwing. En van de markten waarop HMVT zich richt is Duitsland. Hoe ver zijn jullie? Ik heb meer dan 15 jaar in Duitsland gewerkt en via mijn netwerk hebben we de afgelopen jaren mooie projecten binnengehaald. Inmiddels zijn we in de race voor een klus in het noorden van Duitsland die wel eens de grootste kan worden die HMVT ooit heeft gedaan. Hierbij zetten we meerdere technieken in die we in de afgelopen jaren in eigen huis hebben ontwikkeld.

hmvt 29

Safet Iriskic over chemische oxidatie:

Safet ver richt m etingen

Elke sanering is een puzzel

hmvt 30

Het had weinig gescheeld of Safet Iriskic was gepromoveerd in de bodemscheikunde. Als jonge Bosnir reed hij drie keer per week van Sarajevo naar de universiteit van Belgrado. In de laatste jaren was dit een tocht van checkpoint naar checkpoint. Tot promotie kwam het niet. De oorlog brak uit en Safet vluchtte met zn gezin naar Nederland. Gelukkig bood de Nederlandse bodem hem een nieuwe kans. Safet: Toen we naar Nederland gingen, wist ik meteen dat ik naar Wageningen wilde. Voordat de oorlog uitbrak, had ik al contact gelegd met de landbouwuniversiteit voor een uitwisseling. Mijn eerste doel slaagde, we kwamen in Ede terecht. Maar de tweede stap bleek lastig. Ook nadat ik in 1995 een permanente status kreeg, was het moeilijk om bij de universiteit aan de slag te gaan. Gelukkig kende een kennis van mij iemand die een bedrijf in bodemsaneringen had. Niet lang daarna zat ik met Jos Hullegie om tafel. Met de in-situ technieken was hij nog niet bekend. In Bosni heb je veel mijnen. Dus, vooral verontreinigingen met zware metalen. Geen omstandigheden voor in-situ saneringen. Maar van de bodem en bodemprocessen wist ik natuurlijk wel veel. Niet lang daarna werd ik aangenomen. Chemie en bodem In de eerste jaren hield hij zich bezig met de traditionele in-situ technieken. Na enkele jaren begaf hij zich op het terrein dat hem het meeste lag: chemie en bodem. Safet: Begin deze eeuw begon HMVT zich serieus bezig te houden met chemische oxidaties. Het eerste jaar op kleine schaal. Toen deden we vooral restverontreinigingen bij tankstations, de zogenaamde Subat-projecten. Maar daarna kwamen de grotere projecten. Safet: Pas als je de bodem en de effecten van stoffen in beeld hebt, kun je efficint saneren. We beginnen een project op labschaal en bouwen dit via diverse pilots op. Zie een sanering maar als een complexe legpuzzel. Bij elk project is het de uitdaging om alle stukjes op de juiste plek te krijgen. Inmiddels is Safet als projectingenieur en uitvoerder nauw betrokken bij saneringen waarbij gebruik gemaakt wordt van chemische oxidaties en biologische afbraak. Al deze saneringen vragen om een verfijnde aanpak. Om verontreinigingen te laten oxideren, moet je de juiste voorwaarden in de bodem scheppen. Voordat je met waterstofperoxide, persulfaat of permanganaat aan de slag gaat, moeten bodemcondities zoals de zuurgraad goed zijn. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat een intermediair als twee- of driewaardig ijzer zn werk als katalysator goed kan doen. Bij biologische oxidaties en/of reductie van afbraakprocessen is het van groot belang om ook genoeg koolstofbron in het grondwater ter beschikking te stellen.

hmvt 31

Twintig jaar in-situ

Extractieve technieken
In de beginjaren richtte HMVT zich voornamelijk op de extractieve saneringstechnieken. Hiermee worden verontreinigingen uit de bodem gehaald en bovengronds behandeld. Inmiddels horen deze technieken tot de klassieke in-situ saneringen. Bodemluchtextractie Onttrekking en zuivering van bodemlucht. Hiermee worden vluchtige verontreinigingen (chloor, bezine, olin) uit de bodem gehaald en verdampt. Persluchtinjectie Via persluchtinjectie wordt zuurstof in verontreinigd grondwater ingebracht. Dit stimuleert de natuurlijke en arobe afbraak. Deze techniek wordt tegenwoordig vaak ingezet in combinatie met chemische oxidatie. Grondwateronttrekking Verontreinigd grondwater wordt aan de bodem onttrokken en bovengronds behandeld.

Extractiemethoden
HMVT gebruikt diverse extractiemethoden. Meerfasenextracties komen tegenwoordig het meest voor. Hierbij wordt een mengsel van water, lucht en product aan de bodem onttrokken en bovengronds behandeld. HMVT was n van de eerste die begon met de Twee Fasen Extractie en later ook met Drie Fasen Extractie (DFE). Deze methode is ontwikkeld in de Verenigde Staten en werd in de jaren negentig door HMVT verfijnd.

hmvt 32

sanering in vogelvlucht

Chemische saneringen
Eind jaren negentig past HMVT steeds vaker chemische technieken toe om verontreinigingen aan te pakken. En van de technieken is chemische oxidatie. Chemische stoffen zorgen ervoor dat een verontreiniging wordt omgezet in CO2. Deze techniek zorgt voor een hoog saneringsrendement in korte tijd. Dit gebeurt onder meer met waterstofperoxide, permanganaat en persulfaat. Daarnaast ontwikkelde HMVT FENNA. Een techniek die chemische oxidatie combineert met de sojaoplossing van ENNA.

Biologische saneringen
Naast de extractieve technieken legde HMVT in de jaren negentig de focus op de biologische saneringen. Dit gebeurt vooral bij restverontreinigingen. Via airsparging, bioventing en injecties van zuurstof, koolstofbronnen en nutrinten wordt de afbraak van verontreiniging gestimuleerd. ENNA-sanering Een bijzondere vorm van biologische sanering is de ENNA-techniek. Deze is in eigen huis ontwikkeld en wordt voornamelijk ingezet bij VOCl-verontreinigingen (Per en Tri). Bij ENNA wordt eenmalig een substraat in de bron genjecteerd. Het mengsel bestaat onder meer uit plantaardige sojaolie.

Corona
Corona is een nieuwe methode van industrile luchtreiniging waarbij verontreinigingen in een plasmaveld worden afgebroken tot onschuldige eindproducten. Het plasmaveld wordt opgewekt door middel van hoogspanning. HMVT ontwikkelde samen met Oranjewoud en de Technische Universiteit Eindhoven een prototype installatie. De methode is geschikt voor een breed scala aan verontreinigingen zoals vluchtige koolwaterstoffen en geuren, maar ook de zuivering van tunnellucht.

hmvt 33

Willy Wortel en een Excell-lijst vol ideen

Als kleine jongen was ik altijd bezig met uitvindingen .

hmvt 34

Nog altijd wordt hij schertsend Willy Wortel genoemd. Een titel die volgens Frank Pels wel een beetje klopt. Als kleine jongen was ik al een echte knutselaar, altijd bezig met uitvindingen. Nog altijd komen dit soort ideetjes gewoon aanwaaien. Standaard heb ik een blocnote bij me om ze op te schrijven. Ik zet ze allemaal in een Excell-lijst. Goede blijven staan, slechte schrap ik na een tijdje. Op deze manier ontstond de ENNA-techniek. Een innovatief saneringsconcept dat HMVT sinds enkele jaren inzet bij VOCI-verontreinigingen. Frank: Het principe van biologische sanering was al bekend. Het nadeel is alleen dat substraten zoals methanol en melasse snel verbruikt worden. Biologische afbraak wordt hierdoor kostbaar en intensief. Daarom liep ik al een tijdje met het idee om een substraat te ontwikkelen dat je maar n keer hoeft te injecteren en dat daarna over een lange periode zijn werk doet. Biomulator Soja Het werd een emulsie op basis van soja. Een onschadelijk product dat veel waterstofgas genereert. Daarnaast is soja in enorme hoeveelheden beschikbaar. Ideaal om mee te werken. Samen met studenten van Hogeschool Larenstein verfijnde hij het idee tot een techniek die eenvoudig toepasbaar is in het veld. Frank: We hebben op uitgebreide schaal laboratorium- en praktijkproeven uitgevoerd. Daarnaast wisten we een opdrachtgever enthousiast te maken om een pilot uit te voeren. Hij wilde op een voordelige manier saneren n had de tijd voor een lange termijnaanpak. ENNA was hierin een uitgelezen oplossing. Na vijf jaar blijkt het ENNA-concept nog steeds zn werk uitstekend te doen. Recentelijk is er een gebouw op die spot gezet. Voor de zekerheid hebben we de bodem nog een extra shot substraat gegeven, zodat de biologische afbraak nog jaren door kan gaan. Uiteindelijk zal de bodem honderd procent schoon worden. Inmiddels is de ENNA-techniek op tientallen andere locaties ingezet. In het najaar van 2010 start HMVT met een project waar minstens 300 kuub ENNA-substraat de bodem in gaat. Dit betekent niet dat de ideenmachine van Frank Pels stil staat. Naast ENNA ontwikkelde hij met studenten van Van Hall/Larenstein het FENNA-concept. Hierin wordt het ENNA-substraat gecombineerd met nanodeeltjes ijzer. Verder wordt er gewerkt aan een biomulator, een apparaat waarmee ENNA-substraat op industrile schaal genjecteerd kan worden. Overigens ook afkomstig uit het Excell-sheet van Frank. Maar, haast Frank zich te zeggen, ontwikkelen en innoveren doe je niet alleen. Op papier werkt alles, maar in de praktijk gaat het altijd anders. Ik heb het geluk dat ik bij HMVT met specialisten samenwerk met wie je ideen kunt realiseren. De n weet veel over elektronica, een ander zit meer in de werktuigbouwkunde. Samen praat je over mogelijkheden, denk je oplossingen uit. En natuurlijk moet het ook commercieel gezien aantrekkelijk zijn. En als alles klopt, dan wordt innovatie een typisch geval van 1 + 1 = 3.

hmvt 35

Manuel Tiehuis

Ideen van de projectleiders omzetten in keiharde techniek.

hmvt 36

Voor alle bodemsaneringen, lucht- en waterzuiveringen ontwerpt en bouwt HMVT zelf de installaties. De werkvoorbereiders en de medewerkers van de werkplaats spelen hierin een belangrijke rol. Manuel Tiehuis is n van hen. Als werkvoorbereider zet hij de ideen van de projectleiders om in keiharde techniek. Techniek, geen dag hetzelfde? Klopt. Dat is ook het mooie aan ons werk. Voor elke verontreiniging bouwen we een specifieke installatie. Er is geen opstelling gelijk. Als werkvoorbereider moet je van alle markten thuis zijn. Je moet expertise hebben van installatietechniek, electro- en plc-technologie, maar je krijgt ook te maken met metaalen houtbewerking. Kortom, elke installatie kent zijn eigen uitdaging? Eigenlijk wel. Je krijgt altijd te maken met vernieuwingen. Zo hebben we onlangs een installatie gebouwd waarin we gebruikmaken van UV-licht. En dan niet zomaar een lampje, maar n van 2500 Watt. Zon project kan me echt dagen bezighouden.Ook als je installaties met PLCs of complex meetinstrumentarium moet bouwen, moet je puzzelen om tot het juiste resultaat te komen. Techniek en creativiteit gaan dus prima samen? Dat mag je wel zeggen. Momenteel bouwen we een injectie-unit voor onze ENNA-techniek. Nieuw is dat hier een emulsiepomp bij komt. We hebben er wel eens n op kleine schaal gebouwd, maar deze moet 20 kuub per uur verstouwen. Dit betekent dat je hem echt helemaal zelf moet bedenken en bouwen. Een gebruiksaanwijzing heb je niet, improvisatievermogen is dan wel handig. Trots op? De installatie die we in Rouen hebben gebouwd. Technisch gezien niet heel complex, maar wel qua omvang. Eigenlijk ging het in totaal om zes kleinere installaties. Je kunt je voorstellen dat het hier in de werkplaats stampvol was. Een enorme operatie, helemaal toen we onder tijdsdruk kwamen te staan. Uiteindelijk gingen er zeven volle vrachtwagens richting Frankrijk. Een mooi moment natuurlijk.

hmvt 37

Rene Gielians:
Met zijn allen zorgden we ervoor dat we met vlag en wimpel slaagden voor ons KVGM-systeem.

hmvt 38

Professionalisering en volwassenheid
Een decennium na de start van de eerste in-situ saneringen in Nederland bevond HMVT zich op een tweesprong. De zaken gingen voorspoedig, de projecten werden groter. Dit had gevolgen voor de bedrijfsvoering. Niet alleen het onderkomen aan de Lumirestraat barstte uit zijn voegen, ook het bedrijfsproces moest onder de loep worden genomen. Ren Gielians stond mede aan de wieg van de professionaliseringsslag die destijds werd gemaakt. Ja, er was een VCA-certificaat, een checklist en wat procedures. Maar omdat we voor grote, petrochemische opdrachtgevers gingen werken, was er meer nodig, herinnert Ren Gielians zich. Als jongeman kwam hij via aannemersbedrijf Hazelaar uit Coevorden in contact met HMVT. Samen met HMVT deden we veel werk voor de NAM. Deze samenwerking resulteerde later in de project BV Hazelaar/ HMVT. In dit verband ging ik vanaf 1998 n dag per week aan de slag bij HMVT. Een opmerkelijke carrirestap voor iemand die was afgestudeerd in de commercile economie. Direct na mijn afstuderen vroeg mijn stagebedrijf mij om een certificering voor asbestsaneringen op poten te zetten. Met deze ervaring kwam ik bij Hazelaar terecht om ook voor hen een kwaliteitssysteem te ontwerpen. Dat ik daarna bij HMVT met dezelfde opdracht aan de slag ging, was een logische stap. Geen standaardwerkje Dit systeem voor kwaliteit en veiligheid werd geen standaardwerkje. Integendeel, verzekert Ren, iedere HMVTer werkte mee om dit systeem op poten te zetten. Een groot voordeel was dat ik bij het secretariaat op de kamer zat. Hier liep iedereen naar binnen, dus ik zat er vanaf dag n met mijn neus boven op. Typisch was dat iedereen binnen het bedrijf ook echt de wil had om mee te werken. Of het nu de projectleider, de monteur of de uitvoerder was; ze namen allemaal de tijd om mij op weg te helpen zodat ik alle processen in beeld kon krijgen.

Tijdvak 3 1998 2001

hmvt 39

Daarnaast dacht iedereen actief mee over hoe we konden omgaan met afwijkingen, gevaarlijke situaties, incidenten. Omdat iedereen zo betrokken was, werd ons systeem echt vanuit de praktijk opgezet. We slaagden met vlag en wimpel voor ons KVGM-systeem. Natuurlijk kostte het tijd om iedereen er ook van bewust te maken. Maar daar sprak je elkaar op de binnendagen wel op aan. Goh doe die helm eens op of doe dat vest aan. En meteen uitleggen waarom. Dat ging heel gemoedelijk. Commissie De rode draad in het systeem was de KVGM-commissie. Deze werd in 2000 de opvolger van de VGM-commissie die een paar jaar eerder was opgericht. Hierin zat een brede vertegenwoordiging van het bedrijf. We pakten klachten, incidenten en verbeteringen heel gestructureerd aan. Maar het systeem had ook een preventieve werking. De toolboxmetingen onder het personeel deden bijvoorbeeld hun intrede. Ook de interne oplevering van systemen was een belangrijk aandachtspunt. Ren: Voorheen sprongen vijf man in een busje als er problemen op locatie waren. Nu zorgde je ervoor dat je voor die tijd je zaken zo veel mogelijk op orde had.

eten , Samen Chinees g midda vrijdag

Anekdote: Procedure Chinees

Naast een stevig kwalititeit- en veiligheidsysteem zorgde Ren Gielians voor een tweede belangrijke aanvulling op het bedrijfsproces. Vrijdagmiddag, Chinees. Al ruim tien jaar komt de lokale Chinees met zn bestelbus voorrijden om een enorm pakket bami, nasi en loempias te bezorgen. Ik heb ooit eens voorgesteld om dit te doen en iedereen heeft het bijzonder goed opgepikt. Eigenlijk vind ik het na 12 jaar hoog tijd worden dat we deze traditie ook in ons KVGMsysteem vast gaan leggen, lacht Ren. Overigens begrijp je nu waarom ik mijn afspraken in Ede het liefst op de vrijdag plan.

hmvt 40

Anekdote: De verhuizing Project: PALL/Hoofdpompstation 1988 - 2010 Bijzonder: eerste grootschalige Drie Fasen Extractie (DFE) in Belgi
In de Antwerpse haven kreeg HMVT in 1998 te maken met de eerste grote klus in Vlaanderen. Voor petrochemisch bedrijf PALL (Pijpleiding Antwerpen Luik Limburg) ging HMVT een omvangrijke drijflaag te lijf. Het werd een voor die tijd innovatieve sanering. Het was de eerste keer dat HMVT op grote schaal gebruik maakte van Drie Fasen Extractie (DFE). Een techniek die in Belgi nog nagelnieuw was: We kwamen op basis van het bestek met een geheel eigen oplossing. We wisten de opdrachtgever hiervan te overtuigen. Het was natuurlijk al fantastisch dat ze dat risico wilden nemen, vertelt Jack van Rossum die projectleider was. Het project was voor HMVT een technische uitdaging. De grootte van de installatie noopte tot de aanschaf van een grotere katalysator. Voor een hoop geld werd er n gekocht die 1.500 kuub bodemlucht per uur kon verstouwen. Een ander novum was het gebruik van online sturing en monitoring via telemetrie. Jack: We hebben het project uiteindelijk in twee delen opgeknipt. In eerste instantie hebben we de drijflaag (vrij product) volledig verwijderd. Vervolgens hebben we restverontreiniging aangepakt door middel van stimulatie van de biologische afbraak. Hiermee hebben we de verontreinigingen voor meer dan 99% kunnen weghalen. In de winter zat je met je snowboots aan, in de zomer dreef je weg, het is een passende samenvatting van het eerste onderkomen van HMVT. In de loods aan de Lumirestraat werd weliswaar het fundament gelegd voor het HMVT van nu. Maar met professionaliteit had het pand weinig te maken. Om in HMVTtermen te spreken: het was houtje-touwtjewerk. In 1999 werd daarom begonnen met de bouw van een nieuw pand aan de Maxwellstraat. Een steenworp verderop, maar een wereld van verschil. Het nieuwe kantoorgebouw met werkplaats en opslag staat symbool van de omslag die het bedrijf maakte. De pionier werd hiermee zichtbaar professional.

hmvt 41

Project: sanering vervuilde grond in Oostende Opdrachtgever: Belgische onderneming, via ingenieursbureau Tauw Vervuiling: kerosine en benzineachtig product in de bodem Techniek: hoogvacumextractie en biosparging
In de periode 2000-2006 was ik cordinator van een groot saneringsproject in Oostende. De bodem was verontreinigd met kerosine en een benzineachtig product, de verontreiniging lag erg gevoelig bij omwonenden. Tijdens de aanbesteding kwam HMVT met het meest volledige aanbod en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Ze brachten de nodige technische kennis en ervaring mee. Dat was een absolute meerwaarde bij dit project. We kozen na de ontgraving namelijk voor hoogvacumextractie, dat was toen een vrij nieuwe techniek in Vlaanderen. HMVT kon veel betekenen qua aansturing en inregeling. De extractie is gecombineerd met biosparging en dit heeft gezorgd voor een extra saneringsresultaat. Ik heb de samenwerking met HMVT als heel positief ervaren. De medewerkers toonden veel betrokkenheid en grepen snel in bij problemen. Op de saneringslocatie werd heel verantwoord gewerkt, alles was goed georganiseerd en mensen liepen elkaar niet voor de voeten. De actieve sanering is nu afgerond, de overheid is akkoord met de gepleegde inspanningen en behaalde resultaten. We hebben een goede vuilvrachtreductie behaald, ook al waren de initile saneringsdoelstellingen strenger dan wat uiteindelijk is bereikt. Tijdens het project was regelmatig contact met omwonenden, om dingen uit te leggen en compromissen te zoeken. We moesten allemaal werken in een constant spanningsveld, dat hebben de HMVTers zeker ook gemerkt. Terugblikkend hebben we samen een flinke inspanning geleverd. Ik kijk met een positief gevoel terug op de aanpak van dit omvangrijke en spannende project. Dirk Paulus, senior adviseur bij ingenieursbureau Tauw

klant aan het woord

We hebben samen een flinke inspanning geleverd
hmvt 42

Grote sanering bij op- en overslagstation Antwerpse haven

Het grootste project dat HMVT tot nu toe draaide. De installatie, die in de periode van augustus 2000 tot juli 2001 bij een op- en overslagterminal in de Antwerpse haven werd gebouwd, was ongekend. Er kwamen ruim duizend onttrekkings- en injectiefilters en circa 34 kilometer leidingwerk aan te pas. Daarnaast maakte HMVT voor het eerst in West-Europa gebruik van een incinerator waarmee de verontreiniging werd verbrand. Hiermee kon maximaal 2.500 kilo verontreiniging per dag worden behandeld. Overigens vormde het project bij PALL/Hoofdpompstation aan de andere kant van de haven de aanleiding voor deze opdracht. En van de onderstations van PALL bevond zich op het terrein van de open overslagterminal. Hier kampte men met een omvangrijke verontreiniging die overliep in de drijflaag van de terminal. Beide bedrijven besloten om het probleem samen aan te pakken en schakelden HMVT in. Omdat HMVT voor twee opdrachtgevers werkte, vroeg dit project om een omvangrijke veiligheidsstudie. De hele studie, waaraan een jaar is gewerkt, vormden uiteindelijk een stapel documenten van ruim een meter hoog.

Ermelo: kerosine in drijflaag

Niet lang nadat het project in Antwerpen speelde, ging HMVT aan de slag met een flinke kerosinevervuiling in de omgeving van Ermelo. Er was een verontreiniging ontstaan bij het vullen van een opslagtank. Hierbij kwam ruim 6.000 kilo kerosine in de grond terecht. Opdracht voor HMVT was om de verontreiniging snel en adequaat te verwijderen. Na een gedeeltelijke ontgraving van de grond zette HMVT Drie Fasen Extractie in. Omdat de verontreiniging zich zon dertien meter beneden het maaiveld bevond, was het een hele toer om de drijflaag via DFE omhoog te trekken. Theoretisch gezien was tien meter het maximum. Door een inventieve oplossing van de technische mensen van HMVT slaagde deze opzet toch. De restverontreiniging werd in drie rondes met chemische oxidatie opgeruimd. Hoewel HMVT al op kleine schaal gebruik had gemaakt van deze techniek, was dit n van de eerste projecten waarbij op grotere schaal chemische oxidatie werd ingezet. De totale sanering nam n jaar in beslag.

hmvt 43

Ronny Hilhorst
De bouw van een schuurtje bracht mij op het pad van de bodemsanering.

hmvt 44

medewerker aan het woord

HMVT is de eerste werkgever van Ronny Hilhorst. En hij heeft het er nog altijd naar zijn zin. Het is de combinatie van fijne collegas, het werken met techniek en de positieve bijdrage die je levert aan een schone bodem. Bodemsaneringen, altijd al willen doen? Nee, het is toeval geweest. Begin jaren negentig kochten mijn ouders een boerderijtje. Toen ze er een schuur bij wilden bouwen, bleek dat er een flinke verontreiniging in de grond zat. Dit had een behoorlijke nasleep. In diezelfde tijd moest ik mijn studiekeuze maken. Na deze ervaring leek het mij wel interessant om iets met bodemsanering en milieu te doen. Zodoende kwam ik op de Hogeschool Larenstein in Velp terecht. En dat beviel? Absoluut. In eerste instantie was ik betrokken bij de uitvoering en werd ik op locatie ingezet voor hand- en spandiensten. Dus bodembemonstering, aanleggen van het leidingwerk en het doen van controleboringen. Meteen na mijn afstuderen belde Jos of ik bij HMVT wilde komen werken als assistent projectleider. Ik heb meteen ja gezegd. Welke projecten kreeg je onder handen? In het begin vooral Subat-projecten (Stichting Uitvoering Bodemsanering Amovering Tankstations) voor de sanering van voormalige benzinestations. Kleinschalige projecten, maar een uitstekende leerschool. Na een jaar of twee raakte ik betrokken bij het werk bij de op- en overslagterminal in de Antwerpse Haven. Voor HMVT het grootste project tot dan toe. Samen met collegas als Chris van Duin en Piet Muss hebben we daar met veel plezier gewerkt. Afgezien van de weekenden hebben we daar zeker vijf maanden op locatie gezeten. Klinkt als voer voor sterke verhalen Het merendeel van de tijd waren we gewoon hard aan het werk. Maar n verhaal is de moeite waard. Ook met de kerstdagen zaten we in Antwerpen en onze schaftkeet had nog geen versiering. Op een avond gingen we stappen in Bergen op Zoom. Toen hebben we zelf nog even wat kerstbomen geregeld en nog diezelfde avond in een taxi gezet. Hadden we de volgende dag tenminste wat kerstsfeer op het terrein. Ronny Hilhorst en HMVT anno nu? Inmiddels ben ik cordinator uitvoering bij HMVT en contractmanager bij WeGroSan/HMVT. Ik vind dat we nog altijd die hechte club van weleer zijn, dat is ook de kracht van HMVT. Samen hebben we de drive om vooruit te gaan.

hmvt 45

Klaas de Jong
De bodem is en blijft een black box.

hmvt 46

Internationalisering en innovatie

Tijdvak 4 2002 2005

Als stagiair monsterde Klaas de Jong in 1996 aan bij HMVT. Dat vond hij destijds al machtig mooi. Het was daarom geen toeval dat de geboren Fries vier jaar later weer in beeld kwam. Ik zat na mijn afstuderen zonder werk toen ik Marco tegen het lijf liep. Hij vond dat we de volgende dag maar eens een bakje koffie moesten doen. Een paar dagen later was ik al op weg naar Belgi. Het voorval tekent HMVT in het nieuwe millennium. In de jaren negentig was de onderneming snel gegroeid en dit betaalde zich uit in grote saneringsprojecten in binnen- en buitenland. Ook voor de bedrijfsvoering had dit gevolgen, bemerkte Klaas. In 1996 was HMVT nog een informeel clubje waarbij iedereen generalist was. Toen ik vier jaar later weer kwam kijken, was de organisatie aan het veranderen. We gingen meer in teams werken, er kwam meer structuur en in de projecten was meer aandacht voor voorbereiding en overleg. Eigenlijk was dat ook wel nodig. De installaties die we bouwden en ook de projecten werden omvangrijker en complexer. Oostende Daarnaast ging HMVT meer en meer de grenzen over. Een paar dagen nadat ik was aangenomen, zat ik al in de bus naar Belgi. Ik heb toen vijf weken in Oostende gezeten. Hier draaiden we een groot project voor een olie- en gasbedrijf. Een flinke klus, waarbij ik mij vooral bezig hield met de aansturing van onderaannemers. Maar ook buiten het werk om vond ik het prima om op locatie te zitten. Vooral als je in een stad mocht bivakkeren. Dan kon je na werktijd nog mooi wat cultuur meenemen. Ook de techniek veranderde. Klaas: Zo gingen we werken met telemetriesystemen. Dat verliep nog heel primitief via de telefoonkabel, maar het was een flinke stap vooruit. Hiermee konden we de aansturing en monitoring van installaties enorm verfijnen. Verder maakten we de overgang van fysische technieken naar methoden die we chemische oxidatie combineerden met biologische omzetting. In Belgi waren we sowieso de eerste die met chemische oxidatie aan de slag ging.

Eerste p roject va n Klaas in Ooste nde

hmvt 47

Sleutelen Innovatie bleef hoog in het vaandel staan. Ondanks de groei van het bedrijf bleef er altijd ruimte om te sleutelen aan techniek om verbeteringen door te voeren. Ik weet nog goed dat we bij een project in Vilvoorde bezig waren met grondwaterzuivering. Alleen het rendement was beneden peil. Nadat we monsters hadden genomen, bleek de oliewaterafscheider niet optimaal te functioneren. Het idee ontstond om chemicalin toe te voegen waarmee de olie in de afscheider ging drijven. Enkele studievrienden hebben ons nog geholpen om deze ideen te onderzoeken en te testen. De bodem is en blijft een black box, vervolgt Klaas. Je probeert de techniek zo te polijsten dat je het resultaat optimaliseert. Het mooie is dat iedereen aan dit soort innovaties meewerkt. Als ik met een schetsje kwam, ging je samen brainstormen. En met de collegas van de technische dienst zag je ideen ook werkelijkheid worden. Dat maakt het werk hier zo mooi. Het is niet alleen heel tastbaar, de techniek is ook altijd in ontwikkeling. Ook al denk je dat je er bent, er zijn altijd weer vernieuwingen mogelijk.

Een voetafdruk in Belgi

Omdat HMVT steeds nadrukkelijker aanwezig was in Belgi, werd gezocht naar een geschikte springplank. Deze werd gevonden in WeGroSport. Een BV van ingenieursbureau Oranjewoud die zich bezighield met civiel werk op het gebied van wegen, sportinfrastructuur en bodem. In 2002 ontstond een intensieve samenwerking met HMVT. Toen in de jaren negentig de milieukundige werken en ook in-situ saneringen in Belgi toenamen, werd de bedrijfsnaam omgedoopt tot WeGroSan. Sinds 2005 zijn HMVT en WeGroSan organisatorisch met elkaar verbonden. Sindsdien spreken we over Wegrosan/ HMVT. Vandaag de dag is het bedrijf actief in de markt voor bodemsanering en complexe civiele werken zoals containerparken (milieustraten), renovatie van tankstations en bodembeschermende voorzieningen.

hmvt 48

Project: Dellen Wuyts Zwolle 2002 Bijzonder: complexe sanering in hartje Zwolle op basis van prestatiebestek
Het terrein van een voormalige chemische wasserij in de binnenstad Zwolle bleek vervuild te zijn met de gechloreerde koolwaterstoffen Per en Tri. De verontreiniging was uitgewaaierd onder omliggende huizen. HMVT tekende een prestatiecontract met de gemeente om de bodem in vijf jaar tijd schoon te krijgen. Marco van den Brand: Deze klus pakte anders uit dan voorzien. Toen we de filters in de grond aanbrachten, bleek dat de concentraties product vele malen hoger (factor 10 en meer) waren dan uit eerder onderzoek naar voren kwam. Achteraf hebben we ons afgevraagd waarom er zoveel verschil zat tussen onze resultaten en die van het onderzoek. Dit kwam omdat wij met hoogfrequente boormethodes hadden gewerkt. We hadden toevallig die frequentie gebruikt die al die pakketjes verontreiniging die in de bodem zaten bij elkaar bracht. Deze methode hebben we later verder ontwikkeld met TNO. Overigens hebben we op deze locatie voor het eerst chemische oxidatie ingezet in combinatie met de stimulering van biologische afbraak om de verontreiniging op te ruimen (BISCO). Al met al hebben we door de inzet van deze technieken ruim 90 procent van de verontreiniging weggehaald en zitten we nu op een stabiele eindsituatie. Dit was weliswaar niet conform de resultaatsverplichting, maar omdat de vervuiling zo veel groter was dan verwacht, hebben we toch een uitzonderlijke prestatie neergezet.

hmvt 49

Project: sanering NAM-terrein Bedum Opdrachtgever: NAM Vervuiling: minerale olin in de bodem Techniek: twee fasen extractie
Meedenken. Dat werkwoord komt meteen bij me op als ik aan HMVT denk. Ze verplaatsen zich echt in de opdrachtgever en denken actief mee over de aanpak en oplossingen. De NAM heeft met verschillende partijen een overkoepelend contract voor saneringsprojecten, HMVT is n van hen. Deze contractvorm is duidelijk, efficint en tijdsbesparend. In 2003 was ik betrokken bij een sanering in Bedum. De bodem was vervuild met minerale olin. Vanwege geplande nieuwbouw was sanering op korte termijn noodzakelijk. We kozen samen met HMVT voor de techniek Twee Fasen Extractie: het onttrekken van water en lucht aan de bodem. In 2008 konden we de sanering afronden en onze doelstelling is behaald. Als ik terugkijk op dit proces, zie ik vooral een positieve instelling bij alle HMVTers, ongeacht de persoon met wie je samenwerkt. Men drft en komt met praktische en vernieuwende oplossingen. Onze samenwerking leidde tot een ander interessant resultaat. We hebben een zogenoemde mobiele installatie voor grondwateronttrekking ontwikkeld. Deze kleine installatie zit in twee verplaatsbare containers en staat nu bij Suawoude 200. Meestal bouw je eerst een opstelplaats bij de start van een sanering, dat kost veel geld. Deze mobiele unit is efficint en bespaart tijd en geld bij kleine saneringen. Kwaliteit leveren, vernieuwend werken, afspraken nakomen en heldere open communicatie; het zijn voor ons belangrijke uitgangspunten in de samenwerking met andere partijen. Ik zie dit zeker terug bij HMVT en dat leidt tot wederzijds respect en goede resultaten. Geert Oostwoud, projectleider Bodem bij NAM

klant aan het woord

Onze samenwerking leidt tot wederzijds respect en goede resultaten!
hmvt 50

Gas in de straat..?
Wat borrelde daar toch uit de Antwerpse straten rondom de Alcatel Bell toren? Gas? Enkele Antwerpenaren belden s nachts in paniek met de hulpdiensten. De werkelijkheid viel mee. Door het injecteren van 120 kuub melasse, raakte de ondergrond verzadigd en kwamen de deksels van enkele injectiepunten samen met wat melasse omhoog. En laat er nu net op deze deksels het logo van het gasbedrijf staan. Christophe De Ganseman: We hadden de deksels van dit gasbedrijf overgenomen. We hadden er niet bij stil gestaan dat het verwarring zou kunnen zaaien onder de bewoners. Gelukkig konden we n en ander snel rechtzetten.

Saneren in de straten van Antwerpen

Saneren in het stadscentrum staat vaak synoniem aan overlast. HMVT bewees in 2005 met de sanering rondom de Alcatel Bell toren in hartje Antwerpen dat dit ook anders kan. Door gebruik te maken van melasse werd op een efficinte, milieuvriendelijke manier korte metten gemaakt met een verontreiniging door gechloreerde solventen. Het principe is eenvoudig. Op de verontreinigde site waren al bacterin aanwezig die gechloreerde solventen op natuurlijke wijze afbreken. Suikeroplossing melasse dient als koolstofbron voor deze bacterin. De injectie van deze substantie versnelt het proces van natuurlijke afbraak. Driemaandelijks, werd in drie dagen tijd werd meer dan 120 kuub melasse in de grond genjecteerd. De inhoud van meer dan 4 grote tankautos. Omdat de biologische afbraak zich volledig ondergronds voltrok, bleef de sanering nagenoeg onzichtbaar en was de overlast voor ondernemers en omwonenden minimaal.

Een spoedje langs het spoor

Een omgevallen hoogspanningsmast langs het spoor in het Limburgse Beek veroorzaakte in 2004 een lekkage in een pijpleiding. Hierdoor kwam een flinke hoeveelheid kerosine over een lengte van 750 meter in een infiltratiesloot terecht. Deze sloot lag direct naast een spoorlijn. In eerste instantie was Ingenieursbureau Oranjewoud betrokken bij deze calamiteit. Het bureau nam contact op met HMVT voor de huur van een mobiele omkleedruimte. Van het n kwam het ander. De verontreiniging en de omstandigheden leenden zich uitstekend voor een in-situ sanering. Binnen 24 uur tijd bedacht HMVT een oplossing en presenteerde die ter plekke in een bouwkeet aan Prorail. De volgende dag werden de plannen aan de overige betrokken partijen gepresenteerd. Iedereen gaf groen licht. Binnen 1 week startten de werkzaamheden. Medewerkers kregen in sneltreinvaart een opleiding voor het werken langs het spoor. Nadat 12.000 ton vervuilde grond was ontgraven, werden bijna 500 filters geplaatst om de ondergrond aan te pakken. Na een jaar bodemluchtextractie, werd gestart met de stimulatie van de biologische afbraak. Anderhalf jaar later werd de actieve sanering afgerond.

hmvt 51

Jack van Rossum

Ik moet uitdaging hebben, die vind je hier.

hmvt 52

medewerker aan het woord

Sanering voormal ig tankstati on in B elgi
Het is een lang gekoesterde wens om vanuit zijn woonplaats Mariahout te kunnen werken. Een missie die nog altijd niet geslaagd is. Jack van Rossum is er niet droevig om. Het werk wat ik doe is prachtig, de reistijd neem ik op de koop toe. Ik werkte al een tijdje in de bodemsaneringen toen ik met HMVT in aanraking kwam. Met een compagnon had ik een bedrijf dat civiele en milieuwerken deed. Eind jaren negentig deden we enkele projecten voor HMVT. Niet lang daarna vroeg Jos mij of ik als projectleider bij HMVT wilde komen werken. Daar had ik wel oren naar. Ik woon in Noord Brabant en heb altijd de wens gehad om vanuit mijn eigen woonplaats te werken. Samen met Jos vatte ik het plan op om in de regio Eindhoven te beginnen met een dependance van HMVT, noem het maar vestiging Zuid. Van hieruit wilden we ook de Belgische markt bedienen. In 2000 was de kantorenmarkt nogal overspannen. Daarom heb ik in eerste instantie een kantoortje ingericht in mijn eigen huis. Na de overname door Oranjewoud, was vestiging Zuid definitief van de baan. Toen ik bij HMVT kwam, was ik als man van de civiele techniek nog niet helemaal ingevoerd in de in-situ technieken. Gelukkig vertelde men mij al snel dat ik bij offertes niet elk filter tot in detail hoefde te berekenen. Toen ik daarna betrokken raakte bij enkele grote projecten in Belgi rolde ik er mooi in. We begaven ons op onontgonnen gebied. Een mooi voorbeeld is dat we voor een project in de Antwerpse haven voor een paar duizend euros aan veiligheidsstudies hadden ingeruimd. Dit werd uiteindelijk meer dan een ton. Gelukkig sprong de opdrachtgever hier coulant mee om. Achteraf gezien naef, maar als organisatie leer je hier wel van. In 2008 heb ik een uitstapje gemaakt naar een bedrijf in Den Bosch. Maar HMVT heeft mij nooit losgelaten en sinds kort ben ik weer terug. Ik moet uitdaging hebben, die vind je hier. Dat ligt aan de open cultuur en de vrijheid die je hier hebt en omdat hier mensen werken die echt over grenzen heen kunnen denken. Een project waar ik echt trots op ben? Beek in Limburg. Na een calamiteit kwamen we binnen 24 uur met een passende oplossing, een week later werd het systeem al aangelegd. Kortom, saneren in de vijfde versnelling. Dat is mij op het lijf geschreven.

hmvt 53

Marco van den Brand

Een rechtgeaarde HMVTer kijkt altijd verder dan de horizon.

hmvt 54

Grenzen verleggen richting toekomst

Tijdvak 5 2005 en verder

Tussen het houten kistje van Joop en Michiel en de hedendaagse saneringsinstallaties van HMVT zit slechts twintig jaar. Inmiddels behoort het bedrijf tot de top 5 van in-situ saneerders in Nederland. Ruim veertig HMVTers werken aan meer dan honderd projecten in binnen- en buitenland. Maar in een saneringswereld die constant in beweging is, liggen vele uitdagingen in het verschiet, voorziet businessmanager Marco van den Brand. Hij is naar eigen zeggen vergroeid met HMVT. In 1992 kwam businessmanager Marco van den Brand als student Milieutechniek voor een stage naar de Lumirestraat in Ede. Sindsdien is hij niet meer uit beeld geweest. Na zijn stage werd hij ingehuurd als vakantiewerker en in 1994 ging hij daadwerkelijk aan de slag als projectassistent. Wat ik in 1992 aantrof? Een gezellige club die een ontzettende drive had om de in-situ saneringstechniek op de kaart te zetten. Maar ook een bedrijf dat niet meer te vergelijken is met nu. Toen ik binnenkwam werkten er zon 7 mensen en eigenlijk waren we alleen bezig met bodemluchtextractie, persluchtinjectie en grondwaterontrekking. De markt Ook de markt waarin we bezig waren, was in die tijd helemaal anders, verklaart Marco. Na de grote gifschandalen in de jaren tachtig stonden het milieu en onze bodem torenhoog op de politieke agendas. Iedereen vond dat die bodem brandschoon moest zijn. Alhoewel er in het begin veel scepsis was, stonden veel bedrijven gaandeweg open voor onze alternatieve in-situ technieken. Het was het enige alternatief voor de traditionele ontgraving. Daarnaast was er nog weinig wet- en regelgeving. Dit gaf vooral in het begin veel vrijheid richting het bevoegd gezag en de manier waarop we bodemverontreinigingen aanpakten.

Een gezell ige club

hmvt 55

Brede blik Die tijden zijn niet meer. Er kwam niet alleen meer concurrentie, maar ook de beschikbare technieken namen een vlucht. In dat opzicht zijn we specialisten n generalisten geworden. Nu is ons uitgangspunt hoe we een bodemprobleem het beste op kunnen lossen. Hierbij zitten we zeker niet vast aan n kunstje. We hebben een brede blik en beheersen verschillende saneringsmethoden waarmee we aan die klantvraag kunnen voldoen. Daarnaast is bodemsanering niet meer zo heet van de naald als in de jaren tachtig. Marco: Je ziet dat andere milieuthemas, zoals luchtkwaliteit en CO2-problematiek, de boventoon voeren. Neemt niet weg dat er in Nederland voor de komende decennia nog genoeg bodemprojecten zijn. Maar ook wij bewegen mee op de trend. Zo onderzoeken wij de mogelijkheden om op het gebied van luchtkwaliteit een rol te gaan spelen. Buitenland Waar de in-situ saneringstechnieken in Nederland en Belgi gemeengoed zijn geworden, valt in het buitenland nog veel te winnen. Voor de komende jaren richten wij onze pijlen ook op andere landen, zoals Frankrijk en Duitsland. Vooral in Frankrijk is onze aanpak van bodemsanering niet vanzelfsprekend. Daar beginnen ze pas. En in Duitsland past men vooral nog de traditionele in-situ saneringstechnieken toe. Net zoals we in Belgi met WeGroSan hebben gedaan, willen we in deze landen een springplank vestigen voor onze activiteiten. Mede door de internationale expansie van moederbedrijf Oranjewoud zie je dat er meer internationale samenwerking plaatsvindt. Met onze zusterorganisatie Delta in de Verenigde Staten bijvoorbeeld. Ook zij hebben in-situ experts in diens. We wisselen regelmatig kennis met elkaar uit. Aardig voorbeeld is de Carbon Footprint Calculator die we hebben ontwikkeld. Delta heeft deze rekentool verder geoptimaliseerd en is hiermee succesvol de markt opgegaan. Internationalisatie, innovatie en schaalvergroting. Termen die iets vertellen over de ambitie van een bedrijf. Het zit in onze genen. Een rechtgeaarde HMVTer wil altijd verder kijken dan de horizon. Dat was toen al het geval en dat zie je nu nog altijd. Dat is wat mij betreft 100% HMVT.

Onderzoek en ontwikkeling
In de beginjaren van HMVT stonden research en development synoniem aan sleutelen in werkplaats of zolderkamer. Sinds enkele jaren heeft HMVT een eigen R&D-team. Dit team onderzoekt onder meer de reinigingsmogelijkheden van bodem, grondwater en lucht. HMVT beschikt over een professionele testruimte waarin medewerkers zuiveringstechnieken of oplossingen op kleine schaal na kunnen bootsen. Naast het laboratoriumwerk voert HMVT pilots uit op locatie. Met een mobiele saneringsunit werden op pilotschaal injecties uitgevoerd om bijvoorbeeld chemische of biologische afbraak van verontreinigingen te testen.

Duurzaamheid & HMVT

Duurzaamheid is de laatste jaren een belangrijk speerpunt binnen HMVT. Bijvoorbeeld als het om de CO2-uitstoot van de eigen projecten gaat. Daarom ontwikkelde HMVT de Carbon Footprint Calculator. Met dit rekenmodel kan al in het ontwerpproces een keuze worden gemaakt voor de meest milieuvriendelijke saneringsvariant. Verder is er aandacht voor energiebesparing door de inzet van energiezuinige apparatuur en onderzoekt HMVT de mogelijkheden van alternatieve energiebronnen.

hmvt 56

Saneren bij farmaceut

Voor een groot farmaceutisch bedrijf in Belgi bouwde HMVT in 2009 twee complexe proceszuiveringen. De kwaliteitsnormen waaraan de installatie moest voldoen, waren enorm hoog. Daarnaast moest het systeem gekoppeld worden aan een complex onttrekkingsysteem. Een enorme uitdaging, vooral omdat HMVT met een aantal bestekseisen geen aantoonbare ervaring had. Dankzij de gedrevenheid van het projectteam, wist HMVT een product af te leveren dat voldeed aan alle normen. Ook de planning werd gehaald. De opdrachtgever was zeer te spreken over de aanpak en de werkwijze. HMVT kreeg in 2010 nog een opdracht voor de bouw van een zuivering. Inmiddels is het bedrijf n van de preferred contractors van dit bedrijf.

Grootschalig saneren in Duitsland

Het eerste grootschalige project voor HMVT in Duitsland vindt plaats in Nordhorn. Hier saneert HMVT het terrein van een voormalige textielfabriek. De locatie wordt ontwikkeld tot een wetenschappelijk kenniscentrum. Het gaat om een verontreiniging met minerale olie en vluchtige aromaten (benzine en diesel). In het verleden kon niet alle vervuiling weg worden gegraven. De restverontreiniging gaat HMVT te lijf met verschillende saneringstechnieken, waaronder chemische oxidatie en airsparging. Eventueel wordt gebruikt gemaakt van een zuurstof leverend zout dat de biologische afbraak verder stimuleert.

hmvt 57

Project: sanering Hamstraat in Grave Opdrachtgever: provincie Noord-Brabant Vervuiling: vluchtige organische gehalogeneerde koolwaterstoffen (VOCL) Techniek: onttrekking en zuivering grondwater, aangevuld met biologische afbraak
In de Hamstraat in Grave waren vroeger een wasserij en drukkerij gevestigd. De bodem is door bedrijfsactiviteiten vervuild met gechloreerde koolwaterstoffen. In de jaren 90 is een eerste sanering uitgevoerd, maar de provincie was niet tevreden over het resultaat. Daarom is de sanering in 2007 opnieuw aanbesteed en HMVT is geselecteerd op basis van prijs en kwaliteit. Tegelijk presenteerde HMVT een alternatieve aanpak met innovatieve technieken: biologische afbraak. Dat maakte ons heel enthousiast. We weten al veel van conventionele saneringstechnieken, maar met nieuwe methodes kun je vaak goedkoper een beter eindresultaat behalen. Hier zit ook de kracht van HMVT; ze zijn altijd vernieuwend bezig en kijken hoe het beter kan. De conventionele sanering van de Hamstraat is inmiddels gestart. Er zijn filters in de grond geplaatst en de grondwaterzuiveringsinstallatie is operationeel. Als we alleen doorgaan met deze methode, duurt de sanering heel lang vanwege de bodemgesteldheid. Uit analyses van HMVT blijkt dat de condities voor biologische afbraak gunstig zijn. Biologische sanering kan het eindresultaat perfectioneren en levert tijdwinst op. We moeten het systeem wel aanpassen en bioinjectiepunten aanbrengen. De provincie bekijkt nu of deze aanpak financieel haalbaar is. Ik merk dat de samenwerking met HMVT in dit project heel soepel verloopt. Het levert ook nieuwe inzichten op. De medewerkers zijn proactief en komen met goede oplossingen. Vernieuwend, open, objectief en professioneel; dat is mijn korte typering van HMVT. Peter Ramakers, senior adviseur uitvoering bodemsanering provincie Noord-Brabant

klant aan het woord

HMVT is altijd vernieuwend bezig, daar zit hun kracht
hmvt 58

HMVT op internet
Begin 2006 professionaliseerde HMVT de internetsite. Een groot deel van de website werd opgezet door webbeheerder Roel Marcus. Op de viertalige website is onder meer aandacht voor actualiteiten, in-situ technieken en projecten van HMVT. Tussen 2007 en 2010 trok de site enkele duizenden unieke bezoekers die goed waren voor ruim 11.000 bezochte paginas. Naast Nederland kwamen de bezoekers voornamelijk uit Belgi, de Verenigde Staten, Groot-Brittanni en Duitsland. Ook vielen er bezoeken uit India, Australi en Nieuw Zeeland te noteren. En van de meest gezochte termen was grondwatersanering. Naast HMVT is ook WeGroSan vertegenwoordigd op het web.

Grote sanering op Franse bodem

HMVT startte in de zomer van 2009 met een grote in-situ sanering in het Franse Rouen. Op het complex van petrochemisch bedrijf Petroplus saneert HMVT in samenwerking met Sorange en WeGroSan zon 1000 ton aan vervuilde grond. Het Franse ingenieursbureau Antea (onderdeel van Oranjewoud) was nauw betrokken bij de voorbereiding van het project. Zodoende kwam HMVT in beeld. Het terrein van de sanering, is ruim 220 hectare groot. In een pilot worden zes spots aangepakt. Als dit succesvol verloopt, komt ook de rest van het terrein in beeld. Voor HMVT is dit n van de grootste klussen op buitenlandse bodem ooit.

Saronix Doetinchem
HMVT kreeg in 2007 de opdracht voor de bodemsanering van het voormalige Saronix-terrein in Doetinchem. Een halve eeuw lang produceerde Saronix hier elektronische componenten. Bij de productie kwamen gechloreerde koolwaterstoffen en olie-aromatische stoffen vrij in grond en grondwater. De verontreiniging verspreidde zich langzaam in de richting van de Oude IJssel. Doel van de sanering was reductie van de verontrei-

www.hmvt.nl en www.wegrosan.be

niging tot een stabiele eindsituatie. Hiervoor werd ruim 80 procent van de verontreiniging uit de grond gehaald. Om de locatie geschikt te maken voor woningbouw is de leeflaag honderd procent schoongemaakt. HMVT zette meerdere technieken in. Naast grondsaneringen in de bovengrond werden de kerngebieden aangepakt met chemische oxidatie en de pluimgebieden met biologische stimulatie. Het resultaat mocht er zijn: in 2008 werd gestart met de bouw van een woonwijk op deze locatie.

hmvt 59

Christophe De Ganseman
De Vlaming is wat rustiger en bescheidener.

hmvt 60

medewerker aan het woord

Projectleider Christophe De Ganseman is Vlaming, maar voelt zich onderhand prima thuis in het Nederlandse. Hij begon bij het toenmalige WeGroSport. Nadat deze werkmaatschappij opging in WeGroSan, raakte hij nauw betrokken bij de saneringsprojecten van HMVT. Hoe ben je bij HMVT terecht gekomen? Ik ben in Goes begonnen bij WeGroSport, een werkmaatschappij van Ingenieursbureau Oranjewoud. Daarnaast was ik projectleider bij HMVT. In de beginjaren was dit een gekke dubbelrol. Beide functies waren strikt gescheiden. Uit hoofde van WeGroSport was ik betrokken bij het civiele werk van de saneringen. Als projectleider bij HMVT huurde ik mijzelf in bij WeGroSport. Dus ik stuurde soms mijn eigen facturen naar mezelf. Na een tijdje is deze situatie wel rechtgetrokken hoor! Wat voor soort projecten heb je onder handen? Ik richt mij voornamelijk op saneringsprojecten in Belgi. Mijn specialisatie is de Drie Fasen Extractie (DFE). Een techniek die ik veel heb toegepast. Hier ligt mijn hart ook. De vraag ligt voor de hand, maar hij moet gesteld worden. Wat is het verschil tussen Belgen en Hollanders? Daar merk ik weinig van. Ik werk al jaren met Nederlanders en ik heb een tijdje in Goes gewerkt, grote verschillen zijn er niet. Ja, Nederlanders zijn luidruchtiger. Als ik op kantoor in Ede ben, dan gaat het er heftiger aan toe dan op ons kantoor in Sint Lenaarts. Nederlanders communiceren directer, wij Vlamingen zijn wat rustiger en bescheidener. En qua markt? Nederland loopt voor op Belgi. In Nederland is tweederde van alle projecten al injecties. In Belgi moet dat nog komen. Maar je ziet wel dat de markt in beide landen wat verzadigd raakt. Het is daarom ook goed dat we ons steeds nadrukkelijker in Frankrijk laten zien. Trots op? Meerdere projecten. Alcatel in Antwerpen bijvoorbeeld. Een lastige sanering in hartje Antwerpen. Maar ook een project bij een groot farmaceutisch bedrijf dat wij onder handen hebben gehad. Projecten die om creatieve oplossingen vragen en waarin je veel van je eigen ideen kwijt kunt. Dat is het mooie van ons werk, geen enkel project is hetzelfde. Routinewerk kennen we niet.

Project U nivar

hmvt 61

Colofon
Productie, (eind)redactie en ontwerp
Team PR & Communicatie Oranjewoud Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek b.v. Groot Haar + Orth

Tekst
Groot Haar + Orth

Fotografie
StudioKK, Arnhem

Drukwerk
Zalsman Kampen

Uitgave
September 2010

Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek B.V. Postbus 174 6710 BD Ede