CALENDARU

FIGURA
2011 MITROPOLITUL ARDEALULUI Mitropolitul Andrei Şaguna a fost şi un misio-
OAML’I nar al culturii româneşti...Tot Mitropolitului
TË SHQUARA ME ANDREI ŞAGUNA
MÂRI DI LA “Mitropolitul Andrei Şaguna a fost un bărbat
Andrei Şaguna i se datoreaza organizarea şi
PREJARDHJE ETNIA ARMÂNÂ aproape extraordinar, trimis de Providenţa
indrumarea invaţamantului românesc de
toate gradele, pus sub ocrotirea bisericii, re-
ARUMUNE Divina pentru fericirea poporului său; că el
organizarea Institutului teologic-pedagogic
a fost un Moise... Despre un astfel de bărbat,
din Sibiu precum şi numeroase „fundaţiuni”
pe drept cuvănt, se poate zice ca el, pururi va
prin care se acordau burse de studii pentru
straluci ca un luceafăr pe orizontul bisericii şi
elevii şi studentii mai săraci... Membrii Soci-
naţiunii române.” Aşa işi incheia Nicolae Po-
etatii Academice Române, apreciind intreaga
pea discursul de receptie, prezentat in 13/26
să muncă l-au ales, la 7 septembrie anul 1871,
martie anul 1900, dedicat vieţii şi activitaţii
ca membru de onoare...
arhiepiscopului şi mitropolitului ortodox al
...Ca rezultat al trudei sale, in Arhiepiscopia
Transilvaniei, Andrei baron de Şaguna (1809-
Sibiului existau aproape 800 de scoli “popo-
1873).
rale”, un liceu cu 8 clase la Braşov cu scoala
Andrei Şaguna s-a nascut la Mişkolţ, in Ungar-
reala-comerciala, un gimnaziu cu 4 clase la
ia, intr-o familie de macedo-romani din Bal-
Brad. Au fost editate peste 25 de manuale
cani, din Albania de aza la un centru zvilupat
scolare iar la Sibiu in anul 1853 a infiinţat
Greva (Grabova). A urmat scoala gimnazia
un Institut teologic-pedagogic, cu doua secţii
la Mişcolţ, apoi studii de drept şi filozofie la
teologice si una pedagogica, a tiparit o serie
Pesta şi teologice sa Varset. La vărsta de 25 de
de manuale didactice si a trimis numerosi tin-
ani imbracă haina monahala la mănăstirea de
eri la universitati din Austria şi Germania, cu
la Hopovo. In anul 1847 a fost numit vicar al
burse oferite din fondurile si fundatiile cre-
Episcopiei Ardealului iar, in 18 aprilie 1864,
ate de el. In iarna anului 1872-1873 boala s-a
în plină revoluţie, era numit Mitropolit al
agravat, iar la 16/28 iunie 1873, inima sa a
Transilvaniei cu sediu la Sibiu...
incetat sa mai bată.

MITROPOLITI ARDELEAN ionar i kulturës rumune ... Mitropolitit Andrei

Mitropopliti ANDREI SHAGUNA me origjinë nga Grabova
ANDREI SHAGUNA
“Mitropoliti Andrei Shaguna ka qenë një
burrë pothuajse i jashtëzakonshëm dërguar
për lumturimin e popullit të tij, sepse ai ka
qenë një Moisi...Për një burrë të tillë mund
të thuhet se ai ndriçoi si një yll në horizontin
dhe kombin rumun.” Kështu e ka mbyllur dis-
kutimin e tij Nicolae Popea në hyrje ku u pr-
ezantua më 13/26 mars 1900, kushtuar jetës
dhe aktivitetit te Arqipeshkopit dhe ortodoks
të Trnasilavanisë, Andrei baron Shaguna
(1808-1873).
Andrei Shaguna u lind në Mishkolc, në Hun-
gari në një familje macedo-aromëne nga Ball-
kani, nga Shqipëria e sotme, nga një qendër
e zhvilluar Grabova. Kreu gjimnazin në Mish-
kolc, pastaj studimet për drejtësi dhe filozofi
në Pesta dhe teologji sa Varset. Në moshën
25 vjeç u vesh murg në manastirin Hopovo.
Në vitin 1846 u emërua vikar i Episkopatës
Adreliane dhe më 18 prill 1864, pas revolu-
cionit u emërua Mitropolit i Transilvanisëme
qendër në Sibiu...
Mitropoliti Andrei Shaguna ka qenë një mis-
Shaguna i takon merita e organizimit dhe
zhvillimit të mësimit rumanisht në të gjitha
shkallët veç ato kishtare, riorganizimi i Insti-
tutit teologjik-pedagogjik të Sibiut gjithashtu
dhe një numër fondacionesh me të cilat ndih-
monte për të vazhduar studimet nxënës dhe
studentë nga shtresat e varfra... Anëtarët e
Shoqatës Akademia Rumune , duke pranuar
të gjithë punën e tij e ka zgjedhur më 7 shta-
tor 1871, si anëtar nderi...
...Si rezultat i punës së tij në Arkipeshkpatën e
Sibiut ekzistonin afro 800 “shkolla popullore”,
një lice me 8 klase në Brashov me shkolla
tregtare, një gjimnaz me 4 klase na Brad. Kanë
qenë botuar mbi 25 manuale shkollore dhe në
Sibiu në vitin 1853 filloi një Institut teologji-
pedagogjik, me dy seksione teologjike një
pedagogjike, ka shtypur një seri me manuale
didaktike dhe ka dërguar një numër të madh
të rinjsh në universitetet e Austrisë dhe Gjer-
manisë, me bursë ofruar nga fondet e fonda-
cioneve të krijuar nga ai.
Në dimrin e viteve 1872-1873 sëmundja ju
rëndua dhe në 16/28 qershor 1873, zemra e
tij pushoi se rrahuri.

Yinar
inar (janar) Şcurtu (shkurt)

Luni
Luni 3 10 17 24 31 Luni 7 14 21 28
Marţ 4 11 18 25 Marţ 1 8 15 22
Ñercur
ercur 5 12 19 26 Ñercur 2 9 16 23
Gioi
ioi 6 13 20 27 Gioi 3 10 17 24
Vinăr
inăr 7 14 21 28 Vinăr 4 11 18 25
Sămbăta
ămbăta 1 8 15 22 29 Sămbăta 5 12 19 26
umenică 2 9
Dumenică 16 23 30 Dumenică
umenică 6 13 20 27
 CALENDARU
PAPA
LLAMBRO
BALLAMAÇI
1850­1914
N
ë lindje të fshatit Plasë, afër majës së
Moravës, ngrihej një fshat”Kolibet e
Plasës”. Gëzimet dhe hidhërimet e
vllehve, i udhëhiqte predikuesi i bekuar i
zotit prifti martir, Papa Llambro Ballamaçi.
Në kronikat jepen kulmet e përpjekjeve
të luftës titanike që bënte Papa Llambro
Ballamaçi në mbrojtje të gjuhës vllahçe.
Për këto shkaqe e atdhetari të pamposhtur,
Papa Llambro Ballamaçi iu nënshtrua
inkuizicionit të tmerrshëm anadollak të
osmanëve dhe të shovinistëve grekë. Një
ditë të zezë të 23 marsit, viti 1914, andartët
grekë, ia mbyllën sytë. Ai mbeti yll qiellor
në zemrat e njerëzve të thjeshtë e të mirë,
Ai thoshte: “Të jesh i fesë ortodokse, apo
myslimane nuk do të thotë se je grek, apo
turk”. Më 1883, çeli në Korçë një shkollë
rumune. Kur u hap shkolla shqipe më 1887
La Pleasa ti “Stâ Mariâ” 2010
Marţu
Mar ţu (mars)
Luni
Marţ 1 8
Ñercur
ercur 2 9
Gioi
ioi 3 10
Vinăr
inăr 4 11
Sămbăta 5 12
Dumenică
umenică 6 13
2011
Llambro Ballamaçi, për të mos u braktisur
shkolla nga nxënësit e kërcënuar, merr një
pjesë të nxënësve të shkollës së tij dhe i
çon në “Mësonjëtoren e parë shqipe”.
Pas kthimit nga Stambolli Papa Llambro,
deri në vitin 1898 qëndroi në Rumani, duke
kërkuar ndihma në miqtë e tij rumunë për
shkollat shqipe të Korçës.
I ndodhur midis dy zjarreve, sepse nga
njëra anë ishin kundër tij grekët dhe nga
ana tjetër turqit prapëseprapë, ai nuk
iu nda as nga kisha e tij që predikonte
mbarësi, as nga shkolla që mbillte dituri
e kulturë. Në janar të vitit 1912, i vajtën
dy oficerë madhorë dhe e kërcënuan
se do ta vrisnin po të mos largohej nga
kisha antigreke dhe nga gjuha shqipe e
arumune të “mallkuara” nga zoti. pyeti për
kërcënime të përsëritura. Prandaj atë e
çkishëruan dhe e mallkuan me qirinjtë e
shuar me zift.
Kur atë e varrosën ashtu të vrarë e të
prerë e tij vezullonin. Në atë varrim
ndjenë hidhërimin e pafund Themistokli
Gërmenji, Pandeli Cala, Vasil Trenova etj.
Ku vallë të ndrit varri,
O Papa Llambro i shkretë,
Mbi ty rritet, fle bari
Ti je gjallë në jetë.
Ku vallë re o At
Kush vallë të hoqi zvarrë
7 14 21 28
15 22 29
16 23 30
17 24 31
18 25
19 26
20 27
“Më therën ca të ngratë, aclo, dusi ficiuriţl’i di la sculia română. După
Të ligj dhe të marrë” aistă a lor u inşi frica şi sculia s-umplu cu
ficiuriţi.
Me ballin krejt të freskuar După ţi s-turrnă di la Stambolu Papa
Si yll ai humbet Llambru, pănă la anlu 1898 bână ăn
Si qiri i patretur România, căftădalui agiutari ti sculiili pi
Për vllehtë gjallë mbet. limbi armânească şi arbinişească.
*** Papa Llambru s-află namsa di doi focuri. Di
L
a data-a hoarăl’ei Pleasă, ningă miiau-a ună parti fură cleriţi greţă, di altă parti fură
muntului Morava, fu ună altă hoară ţi aţel’i turţă. Cu tută aţea năsu nu s-dipărţă
s-numea “Călivăli ali Pleasi”. La aţea
hoară, tu harauli şi jalil’i a ştilor oamil’i,
di la Bisearica-a lui şi di tu lituryia ţi ţinea
aclo, pi limba ărmânească. Didea mesajili
duţea zborlu-a Dumudzeului, Papa Llambru
Ballmaçi.
ti bunătriţeari, ti ţineri a limbii şi culturii
a noasti. Şi căţe tu Iinaru, a anlui 1912, ăl’i
Pi cronicăli a chirolui sunti deati fapti ti
cilăstăsearili titanici ţi fiţea Papa Llambru
neasăr doi ufiţeri mări, cu numa Apostolidhis
şi Vardas şi ăl’i dzăsăr că va s-u vătâma
Ballmaçi, ta s-apăra limba armânească. Ti- ma s-nu muta mână di căt propoganda
aistă ispetea şi ti-alti, patriotlu niacrumat, u antigreacă şi di limba albaneză la bisearică,
băgără sum incuziţionlu cum di osmani aşi el nu s-dipărţă di la idealulu-a lui. Nu maşi
şi dit şovinistil’i greci, pănă cănd ună dzuă ahtăntu ma Mitropolitlu di Curceaua ăl’i
lai, anlu 1914, la 23 di Marţu, andarţl’i ăl’i deadi blăstemi la bisearică şi spusi că
ncl’isăr ocl’i. suflitlu al Papu Llambru ar nears la draclu.
Papa Llambru diţea ca: “S-hii ortodox, ică El u-avea dzesă multi ori, cum a turstlor
musilman aistă nu va s-dzăcă că eşţă grecu aşi şi a greţilor, că cu frică şi masacrări nu
ică turcă”. poati s-u muţă dit minti-a poporlui idealu
Ti prota oară năs dişcl’isi sculia pi limba naţional. Soia alabaneză ş-armână sunti soi
armânească la anlu 1883, Curceau şi ayoria şi nu-ar ţiva ligat cu soia greacă.
Pleasea. Tuti materili la aisti sculii fură pi Andarţl’i greţi u vătămară, stog cu fratlu a
limba română ma s-nviţea şi armâneaşti. lui, cu cuţut. La ngruparea-a lor luar parti
Cănd s-dişcl’isi sculia pi limba albaneză şi patrioţi mări ca Themistokli Gërmenji,
după 4 añi, Papa Llambru, ţi s-nu si ncl’idea Pandeli Cala, Vasil Tramara shi alţă.
aistă sculiiă, că li frixea cilimeñl’i ţi s-indzea
Papa Llambru namsa di oaml’i patrioţ a chiroului
Apriir (prill)
Luni 4 11 18 25
Marţ 5 12 19 26
Ñercur 6 13 29 27
Gioi 7 14 21 28
Vinăr 1 8 15 22 29
Sămbăta
ămbăta 2 9 16 23 30
umenică 3 10 17
Dumenică 24
 CALENDARU
2011
MOCIONI FAMILY
F
amilje shumë e pasur në Hungari që ka diduar për deputet duke pasur kundra një
pasur ndikim të jashtëzakonshme në këshilltar dhe pronar të madh austriak dhe

M
ocioni family (Hungarian: Moc-
sonyi de Foen) is an AROMANIAN
family that emigrated to Hungary
and Banat from MOSCOPOLE, then part of
the Ottoman Empire, at the end of 17th
century.
Known members of Mocioni family:
ALEXANDRU MOCIONI (1841 - 1909) -
writer, journalist, politician, deputy, com-
poser
ANDREI MOCIONI (1812 - 1880) - politi-
cian; jetën ekonomike dhe politike të kohës. siguroi shumicën e votave. Në turin e parë
ANTON MOCIONI (1816 - 1890) - officer, Në vitin 1747, Konstantin Mocioni, prift ka nuk ja njohën fitoren por në turin e dytë pas
deputy ikur nga VOSKOPOJA për në Budapest. dy muaj mori përsëri një shumicë të thek-
Anton de Mocioni (1882) - minister Ja dhe disa personalitetet nga kjo familje suar. U zgjodh në parlament në vitet 1865 –
EUGENIU MOCIONI (1844 - 1901) - deputy Alexandru Mocioni 1869 dhe1869 – 1872. Ka shkruar në gazetat
ECATERINA MOCIONI - baroness of Foeni Ka qenë një njeri politik, deputete në shumë vjenezë për të drejtat e kombësive. Për t’u
GHEORGHE MOCIONI (1823 - 1901) - dep- legjislatura në parlamentin hungarez, në par- kujdesur mbi të drejtat e kombësive krijo në
uty lamentin e Budapestit, ku ka hyrë për herë Timishoara gazetën “Drejtësia” në vitin 1893.
PETRU MOCIONI (1804 - 1858 assassinat- të parë në moshën 24 vjeç. Lider i pakontes- U nda nga jeta më 1 prill 1909 dhe u vendos
ed) - Torontál deputy tueshëm në lëvizjen nacionale të Banatit… në muzeun e familjes në Foeni
U lind në Pesta. Në moshën 24 vjeç ka kan- Këta janë quajtur “FAMILJA BARONILOR DE
MOCIONI”

Një shtëpi kështjllë që ruhet edhe sot si mauzeleum i familjes

EUGEN MOCIONI

ALEXANDËR MOCIONI

Rrugë “Mocioni” në Timoshoara

Mai (maj) Chirişaru (qershor)

Luni 2 9 16 23 30 Luni 6 13 20 27
Marţ 3 10 17 24 31 Marţ 7 14 21 28
Ñercur
ercur 4 11 18 25 Ñercur 1 8 15 22 29
Gioi
ioi 5 12 19 26 Gioi 2 9 16 23 30
Vinăr
inăr 6 13 20 27 Vinăr 3 10 17 24
Sămbăta 7 14 21 28 Sămbăta
ămbăta 4 11 18 25
umenică 1
Dumenică 8 15 22 29 Dumenică
umenică 5 12 19 26
 CALENDARU
2011
U
themelua në vitin 1903 nga
Nikolae Cican, me arumu-
në të larguar në Amerikë.
Ajo kishte qëllime humanitare për
njerëzit në nevojë ose për ata që
sapo vinin në Amerikë si dhe për të
ndihmuar invalidët. Njëkohësisht
kjo shoqatë kishte qëllim të ru-

F
ounded in 1903 by Nicolae Cican, the Society Farsarotul is the ante kulturën. Nëpërmjet fondeve
oldest and largest Arumanian association in America. që krijonte kjo shoqatë ndihmonte
There were two main purposes for its creation: humanitarian, to për të ndërmarrë aksione kultur-
help our people in need of assistance, both new arrivals here in Amer- ore si psh festivale të valleve dhe
ica, as well as widows, orphans, invalids, and the impoverished in the këngëve popullore arumune të Ball-
old country; and cultural, to preserve Arumanian cul- kanit sidomos të traditës fërshërote.
ture for as long as possible, by acting as a focal point Në këtë shoqatë fillimisht merrnin
for our cultural activities together. pjesë shumë arumunë të larguar në
The Society has attempted to fulfill these purposes Amerika nga qyteti i Korçës dhe rre-
in many ways, including donating funds to those in thinat e saj, i dhe nga zonat e Pindit.
need; holding dances regularly where we can see and Shoqata vazhdon të ekzistoj edhe në
keep in touch with one another; and donating funds ditët tona dhe në krye të saj është
for various cultural preservation efforts. prof Aurel Çiufeku me origjinë nga
Plasa e Korçës.
Aurel Ciufecu

B
orn in Vienna on 17 June 1861 as the son of Niko-
KONSTANTIN GRAF VON DUMBA laus Dumba (1830-1900), a wealthy Aromanian-
Austrian entrepreneur. The Dumbas, originally
from the Vlach village Vlasti, in the Ottoman province of
Rumelia, had emigrated and settled in Vienna in 1817.
After completing his legal studies and obtaining a doc-
torate in law, he joined the Austro-Hungarian foreign
service in 1879. He subsequently served at the Austro-
Hungarian Embassy at London from 1881 to 1886 and
then at St. Petersburg, Rome, Bucharest and Paris
Austro-Hungarian Minister to Serbia In office
7 January 1903 – 27 June 1905; Austro-Hungarian Min-
në ambasadat në Londër nga 1881 deri 1886 dhe Shën
Petersburg, Rome, Bukuresht e Paris
Ka qenë ambasador në Serbi (7 janar 1903 – 27 qershor
1905); në SHBA (4 Mars 1913 – 4 nëntor 1915).
Mbas këtyre shërbimeve ai tërhiqet nga diplomacia dhe
merr titull të lartë fisnikërie duke luajtur rol nëpërm-
jet publikimeve e kujtimeve tij dhe u radhit në radhët e
pacifistëve. Këtë e bëri deri në vitin 1932. Mbas kësaj i
lodhur nga jeta tërhiqet.
Konti (Konstantin Graf von Dumba) vdiq më 6 janar
1947

ister to Sweden21 March 1909 – 16 October 1912
Austro-Hungarian Ambassador to the United States
4 March 1913 – 4 November
Upon his return to Vienna, Dr. Dumba retired from the
diplomatic service. In May 1917, he was ennobled and
appointed to the Upper House (Herrenhaus), but he
would play no further prominent role in public life. In
his later years, he became a pacifist and wrote several
books, including his memoirs which were published in
1932 and in which he defended his action during World
War I.
Count von Dumba died in Bodensdorf am ochiacher See
on 6 January 1947.
F
u faptă la 17 di Chirișaru anlu 1861 la Viene. Ea-
sti hil’su al Nikolaqes Dumba cu origine vlahe (ar-
mân), emigrat la Austro-Hungari la anlu 1817 și s-
stabili la Viena. După ţi feţi studi universitări lucră ningă
Ministerlu di Afaraă ali Austro-Hungarii. Ma nclo serviră
ningă ambasadili ca Londra di la 1881 pănă 1886 și San
Petersburg, Roma, București și Paris
Ar fută ambasador la Sărbi (7 di Yanuar 1903 – 27 di
Chirișaru 1905); la SUA (4 di Marţu 1913 – 4 di Brumar
1915).
După aisti serviţi el s-astradzi di la diplomaţia și l’ia
tutuli di onoari, giucăndalui un roilă prin publicărili al
amintirili a lui și s-băgă tu aradha a oaml’ilor ţi lupta ti
păci. Aistă u feţi pănă la anlu 1932. Dupa aistă, acrumat

U
lind më 17 qershor 1861. Është i biri i Nikolaqes di bana s-astrrapsi. Contu (Konstantin Graf von Dumba)
Dumba me origjinë vllahe (arumun), emigruar muri la 6 di Yinaru 1947
në Austro-Hungari në 1817 dhe u stabilizua në
Vjenë. Mbas mbarimit të studimeve ka punuar në Minis-
trinë e jashtme të Austro-Hungarisë . Më pas ka shërbyer

Alunar (korrik) Augustu (gusht)

Luni 4 11 18 25 Luni 1 8 15 22 29
Marţ 5 12 19 26 Marţ 2 9 16 23 30
Ñercur 6 13 20 27 Ñercur 3 10 17 24 31
Gioi 7 14 21 28 Gioi 4 11 18 25
Vinăr 1 8 15 22 29 Vinăr 5 12 19 26
Sămbăta
ămbăta 2 9 16 23 30 Sămbăta 6 13 20 27
umenică 3 10 17
Dumenică 24 31 Dumenică
umenică 7 14 21 28
 CALENDARU
2011 VËLLEZËRIT MANAQI
BARON SINA ME ORIGJIN
NGA VOSKOPOJA

shumë ngjarje të rëndësishme historike si Kon-

gresin e Manastirit dhe të Dibrës, Shpalljen e
Hyrietit në Manastir/1908/, ardhjen e sulltan
“LYMIERËT E BALLKANIT” Reshatit në Manastir më 1911 /ky dokument

S
zéchenyi Chain Bridge
Széchenyi lánchíd or Széchenyi ndodhet në Arkivin tone të filmit në Tiranë/,
EMANOIL GOJDU Chain Bridge is a suspension
Ata ishin dy artistë të njohur për kohën
valle e kostume popullore shqiptare e maqedo-
From Wikipedia(View original Wikipedia Ar- e tyre dhe kanë vlera të pa kontensueshme
bridge that spans the River Danube be- nase, patriotë shqiptarë të çetave të Ç. Topullit
ticle) Last modified on 18 July 2010 at 11:39 si kineastët e parë në vendet ballkanike duke
tween Buda and Pest, the western and e M. Gramenos, të Dibrës e Kosturit, të lëvizjes
Emanuil Gojdu (Gozsdu Manó in Hungarian; xhiruar filma që në vitin 1905 /Tjerrëset/.
eastern sides of Budapest, the capital maqedonase për pavarësi /Ilindenit/, push-
February 9, 1802, Nagyvárad, Hungary (now Ata ishin njëkohësisht fotografë virtuozë dhe
of Hungary. It was the first permanent timin e Manastirit nga trupat serbe /1913/, ng-
Oradea, Romania) -February 3, 1870, Pest- të njohur në të gjitha trevat ballkanike duke
bridge across the Danube in Budapest, jarje nga Luftërat Ballkanike dhe Lufta e Parë
Buda, Hungary) was a Romanian lawyer in the u shpallur edhe si fotografë të tre oborreve
and was opened in 1849 [Info from Botërore, familje shqiptare e maqedonase,
Austrian Empire. mbretërore. Morën famë si fotografë nga viti
Wikipedia]. The Bridge was financed dasma e ceremoni të ndryshme nga Belka-
Gojdu was born to an Aromanian family that 1906 kur fituan medaljen e artë në konkursin
by the Baron George Sina, origin Aro- meni, Kosturi, Meçova, Konica, Korça, Ohri,
originated in MOSCOPOLE. He studied at the ndërkombëtar të fotografisë në Bukuresht me
manian who is considered the father Struga, Leskoviku e Janina, Avdela e Grebeneja,
high school in his native town and then gradu- fotografinë “Gruaja nga Klisura me foshnjën”.
of the Railroads in Austria and the Bal- Elbasani e Dibra, Prilepi e Hrushovo, Plovdivi
ated in law in Budapest, Bratislava and Vienna, Ata u kanë shërbyer të gjitha vendeve ball-
kans.. e Bukureshti, Selaniku etj. Prandaj në shumë
becoming both a lawyer and a politician in kanike me aparatin fotografik dhe kamerën
shkrime e intervista në radio dhe televizionin
1824. He was a supporter of the rights of the kinematografike që njihet me emrin “Kamera
shqiptar, të Shkupit dhe Kumanovës janë quaj-
Romanians in Transylvania and Hungary. 300”/ se mbante këtë numër/ dhe janë kre-
tur me emrin e nderit “Lymierët e Ballkanit”.
In his will, dating from 1869, he left his wealth naria e Ballkanit duke fotografuar e filmuar
to “the Romanian Orthodox people of Hungary
and Transylvania” and it was administered by a
foundation which bore his name and functioned
between 1870 and 1917, one which awarded
thousands of scholarships to Transylvanian
Romanians. Among the students who received
such scholarships were Traian Vuia, Octavian
Goga, Constantin Daicoviciu, Petru Groza and
Victor Babeş.

U
The assets are currently estimated to be worth
rë që lidh dy Budën dhe Pes-
between $812 million and $1.1 billion.
tin mbi lumin e Danubit në
Me origjinë nga VOSKOPOJA njeri shumë i
Budapest, kryeqytetin e Hun-
rëndësishëm në kohën e vet në Hungari. Ai
garisë. Ka hyrë në funksionim në
ka kryer studime në disa qytete kryesore dhe
vitin 1849. Ura është finacuar nga
është marrë me politik që nga viti 1824. Asetet
familja e Baron Sinës, me origjin
e kësaj familje kanë qenë shumë të mëdha. Para
nga VOSKOPOJA. Kjo falilje është
1990 një godinë, pronë e tyre ka qenë rezidenca
konsideruar edhe themeluese e
e Qeverisë ndërsa tani është vendosur bashkia
hekurudhave midis Austrisë dhe
e Budapestit. Aktualisht kane një vlerë midis
Ballkanit
812 milion deri 1,1 bilion dollarë

Yizmâciun (shtator) Sumedru (tetor)

Luni 5 12 19 26 Luni 3 10 17 24 31
Marţ 6 13 20 27 Marţ 4 11 18 25
Ñercur
ercur 7 14 21 28 Ñercur 5 12 19 26
Gioi
ioi 1 8 15 22 29 Gioi 6 13 20 27
Vinăr
inăr 2 9 16 23 30 Vinăr 7 14 21 28
Sămbăta
ămbăta 3 19 17 24 Sămbăta
ămbăta 1 8 15 22 29
Dumenică
umenică 4 11 18 25 Dumenică
umenică 2 9 16 23 30
 CALENDARU
2011
SANDËR PROSI
S-amintă ăn Shkodër, la Yinar anlu
1920. După ţi bitisi sculia elemen-
tare continuă gimnazul la Tirana.
L’ia parti la drama „Vilhelm Teli”.
S-dusi ti studi la Avstria ti stoma-
tologi, care nu u bitisi. La anlu
1947 l’ia parti tu concursu ningă
Teatru Popular și u amintă. Pisti
100 de roli la Teatru Naţional și la
cinematografi.
S-părţă dit bană la metrili
dit soni al Filmul “Pranverë e
hidhur”(“Primuvara fârmâcoasâ”)
la 24 di Marţu 1985.
***
U lind ne Shkodër, në janar të vi-
tit 1920. Pasi mbaroi shkollën fil-
lore vazhdoi gjimnazin e Tiranës.
Merr pjesë në dramën “Vilhelm
Teli”. Shkon për studime ne Austri
për dentist, të cilat nuk i mbaroi.
Me 1947 merr pjesë në konkursin
pranë Teatrit Popullor dhe e fiton
atë. Mbi 100 role të ndryshme të
interpretuara me mjaft mjeshtëri
në Teatrin Kombëtar dhe në ki-
nematografi. Ky është thjesht në
shifra artisti ynë i mrekullueshëm
Sander Prosi, por pas shifrave...
U nda nga jeta duke xhiruar metrat
e fundit të filmit “Pranverë e hid-
hur” më 24 mars 1985.
Brumar (nëntor)
Luni 7 14
Marţ 1 8
Ñercur 2 9
Gioi 3 10
Vinăr 4 11
Sămbăta 5 12
Dumenică
umenică 6 13
PROKOP MIMA
S-amintâ la Durrës pi 7 di Alu-
nar 1920 și muri la 18 di August
1986. Fu actor multu cunuscut
albanez.
Prokop Mima easti aleaptă ma
ahoria ti cuvendu a lui, un mas-
tăr ali grearea albaneză, un ac-
tor brilant. Di tinăr eara pasio-
nant după reţitarea. Activitatea
a lui pi scenă ahurhi la anlu
1945, cu crearea al Teatrului Po-
pular. Pănă la anlu 1982 năs ar
interpretată pisti 70 di role. Ar
interpretat și multi roali aleapti
la filmii albaneză.
***
U lindi në Durrës më 7 korrik të
vitit 1920 dhe vdiq më 18 gusht
të vitit 1968. Ishte aktor i njohur
shqiptar.
Prokop Mima është cilësuar i
veçantë në të folurën e tij, një
mjeshtër i gjuhës shqipe, një ak-
tor brilant karakteresh. Që i ri
ishte i pasionuar pas recitimeve.
Veprimtarinë e tij në skenë e ka
filluar që në vitin 1945, me kri-
jimin e Teatrit Popullor. Deri në
vitin 1982 ai interpretoi mbi 70
role. Ka interpretuar disa role
të spikatur edhe në filmin artis-
tik shqiptar.
21 28
15 22 29
16 23 30
17 24
18 25
19 26
20 27
MARGARITA XHEPA
S-amintă la 2 di Aprii 1932
ăn Lushnjë. Ună di Doamna
Mare a teatrului albanaz. La
mesu Mailu 2004 s-riturnă ăn
schenă a Teatrului Naţională
ta s-lunicea ăn drama “Streha
a agărștulor”, un altă suces ăn
carriera a lei di 50 di ańi
Di la nlu 1950 ahurhi la teatru
Naţional și tutași feţi Liceulu
Artistic. Ar creat pisti 150 di
roli la teatăr și multu la cine-
matografi.
***
Margarita Xhepa u lind më 2
prill 1932 në Lushnjë. Një nga
Zonjat e Mëdha të teatrit shq-
iptar. Në maj 2004 u rikthye
në skenën e Teatrit Kombëtar,
për te shkëlqyer ne dramën
“Streha e te harruarve”, një
tjetër sukses ne karrierën e saj
50-vjeçare.
Nga viti 1950 u aktivizua si ar-
tiste probiste ne Teatrin Popul-
lor (sot Teatri Kombëtar) dhe
njëkohësisht studioi ne Liceun
Artistik, Dega e Dramës.
Ka krijuar mbi 150 role ne
teatër.
Andreu (dhjetor)
Luni 5 12
Marţ 6 13
Ñercur
ercur 7 14
Gioi
ioi 1 8
Vinăr
inăr 2 9
Sămbăta
ămbăta 3 10
Dumenică
umenică 4 11
NIKOLLA ZORAQI
S-amintă la Tirana, 25 di Yinar anlu 1929
şi s-părţă dit bană la 12 di Brumar, anlu
1991. Kompozitor dură carriera a lui
deadi contributu mari ti zviluparea ali
muzichi albaneză. compoză tu tuti ghenuri
ali muzichi di la căntcu pănă la opera, di la
conţertu minor pănă la atseu instrumen-
tal, balet şi simfonia. La tuti aisti creaturi
avu afilisiri importanti.
Aşi cum undzea la periuda cănd el crea,
ună loc ahoria ăli deadi crearea ali muzichi
cu caracter naţional, anda crea personaji
cu importanţă naţională. Poati s-aduţem
aminti operi ca “Comisaru”, “Shota şi Azem
Galica”, “Cuca e maleve”, “Gjorg Golemi” şi
alti.
***
U lind në Tiranë më 25 janar 1929 dhe u
nda nga jeta më 12 nëntor 1991. Kom-
pozitori gjatë karrierës së tij dha një kon-
tribut të veçantë në zhvillimin e muzikës
së re shqiptare. Provoi thuajse në të gjitha
gjinitë muzikore, që nga kënga tek opera,
nga miniature instrumentale tek koncerti,
baleti e simfonia. Në të gjitha këto gjini
pati arritje të rëndësishme.
Ashtu si ndodhi rëndom në periudhën kur
ai krijoi një vëmendje të veçantë Zoraqi i
kushtoi krijimit të një muzike me karakter
të theksuar kombëtar, në krijimin e kara-
ktereve shqiptare e të figurave të rëndë-
sishme kombëtare. Këtu mund të përmen-
dim vepra të tilla si “Komisari”, “Shota e
Azem Galica”, “Cuca e maleve”, “Gjorg Gole-
mi”, etj.
19 26
20 27
21 28
15 22 29
16 23 30
17 24 31
18 25