· '

..~ ,.-

i L-;/,: ': '.,

."" ...

Deze uitgave kwarn tot stand onder verantwoordelqkherd van de Stich ling flotlerdam-Maaskant ter gelegenheid vall de IJitrelking van de Rollerdam-Maaskantprijs veer Jonge Architecten 1991 aan Willem Jan Neutelings op 14 junl 1991 in de Burqerzaal van het Stadhurs in ROlterdam_

Tills publication came into being under the auspices of the Rotterdarn-Maaskant Foundation on the occasion of the presentation of the Rotterdam-Maaskant Award for Young Archltects 1991 te Willem Jan Neutellngs on June 111, 1991 in the Burqerzaal of Rotterdam's City Hall.

Vertallng Ned"rlamh-Engels / Translation Dutch-English John Kirkpatritk

Fotografie I Photography

Darla Scagliola, pp_ 16, 17,27,29,60 Jean M .. ne MOllthler5, pp, 22, 23 Henk Jan K<iITjerbeek, pp, 36, 37

Ger van der Vlugl, pp. 16

Vormgeving I Design

Rick Vermeulen, caroline Zeevat, Hard Werken 0105191'1, Rollerr;la~1

Zerwerk I Type,ettin g Raze r, 1\0 nerda rn

Druk I Prj n Il(1g

Snoeck DucaJu & Zoon, Gent

Olnsl~g illu5(r~1Ie I Cover Illustration Ringzlcht

© 1991 Suchtinq Rotlerdarn-Maaskant Foundauon

CIP-_gegevens Koninklijke Bibilotheek, Den H<lag Willem Jan

Willeill Jan Neulelings arch'\Kt /

S uch II n 9 Ro uerc am- Ma aska n t Fou nda Tlon _

Rotlerd~m, UIIgevenj 0 10 -III

tskst In h~1 Nederland. en Engels. - Mel bibllogr_ ISBN 9(}-6450-1 JO-3

NU 19B

'refw, Neutel!pgs, Willem Jan I bouwkunst

INHOUD

/

CONTENTS

5

Voorwoord / Foreword Bram Peper

6

Rapport van de jury / Jury's Report

8

De verLichte prins van suburbania The EnLightened Prince of Suburbania Paul Vermeulen

12

Huis te B / House at B

18

Ringzicht

24

De Kaa;

28

European Patent Office

34

De Ringcultuur / Ring CuLture

40

De Tapijtmetropool / Patchwork MetropoLis

46

Barcelona Housing and City

50

Hamburg Hafen City

54

Follies voor de Floriade FoLLies for the Floriade

56

ALexandria Library

58

55 West Wacker

60 Biografie / Biography

DE RINGCULTUUR

RING CULTURE

Stedebouwkundige st~die naar de ontwikkeL1ngen in de zones Langs de Eu ropes e 5 ta d s s ne L we g e n I Urban study into t he de v e L opments in the zones along the European motorways. 1986

De ontwikkeHng van de massarnaatschappj] 111 de tweede 11elfl val' de twilltlgsle eeuw heeft enorm€' rUimtehJke 91"volgen gehad veer de structuur vall de Europes€' stad, In ijltempo groeide een rnelkweg van monoluncuonele staapsatelhetan, qroenzones eli industrielerreinen rond de europese staden. De stacscemrs werden tegeliJkenijd verdrch I mer f uncues voor handel, bestuur en cultuur Het rasultaat van deze fundiespreiding is "en snorrne toename van de rransponbehoette. Gigantis(he strornen goederen en mensen moeten dagel,ijks bewegen tussen -woon·. werk- en winkelzones, De auto. als massaprodukt binnen ieders beretk gekomen, 'Wordt het embleern van de rnassacuituur: hi] geeft beweqinqsvruheid, zelfbesdlikklng en sccale status aan het indivldu. Om het tunrtroneren vall dit persoonlijk trans" portsysteern mogelljk te rnakerr was een enorme mfrsstructuur van autowegen nodiq, die werd aangelegd in de groene zones lussen centrum en voorsteden.

Ondertussen ontwikkelt de massarultuur zich verder en genereert I'll hoog tempo een enorrn programma van nieuwe ac\ivltelten, 111el als gf!rneenscllappeli)k kenrnerk massaliteit: vermaak III concerthallen, stadlons en pretoarken, dlstrfbutie In meubekentra, doe-het-zelimark ten en cash and carry winkels; mformalie·overdracht op el\po's, beurzen en conqressen; comrnmunicatie in rnotelketens, lorenzenparkinqs en vervoersknooppunten, lkhaarrtscultuur op joggingbanen, spcrtparken en III zwembaden: natuurontspanninq or> vclkstuioen. tampings en crossterreinen

De zones langs de pas aangelegde ringsnelwegen zijn de tocatles bij uitstek Om het programma vcor deze activileilen te realiseren: het ziin de laatsts grote open ruimtss if) de Sledeliike agglon1eraties, die door hun centrale ligging tussen het centrum en de vcorsteden de w£!e _pub!l!_ke bereikbaarheid galil[1delen die voor dit soort rnassafuncties ncodzakelllk is. In de rneeste Europese steden is de transformaue van een periferesnelwegzone lot stedelljk. centrum van massacultuur mrniddels in volle gang. Rlngzones ontWikkelen zith Interna1io· naal tot gelijkaardige nnrntelijke en programmatische structursn, als een collier van groot- 5chalige elernenten fond de de stad De ringzones zijn rsactorvaten voor de massacultuur, waarin de concenn atie van rueuwe ilc[ivi[ei!en E'en katunqreactie van typologien, 5tiilen en structuren op gang brengt, de fmgcultuliL

DE' Dude s tadsrentra. die met hun rruddeleeuwse structuur met rneer bij mach re ZlJn am het programma vall het moderne leven op Ie nernen, bevriezen tot openluchtrnusea, als geheuqencentra van vroeqere culluren en locatie voor gespecialfseerde die-nsten. He! werk.elijke leven speelt zich ondertussen af in de bultensteden, waar de masse de ring20nes in beslag neemt als het centrum van de nedsndaaqse stad, waar werk, verrnaak, distributie en recred III" van de moderne rnassacu I tuur plaatsqrijpen

34

The development of a mass society in the second half of the 20th century has had enormous consequences for the structure of the European city. At top speed a gala~y of monofunctional dormitory towns, green zones and industrial areas sprang up round Europe's cities. At the same time city centres were filled to capacity with functions for trade. goverment and culture. The result of this spread of functions is an enormous increase in the need for transport. Gigantic streams of goods and people daily have to move between houslnq, working ilnd shopping zones, The car, a mass product now within everyone's reach, has become the emblem of mass, culture: it affords individual freedom of movement, autonomy and social status. To snable this personaltransport sy~tem to function has meant an enO[mOUS network of main roads laid out iii the green zones between centre and suburbs.

MeanwhHe mass culture is evolving further, generating at great speed a vast progrilmme of new activities. with the large-stale as, their common property: entertainrnentin concert halls, stadiums and amusement parks; distribution of goods at furniture and DI~Y superstores and cash-and-carry shops; the distribution of information at expos, exchange, and congresses; communication in motel chains, commuter car parks and transport junctions; physical fitness in sports parks, swimming pools and on jogging tracks; outdoor recreation in out-of-town allotments, camping sites and two-wheeler dirt-tracks.

The zones along the newly built circular motorways are the ideal location for rI'!a'lizing this programme: they are the last large open spaces within the urban agglomerations, and their central position between city centre and suburbs guarantees accessibilitY to the general public. an absolute necessity for this type of mass function. In most European ~ities transformation of a peripheral motorway zone into an urban centre of mass culture is now ill full swing. Ring zones everywhere are developing into the same physkal and programmatic structures, a sort of collar of largescale elements round the city. The ring zones are 'reactors' for mass culture in which the concentration of new activities sets off a chain reaction of typolcqles, styles and structures - ring cu lrure.

The ol'd city centres, whose medieval structure is not longer capable of 5,ustaining the programme of modern life, are fossilized into open alr museums, memory banks trcrn former cultures and a place for specialized services. Real lite, meanwhile, takes place in the surburbs where the masses appropriate the ring zones as the centre of the modern cfty where work, amusement, dlstrlbutionend recreation in today's mass cui ture take place.

JR

L; ngen in de zones Langs de ) the deveLopments in the zones

second half of the 20th century has had e of the European city. At top speed a s, g ree n zones and ind ustrial areas spr a n9 e city centres were filled to capacity with e. The result of this spread of functions is ransport. Gigantic streams of goods and ng, working and shopping zones. The car, sch, has become the emblem of mass cullVement, autonomy and social status. To unction has meant an enormous network cetween centre and suburbs.

er, gen erati n g at g rea t s peed a va st pro.cale as their common property: entertainment parks; distribution of goods at furnirry shops; the distribution of information nunication in motel chains, commuter car ness in sports parks, swimming pools and rut-of-town allotments, camping sites and

notorways are the ideal location for reali;Je open spaces within the urban agglome'een city centre and su burbs 9 ua r a ntees olute necessity for this type of mass funcon of a peripheral motorway zone into an swing. Ring zones everywhere are develo-

rrnatic structures, a sort of collar of largenes are 'reactors' for mass culture in which 'f a chain reaction of typologies, styles and

.icture is not longer capable of sustaining zed into open air museums, memory banks ialized services Real life, meanwhile, takes ppropriate the ring zones as the centre of nt, distribution and recreation in today's

!l ear ca dis c he; d y U e In de verstedelijkte gebieden is de ringzone een van de weinige locaties waar nog grote ~ale terreinen voorkornen. Parken, sportveldsn, volkstuinen, vuilnisbelten. kampeerterrelnen, i~chthavens en' vage qronderr zijn allijd v~>te onderdelen van _ een ring. Ze zijn het Ion eel voor een scala van kunstmatiq-rurale activiteitsn zeals vissen, tuinieren, rnotorcrossen, hardlopen, picknicken, hond uitlaten, lendlopen, padvinden, enzovoorts In di! reserveat van ercadische idylle; vindt de grote-sladhewoner een uitlaatklep door middel van lijdelijke ontsnappinq in zelfopgelegd primltlvisme

Arcadian idyl L In urbanized regions the ring zone is one of the few locations where large rural tracts are 5ti II to be found. Parks. sportsfields. allotment plots, rubbish tips, aquatic sports areas, camping sites and unspecified areas are regular components of a ring. They are the stage for a scala 01 quasi-rural activities like fishing, gardening, scrambnnq, jog. ging, picknicking, giving the dog a run, tramping. scouting and so forth. This reserve of Arcadia n idylls is for the inha birant of the metropolis a means of letting off steam by temporarily escaping into a self-imposed primitivism.

36

FENOMENOLOGIE VAN DE RING /

RING PHENOMENOLOGY

De dichtheid van de leegte De ontwikkelde f1ng kenmerkt zich door "en ruimtelijks paradox; de grote prcqrarnmatische dichtheid leldl niet tot een hoge bebouwinqsdichtheid zoals in he! centrum. Een minimum aan ruirntehjke voorzieningen kan een maximum aan massa-evenernenten activeren. fen afgebakend grasveld is genoeg voor een giganlisch spektakel, luuele letlers op een leeds trek ken een milioenenpubliek. een stuk opgeliide snelweg wordt een kilometerslanqe rnarkt, En de ringsnelweg zelf is een zwart tapiJ! mel witte strepen als dagelijks ton eel voor een choreoqrahe van honderdduizenden.

Dens it y of t he yo; d The ring thus developed is characterized by a physical ~aradox: the great programmatic density does not lead to a high building density as in the city centre,

A minimum of spatial fadlities can activate a maximum of mass events. A field roped off is sufficient for a mammoth spectacle, a few letters on the side of a shed (a n pull a vast crowd, a section of ,I aised motorway can become a market kilometres long. And the ring road itself. a black carpet with white stripes, is the daily stage for a choreography enacted by hundreds of thousands.

Oe k i n et j s c he perceptie De waarneming van stedelijk landschap onder constante snslheid heeft eenzellde invloed op de vorm van de hedendaagse stad als de ui!vinding van het stausche perspectiel op de stad van de renaissance. Het verblijl op de ring word! een filmische erverlnq, waar adembenernende decors en spannende scenes elkaar in hoog tempo opvolqen. Beweg;ng is een belangrijk ordenend rnechemsrne In de cornpositie van de nng, zichtbaar in de vloeiende lijnen van viaducten. afrltten en geluidschermen, [[1 grafiek en proportis van redarnetekens, in rume. schaal en gevelopboLIw van gebouwen.

Kineti c perception The perception of urban landscape at a constant speed hal the same influence on the form taken by today's city as the discovery of static perspective had on that of the Renaissance town. Time spent on the ring is a cinernatic experie nee, where breathtaking decors a nd thrill-packed scenes follow in quick succession, Motion is a major arranging mechanism in the composition of the ring, visible in the flowing lines of viaducts. sliproads and noise barriers. in the graphics and proportion of advertisements. in the rhythm, scale and facade structure of buildings.

De concen~ beer! het

Concent ri gramme of the process

RING PHENOMENOLOGY

n e t i s c he per c ep t j e ponder constante snelheid heeft eenzelfde invlosd op de , de hedendaaqse stad als de uirvinding, van het statischs ief op de stad van de renaissance. Het verblijl op de ring en filrnlsche ervaring, waar edernbenernends decors en de scenes elkaar in hooq tempo opvolqen, Beweging is een k ordenerid rnechanisrne in de cornpositie van de ring, r ln de vloeiende lijnen van vj~ducten, afritten en gell'idn, in graliek en proportie vall reclarnetekens, 'in ritrne, 1 9 evelo pbo uw von g ebo uwe n .

i c pe r c e p t ion The perception of urban landscape rstant speed has the same influence on the form taken IY'S city as the discovery of static perspective had on the Renaissallce town, Time spent on the r,ing is a cinecperience, where breathtakinq decors and thrill-packed 'oilow in quick succession. Motion is a major arranging ism in the composition of the ring. visible ill the flow·s of viaducts, sliproads and noise barriers. in the g:r a· ld proportion of advertisements, in the rhythm, scale ode structure of buildings.

De c cnce n t ri s c he ceo t r-umve r s chu i v i 119 De ring sbsorbeert he! programma van activlteiten van ooze tijd, en wiol dasrorn zozeer in belang, dat hel geleidelijk de rol van het cuds centrum overneernt. Dit is de consequentie van de positie van de ring ten opzichte van de buitenwqken en vall haar capadteit om qrcotschalig.e tuncties te kunnen cpnemen. tllustratiel voor dit rnechanisrne zijn de neqen tisnds-eeuwse rinqen met hun programma veer burqerlijke cultuur, zoals in Arnsterdern en Wen en, die ooit ook perilere zones waren, maar later uitqroeiden tot de belangrijke stedefijke centra die het nu nog zijn,

Concent,ri c sh i ft of c e ntr e The ring absorbs the programme of activities of our time, so gaining in importance ill the process as to gradually appropriate the role of the old city centre. This is the consequence of the position of the rillg ill regard to the subu rbs and of its capacity to take over larqescale functions. lllustrative of th is mechanism are the 19th century rings with their programme for bourqaols culture, such as in Amsterdam and Vienna. these tOO were peripheral zones that grew into the major urban centres they still are today.

Demo de r n est ads po art De rinS! vormt sen ,~herpe scheiding tusse n de ne 9 en tiende·ee uwse s tad en de twi ntig s teo ee uwse b u i· te~:wijken. De ring neernt niet aileen vaak de fysieke pleats van de oude vestingwerken in, maar vervult ook nun symbolische grenswesrde. Waar vroeqer de silhouetten van kerk!orens, stadswsllen en pcorten de entree van de stad markeerden. wijst nu de plotselinge intensivering van de ,nelweg op de nadeling van de stad. Hoswel de ringenin het hart van agglomeraties liggen, ervaart de mod erne reiziger he! bereiken van de ring sls het binnenkornen van dIl stad.

1,10 d ern cit y gat e The ring forms a sharp separation between 19th century town a nd 20th century suburbs, It often not only takes the physical place of the old fortifications but also fulfils their symbolic limiting value, Where formerly the silhouette of church towers, city walls a nd gates marked the entrance to the town it is 1l0W the sudden intensification of the motorway which announce; the city·s proximity, Though the rings lie ill the heart of agglomerations, r eachinq the ring toad is experienced by tcday's traveller as enteri Ilg the city.

Des ted eli ike f oyer De concentratie van diverse transitevoorzieninqen rnaakt de ring tot een vestibule veer de stad, Bijeenkerns ten word ell qe p I a nd 0 p de voor all e dee I ne m ers best bereik bare plaats, in de huidige agglomeraties meestal in een ring zone, beter bereikbaar dan de verstopte stadscentra. Langs de rinqen verriizen daardoor steeds mesr hotel,.congrescentra. k"liiTIo.-en-;-e~pohalien

--en Stations; voorzieningen die ontvangen en verzorqen, stappeplaatsen voor reiziqers, schakels vaor torensen, rendez-vous voor zakenlieden: het eerste en vaak enige raakpunt met de stad.

Urban foyer With its concentration of various transit facilities the ring has become a vestibule to the city, Meetings are planned at places best suited to all pa rticipants, in the current a.g:g:lomerations genera lIy ill a :ring zone, more easily reached than the conqested city centres, As a result the rillgs are steadily acquiring more hotels, congress centres, offices. exhibition halls and railway stations: facilities where one is received and looked after. a stoppinq-otl place for travellers, a junction for commuters. a rendezvous for people 011 business; the first - often the only - interface with the city.

37

ONTWIKKELINGSMODEL VAN DE RING VAN ANTWERPEN

DEVELOPMENT MODEL OF THE ANTWERP RING

De nnqzone van Antwerpen tekant zrch duidelij~ <If als een leg!! strook tussen dl' negenbende seuwse geslo\en blokken stad en de ultwaaierende voorsteden. In dlt gebied VErr'jzen steeds rneer grootschalige elementen, die de ring zijn typi$che fulmtelijke structuur geven: een qroene open 5tlook met geisoleerde objecten _ D,oor de ~enlrale ligging en goede bsreikbaarheld in net hart van de agglomeratie heeft de,e v,erhonderd meter brede en lien kllorneter lange ru.rnte, mel haar gWen£' gebieden en grote terremen, sen enorme potenlie ats locaue voor qrootschahqe prejecten van de rnassecultuur, Op bssrs van een analyse van nel RTngmechamsme en hasr ruirntelijke kenrnerken kunnen "en aantal ordenlngsp'inClpes geaxtrapcleerd worden. Door dil instrumentarium toe te passen op "en programma van te verwachten Iuncues kan een toekornstrnodel ontwikkeld worden,

"fl

~ -I <i4

uJfi-~ ,

8B '~.W;'

"

.se ,_,

_,q, -

• r'" _

_ I

Massakaart I Map of built environment

38

The Antwerp r1ng zone is clearly defined "5 an empty strip between the 19th century town of perimeter blocks and the radiating suburbs. in this area more and more large-scale elernents are appearing, elements which give the ring its characteristic physica I structure. na mely an open green strip wi th isolated objects: Its central positron and good accessibility in the heart o-f the agglomer:.tion gives this space, 400 metres Wide and 10 kilometres long, with its green areas and expansive grounds, enormous potential for siting large-scale projects 01 mess culture. Based on an analysis of the Ring mechanism and its physical hallmarks we can infer a number of structurlnq principles. By applying the>e to a programme of expected functions we can develop alrncdel for the future.

.. . '

6l i

Functlekaart I map of functions

~

.,,","""'" ,_~f<iP&

,

~

-~~

I ... "'''--, J.o,~j~

~

Ordeningsprincipes I structuring principles

.<>~--- -- •

. .

"t-_ .'

Ontwikkellngsmodel I deveLopment model

..

~

~

v,·"" • ." f',a;;,jj;,J'~

,

Ordeningsprincipes I strUcturing prinCiples

Ontwj~kelingsmodel I development modeL

J

g-

VIJ FTYPOlOGISCHE STUDIES VOORDE RING

FIVE TYPOLOGICAL STUDIES FOR THE RING

De dis t r i but i e s en i j f Ihuls op <iJn vidil~1 meakt de consumeat ~IJn keLJl!C uil de beeld(.<llalogu, eo plaM~l een ccrnpu lerbe~lelli"9' In her dlstnbuuecentrurn, op e~o slrategl.clLe pl~al> bi] een opnt van de rlTlg. worden de anikelen door een I'olledlg g~robolisserd 10gl,Uel< ~y,l~em verzarneld en per keener near de klant verr stuurd. Hel logi'lieke 'Y5teem bevindr nch in een IWeehonde.r meier lang!' eo denig meier hoge voorfaadschilf, in telle "en op li)n kant qeplaatste superrnerkt, die tegelijk werkl els gigantlscJl redernescherm lang, de ring.

Dis t r i but ion s lab At home the consumer chooses from his Viewdata catalnque and orders by computer. 111 th .. distrfbution centre, 11 t a Itrateg,ic po in t by a stlproad, 1 he &rtide5 are g<lthered by <I fplly robotlzed logi,trc system and delivered to. the client by van, The logistic system occuples a storaqa slab 200 <1\ king and 30 m high, ln effect a supermarket set on it> side, sirnul taneuusly sen/ing as a gigantic bi Ilboardal'ong the ring.

- ---

I j

~

, I

He t p l act e a u -en semb te Twee taluds aan weer~llJde van d", ring worden opgevuld mel p~rkl!erkelders. zcdat een grate bouwlo· ceue oritsraa r _ Op all plateau 2iJIL allerlel (onfiguralie. mogelUk. In dit geval een ememble van v~f torsns met hoogwaaldige kantcor"lImte, aange.llol~n op een gemeen5(happelilk netwerk von vcoraeolngen lOa Is secrl'ta"a~l~ervl(e" vergaderzalen, ga"lenverblijven, uecheS.le,laurant en wlnkels_ de ~culpt~rllie composme va~ de torens m.3a~1 hel complex tot een monumentaal herkenmngspunl "P de nng.

P l ate ~ U g: r· ou p Two Incline, 00 either side of the ring are filled with below-qrounq p5rking facilities, creating a large location for ouildinq. 00 this plateau all kind, ofconflquraticns a re possible, in this case a group of five towers of superior office accornmodation linked to a communal network 01 f"d Ii ties such as secretarial services, congress. ha II,. guest rooms, day nurseries, a restaurant and shops. The sculptural ccrnpcsltjon ef the towers ele\!dte~ the complex to' a rnonumental orientatlon point DO the flog.

He t spa 9 he t t i k no oppu n t 11\ een reusac.htlg 'nelwegknoop. punt worden de Ultgesnedeo terreinen ornrnuurd, Binnenio dele wiliekellrlge vorrnen worden lunctionele hallen voor rongressen, beurzen en exposures gepl~alR De restru.mten worden benul els Noes veer circulaue, In~tallat.e, en opslaq, De verschillende hallen worden verbonden deer een ruggegraalgebouw, dai In lenqtenchling op de nng ligl .. Hterm b~vlAden "ich eerr 9alt'fl) metlnfrn:enler~. r.es!aur~nt. en daarbovsn kentoren. De onderste laaqls een e~p~dl· tiedek.

~.. ._,

-, , ... ,

, , <

., .

De 's tad sv est i 'bu I e Over !len be~liland knuoppunt van ,n~lw~gafritt~0,spoors\AHon5 en Irarl1h"I(1'1 in de talud van de r1ngweg wordreen pla!fOI m neergelaten. Hlerin beVlnden zich de sreuensperrons en een parkeBrgarage, De voorzijde SIULI aan op bus- eo trarnhalte, Op he! platform staan (wee eveow~dige volume, die Vo()r~ieolnge~ voor forsnsen bevarten zeals avondwmkels, onlblitbars, rnotelkerners, busmessdubs. enz. Iussen de Woken Ilgt de glote transrtehal met roltrappen naer de pM~lng en het station

CI t y V est i bu l I' To be placed across an e)(j~ting [unction of sllproads, railway 11arfons and t ram slopS in the bank of the ring road is a platform. in it are a car pMk and the statlon's platform~, lts front llnks up with bus and tram stops, On this platform, stand two parallel volumes con.taining commuter services such as late-night ,hops, breakfast bars, motel rooms, business dubs, etc Between the strip, lies the large trami t hal.l withesca lators to the car park and the station.

He t t i j d-ve r-b L; j f gebouw Op een small~ strock langs de nng IS e~n gebouw georgarllseerd voor liidelilk verlJlijl, volqens hel I'llilKipe; hoe langer het verblljf, hal' hager III het gebouw, hoe grater de rulrnte. Van onder nasr boven bagageklui<~o, slaaprapsules, hoteikarners, studio's ell penthouses. Door de omgekeerde wigvolm kan hel gebouw op een nurumaal gfondopp~fVlak staan, terwlJI een zo qrcot mogeliik oppervlak profiteart van 1t~1 hoogbouwvoordeel, Een brtlgvormlge volume ontsluit het gebouw en bevat versdullende (olle-ctleve VOQrzrellll1gen,

Tempo ~a, ry res i dence b lock On a narrow strip along the ring slands. a building orqantzed for temporary residence. ~~wrdjng to the follOwing pl'irlCiple: the lonqer the ;;tay, the higher up and the larger the room. From the bottom upwards there arE luggage 'locker)" dormitory capsules, hotel rooms, studios and penthouses, Th rough iI, inverted wedge-shape the building C<lO stand on a rninimal $I.lfface area While the advantage, of hiqhrise bring with them a, maximum surface area at the top. Prcvldinq access to the bui Idlng I, a br.idgeshaped volume of (oll~ctiv,e fa'ii lties,

~~ .~~

: ~ ,

I I

I

=

, Spa'ghe tt i june t ion' At a g.iganti( rnctorway Inter~ection the resulting voids are walled in. Placed within these random shapes <Ire haUs for conqresses. exchange, a nd' e~hfbitions, Ldlover spaces are used for zones for Circulation, plant and stor age. The halls. are interlinked by a backbone] ike bullding exterrdlnq leng thwise above the riog. In it are 11 gall~ry with info centres and restaurant, below, and offices, above. The lowest level ls a dispatch floor,

39