Khoa Kinh T - QTKD

Qun Tr Doanh Nghip

Tc gi: Trn Minh Hi Bin mc: sdms

Gii thiu TRNG I HC AN GIANG

KHOA KINH T
Gio trnh

QUN TR DOANH NGHIP

Ngi bin son TRN MINH HI LU HNH NI B

Chng I: Gii thiu tng quan v doanh nghip I.nh ngha doanh nghip

1.Cc quan im v doanh nghip

A. Xt theo quan im lut php: Doanh nghip l t chc kinh t c t cch php nhn, c con du, c ti sn, c quyn v ngha v dn s hot ng kinh t theo ch hch ton c lp, t chu trch nhim v ton b hot ng kinh t trong phm vi vn u t do doanh nghip qun l v chu s qun l ca Nh Nc bng cc loi lut v chnh sch thu. B. Xt theo quan im chc nng: Doanh nghip c nh ngha nh sau: Doanh nghip l mt n v t chc sn xut m ti ngi ta kt hp cc yu t sn xut (c s quan tm gi c ca cc yu t) khc nhau do cc nhn vin ca cng ty thc hin nhm bn ra trn th trng nhng sn phm hng ho hay dch v nhn c khon tin chnh lch gia gi bn sn phm vi gi thnh ca sn phm y. C. Xt theo quan im pht trin: th Doanh nghip l mt cng ng ngi sn xut ra ca ci. N sinh ra, pht trin, c nhng tht bi, c nhng thnh cng, c lc vt qua nhng thi k nguy kch v ngc li c lc phi ngng sn xut, i khi tiu vong do gp phi nhng kh khn khng vt qua c. D. Xt theo quan im h thng: Doanh nghip bao gm mt tp hp cc b phn c t chc, c tc ng qua li v theo ui cng mt mc tiu. Cc b phn tp hp trong doanh nghip bao gm 4 phn h sau: sn xut, thng mi, t chc, nhn s". Ngoi ra c th lit k hng lot nhng nh ngha khc na, nhng d xem xt doanh nghip di nhng gc nhn khc nhau. Song gia cc nh ngha v doanh nghip u c nhng im chung nht, nu tng hp chng li vi mt tm nhn bao qut trn phng din t chc qun l l xuyn sut t khu hnh thnh t chc, pht trin n cc mi quan h vi mi trng, cc chc nng v ni dung hot ng ca doanh nghip cho thy l mt doanh nghip nht thit phi c cu thnh bi nhng yu t sau y: * Yu t t chc: Mt tp hp cc b phn chuyn mn ho nhm thc hin cc chc nng qun l nh cc b phn sn xut, b phn thng mi, b phn hnh chnh. * Yu t sn xut: Cc ngun lc lao ng, vn, vt t, thng tin. * Yu t trao i: Nhng dch v thng mi-mua cc yu t u vo, bn sn phm sao cho c li u ra. * Yu t phn phi: Thanh ton cho cc yu t sn xut, lm ngha v nh nc, trch lp qu v tnh cho hot ng tng lai ca doanh nghip bng khon li nhun thu c.

2.nh ngha doanh nghip

Doanh nghip l n v kinh t c t cch php nhn, quy t cc phng tin v ti chnh, vt cht v con ngi nhm thc hin cc hot ng sn xut,

cung ng, tiu th sn phm hoc dch v, ti a ho li nhun ca ch s hu, ng thi kt hp mt cch hp l cc mc tiu kinh t - x hi. *Doanh nghip l mt n v t chc kinh doanh c t cch php nhn: T cch php nhn ca mt doanh nghip l iu kin c bn quyt nh s tn ti ca doanh nghip trong nn kinh t quc dn, n do nh nc khng nh v xc nh. Vic khng nh t cch php nhn ca doanh nghip vi t cch l mt thc th kinh t, mt mt n c nh nc bo h vi cc hot ng sn xut kinh doanh, mt khc n phi c trch nhim i vi ngi tiu dng, ngha v ng gp vi nh nc, trch nhim i vi x hi. i hi doanh nghip phi chu trch nhim v ngha v ti chnh trong vic thanh ton nhng khon cng n khi ph sn hay gii th. *Doanh nghip l mt t chc sng trong mt th sng (nn kinh t quc dn) gn lin vi a phng ni n tn ti. Doanh nghip l mt t chc sng v l n c qu trnh hnh thnh t mt ch v bn lnh ca ngi sng lp (t nhn, tp th hay nh nc); qu trnh pht trin thm ch c khi tiu vong, ph sn hoc b mt doanh nghip khc thn tnh. V vy cuc sng ca doanh nghip ph thuc rt ln vo cht lng qun l ca nhng ngi to ra n. Doanh nghip ra i v tn ti lun lun gn lin vi mt v tr ca mt a phng nht nh, s pht trin cng nh suy gim ca n nh hng n a phng .

II.Phn loi doanh nghip

1.Cn c vo tnh cht s hu ti sn trong doanh nghip
Theo tiu thc ny doanh nghip c phn thnh cc loi sau y: - Doanh nghip nh nc: l t chc kinh t do nh nc u t vn. Nh nc-ngi i din ton dn-t chc thc hin chc nng qun l trn mi mt hot ng sn xut kinh doanh k t khi thnh lp cho n khi gii th. Doanh nghip nh nc c t cch php nhn, c cc quyn v ngha v dn s trong phm vi s vn do doanh nghip qun l. - Doanh nghip hn vn: l mt t chc kinh t m vn c u t do cc thnh vin tham gia gp vo. H cng chia li v cng chu l tng ng vi phn vn ng gp. Trch nhim php l ca tng hnh thc c nhng c trng khc nhau. Theo Lut doanh nghip nghip nghp, v loi hnh cng ty c cc loi cng ty hp doanh, cng ty trch nhim hu hn, cng ty c phn. - Doanh nghip t nhn: theo hnh thc ny th vn u t vo doanh nghip do mt ngi b ra. Ton b ti sn ca doanh nghip thuc quyn s hu t nhn. Ngi qun l doanh nghip do ch s hu m nhn hoc c th thu mn, tuy nhin ngi ch doanh nghip l ngi phi hon ton chu trch

nhim ton b cc khon cng nh cc vi phm trn cc mt hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip trc php lut.

2.Cn c vo lnh vc hot ng ca doanh nghip trong nn kinh t quc dn

Theo tiu thc ny, doanh nghip c phn thnh cc loi: - Doanh nghip nng nghip: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc nng nghip, hng vo sn xut ra nhng sn phm l cy, con. Hot ng sn xut kinh doanh ca nhng doanh nghip ny ph thuc rt nhiu vo iu kin t nhin. - Doanh nghip cng nghip: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc cng nghip, nhm to ra nhng sn phm bng cch s dng nhng thit b my mc khai thc hoc ch bin nguyn vt liu thnh thnh phm. Trong cng nghip c th chia ra: cng nghip xy dng, cng nghip ch to, cng nghip in tv. v - Doanh nghip thng mi: l nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc thng mi, hng vo vic khai thc cc dch v trong khu phn phi hng ho cho ngi tiu dng tc l thc hin cc dch v mua vo v bn ra kim li Doanh nghip thng mi c th t chc di hnh thc bun bn s hoc bun bn l v hot ng ca n c th hng vo xut nhp khu. - Doanh nghip hot ng dch v: Cng vi s pht trin ca nn kinh t, lnh vc dch v cng c pht trin a dng, nhng doanh nghip trong ngnh dch v khng ngng pht trin nhanh chng v mt s lng v doanh thu m cn tnh a dng v phong ph lnh vc ny nh: ngn hng, ti chnh, bo him, bu chnh vin thng, vn ti, du lch, khch sn, y t..v.v

3.Cn c vo quy m ca doanh nghip

Theo quy m doanh nghip c phn lm ba loi:

Doanh nghip quy m ln Doanh nghip quy m va Doanh nghip quy m nh

phn bit cc doanh nghip theo qui m nh trn, hu ht cc nc ngi ta da vo nhng tiu chun nh:

Tng s vn u t ca doanh nghip. S lng lao ng doanh nghip. Doanh thu cc doanh nghip. Li nhun hng nm.

Trong tiu chun tng s vn v s lao ng c ch trng nhiu hn, cn doanh thu v li nhun c dng kt hp phn loi, Tuy nhin, khi lng ho nhng tiu chun ni trn th tu thuc vo trnh pht trin sn xut mi quc gia, tu thuc tng ngnh c th, cc thi k khc nhau m s lng c lng ho theo tng tiu chun gia cc quc gia khng ging nhau.

III.Bn cht v c im ca h thng kinh doanh

1.Bn cht ca kinh doanh
Doanh nghip nh nu trn, n khc vi cc t chc khc ch chng sn xut hng ho, hay cung cp cc loi dch v vi mc ch thu c li nhun nhm m rng hn na hot ng kinh doanh. Kinh doanh l mt h thng sn xut hng ho hoc dch v tho mn cc nhu cu ca con ngi, ca x hi. Bn thn kinh doanh c th c coi nh mt h thng tng th bao gm nhng h thng cp di nh hn l cc ngnh kinh doanh, mi ngnh kinh doanh c to thnh bi nhiu doanh nghip c qui m khc nhau, sn xut nhiu loi sn phm khc nhau. Mt doanh nghip li bao gm nhiu h thng con nh sn xut, ti chnh, marketing Bn cht ca kinh doanh: - Doanh nghip tip nhn cc nhp lng v hot ng trong nhng iu kin c th tu theo loi hnh kinh doanh. Tuy nhin c c im chung l cc yu t nhp lng ch c gii hn hay c gi l khan him i vi bt k doanh nghip no. Doanh nghip s dng cc nhp lng theo cch thc hiu qu nht. S cnh tranh ca doanh nghip yu cu hng ho c bn vi gi phi chng v c cht lng thch hp. Mt doanh nghip thnh cng phi lun lun pht hin c nhng nhu cu mi hoc nhu cu cn thiu, cha c p ng ca ngi tiu dng v lun lun sn sng tho mn cc nhu cu . Di p lc ca cnh tranh v sc mua ca ngi tiu dng, cc nh sn xut s c gng s dng c hiu qu hn thit b, nguyn liu v lao ng to ra nhiu hng ho hn, c cht lng tt hn. Do , khi theo ui nhng quyn li ring tt yu doanh nghip s ng thi to ra li ch cho x hi, bi cc doanh s phi tho mn cc nhu cu ca x hi khi c gng tho mn nhng ham mun ca h. Trong lc theo ui nhng li nhun, nh kinh doanh cng phi phc v ngi tiu dng v phc v li ch x hi. Quan nim ny l nn tng ca nn kinh t th trng. - Doanh nghip sn xut cc sn phm dch v tho mn nhu cu v x hi. Bn cht ca h thng kinh doanh c biu hin qua s 1:

2.c im ca h thng kinh doanh

a.S phc tp v tnh a dng: H thng kinh doanh hin i l mt c cu phc tp gm c nhiu khu vc. Mi khu vc do nhiu ngnh to nn. Mi ngnh li c to thnh t nhiu t chc kinh doanh m cc t chc kinh doanh ny thay i trong nhng gii hn hnh thc s hu, qui m kinh doanh, c cu vn, phong cch qun tr v phm vi hot ng. Chng hn:khu vc sn xut c to nn bng cc nh my lp rp t, ch to in gia dng(m un nc, ni cm in, t lnh, ) v cc sn phm in t(my ghi m, cassetle, u my, ti vi, my tnh, my vi tnh). Khu vc dch v bao gm cc loi dch v nh vn ti, ngn hng, cc dch v chuyn nghip. Ngnh cng ty vn ti c to thnh bi cc ngnh:ng st, vn ti bin, vn ti t, hng khng. Ngnh cng nghip dch v bao gm cc i l vn chuyn, khch sn nh hng, cc khu vn quc gia. Ngnh dch v chuyn nghip bao gm cc lut s, kin trc s, bc s, chuyn vin k ton, nh kinh doanh bt ng sn Trong mi ngnh cng nghip ny, mt s cng ty ch hot ng c tnh cht cc b a phng. Trong khi nhiu cng ty khc c vn phng ti nhiu quc gia nh Morgan Stanley- Dean Wither, Novartis C Sandoz v Ciba- Geigy, Hilton, Holiday Inn b. S ph thuc ln nhau: Cc t chc kinh doanh hp tc vi nhau trong hot ng kinh doanh. Mt cng ty mua nguyn liu th hay cc chi tit ri t nhiu cng ty khc, sau bn cc sn phm hon thnh cho cc nh bn bun, bn l v nhng ngi ny em bn chng cho nhng ngi s dng cui cng. Trong tin trnh , tt c cc t chc kinh doanh ny u ph thuc vo s cung ng dch v ca cc cng ty vn ti, cc ngn hng v nhiu cng ty khc. V vy s ph thuc ln nhau l mt h thng kinh doanh ring ca h thng kinh doanh hin i. S thay i v i mi: m bo thnh cng, cc t chc kinh doanh phi p ng kp thi nhng thay i th hiu v nhu cu ca ngi tiu dng. H qu tt yu ca cc tin b cng ngh l nhiu sn phm nhanh chng tr nn li thi v b thay th. Bi vy s thay i v i mi nhng c trng quan trng trong h thng kinh doanh hin i.

IV.Cc yu t sn xut
H thng t chc kinh doanh cn n nhiu yu t nhp lng khc nhau to ra cc xut lng cho x hi. Cc nhp lng ny c gi l cc yu t sn xut, cc nhp lng cn bn gm c lao ng, tin vn, nguyn vt liu, i ng cc nh kinh doanh.

1.Lao ng

Bao gm tt c nhng ngi lm vic trong doanh nghip (cn c gi l ngun nhn lc) t gim c n qun c, nhn cng n nhn vin vn phng, cng nhn trong dy chuyn lp rp, ngi bn hng,

2.Tin

vn

L tt c tin cho hot ng ti chnh ca mt doanh nghip. Nhng tin ny c th l vn u t ca chnh ch doanh nghip, cc c ng, ca cc thnh vin, l tin vay ngn hng hay li nhun kinh doanh c gi li. Chng c s dng mua nguyn liu, tr lng cng nhn, lp t my mc, thit b mi hay xy dng nh xng, m rng nh my.

3.Nguyn liu
C th thuc dng t nhin nh t ai, nc, khong cht, in, xng du, nht hay cc sn phm nng nghip em vo ch bin nh la, np, khoai

4.i ng cc nh kinh doanh

L nhng ngi chp nhn ri ro tham gia vo hot ng kinh doanh. Nh kinh doanh c th t qun l doanh nghip ca h hoc i vi cc t chc kinh doanh ln gii ch c th thu mn mt i ng cc nh qun tr chuyn nghip thay mt h iu hnh doanh nghip. Nh kinh doanh l nhng ngi to lp doanh nghip, lm ch s hu v qun l doanh nghip. l nhng ngi c sng to, linh hot, dm chp nhn nhng mo him ri ro trong kinh doanh, chnh h l nhng ngi to nn sc sng ca doanh nghip, to nn s si ng ca cuc sng cnh tranh trn th trng. Trong nn kinh t th trng, vai tr kinh doanh biu hin trc ht trong vic chuyn dch cc yu t kinh doanh: t ai, lao ng, vn k thut Nh kinh doanh phi l nhng ngi c kh nng hot ng theo nhiu chc nng khc nhau. Khi bc vo lnh vc kinh doanh h c quyt tm theo ui nhng mc tiu xc nh: tm kim li nhun, c t ch trong hnh ng, c tho mn trong cuc song. v Nhng nh doanh nghip thnh cng ch chp nhn nhng ri ro c tnh ton ca vic thu li hoc l l trong vic thc hin nhng hot ng kinh doanh trong mt th trng m h pht hin ra mt nim v nhng nhu cu.

V.Tnh hnh pht trin kinh doanh ca Vit Nam

Ma xun nm 1975 t nc thng nht, c nc cng thc hin chin lc xy dng v pht trin kinh t theo ng li pht trin kinh t- x hi do ng Cng Sn Vit Nam vch ra. Tronghn 20 nm qua, qu trnh pht trin i ln ca nn kinh t vit nam c th chia lm 2 giai on:

1.Giai on 1975- 1986

Giai on n nh, hn gn vt thng chin tranh v chun b tin cho s pht trin. Thc hin ng li pht trin kinh t do cc i Hi ng ln th IV v ln th V vch ra, c nc cng thc hin mt nhim v chin lc xy dng v pht trin kinh t, xy dng c s vt cht k thut cho CNXH. Nhng do duy tr qu lu c ch k hoch ho tp trung, bao cp v nht l hu qu ca 2 cuc chin tranh bin gii, thm vo thin tai, l lt xy ra lin min trong nhng nm cui thp k 70, nn kinh t vit nam ng trc nhiu kh khn. Trc tnh hnh , i Hi ng Cng Sn Vit Nam ln th V vch ra chin lc pht trin kinh t v khi ngun th im thc hin nhng nh hng pht trin kinh t mi. l nhng tin , l c s cho s pht hin t tng mi c c th ho ti i Hi ln th VI ca ng.

2.Giai on 1986 n nay

Trong giai on ny nn kinh t vit nam gp khng t kh khn v trong nhiu thi im c nhng din bin kh phc tp. Trong nhng nm 1988-1991, nn kinh t Vit Nam phi chu nhng th thch khc nghit, t l lm pht tng cao, cc ngun vin tr ngy cng cn dn do nhng bin ng chnh tr Lin X(c) v ng u. Nhng di s lnh o sng sut ca ng Cng Sn Vit Nam, nn kinh t nc ta dn dn thot khi cuc khng hong v suy thoi 1989-1990. Ch 2 nm saukhon 10, ln u tin trong lch s Vit Nam tr thnh nc xut khu go ng hng th 3 th gii(sau Thi Lan v M). V cng nghip, ch s tng trng hng nm mc hai con s(12%), kim ngch xut khu tng nhanh v nhng thnh tu ny c bo v vng chc trong sut by tm nm qua. Bn cnh nhng thnh tu v sn lng lng thc, cng nghip sn xut hng tiu dng pht trin, y li lm phtth mt thnh cng khng km phn quan trng l Vit nam t c nhng thnh tu to ln trong vic i mi c cu nn kinh t t c ch k hoch ho tp trung, bao cp sang nn kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha. Nhng t tng, quan im i mi ng n th hin sc sng y sinh ng v a nn kinh t nc ta bc vo thi k mi-thi k hi nhp vo nn kinh t khu vc th gii. ng li i mi tht s i vo qun chng khi dy, tip thm nhng ngun lc mi cho s pht trin, ng vin nhn dn pht trin sn ut, lm ra nhiu ca ci vt cht, lm giu cho mt gia nh, cho t nc. Vi nhng chnh snh ph hp, nh nc khuyn khch mi ngi tham gia vo qu trnh xy dng v pht trin kinh t. H thng lut php v kinh doanh ngy cng c hon thin, m bo cho s pht trin vng chc cho giai on tip theo t c mc tiu tng gp i thu nhp quc dn trn u ngi vo nm 2000.

Mt khc, nn kinh t Vit Nam ang tng bc ho nhp vo nn kinh t khu vc v th gii, nht l sau s kin vit nam tr thnh thnh vin th by ca khi ASEAN vo thng 9 nm 1995, APEC nm 1998 v hin nay ang tch cc m phn gia nhp WTO. Nhng bc pht trin ny khng nh qua thu ht vn u t nc ngoi vo vit nam. Sau hn 10 nm k t ngy Lut u t nc ngoi v Lut khuyn khch u t nc ngoi c ban hnh, tnh n cui thng 12 nm 1998 Vit nam cp giy php u t cho 2577 d n vi tng s vn ng k 35284 triu USD t cc ngun u t quc t trc tip. * Thun Li:

Nn kinh t Vit Nam t c nhng s pht trin kh vng chc trong nhng nm gn y, mc tng trng hng nm kh cao, t l lm pht thp v c Chnh Ph kim gi m bo cho s n nh v m ca nn kinh t. Th trng Vit Nam vi dn s 78 triu ngi l mt th trng kh hp dn trong khu vc. Lc lng lao ng hng hu, gi tin cng lao ng r. y l nhng tin cho s cnh tranh trong xut khu. Mi trng kinh t, chnh tr, php l n nh v ngy cng c hon thin to iu kin thun li cho hot ng kinh doanh. M hnh HTX NN ang mang li nhiu hiu qu kinh t cho nng dn

* Kh khn: - Do kh nng tip th cn nhiu hn ch, cht lng hng ho cha cao nn hng Vit Nam cha c ch ng vng chc trn th trng th gii, sc cnh tranh thp, thng b p gi v chu nhiu thit thi. Hin nay trong khun kh AFTA ca ASEAN, vit nam cam kt ct gim thu quan v m ca kinh t th trng vo nm 2006, trong khun kh APEC cc cam kt s bt u c hiu lc t 2010 v kh khn c th tr hon. Nhng lnh vc c thu mnh, c kh nng cnh tranh, trit khai thc li th t cc cam kt trong hi nhp kinh t quc t. - Phi hi nhp cng th gii

ASEAN (Hip hi cc quc gia ng Nam ) AFTA (Khu vc mu dch t do) APEC (Din n hp tc kinh t Chu Thi Bnh Dng) WTO (T chc thng mi th gii)

- Kinh t th trng tun theo quy lut CUNG - CU. - Ngi tiu dng mun hng TT V R, trong khi ngi sn xut mun bn gi cao. - Trnh qun l km, nng dn, cha ng h HTX 100%

Chng II: Doanh nghip v mi trng kinh doanh I.Bn cht mi trng kinh doanh ca doanh nghp
1.Quan nim v mi trng kinh doanh ca doanh nghip
S pht trin c hiu qu v bn vng ca ton b nn kinh t quc dn, suy cho cng ph thuc vo kt qu ca cc phn t cu thnh-cc doanh nghip. Mc t c h thng mc tiu kinh t-x hi ca mi doanh nghip l ph thuc vo mi trng kinh doanh v kh nng thch ng ca doanh nghip vi hon cnh ca mi trng kinh doanh. T quan nim chung: Mi trng l tp hp cc yu t, cc iu kin thit lp nn khung cnh sng ca mt ch th, ngi ta thng cho rng mi trng kinh doanh l tng hp cc yu t, cc iu kin c nh hng trc tip hay gin tip n hot ng kinh doanh ca cc doanh nghip. Cc yu t, cc iu kin cu thnh mi trng kinh doanh lun lun c quan h tng tc vi nhau v ng thi tc ng n hot ng kinh doanh ca doanh nghip, nhng mc v chiu hng tc ng ca cc yu t, iu kin li khc nhau. Trong cng mt thi im, vi cng mt i tng c yu t tc ng thun, nhng li c yu t to thnh lc cn i vi s pht trin ca doanh nghip. Cc yu t iu kin tc ng n hot ng kinh doanh ca doanh nghip khng c nh m thng xuyn vn ng, bin i. Bi vy, nng cao hiu qu hot ng ca doanh nghip, cc nh qun tr phi nhn bit mt cch nhy bn v d bo ng c s thay i ca mi trng kinh doanh.

2.Cc yu t ca mi trng kinh doanh

Mi trng kinh doanh c cu thnh t nhiu yu t khc nhau. Xt theo cp tc ng n sn xut v qun tr doanh nghip, c cp nn kinh t quc dn v cp ngnh. cp nn kinh t quc dn(cn gi l mi trng v m, mi trng tng qut), cc yu t mi trng bao gm:

Cc yu t chnh tr - lut php. Cc yu t kinh t. Cc yu t k thut - cng ngh. Cc yu t vn ho x hi. Cc yu t t nhin.

 cp ngnh (cn gi l mi trng tc nghip), cc yu t mi trng bao gm:

Sc p v yu cu ca khch hng. Cc i th cnh tranh hin c v tim n. Mc pht trin ca th trng cc yu t. Cc sn phm thay th sn phm doanh nghip ang sn xut. Cc quan h lin kt.

Xt theo qu trnh kinh doanh ca doanh nghip, c th phn chia mi trng kinh doanh thnh mi trng bn trong v mi trng bn ngoi. Mi trng bn trong bao gm ton b cc quan h kinh t, t chc k thut nhm bo m cho doanh nghip kt hp cc yu t sn xut to ra sn phm t hiu qu cao. Mi trng bn trong bao gm cc yu t ni ti trong mt doanh nghip nht nh, trong thc t doanh nghip l tng hp cc yu t hon cnh ni b ca n. Mi trng bn ngoi l tng th cc quan h kinh t chnh tr, x hi, tc ng n hot ng ca doanh nghip. Nhiu khi mi trng v m v mi trng tc nghip kt hp vi nhau v c gi l mi trng bn ngoi. Ba mc iu kin mi trng ny c nh ngha vi mi tng quan ca chng c minh ho trn s 2. 1

Cc t chc cn nhn bit hai yu t khc khi phn tch cc nh hng ca mi trng. Th nht l, tnh phc tp ca mi trng c c trng bi mt lot cc yu t c nh hng n cc n lc ca t chc. Mi trng cng phc tp th cng kh a ra cc quyt nh hu hiu. Th hai l, tnh bin ng ca mi trng, bao hm tnh nng ng hoc mc bin i trong iu kin mi trng lin quan. Trong mt mi trng n nh mc bin i c th tng i thp v c th d n c. Mi trng bin ng c trng bi nhng vn din ra nhanh chng m kh m d bo trc c. Tnh phc tp v bin ng ca mi trng c bit h trng khi tin hnh phn tch cc iu kin mi trng v m v mi trng tc nghip v c hai u l yu t ngoi cnh i vi doanh nghip. Mc ch ti sao phi xc nh v hiu r cc iu kin ca mi trng lin quan l lm r cc yu t mi trng no c nhiu kh nng nh hng n cc vic ra quyt nh ca doanh nghip. Qua thc t hot ng cc doanh nghip sn xut cho thy ni ln 5 lnh vc ch yu:

Cc c im ca t chc, C cu ngnh; Thi ngi tiu dng v th trng;

Thi ca ngi cung ng; Cc yu t x hi, kinh t v chnh tr.

II.Mi trng v m ca doanh nghip

Vic phn tch mi trng v m gip khch hng tr li mt phn cho cu hi: doanh nghip ang trc din vi nhng g? Cc yu t mi trng v m bao gm: cc yu t kinh t, yu t chnh tr v lut php, yu t x hi, yu t t nhin v yu t cng ngh, yu t mi trng quc t. Mi yu t mi trng v m ni trn c th nh hng n t chc mt cch c lp hoc trong mi lin kt vi cc yu t khc. Bng 2. 1: Cc yu t mi trng kinh t, chnh tr v php lut Yu t kinh t Giai on trong chu k kinh t Xu hng ca GNP(tng sn phm quc dn) T l lm pht Li sut ngn hng Chnh sch tin t Mc tht nghip Chnh sch ti chnh Kim sot gi tin cng Cn cn thanh ton Yu t chnh tr v lut php Cc qui nh v cho khch hng vay tiu dng Cc qui nh v chng c quyn Cc lut v bo v mi trng Cc sc lut v thu Cc ch i ng c bit Cc qui nh trong lnh vc ngoi thng Quy nh v thu mn v khuyn mi Mc n nh ca chnh tr

1.Cc yu t kinh t
Cc nh hng ca nn kinh t gm cc yu t nh li sut ngn hng, giai on ca chu k kinh t, chnh sch ti chnh v tin t. V cc yu t ny tng i rng nn cn chn lc nhn bit cc tc ng c th nh hng trc tip nht i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Cc yu t kinh t c nh hng v cng ln n cc doanh nghip kinh doanh. Chng hn nh li sut v xu hng li sut trong nn kinh t c nh hng n xu th ca tit kim, tiu dng v u t, do vy s nh hng n hot ng ca doanh nghip. Li sut tng s hn ch nhu cu vay vn u t m rng hot ng kinh doanh, nh hng n li ch ca doanh nghip. Ngoi ra khi li sut tng cng s khuyn khch ngi dn gi tin vo ngn hng nhiu hn, do vy cng s lm cho nhu cu tiu dng gim xung. Xu hng ca t gi hi i: S bin ng ca t gi lm thay i nhng iu kin kinh doanh ni chung, to ra nhng c hi e do khc nhau i vi cc

doanh nghip, c bit n c nhng tc ng iu chnh quan h xut nhp khu. Mc lm pht: Lm pht cao hay thp c nh hng n tc u t vo nn kinh t. Khi lm pht qu cao s khng khuyn khch tit kim v s ri ro ln cho s u t ca doanh nghip, sc mua ca x hi cng b gim st v lm cho nn kinh t b nh tr. Vic duy tr mt t l lm pht va phi c tc dng khuyn khch u t vo nn kinh t, kch thch th trng tng trng. Tuy c nhiu s liu c th, song vic d bo kinh t khng phi l mt khoa hc chnh xc. Mt s doanh nghip thng s dng cc m hnh d bo thay v da vo cc s liu d bo sn c. i vi cc doanh nghip cha xy dng c m hnh cng cn phi xc nh cc yu t kinh t c nh hng ln nht i vi t chc. Cc kin thc kinh t s gip cc nh qun tr xc nh nhng nh hng ca mt doanh nghip i vi nn kinh t ca t nc, nh hng ca cc chnh sch kinh t ca chnh ph i vi hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Tnh n nh v kinh t trc ht v ch yu l n nh nn ti chnh quc gia, n nh tin t, khng ch lm pht. y l nhng vn cc doanh nghip rt quan tm v lin quan trc tip n kt qu hot ng kinh doanh ca h.

2.Yu t chnh tr v lut php

Cc yu t chnh tr v lut php c nh hng ngy cng ln n hot ng ca cc doanh nghip, bao gm h thng cc quan im c chnh sch ca chnh ph, h thng lut php hin hnh, cc xu hng ngoi giao ca chnh ph, nhng din bin chnh tr trong nc, trong khu vc v trn ton th gii. Doanh nghip phi tun theo cc quy nh v thu, cho vay, an ton, vt gi, qung co, ni t nh my v bo v mi trng Lut php: a ra nhng quy nh cho php hoc khng cho php, hoc nhng rng buc i hi cc doanh nghip phi tun th. Chnh ph l c quan gim st, duy tr, thc hin php lut v bo v li ch quc gia. Chnh ph c vai tr to ln trong iu tit v m nn kinh t thng qua cc chnh sch kinh t, ti chnh, tin t, cc chng trnh chi tiu ca mnh. Trong mi quan h vi cc doanh nghip, chnh ph va ng vai tr l ngi kim sot, khuyn khch, ti tr, quy nh ngn cm, hn ch, va ng vai tr l khch hng quan trng i vi cc doanh nghip (trong cc chng trnh chi tiu ca chnh ph), v sau cng chnh ph cng ng vai tr l nh cung cp cc dch v cho cc doanh nghip:cung cp cc thng tin v m, cc dch v cng cng khc Nh vy, hot ng ca chnh ph cng c th to ra c hi hoc nguy c. Th d, mt s chng trnh ca chnh ph(nh biu thu hng ngoi nhp cnh tranh, chnh sch min gim thu) to cho doanh nghip c hi tng trng hoc c hi tn ti. Ngc li, vic tng thu trong mt ngnh nht nh no c th e do n li nhun ca doanh nghip.

Nhn chung cc doanh nghip hot ng c l v iu kin x hi cho php. Chng no x hi khng cn chp nhn cc iu kin v bi cnh thc t nht nh, th x hi s rt li s cho php bng cch i hi chnh ph can thip bng ch chnh sch hoc h thng php lut. Th d, mi quan tm ca x hi i vi vn nhim mi trng hoc tit kim nng lng c phn nh trong cc bin php ca chnh ph. X hi cng i hi c cc qui nh nghim ngt m bo cc sn phm tiu dng c s dng an ton. n nh chnh tr to ra mi trng thun li i vi cc hot ng kinh doanh. Mt chnh ph mnh v sn sng p ng nhng i hi chnh ng ca x hi s em li lng tin v thu ht cc nh u t trong v ngoi nc. Trong mt x hi n nh v chnh tr cc nh kinh doanh c m bo an ton v u t, quyn s hu cc ti sn khc ca h, nh vy h s sn sng u t vi s vn nhiu hn vo cc d n di hn. Chnh s can thip nhiu hay t ca chnh ph vo nn kinh t to ra nhng thun li hoc kh khn v c hi kinh doanh khc nhau cho tng doanh nghip. iu i hi cc doanh nghip cn sm pht hin ra nhng c hi hoc th thch mi trong kinh doanh, t iu chnh thch ng cc hot ng nhm trnh nhng o ln ln trong qu trnh vn hnh, duy tr v t c cc mc tiu t ra trong kinh doanh. Vn then cht l cn phi tun th cc qui nh c th c ban hnh.

3.Yu t vn ho - x hi
Mi trng vn ho- x hi bao gm nhng chun mc v gi tr c chp nhn v tn trng bi mt x hi hoc mt nn vn ho c th. S thay i ca cc yu t vn ho - x hi mt phn l h qu ca s tc ng lu di ca cc yu t v m khc, do vy n thng bin i chm hn so vi cc yu t khc. Mt s c im m cc nh qun tr cn ch l: S tc ng ca cc yu t vn ho - x hi thng c tnh di hn v tinh t hn so vi cc yu t khc, nhiu lc kh m nhn bit c. Mt khc, phm vi tc ng ca cc yu t vn ho - x hi thng rt rng: n xc nh cch thc ngi ta sng, lm vic, sn xut v tiu th cc sn phm v dch v, cc kha cnh hnh thnh mi trng vn ho - x hi c nh hng mnh m n cc hot ng kinh doanh nh: Nhng quan nim v thm m, o c, li sng, v ngh nghip; nhng phong tc, tp qun, truyn thng; nhng quan tm u tin ca x hi; trnh nhn thc, hc vn chung ca x hi Tt c cc doanh nghip cn phn tch rng ri cc yu t x hi nhm nhn bit cc c hi v nguy c c th xy ra. Khi mt hay nhiu yu t thay i chng c th tc ng n doanh nghip, nh xu hng nhn chng hc, s thch vui chi gii tr, chun mc o c v quan im v mc sng, cng ng kinh doanh v lao ng n. Cc yu t x hi hc trn thng bin i hoc tin trin chm nn i khi thng kh nhn bit. Th d, hin nay c mt s lng ln lao ng l n gii. iu ny do quan im ca nam gii cng nh n gii thay i. Nhng rt t doanh nghip nhn ra s thay i quan im ny d bo tc ng ca n v ra chin lc tng ng. Cc thay i khc din ra nhanh hn nu chng

gy ra bi s gin on bn ngoi no trong hnh vi chun mc o c ca x hi. Trong mi trng vn ho, cc nhn t ni ln gi vai tr c bit quan trng l tp qun, li sng, tn gio. Cc nhn t ny c coi l hng ro chn cc hot ng giao dch thng mi. Th hiu v tp qun ca ngi tiu dng c nh hng rt ln n nhu cu, v ngay c trong trng hp hng ho thc s c cht lng tt nhng nu khng c ngi tiu dng a chung th cng kh c h chp nhn. Th d, cc loi t du lch, xe my ca Nht Bn do cc cng ty ca quc gia ny rt ch n th hiu ca ngi tiu dng nn cu v hng ho c m rng nhiu th trng trn th gii. Trong khi , bn thn t du lch do cc hng ca M ch to cng tt, nhng vn khng c phn ln ngi tiu dng M a chung. Chnh th hiu, tp qun ngi tiu dng mang c im ring ca tng vng, tng dn tc v phn nh yu t vn ho, lch s, tn gio ca tng a phng, tng quc gia. Trong iu kin thc hin c ch th trng, c s qun l ca nh nc, o c x hi trong c o c kinh doanh c coi l mt kha cnh thit thc v quan trng ca mi trng kinh doanh. o c t cng lnh cho hot ng hng ngy trong mt x hi v chi phi mi hnh vi v tc phong c nhn. o c l gii hn ngn cch nhng hnh vi xu v l ng lc y nhng hnh vi tt. o c c th coi l mt nhu cu x hi v v vy bt k mt th ch kinh t no cng phi xy dng mt khun kh o c lm mt trong nhng nguyn tc iu hnh

4.Yu t t nhin
iu kin t nhin bao gm v tr a l, kh hu, cnh quan thin nhin, t ai sng, bin, cc ngun ti nguyn khong sn trong lng t, ti nguyn rng bin, s trong sch ca mi trng nc, khng kh, Tc ng ca cc iu kin t nhin i vi cc quyt sch trong kinh doanh t lu c cc doanh nghip tha nhn. Trong rt nhiu trng hp, chnh cc iu kin t nhin tr thnh mt yu t rt quan trng hnh thnh li th cnh tranh ca cc sn phm v dch v. Tuy nhin, cho ti nay cc yu t v duy tr mi trng t nhin rt t c ch ti. S quan tm ca cc nh hoch nh chnh sch ca nh nc ngy cng tng v cng chng quan tm nhiu hn n cht lng mi trng t nhin. Cc nhm quyn li ca cng chng lm pht sinh nhiu vn v yu t mi trng khin chnh ph v cng chng phi ch ti. Cc vn nhim mi trng, sn phm km cht lng, lng ph ti nguyn thin nhin cng vi nhu cu ngy cng ln i vi cc ngun lc c hn khin cng chng cng nh cc nh doanh nghip phi thay i cc quyt nh v bin php hot ng lin quan.

5.Yu t cng ngh

y l mt trong nhng yu t rt nng ng, cha ng nhiu c hi v oe do i vi cc doanh nghip. Nhng p lc v e do t mi trng cng ngh c th l:

S ra i ca cng ngh mi l xut hin v tng cng u th cnh tranh ca cc sn phm thay th, oe do cc ngnh truyn thng. S bng n ca cng ngh mi lm cho cng ngh hin ti b li thi v to ra p lc i hi cc doanh nghip phi i mi cng ngh tng cng kh nng cnh tranh. S ra i cng ngh mi lmtng thm p lc e do cc doanh nghip hin c trong ngnh. S bng n cng ngh mi cng lm cho vng i cng ngh c xu hng rt ngn li, iu ny cng lm tng thm p lc phi rt ngn thi gian khu hao so vi trc. t c doanh nghip no m khng ph thuc vo cc cng ngh ngy cng hin i. Chc chn s c nhiu cng ngh tin tin tip tc ra i, to ra cc c hi cng nh nguy c i vi tt c cc doanh nghip. Cc nh nghin cu pht trin v chuyn giao cng ngh hng u ni chung ang lao vo cng vic tm ti cc gii php k thut mi nhm gii quyt cc vn tn ti v xc nh cc cng ngh hin i c th khai thc trn th trng.

Cc doanh nghip cng phi cnh gic i vi cc cng ngh mi c th lm cho sn phm ca h lc hu mt cch trc tip hoc gin tip. Bn cnh , cc nh qun tr cn lu thm khi cp n mi trng cng ngh: p lc tc ng ca s pht trin cng ngh v mc chi tiu cho s pht trin cng ngh khc nhau theo ngnh. Nh vy, i vi nhng nh qun tr trong nhng ngnh b nh hng bi s thay i k thut nhanh th qu trnh nh gi nhng c hi v e do mang tnh cng ngh tr thnh vn c bit quan trng ca vic kim sot cc yu t bn ngoi. Mt s ngnh nht nh c th nhn c s khuyn khch v ti tr ca chnh ph cho vic nghin cu v pht trin khi c s ph hp vi cc phng hng v u tin ca chnh ph. Nu cc doanh nghip bit tranh th nhng c hi t s tr gip ny s gp c nhng thun li trong qu trnh hot ng.

III.Mi trng tc nghip

Mi trng tc nghip bao gm cc yu t trong ngnh v l cc yu t ngoi cnh i vi doanh nghip, quyt nh tnh cht v mc cnh tranh trong ngnh kinh doanh . C 5 yu t c bn l:

i th cnh tranh. Ngi mua. Ngi cung cp.

Cc i th mi, tim n. Sn phm thay th.

Mi quan h gia cc yu t c phn nh qua s 2. 2

S 2.2: mi trng tc nghip trong ngnh V nh hng chung ca cc yu t ny thng l mt s min cng i vi tt c cc doanh nghip, nn cha kho ra c chin lc thnh cng l phi phn tch tng yu t ch yu . S am hiu cc ngun sc p cnh tranh gip cc doanh nghip nhn ra mt mnh v mt yu ca mnh lin quan n cc c hi v nguy c m ngnh kinh doanh gp phi.

1.i th cnh tranh

i th cnh tranh c mt ngha quan trng i vi cc doanh nghip do nhiu nguyn nhn. Th nht l cc i th cnh tranh quyt nh tnh cht v mc tranh ua hoc th thut ginh li th trong ngnh. Mc cnh tranh d di ph thuc vo mi tng quan gia cc yu t nh s lng doanh nghip tham gia cnh tranh, mc tng trng ca ngnh, c cu chi ph c nh v mc a dng ho sn phm. S hin hu ca cc yu t ny c xu hng lm tng nhu cu hoc nguyn vng ca doanh nghip mun t c v bo v th phn ca mnh. V vy chng lm cho s cnh tranh thm gay gt. Cc doanh nghip cn nhn thy rng qu trnh cnh tranh khng n nh. Chng hn, trong cc ngnh cng nghip pht trin chn mui thng s cnh

tranh mang tnh cht d di khi mc tng trng v li nhun suy gim(mch tch hp IC, my tnh cm tay). Ngoi ra cc i th cnh tranh mi v gii php cng ngh mi cng thng lm thay i mc v tnh cht cnh tranh. Cc doanh nghip cn phn tch tng i th cnh tranh nm v hiu c cc bin php phn ng v hnh ng m h c th thng qua. Mc ch tng lai: S hiu bit mc ch ca i th cnh tranh gip doanh nghip on bit c: Mc m i th cnh tranh bng lng vi kt qu ti chnh v v tr hin ti ca h. Kh nng i th cnh tranh thay i chin lc. Sc mnh phn ng ca i th trc nhng din bin bn ngoi (th d, khi cc hng khc a ra nhng thay i v mt chin lc, cc hot ng v marketing). Tnh cht h trng ca cc sng kin m i th cnh tranh ra. Cc yu t ch yu iu tra lin quan n cc mc ch ca i th cnh tranh l: Cc mc ch v ti chnh. Quan im hoc gi tr v mt t chc; C cu t chc;Cc h thng kim sot; Cc nhn vin qun tr, nht l tng gim c iu hnh; S nht tr ca lnh o v hng i trong tng lai; Thnh phn hi ng qun tr; Cc giao c hp ng c th hn ch cc thay i; Nhng hn ch lin quan n cc qui nh iu chnh, qui nh v chng c quyn v cc quy nh khc ca chnh ph hoc x hi. Nhn nh: Mt iu rt c li cho doanh nghip l nm bt c nhng nhn nh ca i th cnh tranh v chnh h v cc doanh nghip khc trong ngnh. Nu nh cc nhn nh ny khng chnh xc th chng s to ra cc im m, tc l im yu ca i phng. Chng hn, nu i th cnh tranh tin tng rng h c khch hng tn nhim cao, th h c th mt im yu l khng thc hin bin php cnh tranh nh gim gi v a ra cc sn phm mi. Tng t nh vy, doanh nghip c th c nhng nhn nh thiu chnh xc v ngnh hng hoc mi trng hot ng ca mnh. Chng hn cc hng sn xut t ca Hoa k mt thi cho rng nhu cu xe cn ph thuc cn bn vo iu kin kinh t. iu nhn nh sai lm ny l im yu ca h trc nhng i th cnh tranh nc ngoi

no sn xut cc loi xe c cc b phn xa x hn v c chp nhn v cht lng cao hn. C th nhn bit cch nhn nh ca i th cnh tranh, k c cc nhn nh nh sai lm, bng nhng cu hi sau y: 1. i th cnh tranh nhn nh nh th no v cc u im, nhc im v v th ni chung v cc vn chi ph, cht lng sn phm, mc tinh vi ca cng ngh v. v Cc nhn nh ny c chnh xc khng? 2. Xt v kha cnh lch s v cm xc, danh ting ca i th cnh tranh c gn lin vi cc sn phm v chnh sch c th nh th no (th d:phng thc bn hng, th hiu v cht lng sn phm v phng thc thit k kiu dng sn phm). Nhng khc bit v truyn thng vn ho, tn gio, dn tc c nh hng nh th no n thi ca i th cnh tranh v s nhn thc ca h i vi cc s kin? Cc gi tr chun mc c c th ch ho hoc cc qui tc x hi cc chun mc v qui tc m ngi sng lp ra i th cnh tranh c nh hng n quan im ca h khng? i th cnh tranh nhn nh v nhu cu i vi cc sn phm ca h hoc cc xu hng pht trin khc ca ngnh trong tng lai? i th cnh tranh nhn dnh nh th no v cc mc ch v kh nng ca i th cnh tranh ca h. Cc nhn nh c chnh xc hay khng? i th cnh tranh tin vo ch thng thng hay da vo kinh nghim kiu nhchng ta phi c dy chuyn khp kn v tp trung ho l cha kho cho s thnh cng. S tin tng nh vy c phi l im yu ca i th cnh tranh hay khng? Cn lu rng vic phn tch cn k lch s ca i th cnh tranh v kinh nghim ca cc nh lnh o v chuyn gia c vn ca h gip ta hiu r cc mc ch v nhn nh ca h. Cc doanh nghip phi xem xt n tim nng chnh yu ca i th cnh tranh, cc u, nhc, im ca h trong cc lnh vc hot ng sau y:

Cc loi sn phm. H thng phn phi. Marketing v bn hng. Cc hot ng tc nghip/sn xut. Nghin cu v thit k cng ngh. Gi thnh sn phm. Tim lc ti chnh. T chc. Nng lc qun l chung. Danh mc u t ca cng ty.

Ngun nhn lc. Quan h x hi(nh i vi chnh ph).

Ngoi ra cc yu t k trn cn xem xt n tnh thng nht ca cc mc ch v chin lc ca i th cnh tranh. Cc doanh nghip cng cn xem xt cc u nhc im v tnh thng nht ca i th cnh tranh c cn thay i khng v thay i theo hng no. Ngoi ra, cc doanh nghip cn tm hiu kh nng tng trng ca cc i th cnh tranh v nh gi xem: 1. Cc nng lc ca h gia tng hay gim xung nu c s tng trng; 2. Kh nng tim n tng trng, c th tim nng v con ngi, tay ngh ca ngi lao ng v cng ngh; 3. Mc tng trng m h c th gi vng theo trin vng ti chnh. Kh nng phn ng nhanh ca i th cnh tranh, tc kh nng phn cng tc th ca h cng cn c nh gi. Cc yu t c th cn a ra phn tch l d tr tin mt cha s dng n, kh nng vay vn, cng sc nh my d tha v cc loi sn phm mi cha tung ra c th nhanh chng b lc hu. Mt iu ht sc quan trng l kh nng i th cnh tranh c th thch nghi vi nhng thay i. Cc doanh nghip cn xem xt kh nng phn ng ca i th cnh tranh trc cc din bin ca cc tin b cng ngh, lm pht v s can thip mnh ca chnh ph. Ngoi ra, cn xem xt n kh nng thch nghi ca h i vi cc thay i lin quan n tng lnh vc hot ng marketing ang m rng hoc h c qun l c dy chuyn sn xut phc tp hn khng? Kh nng i th cnh tranh thch nghi vi cc thay i chu nh hng: 1. nh ph so vi bin ph; 2. Ga tr ca cng sut cha s dng; 3. S tn ti ca cc ro cn li ra. Kh nng chu ng ca i th cnh tranh, tc kh nng ng u vi cc cuc tranh ginh ko di. Kh nng chu ng ph thuc vo d tr tin vn, s nht tr trong ban lnh o, trin vng lu di trong cc mc ch ti chnh ca doanh nghip v khng b sc p trn th trng chng khon. S am hiu v cc i th cnh tranh chnh c tm quan trng n mc n cho php ra th thut phn tch i th cnh tranh v duy tr h s v cc i th trong c cc thng tin thch hp v cc thng tin v tng i th cnh tranh chnh c thu nhn mt cch hp php.

2.Khch hng
Vn khch hng l mt b phn khng tch ri trong mi trng cnh tranh. S tn nhim ca khch hng c th l ti sn c gi tr nht ca hng. S tn

nhim t c do bit tho mn tt hn nhu cu v th hiu ca khch hng so vi cc i th cnh tranh. Mt vn mu cht khc lin quan n khch hng l kh nng tr gi ca h. Ngi mua c u th c th lm cho li nhun ca ngnh hng gim bng cch p gi xung hoc i hi cht lng cao hn v phi lm nhiu cng vic dch v hn. Ngi mua c tng i nhiu th mnh hn khi h c cc iu kin sau: 1. Lng hng ngi mua chim t l trong khi lng hng ngi bn ra ca hng. 2. Vic chuyn sang mua hng ca nhng ngi khc khng gy nhiu tn km; 3. Ngi mua a ra tn hiu e do ng tin cy s hi nhp ngc vi cc bn hng cung ng, nh cc hng sn xut t thng lm; 4. Sn phm ca ngi bn t nh hng n cht lng sn phm ca ngi mua. Nu s tng tc ca cc iu kin trn lm cho doanh nghip khng t c mc tiu ca mnh th doanh nghip phi c gng thay i v th ca mnh trong vic thng lng gi bng cch thay i mt hoc nhiu iu kin ni trn hoc l phi tm khch hng t c u th hn. Cc doanh nghip cng cn lp bng phn loi cc khch hng hin ti v tng lai. Cc thng tin thu c t bng phn loi ny l c s nh hng quan trng cho vic hoch nh k hoch, nht l cc hoch nh lin quan trc tip n marketing.

3.Nh cung ng
Cc doanh nghip cn phi quan h vi cc t chc cung cp cc ngun hng khc nhau, nh vt t, thit b, lao ng v ti chnh. a. Ngi bn vt t, thit b: Cc t chc cung cp vt t, thit b c u th c th gy kh khn bng cch tng gi, gim cht lng sn phm hoc gim dch v i km. Yu t lm tng th mnh ca ngi mua sn phm, c th l cc yu t: s lng cung cp t, khng c mt hng thay th khc v khng c nh cung cp no cho bn cc sn phm c tnh khc bit. Nu ngi cung cp c c cc iu kin thun li nh vy th cc doanh nghip mua hng cn kim cch ci thin v th ca h bng cch tc ng n mt hay nhiu yu t ni trn Vic la chn ngi cung cp da trn s liu phn tch v ngi bn. Cn phn tch mi t chc cung ng theo cc yu t c ngha quan trng i vi mi doanh nghip. Cc h s v ngi bn trong qu kh cng c gi tr, trong cc h s c t nht cng phi tm lc c nhng ai phn bit gia vic t hng v nhn hng lin quan n ni dung, ngy, thng, iu kin bn hng v bt k tnh tit gim nh no c tc ng n ngi cung cp hng.

b. Ngi cung cp vn: Trong nhng thi im nht nh phn ln cc doanh nghip, k c cc doanh nghip lm n c li, iu phi vay vn tm thi t ngi ti tr. Ngun tin ny c th nhn c bng cch vay ngn hn hoc di hn hoc pht hnh c phiu. Khi doanh nghip tin hnh phn tch v cc t chc ti chnh th trc ht cn ch xc nh v th ca mnh so vi cc thnh vin khc trong cng ng. Cn t ra cc cu hi c bn sau:

C phiu ca doanh nghip c th nh gi ng hay khng? Cc iu kin cho vay hin ti ca ch n c ph hp vi cc mc tiu li nhun ca doanh nghip khng? Ngi cho vay c kh nng ko di ngn khon v thi gian cho vay khi cn thit khng

c. Ngun lao ng: Ngun lao ng cng l mt phn chnh yu trong mi trng cnh tranh ca doanh nghip. Kh nng thu ht v gi c cc nhn vin c nng lc l tin m bo thnh cng cho doanh nghip. Cc yu t chnh cn nh gi l i ng lao ng chung(total labor pool)bao gm:trnh o to v trnh chuyn mn ca h, mc hp dn tng i ca doanh nghip vi t cch l ngi s dng lao ng v mc tin cng ph bin. Cc nghip on cng c vai tr ng k trong mi trng cnh tranh. Tnh cht c th ca mi quan h gia doanh nghip v cc nghip on lin quan, vi t cch l ngi cung cp lao ng, c th tc ng mnh n kh nng t c mc tiu ca doanh nghip.

4.i th tim n mi
i th mi tham gia kinh doanh trong ngnh c th l yu t lm gim li nhun ca doanh nghip do h a vo khai thc cc nng lc sn xut mi, vi mong mun dnh c th phn v cc ngun lc cn thit. Cn lu l vic mua li cc c s khc trong ngnh vi nh xy dng phn th trng l biu hin ca s xut hin i th mi xm nhp. Mc d khng phi bao gi doanh nghip cng gp phi i th cnh tranh tim n mi, song nguy c i th mi hi nhp vo ngnh va chu nh hng ng thi cng c nh hng n chin lc kinh doanh ca doanh nghip. Bn cnh nhng vn khc, vic bo v v th cnh tranh ca doanh nghip bao gm vic duy tr hng ro hp php ngn cn s xm nhp t bn ngoi. Nhng hng ro ny l:li th do sn xut trn qui m ln, a dng ho sn phm, s i hi c ngun ti chnh ln, chi ph chuyn i mt hng cao, kh nng hn ch vic xm nhp t cc knh tiu th vng vng v u th v gi thnh m i th cnh tranh khng to ra c( th d, c quyn v cng ngh v ngun nguyn liu thun li). Mt hng ro khc ngn cn s xm nhp ca i th tim n mi l s chng tr mnh m ca cc doanh nghip ng vng.

5.Sn phm thay th

Sc p do cc sn phm thay th lm hn ch tim nng li nhun ca ngnh do mc gi cao nht b khng ch. Nu khng ch ti cc sn phm thay th tim n, doanh nghip c th b tt li vi cc th trng nh b. Th d: nh cc doanh nghip sn xut my chi bng bn khng ch n s bng n ca cc tr chi in t. V vy, cc doanh nghip cn khng ngng nghin cu v kim tra cc mt hng thay th tim n. Phn ln sn phm thay th mi l kt qu ca cuc bng n cng ngh. Mun t c thnh cng, cc doanh nghip cn ch v dnh ngun lc thch hp pht trin hay vn dng cng ngh mi vo chin lc ca mnh.

IV.Mi trng bn trong (Hon cnh ni ti)

Hon cnh ni ti ca doanh nghip bao gm tt c cc yu t v h thng bn trong ca doanh nghip. Cc doanh nghip phi c gng phn tch mt cch cn k cc yu t ni b nhm xc nh r cc u im v nhc im ca mnh. Trn c s a ra cc bin php nhm gim bt nhc im v pht huy u im t c li th ti a. Cc yu t ni b ch yu bao gm cc lnh vc chc nng nh: ngun nhn lc, nghin cu v pht trin, sn xut, ti chnh, marketing v vn ho doanh nghip. S phn tch xem xt hon cnh ni b ca doanh nghip cho thy rng s sng cn ca doanh nghip suy cho cng s ph thuc vo kh nng n c c hay khng cc ngun lc ch yu tn ti bao gm tin vn, con ngi, v nguyn vt liu. Mi b phn chc nng ca doanh nghip chu trch nhim tm kim hoc bo ton mt hoc nhiu ngun lc ni trn. V cc ngun lc m doanh nghip cn nm trong tay cc doanh nghip v t chc bn ngoi kh, cho nn thng mi b phn chuyn mn giao dch vi mt hoc nhiu doanh nghip bn ngoi v l mt xch lin kt gia doanh nghip vi cc doanh nghip, cc t chc . Th d:marketing c nhim v to mi lin h tt vi khch hng, nh vy gip doanh nghip thu c ngun tin vn. Tng t nh vy, b phn ti chnh cng chu trch nhim v vic tm kim ngun tin vn nhng t c ng v cc nh ti tr. Nhng qun tr vin c th pht trin nhn thc tt hn v hon cnh ni ti nh phn tch cc yu t ch yu lm r cc u im ca doanh nghip.

1.Cc yu t lin quan n ngun nhn lc

Ngun nhn lc c vai tr ht sc quan trng i vi s thnh cng ca doanh nghip. Con ngi cung cp d liu u vo hoch nh mc tiu; phn tch bi cnh mi trng, la chn, thc hin v kim tra cc chin lc ca doanh nghip. Cho d cc quan im ca h thng k hoch ho tng qut c ng n n mc no i chng na, n cng khng th mang li hiu qu nu

khng c nhng con ngi lm vic c hiu qu. Phn tch v ngun nhn lc ca doanh nghip cn ch nhng ni dung:

Trnh chuyn mn, kinh nghim, tay ngh v t cch o c ca cn b nhn vin; Gi tr cc mi quan h lao ng so vi ton ngnh v cch i th cnh tranh khc; Cc chnh sch nhn s ca doanh nghip S dng hiu qu cc bin php khuyn khch ng vin nhn vin hon thnh nhim v; Kh nng cn i gia mc s dng nhn cng mc ti a v ti thiu; Mc thuyn chuyn cc b v b vic; T chc h thng thng tin giao tip; H thng kim sot t chc chung(hiu qu v h s s dng); Bu khng kh v n np t chc; S dng cc phng tin v k thut h thng ho trong vic son tho quyt nh; Nng lc, mc quan tm v trnh ca ban lnh o cao nht; H thng k hoch ho chin lc

2.Yu t nghin cu pht trin

Cht lng ca cc n lc nghin cu pht trin ca doanh nghip c th gip doanh nghip gi vng v tr i u trong ngnh hoc ngc li, lm cho doanh nghip tt hu so vi cc doanh nghip u ngnh trong cc lnh vc nh pht trin sn phm mi, cht lng sn phm;kim sot gi thnh v cng ngh sn xut. Trnh , kinh nghim v nng lc khoa hc cha cho cng tc nghin cu pht trin tt. B phn chc nng v nghin cu pht trin phi thng xuyn theo di v i mi cng ngh lin quan n qui trnh cng ngh, sn phm v nguyn vt liu. S trao i thng tin mt cch hu hiu gia cc b phn nghin cu pht trin v cc lnh vc hot ng khc, c th l marketing c ngha ht sc quan trng m bo s thnh cng ca doanh nghip.

3.Cc yu t sn xut
Sn xut l lnh vc hot ng ca doanh nghip gn lin vi vic to ra sn phm. y l mt trong cc lnh vc hot ng chnh yu ca doanh nghip, v vy c nh hng mnh m n kh nng t ti thnh cng ca doanh nghip ni chung v lnh vc hot ng khc. Cc nh qun tr phi xem xt nhng nh hng tch cc ca vic sn xut ra cc sn phm c cht lng tng i cao vi gi thnh tng i thp. B phn marketing c li v sn phm c cht lng tt, gi li tng i r thng d bn hn. B phn ti chnh cng nh gnh hn v cc phng tin sn ut hu hiu to iu kin tit kim ngun ti chnh. Khu sn xut cng c nh hng ln n b phn chc nng v nhn lc. Ngc li, nu khu sn

xut yu km th hng sn xut ra khng th bn c, tt yu dn n tht thot v ti chnh gy ra thi th trong nhn vin. Khi phn tch cc yu t v sn xut cn ch cc ni dung:

Gi c v mc cung ng nguyn vt liu, quan h vi ngun cung cp hng; H thng kim tra hng tn kho;mc quay vng(chu k chuyn hng tn kho); S b tr cc phng tin sn xut;quy hoch v tn dng phng tin; Li th do sn xut trn qui m ln; Hiu nng k thut ca cc phng tin v vic dng cng sut; Vic s dng nh thu ph mt cch c hiu qu; Mc hi nhp Hiu nng v ph tn, li ch ca thit b; Cc phng tin kim tra tc nghip hu hiu, kim tra thit k, lp k hoch tin b, mua hng, kim tra cht lng v hiu nng; Chi ph v kh nng cng ngh so vi ton ngnh v cc i th cnh tranh; Nghin cu v pht trin cng ngh, sng kin ci tin; Bng pht minh, nhn hiu hng ho v cc bin php bo h bng php lut khc.

4.Cc yu t ti chnh k ton

Chc nng ca b phn ti chnh bao gm vic phn tch lp k hoch v kim tra vic thc hin k hoch ti chnh v tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. Cc doanh nghip nh c th s dng mt nhn vin ph trch ton b cc vn ti chnh v kim thm nhn vin l k ton, ngi gi s sch k ton, nh qun tr hoc qun tr ti chnh. Cc doanh nghip ln c th t chc nhiu phng nh: phng ti chnh, phng k ton, phng ngn qu, b phn kim ton. B phn chc nng v ti chnh c nh hng su rng trong ton doanh nghip. Cc cu xt v ti chnh v cc mc tiu, chin lc tng qut ca doanh nghip gn b mt thit vi nhau v cc k hoch v quyt nh ca doanh nghip lin quan n ngun ti chnh cn phi c phn tch di lng knh ti chnh v cc lnh vc hot ng khc. Hn na, b phn ti chnh cung cp cho tt c cc b phn khc thng qua h thng s sch k ton bnh thng. Cng nh cc lnh vc khc, b phn chc nng v ti chnh c trch nhim lin quan n cc ngun lc. Trc ht, vic tm kim ngun lc bao gm c tm kim ngun tin. Th hai l vic kim sot ch chi tiu ti chnh. Khi phn tch cc yu t ti chnh-k ton, nh qun tr cn ch trng nhng ni dung:

Kh nng huy ng vn ngn hn;

Kh nng huy ng vn di hn:t l gia vn vay v vn ca ch s hu; Tng ngun vn ca doanh nghip; Chi ph vn so vi ton ngnh v cc i th cnh tranh; Cc vn thu; Quan h vi nhng ngi ch s hu, ngi u t v c ng; Tnh hnh vay c thu chp:kh nng tn dng cc chin lc ti chnh thay th nh cho thu hoc bn v thu li; Ph hi nhp v cc ro cn hi nhp; T l li nhun; Vn lu ng:tnh linh hot ca c cu vn u t; Kh nng kim sot, gim gi thnh; H thng k ton c hiu qu v phc v cho vic lp k hoch gi thnh, k hoch ti chnh v li nhun.

5.Yu t Marketing
Chc nng ca b phn marketing bao gm vic phn tch, lp k hoch, thc hin v kim tra vic thc hin cc chng trnh t ra, duy tr cc mi quan h v trao i vi khch hng theo nguyn tc i bn cng c li. Do vy, ni chung nhim v ca cng tc qun tr marketing l iu chnh mc , thi gian v tnh cht ca nhu cu gia khch hng v doanh nghip nhm t c mc tiu ra. B phn qun l marketing phn tch cc nhu cu, th hiu ca th trng v hoch nh chin lc hu hiu v sn phm, nh gi v phn phi ph hp vi th trng m doanh nghip hng ti.

Cc loi sn phm/dch v ca doanh nghip;s a dng ca sn phm; S tp trung bn mt s loi sn phm hoc bn cho mt s khch hng; Kh nng thu nhp thng tin cn thit v th trng; Th phn ca doanh nghip; C cu mt hng / dch v v kh nng m rng;chu k sng ca cc sn phm chnh;t l li nhun so vi doanh s sn phm hoc dch v; Knh phn phi:s lng thnh vin tham gia, phm vi v mc kim sot; Cch t chc ban hng hu hiu;mc am hiu v nhu cu ca khch hng; Mc ni ting, cht lng v n tng v sn phm/dch v; Vic qung co, khuyn mi c hiu qu v sng to; Chin lc gi v tnh linh hot trong vic nh gi; Phng php phn loi kin ca khach hng v pht trin sn phm, dch v hoc th trng mi; Dch v sau bn hng v hng dn s dng cho khch hng.

6.Vn ho doanh nghip

Doanh nghip nh mt c ch sng l v con ngi lm cho doanh nghip hot ng v hnh thnh n np mang li ngha v mc ch cho hot ng ca t chc. Vn ho doanh nghip l tng hp cc gi tr, chun mc, kinh nghim, c tnh v bu khng kh ca doanh nghip m khi lin kt vi nhau to thnhphng thc m chng ta hon thnh cng vic . Thc cht, vn ho doanh nghip l c ch tng tc vi mi trng. Mi doanh nghip u c mt n np t chc nh hng cho phn ln cng vic trong ni b. N nh hng n phng thc thng quyt nh ca nh qun tr, quan im ca h i vi nhng chin lc v iu kin mi trng ca doanh nghip. N np c th l nhc im gy ra cc cn tr cho vic hoch nh v thc hin chin lc hoc l u im thc y cc hot ng . Cc doanh nghip c n np mnh, tch cc c nhiu c hi thnh cng so vi cc doanh nghip c n np yu km hoc tiu cc. i vi doanh nghip iu ht sc quan trng l lm sao xy dng c mt n np tt khuyn khch nhn vin tip thu c cc chun mc o c. Nu n np to ra c tnh linh hot v khuyn khch vic tp trung ch n cc iu kin bn ngoi th s tng cng kh nng ca doanh nghip thch nghi vi cc bin i mi trng. Mt trong cc b phn chnh ca cc nh qun tr l phi hnh thnh c cc gi tr phm cht ca chc bng cch hng s lu tm ch ca nhn vin vo nhng iu kin quan trng. Mc. Kinsey v Coi s dng cc vn ho khc gm 7 yu t sau y: 1. Nhn s:con ngi m doanh nghip s dng thuc dng no?Phong cch:cn b qun tr v nhn vin ca doanh nghip x s th no? 2. Trnh :doanh nghip c th lm nhng g? 3. H thng:Kiu mu giao tip i ni v i ngoi no c doanh nghip s dng. 4. Cu trc:m hnh t chc ca doanh nghip 5. cc gi tr chung:cc mc ch khc thng trong n np cng ty. 6. Chin lc:cc k hoch. Ton b s tc ng qua li gia mi trng kinh doanh v hot ng kinh doanh ca doanh nghip c khi qut qua s 2. 4 di y:

 tn ti v pht trin, cc doanh nghip phi bit thch ng vi mi trng kinh doanh lun vn ng. Mt khc trong khuon kh cho php, cn phi tch cc ci thin mi trng kinh doanh to nhng iu kin thun li nht cho s phat trin ca doanh nghip v ton b h thng kinh t quc dn

Chng III: Cc hnh thc doanh nghip c lin quan

Sau khi nghin cu chng ny, sinh vin c th:

Hiu v phn bit c cc hnh thc t chc kinh doanh do php lut qui nh Nhng thun li v bt li ca mi hnh thc s hu. Nm c c trng, vai tr v vn thnh lp, t chc qun k doanh nghip lin doanh vi nc ngoi.

V mt s hu, cc t chc kinh doanh c th c phn chia thnh khu vc cng v khu vc t nhn. Vic la chn hnh thc s hu doanh nghip thch hp l mt quyt nh qun l quan trng. Hnh thc s hu c chn c th nh hng n s thnh cng hay tht bi ca t chc, s la chn da trn nhng mc tiu ca t chc v yu cu ca kinh doanh. la chn c hnh thc hp l nht cn phi phn tch v cn nhc k cng nhng thun li, kh khn c th xy ra vi nhng hnh thc. Mt quyt nh nh vy thng chu nh hng bi cc yu t sau:

Nhng ri ro v s chp nhn ca ngi ch chu trch nhim php l vi nhng mn n ca doanh nghip. Mc qun l v kim sot trc tip m cc ch doanh nghip mong mun S phn chia li nhun gia cc ch s hu Loi hnh kinh doanh:sn xut, thng mi hay dch v Phm vi hot ng:Tm mc kinh doanh v dung lng ca khu vc th trng cn p ng Khi lng vn cn thit cho vic thnh lp ban u v m rng doanh nghip. Thi gian tn ti ca doanh nghip. Nhng gii hn php l do cc quy nh ca chnh ph

I.Doanh nghp nh nc
1.Doanh nghip nh nc trn th gii
Ngay t nm 1956, chnh ph Anh xc nh quy ch ca doanh nghip Nh Nc (DNNN):Hi ng qun tr doanh nghip do chnh ph b nhim;ti khon kinh doanh ca doanh nghip phi t di s kim sot ca u ban quc hu ho doanh nghip;t hch ton phn ln thu nhp ca doanh nghip. Trn c s php qui hng lot DNNN ra i nh:cc din lc trung ng, cc than trung ng, cuc bu in, ngn hng Anh, cng ty hng khng Anh Khu vc DNNN Anh c thi im chim t trng ln trong nn kinh t Anh, nm 1979:8, 1%lc lng lao ng, 11% GDP v 20% tng gi tr vn u t trong nc. Php. loi doanh nghip 100% vn ca nh nc v do nh nc trc tip qun l ch yu tp trung cc lnh vc cng cng, cng nghip than , kh t, in lc, thng tin. bu in, ng st. Tnh n gia thp k 80, cc DNNN php chim 40% tng gi tr sn xut cng nghip, 35% tng kim ngch xut khu cng nghip, 30% tng s vn u t cng nghip, 23% lc lng lao ng cng nghip. Cc DNNN c vai tr quan trng trong giai on u cng ngip ho Nht Bn. Hin nay, chnh ph Nht Bn ang trc tip qun l nhiu DN then cht nh:ngn hng pht trin, ngn hng xut nhp khu, tp on sn bay quc t Tokyo mi, tp on du m, tp on pht trin ti nguyn nc, tp on xy dng nh v th, hng ng st cng ty in lcOkinawa Singgapore, cc DNNN c xc nh l tt c cc DN quc doanh c ngun t ngn sch ca cc c quan ch qun thuc chnh ph, t cc khon chi ca quc hi, khng c vn ring v do cc i din ca chnh ph qun l, iu hnh. Cc DNNN ln ca Singapore l:cc s nghip cng cng, cc cng v, cc in tn, cc pht trin kinh t, cc xy dng cc vng th, cc pht trin xy dng nh , cng ty bun bn quc t. Sau vi thp k pht trin, khu vc DNNN xc lp c v th quan trng trong nn kinh t ca mi quc gia. cc nc t bn pht trin, DNNN chim bnh qun 10% GDP v 20% gi tr tng sn lng cng nghip;cn cc nc

ang pht trin, cc con s tng ng l 12% v 40%(nm 1980). Chnh ph cc nc ang pht trin tng cng thnh lp cc DNNN v coi l cng c ch yu kim sot v pht trin cc mi nhn chin lc. Trn thc t, DNNN cung cp nhng dch v c s thit yu cho s sinh tn kinh t mi quc gia, gnh chu nhng ri ro khng l trong qu trnh xy dng t nc;ng thi m nhim nhng chc nng c bit nh:m bo an ninh x hi, an ninh quc phng Vo thp nin 80, kinh t nhiu nc t bn pht trin v ang pht trin lm vo thi k tr tr, suy thoi, khng hong. Trong bi cnh , xut hin phong tro t nhn ho, u tin Anh, sau lan to ln nhiu nc khc. Anh t trng DNNN trong GDP gim t 11,1% nm 1979 xung cn 6,5% nm 1988. Php, chnh ph phi hu ch trong vng 5 nm(1986-1991) bn 66 DNNN cho t nhn vi tng gi tr 275 t FRF;tuy vy DNNN vn chim 18% GDP, 27, 2% tng s vn u t v 25% tng kim ngch xut khu(nm 1991). C th nhn nh, DNNN l i th ca qu trnh ci cch su rng trn phm vi ton th gii t u thp k ti nay. Qu trnh ci cch DNNN c thc hin ng b trn 3 ni dung sau: Mt l:tin hnh phn loi, sp xp hp l cc DNNN Hai l: ci tin t chc, qun l nng cao hiu qu sn xut-kinh doanh ca cc DNNN Ba l:ci cch th ch kinh t, to ra cho cc DNNN mi trng cnh tranh bnh ng, lnh mnh vi cc DN thuc cc thnh phn kinh t khc.

2.Doanh nghip nh nc (DNNN) Vit Nam

a. nh ngha. DNNN l t chc kinh t do nh nc u t vn thnh lp v t chc qun l hot ng kinh doanh hoc hot ng cng ch nhm thc hin mc tiu kinh t x hi nh nc quy nh. Doanh nghip c t cch hp php c cch php nhn c cc quyn v ngha v dn s, chu trch nhim v ton b hot ng kinh doanh b. c im. Nhim v thc hin cc mc tiu kinh t x hi v iu tit v m trong nn kinh t th trng t ra nhu cu khch quan v s hnh thnh v tn ti cc DNNN. Quyn s hu t liu sn xut v nh nc, l c im th nht phn bit DNNN vi cc doanh nghip khc, ng thi hot ng kinh doanh l c im phn bit DNNN vi cc t chc khc, c quan khc ca chnh ph. DNNN c phn bit cc loi hnh doanh nghip khc bi cc c im sau y: Bng 3. 1:so snh loi hnh DNNN vi DN khc: Doanh nghip nh nc Cc loi hnh DN

C quan nh nc c thm quyn ra quyt nh thnh lp, thc hin cc mc tiu kinh t x hi m bo tnh nh hng XHCN Ti sn l mt b phn ca ti sn nh nc, thuc s hu ca nh nc(v DNNN do nh nc u t vn thnh lp). DNNN khng c quyn s hu i vi ti sn m ch l ngi qun k kinh doanh trn s ti sn ca nh nc (khng c quyn s hu nhng c quyn chim hu, nh ot v s dng). DNNN do Nh Nc t chc b my qun l ca doanh nghip Nh Nc b nhim cc cn b ch cht ca doanh nghip, ph duyt chin lc, qui hoch, k hoch Vit Nam, t nm 1986 n nay chnh ph ang tin cc DNNN.

khc C quan nh nc cho php thnh lp trn c s ng k kinh doanh ca cc ch th kinh doanh Ch th kinh doanh l ch s hu i vi ti sn kinh doanh ca ho

hnh ci cch khu vc

Quyt nh 388/HBT v thnh lp li cc DNNN l bin php u tin thc hin sp xp li cc DNNN, t 12000 DNNN cui nm 1990 hin nay cn 58000 gim qu mt na. S DNNN gim nhng mc tng trng giai on 19911995 cao gp 1,5 ln tc tng trng chung ca nn kinh t. Giai on ny hot ng ca cc DNNN t hiu qu kinh t r rt. T sut li nhun trn vn tng t 7% nm 1992 ln 19% nm 1995. T sut thu li tc trn tng s np ngn sch t 18, 9% nm 1991 ln 23, 5% nm 1995. Ngy 21/04/1998, th tng chnh ph c ch th s 20/1998/CT-TTg v y mnh sp xp v i mi DNNN. Bin php th hai, tin hnh c phn ho cc DNNN. Tnm 1992 n cui thng 6 nm 1999 c nc c 190 DNNN chuyn sang cng ty c phn. Theo s liu ca tng cc qun l vn v ti sn nh nc ti doanh nghip, kt qu 18 DNNN c phn ho t c nh sau: i vi nh nc thu v s tin bn c phiu 30207 triu ng, li tc ca nh nc ti cc cng ty c phn l 6995 triu, li tin vay mua c phiu 522 triu ng (cha k s tin CB-CNV mua chu c phiu 14749 triu ng, sau 5 nm hon tr nh nc), vn c phn ca nh nc tng t 28005t ng ln 47, 044 t ng vo ngy 31/12/1996. Nm 1997, cc cng ty c phn vn gi mc tng trng: doanh thu tng 63%, tch lu vn tng 15% thu nhp ca ngi lao ng tng 9%, t sut li nhun trn vn t 28%. y mnh tin trnh c phn ho, chnh ph ban hnh ngh nh 44/1998/N-CP c hiu lc t ngy 15/07/1998 thay cho ngh nh 28CP ca chnh ph cng vi nhiu vn bn php uy khc. Mc ch ca c phn ho l nng cao hiu qu hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Ngoi c phn ho doanh nghip nh nc, ng v nh nc cn c ch trng chuyn doanh nghip nh nc thnh cng ty trch nhim hu hn.

Vic chuyn doanh nghip nh nc kinh doanh sang hot ng theo c ch cng ty trch nhim hu hn hoc cng ty c phn v b sung hnh thc cng ty trch nhim hu hn ch c mt sng kin vin p dng i vi doanh nghip kinh doanh 100% vn nh nc thc cht l ni dung ch yu ca cng ty ho. Cng ty ho doanh nghip nh nc nhm xc lp c ch pht huy ng lc lao ng v qun l doanh nghip nh nc c s pht huy quyn v trch nhim ca cc doanh nghip c phn vn nh nc v tinh thn tch cc ca ngi lao ng ti doanh nghip nh nc: bo m s cng bng tng i gia ngi lao ng trong doanh nghip nh nc c phn ho nng cao hiu qu qun l ca nh nc i vi cc doanh nghip nh nc. Hin nay Chnh Ph ang nghin cu sa i lut doanh nghip nh nc cho ph hp vi tnh hnh mi, gp phn lm c s php l cho vic cng ty doanh nghip nh nc. Bin php th ba, l hnh thnh cc t chc kinh t mnh theo cc quyt nh 90-91/TTg ca th tng chnh ph, trong hai nm 1994-1995 thnh lp hng lot cng ty (TCT). n cui nm 1998 c 73 TCT thnh lp theo quyt nh 90, 18 TCT thnh lp theo quyt nh 91/CP theo hng tp on kinh t. M hnh TCT khng ch nhm hnh thnh cc t chc kinh t mnh sc cnh tranh, m cn hnh thnh nhng ngnh kinh t k thut, m bo thng nht cn i sn xut, nhp khu, tiu dng, ngnh hng trn phm vi c nc. n nay tt c cc TCT thnh lp c 1140 doanh nghip thnh vin hch ton c lp bng 20% s lng doanh nghip hin c, 54% v vn, khong 68% doanh thu v 82% t trng np ngn sch so vi ton b doanh nghip nh nc v ng vai tr quan trng trong cc cn i xut nhp khu, bo m vt t hng tiu dng ch yu, gp phn n nh gi c th trng. Mc d t c nhng kt qu nhng cn vn cn c tip tc nghin cu gii quyt cc m hnh TCT mi thc s em li hiu qu nh mong mun. Chng hn tc dng ca cc TCT trong mt s lnh vc cha tht r, cha gn kt v ti chnh, cng ngh nn hot ng ri rc. Vic t chc TCT cn nhiu mt cha hon thin, hu ht cc doanh nghip thnh vin u c thnh lp trc khi TCT ra i, quen vi c ch c giao quyn hot ng c lp nn nhiu doanh nghip, nht l nhng doanh nghip ang hot ng thun li b g b khi hot ng trong t chc TCT nhng Nh Nc cha c quy nh tht c th tho g nn nhiu TCT cha mnh dn t chc li cc n v thnh vin

3.Quyn v ngha v
Doanh nghip c quyn ch ng trong vic xy dng v thc hin k hoch sn xut kinh doanh, ch ng xc nh phng hng kinh doanh, chn phng n kinh doanh no c hiu qu nht trn c s phng hng, mc tiu, nhim v k hoch ca Nh Nc. Doanh nghip t chu trch nhim v vic thc hin k hoch kinh doanh ca mnh.

Cc DNNN ang chim gi mt v tr quan trng trong nn kinh t t nc v s tham gia ng gp v vai tr trong qun l ca nn kinh t th trng theo nh hng XHCN. M hnh DNNN ang tip tc c nghin cu ci tin hot ng ngy cng c hiu qu cao hn, nng cao sc cnh tranh ca sn phm, dch v trn th trng, gi vai tr ch ng trong nn kinh t.

II.Doanh nghip t nhn

Sau hn 8 nm thi hnh lut cng ty v lut doanh nghip t nhn, s lng cc doanh nghip ny t nm 1993 n thng 2 nm 1998 nh bng s liu 3. 2 di y: khuyn khch mi ngi b vn u t, pht huy ti a nng lc pht trin sn xut, to lp khun kh php l ng b tin ti hnh thnh mt lut thng nht p dng chung cho tt c cc loi doanh nghip, trn c s hp nht ni dung ca lut doanh nghip t nhn, lut cng ty ban hnh nm 1990, sa i 1994, d tho lut doanh nghip c chnh ph trnh Quc Hi thng qua ti k hp th 5, Quc hi kho X t ngy 04 n 12/06/1999. Bng 3. 2: S lng cc loi doanh nghip t nm 1993 n nm 1998. Loi hnh Doanh nghip t nhn Cng ty TNHH Cng ty c phn Tng cng 1993 8594 2877 103 11574 1995 14367 4235 125 18727 1997 17076 6329 143 23584 1999 23895 9957 223 34072

1.nh ngha
Doanh nghip t nhn (DNTN) l n v kinh doanh c mc vn khng thp hn vn ng k, do mt c nhn lm ch v t chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v mi hot ng ca doanh nghip.

2.c im

DNTN l mt n v kinh doanh do mt c nhn b vn ra thnh lp v lm ch. C nhn va l ch s hu, va l ngi s dng ti sn, ng thi cng l ngi qun l doanh nghip. Thng thng, ch doanh nghip l gim c trc tip tin hnh hot ng kinh doanh ca doanh nghip nhng vn c trng hp v l do cn thit, ch doanh nghip khng trc tip iu hnh hot ng kinh doanh m thu ngi khc lm gim c. Nhng d trc tip hay gin tip iu hnh hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, ch doanh nghip vn phi chu trch nhim v mi hot ng . Do tnh cht mt ch doanh

nghip t nhn qun l v chu trch nhim khng c s phn chia ri ro vi ai. c im ny cho php phn bit doanh nghip t nhn vi cng ty c phn v cng ty trch nhim hu hn l nhng loi hnh doanh nghip do nhiu ngi cng chu trch nhim v mi hot ng ca cng ty tng ng vi phn vn gp ca mnh.

DNTN phi c mc vn khng thp hn mc vn ng k. Ch DNTN chu trch nhim v hn v cc khon n trong kinh doanh ca doanh nghip.

Trong qu trnh hot ng sn xut kinh doanh nu thu c nhiu li nhun, ch doanh nghip c hng ton b s li nhun ,. Ngc li nu gp ri ro hoc kinh doanh b thua l, h phi t chu trch nhim bng chnh ti sn ca doanh nghip v ti sn c nhn v cc khon n phi tr khi n hn ca doanh nghip. y l im khc nhau gia DNTN v CT TNHH v CT CP l nhng c s kinh doanh m ngi ch chi phi chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi phn vn gp ca mnh. Trg hp gim vn u t xung thp hn vn u t m ch doanh nghip ng k th phi khai bo vi c quan ng k.

3.Quyn v ngha v
Quyn:

Th nht, quyn t do kinh doanh v ch ng trong mi hot ng kinh doanh theo quy nh ca php lut. Th hai, quyn s hu v t liu sn xut, quyn tha k v vn, ti sn. Ti sn do ch doanh nghip t mua sm ch doanh nghip c quyn chim hu, s dng v nh ot nhng ti sn v c doanh nghip (VD: t tn doanh nghip, bn, cho thu, st nhp, gii th doanh nghip).

Ngha v:

Khai bo ng vn u t kinh doanh Kinh doanh ng ngnh ngh ghi trong giy php. m bo quyn li hp php ca ngi lao ng theo quy nh ca lut lao ng, tn trng quyn t chc cng on theo lut cng on. m bo cht lng hng ho theo tiu chun cht lng ng k. Ghi chp s sch k ton v quyt ton theo quy nh ca php lut v k ton thng k, chu s kim tra ca c quan ti chnh. Np thu v thc hin cc ngha v khc theo quy nh ca php lut.

4Thun li v kh khn ca DNTN

a. Thun li.

Th tc thnh lp DNTN n gin, d dng. Ngi ch s hu ton quyn quyt nh, kim sot ton b hot ng kinh doanh ca doanh nghip. Tnh linh hot do ngi ch c th thay i ngnh hng kinh doanh ca mnh theo mun. Tnh b mt, mi khon li nhun do doanh nghip em li u thuc v h, h khng phi chia s b quyt ngh nghip hay li nhun kinh doanh vi ngi khc, tr khi h mun lm nh vy. Gii th d dng, DNTN c th bn c s kinh doanh ca mnh cho bt k ngi no h mun, vi bt c lc no theo gi h chp nhn.

b. Kh khn.

Kh khn ca DNTN lin quan n s lng ti sn, vn c gii hn m mt ngi c th c, thng h b thiu vn l bt li ny c th gy cn tr cho s pht trin ca doanh nghip. Trch nhim php l v hn, nh nu trn ch s hu c hng ton b li nhun ca doanh nghip, nhng nu thua l th h cng gnh chu mt mnh. Yu km nng lc qun l ton din, khng phi ngi ch doanh nghip no cng trnh x l tt c nhng vn v ti chnh, sn xut tiu th. Gii hn v s sinh tn ca doanh nghip, nguyn do l tnh cht khng bn vng ca hnh thc s hu ny, mi s c xy ra i vi ch doanh nghip c th lm cho doanh nghip khng tn ti c na.

III.Cng ty
1.Khi nim cng ty
Cng ty c hiu l s lin kt ca hai hay nhiu c nhn hoc php nhn bng s kin php l, nhm tin hnh t mc tiu chung no . Theo nh ngha ny c nhiu loi hnh cng ty vi mc ch khc nhau, trong c:

Cc loi Cng ty thng mi (Cng ty kinh doanh) l loi hnh kinh doanh do hai hay nhiu ngi cng gp vn thnh lp kinh doanh chung ly li chia nhau theo t l vn gp. Cc Cng ty dn s.

2.c im cng ty

Cng ty phi do hai ngi tr ln gp vn thnh lp, nhng ngi ny pha c lp vi nhau v mt ti sn. Nhng ngi tham gia cng ty phi gp ti sn nh tin vng ngoi t my mc thit b tr s bn quyn s hu cng nghip. Tt c nhng th do cc thnh vin ng gp tr thnh ti sn chung ca cng ty nhng mi thnh vin vn c quyn s hu i vi phn vn gp. H c quyn bn, tng, phn s hu ca mnh. Mc ch vic thnh lp cng ty l kim li chia nhau. Li nhun ca cng ty c chia cho nhng ngi c vn trong cng ty.

Cc loi hnh cng ty ph bin trn th gii. Qua nhiu nm tn ti v pht trin, cng ty c nhiu loi hnh khc nhau. Tu theo tng quc gia c cc loi hnh tn ti v pht trin khc nhau, c hai loi chnh: a.Cng ty i nhn: l nhng cng ty m vic thnh lp da trn s lin kt cht ch bi tin cy v thn nhn ca cc thnh Vit Nam tham gia thnh lp cng ty (s hn vn l yu t th yu). Do vy, cng ty i nhn l cng ty ca nhng ngi quen bit nhau nh anh em, h hng thn thit. Cng ty i nhn khng c t cch php nhn v khng c s tch bit v ti sn c nhn ca cc thnh vin trong cng ty v ti sn ca cng ty. Cc thnh vin lin i chu trch nhim v hn i vi mi khon n ca cng ty hoc t nht c mt thnh vin chu trch nhim v hn; mi thnh vin u l i din ca cng ty. b.Cng ty i vn: L nhng cng ty m cc thnh Vit Nam khng quan tm n s quen bit nhau, h ch quan tm n phn vn gp v chu trch nhim trong phm vi vn gp. Cng ty i vn c t cch php nhn, do chu trch nhim bng ti sn ring ca cng ty: Cng ty trch nhim hu hn, Cng ty c phn. Tm li: Cng ty trch nhim hu hn v cng ty c phn gi chung l cng ty, l doanh nghip trong cc thnh vit nam cng gp vn cng chia nhau li nhun v cng chu l tng ng vi phn vn gp v ch chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi phn vn ca mnh gp vo cng ty.

Cc loi hnh cng ty vit nam:

a. Cng ty hp danh: l doanh nghip c t nht hai thnh vin hp danh, ngoi ra cn c cc thnh vin gp vn. Thnh vit nam hp danh phi l c nhn c trnh chuyn mn v uy tn ngh nghip, phi chu trch nhim bng ton b ti sn ca mnh v cc ngha v ca cng ty, khng c ng thi l thnh Vit Nam ca cng ty hp danh khc hoc lm ch doanh nghip t nhn. Thnh vin gp vn ch chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty trong phm vi vn gp.

Hi ng thnh vin gm tt c cc thnh vin hp danh; l c quan quyt nh cao nht ca cng ty. Trong qu trnh hot ng cc thnh vin hp doanh phn cng nhau m nhn cc chc trch qun tr v kim sot hot ng ca cng ty, trong c mt ngi lm gim c cng ty. Thnh vin gp vn ca cng ty c quyn tham gia tho lun v biu quyt nhng vn quan trng trong iu l cng ty. Vic tip nhn thnh vin mi: ngi c tip nhn lm thnh vin hp danh mi hoc thnh vin gp vn mi khi c tt c cc thnh vin hp danh ca cng ty ng . Thnh vin hp danh mi ch chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty pht sinh sau khi ng k thnh vin vi c quan ng k kinh doanh. Vic rt khi cng ty: thnh vin hp danh c quyn rt khi cng ty nu c a s thnh vin hp danh cn li ng , nhng vn phi lin i chu trch nhim v cc ngha v ca cng ty. Vic chuyn nhng phn vn gp cho cc thnh vin khc c t do thc hin. Vic chm dt t cch thnh vin:

Nu do thnh vin t rt vn ra khi cng ty hoc b hai tr th ngi pha lin i chu trch nhim v ngha v ca cng ty pht sinh trc khi vic ng k chm dt t cch thnh Vit Nam vi c quan ng k kinh doanh. Nu do thnh vin cht hoc b hn ch mt nng lc hnh vi dn s thi cng ty c quyn s dng ti sn tng ng vi trch nhim ca ngi thc hin cc ngha v ca cng ty.

b. Cng ty trch nhim hu hn (TNHH) L doanh nghip, trong cc thnh vin cng gp vn cng chia nhau li nhun, cng chu l tng ng vi phn vn gp v ch chu trch nhim v cc khon n ca cng ty trong phm vi phn vn ca mnh gp vo Cng Ty. a.c im 1. Cng Ty TNHH c hai thnh vin tr ln (iu 26). Cng Ty TNHH c hay thnh vin tr ln: cc thnh vin chu trch nhim v cc khon n v cc ngha v ti sn khc ch doanh nghip trong phm vi s vn cam kt gp vo doanh nghip, nhng khng qu 50 thnh vin. 1. Phn vn gp ca tt c cc thnh vin di bt k hnh thc no u phi ng ngay khi thnh lp Cng Ty. 2. Phn vn gp ca cc thnh vin khng c th hin di hnh thc chng khon (nh c phiu trong Cty c phn) m c ghi r trong iu l ca Cng ty.

3. Cty TNHH khng c pht hnh bt k loi chng khon no ra ngoi cng chng huy ng vn. Do kh nng tng vn ca CTy rt hn ch. 4. Vic chuyn nhng phn vn gp ca mnh cho ngi ngoi CTy b hn ch gt gao. Vic chuyn nhng vn ch c thc hin khi c s ng ca nhm thnh vin i din cho t nht 3/4 s vn iu l ca CTy. 5. Trn mi giy t giao dch, ngoi tn Cng Ty, vn iu l ca Cng Ty phi ghi r cc ch "Trch nhim hu hn", vit tt "TNHH". 6. C cu qun l thng gn nh ph thuc vo s lng thnh vin. Nu CTy c t 11 thnh vin tr xung c cu t chc qun tr gm c hi ng thnh vin l c quan quyt nh cao nht, Ch tch Cty v Gim c (Hoc Tng gim c) iu hnh. 7. i vi CTy c 12 thnh vin tr ln phi thnh lp thm Ban kim sot b.Thun Li V Kh Khn Ca Cty TNHH Thun li:

C nhiu ch s hu DNTN nn c th c nhiu vn hn, do vy c v th ti chnh to kh nng tng trng cho cng ty. Kh nng qun l ton din do c nhiu ngi hn tham gia cng vic iu hnh kinh doanh, cc thnh vin vn c trnh kin thc khc nhau, h c th b sung cho nhau v cc k nng qun tr. Trch nhim php l hu hn.

Kh khn:

Kh khn v kim sot: Mi thnh vin iu phi chu trch nhim i vi cc quyt nh ca bt c thnh vin no trong CTy. Tt c cc hot ng vi danh ngha CTy ca mt thnh vin bt k u c s rng buc vi cc thnh vin khc mc d h khng c bit trc. Do , s hiu bit v mi quan h thn hin gia cc thnh vin l mt yu t rt quan trng v cn thit, bi s u quyn gia cc thnh vin mang tnh mc nhin v c phm vi rt rng ln Cng ty TNHH cn c bt li hn so vi DNTN v nhng im nh phi chia li nhun, kh gi b mt kinh doanh v c ri ro phi chn nhng thnh vin bt ti v khng trung thc.

3.Cng ty c phn
a.Khi nim v c im 1. S thnh vin ca cng truy phi c trong sut thi gian hot ng t nht l 7 ngi.

2. Vn ca cng ty c chia thnh nhiu phn bng nhau gi l c phn v c th hin di hnh thc chng khon l c phiu. Gi tr ca mi c phn gi l mnh gi c phn. Ngi c c phiu gi l c ng tc l thnh vin cng ty. 3. Khi thnh lp cc sng lp vin (nhng ngi c sng kin thnh lp cng ty ch cn phi k 20% s c phiu d tnh pht hnh), s cn li h c th cng khai gi vn t nhng ngi khc. 4. Cng ty c phn c pht hnh c phiu v tri phiu ra ngoi cng chng, do kh nng tng vn ca cng ty rt ln. 5. Kh nng chuyn nhng vn ca cc c ng d dng. H c th bn c phiu ca mnh mt cch t do. 6. Cng ty c phn c c ch qun l phc tp. b.T chc qun l cng ty c phn Cng ty c phn l loi cng ty thng thng c rt nhiu thnh vin v vic t chc qun l rt phc tp, do phi c mt c ch qun l cht ch. Vic qun l iu hnh cng ty c phn c t di quyn ca ba c quan.

a. i hi ng i hi ng l c quan c thm quyn quyt nh cao nht ca cng ty gm tt c cc c ng. C ng c th trc tip hoc gin tip tham gia i hi ng cng ty. L c quan tp th, i hi ng khng lm vic thng xuyn m ch tn ti trong thi gian hp v ch ra quyt nh khi c cc c ng tho lun v biu quyt tn thnh. i hi ng c 3 loi: i hi ng: thnh lp c triu tp thnh lp cng ty. Lut khng quy nh i hi phi hp trc hay sau khi c giy php thnh lp nhng phi tin hnh trc khi ng k kinh doanh. i hi ng thnh lp hp l phi c nhm c ng i din cho t nht vn iu l ca cng ty v biu quyt theo a s phiu qu bn. i hi ng bt thng: l i hi ch c triu tp sa i iu l cng ty. Tnh bt thng ca i hi ni ln rng i hi s quyt nh nhng vn rt quan trng.

i hi ng thng:c t chc hng nm. i hi ng thng, quyt nh nhng vn ch yu sau:

Quyt nh phng hng, nhim v pht trin cng ty v k hoch kinh doanh hng nm. Tho lun v thng qua bn tng kt nm ti chnh. Bu bi min thnh vin HQT v kim sot vin. Quyt nh s li nhun trch lp cc qu ca cng t s li nhun chia cho c ng, phn chia trch nhim v cc thit hi xy ra i vi cc cng ty trong kinh doanh. Quyt nh cc gii php ln v ti chnh cng ty Xem xt sai phm ca HQT gy thit hi cho cng ty.

b. Hi ng qun tr:(HQT) HQT l c qun l cng ty, c t 3-12 thnh vin, s lng c th c ghi trong iu l cng ty. HQT c quyn nhn danh cng ty quyt nh mi vn lin quan n mc ch, quyn li ca cng ty tr nhng vn thuc thm quyn ca i hi ng. HQT bu ra mt ngi lm ch tch, ch tch HQT c th kim gim c (tng gim c cng ty) hoc HQT c mt ngi trong s h lm gim c hoc thu ngi lm gim c cng ty. Gim c l ngi iu hnh cng ty hot ng hng ngy ca cng ty v l ngi i din php l cng ty, chu trch nhim trc HQT v vic thc hin cc quyn hn, nhim v c giao. HQT chu trch nhim trc i Hi ng nhng sai phm, vi phm trong qun l, vi phm iu l, vi phm php lut gy thit hi cho cng ty. (iu l cng ty c th qui nh s c phiu ti thiu m cc c ng l thnh vin HQT phi c. S c phiu ny phi ghi tn v khng c chuyn nhng trong sut thi gian ti chc v trong thi gian 2 nm k t ngy thi gi chc l thnh vin HQT) c. Kim sot vin Cng ty c hai kim sot do i hi ng bu ra. Kim sot vin thay mt cc c ng kim sot cc hot ng cc cng ty, ch yu l cc vn ti chnh v vy phi c t nht mt kim sot vin c trnh chuyn mn v k ton. Kim sot vin c nhim v v quyn hn nh sau:

Kim sot s sch k ton ti sn, cc bng tng kt nm ti chnh ca cng ty v triu tp i hi ng khi cn thit; Trnh i hi ng bo co thm tra cc bng tng kt nm ti chnh ca cng y; Bo co v s kin ti chnh bt thng xy ra v nhng u khuyt im trong qun l ti chnh ca HQT.

Cc kim sot vin chu trch nhim trc i hi ng v khng c kim nhim l thnh vin HQT, Gim c hoc l ngi c lin quan trc h ba i vi h.

Nh vy t chc cng ty c s phn cng cc chc nng c th cho tng c quan khc nhau, gim st ln nhau trong mi cng vic. d. Thun li v kh khn. * Thun li

Trch nhim php l c gii hn: s tin u t ca h. Cng ty c phn c th tn ti n nh v lu bn. Tnh cht n nh, lu bn, s tha nhn hp php, kh nng chuyn nhng cc c phn v trch nhim hu hn trong tt c cc c phn s hu. iu ny to kh nng cho hu ht cc cng ty c phn tng vn tng i d dng. c chuyn nhng quyn s hu.

Cc c phn hay quyn s hu cng ty c th c chuyn nhng d dng, chng c ghi vo danh mc chuyn nhng ti s giao dch chng khon v c th mua hay bn trong cc phin m ca mt cch nhanh chng. V vy, cc c ng c th duy tr tnh thanh khon ca c phiu v c th chuyn nhng cc c phiu mt cch thun tin khi h cn tin mt. * Kh khn:

Cng ty c phn phi chp hnh cc ch kim tra v bo co cht ch. Kh gi b mt: V li nhun ca cc c ng v thu ht cc nh u t tim tng, cng ty thng phi tit l nhng tin tc ti chnh quan trng, nhng thng tin ny c th b i th cnh tranh khai thc. Pha cc c ng thng thiu quan tm ng mc, rt nhiu c ng ch lo ngh n li c phn hng nm v t hay khng quan tm n cng vic ca cng ty. S quan tm n li c phn ny lm cho mt s Ban lnh o ch ngh n mc tiu trc mt ch khng phi thnh t lu di. Vi nhim k hu hn ban lnh o c th ch mun bo ton hay tng li c phn nng cao uy tn ca bn thn mnh. Cng ty c phn b nh thu hai ln. Ln th nht thu nh vo cng ty. Sau , khi li nhun c chia n li phi chu thu nh vo thu nhp c nhn ca tng c ng.

IV.Hp tc x (Lut htx ngy 20 thng 3 nm 1996) 1.Khi nim v c im

HTX l loi hnh kinh t tp th, do nhng ngi lao ng c nhu cu, li ch chung t nguyn gp vn, gp sc lp ra theo quy nh cc php lut pht huy sc mnh ca tp th v ca tng x vin nhm gip nhau thc hin hiu

qu hn cc hot ng sn xut, kinh doanh, dch v, v ci thin i sng, gp phn pht trin kinh t x hi. c im HTX va l t chc kinh t va l t chc x hi: * L mt t chc kinh t, HTX l mt doanh nghip c thnh lp nhm pht trin sn xut, kinh doanh c hiu qu, bo m li ch ca ngi lao ng a tp th v ca x hi. * L mt t chc x hi, HTX l ni ngi lao ng nng ta v gip lan nhau trong sn xut cng nh trong i sng vt cht v tinh thn. Hp tc x t chc v hot ng theo cc quy tc:

T nguyn gia nhp v ra khi THX. T chu trch nhim v cng c li. Qun l dn ch v bnh ng.

2.Vai tr ca kinh t hp tc x
Kinh t hp tc(KTHT) v HTX l nhu cu tt yu khch quan trong qu trnh pht trin nn kinh t nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha. T chc v pht trin KTHT v HTX khng ch gip nhng ngi sn xut nh c sc cnh tranh, chng li s chn p ca cc doanh nghip ln, m v lu di ng ta ch trng pht trin nn kinh t hnh ho nhiu thnh phn, trong kinh t HTX l mt b phn quan trng cng vi kinh t Nh nc dn tr thnh nn tng ca nn kinh t HTX cng l nn tng chnh tr-x hi ca t nc t mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng vn minh. T chc kinh t hp tc, hp tc x l ph hp yu cu khch quan trong nn kinh t hng ho. T chc kinh t hp tc, hp tc x l tt yu pht trin kinh t t nc nht l trong vic pht trin nng nghip. N l hnh thc hot ng kinh k ph bin c t lu cc nc nh Anh hp tc x ra i nm 1761 v hu ht cc nc u c. cc nc Chu nh Innsia, Nht Bn, Philippineu c cc loi hnh HTX nng nghip nh: HTX cung ng vt t, HTX dch v sn xut, HTX ch bin v tiu th nng snang ng vai tr quan trng trong qu trnh pht trin kinh t nng nghip t nc.

3.Qu trnh hnh thnh v pht trin ca HTX

Giai on 1954-1960: Kinh t tp th ch mi t chc gin n: T i cng, vn cng, cc HTX bc thp trong phm vi mt s ngnh nh cng nghip tiu th cng nghip, nng nghip. Giai on 1960-1988:

Trong giai on ny cc HTX c xy dng c h thng v c hon thin tng bc. S t chc v hot ng ca HTX c nhng c im nh sau:

Nh nc ch trng tin hnh HTX v ci to quan h sn xut trong mt thi gian ngn. Tp th ho trit cc t liu sn xut ch yu ca ngi lao ng. Tp trung ho cao trong sn xut kinh doanh. Nh nc giao nhiu ch tiu php lnh cho cc HTX. Cc c quan qan l ca HTX gi vai tr t chc v iu hnh mi hot ng trong doanh nghip. Chuyn mn ho trong lao ng sn xut. HTX nng nghip dng cng im lm c s cho vic phn phi thu nhp. Cc HTX phi tr cp cho nhiu i tng x hi.

Vic t chc v hot ng ca HTX trong thi gian ny c mt s u im v pht trin ng k. Nhng trong giai on c nc xy dng ch ngha x hi, n bc l nhiu hn ch v km hm sc sn xut lm cho nn kinh t mt thi gian b tt hu. Trc tnh hnh , ng v Nh Nc thy r yu cu cp bch phi i mi qun l v t chc cc HTX. Giai on 1988 n nay: Thc hin ci cch kinh t, chuyn sang c ch th trng khu vc kinh t hp tc x v HTX Vit Nam c nhng thay i ln, c bit t sau nm 1997, khi lut HTX c hiu lc thi hnh, qu trnh i mi HTX c gn vi chuyn i, ng k li theo qui nh mi ca lut. Thi gian qua, cc HTX c i mi qua nhiu m hnh khc nhau, ph hp vi iu kin c th ca tng ngnh, tng lnh vc. Cho n cui thng 12 nm 1998 s lng cc t hp tc v HTX c thnh lp c biu hin bng 3. 3 Bng 3. 3: s lng cc t kinh t hp tc v HTX trong cc ngnh. Cc ngnh Kinh t hp tc 1 Nng-lm nghip 2. Thu sn 3. Tiu th cng nghip 4. Vn ti 5. Xy dng v sn xut vt liu 6. thng mi, dch v 7. Qu tn dng nhn dn 8. Cc lnh vc khc Tng s 10000 (Ngun: tng cc thng k, nm 1998) HTX 12752 415 1489 864 330 332 988 44 17214

Nm 1998 khu vc kinh t hp tc v HTX to ra gi tr tng sn lng 32979 t ng, tng 17% so vi nm 1997. Cc c s kinh t hp tc c vai tr rt ln trong vic thc y kinh t h pht trin, khai thc tim nng lao ng, t ai, vn, k thut ca cc thnh phn dn c pht trin sn xut. Tuy nhin, khu vc kinh t v HTX cn gp nhiu kh khn, bt cp: nng lc sn xut yu km, quy m nh, c s vt cht ngho nn, cng ngh lc hu, vn t, thiu sc cnh tranh;i ng cc nh qun tr c bit l qun tr cp cao va thiu va yu v trnh , kin thc qun l t chc. Ch c 10% ch nhim, ph ch nhim, k ton trng cc HTX c trnh i hc hoc trung hc chuyn nghip. Hot ng ca khu vc ny cn c s h tr tch cc ca cc chnh sch ng b nh nc.

V.Doanh nghip lin doanh (Cng ty lin doanh) vi nc ngoi

u t nc ngoi c vai tr rt uan trng i vi s ng trng kinh t v quc t ho i sng kinh t mi nc. V vy, bt k nc no u t nc ngoi cng c t v tr u u tin ca chin lc pht trin kinh t i ngoi. Chnh v th, Nh nc ban hnh Lut u t nc ngoi ti Vit Nam ngy 29/12/1087; sa i b sung ln 1 ngy 30/06/1990;sa i b sung ln th 2 ngy 23/12/1992.

1.Khi nim, c trng v vai tr ca doanh nghip lin doanh

a. Khi nim: Doanh nghip lin doanh (CTY LD) l mt t chc kinh t gia cc bn tham gia mang quc tch khc nhau, cng s hu chung v vn gp, cng tham gia qun l, cng phn phi li nhun, cng chia s ri ro trn c s hp ng c k kt gia cc bn tham gia. Theo Lut u t nc ngoi ti Vit nam CTY LD l doanh nghip do hai bn hoc nhiu bn hp tc thnh lp ti vit nam trn c s hp ng lin doanh hoc hip d8nh k gia chnh ph nc Cng ho XHCN Vit Nam v chnh ph nc ngoi. hoc l CTY LD hp tc vi nh u t nc ngoi trn c s hp ng lin doanh. b. c trng 1. S hu vn v ti sn: l s hu hn hp, sau khi mi bn tham gia hon thnh vic gp vn ca mnh theo mc tho thun th s vn thuc s hu ca CTY LD. Tuy nhin, quyn iu hnh DN v phn chia li nhun tu thuc vo t l gp vn ca tng bn trong CTY LD. 2. V mt php l: L t chc kinh t c t cch php nhn v l php nhn Vit Nam. C ngha l mi bn c nhng khc bit v vn ho,

php lut, tn gio Nhng khi c nh nc Vit Nam cho php thnh lp th CTY LD phi hot ng theo h thng lut Vit nam. 3. Thi gian hot ng: C th c gii hn trong mt khong thi gian theo tho thun v chm dt hot ng khi ht hn theo giy php u t. 4. V c ch qun l: C quan lnh o cao nht ca CTY LD l hi ng qun tr, trong mi bn tham gia tng ng vi phn vn gp php nh ca tng bn. c. Vai tr

L hnh thc c hiu qu thu ht vn u t nc ngoi. L bin php quan trng y nhanh qu trnh i mi v nng cao trnh cng ngh trong cc lnh vc i sng kinh t - x hi. Gp phn rn luyn k nng, nng cao trnh chuyn mn v hc tp tc phong cng nghip cho i ng lao ng. Gp phn thit thc vo vic khai thc cc ngun lc, pht huy li th ca t nc.

Hin nay trn th gii lung u t thm nhp ln nhau gia tp on kinh doanh ln cc nc cng nghip vn chim t trng ln trong tng lng u t trc tip nc ngoi. Nhng lung u t t cc t chc kinh t cc nc cng nghip vo cc nc ang pht trin ngy cng tng mnh m, to thnh ngun vn b sung quan trng cho qu trnh pht trin kinh t, x hi cc nc ny.

2.Quy trnh thnh lp doanh nghip lin doanh

CTY LD c thnh lp sau khi c B k hoch v u t cp giy php u t v giy chng nhn ng k iu l CTY LD. t n mc ch ny, cc bn tham gia lin doanh phi thc hin loi cng vic khc nhau c quan h cht ch vi nhu. Cc cng vic y to thnh quy trnh thnh lp CTY LD.

3.C ch qun tr, iu hnh CTY LD

C ch qun tr iu hnh CTY LD phi tun th theo nhng nguyn l chung v qun tr iu hnh DN. Tuy nhin, do CTY LD c nhng c trng ring, c s hu vn v ti sn a ben nc ngoi cho nn c ch qun tr iu hnh n c nhng nt c th. C ch hot ng ca Hi ng qun tr CTY LD. Hi ng qun tr (HQT)l c quan lnh o CTY LD, cc bn tham gia CTY LD c ngi vo hi ng qun tr theo t l tng ng vi phn vn gp vo

vn php nh. Trong trng hp lin doanh hai bn, mi bn c t nht hai thnh vin trong hi ng qun tr. Trong trng hp lin doanh nhiu bn, mi bn c t nht mt thnh vin trong hi ng qun tr. Nu CTY LD c mt bn Vit Nam v nhiu bn nc ngoi, hoc mt bn nc ngoi v nhiu bn vit nam, bn Vit Nam hoc bn nc ngoi c quyn c t nht hai thnh vin vo hi ng quan tri. Cn trong trng hp CTY LD ang hot ng lin doanh vi mt DN khc, th CTY LD y c c t nht hai thnh vin tham gia hi ng qun tr ca CTY LD mi, trong t nht mt thnh vin ca bn Vit Nam. Nhng iu quy nh trn y c ngha c k quan trng trong vic m bao li ch khng phi ch ca bn thn CTY LD m cn ca bn Vit Nam trong CTY LD, ca ngi lao ng lm vic trong CTY LD v ca nh nc vit nam. Hi ng qun tr c chc nng v quyn hn a ra tho lun v quyt nh nhng vn quan trng trong sn xut kinh doanh ca CTY LD. Ch tch HQT do cc bn lin doanh tho thun c ra. Ch tch hi ng qun tr c trch nhim triu tp, ch tr cc cuc hp ca HQT, gim st vic thc hin cc quyt nh ca HQT ch c gi tr khi c t nht hai phn ba s thnh vin hi ng i din cc bn tham gia lin doanh. Cc cuc hp thng k ca HQT do hi ng quyt nh. HQT c th hp bt thng theo yu cu ca ch tch hoc hai phn ba s thnh vin hi ng hoc ca tng gim c hoc ph tng gim c. Do HQT c vai tr to ln trong t chc v hot ng ca CTY LD, nn cc bn tham gia CTY LD phi thn trng la chn ngi i din vo HQT. B my iu hnh CTY LD. B my iu hnh CTY LD gm Tng gim c, cc ph Tng gim c v cc b phn tham mu. Tng gim c, ph tng gim c v k tan trng do HQT b nhim v min nhim. H phi phi chu trch nhim trc HQT v trc php lut Vit Nam v vic qun l v iu hnh CTY LD. Theo lut u t nc ngoi, tng gim c hoc ph tng gim c th nht phi l cng nhn vit nam. Trong iu l CTY LD phi xc nh r quyn hn v nhim v ca tng gim c v ph tng gim c th nht. V nguyn tc, h c nhng quyn hn v nhim v c bn:

Xy dng v t chc thc hin k hoch sn xut kinh doanh hng nm, bo co kt qu thc hin cc quyt nh v sn xut kinh doanh vi HQT. Xy dng d tho chin lc phat trin sn xut kinh doanh v cc d n quan trng v pht trin CTY LD. K hp ng vi ngi lao ng v tho c lao ng tp th vi i din tp th lao ng trong CTY LD ph hp vi quy nh ca lut lao ng. Giao dch vi cc c quan Nh nc, vi cc bn th ba, vi to n v nhng vn lin quan n sn xut kinh doanh trong khun kh iu l quy nh.

T chc b my qun tr v la chn cn b nhn vin cho cc b phn trong b my qun tr CTY LD (tr v tr k ton trng).

Vic t chc b my qun l CTY LD thuc quyn ca tng gim c iu hnh. V mt iu hnh, x l cc cng vic tc nghip trn c cc nh hng ca HQT, tng gim c l ngi c` quyn hn v trch nhim cao nht. thc thi c hiu qu quyn hn v nhim v ca mnh, Tng gim c v gim c v cc ph tng gim c ngoi vic c nng lc chuyn mn cao, cn phi c s phi hp cht ch, cng ng trch nhim trong vic x l cc vn pht sinh. i i vi vc m bo v m rng quyn t ch ca cc CTY LD trong sn xut kinh doanh, cn tng cng qun l Nh nc vi cc CTY LD. khng ch l tt yu khch quan trong c ch th trng c s qun l ca Nh nc m cn l iu kin quan trng hng u nc ngoi phc v thit thc cho cng cuc cng nghip ho, hin i ho, bo m c lp ch quyn ca t nc.

4.Quy trnh thnh lp

Chng IV: Qun tr doanh nghip nh

YU CU: Sau khi c chng ny sinh vin nm c:

Nh th no l t chc kinh doanh nh, cc lnh vc cc t chc kinh doanh nh tham gia hot ng kinh doanh. V tr vai tr ca doanh nghip nh v va trong nn kinh t, nhng kh khn ca cc doanh nghip nh.

S cn thit ca cc chng trnh h tr cn c trin khai gip cc t chc kinh doanh nh, cc doanh nghip nh v va trong qu trnh pht trin.

I.Khi nim v vai tr ca t chc kinh doanh nh Khi nim

Thut ng doanh nghip nh (small Enterpries-SE) l ni n cc t chc sn xut kinh doanh c qui m nh. Nhng ni chnh xc nh th no l qui m nh th cn l mt vn c nhiu kin khc nhau gia cc nh kinh t trong v ngoi nc. Mt doanh nghip c xem l t chc kinh doanh nh ti Hoa K, Nht bn hay c c th c coi l mt doanh nghip va hay ln Vit Nam hay mt quc gia ang pht trin khc. Thng thng, vic xc nh quy m doanh nghip nh v va (DNNN&V)ca mt nc l s cn nhc, xem xt v nhiu mt, theo tng giai on ca pht trin kinh t, nhu cu gii quyt vic lm, tnh cht hot ng ca doanh nghip v mc pht trin ca doanh nghip. Theo kinh nghim ca nc ngoi: Hn Quc: trong lnh vc ch to, khai thc, xy dngdoanh nghip c di 300 lao ng thng xuyn v tng s vn u t di 600000 USD c coi l DNN&V. Trong s ny, doanh nghip no c di 20 lao ng thng xuyn c coi l nh. Trong lnh vc thng mi, doanh nghip c di 20 lao ng thng xuyn v doanh thu di 250000 USD/nm (nu bn l) v di 500000USD/nm (nu bun bn) c coi l doanh nghip nh. Nht Bn: i vi doanh nghip sn xut, c di 300 lao ng hoc vn u t di 1000000 USD c coi l DNN&V. Trong s ny, doanh nghip no c di 20 lao ng c coi l nh. i vi doanh nghip bn bun, doanh nghip c di 100 lao ng hoc vn u t di 300000 USD c coi l DNN&V. Trong s ny, doanh nghip no c di 5 lao ng c coi l nh. Thi Lan: Doanh nghip va c t 50 n 200 lao ng, doanh nghip nh c di 50 lao ng. Vit Nam: Vn bn ca chnh ph s 861 ngy 20/6/1998 tm thi quy nh thng nht tiu ch xc nh DNN&V trong giai on hin nay l nhng doanh nghip c vn iu l di 5 t ng, s lao ng trung bnh hng nm di 200 ngi. Theo cch phn loi ny, DNN&V nc ta chim gn 90% tng s cc doanh nghip trong nn kinh t v bao hm cc thnh phn kinh t tham gia, trong t l DNN&V thuc khu vc ngoi quc doanh ln hn so vi t l ny trong khu vc quc doanh.

Trong tng s hn 5900 doanh nghip nh nc, doanh nghip nh v va chim 65,9%. Trong s 1396 doanh nghip c vn u t nc ngoi th doanh nghip nh v va chim 33.6%. Trong 34000 c s kinh doanh ng k theo lut cng ty v lut doanh nghip t nhn th 94,6% s cc cng ty trch nhim hu hn v 99,4% doanh nghip t nhn c quy m nh v va Bn cnh , khu vc nng thn c trn 10 triu h gia nh hoc nhm kinh doanh hot ng trong lnh vc nng lm ng nghip; gn na triu h gia nh hot ng trong lnh vc th cng nghip, ngnh ngh truyn thng, xy dng, cng nghipv trn 2 triu h gia nh hot ng kim ngnh ngh, kinh doanh hng ho. Nh vy, i b phn cc n v kinh doanh Vit Nam l cc c s nh v va. hu ht cc nc, s lng cc DN N&V chim khong trn di 90% tng s cc doanh nghip. Doanh nghip nh l doanh nghip c s hu v qun l c lp nhng khng thng tr c th trng ca n. Mt doanh nghip nh khng th l mt b phn ca doanh nghip khc, ngi iu hnh phi l ngi ch s hu, c lp trong vic qun l doanh nghip ca h. Thm vo , doanh nghip nh c nh hng rt t i vi th trng ca n. ng thi cng cn lu rng, Nh nc c vai tr rt quan trng trong vic hnh thnh v pht trin hot ng ca doanh nghip nh. Nhng doanh nghip nh c hng s u i, h tr ca chnh ph theo cc chng trnh h tr v vn, cng ngh, t vn, c min hoc gim mt s loi thu.

Vai tr ca cc t chc kinh doanh nh

Qua cc s liu thng k ca cc nc pht trin v ang pht trin trn th gii, cng nh Vit Nam hin nay cho thy doanh nghip nh ng vai tr quan trng trong nn kinh t quc dn. Cc t chc kinh doanh nh rt a dng v phong ph, c mt trong hu ht cc mt kinh t, l loi hnh doanh nghip c s hu c lp v hot ng theo mc tiu li nhun, c qun l c lp v gn lin vi quyn s hu, vi quy m hot ng khng vt tri trong ngnh sn xut m n theo ui. T cc kt qu nghin cu cho thy, phn ln nhng ngh mi to ra cho nn kinh t l xut pht t nhng doanh nghip nh ch khng phi xut pht t nhng tp on kinh t. Hn na vi quy m nh, cc doanh nghip c kh nng thch ng vi nhng thay i ca mi trng, cng vi nhng ch ng trong kinh doanh, chng c th thch nghi nhanh chng vi nhng i hi v gi c, sn phm, dch v cho ngi tiu dng. Mt nghin cu gn y ca Nht Bn cho thy mt phn t doanh nghip nh ang nghin cu pht trin sn phm mi hoc tham gia vo lnh vc mi. Trong ngnh in t, ngnh chu thit hi nng n do s x ca cc hng ln ra nc ngoi th mt phn ba cc doanh nghip nh ang bc vo ng li kinh doanh mi. Nhiu doanh nghip bt u pht trn sn phm

ring ca mnh, ngy cng c nhiu doanh nghip nh tm kim cc khon vay nghin cu pht trin hn cho sn xut. C ti 21% s tin cc doanh nghip nh tit kim b ra hng nm c a vo nghin cu ci tin, tng hn vi mc 14% ca nm 1994 v 0% nm 1991Nhiu doanh nghip nh ang gng lm ra sn phm c gi tr cao hn. Chnh nhng t chc kinh doanh nh to ra nhiu vic lm cho ngi lao ng v tr gip tch cc thng qua vic nhn thu v dch v cho cc doanh nghip ln. m, c ti xp x 87,5% trong tng s doanh nghip c ngi lao ng t 20 tr xung, 10 4% doanh nghip c s ngi lm vic t 20 n 99 ngi. V vy, cc nc pht trin nht hin nay cng rt coi trng s pht trin ca doanh nghip nh, chng hn nh M, mt quc gia c nhng cng ty khng l nh: GM, IBMh vn c mt qu ban c trch v doanh nghip nh ca thng vin. Chnh ph nhiu quc gia cng nhn vai tr quan trng ca cc doanh nghip nh v va. Tm quan trng ca chng c coi l ngun ng lc v sc mnh kinh t cho s pht trin trong tng lai, c bit chng nh l ci ngun xut pht ca s i mi v pht trin cc mi quan h kinh doanh. Do , nhiu chnh ph t ra nhim v h tr pht trin khu vc ny, c th:

To iu kin h tr v khuyn khch pht trin i vi cc doanh nghip nh. Ci thin mi trng kinh doanh v c s h tng.

Ngoi s lng doanh nghip chim t trng ln, doanh nghip nh c nh hng quan trng i vi nn kinh t. V d: c, cc doanh nghip nh c di 500 lao ng sn xut ra gi tr chim 2/3 GDP; doanh nghip nh cng ng vai tr quan trng trong nn kinh t Italy, Php, Brazil. Hu ht cc nc, DNN&V to vic lm cho khong 50%-80% lao ng trong cc ngnh cng nghip v dch v. c bit trong nhiu thi k cc doanh nghip ln sa thi cng nhn th khu vc DNN&V li thu ht thm nhiu lao ng hoc c tc thu ht lao ng mi cao hn doanh nghip ln. Vit Nam, theo nh gi ca vin nghin cu qun l kinh t trung ng, s lao ng ca cc DNN&V trong cc lnh vc phi nng nghip hin c khong 7,8 triu ngi, chim ti 79,2% s lao ng phi cng nghip. Theo bo co ca ngn hng th gii (WB), to ra mt vic lm trong DNN&V ngoi quc doanh ch cn u t mt khon vn khong 800 USD (11 t ng), trong i vi doanh nghip Nh nc th phi u t ti 18000 USD (240 t ng). Tng s vn ng k cc doanh nghip ngoi quc doanh tnh n cui nm 1998 c biu hin qua s liu bng 1 nh sau: Loi hnh doanh nghip S lng Tng vn iu l(triu ng) Vn iu l bnh qun(triu ng)

Doanh nghip t 25169 4900000 194, 68 nhn Cng ty TNHH 10481 10136000 967, 08 Cng ty c phn 260 4300000 16538, 46 (ngun: bo co ca vin nghin cu qun l kinh t trung ng 1998) Bng 4. 2 cc ch tiu kinh doanh ca cc DNN&V (1998 so vi 1997) (n v tnh: %) Ch tiu DN c tng DN gim DN khng tng khng gim Sn xut 48 36 16 Doanh thu 63 24 13 Xut khu 31 20 49 Li nhun 47 25 38 Cc doanh nghip nh thng lnh trong hu ht cc ngnh khng ch v s lng m cn c v nhng ngi ch. Hn mt na lao ng c thu bi cc doanh nghip nh v n cng chu trch nhim v pht trin sn phm hn l nhng doanh nghip ln. Nhiu nh nghin cu kinh t v chnh sch cho rng c nhiu ngh mi ra i t cc doanh nghip nh. Thc t, nhng doanh nghip nh hng vo cng ngh cao c s sng to v ngh mi c t l tng nhanh hn cng ngh ln, t nht cng trong lnh vc ch to. Chnh khu vc DNN&V l ni m mm, o to v rn luyn cho nhng ti nng kinh doanh. Ngoi ra, cc doanh nghip nh cn c vai tr h tr cho cc doanh nghip ln nh: cung cp nhiu hot ng dch v, cung cp nguyn liu, chi tit Hu ht cc sn phm c sn xut bi hng ch to quy m ln nhng c bn cho ngi tiu dng thng qua cc doanh nghip nh. Ni chung khu vc DNN&V lun lun l mi quan tm c bit ca nhiu quc gia trn th gii, c bit ngay c cc nc ang pht trin. Ti nhng nc ny, DNN&V ng vai tr rt ln trong vic to ra iu kin c bn cho mt mi trng cnh tranh thun li, ngn chn s tch t cha chn mi, to ra mt lng ln cng n vic lm, pht huy mi ngun lc, cung cp cc dch v hng ho ph hp v xy dng mt mc nng ng cho nn kinh t. Ni mt cch khc, khu vc DNN&V ng vai tr quan trng trong hot ng chc nng ca h thng kinh t trong mt tng th. Vit Nam trong trong qu trnh chuyn t nn k hoch ho tp trung sang nn kinh t th trng th DNN&V cng c vai tr quan trng. Vic u t vo doanh nghip nh v va nhanh chng to ra sn phm v dch v, khng mt nhiu thi gian xy dng, lp t nh i vi dy chuyn sn xut ln, to iu kin cho cc nh u t c kh nng nhanh chng thu hi vn. Mt khc, qui m nh v va l yu t thun li cho doanh nghip chuyn i c cu sn

xut, c cu qun l mt cch nhanh nhy, iu ny rt c ngha trong nn kinh t th trng. Thng qua pht trin DNN&V c th huy ng ti ta ngun vn, sc lao ng v tr tu ca ngi dn, hnh thc DNN&V gip ngi lao ng pht huy c kh nng sng to, khi phc c nhng ngnh ngh truyn thng, to s a dng, phong ph ca cc mt hng. Tnh u vit ca loi doanh nghip ny l a dng ho hnh thc sn xut, lu thng v dch v, thun tin v ph hp vi nn kinh t th trng, b my qun l gn nh, chi ph sn xut, lu thng c tit kim, hot ng kinh t c hiu quHin ti, cc DNN&V ang l i trng thc y cc doanh nghip ln phi t chuyn mnh, nng ng hn nu nh mun tn ti v thng th trong cnh tranh.

c im ca cc lnh vc hot ng kinh doanh nh c im

a. Do ngi ch t qun l. Nh phn trn cp, doanh nghip nh l doanh nghip s hu v qun l c lp, n khng phi l mt b phn ca doanh nghip khc, ngi iu hnh phi l ngi ch s hu, c lp trong vic qun l hot ng kinh doanh ca h. b. S lng lao ng t, thin v s dng gia nh, da trn quan h thn thin. i vi cc doanh nghip nh, trc ht h tn dng ngun lao ng trong gia nh. Hu ht cc t chc kinh doanh nh ch thu vi chc ngi lm tr xung v thng hay c quan h h hng vi ch. V c qui m nh nn mi quan h gia ch nhn-ngi qun l-v nhng ngi lm cng, cng nh mi quan h gia nhng ngi lm cng vi nhau khng mang tnh nghi thc, trang trng nh trong cc t chc kinh doanh ln. Ngi ch, nh qun l, v nhng ngi lm vic hiu bit tng tn v nhau. c. S dng hiu qu cc ngun vn. Do tnh cht nh, d phn tn, i su vo cc ng ngch v yu cu s lng vn ban u khng nhiu, cho nn doanh nghip nh thu ht cc ngun vn nh, nhn ri trong cc tng lp dn c u t vo sn xut kinh doanh to sn phm dch v cung cp cho x hi. Doanh nghip nh cn d dng s dng c ng tin phn tn v nm im, do y nhanh c vic hnh thnh vn. Rt thng thy l vn u t n t tit kim ca gia nh, v nu khng th chng cng ch l tin nhn ri. Doanh nghip nh c th s dng nguyn vt liu sn c a phng hoc sn phm ph ca cc nh my ln cha c s dng n. Doanh nghip nh c t sut vn u t trn lao ng thp hn nhiu so vi doanh nghip ln, cho nn chng c hiu sut to vic lm cao hn.

d. Thiu kh nng vay n v s dng cc dch v h tr k thut. Ngun vn u t ca doanh nghip nh thng l tit kim ca c nhn hay do ch nhn ca chng vay ca ngi thn, bn b. Cc doanh nghip nh rt kh vay tin t ngn hng thng mi v cc nh ch ti chnh khc bi ti sn ca h cng ch c hn. a s cc nh kinh doanh u cho rng, ti chnh l vn chnh yu ca h trong iu hnh hot ng mt doanh nghip nh. Mt ch doanh nghip nh cn vn mua my mc, thit b v nhng th cn thit khc cho cng vic kinh doanh ca h. Tr ngi ca ch doanh nghip nh l t khi c c s quan tm ca ngn hng hay c quan tn dng bit n nhu cu ca h. Thm ch nhng nc c cc iu kin tn dng d dng th mt nh doanh nghip nh cng thy kh khn t c s gip ti chnh. H khng th p ng cht ch c t cch c vay, chng hn h phi c mt khon tin gi kh ngn hng hay c ti sn th chp mi c hy vng c vay. Do vy, h thng phi ph thuc vo vic vay tin ca ngi trung gian hoc nhng ngi cho vay nng li. Ch doanh nghip nh cng thng buc phi tr gi cao hn v nguyn liu hoc nhn gi thp hn v sn phm cui cng, v h b ph thuc ti chnh vo cc ngun cung cp nguyn liu hoc cc ngi mi gii. H cng b bt li trong vic bn sn phm ca mnh v khng c kh nng a ra nhng iu khon cho chu nh nhng nh sn xut ln. Do , kh khn v ti chnh l mt tr ngi i vi doanh nghip nh ngay giai on hot ng ca n v lm cho n yu i.

Li th v bt li th ca quy m nh
* Cc doanh nghip nh c nhng li th nh sau;

Quy m nh c tnh nng ng, linh hot, t do sng to trong kinh doanh. Gn lin vi cng ngh trung gian, l cu ni gia cng ngh truyn thng v cng ngh hin i. Doanh nghip nh ch cn lng vn u t ban u t, hiu qu cao, thu hi vn nhanh. H thng t chc qun l gn nh, linh hot nhanh chng trong vic ra quyt nh, quan h gia nhng ngi ra lao ng v ngi qun l trong doanh nghip nh cht ch. S nh tr, thua l, ph sn ca cc doanh nghip nh c nh hng rt t hoc khng gy nn khng hong kinh t-x hi, ng thi t chu nh hng bi cc cuc khng hong kinh t.

* Nhng bt li ca doanh nghip nh:

Thiu kh nng to vn, thng chu chi ph vn cao. Hn ch s dng vn v quy m nh-khng t c tn hiu qu ca quy m.

C s vt cht k thut, trnh thit b cng ngh thng yu km, lc hu. Kh nng tip cn thng tin, tip th ca doanh nghip nh b hn ch. Trnh , nng lc qun l cn hn ch Nng sut lao ng sc cnh tranh kinh t thp.

Cc lnh vc hot ng ca kinh doanh nh

Cc kinh doanh nh c mt hu ht cc lnh vc ca nn kinh t, tuy nhin tp trung nhiu hn cc lnh vc dch v, nng nghip, bn l, bn s, ch to. D nhin s yu cu v ngi lao ng, vn, nguyn liu, my mc thit b s khc nhau trong mi nhm ngnh. iu ng lu l mt ngnh c yu cu cc ngun lc ngy cng nhiu hn th rt kh khn hn bt u hot ng kinh doanh v t c kh nng gi v tr dn u ngnh. Doanh nghip qui m nh c mi quan h: tiu chun s lng lao ng v doanh thu hng nm rt khc nhau t ngnh ny sang ngnh khc v thng ch c ngha khi so snh vi doanh nghip thc s l rt ln. Nh nguyn tc chung, trong ngnh ch to c s kh khn nht nh v hot ng dch v l lnh vc d gia nhp nht. Tuy nhin hot ng kinh doanh thnh cng mt doanh nghip cn ph thuc vo cc yu t bn ngoi, i hi doanh nghip phi linh hot thch ng vi nhng thay i ca mi trng kinh doanh.

Phn bit: Doanh nhn (Entrepreneurship) v kinh doanh nh (Small Business).

Nhiu ngi l nh kinh doanh nh suy ngh h l doanh nhn. Tuy nhin, mt ngi c th ch l mt ngi kinh doanh nh, c th l doanh nhn, hoc c hai, t ngi kinh doanh nh tr thnh doanh nhn. Hy xem xt mt c nhn, ngi bt u t hot ng kinh doanh nh nhng thiu d nh so vi ngi khc, hot ng kim tin nhm p ng nhu cu cho cuc sng: c nhn r rng l ngi kinh doanh nh. D nhin thiu k hoch tng trng v m rng ngi s khng th l mt doanh nhn. Hay ni cch khc, doanh nhn ng bt u t hot ng kinh doanh v bng mi cch thc hin tham vng. Nh vy, ngi bt u vi mt hoat ng kinh doanh v thc hin tham vng pht trin-doanh nhn. Mc d c nhn c th bt u khi s kinh doanh nh mt ngi kinh doanh nh, nhng s tng trng ca doanh nghip l kt qu t tm nhn v hot ng ca ngi ch doanh nhn.

Nhng c im ca doanh nhn.

Ni chung, hu ht cc doanh nhn thnh t c nhng tnh cch, nhng c tnh chung. Nhiu nghin cu nhn mnh rng nhng nh doanh nghip u ch trng s cn thit t s kim sot ton b cuc i, t th hin mnh hoc ch da i vi gia nh v tin tng rng t c s thnh cng trong doanh nghip s gip h thc hin c iu . Nhng doanh nghip thnh t u l ngi dm chp nhn nhng ri ro. H khng s nhng cng vic kh khn; h c xu hng nhn thc su sc s rng buc thi gian c yu cu thc hin vo nhng gi cn thit. ng thi cc doanh nhn thnh t nhn mnh n s cn thit quan trng n s t do (quyn t quyt), c hi ca mt ngi ch sng to trong hot ng kinh doanh. Cc c tnh c mi quan h vi nhau; linh hot, sng to, nhy bn, thng minh p ng thay i ca mi trng l c tnh in hnh.

Nhng l do thnh cng v tht bi ca doanh nghip

C khon 60% cc hot ng ca cc doanh nghip mi khng tn ti c 6 nm. Ti sao c mt s doanh nghip thnh cng cn mt s doanh nghip khc th tht bi?. Mc d, khng c m hnh mu chung, nhng c mt s nguyn nhn c bn v tht bi i vi doanh nghip. a. L do thnh cng ca doanh nghip nh.

ng u vi nhng cng vic kh khn, s cng hin Cc ch doanh nghip phi thc s n lc, phi bit s dng thi gian v c gng d on iu s xy ra. Phi chp nhn lm vic cng thng trong nhiu gi v rt t thi gian ngh ngi l nhng im chung ca vi nm u tin i vi ch doanh nghip mi.

Tm hiu nm bt nhu cu th trng i vi sn phm, dch v ca doanh nghip. Cc ch doanh nghip mi hy cn thn phn tch cc iu kin th trng c th gip h thm nhp, p ng nhu cu th hiu ca khch hng. Nng lc qun tr.

Ngi kinh doanh nh thnh t phi hiu r rng ci g nn lm. H c th nng cao kh nng qun tr qua cc lp hun luyn, tm hiu hc hi cc kinh nghim cc doanh nghip khc, kinh nghim ca ngi khc v chnh h phi c kh nng v nng lc qun tr mt c s kinh doanh - Bit tn dng thi c:

Vn may c vai tr quan trng trong s thnh cng ca mt s doanh nghip. Trong kinh doanh c mt s ngi c s nhanh nhy bit chp ly thi , c kh nng nhn din mt c hi kinh doanh m nhng ngi khc khng pht hin ra, tn dng n v bt u to dng mt doanh nghip kt hp kho iu hnh v t chc sp xp cng vic, cn c, chu kh, tit kim thnh t. -S khi u v hot ng ca doanh nghip. C nhiu nhn t khc nhau to nn s thnh cng ca doanh nghip. Trong s nhng nhn t hu nh nhng doanh nghip thnh t vn phi a ra c quyt nh ng n khi bt u doanh nghip ca h l c bit quan trng. Chng hn, h phi quyt nh bt u kinh doanh nh th no cho ph hp, h nn mua hay thnh lp t u mt doanh nghip. ng thi cc nh doanh nghip phi tm cho c cc ngun lc ti chnh thch hp v quyt nh khi no cn thit phi tm kim li khuyn ca cc chuyn gia, t vn Mt ngi Trung Quc ni mt cu ni ni ting: mt cuc hnh trnh hng ngn dm nhng c bt u vi nhng bc n l. iu hon ton ng i vi mt doanh nghip mi. Bc u tin l s rng buc, cam kt ca mt c nhn quyt tm tr thnh mt nh kinh doanh nh, bc k tip l la chn sn phm hoc dch v cung cp- l qu trnh u t nghin cu la chn th trng, k thut. Vic la chn ny yu cu nh kinh doanh phi nh gi c khng nhng v xu hng thay i cng ngh m cn phi hiu r kh nng, nng lc ca chnh mnhCng ging nh nhng nh qun tr trong doanh nghip ln, ngi kinh doanh cng phi hiu rt r rng v kinh doanh ca h, S thnh cng ch t c khi ngi kinh doanh bit r v lnh vc hot ng ca mnh. b. L do tht bi ca doanh nghip nh. -Thiu nng lc v kinh nghim qun tr. Nhiu hot ng kinh doanh c bt u t mt ngi c rt t hoc cha qua o to qun tr hoc kinh nghim, bi v hu ht cc nh kinh doanh nh l nhng ngi t lp. Mt s ngi ngh rng qun tr ch l thc chung (common sense). Nhng nu cc nh qun tr khng bit ra nhng quyt nh kinh doanh quan trng h s khng t c nhng thnh cng trong tng lai. - Thiu can m. S bt u ca doanh nghip yu cu tng cng s cam kt hp tc, quyt tm theo ui mc tiu. Nu nh ngi ch kinh doanh nh khng chp nhn lm vic nhiu gi trong mt ngy, phi hy sinh thi gian ngh ngi ca mnh v chu kh thc hin nhiu nhim v khc nhau th cng c th dn ti tht bi. - H thng kim sot yu km. Mt h thng kim sot tt s gip cc nh qun tr gim st c cc chi ph, nng lc sn xut v nhiu vn khc. Nu nh h thng kim sot khng pht hin ra nhng sai st th nh qun tr c th vp phi nhng vn nghim trng tip theo kh c th trnh c.

- Thiu vn. Mt doanh nghip c th khng c kh nng ti chnh trang tri nhng ch ph hot ng trong thi gian u. Ch s hu doanh nghip mi hu nh s tht bi nu h hy vng rng s tr li khon vay ngay t thng th hai t kt qu li nhun ca thng u tin bi v thng thng t nht trong 6 thng u cha c li. Tht ra, a s nhng tht bi ca doanh nghip l do nhng yu km trong qun l tin mt, iu khin dng lu kim. C l bc quan trng nht trong vic cho ra i doanh nghip l xy dng k hoch. Nh doanh nghip cn c mt bn trnh by ton din bng vn bn, trong gii thch chnh xc nhng g doanh nghip s lm. K hoch kinh doanh nn m t tng c bn cho kinh doanh ca doanh nghip v nu ln tht r rng cc mc tiu v mc ch. K hoch ny khng ch dn dt c gng cc nh doanh nghip m n cn gip thuyt phc nhng ngi cho vay, nhng nh u t vn cho doanh nghip. Mc d k hoch kinh doanh c mt mc ch n gin, song n i hi nhiu suy ngh. Ngay c trc khi khai trng doanh nghip, nh doanh nghip cng phi c nhng quyt nh quan trng v nhn s, v marketing, cc phng tin, ngun cung cp u vo v phn phi hng ha. V c kt qu tt nht th phn ti chnh ca k hoch nn gm c mt ngn sch chi tit v chi ph thnh lp v chi ph iu hnh, cng nh nhng d tr v thu nhp, chi ph v lng tin mt cho hai nm u tin kinh doanh.

Ni dung ca k hoch kinh doanh

Tm lc tin hnh: Phn u ca k hoch s l phn cui cng m ngi xy dng k hoch s vit. N l hn tng nhng ai quan tm bit r v cc mc tiu s c doanh nghip t chun theo k hoch kinh doanh ny. M t doanh nghip: Phn m t doanh nghip phi nu loi doanh nghip s m, th trng no n s phc v, ai s chu trch nhim v n v ti sao n cn thit. Phn tch th trng v sn phm ca doanh nghip: phn tch th trng cng phi bao gm phn tch v mt a l m ni doanh nghip s t, phn tch tt c cc yu t mi trng c nh hng n hot ng kinh doanh ca doanh nghip, nhng yu t cnh tranh trc tip v gin tip Chin lc marketing; nh doanh nghip s thu ht v duy tr khch hng nh th no? iu ny s bao gm vic m t tt c cc hot ng marketing ca doanh nghip. Vic la chn a im c nh hng g n vic to s hp dn cho khch hng hay khng? K hoch qun l v iu hnh: cu trc t chc no c hoch nh v ti sao?cng vic iu hnh s c qun k nh th no v bi ai? Nhn s s c tuyn dng nh th no ? Phn ny phi bao gm m t v cc nh cung ng v cc h thng kim sot hng tn kho. Nhng hn ch qui nh php l v

nhng yu cu giy php no cn c nu r? Phi mua nhng loi bo him no. S liu ti chnh: thng thng phi bao gm bn thng k khai ti chnh d kin trong 3 nm. iu ny s bao gm nhng bng k khi thu nhp v bng cn i ti sn. Nh doanh nghip phi bo v nhng l l ca mnh v d bo doanh s v lng tin dnh cho cc ti sn vn, mua hng cn thit cho vic vn hnh. Thm vo , nh doanh nghip s cn t nht l phn tch ngun tin trong 12 thng, cho thy cch thc tin mt n v i theo cng vic kinh doanh trn c s tng thng.

S cn thit ca cc chnh sch h tr doanh nghip nh

Cc doanh nghip va v nh (nh cp phn trn) v ang mt vai tr quan trng i vi s tng trng pht trin kinh t t nc, to vic lm v tng kim ngch xut khu, gp phn to ra s phn cng lao ng mi trong nn kinh t, nhng hot ng ca khu vc ny cn c nhiu kh khn. Do , chnh ph cn c s h tr to iu kin thun li, xc tin pht trin cc DNN&V. Cc quc gia trong khu vc ng- v nht l cc quc gia thuc cc nn kinh t ang pht trin nh i Loan, Singapore, Malayxia, Thi Lan a ra nhiu chng trnh h tr cc DNN&V. Chng hn, singapore a ra chng trnh qun l cc t chc kinh doanh nh vo nm 1989, chng trnh ny a ra mt k hoch h tr DNN&V gm 7 im: *Khuyn khch cc loi doanh nghip nh bng h tr ti chnh v gim cc loi thu.

H tr trong vic la chn cng ngh, t ng ho v pht trin, i mi sn phm. Thc y p dng cng ngh thng tin vo sn xut. Pht trin doanh nghip v qui m. T chc hun luyn v ci thin nng sut, cht lng sn phm. H tr v tip th th trng quc t v thit k sn phm mi. H tr nng cp ton b DNN&V.

Vit Nam trong thi gian qua c mt s d n vi s ti tr ca cc t chc quc t do cc c quan chnh ph v cc t chc phi chnh ph h tr cho cc DNN&V c trin khai c tc dng n s hnh thnh v pht trin ca khu vc ny. Thc hin ch trng chnh sch khuyn khch pht trin doanh nghip nh v va th tng chnh ph mi ban hnh quyt nh s 133/1999/Q-TTg ngy 31/05/1999 v vic thnh lp t nghin cu c ch chnh sch pht trin DNN&V.

Tuy nhin, to thun li cho vic pht trin DNN&V Nh nc cn phi c s mt chng trnh lu di v ng b v chnh sch h tr dnh ring cho khu vc ny, c th:

Cn c nhng chnh sch h tr v vn, tn dng theo cc chng trnh h tr vn ca Nh nc. H tr vn tn dng trung v di hn cho cc doanh nghip nh u t chiu su, hin i ho cng ngh thng qua cc phng thc tn dng thu mua cho vay, tr chm, chuyn giao cng ngh T chc cn h tr v thng tin kinh t v o to ngun nhn lc, o to bi dng kin thc qun l kinh doanh cho cc ch DNN&V. T chc th trng hng ho, nguyn vt liu trnh tnh trng tranh mua tranh bn, d b y gi hoc p gi. Thc hin nhng bin php kh thi cc DNN&V c hng nhng u i h tr theo lut khuyn khch u t trong nc.

Chng V: Kinh doanh quc t

Sau khi c chng ny, sinh vin c th hiu v nhng vn c bn ca kinh doanh quc t, c th nh sau: Nm c bn cht, c im ca kinh doanh quc t, nh hng ca cnh tranh nc ngoi. Cc hnh thc kinh doanh quc t, u im v nhc im ca chng. Cc khuynh hng trong kinh doanh quc t, cc cng ng kinh t quc t.

Quc t ha kinh doanh S cn thit ca quc t ho kinh doanh

Kinh doanh quc t khng phi l mt hin tng mi, cc quc gia trn th gii bun bn vi nhau hng trm nm nay. T sau chin tranh th gii ln hai, nh thun li hn trong vn chuyn, lu lng ca cc hot ng kinh doanh quc t gia tng khng ngng. Trong ln sng ton cu ho, vic mua li st nhp li gia cc tp on lin quc gia l mt hin tng ni bt, pht trin vi tc nhanh, c bit trong cc ngnh hng khng dc phm, luyn thp, ngn hngnhng cng ty a quc gia tr thnh nhng ci tn quen thuc trn khp th gii. Cc cng ty y tri qua mt s gia tng khng ngng bng con ng st nhp v mua li cc doanh nghip. Bng cch y, phn ca t bn lin quc gia trong GDP th gii chuyn t 17% gia nhng nm 60 ln 24% nm 1982 v trn 30% nm 1995. Sau y l 20 cng ty hng u th gii nm 1999 v th gi c phiu tnh n ngy 30/12/1998 theo cch nh gi phn loi v xp hng ca Financial times:

Biu 5.1: 20 cng ty hng u th gii Xp hng nm 1998 1999 Microsoft M 271,9 3 1 General Electric M 258,9 1 2 Exxon M 172,3 4 3 Royal Dutch H lan/anh 165,2 2 4 Merck M 154,8 8 5 Pfizer M 148,1 22 6 Intel M 144,1 6 7 Coca-cola M 142,2 5 8 Wal-mart Stoes M 123,1 18 9 Intl business Machines M 121,2 11 10 NTT Nht 117,7 7 11 Philip Morris M 112,5 12 12 Novartis AG Thu s 108,5 10 13 Johnsn& johnson M 105,2 21 14 Glaxo Wellcome Anh 105,3 20 15 Bristol myers Suibb M 103,3 19 16 AT&T M 102,5 26 17 Roche Thu s 102,1 17 18 Cisco Systems M 96,6 51 19 Procter& Gamble M 95,1 13 20 V a l, chng phn b ch yu 5 nc c hai tp on tr ln: M, Nht Bn, Anh, Thu S, H lan. Gip s PAUL Krugman ni rng: khng c cm gic thn b no hn trong chng ta c mt nn kinh t ton cu v ng cng ch ra nm i mt c bn trong mt nn kinh t ton cu.

Tn cng ty

Ca nc

Vn c phiu (t USA)

Thng mi quc t v hng ho. Thng mi quc t v dch v. S chuyn dch lao ng quc t. Dng tin quc t. Thng tin quc t.

Tht ngc nhin, Krugman kt lun, ci g chng ta suy ngh hin nay v hot ng rng ln ca nn kinh t ton cu nng ng th khng phi nh cha tng c nh chng ta ngh.

i vi cc doanh nghip, trong iu kin ton cu ho ang din ra mnh m trn ton th gii hin nay, vic thc hin quc t ho khng cn l mt la chn na m tt yu. Thc hin chin lc quc t ho chnh l nhm khai thc v pht trin li th cnh tranh ca doanh nghip. Cc doanh nghip tin hnh quc t ho do cc nguyn nhn:

T bo v doanh nghip trc nhng bt trc v ri ro. Xm nhp nhng th trng mi. Gim chi ph. Trnh cc hng ro thng mi. Phn ng vi nhng cnh tranh ngy cng tng

Nhng th trng chnh ca th gii

Nn kinh t th gii ngy nay bao gm 3 th trng chnh: Bc M, Ty u v Chu . Tuy nhin, cc doanh nghip kinh doanh khng ch hng vo nhng th trng ny. Theo bo co ca ngn hng th gii: 77 % dn s th gii sng khu vc cc nc ang pht trin. Nn kinh t ca nhng khu vc ny ang tng trng 5 n 6% mt nm. C 300 triu ngi tiu th ng u v 300 triu ngi tiu th khc M. Bc M: Hoa k c nh hng ln n khu vc kinh doanh Bc M. y l th trng rng ln v hp dn ca nn kinh t th gii. Nhiu hng M nh General Motors, Procter & Gamble c nhng thnh cng trong hot ng canaa trong nhiu nm, v cc hng Canada nh Northem Telecom v Alcan Aluminum l nhng i th cnh tranh quc t ch yu. Mexico cng tr thnh trung tm ch to chnh, c bit dc theo bin gii Hoa K, ni lao ng r v chi ph vn chuyn thp khuyn khch nhiu hng, t Hoa k v cc quc gia khc n xy dng nh my Mhico. V d, c Chrysler v General Motor u xy dng nh my lp rp nh l nhng nh cung cp ging Rockwel International Corp. Ty u: Chu u thng c chi thnh 2 khu vc. Ty u ni tri hn bi c, Anh, Php, v Italy c s trng thnh nhng th trng c phn khc trong nhiu nm. S pht trin Chu u thnh th trng thng nht t nm 1992 lm tng thm tm quan trng ca th trng ny. Cc hng quc t hng u nh Unilever, renault, Royal dutch, Shell, michelin, Siemens, nestl chim lnh ( headquartered) khu vc ny. Thng nm, 1994 Anbani tr thnh quc gia th 197 ni m coca-co la c sn xut nh Coke m nhiu quc gia khc. Chu : Chu bao gm:Nht, Trung quc, Thi lan, Malaisia, Singapore, Hn quc, i Loan, Hng kng, Philippines. Vo nhng nm 1970, 1980 nhng ngnh cng nghip t, in t, ngn hng c pht trin nhanh chng nhng quc gia ny. Ngy nay, Chu l khu vc quan trng trong nn kinh t th gii v l lc lng quan trng trong nn kinh t th gii v l lc lng cnh tranh ch yu ca cc hng Bc M. Nht vi nhng cng ty dn u

nh: Toyota, toshiba, Nippon Steel ang chi phi khu vc. Thm vo , Hn Quc vi cc hng nh Samsung, Hyundai, i loan ch s hu ca Chinese Petroleum v ca nhiu hng nc ngoi, Hng Kng (trung tm ti chnh ln) t c nhng thnh cng trong nn kinh t quc t. Trung Quc, mt quc gia ng dn nht trn th gii ang ngy cng tr nn l th trng quan trng vi nhng quyn li ca mnh. Thc ra qu tin t quc t (IMF) nm 1993 kt lun: kinh t Trung Quc l nn kinh t ln th 3 ca th gii sau M v Nht.

Mt s vn c bn trong kinh doanh quc t

Nhng thun li ca thng mi quc t l rt ln, tuy nhin bun bn vi nhng quc gia khc c th vp phi nhng kh khn tr ngi nu xut v nhp khu ca quc gia khng t c cn cn c th chp nhn c. Trong vic quyt nh c hay khng c cn cn thng d tn ti, cc nh kinh t s dng hai cng c o lng: cn cn thng mi v cn cn thanh ton.

Cn cn thng mi
Cn cn thng mi l s chnh lch gia tng gi tr xut khu v nhp khu ca mt quc gia. - Thm ht mu dch hay cn cn thng mi bt li: tnh trng trong nm gi tr xut khu ca mt quc gia ln hn gi tr xut khu ca mt quc gia . Hay ni cch khc, dng tin thu v cc quc gia nhiu hn ng tin ra khi quc gia . Tuy nhin cn cn thng mi thun li cha hn l mt tnh trng c li nu nh s chnh lch ny c gii quyt bng cch cp tn dng cho nc b thm ht. Nu khong tn dng ny khng c tr th cn cn thng mi ny thc s tr thnh iu bt li cho mc thng d mu dch.

Cn cn thanh ton
Cn cn thanh ton l ton b lu lng tin t giao dch ca mt quc gia so vi th gii bn ngoi. Ngoi cc cn thng mi, cn cn thanh ton cn bao gm cc yu t khc nh: cc mn n nc ngoi, cc khon vin tr, li nhun hay cc khon c chia t u t quc t. Mt quc gia c cn cn thanh ton thm ht thng c gng gim nhp khu hay gia tng xut khu, nc cng c th iu chnh cc ngun vn u t ra nc ngoi.

T gi hi oi
T gi hi oi l gi tr ng tin ca mt quc gia trong quan h trao i vi cc ng tin ca cc quc gia khc. T gi hi oi c tc ng mnh m i vi thng mi quc t v n c th to ra tnh trng kh khn trong cnh tranh do s nh hng n gi c hng ho tiu th trn th trng th gii. S mt

gi l s st gim gi tr trao i ca ng tin ny so vi ng tin khc. T gi th ni l t gi ca mt ng tin xc nh bi p lc ca cung v cu tin t trn th trng ti chnh quc t. C k hn l t gi hi oi c thng bo trc cho vic giao ngoi t trong tng lai.

Nhng tr ngi ca kinh doanh quc t

T gi hi oi l gi tr ng tin ca mt quc gia trong quan h trao i vi cc ng tin ca cc quc gia khc. T gi hi oi c tc ng mnh m i vi thng mi quc t v n c th to ra tnh trng kh khn trong cnh tranh do s nh hng n gi c hng ho tiu th trn th trng th gii. S mt gi l s st gim gi tr trao i ca ng tin ny so vi ng tin khc. T gi th ni l t gi ca mt ng tin xc nh bi p lc ca cung v cu tin t trn th trng ti chnh quc t. C k hn l t gi hi oi c thng bo trc cho vic giao ngoi t trong tng lai.

Cc hnh thc thm nhp th trng quc t

Kinh doanh quc t cng c nhiu thch thc bi nhng chc nng c bn ca qun tr: hoch nh t chc, iu khin, kim sot cng tr nn kh khn hn khi thc hin hot ng kinh doanh nhiu th trng kh nhau trn th gii. Hoch nh d nhin c nhiu kh khn nhng cng kh khn hn i vi t ch, iu khin kim sot,. V d: cu trc ca mt t chc c th hot ng rt tt mt quc gia nhng c th tht bi khi hot ng quc gia khc. Nhng k thut qun tr c th t c nng sut lm vic cao M, nhng c th t thp Nht bn, Anh.. Qun tr cn c hiu l ra quyt nh, kha cnh ny chng ta xem xt kh nng ca ba quyt nh c bn m qun tr mt cng ty phi lm khi i mt vi trin vng ton cu ho. D nhin, quyt nh u tin l c th thm nhp vo th trng quc t khng? K tip l nh qun tr phi quyt nh mc cng ty xm nhp vo th trng quc t v cu trc t chc p ng tt nht vi nhng nhu cu.

S 5.1: Quyt nh thm nhp quc t

S 5.2: C c dng s hu thm nhp

Nh xut nhp khu

Nh xut khu l doanh nghip sn xut sn phm mt quc gia v sau a i phn phi v bn nhng sn phm nhng quc gia khc. Nh nhp khu l doanh nghip mua nhng sn phm th trng nc ngoi v sau nhp khu chng bn li th tng trong nc. Hnh thc thm nhp th trng quc t ny l cc rt tt hc hi nhng im mnh ca kinh doanh th trng th gii. Nhiu hng ln bt u nhng hot ng quc t t nhng nh xut khu nh: IBM, Coca cola.. xut khu n th trng chu u trong nhiu nm trc khi xy dng nhng nh my sn xut .

u im ca xut khu: Trnh c chi ph thit lp nh my v hot ng nc ngoi. Gip doanh nghip t c chi ph sn xut thp v li th i im. Trnh c cc nh hng ca chu k kinh t. Thu c ngoi t. Ri ro do cc hot ng nc ngoi l thp nht. L loi hnh t phi qun l nht. L dng tip cn th nghim cc hoat ng kinh doanh quc t. Khng phi chuyn giao b quyt cng ngh. Thu tin vay. c s ng h ca chnh ph nc ch nh v cc quc gia quan tm c bit ti cn cn thanh ton. Nhc im ca xut khu. S khng thch hp nu nh doanh nghip khng c li th v a im. Chi ph vn ti cao. Vp phi hng ro thu quan. Khng thc hin c tt cng tc marketing do phi u thc cho cc i din nc ngoi. B nh hng mnh bi t gi hi oi. Ph thuc vo cc nh phn phi nc ngoi. t hiu bit v th trng. Thi gian phn phi di. Li nhun t nht.

Bn quyn
Nhng cng ty ang tm cch xm nhp mt cch chc chn hn vo kinh doanh quc t c th chn la bn quyn: cc hng cho nhng c nhn hoc nhng doanh nghip nc ngoi c c quyn c ch to hoc bn nhng sn phm ca h th trng . Ngc li, nh xut khu nhn c ph v thm khon thu c gi l s trung thnh. S trung thnh thng c tnh nh l phn trm ca vic bn bn uyn. * u im:

Khng cn phi u t vo chi ph pht trin v trnh c ri ro khi m rng th trng. Ph hp vi nhng doanh nghip thiu vn pht trin nhng hot ng nc ngoi. Trnh c nhng cn tr v u t. Ph hp vi nhng doanh nghip s hu ti sn hu hnh, c th ng dng vo kinh doanh, nhng doanh nghip khng mun t pht trin nhng ng dng . Thu tin ngay. Gn vi khch hng hn Xm nhp nhanh, bao ph rng, t n lc qun l.

* Nhc im:

Khng kim sot cht ch v sn xut, marketing, v cc chin lc i hi t c li th v chi ph thp v li th a im. Nh nhn bn quyn khng cho php cc cng ty a quc gia s dng li nhun ca h ti tr cho cc nh nhn bn quyn khc tng tnh cnh tranh. Ri ro khi chuyn giao cng cng ngh (chuyn giao b quyt cng ngh) Rc ri vi nhng vn lut php. Li nhun b hn ch. Khng phi l gii php di hn.

i l c quyn
L nhng c nhn hoc t chc nc ngoi, ngi ng lm i din quyn li ca nh xut khu nhng th trng nc ngoi. i l c uyn thng hnh ng nh l nhng ngi i din bn hng h bn nhng sn phm ca nh xut khu, la chn phng thc thanh ton, thc hin nhng bin php tho mn khch hng. H thng i din cng lc cho nhiu cng ty v khng chuyn mn ho cho mt sn phm hay th trng bt k no. V d nh levi Strauss s dng cc i l tiu th nhng sn phm qun o nhiu quc gia chu phi, chu , nam M. * u im:

Xm nhp nhanh vn u t t. nh hng nhn hiu quc t mnh. Kim sot tt hn v bn hng v hot ng so vi xut khu v bn quyn. Khng b ph thuc vo mt nh phn phi. S tch c nhit tnh ca cc nh l vi nhn hiu cao hn so vi xut khu v bn quyn.

t c li th kinh t theo qui m trong marketing, hun luyn v thu mua nguyn liu (tiu chun ho cao)

* Nhc im:

S hn ch kh nng em li nhun ca doanh nghip ca nc ny sang ng h cnh tranh quc gia khc. Kh kim sot v cht lng. Kh khn trong vic thit lp chi nhnh mi quc gia hoc khu vc m doanh nghip mun m rng. Cc nh i l kem s ph hu khi nim chung S nhm ln ca nc s ti. Kh khn trong vic chm dt hp ng C th xy ra xung t v a bn ca cc nh i l S thch ng ca sn phm v dch v b hn ch. Khi sn phm v dch v c cung cp t nc ngoi s gp nhng kh khn do hng ro thng mi v ri ro v t gi hi oi.

Vn phng i din - chi nhnh

Thay v pht trin mi quan h vi cng ty nc ngoi hoc i l c quyn, mt hng c th n gin c mt s nh qun tr ca mnh n cc vn phng chi nhnh nc ngoi.Vn phng chi nhnh l cc vn phng nc ngoi do cc cng ty quc t hoc cng ty a quc gia thit lp. Thc t, mt cng ty kim sot trc tip nhiu nh qun tr chi nhnh hn l cc i l hoc l cc bn quyn. Cc vn phng chi nhnh cng cho cng ty c c xut hin r rng hn cc quc gia bn ngoi. Nhng khch hng tim nng cm thy c bo m hn khi mt doanh nghip c vn phng chi nhnh quc gia ca h. Vic t cc vn phng chi nhnh i hi cc cng ty phi hiu bit r hn v th trng, vn ho ni hot ng. Bi vy, mt cng ty m m mt vn phng chi nhnh nc ngoi phi thit lp mi kinh doanh di hn hn so vi lm xut khu hoc chn i l c quyn hoc qun l bo quyn nhng ngi bip rt r th trng. Bi vy, mt s cng ty chn la cc vn phng chi nhnh v bn quyn, trong khi qun l bn quyn cung cp li vo cng ng kinh doanh i phng th vn phng chi nhnh duy tr s kim sot ca cng ty i vi ton b s qun l bn quyn ca n.

Lin doanh
L vic thit lp mt doanh nghip bng cch lin kt bi hai hc nhiu doanh nghip c lp khc nhau. Chng hn nh lin doanh Fuji-Xerox c thnh lp t hai cng ty Xerox v Fuji Photo. Vic thit lp lin doanh l cch ph bin thm nhp th trng mi.

* u im;

C c nhng k nng, ngun lc b sung. Tip cn ti nhng hiu bit v th trng(i th cnh tranh, vn ho, ngn ng, h thng chnh tr v kinh t). Chia s chi ph u t v ri ro. Gim c ri ro b quc hu ho nhng hnh thc can thip khc ca chnh ph. Trnh c hng ro thng mi. Gim c chi ph vn chuyn. c s ng h ca cc nc s ti To c hnh nh vi nc s ti.

* Nhc im: Ri ro trong vic kim sot cng ngh

Khng cho php doanh nghip kim sot cht ch cc chi nhnh c th tn dng c nhng li th v chi ph v a im cng vi vic ton cu ho chng li cc i th cnh tranh. Phi chia s quyn hn c th dn n mu thun v xung t trong vic kim sot u t v nhng mc tiu cng vi quan im v chin lc ca lin doanh. S khng n nh v lu di Kh khn cho vic chm dt Cn c s phi hp mc cao. Phi phi by nhng thng tin chin lc cho i tac. M rng hot ng quc t chm do phi qun l nhiu.

S hu hon ton
L mt doanh nghip vi s hu 100% c phn. Vic thit lp cng ty 100% vn c th c thc hin bng hai cch: doanh nghip c th xy dng mt nh my mi hoc c th thn tnh doanh nghip c sn v s dng doanh nghip khuych trng sn phm ca n ti th trng . a. S hu hon ton thng qua xy dng mi. * u im

Tim nng li nhun cao S ng h ca nc s ti Kim sot cc hot ng ti a nc ngoi Bo v cao nht b quyt cng ngh Tit kim chi ph vn ti trnh c hng ro thng mi Gim c nhng ri ro ca bin ng t gi hi oi.

* Nhc im:

Tn nhiu chi ph v hng chu mi ri ro ca vic thnh lp doanh nghip nc ngoi. Xm nhp chm v cn thi gian hnh thnh Bt li vi cc nh cnh tranh a phng v ngun lc v tr v hiu bit v th trng To ra nng lc tng thm lm cnh tranh cng thng hn i hi qun l rt nhiu Ri ro chnh tr cao Khi qu trnh sn xut c thit lp c th rt kh thay i v th l gii php thiu nng ng.

b. S hu hon ton thng qua thn tnh. * u im:

Tn dng c li th v chi ph v a im Xm nhp nhanh vo th trng nc ngoi Nhn hiu v v tr th trng c thit lp Thn tnh c b quyt cng ngh, h thng v ngun nhn lc. Khng to ra nng lc tng thm nn khng lm cho cnh tranh cng thng hn. C nh hng cng ng rng ln Tim nng li nhun cao Tit kim chi ph vn ti, trnh c hng ro thng mi Trnh c nhng ri ro bin ng t gi hi oi

* Nhc im:

i hi lng vn u t ln nht, ri ro cao nht Gp nhng rc ri ca thn tnh v st nhp nh ng cc nh cnh tranh Kh bn li cng ty sau khi mua Thng khng thi gian kim tra cng ty b thn tnh Nhng rc ri v s chp nhn v mt chnh tr.

S hu hon ton
L mt doanh nghip vi s hu 100% c phn. Vic thit lp cng ty 100% vn c th c thc hin bng hai cch: doanh nghip c th xy dng mt nh my mi hoc c th thn tnh doanh nghip c sn v s dng doanh nghip khuych trng sn phm ca n ti th trng . a. S hu hon ton thng qua xy dng mi. * u im

Tim nng li nhun cao S ng h ca nc s ti Kim sot cc hot ng ti a nc ngoi Bo v cao nht b quyt cng ngh Tit kim chi ph vn ti trnh c hng ro thng mi Gim c nhng ri ro ca bin ng t gi hi oi.

* Nhc im:

Tn nhiu chi ph v hng chu mi ri ro ca vic thnh lp doanh nghip nc ngoi. Xm nhp chm v cn thi gian hnh thnh Bt li vi cc nh cnh tranh a phng v ngun lc v tr v hiu bit v th trng To ra nng lc tng thm lm cnh tranh cng thng hn i hi qun l rt nhiu Ri ro chnh tr cao Khi qu trnh sn xut c thit lp c th rt kh thay i v th l gii php thiu nng ng.

b. S hu hon ton thng qua thn tnh. * u im:

Tn dng c li th v chi ph v a im Xm nhp nhanh vo th trng nc ngoi Nhn hiu v v tr th trng c thit lp Thn tnh c b quyt cng ngh, h thng v ngun nhn lc. Khng to ra nng lc tng thm nn khng lm cho cnh tranh cng thng hn. C nh hng cng ng rng ln Tim nng li nhun cao Tit kim chi ph vn ti, trnh c hng ro thng mi Trnh c nhng ri ro bin ng t gi hi oi

* Nhc im:

i hi lng vn u t ln nht, ri ro cao nht Gp nhng rc ri ca thn tnh v st nhp nh ng cc nh cnh tranh Kh bn li cng ty sau khi mua Thng khng thi gian kim tra cng ty b thn tnh Nhng rc ri v s chp nhn v mt chnh tr.

Cng ty quc t, cng ty a quc gia

Cng ty quc t
Cng nh nhng DN t c nhng thnh cng v thu c kinh nghim, cc nh xut nhp khu c th thng xuyn m rng(pht trin) mc thm nhp quc t. Cng ty quc t l cng ty hng phn quan trng kinh doanh ca mnh nhng quc gia bn ngoi. Cc cng ty quc t cng ngy cng tng dn iu kin sn xut d dng hn nc ngoi. V d, Kmart l mt cng ty quc t, hu ht nhng ca hng bn l l M, nhng cng ty cng m nhng ca hng Canada, Czech, Slovakia, Mexico. Bn cnh cng ty ny cng nhp khu nhng sn phm ca cc cng ty nhng quc gia khc. Mc d mt cng ty quc t c th c nhng nh hng ln n nn kinh t ton cu n vn duy tr phn quan trng th trng trong nc, chng hn nh Kmart vn thu c hn 90% doanh thu t vic bn sn phm th trng M.

Cng ty a quc gia

Hin nay trn th gii c khong 38000 cng ty a quc gia vi 207000 chi nhnh trn ton cu, trong c hn 90% l ca cc nc cng nghip pht trin. u t ca cc cng ty a quc gia chim khong 80% tng vn u t vo cc nc khu vc chu . Vit Nam theo c tnh t l vo khong 60-70%. Cng ty a quc gia l cng ty thit k, sn xut v bn nhng sn phm nhiu quc gia khc nhau. Theo nh ngha ca trng i hc Havard, cng ty a quc gia c 5 c trng:

L doanh nghip c qui m ln, hot ng trn khp th gii, c quyn lc v kinh t chnh tr Cng ty khng ch c kh nng xut khu v chuyn nhng k thut m cn tin hnh sn xut nc ngoi. Cc c s kinh doanh nc ngoi khng tp trung mt s nc nht nh m phn b rng ri cc nc

Cng ty m thu tm c cc c im kinh doanh nc ngoi bng chin lc kinh doanh thng nht. Cng ty m v cc c im kinh doanh nc ngoi cng s dng cc ngun lc cho kinh doanh nh: tin vn, k thut, nhn lc, mng li tiu th, nhn hiu hng ho -thng tin V d: IBM, GMC, Ford, Coca-co la, Dupont.. ca M.

Mitsumitsi, Hitachi, Toshiba, Toyota Nht. a. Nhng u im ca cng ty a quc gia: Bn cnh vic cung cp. to ra cc ngun vn ln gp phn tng trng kinh t, MNCs c th thc y tnh hnh v trin khai cc d n t ngun vin tr pht trin (ODA), ngun vay u i t cc t chc ti chnh quc t nh: ADB, WB, IMF Th trng quc t: cc cng ty a quc gia c mng li marketing quc t rng ln bn sn phm ti th trng chnh quc ca cng ty cng nh ti nhiu quc gia khc. Chuyn giao cng ngh, trin khai d n c k thut cao: a s cc cng ty a quc gia c cng ngh tin tin, h c th sn sng chuyn giao nhng cng ngh cho nc ch nh, nu cc nh k ngh a phng c kh nng s dng cng ngh sau khi c hun luyn nh: khai thc du kh, lc du, in lc, ho cht, sn xut t, my tnh, thit b vin thng.. To vic lm v tng thu nhp cho ngi lao ng: theo c tnh hin nay s MNCs ln ch chim khong 30%trong tng s cng ty nc ngoi ang lm n ti vit nam, nhng to ra 65-70% tng s cng n vic lm. Kch thch cc doanh nghip a phng: S c mt ca cc cng ty a quc gia kch thch cc Doanh nghip a phng tham gia mnh m vo vic cung cp cc loi nguyn liu, cc linh kin v dch v cho hgp phn to ra c hi v giao lu vn ho cho ngi dn a phng. To ra c hi hc hi kinh nghim qun l quc t, tc phong lm vic cho cc nh qun l v nhn vin a phng. Cc cng ty a quc gia s mang theo kinh nghim qun tr v cch thc iu hnh hot ng ca mt doanh nghip. Vic c ngi i lm vic nc ngoi s rt tn km, do cc cng ty ny thng hun luyn ngi a phng thnh nhng nh qun tr ti ch b sung vo i ng cn b qun l ca h. Thc y xut khu, gp phn b p thiu ht v ngoi t v to ngun thu ngn sch. b. Nhng bt li:

Lng on nn kinh t nc ch nh, gy nguy c mt cn i c cu kinh t gia cc ngnh vng v a phng.

Hot ng ca cc cng ty a quc gia chy theo nhu cu v li ch ring ca chnh cng ty, nhng nhu cu v li ch khng ph hp vi nhng nhu cu v li ch ca nc ch nh. Chng hn do thiu ngun nguyn liu thch hp ti ch cng ty ny quyt nh nhp khu cc nguyn liu . Hnh ng ny khng c li i vi nh cung cp a phng v cng c th nh hng n cn cn thanh ton ca nc ch nh.

Vi quy m ln, quyn lc lng on, MNCs c xu hng hot ng trn nhng th trng c tnh c quyn cao. Tnh hnh ny to cho h kh nng khng ch gi c li nhun cu kt vi cc cng ty khc trong vic quyt nh cc khu vc kim sot. Lm trm trng thm s bt cng trong thu nhp. lm gia tng sc p trong cng vic. Bn cnh , vic sn xut v thc y tiu th bng cch khuych chng, qung co nhng hng ho. Dch v xa x cng l iu ng quan tm. Ch quyn quc gia c th b xm phm: Chnh ph nc ch nh c th e ngi v ch quyn quc gia c th b mt bi cc cng ty a quc gia ch phc v li ch cho chnh quc. Nguy c lng on lm thay i chnh sch kinh t, tha ho quan chc nh nc. MNCs c th lin kt gy sc p trc tip hoc thng qua nh hng chnh tr, kinh t ca nc mnh v cc t chc quc t vi chnh quyn a phng nhm thay i lut php, chnh sch sao cho c li cho h. Nguy c u t ti chnh, rt vn t gy chn ng khng hong kinh t. y l bi hc ln rt ra t cuc khng hong kinh t cc nc ng Nam nh: Inonesia, Thailan Chy mu ngoi t; Cc cng ty a quc gia c th nhp khu nguyn liu v my mc hay chuyn li nhun, tin li c chia ca h v nc. Nhng vic lm ny s gy nh hng n tim lc ca nc ch nh. Kim hm cc doanh nghip sn xut trong nc, gia tng s ph thuc, khai thc kit qu ti nguyn, l thuc vo nc ngoi. Nc ch nh c th b l thuc qu nhiu vo cng ngh nhp khu tr khi h c th thch nghi c vi cc cng ngh y a vo s dng trong cc ngnh cng nghip ni a hoc bt u cc hot ng nghin cu v pht trin trong nc. Cc ngnh cng nghip khng mong mun: Mt s cng ty a quc gia chuyn hot ng ca h ra nc ngoi v hot ng ny gy tc hi cho mi trng v b cm sn xut chnh t nc ca h. Ngoi ra, chuyn giao cng ngh lc hu vi gi cao to nn nhng bt li cho cc i tc trong nc.

Thc y kinh doanh quc t

Mc d c nhiu tr ngi i vi kinh doanh quc t, mt s nc c nhng n lc c bit khuyn khch thng mi v u t quc t pht trin. Nhng c gng ny bao gm vic thnh lp nhng khu vc mu dch t do, cc khu kinh t c bit v to thun li cho u t.

Khu mu dch t do

Trong mt khu mu dch t do, tt c cc hng ro (thu quan, quotas, tr cp, hoc nhng tr ngi v cch qun l) i vi cc hng ho, dch v gia cc quc gia thnh vin c bi b. V d: Hip nh mu dch t do M-canada..

Lin hip thu quan

n nh thu sut chung i vi cc nc bn ngoi cng vi vic bi b tt c cc hng ro thu quan. y chnh l giai on tin ti th trng chung v hp nht nn kinh t. V d: Cng ng chung chu u giai on u tin

Th trng chung
Trong th trng chung, Tt c cc c trng ca lin hip thu quan c kt hp vi s bi b nhng gii hn v s di chuyn cc nhn t nh lao ng v vn. V d: Cng ng chung Chu u.

Hp nht kinh t ton cu

Giai on hp nht kinh t ton cu ca lin minh kinh t gi nh trc s hp nht chnh sch tin t, thu kho, x hi, phn chu k v i hi phi thit lp mt c quan c quyn lc vt qu nhng quc gia ring bit m nhng quyt nh ca c quan ny c tnh bt buc i vi cc quc gia thnh vin. Dng ny cng bao hm c mt mc hp nht v chnh tr.

Cc khi lin kt kinh t quc t

Sau chin tranh th gii th hai, mt s quc gia da thanh lap lp cc khi lin kt kinh t nhm khuyn khch s hp tc chc ch?o hn v ly ch ca cc bn. Mt trong nhng mc tiu chnh ca cc nhm ny l thc y bun bn giao dch nhiu hn v khng c bt k hn ch no trong thng mi.

Lin minh Chu u (EU)

Tin thn ca EU l cng ng than v thp Chu u c thnh lp nm 1951 vi B, Php, Ty c, , Luxembourg v H Lan. Vi m ch l l b ro cn trong vic vn chuyn than, st, thp, ph liu. Vi hip c Rome nm 1957, cng ng chu Au (EC) c thnh lp. n nm1994 c i tn l lin minh chu u(EU) theo hip c Maastricht. Hin nay s thnh vin ca EU l 15 v vi dn s khong350 triu ngi v GDP ln hn m v s m rng ca EU lm cho EU tr thnh mt siu cng quc tim nng ton cu.

Hp tc cc quc gia chu M La Tinh (NAFTA)

Vo nm 1988 chnh ph M v Canada k hip c v t do mu dch gia hai nc v s c hiu lc t 1 thng 1 nm 1989. Sau c m rng vi s tham gia ca Mxico vo nm 1991 v tin ti thnh lp NAFTA. bng hip c tr thnh vn bn lut 1 thng 01/1994 bao gm mt s iu khon sau:

Bi b thu trong vng 10 nm trn 99% thng mai hng ho v dch v gia Mexico Canada v M. G b hu ht nhng cn tr cho vic lu thng nhng dich v qua bin gii. Bo v lut s hu tr tu. G b nhng ro cn ca vic u t trc tip nc ngoi gia cc thnh vin. Cho php mi quc gia s dng nhng tiu chun ring v mi trng. Thit lp hai u ban vi quyn hnh l c th ph chun hoc bc b nhng c quyn thng mi khi nhng tiu chun mi trng hoc lut php lin quan n vn sc kho, an ton, tin lng ti thiu hoc lao ng tr em b pht l i.

( Nhng thun li ca NAFTA.)

Mt s ngi ng h cho rng NAFTA s l c hi to nn nng sut c tnh hiu qu hn trn phm vi ton vng. Nhng doanh nghip cnh tanh quc t ca M v Canada c th chuyn sn xut n Mexico c c li th v chi ph nhn cng r v s c khuyt trng. Hip c ny s to cho cc doanh nghip ca c ba quc gia c thm hng triu khch hng v vic t do mu dch s thc y kinh t tng nhanh hn ba quc gia.

( Nhng bt li ca NAFTA.) Vic ph chun hip c s lm cho ln sng di chuyn cng vic t M v Canada vo Mexico ni m nhng nh doanh nghip tim kim li nhun Mexico vi mc lng thp v t c nhng qui nh v bo v mi trng v nhng lut v lao ng.

Hip hi cc quc gia ng Nam (ASEAN)

c thnh lp nm 1967 v l mt tong nhng vung kinh t pht trin nhanh ht v nng ng nht trn th gii. Nhng thnh vin u tin bao gm Brunei, Indonesia, Malaysia, Philipines, Singapore, Thailan. Vit Nam tr thnh thnh vin vo thng 7/1995 v gn y nht l lov Myanmar, Campuchia. Vi 10 thnh vin, ASEAN c trn 500 triu

dn v tn ti nh l khu vc t do thng mi tim nng nht. Mc tiu chnh ca ASEAN l to iu lin thun li t do thng mi hn gia cc quc gia thnh vin v t nhng thnh tu t vic hp tc trong lnh vc cng ngh v chnh tr. Mc tiu ca ASEAN n nm 2003 l gim thu quan trn din rng v thng mi gia cc quc gia trong vng xung cn 0%.

Hp tc kinh t ca cc quc gia Chu Thi Bnh Dng(APEC)

c thnh lp vo nm 1990 theo li ngh ca Uc. APEC hin ti gm 18 thnh vin bao gm nhng quc gia kinh t mnh nh M, Nht, Trung Quc,Vi 18 thnh vin ny chim khon mt na GDP ca th gii, 46% thng mi ton cu v tng trng kinh t mnh nht th gii. Mc tiu chnh ca APECl gia tng hp tc kinh t nhiu lnh vc v s tng trng ph thuc ln nhau trong vng. Mc tiu quan trng nht ca APEC l t c t do thng mi trong vng vo nm 2020, i vi cc quc gia cng nghip ho l m ca vo nm 2010. ( Vit Nam gia nhp APEC vo nm1998)

Chng VI: Doanh nghip v s qun l

Sau khi c chng ny, sinh vin c tr hiu bit c nhng vn c bn ca qun tr trong doanh nghip, c th:

Nm c ngha ca khi nim qun tr, tm quan trng ca hot ng qun tr, nhim v, chc nng ca nh qun tr tng ng vi cc qun tr trong doanh nghip. Nm vng cc k nng cn thit ca qun tr, vai tr ca nh qun tr trn c s tho lun v nhng tiu chun, c tnh ca nh qun tr ny. Hiu v tho lun v s pht trin ca cc l thuyt qun tr. Nm c qu trnh trnh gii quyt vn v tin trnh ra quyt nh qua tho lun v cng c nng cao gii quyt vn v ra quyt nh.

i cng v cng vic qun tr Khi nim qun tr

Qun tr l mt qu trnh nhm t n s thnh cng trong cc mc tiu ra bng vic phi hp hu hiu cc ngun lc ca doanh nghip. T khi nim ny gip chng ta nhn ra rng, qun tr l mt hot ng lin tc v cn thit khi con ngi kt hp vi nhau trong mt t chc. l qu trnh nhm to nn sc mnh gn lin cc vn li vi nhau trong t chc v thc y cc vn chuyn ng. Mc tiu ca qun tr l to ra gi tr thng d tc tm ra phng

thc thch hp thc hin cng vic nhm t hiu qu cao nht vi chi ph cc ngun lc t nht.

S 6.1: M hnh qun tr caStephen J. Caroll v dennis J. Gillen Ni chung, qun tr l mt hnh thc phc tp m cc nh qun tr kinh doanh phi qun tr t khu u n khu cui ca mt chu k sn xut kinh doanh ca doanh nghip, thc cht ca qun tr kinh doanh l qun tr cc yu t u vo, qu trnh sn xut kinh doanh cc yu t u ra theo qu trnh hot ng.

Theo qu trnh qun tr kinh doanh: Cng tc qun tr trong doanh nghip l qu trnh lp k hoch, t chc phi hp v iu chnh cc hot ng ca cc thnh vin, cc b phn v cc chc nng trong doanh nghip nhm huy ng ti a mi ngun lc t c cc mc tiu t ra ca t chc. Theo qun im h thng qun tr: qun tr cn l vic thc hnh nhng hot ng trong mi t chc mt cch c thc v lin tc. Qun tr trong mt doanh nghip tn ti trong mt h thng bao gm cc khu, cc phn cc b phn c mi lin h khng kht vi nhau, tc ng qua li ln nhau v thc y nhau pht trin.

ngha ca hot ng qun tr

Khi con ngi kt hp vi nhau trong mt tp th cng nhau lm vic, ngi ta c th t pht lm nhng vic cn thit theo cch suy ngh ring ca mi ngi. Li lm vic nh th cng c th em li kt qu, hoc cng c th khng em li kt qu. Nhng nu ngi ta bit t chc hot ng v nhng vic qun tr khc th trin vng t kt qu s chc chn hn c bit quan trng khng phi ch l kt qu m s cn t tn km thi gian tin bc, nguyn vt liu v cc ph tn khc. Khi chng ta so snh gia kt qu t c vi chi ph thc hin s c khi nim l hiu qu. Hiu qu = kt qu - chi ph Hiu qu s tng trong hai trng hp:

Tng kt qu vi chi ph khng i. Gim chi ph m vn gi nguyn kt qu.

Mun t c c hai iu i hi phi bit cch qun tr., khng bit cch qun tr cng t kt qu nhng hiu qu s thp hn. Mt s qun tr gii khng nhng mang li nhiu li nhun cho doanh nghip m cn c ngha quan trng gp phn a nn kinh t t nc nhanh chng pht trin. Trong hot ng kinh doanh, ngi no lun tm tm cch gim chi ph v tng kt qu tc l mun tm cch tng hiu qu. C th ni rng, l do cn thit ca

hot ng qun tr chnh l mun c hiu qu v ch khi no ngi ta quan tm hiu qu th ngi ta mi quan tm n hot ng qun tr. Trong thc t, mi n lc hu ch ca mt doanh nghip c vch ra nhm t c mc tiu ca t chc, vi thi gian, nguyn vt liu t nht u phi la chn qu trnh c bn, cc nguyn tc v k thut ca qun tr. Mc tiu ca hot ng qun tr nh vy l nhm gip chng ta c nhng kin thc, k nng cn thit gia tng hiu qu trong hot ng kinh doanh v mc tiu li nhun cng nh mc tiu phc v khng li nhun.

Cc nh qun tr v nhim v ch yu ca nh qun tr trong doanh nghip

a. Cc nh qun tr trong doanh nghip. Cc nh qun tr l nhng ngi thc hin cc hot ng qun tr mt doanh nghip, mt b phn trong mt doanh nghip (phng, ban, phn xng, ngnh, t, i, nhm), c trch nhim tin hnh cc hot ng, cc chc nng qun tr lm cho doanh nghip cng nh cho mi thnh vin trong hng vo vic t c cc mc tiu ra. Cc chc danh qun tr c t ra tng ng vi cc cp qun tr, thng bao gm cc chc danh: tng gim c, ph tng gim c, gim c, ph gim c, cc trng ph cc phng ban, qun c, ph qun c cc phn xng, b phn trng ngnh trong cc phn xng, cc i trng, nhm trng, t trng b. Nhim v ch yu ca nh qun tr doanh nghip. Mc tiu ca qun tr doanh nghip, l m bo bn vng v t li nhun cao trong hot ng kinh doanh, nh vy nhim v then cht ca nh qun tr trong bt k doanh nghip no cng phi tp trung thc hin l:

Xy dng mi trng lm vic tch cc, to hng chin lc. Phn b v sp xp cc ngun lc, nng cao cht lng qun tr, n lc v t chc, to ra s hon ho trong cc hot ng v iu hnh.

Cc nhim v ny gip nh qun tr xc nh phm vi cng vic, t ra cc th t u tin v nhn ra cc mi quan h quan trng gia chng.

Cc chc nng qun tr doanh nghip

a.Lp k hoch: l qu trnh xy dng cc mc tiu v xc nh ngun lc, bin php cn thit thc hin cc mc tiu ra chc nng u tin ca doanh nghip. Chc nng ny cn bao gm c vic lm th no thc y cc qu trnh ci tin thit thc. V d vi cng ty Rubermaid t ra ch tiu doanh s bn ra hng nm phi c t nht 15%. c bit i vi nhng sn phm c mt trn th trng cha qu 5 nm, cng ty t ra doanh s bn phi

tng ln 30%. Vi cng ty, t l thnh cng ca nhng mt hng mi thng l 9 yu l nh k hoch chun b chu o, k lng cho vic tung ra sn phm mi. b.T chc trong doanh nghip. L qu trnh gn kt, phn cng v phi hp cc thnh vin vo cng vic, nhm thc hin mc tiu chung; trong bao gm t chc con chc cng vic, phn b cc ngun lc v.v Chnh nh chc nng ny nh qun tr quyt nh c nhng nhim v no cn phi hon thnh th no kt hp nhim v vo nhng cng vic c th; lm th no phn chia cng vic thnh nhng cng on khc nhau to nn c cu t chc. Cng ty Rubbermaid mi y t chc li phc v kh tt hn bng cch hng nhng sn phm ca mnh: dng c gia nh, dng c vn phng, chi theo th hiu ca khch hng. Cng ty tuyn dng c ch trng qua vic tm kim cc c nhn c` th m nhn v tr lnh o khi cng ty m rng. Ngun nhn lc c xem l nht qun thc hin cc mc tiu ca doanh nghip. c.Lnh o trong hot ng kinh doanh: L qu trnh thu ht, li cun, ng vin, thuyt phc, hng dn cc thnh vin trong t chc lm vic p ng theo yu cu cng vic s mt ca cc sn phm ti cng ty Rubbermaid l sn phm phc v lu bn v khng qu t. thc y cc thnh vin trong cng ty cho php cc nh qun tr cng nh cc thnh vin c nhn tin thng da trn li nhun c c t sn phm. d.Kim tra, kim sot trong qu trnh kinh doanh. L qu trnh kim tra theo di qu trnh ca doanh nghip thng qua vic thit lp h thng thng tin qun tr, cc tiu chun o lng, nh gi v thu thp cc thng tin nhm x l iu chnh cc hot ng ca t chc sao cho qu trnh thc hin ph hp vi mc tiu ca doanh nghip. c th thc hin cc iu chnh cn thit, nh qun tr cn theo di c hot ng ang din ra, so snh kt qu vi tiu chun. Chng hn, t c mc tiu li nhun, cng ty rubbermaid phi lun theo di st cc chi ph, n lc gim st cht lng, ci tin sn phm v danh ting ca Rubbermaid tr nn quen thuc vi khch hng.

S 6.2: Qu trnh kim sot Cc chc nng qun tr doanh nghip v mi quan h gia chng c th c khi qut qua s 6. 3 nh sau

S 6.3: Cc chc nng qun tr

Phn cp trong qun tr doanh nghip

a. Theo cp qun tr doanh nghip. * Qun tr cp cao: qun tr chung tt c cc hot ng kinh doanh ca doanh nghip, ngi qun tr cp ny gi l nh qun tr cp cao nht( ch tch, tng gim c, gim c)

Ni dung qun tr ch yu cp cao nht l:

Hoch nh cc mc tiu, phm vi hot ng ca doanh nghip, cm nhn nhng vn kh khn ln v nhng nguyn nhn ca chng tm bin php gii quyt. Xc nh kt qu cui cng mong mun, ph duyt nhng ng li, cc chnh sch ln trong doanh nghip. Ph duyt c cu t chc, cc k hoch chng trnh hnh ng ln nhm t c nhng mc tiu ra. Xc nh cc ngun nhn s cn thit v cung cp kinh ph hot ng theo yu cu cng vic. La chn cc qun tr vin chp hnh, giao trch nhim, u quyn. Phi hp mi hot ng ca ban tham mu v chc nng iu hnh. Ph duyt chng trnh k hoch nhn s bao gm: tuyn dng, mc lng, thng cp, bt, k lut. D liu cc bin php kim sot nh bo co, kim tra, nh gi hiu qu ca t chc. Chu trch nhim hon ton v nhng nh hng tt xu ca cc quyt nh.

* Cp qun tr trung gian: L mt khi nim rng dng ch nhng cp ch huy trung gian, ng trn nhng nh qun tr c s v di cc nh qun tr cp cao. Vi cng v ny, h va qun tr cc nh qun tr thuc quyn va ng thi iu khin cc nhn vin khc. cp gia c th c nhiu cp, ngi lm qun tr cp ny l cc trng, ph ban;cc qun c, ph qun c cc phn xng Ni dung qun tr: T chc qun tr cc hot ng chc nng, trong phm vi nhim v quyn hn c phn cng nhm thc hin chin lc ca doanh nghip.

Nm vng nhng mc tiu ca doanh nghip, mi quan h gia cc b phn, cm nhn nhng kh khn chnh ca b phn v nhng nguy him trong phm vi hot ng ca mnh. Nm vng trch nhim v phm vi quyn hn c giao, xc nh hot ng cn thit phi thc hin t c kt qu, ngh nhng lin quan n b phn hon thnh nhim v. ngh nhng chng trnh k hoch hnh ng ca b phn hnh t chc thch hp nht thc hin cng vic. La chn nhn vin giao cng vic theo chc nng cho cc xy dng tinh thn ng i v lng trung thnh, ph chun cc vic trong phm vi b phn vi b phn trn c s ng li chung ca doanh nghip. Thng xuyn xt li tnh hiu qu trong cng tc ca b phn ng thi un nn nhng sai st. Bo co kt qu t c ca b phn ln cp trn theo ng quyn.

* Cp qun tr c s (thp nht): l nhng nh qun tr cp cng trong h thng cp bc ca qun tr trong cng t chc. Ngi qun tr cp ny l c cng, nhm trng, t chc trng, l nhng ngi khng cp qun l no bn di. Ni dung qun tr: qun tr qu trnh lm vic, cc hot ng c th hng ngy ca cng nhn, nhn vin trong t, nhm. Vi t cch l nh qun tr nhim v, h l nhng ngi hng dn, c thc, iu khin cng nhn trong cc cng vic hng ngy ua n s hon thnh mc tiu chung trong doanh nghip. Tuy nhin, nh qun tr cp c s cng thng l ngi trc tip tham gia cc cng vic sn xut kinh doanh c th nh cc nhn vin khc di quyn h. b.Qun tr theo chc nng trong doanh nghip. * Khi nim chc nng: Chc nng thng l nhm cc hot ng c tnh cht tng t nhau, lin quan n nhau trong mt b phn nht nh trong mt t chc. Cc chc nng ch yu trong qun tr kinh doanh gm c:

Chc nng qun tr cung ng. Chc nng qun tr nhn s Chc nng qun tr ti chnh- k ton. Chc nng qun tr tc nghip Chc nng qun tr Marketing

Ngi qun tr chc nng l ngi qun tr trc tip cc hot ng c th ca tng chc nng trong mt t chc. H c th l nhng ngi qun tr cc phng hay cc b phn chc nng. cng chnh l nhng ngi lm cc cng vic mang tnh chuyn mn ho.

Cc k nng qun tr
D cp bc no (hay lnh vc no), cc nh qun tr cn phi c nhng k nng cn thit, l: a.K nng k thut: L kin thc kh nng cn thit hiu v thng tho trong lnh vc chuyn mn. Th d, i vi nh qun tr cn phi c cc k nng trong lnh vc k ton, ti chnh, marketing; sn xut. v k nng ny c c qua vic hc trng hay cc lp bi dng, kinh nghim thc t. b.K nng v nhn s: l kh nng cng lm vic, iu khin v li cun nhng ngi xung quanh, l thnh vin ca t chc v l nh lnh o iu hnh cng vic c tri chy. Nh , nh qun tr c th thc y ngi khc lm vic theo ng mc tiu

ca t chc. Mt vi k nng nhn s cn thit cho nh qun tr bit cch thng t (vit, ni) mt cch hu hiu, c thi quan tm tch cc n ngi khc, xy dng bu khng kh hp tc gia mi ngi cng lm vic chung v bit cch ng vin nhn vin di quyn. c.K nng t duy: L kh nng theo di t chc v hiu c lm th no t chc thch ng c vi hon cnh. Nh qun tr cn nhn ra c nhng yu t khc nhau v hiu c mi quan h phc tp ca cng vic c th a nhng gii quyt ng n nht c li cho t chc. K nng t duy ci kh tip thu nht v c bit quan trng i vi cc nh qun tr. Ba k nng trn i hi cc nh qun tr u phi c, tuy nhin mc quan trng ca mi k nng tu thuc vo cp bc qun tr trong cu trc chc.

Vai tr nh qun tr
Vai tr l ton b nhng cch ng c c thit lp sao cho ph hp vi chc v hoc b phn, c quan ring bit. Henry Mintzberg nghin cu cc hot ng ca nh qun tr v cho rng mi nh qun tr u phi thc hin 10 vai tr khc nhau v c phn thnh 3 nhm nh sau:

Nhm vai tr quan h vi con ngi

Nhm vai tr quan h vi con ngi bao gm kh nng pht trin v duy tr mi quan h vi ngi khc mt cch hiu qu. Vai tr i din gn lin vi v tr trong s phn cp qun tr, vai tr lnh o i hi vic xy dng mi quan h vi cng s, tip c v thc y h lm vic, vai tr lin h tp trung vo vic duy tr mi quan h c bn trong v bn ngoi t chc. Vai tr quan h vi con ngi gip cc nh qun tr xy dng mng li lm vic cn thit thc hin cc vai tr quan trng khc.

Nhm vai tr thng tin

Vai tr thng tin gn lin vi vic tip nhn thng tin v truyn t thng tin sao cho nh qun tr th hin l trung tm u no t chc. Vai tr thu thp thng tin l nm bt thng tin c bn trong ln bn ngoi doanh nghip. Vai tr truyn t hot ng theo 2 cch: th nht, nh qun tr truyn t nhng thng tin tip nhn c t bn ngoi n cc thnh vin trong ni b doanh nghip, nhng ngi c th s dng nhng thng tin ny; th hai, nh qun tr gip truyn t nhng thng tin t cp di ny n cp thp hn hoc n cc thnh vin

khc trong t, nhng ngi c th s dng thng tin mt cch hiu qu nht. Trong khi vai tr truyn t cung cp thng tin cho ni b th vai tr pht ngn ph bin thng tin cho bn ngoi v nhng vn nh k hoch, chnh sch, kt qu hot ng ca t chc. Do , nh qun tr tm kim thng tin trong vai tr gim st, truyn t thng tin vi ni b v sau kt hp vic cung cp thng tin quan trng theo yu cu ca vai tr quyt nh.

Nhm vai tr quyt nh

Nhm vai tr quyt nh bao gm vic ra nhng quyt nh quan trng nh hng en t chc. C 4 vai tr m t nh qun tr l ngi vai tr cch tn hay gi l vai tr doanh nhn, l ngi lun ca mi thay i v ci tin, khai thc cc c hi mi. Vai tr th hai trong nhm ny l vai tr x l cc tnh hung: gn lin vi vic a ra cc hnh ng kp thi khi t chc phi i mt vi nhng bin c bt ng, nhng kh khn khng lng trc c. Vai tr th ba l phn phi cc ngun lc ca t chc. Cui cng, vai tr m phn th hin s i din cho t chc thng lng m phn k kt cc hp ng, nh hng tu theo cc lnh vc trch nhim ca nh qun tr. Trong cc cuc tip xc lm n, nh qun tr phi l mt chuyn gia trong lnh vc ngoi giao. Lm n thi m ca a phn l cc cuc tip xc, mun thnh t phi hc cch thng lng. Mm do kt hp vi cng rn cng quyt, l tr cng vi nhn bn l b quyt thnh cng trong thng lng vi i tc.

Vai tr ca doanh nhn (nh kinh doanh): khuyn khch s i mi.

i mi l s khi u mt tng mi c p dng cho qu trnh tin trin ca cng vic, sn phm hoc dch v. Qu trnh i mi, ci tin gn lin vi vai tr ca nhng ngi ng u trong doanh nghip, c th nh gn lin vi s tm kim cc c hi trong kinh doanh. Tuy nhin, thc y s ci tin, i mi trong doanh nghip i hi phi kt hp nhng n lc ca cc thnh vin. Him khi c s ci tin, i mi thnh cng li l kt qu lao ng duy nht ca mt ngi. Cc nghin cu cho thy rng, qu trnh i mi ci tin thng din ra nhng ni m cc c nhn cc cp khc nhau thc hin 3 loi vai tr khc nhau ca doanh nhn: ngi khi xng tng, ngi ti tr ( u) v l ngi phi hp hot ng.

Ngi khi xng tng: l ngi pht hin ra nhng tng mi hoc tin tng vo gi tr ca nhng sng kin v ng h n mc d phi ng u nhiu kh khn tr ngi. Chng ta thng cho rng nhng ngi cch tn l ngi sng to, dm chp nhn nhng mo him ri ro. H thng l nhng ngi cc cp thp hn trong t chc, ngi pht hin ra vn v bit xut gii php. Tuy nhin, s sng to cn thit phi c cc loi vai tr k tip. Ngi ti tr: Mt ngi qun tr cp gia nhn bit nhng im quan trng v nhng sng kin ca t chc, t tm kim ngun ti chnh cn thit cho vic pht trin v thc y cc bc tin hnh thc. i

mi trong t chc khng th thiu s hin din cu ngi ti tr. Tuy nhin, vic thc hin i mi cn ph thuc vo vai tr th ngi phi hp hot ng. Ngi phi hp: l ngi qun tr cp cao, ngi ng h cho s cn thit phi i mi, cung cp ti chnh cho cc hot ng ci tin, khuyn khch nng v tn trng, bo v cc sng kin ci tin ca cc thnh vin. Vic ci tin thng vp phi cc cn tr ca v li c v n thng khin cho nhng ngi quen l li th thng e ngi. Ngi phi hp s m nhn vai tr cn bng cc th lc sao cho sng kin ci tin c th thc hin c. Thng qua vic thc hin vai tr phi hp, cc nh qun tr khuyn khch thc y vic ci tin i mi. Thiu mt trong ba vai tr trn, s i mi ci tin kh thc hin c.

Nh qun tr kinh doanh:Taylor tng kt, ngi qun l gii cn m bo cc phm cht:

C tr tu thng minh C hc vn cao, c kinh nghim v chuyn mn v i sng kinh t x hi. Linh hot. C ngh lc, suy ngh lnh mnh sng sut. Trung thc, c sc kho tt.

Mt cun sch c tnh gio khoa v lnh vc ny cho rng ngi qun tr cn nhng t cht: Tr tu cao, c nng lc t c mc tiu ra. Sn sng chu trch nhim c nhn. C kh nng ng vai tr l mt c vn sng sut. C tnh t tin, bnh tnh khi gp rc ri v quan h hay s c v t chc. C tnh kin tr, thn kinh vng v c ch theo dui mc ch n cng, thi giao tip nim n, thn mt nhng dt khot vi moi ngi. Cun sch Chin lc kinh doanh ca B. Karlof cho rng: Mt nh lnh o gii l ngi vng t tin c tm nhn xa trng rng, ci m ham hc hi, bit c kt nhng kinh nghim kinh doanh ca bn thn v ca ngi khc, hng vo kt qu dt khot, c c ph phn, c sc li cun thuyt phc v gy c lng tin nhit tnh, bnh tnh bit lng nghe ngi khc, bit nhn li khi sai lm, thin tm chu o mm do sn sng gip ngi khc pht trin, sng to nhng kin nh.

Cc l thuyt v qun tr

Hc thuyt hay cn gi l l thuyt l nhng khi qut l lun v mt lnh vc no , thng qua nghin cu v kho nghim thc t, t vn dng vo cc hot ng thc tin trong mi lnh vc. Hc thuyt v qun tr kinh doanh l nhng khi qut l lun v qun tr v cc hot ng v kinh doanh. Cc hc thuyt v qun tr l c s l nn tng dn ng cho hot ng sn xut kinh doanh mt cch khoa hc c h thng. T nhng nm 1800 khi nn cng nghip v cc hot ng sn xut pht trin mnh, thc tin tng kt v rt ra thnh nhng l thuyt vi nhiu trng phi hay nhng nhm l thuyt khc nhau. C th chia thnh ba nhm l thuyt qun tr hc:

L thuyt qun tr c in
Trng phi c in bao gm mt s tc gi vi nhng nghin cu v qun tr kinh doanh, di y l mt s tc gi in hnh v nhng t tng ch yu ca h. a.L thuyt qun tr khoa hc:

Freerich Taylor (1856- 1915): Taylor xut thn l mt cng nhn tr thnh k s tri qua qu trnh ban ngy i lm, ban m i hc i hc. Trong qu trnh lm vic trong nh my luyn cn thp, Taylor c nhiu c hi quan st v thc hnh qun tr trong nh my. ng l tc gi nhng nghin cu v l thuyt kh ni ting v qun tr trong thi gian 1890 n 1930. Nhng nguyn tc c bn trong l thuyt ca Taylor l:

Xy dng cc phng php khoa hc thc hin cng vic, ca tng cng nhn. La chn cng nhn mt cch khoa hc v hun luyn h phng php khoa hc thc hin cng vic. T chc gio dc v gim st cng nhn m bo h thc hin ng phng php. Xy dng v cng c quan h gia ngi lao ng v nh qun tr

Bin php thc hin: thc hin nhng nguyn tc ca mnh, tin hnh:

Nghin cu cc loi thi gian lm vic ca cng nhn theo tng cng vic. Phn chia cng vic ca tng cng nhn thnh nhng cng vic b nh ci tin v ti u ho. Xy dng h thng khuyn khch ngi lao ng lm vic, thc hin cng theo lao ng.

Nhng kt qu qua p dng l thuyt ca Taylor l nng sut lao ng tng ln rt nhanh v khi lng sn phm tng nhiu. Tuy nhin, l thuyt ca Taylor nghing v k thut ho con ngi, sc lao ng b khai thc kit qu lm cho cng nhn u tranh chng li cc chnh sch v qun tr.

Herry L Gantt: l k s chuyn v h thng kim sot trong nh my. trn c s cc l thuyt ca Taylor, Gantt pht trin v a ra l thuyt ca mnh, trong ch yu tp trung vo m rng h thng khuyn khch vt cht cho ngi lao ng vi cc bin php nh:

Khuyn khch cng nhn sau mt ngy lm vic nu h lm tt. Khuyn khch cho c cng, qun c da vo kt qu lm vic ca cng nhn di s gim st trc tip ca h nhm ng vit nam h trong cng vic qun tr.

Bin php ny khuyn khch cc c cng qun tr tt hn. Cng trn c s ny, cc phng php qun tr tin thc hin mi c a vo trong qun tr nh phng php ng gng (CPM - Critical Path method) v phng php s mng li (PERT - Program Evaluation and revie technique). Trong l thuyt ny, kha cnh li ch c ch nhiu hn. Frank B(1868 - 1924) v Liliant M. Gibreth (1878 - 1972). Hai tc gi ny nghin cu rt chi tit qu trnh thc hin v quan h gia cc thao tc, ng tc v c ng vi mt mc cng thng v mt mi nht nh ca cng nhn trong qu trnh lm vic, t a ra phng php thc hnh ti u nhm tng nng sut lao ng, gim s mt mi ca cng nhn. Cc phng php thuc trng phi ny c nhng ng gp c gi tr cho s pht trin ca t tng qun tr, pht trin k nng qun tr qua phn cng, chuyn mn ho qu trnh lao ng, ng thi l nhng ngi u tin nu ln tm quan trng ca vic tuyn chn v hun luyn nhn vin, dng i ng v tng nng sut lao ng. Tuy nhin, cc tc gi pht trin mt phng php qun tr mang tnh khoa hc ho mt cch thun tu nh my mc ho con ngi, gn cht con ngi vo mt dy chuyn cng ngh qun tr v tng nng sut lao ng. b.L thuyt qun tr hnh chnh: Trng phi qun tr hnh chnh pht trin nhng nguyn tc qun tr chung cho c t chc, tiu biu cho trng phi ny c cc tc gi vi cc cng trnh nghin cu v l thuyt nh sau: Henry Favol (1841-1925): quan im ca Fayol l tp trung vo xy dng cc t chc tng th qun tr qu trnh lm vic. ng cho rng nng sut lao ng ca con ngi lm vic chung trong mt tp th tu thuc vo s sp xp, t chc ca nh qun tr. c th lm tt vic sp xp, t chc doanh nghip, Fayol a ra v u cu cc nh qun tr p dng nguyn tc trong qun tr:

Phn cng lao ng trong qu trnh lm vic mt cch cht ch. Phi xc nh r mi quan h quyn hnh v trch nhim. Phi xy dng v p dng ch k lut nghim ngt trong qu trnh lm vic. Thng nht trong cc mnh lnh iu khin, ch huy. Lnh o tp trung Li ch c nhn phi gn lin v phc v cho li ch ca tp th, li ch chung. Xy dng ch tr cng mt cch xng ng theo kt qu lao ng Qun tr thng nht Phn quyn v nh r c cu qun tr trong t chc. Trt t. Cng bng: to quan h bnh ng trong cng vic Cng vic ca mi ngi phi c n nh trong t ch Khuyn khch s sng to trong qu trnh lm vic. Khuyn khch pht trin cc gi tr chung trong qu trnh lm vic ca mt t chc. Khuyn khch pht trin cc gi tr chung trong qu trnh lm vic ca mt t chc.

Nhm l thuyt hnh vi-tm l x hi trong qun tr kinh doanh

Nhm l thuyt ny nhn mnh vai tr con ngi trong t chc, quan im ca nhm ny cho rng nng sut lao ng khng ch do yu t vt cht quyt nh m cn do nhu cu tm l x hi ca con ngi. Vn t chc l vn con ngi v h ch ra rng trong trng phi c in c nhiu hn ch v b qua yu t con ngi trong qu trnh lm vic. *Tc gi ca l thuyt cc quan h con ngi trong t chc l Mary Parker Pollet (1868-1933). N tc gi ny cho rng, trong qu trnh lm vic, ngi lao ng c cc mi quan h gia h vi nhau v gia h vi mt th ch t chc nht nh bao gm: Quan h gia cng nhn vi cng nhn Quan h gia cng nhn vi cc nh qun tr ng thi tc gi cng nhn mnh,hiu qu ca qun tr ph thuc vo vic gii quyt cc mi quan h ny. * nhng quan im v hnh vi con ngi: cc tc gi trong trng phi ny cho rng hot ng ca con ngi ph thuc vo cc yu t tm l x hi. Chnh cc yu t ny to nn cc quan h tt p trong qu trnh lao ng, t m c th t hiu qu cao trong qu trnh lm vic. in hnh trong quan im ny l cc nghin cu v cc tc ng tm l vo qu trnh lao ng ti Western Electrics Hawthorne. Trong nghin cu , cc

tc gi s dng cc bin php to cho cng nhn cm gic tm l l h ang c cc nh qun tr ch n nh:

Thay i ch nh sng (tng v gim nh sng ). Thay i v tin lng Thay i thi gian lm vic S thay i ny dn n cc tc ng tm l lm tng nng sut lao ng.

Tip cn cc ng c v hnh vi ca con ngi: cc tc gi tp trung nghin cu vo cc yu t tc ng vo hnh vi ca con ngi trong qu trnh lm vic vi t cch l ng c lm vic ca h. Abraham Moslow(1908-1970): nh tm l hc, tc gi xy dng l thuyt v nhu cu ca con ngi, bao gm 5 cp c xp t cp thp n cp cao.

Quyt nh qun tr Khi nim

Ra quyt nh qun tr: l s la chn mt trong s cc phng n hnh ng.Cc nh qun tr xem vic ra quyt nh l cng vic trung tm ca h bi v h phi thng xuyn la chn phi lm ci g, ai lm, lm khi no, u.Khng nn nhm ln vic ra quyt nh v lp k hoch. Trong thc t i khi quyt nh c thc hin mt cch nhanh chng,t i hi v thi gian hay s n lc,hay c khi n ch chi phi hnh ng trong t pht.Trong khi c nhng quyt nh quan trng, c nh hng lu di i vi doanh nghip, i hi nhiu cng sc ca ngi ra quyt nh. Quyt nh qun tr: l hnh vi sng to ca nh qun tr nhm a ra chng trnh v tnh cht hot ng ca t chc gii quyt mt vn trn c s

hiu r quy lut vn ng khch quan ca i tng qun tr v thng tin y ,chnh xc.

Cc kiu ra quyt nh
Trong bt c t chc no, tt c cc nh qun tr u phi ra cc quyt nh. Tuy nhin, cc loi quyt nh s thay i tu theo cp bc v chc v qun tr ca mi ngi. C hai kiu ra quyt nh c bn: kiu ra quyt nh lp chng trnh v kiu ra quyt nh khng c lp chng trnh. a.Cc quyt nh theo chng trnh L loi quyt nh thng ngy v lp i lp li. V loi quyt nh ny khng phi l quyt nh mi, cho nn mt t chc thng c nhng nguyn tc ch o ring bit x l chng. b.Cc quyt nh khng c lp chng trnh L loi quyt nh khng c tnh lp li, t c lm v khng mang tnh cu trc.Chng thng c ban lnh o cp cao ca t chc son tho v c nh hng rng ln i vi doanh nghip.Chng hn, nh qun tr marketing s quyt nh c nn tng ngn sch qung co tng doanh s bn nhn dp tt c truyn sp n hay khng.Gim c doanh nghip s quyt nh c cn phi m rng nh my i ph vi s gia tng nhu cu v sn phm ca doanh nghip hay khng. Da vo cc kiu quyt nh v mc nh hng ca chng i vi doanh nghip, cc nh qun tr c th phn bit c nhim v ca mnh trong vic ra quyt nh.

Tin trnh ra quyt nh

Ra quyt nh qun tr nh trn cp, c th c nh ngha l mt s la chn hp l gia nhiu cch la chn, im trng tm l phi nhn thc c nhu cu, xc nh mc tiu ca ra quyt nh. Tin trnh gii quyt vn v ra quyt nh c biu hin trong s 6.7

S 6.7: Qu trnh gii quyt vn v ra quyt nh qun tr Vic ra quyt nh c hiu qu i hi mt s la chn phng hng hnh ng hp l, c ngha nhm c gng t c mc tiu no v mun t c phi hnh ng tch cc.

Bc th nht: Khi doanh nghip c hoc s c nhng vn pht sinh trong cng vic, th vic nhn bit c nhng vn nh th no l mt bc rt quan trng. Bi v n m bo chc chn rng nh qun tr hiu bn cht thc s ca vn chng khng phi ch nhn bit c nhng du hiu ca vn . Trn c s , nh qun tr phi c th ho, phn tch v pht trin nhng mc tiu m doanh nghip mun t ti. Kh vn c phn tch t m, xc nh c nhng iu kin tin quyt, nhng thun li v kh khn....V d: xc nh nhng vn v ti chnh, yu cu v mi trng, cc chnh sch v ch ca doanh nghip....nh qun tr s c c nhng d liu cn thit cho vic cn thit cho vic ra i mt quyt nh. Bc th hai: Xy dng phng n: Trn c s nhng d liu c c, thng qua bc xc nh tnh hnh, nh qun tr tin hnh xy dng nhng tnh hung v phng n c th xy ra. C th m t chng v trao i, tham kho kin ca ng nghip, tm kim nhng quan iem mi, sng lc xy dng phng n c tnh kh thi cao. ay la bc oi hoi co s sang tao cua tap the cung nh cua nha quan tr. Bc th ba: T nhng phng n c xy dng, tin hnh so snh nhng thng tin, bin php x l, hiu qu mong i, tnh nhy cm xem xt kt qu cc phng n th hin nh th no. D tnh cc xc sut, ri ro c th xy ra, tin hnh lp danh sch so snh nhng thun li, kh khn ca tng phng n. bc ny cn phi xc nh mt s phng n cn thit c th p dng c mt cch hiu qu, ph hp vi nhng c im ca cng vic, con ngi v tp th . Nu thy rng, cc phng n c ra cn cha hay nh qun tr thy cn phi c thm mt s phng n khc na th tu theo s cn thit ca cng vic, kh nng ca nh qun tr c th c bt u t bc mt hoc hai. Bc th t: Chn phng n ti u. y l bc ct yu v quan trng nht, b?i v ti y nh qun tr phi t b quyn t do la chn ca mnh. Nh qun tr ch c php chn mt phng n v phi bo v quyt nh . ng thi m bo s cam kt vi tc c mi ngi tham gia v c c s h tr cn thic. Phn ln cng vic ny cn c lm thng qua s tham gia ca cc bn hu quan trong giai on trc. Bc th nm: thc hin phng n. l hnh ng chp hnh hay thc hin phng n chn. hot ng ny c hiu qu th phai cn c theo k hoch hnh ng c km theo cc phng n k hoch cng chi tit c th th kh nng hot ng c hiu qu cng tng Bc th su: nh gi kt qu.Nh qun tr mong mun kt qu t dc nh th no ni mt cch khc l mc tiu t ra choquyt nh qun tr. c th thc hin tt bc ny,nh qun tr cn phi thng xuyn theo di,kim tra vic thc hin k hoch v phng n la chn.Nm bt nhng thng tin c s dng c chnh xc khng? K hoch c thc hin nh th no ? Kt qu t c ca k hoch t ra?

Trong qu trnh thc hin quyt nh s ny sinh nhiu vn m bn thn nh qun tr v cc cng s cha th lng trc c nhng vng mc pht sinh cn giI quyt trong khi thc hin quyt nh.Trn c s , tin hnh chnh l, b sung, sa i quyt nh qun tr a ra ph hp vi thc t ca cng vic i hi v nh vy kt qu thu c s tt hn.

Tin trnh ra quyt nh

Ra quyt nh qun tr nh trn cp, c th c nh ngha l mt s la chn hp l gia nhiu cch la chn, im trng tm l phi nhn thc c nhu cu, xc nh mc tiu ca ra quyt nh. Tin trnh gii quyt vn v ra quyt nh c biu hin trong s 6.7

S 6.7: Qu trnh gii quyt vn v ra quyt nh qun tr Vic ra quyt nh c hiu qu i hi mt s la chn phng hng hnh ng hp l, c ngha nhm c gng t c mc tiu no v mun t c phi hnh ng tch cc. Bc th nht: Khi doanh nghip c hoc s c nhng vn pht sinh trong cng vic, th vic nhn bit c nhng vn nh th no l mt bc rt quan trng. Bi v n m bo chc chn rng nh qun tr hiu bn cht thc s ca vn chng khng phi ch nhn bit c nhng du hiu ca vn . Trn c s , nh qun tr phi c th ho, phn tch v pht trin nhng mc tiu m doanh nghip mun t ti. Kh vn c phn tch t m, xc nh c nhng iu kin tin quyt, nhng thun li v kh khn....V d: xc nh nhng vn v ti chnh, yu cu v mi trng, cc chnh sch v ch ca doanh nghip....nh qun tr s c c nhng d liu cn thit cho vic cn thit cho vic ra i mt quyt nh. Bc th hai: Xy dng phng n: Trn c s nhng d liu c c, thng qua bc xc nh tnh hnh, nh qun tr tin hnh xy dng nhng tnh hung v phng n c th xy ra. C th m t chng v trao i, tham kho kin ca ng nghip, tm kim nhng quan iem mi, sng lc xy dng phng n c tnh kh thi cao. ay la bc oi hoi co s sang tao cua tap the cung nh cua nha quan tr. Bc th ba: T nhng phng n c xy dng, tin hnh so snh nhng thng tin, bin php x l, hiu qu mong i, tnh nhy cm xem xt kt qu cc phng n th hin nh th no. D tnh cc xc sut, ri ro c th xy ra, tin hnh lp danh sch so snh nhng thun li, kh khn ca tng phng n. bc ny cn phi xc nh mt s phng n cn thit c th p dng c mt cch hiu qu, ph hp vi nhng c im ca cng

vic, con ngi v tp th . Nu thy rng, cc phng n c ra cn cha hay nh qun tr thy cn phi c thm mt s phng n khc na th tu theo s cn thit ca cng vic, kh nng ca nh qun tr c th c bt u t bc mt hoc hai. Bc th t: Chn phng n ti u. y l bc ct yu v quan trng nht, b?i v ti y nh qun tr phi t b quyn t do la chn ca mnh. Nh qun tr ch c php chn mt phng n v phi bo v quyt nh . ng thi m bo s cam kt vi tc c mi ngi tham gia v c c s h tr cn thic. Phn ln cng vic ny cn c lm thng qua s tham gia ca cc bn hu quan trong giai on trc. Bc th nm: thc hin phng n. l hnh ng chp hnh hay thc hin phng n chn. hot ng ny c hiu qu th phai cn c theo k hoch hnh ng c km theo cc phng n k hoch cng chi tit c th th kh nng hot ng c hiu qu cng tng Bc th su: nh gi kt qu.Nh qun tr mong mun kt qu t dc nh th no ni mt cch khc l mc tiu t ra choquyt nh qun tr. c th thc hin tt bc ny,nh qun tr cn phi thng xuyn theo di,kim tra vic thc hin k hoch v phng n la chn.Nm bt nhng thng tin c s dng c chnh xc khng? K hoch c thc hin nh th no ? Kt qu t c ca k hoch t ra? Trong qu trnh thc hin quyt nh s ny sinh nhiu vn m bn thn nh qun tr v cc cng s cha th lng trc c nhng vng mc pht sinh cn giI quyt trong khi thc hin quyt nh.Trn c s , tin hnh chnh l, b sung, sa i quyt nh qun tr a ra ph hp vi thc t ca cng vic i hi v nh vy kt qu thu c s tt hn.

Cc cng c nng cao gii quyt vn v ra quyt nh qun tr

Cung nh vic hoch nh, rt nhiu k thut gip cc nh qun tr co th ng dng nng cao k nng ra quyt nh qun tr. C hai trong s nhiu k thut ph bin l ma trn t l (Payoff Matrix) v cy quyt nh. a.Ma trn t l (Payoff matrix): l xc nh nhng gi tr mong i ca hai hay nhiu phng n m mi phng n th c nh v vi mt c on v xc sut. Ma trn ny ch c gi tr khi kh nng xut hin xc sut ca mi kt qu c th c c on.Xc sut c biu th bng t l phn trm(%), n o lng mc ca mt s kin c th xy ra hoc khng xy ra. Nu c mt s kin no chc chn xy ra th c xc sut bng 1, nu s chc chn khing xy ra th xc sut bng 0. Nu kh nng xy ra theo mc 50:50 th xc sut bng 0.5.

+ Gi tr mong i (hay cn gi l k vng) ca mt phng n l tng cng tt c cc kt qu c th xy ra nhn vi xc sut tng ng ca n. Chng hng nh: nu c 50% c hi s kim c $10000 v 25%c hi c th mt $50000. Gi tr mong i (expected value-EV) ca u t trn c tnh nh sau. EV = 0.5($100000) + 0.25($10000) - 0.25(50000) = =$50000 +$2500 -$12500 = $40000 V d sau y nhm gip ngi c hiu rng thm mt quyt nh u t c lin quan n s dng ma trn t l. Gi s chng ta ang xem xt mua kinh doanh my tnh hoc kinh doanh thuyn bum.Chng ta xc nh rng, s thnh cng ca mi hot ng kinh doanh ph thuc vo t gi hi oi.Nu t gi hi oi tng, chng ta s thu c 5 triu $ t kinh doanh my tnh hoc 3 triu $ t kinh doanh thuyn bum; con nu t gi hi oi gim, chng ta s mt 4 triu $ t kinh doanh my tnh hay ch mt 2 triu $ t kinh doanh thuyn bum. Chng ta cng x c on rng, c 70% c hi t gi hi oi tng v 30% c hi t gi hi oi gim. Gii php: *Kinh doanh my tnh: EV = 0,7($3.000.000)+0,3($-4.000.000)=$3.500.000 -$200.000 EV = $2.300.000 *Kinh doanh thuyn bum: EV = 0,7($3.000.000) + 0,3($ -2.000.000) =$2.100.000 -$600.000 EV =$1.500.000 Qua kt qu gi tr mong i (EV) ca hai ngnh, ta thy rng u t mua my tnh kinh doanh th thu li nhun cao hn mua thuyn bum. Kt qu tng hp c trnh by trong ma trn Payoff.(bng trang 145) b. Cy quyt nh: Cy quyt nh phc ho cc im quyt nh, cc kt qu c th xy ra v cc xc sut lin quan n cc chng trnh khc nhau cn phi thc hin di dng mt ci cy. (s trang 146).

S 6.8: Cy quyt nh

Hay ni cch khc, cy quyt inh l biu cc phng n, bao gm 2-3 mc kt qu c t mc kt qu u tin. Th d: Mt doanh nghip ch to c qui m va ang xem xt xy dng mt nh my mi. S cn thic xy dng nh my mi l do nghin cu nhu cu v sn phm ca doanh nghip c th tng ln. C mt s c hi biu hin s tng nhu cu: doanh nghip thm nhp th trng mi hoc nng cao th phn ca th trng hin c; trng hp ngc li s thu hp, gim bt. Bi vy nh qun tr ang c gng quyt nh la chn xy dng nh my nh hoc ln, nh s 6.8 trn y.

Chng VII: T chc doanh nghip

Qua chng ny sinh vin c th:

Nm c cc yu t nh hng n cu trc t chc. M t chuyn mn ha v phn ngnh nh l khung xy dng ca cu trc t chc. Phn bit s khc nhau ca cu trc t chc, cc nhn t nh hng n la chn cu trc t chc. Phn bit gia cu trc v quyn lc, gii thch s khc nhau trong vic ra quyt nh nhng t chc tp trung ha v phn quyn. Nm c cc bc xy dng b my qun tr doanh nghip. S cn thit phi i mi t chc qun tr doanh nghip.

Nhng khi nim cn bn v t chc Phn chia quyn lc v trch nhim

Mt cu hi quan trng cn phi tr li ca bt k mt t chc no l: Ai l ngi ra quyt nh? Cu tr li hu nh khng tp trung vo mt c nhn hoc thm ch vo mt nhm ngi. Cu tr li xc ng hn c (accrate answer) c cho l ch th bc ra quyt nh qun tr. Nhng hot ng ca mt t chc cn c phn chia gia cc chc v v b phn khc nhau. Nhng chn la m tt c cc nh qun tr thng gp trong khun kh ca t chc c xem xt nh hai cc ca mt chui lin tc an xen vo nhau. Hai tin trnh c bn lm nn tng cho cu trc ca t chc l: Phn chia nhim v: cc nhim v ch yu c chia thnh cc hot ng n gin thun tin cho vic sn xut hng ho v dch v. Phi hp cc hot ng m ba rng chng p ng c cc mc tiu ca t chc. Bn cht ca cc vn phn chia v kt hp l trch nhim, quyn hn v quyn lc.

Trch nhim: bn phn phi thc hin cng vic c giao ph. C nhn m nhim mt chc v, c giao quyn hon thn nhim v c phn cng th phi chu trch nhim i vi nhng hu qu em li. Nhim v: l s quy nh nhng hnh ng nht nh ca con ngi nhm thc hin cc mc tiu xc nh. Quyn hn: cp ti mc m c nhn hay n v kim sot v tc ng i vi cc ngun lc cu t chc. Mt c nhn c quyn lc mnh m trong t chc l ngi c kh nng a ra nhng quyt nh quan trng i vi cc ngun lc no nhm hng ti nhng mc tiu nht nh. Quyn hn c th c t nhiu ngun khc nhau: a v ca ngi ra quyt nh, kh nng chuyn mn v tri thc ca nhng c nhn ny, cng quyn lc m h c b nhim chnh thc. Quyn hn c 2 loi: quyn phi t m nhn quyn u nhim. Quyn phi t m nhn l quyn hn m ngi qun tr phi t nm ly khng th giao ph cho cp di. Nu nhn t pha cng vic n l quyn hn lin quan n cng vic m ngi qun l phi t mnh thc hin. Quyn y nhim l quyn hn giao cho cp di, quyn c lin quan ti cng vic giao cho cp di. Khi giao quyn, iu quan trng l phi phn bit cho chnh xc hai loi quyn trn, tc l phn bit n l cng vic ca bn thn ca ngi qun tr cp trn lm hay l cng vic giao cho cp di lm. Trong trng hp giao cho cp di phi ch r ni dung v mc tiu cng vic, phi giao quyn hn cn thit thc hin cng vic y. Quyn lc: l quyn hn c giao cho mt chc v chnh thc do mt nh lnh o c thm quyn quyt nh. Hay ni cch khc, quyn lc l mt hnh thc hp php cu ai c ph chun chnh thc v d liu trc. Quyn lc trong t chc l mc c lp trong hot ng c dnh cho mt ngi to ra kh nng s quyt on ca h thng qua vic trao cho h quyn ra cc quyt nh hay a ra cc ch th. Lnh o: l s c gng gy nh hng ti mt c nhn hoc mt nhm. Mt trong nhng vai tr ca nh qun tr l nh lnh o. Qun tr l qu trnh gy nh hng, vn l nh qun tr gy nh hng bng cch no? Nh qun tr gy nh hng bng quyn lc, quyn lc l tim nng gy nh hng, l ngun to iu kin cho mt nh lnh o c ngi khc phc tng hay tun th. Con ngi hay chc v: Trong hu ht cc t chc, ngoi tr cc t chc qu nh, phng php chung phn chia nhim v thng cn c vo cc chc v c th hn l da vo con ngi. Sau s tuyn m, tuyn chn nhng ngi thch hp gnh vc nhim v, trch nhim v quyn lc ca tng chc v c th.

T chc chnh thc v khng chnh thc: C cu chnh thc cp ti chc v d kin cng vi nhim v, quyn hn, trch nhim v mi quan h bo co i km vi chng. T chc chnh thc gn lin vi c cu vai tr, nhim v hng ch trong mt doanh nghip c t chc mt cch chnh thc. T chc khng chnh thc l nhng quan h xut hin khng phi t mt s t chc. Chester Barnard coi t chc khng chnh thc l bt k mt hnh ng hp tc ring l no, khng c nhng mc ch hp tc c thc t gic, cho d c ai mang li nhng kt qu hp tc. Nh qun tr cn bit rng cc mi quan h tng h gia cc c nhn nng ng ny chu nh hng bi s lng ngi trong nhm, bi s ngi trong thc t c lin quan, bi mhng vn m tp th dnh li ti, bi s thay i ban lnh o ca nhm, v bi s tip tc qu trnh i mi. Nh qun tr phi c nhn thc v t chc khng chnh thc, trnh vic i khng vi chng v cn nhn ra rng vic s dng chng l c li khi qun tr cp di.

Phi hp
Khi c nhiu nhim v c phn chia gia cc c nhn v cc n v trong c cu chnh thc ca t chc,nhim v phi hp c thc hin thng qua vic phn chia cc mc tiu v nhng c ch phi hp thch hp.

Mc tiu chung. S c cu t chc. Knh truyn thng vi nhiu phng tin c s dng.(nh: My vi tnh ni mng, my fax, in thoi, th tn, cc bo cohng nm ca cng ty, t chc cc cuc hp thng k). Trong doanh nghip tu thuc c cu t chc c t tng nc m hnh truyn thng theo chiu ngang; c nhiu tng nc, nhiu cp trong h thng th bc m hnh truyn thng theochiu dc. H thng ra mnh lnh: tora nhng mi quan h bo co gia nh qun tr v cp di ca nh qun tr. Tiu chun ha cc th tc.

C cu t chc b my qun tr doanh nghip Khi qut v c cu t chc

T chc l mt trong nhng chc nng chung ca qun tr. Lin quan n cc hot ng thnh lp nn c cu t chcbao gm cc b phn trong t chc m nhn nhng hot ng cn thit, xc nh nhim v, trch nhim v quyn hn cng nh i quan h gia cc b phn .

Hiu mt cch khi qut, c cu l phn nh s cu to v hnh thc bn trong ca h thng. Khi nim ny cho ta thy vic nghin cu v xy dng mt h thng no , khng th khng xut pht t vic nghin cu c cu ca h thng . Ni dung u tin v rt quan trng l xc nh c cu t chc b my, l tng hp cc b phn cu thnh nn b my qun tr v mi quan h qua li gia cc b phn . Mc tiu ca cng tc t chc l to nn mi trng ni b thun li cho mi c nhn, mi b phn pht huy c nng lc cao nht ng gp vo s hon thnh mc tiu chung ca t chc. Trong cc c cu sn xut kinh doanh, vn t chc cn c cc nh qun tr ch v thc t cho thy cng tc t chc c nh hng ht quan trng n kt qu hot ng kinh doanh. Ch c nhng doanh nghip lm tt cng tc t chc th hot ng kinh doanh mi t hiu qu cao. iu ny c th thy trong 14 nguyn tc ca Fayol c n 7 nguyn tc v cng tc t chc. Cng tc t chc l mt qu trnh nh sau: Trc ht, Cu trc t chc phi phn nh cc mc tiu v cc k hoch v chnh l c s pht sinh cc hot ng. Th hai, Cu trc t chc phi phn nh quyn hn c th s dng i vi vic qun l mt doanh nghip. Th ba, cu trc t chc ging nh mt k hoch bt k, phi phn nh mi trng ca mnh. Khi xy dng cu trc t chc phi da trn cc tin : kinh t, cng ngh,N c thit k ra cc thnh vin ca mt nhm cng ng gp sc lc, gip cho nhng thnh vin t c nhng mc tiu mt cch c hiu qu trong mi trng lun lun c nhng thay i. Vi ngha mt c cu t chc c hiu qu khng bao gi tnh ti, khng th c mt c cu t chc no tt nht c th vn hnh tt trong mi tnh hung, mi hon cnh. Th t, t chc bao gm nhng con ngi, khi phn chia nhng nhm hot ng v xc nh nhng mi quan h quyn han ca mt c cu t chc phi tnh n nhng hn ch v nhng thi quen ca con ngi.iu ny khng c ngha rng c cu c thit k xay quanh cc c nhn ch khng phi xoay quanh cc mc tiu v cc hot ng tng ng. iu quan trng l phi xem xt ai s c a vo t chc. Cng ging nh k s xem xt cc tiu chun ca cc vt liu s dng trong cc n ca mnh, nh t chc cng phi xem xt cc vt liu ca h: con ngi.

Cc nhn t nh hng ti c cu t chc b my qun tr kinh doanh

C cu t chc b my qun tr kinh doanh c thit lp ra khng phi do mc ch t thn m thc hin c hiu qu cc hot ng kinh doanh.

 to ra mt c cu t chc hp l, hiu qu phi nghin cu cc nhn t nh hng n n. Di y cp n mt s nhn t quan trng tc ng n vic hnh thnh mt c cu t chc b my qun tr kinh doanh c th. a) Mi trng kinh doanh. Doanh nghip l mt thc th sng, mun tn ti v pht trin phi thch ng vi mi trng hot ng ca n. Khi thnh lpv xc nh mc ch, chc nng hot ng sn xut kinh doanh cho doanh nghip khng th khng nghin cu v d tnh kh nng tn ti ca doanh nghip trong mi trng vi xu th quc t ho hot ng kinh doanh hin nay. Yu t mi trng khng ch gii hn mi trng trong nc m cn phi ch n mi trng khu vc v ton cu. Mt doanh nghip sn xut hay dch v nu ch xt mi trng trong nc th qui m ca n s nh hn rt nhiu so vi mt doanh nghip no trong cc nc thuc khi ASEAN xem xt n mt mi trng hot ng l c th trng ng Nam . Tnh n nh hay khng n nh c tc ng rt ln n vic hnh thnh c cu t chc b my doanh nghip. Trong mi trng c nhiu bin ng i hi phi c c cu linh hot thch ng vi nhng thay i ca hot ng kinh doanh. b) Mc ch, chc nng hot ng ca doanh nghip. C cu t chc b my qun tr chu nh hng mc khi qut nht bi nhn t mc ch, kh nng hot ng ca doanh nghip. Nhn t mc ch kinh doanh ca doanh nghip xc nh doanh nghip thuc lnh vc no: sn xut sn phm hay cung cp dch v cho khch hng. Thng thng trong mt doanh nghip sn xut, chc nng sn xut ng vai tr quan trng, trong c cu ca doanh nghip sn xut, cc b phn sn xutt chim phn ch yu, b my qun tri kinh doanh c thit lp hng vo vic phc v tt nht cho cc hot ng sn xut. C th ni rng cc doanh nghip c mc ch, chc nng hot ng khng ging nhau th khng th c c cu t chc b my ging nhau, chng hn mt doanh nghip sn xut, mt doanh nghip ngn hng v mt doanh nghip bo him d tng ng nhau v qui m song cng khng th ging nhau v t chc b my qun tr. c) Yu t cng ngh: Cng ngh sn xut cng l mt yu t rt quan trng xc nh loi c cu t chc no ph hp. Cng ngh c cp y bao gm c c im k thut ch to sn phm, trnh k thut sn xut tnh cht phc tp ca kt cu sn phm, loi hnh sn xut. Tnh cht phc tp ca kt cu sn phm c nh hng trc tip n trnh mn ho sn xut v t tc ng n c cu t chc doanh nghip ni chung v c cu t chc b my qun l kinh doanh ni ring.

d) Qui m doanh nghip: Qui m doanh nghip c nh hng trc tip n c cu t chc b my qun tr doanh nghip. Doanh nghip c qui m cng ln, c cu t chc cng phc tp, i hi phi hnh thnh nhiu cp qun tr hn v mi cp cng bao gm nhiu ni lm vic hn, nhiu th tc chnh thc hn so vi doanh nghip c qui m nh. Trong nhiu trng hp: qui m doanh nghip cn nh hng trc tip v c tnh cht qut nh n kiu c cu t chc c th, chng hn cc doanh nghip c qui m nh c c cu t chc b my rt n gin. e) Con ngi. Yu t con ngi ngy cng tc ng trc tip v mnh m n c cu t chc b my qun tr doanh nghip. Con ngi trong mi doanh nghip khc nhau v nng lc v ng c thc y; khc nhau v kinh nghim, hc vn v s rang buc ngh nghip. Do vy, cn c s hi ho gia con ngi v c cu t chc. f) Hnh thc php l ca doanh nghip. Ngoi cc yu t trn, hnh thc php l ca doanh nghip cng c nh hng trc tip n vic hnh thnh c cu t chc b my qun tri. Thng thng, nhn t ny tc ng c tnh cht bt buc phi thit k b my qun tr theo cc tiu thc nht nh. Hnh thc php l ca doanh nghip s do lut php ca tng quc gia qui nh, nn gia cc quc gia khc nhau thng khng ging nhau. Vit Nam,theo Lut doanh nghip Nh nc: cc doanh nghip Nh nc c phn lm hai loi: Tng cng ty Nh nc v cc DN nh nc c lp. Nhng DN c qui m ln th c cu t chc qun l c: hi ng qun tri, Ban kim tra, Tng gim c hoc gim c v b my gip vic. Cn cc DN Nh nc khng thuc qui nh tai khon 1 ca iu ny c gim c v b my gip vic. Cu trc ca t chc c xc nh nh th no? C phi iu ny ch xy ra khi t chc c thay i hoc cc nh qun tr c nhng sng to trong cu trc? C phi vic pht trin cu trc bng cch kt hp iu kin hon cnh v chin lc?cu tr li cc nh qun tr phi nh gi cn thn s thay i ca cc yu t quan trng v sau thit lp cu trc cho php t chc thc hin chc nng mt cch c hiu qu.Thc ra c nhiu yu t kt hp nhau xc nh cu trc t chc. C nhng yu t trong gi v tr hng u nh mc tiu, nhim v v chin lc ca t chc. V d, mt DN pht trin nhanh chng v nng ng thc hin c mc tiu ca t chc v xy dng c nhng chin lc thnh cng cng vi nhng bin php xy dng n. Cng nh vy, mt DN s cn thit phi c cu trc ng gp v s thch ng linh hot m bbo cho s pht trin. Qui m, cng ngh, mi trng hot ng cng nh hng n cu trc t chc. Mt nh my ch to ln hot ng trong mi trng cnh tranh mnh

nh Boeing hoc Hewlett-Packard yu cu cu trc khc hn vi cu trc ca tim bnh hoc ca hng Video. Thm ch sau khi mt cu trc t chc c thit lp n ch khi hon chnh, ngay c khi c sa i. Tht vy, hu ht cc t chc phi tip tc thay i cu trc ca n trn nn tng c bn.

Chuyn mn ha v phn chia b phn

Trong pht trin cu trc t chc ca bt k mt DN no d ln hay nh, trc ht phi xem xt:

Chuyn mn ho: xc nh ai s lm g? S phn chia ban ngnh: xc nh nhn vin thc hin nhim v c th tt nht nh th no cng vi nhm, b

Chuyn mn ho cng vic

Chuyn mn ho l qu trnh xc nh cng vic chyn mn cn thit phi lm v ngi s thc hin chng. Chuyn mn ho v pht trin: Trong nhng t chc kinh doanh nh, ch s hu c th thc hin ton b cng vic. Tuy nhin,khi t chc tng trng, m rng th cn thit chuyn mn ho cng vic nhng ngi khc c th thc hin chng. Cng vic c chuyn mn ho l b phn quan trng ca s tng trng ca t chc. Hin nhin n c nhng thun li, v d cng vic chuyn mn ho s d dng trong vic o to, hc hi v c th thc hin c hiu qu so vi cng vic khng c chuyn mn ho v mn cng d dng tm ngi thay th cho ngi ri t chc.Ni cch khc, chuyn mn ho cng vic c tnh nhay cm nht trong cng tc t chc. Nu nh cng vic c xc nh qu hp, ngi lao ng c th tr nn bun chn, t c s hi lng tho mn t cng vic ca h. V hnh trang 156.

S phn chia b phn (ban ngnh)

Sau khi cc cng vic c chuyn mn ha phi nhm cc cng vic thnh nhng n v hp l (logical units), ha trnh ny gi l s phn chia ban ngnh. Cc cng ty thc hin s phn chia theo ban s c nhiu li im trong thc hin hot ng. S kim sot v kt hp phm vi hp c d dng hn, cc nh qun tr ng u c th xem xt d dng hn vic thc hin ca cc n v ang din bin thay i nh th no. V d: S phn chia ban ngnh cho php cng ty xem xt mt b phn nh l mt trung tm li nhun - chia doanh nghip thnh nhng n v theo chi ph v li nhun ca n. Nh vy bng cch nh gi li nhun t bn hng mt lnh

vc ring bit c th m rng hay thu hp vic xc tin lnh vc ny. Tng t, kh nng li nhun s nh hng n vic quyt nh tng hoc gim u t vo sn phm. D nhin, cc nh qun tr khng c tin hnh nhm cc cng vic mt cch ty tin m phi nhm chng cho hp l, theo mt s im chung. Khi nim qut ha, phn chia ban ngnh c th theo: khch hng, sn phm, qu trnh cng ngh, a l, hoc trc tuyn theo trc nng (hoc kt hp).

S 7.2: hnh thc a dng ca phn chia ban ngnh

Tm hn qun tr
Tm hng qun tr l khi nim dng ch s lng nhn vin cp di m mt nh qun tr c th iu khin mt cch tt p nht, bao gm giao quyn, lnh o, hng dn, kim tra nhn vin di quyn c kt qu. V mt t chc: tm hn qun tr c lin quazn mt thit n s lng cc tng nc trung gian trong mt doanh nghip. Tm hn qun tr rng s t tng nc trung gian v ngc li tm hn qun tr hp s c nhiu tng nc trung gian.

Cc dng cu trc t chc

Khi cc nh qun tr c ngh m t t chc ca h th h thng v s c cu t chc trong mt n lc th hin ra tnh cu trc v h thng trong t chc. Cc cu trc ny xc nh dng c bn ca t chc, to ra hocgii hng mt s hot ng no . Di y chng ta s ln lt xem xt nhng dng cu trc t chc cng cc u nhc im ca chng.

Cu trc n gin
Cu trc n gin l mt trong nhng dng cu trc t chc u tin, n thng c p dng trong cc t chc nh: t chc sn xut king doanh nhng chng loi sn phm n gin, rt hp v l dng ca t chc trong nh tr - ngi ch ra hu ht cc quyt nh. Nh qun tr c gng gim st mi hot ng trong t chc, vic hp tc ca cc thnh vin ch yu l phi chinh thc di s gim st v ch o trc tip ca nh qun tr. Quyn ra quyt nh c tp trung mt cch cao , c rt t s chuyn mn ho nhim v ngha l c t cc quy nh v th tc. iu ny c ngha l mc chnh thc ho rt thp v h thng thng tin l khng phc tp.

Mc d nh qun tr cp cao lun lun c mc tham gia rt cao trong tt c hot ng ca t chc, cc nh qun tr cp di lun lun c s dng h tr trong vic ch o cc hot ng hng ngy. (u im ca cu trc n gin th hin s nng dng ca n, v nh v tp trung ho cao nn cc doanh nghip theo cu trc n gin c th nhanh chng tn dng cc c hi ca th trng. Cu trc vi t tng nc trung gian cho php thng tin trc tip v nhanh. Do nhng chin lc sn phm mi c th c thc hin mt cch nhanh chng. S n gin ca cu trc cho php loi tr nhng rc ri trong hp tc gia cc b phn v c nhn - iu thng hay xy ra trong cc t chc phc tp. Nhc im ni bt ca cu trc gin n l do n c mc chnh xc ho thp nn cc c nhn c th khng hiu bit mt cch r rng nhng trch nhim v ngha v ca h. iu ny thng dn n nhng xung t v nhm ln trong t chc.

Cu trc chc nng

Khi nim v tuyn chc nng ca F.Taylor l kt qu ca vic c s tham gia ca cc chuyn gia - nhng ngi c giao mt phn quyn lc. Vic phn chia quyn hn theo chc nng bt ngun t nguyn tc Mi ngi c mt v tr, mi v tr cho mt ngi, iu i hi phm vi chnh xc v nng lc ca mi b phn. C cu qun tr chc nng c th hin qua s 7.4

S 7.4 C cu qun tr chc nng Trong h thng cu trc chc nng ng vn ng ca vic giao nhim v ra mnh lnh v thng bo khng c xc nh theo mt ng thng m theo hinh thc nhim v. u im:

S dng cc chuyn gia p ng c s phc tpca vn qun tr theo chuyn mn. Tp trung c nng lc trong cc hot ng chuyn su.

Nhc im:

Nhiu ch huy, ngun gc ca mu thun. C s kh khn trong vic phi hp gia cc b phn. Phn tn trch nhim, lm yu tinh nng ng ca c nhn.

Cu trc trc tuyn

Khi cc doanh nghip cng pht trin chng c xu hng m rng phm vi hot ng bng vic xm nhp su hn vo th trng hin hu, bng vic xm nhp vo th trng mi hoc tin hnh hi nhp dc. Cu trc trc tuyn c xy dng da vao nguyn tc thng nht ch huy, ngha l nhn vin cp di ch nhn mnh lnh v chu trch nhim v cng vic lm ca mnh vi mt v ch mt thng cp trc tip. Theo cu trc ny c th t chc theo trc tuyn chc nng, theo quy trnh cng ngh, theo sn phm, theo khu vc a l hoc theo khch hng. a.Cu trc trc tuyn theo chc nng. Cu trc t chc trc tuyn theo chc nng c th ph hp vi cc doanh nghip sn xut kinh doanh c sn lng t, hoc c chng loi sn phm hoc dch v thu hp v c lin h vi nhau hoc t c s hi nhp dc. Mc d s tng trng lun lun dn n vic tng ln s phc tp ca mt t chc, cu trc chc nng vn to ra mc tp trung ho cao, gip cho vic duy tr s hi nhp v kim sot cht ch cn thit cho vic gn lin cc hot ng th trng - sn phm hoc cc hoat ng khc nhau trong doanh nghip. u im:

Vic ra quyt nh tp trung gip tng cng vin cnh t chc xuyn qua cc chc nng. Vic nhm cc hot ng chuyn mn ho theo chc nng cho php s dng v pht huy hiu qu cc ti nng chuyn mn v qun l. Khi cc chuyn gia cng chuyn mn c b tr cng mt b phn n s tao ra s hp tc v cng hng trong tng chc nng.

Nhc im:

Do mi b phn chc nng c chuyn mn khc nhau nn kh khn trong vic hp tc v thng tin vi nhau trong cc b phn. Nhng xung t gia cc b phn chc nng lun i hi c s quan tm, gii quyt ca lnh o cao cp, nn lm cho lnh o mt nhiu thi gian gii quyt v tn chi ph Do chc nng khc nhau nn khng c tiu chun chung cho cc chc nng, v th to ra s kh khn trong kim sot, nh gi vic thc hin nhi v gia cc chc nng

S 7.5: cu trc trc tuyn theo chc nng b. Cu trc trc tuyn theo sn phm, a l, khch hng u im:

Cc nh qun tr tp trung vo th trng, sn phm c th nn h tip cn c hiu qu cc ngun lc v ti nng chuyn mn. Vic x l nhiu vn phc tpc lin quan vi nhau theo sn phm hoc th trng, khch hng nn cc nh qun tr hiu bit thm nhiu chc nng khc nhau.

Nhc im:

Lm tng chi ph qun l c nh v nhn vin do trng lp cc chc nng ca cc b phn. C nhiu cp qun l nn thng tin b bp mp. Cc nh qun tr cp cao qu xa cc b phn nn khng nm c su st tnh hnh ang din ra trong doanh nghip. Do phi chu trchnhim v kt qu hot ng ca b phn mnh ph trch, nn cc nh qun tr c xu hng tr trng vo li ch ngn hn m khng quan tm n hot ng u t c ngha di hn cho doanh nghip.

Cu trc tham mu - trc tuyn

- Trc tuyn: l nhng ngi v b phn thc hin trc tip chc nng c bn cho mc tiu tht s ca doanh nghip. cc b phn trc tuyn c trch nhim i vi mc tiu cui cng ca doanh nghip. - Tham mu: l cc b phn h tr cho cc b phn trc tuyn hot ng tri chy, cung cp nhng kin, n, li khuyn. thuc v chuyn mn k thut v cc dch v cn thit.. Tham mu vn l b phn tch t chc nng ca b phn trc tuyn nn n khng mang tnh c lp

S 7.9: c cu qu tr trc tuyn - tham mu * u im:

S dng cht ch ng trc tuyn ng thi vn s dng c kin thc chuyn gia nn gim nh gnh nng cho h thng ch huy trc tuyn. Qun tr ng thi di hn & ngn hn

* Nhc im:

Tch bit chc nng cng nhc gia ngi t vn v ngi ra quyt nh. Khng gn b cht ch trch nhim vi kt qu cng vic. Mi quan h gia iu hnh v tham mu thng xung t.

Xy dng b my qun tr doanh nghip Xy dng ni lm vic

Xy dng b my qun tr doanh nghip l phn chi nhim v chung ca qun tr doanh nghip thnh nhiu nhim v b phn. sau lin kt cc nhim v b phn vo tng ni lm vic c th. Nh vy, mi ni lm vic s thc hin mt s nhim v c th xc nh.

Tin trnh xy dng ni lm vic gm 2 bc: + Bc 1: Phn tch nhim v + Bc 2: Tng hp cc nhim v c bit hnh thnh cc ni lm vic

Hnh thnh cc cp qun tr v cc b phn(phng, ban)

Vic phn chia nhim v cho cc ni lm vic c th da vo cc c trng khc nhau. Phn chia nhim v cn c vo i tng chnh l l phn chia nhim v theo chiu dc ca mi quan h th bc trong qun tr nhm hnh thnh cc cp qun tr trong doanh nghip. Cp qun tr l mt tp hp cc ni lm vic hoc cc b phn khc nhau cng c nhim v lnh o trn i tng ging nhau. Vn quan trng nht khi phn chia nhim v theo th bc l nhim v qun tr phi tp trung li hay phi tch bit nhau. Ngha l cn chn h thng qun tr tp trung hay phi tp trung Ngoi ra nh lnh o cng phi gii quyt mt s vn l cp qun tr c th no th m trch bao nhiu ni lm vic l va. S phn chia nhim v cho cc cp trong doanh nghip c kt qu hnh thp. Qun tr vin cp cng cao th qun tr cng t ngi, nh ca thp l c quan u no. S lnh vc qun tr v s cp qun tr ph thuc vo tnh c th ca mi doanh nghip.

Xy dng h thng trao i thng tin

Thc cht hot ng qun tr doanh nghip l hot ng ra quyt nh. Doanh nghip khng th thc hin c bt k quyt nh no khi khng c h thng thng tin, tin cy ca quyt nh s thp nu thiu thng tin. H thng trao i thng tin trong doanh nghip ph thuc rt nhiu vo h thng qun tri la chn. Cng ngh trao i thng tin cng ph thuc vo cc qui lut ring ca n. V th khi hnh thnh h thng trao i thng tin trong doanh nghip phi ch n cc qui lut ca n nh

ng trao i thng tin Hnh thc v k thut trao i thng tin Thi c v thi im thng bo thng tin.

i mi t chc qun tr trong doanh nghip

Nhng p lc thay i t chc doanh nghip

a. Tc thit k hoc hin i ho sn phm Trong cc ngnh cng nghip nh t, vin thng, hng in t.. l nhng ngnh cng nghip chu nhiu sc p. V th nhng ci tin cng ngh, mu m sn sn phm s mang li nhng thnh cng ng k gia cc cng ty. Nhng cng ty c cu trc mi c kh nng nhy cm vi th trng nhanh hn cc cng ty c. Pht trin chm l khng khai thc c th trng tim nng, khng tn dng c cc c hi bn nhiu hng m cn phi gnh chu ch ph rt cao. b. Tnh a dng ca sn phm dch v Trc sc p ca th trng doanh nghip no cng tm cch ct gim chi ph sn xut nhng phi lun nghin cu v iu tra th trng ci tin mu m, mu sc, kch thc ca sn phm to cm gic mi l cho ngi tiu dng. c. Tiu chun cht lng cao Tiu chun ny ang tr thnh mt c im hng ho trong nhiu sn phm. Nhng i hi v cht lng sn phm ca ngy nay khc xa vi cc tiu chun m ngy xa chng ta cho l l tng trong kinh doanh. Ngy nay chng ta phi to ra cc sn phm sao cho c an ton v thc phm cao nh khng c Cloramphenicol, mu ho cht, hng the d. Cc chu trnh giao hng ngn Sn xut theo phng php kp thi (Just in time JIT) c ph bin chung trong kinh doanh. Mi hng ho phi c a n th trng sm hn vi s lng va phi v vi mt thi gian giao hng lun chnh xc. e. t hng nh, giao hng tin cy n hng nh nhn hng lin tc nhm gim chi ph hao ht, lu kho.. D tr v quay vng l mt bin php m cc doanh nghip ngy nay ang p dng. Quay vng hng ho cc doanh nghip sn xut kinh doanh gii khng phi l mt con s thp m l hai con s cao. Mt s doanh nghip cn c mc d tr m, thm ch bn hng trc khi giao hng. D tr thp s dn n ri ro l khng c hng bn, d tr cao th tn km nhiu chi ph, v vy doanh nghip cn xc nh lng hng bn ra ca mnh c k hoch t hng ng lc

Nhng cn tr i vi nhng thay i t chc doanh nghip

a. Nhng cn tr c nhn

Lo s v nhng iu khng bit khi phi thay i nh th no, thay i lm sao, Hc tp mi S ph v cc quan h bn b

Khng tin vo i ng qun tr b. Nhng cn tr ca t chc

Nhng oe do i vi cu trc quyn lc S ca cu trc t chc. Nhng quan h mang tnh tnh hung

Chng VIII: Qun tr nhn s trong doanh nghip Khi nim v tm quan trng ca qun tr nhn s Khi nim
Ngy nay, ngi ta bt u ni nhiu n qun tr nhn s. Khi ni n mt doanh nghip, mt gim c kinh doanh thua l khng phi do thiu vn, thiu trang thit b, thiu mt bngngi ta ch ngh ngay n ngi khng nng lc iu hnh cng vic v thiu s trang b v kin thc qun tr nhn s hoc thiu kinh nghim trong chin lc con ngi. S phn tch v thnh cng ca nn kinh t Nht Bn qua nhiu nm cho thy rng, s d a li s thn k kinh t Nht bn nguyn nhn ni bt nht l chin lc con ngi v chnh sch nhn s ca h. Nhng qun tr nhn s l g ? hiu th no v qun tr nhn s ? Mt v gim c c ni:Hc vn kinh doanh c bn ca ti khng ngoi iu; l v con ngi, tin bc v cng vic: xem ra mi thy rng ngy nay mun lm c vic v i hay thnh t trong kinh doanh th cn phi bit s dng nhn ti, phi bit khai thc ngun nhn lc v phi hp s hot ng ca con ngi trong hot ng sn xut kinh doanh. Yu t hn ch trong hu ht mi trng hp lm n km hiu qu chnh l s thiu thn v cht lng v sc mnh ca nh qun tr, khng bit cch khai thc ngun nhn lc v s lng ph khng th tng tng c v cc ngun nhn lc v vt lc. V th, c th ni qun tr nhn s l mt cng vic ht sc kh khn v phc tp, bi v n ng chm n nhng con ngi c th vi nhng hon cnh,

nguyn vng, s thch, cm xc v vn ho ring bit. Mt gio s ngi M cho rng: Qun tr nhn s bao gm ton b bin php v th tc p dng cho nhn vin ca mt t chc v gii quyt tt c nhng trng hp xy ra c lin quan n mt loi cng vic no . Gio s Felix Migro th cho rng: Qun tr nhn s l ngh thut chn la nhng nhn vin mi v s dng nhng nhn vin c sao cho nng sut v cht lng cng vic ca mi ngi u t ti mc ti a c th c. Chc nng qun tr ngun nhn s lin quan n cc cng vic hoch nh nhn s, tuyn m, chn la hng dn o to hun luyn v pht trin ngh nghip ca nhn vin. Nhn s phi gn lin vi t chc, vi vic sp xp con ngi vo nhng v tr nht nh trong b my t chc m bo kh nng qun tr, iu hnh c doanh nghip c hin ti ln tng lai. Qun tr nhn s phi c xem xt theo quan im h thng. Vic xc nh ngun nhn s, vn tuyn chn, sp xp bt, o to v pht trin, nh gi nhn vincn phi c t trn trn c s khoa hc trong mi lin h tng quan vi nhiu vn v chc nng qun tr. Chng c xem xt xut pht t cc chin lc, k hoch kinh doanh, t cc chnh sch nhn s, k hoch v cc iu kin ca mi trng. Qun tr nhn s l mt trong nhng chc nng c bn ca qu trnh qun tr bi con ngi bao gi cng l yu t quan trng nht ca mt doanh nghip. Do vic la chn, sp xp con ngi c nng lc phm cht ph hp vi cc v tr trong b my t chc l nhim v hng u ca nh qun tr. iu ng lu , mi quan tm c bn ca tt c cc nh qun tr l thc hin 2 nguyn tc mi lin h cng vic v con ngi - cng vic phi ph hp. Nhn cng vic phn b ngi, khng nhn ngi m phn b vic. Mi quan h cng vic: nn tng ca nh qun tr c hiu qu ngun nhn lc yu cu rng tt c cc quyt nh nhn s phi c da trn yu cu nhim v: l tiu chun s dng trong thu mn, nh gi, thng thng nhn vin phi rng buc cht ch vi thc hin cng vic. Ct li ca mi quan h con ngi - cng vic phi ph hp: l qu trnh b tr nhn vin ph hp, p ng yu cu cng vic. Nhng nh qun tr nhn lc gii l ngi pht hin ra nhng k nng ca nhn vin, hiu bit tnh khi ca nhn vin b tr tng xng vi cng vic s gip cho dn thc hin vi hiu qu cao v t c s tho mn ca nhn vin, duy tr c nhng nhn vin c hiu qu mc cao v h thp s vng mt.

Tm quan trng ca vn qun tr nhn s

Qun tr nhn s gi vai tr t bit quan trng v ngy cng c cc nh qun tr quan tm nghin cu v phn tch, xem y l mt chc nng ct li v quan trng nht ca tin trnh qun tr. Vic nghin cu qun tr l ht sc cn thit:

Nn kinh t nc ta hin nay l nn kinh t th trng c s iu tit ca nh nc. Do t trng ni bt l tnh cnh tranh. Cc t chc ni chung v doanh nghip ni ring buc phi ci thin t chc, trong , yu t con ngi l quyt nh. S tin b ca khoa hc k thut hin i cng vi s pht trin ca nn kinh t "m" buc cc nh qun tr phi bit thch ng, do vic tuyn chn sp xp, o to, iu ng nhn s trong b my t chc nhm t hiu qu tt nht ang c mi gii quan tm. Nghin cu qun tr nhn s gip cho cc nh qun tr hc c cch giao dch vi ngi khc, bit cch t cu hi bit cch lng nghe, bit tm ra ngn ng chung vi nhn vin, bit cch nh gi nhn vin tt nht, bit cch li ko nhn vin say m vi cng vic v trnh c cc sai lm trong vic tuyn chn v s dng lao ng, nng cao cht lng cng vic, nng cao hiu qu t chc.

Mc tiu v chc nng qun tr nhn s trong doanh nghip Mc tiu ca qun tr nhn s
Mc tiu ca qun tr nhn s l nhm cung cp cho doanh nghip mt lc lng lao ng c hiu qu. t c mc tiu ny, cc nh qun tr phi bit cch tuyn dng, pht trin, nh gi v duy tr nhn vin ca mnh. c ngun nhn s p ng cho chin lc pht trin c li v sng cn, qun tr nhn s phi nhm vo bn mc tiu c bn sau y: a. Mc tiu x hi:Doanh nghip phi p ng nhng nh cu v thch ca x hi. Doanh nghip hot ng v li ch ca x hi ch khng phi ca ch ring mnh. b. Mc tiu thuc v t chc:Qun tr nhn s l tm cch thch hp cc b phn cng nh ton b doanh nghip c c nhng ngi lm vic c hiu qu. Qun tr nhn s t n khng phi l cu cnh, n ch l mt phng tin gip doanh nghip t c cc mc tiu. c. Mc tiu chc nng nhim v; Mi b phn phng ban u c chc nng nhim v ring. V th, mi b phn phng ban phi ng gp phc v cho mc tiu chung ca doanh nghip. d. Mc tiu c nhn: Nh qun tr phi gip nhn vin mnh t c cc mc tiu c nhn ca h. Nh qun tr phi nhn thc rng nu lng qun mc tiu c nhn ca nhn vin, nng sut lao ng s gim v nhn vin c th s ri b doanh nghip.

Cc chc nng ca b phn, phng nhn s

Qu trnh cn bng cung cu v lao ng trong doanh nghip

Trong nn kinh t th trng, th trng lao ng c hnh thanh thng qua mi quan h gia cc doanh nghip vi vai tr ngi c nhu cu v lao ng v ngi s hu ca sc lao ng. V vy, mun qun tr nhn s t hiu qu cao th tt yu phi tin hnh trn c s xc nh mi quan h gia cung cu v lao ng.

Xc nh nhu cu v nhn s
Vic xc nh nhu cu v nhn s nhm m bo cho doanh nghip c th c ng ngi, ng yu cu vo ng thi im cn thit v i ph linh hot vi s thay i ca th trng. Xc nh nhu cu lao ng khng chnh xc s dn n: Mt l: tha lao ng lm tng chi ph Hai l: thiu lao ng hay cht lng lao ng khng p ng nhu cu s nh hng n cht lng thc hin cng vic v b l c hi kinh doanh. V vy, khi xc nh nhu cu lao ng nh qun tr phi da vo cc yu t ch yu sau: Khi lng cng vic hay khi lng sn phm cn hon thnh trong k. Phn tch cng vic lm c s xc nh lng lao ng hao ph cn thit hon thnh khi lng cng vic trong k. C cu t chc qun l, s thay i v cc hnh thc t chc lao ng nh: p dng t chc lao ng khoa hc, nhm t qun v bn t qun, nhm cht lng.. Kh nng nng cao cht lng v nng sut ca nhn vin. T l ngh vic trong nhn vin. Kh nng doanh nghip c th thu ht lao ng lnh ngh trn th trng lao ng.

Tu theo c im t chc k thut ca sn xut, trnh qun l ca doanh nghip m la ch phng php xc nh nhu cu thch hp.

B tr v s dng lao ng
B tr v s dng lao ng l s sp xp, b tr v phn cng lao ng qun tr lao ng nhm gii quyt 3 mi quan h c bn sau:

Ngi lao ng v i tng lao ng. Ngi lao ng v my mc thit b. Ngi lao ng vi ngi lao ng trong qu trnh lao ng.

Ni dung;

Phn cng lao ng Hip tc lao ng T chc v phc v lao ng.

Phn cng lao ng

L s phn cng thnh nhng phn vic khc nhau theo s lng v t l nht nh ph hp vi c im kinh t k thut ca doanh nghip. Trn c s b tr cng nhn cho tng cng vic ph hp vi kh nng s trng ca h. Phn cng lao ng chu nh hng ca nhiu nhn t: c cu sn xut, loi hnh sn xut trnh t chc qun l, trnh k thut Do , khi phn cng lao ng phi ch n cc nhn t trn phn cng cho hp l. Cc hnh thc phn cng lao ng a. Phn cng lao ng theo cng ngh: l phn cng loi cng vic theo tnh cht quy trnh cng ngh ( dt, may, c kh). Hnh thc ny cho php xc nh nhu cu cng nhn theo ngh to iu kin nng cao trnh chuyn mn ca cng nhn. b. Phn cng lao ng theo trnh : l phn cng lao ng theo mc phc tp ca cng vic, hnh thc ny phn cng thnh cng vic gin n v phc tp (chia theo bc). Hnh thc ny to iu kin km cp gia cc loi cng nhn trong qu trnh sn xut nng cao cht lng sn phm, trnh lnh ngh ca cng nhn. Phn cng lao ng theo chc nng: l phn chia cng vic cho mi cng nhn vin ca doanh nghip trong mi quan h vi chc nng m h m nhn. V d: cng nhn chnh, cng nhan ph, cng nhn Vit Nam qun kinh t, k thut, hnh chnh

Hnh thc ny cc nh mi quan h gia lao ng trc tip v lao ng gin tip v to iu kin cho cng nhn chnh c chuyn mn ho cao hn nh khng lm cng vic ph.

Hip tc lao ng
L s hp tc gia nhng ngi lao ng, gia cc b phn lm vic thnh nhng nhm t c nhng mc ch cui cng l ch to sn phm hon chnh hay hon thnh mt khi lng cng vic no . Nh vy hip tc lao ng chnh l phn cng lao ng. Phn cng lao ng cng su, hip tc lao ng cng rng, cng c nhiu ngi lao ng v nhiu dng lao ng th cn phi c hip tc lao ng. Qu trnh xy dng nhm lm vic c thc hin qua nhng bc sau: Bc 1: Xc nh vn m nhm cn gii quyt. Cc thnh vin trong nhm s tha gia vo tho lun cc vn nhm thc hin qu trnh sn xut sn phm hay hon thnh mt khi lng cng vic. y chnh l qu trnh xc nh mc tiu hnh ng cho nhm. Bc 2: Phn tch v xc nh cc yu t nh hng n vn ang gii quyt. Trn c s thu thp cc thng tin cn gii quyt c nhm cng tahm gia v tho lun, phn tch cc vn , xc nh r cc yu t ca vn . ng thi nm r tc ng qua li gia cc c nhn trong nhm, gia ngi qun l vi nhn vin, gia ngi c trnh chuyn mn khc nhau. Bc 3: La chn gii php v thc hin. Trn c s cc vn c chn c nhm bn bc tho lun chn ra gii php tt nht thc hin

o to, hun luyn v pht trin nhn vin Nhu cu o to, hun luyn v pht trin nhn vin
o to v hun luyn nhn vin nhm gip ch cho vic thc hin cc mc tiu ca doanh nghip. Hay ni cch khc, mc tiu o to v hun luyn nhn vin l nhm mc tiu ca doanh nghip. Cc bc tin hnh o to v hun luyn nhn vin thng thng l

n nh mc tiu o to c th La chn cc phng php o to thch hp

Tin trnh o to v pht trin nhn s

nh gi nng lc thc hin cng vic ca nhn vin nh ngha v mc ch ca vic nh gi

a. nh ngha nh gi nng lc thc hin cng vic l mt h thng ch tiu nh gi s hon thnh cng tc ca mt c nhn theo nh k. b. Mc ch ca nh gi

Nng cao kh nang thc hin cng vic v cung cp nhng thng tin phn hi cho nhn vin bit mc hon thnh cng vic.

nh gi nng lc thc hin gip doanh nghip c nhng d liu cho bit kh nng thng tin ca nhn vin. Nh s nh gi ny cng ty c c s hoch nh ti nguyn nhn s. Gip nhn vin iu chnh, sa cha cc sai lm trong qu trnh lm vic. D bo v nhn s trong tng lai, t c k hoch o to, bi dng pht trin ngun nhn s. B tr v iu chnh nhn vin cho ph hp vi cng vic, pht hin nhng tim nng cn cha pht hin trong nhn vin gip h pht trin.

Tin trnh nh gi thc hin cng vic

Chng IX: Qun tr tin lng trong doanh nghip Khi qut v h thng tin lng trong doanh nghip Khi nim v tin lng
Trong thc t, khi nim v tin lng rt a dng cc nc trn TG. Tin lng c th c nhiu tn gi khc nhau nh th lao lao ng,thu nhp lao ng,.. Theo t chc lao ng quc t (ILO), tin lng l s tr cng hoc thu nhp, bt lun tn gi hay cch tnh no, m c th biu hin bng tin v c n nh s dng gia ngi s dng v ngi lao ng., hoc bng php lut, php quy quc gia do ngi s dng lao ng phi tr cho ngi lao ng theo mt hp ng c vit ra hay bng ming, cho mt cng nhn thc hin hay s thc hin, hay cho nhng dch v lm hay s phi lm.

Bn cht ca tin lng cng thay i theo iu kin pht trin kinh t x hi v nhn thc ca con ngi. Trc y tin lng thng c coi l gi c sc lao ng trong nn kinh t th trng. Gii y vi vic p dng qun tr ngun nhn lc vo trong doanh nghip tin lng khng ch n thun l gi c sc lao ng na. Quan h gia ngi s dng v ngi lao ng c nhng thay i cn bn. Liu rng vi vic p dng qun tr ngun nhn lc vo trong doanh nghip, quan h ny c th chuyn t hnh thc bc lt, mua bn hng ho sang hnh thc quan h hp tc song phng i bn cng c li hay khng v bn cht tin lng l g, hin ang cn l vn i hi phi c tip tc nghin cu. Nh vy, tin lng c hiu l s tin m ngi lao ng nhn c t ngi s dng lao ng ca h thanh ton li tng ng vi s lng lao ng m h tiu hao trong qu trnh to ra ca ci cho x hi.

Vai tr ca tin lng

Tin lng l mt trong nhng hnh thc kich thch li ch i vi ngi lao ng. V vy s dng n by tin lng nhm m bo pht trin, duy tr i ng lao ng c trnh k thut cao, thc k lut vng, i hi cng tc t chc tin lng trong doanh nghip phi c bit coi trng. T chc tin lng trong doanh nghip c cng bng v hp l s to ra khng kh ci m gia nhng ngi lao ng, hnh thnh khi on kt thng thng nht trn di mt lng, v s pht trin doanh nghip v v li ch bn thn h. V vy m ngi lao ng tch cc lm vic v t ho v mc lng m h t c. Ngc li, khi cng tc tin lng trong doanh nghip thiu tnh cng bng v hp l th khng nhng ra nhng mu thun ni b thm ch gay gt gia nhng ngi lao ng vi nhau, gia ngi lao ng vi cp qun tr, cp lnh o doanh nghip m cn c th xy ra s ph hoi ngm dn n lng ph trong sn xut to ln. V vy i vi nh qun tr doanh nghip, mt trong nhng cng vic c quan tm hng u, l phi theo di y cng tc t chc tin lng cho ngi lao ng, qua c s iu chnh tho ng v hp l.

Cu trc lng bng v i ng

Theo R.Wayne Mondy and Robert M.Noe lng bng bao gm c hai phn bng thu nhp v mt ti chnh v phn thu nhp phi ti chnh. Cu trc lng bng v ai ng c biu hin qua s 9.1 nh sau:

S 9.1: Cu trc lng bng v i ng

* Phn ti chnh gm hai mt: trc tip v gin tip. Ti chnh trc tip bao gm lng cng nht, lng thng,tin hoa hng v tin thng. Ti chnh gin tip bao gm ch bo him, cc loi phc li v tin lng trong khi vng mt. * Phn phi ti chnh: bao gm bn thn lm vic v mi trng lm vic. Bn thn cng vic c hp dn hay khng, c nhiu thch thc khng, nhn vin c c hi c cp trn bit n thnh tch cng vic ca minh hay khng, qu trnh lm vic ca h c cm thy vui khng * Tin lng c bn: l tin lng c tnh trn c s tnh cc nhu cu v hc, XH hc v mc phc tp v mc tiu hao sc lao ng trung bnh trong nhng ngnh ngh, cng vic. Tin lng c bn c s dung rng ri vi nhng ngi lm vic cc DN quc doanh hay trong khu vc hnh chnh s nghip v c xc nh qua h thng thang, bn lng ca nh nc. c xp vo h thng thang bn lng, ngi lao ng phi c trnh ngnh ngh,kin thc kinh nghim lm vic nht nh.Trong thc t, ngi lao ng trong khu vc nh nc thng coi lng c bn nh mt thc o ch yu v trnh lnh ngh v thm nin ngh nghip. H rt t ho v tin lng c bn cao, mun c thng lng c bn, mc d, lng c bn ch chim mt phn khng ln lm trong tng thu nhp t cng vic. * Ph cp lng: l tin tr cng lao ng ngoi tin lng c bn. N b sung cho lng c bn,b p thm cho ngi lao ng khi h phi lm vic trong nhng cng vic khng n nh hoc khng thun li m cha c tnh n khi tnh lng c bn. VN trong khu vc nh Nc c nhiu loi ph cp khc nhau: ph cp trch nhim, ph cp c hi, nguy him, ph cp t , ph cp khu vc, Tuy nhin trong khu vc ngoi quc doanh, thng khng c tr cp ny. Khi tr cc mc lng khc nhau cho ngi lao ng, ngi s dng lao ng c tnh ton n cc yu t khc nhau . Ngoi ra trong thc t c loi ph cp khc, khng phi l ph cp lng cch tnh khng ph thuc vo mc lng ngi lao ng nh: ph cp di chuyn, ph cp i ngphn ln cc khon tin ph cp u c tnh trn c s nh gi nh hng ca mi trng lm vic. Tin ph cp c ngha kch thch ngi lao ng thc hin tt cng vic trong iu kin kh khn, phc tp,.. *Tin thng: l hnh thc kch thch vt cht c tc dng rt tch cc i vi ngi lao ng trong vic phn u thc hin cng vic tt hn. Trong thc t cc doanh nghip c th p dng mt s hoc tc c cc loi thng sau:

Thng nng sut, cht lng. Thng tit kim. Thng sng kin. Thng theo kt qu hot ng kinh doanh chung ca doanh nghip. Thng tm c ni cung ng, tiu th, k kt hp ng mi. Thng m bo ngy cng. Thng v lng trung thnh, tn tm vi doanh nghip.

Cch tnh tin thng rt a dng. Thng thng cc loi tin thng nng sut; cht lng, thng tit kim; thng sng kin v thng cho nhn vin tm c khch hng mi, cc a ch mi c xc nh bng t l phn trm so vi phn li ch m nhn vin mang li cho doanh nghip.Hnh thc thng theo kt qu hot ng kinh doanh chung ca doanh nghip thng c hi ng qun tr v gim c doanh nghip n nh iu hnh trc, thng bo cho ton nhn vin bit kch thch cho ton nhn vin lm vic tt hn. Cc hnh thc thng: bo m ngy cng; thng v lng trung thnh vi doanh nghip thng c xc nh bng thnh phn % so vi lng c bn. Cc loi phc li m ngi lao ng c hng rt a dng v ph thuc vo nhiu yu t khc nhau nh qui nh ca chnh ph, tp qun trong nhn dn, mc pht trin kinh t, kh nng ti chnh v cc yu t, hon cnh c th ca doanh nghip..Phc li th hin s quan tm ca doanh nghip n i sng ngi lao ng, c tc dng kch thch ngi lao ng trung thnh gn b vi doanh nghip.Phc li ca doanh nghip gm c: Bo him x hi, bo him y t, hu tr, ngh php, ngh l, n tra,tr cp cho cc nhn vin kh khn, qu tng cho cc nhn vin vo dp sinh nht, ci hi, Cc khon tin bo him x hi, tin hu tr, tin lng khi ngh php, ngh l thng c tnh theo qui nh ca chnh ph v mc lng ca ngi lao ng. Cc khon khc nh n tra, tr cp kh khn, qu tng ca doanh nghip thng c tnh ng hng.

Cc yu t nh hng n tin lng

Cc yu t nh hng n tin lng rt a dng, phong ph, v c th phn thnh cc nhm v c biu hin qua s 9.2 sau:

Cn c vo bn thn doanh nghip

a) phn tch v m t cng vic. nh gi mt cch khch quan, cn phi da trn cc phng php phn tch khoa hc, t nhng d kin ny s phc ho ln bn m t chi tit cng vic qui nh cc k nng, qui nh cc hot ng hng ngy, trch nhim, c gng, iu kin lm vic v cc tiu chun khc. b) nh gi cng vic. nh gi cng vic, cn phi la chn nhng yu t cn bn c th o lng g tr v tm quan trong ca cng vic. vic nh gi cng vic da vo nhng mc tiu sau y ;

Xc nh cu trc cng vic trong t chc Mang n s bnh ng trong cng vic Trin khai nhng th bc cng vic lm cn c tr lng

t c s nht tr gia cp qun tr v nhn vin

Cc yu t thuc v bn thn cng vic cn nh gi. *K nng:

Yu cu lao ng tr c. Mc phc tp ca cng vic. Cc phm cht c nhn cn thit. Kh nng ra quyt nh nh gi K nng qun tr,. Cc kin thc v gio dc, o to cn thit cho cng vic. Cc k nng x hi. Kh nng ho ng vi ngi khc Kh nng thc hin nhng cng vic phc tp S kho lo tay chn, kh nng bm sinh. Tnh linh hot, tho vc, kinh nghim.

*Trch nhim:

- Tin bc, khen thng, ti chnh, s trung thnh. - Ra quyt nh. - Kim sot lnh o ngi khc. - Kt qu ti chnh. - Quan h vi cng ng khch hng - Tnh cht ph thuc chu o- cht lng cng vic. - Vt liu dng c ti sn. - Chnh sch ca doanh nghip - y thng tin.

* C gng:

Yu cu th lc Yu cu v tr c. Quan tm n cc chi tit p lc ca cng vic Nhng yu cu cn quan tm khc

* iu kin lm vic:

iu kin cng vic Cc ri ro kh trnh.

Bng 9.3: Mc phc tp ca cc yu t cng vic. CNG VIC YU T

Tr c

K nng

Th lc

Trch nhim

iu kin lm vic

Chuyn vin phn tch h 4 4 2 1 3 thng Th k nhp liu 1 1 1 4 1 Chuyn vin lp chng 2 3 3 2 4 trnh iu hnh vin 3 2 4 3 2 Bng 9.3 trnh by c th vic xp hng ny i vi cc cng vic ca nhng ngi s dng my computer, trc ht nh qun tr cn phn tch v nh gi v cc yu cu tr c. i vi vic s dng tr c th chuyn vin phn tch h thng s dng nhiu nht, k n l nhn vin tho chng trnh, sau n iu hnh vin v cui cng l nhn vin nhp d liu.

Cn c vo bn thn nhn vin

Thc hin cng vic, nng sut. Kinh nghim thm nin Kh nng tng tin S thch c nhn Thch th v tr x hi, iu kin yu cu. Mc an ton trong tr lng. Thi gian lm vic; mc lm vic ( u u, n iu) Cc yu t khc- nhiu doanh nghip cn xt c v mc nh hngca chnh tr.

Mi trng doanh nghip

Chnh sch v bu vn ho ca doanh nghip cng nh hng n ch lng bng.

Mt s DN mun thu ht nhn ti thng tr lng cao hn cc cng ty khc. Tr lng cao cng thc y nhn vin lm vic c hiu qu. Mt s doanh nghip khc li p dng s lng hin hnh ngha l mc lng m i a s Cty ang p dng. C DN li p dng mc lng thp hn mc lng hin hnh. l ti v cng ty ny ang lm vo tnh trng ti chnh kh khn, cng vic n gin khng i hi nhiu k nng C cu t chc ca cng ty cng nh hng n tin lng. Trong mt c cu m nhiu tng, trung gian trong b my t chc qun tr thng chi ph qun l rt ln do c cu tin lng s b gim i vi nhng nhn vin tha hnh.

Th trng lao ng
Vi t cch l mt n v hch ton kinh t c lp th mi DN u phi quan tm n li nhun. Nhng vi t cch l mt t bo kinh t ca x hi, mi DN u phi quan tm n mi vn ca XH ang xy ra bn ngoi DN. Do , khi nghin cu v nh mc tin lng DN cn phi quan tm n cc vn lng bng trn th trng, chi ph sinh hot, cc t chc cng on, XH, nn kinh t v c h thng php lut Ch ring v yu t php lut, chnh sch lng bng cng phi tun theo lut l ca nh nc. Sau y l mt s yu t quan trng ca PLVN i vi vn tr lng lao ng. Theo iu 56 chngVI v tin lng ca b lut lao ng VN, nh nc qui nh nh sau: Mc lng ti thiu c n nh theo gi sinh hot m bo cho ngi lao ng lm vic n gin nht trong iu kin lao ng bnh thng b p sc lao ng gin n v mt phn tch lu ti sn xut lao ng, lao ng m rng v c dng lm cn c tnh cc mc lng cho cc loi lao ng khc Chnh ph quyt nh v cng b mc lng ti thiu chung, mc lng ti thiu vng, mc lng ti thiu cho tng ngnh, sau khi ly kin tng lin on lao ng VN v i din ca ngi s dng LAO ng. Khi ch s gi sinh hot tng lm cho tin lng thc t ca ngi lao ng b gim sc, th chnh ph iu chnh mc lng ti thiu m bo tin lng thc t.

iu 57: qui nh thang lng lm c s tnh cc ch bo him. iu 58: qui nh cc hnh thc tr lng. iu 59: qui nh thi gian tr lng. iu 60: qui nh ngi lao ng c bit l do khu tr lng, nhng khng c x pht bng hnh thc ng lng. iu 61: qui nh th lao khi lm thm gi ph tri, lm vic theo ca, lm vic vo ngy ngh l. iu 62: qui nh vic tr lng khi thi vic. iu 63: qui nh cc ch ph cp tin lng v cc ch khuyn khch. iu 64: qui nh v tin thng. iu 65: qui nh vic tr lng cho ngi lao ng khi ngi ng thu mn l ch thu. iu 66: qui nh vic tr lng hay vic tr cp thi vic cho ngi lao ng khi DN b xc nhp phn chia hay ph sn. iu 67: qui nh vic tm ng tin lng.

Hin nay theo qui nh ca chnh ph lng ti thiu c th p dng thng nht trong c nc hoc tu theo cc vng, cc ngnh, cc thnh phn kinh t khc nhau. Mc lng ti thiu nh nc qui nh hin nay l 290.000 ng VN Cng theo qui nh ca NN, thi thi gian lm vic l 8 gi / ngy, 40 gi/tun. Ngi s dng LAO ng v ngi LAO ng c th tho thun lm vic thm gi, nhng khng qu 12 gi ( k c 8 gi qui nh) trong mt ngy, 200 gi/ nm. Ngoi ra NN cng cn c mt s qui nh sau:

Tt dng lch c ngh 1 ngy( 1 thng 1) Tt m lch c ngh 4 ngy ( 1 ngy cui nm v 3 ngy u nm). Ngy chin thng 30/4 ngh 1 ngy. Ngy Quc t lao ng ngh mt ngy 1/5. Ngy Quc Khnh 2/9 ngh mt ngy. Ngh php ( sau khi lm vic 12 thng): 12 ngy i ngi lm vic trong iu kin bnh thng; 15 ngy i vi ngi lm vic trong iu kin c hi, nng nhc.

- Ngh c nhn: kt hn 3 ngy, con kt hn 1 ngy, b hoc m ca bn thn ngi LAO ng, b hoc m ca v hoc chng hoc con cht ngh 3 ngy. - Lut LAO ng ca VN nghim cm cc tr em di 15 tui vo lm vic, tr mt s ngh do b LAO ng- thng binh XH qui nh. Ngi s dng LAO ng ch c quyn s dng LAO ng cha thnh nin ( di 18 tui) bng nhng cng vic ph hp vi sc kho am bo s pht trin ca th lc tr lc, nhn cch v c trch nhim quan tm chm sc ngi lao ng cha thnh nin trong qu trnh LAO ng. - Nh nc bo m quyn lm vic ca ph n bnh ng v mi mt i vi nam gii. Ngi s dng lao ng khng c sa thi hoc n phng chm dc hp ng lao ng (N) v l do kt hn, c thai, ngh thai sn, nui con di 12 thng tui, tr trng hp DN chm dt hot ng. Khi sinh con, ph n c ngh t 4-6 thng v hng quyn li ngh thai sn. Nh nc qui bo him XN bt buc c SD cho nhng DN s dng 10 ngi tr ln, nhng DN ngi lao ng hng cc tr cp bo him XH m au, tai nn lao ng, bnh ngh nghip, thai sn hu tr v c tin t tc. Theo qui nh ny, ngi s dng lao ng phi ng qu BHXH bng 19% so vi tng qu lng, ngi LAO ng phi ng 6% tin lng. Ngi LAO ng c hng hu tr hng thng khi ng BHXH 20 nm tr ln, tui i 60 (nam), 55( n). thi gian ngh thai sn ngi LAO ng n ng BHXH s c tr cp BH bng 100% tin lng v c tr cp 1 thng lng i vi trng hp sinh con th nht,th hai. Trong thi gian lm vic, nu ngi lao ng cht do tai nn lao ng, bnh ngh nghip th thn nhn c hng ch t tut v c qu bo him x hi tr cp thm mt ln bng 24 thng tin lng ti thiu theo quy nh ca Chnh ph.

Nhng ni dung chnh trong ch lng ci cch 2003 ca Nh nc ph hp vi mi trng sn xut kinh doanh mi, khi t nc chuyn sang kinh t th trng c s qun l ca nh nc theo nh hng x hi ch ngha, chnh ph Vit Nam ban hnh cc Ngh nh 25/CP v 26/CP (nm 2003) v ch tin lng mi.Nhng ni dung chnh ca cc ngh nh trn c tm tt nh sau:

Nh nc thc hin tin t ho tin lng, cc khon tin bo him y t, tin nh, tin hc c a vo qu lng. Cc khon b gi nh tin in, tin nh v.vu b bi b. Nh nc khng h tr ngn sch cho cc doanh nghip thc hin ch tin lng mi. Mc lng ti thiu quy nh l 290.00 ng/thng Mc lng khc ca h thng thang lng, bng lng, mc ph cp lng v tr cng cho nhng ngi lm cng vic n gin nht trong iu kin lao ng bnh thng. So vi mc lng ti thiu, bng lng cng thc c h s t 1 n 8,5; bng lng doanh nghip c h s t 1 n 7,06. Cng nhn vin chc trong doanh nghip nh nc, lm vic g, chc v g s c hng theo lng cng vic v chc v thng qua hp ng lao ng v tho c lao ng tp th. C s xp lng i vi cng nhn vin trc tip sn xut kinh doanh. Mi quan h gia cc thang lng, bng lng, bc lng c xc nh trn c s tng quan so vi mc lng ti thiu. Cc khon ph cp trong lng. Nh nc quy nh cc khon ph cp lng nh sau:

-Ph cp khu vc: p dng vi nhng ni xa xi ho lnh, c nhiu kh khn v kh hu xu, gm 7 mc, tng ng bng 0,1: 0,2; 0,3; 0,4; 0,5 0,6 0,7 v 1 so vi mc lng ti thiu. -Ph cp c hi nguy him: p dng i vi nhng ngh hoc cng vic c iu kin lao ng c hi, nguy him cha xc nh c trong mc lng, gm 4 mc, tng ng bng 0,1; 0,2; 0,3; 0,4 so vi mc lng ti thiu. -Ph cp trch nhim: p dng i vi mt s ngh hoc cng vic i hi trch nhim cao hoc phi lm kim nhim cng tc qun l khng thuc chc v lnh o, gm 3 mc, tng ng bng 0,1; 0,2 v 0,3 so vi mc lng ti thiu. -Ph cp lm m:

p dng i vi nhng cng nhn vin chc lm vic t 22 gi n 6 gi sng, gm nai mc: 30% tin lng cp bc hoc chc v i vi cng vic khng thng xuyn lm vic ban m; 40% tin lng cp bc hoc chc v i vi cng vic thng xuyn lm vic ban m. -Ph cp thu ht: p dng i vi cng nhn vin chc n lm vic nhng vng kinh t mi, hi o xa xi, t lin c iu kin sinh hot c bit kh khn do

Chng X: Qun tr cung ng Khi nim v phng php phn tch la chn cung ng Khi nim
Cung ng bao gm hai chc nng b phn: mua v qun l d tr. a. Mua:Tc l hnh ng thng mi xut pht t biu hin ca mt nhu cu v c th hin qua vic t hng vi nh cung ng la chn. hot ng, mi doanh nghip s dng nhng t liu sn xut (my mc, vt t v cc thit b khc), hn na:

Doanh nghip cng nghip phi c cung cp nng lng, nguyn vt liu m chng c bin i thnh sn phm cui cng. Doanh nghip thng mi phi mua hng ho v n s bn li.

b. Qun l d tr: Mua cha , m sn xut hoc bn hng cng khng c ngng tr(khng thc hin c do khng c hoc thiu d tr). D tr l ton b hng ho hoc nhng mt hng c tch lu li ch i s dng v sau, v n cho php cung cp cho ngi s dng dn dn theo nhng nhu cu ca h, khng p t cho h nhng thi hn v s trc trc. Vai tr ca chc nng cung ng l cung cp cho khch hng:

Vo thi im mong mun (hng ho cn phi sn sng khi ngi ta c nhu cu) Vi s lng mong mun (l khng qu nhiu, cng khng qu t). Vi cht lng mong mun (c kh nng p ng nhu cu). Vi chi ph t nht (gi mua l mt phn ch yu ca gi c m khch hng phi chu).

Bng vic qun l tt cung ng ca mnh to ra kh nng cnh tranh cho doanh nghip.

Phng php phn tch la chn cung ng

Tt c cc nguyn liu, hng ho doanh nghip mua c khng phi u c cng mt tm quan trng nh nhau: thiu mt s loi ny th lm t lit doanh nghip; mt s khc li qu t; mt s khc li kh m c c (thi hn ch to, giao hng, s lng ngi cung ng hn ch). T vic qun l cung ng cn phi c la chn. Doanh nghip cn phi ch nhiu vo nhng sn phm quan trng, do vy cn phi sp xp cc mt hng d tr xc nh nhng phng php qun l c hiu qu nht. a. Phn tch 20/80. Nguyn tc: Phn ln cc trng hp, mt doanh nghip thc hin khong 80% doanh s ch vi 20% lng khch hng ca mnh v ngc li 80% s lng khch hng ch gp phn vo 20% doanh s. Trong vn d tr, ngi ta kim tra v nhn thy rng 20% cc mt hng to ra 80% gi tr u t cho d tr, hoc l 80% tiu dng v gi tr,hay cn l 80% gi tr mua. T nhin, nhng s liu ny l s trung bnh, s liu t l ny c th l 15/85 hoc l 25/75. b. Phng php A.B.C. Nguyn tc: Phn tch A.B.C l th loi nhun nhuyn ca phng php phn tch 20/80. Chia cc loi vt t hng ho thnh 3 nhm:

Nhm A: chim t 10% n 20% v s lng nhng thc hin 70% n 80% gi tr d tr hoc s bn ra theo g tr. Nhm B: chim 20% n 30% v s lng nhng thc hin 15% n 20% v gi tr. Nhm C: chim 50% n 60% s lng cc mt hng nhng thc hin 5% n 10% v gi tr.

Phng php phn tch A.B.C cho php ra nhng quyt nh quan trng: * C lin quan n d tr: - Nhng sn phm nhm A s l i tng c u t, lp k hoch thn trng, nghim tc hn v nhu cu; sn phm nhm B c th qun l bng kim k lin tc, cn cc sn phm nhm C ch l i tng kim k nh k. Tt c mi s can thip nhm hn ch d tr trc tin nhm vo mt hng nhm A. * C lin quan n vic mua hng: Phn tch A.B.C v doanh s mua theo chng loi hng ho:

Cc sn phm nhm A l i tng lng kim v dnh gi k cng nhng ngi cung ng phi c phn tch v mt gi tr hng ho.

Cc sn phm nhm A phi giao cho nhng ngi c kinh nghim, cn mt hng nhm C giao cho nhng ngi mi vo ngh.

Trong mt s trng hp, cc sn phm nhm A l i tng mua tp trung, mua cc loi khc l phi tp trung. Cc sn phm nhm A trong trng hp c th l i tng ca ton b th trng vi vic giao nhn thng xuyn hn ch d tr. * C lin quan n nh cung ng: Phn tch A.B.C v doanh s nh cung ng: Nhng nh cung ng loi A l i tng theo di c bit: phn tch tnh hnh ti chnh, s thuyn chuyn cc chc v ch cht, i mi k thut. S so snh phn tch A.B.C v cc khch hng v nh cung ng cho php doanh nghip c cc thng tin c ch v mi quan h tng tc. c. Cung ng ng thi im (just in time:J.I.T): tho mn nhu cu vi chi ph thp nht, mt s DN thnh cng trong vic s dng phng php J.I.T. Theo phng php ny mc d tr c khuynh hng gim n khng. H thng ng thi im bao trm chc nng mua, qun tr d tr v qun tr sn xut; v c bn da trn nguyn tc:

Cung ng nhng lng nh; giao ng thi im cho n v ch to v giao thng xuyn. Ngun cung ng ca ni b DN (t sn xut) hoc ngoi DN(mua ngoi). u tin Taijchi Ohno: ph gim c cng ty TOYOTA a ra tng cung ng ng thi im, sau tng ny c cc nh c trch nhim ca tng DN Nht Bn trong nhng nm 1970thay da i lt. tng ny lm c s qun l tin tin cho php TOYOTA trong thi gian ngn nht p ng cc nhu cu ca khch hng v kiu dng v mu sc khc nhau. Mua ng thi im l mt tin b ng k i vi cc DN cng nghip so vi k thut mua c truyn, to li th trong cnh tranh. Trong ba nm u p dng h thng J.I.T cc nh my ca M gim trung bnh: 25% kho cha cu kin. 80% khi lng sn phm cha hon thin. 20% thi hn giao nguyn liu. 50% kho cha nguyn liu

Sn phm n tay ngi tiu dng nhanh hn, rt ngn thi gian giao hng xung 20%. S lng ph phm gim t 1 n 2 ln.

Nhng u im ca J.I.T:

Nguyn vt liu, bn thnh phm, thnh phm c giao thng xuyn vi khi lng nh, nn gim chi ph tn tr. Lp quan h di hn vi nh cung ng nn khng cn thit phi i tm nh cung ng mi.

thc hin dc phng php cung ng ng thi im, cc nh qun tr sn xut phi tm cch gim nhng s bin i gy ra nhng yu t bn trong v bn ngoi qu trnh iu hnh sn xut. Nhng nhc im:

Lch tip nhn v phn phi nguyn liu, thnh phm rt phc tp. H thng kim sot v iu hnh hot ng kh khn.

Qun l mua sm
Hiu qu ca cc hot ng mua sm tu thuc vao cc nguyn tc qun tr c bn trong lnh vc: d bo - d bo - t chc - iu phi - thc hin - gim st.

D on nhu cu

Cc nhu cu ca th trng tiu th c thit lp v chn lc. Nhu cu lun l ln v thng l khng c tho mn. Trong nhiu trng hp, n v kinh doanh l mt DN Nh nc di s qun l ca mt b ch qun, n b gii hn v mc tiu v mt lot k hoch mua sm trong s chn la mang c tnh cht chnh tr v tnh cht kinh t. Cc mc tiu Marketinh thng b khng ch bi cc vn v phn phi v qun l bn hng. Cc i hi v gi c c th chp nhn c c tnh cht x hi i cng vi sc mua gii hn ca ngi tiu dng. iu ny b hp phm vi ca nhng ngi cung cp v hn ch cht lng c xem xt. Vic phn phi trn phm vi rt rng m cc phng tin hu cn (kho vn) nh vn chuyn v bc d. Cc kh nng ca DN v sn xut theo l thuyt v thc t, nng lc v k thut, thng mi v qun tr ca cn b, tnh trng ti chnh v kh nng vay vn.

b.Cc yu t ngu nhin.

Trong vic xc nh nhu cu ca mt DN, cn phi a ra nh hng ca cc yu t bn ngoi khng lin quan trc tip n hot ng nhng c th tc1 ng n vic ch o v qun tr thng thng. * Cc yu t kinh t quc gia v hnh chnh;

Tnh trng kinh t ca quc gia. Mc pht trin kinh t. Mc cng nghip ho. Cc ngun lc trong nc(lc lng lao ng, ngun nguyn liu, vn). Tng sn phm quc dn v phn phi ca ci. Cn cn thanh ton, cn cn thng mi. Cc khon n Nh nc. Cc quy nh v ngoi thng: cc quy nh v nhp khu, vic phn phi hn ngch nhp khu, qun l hi oi, kim sot s bin ng gi c.

* Cc yu t kinh t quc t:

Tnh trng kinh t cc vng, cc ngnh khc nhau. Xu hng trong thng mi quc t (nguyn liu th v th trng hng ho) Tnh gay gt ca cnh tranh quc t.

* Cc yu t chnh tr v quc gia quc t:

Hon cnh chnh tr quc gia v quc t. Khng hong kinh t. Tnh hnh cc mi quan h chnh tr v thng mi vi cc bn hng nc ngoi truyn thng.

* Cc yu t k thut:

Mc pht trin cng nghip quc gia, tnh th cnh tranh vi nc ngoi. Cc quy trnh sn xut s dng. Cht lng v tin cy ca sn phm.

* Cc yu t x hi:

Tc ng ca truyn thng vn ho n tp qun lm vic. Cc quan h gia gia nh v th trng lao ng. Hin trng th trng lao ng (t l tht nghip). Cc quan im v lao ng n.

* Cc yu t a l:

Tc ong ca thin tai n nng sut v do vy nh hng n gi c. Khong cch vn chuyn hng.

Phn tch nhu cu

a.Gii thch s b: Cc nghin cu v yu cu v tnh kh thi phi c thc hin trc khi bt u bt k mt hot ng u t hoc7 mua sm no. Phn tch v gi tr chc nng: nh gi nh hng di hn ca vic mua sm thit b hoc hng tiu dng v phng din kinh t, mi trng v x hi, thay i li sng v kiu cch tiu dng m to ra s ph thuc mi. b.Phn tch c ph phn v hiu qu chi ph.

Mt hng cn nn mua hay t sn xut, kh nng v ti chnh v k thut sn sng hay cha? im ho vn ca mt nh my nh vy c tnh ton cha? nh gi cc chi ph c lin quan. Phng php ch to, trnh k thut ch to, cc hn ch kinh t k thut trong s dng. Uy tn v cht lng v tin cy di hn. Chi ph v s d dng trong bo dng. Kh nng thay th bng mt hng khc. nh gi thng tin v cc ngun cung cp cnh tranh, nhng ngun cung cp thay th c khai thc ht hay cha.

Son tho mt k hoch mua sm

K hoch mua sm thng c da trn c s cc nhu cu c xc nh v chn la trc:

Thit lp cc mc tiu cung cp t cc ngun trong nc v ngoi nc. Lp lch biu cho cc n hng nhm p ng nhu cu ca ngi s dng, lu thi gian cn thit thu thp cc s liu qu kh v cc d tnh v u vo sn xut v lng bn. Xc nh ngun vn hin c v c tnh ngun vn cn c. T chc hp l vic tip nhn v qun l hng khi nhn hng.

Cha kho ca cng vic ny l s khn ngoan ca nh qun tr, mt k hoch mua sm thng thng l k hoch hng nm, n a ra cc chi tit ca mc tiu mua sm hin ti nh gi c, thi hn giao hng, iu kin thanh ton, bo him v dch v sau khi bn.

Qun tr d tr
Nhng nguyn vt liu, hng ho mua v c kim tra trc khi a v cc kho d tr. n lt cn phi qun l chng, vic qun tr d tr bao qut trn ba phng din:

Qun tr hin vt ca d tr
Qun tr v mt vt cht ca d tr da vo vic ti u ho s lu kho ca sn phm: din tch v s lng cn thit l bao nhiu? Kho tng c nhng phng tin no, trong s c nhng phng tin vn chuyn no? Cn phi mua chng nh th no? p n cu tr li ny cho php thy kh nng sinh li ca cc khon u t chp nhn. Qun tr tt v mt vt cht ca d tr bo m cho khch hng ca doanh nghip mt mc dch v tt v c th to ra mt li th so vi cc i th. a.Nhng nguyn tc c bn ca kho tng: Trong cc DN cng nghip, ngi ta chia thnh kho thnh phm, kho nguyn vt liu, kho cc b phn linh kin, kho dng c ngh v.v.. Trong cc DN thng nghip bn bun hay bn l, hng ho c d tr, nhng cng c c din tch bn. Nhng kho ny l cn thit, bi v cc d tr phi c bo v chng n trm, chng thi tit xu, chng nng, m v chng nhng bin dng v.v.. Nhng c s d tr cn phi kn v ph hp vi tng loi sn phm, hng ho, vt t cn c bo v. a im kho d tr cn phi c b tr sao cho vic vn chuyn ti thiu v d dng cho vic nhp, xut cc hng ho. b.M ho v phng php xp t cc sn phm d tr thun li cho cng tc d tr v tng tc gii phng kho, cn thit phi nhn dng sn phm mt cch nhanh chng. Gii php n gin nht l s dng tn gi ca chng, nhng cch gi tn ny thng t c s dng, c bit khi chng gm nhng ch dn k thut hay kch c, do doanh nghip thng s dng mt b m s (chng hn nh:1234) hoc c ch ci v s cho mi mt hng d tr. Nhng phng php xp t cc sn phm d tr. C nhiu phng php sp xp sn phm, chng c c kt hp nhau. Phng php: Mi ch mt vt, mi vt ch ca mnh l dnh cho mi mt loi sn phm mt ch quy nh.

u im l d dng nh v sn phm, vt t trong kho; xc nh lng d tr tha hay thiu mt cch nhanh chng. Nhng mc nhc im l khng tn dng c din tch kho tng. Phng php ph qut v tr: "Bt k vt g, bt k ch no l s dng v tr no cn trng lc a hng vo kho, mt sn phm c nhiu a ch. u im ca n l tn dng c din tch kho tng, nhng kh v mt thng tin nh v c ch trng khi nhp kho v tm a ch sn phm khi xut kho. Phng php tn sut quay vng: Loi hng no ra vo nhiu nht c xp ch thun tin nht. Phng php hai kho: Kho c chia lm hai b phn: Kho d tr c cung ng do nhp kho v cung cp s lng nh cho kho kho phn phi t xc lp cc n t hng. Phng php vo trc ra trc (first in, first out).

Qun tr k ton d tr
a.Nm s lng d tr: - DN s dng cc phiu kho ghi chp cc s vn ng ca hng ho (nhp v xut) v tnh ton s lng tn kho (d tr cui cng = d tr ban u+ nhp - xut) - Kim k: Phiu kho cho php nm c hng tn trong kho v mt giy t, nhng n khng th tnh c nhng mt mt hay h hng tt c cc dng. khc phc iu ny, quy nh cc DN thc hin kim k mt cch thng xuyn (k ton), hay gin on (ngoi k ton). Vic kim k ny l c s nh gi d tr c biu th bng cn i, cho php nh qun tr bit c bt c lc no v tnh hnh d tr ca h. Vic k ton ny ca d tr l kh d dng v s lng hin vt, nhng c nhiu kh khn v gi tr. b.Nm gi tr d tr: Vic nm cc d tr v mt gi tr l kh khn, v thng thng cc mt hng nhp vo c nhng gi mua khc nhau. Vn cn phi nh gi cho chng khi xut kho theo gi no? V phng php c th s dng:

Phng php nhn din. Phng php gi bnh qun gia quyn. Phng php FIFO. Phng php LIFO.

C bn phng php trn u la phng php k ton dc tha nhn. Tuy nhin, la chn phng php p dng cn ch trng ti nh hng ca tng phng php i vi bng tng kt v ti sn v bng k li l ca DN

Qun tr kinh t d tr
Chc nng d tr phi thc hin hai mc tiu c v tri ngc nhau:

Mc tiu an ton: c d tr trnh mi gin on. Mc tiu ti chnh: gim n mc thp nht c th c v mc d tr gim nhng chi ph kho tng.

gii quyt iu , qun tr d tr cn tr li hai cu hi:

t hng khi no? S lng mi ln t hng l bao nhiu?

a.Nhng khi nim c bn -D tr trung bnh l d tr c lu li bnh qun trong DN trong thi gian nht nh, d tr trung bnh gim khi s ti d tr tng ln:

- D tr gn vi thi hn cung ng: d tr ti thiu. Nu nh DN ch lng d tr xung bng 0 mi a n hng cho nh cung ng, n s ri vo tnh trng gin on d tr trong khong thi gian c gi l thi gian ti d tr. Do vy vo lc thc hin vic t hng cn phi c d tr mt khi lng hng p ng nhu cu trong thi gian t khi t hng n khi nhn hng. D tr ti thiu p ng nhu cu ny. b.Nhng chi ph lin quan n d tr Khi thc hin d tr cn phi tnh ton 3 loi chi ph: * Chi ph tn tr: l nhng chi ph c lin quan n hot ng thc hin tn kho,bao gm: + Chi ph kho: Chi ph ny nhm bo m hng ho d tr, chi ph cho kho tng( thu hoc khu hao hng nm nh kho), chi ph khai thc kho(tin lng v bo him x hi cho nhn vin kho, tin thu hoc khu hao hng nm my mc, thit b, nh sng), chi ph bo dng thit b, chi ph bo him, chi ph qun l. + Chi ph st gi hng trong qu trnh d tr trong kho: phi phn bit hai nguyn nhn st gi: St gi do li thi lin quan n nhng mt hng theo mt hoc cng ngh tin trin nhanh. St gi do h hng, chng hn do nhng tai nn do chuyn ch, bay hi, trm cp, hay b ph bi nhng loi gm nhm

+ Chi ph t hng: l nhng chi ph cho mi ln DN bt u qu trnh mua ti tr. Loi chi ph ny bao gm nhng chi ph c lin quan n n hng nh: chi ph cc mu n s dng v chi ph s dng cc n t hng, th tn, in thoi, i li, tin lng v bo him x hi ca nhn vin mua (tm ngi cung ng, thng lng, tho n t hng, thc gic nhc nh), ca nhn vin k ton (ghi chp, thanh ton ho n v.v..), chi ph b tr thit b, chi ph cho cng tc kim tra v s lng v cht lng hng ho. + Chi ph mua hng: Loi chi ph ny ph thuc vo nhu cu hng nm ca DN v gi mua. + Chi ph thiu hng l nhng khon b thit hi do khng hng trong kho gm: Doanh thu b mt do thiu hng DN khng c th tho mn c nhu cu v vt t, hng ho. Thit hi do gin on sn xut v thiu nguyn vt liu. Chi ph gin on c tnh bng s tin mt i do ngng sn xut, hay s tin mt do b l c hi kim c, cng thm phn mt i hnh nh, nhn hiu ca DN(chng hn: s mt lng tin ca khch hng). Loi chi ph ny rt kh c lng. Cc chi ph ny c mi quan h qua li vi nhau, nu lng t hng nhiu th chi ph t hng s thp nhng chi ph lu hng li tng v hng trong kho nhiu. Mt khc, t hng nhiu kh nng b mt, doanh thu thp, chi ph thiu hng thp. Mc tiu ca qun l kinh t d tr l lm ti thiu chi ph ton b ca d tr. Cc nh qun tr DN mun kim sot hng cung ng,phi quan tm n hai vn sau: Mt l: Xc nh mc m hng tn kho cn c b sung thm, ngha l xc nh khi no phi t hng. Hai l: Xc nh s lng mi ln t hng. Nu ch t hng nhu cu v ng lc th s lm gim ti a chi ph tn kho. c.Xc nh mc ti t hng Hng tn kho cn n mc no th DN cn phi t b sung? Tr li cu hi ny l xc nh mc ti t hng c th l s lng hoc gi tr. Mc tiu ca vic xc nh im ti t hng l nhm hn ch ti a chi ph lu kho v thit hi do thiu hng. Mc ti t hng ph thuc vo ba yu t: Thi gian ch i, mc d tr an ton v mc s dng d kin hng ngy.

Thi gian ch i l s ngy tnh t ngy t hng cho n khi nhn c hng t Mc d tr an ton l s lng hay gi tr hng tn kho d phng cho cc trng hp hng t n tr hoc s dng nhiu hn d kin. Mc s dng d kin hng ngy l mc s dng bnh qun ca mt trong k mt nm. Mc ti t hng c xc nh nh sau:

V d: Mt DN ang xc nh mc ti t hng cho mt hng A, c cc ti liu nh sau:

Thi gian ch i: 20 ngy Mc s dng d kin hng ngy: 50 n v Mc d tr an ton: 400 n v

Mc ti t hng ca mt hng A l: 400 + (50 x 20)= 1400 n v. Kt qu ny c ngha l khi trong kho cn 400 n v mt hng A th DN t mua b sung l hp l nht. Nu hng t khng b chm tr v mc s dng hng ngy ng nh d kin th trong ln t sau khng cn c mc d tr an ton. Mc ti t hng trong trng hp ny l 50 x 20 = 1000 n v. d.Xc nh mc d tr an ton. Mt trong nhng vn ch yu ca cng tc qun tr hng tn kho l xc nh mc d tr an ton. Chi ph do thiu hng c lin quan cht ch nht vi s lng hng ho d tr an ton. Nu hai nhn t c thi gian ch i v mc s dng hng tn tr hng ngy c bit mt cch chc chn th DN khng cn thit phi duy tr mc d tr an ton. Mc d tr an ton c th hiu l chnh lch gia mc ti t hng trong iu kin bnh thng vi mc ti t hng trong iu kin s dng ti a. Khi xc nh mc d tr an ton, cc DN phi xem xt tm quan trng ca tng mt hng trong mi quan h cc mt hng khc. Chng hn, mt hng c t l li nhun cao c d tr an ton cao, hay loi nguyn liu cn thit cho sn xut nhiu loi sn phm ch yu ca DN th s c d tr an ton nhiu hn so vi loi nguyn liu ch cn thit cho mt hoc mt vi sn phm. V qu trnh phn tch s vn ng ca cc mt hng tn kho c th rr tn km nn cc DN thng ch thc hin phn tch chi tit c tm quan trng v chim t trng cao. i vi mt hng c gi tr thp v khng ch yu c th tnh mc ti t hng da trn kinh nghim ca cc nh qun tr. e.Xc nh lng t hng cn thit Mc tiu ca vic xc nh lng t mua kinh t l nhm hn ch ti a cc chi ph ca khu t hng v khu lu hng trong kho. Nu mc s dng u n trong sut nm, DN c th xc nh lng t hng kinh t (EOQ) theo cng thc:

Trong : D - l nhu cu s dng trong nm. S - l chi ph t hng H - l chi ph lu kho bnh qun ca mt n v trong nm. f. Dng bng v th Trong nhiu trng hp nh cth s dng th xc nh s thayi ca hng ho. C mt iu cn lu l th chc th s dng khi c trong tay s liu ca mt thi gian di. th Bequart l mt loi c th s dng trong qun l hng ho, n gip nh qun tr gim st c s thay i hng ho - vic nhn hng (cung cp), gii phng hng (tiu th, bn) v s lng hng cn tn trong kho. Trong mi thi k phi lit k cc s liu sau:

S lng hng xut khu Lng hng xut Lng hng hin ti sau khi xut. Lng hng c cung cp (hng n). Lng hng cn li (hng tn)

Chng XI: Qun tr cht lng trong doanh nghip Khi nim v phng php phn tch la chn cung ng Khi nim qun l d tr
D tr l ton b hng ha hoc nhng mt hng c tch ly li ch i s dng v sau, v n cho php cung cp cho ngi s dng dn dn theo nhng nhu cu ca ca doanh nghip nhm m bo ng:

Vo thi im mong mun (hng ha cn phi sn sng khi ngi ta c nhu cu). Vi s lng mong mun (l khng qu nhiu, cng khng qu t). Vi s lng mong mun (c kh nng p ng ng nhu cu). Vi chi ph t nht (gi mua l mt phn ch yu ca gi c m khch hng phi chu).

Phng php phn tch la chn cung ng

a. Phng php phn tch 20/80: Phn ln cc trng hp, mt doanh nghip thc hin khong 80% doanh s ch vi 20% lng khch hng ca mnh v ngc li 80% s lng khch hng ch gp phn vo 20% doanh s. b. Phng php A. B. C. Phn tch A. B. C. l th loi nhun nhuyn ca phng php phn tch 20/80. * Chia cc loi vt t hng ha thnh 3 nhm: Nhm A: chim t 10% n 20% v s lng nhng thc hin 70% n 80% gi tr d tr hoc s bn ra theo gi tr. Nhm B: chim t 20% n 30% v s lng nhng thc hin 15% n 20% v gi tr. Nhm C: chim t 50% n 60% v s lng cc mt hng nhng thc hin 5% n 10% v gi tr. Phng php phn tch A. B. C cho php ra nhng quyt nh quan trng. * C lin quan n d tr: Nhng sn phm nhm A s l i tng c u t lp k hoch thn trng, nghim tc hn v nhu cu; sn phm nhm B c th qun l bng kim k lin tc, cn cc sn phm nhm C ch l i tng kim k nh k. Tt c mi s can thip nhm hn ch d tr trc tin nhm vo mt bng nhm A. * C lin quan n vic mua hng:

Cc sn phm nhm A l i tng lng kim v nh gi k cng nhng ngi cung ng v phi c phn tch v mt gi tr hng ha. Cc sn phm nhm A phi giao cho nhng ngi c kinh nghim, cn mt hng nhm C giao cho nhng ngi mi vo ngh. Trong mt s trng hp, cc sn phm nhm A l i tng mua tp trung, mua cc loi khc l phi tp trung. Cc sn phm nhm A trong trng hp c th l i tng ca ton b th trng vi vic giao nhn thng xuyn hn ch d tr.

* C lin quan n nh cung ng: Nhng nh cung ng loi A l i tng theo di c bit: phn tch tnh hnh ti chnh, s thuyn chuyn cc chc v ch cht, i mi k thut. S so snh phn tch A. B. C v cc khch hng v ngi cung ng cho php doanh nghip c cc thng tin c ch v cc mi quan h tng tc. II. qun l mua sm (trang252-256)

Qun tr d tr Qun tr hin vt ca d tr

Qun tr v mt vt cht ca d tr da vo vic ti u ha s lu kho ca ca sn phm: din tch v s lng cn thit l bao nhiu ? Kho tng c nhng phng tin no, trong s c nhng phng tin vn ti no ? p n cho cu tr li ny cho php thy kh nng sinh li ca cc khon u t chp nhn. Qun tr tt v mt vt cht ca d tr m bo cho khch hng ca doanh nghip mt "mc dch v tt" v c th to ra mt li th so vi cc i th.

Nhng nguyn tc c bn ca kho tng

Nhng c s d tr cn phi kn v ph hp vi tng loi sn phm, hng ha, vt t cn c bo v. a im kho d tr cn phi c b tr sao cho vic vn chuyn ti thiu v d dng cho vic nhp, xut cc hng ha.

M ha v phng php xp t cc sn phm d tr: Nhng phng php xp t cc sn phm d tr. C nhiu phng php sp xp sn phm, chng c th c kt hp vi nhau.

a. Phng php: "Mi ch mt vt, mi vt ch ca mnh" l dnh cho mi mt loi sn phm mt ch quy nh. * u im: D dng nh v sn phm, vt t trong kho; xc nh lng d tr tha hay thiu mt cch nhanh chng. * Nhc im: l khng tn dng c din tch kho tng. b. Phng php ph qut v tr: "Bt k vt g, bt k ch no" l s dng v tr no cn trng lc a hng vo kho, mt sn phm c nhiu a ch. * u im: Tn dng c din tch kho tng. * Khuyt im: Kh v mt thng tin nh v c ch trng khi nhp kho v tm a ch sn phm khi xut kho. c. Phng php tn sut quay vng: Loi hng no ra vo nhiu nht c xp ch thun tin nht. d. Phng php hai kho: kho c chia lm hai b phn: kho d tr c cung ng do nhp kho v cung cp s lng nh cho kho phn phi t xc lp cc n t hng.

Qun tr kinh t d tr

Chc nng d tr phi thc hin hai mc tiu c v tri ngc nhau:

Mc tiu an ton: c d tr trnh mi gin on. Mc tiu ti chnh: gim n mc thp nht c th c v mc d tr gim nhng chi ph kho tng.

* gii quyt iu , qun tr d tr cn tr li 2 cu hi:

t hng khi no ? S lng mi ln t l bao nhiu?

D tr gn vi thi hn cung ng: d tr ti thiu

Nu nh doanh nghip ch lng d tr xung bng 0 mi a n hng cho nh cung ng, doanh nghip s ri vo tnh trng gin on d tr trong qung thi gian c gi l thi gian ti d tr mt khi lng hng p ng nhu cu trong thi gian t khi t hng n khi nhn hng. D tr ti thiu p ng nhu cu ny.

D tr an ton hoc d tr bo him

Mc d tr an ton l s lng (hoc gi tr) hng tn kho d phng cho cc trng hp hng t n tr hoc s dng nhiu hn d kin. Mc s dng d kin hng ngy l mc s dng bnh qun ca mt trong k 1 nm. Mc ti t hng c xc nh nh sau:

V d: Mt doanh nghip ang xc nh mc ti t hngcho mt hng A, c cc ti liu nh sau: Thi gian ch i: 20 ngy. Mc s dng d kin hng ngy: 50 n v. Mc d tr an ton: 400 n v Mc ti t hng ca mt hng A l: 400 + (50 x 20) = 1. 400 n v.

Kt qu ny c ngha l khi trong kho cn 400 n v mt hng A th doanh nghip t mua b sung l hp l nht. Nu hng t mua khng b chm tr v mc s dng hng ngy ng nh d kin th trong ln t sau khng cn c mc d tr an ton. Mc ti t hng trong trng hp ny l 50 x 20 = 1. 000 n v.

Xc nh mc d tr an ton
Mt trong nhng vn ch yu ca cng tc qun tr hng tn kho l xc nh mc d tr an ton. Chi ph do thiu hng c lin quan cht ch nht vi s lng hng d tr an ton. Nu hai nhn t thi gian ch i v mc s dng hng tn tr hng ngy c bit mt cch chc chn th doanh nghip khng cn thit phi duy tr mc d tr an ton.

Nhng ngha v php l Thu

Tt c cc loi hnh kinh doanh Vit Nam iu phi np thu. y l mt s loi thu hin ang p dng.

Thu mn bi. Thu gi tr gia tng. Thu xut nhp khu. Thu tiu th c bit. Thu thu nhp doanh nghip.

Cc iu kin lm vic
Quan tm n iu kin lm vic ca nhn vin s trnh c nhng tn hi, thng tt khng cn thit do tai nn ni lm vic, cng nh cc bnh ngh nghip gy ra. Vic ny gp phn tng nng sut, ng vin cng nhn, to iu kin tt cho nh my hot ng. Khi xem xt cc iu kin lm vic, hy suy ngh v cc vn nh ting n, nh sng, bi..

Lut lao ng
a. Cc vn chung

Ngi lao ng t nht 15 tui, c kh nng lao ng. Ngi lao ng c tr lng theo tha thun vi ngi s dng lao ng, nhng khng t hn mc lng ti thiu m nh nc quy nh.

HTX c quyn tuyn chn, b tr, iu hnh lao ng theo nhu cu kinh doanh, c quyn khen thng, k lut theo quy nh ca php lut lao ng.

b. Hp ng lao ng
Hp ng lao ng phi c giao kt theo mt trong cc loi sau:

Hp ng lao ng khng xc nh thi hn. Hp ng lao ng c xc nh thi hn t 1 n 3 nm. Hp ng lao ng theo ma v.

* Ch : khi giao kt hp ng lao ng: i vi cng vic lm trong thi hn t 3 thng tr ln phi k kt bng vn bn; i vi cng vic thi hn di 3 thng hoc i vi lao ng gip vic gia nh th c th giao kt bng ming.

Tin lng
1. Tin lng tr cho ngi lao ng do hai bn tha thun trong hp ng lao ng v bt lun trong mi trng hp khng c thp hn mc lng ti thiu do Nh Nc quy nh. 2. Ngi s dng lao ng khng c p dng vic x pht bng hnh thc cp lng ca ngi lao ng. 3. Ngi lao ng lm thm gi c tr lng nh sau: 1. Vo ngy thng c tr lng t nht bng 150% ca ngy lm vic bnh thng.

Vo ngy ngh hng tun hay ngy l tt c tr t nht bng Thi gi lm vic, thi gi ngh ngi
1. Thi gi lm vic khng qu 8 gi/mt ngy hay 48 gi/mt tun. 2. Ngi s dng lao ng v ngi lao ng c th tho thun lm thm gi, nhng khng qu 4 gi/mt ngy, 200 gi/mt nm. 3. Ngi lao ng lm vic 8 gi lin tc c ngh t nht na gi, tnh vo gi lm vic. Ngi lm ca m c ngh gia ca, t nht 45 pht, tnh vo gi lm vic. Ngi lao ng lm vic theo ca c ngh t nht 12 gi trc khi chuyn sang ca khc. 4. Mi tun ngi lao ng c ngh t nht mt ngy (24 gi) v do ngi s dng lao ng sp xp theo yu cu cng vic. Ngi lao ng c ngh lm vic, hng nguyn lng nhng ngy l sau y:

1 ngy tt dng lch (1/1 dng lch). 4 ngy Tt m lch (ngy cui nm v ba ngy u nm theo m lch). 1 ngy chin thng (30/4 dng lch).

1 ngy quc t lao ng (1/5 dng lch). 1 ngy quc khnh (2/9 dng lch).

Nu nhng ngy ngh trng vo ngy ngh hng tun th ngi lao ng c ngh b vo ngy tip theo. 1. Ngi lao ng c 12 thng lm vic ti mt doanh nghip hoc vi mt ngi s dng lao ng th c ngh hng nm, hng nguyn lng theo quy nh sau: 1. 12 ngy lm vic i vi cng vic bnh thng. 2. 14 ngy lm vic i vi cng vic nng nhc, c hi, nguy him. 3. 16 ngy lm vic i vi cng vic c bit nng nhc, c hi, nguy him. 1. S ngy ngh hng nm c tng thm theo thm nin lm vic ti mt doanh nghip hoc vi mt ngi s dng lao ng, c 5 nm c ngh thm 1 ngy. 2. 200% ca tin lng ca ngy lm vic bnh thng.

Thi gian ngh khc

1. Ngi lao ng c ngh v vic ring m vn c hng nguyn lng trong nhng trng hp sau: 1. Kt hn ngh 03 ngy. 2. Con kt hn ngh 01 ngy. 3. B m c hai bn mt, v hoc chng, con mt, ngh 03 ngy. 1. Ngi lao ng c th tha thun vi ngi s dng lao ng ngh khng hng lng.

K lut lao ng, trch nhim vt cht

1. Ngi vi phm k lut lao ng, tu theo mc c th b x l theo mt trong nhng hnh thc sau: 1. Kin trch. 2. Chuyn lm cng vic khc, c mc lng thp hn trong thi hn ti a 06 thng. 3. Sa thi.

Tm nh ch cng vic khng c coi l mt hnh thc k lut lao ng m ch l mt bin php tm thi; ch c p dng khi v vic vi phm c tnh tit phc tp nu ngi lao ng tip tc lm vic s gy kh khn cho vic xc minh; thi hn khng qu 15 ngy, trng hp c bit cng khng c qu 03 thng. 1. Hnh thc sa thi ch c p dng cho nhng trng hp sau: 1. Ngi lao ng c hnh v trm cp, tham , tit l b mt hoc cc hnh vi khc gy thit hi nghim trng v ti sn v li ch ca doanh nghip. 2. Ngi lao ng b x l k lut chuyn lm cng vic khc m ti phm trong thi gian cha xo k lut. 3. Ngi lao ng t b vic 07 ngy trong mt thng hay 20 ngy trong mt nm m khng c l do chnh ng.

Nguyn tc c bn khi p dng cc hnh thc x l k lut lao ng: Khng c p dng nhiu hnh thc k lut i vi ot hnh vi vi phm. Tc l mi hnh vi vi phm ch c p dng mt hnh thc x l k lut. Ch c p dng nhng hnh thc x l k lut m lut nh. Tc l tu mc li ch c p dng x l mt trong ba hnh thc k lut lao ng ti iu 84 B Lut Lao ng.

V thi hiu x l k lut:

Ti a l 03 thng k t ngy xy ra hnh vi vi phm. Trng hp phc tp cng khng qu 06 thng.

Ngoi thi hn ni trn th khng c x l k lut lao ng. 1. Ngi lao ng lm h hng dng c thit b oc c hnh vi khc gy thit hi cho ti sn ca doanh nghip th phi bi thng theo qui nh ca php lut v tht hi gy ra. Nu thit hi khng nghim trng do s sut, th phi bi thng nhiu nht 03 thng lng.

An ton lao ng, v sinh lao ng

1. Ngi s dng lao ng c trch nhim trang b y phng tin bo h lao ng, bo m an ton lao ng, v sinh lao ng, v ni qui lao ng ca doanh nghip. 2. Ngi s dng lao ng phi bo m ni lm vic t tiu chun v khng gian, thong, sng, t tiu chun v sinh cho php v bi, hi, kh c, phng x, nng, m, v cc yu t c hi khc. 3. Ngi s dng lao ng phi chu ton b chi ph y t t khi s cu, cp cu n khi iu tr nh cho ngi b tai nn lao ng hoc bnh

ngh nghip. Ngi lao ng c hng ch bo him x hi v tai nn lao ng hoc bnh ngh nghip k t ngy hi ng gim nh y khoa c thm quyn kt lun v t l mt sc ca ngi lao ng. Nu ngi s dng lao ng cha ng bo him x hi bt buc cho ngi th ngi s dng lao ng phi tr cho ngi s dng lao ng mt khon tin ngang vi mc qui nh trong iu l bo him x hi. Ngi s dng lao ng c trch nhim bi thng t nht bng 39 thng lng cho ngi lao ng b suy gim kh nng lao ng t 81% tr ln hoc cho thn nhn ngi cht v tai nn lao ng, bnh ngh nghip m khng do li ca ngi lao ng. Trong trng hp do li ngi lao ng th cng c tr cp mt khon tin t nht bng 12 thng lng.

Bo him x hi
1. Loi hnh bo him x hi bt buc c p dng i vi nhng doanh nghip s dng t 10 ngi tr ln. Ngi lao ng lm vic nhng ni s dng di 10 lao ng hoc lm nhng ni c s dng t 10 lao ng tr ln nhng lm cng vic vi thi hn di 03 thng th cc khon bo him x hi c tnh ngay vo tin lng hng thng v do ngi s dng lao ng tr. 2. Trong thi gian ngi lao ng ngh vic cha tr v tai nn lao ng hoc bnh ngh nghip th ngi s dng lao ng phi tr lng v chi ph cho ngi lao ng nh ni trong mc 26. 3. Cc doanh nghip nng nghip, lm nghip, ng nghip, doanh gnhip c trch nhim tham gia cc loi hnh bo him x hi, ph hp vi dc im sn xut v s dng lao ng trong tng ngnh theo iu l v bo him x hi. 4. Qu bo him x hi hnh thnh t cc ngun sau: 1. 2. 3. 4. Ngi lao ng ng bng 5% tin lng. Ngi s dng lao ng ng bng 15% so vi tng qu lng. Nh nc ng v h tr thm. Cc ngun khc.

Bo him
C nhiu ri ro khi tin hnh mt cng vic kinh doanh. Ty theo loi hnh kinh doanh m c cc loi ri ro khc nhau. Nhu cu v hng ho ca bn gim st cng l mt phn ri ro trong kinh doanh. Tuy nhin, cc loi ri ro khc c th c gim nh nh mua bo him. Bn khng th bo him tt c mi th. Bo him kinh doanh thng c thc hin i vi nhng loi sau:

Cc ti sn nh my mc, hng lu kho, xe c c bo him chng trm cp. Hng ho trong qu trnh vn chuyn (c bit i vi hot ng xut nhp khu). Ti sn c bo him chng bo lt hay chy. Bo him y t cho bn thn v ngi lm cng.

Ti Vit Nam, bo him y t v x hi l bt buc i vi bt k n v kinh doanh no c hn 10 nhn cng i vi cng vic kinh doanh ca bn th bo him s em li bo m v mt ti chnh i vi nhiu vn . Mt s ch kinh doanh quyt nh khng mua bo him tit kim tin. Ty thuc vo tnh hnh kinh doanh v gi tr ti sn vic khng mua bo him khng bao gi cng l mt quyt nh sng sut. Nu doanh nghip khng mua bo him v nhng thit b t tin b mt do trm cp hay chy, bn s phi trch tin li mua thit b thay th. Bn phi quyt nh loi hnh bo him no mnh cn. Bn c th ly thng tin v bo him t ngun t vn v php l cho cc doanh nghip nh. C cc c quan nh nc hoc t chc phi chnh ph c thnh lp h tr kinh doanh nh. Giy bo gi cng c th ly c t cc cng ty bo him a phng. Tuy vy, bn phi nh rng cc cng ty bo him s c gng bn bo him trn gi. Phi sng sut kim tra cc ngun c th mua c bo him trn gi c li nht cho doanh nghip mi ca bn.