"Brya na pustyni" czyli rozwaania na temat domu w krajobrazie "Czerpa natchnienie z natury, a do swych prac wykorzystywa naturalne materiay

y budowlane. Cho jego projekty stay si inspiracj dla rozwoju stylu midzynarodowego, nie identyfikowa si z nim i nie podziela fascynacji funkcjonalistyczn sztuk architektoniczn mona go nazwa prekursorem architektury organicznej, czyli wkomponowanej i zespolonej z natur. " - ten krtki opis przywouje jednoznacznie posta synnego architekta, twrcy "Domu nad wodospadem". "Wierz w Boga, lecz nazywam Go Natur" (ang."I believe in God, only I spell it Nature.") Frank Lloyd Wright Jeden z prekursorw "wtapiania" architektury w otoczenie....(krtki opis Fallingwatera i Boomer Residence) --------------------Krajobraz "Dom w krajobrazie" jest w swojej prostocie okreleniem nazbyt oglnym, nie okrela zagadnienia i zamiast uatwia wprowadza w sfer domysw i niedomwie. Obostrzenia stawiane projektantom nieraz uwaane s za przysowiowe "kody rzucane pod nogi". Krpuj i nie pozwalaj rozwin skrzyde. Czy jest to aby na pewno suszny wniosek? Prbujc stworzy koncepcj na zadany wyej temat rozpoczli bymy z pewnoci od okrelenia terenu na ktrym zaprojektowany obiekt byby posadowiony. Skay, pola, otwarte morze, kosmos? Rozgldnijmy si w koo i sprbujmy odnale schowane w otoczeniu architektur.... Rodzaje terenu: (w kadej czci opis krajobrazu, budynku, sposb wykorzystania zastanego rodowiska itp.) 1. Las a) "kompleks rolinnoci swoisty dla danego kontynentu geograficznego, charakteryzujcy si duym udziaem drzew rosncych w zwarciu, wraz ze wiatemzwierzcym i rnymi czynnikamiprzyrody nieoywionej oraz zwizkami, ktre midzy nimi wystpuj. " b)"Hards Tree Hotel; zaprojektowany przez Tham + Videgard Hansson Arkitekter w pnocnej czci Szwecji, w okolicy maej miejscowoci Harads. Gwn ide architektw byo stworzenie kryjwki umieszczonej jak najwyej na drzewie. Aluminiowo-szklana struktura o wieloci jedynie 4x4x4 metry kw. przymocowana bdzie do pnia drzewa ..... c) w ksztatowaniu architektury podstawowy czynnik pejzarzu jakim s drzewa zosta uyty jako fundament do posadowienia konstrukcji i wyniesienia domu na wysokoc nieosigaln dla typowego budownictwa.... 2. Pustynia - "Winnica Bodegas Portia" biura "Foster + Partners" 3. Polana "Casa de Retiro Espiritual (dom duchowego odpoczynku)" 4. Gry "Schronisko grskie pod Rysami" 5. Woda - "The water Villa" in Middelburg 6. Niebo koncepty i szkice architektoniczne (eVolvo) 7. Podziemie tzw. "Shelterhouses" 8 Miasto sowo krajobraz przywodzi na myl szczyty gr gince w obokach chmur czy lene polany owietlne promieniami przebijajcymi korony drzew. Nie wolno nam jednak zapomnie o najpospolitszym dla projektanta krajobrazie, ktrym jest tkanka miejska. S to zwykle gsto zabudowane kwartay z niewielkimi, czsto nieregualrnymi placami umoliwiajcymi zabudow. Jest to dla architekta szczeglne wyzwanie. Wkomponowana w niejednokrotnie rnorodn stylowo zabudow architektura, ktra wymaga od architekta szzceglnego wyczulenia.

Czy jest tu miejsce na beton? Przedstawieone wczeniej budynki ukazuj jak niejednolite jest otaczajce nas rodowisko naturalne. Warunki pracy oddziaywuj na projekt i jego form. Widzimy jak projektant stara si dostosowa do sytuacji. Architektura jest podporzdkowana krajobrazowi. Jest wic form podrzdn. Ma stanowi jej dopenienie. Jest to szczeglnie widoczne w projektowanej obecnie "architekturze zrwnowaonej", tzw. "green" czy "sustainable architecture". Nie chc kwestionowa susznoci owych rozwiaza. Wr przeciwnie, uwaam, e jest to suszny kierunek rozwoju, konieczny dla dobra ogu. Czy oznacza to, e surowo betonu, jego nieprzyjazna na pierwszy rzut barwa i faktura mog znale swoje miejsce w przyrodzie? Spjrzmy na pooony w niemieckim Zwickau "Maison du Beton". Pooony na sporej dziace znajdujcej si pord lunej zabudowy jednorodzinnej dom zwraca uwag sw kanciast struktur. Budynek osadzono na planie nieregularnego szesciokta. Moe wydawa si to lekk przesad. Jednak projektanci zagrali zaamaniami i doborem ktw w sposb tak umiejtny, e postrzegamy dom jak nieprzesadzony w formie prostopadocian. Trzykondygancyjny budynek czciowo zagbiono w ziemi w zwizku z czym dom przyjmuje rwnowan postaw wobec wszystkich stron wiata..... Inn, lecz zdefiniowan geometrycznie form przyjmuje zaprojektowany przez Antonino Cardillo "Moon House"..... Piszc o architekturze betonowej nie sposb pomin Mario Botty ktry i jego "Riva San Vitale". "Zbudowany na ostrym stoku, wznoszcy si ponad ryback wiosk dom w Riva San Vitae przypomina sw form architektoniczn budowl obronn. "Jako czteropitrowa wiea, do ktrej wchodzi si po stalowym mostku, ten dom nad jeziorem Lugano zdaje si zamknity i zwrcony ku sobie. Jednak za odcitymi paszczyznami i szczelinami......." - opis domu, jego wpyw na otoczenie, zwarto, brya pord drzew.... By moe warto signc take do innych projektw Botty, ktre swoj stanowcz form wcinaj si w otoczenie podporzdkowujc sobie przestrze. Staj si dominant i skupiaj uwag na sobie. Krajobraz wydaje si by dopenieniem dla majestatycznej formy... Warto zauway, e betonowe formy zwykle nie "uciekaj" poza ramy geometrii. Prostota materiau jakim jest beton w pewnym stopniu wymusza na architekcie uproszczenie formy. Niemoliwe do jednoznacznego zinterpretowania formy byy by niezrozumiae. "Ubrane nie w swoje wasne szaty". Wyglday by po prostu miesznie. Beton jako materia posiada ponad XX wieczn histori. Wymaag wi uycia klasycznej formy. "Diabe tkwi w szczegach" fizyka budowli w architekturze Miejsce posadowienia budynku i jego forma s gownymi czynnikami wpywajcymi jego pniejszy wygld. Nie mona jednak zapomnie o czynnikach, ktre z znacznym stopniu zmieniaj zewntrzny charakter budowli. rodowisko oddziaywuje na budynek. Moemy si przed tym chroni lub prbowa wykorzysta. Odpowiednio uyte elementy mog nada projektowi niepospoilty wygld i wyrni z tumu przecitnych budynkw. Czy rodowisko jest w stanie wpyn na te aspekty koncepcji? Gwnym czynnikiem rozpatrywanym w tym zagadnieniu wydaj si warunki wiatrowe i nasonecznienie. Mona zwrci uwag na szerszy aspekt .....(odniesienie do parcia i ssania wiatru, ksztatowania formy tak aby chroni przed zym oddziaywaniem). Soce, ochrona przeciwsoneczna, wykorzystanie energii sonecznej.... Norweg potrafi! Wrmy jednak na ono natury, ktre czsto sw niezwykoci zapewnia wiele niezapomnianych dozna. Krajem, ktry w postanowi w peni wykorzysta jej walory jest Norwegia. "W 2009 roku powsta rzdowy dokument "architecture.now" dotyczcy polityki architektonicznej Norwegii. Podpisao go trzynastu ministrw majcych sta na stray przede wszystkim kryterium jakoci podczas procesu projektowego i realizacyjnego budynkw. Kade ministerstwo ma wyznaczony program i plan dziaania w ramach trzech podstawowych wyzwa, przed ktrymi postawiono architektur: zrwnowazony rozwj i zmiany klimatyczne, transformacje oraz wiedza i innowacje...[...]A nic nie jet tak zachwycajce i zniewalajce w Norwegii jak natura. Pikna, unikalna i wszechobecna. Niebezpieczna, dzika, nieodgadniona. Fiordy, skay, woda i lasy maluj pejzae, ktre przechowuje

si w pamici jak najpikniejsze wspomnienia..." "Nie ma nic nudniejszego i gupszego ni przebywanie na onie natury. To pogbia smutek i melancholi" Edvard Munch Powysze sowa stay si przewrotn ide stworzenia hotelu "Juvet Landscape" na norweskim szlaku. "Juvet Landscape Hotel to projekt grupy Jensen & Skodvin Arkitektkontor(JSA). Zosta wybudowany w malowniczym lesie w dolinie rzeki Valdolla, w Norwegii. Kompleks hotelowy skada sie z siedmiu budynkw, kady z nich ma jedn lub dwie przeszklone ciany. Odpowiednie usytuowanie pozwala mieszkacom kadego budynku podziwia wspaniae widoki na okolic, a take zapewnia prywatno. Kady podzesp ma przydzielon swoj stref, by gocie nie wchodzili sobie w drog.Wntrza zostay urzdzone w minimalistycznym stylu niektre pomieszczenia maj bardzo yw kolorystyk." Platforma widokowa w Stegastein - projekt zrealizowany w ramach inicjatywy rzdu norweskiego Tourist Route.Program Tourist Route, zaplanowany na lata 2002-2015 .Ma on uatwia i zachca do zwiedzania Norwegii oraz pokazywa walory krajobrazowe i tamtejsz wspczesn architektur krajobrazu.Przebieg tras wybierano tak, aby umoliwi turystom zagbienie si w dzik, pnocn natur, przeycie niespotykanych dozna, za same punkty widokowe czyni zwiedzane miejsca bardzo charakterystycznymi. Zrnicowanie poszczeglnych odcinkw tras ma zapobiec ich zlewaniu si w pamici. Estetyka wszystkich elementw architektonicznych jest oparta na zwizku z miejscem i wydobyciu jego wyjtkowych cech. Platforma widokowa w fiordzie Stegastein (projekt: Todd Saunders i Tommie Wilhelmsen),jest form tak mocn, e staje si obiektem rwnie wyrazistym i wanym, jak wspaniae grskie szczyty i ciany fiordu. Jej podoga dynamicznie zakrzywia si i spywa w przepa, a na kocu pomostu od urwiska oddziela turystw tylko cienka, przezroczysta szyba zawieszona na ledwo widocznych mocowaniach. Stojc przy barierce, widzimy doskonale ca dolin, prawie niedostrzegalna bariera daje zudzenie jednoci z natur ktrej jednak nigdy nie dosigniemy. Projekt Tourist Route to niestety take przejaw metodycznego uprzedmiotowienia i komercjalizacji norweskiej natury dotd dzikiej i egzotycznej, dzi upowszechnionej i skatalogowanej. (Mona jeszcze dorzuci inne przykady, przy czym s to gownie platormy widokowe, schroniska itp. cho oczywicie wspaniale wkomponowane w przyrod) Krajobraz w architekturze Sprbujmy jeszcze spojrze na cao zagadnienia od drugiej strony. Nie twrzmy architektury, ktr bdziemy si starali zapeni przestrze. W czasach gdy coraz wiksze obszary pozbawiane s swojej naturalnej rwnowagi abieranej przez rozrastajce si miasta, drogi itp. powinnimy dy do powrotu do korzeni. Pierwotny czowiek szukal schronienia w jakiniach. Potem zacz budowa pierwsze, prymitywne domy aby przez lata sign architektur nieba. Teraz, wykorzystujc moliwe rodki stara si usprawni budownictwo w taki sposb aby nie tylko nie degradowa rodowiska naturalnego, ale uczyni je jeszcze zdrowszym.... Nie brak projektw, ktre sw "zielonoci" sigaj miejscami granic absurdu :) Czsto s to jeszcze tylko koncepcje, ktre czekaj na realizacj, nie mniej, zapieraj dech w piersiach... Hilton de Bariloche grupy architektonicznej IMOCOM to przyjazny, wpisujcy si w naturalne uksztatowanie terenu budynek... Projektem wybiegajcym w przyszo jest z pewnoci odpowied na ocieplenie si klimatu architekta Vincenta Callebauta ktry w obawie o podnoszenie si poziomu mrz (w XXI wieku oczekuje si wzrostu o nawet 50 cm wobec 10 cm w XX wieku) postanowi zaprojektowa pywajce miasta, Ecopolis, w ktrych mogli by y tzw. eko-uchodcy - czyli mieszkacy przybrzenych miast zalanych w przyszoci przez wod. Projekt wyglda imponujco, a rdem wygldu konstrukcji by kwiat lilii wodnej. Kto wie, by moe te wizje kiedy si speni?....

Sia natury Mona by pokusi si o prb znalezienia odpowiedzi na pytanie "Jak broni si przed natur?" Niedawne wydarzenia w Japonii uwiadamiaj jak potna jest sia otaczajcej nas natury. Czy mona z ni walczy? Czy mamy jakie szanse na podporzdkowanie sobie tego co w swej pierwotnej formie dziaa w penej harmonii? Jak budowa aby zabezpieczy si przed ewentualnymi skutkami coraz czstszych tornad, huraganw itp.?.... Nie wiem jeszcze czy zaj si tutaj analiz budynkw ktre istniej, czy moe technologii? We'll see:) Krtkie podsumowanie. Od natury samej w sobie poprzez ingerencj czowieka, koczc na powrocie do naturalnych wzrocw.