ГРАМОТНОСТЬ ЧТЕНИЯ
Инструкция: Внимательно прочитайте текст
и правильно выполните задания к тексту.
Клиповое мышление.
1.Клиповое мышление – термин последних
десятилетий, описывающий способ восприятия
информации, характерный для нового поколения
21 век формирует необыкновенно быстрый темп
жизни. Пытаясь угнаться за ним, человек
перестает углубляться в информацию и
считывает лишь поверхностные факты. Чем
опасно клиповое мышление? Могут ли у него
быть положительные стороны ? Как можно
развить собственное мышление и не стать
заложником «клиповости»?
2. Первое, что приходит в голову большинства
людей при слове «клип», — это быстро
сменяющийся видеоряд , чаще всего со слабо
связанными между собой образами. Вырезая
основные моменты и складывая их в общую
историю, монтажер облегчает понимание
зрителю и показывает общую картину, не
углубляясь в предложенную им тему. Клиповое
мышление работает по тем же принципам, что и
видеоклипы: человек воспринимает
окружающую его действительность как
последовательность не связанных между собой
явлений, а не как систему.
3. Современные сериалы, фильмы и В) рассказать о новых уникальных результатах
мультфильмы создаются для клипового
потребителя. Сцены в них идут маленькими
блоками, часто сменяя друг друга без логической
связи. Пресса наполняется короткими текстами, в
которых авторы лишь очерчивают контуры
проблем. Телевидение преподносит новости,
которые между собой не связаны, потом рекламу,
ролики которой тоже никак друг к другу не
относятся. В результате человек, не осмыслив
одну тему, переходит к потреблению другой.
4. Людям в наше время все сложнее
рассуждать и мыслить логически, искать новые и
неожиданные пути решения, ведь мы живем в
огромном информационном поле, где
необходимые сведения можно получить по
одному клику или обычной голосовой команде.
5. Клиповое мышление – это приобретенное
качество, которое формируется на основе
изменяющихся условий существования и ритма
жизни. Особенностями «клиповости» являются
быстрота обработки данных, преобладание
визуального восприятия, проблемы с С) качество, которое является результатом
восприятием длительной линейной
последовательности и однородной информации.
«Клиповость» приводит к тому, что человек
утрачивает легкость ассоциаций, живость
воображения и эмоциональную тонкость восприятия
и подвижность мысли. Мышление обедняется,
становится менее способным к творчеству.
6. Современные технологии помогают нам
облегчить жизнь, упростить многие задачи, но
неужели нам нужно упрощать работу нашего мозга?
1. Согласно тексту, у человека с клиповым
мышлением возникают проблемы с
А) разнородными голосовыми командами
В) навыками чтения информации в газетах
С) восприятием длительной и однородной
информации
D) быстрой сменой предметных картин и
информации
2. Ответ на вопрос Чем опасно клиповое мышление?
содержится в абзаце
А) пятом
В) первом
С) четвертом
D) третьем
3.Цель и целевая аудитория текста
А) дать информацию о современных технологиях
– родители старшеклассников
исследования клипового мышления-школьники
С) передать накопленное людьми знание об
информационных системах - студенты
D) привлечь внимание к проблеме клипового
мышления - широкие массы
4.Значение слова история в тексте
А) действительность в процессе развития
В) происшествие, событие, случай
С) рассказ, повествование
D) совокупность фактов и событий, связанных с
кем-, чем- либо
5. «Клиповое мышление» с точки зрения автора
текста - это
А) термин последних десятилетий, который
описывает способ восприятия однородной
информации
В) восприятие окружающей действительности
как последовательности не связанных между собой
явлений, а не как системы
стабильности современной жизни
D) способ восприятия информации, характерный
для молодого поколения
6. Особенности синтаксиса публицистического
стиля
А) риторические вопросы
В) восклицательные предложения
С) сложные предложения
D) односоставные предложения

7. Первый и пятый абзацы объединены мыслью

о/об
А) способах восприятия информации
В) том, как не стать заложником «клиповости»
С) том, как облегчить свою жизнь
D) изменяющейся окружающей
действительности

8. Аргумент текста к тезису Современные

сериалы, фильмы и мультфильмы создаются для
клипового потребителя.
А) Серьезные темы в них не поднимаются
В) Режиссер лишь намечает контур проблемы
и приводит доказательства.
С) Сцены часто сменяют друг друга без
логической связи.
D) Рассуждать и размышлять хотят зрители.

9.Позиция автора выражена в предложении

А) Современные технологии помогают нам
облегчить жизнь.
В) Человеку следует отказаться от просмотра
телевизионных передач
С) Клиповое мышление не имеет
положительных сторон.
D) Не нужно упрощать работу нашего мозга.

10.Информация, отсутствующая в тексте

А) Клиповое мышление – это качество,
присущее подросткам 12-15 лет.
В) Клип-это быстро изменяющийся видеоряд
С) СМИ создаются для клипового потребителя
D) Современные технологии облегчают нам
жизнь
 ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны Ағыбай сынды ерлердің қылыш, найзасы, сауыты
бойынша берілген тапсырмаларға дұрыс жауап мен дулығасы, ер-тұрманы, садақ, шоқпарлары –
беріңіз. ғасырдан-ғасырға қастерленіп сақталатын мәңгілік
мұра.Аңшы, шеберлер құралдары – мергеннің
Қасиетті ұғымдар мылтығы, аңшының қақпаны, үйшінің үскісі,
1. Аттан құласа да, салттан құламаған қазақұстаның балғасы, етікшінің бізі де қасиетті мүлік
халқы қашанда ата-бабаларының әдеп-
есебінде сақталады. Ол ешкімге берілмейді,
ғұрпын,салт-дәстүрін ұстанып келеді. Осыларға сатылмайды, оны жоғалтпай ұстайды.
қатысты туған қасиетті ұғымдар да баршылық. 8. Ұлылардың қаламы – сирек кездесетін бағалы
Ендеше, мән-мағынасына үңіле отырып, ой мұра ретінде мұражайда, әр үйде сақталады.Өнер
елегінен өткізіп көрейік. иелерінің мүлкі – әншілер мен сазгерлердің,
2. Атамекен, туған жер мен қара
ақындар мен жазушылардың, қобызшылар мен
шаңырақ.Атамекен, туған жер – әркімнің ата- домбырашылардың саз аспаптары, киімдері мен
бабасы, өзі туып-өскен жер. Туған жер, өскен тұтынған заттары. Халық оларды ерекше мүлік
елді құрметтеу, оған барып тұру – азаматтық ретінде қастерлеп ұстап, сақтап келген.
міндет. Алтын бесік деп әспеттеп айтатын жеріне 9.Жылқышының қара қосы– береке үйі деп,
келген баладан бастап ересек адамдарды туған халық оны жоғары бағалайды. Қыста қара қоста
жеріне аунатып алатын қазақтың ырымы бар. Бұл әрқашан жылқының семіз еті мен майлы сорпасы,
бала отаншыл болсын, үлкендердің ауру- құрт көже үзілмейді. Мұнда келгендер тойып
сырқауы, шер-шемені кетсін деген ұғымнан аттанады. Сондықтан жылқышының қара қосында
туған.Қара шаңырақ– ата-бабадан қалған үй. қонақтар да көп болады. Ертеден қалған
Атадан балаға қалып келе жатқан киіз үй ескерткіштер – ежелгі қала орны, ата-баба жұрты,
(қыстау) қасиетті орын есебінде сақталған. ескі қорымдар. Ондай жерге жай адамдар көп бара
Мұндай үйді күтіп, таза сақтайды. бермейді. Мұндай орындар барлық мемлекеттерде
3. Киелі орындар – әулиелердің, батырлар мен
қамқорлыққа алынған.
би, шешендердің, атақты адамдардың 10. Бұлақ – тазалық пен нәр көзі есебінде қасиетті
мекенжайлары, қабірі, мешіті. Мұндай орындарғадеп қаралған. «Бұлақ көрсең, көзін аш» деген қағида
халық әдейі барып, зиярат етеді, түнейді, тілек
оның жоғары бағасын білдіреді. Бақан – шаңырақ
тілейді. көтеретін киіз үй мүлкі. «Бақанды аттама» деген
4. Ананың ақ сүті – адам баласы үшін қадір-тыйым оның өзіндік қасиетті дүние екенін білдіреді.
қасиеті ерекше ұғым. Ананың ақ сүтін ақтау – өте 11. Мал басы(төл басы) – әр үйде малдың басы,
үлкен парыз. Аналардың «Ақ сүтім ақталды» деп құты деп саналатын киелі мал. Олар: үйірін ит-құсқа
марқаюы – балаларына деген ризашылық белгісі. бермейтін айғыр, соңынан төл ерткен мама бие, қой
5. Дастарқан – тағам, дәм байлығы мен бастайтын серке. Қазақ мұндай мал басын сатпайды,
берекесінің бейнесі, символы. Жомарттар мен айырбастамайды. Осындай киелі ұғымдарды
мырзалардың, қолы берекелі әйелдердің аттары қастерлеп, келесі ұрпаққа жеткізу біздің
осы кең дастарқанымен шыққан. Дастарқанды еншімізде.Ендеше, келер ұрпағымыз рухты болсын
аттамайды, дастарқан үстінде әдепсіз сөз деп тілейік.
айтылмайды. Қара қазан – тоқтық пен
мырзалықтың айғағы, сонымен бірге ол мол ас 1. Туған мекенге келгенде жасалатын ырым
пен адалдық қазынасының бірлігі ретінде A) Дастарқан басына шығарады
қастерленеді. B) «Төрге шығыңыз» деп ілтипат білдіреді
6. Ошақ – қазан-ошақ деп қосарлана C) Бұлақтың көзін аштырады
айтылатын киелі де иелі заттың бірі. «Ошақтың D) Туған жерінің топырағына аунатып алады
үш бұтынан бер» деген қазағымызда ізгі ақ тілек
бар. От орны – киіз үйдің ортасында ошақ 2. Тоқшылық пен жомарттықтыңайғағы
құралып, қазан асылып, от жағылатын орын. От A) Ошақтың үш бұты
орнын аттамайды. Төр – әр үйдің қонақ отыратын B) Қара қазан
жоғары әрі қасиетті орны. Үйге келген адамға C) Жылқышының қосы
«Төрге шығыңыз» деген ілтипат пен ақ ниет D) Қара шаңырақ
осыдан шыққан.
7. Батырлардың қару-жарағы – нағыз киелі
заттар. Қаһармандар Қабанбай, Бөгенбай,
Кенесары,
3. Саятшы, шебер құралдары
A) Сауыт, балға
B) Қазан, біз
C) Мылтық, дулыға
D) Қақпан, үскі
4. Жылқышы қосының берекелі үй атануының сарбаздарының қару-жарағы мен ат әбзелдеріндегі
себебі
A) Құрт, көже, ет үзілмейтіндіктен
B) Жылқылар көп болғандықтан
C) Далада орналасқандықтан
D) Қонақтар сирек келетіндіктен
5. Мәтін бойынша мұражайда сақталатын киелі элементтерді жойып, ағзаға зиянды токсиндар мен
мүліктер
A) Атақты қаламгерлердің мүліктері
B) Қара шаңырақ иелерінің мүліктері
C) Шеберлердің жеке құралдары
D) Аңшылардың құрал-саймандары
6. Халық тілек тілейтін қасиетті орын
A) Әулиелердің бейіті
B) Жылқышының қосы
C) Қасиетті қара шаңырақ
D) Ұлылардың мұражайы
7. Бесінші азатжолда кездесетін тыйым сөз
A) Дастарқанды аттамайды
B) От орнын аттамайды
C) Мал басын бермейді
D) Ата жұртты бұзбайды
8. Мәтіндегі жауабы жоқ сұрақ
A) Қабанбай мен Бөгенбай батырдың
дулығасы мұражайда сақталған ба?
B) Қазақ халқы малдың басын сатып немесе
айырбастай ма?
C) Киелі, қасиетті орындар мемлекеттің
қамқорлығына алынған ба?
D) Ересек адамдарды туған жерге не үшін
аунатып алады?
Күмістің пайдасы
Бізге жеткен тағы бір аңызда ертеде қазақ әскері
мен қалмақтар соғысып жатқан аймақта жұқпалы
ауру тарап, қалмақ қолы түгел дерлік қырылып
қалыпты да, қазақ сарбаздарының ешбіріне кесел
дарымаған екен. Мұның негізгі себебі қазақ
күмістің пайдасынан болған дейді. Дәл осы аңыз
араб халықтарында да сақталған.
Ертеде бір өңірдегі халық жаппай тамақтан
уланып қырылғанда, сол тамақты күміс қасықпен
жеген бір басшы ғана аман қалыпты деседі.
Қазір медицинада күмістің ауру тудыратын
микробтарды шығарып, бактерияның 650 түріне
қарсылық көрсете алуымен бірге шашқа тағылған
күміс теңгелер белге түсіп, әйел затының өмірге
ақаусыз ұрпақ әкелу үшін аса пайдалы екенін
дәлелдеп отыр. Сондықтан да ғылымды ерте білген
әжелеріміз күмістен түйме тағып, әсіресе бойға жете
бастаған қызының шашын өріп, бұрымына күміс
моншақ тағатыны осыдан болса керекті.
9. Күміс туралы аңыз берілген азат жол
A) Екінші мен үшінші
B) Үшінші мен екінші
C) Бірінші мен үшінші
D) Бірінші мен екінші
10. Күмістің пайдасы
A) Микробтарды жоймайды
B) Ауру тудыратын элементті асқындырады
C) Зиянды токсиндерді шығарады
D) Бактерияны көбейтеді
 READING LITERACY
Reading: Read the text carefully and do the tasks on The Statue of Liberty
the text correctly. The Statue of Liberty, arguably one of New York
City’s most iconic symbols, is a popular tourist
The House attraction for first-time visitors to the city. This 150-foot
Mr. and Mrs. Smith have one son and one monument was gifted to the United States from France
daughter. The son's name is John. The daughter's in order to celebrate 100 years of America’s
name is Sarah. independence. The statue is located on Liberty Island,
The Smiths live in a house. They have a living and it is accessible by taking a ferry from either Battery
room. They watch TV in the living room. The father Park in New York City or Liberty State Park in Jersey
cooks food in the kitchen. They eat in the dining City.
room. The house has two bedrooms. They sleep in When Claire visited the Statue of Liberty for the first
the bedrooms. They keep their clothes in the closet. time, she instantly admired it as a symbol of freedom.
There is one bathroom. They brush their teeth in the Claire made sure to make reservations before her visit
bathroom. because only 240 people are permitted to climb the
The house has a garden. John and Sarah play in staircase to the top of the statue every day. After
the garden. They have a dog. John and Sarah like to climbing almost 400 stairs, Claire received spectacular
play with the dog. views of the city from the statue’s crown.
During her visit, Claire learned that the Statue of
1. How many children do Mr. and Mrs. Smith have? Liberty was not always the color that it is now. She
A) One daughter found out that because the statue’s exterior is made of
B) No children copper, the statue oxidized over time, giving it the
C) One son greenish appearance it has in present day. When it was
D) One son and one daughter first constructed, the statue was the same color as a
shiny penny!
2. Who cooks in the kitchen? After touring the Statue of Liberty, Claire spent the
A) Mother rest of the day in New York City visiting other
B) Father important monuments and historic landmarks. Claire
C) John left New York hoping to have had the time to explore
D) Sarah more sites, but she can’t wait to return to the city in the
future.
3. Where does the family eat?
A) Kitchen 6. Who gifted the Statue of Liberty to the United States?
B) Living room A) The French
C) Dining room B) The British
D) Bedroom C) The Dutch
D) The Spanish
4. How many bedrooms are in the house?
A) Four 7. What was the Statue of Liberty intended to celebrate?
B) Three A) Open immigration to the United States
C) One B) Economic recovery from the Great Depression
D) Two C) A century of American independence
D) The end of the Civil War
5. What do John and Sarah do in the garden?
A) Play 8. How many people are permitted to climb the statue’s
B) Brush their teeth stairs per day?
C) Cook A) 150
D) Sleep B) 100
C) 240
D) 400
9. From which part of the statue did Claire receive
spectacular views of the city?
A) The nose
B) The mouth
C) The crown
D) The eyes

10. Why has the Statue of Liberty changed color over

time?
A) New York’s poor air quality has eroded the
statue.
B) It was painted green during restorations.
C) Its copper exterior oxidized.
D) The statue is poorly maintained by the city.
 МАТЕМАТИКАЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ
1. Берілген 4444 сан қандай цифрмен аяқталады? 8. Барлық цифрлары тақ және кем дегенде біреуі 5-
А) 0 ке тең болатын қанша төрт таңбалы сан құрастыруға
В) 2 болатынын анықтаңыз.
С) 4 А) 256
D) 6 В) 284
С) 369
2. 1 дәптер және 2 қалам 135 тг тұрады, ал 2 D) 468
дәптер және 1 қалам 240 тг тұрады. Сонда 3
дәптер қанша тұрады? 9. 3 санның арифметикалық ортасы 42-ге, тағы 5
А) 30 тг санның арифметикалық ортасы 50-ге тең. Осы 8
В) 90 тг санның арифметикалық ортасын табыңыз?
С) 345 тг А) 46
D) 230 тг В) 47
С) 48
3. Бір апта ішінде «Рахат» дүкенінен 24 адам D) 49
қызыл жемпір, 16 адам жасыл жемпір сатып
алды. Оның ішінде 11 адам екі түсті де сатып 10. Абылайдың Қазақстан тарихынан емтихан
алды. Қанша адам тек қызыл жемпірді сатып тапсыру ықтималдығы 0,9; оқу сауаттылығынан 0,8;
алды? математикалық сауаттылығынан 0,8. Абылай тек бір
А) 5 ғана емтиханды тапсыру ықтималдығын табыңыз.
В) 11 А) 0,035
С) 13 В) 0,5
D) 16 С) 0,4
D) 0,064
4. Барлық екі таңбалы сандардың қосындысын
табыңыз. 11. Жазықтықта 10 нүкте берілген. Оның әрбір
A) 4805 екеуін кесіндімен қосты. Берілген нүктелерден
B) 4850 өтпейтін түзу кесіп өтуге болатын осындай
C) 4905 кесінділердің ең көп санын анықтаңыз?
D) 4950 А) 20
В) 25
5. 12 бетті газетке төрт фотосуретті қанша С) 30
жолмен орналастыруға болады, егер бір бетте D) 35
бірден көп фотосурет болмауы керек?
А) 18810 12. 11...1...9...3 сандарының арасында +, -, *
В) 11188 математикалық таңбалары қолданылды. Әрбір таңба
С) 18180 бір рет қолданылса, өрнек қандай санға тең
D) 11880 болмайды?
А) -15
6. Егер а+в=11 және в+с=101 болса, а+3в+2с В) -7
өрнегінің мәнін табыңыз. С) 5
А) 213 D) 17
В) 321
С) 123 13. Жолаушылар пойызы 65 км/сағ.
D) 211 жылдамдықпен 8 сағат жүрді. Жүк пойыздың
жылдамдығы жолаушылар пойызынан 25 км/сағ.
7. 14; 19; 29; 40;.....сандар қатары белгілі бір заңға кем болса, осы қашықтықты канша уақытта жүріп
сәйкес орналасқан. Қатардағы келесі санды өтер еді?
анықтаңыз. А) 8 сағ
А) 44 В) 9 сағ
В) 48 С) 10 сағ
С) 52 D) 13 сағ
D) 56
 БИОЛОГИЯ
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны Эндокринді жүйе
бойынша берілген тапсырмаларға дұрыс жауап Эндокриндік жүйе — ағзаның гуморальды
беріңіз. реттелуінде маңызды рөл атқарады. Бұл жерде
гуморальды реттелу дегеніміз — қанның
Дәрумендер құрамындағы гормондар және минералдық
Дәрумендер (латынша «vіta» – тіршілік, өмір) заттардың әсерлері арқылы организм қызметінің
тағамдық заттардың құрамында болатын ерекше реттелуі. Ол ағзаның ішкі ортасына арнаулы
органикалық қосылыстар. Олар ағзада биологиялық белсенді заттарды бөліп шығарады.
ферменттердің түзілуіне қатысады. Витаминдер Ішкі секреция бездері шығарған заттар гормон деп
тағамның құрамында аз мөлшерде болғанымен аталады. Бездер бөлген гормондар қанның
ағза үшін өте қажетті заттар. А витамині ағысымен ішкі мүшелерге және мүшелер
бауырда, сүтте, жұмыртқаның сарысында көп жүйелеріне келіп, олардың жұмысына әсер етеді.
болады. Организмде бездерді үш топқа бөледі:
D витамині (кальциферол) адамның терісінде 1. Сыртқы секреция бездері (бауыр, сілекей,
күннің ультракүлгін сәулелерінің әсерінен ұйқы және ішек бездері);
түзіледі. Ол кальций мен фосфордың ішектен 2. Ішкі секреция бездері (гипофиз, эпифиз,
бөлінуін жылдамдатып, сүйек ұлпасының қалқанша без, қалқанша маңы бездері,
мықтылығына әсер етеді. тимус, бүйрек үсті бездері);
К витамині (филлохинон) қанның ұюына әсер 3. Аралас секреция бездері (жыныс бездері,
етеді. Витамин жетіспегенде жарақаттанған ұйқы безі).
жердегі қанның ұюы баяулайды да, қан аға
түседі. В1 витамині (тиамин) зат алмасуға, 5. Денедегі бездер неше топқа бөлінеді?
асқазан және жүректің, жүйке жүйесінің A) 2
қызметтеріне әсер етеді. Жетіспегенде жүйке B) 3
жүйесінің жұмысы бұзылып, адамның қозғалысы C) 4
өзгереді. В2 витамині (рибофлавин) зат алмасуға, D) 5
көзге, қан жасалу мүшелерінің қызметіне әсер
етеді. 6. Қызметі гипофизге бағынышты бездер
A) параганглиялар
1. Рибофлавин деп аталатын витамин: B) ұйқы безі
A) С C) айырша безі
B) Е D) қалқанша безі
C) К
D) В2 7. ... гормоны арқылы гипофиз бүйрек үсті безінің
қызметіне әсер етеді.
2. Инфекциялық аурулармен ауырғанда, С A) адренокортикотроп
дәруменін қолдануды ұсынады, себебі B) тестостерон
A) микробтар бөлетін уды жояды C) тиреотроп
B) вирустар бөлетін уды жояды D) соматотроп
C) антиденелердің түзілуіне қатысады
D) антиденелердің құрамына кіреді 8. Ішкі секреция бездерінің ішіндегі ең маңыздысы
A) гипоталамус
3. Майда еритін дәруменді көрсетіңіз B) гипофиз
A) В1 C) эпифиз
B) Е D) қалқанша безі
C) С
D) РР

4. Бұл дәрумен ағзаға жетіспесе, көмірсулар

алмасуының бұзылуына әкеледі?
A) А
B) С
C) D
D) B1
 ХИМИЯ
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны Қышқылдар
бойынша берілген тапсырмаларға дұрыс жауап Қышқыл — химиялық қосынды, көк лакмус
беріңіз. қағазына қызғылт рең беретін ерітінді, дәмі
қышқыл. Қышқылдар құрамына қарай оттекті,
Ерітінділер оттексіз болып, олардағы сутек атомдарының
Ерітінді — бір заттың екінші бір заттық ортада
сандарына қарай бір және көп негізді деп бөлінеді.
біркелкі таралуы аркылы әзірленген гомогендік Қышқыл ертітінділерде түсін өзгертетін заттарды
жүйе; кем дегенде екі компоненттерден, бірі индикаторлар деп атайды. Қышқылдар сутек
еріткіш, екіншісі еритін зат болатын айнымалы атомынан және қышқыл қалдығынан құралған
құрамның химиялық тепе-теңдiк күйі болатын күрделі зат, олар екі топқа бөлінеді: Оттекті және
жүйе. Ерітінділер газ тәрізді, сұйық және қатты Оттексіз. Оттекті: HNO³, H²SO(4), H²CO³, H²SiO³,
болуы мүмкін. Ерітінділердің құрамы құрамдас H³PO(4), H²SO³. Оттексіз: HCl, H(I), HBr, HF, H²S .
бөліктердің концентрацияларымен сипатталады. Азот, тұз, күкірт қышқылдары сұйық заттар,
Ерітінділер қаныққан, қанықпаған және аса ал фосфор және бор қышқылы (Н3BО3) - қатты
қаныққан деп бөлінеді. Берілген температурада заттар болса, кремний қышқылы суда ерімейтін
жақсы еритін заттардың ерігіштігінің де шегі бар.
іркілдек зат. Көмір және күкіртті қышқылдары
Еріген заттың концентрациясы белгілі бір тұрақсыз, оңай айырылатын заттар.
мөлшерден асқанда, оның артығы ерімей, H2CO3→CO2↑+H2O;
ерітіндінің түбіне шөгеді. Бұл кезде ерітінді мен H2SO3→H2O|+SO2↑
еріген зат тепе-теңдік жағдайда болады. Мұндай
ерітінділерді қаныққан ерітінділер, ал 5. Қышқылдық оксид әрекеттеспейді
концентрациялары қаныққан ерітіндінің A) сумен
концентрациясына дейінгі барлық ерітінділерді B) негіздік оксидпен
қанықпаған ерітінділер деп атайды. C) қышқылмен
D) сілтімен
1 л суда қанша грамм қант ериді?
A) 1500 г 6. Қышқыл мен сілті ерітінділері әсерінен түсін
B) 1000 г өзгертетін заттар
C) 2000 г A) фенолфталеин
D) 2500 г B) лакмус
C) метилоранж
2. Еріген заттың мөлшері жоғары болса ерітінді D) индикатор
қалай аталады?
A) сұйылтылған 7. Тұз қышқылының формуласы
B) концентрлі A) HCl
C) қатырылған B) H3PO4
D) концентрлі емес C) H2SO4
D) HBr
3. Қанықпаған ерітінді дегеніміз
A) әрі қарай ери алмайтын ерітінді 8. NaOH формуласының аталуы
B) әрі қарай ери алатын ерітінді A) натрий оксиді
C) берілген ерітіндідегі еріген заттың B) натрий гидроксиді
мөлшері көп болса C) натрий хлориді
D) берілген ерітіндідегі еріген заттың D) натрий сульфаты
мөлшері аз болса

4. Төмендегі заттардың ішінен ерітінді еместі

анықтаңыз
A) Теңіз суы
B) Дистильденген су
C) Жаңбыр суы
D) Алма шырыны
 ФИЗИКА
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны Жарықтың сынуы
бойынша берілген тапсырмаларға дұрыс жауап Жарықтың сынуы — оптикалық сәуленің
беріңіз. (жарықтың) екі ортаны бөлетін шекарадан өткен
кезде таралу бағытының өзгеруі, ауа орталығында
Жылуөткізгіштік жарық сәулелерінің сынуы (үзілуі); соның
Жылу өткізгіштік — дененің температура салдарынан бағдарлаған заттың кәдімгі биіктігі
айырмасы бар нүктелері арасында бір нүктеден бұрынғысынан биіктеу сияқты болып көрінеді.
екінші нүктеге жылу энергиясын жеткізу қасиеті; Түзетуді алғанда рефракция жерлік (егер сəуле
дененің температурасы жоғары жақтан жердегі заттардан келетін болса) және
температурасы төмен жағына қарай жылу өткізу атмосфералық (егер сәуле жұлдыздармен Күннен'
қабілеті. келетін болса) болып екіге бөлінеді.

5. Ауадан шыныға өткенде жарық жарықтың сыну

себебін анықтаңыз.
A) жарық толқынының амплитудасының өзгеруі
B) жарықтың түсінің өзгеруі
C) жарық толқынының жиілігінің өзгеруі
D) жарықтың таралу жылдамдығының өзгеруі

6. Ыдыста оптикалық тығыздығы бірдей екі

сұйықтық бар. Жоғарыдан олардың бөліну
шекарасына жарық сәулесі түседі. Екінші ортада
жарық қандай сызықпен таралады?
1. Аталған заттардың қайсысы жылуды нашар
өткізетіндерге жатады?
A) жүн және қағаз
B) латунь және жүн
C) болат және қағаз
D) мырыш және мыс

2. Жылуөткізгіштік бұл
A) ішкі энергияның өзгеру құбылысы A) 1
B) дененің бір бөлігінен екінші бөлігіне B) 3
немесе бір денеден екінші денеге C) 2
әрекеттесу нәтижесінде ішкі энергияның D) 2 және 3
берілуі
C) Денемен ішкі энергияның таралуы 7. Жарықтың бір ортадан екінші ортаға өтуі
D) Салқын денемен ыссы дененің әрекеттесуі барысында байқалатын құбылыс қалай аталады?
нәтижесінде салқын дененің қызуы A) Шағылу
B) Бүгілу
3. Жылу алмасу процесстерінің қозғаушы күші C) Сыну
A) Кинетикалық энергия D) Толық ішкі шағылу
B) Потенциалдық энергия
C) Екі дене арасындағы температура 8. Екі ортаны бөліп тұрған шекараға сәуле
D) Қозғалыс энергиясы a = 600 бұрышпен түседі. Сынған сәуле мен
шағылған сәуле арасындағы бұрыш j = 900 болса,
4. “Жылу ыстық денеден суық денеге өздігінен сыну көрсеткіші
өтеді” қандай заң? A) 1,41
A) Ньютон заңы B) 0.73
B) Термодинамиканың екінші заңы C) 2
C) Архимед заңы D) 1,73
D) Паскаль заңы
 ГЕОГРАФИЯ
Нұсқаулық: Мәтінді мұқият оқып, мазмұны
бойынша берілген тапсырмаларға дұрыс жауап
беріңіз.
Географиялық қабық
Географиялық қабық ландшафттық қабық,
эпигеосфера — атмосфера, литосфера,
гидросфера және биосфера қабаттарының бір-
бірімен тығыз байланыста болатын ортасы, яғни
адамзаттың іс-әрекеті өтетін жердің беткі
(жоғарғы) қабығы. Географиялық қабықтың
негізгі ерекшелігі — мұнда заттар үш агрегаттық
күйде (қатты, сұйық және газ) болады. Екінші
ерекшелігі — географиялық қабықтың бір-
бірімен тығыз байланыста болатын орталығында
(ядросында) органикалық өмір пайда болуы.
1. Географиялық қабықтағы үдерістер мен
құбылыстардың белгілі бір уақыт аралығында,
бір бағытта қайталануы дегеніміз не?
A) биологиялық айналым заңдылығы
B) ырғақтылық заңдылық
C) зоналылық заңдылық
D) біртұтастық заңдылық
2. Антропогендік табиғат кешеніне жататындар
A) парктер
B) бөгендер
C) қалалар
D) барлық жауап дұрыс
3. Географиялық қабықтың ең ірі құрылымдық
табиғат кешені
A) географиялық қабық
B) материктер, мұхиттар
C) табиғат кешені
D) тұтастылығы
4. Географиялық қабықтың жоғарғы шекарасы
қоңыржай ендікте
A) 10-13 км
B) 12-14 км
C) 12-13 км
D) 9-13 км
Тынық мұхит және мұхиттық аралдар
Тынық мұхит — дүние жүзіндегі ең үлкен және
ежелгі мұхит. Тынық мұхит тек үлкендігімен ғана
емес, мұхит табанындағы жер қыртысының өте
күрделі болуымен, жиі қозғалғыштығымен, өте
тереңдігімен, жанартау атқылау мен жер сілкіну
құбылыстарының жиі байқалуымен, суында жылу
қорының мол болуымен, аралдарының көптігімен,
тіршілік дүниесінің алуан түрлілігімен
ерекшеленеді. Мұхит Аралдары – Тынық мұхиттың
орталығы және оңтүстік-батыс бөлігіндегі аралдары
тобы (10 мыңдай). Жері 1,26 млн км². Аралдар
Солтүстік жарты шардың субтропиктік (28° 25’
солтүстік ендік) және Оңтүстік жарты шардың
қоңыржай ендіктері (52° 30’ оңтүстік ендік)
аралықтарында орналасқан. Ең ірі аралдары Жаңа
Гвинея мен Жаңа Зеландия мұхит аралдары жерінің
80%-ын қамтиды. Бүкіл құрлықты дүние бөліктеріне
бөлгенде мұхит аралдары Австралиямен қосылып
айтылады. Халқы (Австралиясыз) 8 млн-дай.
5. Тынық мұхитындағы Мұхиттық аралдардың
жалпы ауданы-
A) 178,6 млн км2
B) 1,6 млн км2
C) 2,8 млн км2
D) 1,3 млн км2
6. Тарихи-географиялық ерекшеліктеріне қарай
мұхит аралдары қаншаға бөлінеді?
A) 3
B) 4
C) 2
D) 6
7. Геосиклинальдық аралдардың ең ірісі-
A) Гренландия
B) Мадагаскар
C) Жаңа Зеландия
D) Жаңа Гвинея
8. Барлық материкті қай мұхиттың ауданына
сыйғызуға болады?
A) Атлант
B) Үнді
C) Солтүстік Мұзды мұхит
D) Тынық