AANBIEDINGSBRIEF 28-11-2009

MET LEF EN LIEFDE - VOOR NIEUWE SOLIDARITEIT

Na ruggespraak met vele Amsterdammers bieden we U hierbij het verkiezingsprogramma aan van de PvdA Amsterdam. De leden van de PvdA hebben op de algemene ledenvergadering van 28 november 2009 dit programma vastgesteld. Het is leidraad bij het handelen van de partij en haar vertegenwoordigers, voor de lokale verkiezingen van 2010 en erna. Dit programma geeft antwoord op de vraag welke kant de PvdA op wil met de stad. We kiezen voor optimisme, idealen en ambitie: Optimisme omdat we geloven dat met vereende krachten Amsterdam een goede toekomst tegemoet kan gaan. Idealen omdat de PvdA bruggen wil slaan tussen de verschillende mensen in de stad en zich op alle fronten zal inzetten vr participatie en tegen tweedeling. Ambitie omdat we ons niet laten gijzelen door de waan van de dag en vooruit willen kijken. Amsterdam kan duurzamer, schoner, economisch sterker uit de crisis komen, als we ons samen inspannen. We zetten daarom in op vitale maatschappelijke coalities: vr goed onderwijs, vr een sterke economie en werk, vr innovatie. We voeren een keiharde strijd tegen uitval, armoede en isolatie. Er is heel veel werk aan de winkel. Wat stellen we voorop: * Onze jongeren: we zetten ons in voor een nieuw Amsterdams peil: we zetten alle zeilen bij om alle jongeren in Amsterdam excellent onderwijs te bieden en toegang te geven tot sport en cultuur. We sturen offensief op kwaliteit van onderwijs, met versterking van leerlingen, docenten en ouders. We zoeken naar de talenten van iedere jongere en zijn er vroeg bij om jongeren niet uit de boot te laten vallen. We zetten A-teams in in scholen en betrekken jongeren nadrukkelijk bij alle plannen. Met jongeren voor jongeren. * Een sterke economie voor de toekomst: we investeren in onorthodoxe coalities, met mensen uit het onderwijs, onderzoekers en ondernemers, voor een duurzame economie, voor vernieuwing, voor inzet van alle creativiteit. We hebben een breed pakket maatregelen voor behoud van banen en tegen uitval. We gaan offensief te werk tegen armoede. We bestrijden de verkokering en bureaucratie. Samen sterk tegen de crisis. * Extra aandacht voor ouderen en kwetsbare mensen: eenzaamheid en stille armoede zijn grote problemen onder ouderen en kwetsbare mensen: we maken extra werk van toegankelijkheid van de stad en al haar mogelijkheden voor de 80.000 ouderen van Amsterdam, voor mensen met een handicap en voor mensen die anders uit de boot vallen. Goede zorg en voorzieningen in de buurt, geen versnippering en bureaucratie, veel aandacht voor mantelzorg. 1

* Een open Amsterdam met nieuwe solidariteit: niet je afkomst telt, maar je toekomst. We omarmen de diversiteit van Amsterdam, staan voor tolerantie en gelijke kansen voor iedereen. We geloven in vrijheid, maar ook in onze onderlinge verbondenheid. We gaan ervoor die verbindingen tussen mensen mogelijk te maken: op straat en in de buurt, op het sportveld en op scholen, in onze culturele instellingen en alledaagse werk. We vragen alle Amsterdammers hun steentje bij te dragen. We werken op alle fronten tegen tweedeling, voeren een zero tolerance beleid tegen discriminatie. Iedereen telt, iedereen draagt bij. * Een mooie stad, met aantrekkelijke buurten, waar iedereen betaalbaar kan wonen: in elk deel van de stad moeten voldoende woningen zijn voor alle Amsterdammers, jong en oud, ook met een smalle beurs. We willen dat de stad ook op termijn leefbaar blijft, toegankelijk en gemengd. We investeren dus in vernieuwing van energievoorziening, bouwen en mobiliteit, in goede woningen, in een mooie omgeving. We gaan voor menging van wonen, werken en uitgaan. We werken met woningcorporaties en bewonersverenigingen aan nieuwe sociale verankering in buurten, tegen leegstand en eenzijdige bouw. De schaarse ruimte wordt eerlijk verdeeld. * Een veilige stad voor iedereen. We zetten in op buurtveiligheidsagendas: buurtbewoners bepalen welke top-drie van veiligheidsproblemen met voorrang worden aangepakt. We zijn voor veiligheidshuizen met goede afstemming en informatiedeling tussen bewoners, politie en justitie. We pakken verloedering aan, treden kordaat op tegen geweld voor en achter de voordeur, tegen handel in wapens en harddrugs. De kleine groepen mensen die een buurt verzieken, pakken we aan. Georganiseerde criminaliteit als in het 1012 gebied wordt offensief bestreden. We zijn ambitieus, maar dat kan ook. We zijn blij met alle kennis, ervaring en energie die je elke dag in Amsterdam tegenkomt en waaruit we ruimschoots kunnen putten. We gaan de toekomst dus met vertrouwen tegemoet. Amsterdammers maken de stad! De PvdA staat aan hun kant.

Michiel Geuzinge, voorzitter van de PvdA Amsterdam Godelieve van Heteren, namens de programmacommissie PvdA Amsterdam

MET LEF EN LIEFDE

VOOR NIEUWE SOLIDARITEIT

VERKIEZINGSPROGRAMMA PvdA Amsterdam November 2009

Leeswijzer

Vooraf 1. Samen voor een open en solidair Amsterdam Actiepunten open en solidair

05 07 10

2.

Samen voor een sterk en welvarend Amsterdam Actiepunten sterk en welvarend

12 17

3.

Samen voor de jeugd van Amsterdam Actiepunten jeugd

20 22

4.

Samen voor een leefbaar en duurzaam Amsterdam Actiepunten leefbaar en duurzaam

24 32

5.

Samen voor een zorgzaam Amsterdam Actiepunten zorg

37 39

6.

Samen voor een veilig Amsterdam Actiepunten veilig

41 43

Financile principes

45

Dankwoord
4

46

VOORAF

Onze idealen Amsterdam spreekt aan door haar menselijke maat. Het is een stad met tomeloze energie en creativiteit. Het is een micrometropool waar veel gebeurt. Mensen maken de stad. De politiek moet dat elan versterken. Door gevoelig te zijn voor wat speelt en onbureaucratisch en onconventioneel te werk te gaan. De PvdA wil werken aan Amsterdam als open aantrekkelijke stad waar mensen het beste uit zichzelf halen. We staan aan de kant van mensen die iets van hun leven en van Amsterdam willen maken. Met vertrouwen, lef en liefde. Ieders inzet is hard nodig. De wereld verandert in een razend tempo en vraagt om visie, bevlogenheid en realisme. Amsterdam trekt mensen uit de hele wereld: dat vergt van ons allen een scherp oog voor de omgeving en voor elkaar. We staan samen sterk voor Amsterdam en willen weerwerk bieden aan veel wrevel en chagrijn dat geen zoden aan de dijk zet. We staan voor een stad die haar diversiteit koestert en echt tolerant is. Een stad waar niet wordt toegestaan dat mensen buiten de boot vallen, worden gemarginaliseerd of gediscrimineerd. We gaan voor een stad waar ieder mens vrij kan zijn, maar ook de vrijheid van anderen in het oog houdt. We willen een stad waar niet de angst regeert en mensen de wereld met vertrouwen tegemoet kunnen treden. Dat kan alleen als we de forse uitdagingen van de toekomst niet uit de weg gaan, er met zijn allen de schouders onder zetten en een goede basis scheppen voor iedereen. We maken werk van een mooie stad, waar veel zorg wordt besteed aan de toegankelijkheid en kwaliteit van de leefomgeving, aan duurzaamheid van wonen, vervoer en energie, en aan een open en veilige publieke ruimte. We willen een stad waar ondernemende mensen zich thuis voelen omdat er mogelijkheden zijn nieuwe kennis en bedrijvigheid te ontplooien en veel ruimte is voor creativiteit. We geloven dat vernieuwing vaak in steden begint. We koesteren onze vernieuwers en maatschappelijke ondernemers. We staan voor een stad waar iedereen zijn talenten kan inzetten en niemand in de goot belandt; een stad waar het normaal is dat iedereen kan rekenen op goede basisvoorzieningen van onderwijs, zorg en vervoer. Waar mensen steun en rugdekking ontvangen als het tegenzit en kunnen deelnemen aan het sociale leven.

Onze inzet Met Amsterdammers van 177 nationaliteiten op ruim honderd vierkante kilometer bouwen we coalities voor de toekomst. Op alle terreinen kijken we naar de kracht en energie die in de stad al aanwezig is. Met die Amsterdammers staan we: 1) Samen voor een open en solidair Amsterdam: voor emancipatie maar tegen segregatie en discriminatie. 2) Samen voor een sterk en welvarend Amsterdam: met een toekomstgerichte economie die mensen insluit, vernieuwt en ons leefmilieu niet vernietigt. 3) Samen voor de jeugd van Amsterdam: met gerichte aandacht en ijzersterk onderwijs voor al onze jongeren. 4) Samen voor een leefbaar en duurzaam Amsterdam: een ongedeelde, toegankelijke stad met duurzame woningen in een aantrekkelijke omgeving. Met goede mobiliteit, bereikbaarheid en innovatie in energiegebruik, vervoer en verkeer, en bedrijvigheid. Met breed gedragen acties tegen vervuiling en verspilling. 5) Samen voor een zorgzaam Amsterdam: met toegankelijke zorg en welzijn van hoge kwaliteit en met extra aandacht voor ouderen, mensen met een beperking en kwetsbare mensen. 6) Samen voor een veilig Amsterdam: met een schone en veilige omgeving.

Onze politici en bestuurders Onze lange ervaring in de stad heeft ons n ding zeker geleerd: vertrouwen moet elke dag verdiend worden. Mensen staan centraal, niet de instituties. We staan voor politici die samen met de Amsterdammers aan de toekomst van de stad bouwen, geen bestuurscultuur die in zichzelf is gekeerd. Dat is en blijft ons uitgangspunt. Ons ideaal is een overheid die uitgaat van de kracht van Amsterdammers, die coalities van bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties opzoekt en bevordert. We zoeken steeds naar integere, ervaren en betrokken politici die opkomen voor het algemeen belang, helder zijn in hun idealen, en open en flexibel in het zoeken naar oplossingen. We strijden tegen ambtelijke verkokering en maatschappelijke versnippering. We grijpen de herindeling in stadsdelen aan om haarscherp te kijken naar verdere efficintie van beleid: we willen geen dubbelop bestuur. We willen minder papier en veel meer waardering voor de echte uitvoering van het beleid. We staan voor een open politiek die leert van dingen die niet goed zijn gegaan en waarin mensen mogen worden afgerekend op hun daden. We gaan voor een politiek waarin kritiek niet alleen mogelijk, maar zelfs zeer gewenst is.

1. AMSTERDAM

SAMEN VOOR EEN OPEN EN SOLIDAIR

Amsterdam ontleent haar kracht aan de uitdagende mix van mensen uit alle windstreken. Samen maken we de stad. Het is cruciaal in zon omgeving hardop te zeggen wat ons bindt. De PvdA gelooft in moderne solidariteit, juist nu. Alle Amsterdammers moeten zich kunnen ontplooien, om zelf deel te nemen aan het leven van de stad, maar ook om met hun energie een steentje bij te dragen aan de samenleving. Burger zijn van Amsterdam betekent dus veel meer dan alleen ruimte voor individuele ontplooiing. Zeker nu de druk op mensen toeneemt is het zaak emancipatie te blijven bevorderen, segregatie en discriminatie te bestrijden, vrijheden hardop te verdedigen en ruimte te scheppen voor duurzaamheid, creativiteit en cultuur. De vruchten van Amsterdam als open stad komen pas iedereen ten goede als er ook een samenspel is tussen mensen. Sociale bindingen zijn voor iedereen van levensbelang. Ons ideaal is dit bredere burgerschap: vrijheid in verbondenheid.

Voor burgerschap en emancipatie Amsterdam is kleurrijk en divers. Dat vraagt een brede opvatting van Amsterdams burgerschap. De PvdA wil dat Amsterdammers niet worden aangesproken op waar hun wieg heeft gestaan, maar op ieders inzet en talenten. Het is je toekomst die telt. Ons idee van burgerschap gaat over rechten en plichten: zijn wie je wilt zijn, maar met respect voor elkaar en de rechtstaat. Amsterdammer zijn betekent niet je opsluiten in n subcultuur, maar daagt uit deel uit te maken van het grotere geheel. Daarom vinden we het spreken van een gemeenschappelijk taal een algemeen belang. De PvdA is een emancipatiebeweging en dat is nu actueler dan ooit. Het kost veel inspanning om gelijkwaardigheid, zelfstandigheid en eerlijkere maatschappelijke verhoudingen te scheppen. Familie, religie of staat mogen iemands ontwikkeling niet in de weg staan. Mensen moeten hun geloof kunnen uiten, maar moeten ook vrij zijn hun geloofsgemeenschap te verlaten. Mensen mogen niet worden uitgesloten vanwege huidskleur of seksuele geaardheid. De PvdA staat steeds op de bres voor iedereen die zich wil ontwikkelen en daarvoor soms sterke weerstanden moet overwinnen.

Tegen segregatie en discriminatie De PvdA neemt stelling tegen segregatie langs etnische lijnen. Een kleurrijk Amsterdam is niet hetzelfde als een Amsterdam dat is verdeeld in afgeschermde blokken. Leerlingen, buren, collegas, stadsgenoten moeten kunnen leren, werken en leven met elkaar, in plaats van naast elkaar. Alleen zo kunnen we vooroordelen overwinnen. Daarom vinden we natuurlijke ontmoetingsplekken in de stad zo onmisbaar: in de buurt, op het werk, in onderwijs. Of in de sport, waarin samenspel uiteindelijk belangrijker is dan huidskleur of geloof. We verzetten ons tegen discriminatie: op de werkvloer, in het uitgaansleven, op scholen of op weg naar een stageplek. We strijden tegen homofobie. De PvdA wil dat iedere Amsterdammer aansluiting kan vinden bij het leven in de stad. Discriminatie en segregatie zijn niet alleen slecht voor mensen afzonderlijk maar ondermijnen ook de weerbaarheid en kracht van onze samenleving. 7

Pal voor vrijheden De PvdA komt onvermoeibaar op voor de vrijheid van elke Amsterdammer: voor de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van onderwijs, geloof of ongeloof, voor sociale en culturele vrijheden zoals het recht op gezondheid. We staan aan de kant van jongeren die zich belemmerd voelen ten aanzien van hun religieuze opvattingen, seksuele voorkeur, of partnerkeuze. Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid. Vrijheid mag ook niet worden verward met vrijblijvendheid of onverschilligheid. Zo is bijvoorbeeld bij onze aanpak van het Wallengebied 1012 de vrijheid van de vrouwen die er werken ons meer waard dan de vrijblijvendheid van de rosse buurt. De vrijheid van de een mag nooit los worden gezien van de vrijheid van de ander; vrijheid vraagt verantwoordelijkheid. Waar fricties of spanningen ontstaan zoeken we het debat en werken we aan volwassen oplossingen.

Met verbeelding en creativiteit Het leven in een open stad als Amsterdam is complex. Het vraagt nieuwsgierigheid en verbeelding. Zo bezien is cultuur geen luxe maar een levensader voor de stad: cultuur brengt ons naar andere werelden en geeft ons nieuwe perspectieven om tegen normale dingen aan te kijken. Amsterdam is een schatkamer voor kunst, cultuur en creativiteit. Met haar wereldberoemde musea, geweldige concert- en theaterzalen en dito gezelschappen, haar monumentale binnenstad en karakteristieke uitbreidingswijken stimuleert Amsterdam alle zintuigen. Amsterdam is tevens een brandpunt van creatieve industrie en culturele vernieuwing. Haar culturele centra bieden ruimte aan een grote verscheidenheid van uitingen, laagdrempelig, herkenbaar of gedurfd. Amsterdam is een cultureel laboratorium van internationale allure waar we heel trots op zijn. De PvdA vindt dat Amsterdam aan de culturele wereldtop moet blijven en zet zich daarvoor in. Er valt nog veel te winnen met intensievere samenwerking, tussen soortgelijke culturele instellingen maar ook in allerlei mengvormen met andere clubs en horeca. We dragen zorg voor Amsterdams monumenten en voeren een zorgvuldig nieuwbouwbeleid, met een inrichting van de openbare ruimte die de culturele kwaliteiten van Amsterdam versterkt. De PvdA streeft ernaar dat iedereen al jong kan kennismaken met alle vormen van Amsterdamse cultuur. In het onderwijs en op podia, die openstaan voor jongeren, moeten kunst, muziek en talentontwikkeling een vanzelfsprekende vaste plaats hebben. We zijn groot voorstander van kunst en cultuur in buurten. In Amsterdam Noord en de Jordaan vind je interessante plannen voor buurtmusea, in de Spaarndammerbuurt is t Schip een voorbeeld. Zulke musea verbinden mensen met hun eigen omgeving en spreken direct aan door de herkenbaarheid van de geschiedenis. In samenwerking met bijvoorbeeld het Stadsarchief of het Amsterdams Historisch Museum kunnen deze plekken uitgroeien tot het hart van buurten. Ook culturele centra als Studio K, die tegelijkertijd als restaurant, bioscoop, theater, club, expositieruimte en open podium dienen, kunnen buurten met nieuwe creativiteit op een hoger niveau tillen. De PvdA juicht dit van harte toe. We staan achter instellingen die de grenzen van hun discipline opzoeken en wegbereiders zijn voor nieuwe ontwikkelingen. We zetten ons in voor beginnende kunstenaars en creatieve ondernemers. We steunen kunstroutes, designevenementen en tal van creatieve verenigingen. Creatieve mensen voegen zichtbaar waarde toe aan de stad. We zijn blij met het broedplaatsenbeleid waardoor veel

beginnende kunstenaars zich in Amsterdam vestigen. We gaan hiermee door en houden de culturele huren daarom laag. De gemeente moet kunst en cultuur bevorderen. De PvdA wil goede, snelle dienstverlening aan kunstenaars en instellingen. We zoeken een soepelere toepassing van regels en flexibelere inzet van middelen om verrassende initiatieven te ondersteunen.

Met sport die uitdaagt en verbindt Ook sport is onmisbaar in de open stad. Sport is gezond, verbindt mensen en daagt hen uit. We stimuleren de verschillende kanten van sport: competitie en recreatie, voor jong en oud, voor mensen met en zonder handicap. Sport moet voor iedereen toegankelijk zijn, te beginnen op school. We waarderen onze sportverenigingen. Vele worden nu op de been gehouden door een leger van vrijwilligers. We vinden het in ieders belang dat een voldoende breed aanbod van sportclubs blijft bestaan. De PvdA wil dat de gemeente de helpende hand biedt door verbindingen te leggen met scholen, buitenschoolse opvang, jeugdzorg en wijken. We willen de sportbrigadiers (combifuncties) die als professionals verspreid over de hele stad werken in zowel sportverenigingen als in het naschoolse sportaanbod continueren omdat ze een brug slaan tussen scholieren en de sportverenigingen. Waar de sportparticipatie laag is, zoals op delen van het MBO, wil de PvdA de sportbrigadiers ook inzetten in de eerste twee klassen van die scholen zodat juist ook deze jongeren in ieder geval op school kunnen sporten. Naast basissport zetten we ook sterk in op de vele sporttalenten. Topsport is belangrijk als bron van inspiratie voor de breedtesport en voor het internationale imago van Amsterdam. We blijven daarom de komende jaren topsportvoorzieningen voor talenten faciliteren en aansprekende sportevenementen organiseren. We zetten ons ervoor in de Olympische Spelen naar Nederland/Amsterdam te halen.

ACTIEPUNTEN VOOR EEN OPEN EN SOLIDAIR AMSTERDAM

Actiepunten vrijheid in verbondenheid We verzetten ons op meerdere fronten tegen segregatie. Dit is een centraal onderdeel van onze inzet in onderwijs, wonen, werken, stedelijke planning (zie ook de actiepunten onderwijs en leefbare stad). We willen een strakke organisatie van inburgering. Die moet gericht zijn op optimaal functioneren in de stad. Wachtlijsten worden weggewerkt door scherp te prioriteren naar wat individuen voor volwaardige participatie in de stad nodig hebben. Het spreken van de Nederlandse taal is een vereiste voor mensen die zich langdurig in Amsterdam willen vestigen. We pakken discriminatie hard en gericht aan. Met scholen, het uitgaansleven en de arbeidsmarkt voeren we sterke communicatiecampagnes en vergroten de aangiftebereidheid. We gaan actief op zoek naar de plekken waar discriminatie plaatsvindt. We zetten mystery guests in om te controleren of er in de horeca aan de deur wordt gediscrimineerd. We maken goede afspraken met scholen over het veiligheidsbeleid en het trainen van leraren om discriminatie te herkennen en aan te pakken. Jongeren worden getraind in het voeren van sollicitatiegesprekken om beter door selecties heen te komen; het aantal stageplekken blijft op peil. We willen dat Amsterdammers open naar de wereld kunnen kijken en zeker van zichzelf kunnen zijn. We steunen daarom programmas rond sociale weerbaarheid, stimuleren debat en zelfstandige meningsvorming. We steunen initiatieven van jongeren die worstelen met culturele barrires, bijvoorbeeld op het terrein van religie, seksuele geaardheid of partnerkeuze, en via websites, debat of democratische actie willen opkomen voor hun rechten. We ondersteunen initiatieven om meisjes en vrouwen te beschermen, bijvoorbeeld tegen uithuwelijking of besnijdenis. We kijken scherper of emancipatoire organisaties die subsidies ontvangen zich ook echt inzetten voor brede emancipatie in de stad. We willen dat de samenstelling van gemeentelijk personeel en de adviesraden een afspiegeling is van de Amsterdamse bevolking. De PvdA is voorstander van actieve werving hierop en een groter aanbod van stages bij de gemeente voor MBOers en VMBOers. We willen in dit digitale tijdperk geen tweedeling in informatievoorziening over zaken van algemeen belang. We willen dat websites van de gemeente en van bedrijven en instellingen met een publieke functie heel gebruikersvriendelijk zijn. We willen dat deze websites ook helder en toegankelijk zijn voor ouderen en mensen met een beperking. We willen Amsterdam als Gay-Capital behouden. Dat betekent een zero-tolerance beleid als het gaat om geweld tegen homos. Maar ook extra voorlichting op scholen in samenwerking met het COC. We willen het taboe op homoseksualiteit doorbreken door het debat met diverse gemeenschappen aan te gaan en homos vanuit verschillende achtergronden meer zichtbaar te maken. De Gay Games of de Out Games halen we in 2017 of 2018 weer naar Amsterdam. We voeren gerichte actie tegen hate-crime. We zorgen voor verbeterde opvang van slachtoffers. Alle zaken die bij het OM voorkomen moeten snel en zorgvuldig worden behandeld door een gespecialiseerde officier. Zo nodig moeten er extra officiers worden aangesteld. We blijven strijden tegen extremisme en radicalisering op alle plekken waar hiervan tekenen zijn. Actiepunten Cultuur We zetten erop in dat elk kind op school en daarbuiten vroeg met cultuur in aanraking komt. We garanderen elk kind de kans een muziekinstrument te bespelen, theater te maken of te dansen. We introduceren meer flexibiliteit in de regelgeving om innovatieve initiatieven van culturele en sportinstellingen mogelijk te maken. 10

 We ondersteunen buurtmusea en cultuur in de buurt en stimuleren samenwerking met

instellingen zoals het Amsterdams Historisch Museum of het Stadsarchief. We willen dat de culturele topinstellingen van Amsterdam een topbehandeling krijgen van het gemeentebestuur en als ambassadeur van de stad in binnen- en buitenland kunnen worden ingezet. We zetten ons ervoor in alternatieve onderkomens te vinden voor belangrijke in langdurige verbouwingen verwikkelde culturele instellingen. We willen dat kunstenaars meer mogelijkheden krijgen hun werk te laten zien en te verkopen. We bevorderen dat kunst meer plek krijgt in de openbare ruimte en gebouwen, onder andere door coalities van de gemeente met woningcorporaties en bewoners, of door initiatieven zoals in de Amsterdam Open Source kunstmanifestatie in de Bijlmer. We willen dat de gemeenteraad ieder besluit tot sloop van monumenten zelf bekrachtigt.

Actiepunten Sport We willen dat jongeren al op jonge leeftijd gaan sporten zodat dit een onderdeel wordt van hun leefstijl. Een lager inkomen van ouders mag geen belemmering zijn. De gemeente moet sporten voor jongeren uit minder draagkrachtige gezinnen mogelijk maken met een tegemoetkoming via de scholierenvergoeding of het jeugdsportfonds. We zetten daarnaast in op gerichte subsidies voor mensen met een handicap. We zijn voorstander van gymles voor alle kinderen op de basisschool. Daarom moet iedere school een vakdocent lichamelijke opvoeding hebben. We vinden het van belang sportverenigingen te versterken en een verbinding te leggen met het onderwijs om duurzame sportdeelname van leerlingen te vergroten. De inzet van sportbrigadiers (combifuncties) zorgt hiervoor. We willen de regeling voor de sportbrigadiers verbreden naar de eerste twee klassen van het MBO zodat juist ook deze jongeren, die vaak niet veel bij sportverenigingen zitten, in ieder geval op school sporten. We blijven investeren in sportvoorzieningen in buurten, ook als het volbouwen met woningen of kantoren meer geld zou opleveren. We willen geen herstructurering zonder ruimte voor beweging en ontmoeting. Door sportvelden blijft de gemeente ook groener. We willen dat sportparken intensiever worden gebruikt. Waar nodig wordt in samenwerking met woningcorporaties genvesteerd in deze sportparken. We willen dat ze bruisende activiteitencentra worden, waar buurtbewoners en wijkorganisaties terecht kunnen. We stimuleren topsport. We vragen topsporters ook hun steentje bij te dragen aan de bevordering van sport voor andere Amsterdammers, bijvoorbeeld door deelname aan sportprojecten (denk aan voetbal clinics) in de wijk. We willen vrijwilligers helpen behouden voor de verenigingen. De voor vrijwilligersorganisaties benodigde bewijzen omtrent het gedrag (VOG) moeten gratis of tegen een heel laag tarief verstrekt worden. We willen extra aandacht besteden aan die Amsterdammers die nu vaak te weinig sporten, zoals sommige ouderen, sommige allochtone vrouwen en jongeren in achterstandsbuurten. Ouderen hebben behoefte aan sport en ontmoetingsplekken in de buurt: de PvdA is voor georganiseerd sportaanbod (via bijv. stagiaires sportopleiding) in buurtaccommodaties. We stimuleren samenwerking tussen jongerenwerk en jeugdzorg met sportverenigingen. Dat kan in sommige gevallen ook overlast door jongeren helpen voorkomen. We willen dat de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland/Amsterdam komen.

11

2. SAMEN VOOR EEN STERK EN WELVAREND AMSTERDAM

De crisis maakt alledaagse zorgen levensgroot: heb ik straks een baan, behoud ik mijn werk, overleeft mijn bedrijf de recessie? De PvdA kan de totale crisis niet oplossen. Maar we hebben alle hens aan dek voor behoud van bestaanszekerheid, werk en toekomstperspectief. Amsterdammers moeten aan de slag kunnen blijven. Participatie staat bij ons voorop, mensen hebben daar recht op. Werk is een hoofdzaak en ook n van de belangrijke pijlers van ons offensief tegen armoede. Tegelijk dwingt deze tijd ons ook veel verder vooruit te kijken en fundamenteel na te denken over de economie van de toekomst: een economie die mensen insluit, die vernieuwt en ons leefmilieu niet vernietigt. Het is van levensbelang dat we onze ambitie nu richten op vernieuwing en verduurzaming van de economie. Dat vraagt nieuwe solidariteit, ook met generaties na ons, en daagt iedereen uit heel vindingrijk te zijn. Er zit veel innovatiepotentieel in de stad, die moet maximaal worden benut. Onze economie duurzaam versterken kunnen we niet alleen. We zetten daarom nog sterker in op vitale maatschappelijke coalities tussen ondernemers, onderwijs en onderzoek (triple-o). We willen met zulke coalities vooral vernieuwen in sectoren van de toekomst: zoals in zorg en de life sciences, in duurzaamheid en de creatieve industrie, maar ook in innovaties in transport en logistiek en maak- en herstelindustrie. Amsterdam heeft een sterke uitgangspositie, dankzij de aanwezigheid van vermaarde kennis instituten, goede onderwijsinstellingen en energieke ondernemers, zoals al blijkt in het Amsterdam Science Park. We proberen die vernieuwers nog meer te koppelen aan onze VMBOs en ROCs.

Onorthodoxe coalities: triple-o Amsterdammers zijn ondernemend. Die energie is nu hard nodig. Een sterke economie is alleen mogelijk als we er samen onze schouders onder zetten. In Amsterdam komen vele sporen samen: zeer diverse vormen van ondernemerschap, wetenschappelijke onderzoeksinstituten van wereldfaam, en sterk gevarieerd beroepsonderwijs. We willen onderwijs, onderzoek en ondernemen veel slimmer verbinden. De PvdA investeert dan ook in brede coalities van kennisinstellingen, bedrijfsleven, ondernemers en de overheid. Goed onderwijs biedt op lange termijn de beste basis voor economische kracht en innovatie. Investeren in leren is vitaal. Onderzoek is cruciaal om te komen tot innovaties en verbeteringen voor de toekomst. Ondernemers zijn onmisbaar en moeten de ruimte krijgen om te innoveren en innovaties tot toepassingen te brengen. Alleen zo kunnen welvaart en welzijn toenemen. We bevorderen deze onorthodoxe coalities niet slechts in naam, maar door directe financile participatie. De uitrol van het glasvezelnet en het life sciences fonds laten zien dat zulke coalities veel meerwaarde opleveren en directe participatie van de gemeente doorbraken kan forceren. We kiezen een vergelijkbare aanpak ook op andere terreinen, bijvoorbeeld bij innovaties in het MKB. Daar verbinden we de kracht van grote n kleine bedrijven aan elkaar. We stimuleren dat onderzoek in de kennisinstellingen daadwerkelijk leidt tot innovaties en toepassingen.

12

Ondernemen voor de toekomst: vernieuwen in duurzaamheid, creativiteit, ICT, zorg, transport/logistiek en maak- en herstelindustrie We zetten een belangrijk deel van het geld uit de verkoop van Nuon in om te investeren in de economische clusters die onze economie ook in de toekomst sterk maken en waarvan we maatschappelijke meerwaarde en groei verwachten. Zoals duurzaamheid, de creatieve industrie en ICT, zorg en life sciences, transport en logistiek en vernieuwingen in de maak- en herstelindustrie. Juist daar is het samenspel van leren, onderzoeken en ondernemen van belang. Duurzaamheid (zie uitgebreid bij leefbare stad) Onze gangbare vormen van consumptie en energiegebruik hebben een verwoestende werking op het leefklimaat van de hele mensheid. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont in steden. Daar wordt het meest geconsumeerd. Daar zal dus ook de inspanning het grootst moeten zijn om het grimmige tij te keren. De PvdA schroeft haar ambities voor een duurzaam Amsterdam sterk op en koppelt die nadrukkelijk aan de economie, met innovaties in wonen, bedrijvigheid en energie. Creatieve industrie en ICT We zijn trots op het hoge niveau van design, productontwikkeling, mode en ICT in Amsterdam. We ondersteunen de vele kruisbestuivingen tussen entertainment, kunst, cultuur, mode, computertoepassingen en nieuwe media. We streven naar veel meer binding tussen de creatieve industrie en andere vormen van het MKB, en tussen creatieve ondernemers en beleid. Beleidsmakers denken bij creatieve industrie al snel aan stadspromotie en waardeontwikkeling van vastgoed. Onze ambitie gaat veel verder. We willen in de toekomst niet alleen de glossy uithangborden, maar ook een goed functionerend middenkader van ondernemers die van creatieve ontwikkelingen kan profiteren. De PvdA wil daaraan bijdragen door creatief ondernemerschap te stimuleren bij zowel creatieve bedrijven als bij het reguliere MKB, en door hun onderlinge uitwisseling te bevorderen. We geloven dat deze nieuwe verbindingen vitaal zijn voor de toekomst van de stad. We juichen het dus toe als de creatieve industrie meer contacten legt in het overige MKB. We werken daarnaast gestaag verder aan geavanceerde ICT voorzieningen in de stad. Ook die moeten gemeengoed worden. Uiteindelijk zal draadloos basis internet een nutsvoorziening moeten zijn zoals riool en weginfrastructuur. Zorg (zie uitgebreid bij zorgzame stad) Ook sectoren als de zorg kennen veel vernieuwing. Te vaak worden vormen van zorg opgevat als collectieve last in plaats van als kans om economische innovatie te stimuleren: met nieuwe behandelingen en geneesmiddelen in de life sciences, of met slimme toepassingen van techniek en ICT in de thuiszorg (domotica). Ook voor werkgelegenheid is zorg belangrijk, en vraagt een sterke koppeling met goed onderwijs en vernieuwend onderzoek. Transport & logistiek Amsterdam is sterk in transport en logistiek. De unieke combinatie van de haven en Schiphol is een motor van onze economie en creert werk voor heel veel mensen in de regio met een lagere opleiding. De PvdA wil in deze sectoren alle kansen benutten om processen meer toekomstgericht en duurzaam te maken. De PvdA waardeert de bijzondere betekenis van Schiphol en de haven en wil intensief met hen samenwerken voor duurzame vernieuwing. Maak- en herstelindustrie Of het nu gaat om de meubelmakers op de Brouwersgracht of de textielbedrijfjes op de Baarsjesweg: Amsterdam kent vele kleine productie- en ambachtelijke bedrijven. Ook deze bieden kansen voor innovatieve toepassingen en zijn onmisbaar in een goed functionerende stad. De PvdA wil daarom 13

dat ook binnen de ring A10 de ruimte voor dit type bedrijvigheid behouden blijft en waar mogelijk wordt uitgebreid.

Randvoorwaarden Geen succesvolle economie zonder goede woningen, een toegankelijke gezondheidszorg, vervoersmogelijkheden en infrastructuur. Steeds meer bedrijven volgen hun mensen: ze vestigen zich daar waar hun werknemers een goede kwaliteit van leven denken te vinden. We vinden het daarom ook goed dat Amsterdam doorgaat met grote vernieuwende projecten. Het afvalenergiebedrijf, de Noord-Zuidlijn en de Zuidas zijn keihard nodig als randvoorwaarden voor toekomstige economische groei in de stad. Het is onze overtuiging dat alle Amsterdammers daarvan zullen meeprofiteren. Tegelijkertijd is duidelijk dat het management van zulke projecten de nodige verbetering behoeft. Samenhangende uitvoering van het beleid moet bij de hele gemeente veel meer aandacht krijgen. De gemeente hoeft het wiel niet steeds zelf uit te vinden, maar moet slimme voorstellen van bedrijven en maatschappelijke partijen veel sneller oppikken en leren van de successen en mislukkingen in andere steden.

Bondgenoot voor ondernemers De PvdA wil dat de overheid een goede partner is voor ondernemers en eenduidige, efficinte dienstverlening biedt, waarbij overtollige regels en inefficinte vergunningsprocedures worden gesloopt. Bureaucratie moet werken voor mensen, niet andersom. We schenken veel aandacht aan het midden- en kleinbedrijf. We waarderen hoe het MKB in Amsterdam bijdraagt aan de dynamiek van de stad en veel mensen aan het werk houdt. Kleine bedrijven hebben het niet altijd makkelijk: ze lopen grote risicos die veel sneller op persoonlijk niveau worden gevoeld. De PvdA zet zich in voor kleine bedrijven die het lastig hebben in de crisis, die worden bedreigd door verdringing door grote ketens, door enorme huurverhogingen, door omzetverlies door opgebroken straten en andere bouw. We maken afspraken met de vastgoedbranche en bieden steun in juridische procedures. Kleine bedrijven profiteren te weinig van de grote projecten van de stad. De PvdA wil dat 25% van het geld van de gemeentelijke aanbestedingen terechtkomt bij kleinere bedrijven. Tegelijkertijd spant de PvdA zich ook hard in voor Amsterdams grote bedrijven en internationale concurrentiepositie. We zijn blij dat zich tussen 2006 en 2008 ruim 350 nieuwe buitenlandse bedrijven in Amsterdam hebben gevestigd, die voor duizenden mensen werk hebben opgeleverd. Amsterdam hoort thuis in de top vijf van Europese steden. Amsterdam moet een toplocatie zijn voor buitenlandse bedrijven die zich duurzaam in Amsterdam willen vestigen en hier veel werkgelegenheid opleveren. We zorgen dat de randvoorwaarden hiervoor op orde zijn en blijven investeren in citymarketing en in relatieopbouw met groeiende economien zoals China en India. We blijven daarnaast internationaal congresbezoek en toerisme in Amsterdam stimuleren. Er zit in Amsterdam veel half ontgonnen economisch potentieel. Sommige bedrijvengebieden zoals Westpoort kunnen in samenspraak met de lokale ondernemers veel leefbaarder gemaakt worden als met hen samen wordt nagedacht over voorzieningen die er het werken aantrekkelijk maken en waardoor meer menging van het gebied denkbaar wordt. De aanwezigheid van opleidingen zoals bijvoorbeeld het Mediacollege is daarvoor vitaal. De gemeente moet haar rol in de ontwikkeling van dergelijke gebieden voortvarend oppakken. 14

Oog voor de diversiteit van Amsterdam Veel economische kracht ligt in Amsterdams diversiteit. De PvdA wil dat deze verscheidenheid ons gezicht naar buiten nog meer kleurt. Amsterdam is geen economische eenheidsworst. Juist het eigen karakter van de verschillende delen van de stad en de menging van allerlei functies maken Amsterdam aantrekkelijk. Zo heeft Zuidoost haar Kwakoefestival, West de Ten Kate markt en de Sloterplas waar fantastische festivals plaatsvinden, Noord het Over t IJ Festival en een vruchtbare biotoop voor de creatieve sector. In Oost is de Dappermarkt niet voor niets in 2006 en 2007 uitgeroepen tot de beste markt van Nederland, het Centrum is uniek vanwege het uitgaansleven en de historische binnenstad, in Zuid vinden we cultuur van wereldklasse, Waterland biedt een gaaf cultuurlandschap met karakteristieke dorpen. Versterking van die eigenheid biedt ook goede kansen tot emancipatie van alle Amsterdammers. Zo verrijkt het initiatief van een energieke groep migrantenvrouwen in Noord voor een bazaar met zelfgemaakte producten de uitstraling van het stadsdeel.

Ondernemen tegen de crisis: recht op participatie De crisis hakt er bij veel mensen zwaar in. Na een aanvankelijk lage werkeloosheid in Amsterdam verliezen nu veel mensen weer hun baan. Vooral jongeren, mensen met tijdelijk werk en matig opgeleide arbeidskrachten zijn de dupe. Als Partij van de Arbeid vinden we die stijgende werkloosheid een drama. We weten hoe belangrijk werk en participatie zijn voor het sociale leven van mensen. De PvdA kan niet alles repareren wat door onverantwoordelijke bankiers, beursspeculanten en ongecontroleerde marktwerking is verwoest. Maar we zullen wel alles uit de kast halen om samen een beter perspectief te ontwikkelen. Leidraad voor de PvdA is ieders recht op participatie: wie wil werken, moet kunnen werken, en wie zich maatschappelijk op andere wijze nuttig wil maken, moet dat kunnen doen. Participatie gaat niet alleen over banen in de marktsector, maar ook over inzet in de wijk, in het openbaar vervoer, in buurthuizen, scholen, culturele instellingen of sportclubs. Op korte termijn zijn al veel maatregelen getroffen voor behoud van banen en bedrijven. De PvdA ondersteunt MKBers en andere ondernemers die de economische motoren van Amsterdam draaiende moeten houden. We scheppen meer banen in de persoonlijke dienstverlening en sociale samenhang: extra conducteurs in het openbaar vervoer, meer concirges. We staan niet toe dat er door de crisis een hele generatie verloren gaat in jeugdwerkloosheid. Dat is niet alleen van belang voor de schoolverlaters van nu, maar ook voor de toekomst van Amsterdam. Juist de jaren na de crisis is een tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten voorzien. We stimuleren daarom doorleren, stages, betere aansluiting van school en bedrijf en begeleiding naar werk, zoals bijvoorbeeld via Jongerenloketten. We willen niemand aan de kant en ondersteunen dus ook mensen met grotere afstand tot de arbeidsmarkt door gezondheidsproblemen, zorg voor kinderen, opleidings- of taalachterstand. We willen niet dat er duizenden Wajongers en jongeren uit het praktijkonderwijs, het leerweg ondersteunend onderwijs, de lagere niveaus van het VMBO en jongeren uit het speciaal onderwijs nu massaal uitvallen. We leveren een extra inspanning om jonggehandicapten met een Wajonguitkering nieuwe kansen te bieden door aangepaste werkplekken. We zoeken nieuwe verbindingen met de groeisectoren van de toekomst en op plekken waar de markt gaten laat vallen of er sprake is van maatschappelijke onderinvestering.

15

Amsterdammers moeten zich op n plek kunnen melden voor zorg, werk, inburgering en armoedebestrijding. De gemeente is nu verantwoordelijk voor de uitvoering van verschillende wetten die gericht zijn op participatie: WMO, WWB, de Wsw en de WIJ. We willen dat de gemeente het grote aantal budgetten dat nu vaak verkokerd is: inburgeringsgelden, alfabetiseringsmiddelen, uitkeringsgeld, re-integratiegelden, bijeen brengt in n budget voor participatie. We zetten samen met onze Tweede Kamerleden onze inspanningen voort om het rijk te bewegen de belemmeringen op te heffen die dit integraal participatiebeleid in de weg staan.

Offensief armoedebeleid Het recht op participatie drijft ook ons offensief tegen hardnekkige armoede. Het is volstrekt onacceptabel te zien dat in een rijk land als Nederland n op de vijf Amsterdammers, waaronder 40.000 kinderen en bijna de helft van de n ouder gezinnen langdurig in armoede leven. We gaan ook niet zitten wachten tot na de crisis. Hardnekkige armoede is niet alleen een kwestie van te weinig geld. Gedrag, sociale context maar ook pech of omstandigheden zijn van invloed. De PvdA biedt daarom maatwerk; een persoonlijk aanbod dat Amsterdammers helpt zelf uit de armoede te komen. Dat betekent begeleiding naar werk (betaald of onbetaald) en het leren van extra vaardigheden, taalonderwijs of leren omgaan met geld en budgetteren. Wie slaagt het heft weer in eigen hand te nemen wordt ook beloond, bijvoorbeeld door kwijtschelding van een deel van de schuld. Het is een aanbod op maat dat Amsterdammers sterker maakt en vertrouwen geeft. Voor ouderen in armoede vragen we speciale aandacht. Een kwart van onze ouderen leeft op of vlak boven het minimum. Daar blijkt vaak dat men geen weet heeft van de armoedemiddelen die voor hen ter beschikking staan. We willen zorgen dat ouderen de ondersteuning die hun toekomt, ook krijgen. Armoedebestrijding is geen zaak van de overheid alleen. De overheid heeft contact met 70% van de mensen in armoede, maar nog steeds blijven er mensen buiten beeld. Samenwerking met anderen in de stad helpt bij het vergroten van dat contact en mogelijke oplossingen. Er zijn veel krachtigere maatschappelijke coalities nodig, op deelraadniveau n centraal, waarbij een veel stevig beroep mag worden gedaan op overheid, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, woningbouwcorporaties, kerken, zelforganisaties en andere instanties, om samen met betrokkenen de armoede te lijf te gaan. Proeven, zoals bij de voedselbank in Zuidoost, laten zien dat het kan. Bij een krappere totale begroting is het in stand houden van de huidige financile ruimte voor armoedebestrijding een eerste prioriteit. Mensen die onverhoopt in de armoede raken hebben natuurlijk recht op inkomensondersteuning. Ook met een krappe beurs moeten mensen deel kunnen blijven nemen aan het leven in de stad. Wel verwachten we van iedereen maximale inspanning om ook zelf te pogen uit de armoede te raken en zo veel mogelijk weer op eigen benen te kunnen staan. De PvdA zorgt voor werk en voor stageplaatsen. We stellen hoge eisen aan betere dienstverlening: wie recht heeft op voorzieningen moet die snel kunnen krijgen. Lange wachttijden in de schuldhulpverlening zijn ons een doorn in het oog en zullen worden opgelost. Er moet betere aansluiting worden gemaakt tussen WMO en armoederegelingen. We streven ook daar naar een veel sterker bundelen van regelingen (zie bij participatie).

16

ACTIEPUNTEN VOOR EEN STERK EN WELVAREND AMSTERDAM

Actiepunten Economie van de toekomst We zetten een belangrijk deel van het geld uit de verkoop van Nuon in om te investeren in de economische clusters die onze economie ook in de toekomst sterk maken: duurzaamheid, creatieve industrie, ict, zorg, transport & logistiek en innovaties in de maak- & herstelindustrie. Dit doen we door directe participatie in investeringen die onderwijs, onderzoek en ondernemerschap veel sterker met elkaar verbinden. We streven een duurzaam Amsterdam na. We omarmen de doelstelling die de gemeente zichzelf heeft gesteld om in 2015 een CO2 neutrale organisatie te zijn, en de kennis die men rond duurzaamheid opdoet actief te verspreiden. We zijn voorstander van energiebesparing in gemeentelijke gebouwen, een CO2 neutraal wagenpark en efficintere straat- en andere verlichting door intelligent schakelen. Ook het binnenklimaat van scholen moet aangepakt worden, zowel voor de gezondheid van de kinderen als wat betreft het energieverbruik. We participeren in de verdere uitrol van open glasvezel in heel Amsterdam. We inventariseren toepassingsmogelijkheden voor specifieke doelgroepen. We kiezen voor Open Source software: dit betekent dat de broncode van alle software altijd openbaar is en het document format een open standaard kent. Deze keuze opent deuren voor creatieve, innovatieve en slimme bedrijven om samen te werken met de gemeente op ICT-gebied en stimuleert samenwerking tussen gemeentelijke diensten onderling en met universiteiten en andere kennisinstellingen. De PvdA wil dat software die ontwikkeld is voor de overheid gratis beschikbaar gesteld wordt aan andere overheden. We willen dat Amsterdam zich verbindt aan het Kleine Opdrachten Convenant voor de creatieve industrie. Iedere opdracht die de gemeente (of een onderdeel ervan) op het gebied van presentatie, communicatie of innovatie verleent, wordt openbaar gepubliceerd. Creatieve bedrijven en zzp-ers kunnen erop intekenen. Amsterdam zet hiermee landelijk de toon: het laat zien dat het creatief ondernemerschap waardeert en stimuleert, dat opdrachten voor elke ondernemer benaderbaar zijn en dat open inschrijving mogelijk is. We zullen de aanpak om MKB innovatie van onderop te stimuleren uitbreiden, door meer contact te leggen tussen creatieve ondernemers en zzpers en andere MKBers. De Werkbank, waar MKB-ers hun opdrachten op het gebied van innovatie en creatie kunnen publiceren, bestaat al, maar we willen uitbreiding van dit initiatief en steunen MKB-Amsterdam en creatieve ondernemersverenigingen dit vorm te geven en zulke initiatieven zichtbaar te maken. We streven ernaar in het nieuwe Structuurplan genoeg ruimte te behouden voor kleine bedrijvigheid in maak- en herstelindustrie, zoals loodgieterbedrijven, in de stad. Deze functies moeten niet buiten de stad geplaatst worden. We streven naar gerichte voorzieningen voor het groeiende aantal internationale werknemers in Amsterdam. Actiepunten Participatie en offensieve armoedebestrijding We willen dat Amsterdam werkt. We halen alles uit de kast om mensen zo snel mogelijk naar betaald werk te begeleiden. Wie dat nu niet lukt, doet vrijwilligerswerk of zit in een reintegratietraject. We scheppen tijdelijke banen met meerwaarde voor de stad om Amsterdam aan het werk te houden tijdens de crisis. We willen dat jongeren ook in tijden van crisis geen gat in hun cv oplopen. Jongeren leren door, op school of op stage of zijn aan het werk. We begeleiden jongeren 3 maanden lang intensief naar een baan en creren extra stages in samenwerking met bedrijfsleven en onderwijs. Ook stimuleren we jongeren om langer door te leren. 17

 We zetten samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen een stageoffensief in om extra stageplekken voor leerlingen van het VMBO en MBO te creren. We stellen bij gemeentelijke aanbestedingen de eis dat 5% van het werknemersbestand bestaat uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, waaronder Wajongers. We blijven voor gratis kinderopvang voor minima ondanks rijksbezuinigingen. We staan voor een goede en snelle dienstverlening rond werk en uitkering. Wie een aanvraag doet voor een uitkering, heeft binnen tien dagen duidelijkheid. De weg van bijstand naar werk mag met intensieve begeleiding maximaal acht weken duren. We voeren een offensief tegen hardnekkige armoede met verhoogde inzet van maatschappelijke coalities en met een pakket aan maatregelen om mensen weer het heft in eigen hand te laten krijgen. De PvdA wil enerzijds dat iedereen die recht heeft op voorzieningen die ook krijgt. We werken samen in maatschappelijke coalities om mensen die onzichtbaar in armoede leven bij de gemeente bekend te maken, zodat ze ook gebruik kunnen maken van armoederegelingen. We bieden anderzijds iedereen die wil een aanbod op maat. Voedselbanken krijgen gemeentelijke steun indien men mensen weg uit de armoede begeleidt; initiatieven om iedereen die een voedselpakket aanvraagt ook een trainingsaanbod te doen worden voortgezet. We zetten ons ervoor in dat ouderen weten wat hun toekomt en mensen niet uit schaamte financile steun missen waar die nodig is. We gaan voor bundeling van krachten in participatiecentra, de ontkokering van participatiebudgetten, zoals in betere afstemming tussen WMO en armoedevoorzieningen. We eisen kortere wachttijden en verbetering van kwaliteit van schuldhulpverlening. De PvdA wil mensen die succesvol re-integreren belonen door hun een deel van de schuld kwijt te schelden Actiepunten Ondernemers We maken afspraken met de vastgoedbranche over de positie van het MKB. Wie in Amsterdam wil investeren, ook in nieuwbouwprojecten, moet laten zien dat niet alleen de grote ketens tot hun recht komen in het bestaande en nieuwe bezit, maar ook de kleine middenstander. De PvdA wil dat voor kleine winkeliers de huurverhogingen beperkt worden. De huur wordt meer gerelateerd aan de omzet: als de omzet stijgt betaal je meer huur, in slechte tijden betaal je minder. Zo kunnen kleine ondernemers ook in crisistijd overeind blijven. We stimuleren ondersteuning van de kleine middenstander met microkrediet, advies, en juridische hulp. Advisering en ondersteuning van het MKB moet veel efficinter geregeld worden. We willen dat de Kamer van Koophandel hierin een grotere rol gaat spelen op wijkniveau. We willen dat bij gemeentelijke aanbestedingen 25% van de hiermee samenhangende omzet bij kleinere ondernemers en zzp-ers terecht moet komen. Hierdoor kunnen kleinere bedrijven meedraaien in die projecten. We nemen het initiatief tot banenpools op straatniveau. Dit zijn pools van werknemers, die kunnen worden gedeeld door kleine bedrijven in een straat. Gemeente en ondernemers dragen het risico van deze straatbanenpool samen. We bepleiten innovatievouchers waarmee MKBers samen met gemeente en kennisinstellingen vernieuwingen kunnen ontwikkelen en toepassen, analoog aan de succesvolle klimaatvouchers. We gaan voor een leerstoel MKB en innovatie bij een Amsterdamse universiteit, alsmede een lectoraat MKB en kennisbenutting bij een hogeschool. Hiermee versterken we de band en tussen kleine bedrijven en grote kennisinstellingen en vergroten de mogelijkheden van kennisoverdracht en toepassing van innovaties. We zetten ons actief in voor een gepaste behandeling van grote internationale ondernemingen die zich duurzamer in Amsterdam willen vestigen en voor aanzienlijke werkgelegenheid zorgen.

18

 We zetten subsidieregelingen voor ondernemers die investeren in veiligheid - zoals de Regeling veilig ondernemen - voort. We willen uitbreiding van hun toepassingsmogelijkheden naar moderne technieken. (zie verder veilige stad) We ondersteunen ondernemers door vereenvoudigen van regelgeving en vergunningverlening, door een pakket aan maatregelen voor MKBers, en n loket voor buitenlandse kenniswerkers. We zijn voorstander van programmas als Bedrijvenloods, die ondernemers, ook starters, naar een geschikte locatie voor hun bedrijf loodsen. We streven naar n digitaal aanbestedingspaspoort. Ondernemers hoeven dan nog maar n keer alle gegevens in te vullen als ze mee willen doen met een aanbesteding, zodat niet voor elke overheid en bij elke aanbesteding opnieuw dezelfde gegevens moeten worden ingevuld. Ondernemers houden dit paspoort up to date. We gaan voor n overzichtelijke jaarfactuur met alle gemeentelijke- en waterschapsheffingen. We willen dat ook buma stemra voor de muziekrechten zal aanhaken bij deze jaarfactuur. We bevorderen een stadsbrede digitale aanvraag van vergunningen. We organiseren dat stadsdelen op dit punt van elkaar leren en succesvolle vormen van dienstverlening bij alle stadsdelen worden toegepast. We zijn voorstander van een meer branchespecifieke toepassing van de Bibob-procedure, die ervoor zorgt dat criminelen geen kans krijgen in Amsterdam. Nu wordt in alle branches dezelfde procedure geist, of het nu om een kapper, een seksexploitant of een beursgenoteerd bedrijf gaat. Dit leidt voor sommigen tot onevenredig zware administratieve lasten. We bepleiten een rele risico inschatting per sector en een navenante procedure. We bevorderen een gerichte dialoog met ondernemersverenigingen en aanpak van de vraag hoe we diverse bedrijventerreinen in Amsterdam, zoals bijvoorbeeld Westpoort, leefbaarder maken. Actiepunten Schiphol en haven We vinden de haven en Schiphol van groot belang voor de Amsterdamse economie. We staan achter de afspraken uit het Aldersakkoord over Schiphol. We willen dat groei van Schiphol selectief moet blijven om ook de afspraken met de omwonenden na te komen aangaande geluidsoverlast. PvdA continueert het beleid om de vluchten die niet bijdragen aan het versterken van de functie van Schiphol als mainport uit te plaatsen naar Lelystad. De PvdA wil dat er geen aandelen Schiphol aan private partijen worden verkocht. We zullen ons blokkerend belang daarvoor blijven inzetten. We werken mee aan een innovatief en milieuvriendelijk Schiphol als belangrijke schakel in transport en logistiek. Wij ondersteunen van harte de doelstelling van de luchthaven om in 2040 klimaatneutraal te opereren. Innovatie en het maatschappelijk belang gaan hand in hand, bijvoorbeeld als het gaat om het verminderen van geluidhinder en het voorzien in de eigen energievoorziening. We zijn voorstanders van projecten als Antigeluid: TNO werkt in opdracht van Schiphol aan een techniek die zich richt op het neutraliseren van grondgeluid, geluid van laagfrequent geluid en trillingen van startende vliegtuigen. We juichen Schiphols innovaties in arbeidsomstandigheden toe. Schiphol loopt hiermee voorop op de rest van de luchthavens. We zoeken samen met Schiphol naar mogelijkheden in de innovatieve kanten van het bedrijf ook werkgelegenheid te scheppen voor jongeren van Amsterdam. We ondersteunen de havenvisie, waarin is vastgelegd dat de groei tot 2020 binnen bestaande ruimte plaatsvindt. Hiervoor zal verdichting nodig zijn en innovatie, alsmede de aanleg van de tweede zeesluis. Innovatie, duurzaamheid en groei moeten in de haven hand in hand gaan. Bijvoorbeeld door nieuwe technieken bij olieopslag. De PvdA is voorstander van regionale samenwerking van de haven. Mede daarom is de PvdA voor de verzelfstandiging van de haven in een 100% overheids-NV. Het gaat om verzelfstandiging, niet om privatisering. We zijn voor het reserveren van de Houtrakpolder. 19

3. AMSTERDAM

SAMEN VOOR DE JEUGD VAN

Alle Amsterdamse kinderen moeten hun talenten kunnen ontwikkelen. Jongeren eerst: ze krijgen nu voorrang. De PvdA richt de komende jaren extra aandacht op onze jongeren van 0-23 en maakt korte metten met ongelijke ontwikkelingskansen van kinderen. Er is op sommige plekken in de stad sprake van schrikbarende uitval en segregatie. We kunnen dat tij keren als we de menselijke maat terughalen, jongeren zelf, ouders en docenten voorop stellen, en als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. We streven naar brede talentontwikkeling. We zetten ons op allerlei manieren in om jongeren binnenboord te houden en te begeleiden naar een goede toekomst. Amsterdam heeft een schat aan mogelijkheden, die moeten aan al onze jongeren ten goede komen. Dit is de komende jaren n van de grootste gezamenlijke opgaven, met voorrang. De oude leuze onderwijs verheft is in onze kennismaatschappij actueler dan ooit. Dat geldt voor alle Amsterdammers, jong en oud. Er moet weer trots ontstaan op leren. Leren legt immers de basis voor veel verdere mogelijkheden in het leven. Onderwijs gaat over kennis, maar ook over sociale en culturele vorming, over de taal en de vaardigheden om een eigen plaats in de maatschappij te vinden. Een postcode mag niet bepalend zijn voor de vraag of iemand goed onderwijs kan krijgen. IJzersterk onderwijs is nodig voor iedereen en is op alle niveaus - van de basisscholen tot onze universiteiten - van levensbelang voor kennisstad Amsterdam. We dragen bij aan kwaliteitsverhoging. We koesteren onze universiteiten en kennisinstellingen, zoals het Amsterdam University College, onze topinstituten of de kenniscentra op het Science Park. We zien veel heil in sterkere verbindingen tussen de hoogwaardige kennis die bij onze universiteiten en hogescholen aanwezig is en toepassingen in maatschappelijke en technische innovaties. Top en basis moeten sterker worden verbonden.

Jongeren eerst We staan als n man staan voor onze jeugd. Het is van het grootste belang voor de toekomst van Amsterdam dat we aandachtiger met onze jongeren omgaan. Alleen zo kunnen we hun ontwikkeling succesvol stimuleren, en problemen vroeg op het spoor komen. We zoeken de talenten van ieder kind. We willen jongeren ook nadrukkelijker bij ontwikkelingen betrekken: jongerenparticipatie is geen holle frase: voor jongeren, met jongeren. We willen goede toegang van jongeren tot cultuur, bibliotheken en sport. We willen dat moeilijkheden worden gesignaleerd voordat ze uit de hand lopen. We zetten onze offensieve aanpak tegen uitval voort, op school, op straat maar ook via gezinnen, in problematische thuissituaties. Het belang van het kind staat steeds voorop. Alle ouders krijgen gratis opvoedingsondersteuning als ze dat willen, maar worden hiertoe verplicht als het belang van het kind dit vereist. In die opvoedingsondersteuning vragen we ook aandacht voor tijdige en goede voeding van kinderen: geen kind zonder eten op school.

20

Voor talent en tegen uitsluiting: nieuw Amsterdams peil van onderwijs We willen dat onderwijs soepel aansluit op werk en een toekomst voor jonge mensen. Het onderwijs moet dus het beste uit jongeren halen: de talenten die in ieder kind zitten moeten zichtbaar worden. Ons programma Brede Talent Ontwikkeling ondersteunt deze ambitie. De PvdA is fel tegen onderwijssegregatie. We streven naar een nieuw Amsterdams peil van echt gentegreerd onderwijs op een hoog niveau, op hoogwaardige, gemengde scholen. Leerlingen, leraren en ouders moeten trots kunnen zijn op de Amsterdamse scholen en zich verbonden kunnen voelen met hun school. Scholen moeten daarvoor weer een menselijke maat krijgen. Ouders moeten de komende jaren nog veel beter betrokken worden bij het onderwijs van hun kinderen. Ze moeten beter inzicht krijgen in de kwaliteit van hun school en aanzienlijk meer zeggenschap. We willen verdere versterking van de voorschool. Die moet van dusdanig hoge kwaliteit zijn dat alle kinderen ervan kunnen profiteren. We willen onderwijs waar mensen achterstanden kunnen inlopen. Taalonderwijs speelt daarbij een belangrijke rol.

Sturen op kwaliteit De PvdA gaat door met het promoten van kwaliteit in het onderwijs, zoals bijvoorbeeld in de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs al is afgesproken. De verantwoordelijkheid voor onderwijs ligt in hoge mate op de werkvloer, maar de politiek, als hoeder van het algemeen belang, zet de kwaliteitskaders en kan dus verbeteringen ondersteunen en waar nodig afdwingen. De kwaliteit van schoolgebouwen, leeromgeving, docenten, schoolbesturen moet hoog zijn, de veiligheid van de leeromgeving gewaarborgd. Een aanpak die goed werkt op de ene school moet ook bekend worden op andere scholen, zoals slimmer werken in scholen; talentontwikkeling op maat, dus ook met programmas voor excellente leerlingen; betere ICT-ondersteuning voor docenten zodat ze meer tijd hebben voor hun eigenlijke werk; projecten als het technasium, waar gymnasiasten en havisten al vroeg leren om hun kennis toe te passen op maatschappelijke vernieuwing. Breed inzetbare Ateams gaan scholen ondersteunen bij structurele kwaliteitsverbeteringen. We investeren in sterke ouderverenigingen. We willen goede schoolbesturen die niet steeds verder uitdijen en verbureaucratiseren, maar het onderwijs vooruit helpen. We willen dat schoolbesturen afrekenbaar zijn op hun prestaties. Onderwijs moet op alle niveaus probleemloos aansluiten: van basis- naar middelbare school, en van middelbare scholen naar een vervolgopleiding of werk. We steunen initiatieven als het Jongerenloket om vroegtijdige schoolverlaters en andere jongeren gericht te begeleiden naar werk. We steunen de ontwikkeling van digitale dossiers.

Toptalent en topinstituten We willen heel goede kwaliteit van Amsterdams onderwijs voor iedereen. Ook op ons toptalent zijn we zuinig. We dragen actief bij aan de versterking van topinstituten en instellingen in verschillende delen van de stad. De top kan de basis helpen voeden. We werken mee om meer topinstellingen naar Amsterdam te halen. We schakelen hen in, in de maatschappelijke coalities voor de ontwikkeling van Amsterdam. We stimuleren goede aansluiting op het bedrijfsleven.

21

ACTIEPUNTEN VOOR DE JEUGD VAN AMSTERDAM

Actiepunten jongeren algemeen en onderwijs We geven jongeren tussen 0-23 jaar al onze aandacht: we zetten in op brede talentontwikkeling en vroege signalering van moeilijkheden. Daartoe brengen we samenhang in ons jeugdbeleid: voor talentontwikkeling, tegen uitval. We bestrijden segregatie in het onderwijs. De derde verjaardag wordt het vaste inschrijfmoment voor kinderen op het basisonderwijs. We willen verbetering van voorlichting aan ouders en transparantie van de inschrijvingsprocedure. We faciliteren afspraken met ouders om gezamenlijk in de buurt op school in te schrijven. We gaan voor harde sturing op kwaliteit in het onderwijs. We zetten onze Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs onverkort door waarmee 95% van de scholen in het primair onderwijs in 2014 moet voldoen aan de door de onderwijsinspectie gestelde normen. We stellen uiteindelijk hogere eisen aan de Amsterdamse scholen dan de normen van de rijksinspectie: het nieuwe Amsterdamse peil! We accepteren geen ondermaatse scholen. We ondersteunen hen bij verbetering, spreken hen aan, publiceren resultaten, stellen eisen en sluiten ze als er niets verbetert. We willen dat zwakke scholen kunnen leren van goede scholen en kijken naar effectieve manieren om goede voorbeelden te koppelen. We streven naar de menselijke maat van scholen. Sommige scholen moeten weer kleiner worden om herkenbaarheid en goed onderling contact te verbeteren. We helpen mee zodat alle kinderen een zo goed mogelijke start maken. We zijn voorstander van hoogwaardige voorschool waar kinderen vanaf 2 jaar samen leren spelen en spreken. Indien gewenst wordt dit programma gentegreerd in de aan scholen verbonden kinderopvang. We zijn voorstander van brede scholen, van peuter tot puber, met goede zorg, maatwerk en leerplicht, met slimme koppeling aan sport, cultuur en naschoolse activiteiten. We stimuleren betere betrokkenheid van ouders en binding aan de buurt door ook veel betere informatie uitwisseling tussen buurt en scholen over alle relevante activiteiten. We blijven fors investeren in taalonderwijs. Dit moet de kern zijn van inburgeringsprogrammas. We bepleiten regelmatige openbare doorlichtingen van onze scholen. De kwaliteit en prestaties van het onderwijs, de betrekking van scholen met de omgeving, de rol van ouders in scholen en de vermogenspositie van scholen moeten nog veel zichtbaarder zijn zodat we van de successen kunnen leren en kunnen ingrijpen waar het minder gaat. Schoolbesturen moeten hierover duidelijker verantwoording afleggen. We willen een sterrengids op kwaliteit en prestaties van scholen. We willen dat ondersteuningsmiddelen zoals computers ook voor kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen toegankelijk zijn. Het glasvezelnet wordt voor alle Amsterdamse scholen verder uitgerold. We streven ernaar dat sociale en culturele activiteiten en sport op school voor elk kind in Amsterdam toegankelijk zijn. De ouderbijdrage mag geen belemmering zijn. We willen verbetering van de overgang van basis naar middelbare school. We gaan ervoor dat VMBO en ROCs jongeren betere kansen bieden. We willen VMBOs met aandacht voor alle leerlingen individueel, en een goed oog voor zorgleerlingen. We willen dat de gemeente stimuleert dat schoolbesturen ervoor zorgen dat op elke school een doeltreffend beleid gevoerd wordt voor kinderen, die extra zorg behoeven. Zo nodig komen er kleinschalige lesplaatsen voor specifieke groepen leerlingen. We stimuleren een betere koppeling tussen VMBO en ROCs om doorstroom te bevorderen en uitval te verminderen. De PvdA draagt bij aan het stimuleren van stageplekken. We ondersteunen beroepsopleidingen en versterking van de koppeling tussen VMBO, MBO en de 22

arbeidsmarkt. Er wordt in samenspraak met de creatieve industrie gekeken naar nieuwe creatieve toepassingen in het MKB. We bestrijden voortijdig schoolverlaten: niemand verlaat de school zonder voorbereid te zijn op de volgende stap. Diplomas moeten een echte opmaat bieden naar de arbeidsmarkt. Wij zijn voor jongerenloketten. We zetten onze offensieve aanpak tegen schooluitval door. We willen 100% verzuimcontrole en het nieuwe bureau leerplicht plus. Geen kind op het plein of rondhangend op straat als het op school hoort te zijn. De leerplichtinspanningen worden fors versterkt en gestroomlijnd. Geen zes functionarissen per kind. We staan achter de Acht tot Acht aanpak, waarmee we jongeren die dreigen af te glijden van vroeg tot laat begeleiden. We maken ons sterk voor nog veel bredere ouderparticipatie. We erkennen het levensgrote belang van actieve inzet van ouders en zijn groot voorstander van versterking van ouderverenigingen als belangenbehartiger, via de Onderwijs Consumenten Organisatie en anderen. We ondersteunen goede initiatieven voor ouders die de weg in het Amsterdamse onderwijs nog niet kennen. We willen dat wordt genvesteerd in het docentenkorps door het ondersteunen van kenniskringen en het inrichten van een grote steden pabo, een top lerarenopleiding Meesterschap in samenwerking met de universiteiten voor leraren basisonderwijs. Amsterdam moet aantrekkelijk zijn voor docenten. We investeren in verdere randvoorwaarden voor goed docentschap zoals extra opleiding, woning, kinderopvang voor docenten. We vinden dat alle leerlingen in alle scholen de citotoets moeten maken. We ondersteunen A teams, innovatie-ondersteuningsteams. Scholen die actief werk willen maken van structurele verbetering van bijvoorbeeld de schoolinfrastructuur, energiehuishouding of personeelsopbouw kunnen voor uitwerking van die voorstellen tijdelijk ondersteuning krijgen van dit kleine team van ervaren deskundigen. We stellen eisen aan de kwaliteit van schoolbesturen, waarbij we enerzijds investeren in de kwaliteit van leiderschap en anderzijds niet functionerende besturen aanpakken met ondersteuning of vervanging. Er moet duidelijk inzicht komen in de kosten van schoolbesturen. We willen dat de participatie van jongeren in het ontwikkelen en uitvoeren van beleid wordt verhoogd. We stimuleren creatieve innovaties om dit beter georganiseerd te krijgen.

23

4. SAMEN VOOR EEN LEEFBAAR EN DUURZAAM AMSTERDAM

De meeste Amsterdammers zijn erg gehecht aan de stad. Ze houden van Amsterdams levendige, gemengde karakter: fysiek en sociaal. Op kleine schaal blijkt in Amsterdam heel veel mogelijk. Het is de kunst dit gevoel van Amsterdams menselijke maat te behouden, ook als de stad de komende jaren de vleugels verder uitslaat. De PvdA is ambitieus als het gaat om de positie van Amsterdam als hart van de toekomstige regionale Metropool. We zoeken de toekomst van Amsterdam nadrukkelijk in sociaal en duurzaam: met een helder evenwicht tussen wonen, werken, ondernemen en uitgaan. De ruimte in de stad is schaars, die blijven we eerlijk verdelen. De gemengde stad is en blijft ons ideaal. Ook straks moeten mensen met verschillende achtergronden, hoge en lage inkomens, jong en oud in alle delen van de stad kunnen wonen. We willen buurten waar zowel gewoond als gewerkt wordt. In de openbare ruimte, op de straten en pleinen van Amsterdam moeten mensen zich thuis voelen: we willen een stad die aantrekkelijk zijn, goed ingericht, schoon en goed bereikbaar. We blijven werken aan fijnmazig openbaar vervoer en goede voorzieningen voor fietsers en voetgangers die de (auto)druk op de stad doen afnemen. Om Amsterdam leefbaar te houden moeten we ons allemaal inspannen duurzamer te gaan wonen en werken en veel minder verspillend om te gaan met energie en ruimte. We willen dat de gemeente hierin ambitieus optreedt: door eigen initiatieven rond duurzaam energiegebruik, wonen en vervoer, met informatie, en door stimulering van anderen.

DE OPENBARE RUIMTE Duurzaam en sociaal Mensen vertoeven graag in Amsterdam. Dat moet zo blijven, ook als de stad met de omringende gemeenten uitgroeit tot een echte metropool regio. De PvdA staat voor een leefbaar, sociaal en duurzaam Amsterdam. We richten de komende jaren de schijnwerpers daarom verder op duurzaam bouwen, duurzaam transport en duurzame vormen van energiegebruik in woningen, bedrijven en vervoer. Duurzaamheid gaat niet alleen over aanstormende waterpeilen door smeltende ijskappen het gaat ook over gezonde lucht voor Amsterdammers, groene longen voor de stad, schoon water voor onze futen. Het gaat over Amsterdam als gezonde stad, die mede aantrekkelijk is als woon- en werkplaats door haar groen en de nabijheid van platteland. Duurzaam betekent toekomstbestendig, ook architectonisch en stedenbouwkundig: door het inrichten van de openbare ruimte en het bouwen op een wijze dat we er over honderd jaar ook nog trots op zijn. We werken aan duurzame, minder vervuilende bedrijvigheid. We willen dat Amsterdam bij de eerste Europese hoofdsteden hoort waar elektrisch rijden normaal is, waar toepassingen voor warmte- en koude opslag worden verbeterd om woningen en bedrijven energiezuiniger te maken; en waar openbaar vervoer en openbare ruimte door nieuwe innovatieve toepassingen aantrekkelijker zijn. De PvdA stimuleert woningisolatie; de meeste energie wordt verspild door slecht gesoleerde panden: De huren mogen dan laag zijn, de huurders stoken zich arm. Het isoleren van woningen is daarmee ook een sociaal doel.

24

We zetten ons in voor groene daken. Die dienen meerdere doelen: ze zorgen voor een goed binnenklimaat waardoor er minder hoeft te worden gestookt, ze houden water vast, ze zijn goede geluidsdempers, en zorgen voor luchtzuivering. De PvdA bevordert windenergie. Moderne windturbines zijn niet ieders favoriete horizonvulling. Toch heeft Amsterdam, bijvoorbeeld in het Westelijk havengebied, ruimte waar geen mensen wonen en waar vele molens behoorlijk wat duurzame energie kunnen opleveren. Ook hebben wij oog voor soms niet voor de hand liggende vormen van verspilling. We zoeken naar innovatie op het terrein van koeling en verwarming. Of neem dieselaggregaten: die begeleiden soms met veel lawaai en penetrante roetwalmen bouwprojecten; vaak kan de energievoorziening heel goed op een andere manier verzorgd worden. Theaters maken voor hun verlichting gebruik van energieverslindende lampen, terwijl daarvoor energiezuinige alternatieven zijn. Terrasverwarming is stoken voor de buitenlucht en hoort dus niet thuis in een stad die ernaar streeft CO2 neutraal te zijn. In het kader van duurzaamheid zoeken we de komende tijd naar manieren om zulke energieverslinders uit te faseren of door milieuvriendelijke alternatieven te vervangen. Naast fysieke duurzaamheid zoeken we ook maatschappelijke duurzaamheid. Nieuwe gebieden moeten zo worden vormgegeven dat mensen elkaar makkelijk ontmoeten. Te vaak zien we dat bij stedelijke vernieuwing een wijk weliswaar gemengd van samenstelling wordt gedacht, maar bij de concrete inrichting voorzieningen zijn vergeten, of de architectuur blijkt te verhinderen dat mensen in de wijk elkaar ook echt tegenkomen. We willen dat bij alle woningbouw- en stedelijke vernieuwingsplannen vooraf maximaal inzicht wordt geboden in de sociale effecten van de plannen. De PvdA wil haven en stad weer aan elkaar verbinden, zoals je ook in veel buitenlandse havensteden ziet. Voorzieningen zoals vervoer, horeca, winkels, crches en tijdelijke woningen maken een omgeving veel aantrekkelijker. De wijze waarop met Cargill over de woningbouw in de Houthaven afspraken zijn gemaakt is een voorbeeld voor de rest van het havengebied.

Oog voor groen en water Groen en water houden de omgeving leefbaar voor mens en dier. De PvdA is blij met de inspanningen van allerlei Amsterdammers en deelraden om restruimte een groene en sociale invulling te geven in de vorm van postzegelparken. Door zulke initiatieven om een groenvoorziening te adopteren en onderhouden worden mensen een beetje eigenaar het groen van Amsterdam. Dit maatschappelijk aandeelhouderschap van bewoners vinden we een goede ontwikkeling, die ook op andere terreinen navolging verdient. Vandaar dat we ook schooltuinen nog steeds een goed gebruik van groene ruimte vinden. De PvdA wil 5% bomen extra de komende periode, deelraden hebben inzicht in de hoeveelheid bomen en houden dat bij. Verplaatsing van een boom heeft de voorkeur boven kappen, en een gekapte boom moet altijd gecompenseerd worden. De scheggen, het platteland dat Amsterdam langs de Amstel, bij Diemen en Sloten, in Noord bij de IJsselmeerdijk binnendringt, zijn uniek en moeten behouden blijven. Door deze scheggen is de Amsterdammer binnen een kwartier fietsen echt buiten. Amsterdam is een waterstad. Het IJ, de Amstel, de grachten, de plassen, de kanalen waren vanaf het begin de levensaders van onze stad. De PvdA wil dit blauwe goud, water, als kwaliteit van Amsterdam veel explicieter over het voetlicht brengen. Onze visie hebben wij neergelegd in Amsterdam-Waterstad en deze ambities willen we verwezenlijken: van het Amsterdams drinkwater, het waterfonteintje in de buurt en de zwemgelegenheden binnen en buiten, tot de waterfrontontwikkeling en het open houden van de oevers van de Amstel.

25

Toegankelijke ruimte Voor veel mensen die niet zo goed ter been zijn, kent de stad de nodige obstakels. De PvdA biedt een samenhangend pakket acties voor betere toegankelijkheid in woningbouw, bij openbare gebouwen, rond wegen (zie actiepunten). We willen daarnaast dat goede bestaande handleidingen en websites als www.toegankelijkamsterdam.nl standaard onderdeel gaan uitmaken van de gemeentelijke informatie over toegankelijkheidsverbetering.

WONEN Een goede woning voor iedereen Amsterdam trekt als een magneet. Veel mensen zoeken er een huis. Wonen in Amsterdam betekent wonen in een gemengde stad: overal wonen rijk en arm, jong en oud, blijvers en nieuwkomers door elkaar. Wonen, werken en uitgaan zijn er gemengd. Die combinatie van mogelijkheden maakt Amsterdam, ook internationaal, een vermaarde woonstad. Maar die aantrekkingskracht van Amsterdam heeft een keerzijde. Er zijn lange wachttijden voor woningen en mensen blijven lang in sociale huurwoningen zitten, ook als zij meer gaan verdienen. De PvdA vindt dat er meer woningen nodig zijn, en dat ook jongeren en middeninkomens meer mogelijkheden moeten krijgen in de stad te blijven. De PvdA wil een stad die mensen de kans biedt om zich te ontwikkelen in verschillende fasen van het leven. De PvdA zet zich er dus voor in dat in de hele stad, ook de populaire gebieden als het Centrum en de Pijp, genoeg betaalbare woningen beschikbaar blijven voor lagere en middeninkomens en jongeren. Juist nu, in economisch mindere tijden, willen we het belang van een ongedeelde stad overeind houden. En hebben we de ambitie dat wonen aanzienlijk duurzamer te maken, een ambitie die we samen met de corporaties en andere marktpartijen willen verwezenlijken.

Meer woningen We streven naar de bouw van 5000 woningen per jaar, waarvan 1.500 sociale huurwoningen. En dan ook meteen goed: met een mooie openbare ruimte, een buitenruimte en grote aandacht voor duurzaamheid. Het ophogen van bestaande woningen is een goed middel om verdichting te bereiken, voor het realiseren van jongeren- en studentenhuisvesting of via een liftenprogramma ook voor ouderen. In grote woningbouwgebieden, zoals de Zuidas, IJburg en Nieuw-West, moet de Amsterdamse identiteit voelbaar zijn. De PvdA is voor gemengd wonen en dus tegen eenzijdige kantoorlocaties. Vanuit die gedachte willen we ambitieus aan de slag met lege, verouderde kantoren: we kunnen ze permanent ombouwen tot woningen, waarmee we gemengde woon/werkgebieden maken, of we gebruiken ze tijdelijk voor studenten- of jongerenhuisvesting en atelierruimte. We willen langdurige leegstand bestrijden. Als een vastgoedontwikkelaar in aanmerking wil komen voor nieuwbouwprojecten, mag dat pas als hij zijn bestaande leegstaande voorraad ombouwt tot woningen. We willen mogelijkheden benutten om boven winkels te wonen. We zetten de creativiteit die in Amsterdam volop aanwezig is in om de woningbouw te verfraaien. Er zijn heel hard meer woningen voor studenten en jongeren nodig: de PvdA wil extra woningen voor die jeugd. Die moeten komen uit een combinatie van nieuwbouw, transformatie van kantoren, tijdelijke verhuur en labelen uit bestaande woningvoorraad, het reserveren van kleine woningen (minder dan 35m2) voor jongeren. We willen 9000 studenteneenheden extra. We willen goede woningen voor ouderen en een aanscherping van het aanbod grotere sociale huurwoningen. 26

Samen voor een ongedeelde stad De woningcorporaties zijn een belangrijke maatschappelijke partner. De PvdA ziet dat van corporaties veel wordt gevraagd. De bouwkosten zijn hoger geweest dan verwacht, de verkoopmogelijkheden vallen tegen, corporaties moeten nu vennootschapsbelasting betalen. De PvdA wil met de corporaties de sociale lange termijn doelstellingen overeind houden. De PvdA vindt dat de kerndoelstelling van corporaties is om de voorraad sociale woningen in de stad op peil te houden, bij te dragen aan de ongedeelde stad door voldoende sociale woningen in gewilde gebieden beschikbaar te hebben, om te investeren in stedelijke vernieuwing, leefbaarheid en duurzaamheid en bij te dragen aan woningaanbod, ook voor de middengroepen. Commercile activiteiten staan wat de PvdA betreft ten dienste aan de maatschappelijke doelstelling van de corporaties. Met de corporaties willen we eerlijk kijken hoe de regelgeving uitpakt waarbinnen zij aan volkshuisvesting werken. Waar landelijke regelgeving de corporaties van hun kerntaak afhoudt trekken wij in Den Haag aan de bel. We willen een ongedeelde stad en daarom willen we dat sociale huurwoningen overal in de stad dezelfde prijs hebben, of ze nou in populaire buurten liggen of niet. Wel onderkennen we het probleem, dat veel mensen die ruimschoots meer dan modaal zijn gaan verdienen nog steeds in gesubsidieerde sociale woningen wonen. Dan komt de subsidie niet terecht waar het voor bedoeld is. We zoeken actief naar de mogelijkheden deze mensen te laten doorstromen of meer te laten betalen door benutting van regelingen als Huren op Maat. Bovendien willen we dat sociale huurwoningen met een huurprijs tot 630 euro voor nieuwe huurders uitsluitend aan de groep wordt toegewezen waar die voor bedoeld is, de primaire en secundaire doelgroep. Illegale onderhuur van sociale woningen is onacceptabel en wij zullen dat nog sterker bestrijden met acties Zoeklicht en zetten ook bestuurlijke boetes in. De PvdA vindt het systeem van aanbiedingsafspraken, waarbij we afspreken met corporaties hoeveel woningen er voor welke prijs worden aangeboden in een jaar, goed werken en gaan daarmee door. We willen naast een percentage sociale huur ook een percentage woningen voor middenhuur afspreken bij nieuwbouwprojecten en aanbiedingsafspraken. We willen meer grote sociale huurwoningen. De PvdA is voorstander van het optrekken van de huurliberalisatiegrens zodat er meer woningen onder het beschermde huurregime gaan vallen en ook voor middeninkomens meer betaalbare woningen komen. We werken met de corporaties aan leefbare buurten. Dat gaat over de inrichting van de openbare ruimte, over samen optrekken rond bewonersactiviteiten, over bewoners aanspreken op onacceptabel gedrag en zo nodig daar samen actie op ondernemen.

Samen voor de buurt Voor veel mensen speelt een groot deel van het dagelijks leven zich af in de eigen buurt. De PvdA juicht betrokkenheid bij de buurten toe. Die hebben elk hun eigen karakter en historische waarde. Daarom pleiten we voor grote zorgvuldigheid bij verbouwingen en nieuwbouw. Voor de PvdA is sloop pas aan de orde als allerlaatste middel om de stad te verbeteren. Eerst kijken we naar alternatieven zoals renovatie. Sloop kan alleen als wat bewoners ervoor terug krijgen echt beter is. Voor alle bouw- en verbouwingsplannen is draagvlak bij buurtbewoners en bedrijven essentieel. De PvdA wil veel meer invloed van bewoners op hun buurt. Bij stedelijke vernieuwing of nieuwbouw is er meestal pas inspraak als de plannen al bijna klaar zijn. Dat is onvoldoende. Bewoners moeten kunnen deelnemen in het opstellen van de plannen en aangeven hoe ze het liefst willen wonen. Dit is de tijd voor nieuwe maatschappelijke verankering. We steunen deelraden in hun inzet om dit voor elkaar te krijgen, meer met bewoners samen te doen en bewoners ook meer service te bieden. We juichen de inzet van corporaties voor leefbare buurten toe, kleine voorbeelden als de inzet van buurtconcirges helpen enorm om mensen zich thuis te laten voelen in de buurt. Het is goed als vanuit zorg en welzijn de buurtmaatschappelijk werkster of de buurtverpleegkundige voor bewoners 27

van een buurt een goede bekende is. We willen via onze deelraden - buurtinitiatieven en locale verenigingen zoals speeltuinverenigingen actief ondersteunen.

Geven en nemen Amsterdam is populair. Veel mensen, ook van buiten de stad, komen af op de Amsterdamse horeca en evenementen. Daar zijn we natuurlijk trots op. Uitgangspunt is dat we rekening houden met soms conflicterende belangen en deze eerlijk tegen elkaar afwegen. We willen regelgeving die hierop is gent. We leven in een grote stad, met stedelijke leefpatronen. De PvdA pleit voor volwassen manieren om met hinder om te gaan: door problemen allereerst onderling aan te pakken met een beroep op ieders verantwoordelijkheid voor de leefomgeving. Overleg tussen ondernemers en bewoners is daarvoor essentieel. Zijn afspraken gemaakt, dan moeten ondernemers en bewoners vervolgens erop kunnen rekenen dat ze ook worden nagekomen en gehandhaafd.

VERKEER EN VERVOER Goede bereikbaarheid van de stad Mobiliteit is een halszaak voor het leven in Amsterdam. Elke week komen honderdduizenden naar onze stad om te werken, uit te gaan, te genieten van de cultuur of familie en vrienden te bezoeken. Schiphol en de havens zijn essentieel voor onze economie; en het sociale en maatschappelijke leven van de Amsterdammer is ook uiterst afhankelijk van een goede mobiliteit. De PvdA streeft naar hoogwaardig, fijnmazig en veilig vervoer, voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Wij wegen daarbij zorgvuldig de verschillende belangen: economische en ecologische, gezondheid en veiligheid. Goede mobiliteit vergt continu onderhoud en innovatief omgaan met vervoersmogelijkheden. Dit gaat niet altijd zonder slag of stoot, zoals de aanleg van de Noord-Zuidlijn laat zien, maar deze innovaties verzekeren Amsterdam ook in de toekomst van een goede bereikbaarheid.

Autoluwe stad, ruimte voor fiets en voetgangers Reizen met de fiets of te voet is niet alleen leuk in Amsterdam, maar ook een noodzaak, voor bereikbaarheid, gezondheid en klimaat. Grote delen van de stad zijn ooit gebouwd voor paard en wagen en niet berekend op de auto. Met steeds meer autos loopt het verkeer vast, parkeren wordt onmogelijk, de lucht vervuilt en onze gezondheid loopt gevaar door fijnstof. De PvdA wil daarom doorgaan delen van Amsterdam autoluwer te laten worden door vervoersalternatieven aantrekkelijker te maken: meer ruimte voor fiets (uitbreiding hoofdnet fiets, veilige fietspaden) en voetgangers (goede trottoirs, veilige oversteekplaatsen, loopruimte). Het is ook om die reden dat de parkeertarieven in de loop van de tijd zijn verhoogd, mede in het belang van de mensen die echt met de auto in de stad moeten zijn. De PvdA vindt op dit moment de parkeertarieven hoog genoeg: de tarieven stijgen daarom de komende tijd alleen met het niveau van de inflatie.

Fijnmazig openbaar vervoer Het openbaar vervoer wordt waar nodig en mogelijk nog fijnmaziger. Frequentie, betrouwbaarheid en goede aansluitingen in het openbaar vervoer zijn belangrijk om een goed alternatief te bieden voor de auto. De kwaliteit van het openbaar vervoer, en in het bijzonder van veel taxis en de metro, 28

moet drastisch omhoog. Ook de toegankelijkheid voor ouderen of mensen met een handicap moet verder worden verbeterd. We willen goed openbaar vervoer naar de belangrijkste openbare voorzieningen, naar openbare bibliotheken en begraafplaatsen en willen eerherstel van de buurtbus. De PvdA wil vier garanties voor mensen die reizen met het openbaar vervoer: a) Een thuiskomstgarantie van laatste bus, tram en trein. Ook al is bijvoorbeeld de laatste trein vertraagd, je weet dan dat de laatste aansluitende bus wacht of er vervangend vervoer geregeld is. b) Een aansluitgarantie. We willen dat aansluitingen op stations en knooppunten van belangrijke lijnen goed op elkaar zijn afgestemd en dat geregeld is men op elkaar wacht (bijvoorbeeld 10 minuten wachten bij halfuursdienst). c) Een schoonheidsgarantie. Het OV is te vaak te smerig voor veel mensen. d) Een klachtengarantie. We willen een onafhankelijk, regionaal klachtenbureau dat de benodigde slagkracht heeft om gedupeerden echt te helpen.

Rol P-R locaties versterken Aan de randen van de stad, langs de ring A10, zijn Parkeer & Reislocaties waar autos kunnen parkeren om verder de stad in te gaan met het openbaar vervoer. Om de stad nog meer te ontlasten gaan we de rol van deze P&R locaties versterken en het aantal parkeerplekken verhogen met 1300 extra. Openbaar vervoer vanaf deze locaties blijft gratis. Bovendien worden hier P&R fietsen en elektrische scooters verhuurd, zodat mensen van buiten gemakkelijk het laatste stuk kunnen fietsen. We zorgen voor een goede aansluiting op het OV-net en op buurtbusjes, zoveel mogelijk elektrisch en uitstootvrij. We zorgen dat P+R-locaties ook voor vrouwen veilig en prettig toegankelijk zijn.

Noord-Zuidlijn De Noord-Zuidlijn is belangrijk voor de economische ontwikkeling, de toekomstige bereikbaarheid en de leefbaarheid van Amsterdam. We gaan door met de aanleg van de volledige lijn, maar trekken daarbij wel stevige lessen uit het recente verleden ten aanzien van risicomanagement en de verdere uitvoering. Bewoners en ondernemers langs het trac van de Noord-Zuidlijn moeten door de gemeente ruimhartig worden gecompenseerd voor de hinder die zij tijdens de aanleg ondervinden. De schaderegeling mag niet tot onnodige bureaucratische hinder voor gedupeerden leiden. De gemeente helpt bewoners en ondernemers die dat willen bij verhuizing uit het overlastgebied. Zo snel als technisch en financieel mogelijk moet het deel van de lijn tussen Noord en het Centraal Station eerder gaan rijden. De Noord-Zuidlijn mag niet ten koste gaan van de fijnmazigheid van het bovengrondse OV netwerk. De openbare ruimte boven het trac wordt mooi ingericht zodat een echte rode loper ontstaat, dwars door de stad. Nieuwe verbindingen Goed vervoer en mobiliteit zijn voor de bedrijvigheid in Amsterdam cruciaal. De PvdA streeft daarom naar een nieuwe verbinding van Schiphol naar de haven via de Westelijke tuinsteden in de vorm van een busverbinding tangent. We streven naar de snelle openstelling van Westrandweg die het vrachtverkeer op de A10 moet helpen ontlasten. Het vervoer naar de scheggen en recreatiegebieden zullen we verder stimuleren. In het verband van de regio praten we daarnaast verder over nieuwe verbindingen op iets langere termijn (zie Amsterdams toekomst in de regio).

29

Veilig verkeer Er zijn de laatste jaren nog teveel tragische ongelukken geweest in het verkeer. De PvdA zal veilige en milieuvriendelijke alternatieven ontwikkelen voor het vrachtvervoer van en naar de stad. De PvdA zal de tien gevaarlijkste kruispunten en wegen binnen twee jaar aanpakken. We hebben de afgelopen jaren al meer dan 100 gevaarlijke spots opgeknapt en er volgen er voor het einde van 2009 nog eens 30. We willen voldoende voetgangersruimte, en oversteekplaatsen die ook voor minder mobiele mensen veilig zijn. De PvdA wil dat doorgaande routes niet dwars door de stad lopen. De Weesperstraat wordt daarom in de komende periode versmald tot twee banen. Ook de knip in de Prins Hendrikkade wordt deze periode een feit, waardoor de entree van Amsterdam veiliger en rustiger wordt. Waar uitbreiding van een 30-kilometerzone een oplossing is voor het verbeteren van de fietsveiligheid breiden we die uit, waar alternatieven voor handen zijn om de fietsveiligheid te verbeteren geven we de voorkeur aan deze alternatieven. De PvdA maakt werk van het hoofdnet fiets en wil dat dit wordt uitgebreid. Het moet niet alleen de toeristische gebieden met elkaar verbinden. Veel belangrijker nog is dat veelgebruikte routes naar scholen voor fietsende en schoolgaande kinderen, en de directe omgeving van scholen veilig zijn. De PvdA wil dat doorgaande routes op 100% van de route fietsveilig zijn met behulp van vrij liggende fietspaden

AMSTERDAMS TOEKOMST IN DE REGIO Bij alle genoemde ontwikkelingen is de regio ongelooflijk belangrijk voor Amsterdam. Van Almere tot Haarlem, van Purmerend tot Hilversum: we hebben met elkaar te maken en willen echte partner zijn voor de omliggende gemeentes. We vinden het verstandig met het oog op de toekomst om de ontwikkeling van Amsterdam veel meer in termen van de Metropoolregio te gaan zien. De stad Amsterdam is daarin onbetwist het zwaartepunt. Mondiaal bezien is Amsterdam klein, maar scoort toch als n van de bekendste steden ter wereld. Net als andere metropolen, wordt zij gedomineerd door de aanwezigheid van internationale bedrijven en instituten, culturele en sociale iconen, internationale toeristen, zakenlui en expats. Samen met haar buren is Amsterdam een aantrekkelijke toeristenregio. Voor de buurgemeenten is het merk Amsterdam onmisbaar, men profiteert van Amsterdams culturele, artistieke, en economische aantrekkingskracht. De veel menselijkere schaal dan willekeurig welke andere grote stad geeft de Amsterdamse Metropoolregio de kans om zich blijvend te onderscheiden van de concurrenten. Voor de leefbaarheid van de stad is de regio vitaal: want alleen op die regionale schaal lijkt op termijn de hoge leefkwaliteit van Amsterdam handhaafbaar. Daarom willen we het met Amsterdammers ook echt over de metropoolregio gaan hebben. De hoge kwaliteit van stedelijkheid, met gevarieerd wonen, werken en recreatie in een klein gebied, spreekt veel inwoners aan. Dat krijgt geen enkele gemeente alleen voor elkaar. We willen de bouw van de geplande 70.000 nieuwe woningen in de metropool optimaal spreiden. Dat gebeurt door de schaalsprong in Almere en nog eens 10.000 woningen in de Haarlemmermeer. De afstemming binnen de metropoolregio is de beste garantie dat al deze bouwactiviteiten niet leiden tot verval van leefbaarheid, maar gebeuren met respect voor het milieu, met bescherming van waardevolle landschappen en met garanties van duurzaamheid voor de komende generaties. Ook voor het behoud van welvaart hebben we de regio nodig. Nu al werken er tienduizenden Amsterdammers in omliggende steden als Zaanstad en Haarlemmermeer en vice versa. Culturele instellingen in met name Haarlem worden internationaal als 'Amsterdam' bekeken. Dat kan beter worden ingezet voor toerismeverbetering. Met Almere willen we de dubbelstad gedachte vorm geven. Almere is bijvoorbeeld een prachtige plek voor een nieuwe technische universiteit. Innovaties op het gebied van zorg en duurzaamheid zouden daar ontwikkeld kunnen worden. Een deel van de 30

kunstcollectie staat ook na de verbouwing van het Rijksmuseum daar in de kelder. Die werken willen we tentoonstellen in een nieuw museum in Almere. Al vrij snel zullen we voor de toekomst in regioverband belangrijke en ingrijpende beslissingen moeten gaan nemen. Het economische epicentrum van de metropool verschuift steeds meer naar het zuiden, de Zuidas en Schiphol Centrum, terwijl wonen verder in het noorden - Almere- wordt ontwikkeld. De PvdA wil dat de vele tienduizenden Amsterdammers elke dag snel en efficint door de regio kunnen reizen en de bereikbaarheid tussen wonen en werken voor iedereen moet worden gegarandeerd. Dit is reden te meer om voorstander te zijn van een betere menging van wonen en werken zodat nodeloze reistijd zoveel vermeden wordt. Grote regio projecten als de corridor Schiphol-Amsterdam-Almere (SAAL) en het doortrekken van de metrolijn(en) naar Hoofddorp zijn essentieel voor de bereikbaarheid van de metropool. Het regionale verkeer en openbare vervoersysteem moeten sterk worden verbeterd en fijnmaziger worden gemaakt. Met name de planning van het openbaar vervoer lightrail- moet veel meer op metropoolniveau gebeuren. Alleen zo kan Amsterdam toegankelijk n leefbaar blijven voor inwoners uit de omgeving en omgekeerd. Ook als het om de haven en Schiphol gaat is regionale samenwerking essentieel. In de haven doen zich hierop de beste kansen voor door een gezamenlijk havenbedrijf te vormen in een 100% overheidsnv. We zetten verdere samenwerking in het Havencollege door. Als het gaat om Schiphol voelt de PvdA zich medeverantwoordelijk voor de eerlijke ontwikkeling van dit bedrijf, maar ook voor de zorgen van de bewoners van Zwanenburg en Haarlemmerliede om geluidoverlast te voorkomen.

31

ACTIEPUNTEN VOOR EEN LEEFBAAR EN DUURZAAM AMSTERDAM

Actiepunten Openbare ruimte: duurzame energie, beter bouwen, schone lucht We willen dat meer Amsterdammers weten wat men zelf kan doen aan duurzaamheid. Er is genoeg informatie over hoe verspilling en vervuiling tegen te gaan, over duurzaam bouwen en duurzaam energieverbruik. We steunen initiatieven, adviescentra en websites die deze kennis helpen omzetten in alledaags handelen. We maken ons sterk voor klimaatneutraal bouwen. We willen dat nieuwbouw duurzaam is: met oog voor de kwaliteit en milieuvriendelijkheid als het gaat om materiaalgebruik en uitstoot. De PvdA streeft ernaar om zoveel mogelijk nieuwbouw energie neutraal te maken. We willen de uitstoot van fijnstof en NOx verminderen en rond 2014 de Europese normen benaderen. We maken duidelijke afspraken over energiebesparing tussen gemeente, huurdersorganisaties en corporaties, gericht op het besparen van minimaal twintig procent gasverbruik in de komende tien jaar. De energieprestatie kan een onderdeel gaan vormen van het woningwaarderingsstelsel. We intensiveren voorlichting over energiebesparing. We stimuleren bedrijvigheid rond woningisolatie. Met woningcorporaties en andere vastgoedeigenaren zet de gemeente een fonds op waarmee we verbouwingen financieren die de stookkosten (en dus de woonlasten voor huurders) verminderen. Vanuit dit fonds worden leningen tegen lage rente verstrekt, de opbrengsten vloeien terug in het fonds. We helpen alternatieve energie bevorderen. Zonnepanelen worden goedkoper. We stimuleren groene daken. Die reguleren warmte en kou, zuiveren lucht en houden water vast. Aangezien waterberging een van de grote milieuproblemen van de toekomst is, wil de PvdA belemmerende regelgeving tegen groene daken aanpakken. We willen in de komende periode gebieden aanwijzen waar windturbines kunnen worden gebouwd. We willen dat procedures en vergunningverlening snel verlopen. We zijn voorstander van vernieuwende manieren van afvalverwerking en recycling, zoals Green Mills en AVI West. Het gebruik van restwarmte uit de industrie voor stadsverwarming kan ook een enorme energiebesparing opleveren. Actiepunten Openbare ruimte: gemengde stad We staan voor een gemengde stad. We willen de sociale effecten van bouw bij alle vernieuwingsplannen en stedenbouwkundige ontwerpen expliciet uitgewerkt zien. We streven bij zowel nieuwe als bestaande kantoorgebieden naar een menging van kantoorruimte, wonen en recreren. Bij stedenbouwkundige plannen wordt steeds goed bekeken welke bedrijvigheid kan worden gehandhaafd of ingepast. We vinden dat de haven en de stad weer aan elkaar verbonden moeten worden. Met name in Zaanstad en Amsterdam liggen kansen om extensief benutte gebieden rondom het havengebied te intensiveren, waardoor op relatief korte termijn duizenden woningen gebouwd kunnen worden. Daarom wil de PvdA de zogenaamde zeehavennorm voor geluidshinder toepasbaar verklaren voor de te ontwikkelen gebieden rondom het Noordzeekanaal. We willen dat de Zuidas een gemengde woon- en werkomgeving wordt van hoge kwaliteit: het plan-Berlage van de 21e eeuw. Het is essentieel dat de Zuidas op niveau van het maaiveld wordt ingepast in de bestaande omgeving en goed aansluit op de bestaande buurten. . We maken de onderdoorgangen van de ringweg aantrekkelijker. We voeren een samenhangend beleid op toegankelijkheid van de openbare ruimte en openbare gebouwen. We willen dat de gemeente bij het verstrekken van vergunningen en subsidies voor openbare gebouwen goede toegankelijkheid als voorwaarde stelt. We stellen eisen aan aanpasbaar wonen (zie ook wonen). Klachten over toegankelijkheid van de openbare ruimte 32

door achterstallig onderhoud dienen snel te worden opgelost. De checklist Toegankelijkheid van Amsterdam-Noord is een goede handleiding ook voor andere delen van de stad. We willen dat websites als Toegankelijk Amsterdam (www.toegankelijkamsterdam.nl) onderdeel worden van de gemeentelijke informatiestructuur. Actiepunten Openbare ruimte: groen, water, dieren We zijn tegen bebouwing van de scheggen. Het Waterland en de andere groene scheggen blijven behouden in hun groene functie. Wel kan de ruimte aan de randen van de scheggen en van grote parken zoals het Rembrandtpark intensiever bebouwd en gebruikt worden. Dit moet de recreatieve functie en de gebruiksintensiteit van de parken en de scheggen versterken. We geven de scheggen een belangrijke plek in citymarketing. We willen voorkomen dat sportparken en volkstuinen verder naar de randen van de stad worden verplaatst. In overleg met de eigenaren en huurders worden volkstuinen zoveel mogelijk opengesteld voor alle Amsterdammers: buurtgebonden volkstuinen worden gestimuleerd. We willen 5% meer bomen in de stad in 2014. Bomen worden niet gerooid voor ruimtelijke ontwikkelingen, maar verplaatst. We geven samen met ondernemers verdere uitwerking aan de visie Amsterdam-Waterstad, om Amsterdam wereldwijd te promoten als stad van water: van het stedelijk waterfront tot het gebruik van open water, drinkwater, fonteinen. We willen dat het Normaal Amsterdams Peil, wereldmaat op het gebied van water, een monument krijgt. We willen een mooie invulling van de lege en vrijkomende brug- en brugwachtershuisjes. We zullen via een prijsvraag de invulling ter hand nemen. We ondersteunen het beleid dat de gemeente verplicht om zwerfdieren op te vangen en twee weken te verzorgen. De vergoeding voor de opvangcentra die hier in opdracht van de gemeente voor zorgen moet ten minstee kostendekkend zijn. Dat geldt ook voor de opvang van zieke en gewonde dieren. We willen dat overlast door dieren op diervriendelijke wijze wordt opgelost. De gemeente overlegt met de dierenbescherming welke maatregelen getroffen kunnen worden in plaats van het doden van dieren. We willen dat op kinderboerderijen dieren op natuurlijke wijze en zo ongestoord mogelijk worden gehouden. Actiepunten Wonen We zetten ons ervoor in dat wonen in alle delen van de stad betaalbaar blijft. We staan achter de naleving van de aanbiedingsafspraken: woningcorporaties bieden in alle stadswijken voldoende betaalbare woningen aan. Deze afspraken worden ook voor de middeninkomens voortgezet, zodat er ook voldoende woningen voor een huur tussen 600 en 900 euro worden aangeboden. We streven naar de aanscherping van aanbiedingsafspraken zodat meer grote sociale huurwoningen worden aangeboden. We streven ernaar dat de woningproductie zo spoedig mogelijk weer op peil komt en 5000 woningen per jaar worden gerealiseerd; waar mogelijk meer, om de productiedaling tijdens de kredietcrisis te compenseren. Bij nieuwbouw ligt de prioriteit bij woningen die in de bestaande voorraad schaars zijn, zoals betaalbare grote woningen voor gezinnen. De komende vier jaar komen er minstens 2000 nieuwe grote sociale huurwoningen bij. We waarborgen ook bij nieuwbouwlocaties het principe van de ongedeelde stad, door op grote locaties 30% van de woningbouw te reserveren voor sociale huurwoningen. We willen dat over vier jaar alle buurten een voldoende scoren in de leefbaarheidsmonitoren. We willen het slopen van woningen zoveel mogelijk vermijden. Sloop is alleen aan de orde als de bouwtechnische kwaliteit te slecht is. Ook het mogelijk maken van verdichting, waardoor veel 33

extra woningen kunnen worden gebouwd, of grote winst aan maatschappelijke functies kan sloop rechtvaardigen. 70% van de betrokken bewoners dient in te stemmen met een sloopplan. We zetten het Woonlastenfonds waarmee lage inkomens van de gemeente een extra subsidie krijgen voor een betaalbare huur voort. We breiden de mogelijkheid voor maatschappelijk gebonden eigendom van koopwoningen (zoals koopgarant) uit. Het kopen met een korting op de koopprijs en winstdeling bij verkoop of recht van terugkoop door de corporatie maakt het voor lage- en middeninkomens mogelijk een koopwoning in Amsterdam te bemachtigen en op deze wijze te werken aan een wooncarrire. We zijn voorstander van bredere en makkelijkere toegang tot startersleningen. We willen dat in nieuwbouw levensloopbestendigheid uiteindelijk de norm wordt. De PvdA wil maatwerk naar de concrete behoeften van bewoners, wijken en buurten. We werken het nijpende tekort aan woningen voor studenten en jongeren de komende periode zoveel mogelijk weg. Woningen voor jongeren en studenten moeten komen uit een combinatie van nieuwbouw, transformatie van kantoren, tijdelijke verhuur en labelen uit bestaande woningvoorraad, het reserveren van kleine woningen (minder dan 35m2) voor jongeren. Er komen 9000 studentenwoningen bij. We vinden wachtlijsten voor woningen voor jongeren met een problematische thuissituatie onaanvaardbaar. De wachtlijsten moeten over 4 jaar verleden tijd zijn. We zullen samen met de Huurdersvereniging Amsterdam actieve bewonersparticipatie steunen. Verdere ondersteuning van Wijksteunpunten Wonen moet huurders helpen hun recht en huurderbescherming te krijgen, maar ook de invloed van huurders op stadsvernieuwing, woonomgeving en de leefbaarheid van de eigen buurt vergroten. Invloed van de huurders op het beleid van de corporaties moet weer vanzelfsprekend worden. De Wijksteunpunten Wonen ondersteunen ook Verenigingen van Eigenaren (VVEs), met name in gemengde complexen. We geven speciale aandacht aan ouderen bij woningbouwprojecten en stedelijke vernieuwing. We willen dat ouderen bij stedelijke vernieuwing in de buurt kunnen blijven wonen zonder huurverhoging. We zullen samen met woningcorporaties en zorgverzekeraars een huuroverbruggingfonds vormen. In bestaande bouw moeten meer woningen worden aangepast aan de behoeften van ouderen. Ook moet een oudere op een aangepaste woning of woning met zorg in de eigen buurt kunnen rekenen. De woningtoewijzingsregels worden hierop aangepast. We streven de komende vier jaar naar de realisatie van minimaal vijf vernieuwende initiatieven op het gebied van wonen van ouderen met zorg. De bestaande verzorgingshuis en verpleeghuislocaties bieden hiervoor kansen. Samen met corporaties willen wij werken aan zorg op afroep aan huis, om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen. We streven naar goede buitenruimte voor woningen. De PvdA wil de aanleg van groene daken stimuleren en de vergunningverlening voor dakterrassen versoepelen. We nemen onnodige belemmeringen weg tegen het aanplakken van balkons. We treden hard op tegen misstanden op de woningmarkt. De Zoeklicht-acties tegen illegale onderhuur worden voortgezet en desgewenst gentensiveerd. We willen dat er voor expats voldoende short stay mogelijkheden zijn die passen bij de ambitie van Amsterdam als internationale en gastvrije stad. Dit mag niet ten koste gaan van de sociale samenhang in een buurt, en vindt plaats in goed overleg met de stadsdeelraden. We willen met de corporaties afspraken maken om nieuwe commercile projecten bij te laten dragen aan de realisatie van maatschappelijke doelstellingen in Amsterdam. We gaan studenten nog meer betrekken bij initiatieven als het Project Vooruit, over studeren en leefbaarheid. We verkennen hoe binnen het puntensysteem energie investeringen en andere kwaliteitsfactoren van pand en omgeving beter kunnen worden meegewogen. We steunen woningcorporaties in hun lobby om het rijk te vragen om energieprestatie een vast onderdeel te maken van het woningwaarderingsstelsel. 34

 We zijn voorstander van het optrekken van de huurliberalisatiegrens zodat er meer woningen onder het beschermde huurregime gaan vallen en ook voor middeninkomens meer betaalbare woningen komen. We willen dat bij ieder voorstel tot wijziging van het woningwaarderingsstelsel de gevolgen voor de sociale woningvoorraad in de verschillende delen van de stad worden doorgerekend. We zijn voorstander van verdere experimenten met nieuwbouw voor Amsterdamse huishoudens zonder auto. In goed overleg met de stadsdelen worden experimenten gestart met nieuwbouwwoningen waar bewoners geen eigen parkeerplaats hebben en ze ook geen reguliere parkeervergunning krijgen. Deze experimenten worden financieel scherp in kaart gebracht om de verwachte voordelen ten opzichte van standaard bouwprojecten ook goed te documenteren. We starten opnieuw het debat over ontkoppeling van nieuwbouwwoningen en parkeervergunning.

Actiepunten Verkeer en vervoer We gaan door met het beleid delen van Amsterdam autoluwer te maken door verdere verbetering openbaar vervoer en het scheppen van ruimte voor fiets en voetganger. We maken werk van verdere uitbreiding van het Hoofdnet Fiets en voetgangersruimte. We bevriezen de parkeertarieven: die stijgen alleen met het niveau van de inflatie. We stimuleren autodelen. We vergroten het aantal plaatsen voor deze vorm van vervoer. We willen dat bij aanbestedingen gewaarborgd wordt dat het openbaar vervoer fijnmazig blijft en waar nodig fijnmaziger wordt. De aanleg van de Noord-Zuidlijn mag niet ten koste gaan van de fijnmazigheid van openbaar vervoer bovengronds, zoals het busvervoer in Noord. We willen een uitbreiding van het openbaar vervoer in de nacht. We scheppen 1300 extra Parkeer & Reis (P&R) plaatsen. We willen bij alle nieuwe vervoersontwikkelingen een toegankelijkheidstoets voor mensen met een handicap. We streven ernaar dat de gemeente via een nieuw vergunningensysteem weer greep krijgt op de kwaliteit van de Amsterdamse taxi's en hun chauffeurs. Kwaliteit voor de klant staan voorop. We stimuleren initiatieven om meer taxis elektrisch te laten rijden. We bevorderen dat het gemeentelijke wagenpark elektrisch wordt. Hiermee investeren we in kennis en infrastructuur. We willen dat op termijn alle OV voertuigen binnen de A10 elektrisch zijn. Er komen 200 oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Op termijn moet alle vervoer in de stad elektrisch. We willen dat het vervoer over water wordt gentensiveerd, voor personenvervoer, maar ook voor verhuizingen of afvalverwerking. De PvdA wil de mogelijkheden die er zijn voor een snelle verbinding over het water naar Almere benutten. De watertaxi moet sterk uitgebreid worden; een verbinding over de Amstel kan goed gebruikt worden voor recreatief en zakelijk verkeer (Zuidas). Schiphol moet via het water verbonden worden met de stad, via de Sloterplas naar het IJ, Noord en het Centraal Station. We passen het vergunningen- en veiligheidsbeleid hierop aan. We willen een veel schonere metro. Vanaf 2012 zijn de metrostellen vervangen door nieuwe. We willen gratis openbaar vervoer voor ouderen, bij voorkeur vanuit de stadsregio georganiseerd en gefinancierd, maar desnoods op de schaal van de stad Amsterdam. We houden ons aan onze afspraak dat de schaderegeling van de Noord-Zuidlijn voor bewoners en bedrijven recht doet aan de duur en mate van overlast die dezen ondervinden. Bewoners en bedrijven die last hebben van de aanleg moeten in specifieke gevallen tijdelijk een huurverlaging krijgen of geholpen worden bij verhuizing. We willen dat de Schaderegeling voor meer mensen toegankelijk wordt en er ruimhartiger mee wordt omgegaan. We binden de strijd aan met onveiligheid in het verkeer. De PvdA streeft ernaar de komende twee jaar de tien gevaarlijkste verkeerspunten aan te pakken. We bevorderen veilig-naar-school routes voor primair en middelbaar onderwijs; we willen dat doorgaande routes op 100% van de 35

route fietsveilig zijn met behulp van vrij liggende fietspaden. We willen op meer plekken in de stad vrij liggende fietspaden. En we zetten in op meer overslagpunten en alternatieve vormen van goederenvervoer. We zetten in op het ontwikkelen van alternatieven voor zwaar vrachtvervoer, zoals over water.

36

5. AMSTERDAM

SAMEN VOOR EEN ZORGZAAM

Zorg en welzijn zijn essentieel voor de kwaliteit van leven. De meeste zorg geven mensen gewoon aan elkaar. Die dagelijkse zorg is het cement van onze samenleving. De PvdA wil dat mensen hiervoor voldoende tijd en ruimte hebben. We ondersteunen de mogelijkheden van mensen om elkaar bij te staan, ook in vrijwilligerswerk. We vragen extra aandacht voor mantelzorgers, jong en ouder, die nu te vaak onder druk komen. We willen dat de Amsterdamse professionele basisvoorzieningen op orde zijn, van hoge kwaliteit en beter op elkaar aansluitend. De komende tijd stroomlijnen we de zorg voor jongeren. We toetsen de zorg voor ouderen op toegankelijkheid en kwaliteit. We willen eenzaamheid en isolatie van ouderen tegengaan en zetten ons extra in voor de zorg voor mensen met een handicap of met een psychische aandoening, en andere kwetsbare mensen in de stad. Goede zorg is niet slechts een kwestie van geld maar heel vaak ook van goede organisatie en veel sneller handelen. Zorg en welzijnsvoorzieningen moeten laagdrempelig toegankelijk zijn voor iedereen en werken met solidaire tarieven. Rommelige aansluiting tussen zorg en welzijnsinstellingen gaan we bestrijden. Amsterdammers moeten nog beter weten waar men ondersteuning kan krijgen als de nood aan de man is.

Mensen centraal, niet de instituties Goede zorg vraagt maatwerk. Iedere Amsterdammer moet de zorg kunnen krijgen die hij of zij nodig heeft. Clinten en professionals uit alle delen van de bevolking moeten op de juiste manier bij de ontwikkeling van zorgvoorzieningen zijn betrokken. Juist omdat veel mensen ervaring hebben met zorg, is de PvdA groot voorstander van het samen met Amsterdammers verder uitdenken van goede zorgvoorzieningen zoals in WMO verband. De WMO was ooit bedoeld als ondersteuning van een zorgzame samenleving, dicht bij mensen georganiseerd. We willen die uitwerking van de WMO samen met Amsterdammers verder ter hand te nemen. De behoeften van Amsterdammers zijn maatgevend. We binden de strijd aan met alle versnippering. De verschillende welzijnsvoorzieningen moeten beter gebundeld worden en bij voorkeur via n adres in de buurt voor Amsterdammers toegankelijk zijn. We willen ook betere afstemming tussen WMO en armoedevoorzieningen (zie ook armoede-offensief) Veel zorginstellingen zijn zo groot geworden dat het management niet meer weet wat de werkvloer bezielt. Professioneel management leidt niet per se tot voldoende goede inspraak van clinten of medewerkers op de werkvloer. We willen helpen de zorg terug te brengen naar de juiste schaal. Met waardering voor individuele professionals, ruimte voor wijkverpleging, voor kleinschalige projecten in thuiszorg of in wonen. Grote zorg instellingen blijven nodig, maar zullen net als kleinere instellingen - scherp worden beoordeeld op de kwaliteit die ze leveren en op de vraag of ze aansluiten op de behoeften van mensen. Tussen aanbieders van zorg en welzijn moet goed overleg zijn zodat waar nodig snel en adequaat kan worden doorverwezen. Mensen moeten keuze hebben, maar niet in een moeras belanden.

37

Zorg voor jongeren: een vlucht naar voren Bij jeugdzorg wil de PvdA een vlucht naar voren, gericht op het voorkomen van problemen of het tegengaan van verergering. Preventie en vroege signalering van problemen krijgen alle aandacht, met snel ingrijpen waar nodig. We willen daarom goed functionerende Ouder Kind Centra. We gaan voor effectieve interventies en samenhang van zorg. Amsterdam kent een grote hoeveelheid organisaties en projecten gericht op jeugd en welzijn. De afstemming tussen iedereen die betrokken is bij zorg voor de jeugd moet veel scherper lokaal worden georganiseerd. Met de operatie Frankenstein willen we orde in de wirwar van initiatieven en organisaties brengen. Alleen door heel gericht samen te werken voor preventie en vroege signalering kunnen we voorkomen dat dwars gedrag van jongeren overgaat in echte gedragsproblemen, grensoverschrijdend gedrag in delinquentie, plagen tot pesten verwordt of een gewone dip een depressie. Men moet met de zorg de boer op. De PvdA wil dat de dienstverlening in de jeugdzorg zich ook veel meer gaat richten naar de leefwereld van kinderen en hun ouders. Zo zou het aanbod van jeugdzorgdienstverlening buiten school en kantoortijden moeten worden verruimd. Lange wachtlijsten zijn onacceptabel.

Volop aandacht voor ouderen De PvdA wil continue aandacht voor de ruim 80.000 ouderen van Amsterdam. Veel vragen van ouderen gaan over wonen, mobiliteit, publieke ruimte en sociale voorzieningen. We streven ernaar dat zulke voorzieningen heel laagdrempelig toegankelijk zijn voor ouderen (zie ook leefbare stad). We gaan ons ook extra inspannen om eenzaamheid onder ouderen te helpen terugdringen. Met het verdwijnen van dagopvang en ondersteunende activiteitenbegeleiding uit de AWBZ komt de Wmo onder zwaardere druk te staan. Dit treft ook ouderen. We willen sociaal isolement met alle kracht tegengaan, en steunen vormen van sociale alarmering. We willen dat de thuiszorg en kwaliteit van zorg zodanig zijn dat iemand ouder dan 65 zoveel mogelijk thuis kan blijven wonen, bijvoorbeeld door verbetering van woonservice wijken. We willen dat ouderen heel dicht in de buurt advies kunnen krijgen over voorzieningen die er zijn, en over financile ondersteuning waar nodig (zie ook armoede offensief).

Zorg voor kwetsbare mensen en mensen met een handicap De PvdA zet zich in voor de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit van zorg van kwetsbare groepen mensen in de stad. Zo blijkt de zorg voor dementerende mensen steeds nijpender, is de zorg voor mensen met schizofrenie en psychotische problemen te mager, en moeten mensen te vaak terugvallen op het gemeentelijke vangnet. We willen de ketenzorg voor mensen met dementie versterken, met aandacht voor vroege signalering en waarborgen binnen de WMO. We willen de zorg voor jongeren met psychische problemen verder helpen verbeteren. Mensen met een dubbele diagnose psychiatrie en verslaving moeten onder dak worden gebracht. De PvdA wil goed toezicht op bewindvoerders van clinten en dementerenden. De PvdA wil toegankelijkheidsverbetering voor mensen met een handicap (zie ook leefbare stad, toegang). Weten wat er kan Gezien de grote diversiteit aan aanbod op het gebied van zorg, welzijn en sport is het belangrijk dat mensen weten wat er mogelijk is. Teveel blijkt nog onbekend. De PvdA wil in samenspraak met organisaties voor zorg, welzijn en sport werken aan nog bredere communicatie over de mogelijkheden, zeker ook gericht op ouderen. 38

ACTIEPUNTEN VOOR EEN ZORGZAAM AMSTERDAM

We accepteren het niet als basisvoorzieningen niet op orde zijn. De PvdA wil een brede doorlichting van de basiszorg in de stad en gerichte oplossing van de problemen. Er zijn teveel incidenten. Zorg dicht bij mensen, zoals huisartsenzorg of thuiszorg, en zorg in verzorgings- en verpleeghuizen moeten in Amsterdam van hoge kwaliteit en goed gestroomlijnd zijn. We zetten initiatieven tot veel strakkere stroomlijning van zorg en welzijn voort. We willen betere voorlichting over de bestaande mogelijkheden van zorg en welzijn in de hele stad. Nog steeds weten veel Amsterdammers niet wat er kan. De PvdA wil met name ook verbetering van voorlichting aan mantelzorgers. Jonge mantelzorgers krijgen extra aandacht, zij worden nu vaak vergeten. We ondersteunen initiatieven voor laagdrempelige gezondheidscentra in de wijk om zo goed mogelijke zorg te verlenen. We helpen investeren in welzijn waarmee mensen langer zelfredzaam kunnen blijven. We ondersteunen vrijwilligers en verenigingen, buurt- en clubleven als manieren om sociale bindingen in de stad te versterken. We vragen extra aandacht voor eenzaamheid van mensen in de stad. We ondersteunen goede initiatieven om eenzaamheid te helpen bestrijden. We willen voldoende financile middelen voor organisaties die mantelzorgers ondersteunen. We onderschrijven initiatieven om mantelzorgers binnen verzorging en verpleeg- en verzorgingshuizen een belangrijke rol te laten spelen. We ondersteunen goede voorstellen voor mantelzorgers op het terrein van inwonen, respijtzorg en tijdelijke ontheffing van de sollicitatieplicht. We spreken met corporaties af dat mantelzorgers die bij de zorgvrager gaan inwonen medehuurder kunnen worden. We willen een verbetering en vereenvoudiging van de systemen van indicatiestelling. Indicaties moeten veel beter gestroomlijnd worden en dichter bij de zorg georganiseerd. We willen intensieve samenwerking en glasheldere afspraken over taakverdeling tussen stadsdelen en de centrale stad rond zorg en welzijn. Veel onderwerpen in zorg en welzijn raken elkaar of liggen in elkaar verlengde. Er komt een gezamenlijke inzet om de nadere invulling van de WMO in goed onderling overleg met bewoners, professionals en bestuurders van de grond te krijgen. De ambtelijke diensten worden hierop aangepast. We willen buurtgerichte zorg bevorderen. We willen een punt in de wijk waar mensen terecht kunnen voor WMO en welzijnsvoorzieningen, en steunen deelraden in initiatieven op dat vlak. We willen extra aandacht voor de signaleringsfunctie van huisartsen, OKCs en andere professionals in publieke diensten, zorg en welzijn. We willen versterking van preventie en sociale hulpverlening voor zowel ouderen als jongeren. We zijn voorstander van de proactieve de aanpak in de jeugdzorg die door het NJI is bepleit: zet veel meer in op preventie en vroeg signalering, geef voorrang aan de top tien van veel voorkomende problemen die jongeren ervaren, stem goed af tussen onderwijs, ouders, zorg en hulpverlening, richt je op effectieve interventies waar nodig en betrek ouders en het gezin veel meer in het verhaal. De PvdA zet in op meer preventie en signalering op scholen, en op goede samenwerking tussen bijvoorbeeld scholen, OKCs en andere delen van de jeugdzorg. We accepteren geen wachtlijsten en lange wachttijden binnen de jeugdzorg. We willen dat jeugdzorg voor de jongeren van 0 tot 23 jaar die dat nodig hebben snel ingezet kan worden. We dringen er bij hulpinstanties voor jongeren en gezinnen op aan hun werkwijzen meer te richten naar de leefomstandigheden van jongeren en hun ouders, door bijvoorbeeld buiten kantooruren diensten te verlenen. We omarmen goede initiatieven waarmee thuiszorg en kwaliteit van zorg zodanig kunnen worden verbeterd dat ouderen zolang mogelijk thuis of in de eigen buurt kunnen blijven wonen als zij dit willen. We bevorderen woonservice wijken, opvolging en alarmering. 39

 We willen nauwe samenspraak met zorgaanbieders over de mogelijkheden tot verbetering van de kwaliteit van de verpleeg- en verzorgingshuizen en hun functies in buurten. We pleiten ervoor dat bij stedelijke vernieuwingsprojecten en nieuwbouw ouderen- en clinten organisaties veel beter betrokken worden bij plan- en besluitvorming. We streven naar vormen van gratis openbaar vervoer voor ouderen en vervolgen op korte termijn het onderzoek naar de haalbaarheid hiervan. We zetten onze inspanningen voor maximale toegankelijkheid van de openbare ruimte en het openbaar vervoer voor ouderen en mensen met een handicap onverminderd voort. (zie ook leefbare stad) We willen de GGZ kwaliteit helpen verbeteren. Er moet meer aandacht uitgaan naar vroegsignalering en ketenzorg voor mensen met dementie, dat moet goed geregeld worden binnen de WMO. We geven extra aandacht voor mensen met schizofrenie of andere psychosen, en jongeren met psychische problemen. We bevorderen meer huisvesting voor mensen met een dubbele diagnose psychiatrie en verslaving en gerichte zorg voor mensen met een psychische stoornis en schulden. We zetten in op voldoende crisisopvang in de stad, er mag niet langer met mensen worden geleurd. We willen in deze periode de wachtlijsten in de schuldhulpverlening oplossen (zie ook economie, armoede offensief). We gaan voor betere afstemming tussen armoedebeleid en WMO. We willen een follow-up op proef voor daklozencamping en juicht dergelijke experimenten toe. We zetten in het kader van ons participatieplan nadrukkelijk in op innovatie van de zorgsector en omscholing naar functies in zorg en zorgvernieuwing.

40

6.

SAMEN VOOR EEN VEILIG AMSTERDAM

Veiligheid is een basisbehoefte zonder veiligheid zijn vrijheid en ontplooiing onmogelijk. De PvdA staat pal voor een veilig Amsterdam en dus voor de oudere die s avonds wil pinnen en dit niet meer durft, voor homos die gearmd willen lopen in hun buurt zonder lastig gevallen te worden, voor de vrouw die gewoon over straat wil gaan zonder voor hoer te worden uitgemaakt, of voor slachtoffers van geweld achter de voordeur. Het stelselmatig aan de laars lappen of ondermijnen van onze sociale arrangementen pikken we niet. Iedereen die kan helpen Amsterdam veilig te maken moet de handen ineenslaan. We willen stevige veiligheidscoalities: politie, justitie en bewoners, maar ook woningbouwverenigingen, zorg- en welzijninstellingen. Jaarlijks kunnen Amsterdammers meebepalen welke veiligheidsproblemen het eerst aangepakt worden in hun buurt. We willen problemen vroegtijdig aanpakken en waar mogelijk voorkomen. Veel overlast ontstaat op onveilige of vuile plekken. Daarom blijven we verloedering bestrijden door in te zetten op schoon, heel en veilig. De PvdA treedt op tegen jeugd die niet wil deugen, maar investeert nog meer in jongeren die iets van hun leven willen maken. We gaan overlast van junkies te lijf, maar bieden veel zorg om hen ook weer een menswaardig bestaan te geven. We strijden tegen criminaliteit en stellen ons te weer tegen de oorzaken van crimineel gedrag. We werken scherp en gericht zodat onschuldige Amsterdammers er niet onder lijden: met een stevige aanpak van harde kernjongeren, gerichte acties tegen wapenbezit en meer inzet op goede resocialisatie. We zetten initiatieven als de Wallenaanpak met kracht voort.

Amsterdammers moeten zich veilig voelen: buurtveiligheidsagenda Amsterdam is veiliger geworden: zowel objectief (15%) als in het gevoel van mensen (25%). Maar we leggen ons er niet bij neer als mensen zich vanwege hun geaardheid, leeftijd, religie, kleur of ideologie niet veilig voelen in de stad of zelfs in hun eigen buurt. Om dat te meten hebben we veiligheidsindexen, maar de PvdA wil een stap verder gaan en aan bewoners vragen welke veiligheidsproblemen voor hen op nummer 1 staan in hun buurt. We willen dat die buurtveiligheidsagenda vervolgens zichtbaar en snel wordt aangepakt. Dat levert nu al goede resultaten op bij de schouwen op de Wallen en bij de aanpak van drugspanden in Oost. De PvdA wil dat justitie meer in de wijk te zien is, slachtoffers meer aandacht en steun krijgen en burgers op n plek direct terecht kunnen met hun klachten over veiligheid. Schoon, heel en veilig blijft de kern van onze veiligheidsaanpak in de wijken. Als verloedering begint zullen we daar direct op reageren, want een vieze buurt kan geen veilige buurt zijn. Overlast door concentraties van coffeeshops in woonwijken bestrijden we door ze meer te spreiden over de stad of door de openingstijden aan te passen.

Onorthodox te werk tegen criminaliteit en geweld We zetten de aanpak van criminaliteit onverminderd door, als het moet met onorthodoxe middelen. In gebieden in de stad waar de criminaliteit toeneemt zullen we offensief te werk gaan, van buurtveiligheidsteams tot cameratoezicht. Criminaliteit willen we gericht en zichtbaar aanpakken. 41

In de moeilijkste buurten in Amsterdam moet de politiecapaciteit op orde zijn met inzet van de meest ervaren politiekrachten. Dit mag ook tot uiting komen in de beloning. In Nieuw-West pakken we de jeugd die stelselmatig de buurt verziekt onverminderd hard aan. We gaan criminele jongeren de hele dag hinderlijk volgen: zo laten we ze voelen dat criminaliteit niet gaat lonen. Als je geen positieve bijdrage aan de stad wilt leveren, hebben we alleen politie en strafecht voor je in de aanbieding, geen leuke activiteiten. Die zijn er pas als je laat zien dat je mee wilt bouwen aan de stad. De PvdA onderstreept haar trots op de handhavers van veiligheid in de stad, politie, hulpverleners en chauffeurs. We accepteren geen agressie tegen deze dienstverleners. Ook intensiveren we de strijd tegen wapenbezit, waarbij we niet iedereen preventief willen fouilleren maar juist criminelen voor langere tijd op de huid zitten. De PvdA vindt geweld achter de voordeur onacceptabel. Politie, zorgverleners en mensen uit de omgeving van de slachtoffers moeten de handen ineen slaan om geweld achter de voordeur uit te bannen. Met de uithuisplaatsing van verdachte daders kan huiselijk geweld worden aangepakt, ondanks het soms ontbreken van een aangifte. De hulp aan het slachtoffer krijgt daarmee terecht de prioriteit. We vinden het echter zorgelijk dat er bij de politie veel meer gevallen van geweld achter de voordeur bekend zijn dan bij de meldpunten: daarom moet de samenwerking tussen handhaving door de politie, en zorg bij de meldpunten, veel beter. De PvdA is voor een stadsbrede, gentegreerde aanpak van huiselijk geweld en een stadsbrede samenhangende meldstructuur.

Een excellente preventie- en strafrechtketen in de wijk De samenwerking tussen politie, justitie, hulpverleners en andere betrokkenen moet op orde zijn om het werk goed te kunnen doen en de Amsterdammer goed bij te staan met informatie en dienstverlening. Aangifte doen kan eenvoudiger en sneller. Mensen moeten op de hoogte blijven van wat er met hun aangifte gebeurt. Omgekeerd kan de overheid vaak effectiever zijn en meer preventief optreden als zij sneller informatie heeft over daders. Daarbij heeft men de hulp van Amsterdammers hard nodig. Dat verhoogt de pakkans, en dat verhoogt weer de veiligheid. Door betere informatie-uitwisseling kunnen jongeren en volwassenen die veelvuldig in de statistieken voorkomen eerder bij de kladden worden gegrepen en harder aangepakt. Te vaak worden politie, het stadsdeel, maar ook slachtoffers verrast door veroordeelden die ineens weer in de buurt opduiken: de afspraken die er zijn over het melden door gevangenissen en instellingen bij verlof of einde van de straf blijken dan niet goed te werken. Dat zit een effectieve aanpak in de weg. Die afspraken zijn essentieel voor een goede begeleiding van de ex-gevangene. We willen niet alleen het strafrecht beter laten aan sluiten bij alle preventie. We willen vooral ook dat ouders van jonge recidivisten meer en eerder betrokken worden bij de resocialisatie, niet pas start als de straf afloopt. De PvdA is grote voorstander van Veiligheidshuizen. Hierin organiseert de gemeente de samenwerking voor veiligheid: met justitie, reclassering, zorg en welzijn, straatwerkers, partijen die kunnen helpen een veiligheidsprobleem op te lossen en concrete acties te ondernemen. Zon samenwerking is er ook om het maximale te doen om te voorkomen dat jongeren heel ver af komen staan van de samenleving en uitgroeien tot netwerken die zware criminaliteit plegen.

42

ACTIEPUNTEN VOOR EEN VEILIG AMSTERDAM

We laten Amsterdammers de buurtveiligheidsagenda bepalen en geven bewoners een centrale rol in de schoon, heel en veilig programmas in alle wijken. We rusten buurtveiligheidsteams toe met middelen en mandaat om waar nodig tot actie over te gaan. We willen de beste mensen voor meer veiligheid: we willen dat politiecapaciteit en competentie op orde zijn. We willen excellente veiligheidscordinatoren die met andere betrokkenen de veiligheidsprogrammas uitvoeren. We zijn voorstander van Veiligheidshuizen in de wijk waar politie, hulpverlening, OM, jongerenwerk bij elkaar zitten om de problemen aan te pakken en waar bewoners terecht kunnen met vragen en suggesties. We maken afspraken met corporaties over hoe om te gaan met gezinnen die stelselmatig de buurt terroriseren. We bepleiten verdere versterking van het protocol samenwerking politie en de meldpunten voor geweld achter de voordeur. We zijn voorstander van een gentegreerde meldingsstructuur huiselijk geweld: er moet een einde komen aan de wildgroei aan meldpunten We geven extra aandacht aan veiligheid op scholen, in de les en op het schoolplein. We staan voor een gerichte aanpak van jeugdcriminaliteit met resocialisatieprogrammas bij terugkeer in de wijk. We breiden de stadsreclassering uit. De PvdA wil ouders sneller en intensiever hierbij betrekken. We blijven straatcoaches inzetten in de wijken waar de vragen liggen. We vinden dat menselijk toezicht verreweg de voorkeur heeft boven cameratoezicht. Maar waar het nodig is op hot spots, wil de PvdA sneller tijdelijk cameratoezicht kunnen inzetten. We zetten ons in voor een offensieve criminaliteitsaanpak in door wapens, drugs, of andere kwesties geplaagde wijken. De PvdA staat voor een gerichte aanpak van wapengerelateerde delicten en daders. Mensen die veroordeeld zijn voor verboden wapenbezit kunnen - net als mensen die legaal wapens bezitten - vijf jaar lang rekenen op onaangekondigde wapencontroles. We dulden geen illegale wapens in onze stad. We pakken drugspanden in buurten aan. De PvdA zal waar concentraties coffeeshops in woonwijken overlast veroorzaken de stadsdelen de mogelijkheid geven om binnen stedelijke kaders de sluitingstijden aan te passen. We zetten de Wallenaanpak (1012) met kracht voort. In het stadshart van Amsterdam is sprake van vastgoedspeculatie, het witwassen van drugsgelden, vrouwenhandel, -uitbuiting en mishandeling. Wij willen dit met kracht bestrijden. Van de 76 coffeeshops in het postcodegebied worden er 26 gesloten. Tevens worden circa 185 ramen gesloten, wat overeenkomt met ongeveer 40% van het totale aanbod. Door middel van de straatgerichte aanpak gaan we het aantal automatenhallen, seksbioscopen, sekswinkels, belwinkels, massagesalons, overlastgevende horeca in aantal en hun dominantie op de buurt verminderen. We proberen het winkelaanbod, de bedrijvigheid en openbare ruimte te verbeteren. Eenzelfde aanpak kiezen we voor het Damrak en het Rokin. De onderwereld mag nergens in de stad de baas zijn. We kiezen voor een gerichte aanpak van criminaliteit. Preventief fouilleren is een zwaar en ongericht middel dat alleen waar het echt nodig is moet worden ingezet, en dan na nauw overleg met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. De inzet ervan in Centrum en Zuidoost gaan wij evalueren. We ontwikkelen heldere criteria voor inzet en beindiging van dit middel. Verlengen van preventief fouilleren is nooit een automatisme. We maken vaart met het Aanvalsplan Onveilige Locaties. We kiezen voor veiligheid in de metro en rond scholen als eerste speerpunten. We breiden de succesvolle samenwerking voor meer ondernemersveiligheid op stedelijk niveau uit met cordinatoren ondernemersveiligheid in de stadsdelen. We stimuleren ondernemers te werken met pin-only. De werkwijze van Platform Criminaliteitsbestrijding Amsterdam, waarbij 43

ondernemers met succes schade verhalen op winkeldieven via een collectieve organisatie, zetten wij voort. We zullen bij de inrichting van de openbare ruimte extra op de veiligheid voor ouderen gaan letten. We vinden wangedrag rond voetbalwedstrijden net zo onacceptabel als op andere momenten: de politie treedt daar tegen op. Schade aan publieke objecten wordt op veroorzakers verhaald. We vinden dat over de inzet van nieuwe middelen van toezicht en opsporing (elektronische en digitale middelen) eerst democratisch moet worden bepaald of we ze willen inzetten, voordat Amsterdammers er in de praktijk mee worden geconfronteerd.

44

BIJLAGE: FINANCIELE PRINCIPES

Ten eerste, dat de gemeente om een gulden te kunnen uitgeven er eerst een moet hebben; ten tweede, dat de gemeente om een gulden te hebben, die eerst ergens moet nemen en ten derde dat de gemeente dezelfde gulden maar nmaal kan uitgeven. Zo zette Floor Wibaut bij zijn aantreden als wethouder financin voor de SDAP, de voorloper van de PvdA, in 1919 zijn financieel beleid uiteen. Deze les van Wibaut is de komende vier jaar actueler dan ooit. Er is veel onzekerheid is omtrent het verloop van de gemeentelijke financin de komende periode. We proberen zoveel mogelijk onze ambities uit dit verkiezingsprogramma te verwezenlijken. Maar de mate waarin dat lukt zal voor de voorstellen waar een prijskaartje aan hangt in sterke mate afhangen van het verloop van de gemeentelijke financin. Door de economische crisis lopen de inkomsten van grondopbrengsten, maar ook uit de toeristenbelasting, terug. Het rijk heeft bezuinigingen aangekondigd als de economie weer gaat groeien, vermoedelijk na 2011 of 2012. Deze rijksbezuinigingen zullen ook de gemeentefinancin raken. Daarnaast blijft er grote onzekerheid rondom het verloop van de bouw van de Noord-Zuidlijn. Een blauwdruk voor de gemeentelijke inkomsten en uitgaven op basis van dit PvdA-programma in 2010-2014 met nauwkeurige bedragen zijn onder deze omstandigheden niet te geven. Veel van de genoemde ambities kan de gemeente ook niet alleen, zij heeft hiervoor partners nodig, zowel in de uitvoering als in de financiering. Het gaat dan om de regio (openbaar vervoer, jeugdzorg), het rijk (Zuidas, Noord-Zuidlijn en onderwijs en het bedrijfsleven (investeringen in de economie). De PvdA hanteert daarom bij het maken van begrotingen de komende jaren een aantal leidende principes: De begroting is altijd sluitend. We schuiven geen rekeningen door naar de toekomst. De PvdA maakt allereerst het overheidsapparaat efficinter. Er komt een vlijmscherpe taakverdeling tussen de nieuwe deelraden en de centrale stad, die recht doet aan de meest efficinte dienstverlening aan burgers. Gemeentelijke diensten die taken vervullen die door de deelraden kunnen worden overgenomen, worden afgeslankt of opgeheven. Aan praktijken van dubbelwerk wordt een einde gemaakt. Het geld van de verkoop van Nuon (netto 600 miljoen euro) investeren we terug in de stad: voor een sterke toekomstgerichte economie (zie hoofdstuk 2) en voor de ruimtelijke ontwikkeling (waaronder woningbouw) van de stad (zie hoofdstuk 4). Wat doet de PvdA als alle seinen op rood komen? Over de financin op middellange termijn is geen zekerheid, en er zijn dus ook geen dogmas. We schrappen het eerst op beleidsontwikkeling, niet op uitvoering, waar de Amsterdammer direct last van zou hebben. We maken keuzes binnen de gemeentelijke organisatie: de nullijn voor alle gemeentelijke diensten (dus geen automatische inflatiecorrectie meer). Als er toch extra uitgaven nodig zijn voor de eigen organisatie, moeten deze specifiek aangevraagd worden en afgewogen tegen andere maatschappelijke prioriteiten. Verhoging van lokale lasten is alleen acceptabel als laatste redmiddel, wanneer andere middelen zijn uitgeput. Mocht dit aan de orde komen, dan geldt onverminderd het principe dat de sterkste schouders dan de zwaarste lasten dragen. Addendum Gezien de nog steeds snel veranderende financile omstandigheden zullen we in februari aan dit concept verkiezingsprogramma een financieel vooruitzicht koppelen met dan actuele prognoses. 45

DANKWOORD

De PvdA Amsterdam verkiezingsprogramma commissie bestond uit Mustafa Ayranci, Fatima Elatik, Godelieve van Heteren (vz), Bas Huijbers, Frank Kuipers, Arne Mosselman, Michiel Mulder, Nana Nti, Winfred van de Put, Arco Verburg. Met vereende krachten hebben we sinds juni 2009 met honderden mensen gesproken. De inzichten van al deze individuele Amsterdammers en de bijdragen van tal van maatschappelijke organisaties zijn erg op prijs gesteld. We bedanken al deze gesprekspartners hartelijk, en daarnaast ook de mensen die ons input leverden tijdens de Westerpark verkiezingspicknick eind juni 2009, de Rode Draden conferentie op 5 september 2009, in de brede stadsconsultatie van 1-14 november, of via telefoon of internet. We hopen dat deze actieve meedenkers zich herkennen in het programma dat nu voorligt.

46