Lesvoorbereiding

Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs

Naam Mieke Himpe

Cluster BEHT – TTO

Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs
Groep 1 OSO 12 Academiejaar 2006 – 2007 Kattenberg 9, B-9000 Gent
Tel. 09 269 98 06  Fax 09 269 98 19
E-mail: katrien.steenhaut@arteveldehs.be

Stageschool Stageles
Naam College O-L-V-ten-Doorn Datum 26 april 2007
Adres Zuidmoerstraat 125, B-9900 Eeklo Vak/Leergeheel Technologische Opvoeding
Naam mentor M. De Craene Lesonderwerp Beslissen met poorten: Werken met informatie
Afdeling Technologische Opvoeding
Leerjaar Eerste graad – eerste leerjaar Aantal lln 17 Lesuur Van 13.25 uur tot 14.15 uur
Lokaal 0.31

Beginsituatie
Onderwerp vorige les Veilig omgaan met elektriciteit
en/of gekende
leerstof
Voortaak
Andere gegevens

Bronnen Bijlagen
http://ond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/Technologische%20opvoeding-2005-037.pdf Fotokopie van het leerplan
Schakel 1, Van In, 2004, p. 142-146 Bordschema
Logisch schakelen 1, M. Bommerez, A. De Canck, E. Verhaegen, Wolters Plantyn, 2006, Uitgediepte leerstof
p. 5-14 Kopies uit Schakel 1: p. 142-146
LESONDERWERP: Werken met informatie

ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES: Zorgvuldig omgaan met materiaal in de klas, kunnen werken in groep.

LEERPLANDOEL(EN):Weten wat gegevens en informatie zijn. Weten hoe gegevens tot informatie verwerkt worden.
Met voorbeelden de vergelijking maken tussen gegevensverwerking bij de mens en bij de machine.

LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

1. Lesbegin

Aan de hand van ervaringen komen a. Motivering Onderwijsleergesprek

tot het lesonderwerp. Aankondiging van het lesonderwerp
Leerkracht noteert de titel op het bord Stel: Jullie krijgen de opdracht van jullie leerkracht
Geschiedenis om een spreekbeurt te maken over de
Werken met informatie middeleeuwen.
Wat gaan jullie dan allemaal doen?
Leerkracht stelt bijvragen tot het antwoord bereikt is.
Vandaag gaan we in de les zien hoe we die informatie
kunnen verkrijgen en verwerken.
b. Herhaling

c. Globale probleemstelling Hoe verwerken we gegevens tot informatie? 3 min.

ONDERZOEKEND PRACTICUM (=OP)

2. Lesmidden

A: Aanschouwelijke fase

In eigen woorden kunnen zeggen wat Stap 1: wat gaan we onderzoeken? Onderwijsleergesprek
gegevens zijn.
Kunnen verwoorden wat informatie is Wat zijn gegevens? Werken met informatie is onze titel van de les van vandaag.
aan de hand van een voorbeeld. Wat is informatie? Maar vooraleer we met informatie kunnen werken, hebben
we eerst gegevens nodig.
Wat zijn gegevens nu eigenlijk? 1 min.
 LESDOELEN
Individueel kunnen werken.
Verwoorden wat technologie is.
Opnoemen van enkele middelen om
informatie op te slaan.
LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD
Stap 2: hoe gaan we dit onderzoeken? Als jullie een telefoonnummer van een vriendin willen
opzoeken om haar daarna te kunnen bellen, wat ga je dan
doen?
Alle andere nummers in het telefoonboek zijn die dan van
belang voor jou?
Het telefoonnummer van die vriendin is die dan een gegeven
voor je of is dat informatie?
Wat zijn de andere nummers dan? 2 min.
Stap 3: experiment uitvoeren
Stap 4: besluitvoming S: Schematische fase
Gegevens zijn allerlei weetjes, kennis, feiten... waar je Hoe kunnen we gegevens verwoorden?
niet meteen een boodschap aan hebt.
Informatie bevat een nuttige inhoud die je kennis Hoe kunnen we nu in het kort vertellen wat informatie is?
vergroot. Lkr. komt samen met de lln tot de 2 omschrijvingen.
Stap 5: evaluatie A: Abstractiefase
Je gaat op reis naar Egypte. In welke bronnen vind je Individueel werk
zoal gegevens om je reis voor te bereiden? Leerlingen krijgen de opdracht om de opdracht pagina 142
individueel op te lossen.
Reismagazines, internet, tijdschriften, kranten,... Tijdslimiet: 1 minuten
Klassikale bespreking en foutenanalyse 2 min.
ONDERZOEKEND PRACTICUM (= OP)
A: Aanschouwelijke fase
Stap 1: wat gaan we onderzoeken? Onderwijsleergesprek
Welke belangrijke uitvindingen zijn er geweest door de Weten jullie de definitie van technologie nog?
eeuwen heen om de overvloed aan informatie op te Welke middelen heeft de mens allemaal uitgevonden om alle
slaan? informatie op te slaan?
 LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

Kunnen opzoek van gevraagde
informatie in boeken en op het
internet.
Stap 2: hoe gaan we dit onderzoeken?
a) Rangschik de volgende informatiemiddelen in
chronologische volgorde van 1 tot 10. Zoek het juiste
antwoord op met een informatiemiddel (boek, internet,...)
b) Situeer elk nummer uit a op de tijdsbalk
Groepswerk
Lkr. deelt de klasgroep in 4 groepen. 4 à 5 leerlingen per
groep.
Opdracht: (zie Shakel 1 pagina 143)
Neem jullie werkschrift pagina 143.
Groep 1: radio, boekdrukkunst en cd-rom
Groep 2: communicatiesatellietv en kleitablet
Groep 3: televisie en papyrusrollen
Groep 4: internet, grottekeningen en diskette

Probeer elk nummer te situeren op de tijdsbalk.

Tijdslimiet: 10 min.

Stap 3: experiment uitvoeren Leerlingen krijgen 10 minuten de tijd om de

informatiemiddelen in chronologische volgorde te
rangschikken.

Media: Computers met internet, boek over uitvindingen

Kunnen lezen van een tijdsbalk. Stap 4: besluitvoming S: Schematische fase

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
De informatiemiddelen worden via schematische voorstelling
op het bord genoteerd.

A: Abstractiefase

Klassikale bespreking en foutenanalyse.

-5000 -2000 0 500 1000 1500 2000 Leerlingen vullen hun werkschrift aan. 15 min.

Stap 5: evaluatie

Weten hoe gegevens tot informatie A: Aanschouwelijke fase

verwerkt worden.
Gegevens -> Verwerking -> Informatie
ONDERZOEKEND PRACTICUM (= OP)
 LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

Onderwijsleergesprek

Stap 2: hoe gaan we dit onderzoeken? Wat is je lievelingskleur

Verfmenger:
INVOER -> BLAUWE + RODE VERF
VERWERKING -> VERFMENGER
UITVOER -> PAARSE VERF
Stel: je wilt je kamer in je lievelingskleur schilderen maar om
de kleur te bekomen die jij specifiek wilt moeten er 2 kleuren
gemengd worden in de verfmenger.
Wat moet de verffabrikant nu eerst doen om tot jou favoriete
kleur te komen?
Leerkracht stelt bijvragen tot de leerlingen tot de antwoorden
komen.

Ik heb hier nu een nagebootste verfmenger bij mij.

Wie wil zijn kamer graag in het paars?
Weet iemand welke kleuren er gebruikt worden om paars te
maken?

Stap 3: experiment uitvoeren Leerling mag naar voor komen en plaats de rode verf en de
blauwe verf in de verfmenger.
Mens: Andere leerling mag de gemengde verf er komen uithalen.

INVOER -> BLAUWE + RODE VERF Wat is een verfmenger eigenlijk?

Mocht een mens die verf moeten vermengen, hoe ziet het
VERWERKING -> HERSENEN gegevensverwerkend proces er dan uit?
Wat verschilt er tussen de verfmenger en de mens?
UITVOER -> PAARSE VERF

Met voorbeelden de vergelijking Stap 4: besluitvoming S: Schematische fase

maken tussen gegevensverwerking
bij de mens en de machine.
Doceren

Mens Machine De techniek waarmee de verfmenger werkt is bijzonder

Invoer zintuigen invoerorganen ingewikkeld en gespecialiseerd.
Verwerking hersenen verwerkingseenheid In de volgende lessen zul je een paneeltje gebruiken dat een
Uitvoer beslissing uitvoerorganen
aantal eenvoudige schakelingen mogelijk maakt. Daardoor
zul je het werkingsproces van ingewikkelde apparaten zoals
de computer leren kennen en begrijpen.
 LESDOELEN
Vlot met het internet kunnen werken.
Weten waarvoor www staat, wat een
zoekrobot is, een hyperlink, harde
schijf, server en een site.
LEERINHOUD
Stap 5: evaluatie
De verwerking van de gegevens kan zowel door de mens Hoe kun je dit schema nu kort vertellen?
gebeuren als door een gegevensverwerkende machine.
Aan de ene kant voer je gegevens in en aan de andere
kant voert de machine informatie uit.
ONDERZOEKEND PRACTICUM (= OP)
Stap 1: wat gaan we onderzoeken?
Waar vinden we tal van informatie op het internet?
Stap 2: hoe gaan we dit onderzoeken?
Voor deze opdracht maak je gebruik van een computer.
Zoek op het internet de volgende informatie op.
www.1207.be
Je zoekt het telefoonnummer van Technopolis,
Technologielaan 1, 2800 Mechelen.
Op een fles onkruidverdelger staat het telefoonnummer
02 264 96 40. Van wie is dat nummer?
Wanneer vertrekt de volgende trein in het dichtsbijzijnde
station naar Brussel-Centraal?
Stap 3: experiment uitvoeren
- computer
- telefoonlijn, distributiekabel of satellietverbinding
- modem
De website-adres in de adresbalk typen.
www: world wide web, wereldwijd computernetwerk
vb. Google, een zoekrobot, die vermeldt Hyperlinks
WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD
A: Abstractiefase
10 min.
A: Aanschouwelijke fase
Onderwijsleergesprek
Ik kom nu terug op die spreekbeurt die jullie moesten maken
over de middeleeuwen.
Waar gingen de meeste van jullie informatie gaan zoeken?
Individuele opdracht
Opdracht: Er wordt verwacht dat de leerlingen tegen de
volgende les de opdrachten pagina 145 uit Schakel 1
gemaakt hebben.
Dit wordt nog vermeldt in de schoolagenda.
Woordje uitleg bij de opdracht.
S: Schematische fase
Wat hebben we allemaal nodig om op het internet te gaan?
We zitten nu voor onze computer, we steken de computer
aan, wat moet er nu gebeuren?
Wat staat er altijd in zo'n adres vermeld?
Weten jullie een adres waar er informatie vermeldt staat over
de middeleeuwen? Of hoe ga je die informatie opzoeken?
 LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

Stap 4: besluitvoming A: Abstractiefase

Op de harde schijf van de servers staan gigantische Herhaling en notitie aan het bord door de leerkracht.
hoeveelheden gegevens. Over de meest uiteenlopende
onderwerpen bestaat er een website.
Gelukkig zijn er zoekrobots die je helpen bij het
opzoeken naar gegevens die nuttig zijn voor jouw
(informatie).
Je krijgt dan talrijke Hyperlinks die je doorverwijzen naar
een site die wellicht nuttige informatie bevat voor je
spreekbeurt. 5 min.

EFFECTENONDERZOEK (=TA)

Voorbeelden geven waar de Stap 1: Wat gaan we onderzoeken? A: Aanschouwelijke fase

computer gebruikt wordt in sommige
sectoren. Heeft het gebruik van computers voor de gebruikers of Partnerwerk
voor de huidige samenleving negatieve gevolgen?

Stap 2: Verkenning van de technologie Opdracht:

De computer heeft de hele samenleving grondig
veranderd. Verwoord met telkens één voorbeeld hoe die
nieuwe technologie wordt toegepast.
In sport en ontspanning:..................................................
in de industrie:.................................................................
in de gezondheidszorg:...................................................
........................: ..............................................................
Leerkracht duidt aan wie met wie werkt.
Jullie zien dar vier sectoren staan, nl. het verkeer, sport en
ontspanning, industrie en gezondheidszorg.
Ik wil dat jullie straks met jullie partner een voorbeeld zoeken
uit de werkelijkheid waar de computer gebruikt wordt bij
deze sectoren.
We kunnen misschien één voorbeeldje samen maken.
Het eerste voorbeeld:
Waar wordt er gebruik gemaakt van een computer in het
verkeer?
in het verkeer: het verkeer wordt automatisch geregeld door
de verkeerslichten, gestuurd door een computer.

Tijdslimiet: 3 minuten

Klassikale bespreking en foutenanalyse 5 min.

 LESDOELEN
Weten welke negatieve gevolgen de
computer kan hebben.
Zoeken naar mogelijke oplossingen.
LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD
Stap 3: Inschatten van de gevolgen op maatschappij Onderwijsleergesprek
Het gebruik van computers heeft ook zijn schaduwkant Ik wil dat jullie nu eens nadenken over hoe de computer ons
voor de gebruikers of voor de huidige samenleving. Zoek leven eigenlijk beïnvloedt.
daarvan een drietal voorbeelden. Heeft iemand enig idee?
Denk ook aan robots, die de tuin onderhouden, die
huishoudelijk werk overnemen,...
Stap 4: Beoordelen van de gevolgen S: Schematische fase
- jobs verdwijnen Wat hebben die kenmerken allemaal als gevolg?
- software wordt steeds moeilijker
- ziekten en letsels door langdurig computergebruik.
Stap 5: Voorstellen voor bijsturing A: Abstractiefase
Wat moet er gebeuren zodat we die negatieve gevolgen
kunnen laten dalen? 4 min.
3. Leseinde
(a. Algemene synthese)
b. Verwerking Indien tijd over enkele herhalingsvragen stellen:
Wat zijn gegevens?
Wat is informatie?
Hoe worden gegevens informatie?
Welke negatieve effecten heeft de computer?
c. Organisatorisch moment Klasagenda invullen
Klas in orde brengen 3 min.