Вы находитесь на странице: 1из 12

Aprendendo Yorub Alfabeto Yorub A B D E E F G GB (a) (bi) (di) () () (fi) (gi) (gbi) HIJKLMNO (rri) (i) (dji) (Qui)

(li) (mi) (ni) () OPRSsTUW () (pi) (ri) (ci) (xi) (ti) (u) (u) Y (i) obs: - c, q, v, x, z No existem. Vogais nasais: - AN EN EN IN ON ON UN (n) (n) (n) (in) (n) (n) (un) Vogais no Nasais: - A E E I O O U (a) () () (i) (o) () (u) Pronomes Pessoais Emi........Eu Emi sun............Eu durmo Iwo........Voc Iwo ra..............Voc compra Oun.......Ele/Ela Oun Jeun..........Ele/Ela come comida Awa......Ns Awa sere..........Ns brincamos Enyin....Vocs Enyin mo..........Vocs sabem

Awon....Eles/Elas Awon se...........Eles/Elas fazem Pronomes Pessoais Na Forma Contrada (usados no tempo passado) Mo..............Eu Mo lo oja............Eu fui a feira O ..............Voc O lo oja..............Voc foi a feira O ..............Ele/Ela O lo oja..............Ele/Ela foi a feira A ..............Ns A lo oja...............Ns fomos a feira E...............Vocs E lo oja...............Vocs foram a feira Won......... Eles/Elas Won lo oja..........Eles/Elas foram a feira (No podem ser usados no tempo futuro ou negativo) Pronomes Possessivos Temi...............meu(s)...............minha(s) Tire................teu(s)................tua(s) Tire................seu(s)...............sua(s) Tiwa..............nosso(s)............nossa(s) Tiyin.............vosso(s).............vossa(s) Tiwon...........dele/dela...........dele(s)/dela(s) Pronomes Demonstrativos Yii...................este(s)............esta(s)...........isto Naa................esse(s)............essa(s)...........isso Yen.................aquele...........aquela...........aquilo Temi ni aso yii.....................esta roupa minha Tire ni owo naa....................esse dinheiro seu Tire ni ago yen....................aquele relgio teu Tiwa ni asiko naa................esse momento nosso Tiyin ni igba yii...................este tempo vosso Tiwon ni aja yii...................este cachorro dele

Formas Interrogativas Se / nje ...................no se usa interrogao. Beni..........................sim Beko..........................no Ko.............................no.....s usado no verbo ser Ko.............................no.....usado nos demais verbos Se iwo ni akeko........................voc aluno ? Nje iwo ni akeko......................voc aluno ? Beni, emi ni akeko....................sim, eu sou aluno Beko, emi ko ni akeko...............no, eu no sou aluno Se enyin mo Rio........................vocs conhecem o Rio ? Nje enyin mo Rio......................vocs conhecem o Rio ? Beni, awa mo RIO.....................sim, ns conhecemos o Rio Beko, awa ko mo Rio................no, ns no conhecemos o Rio Tempo dos Verbos N (antes do verbo).................coloca-o no presente continuo Ti (antes do verbo)................coloca-o no passado Maa (antes do verbo).............coloca-o no futuro (forma mais usada) Yoo (antes do verbo)..............coloca-o no futuro Emi nlo......................estou indo Emi ti lo.....................j fui Emi maa lo................vou ir Emi yoo lo..................irei Emi ti sun .....................Eu j dormi Iwo ti ra .......................Voc j comprou Oun ti jeun....................Ele j comeu comida Awa ti sere ...................Ns j brincamos

Enyin ti mo ..................Vocs j souberam Awon ti se ...................Eles j fizeram Emi maa gba ................Eu vou receber Iwo maa woran ............Voc vai assistir Oun maa jeun ..............Ele vai comer comida Awa maa borisa............Ns vamos venerar Orisa Enyin maa sanwo..........Vocs vo pagar Awon maa j ................Eles vo brigar Pronome Interrogativo Tani ...........................Quem ? Kini ...........................O que ? Nibo ni .....................Onde ? Tani iwo ?.........................Quem voc ? Tani oun ?..................... Quem ele ? Tani olorisa ?...................Quem cultuador de Orisa ? Tani omo-orisa ?............Filho de Orisa ? Emi ni fagifagi...........................Eu sou carpinteiro Oun ni oba...............................Ele rei Awa ni olorisa.........................Ns somos cultuadores de Orisa Awon ni omo-orisa.................Eles so filhos de Orisa Kini iwo ni ? .......................O que voc tem ? Kini oun ni ? .....................O que ele tem ? Kini enyin ni ? ..................O que vocs tem ? Kini awon ? ....................O que eles tem ? Kini oluko ni ? ...............O que o professor tem ? Kini awon se ? ..............O que o professor tem ? Kini awon se ? ..............O que eles fazem ?

Emi ni owo .................Eu tenho dinheiro Oun ni ile ..................Ele tem casa Awa ni adie ..............Ns temos galos/galinhas Awon ni sokoto.........Eles tem calas Oluko ni omo ..........O professor tem filhos Awon sere...............Eles brincam Nibo ni Baba wa ? ........................Onde esta o pai ? Baba wa ni ile .............................O pai esta em casa * ni funciona como preposio s usado no verbo estar. Ni bo ni iwo nlo ? ........................ Onde voc esta indo ? Emi nlo ile-eko ............................Eu estou indo a escola Emi nlo si ile-eko ........................Eu estou indo para a escola Emi nlo oja ...............................Eu estou indo a feira Emi nlo si oja...........................Eu estou indo para a feira Nibo ni iwo nlo ?.......................Onde voc esta indo ? Emi nlo si ile-orisa...................Eu estou indo para a casa do Orisa. Nibo ni oun nlo ? ....................Para onde ele esta indo ? Oun nlo lokun ........................Ele esta indo a praia. Nibo ni awa wa ? ..................Onde ns estamos ? Awa wa ni Rio ......................Ns estamos no Rio. Nibo ni enyin wa ? ...............Onde vocs esto ? Awa wa ni afin.....................Ns estamos no palcio Nibo ni awon wa ?...............Onde eles esto ? Awon wa ni igboro..............Eles esto no centro da cidade. Awon Nomba (os nmeros) Cardinais Totais Ordinais

1 - okan kan ekini 2 eji meji ekeji 3 eta meta eketa 4 erin merin ekerin 5 arun marun ekarun 6 efa mefa ekefa 7 eje meje ekeje 8 ejo mejo ekejo 9 esan mesan ekesan 10 ewa mewa ekewa 11 okanla mokanla ekekanla 12 ejila mejila ekejila 13 etala metala eketala 14 erinla merinla ekerinla 15 edogun medogun ekedogun 20 ogun ogun ogun 25 edogbon edogbon edogbon 30 ogbon ogbon ogbon 40 ogoji ogoji ogoji 50 adota adota adota 60 ogota ogota ogota 70 adorin adorin adorin 80 ogorin ogorin ogorin 90 adorun adorun adorun 100 ogorun ogorun ogorun Do n 11 ao 14 = do 1 ao 4 + la no final.

Para os totais, acrescentamos a letra M ao incio dos cardinais, com exceo ao nmero 1 e, nmero 20 e a adiante, tal como 21,22,23,.....; pr exemplo: Fazer ebo com dois obis e trs galos. A rubo pelu obi meji ati akuko meta. Veja que, obi meji e no obi eji, akuko meta e no akuko eta. Para termos os nmeros ordinais, 1, 2, 3, e assim pr diante, acrescentamos Ek ou IK ao incio dos cardinais, com exceo do nmero 1, 11 20, 30,..... Regra para se escrever os nmeros cardinais entre as dezenas, mas aps o nmero quinze, (16, 17, 18....21, 22,..31,32...). Nome do nmero cardinal(at 5) + le + l + o nome da dezena mais prxima, ou o nome do nmero cardinal(at 5) + din + L + o nome da dezena mais prxima, pr exemplo: 21 = okan + le + l + ogun OKANLELOGUN (PASSOU UM DE VINTE) 26 = erin + din + l + ogbon ERINDINLOGBON (FALTOU QUATRO PARA trinta) Aplicao da Regra: 15 edogun 16 erindinlogun 17 etadinlogun 18 ejidinlogun 19 okandinlogun 20 ogun 21 okanlelogun 22 ejilelogun 23 etalelogun 24 erinlelogun

25 edogbon ou arunlelogun ou arundinlogbon 26 erindinlogbon 27 etadinlogbon 28 ejidinlogbon 29 okandinlogbon 30 - ogbon 31 okanlelogbon 32 ejilelogbon 33 etalelogbon 34 erinlelogbon 35 - arunlelogbon ou arundinlogoji 36 erindinlogoji 37 etadinlogoji 38 ejidinlogoji 39 okandinlogoji 40 ogoji Dias da Semana: Ojo Aiku............Domingo Ojo Aje.............Segunda Ojo Isegun..........Tera Ojo Ojoru...........Quarta Ojo Ojobo...........Quinta Ojo Eti.............Sexta Ojo Abameta.........Sabado Ojo.................Dia Ose.................Semana Osu.................Ms

Odun...............Ano Igba...............Momento, tempo, poca Meses do Ano: Sere........Janeiro Erele.......Fevereiro Erena......Maro Igbe.......Abril Ebeli......Maio Okudu......Junho Agemo.........Julho Ogun..........Agosto Ewewe.........Setembro Owara.........Outubro Belu..........Novembro Ope...........Dezembro

Estaes do Ano: Igba Riru Ewe.........Primavera Igba Erun....................Vero Igba Ogbo ou Akoko Ikore.....Outono Igba Otutu...................Inverno Ojo wo ni Qual o dia? Que dia ? Osu wo ni Qual o ms? Que ms ?

Odun wo ni Qual o ano? Que ano ? Igba wo ni Qual a poca? Que poca ? Em que momento? Quando? Ojo wo ni wo lo si oja? Que dia voc foi feira? Emi lo si oja ni ojo aje. Eu fui feira na segunda-feira. Osu wo ni iwo ra ago? Que ms voc comprou o relgio? Emi ra ago ni osu ope. Eu comprei o relgio no ms de Dezembro. Igba wo ni iwo ko ede Yoruba? Quando voc aprendeu o idioma Yoruba? Emi ko ede Yoruba ni odun 1990. Eu aprendi o idioma Yoruba no ano de 1990. Igba wo ni? Em qual poca? Igba riru ewe ni. Foi na poca da primavera. -Horas-

Ago..........Hora, Relgio Abo.........Metade da hora Wakati..........60 minutos Iseju...............Minuto Koja................passar Ku..................faltar Ago melo ni...........Qual a hora?

12:00 = Ago mejila osan/ale 12 horas da tarde/noite 12:01 = Ago mejila koja iseju kan osan/ale 12 horas e um minuto da tarde/noite 12:20 = Ago mejila koja ogun iseju osan/ale. 12 horas e 20 minutos da tarde/noite. 12:29 = Ago mejila koja iseju okandinlogbon. osan/ale. 12 horas e 29 minutos da tarde/noite. 12:30 = Ago mejila Abo osan/ale. 12 horas e meia da tarde/noite. 12:31 = Ago kan ku iseju okandinlogbon osan/ale. faltam 29 minutos para 1 hora da tarde/noite. 12:59 = Ago kan ku iseju kan osan/ale. Falta 1 minuto para 1 hora da tarde/noite. 01:00 = Ago kan osan/ale. 1 hora da tarde/noite. Ogbon iseju = 30 minutos * somente no 20 minutos inverte a posio de iseju e ogun. O alfabeto Yorub e seus fonemas O Yorub uma lngua milenar originria da frica Ocidental, de regies que hoje compreendem a Nigria e Benin, citada a muitos sculos antes da chegada de europeus a Il-If, capital de seu reino. O Yorub, bem como o Hassa, uma das principais linguagens usadas na Nigria por vinte e cinco milhes de habitantes e por outros milhes de descendentes africanos em pases em que sua cultura foi conservada, como a forma Nag no Brasil e em Cuba. O alfabeto Yorub composto de sete vogais e dezoito consoantes e a variada acentuao vem a definir em cada palavra sua correta pronncia, sendo o seu sentido modificado quando da acentuao ou no da palavra. O alfabeto Yorub constitudo das seguintes letras: A B D E F G GB H J K L M N O O P R S S T U W Y FONEMAS Consoantes A B b D d F f G g GB g H rr J dj K c L l Vogais I bi di fi gui gi rri dji qui li

E b d f gu g rr dj qu l

E b d f gu g rr dj qu l

O b d f g g rr dj c l

O b d f g g rr dj c l

U b d f g g rr dj c l

A acentuao utilizada da seguinte forma: o A pronunciado com som aberto (agudo); o E pronunciado com som aberto (agudo); o E pronunciado com som fechado (grave); o O pronunciado com som aberto (agudo); o O pronunciado com som fechado (grave); o U pronunciado com som aberto (agudo).

M N P R S S T W Y

m n pu r ss x t u i

m n pu r ss x t u i

m n pu r ss x t u i

mi ni pui ri ssi xi ti u i

m n pu r ss x t u i

m n pu r ss x t u i

m n pu r ss x t u i

Вам также может понравиться