1920 30- .:
,
2
,
..
2010
.
.4
1. ......18
& 1. 18
& 2. ..23
& 3. -
30
& 4. 1917 41
2.
1920- 1930 44
&1.
.44
& 2. .48
& 3. - ..54
& 4. ..61
&5. () ..69
3.
1930- .77
& 1.
1930- 77
& 2. .81
& 3. ...86
98
101
.106
..111
.
.
190 ,
1990- ,
. ,
,
,
1.
, , ,
.
,
,
. ,
,
.
. ,
.
- .
.
,
(, , ),
408 . . .2.
- 25-303 . - .
.
, , ,
.
- .
, 10-154
5. -
.
6 ., 2 .,
8 . . - ,
, . .
, ,
: -
.
, ,
2
.. . . 1984. . 3.
Encyclopedia of diasporas. Part 1. 2005. C. 214-224.
4
GENUS. An International Journal of Demography. London. 2005. (1-2). C. 149-175.
5
Nezan, Kendal. The Kurds: Current Position and Historical Background in Kurdish Culture and Identity.
London. 1996.
3
. 1989
152,7 . 6.
, ,
, .
1920 - 1930- .
.
,
. ,
,
.
:
-,
1920-1930- .
-
,
-, -
.
-,
1930-
.
-,
.
, ,
, .
,
.
:
( ), (
),
( ).
- .
. 3 1922
(); 1936
.
1957 35- 10 .
(1972) 130 . .7.
7
( ) 25 1930
.
.
.
2 . 1937 -
-
,
. 18 , 1955 ,
.
8. 1970-1980 4000 .
.
1990- 500 .
. 2000 -
4800 9.
Kurdistan)
(8ura
1932 . . .
13 1962 .
(
)10 11.
8
, 1990- .
2000 . - .
9
amil Hejare. Diaspora Krtleri. stanbul. 2005. . 210.
10
"", . ()
19 1923. 1 5 1924. 1952 "". "."
- ,
, ;
, ,
. "." 100
, , . . ,
. . .
.
11
, , ,
. 1906 . ( 1969) 130 . .
1 ( 1906) . . . , . .
- . 6 1908 9 , 1831. . . .
,
. .
.
. ,
, .
-
, ,
.
-,
, -.
- , , ,
.
. , , ,
.
,
, 1917.
(1897) (1926).
9
,
,
.
, .
,12
13,
1930-
14.
,
. , ,
. (.-. 1931).
.
. . 1917
.
.
. 1924 1931 .
()
.
, . 1929
. 1931 .
, 1933 .
12
- 1920- .
. . 1917. 1927. . - . 1928. . 14.
14
, : : . . . 1993. .222. , ,
1919-1952 .
13
10
, ,
.
1937. 1948
( .), - (
) 1953 1954.15.
,
1937 . 16.
.
.
,
..
. ,
, - , .
,
, ,
.
.
1920 .- 1930- . .. 17
15
11
.. 18 1920-
. , . . 1959
.
1931
.
. . , . , .
19
. , ,
20.
,
, 21.
() .
. . , , 1931 .
.
. ..
. ,
. - (
18
.. . - . .: -97. 2002. . 2, .
2. 208 . .. ..; ..] .. . 2.
. .., ... .: . 1961.
.. XIIIXIV .
... . .: . . 1960.
19
. . . , . 1. .
1933; . 1. . 1933.
20
ROHAT. Krdoloji Biliminin 200 yllk gemii (1787-1987). stanbul. 1987. S. 107.
21
. . . 1936; . . . . 1931.
12
..),
, , 22.
, . -.
. . 23 1920-
. ,
, ,
. 1920-
1930- .
24.
, 1956 .
, 1991 ., ,
1950
1980-
.
,
- .. , . . ,
. , . . , . . , . , .
. , , - ,
, , . .25
, - ,
,
.
22
13
..
..
- .
26.
..
27
.
. ,
,
, .
..
.
-
28. .. ..
29.
, . 30, . . 31 .
. 32 .
. . , .
.
.
26
. . 140.
.. . . 1966; . I -
. . 1990.
28
.. ( . 1920 -1940). . 1965. .
. . 1970.
29
.. : - , . . 1984.
.. . .
1984.
30
. () -. 1957; . (
). ; . . .
. 1976.
31
.. . . 1962; . . -. 1965; .
. . 1973.
32
. \. . . . . . . .
. .. . . 1966. 3.
. . 1982.
27
14
. ,
, ,
,
, -
.
33. .
.. , ..
34
.., .. ... ,
,
: .
, ,
-
(
, , ..)35.
1994
:
, 36.
( 1993 .).
.
,
, .
33
( . ). . 1999. . . 2004;
1 . . 2006.
(1931 1961) .
34
. . - I - .
. 1997. .. .. .. : . . 1993.
35
.. . . . . . . 21.
36
: . . 1994.
15
37.
,
. , ,
38.
. .
1920- .
,
.
, ,
.,
,
() 39.
2000-
- 40.
.
41
37
. . 79 95.
. . 82.
39
. : //1 . 2005. 2.
40
.. : . . 2005; . : .
. 2005. . ( 1 ).
. . 2008. .. . . 2008.
41
amil Hejare. Diaspora Krtleri. stanbul. 2005.
38
16
, .
.
, .
42(Hseyin Can), 43(Harman Taels)
, .
,
, .
, -,
.
, -
, .
42
43
17
1.
& 1.
.
1801 . 1
: 1804
, 1813 ; 1806 . -
, 1812 .
.
..
..
44 ,
- .
8 . ,
,
- ,
. , - ,
45.
. ,
, . ..
: ( ..)
,
44
(1754 1806) , ,
,
( . . . 1901. . 21. . 499508.)
45
.. . . 1900. . 13.
18
(
)
, - ,
,
46.
C .
, .
1807 -
- , 600
, 47.
1813
. 1826 1828 . 1828
,
. ,
.
..
I . 1828
. , 1829
. .
, ,
. (, ,
.) (, , .)
, .
I .
I , ,
46
47
. . 25.
.. . . 1966. . 36.
19
48.
, I
(- - )
.
. I ,
,
.
.
.
.
, ,
. ,
.
-
, . ,
1829 .
. .
. , , - 400
49. .
..
1829
. , 1831 .
48
.. I - . . 1990. (
.). . 65.
49
.. . . 1915. . 41.
20
1833 .
.
50, - ..
.
.
,- .., -
51.
.
I - .
.
.
1878 52
, , , , .
.
.
. 1883
(21,5 %), (27%), (5%),
(15%), (15%), (, ,
,
(0,3%),
(10,5%),
-,
, , (0,2%)53.
30 . .
.
50
.. . 68.
.. . . . 141.
52
13 1878 . ,
1878 .
53
.. .56.
51
21
,
.
- 1877-1878 .
.
. ,
,
.
, ,
, ,
, .
, :
, 54.
,
,
- .
. 1917
- 1918
. 1914 1920 ,
.
, 1
- - .
54
. . - I - .
. 1997. . 89.
22
. ,
, , .
:
,
, .
& 2.
.
1897 . - 99,9 .
55. - 49,389 .,
- 2,538 ., - 3042 .
1917 .
132,257 . ..
, 56. . .
.
1.
(1917 .)
(.)
501
()
191
3.802
552
49,752
17,698
55
56
.. . 64.
. . 1917.
23
5,932
4,697
36,508
12,624
97,047
35,210
-,
.
, ,
1926 .
1926
., - 41,193 ., -
1926 . .. . 1.
. 1929. . 8 14.
24
1926 ,
,
.
.. , .. . . , 1993
, . ,
, 1926
242 . 58, ..
4 .
,
. 1926 . ,
. 1989 .
153 . 59.
1920- .
. , (
1923 .) ,
:
30 . -
- 60. 1925 .
330 58,4 . 61.
1924 . (
..) . 15 .
, , ,
. -,
, - , - 1917 1918 . : ,
, . (2000)
58
.. . . . . : . . 1993. . 45.
. 1989 . . 1991.
60
. 1923. 6 . ( 281).
61
. 1925. 22 . (1009).
59
25
62. 1927 .(
1923 . ..) 6487 63.
1926 . 20 . -,
43 , 4 64.
50
. 65. ,
,
.
, ,
, ,
.
,
,
, - .
,
. . . .
: ,
. , ,
, . 66
, . . 67.
62
26
. .
:
2.
()
, ,
.
.
.
.
.
.
.
.
,
.
.
,
.
.
.
.
,
27
: . . . . 1966. . 47.
.
4 - , , .
.
, .
16
1923
()
. ,68 . .
, , .
, ,
- .
3.
68
. : // 21 . 2005. 2. 8
.
28
, , ,
, , ,
, , , ,
, , , ,
(, , ,
, ), ,
, , .
, , , ,
, , ,
, , ,
, , ,
, , .
: .. . . . . : . . 1993. . 42.
- .
.
,
, 69.
.
.
(
), - , ,
.
-, 70.
1920 1930-
. 50 242
.
69
70
.. . . 39.
Taels erman. Eski Sovyetler Birliinde Krtler (1927-1994). stanbul. 2001. . 52.
29
() .
- ,
,
. 1926
.
.
& 3.
-
,
.
, ,
.
. . :
71. ,
,
72. ,
- , . , ,
, ,
,73-
, .
71
30
. ,
,
.
, .
,
.
, .
, ,
,
.
, 74.
.
, ,
. ,
, , , ..,
, .
.
. . ,
, ,
,
- ,
75.
(, , , ),
( , ). -,
, ,
74
75
.. . . 1984. . 7.
.. . .15.
31
-
. . : (, ) .
1920-
76.
..) ,
- . (
..) - 20 77.
. ,
.
.
4
, , . .
,
78.
. -
. 5
. - - .
.
, . - .
,
. .
, , , ..
- .
76
. 1925. 18 (1006).
. . . 37.
78
. 1925. 18 . ( 1006).
77
32
- -.
. -
8 -15
.
. .
.
, .
79.
.
,
(, ).
, .
, , .
,
. , .
, - .
80 81
. , ,
, -.
82.
, , , .
, ,
.
79
. 1926. 18 . (188).
(merek)-.
81
- , .
82
. . . 1931. . 4.
80
33
. -
,
, ,
, ,
83. ,
.
,
. , 1
(,
) .
. 40 %
.
, . (
, ) 20 %
84.
..
( ..),
, ()
. , ,
, ,
83
84
.. . . 51.
amil Hejare. Diaspora Krtleri. stanbul. 2005. S. 88.
34
85.
,
. , ,
- . ,
.
,
,
, .
, , , ,
, ,
. , , .
.
. XX
. .
86, -
.
,
. . -
.
*****
85
86
.. . . 1915. . 12.
amil Hejare. Diaspora Krtleri. stanbul. 2005. . 89.
35
. . . ,
,
87.
1926 . 2012
, - 47
. 37 88.
89.
.
().
.
: 90,
; .
.
, . ,
.
, . ,
.91 ,
.
, ,
- , ,
. , ,
. .
.
87
.. . . . . 1929. . 304.
1926 . . . 1. . 8 14.
89
. . . . 4.
90
- (1943-). .
91
Taels erman. Eski Sovyetler Birliinde Krtler (1927-1994), stanbul. 2001. . 33.
88
36
, 1)
: , . ., 2) :
3) ,
. ,
.
, ,
92
, -
. . .
.
*****
-
. ,
,
.
,
. . . , :
: 15-16 , 12-13
.
, , ,93..
, .
, ,
. .
,
.
.
-
92
93
.. . . .15.
.. . . . . 1929. . 302.
37
-. -; - -;
-. () , 94 .. .. .
,
.
.
.
95.
, -
, , ,
96, ..
.
, 15
- . , - , -
- ,
97.
-
. - , - () .
, ,
- .
, ,
, () -,
, , .
, ,
94
. . 303.
. . . . 2005.
96
. . 1979. . 431.
97
Sever Erol. Yezidilik ve Yezidilerin Kkeni. stanbul. 2006. S. 93.
95
38
( ), , ,
. , 6 (
7) (-, , , . .), o
, (. ., , .,
). ( ,
).
, ,
, ,-98
.. .
- .
.
, , .
- .
,
,
.
: -
,
, 99.
()100.
101 .
. , .
. - .
, 4
. , .
, - ,
98
.. . C. 24
Taels erman. Eski Sovyetler Birliinde Krtler (1927-1994). stanbul. 2001. C. 44.
100
.
101
. ,
. (Erdoan nar, Aleviliin Gizli Tarihi-Demirin stnde Karnca zi, stanbul, 2004).
99
39
( ) 3-
. . . . 21- . . .
( ) .
1- . . . 102.
.
-
. , ,
, - .
.
, -
. ,
, . ,
, , .
. .
.
.
.
.
102
40
& 4. 1917 .
. , 1917
.
1917 ,
,
1917 -
.
. ,
. ,
103
.
.
. ,
, ,
104.
-
. .
,
. ,
105 .
.
103
.
. . . . 1931. . 77.
105
(1897). , , .
. .
. . .
104
41
, ,
- ,
. ,
. ,
106,
1917 . .
,
, , ,
.
,
.
.
107. 1922
108,
, .
.., :
.
. ,
. ,
, .
, 109. ,
.
106
Can Hseyin. Sosyalist Sovyetler Birliinde Krtler (1917-1956). stanbul. 2005. S. 15.
108
.
109
Mhoyan Prof. Dr. akire Xdoye. ki Dnya Sava Arasnda Irakta Krt Sorunu. stanbul. 1998. S. 58
107
42
, 1917 ,
. -
. ,
,
.
,
.
43
2.
1920
1930
&.1.
- ,
,
.
.
.
1920- .
. . (21 1924 .) . .
,
.
.
15.11.1917 .
:
1. .
2. ,
.
3. -
.
4.
, 110.
110
. . 1957. . 1. . 40-41.
44
.. , .. , .. ,
, .
,
.
,
, .
, ,
111.
,
. ,
,
.
.
, ,
, -
(20. 11. 1917 .).
: , ,
, ,
, , ,
.
,
.
.
. , ,
111
.. . . . . . .39.
45
, ,
112.
, , -
.
1918 ,
(, ).
.
1920 - 1921
, .
,
112
113
. . 1. .
.... 8. . 1970. . 2.
46
114. 13 () 1924 .
.
III
( 1925 .) .
:
,
115.
..
: , ,
,
, ,
, -
.
116.
,
.
-, .
,
, ,
, .
-,
114
(). . . 1968.
.
. 1917-
1927. . - . 1928. .14.
116
. . 37.
115
47
-, -XIII ()
.
.
1920 -
.
& 2. -
, -
,
.
- , ,
.
,
.
,
,
,
(, ,
, ).
1923-1926 . ,
48
1924 .
,
76 117. 1924 .
,
13
118.
- , 5 1924 .
. - 65
. . (
() ..)
. .
, 119.
1926 .
28 , 6 120.
,
,
- 121. 1926 .
,
. 122 ..
, ,
,
,
, ,
..123.
117
. 1924. 18 . ( 782).
. 1924. 14 . ( 602).
119
.
120
. 1926. 7 . (1048).
121
. 1926. 27 . (1222).
122
. 1926. 16 . (1226).
123
.. .. 178.
118
49
.
1925 (
.).
76 . ..
7-
(11 1925 .)
124. ,
.
,
( - - ..), ,
, .
(). ,
, ,
, .
, 125.
. ,
-
, .
.
. -
124
125
. 1925. 2 . (941).
50
,
.
1925 . ( . & 5
..) 6 63 .
,- , - , ,
126.
. 1924 ,
.
.
:
4.
7-
1928
..21..
..38..
..68..
..6
: 133
1929
.37.
.62.
.33.
....
132
: .. . . 1965. . 55.
, , 1928
7- ,
126
. 22 . ( 1009).
51
, 1929 .
, .
.
1925 . 150 127.
.
, ,
.
1926 .
.
-
,
,
128.
.
29 1924 . ,
13
25 ,
,
..129
10
127
.
. 1926. 7 . ( 1194).
129
. 1924. 29 . ( 610).
128
52
:
. 5 .
2 65 130. ..
-
. 1926 .
, .
, 15
,
30 131.
. ( 3
. ..), - , -
, ,
132.
-
.
, .
.
21 1926 . .
.
133.
. ,
130
. 1925. 8 . ( 845).
. 1926. 9 . ( 1222).
132
. 1924. 4 . ( 795).
133
. 1926. 22 . (1157).
131
53
1933 . 1936 .
125 134.
- , ,
,
.
.
& 3.
.
28 1920 .
. ,
,
: 1921 .
- (5 ),
(12 ), , , ,
(27 ), (6
), (9 )135.
, ,
- 136.
,
. ,
,
134
. 1936. 29 .
.. .. .. . .38.
136
... . . 62.
135
54
1924 .
,
. ,
,
:
, .
. . ;
: .
, ,
, ,
,137- 1924 . .
.
.
1920- .
, , , 9 1923 . 5
1924 ., 138.
, 1923 - 1924 .,
.
2 . .
, ,
13.000, -
. -
137
138
. . . 97.
.., .., .. . . .39.
55
, 139. ,
,
, 90 140,
.
. 1926 . ,
,
, ., 141.
1926 .
,
142, - .
1928 .
20 .
40 . 143.
- , ,
.
,
-
2.000 . 4.000
60.000
. 181
144.
,
.
139
. 1926. 15 . ( 1078).
. 1926. 9 . (1222).
141
. 1926. 7 . (1048).
142
. 1926. 18 . (1204).
143
.
144
. 1928. 29 . ( 225).
144
. 1925. 2 . ( 941).
140
56
- .
1890- .
, - , -
.
().
. ,
1892 .,
145.
: , - ,-
. ,
,
,
146. , ,
.
,
- ,
, ,
. 1924 1925 .
.
29
1925 . ... ( ..)
,
, , .
146
. 1925. 2 . ( 941).
57
.
147.
, ,
.
1924 . 20 . .
30.487 , 450 ,
5.603 , 5. 115 148. ,
, -
149.
1920 . , ,
.
. ,
.
1926 .
,
400 ,
150150.
25
1931
80 90% ,
100% ,-
151. ,
, 1930 . . 1932 . ,
, .
147
. 1925. 29 . ( 937).
. 1924. 25 . ( 560).
149
. 1926. 15 . (1078).
150
. 1926. 9 . (1222).
151
. 1931. 11 .
148
58
500 , 3 , 3 80
, , ,
152.
, 1930 . .
( ) ,
:
, ,
, , 153.
). 1926 .
:
,
,
. ,
( , ..)
154.
() .
, 13 ,
. , (
9 ,
- 8 155.
152
. 1932. 21 . 14 .
. 1936. 29 . (10).
154
. 1926. 18 . (188).
155
.
153
59
..
156.
,
.
,
, -
. .
.
,
. , .
156
60
& 4.
.
, ,
,
.
,
. 1918 .
.
. 1924
.
1920- .
,
1% 157.
1924 27 ,
1065 8 ( )
158.
6 1925 . IV
.
.
157
158
61
. :
. ()
50-, 5
. 800.000 .,
530.000 159.
(6) 3 1924 .
, ,
..160.
1925 20.000 11
, 295 16 (5,4%)161,
1931 1932
606 228 (37,6%),
12 538
245 (45,5%)162.
.
. . :
5.
1925\26 .
159
. 1925. 7 . (1048).
. . . . 49.
161
. 1925. 8 . ( 845).
162
. 1932. 5 . 1933. 6 .
160
62
36
60
70
45
41
92
50
49
40
37
10
520
: . . . . 1965. . 117.
1927 . :
2 .
, -
163.
103
.
) .
. 1925 .
7 , 109 ,
- 164 - .
1930
. , 1932 .
.
.
163
164
142
4-
(.
. 1927. 26 . ( 1227).
. 1925. 8 . ( 845).
63
, ) . 1933 .
43 40
, 52 165.
1935 .
5 . 1,7 .
166.
1931 . .
6 70 167.
- 168.
,
,
.
169.
.
21 1926 .
1926 . :
170.
()171
1921 . ,
165
. 1932. 22 . 5 . 19 .
. . 1935. 16 .
167
. 1936. 13 .
168
. 1937. 12 .
169
. . . .130. . 1929. 15 .
170
. 1926. 11 . (1198).
171
( ,1868-1926). , .
(1921)
. 1922 . . . -
, .
166
64
172.
:
.
.
173.
.
- , - ,
( .. ..)174.
9 1926 . , (
)
. .
() 13
: ,
50000 ,
,
.
.
175.
, 1929
.. 1928 . . .
.
1929
. :
1.
. 2. 172
.
. . 1925. 4 . ( 818).
174
. 1926. 10 . ( 1223).
175
. 1926. 13 . ( 1225).
173
65
. 3. , ,
1- 2- . 4. 1929 .
1929\30 . , , -
1929 .
. .
,176
.
,
- .
.
1920
, ,
1920- - 1930- .
.
.
1926 .
:
,
.
177.
.
: .
-. .
176
177
66
, 178. ,
, ,
. ,
10
1937 .
( 20 . .).
,
179.
1918 .
. 1923 .
- :
18 , - 16 180. ,
, ,
. ,
.
. -, , - ,
, .
.
100%181.
178
. 1926. 18 . ( 1204).
. (). 1934. 20 1935. 177. 1937. 210. 1938. 292.
180
.. I - . . 1990. . 179.
181
. 1926. 9 . ( 1222).
179
67
. 1927 .
39 182.
,
. ,
, ,
: ,
,
( , )
.
,
,
.
,
.
,
()
,
.
.
& 5. ()
1921 .
,
,
183.
(
182
183
.. . 180.
.
68
..)
.
. ,
,
184. ,
.
,
-, -
.
, 1921 .
. 185. 1922 .
. 7 1923
,
.186. 16 1923
()
..
.
,
.
( )
,
1921
, ,
30 . 187.
184
69
1926
51.2 . ,
37470(73,1 %), - 13520(26,3 %), - 256 (0,5%)188.
1925 6
, 63 , 330 189.
-6
, , , , ,
, , , -,
, -,
: 12
, -, , ,
, .
, 6
: .. .. .. : . . 1993. . 42.
, .
.
.
190, -
1924
1925 ,
188
1926 . .. . . 814.
189
. 1925. 22 . (1009).
190
. 1924. 22 . ( 9).
70
. .
.
191.
( 1923-1929 .)
:http://www.kurdistanica.com/gallery2/main.php?g2_view=core.DownloadItem&g2_itemId=102&
g2_serialNumber=2
1929
8 1929 . VI
, ,
. 13
191
.1925.12 . ( 872).
71
8 .
.
192.
25 1930 -
. , .
( ..), ,
,
.
,
,
().
,
, ,
,
, 130
45
, ,
192
. . . . 116.
72
) . 193.
,
.
.
1930 .
.
194.
- ( ,
) 1923 - 1930 .
.
,
, ,
.
195. .
,
196.
1920
193
. 1930. 2 . ( 144).
. . . .116-117.
195
. . //:
. . 1994. . 83.
196
. . . 127.
194
73
197.
.
, ,
.
,
,
.
1920-
.
.
(
) ,
, , .
. ,
.. ,
198.
. ,
,
199.
, ( )
. , ,
197
. . 127.
.., .. . ... .
199
. . . . 85.
198
74
, . .
,
200. ,
.
******
, , ,
.
1920-
.
- , , ,
, ,
.
-
.
.
.
.
, ,
200
. . . . 130 131.
75
.
.
,
.
-
( 1923 1930 .) -
.
76
3.
1930-
& 1.
1930 -
1920-
, ,
.
,
,
.
,
1923
1936
:
. ,
,
, ,
201.
1936 ,
. ,
. , ,
1937 .
.
201
77
1930-
.
,
.
.
,
, ,
.
, ,
,
.
1930- .
.
1933
,
202,
.. ...
. 24 1938 .
202
78
,
.
1938 .
,
1930- .
.
1935 .203.
.
1930- .
,
,
, - .
, .
.
,
, ,
, . 1930-
, .
,
.
1937 . ,
, . (
),
203
. . 256.
79
30-
,
, .
,
-
,
.
204,- ..
.
1930-
,
. 1935 .
.
17 1937 .
( 103\1127-267)
, ,
, , ,
.
1937 .
, , , , ,
, , ,
31 1938 .
-
, ..
204
.. . . . . : . . 1993. . 48.
80
21 1938 .
3176 , 863 (27,2%)
205.
.
& 2.
1930-
. ,
1930 .,
, .
,
1930-
, ,
.
206 ,
1930 ,
207, 208
1936209.
205
. 1990. 3. . 193.
ura Kurdistan 1932
.
207
- ,
.,
. ,
, (), -
().
, .
206
81
1930- .
.
, - .., - 1933 .
, .
1934 .
.
.
7,5 , . -8 , -14,5 , .
-164 210.
1930- .,
.
, 211.
. , ,
,
. ,
33 212.
. -
, .
. .
400 . ,
,
208
,
, , -
. 2- , 1935,
. . "
" " () . .
, 102 7 .
209
1936 ( , -
) - , VIII 5
1936 , 1977 .
210
. . . . 1965. . 90.
211
. 1936. 30 .
212
. 1936. 12 .
82
213.
,
. ,
. ,
,
.
. ,
, . ,
.214
50
215.
:
,
,
,
! 216.
1936
.
,
5 - .
. , , -
213
. 1938. 28 . ( 44).
. 1938. . (14).
215
. 1938. 30 . (14).
216
. 1936. 10 . ( 58).
214
83
, 217, -
.
.
.
218.
.
. 121
, : .
,
219. . 135
, : ,
( ..),
, 220.
!
221,
. .
217
. 1936. 5 . ( 62).
. 1936. 31 .( 65).
219
. 1936. 5 . ( 51).
220
.
221
26 1920
. 27 28 ,
- .
.
222
. 1936. 31 . ( 65).
218
84
. !
!222.
. 12 1937 .
.
,
() . . .
223, -
...
, ,
, ,
,
, .
1930-
,
.
,
.
, , ,
.
223
. . . . . 95.
85
& 3.
1930-
,
,
.
,
.
1937 .
, . ,
, ,
224.
, .
15-17 1939 .
.
:
. ,
.
.
. ,
, .
.
- 225
, 226.
.
224
. . 98.
. (1893-1951). .
. .
. .
226
.. . . . 98.
225
86
(1937-1938 1944 ).
.
1937 1938 .
.
.
,
,
. 7
1937 ., ,
1325
. , 4-
, 812 ,
- 513 227. -
- 553
(3101 )228. 19 1938 .
2
.
1938 . , .
,
, , 229.
.
227
.. . . . . . . .48
. 1928 1953. . . 2005. .77.
229
. .77.
228
87
.
, 230
. . (
) , - .
1936 , .
. .
. ,
- ,
- . , .
, , -
. 24 . , ? ,
, .
, , .
. ,
, .
- . ,
. ,
. , .
: ? ,-.
, . ,
(1932). . ,
, (1968), (1970), (1982),
(1980). . -
(1953). (1953-1956),
. . . (1956-1959), (1959-1968),
- (1968-1975),
(. ) (1975-1984),
, (1977-1986), 1977 .
. . . ( - ),
- .
230
88
,
, 231.
, 1930 - .
: 1937 .
.
,
.
. .
110 120 .
,
. , .
,
,
, .
.
,
232 .
1937-38
.
: 3-4 . , -
233, . .
, 12
. . : . 42-45
.
200
231
.. .. .. . . 49.
: .1. . 104.
233
. 97.
232
89
- , 2-3
. .
. 234.
. 1937 , ,
. ( ). ,
.
- . 1938
.
, ,
235.
.., ..
23 1939 ., .
1937 . , (- ..)
: 553 3101 ., 568
2788 . () 1121 5889 .236
, ,
, .
. :
25 1938 . ,
234
. . 105.
. . 111.
236
: 1928-1953. . 2005. . 77.
235
90
( -
)237. . . ,
.
.
: ,
, .
238.
..
. 1938 . 8
, 1938 .
() 54
196 ., ,
, 239.
, .
. ,
1937 . 122
84 . 38 240.
. , 1938
, -
., - . .
( ),
.
() .
237
. . 77.
. . 79.
239
. . 78.
240
. . 79.
238
91
, . 16
241. .
. .
1938 ., , -
. 5 105 000
,
242.
( 1 . ).
1939 .
243.
1939
.
() . (25 1939 .). .
.: 1937 - 38 21 064
:
.
,
,
1939 .
241
. . 105.
.. .. ... . . . 50.
243
. 79.
242
92
,
244.
..
( ) 1939
.
8.
1939 .
12624
, 413
5514
10184
43,7
80,1
270
340
83,3
82,3
321
994
1105
14142
6105
11482
83,3
47,4
89,9
81,0
: .. . . . . : . . 1993. . 54.
, ,
.
. -
50 ,
. , ,
, .
, .
, , 59- . :
- . ,
244
.. .. .. . . . 50.
93
. 6-7
.
. . , ,
, ,
. , .
, : !
.
.
245- .
,
40 ,
.
.
.
, ,
, , .246 -
. :
,
.
,
.
,
247.
,
1937-1938 . :
:
,
, .
245
: . 1. . 106.
. . 111.
247
. . 111.
246
94
, , ,
,
248. ,
.
1944,
.
.
- , .
********
,
1920-1930- . ,
. ,
,
1921 .
,
249.
1925
250.
.
. ,
. , ,
248
: .1. . 97.
Kutschera Chris. Krt Ulusal Hareketi. Paris. 1979. C. 115.
250
, ( ), 1865 .
249
95
251.
- ,
,
.
.
( )
.
.
252. 1927
..
.. ( )
253- .
1927 .
()
.
,
-
- .
, 1930 ,
. ,
1930 (500 .)
- .
251
96
, .254. , ,
.
,
,
.
254
. . 116.
97
,
-
.
.
.
.
,
,
- .
,
, -
.
1920-
, ,
,
, ,
.
() ( 1920- . - ).
, ,
,
98
,
- .
- ,
, ,
.
,
,
, . -,
,
.
1920- . ,
.
.
,
, ,
.
.
,
. ,
.
.
99
1930-
, ,
.
.
.
,
.
100
. . 1906 1969.
= Men and destiny.
(1917 1991). . 2003.
.
(). . . 1968.
. . 1. . 1957.
. .1990.
1926 . ..
. 1. . 1929.
. . 1922-1972.
. . 1917.
. . 1924-1952.
,
1898-1970. . 1970.
( ). . 1930-2006.
(1897).
. 1917-
1927. - . 1928.
. . 1993.
(8ura Kurdistan). . 1932-1962.
. . 1979.
: 1928 1953. . (:
., . .). . 2005.
101
. . . 3. ( . .).
1993.
. . 1919-1952 . .1.
. 1993.
. 1992 - 1993.
Stratejik Analiz Dergisi. stanbul. 2000.
GENUS. An International Journal of Demography. London. 2005. (1-2).
Encyclopedia of diasporas. Part 1. 2005.
Http://www.kurdistanica.com/gallery2/main.php?g2_view=core.DownloadIte
m&g2_itemId=102&g2_serialNumber=2
1. .. .
. 1900.
2. .. . . 1966.
3. .. I -
. . 1990.
4. . :
//1 . 2005.
5. .. . . 1962.
6. .. . -.
1965.
7. .. . . 1973.
8. . . . . 1917-2007. .
2008.
9. .. .. .. : .
. 1993.
10. . ., A. . : . .
1998.
102
11. . . :
. . 1997.
12. . ., . . . .
2003.
13. . . . . .
1961.
14. .. . . 2008.
15. . . -
I - . . 1997.
16. . () . 1957.
17. . . . . 1924.
18. .. : -
, . . 1984.
19. .. . . 1915.
20. . . 2. . 1952.
21. . . .
. 2005.
22. .. . -
. . 2002.
23. . .
. . 1984.
24. . (
1 ). . . 2008.
25. .. : . . 2005.
26. . //
. 1932. 4.
27. . . .
- .
. 2008.
103
28. .
. //: . .
1994.
29. . . . 1927.
30. . . . . . 1927.
31. . . . 1984.
32. .. ( . 1920 1940). . 1965.
33. .. . //
- . . . . 1925.
34. .. . . . .
1929.
35. . . . 1936.
36. . . - . 1931.
37. . . . ,
. . 1933.
38. Bukpan .. Azerbaycan Krtleri. Bak. 1932.
39. Can Hseyin. Sosyalist Sovyetler Birliinde Krtler (1917-1956).
stanbul. 2005.
40. nar Erdoan. Aleviliin Gizli Tarihi-Demirin stnde Karnca zi.
stanbul. 2004.
41. Kutschera Chris. Krt Ulusal Hareketi. Paris. 1979.
42. Mhoyan Prof. Dr. 8akire Xdoye. ki Dnya Sava Arasnda Irakta
Krt Sorunu. stanbul. 1998.
43. Nezan Kendal. The Kurds: Current Position and Historical
Background in Kurdish Culture and Identity. London. 1996.
44. ROHAT. Krdoloji Biliminin 200 Yllk Gemii (1787-1987). stanbul.
1987.
45. Sever Erol. Yezidilik ve Yezidilerin Kkeni. stanbul. 2006.
104
105
1938 .
, , ,
1939
:
1.
, , ,
().
2. . 1 :
) 4 247,2 . .
; 3 803,2 . . 444 . .
19 898 . . ;
) 14 406 . . ,
130 004 . . 1404 . .
9 790 . . .
3.
1 1939 .
.
()
106
8.
, 1939
2 110 . .
1 650 . . ; 1 580 . .
1 240 . .
.
9.
1 340 75
, 195 .
10.
1939 728 . . 6
150 . . ,
.
11.
6 150 . . 6 108 . .,
.
()
13.
.
.
(( .. .. .. : . . 1993. . 137.)
107
.
() . .
25 1939 .
.
. ..
1937 1938 21 064
: , , , .
1938 . 817 010 .., 1.01.1939. .
408 490 .. ()
17 1939 . 1939 .
32 483,8
..
(.)
,
10 660,9 ..,
, .
, , 1939 .
-, ,
- ,
108
() :
1. 1939
. 22 820,0 . .,
2 194,5 . .
(.)
( .. .. .. : . . 1993. . 138.)
*********
.. ..
17 1937 .
56839
.
17 1936 . 2123 420
400
.
,
215 , 185
,
.
215 ,
, 1937 .
1 453 828 ., .
109
, .
.
110
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
111
112