Вы находитесь на странице: 1из 2

Lateinische Kurzgrammatik

Deklination
a o n. i n.

Dativ Plural=Ablativ Plural

Gemischte Deklination: Abl. Sg. sowie der Akk. nach Konsonantenstmmen!

Nom. Singular Plural Nom. Singular Plural filia ae ae am ae rum s s e rs i i em s rum bus s filius1 um e rum s s u portus s i um s uum ibus s donum a a n. corn (i) a a turris is im s ium ibus s (s) Kons. s is em e s um ibus s mare e ia ia n. e/en/oinis Nom. 1 Einige Substantive im Nom. Sg. endungslos (Gen. er / r) Nasal- und Liquidastmme haben kein s. Dentale fallen aus. Vok. Sg. der o-Stmme hat die Endung e; bei bei Substantiven auf ius auf (ebenso m fil).

Adjektive

I (a/o) II (i; Akk. kons.!) III (kons.) Komparativ:

[us]/a/um a) acer/is/e a) us, eris ior/ius, iris magis

b) fortis/forte c) flx; prdns; pr,paris; anceps,ancipitis b) PPA: -ns, ntis; Ablativ Sg. prdikativ nte, attributiv nt! adv. -ius Superlativ:

- -iter b) -nter

Steigerung Vokal+us

-issimus, er-rimus (a/o-Stamm) adv. + mxim

Konjugation
Prsentisch /msek., s, t, mus, tis, nt Stamm Imperativ I Imperativ II Prsensstamm: Prsensstamm Prsens Konjunktiv Imperfekt Konjunktiv Futur Passiv or/rsek., ris, tur, mur, min, ntur // te tte ant Perfektisch , ist, it, imus, istis, runt Kons./Gem. it itte unt Bindevokale
1. Sg. (o), 3. Pl. u, vor r: e, sonst i

e ite

[e]re

Passiv [i]min

-Stmme: -a/- -Stmme: -e/-Stmme: -i/Kons.-Stmme: -(BV) /Gem. Kons. ant e ent i iunt -BVe a ba ba re b+BV am, s ...

Gemischt: i (/e) immer kurz! Endung Primr Sekundr Sekundr Sekundr Primr / Sekundr V. Eigener Stamm Endungen Sekundr

Perfektstamm: I. -Stmme meist -v- -Stmme meist -u- II. s- III. Dehnung Perfektstamm Indikativ Konjunktiv Perfekt -er, -eri- ... Plusquamperfekt -era-isseFutur II -eriInfinitive Formen Perfekt Prsens Futur Infinitiv -isse PA -tus esse -re -#r / -trus PP -tum r PP Partizip -tus/a/um PP -ns, -ntis -trus/a/um PP Supinum I/II -tum PP / -t
(Akk./Abl. von PPP)

IV. Unverndert Perfekt Sekundr Sekundr

Gerund -re, -[e]nd, -nd, -re/ -ndum zum Loben, -nd durch das Loben

Gerundiv -[e]ndus/a/um ein zu ...enderr

Pronomen
hic, haec, hoc is, ea, id ille,a,ud qu, quae, quod

alle Pronomen: Genitiv Singular: -us


dieser er jener Relativpronomen
wer/was?

Dativ Singular: - (dieselben Endungen hat unus,una,unum).

c im Akk./Abl. Sg. (hunc,hanc,hoc / hc,hc) und Neutr. Pl. haec. Nom. Pl. Mask. e/i, Dat./Abl. Pl. es/is. wie a/o-Adjektiv ebenso: iste, ista, istud & ipse, ipsa, ipsum & dem, adem, idem (*md>nd). cuius, cui, quem NA. Pl. Ntr. quae
qu von wem, ea quae das was, is, qu derjenige, der

quis/quid (substantivisch)

Satzbau
Fragen: num "etwa (Negation erwartet)" nonn "etwa nicht" sonst ne. Konjunktiv=Deliberativ (quid agam? "was soll ich tun?") Konjunktiv: als Optativ (real=Prsens//Perfekt, irreal=Impf.//Plusq.), Iussiv, Prohibitiv (n "nicht"), Adhortativ, nach den Konjunktionen cum "als/nachdem; indem; weil; obwohl; dagegen", ut "damit, sodass", n "damit nicht", sve "sei es, dass / oder dass" Konditional: Real: Futur I+II, Irrealis Gegenwart: Konj. Impf., Vergangenheit: Konj. Plusq. Potential: Konj. Prsens/Perfekt ("es soll ...")
Vorzeitigkeit des Nebensatzes: Hauptsatz im Prsens oder Futur Hauptsatz Nebensatz Prsens Perfekt Vorzeitigkeit Konjunktiv Perfekt Vergangenheit Plusquamperfekt Gleichzeitigkeit Konjunktiv Prsens Futur I Futur II Nachzeitigkeit Partizip Futur + sim Zeiten beim ACI/NCI: Vorzeitigkeit: Infinitiv Perfekt Gleichzeitigkeit: Infinitiv Prsens Hauptsatz in der Vergangenheit Konjunktiv Plusquamperfekt Konjunktiv Imperfekt Partizip Futur + essem Nachzeitigkeit: Infinitiv Futur Raphael Sawitzky, drs_public@web.de

Genusregeln und Unregelmigkeiten


o-Stmme: Lnder, Stdte, Dume und Inseln sowie humus "Boden" sind Femina. Neutra sind vulgus, Volk (Akk. Sg. us/-um) und vrus Schleim, Gift. e-Stmme: alles Femina auer merdis m und dis als "Tag". u-Stmme: Maskulina und Neutra. Femina sind domus, manus Hand/Schar, tribus Bezirk/Stadtteil, porticus Sulenhalle, quercus Eiche, dus Idee. brige: Maskulin sind Substantive auf or,s (Gen. ris),er,l. Ausnahme: arbor ist Feminin. Feminin sind Substantive auf s (x) und (n-Stmme). Maskulin sind Wrter auf nis sowie collis, lapis, mnsis, orbis, piscis, pulvis, sanguis, lmes, paris, ps, rd, serm, grex, dns, fns, mns, pns Neutrum: -ar,e,al,men,ur,us (Gen. oris/eris) sowie caput, lac, is, vs, s Mund, os, iter, cor, vr Frhling, aes Erz. Plural von locus: a) loca n "Gegend"; b) loc m "Abschnitte, Stellen eines Schriftwerks"
Plural von deus heit oft: d, deum, ds, des, ds vs "Kraft, Gewalt": vs, v, vim, v - vrs, vrium, vribus parents, pater, mter, frter, iuvenis, canis haben im Gen. Pl. um vs, is n Gef im Pl.. nach o-Stmmen bs, bovis, bov, Pl.: bovs, boum, bbus/bbus domus Haus: Abl. Sg. und Gen. Akk. Pl. nach o-Stmmen, Gen. Pl. domuum/domrum Abl. Sg. von gnis und nvs: gne/gn und nve/nvi Iuppiter: Iovis, Iov, Iovem, Iove requis,tis Ruhe im Akk. Sg.: requi(te)m

Weitere Pronomen / Zahlwrter


Zahlen:
Personalpronomen: Pronominaladjektive:

duo/ae/o durum/rum duobus duos/as/o

trs/tria, trium, tribus

mlia, mlium, mlibus (pl.)

ego, me, mihi, m[cum], m t, tu, tib, t, t, tcum su, sib, s, s, scum ns, nostr/nostrum, nbis[cum], ns vs, vestr/vestrum, vbs[cum], vs nus einer, slus allein, ttus ganz, llus irgendeiner, nllus keiner, alius/aliud ein anderer, uter/utra/utrum wer von beiden, uterque jeder von beiden, neuter keiner von beiden, alter der eine/der andere Substantivisch quisquis, quidquid quis/quicquam quis/quidque qu/quidlibet Adjektivisch llus,a,um quis/quodque qu/quodlibet alles, was irgendeiner jeder einzelne jeder beliebige

Substantivisch Adjektivisch qu/quodcumque aliquis/quid aliqu/quod qu/quiddam qu/quoddam qui/quidvs qu/quodvs

wer auch immer/alles, was irgendeiner ein gewisser jeder beliebige

quando wann? cur warum? qu r womit/durch?

itaque deshalb per dolum durch List

ann domin ea de causa, cas navibus

ubi wo? illic dort hoc loc quomodo wie? magn gaudi qulis wie beschaffen? quot wieviele? quam wie? quantus wie gro?

Adjektive und Adverbien


Unregelmige Steigerung: bonus melior optimus mgnus mior mximus multum, plus,plrs plrimum malus peior pessimus parvus minor/minus minimus complrs,ium mehrere magnificus magnificentior magnificentissimus vetus vetustior veterrimus plrusque die meisten

facilis, difficilis, similis, dissimilis, humilis haben im Superlativ limus.

Adverbbildung und -Steigerung:


Steigerung: bonus bene malus male di (lange), ditius, -issim facilis facile saepe,-ius,-issim audx audcter alius aliter mgnopere (sehr) magis mxim

Adverbien mit Ablativ:


cit schnell, cottdi tglich, crbr hufig, fals falsch, fors drauen, forte zufllig, grts umsonst, hodi heute, interdi bei Tage, merit verdientermaen, modo nur/eben, noct bei Nacht, omnn ganz und gar/berhaupt, postrdi am folgenden Tag, prdi am Tage vorher, postrm zuletzt, prm zuerst/anfangs, profect in der Tat/frwahr, quantopere wie sehr, rr selten, repente pltzlich, satis genug, scrt im Geheimen, sdul eifrig/fleiig, sr spt, subit pltzlich, tantopere so sehr, tut sicher, n zusammen, vr wahrheitsgem, vr in der Tat/frwahr

Advebrien mit Akkusativ:


alis zu anderer Zeit/sonst, cterum brigens, clam heimlich, dmum erst/endlich, iterim inzwischen, iterum wiederum/zum 2. Mal, nimium zuviel/ zu sehr, palam ffentlich, partim teils, parum zu wenig, paulum ein wenig, plrumque meistens, postrmum zum letztenmal, potissimum am liebsten/bsd., potius eher/lieber, prmum erstens, prvtim privat, pblic von Staats wegen, statim sofort/sogleich, tantum so sehr, vrum aber/sondern

Unregelmige Verben
Infinitiv Imperativ Prsens/Konj. Imperfekt/Konj. Futur
er, eris feram, -s b fam, fis mlam nlam volam

Perfekt
fu tul i, st, stis factus sum mlu nlu volu

PPP/PA PPF
futrus ltus latrus i- wird vor a,o,u zu e=Passiv von facere

esse es!, sunt! sum es est sumus estis sunt / sim eram / essem ferre fer[te]! fer fers fert, -imus, -tis, -unt / feram ferbam / ferrem re sse [te]! e s it mus tis eunt / eam bam / rem fir f, fs, fit ... funt / fam fibam / fierem mlle ml/-umus/unt m+velle / mlim mlbam / mllem nlle nl[te]! nl/-umus/unt nn+velle / nlim nlbam / nllem velle vol/-umus/unt vs vult/tis / velim volbam / vellem posse: pot-+esse (pos- vor s-) prdesse: pr[d vor Vokal]+esse

Gebrauch der Kasus; Prpositionen


Genitiv: sapientis est ... "es ist Pflicht/Merkmal eines Weisen, zu ..."; magn ingeni "von groer Begabung" Dativ: nach invidre, parcere, persudre; re timere sich um die Sache frchten/sorgen, auxili zur Hilfe, praesidi zum Schutz, mih est ... mir gehrt ... Akkusativ: nach fugere, sequ; eum cnsulem crere ihn zum Konsul whlen (Passiv: is cnsul cretur); domum/rs/fors; 6 Fu hoch/10 Jahre lang ... Ablativ: "mit/durch, zu Recht, mit Langsamkeit, an Tapferkeit, auf Grund von, von Sorgen befreien, von vornehmer Herkunft, am fnften Tag" magn ingeni "von hoher Begabung"; Ortsangaben: Carthgine (oder Lokativ: Corinth, Romae, dom). Setzen/Legen: in mur pnere. Ablativ absolutus: Trins victs ... Als die Trojaner besiegt waren; Cicerne cnsule als Cicero Konsul war; Hannibale vv; Rmul regnante. Prpositionen: Genitiv: caus/grati; Akkusativ: ad, ante, apud, contra, inter, per, post, trns; Ablativ: ab, ex, cum/sine, pr/prae; Akk./Abl.: in, sub, super.

Вам также может понравиться